17 04 2015

Page 1

telja orðið útlending­ ur niður­ lægjandi skammar­ yrði

Burt með snjallsímann úr svefnher­ berginu ViðtAl

18

ViðtAl

12

Stefán léttur á því eftir að 60 kílóin fuku

Offita er mesta heilsu­ fars­ ógnin 38

Fréttir 4

líftíminn

17.–19. apríl 2015 15. tölublað 6. árgangur

Í helvíti á jörðu Leifur Muller var aðeins 22 ára þegar hann var svikinn af „íslenska böðlinum“ í Osló, handtekinn af Gestapó og síðar fluttur í hinar alræmdu þrælkunar- og fangabúðir nasista í Sachsenhausen, helvíti á jörðu. Hann lifði vistina af og skrifaði bók um reynslu sína sem kom út skömmu eftir stríð. Hún hefur nú verið endurútgefin. Börn Leifs segja hann lítið hafa rætt fangavistina á æskuheimili þeirra systkina en þau tóku þó eftir því að pabbi þeirra svaf alltaf með föt sín á gólfinu við hliðina á rúminu og við opnar dyr – tilbúinn til að flýja. Í fangabúðunum var Leifi gert að taka gulltennur úr líkum fanga en greindi ekki frá því fyrr en síðar því hann óttaðist fordæmingu samfélagsins. Börn Leifs, sem lést 1988, segja hrollvekjandi sögu föðurins.

Augu blindra­ hundsins bræða alla

22 ViðtAl

Lagersala!

75%

afsláttur

Haugur af hulstum fyrir iPhone 3G/3GS,4/4S, 5/5S

á aðeins 990 kr. Kringlunni

Góð melting styrkir ónæmiskerfið

PRENTUN.IS

Ljósmynd/Hari

Stjórnaðu bakteríuflórunni með OptiBac

síða 26

Bókaðu sól, sand, strönd og sumarævintýri frá kr. 69.900

Fæst í apótekum og heilsubúðum


2

fréttir

Helgin 17.-19. apríl 2015

 SkipulagSmál BandaríSkt faSteignafélag Byggir á Hörpureit

Hefja framkvæmdir við fimm stjörnu hótel í haust Bandaríska fasteignafélagið Carpenter & Company mun kaupa byggingarrétt að hótelbyggingu á Austurbakka við hlið Hörpu. Framkvæmdir hefjast í haust og fimm stjörnu hótel verður opnað eftir þrjú ár. Carpenter mun reisa 250 herbergja fimm stjörnu hótel á lóðinni en fela þekktri alþjóðlegri hótelkeðju rekstur þess. Samningar þess efnis eru á lokastigi, að því er segir í fréttatilkynningu Reykjavíkurborgar. Meðal hótelkeðja sem Carpenter vinnur með eru St.

Regis, Four Seasons, Marriott og Hyatt. Þetta verður fyrsta fimm stjörnu hótelið á Íslandi. Auk herbergjanna 250 verða þar veislu- og fundarsalir, heilsulind og fjöldi veitingastaða. Arionbanki vinnur að skipulagi fjármögnunar hótelbyggingarinnar og lánsfjármögnun en samið hefur verið við verkfræðistofuna Mannvit og T.ark-arkitekta um hönnun og stjórnun framkvæmda. Áfram er gert ráð fyrir íbúða- og verslunarbyggð á suðurhluta lóðarinnar. -hdm

Dagur B. Eggertsson borgarstjóri kynnti fyrirhugaða hótelbyggingu á blaðamannafundi í Hörpu í vikunni ásamt Richard L. Friedman, forstjóra Carpenter & Company. Fimm stjörnu hótel rís við hlið Hörpu og verður það rekið af alþjóðlegri hótelkeðju. Ljósmynd/Hari

 Samfélag kynjaBilið er ekki eink amál kvenna

Meðal fyrirlesara á ráðstefnunni:

Björk á topp 100 áhrifamestu Björk Guðmundsdóttir tónlistarkona er meðal 100 áhrifamestu einstaklinga í heiminum, samkvæmt lista TIME sem var birtur í gær, fimmtudag. Björk er þar nefnd í flokknum „Icon“ eða Átrúnaðargoð, en aðrir sem nefndir eru í þessum flokki eru til að mynda Kanye West, tónlistarmaður og eiginmaður Kim Kardashian, og pakistanska stúlkan Malala Yousafzai sem fékk friðarverðlaun Nóbels í fyrra. aðgerðum alþjóðaliðsins lauk um síðustu áramót. Einnig voru öryggismál á norðurslóðum rædd, loftrýmisgæsla bandalagsins hér á landi og netöryggismál.

Kappakstursbíll á Toyotasýningu Á sýningu hjá Toyota í Kauptúni á laugardag og sunnudag verður sýndur kappakstursbíllinn TS030 HYBRID sem hefur m.a. tekið þátt í Le Mans þolaksturskeppninni, en í ár fagnar Toyota á Íslandi því að 50 ár eru liðin frá því fyrsti Toyotabíllinn var seldur á Íslandi. Viðurkenndir söluaðilar Toyota á Akureyri, Selfossi, í Reykjanesbæ bjóða einnig til sýningar á laugardag, frá kl. 12 – 16. Í Kauptúni verður fullkominn ökuhermir þar sem gestir geta sest undir stýri á GT86 sportbílnum og sýnt kunnáttu sína og ökuleikni.

Stoltenberg fundar á Íslandi Jens Stoltenberg er staddur hér á landi í sinni fyrstu heimsókn sem framkvæmdastjóri Atlantshafsbandalagsins. Stoltenberg hitti Sigmund Davíð Gunnlaugsson forsætisráðherra og Gunnar Braga Sveinsson utanríkisráðherra í gær, fimmtudag. Á fundinum með forsætisráðherra voru öryggismál í Evrópu ofarlega á baugi, ógn af hryðjuverkum sem og málefni Afganistan en Atlantshafsbandalagið stendur nú að þjálfunaraðgerð í landinu eftir að

Christine Lagarde, forstjóri Alþjóðagjaldeyrissjóðsins, flytur ráðstefnugestum skilaboð af myndbandi eftir að ráðstefnan hefur verið sett. NordicPhotos/GettyImages

Svavar í sauðfjárbúskapinn Svavar Halldórsson, fyrrverandi fréttamaður, hefur verið ráðinn framkvæmdastjóri Landssambands sauðfjárbænda. Frá því Svavar lét af störfum á fréttastofu RÚV fyrir tveimur árum hefur hann rekið fyrirtækið Íslenskur matur og matarmenning, og sendi meðal annars frá sér Íslensku hamborgarabókina árið 2013. Í samtali við Bændablaðið segir Þórarinn Ingi Pétursson, formaður Landssambands sauðfjárbænda, að þar á bæ geri menn sér grein fyrir að margir verði undrandi á þessari ráðningu. „En það er líka bara fínt stundum að fara í endurmat á stöðunni þegar mannaskipti verða og horfa í aðrar áttir. Fyrst og fremst erum við þá að horfa til þeirra markaðstækifæra sem eru fyrir greinina, til að mynda á erlendum mörkuðum og við teljum Svavar góðan kost í þeirri stöðu,“ segir Þórarinn í Bændablaðinu.

Nýr vefur Fréttatímans er kominn í loftið

Gunnar Smári skrifar um þjóðmálin og hefur tekið upp þráðinn við matarskrif

www.frettatiminn.is

Leikarinn Geena Davis er stofnandi The Geena Davis Institute on Gender in Media og hefur um árabil unnið að auknum sýnileika kvenna í kvikmyndum. NordicPhotos/Getty

Christine Lagarde og Geena Davis tala á ráðstefnu í Hörpu Christine Lagarde, forstjóri Alþjóðagjaldeyrissjóðsins, og leikarinn Geena Davis, sem um árabil hefur unnið að auknum sýnileika kvenna í fjölmiðlum- og afþreytingarefni, eru meðal þátttakenda á alþjóðlegri ráðstefnu sem haldin verður í Hörpu á 100 ára afmæli kosningaréttar kvenna í sumar. Halla Tómasdóttir ráðstefnustjóri segir mikilvægt að brúa kynjabilið í efnahagslegum, viðskiptalegum og samfélagslegum skilningi.

i

nspirally WE er alþjóðleg ráðstefna sem haldin verður í Hörpu dagana 18.-19. júní af því tilefni að 100 ár eru liðin frá því að íslenskar konur fengu kosningarétt. „Um er að ræða alþjóðlegt samtal um bestu leiðir til að brúa kynjamuninn, en betri árangur í því er mikilvægur í efnahagslegum, viðskiptalegum og samfélagslegum skilningi. Samtalið á sér stað á Íslandi enda erum við fremst í heimi þegar kemur að þessum málum,“ segir Halla Tómasdóttir sem er ráðstefnustjóri. Halla hefur gengið lengi með hugmyndina að því að halda slíka ráðstefnu á Íslandi, og leggur mikla áherslu á að þetta mál sé ekkert mál kvenna, heldur mál sem konur og karlar eigi að láta sig varða, enda blómstra efnahagur, viðskiptalíf og samfélag hvað best þegar kraftar karla og kvenna eru fullnýttir. „Ráðstefnan er haldin í samstarfi við öflug íslensk fyrirtæki og frumkvöðlafyrirtækið Inspirally, sem birtir daglega jákvæðar fréttir af konum og körlum sem eru til fyrirmyndar í að brúa kynjabilið. Innan skamms verður einnig opnaður samtalsvettvangur um þessi málefni, nokkurs konar samfélagsmiðill þar sem fólk getur tekið samtalið áfram að lokinni ráðstefnu,“ segir hún.

Christine Lagarde, forstjóri Alþjóðagjaldeyrissjóðsins, sem lagt hefur mikla áherslu á efnhagslegt mikilvægi þess að virkja konur til forystu mun ávarpa gesti í myndskilaboðum við upphaf ráðstefnu. Þá mun dr. Michael Kimmel vera með Barbershop Breakfast fyrir karla að morgni 19. júní og mun Geena Davis vera með opnunarávarp þá um morguninn og síðar þann daga deila alþjóðlegum rannsóknum sem hún hefur látið vinna um áhrif fjölmiðla- og afþreyingarefnis á drengi og stúlkur. Meðal íslenskra þátttakenda eru Ingibjörg Sólrún Gísladóttir og Margrét Pála Ólafsdóttir, stofnandi Hjallastefnunnar, en Jóhanna Sigurðardóttir og Jón Gnarr verða einnig með myndinnslög. Erla Hlynsdóttir erla@frettatiminn.is

Michael Kimmel, sérfræðingur í karlmennskurannsóknum, verður með Barbershop Breakfast fyrir karla að morgni 19. júní. Mynd/Hari

Pat Mitchell Kvenfrumkvöðull í bandarískri sjónvarpssögu. Hún var fyrsti kvenforseti og kvenforstjóri PBS, bandaríska ríkissjónvarpsins, og forseti CNN Productions. Hún er einn af stjórnendum AOL og TEDWomen og fyrrum forstjóri og nú ráðgjafi hjá Paley Center for Media. Hún er Emmy-verðlaunahafi og er iðulega á ýmsum listum yfir áhrifamestu konurnar. Ivy Ross Einn af æðstu stjórnendum Google og stjórnandi teymis sem vinnur að framgangi Google Glass. Fyrrum framkvæmdastjóri nýsköpunar hjá Procter and Gamble og margverðlaunaður skartgripahönnuður. Deborah K. Jones Sendiherra Bandaríkjanna í Líbíu, fyrrverandi sendiherra Bandaríkjanna í Kúveit og er afar hátt sett innan bandarísku utanríkisþjónustunnar. Dr. Margot Gerritsen Prófessor við Stanford University og ein áhrifamesta konan í heimi stærðfræði, verkfræði og tölvunarfræði í Bandaríkjunum. Yfirmaður ICME, Institute for Computational and Mathematical Engineering í Stanford. Tiffany Dufu Nefnd sem ein af 19 konum sem eru að ryðja brautina, á lista Huffington Post og er ósjaldan nefnd á listum yfir áhrifamestu konurnar. Hún er einn af stjórnendum Levo League og tók þátt í að stofna LeanIn, framtak Sheryl Sandberg. Hún er í ráðgjafateymi Women Ready for Hillary.


Nýir bílar á betri kjörum! Lykillán er hagkvæm leið til að eignast bíl. Með Lykilláni bjóðum við nú hærra lánshlutfall og lægri vexti.

10% útborgun af nýjum bíl

Lægstu vextir

8,0%

Lán til allt að 7 ára

Lykillán

Nýir bílar

1

Þú finnur bíl sem hentar þínum þörfum.

2

Lykill er hluti af Lýsingu hf. I Ármúla 1 I 108 Reykjavík I lykill.is I lykill@lykill.is

Við fjármögnum allt að 90% af kaupverði bílsins.

3

Við aðlögum greiðslubyrðina að þínum fjárhag.


4

fréttir

Helgin 17.­19. apríl 2015

veður

Föstudagur

laugardagur

sunnudagur

góðviðri og milt um helgina það kom að því að tíðin breyttist og umskiptin eru vissulega mikil frá síðustu helgi. mildir vindar blása úr suðri, rigning í dag s- og v-til, en síðan þurrara loft og sólin mun skína í heiði, einkum norðanog austanlands. Hitinn upp undir og jafnvel yfir 10 stig, einkum austanlands á sunnudag. strax eftir helgi slær slær hins heldur í bakseglin.

5

6

9

6

vedurvaktin@vedurvaktin.is

9

9

7

9

10 5

7

5

einar Sveinbjörnsson

6

6

6

SlagveðurSrigning framan af degi S- og v-landS, en rofar til um kvöldið.

S-Strekkingur v-til. að meStu Skýjað, S- og v-til, en Heiðríkt n- og a-landS.

Svipað veður og á laugardag. ennþá fremur milt

HöfuðborgarSvæðið: Rigning fRam eftiR degi og stRekkingsvinduR.

HöfuðborgarSvæðið: skýjað með köflum, en úRkomulaust.

HöfuðborgarSvæðið: skýjað að mestu, en þó sólaRglennuR.

 lýðheilsa sérFr æðingur var ar við notkun snjallsíma í rúminu

 vik an sem var

darri í næstu mynd Spielbergs ólafur darri ólafsson er á leið til vancouver í kanada þar sem hann mun leika í næstu mynd stevens spielberg. myndin kallast Bfg og er byggð á sögu Roalds dahl. disney framleiðir myndina sem frumsýnd verður á næsta ári. ólafur darri leikur risa í myndinni.

Ólafur og Dorrit í afmæli drottningar margrét þórhildur danadrottning fagnaði 75 ára afmæli sínu í gær, fimmtudag. ólafur Ragnar grímsson, forseti Íslands, og eiginkona hans, dorrit moussaieff, sóttu hátíðarkvöldverð í kristjánsborgarhöll í kaupmannahöfn af þessu tilefni á miðvikudagskvöld. ljósmynd/ nordicPhotos/getty 51.500.000 krónur greiddi alþingi 28 þingmönnum í svokallað akstursgjald, eða vegna aksturs eigin bifreiða, á síðasta ári. Þar af voru 18 þingmenn sem fengu greitt meira en eina milljón króna, en greiðslurnar eru undanþegnar skatti. Karólína sigraði söngkonan karólína jóhannsdóttir, nemandi við mR, fór með sigur af hólmi í söngkeppni framhaldsskólanna um liðna helgi. Hún söng lagið go slow með Haim og sungu þær guðrún ýr eyfjörð,

Gefa frí 19. júní Ríkisstjórnin hefur hvatt vinnuveitendur, bæði á almennum vinnumarkaði og hjá hinu opinbera, til að gera starfsfólki sínu kleift að taka þátt í skipulögðum hátíðarhöldum í tilefni af 100 ára afmæli kosningaréttar kvenna hinn 19. júní næstkomandi. meðal fyrirtækja sem ætla að verða við áskoruninni eru Íslandsbanki, sem hyggst loka útibúum eftir hádegi þann dag og gefa starfsfólki frí, og vÍs sem gefur öllu starfsfólki frí. sigrún Ragna ólafsdóttir, forstjóri vÍs, segir það sanna ánægju að verða við hvatningu stjórnvalda þessa efnis. 817 ný hótelherbergi verða tekin í notkun í Reykjavík í ár. miðað við lægstu spá um fjögur prósent árlega fjölgun ferðamanna fram til ársins 2020 er ekki þörf á fleiri hótelum en þegar eru fyrir­ huguð. sé miðað við hæstu spár um tíu prósent árlega fjölgun vantar alls um 5.900 fleiri hótelherbergi í borginni.

Tónlistarskólinn í Reykjavík tekur við umsóknum nýnema til 4. maí. • Kennum á öll klassísk hljóðfæri • Sérhæfum okkur í kennslu lengra kominna nemenda • Einvala lið frábærra kennara

Nánari upplýsingar á tono.is og

í síma 553

snjallsími við rúmið ógnar góðum nætursvefni, sem er ein helsta undirstaða góðrar heilsu.

kristín Björg Björnsdóttir og melkorka davíðsdóttir bakraddir. Í öðru sæti varð Borgarholtsskóli og fg í því þriðja.

0625 milli kl. 13-16.

Ekki skynsamlegt að nota snjallsíma sem vekjaraklukku við förum ekki úr húsi án snjallsímanna og samkvæmt rannsóknum förum við heldur ekki í rúmið án þeirra. en snjallsímar senda frá sér örbylgjur sem urðu tilefni til viðvarana alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar árið 2011, þar sem þær gætu mögulega valdið krabbameini. Rannsóknir sýna auk þess að stöðug síma­ og netnotkun hafi neikvæð áhrif á andlega heilsu. Erla Björnsdóttir, sálfræðingur og sérfræðingur í svefnvandamálum, mælir með því að fjölskyldan leggi símunum á kvöldin og taki þá alls ekki með í svefnherbergið.

s

ímar eru fyrir löngu komnir út fyrir sitt upphaflega verksvið. Í dag er síminn allt í senn samskiptatæki, myndavél, dagbók og vekjaraklukka, svo fátt eitt sé nefnt. Flest förum við ekki úr húsi án hans og samkvæmt rannsóknum förum við heldur ekki í rúmið án hans. Í rannsókn sem gerð var fyrir tímaritið Time árið 2012 kom fram að 75% fólks á aldrinum 18 til 44 ára sefur með símann innan seilingar. Þetta eru ekki góðar fréttir ef eitthvað er að marka sífellt fleiri vísindamenn sem stíga fram og benda á mögulega skaðsemi snjallasímanna á heilsu okkar. Snjallsími við rúmið ógnar góðum nætursvefni, sem er jú ein helsta undirstaða góðrar heilsu.

örbylgjum að ekki sé mögulegt að tengja notkun þeirra við krabbamein. Þrátt fyrir það fannst Alþjóða heilbrigðismálastofnuninni ástæða til þess að vara fólk við notkun þeirra árið 2011, vegna mögulegrar hættu á krabbameini. „Mér finnst hrikalegt þegar ég fæ til mín fólk sem er með öpp í símanum til að greina svefninn sinn og er jafnvel að sofa með snjallsímann undir koddanum. Þá eru símarnir að senda bylgjur beint upp í höfuð og það finnst mér alls ekki sniðugt, erla Björnsdóttir, sálfyrir utan brunahættuna sem fylgir því fræðingur og sérfræðingur í svefnvandaað hafa símann í rúminu. Þar að auki er málum, segir snjallsíma stöðugt áreiti frá snjallsímanum vegna ekki eiga heima í meldinga frá Facebook eða úr pósthólfinu svefnherberginu. sem geta haldið vöku fyrir fólki. Svefnekki til neinar langtímarannsóknir vandamál eru mjög algeng hjá ungu fólki og maður þekkir þetta sérstaklega hjá unglingum sem Sálfræðingar stíga nú í auknum mæli fram til að benda bjóða mömmu og pabba góða nótt, loka svefnherbergisá skaðsemi þess að vera stöðugt tengdur við símann og dyrunum og fara svo að spjalla við vini eða þá að horfa á netið á andlega heilsu okkar. Rannsókn sem unnin var þætti í símanum langt fram eftir nóttu.“ fyrir Gautaborgarháskóla árið 2012 sýndi fram á aukið stress og álag ungra snjallsímanotenda, sem í alvarLjós og hljóð trufla svefninn legum tilfellum geti leitt til þunglyndis. „Ég held að þetta sé alls ekki sniðugt,“ segir Rannsóknir hafa einnig sýnt að ljósið sem snjallErna Björnsdóttir, sálfræðingur og varaforsímar og tölvur gefa frá sér minnkar frammaður Hins íslenska svefnfélags. „Í fyrsta leiðslu hormónsins melatóníns sem hjálpar lagi þá senda þessir símar frá sér allskyns okkur að sofna á kvöldin. Erla segir fólk vera bylgjur sem vitum ekki hvaða áhrif hafa á misviðkvæmt fyrir áreiti í svefni en hljóð heilsuna. Það eru ekki nema tíu ár síðan frá snjallsímum geti raskað ró okkar, jafnþessir símar komu á markaðinn og þar af vel þó að við séum fallin í djúpsvefn. „Það leiðandi ekki til neinar langtímarannsóknir. er almennt ekki mælt með því að nota nein Ef fólk kynnti sér málið myndi það sjá að raftæki í svefnherberginu og sérstaklega allir þessir símar koma með viðvörunum um ekki ef við eigum erfitt með svefn. Okkur er að ekki megi hafa þá nálægt höfðinu lengur en langhollast að svefnherbergið sé bara fyrir í ákveðinn tíma og að ekki megi sofa með þá svefn. Svo eru gömlu góðu vekjaraklukkþað er kannski komnálægt sér. Ég hef alltaf mælt með því við fólk urnar enn mjög góðar og gildar auk þess að inn tími til að draga sem vill nota símann sem vekjaraklukku, að vera ódýrar,“ segir Erla. „Ég hef alltaf sagt fram gömlu góðu stilla hann þá allavega á flugvélastillingu svo að snjallsímar eigi ekki heima í svefnhervekjaraklukkuna. hann sendi ekki frá sér bylgjur alla nóttina,“ bergjum. Það ætti að vera einhver staður á segir Erla en rannsóknir hafa sýnt að örbylgjur, í miklu heimilinu þar sem allir skila af sér símunum á kvöldin. magni, geta valdið krabbameini. Við þurfum ekkert á símanum að halda yfir blánóttina.“

Svefnvandamál algeng hjá ungu fólki

Farsímar eru sagðir gefa frá sér það lítið magn af

Halla Harðardóttir halla@frettatiminn.is


STÓRI DAGURINN Lexus sýnir ástsælustu bíla sumarsins í Kauptúni um helgina. Sýning 18.–19. apríl, bæði laugardag og sunnudag kl. 12-16.

Sjáðu glæsilegt úrval Lexus bíla og smakkaðu á brúðartertunni í leiðinni. Tilvonandi brúðhjón eru sérstaklega boðin að skoða blómaskreytingar og brúðkaupsskreyttan Lexus en í sumar munum við lána tilvonandi brúðhjónum glæsilegan Lexus til afnota á brúðkaupsdaginn.

ÍSLENSKA/SIA.IS/LEX 74035 04/15

lexus.is

Lexus-Ísland | Kauptúni 6 | Garðabæ | Sími: 570 5400


6

fréttir

Helgin 17.-19. apríl 2015

 SkipaSmíðar Nortek gerir 270 milljóNa króNa SamNiNg

Fullbúið gagnaver í þrjá ísfisktogara Nortek ehf. hefur gert 270 milljóna samning við tyrknesku skipasmíðastöðina Celiktrans í Istanbúl. Samningurinn felur í sér að Nortek hannar og setur upp öryggis- og tæknibúnað ásamt fullbúnu gagnaveri í þrjá ísfisktogara sem skipasmíðastöðin er með í smíðum fyrir HB Granda. Nortek gerði nýverið samning um samskonar verkefni í 4 skip, fyrir Samherja, Útgerðarfélag Akureyrar og Fisk Seafood á Sauðárkróki. Það var stærsti einstaki samningurinn sem Nortek hefur gert frá upphafi og nam verðmæti hans 350 milljónum króna.

Þessir tveir samningar skapa fjölda hátæknistarfa á Íslandi og í Noregi en fyrirtækið þarf að fjölga tæknimenntuðu starfsfólki vegna samninganna, að því er fram kemur í tilkynningu. Nortek hefur sérhæft sig í öryggistækni, seinni árin með sérstaka áherslu á öryggis-, upplýsinga- og vöktunarkerfi fyrir útgerðina. „Samningarnir tveir eru sterkar grunnstoðir fyrir fyrirtækið og tryggja rekstur Nortek næstu tvö árin. Samningarnir færa einnig systurfyrirtæki Nortek, Nordata, umtalsverð verkefni

og tekjur. Með samningnum tryggja íslensku útgerðarfyrirtækin sér búnað í hæsta gæðaflokki og þjónustu við hann hér heima en Nortek bæði selur og þjónustar búnaðinn,“ segir Guðrún Ýrr Tómasdóttir, markaðsstjóri Nortek. Í vöktunarkerfinu sér skipstjórinn legu skipsins myndrænt, halla þess og hversu djúpt það ristir. Olíueyðsla og raforkunotkun sést einnig í rauntíma. Allar upplýsingar og viðvaranir eru skráðar, ásamt því að siglingaljósum og ljósum á dekki er stjórnað frá skjánum. -jh

Undirritun við Celiktrans Shipyard. Saban Koca, innkaupastjóri Celiktrans, Björgvin Tómasson, framkvæmdastjóri Nortek og Volkan Urun, framkvæmdastjóri Celiktrans.

 ViNNudeilur Fjögur Félög BHm í VerkFall á máNudagiNN

ÞÍN STUND ÞINN STAÐUR AFSLÁTTUR

20%

Verkfall gæti ógnað dýravelferð Hefjist verkfall félagsmanna Dýralæknafélags Íslands og félagsmanna BHM hjá Matvælastofnum mánudaginn 20. apríl mun allt matvælaeftirlit stöðvast. Sláturtíð í alifuglahúsum og á svínabúum er að hefjast og óttast Jón Gíslason, forstjóri Matvælastofnunar, að verði ekki af slátrun muni fljótt þrengja að dýrunum.

a

Stillanlegur höfuðpúði.

Skemill hentar öllum óháð lengd.

Þægilegt handfang til að stilla halla á baki.

TIMEOUT Hægindastóll með skemli Fáanlegur í mörgum útfærslum og litum. Svart leður og hnota með skemli. Fullt verð: 379.980 kr.

Tilboðsverð 299.990 kr.

betrabak@betrabak.is • www.betrabak.is Faxafeni 5, Reykjavík, Sími 588 8477 Opið virka daga frá kl. 10-18 og laugardaga frá kl. 11-16 Dalsbraut 1, Akureyri, Sími: 558 1100 • Skeiði 1, Ísafirði, Sími 456 4566

Ef verkfall hefst á mánudag eru afleiðingarnar þær að við leggjum niður allt matvælaeftirlit.

llir félagsmenn í Dýralæknafélagi Íslands, 12 félagsmenn í Félagi íslenskra náttúrufræðinga hjá Matvælastofnun og 13 starfsmenn í Stéttarfélagi háskólamanna á matvæla-og næringasviði (SHMN) hjá Matvælastofnun, fara í ótímabundið verkfall næstkomandi mánudag, 20. apríl. Einungis forstjóri Matvælastofnunar og yfirdýralæknir eru undanþegnir verkfalli hjá þessum starfsstéttum. Þar að auki munu 35 félagsmenn Félags háskólamenntaðra starfsmanna Stjórnarráðsins (FHSS) fara í verkfall þennan sama dag og er boðað að það standi til 8. maí. Öll 17 aðildarfélög BHM semja sameiginlega um kjör félagsmanna og sameiginleg krafa þeirra er hækkun grunnlauna og stytting vinnuvikunnar.

Dýravelferð ógnað

Jón Gíslason, forstjóri Matvælastofnunar, vonast til að samningar náist áður en boðað verkfall skellur þann 20. apríl. „Ef verkfall hefst á mánudag eru afleiðingarnar þær að við leggjum niður allt matvælaeftirlit. Það mun strax koma sér mjög illa fyrir slátrun, sérstaklega á alifuglum og svínum því menn eru komnir að þeim tíma að það þarf að fara að slátra þeim

dýrum. Það á alltaf að vera viðstaddur dýralæknir við slátrun á dýrum til að hafa eftirlit með aflífun og heilbrigði afurðanna. En ef slátrunin dregst þá verður þröngt á dýrunum svo það munu koma upp dýravelferðarmál. Eina leiðin út úr því er að sótt verði um undanþágur til undanþágunefndar sem búið er að skipa. Sú nefnd ákveður hvort það verði einhver kallaður út til starfa eða ekki.“

Inn- og útflutningur stöðvast

Auk tafa á slátrun eiga eftir að koma upp vandamál með inn- og útflutning sem þarfnast heilbrigðisvottunar. „Viðskipti á EES svæðinu ættu að geta gengið nokkuð eðlilega fyrir sig en í viðskiptum við svokölluð þriðju ríkin, eins og t.d. Bandaríkin, Rússland og Kína, þar geta skapast miklir erfiðleikar varðandi inn- og útflutning á landbúnaðar- og sjávarafurðum. Þar að auki leggst niður allt eftirlit með matvælafyrirtækjum hjá okkur auk þess eftirlit með fóðri og áburði. Það er auðvitað á fjölmörgum sviðum sem þetta starfsfólk er að sinna störfum sínum, sem varða bæði hagsmuni fyrirtækja og almennings.“ Halla Harðardóttir halla@frettatiminn.is

Félagsmenn í verkfalli frá 7. apríl

Verkföll sem hefjast 20. apríl

 Félag geislafræðinga (FG), ótímabundið verkfall.  Félag íslenskra náttúrufræðinga (FÍN) á Landspítala, ótímabundið verkfall.  Félag lífeindafræðinga (FL), ótímabundið verkfall, frá klukkan 8-12 alla virka daga.  Ljósmæðrafélag Íslands (LMFÍ) á Landspítala, ótímabundið verkfall frá klukkan 00-24 alla þriðjudaga, miðvikudaga og fimmtudaga.  Stéttarfélag lögfræðinga (SL) hjá Sýslumanninum á höfuðborgarsvæðinu. Ótímabundið verkfall.  Ljósmæðrafélag Íslands (LMFÍ) á Sjúkrahúsinu á Akureyri, ótímabundið frá klukkan 00-24 alla mánudaga og fimmtudaga frá 9. apríl.

 Dýralæknafélag Íslands (DÍ), ótímabundið verkfall.  Félag íslenskra náttúrufræðinga (FÍN) á Matvælastofnun, ótímabundið verkfall.  Stéttarfélag háskólamanna á matvæla- og næringarsviði (SHMN) á Matvælastofnun, ótímabundið verkfall.  Félag háskólamenntaðra starfsmanna Stjórnarráðsins (FHSS) hjá Fjársýslu ríkisins, tímabundið verkfall frá 20. apríl til 8. maí.


ENNEMM / NM67956

TVÖFALT AUÐVELDARA AÐ MUNA Þann 1. maí færist þjónustan okkar úr númerinu 118 í 1818


8

fréttaúttekt

Helgin 17.-19. apríl 2015

60 útköll ráðgjafa vegna heimilisofbeldis á 3 mánuðum. Þar af 24 á síðastliðnum mánuði.

Þóra Kemp, deildarstjóri á velferðarsviði Reykjavíkurborgar.

22% kvenna beittar ofbeldi í nánu sambandi. Sumar 5

Eftir að lögreglan kemur á staðinn vegna heimilisofbeldis býður hún þolanda og geranda, ef hann er enn á staðnum, að fá ráðgjafa frá félagsþjónustunni á staðinn. Flestir þiggja boðið.

13. - 20. júní

Trítlað í Flachau

33 ráðgjafar á 6 þjónustumiðstöðvum sinna bakvöktum.

Flachau er einstaklega fallegur fjallabær í Salzburgarlandi, en í nágrenni hans eru óteljandi gönguleiðir sem liggja um stórkostlegt landslag, fjöll og dali. Í ferðinni verður lögð sérstök áhersla á að njóta fjölbreyttrar útivistar á þessu yndislega Alpasvæði.

NordicPhotos/Getty

Bókaðu núna á baendaferdir.is Sími 570 2790 bokun@baendaferdir.is Síðumúla 2, 108 Reykjavík www.fi.is

r u k ú n h s l a d vanna

H

FÍ ð r e f u n n u s Árleg hvíta drífðu þig út Skráðu þig

inn –

Hvannadalshnúkur 23. maí, laugardagur

Árleg hvítasunnuferð FÍ á Hvannadalshnúk, 2110 m. Gengin Sandfellsleið. Hækkun um 2000 m. 12-15 klst. Jöklabúnaður er nauðsynlegur. Gisting á eigin vegum. Undirbúningsfundur: Miðvikudaginn 29. apríl kl. 20:00 í sal FÍ. Fararstjóri: Örlygur Steinn Sigurjónsson.

Sjá nánar á www.fi.is Nánari upplýsingar og skráning er í síma 568 2533 eða í netpóst fi@fi.is

FERÐAFÉLAG ÍSLANDS Mörkinni 6 | 108 Reykjavík | S: 568 2533 | www.fi.is

Spör ehf.

Verð: 178.800 kr. á mann í tvíbýli. Mjög mikið innifalið! Fararstjóri: Aðalsteinn Jónsson

Heimilisofbeldi ekki bundið við kvöld og helgar Ráðgjafar frá þjónustumiðstöðvum Reykjavíkur hafa sinnt 24 útköllum vegna heimilisofbeldis síðastliðinn mánuð. Alls eru þetta 60 útköll frá því samstarfsverkefnið „Saman gegn ofbeldi“ hófst um miðjan janúar. Í fyrsta sinn er nú fullorðnum þolendum og/eða gerendum boðið upp á þjónustu félagsráðgjafa frá þjónustumiðstöðvum þegar lögreglan er kölluð út vegna heimilisofbeldis. Deildarstjóri á velferðarsviði Reykjavíkurborgar segir það hafa komið á óvart hversu mörg útköll berast á dagvinnutíma. Sérstaklega er skimað fyrir vímuefnaneyslu, fötlun, þungun brotaþola og notkun túlka.

O

kkur hefur komið helst á óvart að tilkynningar um heimilisofbeldi eru ekki bundnar við kvöld og helgar eins og við reiknuðum með. Fjöldi tilkynninga er einnig meiri en við bjuggumst við,“ segir Þóra Kemp, deildarstjóri á velferðarsviði Reykjavíkurborgar og fulltrúi í stýrihópi sem settur var á laggirnar vegna átaksverkefnis Reykjavíkurborgar og lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu gegn heimilisofbeldi. Samstarfssamningur var undirritaður þann 12. janúar og ber verkefnið heitið: Saman gegn ofbeldi. Með tilkomu verkefnisins er í fyrsta skipti boðið upp á þjónustu félagsráðgjafa frá félagsþjónustu í útköllum vegna heimilis þegar barn er ekki á heimilinu – en fulltrúi barnaverndar kemur alltaf ef barn er á heimili – og segir Þóra að þolendur þiggi þjónustuna í flestum tilfellum. Á fyrstu þremur mánuðunum sem verkefnið var í gangi, til 12. apríl, bárust 60 tilkynningar þar sem starfsmaður þjónustumiðstöðva var kallaður út til að sinna fullorðnum þolendum og/eða gerendum í heimilisofbeldismálum. Fyrstu tvo mánuðina voru útköllin 36 en 24 bættust við síðastliðinn mánuð. Í rannsókn á ofbeldi gegn konum sem Rannsóknarstofnun í barna- og fjölskylduvernd vann fyrir félagsog tryggingamálaráðuneytið árið 2010 kemur fram að rúmlega rúmlega 22% aðspurðra kvenna höfðu verið beittar ofbeldi í nánu sambandi einhvern tíma frá 16 ára aldri. Engar innlendar rannsóknir eru til þar sem heimilisofbeldi sem karlar verða fyrir er sérstaklega skoðað.

Útkallið gengur fyrir Samkvæmt nýju verklagi mætir ráðgjafi frá þjónustumiðstöðvum á staðinn ef brotaþoli og/eða gerandi þiggja boð lögreglu þar um. Alls er um að ræða 33 starfsmenn sex þjónustumiðstöðva sem skipta á milli sér bakvöktum vegna slíkra útkalla. „Ef útkallið berst á dagvinnutíma, þegar viðkomandi bakvaktarstarfsmaður er í vinnu verða önnur verkefni að bíða og hann fer strax í útkallið. Líklega á þetta fyrirkomulag eftir að slípast þegar fram líða stundir en í takt við tölfræði frá lögreglunni höfðum við ekki reiknað með mörgum útköllum á dagvinnutíma,“ segir Þóra. Ráðgjafi velferðarsviðs veitir fyrstu aðstoð sem getur meðal annars falið í sér að fylgja þolanda til læknis og hvetja þolanda til að fá áverkavottorð, koma fjölskyldunni í öruggt skjól eða finna húsnæði fyrir geranda ef þörf er á. Þá hefur ráðgjafinn einnig milligöngu um að vísa þolanda til ráðgjafar hjá þjónustumiðstöð í því hverfi þar sem hann á lögheimili í. Kallaður er til túlkur er þörf er á. Skýr skipting er á milli þess hvaða verkefnum lögregla og fulltrúi félagsþjónustu sinna – og svo fulltrúi barnaverndar ef hann er á staðnum – þannig að brotaþolar og gerendur þurfi ekki að endurtaka sömu upplýsingarnar við marga aðila. Eitt af hlutverkum félagsráðgjafa er að greina og skrá þætti eins og vímuefnaneyslu, fötlun geranda eða þolanda, þungun brotaþola og notkun túlka. „Þessar upplýsingar geta hjálpað okkur að vinna áfram með þennan málaflokk. Fatlaðir eru

hópur sem á undir högg að sækja svo og innflytjendur eins og niðurstöður rannsókna hafa sýnt, og því erum við sérstaklega vakandi fyrir þessum hópum,“ segir Þóra.

Vitjun innan 7 daga

Verklag í þessum málum hjá félagsþjónustunni er með þeim hætti að eftir útkallið á sér stað eftirfylgni og félagsráðgjafi hringir innan þriggja daga til að taka stöðumat og býður upp á viðtal. „Misjafnt er þá hvort brotaþoli er heima, hefur farið til ættingja eða dvelst í Kvennaathvarfinu. Lokahnykkurinn á því ferli sem hefst með útkallinu er sameiginleg vitjun lögreglu og ráðgjafa innan viku. Eftir það er málinu í raun lokið en það getur farið í áframhaldandi vinnslu á þjónustumiðstöð,“ segir Þóra. Þegar brotaþolar eru þegar með ráðgjafa innan þjónustumiðstöðvanna er allur gangur á því hvort þeir vilja að þeir ráðgjafar vinni að heimilisofbeldismálinu eða hvort þeir vilja fá annan ráðgjafa til þess. „Þetta er val fólks og við komum til móts við þessar óskir,“ segir hún. Þóra segir að þolendur heimilisofbeldis tali um að þeim finnist þeir fá meiri stuðning með aðkomu þjónustumiðstöðvanna í þessum málum. „Ég get nefnt dæmi um eitt mál sem kom upp eftir að þetta verkefni hófst. Um var að ræða aðila sem hafði ekki verið í neinum samskiptum við félagsþjónustuna en eftir útkallið fann viðkomandi hjá sér aukinn persónulegan styrk og ákvað að fá stuðning til að skilja við ofbeldismanninn. Það er hins vegar alls ekki alltaf raunin og stundum leita báðir aðilar sér persónulegrar aðstoðar og reyna að láta sambandið ganga,“ segir Þóra. Eins og Fréttatíminn fjallaði um í síðustu viku er verkefnið Karlar til ábyrgðar eina sérhæfða meðferðarúrræðið fyrir þá sem beita ofbeldi á heimilum og leitaði metfjöldi sér þar aðstoðar í fyrra, 95 manns – þar af 54 sem voru að koma í fyrsta skipti. Þjónustumiðstöðvarnar benda gerendum á þetta úrræði sem hefur reynst afar vel. „Saman gegn ofbeldi“ er fyrsta samvinnuverkefni Reykjavíkurborgar og lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu af þessari stærðargráðu en tugir starfsmanna koma að því beint. „Þetta er gríðarlega viðamikið og samstarfið hefur gengið framar vonum. Ég sé fyrir mér að þessi góða samvinna eigi eftir að skila sér í fleiri málaflokkum síðar meir enda skarast störf velferðarþjónustu og lögreglu á fleiri sviðum,“ segir Þóra. Erla Hlynsdóttir erla@frettatiminn.is


HVÍTA HÚSÍÐ / SÍA

HollArI

sKólAjógúrT INNI SYKURogM

I

ÍKAR TREFJAR

Skólajógúrt er nú sykurminni og uppfyllir viðmið Skráargatsins um sykurmagn í jógúrt. Jógúrtin er afar kalkrík, inniheldur trefjar og fæst í fjórum bragðtegundum. Hrein Skólajógúrt er góður valkostur fyrir þá sem vilja engan viðbættan sykur. Hana má bragðbæta með t.d. ávöxtum eða musli. Veldu það sem hentar fjölskyldu þinni.


10

fréttir

Helgin 17.-19. apríl 2015

Gráir bílar vinsælastir – hvítir í sókn

N ýsk r á ðir fólk sbíl ar eftir litum 2014

Gráir bílar eru þeir alvinsælustu á Íslandi en á síðasta ári voru þeir ríflega 40% nýskráðra fólksbifreiða.

N 29 2015

Listahátíð í Reykjavík

n Brúnn

967

n Blár

270

n Grár

4.078

n Rauður

1.060

n Svartur

649

n Hvítur

2.109

n Aðrir litir

242

Samtals

9.462

Dans, jazz & ópera

á Shantala Shivalingappa @ Borgarleikhúsið — 2. júní

síðasta ári voru 9.500 fólksbílar nýskráðir og voru 4.100 þeirra gráir. Hvítur hefur verið í sókn á undanförnum árum en aðrir litir njóta minni vinsælda. Svartir bílar seldust eins og heitar lummur árið 2007 þegar fjöldi nýskráðra bíla var einnig í hámarki en vinsældir svarta bílsins hafa dalað nokkuð síðan. Guðmundur Hrafnkelsson, sjálfstætt starfandi bílasali og bílamálari, telur vinsældir gráa litarins vera þann að óhreinindi sjást lítið á gráum bílum. „Það þarf bara að

skola bílinn og þá er hann hreinn. Það ber líka minna á lakkskemmdum. Hvítur er að vinna mikið á, bæði er það hlutlaus litur og margir nýir bílar eru þannig hannaðir að hvítur kemur mjög vel út á þeim,“ segir hann. „Mér persónulega finnst rauðir bílar alltaf fallegastir. Það er svona sportlegur litur á meðan þeir sem vilja ekki vera áberandi taka gráa litinn. Það er líka algengt að fólk kaupi alltaf nýjan bíl í sama lit og gamli bíllinn.“ Svartir bílar eru gjarnan merki um ákveðinn lúxus en afar mikla

N ýsk r á ðir brúNir bíl ar 2007-2014

1.000

800

500

’08

’09

’10

’11

’12

’13

’14

’07

Ný ýsk r á ðir gr áir bíl ar 2007-2014

1.200

4.000

600

’07

’08

’09

’10

’11

’12

’13

’14

’07

Ný ýsk r á ðir svartir bíl ar 2007-2014

2.200

800

1.100

’08

’09

’10

’11

’12

’13

’14

N ýsk r á ðir a ðr ir litir 2007-2014

Jan Lundgren Trio — Sænskur jazz @ Gamla Bió — 4. júní

’07

16.000

600

8.000

’08

’09

’10

’11

’12

’13

’09

’10

’11

’12

’13

’14

’08

’09

’10

’11

’12

’13

’14

’08

’09

’10

’11

’12

’13

’14

sa mta ls N ýsk r á ðir fólk sbíl a r 2007-2014

1.200

’07

’08

Ný ýsk r á ðir h v ítir bíl a r 2007-2014

1.600

’07

erla@frettatiminn.is

Ný ýsk r á ðir r auðir bíl a r 2007-2014

8.000

MagnusMaria @ Þjóðleikhúsið — 3. júní

Erla Hlynsdóttir

N ýsk r á ðir bl á ir bíl a r 2007-2014

1.600

’07

vinnu þarf til að halda þeim hreinum og glansandi. „Það er eins og með aðra dökka bíla að það er dagleg vinna að halda þeim almennilega við,“ segir hann. Samgöngustofa tók saman fyrir Fréttatímann tölur yfir fjölda nýskráðra fólksbíla á síðustu árum eftir litum, óháð skráningu bílanna í dag. Tekið skal fram að bílaleigubílar eru ekki inni í þessum tölum.

’14

Heildarfjölda nýskráninga nýrra fólksbifreiða á árunum 2007-2014 eftir litum

’07

’08

’09

’10

’11

’12

’13

’14

Heimild: Samgöngustofa



12

viðtal

Helgin 17.-19. apríl 2015

Erla S. Kristjánsdóttir og Þóra Christiansen, sem báðar kenna og stunda rannsóknir við Háskóla Íslands, eru menntaðar í samskiptum. Þær ákváðu að skoða hvernig samningsstaða menntaðra útlendinga á íslenskum vinnumarkaði væri. Í ljós kom að samskiptaerfiðleikar vegna tungumálsins, fordómar og lélegt tengslanet mynda valdaójafnvægi sem gerir það að verkum að fólk semur síður um laun. Mynd/Hari.

„Helvítis útlendingarnir“ Útlendingar á Íslandi vinna meira og eru með lægri laun en Íslendingar og menntun þeirra nýtist þeim ekki í starfi. Erla S. Kristjánsdóttir og Þóra Christiansen, sem hafa nýlokið rannsókn á samningsstöðu útlendinga á íslenskum vinnumarkaði, segja vannýtt tækifæri felast í þessum mikla mannauði. Rannsóknin sýnir að það sem helst hamlar innflytjendum þegar kemur að því að semja á vinnumarkaði er tungumálið, skortur á tengslaneti og fordómar. Í rannsókninni kemur einnig fram að útlendingar á Íslandi upplifa orðið „útlendingur“ sem mun gildishlaðnara orð en enska orðið „foreigner“. Hér sé orðið niðurlægjandi skammaryrði.

F

jöldi innflytjenda á Íslandi hefur tvöfaldast á síðastliðnum áratug og nú telur þessi vaxandi hópur 8,4% landsmanna. Rannsóknir hafa sýnt að meðallaun þessa fólks eru lægri en Íslendinga og að menntun þeirra nýtist þeim illa hér á landi. Erla S. Kristjánsdóttir, doktor í þverfaglegri aðlögun, og Þóra Christianssen, doktor í samskiptum, hafa nýlokið við rannsókn á samningsstöðu útlendinga með háskólamenntun á íslenskum vinnumarkaði. „ A f einhverjum ástæðum er menntun útlendinga ekki að nýtast þeim á Íslandi og þess vegna fannst okkur áhugavert að skoða hvernig þetta fólk upplifir sína samningsstöðu,“ segir Þóra. „Af hverju er það með lægri laun og af hverju nýtist menntun þess ekki í starfi? Er það ekki með neinar kröfur eða treystir það sér ekki til að koma með kröfur? Eða fær það ekki tækifæri til þess?“

Tungumálið og tengslanetið

Í Adria 2015 línunni ættir þú að finna fullkomið hjólhýsi fyrir þig. Fallega hönnuð og margverðlaunuð hjólhýsi framleidd með gæði og nýjungar að leiðarljósi. Verð frá 2.995.000 Hvert ætlar þú í sumar?

Opið um helgar frá klukkan 12 til 16 VÍKURHVARF 6 • 203 KÓPAVOGUR • SÍMI 557 7720 • WWW.VIKURVERK.IS

Niðurstöður þeirra styðja niðurstöður fyrri rannsókna. Það sem hamlar innflytjendum við að komast áfram á íslenskum vinnumarkaði er fyrst og fremst tungumálið og skortur á tengslaneti. Þeirra rannsókn sýnir að það eru líka þessi atriði sem hamla menntuðum útlendingum þegar kemur að því að semja um laun. „Tengslanetið er mjög mikilvægt til að komast að því hvað eru eðlileg laun og margir nefna hversu gott sé að hafa stéttarfélögin. En taxtinn er eitt og hann segir hvað lágmarkið er, en svo semur fólk vanalega um hærri laun. En það heldur kannski að allir séu að fá lágmarkslaunin og sættir sig því

við þau, eða þorir ekki biðja um launahækkun af ótta við að missa starfið,“ segir Þóra. „Fólk sem upplifir sig í veikri stöðu semur síður um laun.“ „Varðandi tungumálið þá er ég hjartanlega sammála því að fólk sem kemur til landsins ætti að leggja sig fram við að læra íslensku. En fólkið í þessari rannsókn er ráðið til Íslands vegna hæfni sinnar en samt sem áður er ekkert komið til móts við það. Viðmælendur nefndu starfsmannafundi oft sem dæmi, en þeir fara alltaf fram á íslensku,“ segir Erla.

Pólverjar hljóta að vinna við fiskvinnslu

Rannsóknin ýtir líka undir það sem áður hefur komið fram í rannsóknum, að við erum full af fyrirfram gefnum hugmyndum um útlendinga. Það birtist meðal annars í því að við gefum okkur það að Pólverjar vinni almennt við fiskvinnslu. „Í rannsókninni ræddum við einungis við menntað fólk og þeirra á meðal eru aðilar sem hafa gefist upp á því að vinna hér því þeir sjá ekki fram á að geta nokkurn tíma náð að komast áfram í starfi. Það er ekki í boði að komast áfram því það er fyrst og fremst litið á þetta fólk sem útlendinga. Og það kemur aftur og aftur fram í viðtölunum að íslenska orðið „útlendingur“ er niðurlægjandi skammaryrði í þeirra eyrum og nokkur þeirra höfðu orðið vör við að vera kölluð „helvítis útlendingar“. Útlendingar upplifa það líka að þeim er haldið á tánum og látnir finna að þeir eigi að vera þakklátir fyrir að hafa starf því heima hjá þeim bjóðist nú örugglega ekkert betra,“ segir Þóra.

Vannýttur mannauður Þær segja íslenska atvinnurekendur geta dregið lærdóm af niðurstöðunum. „Það er mjög mikilvægt þegar nýr starfskraftur er ráðinn að tekin sé umræða um hvað manneskjan hafi fram að færa, að hennar þekking sé örugglega nýtt til fulls,“ segir Þóra. „Svo er líka mikilvægt að það fari fram opin umræða um menningarlegan mismun á vinnustöðum,“ segir Erla og bætir því við að mikilvægt sé að eyða ranghugmyndum. „Íslendingar gera sér oft þær ranghugmyndir að hingað komi fólk til þess að liggja á atvinnuleysisbótum. En það er að sjálfsögðu ekki þannig. Hér er fullt af fólki sem hefur bæði menntun og metnað og vill búa hér frekar en annarsstaðar en fær samt ekki sömu tækifæri og Íslendingar. Það er auðvitað algjör synd að nýta ekki alla þá þekkingu sem þetta fólk er að koma með inn í okkar litla land,“ segir Erla. „Á sama tíma er maður að heyra að það sem standi íslenskum fyrirtækjum fyrir þrifum á erlendum markaði, sé skortur á þekkingu og tengslaneti, vanþekking á því hvernig best sé að koma sér inn á markaðina,“ segir Þóra. „En svo erum við með fullt af fólki hér, með þekkingu, sem við kunnum ekki heldur að nýta okkur.“ Þóra og Erla munu kynna niðurstöður sínar á Vorráðstefnu Viðskiptafræðistofnunar Háskóla Íslands næstkomandi þriðjudag, 21. apríl. Þær munu einnig kynna niðurstöður sínar á menningarfræði-ráðstefnunni „SIETAREUROPA“ í Valencia á Spáni í maí. Halla Harðardóttir halla@frettatiminn.is


Við kynnum byltingu

UE65JS9005

1 FYRSTa SUHD sjónvarpið kemur frá Samsung

2.5 myndin er 2.5 sinnum bjartari en í venjulegum sjónvörpum

64

88

Quantum litatæknin gefur 64 sinnum fleiri liti en í venjulegum sjónvörpum

Samsung býður þrjár nýjar línur af SUHD sjónvörpum frá 48“ til 88“

SÍÐUmúla 9 · SÍmi 530 2900 · samsungsetrid.is


14

viðhorf

Helgin 17.-19. apríl 2015

LóABOR ATORÍUM

LóA hjáLMTýsdóTTiR

Keramik frá Finnsdottir verð frá 8.200 kr.

Ferðamannalandið Ísland

Óhjákvæmilegir vaxtarverkir

Cubebot vélmenni - 1.690 kr. og 2.900 kr.

Fuss púðar verð frá 12.990 kr.

OYOY Living Design - rúmteppi 31.900 kr.

Síðumúla 21 S: 537-5101 snuran.is

Í

Í huga okkar eru Spánn, Ítalía og Frakkland meðal helstu ferðamannalanda, fjölmenn lönd sem laða árlega að sér milljónir ferðamanna. Miðað við aukinn áhuga erlendra ferðamanna síðustu ár á Íslandi er óhætt að setja það í hóp ferðamannalanda. Stöðugt aukinn straumur ferðamanna kemur hingað ár hvert og árið í ár er engin undantekning. Nýjar tölur Hagstofunnar sýna að gistinóttum á hótelum fjölgaði um 21% í febrúar miðað við metárið í fyrra. Gistinætur erlendra gesta voru 87% af heildarfjölda gistinátta í mánuðinum. Athyglisvert er í þessu sambandi að skoða hlutfall erlendra ferðamanna af Jónas Haraldsson heildar íbúafjölda. Miðað við fjölda ferðamanna og meðal jonas@frettatiminn.is dvalartíma jafngildir það því að hér séu um 26 þúsund erlendir ferðamenn á hverjum degi allt árið. Þetta hlutfall hefur, að því er fram kemur í nýrri skýrslu Greiningar Íslandsbanka um íslenska ferðaþjónustu, verið notað sem vísbending um það hversu stór ferðamannaþjónusta er í hinum ýmsu löndum. Í fjölmennu ferðamannalöndunum sem nefnd voru er þetta hlutfall 2,2% á Spáni, 2% í Frakklandi og 1,3% á Ítalíu. Hlutfallið á Íslandi er 7,2%. Vegna árstíðarsveiflu í fjölda ferðamanna er hlutfallið mun hærra yfir sumarmánuðina en í skýrslunni er áætlað að í sumar verði ferðamenn að meðaltali ríflega 16% þeirra sem eru hér á landi. Ísland er í sjöunda sæti ríkja þegar borið er saman hlutfall heimamanna og erlendra gesta, á milli Mónakó og Möltu. Efst á þeim lista tróna smáríkin Vatíkanið og Andorra. Bahamaeyjar eru í fimmta sæti. Af smærri ríkjum má nefna að hlutfallið er 4% í Eistlandi, 3,8% í Austurríki, 3,7% á Írlandi og 2,5% í Danmörku. A f þessu hlutfalli má ráða hve miklu ferðaþjónustan skiptir okkur. Breytingarnar hafa verið hraðar. Árið 2009 aflaði ferðaþjónustan 19,8% gjaldeyristekna af út-

flutningi vöru og þjónustu. Árið 2012 var þetta hlutfall komið í 23,8% og í ár áætlar Greining Íslandsbanka að hlutfallið verði 28,9%. Sá mikli vöxtur sem verið hefur í ferðaþjónustunni síðustu ár skýrir stóran hluta af þeim hagvexti sem mælst hefur síðan hagkerfið fór að taka við sér árið 2010. Greiningin áætlar að þriðjung hagvaxtarins á þessum tíma, að minnsta kosti, megi rekja til ferðaþjónustunnar. Þessi atvinnugrein hefur því átt drjúgan þátt í endurreisninni. Í skýrslunni kemur fram að í heild hafi störfum í hagkerfinu fjölgað um 10.300 á tímabilinu en af þeim má rekja um 45% til ferðaþjónustunnar, eða um 4.600 störf. Vöxtur ferðaþjónustunnar hefur því átt ríkan þátt í að ná niður atvinnuleysi sem jókst mjög í kjölfar efnahagshrunsins 2008. Því er spáð að fjöldi ferðamanna á yfirstandandi ári, í gegnum Leifsstöð, verði um 1.191 þúsund, sem er aukning um tæplega 23% á milli ára, en að heildarfjöldi ferðamanna á árinu verði um 1.350 þúsund, eða rúmlega fjórfaldur fólksfjöldi. Fátítt er að hlutfall ferðamanna í samanburði við íbúafjölda sé svo hátt. Vitaskuld reynir á við svo öra fjölgun ferðamanna. Velgengni á þessu sviði fylgja óhjákvæmilega vaxtarverkir. Okkur veitir ekki af tekjunum sem greinin skapar en um leið verður að gæta að þoli vinsælustu ferðamannastaða. Ólíklegt er að umdeilt frumvarp ferðamálaráðherra um náttúrupassa nái fram að ganga en aðgerðir þola ekki bið. Ráðherrann hefur sagt að þá verði gripið til „plans-B“, sem þýðir væntanlega að fjármunir úr ríkissjóði fari til framkvæmda og viðhalds. Ferðamönnum verður að beina á göngustíga svo þeir traðki ekki niður viðkvæm svæði og salernisaðstaða verður að vera boðleg. Þá þarf að benda gestum okkar á að fleira er matur en feitt kjöt, fleiri staði er fýsilegt að heimsækja en Þingvelli, Gullfoss og Geysi, auk Mývatns og nágrennis, svo nefndir séu ásetnustu ferðamannastaðirnir, sem að óbreyttu eru komnir að þolmörkum.

Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is Fréttastjóri: Höskuldur Daði Magnússon hdm@frettatiminn.is . Auglýsingastjóri og stjórnarformaður: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is . Framkvæmdastjóri: Teitur Jónasson teitur@ frettatiminn.is. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.


LA DA AL

O

PI

AG

10-20

A

A G

OPIÐ

FERSKUR KOSTUR Ð A LA D L

Hollur og góður kostur

Vatnsmelónur frá Panama kr/kg

229,-

Kiwi frá Ítalíu kr/kg

Ananas frá Costa Rica

279,-

Mandarínur frá Spáni kr/kg

359,Vínber pökkuð frá Suður Afríku Græn og rauð 500 gr

Perur Conference

kr/pk

kr/kg

frá Hollandi

239,-

398,Kostakaup

Öflugra tæki 900w

Brakandi ferskur kostur

Með NUTRiBULLET nýtir þú öll næringarefnin í fæðunni til fullnustu og stuðlar að bættri heilsu og almennri vellíðan.

15 stykki í settinu

Verð

25.989,-

Bökunarkartöflur

Blómkál

frá Hollandi

frá Frakklandi

kr/kg

kr/kg

139,-

198,-

Engifer rót

Paprika

frá Kína

frá Hollandi rauð

kr/kg

kr/kg

479,-

398,VIKUTILBOÐ Mánudagur

Þriðjudagur

Miðvikudagur

Nautahakk á 989 kr/kg

Mjólkurlítrinn á 85 kr Nýmjólk, léttmjólk og undanrenna

Ferskur kjúklingur á 598 kr/kg

Fylgstu með okkur á Facebook www.facebook.com/kostur.dalvegi Dalvegur 10-14 | 201 Kópavogur | S: 560-2500 | kostur@kostur.is | www.kostur.is

Fimmtudagur 50% afsláttur af völdu grænmeti og ávöxtum

Föstudagur Tvær pizzur og 2l. Coca Cola á 998 kr

Með fyrirvara um villur og á meðan birgðir endast. Athugið að verð geta breyst milli sendinga. Gildir helgina 17. - 19. apríl 2015.

319,-

kr/kg


Úrval af uppáhaldsmyndum í Vodafone PLAY Vodafone á Íslandi kynnir Vodafone PLAY, áskriftarveitu í anda Netflix. Vodafone PLAY veitir notendum Vodafone Sjónvarps aðgang að fjölbreyttu úrvali af íslenskum og erlendum kvikmyndum og barnaefni, tónleikum og lesnum sögum. Flakkaðu ótakmarkað og án skuldbindinga um ævintýraheim Vodafone PLAY til 31. maí

Vodafone Við tengjum þig


Prófaðu Vodafone PLAY án endurgjalds til 31. maí Vodafone býður viðskiptavinum sínum að prófa Vodafone PLAY án viðbótar endurgjalds til 31. maí. Viðskiptavinir með gagnvirkt Vodafone Sjónvarp þurfa ekkert að gera því Vodafone PLAY kemur sjálfkrafa inn í viðmótið í sjónvarpinu. Við skráningu í þjónustuna bætist við annað 30 daga endurgjaldslaust áhorf. Eftir það tekur við 2.490 kr. kostnaður á mánuði.

Einfalt Fyrir eitt fast mánaðargjald færðu ótakmarkaðan aðgang að Vodafone PLAY. Aðeins 2.490 kr. á mánuði.

Ótakmarkað Þú getur horft á myndirnar í Vodafone PLAY þegar þér hentar, hálfar og heilar og aftur og aftur.

Sívaxandi Úrvalið í Vodafone PLAY mun vaxa stöðugt. Jafnt og þétt verður úrvalið sífellt betra.

Gæðaefni Í Vodafone PLAY finnurðu fjölda textaðra kvikmynda frá öllum heimshornum, tónleika og lesnar sögur í bland við talsett og íslenskt barnaefni.

Einstök alhliða þjónusta Vodafone PLAY býður úrval gæðakvikmynda fyrir alla fjölskylduna. Áskriftarveita af þessu tagi er einungis í boði fyrir viðskiptavini með gagnvirkt Vodafone Sjónvarp. Pantaðu Vodafone Sjónvarp á Vodafone.is, í verslunum Vodafone eða hringdu í 1414.


18

viðtal

Helgin 17.-19. apríl 2015

Skagfirðingurinn sem skóf af sér 60 kíló Keppninni Biggest Loser, sem hefur verið á dagskrá Skjás eins í vetur, lauk í síðustu viku. Tuttugu einstaklingar voru skráðir til leiks í haust og var tilgangurinn sá að losa sig við eins mörg kíló og hægt var á meðan keppninni stóð. Að lokum stóð eftir einn sigurvegari og var það Skagfirðingurinn Stefán Sverrisson sem hafði losað sig við tæp 60 kíló. Stefán er 35 ára, þriggja barna faðir og dóttir hans glímir við erfiðan sjúkdóm sem þýðir að hún verður aldrei eins og fullorðin manneskja. Hann segir að erfiðleikar sem fjölskyldan hefur gengið í gegnum hafi gert það að verkum að hann var tilbúinn til að takast á við þá þraut sem þátttakan í Biggest Loser var. Stefán er ásatrúar en segist þó mestmegnis trúa á sjálfan sig, eins og Skagfirðingar geri.

É

g var þyngstur í maí í fyrra, þá var ég 165 kíló. Ég var 153 kíló þegar ég byrjaði í þáttunum. Það var fjarlægur draumur að hlaupa. Í dag hleyp ég,“ segir Stefán Sverrisson, sigurvegari Biggest Loser á Skjá einum og brosir. „Biggest Loser bjargaði lífi mínu, það er ekkert flókið.“

Þótti gott að „fá sér“ og lét eins og bjáni

Tvisvar hefur hún lent í því að flogin voru ekki stoppuð í tíma, svo heilaskaði hlaust af. Hún er sköðuð fyrir lífstíð. Hún verður aldrei eins og fullorðin manneskja og við erum að reyna að búa henni sem best líf.

Ég hitti Stefán Sverrisson daginn eftir að sigurvegarinn í Biggest Loser var krýndur og það var greinilegt að hann var í sjöunda himni með árangurinn og brosti sínu breiðasta. Stefán er 35 ára Skagfirðingur í húð og hár og hefur búið þar allt sitt líf. „Ég er frá bæ sem heitir Efri Ás í Hjaltadal,“ segir Stefán. „Það er rétt hjá Hólum. Ég átti þeirri gæfu að fagna að ganga í lítinn sveitaskóla fyrstu árin og svo í gaggó í Varmahlíð, þar sem maður lærði að slá frá sér, segir Stefán. Þurftirðu að gera mikið af því? „Bara eins og gengur hjá unglingum,“ segir Stefán. „Svo datt maður bara út í lífið. Maður er búinn að gera sitt af vitleysunni, en við erum bara ung einu sinni,“ segir Stefán sem vinnur í Steinullarverksmiðjunni á Sauðárkróki. Kvæntur heimilisfaðir með þrjú börn, kött og hund. „Ég átti það til að gera alls konar af mér,“ segir Stefán. „Manni þótti gott að „fá sér“, eins og gengur, og láta eins og bjáni. Ekkert alvarlegt samt sem áður.“

Ef ég hefði ekki gengið í gegnum það sem við höfum þurft að ganga í gegnum, hefði ég aldrei getað farið í Biggest Loser.

Fjarveran frá langveiku barni erfiðust

Var búinn að reyna allt

Stefán hóf þátttöku í Biggest Loser í byrjun september og dvaldi þá ásamt öðrum þátttakendum að Ásbrú í Keflavík í tvo mánuði, fjarri fjölskyldu og vinum. „Ég var þarna í 9 vikur að gera það sem við áttum að gera, og svo vorum við bara send heim,“ segir Stefán. „Það gekk upp og niður. Ég er bara mannlegur. Ég þy n gd ist u m jólin, og ég fékk flensu í viku, en

það er bara eins og gengur, maður tekur bara það sem lífið hendir í mann,“ segir Stefán. „Ég var kominn á þann stað í byrjun, að þetta var bara komið gott. Mér var illt allsstaðar. Gat ekki reimað skóna mína. Læknar vildu senda mig á sykursýkislyf svo það var bara að duga eða drepast. Í alvöru,“ segir Stefán. „Svo skráði konan mín mig bara í þáttinn og þá var ekkert hægt að bakka með það.“ Í Biggest Loser eru keppendur undir stöðugu eftirliti og eftirfylgnin er gríðarleg. Stefán er þó á því að þetta sé vel mögulegt án þeirrar hjálpar. „Ég er búinn að reyna slatta af þessum kúrum og þessu drasli,“ segir hann. „En maður þarf að vera réttur í hausnum. Maður þarf að vera búinn að fatta að það er eitthvað að. Ef maður er ekki búinn að sjá að það er komið nóg, þá gerist ekki neitt,“ segir Stefán. Hvernig líður manni sem er laus við 59 kíló? „Ég veit ekki hvernig á að lýsa því,“ segir Stefán. „En líðanin er góð, mjög góð.“

Stefán Sverrisson missti sem um nemur 60 kílóum af smjörlíki í Biggest Loser. Ljósmynd/Hari

Eftir svona keppni hefst verkefni hjá þátttakendum sem er erfitt. Það er að halda áfram án hjálpar þáttanna. „Ég er ekki hættur,“ segir Stefán. „Ég vil losna við meira. Ég fékk alveg gríðarlegan stuðning frá fjölskyldunni og hreinlega öllum á Sauðárkróki. Það er ómetanlegt. Ég fann aldrei fyrir fordómum eða neinu. Það kom mér skemmtilega á óvart, því sveitafólki hættir til að vera dómhart,“ segir Stefán. „Það voru allir með mér í liði. Það kannast margir við það að bera á sér aukakíló.“ Stefán býr ásamt konu sinni og þremur börnum á Króknum og þau hafa fengið sinn skerf af lífsskólagöngu. Elsta dóttirin er 16 ára, sá yngsti 7 ára og svo eiga þau dóttur á ellefta ári sem glímir við langveikindi. „Hún er með sjúkdóm sem veldur því að kolvetnaupptaka í heilanum er ekki nema um 50%,“ segir Stefán. „Aukaverkanirnar af þessu eru flogaveiki, ADHD, þroskaraskanir og fullt af svona hegðunartengdum vandamálum. Í raun eru flogaköstin eitthvað sem við erum alltaf að eiga við. Frá því að ég kom heim í nóvember höfum við þrisvar þurft að hringja á sjúkrabíl,“ segir Stefán. „Tvisvar hefur hún lent í því að flogin voru ekki stoppuð í tíma, svo heilaskaði hlaust af. Hún er sköðuð fyrir lífstíð. Hún

verður aldrei eins og fullorðin manneskja og við erum að reyna að búa henni sem best líf,“ segir hann. „Þessi pakki varð til þess að ég gat farið í þessa keppni. Ef ég hefði ekki gengið í gegnum það sem við höfum þurft að ganga í gegnum hefði ég aldrei getað farið í Biggest Loser. Ég hefði ekki verið tilbúinn í það. Ég hef unnið svo mikið í sjálfum mér og var algerlega á réttum stað þegar ég byrjaði í Biggest Loser. Ég var tilbúinn,“ segir Stefán.

Mont í Skagafirði

Það var erfitt fyrir Stefán að fara í burtu frá heimilinu í þá tvo mánuði sem hann varð að dvelja fyrir sunnan í upphafi þáttanna. Hann segir konuna sína eiga mikinn þátt í því hvernig hann stóð sig. „Konan mín á endalaust hrós skilið fyrir allt saman,“ segir hann. „Maður vissi alveg að það yrði vesen heima fyrir vegna veikindanna. Einhver hélt þó yfir okkur verndarhendi því það kom ekkert upp á, á meðan ég var í burtu,“ segir Stefán. „En það byrjaði stuttu eftir að ég kom heim. Mínir menn héldu yfir okkur verndarhendi.“ Þínir menn? Hverjir eru það? „Ég er ásatrúarmaður,“ segir hann og glottir. „Ég er ekki trúaður maður. Hef alltaf verið hrifinn af þessum gömlu sögum og ég fann mig bara í þessari pælingu. Ég trúi á heiðarleikann og jörðina. Heiður umfram allt. Þannig fór ég í gegnum Biggest Loser. Bróðir minn er að verða goði í Skagafirði og búinn að reisa hof í Hjaltadal,“ segir Stefán. „Ég er vel settur til þess að stunda mína trú. Skagfirðingar trúa mestmegnis á sjálfan sig,“ segir Stefán. „Við erum sögð montin, og við erum það. Mörg okkar hafa rétt á því og það er gaman að vera Skagfirðingur. Að búa þar eru forréttindi. Jú, jú, menn tala um kaupfélagið og kolkrabbann, en flest okkar hafa vinnu og þak yfir höfuðið og við getum ekki beðið um meira,“ segir Stefán. „Sveitarfélagið er örugglega með bestu þjónustu við fatlaða á landinu, það er umtalað.“

12 fjöll í sumar Hvað tekur nú við? „Nú fer maður bara aftur heim á Krókinn,“ segir Stefán. „Ég hef engar skipanir eða þjálfara. Ég er búinn að gera þetta allt sjálfur. Ég talaði ekki við neinn þjálfara eftir að ég fór frá Ásbrú,“ segir hann. „Ég notaði bara spinning-hjólið sem bróðir minn gaf mér. Mokaði snjó og fór í göngutúra. Fór í Þreksport heima þar sem ég fékk mikinn stuðning og mér fannst þetta skemmtilegt. Markmiðið er tólf fjöll í sumar,“ segir Stefán. Tólf fjöll? „Þau þurfa ekki að vera stór,“ segir hann og glottir. Byrjarðu þá á Tindastóli? „Hann er framarlega í röðinni, það er stutt að fara,“ segir hann. „Annars er mitt helsta takmark að vera á lífi fyrir börnin mín, geta verið með þeim í því sem þau eru að gera og notið lífsins með þeim,“ segir Stefán Sverrisson Skagfirðingur. Hannes Friðbjarnarson hannes@frettatiminn.is


Sumarið er komið í umferð hjá okkur! Nú er tími sumardekkjanna kominn Við hvetjum bíleigendur til að fá aðstoð fagmanna okkar við val á dekkjum með rétta eiginleika, - það er öruggast. Dekkin eru eina snerting bílsins við veginn og öryggi þitt veltur því á gæðum þeirra. Við hjá Nesdekk og Bílabúð Benna búum að áratuga reynslu og vitum að mikill munur er á gæðum og endingu þeirra dekkja sem eru í boði á markaðnum. Við erum á Facebook

Bjóðum vaxtalaus lán frá Visa og Mastercard í allt að 12 mánuði

Nánari upplýsingar á benni.is

Dekk, smur og smáviðgerðir

Dekkjaþjónusta

Garðabæ Reykjavík Reykjavík Reykjavík Reykjanesbæ

Reykjavík

Lyngási 8 Grjóthálsi 10 Tangarhöfða 15 Fiskislóð 30 Njarðarbraut 9

www.nesdekk.is

S: 565 8600 S: 561 4210 S: 590 2080 S: 561 4110 S: 420 3333

Tangarhöfða 8

Umboðsmenn um land allt

S: 590 2045

www.benni.is Þjónustuborð: 590 2000


20

viðtal

Helgin 17.-19. apríl 2015

Vill plastpokalaust Ísland

n Stjórnvöld víðsvegar um heiminn hafa ákveðið að taka sér stöðu gegn einnota plastpokum og með umhverfinu. n Rúanda, Kína, Taívan og Makedónía hafa alfarið bannað plastpoka. n Nokkrar borgir í Bandaríkjunum eru plastpokafríar. Árið 2014 varð Kalifornía fyrsta fylkið til að setja lög sem banna sölu plastpoka. n Í apríl 2014 setti Evrópuþingið sér það markmið að minnka plastnotkun um 50% fyrir árið 2017 og um 80% fyrir árið 2019.

Dísu Anderiman hefur verið umhugað um sjálfbæran lífsstíl síðan hún fluttist í Mosfellsdalinn til að rækta grænmeti og elta hesta fyrir tuttugu og fimm árum. Hún var ein þeirra fyrstu til að selja grænmeti beint frá býli og var fyrsta konan á Íslandi til að rækta og selja rúkóla – eða klettasalat. Fyrir tuttugu árum byrjaði hún að hvetja fólk til að raða grænmeti í körfur frekar en plastpoka og í dag berst hún fyrir því að Ísland feti í fótspor þeirra landa sem hafa alfarið bannað einnota plastpoka.

n Árið 2003 setti Danmörk skatt á heildsala sem gefa plastpoka. Í kjölfarið fóru verslanir að rukka fyrir pokana og að hvetja til notkunar á taupokum, körfum og netum. Í dag er minnsta plastnotkun í Evrópu í Danmörku, þar sem hver Dani notar um 4 plastpoka á ári, miðað við 466 poka meðaltal í Portúgal, Póllandi og Slóvakíu.

É Maður er stöðugt að þiggja frá jörðinni svo við verðum að hugsa um hana. Þetta er matarkistan okkar. „You dont shit where you eat.“

g vildi óska þess að fólk myndi opna augun fyrir því hversu skaðlegt plast er umhverfinu. Það eru sífellt að koma fram nýjar rannsóknir sem sýna fram á skaðsemi þess en fjölgun á plastumbúðum hefur nánast verið logarithmísk síðan þær komu á almennan markað seinnipart síðustu aldar,“ segir Dísa Anderiman en hún hefur nú sett umhverfisvæna taupoka í framleiðslu í samstarfi við prentsmiðjuna Odda. Taupokann kallar hún Listapokann en hann er hannaður í samstarfi við myndlistarkonununa Gabríelu Friðriksdóttur. „Þetta eru ótrúlega flottir og níðsterkir pokar,“ segir Dísa. „Verkin hennar Gabríelu njóta sín svo vel og gera það að verkum að þú passar vel upp á þinn poka, manst eftir honum og svo eignast þú listaverk.“

Fyrst til að rækta rúkóla á Íslandi

Dísa hefur barist fyrir bættari og umhverfisvænni heimi í mörg ár og lifað meira og minna sjálfbæru lífi síðan hún fluttist í Mosfellsdalinn fyrir tuttugu og fimm árum. „Ég stofnaði lífræna grænmetismarkaðinn í Mosfellsdal fyrir um tuttugu árum með vinkonu minni, Tristan Gribbin, og bræðrunum í Dalsgarði. Pabbi hennar var algjör frumkvöðull í sjálfbærum lífsstíl. Hann stofnaði og stuðlaði að sjálfbærum þorpum víða um heim og það veitti okkur

n Árið 2011 bannaði Ítalía sölu á plastpokum sem eru ekki úr lífrænum efnum sem brotna niður í náttúrunni.

Dísa Anderiman leggur áherslu á að taupokar nýtist öllum, jafnt konum sem körlum og stelpum sem strákum. Listapokinn sé fallegur og eigulegur poki sem allir geti borið með stolti. Hann sé yfirlýsing um að þú standir með jörðinni gegn plasti. Hér er Dísa með tveimur af sínum fjórum börnum, Brynju og Skildi. Mynd/Bjarni Grímsson.

mikinn innblástur. Sjálf hafði ég búið í Danmörku þar sem ég var vön að kaupa ferska vöru beint frá býli undir berum himni og saknaði þess alltaf rosalega. Svo keypti ég minn bóndabæ upp í sveit og fór að rækta grænmeti og elta hesta,“ segir Dísa en hún var meðal annars fyrsta manneskjan til að rækta og selja rúkóla og svartkál á Íslandi. „Já, ég held ég megi nú alveg monta mig aðeins af því,“ segir hún og hlær.

„Fagmennska og gæði” Þrif í matvælafyrirtækjum kalla á fagmennsku og öguð vinnubrögð. Sérþekking starfsfólks ISS tryggir að þrif í matvælaiðnaði standist þær ströngu gæðakröfur sem til þeirra eru gerðar.

Heildarlausnir í fasteignaþjónustu. Enginn viðskiptavinur hefur sömu þarfir. Við sérsníðum lausnir sem henta hverjum og einum. |

RÆSTING

|

M AT VÆ L A Þ R I F

|

SÉRVERKEFNI

|

VEITINGAR

|

„Ég var alltaf að hvetja fólk til að koma með körfur á markaðinn því við vildum ekki selja grænmetið í pokum,“ segir Dísa. „Ég náði í allar körfur sem ég fann og skreytti borðin með þeim því það er bæði yfirlýsing, fallegt og girnilegra svo ekki sé nú talað um ánægjuna af því að setja grænmeti í körfur frekar en plast.“ „Með því að búa í dalnum og í gegnum vinkonu mína, hana Tristan, fór ég að verða sífellt meðvitaðari um sjálfbærni og það hversu mikilvægt það er að nýta allt og minnka ruslið, bæði mat og umbúðir. Ég er með hænur, kindur og hesta og allir matarafgangar fara í dýrin og krummana. Þeir sem ekki eiga dýr geta notað moltu og búið til bestu mold í heimi fyrir innanhúsplöntur eða til að bæta mold í garðinum. Svo nota ég skítinn í garðinn og á túnin og allt er í jafnvægi. Maður er stöðugt að þiggja frá jörðinni svo við verðum að hugsa um hana. Þetta er matarkistan okkar,“ segir Dísa ákveðin. „You dont shit where you eat.“

H va ð á a ð nota undir ruslið?

n Ekkert – ef þú er með moltu fyrir matarúrgang og flokkar þá er ekkert rusl eftir.

n Dagblöð. n Bréfpoka. n Hríspoka, maíspoka eða kartöflupoka.

Vill plastpokalaust Ísland

Við hugsum í lausnum. Fáðu upplýsingar um þjónustuna. 580 0600 | sala@iss.is

FA STEIGNAUMSJÓN

Fallegra að setja mat í körfu en plast

ISS.IS

Dísa er ötul talskona gegn plasti og hennar draumur er að Ísland verði í framtíðinni plastpokalaust land. „Bæði borgir og heilu löndin eru orðin plastpokalaus og ég sé ekkert því til fyrirstöðu að Íslandi verði þar á meðal. Hér fara 45 milljónir burðarplastpoka í ruslið á hverju ári, og þá hafa ekki verið taldar allar aðrar plastumbúðir. Draumurinn minn er að í framtíðinni verði hér allir með fjölnota taupoka í stað plastpoka, og að þeir gangi bara á milli fólks, svona eins og maður skiptist á regnhlífum í London.“ „Ég man þegar ég var lítil stelpa, en þá sáust engir plastpokar hér á landi, hvernig hún amma mín setti alltaf þrjú dagblöð í skúringafötu og þegar hún var full braut maður saman efstu blöðin og henti. Það sem er svo hættulegt í dag er það

Listapokinn kemur út í takmörkuðu upplagi og er hugmyndin að gefa út fleiri poka með ólíkum listamönnum. Pokinn er óblægður sterkur taupoki, með góðum handföngum sem hægt er að sveifla yfir öxlina. Pokann er hægt að nálgadst í prensmiðjunni Odda.

að það er búið að slíta samhengið milli úrgangs og ábyrgðar. Fólk þarf ekki lengur að hugsa út í það hvert ruslið fer. Fólk virðist því miður ekki hugsa lengra en út í svörtu ruslatunnuna, þar stoppar ábyrgðin. Þetta er eitthvað sem við þurfum að breyta því ábyrgðin er okkar allra.“ Halla Harðardóttir halla@frettatiminn.is


Minis_ad_bigtastevisual_Iceland_255x390.pdf

1

16/03/2015

16:27


viðtal

Helgin 17.-19. apríl 2015

Halldór Sævar Guðbergsson og leiðsöguhundurinn Bono. Til eru 7 leiðsöguhundar á landinu en í dag, föstudaginn 17. apríl, hefst Rauðafjöðurssöfnun Lions-hreyfingarinnar og verður söfnunarfé varið til kaupa og þjálfunar á blindrahundum. Ljósmynd/Hari

Leiðsöguhundurinn eykur sjálfstæði og lífsgleði Halldór Sævar Guðbergsson hefur alla tíð verið með mikið skerta sjón en fyrir tveimur árum missti hann sjónina alveg. Í febrúar fékk hann leiðsöguhundinn Bono sem hefur fylgt honum líkt og skuggi síðan. Halldór segir Bono veita sér aukið sjálfstæði, öryggi og félagsskap. Í dag hefst Rauðafjöðurssöfnun Lions-hreyfingarinnar en að þessu sinni er safnað fyrir kaupum á og þjálfun blindrahunda.

Þ

ÓGLEYMANLEG KVEÐJA Sendu fermingarbarninu persónulegt skeyti

Pósturinn býður þér að setja þína eigin mynd á fermingarskeytið og undirstrika þannig þínar persónulegu framtíðaróskir til fermingarbarnsins. Gefðu sköpunargáfunni og tilfinningunum lausan tauminn á postur.is/fermingar

H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A – 1 5 - 0 5 0 0

22

að eru mikil lífsgæði sem felast í leiðsöguhundi og þar af leiðandi líka lífsgleði,“ segir Halldór Sævar Guðbergsson, varaformaður Blindrafélags Íslands og Öryrkjabandalagsins. Halldór fékk leiðsöguhundinn Bono í febrúar og segir þá félaga hafa verið að venjast hvor öðrum síðan. „Við erum alltaf saman og lærum hægt og rólega á hvorn annan, en hundaþjálfarar tala um að það taki allt að einu ári að ná fullkominni samvinnu milli blinds manns og leiðsöguhunds. Mér finnst okkur ganga talsvert vel og ég finn hvernig sjálfstæði mitt er að aukast.“

Augun bræða hvern sem er

SKEY

T EY

Elsku

tín

ris

uK

kar

aginn.

ingard

eð ferm

skir m

ingjuó ar ham innileg nntí. ðinni. m þér m i u a d fr g n í e Við s ast vel da ér farn ingar Megi þ erm f eð ga oirgmLau Dóri sk juó g n mi ha ar eg i. l i n inn l r in þé á só

SK

lsk

I

inn ok

Þorste

TI

„Um daginn var ég að ganga Hrísateiginn, þar sem ég bý, en þá var búið að grafa sundur gangstéttina á einum stað og setja vinnustólpa fyrir. Bono snarstoppaði við stólpana og þá fann ég með stafnum hvað var fram undan. Svo beygði hann fram hjá hindruninni og út á götuna og þá fann ég í fyrsta sinn hvernig hann leysti svona vandamál.“ „Leiðsöguhundur er fyrst og fremst umferlistæki og hann hjálpar mér að komast um í mínu hversdagslega umhverfi. Hann er auðvitað ekki staðsetningartæki, ég get ekki sagt honum að koma mér á Suðurlandsbraut 20, ég þarf að þekkja mínar leiðir vel og hlusta vel eftir umferð og þess háttar. En Bono aðstoðar mig við öryggisatriðin. Hann lætur mig vita þegar ég er t.d. kominn að gangstéttarbrún með því að stoppa en ég verð alltaf að stýra honum. En auðvi-

tað er hundurinn miklu meira en hjálpartæki, við erum alltaf saman, hann er eins og skugginn af mér og við erum orðnir miklir félagar. Hann kallar dálítið á athygli en þegar hann er í vinnubeislinu á helst ekki að tala við hann, því þá er hann í vinnunni. En ég veit að það er mjög erfitt fyrir fólk að hlýða því, því augun hans bræða víst hvern sem er.“

Ætlar með Bono upp Esjuna

Halldór hefur verið með mikið skerta sjón frá fæðingu en missti hana alveg fyrir tveimur árum. „Það hefur margt verið að mínum augum en ástæða þess að ég er orðinn alveg blindur er sú að sjóntaugin er alveg ónýt. Það var vegna gláku og hornhimnuvandamála. Ég hef farið í um 50 augnaðgerðir á hægra auga en hef verið blindur á vinstra auga frá því ég fæddist.“ Halldór er mikill göngumaður og hefur ekki látið skerta sjón hindra sig í að fara á fjöll. Hann fer alltaf nokkrum sinnum á Esjuna hvert einasta sumar. „Ég bind miklar vonir við að hreyfa mig með Bono í sumar en það hefur ekki verið mikið ferðaveður í vetur vegna snjós og hálku. Það sem gerist í þannig veðri er að öll kennileiti hverfa fyrir mig og eins er erfiðara fyrir hund að stoppa við gangstéttarbrún ef hún er á kafi undir snjó og hálku. Ég hef mjög gaman af því að fara í gönguferðir og fjallgöngur og ætla að prófa við fyrsta tækifæri að fara með Bono upp Esjuna.“ Halla Harðardóttir halla@frettatiminn.is


www.renault.is

RENAULT CLIO

DÍSIL, SJÁLFSKIPTUR RENAULT CLIO DÍSIL, SJÁLFSKIPTUR. 3,7 l/100 km* VERÐ: 3.050.000 KR.

E N N E M M / S Í A / N M 6 7 8 3 8 / *Miðað við uppgefnar tölur framleiðanda um eldsneytisnotkun í blönduðum akstri

BEINSKIPTUR, VERÐ: 2.850.000 KR.

RENAULT CLIO SPORT TOURER DÍSIL, SJÁLFSKIPTUR. 3,7 l/100 km* VERÐ: 3.250.000 KR.

„ÞÚ TANKAR SJALDNAR Á RENAULT“

BEINSKIPTUR, VERÐ: 3.050.000 KR.

DÍSILBÍLARNIR FRÁ RENAULT SLÁ Í GEGN Renault var þriðji mest keypti bíllinn á Íslandi 2014. Nýju Renault bílarnir hafa slegið í gegn með hagstæðu verði, ríkulegum búnaði og úrvali sparneytinna bensín- og dísilvéla með einstaklega hagkvæmri „Dual Clutch“ sjálfskiptingu. Komdu og reynsluaktu nýjum Renault.

BL ehf Sævarhöfða 2 / 110 Reykjavík 525 8000 / www.bl.is

GE bílar Reykjanesbæ www.gebilar.is 420 0400

Bílasalan Bílás Akranesi www.bilas.is 431 2622

Bílasala Akureyrar Akureyri www.bilak.is 461 2533

Bílaverkstæði Austurlands Egilsstöðum www.bva.is 470 5070

IB ehf. Selfossi www.ib.is 480 8080


24

viðtal

Helgin 17.-19. apríl 2015

Er eiginlega atvinnulaus leikari Borgarleikhúsið frumsýnir í næstu viku leikritið Peggy Pickett eftir eitt þekktasta samtímaskáld Þjóðverja, Roland Schimmelpfennig. Leikstjóri verksins er Vignir Rafn Valþórsson sem á undanförnum árum hefur getið sér gott orð sem einn áhugaverðasti leikstjórinn í íslensku leikhúslífi. Vignir ræddi við Fréttatímann um leikhús og leikstjórn, en hann langar að leika meira.

V

ignir Rafn Valþórsson hefur á undanförnum árum leikstýrt meira en leikið, þrátt fyrir að vera lærður leikari. Í vetur stýrði hann Lísu í undralandi hjá Leikfélagi Akureyrar, síðasta vetur Bláskjá og Refnum árið 2013 í Borgarleikhúsinu. Hann segir hlutina hafi bara þróast í þessa átt því honum var sagt upp sem leikara. „Peggy Pickett sér andlit guðs, er skrifað árið 2010 fyrir kanadískan leikhóp sem hóaði saman vestrænum og afrískum listamönnum, paraði þá saman og þeir gerðu þrjú verk sem kallaðist The African Trilogy,“ segir Vignir. „Þetta voru lítt þekktir listamenn fyrir utan Schimmelpfenning sem var smá stjarna eftir að hann skrifaði Gyllta drekann, verk sem var sýnt í Borgarleikhúsinu fyrir nokkrum árum. Hans verk í þessum þríleik er það eina sem hefur lifað. Verkið fjallar í grófum dráttum um tvö læknahjón sem voru saman í námi,“ segir Vignir. „Eftir útskrift fóru önnur hjónin að vinna við hjálparstarf en hin urðu eftir heima og áttu mikilli velgengni að fagna. Þau hittast svo sex árum seinna og eru með sitt hvora sýnina á lífið,“ segir hann. „Hvorugt með eitthvað réttari sýn en hitt. Þetta tæklar bara hvernig við eigum að vera með samviskubit yfir ástandinu í Afríku,“ segir Vignir. „Við borgum í Unicef eða eitthvað slíkt í hverjum mánuði í rauninni bara fyrir okkur sjálf. Friðum samviskuna og þá þurfum við ekkert að vita neitt meira. Okkur líður betur að halda að einhverjum í Afríku líður betur,“ segir Vignir. „Í rauninni er þetta klassískt stofudrama sem fjallar um samskipti fólks, og hvaða væntingar við berum til lífsins, en galdurinn er að það er skrifað á mjög óvenjulegan hátt.“

Þarf ekki að fá hugmyndina sjálfur

Vignir Rafn útskrifaðist sem leikari frá Listaháskólanum árið 2007 og var mjög áberandi á sviði og í sjónvarpi fyrstu árin eftir útskrift. Hann segir leikstjórnina bara eitthvað sem æxlaðist. „Frá 2010 hef ég nær eingöngu leikstýrt. Ég var í Þjóðleikhúsinu eftir útskrift og var svo rekinn þaðan,“ segir Vignir. „Þá varð ég að búa eitthvað til. Ég var bara duglegur að gera mitt eigið þangað til Magnúsi Geir fannst hann hafa séð nóg til þess að treysta mér fyrir verki í Borgarleikhúsinu, sem var verkið Refurinn. Svo settum við í Óskabörnum ógæfunnar upp Bláskjá í samstarfi við Borgó og Kristín Eysteinsdóttir treysti mér svo áfram fyrir Peggy Pickett.“ Finnurðu þig betur í þessu hlutverki, en í því að vera uppi á sviði? „Öðruvísi,“ segir Vignir. „Ástæðan fyrir því að ég fór að vinna í leikhúsi var að samtvinna öll mín áhugamál. Í leikstjórninni get ég verið að fikta í leikmyndum, búningum og lýsingu og hafa skoðun á fleiri hlutum. Ég er til dæmis bara með íslenska 90´s músík í Peggy Pickett svo Villi naglbítur vinur minn fái Stefgjöld,“ segir Vignir. „Mér finnst það mjög gaman að fá að hafa skoðun á þessu öllu. Mér finnst samt ekkert mál að vera gaurinn sem fékk ekki hugmyndina. Það liggur í augum uppi að nokkrir fá betri hugmyndir en einn, en það er þá mitt hlutverk að velja,“ segir Vignir. „Ég stend með því vali því ef leiksýning er ekki góð, er það bara leikstjóranum að kenna.“

Það nennir enginn að dæma leikhús

Hvernig tilfinning er það að fá dóma sem eru mönnum ekki að skapi?

Fyrst og fremst þjónustustarf! Nemaþing útskriftarnema í þroskaþjálfafræðum verður haldið þann 17.apríl 2015 í fyrirlestrarsalnum Skriðu í húsnæði Menntavísindasviðs við Stakkahlíð frá kl. 9.00 – 16.00. Þar kynna nemendur þróunarverkefni undir yfirskriftinni þroskaþjálfun framtíðarinnar. Verkefnin endurspegla sýn nemenda á stöðu mála, helstu áskoranir og tækifæri í þeirri viðleitni að skapa eitt samfélag fyrir alla.

Frítt er á ráðstefnuna og boðið verður upp á ljúfar veitingar.

Ef leiksýning er ekki góð, er það leikstjóranum að kenna, segir Vignir Rafn Valþórsson. Ljósmynd/Hari

„Það segja allir að þetta skipti engu máli og þetta sé skoðun eins manns, en þetta skiptir öllu máli og þess vegna finnst mér sorglegt að það sé ekki betur að þessu hlúð í fjölmiðlum,“ segir Vignir. „Ég held að það sé aðallega vegna þess að það er enginn sem nennir að gera þetta. Þetta er vanþakklátt starf, og mjög mikið af fólki að skrifa um leikhús sem hefur ekki nægilega þekkingu á því. Leikstjóri vinnur í hálft ár að svona sýningu,“ segir Vignir. „Í tvo mánuði eru æfingar með leikurum, andvökunætur og erfitt fyrir alla sem koma að verkinu. Svo kemur kannski bara einhver blaðamaður sem á boðsmiða á frumsýningu, fer heim til sín og myndar sér skoðun í mesta lagi klukkutíma og gefur þrjár stjörnur. Fólkið les og segir í næsta boði, þetta fékk nú ekki góða dóma.“ Ættu leikarar þá ekki að viðurkenna það að þetta skiptir máli?

„Það skiptir mig jafn miklu máli þegar einn gestur er óánægður í fermingarveislu,“ segir Vignir. „Nú eru allir orðnir gagnrýnendur á Facebook til dæmis. Mér finnst allt í lagi að leikarar og leikstjórar viðurkenni það að þetta skiptir máli. Það eru mikil völd hjá þeim sem skrifa og skrifin geta hæglega drepið sýningar. Við erum að gera okkar besta og ef einhverjum finnst það ekki gott, þá segir maður bara ok, ég er allavega að reyna að búa til leikhús. Þú ert bara að skrifa um það,“ segir Vignir.

Atvinnulaus leikari

Vignir segir leikarann í sér vera að vakna úr dvala eftir að hafa leikstýrt samfleytt í fimm ár. Hann finnur að hann langar mikið til þess að standa á sviðinu á ný. „Ég fer beint eftir Peggy Pickett að leikstýra leikhópnum Lottu og á næsta ári setja Óska-

börn ógæfunnar upp verk í Borgarleikhúsinu sem heitir Illska, eftir sögu Eiríks Norðdahl. Mig langar að leika núna, svo ég er eiginlega atvinnulaus leikari,“ segir Vignir. „Það er samt ekkert í pípunum.“ Eru Þjóðverjar að gera gott leikhús í dag? „Já, þeir eru langbestir,“ segir Vignir. „Það eru margir sem halda að þýskt leikhús sé að standa nakinn og hella súrmjólk yfir sig, en það er búið. Í dag eru þeir með ákveðna sýn á það hvernig á að segja sögu, ég er svolítið að reyna að stela frá þeim í Peggy. Þetta er óvenjuleg sýning. Þetta er ekki kassastykki og verður það aldrei, en við erum að gera okkar besta,“ segir Vignir Rafn Valþórsson, leikstjóri og atvinnulaus leikari. Hannes Friðbjarnarson hannes@frettatiminn.is


AFNEMUM VIRÐISAUKASKATT* AF ÖLLUM SKÓM, DÖMU-

OG BARNAFATNAÐI

14.-19. APRÍL Í SKEIFUNNI, HOLTAGÖRÐUM, SMÁRALIND, BORGARNESI, SELFOSSI OG NJARÐVÍK. *Að sjálfsögðu fær ríkissjóður 24% virðisaukaskatt af þessari sölu. Verðlækkunin 19,36% er alfarið á kostnað Hagkaups.


26

viðtal

Helgin 17.-19. apríl 2015

Pabbi upplifði helvíti Sveinn Muller segir föður sinn hafa upplifað helvíti í fangabúðum nasista, en Leifur faðir hans var aðeins 22ja ára þegar hann var handtekinn af Gestapó. Lítið var rætt um fangavistina á æskuheimili systkinanna, sem eru fimm talsins, en börnin tóku þó eftir því að pabbi þeirra svaf alltaf með fötin sín á gólfinu við hliðina á rúminu – tilbúinn til að flýja. Hann bar öll merki áfallastreituröskunar og skrifaði bók um reynslu sína til að reyna þannig að vinna úr henni. Í bókinni, sem nú hefur verið endurútgefin, sleppti Leifur að segja frá því að hann starfaði við að taka gulltennur úr líkum fanga áður en þau voru brennd því hann óttaðist fordæmingu samfélagsins.

Þ

egar við vorum krakkar og fórum í sumarbústað harðbannað pabbi okkur að drepa flugurnar. Hann sagði að flugur ættu fullan rétt á að lifa eins og aðrir,“ segir Leifur Muller, sonur og alnafni Leifs Mullers heitins sem þola mátti helvíti á jörðu í fangabúðum nasista í heimsstyrjöldinni síðari. Leifur, faðir hans, var aðeins 22ja ára gamall og stundaði nám í Osló árið 1942 þegar hann var handtekinn af Gestapó og gert að sök að hafa ætlað að yfirgefa Noreg með ólögmætum hætti og fara heim til Íslands. „Pabbi upplifði þarna algjört helvíti,“ segir Sveinn, yngri sonur Leifs. Miðvikudaginn 15. apríl var endurútgefin bókin „Í fangabúðum nazista“ sem Leifur skrifaði eftir heimkomuna til Íslands við lok stríðsins þar sem hann greindi frá skelfilegri vist í fangabúðunum en bókin kom fyrst út aðeins þremur mánuðum eftir að Leifur kom heim – í september 1945. Það eru því 70 ár frá því hún kom upphaflega út og samkvæmt Wiesenthal-stofnuninni er þetta ein af þremur fyrstu bókunum sem rituð var í heiminum um Helförina, en upphafsmaður stofnunarinnar helgaði líf sitt því að koma lögum yfir stríðsglæpamenn úr seinni heimsstyrjöldinni.

Lítið rætt á æskuheimilinu

15. apríl var ekki valinn af handahófi til útgáfunnar því eiginkona Leifs, Birna Sveinsdóttir, hefði fagnað 90 ára afmæli sínu á þessum degi og höfðu fimm börn þeirra því fyrir löngu gert ráð fyrir að koma saman á þessum tímamótum. Birna lést hins vegar 15. desember og koma börn þeirra því saman í öðrum tilgangi – að jarðsetja ösku móður sinnar við hlið jarðneskra leifa föður síns í Fossvogskirkjugarði og fagna endurútgáfu bókarinnar sem pabbi þeirra skrifaði um hræðilega reynslu sem mótaði allt hans líf en var þó var lítið rædd á æskuheimili þeirra. „Hann lokaði tilfinningar sínar inni,“ segir Leifur yngri. „Á sama tíma og pabbi var í fangabúðunum við ömurlegar aðstæður í stríðinu var mikill uppgangur á Íslandi, fólk átti oft erfitt með að trúa honum. Vistin í fangabúðunum háði honum alla ævi, bæði andlega og líkamlega. Á þessum tíma var enga áfallahjálp að fá,“ segir hann. Tveimur dögum fyrir útgáfu bókarinnar taka þrjú af fimm börnum Leifs á móti mér á heimili Sveins í

Leifur, Sveinn og Björg Muller fara yfir bækurnar sem faðir þeirra skildi eftir sig. Þau eiga tvö systkini til viðbótar, þær Maríu og Stefaníu sem er elst og fædd sex árum eftir að Leifur kom heim úr stríðinu. Mynd/Hari

reisulegu húsi í Grafarvogi. Leifur yngri er búsettur í Suður-Noregi og það er einnig systir þeirra, Björg, en þau komu fyrr um daginn til landsins með flugi. Hin systkinin tvö eru Stefanía, elsta systirin sem fædd er árið 1951 og María en þær voru væntanlegar heim til Íslands úr ferðalagi strax næsta dag. Raunar hringir Björg sérstaklega í Maríu til að athuga hvort hún vilji koma einhverju að í viðtalinu. „María passaði alltaf mikið upp á pabba. Hún vildi bara nefna að sunnudagar voru hans tími með okkur þegar við vorum lítil. Við bjuggum mestallan tímann á Hraunteignum í Reykjavík og á sunnudögum fyllti pabbi bílinn af krökkum og við fórum ýmist á skíði, í sund eða fórum að spila badminton,“ segir Björg eftir símtalið.

Leifur þó fyrst og fremst fangi í því sem hann sjálfur kallar „gereyðingarbúðir nasistanna.“ Leifur lýsir í bókinni hversu litlir matarskammtarnir voru sem jafnvel þurfti að borða úr óhreinum matardöllum sem deilt var með berklasjúklingum. Hann lýsir því hvernig hann horfði upp á félaga sína hengda jafnvel fyrir að stela sér efnisbút til að búa til eitthvað sem líkist skóm og síðast en ekki síst var það líkbrennslan í búðunum. Í eigin bók segir hann vissulega frá sérstökum kjallara þar sem lík voru brennd en það var ekki fyrr en í æviminningum Leifs sem Garðar Sverrisson tók saman og komu út árið 1988 undir yfirskriftinni „Býr Íslendingur hér?“ – sama ár og Leifur lést – að fram kemur að hann starfaði sjálfur í líkkjallaranum. „Hann sleppti þessu líklega í upphafi af ótta við að vera dæmdur af samfélaginu,“ segir Björg en starfið í kjallaranum fólst meðal annars í því að taka gulltennur úr líkum áður en þau voru brennd.. „Hann ræddi þetta aldrei við okkur en mamma sagði að hann hefði í raun verið heppinn að fá þetta starf. Flestir fangarnir stunduðu erfiða útivinnu en þarna var pabbi allavega inni í hitanum. Hann fékk líka auka matarbita fyrir vikið. Stundum voru nasistarnir að grípa í hann í gríni þarna í líkbrennslunni og segja: „Næst tökum við Muller.“ Auðvitað varð hann dauðhræddur því víst er að þeir voru alveg nógu brjálaðir til að framkvæma þetta,“ segir hún.

Merktur með rauðum þríhyrningi

Systkinin sitja við stofuborðið og virða fyrir sér tvær litlar bækur sem faðir þeirra átti og eru í dag merkar sagnfræðilegar heimildir. Önnur bókin er örsmá. Það er minnisbókin sem Leifur var með í fangabúðunum og bókin „Í fangabúðum nazista“ var að hluta til byggð á þessum minnispunktun, en þó var hún einnig að stórum hluta skrifuð eftir minni enda Leifur nýkominn úr fangabúðunum þegar hann skrifaði hana. „Við vitum ekki nákvæmlega hvernig hann geymdi þessa minnisbók en flestir fangarnir voru með tannbursta og fötin sín á sérstökum stað. Norrænu fangarnir fengu síðan reglulega böggla frá Rauða krossinum sem bókstaflega bjargaði lífi þeirra,“ segir Sveinn en faðir þeirra var í fangabúðunum í Sachsenhausen í Þýskalandi auðkenndur með rauðum þríhyrningi sem þýddi að hann var pólitískur fangi og nutu þeir meiri virðingar en margir aðrir hópar fanga, svo sem gyðingar eða samkynhneigðir. Hina bókina fundu systkinin aðeins fyrir stuttu þegar þau fóru í gegn um geymsluna hjá móður sinni heitinni. „Þetta er bók þar sem fangarnir skrifa kveðjur til pabba og þakka honum fyrir samveruna. Þetta hefur verið skrifað um það leyti sem stríðinu var að ljúka og hann var á leiðinni heim,“ segir Sveinn og þykir þeim öllum afar vænt um þau orð sem samfangar föður þeirra láta þarna um hann falla.

Hann var mjög upptekinn af því að við skildum ekki

Heppinn að fá vinnu í líkbrennslunni

eftir minnstu brauðskorpur.

Þrátt fyrir rauða þríhyrninginn var

Leifur var aðeins 22ja ára gamall þegar hann var handtekinn af nasistum og settur í fangabúðir. Í Sachenhausen bar hann fanganúmerið 68138.

Svaf með opnar dyr

Mynd af forsíðu bókarinnar

Minnisbókin sem Leifur skrifaði í fangabúðunum er afar smá og þéttskrifuð á norsku. Mynd/Hari

Sveinn segir að þegar hann var strákur hafi hann stundum gortað sig af því við félaga sína að pabbi sinn hafi nú verið í fangabúðum nasista. „Mér þótti þetta einhvern veginn spennandi en auðvitað hafði ég engan þroska til að skilja hvað fólst í því að hafa verið í fangabúðunum,“ segir hann. Sveinn var um tíu ára þegar hann las sjálfur upphaflega útgáfuna af „Í fangabúðum nazista“ en jafnvel eftir það var erfitt fyrir lítinn dreng að skilja. Björg segir að þegar hún las bókFramhald á næstu opnu


Landssöfnun Lions Rauða fjöðrin 17.-19. apríl 2015

KAUPIÐ RAUÐU FJÖÐRINA TIL STYRKTAR LEIÐSÖGUHUNDAVERKEFNI BLINDRAFÉLAGSINS Leiðsöguhundar eru mikilvæg hjálpartæki sem aðstoða blinda og sjónskerta einstaklinga við að komast leiðar sinnar á öruggan og sjálfstæðan hátt.

Leggja má verkefninu lið með því að millifæra upphæð að eigin vali á reikning Lions: 0111-26-100230, kt. 640572-0869.

Félagsmenn Lions verða á ferðinni helgina 17.-19. apríl með Rauðu fjöðrina til sölu.

Einnig er hægt að hringja í söfnunarsímanúmer.

SÖFNUNARSÍMAR 904 1010 fyrir 1.000 kr.

904 1030 fyrir 3.000 kr.

904 1050 fyrir 5.000 kr.

Fjárhæð skuldfærist af símreikningi þegar hringt er í símanúmerið.

VERNDARI SÖFNUNARINNAR ER HR. ÓLAFUR RAGNAR GRÍMSSON, FORSETI ÍSLANDS

VIÐ LEGGJUM LIÐ

WWW.LIONS.IS

HELSTU STYRKTARAÐILAR RAUÐU FJAÐRARINNAR: Þjónustu- og þekkingarmiðstöð fyrir blinda, sjónskerta og daufblinda einstaklinga


28

fréttir

Helgin 17.-19. apríl 2015

Ein af mörgum „lifandi beinagrindum“ í fangabúðunum, eins og Leifur kemst sjálfur að orði.

ina fannst henni hún vera að lesa um allt annan mann en föður sinn, svo fjarlægar voru lýsingarnar henni. „Það var helst mamma sem svaraði ef við vorum að spyrja. Pabbi svaf til dæmis alltaf með fötin sín samanbrotin á gólfinu við hliðina á rúminu og með svefnherbergisdyrnar opnar,“ segir Leifur. „Okkur fannst þetta fyrst bara mjög eðlilegt enda ólumst við upp við þetta en síðan fórum við að velta þessu fyrir okkur. Mamma sagði að hann yrði óöruggur ef honum fyndist hann ekki vera tilbúinn til að flýja. Hann varð að hafa fötin við hliðina á sér til að vera sem fljótastur að fara í þau og komast út. Þannig var þetta í fangabúðunum. Hann

gat ekki sofnað nema þetta væri nákvæmlega svona,“ segir hann og Sveinn bætir við: „Pabbi tók líka alltaf svefntöflur. Okkur fannst það líka eðlilegt. Pabbi okkar tók bara svefntöflur.“ „Og pabbi lagði mikla áherslu á að við kláruðum matinn okkar,“ segir Björg. „Hann var mjög upptekinn af því að við skildum ekki eftir minnstu skorpur,“ segir hún en í fangabúðunum þótti hungruðum föngum þurrar brauðskorpur hið mesta lostæti.

Dýrmætt að hitta gamla félaga úr fangelsinu

Þjóðverjar ráku fangabúðirnar í Sachsenhausen 1936-1945. Af þeim 200.000 föngum sem komu í fanga-

einfalt ótakmarkað niðurhal

ljósleiðari ljósnet

6.990

vortex.is

525 2400

Gríðarleg þrengsli voru í svefnsal fangabúðanna og sváfu menn nánast hver ofan á öðrum. Mynd úr bókinni.

búðirnar á þessu 9 ára tímabili er talið að um 3040.000 fangar hafi látist. Þeir voru ýmist drepnir eða dóu úr sjúkdómum. Eitt það fyrsta sem Leifur gerði eftir heimkomuna var að breyta nafni sínu úr Müller í Muller til að fólk héldi ekki að hann væri þýskur. Rétt eins og flestir fangarnir bar Leifur öll einkenni áfallastreituröskunar eftir heimkomuna, sumir þjáðust jafnvel af sektarkennd yfir því að hafa lifað af. Aldrei gat Leifur talað við neinn sem skildi hann fullkomlega um þessa reynslu sína fyrr en hann komst í samband við fanga í Noregi sem hann var með í fangabúðunum, en þá var Leifur orðinn rúmlega fimmtugur. „Í tæp þrjátíu ár burðaðist hann einn með þessa reynslu,“ segir Björg. Hún lærði hjúkrun í Noregi og það gerði María systir þeirra líka. „Hún talaði þá bjagaða norsku og var að hjúkra sjúklingi sem spurði hana út í eftirnafnið og vildi vita hvort hún þekkti Leif Muller. Þetta var þá félagi hans úr stríðinu. Eftir að pabbi komst í samband við þessa gömlu fangana aftur losnaði um tilfinningarnar hjá honum og reyndi pabbi að hitta þá sem oftast. Það hjálpaði honum gríðarlega að tala við þá. Þúsundir Norðmanna voru hnepptir í ánauð í stríðinu og þeir sem sluppu stofnuðu sérstök stuðningssamtök. Ég man að það var alltaf léttara yfir honum þegar hann var að fara að hitta þessa félaga sína,“ segir hún. Það var 9. apríl 1940 sem Þjóðverjar réðust inn í Noreg og Danmörku, og var þess minnst á dögunum að 75 ár eru frá innrásinni. 9. apríl á ári hverju hafa gamlir fangar komið saman í Noregi og þrátt fyrir að vera orðinn fársjúkur af krabbameini fór Leifur enn eina ferðina til Noregs vorið 1988 til að vera viðstaddur minningarathöfnina. Hann lést síðar sama ár.

Ýmsar teikningar leynast í bókinni sem samfangar Leifs skrifuðu í kveðjur til hans við lok stríðsins. Mynd/Hari

„Hengdur félagi“ segir við þessa mynd í bókinni en Leifur þurfti að horfa á félaga sína hengda fyrir smávægileg brot.

„Íslenski böðullinn“ kjaftaði frá

Enn er ekki vitað af hverju Leifi var refsað svo grimmilega fyrir það eitt að hafa ætla að fara aftur til Íslands en algengt var að menn væru settir í 3ja mánaða fangelsi fyrir að ætla að flýja land. Það er síðan kaldhæðni örlaganna að það var Íslendingur sem sagði til hans. „Hann hét Ólafur Pétursson. Hann hafði samband

Jafnvel þurfti hann að borða úr óhreinum matardöllum sem deilt var með berklasjúklingum.

við pabba í Noregi og bauð honum í kaffi. Það voru ekki margir íslenskir námsmenn þarna og Íslendingum finnst jú gaman að hitta aðra Íslendinga. Pabbi og ung kona sem var einnig í námi fóru og hittu Ólaf og hann veiddi upp úr þeim þessi plön,“ segir Sveinn. „Ólafur Pétursson var seinna kallaður „íslenski böðullinn“ því tugir manna enduðu í fangabúðum vegna hans og fjöldi þeirra lést. Ólafur var dæmdur í 20 ára fangelsi í Noregi eftir stríðið sem þótti mjög þungur dómur. Bjarni Benediktsson, þáverandi utanríkisráðherra, beitti sér síðan fyrir því að Ólafur var framseldur til Íslands og sat hann því aðeins í fangelsi í 72 daga. Mér finnst það hreinlega til skammar,“ segir hann. Á öftustu síðum litlu minnisbókarinnar sem Leifur ritaði í fangavistinni er að vinna erindi úr gömlu lagi sem börnin hans reyndar þekktu ekki fyrr en eftir að hafa leitað á náðir netsins. Þetta er texti úr laginu „Prisoner´s Song“ sem naut mikilla vinsælda á sínum tíma og var meðal annars flutt af Johnny Cash. Í stað þess að lesa sjálf textabrotið bið ég Svein að lesa það upphátt fyrir okkur. „Ég skal reyna. Ég vona að ég haldi haus því ég beygi alltaf af þegar ég les þetta,“ segir hann og hefur lesturinn: Now if I had the wings like an angel Over these prison walls I would fly And I’d fly to the arms of my darling And there I’d be willing to die... Erla Hlynsdóttir erla@frettatiminn.is


35

2.498

1.098 kr./kg

kr./stk.

kr./kassinn

32

kr./stk.

svínaKótilettur

verð áður 1.598 kr./kg

33

kr./stk.

35

3.098 kr./kg

kr./stk.

pampers jumbo+ pacK

pampers baby wipes

verð 2.498 kr./kassinn

verð 428 kr./pr. stk.

KaupauKi med hverjum Kassa

lambaprime

verð áður 3.640 kr./kg

FJAR-DARKAUP

598

helgartilboð

kr./kg

ali grísabógur paKKaður

17. - 18. apríl

verð áður 898 kr./kg

298

kr./kg

hangiframpartur í bitum

verð áður 1.349 kr./kg

1.798

298

kr./stk.

998

kr./kg

kr./stk.

smoothie, margar gerðir

verð 298 kr./stk.

1.998 kr.

prins póló 28 x 50g

verð 1.998 kr.

Snertilausar greiðslur

Nytt

Nytt

popcorners 3 gerðir

verð 298 kr./stk.

658 kr.

Kellogg´s frozen

verð 658 kr.

- Tilvalið gjafakort

OPIÐ mánudaga - miðvikudaga frá 09:00 - 18:00 / fimmtudaga 09:00 - 18:30 föstudaga 09:00 - 19:00 / laugardaga 10:00 - 16:00 / lokað sunnudaga. www.fjardarkaup.is

624 kr.

Kellogg´s rice Krispies

verð 624 kr.

NýTT korTaTímabil

fl lambahryggur frosinn

verð áður 1.998 kr./kg

398 kr.

Kellogg´s froot loops

verð 398 kr.


30

skyndibiti

Helgin 17.-19. apríl 2015

Sorgir og sigrar erlendra skyndibitakeðja á Íslandi Bandaríska skyndibitakeðjan Dunkin Donuts hyggst opna 16 staði hér á landi á næstu fimm árum. Þetta er gert í samstarfi við 10/11-verslanirnar. Fjölmargar erlendar skyndibitakeðjur hafa reynt fyrir sér á íslenskum markaði en engin hefur komið inn með sömu látum og kleinuhringjakeðjan. Sérfræðingur á þessu sviði fagnar komu Dunkin Donuts hingað en hefði heldur kosið aðrar keðjur.

Þ

að leggst auðvitað mjög vel í mig að amerísk keðja ætli að opna hér á landi enda hafa þær frekar verið að fara en koma síðustu árin. Það er mikill söknuður að öllum þessum bandarísku keðjum sem hafa ekki séð sér vært á íslenskum markaði og kvatt okkur hinnar hinstu kveðju á

undanförnum árum,“ segir Kjartan Guðmundsson, útvarpsmaður og fagurkeri. Kjartan er mikill áhugamaður um skyndibitafæði og vel að sér í þeim fræðum. Hann fagnar tíðindum vikunnar um að Dunkin Donuts ætli sér að opna 16 staði á Íslandi. „Auðvitað fagna ég þessu þó ég

hefði fremur kosið aðrar keðjur, svo sem Fatburger eða In’n’Out. En það er kannski bara í villtustu draumum mínum. Ég smakkaði Dunkin Donuts í Barcelona og varð fyrir dálitlum vonbrigðum. Þetta er náttúrlega þekkt vörumerki, stofnun eins og Alþingi eða Legoland, því þegar maður heyrir um kleinuhringi í bíómyndunum heyrir maður um Dunkin Donuts. En þessi fyrsta upplifun mín, að þetta væru bara venjulegir kleinuhringir, varð til þess að þegar ég fór fyrst til Bandaríkjanna fór ég frekar á Krispy Kreme sem er töluvert betri,“ segir Kjartan. Saga erlendra skyndibitakeðja á Íslandi er ekki samfelld sigursaga. Best hefur gengið hjá KFC, Dom-

inos og Subway en stór nöfn á borð sala og velja sér kleinuhring. Ég við McDonalds og Burger King hafa hefði frekar viljað sjá meiri sjarma, þurft frá að hverfa. eins og maður væri í NYPD Blue „KFC er konungur amereða Hillstreet Blues.“ íska skyndibitans á Íslandi. Hvaðan kemur þessi ógurHann kom fyrstur og er enn legi áhugi þinn á skyndibita? stór. KFC er orðinn eins og „Mér fannst langt fram eftir aldri hreinlega ekki annarar kynslóðar Íslendingur. Dominos byggði veldið gott að borða, ég bara greip væntanlega upp á hálftímaeitthvað til að halda mér gangandi. Upp úr tvítugu reglunni, þegar þú fékkst flutti ég til Danmerkur í pítsuna fría ef hún kom ekki innan hálftíma heim til þín. Kjartan Guð- nám og þar kynntist ég keÆtli það megi ekki segja að bab-menningu þeirra Dana mundsson Dominos sé svona Toyota útvarpsmaður sem er ein sú besta í heimi, skyndibitans, tákn um gæði; kynntist undra- vil ég meina. Í kjölfarið fór fínir bílar sem bila sjaldan,“ heimi skyndi- ég að njóta skyndibita á borð segir Kjartan. bitans í gegnum við McDonalds og Burger Þessi kraftmikla innkoma danskt mæjónes. King. Það sem gerði held ég Dunkin Donuts, 16 staðir á útslagið var mæjónesið frá fimm árum, er að mati KjartKraft sem er besta mæjónes ans athyglisverð. „Það sýnir hvers- í heimi. Það að hella 2-3 bréfum af lags veldi þetta er. En ég hef smá því á Whopperinn leiddi mig inn í vara á mér. Ef þetta á að vera í versl- undraheim skyndibitans og ég heillunum 10/11 þá grunar mig að þetta aðist fyrir lífstíð.“ verði meira eins og sjálfsali. Manni getur varla liðið eins og amerískri Höskuldur Daði Magnússon löggu ef maður þarf að fara í sjálf- hdm@frettatiminn.is

Er lEnda r sk yndibitak Eðjur á Ísl andi

Kentucky Fried Chicken Fyrsta alþjóðlega skyndibitakeðjan á Íslandi. Hefur náð góðri stöðu og nú eru reknir átta KFCstaðir hér á landi. Domino’s Langvinsælasti pítsastaður á Íslandi. Meðal annars í eigu lífeyrissjóðanna. Subway Ein stærsta keðjan hér á landi sem selur sívinsælar samlokur.

Pizza Hut Nýlega kominn í eigu sömu aðila og eiga KFC. Var áður rekinn á nokkrum stöðum en er nú bara í Smáralind. Stefnt er því að opna fleiri í framtíðinni. Quiznos Samlokustaður sem var opnaður upp úr aldamótum. Er enn rekinn á Olís-stöðvum. Taco Bell Systurstaður KFC hér á landi.

TGI Friday’s Fjölskylduveitingastaður í Smáralind. Ruby Tuesday Bandarískur fjölskylduveitingastaður sem virðist alltaf eiga fastan kúnnahóp.

Þær sEm Eru hor fnar á br aut

McDonalds Kom inn með miklum látum árið 1993 og forsætisráðherra gúffaði í sig fyrsta Big Mac-inum. Var lokað árið 2009.

Popeyes Kjúklingastaður sem var bæði í Kringlunni og við Smáratorg. Suðurríkja-meðlætið féll ekki að smekk Íslendinga.

Jacket Potatoes Var opnaður árið 1994 í Skeifunni en varð ekki langlífur. Seldi bakaðar kartöflur með átta tegundum af fyllingum.

Burger King Kóngurinn kom og kóngurinn fór. Náði aldrei því flugi sem búast hefði mátt við og var lokað í árslok 2008.

Wendy’s Var rekinn um árabil á herstöðinni á Keflavíkurflugvelli.

Dairy Queen Vinsælar ísbúðir sem reknar voru um áratugaskeið í Reykjavík.

Little Caesar’s Fínar pítsur sem nutu vinsælda um skeið.

Papa John’s Var opnaður árið 2000 og seldi amerískar pítsur.

SAMEINUÐ BERJUMST VIÐ! KJÓSTU JÁ www.sgs.is


ÞETTA ERUM VIÐ! ÞETTA KUNNUM VIÐ! MPM-FÉLAGIÐ KYNNIR MEÐ STOLTI KYNNA NÝJA MYND AF INNTAKI MPM-NÁMSINS! SJÓNRÆN FRAMSETNING Á MEGININNTAKI MEISTARANÁMS Í VERKEFNASTJÓRNUN (MPM) VIÐ HÁSKÓLANN Í REYKJAVÍK.

hr.is/mpm Myndin er hugmynd Írisar Hrundar Þórarinsdóttir sem er að ljúka MPM-námi við HR. Myndin er hluti af lokaverkefni hennar sem fjallar um sjónræna stjórnun. Grafísk útfærsla: Björk Bjarkadóttir. VERKEFNASTJÓRNUN ER FRAMTÍÐIN! Félag útskrifaðra nemenda úr Meistaranámi í verkefnastjórnun (MPM) bauð á dögunum til landins Tom Taylor. Tom er einn ötulasti talsmaður faglegrar verkefnastjórnunar á Bretlandi og forseti Association for Project Management (APM) þar í landi. Hann hélt erindi á ráðstefnu félagsins þar sem hann ræddi síaukið mikilvægi verkefnastjórnunar. Tom sem hefur gefið út fjölda bóka og greina um nýsköpun í viðskiptalífi og nýjungar í stjórnun og hefur unnið til fjölda verðlauna fyrir afburðarárangur í faglegri verkefnastjórnun.

Tom Taylor sem vinnur að alþjóðlegri gæðaúttekt á MPM-náminu litar mynd af inntaki námsins. Hann er forseti Association for Project Management (APM) í Bretlandi.

sida 4.indd 1

Erindi þitt fjallaði um strauma og stefnur í verkefnastjórnun. Hvað er að gerast? Verkefnastjórnun og verkefnamenning er í síauknu mæli að verða hluti af daglegu lífi fólks í nútíma samfélagi. Við sjáum aukinn áhuga á verkefnastjórnun á öllum sviðum athafnalífs; ekki aðeins í byggingariðnaði, hugbúnaðarþróun og verkfræði. Heilbrigðisgeirinn, hönnuðir, auglýsendur, listamenn, rannsakendur og viðskiptalífið er að átta sig á mikilvæginu. Verkefnastjórnun er að verða fyrsti námskostur reynslumikils fólks sem vill láta til sín taka og koma hlutum í verk. Það er mikil efirspurn eftir fólki sem kann að stýra teymum af skilvirkni og þannig að þekking allra nýtist. Metnaðurinn er að aukast og eins skilningur á hvað skilar raunárangri í verkefnum. Þá er síaukinn áhugi á sjálfbærni,

siðrænum og „grænum” viðmiðum innan fyrirtækja og stofnana; og þá bæði í vali á verkefnum og hvernig þau eru unnin—og það er gott. Hvað er fagleg verkefnastjórnun? Verkefnastjórnun er sérþekking sem gerir háar faglegar kröfur. Þessari þekkingu er beitt víða og í miðju atburða þar sem verkfræði, viðskiptalíf og menning mætast. Fagmaður í verkefnastjórnun vinnur á grundvelli sérfræðiþekkingar sem skilgreind er alþjóðlega og af fagfélagum á borð við APM og Verkefnastjórnunarfélag Íslands (VSF). APM hefur þá hugsjón að auka á veg og vegsemd verkefnastjórnunar í þágu viðskiptavina, fyrirtækja og stofnana, og með almannahagsmuni í huga. Samtökin eru ekki rekin í ábataskyni og meðlimir þeirra koma úr viðskiptalífi, úr félagasamtökum og frá sveitastjórnum og ríkisstofnunum. Hjá okkur starfa 60 manns og við erum með skrifstofur víða, meðal annars í Hong Kong. Í samtökunum eru um 20,000 einstaklingar og um 500 fyrirtæki. Við sjáum mikinn vöxt í samtökunum í takt við stóraukinn skilning á mikilvægi verkefnastjórnar í samfélaginu. APM vinnur hörðum höndum að því að fá löggildingu á starfsheitinu Charted Project Management Professional í Bretlandi og við stefnum líka að nánu faglegu samstarfi við VSF og MPMnámið í HR.

Hver til tilgangur heimsóknar þinnar? Ég er að hitta kollega, núverandi og útskrifaða MPM-nemendur og kynna faglega verkefnastjórnun í víðum skilningi. Ég er líka að funda um þekkingu, útgáfumál og ráðstefnuhald, og aðstoða HR við innri úttekt á MPM-námuni og leggja grunn að alþjóðlegri gæðaútekt þess. Vottunin mun skerpa enn frekar á því góða starfi sem þar er unnið, stilla strengi og draga en meiri athygli að MPM-náminu bæði hér og erlendis. Það er fróðlegt að kynnast af eigin raun þessu stórmerkilega starfi—ég veit ekki hvort Íslendingar átti sig fyllilega á því mikla orðspori sem fer erlendis af frumkvöðlastarfi forsvarsmanna MPM-námsins á Íslandi. Hvað viltu segja að lokum—eitthvað sem gæti komið á óvart? Já, ég hlakka til þess dags þegar allir ráðherrar í ríkisstjórn Íslands verði færir um að beita verkefnastjórnun í ráðsmennsku sinni. Þetta kann að hljóma sem ögrun eða grín— en í reynd er þetta aðeins almenn skynsemi, enda er fagleg verkefnastjórnun besta leiðin til að gera réttu hlutina rétt. Íslenskt samfélag nýtur þess að eiga nú fjölda fólks með glæsilega menntun á sviði verkefnastjórnunar—þetta mun veita ykkur forskot inn í framtíðina.

16.04.15 19.01


MPM-félagið kynnir þá sem hafa lokið Meistaranámi í verkefnastjórnun (MPM) á Íslandi!

VIÐ KOMUM HLUTUM Í VERK!

OPNA 2-3.indd 1


Ef þú vilt slást í hópinn þá er opið fyrir umsóknir fyrir árgang MPM2017

Heimasíða náms hr.is/mpm

16.04.15 19.14


34

viðhorf

Helgin 17.-19. apríl 2015

ERTU AÐ Á líkbíl inn í eilífðina PLANA HÓPFERÐ?

A

HELGARPISTILL

VANTAR ÞIG GOTT TILBOÐ FYRIR SAUMAKLÚBBINN, VINNUFÉLAGANA EÐA FJÖLSKYLDUNA? Hvort sem um er að ræða vinnu- eða skemmtiferð þá hjálpum við ykkur að

Hannes Friðbjarnarson

finna flug og gistingu á WOW verði.

hannes@ frettatiminn.is

Beint samband: hopar@wow.is Athugið að lágmarksfjöldi er 12 manns.

Teikning/Hari

VIÐ HLÖKKUM TIL AÐ HEYRA FRÁ YKKUR!

KATRÍNARTÚNI 12 WOWAIR.IS HOPAR@WOW.IS

Amma mín var fædd á því herrans ári 1910. Hún var Skagfirðingur og bjó á Sauðárkróki áður en hún flutti til Reykjavíkur í kringum 1970. Ég var alltaf hændur ömmum mínum og ekki skemmdi fyrir að þær bjuggu lengst af í sama húsi, á sitt hvorri hæðinni. Amma þessi var mjög ern fram á síðasta árið þegar hún veiktist. Hún dó 96 ára gömul og hafði alltaf verið hraust. Hún var dugleg að borða morgunmat og smakkaði aldrei vín, en leyfði sér þó stöku rettu við og við. Þegar hún lést var það ákveðið að hún skyldi jarðsett í heimabænum, Sauðárkróki. Flytja þurfti því gömlu konuna frá Reykjavík norður í Skagafjörð. Ekki vildi fjölskyldan láta flytja hana á reglubundinn máta, þar sem það þótti ekki nægilega persónulegt. Faðir minn tók því þá ákvörðun að ræða við aðila í útfararþjónustunni um einhverja lausn. Niðurstaðan var sú að hann fékk lánaðan gamlan Cadillac líkbíl og gæti ferjað konuna upp á eigin spýtur. Faðir minn, um sjötugt á þessum tíma, treysti sér ekki í þetta verkefni einn og auðvitað er skemmtilegra að hafa félagsskap í bíltúr sem þessum. Ég bauð mig fram til þess að keyra bílinn – og ömmu. Við lögðum af stað snemma morguns í góðu veðri þar sem þetta var í júní. Fyrsta umræða ferðarinnar var um bílinn, því skiljanlega var þetta í fyrsta sinn sem við feðgar ferðuðumst í líkbíl. Bíllinn var eins og hugur manns. Rann blítt og létt eftir malbikinu, eins og sá ameríski eðalvagn sem hann var. Faðir minn, bifvélavirkinn, hefur löngum haft dálæti á amerískum bílum og þessi hitti beint í mark, þrátt fyrir háan aldur. Þessir bílar batna bara með aldrinum. Það er kúnstugt að keyra bíl með kistu í skottinu. Maður keyrir mjög yfirvegað og rólega því ekki vill maður æsa farþegann upp – og þá er ég að meina þann sem sat við hlið mér. Maður er líka mjög meðvitaður um farangurinn sem maður er að ferðast með og vill sýna þeirri gömlu yfirvegun í sínum síðasta bíltúr. Þegar komið var út fyrir bæjarmörkin var hægt að gefa aðeins í, en alls ekki um of þar sem, jú, maður var nú einu sinni með kistu aftur í. Allir þeir bílar sem við mættum störðu á rennireiðina hvar hún rann ljúft eftir þjóðveginum með tvo grunsamlega menn í framsætunum. Oft á tíðum leið mér eins og ég væri staddur í kvikmynd eftir Federico Fellini og eitthvað stórkostlega undarlegt mundi eiga sér stað. Við feðgar stoppuðum í Staðarskála, upprunanlegu útgáfunni, það var ekki búið að færa hann á þeim tíma. Við fengum okkur hádegismat að hætti ferðalanga. Hamborgara með öllu

tilheyrandi á uppsprengdu verði. Amma beið róleg á meðan, enda var matur eitthvað sem hún vildi að fólk borðaði reglulega og mikið af. Einhverra hluta vegna vildi maður sitja með bílinn í augsýn, ég ætlaði ekki að láta neitt koma fyrir í þessari síðustu ferð. Saddir og sælir ókum við af stað og nú var karl faðir minn farinn að tala um alla staðhætti og ábúendur á undarlegustu stöðum. Ég var með augun á veginum, með hvíta hnúana á stýrinu. 13.50 var handstaðan. Í Langadalnum, þar sem ég er alla jafna stöðvaður fyrir of hraðan akstur, var engin hætta á slíku. Það hefði ekki skipt neinu þó ég hefði verið að aka of hratt, þar sem ég efast um að nokkur lögreglumaður hafi það í sér að stöðva líkbíl. Maður veit þó aldrei, svo ég hélt mér á þeim hraða sem ég hafði verið á. Maður keyrir mjög yfirvegað á svona bíl. Í Langadalnum hjó ég eftir skilti sem á stóð „Á fleygiferð inn í eilífðina“ sem var kaldhæðnislegt í ljósi tilgangs ferðarinnar. Ekki vorum við á fleygiferð, við sem ferðuðumst í bílnum, en það er þetta með eilífðina. Við renndum inn í Skagafjörð, sem að mati föður míns er fallegasti fjörður landsins. Ég er ekki frá því að ég sé bara sammála því. Auðvitað eru það ættartengslin sem spila þar inn í og manni þykir vænt um þennan fjörð, sem á sumrin er engu líkur. Skagafjarðargorgeirinn er engu líkur og ef maður hefur einhverja smá tengingu við fjörðinn þá er gaman að nýta sér það. Ég fann að það færðist kyrrð yfir farþega bílsins, lífs eða liðna við það að keyra niður í fjörðinn fagra og brátt vorum við á áfangastað. Sauðárkrókur var handan við hornið og þar ætluðum við að kveðja ömmu í hinsta sinn. Við keyrðum í kirkjugarðinn á Sauðárkróki þar sem föðurbróðir minn beið, ásamt konu sinni. Búið var að gera gröfina klára. Við lögðum bílnum og þeir sem vinna við þessa hluti tóku til sinna ráða. Það var einhver ró sem færðist yfir mig og það var eitthvað mjög fallegt við þetta allt saman. Ég var mjög ánægður að við pabbi skyldum hafa farið með gömlu konuna þessa síðustu ferð og ég fann það að hún var sátt við þetta sjálf. Eftir þessa litlu athöfn okkar í kirkjugarðinum fórum við í kaffi og kleinur hjá föðurbróður mínum, ásamt prestinum. Ég sagði ekki margt á meðan, maulaði kleinur og hjónabandssælu og hlustaði á gamlar sögur af Króknum. Ég var ánægður. Amma var ánægð líka. Við pabbi héldum svo heim á leið og leyfðum okkur að gefa aðeins í. Það var ekki eins og einhver færi að stoppa líkbíl á hraðferð inn í eilífðina


Helgin 17.-19. apríl 2015

 KviKmyndir Heiður fyrir Grím HáKonarson

Hrútar á Cannes

Grímur Hákonarson, leikstjóri Hrúta.

H

Gumma og Kidda, sem búa hlið við hlið í afskekktum dal á Norðurlandi. Fjárstofn þeirra bræðra þykir einn sá besti á landinu og eru þeir margverðlaunaðir fyrir hrútana sína. Þrátt fyrir að deila sama landi og lífsviðurværi þá hafa bræðurnir ekki talast við í fjóra áratugi. Þegar riðuveiki kemur upp í dalnum grípur um sig mikil örvænting á meðal bændanna þar. Yfirvöld ákveða að skera niður allt sauðfé til þess að sporna við útbreiðslu sjúkdómsins. Bræðurnir standa frammi fyrir því að missa það sem er þeim kærast og grípa til sinna ráða. Grímur Hákonarson leikstýrir og skrifar handritið að Hrútum og með aðalhlutverkin fara þeir Sigurður Sigurjónsson og Theodór Júlíusson. Myndin verður frumsýnd hér á landi í sumar. -hf

HÁRLITUR SEM ENDIST LENGUR

ENDINGABETRI, LÍFLEGRI OG FALLEGRI HÁRLITUR

Íslenskar leiðbeiningar

ÍSLENSKASIA.IS MSA 71742 03/15

rútar, nýjasta kvikmynd Gríms Hákonarsonar, hefur verið valin til þátttöku í Un Certain Regard keppni Cannes kvikmyndahátíðarinnar í maí næstkomandi. Þetta var tilkynnt á blaðamannafundi í París í vikunni þar sem kynntar voru þær myndir sem eru hluti af Cannes Official Selection í ár. Cannes kvikmyndahátíðin er ein allra stærsta og virtasta kvikmyndahátíð heims, svokölluð „A“ hátíð, og því er um gífurlegan heiður að ræða fyrir aðstandendur myndarinnar. Um er að ræða heimsfrumsýningu myndarinnar. Af um fjögur þúsund myndum sem sóttu um komust aðeins 20 að og munu keppa um aðalverðlaunin „Prix Un Certain Regard.“ Hrútar fjallar um tvo sauðfjárbændur á sjötugsaldri, bræðurna

KEA skyr - próteinríkt og fitusnautt


36

matartíminn

Helgin 17.-19. apríl 2015

Vor í munni, vor í maga Vorið gælir ekki aðeins við okkur með hitanum frá sólinni eða ljúfum andblæ vindsins heldur miklu fremur með fersku bragði af fyrstu gjöfum náttúrunnar; vorboðunum ljúfu hjá grænmetissalanum.

Gunnar Smári Egilsson skrifar um mat og menningu frá Montmartre

gunnarsmari@frettatiminn.is

Þ

að var flett yfir í nýjan kafla í vorinu í París undir lok síðustu viku. Hitinn steig upp, sólin skein, tempóið í mannlífinu lækkaði, engum lá á heim. Allstaðar sat fólk og naut blíðunnar, matar, drykkjar og hvors annars. Það var fögnuður í loftinu. Úr þessu var ekki von á hreti. Fram undan var sumarið. Það mátti bóka það. En þótt sólin hefði ekki skinið svona glatt hefðum við samt vitað að sumarið var að taka vorið yfir. Það mátti sjá á borðum allra grænmetissala í bænum. Þar voru komin frönsk jarðarber og glæný kirsuber og hraukar af aspas; grænum og hvítum. Þetta eru vottuð loforð frá náttúrunnar hendi um að sumarið sé á hraðferð til okkar. Þegar þistilhjörtun koma í næstu viku eða þar næstu; verður víst að veturinn mun ekki einu sinni gera vart við sig um nætur.

Dillandi hlátur jarðarberjanna

Munurinn á jarðarberjunum frá Bretóníu, sem komu í búðirnar um daginn, og þeim berjum sem hafa komið undan plastinu í Almeríu á Spáni í allan vetur er mikill. Bretónsku jarðarberin eru fersklega súr með frískum sætleika á meðan þau spönsku bragðast eins og gamall maður sem hefur ekki komist út undir bert loft langa lengi. Berin frá Bretóníu hafa smitandi dillandi hlátur á meðan þau sem ólust upp undir plastinu í Almeríu hafa beiskju og þunga í sínum hlátri. Sem er svo sem ekki einu sinni hlátur; heldur eitthvert hummhummhump sem maður veit ekki hvort að er kaldhæðni eða fyrirlitning. Eins og skáldið sagði: Þú getur tekið berið undan plastinu en þú nærð aldrei plastinu úr berinu. En við þurfum að borga fyrir þennan mun; öll okkar sem erum ekki svo heppinn að búa við jarðarberjabreiðu í Bretóníu eða annars staðar þar sem berin skjótast upp á vorin. Kílóið af spönskum jarðarberjum kostar um 4 evrur eða tæpar 600 krónur íslenskar. Kílóið af ný tíndum jarðarberjum frá Bretóníu rétt skríða undir 20 evrur kílóið sem eru rétt tæplega þrjú þúsund kall íslenskar. Ég vildi að ég gæti sagt ykkur að það væri hægt að komast framhjá þessu með því að halda bretónsku jarðarberjunum lengur upp í sér; en það væri lýgi. Það er ekki hægt að halda þeim upp í sér. Þau leysast upp og láta sig hverfa eins og makkarónur; skilja bara bragðið eftir og yfirþyrmandi löngun í meira sem fæstir geta staðist. Það er enginn vandi að sitja á bekk í sólskini og borða jarðarber fyrir 750 kall íslenskar án þess að átta sig almennilega á hvað gerðist. Allt í einu eru berin horfin og þú fimm evrum fátækari. Hvað situr eftir? Fyrir utan eilítinn rauðan lit á fingrunum? Tja, hvað situr svo sem eftir fagran ljúfan vordag nema þægindatilfinning og sátt?

Eins og hvolpur meðal gamalla hunda

En ef einhverjum finnst vorið í bretónsku jarðarberjunum dýru verði keypt þá ætti sá að reyna að vega ferskleika fyrstu kirsuberja vorsins saman við gengi gjaldmiðla, kaupmátt og aðrar veraldlegar mælistikur. Geta þessi ber verið virði 50 evra kílóið? Tæplega 7.500 króna? Og ætli steinarnir séu ekki helmingurinn af þyngdinni. Berin sem þú sporðrennir eru þá 15 þúsund króna virði per kílógramm. Er vorið þess virði? Þannig spyr kannski sá sem hefur ekki bragðað á fyrstu kirsuberjum vorsins en varla sá sem hefur nýverið klárað heilan bakka út í garði þótt berin hafi átt að vera ábætir með kvöldmatnum. Munurinn á bragði þessara berja og kirsu-

berjanna sem koma seinna í vor (að ekki sé talað um kirsuber sem hafa ferðast langan veg) er eins og munurinn á fegurð og krúttleika fimm vikna hvolps og gömlum hundi – giktveikum með gláku, ef við erum að tala um kirsuber sem flogið hafa hálfa leiðina kringum hnöttinn. Auðvitað er hægt að þykja vænt um svoleiðis hund, en sú ást kemur vorinu bara ekkert við. Vorið er of ungt fyrir tryggð, sem byggist upp á löngum tíma. Vorið er fyrir það sem er ferskt og fjörugt, frískandi og óumræðilega fallegt. Og fyrstu kirsuber vorsins eru þannig. Það er síðan umhugsunarefni hvernig stendur á því að við þurfum að borga þessi reiðinnar býsn fyrir að fá notið vorsins. Hvers vegna er veröldin okkar þannig að þar sem flestir búa geta aðeins þeir efnuðu notið bragðsins af vorinu? Sólin skín á alla jafnt og blærinn strýkur öllum blíðlega; en til að fá að bragða á vorinu þurfa borgarbörnin að borga.

Við viljum vor í borgirnar!

Þetta er náttúrlega kerfisgalli. Eftir því sem borgirnar hafa vaxið hefur komið í ljós að skýr aðgreining borgarinnar, þar sem fólkið býr, og sveitarinnar, þar sem maturinn er ræktaður, var misráðin. Í raun er hægt að rækta mest af því grænmeti sem borgarbúar þurfa innan borgarmarka. Þetta á við um svo til allar borgir og örugglega þær strjálbýlu, eins og Reykjavík. Og líka París, þótt hún sé ein þéttbýlasta borg heims. Hérna úti er til dæmis þokkalegur garður með trjám og blómum, bekkjum og stígum, þar sem vel mætti rækta jarðarber, salat, rótarávexti og hvaðeina sem myndi duga fólkinu í húsunum í kring. Á gluggasyllunum mætti síðan rækta kryddjurtir – og það gera reyndar flestir. Þar sem ekki eru jafn

stórir garðar mætti spretta upp umferðareyjum og rækta þar matjurtir. Annars staðar mætti rækta á þökum eða á stöllum utan á húsum. Það er óhjákvæmilegt að borgirnar muni þróast í þessa átt á næstu áratugum. Það er í fyrsta lagi óhagkvæmt að rækta salat út í sveit og flytja það síðan tugi kílómetra á bíl svo borgarbarnið geti borðað. Það er of dýrt, of mengandi og í alla staði heimskulegt. Í annan stað eru engin lífsgæði fólgin í því að borða aldrei glænýtt salat. Salat er eitt af þeim fyrirbrigðum sem eru best ný tínd en sem verða síðan snöggtum verri eftir því sem tíminn líður. Við hljótum því að skipuleggja borgirnar þannig að borgarbarnið fái sem allra besta matinn og slíkur matur er eins ferskur og mögulegt er. Helst ný tíndur. Og það er ekki hægt öðru vísi en að draga stóran hluta af ræktun matar aftur inn í borgirnar. Ég segi aftur, vegna þess að fyrst þegar sveitafólkið flutti í bæinn tók það belju með sér, kind og hænur og ræktaði kál og rófur út í garði. Með því að draga ræktun aftur inn í borgirnar myndum við líka sækja vorið og leyfa borgarbörnin að smakka. Þá gætum við öll bragðað á vorinu og þyrftum ekki að vinna í banka til að hafa efni á því. Sem er ónýtt sýstem því almannarómur segir að því lengur sem fólk vinnur í banka því meir dragi úr hæfni þess til að njóta og fagna hinu smáa og fagra.

Látleysið

En ég ætlaði nú ekki að segja svo margt um berin og vorið heldur mest um aspasinn. Fyrsti aspas evrópska vorsins er kominn í grænmetisbúðirnar í París og líka á matseðla veitingahúsanna. Þar kostar hann meira en góð steik. Soðinn aspas með hollandaisesósu.

Á bestu stöðunum er appelsínusafi í sósunni í staðinn fyrir sítrónu. Það er eitthvað fallegt við að aspas sé dýrari en naut. Aspas er einkar látlaus matur á meðan nautið er fyrirferðarmikið og gróft. Aspas er til að mynda gras, reyndar fjarskylt því sem nautið borðar. Og aspas vex best þar sem annar gróður festir ekki rætur, í söltum og sendnum jarðvegi. Bragðið er fínlegt og óráðið. Það er næstum ómögulegt að lýsa því. Reynið til dæmis að útskýra muninn á bragðinu af hvítum og grænum aspas. Soðinn hvítur aspas á hvítum diski með hollandaisesósu er ekki skrautlegur réttur; minnir svo sem ekki sjónrænt á vorblómin blíð, björt og fríð. Það er mörgum óbærileg freisting að setja steinseljulauf á þennan disk til að lyfta honum upp, eins og það er orðað af sjónvarpskokkunum. En reynið að standast þá freistingu. Betra er að krækja sér í fyrstu smákartöflur vorsins og sjóða með aspasinum og fullkomna þannig litleysuna með því að hafa fölhvítgular kartöflur við hliðina á fölhvítgulum aspas með fölgulri hollandaisesósu yfir. Þá eruð þið komið með vor eins og evrópskur bóndi fagnar; ekkert glys eða skraut heldur aðeins staðfast loforð um komandi uppskeru.

Að sjóða aspas

Vandinn við aspasinn er að hann er bestur ný uppskorinn og þolir eiginlega enga geymslu. Hann tilheyrir því fyrst og fremst þeim landsvæðum þar sem hann vex. Þá er hann tíndur, fluttur, seldur og borðaður innan sama sólarhringsins, helst. Ef Íslendingur vill njóta evrópsks aspas þarf hann að spyrjast fyrir út í búð hvort og hvenær aspas kemur með flugi til landsins. Skrifa svo daginn hjá sér og hlaupa þá út í búð, kíkja undir stilkana og meta hvort þeir séu orðnir of


matartíminn 37

Helgin 17.-19. apríl 2015

Um leið og fyrstu frönsku jarðarberin og kirsuber vorsins koma og fyrsti aspasinn þá springa borð grænmetissalanna út í vorsins fögnuði og tilbeiðslu. Og verðið rýkur upp. Það er ekki nema fyrir sterkefnað fólk að borða vorið, fyrst á vorin. Mynd Alda Lóa

Það tekur um 20 mínútur að sjóða þykkan aspas og eitthvað skemur að sjóða þynnri. Notið vel salt vatn. Jaques Médecin, borgarstjóri Nice og snilldarkokkur, mælir með að sjóða aspasinn í hvítvíni styrktu með lauk, grænmeti og sítrónusafa en líklega er það ofrausn. En prófið endilega, ef þið viljið.

Að borða aspas

Þið getið borðað aspas kaldan eða volgan – ekki sjóðandi heitan. Hann er bestur frá stofuhita upp í líkamshita. Þegar þið hafið soðið aspasinn skulið þið leggja hann á klæði eða grind svo vökvinn renni af honum. Ef aspasinn er of rakur tekur hann ekki eins vel við sósunni sem þið berið fram með honum. Eins og í

svo mörgu snýst þetta um að skipta á vökva; ef aspasinn er vatnssósa kemst ekkert annað að. Það er óþarfi að leggja hnífapör á borðið. Það fer best á því að borða aspas með fingrunum. Það má hafa hollandaissósu með aspasnum eða vinaigrette, majónesu eða bráðið smör, bræddan ost eða bechamel. Og gott brauð. Og jafnvel léttsteikt egg eða linsoðið; helst utan skurnar. Sumir vilja strá eilitlu af ristaðri brauðmylsnu yfir aspasinn til að fá smá kröns kröns í áferðina, en ég get ekki mælt með því. Ef við byrjum á einfaldari endanum þá má bera olívuolíu, hvítvínsedik, salt og pipar á borðið og leyfa hverjum fyrir sig að búa til vinaigrette. Þið getið líka gert einfalt vina-

igrette sjálf. Ekki setja þó sinnep eða neitt bragðsterkt í hana. Þið getið líka búið til hollandaissósu með appelsínusafa. Ef þið eigið blóðappelsínur þá breytir sósan um nafn og heitir þá maltnesk sósa en ekki hollensk. Það má líka bræða smjör á pönnu og hella yfir aspasinn þegar það er við það brúnast eða hafa skál með majónesu til að dýfa stilkunum í. Svo má baka aspasinn með parmesan osti. Þið setjið aspasinn þá í eldfast mót, raspið ost yfir og látið neðst í heitan ofn í fimm mínútur eða þar til osturinn hefur bráðnað en ekki grillast. Stillið þar næst grillið á hæsta hita og raspið meiri ost rausnarlega yfir aspasinn (þó ekki yfir krónurnar, leyfið þeim að standa út úr) og grillið ostinn gull-

inbrúnan undir grillinu. Aspas er frábær forréttur en hann getur líka verið stofninn í hádegisverði með góðu brauði og salati á eftir. Þreifið ykkur áfram með eldamennsku og framsetningu og finnið aspasinum viðeigandi stað. Annað hvort sest hann að í fjölskylduhefðunum eða ekki; sumir elska aspas en öðrum finnst hann alltaf jafn óspennandi; fölur og óljós í bragði. Aspas er reyndar svo persónubundinn matur að sumir finna undarlega lykt af þvaginu eftir að hafa borðað aspas en aðrir alls ekki. Pælið í því. Þið getið jafnvel rifist um hvort aspas hafi áhrif á pissulykt eins og þið deilduð um hvort kjóll var hvítur eða blár. En þó ekki undir borðum. Það má ekki tala um piss meðan maður borðar.

Leggðu grunn að framtíðinni og Landsbankinn bætir 6.000 krónum við Þegar fermingarbörn leggja 30.000 krónur eða meira inn á Framtíðargrunn Landsbankans greiðir bankinn 6.000 króna mótframlag inn á sama reikning. Þannig viljum við hvetja til sparnaðar.

trénaðir. Ef svo er þá er ekkert annað að gera en að bíða í viku. Reyna þá aftur og ef aspasinn lítur þá betur út skal hlaupið með hann heim, hýðið skrælt með grænmetisskrælara, tveimur sentímetrum eða svo frá krónublöðunum og niður að enda stilksins. Ekki fara of varlega, þið viljið losna við allt sem hefur trénað svo eftir sitji aðeins það sem verður dúnmjúkt eftir suðu. Aspasinn eldast líka jafnar ef neðri hlutinn er þynntur. Þegar þið hafið skrælt skulið þið taka utan um stilkendann með annarri hendi og um spergilinn, aðeins fyrir neðan krónuna, með hinni og brjóta stilkinn. Hann brotnar akkúrat á réttum stað; þar sem hann er of trénaður til að vera góður. Kannski á einhver aspaspott, en líklega fáir. Þetta eru háir mjóir pottar, aspasinn er settur í upp á rönd í þá svo stilkarnir séu í sjóðandi vatni en krónan gufusoðni. Vandinn við aspas er nefnilega að krónurnar þurfa minni suðu en stilkarnir. Fyrir okkur hin er best að sjóða aspas í pönnu með brúnum. Þið getið sett afskurðinn undir krónurnar svo þær standi eilítið upp úr sjóðandi vel söltu vatninu. Það má líka nota kartöflur til að lyfta undir krónurnar og annað hvort borða þær með aspasinum eða nota seinna í kartöflusalat (það mun hafa keim af aspas). Önnur leið er að binda aspasinn saman í búnt og skorða hann með einhverjum hætti í háum potti þannig að krónurnar standi upp úr sjóðandi vatninu.

Landsbankinn

landsbankinn.is

410 4000


— 38 —

17.-19. apríl 2015

Offita er mesta heilsufars­ ógnin Ný gögn frá Efnahags- og framfarastofnun Evrópu sýna að Íslendingar eru sjötta feitasta þjóð í Evrópu. Hlutfall of feitra Íslendinga er 21% og tæplega 60% eru yfir kjörþyngd.

Hvað er BMI stuðull? BMI er líkamsmassastuðull og er mælikvarði á þyngd eða massa miðað við hæð. Hann er reiknaður með því að deila massa einstaklings í kílóum með líkamshæðinni í metrum í öðru veldi, það er þyngd(kg)/ hæð(m)2. Samkvæmt viðmiðunarmörkum Alþjóða heilbrigðismálastofnunarinnar, WHO, er vannæring, kjörþyngd, ofþyngd og offita fyrir fullorðna skilgreind á eftirfarandi hátt:

    Erla M aría M arkúsdóttir

O

ffita er málefni sem er á allra vörum. Páll Matthíasson, forstjóri Landspítalans, sagði í viðtali við Líftímann í janúar að offita sé ein megin heilsufarsógnin sem við glímum við í dag. Efnahagsog framfarastofnun Evrópu, OECD, birti í lok síðasta árs uppfærð gögn þar sem ítarlega er farið yfir stöðu heilbrigðismála í ríkjum stofnunarinnar. Íslendingar eru sjötta feitasta þjóð í Evrópu, samkvæmt þessum gögnum, hlutfall of feitra meðal þjóðarinnar er 21% og yfir kjörþyngd tæplega 60%.

Offita hefur aukist mikið frá aldamótum

Staðreyndin er sú að offita hefur aukist hratt á Íslandi á undanförnum

árum, eða úr 12% á árinu 2000 og upp í 21% árið 2010. Hlutfall offitu er þó lægra en í mörgum öðrum löndum, svo sem Bandaríkjunum og Mexíkó. Vert er þó að taka fram að sú aðferðafræði sem OECD notast við hefur sætt ákveðinni gagnrýni, en hlutföllin byggjast á niðurstöðum úr lífsstílskönnunum, en ekki beinum mælingum. Fleiri mælingar og rannsóknir benda þó til þess að offita hafi aukist verulega frá aldamótum. Skýrsla sem Norræna ráðherranefndin lét gera árið 2011, og innihélt gögn um mataræði, hreyfingu og holdafar á Norðurlöndunum, sýnir að Íslendingar eru feitastir Norðurlandaþjóða.

Aðgerðaáætlun til að draga úr tíðni offitu Ýmsar leiðir hafa verið farnar til að

ná tökum á þessari miklu heilsufarsógn og er raunveruleikaþátturinn Biggest loser Ísland meðal þeirra. Þáttaröð númer tvö lauk á dögunum og þar misstu keppendurnir 14 yfir hálft tonn á sjö mánuðum. Lausnin felst þó ekki eingöngu í fjölda kílóa sem hverfa heldur þarf að taka á rót vandans. Vinnuhópur á vegum velferðarráðuneytisins hefur meðal annars sett saman aðgerðaáætlun til að draga úr tíðni offitu. Elva Gísladóttir, næringarfræðingur og verkefnastjóri næringar hjá embætti landlæknis, sat í vinnuhópnum. „Meðal þess sem við ráðlögðum stjórnvöldum var að efla heilbrigða lifnaðarhætti á breiðum samfélagslegum grundvelli án sérstakrar áherslu á offitu eða líkamsþyngd.“ Í áætluninni eru ýmis forgangsatriði nefnd, til dæmis

að hækka verð á gosdrykkjum. „En síðan þessi áætlun var gerð hefur verið farið í þveröfuga átt,“ segir Elva og á þá við afnám sykurskatts sem tók gildi um síðustu áramót.

Auka þarf forvarnir

Ljóst er að aukin tíðni offitu hér á landi mun óneitanlega stuðla að auknum heilsubresti, líkt og sykursýki og hjarta- og æðasjúkdómum, og þar með auknum kostnaði við rekstur heilbrigðiskerfis í framtíðinni. „Þörf fyrir heilbrigðisþjónustu hefur verið að aukast síðustu ár og sú þróun mun halda áfram. Samhliða þessu verður að auka forvarnir enda sjáum við árangur af slíku starfi í þessum tölum, til dæmis varðandi reykingar. Þeim árangri er mikilvægt að ná hvað offituna varðar,“ segir Páll Matthíasson.

Erum að vakna til meðvitundar

„Offita er áhættuþáttur og sjúkdómur sem við þurfum að bregðast við. Offita er fyrst og fremst heilsufarsvandamál sem leiðir til margra annarra sjúkdóma.“ Þetta segir Erla Gerður Sveinsdóttir, læknir og formaður Félags fagfólks um offitu, en hún segir að með aukinni þátttöku á öllum stigum heilbrigðisþjónustunnar sé hægt að ná tökum á þeirri miklu heilsufarsógn sem offita er. Erla M aría M arkúsdóttir

E

f við meðhöndlum offitu eins og aðra langvinna sjúkdóma þurfa að vera til úrræði á fyrsta, öðru og þriðja stigi heilbrigðisþjónustunnar. Heilsugæslan starfar á fyrsta stiginu og hún þarf að geta gripið snemma inn í þegar ljóst er að um sé að ræða óæskilega þróun hjá viðkomandi einstaklingi,“ segir Erla Gerður. Á öðru stiginu verður að vera til víðtæk sérfræðiþekking. „Ef kemur í ljós að einfaldari ráðleggingar duga ekki til þarf að fara í nánari greiningu og finna undirliggjandi orsök því hún getur verið margs konar.“ Á þriðja stiginu fer svo fram endurhæfing fyrir þá sem eru verst settir. „Þetta snýst ekki endilega um að borða minna og hreyfa sig meira. Þegar komin er greining á undirliggjandi vanda er hægt að leggja upp með meðferðarplan sem þarf að sérsníða að hverjum og einum.“

Greining á offitu loks niðurgreidd

Erla Gerður hefur, ásamt Lúðvíki Guðmundsson sérfræðilækni, verið að vinna að því að bæta annað og þriðja stig heilbrigðisþjónustunnar, en þau

starfa bæði í Heilsuborg sem leggur meðal annars áherslu á forvarnir, ráðgjöf og meðferð við offitu. „Við störfum samkvæmt rammasamningi sérfræðilækna og það er okkur mikið gleðiefni að loksins er greining á offitu niðurgreidd. Það er því ekki fyrr en nú sem annað stig heilbrigðisþjónustu, þegar kemur að offitu, er raunverulega til,“ segir Erla Gerður.

Einstaklingsmiðuð greining

Erla Gerður er einnig formaður Félags fólks um offitu. Meðal baráttumála félagsins er að móta klínískar leiðbeiningar svo heilsugæslan og heilbrigðisstéttir geti stuðst við ákveðið ferli þegar kemur að meðhöndlun offitu. „Við funduðum með landlækni um þetta mál og hann hefur sett þetta svolítið í okkar hendur og nú hefjum við það verkefni að móta þessar leiðbeiningar. Offitan er svo víðtæk og til að setja upp virka meðferð þarf að taka tillit til ýmissa þátta. Andleg líðan, líkamleg heilsa, aðstæður einstaklinga og fyrri reynsla, sem og fjárhagur eru meðal þátta sem þarf að taka tillit til svo meðferð henti viðkomandi einstaklingi. Þess vegna er svo mikilvægt að hver einstaklingur fái góða greiningu á vandanum og einstak-

lingsmiðaðar leiðbeiningar. Þetta snýst ekki um enn einn matarkúrinn.“

Munur á ofþyngd og offitu

Erla Gerður segir að lífsstílsbreyting sé kjarninn í þessu en hún innifeli hins vegar marga og ólíka hluti. „Þegar um offitu er að ræða er ójafnvægi einhvers staðar sem þarf að leiðrétta. Það að leggja aðaláherslu á kílóin er ekki endilega rétta svarið. Við viljum leggja meiri áherslu á heilsu og vellíðan, því í raun getur maður búið við góða heilsu þó að um aukakíló sé að ræða.“ Erla Gerður segir að þetta snúist um að koma jafnvægi á alla ferla í líkamanum og líða vel með sjálfan sig og vera sáttur. „Ofþyngd er ekki endilega tengd heilsubresti, en getur verið vísbending um neikvæða þróun. Þegar um offitu er að ræða er fituvefurinn orðinn það mikill í líkamanum að hann hefur áhrif á alls konar efnaskipti. Þá er þetta orðinn sjúkdómur, auk þess sem þyngdin sjálf veldur álagi á ýmis líffæri. Þá getur þyngdartap upp á 5-10% snúið við alls konar efnaskiptaójafnvægi. Þetta snýst um að koma líkamanum í jafnt og gott ástand. Heilsa og líðan einstaklingsins er númer eitt, ekki kílóin.“

Erla Gerður Sveinsdóttir, læknir og formaður Félags fagfólks um offitu.

Ofþyngd er ekki endilega tengd heilsubresti, en getur verið vísbending um neikvæða þróun.

Vannæring: BMI < 18,5 Kjörþyngd: BMI: 18,5-24,9 Ofþyngd: BMI: 25-29,9 Offita: BMI: ≥30

Aukin tíðni offitu á Íslandi Holdarfar fullorðinna Íslendinga:

39,3 % með offitu: 17,8 % yfir kjörþyngd 57,1 % með ofþyngd:

Heimild: Skýrsla norrænu ráðherranefndarinnar, 2011.

Þróun offitu meðal fullorðinna Íslendinga: 12,4% 2012: 21% 2002:

Heimild: OECD, 2014.

Holdafar á ekki að vera feimnismál „Við erum að vakna til meðvitundar um umfang offitu. Það er miklu meiri vakning núna en til dæmis fyrir fimm árum. Framförin er sú að við erum ekki að horfa jafn mikið á megrun og áður,“ segir Erla Gerður. Hún segir hins vegar að eins og andinn í þjóðfélaginu sé í dag eigum við enn langt í land. „Útlitsdýrkunin er mikil og áherslan á kílóafjölda er of mikil. Til að takast á við þetta vandamál þarf heilbrigðiskerfið að taka virkan þátt, það er að lagast en gerist hægt.“ Hún segir einnig að fitufordómar séu fyrirferðamiklir í samfélaginu og mikilvægt sé að vinna markvisst gegn þeim. „Liður í því er að heilbrigðiskerfið taki virkari þátt. Holdafar á ekki að vera feimnismál og fólk þarf að átta sig á því að skömm og vanlíðan þarf ekki að fylgja þeim sem glíma við offitu. Það sýnir styrk að leita eftir aðstoð. Með því að ræða um offitu eins og hvert annað verkefni í heilbrigðiskerfinu og á faglegum nótum munum við ná að koma í veg fyrir fitufordóma.“

Heilsufarsógn sem hægt er að taka á Varðandi forvarnir segir Erla Gerður að mikilvægt sé að opna á umræðuna. „Við þurfum að taka á vandanum áður en hann verður of mikill. Með almennri heilsueflingu er hægt að koma í veg fyrir ýmis konar heilsubrest svo sem stoðkerfissjúkdóma og hjarta- og æðasjúkdóma og sama nálgun dugar í raun til að draga úr offitu. Það er margt sem við getum gert og ég er bjartsýn á að við getum náð miklu betri tökum á þessum vanda og tekist á við þessa miklu heilsufarsógn. Við þurfum að vanda okkur og sýna samstöðu.



40

heilsa

Helgin 17.-19. apríl 2015

Baknuddnámskeið helgina 25 - 26 april n.k. Frá kl. 11.00- 15.00 Vinsælt og gagnlegt námskeið fyrir einstaklinga og pör.

• Slökunnarnudd með völdum ilmkjarnaolíum. • Djúp- og þrýstipunktanudd ásamt svæðameðhöndlun. • Farið í ilmolíur og góðar uppskriftir.

30

Pálmar Ragnarsson fjallar um jákvæða nálgun og félagsstarf í íþróttaþjálfun barna á ráðstefnu á vegum ÍSÍ í dag, föstudag. Hann segir litlu hlutina skipta miklu máli, eins og að heilsa öllum fyrir og eftir æfingu. Ljósmynd/Hari.

SÆTINDI NÁNAST EÐ ZUCCARIN !

GLIND STOLZENWALD JÓNSDÓTTIR

ef ég sótt meira í sykur og sætindi en áður. Ég var alltaf að narta í ð, til dæmis nammi eða popp á kvöldin. egna hafa kílóin læðst á mig hægt og rólega.

tti ekki sérstaklega von á því að sjá árangur og kom það mér því á þegar ég fann að ég var orðin orkumeiri og orðin fimm kílóum léttari m mánuði.

Viltu vinna 12 mánaða skammt af Bio Kult ?

r ánægð með árangurinn og ætla að halda áfram að taka in því mér líður betur en áður og er orkumeiri og léttari.

HARÐARDÓTTIR

ef gert margar tilraunir til að útiloka sykur úr daglegri fæðu með ðum árangri.

ann fyrir vanlíðan eftir að hafa borðað sælgæti og kökur, fann okknum og fékk höfuðverk.

að ég fór að taka Zuccarin a hins vegar ekkert mál. nánast enga löngun aði og önnur og finn að ll eiri.“

r laufum af þær króm. DNJ

etur

Endilega skráðu þig í IceCare klúbbinn okkar www.icecare.is

www.icecare.is

Heilsar öllum fyrir og eftir æfingar

Pálmar Ragnarsson þjálfar 57 hressa körfuboltastráka hjá KR og tekur í spaðann á hverjum og einum fyrir og eftir æfingu. Hann leggur áherslu á að byggja upp jákvætt og skemmtilegt andrúmsloft á æfingum og mun halda fyrirlestur þess efnis í dag, föstudag, á ráðstefnu á vegum ÍSÍ um íþróttir barna og unglinga sem ber yfirskriftina: Erum við á réttri leið?

Í

þrótta- og ólympíusamband Íslands stendur fyrir ráðstefnu um íþróttir barna og unglinga og verður ráðstefnan haldin í Laugarásbíói í dag, föstudag, milli klukkan 11 og 14.30. Ráðstefnan verður einnig í beinni útsendingu á heimasíðu ÍSÍ. Fyrirlesarar verða reyndir þjálfarar úr ólíkum greinum íþrótta og aðrir einstaklingar með margvíslega aðkomu að íþróttum barna og unglinga.

Leiddist út í þjálfun eftir meiðsli

Fyrirlestur Pálmars ber yfirskriftina: Jákvæð nálgun og félagsstarf í íþróttaþjálfun barna. „Ég mun tala um þær aðferðir sem ég nota til að byggja upp jákvætt og skemmtilegt andrúmsloft í íþróttum barna þar sem allir fá að njóta sín, óháð getu,“ segir Pálmar, en hann er með BS gráðu í sálfræði og hefur þjálfað körfubolta í tíu ár. „Það má segja að ég hafi alist upp í körfuboltanum, en ég æfði og spilaði með meistaraflokki þangað til ég var 19 ára. Ég meiddist og gat ekki tekið þátt á næstu leiktíð. Þá vantaði einmitt þjálfara í einn af yngri flokkunum og ég tók það að

mér, mjög hikandi samt. En svo heillaðist ég algjörlega af þessu starfi og hef sinnt því síðan.“

Jákvæð sýn á lífið

Pálmar hefur ávallt tileinkað sér jákvæða sýn á lífið og nýtir það jafnframt í þjálfuninni. „Ég hef það líklega frá pabba mínum sem var líka í körfuboltanum. Með reynslunni og árunum hef ég svo þróað með mér aðferðir sem virka og skila sér með góðum árangri.“ Síðustu sex árin hefur Pálmar séð um þjálfun 5-9 ára stráka. „Það þarf vissulega að beita annarri nálgun á yngri iðkendur en í grunninn virkar það sama hjá öllum.“

Litlu hlutirnir geta breytt öllu

Ein af aðferðunum sem Pálmar beitir er að heilsa öllum fyrir og eftir æfingar og reyna að ná að tala við alla persónulega á hverri æfingu þannig að börnin finna að þau eru mikilvægur hluti af hópnum. „Þetta er lítið og einfalt atriði sem allir geta gert og getur í raun breytt öllu. Með því að heilsa börnunum með nafni, gefa „five“ og brosa verða allir glaðari. Í lok

æfingar sest ég svo við dyrnar og kveð alla og þakka þeim fyrir æfinguna.“ Það eru því litlu hlutirnir sem skipta máli. Pálmar segir einnig að það skipti miklu máli að hann sé alltaf klæddur í íþróttaföt á æfingum og talar af áhuga um íþróttina sem smitar frá sér.

Virkari foreldrar – ánægðari börn

Í fyrirlestrinum mun Pálmar einnig tala um samskipti sín við foreldra. „Ég legg áherslu á að kynnast foreldrum og kynni þá fyrir hver öðrum. Því meiri stemning sem er meðal foreldra því meiri stemning verður í starfinu almennt. Ég gef þeim gott yfirlit yfir skipulag vetrarins og reglulega upplýsingagjöf yfir tímabilið,“ segir Pálmar. „Það er auk þess mín reynsla að því virkari sem foreldrarnir eru, því betur njóta börnin sín í íþróttum,“ bætir hann við. Fyrirlestur Pálmars, sem og annarra fyrirlesara, verður aðgengilegur heimasíðu ÍSÍ að ráðstefnunni lokinni. Erla María Markúsdóttir erlamaria@frettatiminn.is


COLLAGENIST

DP

RE-PLUMP

ÖLDRUNARMERKI HALDAST EKKI LENGUR Á HÚÐINNI

12 ÁRA KOLLAGEN RANNSÓKNIR SJÁANLEGUR ÁRANGUR – ENGIN MÁLAMIÐLUN

DREGUR ÚR HRUKKUM – ÞÉTTARI HÚÐ HELENA RUBINSTEIN RANNSÓKNARSTOFURNAR SEM HAFA SÉRHÆFT SIG Í KOLLAGENI SÍÐUSTU 12 ÁRIN KOMA NÚ MEÐ ENN EINA NÝJUNGINA. KREMLÍNU SEM VINNUR Á HRUKKUM OG ÞÉTTLEIKA HÚÐARINNAR.

HRUKKUR MINNKA OG HÚÐIN VERÐUR ÞÉTTARI OG LJÓMAR AF ÆSKU. www.helenarubinstein.com

HELENA RUBINSTEIN KYNNING 14. TIL 20. APRÍL.

Vissir þú að endurnýjunar og viðgerðarferli húðarinnar nær yfirleitt hámarki milli kl. 23:00 og 04:00 á nóttunni og á þeim tíma er hún móttækilegri fyrir virkum efnum?

AFSLÁTTUR AF

ÖLLUM

HELENA RUBINSTEIN

NÆTURKREMUM OG MÖSKURUM

Við mælum með Lash Queen Feline Blacks maskaranum frá Helena Rubinstein sem margar íslenskar konur kalla „Tiger maskarann“. Hann er extra svartur, þéttir og lengir augnhárin á djarfan og tælandi hátt. Helena Rubinstein er frumkvöðull og sérfræðingur í möskurum og kom með fyrsta sjálfvirka maskarann á heimsvísu 1958 og fyrsta vatnshelda maskarann 1939. VERTU VANDLÁT – VARASTU EFTIRLÍKINGAR.

Glæsilegir kaupaukar að hætti HR.

20%

Yfir daginn er húðin yfirleitt í varnarstöðu en það breytist á nóttunni, þegar hægist á starfsemi líkamans. Einmitt þá, er besti tíminn til að endurheimta æsku húðarinnar, fyrir frumuendurnýjun og aukið viðgerðarferli gegn hrukkum, skemmdum og húðlýtum. Næturkrem eru því ómissandi fyrir úthvílda og unglega húð. Helena Rubinstein býður upp á mismunandi næturkrem fyrir kröfuharðar konur sem leita að kremum sem vinna gegn öldrun húðarinnar svo hún öðlist unglegra yfirbragð.


42

heilsa

Helgin 17.-19. apríl 2015

Krakkar og jóga er fullkomin blanda Göngugreining Vandamál sem göngugreining Flexor getur hjálpað til við að leysa eru til dæmis:

þreytuverkir og pirringur í fótum

verkir í hnjám

sársauki eða eymsli í hælum (hælspori, „plantar fasciitis“ o.fl.)

beinhimnubólga

óþægindi eða verkir í baki og/eða mjöðmum

verkir í tábergi og/eða iljum

hásinavandamál

óþægindi í ökklum

þreytu- og álagsverkir hjá börnum og unglingum

Pantaðu tíma í síma 517 3900 Orkhúsinu / Suðurlandsbraut 34 / 517 3900

Stórfengleg borg

Beint flug frá Keflavík og Akureyri 14.-17. maí

Riga Lettlandi

Úrval veitingahúsa, verslana (m.a. H&M) og kaffihúsa. Næturlíf eins og það gerist best. Gamli bærinn er frá árinu 1201 og er verndaður af Unesco. Þar ber hæst kastalinn í Riga, kirkja Sankti Péturs og Dómkirkjan. Gamli bærinn í Riga er virkilegt augnayndi hvert sem litið er og setur borgina á stall með fallegri borgum Evrópu.

Verð í tveggja manna herbergi kr. 98.900,Innifalið: Flug, skattar, hótel með morgunmat, íslensk fararstjórn og rúta til og frá flugvelli. Trans Atlantic sérhæfir sig í ferðum til Eystrasaltslanda.

Upplýsingar í síma 588 8900

Vinsældir jóga hafa aukist jafnt og þétt síðustu ár og æ fleiri staðir eru farnir að bjóða upp á jóga fyrir börn og jafnvel fyrir alla fjölskylduna. Orðið jóga kemur úr sanskrít og þýðir sameining, enda snýst ástundun jóga að miklu leyti um að finna jafnvægi milli líkama og hugar með hjálp líkamsæfinga og öndunar. Jóga snýst líka um að kanna líkama sinn og takmörk hans, eitthvað sem flestir krakkar hafa mjög gaman af, og að læra að hlusta á líkama sinn og hugarástand, eitthvað sem öll börn hafa gott af.

Kostir jógaiðkunar fyrir börn: Jóga kennir krökkum að þekkja líkama sinn. Hinar ýmsu líkamsstöður jóga eru ekki einungis hugsaðar til að styrkja líkamann og liðka, heldur líka til að gera okkur meðvituð um líkamann. Jóga kennir öndun og slökun. Djúp og regluleg öndun kennir börnum að færa ró yfir líkamann og getur nýst þeim jafn vel og fullorðnum sem tækni til að ná jafnvægi milli líkama og huga.

Jóga kennir okkur að róa hugann. Jóga kennir jafnvel allra mestu orkuboltunum að vera kyrrir og ná jafnvægi, sem hjálpar okkur að hlusta á umhverfið og taka betri ákvarðanir.

Jóga kennir okkur að nýta orku líkamans. Ástundun jóga kennir okkur að nýta orku líkamans til að auka einbeitinguna, eitthvað sem nýtist skólabörnum einstaklega vel.

Jóga kennir okkur að vinna með líkamanum. Að kunna líkamsstöður jóga hjálpar þeim sem upplifa verki eða þreytu í líkamanum að takast á við vandann. Það góða við jóga er að það er hægt að stunda það

hvar sem er og hvenær sem er, einn eða með hópi fólks. Jóga kennir okkur að bera virðingu fyrir líkama okkar. Öll börn ættu að læra að bera virðingu fyrir sínum eigin líkama, sama hvernig hann er gerður. Með aukinni þekkingu á eigin líkama læra börn að bera virðingu fyrir honum og að hugsa betur um hann. Eins og öll góð hreyfing þýðir ástundun jóga líka betri nætursvefn, sem þýðir betri líðan.

Löngun í sætindi nánast horfin með Zuccarin Zuccarin töflurnar eru fæðubótarefni sem innihalda engin lyf. Töflurnar henta þeim sem þurfa að draga úr sykur­ notkun og minnka hættuna á sykursýki 2.

R

ósa Harðardóttir skólasafnskennari hefur gert margar tilraunir til að útiloka sykur úr daglegri fæðu sinni með misgóðum árangri. „Ekkert er eins gott og góður súkkulaðimoli eftir góða máltíð en ég hef átt erfitt með að standast sykur og sætindi. Sykurinn er nánast í öllum mat og því er erfitt að halda sig frá honum. Ég hef fundið fyrir vanlíðan eftir að hafa borðað sætindi og kökur, finn til í skrokknum og fæ höfuðverk. Oft hef ég fundið fyrir aukinni orku eftir að hafa fengið mér sætindi en verð orkulaus og þreytt fljótlega á eftir.“

Eftir að Rósa Harðardóttir byrjaði að taka Zuccarin töflurnar hvarf nánast öll löngun í sætindi og hún er mun kraftmeiri en áður.

Ekki lengur orkulaus

Rósa hefur í gegnum tíðina lagt sig fram við að borða hollan og næringarríkan mat og hreyfa sig daglega en sykurlöngunin er alltaf til staðar. „Ég hef talið að mig vanti viljastyrk til að neita mér um sætindi þegar þau eru á boðstólum. Eftir að ég fór að taka Zuccarin er þetta hins vegar ekkert mál. Ég hef nánast enga löngun í súkkulaði og önnur sætindi og finn að ég er öll kraftmeiri.“

Blóðsykurinn í jafnvægi Zuccarin töflurnar eru aðallega unnar úr laufum af japanska mórberstrénu. Einnig innihalda þær króm. Laufin innihalda sérstakt efni sem kallast DNJ en það getur komið í veg fyrir upptöku sykurs úr matnum sem við neytum. DNJ getur því haldið blóðsykrinum í jafnvægi og minnkað löngun í sykur. Króm getur hjálpað til við að viðhalda eðli-

legum efnaskiptum. Zuccarin er auðveld í notkun. Taktu eina töflu fyrir hverja máltíð og þú finnur fljótt muninn. Zuccarin er fáanlegt í öllum apótekum, heilsuverslunum og heilsuhillum stórmarkaðanna. Hægt er að nálgast frekari upplýsingar á heimasíðu IceCare, www.icecare.is. Unnið í samstarfi við Icecare


heilsa 43

Konur hugsa betur um heilsuna en karlar

Megrunarstreita M ikið er fjallað um streitu í okkar samfélagi þessa dagana. Miklar kröfur eru gerðar á okkur og erfitt er að standa undir þessu öllu saman. En hver er það sem er að gera allar þessar kröfur og hver stjórnar áreitinu? Auðvitað vitum við svarið, það er enginn nema við sjálf en það er bara ekki svarið sem við viljum heyra. Hin lúmska streita er öflug og stjórnar svo miklu um hvernig okkur líður og hversu sátt við erum í eigin skinni. Kröfurnar sem við gerum til okkar sjálfra eru of t á tíðum mjög ósanngjarnar og óraunhæfar. Það er ekki alltaf fallegt það sem við segjum við okkur sjálf í hljóði. Ekki myndi okkur detta í hug að segja þetta upphátt við nokkurn mann. Þá er gott að spyrja sig af hverju leyfum við okkur að segja þetta við okkur sjálf. Einn af þessum streituvöldum er þessi þrýstingur á okkur að vera mjó. Megrunarhugsanir valda streitu sem heilinn skynjar sem hættuástand og bregst við af miklum krafti. Hormónið leptin sem segir okkur hvenær við erum södd minnkar og hormónið grehlin sem gerir okkur svöng eflist til muna. Streitukerfið okkar er í raun mjög öflugt og gert til að bjarga okkur úr lífsháska og frá hungursneyð. Þetta er mjög gagnlegt kerfi þegar það á við. En þegar kemur að megrun þá hefst baráttan. Hver kannast ekki við það að þegar við ætlum í átak og taka út

ákveðnar fæðutegundir sem okkur líkar þá langar okkur aldrei eins mikið að fá okkur að borða. Við förum að pína okkur og láta á móti okkur, borða sjaldnar og minna, hugsum meira um mat en við gerðum áður. Er þetta bara spurning um viljastyrk? Nei. Eitt af því sem gerist í heilanum á okkur er að streitukerfið virkjast til að vinna á móti þessum skorti. Heilinn skynjar bara streitu og bregst við henni án tillits til þess hvað er að valda streitunni. Þegar þetta sterka kerfi er ríkjandi og við borðum af því að við erum svöng þá hefst sjálfsniðurrifið fyrir alvöru og streitukerfið magnast enn meir. Megrunarstreitan er til staðar. En hvað er til ráða? Hættum í meg r un. Ek k i f leiri átök, kúrar og skyndilausnir. Borðum reglulega, borðum hollan mat og njótum hans. Setjum inn meira af góðum siðum skref fyrir skref og leyfum ósiðunum að fjara út án öfga og áreynslu. Vinnum með líkamanum okkar en ekki á móti honum. Finnum okkar jafnvægi. Verum sátt við okkur eins og við erum, leyfum okkur að þykja vænt um okkur sjálf. Við getum síðan sett okkur markmið um breytingar á okkar högum. Stefnum að markmiðum okkar markvisst og örugglega. Ef markmiðið okkar er að léttast náum vi[ svo miklu betri árangri með þessum hætti og okkur líður miklu betur á leiðinni. Erla Gerður Sveinsdóttir læknir hjá Heilsuborg.

89,2%

90,7% 73,5%

85,3%

89,3%

69,9%

60%

80,5%

20%

80%

n Karlar n Konur

2012 88,7%

Samkvæmt rannsókninni Heilsa og líðan sem framkvæmd er af Embætti landlæknis á fimm ára fresti telja fleiri konur en karlar sig reyna að borða hollan mat.

2007 72,1%

100%

85,6%

skynsamari en karlar? Hafa konur betri stjórn á mataræði sínu en karlar? Eða hafa karlar einfaldlega merkilegari hnöppum að hneppa? Þessi munur hefur ekki verið rannsakaður sem slíkur en könnunin er framkvæmd á fimm ára fresti og fer næst fram árið 2017. Íslenskir karlmenn hafa því tvö ár til að auka heilsuvitund sína og reyna að ná konunum.

64,6%

Samkvæmt niðurstöðum úr könnuninni Heilsa og líðan sem framkvæmd er af embætti landlæknis má draga þá ályktun að konur hugsi almennt betur um heilsuna en karlar. Fleiri konur en karlar borða reglulega morgunmat, konur borða meira af ávöxtum en karlar, karlar borða oftar skyndibita en konur og drekka mun meira af sykruðum gosdrykkjum. Auk þess eru fleiri konur en karlar sem telja sig reyna að borða hollan mat. Niðurstöðurnar benda eindregið til þess að íslenskar konur neyti almennt hollari fæðu en íslenskir karlar. En hver er ástæðan? Eru konur

83,7%

Helgin 17.-19. apríl 2015

40%

0% 18-44 ára

45-66 ára

67-79 ára

18-44 ára

45-66 ára

67-79 ára


44

heilsa

Helgin 17.-19. apríl 2015

Hreyfðu þig hægt eftir fríið Þeir sem eru með samviskubit yfir sófahangsi páskanna ættu að hætta því. Fjölmargar rannsóknir hafa sýnt að afslöppun og samvera við sína nánustu er öllum holl og nauðsynleg. Þá er alls ekki heilsusamlegt að fá samviskubit yfir því að hafa borðað of mikið súkkulaði eða þá að hafa hellt of mikilli rjómasósu yfir páskalærið. En ef þig langar að koma blóðinu rólega af stað eftir afslöppun páskafrísins þá eru hér nokkrar leiðir til þess.

Ef einhver grasblettur nær að þorna í nágrenni við þig, gakktu þá þangað með teppi og komdu þér vel fyrir.

Farðu í hjólatúr. Ef hjólið er stirt og ryðgað eftir langa vetursetu er fríið fullkominn tími til að koma því í lag.

Það er líka hollt að njóta þess að liggja á sófanum.

Fjöruferð er holl en líka róandi hreyfing. Notaðu tækifærið og dýfðu tánum í sjóinn. Fótaböð hafa frá örófi alda verið talin meinholl og ískalt Atlantshafið ætti að koma blóðinu vel af stað.

Heilbrigt hár með Viviscal

Farðu út með hundinn. Ef þú átt ekki hund, fáðu þá einn lánaðan. Farðu út að skokka, helst í góðum félagsskap. Hreyfing getur verið góð leið til að rækta sambandið við fólkið sitt.

Hárvörurnar frá Viviscal byggja upp hárið og innihalda einstaka blöndu próteina úr sjávarfangi sem næra hárið innan frá.

V

iviscal er heildræn lína fyrir hár og hársvörð og samanstendur af sjampói, næringu, serum fyrir hársvörðinn og bætiefnum í töfluformi. Hárvörurnar og bætiefnin stuðla með sameiginlegum hætti að heilbrigðu hári og auknum hárvexti og hafa rannsóknir sýnt allt að 125% aukningu eftir sex mánaða notkun. Hárvörurnar vinna á einstakan hátt og næra hverja hárrót fyrir sig, sem skilar sér í auknum hárvexti. Bætiefnin virka á hár sem tekið hefur að þynnast. Bætiefnið hentar þó ekki þeim sem hafa ofnæmi fyrir fiski eða skelfiski.

Aukinn hárvöxtur og heilbrigðara hár

Viviscal inniheldur einstaka blöndu próteina úr sjávarfangi sem næra

hárið innan frá. Blandan inniheldur einnig fjölda nærandi vítamína, steinefna og jurta fyrir aukinn hárvöxt og heilbrigt hár. Hárvörurnar eru frábær lausn fyrir þá sem hafa skemmt hár eftir mikla efnameðhöndlun, svo sem við litun eða permanent. Viviscal byggir upp skemmt hár og hafa fjölmargar klínískar rannsóknir sýnt fram á virkni þess. Blandan hefur einnig góð áhrif á neglur og húð.

Stjörnurnar velja Viviscal

Leikkonan Gwyneth Paltrow hefur notað bætiefnið til uppbyggingar eftir efnameðhöndlun. „Ég fór í hársléttun með efnameðhöndlun og hárið á mér var algjörlega ónýtt á eftir. Ég byrjaði að taka Viviscal bætiefnið fyrir sex mánuðum síðan

og munurinn er ótrúlegur!“ sagði leikkonan í Vogue árið 2014. Hárvörurnar frá Viviscal fást í Apótekinu, Lyfju og Árbæjarapóteki. Unnið í samstarfi við Innland

Gerðu vorverkin í garðinum.


heilsa 45

Helgin 17.-19. apríl 2015

Entroseal – Fyrsta hjálp við niðurgangi N

iðurgangur getur átt sér margs konar orsakir eins og veirusýkingar, matareitranir eða bakteríur sem valda bólgum í ristli og draga tímabundið úr getu hans til að frásoga vatn. Afleiðingin er niðurgangur og getur haft óþægilegar eða jafnvel hættulegar afleiðingar ef hann varir í lengri tíma. Lyfjafyrirtækið Alvogen býður nú upp á Entroseal; nýja vöru sem tekur á niðurgangi hjá börnum og fullorðnum á náttúrulegan hátt.

Örugg vara – sönnuð virkni

„Þetta er ein mest spennandi varan okkar og klár nýjung á íslenska markaðnum,“ segir Henrik Þórðarson, lyfjafræðingur hjá Alvogen. Virkni Entroseal er einstök að því leyti að varan hefur ekki bein lífefnafræðileg áhrif á þarmana heldur þekur þá með verndandi filmu. „Filman er úr náttúrulegu efni sem nefnist gelatín tannat og virkar eingöngu staðbundið í meltingarveginum án þess að fara í blóðstreymið,“ segir Henrik. Leifar efnisins skolast svo úr líkamanum eftir að það hefur gegnt hlutverki sínu.

Orsökin meðhöndluð svo einkennin hverfi

Entroseal tekur á einkennunum með því að meðhöndla orsökina. Varan dregur þannig ekki aðeins úr einkennum niðurgangs heldur flýtir líka fyrir bata. Að sögn Hen-

riks hjálpar varan til við að fjarlægja bakteríur ásamt því að vinna gegn bólgunum sjálfum.

Engar þekktar aukaverkanir

„Þetta efni, gelatín tannat, sinnir sínu hlutverki en brotnar síðan niður og skilar sér úr líkamanum án þess að valda neinum aukaverkunum eins og hægðatregðu, enda hefur varan engin áhrif á þarmahreyfingar eins og til dæmis lyf við niðurgangi geta haft,” segir Henrik. Virkni Entroseal hefur verið sönnuð með klínískri rannsókn þar sem sýnt var fram á 60% færri salernisferðir á aðeins 12 tímum, ásamt auknum þéttleika. Varan flokkast undir lækningatæki og er því hvorki lyf né fæðubótarefni. „Það sem okkur þykir hvað mest spennandi við Entroseal er einföld og sönnuð virkni án aukaverkana og sú staðreynd að hana megi gefa börnum frá sex mánaða aldri. Allt þetta gerir þessa vöru næstum því að hálfgerðri skyldueign í lyfjaskápnum, sérstaklega hjá barnafólki svo það sé hægt að bregðast strax við niðurgangi sem barnið fær kannski á nóttunni þegar apótek eru lokuð,“ segir Henrik. Entroseal fæst í apótekum í duftformi fyrir börn og í hylkjum fyrir fullorðna. Nánari upplýsingar má nálgast á www.entroseal.com

Eðlilegt ástand Heilbrigður meltingarvegur getur frásogað allt að 9-10 lítra af vatni á sólarhring.

Sýking Við sýkingu bólgna þarmatoturnar og frásogsgeta þeirra minnkar.

Entroseal hjálpar Entroseal ver þarmavegginn og fjarlægir bakteríur.

Eðlilegt á ný Þarmatoturnar endurheimta starfsgetuna og leifarnar af Entroseal skolast burt.

Unnið í samstarfi við Alvogen

Húðlæknar mæla með Pampers Pampers bleiur hafa fengið sérstaka viðurkenningu frá óháðum samtökum húðlækna, Skin Health Alliance. Pampers bleiur þykja sérstaklega góðar fyrir húð ungbarna, en þær eru nú með nýju og stærra yfirlagi sem dregur bleytu hraðar frá viðkvæmri húð barnsins. Húðin helst þurr og barnið getur sofið ótruflað lengur. Þess vegna mæla húðlæknar með Pampers.


46

bílar

Helgin 17.-19. apríl 2015  ReynsluakstuR CitRoën C4 CaCtus

Þægilegur borgarbíll með rispuvörn Opel eykur markaðshlutdeild sína í 11 Evrópulöndum. Sportjeppinn Mokka, sem valinn var 4X4 bíll ársins í Þýskalandi, á stóran þátt í velgengninni.

Gott gengi hjá Opel

B

ílasala á Evrópumarkaði hefur vaxið umtalsvert á milli ára og nemur aukningin um 279.300 bílum á fyrsta ársfjórðungi 2015. Þegar hlutur Opel og enska systurfyrirtækisins Vauxhall er tekinn saman kemur sést að vöxtur þeirra er nokkuð yfir því sem aðrir bílaframleiðendur hafa notið á tímabilinu. Aukningin hjá Opel er einnig í samræmi við þá þróun sem átt hefur sér stað hjá fyrirtækinu frá árinu 2013 og nemur vöxturinn 5,8% miðað við sama tímabil í fyrra, að því er fram kemur í tilkynningu Bílabúðar

Citroën C4 Cactus er einfaldur borgarbíll sem hefur þó til að bera allt sem þarf. Sérstaklega er hann hentugur fyrir þá sem hafa stöðugar áhyggjur af því að fá rispur eða litlar dældir á bílinn af innkaupakerrum eða öðrum bílum því hann er búinn sérhannaðri hlífðarklæðningu sem setur sterkan svip á bílinn.

Benna, umboðsaðila Opel. Hér á landi er sömu sögu að segja, segir Björn Ragnarsson, framkvæmdastjóri bílasviðs Bílabúðar Benna. „Frá því að við opnuðum nýjan Opel sýningarsal í haust hafa fjölmargir lagt leið sína til okkar og reynsluekið nýjum Opel bifreiðum,“ segir hann. „Við frumsýndum nýjan Opel Corsa á dögunum og seldist hann upp. Nú er stór sending á leiðinni til landsins og við sjáum bara góðan vöxt fram undan,“ segir hann. Umboðið býður einnig fjölbreytt úrval atvinnubíla frá Opel.

Þ

að fyrsta sem grípur augað við Citroën C4 Cactus er hlífðarklæðningin á hliðum, afturhlera og stuðara. Einhverjir kunna að spyrja sig hvað þetta sé eiginlega, og því er fljótsvarað: Þetta er sérhönnuð klæðning sem ver bílinn til að mynda fyrir hurðum annarra bíla á þröngum bílastæðum, fyrir innkaupakerrunum á bílastæði Kringlunnar og hvers konar hnjaski. Við fyrstu kynningu á bílnum sagði yfirhönnuðurinn að hugmyndin hefði raun komið frá snjallsímum því margir kaupa slíkar tæknigræjur en þurfa síðan að kaupa sérstakt

JEPPADEKK

Kletthálsi 3 | 110 Reykjavík | 540 4900 | www.arctictrucks.is

Citroën C4 Cactus vekur athygli fyrir útlitið en Citroën er með einkaleyfi á hönnun hlífðarklæðningarinnar á hliðum, afturhlera og stuðara. Þeir djarfari geta valið saman liti þannig að heildarútlitið verði enn meira afgerandi. Myndir/Hari

Mælaborðið er stílhreint og í miðjunni er 7 tommu margmiðlunarskjár.

hulstur utan um til að verja þær. í tæpar 2,7 milljónir, en mögulegt Hjá Citroën Cactus er þessi vörn er að velja um þrjár gerðir af vélum einfaldlega innifalin í formi eftir- og þrenns konar pakka af staðalgefanlegrar plastklæðnbúnaði. Allir bílarnir eru ingar með loftbólum. Já, útbúnir 7 tommu margCitRoën C4 CaCtus ég potaði í klæðninguna miðlunarsnertiskjá, USBtengi, aksturstölvu, LEDog já, hún gaf eftir. Vegna þessarar sérljósum í framstuðara og 5 dyra stöku hönnunar vekur veltistýri. Vél útlit bílsins athygli hvert Ég skal viðurkenna 1,2 VTi sem hann fer. Hann fæst að ég reiknaði ekki með 82 hestöfl í tíu litum, meðal annars neinum sérstökum akstEyðsla er hægt að fá hvítan með urseiginleikum þegar ég 4,6 l/100 km í brúnni hlífðarklæðningu settist fyrst upp í bílinn, blönduðum akstri og rauðan með svartri að teknu tilliti til krafts klæðningu, en víst er að og verðmiðans, og viðurÚblástur þeir sem ekki eru hrifnir kenni ég því líka að hann 107 Co2 g/km af því að vekja of mikla kom mér skemmtilega á Tog athygli geta einfaldlega óvart. Það var hreint út 118 Nm sagt bara mjög gott að valið litinn á bílnum sem Lengd keyra hann og það var ég reynsluók, dökkgráan 4160 mm með svartri klæðningu. ekki laust við að ég saknEn nóg um útlitið. aði hans eilítið þegar ég Farangursrými Citroën C4 Cactus er í var búin að skila honum. 358 lítrar raun stór smábíll. Hann Þetta er bíll sem stendur Verð frá hentar einstaklega vel til undir því sem lofað er og 2.890.000 kr innanbæjaraksturs, og veitir auka skemmtun við vel á bílastæði borgaraksturinn að aka bíl sem innar. Þetta er bíll sem er á engan sinn líkan í útliti. nægjanlega vel búinn til að ekkert skorti og lætur þar við sitja. Þess Erla Hlynsdóttir vegna er hægt að fá hann allt niður erla@frettatiminn.is


Þú færð líka sykurlaust MENTOS tyggjó í pokum, fullum af ferskleika


48

fjölskyldan

Helgin 17.-19. apríl 2015

20%

Börn Um 120 viðBUrðir á Barnamenningarhátíð

afsláttur af öllum vörum frá Bóboli föstudag og laugardag

Barnamenningarhátíð í fimmta sinn Ratleikur í varðskipinu Óðni, danssýning í Eldborg, spila­ stund í Ráðhúsi Reykjavíkur og hæfileikakeppnin Reykjavík got talent eru meðal þeirra 120 viðburða sem verða á dagskrá Barnamenningarhátíðar Reykja­ víkur í ár. Hátíðin verður haldin í fimmta skipti frá þriðjudegin­ um 21. apríl til sunnudagsins 26. apríl. Markmið hátíðarinnar er að efla menningarstarf barna og unglinga í borginni og skapa vett­ vang þar sem þau fá bæði kost á að njóta menningar og taka þátt í að ýmiss konar sköpun.

Hátíðin er fyrir börn og ung­ linga allt frá tveggja ára til 16 ára. Það eru því fjölbreyttir viðburðir í boði sem höfða til mismunandi hópa á þessu aldursbili. Gæði, fjölbreytni, jafnræði og gott aðgengi eru höfð að leiðarljósi við skipulagningu hátíðarinnar sem rúmar allar listgreinar og er byggð upp á fjölbreyttum við­ burðum sem börn og fullorðnir í fylgd með börnum geta sótt sér að kostnaðarlausu. Dagskrá hátíðarinnar í heild sinni má nálgast á vefnum Barna­ menningarhatid.is. ­ eh

Fjöldi viðburða á Barnamenningarhátíð Reykavíkur verða haldnir í Hörpu, en um 120 viðburðir verða haldnir víðs vegar um borgina á meðan á hátíðinni stendur.

 SkólamjólkUrdagUrinn ÚrSlit í teikniSamkeppni grUnnSkólaBarna Iana Reykjavík Laugavegi 53 Sími 552 3737 opið mán.-fös. 10-18, lau. 10-17

Fósturforeldrar - fósturbörn Hefur þú áhuga á að gerast fósturforeldri? Barnaverndarstofa leitar að fólki sem er reiðubúið að sækja um leyfi til að taka börn í fóstur og að taka þátt í sérstakri þjálfun því til undirbúnings. Um getur verið að ræða tímabundið og/eða varanlegt fóstur. Æskilegt er að fósturheimili séu í eða í námunda við þéttbýli. Ýmis reynsla og menntun, einkum á sviði umönnunar barna, getur komið að góðu gagni. Nánari upplýsingar eru veittar á Barnaverndarstofu sími: 530 2600 eða netfang: bryndis@bvs.is. Einnig er hægt að afla sér upplýsinga um umsóknarferli og hlutverk fósturforeldra á www.bvs.is

Nær þúsund myndir frá 43 grunnskólum Tíu grunnskólanemendum voru veittar viðurkenningar fyrir teikningar sínar. Hver verðlaunahafi fékk 25 þúsund krónur sem renna í bekkjarsjóð viðkomandi.

Ú

rslit í árlegri teiknisam­ keppni fjórðu bekkinga í grunnskólum landsins réðust á dögunum en það var menntamálaráðherra og for­ maður dómnefndar, Illugi Gunn­ arsson, sem tilkynnti úrslitin. Keppnin er haldin í tengslum við Alþjóðlega skólamjólkurdaginn, sem er í september ár hvert, og var það í fimmtánda skipti sem dagurinn var haldinn hátíðlegur síðastliðið haust. Að sögn Guð­ nýjar Steinsdóttur, markaðsstjóra MS, er markmið keppninnar að vekja athygli á mikilvægi mjólkur og hollustu hennar í daglegu mataræði barna og það hefur sýnt sig að neysla mjólkur hefur aukist í grunnskólum á undanförnum árum. Það er að undirlagi Mat­ vælastofnunar Sameinuðu þjóð­ anna sem skólamjólkurdagurinn er haldinn og eru verðlaunateikn­ ingarnar notar á veggspjöld og annað kynningarefni vegna hans í framhaldinu, en slíkt vekur bæði stolt og lukku meðal nemendanna. Í framhaldi af skólamjólkurdeg­ inum hófst teiknisamkeppnin og höfðu nemendurnir góðan tíma til að vinna að myndunum og nutu til þess leiðsagnar frá kennurum sín­ um. „Eins og undanfarin ár barst mikill fjöldi teikninga í samkeppn­ ina og hugmyndaflug, sköpunar­ gáfa og litagleði var ótæmandi hjá börnunum. Alls bárust tæplega eitt þúsund myndir í keppnina frá

Ein af verðlaunateikningunum. Höfundur hennar er Ella Rose T. Patambag í 4. VE í Fellaskóla. Fellaskóli hefur verið sigursæll í keppninni og átt vinningsmyndir mörg ár í röð.

43 grunnskólum á landinu svo það var mikið og vandasamt verk sem beið dómnefndarinnar,“ segir Guðný. Að lokum eru tíu nemendum veittar viðurkenningar fyrir teikn­ ingar sínar og fær hver verðlauna­ hafi 25.000 krónur sem renna óskiptar í bekkjarsjóð viðkomandi. Vinningshafarnir í teiknisam­ keppninni 2014 eru: Arion Aron Veselaj – Fellaskóla, Reykjavík, Ella Rose T. Patambag – Fella­ skóla, Reykjavík, Ragnhildur Guðmundsdóttir – Flataskóla, Garðabæ, Anna Nguyen Ngoc Ha

– Fossvogsskóla, Reykjavík, Sindri Sigurðsson – Hrafnagilsskóla, Eyjafjarðarsveit, Auður Dís Krist­ jánsdóttir – Húsaskóla, Reykja­ vík, Heiða María Hannesdóttir – Lágafellsskóla, Reykjavík, Markús Birgisson – Lindaskóla, Kópavogi, Saule Viktoría Tyscenko – Snæ­ landsskóla, Kópavogi og Markús Heiðar Ingason – Víðistaðaskóla við Engidal, Hafnarfirði. Mjólkursamsalan þakkar 4. bekkingum kærlega fyrir þátt­ tökuna og óskar vinningshöfum og skólunum þeirra innilega til hamingju.

2 GA

DA Ð TILBO

3 0 Þ ÚSUND

AFSLÁTT

VERÐ ÁÐ

UR!

UR 199.9

00

IR MEÐAN GTA V FYLGENDAST! IR Ð G IR B

NITR

O

Black e d deild Ac ition lúxus fart e ö 17” Full r með Soft-tou lva úr úrvalsch meta HD IPS skjá l fin skjákort i og Dolb , ofur öflugu le ish, ikja y 4.0 hlj óðkerfi. -

169.9

00

SMELLT Á KÖRFUNU A NETBÆKLIN GU RÁ WWW.TO UTEK.IS MEÐ GAGLV NVIRKUM KÖRFUHNA PP

Tölvutek • Reykjavík • Hallarmúla 2 • 563 6900 • Akureyri • Undirhlíð 2 • 430 6900 • www.tolvutek.is


Fersk, lífræn og ljúffeng sojajógúrt

- ekkert kólesteról - enginn laktósi - ekkert glúten

Sojade er sojajógúrt unnið úr lífrænum og óerfðabreyttum sojabaunum. Það er laust við kólesteról, laktósa og glúten og er sérstaklega próteinríkt. Fæst í verslunum Hagkaups og Bónus.


50

tíska

Helgin 17.-19. apríl 2015  Tísk a Fiona Cribben leggur áherslu á endurvinnslu og -nýTingu

FULL BÚÐ AF

Sjálfbær tískuhönnun

NÝJUM VÖRUM! FLOTT FÖT Í STÆRÐUM 14-28 FYRIR SKVÍSUR Á ÖLLUM ALDRI! OPIÐ Í VERSLUN OKKAR AÐ FÁKAFENI 9 ALLA VIRKA DAGA FRÁ KL.11-18 LAUGARDAGA FRÁ KL. 11-16

Fákafeni 9, 108 RVK | Sími 581-1552 | www.curvy.is

Sjálfbær tískuhönnun er viðfangsefni írsku listakonunnar Fionu Cribben í útskriftarverkefni sínu frá Listaháskóla Íslands. Hún nýtir þannig gamlar flíkur og annan efnivið til að búa til nýjan tískufatnað. Fiona leggur áherslu á umhverfisvernd í hönnun sinni og talar gegn sóun.

 

Hettupeysa úr íslenskri ull – endurunnin úr tveimur gömlum íslenskum ullarteppum. Grár karlmannsjakki – endurunninn úr gráum hörjakka frá vini Frionu og fóðri.

Útsaumuð handtaska með perlum – endurunnin úr gamalli leðurtösku og perlum úr slitnum hálsfestum.

Útsaumuð peysa – endurunnin úr gamalli peysu úr Rauða krossinum og perlum úr slitnum hálsfestum sem voru þaktar með ull.

Þ

Flottar sumarpeysur

Verð 12.900 kr. 3 litir Stærð XS - 2XL (36 - 52)

etta snýst um tísku sem hefur merkingu, tísku sem tengir fólk saman og tengir okkur við umhverfi okkar,“ segir írska listakonan Fiona Cribben sem er að útskrifast með meistaragráðu í tískuhönnun frá Listaháskóla Íslands. Útskriftarverkefni Fionu ber heitið „Half and Half“ en þar vinnur hún með sjálfbærni og notagildi í tískuhönnun með því að endurvinna og nota náttúruleg íslensk hráefni, sér í lagi íslenska ull. Fiona er fædd og uppalin í Dublin á Írlandi. Hún lærði tísku og textílhönnun í The National College of Art and Design í Dublin og útskrifaðist árið 1999. Þá flutti hún til New York í Bandaríkjunum og síðar til London þar sem hún starfaði fyrir þekkt tískumerki á borð við Calvin Klein, Diesel og DKNY. Hún kynntist íslenskum kærasta í

a kl. 11–18 Opið virka dag a kl. 11-16 Opið laugardag

Kíkið á myndir og verð á Facebook

 London og þau ákváðu að flytja til Íslands, allavega tímabundið, en síðan eru liðin mörg ár. Skömmu eftir komuna til Íslands fékk Fiona starf sem tískuhönnuður hjá CCP. Undanfarin ár hefur hún starfað við hönnun fylgihluta, til að mynda skartgripa úr íslenskum hreindýrs-

Við bjóðum gott verð allt árið.

Laugavegi 178 | Sími 555 1516

Fiona Cribben sýnir útskriftarverkefni sitt í tískuhönnun í Gerðarsafni. Ljósmynd/Hari

Kjóll kr 3000 Frábær verð, smart vörur, góð þjónusta

Tökum upp nýjar vörur daglega

Bláu húsin Faxafeni · S. 588 4499 ∙ Opið mán.- fös. 12-18 ∙ laug. 11-16

hornum og hvaltönnun, en einnig hefur hún verið stundakennari við Listaháskólann. Fiona fer nýjar leiðir í útskriftarverkefninu en er þó trú því sem hún hefur verið að vinna við í gegn um tíðina. „Verkefnið ýtir undir félagsleg gæði og vekur athygli á verðmæti hefðbundinna úrgangsefna með það að markmiði að fólk finni enn meiri tengingu við sanna tísku. Gríðarlegu fjármagni er veitt í fullvinnslu fatnaðar og textíls, til að mynda í vinnuframlagið, orku og vatn. Almennur stuðningur við alþjóðlega starfsemi og tískusveiflur hefur torveldað sjálfbærni innan tískuiðnaðarins, með tilheyrandi vandamálum tengdum ódýru vinnuafli og lélegum gæðum. Við þurfum að breyta hugsunarhætti okkar og gildum þegar kemur að tísku og hönnun til að tryggja að sjálfbærni verði viðmiðið,“ segir hún. Verk Fionu eru til sýnis á útskriftarsýningu meistaranema í hönnun og myndlist frá Listaháskóla Íslands í Gerðarsafni sem opnar laugardaginn 18. apríl og stendur sýningin til 10. maí. Fjórtán nemendur sýna þar verk sín, átta í hönnun og sex í myndlist. Sýningin verður opin alla daga nema mánudaga og er aðgangur ókeypis. Erla Hlynsdóttir erla@frettatiminn.is

Mjúkir og þægilegir dömuskór Nýr litur í þessu frábæra sniði

Úr leðri, skinnfóðraðir og með mjúkum leppum. Tilvaldir veitin vinnuskór þar sem það á við, svo sem hótelum, veitingastöðum, í flugvélum og allstaðar þar sem gerðar eru kröfur um snyrtilegan klæðaburð. Stærðir: 37 - 41 Verð: 16.500.-

Teg Rebecca - fæst í 32-40 D,DD,E,F,FF,G á kr. 11.550,buxur á kr. 4.890,-

S. 551-2070 & 551-3366 • www.misty.is

Póstsendum hvert á land sem er Laugavegi 178 • OPIÐ: Mán. - fös. 10 - 18, Laugardaga 10 - 14


heimkaup.is

TAX

FREE

FLOTTAR LÍFRÆNAR

SNYRTIVÖRUR Á FRÁBÆRU VERÐI

TAEXE FR

VARSTU BÚIN AÐ PRÓFA

NÝJA VARAGLOSSINN FRÁ MAX FACTOR X?

TAX-FREE á snyrtivörum alla helgina!

Heimkaup.is er stærsta netverslun á Íslandi! Öryggi - Ekkert mál að skila eða skipta

Hægt að greiða við afhendingu

Frí heimsending samdægurs

Augljós kostur við að versla við innlenda risavefverslun og vöruhús eins og Heimkaup.is er að ekkert mál er að skila eða skipta ef upp koma vandamál.

Ólíkt mörgum netverslunum býðst þér einnig að greiða með peningum eða korti við afhendingu vörunnar. Öruggara verður það ekki.

Pantaðu fyrir kl. 1700 og við sendum frítt heim samdægurs á höfuðborgarsvæðinu – næsta dag víðast hvar á landsbyggðinni. Frítt ef pantað er fyrir 4.000.- eða meira.

*Tax-Free tilboð jafngildir 19.35% afslætti. Smáratorgi 3 · 201 Kópavogi · 550 2700


52

matur & vín

Helgin 17.-19. apríl 2015

Spænsk eggjakaka af Hinu blómlega búi Þriðja þáttaröðin af hinu Hinu blómlega búi fer í loftið á Stöð 2 á sunnudagskvöld. Sem fyrr er það Árni Ólafur Jónsson sem stjórnar þessum huggulegu matarþáttum. Við fengum Árna til að leggja okkur til uppskrift úr fyrsta þættinum.

Árni Ólafur Jónsson snýr aftur á Stöð 2 með þriðju þáttaröðina af Hinu blómlega búi um helgina. Í þáttaröðinni víkkar hann út sögusviðið og fer út fyrir Borgarfjörðinn til að leita fanga.

Þ

essi þáttaröð verður með svipuðu sniði og hinar tvær. Lífið í Árdal gengur sinn vanagang, matjurtagarðurinn heldur áfram að gefa af sér og það bætast svo við nokkrar skepnur. Við víkkum aðeins sögusviðið í nokkrum þáttum og ferðumst út fyrir Borgarfjörðinn en höldum okkur á Vesturlandi,“ segir Árni Ólafur Jónsson matreiðslumaður. Árni stjórnar hinum skemmtilegu sjónvarpsþáttum Hið blómlega bú á Stöð 2 en þriðja þáttaröðin fer í loftið á sunnudagskvöld klukkan 19.45. Í þáttunum er fylgst með Árna við leik og störf í Árdal í Borgarfirði. Þar kom hann sér fyrir eftir að hafa starfað sem matreiðslumaður í New York og í þáttunum reynir hann að nýta sér það sem landið og sveitin hefur upp á að bjóða. Fyrsta þáttaröðin fór í loftið sumarið 2013 og vakti mikla lukku. Henni var svo fylgt eftir með annarri þáttaröð þá um veturinn þar sem Árni einbeitti sér að vetrar-verkunum í sveitinni. Þessi þriðja þáttaröð var tekin upp síðasta sumar og hefur Árni og samstarfsfólk hans einbeitt sér að eftirvinnslu þáttanna í vetur. Hvað verður til umfjöllunar í

og elduð allan tímann á eldavélinni. Venjulega er hún að löguð með pönnusteiktum þunnskornum kartöflum og lauk en ég nýti mér þá staðreynd að oft eru til soðnar kartöflur inn í ísskáp eftir kvöldmáltíð gærkvöldsins. Í raun er hægt að nýta hvað eina úr ísskápnum: afgangs ofnbakað grænmeti, frosnar grænar ertur eða bita af bragðgóðri pylsu – svo fátt eitt sé nefnt.

fyrsta þætti? „Í fyrsta þættinum tökum við meðal annars f yrir kúamjólk, hænuegg og hinn algenga túnfífil. Ég laga heimagerðan rjómaost, geri spænska eggjaköku og bý til fíflasalat,“ segir Árni sem féllst á að færa lesendum brakandi ferska uppskrift úr fyrsta þættinum. Höskuldur Daði Magnússon hdm@frettatiminn.is

Spænsk eggjakaka Handa 4-6 sem forréttur Til eru ýmsar gerðir af eggjakökum: hin klassíska franska er fölgul, vindilslaga og stundum með einfaldri fyllingu; sú bandaríska er gullinbrúnn hálfmáni með vænni fyllingu og sú ítalska er þykk, nokkuð frauðkennd og hún kláruð inn í ofni. Sú spænska er mjög lík þeirri ítölsku nema hvað að hún er þéttari í sér

Hágæða postulín

- með innblæstri frá náttúrunni

Innihald 1 kíló kaldar soðnar kartöflur, skornar langsum í tvennt og svo í þykkar sneiðar 1 stór laukur, flysjaður, skorinn til helminga og sneiddur þunnt 4 matskeiðar jómfrúarolía ½ teskeið salt ¼ teskeið nýmalaður pipar 5 stór egg Leiðbeiningar 1. Hitið 2 matskeiðar af jómfrúarolíu við miðlungshita, á pönnu sem er 25 sentímetrar í þvermál og með nokkuð háum kanti. Best er að nota viðloðunarfría pönnu eða góða steypujárnspönnu. Blandið saman kartöflum, lauk, ólífuolíu, helmingnum af saltinu og öllum piparnum í stórri skál. Hellið kartöflublöndunni á heita pönnuna og eldið hana

undir loki þar til laukurinn er mjúkur í gegn, 10-15 mínútur. Hrærið reglulega í blöndunni til að koma í veg fyrir að hún brenni við. 2. Sláið eggin saman í sömu skál ásamt ¼ teskeið af salti. Blandið kartöflublöndunni vel saman við eggin. Hitið 2 matskeiðar af jómfrúarolíu í sömu pönnu á miðlungsháum hita og hellið allri blöndunni á pönnuna. Hristið hana til og hrærið í miðjunni með sleikju á sama tíma þar til barmar eggjakökunnar hafa stífnað, í um hálfa mínútu. 3. Lækkið undir pönnunni og eldið eggjakökuna við miðlungslágan hita. Setjið lok á pönnuna og hristið hana af og til á meðan eggjakakan eldast. Eftir um 10 mínútur ætti botninn að vera gullinbrúnn og eggin að mestu leyti elduð í gegn. 4. Verið viss um að eggjakakan sé laus í pönnunni og hvolfið henni þá á disk. Rennið henni aftur í pönnuna og eldið hana í um 5 mínútur til viðbótar eða þar til eggin eru elduð í gegn. 5. Færið eggjakökuna yfir á skurðarbretti og leyfið henni að kólna í um 10 mínútur áður en hún er skorin í geira. Hún er fullkomin heimagerðum rjómaosti og graslauk.

Bjór Góðir GeStir á Mikkeller & FriendS

Sex gæðabjórar frá Three Floyds á krana

S

Verið velkomin í verslun RV og sjáið úrval af glæsilegum hágæða borðbúnaði

Rekstrarvörur

– fyrir þig og þinn vinnustað Rekstrarvörur Réttarhálsi 2 • 110 Reykjavík Sími: 520 6666 • sala@rv.is • rv.is

- vinna með þér

ex bjórar frá hinu kynngimagnaða brugghúsi Three Floyds verða í boði á krana á barnum Mikkeller & Friends við Hverfisgötu í dag, föstudag. Tilefnið er opnun Warpigs bruggpöbbsins í Kaupmannahöfn á dögunum. Sá bar er samstarfsverkefni hins danska Mikkeller og Three Floyds í Munster í Indiana. Three Floyds hefur um árabil verið eitt virtasta brugghús Bandaríkjanna, sér í lagi í hinum sístækkandi heimi handverksbjóra. Hefur Three Floyds verið talið eitt af fimm bestu brugghúsum heims síðasta áratuginn á Ratebeer.com. Afar erfitt er að nálgast bjórinn utan Illinois og Indiana. Three Floyds var stofnað árið 1996 af Nick Floyd. Hann fékk föður sinn og bróður með í slaginn og þaðan er nafnið komið. Floyd hefur tekist að brugga bragðmikla bjóra frá upphafi. Flestir bjórarnir eru með einhverskonar tilvísun í heimsendi og flöskurnar skarta skrautlegum miðum. Einu sinni á ári brugga þeir sótsvartan Imperial Stout, Dark Lord, sem nýtur gríðarlegra vinsælda. Frægasti bjórinn er þó sennilega Zombie Dust sem er

Andrew og Kyle eru yfirkokkur og yfirbruggari á Warpigs í Kaupmannahöfn. Þeir eru vel stemmdir fyrir Three Floyds-veisluna á Mikkeller-barnum við Hverfisgötu í dag, föstudag.

besti Pale Ale í heimi, samkvæmt Ratebeer.com og BeerAdvocate. com. Zombie Dust verður einmitt í boði á Mikkeller-barnum í dag. Auk þess verður hægt að smakka á Alpha King sem einnig er Pale Ale, Gumballhead sem er humlaður hveitibjór, Anicca sem er IPA-bjór sem framleiddur er í samstarfi við Half Acre, Blot Out The Sun sem er Imperial Stout og Permanent Funeral sem er tvöfaldur IPA. Auk þess verður takmarkað magn af bjór á flöskum. Mikkeller & Friends verður opnaður klukkan 14 í dag, föstudag.



54

heilabrot

Helgin 17.-19. apríl 2015

Spurningakeppni kynjanna

 sudoku

1. Hvar á landinu er bæjarhátíðin Bjartir dagar?

1. Hafnarfirði.

4 5 8 9

9. Karl Marx.

2. 56 ára.

10. Ísafjörð.

3. Pass.

11. Fjón.

4. Pass.

12. Fréttanetið.

4. Hvað heitir höfuðborg Fílabeinsstrandarinnar?

5. 600.

13. 4. maí.

6. Pass.

14. Pass.

5. Hvert er póstnúmerið í Grímsey?

7. Pass.

15. Rakel Þorbergsdóttir.

6. Hvað heitir stjóri Newcastle í ensku úrvalsdeildinni?

8. Ísrael.

2. Hvað er Hillary Clinton gömul? 3. Hvað heitir kvikmynd Steven Spielberg, sem Ólafur Darri fékk hlutverk í?

varaborgarfulltrúi Vinstri grænna.

1. Hafnarfirði.

10. Við hvaða fjörð stendur Þingeyri?

9. Zeppo.

2. 58 ára.

11. Hver er næst stærst af dönsku eyjunum?

4. Yammoussoukro.

11. Fjón.

6. John Carver.

8. Palestínu.

6

maí. 14. Himinn og jörð. 15. Rakel Þorbergsdóttir.

Elín skorar á Sóleyju Tómasdóttur, borgarfulltrúa Vinstri grænna.

7

4 1 5 6 3 8 6 2 4 1 4 8 6

7 2 9 5

?

 svör

9

Zeppo. 10. Dýrafjörð. 11. Fjón. 12. Fréttanetið. 13. 3. Palestínumenn gera báðir tilkall til höfuðborgarinnar. 9. 611. 6. John Carver. 7. Þórberg Þórðarson. 8. Ísraelar og

 krossgátan

1. Hafnarfirði. 2. 67 ára. 3. BFG. 4. Yammoussoukro. 5.

237

STYRKJAST FLANDUR

SAUÐAGARNIR

ÚRKOMA

RÓA

ÍLÁT

TRAÐK

ATHYGLI STYRKUR AFGANGAR

 lausn

SAMSTÆÐA

Lausn á krossgátunni í síðustu viku. 236

MÆLIEINING

K K A R A A T A H M A A N G K A A N N N Ó A G U A K Á A R GRAFHELLIR ÓVILD

REKKJA

HÁSTÉTT

TVEIR EINS

T S T I K P Ö N K L I F A L L V A U K A O R D E M P A F S A S M I T M F T Á G A A L L R A F M Á L A S T MÁLMHÚÐA

STRIT

LISTAMAÐUR

PILLU

STAUR

RÆFLAROKK

VERA TIL

ÁLITS

KASTA

SKORTA

TVEIR EINS

NÁÐIR

BÆTA VIÐ

AFL

VAFI

DRAGA ÚR HREKJA SÝKING

TÓNN FLEY

GREIN

STARFSGREIN FEIKN

RÓTARTAUGA MEST

ÚTMÁ

ÓHREINKA

www.versdagsins.is

5 9 8 6 1

8

nemi.

Komandi kynslóðum mun sagt verða frá Drottni og óbornum mun boðað réttlæti hans.

2 8 6 9 9

 9 stig

Tómas Harðarson

15. Hver er fréttastjóri RÚV?

4

15. Rakel Þorbergsdóttir.

5 9 3

 sudoku fyrir lengr a komna

14. Himinn og jörð.

7. Vigdís Grímsdóttir.

14. Hvað nefnist safndiskurinn sem kom út af tilefni 70 ára afmælis Gunnars Þórðarsonar?

2

7

13. 4. maí.

3 4 3 1 6

12. Pass.

5. 510.

13. Hvaða dag hefst keppni í Pepsi deild karla í ár?

10. Dýrafjörð.

3. BGM.

12. Hvað heitir nýr vefmiðill Ellýjar Ármanns?

6 5

?

 5 stig

8. Í hvaða landi er borgin Betlehem? 9. Hver af Marx bræðrunum lifði lengst?

9

Elín Sigurðardóttir

7. Eftir hvern er Rökkuróperan?

3 8

BAKTALARI

HÁLOFT

SLÆPAST

Í RÖÐ SKÓLI

INNKIRTILL

RANNSAKA

BRASKA

NÆGILEGA

NÝJA

KEYRA

TÚNA

TÍMABIL

F A T A K O L S Á L Ú M M Í Ð A L A G A T H I M I N I B L Ý T S T J T A R A U L B Ú T E M M A N G A A T U N T A L A U L L N G A V E N G J A M A O R I Ó Ð I INNILEIKUR

VIÐMÓT

MAK

ELDSNEYTI MÁLMUR

SÓUN

AFHENDING

M A N G A N

B R U Ð L

A F S A L

ANDA

KVIÐUR

FRÁDRÁTTUR

AFKVÆMI

FLATORMUR

TRAUST

HOLA

MJÖG

MÆTTU

ENDURNÝJA

HLJÓÐFÆRI

KISU

A N G A

O R G E L

KARLMAÐUR

UMHIRÐA

K A T T A R

MÁLMUR

KLAFI

FRESTA

ÞEFJA

BIK

VITLAUST VÍSAÐ

KANN

EGGJA

DRYKKUR

MASA

FÆÐU

MÁLMUR

MÁLI

GLYRNA

SPIL

TÆKIFÆRI

Á KIND

GRÚS

LÆRLINGUR

VARKÁRNI

LOFTSTRAUM

BÓKSTAFUR

SLANGA

GOÐ

G U M I

U M Ö N N M U N N ÁTT

Í RÖÐ

NÆRÐAR

A L D A R

FERMA

ÍSHROÐI URGA

HRUN

Á NÝ

SAMTÖK

SKRAUTSTEINN BÖLVANLEGA

ÝKJUR

BIFHJÓL

NABBI

TEGUND

TÍMAMÆLIR

IM

SKRAUT

BAÐA

PÁLMALILJA

LÍTIÐ RIST

MÁLMUR

GETA VEGUR

FRIÐUR

ÞEI

KVK. SPENDÝR

GEIGUR

ÞÓFI

MASA

LYKTA

SKILABOÐ

HYGGJA

ÁN

DRYKKUR

KLÆÐLEYSIS

VAXA

KVK NAFN

NÆSTUM

SKJÖN MÁL

BERGMÁLA

HLAUP

LAMPI

SPARSÖM

BAKKI

FOLD

SKRIFAÐUR

SÆGUR KOMAST

SKARTGRIPUR

RÓL

ÓVILD

AFKVÆMI

STAL

FYRIRTAK

VARKÁRNI

HLJÓÐ

ÍSLENSKUR

FASTA STÆRÐ

STRÍÐNI

LEYSIR

TVEIR EINS

RÓMVERSK TALA ÓREIÐA

GARGA

FORÐAST

JURT

– GÓÐUR Á BRAUÐ –

SITJANDI

ÁVÖXTUR

FRÆ

GÓÐOSTUR

MISSA

GUMS

HÓFDÝR

STRIT

ÞREKVIRKI

HLÓÐIR MÍGA

GOLF ÁHALD

Í RÖÐ

MERGÐ

VIÐUREIGN

SANNFÆRINGAR MAMMA

LAND


Salatið okkar er eitthvað ofan á brauð. Áratuga reynsla af samlokugerð skilar sér til þín í ferskara og ljúffengara salati. Þú getur treyst á ferskt og vel útilátið gæðahráefni sem breytir venjulegri brauðsneið í veislu. Ferskt á hverjum degi

565 6000 / somi.is


56

sjónvarp

Helgin 17.-19. apríl 2015

Föstudagur 17. apríl

Föstudagur RÚV

Sunnudagur

Laugardagur 18. apríl RÚV

STÖÐ 2

RÚV

STÖÐ 2

07.00 Morgunstundin okkar (2:500) 07:00 Barnaefni Stöðvar 2 10.25 Bækur og staðir e. 12:00 Bold and the Beautiful 10.30 Alla leið (1:5) e. 13:45 Ísland Got Talent (11/11) 11.35 Erfðarbreytt matvæli e. 15:50 Spurningabomban (11/11) 12.20 Gyðingar og múslimar e. 16:40 Sælkeraheimsreisa um Rvk 19:50 Spurningabomban 13.15 Matador (5:24) e. 17:05 Íslenski listinn (11/11) Logi Bergmann 14.15 Kiljan e. 17:35 Sjáðu (387/400) Eiðsson stjórnar þessum 14.55 Útúrdúr (7:10) e. 18:00 Latibær þætti þar sem hann egnir 15.50 Jerúsalem á diskinn e. 18:30 Fréttir Stöðvar 2 allt fyrir áskrifendur saman tveimur liðum. 16.50 Melissa og Joey e. 18:55 Sportpakkinn (36/50) 17.10 Táknmálsfréttir 19:10 Lottó fréttir, fræðsla, sport og skemmtun allt fyrir áskrifendur 17.20 Kalli og Lóla (11:26) 19:15 Stelpurnar (5/12) 17.32 Sebbi (22:40) 19:35 Fókus (9/12) 17.44 Ævintýri Berta og Árna (23:52) 20:00 Ocean’s Eleven 17.49 Tillý og vinir (13:52) 21:55 Joe Nicolas Cage leikur Joe 20:15 The Voice (15/16:28) 18.00 Stundin okkar (2:28) e. Ransom sem á vafasama fortíð 4 6 4 5 6 Dómarar Christina 18.25 Kökugerð í konungsríkinu að baki. Þegar Joe vingast við Aguilera, Pharell Williams, 19.00 Fréttir hinn 15 ára Gary sem býr við Blake Shelton og Adam 19.20 Íþróttir ömurlegar heimilisaðstæður Levine. 19.35 Veðurfréttir ákveður hann að ganga í málið 19.40 Landinn og vernda drenginn. Þrátt fyrir Laugardagur 20.10 Öldin hennar (16:52) viðvaranir frá vinum ákveður 20.15 Þú ert hér (Katrín Jakobsd.) hann að hjálpa Gary þó það 20.40 Sjónvarpsleikhúsið – Að eilífu eigi eftir að kosta hann sjálfan Chloe og amma hennar fara til frelsið. Reykjavíkur eftir að þeim berst til23:55 The Wolf of Wall Street kynning um að lík hafi fundist vel 02:55 Deadgirl varðveitt á íslenskum jökli. 04:35 Fréttir 19.45 Handboltalið Íslands 21.05 Heiðvirða konan (8:9) (18:18) Úrslitin um bestu 22.00 Kleópatra (Cleopatra) handboltalið Íslands í Söguleg stórmynd sem vann 08:55 Evrópudeildarmörkin karla- og kvennaflokki til fernra Óskarsverðlauna árið 09:45 PSG - Barcelona ráðast í beinni útsendingu. 1964. Myndin lýsir sorgum og 11:25 Meistaradeild Evrópu sigrum egypsku drottningarinnar 11:55 Barein - Æfing 3 Beint Kleópötru. 13:00 FA Cup - Preview Show 2015 01.55 Útvarpsfréttir í dagskrárlok 13:30 La Liga Report SkjárEinn 13:55 Barcelona - Valencia Beint allt fyrir áskrifendur SkjárEinn 06:00 Pepsi MAX tónlist 16:10 Reading - Arsenal Beint 06:00 Pepsi MAX tónlist 08:00 Everybody Loves Raymond 22:05 Faster Spennumynd 18:25 Barein 13:00 Dr. Phil 08:20 Dr. Phil með Dwayne Johnson og fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 19:50 Porto - Bayern Munchen 14:20 Cheers (17:26) 09:00 The Talk Billy Bob Thornton. Leik21:30 Reading - Arsenal 14:45 The Biggest Loser (1/2:27) 09:45 Pepsi MAX tónlist stjóri er George Tillman 23:10 UFC Now 2015 16:25 Royal Pains (12:16) 14:35 Cheers (15:26) Jr. Stranglega bönnuð 00:00 UFC: Jones vs. Cormier Beint 17:15 My Kitchen Rules (1:10) 15:00 Royal Pains (1:13) börnum. 02:00 Real Madrid - Malaga 18:00 15:45 Once Upon a Time (5:22) 4 Parks & Recreation 5 (12:22) 6 Sunnudagur 18:25 The Office (4:27) 16:30 Beauty and the Beast (19:22) 18:50 Top Gear (4:7) 17:10 Agents of S.H.I.E.L.D. (19:22) 19:45 Gordon Ramsay Ultimate Home 17:50 Dr. Phil 6 07:15 Man. Utd. - Man. City Cooking (5:20) 18:30 The Tonight Show 09:00 Norwich - Middlesbrough 20:15 Scorpion (14:22) 19:10 The Talk 10:40 Match Pack 21:00 Law & Order (11:23) 19:50 Parks & Recreation (12:22) 11:10alltEnska úrvalsdeildin - upphitun fyrir áskrifendur 21:45 Allegiance (9:13) 20:15 The Voice (15/16:28) 11:40 Messan 22:30 The Walking Dead (15:16) 22:30 Fleming (4:4) 22.00 Kleópatra Stór12:10 Liverpool - Newcastle 23:20 Hawaii Five-0 (19:25) 23:15 Pusher mynd sem vann fjögur fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 13:50 Leicester - Swansea Beint 00:05 CSI: Cyber (4:13) 00:45 The Affair (1:10) Óskarsverðlaun. Myndin 16:00 Markasyrpa 00:50 Law & Order (11:23) 01:35 Law & Order: SVU (2:24) lýsir sorgum og sigrum 16:20 Chelsea - Man. Utd. Beint 01:35 Allegiance (9:13) 02:20 Necessary Roughness (7:10) egypsku drottningarinnar 18:30 Stoke - Southampton 02:20 The Walking Dead (15:16) 03:05 Fleming (4:4) Kleópötru. 20:10 Everton - Burnley 03:50 Pepsi MAX tónlist 4 503:10 Pepsi MAX tónlist 6 21:50 Crystal Palace - WBA 23:30 Leicester - Swansea 4 5 6 SkjárSport 01:10 Chelsea - Man. Utd. 09:20/ 15:40 10 Years 08:50/15:25 Men in Black 3 11:35 B. München - Eintr. Frankfurt 10:30/ 16:15 Spider-Man 3 11:00/17:20 Thunderstruck 10:35/ 17:10 Night at the Museum 13:25 Hamburger - Wolfsburg SkjárSport 12:50/ 18:35 To Rome With Love allt fyrir áskrifendur allt fyrir áskrifendur 20:15 Britain’s Got Talent allt fyrir áskrifendur 12:35/18:55 Cheerful Weather for the 12:20/ 18:55 Robot and Frank 15:15 Köln Hoffenheim 11:05 Eintr. Frankf. B.Mönchengladb. 14:40/20:25 Austin Powers. The Spy ... (1/18) Skemmtiþáttur fyrir 13:50 ·20:25 The Rebound 17:55/22:15 Bundesliga Preview Show 12:55 Bundesliga Preview Show (12:17) 14:10/ 20:30 Of Two Minds ASPILARI · DEH-X3600UI BÍLGEISLASPILARI · DEH-X3600UI BÍLGEISLASPILARI BÍLGEISLASPILARI · DEH-150MP · DEH-150MP BÍLGEISLASPILARI · DEH-150MP BÍLGEISLASPILARI DEH-150MP 22:00/ 03:00 Pompeii Á alla fjölskylduna. Dómarar fræðsla, sport og skemmtun 22:00/ 04:30 The Da Vincifréttir, Codefræðsla, sport og skemmtun fréttir, fræðsla, og skemmtun 03:35 Anchorman 2fréttir, 18:25 Eintr. - B.Mönchengladb. .FET Spilar: magnari. 4X50 ÚtvarpMosfet með 24 stöðva 4X50 minni. MOSFET Spilar: magnari. Útvarp með 24 minni stöðva Spilar: magnari 4X50 Mosfet ·W Útvarp magnari með ·24 Útvarp stöðva með minni 24Closer stöðva 4X50 Mosfetminni. magnari ·sport Útvarp með 24Frankf. stöðva4X50 minni Mosfet magnari22:00/ · Útvarp með 24 stöðva minni 13:25/18:25 Hoffenheim - B. München 23:45 í· keppninni eru S.· USB Cowell, hlið. P3, WMA, EEQ, WAV. AUX og tengi CD-R/RW, á framhlið. MP3, EEQ, WMA, WAV. AUX USB tengi á framhlið. EEQ, · Spilar: CD,USB MP3, Spilar: WMA CD, WAV MP3, WMA og WAV Aux-in · USB af framan ogog Aux-in · Spilar: af framan CD, MP3, WMA WAV · USB og Aux-in · Spilar: af framan CD, MP3, WMA WAV · USB og Aux-in af framan 16:25/20:15 Augsburg - Stuttgart 00:50 Lawless 00:00 Bless Me, Ultima 20:25 Stuttgart Werder Bremen 01:30 Bullet to the Head od bassa, í gegnum mið– ogVerð: hátóna.19.900 Spilar og Tónstillir hleður fyrir iPodbassa, í gegnum mið– og hátóna. Spilar og hleður iPod 15.900* í gegnum D. Walliams .o.fl. Verð: 15.900* 19.900 15.900* Verð: 19.900 19.900 15.900* 02:45 Killer Joe 01:45 Special Forces 22:45 Eintr. Frankf.Verð: - B.Mönchengladb. fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

17.05 Vinabær Danna tígurs (11:40) 17.20 Táknmálsfréttir 17.30 Íslandsmótið í hópfimleikum 2015 b. 19.00 Fréttir 19.25 Íþróttir 19.30 Veðurfréttir 19.40 Hraðfréttir 20.05 Útsvar (Rvk - Seltjarnarn.) b. 21.20 Dýragarðurinn okkar (6:6) (Our Zoo) Bresk þáttaröð fyrir alla fjölskylduna um Georg Mottershead, ungan eldhuga á fjórða áratug síðustu aldar, sem dreymdi um að opna dýragarð. 22.15 Barnaby ræður gátuna Bresk 5 6 sakamálamynd byggð á sögu eftir Caroline Graham þar sem Barnaby lögreglufulltrúi glímir við morðgátur í ensku þorpi. 23.45 Indiana Jones og dómsdagsmusterið Fornminjafræðingurinn Indiana Jones bregður sér til Indlands og lætur til sín taka í þorpi þar sem börn hafa horfið með dularfullum hætti. Garpurinn vaski reynir að hafa uppi á helgum steini sem hefur verið stolið og bjarga börnunum. Ævintýramynd frá 1984. Leikstjóri er Steven Spielberg og í helstu hlutverkum eru Harrison Ford, Kate Capshaw, Amrish Puri og Roshan Seth. e. 01.40 Útvarpsfréttir í dagskrárlok

07.00 Morgunstundin okkar 07:00 Barnatími Stöðvar 2 10.30 Skólahreysti (5:6) e. 08:05 The Middle (5/24) 11.00 Djöflaeyjan e. 08:30 Glee 5 (5/20) 11.30 Landinn e. 09:15 Bold and the Beautiful 12.00 Melissa og Joey 09:35 Doctors (147/175) 12.20 Kvöldstund með Jools Holland 10:15 Last Man Standing (7/22) 13.20 Landsmót UMFÍ 50+ e. 10:40 Heimsókn (9/27) 13.50 Íslandsmótið í áhaldafiml. e. 11:00 Grand Designs (10/12) 14.15 Sterkasti maður Íslands e. 11:50 Jamie Oliver’s Food Revolution allt fyrir áskrifendur 15.05 Ástin grípur unglinginn (10:12) 12:35 Nágrannar 15.50 Úrslit kk í handb. (ÍR-Afture.) 13:00 Here Comes the Boom fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 17.20 Franklín og vinir hans (14:52) 14:40 The Amazing Race (3/12) 15:25 Batman: The Brave and the bold 17.42 Unnar og vinur (15:26) 18.15 Vinur í raun (1:6) e. 15:45 Kalli kanína og félagar 18.35 Hraðfréttir e. 16:10 Super Fun Night (7/17) 18.54 Lottó 16:35 Family Tools (4/10) 4 5 19.00 Fréttir 16:55 A to Z (8/13) 19.20 Íþróttir 17:20 Bold and the Beautiful 19.35 Veðurfréttir 17:40 Nágrannar 19.45 Handboltalið Íslands (18:18) 18:05 Simpson-fjölskyldan 21.50 Hrói höttur (Robin Hood) 18:30 Fréttir Stöðvar 2 Sögusviðið er England á 14. 18:47 Íþróttir öld. Russel Crowe leikur hinn 18:55 Ísland í dag. réttsýna Hróa hött sem ásamt 19:25 The Simpsons félögum sínum ræðst á spillingu 19:50 Spurningabomban (11/11) og valdníðslu hvar sem þurfa 20:40 NCIS: New Orleans (18/23) þykir. Önnur hlutverk: Cate 23:35 Beautiful Boy Blanchett og Matthew Macfa01:15 Bad Teacher dyen. Leikstjóri: Ridley Scott. 02:45 Red Lights Atriði í myndinni eru ekki við 04:35 Spurningabomban (11/11) hæfi ungra barna. 05:20 Fréttir og Ísland í dag 00.10 Allt um Steve Gamanmynd með Söndru Bullock í aðalhlutverki. Mary er málglaður kross14:15 Juventus - Mónakó gátuhöfundur sem er staðráðin 15:50 Meistaradeildin - Meistaramörk í að sannfæra myndatökumann 16:20 Spænsku mörkin 14/15 um að þeim sé ætlað að vera 16:50 Þýsku mörkin saman. Atriði í myndinni eru ekki 17:20 Wolfsburg - Napolí við hæfi ungra barna. e. 19:00 La Liga Report 01.45 Útvarpsfréttir í dagskrárlok 19:30 Meistaradeild Evrópu allt fyrir áskrifendur 20:00 FA Cup - Preview Show 2015 SkjárEinn 20:30 Evrópudeildarmörkin 06:00 Pepsi MAX tónlist fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 21:20 Sevilla - Zenit 11:15 The Talk 23:00 Njarðvík - KR 12:35 Dr. Phil 00:30 Tindastóll - Haukar 14:35 Cheers (16:26) 02:05 FA Cup - Preview Show 2015 15:00 Psych (1:16) 15:45 4 Royal Pains (11:16)5 16:30 Scorpion (13:22) 17:15 The Voice (15/16:28) 14:10 WBA - Leicester 18:45 The Voice (16:28) 16:00 QPR - Chelsea 19:30 Red Band Society (6:13) 17:45 Premier League Review 20:15 Sylvia 18:40 Norwich - Middlesb. Beint allt fyrir áskrifendur 22:05 Faster 20:40 Match Pack 23:40 Unforgettable (12:13) 21:10/ 23:50 Messan 00:25 CSI (2:22) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 21:40 Enska úrvalsdeildin - upphitun 01:10 Law & Order: UK (2:8) 22:10 Norwich - Middlesbrough 02:00 Faster 00:20 Premier League World 2014/ 03:35 Pepsi MAX tónlist 00:50 Enska úrvalsdeildin - upphitun

ALJ MH S ÓLJ KMLÓ FALM SU HS FTELAN IU MIHN TSLJ N G KIU LÓ NARG MSU FSLRAU THNLJI NÓGMUFRL U T N I N G U R

Úrval Úrval af af Úrval af gæðahátölurum gæðahátölurum gæðahátölurum frá Pioneer frá Pioneer frá Pioneer

Úrval af gæðahátölurum frá Pioneer

Veldu vandað Veldu–vandað það borgar – það sigborgar alltaf. sigVeldu alltaf.vandað – það borgar sigVeldu alltaf. vandað – það borgar sig alltaf.

ELJ I MÓSH MKEFLILM AUSSTSKNALI N AHS GLJ SUA Ó RM H FLJL Ó U TMNFILNUGTUNRI N G U R LJ Ó M F L U T N I N G U R AS L UafT N I N G U R Úrval af Úrval af LJ Ó H MEFILMUSTKNLI N GSUAR H LJ Ó M FÚrval LJ Ó M F L U T N I N G U R Úrval af gæðahátölurum gæðahátölurum gæðahátölurum HEIMSKLASSA HLJÓMFLUTNINGUR H E I M S K L A S S A H LJ Ó M F L U T N I N G U R heimilin - fyrir heimilin í landinuí landinu - fyrir heimilin í landinu - fyrir heimilin í landinu Best í bílinn Best ... í bílinn ... Best í bílinn ... Úrval af Best í bílinn ... gæðahátölurum fráÚrval Pioneer frá Pioneer frá Pioneer af

lgir ekki). Multi-Colour skjár.

USB (snúra fylgir ekki). Multi-Colour skjár. *Eftir niðurfellingu Ormsson á vörugjaldi

*Eftir niðurfellingu *Eftir Ormsson niðurfellingu á vörugjaldi Ormsson á vörugjaldi 900 23.100* Verð: 28.900 23.100* allt fyrir áskrifendur

*Eftir niðurfellingu Ormsson á vörugjaldi

4

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

5

6

fráÚrval Pioneer gæðahátölurum af Pioneer gæðahátölurum SLASPILARI BÍLGEISLASPILARI · DEH-X3600UI · DEH-X3600UI DEH-150MP BÍLGEISLASPILARI BÍLGEISLASPILARI · frá DEH-150MP · DEH-150MP Veldu það borgar sig 24alltaf. MOSFET magnari. 4X50Útvarp W MOSFET með 24 magnari. stöðva Útvarp minni. með 24 stöðva Mosfet magnari · Útvarp meðSpilar: 24 stöðva minniminni. Spilar: 4X50 Mosfet magnari · vandað 4X50 Útvarp Mosfet með–24 magnari stöðva · Útvarp minni með stöðva minni frá Pioneer ·áDEH-150MP W, MP3, WMA,CD-R/RW, WAV. og USB WMA, tengi WAV. framhlið. AUX EEQ, USB tengi framhlið. EEQ, ·BÍLGEISLASPILARI Spilar:AUX CD,MP3, MP3, WMA WAV · USBogog Aux-in af áframan · Spilar: CD, MP3, WMA · Spilar: WAV ·CD, USBMP3, og Aux-in WMA af WAV framan · USB og Aux-in af framan 4

5

6

4

5

6

gæðahátölurum frá Pioneer Úrval af gæðahátölurum Veldu vandað – það borgar sig alltaf. frá Pioneer

Gw8 M w 0Ú w 0L. o A · rwm 8ws ·wsS.o oÍ M n rm .Ii s5 ss 3 ·o 0 L Vn Á e2.G ri8sM 0l a ·0 Ún VL·ie rA w ro sw 8g la w·n u .S o im rrÍ M m b o Io gsð 5 sus 3 om m 0 nb .e 2 is o n 8 ð n 0 · s0 Vu m em ·vandað e rw snlw a nw nud m a rom lg lla tborgar sn usd m on a bsig .lo il s tðalltaf. s ·m Ve ernsnl a u nm ir o l agn u dm a l to ðborgar svandað m e nsig n–alltaf. u m borgar l a n d sig a l alltaf. lt Veldu –i.ro það Veldu vandað –blVeldu það það

Veldu vandað – það borgar sig alltaf. Veldu vandað – það borgar sig alltaf.

4X50 magnari með í24 stöðva yrir bassa, mið– Tónstillir og Mosfet hátóna. fyrir bassa, Spilar15.900* mið– og· Útvarp hleður hátóna. iPod gegnum Spilar og minni hleður iPod í gegnum Verð: 19.900 Verð: 19.900 15.900* Verð: 19.900 15.900* BÍLGEISLASPILARI ·og BÍLGEISLASPILARI · DEH-150MP · DEH-X3600UI DEH-150MP ·BÍLGEISLASPILARI Spilar: CD, MP3, WMA WAV · USBskjár. og Aux-in af framan ra fylgir ekki). USB Multi-Colour (snúra fylgir skjár. ekki). Multi-Colour 4X50 MOSFET magnari. Útvarp 24 stöðva 4X50 Mosfet magnari · Útvarp með 24 stöðva minni 4X50 W Mosfet magnari · Útvarp meðmeð 24 stöðva minniminni. Spilar: Verð: 19.900 15.900* *Eftir niðurfellingu Ormsson á vörugjaldi *Eftir niðurfellingu Ormsson ániðurfellingu vörugjaldi á vörugjaldi 28.900 23.100* Verð: 23.100* CD-R/RW, AUX tengi framhlið. EEQ, ·*Eftir Spilar: CD, MP3,Ormsson WMA WAV · USB og Aux-in af framan · DEH-150MP ·BÍLGEISLASPILARI Spilar: 28.900 CD,MP3, MP3,WMA, WMAWAV. WAV · USBogogUSB Aux-in af áframan Tónstillir fyrir bassa, mið– og hátóna. Spilar og minni hleður iPod í gegnum 4X50 Mosfet magnari · Útvarp með 24 stöðva Verð: 19.900 15.900* *Eftir niðurfellingu Ormsson á vörugjaldi Verð: 19.900 15.900* BÍLGEISLASPILARI PIDEH-4700BT USB (snúra Multi-Colour BÍLGEISLASPILARI PIDEH-1700UB · Spilar: CD,fylgir MP3,ekki). WMA WAV · USBskjár. og Aux-in af framan BÍLGEISLASPILARI · DEH-X3600UI BÍLGEISLASPILARI · DEH-150MP 4X50 W MOSFET D4Q magnari. Útvarp með 24 stöðva minni. 4X50 W MOSFET magnari. Útvarp með 24 stöðva minni. Spilar MP3, WMA, *Eftir niðurfellingu Ormsson á vörugjaldi Verð: 28.900 23.100* 4X50 W MOSFET magnari. Útvarp með 24 stöðva minni. Spilar: 4X50 Mosfet magnarifyrir · Útvarp meðog24 stöðva minni *Eftir niðurfellingu á vörugjaldi 19.900Ormsson 15.900* AUX og USB*. EEQ, Tónstillir bassa, mið– hátóna. heimilin í landinu WAV, - AUX fyrir heimilin -í landinu fyrir í landinuBest FLAC, CD-R/RW. og USB tengiog á framhlið. bílinn ... CD-R/RW, Best í bílinn ...Best í bílinn CD-R/RW, MP3, WMA, WAV. AUX USB tengi áheimilin framhlið. EEQ, · íSpilar: CD, WAV, MP3, WMA WAV · USB og Aux-in af framan Spilar MP3, WMA, RCA Pre-Out *Eftir niðurfellingu Ormsson á vörugjaldi Tónstillir fyrir bassa, mið– og hátóna. Spilar og hleður iPod í gegnum Hleður og spilar Apple og Android í gegnum USB (snúra fylgir ekki) Verð: 19.900 heimilin í landinu USB (snúra fylgir ekki). Multi-Colour skjár. Best í bílinn ... 15.900* Bluetooth tenging (mic fylgir). Hægt að nota fjarstýringu (fylgir ekki) Verð: Á w G wM w .Ú oLrí m A s8LsÁ ·oG n SM .ÍiM sÚ I ·L5V A3e 0 8r s2 ·l a 8Sn 0 ÍM i0r I·o5w g3w 0 uw m 2. o 8 br-0 om 0 ð s· m sw oew nn.w ins. ou·rím m V eslra ssn ol a d nn. ia isrl*Eftir lío t· bílinn g V urm s... lGraphic a b Ormsson n o ið r som g eu n m nFree buom ð sl a mnedn a n l lu t m l a nBest d a l lítbílinn fyrir heimilin landinu MIXTRAX EZ,e 5-Band Equaliser, Siri Eyes niðurfellingu á vörugjaldi heimilin landinu Verð: 28.900 23.100* Best

Veldu vandað – það borgar sig alltaf.

18.300,-

29.900,-

w w w . o rí m sson.is · Verslanir og umboðsmenn um land allt heimilin landinu Best í bílinn ... Verð: A e8r s·l aSnÍ M 28 wewnwn. ourm m sl a sn od n . iasl l t· V e r s l a n i r o g u m b o ð s m e n n u m l a n d a l l t w w w . o r m sLsÁ oG nM . i sÚ·L V i r I o5g3 0 um b0 o0 ð s· m

- fyrir heimilin í landinu

www.ormsson.is · Verslanir og umboðsmenn um land allt

... ...

Best í bílinn ...

LÁGMÚLA 8 · SÍMI 530 2800 · www.ormsson.is · Verslanir og umboðsmenn um land allt

4


sjónvarp 57

Helgin 17.-19. apríl 2015  Í sjónvarpinu Helförin á rÚv

19. apríl STÖÐ 2 07:00 Barnatími Stöðvar 2 12:00 Nágrannar 13:45 Krækiberjablús 14:40 Fókus (9/12) 15:10 Margra barna mæður (7/7) 15:40 Matargleði Evu (5/12) 16:05 ET Weekend (31/53) 16:50 60 mínútur (28/53) 17:35 Eyjan (30/35) allt fyrir áskrifendur 18:30 Fréttir Stöðvar 2 18:55 Sportpakkinn (86/100) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 19:10 Sjálfstætt fólk (22/25) 19:45 Hið blómlega bú 3 (1/8) Á 20:15 Britain’s Got Talent (1/18) 21:20 Mad Men (9/14) 22:10 Better Call Saul (5/10) 4 23:00 60 mínútur (29/53) 23:45 Eyjan (30/35) 00:30 Brestir (3/5) Önnur þáttarröð þessa fréttaskýringaþáttar sem rýnir í bresti samfélagsins. Forvitnir þáttastjórnendur gægjast undir yfirborðið og fylgjast með því sem fram fer fyrir luktum dyrum. 01:00 Game Of Thrones (2/10) 01:55 Vice (5/14) 02:25 Daily Show: Global Edition 02:50 Transparent (10/10) 03:15 Backstrom (5/13) 04:00 One Fine Day 05:45 Fréttir

Hvað á að gera við gyðingana? Ég sogast alltaf inn í sjónvarpsheiminn þegar myndefni frá heimstyrjöldinni seinni, eða númer tvö eins og allir aðrir en Íslendingar kalla þessa klikkuðu tíma, rúllar yfir skjáinn. Á RÚV á miðvikudaginn var sýndur þáttur, Helförin með augum Hitchcock. Þáttur um gerð heimildarmyndar sem setti ljós á stríðsglæpina sem Þjóðverjar frömdu í útrýmingarbúðunum og frelsun eftirlifenda. Þessi heimildarmynd var hins vegar aldrei kláruð. Aðallega vegna þess að stríðinu lauk rétt í þann mund sem leggja átti lokahönd á verkið og þá þóttu Bandamönnum, og þá Bretum sérstaklega, óþægilegt og óþarfi að núa Þjóðverjum upp úr fortíðinni og vildu einbeita sér að uppbyggingu. Því varð úr að öllu 5

sem tengdist þessari mynd var pakkað vandlega niður í kassa og sett í geymslu. Áratugum seinna fundust svo filmurnar og nákvæm handrit um hvernig planið var að klára myndina. Þátturinn var ljómandi enda myndefnið þannig að það var einfaldlega ekki hægt annað en að sökkva inn í þessa klikkun sem útrýmingarbúðirnar voru. En alltaf þegar ég sé meðferð Þjóðverjanna á gyðingunum get ég ekki annað en hugsað til þeirra í dag. Hvernig taflið hefur snúist við. Því nú eru það gyðingarnir sem pína Palestínumenn að gaddavírsgirð-

6

Tónleikur kynnir

4

5

6

08:30 Premier League World 2014/ 09:00 Crystal Palace - WBA 10:40 Leicester - Swansea 12:20 Man. City - West Ham Beint allt fyrir áskrifendur 14:50 Newcastle - Tottenham Beint 17:00 Man. City - West Ham fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 18:40 Newcastle - Tottenham 20:20 Chelsea - Man. Utd. 22:00 Stoke - Southampton 23:40 Everton - Burnley 5

Horses 1975-2015

Patti Smith ásamt hljómsveit flytja Horses

08:00 Barein 09:25 Barcelona - Valencia 11:10 Real Madrid - Malaga 12:55 Centers of the Universe 13:20 FA Cup - Preview Show 2015 13:50 Aston Villa - Liverpool Beint 16:00 Reading - Arsenal allt fyrir áskrifendur 17:40 Evrópudeildarmörkin 18:30 Meistaradeild Evrópu fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 19:00 Moto GP - Ástralía Beint 20:00 Formúla 1 2015 - Barein Beint 22:20 Aston Villa - Liverpool 00:00 Haukar - Keflavík

4 SkjárSport

ingum og reisa múra á landi sem tekið var ófrjálsri hendi. Það er í raun alveg með ólíkindum að þeir sjái þetta ekki sjálfir, gyðingarnir. Kannski þarf önnur sextíu ár til þess. Því alveg eins og Þjóðverjarnir sem bjuggu í nágrenni við útrýmingar-og fangabúðirnar – og nýttu jafnvel margir sem ódýrt vinnuafl, sögðu lítið og gerðu minna. Horfum við hin nú þegjandi á ofbeldið. Við getum þó því miður ekki skýlt okkur bak við það að heimildarmyndinni hafi verið pakkað ofan í kassa. Hún er nefnilega í beinni. Haraldur Jónasson

6

09:15 Augsburg - Stuttgart 11:05/21:05 Hoffenheim - B. München 12:55 Bundesliga Preview Show 13:25/17:25 W. Bremen - Hamburger 15:25/19:15 Wolfsburg - Schalke

Mánudagur 17. ágúst 2015

Eldborgarsal Hörpu Miðasala hefst á morgun kl 10:00 Harpa.is - midi.is og í síma 528 50 50


58

menning

Helgin 17.-19. apríl 2015  Tónleik ar 40 ár a afmæli k arlakórs

Billy Elliot – HHHHH ,

S.J. Fbl.

Billy Elliot (Stóra sviðið)

Fös 17/4 kl. 19:00 15.k Mið 6/5 kl. 19:00 Fim 21/5 kl. 19:00 Sun 19/4 kl. 19:00 aukas. Fim 7/5 kl. 19:00 Fös 22/5 kl. 19:00 Mið 22/4 kl. 19:00 Fös 8/5 kl. 19:00 Mán 25/5 kl. 19:00 Fim 23/4 kl. 19:00 Lau 9/5 kl. 19:00 Mið 27/5 kl. 19:00 Fös 24/4 kl. 19:00 Sun 10/5 kl. 19:00 Fös 29/5 kl. 19:00 Sun 26/4 kl. 19:00 Mið 13/5 kl. 19:00 Lau 30/5 kl. 19:00 Mið 29/4 kl. 19:00 Fim 14/5 kl. 19:00 Sun 31/5 kl. 19:00 Fim 30/4 kl. 19:00 Fös 15/5 kl. 19:00 Mið 3/6 kl. 19:00 Sun 3/5 kl. 19:00 Sun 17/5 kl. 19:00 Fim 4/6 kl. 19:00 Þri 5/5 kl. 19:00 Mið 20/5 kl. 19:00 Fjölskyldusýning í hæsta gæðaflokki - ósóttar pantanir seldar daglega

Lína langsokkur (Stóra sviðið) Lau 18/4 kl. 13:00 Sun 19/4 kl. 13:00 Lau 25/4 kl. 13:00 Síðustu sýningar leikársins

Sun 26/4 kl. 13:00 Sun 3/5 kl. 13:00 Sun 10/5 kl. 13:00

Sun 17/5 kl. 13:00

Er ekki nóg að elska? (Nýja sviðið)

Fös 17/4 kl. 20:00 11.k Fim 30/4 kl. 20:00 16.k Þri 12/5 kl. 20:00 aukas. Sun 19/4 kl. 20:00 aukas. Sun 3/5 kl. 20:00 17.k Mið 13/5 kl. 20:00 22.k. Mið 22/4 kl. 20:00 12.k Mið 6/5 kl. 20:00 aukas. Fim 14/5 kl. 20:00 23.k. Fim 23/4 kl. 20:00 13.k Fim 7/5 kl. 20:00 18.k Fös 15/5 kl. 20:00 aukas. Fös 24/4 kl. 20:00 aukas. Fös 8/5 kl. 20:00 19.k Fim 21/5 kl. 20:00 Lau 9/5 kl. 20:00 20.k. Sun 26/4 kl. 20:00 14.k Mið 29/4 kl. 20:00 15.k Sun 10/5 kl. 20:00 21.k Nýtt verk eftir Birgi Sigurðsson höfund hins vinsæla leikrits Dagur vonar

Kenneth Máni (Litla sviðið)

Lau 18/4 kl. 20:00 Lau 2/5 kl. 20:00 Lau 16/5 kl. 20:00 Lau 25/4 kl. 20:00 Stærsti smáglæpamaður Íslands stelur senunni

Frá tónleikum Hreims og hálfvita í Ýdölum um síðustu helgi.

Hreimur og hálfvitar

Karlakórinn Hreimur úr Þingeyjarsýslu fagnar um þessar mundir 40 ára afmæli og af því tilefni hafa kórfélagar tekið höndum saman með gleðisveitinni Ljótu hálfvitunum, sem ættaðir eru úr sömu sveit, að miklum meirihluta. Um síðustu helgi héldu þeir tónleika í félagsheimilinu Ýdölum í heimabyggðinni og þurftu margir frá að hverfa, slík var aðsóknin. Um helgina ætlar hópurinn að endurtaka leikinn í Reykjavík, í Háskólabíói á laugardaginn. Karlakórinn Hreimur byrjaði sem bændakór en hefur í gegnum árin þróast og er í dag skipaður mönnum á öllum aldri sem koma frá ýmsum starfstéttum og koma menn keyrandi allt að 80 km leið á æfingar. Ljótu hálfvitana þarf vart að kynna en þeir eru þekktastir fyrir líflega og skemmtilega sviðsframkomu og tónleikar þeirra þykja hin besta skemmtun. Á efnis-

skrá tónleikanna verða alkunn karlakórslög í bland við lög þeirra Hálfvita og allir ættu að finna eitthvað við sitt hæfi. Stjórnandi Hreims er Steinþór Þráinsson, undirleikari er Steinunn Halldórsdóttir og einsöngvari Ásgeir Böðvarsson. Hálfvitarnir verða þeir sömu og venjulega. Tónleikarnir á laugardaginn hefjast klukkan 15. Miðasala er á www.midi.is og í afgreiðslu Háskólabíós. -hf

 kórsöngur 140 syngjandi konur á sumardaginn fyrsTa

Fös 29/5 kl. 20:00

Beint í æð (Stóra sviðið) Lau 18/4 kl. 20:00 Lau 25/4 kl. 20:00 Sýningum fer fækkandi

Lau 2/5 kl. 20:00 Lau 16/5 kl. 20:00

Hystory (Litla sviðið)

Fös 17/4 kl. 20:00 aukas. Mið 29/4 kl. 20:00 6.k. Fös 8/5 kl. 20:00 auka. Sun 19/4 kl. 20:00 aukas. Fös 24/4 kl. 20:00 5.k. Fim 14/5 kl. 20:00 Nýtt íslenskt verk eftir Kristínu Eiríksdóttur

Fös 15/5 kl. 20:00 Mið 20/5 kl. 20:00 auka.

Mæðginin Margrét Pálmadóttir og Maríus Hermann Sverrisson munu stjórna 140 syngjandi konum í Hörpu á sumardaginn fyrsta. Þetta er í fyrsta sinn á Íslandi sem kórar syngja undir stjórn mæðgina.

Dagskrá

hannesarholts 20. apríl kl. 20.00

23. apríl kl. 14.00 og 16.00

23. apríl kl. 20.00

Heimspekispjall

Barnamenningarhátið

Vilborg Davíðsdóttir

– Mannréttindi. Aðgangur ókeypis. Súpa í veitingastofum frá kl 18.00, borðapantanir í síma 511 1904

– Tónleikhús Dúó Stemmu Aðgangur ókeypis

– Ástin, drekinn og dauðinn. Aðgangseyrir 1000 kr. Súpa í veitingastofum frá kl 18.00, borðapantanir í síma 511 1904

www.hannesarholt.is Miðasala á midi.is

leikhusid.is

Segulsvið – HHHH „Mikill galdur“ – AV, DV

Fjalla - Eyvindur og Halla (Stóra sviðið)

Fös 17/4 kl. 19:30 8.sýn Fös 24/4 kl. 19:30 10.sýn Lau 2/5 kl. 19:30 12.sýn Lau 18/4 kl. 19:30 9.sýn Lau 25/4 kl. 19:30 11.sýn Sun 3/5 kl. 19:30 13.sýn Eitt magnaðasta verk íslenskra leikbókmennta í uppsetningu Stefan Metz.

Segulsvið (Kassinn)

Fös 17/4 kl. 19:30 9.sýn Lau 25/4 kl. 19:30 11.sýn Lau 18/4 kl. 19:30 10.sýn Sun 26/4 kl. 19:30 12.sýn Nýtt leikverk eftir Sigurð Pálsson

Sjálfstætt fólk - hetjusaga (Stóra sviðið) Sun 19/4 kl. 19:30 Aukas. Allra síðasta aukasýning.

Kuggur og leikhúsvélin (Kúlan)

Sun 19/4 kl. 13:30 Þri 26/5 kl. 13:30 Sun 19/4 kl. 15:00 Þri 26/5 kl. 15:00 Kuggur og félagar geysast nú upp á svið í Þjóðleikhúsinu í fyrsta sinn!

Leitin að Jörundi (Þjóðleikhúskjallarinn) Sun 3/5 kl. 20:00 Sun 10/5 kl. 20:00 Sápuópera um hundadagakonung

Sun 17/5 kl. 20:00

551 1200 HVERFISGATA 19 LEIKHUSID.IS MIDASALA@LEIKHUSID.IS

Kvenorka og hamingjusprengja í Hörpu Af tilefni 100 ára kosningaréttar kvenna munu mæðginin Margrét Pálmadóttir og Maríus Hermann Sverrisson stjórna 140 syngjandi konum í Hörpu á Sumardaginn fyrsta. Á efnisskránni eru klassísk lög sem ömmur okkar allra elskuðu en sem munu fá nýja vídd í flutningi kvennanna. Auk kóranna, sem allir æfa í Sönghúsinu Domus Vox, munu Diddú og Maríus syngja einsöng.

s

ýnilegar konur í listum eru það fallegasta sem ég veit,“ segir Margrét Pálmadóttir, kórstýra með meira, en á sumardaginn fyrsta, næstkomadi fimmtudag, munu 140 konur fagna 100 ára kosningaafmæli kvenna með söng og almennri gleði í Norðurljósasal Hörpu. Það eru kvennakórarnir Aurora, Cantabile, Hrynjandi og Vox feminae sem standa fyrir viðburðinum en kórarnir æfa allir í Sönghúsinu Domus Vox undir stjórn mæðginanna Margrétar Pálmadóttur og Maríusar Sverrissonar, einsöngvara og kórstjóra. „Það eru allskonar konur í þessum kórum, á öllum aldri og af öllum stærðum og gerðum. Allar þessar konur koma á æfingar úr ólíku umhverfi en ná samt að sameinast í söngnum. Hjúkrunarkona mætir á æfingar í heilan vetur og stígur svo á eitt fínasta tónleikasvið Evrópu á sumardaginn fyrsta til að fagna kosningarétti kvenna. Það er bara eitthvað virkilega fallegt við það og það gerir mig ofboðslega stolta,“ segir Margrét.

Hljóðfærið kvennakór

„Þetta verður þreföld hamingja. Í fyrsta lagi erum við að fagna því

hvað konur á Íslandi eru miklir frumkvöðlar og fyrirmyndir, hvort sem það er í listum eða pólitík. Og hundrað ára kosningaafmæli er nú ekkert lítið tilefni. En í öðru lagi erum við að halda upp á söngperlur þjóðarinnar,“ segir Margrét en efnisskráin er vafningur þekktra ljóða og tónverka sem fylgt hafa þjóðinni í áratugi. „Með þessari efnisskrá langar okkur að sýna hljóðfærið kvennakór. Lögin eru ekki endilega um konur eða eftir konur, heldur eru þetta íslenskar söngperlur sem nú hafa verið umritaðar fyrir kvennakóra. Samhljómur kvenradda gefur þessum söngperlum nýjan lit. „Brennið þið vitar“ er lag sem þjóðin elskar í flutningi karla en það er önnur upplifun að hlusta á það í flutningi kvenna. Þetta eru allt lög sem ömmur okkar elskuðu og við ætlum að fagna því með að gefa þeim nýja vídd.“

Kvenorkan mun fylla rýmið

Margrét stofnaði kórskóla kvenna í Kramhúsinu fyrir 25 árum, en þá var engin kvennakór starfandi í Reykjavík, og úr skólanum urðu til fjölmargir kvennakórar. „Á þeim tíma voru ekki til margar útsetn-

ingar íslenskra laga fyrir konur. Við fengum fyrstu útsetningarnar okkar frá Akureyri þar sem var starfandi kvennakór og fljótlega fór ég að leita í útsetningar fyrir stúlknakóra og svo í erlendar útsetningar fyrir konur. En í dag eru kvennakórar út um allt land að láta skrifa fyrir sig og með hverju árinu aukast tónverk fyrir konur, um konur og eftir konur,“ segir Margrét. Í sönghúsinu Domus Vox, þar sem allir kórarnir æfa, hafa yfir 200 konur sungið saman í 15 ár. „Á þessum tónleikum ætlum við líka að fagna því. Það verða allar söngkonur hússins á staðnum og þar að auki ætla Diddú og Maríus að syngja einsöng. Kvenorkan mun fylla rýmið og mynda algjöra hamingjusprengju!“ Með kórunum og stjórnendunum verða einnig listamennirnir Sigrún Hjálmtýsdóttir sópran, Matthías Stefánsson fiðluleikari og Arnhildur Valgarðsdóttir píanóleikari. Gleðin hefst klukkan 17 á sumardaginn fyrsta í Norðurljósasal Hörpu. Hægt er að nálgast miða á miði.is. Halla Harðardóttir halla@frettatiminn.is


DYNA MO REYKJAVÍK

sár og átakanleg Leifur H. Muller þurfti að þola hryllilega fangavist í Sachsenhausen-fangabúðunum þar sem hver dagur var barátta upp á líf og dauða. Bók um einhverja skelfilegustu reynslu sem Íslendingur hefur þurft að þola.


60

menning

Helgin 17.-19. apríl 2015

 TónlisT Heima í Hafnarfirði í annað sinn

Tónlist úr hafnfirskum húsum KLASSÍSKI LISTDANSSKÓLINN Vorhátíð skólans í Borgarleikhúsinu mánudaginn 27. apríl kl. 18:00 Miðasala hefst 20. apríl á www.borgarleikhus.is

Hafnfirðingar kveðja veturinn og bjóða fólki heim til sín í tónleikaveislu síðasta vetrardag, næstkomandi miðvikudag, 22. apríl. Tónlistarhátíðin HEIMA verður haldin í annað sinn, síðasta vetrardag, og markar upphaf Bjartra daga í Hafnarfirði. Markmiðið er að kveðja þennan grimma vetur, fagna komandi sumri, hafa gaman af lífinu, njóta samvista og heimsækja hvert annað. Hugmyndin að tónlistarhátíðinni HEIMA er fengin frá Færeyjum og byggist hún á því að stuttir tónleikar eru haldnir í heimahúsum miðsvæðis í bæ eins og Hafnarfirði. Miðanum, sem fólk kaupir á www.midi.is,

Ragga Gísla kemur fram á Heima 2015. Ljósmynd/Hari

er skipt út fyrir armband á tónleikadag og síðan er rölt af stað. Vel er mögulegt að ná allt að

þrennum til fernum tónleikum yfir kvöldið. Frábær hópur listamanna hefur staðfest komu sína á HEIMA: Eivör Pálsdóttir ásamt hljómsveit, KK, Lúðrasveit Þorlákshafnar ásamt leynigesti, Berndsen, Jóhanna Guðrún og Davíð Sigurgeirsson, Dimma, Herbert Guðmundsson og Hjörtur Howser, Jens Hansson, Janis Carol, Langi Seli og Skuggarnir, Jón Jónsson og Friðrik Dór, Margrét Eir og Thin Jim, Emmsjé Gauti & Agent Fresco, Ragga Gísla & Helgi Svavar og Kiriyama Family. Allar nánari upplýsingar um hátíðina má finna á Facebook síðunni Heima 2015.

 leiklisT leikfélag mH frumsýnir sTofufangelsi

upróf Inntök ríl p 30. a

Inntökupróf fer fram á

Grensásvegi 14 fimmtudag 30. apríl

nemendur 13 ára og eldri mæti kl.18:00

Skráning fyrir nýja nemendur fyrir haustönn 2015 er hafin á

WWW.BALLET.IS

Grensásvegi 14 & Álfabakka 14a s: 534 9030 mail: info@ballet.is

Myndlistarsjóður

Opnað verður fyrir umsóknir í Myndlistarsjóð 18.apríl Veittir verða Undirbúningsstyrkir og styrkir til minni sýningar verkefna allt að 500.000 kr. Styrkir til stærri sýningar­ verkefna, útgáfu/rannsóknar­ styrkir og aðrir styrkir allt að 2.000.000 kr.

Umsóknarfrestur er 1.júní 2015 Upplýsingar um myndlistarsjóð, umsóknareyðublað, úthlutunar­ reglur og leiðbeiningar er að finna á vefsíðu myndlistarráðs www.myndlistarsjodur.is Úthlutað verður í júlí

Jóhanna Rakel Jónasdóttir er oddviti leikfélag MH sem frumsýnd leikritið Stofufangelsi á dögunum. Hún er að útskrifast í haust og segir að eina plan sitt sé að lifa lífinu. Ljósmynd/Hari

Nýtrúlofuð og á leið til Kúbu

Leikfélag Menntaskólans við Hamrahlíð frumsýndi í síðustu viku leikritið Stofufangelsi. Leikritið er samið af aðstandendum sýningarinnar og nutu þau leikstjórnar Dóra DNA við uppfærsluna. Oddviti leikfélagsins, Jóhanna Rakel Jónasdóttir, segir verkið fjalla um líf ungs fólks í dag og í MH. Hún leikur einnig lítið hlutverk í sýningunni en segir ekki tíma fyrir mikið annað en að skipuleggja starfið í kringum sýninguna.

s

Það var mikil virðing fyrir öllum hugmyndunum og allar voru teknar til greina.

tofufangelsi er sýnt í leikrými leikfélags MH, sem er í skólanum sjálfum, og gekk frumsýningin mjög vel. Jóhanna Rakel Jónasdóttir, oddviti leikfélagsins, segir starfið mjög skemmtilegt. „Það er búið að vera margt í gangi og margt sem þarf að hugsa um,“ segir Jóhanna. „Við sömdum þetta í sameiningu og allir leikararnir eru í rauninni höfundar. Við komum öll með tillögur og unnum svo úr þeim,“ segir Jóhanna. „Það var ekki erfitt að bakka með sínar hugmyndir ef aðrar voru betri. Það var mikil virðing fyrir öllum hugmyndunum og allar voru teknar til greina,“ segir Jóhanna. Félagar leikfélagsins sjá um alla vinnu í kringum sýninguna sjálfir svo þetta er mikið samvinnuverkefni. „Verkið er fyndið, erfitt, spennandi og rómantískt,“ segir Jóhanna. „Það fjallar um hvernig það er að vera unglingur í dag og er á einhvern máta sjálfsskoðun. Allir komu með sína reynslu að verkinu og þetta tengist mjög lífinu í Menntaskólanum við Hamrahlíð,“ segir hún. Leikfélagið fékk grínistann

Dóra DNA til þess að vera leikstjóra sýningarinnar. „Hann vann þetta með okkur og lagði ákveðnar línur í ferlinu hjá okkur. Annars er þetta bara okkar verk,“ segir Jóhanna sem er í fyrsta sinn að vinna með leikfélagi skólans, og í það síðasta þar sem hún útskrifast í vor. „Ég hef oft verið með puttana í ýmsu hjá leikfélaginu og fylgst vel með, en þetta er í fyrsta sinn sem ég tek þátt af alvöru,“ segir Jóhanna. „Ég er ekkert búin að ákveða hvað ég geri næsta haust. Ég var að trúlofa mig og ætla til Kúbu í sumar, segir hún. „Kannski verð ég bara áfram þar, hver veit. Ég er ekki með neitt plan, annað en að lifa lífinu.“ Í verkinu Stofufangelsi eru 24 leikarar og er uppselt á allar næstkomandi sýningar. „Við erum að vinna að því að bæta við sýningum og mér sýnist við þurfa þess,“ segir Jóhanna Rakel Jónasdóttir. Allar upplýsingar um Stofufangelsi má finna á Facebooksíðu Leikfélags MH. Hannes Friðbjarnarson hannes@frettatiminn.is


112.900

Frá kr.

ð o b l i Sért &

ð Allt a

kr. 0 0 20.0

n man ur á hótel. t t á l fs lin nara ar, va bóku r dagsetning

Bókaðu sól á

Valda

Bodrum & Marmaris

raM led aniV

í Tyrklandi

Bodrum SÉ RT ILB OÐ

Birt með fyrirvara um prentvillur. Heimsferðir áskilja sér rétt til leiðréttinga á slíku. Ath. að verð getur breyst án fyrirvara.

ENNEMM / SIA • NM62083

m/allt innifalið

m/allt innifalið

m/allt innifalið

m/allt innifalið

Risa Hotel

La Blanche Resort & Spa

Club Shark

Hotel Bitez Garden Life

Frá kr. 119.900

Frá kr. 169.900

Frá kr. 130.900

Frá kr. 144.900

Netverð á mann frá kr. 119.900 m.v. 2 fullorðna og 1 barn í herbergi. Netverð á mann frá kr. 129.900 m.v. 2 fullorðna í herbergi. 28. maí í 11 nætur á sértilboði.

Netverð á mann frá kr. 169.900 m.v. 2 fullorðna og 2 börn í herbergi. Netverð á mann frá kr. 204.900 m.v. 2 fullorðna í herbergi. 18. júní í 11 nætur með bókunarafslætti.

Netverð á mann frá kr. 130.900 m.v. 2 fullorðna og 1 barn í herbergi. Netverð á mann frá kr. 158.900 m.v. 2 fullorðna í herbergi. 20. júlí í 11 nætur á sértilboði.

Netverð á mann frá kr. 144.900 m.v. 2 fullorðna og 2 börn í herbergi. Netverð á mann frá kr. 188.900 m.v. 2 fullorðna í herbergi. 30. júlí í 11 nætur með bókunarafslætti.

Marmaris SÉ RT ILB OÐ

m/hálft fæði innifalið

m/allt innifalið

m/allt innifalið

m/allt innifalið

Hotel Romance

Grand Cettia Hotel

Green Nature Resort

Pasa Beach Hotel

Frá kr. 112.900

Frá kr. 139.900

Frá kr. 171.300

Frá kr. 149.900

Netverð á mann frá kr. 112.900 m.v. 2 fullorðna og 2 börn í herbergi. Netverð á mann frá kr. 127.900 m.v. 2 fullorðna í herbergi. 28. maí í 11 nætur á sértilboði.

Netverð á mann frá kr. 139.900 m.v. 2 fullorðna og 2 börn í fjölskylduherbergi. Netverð á mann frá kr. 165.900 m.v. 2 fullorðna í herbergi. 18. júní í 11 nætur með bókunarafslætti.

Netverð á mann frá kr. 171.300 m.v. 2 fullorðna og 2 börn í fjölskylduherbergi. Netverð á mann frá kr. 183.900 m.v. 2 fullorðna í herbergi. 9. júlí í 11 nætur með bókunarafslætti.

Netverð á mann frá kr. 149.900 m.v. 2 fullorðna og 2 börn í herbergi. Netverð á mann frá kr. 183.900 m.v. 2 fullorðna í herbergi. 20. júlí í 11 nætur með bókunarafslætti.

Skógarhlíð 18 • 105 Reykjavík • Sími 595 1000 • Akureyri • Sími 461 1099 • heimsferdir.is


62

menning

Helgin 17.-19. apríl 2015

 Sagnfr æði r áðStefna BaSk avinafélagSinS

400 ár liðin frá Spánverjavígunum Í sumar verða liðin 400 ár frá því að einhver mestu voðaverk Íslandssögunnar, hin svokölluðu Spánverjavíg, áttu sér stað á Vestfjörðum. Þá voru baskneskir hvalveiðimenn, 31 að tölu, drepnir eftir að hafa verið dæmdir réttdræpir af sýslumanninum á Vestfjörðum, Ara í Ögri. Skáldsagan „Ariasman“ eftir Finnann Tapio Koivukari er byggð á þessum atburðum en Tapio verður einn frummælenda á alþjóðlegri ráðstefnu Baskavinafélagsins í Þjóðarbókhlöðunni næstkomandi þriðjudag, 21. apríl.

S

F M

TAX FREE

20%

AFSLÁTTUR AF ÖLLUM VÖRUM SKOÐAÐU VÖRUÚRVALIÐ Á

TEKK.IS TEKK COMPANY OG HABITAT | Kauptúni | Sími 564 4400 OPIð MÁNUDAGA TIL LAUGARDAGA KL. 11-18 / SUNNUDAGA KL. 13-18 Vefverslun á www.tekk.is

amk væmt Jóni lærða var En við Ísafjarðardjúp var ekki tekið þetta þriðja sumar Baskanna blíðlega á móti skipbrotsmönnunum. á Ströndum, en sumarið 1615 „Ari í Ögri, sýslumaðurinn á Vestfjörðvoru þar þrjú skip. Það höfðu komið um, hafði áður selt Böskunum leyfi til upp einhverjar deilur á milli manna að veiða hval og tekið 600 silfurpenvegna kindar sem hvarf en annars inga fyrir það, án þess að hafa heimild hafði alltaf verið gott samtil þess. Nú kallar hann til band milli aðkomumanna þings á Súðavík, þar sem og heimamanna,“ segir Baskarnir eru lýstir útlægfinnski sagnfræðingurir og réttdræpir. Rökin eru inn Tapio Koivukari sem þau að baskneskur skipheldur erindi um Spánstjóri hafi hótað prestinum verjavígin, þennan smání Árnesi,“ segir Tapio. „En arblett Íslandssögunnar, í aðalrökin tengdust því hvað þeir gætu mögulega gert af Þjóðarbókhlöðunni næstsér ef þeir yrðu ekki drepnkomandi þriðjudag. Tapio segist lengi hafa haft ir. Að þeir myndu líklegast áhuga á Spánarvígunum, fara um rænandi og ruplallt frá því hann heyrði andi. Eftir þingið kallar Ari fyrst af þeim þegar hann Sagnfræðingurinn Tapio bændur við Djúpið til vopna bjó sjálfur á Vestfjörðum Koivukari gaf út skáld- og náði á stuttum tíma að fyrir mörgum árum. Fyrir söguna „Ariasman“ sem smala saman 50 manns og á tveimur árum gaf hann svo er byggir á Spánarvíg- næstu dögum var 31 Baski út skáldsögu sem segir frá unum. Hún hefur verið drepinn í tveimur lotum, atburðunum og byggir á við Dýrafjörð, í Æðey og á þýdd á íslensku. frásögn Jóns lærða. Sandeyri.“

50 manna her ræðst gegn skipbrotsmönnunum

„Daginn áður en vígin áttu sér stað höfðu Baskarnir ætlað sér að fara heim. En þá skall á svakalegt óveður með hafís og skipin rákust á kletta og brotnuðu í stórsjónum. Um 80 manns voru um borð í skipunum þremur og allir nema 3 komust í land á stórum árabátum. Presturinn í Árnesi hafði áður átt í deilum við skipstjórann og þegar Baskarnir komu aftur í land laug hann að þeim að á Jökulfjörðum væri stórt skip á leið til Evrópu sem þeir gætu fengið far með. Baskarnir sigla þá á litlu árabátunum sínum fyrir Hornið og komust þannig á Jökulfirði, sem sýnir hversu miklir sjómenn þetta voru,“ segir Tapio.

Ekkert vitað um afdrif eftirlifenda

Restin af Böskunum fór á einni lítilli skútu til Patreksfjarðar og lifði veturinn af þar. Um vorið rændu þeir svo ensku fiskiskipi og komust frá Íslandi. En þrátt fyrir að hafa sloppið úr klóm Vestfirðinganna vitum við ekki hvort Baskarnir hafi komist heim til San Sebastian þar sem engar heimildir eru til um það. Þeir sem vilja vita meira um samskipti Íslendinga og Baska geta sótt í brunn fjölda íslenskra og erlendra fræðimanna um efnið á ráðstefnu í Þjóðarbókhlöðunni mánudaginn 20. apríl og þriðjudaginn 21. apríl. Halla Harðardóttir halla@frettatiminn.is

Baskneski listamaðurinn Guillermo Zubiaga gerði teikninguna sem er hluti af farandsýningu um Spánverjavígin sem fer um Vestfirði í sumar. Miðvikudaginn 22. apríl verður minningarskjöldur afhjúpaður við Galdrasafnið á Hólmavík að viðstöddum Martin Garitano, héraðsstjóra Gipuzkoa, Illuga Gunnarssyni mennta- og menningarmálaráðherra og Jónasi Guðmundssyni, sýslumanni Vestfjarða. Tapio Koivukari mun flytja sjóferðabæn, Xabier Irujo og Magnús Rafnsson sáttargjörð og Steindór Andersen mun kveða úr Fjölmóði eftir Jón lærða.

„Baskar voru fyrstir Evrópumanna til að veiða hvali. Þeir seldu Íslendingum hvalkjöt enda höfðu þeir bara áhuga á spikinu, sem var brætt í lýsi og flutt heim í tunnum. Lýsið var mjög verðmætt í Evrópu þar sem það var aðallega notað til að búa til kerti, en líka til að verka skinn og búa til sápur. Þetta var áður en farið var að vinna olíu úr jörðu og var því mjög mikilvægur iðnaður á þessum tíma. Svo gerði tískan það að verkum að skíðin voru líka mjög vinsæl og verðmæt vara meðal hirðanna í Evrópu. Úr skíðunum voru búin til grindverk sem voru svo sett undir pils og kjóla til að halda þeim uppi,“ segir Tapio. „Um miðja 17. öld fækkaði hvölum við Ísland og hvalveiðistöðvarnar færðust norðar, til Svalbarða. Stuttu síðar misstu Baskar svo forystuna til Hollendinga og Englendinga.“

HAVARTÍ FJÖLHÆFUR Havartí er einn þekktasti ostur Dana en hér á landi hófst framleiðsla á honum á Höfn í Hornarfirði árið 1987. Ostinum var upphaflega gefið nafnið Jöklaostur en því var breytt. Havartí varð til um miðja 19. öld hjá hinni frægu dönsku ostagerðarkonu, Hanne Nielsen. Havartí er mildur, ljúfur og eilítið smjörkenndur ostur sem verður skarpari með aldrinum og er með vott af heslihnetubragði. Frábær ostur með fordrykknum eða á desertbakka með mjúkum döðlum og eplum.

www.odalsostar.is


Full búð af flottum flísum

Hjá Parka færðu flottar flísar í hæsta gæðaflokki frá þekktum ítölskum framleiðendum. Komdu og skoðaðu allt það nýjasta í flísum í dag. Bjóðum aðeins það besta fyrir þig! Parki ehf. • Dalvegi 10-14 • 201 Kópavogi • www.parki.is • parki@parki.is • sími: 595 0570


64

dægurmál

Helgin 17.-19. apríl 2015

 Í takt við tÍmann inga R án ReynisdóttiR

Finnst ég vera nakin án naglalakks Inga Rán Reynisdóttir er 22 ára nemi á öðru ári í arkitektúr við Listaháskóla Íslands. Inga Rán er úr miðbænum og er á leiðinni í mánaðarferðalag um Asíu. Hún dýrkar kisur og The O.C. en getur ekki borðað soðna ýsu. Staðalbúnaður

Dags daglega er fatasmekkur minn frekar „plain“ og klassískur. Ég er nýbúin að fatta að einn fjórði af fötum í fataskápnum mínum er dökkblár og hvítur þannig að það eru greinilega uppáhalds litirnir mínir. Svo finnst mér mjög gaman að blanda einum „spes“ lit við þá. Þegar ég fer út að djamma finnst mér gaman að klæða mig upp og þá er enginn sérstakur stíll sem ræður. Ég kaupi annars ógeðslega mikið af peysum. Það er alveg óvart en ég er mikil kuldaskræfa. Ég versla frekar mikið í Zöru og svo finnst mér mikið af fallegum fötum í GK, flott skandinavísk merki. Það getur verið skemmtilegra að kaupa eina flík þar frekar en helling í H&M, hún endist oftast miklu lengur. Ég er eiginlega alltaf með naglalakk, það gerist mjög sjaldan að ég fari út án þess. Þá finnst mér ég eiginlega vera nakin.

Hugbúnaður

Ljósmynd/Hari

Ég eyði mjög miklum tíma í skólanum, þetta er þannig nám. Þar fyrir utan reyni ég að mæta reglulega í World Class, bæði til að æfa sjálf og fara í Hot Yoga. Ég elska líka að fara í sund, það er frábært að slaka á í pottinum og hugsa. Mér finnst gaman að fara niður í bæ á tónleika, sýningar og ýmsa viðburði en líka að fá mér bjór með vinkonunum. Þegar ég fer út um helgar vil ég bara dansa fram á nótt og fá smá útrás. Þá fer ég til dæmis á b5, ég er örugglega ein af fáum í Listaháskólanum sem læt sjá mig þar um helgar. Ég er mjög hamingjusöm með að uppáhalds þættirnir mínir, Game of Thrones og Mad Men, voru báðir að byrja aftur. Ég hef líka gaman af skandinavískum sakamálaseríum og svo er ég O.C.-aðdáandi. Ég fæ ekki leið á þeim þáttum og tek maraþon á hverju ári.

Vélbúnaður

Ég er með Macbook Pro sem ég nota í skólanum en ég er smá að svíkja lit því það er líka PC-stýrikerfi í henni. Sum forrit sem ég nota eru nefnilega bara til fyrir PC. Ég hef alltaf verið með iPhone en fékk mér síðast Samsung S5 sem er með mjög góðri myndavél. Ég nota mest Instagram, Facebook og Snapchat og svo fylgist ég smá með á Twitter í laumi. Ég nota líka Pinterest mikið til að sækja mér innblástur. Eru ekki allir dálítið háðir þessum samfélagsmiðlum? Maður er alltaf eitthvað að kíkja á símann.

Aukabúnaður

Ég og kærastinn minn erum dugleg að prófa okkur áfram við að elda. Ég elska þá tilfinningu þegar eitthvað heppnast sjúklega vel. Síðasta sem ég prófaði mig áfram með var risotto. Annars hef ég alltaf þótt vera með sérstakan smekk á mat, ég elska bragðsterkan mat og get borðað sterka osta og hákarl en þoli ekki mat sem allir borða. Soðin ýsa er til dæmis eitt það hrikalegasta sem ég veit. Ég þurfti því alltaf að svelta í skólaferðalögum. Áhugamál mín snúa flest að hönnun, rýmisupplifun og arkitektúr. Ég er dýrka kisur næstum því meira en fólk og á tvær kisur sjálf. Þegar ég fer út að skemmta mér fæ ég mér oftast bjór en ég komst að því í skólaferðalagi til Sviss í haust að mér finnst Dry Martini snilldar drykkur. Ég er á leið til Asíu í lok maí í mánaðarferð. Ég fer með kærastanum mínum, sem er í læknisfræði, í útskriftarferð og svo ætlum við að ferðast saman eftir það. Kvöldið sem ég lendi hér heima ætla ég svo að skella mér beint á Secret Solstice.

Láttu gæðin koma þér þægilega á óvart

Rúm á mynd Höie rafmagnsrúm verð pr. stk. 299.950

Prófaðu heilsurúmin í Rúmfatalagernum Þú sefur betur á Gold heilsurúmi frá okkur, bæði vegna þægindanna og verðsins. Þú átt það skilið! Komdu og prófaðu úrvalið hjá okkur og láttu gæðin koma þér þægilega á óvart!

Rafmagsnrúm – verð frá 99.950 kr.

Gerið gæðaog verðsamanburð! www.rumfatalagerinn.is


TAX FREE

20% AFSLÁTTUR AF ÖLLUM VÖRUM SKOÐAÐU VÖRUÚRVALIÐ Á

TEKK.IS

SÍÐAN 1964

TEKK COMPANY OG HABITAT | Kauptúni | Sími 564 4400 | Opið MÁNUDAGA TIL LAUGARDAGA KL. 11-18 / SUNNUDAGA KL. 13-18 | Vefverslun á www.tekk.is


66

dægurmál

Helgin 17.-19. apríl 2015

 TónlisT Mikil efTirvænTing vegna úTgáfu fyrsTu plöTu gísla pálMa

Biðröð eftir fyrstu eintökunum Fyrsta plata rapparans Gísla Pálma kom út í gær, fimmtudag, og er greinilegt að hennar hefur verið beðið með mikilli eftirvæntingu. Þegar Smekkleysa plötubúð opnaði þá um morguninn biðu yfir tíu manns eftir því að geta fengið eintak. Platan, sem heitir einfaldlega Gísli Pálmi, verður því ein af plötum ársins ef marka má vinsældir rapparans. Kristján Kristjánsson, verslunarmaður í Smekk-

leysu, sagðist hafa selt yfir fimmtíu eintök fyrir hádegi á fimmtudeginum, sem verður að teljast afar gott ef litið er til minnkandi plötusölu undanfarin misseri. Gísli Pálmi er þekktur fyrir glæfralegt rapp í lögum eins og Skynja mig, Hvítagull, Ískaldur og Set mig í gang, sem hafa öll fallið vel í kramið hjá ungu fólki í dag. Platan er komin í allar helstu hljómplötuverslanir. -hf

Rapparinn Gísli Pálmi á traustan aðdáendahóp. Fimmtíu eintök af plötu hans seldust fyrir hádegi á útgáfudaginn í einni plötubúð.

 kvikMyndir Berskjaldaður á hvíTa Tjaldinu

María gengin út

Heldur áfram að hneyksla

Söngkonan og Eurovisionfarinn María Ólafsdóttir hefur sést spóka sig að undanförnu með trymblinum Gunnari Leó Pálssyni. Hún birti svo í vikunni mynd af þeim saman og segja kunnugir það staðfesta sambandið. Gunnar er einnig blaðamaður á Fréttablaðinu og hefur spilað á trommur með Atómskáldum Eyþórs Inga.

Kvikmyndin Austur var frumsýnd í vikunni og voru viðtökur á þá leið að einhverjir gestir gengu úr salnum, sökum þess að þeim fannst óþægilegt að horfa á sum atriðin. Myndin, sem er í leikstjórn Jón Atla Jónassonar, segir frá ungum manni sem á einnar nætur gaman með fyrrverandi unnustu og barnsmóður ofbeldisfulls glæpamanns sem er í mikilli neyslu. Hann er tekinn í gíslingu af gengi glæpamannsins með það fyrir augum að kúga út úr honum fé. Þegar þau áform verða að engu þá skapast atburðarás þar sem líf unga mannsins er í stórhættu. Með aðalhlutverkið í myndinni fer leikarinn og trymbillinn Björn Stefánsson.

B

Fyrrum fréttamaður RÚV plokkar bassann

Sara Marti nýr formaður

Tónlistarmaðurinn Haraldur Sveinbjörnsson gefur út sína fyrstu sólóplötu, Shine, undir listamannsnafninu Red Barnett. Af þessu tilefni heldur hann útgáfutónleika í Fríkirkjunni í kvöld, föstudagskvöld, ásamt 12 manna hljómsveit. Bassaleikari á þessum tónleikum er lögfræðingurinn og fyrrum fréttamaðurinn Finnur Beck, sem las fréttir á RÚV í yfir áratug og er enn kallaður fréttamaður þrátt fyrir 7 ára fjarveru frá skjánum.

Leikkonan og leikstjórinn Sara Marti Guðmundsdóttir var í vikunni kjörin nýr formaður Leikstjórafélags Íslands. Í félaginu eru rúmlega 100 meðlimir og hefur farið fjölgandi undanfarin ár, sérstaklega með tilkomu sviðshöfundabrautar Listaháskólans. Sara Marti hefur að undanförnu leikstýrt á ýmsum sviðum. Nú síðast sjónrænu tónverki á Listahátíð. Næsta vetur leikstýrir Sara meðal annars í Borgarleikhúsinu.

Gleymdi að deyða Jesú Á gríðarlega vel heppnaðri tónleikauppfærslu af Jesus Christ Superstar, sem flutt var um páskana, átti sér stað skondið atvik í Hofi, Akureyri. Björn Jörundur, sem söng hlutverk Pontíusar Pílatusar, gleymdi í öllum hamaganginum að setja þyrnikórónuna á Jesú sjálfan, og gekk rakleiðis út af sviðinu eftir magnaðan flutning sinn. Það var Kaífas sjálfur, Jóhann Sigurðarson, sem kallaði á Pontíus og lét hann klára verkið. Ekki kom þetta að sök því fólk norðan heiða, sem og í Reykjavík, heldur ekki vatni yfir sýningunni og fyrirhuguð er aukasýning í Eldborg í maí.

Ein ákvörðun getur öllu

breytt

www.allraheill.is

jörn Stefánsson, aðalleikari kvikmyndarinnar Austur sem frumsýnd var í vikunni, var í hljómsveitinni Mínus sem oft á tíðum hneykslaði fólk með framkomu sinni svo þetta er ekki nýtt fyrir honum. „Ég held því víst eitthvað áfram,“ segir Björn. „Sumir gengu út, enda er þetta klárlega ekki mynd fyrir alla. Ég hef ekki mikla reynslu af því að sitja í bíósal og horfa á sjálfan mig, hvað þá að upplifa einhver svona viðbrögð,“ segir Björn. „Ég var samt ekkert að spá í því. Ef ég væri að velta því fyrir mér þá yrði ég geðveikur. Ég skilaði minni vinnu og var mjög sáttur,“ segir Björn. „Mér finnst þessi mynd mjög merkileg. Það er skrýtið að sjá sig og heyra í sér í þessum aðstæðum sem eru í myndinni, vitandi af því að það eru menn þarna úti í þessum sporum,“ segir Björn. „Þetta er mögnuð mynd sem ég stend með.“ Kvikmyndin var innblásin af nokkrum frelsissviptingarmálum sem hafa átt sér stað á Íslandi undanfarin ár. „Við fórum óvenjulega leið í þessu og það er óhugnanlegt að kafa ofan í það hvernig það er að vera sviptur frelsinu,“ segir Björn. „Það er ekki hægt að undirbúa sig undir svona hlutverk á nægilegan hátt. Ég las mikið um sambærileg mál og svo ákvað ég að ég yrði bara að mæta á staðinn og láta þetta gerast,“ segir Björn. „Þetta er karakter sem maður getur ekki ímyndað sér hvernig hugsar.

Ég var með fiðrildi í maganum á frumsýningunni, segir Björn Stefánsson, aðalleikari í kvikmyndinni Austur. Ljósmynd/Hari

Þetta er mögnuð mynd sem ég stend með.

Myndin var skotin fyrir ári og síðan hefur maður bara verið að vinna og sjá um börnin, svo ég var ekki búinn að sjá neitt þegar ég fór í bíó,“ segir Björn. „Ég var búinn að gleyma þessu mikið til og var því með fiðrildi í maganum, en það var stórkostleg tilfinning,“ segir Björn sem útskrifaðist sem leikari fyrir tveimur árum í Danmörku. „Ég bjó úti í fimm ár og flutti svo heim þegar

ég fékk hlutverk í Jeppa á fjalli, segir hann. „Þar sá Jón Atli mig leika fórnarlamb og ætli ég sé ekki bara nokkuð góður í því, fyrst hann vildi fá mig í myndina,“ segir Björn Stefánsson. Í vetur hefur Björn leikið í Billy Elliott og Línu langsokki og fer með tvö stór hlutverk í sýningum Borgarleikhússins á næsta leikári. Hannes Friðbjarnarson hannes@frettatiminn.is


www.netto.is

grænn apríl

Veldu það besta fyrir börnin þín Blautklútar 72 stk 298 kr,-

Änglamark barnahreinlætisvörur

Änglamark barnavörur eru án ofnæmisvaldandi efna og efna sem hafa áhrif á hormónastarfsemina. Með því að nota Änglamark barnahreinlætisvörur sýnum við umhyggju fyrir börnunum okkar og stuðlum um leið að aukinni umhverfisvernd.

Ofnæmisprófaðar Bleyjur Bleyjurnar eru umhverfisvænar og innihalda engin ónauðsynleg aukaefni svo sem ilm- og mýkingarefni.

Newborn 2-4 kg 889 kr,Mini 3-6 kg 1.189 kr,Midi 5-8 kg 1.798 kr,Maxi 7-16 kg 1.798 kr,Junior 12-22 kg 1.689 kr,-

Grænn apríl 2015 www.netto.is Tilboðin gilda meðan birgðir endast. | Birt með fyrirvara um prentvillur og myndavíxl. | Vöruúrval getur verið breytilegt milli verslana.


HE LG A RB L A Ð

Hrósið...

Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300 ritstjorn@frettatiminn.is www.frettatiminn.is  Bakhliðin Eva Bjarnadóttir

Ógift en trúlofuð Nafn: Eva Bjarnadóttir Aldur: 32 ára. Maki: Styrmir Goðason. Börn: Bragi og Indra. Menntun: MSc í stjórnmálakenningum. Starf: Aðstoðarkona Árna Páls Árnasonar, formanns Samfylkingarinnar. Fyrri störf: Blaðakona á Fréttablaðinu, framkvæmdastjóri Geðhjálpar og ýmis störf sem tengjast jafnréttis- og mannréttindamálum. Áhugamál: Skíðamennska er það skemmtilegasta sem ég geri en þar á eftir koma víkingaþreksæfingar í Mjölni og svo auðvitað lestur góðra bóka, ferðalög og baráttan fyrir betri heimi. Stjörnumerki: Sporðdreki. Stjörnuspá: Nú er ekki tími til þess að hafa uppi kröfugerð á hendur öðrum. Skrifaðu hugmyndir þínar hjá þér. Þó þú framkvæmir ekki nema helming þeirra, nærðu miklu betra jafnvægi, líkamlegu og andlegu.

E

va er ráðagóð, skemmtileg og hlý og mjög góður vinur,“ segir Hildur Steinþórsdóttir, vinkona Evu. „Hún er með skemmtilega áráttu sem lýsir sér þannig að hún er alltaf að raða hlutum upp á nýtt, og mjög pent. Eina sem ég er ósátt við hennar persónu er að hún er ekki enn búin að bjóða mér í brúðkaupið sitt. Þrátt fyrir að hafa trúlofað sig fyrir einhverjum árum síðan,“ segir Hildur Steinþórsdóttir.

Eva Bjarnadóttir var í vikunni ráðin aðstoðarkona Árna Páls Árnasonar, formanns Samfylkingarinnar. Eva hefur áður starfað fyrir Samfylkinguna, þá sem framkvæmdastjóri Ungra jafnaðarmanna árið 2008.

Flott fermingargjöf

Verð 39.900,-

Laugavegur 45 Sími: 519 66 99 Vefverslun: www.myconceptstore.is

... fær golfarinn Guðmundur Ágúst Kristjánsson sem farið hefur á kostum á háskólamótum í Bandaríkjunum að undanförnu. Guðmundur fagnaði sínum öðrum sigri í röð á móti í vikunni en hann leikur fyrir ETSU háskólaliðið.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.