17. maí 2013

jci á Íslandi vill auka skilning á samfélagsábyrgð fyrirtækja og verðlauna þau sem skara fram úr. elínrós Líndal, stofnandi tískuhússins eLLa, hefur samfélagsábyrgð að leiðarljósi.

SamfélagSábyrgð 34

Kann illa við mig á flatbotna skóm skagastelpan eva Laufey kjaran hermannsdóttir bloggar um mat og matargerð en hikar ekki við að skvísa sig upp.

Dægurmál 68

Með öllum seldum gleraugum fylgja sólgler með þínum styrkleika

MJÓDD Álfabakka 14a · s. 527 1515 · Ný verslun í göngugötu

helgarBlað

17.–19. maí 2013 20. tölublað 4. árgangur

ókeypiS  viðtal Svanhvít ada BjörnSdóttir gengSt undir kynleiðréttingar aðgerð

Í dag verð ég kona

Með fimmtíu manns í vinnu Stórútgerð Sigur Rósar.

Hljómsveitin verður í Simpson-þætti á sunnudaginn.

Svanhvít Ada Björnsdóttir var lítil stúlka, föst í líkama drengs, þegar hún stalst til að máta silkikjóla móður sinar. Hún vissi alltaf að hún var öðruvísi og það vissu líka krakkarnir sem lögðu hana áralangt í einelti.

Svanhvít flúði inn í heim tölvuleikja þar sem hún gat skapað sér annað líf.

Rétt fyrir þrítugt kom hún út úr skápnum sem transkona, hefur aldrei verið ánægðari með lífið og í dag gengst hún undir hina eiginlegu kynleiðréttingaraðgerð.

úttekt 30

Fyrstu mál nýrrar ríkisstjórnar Málefna- og ráðherrakapall Sigmundar Davíðs og Bjarna að ganga upp.

8 fréttaSkýring

Bráðholl blaðgræna

Hvers vegna eigum við að drekka grænmeti?

Grill

Jarðarber

Grænt og gott

Þeytingar

Sæt og safarík

Grænmeti á grillið

RÆNMETI ÍSLENSKT G

VOR 2013

SÖLUFÉLAG

GEYM IÐ

NA

BLAÐ IÐ

GARÐYRKJUMAN

Fylgir blaðinu í dag! litadýrð í Tölvustýrð Laugarási í ni tú ra Hve

Magnús Skúlason

og Sigurlaug

dóttir.

Sigurmunds

frá Hveratúni

salatblöndunum í pokann, þar raða þessu saman t eru nöfnin á vandalaust að bæði að bragði og lit á salatinu“, Þingvellir og Skálhol Klettasalat að huga in hituð upp og eru gróðurhúslífrænar varnir . Þá verðurMagnús. Hann ræktar einnig er á svæðinu segir Notaðar eru geta . annan heim með hveravatni. óvinir þeirra óværa, sem og Grandsalat að stíga inn í hafa tekið tæknina ir að er eins og í Laugarási. Þar eru náttúruleg notaðir til að útrýma þeim.

Garðyrkjubændur Nú eru og undanfarin ár. að koma í Hveratún látið á sér kræla, við um tíu tegundir af salati. er að stýra hita, og vítt til veggja vel er í þjónustu sína að er hátt til lofts tölvustýrð. Hægtog áburðargjöf „Hér ræktum síðan við fórum að einbeita gróðurhúsin Það er greinilegtsem þar eru ár að loftun, vökvun . litadýrðin mikil. plantna Það eru nokkur ræktun. Það er ekki hægt raka, lýsingu, þúsundum þeim eða með farsímanumnákvæmni Skúlason. hlúð að okkur að þeirri með tölvunni í krefst mikillar öllu“, segir Magnús kemur ræktaðar. hafi verið ræktaðir vera góður í af salati eru ræktaðar Grænmetisræktunin verði sem best. Nú hafa hér áður fyrr ni hjónin Magnús Fjölmargar tegundir Hann segir að paprikur og fleira, jafnvel til þess að grænmetiðvið sögu þegar uppskeruná þar ráða ríkjum en varla sdóttir.

Hveratúni, tómatar, gúrkur, mannshöndin viktuð og gengið frá henni hans, Sigurlaug Sigurmund ræktuð í Hveratúni. senda á þar en foreldrar Skúlason og vínber verið nýtt og ferskt, er pakkað, hún í Hveratúni upp í Hveratúni Pálsdóttir, hófu Salatið er alltaf klukkustundir frá Magnús ólst Garðyrkjubændurnir af pokasalati, sem í markaðinn. og Guðný gerðir nokkrar fengið Skúli Magnússon1945. Hann segir það hafi það líða aðeins komið til neytenda. markaðinn fjórar salatblöndur. Þær hafa di Gullfoss, sem til það er ræktun þar árið að hann tæki við af foreldrum eru mismunan sveitarfélaginu eins og pökkun þar við úr legið beinast „Það er ekki pnum. Þau Sigurlaug þjóðleg nöfn Skálholt. systkinahó í og árið sínum, yngstur ur í garðyrkjustöðinni Geysir, Þingvellir urðu meðeigend alveg við árið 2004. Jarðhiti svo 1983 og tóku

-Gullfoss, Geysir,

Ljósmynd/Hari

menning Í FréttatÍmanum Í dag: ListahátÍð Í reykjavÍk haFin - Bang on a can Í hörpu - the great gatsBy Frumsýnd Í kvikmyndahúsum

Ábyrgð fyrirtækja

síða 26

JL-húsinu Hringbraut 121 Við opnum kl:

Og lokum kl:

Þ

Listakokkar og Matgæðingarnir Nanna listakokkar nir og Rögnvaldsdóttir eru Helga Mogensen í höfundar uppskriftavið henta blaðinu, sem flest tækifæri.

www.lyfogheilsa.is Opnunartímar 08:00-22:00 virka daga 10:00-22:00 helgar

JL-húsinu

www.samskip.com

ENNEMM / SÍA / NM57687

Ísland

Færeyjar

1600 km Orkneyjar

Noregur

> Saman förum við alla leið

Í dag leggja fjórir þrautreyndir ræðarar upp frá Noregsströnd, þaðan sem þeir munu freista þess að verða þeir fyrstu til að ferðast yfir hafið til Íslands með eigin handafli einu saman.

Samskip eru stoltur styrktaraðili North Atlantic Row leiðangursins. Við óskum Kjartani, Einari, Svani og Eyþóri góðrar ferðar og stöndum við bakið á þeim í glímunni við opið Norður-Atlantshafið.

Saman náum við árangri

4

fréttir

Helgin 17.-19. maí 2013

 Viðskipti Áhrifafólk hittist að fríkirkjuVegi 11 og horfir til fr amtíðar

Efnahagsráðgjafi Obama í einkasamkvæmi Björgólfs Thors „Samkvæmið er vettvangur til að hittast augliti til auglitis og ræða saman um það sem vel er gert og það sem betur má fara. Horfum til framtíðar og veltum fyrir okkur möguleikum til nýsköpunar og uppbyggingar,“ segir Björgólfur Thor Björgólfsson fjárfestir í boðskorti fyrir einkasamkvæmi sem hann heldur í dag.

Samkvæmið fer fram í Thors Jensen húsi að Fríkirkjuvegi 11 í dag milli klukkan 17-19. Sérstakir heiðursgestir

eru Reynir Harðarson, stofnandi CCP, og Peter Blair Henry, rektor NYU Stern viðskiptaháskólans, og flytja þeir ávörp.

Að sögn Ragnhildar Sverrisdóttur, fjölmiðlafulltrúa Björgólfs Thors, hleypur fjöldi gesta á tugum en hún vill ekki gefa upp nákvæman fjölda. „Þetta er þokkalegur hópur fólks. Það kemur héðan og þaðan úr viðskiptalífinu og alls staðar að,“ segir hún.

Peter Henry er þekkt nafn vestan-

hafs enda hefur hann verið ráðgjafi Baracks Obama Bandaríkjaforseta í efnahagsmálum. „Þetta er hrikalega flottur náungi. Björgólfur Thor situr í Dean’s Executive Board hjá þessum viðskiptaháskóla sem hann útskrifaðist frá og Henry stýrir. Þess vegna er hann hingað kominn,“ segir Ragnhildur.

Höskuldur Daði Magnússon hdm@frettatiminn.is

Björgólfur Thor Björgólfsson fjárfestir býður fjölda áhrifafólks í einkasamkvæmi að Fríkirkjuvegi 11 í dag, föstudag. Hér má sjá boðskortið í samkvæmið.

 heilsa íslensk börn nÁ almennt ekki hreyfimarkmiðum landlæknis

Sprenging í fjölda útigangsmanna „Staðan í fyrra var hneyksli. Hún er enn verri núna. Þetta er algjör sprenging,“ segir Þorleifur Gunnlaugsson, varaborgarfulltrúi Vinstri grænna í Reykjavík, um aukinn fjölda útigangsmanna á götum borgarinnar. Á síðasta ári var 24 körlum vísað frá Gistiheimilinu við Þingholtsstræti sem er neyðarskýli fyrir þá sem eiga hvergi höfði sínu að halla. Í svari velferðarráðs borgarinnar við fyrirspurn Þorleifs í vikunni kom fram að á fyrstu 120 dögum þess árs var körlum vísað 137 sinnum vísað frá skýlinu, að jafnaði meira en einum á dag.

Samkvæmt áætlun velferðarsviðs er ekki reiknað með nýju gistiskýli fyrr en eftir 6-9 mánuði. Þorleifur lagði því fram á fundinum í vikunni „að þegar í stað verði fundið bráðabirgðahúsnæði til að leysa vandann. Ef annað kemur ekki í leitirnar er bent á Tjarnarsal Ráðhússins eða þann hluta Hörpunnar sem ekki er í notkun.“ Tillagan er í frestun. -eh

Grænir fingur borgarbúa fá að njóta sín í matjurtagörðum Reykjavíkur í sumar. Ljós-

Sjö ára börn í meðferð vegna offitu Um 200 börn hafa leitað til Heilsuskóla Barnaspítala Hringsins vegna offitu á síðustu ár. Yngstu börnin í Heilsuskólanum eru um sjö ára gömul en vonir standa til að hægt verði að bjóða enn yngri börnum upp á fyrirbyggjandi úrræði gegn offitu.

Kirsuberjatrén í Hljómskálagarðinum tákna vináttu Íslands og Japans og standa nú í miklum blóma. Ljósmynd/ Hari

mynd/Hari

Kirsuberjatré í blóma Mikil ásókn í í Hljómskálagarðinum matjurtagarða í Reykjavík Kirsuberjatrén í Hljómskálagarðinum „Þetta hefur verið mjög vinsælt og ég held að það verði bara vinsælla með árunum enda er fólk alltaf að verða grænna,“ segir Ann Andreasen, deildarfulltrúi hjá Skipulags- og byggingarsviði Reykjavíkurborgar.

Um 400 manns hafa leigt sér matjurtagarð hjá borginni fyrir sumarið. Uppbókað er við Þorragötu í Vesturbænum og í Laugardal og þar er fólk á biðlista eftir görðum. Aðeins tveir garðar voru eftir í Fossvogi í vikunni en enn eru lausir garðar í Árbæ, Grafarvogi og í Breiðholti.

Garðarnir eru um 20 fermetrar og verða plægðir nú um miðjan maí. Leiga fyrir sumarið er 4.200 krónur. Þá einnig hægt að leigja 100 fermetra garð í Skammadal í Mosfellsdal. -hdm

eru nú í miklum blóma og skarta fagurbleikum blómum. Trén eru í vesturhluta Hljómskálagarðsins á horni Hringbrautar og Bjarkargötu. Japanskíslenska félagið færði Reykjavíkurborg kirsuberjatrén að gjöf árið 2011 í tilefni af tuttugu ára afmæli sínu og þrjátíu ára afmælis systurfélagins, Íslenskjapanska félagsins. Krisuberjatrén í Hljómskálagarðinum eru fimmtíu talsins og tákna samanlagðan aldur félaganna tveggja og vináttu og frið á milli Íslands og Japan. Blóm kirsuberjatrjánna eru nokkurs konar tákn Japans og í hávegum höfð þar. dhe

Er ofnæmið að trufla?

Nú

100 tö flur án lyf seðils !

Cetirizinratiopharm Fljótt að virka Við einkennum frá augum og nefi Við einkennum langvarandi ofsakláða Notkunarsvið: Cetirizin-ratiopharm inniheldur cetirizin tvíhýdróklóríð, ofnæmislyf fyrir fullorðna og börn frá 6 ára aldri; til að draga úr einkennum frá nefi og augum vegna árstíðabundins eða stöðugs ofnæmiskvefs; til að draga úr einkennum langvarandi ofsakláða. Frábendingar: alvarlegur nýrnasjúkdómur, ofnæmi fyrir virka efninu, einhverju öðru innihaldsefni Cetirizin-ratiopharm eða fyrir hydroxyzini eða píperazín afleiðum. Varúð: Einstaklingar með skerta nýrnastarfsemi, með flogaveiki eða sem eiga á hættu að fá krampa skulu láta lækninn vita áður en lyfið er notað. Hætta þarf töku lyfsins þremur dögum áður en farið er í ofnæmishúðpróf. Meðganga og brjóstagjöf: Forðast skal notkun lyfsins. Skömmtun: Fullorðnir og unglingar eldri en 12 ára: Ráðlagður skammtur er 10 mg, ein tafla, á dag. Börn 6 til 12 ára: Ráðlagður skammtur er 5 mg, hálf tafla, tvisvar á dag. Sjá frekari upplýsingar í fylgiseðli. Algengar aukaverkanir: Þreyta, munnþurrkur, ógleði, niðurgangur, svimi, höfuðverkur, syfja, kokbólga og nefkvef. Lesið vandlega fylgiseðilinn sem fylgir lyfinu. SmPC: Júlí 2012.

Fjórðungur níu ára barna á höfuðborgarsvæðinu er of þungur eða of feitur samkvæmt árlegri mælingu skólaheilsugæslunnar.

Mynd/NordicPhotos/Getty

m Þegar vaxtarkúrfa of þungra barna er skoðuð sjást fyrstu frávikin gjarnan á aldrinum 3-5 ára.

Hreyfing barna

Samkvæmt ráðleggingum Landlæknis eiga börn að hreyfa sig í minnst klukkustund á dag, jafnvel í 10-15 mínútur í senn.

innkandi hreyfing virðist vera helsta ástæðan fremur en bara ofát. Það eru afskaplega fá börn sem ná hreyfimarkmiðum Landlæknis,“ segir Ragnar Bjarnason, yfirlæknir á Barnaspítala Hringsins, um ástæður þess að börn þurfa á meðferð að halda vegna offitu. Um fjórðungur níu ára barna á höfuðborgarsvæðinu er of feitur eða of þungur samkvæmt árlegum mælingum skólaheilsugæslunnar.

Heilsuskóli Barnaspítala Hringsins hefur síðustu sjö ár boðið upp á hópmeðferð fyrir of feit börn og hafa um tvö hundruð börn, ásamt fjölskyldum sínum, leitað sér þar aðstoðar.

Inngönguskilyrði í Heilsuskólann er að þyngd barns sé 2,5 staðalfrávikum yfir meðalþyngd. Til að glöggva sig á þessari stærð falla um 98% barna innan 2,5 staðalfráviks frá meðalþyngd. Þau börn sem eiga þess kost að fara í Heilsukólann eru því komin mjög mikið yfir eðlileg þyngdarmörk.

Börnin þar fara í sextán vikna hugræna atferlismeðferð, HAM, þar sem sett er upp hvatakerfi í stað þess að telja hitaeiningar. Til að byrja með mæta þau vikulega ásamt foreldri en síðan sjaldnar. Sum börn halda áfram í eftirfylgd hjá Heilsuskólanum en einnig er mikil vinna sem fer fram hjá heilsugæslum og skólahjúkrunarfræðingum.

Yngstu börnin sem taka þátt í meðferðinni eru sjö ára. Ragnar bendir á að þegar vaxtarkúrfa of þungra barna er skoðuð sjást fyrstu frávikin gjarnan aldrinum 3-5 ára. Því eru vonir bundnar við að hægt verði að bjóða upp á fyrirbyggjandi úrræði fyrir þann aldurshóp. Það er þó ekki komið af stað enda þarf að endurvinna allt námsefnið sem í Heilsuskólanum nú er miðað við að börnin getið lesið.

Spurður hvort offita barna á Íslandi tengist fátækt líkt og erlendar rannsóknir hafa ítrekað sýnt segir Ragnar: „Hér á landi er auðvitað ekki jafn mikil stéttaskipting og annars staðar. Það er samt ekki hægt að neita því að það virðast einhver tengsl þarna á milli.“ Ragnar bendir einnig á að á Íslandi, líkt og erlendis, virðist offita barna hafa hætt að aukast í kring um aldamótin.

Hann leggur áherslu á að það séu aðeins þau börn sem eiga við mestu ofþyngdina sem komi í Heilsuskólann.

Eftirlit og forvarnir fara að mestu fram í skólum, heilsugæslu og ungbarnaeftirliti. Þaðan væri börnum og foreldrum þeirra mögulega vísað til sérfræðinga.

Heilsuskólinn er síðasta úrræðið þegar annað hefur ekki borið árangur.

Erla Hlynsdóttir erla@frettatiminn.is

www.icewear.is

ICEWEAR OPNAR Í FÁKAFENI 18. MAÍ Laugardaginn 18. maí opnar ný og glæsileg Icewear verslun í Fákafeni 9.

H U JÓ K K

ICEWEAR RISATERTA MARGRÉT EIR OG THINJIM KL.14 MA LI LIFANDI TÓNLIST FRÁ KL.14-17 BLÖÐRUR OG SVALI FYRIR BÖRNIN BLÖ

L

LU

Skemmtilegar uppákomur og léttar veitingar allan daginn. Verið velkomin!

LUKK LUKKUHJÓL Í GANGI ALLAN DAGINN ÞÚ GETUR UNNIÐ FRÍA FLÍK EÐA FENGIÐ RÍFLEGAN AFSLÁTT! OPIÐ ALLA DAGA HVÍTASUNNU FRÁ KL. 10 - 18

6

fréttir

helgin 17.-19. maí 2013

veður

Föstudagur

laugardagur

sunnudagur

Hlýnar mjög um hvítasunnu það kom að því. Spáin er nokkuð eindregin í þá veru að á á laugardag og sérstaklega á hvítasunnudag munu mildir vindar leika um landið. hitinn fer upp fyrir 10 stig norðan- og austanlands. Sólin skín, snjórinn sígur og eitthvað tekur upp. vestantil verður strekkingsvindur, fínasta veður á laugardag, en fer að rigna á sunnudag. Stendur ekki lengi því aftur kólnar eftir helgi.

7

7

11

8

7

8

8 10

einar sveinbjörnsson vedurvaktin@vedurvaktin.is

13

8

10

11

8 9

10

Hægviðri og sólríkt, Þykknar upp v-til í kvöld.

sa-strekkingur vestantil, en Hægviðri atil. fremur Hlýtt. slydda austanlands.

Hlýtt, 10-13 stiga Hiti, rigning s- og v-til eftir Hádegi.

Höfuðborgarsvæðið: Sól framan af degi, en Síðan Skýjað.

Höfuðborgarsvæðið: gola eða StrekkingSvindur, þurrt og hlýtt.

Höfuðborgarsvæðið: rigning með köflum en milt.

 Kostnaður KsÍ vegna landsliða

Grillum saman í sumar

íslenska kvennalandsliðið er í 15. sæti styrkleikalista alþjóða knattspyrnusambandsins en karlalandsliðið í 75. sæti. kostnaður kSí við karlalandsliðið var þriðjungi hærri á síðasta ári. að sögn framkvæmdastjóra sambandsins er það m.a. vegna meiri innkomu af leikjum og tekna af sjónvarpsréttindum.

Ora grillsósur..

..fást í næstu verslun!

GERIÐ GÆÐASAMANBURÐ!

Frábært grill

U VELD GRILL T DIS N E SEM Ú OG Þ AR R SPA

fyrir íslenskar aðstæður 16,5 KW

69.900

Grilleining og grillgrindur eru postulínsemaleraðar Skúffa undir öllu fyrir fitu

Er frá Þýskalandi

Opið kl. 11 - 18 virka daga Opið kl. 11 - 16 laugardaga

Smiðjuvegi 2, Kóp - S. 554 0400

Þyngd 55 kg

www.grillbudin.is

Fjöldi gas og kolagrilla á frábæru verði

Siðmennt Málsvari veraldlegs samfélags Skráðu þig í félagið á www.sidmennt.is

Þriðjungi minna til A landsliðs kvenna en karla

í ársreikningi kSí fyrir síðasta ár kemur fram að kostnaður vegna karlalandsliðsins í knattspyrnu var 33% hærri en vegna kvennalandsliðsins. Árið 2011 var munurinn 48%. framkvæmdastjóri kSí segir eðlilegar skýringar á þessum mun.

Á

stæður þessa munar eru þær kemur fram að tekjur vegna sjónvarpstekjur af landsleikjum 2012 að mis mikill kostnaður er réttinda af leikjum karlalandsliðsins við leiki og rétt að ítreka að hafi verið 240 milljónir króna. a landslið karla 24.083.883 kr. tekjurnar eru margfalt meiri af leikjum Sigurður Ragnar Eyjólfsson, þjálfari a landslið kvenna 2.685.480 kr. karlalandsliðsins. Heimaleikir karlakvennalandsliðsins, segir að hann landsliðsins eru að öllu jöfnu miklu hafi getað haft þá umgjörð um liðið tekjur af landsleikjum 2011 dýrari, einfaldlega vegna fleiri áhorfsem hann kjósi þó alltaf sé hægt að enda,“ segir Þórir Hákonarson, framvilja meiri peninga og fleiri leiki. „Við a landslið karla 11.700.000 kr. kvæmdastjóri KSÍ, um ástæður þess reynum auðvitað alltaf að gera hlutina a landslið kvenna 800.000 kr. að kostnaður Knattspyrnusambands eins ódýrt og hægt er. Það sem snýr að Íslands vegna A landsliðs karla árið fótboltanum hjá okkur er í mjög góðu 2012 var um það bil þriðjungi hærri horfi og ég hef verið ánægður með en vegna A landsliðs kvenna. Samkvæmt ársreikningi fjölda leikja og æfinga hjá okkur,“ segir Sigurður.

KSÍ fyrir árið 2011 var kostnaður vegna A landsliðs ferðalögin eru stærsti útgjaldaliðurinn karla um það bil helmingi hærri en vegna A landsliðs kvenna.

Að sögn Þóris eru stærstu útgjaldaliðirnir hjá landsSéu tölur um kostnað KSÍ við yngri landsliðin skoðliðunum fargjöld og gisting. Á síðasta ári tók kvennaaðar kemur í ljós að á árunum 2011 og 2012 var kostnlandsliðið þátt í Algarve Cup þar sem liðið lék fjóra aður við karlaliðin hærri með einni undantekningu, hjá leiki í sömu ferðinni. Karlaliðið var ekki með slíkt einU 19 ára liðunum 2012. Munurinn hjá yngri liðunum stakt verkefni og lék fjóra leiki í fjórum mismunandi er þó minni en hjá A landsliðunum. Að sögn framferðum sem sé dýrara. Þórir segir þetta helstu ástæðu kvæmdastjóra KSÍ er fyrst og fremst horft til verkefna þess að útileikir karlalandsliðsins séu kostnaðarsamliðanna en ekki kostnaðar sem ræðst af þeim hverju ari. „Á síðasta ári lék karlalandsliðið vináttulandsleiki í sinni. „Fjöldi verkefna er nokkuð jafn og það er það Japan og Svartfjallalandi sem voru mun kostnaðarsamsem skiptir máli,“ segir Þórir og bætir við að jafnræði ari en til dæmis vináttulandsleikur kvennalandsliðsríki meðal liðanna en að það sé undarleg nálgun að ins í Skotlandi,“ segir Þórir. Dagpeningagreiðslur til ætla að jafna kostnað við liðin. landsliðsfólks á ferðalögum eru jafnar sem og umgjörð Að sögn Þóris er ljóst að laun Lars Lagerbäck séu ferða. hærri en laun fyrirrennara hans og sömuleiðis hærri Kvennalandslið Íslands er í fimmtánda sæti á heimsen laun Sigurðar Ragnars lista Alþjóða knattspyrnusamEyjólfssonar, landsliðsþjálfara bandsins en karlalandsliðið kvenna, þó að ekki fáist upp í því sjötugasta og þriðja. Á gefið hve mikill munurinn er síðasta ári lék kvennalandsþar sem laun þjálfaranna eru liðið tólf leiki, þrjá heimaleiki trúnaðarmál. „Á síðasta ári og níu utanlands en karlagreiddi KSÍ tæpar fjórar milljlandsliðið lék tíu leiki á árinu, ónir til Alþjóða knattspyrnuþar af sjö utanlands. Það sem sambandsins vegna landsaf er þessu ári hefur kvennaleikja karla á heimavelli en landsliðið leikið fimm leiki en slíkt gjald þarf ekki að greiða karlalandsliðið tvo. vegna kvennalandsleikja,“ þórir dagný Hulda erlendsdóttir Sigurður ragnar segir Þórir ennfremur. Í árshákonarson. eyjólfsson. reikningi KSÍ fyrir árið 2012 dagnyhulda@frettatiminn.is kostnaður við landsliðin 2011

SIÐMENNT w w w. s i d m e n n t . i s

kynntu þér málið!

munur

a lið karla

91.463.465

a lið kvenna 47.255.015

u 21 karla

40.780.265

u 19 karla

15.462.211

u 19 kvenna 11.638.722

u 17 drengja

27.205.141

u 17 stúlkna 22.634.086

48%

kostnaður við a landsliðin 2012

munur

a lið kvenna 84.219.562

33%

a lið karla

124.799.814

u 21 karlar

30.078.889

25%

u 19 karlar

16.876.490

u 19 konur

18.799.858

10%

17%

u 17 drengir

27.303.242

u 17 stúlkur 21.822.397

20%

ƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒ

Auður og Ljótur kynntust í Búðardal. Þau eru mjög sérstakt par. Auður, ljós yfirlitum, mild og góð en Ljótur er tja … ljótur. Hann er með mikinn karakter. Frekar þurr á manninn en samt ljúfur. Þau eiga rosalega vel saman.

Ef til væri parakeppni osta væru þau sigurstrangleg.

Auður og Ljótur - ólíklega parið frá Búðardal.

ƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒ

H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A – 1 2 - 1 0 8 6

Auður Ljótur & –––––––––––––––––––– –––––––

ƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒ

ƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒ

fréttaskýring

8

Helgin 17.-19. maí 2013

 RíkisstjóRn Fjölgun um tvo R áðheRR a

Skattalækkanir strax í sumar Stjórnarsáttmáli nýrrar ríkisstjórnar undir forystu Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar er að líta dagsins ljós. Bjarni Benediktsson verður fjármálaráðherra í nýrri ríkisstjórn sem skipuð verður 10 ráðherrum. Því verður fjölgað um tvo frá núverandi fyrirkomulagi. Strax á sumarþingi verður lagt fram frumvarp um skattalækkanir og skuldavanda heimilanna.

F

ormenn Framsóknarflokksins og Sjálfstæðisflokksins eru við það að leggja lokahönd á stjórnarsáttmála nýrrar ríkisstjórnar sem verður undir stjórn Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar. Stjórnarsáttmálinn verður ekki jafn ýtarlegur og sáttmáli fráfarandi ríkisstjórnar heldur líkari þeim sem flokkarnir tveir gerðu á árunum sem þeir voru saman í stjórn þar sem verkefni voru tilgreind og afmörkuð en ekki útfærð. Þrjú mál verða keyrð í gegn strax á sumarþingi. Í fyrsta lagi verður strax ráðist í skattalækkanir og skerðingar á bótum aldraðra og öryrkja verða afnumdar. Gera má ráð fyrir ferns konar skattalækkunum á kjörtímabilinu, lækkun tekjuskatts, virðisaukaskatts, tryggingagjalds og vörugjalds auk þess sem skattkerfið verður einfaldað. Ekki verður hægt að ráðast í allar þessar skattbreytingar undir eins en áherslan verður fyrst í stað á lækkun tryggingagjalds og lækkun tekjuskatts.

Annað brýnt mál sem lagt verður fyrir sumarþing er skuldavandi heimilanna. Útfærsla á tillögum Sjálfstæðisflokksins um sérstakan skattaafslátt til afborgunar af hús-

næðisláni munu að öllum líkindum verða lögð fyrir sumarþing og jafnvel þingsályktunartillaga unnin upp úr hugmyndum Framsóknarflokksins um leiðréttingu stökkbreytingu verðtryggðra lána þótt útfærslur á þeirri hugmynd séu ekki fullmótaðar. Þá er gert ráð fyrir að aðildarviðræðum við ESB verði hætt án þess að til sérstakrar afgreiðslu þingsins komi. Þær verði einfaldlega settar í salt þangað til látin verði fara fram þjóðaratkvæðagreiðsla um hvort hætta skuli viðræðunum.

Formennina tvo greinir hins vegar á um tímasetningu þjóðaratkvæðagreiðslunnar. Bjarni leggur áherslu á að hún fari fram á fyrrihluta kjörtímabilsins en Sigmundur Davíð vill bíða þangað til undir lok þess.

Ráðherrar Framsóknarflokks

Forsætisráðherra Sigmundur Davíð Gunnlaugsson

Sigurður Ingi Jóhannsson

Gunnar Bragi Sveinsson

Eygló Harðardóttir

Frosti Sigurjónsson eða Vigdís Hauksdóttir

Ráðherrar Sjálfstæðisflokks

Ráðherrum fjölgað í tíu

Ákveðið hefur verið að fjölga ráðherrum í tíu. Sjálfstæðisflokkurinn leggur áherslu á að velferðarráðuneytinu verði skipt upp og yfir því verði tveir ráðherrar, heilbrigðisráðherra og félags- og tryggingamálaráðherra. Til greina kemur að skipta einnig upp tveimur öðrum ráðuneytum, annars vegar atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytinu

Fjármálaráðherra Bjarni Benediktsson

Hanna Birna Kristjánsdóttir

Illugi Gunnarsson

Kristján Þór Júlíusson

Ragnheiður Elín Árnadóttir

Loksins virka debetkort á netinu

Jónsson & Le’macks

•

jl.is

•

sÍa

Það eru álíka mörg debet- og kreditkort í umferð á Íslandi.

Tekur þín vefverslun við öllum kortum?

Með Borgun tekur þú við öllum kortum – hvar og hvenær sem er Fáðu frekari upplýsingar á www.borgun.is eða í síma 560 1600

Sundföt

14.990 kr.

fréttaskýring 9

Helgin 17.-19. maí 2013

og hins vegar innanríkisráðuneytinu. Ekki hefur verið endanlega gengið frá því hvernig skiptingunni verður háttað en líklegast þykir að atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytinu verði í grófum dráttum skipt upp í orkumál, iðnað og nýsköpun annars vegar og hins vegar landbúnað, sjávarútvegsmál og ferðamál.

Einar K. verður forseti

Aðeins ein kona er því örugg um ráðherrastól í röðum Framsóknarmanna sem gerir Sigmundi Davíð jafnframt erfiðara um vik að ganga framhjá Vigdísi.

Endanleg skipting þessara ráðuneyta ræður talsverðu um hvernig skipting ráðherrastóla verður eftir flokkum og hvaða þingmenn fá hvaða ráðherrastól.

Líklegasta skiptingin er hins vegar eftirfarandi: Framsóknarflokkur skipar forsætisráðherra, utanríkisráðherra, umhverfisráðherra, félags- og tryggingamálaráðherra (helmingur velferðarráðuneytis) og annan hluta atvinnuvega- og nýsköðunarráðuneytisins.

Sjálfstæðisflokkurinn skipar fjármálaráðherra, heilbrigðisráðherra, menntamálaráðherra, innanríkisráðherra og hinn hluta atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytisins.

Sjálfstæðismenn hafa nokkurn veginn raðað sínu fólki í ráðherrastóla þótt ákvörðunin verði ekki geirnegld fyrr en lokaákvörðun um skiptingu ráðuneyta hefur verið tekin. Ráðherrar úr röðum Sjálfstæðisflokksins verða Bjarni Benediktsson sem verður fjármálaráðherra, Kristján Þór Júlíusson sem að öllum líkindum verður heilbrigðisráðherra, Hanna Birna Kristjánsdóttir sem verður atvinnuvegaráðherra, Illugi Gunnarsson sem verður menntamálaráðherra og Ragnheiður Elín Árnadóttir sem þykir líkleg í stól innanríkisráðherra. Einar K. Guðfinnsson verður að öllum líkindum forseti Alþingis, en hann hefur lýst yfir áhuga á ráðherrastól og kom vel út úr kosningum í kjördæmi sínu, jafnvel betur en Kristján Þór, sem þó er talinn líklegri að hneppa ráðherrastól. Kristján Þór mun segja sig úr embætti annars varaformanns Sjálfstæðisflokksins því samkvæmt ákvörðun síðasta landsfundar flokksins getur sá sem gegnir því embætti ekki einnig verið ráðherra.

Spurning um Vigdísi

Framsóknarmenn eiga erfiðara með að úthluta ráðherraembættum sínum. Stærsta vandamál þeirra er hversu umdeild Vigdís Hauksdóttir er, en hún vann stórsigur í Reykjavík suður og getur því gert kröfu um ráðherrastól. Hún hefur jafnframt meiri þingreynslu en flestir úr þingflokki Framsóknarflokksins, fjögur ár. Sá sem hefur einnig verið nefndur sem mögulegur

Pizzuveisla

ráðherra er oddviti hins Reykjavíkurkjördæmisins, Frosti Sigurjónsson, sem er nýr á þingi. Val Sigmundar Davíðs stendur því á milli þeirra tveggja. Aðrir sem öruggir eru um ráðherrastól eru Eygló Harðardóttir, Sigurður Ingi Jóhannsson og Gunnar Bragi Sveinsson. Aðeins ein kona er því örugg um ráðherrastól í röðum Framsóknarmanna sem gerir Sigmundi Davíð jafnframt erfiðara um vik að ganga framhjá Vigdísi.

Rammaáætlun endurskoðuð

Meðal annarra atriða í stjórnarsáttmálanum má nefna endurskoðun nýsamþykktrar rammaáætlunar um vernd og orkunýtingu landsvæða því flokkarnir eru sammála um að pólitík hafi ráðið of miklu á kostnað álits sérfræðinga. Við þetta gætu svæði í biðflokki

7.400 kr.

Myndavél

Á r m úla 3 0 | 10 8 Re y k ja v í k | S ím i 5 6 0 16 0 0 | w w w. b o r g un . is

89.900 kr.

komist í virkjunarflokk. Framsóknarflokkurinn segist vilja auðlindaákvæði í stjórnarskrá og að lagt verði á auðlindagjald af nýtingu auðlinda. Hvorugur flokkurinn virtist mjög áhugasamur um breytingar á stjórnarskrá á nýliðnu þingi og verða breytingar á stjórnarskrá varla framarlega á forgangslista. Auðlindagjald er ekki meðal ályktana Sjálfstæðisflokksins, en fyrir þeim er fordæmi og því gæti Sjálfstæðisflokkurinn mögulega sæst á slíkt gjald. Í utanríkismálum verður áherslan lögð á norðurslóðamál og stefnt verður að gera fríverslunarsamninga við fleiri ríki, á borð við þann sem gerður var við Kína nýverið.

Sigríður Dögg Auðunsdóttir sigridur@frettatiminn.is

Borgarferð til Frankfurt

63.900 kr.

10

viðskipti

Helgin 17.-19. maí 2013

 Ferðak aupsteFna iceland tr aVel Workshop

Mikil fjölgun bandarískra ferðamanna Nú um helgina fer fram fyrsta óháða ferðakaupstefnan á Íslandi sem kynnir eingöngu ferðaþjónustu á Íslandi og er haldin hér á landi, Iceland Travel Workshop. Fyrir ráðstefnunni stendur nýstofnað ráðgjafa­ og þjónustufyrirtæki í ferðaþjónustu, IcelandReps í sam­ starfi við Íslandsbanka, Keflavíkur­ flugvöll, Radisson Blu Hótel Saga og Opna Háskólann í HR. Mark­ miðið með kaupstefnunni er að íslenskir ferðaþjónustuaðilar geti kynnt vörur sínar og þjónustu fyrir flugfélögum og öðrum erlendum

ferðaþjónustuaðilum sem eru að bjóða upp á ferðir til Íslands. Með því standa vonir til að auka enn frekari viðskipti sem snúa að ís­ lenskri ferðaþjónustu.

Einn af erlendum fyrirlesurum á kaupstefnunni er Debbie Maier, for­ stjóri MailPound í Bandaríkjunum, sem fjallar um tækifæri Íslendinga í markaðssetningu á landi og þjóð í Bandaríkjunum en ferðamönnum frá Bandaríkjunum hefur farið ört fjölgandi undanfarin ár. Árið 2010 komu rúmlega 51 þúsund Banda­ ríkjamenn hingað til lands en í fyrra

voru þeir að nálgast 100 þúsund. Það sem af er þessu ári var fjölg­ unin mest í mars þegar aukningin var tæp 70 prósent milli mánaða.

Debbie segir gríðarlegan áhuga hjá ferðaþjónustuaðilum í Banda­ ríkjunum fyrir Íslandi. Ástæðan sé einstök náttúrufegurð lands­ ins og stuttur flugtími frá austur­ strönd Bandaríkjanna. Hún segir möguleikana nánast óþrjótandi hér á landi en segir nauðsynlegt að ferðaþjónustuaðilar erlendis séu upplýstir um þá svo uppfylla megi þarfir viðskiptavinanna sem best.

Debbie Maier kennir Íslendingum að markaðssetja land og þjóð í bandaríkjunum.

 eink aneysla Viðsnúningur Fr á þróun síðustu mánaða

Kortavelta jókst í apríl Páskar og loforð stjórnmálamanna kunna að hafa aukið fólki bjartsýni og um leið haft áhrif á einkaneyslu.

h

eildarvelta kreditkorta í apríl nam 33 milljörðum króna og jókst veltan verulega frá mán­ uðinum á undan en rétt er að hafa í huga að páskarnir voru innan kreditkorta­ tímabilsins. Aukningin í kreditkorta­ veltu frá sama mánuði í fyrra er 4,7% í krónum talið en að raunvirði jókst kred­ itkortavelta einstaklinga um 2,8% á milli ára. Svipaða sögu er að segja af debet­ kortanotkun í innlendum verslunum. Þar nam aukningin 3,6% að raunvirði á milli ára. Annar ársfjórðungur byrjar því af nokkrum krafti hvað einkaneyslu varðar sé mið tekið af kortaveltunni. Þá endurspegla tölur Seðlabankans áfram­ haldandi mikinn vöxt milli ára í tekjum af erlendum ferðamönnum.

Samanlagt gefur raunþróun ofan­ greindrar veltu góða mynd af þróun einkaneyslu, að því er fram kemur hjá Greiningu Íslandsbanka. Á þann kvarða jókst kortavelta um 3,1% á milli ára. „Er þetta í fyrsta sinni síðan í nóvember í fyrra sem kortavelta eykst að raunvirði á milli ára, og er því um verulegan við­ snúning að ræða frá þróuninni sem verið hefur síðustu mánuðum. Hugsanlega hefur styrking krónu og loforð stjórn­ málamanna í aðdraganda kosninga haft hér áhrif. Má hér nefna að væntingar neytenda, eins og þær eru mældar í Væntingavísitölu Gallup, hækkuðu verulega í marsmánuði þótt vænting­ arnar hafi raunar lækkað lítillega að nýju í apríl,“ segir Greiningin en tekur fram

að rétt sé að lesa ekki of djúpt í tölur eins mánaðar hvað þetta varðar.

Kortaveltutölurnar sýna einnig að ekk­ ert lát er á tekjuvexti af erlendum ferða­ mönnum nú þegar hillir undir helstu ferðamannamánuðina. Heildarúttekt erlendra greiðslukorta hérlendis nam tæpum 5,3 milljörðum króna í apríl og jafngildir það 18,4% aukningu á milli ára í krónum talið. „Það er,“ segir Greining­ in, „í ágætu samræmi við tölur um brott­ farir erlendra ferðamanna um Keflavík­ urflugvöll, sem hljóðuðu upp á ríflega fimmtungs aukningu milli ára í apríl.“ Kortavelta Íslendinga erlendis stóð á sama tíma nánast í stað milli ára. Hún nam ríflega 6 milljörðum króna í apríl.

Páskar og loforð stjórnmálamanna kunna að hafa ýtt undir aukna jonas@frettatiminn.is

einkaneyslu undangenginna vikna.

 Viðskiptakjör rýrna og dregur úr hagVexti

Óbreyttir vextir Seðlabankans Það er óþarfi að fjarlægja tappann áður en farið er með fernurnar í endurvinnsluna. Þeir eru endurvinnanlegir rétt eins og umbúðirnar sjálfar.

Leyfum tappanum að fljóta með!

Peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands ákvað á miðvikudaginn að halda vöxtum bankans óbreyttum. Í yfirlýsingu hennar kemur fram að í samræmi við hægari alþjóðlegan hagvöxt hefur dregið úr hagvexti hér á landi og viðskiptakjör hafa rýrnað. Horfur eru á að innlendur hagvöxtur verði í ár og yfir spátímabilið heldur minni en Seðlabankinn spáði í febrúar, en eigi að síður nálægt meðalhagvexti undanfarinna þriggja áratuga. batinn á vinnumarkaði heldur áfram, með fjölgun starfandi og minna atvinnuleysi. Verðbólga hefur hjaðnað í takt við spár bankans og mælist hún nú 3,3%. Mælikvarðar á undirliggjandi verðbólgu og verðbólguvæntingar eru þó hærri. eigi að síður er því spáð að verðbólgumarkmiðið náist heldur fyrr en áður var gert ráð fyrir. Vegast þar á minni hagvöxtur og hærra gengi krónunnar annars vegar og meiri hækkun launa og minni framleiðnivöxtur hins vegar. - jh

VÖRUR SEM EIGA HEIMA Í ÞÍNU ELDHÚSI

74,6% *konur 35 – 49 ára á höfuðborgarsvæðinu.

Capacent jan - mars 2013 850 svör

... kvenna 35 - 49 ára á höfuðborgarsvæðinu lesa Fréttatímann*

Fæst í verslunum Hagkaups og Bónus

3,3% Verðbólga 14. maí 2013 Seðlabanki Íslands

12

viðtal

Helgin 17.-19. maí 2013

 Samgöngumál Hvetja þarf fólk til að nota fjölbreyttari Samgöngumáta

Bílamenningin er vítahringur „Bíllinn er hluti af sjálfsmynd fólks. Sá hugsunarháttur er ríkjandi að flott fólk eigi flottan bíl og því þarf að breyta,“ segir Magnús Jensson, arkitekt og formaður Samtaka um bíllausan lífsstíl. Að hans mati er sú bílamenning sem ríkir á Íslandi margþættur vítahringur sem þarf að rjúfa og hafa samtökin þróað hugmyndir um það hvernig hagkerfið geti hvatt fólk til að nota fjölbreyttari samgöngur en nú tíðkast.

S Bensínkostnaður þegar keyrt er frá Reykjavíkurtjörn að Elliðaárósum er um það bil jafn hár verði eins tómats.

amtök um bíllausan lífsstíl eru ekki á móti einkabílnum heldur viljum við leiðrétta og jafna samgönguhvata. Allt skipulag samfélagsins og skattaumhverfi eiga að hvetja til fjölbreytni en ekki fábreytni eins og nú er,“ segir Magnús Jensson, arkitekt og formaður Samtaka um bíllausan lífstíl. Að mati Magnúsar er það hugarfar ríkjandi á Íslandi að best sé að fara allra sinna ferða á bíl. Í úthverfum borgarinnar eru sárafáir fullorðnir á ferli og þá helst með hund. „Það þykir í lagi að vera úti án bíls ef maður er með hund eða að skokka,“ segir Magnús.

Bíllinn hluti af sjálfsmynd

„Þegar fólk fer allra sinna ferða akandi verður bílinn óhjákvæmilega stöðutákn

og segir til dæmis til um það hvort fólk sé stórhuga eða ekki. Fólk tjáir sig með því hvernig það birtist. Það reynist mörgum erfitt að borga af margra milljón króna bílum til að halda ákveðinni stöðu,“ segir Magnús og bætir við að fólk eigi ekki að þurfa bíl til þess að vera svalt.

Kostnaður við bifreiðar er almennt næst dýrasti kostnaðarliður hvers heimilis á Íslandi á eftir húsnæðiskostnaði.

Matarinnkaup eru svo númer þrjú og skemmtun í síðasta sæti. Ef vægi bílsins væri minna væru lífsgæðin og ráðstöfunartekjur meiri, að mati Magnúsar. „Árlega lætur fjöldi fólks lífið í umferðarslysum auk allra hinna sem slasast alvarlega. Hægt yrði að draga úr þessu með því að nota aðra öruggari samgöngumáta en einkabílinn,“ segir Magnús og bætir við að skýrsla Hagfræðistofnunar hafi sýnt að kostnaður samfélagsins vegna umferðarslysa árið 2009 hafi verið 23 milljarðar eða um hundrað þúsund krónur á hvern Íslending. Magnús nefnir einnig að mikill kostnaður vegna bílamenningarinnar lendi á samfélaginu öllu, líka þeim sem ekki nota bíla og tekur dæmi um öll þau bílastæði sem borgin og sveitarfélög eiga og eru dýr og taka mikið pláss.

Tonn af járni

Vítahringur

Magnús telur að sú bílamenning sem ríkir á Íslandi sé margþættur vítahringur sem þurfi að rjúfa. Ein birtingarmynd vítahringsins er sú staðreynd að margir foreldrar keyra börn sín allra þeirra ferða. Svo eru kannski foreldrar sem vilja að börn sín alist upp við það að fara fótgangandi í tómstundir og skóla en þeir foreldrar séu hikandi vegna þeirrar miklu bílaumferðar sem er við skóla og íþróttahús. Foreldrar keyra því börn sín um allt vegna allra hinna foreldranna sem keyra börn sín um allt.

Borgarskipulagið

Að mati Magnúsar er það stærsta verkefni borgaryfirvalda að leita leiða til að þróa Reykjavík frá því að vera grá borg malbiks og mengunar yfir í það að verða græn 21. aldar borg. „Reykjavík er ein dreifbýlasta borg í heimi og á Íslandi eru fleiri bílar á mann en nokkurs staðar í heiminum og líka fleiri bílar en ökuskírteini. Það er líka athyglisvert að á höfuðborgarsvæðinu eru fleiri bílar á mann en á landsbyggðinni. Maður hefði haldið að þéttleikinn hjálpaði fólki að fara fótgangandi en svo virðist ekki vera,“ segir Magnús.

Hvatar til fjölbreytni Magnús segir ósanngjarnt að vinnuveitendur umbuni starfsfólki sem kemur á bíl, til dæmis með því að hafa til reiðu ókeypis bílastæði. Sum fyrirtæki bjóða einnig upp á bílastyrki. Sá sem kemur á hjóli eða gangandi fær ekkert af þessu.

Magnús er einnig gagnrýninn á skattkerfið og þá staðreynd að þegar fólk not-

H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A

13-0522

Magnús segir það engum hollt að upp-

lifa samfélagið sitt í gegnum bílrúðu, hlustandi á útvarpið og bætir við að það sé ekkert eðlilegt við það að fara alltaf með tonn af járni með sér hvert sem maður fer en það er þyngd smábíls, stórir jeppar vega allt að tvö tonn. „Helstu hættur í lífsmynstri nútímamannsins eru hreyfingarleysi, innivera og slæmt mataræði. Bíllinn á stóran þátt í hreyfingarleysinu og inniverunni,“ segir Magnús.

LANDHELGISGÆSLAN

BETRI NÝTING TÆKJA MEÐ VERKEFNUM ERLENDIS

viðtal 13

Helgin 17.-19. maí 2013

Magnús Jensson, formaður Samtaka um bíllausan lífsstíl segir engum hollt að upplifa samfélagið sitt í gegnum bílrúðu og að óeðlilegt sé að fara alltaf með tonn af járni með sér hvert sem maður fer.

Sjötíu manns á Melhaga í Reykjavík. Myndin sýnir þrjá mismunandi samgöngumáta.

ar bílinn sinn til að fara á fundi fær það borgað fyrir hvern kílómetra sem það ekur og þarf ekki að greiða skatt af þessum greiðslum.

Sá sem fer hjólandi á fund og mætir ferskur eftir útiveruna fær hins vegar enga fjárhagslega umbun. Þvert á það sem almennt er talið er Magnús þeirrar skoðunar að

bensínverð sé ekki hátt og nefnir sem dæmi að einn lítri af bensíni kosti 250 krónur. Eyði bíll tíu lítrum á hverja hundrað kílómetra kosti kílómetri því aðeins 25 krónur. „Ef þú átt bíl þá eru hvatar til að nota hann sem mest,“ segir Magnús og bætir við að betra væri að gjaldtaka væri tengd notkun.

Reykjavík er ein dreifbýlasta borg í heimi og á Íslandi eru fleiri bílar á mann en nokkurs staðar í heiminum og líka fleiri bílar en ökuskírteini. Það er líka athyglisvert að á höfuðborgarsvæðinu eru fleiri bílar á mann en á landsbyggðinni.

„Þá gæti fólk átt bíl en notað hann lítið. Það er dýrt að kaupa sér bíl og greiða af honum öll gjöld, svo sem tryggingar, skoðunargjald og bifreiðagjald. Ef þessi gjöld væru beintengd notkun gæti fólk átt bíl og notað hann við sérstök tilefni, til dæmis til ferðalaga en notað aðra samgöngumáta til og frá vinnu,“ segir Magnús.

Grænt hagkerfi

Samtök um bíllausan lífsstíl leggja mikið upp úr því að það verði góður kostur fyrir fólk að segja sig úr bílamenningunni og hagnast raunverulega á því. Til þess að svo megi verða þurfi að rjúfa þann vítahring sem bílamenningin er og innan samtakanna hafa þróast hugmyndir um upptöku rafvæddrar vegatollunar sem yrði þannig í framkvæmd að GPS tæki yrðu sett í alla bíla og hægt yrði að innheimta gjöld fyrir notkun á vegakerfinu.

Farartæki yrðu þá flokkuð eftir þyngd og vegir eftir álagi og hvenær dags þeir yrðu eknir. Sem dæmi má nefna að dýrara yrði að keyra Miklubrautina á háannatíma en öðrum tímum. Slíkt gjaldtökukerfi myndi

virka sem hvati til að nota almenningssamgöngur til og frá vinnu. Slíkt myndi líka virka sem hvati til að fólk myndi kaupa í matinn í sínum hverfum. „Þá myndi líka vera fullorðið fólk á gangi í hverfunum. Það er eðlilegt að aldurshóparnir eigi í samskiptum. Unglingarnir eru svolítið einir í úthverfunum að bíða eftir að verða fullorðnir og fá bílpróf,“ segir Magnús.

Slík rafræn gjaldtaka tíðkast hvergi í heiminum og telur Magnús mikilvægt að Íslendingar sýni frumkvæði í stað þess að herma alltaf eftir öðrum. „Við ættum að sýna íslensku hugviti virðingu og þróa kerfið innanlands. Með því sköpum við góða ímynd og verðum öðrum til fyrirmyndar í umhverfis- og samgöngumálum,“ segir Magnús og bætir við að líklegt sé að tal um GPS tæki í bíla komi illa við marga því fólk rugli sjálfu sér oft við bílana og kalli slíkt persónunjósnir þó það noti greiðslukort og farsíma sem einnig virka eins og staðsetningarbúnaður.

Dagný Hulda Erlendsdóttir dagnyhulda@frettatiminn.is

NÝSKÖPUN EYKUR VERÐMÆTI Arion banki styður við nýsköpun í atvinnulífinu Fjölmörg fyrirtæki í viðskiptum við Arion banka hafa nýsköpun að leiðarljósi í sinni viðskiptaþróun og eru að ná eftirtektarverðum árangri.

Við bjóðum þér á námskeið Mörg framsæknustu fyrirtæki heims nota Business Model Canvas við að þróa starfsemi sína og efla nýsköpun. Við bjóðum þér á námskeið um Business Model Canvas í höfuðstöðvum Arion banka 30. maí nk. kl. 9–10.30.

Skráning og nánari upplýsingar á arionbanki.is.

14

viðhorf

Helgin 17.-19. maí 2013

Rangar áherslur og illa nýtt fé

 Vik an sem Var Varamenn á bekknum Þetta er vægast sagt mjög sérkennilegt verklag og snýst ekki um traust á formönnunum. Frekar mætti halda því fram að þetta snúist um vantraust formannanna á öðrum forystumönnum flokkanna. Árni Þór Sigurðsson, þingmaður Vinstri grænna, gerir athugasemdir við að varaformenn Sjálfstæðis- og Framsóknarflokks séu ekki komnir að stjórnarmyndunarviðræðum.

Pottapartí Kannski það verði tekið fyrir þegar þeir eru komnir í heita pottinn? Össur Skarphéðinsson, fráfarandi utanríkisráðherra, hefur verið virkur í stjórnmálaskýringum á vefnum.

Hann greinir hlýja strauma milli Bjarna Benediktssonar og Sigmundar Davíðs í sumarbústaðaferðum þeirra.

Allir nema Árni Páll Konan fær lof fyrir að vera smart í tauinu en karlinum

hrósað fyrir að vera gáfaður!

Ragna Árnadóttir, aðstoðarforstjóri Landsvirkjunar, setur upp kynjagleraugun horfir fram hjá Árna Páli Árnasyni sem er iðulega dæmdur af útlitinu.

F

en

Traustur eins og Billybókahilla! Ég trúi þessu ekki upp á hann, ég skil þetta ekki, Aldraður faðir annars höfuðpaursins í stóra IKEA málinu ræddi við DV og vill ekki trúa neinu misjöfnu upp á son sinn.

Forsendubrestur! Ég verð reyndar að viðurkenna að nýjustu upplýsingar um stöðuna og horfurnar í ríkisfjármálunum eru verulegt áhyggjuefni.

Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, formaður Framsóknarflokksins, áttar sig á að staða ríkissjóðs er verri en hann gerði ráð fyrir.

Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@ frettatiminn.is Ritstjórar: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is og Sigríður Dögg Auðunsdóttir sigridur@frettatiminn.is. Fréttastjóri: Höskuldur Daði Magnússon hdm@ frettatiminn.is. Framkvæmda- og auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is. Útgáfustjóri: Teitur Jónasson teitur@frettatiminn.is . Fréttatíminn er gefinn út

Menntakerfi á villigötum

F

ramlög Íslendinga til menntamála teljast há í alþjóðlegum samanburði en þau nýtast illa. Þetta kom fram í tillögum sem verkefnastjórn Samráðsvettvangs um aukna hagsæld kynnti í liðinni viku og greint var frá í Fréttatímanum. Íslenskir nemendur útskrifast tveimur árum seinna úr framhaldsskóla en jafnaldrar í Evrópu, 20 ára en 18 ára þar. Þá eru Íslendingar almennt lengur í háskólanámi en ungt fólk í Evrópu. Meðalaldur íslenskra háskólastúdenta er 28 ár en 23 ár í Evrópu. Þjóðhagslegur ábati af útskrift íslenskra nemenda á sama aldri og gerist í Evrópu er mikill og löngu tímabært að stefna að slíku. Með því að stytta grunnskólann um eitt ár og framhaldsskólann um annað eykst landsframleiðsla á bilinu 3 til 5 prósent vegna þess að tveir árgangar Jónas Haraldsson bætast við vinnumarkaðinn fyrr en jonas@frettatiminn.is ella.

Að samráðsvettvangnum koma leiðtogar stjórnmálaflokka og forsvarsmenn atvinnulífsins. Þau stjórnvöld sem við taka innan skamms hljóta að taka tillögur vettvangsins með í sinn reikning. Þar eru sett fram þau markmið að meðalhagvöxtur nemi 3,5 prósent á ári fram til ársins 2030. Takist það gæti Ísland náð fjórða sæti það ár í samanburði OECD-ríkja hvað varðar verga landsframleiðslu á mann. Miðað við óbreytta spá yrði Ísland í 15. sæti. Ríki stöðnun færi landið niður í 28. sæti, langt undir meðaltal OECD-ríkjanna.

Stórfelld endurskoðun á skólakerfinu er meðal þess sem þörf er á til að auka hagvöxt svo íslensk þjóð komist aftur í hóp þeirra þjóða sem búa við best lífskjör, að mati verkefnastjórnarinnar. Fjármuni þarf að nýta markvissar en Íslendingar eyða 8.1 prósent af vergri landsframleiðslu í menntamál en hin Norðurlöndin að meðaltali 6,8 prósent. Þrátt fyrir þetta er árangur Íslendinga lakari. Aðeins 44 prósent þeirra sem hefja nám í framhaldsskóla á Ís-

landi ljúka fjögurra ára námi. Annars staðar á Norðurlöndunum er meðaltalið 65 prósent af hverjum árgangi. Íslendingar leggja meira fé til grunnskólans en hin Norðurlöndin en framlög til framhaldsskóla og háskóla eru lægri hér á landi. Ýmislegt ræður þessu en ekki síst að fámennir skólar hér eru óhagkvæmar rekstrareiningar.

Verkefnastjórnin leggur til verulega fækkun þeirra.

Fram kemur enn fremur að íslenskir kennarar nýta tiltölulega lítinn hluta af vinnutíma sínum í kennslu sem dregur úr framleiðni þeirra. Skýrsluhöfundar telja að auka megi framleiðni grunn- og framhaldsskólastigsins um fjórðung meðal annars með því að stækka grunnskólaeiningarnar. Ávinninginn af því að auka kennsluhlutfall og fjölga í bekkjum á, að mati vettvangsstjórnarinnar, að nýta að til að hækka laun kennara.

Skortur á raunvísinda- og tæknifólki, sem er einn helsti þröskuldur í vegi aukins hagvaxtar, er hvatning til þess að fjölga þeim sem útskrifast úr raungreinum og verkfræði á háskólastigi. Sé mið tekið af Norðurlöndunum er hlutfall þeirra lægst hér á landi. Vakin er athygli á fjölda háskóla og rannsóknarstofnana hér og því að framlag til rannsókna og þróunar sé illa nýtt en hér er því dreift milli sjö háskóla, 14 opinberra rannsóknarstofnana og 190 þekkingarsetra. Danir hafa náð miklum ávinningi með því að fækka háskólum úr tólf í átta. Ónefnt er, sem ekki var rakið í samantekt Fréttatímans, hátt hlutfall íslenskra námsmanna 16 ára og eldri sem vinnur með námi en í rannsókn Hagstofunnar fyrir nokkrum árum kom fram að það hlutfall væri nær 60 prósent. Rannsóknir sýna – og þarf þær tæpast til – að námsárangur þeirra sem vinna með skóla er lakari en annarra nemenda, enda er nám full vinna. Í umræðum um fyrrnefnda rannsókn kom fram að ástæður fyrir mikilli vinnu nemenda með námi, að meðaltali 27 stundir á viku, væru einkum breyttar neysluvenjur. Fæst ungmennanna ynnu af illri nauðsyn eða vegna þess að þau þyrftu að leggja sitt af mörkum í heimilisrekstur.

Draumaferð á hverjum degi

Ef þú vilt sparneytinn og rúmgóðan fjölskyldubíl sem kemur skemmtilega á óvart er óþarfi að leita lengra. Nýr Mercedes-Benz B-Class eyðir frá aðeins 4,4 l/100 km í blönduðum akstri og mengar svo lítið að hann fær frítt í stæði í Reykjavík í 90 mínútur. Mercedes-Benz B-Class með 7 þrepa sjálfskiptingu kostar frá 5.090.000 kr.

Mercedes-Benz B-Class 180 CDI með 7 þrepa sjálfskiptingu, rafstýrðri árekstrarvörn og glæsilegum aukahlutapakka. Verð 5.590.000 kr. Til afhendingar strax. · Bakkmyndavél · Krómpakki · Rafstýrt bílstjórasæti með minni · Sæta-þægindapakki · Málmlitur

· Hiti í sætum · Inniljósapakki · Hraðastillir · 16” álfelgur · Heilsársdekk

Hlökkum til að sjá þig í sýningarsal Öskju á Krókhálsi 11.

ASKJA · Krókhálsi 11 · 110 Reykjavík · Sími 590 2100 · askja.is Viðurkenndur sölu- og þjónustuaðili Mercedes-Benz á Íslandi

Þú finnur „Mercedes-Benz Ísland“ á Facebook

H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A – 1 3 - 0 6 1 5

af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.

PIPAR\TBWA • SÍA • 131541

alvöru grillpartí cHAR-bRoIL gASgRILL Grillflötur 440 mm 1 brennari

cHAR-bRoIL gASgRILL Grillflötur 450x470 mm 2 brennarar

cHAR-bRoIL gASgRILL Grillflötur 670x470 mm 3 brennarar

cHAR-bRoIL gASgRILL Grillflötur 790x470 mm 4 brennarar

49.900 kr.

79.900 kr.

129.900 kr.

159.900 kr.

coLemAN FeRðAgASgRILL Grillflötur 630x380 mm 2 brennarar

gASgRILL eLLINgSeN 3 Grillflötur 600x450 mm 3 brennarar

gASgRILL eLLINgSeN 3S Grillflötur 600x450 mm 3 brennarar

49.900 kr.

54.000 kr.

64.900 kr.

Verð áður 79.900 kr.

Verð áður 98.900 kr.

Léttgreiðslur 8.317 kr. í 6 mán.

cAmpINgAz eL pRAdo Grillflötur 450x600 mm 2 brennarar

19.990 kr.

Verð áður 39.900 kr.

Léttgreiðslur 3.332 kr. í 6 mán.

Léttgreiðslur 13.317 kr. í 6 mán.

Léttgreiðslur 8.317 kr. í 6 mán.

Léttgreiðslur 21.650 kr. í 6 mán.

Léttgreiðslur 9.000 kr. í 6 mán.

Léttgreiðslur 26.650 kr. í 6 mán.

Léttgreiðslur 10.817 kr. í 6 mán.

25% afsLáttur af aukahLutum og gasi þegar keypt eru griLL Leitaðu ráða hjá okkur. Hjá Ellingsen starfa sérfræðingar í öllum deildum. Við veitum faglega og vandaða ráðgjöf og finnum réttu vörurnar sem uppfylla þínar þarfir. Við seljum eingöngu þrautreyndar hágæðavörur sem henta fyrir íslenskar aðstæður.

REYKJAVÍK • Fiskislóð 1 • Sími 580 8500 • mánud.–föstud. 10–18 • laugard. 10–16 AKUREYRI • Tryggvabraut 1-3 • Sími 460 3630 • mánud.–föstud. 8–18 • laugard. 10–16 • ellingsen.is

– FULLT HÚS ÆVINTÝRA

16

fréttir vikunnar

Helgin 17.-19. maí 2013

626

VikAn í tölum

t ! t ý N

7.000

mánuðir liðu frá því hönnunarverslunin Atmo var opnuð á Laugavegi þar til versluninni var lokað í vikunni.

Rekstraraðilinn staðhæfir að vöruflæði íslenskra hönnuða standi ekki undir rekstri verslunarinnar.

kunnir rithöfundar taka þátt í Bókmenntahátíð í Reykjavík í september. Þar af eru sextán erlendir höfundar og tíu íslenskir.

Íslendingar bera í sér stökkbreytt krabbameinsgen sem auka líkur á sjúkdómnum um 80 prósent.

2.204

nýir fólksbílar seldust hér á landi frá áramótum til 10. maí. Það er umtalsverð fækkun frá því í fyrra þegar selst höfuð 3.338 bílar á sama tíma.

150

starfsmenn hafa bæst við hjá Latabæ við tökur á fjórðu þáttaröðinni í myndveri þess í Garðabæ. Þrettán þættir verða teknir upp og verða þeir sýndir á næsta ári.

Nýr veruleiki blasir við foreldrum barna í Reykjavík

Hættulegri heimur

T

íu ára stúlka var tekin með valdi á leið heim úr skóla í Vesturbæ Reykjavíkur á miðvikudag, sett í aftursæti bíls karlmanns á fertugsaldri sem ók með hana á afskekktan stað og braut á henni kynferðislega. Að því loknu sjónarhóll ók maðurinn með stúlkuna aftur í vesturbæ Reykjavíkur og hleypti henni þar út, en þó fjarri heimili hennar. Þaðan gekk hún til síns heima. Á meðan frelsissviptingin stóð yfir hafði maðurinn í frammi grófar hótanir við stúlkuna, að því fram kemur í tilkynningu frá lögreglu.

Skólar í Vesturbænum sendu forSigríður eldrum tölvupóst vegna málsins Dögg í gær þar sem sagt var frá því að Auðunsdóttir umsjónarmenn og stjórnendur skólsigridur@ anna ræði við börnin í 3.-10. bekkjfrettatiminn.is um um hvernig bregðast megi við í aðstæðum sem þessum. Ekki er farið í 1. og 2. bekki þar sem þessi mál eru talin svo vandmeðfarin að betra sé að foreldrar ræði þau við svo ung börn, að því er fram kom í tölvupóstinum.

Frammi fyrir þessu stóð ég einmitt við morgunverðarborðið í gærmorgun. Hvernig áttum við, foreldrarnir að ræða þennan hryllilega atburð sem átt hafði sér stað í næsta nágrenni við okkur, við sjö ára dóttur okkar? Hún þarf að vera upplýst um þessa

Nýtt lyf sem verkar bæði gegn nefstíflu og nefrennsli

Einnota vörur fyrir Mikið úrval. Vistvæn mál, veisluna. bakkar, diskar, hnífar o.fl.

PIPAR\TBWA • SÍA • 131559

Andaðu með nefinu Otrivin Comp, nefúði, lausn. Innihaldslýsing: Xýlómetazólínhýdróklóríð 0,5 mg/ml og ipatrópíumbrómíð. Ábendingar: Einkenni nefstíflu (þrútinnar nefslímhúðar) og nefrennslis af völdum kvefs. Skammtar og lyfjagjöf fyrir fullorðna eldri en 18 ára: 1 úðaskammtur í hvora nös eftir þörfum, að hámarki þrisvar á sólarhring. Að minnsta kosti 6 klukkustundir skulu líða milli tveggja skammta, draga skal úr skömmtum þegar einkenni lagast. Ekki má nota Otrivin Comp lengur en 7 daga þar sem langvarandi notkun xýlómetazólínhýdróklóríðs getur leitt til bólgu í nefslímhúð og aukinnar slímmyndunar. Snýttu þér.

Fjarlægðu glæru plasthettuna. Skorðaðu úðaflöskuna milli fingranna. Úðað er með því að þrýsta kraganum niður að flöskunni. Hallaðu höfðinu örlítið fram. Stúturinn á úðaflöskunni er settur upp í nösina. Úðað er einu sinni, um leið og andað er að sér inn um nefið. Farðu eins að í hina nösina. Ekki má nota lyfið ef þú ert með ofnæmi fyrir einhverju innihaldsefnanna, ofnæmi fyrir atrópíni eða svipuðum efnum (t.d. hýoscýamín eða skópólamín), ef þú hefur gengist undir aðgerð í gegnum nefið eða munninn, ef þú ert með nefþurrk vegna slímhúðarbólgu eða ert með gláku. Ráðfærðu þig við lækni áður en lyfið er notað ef þú ert: Þunguð, með barn á brjósti, næmur fyrir adrenvirkum efnum, hjarta- eða æðasjúkdóm, skjaldvakaóhóf, sykursýki, háþrýsting, erfiðleika við þvaglát (stækkaðan blöðruhálskirtil), æxli í nýrnahettum, ef þú færð oft blóðnasir (t.d. aldraðir), ert með þarmalömun, slímseigjusjúkdóm, þunglyndi og ert á lyfjameðferð við því. Geymið þar sem börn hvorki ná til né sjá. Lesið allan fylgiseðilinn vandlega áður en byrjað er að nota lyfið. Sjá notkunarleiðbeiningar í fylgiseðli. Markaðsleyfishafi:Novartis Healthcare. Umboð á Íslandi: Artasan ehf., Suðurhrauni 12a, 210 Garðabæ.

hættu en samt ekki að verða sjálf svo hrædd að hún þori ekki út úr húsi. Í tölvupóstinum frá skólanum voru leiðbeiningar. Helst þarf að ræða málin á þann hátt að niðurstaðan verði ekki að börn vantreysti fullorðnum almennt. Hins vegar verður að kenna börnum að fara ekki upp í bíl hjá ókunnugum, ekki tala við ókunnuga, ekki þiggja neitt frá ókunnugum og ef barnið verður hrætt við einhvern á það að fara strax á næsta stað þar sem finna má fólk. Einnig þarf að kenna börnum að taka vel eftir öllu ef það upplifir áreiti eða hættu, svo sem manneskjunni sem veldur óttanum, bílnúmeri eða öðrum auðkennum.

Umfram allt þurfa foreldrar sjálfir að vera vakandi, og samfélagið allt. Í orðsendingu skólanna segir: „Látum börnin okkur varða: ef þið sjáið eitthvað – segið eitthvað – gerið eitthvað. Hikið ekki við að hafa samband við lögregluna – 112.“ Lögreglan hefur einnig brugðist hratt við og hefur hert eftirlitið í Vesturbænum. Hún bendir á að mikilvægt sé að hafa í huga að svona atburðir séu afar sjaldgæfir, samfélag okkar sé öruggt en engu að síður sé mikilvægt að vera meðvituð um þær hættur sem leynast í samfélaginu.

Ekkert handhægt og aðgengilegt upplýsingaefni er til fyrir foreldra um hvernig best sé að ræða við börn sín um mál sem þessi.

Skólarnir hvetja enn til þess að fagaðilar afli þessa efnis eða fái það útbúið.

Verð frá

779 kr.

Pappadiskar einnota, 23 cm, 100 stk. í pakka – Verð: 779 kr.

Hampi pálmadiskur, 310x180 mm, 25 stk. í pakka – Verð: 2.529 kr.

Rekstrarland | Skeifunni 11 | 108 Reykjavík | Sími 515 1100

www.rekstrarland.is

100% verðöryggi og 5 ára ábyrgð fyrir pallinn þinn

Húsasmiðjan býður sólpallinn á lægra verði og 5 ára ábyrgð!

Innifalið í P5

P5 ábyrgð veitir 100% verðöryggi* á heildarkostnaði.

100% verðöryggi*

Það þýðir að ef þú finnur betra heildarverð fyrir sólpallinn þinn — þá jöfnum við það. Við þetta bætist 5 ára ábyrgð* á öllu pallaefni Húsasmiðjunnar.

Allt pallaefni frá Húsasmiðjunni er fyrsta flokks AB gagnvarið timbur.

5 ára ábyrgð á pallaefni* P5 ábyrgðarskírteini Kauplán með 0% vöxtum* Að auki nái heildarverðmæti 100.000 kr.

10.000 kr. gjafakort í Húsasmiðjunni og Blómavali DVD kennslumyndband * sjá nánar skilmála á www.husa.is

18

viðhorf

Helgin 17.-19. maí 2013

Alþjóðlegur dagur gegn fordómum í garð samkynhneigðra, tvíkynhneigðra og transfólks

I

IDAHO inni í mér

gagnkynhneigðum. Hið daho er fylki í tvennt síðasttalda er ég Bandaríkjunum. búin að sanna með því Því miður er það að nota IDAHO í titli ekki eitt þeirra ríkja þessa pistils því mér sem nú bætast í hinn fannst það henta betur stækkandi hóp banda­ – það eru nokkur ár rískra fylkja sem síðan titill dagsins varð lögleitt hafa hjóna­ IDAHOBIT til að ná bönd fólks af sama þessum hópum með. kyni – þvert á móti hafa kjósendur þar Inni í mér sett bann við slíku í stjórnarskrá fylkisins. Anna Pála Sverrisdóttir Á Íslandi erum við í Rugl af því tagi við­ formaður Samtakanna ´78 þeirri stöðu að þegar gengst sums staðar í fólk mætir í göngu Bandaríkjunum líkt vegna hinsegin fólks og víða annars staðar í heiminum. er það með en ekki á móti. Við Hins vegar hafa bandarísk stjórn­ höfum komist langt á 35 árum frá völd undanfarin ár staðið sig vel á stofnun Samtakanna ´78. Nálægt alþjóðavettvangi með markvissri þriðjungur þjóðarinnar tekur þátt baráttu í þágu hinsegin fólks og í Gleðigöngunni ár hvert og sýnir Hillary Clinton átti til dæmis stór­ ómetanlegan stuðning. Gríðar­ leik í þeim efnum sem utanríkis­ legar lagalegar framfarir hafa ráðherra. orðið, nú síðast með setningu Það er því ekki auðvelt að mála rammalöggjafar um transfólk og einfalda mynd af Bandaríkjunum einum hjúskaparlögum á nýliðnu og stöðu hinsegin fólks og svo­ kjörtímabili. Af þessu eigum við leiðis er staðan víða annars staðar. að vera stolt. Hins vegar ekki svo Það var magnað þegar Frakkar hrokafull að halda að við séum lögleiddu hjónabönd samkyn­ komin alla leið eða séum allra best hneigðra um daginn en að sama í heimi. skapi ógnvekjandi hversu heift­ Í dag birta samtök hinsegin úðug mótmæli urðu. Á allt of mörg­ fólks í Evrópu svokallað regnboga­ um öðrum stöðum í heiminum er kort af álfunni og lendir Ísland í myndin því miður einfaldari af því 10. sæti Evrópulanda hvað varðar hún er öll í dökkum litum ennþá. málefni hinsegin fólks í löggjöf Hún Kasha frá Úganda upplýsti Ís­ og stjórnsýslu. Í viðhorfskönnun lendinga um daginn um skelfilega sem gerð var af Félagsvísinda­ stöðu hinsegin fólks í heimalandi stofnun árið 2009 kom fram að sínu og nú hefur maður frá Nígeríu um fjórðungur Íslendinga sagðist leitað hælis á Íslandi vegna þess aðspurður ekki telja samkyn­ að honum er ekki vært þar vegna hneigð réttlætanlega. Við eigum samkynhneigðar, sem þungar því ennþá eftir að vinna mikla refsingar liggja við. vinnu með okkar eigin fordóma. Öll höfum við þá að einhverju leyti IDAHOBIT – líka við sem erum sjálf hinsegin. Þess vegna legg ég til að í dag Dagurinn í dag, 17. maí, er ekki horfumst við í augu við IDAHO bara þjóðhátíðardagur Norð­ inni í sjálfum okkur; jafnt í okkar manna. IDAHO er heldur ekki samfélagi sem eigin sál og huga. bara nafn á fylki í Bandaríkj­ Það eru margir litir í íslensku unum heldur er það líka ensk myndinni ennþá, aðallega ljósir en skammstöfun fyrir alþjóðlegan líka dökkir. Stundum eru trúar­ dag gegn fordómum í garð sam­ brögð notuð sem afsökun fyrir kynhneigðra, tvíkynhneigðra og fordómum og mismunun gagnvart transfólks (e. International Day hinsegin fólki. Þess vegna er starf Against Homo­, bi­ and transp­ hópsins „Hinsegin í Kristi“ sérlega hobia). Haldið var fyrst upp á dag­ mikilvægt og hvet ég áhugasöm til inn árið 2005. Ástæðan er sú að að sækja samkomu hópsins í Guð­ á þessum degi, ekki fyrr en árið ríðarkirkju í kvöld.

1990, var samkynhneigð fjarlægð Gaman er að segja frá því að í til­ af lista Alþjóðaheilbrigðismála­ efni dagsins brugðust mörg sveit­ stofnunarinnar yfir geðsjúkdóma. arfélög og framhaldsskólar vel við Barátta transfólks á lengra í land umleitan Samtakanna ´78 um að enda er það ennþá flokkað sem kaupa regnbogafána og flagga í geðsjúkdómur að vera trans. Tví­ tilefni dagsins. Fer Hornafjörður kynhneigða fólkið gleymist síðan þar fremstur í flokki með heil sex yfirleitt og verður fyrir fordómum stykki. Áfram svona! jafnt frá samkynhneigðum og

Þöggun, í þremur lotum

Er tjáningarfrelsi aðeins ætlað sumum?

Fyrsta lota.

Sjö konur stigu fram í lok árs 2010 og vörpuðu ljósi á kynferð­ isbrot sem framin voru í skjóli trúar og valds af hendi forstöðu­ manns trúfélags. Konurnar voru ungar að aldri þegar brotin voru framin, sumar enn á barnsaldri.

Að opna slík mál er erfitt og kall­ ar fram sárar tilfinningar sem kljást þarf við. Aldrei var það áætl­ un kvennanna að varpa þessum reynslusögum inn á öldur ljósvaka heldur óskuðu þær eftir sáttafundi með gerandanum sem fælist í að hann gengist við brotum sínum og bæðist afsökunar. Ekki var komið á móts við óskir kvennanna held­ ur upphófst mikið áreiti á hendur þeim í formi óvæntra heimsókna, símtala, skilaboða og hótana. Áreitið varð sumum afar erfitt og þorðu þær vart út úr húsi á tíma­ bili. Auk áreitis hafði gerandinn og kona hans komið fram í fjöl­ miðlum (vegna annarra mála) og látið í veðri vaka að konur væru að koma saman í þeim eina tilgangi að koma illu orði á „guðsmann­ inn“. Sömu viðbrögð og sáust í „biskupsmálinu“ einhverjum árum fyrr (Skýrsla Rannsóknarnefndar Kirkjuþings, bls. 17. 2011). Allt var þetta gert til að reyna að þagga nið­ ur í konunum. Málið var viðkvæmt enda ljóst að gerandinn hafði haft lifibrauð sitt af því að túlka boð­ skap biblíunnar og því hlyti þetta mál að verða honum verulegur fjöt­ ur um fót. Þegar ástandið var orðið óbærilegt sáu þær sér þann kost vænstan að koma fram með sögur sínar, sem þær gerðu í lok nóvem­ ber 2010. Blessunarlega hafði þessi fyrsta tilraun til þöggunar ekki tekist og konurnar vörpuðu af sér skömminni til gerandans, þar sem hún átti heima.

Önnur lota

Þrjár konur (þar af tvær svokall­ aðar „talskonur“) og prestur tóku opinbera afstöðu með konunum sjö. Fjölmiðill opnaði vettvang sinn og birti reynslusögur kvennanna.

Gerandi kynferðisbrotanna stefndi „tals“­konunum tveimur ásamt eiganda og ritstjóra fjölmiðilsins fyrir dómstóla og sendi formlegt kvörtunarbréf í gegnum lögmann

sinn til biskups vegna prestsins. Þriðja konan fékk hótunarsímtal frá aðstandenda gerand­ ans. Stefnurnar eru í vinnslu hjá lögfræð­ ingum, en niðurstaða biskups var þolendum í vil, enda engar laga­ legar forsendur fyrir þeim kröfum sem sett­ ar voru fram af fyrrum forstöðumanninum. Ólöf Dóra

stunduðu iðju sína í skjóli þöggunar.

Tjáningarfrelsið beislað

Með því að gera til­ raun til að þagga nið­ ur í þeim sem tóku opinbera afstöðu í þessu máli og með því að sækja að fjöl­ miðlinum sem birti reynslusögur okkar kvenna hlýtur að Bartels Jónsdóttir Þriðja lota vera gróflega vegið að stofnerfðafræðingur Stofnuð var síða á sam­ tjáningarfrelsinu. Við skiptasíðunni Facebook til stuðn­ sem erum eldri en tvævetur mun­ ings „talskonunum“ tveimur. Þetta um að þessi sami „guðsmaður“ og var opin síða þar sem fólk fékk að áreitti okkur ungar að aldri nýtti lýsa yfir stuðningi við konur þess­ sitt tjáningarfrelsi vel þegar hann ar og þær sjö konur sem sættu talaði m.a. gegn samkynhneigð kynferðisáreiti af hendi „guðs­ (sjá „Bréf úr Kópavogi“ á mbl.is. mannsins“. Aðstandendur hans og 26.feb. 2006.*). En þegar konur vinir kvörtuðu ítrekað yfir síðunni taka opinbera afstöðu með sann­ eins og væri hún stofnuð í illum til­ leikanum er að þeim vegið. Er tján­ gangi, sem auðvitað er fjarri sanni. ingarfrelsi aðeins ætlað sumum en Hún var einungis stofnuð í þeim ekki öðrum? eina tilgangi að sýna stuðning og Vissulega er tjáningarfrelsi veita hvatningu. Stofnandi síðunn­ innan fjölmiðla vandmeðfarið. ar sá sig tilneydda til að loka henni Hæglega væri hægt að vega að (þó ekki leggja niður) vegna þessa. æru einstaklings að ófyrirsynju og fá ritstjórar það erfiða hlut­ Er þér alveg sama? verk að vega og meta sannleiks­ Í fyrstu lotu, þegar málið var enn í gildi orðanna. En hafa ber í huga burðarliðnum, átti að þagga niður að sá sem opnar umræðu um við­ í konunum sjálfum. Í annarri og kvæm mál (eins og í okkar tilfelli) þriðju lotu var vegið að tjáningar­ leggur sig á gapastokk umræðna frelsinu og frelsinu til að standa og dóms götunnar. Þetta er nokkuð opinberlega með þolendum kyn­ sem enginn gerir nema rík ástæða ferðisbrota. Nú spyr ég þig, kæri liggi að baki. lesandi, er þetta ásættanlegt? Er í lagi að gera tilraunir til að þagga Lokaorð niður í þeim sem vilja opna um­ Kynferðisbrot þessi voru rannsök­ ræðuna um kynferðisbrot? Höfum uð af lögreglu og var niðurstaða í huga að opnari umræða bindur saksóknara á þá leið að brotin hendur kynferðisbrotamanna. Er í væru fyrnd samkvæmt lögum. Þó lagi að ráðast gegn þeim sem hafa sekt sé fyrnd og gerandinn ekki kjark og þor til að standa opin­ sakfelldur þýðir það ekki að hann berlega með þolendum kynferðis­ sé sýkn saka. Orðræðan „saklaus brota? Í mínum huga, sem þolandi uns sekt er sönnuð“ á því ekki við, kynferðisbrota af hendi forstöðu­ því sekt sannaðist þegar hann mis­ mannsins fyrrverandi, stafar ógn notaði vald sitt og traust sem trúar­ af slíkum þöggunartilburðum fyrir leiðtogi og fór með hendur sínar samfélagið allt. Ef við leyfum ger­ inn á okkur þegar við vorum ung­ endum kynferðisbrota að þagga ar, jafnvel börn að aldri. niður í þolendum sínum og þeim sem með þeim standa höfum við *http://www.mbl.is/greinasafn/ stígið stórt skref afturábak til þess grein/1068620/?item_num=0&searchid=tíma er þolendur þurftu að bera dc4dc5dce76544c8438dc94839523f7632 harm sinn í hljóði og gerendur 061c7c (sótt 27 apríl 2013)

Nú spyr ég þig, kæri lesandi, er þetta ásættanlegt? Er í lagi að gera tilraunir til að þagga niður í þeim sem vilja opna umræðuna um kynferðisbrot?

BÚRI LJÚFUR Fyrirmynd Búra er hinn danski Havartí-rjómaostur sem athafnakonan Hanne Nielsen þróaði um miðja nítjándu öld á býli sínu „Havarthigaard“ fyrir norðan Kaupmannahöfn.

Framleiðsla á Búra hófst árið 1980 á Húsavík en í dag fer framleiðslan fram á Akureyri. Mjúkur og smjörkenndur ostur með votti af ávaxtasætu, ljúfum sítrustóni í lokin og langvarandi eftirbragði. Rjómakennd einkenni ostins parast vel með sætum, örlítið sýrðum ávöxtum, berjum og kryddsultum.

www.odalsostar.is

Helgin 17.-19. maí 2013

viðhorf 19

góð gjöf

 Vik an sem Var Þetta eru asnar, Áslaug Ég tek þetta ekki inn á mig, ef fólk vill tjá sig svona um mig undir eigin nafni, þá er það þeirra mál. Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir, formaður Heimdallar, fékk bágt fyrir í netheimum fyrir að tala fyrir bættu aðgengi að áfengi með því að tengja saman hvítvín og humarát á sunnudegi. Áslaug kippir sér samt ekki upp við neitt.

Heggur í sama knérunn Heildarhagsmunir er orð sem virðist vera illskiljanlegt, a.m.k. er það ekki í hávegum haft.

Sighvatur Björgvinsson, fyrrum ráðherra og þingmaður, heldur áfram að berja á „sjálhverfu kynslóðinni“ í greinarskrifum.

Með rauða djöfla á hælunum Ég er í felum eins og Salman Rushdie Kolbrún Bergþórsdóttir blaðamaður hefur fengið yfir sig fúkyrðaflaum á netinu og í tölvupóstum eftir að hún gerði heldur lítið úr ferli heilags Fergusons sem sestur er í helgan stein.

Stolt siglir fleyið... Þetta er alveg magnað skip.

Guðmundur Kristjánsson, útgerðarmaður í Brim, er eldhress með nýjasta skipið í flota sínum, Skálaberg RE 7.

Sagan á það til að endurtaka sig Vonandi er þetta í síðasta skipti sem stjórnmálamenn ljúga sig inn á þing.

Bloggarinn og frambjóðandi Samfylkingarinnar í

þingkosningunum hefur efasemdir um heilindi formanns Framsóknarflokksins í áformum um skuldaniðurfellingar.

Fátt er svo með öllu illt... Ég á allt eins von á því að ég muni horfa á Eurovision. Ef Guð og lukkan lofar. Ég hlusta reglulega á þetta lag og finnst það afar fallegt. Ásmundur Einar Daðason, þingmaður Framsóknarflokksins og formaður Heimssýnar, hafnar ekki öllu sem frá Evrópu kemur. Óþolandi þessi Besti flokkur Okkur þykir þetta óþolandi.

Björn Jón Bragason, formaður samtaka kaupmanna og fasteignaeigenda við Laugaveg, er sem fyrr óhress með fyrirhugaða sumarlokun á hluta Laugavegar.

Model TWO Hnota

Verð 52.500,-

Tilboð 38.800,-

Ármúla 38 | Sími 588 5011 | Opið: virka daga 11-18, laugard. 12-14

Legugreining Betri svefn - betri heilsa Stillanleg rafmagnsrúm

20-50%

afsl. af öllum heilsurúmum Þér er boðið í

fría

Heilsurúm

legugreiningu

Rúmgott er eini aðilinn á Íslandi sem býður upp á legugreiningu.

Frí legugreining

Smiðjuvegi 2 (við hliðina á Bónus), Kópavogi • sími 544 2121 Opið virka daga frá kl. 10-18 og laugardaga kl. 11-16 • www.rumgott.is

Nýtt! ingur

r ngab i l k ú ffran a Kj s g ime o með l

tilboð

25% afsláttur á kassa Kjúklingabringur

2099kr/kg verð áður

2799

HOLLENSKIR GÆÐAOStAR • Old Amsterdam 250gr • Old Amsterdam í sneiðum • Gouda í sneiðum • Edam í sneiðum • Geitaostur í sneiðum • Beemster classic • Beemster X-O 339 • Beemster Premier Kr/stk

FRANSKIR OStAR í úRvALI • Petit Sapin • Munster • Camembert Normandy • Chablis Chalancey • Búchette de Chévre Nature

lífrænt

Berry Whité

Lífrænir, léttir, ljúffengir og svalandi drykkir. Án viðbætts sykurs. engin aukefni.

tilboð

299kr/pk

verð áður 469

tilboð

599kr/stk verð áður 799

Karamellukaka

Freyju hrís 200g

SnAKKið FyRiR eUROviSiOn gleðinA

Burn með eplum, kiwi og bláum agave

Gildir til 20. maí á meðan birgðir endast.

Kynning Maarud snakk Kynning í Skeifunni og Garðabæ í dag föstudag og á morgun laugardag.

OPNUNARTÍMI um hvítasunnuna 18. maí Laugardagur 19. maí Hvítasunnudagur 20. maí Annar í hvítasunnu

SKEIFAN hOlTANjARÐvíK GARÐABÆR SmáRAlINd GARÐAR BORGARNES EIÐISTORG KRINGlAN SpöNG SElFOSS AKuREyRI 24 TÍMA lOKAð 24 TÍMA

10-20 lOKAð 12-20

10-20 lOKAð 12-20

10-18 lOKAð 12-18

10-24 lOKAð 12-24

Doritos snakk

eð marinerað og m rtum u j d d y r k m u k s fer tilboð

30% afsláttur á kassa

MERKIÐ

MERKIÐ

TRYGGIR GÆÐIN

TRYGGIR GÆÐIN

grilllambalæri

1819kr/kg verð áður

Nýtrty!ddlegið k

tilboð

25% afsláttur á kassa

ur

erað

marin

kjúklingabringuskip

tilboð

25% afsláttur á kassa

ferskur silungur

1819kr/kg

1799kr/kg

verð áður 2799

verð áður 2399

2598

tilboð

25% afsláttur á kassa

kryddlegnar Grísakótilettur

1874kr/kg

verð áður 2498

AROMATiC CRiSpy DUCK úrbeiNuð öNd með 24 pöNNuKöKum oG hoiSiN SóSu

tilboð 3399kr/pk verð áður 3699

BAKAÐAR AMERÍSKAR OSTAKÖKUR Trio ostakökusneiðar

12 sneiðar - 4 sneiðar af hverri tegund.

Nýtt!

Daily Chef

New York ostakaka

22

viðhorf

Helgin 17.-19. maí 2013

Meðferð á helgasta stað þjóðarinnar

Á Þingvöllum er frelsið afstætt!

E

að byggja í umhverfi itthvert Þingvalla.“ Jónas sagði áþreifanlegasta einnig í umræðunum dæmið um það 1928: „Það, sem vakir siðleysi og spillingu fyrir þeim mönnum, sem um langan aldur sem ekki vilja spilla hefur viðgengist í ísútliti Þingvalla, er það, lenskum stjórnmálum að náttúran og hennar er meðferð Alþingis listasmíði frá örófi alda á helgasta sögustað fái að njóta sín sem þjóðarinnar, Þingbest.“ Annar helsti völlum. Sú ráðstöfun frummælandi friðunarÞingvallanefndar Stefán Erlendsson laganna frá 1928, Bernað veita útvöldum leiðsögumaður í harð Stefánsson, komst vinum nefndarmanna, hestaferðum á Hengilssvo að orði í umræðtengdamönnum þeirra unum: „Annað er það og öðrum gæðingum og Þingvallasvæðinu líka, að hugsa mætti heimild til að reisa sér og varamaður í stjórn sér þau mannvirki gerð sumarbústaði innan Náttúruverndarsamí nágrenni Þingvalla, þjóðgarðsins fljótlega taka Suðvesturlands sem ekki ættu heima á eftir stofnun hans og þeim stað....Þess konar mannvirki, næstu áratugina er hneisa. Þarna þó góð kunni að vera í sjálfu sér, var um að ræða grófa misbeitingu eiga ekki við á þessum fornhelga valds og óréttmæta mismunun stað. Sama er, þó að þau séu ekki sem almenningur hefur mátt þola í sjálfri þinghelginni, ef þau eru í af hendi ríkisvaldsins allar götur þeirri nálægð, að þau blasa við frá síðan. „Þjóðlegri spilling er vandÞingvöllum, því að þá eru þau til fundin,“ eins og Ásgeir Sverrisson helgispjalla. Ef nokkur staður er blaðamaður kemst að orði í grein hér á landi, þar sem náttúran á að sem birtist í Morgunblaðinu í vera í fullum friði, og án þess að byrjun þessarar aldar. henni sé raskað af mönnum, þá Friðun Þingvalla eru það Þingvellir.“ Árið 1928 voru samþykkt lög frá Sumarbústaðirnir í Alþingi um að „Þingvellir við þjóðgarðinum Öxará og grenndin þar skulu vera friðlýstur helgistaður allra Jónas frá Hriflu gegndi forÍslendinga“ og tiltekið: „hið friðmennsku í Þingvallanefnd frá upplýsta land skal vera undir vernd hafi 1928 til 1946 og lagði nefndina Alþingis og ævinlega eign íslensku undir sitt eigið ráðuneyti, dómsþjóðarinnar. Það má aldrei selja málaráðuneytið. Eftir að Jónas fór eða veðsetja.“ Lögin tóku gildi í að starfa í Þingvallanefnd snerist upphafi árs 1930 og samkvæmt honum allrækilega hugur og í þeim mátti „ekkert jarðrask, húsblaðagrein í lok árs 1930 viðraði byggingar, vegi, rafleiðslur eða hann þá skoðun að ekkert væri því önnur mannvirki...gera á hinu til fyrirstöðu að reistir yrðu nokkrfriðlýsta svæði eða í landi jarðanna ir sumarbústaðir suður af Valhöll Kárastaða, Brúsastaða, Svartagils og Konungshúsi sem höfðu verið og Gjábakka nema með leyfi Þingfærð vestur fyrir Öxará. Slíkt hefði vallanefndar.“ Ef rifjuð eru upp engin áhrif á svipmót Þingvalla. ummæli þeirra alþingismanna sem Og það varð úr að lóðum var útá sínum tíma áttu mestan þátt í hlutað undir bústaði með vatninu lagasmíðinni er engum vafa undirþar sem heitir Valhallarstígur og orpið að með þessu lagaákvæði Rauðukusunes án þess að þær var Þingvallanefnd falið vald til væru auglýstar og einnig var veitt þess fyrst og fremst að koma í leyfi til þess að leigja sumarbúveg fyrir að sumarbústaðir væru staðalóðir á jörðunum vestan reistir á svæðinu sem þá afmarkaði þjóðgarðsins. Aldarfjórðungi síðar sjálfan þjóðgarðinn og jörðunum voru yfir fimmtíu bústaðir á þessu fjórum sem friðaðar voru vegna svæði. Þá var farið að leita hófanna hans. Til dæmis minntist Jónas um lóðir austan þjóðgarðsins, í Jónsson frá Hriflu, sem var einn landi Gjábakka. Jörðin var í einkahelsti hvatamaður friðunarinnar, á eign og friðuð samkvæmt lögeina bústaðinn sem þá virðist hafa unum frá 1928. Eigandinn kærði verið kominn á Þingvelli í umræðsig ekki um sumarbústaði á landi unum um friðunarlögin og sagði: sínu svo að ekki náðist samkomu„Og þó að margt megi segja um lag við hann. En Þingvallanefnd einstakra manna húsið í Fögruvar heimilt að kaupa jörðina eða brekku, þá hefur það þó unnið taka hana eignarnámi og var það það gagn að opna augu almenngert árið 1947. Bændur bjuggu þar ings fyrir því hvernig ekki eigi áfram í rúman áratug en þegar

fjárbúskapur lagðist af á jörðinni var hún girt. Á þeim tíma var þegar búið að reisa tvo bústaði í Gjábakkalandi og var annar þeirra í eigu Gísla Jónssonar alþingismanns sem setið hafði í Þingvallanefnd. Árið 1966 ákvað nefndin að heimila byggingu rúmlega 30 sumarbústaða og úthlutaði sem fyrr lóðum án auglýsingar, flestum í Gjábakkalandi. Nú fyrst tók steininn úr og í kjölfar mikillar gagnrýni sá Þingvallanefnd sitt óvænna og dró lóðaúthlutanirnar til baka og flestir þeir sem fengið höfðu lóðir í Gjábakkalandi skiluðu þeim. Þetta varð síðan til þess að stórfelldri úthlutun sumarbústaðalóða í þjóðgarðinum var hætt. Dæmi eru um að Þingvallanefnd hafi ákveðið að sumarbústaðirnir undir Hallinum og í Gjábakkalandi verði fjarlægðir eða þjóðgarðurinn leysi þá til sín með einhverjum hætti. Það hefur meira að segja gengið svo langt að sumarbústaðaeigendum var tilkynnt það bréfleiðis en ekki hefur orðið af neinum framkvæmdum. Flestir lóðasamningar voru upphaflega gerðir til 50 ára en í stefnumörkun sem samþykkt var árið 1988 var ákveðið að nýir samningar yrðu aðeins til 10 ára. Samkvæmt stefnumörkun frá árinu 2004 er fyrirhugað að þjóðgarðurinn neyti forkaupsréttar þegar bústaðir bjóðist til sölu og yfirtaki lóðir þegar leigusamningar renni út. Þeirri stefnumörkun hefur ekki enn verið framfylgt. Í mörgum tilvikum eru húsin gömul og verðlaus en lóðin og staðsetningin eru mikils virði. Lóðin er þó í raun eign þjóðarinnar. Vera kann að rétthafar eigi bótarétt sem gæti orðið mikill en ekki hefur verið látið á það reyna. Í dag eru 94 sumarbústaðir innan marka þjóðgarðsins.

Forréttindi og mismunun réttlætt

Furðuhljótt hefur verið um lóðaúthlutanirnar í þjóðgarðinum ef frá er talinn hvellurinn sem varð vegna Gjábakkamálsins. Af því tilefni var gerð úttekt á sumarbústöðum á Þingvöllum í tímaritinu Samvinnunni 1967 að frumkvæði Sigurðar A. Magnússonar rithöfundar sem þá var ritstjóri. Birtar voru myndir af flestum bústöðunum sem reistir höfðu verið og nafngreindir eigendur að 21 bústað með vatninu suður frá Valhöll ásamt 25 „Gjábakka-gæðingum“ Þingvallanefndar. Jónas frá Hriflu var spurður í viðtali hvað hefði valdið sinnaskiptum hans frá því hann barðist manna harðastur fyrir friðun Þingvalla.

Kvaðst Jónas ekki mundu hafa fallist á að leyfa sumarbústaði í Gjábakkalandi ef hann ætti enn sæti í Þingvallanefnd. Það hefði verið „...sjónarmið sitt og annarra nefndarmanna, að friða bæri svæðið austan Öxarár, en leyfa byggð vestan árinnar frá Valhöll og suður með Þingvallavatni vestanverðu. Ástæðuna kvað hann fyrst og fremst hafa verið þá, að hann vildi „líf“ á Þingvöllum, en gat þess jafnframt að gott hefði verið að láta áhrifamenn í þjóðfélaginu eiga persónulegra hagsmuna að gæta á Þingvöllum, svo þeir legðust á eitt um að verja staðinn skakkaföllum ef þurfa þætti, t.d. í sambandi við hugsanlega hækkun Þingvallvatns af völdum Sogsvirkjunar.“ Af þessum orðum Jónasar má ráða að sumarbústaðalóðir í þjóðgarðinum voru ekki ætlaðar „hverjum sem er“ heldur aðeins þeim sem eitthvað áttu undir sér. Og hér var jafnframt komin fram hugmyndafræðileg réttlæting á þeirri siðlausu og ólögmætu mismunun sem

Nýbygging sumarbústaðar, rétt við bakka Þingvallavatns.

fest hafði verið í sessi á Þingvöllum: Rómantísk hugmynd um „líf“ í þjóðgarðinum og það viðhorf að nokkrir útvaldir „broddborgarar“ hefðu sérstöku hlutverki að gegna sem verndarar þessa helgistaðar „allra Íslendinga.“

Afstæði frelsis eða mismunandi táknmyndir þess

Frá því að lóðunum var úthlutað á Þingvöllum hafa sumarbústaðir gengið kaupum og sölum í þjóðgarðinum. Í ævisögu vestfirsku heimskonunnar Sonju Zorilla er að finna ágæta lýsingu á því hvernig kaupin gerast á eyrinni. Hörður Bjarnason, sem þá var húsameistari ríkisins og framkvæmdastjóri Þingvallanefndar, benti Sonju á að sumarbústaður væri til sölu við Þingvallavatn á góðu verði og hafði síðan milligöngu um kaupin.

Alexander Jóhannesson, prófessor og fyrrum kostgangari hjá gamalli frænku hennar, byggði bústaðinn undir Hallinum skömmu fyrir lýðveldisárið 1944. Seinna hafði Þorsteinn Scheving Thorsteinsson lyfsali eignast hann. Sonja keypti síðan bústaðinn af ættingjum hans. Þetta var árið 1970. Hún var hins vegar langdvölum erlendis og notaði bústaðinn lítið. Framkvæmdastjóri Þingvallanefndar hlutaðist því til um að Sonja veitti frú Vigdísi Finnbogadóttur fyrrverandi forseta lýðveldisins afnot af bústaðnum í fjarveru hennar með ákveðnum skilmálum. Á þeim tíma þekkti Sonja frú Vigdísi einungis af afspurn en fyrsti fundur þeirra markaði upphafið að góðri vináttu. Smám saman varð Sonja afhuga því að dvelja í bústaðnum og að endingu ákvað hún að losa sig við hann. Það var svo Vigdís Finnbogadóttir sem keypti bústaðinn af Sonju árið 1993.

Með því að leigja sumarbústað Sonju Zorilla og festa síðan kaup á honum gekk Vigdís Finnbogadóttir inn í siðlaust kerfi forréttinda og mismununar sem hafði verið við lýði innan þjóðgarðsins um margra áratuga skeið og stuðlaði að viðhaldi þess. Í ályktun Ferðamálaráðs frá 5. júlí 1966 er komist að kjarna máls en þar segir að lóðaúthlutanir í þjóðgarðinum hafi falið í sér „gróft trúnaðarbrot“ gagnvart almenningi og „ráðstafanir sem hljóta að leiða til takmörkunar á ferðafrelsi borgaranna um hið sameiginlega land þeirra, enda heimildarlaust með öllu og ólögmætt að því er virðist....“ Tveimur árum eftir kaupin á bústaðnum fór frú Vigdís í opinbera heimsókn til Kína þar sem hún átti fund með Li Peng forsætisráðherra kínverska Alþýðulýðveldisins og samsinnti því að frelsið væri afstætt. Þegar heim var komið baðst Vigdís afsökunar á þessum ummælum sínum og sagði þau vera mistök. Hún hefði ef til vill frekar átt að tala um „ólíkar táknmyndir“ frelsis en

afstæði þess. Látum það liggja á milli hluta að forsetinn fyrrverandi ruglar hér hugtökum; afstæði frelsis og ólíkar táknmyndir þess eru sitthvað. En með hátterni sínu sýndi frú Vigdís Finnbogadóttir í verki að sumir eru jafnari en aðrir fyrir lögunum – að á Þingvöllum er frelsið afstætt! Sumarbústaðirnir innan þjóðgarðsins eru á hinn bóginn táknmynd mismununar, forréttinda og spillingar.

Siðmenning og lýðræðislegt réttarríki

Í flestum siðmenntuðum löndum væri þessi arfleifð talin hneisa og unnið markvisst að því að uppræta hana. En á Íslandi vekur þessi saga enga sérstaka athygli og í stað þess að fjarlægja bústaðina úr þjóðgarðinum hafa sumarhúsaeigendur fest sig í sessi síðustu áratugi og njóta sem fyrr forréttinda í þjóðgarðinum. Sigurður Magnússon fulltrúi beitti sér hvað harðast gegn sumarbústöðunum á Þingvöllum þegar lóðaúthlutunin í Gjábakkalandi komst í hámæli og skrifaði m.a. innblásna grein í Samvinnuna 1967 þar sem fram kemur flest það sem máli skiptir í þessu sambandi. Gefum honum orðið: „Jafnrétti allra borgara er ein meginstoð lýðræðisins. Fullvissa hvers einasta manns um það að allir séu jafnir að lögum er grundvöllur þess að um eiginlegt lýðræði geti verið að ræða.“ Vigdís Finnbogadóttir vísaði til þess að þjóðin þekkti hugsjónir sínar um lýðræði og mannréttindi þegar hún reyndi að svara gagnrýninni sem hún sætti vegna framgöngu sinnar í Kínaheimsókninni. En eins og Sigurður bendir á eru „raunverulegir lýðræðissinnar í hópi forystumanna...þeir einir sem skammta sér ekki meiri hlut eða annan en þann sem þeim ber að réttum lögum, ganga sjálfir á undan með góðu fordæmi um að hafa í heiðri þær reglur er þeir setja öðrum til eftirbreytni.“ Og hann heldur áfram: „Allir sem víkja af þessum vegi eru lýðræðinu háskasamlegir hversu mjög sem þeir kunna að lofa það í orði....“ En „hið ískyggilegasta af öllu í þessu andstyggilega máli“ að mati Sigurðar er „sofandahátturinn, doðinn og tómlætið“ sem einkennt hefur viðbrögð almennings eða „það sem nefna má almenningsálit.“ Þetta eru orð að sönnu: Mikil er skömm þeirra sem hafa blygðunarlaust í skjóli pólitískrar samtryggingar og þöggunar hreiðrað um sig á helgasta stað þjóðarinnar og njóta þar forréttinda. Og ekki er minni skömm hinna sem með aðgerðum sínum eða aðgerðaleysi bera ábyrgð á því að málum er svona fyrir komið. Skömmin er þó fyrst og síðast okkar – almennings í landinu – sem látum þetta yfir okkur ganga möglunarlaust án þess að hafast að eða fá rönd við reist.

ENNEMM / SÍA / NM50727

D-vítamínbætt LÉttmJÓLK Stóran hluta ársins fá Íslendingar ekki nægilegt D-vítamín. Þess vegna fæst nú D-vítamínbætt léttmjólk. Í einu glasi er einn þriðji af ráðlögðum dagskammti. D-vítamín er nauðsynlegt fyrir vöxt og þroska beina og hjálpar okkur að takast á við daginn með bros á vör. Í nýlegri rannsókn á mataræði 15 ára unglinga á vegum Rannsóknastofu í næringarfræði við HÍ og Landspítala kemur í ljós að innan við 5% stúlkna nær ráðlögðum dagskammti af D-vítamíni og innan við 10% drengja. Þegar litið er til þess að á yngri árum er beinmyndun í hámarki og þörf fyrir D-vítamín sérstaklega mikil þá er ljóst að bregðast þarf við.

D-vítamínbætt léttmjólk - eins og hollur sólargeisli

:-D

Dansar í Eldborg @ Harpa, Eldborg — 24. & 25. maí — frá Kr. 3.000

Leikið í myrkri @ Harpa, Norðurljós — 22. maí — Kr. 4.200

Lúðurhljómur í skókassa @ Listasafn Reykjavíkur, Hafnarhús — Opnar 18. maí

Bang on a Can All–Stars — Opnunartónleikar Listahátíðar @ Harpa, Eldborg — 17. maí — Kr. 4.800

Rýmin & skáldin I—VI @ Borgarbókasöfnin — 21. maí til 1. júní — Kr. 2.000

N 27 2013

Diana Damrau & Xavier de Maistre @ Harpa, Eldborg — 2. júní — frá Kr. 3.200

Listahátíð í Reykjavík

TVG—Zimsen er stoltur bakhjarl Listahátíðar

Shostakovich—áskorunin @ Harpa, Norðurljós — 2. júní — Kr. 2.000 / 6.800

Lárusson Hönnunarstofa

Routeopia @ Lagt af stað frá Hörpu 19., 26. & 31. maí — Kr. 3.000

Vessel Orchestra — Opnunaratriði Listahátíðar @ Miðbakki við Reykjavíkurhöfn — 17. maí , KL 17:45 Enginn aðgangseyrir

17. maí — 2. júní CAT 192 — Lokaatriði Listahátíðar @ Harpa, Eldborg — 2. júní — Kr. 500

26

viðtal

Helgin 17.-19. maí 2013

„Ég elska mig miklu meira í dag“ Svanhvít Ada Björnsdóttir var lítil stúlka, föst í líkama drengs, þegar hún stalst til að máta silkikjóla móður sinar. Hún vissi alltaf að hún var öðruvísi og það vissu líka krakkarnir sem lögðu hana áralangt í einelti. Svanhvít flúði inn í heim tölvuleikja þar sem hún gat skapað sér annað líf. Rétt fyrir þrítugt kom hún út úr skápnum sem transkona, hefur aldrei verið ánægðari með lífið og í dag gengst hún síðan undir hina eiginlegu kynleiðréttingaraðgerð.

É

g gerði mér fyrst grein fyrir að ég væri öðruvísi þegar ég var fimm ára. Þá var ég í afmæli hjá frænku minni sem var jafngömul mér og ég vildi fá að vera í kjól eins og hún. Mamma mín og mamma hennar ákváðu að ég fengi að prófa kjól af frænku minni. Í smá stund var ég alveg himinlifandi.

En þegar ég kom í kjólnum fram byrjaði allt fullorðna fólkið að hlæja að mér því þeim fannst svo fyndið að sjá strák í kjól. Þá vissi ég að þetta var ekki í lagi,“ segir Svanhvít Ada Björnsdóttir.

Svanhvít er transkona, hún fæddist árið 1979 og var gefið nafnið Svanur. Hún vissi fljótt að hún væri ekki eins og fólk er flest. Svanhvít leið vítiskvalir á grunnskólaaldri, var lögð í hrottalegt einelti og sökkti sér í tölvuleiki. Hlutverkaleikir voru í mestu uppáhaldi því þannig gat hún flúið raunveruleikann og þóst vera einhver önnur. Eftir sjálfsvígstilraun rétt fyrir þrítugt ákvað Svanhvít að það væri nú eða aldrei sem hún kæmi út úr skápnum sem hún sjálf. Hún hefur á þriðja ár verið í hormónameðferðum og í dag, föstudaginn 17. maí, leggst hún undir hnífinn og fer í aðgerð á kynfærum.

Við settumst niður í vikunni sem er að líða og ákváðum að ég kæmi til hennar í vinnuna. Svanhvít hefur síðustu sex ár starfað hjá tölvufyrirtækinu CCP og við komum okkur þar fyrir í mötuneytinu á efstu hæð, rétt þegar erill hádegisins var að líða hjá. Svanhvít starfar á þriðju hæðinni en þegar ég spyr hvað hún geri vandast málið. „Ég er technical artist. Það er ekki til neitt gott íslenskt orð yfir það. Í rauninni er ég milliliður á milli listamanna og tæknimanna. Mér finnst þetta mjög fínt,“ segir hún.

Eiginlega má segja að draumur fimm ára stúlku í líkama stráks sé nú að rætast. Svanhvít er orðin kona sem vinnur við eitt af áhugamálunum sínum.

Hún rifjar upp þegar hún sem lítil stúlka með leynda drauma stalst í fataskáp bæði móður sinnar og systur. „Mamma átti alveg dásamlega silkikjóla, svona frá sjötta áratugnum. Mér fannst þeir svo fallegir og svo gaman að vera í þeim,“ segir Svanhvít dreymin. „Ég sagði systur minni frá því um daginn að ég hefði stolist í dótið þeirra og það kom alveg á hana.

Hún sagði að sig hafi aldrei grunað það.“ Svanhvít segist hafa verið mjög þrjósk og alltaf neitað að fara í strákaleg föt. Hún vissi þó að ekki gekk að ganga um í stelpufötum og ákvað að Adidas-íþróttagallar væru ásættanlegur meðalvegur.

Leit á lífið sem hreinsunareld

Svanhvít hóf skólagöngu í Laugarnesskóla og þar var hún minnt daglega á að hún væri öðruvísi. „Ég var lögð í mikið einelti og kölluð Kapteinn Homo af strákunum. Þegar eineltið var sem verst grét ég mig í svefn á hverju kvöldi og óskaði þess að ég hefði aldrei fæðst. Fyrstu tvö árin faldi ég mig í frímínútunum.“ Hún eignaðist loks einn góðan vin í Laugarnesskóla, hávaxinn dreng sem er enn vinur hennar í dag. „Hann var svo stór að fólk þorði ekki í okkur bæði,“ segir hún brosandi. Eftir að þau fóru að vera saman minnkaði líkamlega ofbeldið en það andlega jókst.

Tólf ára fór Svanhvít því í skóla utan hverfis, Hagaskóla. „Ég fór þangað til að flýja eineltið,“ segir Svanhvít en eineltið hélt áfram í nýjum skóla og á endanum hafði hún hvorki orku né vilja til að reyna að verja sig lengur: „Mér var bara alveg sama ef einhver hótaði mér. Ég sýndi ekki lengur ótta heldur svaraði þeim: „Gerðu það bara!“ Mér var orðið sama um lífið.“ Strax í gagnfræðaskóla var Svanhvít mjög upptekin af spurningunni: „Af hverju gat ég ekki fæðst kona?“ og langaði hana bara að bíða eftir því að lífið yrði búið til að hún gæti endurfæðst sem kona. „Í Biblíunni er talað um hreinsunareld. Ég leit á lífið sem hreinsunareld þar sem ég þurfti að þjást þar til eitthvað betra tæki við.“

Skotin í Kevin Costner

Upp úr þrettán ára aldrinum fór hún að uppgötva sig sem kynveru. „Ég sá mig alltaf sem konu með karlmönnum,“ segir Svanhvít og verður leyndardómsfull á svip. „Fyrsti gaurinn sem ég var skotin í lék í gömlu Robin Hood-myndinni, Kevin Costner. Þarna var ég öðruvísi en hinar stelpurnar sem voru skotnar í Christian Slater sem lék í nýju Robin Hood-mynd-

inni.“ Stórt bros færist yfir andlit Svanhvítar. „Kevin Costner er svo myndarlegur! Eftir það var ég skotin í Alec Baldwin, þegar hann var svona aðeins byrjaður að eldast og verða enn karlmannlegri. Ég hugsaði um mig sem konu með þeim þegar ég fór að uppgötva kynþörfina. Ég gat aldrei hugsað mér mig sem gaur með neinum, hvorki körlum né konum,“ segir hún. Það var á svipuðum tíma sem hún fór að spila mikið spunaleiki og tölvuleiki, og segir hún að unglingsárin hefðu orðið bærilegri eftir að hún uppgötvaði þessar nýju flóttaleiðir frá veruleikanum. „Þegar ég var 13 ára fórum við vinirnir að spila spunaspil. Mér fannst algjör draumur að geta þóst vera önnur manneskja.

Eftir allt eineltið var ég farin að hata mig svo mikið að ég naut þess að vera einhver annar. Ég valdi stundum að vera gaurapersóna til að þetta væri ekki of augljóst en yfirleitt var ég stelpupersóna. Þá sagðist ég auðvitað vera að grínast og bjó jafnvel til skrýtnar stelpupersónur.“ Einn af fyrstu leikjunum sem hún heillaðist af var hinn klassíski Dungeons and Dragons. „Svo fór ég að spila Shadow Run sem gerist í framtíðinni. Svo spilaði ég líka mikið World of Darkness. Sá leikur var búinn til af fyrirtækinu White Wolf sem sameinaðist CCP árið 2006. Það er svolítið skondið að vinna hjá fyrirtæki sem er á þennan hátt hluti af æsku minni,“ segir Svanhvít. Í raun kunni hún svo vel við sig í tölvuheimum að notkunin varð á endanum að tölvufíkn, fíkn sem henni tókst að vinna bug á þegar hún fór að finna sjálfa sig í raunveruleikanum.

Ósmekkleg hlutgerving kvenna

Anna Kristjánsdóttir vélstýra fór í kynleiðréttingaraðgerð fyrir um átján árum. Þegar Svanhvít heyrði sögu Önnu vissi hún að þær ættu margt sameiginlegt. En Anna mætti gríðarlegri andstöðu í samfélaginu eftir aðgerðina, var úthrópuð á götum úti og jafnvel lamin. „Hún mætti svo miklu mótlæti.

Fólk var virkilega vont við hana og ég var enn hræddari. Eiginlega fór ég enn dýrpra í skápinn þegar ég sá hvernig fólk kom fram við hana.“ Svanhildur varð síðan fyrir hugljómun þegar

Svanhvít eyddi þrjátíu árum í að reyna að vera karlmaður. Nú ætlar hún að eyða afgangnum af lífinu í að vera kona. Ljósmynd/Hari

viðtalh 27

Helgin 17.-19. maí 2013

Dana International sigraði í Eurovison árið 1998 og vakti það gríðarlega athygli að kona sem hafði farið í kynleiðréttingu næði svona langt í keppninni. „Ég man þegar ég sá hana fyrst. Mér fannst hún svo gullfalleg og ég öfundaði hana af því að fá að gera það sem hún vildi.“ Svanhvít var enn í felum og leið enn illa þegar hún komst á þrítugsaldurinn. Hún hafði þó eignast nokkra trausta vini sem elskuðu hana þó hún væri það sem hún kallar „öðruvísi.“ Svanhvíti var samt alltaf ljóst að hún væri tvíkynhneigð. Þrátt fyrir ýmsa erfiðleika þegar kom að samskiptum við hitt kynið gat hún allavega talað við stráka um konur. „Ég þoldi samt ekki hvað margir hlutgera konur. Mér fannst alltaf svo óþægilegt að hlusta á það. Eins og til dæmis í ræktinni þá voru strákar alltaf að tala um rassa á einhverjum stelpum. Mér fannst þetta bara ósmekklegt,“ segir hún og er bersýnilega misboðið. „Margir vinir mínir héldu að ég kæmi út

úr skápnum sem hommi, að einn daginn myndi ég bara mæta með stóran og myndarlegan mann sem héti Bóbó og væri rosalega góður við mig,“ segir Svanhvít hlæjandi og bætir við: „Meira að segja pabbi hélt að ég væri hommi!.“

Steig stóra skrefið

Rétt fyrir þrítugt var Svanhvít enn inni í skápnum sem transkona og hafði reynt að fremja sjálfsvíg. „Þarna var ég komin að punkti í lífi mínu þar sem ég hugsaði: „Annað hvort dey ég eða ég stíg fram.“ Ég var búin að reyna sjálfsvíg og hafði hugsað með mér að ég yrði að gera betur næst. Ég var bara búin að fá nóg. Mér fannst líf mitt svo innantómt og ég hataði mig svo mikið. Ég elska mig miklu meira í dag,“ segir hún stolt. Þarna ákvað Svanhvít að taka málin í eigin hendur og það með heldur dramatískum hætti. „Ég var á leið í fjórfalt þrítugsafmæli hjá vini mínum og ákvað að ég myndi loksins bara vera

LEIÐIN TIL HOLLUSTU Norræna matvælamerkið Skráargatið auðveldar þér að velja holla matvöru. Vörur með Skráargatinu verða að uppfylla ákveðin næringarviðmið og er merking fyrir þær matvörur sem teljast hollastar í sínum fæðuflokki.

Ég dressaði mig bara upp, setti á mig ljósa hárkollu og fór í svartan kjól með hvítum blómum.

H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A

Skyr.is drykkirnir standast þessar ströngu kröfur, þú getur því treyst á hollustu Skyr.is.

www.skyr.is

ég.“ Á meðan foreldrar hennar horfðu á fréttirnar var hún fyrir framan spegilinn í kjallaranum að hafa sig til. „Ég dressaði mig bara upp, setti á mig ljósa hárkollu og fór í svartan kjól með hvítum blómum. Svo málaði ég mig bara á fullu til að geta komist út án þess að foreldrar mínir kæmu niður og sæju mig. Þegar ég var komin út gerði ég mér grein fyrir að þetta var í fyrsta skipti sem ég var í kvenklæðum fyrir utan dyrnar heima. Ég fór síðan út í bíl og fannst eins og allir væru að horfa á mig og dæma mig.“ Svanhvít hringdi þá í eina bestu vinkonu sína og sagðist þurfa að sýna henni svolítið. „Ég ók fyrst til hennar til að sjá viðbrögðin. Hún bara brosti og faðmaði mig þegar hún sá mig og ég fékk algjört spennufall. Ég ákvað þá að ég myndi láta verða af því að fara í afmælið.“ Svanhvít mætti viljandi snemma í þetta fjórfalda þrítugsafmæli til að þurfa ekki að ganga Framhald á næstu opnu

Krumma

28

viðtal

Helgin 17.-19. maí 2013

Öryggi - Gæði - Leikgildi Sumir urðu kannski hissa en ég fékk eiginlega engin neikvæð viðbrögð. Íslendingar eru greinilega svona frjálslyndir.

LikeaBike 34.950 kr.

Sandkassasett 1.390 kr.

Winter þríhjól 19.990 kr.

Berg Grafa 24.300 kr.

Svanhvít öðlaðist frelsi þegar hún mætti, öllum að óvörum, stífmáluð í kvenmannsfötum í ferfalt þrítugsafmæli. Ljósmynd/Hari

Berg trampolín

inn í fullan sal af fólki, stífmáluð á háum hælum. „Ég fann kaldan svita þegar ég kom á staðinn. En það merkilega er að það tóku mér allir vel. Einn vinur minn sagði bara „Vá!“ þegar hann sá mig og aðrir hrósuðu mér fyrir hugrekkið. Ég sagði þeim samt að ég væri ekkert hugrökk heldur hefði ég bara þurft að gera þetta. En þetta kvöld var ég frelsuð. Sumir urðu kannski hissa en ég fékk eiginlega engin neikvæð viðbrögð. Íslendingar eru greinilega svona frjálslyndir,“ segir Svanhvít.

Aðgerðin bara liður í ferlinu

112 Reykjavík 587-8700 www.krumma.is

Hún byrjaði skömmu síðar í hormónameðferð og hefur verið í undirbúningsferli fyrir sjálfa kynleiðréttingaraðgerðina í á þriðja ár. Hún er mjög spennt fyrir aðgerðinni sem fer fram í dag en lítur ekki á hana sem neinn endapunkt. „Ef eitthvað þá lít ég á hana sem lið í ferlinu. Þetta er ferli sem tekur allt lífið að mínu mati. Ég eyddi þrjátíu árum í að reyna að vera gaur. Nú ætla ég að eyða afganginum af lífinu að vera kona. Aðgerðin er í mínum huga bara byrjunin á næsta skrefi.“ Eftir að Svanhvít kom út úr skápnum sem transkona glæddist ástarlífið heldur. Hún fór ekki á eitt einasta stefnumót þegar hún var enn í skápnum en fyrsta árið eftir að hún steig út fór hún á einhver sex stefnumót.

Hún er nú í sínu fyrsta alvöru sambandi og er búin að gifta sig. „Ég kynntist konunni minni á netinu. Ég þekkti transkonu í Bretlandi sem sagði mér frá transkonu í Texas, Erin, sem hefur verið með dellu fyrir Íslandi síðan hún var fjórtán ára og var að læra íslensku.

Við töluðum saman á netinu í marga mánuði. Erin kom svo til Íslands um þarsíðustu áramót og við hittumst í fyrsta skipti. Þetta voru sennilega bestu áramótin mín og hún var alveg heilluð af flugeldunum.“ Svanhvít segist aðspurð ekki vita af hverju í ósköpunum Erin hafi haft svona mikinn áhuga á Íslandi en hún hafi sannarlega grætt á þessum áhuga. „Hún eiginlega flutti svo til Íslands og við giftum okkur 16. apríl. Þetta var lítil og falleg athöfn hjá sýslumanni,“ segir Svanhvít. Erin heldur enn heimili í Bandaríkjunum en kom til Íslands fyrir nokkrum dögum til að vera með eiginkonu sinni og styðja hana eftir kynleiðréttingaraðgerðina. Sjálf hefur hún ekki farið í aðgerð en hefur verið í hormónameðferð í átta ár, frá því hún var nítján ára gömul. Hvað

hormónameðferðir varðar segir Svanhvít í gamansömum tóni að þær hafi hjálpað henni að skilja konur. „Það er ekki til sú kona sem ég get ekki hafið samræður við með því að spjalla um hormónin. Konur eru í svo miklum tengslum við sín hormón á meðan karlmenn eru ekki í neinum tengslum við líkama sinn.“

Ertu strákur eða stelpa

Svanhvít hefur í nokkurn tíma lifað sem kona og er komin með ökuskírteini sem á stendur „Svanhvít Ada Björnsdóttir.“ Hún er þannig í þeirri einstöku stöðu að hafa lifað í samfélagi þar sem ýmist er litið á hana sem karl eða konu. „Ef ég fæ alzheimer þá ætla ég að vona að ég muni alltaf eftir því þegar ég hitti litlu stelpuna í ísbúðinni. Ég var þá að fara út með ísinn minn þegar ég mæti stelpu, um fjögurra eða fimm ára gamalli, sem var að koma inn með pabba sínum. Hún horfði aðeins á mig og spurði, alveg óhrædd: „Ertu strákur eða stelpa?“ Ég sagði glaðlega að hún yrði nú bara að ákveða sjálf. Eftir smá umhugsun sagði stelpan síðan ákveðið: „Stelpa!“ Ég labbaði svo út í bíl með ísinn í hendinni og tárin í augunum. Mér fannst þetta svo fallegt. Oft eru það litlu hlutirnir í lífinu sem skipta svo miklu máli.“ Síðustu árin hefur Svanhvít lagst í mikla sjálfsskoðun og komist að þeirri niðurstöðu að það sem skipti mestu máli sem áhrifavaldar í lífi fólks sé annars vegar ást og hins vegar ótti. „Óttinn er á bak við allt sem er slæmt. Óttinn við að vera tekið illa, óttinn við að vera öðruvísi. Óttinn gerði mig reiða og bitra. Ég gat ekki elskað sjálfa mig og gat þess vegna ekki elskað aðra.

Hægt og rólega er ég byrjuð að elska og leyfa mér að faðma fólk. Ég veit að ég hefði aldrei fundið þessa ást ef ég hefði verið áfram inni í skápnum. Ég á mína misjöfnu daga en ég veit að það er mitt verk í lífinu að yfirstíga óttann og læra að elska.“ Ég segi við Svanhvíti að þetta séu góð lokaorð. Þegar hún hefur fylgt mér að móttökuborðinu hjá CCP er komið að kveðjustund. Allt í einu finnst mér of ópersónulegt að taka bara í höndina á henni þannig að ég læt vaða, og faðma hana. „Gangi þér vel í aðgerðinni, Svanhvít.“ Erla Hlynsdóttir erla@frettatiminn.is

20

afsláttu% r

Aðeins

íslenskt kjöt

Aðeins

í kjötborði

íslenskt kjöt

í kjötborði

Lambalærissneiðar

1898 2198

kr./kg

er

Við g

kr./kg

kum læri þínum ós a b Lam dað að kryd r./kg

8 9 4 1

k

ir Bestöti í kj

g

kr./k 1698

15

% r u t t á l s f a

2398 2998

kr./kg

kr./kg

20

Aðeins

íslenskt kjöt

í kjötborði

afsláttu% r

Ungnauta hamborgari, 120 g

229 289

Grísalundir með sælkerafyllingu

ir þig

a fyr

eir um m

ísleAðeins nsk k t í k jöt jö

kr./kg

kr./stk.

ÍM kjúklingabringur

2099 2469

tbo rði

kr./kg

kr./kg

Helgartilboð!

15 15 % afsláttur

Mangó

508 598

afslát % tur Kryddað

kr./kg

grænmeti á grillbakka

Gular melónur

336 395

599 729

439 488

kr./stk.

kr./stk.

kr./kg

kr./stk.

kr./stk.

kr./kg

kr./kg

15

% afsláttur

2 fyrir 1

Myllu Dinkelbergerbrauð

Rjómaostur, 400 g

15

15

% afsláttur

% afsláttur

Breiðholtsbakarí kleinuhringir

338

kr./pk.

398 kr./pk.

Mjólka hindberjaskyrterta

998 1198

kr./stk.

kr./stk.

Hamraborg – Nóatún 17 – Hringbraut – Austurver – Grafarholt

Trópí appelsínusafi, 1 lítri

254 299

kr./stk.

kr./stk.

Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillur og/eða myndabrengl.

15

% afsláttur

30

úttekt

Helgin 17.-19. maí 2013

Með fimmtíu manns í vinnu á hverjum degi Höskuldur Daði Magnússon hdm@frettatiminn.is

19

gegn þvagfærasýkingu

Fæst aðeins í vefverslun SagaMedica á www.sagamedica.is

·

Aðeins eitt hylki á dag

·

2190 kr. pakkinn

·

Enginn sendingarkostnaður

·

Kemst inn um bréfalúgu

www.sagamedica.is

Einnig tekið við pöntunum í síma 414 3076 frá kl. 10 -13 virka daga.

ár eru síðan Sigur Rós var stofnuð. Sveitin fagnar 20 ára afmæli í janúar á næsta ári.

4

7

breiðskífur hefur Sigur Rós gefið út ef sú næsta er talin með. Hún kallast Kveikur og kemur út 17. júní.

rútur flytja liðsmenn hljómsveitarinnar, aðra tónlistarmenn og tæknifólk á milli staða. Þær eru vel búnar með kojum og ýmsum þægindum.

Strákarnir í hljómsveitinni Sigur Rós verða á sunnudaginn fyrstu Íslendingarnir sem birtast í sjónvarpsþáttunum Simpsons. Homer er á leiðinni til Íslands og Matt Groening og félögum fannst ekki annað koma til greina en að fá Sigur Rósar-menn til að endurgera þemalag þáttanna. Sveitin samdi auk þess nýja tónlist fyrir þáttinn. Þessi kynning á sveitinni kemur á besta tíma því á þjóðhátíðardaginn kemur sjöunda breiðskífa hennar út. Ef marka má þau lög sem þegar hafa heyrst af plötunni og viðbrögð við þeim má ætla að Sigur Rós nái áður óþekktum hæðum í vinsældum á næstu misserum. Fréttatíminn kortlagði sífellt stækkandi veldi Sigur Rósar.

8

tónlistarmenn stíga á svið með liðsmönnum Sigur Rósar á hverjum tónleikum. Alls eru því 11 á sviðinu.

5

25

manns eru í „crew“-inu sem sér um öll tæknimál á tónleikum.

manns vinna á umboðsskrifstofu Sigur Rósar. Auk þeirra er fjöldi fólks sem sér um að bóka tónleika, fjölmiðlatengsl, fjármál, höfundarréttarmál, sölu á varningi tengdum hljómsveitinni og fleira.

100.000

manns sáu tónleika Sigur Rósar á nýafstöðnum Evróputúr.

150.000

manns sáu tónleika Sigur Rósar á tónleikaferðalagi hennar í Bandaríkjunum í mars og apríl.

1.420.807

hafa „like“-að Sigur Rós á Facebook.

eintök seldust af DVD-tónleikamyndinni Heima.

manns sóttu tónleika Sigur Rósar á síðasta ári en tónleikaferðin hófst um mitt árið.

eintaka hafa selst af breiðskífum Sigur Rósar frá upphafi og er þá varlega áætlað. Sumir vilja meina að talan sé nær átta milljónum.

300.000

meðlimir hafa hætt í sveitinni. Ágúst Ævar Gunnarsson trommari hætti eftir að hafa leikið inn á Ágætis byrjun.

Kjartan Sveinsson hætti nýverið til að einbeita sér að öðrum tónlistarverkefnum.

7.000.000

2

3

fastir meðlimir eru nú í Sigur Rós, þeir Jón Þór Birgisson, Georg Holm og Orri Páll Dýrason.

12.000

manns mættu á stærstu tónleikana í Madison Square Garden. Það voru stærstu tónleikar Sigur Rósar frá upphafi fyrir utan tónlistarhátíðir.

NÚ ER KOMIÐ AÐ ÍBÚUM Í

AÐ HÆTTA T AÐ HENDA PAPPÍR TA PAPP Í RUSLIÐ

2

Íslendingar eru í „crew“-inu, Silli Geirdal hljóðmaður og Kári Sturluson umboðsmaður með meiru.

4

trukkar flytja hljóðfæri, hljóðkerfi og sviðsmynd á milli staða.

Reykvíkingar hafa tekið breyttri sorphirðu opnu opnum örmum. Fjöldi blárra ttunna hefur ah fu ríflega ífleg ttvöfaldast öf ldas í borginni frá því verkefnið fór í gang. Nú er komið að Vesturbænum að hætta alfarið að henda pappír, pappa, dagblöðum, tímaritum, fernum og skrifstofupappír í almennar sorptunnur.

Fjöldi blárra tunna hefur tvöfaldast á síðustu fimm mánuðum

H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A – 1 2 - 1 9 3 1

Pappír er verðmætt efni sem auðvelt er að nýta til hagsbóta fyrir umhverfið. Í stuttu máli: Pappír er ekki rusl.

TVÆR LEIÐIR TIL AÐ LOSNA VIÐ PAPPÍRINN BLÁ TUNNA Þú pantar bláa tunnu á pappirerekkirusl.is, með símtali í 4 11 11 11 eða með tölvupósti á sorphirda@reykjavik.is.

Við komum með bláu tunnuna til þín innan nokkurra daga.

GRENNDARGÁMAR

Á pappirerekkirusl.is finnur þú næsta grenndargám í þínu hverfi.

Allt um breytta sorphirðu í hverfinu þínu er að finna á

45

manns eru alls í föruneyti Sigur Rósar þegar mest lætur. Þá eru rútubílstjórar og trukkabílstjórar taldir með. Auðveldlega má reikna með því að fimmtíu manns séu í vinnu hjá Sigur Rós á hverjum degi þegar sveitin er á tónleikaferðalagi.

pappirerekkirusl.is

300.000

úttekt 31

Helgin 17.-19. maí 2013

úr kjötborði

úr kjötborði

Svínakótilettur

Lambafille m/fitu

1.298,kr./kg

3.698,kr./kg

verð áður 1.698,-/kg

verð áður 4.098,-/kg

Danskur lífrænn kjúklingur frosinn 1200g

2.898,kr./stk.

Fjarðarkaup 17. og 18. maí

Thai cube

640,kr./pk.

Fjallalambs lambaframpartur grillsagaður frosinn

898,kr./kg

Fjallalambs fjallalæri

1.398,kr./kg

Lambabógur heill frosinn

FK kryddaðar svínakótilettur

FK kryddaður svínahnakki

Mozzarella frosin pizza

898,kr./kg

1.398,kr./kg

1.398,kr./kg

539,kr.

verð áður 1.149,-/kg

verð áður 1.850,-/kg

verð áður 1.729,-/kg

verð áður 698,-

Skyndigrill þurrkryddað

Grillsneiðar þurrkryddaðar

Lambalærisneiðar þurrkryddaðar

Broccoli mix 2,5kg

1.849,kr./kg

2.779,kr./kg

748,kr.

2.379,kr./kg

verð áður 1.598,-/kg

verð áður 890,-

- Tilvalið gjafakort

www.FJARDARKAUP.is

Hatting mini hvítlauksbrauð

Mini smábrauð 15 stk í pk.

Súkkulaðisnúðar

498,kr.

289,kr.

342,kr.

Hafrakex eða heilhveitikex

Möffins með súkkulaði

298,kr./pk.

598,kr.

verð áður 339,-

Nóa kropp 200g

348,kr.

Pepsi 4x2L

792,kr.

Kuchen Meister kökur 6 teg.

Kókómjólk 6 í pk

298,kr./stk.

398,kr.

1/2 L appelsín, pepsí eða pepsí max

98,kr./stk.

Bastogne Duo

Petit écolier

394,kr.

379,kr.

Doritos 3 gerðir

199,kr./pk.

Hleðsla 6 í pk.

798,kr.

BKI classic 500g

BKI extra 400g

Nizza bitar 3 teg.

689,kr.

548,kr.

398,kr./pk.

Iceberg salat

298,kr./kg

Maryland kex

Appelsínur

Bökunarkartöflur

99,kr./pk.

188,kr./kg

168,kr./kg

Tilboð gilda til laugardagsins 18. maí Opið mánudaga - miðvikudaga frá 09:00 - 18:00, fimmtudaga 09:00 - 18:30, föstudaga 09:00 - 19:00 og laugardaga 10:00 - 16:00, lokað sunnudag - www.fjardarkaup.is

34

samfélagsábyrgð

Helgin 17.-19. maí 2013

Samfélagsábyrgð misskilið hugtak Næstu sex mánuði munu fulltrúar íslenskra fyrirtækja sem hafa samfélagsábyrgð að leiðarljósi í verkum sínum flytja erindi á vegum Junior Chamber International, JCI, á Íslandi sem stendur nú fyrir verkefni sem felst í því að auka vitund og skilning á samfélagsábyrgð íslenskra fyrirtækja.

Einn verkefnisstjóranna segir samfélagsábyrgð á margan hátt misskilið hugtak hér á landi.

J

unior Chamber International, JCI, á Íslandi stendur nú fyrir sex mánaða verkefni sem felst í því að auka vitund og skilning á samfélagsábyrgð íslenskra fyrirtækja. Verkefnið nefnist CYEA, sem stendur fyrir Creative Young Entrepreneur Award, og lýkur með afhendingu verðlauna sem veitt verða fyrirtækjum sem þykja skara fram úr hvað varðar samfélagsábyrgð. Mánaðarlega verða haldnir fundir þar sem fulltrúi úr atvinnulífinu miðlar af reynslu sinni á þessu sviði. Fyrsti fulltrúi atvinnulífsins hélt kynningu í síðasta mánuði þegar Elínrós Líndal, stofnandi og stjórnandi tískuhússins ELLA, reið á vaðið. Í dag, föstudag, mun Hrefna Thoroddsen, vörustjóri hjá stoðtækjafyrirtækinu Össuri, fjalla um samfélagsábyrð fyrirtækisins.

Bláa fiðrildið gefur til kynna að hægt sé að treysta vörumerkinu og óhætt sé að kaupa vörurnar ef neytandinn vill leggja sitt af mörkum til að hafa jákvæð áhrif.

Tíska í anda „Slow Fashion“

Alþjóðastofnunin World Economic Forum valdi Elínrósu Líndal nýlega í hóp ungra leiðtoga, The Forum of Young Global Leaders, sem valdir voru vegna faglegs árangurs þeirra og áhuga á samfélaginu. Þeim er ætlað að vinna markvisst að því að hafa áhrif á stöðu heimsmála og skapa betri framtíð. Elínrós hefur samfélagsábyrgð að leiðarljósi í allri starfsemi fyrirtækis síns og byggist ELLA á svokallaðri „slow fashion“-hreyfingu sem gengur í grófum dráttum út á það að fatnaður sé vandaður og endingargóður, starfsfólk njóti góðs aðbúnaðar og að hægt sé að rekja uppruna hverrar flíkur. „Þegar ég nálgast verksmiðjur er mín fyrsta spurning alltaf hvernig aðbúnaður starfsfólks sé, hvernig launagreiðslum sé háttað og því um líkt. Þannig býr maður til ákveðinn þrýsting,“ upplýsir Elínrós.

Sjálf segist hún fyrir nokkru hafa tekið eftir því að oft

Stórfengleg borg

Beint flug

25. - 29. september

Eistlandi

Ein fallegasta borg Evrópu Miðaldaborg frá 11. öld, ein sú best varðveittasta í Evrópu. Farðu aftur í tíma og rúmi og stígðu inn í heim miðalda Tallinn er á minjaskrá Unesco. Miðaldastemmning Tallinn er engu öðru lík. Hallir · kastalar · dómkirkjur · klaustur · borgarturnar og stórfenglegur arkitektúr frá fyrri tíð.

Má nefna torgið í gamla bænum, st. Olav´s kirkju, St. Catherine götu, Maiden turninn, Toompea kastalann, Saint Mary dómkirkjuna og ráðhúsið. Hagstætt er að versla, en í Tallinn finnur þú flest það nýjasta sem á boðstólnum er. Þá er einkar hagstætt að fara út að borða.

Sjáum um veislur og aðra mannfagnaði fyrir fyritæki og hópa í miðalda stíl. Spennandi skoðunarferðir innan borgar sem utan í boði.

Verð á mann í tveggja manna herbergi .

Kr. 96.900,Innifalið: flug, skattar, hótel með morgunmat, rúta til og frá flugvelli og íslensk fararstjórn

Beint flug Keflavík - Tallinn 4. júlí, önnur leið 19.900 kr. með sköttum TransAtlantic sérhæfir sig í ferðum til Eystrasaltslanda

www.transatlantic.is

Elínrós Líndal hefur samfélagsábyrgð að leiðarljósi í öllu starfi fyrirtækis síns, tískuhússins ELLU, og hefur hlotið viðurkenningu fyrir. Ljósmynd/Hari

og tíðum séu þau gæði, sem eitt sinn þóttu sjálfsögð, ábyrg fyrirtæki sem leggja sitt af mörkum fyrir samekki lengur fyrir hendi, ekki einu sinni hjá dýru og fínu félagið og umhverfið. Að sögn Elínrósar veitir Positive fatamerkjunum. „Oft var ég að kaupa gæðamerki sem Luxury viðurkenninguna í formi Bláa fiðrildisins sem rifnuðu samt á saumunum. Ég sá ekki lengur þessi er einskonar gæðastimpill til að auðvelda val neytenda miklu gæði sem ég hafði séð þegar ég var yngri og var sem vilja taka upplýsta ákvörðun um vörurnar sem að læðast í fataskápinn hjá mömmu í Soniu Rykiel-peys- þeir kaupa. „Bláa fiðrildið gefur til kynna að hægt sé að urnar hennar. Hjá ELLU leggjum við algjörlega upp úr treysta vörumerkinu og óhætt sé að kaupa vörurnar ef því að vera með gæðaefni og vandaðan frágang.“ neytandinn vill leggja sitt af mörkum til að hafa jákvæð Í fyrstu var hugmyndafræðin að baki ELLU skiláhrif,“ segir Elínrós. greind sem ný-klassísk, en það var góðvinkona ElínAð koma hugtakinu í umræðuna rósar og ráðgjafi hennar í markaðsmálum sem benti henni á að þær hugsjónir sem hún bar í brjósti gagnViktor Ómarsson, einn af verkefnastjórum CYEA, vart framleiðslunni væru algjörlega í anda segir að markmið verkefnisins sé að koma „slow fashion“-bylgjunnar sem þá var að hugtakinu samfélagsábyrgð betur inn í fara af stað. umræðuna hér á landi. „Þetta er á margan „Ég vissi að ég væri ekki að búa til eitthátt misskilið hugtak sem fólk tengir einna hvað alveg nýtt og þótti vænt um að komhelst við að eyða peningum fyrirtækisins í ast að því að það væri hreyfing þarna úti eitthvað jákvætt fyrir samfélagið. Með þessu sem væri að hugsa alveg það sama og ég. verkefni langar okkur hjá JCI að benda fólki Hvað er „Slow fashion“ gengur út á að framleiða á á að samfélagsábyrgð snýst ekki síður um „slow fashion“? sínu efnahagssvæði, sem í okkar tilfelli er hvernig afla eigi peninga með jákvæðum „Slow Fashion“ er Evrópa, og að hver einasta flík sé einstök hætti, til að mynda með því að tryggja að hugmyndafræði sem og eigi sér sögu. Maður getur rakið hana framleiðslulína sé samfélagslega ábyrg og gengur út á að bera allt til upprunans. Þegar þú kaupir flík frá slíkt,“ segir Viktor. virðingu fyrir öðru okkur færðu til dæmis lítinn miða sem Hann bendir á að þó svo að nokkuð skorti fólki og umhverfinu. segir sögu hennar, hvernig hugmyndin að á skilning á hugtakinu samfélagsleg ábyrgð Lögð er áhersla á flíkinni kviknaði, svo og hvar og hvernig þó svo að íslensk fyrirtæki ástundi hana að gæði, ekki magn. hún er unnin. Kjarninn í „slow fashion“ er mörgu leyti, jafnvel óafvitandi. „Við nýtum Mikið er lagt upp úr virðing; virðing fyrir starfsfólkinu, umgræna orku í framleiðslu hérlendis en það er til skapandi hugsun hverfinu og viðskiptavinunum. Þetta er fyrst og fremst vegna þess að nær öll okkar við framleiðslu og hreyfing sem gengur út á að fara meira orka er græn,“ segir Viktor. „Við búum vel nýtingu efna með „back to basics“ eða aftur í grunnhugað starfsfólki en það er ekki síst að þakka það í huga að áhrifin myndafræði.“ öflugri verkalýðshreyfingu. Við getum hinsá umhverfið verði Hún segir efnahagshrunið þó ekki hafa vegar tvímælalaust bætt okkur í þáttum eins sem minnst. Hvatt haft þau áhrif að hún ákvað að taka skrefið og minnkun úrgangs með því að gera starfser til sjálfstjáningar nákvæmlega í þessa átt. „Nei, ég hafði fólk meðvitaðra um það. Einnig geta fyrirsem er ekki háð ákveðið að stofna ELLU þegar ég skráði tækjaeigendur og starfsmenn lagt sig betur stund og stað, og mig í MBA-námið en einum mánuði síðar fram við að stuðla að því að hafa jákvæð áhrif persónulegur stíll hrundi bankakerfið á Íslandi. Efnahagsá samfélagið. Það er reyndar ein af helstu er tekinn fram yfir legt umhverfi mótar samt alltaf tískuna. Á hugsjónum JCI, sem er vettvangur til að tískusveiflur. Þá er eftirstríðsárunum voru fötin til dæmis búin skapa tækifæri fyrir ungt fólk til að stuðla að mikil áhersla lögð til úr þykkri ull og mikið lagt í saumaskap. á að starfsfólk fái jákvæðum breytingum í samfélaginu,“ segir sanngjörn laun fyrir Núna þurfum við meira að reikna dæmið hann. vinnu sína. til enda. Ef flík kostar aðeins meira en Viktor bendir jafnframt á að með fyrirdugar tíu sinnum lengur þá er það sem þú lestraröðinni sé ætlunin að benda á það sem borgar á hverju ári lægra en ef þú værir vel er gert í samfélagsábyrgð íslenskra fyriralltaf að kaupa þér nýja flík.“ tækja, jafnt stórra á borð við Össur og lítilla frumkvöðulsfyrirtækja eins og Ellu. Lokahnykkur verkefnisins Fékk Bláa fiðrildið verður í lok ársins þegar ungum fyrirtækjastjórnendum verða veitt verðlaun á sviði samfélagsábyrgðar.

Tilkynnt var í vikunni að ELLA hefði hlotið Bláa fiðrNánari upplýsingar um verkefnið, verðlaunin og fyririldið, sem er viðurkenning á samfélagsábyrgð undir lestrana má finna á Facebooksíðu CYEA Iceland. merkjum Positive Luxury og er fyrirtækið þar með komið í hóp með þekktra tískuhúsa á borð við ChristiSigríður Dögg Auðunsdóttir an Dior, Alexander McQueen, Burberry, Gucci og fleiri, sem öll hafa fengið viðurkenningu fyrir að vera sigridur@frettatiminn.is

HÚN ER HORFIN EFTIR GILLIAN FLYNN

ER ÞAÐ EKKI ALLTAF EIGINMAÐURINN? ÞÝÐANDI: ÝÐANDI: BJARNI JÓNSSON

Metsölubók um allan heim! „Sagan hrein leg hrífur lesand a an með sér, þett n a er hrein og klár fíkn.“ WA SHINGTON PO ST

Bók ársins 2012 AMAZON OG BARNES & NO BLE

Ein af 100 bestu bókum ársins 2012

DYNAMO REYKJAVÍK

NEW YORK TIMES

36

dagbækur

Helgin 17.-19. maí 2013

Eitt kort 35 vötn 6.900 kr FLEIRI VÖTN ÓBREYTT VERÐ

00000

w w w. v e i d i k o r t i d . i s

Saman í sveitarferð. Male bonding.

„Við getum eiginlega ekki klikkað“ Fólk verður svo guðs lifandi fegið að losna við Jóhönnu og Steingrím. Þetta er eins og að troða upp á eftir Árna Johnsen. – Glefsur úr dagbókum Sigmundar Davíðs á vef Fréttatímans.

New York & nágrenni Fararstjórar: Vigdís & Kristín Jóhannsdætur Verð: 249.900 kr. á mann í tvíbýli. Mikið innifalið!

23. - 30. ágúst

Borgin sem aldrei sefur.

Iðandi mannlíf, spennandi söfn og magnaðar byggingar. Undurfagrir strand- og hafnarbæir á Long Island.

Bókaðu núna á baendaferdir.is Sími 570 2790 | bokun@baendaferdir.is | Síðumúla 2, 108 RVK

Þú getur nálgast Fréttatímann frítt á þjónustustöðvum N1 um land allt

K

æra dagbók. Frábær dagur.

Við kláruðum sáttmálann.

Hann er með öllu. En engu þó. Ég held að það verði ekki hægt að króa okkur af í neinu máli. Mér finnst hann hljóma vel. (Enda skrifaði ég hann). Ég væri alveg til í að sitja heima í stofu með fjölskyldunni og hlusta á nýjan forsætisráðherra útskýra þennan sáttmála. Ég myndi fyllast bjartsýni. Lægri skuldir, lægri skattar og meiri tekjur. Hver vill það ekki? Meiri velferð, meiri sátt og hamingja. All for it! Annars held ég að það skipti ekki svo miklu hvað við segjum. Fólk verður svo guðs lifandi fegið að losna við Jóhönnu og Steingrím. Við getum eiginlega ekki klikkað. Þetta er eins og að troða upp á eftir Árna Johnsen.“ Þannig hófst dagbók Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar, formanns Framsóknarflokksins, á vef Fréttatímans í gær, fimmtudag, en þar sagði formaðurinn frá atburðum 15. maí. Þar birtast dagbækurnar reglulega. Eins og fram kemur á vef blaðsins er það ekki Sigmundur Davíð sjálfur sem skrifar dagbækurnar heldur eru þær spéspegill – til að gera lífið skemmtilegra.

Hér fylgja stuttar klausur úr dagbókum vikunnar. Þær má lesa í heild á frettatiminn.is.

9. maí

Kæra dagbók. Það var allt annað að tala við Bjarna í bústað Páls tengdapabba. Það voru mistök að byrja á heimavelli sjálfstæðis-

manna. Tengdapabbi er reyndar sjálfstæðismaður. En blóð er þykkara en vatn. Eða það segir Ítalinn.

Fjölskyldan er sterkasta taugin. La Famiglia. Gallinn er að hvorki ég né Bjarni erum höfuð okkar fjölskyldna. Pabbi eða tengdapabbi eru Vito Corleone.

10. maí

Kæra dagbók. Ég renndi áðan yfir vefmiðlana. Mest lesnu fréttirnar á mbl.is: 1. Sigga Beinteins breytti eldhúsinu fyrir lítið 2. Lýst eftir 16 ára stúlku 3. Varð frá að hverfa sökum veikinda 4. Skoða brunnin föt nánar 5. Mourinho var fyrsti kostur hjá Ferguson 6. „Ákvað að búa mér til vinnu“ 7. „Málinu er lokið af minni hálfu“ 8. 12 konur sem þú ættir að fylgjast með 9. Orlofið tímaskekkja? 10. Heiðmörk ófær. Maður situr pungsveittur frá morgni til kvölds og kemst ekki einu sinni á topp 10 yfir fréttamál dagsins.

11. maí

Kæra dagbók. Ég vona að Bjarni sé sofnaður. Ég reyni að skrifa án þess að það skrjáfi í pappírnum. Ég vil ekki vekja hann. Þetta er allt orðið mjög undarlegt. Við horfðum á Step Brothers á Rúv í kvöld. Sátum í sófanum, borðum nammi (mest ég) og þóttumst hlægja. Saman í sveitarferð. Male bonding. Eins og Will Farrell og John C. Reilly. Þröngvað saman af því að foreldrar þeirra giftust. Stjúpbræður.

12.maí Kæra dagbók. Enn einn dagur í Guantánamo. Ég er hlekkjaður við Bjarna allan daginn. Við erum orðnir hálfgerðir klefafélagar. Borðum saman, vöknum saman, sofnum saman. Ég segi ekki að við sofum saman. En við sofum samt í sama húsi. Hlekkjaðir við þetta óleysanlega mál.

13. maí

H E LG A R B L A Ð

Kæra dagbók. Heyrði í Ólafi Ragnari í dag. Hann var bara hress. Sagðist vera að undirbúa afmælið sitt á morgun. Ætlaði að gera eitthvað skemmtilegt. Sagði það væru tíu ár síðan þau Dorrit giftu sig. Sagði það væri erfitt að toppa þá afmælisgjöf.

Að fá Dorrit í sextugsafmælisgjöf. Ég veit ekki hvort Dorrit verður á mínum óskalista þegar ég verð sextugur. En ég sagði ekkert. Yfirleitt segi ég ekki mikið þegar ég tala við Ólaf.

14.maí

Kæra dagbók. Ég sofnaði út frá Júróvisjón í gærkvöldi. Og skrifaði því ekkert í bókina. Mig minnir að konan frá Moldóvíu hafi verið að syngja. Eitthvað um minningar sem hún vildi helst gleyma. Hrökk síðan upp uppúr miðnætti. Með harmkvælum. Lá í sófanum með snakkmylsnu undir mér. Mig hafði verið að dreyma einhverja steypu. Einhverja myrka Shakespeare-veröld. Ég upp á heiði með Höskuldi Þórhallssyni.

Rákumst á nornir sem litu út eins og Egill Helgason.

Fáðu meira út úr Fríinu Gerðu verðsamanburð á hótelum oG bílaleigum út um allan heim oG bókaðu sértilboð á GistinGu á túristi.is

TÚRISTI

viðhorf 37

Helgin 17.-19. maí 2013

Aðal- og aukahlutverk

M HELGARPISTILL

Jónas Haraldsson

Teikning/Hari

jonas@ frettatiminn.is

Mæðradagurinn á sunnudaginn lét ekki mikið yfir sér en ekki er að efa að mörg móðirin fékk verðskuldað faðmlag, koss og blóm þann dag. Sonur okkar kíkti í heimsókn, kyssti móður sína og óskaði henni til hamingju með daginn. Þar reyndist hann föðurbetrungur. Ég hefði að sjálfsögðu átt að muna eftir deginum og óska konu minni til hamingju, móður fjögurra barna okkar – og ömmu átta barnabarna.

Ekki eru önnur hlutverk merkari en móðurhlutverkið, með fullri virðingu þó fyrir hlutverki föðurins og aukinnar og nauðsynlegrar hlutdeildar karla í uppeldi barna. Án þess að ég hafi sérstaklega verið að hugsa um mæðradaginn sem slíkan hefur móðurhlutverkið verið ofarlega í huga mér undanfarna daga. Í liðinni viku fylgdum við tengdamóður minni til grafar eftir langa og farsæla ævi. Leiðir okkar tengdamæðgina lágu saman í meira en fjörutíu ár og þegar ég hugsa til baka, til þeirra löngu samvista, er mér efst í huga hlutverk hennar sem móður, ömmu og langömmu.

Hún var jafnaldra móður minnar sem lést fyrir tólf árum, báðar fæddust þær það merka ár 1930 þegar Íslendingar skunduðu á Þingvöll og minntust þúsund ára afmælis Alþingis. Ógnir stríðsáranna mættu þessum stúlkum á barns- og unglingsaldri. Þær giftu sig ungar, rúmlega tvítugar, eignuðust sín börn á sjötta og sjöunda tug liðinnar aldar þegar bjartsýni jókst á ný um aukna hagsæld.

Mamma eignaðist fimm börn, tengdamamma fjögur, eins og algengt var á þessum tíma sem kenndur hefur verið við „barnasprengju“ eftirstríðsáranna. Þær ráku því stór heimili þar sem nóg var að gera frá morgni til kvölds – og líklegt er að stundum hafi dagurinn ekki dugað. Því hafi nóttin stundum verið nýtt, þegar ró var komin á. Þær prjónuðu og saumuðu og sáu til þess að allir hefðu nóg að borða – þótt vafalaust hafi stundum verið þröngt í búi á þessum frumbýlingsárum þegar verið var að koma þaki yfir ört stækkandi fjölskyldur.

Feðurnir sáust ekki fyrr en seint að kvöldi. Barnauppeldið og heimilishaldið allt hvíldi á herðum mæðra okkar. Þær voru alfa og ómega, upphaf og

endir alls í lífi okkar barnanna – með sinn breiða faðm.

Margt hefur breyst í samfélaginu síðan. Þá var fátíðara að báðir foreldrar ynnu utan heimilis eins og nú er alsiða. Dagmæður og leikskólar hafa tekið að hluta við uppeldishlutverkinu en í barnæsku okkar hjóna voru mæður okkar heima – og hið sama átti yfirleitt við um aðrar mæður í hverfum okkar í sitt hvoru bæjarfélaginu. Það var því alltaf einhver til staðar þegar heim var komið, hvort heldur var til að borða, hvíla lúin bein eða leita ásjár ef eitthvað bjátaði á og þurrka þurfti tár. Í minningunni mynduðu konurnar í hverfinu – eða götunni – samfélag, hjálpuðu hver annarri. Þær litu eftir börnum hver annarrar ef sinna þurfti erindum. Við vorum heimagangar hjá vinum okkar og þeir hjá okkur. Þær lánuðu hver annarri smálegt til heimilisins ef á þurfti að halda, hvort heldur var lítri af mjólk, sykur eða smjör. Barnaskarinn var fjölmennari en nú og tilveran að sumu leyti einfaldari. Börn fóru í skóla þegar þau höfðu aldur til – eða út að leika sér og nóg var af öðrum börnum. Eldri börn gættu systkina sinna. Það var minni hætta af umferð, bílar voru til muna færri og göturnar leiksvæði, að minnsta kosti botnlangar. Það gengi varla í dag að setja upp skilti að vetri til með merkinu „Sleðagata“ þar sem allur skarinn gat rennt sér á skíðasleðum, jafnvel tengt þá saman í langri halarófu og látið gluða án þess að hafa verulegar áhyggjur af því að það kæmi bíll. Þegar um hægðist í barnastússinu biðu mæðra okkar önnur hlutverk, hvort heldur var við rekstur eigin fyrirtækis eða vinnu utan heimilis. Samfélagið breyttist og þær tóku vitanlega þátt í því, fögnuðu auknu frelsi og sjálfstæði. Stuðningi þeirra við afkomendur var hins vegar fráleitt lokið. Umhyggjan var söm þegar virðingartitillinn amma bættist við. Barnabörnin löðuðust að þeim. Faðmurinn var ekki síður breiður og mjúkur en áður – og stuðningur við nýbakaða foreldra, okkur, skipti sköpum.

Kynslóð síðar, þegar okkar börn eignuðust börn, bættist enn einn virðingartitillinn við, langamma. Ættmæðurnar gátu stoltar litið yfir farinn veg.

VÖRUR SEM EIGA HEIMA Í ÞÍNU ELDHÚSI

Fæst í verslunum Hagkaups og Bónus

Nú eru þessar mætu konur, mæður okkar hjónanna, báðar gengnar á fund feðra sinna – og mæðra að sjálfsögðu – að lokinni farsælli ævi.

Tengdamamma naut tólf mikilvægra ára umfram jafnöldru sína, mömmu. Svo hefur öllu fleygt fram á undangengnum áratugum að okkur finnst allt of snemmt að kveðja sjötugt fólk – en enginn má sköpum renna.

Nýjar mæður hafa tekið við keflinu, nútímakonur sem láta sér fátt fyrir brjósti brenna. Vinna langan vinnudag utan heimilis, sinna börnum af kærleik – og sem betur fer láta ungu feðurnir sitt ekki eftir liggja og taka fullan þátt í öllu því sem að heimilisrekstri og barnauppeldi lýtur. Að því leyti hefur veruleg framþróun orðið þótt ekki sé litið lengra aftur en til þess tíma er börn okkar hjónakornanna komu í heiminn. Ömmur samtímans gefa heldur ekkert eftir, önnum kafnar eiga þær alltaf tíma fyrir barnabörnin – og fá það margfaldlega endurgoldið með ást ungviðisins.

Afar njóta góðs af – og reyna auðvitað að standa sig bærilega í aukahlutverkinu.

38

prjónað

Helgin 17.-19. maí 2013

 Pr jónaPistill

M

yndprjónið (intarsia á ensku) var mjög vinsælt um og eftir 1990 en hefur legið í dvala um tíma. Á meðan hefur kaðla- og gataprjón ráðið ríkjum, en nú er myndprjónið loksins komið aftur í tísku! En hvað er myndprjón? Þeir sem hafa prjónað með fleiri en einum lit í einu þekkja vafalaust tvíbandaprjón, enda er það notað í hefðbundnar lopapeysur. Þá eru kannski tveir litir Guðrún notaðir í sömu umferð Hannele og látnir fylgjast að alla Henttinen umferðina. Garnliturinn hannele@ sem er ekki prjónaður með er látinn liggja á storkurinn.is röngunni þar til röðin kemur að honum og þá er víxlað. Þegar rangan er skoðuð sjást því alltaf báðir litirnir og mynsturhlutinn verður þykkari en sá hluti peysunnar sem er prjónaður með einum garnlit.

Myndprjónstæknin er frábrugðin því þar er hver myndflötur prjónaður með sérstökum garnspotta þannig að öll flíkin verður jafnþykk. Hægt er að prjóna myndfleti mismunandi að stærð og lögun. Aðalatriðið er að þegar að byrjað er á nýjum fleti er bara notaður einn garnlitur í einu, ólíkt tvíbandaprjóni, og því liggur ekkert garn meðfram á bak við. Þegar myndfletir mætast er mikilvægt að krækja spottunum saman um leið og skipt er um lit svo ekki myndist gat.

Tæknilega krefst myndprjónið Gerum hús að heimili

Myndprjón

Peysur í nýjasta ROWAN blaðinu þar sem myndprjónstæknin er notuð.

þess að prjónað sé fram og til baka því ef prjónað væri í hring kæmi maður að nýjum myndfleti með spottann öfugu megin. Oftast er notað sléttprjón og þess vegna er þægilegt að læra að prjóna fram og til baka þannig að réttan snúi alltaf að manni. Með öðrum orðum prjóna frá hægri til vinstri (eins og við erum vön) og í staðinn fyrir að snúa við og prjóna brugðið að þá er prjónað frá vinstri til hægri eða til baka. Kynnið ykkur aðferðir við þetta með því að kíkja t.d. á You Tube eða fáið einhvern til að sýna ykkur.

Rétt er að taka fram að það er

hægt að prjóna t.d. peysu í hring með myndprjóni, en þá þarf að prjóna peysuna fram og til baka en tengja saman þar sem umferðarskilin eru. Þetta er hægt að kynna sér á You Tube, eins og svo margt annað með því að slá inn leitarorðin intarsia, knitting in the round.

Kosturinn við myndprjón er að það er hægt að prjóna nánast hvaða myndflöt sem er og litafjöldanum eru ekki takmörk sett, en gallinn er að því fleiri litir, því meira mál getur verið að halda reiðu á garninu sem tengist hverjum og einum fleti. Margir telja hentugra að nota langa spotta fyrir hvern myndflöt, frekar en að vera með garnið fast við hnykil eða hnotu því þá vill það flækjast.

Ef langur spotti er notaður og margir litir eru notaðir í sömu umferð er þægilegt að draga spottann úr flækjunni og losa um leið og prjóna á næsta flöt með honum. Það er líka hægt að útbúa eða kaupa sérstök spjöld til að vefja garnið utan um fyrir myndprjón.

Kúnstin við myndprjónið er að halda prjónfestunni jafnri, það er að lykkjurnar við litaskilin verði ekki lausari eða fastari en aðrar lykkjur. Hafa verður í huga að eftir að prjónaskapnum lýkur og skolað hefur verið út stykkinu gerir smá strekking oft kraftaverk og allt lítur betur út.

Eins og með allt prjónað, þá er fyrst að kynna sér tæknina og prófa sig áfram og þá kemur oft á óvart hve einfaldir hlutir geta verið, svona þegar maður er búinn að læra þá.

Með prjónakveðju.

Sokkarnir góðu

Nýjar vörur í betri búð

CORI sófi frá HABITAT 2ja sæta 184.000 kr.

3ja sæta 216.000 kr. stóll 120.000 kr.

20

aFsláttur aF cori sóFum Frá habitat

Þau leiðu mistök urðu í síðasta prjónapistli að sokkauppskriftin sjálf rataði ekki í blaðið. En hér kemur hún og ætti að vera tiltölulega auðveld fyrir þá sem hafa prjónað sokka áður.

RIF Forvitnilegt er að sjá hvernig litirnir breytast þegar prjónað er með sjálfmynstrandi garni. Það er spennandi, ögrandi og skemmtilegt að prjóna þessa sokka.

TEKK COMPANY og HABITAT Kauptúni | Sími 564 4400 www.habitat.is | Vefverslun á www.tekk.is Opið fös. og lau. kl. 11-18 Lokað hvítasunnudag og annan í hvítasunnu.

remst

– fyrst og f

ódýr!

45

%

afsláttur

Garn A: Kambgarn svartur 0059, 50 g hnota Garn B: Zauberball sjálfmynstrandi 1564, 100 g hnykill Prjónar: Sokkaprjónar nr 2½ Prjónfesta: 10 cm = 36 L slétt prjón á prjóna nr 2½ Erfiðleikastig: Hönnuður: Benný Ósk Harðardóttir Skóstærð: 26-27 (28-30)

Uppskriftin Fitjið upp 60 (72) L á prjóna nr 2½ með lit A. stroff Tengið í hring og prj 3 (5) umf br.

Fótleggur

24 x 33 cl dósir í kassa!

998

kr. kassinn

ssinn Verð áður 189, P6epkrsi. kaMax

Kristall, Pep33sicl dósum kassi með 24 Hámark 5 kassar á

mann meðan birgðir

endast!

Sokkamynstrið.

Mynstrið nær yfir 12 L og 8 umf. Prj mynstur. Endurtakið mynstrið alls 5 (7) sinnum.

Franskur hæll Hællinn er prjónaður á 2 prjóna fram og til baka, yfir helming sokksins, með sléttu prjóni.

Hælstallur Sameinið L af fyrsta og fjórða prjóni umf 30 (36) L. Notið lit A og prj fram og til baka, slétt frá réttu og brugðið frá röngu, alls 12 (14) umf (sú síðasta er frá röngunni). Setjið prjónamerki í miðju hælsins og hafið jafnmargar L sitt hvoru megin við prjónamerkið, 15 (18) L. Hæltunga 1. umf: Prj sl 5 L fram yfir miðju, prj 2 L sl saman, prj 1 L sl, snúið við.

2. umf: Takið 1 L óprj, prj br 5 L fram yfir miðju, prj 2 L br saman, prj 1 L br, snúið við.

3. umf: Takið 1 L óprj, prj sl 6 L fram yfir miðju, prj 2 L sl saman, prj 1 L sl, snúið við.

4. umf: Takið 1 L óprj, prj br 6 L fram yfir miðju, prj 2 L br saman, prj 1 L br, snúið við.

Endurtakið 3. og 4. umf, prjónið alltaf 1 L meira fram yfir miðju eftir hverjar 2 umf, þangað til allar hliðarlykkjur

Það er ögrandi og skemmtilegt að prjóna þessa sokka.

Framleisti Prj mynstur 3 (5) sinnum til viðbótar. Athugið að hafa jafnmargar L á hverjum prjóni áður en táúrtaka hefst.

1. umf: Fyrsti prjónn: Prj þangað til 3 L eru eftir á prjóninum, prj 2 L sl saman, prj 1 L. Annar prjónn: Prj 1 L sl, takið 1 L óprj, prj 1 L sl, steypið óprj L yfir prjónuðu L, prj sl út prjóninn. Þriðji prjónn: eins og fyrsti prjónn.

Fjórði prjónn: eins og annar prjónn.

2. umf: Prj allar L sl.

Endurtakið þessar 2 umf 3svar sinnum.

Takið síðan úr í hverri umf þangað til 8 L eru eftir. Slítið bandið frá og dragið endann í gengum lykkjurnar.

táúrtaka Notið lit A og takið úr á eftirfarandi hátt:

Frágangur Gangið frá endum. Skolið úr sokknum og njótið!

hafa verið prj með í úrtökur.

Upptaka á lykkjum á hælstalli Snúið réttunni að og prjónið slétt yfir L hæltungu, takið upp 5 (6) L í hlið hælstalls. Prj L á ristarprjónunum eftir mynstri og takið upp 5 (6) L í hinni hlið hælstallsins og prj inn á miðja il.

Skiptið L á hæltungu og hælstalli á fyrsta og fjórða prjón, þannig að jafn lykkjufjöldi verði á hverjum prjóni.

Prj áfram í hring eftir mynstri.

999k r Stjúp ur 1

0 stk

STJÚPU SPRENGJA Stríð gegn SÝPR 999 IS kr

Svona losnar þú við mosa í grasflöt.

MOSA

Notum mosaeyði eða:

Mosaeyðir 5 kg

3. Berum áburð á grasflötina.

3.990 kr.

1. Tætum eða rökum mosann í grasflötinni.

2. Berum kalkáburð á grasflötina.

4. Sáum grasfræi í sárin.

4.990

5. Gott að blanda grasfræi saman við úrvals gróðurmold áður en sáð er og vökva vel.

6. Græn og falleg grasflöt eftir 2-3 vikur.

FERSKUR

FÖSTUDAGUR

Blákorn 5 kg

1.199 kr.

1.590

7 Rósir margir litir

999

kr.

OPIÐ HVÍTASUNNUHELGI Afgreiðslutími á Hvítasunnudag, 19.maí 11-18 Grafarholt 11-19 Skútuvogur Afgreiðslutími á annan í Hvítasunnu, 20.maí 11-18 Grafarholt 11-19 Skútuvogur 12-17 Hafnarfjörður 11-15 Selfoss, Reykjanesbær, Akureyri SJÁ NÁNAR Á BLOMAVAL.is

Blákorn 25 kg

Grasfræ 1 kg

Turbokalk 12,5 kg

1.890 kr.

2.690 kr.

4.990 kr.

6.990

3.290

ÍS

99kr

Kaffi Garður Skútuvogi

Skútuvogur - Grafarholt - Hafnarfjörður - Akureyri - Egilsstaðir Vestmannaeyjar - Akranes - Ísafjörður - Selfoss - Reykjanesbær

ALVÖRU GOLF

9.490

12.990 9.490 NIKE VICTORY POLO

Golfbolur úr DRI FIT efni. Stærðir: S-XL. Litir: Rauður, grænn, blár.

NIKE GRAPHIC WRAP POLO

NIKE TECH STRIPE POLO

Golfbolur úr DRI FIT efni. Stærðir: XS-L. Litur: blár/bleikur.

Golfbolur úr DRI FIT efni. Stærðir: S-XL. Litir: bleikur, fjólublár.

15%

1.990

AFSLÁT

TUR

AF NIKuEm golfbux

FULLT VERÐ: 2.990

14.990 SPALDING EDITION

NIKE MODERN TECH PANT

12 Golfkúlur. Litur: Hvítar.

Golfbuxur úr DRI FIT efni sem heldur raka frá líkamanum. Stærðir: 30-38.

Litir: svartar, bláar.

ALVÖRU HJÓL

12.990

14.990 NIKE MODERN RISE TART

Golfbuxur úr DRI FIT efni sem heldur raka frá líkamanum. Stærðir: 4-10.

Litir: Köflóttar, bláar, svartar.

NIKE LIGHTWEIGHT

Léttur golfjakki. Stærðir: S-XL. Litur: Bleikur.

7.990 12.990

19.990 NEWLINE PROJECT JERSEY

Hjólajakki, aðsniðinn. Stærðir: XS-XL. Litur: Svartur.

NEWLINE BIKE JERSEY

hjólabolur, aðsniðinn. Stærðir: S-XXL. Litur: Rauður.

NEWLINE ROUBAIX OVERALL

Hjólagalli með axlaböndum. Stærðir: S-XXL. Litur: Svartur.

15% AFSLÁT

27.990

TUR

ASKÓM AF HJÓL ORBEA MTB

Hjólaskór. Stærðir: 38-48.

Litur: Svartur.

ORBEA LONG SLV JERSEY

Hjólabolur með góðri öndun,þrískiptur vasi í baki. Stærðir: S-XXL. Litur: Svartur.

indum. gu í Intersport L ön g in e st fá r ru Golf- og hjólavö

Tilboðin gilda til 22. maí 2013.

12.990

18.990

ORBEA JERSEY SS

Hjólabolur með góðri öndun, þrískiptur vasi í baki. Stærðir: S-XXL. Litur: Svartur.

INTERSPORT LINDUM / SÍMI 585 7260 / LINDIR@INTERSPORT.IS / OPIÐ: MÁN. - FÖS. 11 - 19. LAU. 11 - 18. SUN. 12 - 18.

INTERSPORT BÍLDSHÖFÐA / SÍMI 585 7220 / BILDSHOFDI@INTERSPORT.IS / OPIÐ: MÁN. - FÖS. 10 - 18. LAU. 10 - 18. SUN. 13 - 17.

INTERSPORT AKUREYRI / SÍMI 460 4890 / AKUREYRI@INTERSPORT.IS / OPIÐ: MÁN. - FÖS. 10 - 18. LAU. 10 - 16.

INTERSPORT SELFOSSI / SÍMI 480 4611 / SELFOSS@INTERSPORT.IS / OPIÐ: MÁN. - FÖS. 10 - 18. LAU. 10 - 16.

ALVÖRU

SPORT SPORT.I

S

IN

ima á slað he r e v r u Þú get

PORT.IS INT RS E

% 0 2

TER

TE

INTERSPOR T.I S

IN

land um allt

O SP

S INTER RT.I SP

O

UR T T Á L S AF

Fr

R

.IS RT

T.IS R O P S nding INTER í póstse

UM AF ÖLL tnaði a hlaupaf í

l 22. ma

Gildir ti

8.990 5.990 ADIDAS FST BRA

ADIDAS QUE 3/4 TIGHT

Æfinga- og hlaupatoppur. Stærðir: 34-46. Æfinga og hlaupabuxur. Stærðir: XS-XL. Litir: Svartur, gulur.

Litur: Svartar.

6.990 ADIDAS ADIDAS RSP SS TEE

Æfinga- og hlaupabolur. Stærðir: S-XL. Litur: bleikur með svörtu.

6.690

ADIDAS ESS MF 2S TANK

Æfinga- og hlaupabolur. Stærðir: 36-44.

Litur: Svartur.

10.990

Hlaupaskór með Adipren dempun í hæl og tábergi og innanfótarstyrking. Dömu- og herrastærðir. Litir: Svartir með gráu, svartir með bleiku.

ADIDAS ESS MF 2S TANK

Æfinga- og hlaupabolur. Stærðir: 36-44.

Litur: Bleikur.

11.490

18.990

ADIDAS PHANTOSTAR

8.990

ADIDAS RSP DS LONG TIGHT

Hlaupabuxur. Stærðir: S-XL. Litur: Svartar.

6.290

ADIDAS RSP W JACKET

Hlaupajakki. Stærðir: S-XXL. Litur: blár með grænum röndum.

ADIDAS RSP SS TEE

Hlaupabolur. Stærðir: S-XXL. Litur: blár með grænum röndum.

42

heilsa

Helgin 17.-19. maí 2013  Heilsa Foreldr ar ber a ekki einir ábyrgð á neyslu barnanna

ROSEBERRY Öflugt gegn blöðrubólgu Virkar innan 24 tíma 2-3 töflur fyrir svefn

Fæst í apótekum, heilsubúðum og í heilsuhillum stórmarkaðanna www.gengurvel.is

Sjónvarpsáhorf eykur líkur á neyslu sykraðra drykkja Niðurstöður nýrrar rannsóknar benda til þess að neysla sykraðra drykkja hjá ungum börnum aukist í hlutfalli við þann tíma sem börnin horfa á sjónvarp, óháð neyslu foreldra og viðhorfa þeirra til sykraðra drykkja. Foreldrar geta haft áhrif á neysluvenjur ungra barna með því að stýra sjónvarpsáhorfi.

Ferðir við allra hæfi Skráðu þig inn – drífðu þig út

www.fi.is

Ferðafélag Íslands

Þ

að er ekki hægt að skrifa gosneyslu barna og neyslu sætra drykkja alfarið á foreldrana heldur hefur sjónvarpið sín áhrif,“ segir Steingerður Ólafsdóttir, lýðheilsufræðingur og doktorsnemi við Gautaborgarháskóla. Steingerður tók þátt í að gera viðamikla rannsókn á sambandi skjánotkunar og neyslu sænskra barna á sykruðum drykkjum og greindi International Journal of Public Health frá niðurstöðunum í apríl.

Löngum hefur verið talið að tengsl séu á milli neyslu óhollrar fæðu og sjónvarpsáhorfs barna. Margir gætu haldið að þar væri um að ræða eftirláta foreldra á báðum sviðum, það er foreldra sem hvorki takmarka sjónvarpsháhorf né neyslu óhollrar fæðu. Í rannsókninni voru sætir drykkir sérstaklega til skoðunar og í ljós kom að samband sjóvarpsáhorfs og neyslu sætra drykkja var óháð því hvort foreldrar voru eftirlátir hvað varða sæta drykki. Hins vegar neyttu börn þeirra foreldra sem takmörkuðu aðgang þeirra að auglýsingum síður sætra drykkja en börn þeirra sem reyndu ekki að takmarka aðgang að auglýsingum.

„Okkar niðurstaða er að það er hægt að hafa áhrif á neysluvenjur ungra barna með því að stjórna því hversu mikið þau horfa á sjónvarpið. Það er ágætt að hafa það í huga nú þegar skjánotkun fer vaxandi,“ segir Steingerður.

Foreldrar ríflega 1700 sænskra barna á aldrinum 2-9 ára tóku þátt í rannsókninni sem hófst 2007 og lauk 2010. Niðurstöður langtíma-

Það eru ekki bara foreldrar sem stýra matarvenjum barna. Þetta er samfélagsmál.

Steingerður Ólafsdóttir, lýðheilsufræðingur og doktorsnemi, kallar eftir ábyrgð samfélagsins þegar kemur að því hvers konar fæðu er beint að börnum.

B ð b la a!

Brakandi gleði í hverjum bita

Helgin 17.-19. maí 2013

Slakandi steinefnablanda - Náttúrulega ■ Haf-Ró inniheldur magnesíum extrakt unnið úr sjó og Hafkalk sem unnið er úr kalkþörungum úr Arnarfirði. Haf-Ró inniheldur einnig B6 (P5P) og C vítamín sem styðja við virkni efnanna.

Magnesíum úr hafinu ■ Magnesíum sem notað er í Haf-Ró er ein sterkasta náttúrulega uppspretta magnesíums sem völ er á. Þetta gerir það kleift að hafa mikið magn virkra efna í hverju hylki.

■ Magnesíum er líkamanum nauðsynlegt til að viðhalda jafnvægi í vöðva- og taugakerfinu.

Magnesíumskortur getur lýst sér í þreytu og streitu en leiðrétting á þeim skorti getur því gefið slakandi áhrif, samhliða aukinni orku.

Líkur á að börn neyti sykraðs drykkjar 1-3 sinnum í viku aukast með hverri klukkustund sem börn horfa á sjónvarp á dag. Getty/NordicPhotos

rannsóknar sýndu að hægt var að spá fyrir um neyslu barna á sykruðum drykkjum eftir því hversu mikið þau horfðu á sjónvarp. Þá kom í ljós að líkurnar á því að barn neytti sykraðs drykkjar minnst 1-3 sinnum í viku jukust með hverri klukkustund sem barnið horfði á sjónvarp á dag.

Líkurnar jukust einnig eftir því sem börnin horfðu meira á auglýsingar, óháð sjónvarpsáhorfi í heild. „Við viljum halda því á lofti að það eru ekki bara foreldrar sem stýra matarvenjum barna. Þetta er samfélagsmál,“ segir Steingerður. Í Svíþjóð er bann við auglýsingum í sjónvarpi þegar barnaefni er sýnt og hið sama gildir á Íslandi. Rannsakendur benda á að neysluvenjur á unga aldri hafa áhrif á neyslu síðar meir og hættu á offitu. Þeir óska því eftir samfélagslegri ábyrgð á því hvers konar fæðu er beint að börnum.

Erla Hlynsdóttir

Fæst í lyfja- og heilsubúðum um land allt

Úr lögum um fjölmiðla: Auglýsingar og fjarkaupainnskot eru óheimil í dagskrá sem er ætluð börnum yngri en 12 ára. Bann þetta hefst 5 mínútum áður en dagskrá ætluð börnum yngri en 12 ára hefst og stendur þar til 5 mínútum eftir að útsendingu slíkrar dagskrár lýkur.

www.hafkalk.is

Samkennd

- að styrkja sig innan frá Compassionate mind training Námskeiðið er fyrir þá sem vilja efla þann styrk sem býr innra með okkur öllum. Á námskeiðinu er tvinnað saman gjörhygli og samkennd, byggt er á þekkingu á því hvernig hugurinn hefur þróast og hvernig hann starfar. Þetta er ný meðferðarleið sem þegar hefur verið sýnt fram á að geti hjálpað okkur við að fást við streitu, sjálfsgagnrýni og erfiðar tilfinningar eins og sektarkennd, skömm, reiði, kvíða og depurð.

Innifalið: Ljúffengur og hollur matur, skipulögð dagskrá, hugleiðsla og jóga, aðgangur að sundlaugum, baðhúsi og líkamsrækt. Einnig nudd og val um ýmsar meðferðir.

erla@frettatiminn.is

Verð á mann 119.900 kr.

Námskeiðið verður haldið dagana 18.-25. júní.

Bjart golfsumar fram undan Golfsumarið er fram undan og það lítur út fyrir að verða bjart. Sér í lagi í barna- og unglingastarfi á vegum klúbbanna innan Golfsambands Íslands.

Enda hefur áhugi barna á íþróttinni vaxið mikið síðustu árin og sækja fleiri hundruð börn golfnámskeið á þeirra vegum um land allt. Í vikunni var undirritaður samningur milli GSÍ og Íslandsbanka um sér mótaröð fyrir yngstu kylfingana, Íslandsbankamótaröðina. Þar verður keppt í þremur aldursflokkum á sjö mótum í sumar. Það fyrsta verður á Þorlákshafnarvelli nú um helgina.

Þau bestu og þau næst bestu

Eimskipamótaröðin, aðal keppni bestu kylfinga Íslands, rúllar svo af stað um næstu helgi og þar eiga keppnisrétt tæplega 150 forgjafarlægstu kylfingar landsins. Til að mæta ásókn landans í að

Haraldur Jónasson hari@frettatiminn.is

- berum ábyrgð á eigin heilsu

NORÐURKRILL NORÐURKRILL er eitt hreinasta og öflugasta form af OMEGA 3-fitusýrum.

Unnið úr botnsjávardýrinu krill sem er veitt við ómengað Suðurskautið.

Saga Traustadóttir, fimmtán ára, verður meðal keppenda á Íslandsbankamótaröðinni sem hefst í Þorlákshöfn núna um helgina. Ljós-

Aðeins þarf 1-2 hylki á dag til að mæta dagsþörfinni og það er ekkert eftirbragð, uppþemba eða magaólga sem oft fylgir inntöku á fiski- og jurtaolíum.

mynd/Hari

Betri einbeiting og betri líðan Þegar maður rekur sitt eigið fyrirtæki, er í fullu fjarnámi og á auk þess tvö ung börn, þá skiptir öllu máli að heilinn virki rétt og vel. Ég byrjaði að nota Norðurkrill fyrir fjórum mánuðum og fann nánast strax mun á mér. Einbeitingin varð betri auk þess sem ég varð vör við mjög jákvæð áhrif á lesblinduna hjá mér. Fyrir utan skarpari einbeitingu líður mér allri betur líkamlega og andlega.

PRENTUN.IS

keppa býðst þeim sem ekki ná þangað inn að keppa á Áskorendamótaröð Íslandsbanka. Nýju móti sem er ætlað einmitt þessum ört stækkandi hópi keppnisfúsra kylfinga sem ekki komast inn á aðal mótaröðina og verður fyrsta keppnin í Grindavík nú á laugardaginn.

Nánari upplýsingar í síma 483 0300 og á vefsíðunni www.hnlfi.is

Það skiptir mig miklu máli að Omega 3 í Norðurkrill sé hreint og ómengað og eftir að hafa prufað þó nokkuð margar tegundir af Omega 3 olíum get ég fullyrt að Norðurkrill er besta Omgea 3 olía sem ég hef notað. Ég hvet alla þá sem vilja skerpa á minni og einbeitingu að taka inn Norðurkrill.

Heilinn í okkur verðskuldar aðeins það besta.

Jóhanna S. Hannesdóttir,

þjóðfræðinemi og eigandi Sunnlenska.is

Nánari upplýsingar á www.gengurvel.is

Fæst flestum apótekum, heilsubúðum og heilsuhillum stórmarkaðanna.

44

húðvörur

Helgin 17.-19. maí 2013

 Lancôme og Biotherm

Nauðsynleg sólarvörn Nauðsynlegt er að nota sólarvörn á Íslandi. Bæði er sólin sterk og ósonlagið er orðið þunnt og því komast skaðlegir geislar sólar í gegn sem við verðum að vernda húðina fyrir.

Sólarvörn verður að innihalda UVA og UVB sólarvarnarsíur til að vernda húðina fullkomlega. Bæði Lancôme og Biotherm eru með frábæra sólarvörn. Í Lancôme er til sólarlína sem heitir Génifique Soleil sem bæði verndar húðina fyrir skaðlegum geislum sólar og verndar að auki æskugen húðarinnar. Þessi lína er með sólarvörn fyrir andlit með sólarvarnarstuðli 15, 30 og 50. Einnig fyrir líkama með sólarvarn-

arstuðli 15 og 30 og kælandi after sun.

Biotherm er með sólarvörn fyrir bæði andlit og líkama sem hentar fyrir alla fjölskylduna. Vernd gegn UVA/ UVB geislum. Í mörgum dagkremum eru sólvarnarstuðlar, t.d. SPF 15. Þegar svona stuðull er nefndur þá er meira verið að tala um umhverfisvörn. Sem sagt, vörn fyrir mengun og léttum sólargeislum.

 SwiSS nature hLúð að húðinni dagLega

 genifique og ViSionnaire

Ný kynslóð sólarkrema

Unglegri á einni viku

Sólarkrem frá Swiss Nature eru komin á markað. Seyði alpajurtarinnar má finna í öllum vörum Swiss Nature en engin aukaefni eru í kremunum.

„Swiss Nature býður upp á nýja kynslóð sólarkrema sem verndar og mýkir húðina ásamt því að veita húðfrumum einstaka næringu og auka sólbrúnku. Þá eru kremin án allra aukaefna og hlúa að húðinni daglega,“ segir Valgerður Guðmundsdóttir, eigandi Vala MG sem flytur inn Swiss Nature sólarvörn.

Aðalsmerki Alpanna

Edelweiss, seyði alpajurtarinnar, má finna í öllum vörum Swiss Nature. „Þessi villta jurt vex í 1800 til 3000 metra hæð yfir sjávarmáli og er aðalsmerki Alpanna.

Hvert blóm sem notað er í kremin er handtínt og innan tveggja tíma frá tínslunni eru virku frumefnin notuð úr jurtinni. Með þeirri aðferð nást frábær gæði seyðis,“ segir Valgerður. „Seyði alpajurtarinnar inniheld-

h

vað ef við gætum gert húðina okkar unglegri á einni viku. Super-serumin frá Lancôme, Visionnaire og Genifique eru með loforð sem vekja athygli. Serum vinna dýpra í húðlögunum heldur en kremin gera og eru því yfirleitt viðbót við þína venjulegu krem-rútínu. Genifique æskuvakinn er ein mest verðlaunaða snyrtivara í heimi, búin að fá um 200 verðlaun í snyrtivöruheiminum síðan það kom á markað fyrir um 4 árum. Genifique er fyrir allan aldur frá ca. 25 ára, og örvar framleiðslu á próteini sem er mest af í ungri húð. Með aldrinum minnkar þessi framleiðsla en með því að örva hana aukast gæði húðarinnar svo um munar. Á aðeins 7 dögum sjáum við strax mun, húðin geislar af æsku, það er eins og hún lyftist innan frá er dúnmjúk og sem silki viðkomu. Húðliturinn er ótrúlega jafn, og áferð húðarinnar miklu fallegri og jafnari. (Við erum auðvitað ekki að tala um að húðin verði eins og á ungbarni á einni viku, en raunverulegur munur sést þegar grannt er skoðað og manni líður strax vel í húðinni og finnur að hún er öll að lifna við.) Rannsóknir sýna að því lengur sem við notum Genifique halda gæði húðarinnar áfram að aukast, árangurinn stoppar ekki á einhverjum ákveðnum punkti eins og svo oft gerist heldur er eins og æskupróteinið sé bara óstöðvandi. Semsagt dásamleg örvun.

Visionnaire hins vegar gerir við, og er líka fyrir 25 ára og eldri. Húðsnyrtivara sem er svo áhrifamikil að helmingur kvenna vill ekki gangast undir fegrunarmeðferðir eftir að hafa notað Visionnaire. Innblásturinn er fenginn frá náttúrunni: þegar planta skemmist, framleiðir hún „Jasmonate“ sem hrindir af stað vörn og græðandi ferli til að lagfæra hana sjálfa. Rannsóknarstofur Lancôme hafa unnið í 12 ár með 20 mismunandi úrefni af „Jasmonate“, til að finna mólekúl sem hefur fullkomna næmni við húðina. Út frá þessum rannsóknum varð til mólekúlið LR 2412 sem vinnur eins og boðberi í húðinni til að lagfæra og græða húðina. Visionnaire er háþróuð húðlagfæring sem lagfærir hrukkur, opnar húðholur og ójöfnur á áhrifaríkan hátt. Mild vara sem hentar einnig vel fyrir viðkvæma húð og má fara að augnsvæði. Visionnaire er m.a. búið að fá Marie Claire verðlaunin.

Ef þú ert svo heppin að eiga bæði Genifique og Visionnaire skaltu endilega nota þau saman, hversu frábært er það ekki að geta örvað með Genifique og gert við með Visionnaire. Hjá Lancôme byrjar allt með Genifique, þú notar 2-3 dropa á allt andlitið og síðan 1 pumpu af Visionnaire yfir, ef þú ert með þurra húð muntu sennilega vilja dagkrem yfir en annars getur þú sleppt því og sett farðann þinn næst. Þú getur líka notað Genifique undir dagkremið þitt á morgnana og Visionnaire undir næturkremið þitt á kvöldin.

Bára Hafsteinsdóttir, snyrtifræðingur.

ur tannín og sameindir andoxunarefna. Tannínin eru vatnsheld og verja ystu lög húðarinnar gegn umhverfisþáttum, til dæmis sól og sígarettureyk. Þau hjálpa endurmyndun vefjanna og hafa að auki bakteríu-, sýkla-, og sveppaeyðandi áhrif. Þá næra andoxunarefnin húðina ásamt því að mýkja hana,“ bætir Valgerður við.

Valgerður segir ýmsar vörur í boði frá Swiss Nature aðrar en sólarkrem. „Swiss Nature er einnig með breiða línu bæði fyrir konur og karla, og hefur fengið góð viðbrögð við henni undanfarin þrjú ár. Þá er von á barnalínu á næstunni sem við erum einnig mjög spennt fyrir.“ Hægt er að kaupa Swiss Nature vörurnar á heimasíðunni www. skincare.is og hjá Valgerði á Lækjargötu 34 í Hafnarfirði. -ss

Lancome

Renergie Multi-Lift Reviva-Plasma serum Öflugt, endurlífgandi þykkni sem var hannað í sama anda og aðrar vörur í Renergie línunni.

Nýtt endurlífgandi þykknið með byltingarkenndri áferð sem er fyllt með milljónum virkra dropa. Auðgað með peptide duo tækni. Samvinna tvenns konar hátækni, Multi-tension tækni, sem styrkir og gefur húðinni meiri teygju og þéttleika. Rannsóknir sýna að yfir 70% vina þinna taka eftir breytingunni.

Skoðið úrvalið á facebook! www.hjahrafnhildi.is S. 581 2141

húðvörur 45

Helgin 17.-19. maí 2013  Húð Sólbruni eykur líkur á Húðkr abbameini

Verndum húðina í sólinni

Margir kætast þegar sólin hækkar á lofti og flestum finnst okkur við vera eilítið fersklegri með smá sólbrúnku á andlitinu. Mikilvægt er þó að fara að öllu með gát og sérstaklega er mikilvægt að verja húð barna gegn geislum sólarinnar.

H

Börn eru með þynnri húð en fullorðnir. Því er enn mikilvægara að bera sólarvörn á börn og verja þau fyrir sterkri sól. Mynd/Getty/NordicPhotos

Mikilvægt er að bera sólarvörnina á um hálfri klukkustund áður en farið er í sólina.

úð barna er þynnri en húð fullorðinna og því þarf að verja börnin sérstaklega vel. Í ráðleggingum Landlæknisembættisins vegna sólargeisla kemur fram að húðin gleymir aldrei og í hvert skipti sem fólk sólbrennur aukast líkur á að fá húðkrabbamein síðar á ævinni. Hættulegast er að brenna á æskuárunum.

Landlæknir ráðleggur fólki að nota alltaf sólvarnaráburð. Jafnvel hér á Íslandi er hægt að sólbrenna á skömmum tíma og mælt er með að nota áburð með sólvarnarstuðli 15 eða hærra. Mikilvægt er að bera sólarvörnina á um hálfri klukkustund áður en farið er í sólina og endurtaka síðan á um tveggja tíma fresti.

Sterkastir eru geislar sólarinnar milli klukkan 11 og 15. Því er ekki mælt með því að liggja í sólbaði á þessum tíma þegar kemur að heilsu húðarinnar okkar enda er mesta hættan á að brenna þegar sólin er hæst á lofti.

Ung börn ættu aldrei að vera óvarin í sól, sérstaklega ekki fyrsta æviárið. Gott er að verja hvítvoðungana með því að klæða þau í ljós sumarföt og setja á þau sólhatt. Barnavagninn er best að geyma í skugga eða nota sólhlíf. Sólgleraugu verja alla vel fyrir sólinni, börn og fullorðna.

Embætti landlæknis beinir því til fólks að forðast ljósabekki. Geislunin frá þeim er skaðleg bæði húð og augum. Sú brúnka sem fæst úr ljósabekkjum ver húðina heldur ekki fyrir geislum sólar og hentar því ekki sem undirbúningur fyrir sólarlandaferð.

Erla Hlynsdóttir erla@frettatiminn.is

Njótum sólarinnar áhyggjulaus með Piz Buin Piz Buin veitir hámarksvörn gegn UVA- og UVB-geislum Piz Buin sólarvörur eru ofnæmisprófaðar Piz Buin sólarvörur eru rakagefandi og innihalda E-vítamín

Piz Buin Allergy

Piz Buin Tan Intensifier

Piz Buin In Sun

Ofnæmisprófuð sólarvörn fyrir ljósa húð sem er viðkvæm fyrir sól, þróuð í samvinnu við húðlækna. Piz Buin Allergy inniheldur Calmanelle sem styrkir náttúrulega vörn húðar og veitir vörn fyrir ofnæmisviðbrögðum. Engin paraben-efni eru í Allergy línunni.

Piz Buin Tan Intensifier eykur náttúrulega virkni litarfruma húðarinnar til eðlilegrar sólbrúnku og verndar um leið húðina fyrir UVA- og UVB-geislum. Árangurinn er djúpur, jafn og fallegur litur sem fæst án þess að taka áhættu.

Sólarvörn sem gefur góðan raka og hefur fyrirbyggjandi áhrif á öldrun húðar. Piz Buin In Sun inniheldur Helioplex sem er áhrifarík vörn bæði gegn UVA- og UVB-geislum sólar. Verndar og veitir raka í langan tíma.

46

húðvörur

Helgin 17.-19. maí 2013  Sif CoSmetiCS húðvörur

EGF Húðnæring fyrir líkamann hlýtur Dönsku snyrtivöruverðlaunin 2013 Prodigy Powercell youth grafter

Frá Helenu Rubinstein. Dregur úr hrukkum, styrkir húðina og eykur ljóma.

Blue Therapy Serum

Mótar, styrkir og vinnur gegn brúnum blettum og hrukkum. Endurnýjar húð sem er farin að eldast.

Íslensku EGF húðvörurnar frá Sif Cosmetics halda áfram að slá í gegn á erlendum mörkuðum. Í liðinni viku hlaut EGF Húðnæringin fyrir líkamann hin eftirsóttu Danish Beauty Awards á mikilli hátíð danska snyrtivörugeirans í Cirkusbyggingunni í Kaupmannahöfn. EGF Húðnæringin hlaut verðlaunin í flokki lúxushúðvara fyrir líkamann. Í kjölfarið hefur hún fengið frábæra umfjöllun í dönsku dagblöðunum Börsen og Berlingske Tidende.

Danish Beauty Awards eru alþjóðleg verðlaun sem veitt eru þeim snyrtivörum sem þykja skara fram úr á hverju ári.

Dómarar í keppninni að þessu sinni eru engir nýgræðingar í heimi fegurðar og tísku. Í dómnefndinni sátu meðal annars

Soren Hedegaard snyrtifræðingur og hárgreiðslumeistari danska kóngafólksins, Anne Pedersen og Sara Rostrup snyrtivöruritstjórar Elle og Eurowomen, Helle Husted innkaupastjóri verslunarkeðjunnar Matas og Jorgen Esmann, húðlæknir.

EGF Húðnæring fyrir líkamann er græðandi og rakagefandi næring fyrir húð líkamans. Hún er ætluð til notkunar á álagssvæði svo sem hendur, olnboga og hæla og hefur reynst sérstaklega vel á þurra og sprungna húð og við ýmsum húðvandamálum. Hún inniheldur EGF frumuvaka sem er náttúrulegur húðinni og hvetur endurnýjun hennar. EGF Húðnæring er ofnæmisprófuð og inniheldur ekki lyktar-, litar- eða parabenefni né aðra þekkta ofnæmisvaka.

 Bio -PerformanCe hámarkSár angur og gæði

Máttur vísindanna sem vinnur gegn tímanum

Byltingarkennd og háþróuð kremlína frá Olay

Einstök samsetning innihaldsefna sem samanstendur meðal annars af hyalronic sýru sem endurnýjar náttúrulegt yfirborð húðarinnar. Veitir húðinni þann raka sem húðin þarfnast ásamt því að draga sjáanlega úr hrukkum og fínum línum á þrem erfiðustu svæðum húðarinnar, augnsvæði, kjálkalínu og háls/bringusvæði. Amino-Peptide +B3 complex hjálpar svo til við að viðhalda þessu rétta rakastigi húðarinnar til lengri tíma. Aðal einkennismerki Regenerist Wrinkle Relaxing Complex dagkremsins er silkimjúk áferð þess en þar eru Micro-filler púðureindir að verki sem vinna á yfirborði húðarinnar þannig að húðin verður stinnari en jafnframt mýkri viðkomu. Fullkomið undirlag fyrir andlitsfarðann.

Bio-Performance er hávísindaleg kremlína frá Shiseido sem vinnur með þróaðri líftækni til að ná hámarksárangri og gæðum. Bio-Performance færir húðinni æskuljóma fulla af þrótti og gefur þér öruggt forskot gegn ótímabærri öldrun húðarinnar.

Advanced Super Revitalizing Cream:

Lúxus krem sem vinnur gegn ótímabærri öldrun húðarinnar, vinnur gegn skaðlegum umhverfisáhrifum, dregur sjáanlega úr fínum línum, bætir hrjúfa húð, vinnur á þurrki og húðin fyllist orku og öðlast nýtt líf. Inniheldur Super Bio-Hyaluronic Acid sem gefur hámarks raka og Bio-EPO (kvöldvorrósarolíu) sem stuðlar að endurnýjun húðarinnar. 24 stunda krem sem má nota kvölds og morgna á hreina húð eða yfir serum. Fyrir konur frá 25/30+ ára, hentar öllum húðgerðum.

Advanced Super Restoring Cream NÝTT:

Ríkulegt krem fullt af raka og næringu fyrir þroskaða húð. Kremið lyftir og þéttir húðinni bæði innanfrá og á yfirborðinu og dregur úr verulega úr hrukkum og fínum línum. Þetta frábæra krem má nota bæði kvölds og morgna á hreina húð þegar búið er að bera rakavatn á húðina. Fyrir konur frá 35/40+ ára, hentar öllum húðgerðum.

Super Eye-Contour Cream:

Fjölvirkt augnkrem sem er gott að nota bæði á kvöldin og á morgnana. Það minnkar bæði brúna og

bláa bauga í kringum augun, minnkar og fyrirbyggir fínar línur og fyrstu hrukkur, gefur hámarks raka og varðveitir hann í húðinni.

Super Corrective Serum:

Þetta er alhliða viðgerðar serum sem má nota með öllum kremum. Það vekur húðina frá værum þyrnirósarblundi með öðrum orðum; Bio-Regenisist formúlan vinnur að því að virkja náttúrulegt EGF (prótein sem er kallað frumuvaki) húðarinnar. Serumið vinnur á öllum þáttum öldrunar í öllum húðlögum. Best er að nota serumið á hreina húðina undir dag- og næturkremið þitt.

Þriggja skrefa nuddmeðferð fyrir Regenerist Super Serum Lúxus yngingarmeðferð á viðráðanlegu verði 1. Dreifa: Dreifið serumi vel yfir enni, kinnar, háls og bringu. 2. Þrýsta: Þrýstu á þessi svæði og haltu niðri í 3 sekúndur. 3. Nudda: Nuddið með hringlaga hreyfingum. Gott er að ýta húðinni upp á við með lófanum og sleppa svo snöggt á öllum þessum svæðum. „Nýjungar í húðkremum koma og fara en með 60 ára reynslu og sérþekkingu á kremum nær Olay enn þann dag í dag að uppfylla kröfur kvenna um heim allan.“

CLARINS Double Serum

Í Proactiv® Solution eru efni sem hreinsa húð þína og eyða bólum. Með daglegri notkum koma efnin í veg fyrir að nýjar bólur myndist. Við lofum því!

Eftirtalin sjálfstæð Apótek selja einnig Proactiv Solution:

ReykjavíkuRaPótek, Seljavegi 2 - LyfjaboRg aPótek, Borgartúni 28 - gaRðSaPótek, Sogavegi 108 uRðaRaPótek, Grafarholti - aPótek HafnaRfjaRðaR, Tjarnarvöllum 11 - ÁRbæjaRaPótek, Hraunbæ 115 LyfjaveR Suðurlandsbraut 22 - aPótek gaRðabæjaR, Litlatúni 3 - akuReyRaRaPótek, Kaupangi við Mýrarveg

Nýtt tvöfalt serum sem örvar og viðheldur fimm lífsnauðsynlegu þáttunum í starfsemi húðarinnar sem eru raki, næring, súrefnisupptaka, verndun og endurbygging. Ein vara með kraft tveggja sem gerir húðina stinnari, þéttari og minkar sýnilega línur. Svitaholur verða minna áberandi og yfirbragð endurheimtir varanlega ljóma. Auk þess verndar serumið húðina gegn ytri og innri áreitum, bætir endurnýjun frumna og styrkir uppbyggingu húðarinnar.

Fyrir allan aldur frá 25 ára og allar húðtegundir.

Ofurvirk sjávarensím eru aðalsmerki MARINE ENZYME-rakakrems AGE MANAGEMENT MOISTURIZER, sem dregur úr ummerkjum öldrunar og yngir þannig upp húðina.

Hyaluronic-sýra gefur húðinni aukna fyllingu með fullnægjandi rakagjöf.

Fjölhæf sjávarensímin gera það að verkum að þessi vara getur gegnt mörgum hlutverkum; sem serum, augnkrem og rakakrem.

Nokkur vel valin efni úr sjálfri náttúrunni voru notuð við framleiðslu þessarar rakamettuðu og fitulausu MARINE ENZYME ofurkrems til að ýta enn frekar undir hin mögnuðu áhrif sjávarensímanna. Þannig nýtur húðin fullnægjandi rakamagns frá morgni til kvölds og engin þörf er á að bera frekar á hana fyrr en bara undir nóttina.

Sumarvörur fyrir húðina

Njóttu þess að vera úti í sólinni með Gamla apótekinu

PIPAR \ TBWA • SÍA • 131032

/ APÓTEKIÐ

Aloe vera gel

Aloe vera gelið frá Gamla apótekinu mýkir og nærir húðina.

Sérstakir kælandi og græðandi eiginleikar þess hafa góð áhrif.

Hýdrófíl

Hýdrófíl er milt rakakrem fyrir andlit og líkama. Kremið gefur góðan raka, hentar öllum húðgerðum og er tilvalið undir farða.

Eilíf æska

Eilíf æska er húðolía sem þykir þétta og stinna húðina.

Eilíf æska hentar sérstaklega vel á þurra húð og sem nuddolía.

Sárakrem

Sárakrem er sótthreinsandi og græðandi krem á rispur, smásár, bleyjuútbrot og minniháttar brunasár. Ómissandi á hvert heimili.

Sólspritt

Sólspritt er sótthreinsandi og kælandi áburður sem virkar mjög vel á sólarexem. Sólspritt dregur úr kláða og minnkar útbrot.

Fylgstu með okkur á Facebook / www.gamlaapotekid.is

Fást í öllum helstu apótekum um land allt

VELJUM ÍSLENSKT

48

húðvörur

Helgin 17.-19. maí 2013

 UNA húðvörUr EfNi UNNiN úr þörUNgUm

Íslenskt bóluþang stendur upp úr Í UNA húðvörunum er hátt magn lífvirkra efna sem unnin eru úr sjávarþörungum. Þá innihalda vörurnar engin ilm- og litarefni og eru ekki prófuð á dýrum.

Eybjörg Einarsdóttir, sölu- og markaðsstjóri Marinox ehf.

U

NA skincare er eitt af fáum íslensk­ um húðvörumerkjum sem hafa vísindalegar rannsóknir á bak við sig. Í rannsóknunum kom í ljós að íslenskt bóluþang stendur upp úr þegar kemur að virkni andoxunarefna. Virkni þeirra er mun öflugri en virkni annarra þekktra andoxun­ arefna og má þar nefna C­vítamín, E­vítam­ ín og grænt te,“ segir Eybjörg Einarsdóttir, sölu­ og markaðsstjóri Marinox ehf, sem er íslenskt nýsköpunarfyrirtæki sem framleið­ ir UNA kremin. Rannsóknirnar á lífvirku efnunum í íslenskum sjávarþörungum og andoxunarvirkni þeirra voru unnar af Matís undir stjórn dr. Harðar G. Kristinssonar, rannsóknarstjóra Matís, og Rósu Jónsdótt­ ur, fagstjóra í lífefnum og líftækni.

segir sérstöðu og kosti UNA húðvaranna vera einstaka á heimsvísu. „UNA húðvör­ unar eru með hátt hlutfall lífvirkra efna sem unnin eru úr sjávarþörungum, engin Para­ ben rotvarnarefni eru notuð, þá eru heldur engin litar­ né ilmefni notuð í vörunar. Önnur innihaldsefni sérvalin og kremin eru ekki prófuð á dýrum.“ „Kremin innihalda jafnframt virk efni eins og hýalúrónsýru, peptíð, B­vítamín, kókosolíu og Aloe vera. Kremunum er pakk­ að í loftþéttar umbúðir með pumpu sem verndar innihaldsefnin og henta þau jafnt dömum sem herrum og öllum húðgerðum.

Reynsla neytenda bendir til þess að kremin dragi úr ákveðnum húðvandamálum, s.s. roða og bólgum,“ segir Eybjörg.

Lífvirk efni sem unnin eru úr þörungum

Mikil eftirspurn

„Það sem gerir vöruna einstaka er mjög hátt magn lífvirkra efna sem unnin eru úr þörungunum. Þangið er tínt á sérvöldum kortlögðum hreinum svæðum við Íslands­ strendur, en þörungasvæðin hér eru miklu hreinni en annars staðar í heiminum,“ segir Eybjörg. Þá eru lífvirku efnin einangruð með háþróaðri aðferð. Þau eru frostþurrkuð til að tryggja hámarksvirkni þeirra og síðan notuð í kremin. „Lífvirku efnin sem finnast í þörungunum er jafnframt hægt að nota í matvæli og fæðubótarefni. Fjölfenólin í þanginu gefa andoxunarvirknina, þau vinna gegn frjálsum hvarfeindum sem eru skað­ legar húðinni, auk þess sem lífvirku sykr­ urnar í þörungunum binda raka einstaklega vel og hafa jákvæð áhrif á húðina. Steinefni eru mikilvæg húðinni og amínósýrur eru byggingarefni húðarinnar, en öll þessi efni eru í UNA extraktinu,“ segir Eybjörg.

Sérvalin innihaldsefni

UNA húðvörurnar samanstanda af endur­ nærandi dagkremi og uppbyggjandi nætur­ kremi og munu nýjar vörur frá UNA skinc­ are líta dagsins ljós á þessu ári. Eybjörg

UNA húðkremin eru búin að vera á mark­ aðnum í tæpt ár og eru kremin fáanleg í lyfjaverslunum, helstu snyrtivöruversl­ unum, hjá flugfélögum og í fríhöfnum. „Við­ tökur hafa verið einstaklega góðar. Það er mikil breyting á íslenskum markaði hvað varðar viðhorf til íslenskra vara. Neyt­ endur vita að öflug íslensk fyrirtæki bjóða nú hágæða vöru sem að baki liggja margra ára vísindalegar rannsóknir. Það má segja að hér sé kominn góður vísir að nýrri fram­ leiðslugrein, þ.e. framleiðsla virkra húðvara með innihaldsefni sem unnin eru úr ís­ lensku hráefni. Óhætt er að segja að þetta sé ánægjuleg þróun sem víst er að mun styrkjast enn meir á næstu árum,“ segir Eybjörg. Þá segir Eybjörg að á stuttum tíma hafi skapast eftirspurn á erlendri grundu fyrir UNA húðvörunum og er útflutningur haf­ inn. „Ljóst er að fylgst er með UNA skinc­ are erlendis þar sem íslenskar rannsóknir og vísindi hafa skapað sér sess á þessum vettvangi.“ UNA skincare kremin eru í sölu um allt land og má finna upplýsingar um útsölustaði og kremin á www.unaskincare.com og á www.facebook.com/UNAskincare. ­ss

 UmhirðA húðAr

Hvernig eigum við að viðhalda æskuljómanum? Í Proactiv® Solution eru efni sem hreinsa húð þína og eyða bólum. Með daglegri notkum koma efnin í veg fyrir að nýjar bólur myndist. Við lofum því!

Eftirtalin sjálfstæð Apótek selja einnig Proactiv Solution:

ReykjavíkuRaPótek, Seljavegi 2 - LyfjaboRg aPótek, Borgartúni 28 - gaRðSaPótek, Sogavegi 108 uRðaRaPótek, Grafarholti - aPótek HafnaRfjaRðaR, Tjarnarvöllum 11 - ÁRbæjaRaPótek, Hraunbæ 115 LyfjaveR Suðurlandsbraut 22 - aPótek gaRðabæjaR, Litlatúni 3 - akuReyRaRaPótek, Kaupangi við Mýrarveg

Til að viðhalda „æskuljómanum“ í húðinni þrátt fyrir aldur, er nauðsynlegt að hreinsa og næra húðina vel. Þó að farði sé ekki notaður daglega þarf samt sem áður að hreinsa óhreinindi af húðinni.

Húðin er stöðugt að endurnýja sig og því er regluleg hreinsun húðar nauðsynleg.

Mikilvægt er að velja hreinsi­ og and­ litsvatn við hæfi. Húðin getur verið mjög mismunandi, allt frá því að vera mjög þurr, með yfirborðsþurrk og mik­ inn raka yfir í að vera feit og glansandi.

Flestir eru með normal húð sem skiptist í að vera normal/þurr eða normal/feit.

Margar konur með normal húð eru með blandaða/feita húð á „T“ svæði. („T“ svæðið er enni, nef og haka og myndar einskonar T yfir andlitið.)

Hinn fullkomni andlitshreinsir fyrir normal húð er Galatéis Douceur sem hægt er að nota bæði fyrir andlit og augu. Formúla Galatéis Douceur er fersk, létt og kremkennd sem nær að hreinsa öll óhreinindi af eins og farða, augnskugga og mengun.

Til að klára hreinsun húðarinnar er æskilegt að nota andlitsvatn. Hreinsirinn skilur eftir sig fína filmu sem andlitsvatn­ ið hreinsar af. Að auki lokar andlitsvatn­ ið húðholunum, frískar og gefur ljóma.

Jafnar bæði raka og sýrustig húðarinnar.

Til eru margar tegundir af andlitsvötn­ um en þau sem eru fyrir normal/þurra húð eða normal/blandaða húð eru Toni­ que Doucheur og Tonique Éclat. Best er að setja andlitsvatnið í bómull og strjúka yfir andlit og háls kvölds og morgna. Á yfirborði húðarinnar safnast fyrir dauðar húðfrumur. Sérstaklega á svæð­ um við nef og á höku. Gott er að hreinsa þessar dauðu húðfrumur af með korna­ skrúbb einu sinni til tvisvar í viku.

Exfoliance Clarté kornaskrúbburinn frá Lancôme er einstaklega góður til að ná af dauðum húðfrumum á yfir­ borði húðarinnar. Í honum eru tvær tegundir af kornum. Annars vegar lítil blá (örkristallar) og svo stór hvít með ensímum sem flýta fyrir losun dauðra húðfruma.

Húðin er stærsta líffærið okkar og bregst við hita og kulda. Á Íslandi er allra veðra von og því er næringamaski góð auka vörn fyrir húðina. Frostið, hitabreytingarnar og vindurinn þurrka upp húðina og gera hana stífa og þurra.

Hydra Intense rakamaskinn gefur húðinni næringu, raka, sléttir úr fínum línum og gefur ljóma í húðina. Hann er einstaklega þægilegur í notkun. Mask­ inn er settur á þurra hreina húð og lát­ inn virka í 5 mínútur. Þegar húðumhirðan og hreinsunin er góð þá gera kremin og serumin meira gagn þar sem húðin er hrein og laus við óhreinindi eins og dauðar húðfrumur.

Serum eru til í mörgum gerðum og hlutverk þeirra eru mismunandi.

Serum veitir húðinni næringu, eykur ljóma, styrkir, þéttir, byggir upp og vinnur á fínum og djúpum línum. Flest serum eru sett á hreina húðina undir krem. En það getur þó verið mismun­ andi eftir tegundum. Serum eru í flest­ um tilfellum þunnur vökvi sem inni­ heldur mikið magn af virkum efnum. Í kremum eru virku efnin líka en þá er að auki búið að bæta við efnum sem næra og gefa raka í húðina.

húðvörur 49

Helgin 17.-19. maí 2013

Elisabeth Arden

Eight hour cream Sun Defense for Face SPF 50 Fyrir allar húðgerðir, létt olíu frí formúla sem skilur ekki eftir hvíta filmu og húðin er glansfrí.

Gefur raka í allt að 8 tímum í senn. Er með stimpil alþjóða Krabbameinssamtakanna og inniheldur engin PABA efni.

Nip+Fab

Viper venom wrinkle fix Byltingarkennt serum sem dregur úr hrukkum og fínum línum. Húðin verður slétt og lýtalaus, má nota á hverjum degi og er fyrir alla sem hafa áhyggjur af línum. Inniheldur engin Parabena efni.

Nip+Fab

Viper venom eye

Frískandi augngel með kælandi rúllukúlu. Örvar blóðrás og dregur úr baugum, bólgum og dregur fram ljóma.

Vinnur gegn fínum línum. Gott er að nota kvölds og morgna, einnig yfir daginn eftir þörfum, jafnvel yfir farða til að fríska upp þreytt augu. Inniheldur engin Paraben efni.

Nip+Fab Glycolic fix

Húðin verður fersk og fær unglegra yfirbragð. Hefur endurmótandi áhrif á húðina og þéttir hana. Notist á hreina húð einu sinni til tvisvar á dag. Inniheldur engin Paraben efni.

YSL Forever youth liberator

Serum sem vinnur á hrukkum, eykur teygjanleika, gefur ljóma. 4x meiri áhersla á Glycanactif. Frelsar endurnýjunarferlið, virkjar yngingarferlið og styrkir húðina.

Glycanactif hegðar sér eins og lykill til að frelsa unglega ásjónu húðar.

Einstök virkni EGF húðvörurnar frá Sif Cosmetics fara sigurför um Evrópu. · GALA SPA AWARDS Þýskalandi 2013 - Besta nýjungin í flokki snyrtivara. · DANISH BEAUTY AWARDS 2013 - Lúxushúðvara ársins. · GLORIA, Finnlandi 2012 - Vara ársins. · VOUGE, Þýskalandi 2011 - Snyrtivörunýjung ársins.

Teint Visionnaire

Lancôme kynnir Teint Visionnaire, farða og hyljara sem fullkomnar húðina. Hann inniheldur hyljara sem lagfærir og hylur vel, þunnan farða sem samstundis afmáir dökka bletti, opnar húðholur, dökka bauga og hrukkur. Árangurinn er náttúrulegt útlit með fullkominni þekju. Fullkomin, tafarlaus þekja án grímuáferðar og einstök húðvöruvirkni á aðeins 4 vikum!

EGF húðvörurnar eru afrakstur íslenskrar nýsköpunar og vísindarannsókna. Þær innihalda EGF frumuvaka sem stuðlar að endurnýjun húðarinnar og gefur henni frísklegt yfirbragð. www.egf.is

50

húðvörur

Helgin 17.-19. maí 2013

 DermatuDe – meta ther apy

Meðferð sem dregur úr öldrun húðarinnar Nú þegar eru fjölmargar snyrtistofur farnar að bjóða upp á þessa einstöku Meta Therapy meðferð, þær eru: Aqua Spa, Strandgötu 14, 600 Akureyri, Sími: 461 4445 Snyrtistofan Ágústa, Hafnarstræti 5, 101 Reykjavík, sími: 552 9070 Bonita snyrtistofa, Hæðasmára 6, 201 Kópavogi, sími: 578 4444 Snyrtistofan Cara, Bæjarlind 1-3, 201 Kópavogi, sími: 554 7887 Carita snyrting, Dalshrauni 11, 220 Hafnarfirði, sími: 555 4250 Dekurstofan/Ný Ásýnd, Kringlunni 8, 103 Reykjavík, sími: 568 0909 / 899 7020 Snyrtistofan Dögg ehf, Smiðjuvegi 4, 200 Kópavogi, sími: 552 2333 Snyrtistofan Eva, Austurvegi 4, 800 Selfossi, sími: 482 3200 Gallerí útlit, Bæjarhrauni 6, 220 Hafnarfirði, sími: 555 1614 Snyrtistofan Gyðjan, Skipholti 50d, 105 Reykjavík, sími: 553 5044 Snyrti,- nudd og fótaaðgerðastofan Líkami og sál, Þverholti 11, 270 Mosfellsbæ, sími: 5666307 Snyrtistofan Jóna fótaaðgerða- og snyrtistofa, Hamraborg 10, 200 Kópavogi, sími: 554 4414 Snyrtingar Margrétar, Borgartúni, 8-16 Höfðatorgi, 105 Reykjavík, sími: 566 6100 Snyrti- og nuddstofan Paradís, Laugarnesvegi 82, 105 Reykjavík, sími: 553 1330

Dermatude er nýtt snyrtivörumerki í hæsta gæðaflokki. Dermatude „Meta Therapy“ er byltingarkennd meðferð á íslenska snyrtimarkaðnum en hún hefur farið sigurför um allan heim.

Hægir á öldrun húðarinnar

„Dearmatude „Meta Therapy“ er ný meðferð sem dregur úr öldrun húðarinnar og dregur einnig úr sjáanlegum ummerkjum öldrunar,“ segir Undína Sigmundsdóttir, eigandi Frcosmetic sem er umboðsaðili Dermatude Meta Therapy á Íslandi. „Fyrst verður að örva náttúrlegt ferli húðarinnar innan frá svo að framleiðsla kollagens og elastíns í húðinni fari aftur af stað og hringrásarferill húðarinnar eflist. En jafnframt verður að bæta húðinni upp það sem hún hefur farið á mis við, með virkum efnum utanfrá.“

Broshrukkur fyrstu einkenni öldrunar

Undína segir að fyrstu merki um að húðin sé farin að eldast komi fram við u.þ.b 25 ára aldur. „Húðin þynnist, blóðflæði minnkar og það hægir á náttúrlegri framleiðslu kollagens og elastíns en húðin tapar þá stinnleika og teygjanleika. Vegna fækkunar fitukirtla dregur úr fituframleiðslunni og húðin þornar.“ Hún segir fyrstu ummerki um öldrun húðar vera þau að broshrukkur fara að sjást kringum augun. „Broshrukkur eru einkum áberandi hjá þeim sem hlæja mikið og brosa. Með tímanum myndast þannig djúpar, varanlegar hrukkur. Þetta náttúrulega öldrunarferli kemur innan frá en ytri aðstæður flýta fyrir ferlinu, eins og óhóflega miklir útfjólubláir geislar frá sól eða ljósalömpum, loftkæling, streita, áhrif sindurefna og loftmengunar, að ógleymdu tóbaki og áfengi,“ segir Undína.

Ýmsar aðferðir í boði

Árþúsundum saman hefur fólk leitast við að varðveita æsku og fegurð. Á síðari áratugum hafa rannsóknir og þróunarstarf sem miða að því að viðhalda æskuljóma húðarinnar veitt okkur nýja sýn inn í þau fræði sem fjalla um varnir gegn öldrun. Undína segir að meðferðarúrræðum við öldrun húðar sé skipt í þrjá flokka. „Í fyrsta lagi er hægt að fá meðferð án róttækra aðgerða en þá er yfirborð húðarinnar meðhöndlað með kremum og möskum, kristalslípun, burstun eða efnafræðilegum aðferðum. Í öðru lagi er hægt að fá meðferð með róttækum aðgerðum en þá er húðinni veitt mjög virk meðferð. Notaðar eru aðferðir og tæki sem veita aðgang að dýpri lögum húðarinnar, þ.e.

Dermatude’s Meta Therapy, Dermaroller, Meso Therapy og Micro Needling. Í þriðja lagi er hægt að fá það sem flokkast undir að vera „medical“ meðferð. Þá veita sérfræðingar húðinni róttæka meðferð, t.d. með Botulin Toxin sprautum, húðfyllingarefni, laser-meðferð, svokallaðri augnlyftingu eða andlitslyftingu.“ Rannsóknir hafa sýnt að gróska í snyrtivörugeiranum er mest í yngjandi úrræðum, bæði meðferð og efnum.

„Stærsti markhópurinn (25-75 ára) er mótfallinn „medical“ úrræðum. Hins vegar er þessi sami markhópur áhugasamur um betri árangur en þann sem næst með meðferðum án róttækra úrræða. Meta Therapy er einmitt lausnin sem þessi hópur hefur beðið eftir,“ segir Undína.

Nýjustu tíðindin í snyrtigeiranum

Dermatude's Meta Therapy stendur fyrir Medical & Esthetical Tissue Activating Therapy og er aðferð til þess að bæta og fegra húðina að innan sem og utan. „Þetta er fullkomin meðferð fyrir þann sem vill meira en hefðbundnar húðmeðferðir. Meta Therapy felst í því að gerðar eru örsmáar ástungur á húð án minnsta sársauka. Náttúrlegar varnir líkamans bregðast samstundist við og hefja framleiðslu á kollageni og elastíni til að gera við „skaðann”. Þessar sjálfvirku viðgerðir líkamans eru 100% náttúrulegar og húðin endurnýjast innan frá. Við þetta verður húðin þéttari og fær aftur stinnleika sem var farinn að minnka, og greinilega sést að fínar línur og smáhrukkur sléttast, húðholurnar grynnast, hringrásarferli örvast og almennt ástand húðarinnar batnar. Meta Therapy hjálpar til við að endurnýja það sem húðin hefur misst í tímans rás,“ segir Undína.

Meta Therapy bætir og fegrar húðina bæði innan og utan frá. Meðferðinni fylgja einnig virk efni, þ.e. svokölluð sérstök fyllingarefni (Subjectables), sem gera það kleift að framkvæma mjög sérhæfðar og sérmiðaðar meðferðir sem hæfa viðkomandi húðgerð. „Þannig fást tvöföld áhrif gegn öldrun húðarinnar vegna þess að ekki er eingöngu horft á afleiðingarnar, heldur er fyrst og fremst ráðist gegn orsökunum,“ segir Undína.

Um tvennt að velja

Hægt er að velja á milli bætandi húðmeðferðar og yngjandi meðferðar á öllu andlitinu, hálsinum og/eða bringunni, eða þá meðferð á afmörkuðum svæðum eins og t.d. á höndum eða einstökum línum og/eða hrukkum. Einnig má blanda saman meðferðum svo bestum árangri sé náð. „Fyrst eftir meðferðina getur borið á dálitlum roða, en hann hverfur á örfáum klukkustundum. Hægt er að snúa sér strax aftur að daglegum störfum og má nota andlitsfarða sólahring eftir meðferð,“ segir Undína.

Hún segir ráðlagt að taka átta skipta meðferð en einnig sé hægt að taka stök skipti. Árangurinn verður þó meiri með fullri meðferð. Full andlitsmeðferð byrjar með fjórum vikulegum meðferðum. „Eftir fyrsta skiptið er meðferðin endurtekin einu sinni í viku í þrjár vikur, og síðan fjórum sinnum í röð á tveggja vikna fresti. Samtals verða þetta

Snyrtistofan Þema snyrti- og fótaðgerðastofa, Dalshrauni 11, 220 Hafnarfirði, sími: 555 2215

átta skipti og heildartíminn er 12 vikur, tæpir 3 mánuðir alls. Þegar tilætlaður árangur hefur náðst þarf að viðhalda honum með því að endurtaka meðferðina með reglulegu millibili. Nauðsynlegt er að styðja við meðferðina heima með Dermatude kremum. Kremin hafa verið þróuð sérstaklega fyrir fyllingarefnin sem notuð eru í meðferðinni og innihalda sömu virku efnin.“

Meðferð á línum og hrukkum

Undína segir að Meta Therapy henti einnig mjög vel fyrir sérstakar aðgerðir gegn línum og hrukkum, í viðbót við heildarmeðferð. „Með sérstakri aðferð er húðvefurinn undir þessu svæði örvaður. Við það fer bandvefur að myndast sem fyllir upp húðvefinn innanfrá. Hér er að sjálfsögðu um 100% náttúrulegt ferli í húðinni að ræða.

Sjá nánar www.frcosmetics.is.

húðvörur 51

Helgin 17.-19. maí 2013

 Húð serum er fyrir konur, k arLa og ungLinga

Hvað er serum? Á síðustu árum hafa flest snyrtivörufyrirtæki sett svokallað serum á markað og varla er til sú íslenska kona sem ekki hefur prófað minnst eina tegund. En hvað er eiginlega þetta efni sem skyndilega stendur til boða í hverri einustu snyrtivörubúð?

Erla Hlynsdóttir erla@ frettatiminn.is

Serum eru einskonar húðdropar en þó aldrei kallaðir annað en serum. Það inniheldur mikið magn af virkum efnum og skýrir það af hverju það kostar heldur meira en hefðbundin andlitskrem. Um er að ræða glæran vökva með geláferð sem gengur hratt inn í húðina og nær að vinna á innri lögum hennar. Aðeins þarf að nota mjög lítið magn í einu og serumið dreifist vel. Áferð húðarinnar verður þá silkislétt. Ef áferðin verður klístrug hefur þú að öllum líkindum notað of mikið í einu. Eftir á er síðan hægt að bera á sig hefðbundið dagkrem eða næturkrem.

Einn helsti munurinn á serum og andlitskremum er að

húðin nýtir betur virku efnin í seruminu og árangur sést mun fyrr af notkuninni. Allar húðgerðir geta notið góðs af því að nota serum og almennt er talað um að það veiti raka, næri, örvi og endurveki ljóma húðarinnar. Eins og með aðrar húðvörur eru sum serum sérstaklega gerð til að vinna á ákveðnum kvillum, minnka hrukkur, draga úr þurrkublettum.

Annað dæmi um hversu víðtæk áhrif serum hafa á húðina er að þau henta jafnt táningum með bólur, konum sem vilja minnka fínar línur í húðinni og karlmönnum sem vilja losna við ertingu í húð eftir rakstur.

Serum gengur hratt inn í húðina og sést árangur af notkun yfirleitt mun fyrr en af andlitskremum.

Mynd/Getty/NordicPhotos.

 Húð Líkaminn framLeiðir HyaLuronic-sýru

Hvað í ósköpunum er hyaluronic-sýra?

SUNSCREEN

Eitt af þessum furðulegu nöfnum sem lesa má á fjölda húðvara í dag er „hyaluronic-sýra“. Sýran er þó ekki furðulegri en svo að líkaminn er duglegur að framleiða hana sjálfur framan af. Þegar árin færast yfir minnkar framleiðslan og því leitast sumir eftir því að fá sýruna í húðvörum til að minnka hrukkur.

Hyaluronic-sýra getur bundið þúsundfalda þyngd sína í raka en húðin missir raka þegar hún eldist. Getty/NordicPhotos.

Erla Hlynsdóttir erla@ frettatiminn.is

Íbúar japanska þorpsins Yuzuri Hara komust í heimsfréttirnar fyrir rúmum áratug þegar í ljós kom að ekki aðeins voru þeir langlífir heldur þjást þeir ekki af gigtarsjúkdómum og húð þeirra er sérstaklega stinn, þrátt fyrir að vera mikið í sól og reykja óhóflega. ABCfréttastofan greindi þá frá því að æskuljómi þorpsbúa væri rakinn til mataræðis þeirra sem innihélt mikið af sterkju og er talið auka á framleiðslu líkamans á hyaluronic-sýru.

Hyaluronic-sýra finnst víða í vefjum líkamans, til að mynda í liðum, en um helmingurinn er í húðinni. Flest erum við löngu farin að kannast við kollagen sem er nauðsynlegt til að viðhalda styrk og teygjanleika húðar. Þar er síðan hyaluronic-sýran sem nærir kollagenið. Með aldrinum minnkar framleiðsla á þessum efnum í líkamanum með þekktum afleiðingum, húðin verður slöpp og þurr.

Sérstakir eiginleikar hyaluronic-sýrunnar felast í að hún bindur vatn í húðinni og minnkar þannig hrukkur. Raunar eru sýran svo öflug að hún getur bundið allt að þúsundfalda þyngd sína af vatni. Vegna þessa hefur hún gjarnan verið kölluð náttúrulegt bótox og hafa sumir látið sprauta sýrunni undir húðina til að fegra hana og næra. Öllu handhægara er að fá þessi sömu efni í húðvörum sem bornar eru á andlit, háls og önnur svæði sem þurfa aukinn raka og teygjanleika.

Langvirk

sólarvörn

þróuð fyrir viðkvæma norræna húð Besta sólvörnin í óháðum prófunum Proderm er byltingarkennd sólarvörn, grunnformúlan er læknisfræðilega skráð og þolir sund, sjó og handklæðaþurrkun. Myndar einstaka rakafyllta vörn í húðinni sem líkist varnarkerfi húðarinnar.

Heldur húðinni mjúkri og lagar húðþurrk fljótt, veitir hámarksvörn gegn húðskaða og húðöldrun. Engin fita eða glansáferð. Fyrir allar húðgerðir, börn og fullorðna Meðmæli húðlækna.

Ekkert paraben, engin ilm- eða litarefni, engin www.proderm.is nanótækni.

Hefur verið kölluð náttúrulegt bótox.

52

húðvörur

Helgin 17.-19. maí 2013

 Penzyme Íslenski þorskurinn allr a meina bót

Gott á allskonar Ensím úr meltingarvegi þorsksins hafa góð áhrif á alls kyns kvilla sem tengjast húð, liðum og vöðvum.

Magdalena Dubik sölustjóri ZoPure og Magnús Páll Gunnarsson markaðsstjóri Andrár

Í

slenski þorskurinn hefur lengi leikið stórt hlutverk í sögu þjóðarinnar. Í gegnum aldirnar hefur hann átt drjúgan þátt í að halda lífi í landsmönnum og öll þekkjum við þátt hans í uppbyggingu efnahagslífsins á síðustu öld og útflutningstekna sem við getum aldrei verið án.

Og nú nýtum við þorskinn í margt fleira en þann úrvalsgóða mat sem hann svo sannarlega er. Úr slóginu, hráefni sem við áður fleygðum, eru meðal annars unnar heilsu- og snyrtivörur. Á meðal þeirra eru PENZIM, sem verið hefur á íslenskum markaði í meira en áratug, og nýtilkomin „skyldmenni“ þess, Coddoc og ZoPure. Í öllum þessum vörum er

grunnefnið PENZYME® sem er afrakstur áratuga rannsókna vísindamanna við Háskóla Íslands undir forystu dr. Jóns Braga Bjarnasonar prófessors.

Virka efnið í PENZYME er ensím sem tekin eru úr meltingarvegi þorsksins. Þorskurinn, sem nánast er tannlaus, gleypir alla fæðu sína ótuggða (rétt eins og t.d. eiturslöngur).

Hann er gráðugt rándýr og bráð hans getur hæglega verið býsna stór, t.d. ufsi, karfi, smáþorskar o.s.frv. Þorskurinn liggur djúpt í sjónum, oft á hitastigi í kringum -2°C upp í

+5°C og þarf hann því firnasterk meltingarensím til að vinna fæðuna. Þessi ensím, nánar tiltekið próteinkljúfandi kuldakær trypsínensím sem tekin eru úr þörmum þorsksins, verða síðan sérstaklega virk þegar þau komast í snertingu við líkamshita mannsins.

Rannsóknir og reynslusögur undanfarinna ára benda ótvírætt til þess að ensímin hafi góð áhrif á alls kyns kvilla sem tengjast húð, liðum og vöðvum. Til viðbótar við PENZIM, sem verið hefur á íslenskum markaði í meira en tíu ár, eru nú komnar tvær nýjar vörur

sem grundvallast á sömu ensímum. Þær eru annars vegar ZoPure serum dropar og hins vegar Coddoc, sem einkum er ætlað fyrir vöðva og liði. Coddoc hefur reyndar, rétt eins og PENZIM hefur gert í mörg ár, reynst sérstaklega öflugt í baráttunni við unglingabólur.

Um þessar vörur má m.a. lesa á www. andra.is og á fésbókarsíðum Penzim, Coddoc og ZoPure. Þær fást meðal annars í apótekum, snyrtivörudeildum Hagkaupa, Heilsuhúsinu, ferðamannaverslunum og víðar.

1. Verndar húðina og er andoxunarríkt 2. Dregur úr hrukkum og fínum línum 3. Gefur heilbrigðan og jafnan húðlit 4. Fjarlægir dauðar húðfrumur 5. Dregur saman svitaholur 6. Næringaríkur rakagjafi 7. SPF 15-20 sólarvörn

Olay er á meðal stærstu húðkremaframleiðenda í heimi og eru fremstir á sviði þróunar á virkum andlitskremum í samanburði við önnur dýrari húðkrem. Elskaðu húðina með Olay!

Total Effects 7 in 1 hlaut nýverið vottun & gæðastimpil SKIN HEATH ALLIANCE Fríhöfnin Keflavíkurflugvelli. Hagkaup: Kringlunni, Skeifunni, Smáralind. Lyf & Heilsa: Austurveri, Eiðistorgi, JL húsið Hringbraut & Kringlunni. Apótek Garðabæjar, Apótek Hafnarfjarðar, Lyfjaborg, Nana Hólagarði og Urðarapótek. Landið: Lyf & Heilsa Glerártorgi, Hrísalundi, Hveragerði & Vestmannaeyjum. KS Sauðarkróki.

SURREALIST

E V E R F R E S H -SMUDGE PROOFFYRSTI MASKARInn OKKAR SEM þORnAR EKKI UPP HRÍFAnDI AUgnHÁR FRÁ FYRSTA TIL SÍðASTA nOTKUnARDAgS

DAG EFTIR DAG: ÞYKKIR MIKIÐ - GRAFÍSK LENGD MIKILFENGLEG SVEIGJA - DRAUMUR AÐ NOTA Bylting í möskurum – 4 einkaleyfi.

SUREALIST EVERFRESH, LíkT og nýR mASkARI á HVERjUm dEgI. ný

EVERFRESH Tækni,

MASKARInn HELST FERSKUR EFTIR HVERJA nOTKUn

þAnnIg Að AUgnFöRðUnIn VERðUR FULLKOMIn

frá fyrsta degi til síðasta

dags notkunar.

Listræn túlkun.

Auka augnhárum bætt við þau náttúrulegu.

*BY HELEnA RUBInSTEIn

www.helenarubinstein.com

Úrval af gæða sængurfatnaði til brúðargjafa

54

tíska

Helgin 17.-19. maí 2013

 SumartíSk a hvort Sem það er í útilegunni eða á auSturvelli

Blómakransar slá í gegn Blómamunstur hefur verið vinsælt undanfarið, blómakjóllinn hefur lengi verið þessi klassíski sumarkjóll og í fyrrasumar voru það blómabuxur sem náðu miklum vinsældum. Í ár er það blómakransinn, þetta nýja trend bókstaflega blómstraði á tónlistarhátíðinni Coachella og tískuheimurinn var fljótur að taka við sér. Þetta sumarlega trend virðist meira að segja hafa náð til Íslands, því vefverslunin Dusted er að selja nokkrar útgáfur af blómakrönsum. Það er einnig auðvelt að búa sér til blómakrans hvort sem það er úr alvöru blómum eða gervi. Þá er tilvalið að búa til blómakrans úr villtum blómum í útilegunni, bústaðaferðinni og ég tala nú ekki um á útihátíðum sumarsins. Hvort sem blómakransinn er heimagerður eða keyptur verður gaman að sjá hvort þetta sumarlega trend nái að blómstra með íslensku sumri.

Þú finnur okkur á Facebook undir “Fatabúðin”

Skólavörðustíg 21a

101 Reykjavík

S. 551 4050

Sigrún Ásgeirsdóttir sigrun@frettatiminn.is

Nanna Bryndís skartaði blómakrans þegar Of Monsters and Men komu fram á Coachella hátíðinni í apríl.

Myndir/NordicPhotos/Getty

Flott föt fyrir flottar konur Stærðir 38-58

Leikonan AnnaSophia Robb, sem leikur hina ungu Carrie Bradshaw í Carrie Diaries, tók þátt í blómakransa trendinu á Coachella hátíðinni.

Belladonna á Facebook

Skeifunni 8 • 108 Reykjavík • Sími: 517 6460 • www.belladonna.is

MARC LAUGE GALLABUXURNAR - ÞÚ VERÐUR AÐ PRÓFA FLOTT HÖNNUN OG MIKIL GÆÐI - VERÐ AÐEINS KR. 14.990,-

SWEETCORN

NEW TINA

MAXON

LENA

KRINGLUNNI

G.S. Akureyri . Jón og Gunna Ísafirði . Motivo Selfossi . Siglósport Siglufirði . Paloma Grindavík . Heimahornið Stykkishólmi . Garðarshólma Húsavík . Pex Reyðarfirði . Bjarg Akranesi

Blómakransatrendið blómstraði á tónlistar- og listahátíðinni Coachella.

tíska 55

Helgin 17.-19. maí 2013

Gestir á tónlistar- og listahátíðinni Coachella.

Ariana Roe með handgerða blómakransa á Coachella hátíðinni.

Fever kjóll

Fever Juliette kjóll

stærðir 8-18

stærðir 8-18

19.990,-

20.990,-

Leikonan Kristen Prout á Coachella hátíðinni.

NÝIR LITIR - NÝ SNIÐ! teg 31100 vel fylltur og flottur í 70-85B, 75-85C á kr. 5.800,buxur í stíl kr. 1.995,-

OPIÐ: MÁN - FÖST 10 - 18 LAUGARD. 10 - 14

Laugavegi 178 Sími 551-3366 www.misty.is

Mussur ● túnikur

Nýjar sumarvörur frá Masai

Tískuverlunin Ríta

Bæjarlind 6, sími 554-7030

(íslenskt merki) S/M, M/L, L/XL

16.990,-

Mexx kjóll

Verð kr. 7.900.str. 40-58 Blómakransarnir sem fást hjá vefversluninni Dusted eru hannaðir af Önnu Kristínu Shumeeva. Myndir/dusted.is

Unicorn " Hemmi"

- einnig til í svörtu Stærðir 36 - 44

17.990,-

Cassy kjóll

stærðir 8-22

12.990,-

Hell Bunny kjóll Stærðir: XS-XL

10.990,-

www.rita.is

Túnikutoppar !

Verð 7.900 kr.

4 litir

Fleiri tegundir.

Kvart- og stutterma.

Bláar buxur

ESPRIT kjól

Stærðir: 36-44

6.900 kr.

20% auka afsláttur af útsöluslá

21.990,-

Audrey kjóll

Stærðir 8-22 einnig til í bláu, appelsínugulu & Ivory

10.990,-

“Kryddaðu” fataskápinn með fatnaði frá

Kjólar & Konfekt Ný verslun l Næg Bílastæði l Engir stöðumælar Laugavegi 178 ( Bolholtsmegin ) l S. 555 1516 l Kíktu á Opnunartími: Virka daga kl. 11-18 Laugard. kl. 11-16

síðuna okkar

Opnunartími: mánudaga-föstudaga 11:00-18:00 laugardaga 11:00-17:00 sunnudaga 12:00-16:00

heilabrot

Helgin 17.-19. maí 2013

?

Spurningakeppni fólksins 1. Nýlega var einstaklingur af erlendum uppruna skipaður lögreglufulltrúi við alþjóðadeild embættis lögreglustjóra. Frá hvaða landi er nýskipaði lögreglufulltrúinn?

2. Forseti Íslands átti afmæli í vikunni. Hve gamall er hann?

3. Hvaða ár hófst gosið í Heimaey?

4. Hvaða lag söng söngvarinn Chris Hadfield áður en hann yfirgaf Alþjóðlegu geimstöðina?

5. Eftir hvern er skáldsagan The Great Gatspy?

6. Félagarnir Spock og Kirk eru í forgrunni nýrrar Star Trek myndar. Hverjir léku þá upphaflega?

7. Leikkonan Julia Stiles er mjög hrifin af Íslandi. Í hvaða kvikmynd Baltasars Kormáks lék hún þegar hún kynnist landinu?

8. Hver er listrænn stjórnandi Listahátíðar í Reykjavík?

9. Hvaða Hollywood stjarna lét fjarlægja bæði brjóstin til að minnka hættuna á brjóstakrabbameini?

10. Hver er nýkjörinn formaður landsnefndar UN Women á Íslandi?

11. Hvaða bók Arnaldar Indriðasonar er í öðru sæti metsölulistans í Frakklandi um þessar mundir?

12. Hvað heitir markvörður ÍBV í meistaraflokki karla í knattspyrnu?

13. Hverjir urðu Frakklandsmeistarar í handbolta á dögunum?

14. Hver er lagahöfundur framlags Íslands í Eurovision í ár?

15. Hver mun lýsa Eurovision keppninni í Malmö fyrir íslenskum sjónvarpsáhorfendum í ár?

Harpa Fönn Sigurjónsdóttir tónlistarmaður 1. Danmörku 2. 63 ára 3. 1975 4. Fly me to the moon 5. F. Scott Fitzgerald



6. Pass

 

7. A Little Trip to Heaven 8. Hanna Styrmisdóttir 9. Julia Roberts 10. Pass 11. Svarthöfðar 12. Pass 13. Pass 14. Ingólfur Þorfinnsson 15. Gísli Marteinn

3 stig

 Sudoku

2 8 1 3 6 3

Jóhann Ævar Grímsson

4 2

handritshöfundur

 Sjötugur 

1. Póllandi 2.

3. 1974

6. William Shatner og Leonard Nimoy 7. A Little Trip To Heaven







12. Pass 13. Pass 14. Pétur Örn Guðmundsson 15. Felix Bergsson

Jóhann Ævar hefur nú unnið þrisvar sinnum í röð og er því kominn í úrslitakeppnina.

Harpa Fönn skorar á Huldu Hallgrímsdóttur, verkefnastjóra hjá Össuri. Jóhann skorar á Margréti Örnólfsdóttur að taka við.

6 6 2 9

4



9 stig

 kroSSgátan

3

8 5 6 9 8 7 2 2 6 4 9 4 1 6 8 4 7 2 6 4 2

10. Pass 11. Svörtuloft

4 8 7 2 7 5

6 5

6 1



8. Pass 9. Angelina Jolie

9 1

 Sudoku fyrir lengr a komna

 Scott Fitzgerald 

4. Space Oddity 5.

7

8 5 9

Svör: 1. Póllandi. 2. Sjötugur. 3. 1973. 4. Space Oddity eftir David Bowie. 5. F. Scott Fitzgerald. 6. William Shatner og Leonard Nimoy. 7. A Little Trip To Heaven. 8. Hanna Styrmisdóttir. 9. Angelina Jolie. 10. Guðrún Ögmundsdóttir. 11.

Svörtuloft. 12. David James. 13. PSG. 14. Örlygur Smári. 15. Felix Bergsson.

áltíð fyrir

56

ATH Nýr vefur með krossgátulausnunum: krossgatur.gatur.net, lausnin er birt að viku liðinni.

137

KOMA SNIÐI Á

VELGJA SLÖNGU

MIKILS TIL OF

JAFNINGUR

DÝFA

STEINTEGUND

SKVÍSA

 lauSn

Lausn á krossgátunni í síðustu viku.

136

BORG DRYKKUR

V B I S K P Í R K Á R L Í T K A A N Ý I M S G I Ú R L L Á

74,6% 4

... kvenna 35 til 49 ára á höfuðborgarsvæðinu lesa Fréttatímann*

+

mynd: peter klashorst (CC By 2.0)

STAÐFESTA STRIT

ATVIKAST SKILJAST SÁTTIR

FYRIR HÖND PRETTUR SJOKK

H Á Í R L J U B B B I

GASSALEGUR

MJÓLKURVARA RÍKI

TVEIR EINS LÍTILL BÁTUR

Á F A L L KRAFTUR ANGAR

I L M S V A Æ R M N E L I F

BEIÐAST

SKADDAST

ANSI

TILFINNINGASEMI

GALGOPI

LEIÐSLA HVORT

LAND LOGA

S V Æ I R K K L A O R Ð L A L R I I N S N P A A

HLJÓÐFÆRI ÓÐ

TÍMABILS MAÐUR

GENGI TOLLA

FERSKUR HÆTTA

LÍKAMSHLUTI RÁK

MESSING

KRASSA

LAND FISK

GLATA SPIL

SPIK

MARGVÍSLEGIR

LÍTILL

GÚLPUR

HLJÓMSVEIT

M O S K V A HYGGJAST ÁRNA

Ó S K A PINNI FYRSTUR

F R U M DÚETT SIGAÐ

A T T

TVEIR EINS

SKRAUTPLANTA BUNDIÐ

T T T E I T N Ó Æ T R E M U P A P R I T A R Á R S Ú B R Í Ú N

NÚMERA ÁRSGAMALL

GEFA EFTIR GOÐMÖGN

TAUTA

FRAMAGOSI

SÓLUNDA ARÐA

RÓL

FARVEGUR

HEITI

GIMSTEINN

RAUS

ULLARFLÓKI

F A S T ÓVILD ÓBUNDINN

N E L L I K A

L A U L S Ó G J Ó U R K T I N K K L A Ó H

HARÐÆRI KENNIMARK

SKVETTA PLANTA

GOGG

NIKKA

NÚMER KJAFI

BAR

PERSÓNUFORNAFN

Á S T A N A M A K A R B A L A J Ó Á R D R A A T U S A N N N E F R Ó T I L R K A T Ð U R K R Á A N N

RYKKUR

SLÍMDÝR

HENGINGARÓL

SLÁTTARTÆKI

ÓÞEFUR

mynd: Scared Poet (cc By-Sa 2.5)

FRAMMASTUR BJARGBRÚN VEGAHÓTEL HRÍNA

ÞRÁSTAGAST

DÝRKA

ÖRVA

LÖGUR

SMÁU

TVEIR EINS

DRYKKUR

LÓGA

STÆKKA

LÝÐ

HOLSKRÚFA

TRAMPA

KOFFORT

ÆSKJA

Í MIÐJU

SLÆÐA

FISKUR

KROTI LÝÐ

BYGGING

HAF

LÖÐUR

ÁRANS TVEIR EINS

LAND

ÞUNGI

ÚRRÆÐI

SÆTI

SAMSTÆÐA FARVEGUR KASSI

FYRIR HÖND EGNA

ÁTT

EIGNARFORNAFN

FLAGA

LAND

SKST.

TÍÐAR

ÍSHROÐI

ÆXLUN

LOKAORÐ

OFSAÐNING TUNGUMÁL

FUGL

HELGAR BLAÐ

VEIÐARFÆRI VÖKVI FLJÚGA

SKIPSHÖFN

ILMUR

ÁMA

KANTUR KVEIKJA

NÓTT

HEFÐARKONA

1990,-

YFIRBRAGÐ

REIÐMAÐUR

STYNJA

UTAN

HINUM MEGIN ENN LENGUR

ÁI

TALA

GANGÞÓFI

NEITUN

GIFTI

DUGLEGUR

ÓNEFNDUR

SLÁ

BARDAGI

TVEIR EINS

FÆÐA

NÆSTUM

VARKÁRNI

MÁLMBLANDA

FYRIRDRAG

Verð aðeins

KEYRA

FERÐAST

VATT

*konur 35 – 49 ára á höfuðborgarsvæðinu.

Capacent jan-mars. 2013

Hamraborg – Nóatún 17 – Hringbraut – Austurver – Grafarholt

HVÍLD

RUSL

2L

*Coca-Cola, Coke Light eða Coke Zero

BOLI

VÍGJA TIL KRÚNU

1 flaska af

Grillaður kjúklingur – heill Franskar kartöflur – 500 g Kjúklingasósa – heit, 150 g Coke – 2 lítrar*

SETJA Í PÆKIL

HUGFÓLGINN

UPP

SLÁ

STARF

Apótekið þitt í gamla Héðinshúsinu við Seljaveg 2

Reykjavíkur Apótek býður upp á allar tegundir lyfja. Mikið og fjölbreytt úrval af heilsulyfjum, bað- og ilmvörum, gjafavörum auk ýmissa annarra góðra kosta.

Reykjavíkur Apótek er sjálfstætt starfandi apótek sem leggur áherslu á persónulega þjónustu og hagstætt verð.

Öryrkjar og eldri borgarar njóta sérkjara hjá okkur Afgreiðslutími: 9-18:30 virka daga 10-16:00 laugardaga

Seljavegur 2 | Sími: 511-3340 | Fax: 511-3341 | www.reyap.is | reyap@reyap.is

58

skák og bridge

Helgin 17.-19. maí 2013

 Sk ák ak ademían nú geta allir teflt á íSlandSmótinu í Sk ák

100 ár síðan fyrst var teflt um Íslandsmeistaratitilinn!

Eggert Gilfer, sem varð meistari alls sjö sinnum á aldarfjórðungstímabili, síðast 1942.

Nú er sem sagt öld liðin frá fyrsta Skákþingi Íslands. Á þessum 100 árum hafa alls 36 skákmenn sigrað á mótinu. Allra manna sigursælastur er Hannes Hlífar Stefánsson, sem á árunum 1998 til 2010, varð alls ellefu sinnum Íslandsmeistari. Á þessu tímabili var sigurganga Hannesar aðeins rofin árið 2000, þegar Jón Viktor Gunnarsson sigraði og 2009, þegar danskættaði stórmeistarinn Henrik Danielsen sigraði. Árið 2011 var röðin svo komin að Héðni Steingrímssyni, en hann sigraði fyrst á mótinu 1990 og var þá aðeins 15 ára, og yngstur allra í sögunni til að verða Íslandsmeistari.

Af öðrum sigursælum kempum ber fyrstan að nefna Friðrik Ólafsson. Hann tefldi fyrst á Íslandsmótinu 1951, þá aðeins 16 ára. Friðrik lenti í 2. sæti – á eftir Lárusi Johnsen – en árið eftir urðu þeir Friðrik og Lárus jafnir og efstir, og þá sigraði ungi snillingurinn í einvígi. Eftir þetta varð Friðrik Íslandsmeistari í hvert skipti sem hann tefldi á Íslandsmótinu, og sex sinnum alls. Stórmeistararnir Jó-

hann Hjartarson og Helgi Ólafsson hafa líka sex sinnum orðið Íslandsmeistarar, en af öðrum kunnum kempum má nefna Jón L. Árnason (3), Guðmund Sigurjónsson (3) og Margeir Pétursson (2). Í þessari hundrað ára sögu hefur Skákþing Íslands jafnan verið lokað öðrum en allra bestu skákmönnum Íslands, en í tilefni af afmælinu hefur Skáksamband Íslands tekið þá ánægjulegu ákvörðun að halda opið mót, þar sem allir skákáhugamenn geta verið með. Íslandsmótið fer fram dagana 31. maí til 8. júní og verður teflt við glæsilegar aðstæður á efstu hæð í Turninum í Borgartúni. Útsýnið þaðan yfir alla Reykjavík og nærsveitir ætti að verða góður innblástur fyrir meistara af öllum stærðum og gerðum, en vonast er til að keppendur verði allt hundrað.

Og það eru sem sagt allir velkomnir: stigaháir sem lágir, strákar og stelpur, ungir sem aldnir. Þetta eru í fallegu samræmi við einkunnarorð skákhreyfingarinnar: Við erum ein fjölskylda.

Allar upplýsingar um mótið má finn á skák.is og eru áhugasamir hvattir til að skrá sig sem fyrst á þetta sögulega mót!

Hannes H. Stefánsson sigursælasti meistarinn í 100 ára sögu Íslandsmótsins í skák. Hefur 11 sinnum orðið Íslandsmeistari.

Goðsögnin Friðrik Ólafsson. Tefldi sjö sinnum á Íslandsmótinu og varð sex sinnum meistari.

Pétur Zóphóníasson sigraði á fyrsta Íslandsmótinu fyrir réttri öld.

skákþrautin

Hvítur leikur og mátar!

Hér lék hvítur Rxh7 og er í góðum málum. En hvítur átti kost á ennþá betri leik, sem klárar taflið á svipstundu.

Lausn: 1.Dxg7+!! Hxg7 2.Hh5+ Hh7 3.Hxh7

V

ikublaðið Reykjavík birti merka frétt árið 1913 um fyrsta Skákþing Íslands. Taflfélag Reykjavíkur stóð að mótinu, enda var Skáksamband Íslands ekki stofnað fyrr en tólf árum síðar á Blönduósi. Alls hófu 13 skákmenn keppni á þessu sögulega móti, en einn heltist úr lestinni. Pétur Zóphóníasson sigraði af miklu öryggi á mótinu, hlaut 10 vinninga af 11 mögulegum, og varð því fyrstur manna til að hljóta sæmdarheitið Skákmeistari Íslands. Sigurlaunin voru vegleg: Marmarataflborð sem Willard Fiske gaf, en hann er mestur velgjörðarmaður sem Ísland hefur eignast, og auk þess forláta Staunton-taflmenn, sem kenndir eru við enska skákjöfurinn Howard Staunton (1810-1874) en hann var einn helsti meistari 19. aldar. Verðlaunagripnum fylgdi þó sú kvöð, að enginn ynni það til eignar fyrr en eftir þrjá sigra í röð. Reglur um Skákmeistara Íslands voru í þann tíð sniðnar að því sem þá tíðkaðist með heimsmeistaratitilinn, og varð að sækja titilinn í greipar ríkjandi meistara í einvígi. Pétur hélt titli sínum til ársins 1917, en þá var komið að hinum fjölhæfa snillingi

 Bridge Skr áning í Bik arkeppni BridgeSamBandS íSlandS er Hafin

Reykjavík sigraði í kjördæmakeppni BSÍ

H

in árlega Kjördæmakeppni Bridgesambands Íslands var haldin um helgina 11. - 12. maí. Keppt er samkvæmt gömlu kjördæmaskipuninni á Íslandi og að þessu sinni var keppt á Akureyri, nánar tiltekið í Brekkuskóla að Laugargötu.

Keppnin var jöfn framan af, en sterkt lið Reykjavíkur náði góðri forystu með sterkum sigri 91-29 gegn liði gestanna í sjöttu umferð af níu. Reykjavík lét forystuna ekki af hendi og vann næsta öruggan sigur í lokin. Lokastaða efstu kjördæma varð þannig: 1. Reykjavík...........................................................

2. Suðurland.........................................................

3. Norðurland eystra ...........................................

4. Norðurland vestra...........................................

5. Reykjanes .........................................................

6. Færeyjar ...........................................................

620 580 570 566 554 522

Lið Reykjavíkur var skipað Arngunni Jónsdóttur, Friðjóni Þórhallssyni, Guðlaugi Sveinssyni, Guðjóni Sigurjónssyni, Guðnýju Guðjónsdóttur, Guðrúnu Jóhannsdóttur, Gunnlaugi Karlssyni, Halldóri Þórvaldssyni, Ísaki Erni Sigurðssyni, Jóni Ingþórssyni, Ómari Olgeirssyni, Magnúsi Sverrissyni, Sigtryggi Sigurðssyni, Sigrúnu Þorvarðardóttur, Sveini Rúnari Eiríkssyni og Sveini Þorvaldssyni. Ákveðið var að spilað verði á

LVU Ö T D L SPJA

Ð

O TILB

allaðar útlitsg og lítið úlegu tilboði r a ð ta tr No frá lvur á ó á verði spjaldtö gðir endast ir b n a með

næsta ári í Færeyjum, en Færeyingar hafa undanfarin ár tekið þátt í þessu móti. Lið þeirra náði einnig besta árangri sínum frá upphafi. Að venju voru þar mörg áhugaverð spil. Í síðustu umferð mótsins hélt austur á

♠ ♥ ♦ ♣

♠D932 ♥974 ♦ÁG932 ♣D Á borðinu þar sem Gunnlaugur Karlsson í sveit Reykjavíkur sá hann eftirfarandi sagnir, norður gjafari og enginn á hættu: Norður Pass 1 tígull* 3 grönd

austur pass dobl p/h

suður 1 lauf* 3 lauf

Á765 D1052 D108 63

vestur pass pass

Laufopnunin var sterk (Precision), 1 tígull var afmelding (0-7 punktar) og Gunnlaugur opnaði til að láta vita af styrk í tígli með dobli. Hann þurfti síðan að finna útspil gegn 3 gröndum. Það tók hann ekki langan tíma að finna spaða út og vildi ógjarnan gefa fyrsta slaginn á tígul. Vörnin tók á spaðaásinn og tígulslagina. Þrjú grönd voru spiluð á 16 borðum af 40 og 12 þeirra fengu að standa spilið. Þremur gröndum var aðeins hnekkt á 4 borðum. Fimm lauf voru einnig spiluð á 16 borðum og stóðu á 12 þeirra. Þau fóru niður á 4 borðum þegar spaðahittingur fannst ekki. Allt spilið var þannig:

Íslands er hafin og eru keppendur beðnir um að skrá sig fyrir 20. maí. Dregið verður í sumarbridge miðvikudaginn 22. maí í Síðumúlanum. Núverandi bikarmeistarar er sveit Karl Sigurhjartarsonar.

♠104 ♥KG86 ♦K754 ♣985 n V

a s

♠KG8 ♥Á3 ♦6 ♣ÁKG10742

Bikarkeppni BsÍ

♠ D932 ♥ 974 ♦ ÁG932 ♣D

Skráning í Bikarkeppni Bridgesambands

Einmenningur Br

Síðasta keppni Bridgefélags Reykjavíkur var einmenningur sem spilaður var þriðjudagskvöldið 14. maí. Jón Baldursson hefur verið sigursæll í keppnum tímabilsins hjá félaginu og hann leit ekki deigan síga í einmenningskeppninni og hafði sigur þar. Lokastaða efstu spilara í þeirri keppni varð þannig: 1. Jón Baldursson ................................................

2. Ómar Olgeirsson ............................................

3.Kjartan Ásmundsson .......................................

4. Skúli Skúlason ................................................

171 170 169 168

Lið Reykjavíkur var að vonum ánægt með sigurinn í Kjördæmamótinu á Akureyri.

SM Á KÖELLTU RF NE WWTBÆKLI UNA MEÐ W.TOLV NGUR Á U G KÖR AGNVIRTEK.IS FUH NAPKUM P

0 9 9 .

9

Tölvutek • Reykjavík • Borgartúni 31 • 563 6900 • Akureyri • Undirhlíð 2 • 430 6900 • www.tolvutek.is

n

Beint á toppinn söluhæsta plata landsins TÓNLISTINN 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bubbi Morthens Ýmsir Ýmsir Dimma Ásgeir Trausti n Of Monsters And Me Ýmsir Retro Stefson John Grant Raggi Bjarna

VIKA 19

Stormurinn

test 2013: Eurovision Song Con Pottþétt 59 Myrkraverk Dýrð í dauðaþögn l My Head Is An Anima Tíminn flýgur áfram Retro Stefson Pale Green Ghosts

Malmö

FIMM STJÖRNUR „Það er mikið í gangi inni í Storminum, segja má að platan beri þannig nafn með rentu.

En það er vigt í henni sem verður ekki fengin með öðru en aldri og reynslu. ...

Galdur plötunnar liggur í því hversu sönn hún er. ...

Frábær plata,

eins hnökralaus og mannlega er unnt.“ Arnar Eggert Thoroddsen, Morgunblaðið 25. maí

Dúettar

FÁANLEG Í NÆSTU VERSLUN

60

sjónvarp

Helgin 17.-19. maí 2013

Föstudagur 17. maí

Föstudagur RÚV

10.30 HM í íshokkíi 12.00 HM í íshokkíi 13.40 Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva e.

15.40 Ástareldur 17.20 Babar (19:26) 17.42 Unnar og vinur (5:26) 18.05 Hrúturinn Hreinn (7:20) 18.15 Táknmálsfréttir 18.25 Hljómskálinn (4:4) e.

19.00 Fréttir 19.30 Veðurfréttir 19.35 Kastljós 20.00 Saga Eurovision 20.55 Óvænt fjölskyldulíf (Change of Plans) Hjón verða óvænt fósturforeldrar fjögurra barna eftir hörmulegt slys. Leikstjóri er John Kent Harrison og meðal leikenda eru Brooke White, Joe Flanigan og Phylicia Rashad. Bandarísk sjónvarpsmynd frá 2011.

22.30 Eftirlýstur (Wanted) e.

00.20 Riddararnir (Horsemen) e.

01.50 Útvarpsfréttir í dagskrárlok

20.00 Saga Eurovision Regína Ósk, Friðrik Ómar og Selma Björns flytja nokkrar af helstu perlunum úr sögu Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva.

21:00 The Voice (8:13) Bandarískur raunveruleikaþáttur þar sem leitað er að hæfileikaríku tónlistarfólki.

Laugardagur

SkjárEinn 19:20 The Neighbors (1/22) Bráðskemmtilegur gamanþáttur um Weaver fjölskylduna sem flytja í nýtt hverfi í New Jersey.

allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

19.00 Söngvakeppni evrópskra 4 sjónvarpsstöðva Bein útsending frá úrslitakeppninni í Malmö í Svíþjóð. Kynnir er Felix Bergsson.

Sunnudagur

22:00 The Walking Dead (15:16) Rick og félagar neyðast til að færa gríðarstóra fórn í þeim tilgangi að viðhalda vopnahléi.

06:00 Pepsi MAX tónlist 08:00 Dr. Phil 08:40 Pepsi MAX tónlist 15:15 Charlie's Angels (8:8) 16:00 Necessary Roughness (7:12) 16:45 How to be a Gentleman (1:9) 17:10 The Office (6:24) 17:35 Dr. Phil 18:15 Royal Pains (2:16) 19:00 Minute To Win It 19:45 The Ricky Gervais Show (4:13) Bráðfyndin teiknimyndasería 5 6 frá snillingunum Ricky Gervais og Stephen Merchant, sem eru þekktastir fyrir gamanþættina The Office og Extras.

20:10 Family Guy (4:22) 20:35 America's Funniest Home Videos 21:00 The Voice (8:13) 23:30 Killers Stórskemmtilegur grín-hasar með Ashton Kutcher og Katherine Heigl í aðalhlutverkum.

01:10 Excused 01:35 Psych (1:16) 02:20 Lost Girl (7:22) 03:05 Pepsi MAX tónlist

RÚV

STÖÐ 2

08.00 Morgunstundin okkar / 07:00 Barnatími Stöðvar 2 Tillý og vinir / Háværa ljónið Urri / 08:05 Malcolm In The Middle (4/22) Sebbi / Úmísúmí / Litli Prinsinn / 08:30 Ellen (147/170) Grettir / Nína Pataló / Kung Fu Panda 09:15 Bold and the Beautiful Goðsagnir frábærleikans / Skúli skelfir 09:35 Doctors (83/175) 10.12 Mamma og pabbi gifta sig Írsk 10:15 Celebrity Apprentice (7/11) barnamynd. e.

11:50 The Mentalist (1/22) 10.30 Saga Eurovision e.

12:35 Nágrannar 13:00 Stóra þjóðin (3/4) allt fyrir áskrifendur11.25 Leiðin til Malmö e.

11.55 Heimur orðanna – Hver erum 13:30 Jack and Jill vs. the World við? (2:5) (Planet Word) e.

15:05 Sorry I've Got No Head fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 13.00 HM í íshokkíi 15:35 Leðurblökumaðurinn 15.30 Landinn e.

16:00 Scooby-Doo! Leynifélagið 16.00 Fagur fiskur í sjó (4:10) e.

16:25 Ævintýri Tinna 16.35 Kiljan e.

16:50 Bold and the Beautiful 17.25 Ástin grípur unglinginn (63:85) 17:10 Nágrannar 4 5 18.10 Táknmálsfréttir 17:35 Ellen (148/170) 18.20 Fréttir 18:23 Veður 18.50 Veðurfréttir 18:30 Fréttir Stöðvar 2 19.00 Söngvakeppni evrópskra sjón18:47 Íþróttir varpsstöðva 18:54 Ísland í dag 22.15 Söngvakeppni evrópskra 19:11 Veður sjónvarpsstöðva Sýnt verður 19:20 Simpson-fjölskyldan (14/22) skemmtiatriði sem flutt var í hléi 19:40 Týnda kynslóðin (34/34) í söngvakeppninni.

20:05 Spurningabomban (21/21) 22.25 Lottó 20:55 American Idol (36/37) 22.30 Hraðfréttir 21:40 American Idol (37/37) 22.40 Blákaldur sannleikurinn (The 23:10 The Nines Spennandi og yfirUgly Truth) náttúruleg mynd um líf nokkurra 00.15 Maðurinn með örið (Scarface) e. einstaklinga sem fléttast óvænt 03.00 Útvarpsfréttir í dagskrárlok saman. Þeir eiga þó meira sameiginlegt en virðist í fyrstu.

00:50 Drunkboat 02:25 Into The Blue 2: The Reef 03:55 Babylon A.D. 05:35 Fréttir og Ísland í dag

SkjárEinn

RÚV

STÖÐ 2

08.00 Barnatími 07:00 Barnatími 10.35 Söngvakeppni evrópskra sjón10:35 Ozzy & Drix varpsstöðva e.

10:55 Mad 13.50 Attenborough - 60 ár í náttúrunni – 11:05 Young Justice Að skilja náttúruna (2:3) 11:30 Big Time Rush 14.45 Persónur og leikendur e.

11:55 Bold and the Beautiful 15.25 Fimleikaeinvígi 13:35 American Idol (36/37) 16.50 Landshornaflakk e.

14:20 Sjálfstætt fólk 17.20 Táknmálsfréttir 14:55 ET Weekend allt fyrir áskrifendur 17.30 Poppý kisuló (17:52) 15:40 Íslenski listinn 17.40 Teitur (26:52) 16:10 Sjáðu fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 17.51 Skotta Skrímsli (18:26) 16:40 Pepsi mörkin 2013 17.56 Hrúturinn Hreinn og verðlaunaféð 17:55 Latibær 18.00 Stundin okkar (3:31) e.

18:23 Veður 18.25 Basl er búskapur (7:8) 18:30 Fréttir Stöðvar 2 19.00 Fréttir 18:506 Íþróttir 4 Veðurfréttir 5 19.20 18:55 Heimsókn 19.30 Landinn 19:10 Lottó 20.00 Ljósmóðirin (Call the Midwife II) 19:20 The Neighbors (1/22) 20.55 Sundið Sundið er mynd um 19:45 Wipeout raunir tveggja manna sem keppa 20:30 The Prince and Me 4 Rómanað því að verða fyrstir Íslendinga tísk gamanmynd fyrir alla fjöltil að synda yfir Ermarsund. skylduna.

22.25 Sunnudagsbíó - Efinn (Doubt) Árið 22:00 Brooklyn's Finest Hörkufín 1964 fær skólastjóri í katólskum spennumynd. skóla í Bronx efasemdir um sam00:15 Awake band prests við tólf ára skóladreng.

01:40 Mirrors 2 00.05 Bréf til Júlíu (Letters to Juliet) e.

03:10 The Secret 01.45 Útvarpsfréttir í dagskrárlok 04:40 The Neighbors (1/22) 05:05 ET Weekend SkjárEinn 05:45 Fréttir 06:00 Pepsi MAX tónlist 11:00 Dr. Phil 13:05 Once Upon A Time (20:22) 10:15 Pepsi mörkin 2013 13:50 Shedding for the Wedding (3:8) 11:30 Benfica - Chelsea 14:40 Common Law (1:12) 13:20 Meistarad. Evrópu - fréttaþáttur 15:30 How to be a Gentleman (1:9) 13:50 Í beinni með Feherty 15:55 Solsidan (8:10) 15:15 Þýski handboltinn: Kiel - RN Löwen 16:20 Royal Pains (2:16) 16:35 2013 Augusta Masters 17:05 Parenthood (6:16) 20:10 NBA 2012/2013 - Playoffs allt Games fyrir áskrifendur 17:55 Vegas (17:21) 22:00 Box: Arreola - Stiverne 18:45 Blue Bloods (12:22) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 19:35 Judging Amy (13:24) 20:20 Top Gear USA (12:16) 21:10 Law & Order (4:18) 12:00 Premier League Review Show 22:00 The Walking Dead (15:16) 12:55 Watford - Leicester 22:50 Lost Girl (8:22) 14:35 Brighton - Crystal Palace 4 Elementary (19:24)5 23:35 16:15 Premier League Preview Show allt fyrir áskrifendur 00:20 The Mob Doctor (1:13) 16:45 Premier League World 2012/13 01:05 Excused 17:15 Aston Villa - Chelsea fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 01:30 The Walking Dead (15:16) 18:55 Stoke - Tottenham 02:20 Lost Girl (8:22) 20:35 Man. Utd. - Swansea 6 03:05 Pepsi MAX tónlist 22:15 Fulham - Liverpool

06:00 Pepsi MAX tónlist 12:10 Dr. Phil 13:35 Dynasty (22:22) 14:20 7th Heaven (20:23) 15:05 Judging Amy (12:24) 15:50 Design Star (7:10) 07:00 Pepsi mörkin 2013 16:40 The Office (6:24) 16:55 FH - ÍBV 17:05 The Ricky Gervais Show (4:13) 18:45 Pepsi mörkin 2013 20:00 Meistarad. Evrópu - fréttaþáttur 17:30 Family Guy (4:22) 17:55 The Voice (8:13) 20:30 La Liga Report 20:25 Shedding for the Wedding (3:8) 21:00 2013 Augusta Masters 21:15 Once Upon A Time (20:22) 01:00 NBA 2012/2013 - Playoffs Games allt fyrir áskrifendur 22:00 Beauty and the Beast (14:22) 22:45 Diamonds Are Forever Sjöunda fréttir, fræðsla, sport og skemmtun Bond kvikmyndin.

00:45 Alice (2:2) 14:00 Sunnudagsmessan 02:15 Excused 15:15 Man. Utd. - Swansea 02:40 Beauty and the Beast (14:22) 17:50 Fulham - Liverpool 03:25 Pepsi MAX tónlist 19:30 Premier League World 2012/13 allt fyrir áskrifendur 4 5 21:00 Premier League Preview Show 21:30 PL Classic MatcheS, 1999 fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 22:00 Sunderland - Southampton SkjárGolf 4 09:30 Love Wrecked 23:40 Premier League Preview Show 06:00 ESPN America 10:55 When Harry Met Sally 00:10 Stoke - Tottenham 07:10 HP Byron Nelson Championship allt fyrir áskrifendur 12:30 Gulliver's Travels 11:40 Ramona and Beezus 10:10 Golfing World 13:55 The Dilemma 13:25 Tooth Fairy SkjárGolf 11:00 Volvo World Match Play 4 5 6 fréttir, fræðsla, sport og skemmtun allt fyrir áskrifendur 15:45 Love Wrecked 15:05 The Break-Up 06:00 ESPN America Championship 2013 (1:2) 16:50 Ramona and Beezus 07:00 HP Byron Nelson Championship 17:10 When Harry Met Sally 15:00 Inside the PGA Tour (20:47) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 18:45 Gulliver's Travels 18:35 Tooth Fairy 10:00 World Golf Championship 2013 15:20 PGA Tour - Highlights (19:45) 20:10 The Dilemma 20:15 The Break-Up 15:40 HP Byron Nelson Championship 16:10 Golfing World 22:00 The Messenger 22:00 Unstoppable 18:35 Inside the PGA Tour (20:47) 17:00 HP Byron Nelson Championship 4 5 23:35 Harry Brown 19:00 HP Byron Nelson Championship 23:50 Another Earth 22:00 Volvo World Match Play 01:20 Paul 01:20 Gentlemen's Broncos 22:00 Arnold Palmer Invitational 2013 Championship 2013 (1:2) 4 5 03:056 The Messenger 02:50 Unstoppable 01:35 ESPN America 02:00 ESPN America

20:45 Wallander (1/3) Spennandi sakamálamynd þar sem Kenneth Branagh fer með hlutverk rannsóknarlögreglumannsins Kurt Wallander.

Sunnudagur

Laugardagur 18. maí

5

6

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

GEFÐU DRAUMNUM VÆNGI 5

6

FLUGAKADEMÍA Flugakademía Keilis býður upp á nám í einkaflugi, atvinnuflugi, flugþjónustu, flugumferðarstjórn og flugvirkjun. Staðsetning skólans skapar frábærar aðstæður til kennslu flugtengdra greina.

KEILIR ÁSBRÚ 578 4000 keilir.net

PIPAR\TBWA • SÍA

Flugfloti Keilis er bæði nýstárlegur og hátæknilegur. Flugnemar Keilis njóta þess að fljúga nýjustu kennsluvélum landsins og lögð er áhersla á að flugmælitæki samsvari því sem flugrekendur nota í sínum rekstri.

Verklegt og bóklegt nám í atvinnuflugi lánshæft hjá LÍN.

6

09:10 Main Street 10:45 Just Wright allt fyrir áskrifendur 12:25 Flicka 2 14:00 I Love You Phillip Morris fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 15:35 Main Street 17:10 Just Wright 18:50 Flicka 2 20:25 I Love You Phillip Morris 22:006 Taken 4 23:35 Seven 01:40 The Lincoln Lawyer 03:35 Taken

allt fyrir áskrifendur

4

6

NÁMSFRAMBOÐ

EINKAFLUG ATVINNUFLUG FLUGUMFERÐARSTJÓRN FLUGÞJÓNUSTA FLUGVIRKJUN KEILIR ÁSBRÚ 578 4000 keilir.net

sjónvarp 61

Helgin 17.-19. maí 2013  Í sjónvarpinu Eurovision

19. maí STÖÐ 2 07:00 Strumparnir / Villingarnir / Hello Kitty / UKI / Algjör Sveppi / Tasmanía / Grallararnir 10:50 Victourious 11:15 Glee (18/22) 12:00 Nágrannar 13:25 American Idol (37/37) 15:05 How I Met Your Mother (22/24) 15:30 Týnda kynslóðin (34/34) allt fyrir áskrifendur 15:55 Anger Management (7/10) 16:20 Hið blómlega bú fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 16:45 Spurningabomban (21/21) 17:35 60 mínútur 18:23 Veður 18:30 Fréttir Stöðvar 2 18:55 Stóru málin 4 19:30 Frasier (22/24) 19:55 Mr Selfridge (10/10) 20:45 Wallander (1/3) 22:15 Mad Men (6/13) Sjötta þáttaröðin þar sem fylgst er með daglegum störfum og einkalífi auglýsingapésans Dons Drapers og kollega hans í hinum litríka auglýsingageira á Madison Avenue í New York.

23:05 60 mínútur 23:50 The Daily Show: Global Editon 00:20 Suits (6/16) 01:05 Game of Thrones (7/10) 02:00 Big Love (7/10) 03:00 The Listener (12/13) 03:40 Boardwalk Empire (12/12) 04:35 Breaking Bad (7/13) 05:20 Hið blómlega bú 05:45 Fréttir

Sungið til sigurs Að undangengnum tveimur forkeppnum í vikunni rennur stóra stundin upp í Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva á laugardaginn þegar sungið verður til úrslita. Bein útsending frá keppninni í Malmö hefst í Sjónvarpinu klukkan 19 og ætla má að drjúgur hluti landsmanna hafi þá komið sér fyrir framan við sjónvarpstækin en fáir dagskrárliðir njóta jafn mikilla vinsælda á Íslandi og einmitt Evrópusöngvakeppnin. Vinsældir keppninnar hérlendis stappa, að sögn, nærri heimsmeti.

5

6

5

6

Einn hefur þó gefið sig fram sem ætlar ekki að fylgjast með en það er þingmaðurinn fyrrverandi og fjöllistamaðurinn Þráinn Bertelsson. Hann segir frá því á Facebook-síðu sinni að hann hafi löngum haft áhuga á söngvakeppninni en það sé liðin tíð: „Einusinni hafði ég gaman af að fylgjast með Eurovision – frábært tækifæri til að sjá fólk víðsvegar að úr álfunni og næsta nágrenni keppa um hylli áhorfenda með tónlistarflutningi. Sumir höfðu þann háttinn

á að mæta með það sem var vinsælt heima fyrir og flytja það á einlægan hátt á eigin tungumáli. Aðrir mættu með öðru hugarfari sem sé því að reyna að greina hvað væri líklegt til að mæta kröfum umhverfisins um tísku og stíl.“ Þráinn heldur síðan áfram að segir: „Nú er búið að teygja þetta allt saman upp í margra daga sjónvarpsþáttaseríu og mjólkaður hver dropi úr tilefninu,“ þannig að „Bless í bili, Eurovison, takk fyrir skemmtunina gegnum tíðina.“

Fulltrúar Króatíu á sviðinu í Malmö í fyrri forkeppninni á þriðjudagskvöld. Ljósmynd/NordicPhotos/Getty

09:30 FH - ÍBV 11:20 Pepsi mörkin 2013 12:35 2013 Augusta Masters 18:20 La Liga Report 18:50 Spænski boltinn 21:00 NBA 2012/2013 - Playoffs Games 00:00 Benfica - Chelsea allt fyrir áskrifendur fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

13:45 Premier League World 2012/13 14:15 Premier League Preview Show 14:45 Premier League 2012/13 18:35 Premier League 2012/13 allt fyrir áskrifendur 21:55 Premier League 2012/13 23:35 Premier League 2012/13

4

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

SkjárGolf 06:00 ESPN America 06:30 HP Byron Nelson Championship 11:00 Volvo World4Match Play 5 Championship 2013 (2:2) 15:00 Golfing World 16:00 The Open Championship Official Film 1984 17:00 HP Byron Nelson Championship 22:00 Volvo World Match Play Championship 2013 (2:2) 02:00 ESPN America

6

Nýtt

62

bíó

Helgin 17.-19. maí 2013

 sChwarzeneGGer furðuleGT verkefni

Líklegur þjálfari Toxic Avenger Arnold Schwarzenegger var fljótur að hasla sér völl í kvikmyndum á ný eftir að hann hætti sem ríkisstjóri Kaliforníu. Hann hefur haldið sig á heimavelli spennumyndanna þrátt fyrir að ellin sé farin að narta í hælana á honum. Hann gekk vasklega fram í hópi roskinna vöðvabúnta í The Expendables 2 og átti síðan sviðið einn í The Last Stand.

Nú kemur hins vegar til greina að Arnold taki að sér hlutverk í endurgerð hinnar vægast sagt súru Troma-myndar The Toxic Avenger sem Lloyd Kaufman gerði árið 1984.

Í Toxic Avenger breyttist ræstitæknirinn og lúðinn Melvin í ofurhetju þegar hann féll ofan í geislavirkan úrgang. Að vísu var fátt hetjulegt við hann þar sem hann afmyndaðist allur í eiturbaðinu en það aftraði honum ekki frá því að berja á óþjóðalýð með moppuna á lofti.

Hugmyndin er að Arnold taki að sér hlutverk fyrrverandi sérsveitarmanns sem tekur að sér að þjálfa Toxic Avenger og kenna honum að nota nýfundna krafta sína til góðs.

Arnold Schwarzenegger er kominn aftur með látum og gæti birst í endurgerð hinnar stórundarlegu myndar The Toxic Avenger.

 hanDriTsGerð samvinna Grínar a

Sacha Baron Cohen gerir The Lesbian Sacha Baron Cohen, sem gert hefur garðinn frægan sem Ali G og Borat, hefur fengið dönsku háðfuglana úr Klovn, Casper Christensen og Frank Hvam, til þess að skrifa handrit kvikmyndarinnar The Lesbian sem hann stefnir á að gera á næstunni. Cohen gerði sér lítið fyrir og flaug til Danmerkur til þess að fá þá félaga til liðs við sig en eins og við mátti búast var það auðsótt mál.

The Lesbian byggir á raunverulegum atburðum sem áttu sér stað þegar milljarðamæringur í Hong Kong bauð hverjum þeim karlmanni, sem gæti unnið hug lesbískrar dóttur sinnar, 65 milljónir dollara.

Dönsku grínararnir Casper og Frank þurfa ekki að kvarta yfir verkefnaskorti og nú hefur Sacha Baron Cohen fengið þá til handritaskrifa.

Casper og Frank hafa undanfarið unnið að framhaldi hinnar vinsælu Klovnkvikmyndar en einhenda sér nú í skrifin fyrir Cohen.

 The GreaT GaTsBy DiCaprio í sTað reDforDs

HANNAH ARENDT

JAGTEN

LAU - SUN: 17:50, 20:00 (L)

SKÓLANEMAR:

25%

LAU - SUN: 17:50, 22:00 (12)

AfSLáTTUR

GEGN

fRAMvíSUN

SKíRTEiNiS!

MEÐ STUÐNINGI REYKJAVÍKURBORGAR & KVIKMYNDAMIÐSTÖÐVAR ÍSLANDS - MIÐASALA: 412 7711

Okkar markmið er að allir landsmenn heyri vel

Nick kynnist hinum dularfulla glaumgosa Gatsby og verður ekki samur maður eftir þau dramatísku kynni.

Ástir og örlög á Langasandi Skáldsagan The Great Gatsby, eftir F. Scott Fitzgerald, er almennt talin eitt lykilverka bandarískrar bókmenntasögu. Bókin kom fyrst út árið 1925 og hefur verið kvikmynduð nokkrum sinnum. Útgáfan frá árinu 1974, með Robert Redford í titilhlutverkinu, er sú þekktasta en Baz Luhrman setur nú Leonardo DiCaprio til höfuðs Redford í hlutverki hins dularfulla auðmanns Jay Gatsby.

Sagan gerist á djössuðum sukktímum á Long Beach sumarið 1922 og greinir frá kynnum þunglynda alkóhólistans Nick Carraway af Gatsby og mis spilltu fólki í kringum hann.

Á

Heyrðu umskiptin, fáðu heyrnartæki til reynslu

Heyrnarþjónusta

Hlíðasmára 11 – 210 Kópavogi- Sími 534-9600 – heyrn.is

Flott hönnun er góð gjöf

Opnunartími Mán-fös 10:00-18:00 Laugardaga 11:00-18:00 Sunnudaga 13:00-17:00

www.hrim.is

H ö n n u n a r h ú s Laugavegi 25 - S: 553-3003

Toby Maguire leikur sögumanninn Nick Carraway sem vingast við Gatsby sem er þekktur á Langasandi fyrir stórkostlegar veislur sínar.

stralski leikstjórinn Baz Luhrman hefur haft frekar hægt um sig frá því hann sendi myndina Australia 2008. Áður en hann gerði þennan óð til móðurjarðar sinnar leikstýrði hann hinni litríku og mögnuðu Moulin Rouge! 2001. Í Moulin Rouge! léku Nicole Kidman og Ewan McGregor forboðna elskendur sem ekki var ætlað að fá að njótast en kynni þeirra hófust á hinum goðsagnarkennda næturklúbbi Rauðu myllunni í París.

Forboðnar ástir virðast Luhrman mjög hugleiknar en hann sló í gegn árið 1996 með mjög svo líflegri og stílfærðri mynd um Rómeó og Júlíu og í The Great Gatsby bíður milljónamæringurinn hlédrægi endalaust eftir henni Daisy sinni Buchanan. Konu sem hann átti í ástarsambandi nokkrum árum áður. Hún er nú gift skítalabbanum Tom en Gatsby hefur ekki gefið upp vonina um að hann nái Daisy aftur.

Leonardo DiCaprio og Claire Danes léku elskendurna í Romeo + Juliet og Luhrman teflir nú fram honum Rómeó sínum í hlutverki Gatsby sem Robert Redford gerði eftirminnileg skil fyrir tæpum 40 árum. Carey Mulligan leikur Daisy, Joel Edgerton leikur eiginmann hennar sem heldur við hina lausbeisluðu og frökku Myrtle sem Isla Fiser leikur. Þótt Tom sé framhjáhaldsslúbbert bregst hann hinn versti við þegar hann kemst að því að enn lifir í gömlum glæðum á milli Gatsby og Daisy og leggst í sóðalega ófrægingarherferð, gegn prúðmenninu Gatsby, sem á eftir að draga dilk á eftir sér.

Toby Maguire leikur sögumanninn Nick Carraway sem vingast við Gatsby sem er

þekktur á Langasandi fyrir stórkostlegar veislur sínar þótt hann sé svo hlédrægur að fæstir gestanna hafa nokkru sinni hitt hann.

Nick er þunglyndur og alkóhólíseraður hermaður úr fyrri heimsstyrjöldinni sem fær innsýn í spilltan heim hinna ríku á Langasandi en þar stendur Jay Gatsby upp úr drullupollinum. Óspillur af auði sínum og vel liðinn af þeim fáu sem þekkja hann í raun og veru.

Leikstjórinn Jack Clayton gerði kvikmynd byggða á The Great Gatsby, eftir handriti Francis Ford Coppola, árið 1974. Sem fyrr segir lék Redford aðalpersónuna en Sam Waterston, sem í seinni tíð er þekktastur sem saksóknarinn Jack McCoy í sjónvarpsþáttunum Law&Order, lék sögumanninn Nick.

Mia Farrow lék Daisy og Bruce Dern lék eiginmann hennar. Luhrman stillir sínu fólki því upp andspænis sterkum hópi leikara sem kastar stórum skugga frá árinu 1974.

Luhrman hefur þó sýnt í sínum fyrr verkum að hann getur laðað fram mikla stemningu og er á heimavelli þegar kemur að búningum og stórum og stílfærðum senum. Gagnrýnendur hafa þó tekið nýjustu útgáfunni að The Great Gatsby nokkuð misjafnlega en aðsókn á myndina hefur engu að síður verið býsna góð.

Aðrir miðlar: Imdb: 7,5, Rotten Tomatoes: 49%, Metacritic: 55%

Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn.is

AVERY loftljós 17.500 kr.

ETHNICRAFT sófar 2ja sæta 127.200 kr 3ja sæta 158.400 kr. stóll 78.400 kr.

20

AVERY loftljós 19.500 kr.

Af

ETHNICRAfT sófUM

Af

ÖLLUM sófUM

NÝ sENDING: KÖRfUR Á fRÁBÆRU VERÐI

20

NÝjAR VÖRUR í BETRI BúÐ

ETHNICRAFT tekksófaborð 120x70cm, 115.000 kr.

Bastkörfur 1.950 kr.

Bastkörfur verð frá 750 kr.

HOUSEDOCTOR kollur 16.900 kr.

Bastþvottakörfur minni 4.900 kr. stærri 6.900 kr.

HOUSEDOCTOR púði 5.900 kr.

HOUSEDOCTOR rammi og mynd 2.900 kr.

ABORIGENE vasi 19.500 kr.

Gerum hús að heimili

Trékollar 19.500 kr.

HOUSEDOCTOR bílamynd á striga 5.500 kr.

MAUI sólstóll 22.300 kr.

TEKK COMPANY og HABITAT | Kauptúni | Sími 564 4400 Opið fös. og lau. kl. 11-18. Lokað hvítasunnudag og annan hvítasunnudag.

Vefverslun á www.tekk.is

64

menning

Helgin 17.-19. maí 2013  Ormadagar í kópavOgi Fr æðsla Fyrir leik- Og grunnskólabörn

Börn kynnast listum og menningu Englar alheimsins (Stóra sviðið)

Fös 17/5 kl. 19:30 9.sýn Fim 30/5 kl. 19:30 13.sýn Fös 31/5 kl. 19:30 Fim 23/5 kl. 19:30 10.sýn Lau 1/6 kl. 19:30 Fös 24/5 kl. 19:30 11.sýn Sun 2/6 kl. 19:30 Lau 25/5 kl. 19:30 12.sýn Fös 7/6 kl. 19:30 Sun 26/5 kl. 19:30 Aukas.

"Fullkomin útfærsla á skáldsögunni" SÁS Fréttablaðið

Kvennafræðarinn (Kassinn) Fös 17/5 kl. 19:30 Fös 24/5 kl. 19:30 Lau 25/5 kl. 19:30 Brjálæðislega góð sýning!

Fös 31/5 kl. 19:30 Lau 1/6 kl. 19:30 Fim 6/6 kl. 19:30

Dýrin í Hálsaskógi (Stóra sviðið) Sun 26/5 kl. 14:00 Síðustu sýningar!

Sun 2/6 kl. 14:00

Lau 8/6 kl. 19:30 Sun 9/6 kl. 19:30 Fim 13/6 kl. 19:30 Fös 14/6 kl. 19:30 Lau 15/6 kl. 19:30

Lau 8/6 kl. 19:30

Sun 9/6 kl. 14:00 Lokas.

Karíus og Baktus (Kúlan)

Lau 25/5 kl. 13:30 Lau 25/5 kl. 15:00 Frábært leikrit sem á erindi við alla krakka!

Hvörf (Kúlan)

Fös 17/5 kl. 19:00 Fös 24/5 kl. 19:00 Takmarkaður sæta- og sýningafjöldi!

Um fjögur þúsund leik- og grunnskólabörn í Kópavogi hafa undanfarnar vikur sótt heim menningarstofnanir Kópavogsbæjar á Borgarholtinu og fengið þar fræðslu um listir, menningu, náttúru og vísindi.

Fræðslan fer fram undir heitinu Ormadagar og er styrkt af listaog menningarsjóði Kópavogsbæjar. Á Ormadögunum smíða krakkarnir meðal annars hljóðfæri í Tónlistarsafni Íslands, úr ýmsum efnivið eins og álpappír

og blöðrum, þau kynnast Aravísum í Salnum, myndlistinni í Gerðarsafni og í Bókasafni Kópavogs og Náttúrufræðistofu Kópavogs hlýða þau á erindi um orma og skoða pöddubækur.

Ormadagar hafa verið haldnir nokkrum sinnum undanfarin ár og njóta sívaxandi vinsælda meðal leik- og grunnskólabarna í Kópavogi. Börn úr nágrannasveitarfélögunum hafa einnig fengið að njóta Ormadaganna. Þórunn Björnsdóttir kórstjóri stýrir söng Til stendur að endurtaka leik- Kópavogsbarna á Ormadögum í Salnum þar sem inn næsta haust. börnin sungu meðal annars Aravísur.

 listahátíð í reykjavík haldin í 27. sinn Lau 25/5 kl. 19:00

Gilitrutt (Brúðuloftið)

Lau 25/5 kl. 13:30 Lokas.

Skemmtileg brúðusýning fyrir börn

VIÐ SÝNUM TILFINNINGAR Hverfisgötu 19

551 1200

leikhusid.is

midasala@leikhusid.is

Mýs og Menn – HHHHH – SVG. Mbl Mary Poppins (Stóra sviðið)

Fös 17/5 kl. 19:00 Lau 1/6 kl. 13:00 Sun 8/9 kl. 15:00 ný sýn.

Lau 18/5 kl. 19:00 Sun 2/6 kl. 13:00 aukas Fim 12/9 kl. 19:00 ný sýn.

Mán 20/5 kl. 13:00 aukas Mið 5/6 kl. 19:00 aukas Fös 13/9 kl. 19:00 ný sýn.

Fim 23/5 kl. 19:00 Fim 6/6 kl. 19:00 Lau 14/9 kl. 19:00 ný sýn.

Lau 25/5 kl. 19:00 aukas Fös 7/6 kl. 19:00 Sun 15/9 kl. 15:00 ný sýn.

Sun 26/5 kl. 13:00 Lau 8/6 kl. 19:00 Fim 19/9 kl. 19:00 ný sýn.

Mið 29/5 kl. 19:00 aukas Sun 9/6 kl. 13:00 Fös 20/9 kl. 19:00 ný sýn.

Fim 30/5 kl. 19:00 aukas Fös 6/9 kl. 19:00 ný sýn.

Lau 21/9 kl. 19:00 ný sýn.

Fös 31/5 kl. 19:00 Lau 7/9 kl. 19:00 ný sýn.

Einn vinsælasti söngleikur heims, loks á Íslandi. Nýjar sýningar komnar í sölu!

Gullregn (Stóra sviðið)

Þri 11/6 kl. 20:00 aukas.

Fim 13/6 kl. 20:00 Lau 15/6 kl. 20:00 lokas Mið 12/6 kl. 20:00 Fös 14/6 kl. 20:00 Frumraun Ragnars Bragasonar í leikhúsi. Síðustu sýningar.

Efnisskrá Bang on A Can nefnist Field Recordings. Þar flytja þau ný verk eftir þekkta listamenn með fjölbreyttan bakgrunn í indípoppi, raftónlist, myndlist og klassískum tónsmíðum.

Rými fyrir stefnumót listgreina Listahátíð í Reykjavík hefst með tilþrifum í dag, föstudaginn 17. maí. Þetta er í 27. sinn sem hátíðin er haldin en hún teygir fjölbreytta anga sína um borgina. Að þessu sinni er áhersla Listahátíðar á hið skapandi rými þar sem listgreinar mætast. Mikið verður að vonum um dýrðir í Hörpu en viðburðir verða einnig um alla borg.

l

Mýs og menn (Stóra sviðið)

Fös 24/5 kl. 20:00 aukas Lau 1/6 kl. 20:00 aukas Sun 9/6 kl. 20:00 lokas Sun 26/5 kl. 20:00 aukas Sun 2/6 kl. 20:00 aukas Meistaraverkið eftir John Steinbeck. Nýjar aukasýningar. Síðustu sýningar.

Svar við bréfi Helgu (Nýja sviðið)

Fös 17/5 kl. 20:00 Fim 23/5 kl. 20:00 lokas Byggt á metsölubók Bergsveins Birgissonar. Síðustu sýningar.

Núna! (Litla sviðið)

Mán 20/5 kl. 20:00 Mið 22/5 kl. 20:00 Þri 4/6 kl. 20:00 lokas Þri 21/5 kl. 20:00 Þri 28/5 kl. 20:00 Þrjú ný íslensk verk eftir ung og öflug leikskáld í einni sýningu.

Circus Cirkör: Wear it like a crown (Stóra sviðið)

Fim 4/7 kl. 20:00 Lau 6/7 kl. 20:00 Mán 8/7 kl. 20:00 Fös 5/7 kl. 20:00 Sun 7/7 kl. 20:00 Þri 9/7 kl. 20:00 Í samstarfi við Norræna húsið. Meginsýning Volcano sirkushátíðarinnar.

Tengdó (Litla sviðið)

Fös 17/5 kl. 20:00 Lau 25/5 kl. 20:00 Lau 18/5 kl. 20:00 Sun 26/5 kl. 20:00 Fim 23/5 kl. 20:00 Fös 31/5 kl. 20:00 Grímusýning síðasta leikárs. Síðustu sýningar.

Lau 1/6 kl. 20:00 Sun 2/6 kl. 20:00 lokas

Íslenski Dansflokkurinn: Walking Mad (Stóra sviðið) Þri 28/5 kl. 20:00 lokas Tvö verk á einu kvöldi: Walking Mad og Ótta - húmor, galsi og geðveiki.

Miðasala | 568 8000 | borgarleikhus.is

Harpa verður áberandi á hátíðinni sem teygir einnig anga sína inn í listasöfn, bókasöfn, tónleikasali.

Stuna, nýtt kór- og rýmisverk eftir Magnús Pálsson, verður flutt í tengslum við sýninguna Lúðurhljómur í skókassa í Listasafni Reykjavíkur, Hafnarhúsi og á sama vettvangi verða fimm eldri verk hans flutt í endurgerð tónskálda, myndlistarmanna og leikara.

istahátíð í Reykjavík hefst í dag, föstudag, og lýkur með tónleikum í Hörpu að kvöldi sunnudagsins 2. júní. Hátíðin leggur að þessu sinni áherslu á skapandi rými þar sem listgreinar mætast, á tilurð nýrra verka, endurgerð eldri verka og nýsköpun og söguna sem uppsprettu andagiftar. Hátt í sjö hundruð listamenn, innlendir og erlendir, taka þátt í eða eiga verk á hátíðinni.

Tónlistarhúsið Harpa verður áberandi á hátíðinni sem teygir einnig anga sína inn í listasöfn, bókasöfn, tónleikasali og um borgarlandið.

Hátíðin hefst klukkan 17.45 í dag með flutningi verksins Vessel Orchestra, eftir Lilju Birgisdóttur. Verkið verður flutt frá miðbakka Reykjavíkurhafnar en Lilja notar skipin í höfninni sem hljóðfæri. Verkið er tíu mínútur og Lilja stjórnar flutningnum sjálf. Verkið samdi hún sérstaklega fyrir hátíðina og það mun hljóma víða um borgina en allir eru að sjálfsögðu velkomnir á hafnarbakkann til þess að upplifa verkið í návígi.

Listahátíð, í samstarfi við Útvarpsleikhúsið og Borgarbókasöfnin, pantaði sex ný leikverk sem verða leiklesin í bókasöfnum

borgarinnar eftir lokun í leikröðinni Rýmin & skáldin.

Stuna, nýtt kór- og rýmisverk eftir Magnús Pálsson, verður flutt í tengslum við sýninguna Lúðurhljómur í skókassa í Listasafni Reykjavíkur, Hafnarhúsi og á sama vettvangi verða fimm eldri verk hans flutt í endurgerð tónskálda, myndlistarmanna og leikara. Lokaverk hátíðarinnar er einnig unnið sérstaklega með Listahátíð í huga en það er verk eftir Ilan Volkov og Hlyn Aðils Vilmarsson sem er eingöngu flutt með einstökum eiginleikum Eldborgar.

Opnunartónleikar Listahátíðar hefjast í Eldborgarsal Hörpu í kvöld, föstudagskvöld, klukkan 20.30 þegar bandaríska hljómsveitin Bang on a Can All-Stars stígur á svið. Can All-Stars er þekkt víða um lönd fyrir óhefðbundna nálgun sína á tónlist og tónleikaformi og leikur jöfnum höndum jazz, heimstónlist og samtímaklassík. Þetta er í fyrsta sinn sem Bang on a Can kemur hingað til lands, en þau hafa lengi haft augastað á Reykjavík sem tónleikastað, og ákváðu að fresta áður fyrirhuguðum tónleikum sínum í Bretlandi til að geta þekkst boð Listahátíðar að vera með opnunartónleika hátíðarinnar í Eldborg í dag, 17. maí.

menning 65

Helgin 17.-19. maí 2013  kynning Fjór ar nýjar Bækur

Einstakur bókaflokkur um

íslenskan menningararf B

jörn G. Björnsson leikmyndahönnuður hefur sent frá sér fjórar bækur í nýjum flokki sem kallast Íslenskur menningararfur. Þetta er einstök ritröð um sögustaði, menningarminjar og íslenska byggingarlist, handhægar bækur með ríkulegu myndefni og stuttum texta. Í hverri bók er kort sem sýnir staðsetningu bygginganna sem fjallað er um.

Bækurnar eru áhugaverðar fyrir alla sem vilja vita meira um menningararfinn, bæði Íslendinga og ferðamenn, en þær koma út bæði á íslensku og á ensku í þýðingu Önnu Yates. Lítið hefur verið um bækur af þessu tagi á ferðabókamarkaðnum þar sem aðaláherslan hefur verið á landið og náttúruna.

Margrét Hallgrímsdóttir þjóðminjavörður, ritar formála í bókina um torfkirkjurnar.

Björn söng lengi með Savanna tríóinu en starfaði eftir það sem leikmyndahönnuður hjá Sjónvarpinu frá upphafi 1966. Síðan hefur hann starfað við hönnun leikmynda, búninga, sviðsetninga í leikhúsum, sjónvarpi og kvikmynd-

um hér og erlendis. Síðustu 20 árin hefur hann þó aðallega hannað sýningar í söfnum og setrum víða um land. Hann hefur einnig gert 70 þætti fyrir sjónvarp um menningarminjar svo fáir þekkja menningararfinn betur.

Björn G. Björnsson.

Höfundurinn hefur fleiri bækur á prjónunum en þær fyrstu sem koma út eru þessar:

HÚS SKÁLDANNA

Hér heimsækir Björn Snorrastofu í Reykholti, Hraun í Öxnadal, Davíðshús, Sigurhæðir og Nonnahús á Akureyri, Skriðuklaustur í Fljótsdal, Þórbergssetur á Hala og Gljúfrastein í Mosfellssveit og fjallar um sýningu á miðaldahandritum í Þjóðmenningarhúsi.

TORFKIRKJUR Á ÍSLANDI

Torfkirkjurnar eru með því merkasta í íslenskri byggingarlist, þær sem enn standa eru aðeins fimm og sú sjötta er sett saman úr viðum eldri kirkju. Víðimýrarkirkja í Skagafirði, Grafarkirkja á Höfðaströnd, Saurbæjarkirkja í Eyjafirði, Hofskirkja í Öræfum og Bænhúsið á Núpsstað, auk Árbæjarkirkju í Reykjavík.

STÓRU TORFBÆIRNIR

Örfáir stórir torfbæir eru enn uppistandandi á Íslandi, flestir á Norðurlandi, og í mörgum þeirra eru byggðasöfn. Þessir eru til umfjöllunar: Glaumbær í Skagafirði, Laufás við Eyjafjörð, Grenjaðarstaður í Aðaldal, Þverá í Laxárdal, Bustarfell í Vopnafirði, Safnbærinn í Skógum, Skálinn á Keldum og Árbær.

ÁTTA STEINHÚS Á 18. ÖLD

Á seinni hluta 18. aldar lét danska stjórnin byggja átta vönduð steinhús á Íslandi, fjögur íbúðarhús fyrir embættismenn sína og fjórar kirkjur. Þau voru teiknuð af fremstu arkitektum Dana og gegna enn mikilvægu hlutverki: Stjórnarráðshúsið í Reykjavík, Viðeyjarstofa og Viðeyjarkirkja, Nesstofa við Seltjörn, Hóladómkirkja í Hjaltadal, Landakirkja á Heimaey, Bessastaðastofa og Bessastaðakirkja.

Einstök ritröð um byggingarlist, sögustaði og menningarminjar eftir Björn G. Björnsson, leikmyndahönnuð Glæsilegar og aðgengilegar bækur fyrir unnendur íslenskrar menningar.

Ríkulegt myndefni og kort sem sýna staðsetningu bygginganna.

salka.is • Skipholti 50c • 105 Reykjavík

Tilvaldar tækifærisgjafir handa íslenskum og erlendum vinum

66

samtíminn

Helgin 17.-19. maí 2013

 fyrsta listahátíðin 1970

Hjónin Jacqueline du Pré og Daniel Barenboim voru vinir Vladimir Ashkenazy og komu með honum á fyrstu listahátíðina í Reykjavík.

Töfrastund í Reykjavík

f

rá sjónarhóli sígildrar tónlistar hefur engin listahátíð náð viðlíka hæðum og sú fyrsta. Vladimir Ashkenazy kom þá á hátíðina með nokkra vini sína; rjómann af yngri stjörnunum klassískrar tónlistar á þeim tíma.

André Previn stjórnaði Sinfóníuhljóm­ sveit Íslands á tvennum tónleikum í Laugar­ dalshöll. Á þeim fyrri spilaði Vladimir Ashkenazy fimmta konsert Beethoven en auk þess var Prómóþeausar­forleikurinn og sjöunda sinfónían á dagskránni. Tveimur dögum síðar spilaði Itzhak Perlman fiðlu­ konsert Tsjajkovskíj með hljómsveitinni sem auk þess spilaði Le corsaire forleik

Berlioz, Haydn­tilbrigði Brahms og endaði á Eldfugli Stravinskíj.

Daginn á milli þessara stórviðburða spilaði Itzhak Perlman sónötur eftir Moz­ art, Beethoven og Cesar Franck ásamt Ashkenazy í Háskólabíói. Og daginn eftir Tsjajkovskíj tónleikana í Laugardalshöll léku hjónin Jacqueline du Pré og Daniel Barenboim sónötur fyrir selló og pínaó eftir Beethoven og Brahms í Háskólabíói.

Daginn eftir söng Victoria de los Ángeles á sama stað ljóð eftir Schumann, Debussy og Granados við undirleik Ashkenazy. Á fimm dögum í lok júní 1970 var í Reykjavík hægt að hlusta á Vladimir

Ashkenazy, Itzhak Perlman, Jacqueline du Pré, Daniel Barenboim, Victoria de los Ángeles og André Previn – öll á hátindi fer­ ils síns. Þetta er svo mikið töfraaugnablik í sögu borgarinnar að það sætir undrun að engin rithöfundur hafi notað þessa daga sem umgjörð um skáldsögu eða leikrit. Eða krimma – eða enn frekar; liberettó fyrir óperu! Þessi klassíska stutthátíð Ashkenazy var náttúrlega hjartað, nýrun og lungun í þessari fyrstu listahátíð. Auk hennar voru ýmiss norræn leik­ og tónlistaratriði; leik­ lestur með tónlistarívafi; einskonar síðhipp­ ísk norræn sósíal­huggulegheit.

Þriðja stoðin var síðan tónleikar Led Zeppelin í Laugardalshöll. Listahátíð hefur ekki og mun líklega aldrei ná að hitta á jafn hárrétt augnablik í sögu stórsveitar rokks­ ins. Led Zeppelin var að springa út þarna um sumarið og við það að leggja undir sig heiminn. Sem hljómsveitin átti skuldlaust næstu fimm árin. -gse

 listahátíð hvert stefnir?

Hátíð í leit að tilefni Hvað er listahátíð? Menntandi, kitlandi, skemmtandi, ágeng og krefjandi, lífnautn og andlegt freyðibað.

Þ

að er ekki létt verk sem Hanna Styrmis­ dóttir, listrænn stjórnandi Listahátíðar, hefur tekið að sér; að finna Listahátíð sess, pláss og gildi í samfélaginu – enn á ný. Það er ekki hægt að endurtaka listahátíð aftur og aftur; ekki nema fólk vilji drepa hana. Það eru fjölmargir síkvikir þættir í samfélaginu sem gera það ómögulegt fyrir hátíðina að halda óbreyttum kúrs.

Samkeppnisforskot tapast

Lista­ og menningarlífið breytist og það sem var fágæti fyrir fáum árum er orðið hversdags­ legt í dag. Á fyrstu árum hátíðarinnar gat hún flutt inn heimsstjörnur; örugg um að heimsókn þeirra yrði hápunktur listalífsins það árið. Nú eru hingaðkomur stórstjarna nánast hversdags­ legir atburðir. Fílharmoníusveit Berlínar spilaði í Hörpu í nóvember síðastliðnum; Simon Rattle stjórnaði. Listahátíð hefur ekki ráðið við að flytja inn jafn stóra og góða hljómsveit síðan London Symphony Orchestra kom á hátíðina 1974 og lék undir stjórn André Previn.

Síðan 1970 hafa líka orðið hér til fjölmargar smærri hátíðir sem hafa tekið yfir sumt af hlut­ verkum listahátíðar eða fyllt upp í göt sem hátíð­ in hefði ef til vill getað sinnt. Bókmenntahátíð, Reykjavík International Film Festival, Menn­ ingarnótt, Myrkir músíkdagar, Iceland Airways, Jazzhátíð, Tectonics, Vetrarhátíð, Reykjavík Midsummer Music, Sonar – svo fátt eitt sé

nefnt. Ekkert af þessu var til 1970. Og ekki heldur ógrynni smærri hátíða og viðburða.

List til stéttarupphafningar

Þetta er það sem kalla mætti samkeppnisum­ hverfi Listahátíðar. En það er annað sem hreyf­ ist undir hátíðinni. Til dæmis höfum við æði ólíkar hugmyndir um hlutverk og erindi listvið­ burða í dag en fyrir rúmum fjörutíu árum.

Dagskrá fyrstu hátíðarinnar bar með sér einkenni baby­boom­kynslóðarinnar (sem amer­ íkanar kalla svo). Mun fleiri af þessari kynslóð menntuðu sig en áður tíðkaðist og hófu sig með því upp í millistétt; kynntust millistéttarmenn­ ingu og byggðu nýja sjálfsmynd sína meðal annars á því að njóta þess sem þótti best og var viðurkenndast (eins og tíðkast með nýmenntað fólk og nýríkt). Þetta var gullöld klassískrar tón­ listar; tiltölulega skammvinnt tímabil þar sem stjörnur sígildrar tónlistar voru súperstjörnur sem rötuðu í almenna fréttatíma eða forsíður blaða.

En allt á sér andhverfu. Á fyrstu hátíðina komu líka fram önnur einkenni baby­boomar­ anna; að stilla rokktónlist upp við hlið hinna fögru og fornu lista. Kynslóðin á undan hefði ekki látið hvarfla að sér að setja Chuck Berry á sama stall og Mstislav Rostropovich. Þessi af­ stéttarvæðing listarinnar hefur skiljanlega verið einn af þráðum listahátíðar síðan þá; enda kom í ljós að allur sá herskari verkalýðsbarna sem

Bang on a Can opnar listahátíð í kvöld; hljómsveit sem reynir að steypa saman strengjakvartett og rokkhljómsveit.

Eitthvað fyrir alla matreitt á nýjan máta.

Dálítið eins og listahátíð hefur viljað vera.

unnu sig upp í millistétt; undu sér ekki við hið formlega millistéttarlíf.

Gluggi inn en ekki bara út

Og svo er listahátíð líka vettvangur ört stækkandi hóps íslenskra lista­ Dillandi tónar og líflegt partí manna. Ætli það séu ekki fimmtíu sinnum fleiri í dag en 1970 sem Á fyrstu hátíðirnar komu norrænir stefna að því að lifa af list sinni? vísnavinir og síðan írskir vískí­ Og frá aldamótum hefur þáttur söngvarar; en þegar leið á níunda íslenskra listamanna á listahátíð áratuginn urðu afrískir tónlistar­ vaxið mikið; og ekki bara þeirra menn áberandi; líka sígaunabönd sem hafa starfað erlendis; Bjarkar, og harmonikkusveitir úr Austur­ Erró og Helga Tómassonar.

Evrópu. Heimstónlist var að taka Og án þess að ég vilji við af vísnasöng sem uppá­ gerast spámaður; þá halds tónlist nýmenntaðra held ég hlutur íslenskra og eilítið vinstri sinnaðra listamanna á hátíðinni opinberra starfsmanna (ef eigi eftir að vaxa enn; manni leyfist nokkuð gróf að hún verði einskonar flokkun á fólki). Djassinn hátíð hinna skapandi átti líka sinn blómatíma; en stétta; gluggi umheims­ hann fjaraði út með vægi ins inn i íslenska menn­ djassins í tónlistarheim­ ingu fremur en gluggi inum. Það er varla að þessi Í fyrstu var tónlistargrein búi til stór­ listahátíð tákn Íslendinga út í heims­ menninguna. Frá 1970 stjörnur lengur. vilja vaxandi hafa listir og menning Hátíðin 1980 var haldin fundið sér fjárhagslega í góðu veðri; sól í heiði. En millistéttar til stoð í vaxandi túrisma það var líka vor í hjörtum eins og áður hjá ört og huga helstu menningar­ að halda hér páfa; vinstri flokkarnir uppi menningu vaxandi millistétt.

Icelandic Airways er höfðu unnið stórsigra í í líkingu við gott dæmi um vellukk­ kosningunum 1978; meðal aðan menningarlegan annars meirihluta í Reykja­ það sem hún túrisma. Dagskrá svona vík. Listinni líður oftast bet­ hafði kynnst hátíðar þarf ekki að ur undir vinstri stjórn (eins erlendis. Síðar höfða til allra að ein­ og verktakar eru brattari hverju leyti; heldur undir hægrinu). Els Co­ varð hátíðin frekar til einhverra að mediants lék á götum úti og líka tákn þess öllu leyti. Lítið samfé­ japaninn Tanaka dansaði í lag stendur ekki undir hægum gír á Lækjartorgi; að við vildum slíkri hátíð; en túrist­ í sárabindi um typpið einu njóta borgararnir bæta það upp og fata. breyta smábænum í Síðan þá hefur listahátíð lífs sem við stórborg um skamma líka viljað vera partí. Sótt höfðum kynnst tíð (alla vega fyrir þann hefur verið í götuleikhópa hóp sem á annað borð og önnur atriði sem eru sér­ erlendis. En tekur eftir hátíðinni). hönnuð fyrir bæjarhátíðir Ef þessi spá gengur víða um Evrópu; einskonar hvað er hún nú? eftir mun dagskrá listrænir farandsirkusar; listahátíðar höfða til færri í fram­ dannaðri en fyrirrennarar sínir tíðinni. Og líklega er engin önnur enda menntaðra fólk á torgum úti í leið fær fyrir hátíðina. Það trúir því dag en fyrir hundrað árum. enginn lengur að hægt sé að sam­ Það má því sjá af dagskrám eina almenning undir list og menn­ listahátíða hvernig hugmyndir okk­ ingu sem höfðar til meginþorrans. ar um erindi og tilgang listarinnar Hvers vegna ætti listin að vera þess breytast. Hún getur verið mennt­ megnuð? Getum við sameinast um andi, hafið upp mannsandann; jafn­ nokkurn skapaðan hlut lengur? Eða vel verið ágeng og krefjandi (þótt hugmynd? Það væri þá helst hand­ það hafi ekki algengt á listahátíð bolti eða Júróvisíon. hingað til; hátíðin er líklega of almennur vettvangur til þess). En fólk vill líka að listin sé skemmt­ Gunnar Smári andi, forvitnileg og kát; eitthvað Egilsson kitlandi með hvítvíni og góðum mat; lífsnautn; einskonar hugrænt gunnarsmari@frettatiminn.is nudd og freyðibað.

a k Ís

o r ldu

r u g n i t y e þ i d n a l a g sv

2 fyrir 1

alla virka daga kl. 14–17

LÍTILL

349 STÓR

499 svooogott

™

FAXAFENI • GRAFARHOLTI • SUNDAGÖRÐUM HAFNARFIRÐI • KÓPAVOGI • MOSFELLSBÆ

WWW.KFC.IS

68

dægurmál

Helgin 17.-19. maí 2013

 Í takt við tÍmann Eva LaufEy kjar an HErmannsdóttir

Fer á Beyoncé-tónleika í Köben Eva Laufey Kjaran Hermannsdóttir er 24 ára Akurnesingur sem vakið hefur athygli fyrir skemmtilegt blogg sitt um mat og matargerð. Fyrir jólin kemur út fyrsta matreiðslubók Evu en þangað til hefur hún í nógu að snúast í námi í viðskiptafræði við HÍ og sem lausapenni hjá Gestgjafanum.

Staðalbúnaður

Ég held að segja megi að ég sé kvenleg, ég hef mjög gaman af pilsum og kjólum og geng alltaf á háum hælum. Mér finnst það langþægilegast og ég kann illa við mig í flatbotna skóm. Á sumrin starfa ég sem flugfreyja og það gerist stundum þegar ég flýg til Ameríku að ég dett inn í eina og tískubúð, svona þegar ég er búin með matvörubúðirnar. Þá versla ég mikið í Zöru og H&M en hér heima versla ég stundum í Kúltúr. Svo finnst mér íslensk hönnun alltaf mjög sjarmerandi. Ég geng mikið með stór og litrík hálsmen og nota líka litríka jakka til að poppa upp svört föt. Annars klæði ég mig bara eftir formi, stundum er ég venjuleg en stundum vil ég skvísa mig upp.

Hugbúnaður

Það kemur alveg fyrir að maður bregði undir sig betri fætinum og fari út með vinum í Reykjavík en það er líka gaman að skemmta sér á Akranesi. Það er æði þegar mikið er um að vera í bænum því þá koma allir sem eru fluttir. Mér finnst samt skemmtilegast að vera í matarboðum, að borða góðan mat og drekka gott vín með vinum mínum. Þegar ég fer á bar panta ég mér annað hvort gin & tónik eða rauðvín. Ég er svona gellan með rauðvínstennur úti á lífinu. Ég er léleg að horfa á sjónvarp en á þó nokkra þætti sem ég verð að horfa á. Núna horfi ég mikið á The Office og Mad Men. Svo er ég í bíóklúbbi en við förum reyndar ekki oft í bíó, þetta endar oft í spjalli og við gleymum að fara. Mér finnst gaman að fara út að hlaupa og fara í æfingatíma, spinning, tabata og slíkt. Ég geri það bara til að

mér líði vel því ég fer yfirleitt heim og baka köku eða eitthvað álíka á eftir.

Vélbúnaður

Ég er ótrúlega lítið tæknitröll. Ég á góða tölvu, Dell held ég, en ég kann rétt svo nóg á hana til að geta bloggað og skrifað eitthvað í Word. Í fyrra keypti ég mér iPhone og nota hann mikið. Ég er virk á samfélagsmiðlum, Facebook, Instagram og Snapchat. Ég á svo skemmtilega vini að það er hressandi að fá Snapchat frá þeim. Svo þegar ég fer út að labba þá finnst mér nauðsynlegt að láta vita af því á Instagram.

Eva Laufey býr á Akranesi en ætlar að flytja með kærastanum til Reykjavíkur í haust.

Hún segir þó að það verði tímabundið og stefnir á að búa á Skaganum í framtíðinni.

Aukabúnaður

Ég elska að fara út að borða og ég eyði örugglega mest í það. Það er bæði uppáhaldið mitt og áhugamál að prófa nýja staði. Uppáhalds staðirnir mínir eru Galito á Akranesi, Grillmarkaðurinn og Fiskmarkaðurinn.

Eins og flestar stelpur á ég ágætis safn af snyrtivörum. Ég hugsa vel um hárið mitt og kaupi hárvörur hjá Svavari á Senter og ég kaupi mikið af íslenskum húðvörum. Mér finnst mjög gaman að ferðast. Uppáhalds staðirnir mínir eru Hvolsvöllur, við förum reglulega þangað, og Washington, mig langar að heimsækja hana aftur. Það er glimrandi hugguleg borg. Í næstu viku er ég að fara til Köben með bíóklúbbnum þar sem við ætlum meðal annars að fara að sjá Beyoncé. Ég hlakka mikið til.

Ljósmynd/Hari

 appafEngur

Cozi einfaldar lífið

Lán og styrkir til tækninýjunga Lán og styrkir til tækninýjunga og umbóta í byggingariðnaði Íbúðalánasjóður auglýsir til umsóknar lán og styrki til tækninýjunga og umbóta í byggingariðnaði. Lán eða styrki má veita einstaklingum, fyrirtækjum og stofnunum sem vinna að þróun tæknilegra aðferða og nýjunga sem leitt geta til lækkunar á byggingarkostnaði og viðhaldskostnaði íbúðarhúsnæðis, styttri byggingartíma eða stuðlað með öðrum hætti að aukinni hagkvæmni í byggingariðnaði.

Rafræn umsóknarblöð er að finna á vefsíðu Íbúðalánasjóðs, www.ils.is Nánari upplýsingar veitir Helga Arngrímsdóttir hjá Íbúðalánasjóði í síma 569 6900 og með tölvupósti helga@ils.is

Umsóknarfrestur er til 14. júní 2013 Borgartúni 21 | 105 Reykjavík | Sími : 569 6900, 800 6969 | www.ils.is

Stundum er erfitt að skipuleggja líf fjölskyldunnar þegar dóttirin æfir handbolta, sonurinn er í skátunum, foreldrarnir eru í vaktavinnu, já og síðan eru það öll þessi afmæli sem þarf að mæta í. Cozi er skipulagsapp sem öll fjölskyldan getur notað saman. Þar deila fjölskyldumeðlimir lykilorði og sjá allir sömu upplýsingarnar í símanum sínum eða í tölvunni.

Eitt það þægilegasta við þetta app er að þar hafa allir aðgang að innkaupalista heimilisins og geta bætt við jafnóðum. Nú þarf pabbinn ekki lengur að hringja heim þegar hann gerir helgarinnkaupin ef hann gleymdi innkaupamiðanum. Hann einfaldlega skoðar í appinu hvað vantar og strokar út jafnóðum það sem hann kaupir.

Húsverkin er einnig hægt að skipuleggja í Cozi. Þannig er hægt að stilla appið þannig að það minni dótturina á að fara út með ruslið eða skila bókunum á bókasafnið.

Ef það eru tveir eða fleiri tæknivæddir í þinni fjölskyldu eru allar líkur á að þetta app gagnist þér og þínum. Cozi einfaldar lífið.

Erla Hlynsdóttir erla@frettatiminn.is

HVÍTT HÁGLANS

MILANO sófasett

SKENKUR Breidd 180cm Verð: 197.000,-

3ja sæta breidd 212cm

Verð: 199.900,-

OSCAR leðurhornsófi

Litur: Svart - Stærð: 276X220 STÆKKANLEGT BORÐ

Stóll breidd 102cm

Verð: 99.900,-

Stærð160(248)x100 - Verð 199.900,Verð: 389.000,Stærð200(288)x110 - Verð 219.900,-

KUND tungusófi

HAMPTON tungusófi

Stærð: 303x168cm

Stærð: 318x197cm

Verð: 238.500,-

Verð: 248.400,-

FALLEGT FYRIR HEIMILIÐ

SILVIA TV Samstæða

SÓFABORÐ 3 saman

Hnota/hvítt Breidd 240cm

Verð: 178.000,-

Stærð 110x60cm

Verð: 78.000,-

CANNON tungusófi

LADY ROCK Bar Verð: 105.000,-

Stærð: 216x173cm

Verð: 159.300,-

PEDRO armstóll Verð: 49.900,-

-15%

TYLER Stóll Verð: 19.900,-

TANGO Stóll Verð: 18.900,-

MONET Stóll Verð: 19.900,-

PORTLAND tungusófi

Stærð: 291x170cm Verð 229.000,-

TILBOÐSVERÐ: 194.650,-

Opið mán-fös: 10:00 - 18.00 Opið um helgina: Lau 10.00-16.00 - Sun & Mán: Lokað

Ego Dekor - Bæjarlind 12 S: 5444420 - www.egodekor.is

70

dægurmál

Helgin 17.-19. maí 2013

 Þórhallur Guðmundsson Bókelskur united -maður

Hallar sér að Gyrði þegar illa gengur Kolbrún Bergþórsdóttir ærði óstöðuga aðdáendur Manchester United með pistli sem hún skrifaði í Morgunblaðið í vikunni. Það undraðist hún mjög að fullorðnir karlmenn væru með böggum hildar og í miklu fári vegna starfsloka Sir Alex Ferguson knattspyrnustjóra. Mörgum þótti Kolbrún vega að vitsmunum United-fólks með því að hvetja það til þess að lesa bækur frekar en láta allt hverfast um boltann. Þórhallur Guðmundsson verkefnastjóri er dyggur stuðningsmaður United en les einnig mikið af bókum og tók sneiðina því ekki til sín. „Ég er einn af þeim sem er alltaf að lesa nokkrar bækur í einu og þar sem kærastan

mín er eins þá er náttborðið, og eiginlega allt laust pláss í svefnherberginu, undirlagt af bókum.“ Þórhallur hefur nýlokið við að lesa Blood Meridian aftur en hún er eftir einn uppáhaldshöfundinn hans, Cormac McCarthy. „Í augnablikinu að lesa tvær bækur, Travel in dangerous places eftir John Keay, safn sagnaþátta um hrakningar og, oftast, dauða löngu gleymdra landkönnuða, og Útlaga eftir Jakob Ejersbo sem mér gengur hægt með.“ Á náttborðinu er líka Ljóðasafn Stefáns Harðar Grímssonar og Hér vex enginn sítrónuviður, ljóðasafn Gyrðis Elíassonar „en ég glugga stundum í ljóð þegar tilvistar-

Sérstakur Ari Eldjárn

kreppan yfir slöku gengi Manchester United er að drepa mig.“ Hvað Kolbrúnu varðar hefur United-bókaormurinn þetta að segja: „Pistill Kolbrúnar var eflaust ljómandi skemmtilegur og skrifaður til gamans og leiðinlegt að ég hafi ekki lesið hann, nóg urðu sumir kynbræður mínir reiðir og fannst að þeim og gáfnafari þeirra vegið, því að það er eitthvað svo heillandi við þá staðalímynd að við sem fylgjumst með knattspyrnu séum þröngsýnir og ólæsir bjánar. Eins og það er líka eitthvað heillandi við staðalímynd bókmenntafræðingsins að það séu bara sérvitrar og skringilegar miðaldra konur sem veljist í þau fræði.“ -þþ

Þórhallur les ekki sjálfsævisögur leikmanna og sjúkranuddara Manchester United en gæti hugsað sér að lesa Managing my life eftir Alex Ferguson.

 tónlist haukur holm kominn í hljómsveit eins oG synirnir

Sjónvarpið býður þó ekki með allt grín til haustsins og eftir rúma viku verður sýndur sérstakur þáttur með grínistanum Ara Eldjárn. Umgjörð þáttarins minnir um margt á skemmtiþætti Dave Allen sem nutu mikilla vinsælda í Sjónvarpinu fyrir nokkrum áratugum. Eins og þeir muna sem komnir eru til vits og ára sat Allen glaðhlakkalegur í háum stól, með viskíglas við höndina, og reytti af sér brandara á milli þess sem hann sýndi stutt leikin gríninnskot. Ari mun hafa svipaðan hátt á þótt viskíinu verði sleppt en hann var á fullu í tökum fyrir þáttinn í vikunni.

Garðar Thor í gamanþætti Skarphéðinn Guðmundsson, nýráðinn dagskrárstjóri Sjónvarpsins, er greinilega farinn að láta til sín taka þegar kemur að leiknu innlendu efni. Tökur eru að hefjast á nýrri gamanþáttaröð í sex þáttum fyrir Sjónvarpið en stefnt er á sýningar með haustinu. Arnór Pálmi, höfundur hinna ágætu þátta Hæ Gosi, sem Skjár einn hefur sýnt, skrifar handritið ásamt leikkonunni og grínistanum Önnu Svövu Knútsdóttur.

Almannatengillinn fjölhæfi, Karl Pétur Jónsson, framleiðir ásamt Arnari Knútssyni, einum framleiðenda bíómyndarinnar Svartur á leik.

Anna Svava verður í öðru aðalhlutverkanna á móti Garðari Thor Cortes sem gerði það gott fyrir margt löngu í sjónvarpsþáttunum um Nonna og Manna en er á síðustu árum þekktari fyrir ómþýða rödd sína sem söngvari.

Smyrlarnir á vikulegri æfingu á þriðjudagskvöldið. Frá vinstri eru Haukur Holm fréttamaður og gítarleikari, Ævar Rafn Kjartansson trefjabátasmiður sem spilar á bassa, trommuleikarinn Guðmundur Vignir Hauksson sem er forstjóri hreingerningafyrirtækis, Eysteinn Sigurðsson fasteignasali sem spilar á gítar og sitjandi er Reynir Þorvaldsson byggingatæknifræðingur sem spilar á gítar og syngur. Á myndina vantar Kristján Sigurðsson skólastjóra sem spilar á píanó. Ljósmynd/Hari

Ekki orðnir nógu góðir til að spila fullir

Fréttamaðurinn Haukur Holm stendur vaktina á RÚV um þessar mundir. Á þriðjudagskvöldum slekkur hann þó á símanum því þá er æfing hjá hljómsveitinni Smyrlunum. Haukur á tvo syni sem spila fyrir þúsundir áhorfenda með Sigur Rós en harðasti gagnrýnandinn er yngsti sonurinn, þrettán ára.

É

Ég veit að pabba dreymir um að verða gítarleikari en það geta bara ekki allir draumar ræst!

g hef alltaf haft mikinn áhuga á tónlist og eitt árið gaf konan mér kassagítar í jólagjöf. Ég hafði reyndar talað um að mig langaði í trommusett. Svo rakst ég á bók með öllum lögum Bítlanna og gripum við þau og fór að gutla. Þetta hefur undið upp á sig og ég hef verið í gítarnámi í GÍS í tvo vetur og er nú farinn að spila með þessari hljómsveit,“ segir Haukur Holm fréttamaður.

Haukur, sem er 57 ára, spilar á gítar með hljómsveitinni Smyrlunum. Hljómsveitin æfir einu sinni í viku á veturna og Haukur gekk til liðs við bandið í fyrra. „Þetta eru nokkrir svilar sem hafa verið að spila saman. Einn þeirra er eiginmaður barnsmóður minnar og mér var boðið að spila með. Nafnið kom þegar kona eins var spurð út í bandið og ruglaði saman Svilarnir og Smyrlarnir.“ Hvernig tónlist spila Smyrlarnir? „Við spilum rokk í sinni fjölbreyttustu mynd. Tom Petty, Santana, Stones og við erum aðeins að reyna við Pink Floyd með takmörkuðum árangri. Enginn okkar er afburðamaður en það eru allir mjög áhugaamir og glaðir. Við höfum mikla ánægju af þessu þó við séum ekki með Jimmy Page- og Bonham-takta. Og það er alls enginn Mick Jagger í hópnum.“ Smyrlarnir hafa að mestu haldið sig í æfingahúsnæðinu en hafa þó troðið upp „innan stórfjölskyldunnar“ eins og

Haukur orðar það. „Við horfum auðvitað vonaraugum á stóra sviðið en það er kannski meira af vilja en mætti.“ Er þetta ekki bara afsökun til að hittast og drekka bjór? „Nei nei, við erum allir bláedrú. Okkur veitir ekki af því að vera með öll skynfæri klár. Við erum ekki orðnir nógu góðir til að spila fullir.“ Haukur er pabbi Georgs Holm, bassaleikara Sigur Rósar, og Kjartans Dags Holm úr For a Minor Reflection, en hann spilar einmitt með Sigur Rós á tónleikum um þessar mundir. Haukur var spurður hvort hann hefði eitthvað spilað með strákunum sínum. „Nei, ekki ennþá. En ég er alltaf að væla í þeim um það. Svo á ég einn strák enn og hann er harðasti krítíkerinn minn. Hann er þrettán ára og er að læra á gítar. Hann sér fyrir sér að spila með bræðrum sínum en er fullur efasemda um að ég muni gera það,“ segir Haukur.

Hann segir að ungi maðurinn sé óhræddur við að segja sína skoðun. „Einu sinni var ég að spila á gítarinn inni í stofu og hann var í baði. Þá kallaði hann í mömmu sína og sagði við hana: „Ég veit að pabba dreymir um að verða gítarleikari en það geta bara ekki allir draumar ræst!,““ segir Haukur og hlær.

Höskuldur Daði Magnússon hdm@frettatiminn.is

LÖNG HELGI Í REYKJAVÍK

HVÍTASUNNA 17.

21.

MAÍ www.visitreykjavik.is

Listahátíð í Reykjavík hefst í dag

#reykjavik

SUNDLAUGARNAR

FJÖLSKYLDU & HÚSDÝRAGARÐURINN

Afgreiðslut’ mar helgarinnar ‡ itr.is

Afgreiðslut’ mar helgarinnar ‡ itr.is

BANG ON A CAN ALL-STARS ê Hš rpu fš studagskvš ld - harpa.is

Leiðir 2,17,19 Leið 14

VERSLUN OG VEITINGAR MIÐBORGARINNAR

NAUTHÓLSVÍK ÁSMUNDARSAFN

Afgreiðslut’ mar helgarinnar ‡ itr.is

N‡ nar ‡ listasafnreykjavikur.is

KJARVALSSTAÐIR FLÆÐI N‡ nar ‡ listasafnreykjavikur.is

Leið 19 Leiðir 1,3,6,11,12,13,14

Leið 13 Leiðir 2,17,19

Miðborgin er miðstš ð verslunar, þj— nustu og menningar ’ Reykjav’ k auk þess að vera fjš ls— ttasta sv¾ ði landsins.

Yfir 300 verslanir og veitingahœ s.

FLUGFELAG.IS

BÖRN Á ÖLLUM ALDRI ÞRÁ AÐ LENDA Í ÆVINTÝRUM. TAKTU FLUGIÐ TIL REYKJAVÍKUR.

Gestakort Reykjavíkur vei1r aðgang að söfnum og sundlaugum í Reykjavík og Strætó.

Kor$ð er selt á Upplýsingamiðstöð ferðamanna í Reykjavík, hótelum , BSÍ og Listasafni Reykjavíkur

HE LG A RB L A Ð

Hrósið... ... fær glæpasagnahöfundurinn Arnaldur Indriðason fyrir sterka innkomu á franskan bókamarkað en bók hans Svörtuloft er nú önnur mest selda bókin þar í landi.

Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300 ritstjorn@frettatiminn.is www.frettatiminn.is  Bakhliðin Þórdís Lóa ÞórHaLLsdóttir

PLUS ÞÆ GI ND I & GÆ ÐI

SPARIÐ

15.000

90 X 200 SM. FULLT VERÐ: 49.950

Þórdís Lóa Þórhallsdóttir er eigandi Pizza Hut og nýkjörinn formaður Félags kvenna í atvinnulífinu.

Hún tekur við af Dísu í World Class. Félagið ætlar nú að fara í átaksverkefni til þess að auka hlut kvenna í fjölmiðlum.

GÓÐ KAUP!

90 x 200 sm. 4.995 140 x 200 sm. 6.995

EGGJABAKKADÝNA

Plus B12 JuBilÆum dýna Miðlungsstíf dýna með 250 pokagormum pr. m2.

Innifalið í verði er 4 sm. þykk og góð yfirdýna. Slitsterkt áklæði úr polyester/polypropylene.

Grindin er úr sterkri, ofnþurrkaðri furu.

Verð án fóta. Fætur verð frá: 5.995

34.950

VERÐ FRÁ:

4.995

ALLT FYRIR SVEFNINN TILBOÐ GILDA 17.05 - 20.05

H

ún er fylgin sér, dugleg og mjög stjórnsöm,“ segir Hera Björk, söngkona og litla systir Þórdísar Lóu. „Hún er náttúrlega fyndin og skemmtileg eins og litla systir en það hefur sýna kosti og galla að geta leitað til hennar, eins og gefur að skilja. Hún er fljót að gagnrýna það sem henni finnst mega betur fara og maður er ekki alltaf tilbúinn til þess að hlusta á það.

En ég fer ekki í nein verkefni án þess að bera þau fyrst undir Lóu systur. Það er bara þannig. Ég fer ekki alltaf eftir því sem hún segir en verð samt alltaf að fá hennar sýn á hlutina.“

Plus t10 yfirdýna Eggjabakkalöguð yfirdýna úr svampi sem eykur þægindi og vellíðan. Þykkt: 5 sm.

A DÝN YFIR ALIN INNIF

90 X 200 SM.

Stjórnsöm en ómissandi Aldur: 47 ára að verða 48.

Maki: Pétur Jónsson, meðeigandi minn í Pizza Hut. Foreldrar: Hjördís Geirsdóttir söngkona og Þórhallur Geirsson bankamaður.

Menntun: BA í félags- og fjölmiðlafræði, með próf í félagsráðgjöf og MBA í viðskiptafræði.

Starf: Framkvæmdastjóri og fjárfestir.

Fyrri störf: Var síðast framkvæmdastjóri þjónustusviðs félagsþjónustu Reykjavíkurborgar og stundakennari við Háskóla Íslands og Kennaraháskólann.

Stjörnumerki: Bogmaður.

Stjörnuspá: Þeir eru margir sem vilja veðja á sköpunarkraft þinn og líða þér eitt og annað þess vegna. Ef einhver býðst til að gefa þér gjöf skaltu þiggja hana.

ALLT AÐ 36 MÁNUÐIR

GÓÐ KAUP!

FRÁBÆRT

VERÐ

KODDI 50 x 70 sm.

1.295

GESTARÚM

B A S IC Fr á BÆ rt ve rÐ

9.995

SÆNG

40

3.995

velour comfort gestarúm Sniðug lausn fyrir þá sem þurfa að taka á móti gestum en hafa lítið pláss. Auðveldara getur þetta ekki verið! Vindsæng með innbyggðri rafmagnspumpu. Taska fylgir. Stærð: 152 x 203 x 47 sm.

nielsen sÆng Sæng á frábæru verði! Sæng með polyestertrefjafyllingu. Þyngd: 900 gr.

Stærð: 135 x 200 sm. og koddi 50 x 70 sm. Má þvo við 40°C.

MOTTA

2.995

SPARIÐ

2000 FULLT VERÐ: 9.995

7.995

flora motta Gólfmotta með fallegu munstri.

2 gerðir.

Stærð: 80 x 160 sm.

reflection sPeglar Fást í hvítu og silfruðu.

Stærð: 72 x 162 sm.

FÆST EINNIG Í X-LÖNGU

MYRKVUNARGARDÍNA

VERÐ

Enn betri heilsa, endurnýjuð lífsorka.

Næsta námskeið hefst 7. júní.

Skráning í síma

512-8040 www.heilsuhotel.is

FRÁBÆRT

1 VÆNGUR 140 X 175 SM.

cole og lyra sÆngurverasett Efni: 100% bómullarkrep.

140 x 200 sm. og 50 x 70 sm.

Lokað að neðan með tölum.

140 x 220 sm. 3.995

2.995 sasJa myrkvunargardínur Frábærar, þykkar og góðar myrkvunargardínur sem halda birtunni úti. Gardínurnar fást í 2 litum: Gráar og kremaðar. Stærð: 1 x 140 x 175 sm. 1 vængur í pakka.

BÓMULLARKREP 140 X 200 SM.

www.rumfatalagerinn.is

2.995

Þeytingar

Grænt og gott

Jarðarber

Grill

Hvers vegna eigum við að drekka grænmeti?

Bráðholl blaðgræna

Sæt og safarík

Grænmeti á grillið

íslenskt grænmeti

Sölufélag garðyrkjumanna

VOr 2013

gey m i ð b l a ð i ð

tölvustýrð litadýrð í Hveratúni í laugarási

Elsa Björg Magnúsdóttir

Magnús skúlason og sigurlaug sigurmundsdóttir.

Listakokkar

-Gullfoss, Geysir, Þingvellir og Skálholt eru nöfnin á salatblöndunum frá Hveratúni er á svæðinu og eru gróðurhúsin hituð upp með hveravatni. Notaðar eru lífrænar varnir . Þá eru náttúrulegir óvinir þeirra óværa, sem geta látið á sér kræla, notaðir til að útrýma þeim. „Hér ræktum við um tíu tegundir af salati. Það eru nokkur ár síðan við fórum að einbeita okkur að þeirri ræktun. Það er ekki hægt að vera góður í öllu“, segir Magnús Skúlason.

Hann segir að hér áður fyrr hafi verið ræktaðir tómatar, gúrkur, paprikur og fleira, jafnvel hafa vínber verið ræktuð í Hveratúni.

Garðyrkjubændurnir í Hveratúni senda á markaðinn fjórar gerðir af pokasalati, sem í eru mismunandi salatblöndur. Þær hafa fengið þjóðleg nöfn úr sveitarfélaginu eins og Gullfoss, Geysir, Þingvellir og Skálholt. „Það er ekki

vandalaust að raða þessu saman í pokann, þar verður að huga bæði að bragði og lit á salatinu“, segir Magnús. Hann ræktar einnig Klettasalat og Grandsalat.

Garðyrkjubændur hafa tekið tæknina í þjónustu sína undanfarin ár. Nú eru gróðurhúsin tölvustýrð. Hægt er að stýra hita, raka, lýsingu, loftun, vökvun og áburðargjöf með tölvunni eða með farsímanum.

Grænmetisræktunin krefst mikillar nákvæmni til þess að grænmetið verði sem best. Nú kemur mannshöndin varla við sögu þegar uppskerunni er pakkað, hún viktuð og gengið frá henni á markaðinn. Salatið er alltaf nýtt og ferskt, þar sem það líða aðeins nokkrar klukkustundir frá pökkun þar til það er komið til neytenda.

Matgæðingarnir og listakokkarnir nanna rögnvaldsdóttir og Helga mogensen eru höfundar uppskrifta í blaðinu, sem henta við flest tækifæri.

hari

Þ

að er eins og að stíga inn í annan heim að koma í Hveratún í Laugarási. Þar er hátt til lofts og vítt til veggja og litadýrðin mikil. Það er greinilegt að vel er hlúð að þeim þúsundum plantna sem þar eru ræktaðar.

Fjölmargar tegundir af salati eru ræktaðar í Hveratúni, en þar ráða ríkjum hjónin Magnús Skúlason og Sigurlaug Sigurmundsdóttir.

Magnús ólst upp í Hveratúni en foreldrar hans, Skúli Magnússon og Guðný Pálsdóttir, hófu ræktun þar árið 1945. Hann segir það hafi legið beinast við að hann tæki við af foreldrum sínum, yngstur í systkinahópnum. Þau Sigurlaug urðu meðeigendur í garðyrkjustöðinni árið 1983 og tóku svo alveg við árið 2004. Jarðhiti

2

ÍSLENSKT GRÆNMETI VOR 2013

Plómutómatar í kryddolíu 6-8 plómutómatar, þroskaðir 10-12 mintulauf eða basilíkublöð nokkur piparkorn salt 300 ml ólífuolía 4-5 hvítlauksgeirar Tómatarnir skornir í fjórðunga eftir endilöngu. Nokkrir tómatbátar settir í krukku, 2-3 mintulauf, 2-3 piparkorn og svolítið salt, síðan meiri tómatar og þannig koll af kolli þar til tómatarnir eru uppurnir. Þrýst létt ofan á til að þjappa tómötunum ögn.

Olía og hvítlaukur sett í pott, hitað og látið krauma í nokkrar mínútur en þess gætt að hvítlaukurinn brenni

Íslensk tómatsúpa

ekki. Sjóðheitri olíunni og hvítlauknum er svo hellt yfir tómatana. Látið kólna alveg og síðan geymt í kæli í a.m.k. sólarhring. Þá má nota tómatana sem meðlæti með ýmsum mat, út á pasta, í salöt og margt annað. Þeir geymast í nokkra daga og svo má nota olíuna, t.d. í salatsósur og til að bragðbæta ýmsa rétti. - NR

1 íslensk gulrót (ef til er, annars 1 appelsínugul íslensk paprika, lítil) 1 gul íslensk paprika, lítil 25 g íslenskt smjör 800 g íslenskir tómatar, vel þroskaðir 2 tsk ferskt íslenskt timjan, saxað 1 tsk ferskt íslenskt rósmarín, saxað nýmalaður pipar salt 3/4 l íslenskt vatn 2-3 msk íslenskur graslaukur, saxaður íslenskur fetaostur til að setja út í.

Gulrótin og paprikan skornar í litla teninga. Smjörið brætt í potti og gulrót og paprika látnar krauma í því við fremur vægan hita í nokkrar mínútur. Tómatarnir saxaðir og settir út í ásamt kryddjurtum, nokkuð miklum pipar og salti.

Hitað að suðu og látið malla við hægan hita í 25-30 mínútur. Þá er súpan smökkuð til og söxuðum graslauk dreift yfir.

Tekin af hitanum og látin standa 1-2 mínútur en síðan borin fram ásamt fetaosti, sem hver og einn setur út í eftir smekk.

Lykilatriði til að súpan verði góð er að tómatarnir séu vel þroskaðir og rauðir og að notaður sé töluvert mikill pipar til að krydda hana. - NR

24 þúsund vinir

Grænmeti á grillið

Í

g held mig við eina reglu, að elda þetta ekki of mikið“, segir Georg Ottósson garðyrkjubóndi á Flúðum, þar sem hann stendur við grillið og útbýr kræsingar úr grænmetinu sem hann ræktar. Á grillið að þessu sinni setur hann papriku og sveppi. „Oftast krydda ég ekki neitt“, segir hann þegar við spyrjum um uppskriftina. „En auðvitað hefur hver og einn þetta eftir smekk“, segir Georg.

Hann segist setja grænmetið fyrst á grillið og fylgjast svo með hvernig það tekur sig á grillinu. „Maður þarf ekki að vera eins nákvæmur og með kjötið, þess vegna er svo auðvelt að grilla grænmetið, svo er það líka svo gott“.

Georg Ottósson rekur Flúðasveppi, en þaðan koma allir íslenskir sveppir sem eru á markaði. Þar eru ræktaðir brúnir kastaníusveppir og hvítu massasveppirnir í bláu öskjunum, sem allir þekkja. Flúðasveppir framleiðir eigin rotmassa til að rækta sveppina í og er massinn meðal annars úr afgangshálmi frá kornræktarbændum á Suðurlandi. Á Jörfa á Flúðum ræktar Georg papriku og tómata en einnig stundar hann töluverða útirækt . Þá hefur hann ræktað sæta papriku sem hefur verið mjög vel tekið. „Ég sker paprikuna í fernt, það fást góðar sneiðar úr einni papriku“, segir Georg. „Ég set grænmetið beint á grillið, hef það venjulega ekki í neinum bökkum, mér finnst það best svolítið dökkt neðst“.

-einfallt og gott

-það kunnum við svo sannarlega að meta slenskir fræðimenn hafa verið iðnir við að benda landsmönnum á nauðsyn þess að borða meira af grænmeti. Þessar ábendingar byggja þeir á rannsóknum. Í nýjustu landskönnun á matarræði sem Embætti landslæknis, Matvælastofnun og Háskóli Íslandi gerðu kemur fram að neysla á grænmeti er langt frá því að ná ráðlögðum dagskammti. Landsmenn neyta að meðaltali um 120 gramma af grænmeti á dag, en það er helmingi minna en ráðlagður dagskammtur. Betur má ef duga skal og enn er langt í land ef manneldismarkmið eiga að nást.

Fræðimenn í Harvard School of Public Health hafa gert margar rannsóknir á grænmetisneyslu og heilsufari.

Nýlega birtu þeir rannsókn þar sem þeir sýndu fram á að tengsl eru á milli grænmetisneyslu og bjartsýni.

Rannsóknin tók til um eittþúsund manns. Í ljós kom að þeir bjartsýnu voru með allt að 13 prósent meira karótín í blóðinu, en karótín er meðal annars að finna í gulrótum.

É

Kristín Linda Sveinsdóttir Markaðsstjóri Sölufélags garðyrkjumanna

kristin@sfg.is

Vísindamenn í Finnlandi hafa rannsakað áhrif lýkópens, tómatar eru ríkir af því. Rannsóknin náði til um eittþúsund einstaklinga og stóð í 12 ár. Í ljós koma að þeir sem höfðu mest af lýkópeni í blóðinu voru síður í hættu á að fá heilablóðfall. Þeir sem borðuðu mikið af tómötum drógu úr hættu á heilablóðfalli um allt að 55 prósent.

Grænmetisbændur hafa lagt mikla vinnu í að upprunamerkja íslenskt grænmeti þannig að það fari ekki á milli mála hvaðan það kemur. Hægt er að rekja grænmetið til bændanna sem rækta það. Þeir leggja allan sinn metnað í að senda frá sér góða og ferska vöru.

Við leggjum okkur fram við að vera í góðu sambandi við landsmenn og þeir hafa sýnt að þetta er gagnkvæmt.

Með samfélagsmiðlunum getum við verið í sambandi við neytendur og þegið frá þeim mjög verðmætar upplýsingar og ráð.Við kunnum svo sannarlega að meta það að 24 þúsund manns eru vinir okkar á fésbókinni. Það er mikið aðhald að hafa svona stóran hóp sem hefur áhuga á því sem við erum að gera og hjálpar okkur t.d. með gæðaeftirlit. Við miðlum þekkingu um grænmetið, næringargildi þess og hollustu og eins er að finna ótalmargar góðar uppskriftir á fésbókarsíðunni okkar: facebook.com/islenskt.is

Grænmetisbændur hafa lagt mikla vinnu í að upprunamerkja íslenskt grænmeti þannig að það fari ekki á milli mála hvaðan það kemur.

Þá má ekki heldur gleyma heimasíðunni okkar sem er: islenskt.is, en þar er að finna upplýsingar um garðyrkjubændur. Einnig er þar mikið af gómsætum uppskrifum og jafnframt alls konar fróðleikur um heilsu og mataræði.

Við þökkum ykkur kæru landsmenn fyrir góðar móttökur og við hlökkum til að vera áfram í góðu sambandi við ykkur og skiptast á upplýsingum sem næra okkur og styrkja.

Útgefandi: Sölufélag garðyrkjumanna Ábyrgðarmaður: Kristín Linda Sveinsdóttir kristin@sfg.is Myndir: Hari Umbrot: Jón Óskar/Grái kötturinn jonoskarin@gmail.com Umsjón með útgáfu: Katrín Pálsdóttir katrin@sfg.is

islenskt.is

Kíktu inn á fésbókina okkar - facebook.com/islenskt.is. Þar er leikur í gangi sem gæti verið gaman að taka þátt í.

Glæsilegar grænmetiskörfur í verðlaun.

Einnig er hægt að fá sveppi frá Flúðasveppum sem eru tilbúnir á grillið eða í ofninn í álbökkum.

Sveppirnir eru fylltir með rjómaosti og eru svo safaríkir, þegar búið er að elda þá, að óþarfi er að búa til sósu með grillmatnum.

Georg Ottósson garðyrkjubóndi á Flúðum,. „Oftast krydda ég ekki neitt.“

Flúðasveppir -bæta, hressa og kæta

F

rá örófi alda hafa menn tínt sveppi og matreitt þá. Þeim lærðist fljótt að sumar tegundir sveppa voru ljúfengar og aðrar bragðvondar eða jafnvel eitraðar. Sveppategundir skipta þúsundum og þær er að finna um allan heim. Flestar eru þær til gagns fyrir menn og náttúru. Sá sveppur sem er algengastur í matargerð er upprunninn sunnan úr Evrópu.

Frakkar hófu að rækta hann og oft er hann kallaður franski sveppurinn.

Franska orðið „champignon“ er orðið alþjóðlegt yfir þessa tegund af sveppum.

Sveppir voru lengi vel taldir tilheyra jurtaríkinu vegna þess að þeir birtast innan um annan gróður.

En þegar betur er að gáð þá tilheyra þeir sínu eigin ríki, svepparíkinu.

Frumbjarga plöntur umbreyta ólífrænum efnum, koltvísýringi og vatni, yfir í lífræn efni við ljóstillífun. Það er flókið ferli og byggist á því að grænuefni plantanna umbreytir orku sólarljóssins í

hverri. Ræktun er vandaverk og fer fram í ræktunarklefum þar sem hita og raka er stýrt af mikilli nákvæmni.

Tvær tegundir af sveppum eru ræktaðar hjá Flúðasveppum, hvítir massasveppir og brúnir kastaníusveppir en þeir eru taldir sérstaklega góðir fyrir meltinguna.

NæriNGarGildi Í sveppum eru mörg næringarefni, en mjög fáar hitaeiningar, 30 kcal í 100 grömmum. Sveppir eru próteinríkari en flest grænmeti. Þeir eru einnig ríkir af B vítamíni, járni, kalki, kalí, seleni og trefjum. Þá er einnig A og C vítamín í sveppum.

efnaorku. Sveppir vinna næringu og orku úr plöntuvefjum.

Flúðasveppir voru stofnaðir árið 1984, en þaðan koma allir íslenskir sveppir sem eru á markaði. Fyrsta árið voru framleidd 500 kíló af sveppum á viku, en nú eru meira en 10 tonn send á markaðinn í viku

Geymsla.

Matsveppir eiga að vera safaríkir og næstum hvítir á lit. Á þeim eiga ekki að vera brúnir blettir.

Allir matsveppir hafa takmarkað geymsluþol. Þá á að geyma í myrkri og um það bil tveggja gráðu hita og við mikinn raka.

3

ÍSLENSKT GRÆNMETI VOR 2013

Grænmeti í wok 2 msk olía 2 hvítlauksgeirar, saxaðir smátt 2-3 cm bútur af engifer, saxaður smátt 2-3 vorlaukar, saxaðir smátt 250 g hvítkál, skorið í mjóar ræmur 2 paprikur, fræhreinsaðar og skornar í litla bita 350 g sveppir, skornir í sneiðar ½ gúrka, skorin í litla stauta eða bita 3 msk ostrusósa 3 msk sojasósa 2 tsk sykur svolítið vatn saxaður kóríander eða steinselja

pönnuna smátt og smátt, steikt við góðan hita og hrært stöðugt í á meðan. Þegar grænmetið er farið að mýkjast ögn er ostrusósu og sojasósu bætt á pönnuna og síðan sykri og svolitlu vatni.

Látið sjóða áfram þar til grænmetið er rétt meyrt.

Smakkað og bragðbætt eftir smekk. Kóríander eða steinselju stráð yfir og borið fram. - NR

Olían hituð vel í wok eða á stórri pönnu og hvítlaukur, engifer og vorlaukur snöggsteiktur við háan hita. Hinu grænmetinu bætt á

Hvers vegna eigum við að drekka grænmeti?

G

rænir drykkir eru hornsteinninn í mínu matarræði“ segir Margrét Leifsdóttir heilsumarkþjálfi frá Institute for Integrative Nutrition. „Vorið 2007 fór ég í hráfæðisskóla Ann Wigmore í Puerto Rico þar sem okkur var meðal annars kennt að gera græna drykki og síðan þá hef ég drukkið mest af því grænmeti sem ég neyti”, segir Margrét Margrét segist hafa verið með frekar slæmt exem frá tvítugsaldri og þurfi þess vegna að passa mjög vel upp á næringu.

Hún segir að einn liður í því sé að borða um 300 grömm af grænmeti á dag og henni finnist lang einfaldast að gera það með því að setja það í blandara og drekka það. „Ég reyni að borða mikið af dökkgrænu og litríku grænmeti vegna þess að það er auðmeltanlegt og fullt af vítamínum, steinefnum og trefjum“, segir Margrét. „ Best er að nota íslenskt grænmeti, það er laust við alla mengun“, segir Margrét.

Hún bætir við að landsmenn séu svo heppnir að eiga marga frábæra grænmetisbændur hér á landi sem sjá landsmönnum fyrir þessari ofurfæðu. „Ég tel að ef við myndum auka neyslu á grænmeti verulega frá því sem nú er þá myndum við bæta heilsu okkar margfalt. Borðum íslenskt grænmeti og búum okkur til grænmetisdrykki með því grænmeti sem fæst hverju sinni. Það er mikilvægt að hafa góða fitu með í grænu drykkjunum eins og t.d. úr avocado. Góð fita er nauðsynleg fyrir líkamann.“ Margrét segir að fyrir þá sem séu að byrja að gera græna drykki geti verið upplagt að setja helming af ávöxtum á móti grænmeti. Hún bendir á mangó,

vel þroskaða banana, epli eða aðra ávexti. Smám saman sé hægt að minnka ávextina og auka grænmetið. „Grænmetissafar eru líka frábær næring og gott að fá sér einn slíkan í morgunsárið“, segir Margrét. Þá er grænmetið sett í safapressu og trefjarnar eru skildar frá. Þeytingar eru saðsamari og mjög góð næring.

Allir næringafræðingar hvetja til aukinnar neyslu á grænmeti. Á hvaða hátt er auðveldast að verða við því? „Með því að drekka það“, segir Margrét.

Hér eru uppskriftir frá Margréti af tveimur grænum þeytingum þeim Litríki og Ástríki og tveimur söfum, sem Margrét nefnir Græna gleði og Íslenskt vor.

Litríkur Eitt íssalat eða annað dökkgrænt salat eins og td. endive, romaine o.fl. ½ agúrka 1 paprika rauð, gul eða appelsínugul 1 lúka brokkólí 3 cm engifer 1 avocado safi úr ½ sítrónu 1 -2 handfylli frosið mangó 0,5 l kalt vatn Ástríkur (góður fyrir byrjendur) Eitt íssalat eða annað dökkgrænt salat eins og td. endive, romaine o.fl.

1 avocadó 2 handfylli frosið mangó 3 cm engifer 1 handfylli fersk mynta 0,5 l kalt vatn Græn gleði 2 handfylli spínat eða grænkál ½ agúrka

1 sellerý stilkur ein handfylli fersk mynta 1 epli Íslenskt vor 1 agúrka 1 handfylli dökkgrænt salat 2-3 gulrætur 1 rauð, gul eða appelsínugul paprika 1 epli

„Best er að nota íslenskt grænmeti, það er laust við alla mengun“

Kartöflur á grillið

K

artöflur eru ómissandi á grillið. Hægt er að fá þær kryddaðar og forsoðnar, sem er fljótlegt að skella í álbakka á grillið eða inn í ofninn.

Kartaflan er upprunin í norður hluta Suður-Ameríku og hefur verið mikilvæg matjurt á þeim slóðum í þúsundir ára. Hún þótti það mikilvæg fæða hjá Inkum að hún var tekin í guða tölu.

Kartaflan barst til Evrópu í kjölfar landafundanna á 16. öld og breiddist fljótt út um álfuna, þar sem hún varð ein mikilvægasta fæðutegundin. Áður en kartaflan barst til Evrópu var brauð og hnúðmeti af öðru tagi mikilvæg fæða. Enska heitið „potato“ er komið úr indíánamáli þar sem kartaflan kallast „batat“ eða „patat“ en það síðarnefnda er notað í mörgum tungumálum, bæði um kartöflur og sætar kartöflur. Þegar kartaflan barst til Evrópu var henni tekið með nokkurri tortryggni. Það var fyrst eftir að hún var almennt tekin í sátt í Englandi, Írlandi, Frakklandi og síðast en ekki síst í Þýskalandi, að kartaflan fór að vera mikilvæg matjurt á Norðurlöndum. Hún barst fyrst til Íslands á ofanverðri 18. öld. Séra Björn Halldórsson í Sauðlauksdal ræktaði hana fyrstur Íslendinga.

NæriNgargildi Kartaflan er næringarrík, full af vítamínum og steinefnum. Í kartöflum eru fáar hitaeiningar, aðeins 88 (kcal) í 100 gr. Þar sem flestir borða kartöflur nánast daglega eru þær með mikilvægustu uppsprettum B- og C-vítamíns í fæðunni. Einnig eru kartöflur ríkar af járni, kalki, fosfór og trefjum. Í þeim er mjölvi sem gerir þær mettandi þó þær séu ekki mjög hitaeiningaríkar. geymsla Kartöflur á að geyma við 4-6° C og mikinn raka en við slík skilyrði geymast þær í allt að 6 mánuði án þess að dragi úr gæðum. Þær mega ekki vera í birtu, þá myndast í þeim sólanín og hnýðin verða græn. Af þessari ástæðu er best að geyma kartöflur í bréfpokum eða öðrum ógegnsæjum umbúðum í kæli.

Þurrkaðir sveppir Þ

urrkaðir íslenskir sveppir frá Flúðasveppum eru komnir á markaðinn. Þrjátíu grömm af þurrkuðum sveppum eru í hverju glasi, en það samsvarar 400 grömmum af ferskum sveppum. Þurrkaðir sveppir henta

vel í alls kyns ofnrétti, súpur og sósur. Sveppina er gott að leggja í bleyti í volgt vatn í um það bil 20 mínútur. Þeir eru þerraðir með klút og eru þá tilbúnir í matargerð líkt og um ferska sveppi væri að ræða.

Vatnið hentar vel sem soð

eða kraftur í sveppasósu og súpur. Í sveppum eru mörg næringarefni, en mjög fáar hitaeiningar, 30 kcal í 100 grömmum. Sveppir eru próteinríkari en flest grænmeti. Þeir eru einnig ríkir af B vítamíni, járni,

kalki, kalí, seleni og trefjum. Í þeim er einnig A og C vítamín. Þurrkaða sveppi má geyma á þurrum stað í marga mánuði. Þurrkaðir sveppir eru einnig hollt og gott snakk.

4

ÍSLENSKT GRÆNMETI VOR 2013

Salat með kjúklingabaunum og ólífum 4 tómatar, vel þroskaðir 200 g kirsiberjatómatar 1 gúrka 1 dós kjúklingabaunir 12-15 grænar ólífur, steinlausar 1 rauðlaukur 1 poki Gullfoss frá Hverat 4 msk olía 1 msk epla- eða hvítvínsedik 2-3 msk steinselja, söxuð nýmalaður pipar salt Tómatarnir skornir í helminga, fræin skafin úr þeim með skeið og þeir síðan skornir í geira. Kirsiberjatómatarnir

Tómatbaka 200 g hveiti 90 g smjör, skorið í bita 1 egg 3 msk sýrður rjómi (helst 36%) eða rjómi 1 msk dijon-sinnep 8 tómatar, vel þroskaðir nýmalaður pipar salt nokkrar greinar af fersku timjani

skornir í tvennt. Gúrkan skorin í litla teninga. Vökvanum hellt af kjúklingabaununum, ólífurnar skornar í tvennt eða þrennt og rauðlaukurinn saxaður smátt. Allt sett í skál ásamt Íslandssalatinu og blandað vel. Olía, edik, steinselja, pipar og salt hrist eða hrært vel saman, hellt yfir salatið og blandað. Látið standa smástund áður en það er borið fram. - NR

Hveiti og smjör sett í matvinnnsluvél og hún látin ganga smástund. Egginu bætt út í og vélin látin ganga þar til unnt er að hnoða deigið saman. Svolitlu hveiti bætt við ef deigið er of lint, köldu vatni ef það er of stíft. Vafið í plast og kælt í hálftíma.

Ofninn hitaður í 180°C. Deigið er svo flatt

þunnt út (gott að breiða bökunarpappír undir og fletja það út á honum), lagt yfir meðalstórt bökuform eða lausbotna form, þrýst létt niður og barmarnir snyrtir. Sýrðum rjóma og sinnepi blandað saman og smurt á botninn. Tómatarnir helmingaðir, fræin skafin úr þeim með teskeið og þeir síðan skornir í sneiðar eða geira sem raðað er á bökubotninn. Kryddað með pipar og salti, blöðin strokin af timjangreinunum og dreift yfir, og bakað í 40-45 mínútur, eða þar til tómatarnir eru byrjaðir að taka lit. - NR

salat í ótal blæbrigðum

s alaT

-frá garðyrkjustöðinni Ösp í Laugarási.

Þ

egar litið er yfir ræktunina hjá þeim Ragnari Sverrissyni og Sigrúnu Þorsteinsdóttur í Ösp er litadýrðin allsráðandi. Græni liturinn er í ótal blæbrigðum og eins gefur að líta fallega rauðbrúna liti.

Ragnar og Sigrún hafa lagt sig fram við að bjóða upp á nýjungar. „Við ræktum hér tólf tegundir af salati. Hér er ég með tegund sem er tvílit, græn og rauð“, segir Ragnar.

Hann leggur áherslu á vistvæna ræktun og neytendur geta verið vissir um að íslenskt salat sé ferskt og ómengað. „Við framleiðum hér sjö tegundir af salati, sem við seljum niðurskorið í pokum, en auk þess erum við með pottasalat“, segir Ragnar Garðyrkja hófst í Laugarási á fimmta áratug síðustu aldar. Foreldrar Ragnars, Sverrir Ragnarsson og Karítas Melstað,hófu garðyrkju í Laugarásnum árið 1970.

Sverrir og Karítas ræktuðu tómata og gúrkur til að byrja með og hófu rósarækt árið 1987. Þau höfðu alfarið fært sig yfir í rósirnar þegar Ragnar og Sigrún komu inn í reksturinn ellefu árum síðar, en þau hófu aftur tómata og gúrkurækt á staðnum. Nýlega hófu þau svo ræktun á salati. Engin eiturefni eru notuð á plönturnar en lífrænum vörnum beitt. Býflugur sjá um að frjóvga tómata plönturnar. Tómatarnir eru tíndir þrisvar í viku.

Grænmetið fer samdægurs til neytenda en það er tínt að morgni og er komið í verslanir eftir hádegið. Fimm manns starfa við garðyrkjustöðina ásamt hjónunum.

Ragnar og Sigrún rækta 13 tegundir af rósum og þau senda um 2-300.000 rósir ár markað á ári. Þau voru jafnframt fyrstu garðyrkjubændurnir á landinu til að nota lífrænar varnir í blómarækt og hafa síðan fleiri fylgt í kjölfarið.

Ragnar segir þau hjónin stöðugt vera að leita leiða til að bæta við ræktunina í Laugarásnum.

Ragnar og Sigrún voru fyrstu garðyrkjubændurnir á landinu til að nota lífrænar varnir í blómarækt.

Tómatar -stórir, litlir og alls konar

T

ómatplantan er upprunnin í MiðAmeríku og Perú en barst fyrst til Evrópu á tímum landafundanna miklu. Nafnið er komið frá Aztekum þar sem tómaturinn heitir tumatl. Lengi vel var tómatplantan ræktuð eingöngu til skrauts, þar sem menn töldu að hin dökkrauðu aldin hennar væru eitruð.

Upphaflega voru aldin tómatplöntunnar mun minni en þau eru nú eða á stærð við kirsuber, en þaðan er einmitt komið nafnið á litlu kirsuberjatómatana. Það var fyrst í byrjun 19. aldar sem ræktun á tómat sem matjurt hófst að marki en nú er tómatur eitt algengasta aldinmetið sem við leggjum okkur til munns.

NæriNgargildi Í tómötum er A- og C-vítamíni, en auk þess eru þeir ríkir af steinefnum og ávaxtasýru. Í þeim eru fáar hitaeiningar. Í 100 g eru aðeins 23 hitaeiningar.

Lycopene sem er karótínefni og gefur tómötum rauða litinn er flokkað með plöntuefnum (phytonutrient) og liggur hollustugildi þess í því hversu öflugt andoxunarefni það er. Lycopene er samkvæmt rannsóknum eitt öflugasta andoxunarefnið en það dregur úr líkum á t.d. krabbameini, hjartasjúkdómum og heilablóðfalli. Talið er að andoxunarefni verji frumur líkamans gegn stakeindum (free

raidcals) sem geta skemmt frumuhimnur, valdið þránun (oxun) fitusýra og ráðist á DNA erfðaefnið og skemmt það. Þráun slæma kólesterólsins, LDL er einmitt fyrsta skrefið í keðjuverkandi ferli þar sem LDL verður fyrir oxun og afleiðing þess er meiri viðloðun við æðaveggina sem að lokum getur orðið til þess að æðin stíflast.

Vísindamenn við Kuopio háskólann í Austur-Finnlandi hafa rannsakað áhrif lýkópens. Það dregur úr bólgum og kemur í veg fyrir að tappar myndist í blóði.

Rannsóknin náði til um eittþúsund manns og stóð í 12 ár. Í ljós kom að þeir sem höfðu mest af lýkópen í blóðinu voru síður í hættu

en aðrir að fá heilablóðafal. Í ljós kom að þeir sem borðuðu mikið af tómötum drógu úr hættu á heilablóðfalli um allt að 55 prósent.

Rannsóknir hafa sýnt fram á að lycopene nýtist líkamanum betur þegar búið er að elda tómatinn og því er tilvalið að setja tómata á grillið, baka þá í ofni eða nota þá í ýmis konar rétti.Við hitunina rofna frumuhimnurnar í tómatinum og þannig á lycopenið greiðari leið út. Mest má finna af næringarefnum í vökvanum sem umlykur fræin, og er því mikilvægt að sá vökvi sé hafður með í matreiðslunni.

5

ÍSLENSKT GRÆNMETI VOR 2013

salat -stútfullt af blaðgrænu

H

elga Mogensen er brautryðjandi þegar kemur að hollu matarræði. Hún hefur leitt breytingar í veitingahúsarekstri í áratugi. Helga kom að stofnun og rekstri veitingastaðarins Á næstu grösum fyrir nærri þrjátíu árum. Einnig má nefna veitingastaðinn Lifandi markaður og Krúska. Þá hefur hún verið með mörg matreiðslunámskeið í gegnum árin og notið þess að sjá fólk tileinka sér nýjan lífsstíl.Helga stofnaði nýlega eigið fyrirtæki, Úr eldhúsi Helgu Mogensen, og hefur nú sent á markaðinn tilbúna rétti til að taka með heim eða í vinnuna t.d. tvo grænmetisrétti, einn rétt úr lambakjöti og lasagna. Helga er snillingur í matargerð og hún er höfundur uppskriftanna sem í er úrvals salat frá Laugarlandi, Hveratúni,Heiðmörk og Ösp.

Fjallaspínatið frá Laugarlandi með avocadó og kjúklingi Spínatið er stútfullt af blaðgrænu, mjög hollt og gott. Salatið er ferskt í pokum, grillaður kjúklingur og þú galdrar fram flotta máltíð á met tíma.

Uppskrift fyrir 4-6 1 poki fjallaspínat frá Laugarlandi Flúðum 1 poki klettasalat frá Laugarlandi Flúðum ½ stk grillaður kjúklingur 2 stk avocadó handfylli af kóríander 1 dós af jógúrt ½ tsk grófu salti ½ tsk pipar 1 tsk karrý ½ rauðlaukur ½ stk paprika 1 lime pecan hnetur til skrauts

1 stk rauðrófa 4 stk gulrætur hálfur bakki spírur 1 stk kúrbítur 1 poki Geysis salat frá Hveratúni

Rifa niður kjúklinginn, skera avocadóið i munnbita, saxa kóríander, smá saxa rauðlaukinn og papriku. Skera niður salatið. Blanda öllu vel saman. Þeyta saman jógúrt með kryddinu og setja saman við kjúkling og grænmeti. Skreyta með pecanhnetum og lime sneiðum.

Gróft súrdeigsbrauð með og þetta er frábær máltíð.

Heiðmerkursalatið með sætum kartöflum.

1 stk sæt kartafla 1 stk paprika 1 poki Heiðmerkursalat Skrælið karöfluna og skerið í litla bita. Skera niður paprikuna.

Grænmetið sett í eldfast mót Hristið saman 1 msk ólífuolíu, 1 tsk gróft salt og 1 tsk tamarisósu og 1 tsk Taza Masala krydd.

Strá yfir grænmetið og bakið i ofni í ca. 12 mín á 190°C . Kælið grænmetið.

Skerið niður salatið og blandið grænmetinu saman við.

Geymsla Tómatar eru ákaflega viðkvæmir fyrir kæliskemmdum og þá má ekki geyma í kæli, hitinn á að vera 10 – 12 °C. Tómatar sem hafa orðið fyrir kæliskemmdum verða fljótt linir og bragðlitlir.

Margar tegundir af tómötum eru á markaði frá íslenskum grænmetisbændum. Þeir hafa lagt sig fram við að þjónusta íslenska neytendur sem best og hafa því undanfarin ár bryddað upp á mörgum nýjungum í ræktun. Garðyrkjubændur rækta tómatana með fullkominni tækni á umhverfisvænan hátt með grænni orku, tæru vatni og lífrænum vörnum.

Hefðbundnu tómatarnir sem allir þekkja eru einstaklega bragðgóðir og ómissandi í hvers konar matargerð.

Bragðgæði allra íslenskra tómata eru m.a. tilkomin af því að þeir fá að fullþroskast á plöntunni.

Konfekttómatar eru mjög bragðgóðir, sætir og mildir. Þeir eru minni en hefðbundnir tómatar en stærri og kjötmeiri en kirsuberjatómatar. Konfekttómatar sem og aðrir tómatar eru einnig hollt og gott snakk.

Stórir Heilsutómatar. Í þeim er þrefalt meira magn af lýkópeni, en í hefðbundnu tómötunum.

Geysir frá Hveratúni er grunnur að salati dagsins Þegar þú gerir úrvals salat fyrir þig og þína, búðu þá til aðeins meir til að taka með þér í vinnuna.

Hér áður fyrr var afskaplega vinsælt að nota krukkur fyrir allskonar og er þau gildi hippana að koma sterkt inn aftur. Umhverfisvænt og fallegt. En þegar þú setur salat i krukku þá geymist það ferskt i dágóðan tíma. Þannig að þegar þú ert að gera salat, hafðu það ríflegt.

Hérna er ein hugmynd af góðu salati, en það er um að gera að leyfa hugmyndafluginu að ráða. Best er að hafa salatið lagskipt ef þú setur það í krukku til að taka með. Hafðu sósuna neðst og græna salatið efst, því þannig helst það ferskt.

Í þessu tilfelli notast ég við blandað salat frá Hveratúni og heitir það Geysir. Í því eru margar góðar tegundir.

Byrjað er á því að rifa niður kúrbít, rauðrófu og gulrætur og bæta spírum við. Raðað bæði á salatdiskinn og lagskipt í krukku . Þetta salat er gott t.d. með balsamik sýrópi eða sinnepslagaðri salatsósu.

Salanova og íslenska romain salatið frá Ösp með Brie osti og perum 1 poki salanova frá Ösp 1 poki romain frá Ösp 2 stk perur handfylli af ferskri steinselju 1 stk Brie ostur með hvítlauksrönd, skorinn niður í 6 sneiðar 4 cm engifer skrældur og skorinn í grófa bita ½ bolli appelsínusafi ½ tsk góft salt bláber eða jarðarber til skrauts Byrjað er á því að skræla perurnar og skera niður í sneiðar, sjóða í appelsínusafanum, salti og engifer í 10-15 mín. Kæla og taka frá engiferinn.

Rifa niður salatið, leggja skornar ostasneiðar ofaná og síðan perurnar.

Skreyta með berjum.

Litlir Heilsutómatar. Í þeim er þrefalt meira magn af andoxunarefninu lýkópeni.

Tómatar þessir eru sérlega bragðgóðir sætir og mildir á bragðið.

Kirsuberjatómatar eru litlir og sérlega bragðgóðir. Bragðið er sætt og afgerandi. Þeir henta mjög vel til að bragðbæta og skerpa salöt eða í nestisboxið.

Plómutómatar einkennast af góðu og kröftugu bragði. Þeir eru kjötmiklir og henta því vel í salöt, sem álegg og í hvers konar matreiðslu. Lögun plómutómata gerir þá ennfremur frábugðna öðrum tómötum í útliti.

Buff tómatar eru mildir og frískandi á bragðið. Þeir eru stórir og mjög kjötmiklir.

Henta mjög vel í salöt og eru frábærir á hamborgara.

Kokteiltómatar eru dökkrauðir, frekar kjötmiklir og sætir. Þeir eru heldur minni en konfekttómatar.

Piccolotómatar eru litlir, rauðir, sætir og safaríkir. Það þarf sérstakt leyfi til að rækta þessa litlu og bragðgóðu tómata og aðeins útvaldir fá það. Þau Helena og Knútur á Friðheimum geta verið stolt af því að uppfylla þau skilyrði sem sett eru fyrir ræktuninni.

6

ÍSLENSKT GRÆNMETI VOR 2013

Gúrkusalsa

Jarðarberjatrifli

1 stór íslensk gúrka 3 íslenskir tómatar, þroskaðir 1 lítill rauðlaukur 1/2 græn íslensk paprika 1/4 gul íslensk paprika 1 sítróna 3 msk ólífuolía 1/2-1 steinseljuknippi, saxað 3-4 msk graslaukur, saxaður (má nota vorlauk) 3/4 tsk nýmalaður pipar, salt Gúrkan skorin í litla teninga. Tómatarnir skornir í helminga, fræin skafin úr þeim með skeið og þeir síðan skornir í teninga. Rauðlaukurinn skorinn í litla bita og paprikurnar fræhreinsaðar og skornar í teninga. Öllu blandað saman í skál. Safinn kreistur úr sítrónunni og hristur saman við olíu, steinselju, graslauk, pipar og salt. Hellt yfir grænmetið og blandað vel. Látið standa nokkra stund.

Borið fram t.d. sem meðlæti með grillmat eða steiktu kjöti eða fiski. - NR

ag ú rkur

250 g mascarpone-ostur 250 ml rjómi 4 msk flórsykur, eða eftir smekk 1 tsk vanillusykur 3 msk jarðarberjasulta 1 pakki fingurkex (ladyfingers) eða makrónukökur sætt sérrí eða appelsínusafi 250 g íslensk jarðarber Mascarpone-osturinn tekinn úr kæli og látinn mýkjast. Rjóminn stífþeyttur.

Mjúkum ostinum hrært saman við og bragðbætt með flórsykri og vanillusykri eftir smekk. Blöndunni skipt í tvennt og jarðarberjasultu hrært saman við helminginn. Fingurkexið brotið í bita (ekki mulið) og sett á botninn á 6 ábætisglösum. Bleytt í með svolitlu sérríi eða appelsínusafa.

Nokkur jarðarber söxuð og dreift yfir. Kúfaðri skeið af jarðarberjakreminu jafnað yfir og síðan er kúfuð skeið af hvíta kreminu sett ofan á. Jarðarberin sem eftir eru skorin í helminga og dreift yfir. - NR

spínat

Gúrkan er fegrunarlyf fyrir húðina Elstu heimildir um gúrkuræktun eru frá Indlandi en hún hefur verið ræktuð þar í þrjú þúsund ár. Gúrkan barst frá Indlandi til Grikklands og þaðan til Ítalíu. Rómversku keisararnir höfðu þær á borðum daglega. Rómverjar notuðu gúrku sem fegrunarlyf fyrir húðina, þeir lögðu gúrkusneiðar á andlitið, sérstaklega í hringum augun.

Gúrkan barst með Spánverjum til Ameríku. Indíánar tóku henni vel og náðu þeir góðum árangri í ræktun hennar í Norður- og Suður Dakota.

Gúrkan er ekki grænmeti heldur ávöxtur eða stórt ber. Hún er aldin klifurjurtar af kúrbítsætt og er náskyld tegundum eins og melónu og graskeri.

Hún hefur verið ræktuð hér á landi frá því á þriðja áratugnum, en neysla hennar jókst verulega eftir seinna stríð.

Gúrkur geta verið mjög mismunandi að stærð og lögun, en litlar agúrkur eru oft bragðmeiri en þær stærri. næringargildi Gúrkur eru hollar og hitaeiningasnauðar, aðeins 12 hitaeiningar (kcal) í 100 g.

Vökvainnihald þeirra er hátt, um 96 prósent. Í gúrkum er A,B og C vítamín auk þess er í þeim kalk og járn. Gúrkur eru upplagðar sem snakk ásamt léttri ídýfu t.d. úr kotasælu eða jógúrt. Á Indlandi er algengt að brytja gúrkur út í jógúrt og nota sem meðlæti með sterkum karrýréttum. geymsla Góðar og heilbrigðar gúrkur geymast í rúma viku ef aðstæður í geymslunni eru réttar. Besti geymsluhiti fyrir gúrkur er 12°C. Þeim er mjög hætt við kæliskemmdum ef hitinn fer undir 10°C en hafi þær verið geymdar við lægri hita er réttast að halda honum eins út geymslutímann því gúrkur spillast fljótt við stofuhita eftir slíka meðhöndlun. Aðalatriðið er að græni liturinn sé jafn og að þær séu stinnar.

Gott er að meta það með því að þrýsta létt á stilkendann því þar linast þær fyrst.

„Okkur finnst sjálfsagt að reyna eitthvað nýtt og fyrstu viðbrögðin við bláfjallaspínatinu eru mjög góð.“

Fjallaspínat og fjallasteinselja V -frá Laugarlandi á Flúðum

ið höfum fengið mjög góð viðbrögð og það er greinilegt að fólk kann að meta fjallaspínatið okkar. Það er bragðmikið og safaríkt“, segir Rafn Emilsson garðyrkjubóndi á Laugarlandi á Flúðum.

Rafn hefur sérhæft sig í ræktun á fjallaspínati og fjallasteinselju og nú er að koma á markað frá Laugarlandi bláfjallaspínat. „Okkur finnst sjálfsagt að reyna eitthvað nýtt og fyrstu viðbrögðin við bláfjallaspínatinu eru mjög góð“, segir Rafn.

Bláfjallaspínatið er bláleitt, bragðgott og safaríkt. Rafn segir að spínatið frá Laugarlandi sé mjög eftirsótt í þeytinga þar sem það er svo safaríkt. Fjallaspínatið og bláfjallaspínatið er grófara og safameira en venjulegt spínat. Nokkur bragðmunur er á þessum tveimur tegundum af spínati.

Garðyrkjustöðin Laugarland á Flúðum er fjölskyldufyrirtæki og er rekið af feðgunum Emil Gunnlaugssyni og Magnúsi og Rafni Emilssonum. Emil stofnaði garðyrkjustöðina Laugarland árið 1955 en feðgarnir hafa unnið saman að ræktun í um það bil 30 ár.

Garðyrkjustöðin Laugarland er jafnframt eini ræktandi fjallasteinselju á landinu. Feðgarnir hófu ræktun á fjallasteinselju árið 2008 til að auka við fjölbreytileika ræktunarinnar á Laugarlandi og senda nú um 500 búnt á viku af henni á markaðinn.

Fjallasteinseljan er frábrugðin hefðbundinni steinselju að því leyti að blöðin eru flöt og glansandi og er fjallasteinseljan bragðmeiri en sú

venjulega og að sumra dómi fallegri. Fjallasteinseljan er einnig fljótvaxnari, færri blöð eru tínd í einu en tína þarf í hverri viku. Á Laugarlandi er einnig ræktað klettasalat og fara um það bil eittþúsund pokar á markaðinn af því í viku hverri.

Um sjö ársverk eru í garðyrkjustöðinni Laugarlandi og eru gróðurhúsin um 6000 fermetrar að stærð. Í 5600 fermetrum rækta feðgarnir rósir en á 300 fermetrum er ræktuð steinselja.

Steinselju- og spínatræktunin er vistvæn og ræktað er undir raflýsingu allt árið. Gróðurhúsin eru hituð upp með jarðhita.

„Sjálfsagt að reyna eitthvað nýtt”

7

ÍSLENSKT GRÆNMETI VOR 2013

Tómatasalat með osti 1 grand-salathöfuð 800 g tómatar, stórir og vel þroskaðir 1 ostarúlla með lauk og blönduðum jurtum frá Ostahúsinu nokkrar timjangreinar (má sleppa) ½ knippi basilíka 2 msk furuhnetur 2 msk nýrifinn parmesanostur safi úr ½ sítrónu nýmalaður pipar salt 100 ml ólífuolía Salatið tekið sundur, skolað, þerrað og blöðunum raðað á fat eða stóran disk.

Tómatarnir skornir í sneiðar og ostarúllan einnig. Raðað ofan á salatblöðin og svolitlu timjani e.t.v. dreift yfir. Basilíkan, furuhneturnar og parmesanosturinn sett í matvinnsluvél eða blandara og maukað. Sítrónusafa, pipar og salti hrært saman við og síðan er ólífuolíunni þeytt saman við smátt og smátt. Hluta af sósunni er svo dreypt yfir salatið og afgangurinn borinn fram með í lítilli skál. - NR

stein s e lja

Rækjusalat með gúrkum og lauk 1 íslensk gúrka 1 rauðlaukur nokkrar svartar eða grænar ólífur 250 g rækjur 1 dós (200 g) kotasæla 1 dós (180 g) hrein jógúrt 1/2 tsk paprikuduft nýmalaður pipar salt söxuð steinselja Frísklegt og hollt rækjusalat sem getur jafnvel verið aðalréttur með grænu salati og góðu brauði.

Gúrkan skorin í mjóa stauta, 3-4 cm langa, eða í teninga. Rauðlaukurinn saxaður og ólífurnar einnig. Rækjurnar settar í skál og gúrku, rauðlauk og ólífum blandað saman við. Síðan er kotasælu og jógúrt hrært saman við, ásamt paprikuduftu, pipar, salti og steinselju. Borið fram með brauði (t.d. rúgbrauði) og smjöri, eða með kexi. - NR

pa pr i k a

steinseljan frá Heiðmörk sló í gegn -svo er hún líka bráðholl

V

ið höfum lagt mikla alúð við steinseljuna og höfum náð góðum árangri.Við höfum stöðugt bætt við ræktunina og neytendur hafa tekið okkur mjög vel“ segir Ómar Sævarsson garðyrkjubóndi á Heiðmörk í Laugarási. Ómar segir að steinseljan sé ein algengasta kryddjurtin í Evrópu. „Eftirspurnin hefur aukist ár frá ári svo það er greinilegt að við erum á sama róli og Evrópubúar. Steinseljan er líka bráðholl, í henni er mikið af góðum vítamínum og steinefnum“, segir Ómar. „Ég þarf endilega að bæta því við að hún er mjög góð við andremmu“.

Steinselju má nota í súpur, salöt og alls konar grænmetisrétti. Hún fer vel með öðrum kryddjurtum til dæmis með hvítlauk og kóríander.

Best er að geyma steinseljuna í plastpoka í ísskáp við 0 til 2 gráður. Það má einnig frysta hana í hæfilegum skömmtum og setja hana frosna út í salöt og í alls konar rétti.

Garðyrkjustöðin Heiðmörk er í eigu hjónanna Ómars Sævarssonar og Sigurlaugar Angantýsdóttur. Ómar er uppalinn á Heiðmörk. Hann byrjaði sjálfur grænmetisrækt árið 1985 en þau hjónin keyptu garðyrkjustöðina af foreldrum Ómars árið 1994.

Sigurlaug er kennari að mennt og kennir í Reykholti auk þess sem hún heldur utan um bókhald og starfsmannahald í garðyrkjustöð þeirra hjóna. Árið 2003 stækkuðu Ómar og Sigurlaug við sig og keyptu Birkiflöt sem er

Afurðir eru svo sendar samdægurs frá garðyrkjustöðinni og eru komnar í verslanir nokkrum klukkutímum

stutt frá Heiðmörk og reka allt saman undir merkjum garðyrkjustöðvarinnar Heiðmerkur. Hjónin rækta steinselju og tómata, kirsuberjatómata og hefðbundna tómata. Þá rækta þau einnig gúrkur og blaðsalat sem selt er í pottum.

Gróðurhúsin í Heiðmörk og Birkiflöt þekja um 5000 fermetra. Þau eru hituð upp með hveravatni en hverasvæði er í nágrenni garðyrkjustöðvarinnar. Býflugur sjá um að frjóvga tómatana og notast er við lífrænar varnir í ræktuninni. Einnig er ferskt neysluvatn notað til að vökva plönturnar.

Um 120 tonn af tómötum og 100.000 búnt af steinselju eru send á markað á ári hverju, ásamt miklu magni af gúrkum. Tómatarnir eru tíndir þrisvar í viku og handflokkaðir í neytendapakkningar og gúrkur eru skornar daglega og þeim pakkað. Afurðir eru svo sendar samdægurs frá garðyrkjustöðinni og eru komnar í verslanir nokkrum klukkutímum síðar.

Paprika er rík af beta karótíni sem ver frumur líkamans

P

aprikuplantan er upprunnin í Mið-Ameríku og SuðausturAsíu. Spánverjar fluttu hana með sér frá Ameríku til Evrópu á sautjándu öld. Orðið paprika er dregið af latneska orðinu piper og gríska orðinu piperi, sem þýðir pipar.

Eftir síðari heimsstyrjöldina barst paprikan til norðanverðrar Evrópu.

Lengi vel var paprika mest ræktuð í Ungverjalandi, Búlgaríu, Rúmeníu og Miðjarðarhafslöndunum en nú eru vinsældir hennar það miklar að hún er ræktuð í flestum löndum Evrópu, bæði utandyra og í gróðurhúsum.

Paprika er samheiti yfir aldin tegundarinnar capsicum annuum sem eru stór og mild á bragðið.

Til eru margar gerðir af papriku sem eru ólíkar að stærð, lögun og lit en einnig er talsverður munur á bragðinu. Plantan myndar fyrst græn aldin sem síðan verða rauð, gul, appelsínugul, hvít eða dökkfjólublá þegar þau eru fullþroskuð. Rauð og gul paprika er því í raun fullþroskuð græn paprika sem hefur skipt um lit.

Við meiri þroska eykst sætuinnihald aldina, þannig að lituð aldin eru að jafnaði bragðbetri en þau grænu.

Sérstök sæt paprika er ræktuð hér á landi og er mjög vinsæl. Hún er í laginu eins og litla kryddpaprikan (chilli), en miklu stærri.

næringargildi Best er að fá vítamín og steinefni úr fæðunni og þá sérstaklega úr grænmeti og ávöxtum. Allt grænmeti er hollt fyrir líkamann en dökkt og litsterkt grænmeti er almennt

næringarríkara en það ljósara.

Paprika er mjög rík af C vítamíni. Í rauðum aldinum er þrisvar sinnum meira C vítamín en í appelsínu og í grænum aldinum tvöfalt meira af C vítamíni en í appelsínu. Í papriku er einnig mikið af A vítamíni, B vítamíni, steinefnum og trefjum.

Grænar og gular paprikur eru mjög ríkar af beta-karótíni sem umbreytist í A-vítamín í líkamanum. Beta-karótín flokkast sem andoxunarefni og ver frumur líkamans gegn slæmum áhrifum súrefnis og mengunar. Einnig er talið að andoxunarefni eins og beta-karótín og C-vítamín minnki hættu á myndun krabbameins í líkamanum auk þess að draga úr oxun LDL kólesteróls í æðum sem hefur bein áhrif á lægri tíðni kransæðasjúkdóma. Í papriku eru einnig svokölluð plöntuefni (phytochemicals) sem flokkast ekki með vítamínum en efla varnir líkamans og auka heilbrigði hans. Í papriku, eins og öllu grænmeti, eru trefjar sem eru nauðsynlegar fyrir heilbrigði meltingarkerfisins.

Paprika er hitaeiningasnauð, í 100g eru 36 hitaeiningar (kcal). geymsla Geymsluþol papriku er nokkuð mismunandi. Græn óþroskuð aldin geymast best. Réttur hiti er 8 – 12 °C. Papriku hættir nokkuð til að tapa vatni í þurru lofti. Hún þolir illa að vera nálægt vörum sem mynda etýlen t.d.eplum, tómötum og perum.

Kátir kroppar

Ómar byrjaði grænmetisrækt árið 1985 en þau hjónin keyptu garðyrkjustöðina af foreldrum hans árið 1994.

Það fyllir okkur barnslegri gleði að kynna, Káta kroppa, nýjan íslenskan barnamat framleiddan samkvæmt ströngustu gæðakröfum úr íslensku grænmeti, sem er fullt af orku hins íslenska sumars. Þú veist hvaðan það kemur,við sækjum það ferskt af akrinum, vinnum og frystum. Þessi aðferð hefur notið mikilla vinsælda því með frystingu er hægt að tryggja meiri ferskleika og betri varðveislu næringarefna en í niðursoðnum barnamat.

8

VOR 2013

Ferskur salatdiskur

jar ðarber

Sæt, safarík og full af C-vítamíni

grand salat 3-4 íslenskir tómatar, vel þroskaðir 1-2 íslenskar paprikur, ferskar eða grillaðar 2 – 3 harðsoðin egg ½ höfðingi, dala-brie eða annar ostur hráskinka eða annað kjötálegg í sneiðum grænar eða svartar ólífur ½ knippi fersk basilika nýmalaður pipar sjávarsalt

F

ramboð af íslenskum jarðarberjum verður meira í sumar en verið hefur.

Garðyrkjubændur á suður- og vesturlandi eru að bregðast við mjög mikilli eftirspurn eftir jarðarberjum. Íslensku berin eru rómuð fyrir bragðgæði og ferskleika, enda stutt á markaðinn frá ræktunarstað.

Jarðarber eru ræktuð í góðurhúsum hér á landi og koma á markað í maí/ júní og eru fáanleg fram á haust. Í sumar koma á markaðinn jarðarber frá fjórum garðyrkjustöðvum, Sólbyrgi, Jarðarberjalandi, Silfurtúni og Kvistum.

Jarðarber eru ekki eiginleg ber heldur blómbotn jarðarberjablómsins. Litlu örðurnar sem líta út eins og fræ eru hin eiginlegu aldin jarðarbersins. Þau geyma hvert um sig lítið fræ. Líkt og brómber og hindber eru jarðarber samsettur ávöxtur.

Jarðarber hafa verið ræktuð frá ómunatíð. Þau voru í miklu uppáhaldi hjá rómverskum keisurum og þegar Spánverjar komu til Ameríku kynntust þeir jarðarberjarækt indíána. Þar voru berin smá og uxu víða villt.

Frönskum garðyrkjumönnum tókst að rækta stór jarðarber snemma á 18. öld með því að blanda saman ræktun evrópskra berja og berja frá Chile.

Jarðarber vaxa víða villt hér á landi en þau eru smá og oft ná þau ekki fullum þroska.

Oft er sagt að jarðarber séu tákn ástar og rómantíkur. Þau eru borin fram súkkulaðihjúpuð með kampavíni þegar við á. Jarðarber með rjóma er dásamlegur eftirréttur við öll tækifæri.

ÍSLENSKT GRÆNMETI

Gey m i ð b l a ð i ð

Salatið rifið sundur í blöð, þvegið og þerrað og síðan er blöðunum raðað á stóran, kringlóttan disk eða fat. Tómatarnir skornir í báta, paprikurnar í ræmur og eggin í báta. Osturinn í bita. Öllu raðað ofan á salatblöðin og basilikuknippi sett í miðjuna.

Kryddað með pipar og sjávarsalti og berið fram með nógu af góðu brauði, annað hvort sem forréttur eða léttur aðalréttur. - NR

„Íslenska grænmetið er miklu bragðmeira og betra en það innflutta. Allt vex hægar hér á Íslandi og það gerir þennan mikla bragðmun.“

Völli Snær kennir landsmönnum að grilla grænmeti í sumar

E

NæriNGarGildi Jarðarber eru mjög rík af C-vítamíni. Í 100 gr. af ferskum jarðarberjum eru aðeins 45 hitaeiningar. Margir telja að jarðarber hafi góð áhrif á gigt.

GeymSla Þegar velja á jarðarber er mikilvægt að þau séu stinn, þurr og vel rauð. Best er að fjarlægja ekki krónublöð og stilk fyrr en rétt áður en berin eru skoluð og þeirra er neytt. Ef krónublöð og stilkur eru fjarlægð áður en berin eru skoluð sjúga þau í sig vatn og linast. Þegar frysta á jarðarber er best að skola þau undir rennandi köldu vatni með krónublöðunum á og frysta í bökkum. Þegar berin eru gegnfrosin má pakka þeim í aðrar umbúðir og frysta þannig.

„Mér finnst óskaplega gott að grilla spergilkál, smá salt og smjör, það þarf ekkert annað.“

infaldleikinn er bestur þegar grilla á grænmeti. Það er í raun nóg að hafa salt og olíu og svo þetta stórkostlega íslenska grænmeti“, segir Völundur Snær Völundarson matreiðslumaður, sem flestir þekkja úr þáttunum „Delicious Iceland ,Gómsæta Ísland“, sem sýndir voru á RÚV í fyrrasumar. Þættirnir voru sýndir á bresku sjónvarpsstöðinni BBC og einnig í yfir fimmtíu löndum. Í þáttunum var farið landshorna á milli á Íslandi og heilsað upp á fólk sem sinnir ræktun, bústörfum og hverju því sem viðkemur mat.Völundur Snær ætlar að taka upp þráðinn aftur og undirbýr nú þætti um íslenskt sjávarfang. „Ég grilla helst á kolagrilli, en gasgrillin eru einnig góð. Hægt er að leggja viðarspæni í álpappír í gasgrillið og þá kemur svipað bragð af matnum og af kolagrilli“, segir Völundur, eða Völli Snær, eins og landsmenn þekkja hann. Í sumar bregður honum fyrir í sjónvarpsauglýsingum, þar sem hann kennir landsmönnum að grilla grænmeti og gefur góðar uppskriftir. „Mér finnst óskaplega gott að grilla spergilkál, smá salt og smjör, það þarf ekkert annað“, segir Völli Snær. „Ef ég á að nefna uppáhalds grænmeti til að grilla þá er það spergilkál, en þetta er auðvitað

allt svo gott að erfitt er að velja“.

Völli Snær er kominn heim eftir fimmtán ára dvöl í útlöndum, þar af var hann tólf ár á Bahamaeyjum og rak þar veitingastað. Nú eru Hótel Borg og Nora Magasin staðirnir hans. „Nora Magasin er nýr staður við hliðina á Borginni sem við opnuðum í vor. Þar verður ferskleikinn í fyrirrúmi. Þar verður opið fram yfir miðnætti á virkum dögum og til þrjú um helgar.

Hægt er að fá léttan hádegisverð, kvöldverð eða smárétti á góðu verði og allt miðast þetta við hollustu og ferskleika“.

Yfirkokkurinn á Nora Magasin er Akane Sophie Monavon Youdogawa, hún er frönsk í móðurætt og japönsk í föðurætt og hún leiðir matargerðina, sem er mjög spennandi þar sem hún þekkir vel franskar og japanskar hefðir í matargerð. Í sumar verður Völli Snær einnig með veitingastaðinn Pallinn á Húsavík, en þar notar hann aðeins grænmetið frá Hveravöllum í Reykjahverfi. „Íslenska grænmetið er miklu bragðmeira og betra en það innflutta. Allt vex hægar hér á Íslandi og það gerir þennan mikla bragðmun“, segir Völli Snær og lét fylgja nokkrar einfaldar uppskriftir af grilluðu grænmeti.

Grillaðir tómatar Efsti hluti skorinn af og tómaturinn fræhreinsaaður Rauðlauk, rjómapiparosti og steinselju blandað saman Tómatarnir fylltir með blöndunni Blómkál á Grillið Blómkálið snyrt og skorið í litla vendi Salt, pipar og smjör sett yfir öllu pakkað inn í álpappír Grænmeti Grillað á spjóti Gúrkur, sveppir, rauðlaukur, spergilkál og tómatar þræddir á spjót Salt og pipar Grillaður eftirréttur Jarðarber þrædd upp á spjót Hunang, minta og engifer hrært saman og penslað á berin paprika á Grillið Rauð, græn og gul paprika Velt upp úr rósmarin og hunangi Gulrætur, hnúðkál oG rófur Grænmetið skorið í strimla Grænmetið grillað í eldföstu móti eða álbakka Timjan og smjör sett yfir fylltir sveppir Fóturinn tekinn af sveppunum Hatturinn fylltur með döðlum, camenbertosti og graslauk