Kjartan Ólafsson Minningin um Aðalvík betri en veruleikinn
Portúgal situr eftir
Tveggja turna tal Ólafur og Þóra berjast um búskap á Bessastöðum
Þjóðverjum spáð sigri í „dauðariðlinum“
úttekt 24
Viðtal 16
Fótbolti 22
Teikningar/Hari
20.-22. apríl 2012 16. tölublað 3. árgangur
Daður við Steingrím gæti orðið Jóhönnu dýrkeypt
Þorbjörg Hafsteinsdóttir Með uppskrift að fullkomnum karlmanni viðtal 28
Sólveig Jónsdóttir
Formenn gömlu flokkanna fjögurra hafa glímt við átök innan flokka sinna undanfarin misseri og eru undir mikilli pressu nú þegar ár er í næstu alþingis kosningar. Staða þeirra innan hvers flokks er mismunandi sterk.
Íslenskar konur miklir töffarar
B
jarni Benediktsson hefur verið harðlega gagnrýndur fyrir þátttöku sína í Vafningsmálinu svokallaða, Steingrímur J. Sigfússon hefur þurft að standa af sér atlögu „órólegu deildarinnar“ í flokknum, Sigmundur Davíð þurfti að reisa flokkinn úr rústum hrunsins. Öllum þremur hefur tekist að vinna sér inn það traust sem þarf til að leiða flokk sinn í næstu kosningum. Annað gildir um Jóhönnu Sigurðardóttur, sem er eini formaðurinn sem má búast við mótframboði gegn sér á næsta landsfundi en allir flokkar halda slíkan fund í upphafi kosningabaráttunnar. Helsta gagnrýnin á Jóhönnu beinist að því að hún hafi sett hagsmuni VG, samstarfsflokksins í ríkisstjórn, ofar hagsmunum síns eigin flokks. Hún hafi margoft tekið ákvarðanir í því skyni að bjarga Steingrími J. út úr vandræðum sem flokkur hans kemur sér síendurtekið í. Hún hefur þannig gert innanmein VG að vandamáli Samfylkingarinnar. Alls ekki er talið víst að Jóhanna bjóði sig fram til formanns á landsfundi Samfylkingarinnar sem haldinn verður í ársbyrjun 2013 heldur dragi sig í hlé eftir erfiða pólitíska baráttu í ríkisstjórn sem hefur glímt við afleiðingar hrunsins. Það mun hún þó að öllum líkindum ekki gera nema hún telji sig hafa náð í gegn þeim lykilmálum sem hún hefur lagt áherslu á í formennskutíð sinni og geti horft um öxl með stolti.
JL-húsinu Hringbraut 121 Við opnum kl:
Og lokum kl:
60 Dægurmál
Íris Edda
Fitness er manía og hálfgerð geðveiki Sigríður Dögg Auðunsdóttir sigridur@ frettatiminn.is
62 Sjá nánar síðu 12
dægurmál
www.lyfogheilsa.is Opnunartímar 08:00-22:00 virka daga 10:00-22:00 helgar
JL-húsinu
2
fréttir
Helgin 20.-22. apríl 2012
Mótmælin Saga Geirs Jóns fær stoð í fundargerðum Alþingis
Óttuðust að kveikt yrði í Alþingi Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@ frettatiminn.is
Þingmenn forsætisefndar Alþingis í tíð ríkisstjórnar Geirs H. Haarde óttuðust að kveikt yrði í Alþingi eftir viðtal við Grétar Mar Jónsson, þá þingmann Frjálslyndra, í DV. Í því sagði hann frá undirgöngum frá Alþingishúsinu yfir í Kristjáns- og Blöndahlshús. Nefndin fundaði á þriðja mótmæladegi búsáhaldabyltingarinnar og gagnrýndu nefndarmenn framgöngu þingmannsins og einnig Álfheiðar Ingadóttur, frá Vinstri grænum. Þetta er staðfest í fundargerð sem Fréttatíminn fékk aðgang að. Sturla Böðvarsson, sem þá var forseti Alþingis, sagði viðtalið við Grétar vera
alvarlegt mál þar „sem þessar upplýsingar gætu orðið til þess að óspektarmenn beindu spjótum sínum að þessum timburhúsum sem gætu auðveldlega orðið eldi að bráð.“ Kjartan Ólafsson, sem sat á þingi fyrir Sjálfstæðisflokk, sagðist hafa orðið vitni að því að Álfheiður Ingadóttir „hefði verið í sambandi við fólk utan hússins og virst vera að veita þeim upplýsingar um viðbúnað lögreglu. [Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir, núverandi forseti Alþingis,] sagði að margir hefðu nefnt svipað í sín eyru.“ Sturla sagði þá á fundinum að hann hefði átt fund með Álfheiði og Steingrími
J. Sigfússyni um málið og „hefði hún neitað ásökunum.“ Geir Jón Þórisson vitnaði í fundargerðina í viðtali í fríblaðinu Reykjavík. Ummæli hans í þætti Sigurjóns M. Egilssonar á Bylgjunni, Sprengisandi, vöktu hörð viðbrögð. Hann sagði þingmenn hafa stýrt mótmælunum og gert eldfimt ástand enn verra. Í kjölfarið sagði Ögmundur Jónasson innanríkisráðherra óforsvaranlegt að setja fram órökstuddar fullyrðingar af þessu tagi. Kvöldið fyrir fundinn hafði eldi verið varpað að þinghúsinu og þrjátíu rúður brotnar.
Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir segir marga hafa sagt í sín eyru að Álfheiður Ingadóttur hafi gefið mótmælendum upplýsingar. Hér stýrir hún Alþingi.
Veggjatítlur Raunir einstæðrar móður þriggja sona í Hafnarfirði
Sérfræðikostnaður 3,2 milljarðar Kaupþing, sem er þrotabú banka sama nafns, hefur sent frá sér tölulegar upplýsingar vegna ársins 2011. Þar kemur fram að eignir jukust um fimmtíu milljarða á árinu eða um sex prósent og stóðu í 875 milljörðum í árslok. Handbært fé jókst um 102 milljarða og var 333 milljarðar í lok ársins. Heildarrekstrarkostnaður Kaupþings á árinu 2011 var 6,3 milljarðar króna. Rúmlega helmingur kostnaðarins, eða um 51 prósent, er vegna erlendrar Aukning eigna aðkeyptrar sérfræðiráðgjafar sem nam rúmum 3,2 milljörðum Kaupþings á króna. Sá kostnaður er að mestu tilkominn vegna ýmiskonar árinu 2011 fjárhagsráðgjafar, lögfræðiráðgjafar vegna endurskipulagningar Ársskýrsla Kaupþings Kaupþings, kostnaðar við uppgjör á afleiðusafni Kaupþings og fyrir árið 2011 kostnaðar í tengslum við aðgerðir og rannsóknarvinnu vegna endurheimtuaðgerða erlendis, eins og segir í tilkynningu.
6%
Daníel og faðir hans, Magnús, fyrir framan æskuheimili Daníels. Eftir að veggjatítla fannst í húsinu 2008 flosnaði fjölskyldan upp. Hann ásamt móður sinni og bræðrum fluttu hvert í sína áttina. Mynd/Hari
Engin sáttarhönd útrétt á Seltjarnarnesi Seltjarnarnesbær ætlar ekki að greiða fyrrum deildarstjóra launadeildar bæjarins skaða- og miskabætur vegna meintrar ólöglegrar brottvikningar úr starfi. Þau svör fékk lögmaður starfsmannafélags Seltjarnarnesbæjar í síðustu viku. Bærinn hafnar því að hafa ekki staðið rétt að uppsögninni.
„Ofboðslega mikil vonbrigði,“ segir Ingunn Þorláksdóttir, formaður starfsmannafélagsins. „Bæði voru svörin vonbrigði og líka að aldrei hafi verið reynt að rétta fram sáttarhönd.“ Deildarstjóranum var sagt upp eftir 25 ár starf. Hún fékk aðeins að kveðja nánustu samstarfskonur sínar áður en henni var gert að yfirgefa starfsstöð sína. Yfirmenn bæjarins sáu ekki ástæðu til þess að kveðja hana. Engar athugasemdir höfðu verið gerðar við störf hennar. - gag
Ritstjóraskipti á Fréttatímanum
Jónas Haraldsson hefur tekið við sem ritstjóri Fréttatímans af Jóni Kaldal. Jón seldi hlut sinn í Fréttatímanum til annarra hluthafa og lét í kjölfarið af störfum. Jónas er með áratugareynslu sem fréttastjóri og ritstjóri á DB, DV og Viðskiptablaðinu. Sigríður Dögg Auðunsdóttir verðlaunablaðamaður hefur verið ráðin á ritstjórn blaðsins. Jóni Kaldal eru þökkuð góð störf í þágu blaðsins og honum óskað velfarnaðar í framtíðinni. HELGARBLAÐ
ÓKEYPIS
HELGARBLAÐ
ÓKEY
PIS
HELGARBLAÐ
ÓKEYPIS
HELGARBLAÐ
Saga, sól og söngvar Davíðs ÓKEY
PIS
ÓKEY
PIS
ÓKEY
PIS
ÓKEY
PIS
ÓKEY
PIS
ÓKEY
PIS
ÓKEY
PIS
ÓKEY
PIS
ÓKEY
PIS
ÓKE YPIS
HELGARBLAÐ
ÓKEYPIS
Brottför: 16. júní Örfá sæti laus
15 dagar á Ítalíu undir fararstjórn Garðars Cortes óperusöngvara á söngvaleiðir skáldsins Davíðs Stefánssonar frá Fagraskógi. Viðburðarrík ferð til Ítalíu þar sem fetað verður í fótspor skáldsins frá Fagraskógi alla leið frá Flórens suður til Kaprí. Ferðin er skipulögð af Guðna í Sunnu sem hefur um áraraðir starfað að ferðaþjónustu. Ógleymanleg menningarferð!
Nánari upplýsingar og bókanir í síma 555 4700 og á www.sunnuferdir.is
384.000 kr. Innifalið í verði: Sjá á www.sunnuferðir.is
Fjölskylda missti allt og finnst hún svikin Fyrrum eiginmaður konu sem missti hús sitt vegna veggjatítlna segir að henni hafi verið fórnað. Hafnarfjarðarbær hafi dregið fjölskylduna á asnaeyrum í tvö ár. Konan missti húsið á uppboði.
F
jölskyldan sem missti húsið sitt að Hverfisgötu 41a í Hafnarfirði vegna veggjatítlna segir að henni hafi verið lofað af þáverandi bæjaryfirvöldum að bærinn myndi koma að því að leysa vanda þeirra, svo fjölskyldan stæði ekki uppi slipp og snauð. Í húsinu bjó fráskilin kona af frönskum ættum með þremur sonum sínum. Hún missti allt, segir sonur hennar, þegar bærinn stóð ekki við sitt. Útveggir hússins, sem enn standa eru nú í eigu Lífeyrissjóðs ríkisstarfsmanna. „Við misstum ekki bara húsið heldur fluttum við hvert í sína áttina. Fjölskyldan flosnaði upp,“ segir Daníel Magnússon, yngsti sonur konunnar, sem þá var sautján ára gamall. Magnús Kristjánsson, fyrrum eiginmaður hennar og faðir piltanna, segir að hann leitað fyrir hana til bæjarins vegna veggjatítlnanna. Konan hans fyrrum hafi stefnt á að gera upp húsið og hafi haft tilboð upp á þrjár milljónir í verkið. Starfsmaður bæjarins hafi hins vegar lýst yfir áhuga á að bærinn fengi ræmu af lóð konunnar svo hann hefði aðgang að gömlum innsiglingarvita á bakvið lóðina. „Lúðvík Geirsson tók rosalega vel í þessa hugmynd. Ráðist er í deiliskipulagsferli, sem tekur vikur og mánuði. Hún heldur áfram að borga af húsinu. Hún gerði það í meira en ár, þótt húsið væri ónýtt,“ segir hann en allt timburverkið var brennt á báli Hauka á þrettándanum 2009. „Ég fer í heilt ár einu sinni til tvisvar í mánuði til að vita hvernig málið gengur. Svo voru þeir alltaf að draga það hvort þeir ætluðu að hafa makaskipti við hana, láta hana hafa íbúð sem bærinn átti, kaupa hluta af lóðinni eða kaupa
Of dýrt að kaupa veggjatítluhúsið Bjarki Jóhannesson, sviðstjóri skipulag- og byggingarsviðs Hafnarfjarðar, segir að ekki hafi verið annað hægt en að hreinsa Hverfisgötu 41a og brenna timbrið. Leitað hafi verið til Bjargráðasjóðs um bætur. Erindinu var synjað þar sem talið er til vanrækslu þegar veggjatítlur þrífist í húsum. Hann segir sögu Magnúsar ekki að öllu leyti rétta. „En, það var verið að deiliskipuleggja hverfið. Atriði á Austurgötunni töfðu það mál,“ segir Bjarki og kannast ekki við sífellda fundi með Magnúsi. „Ég held að hann hafi komið einu sinni eða tvisvar til okkar.“ Í samtali við starfsmann bæjarins kannaðist sá við komur Magnúsar á bæjarskrifstofuna. Bjarki segir að það hafi verið skoðað að kaupa húsið. „Já, það var skoðað. Við hættum við vegna þess að við hefðum fengið miklu minna út úr því en við hefðum þurft að leggja út.“ - gag
þetta allt. Þetta voru allt möguleikar og rosalega jákvætt hugarfar hjá bænum. Hún beið alltaf en fékk engin svör. Svo er Lúðvík Geirsson flæmdur í burtu.“ Magnús segir að í aðdraganda þingkosninga hafi hann rambað inn á kosningaskrifstofu Samfylkingarinnar. Þar hafi hann hitt Guðmund Rúnar Árnason, núverandi bæjarstjóra. „Ég sagði honum söguna. Hann kom af fjöllum. Samt var búið að ræða málið hjá bænum í marga mánuði.“ Guðmundur hafi boðið honum að koma til sín og þeir fyndu lausn. „Næsta árið var ég einu sinni í viku á bæjarskrifstofunum á fundum með bæjarstjóranum og stjórninni. Það var alltaf verið að finna þessar leiðir. Eigandinn varð þreyttur á þessu langlundargeði bæjarstjórans og hættir að borga af húsinu,“ segir hann. „Á endanum fór húsið á uppboð.“ Magnús segist hafa reynt að ná sambandi við bæjarstjórann. „Hann var búinn að snúa baki við okkur. Hann sendi mér póst nokkrum klukkutímum fyrir uppboðið; Nei, bærinn hefði ekki áhuga á að gera neitt í þessu. Með það missti hún húsið,“ segir hann. „Ef bærinn hefði sagt nei í upphafi hefðum við gert aðrar ráðstafanir. En bærinn dró okkur á asnaeyrunum í tvö ár,“ segir Magnús og er bæði vonsvikinn og reiður. „Við vorum heiðarleg og leituðum eftir aðstoð, þeir voru allir ein elska, en það eina sem þeir voru að hugsa um var að rífa húsið áður en það spyrðist út að það væri veggjatítla í götunni.“ Hvorki náðist í Lúðvík eða Guðmund Rúnar við vinnslu þessarar fréttar. Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is
FÍTON / SÍA
MP banki eflir atvinnulífið MP banki er eini sjálfstæði og óháði einkabankinn og því í kjörstöðu til að veita úrvals þjónustu fyrir íslenskt atvinnulíf, athafnafólk, árfesta og spari áreigendur. Stefna okkar er skýr: Við erum banki atvinnulífsins.
Ármúli 13a / Borgartún 26 / +354 540 3200 / www.mp.is
Við erum sérfræðingar í bankaviðskiptum fyrir lítil og meðalstór fyrirtæki og veitum þeim alhliða þjónustu sem og einstaklingunum sem að þeim standa.
Við vinnum náið með viðskiptavinum okkar og metum árangur okkar í vexti þeirra og velgengni.
Við erum leiðandi árfestingarbanki í fyrirtækjaráðgjöf, markaðsviðskiptum og ármögnun í gegnum verðbréfamarkað.
Verið velkomin í banka atvinnulífsins.
Við erum þekkt fyrir afbragðs árangur í eignastýringu á innlendum sem erlendum mörkuðum – jafnt við góðar sem erfiðar markaðsaðstæður.
4
fréttir
Helgin 20.-22. apríl 2012
veður
Föstudagur
laugardagur
sunnudagur
Hæglætisveður Veit nú á gott samkvæmt þjóðtrúnni eftir að fraus saman sumar og vetur um mikinn hluta landsins. Næstu nótt verður einnig víða næturfrost, en sæmilega hlýtt að deginum þar sem sólin nær að skína. Á laugardag lítur út fyrir heldur þungbúnara veður ef að líkum lætur og hlýnar í lofti fram á sunnudag. Lægðirnar fara nú til austurs fyrir sunnan landið og á meðan svo háttar til blása hægir vindar á okkar slóðum.
1
3
5
Einar Sveinbjörnsson vedurvaktin@vedurvaktin.is
2
6
4
2
2
4
5
4
3
7 9
6
Smá rigning eða slydda austan- og suðustanlands um stund, en annars léttskýjað. Svalt í veðri.
Lítilsháttar rigning eða slydda hér og þar, en þó þurrt suðvestan- og vestanlands. Lítið eitt hlýnandi S-til
Litlar breytingar. Gola af austri og hitinn hægt á uppleið. Úrkomulaust að mestu.
Höfuðborgarsvæðið: Austan andvari og léttskýjað. Hiti 4 til 5 stig yfir daginn.
Höfuðborgarsvæðið: Skýjað með köflum, en þurrt.
Höfuðborgarsvæðið: Þurrt og kaflar með sól. Hægur vindur.
Fjármál kvikmyndahús í eigu ríkisins Michelsen_255x50_A_0911.indd 1
28.09.11 15:10
Félag lifrarsjúkra stofnað
Félag lifrarsjúkra var stofnað 7. febrúar síðastliðinn. Eftir því sem Fréttatíminn kemst næst var fjölmenni á fundinum og ljóst að þörf er á slíku félagi. Tilgangur félagsins er að gæta hagsmuna lifrarsjúkra og aðstandenda þeirra og hyggst félagið ná þeim tilgangi á þrennan hátt; með því að annast fræðslu um lifrarsjúkdóma, auka skilning á þörfum lifrarsjúkra og vera málsvari lifrarsjúkra gagnvart heilbrigðisyfirvöldum. Allir þeir sem óska og vilja styrkja málstað lifrarsjúkra er frjálst að ganga í félagið sem mun standa fyrir fræðslufundi í Þjóðarbókhlöðunni 25. apríl. -óhþ
GRILL OG GARÐHÚSGÖGN SEM ENDAST
Skriðin yfir 320 þúsund
Aflaverðmæti í janúar upp um 40 prósent
Í lok fyrsta ársfjórðungs þessa árs bjuggu 320.060 manns á Íslandi, 160.610 karlar og 159.450 konur. Landsmönnum fjölgaði um 500 á ársfjórðungnum, að því er fram kemur hjá Hagstofu Íslands. Erlendir ríkisborgarar voru 20.950 og á höfuðborgarsvæðinu bjuggu 203.970 manns. Á ársfjórðungnum fæddust 1.060 börn, en 560 einstaklingar létust. Á sama tíma fluttust 10 einstaklingar til landsins umfram brottflutta. Noregur var helsti áfangastaður brottfluttra íslenskra ríkisborgara en þangað fluttust 270 manns. Til Danmerkur, Noregs og Svíþjóðar fluttust 540 íslenskir ríkisborgarar af 770 alls. Af þeim 450 erlendu ríkisborgurum sem fluttust frá landinu fóru flestir til Póllands, 150 manns. - jh
Aflaverðmæti íslenskra skipa nam 12,6 milljörðum króna í janúar 2012 samanborið við 9 milljarða í janúar 2011. Aflaverðmæti hefur því aukist um 3,6 milljarða eða 40 prósent á milli ára, að því er Hagstofa Íslands greinir frá. Aflaverðmæti botnfisks var 7,4 milljarðar og jókst um 32,5 prósent frá janúar í fyrra þegar aflaverðmætið nam 5,6 milljörðum. Verðmæti þorskafla var um 4,2 milljarðar og jókst um 29,2 prósent. Aflaverðmæti ýsu nam 1,4 milljörðum og jókst um 64,6 prósent en verðmæti karfaaflans nam 915 milljónum, sem er 37,9 prósenta aukning frá janúar 2011. Verðmæti ufsaaflans jókst um 48 prósent milli ára og nam 465 milljónum í janúar. Verðmæti uppsjávarafla nam um 4,5 milljörðum króna í janúar, sem er um 48,7 prósenta aukning. Aukningin skýrist af loðnuafla að verðmæti 4,4 milljarðar króna samanborið við 2,5 milljarða í janúar 2011. Aflaverðmæti flatfisksafla nam 594 milljónum. - jh
LANDMANN eru frábær grill fyrir íslenskar aðstæður
Opið laugardaga til kl. 16
YFIR 40 GERÐIR GRILLA Í BOÐI
Háskólabíó á kúpunni Háskólabíó ræður ekki við afborganir af lánum sem hvíla á eigninni og hefur biðlað til Háskóla Íslands, og þar með ríkisins; að skólinn kaupi húsið. Háskólabíó er í eigu Sáttmálasjóðs sem er sjálfstæður sjóður stofnaður af konungi Danmerkur og Íslands árið 1918 gagngert til að efla vísindalegt og menningarlegt samstarf þjóðanna og Háskóla Íslands.
A
lls hvíla 230 milljónir í lánum á eigninni og eru afborganir af þeim 3,54 milljónir á mánuði, að sögn Guðmundar R. Jónssonar, framkvæmdastjóra fjármála og reksturs Háskóla Íslands. Að auki hefur Háskólabíó tekið lán í formi fyrirframgreiddrar leigu á húsnæðinu til Háskóla Íslands og Landsbankans sem nema nokkur hundruð milljónum. Leigan á húsnæði Landsbankans hefur verið greidd fram til ársins 2014 en Háskólinn hefur greitt Háskólabíói leigu á kennsluaðstöðu til ársins 2020. Því koma engar tekjur inn af leigu þess húsnæðis fyrr en að þeim tíma liðnum. Rekstrarkostnaður húsnæðisins er ríflega 100 milljónir á ári og standa núverandi leigusamningar vegna kvikmyndasala, sem Sena er með á leigu, og útleiga á stóra salnum til viðburða, nokkurn veginn undir rekstrarkostnaði, að sögn Guðmundar. Eftir standa afborganir af lánum, sem Háskólabíó ræður ekki lengur við. Að sögn Stefáns Ólafssonar, prófessor og stjórnarformanns Háskólabíós, er skuldastaðan miðað við eigið fé Háskólabíós ekki svo erfið en Háskólabíó ráði hins vegar ekki við afborganir miðað við
þann rekstur sem nú er í húsinu. Fasteignamat hússins er um 1,2 milljarðar.
breytingum og endurnýjun á húsnæðinu.
Bíórekstur til að ávaxta sjóðfé
„Við höfum rætt við menntamálaráðuneytið og fjármálaráðuneytið um þessa stöðu og gert grein fyrir því að ákvörðun stjórnvalda um að flytja Sinfóníuhljómsveitina yfir í Hörpu hafi haft þessar afleiðingar fyrir Háskólabíó,“ segir Guðmundur. „Ef Háskólaráð leggur það til að taka húsið yfir verður það ekki gert án samþykkis ráðuneytanna.“ Kaupverð hefur ekki enn verið ákveðið en Guðmundi þykir líklegt að það verði eitthvað ríflega sú upphæð sem hvílir á eigninni. Aðspurður segir hann að ekki hafi verið reiknað út hvort það yrði hagstæðara fyrir Háskóla Íslands að leigja kennsluaðstöðuna í Háskólabíó eða kaupa húsnæðið. Guðmundur segir að ekki verði farið fram á auknar fjárheimildir frá ríkinu til kaupanna heldur yrði upphæðin tekin af framkvæmdafé skólans. „Þetta eru ódýrir fermetrar til kaupa og mun ódýrari en ef við værum að byggja nýtt húsnæði“, bendir hann á.
Árið 1941 ákvað Háskólaráð, sem fer með yfirstjórn sjóðsins, að leggja fé í stofnun og rekstur Tjarnarbíós og taldi það hagkvæma aðferð til að ávaxta fé sjóðsins. Á 50 ára afmæli Háskóla Íslands var Háskólabíó byggt og fór þá bíóreksturinn fram í eigin húsnæði. Bíóreksturinn var lengi vel rekinn með hagnaði en fór að verða erfiður á síðasta áratug síðustu aldar og var þá afráðið að bjóða hann út. Rekstur húsnæðisins gekk ágætlega þangað til Sinfóníuhljómsveitin flutti starfsemi sína í Hörpu og er nú er svo komið að Háskólabíó hefur biðlað til Háskóla Íslands um að kaupa húsnæði Háskólabíós og taka jafnvel yfir rekstur hússins jafnframt. „Forsendur rekstrarins breyttust algerlega með flutningi Sinfóníuhljómsveitar Íslands yfir í Hörpuna,“ segir Guðmundur. „Leigutekjur af Sinfóníuhljómsveitinni námu um 50 milljónum á ári og dugðu fyrir afborgunum lána og ríflega það.“ Lánin hafa verið tekin til að standa undir nauðsynlegum
Kaupin í samráði við ríkið
Sigríður Dögg Auðunsdóttir sigridur@frettatiminn.is
Icelandair hótel Reykjavík Marina
ENNEMM / SÍA / NM34792
Nýr tónn í litrófi miðbæjarins
Nýtt og glæsilegt hótel við höfnina Við höfnina slær jafnan hjarta sérhvers bæjar og Reykjavíkurhöfn er engin undantekning. Hér var aflanum landað. Hér var skipað upp varningi sem fékkst fyrir fiskinn. Hér streymdu ferðalangar frá borði og sumir með Nóbel eða Konungsbók eddukvæða. Hér var Reykjavík í sambandi við hinn stóra heim. Og enn tekur hjarta Reykjavíkur kipp með opnun Icelandair hótel Reykjavík Marina sem er nýstárlegur og litríkur samastaður heimafólks og ferðalanga sem vilja vera í hringiðu lista- og menningarlífs og anda að sér ilmandi atvinnusögu borgarinnar. Slippbarinn á jarðhæðinni, með kokteila sína og vandaðan vínlista, skapar kjörið tilefni til að sjá gamla Slippinn frá nýju sjónarhorni og skoða þetta bogadregna hús sem flestir Reykvíkingar þekkja en færri hafa haft ástæðu til að heimsækja. Velkomin á Reykjavík Marina!
Icelandair hótel Reykjavík Marina, Mýrargötu 2-8 Nánari upplýsingar og bókanir: icelandairhotels.is eða í síma 444 4000
REYKJAVÍK NATURA
REYKJAVÍK MARINA
Í KEFLAVÍK
FLÚÐIR
KLAUSTUR
HÉRAÐ
AKUREYRI
HAMAR
6
fréttir
Helgin 20.-22. apríl 2012
Fjölmenni á Andrés ar andar-leikunum Hinir árlegu Andrésar andar-leikar á skíðum eru haldnir í Hlíðarfjalli á Akureyri nú um helgina, til laugardagsins 21. apríl. Mótið var sett á miðvikudaginn og skrúðganga farin frá Glerártorgi. Keppendur á mótinu í ár eru um 660, börn frá helstu skíðafélögum landsins. Það svipaður fjöldi og var í fyrra. Nægur snjór er í Hlíðarfjalli. Keppt er í alpagreinum, svigi og stórsvigi, auk skíðagöngu. Þá er sú nýjung í ár að keppt er á snjóbretti. Verðlaunaafhending og kvöldvaka er eftir hvern keppnisdag. Mótinu verður slitið klukkan 15 á laugardag. -jh
Sjötíu golfvalla land
Búbót fyrir starfsmenn Járnblendiverksmiðjunnar Fastráðnir starfsmenn Elkem Ísland, Járnblendiverksmiðjunnar á Grundartanga, fengu nú um miðjan mánuðinn greidda 150 þúsund króna eingreiðslu. Greiðslan miðast við þá starfsmenn sem hafa verið í starfi hjá fyrirtækinu frá 1. apríl 2011 til marsloka 2012 og greiðist í hlutfalli við starfstíma. Hún nær ekki til þeirra sem eru lausráðnir, svo sem sumarafleysingafólks. Frá þessu er greint á heimasíðu Verkalýðsfélags Akraness, sem Skessuhorn vitnar til, og þar er leitt að því getum að greiðslan sé meðal annars til komin vegna góðrar afkomu fyrirtækisins. „Þegar félagið gekk frá kjarasamningi við Elkem í fyrra,“ segir enn fremur, „nam eingreiðslan og afturvirkni samningsins um 500 þúsund krónum fyrir hvern starfsmann, þannig að fyrirtækið er að bæta kjör starfsmanna sinna verulega.“ - jh/ Ljósmynd Elkem á Íslandi
Erlendum kylfingum sem leika hér á Íslandi hefur fjölgað verulega á undanförnum árum og ljóst að íslenskir golfvellir í okkar sérstæða landslagi og einstöku birtu vekja mikinn áhuga og ánægju þeirra sem hér spila, segir í Vikudegi á Akureyri. Þar kemur fram að Ísland hefur tvö undanfarin ár verið tilnefnt af golfblaðamönnum í lokaúrslit um titilinn „Besti nýi óþekkti golfáfangastaðurinn í heiminum“. Mikil umræða hefur verið, segir blaðið, um mikilvægi þess að fjárfesta í vöruþróun í ferðaþjónustu um allt land og þar sérstaklega verið litið til afþreyingar fyrir vaxandi fjölda gesta. Á Íslandi eru um 70 golfvellir,sem dreifast um land allt. - jh
Áframhaldandi óvissa varðandi gengistryggð lán Afskriftir í kjölfar dóms Hæstaréttar um gengistryggð lán frá því í febrúar gætu numið allt að 165 milljörðum króna. Þetta kemur fram í minnisblaði sem Fjármálaeftirlitið hefur gefið út og Greining Íslandsbanka vísar til. Þegar eingöngu er miðað við þau lán sem lánastofnanir hafa annaðhvort viðurkennt að feli í sér ólögmæta gengistryggingu eða verulegar líkur séu taldar á ólögmætri gengistryggingu eru áhrifin mun minni eða 85,6 milljarðar króna sem þyrfti að afskrifa. „Enn ríkir því,“ segir Greiningin, „töluverð óvissa um hversu mikið verður á endanum afskrifað vegna dómsins en samkvæmt þessu mati liggur það á bilinu 65-185 milljarðar króna.“ Við síðustu áramót nam niðurfærsla vegna endurútreiknings erlendra fasteignalána samtals 108 milljörðum króna. - jh
Eftirlaun Forsetaembættið
Forseti á eftirlaun 65 ára Ungt fólk sem kosið er til að gegna forsetaembættinu fær ekki laun eftir að nýr forseti tekur við. Það á rétt á eftirlaunum frá 65 ára aldri líkt og allir starfsmenn ríkisins. Lögum í þessa veru var breytt árið 2009.
AVATAR 3D Blu-Ray FYLGIR MEÐ!
E
3D Wi-fi
READY
600Hz FULL
HD
1920x1080p
SKERPA
5.000.000:1
Panasonic TXP42GT30 • Hágæða THX NeoPlasma sjónvarp • Full HD Active 3D • Infinite Black Pro skerpa 5.000.000:1 • Svartími 0.001 msek. • Viera Connect Nettenging • Innbyggður gervihnattamóttakari • 3 USB tengi og 4 HDMI tengi • Eitt með öllu á rugl verði
Ljóst er því að ótti landsmanna við að sitja upp með margra áratuga launakostnað vegna forseta sem er ungur að árum er óþarfur.
ru allir forsetar Íslands á launum frá því að þeir hætta í embætti og þar til þeir hverfa yfir móðuna miklu? Fréttatíminn fór á stúfana og leitaði svara við þeirri spurningu sem æ oftar heyrist vegna ungs aldurs Þóru Arnórsdóttur forsetaframbjóðanda. Hún sagði í samtali við Fréttatímann í síðustu viku að hún færi á biðlaun í sex mánuði eftir að hún léti af embætti, næði hún kjöri, og síðan færi hún af launaskrá ríkisins. Samkvæmt lögum um eftirlaun forseta og fleiri frá árinu 2003 getur forsetinn byrjað á eftirlaunum um leið og biðlaunum lýkur. „Nei. ég get ekki svarað því. Þú ættir að tala við Örnólf Thorsson. Hann veit allt sem viðkemur forsetaembættinu,“ segir Jóhann Hauksson, upplýsingafulltrúi forsætisráðuneytisins spurður um málið. Hjá Örnólfi Thorssyni forsetaritara fengust þau svör að forsetambættið kæmi á engan hátt nálægt eftirlaunum forseta og benti Örnólfur á Fjársýslu ríkisins. Hjá Fjársýslu ríkisins varð Lára G. Hansen fyrir svörum og benti hún á starfsmannaskrifstofu fjármálaráðuneytisins. Frá þeirri skrifstofu bárust þau svör að eftirlaunalög forseta frá árinu 2003 giltu einungis um Ólaf Ragnar Grímsson, núverandi forseta. Hann fær eftirlaun til æviloka þegar hann lætur að störfum að biðlaunatíma loknum. Þar sem hann hefur verið átta ár eða lengur fær hann 80 prósent af launum forseta á hverjum tíma.Öðru máli gegnir með þá forseta sem á eftir Ólafi Ragnari koma. Með lögum frá 2009 var séð til þess að þeir hafa sama rétt og aðrir starfsmenn ríkisins. Þeir greiða í A-deild Lífeyrissjóðs starfsmanna ríkisins og geta byrjað á eftirlaunum 65 ára. Ljóst er því að ótti landsmanna við að sitja upp með margra áratuga launakostnað vegna forseta sem er ungur að árum er óþarfur. Forsetinn fer á eftirlaun á sama tíma og aðrir landsmenn.
Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is
TV OF THE YEAR PANASONIC TXP42GT30
199.990
Reglum um eftirlaun forseta var breytt í valdatíð Ólafs Ragnars Grímssonar. Breytingarnar ná þó ekki til hans sjálfs. Ljómsynd/Teitur
STOFNAÐ 1971
RAFTÆKJAVERSLUN • SÍÐUMÚLA 2 • SÍMI 568 9090 • www.sm.is
UMBOÐSMENN UM LAND ALLT REYKJAVÍKURSVÆÐIÐ: Hagkaup, Smáralind. VESTURLAND: Hljómsýn, Akranesi. Hagkaup, Borgarnesi. Blómsturvellir, Hellissandi. Hrannarbúðin Grundarfirði. Skipavík, Stykkishólmi. VESTFIRÐIR: Verslunin Ranglátur, Tálknafirði. Fjölval, Patreksfirði. Kaupfélag Steingrímsfjarðar, Drangsnesi. Snerpa Ísafirði. NORÐURLAND: KF Steingrímsfjarðar, Hólmavík. KF V-Húnvetninga, Hvammstanga. Smárabær, Blönduósi. Skagfirðingabúð, Sauðárkróki. Valberg, Ólafsfirði. SR Byggingavörur, Siglufirði. Hagkaup, Akureyri. Heimilistæki, Akureyri. Víkurraf, Húsavík. AUSTURLAND: Tölvulistinn, Egilsstöðum, Kauptún, Vopnafirði. Nettó, Höfn Hornafirði. SUÐURLAND: Mosfell, Hellu. Fossraf, Selfossi. Geisli, Vestmannaeyjum. REYKJANES: Tölvuþjónusta Benna, Grindavík. Heimilistæki, Reykjanesbæ. Hagkaup, Njarðvík.
8
fréttir
Helgin 20.-22. apríl 2012
Lögreglan Skotvopn
Leynd um skotvopnaeign ríkislögreglustjóra Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@ frettatiminn.is
R
íkislögreglustjóri upplýsir ekki um fjölda skotvopna í eigu embættisins. Þetta kemur fram í svari frá Guðmundi Guðjónssyni vegna fyrirspurnar Fréttatímans um kaup embættisins á skotvopnum frá árinu 2002. Beðið var um heildarfjölda sem og sundurliðun á milli ára og tegunda. Embættið ber fyrir sig upplýsingalög og segja upplýsingarnar, sem óskað sé eftir, varða mikilvæga almannahagsmuni og öryggistriði: „Samkvæmt 3. gr. upplýsingalaga nr. 50/1996 er réttur almennings til gagnaaðgangs afmarkaður við fyrirliggjandi gögn í tilteknu máli, með þeim takmörkunum sem leiðir af 4. – 6. gr. sömu laga. Þá er í þessu sambandi einnig til að líta
þagnarskylduákvæðis 22. gr. lögreglulaga nr. 90/1996. Í 1. tl. 6. gr. upplýsingalaga er tekið fram að heimilt sé að takmarka aðgang almennings að gögnum þegar mikilvægir almannahagsmunir krefjast enda hafi þau að geyma upplýsingar um öryggi ríkisins eða varnarmál. Þá er byggt á því í 22. gr. lögreglulaga að þagnarskylda lögreglu taki m.a. til upplýsinga er varða skipulag og starfsemi lögreglu og leynt skuli fara samkvæmt lögum, fyrirmælum yfirboðara eða eðli máls. Upplýsingar þær sem óskað er eftir varða mikilvæga almannahagsmuni og öryggisatriði sem embættið telur þess eðlis að ekki sé heimilt að veita aðgang að í ljósi framangreindra lagareglna,“ segir Guðmundur í svari sínu.
Sérsveitarmenn að störfum. Mynd/Vefur ríkislögreglustjóra
Farvegur framþróunar Með bættri hönnun á loftflæði ytra byrðis og tæknibúnaði sem tryggir hagkvæmustu aksturstilhögun er mögulegt að minnka umtalsvert eyðslu eldsneytis. Þannig er Audi A4 enn sparneytnari en áður og eyðir aðeins frá 4,5 lítrum á hverja 100 km.* Nýr A4 er því afrakstur stöðugrar tækniþróunar hjá Audi. Til viðbótar við ríkulegan staðalbúnað í Audi A4 fylgir sóllúga öllum bílum sem pantaðir eru fyrir 1. júní 2012.
Velkomin í reynsluakstur
*M.v. 2.0TDI 143 hestafla, dísilvél, beinskiptan.
Ættfræði Á þriðja þúsund rekur ættir sínar dag hvern
Pabbinn ríkjandi í Íslendingabók Það er ekki feðraveldið heldur kerfisfræðin sem stýrir Íslendingabók, segir Þórður Kristjánsson kerfisfræðingur spurður hvers vegna vefurinn birtir ættartengsli í gegnum föðurlegg en ekki móður þegar einstaklingar er jafnskyldir í báða ættliði.
R
íkur skyldleiki margra Íslendinga skilar sér ekki til hlítar í Íslendingabók. Þegar einstaklingur rekur sig saman við annan sem er jafnskyldur í föður- og móðurætt gefur Íslendingabók upp ættartengslin í gegnum föðurlegg. „Jú, það er feðraveldið,“ segir Þórður Kristjánsson, kerfisfræðingur hjá Íslenskri erfðagreiningu, glettinn. „Nei, í rauninni er það ekki svo heldur virkar kerfið með þeim hætti að fyrst er skyldleikinn rakinn í gegnum föður en síðan móður. Kerfið býður svo upp á stystu tengslin sem fyrir finnst.“ Þórður segir að hann hafi ekki velt þessu fyrir sér fyrr en nú. „Besta breytingin væri sú að birta allar mögulegar leiðir,“ segir Þórður. „En það hefur lítið verið unnið í því að uppfæra vefinn.“ Hann sé ókeypis og lítill akkur í að leggjast í mikla þróunarvinnu. „Margar hugmyndir hafa þó kviknað, eins og að leyfa fólki að hlaða inn ljósmyndum af sér eða ættingjum sínum. Birta fleiri möguleika á samreikningum eða sjá samreikninga sem eru lengra í burtu, jafnvel rekja sig saman við marga.“ Íslendingabók er gríðarlega vinsæl meðal landsmanna. Yfir 195 þúsund hafa sótt um aðgang frá því að vefurinn var opnaður. 2.000 til 2.500 fara inn á vefinn dag hvern. Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is
Hvort viltu vitaföður- eða móðurætt? Íslendingabók kýs föðurinn fyrst Mynd/ gettyimages
Öflug uppbygging í 80 ár 1972 Hitaveita á Reykjum, Mosfellsbæ
Verkís rekur uppruna sinn til 1932 þegar fyrsta íslenska verkfræðistofan hóf starfsemi sína.
2010 Sundlaugin Hofsósi
1953 Laxárvatnsvirkjun
2011 Hörputorg
2008 Svartsengi
Hjá Verkís starfa útsjónarsamir smiðir hugmynda og lausna, reynsluboltar á öllum sviðum verkfræði og skyldra greina. Síðastliðin 80 ár hafa starfsmenn fyrirtækisins átt þátt í flestum stærri mannvirkjum og framkvæmdum á Íslandi.
1958 Háspennumastur í Kollafirði
Verkís verkfræðistofa | Ármúla 4 | 108 Reykjavík | Sími 422 8000 | www.verkis.is
1958 Grímsárvirkjun
Saga Verkís er þannig samofin sögu uppbyggingar og atvinnulífs á Íslandi eins og við þekkjum það.
2003 Bláa lónið
1946–2011 Hallgrímskirkja
Helgin 20.-22. apríl 2012 Dómsmál Stefna Glitnis á hendur PwC
Borguðu með veðsettum fasteignafélögum
Mjólk úr möndlum
Í stefnu slitastjórnar Glitnis á hendur endurskoðendafyrirtækinu PricewaterhouseCoopers (PwC) þar sem farið er fram á skaðabætur frá félaginu vegna slælegra vinnubragða við endurskoðun árs- og árshlutareikninga Glitnis árin 2007 og 2008, kemur fram að Baugur Group hafi greitt fyrir rúmlega fimmtíu milljarða hlutafjáraukningu í FL Group í desember 2007, sem bjargaði félaginu frá gjaldþroti, með veðsettum fasteignafélögum. Vegna þess þurfti bankinn að taka veð í bréfum Baugs í FL Group, bréfum sem höfðu fallið um 56 prósent í verði frá febrúar sama ár. FL Group var á þessum tíma stærsti hluthafi Glitnis. Í stefnunni er PwC átalið fyrir að gera ekki athugasemdir við og vekja ekki athygli á erfiðri fjárhagsstöðu bæði FL Group og Baugs Group. Fjárhagsleg áhætta bankans hafi verið veruleg af báðum félögum
Hannes Smárason, Jón Ásgeir Jóhannesson og Jón Sigurðsson stýrðu FL Group á seinni hluta ársins 2007.
og átti ekki að fara framhjá endurskoðendum bankans ef eðlilega hefði verið staðið að endurskoðun. -óhþ
Far artæki ávinningur af notkun r afhjóla
Sölvi Oddsson selur rafhjól og segir þau hafa breytt fjárhagnum hjá viðskipta vinum sínum.
JÓNSSON & LE’MACKS
•
jl.is
•
SÍA
Ljósmynd/Hari
Bjargaði fjárhagnum með því að selja bílinn og kaupa rafhjól Dæmi er um að einstaklingar, sem hafa selt annan bíl heimilsins og skipt yfir í rafhjól, hafi sparað allt að hálfri milljón á ársgrundvelli.
E
instaklingur sem selur bifreið sína sem kostar 2,7 milljónir, greiðir upp skammtímalán upp á 2,5 milljónir og breytir reiðhjóli sínu í rafhjól eða kaupir rafhjól getur sparað allt að 490 þúsund krónum eins og sjá má í töflunni hér að neðan. Gríðarleg aukning hefur verið í sölu rafhjóla að undanförnu og segir Sölvi Oddsson hjá rafhjol.is í samtali við Fréttatímann að það skemmtilegasta sé hvað viðskiptavinir þeirra séu ánægðir með hvað rafhjól gera fyrir heimilisbókhaldið. „Fyrir nokkrum dögum kom til okkar maður sem hefur notað rafhjólið í allan vetur og hann þakkaði okkur fyrir að bjarga heimilisbókhaldinu. Hann seldi annan heimilisbílinn fyrir ári og hætti á sama tíma að borga tryggingar, bifreiðagjöld og annan kostnað sem fylgir heimilisbílnum. Hann keypti rafmagnsbúnað
Samanburður á rekstri bifreiðar og rafhjóls Kostnaður í krónum á ekinn km Eknir km á ári
Juice Presso er öflug og vönduð pressa sem er jafnvíg á ávexti, grænmeti, hnetur og fræ. Hæg pressun skilar ferskum og fullkomnum safa - sætum mangó-morgundrykk, kjarngóðu hveitagrasskoti eða jafnvel ilmandi möndlumjólk.
Kostnaður á ári í krónum
Bifreið *
Rafhjól**
70,91
10,8
6.000
6.000
425.460
64.800
Eins og sjá má er sparnaður af því að breyta yfir í rafhjól 360.660 kr. á ári miðað við gefnar forsendur (sjá nánar www.fib.is) Ef bifreið að fjárhæð 2.7 milljónir er seld og greiddar upp skammtímaskuldir að fjárhæð 2.5 milljónir (vaxtakostnaður 10% á ári) er árlegur sparnaður í formi vaxta 250.000 kr. Sparnaður rekstrar- og vaxtakostnaður er því 610.660 kr á ári. * Miðað er við 1.000 kg. bifreið sem kostar 2.7 milljónir sem eyðir 8 lítrum á
11
hjá okkur til að breyta hjólinu sínu í rafhjól. Síðan hann byrjaði að nota rafhjólið sagðist hann hafa notað hjólið í kringum 200 daga og er búinn að fara yfir sex þúsund kílómetra á þessum tíma. Þessi einstaklingur sagðist vera búinn að spara sér yfir sex hundruð þúsund krónur á árinu. Svo má ekki gleyma því að það er ódýrara að hjóla á rafmagnshjóli en á venjulegu hjóli, því kílówattstundin er ódýrari hjá Orkuveitunni heldur en ef þú kaupir hana í formi matar hjá Bónus,“ segir Sölvi sem setti saman sitt fyrsta rafhjól fyrir þremur árum. „Þetta er nú eiginlega allt konunni minni að kenna. Hún bað mig um að búa til fyrir sig rafmagnshjól fyrir rúmum þremur árum. Mér þótti það hálfléleg hugmynd til að byrja með en svo kom í ljós að það var mun meira í svona rafmagnbúnað spunnið en mig grunaði,“ segir Sölvi, sem er orkutæknifræðingur að mennt og rekur fyrirtækið Rafhjól ásamt félögum sínum. Það sérhæfir sig í því að breyta venjulegum hjólum í rafmagnshjól. „Ég lagðist á netið, fann fullt af dóti, pantaði hitt og þetta og byrjaði að raða saman. Ég þurfti að prófa mig áfram en á endanum fann ég búnað sem ég var sáttur við,“ segir Sölvi og bætir við að það sem byrjaði sem fjölskylduhobbý hafi undið upp á sig. Hann og konan hans nota bæði rafhjól. „Ég hef notað svona hjól í nokkur ár sem og konan mín. Í ljós hefur komið að við skipuleggjum tímann og ferðirnar betur en ef bíllinn er notaður. Förum færri ferðir og sameinum þær. Þar af leiðandi eru þetta færri kílómetrar sem er í sjálfu sér talsverður sparnaður, bæði í tíma og peningum.“
100 km, sbr.www.fib.is.
Óskar Hrafn Þorvaldsson
* Miðað er við að rafhjól kosti 175.000 kr og það sé fyrnt á 5 árum.
oskar@frettatiminn.is
VORIÐ ER KOMIÐ! – gerum klárt
Deka Gólfmálning grá 3 lítrar
3.795,-
Tréolía 3O, 3 lítrar Á pallinn og annað tréverk
DEKAPRO útimálning, 10 lítrar
6.990,-
2.790,-
allir ljósir litir
6.990,-
Drive ryksuga í bílskúrinn • 1200W • 20 lítra • sogkraftur > 16KPA • fjöldi fylgihluta
Álstigi 2x12 þrep 3.61-6,1 m
25.990,Dicht-Fix þéttiefni. 750ml
1.790,Hjólbörur 75L
4.490 kr.
Black&Decker háþrýstidæla 110 bar
DURATOOL Rafhlöðuborvél 18V
2.990,-
14.900,-
1400W, 360 min/lit/klst Þolir 50C heitt vatn 5 metra barki, sápubox
Kapalkefli 10 mtr
2.990,-
Gaddavír 14x14x10 300 m.
5.900,-
Gott í sumarbústaðinn Álstigi 3x8 þrep 2.27-5.05 m
18.990,-
1.290,1.290,-
Ryco-2006T Rafmagnsþilofn Turbo með yfirhitavari 3 stillingar 2000w
5.890,-
Malarhrífa
1.390,-
Mako sterkir ruslapokar 120 lítrar 10stk
390,-
Einnig til 89 cm Túngirðinganet 3mm 69cmx50 metrar
5.490,-
59.900 ,Flúðamold 20 l
590,-
Turbokalk 12,5 kg
Kalkkorn 5 kg
Blákorn 5 kg
2.690,- 699,- 1.290,-
GAS GRILL
4 ryðfríir brennarar og hliðarplata. 14 kw/h. 48.000-BTU. Hitamælir. Kveikja í stillihnapp. Grillgrind er postulínshúðuð. 44x56 cm. Extra sterk hjól v.gaskút. Þrýstijafnari og slöngur fylgja.
Reykjavík
Kletthálsi 7.
Opið virka daga kl. 8-18, laug. 10-16
Reykjanesbær
Fuglavík 18.
Opið virka daga kl. 8-18
Akureyri
Furuvöllum 15.
Opið virka daga kl. 8-18, laug. 10-14
Húsavík
Garðarsbraut 50.
Opið virka daga kl. 8-18
Vestmannaeyjar Flötum 29.
Opið virka daga kl. 8-18
– Afslátt eða gott verð? Sími 412 2500 - sala@murbudin.is - www.murbudin.is
Neytendur athugið! Múrbúðin selur allar vörur sínar á lágmarksverði fyrir alla, alltaf. Gerið verð- og gæðasamanburð!
12
fréttaskýring
Helgin 20.-22. apríl 2012
Foringjar sigla lygnan sjó – nema Jóhanna Þegar ár er í næstu alþingiskosningar virðast allir fjórflokkarnir glíma við einhvers konar forystukrísu þó af mismunandi toga sé. Sjálfstæðisflokkurinn líður fyrir þátttöku formanns síns í Vafningsmálinu svokallaða, Samfylkingin fyrir óánægju innan flokksins með Jóhönnu Sigurðardóttur, hópur Vinstri-grænna er ósáttur við það sem kallað er undirgefni Steingríms J. Sigfússonar gagnvart Samfylkingu og formanni Framsóknarflokksins virðist hafa tekið að gera flokkinn sinn ósýnilegan í skoðanakönnunum. Sigríður Dögg Auðunsdóttir rýndi í stöðu stjórnmálaleiðtoganna. Teikningar Hari.
J
óhanna Sigurðardóttir er eini formaður „gömlu flokkanna“ svokölluðu sem má búast við mótframboði fyrir næstu kosningar. Þó er alls ekki víst að hún bjóði sig fram heldur dregur hún sig hugsanlega í hlé eftir erfiða pólitíska baráttu í ríkisstjórn sem hefur glímt við afleiðingar hrunsins. Það mun hún þó að öllum líkindum ekki gera nema hún telji sig hafa náð í gegn þeim lykilmálum sem hún hefur lagt áherslu á í formennskutíð sinni og geti horft um öxl með stolti. Formenn hinna flokkanna þriggja eru nokkuð öruggir með stöðu sína eftir miserfiða baráttu innan flokks sem utan. Oddviti hins stjórnarflokksins, Steingrímur J., hefur barist við „órólegu deildina“ í VG en haft betur og nýtur stuðnings um 70 prósenta samflokksmanna sinna. Bjarna Benediktsson er að takast að rífa af sér Vafninginn og nýtur vaxandi trausts meðal sjálfstæðismanna sem leggja áherslu á að ná samstöðu innan flokksins eftir þá erfiðleika sem flokkurinn hefur glímt við frá hruni. Sigmundur Davíð Gunnlaugsson er óskoraður leiðtogi Framsóknarmanna eftir sigur í formannsslag fyrir þremur árum og hefur tekist að leiða flokkinn inn á nýjar brautir sem hann vonast til að skili honum árangri í næstu kosningum.
Sigríður Dögg Auðunsdóttir sigridur@ frettatiminn.is
Jóhanna og vitjunartíminn
Innan Samfylkingarinnar hafa verið uppi talsverðar efasemdir um hvort Jóhönnu Sigurðardóttur geti tekist að leiða flokk sinn farsællega í gegnum næstu kosningar. Um
Rakatæki og lofthreinsitæki
frá Stadler Form
Minna ryk, minni þreyta. Betri einbeiting, betri svefn.
hana hefur ríkt ákveðin sátt innan flokksins til þessa. Hún tók við forystu flokksins með litlum fyrirvara á erfiðum tímum og hefur á þeim forsendum ríkt ákveðinn friður um formennsku hennar sem lýsir sér í því að enginn hefur hingað til gert sig líklegan til að skora hana á hólm og bjóða sig fram gegn henni. Ekki er víst hve þessi friður muni þó ríkja lengi. Hávær hópur samfylkingarfólks telur að flokkurinn eigi meiri möguleika á að ná árangri í næstu kosningum verði endurnýjun í forystunni. Þó svo að Jóhanna hafði verið rétti valkosturinn þegar velja þurfti nýjan formann í kjölfar brotthvarfs Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur sé tími Jóhönnu liðinn. Hún hafi haft ákveðnu hlutverki að gegna, að leiða ríkisstjórnina í gegnum þann ólgusjó sem skapaðist í kjölfar hrunsins en nú sé þörf á manneskju sem sé boðberi nýrra tíma. Það geti Jóhanna aldrei orðið. Því hefur jafnframt verið haldið fram að Jóhanna sé óvinsæl innan flokksins. Hún sýni einræðistilburði og hafi lítið samráð í stórum málum. Aðrir halda því hins vegar fram að þvert á móti takist henni vel að virkja þingmenn og gera þá ábyrga fyrir sínum málaflokki og að hún hafi samráð við breiðan hóp fólks. Jóhanna fær einnig hrós fyrir að hafa tekist að forgangsraða verkefnum og að nú loks sjái fyrir endann á mörgum stórum og erfiðum málum fyrir hennar tilstuðlan. Helsti ráðgjafi Jóhönnu er Hrannar Björn Arnarsson en auk þess er náið samstarf milli hennar og varaformannsins, Dags Eggertssonar. Jóhanna leitar einnig ráða hjá Margréti S. Björnsdóttur, sem er þungavigtarkona í Samfylkingunni, og önnur trúnaðarkona hennar er Ragnheiður Arnljótsdóttir, ráðuneytisstjóri í forsætisráðuneytinu.
Meiri vinur Steingríms en flokksins
Innan flokksins ríkir jafnframt ákveðin gremja gagnvart Jóhönnu varðandi það að hún hafi í raun gert innanmein samstarfsflokksins að vandamáli Samfylkingarinnar. Hún sé of fús til þess að taka ákvarðanir í ríkisstjórnarsamstarfinu sem hjálpi VG út úr þeim vandræðum sem flokkurinn sjálfur kemur sé reglulega í. Hún sé meiri vinur Steingríms en Samfylkingarinnar eins og það er orðað. Landsfundur Samfylkingarinnar verður haldinn í upphafi næsta árs. Binda menn vonir við að Jóhanna þekki sinn vitjunartíma og stígi til hliðar fyrir nýjum formanni. Geri hún það ekki er talið víst að gegn henni komi önnur framboð. Þau sem helst hafa verið nefnd eru Katrín Júlíusdóttir, Guðbjartur Hannesson og Árni Páll Árnason. Magnús Orri Schram er jafnframt sagður rísandi stjarna í flokknum og hefur í að undanförnu verið orðaður æ oftar í tengslum við hugsanlegan formannsslag.
Steingrímur og Ögmundarklíkan
Nóatúni 4 · Sími 520 3000 www.sminor.is
Innan raða Vinstri-grænna er lítil en hávær klíka fólks sem er ósátt við forystu Steingríms J. Sigfússonar. Gagnrýnin beinist einna helst að svokölluðum undirlægjuhætti hans gagnvart samstarfsflokknum í ríkisstjórninni og undirgefni í
mikilvægum málum á borð við Evrópusambandið. Gagnrýniraddirnar náðu hámarki í aðdraganda landsfundar Vinstri-grænna sem haldinn var síðastliðinn október. Nokkrum dögum fyrir fundinn voru hins vegar birtar niðurstöður úr skoðanakönnun um forystu VG sem komu flokksmönnum verulega á óvart og voru í raun í hróplegu ósamræmi við þá umræðu sem verið hafði í flokknum. Í könnuninni kom í ljós að Steingrímur J. nýtur trausts um 68 prósenta stuðningsmanna flokksins þegar spurt var hverjum flokksmenn treystu best til að gegna embætti formanns VG. Í nokkurn tíma hafði verið mikil ólga innan flokksins sem náði hámarki þegar tveir þingmenn VG, Lilja Mósesdóttir og Atli Gíslason, sögðu sig úr þingflokknum í mars. Áður höfðu þau ítrekað lýst yfir andstöðu sinni við ákvarðanir flokksforystunnar þeim sem tengdust ríkisstjórnarsamstarfinu og hlutu sæmdarheitið „órólega deildin“ innan VG. Þau tilkynntu úrsögn sína úr flokknum á landsfundi VG í október og tilkynnti Lilja þá um stofnun nýs stjórnmálaflokks. Með brotthvarfi Lilju og Atla missti Ögmundur tvo af helstu bandamönnum sínum innan flokksins og er nú einangraðari en áður í gagnrýni sinni á Steingrím. Helsti stuðningsmaður Ögmundar nú er Þorleifur Gunnlaugsson varaborgarfulltrúi.
Var vanur valdajafnvægi
Margir hafa velt því fyrir sér hvers vegna Ögmundi virðist svona uppsigað við Steingrím? Helstu skýringarnar eru þær að þangað til VG komst í ríkisstjórn hafi Ögmundur og Steingrímur nánast verið jafningjar innan flokksins, Steingrímur sem formaður og Ögmundur sem þingflokksformaður. Valdajafnvægið hafi haldist fyrst í stað eftir að flokkurinn komst til valda en fljótlega hafi þó farið að gæta misræmis. Völd Steingríms jukust enda vægi oddvita flokksins í ríkisstjórnarsamstarfi talsvert meira en þingflokksformanns. Auk þess er staða fjármálaráðherra ólíkt mikilvægari í hinu stóra samhengi en embætti heilbrigðisráðherra sem Ögmundur gegndi. Ein af afleiðingum þessa þróunar varð sú að Ögmundur sagði af sér sem heilbrigðisráðherra og fór út úr ríkisstjórn í septemberlok 2009 en við það riðlaðist jafnvægið endanlega. Ögmundur kom aftur inn í ríkisstjórn í september 2010 sem dómsmála- og mannréttindamálaráðherra og samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra en síðar voru ráðuneytin sameinuð undir hatti innanríkisráðuneytis og gegnir hann embætti innanríkisráðherra í dag. Þegar niðurstöður úr skoðanakönnun VG um forystu flokksins voru birtar sljákkaði heldur í stuðningsmönnum Ögmundar sem mældist með stuðning rétt rúmra þriggja prósenta flokksmanna. Að sama skapi styrkti Steingrímur stöðu sína innan flokksins þó svo að fylgi flokksins samkvæmt skoðanakönnunum hafi sigið hægt og bítandi frá því í maí 2010 og mælist nú lægst allra flokkanna fjögurra, 12 prósent. Þeir sem helst hafa verið nefndir sem arftakar Steingríms eru Katrín Jakobsdóttir og Svandís Svavarsdóttir. Það sé hins vegar undir Steingrími sjálfum komið hvenær hann stígi til hliðar fyrir væntanlegum arftaka. Þangað til njóti hann traust flokksmanna að öllu óbreyttu.
Bjarni og Vafningurinn
Aðkoma Bjarna Benediktssonar að Vafningsmálinu hefur reynst honum erfiður ljár í þúfu. Stöðug umræða í fjölmiðlum frá árinu 2009 um aðkomu Bjarna að þessu vafasama máli og hörð gagnrýni samflokksmanna hans sem og pólitískra andstæðinga varð samt sem áður ekki til þess að Hönnu Birnu Kristjánsdóttur tækist að
Helgin 20.-22. apríl 2012
38 MILLJÓNIR
fella hann í formannsslag í nóvember síðastliðnum. Tæpum mánuði eftir sigurinn tóku fjölmiðlar upp málið að nýju þegar ákæra var gefin út á hendur Glitnismönnum vegna Vafningsmálsins. Við útgáfu ákærunnar komu fram nýjar fullyrðingar er vörðuðu formanninn beint, þar á meðal ásakanir um að hann hefði skrifað undir fölsuð skjöl sem höfðu verið dagsett aftur í tímann. Skoðanakannanir á fylgi Sjálfstæðisflokksins í
aðdraganda landsfundarins og í kjölfar hans ollu flokksmönnum áhyggjum. Fylgið mældist einungis í kringum 35% þrátt fyrir þá athygli sem flokkurinn fékk í fjölmiðlum í tengslum við formannsslaginn. Endurkjör Bjarna hafði þó jákvæði áhrif á fylgi flokksins sem mældist með 38% fylgi, hið mesta frá hruni. Fylgi flokksins mældist í sögulegu lágmarki, 21%, í nóvember 2008 sem skýrðist fyrst og fremst af því að flokkurinn var gerður ábyrgur fyrir hruninu. Flokkurinn hefur þó náð að rétta smám saman úr kútnum og eykur stöðugt við sig fylgi þótt svo að talsvert vanti upp á að hann nái góðærisfylginu sem mældist 45% í júlí 2007.
Hefur styrkt stöðu sína
FÖGNUM
SUMRI MEÐ MILLJÓNUM! Fimmfaldur Lottópottur stefnir í 38 milljónir. Leyfðu þér smá Lottó!
Sjálfstæðismenn eru almennt þeirrar skoðunar að Bjarni hafi styrkt stöðu sína með sigrinum á Hönnu Birnu Kristjánsdóttur í formannsslag á síðasta Landsfundi. Honum hafi jafnframt tekist að lenda standandi eftir átökin í tengslum við Vafningsmálið. Bjarni er þó alls ekki óumdeildur formaður. Aðkoma hans að Vafningsmálinu er þess eðlis að margir flokksmenn hræddir við þær afleiðingar sem það mál gæti haft í kosningum, að það tengist hruninu um of í hugum kjósenda. Eftir því sem tíminn líður munu áhrif þessa máls minnka og benda menn á að sérstakur saksóknari hafi ekki fundið ástæðu til þess að bendla Bjarna við neitt ólöglegt – hann hafi ekki brotið af sér. Bjarni er með öflugan hóp af áhrifamiklu fólki í kringum sig sem gæta hagsmuna hans vel. Helstir eru þeir Illugi Gunnarsson og Tryggvi Þór Herbertsson en varaformaður flokksins, Ólöf Nordal, stendur jafnframt þétt við bakið á formanni sínum. Helstu andstæðingar Bjarna innan Sjálfstæðisflokksins eru Styrmir Gunnarsson og Björn Bjarnason sem þreytast jafnframt ekki á því að tala hann niður. Ástæðan fyrir því er sögð vera sú að gamla harðkjarnanum í flokknum þykir Bjarni ekki nógu hlýðinn, hann taki ákvarðanir sem hugnist ekki alltaf gömlu valdaklíkunni. Sá eiginleiki hans, að standa með sjálfum sér og taka ákvarðanir á eigin forsendum, styrkir hann hins vegar gagnvart þeim flokksmönnum sem standa utan þessa þrönga hóps og eflir hann þar af leiðandi sem formann.
FÍ TO N / SÍ A
Samstaðan lykillinn að árangri
Skráðu þig sem aðdáanda á facebook.com/lotto.is
W W.L 012 | W 21/0 4 2
OT TO.I
S
Almennt er talið að það komi enginn til með að skora Bjarna á hólm á næstu árum. Með sigrinum á jafnsterkum andstæðingi og Hönnu Birnu hafi honum tekist að sanna sig innan flokksins. Einnig er litið svo á að flokkurinn hafi „fjárfest“ svo mikið í Bjarna að það myndi reynast flokknum of dýrkeypt að „byrja á núlli aftur“ eins og það var orðað. Fáir formenn stjórnmálaflokka hefðu farið í gegnum jafnmarga brimskafla og Bjarni á jafnskömmum tíma og er hann talinn hafa styrkst við hvern þeirra. Hann hafi gert mörg mistök en virðist hafa dregið af þeim lærdóm. Einn helsti styrkleiki Sjálfstæðisflokksins
fréttaskýring 15
Helgin 20.-22. apríl 2012
í gegnum tíðina er sú innbyrðis samstaða sem flokksmenn hafa alltaf getað talað sig inn á. Þeim er eiginlegt að fylgja formanni sínum og stefnu hans, nánast gagnrýnislaust. Það kemur því ekki á óvart að eftir sigurinn á Hönnu Birnu séu andstæðingar Bjarna flestir tilbúnir til þess að láta af gagnrýni sinni á hann og leggja sitt af mörkum til þess að skapa þá nauðsynlegu einingu innan flokksins sem til þarf svo flokkurinn nái sér upp úr þeim öldudal sem hann hefur siglt í frá hruni. „Samstaða er lykillinn að árangri“, verða samkvæmt þessu innbyrðis kjörorð flokksins fyrir næstu kosningar.
Sigmundur Davíð og megrunin
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson hefur ekki haft sig mikið í frammi undanfarin misseri. Þegar nafnið Sigmundur Davíð er slegið inn í leitarvélina Google kemur leitarvélin með tillögu að orðinu „megrun“ sem er það orð sem mest er slegið inn í tengslum við nafnið. Til samanburðar kemur Google með tillögu að orðinu Vafningur í tengslum við Bjarna Benediktsson, orðið „laun“ í tengslum við Jóhönnu Sigurðardóttur og „menntun“ þegar nafn Steingríms J. Sigfússonar er slegið inn. Samkvæmt Google virðist Sigmundur Davíð því lítið hafa verið að gera að undanförnu annað en að standa í megrun. Þrátt fyrir að þingmenn flokksins hafi tekið virkan þátt í umræðunni um þau málefni sem verið hafa á Alþingi virðist sem aðkoma þeirra að ýmsum málum nái ekki alltaf út fyrir veggi þinghússins. Framsóknarflokkurinn hefur því ekki verið mikið í kastljósi fjölmiðlanna og af þeim sökum ekki mjög sýnilegur. Flokkurinn hefur þó haft frumkvæði að ýmsum málum sem reyndar hafa ekki hlotið brautargengi, svo sem um lán frá Norðmönnum, flata niðurfellingu skulda í kjölfar efnahagshrunsins, upptöku Kanadadollars og tillögum um að slíta samningaviðræðum við Evrópusambandið svo fátt eitt sé nefnt.
Nýtt fyrir konur og karla, CLUB FIT - VIP 6-vikna námskeið
KOMDU ÞÉR Í TOPPFORM 45 mínútur 3x í viku
Færði flokkinn til
Þessi stefna Sigmundar virðist hins vegar vera að skila sæmilegum árangri ef marka má skoðanakannanir. Flokkurinn mælist með um 13 prósenta fylgi, sem er rúmlega tvöfalt meira en mældist í mars 2007 þegar flokkurinn var í ríkisstjórn með Sjálfstæðisflokki og mældist með 6 prósenta fylgi sem reyndar var sögulegt lágmark enda kom flokkurinn illa út úr kosningunum vorið 2007. Framsóknarmenn eru almennt ánægðir með störf Sigmundar og nýtur hann mikils traust innan flokksins. Hann er sagður standa sig vel í starfi og takast vel að halda utan um flokkinn þannig að ekki mæði á honum. Væntingar eru um að Framsóknarflokkurinn njóti góðs af því í næstu kosningum að hafa verið í stjórnarandstöðu frá því árið 2007. Sigmundur Davíð sigraði sterka frambjóðendur í baráttu um formannssætið árið 2009 eftir mikla óróatíma innan Framsóknarflokksins og uppgjör. Inn kom nýtt fólk og með þeim nýjar áherslur. Sigmundur hefur fært flokkinn til í afdrifaríkum málum á borð við afstöðu til Evrópusambandsaðildar sem hann er nú andsnúinn.
Þjálfun á hlaupabrettum og lyftingar með lóðum. Hraði og þyngdir sem henta hverjum og einum. Æfingar og hörku keyrsla undir handleiðslu þjálfara sem leiðbeinir og hvetur áfram. Þrumu stemning! Hámarks fitubrennsla, aukin grunnbrennsla og betra þol. Allar nánari upplýsingar um verð og tímasetningar á www.hreyfing.is Pantaðu frían prufutíma á www.hreyfing.is
67% *konur 25 – 80 ára á höfuðborgarsvæðinu. Capacent okt.-des. 2011
Innifalið: • Þjálfun og mataræði tekið í gegn • Club Fit æfingakerfið sem miðar að því að „ögra“ líkamanum að komast út úr stöðnun og tryggja að þú komist í þitt allra besta form • Ótakmarkaður aðgangur að tækjasal og opnum tímum • Aðgangur að glæsilegri útiaðstöðu – jarðsjávarpotti og gufuböðum • Hvatning, fróðleikur og uppskriftir á lokuðu heimasvæði • Sérstakar mataræðisráðleggingar um hvernig þú getur gert skynsamlegar breytingar án þess að finna fyrir svengd og náð markmiðum þínum örugglega • Mælinga, þol-, styrktar- og fitumælingar fyrir og eftir
... kvenna á höfuðborgarsvæðinu lesa Fréttatímann*
16
viðtal
Helgin 20.-22. apríl 2012
Kjartan T. Ólafsson á heimili sínu á Selfossi. Kjartan fæddist 1924 í Aðalvík á Ströndum. Ljósmynd/gag
Kjartan Ólafsson fæddist í Aðalvík á Hornströndum og bjó þar á sama tíma og rúmlega fimm hundruð aðrir. Um þessar mundir eru sextíu ár frá því að síðustu íbúarnir fluttu burt. Og það á landi sem hafði verið byggt í þúsund ár. Kjartan veltir fyrir sér ástæðum þess að Sléttuhreppur hrundi í athyglisverðu kaffispjalli við Gunnhildi Örnu Gunnarsdóttur.
Ég man Aðalvík
É
g á ekkert að sækja í Aðalvík nema minningar,“ segir Kjartan Ólafsson, sem áður bar vestfirska nafnið Theophilus og er því kallaður af Teddi af sínu fólki. „Nei, ég myndi aldrei getað hugsað mér að fara þarna vestur aftur til að búa þar. Mér dettur oft í hug þegar ég er hér á ferðinni á Hellisheiði og sé víðáttuna hér á Suðurlandi: Heldurðu að það sé nú munur miðað við fjallaþrengslin fyrir vestan. Þetta er betra.“ Kjartan Ólafsson er fæddur árið 1924 og á merka sögu að baki. Hann var yngstur fjögurra systkina sem ólust upp í Aðalvík á Ströndum, fluttu búferlum til Bandaríkjanna, en sneru svo aftur til Aðalvíkur, þar sem systkinin urðu fleiri. Hann er ekkill og býr einn í einbýlishúsi sínu á Selfossi. Hann situr gjarna við skrifborð sitt við stofuglugga og gluggar í gögn, blöð og bækur. Hann hefur ritað mikið um árin í Aðalvík og vill Árni Gunnarsson fyrrum þingmaður nú gjarna sjá gögnin í bók. Þar eru þeir Árni og Kjartan ekki alveg sammála en er þó báðum í mun að fólk gleymi ekki fjölmennri byggðinni í sjö kílómetra langri og breiðri víkinni, sem snýr að opnu hafi, yst á Hornstrandakjálkanum. Víkin er klofin og svo virðist sem landslagið hafi einnig markað hug manna, þótt Kjartan vilji sem minnst um það ræða. Sæbólingar og Látramenn. Það skipti máli hvorum hlutanum fólk tilheyrði. Og eins og títt var til sveita, var rígur
milli bæja. Kannski risti hann ekki djúpt en skildi þó þessa stöku eftir: Látraþjóða geði grimm gerast eigi hálir af áttatíu aðeins fimm eru góðar sálir (Sveinn Sveinsson) Ólíklegt annað en slíkt hafi verið samið á báða bóga.
Yfir fimm hundruð í hreppnum
Kjartan segir að fjölmennast hafi verið í Sléttuhreppi, sem Aðalvík tilheyrði og var sá nyrsti á landinu, árið 1935. Þá hafi yfir fimm hundruð manns búið þar. Að mati hans leystist byggðin upp með komu breska hersins árið 1940 og stóð víkin tóm þegar bandaríski herinn setti upp starfsemi sína á Straumnesfjalli árið 1953, því síðustu íbúar Aðalvíkur fluttu burt haustið 1952. „Þar með lauk þúsund ára byggðarsögu í Aðalvík á Ströndum,“ segir Kjartan. Hann telur ekki loku fyrir það skotið að íslensk stjórnvöld hafi haft eitthvað með þróunina að gera. Vorið 1952 hafi þau undirritað samning við bandarísk stjórnvöld um afnot hersins að landinu undir ratsjárstöð. Bandaríkjaher hafi viljað athafna sig á óbyggðu landi. „Ég tel upp á að það sé þannig að Bandaríkjaher vildi koma og búa til þessar ratsjárstöðvar, sem síðan
Breskir hermenn og heimafólk á Sæbóli í Aðalvík á Hornströndum. Breski herinn hélt til á fjallinu Darra sem stendur ofan við Sæból.
var velt framaf. Hann vildi komast þar sem þeir gætu haft rúmt um sig á óbyggðu landi. Þarna var allt að leggjast í eyði. Þarna voru eftir þrjár eða fjórar fjölskyldur. Tvær fjölskyldur voru eftir á Sæbóli og aðrar tvær á Látrum,“ segir hann og tíundar hverjar þær voru og hvert þær fluttu: Til Keflavíkur, Reykjavíkur og Bolungarvíkur. Eftir stóð svæðið frítt fyrir Kanann sem stóð í miklum framkvæmdum allt til ársins 1960, að veru þeirra á fjallinu lauk. Akkorðsvinna var þó ekki óþekkt í Aðalvík fyrir herseturnar. „Þarna var hvalveiðistöð í upphafi. Hún var byggð 1894 og starfaði til 1912 eða 1914. Norðmenn reistu hana í Hesteyrarbyggðinni; á Stekkeyri. Eftir að hvalveiðar voru bannaðar við Ísland lagðist hún af en svo keypti Kvöldúlfur „stationina“ – eins og þetta var kallað – verksmiðjuna. Og þar var síldarbræðsla til 1940. Þetta hafði að sjálfsögðu mikil áhrif á hreppsbúa, að fá þarna atvinnu,“ segir Kjartan. „En svo kom breski herinn 1940 að Sæbóli.“ Kjartan segir að breski herinn hafi valið þennan stað því hann hafi séð svo vel af fjöllunum yfir sundið til Grænlands. „Þeir settu upp radarstöð uppi á Darranum sem er fjallið fyrir ofan Skáladal.“ En það er ysti bærinn innan Ritsins sem skerst á milli Ísafjarðardjúps og Aðalvíkur.
Peningarnir lögðu byggðina
Það voru þó ekki breskir hermenn
Breskir sjóliðar á Sæbóli.
að mati Kjartans sem ollu þessum straumhvörfum í lífi íbúa Aðalvíkur, heldur það sem þeir höfðu á milli handa: peningar. „Þegar þetta varð fóru menn Sæbólsmegin að vinna hjá hernum. En það var minna um að menn frá Látrum ynnu þar. En Sæbólsmegin höfðu menn bát og þar var góður enskumaður. Hann vildi ekki vinna hjá þeim nema með bátinn,“ segir Kjartan og það er ekki fyrr en síðar að það rennur upp fyrir blaðamanni að Kjartan er að tala um föður sinn, Ólaf Helga Hjálmarsson, sem féll ekki fyrir töfrum hermannanna í Aðalvík. „Ég held það hafi verið einhver sérviska. Hann hafði verið mörg ár í Bandaríkjunum og þekkti vel til hermennsku og annars slíks. Ég hygg að hann hafi ekki viljað koma nálægt hernum,“ segir hann og víkur sögunni aftur að komu breska hersins. „Sæbólingar fóru að sjá peninga. Þeir fóru að fá útborgað vikulega. Þarna höfðu ekki sést peningar svo heitið gæti. Þá held ég að þeir hafi farið að slá slöku við sjómennskunni. Eftir að þessu tímabili lauk árið 1945 fór fólkið að tínast í burtu,“ segir hann. Ekki af því að það hafi týnt niður sjómennskunni heldur þar sem það hafi verið orðið vant því að sýsla með peninga. „Þá var líka nóg að gera í Reykjavík fyrir alla og þangað fóru Sæbólingar. Til dæmis árið 1946, þegar foreldrar mínir fluttu í burtu, fluttu 140 manns
Sæbólingar fóru að sjá peninga. Þeir fóru að fá útborgað vikulega. Þarna höfðu ekki sést peningar svo heitið gæti. Þá held ég að þeir hafi farið að slá slöku við sjómennskuna. Eftir að þessu tímabili lauk árið 1945 fór fólkið að tínast í burtu.
Fjölskylda á Látrum.
- Tilvalið gjafakort Opið mánudaga - miðvikudaga frá 09:00 - 18:00, fimmtudaga 09:00 - 18:30, föstudaga 09:00 - 19:00 og laugardaga 10:00 - 16:00, lokað sunnudag - www.fjardarkaup.is
18
viðtal
Helgin 20.-22. apríl 2012
Viðtal Kjartan Ólafsson og árin í Ameríku
Fór á milli Aðalvíkur og tanga Vestur-Íslendinga í æsku „Ég fæddist í Aðalvík árið 1924,“ segir Kjartan Ólafsson þegar hann horfir til bernskunnar í víkinni sem breyst hefur í sumarhúsabyggð. Í Aðalvík bjó hann þó aðeins til fjögurra ára aldurs í fyrstu atrennu, því fjölskyldan flutti til Bandaríkjanna. Það má segja að þótt rætur fjölskyldunnar hafi verið fyrir vestan hafi stórfjölskyldan plantað arfleggjara á Tanganum; Point Roberts. „Móðurbróðir pabba fór til Bandaríkjanna árið 1887, í stóra hópnum sem kallaður var. Hann hét Friðrik Jóhannesson og var þar alla sína ævi,“ segir Kjartan. „Hann settist að á Tanganum, Point Roberts, sem er alveg vestur við Kyrrahaf. Hann hafði alltaf bréfaskipti við systur sína. Hann var barnlaus og bað hana að senda sér einn soninn út. Faðir minn var því sendur út, sextán til sautján ára gamall, en bræður hans tveir eldri voru komnir
í nám í Reykjavík. Pabbi var úti í þrjú ár.“
Með Gullfossi úr landi
Faðir Kjartans giftist þegar hann kom aftur heim. „Síðan ætlaði hann út aftur,“ segir hann og telur að hann hafi viljað aðstoða Friðrik sem þá var orðinn ekkjumaður. „Hann fór árið 1928. Svo fór móðir mín með okkur fjögur börn seinna sama ár. Mér hefur alla tíð fundist það vera þrekvirki.“ En af hverju komu þau aftur heim? „Það hefur enginn getað skilið,“ segir Kjartan. „Pabbi sagði okkur aldrei ástæðurnar aðrar en að við vissum af hverju við fórum út. Það var út af þessum frænda. Hann var barnlaus og einn. Konan hans, sem var frá Vík í Mýrdal, var dáin,“ segir hann. „Þetta var krepputíminn heimsfrægi, frá 1929 til 1933. Við fórum út 1928 en komum heim 1932. Þarna var lítið að gera. Pabbi starf-
aði á strandgæslubáti á sumrin. Allt þetta fólk var á kafi í vélum. Ég líka. Það hefur verið ættgengt. En af hverju fór hann norður í Aðalvík aftur? Það er spursmál sem aldrei verður leyst. Ég held því fram að hann hafi farið þangað norður aftur af því að þar voru foreldrar hans ein. Þau áttu þessa fjóra syni. Þeir voru allir farnir burt.“ Fjölskyldan skreið upp í rúm eftir erfitt ferðalag. „Þá leið mér vel. Mér leið aldrei vel í Ameríku,“ segir Kjartan en getur ekki sett puttann á það hvað olli vanlíðan sinni. „Já, ég var átta ára þegar ég kom heim. Faðir minn keypti sér strax bát og fór í róðra en 1935, þá vorum við búin að vera þrjú ár á Látrum í viðbót, tekur hann prestsetrið að Stað í Aðalvík á leigu, en presturinn var þá fluttur í burtu. Það finnst mér vera minn besti tími. Það var á Stað í Aðalvík.“ gag
úr hreppnum,“ segir Kjartan. „Hreppurinn hrundi. Í kringum 1946 voru allir fluttir úr víkunum á Ströndum; Hælavík, Hornvík, Rekavík, Hlöðuvík. Allt þetta fólk var flutt í burtu. Það flutti flest til Ísafjarðar, Hnífsdals og Bolungarvíkur.“
Landslagið breyttist
„Mín skoðun er sú að frá því að ég fór þarna í burtu, sextán sautján ára gamall, hafi fjöruborðið Sæbólsmegin breyst. Kaninn breytti rosalega miklu. Hann kom og byggði varnargarð út fyrir utan bryggjustúfinn á Látrum, sem hafði þau áhrif að fjaran, sem notuð var til að draga bátana í land, eyðilagðist.“ Spurður hvort mikið hafi verið um aðkomufólk í Aðalvík á blómatímanum segir Kjartan svo ekki hafa verið. Hann nefnir nokkrar fjölskyldur sem fæstar entust. Það hafi þó systurnar Kristín, Guðný og Jónína Sveinsdætur úr Skagafirði gert. „Kristín kom á árunum 1880 til 1885 með sinn mann. Svo kom Guðný systir hennar um 1900 og ætlaði rétt að skreppa, en var þarna í 36 ár. Svo kom Jónína systir hennar. Hún giftist Guðmundi Snorra í Þverdal. Svo kom Sveinn Sveinsson til að heimsækja systur sínar. Hann giftist Vigdísi Dósóþeusardóttur og það var hann sem orti vísuna
um Sæbólinga,“ segir hann og spyr sjálfur: Hvernig var að búa á þessum árum í Skagafirði úr því að þetta fólk gat komið á Strandir og lifað góðu lífi þar?“ Já, Kjartan samsinnir því að lífið hafi verið harðneskjulegt í Aðalvík á Ströndum. „Ég hef alltaf sagt þegar ég tala um þetta að það harðasta lifði. Hitt drapst. Þótt ég vilji ekki vera orðljótur um þetta,“ segir hann. Spurður um makaleitina á þessum tíma svarar hann sposkur. „Ja, það hefur bara þurft að fara á næsta bæ.“
Enginn búskapur, bara sjómennska
Kjartan segir að mikið hafi verið um þurrabúðarfólk í Aðalvík. „Það var kannski með tíu, tólf rollur, kannski eina kú, en yfirleitt ekki með meiri búskap. Svo stunduðu menn sjóinn.“ Fáir bílar, ekkert sjónvarp og lítið um peninga. Það er ótrúlegt að hugsa til þess. „Það voru tveir bílar á síldarstöðinni Heklu, litlir vörubílar; Ford. Annar þeirra er til ennþá á fornsafninu á Akranesi,“ segir Kjartan. En þrátt fyrir kulda og trekk fyrir opnu hafi kunni fólk að skemmta sér. „Það voru skemmtanir, dansleikir að Látrum, Sæbóli og Hesteyri.“ Barnaskólarnir voru þrír. Sá á
„Ég geri eitthvað skemmtilegt fyrir mínar Aukakrónur“ Næstum 30 þúsund manns nota Aukakrónur til að kaupa allt frá matvælum til trygginga hjá tæplega 300 fyrirtækjum um land allt. Byrjaðu að safna Aukakrónum strax í dag.
Mánudagur » ÓB
Laugardagur
Fimmtudagur » Caruso
Helgin 20.-22. apríl 2012
Látrum reis að sögn Kjartans 1899. „Svo var byrjað að kenna á Hesteyri. Flutt var inn hús frá Noregi með hvalveiðimönnum og sá skóli stendur enn. Það hefur verið árið 1904 eða 5 sem sá skóli tók til starfa. En skólinn á Sæbóli var ekki byggður fyrr en 1934. Þangað til var þetta bara kennsla á húsunum, tími hér og þar.“
Mín skoðun er sú að frá því að ég fór þaðan í burtu, sextán sautján ára gamall, hafi fjöruborðið [Sæbólsmegin] breyst. Kaninn breytti rosalega miklu. Hann kom og byggði varnargarð fyrir utan bryggjustúfinn á Látrum, sem hafði þau áhrif að fjaran, sem notuð var til að draga bátana í land, eyðilagðist.
Gleymd og grafin tímamót?
Sextíu ár eru frá því að síðustu íbúar fluttu úr Sléttuhreppi og fimmtíu ár frá því að síðustu íbúar fluttu úr Grunnavíkurhreppi. „Mér finnst þetta vera tímamót,“ segir hann þótt óljóst sé hvort fólk sakni byggðarinnar í Aðalvík. „Ég hef mikið hugsað um það og ég get mjög vel skilið að fólkið skyldi fara þegar það átti kost á öðru,“ segir hann um síðustu ár íbúabyggðarinnar í Sléttuhreppi, sem hafði staðið frá landnámi. „Þetta er jú landið sem Geirmundur heljarskinn nam í kringum árið þúsund, eða fyrr.“ Kjartan kom síðast til Aðalvíkur fyrir þremur árum. „Við fórum systkinin. Þetta er voða kalt. Það var hásumar, glaðasólskin. Kulið var kalt, rekjan í loftinu, mér fannst hún mikil. Ég var alveg búinn að tapa öllum tengslum við þetta,“ segir hann. Minningin er betri en veruleikinn. „Ég átti mín bestu ár í Aðalvík á Ströndum,“ segir Kjartan. „Það voru árin fimm eftir að við fluttum frá Látrum að Stað í Aðalvík, þremur árum eftir að við fluttum frá Ameríku. Þeim gleymi ég aldrei.“
ÁHRIFARÍK LEIÐ TIL AÐ VIÐHALDA GÓÐRI SJÓN
BELLAVISTA er eitt öflugasta fæðubótarefnið á markaðnum fyrir sjónina. Náttúrulegir plöntukjarnar ásamt vítamínum og steinefnum sem gegna mikilvægu hlutverki í að viðhalda góðri og skarpri sjón langt fram eftir aldri. Í BELLAVISTA er hátt hlutfall af bláberjaþykkni og lúteini. BELLAVISTA er á hagstæðu verði og er fáanlegt í flestum apótekum, heilsubúðum og heilsuhillum stórmarkaðanna. Kynntu þér BELLAVISTA á www.gengurvel.is
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Fæst í flestum apótekum, heilsubúðum og heilsuhillum stórmarkaðanna
gag@frettatiminn.is
Jónsson & Le’macks
•
jl.is
•
sÍa
Miðvikudagur
Föstudagur » Eva
Laugardagur
Það er auðvelt að safna. Þú færð Aukakrónur fyrir: » alla innlenda veltu af kreditkorti » viðskipti við samstarfsaðila » þjónustuþætti hjá Landsbankanum
Landsbankinn
landsbankinn.is
410 4000
Ísland
Gautaborg
Akureyri
Vilníus Varsjá Kaupmannahöfn Billund Kraká
Egilsstaðir Reykjavík
Prag Berlín
Edinborg
Köln
FÍTON / SÍA
London
Evrópa
Basel París
5%
afsláttur af bílaleigubílum fyrir árið 2012 sem eru bókaðir í apríl
Sumarið er á næsta leiti!
FARÐU LENGRA!
Bologna
Barcelona Alicante
Við hjálpum þér að bóka framhaldsflug
Við verðum á ferðinni um alla Evrópu í sumar og bjóðum flug til fjölda spennandi áfangastaða. Hafðu sólgleraugun til taks og bókaðu draumaferðina þína!
FERÐIR FY HINSEGIN
SÉRFERÐIR Garda-vatnið
Sitges og Barcelona Pride
16.–23. júlí, fararstjóri: Margrét Laxness
25. júní–2. júlí Fararstjóri: Kolbjörn Arnljótsson
Verð á mann í tvíbýli
199.900 kr.
Verð á mann í tvíbýli
Innifalið: Flug með sköttum og öðrum greiðslum, gisting á góðu 3* hóteli með morgunverði og þríréttuðum kvöldverði, akstur til og frá flugvelli og íslensk fararstjórn.
Vilníus – Golf- og menningarferð
Ævintýraferð til Toscana
Verð á mann í tvíbýli
Sérferð
28. júlí–4. ágúst Verð á mann í tvíbýli
199.900 kr. Innifalið: Flug með sköttum og öðrum greiðslum, gisting á 4* hóteli með morgun- og kvöldverði, akstur til og frá flugvelli, skoðunarferðir með akstri og íslensk fararstjórn.
Innifalið: Flug með sköttum og öðrum greiðslum og gisting í 7 nætur með morgunverði í Sitges.
7 daga golf- og menningarferðir á tímabilinu 26. júní–21. ágúst
189.500 kr.
Innifalið: Flug með sköttum og öðrum greiðslum, gisting í 7 nætur með hálfu fæði, 5 hringir á þremur völlum og akstur til og frá golfvelli.
Golfferð til Malmö 3 daga golfferðir á tímabilinu 7.–30. sept. Verð á mann í tvíbýli
Prag – Flug og bíll
129.900 kr.
85.900 kr.
TILB O
89.900 kr. Innifalið: Flug með sköttum og öðrum greiðslum, VW Polo (eða sambærilegur bíll), ótakmarkaður akstur, tryggingar og skattar.
Ð
Innifalið: Flug með sköttum og öðrum greiðslum, gisting á 3* hóteli í 2 nætur með morgunverði og þrír golfhringir.
Prag – Golf- og menningarferð 7 daga golf- og menningarferðir á tímabilinu 20. júní–29. ágúst Verð á mann í tvíbýli
218.330 kr.
Innifalið: Flug með sköttum og öðrum greiðslum, gisting í 7 nætur með morgunverði á 4* Hotel Perla, 5 golfhringir og akstur til og frá golfvelli og flugvelli.
GOLF
15.–19. ágúst Verð á mann í tvíbýli
89.900 kr.
20.–27. júní Verð á mann í tvíbýli
Gay Pride í Köben
Innifalið: Flug með sköttum og öðrum greiðslum, gisting í 4 nætur með morgunverði á Ibsen Hotel.
SP ÁN N
SÓL
ALICANTE
Tryp Ciudad Verð á mann í 7 daga, með morgunverði frá:
89.900 kr. Netverð á mann m.v. 2 fullorðna með morgunverði. Flogið út 19. maí.
EXPRESS FERÐIR bjóða fjölbreytt úrval ferða sem eru sérsniðnar að þörfum ólíkra hópa og einstaklinga. Þannig bjóðum við upp á ódýrar sólarlandaferðir til Costa Brava og Alicante fyrir fjölskyldufólk sem vill slappa af með börnunum sínum. Hjá okkur
COSTA BRAVA Don Juan Hotel Verð á mann í 7 daga, með fullu fæði frá:
81.500 kr. Netverð á mann m.v. 2 fullorðna og 2 börn. Flogið út 1. júní. Netverð á mann m.v. 2 fullorðna 103.000 kr.
finna golfarar spennandi og nýja kosti þar sem frábær golfaðstaða og spennandi menning fara saman. Þá bjóðum við alls konar sérferðir eins og siglingu um Miðjarðarhafið auk skemmtilegra borgarferða á frábæru verði. Express ferðir
STUTT TIL
A BARCELON
FERÐA LEIKUR
ress Netklúbb Exp rir Skráðu þig í fy rð fe ið n n gætir u ferða og þú ! va ra B a tvo til Cost g í viku. Flug og gistin ní. Dregið 15. jú
YRIR ALLA! eru ferðaskrifstofa í eigu Iceland Express.
BORGIR
Með Helga Björns í Berlín 27.–30. apríl Fararstjóri: Helgi Björnsson Verð á mann í tvíbýli
94.900 kr. Innifalið: Flug með sköttum og öðrum greiðslum, gisting í 3 nætur með morgunverði á Tryp Berlin Mitte og íslensk fararstjórn.
3 sumarnætur í Köben 25.–28. maí Verð á mann í tvíbýli
TÓNLEIKAR
Sælkeraferð til Parísar
89.900 kr.
23.–27. ágúst Fararstjóri: Halldór E. Laxness
Innifalið: Flug með sköttum og öðrum greiðslum, gisting í 3 nætur með morgunverði á Wakeup Copenhagen.
Rihanna í Hyde Park, London
125.900 kr.
7.–9. júlí Verð á mann í tvíbýli
99.900 kr.
Verð á mann í tvíbýli
Innifalið: Flug með sköttum og öðrum greiðslum, gisting í 4 nætur á Hotel André Latin með morgunverði, akstur til og frá flugvelli, skoðunarferðir (nema með áætlunarbíl) og íslensk fararstjórn.
Innifalið: Flug með sköttum og öðrum greiðslum, gisting í 2 nætur með morgunverði á 4* Thistle Kensington Gardens og miði á tónleikana.
Madonna í Hyde Park, London 16.–18. júlí Verð á mann í tvíbýli
Helgarferð til Brighton 4.–6. maí Verð á mann í þríbýli
79.900 kr. Innifalið: Flug með sköttum og öðrum greiðslum, gisting í 2 nætur á Royal Albion með morgunverði.
KKUR LÁTTU O BOÐ Í L GERA TI ÐINA HÓPFER ! ÞÍNA
117.900 kr. Innifalið: Flug með sköttum og öðrum greiðslum, gisting í 2 nætur með morgunverði á 4* Thistle Kensington Gardens og miði á tónleikana.
Finndu okkur á Facebook!
Ármúli 7, 108 Reykjavík | expressferdir.is | sími: 5 900 100
22
fótbolti
Helgin 20.-22. apríl 2012
Baráttan í
B-riðli
B-riðill er af flestum talinn vera sá sterkasti á Evrópumótinu í sumar. Ekki þarf að leita staðfestingar á því langt: Danmörk, lægsta liðið í riðlinum á styrkleikalista Alþjóða knattspyrnusambandsins, er í níunda sæti. Fréttatíminn spáir því að Þýskaland vinni riðilinn og fari áfram í átta liða úrslit ásamt Hollandi sem endar í öðru sæti.
Danmörk
Portúgal
Spá Fréttatímans: 4. sæti
Spá Fréttatímans: 3. sæti
Íbúafjöldi: 5,7 milljónir
Íbúafjöldi: 10,6 milljónir
Höfuðborg: Kaupmannahöfn
Höfuðborg: Lissabon
Staða á heimslista: 9
Staða á heimslista: 5
Besti árangur á EM: Evrópumeistarar árið 1992
Besti árangur á EM: Í öðru sæti árið 2004. Stjarna liðsins: Cristiano Ronaldo er besti leikmaður Evrópu um þessar mundir. Svo einfalt er það.
Stjarna liðsins: Christian Eriksen þykir vera einn efnilegasti miðjumaður Evrópu í dag. Hann býr yfir frábærri tækni, er snöggur og hefur gott auga fyrir spili.
Frægasti leikmaðurinn: Eusebio var næstbesti knattspyrnumaður í heimi á sjöunda áratug síðustu aldar á eftir Pele. Mikill markahrókur sem var frábær skotmaður, jafnvígur á vinstri sem hægri fót og líkamlega sterkur.
Frægasti leikmaðurinn: Michael Laudrup var á sínum tíma einn besti miðjumaður í heimi. Hann spilaði fyrir Barcelona, Real Madrid og Juventus sem segir sína sögu. Hann bjó yfir frábærum leikskilningi og afburða tækni. Leikir liðsins á EM: Holland 9. júní, Portúgal 13. júní og Þýskaland 17. júní.
Christian Eriksen.
Vissir þú að ... að stærsti sigur Dana frá upphafi var ekki gegn Íslandi heldur gegn Frökkum árið 1908? Sá leikur endaði 17-1.
Leikir liðsins á EM: Þýskaland 9. júní, Danmörk 13. júní og Holland 17. júní. Vissir þú að ... sex ár eru liðin síðan leikmaður skorað þrennu fyrir Portúgal? Sá var Pauleta, markahæsti leikmaður Portúgala frá upphafi, sem skoraði þrennuna gegn Cape Verde.
Holland
Spá Fréttatímans: 2. sæti Íbúafjöldi: 16,8 milljónir Höfuðborg: Amsterdam Staða á heimslista: 4 Besti árangur á EM: Evrópumeistarar árið 1988 Stjarna liðsins: Robin Van Persie er einn af bestu sóknarmönnum heims í dag. Hann er með baneitraðan vinstri fót og frábærar staðsetningar.
Eusebio.
Frægasti leikmaðurinn: Johan Cruyff er einn besti knattspyrnumaður sögunnar. Ótrúlegur hugsuður og leiðtogi sem bjó yfir frábæri knatttækni. Leikir liðsins á EM: Danmörk 9. júní, Þýskaland 13. júní og Portúgal 17. júní.
Þýskaland Spá Fréttatímans: 1. sæti Robin Van Persie.
Íbúafjöldi: 82 milljónir Höfuðborg: Berlín Staða á heimslista: 2
Vissir þú að ... Hollendingar hafa spilað flesta úrslitaleiki á HM án þess að vinna nokkurn tíma eða þrjá talsins?
Besti árangur á EM: Evrópumeistarar 1972, 1980 og 1996 Stjarna liðsins: Thomas Müller er lykilmaður í sókn Þjóðverja. Hann er eldfljótur, býr yfir góðri tækni og hefur ljómandi nef fyrir markaskorun eins og frammistaða hans á HM í Suður Afríku sýndi.
49 dagar
Frægasti leikmaðurinn: Franz Beckenbauer lyfti EMbikarnum árið 1972 og HM-bikarnum árið 1974 og er af flestum talinn vera einn albesti varnarmaður knattspyrnusögunnar. Leikir liðsins á EM: Portúgal 9. júní, Holland 13. júní og Þýskaland 17. júní. Vissir þú að ... Þjóðverjar hafa alltaf unnið næsta Evrópumót eftir að hafa lent í öðru sæti í keppninni áður? Þeir töpuðu úrslitaleiknum árið 2008 gegn Spáni, 1-0.
í Evrópukeppnina 2012
Léttöl Léttöl
Thomas Müller.
Cristiano Ronaldo.
Arney Ólöf Arnardóttir - Brúarásskóla
Bjarki Guðmundsson - Borgaskóla
Selma María Jónsdóttir - Selásskóla
Mjólkursamsalan þakkar frábæra þátttöku Síðastliðið haust hélt Mjólkursamsalan teiknisamkeppni í tengslum við Alþjóðlega skólamjólkurdaginn. Afraksturinn var frábær – rúmlega 1100 myndir bárust frá 4. bekkingum í 60 grunnskólum landsins. Hér má sjá vinningsmyndirnar tíu. Ásta Katrín Ágústsdóttir - Breiðagerðisskóla
Aðalheiður Agnes Hermannsdóttir - Nesskóla
Við þökkum öllum þátttakendum kærlega fyrir og óskum vinningshöfum til hamingju!
Álfrún Tinna Guðnadóttir - Breiðagerðisskóla
Arngrímur Ottósson og Daniel Dacuba - Laugarnesskóla
ENNEMM / SÍA / NM51724
Ívar Kumar Bonifacius - Fossvogsskóla
Nikulás Nói Bjarnason - Brekkuskóla
Ísafold Kristín Halldórsdóttir - Landakotsskóla
www.ms.is
forsetakosningar 2012
Helgin 20.-22. apríl 2012
Tveggja turna tal Nokkuð ljóst virðist vera að slagurinn um sigur í forsetakosningum ársins mun standa á milli sitjandi forseta, Ólafs Ragnars Grímssonar, og fjölmiðlakonunnar Þóru Arnórsdóttur. Aðrir frambjóðendur mælast ekki.
Ó
lafur Ragnar Grímsson hefur verið forseti Íslands frá árinu 1996. Þá var Þóra Arnórsdóttir 21 árs. Nú berjast þau tvö um stólinn sem Ólafur hefur setið í sextán ár. Skoðanakönnun, sem Fréttablaðið gerði undir lok síðustu viku, sýndi, svo ekki verður um villst, að þau tvö hafa skilið aðra frambjóðendur eftir í reyk. Samkvæmt könnuninni hafa bæði rúmlega 46 prósent fylgi. Staða þeirra er að mörgu leyti ólík. Þóra er byrjuð í sinni kosningabaráttu. Hún hefur safnað nægum fjölda meðmælenda í öllum kjördæmum – gerði það reyndar á mettíma eitt laugardagseftirmiðdegi. Hún hefur verið dugleg við að mæta í viðtöl og á bak við hana er mikill fjöldi fólks sem spannar til að mynda pólitískt litrófið eins og það leggur sig – frá grjótharðri frjálshyggjumanneskju í Sigríði Andersen til Lífar Magneudóttur sem er járngrimm vinstri manneskja. Hún er með öfluga spunavél á bak við sig, menn á borð við sjálfstæðismanninn Friðjón Friðjónsson og Gauk Úlfarsson úr Besta flokknum. Á meðal stuðningsmanna hennar eru Stefán Pálsson, Svanhildur Hólm Valsdóttir, Ingimar Karl Helgason, Hlynur Sigurðsson, Karl Th. Birgisson og Einar Karl Haraldsson. Og talandi um Karl og Einar Karl. Stuðningur þeirra við framboð Þóru hlýtur að vera reiðarslag Handhafinn Ólafur Ragnar Grímsson á embætti að verja.
fyrir Ólaf Ragnar. Báðir voru þeir í innsta hring hans þegar hann var kjörinn forseti eftir harða kosningabaráttu árið 1996. Og gegndu lykilhlutverki í sigri hans. Þeir félagar eru ekki þeir einu sem hafa yfirgefið Ólaf Ragnar frá því að hann var fyrst kjörinn. Sigurður G. Guðjónsson, Gunnar Steinn Pálsson, Þórólfur Árnason og Óskar Guðmundsson sagnfræðingur eru allir horfnir á braut og eftir situr Ólafur Ragnar með Guðna Ágústsson og Baldur Óskarsson á sitt hvorri öxlinni. Fjölmargir sjálfstæðismenn munu væntanlega styðja Ólaf Ragnar eftir framgöngu hans í Icesave-málinu en það er erfitt fyrir hægri menn að styðja Ólaf Ragnar opinberlega. Hann hefur lýst því yfir að hann muni ekki hefja kosningabaráttu fyrr en í lok maí þegar frestur til að skila inn framboði rennur út. Enginn skyldi vanmeta Ólaf. Þótt vinirnir og spunameistararnir hafi margir hverjir yfirgefið hann þá er hann öflugur baráttumaður. Og sagan er honum hliðholl því sitjandi forseti hefur aldrei tapað. En sitjandi forseti hefur sennilega heldur aldrei fengið jafn öflugan andstæðing og nú.
Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is
Áskorandinn Þóra Arnórsdóttir þarf að sigra Ólaf Ragnar til að ná sínum markmiðum.
Stórstjarnan Mercedes-Benz GLK Mercedes-Benz GLK er kraftmikill og ríkulega búinn sportjeppi sem eyðir frá aðeins 6,7 lítrum á hundraðið í blönduðum akstri. Dráttargeta 2.000 kg. Verð aðeins 8.690.000 kr.
Í Öskju á Krókhálsi 11 bíður þín glæsilegur GLK til reynsluaksturs. www.mercedes-benz.is.
ASKJA · Krókhálsi 11 · 110 Reykjavík · Sími 590 2100 · askja.is Viðurkenndur sölu- og þjónustuaðili Mercedes-Benz á Íslandi
Þú finnur „Mercedes-Benz Ísland“ á Facebook
H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A – 1 2 - 0 7 8 1
24
SÍTRóNUR, ómEÐHöNdLAÐAR, 500 G
237
ÍSLENSKT KJÖT
KR./PK.
Við gerum meira fyrir þig
ANANAS, fERSKUR
289
R
TB KJÖ ORÐ
B
I
Ú
KR./KG
Úrval, gæði og þjónusta í Nóatúni
BESTIR Í KJöTI
I
Ú
LAmBAfILLE m/fITURöNd
R
KJÖTBORÐ
3898
H&G VEISLUSALAT, 100 GR
499 KR./PK.
KR./KG
ÍSLENSKT KJÖT
ÍSLENSKT KJÖT
GÆÐABAKSTUR HEILKORNABRAUÐ
Ú
BESTIR Í KJöTI
I
Ú
I
R
KJÖTBORÐ
ÍSLENSKT KJÖT
3568
B
KR./KG
Ú
KR./KG
KR./PK.
TB KJÖ ORÐ
R
KJÖTBORÐ
BESTIR Í KJöTI
UNGNAUTA PIPARSTEIK
I
B
323 R
TB KJÖ ORÐ
Ú
2998
R
I
GRÍSALUNdIR m/SÆLKERAfyLLINGU
100% akjöt! Naut
ÍSLENSKT KJÖT
NATUR cOmPAGNIE SúPUR
15%
Ú
BESTIR Í KJöTI
I
I
B
KR./STK.
KJÖTBORÐ
169
TB KJÖ ORÐ
Ú
R
KJÖTBORÐ
KR./KG
R
R
BESTIR Í KJöTI
UNGNAUTAHAmBORGARI, 90GR
I
B
Ð
Ú
1798
R
TB KJÖ OR
I
LAmBALÆRISSNEIÐAR
Ú
afsláttur
dALOON RúLLUR m/NAUTAKJöTI OG KJúKLING
586
Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillu og/eða myndabrengl
KR./PK.
20% SS BLáBERJA LAmBASTEIK
2698
KR./KG
afsláttur
LAmBI wc PAPPÍR, 12 RúLLUR
758
KR./PK.
1199
EmmESS ÍS BRAGÐAREfUR, 2 LITRAR
KR./PK
948
NÝtt BIL a M Í t a t R kO Hamraborg – Nóatún 17 – Hringbraut – Austurver – Grafarholt
26
háskóli
Helgin 20.-22. apríl 2012 KYNNING
Mýkra stjórnunarnám í samstarfi við þá bestu
M
eistaranámi í stjórnun og eflingu mannauðs var hleypt af stokkunum við viðskiptadeild Háskólans í Reykjavík síðastliðið haust. Vlad Vaiman, forstöðumaður meistaranáms viðskiptadeildar HR, segir starfsmenn deildarinnar hafa fundið fyrir eftirspurn eftir námi sem væri víðtækara en hefðbundið nám í mannauðsstjórnun. „Við töldum að það lægju tækifæri í að bjóða upp á víðtækt nám í stjórnun með áherslu á mannauð og menningu fyrirtækja.“ Hann segir að undanfarin ár hafi verið boðið upp á meistaranám í sérhæfðum og harðari þáttum viðskipta, svo sem bókhaldi og fjármálastjórnun. Undantekning frá þessu sé þó MBA námið og nám í alþjóðaviðskiptum. „Sú staðreynd að sálfræðisvið HR er hluti af viðskiptadeild skapaði ný tækifæri. Við sáum að sálfræðin myndi geta styrkt okkur í að flétta þáttum á borð við samskipti, eflingu mannauðs, fyrirtækjamenningu og sköpun framúrskarandi vinnuanda inn í viðskiptamenntun á meistarastigi,“ segir Vlad og bætir því við að stjórnmálaástand og hræringar í íslensku viðskiptalífi hafi kallað á nýja nálgun í viðskiptanámi.
Markmið meistaranáms í stjórnun og eflingu mannauðs er að skapa hæfa stjórnendur sem kunna að virkja fólk. Þetta er gert með því að leggja áherslu á mannlega þáttinn, stjórnun hópa og að stjórnendur læri að þroska hæfileika undirmanna og samstarfsmanna sinna.
Samstarf við Rutgers
Meistaranám í stjórnun og eflingu mannauðs fer fram á ensku og segir Vlad það hafa ýmsa kosti fyrir nemendur. „Nám á ensku veitir nemendum okkar þjálfun sem gerir þá gjaldgenga í alþjóðlegu umhverfi, auk þess að gefa þeim kost á að njóta leiðsagnar bestu kennara í greinum námsins.“ Vlad bætir því við að námið hafi verið þróað í náinni samvinnu við leiðandi prófessora í greinunum við mannauðs og stjórnunardeild Rutgers háskóla í Bandaríkjunum, en hann hafi skorað hæst í alþjóðlegum mælingum á gæðum náms í stjórnun og eflingu mannauðs. „Slíkt styrkir ekki aðeins nemendur sem stunda námið hverju sinni, heldur gefur þetta deildinni tækifæri til að þróast á sem bestan hátt í nánu samstarfi við þá fremstu í fræðunum á heimsvísu.“
Mikil tengsl við kennara
Vlad segir skipulag meistaranáms í stjórnun og eflingu mannauðs með þeim hætti að hægt sé að stunda það með vinnu. „Helstu kostir námsins er að það kennir skipulega nálgun og sýn á stjórnun og eflingu mannauðsins. Þar á meðal eru hegðun hópa og stjórnunareininga, örvun til dáða, þróun og uppbygging mannauðsins, lausn árekstra og uppbygging góðra samskipta, vinnumarkaðshagfræði og svo mætti lengi telja. Allt þættir sem skipta gríðarlega miklu um langtímaárangur fyrirtækja.“ Vlad bætir því við að námið sé byggt upp þannig að samskipti séu mikil. „Þessar áherslur skapa umgjörð sem er í senn ríkuleg og heilbrigð, sem færir nemendum bæði góðan þekkingargrunn og faglega hæfni. Auk þess skapa mikil tengsl nemenda og kennara tækifæri á að nýta námið til frekari afreka, hvort sem um er að ræða tækifæri til doktorsnáms eða á alþjóðlegum vinnumarkaði.“ Hann bendir á að skipulag námsins og val námskeiða hafi verið unnið í náinni samvinnu við sambærilega deild í Rutgers og þar sem þeirra nám sé hæst metið í heiminum tryggi það að námið uppfylli ströngustu kröfur um slíkt meistaranám. „Þeir hjá Rutgers háskóla aðstoðuðu okkur einnig við að aðlaga námið íslenskum aðstæðum án þess að slá nokkuð af alþjóðlegum kröfum þess. Þá er einnig vert að taka það fram að við bjuggum til íslenska rýnihópa sem samanstóðu bæði af fólki úr atvinnulífinu og þeim sem við töldum líklega til að vilja stunda slíkt nám. Viðbrögð þessa fólks voru afskaplega lofandi og ánægjuleg sem gefur sterklega til kynna að námið mæti kröfum bæði þess hóps sem hefur áhuga á slíku námi og þörfum atvinnulífsins fyrir menntun af þessu tagi.“
Of margir sérfræðingar hafa ekki samskiptahæfni
Vlad segir sérstöðu og styrk meistaranáms í stjórnun og eflingu mannauðs liggja í að þar sé sjónum beint að skipulegri nálgun á verk-
Vlad Vaiman, forstöðumaður meistaranáms viðskiptadeildar HR, segir Háskólann í Reykjavík hafa tekið að bjóða upp á meistaranám í stjórnun og eflingu mannauðs þar sem vantað hafi stjórnunarnám með áherslu á mannlega þáttinn í stjórnun.
efni mannauðsstjórnunar og hegðun starfsheilda. Meðal þess sem lögð sé rík áhersla á séu hegðun og samskipti hópa og starfsheilda, starfshvatning, þróun og þroski mannauðs, lausn ágreinings, vinnumarkaðsfræði og svo mætti lengi telja. „Allt eru þetta atriði sem skilja á milli feigs og ófeigs þegar horft er til árangurs fyrirtækja til lengri tíma. Okkar mat er að þetta hafi sárlega vantað í flóru náms á Íslandi.“ Vlad segist þeirrar skoðunar að háskólar víða um heim, þar með talið hér á landi, sendi frá sér framúrskarandi sérfræðinga á flestum sviðum viðskiptafræðinnar; svo sem endurskoðendur, fjármálastjóra, markaðsfræðinga og svo framvegis. „Hins vegar verður þess vart, þegar sérfræðingarnir koma á vinnumarkaðinn, að þá skortir hæfni í afar mikilvegum þáttum stjórnunar. Þeir hafa ekki fengið þjálfun í samskiptum, að setja sig í spor samstarfsmanna, takast á við deilur innan fyrirtækja, skynja sig í samhengi fyrirtækjamenningar og hvetja starfsfólk.“ Vlad segir að hugmyndin með náminu hafi því beinst að því að þjálfa fólk í að stjórna starfsheildum og mannauði. Markmiðið hafi verið að skapa stjórnendur sem hafa góða heildaryfirsýn og þekkingu á ræktun þess mannauðs sem býr í fyrirtækjum og stofnunum. Inntökuskilyrði námsins eru háskólapróf í greinum eins og viðskiptafræði, hagfræði , sálfræði eða öðrum greinum félagsvísinda. „Við gerum ekki kröfu um starfsreynslu, þó slíkt sé kostur. Um helmingur nemenda er í vinnu með náminu meðan hinn hlutinn gengur til námsins sem fullrar vinnu.“ Háskólinn í Reykjavík hefur margra ára reynslu af MBA námi, sem er alþjóðlegt stjórn-unarnám sem kennt er á ensku. Vlad segir muninn á meistaranámi í stjórnun og eflingu mannauðs og MBA námsins liggja í markmiðum námsins. „MBA námið, sem fengið hefur alþjóðlega viðurkenningu frá AMBA samtökunum, hefur það að markmiði að skapa framtíðarleiðtoga í fyrirtækjum og stofnunum. Þetta er gert með því að leggja áherslu á almenna þekkingu í viðskiptum, þroska persónuleika nemenda og leiðtogaþjálfun. Markmið stjórnunar og mannauðsnámsins er hins vegar að búa til góða stjórnendur sem kunna að virkja fólk með áherslu á mannlega þáttinn, stjórnun hópa og að þroska hæfileika undirmanna og samstarfsmanna sinna.“
Framúrskarandi kennarar að utan
Með samstarfinu við Rutgers háskóla hefur tekist að fá hóp fremstu kennara á sviði mann-
auðs og stjórnunar í heiminum til liðs við námið. Auk þess kenna valinkunnir innlendir kennarar í náminu, bæði fastir kennarar við skólann sem og fólk sem fengið er utan skólans vegna reynslu og yfirburðarþekkingar á viðfangsefnum námsins. Meðal erlendra kennara eru Randall S. Schuler sem er prófessor í stjórnun mannauðs í alþjóðlegum fyrirtækjum og stefnumótun í nýtingu mannauðs við Rutgersháskóla. Áhugasvið hans liggja á sviði stjórnunar í alþjóðastarfsemi og nýtingar mannauðs á heimsvísu. Hann hefur ritstýrt eða skrifað 45 bækur tengdar stefnumótun og mannauðsstjórnun. Susan E. Jackson er prófessor í mannauðsstjórnun við Rutgers. Áður hafði hún kennt við New York háskóla, háskólann í Michigan og í Maryland. Sérsvið Susan er stjórnun og sálfræði hópa með það að markmiði að hámarka árangur þeirra. Á síðustu árum hefur áhugi hennar beinst að mannauðsstefnu og eftirfylgni hennar í samhengi við umbun tengda sjálfbærni og umhverfisvernd. Charles H. Fay er prófessor í stjórnun mannauðs. Sérsvið hans eru í mótun árangursríkrar umbunar í fyrirtækjum og árangursstjórnun. Charles hefur skrifað bækur á því sviði og fjölda kafla í fræðibókum um vinnusálfræði og sinnt ráðgjöf fyrir stjórnvöld á sviði vinnumarkaðsmála. Jean Philips er prófessor í hegðun starfsheilda. Hún hefur sérhæft sig í ráðningarferli og vali starfsmanna, hvatningu og aðferðum til að auka vellíðan og afköst starfsmanna. Jean hefur ritað fjölda greina og hlotið viðurkenningar fyrir framlag sitt til fræðanna. Hún er höfundur átta bóka um stjórnun og hegðun starfsheilda, auk þess sem hún hefur víða veitt ráðgjöf um ráðningu starfsmanna, vellíðan á vinnustað, frammistöðu starfsmanna og því hvernig skuli hlú að og rækta hæfileika og færni starfshópa.
Velmenntaðir og reynslumiklir kennarar
Vlad segir að þótt að þessi þungavigtarhópur erlendra kennara sé mikill fengur fyrir námið megi ekki gleyma að á Íslandi sé velmenntað fólk, sem hafi sótt sér menntun í fremstu háskóla heims og er með mikilvæg tengsl við fyrirtæki og stofnanir. Íslensku kennararnir séu ekki af verri endanum en þar fari framúrskarandi kennarar skólans, bæði núverandi og fyrrverandi. Hann nefnir til sögunnar Auði Örnu Arnardóttur, sál-
fræðing sem hefur leitt leiðtogaþjálfun í MBA náminu, og Þröst Olav Sigurjónsson, sem hefur áralanga reynslu af kennslu í viðskiptadeild og MBA námi með áherslu á stefnumótun í fyrirtækjum og viðskiptum. Þá er Arney Einarsdóttir, annar tveggja eigenda HRM - rannsókna og ráðgjafar þar sem hún veitir ráðgjöf í mannauðsstjórnun og framkvæmir mannauðsmælingar, jafnframt kennari við námið. Hún hefur víðtæka reynslu af stjórnun, kennslu, rannsóknum og ráðgjöf á sviði mannauðs-, gæða- og ferðamála. Auk þeirra kennir Ásta Bjarnadóttir við skólann, en hún er fyrrverandi lektor við HR en starfar nú sem ráðgjafi hjá Capacent, þar sem hún er einn eigenda. Ásta hefur auk kennslu og rannsóknarstarfa viðamikla reynslu af mannauðsmálum í atvinnulífinu. Katrín Ólafsdóttir, sem er doktor í vinnumarkaðshagfræði frá Cornell háskóla í New York, kennir jafnframt við námið en hún var forstöðumaður þjóðhagsspár hjá Þjóðhagsstofnun og á nú sæti í peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands. Þá ber einnig að nefna Þorlák Karlsson sálfræðing en hann hefur víðtæka reynslu af kennslu í aðferðafræði, tölfræði og mannauðsmælingum, auk sálfræðinnar. Rannsóknir hans hafa einkum verið á sviði kannana og markaðsrannsókna.
Vantaði 2008
Vlad segir að með slíkum hópi séu gæði og kröfur námsins vel tryggð. „Að mínu mati er líka skýrt að meistaranám í stjórnun og eflingu mannauðs skilar ekki einungis atvinnulífinu framúrskarandi fólki og opnar því leið að alþjóðlegum vinnumarkaði, heldur hafa áherslur námsins jákvæð áhrif á samfélagið í heild. Því meiri skilningur sem er á mannlegum þætti stjórnunar, því meira umburðarlyndi er okkar í milli og minni hætta á atburðum eins og urðu hér 2008. Skortur á mýkri þáttum stjórnunar er að mínu mati eitt af því sem kom bönkunum í þá afleitu stöðu sem þeir lentu í og skapaði mörgum mikla armæðu og tjón.“ Kynningarfundur um meistaranám í stjórnun og eflingu mannauðs verður haldinn þriðjudaginn 24. apríl kl. 9:00 í Háskólanum í Reykjavík. Þar mun Vlad Vaiman halda stutta kynningu um mikilvægi mannauðsstjórnunar í alþjóðlegu viðskiptaumhverfi. Þeir sem vilja kynna sér námið geta skoðað heimasíðu þess <http://en.ru.is/obtm>, eða sett sig í samband við Carlos Nicolas A. Barreiro, verkefnastjóra í síma 5996347 eða sent honum fyrirspurn á netfangið nicolas ru.is
háskóli 27
Helgin 20.-22. apríl 2012 KYNNING
Vildi læra að hvetja fólk A
nna Klara Georgsdóttir er að ljúka fyrsta ári meistaranáms í stjórnun og eflingu mannauðs við Háskólann í Reykjavík. Hún er söngkona með framhaldsgráðu í óperusöng frá Glasgow. „Það sem dró mig að þessu námi er að ég hef verið forstöðumaður og haft mannaforráð sem mér fannst mjög skemmtilegt, en um leið mjög krefjandi. Meðal þess sem mig langaði að læra var að hvetja fólk áfram sem ekki fyndi þá hvöt innra með sér. Ég vann í umhverfi þar sem nær ómögulegt var að umbuna í launum, auk þess sem erfitt var að keppa um gott starfsfólk.“ Anna Klara segist hafa séð mikla kosti í því að námið væri á ensku þar sem það stækki heiminn. Áður en hún fór í framhaldsnám í söng hafði hún stundað nám í sálfræði og segir áhuga á þeirri grein meðal annars hafa togað sig í þetta nám. Anna Klara segist sérlega ánægð með veturinn í náminu. „Við erum í raun alveg ótrúlega dekruð. Við erum lítill hópur og vel haldið utan um okkur. Í gegnum námið höfum við fengið tækifæri til að vinna með ýmsum fyrirtækjum og byggjum þar með upp mikilvægt tengslanet. Þar fyrir utan finnst mér ég hafa fengið mikið frelsi til að velja þau verkefni sem mér hafa fundist áhugaverðust.“
Hent í djúpu laugina
Hún segir nemendur hafa ólíkan bakgrunn, sem sé mjög lærdómsríkt. „Við lærum mikið hvert af öðru, ásamt því að hafa aðgang að frábærum kennurum. Það má segja að við lærum jafnmikið af því að vinna saman eins og við lærum af náminu sjálfu.“ Auk þess að kljást við kenningar og fræði stjórnunar er mikil áhersla á að kynna niðurstöður vinnu nemendanna. „Okkur var hent út í djúpu laugina. Við vorum nýbyrjuð þegar minn hópur þurfti að kynna niðurstöður fyrir stjórnendum hjá Marel. Ég ætlaði varla að þora á fætur þann morgun, en það gekk vel og þau hjá Marel voru ánægð með að fá ferska nálgun frá okkur.“ Hún bætir því við að síðan þá hafi öllum farið mikið fram og gaman sé að fylgjast með framförum bæði í kynningum og valdi á ensku hjá hópnum. Auk þessa hefur námið opnað Önnu Klöru tækifæri til að dýpka þekkingu sína, en hún mun í sumar vinna við stóra rannsókn á mannauðsmálum íslenskra fyrirtækja. „Það verður sumarvinnan mín að vinna með Arneyju Einarsdóttur, Ástu Bjarnadóttur og Katrínu Ólafsdóttur að þessari rannsókn sem er mjög spennandi og mikið tækifæri fyrir mig.“
Í gegnum námið höfum við fengið tækifæri til að vinna með ýmsum fyrirtækjum og byggjum þar með upp mikilvægt tengslanet. Þar fyrir utan finnst mér ég hafa fengið mikið frelsi til að velja þau verkefni sem mér hafa fundist áhugaverðust.
Ásta Bjarnadóttir segir raunverulegan stjórnanda geta hrint markmiðum skipulagsheildarinnar í framkvæmd með því að virkja samstarfsmenn sína.
Mikilvægi mannauðsstjórnunar
Á
sta Bjarnadóttir er doktor í vinnu- og skipulagssálfræði og einn kennara í meistaranámi í stjórnun og eflingu mannauðs við Háskólann í Reykjavík. Auk reynslu af rannsóknum og kennslu í mannauðsstjórnun hefur Ásta starfað sem mannauðsstjóri, meðal annars hjá þekkingarfyrirtækjum eins og Háskólanum í Reykjavík og Íslenskri erfðagreiningu, þar sem þekking og hegðun starfsmanna skiptir miklu. „Það er ákveðin hugmyndafræði á bak við námið, sem er sú að öll stjórnun sé í raun mannauðsstjórnun. Samkvæmt því er stjórnandi ekki raunverulegur stjórnandi nema hann geti fengið fólk til að gera ákveðna hluti og hrinda þannig í framkvæmd markmiðum skipulagsheildarinnar“, segir Ásta. „Af þessu leiðir líka að það er vart hægt að tala um mannauðsstjórnun án þess að tala um stjórnun almennt.“ Ásta segir námið byggjast á meiri heildarhugsun um stefnumótun, viðskipti og rekstur almennt heldur en hefðbundið nám í mannauðsstjórnun. „Það er með ráðum gert að hafa þetta ekki sérfræðinám í mannauðsstjórnun heldur mennta fjölhæft fólk sem getur verið mannauðsstjórar fyrirtækja, sérfræðingar á mannauðssviði, ráðgjafar eða almennir stjórnendur með færni í beitingu tækja og tóla mannauðsstjórnunar.“
Erfiðara að stýra fólki
Anna Klara Georgsdóttir. Hún er ánægð með veturinn og segir nemendur í stjórnun og eflingu mannauðs ótrúlega dekraða og vel utan um þá haldið.
Á erfiðum tímum freistast sum fyrirtæki til að skera niður þá þætti sem lúta að starfsmönnum og leggja minni áherslu á mannauðsmál innan fyrirtækja. „Vanræki fyrirtæki þennan þátt, þá eru þau að missa af mikilsverðu tækifæri. Tæki mannauðsstjórnunar skila fyrirtækjum miklum árangri séu þau notuð rétt, en það tekur vissulega tíma fyrir þau að hafa áhrif. Fyrirtæki eru alltaf að ráða fólk og kenna því eitthvað og það eru alltaf boðskipti og samskipti milli starfsmanna og stjórnenda. Ef þessir þættir eru illa unnir, er ekki verið að nýta tæki mannauðsstjórnunar vel. Niðurstaðan af því er að mannauðurinn nýtist ekki sem skyldi.“ Ásta segir að um þetta gildi það sama og ef fyrirtæki skera niður í markaðsdeild, þá komi það niður á markaðsmálum sem leiði á endanum til minni sölu. Sama gildi um tölvukerfi, ef þau virki ekki sem skyldi þá hökti fyrirtækið. „Mannauðs-
stjórnun er að hluta til stoðþjónusta en þarf um leið að vera partur af áherslum hvers einasta stjórnanda.“
Stjórnun verður að vera í lagi
Ásta segir bakgrunn stjórnenda hafi oft verið mjög tæknilegan hingað til og gjarna horft til þess að stjórnendur hafi lögfræðiþekkingu, verkfræðiþekkingu og rekstrarþekkingu. „Ég held að til framtíðar verði miklu meiri möguleiki til að aðgreina sig með því að velja stjórnendur sem eru góðir í að stýra fólki. Sá þáttur stjórnunar hefur oft reynst erfiðari en að átta sig á lagaramma, verkferlum og tæknilegum lausnum. Ef stjórnun á fólki er ekki í lagi, þá virka aðrir þættir illa eða ekki.“ Ásta segir skilning á boðskiptum innan fyrirtækja afar mikilvægan. „Einn lykilþátta mannauðsstjórnunar eru boðskipti upp og niður skipuritið. Það samtal sem á sér stað frá yfirstjórn til millistjórnenda og síðan til starfsmanna og svo upp aftur. Það er mikilvægt að hugmyndir og sýn starfsmanna sem glíma við verkefni fyrirtækisins á gólfinu berist upp til stjórnendanna. Ákveðin þjálfun og kunnátta er nauðsynleg til að byggja upp kerfi fyrir boðskipti sem virka vel, svo sem varðandi skipulag og form funda sem oft er í ólestri í fyrirtækjum. Þetta er lykilþáttur í stjórnun og hefur áhrif á fyrirtækjamenninguna og hvernig fólk nýtist í starfi.“
Yfirstjórn sem veit hvert hún stefnir
Ásta segir heilbrigði fyrirtækja felast í því að þau séu með yfirstjórn sem veit nákvæmlega hvert hún stefnir, er samstíga og leiðir aðra áfram að þeim markmiðum. „Yfirstjórnin þarf að miðla stefnunni skýrt til annarra í fyrirtækinu. Fyrirtæki geta verið afvegaleidd á ýmsan hátt. Ef það mistekst að miðla stefnunni kemst fyrirtækið ekki þangað sem það ætlar sér. Hitt getur svo verið að stjórnendur séu góðir í því að miðla stefnunni og fyrirtækið sé samstillt í því að fara þá leið sem hefur verið mörkuð, en í ljós komi síðar að stefnan hafi verið röng. Þannig má segja að til dæmis bónuskerfi bankanna fyrir hrun hafi virkað mjög hvetjandi á starfsmenn en þau leiddu starfsfólk í ranga átt. Bónuskerfin sem slík virkuðu vel og skiluðu því sem þau áttu að skila, en stefnan að ofan var röng.“
28
viðtal
Helgin 20.-22. apríl 2012
Seldi allt og stóð á götunni með fötin í ferðatösku Þorbjörg Hafsteinsdóttir næringarþerapisti fann hvernig tómleikinn helltist yfir hana þegar hún lauk við að skrifa þriðju lífsstílsbók sína. Hún ákvað að fórna jafnvæginu sem hún hefur unnið að í áratugi, seldi allar eigur sínar og flutti inn á vini sína í Kaupamannahöfn. Svo ákvað hún að flytja heim til Íslands í leit að sköpunargáfunni sem hún hafði týnt. Nú bíður hún þess að uppgötva hvert straumurinn flytur hana. Ljósmyndir/Hari
Ég var í tómleikanum; ekki að skapa, vorkenndi sjálfri mér og var ekki finna fyrir einu eða neinu.
Þ
orbjörg Hafsteinsdóttir stendur á krossgötum í lífinu. Tómleikinn greip hana þegar hún hafði lokið við að skrifa þriðju bók sína Níu leiðir til lífsorku. Jafnvægið sem hún hafði fundið í lífinu og byggt upp í kringum sig þurfti endurnýjun. Sköpunargleðin var horfin. Og hvað gerði hún? Hún leit í kringum sig á heimili sínu í Kaupmannahöfn, bretti upp ermarnar og seldi allar eigur sínar – en hélt myndaalbúmum. „Já, ég losaði mig við allt,“ segir hún þar sem við sitjum í einu horni Amokka kaffihússins í Borgartúni. Sólin skín úti. Það er kalt. Þorbjörg er upptekin. Það er brjálað að gera í námskeiðahaldi og bókaútgáfunni, en ekki er að sjá á henni stress en við megum ekki láta tímann fara til spillis. „Ég var búin að gefa mikið í bókina. Þetta er ekki bók sem ég skrifaði á tveimur eða þremur mánuðum. Þetta tók sinn tíma. Af því að ég þurfti að staldra við og spyrja sjálfa mig ýmissa spurninga líka. Það lá því í kortunum, þegar ég var búin að skrifa þessa bók, einhver tómleiki sem ég vildi vera í um einhvern tíma. Ég var því í tómleikanum; var ekki að skapa, vorkenndi
Þú leggur línurnar
létt&laggott
sjálfri mér og var ekki finna fyrir einu eða neinu,“ segir Þorbjörg sem hefur í tuttugu ár rannsakað mataræði og nútímalífsstíl í leit sinni að því sem viðheldur best æsku og lífsþrótti.
Átti inneign fyrir ójafnvægi
„Stundum þarf maður að losna við jafnvægið sem maður hefur skapað sér. Þegar maður hefur náð því svona góðu eins og ég er inneign fyrir því að geta sleppt því. Ég er skapandi þegar ég finn fyrir mótlæti eða sársauka, eða þarf að hafa fyrir hlutunum. Þannig að ég þurfti að skapa mér það umhverfi og prófa eitthvað nýtt. Ég ákvað að segja upp öllu því sem ég átti og gefa frá mér allt. Ég endaði með fötin mín í einni ferðatösku. Svo stóð ég bara á götunni,“ segir þessi orkumikla, 53 ára kona sem hefur ekki farið troðnar slóðir í lífinu. Og hvert lá leiðin? „Ég vissi það ekki,“ segir Þorbjörg. „Ég var inni hjá vinum og kunningjum og var að reyna að átta mig á því hvað ég vildi. Svo fann ég að ég átti að fara hingað. Fara heim til Íslands. Og hér er ég. Það er rosa fínt. Mér finnst æðislegt að vera hérna. Ég er að gefa út bækurnar mínar. Það er meðbyr með þeim. Ég fann sköpunargleðina aftur.“ Þorbjörg hefur búið hjá systur sinni frá því í október. „Hún er eins og ég. Hún er á ferðinni. Kannski ekki alveg eins mikið og þótt hún segi að ég megi aldrei tala um sig ætla ég að segja að hún er alvöru hjúkrunarfræðingur og vinnur fyrir UNICEF í Palestínu; á Gaza. Þannig að hún er að gera flotta hluta. Á meðan bý ég í íbúðinni hennar. Hún er reyndar að koma heim þannig að mig vantar íbúð,” segir Þorbjörg og óskar hér með eftir einni.
Fann þráðinn í Alsír
Þegar hún segir alvöru hjúkrunarfræðingur vísar hún í það að sjálf er hún hjúkrunarmenntuð. „Ég vissi að ég vildi verða næringarþerapisti og vildi hafa sem bestan grunn sem gæti opnað fyrir mér dyr seinna meir. Ég valdi hjúkrunarfræði. Ég tók námið alvarlega. Var orðin svolítið eldri en allir hinir og var mjög krítísk á það sem var lagt á borð fyrir mig. Kom út með hæstu einkunn, mjög flott og allt það, en var svo hjúkrunarfræðingur í tvær
Hollráðin tíu: 1. Hlífðu líkamanum við viðbættum sykri.
2. Borðaðu heilhveitivörur og heilgrjón – líkaminn hefur ekkert við unnar vörur að gera.
3. Ekki forðast alla fitu – rétta fitan gerir gagn og grennir.
4. Borðaðu gæðaprótín. 5. Borðaðu daglega beltávexti, hentur og fræ.
6. Bættu útlitið með lífrænu grænmeti, ávöxtum og berjum – minnst 600 grömm á dag.
7. Drekktu 1 og 1/2 lítra af vatni á dag og nóg af grænmetis- og ávaxtasafa, grænu te eða jurtate. Ef þú drekkur kaffi eða áfengi, hafðu þá gæðin í fyrirrúmi – lítið og gott.
8. Borðaðu reglulega – slepptu aldrei morgunmatnum, margar en litlar máltíðir er lykillinn.
9. Borðaðu rétt samsettar máltíðir með hollri fitu, gæðaprótíni, góðu kolvetni og grænmeti – og auðvitað eins lífrænt og hægt er.
10. Þótt þú borðið hollt fæði er snjallt að taka að auki fjölvítamín og/eða steinefni og ráðfæra sig við fagfólk um magn.
klukkustundir,“ segir Þorbjörg og hlær. „Svo fór ég í næringarþerapistanámið. Það tók enn þrjú ár en ég var farin að vinna sjálfstætt áður en náminu lauk. Ég hef gert það síðan.” Nokkurra ára búseta í Alsír hafði komið henni á sporið. Þáverandi maðurinn hennar vann við að kenna tíu dönskum börnum starfsmanna danskrar sementsverkssmiðju nálægt Sahara í Alsír snemma á níunda áratugnum. „Ég vildi ekki búa í þessum dönsku búðum. Ég hafði ferðast mikið um Marokkó og vildi vera þar sem var „alvöru“. Við bjuggum því 40 kílómetrum frá, í þorpi sem var við hurð Sahara. Þar bjuggu aðeins heimamenn og við,“ segir hún og var heima með dæturnar tvær. „Ég eignaðist þær ung, eins og flestar íslenskar konur gera. Ásta Lea var eins og hálfs og ég var ólétt af Idu Björk í Alsír. Ég fór heim til Danmerkur og átti hana þar og fór aftur með hana út.“ Þegar Alsír-ævintýrinu lauk varð Þorbjörg ein sú fyrsta sem opnaði verslun með lífrænar vörur í Kaupmannahöfn. „Allt frá ólífuolíu til sápustykkja. Þar hafði ég líka pláss fyrir lítið tehús, fyrir níu eða tíu manns. Þar bauð ég uppá kaffi og te og eldaði mat á kvöldin. Svo var ég með þessar tvær litlu stúlkur,” segir Þorbjörg þegar hún lítur til fortíðar. Hún viðurkennir að þetta hafi verið annasamur og erfiður tími.
Frumherji í Danaveldi
„Ég var frumherji á þessu sviði. Allt þetta lífræna var nýtt fyrir Kaupmannahafnarbúum. Það kostaði meira en þetta hefðbundna. Þannig að ég var svolítið á undan minni samtíð og eiginlega gafst upp eftir tvö ár. En þá var ég búin að fá þá reynslu sem ég þurfti og fannst það því allt í lagi,“ segir hún. „Við ákváðum að flytja út á land með stelpurnar. Við vildum skapa betra andrúmsloft fyrir þær,“ segir Þorbjörg og þar bættist sú þriðja við hópinn. „Ég var komin svo vel inn í mataræðið og kenningarnar um góðan getnað og góða meðgöngu og allt það,“ segir hún og brosir. „Hann var því settur á stíft fæði til að skila sem bestum árangri.“ Og er sú Framhald á næstu opnu
Nýrttattímabil! ko
a L a S T ú S T ö j K a GRí–Skomdu og gerðu frábær kaup ! % 0 3 % 34 1189 9891198% 3799 dýrt! Ó % 0 30 r u t t á l s af
r u t t á l s af
kr. kg
Verð áður 1698 kr. kg Grísasnitsel
kr. kg
kr. kg
Verð áður 1498 kr. kg Grísakótilettur
% 0 3
598 699 1598 998 989
kr. kg
kr. kg
998 1189
kr. kr. kg kg
Krónu lasagna Verð áður 1698 kr. kg Grísahnakki, úrbeinaðar sneiðar
Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillur og/eða myndabrengl
afsláttur
afsláttur
kr. kg kr. kg
kr. kg
Grísa Spare Ribs
Krónan Krónan Krónan Árbæ Bíldsöfða Breiðholti
Lamba súpukjöt, 1. flokkur
Grillaður heill kjúklingur
afsláttur
789
kr. stk.
Verð áður 2298 kr. kg nauta- og grísahakk Bautabúrs blandað Grísalundir
Grísabógur, hringskorinn kr. pk.
GLK ýsubitar, roð- og beinlausir, 800 g
GOTT VERÐ
698
kr. kg
Grísahakk Krónan Granda
Verð áður 998 kr. kg Grísasíður, purusteik
Krónan Krónan Hvaleyrarbraut Lindum
Krónan Mosfellsbæ
1280
kr. tvennan
Grillaður kjúklingur og Pepsi eða Pepsi Max, 2 l
Krónan Krónan Krónan Krónan Krónan Reykjavíkurvegi Akranesi Reyðarfirði Selfossi Vestmannaeyjum
30
viðtal
yngsta þá best heppnaða eintakið? „Nei, eiginlega ekki,“ segir Þorbjörg og skellir upp úr. „Þær eru allar fullkomnar og enginn greinarmunur gerður. Hún er samt sú holla. Hún hefur ekki fengið neinar bólusetningar eða sprautur. Ég er ekkert að agentera fyrir einu eða neinu. Hver verður að taka þessa ákvörðun fyrir sig byggða á upplýsingum sem hann aflar sér,” segir hún.
Á þrjár flottar stelpur
„En þetta eru ofsalega flottar stelpur sem ég á. Elsta dóttir mín Ásta Lea er í leiklistarnámi í New York og Ida Björk er fréttamaður hjá sjónvarpsstöð í Danmörku en Telma Pil, sú yngsta, er 17 ára og í menntaskóla. Hún ætlar að verða söngvari og er ofsalega fær. Hún hefur hæfileika sem við erum fyrst að uppgötva núna. Hún vann þessa flottu svöngakeppni menntaskóla. Hún á eftir að gera það gott.” Þorbjörg skildi við manninn sinn þegar sú yngsta var um átta ára gömul. „Hún varð sem kallað er vikubarn. Viku hjá mér og viku hjá honum. Allir voru sáttir og við í mjög góðum samskiptum, við faðir hennar. En eftir að hún byrjaði í menntaskóla sagði ég við hann að planið þyrfti ekki að vera svona stíft. Þetta fer því eftir hendinni hjá okkur núna.” Þorbjörg segir dætur sínar meðvitaðar um mataræði. „Á mínu heimili var og er ekkert annað en góður matur, þótt 20 prósent sé eins og hjá öðrum – við fáum okkur ís og fáum okkur súkkulaði, kökur og allt það. Það hentar okkur.“
Var sólgin í sykur
En fæðið var ekki alltaf holt hjá Þorbjörgu. „Ég var fíkill í mörg, mörg
Helgin 20.-22. apríl 2012
ár. Ég stjórna í dag og læt ekki sykurinn stjórna mér. Ég hef haft tal af þúsundum skjólstæðinga sem hafa reynt það sama. Þetta fjallar allt um að skapa jafnvægið aftur. Það er ekkert nema ójafnvægi að reyna að fá orku úr sykri,“ segir hún. „Ég virði að það eru margir sem eiga við þetta vandamál að stríða. Ég hef fullan skilning á því þar sem ég hef glímt við þennan vanda sjálf. Skilaboðin eru að það er miklu auðveldara að komast út úr vandanum en fólk heldur. Við höfum skapað mikið drama í kringum hvað þetta er erfitt. Við erum ofsalega góð í að búa til sögur og trúum þeim og gerum þær að veruleika. Eins og sagan um það hvað það er erfitt að sleppa sykri. Og sagan um það hve dýrt er að kaupa holt, bragðvont og vont að breyta til. En þessari sögu má snúa við og hver og einn þar að finna á eigin skinni að það borgar sig.“ En togar sykurinn í þig? „Að sjálfsögðu. Sykurinn er eiturlyf. Að sleppa sykri er eins og að hætta að reykja, hætta á ávanabindandi lyfjum og að drekka. Það koma upp fráhvörf og löngun. Líka kringumstæðurnar. Nú skulum við hafa það kósí. Þetta með að hafa það kósí er alltaf með einhverju; kökum, sælgæti, poppi. Það tekur tíma að hafa það kósí með öðru en að úða í sig sætindum.” En kemst maður yfir það? „Engin spurning.“
Með uppskrift af fullkomnum karli
Segja má að Þorbjörg hafi fyrst vakið verulega athygli með matreiðsluþætti sínum á Skjá einum Heil og sæl fyrir sex árum. Þar kynnti hún holt mataræði fyrir landanum með kærasta sínum á þeim tíma. „Já, hann á ég ekki lengur,“ segir hún
Ég var fíkill í mörg, mörg ár. Ég stjórna í dag. Ljósmynd/Hari
og brosir. Og áttu þá engan? „Nei,“ svarar hún sposk. Eru karlmenn hræddir við þig? „Já,“ segir hún og snýr svo útúr. „Eða kannski eru þeir aðeins hræddir við að viðurkenna vanmátt sinn. Það er remba í þeim mörgum. Ég vil svo gjarna fá þá á námskeið til mín, eina og óstudda, á sínum forsendum. Leiðbeina þeim svo þeir geti fengið þennan alvöru karl fram innra með sér. Auðvitað eru karlmenn að glíma við sama vanda og við konur. En þeir gera kannski ekki eins mikið úr því.“ En hvernig eru alvöru karlmenn? „Alvöru karl? Ó, ég er búin að finna
9. meðvitund
8. skýrleiki
7. ástríða 2. orka
6. grænn
3. vakning
5. kjarkur
Frábærar McCain franskar á 5 mínútum
einn. Alvöru karl stendur fyrir sínu og er sterkur, en styrkleikinn felst í að geta sýnt veikleika sinn, sem er hluti af honum og sem að mér finnst sexý. Svo er hann sjálfum sér samkvæmur og þarf ekki að látast til þess að vera karlmaður. Hann er það án þess að þurfa að blása sig upp. Hann velur vel. Hann velur sínar konur og velur þær eftir eiginleikum þeirra. Hann velur matinn líka eftir eiginleikum matarins. Hann þekkir hvað hann þarf til að búa til orku. Svo er hann einlægur, er góður við börn og dýr og verndar konuna sína 100 prósent.”
Hættum að leita að six-packinu
Franskar kartöflur í sérflokki sem þú töfrar fram á augabragði. Einföld og fljótleg matreiðsla og algjör sæla fyrir bragðlaukana. Prófaðu núna!
1. jafnvægi
Og finnast þeir? „Já, þar sem við eigum síst von á. Ég held að við konur séum alltaf búnar að búa til svona gátlista yfir það hvernig við viljum hafa karlmennina okkar. Svo merkjum við: Hár og myndarlegur, tékk, með six-pack, tékk. Gleymum þessum lista. Opnum okkur. Líka fyrir þessum sem ekki eru með six-pack. Við gerum á þá six-pack,“ segir hún og skellir upp úr. En þarf maður þá einhvern sér við hlið? „Já, kannski. Mér finnst það núna. Maður þarf alltaf að hafa einhver sér við hlið. Maður getur aldrei gert neitt aleinn.“ En það gerði Þorbjörg þegar hún ferðaðist um heiminn og ritaði þessa þriðju bók sína enda hefur hún nú tækifæri til að ferðast þar sem stelpurnar eru uppkomnar. „Þær er búnar að sleppa mér að því leytinu til. Eins er ég búin að sleppa þeim á heilbrigðan hátt.“ Þrjá kafla bókarinnar skrifaði hún í New York, þrjá í Taílandi og þrjá í Aðalvík á Hornströndum. „Móðir mín er frá Bóli í Sæbóli. Einmitt kaflinn um hugrekki er skrifaður í Aðalvík. Þar finn ég fyrir svo mikilli orku. Þar bjó kjarnafólk og sérstaklega sterkar og duglegar konur.“
4. hreyfing
Næstum eins og Borða, biðja, elska En Þorbjörg er á krossgötum. Búin að selja allt. Engum bundin og íhugar að flytja til New York þegar rétti tíminn gefst til. Erum við að tala um einhvern skyldleika við metsölubókina Borða, biðja, elska eftir Elizabeth Gilbert? Þorbjörg hlær. „Já, eiginlega. Ég varð pirruð á höfundinum þegar hún gaf þessa bók út. Þetta var mín hugmynd! Kannski ekki alveg svona djúpt í bænirnar en þetta er samt það sem ég er að gera í sambandi við hugsum, mat, líkama. Efni, loft og líkami er það sem ég hef skrifað mikið um, sérstaklega í þessari bók Níu leiðir til lífsorku,“ segir þessi íslenska kjarnakona og metsöluhöfundur. „Mér finnst svo merkilegt hversu líkaminn er stórkostlegur. Hann segir okkur frá því þegar eitthvað er að. Hann lætur vita. Tungumál líkamans eru verkir og vanlíðan; hugsanlega uppblásinn magi eða skilaboðin í gegnum húðina af því að það eru útbrot eða þurrk eða óhrein húð. Líkaminn er alltaf að segja okkur að það er ekki allt eins gott og það gæti verið. En það er spurning hvort við hlustum á líkamann. Hvað er eðlilegt og hvað ekki. Ætlunin með þessari bók er að tengja þetta allt saman. Þetta fjallar ekkert um að hafa efni á að gera hlutina heldur vilja,“ segir hún og viljann þarf að þekkja. „Við eldumst fljótt. Lífið er ekkert óskaplega langt. Ekki eins langt og við höldum og vildum. Mörg okkar langar til þess að gera ýmsa hluti og höfum, eins og samfélagið er í dag, möguleika og tækifæri til þess. En það krefst síns líkama og geðs til að framkvæma það og ég vil hjálpa fólki að þá þeim markmiðum.“ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is
32
fréttir vikunnar
Helgin 20.-22. apríl 2012
Vikan í tölum Atvinnuleysi 7,5 prósent Atvinnuleysi var 7,5 prósent í mars, samkvæmt vinnumarkaðsrannsókn Hagstofu Íslands. 13.300 voru án vinnu og í atvinnuleit. Atvinnuleysi stendur nánast í stað frá mars 2011 en þá mældust atvinnulausir 13.400 eða 7,6 prósent vinnuaflsins.
Teknir með um tíu kíló af amfetamíni Fíkniefnafundur á Keflavíkurflugvelli á sunnudag er með stærri fíkniefnamálum sem tollverðir hafa komist í kast við. Fjórir Pólverjar eru í gæsluvarðhaldi, grunaðir um að hafa reynt að smygla hingað um 10 kílóum af amfetamíni.
Húsleit hjá Landsbankanum í Lúxemborg Þrjátíu manna hópur á vegum sérstaks saksóknara gerði á þriðjudag húsleit hjá Landsbankanum í Lúxemborg. Níu mál eru til rannsóknar sem snúa að markaðsmisnotkun og umboðssvikum.
Huang Nubo gerir sér vonir um samninga
Árni Páll gagnrýnir uppstokkun ráðuneyta Árni Páll Árnason, fyrrverandi efnahagsráðherra, styður ekki að efnahags- og viðskiptaráðuneytið verði lagt niður. Hann varar við því að rótað verði svo mikið í verkaskiptingu ráðuneytanna þegar jafn langt er liðið á kjörtímabilið og nú er.
Landsdómur í beinni útsendingu Landsdómur hefur orðið við beiðni um að sent verði beint út frá dómsuppsögu í málinu gegn Geir H. Haarde, fyrrverandi forsætisráðherra. Dómur verður kveðinn upp klukkan tvö næstkomandi mánudag.
Ge y
i
m
ú
SpennAndi
T& FERSKandi T FREiS Fa
gme
nnska
y í F
ri
r
r
sjávarrétta tilBoð
Heitustu kolin á
Hraðlest Þóru Arnórsdóttur hefur brunað áfram á fullu stími eftir að stefnan var tekin á Bessastaði. Kosningabaráttan hefur gengið smurt þar til frambjóðandinn mætti á Beina línu hjá DV og svaraði spurningum lesenda og virðist hafa rekið í það minnsta eina tá í bremsuna.
Gunnar Grímsson Það minnkuðu töluvert líkurnar á að ég kjósi Þóru eftir að hafa skoðað pólítísk ekki-svör hennar í Beinni línu á DV. Því miður.
Heiða B Heiðars Ég var farin að hrífast pínu með stuðningsmönnum Þóru og orðin laumu-fan. En ég er alveg læknuð af því. Ískalt, ópersónulegt og skautað fimlega framhjá því að svara spurningum. Nei takk Þessar spurningar til Þóru á beinu línu DV eru leiðinlegar, langdregnar og óspennandi. Svörin eru verri og hún er allt of lengi að koma með þau!
Björn Birgisson Þóra Arnórsdóttir á Beinni línu DV.is í kvöld, spurð um hvort hún væri í Samfylkingunni: “Ég var skráð í Alþýðuflokkinn þegar ég var 22 ára – hann var lagður niður og rann inn í Samfylkinguna. Ég hef aldrei starfað fyrir þann flokk og er ekki skráð í neinn stjórnmálaflokk.” Þá höfum við það á hreinu.
2.950 kr.
Hvítvínssoðin bláskel úr Breiðafirði ásamt hvítvínsglasi.
Humarsalat með hægelduðum smátómötum, mangó, sultuðum rauðlauk og ristuðum cashew-hnetum ásamt hvítvínsglasi.
Borðapantanir í síma 517-4300
Aðalstræti 2 / 101 Reykjavík / Sími: 517 4300 / www.geysirbistro.is
Magnús Þór Hafsteinsson
Það þarf enginn að segja mér að nokkur geti talað máli þjóðarinnar á alþjóða vettvangi eins og Ólafur Ragnar og um leið fengið alþjóða fjölmiðla til að hlusta. Hann hefur þá þyngd sem þarf. Þetta kemur mjög vel fram í þessu viðtali þar sem hann er heldur ekki hræddur við að viðurkenna sín mistök. Við þurfum á honum að halda núna sem aldrei fyrr.
Málið er dautt Í vikunni vakti athygli að plastmál sem Jóhanna Sigurðardóttir drakk úr í hljóðveri Morgunvaktar Rásar 2 seldist á uppboði á 105.000 krónur. Fimmaurabrandarar náðu í kjölfarið flugi og þessi um eina málið sem Jóhanna hefur klárað gæti lifað nokkrar vikur.
51
milljarður var upphæðin sem Kevin Systrom, stofnandi Instagram, fékk í sinn hlut við sölu fyrirtækisins til Facebook.
Sveinn Andri Sveinsson
Baldur Hermannsson Óskaplegt þunnildi er þetta og ekki er nú hreppstjórabragur á tilsvörunum. Sauðmeinlaus stelpukindin sneiðir vandlega hjá öllum átakspunktum, öll eitthvað svo pen og strokin. Það verður ekkert gagn að henni þegar í harðbakkann slær. Hana vantar lífsreynslu og skriðþunga, hana vantar eiginlega allt sem höfðingja má prýða, Hún ætti bara að halda sig við fréttamennskuna og barnauppeldið.
Yngvi Eysteins Jóhanna Sigurðardóttir drakk kaffi úr máli um daginn í útvarpsviðtali. Í kjölfarið fór uppboð í gang á því máli og seldist það á 105.000 kr. Það er fyrsta málið sem Jóhanna Sigurðardóttir hefur klárað á þessu kjörtímabili. Dugleg stelpan.
Bragi Kristjonsson Mikið lifandis ósköp er listaverkasmekkur safnamanna orðinn háþróaður, þegar varalitskámugt plastglas með varaförum eftir okkar ástsæla forsætisráðherra er orðið rándýrt listaverk. Gæti þetta ekki orðið nýr tekjustofn fyrir vesælan ríkissjóðinn til að greiða fyrir sjávarkaplana til útlanda. Væri ekki ráð að fá hár úr höfði okkar yfirmáta dugmikla iðnaðar, sjávarútvegs, landbúnaðar, efnahags og viðskiptamálaráðherra til að selja. Það mætti raða þeim upp á listræna vísu og afsetja með miklum hagnaði. Svo mætti blanda saman við þetta hárum af höfði ráðherrans með réttlætis- og innanríkiskenndina. Hvílíkt listaverk.
1095
dagar liðu milli morðlausra daga í El Salvador. Laugardagurinn síðasti var fyrsti dagurinn í þrjú ár þar sem enginn var drepinn í þessu Mið-Ameríkuríki.
Góð vika
Slæm vika
fyrir Nönnu Bryndísi Hilmarsdóttur, tónlistarmann
fyrir Herdísi Þorgeirsdóttur, forsetaframbjóðanda
Slær í gegn í Bandaríkjunum
Humarsalat & Hvítvín 2.250 kr.
jarðskjálftar hafa mælst á Íslandi frá árinu 1996 samkvæmt úttekt frá Datamarket.
Þetta er víst eina málið sem Jóhanna hefur klárað :)
Bjarki Hilmarsson
Bláskel & Hvítvín
242.724
mynd/Hari
Hraðlestin út af sporinu
r
ir
földun er aukningin á textuðu íslensku efni á RÚV á undanförnum tíu árum samkvæmt svari menntamálaráðherra við fyrirspurn Margrétar Tryggvadóttur, þingmanns Hreyfingarinnar.
Hjónin Ari Trausti Guðmundsson jarðfræðingur, og María G. Baldvinsdóttir, tilkynntu í gær á heimili sínu í Grafarvogi að Ari Trausti hygðist bjóða sig fram til forseta Íslands. Hann er sjöundi einstaklingurinn sem gefur kost á sér í embættið en kosningarnar fara fram 30. júní. Ljós-
Katrín Jakobsdóttir menntamálaráðherra átti á þriðjudaginn fund með fulltrúum Akranesbæjar þar sem rætt var hvort og þá hvernig mætti bjarga kútternum Sigurfara frá eyðileggingu.
stro & B Bi a
15
milljarðar er upphæðin sem Björgólfur Guðmundsson fékk lánaða frá Glitni án nokkurra veða, segir í stefnu slitastjórnar Glitnis á hendur endurskoðunarfyrirtækinu PwC.
Framtíð kúttersins rædd
s
Fjármálatímaritið Forbes hefur eftir
2,7
kínverska fjárfestinum Huang Nubo að hann geri sér vonir um að ljúka samningi um væntanlegar 200 milljóna dollara fjárfestingar hér á landi á næstu tveimur mánuðum. Grímsstaðir verði leigðir til langs tíma.
Nanna Bryndís Hilmarsdóttir, söngkona hljómsveitarinnar Of Monsters and Men, hefur átt góða viku því plata hljómsveitarinnar My Head Is an Animal fór beint í sjötta sæti bandaríska Billboard- listans og er það besti árangur sem íslensk hljómsveit hefur náð á listanum. Platan hefur selst í yfir 55 þúsund eintökum og er hljómsveitin á leið í tónleikaferðalag um Bandaríkin í næsta mánuði. Hljómsveitin sigraði í Músíktilraunum árið 2010 en hafði þá einungis starfað í tvær vikur og hefur því slegið í gegn á mettíma. Nanna Bryndís er 23 ára og alin upp í Garði. Hún hafnaði í þriðja sæti í söngkeppni framhaldsskólanna árið 2007 þegar hún kom fram fyrir skóla sinn, Fjölbrautaskóla Suðurnesja. Nanna Bryndís hefur verið viðloðandi tónlistarbransann býsna lengi þrátt fyrir ungan aldur því árið 2004 flutti hljómsveit hennar, Pointless, lag á árshátíð Gerðaskóla í Garði en Nanna var þá í tíunda bekk.
Lítið fylgi í könnun Herdís Þorgeirsdóttir forsetaframbjóðandi átti slæma viku ef marka má niðurstöður úr fyrstu skoðanakönnun sem gerð var á fylgi forsetaframbjóðenda. Í henni mælist Herdís aðeins með 2,9 prósenta fylgi. Tveir frambjóðendur, Ólafur Ragnar Grímsson og Þóra Arnórsdóttir, eru samkvæmt henni þau einu sem til greina koma sem forseti í huga þjóðarinnar. Niðurstöður könnunarinnar benda jafnframt til þess að sú lýðræðistilraun sem Herdís sagði að framboð sitt væri, hefði mistekist. Á blaðamannafundi þar sem hún tilkynnti um forsetaframboð sitt sagði Herdís að framboð hennar væri ákveðin lýðræðistilraun til að kanna hvort fólkið í landinu væri reiðubúið að styðja framboð gegn sitjandi forseta og gegn fjármálaöflum. Samkvæmt því virðist svo ekki vera.
Garðar
Gefið út í samvinnu við Garðyrkjufélag Íslands
Helgin 20.-22. apríl 2012
Nokkur góð r áð þegar kemur að vorverkunum í garðinum
Vorverkin eiga að vera skemmtileg Það er um að gera að syngja við garðverkin, ekki síst á þessum árstíma þegar áhugafólk um garðrækt getur loks notið þess að uppáhaldsárstími þess er í vændum.
V
orið er uppáhaldstími garðyrkjufólks. Smám saman lifnar gróðurinn við, skordýrin komast á kreik eftir langan og kaldan vetur og það hlýnar. Á hinn bóginn má segja að gott sé að hafa varann á sér, þrátt fyrir óstjórnlega löngun til að koma garðinum í form eftir veturinn. Þrátt fyrir hlýnun og hægfara jákvæðar breytingar á veðurfari undanfarinn áratug er enn sú hætta fyrir hendi að eina nóttina frysti snögglega og viðkvæmur nýgræðingurinn verði Kuldabola að bráð. Hér eru því nokkur góð ráð sem vert er að hafa í huga:
Ekki hreinsa burtu sölnað lauf og gróðurleifar sem hafa legið yfir gróðurbeðunum yfir veturinn fyrr en mesta næturfrosthættan er liðin hjá, einkum og sér í lagi á viðkvæmum plöntum. Ef veðurspáin er slæm og lítur út fyrir næturfrost er gott að eiga nokkra metra af akrýldúk sem má breiða yfir þann gróður sem er kominn einna lengst af stað. Akrýldúkurinn hlífir nýjum og viðkvæmum sprotum við mesta kuldanum og getur skilið á milli feigra og ófeigra blómbruma. Nauðsynlegt er að fergja jaðar akrýldúksins með einhverjum hætti svo hann haldist á plöntunum. Ef garðeigandinn missir af veðurspánni og vaknar upp við vondan draum á frostköldum morgni er ekki ástæða til að örvænta strax, reyndir garðyrkjumenn eiga að minnsta kosti eitt ráð í erminni.
Þá er best að tengja garðúðarann við kaldavatnskranann, skrúfa hraustlega frá og láta úðann baða plönturnar allt þar til frostið líður hjá. Þetta kann að hljóma dálítið undarlega en vatnið gerir það að verkum að plönturnar þiðna hægt og minni hætta er á að frumur í blöðum og ungum stönglum springi og eyðileggist. Vorblómstrandi haustlaukar eins og krókusar, fannastjarna og vetrargosi eru í miklum blóma um þessar mundir. Í huga margra er þetta hinn eini sanni vorboði. Þegar laukarnir hafa lokið blómgun sinni er lífsferli þeirra hins vegar ekki lokið strax. Blöðin halda áfram að ljóstillífa og safna forða í laukana en forðann nota laukarnir til að lifa af veturinn og koma upp blómum næsta ár. Það er því mikilvægt að klippa ekki blöð laukanna fyrr en þau eru farin að sölna í toppinn en um það leyti hafa þau lokið hlutverki sínu og í lagi að klippa þau niður. Þetta gildir í raun um alla haustlauka, svo sem túlípana, páskaliljur og fleiri tegundir. Að lokum er rétt að árétta að vorverkin eiga að vera skemmtileg og því er um að gera að fylla i-Podinn af uppáhalds garðyrkjulögunum og syngja hátt með á meðan garðurinn er undirbúinn undir sumarið. Góða skemmtun! Guðríður Helgadóttir, garðyrkjufræðingur
Hvítir vorkrókusar í apríl 2012.
Bleik blóm á töfratré í apríl 2012.
Velkomin í Garðyrkjufélag Íslands! Skoðaðu kosti þess að vera félagi
Öflug heimasíða www.gardurinn.is
Frakkastíg 9 - 101 Reykjavík - Sími 552 7721 og 896 9922 - gardurinn@gardurinn.is
2
garðar
Helgin 20.-22. apríl 2012
Smáliljur
Góð fjárfesting
Þ
að virðist ætla að vora snemma á Íslandi í ár. Veturinn var mildur á hér á suðvesturhorninu og snjór á jörðu frá lokum nóvember til febrúarloka svo aldrei kom teljandi frost í jörðu. Mars var hlýr og gróður tók við sér fyrir lok mánaðarins. Langminnugir Íslendingar óttuðust hefðbundið páskahret sem ekkert varð þó úr. Vonir vænkast nú um áfallalítið vor þótt kaldur norðanvindur kunni enn að blása um okkur. En talandi um páskahret þá standa á borðum margra smávaxnar páskaliljur sem orðið hafa vinsælar og eru seldar í stórum stíl
á þessum síðvetrar- og vordögum. Yrkið ´Tête á Tête´ með sinn rauðgula lúður umlukinn fagurgulum krónublöðum skapar indæla hátíðarstemmningu á páskaborðinu. Hver einasti laukur sendir upp 3-5 fagurgræna stilka sem bera blóm og standa lengi. Of fáir vita að þessar smáliljur eru þrælharðgerðar! Það er því óþarfi að henda þeim í sorpið þó þær séu búnar að blómstra. Þær má setja niður í garðinn eða úti í sumarbústaðarlandinu í holu, 15 cm djúpa með dálitlum sandi í botninn og umluktar nesti af góðri mold, blandaðri moltu eða gömlum hrossaskít og sandi. Það má klippa
Snæstjarna kemur brosandi upp úr móanum
Tête á Tête kemur upp ár eftir ár
visnuð blómin af en leyfa stilkunum og blöðum að visna sjálfkrafa. Þau má fjarlægja síðar þegar þau hafa gulnað og skilað næringarefnum sínum aftur í laukinn sem gjarnan skiptir sér. Árið eftir koma þær upp um þetta leyti og gleðja augu manns með bjartsýnu tilliti sínu, jafnvel á köldum vordegi. Þær standa gjarnan lengur en krókusar og láta frost og þurrka yfir sig ganga án þess að blikna svona viðkvæmar sem þær annars virðast við fyrstu sýn. Það gildir annars almennt um smáliljur sem seldar eru blómstrandi á vorin og laukarnir á haustin (þá kallaðir haustlaukar) að þær þrífast margar vel hér á landi og gleðja mann ár eftir ár. Af páskaliljum (Narcissus) er fjöldi yrkja bæði smávaxin og hávaxin. Stjörnuliljur (Scilla), postulínsliljur (Puschkinia) og snæstjörnur og fannastjörnur (Chinodoxa), perluliljur (Muscari) eru allar undurfallegar og vel harðgerðar hér á landi. Garðeigendur ættu að gefa þeim meiri gaum og planta þeim í væna brúska, jafnvel í grasflatir þar sem jarðvegur leyfir. Við góð skilyrði á vel framræstum stað í sandi blönduðum dálitlu af lífrænum áburði fjölga þær sér óspart. Þær eru því góð fjárfesting – hvort sem er að vori eða hausti – og ávöxtunin skilar sér í gleðinni yfir vorinu á næsta leiti. Vilhjálmur Lúðvíksson
Kryddjurtir
VERSLANIR NÓATÚNS ERu OPNAR FRÁ 08:00 TIL 24:00 ALLA DAGA. www.noatun.is Hamraborg – Nóatún 17 – Hringbraut – Austurver – Grafarholt
Fékkstu ekki Fréttatímann heim?
Fréttatímanum er dreift á öll heimili á höfuðborgarsvæðinu. Ef þú fékkst ekki blaðið heim, láttu okkur þá vita með tölvupósti á dreifing@frettatiminn.is Sjáðu blaðið líka á frettatiminn.is
Skessujurt – vannýtt kryddjurt S
kessujurtin eða Levistcum offincineale eins og hún heitir á fagmálinu, var áður fyrr kölluð tröllatryggð en hefur einnig verið kölluð súpujurtin eða Maggi-jurtin, eftir samnefndum súputeninga framleiðanda. Skessujurtin er gömul krydd- og lækningajurt, plantan er öll nýtanleg til matargerðar, þar með talin blóm, fræ, leggir, blöð og rót. Áður fyrr þótti við hæfi að meðal fjölskylda ætti tvær góðar plöntur í garðinum, ein fullvaxin skessujurt ætti þó að duga vísitölufjölskyldunni. Enda er öll plantan mjög bragðsterk, bragðið minnir eilítið á súputenging eða jafnvel sellerí. Til að maturinn verði ekki of bragðsterkur þarf að nota plöntuna mjög sparlega eða í mesta lagi eitt til tvö lítil laufblöð í rétt. Auðvelt er að þurrka blöðin, þá eru stönglarnir hengdir upp á hvolfi með blöðunum á. Ef plantan er með blómum, má þurrka hana í bréfpoka og hrista fræin af þegar blöðin orðin þurr. Þægilegast er að frysta blöðin heil í poka og mylja eða klippa þau niður frosin eftir þörfum. Talið er að munkar hafi flutt plöntuna til Norðurlanda á miðöldum, en þá var hún talin vera jurt ástarinnar, enda er enska nafn plöntunnar Lovage. Hefðbundin notkun jurtarinnar í þá daga var frekar sem lyf, auk þess sem plantan var talin vera ástarörvandi. Sem lyf var hún notuð við tíðaverkjum, meltingartruflunum og offitu, en hún var einnig talin vera vatnslosandi. Plantan trénar auðveldlega og þess þarf að gæta að nota ung blöð í matargerðin og mjög granna stöngla. Stönglana má sjóða eða nota ferska í salat. Blöðin er best að nota smátt skorin sem krydd, til dæmis í súpur, salat, kjötfars, fyllingar, pylsur, sósur, pottrétti, kryddsmjör, salat og sósur. Bragðið er vel þekkt sem kjötsúpukrydd, en er ekki síðra með grilluðu lambakjöti og er þá notað eins og hvítlaukur, það er gerð eru göt í vöðvann og samanvöðluðum blöðunum stungið inn, oft með hvítlauksrifi en þessi tvö krydd fara mjög ve saman. Fræin má nýta í salat, sósur og brauðbakstur. Skessujurtin er fjölær, stórvaxin og fyrirferðar-
Skessujurt ætti að vera til í öllum görðum.
mikil eða um 1,5 til 2 metrar á hæð, harðgerð og blaðfalleg kryddjurt sem er mikil garðaprýði af. Blómin eru gulleit og mynda sveipi. Skessujurtin er hraðvaxta og hefur hún einnig verið notuð í limgerði, er samt sennilega fallegust stakstæð. Þarf rakan og frjóan jarðveg. Auðvelt er að fjölga skessujurt með skiptingu eða með sáningu beint á vaxtarstað. Valborg Einarsdóttir
4
garðar
Helgin 20.-22. apríl 2012
Kristallar
Vatnskristallar auðvelda ræktun í pottum
R
Leyndarmálið við ræktun í pottum og kerum er að nota almennt mun stærri ker og potta og að nota vatnskristalla í moldina, en með því móti er hægt að komast af með að vökva sjaldnar og meira í einu.
æktun sumarblóma, fjölæringa, runna og jafnvel matjurta í blómakerum, gerir innganginn heim að húsinu hlýlegri og notalegra er að dvelja á pallinum þar sem gróður í kerum prýðir umhverfið. Ræktun í pottum og kerum hefur vafist fyrir mörgum. Algengt er að of litlir pottar séu valdir, en mun hærra og jafnara rakastig helst í stórum pottum. Vindþurrkun er mun meiri en við gerum ráð fyrir, það rignir minna ofan í pottana en við höldum og þannig er ekki óalgengt að dýru plönturnar sem keyptar voru í pottana drepist allar á meðan eigendurnir fóru í sumarfrí. Leyndarmálið við ræktun í pottum og kerum er að nota almennt mun stærri ker og potta og að nota vatnskristalla í moldina, en með því móti er hægt að komast af með að vökva sjaldnar og meira í einu.
Hvað eru vatnskristallar?
Vatnskristallar eru náttúrulegt vatnsbindiefni. Þegar þeir eru þurrir minna þeir eilítið á gróft matarsalt við fyrstu sýn, en þegar þeir mettast af vatni, margfalda þeir stærð sína og bólgna út. Plönturnar nýta síðan vatnsforða kristallanna, þannig að þeir rýrna aftur. Þannig hafa plönturnar stöðugan aðgang að vatni, en vatn er ein helsta næring allra plantna. Hægt er að nota vatnskristallana þurra og strá þeim í moldina undir rót plöntunnar, hvort sem er í pottinn eða í holuna í garðinum áður en gróðursett er. Séu vatnskristallarnir notaðir þurrir, þarf að fylgja þeim eftir með reglulegri vökvun fyrsta hálfa mánuðinn á eftir eða á meðan kristallarnir eru að þenjast út. Besta virknin næst hins vegar með því að metta kristallana af vatni áður en þeir eru notaðir, það
er setja um það bil 1 tsk. af kristöllum út í ½ lítir af vatni og þá draga þeir í sig vatnið. Miðað við uppgefna skammtastærð á umbúðum er þetta magn ætlað í um það bil 30 cm víðan blómapott. Reynslan hefur kennt mér að nota vel fullan tappa af kristöllum í fulla skúringarfötu af heitu vatni. Þegar vatnið er orðið kalt, er fatan orðin full af mettuðum kristöllum sem eru tilbúnir til notkunar. Ástæðan fyrir því að betra er að nota kristallana mettaða eru helst tvær. Í fyrsta lagi koma þeir strax að fullum notum og í öðru lagi er mun meiri hætta á ofnotkun á þurrum kristöll-
um, þannig að þegar þeir mettast þá flæðir allt upp úr pottunum þegar þeir bólgna út, þar sem ekki var gert ráð fyrir rúmmálsaukningunni í upphafi. Vatnsþörf plantna er ærið misjöfn eftir tegundum, staðsetningu og aðstæðum. Það hefur reynst mér ágætlega að nota kristallana á drykkfelldustu stofublómin og þeir eru ómissandi á öll sumarblóm og í til ræktunar í kerum og pottum. Kristöllunum er blandað saman við moldina við rætur plöntunnar og ágætt er að blanda þörungaáburð í fljótandi formi saman við kristallana. Þannig er hægt að nota þá við gróðursetningu í einkagarða, sumarhúsalóðir og hafa þeir jafnvel reynst vel undir túnþökurnar. Rétt notkun á kristöllum við ýmsar aðstæður léttir garðyrkjumanninum lífið á meðan hann skreppur í frí og gleður drykkfelldu plönturnar á heitum sumardögum. Valborg Einarsdóttir
Rétt notkun á vatnskristöllum léttir garðyrkjumanninum lífið á meðan hann skreppur í fríið og gleður drykkfelldar plöntur á heitum sumardögum.
garðar 5
Helgin 20.-22. apríl 2012
Nú er rétti tíminn til að setja niður kryddjurtafræin. Þá getur fólk búist við steinseljuuppskeru, eins og hér má sjá, þegar líða tekur á sumarið. Ljósmynd/Nordic Photos Getty Images
774 5775
6
garðar
Helgin 20.-22. apríl 2012
remst – fyrst og f
Garðyrkjufélagið
ódýr!
t g e l i ð gle
r a m u s
Frá afhendingu ávaxtatrjáa til félaga vorið 2011.
Garðyrkjufélagið í sókn
Þ
að hefur verið mikið að gera hjá Garðyrkjufélaginu að undanförnu. Klúbbar félagsins eru mjög virkir og landshlutadeildir ekki síður. Frumkvæði félagsins um að beita sér fyrir tilraunum um ræktun ávaxtatrjáa og berjarunna og innflutningur ungplantna á góðu verði hefur lagst vel í félagsmenn og laðað að nýja félagsmenn í stórum stíl. Áhyggjur sumra garðplöntuframleiðenda að þetta drægi viðskipti frá þeim hafa reynst ástæðlausar. Aldrei hefur verið annað eins á boðstólum af ávaxtatrjám og berjarunnum eins og eftir að félagið hóf kynningarstarf sitt í samvinnu við Landbúnaðarháskólann. Mikið var að gera í um síðustu helgi í garðplöntustöðvum sem höfðu opið enda mikið framboð. Þeir Carl J. Gränz, formaður ávaxtaklúbbsins, og Einar S. Einarsson meðstjórnandi kynntu ávaxtaklúbb Garðyrkjufélags Íslands og Garðyrkjufélagið á Vorgleði í Garðheimum síðustu helgi og buðu nýja félaga velkomna. Margir þáðu góð ráð varðandi ræktun og umönnun ávaxtatrjáa. Carl J. Gränz mun kynna síðan kynna ávaxtaklúbb Garðyrkjufélags Íslands og Garðyrkjufélagið og bjóða nýja félaga velkomna á opnu húsi í Garðyrkjuskólanum á Reykjum í Ölfusi á sumardaginn fyrsta, fimmtudaginn 19. apríl. Ný sending af ávaxtatrjám sem félagar pöntuðu í vetur frá Garðplöntustöð Leif Blomqvist í Finnlandi verður afhent í byrjun maí. Félagið kynnti í vetur 15 ný yrki af bóndarósum frá Kína þar af 6 yrki af trjábóndarósum og bauð að
Bóndarós i bloma.
útvega. Pöntuðu félagar töluverðan fjölda, ekki síst af harðgerðum trjábóndarósum. Verður spennandi að sjá hvernig þær reynast. Frægust trjábóndarósa hér á landi er líkleg sú sem staðið hefur um árabil fyrir framan hús félagsins við Frakkastíg. Carl J. Gränz, formaður ávaxtaklúbbsins, mun kynna ávaxtaklúbb Garðyrkjufélags Íslands og Garðyrkjufélagið og bjóða nýja félaga velkomna á opnu húsi í Garðyrkjuskólanum á Reykjum í Ölfusi á sumardaginn fyrsta, fimmtudaginn 19. apríl Næstkomandi fimmtudag 26. apríl verður aðalfundur félagsins haldinn í Safnaðarheimili Neskirkju og hefst kl 20. Fyrir utan hefðbundin aðalfundarstörf munu tveir félagar halda erindi um upplifun sína og væntingar til félagsins. Arnar Tómasson hárgreiðslumeistari hefur verið afar áhugasamur um matjurtarækt og hugmyndaríkur um aðferðir til að auðvelda vinnu við forræktun. Kristín Kjartansdóttir, formaður Akureyrar og Eyjafjarðardeildar félagsins, verður gestur félagsins og fjallar um væntingar til félagsins en stefnt er að því að efla þjónustu félagsins við landsbyggðina. Sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytið hefur veitt félaginu styrk til að efla þjónustuhlutverk félagsins og skipulagsvinnu við verkefni sem félagið hefur tekið sér fyrir hendur að undanförnu. Það starf er nú í mótun. Félagið er í mikilli sókn um þessar mundir og hefur félögum fjölgað ört. Þeir eru nú nærri 2500. Nánari upplýsingar um aðalfundinn og aðra viðburði á vegum félagsins er að finna á heimasíðu félagsins á www.gardurinn.is.
blainaglinn.is Fylgstu með Bláa naglanum á Facebook
FJÁRÖFLUNARÁtAk og vitUNdARvAkNiNg Um BLÖðRUhÁLskiRtiLskRABBAmeiN
Sala Bláa naglans er hafin um land allt takið vel á móti sölufólki
Blái naglinn er átak til vitundarvakningar um krabbamein í blöðruhálskirtli en jafnframt fjáröflunarátak til styrktar rannsóknum, fræðslu og tækjakaupum. á ári hverju greinast á íslandi um 220 karlmenn með blöðruhálskirtilskrabbamein. Um 50 íslenskir karlmenn deyja af völdum þessa sjúkdóms á hverju ári. allur ágóði af fjáröflun Bláa naglans mun að þessu sinni renna til kaupa á nýjum línuhraðli fyrir landspítala háskólasjúkrahúsi (lSH). línuhraðall er tæki sem notað er við geislunarmeðferð krabbameinssjúklinga og nýtist körlum, konum og börnum. Stöðugt er verið að þróa þá tækni sem hjálpar okkur í baráttunni við krabbamein og nú er þörf á nýrra og nákvæmara tæki. áætlaður kostnaður við kaup á nýjum línuhraðli er um 400 milljónir króna eða rétt rúmar 1.200 krónur á hvert mannsbarn á íslandi.
Þú getur sýnt stuðning með því að …
… kaupa Bláa naglann á 1.000 kr. hjá söluaðilum … greiða 1.000, 5.000 eða 10.000 kr. með greiðslukorti gegnum heimasíðuna blainaglinn.is. … skuldfæra 1.000 kr. á símreikning með því að hringja í símanúmerið 908 1101 … leggja inn upphæð að eigin vali inn á reikning átaksins í íslandsbanka. Reikningsnúmerið er 537-14-405656, kt. 450700-3390. Blái naglinn fæst hjá sölufólki og í verslunum húsasmiðjunnar um land allt.
Vertu nagli – Sýndu Stuðning
Blái naglinn góðgerðarfélag Sími 775 1111 blainaglinn@blainaglinn.is www.blainaglinn.is
er bakhjarl Bláa naglans
viðhorf 33
Helgin 20.-22. apríl 2012
Fært til bókar
Borgarstjórar dýrari en þingforsetar Hraðar gengur að mála þingforsetana en steypa borgarstjórana í eir. Síðastliðinn föstudag afhjúpaði Ásta R. Jóhannesdóttir, forseti Alþingis, málverk af Sólveigu Pétursdóttur, fyrrverandi forseta Alþingis. Viðstaddir voru alþingismenn, fjölskylda Sólveigar, fyrrum samþingmenn hennar og fleiri gestir, að því er fram kemur á vef Alþingis. Stephen Lárus Stephen listmálari málaði myndina og var henni komið fyrir í efrideildarsal þingsins. Verkið er fimmtugasta og fyrsta portrettmálverk af forsetum þingsins. Mynd af Halldóri Blöndal, fyrrverandi forseta Alþingis, var hin fimmtugasta. Þingið er því sneggra að afgreiða sína foringja með þessum hætti en borgarstjórn Reykjavíkur. Hlé var gert á þeirri hefð borgarstjórnar Reykjavíkur að gera eirstyttur af fyrrverandi borgarstjórum vegna fjárskorts. Verið var að móta höfuð Markúsar Arnar Antonssonar þegar verkið var sett á ís. Verði haldið áfram að gera stytturnar eru níu borgarstjórar í biðröðinni, þeir sem fylgdu í kjölfar Markúsar Arnar. Ör skipti voru á borgarstjórum á síðasta kjörtímabili, jafnvel svo að valdatími þeirra var fremur talinn í dögum en öðrum tímaeiningum. Þeir borgarstjórar sem enn bíða eirhaussins eru: Árni Sigfússon, Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, Þórólfur Árnason, Steinunn Valdís Óskarsdóttir, Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, Dagur B. Eggertsson, Ólafur F. Magnússon, Hanna Birna Kristjánsdóttir og núverandi borgarstjóri, Jón Gnarr. Fram hefur komið að Alþingi borgaði 850 þúsund krónur fyrir málverkið af Sólveigu. Eirhausar borgarstjóranna kostuðu hins vegar yfir milljón krónur hver.
Nýrakaður á Patrólnum Forseti Alþýðusambands Íslands hefur í mörg ár skert skegg sitt í heitri fjallalind á sumardaginn fyrsta, að því er Viðskiptablaðið greinir frá. Sumardagurinn fyrsti var í gær svo væntanlega hefur forsetinn skafið af sér grátt skeggið þá. Viðskiptablaðið var á ljóðrænu nótunum þegar það skýrði frá þessari athöfn en þar sagði: „Þótt stundum blási köldu þann dag [sumardaginn fyrsta] hefur hann tilfinningaþrungna merkingu í huga margra Íslendinga. Sérstaklega Gylfa Arnbjörnssonar, forseta ASÍ, sem er mikill áhugamaður um fjallajeppaferðir á Patrolnum sínum. Þennan dag hefur hann farið upp á hálendið með ferðafélögum og rakað af sér vetrarskeggið í heitri lind og haldið sér skegglausum yfir sumarið. Þessari hefð hefur hann haldið í mörg ár, nema í fyrra, þegar hann rakaði mottuna af í lok mars. Í ár sást hann síðast með myndarlegt skegg í fréttum Sjónvarps um síðustu mánaðamót og því von að hann haldi í hefðina þetta árið.“ Nefndur Patrol-jeppi Gylfa komst í fréttirnar í fyrra þegar DV greindi frá hremmingum sem Gylfi lenti í með syni sínum þegar bíll þeirra hafnaði í stórum polli á Kjalvegi. Blaðið sagði að þar hefði forseti ASÍ verið á glæsilegum Land Cruiser þegar hann var í rauninni á ellefu ára gömlum Patrol. Gylfi svaraði blaðinu og sagði meðal annars í yfirlýsingu: „Ég get alls ekki unað því að almenningi sé með svo óábyrgum hætti talið trú á að ég aki um á Toyota Land Cruiser jeppa þegar
hið sanna er að ég hef lengi verið annálaður Nissan Patrol aðdáandi. Líklegt er að ég muni, auk þess að þessi frétt verði dæmd dauð og ómerk, krefjast miskabóta af hálfu DV með þeim hætti, að blaðinu verði gert að kaupa bifreiðina á eigin verðmætamati.“ Hinn meinti Land Cruiser hafði verið metinn talsvert verðmætari en nam söluverði hins gamla Patrols ASÍforsetans. Ritstjórn DV brást snöggt við og leiðrétti málið auk þess sem Gylfi var beðinn afsökunar. Aðilar gengu því sáttir frá málinu og nýrakaður Gylfi nýtir Patrólinn áfram til fjallaferðanna.
Meint nesjamennska Andri Freyr Viðarsson er vinsæll maður í morgunútvarpi Ríkisútvarpsins þar sem hann og samstarfskona hans, Gunna Dís, halda uppi stuðinu og láta stundum vaða á súðum. Andri var síðan á flandri fyrir Sjónvarpið í fyrrasumar og talaði við fólk víða á landsbyggðinni. Hann kom víða við á húsbíl sínum og ræddi málin, gjarna við hund sinn milli staða. Þetta þótti svo vel lukkað að Andri Freyr hélt áfram mannlífsskoðun sinni og hefur undanfarið heimsótt fólk á mölinni og glatt sjónvarpsáhorfendur, ef marka má vinsældamælingar þar sem þáttur hans hefur trónað á toppi. Eins og gengur eru skiptar skoðanir á þeim sem áberandi eru. Eiður Guðnason, fyrrum ráðherra og sendiherra, sagði meðal annars í umfjöllun um páskadagskrá Ríkissjónvarpsins að Andralandið væri sjálfhverft og innihaldslítið. Makalaust væri að dagskrárfé væri kastað á glæ til að kaupa efnið dýrum dómum. Orðið á götunni, á síðu Eyjunnar, tók til varna fyrir Andra og sagði að langt væri síðan Ríkisútvarpinu hefði tekist jafn vel upp í dagskrárgerð og í Andralandi. Hann hefði tekið upp á fjölmörgu skrítnu og skemmtilegu með þeim ágætum að aðrar norrænar sjónvarpsstöðvar hefðu keypt þáttinn til sýninga. Það væri vel af sér vikið. Um leið var skotið á Eið, sagt að hann hefði jafnan næmt auga fyrir því litríka og skemmtilega í tilverunni. Eiður lætur menn sjaldan eiga inni hjá sér og sagði í framhaldsbloggi að hann hefði fengið yfir sig svívirðingar og uppnefni á vefsíðunni Orðið á götunni vegna þess að sér þættu þættirnir Andraland heldur lélegt sjónvarpsefni og umsjónarmaðurinn illa máli farinn. Hann væri hins vegar enn sömu skoðunar. Þættirnir væru óttaleg nesjamennska. Eiður tók þó fram í lokin að hann hefði ekki nennu til að skrifa meira um svo ómerkilegt efni. Þar með lýkur væntanlega hinni skammvinnu ritdeilu, sem aðalmaðurinn, Andri Freyr sjálfur, hefur blessunarlega leitt hjá sér.
Gleðilegt sumar!
10 ára 20022012
RÆSTINGARÞJÓNUSTA
Hvað getum við gert fyrir þig? Hafðu samband í síma 581 4000
FASTEINGAUMSJÓN
Sólar ehf
sími 581 4000
solarehf.is
Mósel
Sófinn þinn útfærður eftir þínum óskum
Þú velur
Basel
GERÐ (yfir 90 mismunandi útfærslur) STÆRÐ (engin takmörk) ÁKLÆÐI (yfir 2000 tegundir)
Íslensk framleiðsla
og draumasófinn þinn er klár
3 0% af sl át tu r af vö ld um só fu m Verslun okkar er opin: Virka daga kl. 9-18 Laugardaga kl.11-16 Sunnudaga lokað
HÚSGÖGN Patti verslun | Dugguvogi 2, 104 Reykjavík | Sími: 557 9510 | Netfang: patti@patti.is | vefsíða: patti.is
34
viðhorf
Helgin 20.-22. apríl 2012
Þinglok
R
GLÆSILEGUR VEISLUSALUR! Náttúruparadís í hjarta borgarinnar
Fundir og ráðstefnur
Veislusalurinn er vel tækjum búinn og er því tilvalinn fyrir hvers kyns ráðstefnur og fundi, stóra sem smáa. Í salnum er meðal annars hágæða hljóðkerfi, skjávarpi, flettitafla og púlt. Starfsfólk okkar veitir þér ráðgjöf varðandi veitingar og annað sem huga þarf að.
Óðagotið burt
Ríkisstjórnin hrúgaði fjölda mála til Alþingis fyrir síðustu mánaðamót til afgreiðslu fyrir þinglok, þar á meðal umdeildum stórmálum. Til afgreiðslu þessara mála gefst það sem eftir lifir þessa mánaðar og sá næsti. Þingdagarnir sjálfir eru hins vegar til muna færri, innan við tuttugu. Þetta er ekkert nýtt og ekki bundið við þá ríkisstjórn sem nú situr. Þetta hafa ríkisstjórnir gert svo lengi sem elstu menn muna. Sú langa og hefð réttlætir samt ekki vinnubrögðin. Öll þekkjum við atburðarásina. Þegar þinglokin nálgast hefjast maraþonfundir á þingi, auk tíðra funda stjórnar og stjórnarandstöðu um hvaða Jónas Haraldsson málum á að hleypa í gegn. jonas@frettatiminn.is Vegna tímaskorts fá mál allt of skamman tíma í meðferð á lokaspretti. Næturfundir taka við þar sem vansvefta þingmenn samþykkja frumvörp í röðum um leið og þeir kvarta undan því að Alþingi sé fjölskyldufjandsamlegur vinnustaður. Þetta er ekki gott vinnulag og okkur til vansa, segir Kristján Möller, formaður atvinnuveganefndar Alþingis, í viðtali en nefndin fjallar um stærstu og umdeildustu málin sem nú eru til afgreiðslu á Alþingi, annars vegar kvótafrumvarp sjávarútvegsráðherra og hins vegar þingsályktunartillögu um rammaáætlun um vernd og orkunýtingu landsvæða sem iðnaðarráðherra lagði fram í samráði við umhverfisráðherra. Hvernig ætla menn sér að afgreiða þessi umdeildu stórmál innan tuttugu vinnudaga, svo ekki sé minnst á önnur sem fyrir liggja? Hvaða skoðun sem menn hafa á fiskveiðistjórnunarkerfinu og breytingum á því verður því ekki á móti mælt að nái frumvarpið fram að ganga hefur það umtalsverð áhrif
á fjárhagslega stöðu útgerða og banka sem þjónusta þær. Þingmenn þurfa því tíma til þess að gaumgæfa málið. Þetta varðar undirstöðugrein íslensks þjóðarbús. Sama gildir um rammaáætlunina, flokkun í orkunýtingar-, verndar- og biðflokk. Þar er einnig farið með fjöregg þjóðarinnar, annars vegar mikilvæga nýtingu vatns- og jarðvarmaauðlinda í þágu velferðar Íslendinga til framtíðar litið og jafnframt nauðsynleg verndar- og varúðarsjónarmið, til sömu framtíðar litið. Er boðlegt að afgreiða slík grundvallarmál í flýti næturfunda með óhjákvæmilegri hættu á slysum? Kristján Möller, sem langa reynslu hefur sem þingmaður og ráðherra – og hefur sem slíkur eflaust átt þátt í því að skila málum á síðustu stundu til þingafgreiðslu – segist í fyrrnefndu viðtali ekki skilja hvers vegna frumvörpin koma ávallt fram á síðustu stundu. „Það gerir það auðvitað að verkum,“ segir þingmaðurinn, „að mistök verða en núna mun það gerast þannig, af því að sjálfstæði þingsins hefur aukist, að mörg af þeim málum sem koma á síðustu stundu daga uppi eða eru ekki kláruð.“ Varla er það í þágu stjórnvalda hverju sinni að mikilvæg mál dagi uppi. Vinnulagið er því óskiljanlegt. Þingmenn sjálfir hafa haldið því fram að lagasetning Alþingis sé slök og að fleiri hnökrar séu á íslenskri löggjöf en annars staðar á Norðurlöndum. Þá er ástæða til að staldra við. Þegar Vigdís Hauksdóttir alþingismaður kallaði fyrir tveimur árum eftir sérstakri lagaskrifstofu Alþingis til að bæta lagasetningu, það er að segja frumvörp sem í meginatriðum koma frá framkvæmdavaldinu, vitnaði hún meðal annars til þess að embætti umboðsmanns Alþingis hefði vakið athygli á vel á annað hundrað málum þar sem meinbugur var á lögum. Óðagot við lagasetningu á ekki að líðast.
Dómsmál
www.nautholl.is
www.facebook.com/nautholl
nautholl@nautholl.is
sími 599 6660
Sakhæfi og sakhæfisskortur
A
annarra sérfræðinga um geðheilbrigði ð undanförnu hafa hugtökin „saksakbornings. hæfi“, „ósakhæfi“ og „sakhæfisKomist dómari að þeirri niðurstöðu að skortur“ verið til umfjöllunar á sakborningur hafi gerst sekur um þann opinberum vettvangi. Af innlendum vettverknað sem hann er ákærður fyrir, en vangi í tengslum við dóm Héraðsdóms verið alls ófær um stjórna gerðum sínum Reykjavíkur frá því í mars síðastliðnum á verknaðarstundu vegna andlegra vaní máli þar sem kona var sakfelld fyrir að heilinda, verður hann ekki dæmdur til hafa banað nýfæddu barni sínu og koma að sæta refsingu. Hann er þar af leiðandi líki þess fyrir í ruslagámi og af erlendum sýknaður af refsikröfu ákæruvaldsins, vettvangi í tengslum við fjöldamorð Anden í lang flestum málum þar sem þessar ers Breivik á samborgurum sínum. Hvað aðstæður eru fyrir hendi er sakborningur er átt við með þessum hugtökum og dæmdur til að sæta öryggisgæslu. Það hvaða þýðingu hefur það fyrir úrslit máls felur í sér að viðkomandi er vistaður á að skera úr um sakhæfi sakbornings? Svala Ísfeld Ólafsdóttir, réttargeðdeild í ótilgreindan tíma eða allt Samkvæmt íslenskum rétti þarf eindósent við lagadeild Háþar til ástand hans er með þeim hætti að staklingur að uppfylla ákveðin skilyrði skólans í Reykjavík. hann er talinn hættulaus sjálfum sér og sem lúta að persónulegu hæfi hans til að umhverfi sínu. Í íslenska málinu sem nefnt var í byrjun, sæta refsingu. Skilyrðin er annars vegar að finna í 14. komust geðlæknar og sálfræðingur sem fengnir höfðu gr. og hins vegar í 15. gr. almennra hegningarlaga nr. verið undir rannsókn málsins til að meta geðhagi 19 frá árinu 1940. Hið fyrra lýtur að aldri og hið síðara konunnar, að þeirri niðurstöðu að hún væri sakhæf og að andlegu heilbrigði sakbornings. Samkvæmt 14. gr. féllst dómurinn á þá niðurstöðu. Hún var þar af leiðandi verður einstaklingi ekki refsað nema hann hafi verið dæmd til fangelsisrefsingar í tvö ár. orðinn 15 ára er hann framdi refsiverðan verknað. Þá Heimsbyggðin fylgist þessa dagana með réttarhöldmá ekki samkvæmt 15. gr. refsa manni sem sökum unum yfir Breivik vegna hinna skelfilegu atburða sem geðveiki, andlegs vanþroska eða hrörnunar, rænuhann stóð fyrir í Osló og Útvík 22. júlí í fyrra. Breivik skerðingar eða annars samsvarandi ástands var alls hefur gengist við sakargiftum en réttlætir verknað ófær, á þeim tíma er hann framdi refsiverðan verknað, sinn með vísan til neyðarvarnarsjónarmiða. Hann hafi til að stjórna gerðum sínum. með þessu brugðist við fjölmenningarstefnu norskra Það er í höndum dómara sakamáls að leggja mat á yfirvalda sem stofnaði heill þjóðarinnar í hættu. Framsakhæfi sakbornings. Hann þarf að meta, í ljósi allra þeirra gagna sem liggja fyrir í málinu, hvort það ástand koma og fas Breivik hefur vakið athygli frá því hann var handtekinn. Hann er rólegur og yfirvegaður að sem lýst er í 15. gr. var til staðar er sakborningur sjá og hefur lítil sem engin svipbrigði sýnt og segist framdi brot sitt. Komist dómari að þeirri niðurstöðu einskis iðrast. Í yfirlýsingu sem hann las upphátt í réttþarf hann því næst að leggja mat á það hvort sakbornarsalnum gekk hann meira að segja svo langt að segja ingur hafi vegna ástands síns verið alls ófær um að að hann myndi endurtaka árásirnar væri þess þörf. Það stjórna gerðum sínum á verknaðarstundinni, það er að verður fróðlegt að fylgjast með hvort Breivik verður segja hvort beint orsakasamband sé á milli hinnar andtalinn sakhæfur eða ekki í ljósi norskrar löggjafar. legu vanheilsu og hins refsiverða verknaðar. Þannig Sérhver sem fylgist með réttarhöldunum yfir honum er lögfræðilegum mælikvarða beitt við mat á geðrænu hlýtur að velta fyrir sér hvort heilbrigður maður myndi sakhæfi brotamanna í íslenskum rétti. Grundvöllur gera svona. slíks mats er fyrst og fremst skýrslur geðlækna og Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is Framkvæmdastjóri: Teitur Jónasson teitur@frettatiminn.is Fréttastjóri: Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is. Auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.
ENNEMM / SÍA / NM51815
Við bjóðum súlur í Netbankanum
Íslandsbanki er eini bankinn á landinu sem er með Meniga innbyggt í Netbankann Heimilisbókhald Meniga hjálpar þér að öðlast yfirsýn yfir fjármál heimilisins, halda bókhald og finna raunhæfar leiðir til sparnaðar. Nú getur þú með einföldum
hætti séð hvernig þínar súlur líta út frá degi til dags og fengið samanburð við aðra. Smelltu bara á Meniga takkann í Netbankanum og sjáðu hvar þú stendur.
Íslandsbanki er fyrsti bankinn í heiminum sem býður upp á Meniga innbyggt í Netbanka og er stoltur samstarfs- og þróunaraðili Meniga.
Við bjóðum góða þjónustu islandsbanki.is | Sími 440 4000
36
VILTU VINNA MIÐA?
KOMIN Í BÍÓ!
SENDU SMS SKEYTIÐ
ESL JS
Á NÚMERIÐ 1900 OG ÞÚ GÆTIR UNNIÐ!
viðhorf
Helgin 20.-22. apríl 2012
Gjaldmiðlamál
Lítum til allra átta
S
Ísland gangi í ESB. Svo mjög eru þeir tjórn Sambands ungra sjálfstæðisviðkvæmir fyrir því að aðrir kostir séu manna (SUS) sendi frá sér ályktun ræddir að einhver virðist hafa hringt síðastliðinn þriðjudag þar sem til Ottawa og beðið kanadísk stjórnvöld stjórnvöld voru hvött til að kanna möguvinsamlega um að segja sendiherrleika á upptöku kanadadollars. Ályktunin anum að vera ekki að gefa til kynna að var send út í kjölfar þess að sendiherra kanadísk stjórnvöld hefðu nokkra trú á Kanada greindi frá því í síðasta mánÍslandi eða myndu vilja efla samskipti uði að Seðlabanki Kanada væri tilbúinn landanna. í formlegar viðræður um að Ísland myndi taka upp gjaldmiðilinn. Yfirlýsing Hverjum gagnast krónan? sendiherrans vakti furðu litla athygli í ljósi þeirra stórtíðinda sem í henni felast. Krónan gagnast ekki þeim sem spara Á tímum þegar fjölmiðlar keppast við því hún heldur mjög illa verðgildi sínu, Davíð Þorláksson að flytja fréttir af því hve slæmt ástand jafnvel þótt hún sé í hinum hlýja en efnahagsmála er, og fátt bendir til þess kæfandi faðmi gjaldeyrishafta. Hún formaður Sambands ungra að Ísland sé að fara að rétta úr kútnum, gagnast heldur ekki þeim sem skulda Sjálfstæðismanna þá mætti ætla að fréttir af því að stórveldi vegna hás vaxtastigs og verðtryggsé tilbúið að ræða við Ísland um svo mikilvæga hluti ingar. Ekki þarf heldur að fjölyrða um það gríðarlega myndi vekja upp jákvæð viðbrögð. tjón sem gjaldeyrishöftin hafa valdið atvinnulífinu. Það er eitt mikilvægasta verkefni stjórnmálanna að ESB rétttrúnaðurinn finna landinu nothæfan lögeyri sem fyrst. Ekki þarf að fara í mjög djúpa rannsóknarvinnu Slíkt var svo sannarlega ekki upp á teningnum. til að sjá að kanadadollar væri einn af augljósum valSamfylkingin hefur nefnilega ákveðið, fyrir hönd kostum í þeim efnum. Auk landfræðilegrar nálægðar þjóðarinnar, að hefja aðildarviðræður við Evrópueru mjög sterk menningarleg og söguleg tengsl á sambandið þótt ljóst sé að hvorki sé meirihluti fyrir milli Íslands og Kanada. Þessi tengsl birtast raunar inngöngu á Alþingi né meðal þjóðarinnar. Þau hafa miklu skýrar í Kanada heldur en á Íslandi. Í manntali síðan keypt stuðning við aðildarviðræður í þinginu árið 2006 töldu 75.000 Kanadamenn sig vera af ísmeð pólitískum hrossakaupum sem sanna, svo ekki lenskum uppruna. Þá er Kanada eitt þeirra vestrænu verður um villst, að völdin standa hjarta forystu ríkja sem hvað best hefur staðið af sér alþjóðlegu Vinstri grænna nær en hugsjónirnar. bankakreppuna. Hagkerfi ríkjanna eru að ýmsu leyti Stuðningsmenn inngöngu segja oft um andstæðlík þar sem þau byggja að mestu leyti á auðlindanýtinga inngöngu að það sé þröngsýni að vilja ekki fara ingu. Það má búast við því að ýmis fjársterk kanadí aðildarviðræður og sjá hvað komi út úr þeim. Þeir ísk fyrirtæki myndu sjá sér hag í að fjárfesta og hefja láta stundum eins og það sé algjör tilviljun sem ráði starfsemi hérlendis ef hér væri notaður kanadadollþví hverju aðildarviðræður skila. Að ekkert ríki hafi ar. áður gengið í ESB, að ESB sé alls ekki fyrirbæri sem byggir á á einsleitni á milli aðildarríkjanna og Þröngsýni leiðir til glötunar að stórveldin sem stjórna því myndu með glöðu geði lúta lögum sem örríki innan sambandsins þyrftu Það þarf ekki að fara langt aftur í sögunni til sjá að ekki að lúta. þeir sem trúa á eitthvað í blindni og vilja ekki einu Þessir sömu stuðningsmenn inngöngu eru þó ekki sinni hlusta á neitt annað eru dæmdir til að mistakviðsýnni en svo að þeir vilja alls ekki ræða neina ast og valda miklum skaða. Þeir sem horfa alla ævi aðra möguleika í gjaldmiðilsmálum Íslands en að til austurs muna aldrei sjá heiminn í réttu ljósi.
... einhver virðist hafa hringt til Ottawa og beðið kanadísk stjórnvöld vinsamlega um að segja sendiherranum að vera ekki að gefa til kynna að kanadísk stjórnvöld hefðu nokkra trú á Íslandi eða myndu vilja efla samskipti landanna.
Hjólbarðaþjónusta
suMarDeKKin Fyrir bÍlinn þinn Fást Hjá pitstop! FólKsbÍla-, jeppa- og senDibÍlaDeKK.
9. HVER VINNUR! FJÖLDI AUKAVINNINGA
FFULLT ULLT A AFF VINNINGUM:
BÍÓMIÐAR TÖLVULEIKIR - DVD MYNDIR - GOS OG FLEIRA! VINNINGAR AFHENTIR Í ELKO LINDUM. 149 KR/SKEYTIÐ. MEÐ ÞVÍ AÐ TAKA ÞÁTT ERTU KOMINN Í SMS KLÚBB.
rauðHellu HFj Dugguvogi rvK
HelluHrauni HFj
austurvegi selFoss
568 2020 sÍMi
pitstop.is www
38
viðhorf
Helgin 20.-22. apríl 2012
„Sætur og sveittur“
Æ HELGARPISTILL
Jónas Haraldsson
Teikning/Hari
jonas@ frettatiminn.is
„Ætli það vilji enginn opna fyrir greyinu?,“ spurðu mæðgurnar þegar þær sáu ungan mann berja að dyrum í dönsku konungshöllinni, Amalienborg, um liðna helgi. Þær voru þar saman að frílista sig í dönsku vori, kona mín og tvær dætur, án afskipta karlkynsins og kunnu því vel. Einmitt vegna þess voru þær mættar í Amalienborg til að skoða kjóla Margrétar Þórhildar drottningar og fleira fallegt í höllinni. Það er ekki víst að karlarnir í lífi þeirra hefðu verið leiðitamir í kjólaskoðunina en þarna skipti álit þeirra engu. Þeir voru fjarri góðu gamni. Það var á sama tíma og mæðgurnar voru að kaupa miða á kjólasýninguna að þær sáu unga manninn koma á hjóli að höllu drottningar. Hann var rjóður í vöngum og sveittur undir hjólahjálminum. Þær horfðu betur á unga manninn og síðan hver á aðra. Gat það verið að þetta væri hann, sjálfur krónprinsinn? Þær færðu sig aðeins nær manninum sem hélt áfram að banka. Enginn hleypti honum inn en samt var það svo skrýtið að enginn amaðist við honum heldur. Það var einhvern veginn eins og hann ætti heima þarna en hefði bara gleymt lyklunum að höllinni. „Þetta er hann, þetta er Friðrik krónprins og enginn annar,“ sagði yngri dóttirin, vel að sér í léttfréttum danskra fjölmiðla sem varla senda frá sér tölublað eða netskeyti án myndar af krónprinsi sínum, eiginkonunni sætu og börnunum sem snerta hina mýkri strengi í danskri þjóðarsál. Þá eru ótaldir aðrir meðlimir hinnar tignu fjölskyldu, ættmóðirin sjálf, Henrik drottningarmaður og yngri prinsinn, Jóakim, prinsessan konan hans og afkomendur þeirra. „Mamma,“ sagði stelpan, „réttu mér símann þinn. Við smellum af honum mynd og seljum í Séð og heyrt. Á þeim bæ hljóta menn að vilja mynd af framtíðarkóngi Danmerkur þar sem hvorki móðir hans, drottningin, né prinsessan, konan hans, vilja hleypa honum inn. Þetta er eiginlega heimsfrétt.“ „Já,“ sagði eldri systirin,
„myndinni verður örugglega slegið upp á forsíðu með krassandi fyrirsögn: „Of sveittur að mati drottningar“ eða „Prinsinum ekki hleypt inn í höllina“ eða eitthvað í þá veru. Svo getur vel verið að blaðamennirnir skoði myndina betur og verði mildari í fyrirsögninni, til dæmis: „Krúttlegur krónprins“ eða „Sætur og sveittur“ – það fer allt eftir því hvernig okkur tekst að mynda hann.“ Merkilegt má það vera að dætrum mínum skyldi fremur detta í hug að senda Séð og heyrt þessa tímamótamynd en að gauka henni að föðurnum sem þó hefur stritað í blaðamennsku frá því löngu áður en þær fæddust. Kannski hafa þær metið það svo að áhugi hans á dönskum prinsi væri takmarkaður, jafnvel þótt um væri að ræða sjálfan krónprinsinn og vissulega þann sætari af sonum Margrétar Þórhildar og Henriks. Jóakim er vafalaust ágætis maður en ekki eins súkkulaðisætur og sá eldri þótt sú lýsing ætti kannski ekki við ásýnd framtíðarkonungins þar sem hann knúði dyra, sveittur í aðskorinni hjólabrók. Í þann mund sem dóttir okkar brá upp síma móður sinnar og smellti af opnuðust hallardyrnar og Friðrik skaust inn. Önnur hvor kvennanna í lífi hans, drottningin eða prinsessan, hafa séð aumur á honum. Ég gef mér það að minnsta kosti, fremur en að dyravörður í höllinni hafi verið svo lengi að svara hinu konunglega banki. Hafi svo verið kembir sá góði maður varla hærurnar í embætti, að minnsta kosti ekki eftir að Friðrik tekur við kóngsríkinu. „Hvernig er myndin?,“ spurði eldri dóttirin eftir að sú yngri hafði óvænt brugðið sér í hlutverk blaðaljósmyndarans. „Æ, ég veit það ekki,“ sagði sú yngri þar sem hún rýndi á skjá símans, „ég náði bara einni mynd af honum á hlið.“ Eftir nánari skoðun kvað hún upp sinn dóm: „Séð og heyrt kaupir þetta aldrei, þeir halda bara að við séum að plata.“ Mægðurnar höfðu af íslenskri kurteisi ekki hætt sér mjög
nærri hinum konungborna hjólreiðamanni. Myndin sýndi aðeins þokukennda veru, séða á hlið. Það var ekkert konunglegt við það sem þar sást og ekki bætti mjóslegin hjólabrókin úr skák. Það má Friðrik þó eiga að hann hjólar með hjálm. Slíkt er furðu sjaldgæf sjón á götum Kaupmannahafnar þar sem annar hver maður fer ferða sinna á hjóli. Sagan segir að fyrrum forsætisráðherra Danmerkur hafi látið mynda sig með hjólahjálm til þess hvetja landa sína til aukinnar notkunar þessa öryggistækis en litið heldur ógáfulega út, höfuðstór með allt of lítinn hjálm. Í framhaldinu hafi jafnvel þeir sem byrjaðir voru að nota hjálma lagt þeim. Viturlegra hefði verið að nota Friðrik krónprins í þá herferð. Hann ber sig betur á allan hátt – þótt deila megi um hjólabrókina. „Svona, svona,“ sagði lífsreynd móðirin, „þið geymið þetta augnablik bara í minni ykkar. Það er bara krydd í tilveruna að hafa séð prinsinn. Drífum okkur nú að skoða kjóla móður hans. Þeir voru glæsilegir, eins og vænta mátti af prinsessu- og drottningarkjólum. Safnkonan sem þeirra gætti veitti góða leiðsögn og sagði sögu kjólanna. „Verðið þið ekki örugglega hér á morgun?,“ bætti hún við, „þá á drottningin afmæli, kemur fram á hallarsvalirnar og veifar fólki. Ef þið verðið heppnar kemur krónprinsinn fram líka. Þið ættuð að sjá hann,“ sagði hún með glampa í augum, „hann er rosalega sætur.“
KYNNIR
ÚNAR ÍBÚÐIRNAR VERÐA TILB VEMBER! TIL AFHENDINGAR Í NÓ
Allar nánari upplýsingar á www.fagraberg.is
FAGRABERG GLÆSILEGAR ÍBÚÐIR FYRIR ELDRI BORGARA
Hólaberg 84, Reykjavík Félag eldri borgara í Reykjavík og nágrenni kynnir byggingu 49 þjónustuíbúða að Hólabergi 84 í Reykjavík. Íbúðirnar verða tengdar við Menningarmiðstöðina Gerðuberg þar sem mikið og öflugt félagslíf er fyrir eldri borgara. Að auki er bókasafn staðsett í Gerðubergi sem og mötuneyti. Í nánasta umhverfi Gerðubergs er heilsugæsla, tannlæknastofa, bakarí, Fella- og Hólakirkja auk þess sem Breiðholtslaug er hinum megin götunnar.
Söluaðili: Byr fasteignasala
Sími: 483 5800 - www.byrfasteign.is
Verð frá: 65 fm íbúð, stæði í bílakjallara 22.292.000,- kr.* 90 fm íbúð, stæði í bílakjallara 30.085.000,- kr.* * Verð miðast við byggingavísitölu í apríl 2012.
Byggingaraðili:
Sveinbjörn Sigurðsson hf.
www.fagraberg.is
jeppa dagar
aup ðk
g í da
aup ðk
Gó
Gó
4.290.000 kr.
betri kaup
g í da
3.690.000 kr. aup ðk
g í da
aup ðk
Gó
Gó
2.990.000 kr.
2.750.000 kr. í aup ðk
dag
í aup ðk
Gó
aup ðk
dag
Gó
1.580.000 kr. g í da
2.650.000 kr.
g í da
aup ðk
í aup ðk
2.580.000 kr.
1.850.000 kr.
1.290.000 kr. aup ðk
dag
Gó
Gó
Gó
g í da
g í da
aup ðk
Gó
g í da
Gó
4.650.000 kr.
3.490.000 kr. í aup ðk
dag
Gó
1.190.000 kr.
cw120164_brimborg_ford_sumarjeppar_auglblada5x38_(miðvik9-17)_18042012_END.indd 1
18.4.2012 15:30:32
„Ég er raunverulegur“ Fyrstu orð Kela Þorsteinssonar sem er mikið einhverfur og talar ekki. Hann lærði að tjá sig í fyrsta skipti 10 ára gamall með hjálp stafaborðs.
H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A – 1 2 - 0 8 7 9
Sigur Rós
Meryl Streep
George Clooney
Christina Aguilera
The Golden Hat er komin út
Bókin með ævintýralega hattinum eftir Kate Winslet, einhverfa strákinn Kela og mömmu hans Margréti bíður þín í Hagkaup. Hvað myndir þú segja ef þú værir að tjá þig í fyrsta skipti í dag? Ef þú hefðir verið mikið einhverfur, ótalandi og fengir gullinn töfrahatt sem gæfi þér mál. Það er spurningin sem Kate Winslet spurði alla þá frægu einstaklinga sem tóku þátt í gerð þessarar bókar. Með bókinni er athygli vakin á því að það er öllum mikilvægt að hafa rödd og að geta tjáð sig, en áætlað er að um helmingur fólks með einhverfu geti ekki talað. Til að veita þeim rödd og stuðning hefur fjöldi heimsfrægra einstaklinga tekið mynd af sjálfum sér með „gullna hattinn“ og tjáð sig um eitthvað sem skiptir þau máli. Í bókinni segja þær Margrét og Kate einnig sögu sína og tölvupóstarnir sem innsigluðu vináttubönd þeirra eru birtir.
Gefðu með hjartanu! Þú gefur einhverfum rödd og sýnileika með því að kaupa bókina. Þetta er falleg bók sem er gott að eiga og hlýlegt að gefa. Allur ágóði af sölu bókarinnar rennur til The Golden Hat Foundation sem vinnur í þágu einstaklinga með einhverfu. Fæst í Hagkaup, einnig á netinu á goldenhatfoundation.org og amazon.com.
Taktu þátt í ævintýrinu og vertu hluti af hópnum
Þú getur látið gott af þér leiða og orðið hluti af hópnum í bókinni með því að fara á heimasíðuna okkar www.goldenhatfoundation.org og á The Golden Wall. Þar getur þú tekið mynd af þér með gullna hattinn og deilt með umheiminum hver þín fyrsta setning yrði. Þá ertu kominn í hóp með Kate Winslet, Kobe Bryant, Michael Caine, Kim Cattrall, Zac Efron, James Franco, Ricky Gervais, Tom Hanks, Elton John, Jude Law, Julianne Moore, Rosie O'Donnell, Tim Robbins, Ben Stiller, Justin Timberlake, Naomi Watts, Oprah Winfrey o.fl. Myndina þína með gullna hattinn geturðu svo notað sem prófílmynd á Facebook og hvatt aðra til að láta gott af sér leiða. Þinn stuðningur skiptir máli.
social.goldenhatfoundation.org
Leonardo DiCaprio
Einhverfir fá rödd og tækifæri Myndin Sólskinsdrengurinn eftir Friðrik Þór Friðriksson hefur breytt landslagi einhverfu á Íslandi og verið vitundarvakning um röskunina um allan heim. Meðal þess sem gerst hefur er að allt það besta sem uppgötvaðist við gerð myndarinnar er komið til Íslands: Specialisterne, sérhæft fyrirtæki sem nýtir gáfur fólks með einhverfu, hafa sett á fót fyrirtæki á Íslandi. Samvinna er komin á milli Hjallastefnunnar og ABC, bandarísks skóla í atferlisþjálfun. Íslenskur RPM kennari. Styrkveiting fékkst til þess að senda Ástu Birnu Ólafsdóttur í nám í Austin, Texas til að læra að kenna börnum að tjá sig með stafaborði.
„Ég er hjartanlega þakklát öllum sem komu að gerð myndarinnar með beinum og óbeinum hætti og þá sérstaklega aðalstuðnings- og styrktaraðila hennar, Actavis. Án Actavis hefði myndin aldrei orðið að veruleika.“ Margrét D. Ericsdóttir
42
heilsa
Helgin 20.-22. apríl 2012
NJÓTUM ÞESS AÐ HREYFA OKKUR
Heilsa matar æði
5afs0lát%tur
Skipholti 50b • 105 Reykjavík
Hjálp
VIÐUR KENN T AF EFS A
náttúrunnar við aukakílóum
Kjósum með gafflinum Það er í raun með ólíkindum hvað það hefur tekist að flækja eins einfalt mál og mataræði. Hversu flókið getur það verið að framkvæma eins lífnauðsynlegt athæfi eins og að borða mat? Við nærumst frá fæðingu og við gerum það mörgum sinnum á dag samt er þannig komið fyrir mörgum ef ekki flestum að fólk hefur ekki hugmynd um gæði eða áhrif þess matar sem það lætur ofan í sig.
Á - Fyrr södd og borðum minna! Í Konjak eru náttúrulegar Glucomannan-trefjar sem eru búnar þeim eiginleikum að geta dregið til sín 2-300 falda þyngd sína af vatni. Þegar töflurnar leysast upp í maga myndast massi sem flýtir fyrir seddutilfinningu og viðkomandi borðar minna sem er oftast lykillinn að þyngdartapi. Notkun: 2 töflur með stóru vatnsglasi hálftíma fyrir 3 stærstu máltíðir dagsins. Frekari upplýsingar www.gengurvel.is
Fæst í apótekum, heilsubúðum, heilsuhillum stórmarkaða og á www.femin.is
j Ný
g n u
undanförnum árum hefur mikið verið ritað og skrifað um kosti og galla hinna ýmsu fæðutegunda og sitt sýnist hverjum í því efni. Málið flækist æ meira í huga fólks eftir því sem fram koma fleiri rannsóknir sem ganga þvert á fyrri niðurstöður. Þá er oft og tíðum erfitt að meta hagsmuni og kostun á bak við rannsóknirnar sjálfar. Staðan í dag er sú að skilaboðin sem send eru út eru misvísandi og það einfaldar ekki fólki lífið sem vill fá svar við þeirri einföldu spurningu „hvað á ég að borða?“. Það er mér í fersku minni að þegar ég átti fyrsta barnið mitt þá var sagt að drengurinn myndi varla braggast nema að fá lifur að minnsta kosti tvisvar í viku, lifur er jú svo járnrík.Það kann að vera að ég hafi tekið þessu of bókstaflega en þetta hafði mikil áhrif á mig. Ég er ekki matvönd en lifur er eitt af því sem ég hef aldrei getað borðað og ég var með nagandi samviskubit yfir því að taka það tækifæri af
!
Ljótur að utan – ljúfur að innan
Ljótur frá MS er bragðmikill og spennandi blámygluostur. Láttu hann koma þér á óvart og dæmdu hann eftir bragðinu.
barninu að verða heilbrigt, eins og gefur að skilja. Nema hvað, 7 árum seinna þegar seinna barnið fæddist, þá mátti ég ALLS ekki gefa barninu lifur því í lifrinni væru eiturefni sem dýrið losar sig við og það gerir engum gott. Það er því ekki nema von að flestir séu dálítið ruglaðir í því hvað má og hvað má ekki þegar kemur að mataræði og fólk veit ekki alltaf hvort það er að gera rétt eða rangt? Það er þó margt sem bendir til þess að vísindin séu á réttri leið með að einangra þá þætti í mataræðinu sem hafa hvað mest neikvæð áhrif á lífsgæði okkar.
Hverjum er um að kenna?
Matvælaframleiðendur og matvöruverslanir í dag geta svo sannarlega tekið hluta af vandanum á sig. Í dag er til staðar kerfi sem hentar framleiðendum og matvörubúðum nútímans, þar er til matur sem hefur langan hillutíma og í matinn hefur verið bætt mikið af aukaefnum.
Þetta á við um langstærsta hluta þess matar sem er í boði. Lenging á líftíma vara næst fram með breyttum vinnsluaðferðum sem gerir matinn næringaminni sem og með notkun á rotvarnarefnum. Þetta kerfi er gengið sér til húðar, það gengur ekki að matvælaframleiðendur og matvöruverslanir hugi bara um eigin hag en ekki um sjálfbærni og heilsu viðskiptavina sinna. Það er eitthvað bogið við það að matvælaframleiðendur hagnist á því að selja óhollan mat.
Hugarfarsbreyting
Í þessum málum þarf að eiga sér stað hugarfarsbreyting meðal almennings. Við þurfum matarhreyfingu líkt og það þurfti hreyfingu til að breyta hugmyndum manna um jafnrétti. Það þarf hreyfingu fólks sem gerir uppreisn gegn núverandi kerfi. Þegar er til fólk sem þegar er farið að kjósa með gafflinum, það hefur áhuga á að vita hvað það borðar og hefðbundnar matvöru-
heilsa 43
Helgin 20.-22. apríl 2012
verslanir gagnast þeim ekki lengur. Við þurfum að hampa hreinum mat sem er framleiddur á Íslandi og verðlauna þá sem leggja metnað og vinnu í mat sem gerir okkur gott. Það stuðlar að sjálfbærni og heilbrigði og hér getur ríkisvaldið haft áhrif. Búðarvæðing matvæla ásamt markaðsherferðum stóru matvælaframleiðenda hefur orðið til þess að við borðum of mikið af óhollum mat sem haldið er stíft að okkur. Ein afleiðing þessa er að við borðum ekki nóg af hollri fitu sem er okkur lífsnauðsynleg. Hvað er holl fita? Jú, það er til dæmis fita sem er í fiski. Er boðið upp á ferskan fisk í matvörubúðinni þinni? Fer jafnmikið pláss undir fiskinn og sælgætið? Í sumum matvörubúðum er ekki hægt að kaupa ferskan fisk. Það er neytandinn sem tapar á þessu, því hollum og næringaríkum mat er ekki hampað á sama hátt og lélegri mat sem kostar minna og dugar lengur. Kaupmaðurinn vill ekki taka áhættu af því að fiskurinn verði ónýtur og því er betra að sleppa því eða bjóða í mesta lagi eina til tvær tegundir.
Minni heili
Nýleg rannsókn sem var birt í virtu vísindatímariti, Neurology (28. febrúar 2012) sýnir að omega 3 fitusýrur, en það er einmitt fitan sem við fáum úr fiski eða lýsi, getur gert gæfumuninn fyrir heilastarfsemi mannskepnunnar. Sýnt er fram á að samband er á milli omega 3 fitusýru í rauðu blóðkornum og á heilastærð og starfsemi heilans. Heilastærð var mæld í skanna hjá öllum þátttakendum. Í ljós kemur að þeir sem í rannsókninni voru með lægsta hlutfall af Omega 3 í rauðu blóðkornunum voru með marktækt minni heila en hinir sem voru með hærra hlutfall. Það sem meira er að þeir sem eru með minna af omega 3 hafa lakara minni og hreyfigeta var verri og minni en hjá þeim sem voru með meira af Omega 3. Það má segja að niðurstöðurnar séu sláandi svo ekki sé meira sagt.
Íslendingar í einstakri aðstöðu
Í fyrri pistlum höfum við bent á að Íslendingar eigi að borða fisk og aftur fisk. Ísland er nefnilega eitt af örfáum löndum í heiminum sem hefur aðgang að villtum fiski og á Íslandsmiðum eru um 25 villtir nytjastofnar. í gegnum tíðina höfum við alið kynslóð fram af kynslóð á fiski. Það hefur ekki alltaf þótt fínn matur en betri mat er varla hægt að hugsa sér. Við getum ekki látið kaupmennina í stóru matvörubúðunum ráða hvað við borðum. Það þarf að eiga sér stað hugarfarsbreyting. Fæða okkar þarf að vera eins upprunaleg og óunnin og mögulegt er. Mikill sykur og annað sem sett er í unnin matvæli til að bragðbæta og lengja geymslutíma dregur úr næringargildi matarins og gleðin við að borða þess konar mat er skammvinn. Leitum í það góða sem foreldrar og afar og ömmur ólu okkur upp við og höfum það að fyrirmynd að okkar fæðuvali. Hér á landi eru margir sem bjóða upp á framúrskarandi mat í litlum búðum sem leggja áherslu og hollustu, heilbrigði og sjálfbærni alla leið. Stöndum við bakið á þessu hugsjónafólki. Þórdís Sigurðardóttir
Kristján Vigfússon
Þórdís Sigurðardóttir
kennari í Háskólanum í Reykjavík
félagsfræðingur og heilsuráðgjafi hjá IIN
Heilsa R annsókn á tengslum andlegr ar vellíðunar og hjarta- og æðasjúkdóma
Glaðlyndi dregur úr hættu á hjartasjúkdómum
B
jartsýnt og hamingjusamt fólk er í minni hættu á að fá hjarta- og æðasjúkdóma og heilablóðfall samkvæmt niðurstöðum rannsóknar Lýðheilsustofnunar Harvard háskólans og sagt er frá á fréttavef BBC. Glaðlynt fólk er almennt heilbrigðara en vísindamenn telja að almenn vellíðan dragi úr áhættuþáttum á borð við háan blóðþrýsting og of hátt kólesteról. Streita og þunglyndi hafa þegar verið tengd við hjartasjúkdóma. Þeir sem stóðu að rannsókninni í Harvard fóru í gegnum gagnagrunn rannsókna í því skyni að skoða rannsóknir sem tækju til andlegrar vellíðan og hjartasjúkdóma. Í ljós koma að þættir á borð við bjartsýni, lífsfyllingu og hamingju mætti tengja
Rannsóknin bendir til þess að andleg vellíðan sjúklinga eigi að vera hluti af því sem læknar kanna.
við minni líkur á hjarta- og æðasjúkdómum óháð aldri, félagslegri stöðu, reykingum eða líkamsþyngd. Áhættan mældist 50 prósentum lægri meðal bjartsýnustu einstaklinganna.
Dr Julia Boehm og samstarfsfólk leggur áherslu á að niðurstöður þeirra gefi einungis til kynna að tengsl sé á milli hamingju og hjarta- og æðasjúkdóma en glaðlyndi komi ekki í veg fyrir sjúkdóminn. Erfitt getur verið að mæla vellíðan og að auki geta aðrir áhættuþættir vegið þyngra þegar kemur að því að draga úr líkum á sjúkdómnum. Fólkið sem var hvað hamingjusamast lifðu almennt heilbrigðara lífi, hreyfðu sig meira og neyttu fjölbreyttari fæðu sem hefur einnig áhrif. En jafnvel þótt tekið væri tillit til þessara þátta og fleiri, svo sem gæða svefnsins, stóðu tengsl milli bjartsýni og heilbrigðara hjarta samt eftir. -sda
Lagersala íslenskra hönnuða! Nú kveðjum við veturinn með glæsilegri lagersölu í Fellsmúla 28, við hliðina á Góða Hirðinum.
Allt að 80% afsláttur Opið í dag, föstudag 20. apríl frá kl. 11–19 Laugardaginn Sunnudaginn Mánudaginn Þriðjudaginn Miðvikudaginn
21 . apríl 22. apríl 23. apríl 24. apríl 25. apríl
12–18 13–17 11–18 11–18 11–18
44
framkvæmdir
Helgin 20.-22. apríl 2012
Húshornið Sérfr æðingar Húseigendafélagsins og Si leysa vandann
Kostnaður vegna viðgerða á ytri hluta glugga er sameiginlegur.
Skipting kostnaðar vegna viðhalds í fjölbýlishúsum E F rindi barst frá eiganda í 24 íbúða blokk. Til stendur að mála blokkina að utan og spurt er hvort hægt sé að ganga þannig frá greiðslum að hver og einn beri algerlega ábyrgð á sinni hlutdeild í kostnaðinum, þannig að útilokað sé að vanskil eins eða fleiri eigenda lendi á hússjóðnum og þar með öðrum eigendum? Áður en framkvæmdir hefjast er nauðsynlegt að taka ákvörðun um það á húsfundi hvernig þær verða fjármagnaðar. Ef ekki er til inneign í framkvæmdasjóði sem dugar til þess að greiða fyrir málun hússins þá eru tveir meginmöguleikar í boði fyrir húsfélagið. Í fyrsta lagi er hægt taka ákvörðun á húsfundi um að taka sameiginlegt lán, eða húsfélagslán, og í öðru lagi má leggja til á fundinum að eigendur fjármagni og greiði húsfélaginu sína hlutdeild sjálfir með eigin fé eða einkalántöku. Reynslan sýnir að sameiginlegu lánin geta verið varhugaverð fyrir margra hluta sakir og því er eindregið mælt með því að velja síðari kostinn. Ef einn eða fleiri eigendur greiða ekki sína hlutdeild í kostnaðinum eignast húsfélagið lögveð í eignarhluta þessara eigenda til tryggingar kröfunni. Lögveðið gengur fyrir samningsveðum og aðfararveðum. Það fellur hins vegar niður ef því er ekki fylgt eftir með lögsókn eða því lýst við nauðungarsölu innan árs frá stofnun þess (en lögveðið stofnast þegar húsfélagið eða aðrir eigendur inna greiðslur af hendi). Það er því afar mikilvægt að stjórn húsfélagsins (gjaldkeri) láti innheimta allar ógreiddar kröfur án tafar, og aldrei síðar en þremur mánuðum frá gjalddaga. Skili innheimtan ekki árangri er rétt að leita aðstoðar lögmanns eigi síðar en um 8-9 mánuðum frá gjalddaga. Niðurstaðan verður þá sú að eign þess eiganda sem ekki hefur greitt sameiginlegan kostnað verður seld, og húsfélagið fær kröfu sína greidda af söluverði hennar.
Þú getur nálgast Fréttatímann frítt á þjónustustöðvum N1 um land allt
Í einhverjum tilvikum getur það sem sagt tekið nokkra mánuði að innheimta vanskil. Til þess að aðrir eigendur þurfi ekki að leggja út fyrir greiðslum til verktakans í millitíðinni getur stjórn óskað eftir samþykki húsfundar fyrir því að fá yfirdráttarheimild hjá banka til þess að hægt sé að greiða verktakanum. Vextir af yfirdráttarláninu bætast þá við skuld viðkomandi eigenda, en lögveðið nær einnig yfir vaxta- og innheimtukostnað af kröfunni.
jölmargar fyrirspurnir hafa borist um það hvernig skipta skuli kostnaði vegna viðgerða og endurnýjunar á gluggum í fjöleignarhúsum og hvernig standa beri að ákvarðanatöku í því efni? Líta má svo á að glerið í gluggunum skipti gluggarammanum í tvennt; allt það sem er fyrir utan glerið telst til ytri gluggaumbúnaðar og sá hluti gluggans sem er fyrir innan glerið telst til innri gluggaumbúnaðar. Samkvæmt lögum um fjöleignarhús fellur allur ytri gluggaumbúnaður undir sameign allra eigenda fjöleignarhúss. Því telst kostnaður við viðhald hans eða endurnýjun sameiginlegur kostnaður allra eigenda hússins og skiptist hann eftir hlutfallstölum. Innri gluggaumbúnaður, ásamt glerinu, fellur hins vegar undir séreign viðkomandi íbúðareiganda og kostnaður við viðhald á honum er því sérkostnaður. Þetta á þó ekki við ef viðhaldsþörf þar stafar af orsökum sem háðar eru sameiginlegu viðhaldi ytra byrðis hússins en þá getur húsfélagið verið ábyrgt gagnvart einstökum eigendum. Þegar skipt er um gluggann í heild greiðir íbúðareigandinn fyrir glerið, og ef ekki er sýnt fram á að önnur skipting sé réttari þá er miðað við að helmingur kostnaðar við gluggarammann teljist sérkostnaður og H E LG Ahans R BLA Ð helmingur sameiginlegur kostnaður. Sé um að ræða endurnýjun á glugga í sameign gildir sú regla að kostnaður við innri gluggaumbúnað og gler greiðist af eigendum sameignarinnar sem um ræðir, og skiptist á þá eftir eignarhlutföllum í þeirri sameign. Vegna jafnræðissjónarmiða verður að túlka ákvæði fjöleignarhúsalaga um glugga og kostnað vegna þeirra þannig að eigendur eigi að vera sem jafnast settir án tillits til þess hvort íbúðin er á jarðhæð eða á efstu hæð. Út frá því sjónarmiði er kostnaður vegna ísetningar og annarrar vinnu utan frá og kostnaður vegna vinnupalla, körfubíla og annarra tækja sameiginlegur. Það er skilyrði þess að kostnaður teljist sameiginlegur að ákvörðun sem leiddi til hans hafi verið tekin á húsfundi og uppfylli öll skilyrði laga um fjöleignarhús. Hafi eigandi í fjöleignarhúsi ekki verið hafður með í ráðum og ekki verið boðaður á fund þar sem ákvarðanir eru teknar um sameiginleg málefni er meginreglan sú að hann er ekki bundinn af þeim ákvörðunum sem á þeim fundi eru teknar. Getur hann þá krafist þess að framkvæmdir verði stöðvaðar og neitað að greiða hlutdeild í kostnaðinum við þær.
Helga Þórhallsdóttir, lögfræðingur
Sigurlaug Helga Pétursdóttir, laganemi
Húseigendafélaginu.
Húseigendafélaginu.
Húshor nið snýr aftur í næsta blaði. Lesendur Fréttatímans geta sent fyrirspurnir er varða framkvæmdir og viðhald húsa á netfangið hushorn@huso.is Húshor nið er unnið í samvinnu við Húseigendafélagið, Nýsköpunarmiðstöð Íslands, Samtök iðnaðarins
ÁTTU VON Á GESTUM! Svefnsófadagar í apríl
Vandaðir hágæða svefnsófar
Senseo 2ja sæta svefnsófi
TILBOÐ Kr. 329.600,Verð áður 412.000,-
12 mánaða
Breidd: 187 cm Dýpt: 95 cm Latexdýna: 140x200 cm Frá vegg: 240 cm
vaxtalaus k jör á svefnsófum í apríl *3,5% lántökugjald.
Senseo tungusófi
Senseo 3ja sæta svefnsófi
TILBOÐ Kr. 476.000,-
TILBOÐ Kr. 343.200,-
Verð áður 595.000,-
Verð áður 429.000,-
Breidd: 268 cm • Dýpt: 95 cm Tunga: 163 cm Frá vegg: 240 cm Latexdýna: 140x200 cm
Breidd: 209 cm • Dýpt: 95 cm Latexdýna: 160x200 cm Frá vegg: 240 cm
Felix tungusófi
TILBOÐ Kr. 552.000,Verð áður 690.000,-
Felix svefnsófi
TILBOÐ Kr. 368.900,Verð áður 461.125,Breidd: 285 cm • Dýpt: 95 cm Tunga: 175 cm Pokagormadýna: 140x200 cm Frá vegg: 213 cm
Breidd: 209 cm Dýpt: 95 cm Frá vegg: 213 cm Pokagormadýna: 140x200 cm
Lingen svefnsófi
TILBOÐ AÐEINS Kr. 99.000,-
Góð svampdýna Breidd: 200 cm Dýpt: 120 cm
Verð áður 123.750,-
www.betrabak.is
Leggur grunn að góðum degi
betrabak@betrabak.is Faxafeni 5, Reykjavík • Sími 588 8477 Skeiði 1, Ísafirði • Sími 456 4566 Opi› virka daga frá kl. 10-18 Laugardaga frá kl. 11-16
46
bækur
Helgin 20.-22. apríl 2012
Arnaldur kominn í kilju Fjórar sögur eftir Arnald Indriðason komu í liðinni viku í kiljuútgáfu: Synir duftsins, sem var fyrsta sagan sem kynnti lögreglumanninn Erlend til sögunnar, sagan kom upphaflega út 1997 og er þetta þriðja útgáfa hennar, Dauðarósir frá 1998 og er þetta fjórða útgáfa sögunnar, Röddin frá 2002 og er þetta fjórða útgáfa þeirrar sögu og að síðustu Einvígið sem kom út í fyrra. Allar sögurnar segja af glæparannsóknum Erlends. -pbb
Ritdómur Laðaðu til þín það góða
Nesbö kominn á toppinn
Norski krimmahöfundurinn Jo Nesbö trónir nú á toppi metsölulista Eymundsson með bók sína Snjókarlinn. Það tók kappann þrjár vikur að velta hinni sænsku Camillu Läckberg úr sessi.
Stórt safn nýrra ljóða frá Gyrði Síðasta vetrardag kom út hjá forlagi Uppheima stórt safn nýrra ljóða eftir Gyrði Elíasson. Ný bók frá Gyrði sætir ávallt tíðindum í íslenskum bókmenntaheimi. Nú eru liðin rúm tvö ár síðan Gyrðir sendi síðast frá sér frumsamið verk, en árið 2009 komu ljóðasafnið Nokkur almenn orð um kulnun sólar og smásagnasafnið Milli trjánna út samtímis. Í þessari nýju ljóðabók sinni fetar Gyrðir inn á áhugaverðar slóðir í: Hann ræðst af siðferðisþrunginni einbeitni að slátrun dýra og manna, yrkir bálk um óvenjulega dauðdaga og hver annar en hann gæti slengt framan í ljóðunnendur angurværum lestri á sögunni um Axlar-Björn með keim af Eagles og Hotel California? Það er alltaf áskorun að fylgja Gyrði Elíassyni inn í þann sérstaka heim sem hann skapar í verkum sínum og þarf ekki til þess flóknar leiðbeiningar. Ljóðaheimur þessarar bókar geymir furður og óvænt stefnumót við tungumálið og sá uppsker ríkulega sem gefur sig honum á vald. Hér vex enginn sítrónuviður er fjórtánda ljóðabók Gyrðis. -pbb
Ritdómur Án vegabréfs
Vel klædd er konan ánægð
Bók Siggu Arnars er stutt, með stóru letri, ekki illa meinandi en kostuleg yfirbreiðsla í samfélagi sem er í stríði ...
Laðaðu til þín það góða Sirrý Veröld, 192 blaðsíður, 2012.
Sigríður Arnardóttir útvarps- og fyrr á tíð sjónvarpskona, blaðamaður var það kallað áður fyrr, hefur sent frá sér bók með einföldum ráðum til betra lífs. Laðaðu til þín það góða, heitir bókin; snoturlega brotin, snögglesin og ekki óþægileg í lestri. Nú er í sjálfu sér ekki slæmt að innlend bókaframleiðsla skuli keppa við erlendan innflutning í svokölluðum lífsleiknibókum. Kennibækur af þessu tagi hafa fylgt trúarbrögðum allra tíma, alltaf eru einhverjir kennimenn sem telja sig hafa höndlað hinn æðsta sannleika og sjá sér þörf í að koma þeim sannindum til lýðsins – jafnvel hafa góðar tekjur af því. Sumir þeirra eldri í þessum bransa hafa apað eftir forgöngumönnum trúarbragðanna og geta því glætt orðskviði og frásagnir sígildum svip dulspekinnar, sótt í klassísk meðul frásagnarlistar, brögð sem geta geymt einföld vísdómsorð – sjáið bara höfund Hávamála. Sirrý, eins og hún kallar sig og hún er engin Sigga, sækir uppsprettur viskunnar hingað og þangað: Blómstraðu í einkalífi og starfi boðar hún á kápunni. Hugmyndir hennar lúta að gömlum fágunarsiðum sölumennskunnar: Tileinkaðu þér alúðlegt fas (hvað sem leynast kann undir), alltaf brosandi (þótt þér sé ekki hlátur í hug), vertu alltaf hress (þó allt sé í rusli). Kenningasmíði þessi er einfeldningsleg og til þess fallin að fá fólk til að sætta sig við hvað sem er. Hún elur á gagnrýniskorti, predikar jákvæði sem felst í því að líta hjá því sem miður fer og orsökum þess. Grundvöllur kenninga af þessu tagi er að það sé betra að láta traðka á sér ef maður brosir á meðan. Og það er fullt af fólki sem kaupir svona bull dýrum dómum. Það virðist öllum höfundum rita af þessu tagi eðlislægt að stilla sjálfum sér upp sem hinu velheppnaða eintaki, ekki sakar að hafa átt feril sem hin forvitna jákvæða kona sem stendur stífmáluð á eigin fótum. Bók Siggu Arnars er stutt, með stóru letri, ekki illa meinandi en kostuleg yfirbreiðsla í samfélagi sem er í stríði, undarlega samsett fyrirmæli til karla og kvenna um það hvernig best er að sætta sig við það í samfélagi sem okkar að hafa það skítt – með alúðlegt bros og jákvæðan huga. Njótið! -pbb
Í birtingu 24. janúar árið 2001 söfnuðust um 30 milljónir manna saman við ármót ánna Jamuna og Ganges á Indlandi; þetta var fjölmennasta samkoma allra tíma, mikilvægasta trúarhátíð hindúa í 144 ár. Einar Falur var í þvögunni og lýsir hátíðinni auk ævintýralegs ferðalagsins á hana.
Víðförull blaðamaður E
VIKAN
14.–21. apríl Einar Falur Ingólfsson.
S INNA
Íslenska rafbókabúðin
Án vegabréfs – ferðasögur Einar Falur Ingólfsson Crymogea, 318 síður, 2011.
inar Falur Ingólfsson sendi frá sér fyrir jólin í fyrra safn ferðaþátta sem hann hafði flesta birt í Morgunblaðinu í einhverju formi, sumir voru þar styttir en eru í bókinni lengri. Þetta var snotur bók og sýnu meiri akkur í ljósmyndum hans sem fylgdu skrifunum; margar listavel gerðar og hefðu betur sómt sér í stærra broti á betri pappír. En menn geta ekki beðið um bæði fiska og brauð. Ekki svo að skilja að Einar Falur sé ekki ritfær maður. Hann er prýðilega skrifandi og tekst víða í lýsingum sínum á við býsna flóknar sögur, fylgir hefðinni að segja fyrst frá sjálfum sér í erfiðum kringumstæðum, en stækka svo myndina og gera grein fyrir landstæðum, landshag og hvernig blessaðri mannskepnunni tekst að komast af. Það er langt á milli þeirra hugarheima sem Einar Falur þrammar í upplifun sinni við ritun liðinna minninga frá fjarlægum stöðum og þess heims sem bókin lýsir sem er fjallað um hér til hliðar. Hvort viltu sjá: Heiminn í öllum sínum hildarleik, eða litla sæta naflann þinn? Horfa til himins og fjarlægra fjarða eða bora nefinu inn í magann á sjálfum þér? Silfurnámur í Bólivíu, ferðalag um Færeyjar, löng og ströng ganga til Machu Pichu, þjóðhátíð í Gimli, gljúfrastíflurnar í Yangtze, pólfari sóttur í flugi, baðdagur-
inn mikli og íslenskir fótboltamenn í Kerala, New York, Maldíve-eyjar á Indlandshafi – og Bergþórshvoll eru staðirnir sem við sækjum heim í frásögnum Einars. Hann er lunkinn sögumaður, kann að halda sögunni gangandi, er ekki gjarn á útúrdúra, hvorki í tíma né rúmi, trúr þröngu formi blaðsins sem þó var býsna rúmt á þessum árum þegar Einar var að ferðast í þess nafninu og selja Moggamönnum myndir og letur. Ferðaþættirnir ganga líka á því, góðum sögumönnum sem geta gert sig, ævintýri og hversdagsleika spennandi, gætt einfalda hluti lífi, dregið snöggar og skýrar myndir af fólki sem þeir þekkja ekki en hitta dagpart. Þeir verða að hafa metnað til að kunna skil á sögu héraða sem þeir komu til, þótt sumir bestu textahöfundar af þessum flokki hafi reynst hafa svikist um að sækja þá staði sem þeir fjalla um: Thorkild Hansen var einn slíkur en skrifaði þó bestu ferðabækur sem komið hafa út á norrænum tungum. Er þetta form sem hér er þjappað á bók dautt? Hafa myndasögur í litblöðungum, innslög í sjónvarpsþáttum, jafnvel heilu sjónvarpsstöðvarnar helgaðar ferðalögum útrýmt sögum ferðalanga? Ekki trúi ég því. Þetta er aftur erfitt form og útheimtir stöðuga þjálfun, lífsstíl nánast. Það er synd að Einar Falur skyldi vera svona mikið heima hjá sér, hann hefði mátt fara víðar og lifa það af til frásagnar.
Bækur
Páll Baldvin Baldvinsson pbb@frettatiminn.is
Við óskum sundlaugargestum innilega til hamingju með
Endurbætur á Laugardalslaug Nú er lokið fyrsta áfanga í framkvæmdum við endurbætur á Laugardalslaug. Við þökkum öllum þeim sem komu að framkvæmdunum, einnig þökkum við sundlaugargestum kærlega fyrir þolinmæði og skilning á meðan á framkvæmdum stóð um leið og við bjóðum þá velkomna í endurbætta Laugardalslaug.
H im n e sk h e il su b ót
Kærar þakkir fyrir þolinmæðina Laugardalslaug Laugarnar í Reykjavík
48
heilabrot
Helgin 20.-22. apríl 2012
Spurningakeppni fólksins
Sudoku
8 7 Spurningar
4
1. Á grundvelli hvers lánaði ríkissjóður Farice fé?
6 3 7 6 2
3
2. Hver er ritstjóri Fréttatímans? 3. Hvaða landslið þjálfaði Slavko Goluza?
6
4. Hvaða grunnskóla stýrir Bjarni Ómar Haraldsson? 5. Hvað kostaði málverkið af Sólveigu Pétursdóttur fyrrum
9 1 8 2 7 6 3 5 1 9
forseta þingsins? 6. Hvaða hljómsveit hefur gefið út diskana Andartak, Hunting
Viðar Lúðvíksson 1. Á grundvelli almannahagsmuna svo tryggja mætti netsamband við útlönd. 2. Jónas Haraldsson. 3. Ástralíu. 4. Grunnskólinn á Klettjárnsreykjum. 5. 850 þúsund krónur. 6. Dikta. 7. Aron Einar Gunnarsson. 8. Stella Blómkvist. 9. Ólafur Jóhannesson. 10. Pass. 11. Hamid Karzai. 12. Alltaf hress. 13. Big Lebowski. 14. 85. 15. Hvaða sjónvarpsþættir vöktu fyrst verulega athygli á Johnny Depp sem leikara? 21. Jump Street.
10 rétt.
skemmtikraftur og textagerðarmaður hjá Fíton.
7. Hvaða íslenski knattspyrnumaður spilar með Cardiff í ensku
1. Til að halda netsamskiptum á Íslandi opnum.
1. deildinni?
2. Jónas Haraldsson.
8. Hvaða rithöfundur skrifaði bækurnar Hvíta kanínan, Dauði
3. Ástralíu.
trúðsins og Sjöundi sonurinn?
4. Grunnskólanum á Hólmavík.
9. Hvaða leikstjóri leikstýrði myndunum Africa United, Borgríki
5. 850 þúsund krónur enda olíumálverk.
og Kurteist fólk?
6. Dikta.
10. Hvað heitir höfuðborg Armeníu?
7. Aron Einar Gunnarsson.
11. Hver er forseti Afganistans?
9. Ólafur de Fleur.
Birgittu Jónsdóttur, þingkonu Hreyfingarinnar?
9
2
2
1 7
10. Jerevan.
13. Hvaða bíómynd Coen-bræðra er fyrirmynd nýs bars sem
11. Karzai.
opnaði í vikunni á Laugavegi?
12. Músin sem öskraði. The Mouse That Roared.
14. Benedikt páfi fagnaði afmæli sínu á dögunum. Hvað er hann
13. Big Lebowski. 14. 85.
orðinn gamall?
15. 21 Jump Street.
15. Hvaða sjónvarpsþættir vöktu fyrst verulega athygli á Johnny
6 9
3 1
14 rétt.
Depp sem leikara?
Viðar skorar á Ólaf Pálsson, framkvæmdastjóra, brimbrettakappa og herra Ísland. Dóri hefur sigrað þrisvar í röð og er kominn áfram í úrslit. Hann skorar á Önnu Svövu Knútsdóttur, leikkonu.
3 9
4
8. Árni Þórarinsson.
12. Hvert er nafn heimildarmyndarinnar sem verið er að gera um
8
Sudoku fyrir lengr a komna
5 7
krossgátan
8 1 2 5
4
Svör:1.1. Á grundvelli almannahagsmuna svo tryggja mætti netsamband við útlönd, 2. Jónas Haraldsson, 3. Það króatíska, 4. Grunnskólanum á Hólmavík, 5. 850 þúsund krónur, 6. Dikta, 7. Aron Einar Gunnarsson, 8. Árni Þórarinsson, 9. Ólafur Jóhannesson, 10. Jerevan, 11. Hamid Karzai, 12. The Mouse That Roared, 13. The Big Lebowski, 14. 85 ára, 15. 21 Jump Street.
Dóri DNA,
For Happiness, Get It Together og Trust Me?
hæstaréttarlögmaður.
2
5 3 4
8 3 9
ATH Nýr vefur með krossgátulausnunum: krossgatur.gatur.net, lausnin er birt að viku liðinni. 82
RAUSA
BEITA
KOMPA
TENGJA
HRATT
SNERILL
LENGDAREININGU
MAKA
SLEGGJA GERAST
SAFNARASÝNING
um helgina 20. - 22. apríl í Norræna húsinu Myntsafnarafélag Íslands heldur veglega safnarasýningu í Norræna húsinu 20. - 22. apríl, opið frá kl. 13 - 17. Sýndir verða hinir ýmsu gjaldmiðlar frá gamalli tíð til vorra daga, einnig verða til sýnis allskonar gamlir munir sem vekja upp minningar fyrri ára.
mynd: Rooey202 (CC By 2.0)
MYNTSAFNARAFÉLAG ÍSLANDS
TALA RÖKKUR VERSLUN
SLÖNGU
DREPA
SNUÐUR
ÓHAPP
TIGNASTI UMSTAFLA
HNOÐA
GUMS
ESPAST
ÞEFA
TIL
ÓNÆÐI SOFA
YNDIS
SKJÓLA
HÁÐ
HALD
SAMTALS
BITHAGI
EFNI
67%
BÆTA VIÐ
BERIST TIL
KVIKMYND
KIRNA
TOGA
PÁFAGAUK
GAMALL BLAÐ
STUNDA LÍTILL
ÁRMYNNI
MATUR
DÝRAHLJÓÐ
BÆTTU VIÐ
UMTURNUN
KVARTANIR
FOR
BEIN Í MIÐEYRA
DULSTIRNI STORMUR NÁÐ
TALA
EYJA
HELGITÁKN
HRÆÐSLA
DUFLA
... kvenna á höfuðborgarsvæðinu lesa Fréttatímann*
LÆRDÓMUR
ÁTT
SVELG
LÆVÍS SKISSA
SPERGILL
DÝRKA
PIRRA NÖLDRA
TVEIR EINS
MÁLMUR
LITNINGAR
MASA
ÆSKUÁR
VERKSTÆÐI
SIGAÐ STIG
MISSA MARKS
ÓNEFNDUR
PÍLA
NÚMER TVÖ
950
LOTA
HÁR
ÁNA *konur 25 – 80 ára á höfuðborgarsvæðinu. Capacent okt.-des. 2011
BÁS
STEINTEGUND
BORG Í PORTÚGAL
Á laugardeginum verður safnaramarkaður þar sem hinir ýmsu safnmunir verða til kaups, sölu eða skipta. Á sunnudaginn getur fólk komið með safnhluti til greiningar.
KVK NAFN
FÁLMA
TITRA
ÍÞRÓTTAFÉLAG
Í Minju finnur flú fallega hönnun og gjafvörur fyrir öll tækifæri
Hani, krummi, hundur, svín Veggskraut með 4 snögum. Kr. 11.900,-
Eilíf›ardagatal frá MoMA
Stær›fræ›in
Klukka með stærðfræðipælingum Kr. 9.700,-
„Veld‘›érnef“
Rammaklukka
Einstök hönnun frá nútímalistasafni New York borgar. Aðeins kr. 8.400,-
Settu fjöldskyldumyndirnar í klukkuna. 2 litir, svart og silfurgrátt. Kr. 3.200,-
High Heel kökuspa›i
Steyptu ísköld staup úr köldum klaka!
High Heel kökuspaði. Kr. 2.990,-
Klakastaup Klakaform til að steypa klakastaup. Kr. 2.190,-
Stóra tímahjóli›
KRAFTAVERK
Partýglös. 24 glös í pakka. kr. 1.580,-
3 litir, svart, brons og hvítt. Kr. 18.600,Espresso mál.....kr. 2.100,Lítið mál............kr. 2.290, Miðlungs mál....kr. 2.490,Stórt mál...........kr. 2.690,-
KeepCup kaffimál Margar stærðir og litir!
Úrval af nýstárlegum klukkum!
Kjarnapú›ar Fylltir kirsuberjakjörnum, hitaðir í örbylgju til að lina bólgna og stífa vöðva. Kr. 3.900,EF 24 -105 mm
Linsukrús Kaffikrús í dulargervi. Kr. 2.490,-
Rjómaferna „Half pint“ glerkanna Undir kaffirjóma. Kr. 3.390,-
Magnet vasar Mögnuð borðskreyting. 5 í pakka. Kr. 6.900,-
Palletta Lítið „vörubretti“ undir heita potta. Kr. 2.290,-
Fálkapeysa Handprjónuð peysa úr léttlopa. Kr. 29.900,-
Kríur Sjalflímandi veggskraut (3 saman) Kr. 3.500,-
SKÓLAVÖR‹USTÍG 12 • SÍMI 578 6090 • www. minja.is
sjónvarp
50
Helgin 20.-22. apríl 2012
Föstudagur 20. apríl
Föstudagur RUV
23.10 Banks yfirfulltrúi: Leikur að eldi Alan Banks lögreglufulltrúi rannsakar dularfullt sakamál.
19:45 Týnda kynslóðin (31/32) Týnda kynslóðin er frábær skemmtiþáttur í stjórn Björns Braga Arnarssonar og Þórunnar Antoníu Magnúsdóttur.
Laugardagur allt fyrir áskrifendur
fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
4
21:05 Post Grad Rómantísk gamanmynd um unga konu sem neyðist til að flytja aftur heim til foreldra sinni að loknu háskólanámi. allt fyrir áskrifendur
fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
4
21:15 Once Upon A Time (16:22) Frá framleiðendum Lost koma þessir vönduðu og skemmtilegu þættir.
Sunnudagur
21.15 Laxness og svarti listinn Heimildamynd um Halldór Laxness eftir Halldór Þorgeirsson.
21:10 Titanic - Blood & Steel (2:12) Vönduð þáttaröð í tólf hlutum sem segir frá smíði Titanic.
15.50 Leiðarljós 17.15 Smælki (2:26) 17.20 Leó (26:52) 17.23 Músahús Mikka (77:78) 17.50 Galdrakrakkar (48:51) 18.15 Táknmálsfréttir 18.25 Andraland (6:7) 19.00 Fréttir 19.30 Veðurfréttir 19.35 Kastljós 20.10 Útsvar 21.20 Fyrirmyndarbörn Tvö börn sem getin voru með tæknifrjóvgun koma með kynföður sinn inn í fjölskyldulíf sitt. 23.10 Banks yfirfulltrúi: Leikur að eldi 00.40 Ljósaskipti 02.30 Útvarpsfréttir í dagskrárlok
SkjárEinn 06:00 Pepsi MAX tónlist 07:30 Game Tíví (12:12) (e) 08:00 Dr. Phil (e) 08:45 Dynasty (19:22) (e) 09:30 Pepsi MAX tónlist 5 6 12:00 Solsidan (1:10) (e) 12:25 Game Tíví (12:12) (e) 12:55 Pepsi MAX tónlist 15:15 Girlfriends (4:13) (e) 15:35 Britain's Next Top Model (6:14) 16:25 The Good Wife (12:22) (e) 17:15 Dr. Phil 18:00 Hæfileikakeppni Íslands (3:6) 18:50 America's Funniest Home Videos 19:40 Got to Dance (8:15) 20:30 Minute To Win It 21:15 Hæfileikakeppni Íslands (4:6) 5 6 22:15 Mobbed (4:11) 23:05 The Jonathan Ross Show (21:21) 23:55 Once Upon A Time (15:22) (e) 00:45 Franklin & Bash (2:10) (e) 01:35 Saturday Night Live (15:22) (e) 02:25 Jimmy Kimmel (e) 03:55 Whose Line is it Anyway? (1:42) 04:20 Smash Cuts (49:52) (e) 04:45 Pepsi MAX tónlist
STÖÐ 2
Laugardagur 21. apríl RUV
08.00 Morgunstundin okkar / 07:00 Barnatími Stöðvar 2 Lítil prinsessa / Sæfarar / Kioka / 08:15 Oprah Múmínálfarni r/ Skotta skrímsli / 08:55 Í fínu formi Spurt og sprellað / Engilbert ræður / 09:10 Bold and the Beautiful Teiknum dýrin / Kafteinn Karl / Nína 09:30 Doctors (57/175) Pataló / Skoltur skipstjóri / Grettir / 10:15 Hell's Kitchen (9/15) Geimverurnar / Tóti og Patti / 11:00 Human Target (10/12) 10.30 Útsvar 11:50 Covert Affairs (11/11) 11.40 Hvað veistu? 12:35 Nágrannar allt fyrir áskrifendur 12.10 Leiðarljós 13:00 Kingpin 12.55 Kastljós 15:00 Friends (11/24) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 13.25 Kiljan 15:25 Barnatími Stöðvar 2 14.15 Ólafur Elíasson 17:05 Bold and the Beautiful 15.30 Úrslitakeppnin í handbolta Beint 17:30 Nágrannar 17.15 Táknmálsfréttir 17:55 The Simpsons (11/22) 17.25 EM í knattspyrnu (5:8) 18:23 Veður 4 5 17.55 Ólympíuvinir (1:10) 18:30 Fréttir Stöðvar 2 18.25 Úrval úr Kastljósi 18:47 Íþróttir 18.54 Lottó 18:54 Ísland í dag 19.00 Fréttir 19:11 Veður 19.30 Veðurfréttir 19:20 The Simpsons (4/22) 19.40 Alla leið (1:5) 19:45 Týnda kynslóðin (31/32) 20.40 Söngkeppni framhaldsskólanna 20:10 American Idol (29/40) Bein útsending 22:20 Balls of Fury 22.15 Vel stæðir vinir 23:50 SherryBaby 23.45 Kóngsríkið 01:25 State of Play 01.35 Ný í bænum 03:30 Kingpin 03.10 Útvarpsfréttir í dagskrárlok 05:20 Friends (11/24)
STÖÐ 2
22:35 An American Crime 00:15 Fast &amp; Furious 02:00 The Punisher: War Zone 03:40 Five Fingers 05:05 ET Weekend 05:45 Fréttir Fréttir Stöðvar 2
bmvalla.is
Smellinn einingahús eru traustur og fljótlegur kostur fyrir fólk í framkvæmdahug. Húsin eru steypt við bestu mögulegu aðstæður, reist og tilbúin á stuttum tíma og hafa í för með sér lægri fjármagnskostnað.
Frábær byggingakostur Bíldshöfða 7 110 Reykjavík Sími: 412 5050 Fax: 412 5001 sala@bmvalla.is
6
SkjárEinn
„Forsteyptar einingar gefa frelsi í hönnun og ég get verið viss um gæði steypunnar. Þess vegna vel ég forsteyptar einingar í margar af byggingunum sem ég hanna.“ Einar Ólafsson verðlaunaarkitekt hefur fjölbreytta reynslu af hönnun einingahúsa.
PIPAR\TBWA · SÍA · 111332
Smellinn Forsteyptar einingalausnir frá BM Vallá
BM Vallá ehf.
RUV
08.00 Morgunstundin okkar / 07:00 Strumparnir / Lalli / Poppý kisukló / Teitur / Friðþjófur Stubbarnir / Algjör Sveppi forvitni / Stella og Steinn / Disney09:30 Latibær stundin / Finnbogi og Felix/ Sígildar 09:45 Lukku láki teiknimyndir/ Gló magnaða / Enyo 10:10 Grallararnir 10.15 Söngkeppni framhaldsskólanema 10:35 Hvellur keppnisbíll 11.45 Djöflaeyjan 10:45 Tasmanía 12.30 Silfur Egils 11:10 Ofurhetjusérsveitin 13.45 Heimskautin köldu - Á þunnum ís 11:35 Njósnaskólinn allt fyrir áskrifendur 14.35 Alla leið (1:5) 12:00 Bold and the Beautiful 15.30 Úrslitakeppnin í handbolta 12:25 Bold and the Beautiful fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 17.20 Táknmálsfréttir 13:30 American Idol (29/40) 17.30 Skellibær (28:52) 14:55 The Block (3/9) 17.40 Teitur (31:52) 15:40 Sjálfstætt fólk (26/38) 17.55 Pip og Panik (10:13) 16:20 Týnda kynslóðin (31/32) 18.00 Stundin okkar 16:45 ET Weekend 4 5 6 18.25 Basl er búskapur (6:7) 17:30 Íslenski listinn 19.00 Fréttir 17:55 Sjáðu 19.30 Veðurfréttir 18:30 Fréttir Stöðvar 2 19.40 Landinn 18:49 Íþróttir 20.15 Höllin (13:20) 18:56 Lottó 21.15 Laxness og svarti listinn 19:04 Ísland í dag - helgarúrval 22.10 Sunnudagsbíó - Öld fáfræðinnar 19:29 Veður 23.50 Silfur Egils 19:35 Babe 01.05 Útvarpsfréttir í dagskrárlok 21:05 Post Grad
06:00 Pepsi MAX tónlist 05:40 Fréttir og Ísland í dag 11:45 Dr. Phil (e) 12:30 Dr. Phil (e) SkjárEinn 13:15 Dr. Phil (e) 06:00 Pepsi MAX tónlist 14:00 Dynasty (19:22) (e) 12:00 Dr. Phil (e) 15:30 Sunnudagsmessan 14:45 Málið (7:8) (e) 12:45 Dr. Phil (e) 16:50 Swansea - Blackburn 15:15 Britain's Next Top Model (6:14) 13:30 Dynasty (18:22) (e) 07:55 Barein - Æfing 3 18:40 WBA - QPR 16:05 Once Upon A Time (16:22) (e) 14:15 Got to Dance (8:15) (e) 10:50 Barein - Tímataka 20:30 Football League Show. 16:55 Franklin & Bash (2:10) (e) 15:05 Mobbed (4:11) (e) 12:30 Bayern München - Real Madrid 21:00 Premier League Preview 17:45 The Jonathan Ross Show (21:21) 15:55 Hæfileikakeppni Íslands (4:6) 14:20 Þorsteinn J. og gestir 21:30 Premier League World 18:35 Girlfriends (6:13) 16:45 The Firm (8:22) (e) 14:40 Meistaradeild Evrópu 22:00 Arsenal - Chelsea, 1996 allt fyrir áskrifendur 18:55 Solsidan (1:10) (e) 17:35 Málið (7:8) (e) 15:10 Evrópudeildarmörkin 22:30 Premier League Preview 19:20 The Office (27:27) (e) 18:05 Girlfriends (5:13) 15:35 Stjarnan - Grindavík allt fyrir áskrifendur 23:00 Sunderland - Wolvesfréttir, fræðsla, sport og skemmtun 19:45 America's Funniest Home 18:25 Necessary Roughness (2:12) (e) 17:20 La Liga Report Videos (2:48) (e) 19:15 Minute To Win It (e) 17:50 Barcelona - Real Madrid Beint fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 20:10 Titanic - Blood & Steel (2:12) 20:00 America's Funniest Home 19:50 Göppingen - Kiel 15:30 Sunnudagsmessan 21:00 Law & Order (6:22) Videos (17:48) 21:15 Erik Morales - Danny Garcia 16:50 Swansea - Blackburn 21:50 The Walking Dead (12:13) 20:25 Eureka (15:20) 22:45 Barcelona Real Madrid 4 5 6 18:40 WBA - QPR 22:40 Blue Bloods (10:22) (e) 21:15 Once Upon A Time (16:22) 20:30 Football League Show 23:30 Californication (3:12) (e) 22:05 Saturday Night Live (16:22) allt fyrir áskrifendur 4 5 6 21:00 Premier League Preview 00:00 Prime Suspect (13:13) (e) 22:55 Ghostbusters (e) 08:20 Premier League Review 21:30 Premier League World 00:50 The Defenders (3:18) (e) 00:40 Jimmy Kimmel (e) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 09:15 Arsenal Wigan 22:00 Arsenal Chelsea, 1996 01:35 The Walking Dead (12:13) (e) 02:10 Whose Line is it Anyway? 06:15 500 Days Of Summer 11:05 Premier League Preview 22:30 Premier League Preview 02:25 Whose Line is it Anyway? 02:35 Real Hustle (12:20) (e) 08:00 Paul Blart: Mall Cop allt fyrir áskrifendur 11:35alltArsenal - Chelsea 23:00 Sunderland - Wolves 02:50 Smash Cuts (51:52) (e) 03:00 Smash Cuts (50:52) (e) fyrir áskrifendur 10:00 Martian Child 13:45 Bolton - Swansea 03:15 Pepsi MAX tónlist 03:25 Pepsi MAX tónlist 12:00 Coraline 16:15 QPR Tottenham fréttir, fræðsla, sport og skemmtun SkjárGolf 14:00 Paul Blart: Mall Cop 4 5 6 fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 18:30 Newcastle - Stoke 06:00 ESPN America 16:00 Martian Child 08:00 Legally Blonde 20:20 Aston Villa - Sunderland 08:10 Valero Texas Open 2012 (1:4) 18:00 Coraline 10:00 Uptown Girl 08:00 Love Wrecked 22:10 Blackburn - Norwich 11:10 Golfing World 20:00 500 Days Of Summer allt fyrir áskrifendur 12:00 Ástríkur á Ólympíuleikunum 10:00 Picture 00:00 Fulham Wigan 12:00 Valero Texas Open 2012 (1:4) 22:00 Gifted Hands: The Ben Carson allt fyrir áskrifendur 14:006 Legally Blonde 12:00 Ævintýri Desperaux 4 15:00 Champions Tour -5Highlights Story 4 5 6 fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 16:00 Uptown Girl 14:00 Love Wrecked SkjárGolf 16:00 Valero Texas Open 2012 (1:4) 00:00 Aliens fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 18:00 Ástríkur á Ólympíuleikunum 16:00 Picture This 06:00 ESPN America 19:00 Valero Texas Open 2012 (2:4) 02:15 Saw III 20:00 Year One 18:00 Ævintýri Desperaux 07:50 10:50 Inside the PGA Tour 22:00 Inside the PGA Tour (16:45) 04:00 Gifted Hands: The Ben Carson 22:00 Stoned 20:00 Austin Powers in Goldmember 11:15 Valero Texas Open 2012 (2:4) 22:25 PGA Tour Highlights (14:45) Story 00:00 Tyson 22:00 Inhale 18:10 Golfing World 5 23:20 ESPN America 06:00 Year One 4 6 02:00 Rendition 00:00 Journey to the End of the Night 19:00 Valero Texas Open 2012 (3:4) 4 04:00 Stoned 02:00 Frágiles 22:00 Ryder Cup Official Film 2002 06:00 Austin Powers in Goldmember 04:00 Inhale 00:00 ESPN America 06:00 My Blueberry Nights Einingahúsin henta vel sem einbýlishús, orlofshús, hesthús, skrifstofur, gistihús ... möguleikarnir eru óendanlegir.
Helstu kostir SMELLINN húseininga: Styttri byggingartími Steypt við bestu aðstæður Yfirborð frágengið Gott einangrunargildi Minni fjármagnskostnaður
Sunnudagur
sjónvarp 51
Helgin 20.-22. apríl 2012
22. apríl
sjónvarpinu Borgen á RÚV
09:55 Atl. Madrid - Valencia 11:40 Barein 14:10 Chelsea - Barcelona 15:55 Þorsteinn J. og gestir 16:15 Meistaradeild Evrópu 16:45 Evrópudeildarmörkin 17:15 Barcelona - Real Madridallt fyrir áskrifendur 19:00 Þór - KR 21:00 L.A. Lakers - Oklahoma City fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 00:00 Þór - KR
07:40 Newcastle - Stoke 09:30 QPR - Tottenham 11:20 Man. Utd. - Everton 13:35 Everton - Man Utd, 1995 allt fyrir áskrifendur 14:10 Premier League World 14:45 Liverpool - WBA fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 17:00 Sunnudagsmessan 18:20 Wolves - Man. City 20:10 Sunnudagsmessan 21:30 Arsenal - Chelsea 23:20 Sunnudagsmessan 4 00:40 Man. Utd. - Everton 02:30 Sunnudagsmessan
4
Svo taka þau bara meikið af og fara heim
Snilld. Tólf þættir að baki af fyrstu þáttaröð Borgen. Matarboð með fjölskyldunni á sunnudagskvöldum eru fyrir bí. Síminn hringir en enginn svarar. Kvöldin eru frátekin fyrir Höllina. Nett stresskast ef börnin eru ekki sofnuð fyrir 20.15 og vikubiðin eftir þættinum lengist um klukkustund. Rosalega standa leikararnir sig vel. Sidse Babett Knudsen sem forsætisráðherrann Birgitte Nyborg, fyrsta konan á dönskum forsætisráðherrastóli, er ferlega sannfærandi. Hvernig hún skiptir um ham þegar hún tekst á við krísu í fjölskyldulífinu, þar sem hún fær engu stjórnað, og svo landsins, þar sem hún hefur öll tögl og hagldir. Skipanirnar í höllinni virka ekki heima. Karlinn strokinn og þótt hún hafi þráast við að 5
skrifa undir skilnaðarpappírana, er engin undankomuleið. Ekki þar eins og stjórnmálalífinu, þar sem hún lendir alltaf á löppunum fim sem köttur. Pilou Asbæk er frábær sem aðstoðarmaður forsætisráðherrans – hinn nett siðblindi Kasper Juul. Birgitte Hjort Sørensen er BAR A metnaðarfulla fréttakonan Katrine Fønsmark sem fór úr öskunni í eldinn, þegar hún fórnaði starfi sínu á RÚV til að fara að vinna á Morgunblaðinu... nei, þarna frá danska ríkismiðlinum fyrir Expressen fyrrum pólitískusins Laugesens. Það er bara eitthvað svo fáranlegt að hugsa til þess að þessi þrjú séu ekki alla daga
Hálendis 5
6
spjót
Fjallalamb á framandi máta 5
SkjárGolf 06:00 ESPN America 07:50 Valero Texas Open 2012 (3:4) 10:50 Golfing World 11:40 Valero Texas Open 2012 (3:4) 14:40 Inside the PGA Tour (16:45) 15:05 Valero Texas Open 2012 (3:4) 18:05 Champions Tour - Highlights 19:00 Valero Texas Open 2012 (4:4) 22:00 Ryder Cup Official Film 2004 23:15 Golfing World
í því að bjarga Danmörku, eigi sín nöfn, þurrki meikið úr andlitinu og fari úr hlutverkum sínum og heim. Það er ekki skrýtið að þegar hafi verið ákveðið a ð framleiða þriðju þáttaröðina. Það er ekki skrýtið að NBC hafi ákveðið í september að endurgera þættina. Svo er ekki skrýtið að um fjórðungur þjóðarinnar sé límdur yfir Borgen. Það sem er skrýtið er að hin 75 prósentin eru bara að gera eitthvað annað! Fullt hús stiga fyrir Höllina á RÚV. Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
6
NÝT T
STÖÐ 2 07:00 Elías/Stubbarnir / Villingarnir Algjör Sveppi, / Scooby Doo / Ultimate Avengers 2 12:00 Nágrannar 13:25 American Dad (15/18) 13:55 Friends (7/24) 14:20 How I Met Your Mother (2/24) 14:50 American Idol (30/40) 15:35 Hannað fyrir Ísland (5/7) allt fyrir áskrifendur 16:20 Mad Men (2/13) 17:10 Mið-Ísland (5/8) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 17:40 60 mínútur 18:30 Fréttir Stöðvar 2 19:40 Sjálfstætt fólk (27/38) 20:20 The Mentalist (17/24) 21:05 Homeland (7/13) 4 22:05 Boardwalk Empire (10/12) 23:05 60 mínútur 23:50 The Daily Show: Global Edition 00:15 Smash (7/15) 01:00 Game of Thrones ( 01:55 V (9/10) 02:40 Supernatural (10/22) F 03:20 Medium (6/13) 04:05 The Event (6/22) 04:50 The Mentalist (17/24) 05:35 Fréttir
6
Grillað fillet á spjóti, marinerað í hvítlauk, ólífuolíu, tímian & dijon sinnepi, borið fram á salatbeði með hægelduðum rauðlauk, ristuðum sveppum, bakaðri kartöflu & hvítlauks dressingu
2.690
kr.
Grillhúsið Tryggvagötu og Sprengisandi, sími: 5275000, grillhusid@grillhusid.is, www.grillhusid.is
52
bíó
Helgin 20.-22. apríl 2012
Baltasar Kormákur Paula Patton í 2 Guns
Liðsstyrkur úr Mission Impossible 4
L
eikkonan Paula Patton hefur verið ráðin í kvikmynd Baltasars Kormáks, 2 Guns, sem fer í tökur seinna á árinu í Nýju Mexíkó og Louisiana. Patton lék nýlega hasarsmellinum Mission: Impossible – Ghost Protocol. Þeir Mark Wahlberg og Denzel Washington verða í aðalhlutverkum myndarinnar en Whalberg og Baltasar áttu farsælt samstarf í Contraband og ákváðu að halda því áfram með 2 Guns. Talið er að Patton muni fara með
hlutverk ástkonu Washingtons, en leiðir þeirra hafa áður legið saman í Deja Vu í leikstjórn Tonys Scott. 2 Guns fjallar um fíkniefnalögreglumann og sjóliðsforingja sem fara huldu höfði þegar þeir rannsaka hvor annan í tengslum við þjófnað hjá mafíunni og komast að því að það er verið að leiða þá í gildru. Paula Patton var í miklum ham í Mission Impossible og gengur nú til liðs við Baltasar Kormák.
Spike Lee Endurgerir Oldboy
Hefur fundið kvalara Josh Brolin
Leikstjórinn Spike Lee hefur fundið leikara í hlutverk illmennisins fyrir endurgerð sína á hinni mögnðu og ofbeldisfullu Oldboy frá árinu 2003. Þessi suður-kóreska hasarmynd sagði frá lánlausum manni sem haldið var í stofufangelsi af óþekktum kvalara í fimmtán ár áður en hann fékk frelsið sem hann notaði strax til þess að leita Josh Brolin var harður í No Country hefnda. For Old Men en verður enn grimmari Josh Brolin fer með aðalhlutverkið í í Oldboy. endurgerð Lees sem hefur nú ráðið Sharlto Copley (District 9, The A-Team) í hlutverk illmennisins sem leggur sig fram um að rústa lífi og tilveru Brolins. Þá hefur orðrómurinn um að Elizabeth Olsen (Martha Marcy May Marlene) muni leika aðal kvenhlutverkið verið staðfestur. Olsen leikur félagsráðgjafa sem aðstoðar Brolin við að rannsaka fortíð sína.
Endurvinnsla 21 Jump Street
FrumsýndAR
Aftur á byrjunarreit Johnny Depp Ungmenni í skrímslaskógi
Ýmsar ógnir leynast í kofanum í skóginum.
Drew Goddard og Joss Wheadon skrifa saman handrit The Cabin in the Woods og leika sér þar með kunnugleg stef; klisjur og erkitýpur hryllingsmyndanna. Fimm vinir, þrír strákar og tvær stelpur, fara út úr bænum og ætla að skemmta sér fjarri mannabyggðum í skógarkofa yfir eina helgi. Full tilhlökkunar villast þau um á ókunnugum slóðum í leit að kofanum og eru meira að segja vöruð við því að finni þau kofann sé alls ekki víst að þau muni nokkurn tíma rata aftur til baka. Trú reglum hryllingsmynda láta þau slíkt tal sem vind um eyru
þjóta, finna kofann og koma sér vel fyrir óafvitandi að þau hafa gengið í gildru þar sem kofinn er verkfæri varasamra einstaklinga sem brugga þeim banaráð. Og það er sko ekkert slor sem fólkið sem stjórnar kofanum dularfulla býður unga fólkinu upp á þar sem þau eru varla byrjuð að hugsa um að brjóta reglu númer eitt í hryllingsmyndunum og stunda kynlíf áður en uppvakningar, varúlfar og aðrir andskotar eru byrjaðir að herja á þau í þeim tilgangi einum að kála þeim.
We Bought a Zoo
Mirror Mirror
Leikstjórinn Cameron Crowe (Jerry Maguire, Almost Famous, Vanilla Sky) býður hér upp á hugljúft drama í léttum dúr um ekkjumanninn Benjamin sem reynir að hefja nýtt líf eftir fráfall eiginkonunnar. Matt Damon leikur Benjamin sem kaupir stórt hús sem er með heilan dýragarð í bakgarðinum. Kaupin gleðja sjö ára gamla dóttur hans en slá fjórtán ára soninn alveg út af laginu en eftir smá yfirlegu ákveður hann að reyna að halda öllum dýrunum, gera garðinn upp og opna hann almenningi að nýju.
Hvert mannsbarn þekkir ævintýri þeirra Grimms-bræðra um Mjallhvíti og dvergana sjö. Hér er sagan um prinsessuna fögru og hina illgjörnu stjúpu hennar, sem er nokkuð fyrir að dreifa eitruðum ávöxtum, sögð á gamansaman hátt. Sjálf Julia Roberts stígur hér fram í hlutverki vondu drottningarinnar sem sendir aðstoðarmann sinn út í skóg með Mjallhvíti þar sem hann á að koma henni fyrir kattarnef. Eins og allir vita guggnar hann á því og Mallhvít kynnist í framhaldinu dvergum sem eiga eftir að reynast henni vel í baráttunni fyrir krúnunni sem er hennar með réttu.
Aðrir miðlar: Imdb: 7.2, Rotten Tomatoes: 66%, Metacritic: 58%
Aðrir miðlar: Imdb: 5.8, Rotten Tomatoes: 48%, Metacritic: 46%
Lögguþættirnir 21 Jump Street nutu nokkurra vinsælda í bandarísku sjónvarpi á árabilinu 1987 til 1991 en þeirra hefur hingað til helst verið minnst fyrir að í þeim vakti Johnny Depp fyrst verulega athygli en frá Jump Street lá leið hans á toppinn þar sem hann trónir enn. Hasargamanmyndin 21 Jump Street, með þeim Jonah Hill og Channing Tatum í aðalhlutverkum, byggir á sjónvarpsþáttunum þótt áherslan sé að þessu sinni miklu meiri á grín og fíflagang en var á níunda áratug síðustu aldar.
Aðrir miðlar: Imdb: 7.9, Rotten Tomatoes: 92%, Metacritic: 72%
Jonah Hill og Channing Tatum er ekki nándar nærri jafn svalir og Johnny Depp var þegar hann starfaði sem barnaleg lögga í Jump Street en þeir bæta það upp með góðu gríni.
Heimilis
GRJÓNAGRAUTUR
S
jónvarpsþættirnir fjölluðu um sveit ungs lögreglufólks sem sigldi undir fölsku flaggi og rannsökuðu glæpi í menntaskólum og öðrum þeim stöðum þar sem ungt fólk hélt helst til. Löggurnar sem voru valdar í hópinn voru allar nógu barnalegar í útliti til að geta þóst vera skólakrakkar án þess að nokkrum dytti til hugar að þar væri fullorðið fólk á ferðinni. Höfuðstöðvar lögreglusveitarinnar voru í yfirgefinni kirkju við Jump Street númer 21 og þaðan fengu þættirnir og síðar bíómyndin titilinn. Þættirnir áttu upphaflega að heita Jump Street Chapel en Fox-sjónvarpsstöðin fór fram á að nafninu yrði breytt þar sem talið var að áhorfendur gætu misskilið nafnið og talið að um trúarlega þætti væri að ræða. Johnny Depp lék lögreglumanninn Tom Hanson í fjögur ár, frá 1987 til 1990, og var óumdeild stjarna þáttanna sem gerðu hann að átrúnaðargoði fjölda bandarískra unglinga. Í fyrsta þættinum lendir Hanson í vandræðum í vinnunni vegna þess að hann lítur út fyrir að vera töluvert yngri en hann í raun og veru er og í lok þáttarins er honum
boðin flutningur í starfi og að ganga til liðs við hóp unglegs lögreglufólks sem berst gegn dópi og annarri óáran meðal unglinga. Helstu viðfangsefni hinna barnalegu laganna varða voru fíkniefni og kynferðisleg misnotkun hvers konar. Alla jafna var eitt hitamál tekið fyrir í hverjum þætti svosem; alkóhólismi, hatursglæpir, AIDS, fordómar gegn samkynhneigðum, lauslæti og áðurnefnd kynferðisleg misnotkun barna og eiturlyf. Ekki var reynt að fela predikunartóninn í þáttunum og í lok hvers þáttar komu mórölsk skilaboð um afleiðingar þess samfélagsmeins sem var í brennidepli hverju sinni. Fjöldi gestaleikara, sem margir hverjir áttu eftir að láta verulega að sér kveða seinna meir, komu við sögu í 21 Jumb Street og má þar nefna Josh Brolin, Bridget Fonda, Jada Pinkett Smith, Brad Pitt, Vince Vaughn, Blair Underwood, Rosie Perez, Mario Van Peebles, Christina Applegate, Paulie Shore, Jason Priestley og svo þekkta menn á borð við Dom DeLuise, Kareem Abdul-Jabbar og John Waters. Gamanleikarinn Jonah Hill leikur annað aðalhlutverkið í bíómyndinni sem sækir innblástur sinn til þáttanna. Hann er einnig einn handritshöfunda og setur sinn svip á söguna þannig að grínið er alls ráðandi í myndinni sem gerir hana óneitanlega nokkuð frábrugðna þáttunum þótt skyldleikinn sé augljós. Hill og Channing Tatum leika Morton Schmidt og Greg Jenko sem verða félagar í lögregluskólanum. Schmidt er nörd en Jenko þrekinn töffari. Eftir að þeir klúðra handtöku á dópsala eru þeir sendir í kapelluna á Jump Street þar sem þeir fá það verkefni að stöðva dreifingu á nýju fíkniefni í gamla framhaldsskólanum sínum. Þegar á hólminn er komið fer allt í tómt rugl og allt útlit er fyrir að félagarnir séu búnir að róta sér i vandræði sem þeir geta ekki komist heilir frá. Johnny Depp, Peter DeLuise, og Holly Robinson skjóta öll upp kollinum í myndinni og endurtaka hlutverk sín sem löggurnar Tom Hanson, Doug Penhall og Judy Hoffs úr gömlu sjónvarpsþáttunum. Myndin hefur heldur betur slegið í gegn, skilað hrúgum af dollurum í kassann og fengið prýðilegar viðtökur gagnrýnenda.
H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A
Aðrir miðlar: Imdb. 7.7, Rotten Tomatoes: 85%, Metacritic: 69%.
Alveg mátulegur
Johnny Depp hefur lítið breyst frá því hann sýndi fagurt andlit sitt í 21 Jump Street enda virðist hann hafa komist í brunn eilífrar æsku.
bíó
Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn.is
Í KVÖLD KL. 21.15 Á SKJÁEINUM!
ENNEMM / SÍA / NM51502
Hver kemst áfram í úrslitaþáttinn? Hringdu núna í 595 6000 og við opnum strax
Aníta Þórsdót tir Reykjavík
Rubin Pollock Reykjavík
Mr. Norrington Reykjavík
Arnar Orri Arnarss on Reyk javík
Ingibjörg Iða Garðabæ
Stefán V. Guðjón sson Kjalarnesi
Íris Andrésdót tir Kópavogi
Svana & Ísold Reykjavík
Marlon Pollock Reykjavík
Eyrún Eðvaldsdót tir Kópavogi
Aron Birkir Óskarsson Dalvík
Meistar ar dauðans Reykjavík og Kópavogur
Margrét Saga Akran esi
Swaggerific Reykjavík og Kópavogur
Bjarni Árnason Reykjavík
Skoðaðu myndir af keppendum inn á facebook síðu keppninnar #hkeppni
Guðmundur Garðar Mosfellsbæ
Eyþór Ólafsson Reykjavík
Viktoría Rún Vestmannaey jum
54
tíska
Helgin 20.-22. apríl 2012
Endurvekja gamalt samstarf
Söngkonan Madonna og hátískuhönnuðurinn Jean Paul Gaultier hafa ákveðið að sameina krafta sína á ný og endurvekja samstarf sem legið hefur verið í dvala í nærri 22 ár. Gaultier hannaði marga af frægustu búningum söngkonunnar á sínum tíma og hefur nú samþykkt að hanna sviðsbúninga á söngkonuna fyrir tónleikaferðalagið sitt MNDA sem hefst 29. maí næstkomandi. Að sögn Madonnu verða búningarnir hver öðrum glæsilegri og verður mikið í þá lagt líkt og fyrir 22 árum. Madonna árið 1990 í hönnun frá Gaultier.
Netverslun fyrir Nýtt ilmvatn frá Minaj Litglaða söngkonan Nicki Minaj Evrópubúa hefur ákveðið að slást í för þeirra Skóhönnuðurinn Christian Louboutin færði aðdáendum sínum í Evrópu þau gleðitíðindi í vikunni að loksins myndi opna netverslun á vegum tískuhússins sem ætluð er alveg sérstaklega Evrópubúum. Síðan, sem mun opna seinna í vor, státar ekki af miklu úrvali til að byrja með; aðeins 20 ára afmælislínu tískuhússins. Louboutin segir þetta aðeins byrjunina – versluninni er ætlað að stækka gífurlega með tímanum.
stjarna sem hafa framleitt ilmvatn undir sínu nafni. Þessi fyrsti ilmur hennar, sem enn hefur ekki fengið neitt nafn annað en vera kennt við stjörnuna, er væntanlegur á Bandaríkjamarkað í haust á þessu ári. „Þetta verður lykt sem lýsir mínum persónulega stíl. Flaskan mun að sjálfsögðu vera litrík og fjörleg, líkt eins og ilmurinn sjálfur,“ sagði söngkonan í viðtali við tímaritið WWD í vikunni. Ilmvatninu bætir hún við í safn snyrtivöru sem hún hefur látið framleiða fyrir sig en áður hefur hún unnið að gerð bleiks varalits fyrir snyrtivörufyrirtækið MAC og að heilli naglalakkslínu fyrir OPI.
5 Þriðjudagar Skór: Superdry Buxur: All Saints Peysa: Spúútnik Jakki: Urban Outfitters Trefill: Asos
Gestapistlahöfundur vikunnar er
Heiðrún Ingrid Hlíðberg einkaþjálfari og bikar meistari í fitness unglinga flokki 2009
dagar dress
Tár, sviti og brúnkukrem Fitnesskeppnir hafa notið sívaxandi vinsælda á seinni árum en nýlega hefur borið mjög á neikvæðri umfjöllun um íþróttina. Gagnrýnin snýr oft að „óhóf legri útlitsdýrkun“ og mögulegum skaða á sjálfs mynd ungra keppnisstúlkna. Þessi gagnrýni á rétt á sér að vissu leyti. Árangur er keppikefli íþróttamanna í flestum greinum og er útlit mælieining á árangur í fitness keppnum. Flestar keppnisíþróttir eru iðkaðar innan félagasamtaka þar sem keppendur njóta aðhalds og eftirlits fastráðinna þjálfara og sérfræðinga bæði á æfinga- og keppnistímabilum. Í fitnesssportinu eru keppendur hinsvegar flestir einir á báti og þurfa að standa straum af kostnaði sjálfir. Algengt er að ráða sér einkaþjálfara fyrir undirbúningstímabilið en að móti loknu tekur oft ekkert við. Það vantar því oft stuðning þegar keppendur snúa til eðlilegs lífs á ný og þar tel ég að hundurinn liggi grafinn. Tómleiki og depurð geta gert vart við sig þegar svo metnaðar fullu markmiði hefur verið náð og óvissa tekur við. Leiðin virðist liggja niður á við, æfingum er jafnvel hætt og matarræði fer úr böndunum með slæmum afleiðingum fyrir sjálfsmyndina. Allir sem koma að sportinu þurfa að sameinast um að þróa leiðir til að koma í veg fyrir að keppendur upplifi þetta að keppni lokinni. Eins þarf að gæta þess að nýliðar séu vel undirbúnir andlega sem og líkamlega. Margir þjálfarar vinna nú þegar gott starf en meira þarf til. Ef rétt er haldið á spilunum getur þátttakan verið frábær reynsla þar sem keppandinn kemur út úr þessu með sjálfsaga, dugnað og festu sem veganesti fyrir lífið.
Mánudagur Skór: Dr. Martens Buxur: River Island Peysa: Topshop Skyrta: Guess Eyrnalokkar: Topshop
Topshop í London er ævintýralandið Elsa Hrund Bjartmarz er 18 ára MS-ingur sem fylgist grannt með tískunni. „Ég reyni að skapa minn eigin stíl samhliða því að klæðast því sem einkennist af nýjustu tískustraum-
má helst finna föt úr vinsælustu verslunum stórborgarinnar London. Mamma um. Ég les mikið í mín býr þar og fer ég tískublöðum og ýmsa reglulega til hennar tískubloggara og ég drekk í í heimsókn þar sem mig ríkjandi tísku. Ég elska ég missi mig gjarnan í stórt skart, og þá sérfatakaupum. Stóra staklega krossa, Topshop-verslsem ég hengi á unin á Oxford Street mig við hvert er sérstaklega í upptækifæri. áhaldi en hún líkist Í fataskápnfrekar ævintýralandi um mínum en verslun.“
Föstudagur Skór: All Saints Sokkar: Topshop Kjóll: Topshop Eyrnalokkar: River Island
Miðvikudagur Skór: Manía Buxur: Religion Skyrta: Topshop Jakki: Urban Outfitters Hálsmen: Topshop
Fimmtudagur Skór: Jeffrey Campbell Skyrta: Topshop Hálsmen: Spúútnik Sokkarbuxur: Gamlar frá mömmu
Vellíðan Hamingja og kraftur Ný bók eftir
Þorbjörgu Hafsteinsdóttur Höfundur metsölubókanna 10 árum yngri á 10 vikum og Matur sem yngir og eflir Þessi bók er fyrir þá sem vilja bæta heilbrigði sitt, bæði andlegt og líkamlegt. Hún er full af ráðleggingum varðandi mataræði, bætiefni og hreyfingu – ásamt girnilegum uppskriftum bæði úr jurta- og dýraríkinu sem gefa okkur kraft fyrir sumarið.
Hér tekur Þorbjörg Hafsteinsdóttir fræði sín skrefi lengra og kennir lesendum að njóta meiri orku, ástríðu og jafnvægis
56
tíska
Helgin 20.-22. apríl 2012
trend sumarlegir fylgihlutir
Sólhattar og sólgleraugu Nú nálgast sumarið óðfluga og er nú tími til kominn til þess að fjárfesta í vel völdum sumarhatti. Hattarnir voru vinsæll fylgihlutur á síðasta ári og efast tískuspekúlantar ekki um að þær vinsældir verði og nú í sumar. Stjörnurnar eru flestar búnar að fjárfesta í nýjum og fallegum sumarhatti til að verja sig fyrir sólinni og flestar bera þær dökk sólgleraugu í stíl við sólhattinn. Dívan Beyonce lét ekki sumarlegu fylgihlutina fjúka þó á körfuboltaleik væri.
Tískugyðjan Elizabeth Olsen lét hattinn og gleraugun ekki vanta á rölti sínu um New York.
Stílistinn Rachel Zoe alltaf með puttann á púlsinum.
Sigrún Eva í auglýsingum fyrir
Full búð af flottum fötum fyrir flottar konur GleðileGt sumar
Stærðir 40-60
ENNEMM / SÍA / NM51727
Skeifan 8 | 108 Reykjavík | sími 517 6460 | www.belladonna.is
Sænska verslunarkeðjan H&M kynnti nýja auglýsingaherferð á dögunum en þar var íslenska fyrirsætan Sigrún Eva Jónsdóttir í lykilhlutverki. Þetta er í fyrsta sinn sem Sigrún vinnur fyrir tískukeðjuna og spókar hún sig nú í vel völdum vörum frá Devided-tískumerkinu sem er eitt vinsælasta merki H&M. Sigrún Eva, sem fagnaði 21 árs afmæli sínu í vetur, er búsett í stórborginni New York og vinnur fyrir fyrirsætuskrifstofuna Wilhelmina Models. Hún hefur meðal annars setið fyrir í myndaþætti í Cosmopolitan, í auglýsingaherferðum Quick Silver og fyrir tískukeðjuna Nordstrom.
gerir grillmat að hreinu lostæti! Tvær Ný bragðTegujar Ndir
tíska 57
Helgin 20.-22. apríl 2012
Lífræn lína á viðráðanlegu verði Nú hefur sænski tískurisinn H&M kynnt nýjustu fatalínuna sína sem samanstendur eingöngu af fatnaði sem framleiddur er úr vistvænum efnum. Þetta er ekki í fyrsta sinn sem fatakeðjan stendur fyrir línu sem þessari en þó í fyrsta sinn sem
hún fæst á viðráðanlegu verði. Línan er væntanleg í verslanir H&M út um allan heim næstu daga, er sumarleg og falleg en með væmnu yfirbragði. Flíkurnar einkennast af ljósum litum, þá aðallega pastel, sem er svo sannarlega í takt við ríkjandi tísku.
Trend Háhælaðir strigaskór
Skótíska sumarsins Strigaskór með fylltum hæl er það heitasta um þessar mundir og slást nú stelpur um síðasta par af Isabel Marant-skóm; þá vinsælustu um þessar mundir. Þessar vinsældir hafa ekki farið fram hjá þeim sem starfa á öðrum tískuhúsum sem eru farin að
selja samskonar skó en á talsvert viðráðanlegra verði en Isabel Marant gerir. Tískusíðan Asos selur fallega brúnlita skó á vefsíðu sinni, tísku-
Hannar húsgagnalínu Söngvarinn, leikarinn og nú hönnuðurinn Justin Timberlake vinnur hörðum höndum að nýrri húsgagnalínu fyrir vefsíðuna HomeMint. Í lið með sér fékk hann innanhúsarkítekt sinn, Estée Stanley, og vinna þau að fallegri línu í nútímalegum stíl. Línan verður aðeins seld á heimasíðu HomeMint seinna á þessu ári og verður fáanleg á viðráðanlegu verði.
húsið Topshop er komið með nokkur pör á skóhilluna í Englandi og Urban Outfitters einnig. Þetta mun vera heitasta skótískan í sumar og því tímabært að fjárfesta í slíkum skóbúnaði.
Skór frá Asos, Topshop og Urban Outfitters.
20
58 Tengdó – HHHHH –JVJ. DV Hótel Volkswagen
(Stóra sviðið)
Galdrakarlinn í Oz
(Stóra sviðið)
menning
Helgin 20.-22. apríl 2012
Frumsýning Svar við bréfi Helgu
Sun 22/4 kl. 20:00 6.k Lau 5/5 kl. 20:00 Sun 13/5 kl. 20:00 Sun 29/4 kl. 20:00 Lau 12/5 kl. 20:00 Sun 20/5 kl. 20:00 Nýtt íslenskt verk eftir Jón Gnarr í leikstjórn Benedikts Erlingssonar
Lau 21/4 kl. 14:00 Sun 29/4 kl. 14:00 Lau 12/5 kl. 14:00 Lau 5/5 kl. 14:00 Sun 13/5 kl. 14:00 Sun 22/4 kl. 14:00 Sun 6/5 kl. 14:00 Lau 28/4 kl. 14:00 Einn vinsælasti fjölskyldusöngleikur allra tíma. Síðustu sýningar!
Rómeó og Júlía
(Stóra svið )
Fös 20/4 kl. 20:00 3.k Fös 27/4 kl. 20:00 Fös 4/5 kl. 20:00 Lau 21/4 kl. 21:00 4.k Fim 10/5 kl. 20:00 Fim 26/4 kl. 20:00 5.k Ógleymanleg uppfærsla Vesturports - hátíðarsýningar á 10
NEI, RÁÐHERRA!
Fös 11/5 kl. 20:00 Fim 17/5 kl. 20:00 Fös 18/5 kl. 20:00 ára sýningarafmæli.
(Stóra svið)
Lau 28/4 kl. 20:00 Lau 19/5 kl. 20:00 Gríman: Áhorfendasýning ársins 2011. Síðustu sýningar!
Bræður - fjölskyldusaga
(Stóra sviðið)
Fös 1/6 kl. 20:00 Lau 2/6 kl. 20:00 Í samstarfi við Vesturport, Malmö Stadsteater, Teater Får302. Sýnt á Listahátíð
Svar við bréfi Helgu
(Nýja sviðið)
Fös 27/4 kl. 20:00 frums Lau 12/5 kl. 20:00 7.k Sun 29/4 kl. 20:00 2.k Sun 13/5 kl. 20:00 aukas Mið 2/5 kl. 20:00 3.k Þri 15/5 kl. 20:00 aukas Fim 3/5 kl. 20:00 4.k Mið 16/5 kl. 20:00 8.k Fös 4/5 kl. 20:00 aukas Fim 17/5 kl. 20:00 9.k Lau 5/5 kl. 17:00 aukas Fös 18/5 kl. 20:00 aukas Sun 6/5 kl. 20:00 5.k Lau 19/5 kl. 17:00 aukas Þri 8/5 kl. 20:00 aukas Sun 20/5 kl. 20:00 10.k Mið 9/5 kl. 20:00 aukas Þri 22/5 kl. 20:00 aukas Fim 10/5 kl. 20:00 aukas Mið 23/5 kl. 20:00 11.k Fös 11/5 kl. 20:00 6.k Fim 24/5 kl. 20:00 12.k Byggt á metsölubók Bergsveins Birgissonar. Hrífandi saga
Tengdó
Fös 25/5 kl. 20:00 13.k Þri 29/5 kl. 20:00 14.k Mið 30/5 kl. 20:00 15.k Fim 31/5 kl. 20:00 16.k Fös 1/6 kl. 20:00 aukas Lau 2/6 kl. 20:00 17.k Sun 3/6 kl. 20:00 18.k Mið 6/6 kl. 20:00 19.k Fös 8/6 kl. 20:00 aukas Lau 9/6 kl. 20:00 20.k Sun 10/6 kl. 20:00 um þrá og eftirsjá
(Litla sviðið)
Lau 21/4 kl. 20:00 5.k Lau 28/4 kl. 20:00 Fös 18/5 kl. 20:00 Fös 4/5 kl. 20:00 Fös 25/5 kl. 20:00 Sun 22/4 kl. 20:00 Fös 11/5 kl. 20:00 Fim 26/4 kl. 20:00 Fös 27/4 kl. 20:00 Fim 17/5 kl. 20:00 Eina litaða barnið í Höfnum. Sönn saga. Í samstarfi við CommonNonsense
Saga Þjóðar
(Litla sviðið)
Fös 20/4 kl. 20:00 Sun 29/4 kl. 20:00 Íslandssagan á hundavaði í tónsjónleik með Hundi í óskilum.
Beðið eftir Godot
(Litla sviðið)
Lau 5/5 kl. 20:00 frums Sun 20/5 kl. 20:00 5.k Mið 23/5 kl. 20:00 6.k Lau 12/5 kl. 20:00 2.k Fim 24/5 kl. 20:00 7.k Sun 13/5 kl. 20:00 3.k Lau 19/5 kl. 20:00 4.k Fös 1/6 kl. 20:00 Tímamótaverk í flutningi pörupilta
Gói og baunagrasið
Lau 2/6 kl. 20:00 Sun 3/6 kl. 20:00
Konur næst. Næsta verkefni Kristínar verður að setja á svið leikrit upp úr skáldsögunni Konur eftir Steinar Braga. „Það er reyndar svona verkefni sem ég hef verið með í maganum lengi og þegar ég las þá bók langaði mig strax að gera leikgerð. Þetta verður örugglega næsta verkefni og er mjög ólíkt þessu þótt bæði séu leikgerðir uppúr íslenskum skáldsögum.“ Mynd/Hari
(Litla sviðið)
Sun 22/4 kl. 13:00 Lau 28/4 kl. 14:30 Lau 12/5 kl. 13:00 Lau 28/4 kl. 13:00 Leikhústöfrar með Góa og Þresti fyrir börn á öllum aldri
568 8000 | borgarleikhus.is
Les Misérables - Vesalingarnir (Stóra sviðið)
Fös 20/4 kl. 19:30 AUKAS. Fim 3/5 kl. 19:30 AUKAS. Lau 21/4 kl. 15:00 AUKAS. Fös 4/5 kl. 19:30 21.sýn Lau 21/4 kl. 19:30 16.sýn Lau 5/5 kl. 15:00 AUKAS. Sun 22/4 kl. 19:30 17.sýn Lau 5/5 kl. 19:30 22.sýn Mið 25/4 kl. 16:00 AUKAS. Sun 6/5 kl. 19:30 23.sýn Fim 26/4 kl. 19:30 AUKAS. Fim 10/5 kl. 19:30 AUKAS. Fös 27/4 kl. 19:30 18.sýn Fös 11/5 kl. 19:30 24.sýn Lau 12/5 kl. 15:00 AUKAS. Lau 28/4 kl. 19:30 19.sýn Sun 29/4 kl. 19:30 20.sýn Lau 12/5 kl. 19:30 25.sýn Aukasýningar komnar í sölu - aðeins sýnt fram í júní.
Sun 13/5 kl. 19:30 26. sýn Fös 18/5 kl. 19:30 Lau 19/5 kl. 19:30 Sun 20/5 kl. 19:30 Fim 24/5 kl. 19:30 Fös 25/5 kl. 19:30 Lau 26/5 kl. 15:00
Dagleiðin langa (Kassinn)
Lau 21/4 kl. 19:30 22.sýn Fös 18/5 kl. 19:30 24.sýn Sun 22/4 kl. 19:30 23.sýn Lau 19/5 kl. 19:30 Síð.sýn. Eitt magnaðasta fjölskyldudrama 20. aldarinnar
Afmælisveislan (Kassinn) Fös 27/4 kl. 19:30 Frums Lau 28/4 kl. 19:30 2.sýn Sun 29/4 kl. 19:30 3.sýn Mið 2/5 kl. 19:30 4.sýn Fim 3/5 kl. 19:30 5.sýn Fös 4/5 kl. 19:30 AUKAS. Frumsýnt 27. apríl
Lau 5/5 kl. 19:30 6.sýn Sun 6/5 kl. 19:30 7.sýn Mið 9/5 kl. 19:30 8.sýn Fim 10/5 kl. 19:30 9.sýn Fös 11/5 kl. 19:30 AUKAS. Lau 12/5 kl. 19:30 10.sýn
Mið 23/5 kl. 19:30 11.sýn Fim 24/5 kl. 19:30 12.sýn Fös 25/5 kl. 19:30 13.sýn Lau 26/5 kl. 19:30 14.sýn Mið 30/5 kl. 19:30 15.sýn Fim 31/5 kl. 19:30 16.sýn
Litla skrímslið og stóra skrímslið í leikhúsinu (Kúlan) Sun 22/4 kl. 13:30 Sun 29/4 kl. 13:30 Sun 6/5 kl. 13:30 Sun 22/4 kl. 15:00 Sun 29/4 kl. 15:00 Sun 6/5 kl. 15:00 Missið ekki af þessari fjörmiklu sýningu. Sýningum lýkur 6. maí!
Sjöundá (Kúlan)
Fös 20/4 kl. 19:30 Aukas. Ný leiksýning um morðin á Sjöundá
Skýjaborg (Kúlan)
Lau 21/4 kl. 14:00 Lau 21/4 kl. 15:30 Aðgangur ókeypis. Miðar afhentir við inngang meðan húsrúm leyfir.
TRYGGÐU SÆTI! Orð skuluÞÉR standa (Þjóðleikhúskjallarinn)
4 sýningar 11.900 kr. Fimá26/4 kl. 21:00 Einn vinsælasti útvarpsþáttur síðari ára kominn á svið. með leikhúskorti
Allar kvöldsýningar hefjast kl. 19.30
NÝTT Í BÍÓ PARADÍS!
THE WOMAN gegn framvísun skírteinis!
út og segist ekki hafa séð hana fyrir sér á sviði þá. „Ég var nú svolítið efins fyrst þegar ég heyrði um þetta en svo las ég leikgerðina og Óli var bara með ákveðna hugmynd um hvernig hann vildi gera þetta og þá fór ég að sjá þetta betur fyrir mér. Þetta er búið að vera lengi í ferli með leikurunum og Óli breytti leikgerðinni dálítið í ferlinu þannig að þetta er búið að fara í gegnum margar síur.“ Kristín segist reyna að leiða hjá sér þrýstinginn sem felst óhjákvæmilega í að setja jafn vinsæla skáldsögu á svið. „Maður reynir bara að vanda sig og koma þessu eins vel til skila og maður getur og miðla kjarna verksins. Auðvitað hafa allir ólíkar skoðanir á bókinni þannig að við verðum bara að finna
okkar leið í gegnum þetta og maður er ekki mikið að leiða hugann að þessari pressu en hún getur líka verið jákvæð.“ Kristín segir að flóknast hafi verið að finna leið til þess að gera hina miklu frásögn bókarinnar að leikhúsi. „Áskorunin var að finna leið til þess að koma frásögninni til skila án þess að þetta yrði bara maður að segja okkur sögu. Við lögðum því mikla áherslu á að stækka allar þessar tilfinningar og kringumstæður þannig að úr yrði stórt og mikið leikhús. Bergsveinn las leikgerðina og var í góðu samstarfi við Óla á meðan hann skrifaði hana. Hann kom svo inn á æfingu á þriðjudaginn þannig að hann er bara mjög kátur,“ segir Kristín. toti@frettatiminn.is
Gallerí Fold í 20 ár 1992–2012
Listmunauppboð í Gallerí Fold Á uppboðinu verður gott úrval verka samtímalistamanna svo og fjöldi frábærra verka gömlu meistaranna.
23.-28. APRÍL
LAXNESS
Í LIFANDI MYNDUM
Sjá sýningartíma á BIOPARADIS.IS og MIDI.IS SKÓLANEMAR: 25% afsláttur
K
ristín Eysteinsdóttir leikstýrir verkinu og hefur með sér sama einvalalið og setti Fólkið í Kjallaranum á svið með henni. Ólafur Egilsson gerði leikgerðina og í aðalhlutverkunum eru Ilmur Kristjánsdóttir og Þröstur Leó Gunnarsson. „Þetta hefur verið mjög ánægjulegt ferli og hefur tekið á en verið mjög skemmtilegt,“ segir Kristín. „Ólafur Egilsson gerði leikgerðina og hefur unnið lengi í henni og fundið aðferð til þess að segja þessa sögu. Þetta er náttúrlega mjög mikil áskorun að setja þessa sögu á svið,“ segir Krisín og bætir við að á æfingartímabilinu hafi leikhópurinn sameinast um að finna sína aðferð til þess að miðla sögu Bergsveins. Kristín las bókina þegar hún kom
mánudaginn 23. apríl, kl. 18, í Gallerí Fold, á Rauðarárstíg
LEYNDARDÓMSFULLUR PARÍSARÞRILLER MEÐ ETHAN HAWKE OG KRISTIN SCOTT-THOMAS
IN THE FIFTH
Skáldsagan Svar við bréfi Helgu eftir Bergsvein Birgisson var tilnefnd til Íslensku bókmenntaverðlaunanna 2010, var ausin lofi gagnrýnenda og gríðarlega vel tekið af lesendum sem keyptu bókina í bílförmum. Borgarleikhúsið frumsýnir um næstu helgi leikrit sem byggir á bókinni og eftirvæntingin er slík að nú þegar er uppselt á 23 sýningar.
VERTU FASTAGESTUR!
Ódýrara í bíó með aðgangskortum!
Verkin verða sýnd í dag föstudag 10–18, laugardag 11–17, sunnudag 12–17, mánudag 10–17 Hægt er að skoða uppboðsskrána á myndlist.is Rau›arárstígur 14 · sími 551 0400 · www.myndlist.is
Kristján Davíðsson
MEÐ STUÐNINGI REYKJAVÍKURBORGAR OG KVIKMYNDAMIÐSTÖÐVAR ÍSLANDS CAFÉ/BAR, opið 17-23
Tilfinningar sprengja ramma skáldsögu
menning 59
Helgin 20.-22. apríl 2012
Sýning myntsafnar ar PIPAR \ TBWA
Einstakt afkvæmi íslenskrar og breskrar myntar
•
SÍA •
120868
E
ini peningurinn sem er blendingur íslenskrar krónu og enskrar myntar sem vitað er um í heiminum verður til sýnis á safnarasýningu Myntsafnarafélags Íslands í Norræna húsinu um helgina. Þessi sérstaki peningur þykir öllum kannski ekki augnayndi en fágætur er hann og óvenjulegur í alla staði. Umræðan um að Íslendingar taki upp gjaldmiðla annarra landa, hvort sem það er kanadískur dollar, norsk króna eða evra, nú eða að gengi krónunnnar verði beintengt við erlenda gjaldmiðla, hefur aldrei snúist um útlitsþáttinn. En hvað ef íslenska krónan væri bókstaflega „brædd saman“, ef svo má segja, við annan gjaldmiðil? Fyrir fágæta tilviljun er að finna pening sem gæti gefið vísbendingu um hvernig slíkur sambræðingur eða „kynblendingur“ myndi líta út. Um er að ræða svo kallaða missláttu (á ensku „er-
ror coin“), þ.e. þegar myntsláttan slær pening með röngum hætti, til dæmis þegar stimpillinn lendir ekki rétt á auðum peningi. Í þessu tilviki var íslenskur 100 krónu peningur og breskur 2 Pence peningur slegnir saman. Þessi tegund af missláttu er ákaflega sjaldgæf og í heimi myntsöfnunar er um afar eftirsóttan galla að ræða. Þetta er
eini íslenski peningurinn sem vitað er um að sé til með þessum galla. Óhætt er að segja að peningurinn sé einstakur útlits. Þannig rennur vangamynd Elísabetar Bretadrottningar saman við íslensku landvættina og strútsfjaðrirnar og kórónan sem eru á bakhlið bresku myntarinnar renna saman við hrognkelsið á íslenska peningnum. sda-
Sýningar á sunnudaginn kl. 13:30 og 15:00
Íslendingasögur R afmagnaðar á vefnum
MOZART
Wolfgang Amadeus
Þessi einstaki gripur er einn margra sjaldgæfra safngripa á sýningu Myntsafnarafélags Íslands um helgina í Norræna húsinu.
Óli Gneisti hefur sett fornsögur og annað íslenskt efni sem komið er úr höfundarétti inn á Rafbókavefinn.
Menningararfur í sjóræningjahöndum
Ó
li Gneisti Sóleyjarson hefur gert íslensk fornrit, Íslendingasögur, fornaldarsögur Norðurlanda, Heimskringlu og fleira, aðgengileg á rafbókaformi á vefnum www.rafbokavefur.is. Rafbókavefurinn er hluti af meistarverkefni hans í hagnýtri menningarmiðlun og til þess að reyna að dreifa menningararfinum sem víðast hefur Óli Gneisti sett hann inn á sjóræningjavefinn Pirate Bay. Þeir sem stunda þann vef gera það helst til þess að hlaða ólöglega niður kvikmyndum, tónlist og sjónvarpsefni en dreifing íslenskra fornrita er hins vegar fullkomlega lögleg enda ritin löngu komin úr höfundarétti. „Þegar ég var kominn með yfir hundrað bækur inn á vefinn fór ég að velta fyrir mér hvernig ég gæti komið þessu sem víðast,“ segir Óli og eftir að hann sá fréttir um ólæsi íslenskra unglingspilta datt honum sjóræningjavefurinn í hug. „Ég spurði mig að því hvar þessir drengir héldu sig helst á netinu og tel víst
að þeir séu mikið inni á þessum torrent-síðum. Ég setti bækurnar því inn á Pirate Bay þar sem ég hvet til þess að þessu verði dreift sem víðast. Ég vonast til þess að strákarnir kíki á þetta þegar þetta er í svona þægilegu formi en þeir eru kannski spenntari fyrir rafbókalestri á spjaldtölvum, snjallsímum og sérstökum lesbrettum.“ Óli hefur vitaskuld enn stærri hóp í huga en íslenska unglingspilta og bendir á að strákarnir gætu til dæmis sótt bækurnar fyrir foreldra sína eða annað eldra fólk sem er að stíga sín fyrstu skref í rafbókavæddu umhverfi. Þá henti þetta form lesblindum einnig mjög vel þar sem hver og einn getur átt við textann og stækkað hann að vild. „Ég sé þarna færi á að nota þessa dreifingaraðferð sem er yfirleitt tengd við ólöglega dreifingu. Ég ætla að gera þessa tilraun og sjá hvort það fari ekki vel um þetta efni í sjóræningjahöndum.“
Listvinafélag Hallgrímskirkju 30. starfsár
MESSA Í C-MOLL & REQUIEM HALLGRÍMSKIRKJU
LAUGARDAGINN 21. OG SUNNUDAGINN 22. APRÍL KL. 17
ÞÓRA EINARSDÓTTIR - HERDÍS ANNA JÓNASDÓTTIR AUÐUR GUÐJOHNSEN - ELMAR GILBERTSSON MAGNÚS BALDVINSSON MÓTETTUKÓR HALLGRÍMSKIRKJU 30 ÁRA KAMMERSVEIT HALLGRÍMSKIRKJU stjórnandi: HÖRÐUR ÁSKELSSON
Aðgangseyrir 4.500 kr. / 3.500 kr. Miðasala á midi.is og í Hallgrímskirkju, s. 510 1000, opið kl. 9-17 alla daga.
60
dægurmál
Helgin 20.-22. apríl 2012
Bók aútgáfa Sólveig Jónsdóttir með sína fyrstu bók
Gönguferðin þín er á utivist.is
Skoðaðu ferðir á utivist.is
SUMAR 10
Sólveig Jónsdóttir er himinlifandi með útgáfu fyrstu bókar sinnar Korter. Hún samdi hana, sendi póst á útgáfufyrirtækið Forlagið og bókin er nú komin í búðir. Mynd/Hari
„Íslenskar konur eru töffarar“
Hálft fæði og skoðunarf allar erðir innifaldar
Kastalar & kling jandi
Sólveig Jónsdóttir, 29 ára blaðamaður á Nýju lífi, hefur í samstarfi við Forlagið gefið út kiljuna Korter sem er um fjórar reykvískar hörkuskvísur; ástarsorgir, sambönd og sigra þeirra – feilspor, missi og ónákvæm markmið. Bókin slær Bridget Jones út.
kristall
4. - 16. ágúst
Þ
Fararstjóri: Pavel Manásek
Verð: 259.400 kr. á mann í tvíbýli
Innifalið: Flug, skattar, hótelgisting, allar skoðunarferðir með rútu, hálft fæði - þar
af sérstök grillveisla á hótelinu í Luhacovice og íslensk fararstjórn.
A L L I R G E TA B Ó K A Ð S I G Í B Æ N D A F E R Ð I R Travel Agency
www.baendaferdir.is Authorised by Icelandic Tourist Board
s: 570 2790
Spör ehf.
Kastalar, rómantík og fjallafegurð eru lýsandi í þessari sumarferð til Tékklands og Austurríkis. Eftir flug til München er haldið til Ceský Krumlov í Tékklandi þar sem farið verður í skoðunarferð um bæinn og höllin skoðuð. Eftir það verður haldið til gullborgarinnar Prag en á leiðinni þangað verður hin glæsilega Hluboká höll skoðuð og siglt á Zvikova vatni. Förum jafnframt í skoðunarferð um Prag og heimsækjum Hradcany-kastala. Frá Prag höldum við til Trebíc en þar er áhugaverðasta gyðingahverfi landsins sem skráð er á heimsminjaskrá UNESCO. Þaðan er haldið áfram til smábæjarins Luhacovice í Morova þar sem stærstu og elstu heilsulindir Morava eru. Frá Luhacovice verður farið aftur í aldir til bæjarins Modrá þar sem er mjög áhugavert byggðar- og fornminjasafn. Skoðum fallega miðaldabæi, förum í vínsmökkun og sláum upp grillveislu. Kveðjum Tékkland og förum til Kitzbühel í Tíról, eins þekktasta vetraríþróttabæjar Austurríkis. Á leiðinni þangað verður stoppað í Dürnstein í Wachau vínhéraðinu, sem er með fallegustu landsvæðum við Dóná árfarveginn í Austurríki. Mikil upplifun er að taka kláf upp á Kitzbüheler Horn sem er í 1998 m hæð.
ótt þær séu pínu brotnar eru þær duglegar,“ lýsir Sólveig Jónsdóttir, blaðamaður á Nýju lífi og nú rithöfundur, söguhetjum sínum fjórum í fyrstu skáldsögu sinni: Korter. Bókin er grípandi, reyndar svo að erfitt er að leggja hana frá sér. Þetta er tilfinning sem blaðamaður hefur ekki upplifað síðan hann las Viltu vinna milljarð. Gamlinginn er grafinn milli rúmstokksins og dýnunnar – hálflesinn. Ný bók metsöluhöfundarins Jodi Picoult, sem samdi Hver á að gæta systur minnar og kallast Sing You Home, er í bókabunkanum í gluggakistunni. Hún hefur ekki verið opnuð eftir allt of marga bömmerkafla einnar aðalsöguhetjunnar. Strand í hinum ýmsu handleiðslubókum, sem einnig má finna í bunkanum. En þessi: Hvert korterið
flýgur hjá og engin leið að hætta. Svona líka hnyttin og fyndin. Svona Bridget Jones án minnimáttarkenndarinnar. „Já, þú meinar,“ segir Sólveig og svarar: „Enda finnst mér að íslenskar konur séu almennt frekar miklir töffarar.“ Og það er ekki að spyrja að því. Stelpurnar hennar Sólveigar eru töffarar, sama hvort þær hitta maka hjásvæfunnar í stigatröppunum eftir misheppnað næturgaman, skella headsettinu á höfuðið til að þurfa ekki að hlusta á ástarjátningar háskólaprófessorsins inn um bréfalúguna, smella sér á Sálarball korteri eftir sambandsslit eða gefa vinnuveitandanum pungspark á árshátíð kaffihússins Korters. Þetta eru borgarskvísur. Það er Sólveig hins vegar ekki. „Ég er úr Galtarholti í Hvalfjarðarsveit. Þar búa foreldrar mínir
ennþá og eru með kýr,“ segir hún. „Ég flutti til Reykjavíkur þegar ég fór í háskóla, bjó í Dublin í hálft ár og flutti þaðan til Edinborgar, þar sem ég fór í frekara nám. Þar stofnaði ég í kjölfarið fyrirtæki, veisluþjónustu, og skrifaði bókina með hléum,“ segir hún. „Ég var að þessu svona „on and off“ í þrjú ár. Reyndar meira off,“ segir hún og hlær. „En ég kláraði að skrifa bókina og sendi póst á Forlagið. Nú er hún í búðum og ég himinlifandi. “ Sólveig lætur ekki staðar numið hér og er byrjuð á næstu bók. Blaðamaðurinn grátbiður um framhald en Sólveig hefur sett stefnuna annað. „Ég er hálfnuð með bók sem er um allt annað. Ég gef ekkert uppi um innihaldið. Ég vil vanda mig og þessi gæti tekið ansi langan tíma,“ segir hún og bíður spennt eftir viðtökunum. Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is
dægurmál 61
Helgin 20.-22. apríl 2012
Matur Nýr morgun- og hádegisverðarstaður í miðbænum
Fullt hús matar í Templarasundi
M
atreiðslumaðurinn Þórir Bergsson opnar nýjan veitingastað í Templarasundi í maí. Staðurinn ber nafnið Bergsson Mathús og er þar vísað í fullt hús matar, að sögn Þóris. Þórir er virtur og vinsæll matreiðslumaður sem hefur skapað sér sérstöðu í matargerð sinni. Hann stofnaði Laundraumat með Friðriki Weishappel í Kaupmannahöfn árið 2004 en Þórir lærði þar matreiðslu. Síðustu ár hefur hann starfað sem matreiðslumaður á heilsuveitingastöðum, svo sem á Grænum kosti
og Maður lifandi. „Bergsson Mathús verður morgun- og hádegisverðarstaður þar sem einnig verður seldur matur til að taka með sér heim,“ segir Þórir. Hann ætlar að bjóða upp á hollan, fjölbreyttan og skemmtilegan hádegisverð en einnig morgunverð enda verður Bergsson Mathús opið frá klukkan 7 að morgni. „Ég legg áherslu á létta rétti á borð við marokkóskt lamb, tandoori kjúkling og lax teriaki. Einnig verð ég með eigið súrdeigsbrauð og úrval af tilbúnum salötum en áhersla
verður á matargerð í anda miðjarðarhafslandanna og Norður-Afríku.“ Þórir mun jafnframt bjóða upp á mat sem fólk hefur ef til vill ekki tíma til að elda heima hjá sér. „Á boðstólum verður hægeldaður sauður eða kálfaskanki og er hugmyndin sú að gefa fólki kost á því að grípa með sér gourmet-mat á leiðinni heim úr vinnunni.“ -sda Þórir Bergsson leggur áherslu á matargerð í anda miðjarðarhafslandanna og Norður-Afríku á nýjum veitingastað sínum. Mynd Hari
Fjallað um Hallgrím á ritþingi Gerðubergs
Fjallað verður um Hallgrím Helgason og verk hans á ritþingi Gerðubergs sem haldið verður á laugardaginn 21. apríl, klukkan 13.30 til 16. Rithöfundurinn situr fyrir svörum tveggja spyrla; Páls Valssonar og Öldu Bjarkar Valdimarsdóttur. Stjórnandi ritþingsins er Þorgerður E. Sigurðardóttir. Í tilefni þess opnar Hallgrímur sama dag myndlistarsýningu á neðri hæð Gerðubergs. Sýninguna nefnir hann Myndveiðitímabilið 2012. Hún samanstendur af málverkum og teikningum frá þessu ári. Undanfarin ár hefur Hallgrímur einbeitt sér að skrifum skáldsagna en í tilefni ritþings tók hann myndveiðigræjurnar fram á ný. Ragnheiður Gröndal syngur nokkur lög við kvæði Hallgríms. - jh
Britney í X-Factor
Allt útlit er fyrir að ofurstjarnan Britney Spears verði dómari í næstu þáttaröð bandaríska X-Factor sem er hugarsmíð Simons Cowell. Bandarískir miðlar greina frá því að náðst hafi samkomulag um að Britney fái um 15 milljón dollara, tæplega tvo milljarða fyrir veturinn, en deilt er um hvort samningurinn verði eitt eða tvö ár. Hún tekur við dómarastarfinu af Paulu Abdul og Nicole Scherzinger en hvorug þeirra snýr aftur í næstu þáttaröð. Simon Cowell og LA Reid verða áfram dómarar í þættinum sem vakti mikla lukku í fyrra, á sínum fyrsta vetri, þótt væntingar Cowells um að njóta meira áhorfs en American Idol hafi ekki gengið eftir.
Cowell notar svartan klósettpappír
Tónlistarmógullinn og milljarðamæringurinn Simon Cowell kann að gera vel við sig. Cowell, sem hagnast hefur óguðlega á raunveruleikaþáttum á borð við Britain´s Got Talent, American Idol og X-Factor í Bretlandi og Bandaríkjunum, fer tvívegis á ári í bótoxmeðferð og eyðir þrjú þúsund pundum, um sex hundruð þúsund krónum, í blóm á viku samkvæmt nýrri ævisögu sem væntanleg er í búðir. Og Cowell bindur ekki bagga sína sömu hnútum og samferðarmennirnir þegar kemur að vali á klósettpappír. Hjá honum er hann svartur. Lausleg könnun á netinu sýnir að slíkur pappír frá Rowena kostar um 1300 krónur íslenskar – þrjár rúllur. Og stóra spurningin er væntanlega: Hvernig sér hann hvenær hann er búinn?
Tveggja tíma hláturskast „Mjög vel heppnaður farsi, hraður og ótrúlega fyndinn“ - I.Þ. M.bl.
Ævintýri í öllum regnbogans litum „Váááá, ég er yyir mig hriyin af OZ“ - K.H.H. Fréttatími
„Feiknafyndinn. þétt og ylott sýning“ - K.H.H. Fréttatíminn
„Fimm stjörnu farsi“
„Vel heppnuð yjölskyldusýning... krafturinn og gleðin sem stafaði af sviðinu gerði gæfumuninn“ - I.G. M.bl.
„Óstöðvandi hömlulaus hlátur“ - B.S. pressan.is
„Mikil leikhúsveisla þar sem öll brögð leikhússins forn og ný eru nýtt“ - S.A. tmm.is
„Óhætt að lofa góðum hláturgusum“
„Alveg ótrúlegt sjónarspil“ - M.k. Djöölaeyjan, RÚV
Síðustu sýningar
Síðustu sýningar
Lau 28/4 Kl. 20 örfá sæti Lau 19/5 Kl. 20 örfá sæti
Lau Sun Lau Sun
- H.G. Byljunni
- E.B. F.bl.
21/4 Kl. 14 örfá sæti 22/4 Kl. 14 örfá sæti 28/4 Kl. 14 örfá sæti 29/4 Kl. 14 örfá sæti
Miðasala | 568 - 8000 | borgarleikhus.is
Lau 5/5 Kl. Sun 6/5 Kl. Lau 12/5 Kl. Sun 13/5 Kl.
14 14 14 14
62
dægurmál
Helgin 20.-22. apríl 2012
Zlatko Krickic Leikur krimma í stuttmynd
Frá Borgríki til Bandaríkjanna
Z
latko Krickic vakti mikla og verðskuldaða athygli fyrir frammistöðu sína í glæpamyndinni Borgríki sem var frumsýnd í fyrra og er nú nýkominn heim frá Bandaríkjunum þar sem hann lék veigamikið hlutverk í stuttmyndinni Sketch. „Ég er þarna í einu af þremur helstu hlutverkunum og leik glæpamann sem fæst við ýmislegt vafasamt. Ég hef ekki enn fengið að leika prest,“ segir Zlatko og hlær en hann fór einmitt á kostum í Borgríki í hlutverki grjótharðs nagla, Serbans Sergej, sem tók íslenska glæpamenn föstum tökum. Sketch segir frá tólf ára einhverfum dreng sem upplifir veikindi sín sem bölvun.
Hann er misskilinn og verður fyrir aðkasti vegna þess að hann er öðruvísi. Hann er félagslega einangraður en notar sjónminni sitt og hæfileika sem einhverfunni fylgir til að teikna fallegar myndir af því sem fyrir augu hans ber í fátækrahverfinu. Á heimasíðu framleiðenda myndarinnar segir að myndin fjalli um hvernig hægt sé að breyta bölvun í blessun. Sketch er fyrsta kvikmynd leikstjórans Stephen Barton og Pétur Sigurðsson er einn framleiðenda en báðir voru mjög áfram um að fá Zlatko til liðs við sig. „Eftir að Stephen sá Borgríki vildi hann endilega fá mig í myndina.“ Zlatko segir þá þrettán daga sem hann
Bar til heiðurs Lebowski Arnar Már Gíslason og Óli Már Ólason létu nokkurra ára draum rætast, ásamt félögum sínum af veitingastöðunum Vegamótum og Enska barnum, á miðvikudagskvöld þegar þeir opnuðu Lebowski bar við Laugaveg þar sem Óliver var áður til húsa. Barinn sækir innblástur til hinnar rómuðu bíómyndar Coen-bræðra The Big Lebowski þar sem Jeff Bridges hengslaðist slakur í gegnum lífið á náttslopp og góðum hippafílíng. Félagarnir byrjuðu að ryðja öllu út af Óliver í janúar þar sem þeim fannst húsnæðið falla fullkomlega að hugmynd þeirra um bar í anda bíómyndarinnar. Óli segir í raun fjóra staði vera inni á Lebowski bar; Keilubarinn, Amerísku veröndina, The Diner, þar sem hægt verður að borða rétti af stærsta matseðli landsins, og The treehorn lounge. Þótt líf Lebowskis hafi fyrst og fremst snúist um keilu verður boltinn á skjánum á barnum auk þess sem einkennisdrykkur persónunnar, White Russian, verður ætíð til taks á barnum. Ekki fylgir þó sögunni hvort á gólfinu sé motta sem bindi staðinn saman á sama hátt og motta Lebowskis setti heildarsvipinn á heimili hans.
Í útivistarfötin á síðasta vetrardegi
Geir Ólafs og Don Randi jassa helgina Söngvarinn lífsglaði Geir Ólafsson hefur smalað saman einvala liði til þess að spila jass með goðsögninni Don Randi en þessi góðvinur Geirs er mættur í heimsókn frá Los Angeles. Þeir ætla að trylla lýðinn á Rósenberg á föstudags- og laugardagskvöld og láta einnig til sín taka á Silfurtunglinu við Snorrabraut. Fabúla og Hafdís Huld syngja með Randi en að sögn Geirs er orðspor vinar hans slíkt að færri íslenskir tónlistarmenn hafi komist að en vildu þar sem allir vilji stíga á stokk með þessum reynslubolta sem hefur starfað með ekki ómerkari manni en Michael Jackson. „Þetta er mikill heiður fyrir okkur öll sem fáum að vera með,“ segir Geir.
ZO-ON opnaði nýja verslun í Smáralind á síðasta degi vetrar á miðvikudaginn en ZO-ON selur undir merki sínu íslenska hönnun á útvistarfatnaði hvers konar auk golffatnaðar. Fjöldi fólks lagði leið sína í opnunina en þar voru meðal annarra stjarnan úr Svartur á leik, Damon Younger, ritstýrurnar Kolbrún Pálína og Ellý Ármanns, útvarpskempan Sigvaldi Kaldalóns og Þór Bæring. Heimir og Kolla úr Bítinu á Bylgjunni, prótínhákarnir Ívar Guðmundsson og Arnar Grant, boltaspekingurinn Hjörvar Hafliðason og þá mætti söngvarinn Sverrir Bergmann á svæðið með nýju kærustuna sína Marín Möndu upp á arminn.
G NÝJUN
HV ÍTA HÚ SIÐ / SÍA
M HÆGU Í HAND ÐUM Ú B M U
Þræddir, bræddir, snæddir. Í salatið, í nestisboxið, á ostapinnann og út í heita rétti. Það eru nánast engin takmörk fyrir möguleikum ostakubbanna.
var við tökur ytra hafa verið mjög skemmtilega og góða reynslu. „Stephen hefur þjálfað leikara á borð við Tobey Maguire og Pierce Brosnan þannig að það var mjög lærdómsríkt að vinna með honum.“ Í öðrum hlutverkum eru leikarar sem hafa getið sér gott orð í Bandaríkjunum þótt nöfnin hringi ef til vill ekki mörgum bjöllum hér heima. Kwesi Boakye (The Princess and the Frog, Happy Feet, Mentalist, HawaiiFive-0, Boston Legal) leikur hinn unga Sketch og Joe Forbrich (Law & Order, 30 Rock, The Sopranos, The Taking of Pelham 123, The Watcher) leikur rannsóknarlögreglumann. -þþ
Zlatko var tilnefndur til Menningarverðlauna DV fyrir leik sinn í Borgríki. Hann bíður rólegur eftir fleiri tækifærum til að sanna sig frekar. „Ég veit ekki hvað gerist næst. Ég sé bara til en er mjög ánægður með að fá tilboð að utan svona skömmu eftir að Borgríki var sýnd.“ Mynd/Hari
Íris Edda Sunddrottningin sem fór í fitness
Hálfgerð manía og geðveiki Íris Edda Heimisdóttir var ein fremsta sundkona Íslands í kringum aldamótin og keppti tvisvar á Ólympíleikunum. Hún hætti að synda fyrir nokkrum árum og er komin á fullt í fitness. Hún segir ákafann í æfingunum jaðra við geðveiki og hefur skilning á þeirri hörðu umræðu sem komin er upp um sportið og viðurkennir fúslega að fitnessið sé mjög útlitsmiðað og þar sé hiklaust gert út á kynþokka.
É
g hafði verið í sundinu eins lengi og ég mundi eftir mér en hætti endanlega að æfa þegar ég var 22 ára,“ segir Íris Edda og bætir við að sundið sé án efa besta líkamsrækt sem hægt sé að stunda. „Þetta er alhliða hreyfing og sundæfingunum fylgdu náttúrlega lyftingar og alls konar þrekæfingar þannig að ég hef ofboðslega góðan grunn úr sundinu fyrir það sem ég er að gera núna.“ Íris Edda er 28 ára og hætti endanlega í sundinu fyrir sex árum en þá hafði hún keppt á Ólympíleikunum í tvígang fyrir Íslands hönd og var tvítug þegar hún mætti til leiks í annað sinn. „Þegar maður er komin svona á kaf í eitthvað þá er erfitt að hætta og þá finnur maður sér eitthvað annað í staðinn. Ég hélt bara áfram í ræktinni og hélt mér í formi.“ Árið 2009 útskrifaðist Íris Edda síðan sem einkaþjálfari frá Keili og í kjölfarið sneri hún sér að fitness-inu. Íris Edda hefur keppt í tvígang í módel fitness. Nú síðast um páskana en hún þarf stundum að hafa hemil á keppnisskapinu sem er henni í blóð borið. „Keppnisskapið úr sundinu hjálpar alveg helling en það getur líka verið svolítið öfgafult og núna æfi ég alveg einu sinni til tvisvar á dag þótt ég sé ekki að fara að keppa aftur fyrr en í nóvember. Maður er grimmur í þessu og ég er strax farin að vinna í því sem ég veit að ég þarf að laga og bæta,“ segir Íris Edda sem hefur fullan hug á að keppa á mótum í útlöndum ef vel gengur hér heima. Fitness hefur verið í brennidepli síðustu daga og töluvert deilt um alvarlegar líkamlegar afleiðingar þessarar krefjandi greinar og Íris Edda hefur skilning á umræðunni. „Þetta er náttúrlega ofboðslega umdeilt. Umræðan hefur verið hörð upp á síðkastið og mikil gagnrýni í gangi. Auðvitað verður að segjast eins og er að það er gengið rosalega á líkamann í þessu og sérstaklega í niðurskurðinum sem byrjar allt að tíu til tólf vikum fyrir mót. Þetta jaðrar við að vera ekki heilbrigt. Það má bara segja það hreint út. Þetta er manía og hálfgerð geðveiki,“ segir Íris Edda. „Það er gengið rosalega á líkamann og burði hans. Fituprósentur og allt þetta. Blæðingar hætta jafnvel og tíðarhringurinn fer alveg í klessu. Ég hef ekki ennþá farið á Íris blæðingar frá því Edda er nýkomin úr ég byrjaði á niðmyndatöku hjá Arnold urskurðinum í Björnssyni sem sérhæfir sig janúar. Þetta er meðal annars í fitness-tökum samt bara líkog Íris Edda segist ekki geta amsrækt eins neitað því að kynþokkinn skipti og hvað annað máli í fitness. „Verður maður en getur farið ekki að segja já við því? Þetta út í öfgar eins er fegurðarbransi og í keppni og allt annað. er gefið mikið fyrir útlit og Rosalega stutt í framkomu.“ Mynd/Arnold öfgar í öllu og þær Björnsson eru alltaf að aukast. Mér finnst þurfa að huga betur að fitness sem keppnisgrein hvað varðar notkun ólöglegra lyfja og annað slíkt. Það þarf að fylgjast betur með þessu.“
Þetta jaðrar við að vera ekki heilbrigt. Það má bara segja það hreint út.
ZO•ON opnar glæsilega verslun í Smáralind Komdu og búðu þig undir útivistarsumarið í nýrri, rúmgóðri og glæsilegri verslun okkar. Fatnaður fyrir golfara, göngugarpa og alla sem ætla að njóta lífsins utanhúss í sumar. Frábært úrval af hágæða útivistarfatnaði á góðu verði og opnunartilboð á völdum vörum. Sjáumst í Smáralind!
ZO•ON Kringlunni, Bankastræti og Smáralind
Hrósið ...
HE LG A RB L A Ð
... fær sundkonan unga, hin sautján ára Eygló Ósk Gústafsdóttir, sem tryggði sér þátttökurétt á Ólympíuleikunum í London í sumar með þvi að synda 200 metra baksund á 2:10,38 mínútum á Íslandsmeistaramótinu í 50 metra laug um síðustu helgi.
Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300 ritstjorn@frettatiminn.is www.frettatiminn.is
Útrásin sem tókst
Sögueyjan, sem hélt utan um þátttöku Íslendinga á bókamessunni í Frankfurt á liðnu hausti þar sem Ísland skipaði heiðurssess, stendur fyrir málþingi í dag föstudag í Norræna húsinu ásamt Rithöfundasambandi Íslands og Félagi bókaútgefenda. Yfirskrift þingsins er Útrásin sem tókst – íslenskar bókmenntir erlendis. Meðal þeirra sem flytja stutt framsöguerindi eru metsölurithöfundurinn Jón Kalman Stefánsson, Jón Ingvi Jóhannsson og Colletta Bürling. Að auki flytur Laure Leroy frá franska forlaginu Zulma erindi um móttökur sem Afleggjari Auðar Övu Ólafsdóttur hlaut í Frakklandi. Að lokinni framsögu verða pallborðsumræður um íslenskar bókmenntir erlendis með þátttöku Einars Más Guðmundssonar, sem nýlega hlaut verðlaun Sænsku akademíunnar fyrir höfundarverk sitt, Hólmfríðar Matthíasdóttur, sem stýrir réttindasölu Forlagsins, Þorgerðar Öglu Magnúsdóttur, framkvæmdastjóra Bókmenntasjóðs og Péturs Más Ólafssonar, útgefanda hjá Bjarti-Veröld. -óhþ
www.rumfatalagerinn.is tilboðin gilda til 25.04.12
ALLT FYRIR SVEFNHERBERGIÐ á frábæru verði! 90 x 200 sm. 140 x 200 sm.
PLUS
4.995 6.995
ÞÆ GI ND I & GÆ ÐI
A DÝN YfIR ALIN INNIf
STÆRÐ: 90 X 200 SM.
3470032
4.995
SPARI-D
PlUS T10 yfirdýna Eggjabakkalöguð yfirdýna úr svampi sem eykur þægindi og vellíðan. Þykkt: 5 sm.
B812440132
0 0 0 . 15
STÆRÐ: 90 X 200 SM. FULLT VERÐ: 49.950
34.950
PlUS B15 JUBilÆUM dýna Miðlungsstíf dýna með 250 pokagormum pr. m2 í efra lagi og í neðra lagi eru 150 BONELL gormar pr. m2. Innifalið í verði er 4 sm. þykk og góð yfirdýna. Slitsterkt áklæði úr bómull/polyester. Grindin er úr sterkri, ofnþurrkaðri furu. Einnig fáanleg í stærð: 120 x 200 sm. Fullt verð: 69.950 nú: 49.950 Fætur verð frá: 4.995 Verð án fóta.
STÆRÐ: 70 X 190 SM.
3350115
6.995
STÆRÐ: 120 X 200 SM.
PriCE STar SvaMPdýna Með slitsterku áklæði og góðum, stinnum svampkjarna. Stærð: 70 x 190 sm. 7 sm. þykk dýna.
SPARI-D
0 0 0 . 30
Stuttmyndir í Melabúðinni
Áttatíu krakkar úr 6. bekk í Melaskóla og kennarar þeirra voru viðstödd þegar stuttmyndir þeirra voru frumsýndar í Melabúðinni á þriðjudag í tilefni Barnamenningahátíðar Reykjavíkur. Árgangnum var skipt í þriggja manna hópa sem hver um sig gerði stuttmynd um þema hátíðarinnar – uppsprettu. Myndirnar munu verða sýndar í Melabúðinni til loka hátíðarinnar, sunnudagsins 22. apríl. -óhþ
st Áfö NA DÝ R I f Y
FRÁBÆRT VERÐ
ST. 120 X 200 SM. FULLT VERÐ: 89.950
6.950
800200004
4734400
vElOUr COMfOrT gESTarúM Sniðug lausn fyrir þá sem þurfa að taka á móti gestum en hafa lítið pláss. Auðveldara getur þetta ekki verið! Vindsæng með innbyggðri rafmagnspumpu. Taska fylgir. Stærð: B157 x L203 x H47 sm.
59.950
SWEET drEaMS aMEríSk dýna Vönduð og góð dýna með sterkri hliðarstyrkingu. Í efra lagi er áföst 10 sm. þykk yfirdýna úr hágæða svampi. Í neðra lagi eru u.þ.b. 140 LFK BONELL gormar pr. m2. Hreint ótrúlegt verð! Fætur fylgja með. Stærð: 120 x 200 sm.
727-0550141
lavia kOJa MEð vinnUaðSTöðU Glæsileg koja með vinnuaðstöðu. Hér ertu með allt í sama húsgagninu á frábæru verði! Rúm, hillur, skrifborð, skúffur og skápur. Litir: Hlynur og grár. Stærð: B203 x D136 x H180 sm. Dýnustærð: B90 x L200 sm.
FRÁBÆRT VERÐ
3326400
6.995
Handy dýna Flott og handhæg dýna sem hægt er að leggja saman. Tekur lítið pláss! Stærð 63 x 190 sm.
44%
FULLT VERÐ: 89.950
49.950