Heiðar Már Seðlabankastjóri hótaði að taka af mér æruna. 18 Viðtal
Miðbaugs maddaman Catalina
ÓKEYPIS
EYPIS Tók uppÓ Kkynlífsmyndbönd með kúnnum.
28 Viðtal 26.-28. nóvember 2010 1. árgangur
2. tölublað 1. árgangur 9. tölublað
ÓKEYPIS ÓKEYPIS Ír aksskjöl Nýjar upplýsingar um veru Íslands á lista hinna viljugu
... Bandaríkjastjórn áttaði sig vel á því að ÓKEYPIS ÓKEYPIS stuðningur ríkja við aðgerðirnar væri nokkru verði keyptur. Mátti á henni skilja að stuðningur íslenskra stjórnvalda myndi hafa jákvæð áhrif á umfjöllun bandaríska utanríkisráðuneytisins um málefni, sem útistandandi eru í varnarsamstarfi ríkjanna. ÓKEYPIS
E Y P I S og sendifulltrúa Íslands Ó Ksendiherra Úr minnisblaði um fund með háttsettum embættismanni í bandaríska utanríkisráðuneytinu í Washington 18. mars 2003.
Minnisblað varpar ljósi á stuðning við Íraksstríð Áður óbirt minnisblað úr utanríkisráðuneytinu sýnir að stuðningur Íslands við innrás Bandaríkjanna í Írak árið 2003 tengist tilraunum til að koma í veg fyrir að herstöðinni á Miðnesheiði yrði lokað.
H
inn 18. mars 2003 gengu Helgi Ágústsson, sendiherra Íslands í Washington, og Guðni Bragason sendifulltrúi á fund háttsetts embættismanns í bandaríska utanríkisráðuneytinu til að staðfesta að setja mætti nafn Íslands á lista yfir stuðningsríki við hernaðaraðgerðir Bandaríkjastjórnar gegn Írak. Síðar sama dag las talsmaður bandaríska utanríkisráðuneytisins upp á blaðamannafundi nöfn 30 þjóða sem mynduðu lista „hinna viljugu“. Þar á meðal var Ísland. Í minnisblaði, sem Guðni Bragason skrif-
aði og sendi utanríkisráðuneyti Íslands þennan sama dag, kemur fram að á fundinum var farið yfir tengsl stuðnings Íslands við innrásina og fyrirætlanir um breytingar á dvöl bandarísks herafla á Keflavíkurflugvelli. Kemur þar fram að fulltrúar íslenskra stjórnvalda höfðu vakið athygli bandarískra stjórnvalda á því að „á sama tíma og Bandaríkjastjórn væri að leita eftir stuðningi Íslendinga við hernaðaraðgerðir, væru á borðinu fyrirætlanir um breytingar á vörnum Íslands, sem íslensk stjórnvöld teldu kippa stoðunum undan vörnum landsins.“
Samkvæmt minnisblaðinu ræddi íslenski sendiherrann mögulega hryðjuverkahættu vegna stuðningsins. Hinn háttsetti bandaríski embættismaður lýsti yfir skilningi við sjónarmið Íslendinga og sagði að Bandaríkjastjórn áttaði sig vel á því að stuðningur ríkja við aðgerðirnar „væri nokkru verði keyptur“. Minnisblaðinu lýkur á þeim orðum sendiherrans að hann telji ljóst að Ísland sé komið aftur á radarinn hjá Bandaríkjastjórn. -jk Sjá síðu 2
Íris Björk Fæddi kraftaverkabarnið Gígju Björk tvisvar. 32 Viðtal
Bókarkápur dæmdar Þessi kápa lýsir glimrandi sjálfstrausti og kallar á að bókin verði lesin. 24 úttekt
Vala Grand „Ég er ekki athyglissjúk“ jól
Matur | Minn ingar | Gjafi r | Skra ut
bls
2
Jólask kemur mapið konfektineð u bls
10
70
Jólablað
24 síður í miðju blaðsins
GERÐU VERÐSAMANBURÐ LÆGRA LYFJAVERÐ Í 14 ÁR Spönginni • Hólagarði • Hagkaup Skeifunni • Hagkaup Akureyri
Binni í Blómabúð hefur gert Binna sínu lagi jólakransa með í hafa komiðfjörutíu ár. Litir en Binna og farið úr tísku finnst rauður alltaf fallega sti jólalitu rinn.
–einfalt og ódýrt
2
fréttir
Helgin 26.-29. nóvember 2010
Stjórnvaldssektir Olíufélögin freista þess að fá sektirnar lækk aðar fyrir dómi
Fimm ára sektargreiðslur enn fyrir héraðsdómi Það er galli á réttarfarinu í landinu að mál olíufélaganna Essó, Olís og Skeljungs gegn Samkeppniseftirlitinu og ríkinu sé enn fyrir héraðsdómi fimm árum eftir að það var fyrst dómtekið. Þetta segir Heimir Örn Herbertsson, lögmaður ríkisins og Samkeppniseftirlitsins í máli olíufélaganna þar sem þau freista þess að fá hrundið ákvörðun um 1,5 milljarða sekt vegna samráðs á árunum 1993-2001. Heimir Örn segir það gagnrýnivert að héraðsdómur, sem og Hæstiréttur, hafi leyft lögmönnum olíufélaganna að
afla nýrra matsgerða óháðra sérfræðinga á skaðanum sem félögin ollu með samráðinu, eftir að ríkið og Samkeppniseftirlitið gagnrýndu fyrri matsgerðina og fengu að vinna sína eigin. Fá ef nokkur fordæmi séu fyrir svo langri málsmeðferð fyrir héraðsdómi frá því að núverandi dómskerfi hafi tekið til starfa samkvæmt lögum frá 1989. Olíufélögin greiddu sektirnar á sínum tíma með fyrirvara um niðurstöðu dómsins. Fái þau sektirnar lækkaðar fara þau fram á endurgreiðslu með dráttarvöxtum. Fengju þau alla upphæðina endur-
Stjór n va ldssektir olíufél aga nna v egna sa mr á ðs þeir r a
Skeljungur greiddi
greidda má varlega áætla að dráttarvextirnir næmu um þremur milljörðum króna. Kristinn Hallgrímsson, lögmaður Kers sem rak ESSÓ, segir olíufélögin einfaldlega vera að láta reyna á atriði sem þau telji að hafi ekki verið rétt í úrskurði Samkeppniseftirlitsins á sínum tíma. Heimir Örn segir fyrirhugað að taka málið fyrir um miðjan desember. Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
450 milljónir kr. Essó greiddi
495 milljónir kr. Olís greiddi
560 milljónir kr.
gag@frettatiminn.is
Ír aksskjöl Davíð og Halldór
Íraksskjöl Fundur í bandaríska utanríkisráðuneytinu í Washington
Ákveðið af tveimur mönnum
Minnisblað sendifulltrúans
Ítrekað hefur verið bent á að málsmeðferð þeirra hljóti að hafa stangast á við 24. gr. laga um þingsköp Alþingis, en þar segir: „Utanríkismálanefnd skal vera ríkisstjórninni til ráðuneytis um meiri háttar utanríkismál enda skal ríkisstjórnin ávallt bera undir hana slík mál jafnt á þingtíma sem í þinghléum.“ Deilurnar hafa þó langt í frá aðeins snúist um formlega afgreiðslu ráðherranna fyrrverandi. Andstaða þjóðarinnar við stuðninginn við innrásina vegur þar ekki síður þungt. Skoðanakannanir staðfestu ítrekað að yfirgnæfandi meirihluti þjóðarinnar var mjög mótfallinn veru Íslands á lista hinna viljugu þjóða. Ein af getgátunum um ástæðurnar að baki ákvörðun Davíðs og Halldórs er að stuðningurinn við innrásina hafi átt að tryggja áframhaldandi veru bandaríska varnarliðsins hér á landi. Minnisblaðið hér til hliðar bendir til að sú hafi verið raunin, en þó ekki dugað til. Stuðningur Íslands var aldrei ræddur á þingi,
né öðrum opinberum vettvangi, áður en upplýst var um hann af talsmanni bandaríska utanríkisráðuneytisins. Eftir að málið komst i hámæli voru ýmis rök tiltekin fyrir ákvörðuninni. Meðal annars að Bandaríkin væru sögulegir bandamenn Íslands. Fjöldi Nato-ríkja var þó ekki á listanum, né hefðbundnir stuðningsmenn Bandaríkjanna í Suður- og Mið-Ameríku. Innrásin var í trássi við samþykktir Öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna. Stuðningur Íslands var ekki aðeins pólitískur heldur greiddu Íslendingar um 500 þúsund evrur fyrir átta til níu flugferðir með vopn, skotfæri og annan varning frá Slóveníu til Íraks.
Hér má sjá í heild minnisblaðið sem Guðni Bragason sendifulltrúi sendi íslenska utanríkisráðuneytinu 18. mars 2003, þar sem gerð er grein fyrir fundi hans og Helga Ágústssonar sendiherra í bandaríska utanríkisráðuneytinu í Washington. öryggismál Íslands, sem þyrfti að fjalla um. Hann Sendiherra og sendifulltrúi gengu í dag á fund vísaði einnig til samræðna skrifstofustjóra alþjóðaHeather Conley, varaaðstoðarutanríkisráðherra fyrir skrifstofu við sendifulltrúa bandaríska sendiráðsins Norður- og Mið-Evrópu í utanríkisráðuneytinu. í dag, sbr. símasamtal, þar sem skrifstofustjórinn Sendiherrann vísaði til símasamtals við varaaðstoðhefði vakið athygli á því, að á sama tíma og Bandaarutanríkisráðherrann í gær og svör við málaleitan ríkjastjórn væri að leita eftir stuðningi Íslendinga Bandaríkjastjórnar um stuðning íslenskra stjórnvalda við hernaðaraðgerðir, væri á borðinu fyrirætlanir um við fyrirhugaðar hernaðaraðgerðir Bandaríkjabreytingar á vörnum Íslands, sem íslensk stjórnvöld stjórnar gagnvart Írak. Sendiherra upplýsti um nýja ákvörðun varðandi afstöðu íslenskra stjórnvalda í dag. teldu kippa stoðunum undan vörnum landsins. Conley sagðist skilja vel að þessar spurningar Ákveðið hefði verið að styðja aðgerðirnar og að nefna kæmu núna fram hjá Íslendingum og taldi þær sannmætti Ísland á lista yfir stuðningsríki. Bandaríska gjarnar. Hún kvaðst hafa meðtekið þessar röksemdir. sendiráðið í Reykjavík hefði verið upplýst um þetta Hún sagði margar hugmyndir um varnarfyrirfyrr um daginn. komulag vera á lofti og að þær tengdust ekki endilega Heather Conley þakkaði fyrir þessar upplýsingar flugsveitinni. Hún kvaðst vilja segja, án þess að það og kvað afstöðu Íslendinga hafa mikla þýðingu fyrir yrði haft eftir, að Bandaríkjastjórn áttaði sig vel á því Bandaríkjastjórn. að stuðningur ríkja við aðgerðirnar væri nokkru verði Sendiherra sagðist vilja undirstrika, að þessi keyptur. Mátti á henni skilja að stuðningur íslenskra ákvörðun hefði ekki verið auðveld fyrir íslensk stjórn stjórnvalda myndi hafa jákvæð áhrif á umfjöllun völd, einkanlega í ljósi þess að Ísland hefði ekki yfir bandaríska utanríkisráðuneytisins um málefni, sem herafla að ráða, og því ekki auðvelt fyrir stjórnvöld að útistandandi eru í varnarsamstarfi ríkjanna, hver svo samsama sig hernaðaraðgerðum með þessum hætti, sem niðurstaðan yrði. auk þess sem almenningur á Íslandi væri frábitinn Kom fram hjá henni megn óánægja með framgöngu hernaðaraðgerðum. Í ljósi komandi alþingiskosninga, Evrópusambandsins í málinu, og kvað hún ESB hafa hefði ríkisstjórnin því hætt miklu með þessum afgerbeinlínis haft í hótunum við tvö austur-evrópsk umandi stuðningi við hernaðaraðgerðir án samþykkis sóknarrríki í því skyni að halda þeim frá formlegum Öryggisráðsins. stuðningi við Bandaríkin. Conley kvað bandarísk stjórnvöld átta sig vel á Sendiherrann lauk máli sínum með því að vísa hinni erfiðu aðstöðu stjórnvalda á Íslandi. Í því samtil hádegisverðarfundarins með bandi minntist hún á hina snörpu umræðu sem Conley um daginn, og sagði að danski forsætisráðherrann hefði orðið að taka þátt í á ljós væri að Ísland væri aftur Ríkisdeginum. komið á radarinn hjá BandaSendiherrann minntist á að Ísland gæti orðið skotríkjastjórn. mark hryðjuverkamanna vegna stuðningsins. Conley tók undir þetta og sagði bandarísk stjórnvöld taka Guðni Bragason hótanir Íraka um hefndaraðgerðir mjög alvarlega. Viðbúnaður vegna hættuástands í Washington hefði verið hækkaður um eitt stig. Sendiherra kvaðst vilja nota tækifærið í þessu sambandi, til að vekja athygli á fjórðu málsgreininni, sem lesin hefði verið upp fyrir bandaríska sendiherrann á föstudag þess Sendiherrann minntist efnis að stuðná að Ísland gæti orðið ingur Íslands með þessum skotmark hryðjuverkahætti hefði manna vegna stuðnþýðingu fyrir
ingsins. Conley tók undir þetta ...
H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A
Vera Íslands á lista hinna viljugu þjóða sem studdu innrás Bandaríkjanna í Írak 2003, hefur verið tilefni langvinnra deilna. Enn hefur ekki verið að fullu skýrt hvernig staðið var að þeirri ákvörðun að nafn Íslands fór á listann, sem var fyrst lesinn upp af talsmanni bandaríska utanríkisráðuneytisins, Richard Boucher, hinn 18. mars 2003. Tveimur dögum síðar réðust Bandaríkin, ásamt Bretlandi og fleiri ríkjum, inn í Írak. Fyrir liggur að ákvörðunin var tekin af Davíð Oddssyni, þáverandi forsætisráðherra, og Halldóri Ásgrímssyni, þáverandi utanríkisráðherra. Mjög hefur verið deilt á það að ráðherrarnir báru ákvörðun sína um stuðninginn við hernaðaraðgerðirnar ekki undir utanríkismálanefnd Alþingis.
Listi hinna viljugu Þingmannanefnd r annsaki málið
Vilja öll gögn birt – Þú finnur fjölda girnilegra uppskrifta að kvöldmatnum á www.gottimatinn.is
Lögð hefur verið fram á Alþingi þingsályktunartillaga um að kosin verði rannsóknarnefnd sem fái
það hlutverk að kanna aðdraganda ákvörðunar um stuðning Íslands við innrásina í Írak árið 2003. Samkvæmt
tillögunni á nefndin að fá í hendur öll gögn stjórn valda, þar með taldar fundargerðir, minnisblöð og
greinargerðir, sem varpað geti ljósi á málið. Gögnin á að gera opinber. Fundir nefndarinnar eiga að vera
opnir og á hún að hafa heimild til að kalla hvern þann til fundar við sig sem kann að geta upplýst um tildrög
ákvörðunarinnar. Ef tillagan verður samþykkt munu sitja í henni fimm þingmenn, fulltrúar allra flokka.
dagur & steini
allt er þá þrennt er 2.590 kr.
/ 12 mán.
1.490 kr.
/ 12 mán.
1.490 kr.
/ 12 mán.
Nokia 5230
Huawei U7510
Nokia 2730
Bíókort og 500 kr. símnotkun á mánuði í 12 mánuði fylgir!
Bíókort og 500 kr. símnotkun á mánuði í 12 mánuði fylgir!
Bíókort og 500 kr. símnotkun á mánuði í 12 mánuði fylgir!
29.990 kr. staðgreitt
16.990 kr. staðgreitt
16.990 kr. staðgreitt
Gildir með 3G áskrift og 3G frelsi.
Gildir með 3G áskrift og 3G frelsi.
Gildir með 3G áskrift og 3G frelsi.
Bíókort, 6 x í bíó og 500 kr. símnotkun
á mán. í 12 mánuði fylgir!
Verslanir Nova eru í Kringlunni, Smáralind, Lágmúla, MM Selfossi og á Glerártorgi Akureyri Þjónustuver 519 1919 | www.nova.is | m.nova.is | Facebook | Twitter Mánaðarleg afborgun greidd með kreditkorti + 250 kr. /mán. greiðslugjald. Staðgreitt: Þá þarf ekki kreditkort. Það er ódýrara að staðgreiða!
ærstitsita›ur Setm m
sk
í heimi!
4
fréttir
Helgin 26.-28. nóvember 2010
veður
Föstudagur
laugardagur
sunnudagur
Eins og vetrarveðrið getur orðið fallegast Spáð er áframhaldandi rólegheitaveðri um helgina. Víðáttumikið háþrýstisvæði er búið að hreiðra um sig við landið og lægðirnar komast ekki að á meðan. Víðast verður nær heiður himinn á landinu, en þó smáél norðaustantil. Yfirleitt vægt frost við sjávarsíðuna, en talsvert inn til landsins og getur farið í 15 til 20 stig þar sem kaldast verður á sunnudag. Þetta er eins kjörið veður til útivistar eins og hugsast getur.
1
4
2
Einar Sveinbjörnsson vedurvaktin@vedurvaktin.is
5
4
5
5
9
12
6
6
4
4 10
9
Fremur hæg N- og NA-átt, nema allra austast. Smáél norðaustan- og austantil, en annars bjart og fallegt veður.
Hæviðri eða hægur vindur af NA. Allt að því heiðríkja, en smáél þó með norður- og austurströndinni.
Höfuðborgarsvæðið: Hægur vindur og léttskýjað. Vægt frost.
Höfuðborgarsvæðið: Hægvirði og nánast heiðríkja. Heldur herðir á frostinu.
Svipað veður og hægviði um mest allt land. Herðir á frostinu inn til landsins. Höfuðborgarsvæðið: Áfram fallegt vetrarveður með vægu frosti.
Veggjöld Fjögur gjaldhlið á Suðurlandsvegi
Verðtryggð lán landsmanna hækka minna vegna verðbótarþáttarins á þessu ári en raunin hefur verið frá því árið 2003. Samkvæmt nýbirtri mælingu Hagstofunnar stóð vísitala neysluverðs nánast í stað á milli október og nóvember. Hækkaði vísitalan um 0,05% á milli mánaða, en spár höfðu legið á bilinu 0,4-0,5%. Verðbólga mælist nú 2,6% og hefur ekki verið minni síðan í apríl 2004. Verðbólgumarkmið Seðlabankans, 2,5%, er því nánast í höfn. Niðurstaðan eykur, að mati greiningardeildar Íslandsbanka, líkur á vaxtalækkun 8. desember næstkomandi. -jh
2,6% Hækkun á vísitölu neysluverðs Milli október og nóvember Seðlabankinn
Þrotabú sendir út innheimtuviðvörun
Bjarni S. Ásgeirsson, skiptastjóri þrotabús BGE eignarhaldsfélags, ætlar að senda út innheimtuviðvörun vegna skulda hluthafa félagsins við félagið á næstu dögum. Þetta staðfesti hann í samtali við Fréttatímann. BGE eignarhaldsfélag var í eigu starfsmanna Baugs og var stofnað í kringum hlutafjáreign þeirra í Baugi. Stærstu hluthafarnir voru Jón Ásgeir Jóhannesson, fyrrverandi forstjóri og stjórnarformaður, Stefán Hilmar Hilmarsson aðstoðarforstjóri og Gunnar Sigurðsson forstjóri. Bjarni segir að fjöldi þeirra sem fái innheimtuviðvörun séu á bilinu 15 til 20 en hann vildi ekki gefa upp fjárhæðina sem þrotabúið ætlaði sér að innheimta. -óhþ
Ingibjörg R. Guðmundsdóttir látin
Sigurður Sigurðarson vígslubiskup látinn
Ingibjörg R. Guðmundsdóttir, formaður Landssambands íslenzkra verzlunarmanna og fyrrverandi varaforseti Alþýðusambands Íslands, er látin, 61 árs að aldri. Ingibjörg tók þátt í þingum Alþýðusambandsins frá því að hún tók sæti í stjórn VR. Hún sat lengi í sambandsstjórn ASÍ og var kjörin í miðstjórn og sem varaforseti árið 1992 og gegndi því embætti samtals í 14 ár en gaf ekki kost á sér aftur nú í haust vegna veikinda. Ingibjörg lætur eftir sig tvo kjörsyni. -jh
Sigurður Sigurðarson, vígslubiskup í Skálholti, lést á Landspítalanum í gær, 66 ára að aldri. Sigurður var sóknarprestur á Selfossi 1971-1994 er hann tók við embætti vígslubiskups og gegndi embættinu þar til hann lést. Sigurður sat í stjórn Prestafélags Íslands og var formaður þess um hríð. Hann sinnti kennslustöfum, m.a. stundakennslu við Háskóla íslands. Eftirlifandi eiginkona hans er Arndís Jónsdóttir skólastjóri. Þau eignuðust tvö börn. Fóstursonur þeirra lést árið 2000. -jh
leiðarvísir sem veitir styrk, huggun og innblástur.
Vegir afhentir gæðingum?
Runólfur segir að vegirnir séu eign almennings, en nú þegar ríkið hafi stofnað hlutafélög um framkvæmdir á Suðurlandsvegi og um Vaðlaheiðargöng fái lífeyrissjóðir þá á silfurfati til gjaldtöku. „Ætlar Ögmundur að afhenda einhverjum
Runólfur Ólafsson, framkvæmdastjóri FÍB.
gæðingum, sem í dag heita lífeyrissjóðir og ákveða að selja öðrum réttinn á morgun, vegina?“ spyr hann. „Þarf ekki að kjósa um slíkt?“ Hann segir það áætlanir yfirvalda að innheimta um þrjá milljarða í formi veggjalda á landinu þegar öll veggjöld hafi verið sett upp. „Norðmenn áætla að minnsta kosti 15% fari í rekstur við innheimtuna. Það færu því í það minnsta 450 milljónir í rekstur innheimtunnar hér og ætla má að hlutfallið yrði meira en þar því umferðin hér er minni.“ Ráða þurfi fólk, framkvæmdastjóra yfir rekstrarfélögunum og stjórn auk kaupa á búnaði svo hægt sé að aka á milli innheimtustöðva á 2+2 lúxusvegum í stað 2+1 sem séu jafn
Ef á annað borð á að fara út í frekari framkvæmdir er alveg ljóst að það þarf að greiða þær til baka með notendagjöldum.
öruggir og Bretar og Svíar kjósi fyrir mun meiri umferð. „Ég óttast að þetta sé orðið gæðingaprógramm hjá pólitíkusunum.“ Hreinn segir hins vegar að innheimtukostnaðurinn verði ekki nema nokkur prósent af heildartekjunum og fari lækkandi með nýrri tækni. Þá hafi alltaf verið rætt um afsláttarkerfi fyrir þá sem noti mannvirkin mikið. Stóra breytingin frá því sem nú sé verði þó sú að ökumenn geti ekki kosið að fara aðra leið til að komast hjá gjaldtöku. „Það er kominn tími á að fólk ræði veggjöldin.“ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is
Dæmi um innheimtu á Suðurlandsvegi
Reykjavík
110 kr. Vesturlandsvegur — Þrengslavegur 80 kr. Þrengslavegur — Hveragerði 120 kr. Hveragerði — Selfoss 90 kr. Norðan Selfoss
Hveragerði
li
Dalai Lama,
V
egatollur til Selfoss verður 310 krónur aðra leið, verði dæmi sem Vegagerðin setur upp um innheimtu á Suðurlandsvegi að veruleika. Í gögnum hennar frá því í september er sýnt hvernig skipta mætti Suðurlandsvegi upp og koma fyrir fjórum innheimtustöðvum, þar af þremur á leiðinni til Selfoss. Ökuferð um hvern spotta myndi kosta 80 til 120 krónur. Þá er talað um tvær til fjórar innheimtustöðvar á Reykjanesbraut. „Nei takk, segir Runólfur Ólafsson, framkvæmdastjóri Félags íslenskra bifreiðareigenda, FÍB. „Veggjöld eru hrein viðbót við annan kostnað bifreiðaeigenda. Þau eru brot á jafnræðisreglu stjórnarskrárinnar – því íbúi í Vogum á Vatnsleysuströnd greiðir veggjöld til að komast í Háskóla Íslands en Grafarvogsbúinn ekki – og grundvallarbreyting á gjaldtöku af vegum. Er þjóðarsátt um slíkt?“ spyr hann. Hreinn Haraldsson vegamálastjóri segir ákvörðun um þessi veggjöld ekki endanlega heldur velti hún á samningum við lífeyrissjóðina. Vegagerðin hafi sett dæmið svona upp svo hægt væri að sjá gróflega hvernig ná mætti veggjöldunum inn. „Ef á annað borð á að fara út í frekari framkvæmdir er alveg ljóst að það þarf að greiða þær til baka með notendagjöldum.“ Þessi leið finnst honum nær því að þeir sem noti mannvirkin greiði fyrir það heldur en að hækka álögur á eldsneyti. „Þetta er sú leið sem verið er að fara í allri Evrópu til að flýta framkvæmdum.“
ng s
Ný bók með speki
120 krónur milli Hveragerðis og Selfoss og 310 krónur frá Selfossi til Reykjavíkur er viðmiðið í gögnum Vegagerðarinnar um innheimtu veggjalda. Nei takk, segir framkvæmdastjóri FÍB, bifreiðaeigendur eiga ekki að bera óþarfa kostnað vegna lúxusvega í gæðaáætlunum pólitíkusa.
Þre
Leitar þú að innri friði?
Þrjár gjaldstöðvar og 310 kall hver bílferð til Selfoss
Ljósmynd/Hari
Verðbólgumarkmið nánast í höfn
Selfoss
Heimild: Vegagerðin
Veggjöld Íbúi á Selfossi ósáttur við ójafnr æðið
Að borga eða flytja – það er valið „Þetta er hrein og klár skattlagning á landsbyggðina og til þess eins að reka mann til höfuðborgarinnar,“ segir Þórir Haraldsson, lögfræðingur hjá Íslenskri erfðagreiningu. Hann hefur í 23 ár sótt vinnu til borgarinnar frá Selfossi, daglega síðustu fimmtán árin. Hann segir að forsenda þeirra hundraða sem aki til borgarinnar í vinnu sé að öllum líkindum brostin, þótt afsláttur yrði gefinn á gjaldheimtunni fyrir íbúa, því hver mínúta sem bætist við ferðatímann reiknist í
klukkustundum yfir árið. „Þá verður að spyrja, verði þetta niðurstaðan, hvaða vegatolla eigi að leggja á aðrar framkvæmdir sem hafa verið kostaðar af ríkissjóði og skattborgarar hafa greitt og eru að greiða, hvort sem er á höfuðborgarsvæðinu, Suðurlandi eða vegna jarðganga úti um allt land? Hvernig á að gæta jafnræðis?“ Auk þess bendir hann á að engin önnur leið sé til þess að komast til og frá vinnu. „Valkosturinn er að borga eða flytja.“
Þórir Haraldsson. Ljósmynd/Hari
Þórir segir sveitarstjórnir á landsbyggðinni verða að bregast við. „Eigi þetta að verða niðurstaðan finnst mér að Sunnlendingar eigi að skattleggja orkuna sem þaðan fer og verður að tekjum annars staðar.“
VÖRUR
ÁRA AFSLÁTTUR
25 ÁRA AFMÆLISTILBOÐ Í tilefni af 25 ára afmæli Hátækni bjóðum við fjölmörg frábær tilboð í verslun okkar. Að auki bjóðum við sérstakan 25% afmælisafslátt af 25 sérvöldum vörum fram til áramóta.
TTilboðsverð ilbo
179.995 kr.
25 vörur á 25% afmælisafslætti. Fylgstu með framhaldinu.
42" LG 42LD420N Full HD LCD sjónvarp frá LG 1920 x 1080 punkta upplausn XD Engine myndvinnslubúnaður 2 x HDMI USB 2.0 SRS True Surround (2x10W) hljóðkerfi
vara ra
7
74000021076
• • • • • •
42LD420N
MRX CB25 Heyrnatól TX-P46S20E
TX-P50S20E
22.995 995
25% 5% % 2.246 2 246 46 kr. k
vara
5009108
14
TTilboðsverð ilbo
TTilboðsverð ilboð
229.995 kr.
299.995 kr.
• 50 tommu plasma-sjónvarp með frábærum myndgæðum • 1920 x 1080 punkta upplausn • 600Hz tækni • V-Real Pro 4 myndúrvinnsla.
vara
24
1
50“ Panasonic Plasma 600HZ
25% 5% 5.2 5.246 kr.
51EF0210AA00
• 46 tommu Plasma sjónvarp með frábærum myndgæðum • 1920 x 1080 punkta upplausn • 600Hz tækni • V-Real Pro 4 myndúrvinnsla.
Verð áður 329.995 kr.
6.995
Headset HS-1000 F Fa Fatal1ty ata
11.995
25% 8.996 kr.
vara a SF213-B1
17 32LD320N
169.995 9.995 kr. kr.
37” LG LCD Full HD 50Hz TV • Full HD LCD sjónvarp frá LG með 1920 x 1080 punkta upplausn • XD Engine myndvinnslubúnaður • 2 x HDMI • USB 2.0 • SRS True Surround (2 x 10W) hljóðkerfi
14.995
99.995 kr.
Tilboðsverð erð
Verð áður 119.990 kr.
32” LG LCD TV
vara a
3
• HD Ready LCD sjónvarp frá LG • 1366 x 768 punkta upplausn • XD Engine myndvinnslubúnaður • 2 x HDM • USB 2.0 • SRS True Surround hljóðkerfi
iPod
fylgir
25% 11.246 kr.
ekki
TSX130
37LD450N
Armfesting A f i 2 arma 13"-27" 3" 2
TTilboðsverð ilboð
Yamaha Desktop pA Audio Aud dio
69.995
25% 52.496 kr.
vara
6
XAM-7-B
PIPAR \ TBWA • SÍA • 102762
Verð áður 269.995 kr. Ver
46“ Panasonic Plasm Plasma 600Hz
Útvarp viðar„CONCERTO“
X-mini Max II Black
12.995
Opið: virka daga 9.30 –18 | laugardaga 12–17
Verslun Ármúla 26 | Sími 522 3000 | www.hataekni.is
25% 9.746 kr.
Nístandi falleg og sönn Stuttsagan Missir eftir Guðberg Bergsson er komin í fallegri innbundinni gjafaútgáfu í valdar verslanir. Mögnuð saga sem afhjúpar einstaklinginn gagnvart óhjákvæmilegum örlögum sínum.
Aðeins 1000 eintök, árituð og tölusett, ásamt geisladiski með upplestri höfundar á verkinu.
6
fréttir
Helgin 26.-28. nóvember 2010
stjórnlagaþing 232.374 á kjörskr á í kosningum á laugardag
Ekkert flókið að forgangsraða Fjalar Sigurðarson, talsmaður hvatningarhóps frambjóðenda, hvetur fólk til að nýta rétt sinn og ljúka því verki sem hófst 1944.
K
osið verður til stjórnlaga þings á morgun, laugardag inn 27. nóvember. Stjórn lagaþingi er ætlað að endurskoða stjórnarskrána en það kemur sam an í febrúar næstkomandi. Það verður skipað minnst 25 og mest 31 fulltrúa og stendur í tvo til fjóra mánuði. Þingfulltrúar eru kosnir persónukosningu og er landið eitt kjördæmi. Við vinnu sína hafa þing fulltrúar niðurstöðu Þjóðfundar 2010 til hliðsjónar. Alþingi fær síðan frumvarp stjórnlagaþings til endur bættrar stjórnarskrár til meðferðar. Kjósendur eru 232.374 og velja þeir milli 522 frambjóðenda. Allir frambjóðendur voru kynntir í riti sem borið var inn á hvert heimili fyrr í þessum mánuði. Atkvæða greiðslu utan kjörfundar lýkur kl. 12 á hádegi í dag, föstudaginn 26. nóvember. Klukkan 14 í gær höfðu 6.586 kosið utan kjörfundar. Fjalar Sigurðarson er talsmað ur hvatningarhóps frambjóðenda. Hann hvetur kjósendur til að nýta sér rétt sinn. Alþingi hafi vísað því verki til þjóðarinnar að ljúka því verki sem hófst árið 1944. Yfir 500 manns hafi boðið sig fram og notið til þess um 25 þúsund meðmælenda en nú sé komið að þjóðinni. Fjalar segir að mörgum frambjóðendum hafi þótt of mikið gert úr því að erf itt sé að kjósa. Það sé ekkert flókið að forgangsraða allt að 25 frambjóð endum á blað heima í stofu og afrita síðan eina til 25 tölur á kjörseðilinn á kjörstað. Röð frambjóðenda skiptir máli en atkvæði er fullgilt hvort sem kjós andi velur einungis frambjóðanda í fyrsta sætið, fyllir öll sætin 25 eða einungis að ákveðnu marki. Vægi þess efsta á listanum minnkar ekki þótt kjósandi velji fleiri á eftir hon um. Kosningakerfið virkar þannig að sá frambjóðandi sem kjósandi velur efst fær fyrst að nýta sér at kvæðið. Ef sá sem kjósandi setur
Fjalar Sigurðarson, talsmaður hvatningarhóps frambjóðenda. Ljósmynd/Hari.
Reiknað er með að niðurstöður liggi fyrir á mánudagskvöld.
Dr Gunni er Umboðsmaður ney tenda
í fyrsta sæti fær mjög góða kosningu, nýtist atkvæðið þeim sem kjósandi setti í annað sæti. Ef frambjóðandi í fyrsta sæti kjósanda nær ekki kjöri færist atkvæði hans á þann sem hann setti í annað sæti. Þetta heldur svo áfram koll af kolli niður eftir kjörseðlinum. Landskjörstjórn kemur saman kl. 22 ann að kvöld til að opna kjörkassa og undirbúa talningu en hún hefst kl. 9 á sunnudag. Tal ið verður í Laugardalshöllinni í Reykjavík. Reiknað er með að niðurstöður liggi fyrir á mánudagskvöld. Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is Á bendinga r og k va rta nir: d rg u nn i@centr u m.is
Engiferdrykkir og ódýr fiskur
E
„… tvímælalaust eitt af hans áhrifameiri verkum, knappt og meitlað og vekur lesandann til umhugsunar.“ Einar Falur Ingólfsson / Morgunblaðið
„... meistaraleg frásögn.” Kolbrún Bergþórsdóttir / Kiljan
ngiferdrykkir virðast vera nýjasta heilsuæðið á Íslandi. Nokkrar tegundir eru í boði og er mismikill leyndarljómi yfir tegundum. Drykkirnir eru síður en svo gefnir, sá ódýrasti er af tegundinni Zing og fæst í Bónus á 1.698 krónur, 2 l flaska. Aðrar tegundir eru dýrari, enda leyndardómsfyllri. Ekki veit ég hvers vegna verðið er svona hátt því innihaldslýsingin gefur ekki tilefni til þessa verðlags. Þvert á móti er hráefnið frekar ódýrt. Kíló af engifer kostar 579 krónur í Bónus, kíló af lime er á 459 kr., kíló af hrásykri á 596 kr. og 50 grömm af myntublöðum á 398 krónur. Vatnið kemur svo úr krananum. Jafnvel mestu eldhúsklaufar eins og ég geta náð upp leikni við að búa til sína eigin engiferdrykki. Ekki þori ég þó að lofa jafn miklum árangri af svona heimagerðum drykkjum og dýru drykkirnir lofa. Það eru fá meinin sem leyndardómsfyllstu engiferdrykkirnir lofa ekki að bæta. Netið er stútfullt af uppskriftum að
engiferdrykkjum. Magn hráefna fer eftir því hversu sterkan drykk maður vill gera og það verður að leyfa sér smá tilraunastarfsemi í byrjun. Svona sirka býr maður til sinn eigin drykk:
Engiferrót er söxuð smátt. Sjóðandi vatni hellt yfir og þetta kramið svolítið með staut til þess að ná bragðinu úr engiferinu. Lime-safa og krömdum myntulaufum bætt í eftir smekk. Hrásykri bætt í eftir smekk (eða bara sleppt). Vilji maður fá aukahjálp í baráttunni við kvef kremur maður smátt saxaðan chili-pipar (og hvítlauk) með engiferinu. Kælt (eða drukkið heitt eins og te). En nú að öðru. Nýlega gerði ég könnun á fiskverði á höfuðborgarsvæðinu. Í framhaldi af því fékk ég bréf frá Fiskbúðinni
okkar sem sér Bónus fyrir ferskum fiski. Þeim finnst þeir alltaf verða út undan í verðkönnunum en segjast þó hafa lagt sig fram um að bjóða ódýran og góðan fisk. Kílóverð á roð- og beinlausum ýsuflökum í Bónus er 998 kr., en algengt verð í fiskbúðum er á bilinu 1500-1900 kr. Svipaða sögu má segja um fiskibollur (699 kr. – 10% afsláttur við kassa (sama verð frá árinu 1999)) og ýsuréttirnir kosta 998 kr. kg. Bónus virðist því vera með lægsta verðið á ferskum fiski, eins og svo mörgu öðru.
Gunnar Hjálmarsson drgunni@centrum.is
Opið aðventuhelgar kl. 13 – 18 Opið á Þorláksmessu kl. 18 – 22
Nánari upplýsingar, myndir o. fl. á www.hafnarfjordur.is
8
fréttir
Helgin 26.-29. nóvember 2010
nám Bjórskólinn stútfullur
Fullbókað í einkakennslu fram í mars Stútfullt er í einkakennslu Bjórskólans fram í mars á næsta ári. Skólinn hefur þegar útskrifað um 1.600 nemendur sem hafa drukkið í sig fróðleikinn um bjór, bruggun hans, styrkleika og litbrigði. „Við þurfum stundum að grípa til aukakennsludaga,“ segir Elva Rut Erlingsdóttir, skólastjóri Bjórskólans. Hún segir að það hafi komið mörgum á óvart hversu vel skólahaldið hefur gengið frá því að skólinn var settur á stofn fyrir tæpu ári og hve ásóknin hefur
UPPLIFÐU NAUTHÓLSVÍKINA HJÁ OKKUR Í EINSTÖKU UMHVERFI
verið mikil. „En ekki mér. Ég hafði fulla trú á hugmyndinni.“ Flestir nemendurnir eru karlkyns, að sögn Elvu. „En það slæðist ein og ein kona með og þær eru að sækja á.“ Kennt er í skólanum á fimmtudögum fyrir einstaklinga og komast tuttugu að í hvert skipti, en á föstudags- og laugardagskvöldum fer kennslan fram í lokuðum hópum. Elva segist aldrei hafa fengið kvörtun eða heyrt af vonsviknum nemendum þótt þeir staulist ekki ölvaðir út. „Nei,
þetta er ekkert fyllirí, heldur skemmtileg fræðsla með uppistandi,“ segir hún og hlær. „Til drykkju eru barir betri.“ Kennt er í húsakynnum Ölgerðarinnar, enda skólinn hennar, og segir Elva það hafa Elva Rut, komið nemendunum á óvart að skólastjóri drykkjarframleiðandinn hafi Bjórskólans. ekki einblínt á eigin vörur, heldur kynni bjór hvaðan æva að. „Markmiðið er jú að opna augu landsmanna fyrir bjórmenningu og bruggferli hans.“ gag@frettatiminn.is
vindmyllur Suðurlandsundirlendið hentar vindvirkjun best
Vindorka vinnur vel á móti sveigjanlegri vatnsorku
www.nautholl.is
www.facebook.com/nautholl
ANTON&BERGUR
BRUNCH HLAÐBORÐ Á SUNNUDÖGUM FRÁ KL. 11.00–15.00
nautholl@nautholl.is
sími 599 6660
Slakaðu á heima • Sjálfvirkt og stillanlegt nudd • Djúpslökun með infrarauðum hita • Stillanlegt Shiatsu herða- og baknudd Úrval nuddsæta - verð frá 29.750 kr. Verið velkomin í verslun okkar og prófið. Opið virka daga kl. 9 -18 og á laugardögum kl. 11 - 16
Stórhöfða 25 • Sími 569 3100 • www.eirberg.is
Landsvirkjun skoðar notkun vindmylla til raforkuframleiðslu af alvöru. Tilraunavinnsla, sem er forsenda stærri virkjunar, gæti hafist eftir tvö ár í kjölfar frekari rannsókna og tækjakaupa.
V
indvirkjun, þ.e. notkun vindmyllna til raforkuframleiðslu, er kostur sem Landsvirkjun skoðar af alvöru. Úlfar Linnet, sérfræðingur í orkuathugunum hjá Landsvirkjun, segir athuganir hafa leitt í ljós að Suðurlandsundirlendið henti best til framleiðslunnar en ekki sé tímabært að gefa upp nákvæmlega hvar á svæðinu. Þá séu aðrir staðir á landinu einnig til skoðunar en víða á annesjum sé vindasamt. Úlfar segir staðarval miðað við það að myllurnar verði aldrei settar ofan í byggð. Byrja þarf á frekari rannsóknum á Suðurlandsundirlendi sem taka minnst eitt ár. Að því loknu er hægt að skoða hvers konar vindmyllur henta, þ.e. stærð mastra og spaða. Þegar það liggi fyrir sé hægt að huga að tækjakaupum en það ferli taki ár til viðbótar. Gangi allt upp taka frekari undirbúningsrannsóknir og myllukaupin um tvö ár en Úlfar segir nauðsynlegt að fara í tilraunaframleiðslu áður en ákvörðun verði tekin um stærri vindvirkjun. Ef reynslan verður góð og raforkuverðspá gengur upp, þ.e. að raforkuverð fylgi raforkuverði í Evrópu, gæti vindvirkjun verið viðbót við það raforkukerfi sem fyrir er hérlendis. Í kynningu Harðar Arnarsonar, forstjóra Landsvirkjunar, á haustfundi fyrirtækisins var kynnt raforkuverðspá fyrir Norður-Evrópu til ársins 2030. Þar var gert ráð fyrir tvöföldun á verði á föstu verðlagi. Úlfar tekur fram að ekki sé verið að tala um hækkun á raforkuverði til almennings hér á landi í tengslum við vindvirkjun. Þegar litið er til staðsetningar vindmyllugarðs koma þeir staðir fyrst til greina þar sem stutt er í tengivirki. Rafmagn yrði flutt með jarðstreng þangað. Úlfar segir vindvirkjun dýrari kost en þann sem við þekkjum best, þ.e. virkjun vatnsorku. Nýtingartími á vindmyllum sé ekki hár, hafi að meðaltali verið 25% í heiminum á liðnu ári. „Við sjáum fyrir okkur að hann geti verið hærri hér, kannski á bilinu 30-40% en hann er ennþá lágur. Þróist þetta þannig að tæknin verði ódýrari og orkuverð hækki, þ.e. til stóriðnaðar, þá skapar það hagstæð skilyrði fyrir því að vindorka verði að veruleika hér á landi, en það er ekki hægt að fara út í þetta af alvöru nema að gera tilraun fyrst,“ segir Úlfar. Ytra eru vindmyllur gjarna á hæðum eða hólum. Úlfar segir
Athuganir hafa leitt í ljós að Suðurlandsundirlendið hentat best til framleiðslunnar en ekki er tímabært að gefa upp nákvæmlega hvar á svæðinu.
Úlfar Linnet Nauðsynlegt að fara í tilraunaframleiðslu áður en ákvörðun verður tekin um stærri vindvirkjun.
Þegar litið er til staðsetningar vindmyllugarðs koma þeir staðir fyrst til greina þar sem stutt er í tengivirki.
of kviðusamt á fjöllum og auk þess meiri ísingarhætta þar. Hann segir vindmyllurnar þó þola ótrúlega mikinn vind, venjulegar myllur geti unnið orku upp í 25 metra vindhraða á sekúndu og hægt sé að fá myllur sem vinni orku í 30 metra vindhraða. Lágmarks vindhraði til orkuvinnslu er 4 metrar á sekúndu. Athuga verður að vindhraði er gjarna meiri í 100 metra hæð en við jörðu en algeng hæð masturs getur verið 70-80 metrar og hástaða spaða t.d. 50 metrum ofar. Úlfar segir miklu dýrara að staðsetja vindmyllur á sjó en landi. Erlendis sé slík staðsetning varin með auknum nýtingartíma en hérlendis sjái menn ekki annað en nýtingartími á landi sé það góður að landmyllur séu fyrsti kostur. Meðal kosta vindorkunnar hér er að hún vinnur vel á móti sveigjanlegri vatnsorkunni, auðlindin er ókeypis og loftmengun lítil. Helstu ókostir vindmyllna eru sjónog hljóðmengun. Úlfar segir að auk þess þurfi m.a. að huga að fuglalífi þegar tekin er afstaða til staðsetningar, m.a. að myllurnar séu ekki á leið farfugla. Slíkt hefur mikið verið rannsakað erlendis en Landsvirkjun hóf slíka rannsókn hér á landi fyrr í vikunni. Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is
einfalt að skila og skipta að skipta jólagjöfum er einfalt...
hjá okkur geta þínir nánustu valið úr yfir 50.000 vörutegundum og allir finna eitthvað við sitt hæfi: leikföng, spil, snyrtivörur, fatnaður, skór, skemmtiefni, bækur, búsáhöld, raftæki og margt fleira.
10
fréttir
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Taka út fyrir að horfa á Þór Gísli Gíslason, hafnarstjóri Faxaflóahafna, segir Reykjavíkurhöfn hafa verið með töluvert af óreiðubátum á síðustu árum en staðan sé nokkuð góð núna. Unnið hafi verið markvisst að því að losna við þá, eftir séu tveir eða þrír í höfninni og tveir trébátar hafi verið teknir á land í Sundahöfn. Gísli segir stálbátana skárri því hægt sé að losna við þá í brotajárn en talsverður kostnaður fylgi því að farga trébátum. „Við vorum búnir að taka okkar skammt af austantjaldstogurunum með hinu fræga skipi Odinkova en við losnuðum við það. Skipið var raunar gert upp í Póllandi og er nú notað sem þjónustuskip í olíuiðnaði. Sá sem er sýnu verstur hér í Reykjavík er Þór, gamla varðskipið,“ segir Gísli og bætir því við að menn taki út fyrir að horfa á skipið. Hið fornfræga skip þorskastríðanna, sem má muna sinn fífil fegri, liggur nú við
Hannaðu þín eigin spil eða jóladagatal á oddi.is
„Óreiðuskipið“ m.v.OBSHS í Hafnarfjarðarhöfn. Ljósmynd/Hari
Hafnirnar losa sig við „óreiðuskipin“ Hafnarfjarðarhöfn langþreytt á dalli skúffufyrirtækis í Belize. Kópavogshöfn losnaði við togarann Lóm í brotajárn á dögunum.
Þ
Spil og jóladagatöl með þínum myndum.
Jólaprýði er fallegt jólaskraut fyrir heimilið og tilvalið í jólapakkann. Sveinbjörg Hallgrímsdóttir myndlistarmaður á Akureyri er höfundur jólaóróanna og jólafrímerkjanna 2010. Jólaóróarnir eru seldir 4 saman í pakka á kr. 3.100 og stakir í pakka á kr. 850.
Ljósmynd/Hari
hallærisútgerð Uppboð á togar a næsta fimmtudag
Farðu inn á www.oddi.is og búðu til persónulega gjöf.
JÓLAPRÝÐI PÓSTSINS 2010
Gufunesbryggju. Sú bryggja er að vísu ekki á ábyrgð Faxaflóahafna heldur Íslenska gámafélagsins. „Þór var orðinn slæmur áður en restin fór af honum þegar hann var notaður í kvikmyndatökur myndarinnar Reykjavík Whalewatching Massacre,“ segir Gísli. -jh
Sem betur fer var sett inn í hafnalög heimild fyrir hafnirnar til að taka þessi óreiðuskip ... “
etta er eina skipið sem er í óreiðu en það eru fleiri skip sem liggja í höfninni og eru ekki í rekstri en það er alltaf borgað af þeim,“ segir Ína Illugadóttir, skrifstofustjóri Hafnarfjarðarhafnar. Höfnin auglýsti á dögunum uppboð á m.v. OBSHS, „óreiðuskipi“ í Hafnarfjarðarhöfn. Sýslumaðurinn í Hafnarfirði býður skipið upp á fimmtudaginn í næstu viku, 2. desember. Ína segir að togarinn hafi verið bundinn við bryggju í Hafnarfirði í nærfellt tvö ár. Skipið er skráð í eigu Brandford Commerce Ltd Í Belize City í Belize en Bjarni Ásgeirsson, lögmaður Hafnarfjarðarhafnar, segir að þar sé um skúffufyrirtæki og austantjaldsútgerð að ræða. Engir Íslendingar komu að útgerð skipsins utan þess sem umboðsmaður eigenda sá um viðskipti við höfnina en hann ber enga ábyrgð á rekstri skipsins. Bjarni segir að nær eingöngu hafnargjöld hvíli á skipinu, sennilega um fjórar milljónir króna. Hann segir þetta mikið vandamál í höfnum landsins. Hinir og þessir komi að málum og stingi svo af frá öllu saman. „Sem betur fer var sett inn í hafnalög heimild fyrir hafnirnar til að taka þessi óreiðuskip á tiltölulega einfaldan máta og selja þau. Það þarf að auglýsa og tilkynna eigendum en alveg er sama hvort þeir fá bréfið eða ekki,
bara ef það hefur sannanlega verið sent. Með þessum hætti losna hafnirnar við skipin,“ segir Bjarni.
Togarinn Lómur í brotajárn
Kópavogshöfn losnaði nýlega við togarann Lóm sem legið hafði þar við frá því um sumarið 2008. „Skipið lokaðist hér inni við hrunið haustið 2008,“ segir Júlíus Skúlason hafnarvörður. Hann segir eiganda skipsins hafa verið íslenskan en það hafi verið skráð í Eistlandi. Á sínum tíma var skipið gert út til rækjuveiða á Flæmska hattinum. Eftir að hafa landað í Grundarfirði var skipinu siglt til Kópavogs þar sem breyta átti vélum þess fyrir brennslu svartolíu. Júlíus segir legu togarans í Kópavogshöfn í svo langan tíma hafa skapað höfninni mikinn vanda enda aðeins einn kantur fyrir svo stór skip. Borgað hafi verið af skipinu fram í febrúar 2009 en eftir það hafi hafnargjöld hlaðist upp, 300-400 þúsund krónur á mánuði. Bankinn sem veð hafi átti í skipinu hafi loks leyst það til sín á uppboði síðastliðið vor. Það var svo dregið til Danmerkur á dögunum og verður sett í brotajárn. Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is
12
fréttir
Helgin 26.-28. nóvember 2010
lögreglumál Játning
Stakk Hannes í bringu og háls Gunnar Rúnar Sigurþórsson játaði fyrir héraðsdómi síðastliðinn föstudag að hafa orðið Hannesi Þór Helgasyni að bana sunnudaginn 15. ágúst síðastliðinn. Í játningunni sem Fréttatíminn hefur undir höndum kemur fram að Gunnar Rúnar hafi skipulagt morðið á Hannesi í meira en ár og sankað að sér dóti til að fremja verknaðinn – dóti sem hann geymdi
í farangursgeymslu bíls síns. Hann segist hafa framið morðið vegna þráhyggjukenndrar ástar sinnar á kærustu Hannesar, sömu manneskju og hann sendi landsfræga ástarjátningu á youtube. Gunnar viðurkenndi við yfirheyrslu að hafa stungið Hannes í bringu og bak á meðan hann lá sofandi í rúmi sínu og síðan háls þegar hann reyndi að komast undan.
félag fasteignasala Var ar við að ákveðin eign sé seld
Kokkalandsliðið vann gull og silfur Íslenska kokkalandsliðið gerði það gott á heimsmeistaramótinu í Lúxemborg sem lauk á þriðjudaginn. Íslenska liðið vann silfurverðlaun í kalda borðinu á sunnudag og síðan gullverðlaun á heita borðinu á þriðjudag. Árangur íslenska liðsins er stórglæsilegur og sagði landsliðskokkurinn Hrefna Rósa Sætran í samtali við fjölmiðla að sigurinn hefði verið ótrúlega sætur.
Sólheimar rétta fram sáttahönd
Framkvæmdastjórn Sólheima leitar nú allra leiða til að komast að samkomulagi við félagsmálaráðuneytið um áframhaldandi rekstur vistheimilisins í Grímsnesi. Í bréfi sem Guðbjarti Hannessyni félagsmálaráðherra var sent kemur fram að óhjákvæmilegt verði að loka Sólheimum eftir mánuð og hætta þar með þjónustu við fatlaða eftir áttatíu ára starf ef samkomulag næst ekki.
Jónína seldist upp á klukkutíma Neytendur virtust kunna vel að meta þá ákvörðun Office 1 síðastliðinn föstudag að bjóða upp á þrjú hundruð eintök af bókinni Jónína Ben á helmingi lægra verði en N1 býður, og auk þess með skilarétti. Eintökin seldust upp á tæpum klukkutíma í fimm verslunum Office 1, í Skeifunni, Smáralind, Selfossi, Hafnarfirði og Egilsstöðum, og segir Erling Valur Ingason, markaðsstjóri Office 1, að biðröð hafi myndast fyrir utan verslunina í Smáralind áður en hún var opnuð. Hann sagði menn mjög ánægða með árangurinn. Bókin gerði usla á sölulista bókaútgefenda í síðustu viku en þá var hún tvítalin, bæði hjá N1 og Office 1.
Grétar Jónasson „Það eina sem við getum gert er að reyna að fyrirbyggja að þessir hlutir gerist.“ Ljósmynd/Hari
Óttast að óprúttnir aðilar beiti eldri konu þvingunum Grétar Jónasson, framkvæmdastjóri Félags fasteignasala, sendi tölvupóst til allra félaga þar sem þeir voru varaðir við að selja ákveðna eign í austurbæ Reykjavíkur.
J
Ný MacBook Air
ú, ég get staðfest það að ég sendi þennan póst á alla fasteignasala á mánudaginn,“ segir Grétar Jónasson, framkvæmdastjóri Félags fasteignasala, aðspurður um póst sem fasteignasalar fengu frá honum þar sem þeir voru varaðir við því að selja blokkaríbúð í austurbænum vegna gruns um að óprúttnir aðilar væru að þvinga eldri konu til að selja hana. Í póstinum eru fasteignasalar beðnir skoða mjög vel öll tilboð sem koma í eignina og ganga ekki frá samningum án þess að ráðfæra sig við Grétar. „Við fengum ábendingu um þetta. Svo virðist sem hjón hafi vingast við konuna til að fá hana til að selja íbúðina og hirða síðan af henni peningana. Þessi kona er einstæðingur og því auðvelt skotmark fyrir óheiðarlegt
Jólagjöfin fæst hjá
epli.is
hátíðar
kalkúnn
Pipargrafinn lax á fersku salatbeði
Svo virðist sem hjón hafi vingast við konuna til að fá hana til að selja íbúðina og hirða síðan af henni peningana.”
Komdu í hátíðar stemmingu á Grillhúsinu. Þriggja rétta hátíðar matseðill fram að jólum. Kr. 3.700
Borðapantanir í síma 5275000
Fyrir 4 fjóra eða fleiri
Föstudaga til sunnudaga eftir kl. 18.00
Grillhúsið | Tryggvagötu og Sprengisandi | www.grillhusid.is
fólk,“ segir Grétar. Aðspurður hvort svona atvik séu algeng segir Grétar svo ekki vera en þó hafi komið upp nokkur tilvik. Hann nefnir dæmi sem kom upp fyrr á þessu ári. Þar hafði ung kona vingast við eldri konu sem átti skuldlausa íbúð. Unga konan sannfærði gömlu konuna um að selja sína íbúð og fá í staðinn þrjátíu prósent hlut í hennar húsi. Að sögn Grétars fékk unga konan peningana en gamla konan hluta í yfirveðsettu húsi. „Sú gamla vill ekki gera neitt í þessu máli og því er afskaplega erfitt fyrir okkur að gera nokkuð. Það eina sem við getum gert er að reyna að fyrirbyggja að þessir hlutir gerist,“ segir Grétar. oskar@frettatiminn.is
Fyllt kalkúnabringa með sætkartöflumús, salati og sultuðum rauðlauk Pekanhnetupie með rjóma
AÐVENTU í Kópavogi HÁTÍÐ
Hátíð gi ator á Háls 00 : 6 1 . l k
Molinn – ungmennahús
Kl. 14–18. Kaffihúsið opið. Jólastemning, tónlist og myndlist. Sýning í Gallerí Sykri. Sigga VanHoppum. Ljósmyndir, ljóð og handverk. Kl. 17:30 Leikhópur á vegum ungmennastarfs Kópavogsdeildar Rauða Krossins sýnir stutta útgáfu af Jólasögu Charles Dickens.
Tónlistarsafn Íslands Kl. 12–17 Fúsi á ýmsa vegu Sýning um listamanninn Sigfús Halldórsson. Sýningin stendur til 10 desember.
Gerðarsafn Kl. 11–17 Veiðimenn norðursins / Andlit aldanna Ljósmyndir Ragnars Axelssonar. Aðventustemning í kaffistofu. Allir velkomnir – aðgangur ókeypis.
Hálsatorg Kl. 16–17
Tendrað á ljósum vinabæjarjólatrés Hans Klaufi og Rauðhetta verða kynnar. Skólahljómsveitin spilar jólalög. Sendiherra Svíþjóðar, Anders Ljunggren, afhendir vinabæjarjólatréið frá Norrköpping. Forseti bæjarstjórnar, Hafsteinn Karlsson, tekur á móti jólatrénu fyrir hönd Kópavogsbæjar. Samkór Kópavogs syngur jólalög. Jólasveinar koma í heimsókn. Sjálfboðaliðar Kópavogsdeildar Rauða krossins bjóða gestum og gangandi upp á heitt kakó og piparkökur.
Gjábakki Kl. 13:00 Kl. 13:00 Kl. 14:00
Handverksmarkaður opnar. Laufabrauðsgerðin hefst. Níels Árni Lund les úr nýútkominni bók sinni Saga Helgu og Árna Péturs í Miðtúni og samfélagsins við Leirhöfn á Melrakkasléttu. Kl. 14:45 Samkór Kópavogs. Kl. 15:15 Hákon Sigurgrímsson les úr bók sinni Kl. 16:15 Skólahljómsveit Kópavogs. Veitingar, kaffi og súkkulaði verður afgreitt í kaffiteríu frá kl. 14.00 til 16.30. Allir eru velkomnir í ylinn í Gjábakka.
Bókasafn Kópavogs og Náttúrufræðistofa Jólakötturinn verður á kreiki í safnahúsinu milli kl. 15 og 16 og heilsar upp á krakka. Skemmti- og fræðsluerindi um jólaköttinn í máli og myndum fyrir 4–6 ára börn. Slóð kattarins rakin um húsið og lesin skemmtileg jólasaga. Dýrin í Náttúrufræðistofunni skrýðast jólabúningi. Nýjar og gamlar jólabækur eru til útláns í Bókasafninu. Kl. 13.30 Upplestur úr nýjum bókum.
Myndlistarmenn Listamenn í miðbæ Kópavogs hafa tekið sig saman um að hafa opnar vinnustofur sínar dagana 27. og 28. nóvember milli 13 og 17. Allir velkomnir að kynna sér starfsemina. Kaffi og smákökur. Listamenn í Norm-X húsinu Auðbrekku 6, 2. og 3. hæð. Listamenn Art-11, Auðbrekku 4, 3. hæð Skruggusteinn, vinnustofa fimm listamanna, Auðbrekku 4, 2. hæð. Skúlptúrar, ljós, vasar, skálar, skart o.fl. Glergallerí: Jónas Bragi og Catherine Dodd, Auðbrekku 7. Leirlist: Fjóla Jensdóttir, Auðbrekku 7 – baka til. Stúdíó Subba, Hamraborg 1. Liststudíó Jóhönnu Boga, Hamraborg 9, 1.hæð. Ath. Opið kl. 15–18.
Hittumst, gleðjumst og kynnumst hjarta Kópavogs
S K A PA R I N N A U G L Ý S I N G A S T O F A
laugardaginn 27. nóvember
14
fréttaskýring
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Eldsneytisverð rauf í síðustu viku 200 króna múrinn í annað sinn hér á landi. Hvað veldur því að olíufélögin hækka öll verð án þess að heimsmarkaðsverð eða gengi breytist? Er það fákeppni, samfylgd, samráð eða samkeppni? Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir rýndi í markaðinn.
Olíufélögin í halarófu O
Við fórum í haust yfir allar fréttir okkar til þess að sjá hvort hægt væri að greina hvort eitt olíufélaganna þriggja, Olís, Skeljungur eða N1, leiddi hækkanirnar og eitthvert annað þeirra lækkanir. Við sáum engin merki um neitt mynstur við verðbreytingarnar og því virðist sem það sé handahófskennt hvert þeirra hækkar eða lækkar fyrst verð.
líufélögin hækkuðu öll verð í síðustu viku og benti Félag íslenskra bifreiðaeigenda á að enginn utanaðkomandi þáttur lægi ákvörðuninni til grundvallar. Olíufélögin lækkuðu verðið tveimur dögum síðar, N1 mest um tæpar fjórar krónur. Þetta er ekki í fyrsta skipti á árinu sem olíufélögin hækka verð án þess að hægt sé að skýra hana með utanaðkomandi þáttum, eins og heimsmarkaðsverði og gengi krónunnar. Það gerðist einnig fyrir páska. Ekkert ólöglegt við það – liggi ekkert samráð að baki. „Ég hef ekki trú á að olíufélögin stundi verðsamráð með beinum hætti,“ segir Runólfur Ólafsson, framkvæmdastjóri FÍB, en félagið hefur í þrígang frá árinu 1993 kært olíufélögin til Samkeppniseftirlitisins fyrir bága samkeppni. Síðast í fyrra þegar olíufélögin brugðust öll eins við tilkynningu um hækkun stjórnvalda á olíugjöldum og skýrðu svo, að sögn Runólfs, mistök sín eins. „Við vildum meina að þarna væru fagaðilar á markaði sem ættu að vita betur en að vera með tilbúnar lögskýringar.“ Samkeppniseftirlitið hafi hafnað öllum þessum erindum. „Við fórum í haust yfir allar fréttir okkar til þess að sjá hvort hægt væri að greina hvort eitt olíufélaganna þriggja, Olís, Skeljungur eða N1, leiddi hækkanirnar og eitthvert annað þeirra lækkanir. Við sáum engin merki um neitt mynstur við verðbreytingarnar og því
Samfylgd eða samráð?
Jóna Björk Helgadóttir, héraðsdómslögmaður hjá Landslögum, segir að á fákeppnismarkaði, þar sem stór fyrirtæki séu, varan á markaðnum einsleit og kostnaðaruppbygging seljendanna svipuð, geti myndast fákeppnishegðun því keppinautarnir geti vel lesið í hegðun hver annars. „Þessar aðstæður eru almennt séð taldar geta valdið því að fyrirtækin fara að taka gagnkvæmt tillit hvert til annars, og elta hvert annað í stað þess að keppa. Þannig kallar verðlækkun eins seljanda á sömu verðlækkun hjá hinum og fyrirtæki hækka helst ekki verð nema það sé nokkurn veginn öruggt að hin fyrirtækin muni gera slíkt hið sama,“ segir Jóna Björk. „Þegar verð hækkar á slíkum markaði er oft erfitt að greina á milli þess hvort um samantekin ráð í skilningi samkeppnislaga er að ræða eða hvort um er að ræða eðlilega hegðun á fákeppnismarkaði og það er ekki víst að samhliða hegðun dugi sem sönnun um ólögmætt samráð, þegar annarra sönnunargagna nýtur ekki við.“ Jóna Björk hnykkir þó á því að eltingarleikurinn sé ekki ólöglegur því þá væru fákeppnis-
markaðir í raun ólögmætir: „En það eru þeir ekki í sjálfu sér. Hegðunin er lögleg, byggist hún aðeins á eðli og uppbyggingu markaðarins, en hún er ólögleg ef hún byggist á samráði keppinauta.“ Rannsaka þurfi markaðinn til að ganga úr skugga um hvort heldur sé. Sakfelling fengist aðeins ef einhver gögn eða upplýsingar fyndust um ólögmæt samskipti keppinauta. En hvað fá fyrirtækin út úr þessari hjarðhegðun? Sérfræðingur Fréttatímans sem þekkir vel til málanna segir augljóst að lækki eitt félagið verðið um tíu krónur eigi hin félögin engra annarra kosta völ en að lækka verð sitt um leið. Að öðrum kosti væri líklegt að það félag, sem lækkaði verð, myndi kaupa sér stóra markaðshlutdeild á stuttum tíma. Þegar allir keppinautarnir viti þetta sé það eina sem gerist þegar verðið lækkar, að aðrir elta og allir tapa. Því sé augljóst að hvatinn til að stunda verðsamkeppni sé afar lítill. Eins sé um hækkanir. Hækki eitt félaganna verð án þess að önnur geri það tapi það stórfé og markaðshlutdeild til hinna. Því sé skynsamlegt fyrir félögin að halda sjó saman og rugga ekki bátnum að óþörfu.
Sama verðmyndunin og alltaf
Gísli Baldur Garðarsson, stjórnarformaður Olís og lögmaður þess í olíumálinu, segir það enga spurningu að úrskurður Samkeppniseftirlitsins um verðsamráð olíufélaganna hafi skaðað
Neytandi Gunnar Alexander Ólafsson
Berum virðingu fyrir stjórnarskránni
„Mér blöskrar“
Við verðum að vanda til verka á stjórnlagaþinginu og ná sátt um stjórnarskrána. Setjum Ingu Lind í eitt af efstu sætunum.
www.ingalind.is
virðist sem það sé handahófskennt hvert þeirra hækkar eða lækkar fyrst verð.“ Hann gefur sér að olíufélögin hafi fengið lögfræðiráðgjöf um að passa að ekkert slíkt mynstur myndist: „Eini aðilinn sem hækkar ekki verðið fyrstur er minnsti aðilinn á markaði, Atlantsolía.“
8749
Gunnar A lexander Ólafsson, stjórnmálafræðingur með mastersgráðu í hagfræði, lagði inn kvörtun í gegnum heimasíðu Samkeppniseftirlitsins í apríl eftir að stóru olíufélögin þrjú hækkuðu öll verð á bensíni á skírdag. „Mér blöskraði. Á sama tíma skoðaði ég heimsmarkaðsverð á olíu; það var stabílt og gengi krónunnar líka. Olíufélögin gátu því ekki gripið til þeirra áhrifaþátta hækkunar og það var heldur ekki tilkynnt á heimasíðum fyrirtækjanna. Þetta voru (að mínu mati) mjög ljót samantekin ráð.“ Gunnar hringdi í Samkeppniseftirlitið mánuði eftir að hann lagði inn kvörtunina. „Þá skildist mér að þeir hefðu ekki enn ákveðið hvort þeir tækju þetta fyrir. Þá væri þetta erindi mitt aðeins kvörtun og því
færu þeir yfir hvort þeir teldu efni og ástæðu til athafna. En svo gæti ég einnig lagt fram formlega kæru en þá þyrfti ég að styðja hana gögnum. Það er rosalega mikið mál og ég sagðist hvorki hafa resúrsa né tíma til að gera slíkt. Ég hef ekkert heyrt frá þeim síðan og því getur vel verið að þetta mál hafi dagað uppi.“ Gunnari finnst blóðugt að sjá olíufélögin hækka eldsneytisverðið án þess að fyrir því liggi sýnilegar ástæður, þótt þeim sé það leyfilegt, því verðhækkanir þeirra hafi áhrif á húsnæðislán heim-
Framhald á síðu 16
ilanna til hækkunar. „Það gerist ekki úti í heimi og er grafalvarlegt mál.“ Gunnar segir enn gríðarlegt vantraust ríkja í garð olíufyrirtækja. Þau hafi líka farið illa með valdið sem þau hafi. „Já, ég trúi því að þau stundi verðsamráð, þá kannski með þeim hætti að sá stærsti ákveði verð fyrir hina,“ segir hann. Nú þegar verð hafi hækkað í síðustu viku hafi sú ákvörðun Atlantsolíu að fylgja ekki í kjölfar hinna þriggja valdið því að þau hafi orðið afturreka með hækkun sína. „Það er óþolandi að stóru olíufélögin haldi að þau komist upp með svona hækkanir. Þegar þau sáu að Atlantsolía fylgdi ekki í kjölfarið lækkuðu þau verðið aftur.“
vember 2010 Gildir aðeins þessa helgi, 26.-28. nó
25%
m u l l ö f a r u t t afslá
i t u a r k s a l ó j jólaseríum og Hægt að tengja saman allar gerðir og lengdir!
25% AfSLáTTUR Af öLLUM SERÍUM
Frábært ljósadíóðukerfi til skrautlýsinga utandyra sem saman stendur af fjölbreyttu úrvali af keðjum, grýlukertum, gardínum, netum og fylgihlutum þar sem allar einingar innan kerfisins eru samantengjanlegar. Nánari upplýsingar í verslunum BYKO.
G ER ð U v ER ð SA M A N B U R ð ! G ER ð U v ER ð SA M A N B U R ð ! 25% AfSLáTTUR
25% AfSLáTTUR
Af öLLUM SERÍUM
Af öLLU JóLASKRAUTI
Verð frá
743
Verð frá
3.743
Fullt verð: 990
Fullt verð: 4.990
25% AfSLáTTUR
Vnr. 88900722-67
Af öLLU JóLASKRAUTI
Útisería
488
Vnr. 41140118
Lifandi greinar
Fullt verð: 650
Grænar grenigreinar, 0,5 kg.
kr./ búntið
Vnr. 88949201-37
Útisería
Vnr. 88166791
Útisería 20/40 eða 80 ljósa, glær, rauð, eða marglit, perustærð 3,5 cm.
25% AfSLáTTUR
2.243 Fullt verð: 2.990
Útisería, 40/60/80 eða 120 ljósa, marglit, blá, græn eða rauð.
Grenilengja
25% AfSLáTTUR
GARLAND grenilengja með 80 ljósum, 5 m.
Af öLLUM SERÍUM
293
Af öLLUM SERÍUM
Fullt verð: 390
25% AfSLáTTUR Af öLLU JóLASKRAUTI
1.118 Fullt verð: 1.490
Vnr. 51880251-2
Aðventuljós Aðventuljós, rautt eða hvítt.
25% AfSLáTTUR Af öLLUM SERÍUM
Vnr. 88946640/44/45
Slönguljós Slönguljós inni og úti, glær, rauð og mislit, 13 mm.
Vnr. 49800206/8
Jólasveinn
2.993 Fullt verð: 3.990
Upplýstir jólasveinar, 80 cm.
Jólablað BYKO er komið út. Kynntu þér glæsilegt úrval á verði sem kemur á óvart!
A IN LG HE UM NI TÚ UP KA OG DD EI BR Í AR ÍM RT NA NU LE NG RI OP LAU GAR DAG: 10-18, SUN NUDAG: 11-18
16
fréttaskýring
Helgin 26.-29. nóvember 2010
Sk ipting bensínlítr a ns milli olíufél ags og r ík is
MAÍ 2009
Álagning og flutningur 14,68%
Ríki 49%
Olíufélag 51%
Hlutur Ríkisins skiptist í: Vörugjald Flutningsjöfnunargj. Bensíngjald Virðisaukaskatt Kolefnisgjald (nýtt 2010)
Innkaupsverð 36,32% Verð* 164,80
Október 2010
Álagning og flutningur 14,09%
Runólfur Ólafsson, framkvæmdastjóri FÍB, fór í gegnum fréttir af verðbreytingum olíufélaganna og sá ekkert mynstur um hvert þeirra leiddi hækkanir og hvert lækkanir. Ljósmynd/Hari
Olíufélag 47%
Ríki 53%
Innkaupsverð 33,28% Verð* 194,89
* Meðalverð bensínlítrans í sjálfsafgreiðslu
Heimild: FÍB
Árangur þinn er okkar takmark
ímynd olíufélaga landsins. „Það er nákvæmlega sams konar ferli í verðmyndun núna og var á því tímabil þegar verið var að tala um verðsamráð. Þetta er örmarkaður og það er annað lögmál sem hann lýtur heldur en stærri markaður sem væri eðlilegra að líta til þegar um er að ræða samkeppnismál. En þessi litli markaður okkar er einfaldlega þannig að verðmyndun verður með þeim hætti að það eru sömu forsendur til breytinga á verði hjá öllum félögunum og sá sem er fyrstur verður leiðandi í hvert skipti. Svo eru meiningar um að menn geri of lítið eða mikið á köflum en allt leiðir þetta til sömu niðurstöðu, það eru öll félögin með sömu verðlagningu nánast og
það er aðeins vegna þess að forsendurnar eru þær sömu.“ Runólfur segir samráðsmálið frá árunum 1993 til 2001 loða við félögin: „Almenningur er alltaf á varðbergi gagnvart olíufélögunum enda sömu stjórnendur innan Olís og þegar úrskurður Samkeppniseftirlitsins féll.“ Hann segir félagið fá margar ábendingar nú þar sem nákvæmlega sama verð sé á bensíni og dísilolíu. „Í sjálfu sér er það ekki óeðlilegt. Það eru heldur lægri skattar á dísilolíu og hún er heldur dýrari á heimsmarkaði.“ Þá sé hætta á að afsláttarkjör og tryggðarlyklar rugli verðvitund fólks. Sú hætta sé alltaf fyrir hendi og til að mynda hafi komið upp verðsamráðsmál í Svíþjóð þar sem fyrirtæki komu sér saman um hversu háan afslátt þau gæfu með slíkum lyklum. Þá megi einnig spyrja sig hvort samvinna olíufélaganna við innkaup geti leitt af sér ólöglegt samráð. „Það eru ákveðin samráðsmál í gangi á þessum markaði. Ég fullyrði það að í dag kemur eitt skip fyrir öll félögin. Þau versla öll við sama byrgi. Það var upplýst í vor þegar upp kom vandamál í ákveðinni tegund af bílum þar sem ákveðinn roðalitur myndaðist á kertum. Það var rakið til bensínfarms sem bar bensínbætiefni sem orsakaði roðann, sem hefði getað valdið gangtruflunum í þessum bílum. Leitað var orsaka hjá hvaða félagi eldsneytið var selt – og það var selt hjá þeim öllum.“ Runólfur segir að hér áður fyrr hafi forvígismenn olíufélaganna alltaf borið því við að markaðurinn væri flókinn
fréttaskýring 17
Helgin 26.-29. nóvember 2010
N1 Hermann Guðmundsson forstjóri
„Fólk má aldrei gleyma samráðinu“ Ég er ekki á því að fólk eigi að gleyma olíuverðsamráðinu,“ segir Hermann Guðmundsson, forstjóri N1olíufyrirtækisins. Það er byggt á grunni Essó sem á sínum tíma var af Samkeppniseftirlitinu talið hafa stundað verðsamráð á árunum 1993-2001. „Þetta er þörf áminning fyrir alla, jafnt neytendur, fyrirtækjaeigendur og stjórnendur. Þarna virðist hafa verið á ferðinni samsæri gegn neytendum og það er ekki hægt að horfa með neinum hætti í gegnum slíkt og neytendur eiga ekki að gleyma því. Við myndum aldrei taka þátt í verðsamráði og þessi markaður sem við erum á er dálítið sérkennilegur að því leyti að varan er einsleit. Heimsmarkaður ákveður verðið. Ríkið ákveður síðan 52% af verðinu einhliða og það sem eftir stendur fyrir innlendu félögin er 11-12% álagning og keppnin snýst um það hver er tilbúinn að selja vöruna á lægsta verðinu. Verðið endar það því enginn er tilbúinn að vera dýrari – þá kemur neytandinn ekki á stöðina. Allt tal um að verðið geti verið misjafnt á milli félaga er því byggt á vanþekkingu eða því að neytendur ætli ekki að nýta sér besta verðið.“
Samráð er samráð
N1 er í meirihlutaeigu bræðranna Einars og Benedikts Sveinssona og eiga 20 smærri hluthafar í félaginu. Það keypti eignir tengdar olíusölunni af Keri, sem rak ESSÓ, í febrúar 2006 og segir Hermann að félaginu sé ekki stýrt af þeim sem stóðu að verðsamráðinu. „Þeir eru allir farnir og hættir.“
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is
Ljósmynd/Hari
Það er nákvæmlega sams konar ferli í verðmyndun núna og var á því tímabil þegar verið var að tala um verðsamráð. Þetta er örmarkaður og það er annað lögmál sem hann lýtur heldur en stærri markaður sem væri eðlilegra að líta til þegar um er að ræða samkeppnismál.
þegar þau hafi verið staðin að geðþótta-verðbreytingum. Í ljós hafi komið í samráðsúrskurðinum að verðbreytingarnar voru samstilltar. „Búið var til flækjustig sem ruglaði fólk. Markaðurinn er ekki flókinn. Eldsneyti er vara á heimsmarkaði og keypt fyrir bandaríkjadali. Það er ekki flókið,“ segir hann. Takist olíufélagi að gera góða samninga fari þau hægt í að láta markaðinn njóta þess – en njóti þess sjálft. „Þeir fara mjög hægt í slíkt.“ Runólfur telur ekki nauðsynlegt að fjölga olíufélögum á markaði til þess að skapa hér samkeppni á markaðnum. „Ég hallast að því að það væri skynsamlegt að stokka upp.“ Úthluta þurfi lóðum undir bensínstöðvar tímabundið og bjóða staðsetninguna reglulega út. „Af því að staðan núna er sú að lóðir undir bensínstöðvar eru takmörkuð gæði og þröskuldur fyrir nýja aðila að komast á markaðinn. Það hefði verið betra fyrir samkeppnina væru þessi gæði til skiptanna.“ En er þá niðurstaðan fengin? Samfylgd og hjarðhegðun olíufélaganna er rekin áfram af hræðslu við að tapa markaðshlutdeild og fjármunum. Hvert skref félaganna er fyrirsjáanlegt og þau þurfa ekki samráð til að ráða hvert í annars aðgerðir. Samráð er þá líklega ólíklegt – nema ef einhvern tímann fyndust sönnunargögn um annað.
Hermann Guðmundsson, forstjóri N1.
Hermann nefnir að í þeim gögnum sem hann hafi lesið um olíumálið hafi ekki verið hægt að sanna samráð um verð á smásölumarkaði en búið sé að dæma um samráð í fyrirtækjaútboðum. „Ég geri lítinn greinarmun á þessu tvennu,“ segir hann. „Ég geri ekki greinarmun á því hvort menn stunda samsæri gegn fyrirtækjum eða einstaklingum. Búið er að gera samsæri á markaðnum og neytendur eiga aldrei að gleyma því.“ Hann segir það skoðun sína að traustið hafi beðið hnekki og langan tíma taki að vinna það upp aftur. „Það sem við getum gert til þess er að sýna heiðarleika, sem og opið og gagnsætt verðmyndunarferli.“
Sjóðir
Vilt þú fjárfesta í ríkisverðbréfum? Arion banki býður þér úrval ríkisskuldabréfasjóða sem fjárfesta í verðbréfum útgefnum af eða með ábyrgð íslenska ríkisins. Hvort sem þú hugsar fjárfestinguna til lengri eða skemmri tíma þá er lausnin hjá okkur. Stefnir – Ríkisverðbréfasjóður millilangur 1 • Ráðlagður fjárfestingartími 3 ár+ • Fjárfesting í óverðtryggðum og verðtryggðum eignum
Eignayfirlit 30. 10. 2010 2 Spariskírteini 1%
Íbúðabréf, húsbréf 64,2%
Skuldabréf með ríkisábyrgð 5,3%
• Fjárfesting í víxlum og skuldabréfum með ábyrgð íslenska ríkisins
Reiðufé 3,4%
• Laus til innlausnar með eins dags fyrirvara • Lágmarksupphæð í reglulegum sparnaði er 5.000 kr. á mánuði Stefnir – Ríkisvíxlasjóður 1
• Ráðlagður fjárfestingartími 3 mán.+ • Fjárfesting í víxlum og stuttum skuldabréfum með ábyrgð íslenska ríkisins • Laus til innlausnar með eins dags fyrirvara
Ríkisbréf og ríkisvíxlar 26,1%
Eignayfirlit 30. 10. 2010 2 Reiðufé 1,7%
Ríkisvíxlar 78,1%
Víxlar með ríkisábyrgð 18,6%
• Lágmarksupphæð í reglulegum sparnaði er 5.000 kr. á mánuði Ríkisbréf 1,6%
Rekstraraðili sjóðanna er Stefnir hf. og helsti söluaðili sjóðanna er Arion banki.
Hafðu samband við ráðgjafa okkar og kynntu þér það sem við höfum upp á að bjóða. Við tökum vel á móti þér. 1) Sjóðurinn er verðbréfasjóður samkvæmt lögum nr. 30/2003, um verðbréfasjóði og fjárfestingarsjóði. Vakin er sérstök athygli á að áhætta fylgir fjárfestingu í hlutdeildarskírteinum verðbréfasjóða og fjárfestingarsjóða, t.d. getur fjárfesting rýrnað eða tapast að öllu leyti. Nánari upplýsingar um sjóðina, þ. á m. nánari upplýsingar um áhættu við fjárfestingu í hlutdeildarskírteinum þeirra má finna í útboðslýsingu og útdrætti úr útboðslýsingu þeirra sem nálgast má á www.arionbanki.is/sjodir 2) Upplýsingar eru fengnar frá Arion verðbréfavörslu.
Hafðu samband
sími 444 7000 • arionbanki.is
18
úttekt
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Heiðar Már Guðjónsson Seðlabankastjóri er bara að hóta mér, hann er að hóta að siga á mig lögreglunni á meðan ég sjálfur er að berjast fyrir mannorði mínu út af einhverjum staðlausum árásum í DV. Ljósmynd/Hari
Heiðar Már Guðjónsson sakar Seðlabankann um ófagleg vinnubrögð og kannar hvort ástæða sé til að krefjast opinberrar rannsóknar. Hann segir almenning hafa orðið af fimm milljörðum króna.
H
Seðlabankastjóri hótaði að siga á mig lögreglunni
ópur undir forystu Heiðars Más Guðjónssonar sleit viðræðum við Seðlabanka Íslands um kaup á Sjóvá-Almennum tryggingum og gaf þá skýringu að því réði óhæfilegur dráttur á afgreiðslu málsins af hálfu seljanda, þ.e. þess sem þar fór með 73% hlut, Seðlabanka Íslands. Heiðar Már sakar Seðlabankann um ófagleg vinnubrögð og hefur til skoðunar hvort ástæða sé til að krefjast opinberrar rannsóknar á tilteknum þáttum í meðferð málsins. Kaupendahópur Heiðars Más bauð 11 milljarða fyrir Sjóvá og hann telur að það hafi verið 5 milljörðum hærra en boð næstbjóðanda, hóps sem innihélt m.a. Framtakssjóðs Íslands sem er í eigu nokkurra lífeyrissjóða. Heiðar Már er afar ósáttur við þessi málalok sem hann segir að kunni að leiða til skaðabótaskyldu Seðlabankans, auk þess sem bankinn og aðrir seljendur hafi orðið af miklum verðmætum.
Einkavæðing í vaskinn
„Þetta snýst í raun og veru um fyrstu einkavæðinguna sem þessi ríkisstjórn fer af stað með enda er Sjóvá í dag sannarlega ríkisfyrirtæki,“ segir Heiðar Már og rekur það að farið hafi verið af stað með opið ferli þar sem öllum hafi verið boðið að taka þátt. „Við vorum með langhæsta tilboðið,“ segir Heiðar Már,“ og gagnrýnir aðkomu Heimis Haraldssonar, stjórnarformanns Sjóvár, í upphafi máls sem hann segir að hafi tafið málið auk þess sem hópnum hafi í ferlinu borist upplýsingar um að verið væri að gera tilraunir til að fá aðra bjóðendur aftur að borðinu, líklega fyrir tilstilli forstjóra tryggingafélagsins að undirlagi stjórnarformannsins þótt boð Heiðars og tengdra aðila hafi verið miklu hærra og auk þess búið að ákveða að velja þann hóp til að halda áfram í samningaviðræðum.
Eftir afgreiðslu máls sem skipti sköpum, þ.e. hvernig rannsókn og hugsanleg sekt ESA, eftirlitsstofnunar EFTA, gæti haft áhrif á Sjóvá því ef sú rannsókn færi á versta veg gat þurft að afturkalla allt fjárframlag sem ríkið hafði lagt til Sjóvár sem þýddi gjaldþrot félagsins. „Við þurftum til dæmis að finna það í
hann hafði að segja. „Allir sem voru með mér í kaupendahópnum voru með sín félög og við vorum með fyrirhugaða fjárfestingu okkar í eðlilegu umsóknarferli hjá Fjármálaeftirlitinu eins og lög gera ráð fyrir. Ursus skuldaði engum neitt, nema mér, og var með hundruð milljóna eigið fé. Ég þurfti að styrkja fjár-
eigin eyrum. Allir fullyrtu þeir að ekkert í þessari skuldabréfaútgáfu stangaðist á við lög, reglugerðir eða leiðbeiningar sem Seðlabankinn hefur gefið út. Menn hafa fengið á tilfinninguna að seðlabankastjórinn væri hugsanlega að nota þetta sem tylliástæðu til að halda mér frá kaupum á Sjóvá.
Vildi bola mér út úr kaupendahópnum
Allir lögfræðingarnir fullyrtu að ekkert í þessari skuldabréfaútgáfu stangaðist á við lög, reglugerðir eða leiðbeiningar sem Seðlabankinn hefur gefið út. samningum hvernig hægt væri að leysa málið og gerðum það í september,“ segir Heiðar Már. „Samningurinn var svo tilbúinn og ásættanlegur að mati bæði lögfræðinga Íslandsbanka, sem var að selja lítinn hlut, og Seðlabankans sem var að selja stærsta hlutinn. Framkvæmdastjóri eignasafns Seðlabankans mælti með þessu en skildi síðan ekkert í því af hverju ekki var skrifað upp á samninginn,“ segir Heiðar Már en bætir við að í símtali seðlabankastjóra til sín 7. október síðastliðinn hafi komið í ljós að þótt samningurinn væri tilbúinn treysti hann sér ekki til að skrifa upp á hann því sér hefði verið tjáð að hugsanlega kynni útgáfa skuldabréfa Ursus, félags sem Heiðar Már ætlaði að nota til að fjárfesta í Sjóvá, að brjóta í bága við reglur Seðlabankans.
Ekkert í skuldabréfaútgáfunni stangast á við lög
„Þetta var tilbúningur,“ segir Heiðar Már og segir seðlabankastjóra ekkert hafa viljað hlusta á það sem
hag félagsins enda er mitt fé að mestu annars staðar en inni í þessu félagi. En það að leggja félagi til eigið fé án þess að vita hvort af viðskiptum verður, getur verið óhagkvæmt vegna þess að peningarnir læsast inni og það getur verið erfitt að ná þeim út aftur. Ég ákvað því m.a. að fara í skuldabréfaútboð þar sem fyrirtækið gaf út skuldabréf og það væri svo hægt að breyta þeim skuldabréfum í eigið fé ef af viðskiptunum yrði. Það er þessi skuldabréfaútgáfa sem gerð er athugasemd við, það að íslenskt félag gefur út skuldabréf í krónum. Ég veit ekki hvað þeir telja að ég hafi gert, þeir hafa ekki upplýst mig með skýrum hætti um það, en ég held að þeir vilji meina að þær krónur sem ég legg félaginu til séu hugsanlega aflandskrónur eða séu einhvern veginn brot á gjaldeyrisreglum, sem er algjörlega úr lausu lofti gripið. Ég fékk þrjá virta lögmenn á þremur mismunandi lögfræðistofum til að skoða þetta enda hélt ég fyrst að um misskilning væri að ræða, trúði ekki mínum
Viku síðar hringir seðlabankastjóri í Birgi Tjörva Pétursson, lögfræðing kaupendahópsins, og segir honum að það séu þrír möguleikar í stöðunni. Í fyrsta lagi að klára kaupin í samræmi við samninginn sem lá á borðinu með minni þátttöku en það sé ólíklegasta niðurstaðan. Annar kostur sé að hætta við, sem hann kveður ekkert sérstakt vandamál fyrir bankann, sem kemur á óvart í ljósi athugunar ESA. Hinn þriðji sé að mér sé hent út úr hópnum en hinir haldi áfram og það sé líklegasta leiðin til að klára málið hratt og örugglega. Með öðrum orðum að kaupin gengju eftir án þátttöku minnar. Seðlabankastjóri virtist því vera tilbúinn að skrifa undir viðskiptin en bara án mín og án þess að telja sig þurfa að rökstyðja það frekar. Seðlabankastjóri hringir sjálfur í
lögmann kaupendahópsins og viðrar þá hugmynd að mér verði bolað út úr kaupendahópnum og spyr hvort aðrir í hópnum séu upplýstir um það að hann hafi talað við mig um fyrirtækjaskuldabréf sem Ursus hafi gefið út og hvort það standist gjaldeyrisreglur. Lögmaðurinn sagðist vita allt um málið og að ekkert væri í útboðinu sem þyrfti að hafa áhyggjur af. Allt væri löglegt og að hann skildi ekki hvert seðlabankastjóri væri að fara.
Fimm milljörðum almennings kastað á glæ
Þarna vorum við að borga 11 milljarða en þeir sem buðu næsthæst buðu líklega 6 milljarða þannig að seðlabankastjóri væri að kasta fimm milljörðum af fjármunum almennings á glæ ef hann opnaði nú á fjárfestingu þess sem næsthæst bauð. Finnbogi Jónsson hjá Framtakssjóðnum svaraði því raunar, þegar gengið var á hann á dögunum, að það væri ekki á borðinu hjá þeim að kaupa Sjóvá. Og af hverju ættu þeir að gera það? Af hverju ætti einhver að vilja taka þátt í söluferli á Sjóvá eftir þetta? Við vorum þeir einu sem buðum nálægt því sem lagt var til fyrirtækisins. Ætli þeir myndu bara bjóða fjóra milljarða, eða tvo, næst. Mér virðist seðlabankastjóri hafi
Tugmilljóna króna kostnaður Heiðar Már Guðjónsson segir að kaupendahópur hans hafi lagt tugi milljóna króna fram vegna kauptilboðsins í Sjóvá. Endurskoðendum hafi verið greitt fyrir uppgjörsvinnu á fyrirtækinu og endurskoða hafi þurft alla reikninga. Þá hafi farið fram tryggingafræðileg úttekt og lögfræðingar hafi gert lögfræðilega úttekt. Auk
þess hafi aðili frá Arion banka farið yfir fjármálin. Ónefnd sé þá vinna allra í kaupendahópnum allan þennan tíma. Hvað skaðabætur varðar segir Heiðar Már að öðruvísi virðist vera tekið á þeim málum hér en erlendis. Ytra séu þær hluti af framtíðarhagnaði. „Ætli íslenska dómskerfið líti ekki til þess kostnaðar
sem við höfum lagt út, kannski sinnum tveir,“ segir hann. „Við höfum eytt heilu ári í málið og ég er búinn að missa stóran hluta af mannorðinu út á þetta,“ segir Heiðar en tekur fram að hann óski Sjóvá alls hins besta. Atburðarásin að undanförnu hafi verið það síðasta sem félagið þurfti á að halda. -jh
20
úttekt
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Heiðar Már Ég hef starfað á fjármálamarkaði sem tengist Íslandi í 15 ár. Það hefur aldrei nokkur maður afskrifað neitt á mig persónulega, ekki á neitt félag sem ég á né neitt félag þar sem ég hef verið í stjórn. Ljósmynd/Hari
skaðað hagsmuni almennings um milljarða með ákvörðunum sínum í málinu. Ég hélt að slík vinnubrögð tíðkuðust ekki á Íslandi í dag, hinu nýja Íslandi sem menn hafa kallað; að menn hefðu ekki efni á því að láta persónulegar skoðanir sínar eða ófaglega nálgun kosta almenning milljarða króna,“ segir Heiðar Már.
Seðlabankastjóri stjórnvald
Már Guðmundsson seðlabankastjóri.
Lögmanni kaupenda kynnt ástæða afstöðu Seðlabankans Þegar Fréttatíminn leitaði eftir afstöðu Más Guðmundssonar seðlabankastjóra og lagði fyrir hann ákveðnar spurningar er snerta söluferli Sjóvár, vísaði bankinn til tilkynningar sem hann sendi til fjölmiðla fyrr í vikunni vegna umfjöllunar um sölu á Sjóvá-Almennum tryggingum hf. Í henni segir: „Vegna umfjöllunar í fjölmiðlum um ofangreinda sölu vill Seðlabanki Íslands koma því á framfæri að hann hefur verið upplýstur um að kaupendahópur sem gert hafði tilboð í hlut Eignasafns Seðlabanka Íslands ehf. í Sjóvá-Almennum tryggingum hf. hafi ákveðið að hætta þátttöku sinni í söluferli félagsins. Staðfest er að ekki var mögulegt að taka afstöðu til sölunnar á Sjóvá fyrir 22. október s.l., sem var frestur sem kaupendahópurinn gaf seljanda. Áður en fresturinn rann út var lögmaður kaupendahópsins og einn meðlima hans upplýstir um þessa niðurstöðu og ástæðu hennar á fundi í Seðlabanka Íslands. Almennt gildir sú regla að Seðlabanka Íslands er óheimilt að tjá sig um málefni einstakra aðila sem hann hefur til umfjöllunar. Því getur Seðlabankinn að svo stöddu ekki tjáð sig opinberlega um ástæðu þess að ekki var hægt að veita svar fyrir ofangreindan tímafrest.“ -jh
Síðan kemur fram hjá Heiðari Má að hann hafi með lögmönnum sínum átt fund með Má Guðmundssyni í Seðlabankanum og með honum hafi verið Sigríður Logadóttir, aðallögfræðingur bankans, og Arnór Sighvatsson aðstoðarseðlabankastjóri. „Þetta var eftir að herferð DV gegn mér hófst,“ segir Heiðar Már. Á fundinum sagði seðlabankastjóri, að sögn Heiðars Más: „Ég vil ekki að það komi fram í DV að ég hafi selt Sjóvá fyrir aflandskrónur.“ „Ég kvaðst,“ segir Heiðar Már, „ekki skilja hvað hann væri að fara. Það eru engar aflandskrónur, það er ekkert um slíkt að ræða. Reimar Pétursson hæstaréttarlögmaður, sem er mjög vandaður lögmaður og hefur skoðað mál Ursus ofan í kjölinn, sagði við seðlabankastjóra: Ég fullyrði að það er ekkert í þessum viðskiptum sem stangast á við nokkurn lagabókstaf, nokkrar reglur eða leiðbeiningar eða annað sem gildir hér á Íslandi. Már lét sér ekki segjast og sagði: „Ég er að velta fyrir mér að vísa þessu til lögreglunnar á mánudaginn.“ Svona byrjaði þessi fundur sérkennilega; hann vitnar í mögulega umfjöllun DV og er svo bara að hóta mér, hann er að hóta að siga á mig lögreglunni á meðan ég sjálfur er að berjast fyrir mannorði mínu út af einhverjum staðlausum árásum í DV. Ég hef starfað á fjármálamarkaði sem tengist Íslandi í 15 ár. Það hefur aldrei nokkur maður afskrifað neitt á mig persónulega, ekki á neitt félag sem ég á né neitt félag þar sem ég hef verið í stjórn, hvergi, ekki eina krónu. Ég hef ekkert óhreint á samviskunni og hélt að ég gæti tekið þátt í endurreisn á Íslandi en þarna á fundinum, eftir að DV var byrjað að ráðast gegn mér, að því er virðist vegna þess að ég var að reyna að kaupa félagið, var seðlabankastjóri að hóta mér að vísa málum mér tengdum, sem eru bara tilbúningur, til lögreglu. Ég trúði því bara ekki að þetta væri að gerast, mér hafði aldrei hugkvæmst að þátttaka mín í opnu og gagnsæju söluferli gæti
leitt til þessarar niðurstöðu. Á fundinum benti hæstaréttarlögmaðurinn seðlabankastjóra á að hann færi með opinbert vald og að um beitingu þess giltu lög, m.a. um andmælarétt. Már reyndi að leiðrétta þetta og sagði að ekkert slíkt ætti við. „Fyrirgefðu,“ sagði lögmaðurinn, „þú ert stjórnvald og um meðferð valds þíns gilda þau lög, m.a., að þú verður að gera okkur grein fyrir því í hverju meint brot felast, hvað var brotið, hvaða lög og hvaða reglugerðir, á hverju byggist sú skoðun og hvaða úrræði er hugsunin að beita? Þú getur ekki bara búið til eitthvert mál og sent það til lögreglunnar án þess að nokkur málsmeðferð fari fram.“ Már hlustaði á lögmanninn og sagði síðan: „Ég gef ekkert fyrir þitt álit.“
Átti kannski ekki að koma á óvart
Svona fór þessi fundur fram og Már nefndi ekki á þessum fundi, eins og haldið var fram í DV í vikunni, að ef ég drægi mig út úr kaupendahópnum væri hægt að klára þessi viðskipti. Því er hins vegar haldið fram í DV, sem mér sýnist þannig greinilega beint frá Seðlabankanum komið, að á þessum fundi hafi verið lagt hart að mér að fara úr kaupendahópnum. Það eina sem gert var á þessum fundi var að hóta mér því að taka af mér æruna endanlega – seðlabankastjóri að gefa sterklega í skyn, mér liggur við að segja hóta því, að það kæmi á mánudaginn í DV að Heiðari Guðjónssyni og krónuviðskiptum hefði verið vísað til lögreglu, ef ég ætlaði að reyna að kaupa félagið. Mér virðist reyndar DV merkilega oft birta fréttir sem gagnast seðlabankastjóra í málinu,
einhverra hluta vegna. Seðlabankastjóri er yfir gjaldeyriseftirlitinu og því fylgja ákveðnar reglur. Hvorki hann né neinn starfsmaður bankans má tjá sig um einstök mál sem eru til rannsóknar. Hann og starfsmenn hans svara hins vegar fjölmiðlum ýmsu og m.a. DV, þannig að auðvelt er fyrir blaðamenn að rekja slóðina í málum sem eru til athugunar í bankanum. Við höfum sent um það fyrirspurn hvort seðlabankastjóri ætli að rannsaka það innandyra hjá sér hver svari tölvupóstum frá t.d. blaðamanni DV í sambandi við þetta mál. Það birtust í blaðinu tvær síður og helmingur annarrar var tekinn undir bein
svör frá Seðlabankanum í sambandi við hugsanleg aflandsviðskipti Ursus, sem er alger tilbúningur,“ segir Heiðar Már. Heiðar Már segir að sér hafi komið óþægilega á óvart að heyra það eftir símtal Más Guðmundssonar við Birgi Tjörva, lögmann kaupendahópsins, að henda ætti sér út úr hópnum en það hefði kannski ekki átt að koma á óvart. Þar vísar Heiðar Már til orða seðlabankastjóra á Hótel Holti sem getið er um í tölvupóstsamskiptum sem sjá má annars staðar í þessari samantekt. Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is
Bankaráðið tekur afstöðu til erindis Ursus Lára V. Júlíusdóttir, formaður bankaráðs Seðlabankans, staðfestir að erindi lögmanns Ursusar ehf., félags Heiðars Más Guðjónssonar, hafi borist. „Það verður fundur um þetta mál í bankaráðinu þar sem tekin verður afstaða til þessarar kröfu sem hefur verið komið formlega á framfæri,“ segir Lára. Í tilkynningu Heiðars Más Guðjónssonar í fyrradag átaldi hann ófagleg vinnubrögð Seðlabankans og taldi að bankinn hefði ekki farið að lögum við ákvarðanatöku í
söluferlinu. Þar var óskað eftir því að bankaráð Seðlabankans tæki málið til sjálfstæðrar skoðunar. Aðspurð um það hvort bankaráð Seðlabankans hafi komið að ákvörðunum varðandi söluferli Sjóvár segir Lára að einstök mál í bankanum komi ekki inn á borð bankaráðs. „Bankaráðið er upplýst um hluti enda er eftirlitsskylda á því, en það fylgist ekki með framkvæmd einstakra mála frá degi til dags,“ segir hún. „Bankaráðið fylgist bara með þessu í fréttum, bætir Lára við, „en það
JÓLAANDINN Á GEYSI 4 rétta HÁTÍÐAMATSEÐILL 4 gerðir af graflaxi með mangódillsósu, kryddbrauði og klettasalati. Seljurótarsmakk með truffluolíu. Appelsínu önd með eplasósu, sætkartöfumauki, döðlum og eplum. Heitur súkkulaðibrunnur með ris a la mande.
Verð kr. 5.900 Föstudaga til sunnudaga eftir kl. 18.00
Aðalstræti 2 | 101 Reykjavík | Sími: 517 4300 | www.geysirbistrobar.is
Lára V. Júlíusdóttir, formaður bankaráðs Seðlabanka Íslands. Ljósmynd/Hari
kemur saman mánaðarlega og þar er oft varpað fram fyrirspurnum um svona mál og við upplýst á þeim fundum bankaráðsins.“ -jh
úttekt 21
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Tölvupóstsamskipti Heiðars Más og seðlabank astjór a
Kallaðir mig fífl, ekki einu sinni heldur fjórum sinnum Neðangreindir tölvupóstar fóru á milli Heiðars Más Guðjónssonar og Más Guðmundssonar seðlabankastjóra 16. október síðastlið-
inn, daginn eftir að seðlabankastjóri hafði samband við Birgi Tjörva Pétursson, lögmann kaupendahópsins, en í því samtali seg-
Sæll Már,
Sæll Heiðar,
Ég er nú reyndar á ferðalagi með fjölskylduna þar sem skólafrí er í Sviss. Mér kom óþægilega á óvart að heyra af símtali sem þú áttir við lögfræðing kaupendahópsins í dag. Þar sem fram kom að líklegast til árangurs væri að sleppa mér úr hópnum. Mér kom þetta sérstaklega á óvart þar sem þú hringdir í mig í síðustu viku og baðst mig um að setja mig í samband við Jón Karlsson í gjaldeyriseftirliti til að ræða aðkomu Ursus að viðskiptunum.
Lýsingin á samtali mínu við lögfræðing kaupendahópsins er ekki rétt. Ástæðan fyrir því að ég taldi mig þurfa að hringja í hann var sú sama og var fyrir því að ég hringdi í þig, þ.e. þrýstingur á starfsmenn Sölvhóls/ESÍ að ganga frá kaupunum. Drátturinn sem hefur orðið á málinu að undanförnu hefur ekkert með þessa starfsmenn að gera en þrýstingurinn hefur verið óþægilegur fyrir þá. Mér sýndist á tölvupósti frá lögfræðingnum að annað hvort vissi hann ekki um ástæðuna eða léti sem hann vissi það ekki.
Ég fékk aldrei samband við Jón, þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir, en loks fékk ég samband við Sigríði Logadóttur, sem ég ræddi við stuttlega og reyndi að skýra mál mitt og að þú hefðir beðið mig um það. Hún sagði mér að þú værir væntanlegur aftur til vinnu um miðja vikuna eftir fundi í Washington. Ég sendi þér beiðni um símafund, en fékk ekkert svar. Okkar upphaflega samtal varði í um 90 sekúndur, en því miður sást þú þér ekki fært að ræða frekar við mig. Hins vegar ræddir þú við lögfræðing kaupendahópsins sem ég fer fyrir í 20 mínútur í gær. Ég verð að lýsa yfir furðu minni með þetta. Kannski á ég ekki að vera hissa því í þarsíðasta skiptið sem við hittumst, á Þingholti í kvöldverðarboði Seðlabanka Íslands, kallaðir þú mig fífl, að fjölda vitna viðstöddum, og ekki einu sinni heldur fjórum sinnum. Heiðar
Ég sagði honum frá ástæðu dráttarins en þá kom í ljós að honum var kunnugt um málið. Síðan sagði ég honum að við hefðum verið að rannsaka málið frá ýmsum hliðum, þ.m.t. að afla okkur ytri og innri lögfræðilegrar ráðgjafar. Endanleg afstaða um hvernig Seðlabankinn myndi snúa sér í málinu hefði ekki verið tekin en þá síðar um daginn yrði fundur þar sem sú afstaða yrði rædd og jafnvel tekin ákvörðun. Ég útskýrði fyrir honum að gjaldeyriseftirlitið væri sjálfstætt í sínum rannsóknum og að ég hefði aldrei haft afskipti af þeim málum að öðru leyti en að setja upp það skipulag sem um starfsemina gildir. Ég get auðvitað spurt spurninga en ákvörðun um hvaða mál eru rannsökuð og í hvaða málum er kært liggur hjá eftirlitinu. Ég sagði honum að ef það yrði niðurstaða eftirlitsins að þetta mál færi í kærumeðferð yrði nánast útilokað fyrir Seðlabankann að ganga frá fyrirliggjandi samningum óbreyttum.
Auðveldaðu viðskiptin með Staðgreiðslulánum Borgunar Staðgreiðslulán Borgunar eru einföld leið fyrir verslanir til að bjóða viðskiptavinum sínum að dreifa greiðslum á kreditkort í allt að 48 mánuði. MasterCard og VISA korthafar eiga kost á að nýta sér þessa greiðsluleið. Kostir Staðgreiðslulána Bætt þjónusta Engin þjónustugjöld Uppgjör á öðrum degi Borgun ábyrgist uppgjör til seljanda Hafðu samband við okkur í síma 560 1600 eða á fyrirtaeki@borgun.is og kynntu þér kosti lánanna.
Ármúla 30 • 108 Reykjavík Sími 560 1600 • www.borgun.is
ir Heiðar Már að seðlabankastjóri hafi talið líklegustu leiðina til að ganga frá sölunni vera án Heiðars Más og félagsins Ursusar:
g e l i s æ l g
! r i f a j g a r jól a
! ð r e v t r æ b frá
Þá kæmu upp tveir möguleikar, þ.e. að kaupendahópurinn breytti sér eða þessu söluferli væri lokið og að ríkið setti kraft í að reka Sjóvá þar til nýir sölumöguleikar opnuðust. Taktu eftir því að þetta þýðir að enn eru þrír möguleikar á borðinu. Ég vil hins vegar vera heiðarlegur við þig með það að líkurnar á því að eftirlitið komist að þeirri niðurstöðu að ekki hafi verið um brot að ræða hafa minnkað frá því við töluðum saman. Þú verður að trúa mér með það að mér þykir það óendanlega leiðinlegt að þessi staða skyldi koma upp. Þar til gjaldeyriseftirlitið flaggaði um hugsanlegt brot taldi ég að við værum á leiðinni að lenda samningum sem fælu það í sér að þú myndir leika stórt hlutverk í endurreisn Sjóvá. Mér leist vel á þær horfur og sló á einstaka gagnrýnisraddir. Ástæðan er sú að ég hef haft töluvert álit á þér og hef að sumu leyti enn. Það kann að vera að þú hafir rétt eftir það sem ég kann að hafa sagt við þig á Þingholti um árið en ekki get ég staðfest það og spyr hvort einhver misskilningur sé á ferðinni? Sé þetta hins vegar rétt, og þú tekið ummælin alvarlega, biðst ég afsökunar á því. Ef þetta gerðist þykir mér líklegt að þetta hafi verið í hita umræðunnar um einhliða upptöku evru eða eitthvað því um líkt enda endurspegla þau orð sem þú hefur eftir alls ekki viðhorf mitt til þín. (Sent af Má Guðmundssyni)
úlPa
frábært verð
16.990 Northbrook blizzard Parka Vetrarúlpa með hettu og loðkraga. Vindhelt efni sem hrindir frá sér vatni. Svört og dökkbrún í herrastærðum. Svört og ljósbrún í dömustærðum.
Sími 531 3300
22
ljósmyndir
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Í ljósi og skugga Jónatans Ný og metnaðarfull ljósmyndabók með andlitum íslenskra listamanna.
L
jósmyndirnar í nýrri bók Jónatans Grétarssonar ljós myndara, Íslenskir lista menn, eru ekki svipmyndir sem fanga eitt augnablik, heldur út hugsuð og þaulunnin myndverk. „Áður en ég byrjaði að mynda settist ég yfirleitt niður með hverjum og einum í hálftíma, eða klukkutíma, drakk með þeim kaffi og spjallaði. Sumt af þessu fólki hafði ég aldrei hitt augliti til augliti áðurs. Ég þurfti að stúdera andlitin, kynnast þeim betur áður en ég gat byrjað.“ Jónatan segir að hann hafi notað allt að fimm ljós til að lýsa við fangsefni sín. Og lýsingin er hörð og óvægin, hér er enginn glamúr á ferðinni. Hver hrukka, skora og misfella er dregin fram í andlit um þeirra sem eru fyrir framan linsuna. Aðspurður hvernig fyrir sæturnar hafi tekið þessu mis kunnarlausa ljósi, segir Jónatan viðbrögðin ekki hafa verið vanda
mál. „Það kvartaði að minnsta kosti enginn,“ segir hann og glottir. Bók Jónatans er þykk og veg leg enda hefur Jónatan verið að vinna að henni í nokkur ár. „Elsta myndin er tekin 2004, en ég fór markvisst að mynda fyrir bókina árið 2007. Að sögn Jónatans hefur hann myndað yfir 100 íslenska listamenn úr öllum listgreinum og á ýmsum aldri á þessu tímabili. Jónatan er fæddur 1979. Hann lauk sveinsprófi í ljósmyndun frá Iðnskólanum í Reykjavík 2002 og hefur einnig stundað nám við International Center of Photo graphy í New York. Hann hefur tekið þátt í samsýningum blaðaog ljósmyndarafélagsins og unnið sem ljósmyndari fyrir tímarit auk þess að reka eigið stúdíó. Í tilefni af útgáfu bókarinnar verður opnuð á morgun, laugardag, sýning með nokkrum myndum úr henni á 2. hæð Iðuhússins við Lækjargötu. -jk
Aðventuhátíð á Austurvelli
Ljósin tendruð á Oslóartrénu sunnudaginn 28. nóvember 15:30 Lúðrasveit Reykjavíkur leikur jólalög undir stjórn Lárusar H. Grímssonar. 16:00 Dómkórinn syngur nokkur lög undir stjórn Kára Þormar. 16:10 Dag Wernø Holter sendiherra Noregs á Íslandi og Aud Kvalbein varaborgarstjóri Oslóarborgar afhenda Reykvíkingum tréð að gjöf. Jón Gnarr borgarstjóri Reykjavíkur tekur við trénu og hin norsk-íslenska Embla Gabríela Børgesdóttir Wigum, 11 ára, tendrar ljósin. 16:17 Dómkórinn syngur Heims um ból. 16:20 Þórarinn Eldjárn flytur nýtt frumsamið kvæði um Jólaköttinn. 16:30 Leikararnir Jóhannes Haukur Jóhannesson og Þórunn Arna Kristjánsdóttir bregða sér í hlutverk forsetans og prinsessunnar úr söngleiknum Ballið á Bessastöðum sem sýndur verður í Þjóðleikhúsinu. Þau syngja titillag söngleiksins sem margir krakkar eru nú þegar farnir að þekkja. 16:35 Jólasveinarnir Gluggagægir, Stúfur og Giljagaur hafa stolist til byggða. Þeir kenna stórum sem smáum hvernig best er að halda á sér hita og svo þykir þeim auðvitað ekkert eins skemmtilegt og að syngja jólalög með kátum krökkum! Dagskráin verður túlkuð á táknmáli. Kynnir er Gerður G. Bjarklind.
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Góður ís á frábæru Kæruleysi verði í Bónus gengur upp í bestu bókakápunni
Vanillu ístoppar 8 x 120ml
498 kr.
Þótt langflestir sækist frekar eftir innihaldi bóka en umbúðunum þarf ekki að deila um það að bókarkápan gegnir mikilvægu hlutverki og góð kápa sem dregur að sér athygli og heillar getur skilið milli feigs og ófeigs í jólabókaflóðinu. Fréttatíminn fékk nokkrar valinkunnar smekkmanneskjur sem fást ýmist við bækur eða hönnun í það vandasama verkefni að velja bestu og verstu bókarkápur ársins 2010. Einn álitsgjafanna sagði að í ár hefði valið verið erfiðara en oft áður þar sem fátt væri „framúrskarandi“ og lítið um „hrylling“. Rétt er að hafa í huga að hér er fyrst og fremst um samkvæmisleik að ræða og áfellisdómar um bókarkápur gilda ekki um innihaldið.
ég bara þannig. Það eru nokkuð margar í þessari kategóríu – Áttablaðarósin til dæmis – en ég vel Sýrópsmánann.“ – Guðmundur Oddur Magnússon.
3. sæti Loðmar eftir Auði Ösp Guðmundsdóttur og Emblu Vigfúsdóttur
Vanillu ís-stangir 12 x 60ml
„Virkilega skemmtileg og forvitnileg marglaga kápa. Stílhrein með fallegum útskurði og þrykki. Alltaf gaman að sjá hönnuði leika sér að forminu og nálgast á annan hátt en hinn augljósa. Bók sem mann langar að taka upp og skoða, fikta í útskurðinum og þreifa á þrykkinu. Innihaldið ekki síðra.“
398 kr.
Besta bókarkápa ársins Handritið að kvikmynd Arnar Featherby og Jóns Magnússonar ... eftir Braga Ólafsson
Lúxus-íspinnar 3 x 120ml
298 kr.
BÝÐUR BETUR
– Bergþóra Jónsdóttir.
„Þessi kápa lýsir glimrandi sjálfstrausti og kallar á að bókin verði lesin. Til þess eru bókarkápur.“
2. sæti Sýrópsmáninn eftir Eirík Guðmundsson
– Stefán Snær Grétarsson.
„Huggulegt „grunge“. Snotrir litir og skemmtilega gamaldags útfærsla. Dálítið dularfull. Ragnar Helgi klikkar ekki.“ –
„Ég er hrifinn af ákveðinni tegund af kæruleysi. Það gengur ekki alltaf og ekki sama hvernig það er gert. Á bók Braga gengur þetta mjög vel. Ég held að ég hafi tekið fyrst eftir þessari tegund hönnunar hjá Frank Zappa – á hvítu Fillmore East tónleikaplötunni.“ – Guðmundur Oddur Magnússon.
Bergþóra Jónsdóttir.
„Þessa bók er gaman að handleika, smekkleg og einhvern veginn svo „rétt“.“ – Stefán Snær Grétarsson.
„Ég fell fyrir daufum gulnuðum blöðum, stjörnukortum og klassískri leturnotkun. Nánast eins gamaldags og hægt er að hafa það. Stundum er
4. sæti Gunnar Thoroddsen – Ævisaga eftir Guðna Th. Jóhannesson
„Sterk framsetning. Einstaklega vel úthugsað að láta Gunnar standa með bakið í lesandann. Við vitum flest hvernig Gunnar leit út og hvernig hann kom fram, en minna um hugsanir hans og tilfinningar. Litasamsetning flott.“ – Elsa María Ólafsdóttir.
úttekt 25
Helgin 26.-28. nóvember 2010
F yrirtæki
Farsíminn hluti af Símavist 9. sæti Ég sé ekkert svona gleraugnalaus eftir Óskar Magnússon
„Þetta er kannski ósanngjarnt val en þessi kápa er bara svo helvíti flott! Textalýsing á manninum sem bókin fjallar um sem kallast fullkomlega á við viðfangsefnið. Auðvitað!“
„Dásamleg kápa. Þegar ég lít á hana finnst mér eins og ég hafi sjálfur fleygt skónum upp í rafmagnslínuna og liggi nú í grasinu, mökk sama um allt og alla.“
– Stefán Snær Grétarsson.
– Halldór E.
„Kápuhönnunin er eins og tilbrigði við verk Birgis Andréssonar. Strigaáferð falleg. Heitið, káputexti og strikamerki sett á lausprentaðan borða, svo bókin sjálf verður listaverk. Snilld.“ – Elsa María Ólafsdóttir.
Arnór Bogason.
10. sæti Kjarni málsins eftir Hannes H. Gissurarson
Aðrar góðar Mér er skemmt eftir Einar Kárason
„Hugmynd sem búið er að nota nokkrum sinnum en sjaldan eins smekklega og hér.“ - Halldór E. Svar við bréfi Helgu eftir Bergsvein Birgisson
7. sæti Áttablaðarósin eftir Óttar M. Norðfjörð
„Ákaflega falleg kápa og forvitnileg, maður getur starað á hana í óratíma, eins og fiskabúr. Gleður augað og passar skrifum Óttars.“ – Halldór E.
8. sæti Sturlunga ritstjóri Örnólfur Thorsson
„Flott hönnun á öskju utan um þrjú bindi Sturlungu. Gerir bókina einstaklega eigulega.“ – Dögg Hjaltalín.
„Þetta er svona þegar smekkleysan gengur alla leið. Svo langt að það er spurning hvort versta kápan sé ekki líka kandídat í bestu kápuna. Það er ekki hægt að ganga fram hjá þessari kápu alla vega. Myndmálið kemur úr teiknimynd eftir Walt Disney og Salvador Dalí.“ – Guðmundur Oddur Magnússon.
– Dögg Hjaltalín.
„Skýrt myndmál sem gefur góða hugmynd um innihaldið án þess að fara í einhverjar flækjur eða of mikið ljósmyndamix.“ –
Biðukollur útum allt eftir Kleopötru Kristbjörgu
FLEYG ORÐ Á ÍSLENSKU
„Einstaklega klassísk og flott kápa. Það gefast ekki mörg tækifæri til að eignast málverk eftir Þránd Þórarinsson.“
6. sæti Þjóðgildin eftir Gunnar Hersvein
Versta bókarkápa ársins
„Kápan sjálf er einföld og það er kannski það sem heillar mig mest. Tilhneigingin hefur verið að hafa kápurnar „bissí“ til að þær standi út úr en ég er á því að einföld letur- og litameðferð skili meiru en lag ofan á lag af ljósmyndum af skítugum pappír. Hér er enginn óþarfi, bara gömul ljósmynd og snyrtileg handskrift. Ég hef alltaf verið hrifinn af svona gamalli tengiskrift, kannski af því að ég hef aldrei þurft að læra hana. Það er eitthvað svo klassískt við hana. – Arnór Bogason. Þóra biskups og raunir íslenskrar embættismannastéttar eftir Sigrúnu Pálsdóttur
„Myndin af Þóru er flott þar sem hún horfir dreymin á svipinn, og einmitt ekki nauðsynlegt að sýna allt andlitið, heldur láta það ná út yfir kjölinn. Velútfært litasamspil í myndum og texta. Kápan er í senn yfirveguð og sést af löngu færi.“ – Elsa María Ólafsdóttir.
„Sögunni er lýst sem átakanlegri, og kápan slær henni algjörlega við í þeim efnum. Algjört fótósjoppfyllirí og húrrandi slæmir timburmenn. Ein sú allra smekklausasta kápa sem ég hef nokkru sinni séð.“
3. sæti Allt fínt ... en þú? eftir Jónínu Leósdóttir
Við erum sérfræðingar í rekstri símkerfa
„Alltof erlendis kápa sem segir ekki neitt um innihaldið en líklegasta ágiskun er unglingabók.“
l Öll símtö is á ir tæk r fy n a inn
– Dögg Hjaltalín.
0 kr.
„Skelfingarsvipurinn á konunni sem hangir þarna á bláþræði finnst mér eyðileggja kápuna. Ef andlit konunnar væri ekki, einungis hendurnar, þá væri þetta góð kápa. Óþarfi að sýna andlit aðalpersónunnar, synd að leyfa ekki lesandanum að njóta þess að ímynda sér það sjálfur.“ – Elsa María Ólafsdóttir.
– Bergþóra Jónsdóttir.
„Það er einhvern veginn allt rangt við þetta, bæði hugmynd og tæknileg útfærsla. Samt einhvern veginn stutt í sturlaða snilld. Hvers á Cooper Black að gjalda?“
4. sæti 10.10.10 eftir Henry Birgi Gunnarsson
„Kápa sem á að selja ákveðna ímynd sem virkar ekki.“ – Dögg Hjaltalín.
– Stefán Snær Grétarsson.
„Ég er eiginlega bara gáttaður. Hvað er þetta eiginlega? Hverjum dettur svona skrípaleikur í hug? Það er eiginlega ekki hægt að lýsa þessu með orðum. Eru þetta Adam og Eva að bíða? Eru þau að koma eða fara ... og verða þau hauslaus þegar blæs? Ég á ekki til orð.“ – Arnór Bogason.
2. sæti Loksins Sexbomba á sextugsaldri eftir Helgu Thorberg
„Lítur út eins og hulstur á danskri unglingamynd. Letrið og myndin eiga að endurspegla blússandi lífsgleði söguhetju en gera nákvæmlega ekkert fyrir kápuna. Sýp hveljur með söguhetjunni í fjöruborðinu.“ – Bergþóra Jónsdóttir.
„Vond mynd af söguhetjunni í flæðarmálinu. Hún virkar eins og hún sé að flýja undan hákarli en ekki að skemmta sér sem sexbomba á sólarströnd.“ – Elsa María Ólafsdóttir.
5. sæti Útlagar eftir Sigurjón Magnússon
„Myndmálið virðist eiga að sýna einhverja austur-evrópska stemningu á sjötta áratugnum en ekkert er hins vegar pælt í leturvali eða meðferð mynda eins og hún var þá, nema rétt á yfirborðinu. Eitthvað sem hefði getað orðið mjög gott en varð það ekki.“ – Arnór Bogason.
Álitsgjafar: Guðmundur Oddur Magnússon prófessor í grafískri hönnun við Listaháskóla Íslands
ENNEMM / SÍA / NM42877
5. sæti Birgir Andrésson – Í íslenskum litum eftir Þröst Helgason
Í Símavist eru farsímar hluti af IP símkerfinu og er greitt fast mánaðargjald á hvern notanda.
Elsa María Ólafsdóttir verslunarstjóri hjá Eymundsson á Skólavörðustíg Stefán Snær Grétarsson teiknistofustjóri á Fíton Bergþóra Jónsdóttir nemi á lokaári í grafískri hönnun við LHÍ Halldór E. smásagnahöfundur og högurður Dögg Hjaltalín verslunarstjóri bókabúðar Máls og menningar Arnór Bogason nemi á lokaári í grafískri hönnun við LHÍ
Það er 800 4000 • siminn.is
Öflugar tölvur
MacBook Pro 13,3” 2,4GHz Intel Core 2 Duo 4GB DDR3 vinnsluminni 250GB harður diskur NVIDIA GeForce 320M 256MB Allt að 10 klst. rafhlöðuending Íslenskt lyklaborð (baklýst) Engir vírusar
r รก gรณรฐu verรฐi
ร llum tรถlvum, sem keyptar eru fyrir jรณl, fylgir: 1 mรกnaรฐar รกskrift hjรก Tรณnlist.is Nรกnar รก www.tonlist.is
3 mรกnaรฐa รกskrift hjรก Snara.is Nรกnar รก www.snara.is
28
viðtal
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Miðbaugsmaddaman opnar sig Vændiskonan Catalina Mikue Ncogo stimplaði sig afgerandi inn í samfélagsumræðuna í byrjun árs 2009 þegar fréttist að hún ræki vændishús á Hverfisgötu, í næsta nágrenni við lögreglustöðina. Síðar þetta sama ár var hún, fyrst allra á Íslandi, ákærð fyrir að hafa stundað mansal en var sýknuð af þeirri ákæru. Hún fékk hins vegar dóma fyrir ýmis brot, þar á meðal hórmang. Catalina segir sögu sína í bókinni Hið dökka man – Saga Catalinu, eftir Jakob Bjarnar Grétarsson og Þórarin Þórarinsson, sem kemur út í dag.
C
atalina segir, í samtali við Fréttatímann, að hún hafi fallist á að segja sögu sína til þess að fólk fengi að kynnast henni eins og hún er en ekki þeirri mynd sem fjölmiðlar hafa dregið upp af henni. „Ég geri mér vonir um að með bókinni fái fólk rétta mynd af mér og því sem hefur gengið á í lífi mínu á undanförnum árum.“ Catalina hefur setið í kvennafangelsinu í Kópavogi í um það bil eitt ár en þar afplánar hún tvo dóma sem saman hljóða upp á tæp fimm ár í fangelsi. Þegar Catalina er spurð hvort hún sé ánægð með bókina segist hún varla geta tekið sér orðið „ánægð“ í munn á meðan hún sé innilokuð. „Ég á mjög erfitt með að segja að ég sé ánægð eða að tala um ham-
ingju á meðan ég er í fangelsi. Frelsið er mér allt og mér líður eins og fugli í búri. En ég er stolt af þessari bók og ánægð með þá ákvörðun mína að fara út í þessa vinnu með blaðamönnunum sem tóku að sér að skrá sögu mína. Þetta var löng og mikil vinna en ég er mjög þakklát fyrir að bókin er orðin að veruleika,“ segir Catalina.
Litlar áhyggjur af því hvað aðrir segja
Catalina segist ekki velta því mikið fyrir sér hvað fólki muni finnast um bókina og það sem hún segir þar. „Ég hef nú ekki miklar áhyggjur af því sem fólk segir um mig svo lengi sem það er satt. Ég vil bara fá að lifa góðu og eðlilegu lífi og kann ekkert sérstaklega vel við alla þá athygli sem ég hef fengið. Ég sóttist svo sannar-
lega ekki eftir sviðsljósinu en svona atvikaðist þetta bara. Í bókinni er allt sem ég vil segja um mig, líf mitt og allt sem ég hef lent í en ég get ekki stjórnað því hvað fólki finnst þannig að ég læt það ekki trufla mig. Fjölmiðlar hafa skrifað margt um mig sem ekki er satt og ég er ekki sátt við allt sem hefur verið sagt um mig á prenti. Þetta er eiginlega aðalástæðan fyrir því að ég féllst á að segja sögu mína. Ég vildi að fólk fengi tækifæri til að kynnast Catalinu eins og hún er í raun og veru. Að fólk fái rétta mynd af mér í stað þeirrar sem hefur verið dregin upp í fjölmiðlum.“ Catalina er íslenskur ríkisborgari en hingað kom hún fyrst árið 1997 þegar hún var á unglingsaldri. Hún hóf búskap í Vestmannaeyjum með íslenskum sjómanni sem hún hafði
kynnst í heimalandi sínu, MiðbaugsGíneu, en eftir að hún varð þekkt sem vændiskona var hún kennd við upprunalandið í fjölmiðlum og oft nefnd „Miðbaugsmaddaman“. Catalina var húsmóðir á Íslandi í um það bil áratug en þegar hjónabandinu lauk ákvað hún að leggja fyrir sig vændi, ekki síst þar sem hún fann fljótt fyrir mikilli eftirspurn og sá góða tekjumöguleika í vændinu.
Gjaldþrota eftir málareksturinn
„Ég vann í frystihúsi á meðan ég var í Eyjum og við ýmis láglaunastörf eftir að ég flutti í Kópavoginn. Eftir að ég skildi hefði ég svo sem getað farið að vinna aftur í fiski eða farið að vinna á kassa í búð, en ég vildi verða rík og ég hef ekki mikla trú á því að manni takist það ef maður vinnur fyrir aðra.
Hið dökka man – Saga Catalinu
V
ændiskonur eru ekki saklausar og barnalegar. Sumar stela, ljúga og beita jafnvel fjárkúgun. Ef kúnni á eiginkonu, gott líf og er ríkur eiga þær til að kokka upp alls konar sögur til að kreista peninga út úr honum. Þær segjast til dæmis vera óléttar og hóta að segja konunni hans frá því, nema þeir borgi til dæmis hálfa milljón f yrir þögnina. Auðvitað vilja menn ekki að konurnar fái svona fréttir og hjónabandið spryngi. Síðan fer allt í háaloft þegar gaurinn kemst að því, að hann var gabbaður. Þessir viðskiptavinir eru tilbúnir til að borga fyrir þjónustuna og vilja auðvitað vera öruggir. Óvönduð hóra þarf ekki meira en sjá, að kúnni komi
á fínum bíl til að draga þá ályktun, að hann sé ríkur. Auðvitað notum við alltaf smokk, en hann getur rifnað. Slysin gerast. Og kúnninn gerir hvað sem er til að halda þessu frá konunni sinni. Þannig að oftar en ekki skapa hórurnar eigin vandræði. Þær eru ekki saklausar og þær kunna leikinn og eru varla búnar að vera í þessu nema eina viku þegar þær hafa áttað sig á því, hvernig skuli spila með karlmenn. Auk þess geta þær farið að búa það til í kollinum sér, að kúnninn sé að nota sig og eru svolítið afbrýðisamar út í hann. Hann á kannski dýran bíl, fallega konu og börn á meðan hóran ferðast um í leigubílum. Þeim finnst þess vegna alveg réttlætanlegt að snúa aðeins upp á þá og hafa af þeim meira fé. Þær ófaglegu verða afbrýðisamar út í eiginkonuna og vilja fá alla peningana og lúxusinn sem hún hefur. Þetta er vandamálabransi.
Ég veit líka um vændiskonur, sem taka kynlíf sitt og viðskiptavina upp á myndband og hóta að birta það, ef þeir borgi ekki. Það kann ég ekki að meta. Ég á samt slatta af kynlífsmyndböndum, sem ég tók upp af mér og alls konar körlum, sem höfðu ekki hugmynd um, að ég væri að taka samfarir okkar upp. Þetta eru upptökur af mér með viðskiptavinum, einhverjum af kærustunum mínum og alls konar mönnum, sem ég var að hitta á stefnumótum. Ég tók þetta bara upp í leyni mér til skemmtunar og ætla aldrei að sýna þessi myndbönd og geymi þau á öruggum stað. Ég horfði svo stundum á þetta eftir á. Ég fæ mikið út úr kynlífi og öllu sem tengist því og nýt þess að skemmta mér í rúminu. Sumar konur hafa gaman af því, að telja saman rekkjunauta sína og halda bókhald yfir þá menn, sem þær hafa sofið hjá, en ég safnaði bólfélögunum á myndbönd. Ég vil samt ekkert vera að ræða þetta í smáatriðum, þar sem ég gerði þessi myndbönd aðeins fyrir sjálfa mig. Þau koma engum öðrum við.“
Ljósmynd/Heiða Helgadóttir
Fréttatíminn birtir hér kafla úr bókinni Hið dökka man eftir Jakob Bjarnar Grétarsson og Þórarin Þórarinsson
Ég á samt slatta af kynlífsmyndböndum, sem ég tók upp af mér og alls konar körlum.
Catalina Ncogo fór á örskömmum tíma frá því að vera húsmóðir í Kópavogi yfir í að vera þekktasta og eftirsóttasta vændiskona á landinu.
Välj.
Ljósmynd/Heiða Helgadóttir
Eða veldu eins og sagt er á íslensku. Nýtt samstarf SAS og Icelandair þýðir að núna áttu möguleika á að velja á milli miklu fleiri áfangastaða en áður. Við bjóðum nú uppá þann möguleika að bóka flug til Evrópu og lengra á frábæru verði á www.flysas.is
Ósló Kaupmannahöfn Stokkhólmur Helsinki Gautaborg Stafangur Þrándheimur
Bergen London París Frankfurt Peking Tokyo Bangkok
durgjalds n e n á n u k tur s - sæt abó arnaafslát ld b ja S % g A r 5 S u 2 d ð e n r e a Ávallt m nus-punkt innritun án o B o ld r jö u g E n li s Engin du endurgjald n á d il im e h Farangurs
flysas.is
maggi@12og3.is 411.008
Ég hafði það mjög gott á meðan ég var vændiskona og gat látið allt eftir mér sem mig langaði í, en í dag er ég við það að verða gjaldþrota eftir lögreglurannsóknina, handtökurnar og málaferlin.“ Catalina segist vera reynslunni ríkari og hún geri sér fyllilega grein fyrir því, nú þegar hún er búin að sitja í fangelsi í eitt ár, að allt sem maður geri hafi afleiðingar sem maður verði að horfast í augu við. Hún er hins vegar ósátt við málsmeðferðina og finnst hún hafa fengið alltof þungan dóm. „Ég rek þetta allt í bókinni en ég held að ég hafi verið dæmd á röngum forsendum og að annarleg sjónarmið lögreglu og háværra hópa í samfélaginu hafi haft mikið um það að segja. Það var til dæmis alveg út í hött að ákæra mig fyrir mansal og lögmennirnir sem vörðu mig sögðu mér strax að þessi ákæruliður myndi aldrei halda. Og síðan var ég auðvitað sýknuð.“
Berlín München Hamborg Varsjá Zürich Mílanó Vilníus
Batik • Bíldshöfða 16 • 110 Reykjavík • Sími 557 2200 • sala@batik.is • www.batik.is
30
viðtal
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Björgvin G. Sigurðsson reif sig upp í sumar eftir rothögg bankahrunsins og gerði upp við erfiða fortíð síðustu ára með bókarskrifum.
Stóð upp eftir rothögg Björgvin G. Sigurðsson var 36 ára þegar hann fékk stærsta tækifærið á sínum pólitíska ferli og tók við viðskiptaráðuneytinu sumarið 2007. Framtíðin reyndist þó síður en svo jafn björt og útlit var fyrir og í janúar árið 2009 sagði Björgvin af sér sem viðskiptaráðherra, reynslunni ríkari eftir efnahagshrunið. Björgvin hefur gert þennan átakatíma upp í bók sinni Stormurinn – Reynslusaga ráðherra. Hann ræðir hér við Þórarin Þórarinsson um pólitíska framtíð sína, heiftarlega reiði í garð samherja sinna sem hann hefur þurft að vinna úr og óvænta heimsókn til Geirs H. Haarde. Ljósmyndir/Hari.
Þ
egar upp er staðið má segja að ég sé ótrúlega vel stemmdur núna og kem þokkalega heill undan þessu öllu saman. En auðvitað hafa þetta verið sérstakir tímar og skrítin tvö ár, eða nánast þrjú ár, vegna þess að það var ekki nema örfáum mánuðum eftir að ég kom í ráðuneytið sem húsið fór í rauninni að hristast á grunninum og maður fór að átta sig á að í mikið óefni stefndi. Þetta voru róstusöm og mjög erfið ár fyrir okkur öll og maður er ekkert undanskilinn í því. Þegar Björgvin sagði af sér dró hann sig út úr skarkalanum og hélt sig að mestu heima á Selfossi. Hann hafði hægt um sig á pólitíska sviðinu og beið þess sem verða vildi þar til niðurstaða skýrslu Rannsóknarnefdnar Alþingis lægi fyrir. „Það var mjög háspennt stemning þegar skýrslan kom út og maður færðist svolítið undan því. Ég ákvað sjálfur, þegar þetta fór í þennan farveg, að fara í burtu á meðan þingmannanefndin var að klára málið. Þá vissi ég ekki hvort það yrðu tveir mánuðir eða sex. Og hvort þeir mánuðir
yrðu svo jafnvel tólf. Maður hafði ekki hugmynd um það. Þannig að fyrstu vikurnar voru mjög erfiðar og sérstakar og auðvitað leið mér ekki vel þá. Það var auðvelt að tapa sér í vangaveltum um að það væri allt í rúst og maður ætti sér ekki viðreisnar von. Þetta væri eitthvert óveður sem myndi feykja manni um koll – persónulega og pólitískt. En ég var nú staðráðinn í að láta það ekki gerast og reif mig bara á lappirnar eftir nokkurra vikna rot.“
Skrifaði sig frá erfiðri reynslu
Fljótlega eftir að Björgvin tók á sig rögg kviknaði hugmyndin um að festa undangengna atburði á bók. „Ég vildi bæði gera þetta á meðan atburðirnir væru mér sæmilega ferskir í minni og hins vegar til þess að draga lærdóm af þeim án þess að ég væri nokkuð staðráðinn í að gefa þetta út. Ég ákvað það í rauninni ekki fyrr en í haust. Ég skrifaði nokkra klukkutíma á dag í allt sumar og hafði mjög gaman af því og fann það strax að burtséð frá því hvort ég gæfi þetta út eða ætti þetta
bara þá var þetta mjög gagnlegt og ágætt að gera.“ Björgvin segir að þessi vinna hans hafi hjálpað honum að vinna úr þessari erfiðu reynslu. Fólk hafi almennt tilhneigingu til að loka á það sem því reynist erfitt í lífinu þegar frá líður og jafnvel reyna bara að gleyma. Hann hafi farið í gegnum þetta allt saman aftur og endurupplifað á meðan hann skrifaði. „Það hafði mikið gildi fyrir mig að gera þetta og þegar ég var búinn að þessu þá fann ég að það var mjög þungu fargi af mér létt. Mér leið bara prívat og persónulega betur. „Ég notaði líka tækifærið og spjallaði við ýmsa sem voru á þessum vettvangi með mér og það var mjög gott.“
Ekki málsvörn
Björgvin segist ekki líta á bókina sem sérstaka málsvörn sína. „Ég geri það ekki en auðvitað upplifa einhverjir bókina þannig og það er ekkert rangt við það. Þetta er bara fyrst og fremst reynslusaga, saga sem ég upplifði. Þetta voru sögulegir atburðir bæði í
Varð Össuri sár og reiður Björgvin hefur verið í innsta hring Össurar Skarphéðinssonar utanríkisráðherra allan sinn stjórnmálaferil. Þeir hafa gengið saman í gegnum þykkt og þunnt en Björgvini fannst Össur vera einn þeirra sem brugðust honum í hvirfilbyl efnahagshrunsins. „Ég varð sár og reiður út í Össur. Við erum trúnaðarvinir, félagar
og bandamenn í mörg, mörg ár. Við höfum staðið saman í gegnum allt; formannskjör hans og alla hans formannstíð í Samfylkingunni. En þarna reiddist ég honum og ég segi frá því í bókinni og dreg þar ekkert undan. Svo velur maður bara, annaðhvort endar maður samskipti og vinskap við fólk út af
einhverjum svona atburðum eða maður ræðir þá bara heiðarlega og gerir þá upp og heldur svo áfram. Við erum alltaf að gera mistök í mannlegum samskiptum og ég get svo sannarlega sagt að þau voru mörg gerð á þessum tíma.“
lýðveldissögu okkar og sögu þjóðarinnar. Þetta er frásögn af minni upplifun og hún er sönn, heiðarleg og sanngjörn miðað við hvernig hún snýr við mér á þessari stundu. En hún er ekki saga annarra af þessum atburðum. Ég gerði mitt besta í þessari bók og var ekkert að hlífa mér eða því sem ég gerði eða gerði ekki. Ég birti þarna bæði hluti sem eru góðir fyrir mig og slæmir. Ég er ekki sammála því að ég hafi kosið að muna sumt en annað ekki. Það má endalaust rökræða það og ef einhverjum finnst ég hafa gert það þá er það bara svoleiðis. En ég vona að ég hafi ekki gert það.“
Keyrði með bók heim til Geirs
Eins og gefur að skilja koma margir við sögu í bók Björgvins og suma þeirra hittir hann nánast daglega á þingi. Hann segist ekki hafa fundið fyrir reiði í sinn garð fyrir að segja þessa sögu en auðvitað sýnist hverjum sitt. Björgvin hafði ekki hitt Geir Haarde lengi og ákvað því að heimsækja forsætisráðherrann fyrrverandi og færa honum Björgvin var sár og reiður út í Össur Skarphéðinsson, vin og vopnabróður til margra ára, en þeir félagar hafa gert atburði bankahrunsins upp.
eintak um leið og bókin kom út. „Ég hafði ekki séð Geir Haarde síðan hann fór af þinginu eftir kosningarnar í apríl 2009 og daginn sem bókin kom út renndi ég heim til hans, bankaði upp á hjá honum og afhenti honum bók án þess að gera boð á undan mér. Hann bauð mér inn og við áttum skemmtilegt spjall saman og ég fékk síðan viðbrögð frá honum. Sumir sem koma við sögu eru auðvitað ekkert sammála öllu sem ég segi eða mínum viðhorfum en ég held að flestum finnist ég ágætlega sanngjarn í umfjöllun um menn og málefni. Ég er ekkert að reyna að hjóla í einhvern að ósekju, gera hlut einhvers verri eða útmála einhverja sem sökudólga ófaranna umfram aðra. Ég er bara að segja söguna eins og hún lítur út fyrir mér. Svo getur hver og einn dregið sínar ályktanir af því. Ég gagnrýni samt ýmislegt sem fór úrskeiðis, eins og þessa hörmulegu atburðarás yfir Glitnishelgina. Um leið reyni ég svo sem að finna fólki það sem það hefur sér til málsbóta. Auðvitað eru sjálfsagt einhverjir ekki sáttir við allt en ég hef ekki orðið sérstaklega var við það.
Líður vel í Samfylkingunni
Björgvin viðraði á dögunum hugmyndir sínar um að ef til vill væri tímabært að huga að stofnun nýs stjórnmálaflokks. Hann segir þetta þó ekki segja neitt um það hvernig honum líði í Samfylkingunni enda sé þetta eitthvað sem hann hafi talað um jafnt og þétt í mörg ár. „Mér líður ágætlega í Samfylkingunni í sjálfu sér og ég vona að hún nái sér ágætlega á strik út úr þessu öllu,“ segir Björgvin og bætir við að Samfylkingin hafi gengið samstiga til móts við erfið verkefni og deilur og flokkadrættir innan hennar séu ekki í neinni líkingu við það sem gangi á í öðrum flokkum. Þá hefur hann engar áhyggjur af leiðtogakreppu þegar Jóhanna Sigurðardóttir stígur af sviðinu, án þess að hann vilji fara djúpt ofan í þá sálma. „Það er svo merkilegt þegar menn velta mikið fyrir sér hverjir taka við og hvort leiðtogi sé í augsýn. Réttu
viðtal 31
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir hélt Björgvini utan við mál er vörðuðu hann og ráðuneyti hans í bankahruninu en hann hefur farið yfir þá atburði með fyrrverandi formanni sínum.
hvarflar ekki að mér að láta hrekj ast undan þessu. Ég hóf tiltölulega óvænt þátttöku í pólitík af því að ég ætlaði mér aldrei að verða stjórn málamaður. Ég ætlaði að vinna við skriftir, fræðastörf og ýmislegt annað og var að mennta mig í því þegar mér bauðst að taka sæti á lista flokksins 1999. Þá var ég í masters námi úti á Írlandi og ætlaði að helga mig því. Ég mun sjálfsagt hætta jafn óvænt og ég byrjaði þegar að því kemur en þessa atburði læt ég ekki feykja mér um koll eða hrekja mig í burtu, svo lengi sem ég hef traust og umboð kjósenda. Ég fór í galopið prófkjör hálfu ári eftir hrun og vann það með yfirburðum. Ég leiddi flokkinn í kjördæminu á með an stanslaust dundu á mér, sérstak
Geir H. Haarde og Björgvin höfðu ekki hist síðan Geir gekk af hinu pólitíska sviði og Björgvin sótti hann því óvænt heim þegar bókin kom út og færði honum eintak.
lega svona neðanmáls, ásakanir og upprifjan ir um hrunið, banka málin og allt. En kjós endur kusu með kalt höfuð og ég fékk til tölulega lítið af út strikunum miðað við aðstæður. Það hefði verið léttur leikur að skauta mér út af list anum en flokkurinn var stærstur og ég er fyrsti þingmaðurinn í kjördæminu. Á meðan ég nýt trausts og stuðnings er mér ekkert að vanbúnaði og á meðan ég hef löngun og vilja til að taka þátt í þessu þá geri ég það.“
Ég hef rætt þetta við Ingibjörgu Sólrúnu, Geir Haarde og aðra. Það fór ýmislegt úrskeiðis. Þau gerðu mistök. Ég gerði mistök. Við gerðum öll mistök.
einstaklingarnir koma alltaf upp á réttum tíma. Það var enginn að tala um Jóhönnu sem leiðtoga í að draganda þess að hún tók við en hún var akkúrat rétta manneskjan á réttum tíma. Ingibjörg Sólrún og Össur voru mjög afgerandi leiðtogar árum saman og Össur fyrir sína vísu ennþá. Þannig að það er í sjálfu sér ekki vandamálið. Það er fullt af öfl ugu fólki og tíminn og tíðarandinn kalla eftir ákveðnum manngerðum þegar að því kemur.“
Brenndur og reiður
Björgvin talar í bók sinni um algeran trúnaðarbrest á milli stjórnarflokkanna hina örlagaríku Glitnishelgi, sem og fullkominn trúnaðarbrest á milli hans og for ystufólks ríkisstjórnarinnar. Hann ber þó ekki lengur kala til þess fólks sem hélt honum úti í kuldanum á meðan einhverjir stærstu atburðir í sögu þjóðarinnar áttu sér stað. „Ég ber ekki kala til þessa fólks lengur en ég gerði það auðvitað þá og í eftir málunum. Það hefur mikil áhrif á mann að lenda í svona miklum eldi sem brennir mann og laskar og þá fer maður auðvitað í gegnum allt litróf tilfinninganna; reiði, gremju og allt þetta. En þegar upp er staðið og frá líður er ég þeim ekki reiður. Ég hef einfaldlega tekið þá stefnu að eigi ég eitthvað vantalað við ein hverja um þessa atburði þá ræði ég það bara við þetta fólk. Ég hef rætt þetta við Ingibjörgu Sólrúnu, Geir Haarde og aðra. Það fór ýmislegt úrskeiðis. Þau gerðu mistök. Ég gerði mistök. Við gerðum öll mistök. Glitnishelgin var ein mistakasería út og suður. Úr þessu unnum við eins og staðan var á þeim tíma en það er bara svo erfitt að horfa til baka á meðan maður gengur áfram. Þá hrasar maður í hverju skrefi og ég ætla ekki að gera það. Ég vinn bara úr þessum atburðum og er ekkert að velta mér upp úr því. Þessir atburðir liggja einfaldlega fyrir og ég fjalla al veg hispurslaust um þetta í bókinni. Björgvin er harður á því að þær hremmingar sem hann gekk í gegn um sem viðskiptaráðherra hafi ekki bundið enda á pólitískt líf hans. „Það
Björgvin blaðar í fyrsta eintaki bókarinnar Stormurinn – Reynslusaga ráðherra með dætrum sínum Guðrúnu Rögnu og Elísabetu en þegar Guðrún Ragna áttaði sig á að pabbi væri búinn að skrifa heila bók datt henni ekkert annað til hugar en að um matreiðslubók væri að ræða. Sem þykir nokkuð skondið þar sem Björgvin er þekktur fyrir flest annað en fimi og hugmyndaauðgi við eldavélina. Mynd/Björn Ingi Bjarnason
Í flestu sem viðkemur jólahaldinu er best að halda í hefðirnar og þar er MS rjóminn hvergi undanskilinn. MS rjóminn er þessi gamli góði sem er samt alltaf ferskur. Nú er hann fáanlegur í nýjum umbúðum með skrúfuðum tappa. Hann myndi endast á milli jóla og nýárs – ef hann væri ekki svona góður.
32
viðtal
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Íris Björk Viðarsdóttir komst yfir hverja hindrunina af annarri á örlagaríkum gamlársdegi fyrir tæpum fjórum árum. Hún vaknaði rænulítil í tveggja lítra blóðpolli á heimili sínu, komin rúmar 25 vikur á leið með þriðja barnið sitt, en sat þremur mánuðum síðar með það í fanginu eftir fulla meðgöngu. Þá hafði hún farið í stóra aðgerð þar sem krabbameinsæxli á stærð við egg var fjarlægt úr ristlinum. Skorið var niður eftir allri vinstri síðunni og undir kvið til að komast að ristlinum og barninu lyft í belgnum úr móðurkviði. Íris Björk segir Gunnhildi Örnu Gunnarsdóttur sögu sína. Ljósmynd/Hari
Með kraftaverk fyrir augunum hvern dag
Í
reglulegu tékki hjá kvensjúkdómalækninum mínum spurði hann mig hvort ég ætlaði að eignast fleiri börn. Mín fyrstu viðbrögð voru nei, ég væri 38 ára móðir tveggja drengja, sá eldri nálægt tvítugu og sá yngri að verða tíu ára. Það var ekki í plönum okkar að eignast fleiri börn. Hins vegar leitaði þessi spurning á mig og ég fann að mig langaði í þriðja barnið. Ég trúi ekki á tilviljanir heldur tel að mér hafi verið hjálpað til að taka þessa ákvörðun – því hefði ég ekki tekið hana, hefði ristilkrabbameinið líklega ekki uppgötvast í tíma og ég stæði kannski ekki hér,“ segir Íris Björk Viðarsdóttir sem, þrátt fyrir fósturmissi á áttundu viku meðgöngu, lét ekki deigan síga heldur reyndi aftur og varð ófrísk tveimur mánuðum síðar. Nú eru tæp fjögur ár frá því að íslenskir læknar framkvæmdu á henni aðgerð, þá fyrstu sinnar tegundar hér á landi. Aðgerðin krafðist þess að rúmlega 25 vikna fóstri hennar væri lyft í leginu úr móðurkviði svo að hægt væri að fjarlægja tæpan helming ristilsins. Litla stúlkan sem hún og maður hennar, Jóhann Friðgeir Valdimarsson, væntu var svo lögð aftur á sinn stað og við tók bið eftir því hvort líkaminn hafnaði barninu eftir svo stóra aðgerð. „Eiginleikar líkamans eru þeir að þegar eitthvað bjátar á vill hann losa sig við allt sem hann telur aðskotahluti og við svona aðstæður lítur hann á barnið sem slíkan. Ég fékk því hríðir þar sem ég lá á gjörgæsludeildinni eftir aðgerðina, var sprautuð niður og hríðirnar stoppaðar. Við komumst einnig yfir þennan þröskuld eins og svo marga á leiðinni.“ Þannig lýsir Íris Björk eftirköstum tímamóta-aðgerðarinnar þar sem læknar skáru æxli á stærð við egg úr ristli hennar. Æxlið hafði vaxið út úr vegg ristilsins og áhættan því talin mikil á að það hefði náð að hreiðra um sig í eitlum. Læknar sögðust hafa verið nær vissir um að svo væri og voru hissa á að það hefði ekki gerst. Æxlið sögðu þeir hafa vaxið á átta til tíu árum. Íris Björk hafði þó ekki kennt sér neins meins en læknarnir sögðu henni að þrýstingurinn á æxlið vegna óléttunnar og hormónasveiflna hefði valdið blæðingunni.
Ætlaði að hrista af sér slenið
„Ég fann engin einkenni sem fólk lýsir gjarna þegar það veikist, en þegar ég varð ófrísk og sagði frá því í skoðun að mig svimaði og að ég væri orkulítil, var það talið eðlilegt því það hrjái oft ófrískar konur og var því ekkert skoðað frekar. Daginn fyrir blæðinguna miklu, daginn fyrir gamlársdag 2006, ákvað ég að fara í ræktina uppi í Spöng. Ég man að ég píndi mig áfram, kríthvít í framan, því ég vildi hrista af mér þetta slen. Ég var svo þreytt að ég komst ekki í sturtuna, heldur staulaðist heim og hlammaði mér niður í sófann. Þá hefur blóðið verið farið að sankast niður í ristilinn.“ Íris Björk svaf illa aðfaranótt gamlársdags og bylti sér í myrkrinu. „Þegar ég opna augun finn ég að ég er að líða út af. Ég kalla á manninn minn og segi honum að eitthvað sé að. Hann rýkur upp, kveikir ljósið og sér hvar blóðið bunar úr mér. Við maðurinn minn lágum í blóðbaði og það lak fram á gólf. Ég fann þó ekki hvað var að gerast og bæði héldum við að ég væri að missa fóstrið. Hann hljóp fram, greip símann og hringdi í Neyðarlínuna. Sjúkraflutningamennirnir komu í hvelli.“ Þarna hafði Íris misst tvo lítra af blóði. Þegar þau hjónin komu á spítalann stóðu vaktaskipti yfir og skurðlæknir var kallaður út því taka átti barnið með bráðakeisaraskurði. „Skurðstofan var gerð klár og svæfingalæknirinn kom inn, sem og barnalæknir. Okkur var sagt að 50% líkur væru á því að barnið lifði af og þarna var ákveðið að ég væri að missa það og talið mjög mikilvægt að reyna að bjarga því.“ Læknarnir óttuðust að súrefnismettun barnsins væri ekki næg.
Grét af hræðslu við barnsmissi
„Mamma var mætt á spítalann og barnalæknir útskýrði aðgerðina fyrir henni. Glervagga var komin inn á sjúkrastofuna og ég grét yfir því að vera hugsanlega að missa barnið,“ segir Íris, en þar sem vaktaskipti voru á þeim tíma sem þetta gekk á voru fleiri á vakt en ella. „Maðurinn minn sniglaðist þarna í kringum læknana og benti þeim í sífellu á að það væri svo skrítin lykt af blóðinu en fannst einnig skrítið
hve sterkur og taktfastur hjartsláttur barnsins var. Hann spurði því ítrekað hvort þeir vissu hvað þeir væru að gera. Ég var svolítið inn og út – var hálf rænulaus – en ég man að ég var ekki alveg sátt við kallinn og hálfpartinn farin að skammast mín fyrir þessar síendurteknu athugasemdir. Hvað þættist hann vita? Hann yrði að hætta að tuða. Í sömu andrá kemur annar læknir, skoðar mig og segir svo allt í einu að blóðið komi ekki úr leggöngunum. Allt ferlið stöðvaðist.“ Íris lýsir því að í flýtinum og sannfæringunni um að hún væri að missa barnið hafi farist fyrir að skoða hvaðan blóðið kom. „Það var blóð úti um allt, sem ruglaði starfsfólkið,“ segir hún. „Við þessi orð læknisins létti mér svo mikið. Ég hefði getað flogið út um gluggann. Málið var leyst í mínum huga, barnið var í lagi og lifði og ég hugsaði ekkert um hvað annað gæti verið að.“
Með blóð í æð á fæðingargangi
Eftir að blæðingin hafði verið stöðvuð var Íris Björk flutt upp á fæðingargang. Það var komið gamlárskvöld og hún hlustaði þarna á hávaðann frá flugeldasýningu landsmanna þegar þeir skutu inn þensluárið mikla, 2007, í bland við óp kvennanna í fæðingarstofunum í kring sem voru að koma síðustu börnum ársins 2006 og þeim fyrstu 2007 í heiminn. Á meðan var blóði dælt í Írisi Björk í staðinn fyrir það sem hún missti. Eins og hefð var fyrir í fjölskyldunni voru drengirnir þennan örlagaríka gamlársdag hjá foreldrum Írisar Bjarkar. „Þeir strákarnir borðuðu þar en maðurinn minn hjá mér þetta kvöld – ég borðaði ekki, heldur varð að fasta. Litur var farinn að færast í kinnarnar og mér leið betur. Jóhann var búinn að lofa strákunum að skjóta upp flugeldunum með þeim og gerði það, enda vorum við á þessari stundu alsæl yfir því að ekkert væri að barninu og vissum ekki – og það hvarflaði ekki að okkur – að ég væri með krabbamein.“ Strax um morguninn hófust rannsóknir. „Við ristilspeglun kom æxlið í ljós. Að kvöldi 2. janúar var okkur skýrt frá því að það væri illkynja og að morgni 4. janúar var svo aðgerðin
Þegar ég opna augun finn ég að ég er að líða út af. Ég kalla á manninn minn og segi honum að eitthvað sé að. Hann rýkur upp, kveikir ljósið og sér hvar blóðið bunar úr mér. Við maðurinn minn lágum í blóðbaði og það lak fram á gólf. Ég fann þó ekki hvað var að gerast og bæði héldum við að ég væri að missa fóstrið.
framkvæmd.“ Hún lýsir því að þegar hún var svæfð fyrir aðgerðina hafi svæfingin einnig virkað á litlu stúlkuna sem hún bar undir belti. Sú stutta hafi þarna í móðurkviði verið rétt um þrjár og hálf mörk og ástand hennar í leginu undir stöðugu eftirliti lækna, sem héldu því eins langt frá kviði hennar og hægt var á meðan á aðgerðinni stóð. „Þarna voru aftur taldar helmingslíkur á því að barnið hefði það af.“ Eftir aðgerðina, þar sem tæpur helmingur 1,5 metra langs ristilsins var fjarlægður, sögðu læknar að hún hefði gengið vonum framar, enda hefðu þeir undirbúið sig vel og ráðfært sig við erlenda sérfræðinga sem hefðu framkvæmt svipaðar aðgerðir á ófrískum konum. „Ég var mjög heppin því ég var hársbreidd frá því að fá stóma sem hefði þýtt að ég gengi með poka við kviðinn fyrir lífstíð.“
Engin lyf þrátt fyrir fortölur lækna
Eftir leguna á gjörgæsludeild Landspítalans, þar sem hríðirnar voru stöðvaðar, jafnaði Íris Björk sig eftir aðgerðina innan veggja sjúkrahússins. „Ég gekk við göngugrind og hafði verið rúmföst fyrstu fjóra daga með mænurótardeifingu. Rétt fyrir útskrift viðruðu læknarnir fyrst við mig að þeir vildu að ég færi í lyfjameðferð. Krabbameinslyfjameðferð er yfirleitt sett af stað fimm vikum eftir aðgerð svo að hún virki sem best. Þá hefði ég verið komin rúmar þrjátíu vikur á leið. Því hófust miklar hugleiðingar hjá okkur hjónum um líf barnsins og í raun og veru rosalega erfiður tími. Fram að þessu hafði allt gengið mjög vel en nú þurfti ég að ákveða hvort ég ætti að fara í lyfjameðferð og fæða barnið með inngripi lækna fyrir tímann. Þeir vildu þó jafnvel bíða fram á 33. viku til að auka lífslíkur þess,“ segir Íris Björk sem var mjög mótfallin lyfjameðferðinni því hún vildi geta verið með barnið á brjósti og verið í formi til að sjá um það þegar það fæddist. „Læknarnir bentu á að þegar líf móður eða barns væri í húfi, réði líf móðurinnar. Það var rosalega erfitt að Framhald á síðu 34
Ómissandi bók
fyrir verðandi foreldra
Ein vinsælasta mEðgönguhandbók allra tíma Er loksins fá anlEg á íslEnsku!
Gríðarlega yfirgripsmikil og ítarleg bók um allt sem snertir meðgöngu og barnsfæðingu – sannkölluð
biblía fyrir alla foreldra.
Bókin er löguð að íslenskum aðstæðum í samráði við Önnu Sigríði Vernharðsdóttur ljósmóður sem jafnframt ritar formála.
Bók sem lætur sér fátt óviðkomandi:
• • • • •
Næring, lífshættir og heilsa verðandi móður Meðgöngukvillar, stórir og smáir Kvíði, óöryggi, tilhlökkun, vonir og væntingar Stóra stundin; þegar barnið kemur í heiminn Spurningar og svör um allt milli himins og jarðar …
viðtal
Helgin 26.-28. nóvember 2010
ðsluafslátt
v. 15% staðgrei
75 Frá kr. 9.7 175/65 R 14 – 98 .4 0 1 kr. á Fr – 14 185/65 R 75 .4 1 1 kr. á Fr 185/65 R 15 – 15 .8 1 1 Frá kr. 195/65 R 15 – 65 .3 4 1 kr. á Fr – 205/55 R 16
Verðdæmi m.
mikið úrval fyrir allar gerðir bíla góð greiðslukjör
ÞRJÁR FULLKOMNAR ÞJÓNUSTUSTÖÐVAR www.pitstop.is Rauðhellu 11, Hfj.
Hjallahrauni 4, Hfj.
Dugguvogi 10
568 2035
565 2121
568 2020
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is
Ð LLT A 6 MÁN A Í U T
ÐI
VETRARDEKK
FRÁBÆRT
VERÐ
Fólk fer í gegnum lífið áhyggjulaust þar til eitthvað gerist. Nú grípur mig hræðsla þegar ég hugsa um það sem gæti gerst og þegar ég er illa fyrirkölluð á ég það til að hugsa: Hvað ef, hvað ef ?
Hún var í vikulegu mæðraeftirliti og sónar eftir aðgerðina. „Það er svo margt í mörgu og margt í litlu. Skurðurinn þótti svo stór að ekki væri forsvaranlegt að taka líka keisaraskurð, því það myndast svo mikill örvefur. Forstjóri fæðingardeildarinnar kallaði mig því til sín og sagði að það gengi svo vel hjá mér að hún vildi að ég eignaðist barnið eðlilega.“ Íris Björk segir að þótt læknar hafi ekki allir verið sammála þessu sé hún mjög ánægð með þessa ákvörðun í dag. „Ég veit í dag að örvefir eru eins og kóngulóarvefir inni í manni. Garnirnar og þarmarnir geta flækst í honum – og þá myndast samgróningar. Annar skurður hefði því þýtt ennþá fleiri samgróninga,“ lýsir Íris en var uggandi. „Ég var með stækkandi maga og gróandi sár. Ég verð að viðurkenna að ég var svo hrædd um að saumurinn myndi einfaldlega gefa sig. Meðgangan var því ekki auðveld en cm gekk þó með ólíkindum — og ég veit
Lífið hefur nú sinn vana gang í Grafarvoginum þar sem Íris Björk býr með æskuástinni sinni og fjölskyldunni sem þau hafa stofnað. Hún vinnur hjá lögmannsstofunni Logos eins og hún gerði þegar áfallið dundi yfir. Hún þarf að passa mataræðið meira og betur og fær krampa og samgróninga. „En ég hef aldrei lent í neinu alvarlegu eftir aðgerðina.“ Spurð um líðan sona þeirra þá daga sem hún var að kljást við krabbann segir hún að þau hjónin hafi útskýrt málin fyrir þeim eins vel og þau gátu. „Sá yngri vildi nú aðeins fá að vita hvort ég myndi lifa eða deyja. Það var ekkert þar á milli enda vilja börn gjarna hafa hlutina svart á hvítu.“ En breytti reynslan lífi hennar? „Já, hún hefur bæði styrkt mig og veikt. Ég upplifi meiri ótta. Sem betur fer er í mannsins eðli að velta sér ekki upp úr því sem getur gerst. Fólk fer í gegnum lífið áhyggjulaust þar til eitthvað gerist. Nú grípur mig hræðsla þegar ég hugsa um það sem gæti gerst og þegar ég er illa fyrirkölluð á ég það til að hugsa: Hvað ef, hvað ef Þetta eru líka tilfinningar sem nýbakaðar mæður upplifa og það hjálpaði ekki til,“ segir Íris Björk kímin. „En þessi reynsla kenndi mér að þakka fyrir mig. Þetta ferli gekk eitthvað svo með ólíkindum vel og fór fram úr öllum björtustu vonum.“
T S U LA
A T X VA VI
SA & MAST
D
upplifa það enda var ég í afneitun um alvarleika sjúkdómsins.“ Krabbameinslæknirinn hennar hefði þó, við áhyggjur þeirra hjóna, nýtt sér tengslanet sitt við erlenda lækna og leitað álits þeirra á því hvort Íris Björk gæti sleppt lyfjameðferðinni. „Það voru rosalega skiptar skoðanir um þetta meðal lækna og þetta endaði þannig að um 60% töldu lyfjameðferðina þarfa en 40% ekki. Þetta ferli stóð út febrúarmánuð og þá urðum við að taka ákvörðun um framhaldið. Ég mætti til læknisins með þá von í hjarta að hann tæki ákvörðunina fyrir mig og að hún væri sú að hann segði mér að ég þyrfti ekki að fara í lyfjameðferðina. Það endaði þó þannig að ég varð að ákveða þetta sjálf. Hann sagði mér að hann styddi hvora ákvörðunina sem ég tæki en ákvörðunin væri mín. Svona ófrísk hugsaði ég kannski ekki rökrétt. Mér fannst svo sárt að hugsa til þess að vera í miðri lyfjameðferð, hundveik, og geta ekki haft barnið á brjósti. Á móti komu svo hugsanir um að ég þyrfti lyfjameðferðina – hún myndi hugsanlega bjarga lífi mínu. Ég var eins og jó-jó í marga daga og sveiflaðist á milli ákvarðana.
Ákváðu fæðingu án inngrips
Hversdagurinn ekki sá sami
AR
Ljósmynd/Hari
Íris Björk ber silfurkross um hálsinn og segir að fram að þessari reynslu hafi hún búið að sinni barnatrú. En kvöldið fyrir aðgerðina stóru hafi komið til hennar hjúkrunarfræðingur sem bjó hana undir aðgerðina. „Hún vafði fætur mína og setti í sokka. Blóðþrýstingurinn var mældur og ég sprautuð. Hún spurði mig: Ertu trúuð? Ég var búin að vera dofin, frosin, og var föst en svaraði: Já, bara svona venjulega. Hún tók þá utan um mig og sagði að við skyldum fara saman með bænir, mér liði örugglega betur. Við báðum til Guðs og einhvern veginn hjálpaði það mér. Ég fór að biðja Guð um hjálp og í kjölfarið að þakka honum fyrir. Það er gott að hafa eitthvað og hver velur sitt fyrir sig.“ Eftir að sjúkravistinni á Landspítalanum lauk hjálpaði móðir Írisar Bjarkar þeim hjónum við heimilisstörfin sem maður hennar sá um að öðru leyti. „Ég var í mjög góðu formi þegar áfallið dundi yfir og læknarnir segja að það hjálpi til í svona aðgerð og auðveldi manni að ná sér aftur.“ Og sú barátta hafi verið erfið. Fyrsta mánuðinn heima hafi hún vart farið út en smátt og smátt gat hún gengið upp stigann milli hæða, farið í kringum húsið og svo farið lengri leiðir og unnið þrekið til baka.
ekki hvort það var tilviljun eða hvort líkaminn stýrði því en það var eins og hún hefði fært sig til í leginu og sparkaði í hægri síðuna á mér en ekki þá vinstri, þar sem skurðurinn lá.“ Hún segir þó að þegar litla stúlkan hafi í örfá skipti sparkað í gróandi sárið hafi það verið ofsalega sárt. Einn læknanna sem vildi að Íris færi í keisara vildi tryggja að hún gengi ekki fram yfir settan dag, þann 17. apríl 2007, með barnið og bókaði hana í tíma deginum áður, þar sem fæðingin yrði sett af stað væri hún ekki þegar búin að eiga. „Þann 16. pakka ég niður í tösku og mæti niður á Landspítala. Ég var sett í mónitor og á meðan ég sit í honum byrja hríðirnar. Ég var því ekki gangsett.“ Fæðingin gekk vel og Gígja fæddist settan dag, alheilbrigð og flott þrettán marka stúlka.
C
Íris Björk með dóttur sína Gígju Björk í fanginu. Maður hennar, Jóhann Friðgeir Valdimarsson, og yngri sonurinn Viðar Snær sitja fyrir aftan þær mæðgur. Á myndina vantar eldri soninn, Valdimar Viktor.
Ristilkrabbamein er alls ekki algengt meðal svo ungs fólks og ívið algengara hjá körlum en konum. Samkvæmt vef Krabbameinsfélagsins greinast um 57 karlar á ári og 45 konur. Meðalaldur þeirra sem greinast er 71 ár og látast um tuttugu af hvoru kyni árlega úr því, 22 karlar og 19 konur. Íris er nú meðlimur í félagsskap þeirra á vegum Krabbameinsfélagsins sem hafa lifað af ristilkrabbamein. Henni finnst mikilvægt að fé verði veitt til skimunar á ristilkrabba ekki síður en brjósta- og leghálskrabbameini. Og þegar hún hugsar um starfsfólk Landspítalans er hún sátt og kallar það gullfólkið. „Það er rosalega vel hugsað um mann á spítalanum.“ Annað mál segir hún hins vegar að skyggi á íslenska heilbrigðiskerfið. Upplýsingar fylgi ekki sjúklingum á milli heilbrigðisstofnana. „Í hvaða höndum lendir sá sem liggur hér rænulaus úti á götu og er ekki til frásagnar? Það pirrar mig að þurfa alltaf að þylja upp sjúkrasögu mína sárkvalin. Ég óttast að gleyma atriðum sem skipta máli. Þetta er galli við kerfið og erfitt að skilja af hverju sjúkrasagan er ekki aðgengileg læknum.“ Hún lýsir því þegar hún fór í fyrsta sinn, fertug, í brjóstamyndatöku hjá Krabbameinsfélaginu. Ber hafi fundist í öðru brjósti hennar og hún verið boðuð í frekari skoðun. Ofsaleg hræðsla hafi gripið hana en læknarnir hjá Krabbameinsfélaginu hafi ekki haft vitneskju um ristilkrabbann og ekki upplýst krabbameinslækni hennar um berið. „Ég bar því upplýsingarnar á milli. Hvernig fer gamalt fólk að, sem sækja þarf til margra sérfræðinga? Ég velti því fyrir mér af hverju ekki er hægt að Auglýsing dagblað 5d x 10 leigja vídeómynd án þess að gefa
Styrktist í trúnni
S
Gullfólkið án upplýsinga
upp kennitölu en um sjúkrasöguna þurfi að ríkja leynd.“
AU
En á endanum tókum við maðurinn minn þá ákvörðun að gera þetta ekki og sleppa lyfjameðferðinni.“ Hún segir að læknirinn hafi þá tekið í höndina á henni og sagt að kæmi í ljós að ákvörðunin væri ekki sú rétta tækju þau sameiginlega á því. Ákvörðunin hefur þó hingað til reynst sú rétta. Íris Björk hefur verið í reglulegu þriggja mánaða eftirliti síðan hún fór í stóru aðgerðina en um daginn var það lengt í hálfs árs eftirlit. Tæp fjögur ár eru frá aðgerðinni en miðað er við að fimm ár þurfi að líða áður en hægt sé að segja að Íris Björk hafi náð fullum bata. „Eftir þessi fimm ár eiga líkurnar á að ég fái krabbamein að vera eins og hjá hverjum öðrum.“
VAXTAL
34
ER
Þú læðist bara
Færð þér eina og eina smáköku frá Frón. Fáðu þér fjórar tegundir af íslenskum jólasmákökum í dag á góðu íslensku verði frá Frón.
Frón Loftkökur Frón Súkkulaðibitakökur
Frón Mömmukossar Smakkaðu bara ljúfan mömmukoss.
Frón Vanilluhringir
Bragðaðu á ekta súkkulaðibitaköku í dag.
Láttu þær bráðna í munni þér.
Gleðileg íslensk jól Fáðu þér ljúffengar vanillukökur.
Jólasmákökur frá Frón fást í helstu verslunum.
36
fótbolti
Helgin 26.-28. nóvember 2010
El Clásico Einvígi tveggja bestu Hinn dvergvaxni Lionel Messi mætir risanum Cristiano Ronaldo í stórleik ársins í spænska boltanum á mánudag.
A
nnar þeirra lítur út eins og grískur guð en hinn eins og hann hafi verið dreginn út úr ævintýrinu um Mjallhvíti og dvergana sjö. Þeir eiga það þó sameiginlegt að geta báðir gert tilkall til titilsins Besti knattspyrnumaður í heimi. Um það getur enginn deilt. Argentínski snillingurinn Lionel
Messi og portúgalska hraðlestin Cristiano Ronaldo mætast á mánudag í El Clásico – Barcelona gegn Real Madrid. Þessa leiks er beðið með gríðarlegri eftirvæntingu, jafnvel meiri en oft áður. Bæði liðin eru í toppformi og hafa skilið önnur lið í deildinni eftir í reyk. Real Madrid er fyrir leikinn með eins stigs forystu á Barcelona. Þetta eru bestu liðin, með bestu leikmennina og sennilega bestu þjálfarana, Jose Mourinho og Pep Guardiola.
Hjörvar um Messi
Hjörvar um Ronaldo
„Messi er afar vinsæll leikmaður. Ég kalla hann stundum Vigdísi Finnbogadóttur fótboltans því það er í raun og veru ekki hægt að vera illa við hann. Hann er góður íþróttamaður sem spilar leikinn án allra stæla. Knattrak hans er einstakt. Hann er með öll grunnatriði knattspyrnunnar upp á tíu. Þegar hann kemst á ferðina er ekki hægt að stoppa hann. Messi er frábær markaskorari og hefur gert sex þrennur á þessu ári. Þá er það þekkt að örfættir leikmenn séu mjög einfættir eins og stundum er sagt. En Messi beitir hægri fætinum mun meira en tíðkast hjá flestum örfættum leikmönnum. Hann er með jafnvægi sem líklega þekkist ekki hjá nokkrum öðrum íþróttamanni. Hann er með þyngdarpunktinn mjög neðarlega, sem gerir það ómögulegt að stöðva hann þegar hann er kominn á ferðina og varnarmenn líta oft út eins og keilur þegar Messi svigar fram hjá þeim. Öfugt við marga fljóta leikmenn sem hafa treyst á hraða sinn alla tíð hefur Messi gríðarlega mikinn leikskilning og kann leikinn út og inn. Þess vegna hefur samvinna hans, Iniesta og Xavi gengið svona vel. Þetta eru allt menn með afar háa „fótboltagreindarvísitölu“. Oft hefur verið talað um að veikleiki Messi sé í loftinu. Það er einfaldlega ekki rétt. Vegna undraverðs sprengikrafts er hann mjög góður skallamaður. Mark hans gegn Manchester United í úrslitaleik Meistaradeildarinnar árið 2009 undirstrikar það. Þar hékk hann í loftinu í lengri tíma áður en hann setti pönnuna í boltann.“
Lionel Messi, Barcelona Aldur: 23 ára Númer: 10 Hæð: 1,69 m Þyngd: 67 kg Staða: Framherji Leikir/mörk á þessu tímabili: 18/23 Leikir/mörk samtals: 232/150
Madrid langyngsta lið Mourinho
Og í liðunum tveimur eru tveir bestu leikmenn heims. Lionel Messi sem hefur skorað 22 mörk í 17 leikjum fyrir Barcelona á þessu tímabili og Cristiano Ronaldo sem hefur gert 17 mörk í 18 leikjum fyrir Real Madrid. Báðir í besta formi lífsins og skoruðu þrennu um síðustu helgi. Fréttatíminn fékk knattspyrnuspekinginn Hjörvar Hafliðason til að segja sitt álit á þessum tveimur snillingum.
„Hann er með einstakt líkamlegt atgervi fyrir knattspyrnumann. Líkami hans er stútfullur af vöðvum og nánast engri fitu. Hann er hávaxinn og nausterkur. Ronaldo er með ótrúlega spyrnugetu. Setur ristina ofarlega á boltann og hann svífur í loftinu. Þar fylgir hann í kjölfarið á mönnum eins og Juninho (Lyon) og Andrea Pirlo. Tæknin er mögnuð. Hann getur gert hluti með boltann sem venjulegir fótboltamenn geta ekki gert með blöðru. Hann hefur sýnt heiminum nýjar útgáfur af skærum og alls konar trixum. Ekki má heldur gleyma því að hann er einn sterkasti skallamaður heims þar sem líkamlegir yfirburðir hans njóta sín. Og eigum við að tala um hraðann? Hann hefur ótrúlegan hraða og er einn af allra fljótustu knattspyrnumönnum heims. Ronaldo virðist vera mikill leiðtogi og fer nú fyrir ungu liði Real Madrid. Það má eiginlega segja að hann hafi allt í sínu vopnabúri. Fyrst þegar hann steig fram var talað um að hann væri svokallaður „one trick pony“. Kynni bara flott skæri en svo kæmi ekkert út úr því. Hann kann hins vegar allt í íþróttinni. Það eina neikvæða við hann er að hann á það til að vera með grátlegan leikaraskap. Nú síðast gegn AC Milan á Ítalíu fyrr í mánuðinum. Slík vitleysa hefur gert Ronaldo að frekar umdeildum leikmanni sem knattspyrnuáhugamenn annað hvort elska eða hata.“
Staðan í deildinni Real Madrid 12 10 2 0 33:6 32 Barcelona 12 10 1 1 33:8 31 Markahæstu menn: Cristiano Ronaldo, Real Madrid 14 Lionel Messi, Barcelona 13
Cristiano Ronaldo, Real Madrid Aldur: 25 ára Númer: 7 Hæð: 1,86 m Þyngd: 75 kg Staða: Framherji Leikir/mörk á þessu tímabili: 19/18 Leikir/mörk samtals: 377/174
Porto
Chelsea
Inter Milan
Real Madrid
Mónakó – Porto úrslitaleikur meistaradeildar Evrópu 2004 Vitor Baia 35 Paulo Ferreira 25 Jorge Costa 33 Ricardo Carvalho 26 Nuno Valente 30 Costinha 29 Pedro Mendes 25 Maniche 27 Deco 27 Derlei 29 Carlos Alberto 20 Meðalaldur 27,8
Manchester United – Chelsea úrslitaleikur enska bikarsins 2007 Petr Cech 25 Paulo Ferreira 28 Michael Essien 25 John Terry 27 Wayne Bridge 27 Calude Makelele 34 Frank Lampard 29 John Obi Mikel 20 Shaun Wright-Phillips 26 Joe Cole 26 Didier Drogba 29 Meðalaldur 26,9
Bayern München – Inter Milan úrslitaleikur meistaradeildarinnar 2010 Julio Cesar 31 Maicon 29 Lucio 32 32 Walter Samuel Christian Chivu 30 Javier Zanetti 37 Esteban Cambiasso 30 Wesley Sneijder 26 Samuel Eto'o 29 Goran Pandev 27 Diego Milito 31 Meðalaldur 30,4
Real Madrid – Athletic Bilbao spænska úrvalsdeildin 2010 Iker Casillas 29 Sergio Ramos 24 Ricardo Carvalho 32 Pepe 27 Marcelo 22 Xabi Alonso 29 Sami Khedira 23 Cristiano Ronaldo 25 Angel de Maria 22 Mezut Ozil 22 Gonzalo Higuaín 23 Meðalaldur 25,3
jól
Matur | Minningar | Gjafir | Skraut
Binni í Blómabúð Binna hefur gert jólakransa með sínu lagi í fjörutíu ár. Litir hafa komið og farið úr tísku en Binna finnst rauður alltaf fallegasti jólaliturinn.
bls 2
Jólaskapið kemur með konfektinu bls 10
2
jól
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Jólalitirnir í ár
Rá ð v ið jól astr essi
Örn Árnason leikari
„Ef maður er að leika í jólaleikriti forðast maður ekki jólastress, heldur er fjarri öllu jólastressi. Þá hugar maður bara að sýningunni og allir aðrar eru í banastressi. Við fjölskyldan höfum þann háttinn á að líta ekki á jólastressið sem náttúrulögmál heldur er þetta heimatilbúinn vandi. Best er að gefa sér bara einn dag í þetta, ganga í málið og klára það. Sumir bíða fram á síðasta dag og finnst þeir eiga eftir að gera allt, en hvað er þetta allt? Það er svo snúið. Ég hef ekki fundið það ennþá! Binni hefur gert aðventukransa með sínu lagi í fjörutíu ár. „Fólk á þá í áraraðir og getur komið með þá í viðgerð ef á þarf að halda. Ég man eftir konu sem kom með þrjátíu ára krans í viðgerð.“ Ljósmynd/Hari
En jólarauður er samt alltaf vinsæll og núna kemur hann mjög sterkur inn. Sjálfum finnst mér það alltaf fallegasti jólaliturinn.
Jólarautt, silfrað og hvítt Á Blómaverkstæði Binna er undirbúningurinn fyrir aðventuna í fullum gangi og nóg að gera við að búa til fagra aðventukransa og -skreytingar sem hver er með sínu lagi. Fritz Hendrik Berndsen, eða Binni eins og flestir þekkja hann, hefur staðið jólavaktina í áratugi og veit hvaða litir eru vinsælastir hverju sinni. „Við á Blómaverkstæðinu erum svo mikil jólabörn að við erum einna helst með jólarauða litinn bæði í aðventukrönsum og jólaskreytingum. Síðan er töluvert um hvítt og silfur en einnig eru
dumbrauður og djúpfjólublár vinsælir,“ segir Binni og býr til slaufu í aðventukrans. Spurður hvort litatískan í jólaskreytingum taki breytingum á milli ára segir hann að svo sé. „En jólarauður er samt alltaf vinsæll og núna kemur hann mjög sterkur inn. Sjálfum finnst mér það alltaf fallegasti jólaliturinn.“ Hvað er það sem stjórnar jólatískulitnum hverju sinni? „Það getur verið margt. Þegar við byrjum að kaupa inn efni í kransa og skreytingar fer það stundum eftir því hvernig liggur á
manni hvaða liti maður kaupir. En þegar það fer að dimma á haustin og jólin nálgast vill maður fá bjarta liti.“ Á heimili Binna eru jólahefðirnar í föstum skorðum. „Hún Ásta mín byrjar jólaundirbúninginn kvöldið fyrir fyrsta í aðventu. Þá tekur hún fram jólakransinn sem við höfum átt í tuttugu og tvö ár og setur svo aðventuljós út í glugga. Þau höfum við átt í þrjátíu og eitt ár. Hún kveikir á þeim á miðnætti þegar fyrsti í aðventu rennur upp. Nokkrum dögum fyrir jólin byrjum við svo að skreyta heimilið.“
LED
2.490,-
LED
LED LED
LED
4
jól
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Jólamaturinn R ækta sjálf meðlætið
... við höfum ekki haldið jól undanfarin tuttugu ár án þess að hafa foie gras í forrétt, en það er einfaldlega feit lifur úr aliöndum eða -gæsum. Menn og konur telja sig komast í nágrenni við himnaríki þegar hún er snædd.
Háls- og herðanudd • Shiatsu nudd með hita • Dregur úr vöðvaspennu • Vönduð vara
Shiatsu iljanudd • Endurnærandi fótanudd • Þriggja punkta nudd • Djúpnudd með hita
Veiðir í jólamatinn Nuddsæti • Shiatsu herða- og baknudd • Sjálfvirkt og stillanlegt nudd • Djúpslökun - infrarauður hiti
Hjónin Gísli Egill Hrafnsson ljósmyndari og Inga Elsa Bergþórsdóttir hjá Fabrikunni auglýsingastofu eru miklir matgæðingar. Gísli Egill hefur sérhæft sig í matarmyndum og má sjá myndir eftir hann í fjölda bóka og tímarita. Á jólunum hafa þau rjúpur í matinn sem Gísli Egill veiðir og meðlætið kemur úr matjurtagarði fjölskyldunnar. Ljósmyndir/Gísli Egill Hrafnsson
Jólarjúpur með soðsósu Rakatæki frá AIR-O-SWISS • Auka gæði loftsins • Hljóðlát og sparneytin • Viðurkennd hönnun • Auðveld í notkun
Withings vogin • Þyngd og fituhlutfall skráð • Þráðlaus samskipti við tölvu • Tengist iPhone og iPod touch • Skynjar hver notandinn er • Allt að 8 notendur Framúrskarandi tækni og útlitshönnun
fyrir 4 4 stk. hamflettar rjúpur 1 laukur 1 gulrót 1 sellerístöngull nokkrar greinar timjan nokkrir steinseljustilkar 10 svört piparkorn 5-10 einiber
Skerið bringurnar frá og geymið til hliðar. Hreinsið innan úr fuglinum. Hjarta og fóarn er notað í soðið. Skerið fóarn í sundur og hreinsið. Bútið beinagrindina niður. Setjið smá skvettu af olíu í pottinn og brúnið beinin. Skerið svo grænmetið í grófa bita og brúnið líka. Hellið vatni yfir svo fljóti yfir beinin. Látið suðuna koma upp, lækkið svo hitann og látið malla í tvo, þrjá tíma. Sigtið soðið og sjóðið áfram niður í u.þ.b. 15 mín. Setjið til hliðar.
Sósan Stórhöfða 25 • Sími 569 3100 • eirberg.is
Opið virka daga kl. 9 -18 og laugardaga kl. 11 - 16
rjúpusoð 1/2-1 1/2 dl rjómi 1 msk. rifsberjahlaup klípa af gráðaosti salt og pipar
V
ið höfum mikla ánægju af að nýta hráefni úr okkar umhverfi og höfum stundum talsvert fyrir því að verða okkur úti um það. Á sumrin höldum við úti tveimur matjurtagörðum; á Norðurlandi, þar sem við höfum aðstöðu til sumardvalar, og í höfuðborginni. Mikill munur er á því hráefni sem maður ræktar sjálfur og því sem finna má í stórmörkuðum, fyrir utan það að tilkostnaður-
Hitið upp soðið og bætið við rjóma að smekk. Hrærið rifsberjahlaupinu og gráðaostinum saman við. Hér verður að fara hægt í sakirnar og setja lítið í fyrstu og smakka til. Það er alltaf hægt að bæta meira við seinna. Það verður hver og einn að finna það jafnvægi sem hentar. Athugið að gráðaosturinn inniheldur töluvert salt og því er ekki víst að þurfi að salta. Þykkið, ef þarf, með Maizena.
150 ml sýrður rjómi, 18% 150 ml rjómi, léttþeyttur 1 msk. sítrónusafi 1 msk. hlynsíróp (má sleppa)
Hitið olíu á pönnu og léttsteikið bringurnar á báðum hliðum. Leggið til hliðar í nokkrar mínútur. Saltið, piprið og berið svo fram með Hasselbackkartöflum, sósunni og Waldorf-salati og smávegis rifsberjahlaupi.
12-16 litlar eða meðalstórar kartöflur 1 msk. fínsaxað rósmarín 1 msk. fínsaxað timjan 1 hvítlauksrif, pressað 1-2 msk. ólífuolía smjör til penslunar salt og pipar
Waldorfsalat fyrir 6-8 3 græn epli, afhýdd og skorin í 1 cm bita 16 græn vínber, skorin í tvennt 3 sellerístönglar, skornir í fínar sneiðar 50 g valhnetur, grófsaxaðar
Blandið öllu saman í skál og geymið í kæli þar til salatið er borið fram. Best er að búa það til sama dag og það á að borðast. Skreytið salatið með söxuðum valhnetum.
Hasselbackkartöflur
Skerið smábút neðan af kartöflunum. Þá velta þær síður. Notið beittan hníf, helst með þunnu blaði, og þverskerið skurði með 2-3 mm millibili í kartöflurnar. Skerið samt ekki alveg niður því þær þurfa að hanga saman neðst. Hitið ofn í 190 gráður C. Veltið kartöflunum upp úr olíunni, saltið
inn er lítill,“ segir Gísli Egill og bætir við að dætur þeirra hjóna séu með í þessu líka af lífi og sál. „Það þarf þolinmæði og ögun þegar berjatíminn nálgast og runnar fara að svigna undan rifsberjum, sólberjum, hindberjum, stikilsberjum og já, eplum. Úr því gerum við sultur, mauk, gel og snafsa,“ segir Inga Elsa. Á sumrin fá þau útrás fyrir veiðiástríðuna. „Við veiðum bæði lax og silung en laxveiðin hefur látið undan síga, með hækkandi verðlagi. Lax og silungur er frábært hráefni ferskt en við tökum alltaf frá hluta veiðinnar og reykjum til vetrarins. Mest reykjum við sjálf í okkar reykofni, lítinn hluta látum við taðreykja sem er okkar íslenska sérstaða sem okkur ber að varðveita.“ Mikil tilhlökkun fylgir því þegar líða fer að rjúpnavertíðinni. „Fyrirhöfnin og áreynslan er það sem gefur henni gildi. Maður gengur upp og niður fjöll í brunagaddi á meðan birtu nýtur. Það er engu líkt að standa uppi á fjalli í tíu stiga frosti árla morguns á sunnudegi, þegar þjóðin sefur, og hafa útsýni yfir hálft landið. Hvað aflabrögð áhrærir þá erum við ánægð með að fá í jólamatinn. Það dugir okkur,“ segir Gísli Egill. Undanfarin ár hafa þau sótt hinar ýmsu kryddjurtir í jólamáltíðina út í garð. „Við þurfum að skýla plöntunum og vernda þær fyrir frosti og vindum en það er eins og ákveðnum hring sé lokað um jólaleytið því strax í janúar byrjum við að sá fræjum fyrir næsta sumar,“ segir Inga Elsa en þau hjón dvöldu við nám í Frakklandi í fimm ár. „Sú dvöl hefur markað okkur mjög og við höfum ekki haldið jól undanfarin tuttugu ár án þess að hafa foie gras í forrétt, en það er einfaldlega feit lifur úr aliöndum eða -gæsum. Menn og konur telja sig komast í nágrenni við himnaríki þegar hún er snædd. Ef við bætum við Sauternes, sætu hvítvíni, þá erum við einfaldlega komin langt út fyrir gufuhvolfið.“
og setjið í ofn. Þegar 10 mín. eru liðnar, penslið kartöflurnar með smjöri. Eldið þær þar til þær verða gylltar að utan en mjúkar að innan, u.þ.b. 15-25 mín. til viðbótar. Penslið þær með hvítlauknum og kryddjurtunum 4-5 mín. áður en þær eru teknar úr ofninum. Laxakörfurnar eru ákjósanlegt fingrafæði til að hafa með kampavíni eða hvítvíni á meðan beðið er eftir jólamáltíðinni.
Laxakörfur fingrafæði 15 körfur
15 franskbrauðssneiðar ólífuolía til penslunar 1 vorlaukur, fínt sneiddur, eða sambærilegt magn af graslauk Fylling: 100 g reyktur lax, skorinn í fína strimla 5 msk. sýrður rjómi 18% 5 msk. grísk jógúrt 1 tsk. fínt rifinn sítrónubörkur ½ tsk. sítrónusafi salt og pipar 3 vorlaukar, fínt saxaðir,
eða sambærilegt magn af graslauk Hitið ofninn í 180°C. Notið glas eða málmhring sem er u.þ.b. 7 cm í þvermál til þess að skera kringlóttar sneiðar innan úr brauðsneiðunum. Fletjið sneiðarnar með kökukefli og penslið þær með olíu. Þrýstið þeim vel niður í lítil mót sem búið er að pensla með olíu. Tilvalið
er að nota lítil muffinsmót. Bakið í 11-15 mínútur, eða þar til brauðið hefur tekið á sig gylltan lit. Látið kólna. Hrærið saman sýrðum rjóma, jógúrt, laxi, sítrónuberki, sítrónusafa og vorlauk. Saltið og piprið. Setjið fyllinguna í körfurnar. Hentugt er að nota sprautupoka til þess. Dreifið vorlauknum yfir.
Allir fá þá eitthvað fallegt... Á R A
6
jól
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Charlotte verður með fjölskyldu sinni í Danmörku um jólin. Ljósmynd/Hari
Lifandi ljós á jólatrénu Íslensk jól kósí og skemmtileg
C
harlotte Bøving leikkona er farin að hlakka til jólanna. Þau Benedikt Erlingsson, eiginmaður hennar, og börnin þeirra þrjú ætla að halda jólin í heimalandi hennar, Danmörku. „Við verðum hjá mömmu minni sem býr á Norður-Jótlandi,“ segir Charlotte sem þessa daga na er önnum kafin við að sýna einleikinn Þetta er lífið í Iðnó. „Við höfum haldið jól á Íslandi síðustu þrjú árin. Mér finnst mjög kósí og gaman að vera hér á jólunum. Það er svo mikil fjölskyldustemning. Hér er fólk meira saman en í Danmörku,“ segir Charlotte um muninn á jólahaldi hérlendis og í Danaveldi. Hún er hrifin af því að kveikja á kerti og setja á leiði látinna ástvina. „Mér þykir það fallegur siður.“ Í Danmörku skreyta margir jólatréð í byrjun desember og láta það standa fram á annan í jólum en Charlotte hefur ekki þann háttinn á. „Við fjölskyldan söfnumst saman á Þorláksmessu og skreytum tréð saman. Ég skreyti tréð alltaf með kertum en ég vandist því á æskuheimili mínu. Á aðfangadag kveikjum við á kertunum og eigum notalega stund við jólatréð. Mér finnst þetta svo huggulegt en Íslendingar verða dáldið stressaðir, enda óvanir
því að hafa lifandi ljós á jólatrénu,“ segir hún og skellir upp úr. Charlotte segist hafa mjög gaman af því að undirbúa jólin, ekki síst þegar hún hafi nægan tíma. „Mér finnst gaman að föndra og bý alltaf til minn eigin aðventukrans. Fyrir þremur árum bjuggum við vinkona mín til meira en tvö hundruð jólaepli úr þæfðri ull og seldum þau síðan á einni jólatréssölunni. Undanfarin jól hafa verið nokkuð óvenjuleg því fyrir tveimur árum var ég ófrísk og í fyrra var ég með tvö smábörn. Ég vildi samt endilega búa til piparkökur með ellefu ára dóttur minni á aðventunni. Annar tvíburinn var órólegur og vildi ekki sofa þannig að ég var með hann í poka á maganum og bjó um leið til piparkökurnar. Þetta var strembið en ég vildi alls ekki sleppa þessu,“ rifjar Charlotte upp. Er eitthvað sem þú hefur saknað frá Danmörku um jólin? „Nei, því fjölskyldan mín hefur komið hingað. Ég hlakka til að vera með systkinum mínum um jólin og vona að það verði gaman. Stundum væntir maður þess að jólin verði ljúf og góð en svo verða þau það ekki. En ég hlakka samt alltaf til jólanna og vona að allir hagi sér vel,“ segir Charlotte hress í bragði að lokum.
R á ð við jól astr essi
Þórunn Lárusdóttir leikkona Lín Design / Laugavegi 176 / Sími 533 2220 / www.lindesign.is
„Taka jólin ekki of alvarlega. Fara í heitt bað og hlusta á góða jólatónlist. Kveikja á kerti. Allt í lagi þótt það sé ryk í hornum. Hafa ekki áhyggjur. Njóta stundarinnar.“
– FULLT HÚS JÓLAGJAFA REYKJAVÍK • Fiskislóð 1 • Sími 580 8500 • mánud.–föstud. 10–18 • laugard. 10–16 AKUREYRI • Tryggvabraut 1-3 • Sími 460 3630 • mánud.–föstud. 8–18 • laugard. 10–16
JÓLAGJÖF
ÚTIVISTARFÓLKSINS FÆST Í ELLINGSEN
COLUMBIA flíspeysa. Hentar allt árið. Verð frá 9.790 kr.
COLUMBIA Softshell flíspeysa. Vindheld með Omni-Shield ytra lagi. Verð frá 17.990 kr. DIDRIKSONS úlpa. Vatnsog vindheld fóðruð úlpa sem andar vel. Verð frá 26.990 kr. Bakpokar. Léttir, sterkir og einstaklega vandaðir. Verð frá 9.990 kr.
COLUMBIA jakki. Vatnsog vindheldur með Omni-Tech ytra lagi. Verð frá 24.990 kr.
Barnahúfur í mörgum stærðum, gerðum og litum. Verð frá 2.190 kr.
Barnavettlingar í mörgum litum og gerðum. Verð frá 890 kr.
DIDRIKSONS úlpa. Frábær í snjóinn. Verð frá 9.900 kr.
COLUMBIA barnaúlpa. Vatns- og vindheld með Omni-Shield ytra lagi og Omni-Heat einangrun. Verð frá 16.990 kr.
COLUMBIA snjóbrettabuxur. Omni-Tech vatnsvörn, úr öndunarefni með límdum saumum. Verð frá 14.990 kr.
Columbia göngubuxur. Einstaklega léttar og endingargóðar, fljótar að þorna og með UPF 30 sólarvörn. Verð frá 17.990 kr.
Kuldastígvél. Vatnsheld og þola mikið álag. Verð frá 6.490 kr.
SNOW COMMANDER loðfóðruð stígvél. Vatnsheld og þola allt að 32. gráðu frost. Verð frá 11.290 kr.
COLUMBIA gönguskór úr vatnsheldu leðri. Sérstyrktur hæll og einstaklega gott grip. Verð frá 27.990 kr.
100% náttúrulegar snyrtivörur unnar úr lífrænt ræktuðum jurtum
8
jól
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Dr.Hauschka snyrtivörur fyrir húðina
náttúrulega góð jólagjöf
NÝ SENDING AF KULDASKÓM MEÐ MANNBRODDUM
/PIÈ FYRIR DÖMU OG HERRA -¹NUDAGA TIL ,AUGARDAGA Í JÓLAPAKKANN ÞINN 3UNNUDAGA FRAM AÈ JËLUM
p H E LG A R B L A Ð
Þú færð mikið úrval af skemmtilegum jólagjafaöskjum frá Dr.Hauschka
Málverk á konfektkassa
Þú getur nálgast Fréttatímann frítt á þjónustustöðvum N1 um land allt
Dr.Hauschka fæst í Yggdrasil, Heilsuveri Fjarðarkaupum og Maður lifandi.
Á
ður fyrr var algengt að fólk klippti út og rammaði inn ljósmyndir á konfektkössum. Nú er spurning hvort þessi siður lifni við því falleg málverk eftir listakonuna Gunnellu prýða nýja línu af konfektkössum frá Nóa Síríusi. Valið stendur á milli fjögurra ólíkra ólíumálverka sem lýsa íslensku þjóðlífi og menningu á smellinn hátt. Mótívin eru úr íslenskum sjáv-
Ein gjöf sem hentar öllum Gjafakort Landsbankans er greiðslukort sem býður upp á að gefandinn ákveði upphæðina og viðtakandinn velji gjöfina. Gjafakortið er viðskiptavinum að kostnaðarlausu til áramóta. Þú færð gjafakortið í næsta útibúi Landsbankans.
arplássum og fjölbreytt mannlíf á hverri mynd. Í Gunnellu-kössunum er nýr og gómsætur konfektmoli sem inniheldur kaffi og núggat. Stef na n er að bjóða fleiri íslenskum listamönnum að myndskreyta konfektkassa á næstu árum. Sígildu kassarnir með ljósmyndum af landslagi verða þó áfram á sínum stað og hafa bæst við kassar með myndum af eldgosinu í Eyjafjallajökli og á Fimmvörðuhálsi.
NBI hf. (Landsbankinn), kt. 471008-0280.
Sniðugasta öndlugjöfin GJAFAKORT | landsbankinn.is | 410 4000
ENNEMM / SÍA / NM44188
R á ð við jól astr essi
Björgvin Franz Gíslason leikari „Fyrir utan að horfa á Stundina okkar og lesa Nornina og dularfullu gauksklukkuna, finnst mér mikilvægt að finna stund þar sem maður getur verið með fjölskyldunni og næstum því slökkt á símanum. Ég mæli með því að taka nettan bakstur með fjölskyldunni, þótt það sé ekki nema einn eftirmiðdagur, t.d. á laugardegi. Ég veit að fólk miklar þetta fyrir sér, sjálfur er ég mjög upptekinn, en þetta er svo mikilvægt. Síðan ráðlegg ég fólki að stressa sig ekki of mikið á gjöfum. Ég hef brennt mig á því, enda man ég þegar pabbi var að pakka inn hverri gjöf fyrir sig, jafnvel þótt það væri bara lítil næla, en hann gerði þetta til að hafa marga pakka. Fólk ætti að njóta stundarinnar fyrir jólamatinn, um jólamatinn og eftir jólamatinn. Sjálfur hlakka ég mest til þess þegar ég fæ fjölskylduna í konfekt eftir jólamatinn. Auðvitað á maður að vera góður við aðra allt árið en það er um að gera að æfa sig extra vel í því á þessum árstíma.“
... við hliðina á jólaþorpinu ... Verslunarmiðstöð Hafnarfirði
... kíkið inn í hlýjuna!
Íslensk gjöf fyrir sælkera Falleg gjafakarfa með úrvali af bragðgóðum íslenskum ostum er tilvalin jólagjöf handa starfsfólki og viðskiptavinum.
T NÝtkTarfa Kjö
N
SælkeÝTT rakarf a
Körfurnar eru afhentar í sellófani með fallegri slaufu. Einnig bjóðum við fallega ostakassa til að senda til viðskiptavina og starfsfólks innanlands. Pantaðu ostakörfu á www.ms.is. Einfalt, fljótlegt og þægilegt! www.ms.is
10
jól
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Heimagert konfekt slær alltaf í gegn
Jólaskapið kemur með konfektinu
P
álmi Jónsson er í draumastarfi súkkulaði áhugamannsins. Hann er viðskiptastjóri fyrirtækja hjá Nóa Síríusi og hefur haldið námskeið í konfektgerð fyrir þá sem vilja læra að búa til sitt eigið eðalkonfekt. „Því fyrr sem jólakonfektið er búið til, þeim mun betra, vegna þess að með því kemur jólaskapið. Eða þannig er það að minnsta kosti heima hjá mér,“ segir Pálmi brosandi og saxar súkkulaði. Hann segir að konfekt geymist vel og því sé gott að búa það til í byrjun desember. „Oftast er konfektið borðað svo fljótt að það verður aldrei gamalt, en þá er bara að búa til meira.“ Pálmi lærði til meistara í matreiðslu í Dan mörku, þar sem hann ólst upp. Í náminu var farið vítt og breitt um matargerð og þar kynntist Pálmi konfektgerð. Hann vann á veitingastöðum, m.a. í Kaupmannahöfn, og hafði umsjón með eftir réttum og konfektgerð. Hérlendis vann hann hjá Vox og Turninum áður en Nói Síríus fékk að njóta krafta hans. Hvað þarf að hafa í huga áður en hafist er handa við að búa til konfekt? „Hafa þetta eins einfalt og mögulegt er þannig að hægt sé að búa til konfektið nánast hvar og hvenær sem er án mikils tilkostnaðar. Gott er að athuga hvað maður á heima áður en farið er af stað. Finna þarf til súkkulaðimót ef ætlunin er að steypa konfektið. Síðan þarf að vera aðstaða til að bræða súkkulaðið, annað hvort yfir vatnsbaði eða í örbylgjuofni. Digital-hitamælir er nauðsynlegur þegar tempra á súkkulaðið en sú aðferð krefst þess að hitastig súkkulaðisins sé nákvæmt. Slíkir mælar fást í flestum búðum sem selja búsáhöld. Loks þarf að versla inn eftir innkaupalistanum og hefjast handa.“ Hvað er temprun? „Temprun er ákveðin aðferð til að konfektmol arnir verði sléttir og gljáandi. Ef súkkulaðið er ekki temprað verður yfirborðið dáldið matt og líf laust þegar það storknar. Temprunin lítur út fyrir að vera flókin, en hún er það samt ekki. Það þarf aðeins að æfa sig og prófa sig áfram. Það er fyrir hafnarinnar virði.“ Borðar þú mikið súkkulaði í vinnunni? „Nei, ég reyni að halda mig við nammidag í vinnunni á föstudögum og heima á laugardögum. Þannig verður maður aldrei leiður á súkkulaði.“ Pálmi segir að flest börn hafi gaman af því að búa til sitt eigið konfekt. „Það barnakonfekt sem hefur alltaf vakið mesta lukku heima hjá mér er temprað hvítt súkkulaði eða rjómasúkkulaði sem er steypt í gömul jóladagatalamót. Ég ríf einfald lega pappann utan af gömlum súkkulaðidaga tölum og þá eru komin þessi fínu súkkulaðimót. Tempruðu súkkulaði er hellt í mótið og skafið yfir með spaða til að fá sléttan botn. Loks er súkkul aðið látið kólna. Súkkulaðimolarnir eiga að detta úr mótinu þegar því er snúið við og krökkunum líður eins og þeir eru flottustu súkkulaðimeistarar heims!“
konfektger ð
Gott ráð! Að bræða súkkulaði Þegar brætt súkkulaði er notað með öðru hráefni er best að byrja alltaf á að bræða súkkulaðið og bæta síðan hráefninu út í.
Hefðbundin aðferð við temprun Til að konfektmolar fái slétta og gljáandi áferð er best að hjúpa þá með tempruðu súkkulaði. Saxið súkkulaðið og bræðið við vægan hita. Hrærið í því á meðan það bráðnar og fylgist vel með hitanum með hitamæli. Dökkt súkkulaði ætti helst að verða 42-45°C heitt, en ljóst eða hvítt súkkulaði heldur svalara. Þegar rétta hitastiginu er náð, bætið þá söxuðu súkkulaði út í það bráðna. Það á að vera u.þ.b. 20% hlutfall af bráðna súkkulaðinu (t.d. 1 kg af bráðnu súkkulaði og 200 g af söxuðu súkkulaði), blandið vel saman við og látið standa þar til súkkulaðið nær 32°C. Þá er það temprað. Passið að halda hitanum um 32°C. Ef það fer yfir það hitastig þarf að gera allt upp á nýtt.
Gott ráð! Fjölbreyttara bragð Prófaðu að bæta kryddi eða ferskum kryddjurtum við trufflurnar.
Falleg bókamerki 300 kr.
Marsípanog orangekonfekt 250 g gott marsípan 40 ml appelsínusafi börkur af 1 appelsínu Grand Marnier Hnoðið saman marsípan og appelsínusafa, rífið appelsínubörkinn af með rifjárni og blandið saman við. Gott að smakka til með Grand Marnier. Mótið kúlur úr marsípaninu og látið þær standa í stofuhita í u.þ.b. klukkutíma. Dýfið kúlunum þá í temprað súkkulaði, t.d. Síríus 70%, raðið konfektinu á smjörpappír og skreytið með t.d. söxuðum möndlum.
Kletta konfekt
auðvelt fyrir krakka 200 g temprað rjómasúkkulaði 100 g gróft saxaðar salthnetur dill Hellið tempruðu súkkulaði í skál og blandið hnetunum saman við súkkulaðið og smakkað til með dilli. Mótið klettakonfektið á smjörpappír og látið storkna. Þessir molar eru flottir skreyttir með söxuðum salthnetum og gróft söxuðu súkkulaði.
520 g dökkt súkkulaði 500 g rjómi 100 g smjör Bræðið súkkulaðið við vægan hita á meðan suðan er látin koma upp á rjómanum. Blandið rjómanum saman við súkkulaðið í smáskömmtum. Látið kólna lítillega og setjið þá smjörið saman við. Látið stífna alveg í ísskáp. Mótið kúlur og veltið upp úr kakói, eða hjúpið með tempruðu súkkul-
Rósavettlingar 8.900 kr. Sesselja Þórðardóttir
Sælusápur margar gerðir 650 kr. Flöskutappar 4.500 kr. Safnbúðin
aði og veltið í hnetum eða hverju því sem ykkur dettur í hug.
Sérpakkað súkkulaði 595 kr. Safnbúðin
Eldspýtustokkur 650 kr. Servéttur 850 kr. Kerti 1.850 kr. Jólalínan frá Heklu Jóla
Úrval af áhugaverðum bókum.
Trufflur
Laufabrauðsjárn, 5.900 kr. Ægir
Fallegar gjafir á góðu verði Íslensk leikföng Víkingaskip 3.300 0 kr. Djákninn á Myrkáá 1.990 kr. Stubbur leikfangasmiðja
Safnbúð Þjóðminjasafnsins Bláberjalyng 2.990 kr. Bility
Viskastykki 2.490 kr. Hugrún
Suðurgata 41 · 101 Reykjavík · sími 530 2200 · www.thjodminjasafn.is · Opið alla daga vikunnar nema mánudaga kl. 11–17
Sofðu vel um jólin Gerið gæða- og verðsamanburð
Vinsælasta jólagjöfin, IQ-Care heilsukoddar. 3 stærðir.
IQ-Care heilsudýnur. Gerð úr svæðisskiptu þrýstijöfnunarefni frá Belgíu. Fæst í öllum stærðum og tveim stífleikum. Verð Queen 153x203 cm á íslenskum botni: 179.900 kr. Íslenskur höfuðgafl 84.900 kr. (Sé keypt rúm fæst 20% afsláttur af höfuðgafli.)
BOAS leður hægindastóll. Nokkrir litir Verð 79.900 kr.
S-cape Wallhugger stillanlegt rúm. Eitt vinsælasta stillanlega rúmið. Fæst í nokkrum stærðum Verð 2x90x200 cm með okkar bestu IQ-care heilsudýnu, 649.000 kr.
BOAS rafmagns lyftu stólar. Verð 129.900 kr.
Saga heilsudýna. Gerð úr svæðisskiptu pokagormakerfi með þrýstijöfnunarefni. Fæst í flestum stærðum. Verð Queen 153x203 cm á íslenskum botni: 129.900 kr. Þór heilsudýna. Gerð úr tvöföldu svæðisskiptu pokagormakerfi með þrýstijöfnunarefni. Fæst í flestum stærðum. Verð Queen 153x203 cm á íslenskum botni: 149.900 kr.
Ný sending
Proflex stillanlegt rúm. Gott stillanlegt rúm á frábæru verði. Fæst í nokkrum stærðum. Verð 2x90x200 cm með okkar bestu IQ-care heilsudýunu, 349.900 kr.
Hágæða Damask sængurverasett í miklu úrvali. Verð frá 8.900 kr. Nokkrar stærðir
BOAS leður sjónvarpssófi 3 sæta verð frá 169.900 kr. Svefnsófi verð frá 169.900 kr.
naða 6 má ausar l vaxta ðslur grei
Íslenskir svefnsófar. Heilsudýna með þrýstijöfnunarefni. Fæst í mörgum litum. Framleitt eftir pöntunum. Svefnflötur 140x200 cm. Verð 264.900 kr.
Listhúsinu Laugardal, 581 2233 • Baldursnesi 6, Akureyri, 461 1150 Opið virka daga kl. 10.00 - 18.00 – laugardaga 12.00 - 16.00
12
jól
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Óvenjulegar jólagjafir
R á ð v ið
að keyra hálfan hring. Ég sagði frænku minni frá þessu og þá fengu þau hjónin hugmyndina að jólagjöf fyrir mig. Þau skáru út pappaspjald, límdu fullt af litlum bílum á það og einn, sem var eins og minn, sneri öfugt og á móti umferðinni.“ Björk segir gjafirnar líka ein kennast af einkahúmor. „Mamma fær t.d. alltaf mismunandi gerðir af muffinsformi. Hún átti einhvern tímann nokkur muffinsform og keypti alltaf ný þótt hún bakaði aldrei muffins. Núna er búrið hjá henni fullt af muffinsformum sem eru aldrei notuð! Mamma fær líka alltaf mús í jólagjöf því hún er dauðhrædd við mýs. Hún hefur fengið músastyttur,músabangsa og heimagerðar mýs.“ Oft eru grínjólapakkarnir stílaðir frá frægu fólki eða fólki í bæjarfélaginu. Þeir eiga það þá sameiginlegt að vísa í viðkomandi á einhvern hátt. „Þetta er mjög fyndið og skemmtilegt og tekur alvarleikann af pakkastandinu og gerir jólin enn skemmtilegri,“ segir Björk.
Djók í jólagjöf B
jörk Hólm þjóðfræðinemi hlakkar alltaf til jólanna, enda óvenjuspennandi að opna pakkana frá fjölskyldunni. Það er nefnilega til siðs að gefa óhefð bundnar grínjólagjafir. „Amma byrj aði á þessu þegar hún fór að gefa börnunum sínum og tengdabörnum
gríngjafir á afmælum. Móðursyst ir mín og maðurinn hennar tóku þetta yfir á næsta stig og þau gefa fjölskyldunni djókjólagjafir,“ segir Björk sem bíður spennt eftir grín gjöfinni í ár. „Ef maður segir eitt hvað vitlaust eða heimskulegt á maður á hættu að fá eitthvað tengt
jól astr essi
Ragnar Bjarnason söngvari „Njóta undirbúningsins og njóta jólanna. Bara taka þátt í jólagleðinni og fá jólastemningu í hugann og þá gengur þetta fínt.“
Björk kann að meta óhefðbundnar gjafir sem koma skemmtilega á óvart. Ljósmynd/Hari
því í jólagjöf. Sumar gjafirnar eru heimatilbúnar, aðrar keyptar í Tig er, en þær eiga það sameiginlegt að vera sniðugar. Minnisstæðasta gjöfin sem ég hef fengið er sú sem ég fékk eftir að ég hafði óvart keyrt öfugan hring á hringtorgi og fattaði það ekki fyrr en þegar ég var búin
Amma byrjaði á þessu þegar hún fór að gefa börnunum sínum og tengdabörnum gríngjafir á afmælum. Móðursystir mín og maðurinn hennar tóku þetta yfir á næsta stig og þau gefa fjölskyldunni djókjólagjafir.
- veldu kofareykt hangikjöt frá Kjarnafæði! Kofareykta hangikjötið frá Kjarnafæði er sérvalið fyrsta flokks lambakjöt með ljúffengu, ríku og hefðbundnu íslensku reykbragði, verkað og reykt af kjötiðnaðarmeisturum fyrirtækisins. Það njóta allir jólanna með hangikjöt frá Kjarnafæði á borðum - því hvað er betra!
14
jól
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Vissir þú þetta? Laufabrauð Laufabrauð er að margra mati séríslenskt fyrirbæri. Laufabrauð varð til vegna þess að erfitt var að fá hráefni í brauð. Til að allir fengju eitthvert góðgæti að borða var laufabrauðið haft þunnt og síðan skreytt með fögrum útskurði. Það var þó ekki á borðum almennings fyrr en á 19. öld og þá helst um norðanvert landið. Stutt er síðan laufabrauð varð hluti af jólahefð hjá flestum Íslendingum.
Aðventuljós Þótt ótrúlegt sé er það tiltölulega nýr siður að setja aðventuljós út í glugga. Aðventuljósin komu fyrst til Íslands frá Svíþjóð árið 1964. Þau náðu strax miklum vinsældum og prýða nú flest heimili á aðventunni.
Jólaskraut
H E LG AR B L Asín Ð um Áður fyrr skreytti fólk híbýli jól með kertaljósum, sem þóttu kærkomin tilbreyting frá hversdagsleikanum. Það er fremur nýr siður að skreyta allt hátt og lágt.
Jólatré Þú getur nálgast Fréttatímann frítt á þjónustustöðvum N1 um land allt
Fallega skreytt jólatré er hluti af jólunum í hugum flestra. Þó er þessi siður fremur nýr af nálinni. Um miðja 19. öld tíðkaðist að skreyta heimilið með heimasmíðuðu jólatré. Aðeins var á færi þeirra efnameiri að kaupa innflutt grenitré. Á tuttugustu öldinni fóru grenitrén að ryðja sér til rúms og þau urðu algeng meðal almennings.
OKKAR VON VON · HOPE · SPES
Styrktarfélag krabbameinssjúkra barna selur falleg hálsmen í fjáröflunarskyni. Hálsmenin eru með áletruninni VON á þremur tungumálum, íslensku, ensku og latínu. Fáanleg bæði úr silfri og stáli (grófari fyrir herra). Silfurmen kostar aðeins 4.000 krónur og stálmen 3.500 krónur.
Aðventukrans Aðventukransar komu fram í kringum 1930 og eru löngu orðnir ómissandi á aðventunni.
Jólagjafir Sá siður að skiptast á jólagjöfum er tiltölulega nýr hérlendis. Það er eldri siður að gefa sumargjafir en til eru heimildir um sumargjafir frá 16. öld. Á seinni hluta 19. aldar fóru gjafir að tíðkast í einhverjum mæli. Fyrsti vísirinn að því var að gefa öðrum kerti til að lífga upp á tilveruna. Síðan fengu flestir eina nýja flík svo þeir færu ekki í jólaköttinn. Eftir því sem leið á 19. öldina fór að bera meira á jólagjöfum og jólaauglýsingar komu í kjölfarið. R á ð við jól astr essi
Hálsmenin eru til sölu á heimasíðu Styrktarfélags krabbameinssjúkra barna, www.skb.is og í síma 588 7555. Boðið er upp á heimsendingu. Hjálpum félagsmönnum að halda í sína von.
Tilvalin jólagjöf!
JÓLAKORT SKB Glæsileg jólakort SKB eru til sölu á heimasíðunni www.skb.is. Þrjár gerðir af kortum eru til sölu.
Valgerður Guðnadóttir söngkona Tryggðu þér jólakort og styrktu gott málefni.
„Ég myndi kveikja á góðu ilmkerti, setja á rólega og fallega tónlist og fara í heitt bað til að slaka á fyrir jólin. Til að forðast jólastressið mæli ég með því að fara á skemmtilega tónleika og síðan er alltaf gott að fara í góðan göngutúr, það er svo hollt fyrir líkama og sál.“
16
jól
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Á vaktinni um jólin Jón Ragnar Jónsson læknanemi verður að vinna um jól og áramót
F
lestir njóta jólanna í faðmi fjölskyldunnar en Jón Ragnar Jónsson læknanemi ætlar að vinna um hátíðarnar. Hann mun leysa af lækninn í Búðardal og finnst ekkert tiltökumál að vera aleinn um jólin, fjarri fjölskyldu og vinum. „Ég sá auglýst eftir læknanema í afleysingar á heimasíðu læknanema og ákvað að sækja um. Maður stekkur nú á hvert tækifæri til að safna í reynslubankann, og mér fannst kominn tími til að bæta ferð út í hérað undir beltið. En það verður bakvakt reynslumeiri heimilislæknis sem ég get reitt mig á ef þörf krefur. Að auki verður gott að vinna sér inn pening,“ segir Jón Ragnar sem verður á vakt öll jólin. „Ég verð að vera tiltækur allan
Jón Ragnar er barnlaus og finnst sjálfsagt að fórna sér fyrir þá sem hafa meiru að tapa með því að vinna þegar aðrir eru að taka upp pakkana. Ljósmynd/Hari
sólarhringinn og fæ íbúð á vegum heilsugæslunnar,“ segir hann. Hvernig leggst þetta í þig? „Mjög vel. Ég er mjög spenntur fyrir þessu. Ég er heldur ekki búinn að stofna eigin fjölskyldu og finnst sjálfsagt að fórna mér fyrir þá sem hafa meiru að tapa. Þetta verður kannski ekki eins gaman og að vera með fjölskyldunni en ég hef litlar áhyggjur af því.“
Í hittiðfyrra var ég á ferðalagi um Suður-Ameríku og eyddi jólunum í Perú. Þá bað ég sérstaklega um að það yrðu haldin litlu jólin þegar ég kæmi heim. Ætlar þú að gera þér einhvern dagamun yfir hátíðarnar? „Góð spurning. Ég hef ekki hugsað út í það. Ætli ég reyni ekki að elda góðan mat og svo er aldrei að vita nema félagi minn, sem er frá Búðardal, verði á staðnum og ég get þá litið við hjá honum ef tækifæri gefst til.“ Hefur þú ákveðið hvort þú opnar jólapakkana þína í Búðardal eða bíður með það? „Ég ætla að láta það ráðast. Sennilega er skemmtilegra að opna þá með fjölskyldunni. Þetta er ekki í fyrsta sinn sem ég er fjarri heimahögum um jólin. Í hittiðfyrra var ég á ferðalagi um Suður-Ameríku og eyddi jólunum í Perú. Þá bað ég sérstaklega um að það yrðu haldin litlu jólin þegar ég kæmi heim. Það er aldrei að vita nema ég biðji um það aftur, þ.e.a.s. ef mamma verður búin að fyrirgefa mér að yfirgefa hana aftur um jólin.“ R á ð við jól astr essi
. .
.
- 110 R. hálsi 3
10 R.
R.
Linda Björk Hilmarsdóttir, framkvæmdastjóri Hress heilsurækt „Einfaldaðu líf þitt, njóttu hvers augnabliks og skipuleggðu þig. Ekki eyða um efni fram því það veldur oft áhyggjum. Notaðu til dæmis gamla jólaskrautið, það laðar oft fram hinn eina sanna jólaanda. Láttu gott af þér leiða fyrir aðra og fyrir líkama þinn og sál. Ekki gleyma þér í öllu jólaamstrinu.“
Kraftar í kögglum Gönguskór á jólatilboði
Stuttbuxur Verð frá
Dúnúlpur frá
3.990kr.
Bolir Verð frá
1.990kr.
Peysur Verð frá
5.990kr.
Buxur Verð frá
3.990kr.
Árangur Buxur Verð frá
Húfur og vettlingar í jólapakkann Verð frá
5.990kr.
Bolir Verð frá
990kr.
2.990kr.
Peysur
8.990kr.
Toppar Verð frá
HOLTAGÖRÐUM
GLÆSIBÆ
KRINGLUNNI
SMÁRALIND
WWW.UTILIF.IS
5.990kr.
ÍSLENSKA SIA.IS UTI 52236 11.2010
Verð frá
18
jól
Helgin 26.-28. nóvember 2010 Jólaþorpið í Hafnarfirði verður opnað á morgun
R á ð v ið jól astr essi
Ekta jólastemning Útijólaball alla sunnudaga
D Ragnheiður Ragnarsdóttir „Fara í sund, synda nokkrar ferðir og skella sér svo í heita pottinn. Þetta er algjört æði þegar það er frost úti. Mæli líka með því að fara í Bláa lónið að slaka á.“
Hannaðu þína eigin myndabók á oddi.is
ísa ljósálfur, Gunni og Felix, Sigurður Guðmundsson og Memfismafían og Ari Eldjárn eru á meðal þeirra sem munu skemmta í Jólaþorpinu í Hafnarfirði á aðventunni. Grýla og jólasveinarnir verða á sveimi og heilsa upp á káta krakka, auk þess sem jólavarningur af ýmsu tagi verður til sölu í fagurlega skreyttum jólahúsum. Jólaþorpið í Hafnarfirði verður opnað með pomp og prakt á morgun, laugardag, klukkan eitt og ljósin á jólatrénu verða tendruð um fimmleytið. Boðið verður upp á fjölbreytta dagskrá sem miðast við að skemmta allir fjölskyldunni með leik- og tónlist en Jólaþorpið verður opið allar helgar á aðventunni og fram á kvöld á Þorláksmessu. Það verður því nóg um að vera og ættu allir að finna eitthvað við sitt hæfi. Á stóra sviðinu verða alltaf einhver skemmtiatriði í gangi sem Grýla mun kynna af sinni alkunnu snilld. Auk ofantalinna atriða munu alls konar kórar hefja upp raust sína, sýnt verður úr leikritinu Horn á höfði, krakkar frá félagsmiðstöðvum verða með skemmtiatriði og töframenn leika listir sínar. Á sunnudögum verður útijólaball þar sem Jólasveinabandið, Gunni og Felix og Ísgerður Elfa úr Stundinni okkar skiptast á um að halda uppi fjörinu. Í ár hefur Jólaþorpið tekið höndum saman við Byggðasafn Hafnarfjarðar sem verður með sérstaka jólasýningu þar sem Gallerý Thors var, við hlið þorpsins. Sýndir verða jólamunir frá fyrri tíð, gömul leikföng verða til sýnis og munu rithöfundar lesa upp úr barnabókum. Prjónavörur, handverk, jólaskraut, heitt kakó, kökur og vöfflur og margt fleira verður til sölu í jólahúsunum tuttugu og verður eflaust hægt að gera góð kaup.
VERÐ FRÁ kR. EINTAkIÐ
6.990
Farðu inn á www.oddi.is og búðu til persónulega gjöf. Vegleg innbundin myndabók með þínum myndum.
Aðgangur í Bláa Lónið
Spa meðferðir
Snyrtimeð ferðir
Nudd
Veitingar á LAVA
galind a Lóninu – Læknin Gisting í Blá
t
Gjafakor
Gjafakort – þá fá allir eitthvað fallegt! Blue Lagoon gjafakort eru fáanleg í verslunum Bláa Lónsins á baðstað, að Laugavegi 15, Blue Lagoon spa og Hreyfingu í Glæsibæ.
Blue Lagoon húðvörur
Líkamsrækt
Einkaþjálfu n
Opnuna rtími
Jólaþorpið verður opið alla laugardaga og sunnudaga á aðventunni frá kl. 13-18 og á Þorláksmessu kl.18-22. Það er staðsett á Thorsplani í hjarta Hafnarfjarðar. Upplýsingar um dagskrá má finna á www.hafnarfjordur.is
Gjafakort Íslandsbanka -jólagjöf sem kemur að gagni Tilbúin gjöf í fallegum umbúðum
VETRARDAGAR
20%
HVÍTA HÚSIÐ / SÍA 10-1230
Gildir í verslunum um allan heim og á Netinu Fæst í öllum útibúum bankans
AFSLÁTTUR AF SPARIFATNAÐI
JÓLIN ERU KOMIN Í SMÁRALIND Dagskrá á morgun, laugardag, kl. 15.00.
Glæsileg jóladagskrá í Smáralind á morgun
Valgerður Guðnadóttir tendrar ljósin á 7 metra háu jólatré og syngur. Nokkrir Jólagestir Björgvins syngja: · Haukur Heiðar úr Diktu · Gissur Páll Gissurarson · Barnakór Kársnesskóla Bjarni Ara verður með beina útsendingu á Bylgjunni frá Smáralind. Taktu þátt í Pakkajólum Bylgjunnar og styrktu gott málefni.
Sjáumst - Smáralind
JÓLAGJAFAHANDBÓKIN ER KOMIN ÚT! Skoða má gjafahandbókina á smaralind.is
20
jól
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Íslensk hönnun
Jólaskraut úr plexígleri Í slenskt útsaumsmynstur er fært í nýjan bún ing í jólalínunni frá Stássi. Um er að ræða jólalínu úr plexígleri sem samanstendur af jólastjörnum í tveimur stærðum og aðventuk ransi í stíl. Arkitektarnir Árný Þórarinsdóttir og Helga Guðrún Vilmundardóttir eru hönnuðirnir á bak við Stáss. Þær segja að hugmyndin hafi kvikn að þegar þær uppgötvuðu að lítið var til af sér íslensku jólaskrauti. Jólastjörnurnar er hægt að
hafa á borði eða hengja upp og minni jólastjörn urnar má nota sem glasabakka. Jólaskrautið kem ur í flötum pakkningum og þarf að setja saman en þannig öðlast það þrívídd. Þær stöllur segja að skrautið höfði vel til Íslendinga, þar sem sagan er færð áfram í nýrri mynd. Það fæst í hvítu, rauðu og appelsínugulu. Jólaskrautið frá Stássi fæst í Epal, Mýrinni, Safnabúð Þjóðminjasafnsins og í Hrími og Sirku á Akureyri.
R á ð við jól astr essi
Margrét Pála Ólafsdóttir leikskólastjóri „Ég ráðlegg fólki að einbeita sér að því að skapa frið og ró. Og í stað þess að vera í búðarhlaupum og tiltektarstressi og gjafastressi ráðlegg ég fólki að gera eitthvað afslappað og óvenjulegt með börnum sínum. Setjast niður við piparkökugerð,
fara út fyrir bæinn með kakó á brúsa, ná sér í trjágrein til að skreyta, búa til jólakort og skrifa á þau og kveikja á friðarkerti. Ég hef þá kenningu að það sem skapar jólaandann hjá börnum í dag er ekki matur eða gjafir, því það er alltaf
í gangi, heldur það sem er nýtt og skapar hughrif. Það sem fjölskyldan skapar saman.Það sem þú gerir með börnunum þínum er arfurinn sem þau bera til sinna barna. Viltu að það sé enn ein Kringluferðin eða ferð út í skóg?“
Ég seldi þessar eignir á síðustu 30 dögum!
Skráðu eignina þína þar sem hún selst!
Hringdu núna Hannes Steindórsson Sölufulltrúi hannes@remax.is Sími: 699 5008
699 5008
Þórarinn Jónsson hdl. lögg. Fasteignasali
BÆTIR LÍKAMSSTÖÐU EYKUR BLÓÐSTREYMI STYRKIR BAK STYRKIR MAGAVÖÐVA STINNIR RASS
STYRKIR OG MÓTAR LÆRVÖÐVA
DREGUR ÚR ÁLAGI Á HNÉ STYRKIR KÁLFA
HANNAÐIR TIL AÐ: GRENNA STYRKJA VÖÐVA BÆTA LÍKAMSSTÖÐU
ÞÚ FÆRÐ SHAPE UPS Í:
Steinar Waage, Kringlunni og Smáralind | Skór.is, Kringlunni | Intersport, Lindum Kópavogi | Versl. Nínu, Akranesi | Blómsturvöllum, Hellisandi | Skóhúsinu, Akureyri | Skóbúð Húsavíkur, Húsavík | Skógum, Egilstöðum | System, Neskaupstað | Skóbúðinni, Keflavík.
Skechers_breytt-Heilsida_Sedogheyrt.indd 1
11/22/10 2:55 PM
22
jól
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Matarboð Smáréttir í bland við stórsteikur
Heldur árlega boð á Þorláksmessu Á
Þorláksmessu heldur Nanna Rögnvaldardóttir boð fyrir vini og vandamenn þar sem hún býður upp á smárétti í bland við stærri steikur. „Það er mjög þægilegt að bjóða upp á mismunandi smárétti í jólaboðum. Marga smárétti má útbúa með stuttum fyrirvara, eða samdægurs, en aðra má gera daginn áður eða jafnvel enn fyrr og frysta,“ segir Nanna sem nýlega sendi frá sér matreiðslubók þar sem smáréttir eru einmitt í aðalhlutverki. „Smáréttir geta verið afar fjölbreyttir, jafnvel þótt þeir séu svipaðir, með því að útbúa mismunandi sósur og ídýfur eða nota mismunandi krydd,“ upplýsir hún og bætir við að hún bjóði oft upp á smárétti þegar hún fær gesti. „Svo hef ég líka útbúið smárétti fyrir ættingja og vini þegar þeir halda veislur.“ Þorláksmessuboðin hjá Nönnu hafa vakið mikla lukku en hvernig kom það til að hún fór að halda boð þennan dag? „Ég fór alltaf norður á Sauðárkrók til foreldra minna á jólunum en eftir að ég hætti því fór ég að hafa opið hús
alla Þorláksmessuna til að hitta vini og kunningja. Ég bý í miðbænum og fólk er mikið á ferðinni þennan dag. Þetta er tilvalið tækifæri fyrir fólk til að hittast og skiptast á kveðjum og pökkum. Það eru margir fastagestir sem koma ár eftir ár og segja að jólin byrji hjá mér. Ég held þessu áfram á meðan ég hef gaman af því – og ég hef enn gaman af þessu,“ svarar hún kankvís. Nanna er ekki ein af þeim sem hafa alltaf það sama í jólamatinn frá ári til árs. „Ég hef þá stefnu að vera ekki með neina fasta siði sem ekki megi hvika frá. Ég vil ekki festa mig í venjum. Barnabörnin vilja að vísu helst fá andarbringur og því hef ég haft þær síðustu árin en þá er bæði for- og eftirrétturinn mjög breytilegur. Ég ákveð stundum ekki fyrr en á Þorláksmessu hvað verður í jólamatinn, enda er ég ekki alltaf mjög fyrirhyggjusöm,“ segir Nanna og bæti við að það sé afar mismunandi hvenær hún byrji að undirbúa jólin. „Stundum á haustin en stundum ekki fyrr en í desember.“
Nanna Rögnvaldardóttir stressar sig ekki á jólaundirbúningnum. Stundum hefst hann á haustin og stundum í desember. Ljósmynd/Hari Smá r éttir Nönnu
Ég hef þá stefnu að vera ekki með neina fasta siði sem ekki megi hvika frá. Ég vil ekki festa mig í venjum.
Það er dálítið flott að bjóða upp á alls konar góðgæti borið fram í matskeiðum, oftast með sérstaklega beygðu og sveigðu skafti sem ekki er hægt að nota til neins annars en í svona fínirí – en fæstir eiga slíkar skeiðar og það er engin ástæða til að fjárfesta í þeim ef þær verða svo bara notaðar einu sinni á ári. En það er hægt að fara aðrar leiðir. Það má nota venjulegar matskeiðar, ef þær eru fallegar og maður á nóg af þeim – þá getur verið gott að hafa þær á bakka með barmi og láta skaftið hvíla á barminum svo skeiðin haldist bein og ekki renni úr henni – eða litlar skálar af ýmsu tagi, en þá þarf reyndar oftast að hafa lítinn gaffal eða skeið með. Alla þessa rétti sem hér koma uppskriftir að má líka bera fram á disk eða fati og láta gestina skammta sér sjálfa, annaðhvort á smádiska með öðru góðgæti eða á brauð eða kex. Svo henta þeir líka allir mjög vel sem forréttir, bornir fram á litlum diskum, kannski með nokkrum salatblöðum og ristuðu brauði eða hvítlauksbrauði.
Hangikjötstætingur 150 g hrátt, taðreykt hangikjöt 2 msk. gott balsamedik 2 msk. ferskt timjan, saxað nýmalaður pipar Skerðu hangikjötið í litla bita. Best er að það sé bragðmikið og ég mæli með tvíreyktu sauðahangikjöti. Settu það í matvinnsluvél og grófsaxaðu það – notaðu púlshnappinn eða kveiktu og slökktu á vélinni til skiptis ef hann er ekki
til staðar. (Ef þú átt ekki matvinnsluvél geturðu skorið kjötið mjög smátt með beittum hníf.) Settu það í skál, ýrðu balsamediki yfir, hrærðu timjani og pipar saman við og láttu standa smástund.
Sítrónuleginn þorskur 150 g þorskur (eða annar fiskur eftir smekk) 1 sítróna ½-1 tsk. rautt chili-aldin, fræhreinsað og saxað mjög smátt ½ lítil rauð paprika, fræ-
hreinsuð og söxuð smátt nokkur basilíkulauf, skorin í mjóar ræmur nýmalaður pipar salt Gott er að frysta fiskinn til hálfs eða nota frosinn fisk og skera hann þegar frostið er rétt byrjað að fara úr honum, þá er auðvelt að skera hann í mjög þunnar sneiðar. Dreifðu sneiðunum á disk og kreistu safann úr sítrónunni yfir. Dreifðu svo chili, papriku og basilíku yfir og kryddaðu með pipar og salti. Láttu standa í um 1 klst.
Ljósmnyd/Gísli Egill Hrafnsson
Í skeið
www.lyfja.is
– Lifið heil
Jólin eru tími til að gefa. Í Lyfju finnurðu úrval af gjafavöru í pakkana til þeirra sem þér þykir vænst um. Við erum aldrei langt undan.
Lágmúla - Laugavegi - Garðatorgi - Smáralind - Smáratorgi - Setbergi - Borgarnesi - Grundarfirði - Stykkishólmi - Búðardal - Patreksfirði - Ísafirði - Bolungarvík - Blönduósi - Hvammstanga Skagaströnd - Sauðárkróki - Húsavík - Kópaskeri - Raufarhöfn - Þórshöfn - Egilsstöðum - Seyðisfirði - Neskaupstað - Eskifirði - Reyðarfirði - Fáskrúðsfirði - Höfn - Laugarási - Selfossi - Grindavík - Keflavík
ÍSLENSKA / SIA.IS / LYF 52431 11/10
Kannski er jólagjöfin í Lyfju
t
. . . eitthvað fallegt
t Salka / MEL
frá Sölku
Gull og silfur – húrra! Í Fiskmarkaðnum sýnir Hrefna Rósa Sætran landsliðstakta sem við getum notað í eigin eldhúsi. Ísland og Asía mætast á miðri leið í girnilegri matreiðslubók eftir nýbakaðan gull- og silfurverðlaunahafa á heimsmeistaramóti matreiðslumeistara.
t
– og árið verður einstakt
t
Dagatalsbókin Konur eiga orðið allan ársins hring er komin út fjórða árið í röð. Hnyttnar og uppbyggilegar hugleiðingar eftir orðheppnar konur og frábærar myndskreytingar. Skapandi, skemmtileg og falleg skipulagsbók í dagsins önn.
Loksins komin aftur
t
Hlýjar hendur kom út haustið 2009 og naut fádæma vinsælda. Hér kemur ný og endurbætt útgáfa. Engum sem eignast þessa bók þarf að verða kalt á höndunum.
salka.is • Skipholti 50c • 105 Reykjavík
viðtal 37
Helgin 26.-28. nóvember 2010 Listmálun Eiríkur Smith tekur örlögum sínum af æðruleysi
Hefur ekki málað eftir heilablóðfall S
umir deyja úr þessu en ég lifi,“ segir Eiríkur Smith listmálari en hann hefur ekki getað mundað pensilinn eftir að hann fékk vægt heilablóðfall fyrir rúmum tveimur árum. Hann tekur þessu með stóískri ró, segist bara verða að bíða og sjá hvernig mál þróist. Verði biðin löng, sé ekkert annað að gera en að taka því. Það er að sönnu óþénugt fyrir listmálara að geta ekki málað en að öðru leyti hefur Eiríkur náð sér allvel eftir áfallið, „nema hvað ég hef farið andskoti illa á minninu, enda orðinn 85 ára,“ segir hann. „Ég var að vinna við portrett af fínum manni og var kominn áleiðis með það þegar þetta gerðist,“ segir Eiríkur, „en ég hét því að ég skyldi klára verkið þótt ég ynni ekki nema 20 mínútur í einu, vildi ekki vinna lengur í senn málverksins vegna. Það hafðist, enda er ég þrjóskur, en síðan hef ég ekkert málað, bara ekkert.“ Eiríkur sameinar vinnustofu og heimili á reisulegum stað í Hafnarfirði, þar sem útsýni er vítt, hvort heldur er yfir Hafnarfjörð og sjóinn eða norður til Esjunnar. „Þegar ég var yngri langaði mig til að mála Esjuna og sá enska kellingu sem var að mála hana frá Hamrinum. Mig langaði að fara hingað upp eftir og mála fjallið héðan, vera heldur nær því. Ég fór því með allt krakkastóðið á eftir mér og málaði akkúrat frá þessum stað. Ég sá að þetta var mjög góður staður til að vera á, hafði hann fyrir augunum á mér þegar kvöldsólin
skein á hann, miklu lengur en niðri í bæ. Það var allt glitrandi í sólskini.“ Draumur Eiríks rættist síðar þegar hann byggði hús sitt og vinnustofu þarna efst í Setbergslandinu. Fjarri lagi er að Eiríkur hafi lagt árar í bát þrátt fyrir áfallið. Að frátaldri málarakúnstinni hefur golfið verið hans ástríða um áratugaskeið. Þar lætur málarinn ekki deigan síga, leigir sér bíl björtustu mánuði ársins, frá maí fram í september, og fer 18 holur, lætur minna ekki duga. „Við erum fjórir karlar sem spilum saman þegar vel viðrar,“ segir Eiríkur. „Ég var helvíti grobbinn þegar ég kynntist þessari íþrótt, fór vítt og breitt í keppni og var helst með Gísla heitnum Sigurðssyni lesbókarritstjóra og Kjartani L. Pálssyni, blaðamanni og leiðsögumanni. Þegar best lét var ég kominn með 6 í forgjöf og komst í meistaraflokk eitt sumar, sem að vísu var ekkert keppikefli. En fljótlega eftir þetta átti ég heima í elliflokki í golfinu. Við fórum víða þar sem Kjartan L. var aðalgæinn. Málverk Eiríks frá ýmsum skeiðum eru í rekkum á vinnustofunni. „Ég var sitt á hvað abstrakt eða fígúratívur,“ segir málarinn þegar hann handleikur nokkur verk sín. Verk Eiríks eru sýnd reglulega enda gaf hann Hafnarborg drjúgan hluta safns síns, nær 400 málverk. „Þar voru sýnd gömul geómetrísk verk í fyrra og væntanlega taka þeir annað skeið fyrir næst,“ segir Eiríkur og hrósar stjórnendum Hafnarborgar,
Ljósmynd/Hari
Hafnfirski listmálarinn lætur ekki deigan síga í áhugmáli sínu, golfinu, þrátt fyrir áfallið en snertir ekki pensilinn lengur. Sér allt eins fyrir sér að standa við trönurnar á öðru tilverustigi.
menningarmiðstöðvar Hafnarfjarðar. „Þeir vönduðu sig mjög við að velja úr safninu, það hefur mikið að segja.“ Þótt Eiríkur Smith máli ekki lengur sér hann allt eins fyrir sér að hann haldi áfram um pensil á öðru tilverustigi. Hann hefur grúskað í eilífðarmálunum. „Annað hvort eflist ég sem málari eða fer út í eitthvað allt annað,“ segir hann og nefnir áhuga sinn á flugi. „Eitt sinn langaði mig að verða flugmaður,“ segir listmálarinn en hann var meðal frumherja í svifflugi á stríðsárunum, „og ásamt öðrum sá fyrsti sem lærði fallhlífarpökkun. Ég er svona dellukall í ýmsu.“ Jónas Haraldsson
Olíumálverk og vatnslitamyndir jöfnum höndum
Eiríkur Smith fæddist í Hafnarfirði árið 1925. Hann stundaði nám við Handíðaskólann 1946-48 og í einkaskóla Rostrup Böyesens í Kaupmannahöfn 1949-50 og fór í námsferð til Parísar 195-51. Eiríkur hélt sína fyrstu málverkasýningu í Sjálfstæðishúsinu í Hafnarfirði 1948 og hélt stóra sýningu í Listamannaskálanum eftir að hann kom frá námi 1952. Síðan hefur Eiríkur haldið allmargar stærri sýningar á Kjarvalsstöðum og í Listasafni Hafnarfjarðar, Hafnarborg, en hann gaf því safni veglega málverkagjöf. Eiríkur málaði jöfnum höndum stór og smá olíumálverk og vatnslitamyndir og hefur verið óhræddur við að fara inn á nýjar brautir í listsköpun sinni. Eiríkur er menntaður prentsmiður og vann til margra ára í þeirri iðn með myndlistinni. -jh
jonas@frettatiminn.is
Við styðjum Vilhjálm Þorsteinsson til stjórnlagaþings!
2325
Skynsamur og vandaður fulltrúi þjóðarinnar Anna Lilja Jóhönnudóttir háskólanemi, Kópavogi Bergþóra Birgisdóttir þjónustufulltrúi, Djúpavogi Birgir Hermannsson aðjúnkt, Reykjavík Bjarni Geir Alfreðsson veitingamaður, Reykjavík Björgvin Ingi Ólafsson háskólanemi, Evanston, Bandaríkjunum Björgvin Valur Guðmundsson leiðbeinandi, Stöðvarfirði Flosi Eiríksson viðskiptafræðingur, Kópavogi Gísli Hauksson hagfræðingur, Reykjavík Guðrún Jóna Jónsdóttir tölvunarfræðingur, Reykjavík Gunnar Tryggvason verkfræðingur, Reykjavík Halldór Friðrik Þorsteinsson forstjóri, Reykjavík Herdís Björk Brynjarsdóttir háskólanemi, Dalvík Hilmar Veigar Pétursson framkvæmdastjóri, Kópavogi Hlédís Sveinsdóttir athafnakona, Fossi, Snæfellsbæ Hlynur Þór Magnússon blaðamaður, Reykhólahreppi Hrafnhildur Hafberg menntaskólakennari, Ísafirði Hreinn Sigmarsson búfræðingur, Reykjavík Hulda Kristín Magnúsdóttir hönnuður, Reykjavík Ína Björk Hannesdóttir viðskiptafræðingur, Reykjavík
Ingibjörg Jóhannsdóttir skólastjóri Myndlistarskólans í Reykjavík Ingibjörg Stefánsdóttir jógakennari, Reykjavík Jón Steinsson hagfræðingur, New York Jónas Björgvin Antonsson framkvæmdastjóri, Kópavogi Karl Th. Birgisson ritstjóri, Reykjavík Katrín Atladóttir tölvunarfræðingur og bloggari, Reykjavík Kristín Pétursdóttir forstjóri, Hafnarfirði Kristján Björn Þórðarson myndlistarmaður, Reykjavík Lúvíg A. Halldórsson fv. skólastjóri, Stykkishólmi Örn Karlsson skógarbóndi, Sandhóli v/Kirkjubæjarklaustur Ragnheiður Jóna Jónsdóttir kennari og athafnakona, Kópavogi Salvör Jónsdóttir skipulagsfræðingur, Reykjavík Sigríður Olgeirsdóttir framkvæmdastjóri, Kópavogi Svanhildur Sigurðardóttir skrifstofustjóri, Reykjavík Þórður Kristjánsson kerfisfræðingur, Reykjavík Þorgerður Ólafsdóttir galleristi, Reykjavík Þorlákur Axel Jónsson menntaskólakennari, Akureyri Þuríður Ottesen framkvæmdastjóri, Reykjavík
38
viðhorf
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Fært til bókar
Vera Íslands á lista hinna viljugu þjóða
Hvað með skotapilsin?
Handlama og heiladauðir
Fyrirspurn Þorgerðar Katrínar Gunnarsdóttur alþingismanns til Ögmundar Jónassonar dóms- og mannréttindaráðherra um það hvort hann telji rétt að banna búrkur vakti athygli. Haft var eftir Þorgerði Katrínu að hún væri þeirrar skoðunar að banna bæri þennan búnað kvenna. Salmann Tamini, formaður Félags múslíma á Íslandi, svaraði þingmanninum og sagði téðan búnað ekki part af íslam heldur hluta af hefðum í ríkjum eins og Sádi-Arabíu og Afganistan. Því væri um mannréttindamál að ræða, fólk ætti að fá að klæða sig eins og því sýndist. Salmann spurði síðan hvort afklæða ætti ferðamenn sem kæmu hingað með búrkur. Með smá snúningi má einnig velta því fyrir sér hvernig taka eigi á Skotum í pilsum og Færeyingum með skotthúfur.
Björgvin Þorsteinsson, lögmaður hjónanna á meðferðarheimilinu Árbót, lét ekki deigan síga í málflutningi í þeirra þágu. Hjónin fengu 30 milljóna greiðslu frá ríkinu, svo sem frægt er orðið, en frá því í janúar sendi Björgvin nær 40 tölvupósta til félagsmálaráðuneytisins, flesta til skrifstofustjórans Einars Njálssonar, að því er Vísir greindi frá. Ekki er að sjá að lögmaðurinn hafi mikla trú á kerfinu. „Er málið algerlega frosið,“ skrifar hann í mars. Í júní er honum farið að leiðast þófið og segir: „Sæll Einar. Hann er líklega ekki hraðlæs aðstoðarmaðurinn. Er ekki rétt að lesa þetta fyrir hann?“ Ekki eykst álitið í júlí. Þá segir Björgvin í pósti til Einars: „Sæll Einar. Eru flestir heiladauðir í þessum ráðuneytum? Nú á að vera búið að borga að hluta til samkvæmt samkomulaginu en það fæst ekki undirritað. Er nokkur möguleiki að þetta klárist í tíð þessarar stjórnar? Þegar haustar, þ.e. í október, er skotið fast á ráðherrann en í pósti til Einars segir Björgvin: „Sæll Einar. Er nokkuð að frétta af hinum handlama ráðherra velferðarmála?
Einbýlishúsalóðir í Akralandi til sölu Auður Capital óskar eftir tilboðum í einbýlishúsalóðir í Akralandi. Um er að ræða tvær lóðir í nýju og eftirsóknarverðu hverfi í Garðabæ.
M
Minnisblað Guðna Bragasonar sendifulltrúa um fund hans og Helga Ágústssonar sendiherra í bandaríska utanríkisráðuneytinu 18. mars 2003 er stórmerkilegt plagg. Þar kemur fram, svo að varla verður um villst, að ástæðan fyrir því að Ísland var sett á lista þeirra þjóða sem studdu innrás Bandaríkjanna í Írak var einföld. Stuðningurinn var seldur. Uppsett verð var að horfið yrði frá fyrirætlunum Bandaríkjamanna um að hverfa á brott með herlið sitt frá Miðnesheiði. Hún hefur verið lengi á kreiki kenningin um að nákvæmlega þetta atriði hafi vegið þyngst þegar Davíð Oddsson, þáverandi forsætisráðherra, og Halldór Ásgrímsson, þáverandi utanríkisráðherra, ákváðu upp á sitt eindæmi að Ísland yrði á lista hinna viljugu þjóða. Birting Fréttatímans á minnisblaðinu skýrir þá mynd til muna. Komið hefur fram í Jón Kaldal heimspressunni að stjórn kaldal@frettatiminn.is George W. Bush vílaði ekki fyrir sér að beita fjölbreyttum aðferðum við að safna nöfnum á lista hinna viljugu þjóða og líka hitt, að þjóðirnar hafi hreint ekki allar verið sérlega viljugar. Hótanir og mútur eru meðal orða sem notuð hafa verið um aðfarir bandarískra stjórnvalda. Það sem haft er eftir hinum háttsetta bandaríska embættismanni í
Góðakur 2. Landnr. 187240. Lóðin er óhreyfð og selst án gatnagerðargjalda. Gatnagerðargjöld eru skv. gjaldskrá Garðabæjar Gullakur 3. Fastanr. 230-5333. Samþykkt er að byggja um 390 fm einbýlishús á lóðinni en búið er að reisa sökkla og stoðveggi. Gatnagerðargjöld af húsinu eru þegar greidd. Lóðirnar eru í eigu kröfuhafa sem leystu þær til sín á nauðungaruppboði þann 8. október sl. Lóðirnar seljast eins og þær eru og eru bjóðendur hvattir til að kynna sér þær með skoðun.
Tilboðsfrestur er til 8. desember 2010 kl.12.00 og skulu tilboðin berast til skrifstofu Auðar Capital hf. Borgartúni 29, 105 Reykjavík, merkt ,,Akraland” Nánari upplýsingar veitir: Friðjón Sigurðarson fridjon@audur.is sími: 585 6500 Borgartún 29 I s. 5856500 I www.audur.is
Myndin skýrist minnisblaði Guðna staðfestir að minnsta kosta hluta þessara lýsinga: „... Bandaríkjastjórn áttaði sig vel á því að stuðningur ríkja við aðgerðirnar væri nokkru verði keyptur“, stendur þar skrifað af diplómatinum sem hefur enga ástæða til að setja spuna til eða frá á málið, heldur færir það til bókar eins og það kom af skepnunni. En ólíkt sumum öðrum þjóðum sátu Íslendingar ekki undir hótunum, heldur voru kjörnir fulltrúar þjóðarinnar í kaupskap með stuðning við árásarstríð í trássi við samþykktir Öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna, til að freista þess að halda bandarískri herstöð í landinu. Með því allra magnaðasta í minnisblaðinu eru orð íslenska sendiherrans um að „Ísland gæti orðið skotmark hryðjuverkamanna vegna stuðningsins“. Í samhengi við innihald minnisblaðsins er erfitt að skilja þetta á annan veg en þann að íslensk stjórnvöld hafi beinlínis ákveðið að kalla þessa hryðjuverkaógn yfir landið svo að erfiðara væri að fara með herinn burt. Það dugði auðvitað skammt. Herinn var farinn þremur árum síðar. Það er ógnvænleg tilhugsun að íslenskir ráðamenn hafi gert þjóðina að þátttakanda í innrás í land í annarri heimsálfu – þar sem meira en hundrað þúsund menn, konur og börn hafa farist – og fært landið inn á radar mögulegra hryðjuverkamanna í þeim tilgangi að verja óbreytt atvinnuástand á Reykjanesi.
Stuðningurinn var seldur. Uppsett verð var að horfið yrði frá fyrirætlunum Bandaríkjamanna um að hverfa á brott með herlið sitt frá Miðnesheiði. Átökin á Kóreuskaga
Vondi tvíburinn
É
g hef komið til Suður-Kóreu. Ég hef raunar einnig heimsótt Taívan. Löndin eiga það sameiginlegt að eiga einhvers konar systurríki sem eru verri útgáfur af þeim sjálfum. Taívan kallar sjálft sig „Lýðveldið Kína“ og er þannig séð arftaki þess ríkis sem finna mátti á meginlandinu áður en kommúnistarnir tóku völdin. Það ríki var raunar ekkert spes, en hins vegar hafa Taívanar fetað góðan veg undanfarna áratugi. Taívan er þannig lýðræðisleg útgáfa af Kína.
Vafasami eldri bróðirinn
Suður-Kórea á einnig vont systurríki, sem er Norður-Kórea. Samanburður á þessum systkinapörum leiðir auðvitað í ljós að þau eru æði ólík. Kína er margfalt stærra en Taívan. Suður-Kórea er helmingi stærra en Norður-Kórea. Kína hefur á undanförnum áratugum risið hratt sem viðskiptaveldi með tilheyrandi lífskjarabótum fyrir íbúa þess. Norður-Kóreumenn eru í algjöru rugli. Það má því kannski segja að Alþýðulýðveldið Kína sé eins og vafasami eldri bróðirinn sem klæðir sig smekklega, ávarpar menn kurteisislega, en menn vilja samt ekki fá upp á móti sér. Norður-Kórea er hins vegar eins og ungi bróðirinn sem hefur alltaf verið til vandræða og er
nú kominn í dópið. hugmyndafræðilegu Vælir út pening til og efnahagslegu Árað eiga fyrir næsta bæjarsa f ni. Samt skammti og lemur skorar K ína ekki fólk. beint toppeinkunn á Í fljótu bragði virklýðræðis- og mannar utanríkisstefna réttindaprófinu. Norður-Kóreu á eftÞað er raunar ákveðin huggun að irfarandi hátt: Menn væla út pening fyrir vita að af frásögnum mat til að byggja upp þeirra Norður-Kóreumanna sem flúið her sem þeir nota til að kúga út meiri hafa land má merkja pening til að byggja að margir átti sig á að þeir búi í ömurupp meiri her. Á meðan búa íbúarnir Pawel Bartoszek legu ríki. Frelsisþrá við óþurftarbúskap stærðfræðingur sumra verður ekki kæfð, jafnvel með sem er sagður sjálfsóhóf leg u m a g n i þurftarbúskapur. Þeir búa við kúgun, ofbeldi og heila- kjaftæðis. Allir íbúar þessa glataða þvott. Formlegur leiðtogi ríkisins ríkis ættu að eiga fulla samúð okkar er dauður gaur, Kim Il Sung, faðir og við skulum vona að þau muni dag núverandi leiðtoga. Þetta hefur ver- einn vakna; ef ekki í lýðræðisríki þá ið kallað necrocracy á ensku; ríki alla vega í „venjulegu“ harðstjórnarsem er stjórnað af hinum dauðu. ríki. Sem er ekki súrrealískt í mannLíkræði. vonsku sinni. Stóri pottþétti bróðirinn, Suður... og stóri pottþétti bróðirinn Kórea, á auðvitað að halda að sér Ég hef hitt nokkra sem heimsótt höndum og ekki láta hafa sig út í hafa þetta undarlega samfélag og eitthvert rugl. Styrjöld er það síðlesið þó nokkrar frásagnir af þaul- asta sem fólkið á þessum skaga skipulögðum ferðum þangað þar þarf. En við skulum samt vera skýr sem fulltrúar stjórnvalda fylgja í því með hverjum við stöndum. Það mönnum hvert fótmál. Það skoplega er nefnilega þannig að oft þegar er að jafnvel kínverskum gestum tveir deila, þá hefur annar einfaldslíkra ferða finnst þeir vera staddir í lega rétt fyrir sér.
Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jón Kaldal kaldal@frettatiminn.is Framkvæmdastjóri: Teitur Jónasson teitur@frettatiminn.is Fréttastjóri: Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is Ritstjórnarfulltrúi: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is. Auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is . Fréttatíminn er gefinn út af Miðopnu ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.
40
viðhorf
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Kosið til stjórnlagaþings
Við getum haft áhrif á framtíðina
N
ú um helgina verður gengið til kosn inga um fulltrúa á stjórnlagaþingi. Verkefni stjórnlagaþingsins, endur skoðun stjórnarskrárinnar, er bæði þarft og tímabært verkefni. Það er verkefni sem getur skipt sköpum varðandi framtíð okkar sem lýðveldis og lýðræðislegs samfélags. Stjórnarskráin er langt frá því að vera úr eltur og ómerkilegur pappír sem skiptir litlu máli í daglegu lífi. Stjórnarskráin kveður í grundvallaratriðum á um það hvernig stjórn skipun landsins skuli háttað. Hún kveður á um mannréttindi, hlutverk og valdmörk dómstóla, svo og framkvæmdavald og lög gjafarvald. Enn fremur er stjórnarskráin grundvallar-réttarheimild og setur sem slík löggjafanum og öðrum greinum ríkisvaldsins ákveðnar skorður og veitir aðhald. Stjórnar
hagsmuni, heldur líka vegna skráin er afar mikilvæg stoð þess að góð þátttaka mun gefa í uppbyggingu samfélagsins stjórnlagaþingi skýrara umboð og því hvernig samskiptum til að koma fram með úrbætur. stjórnvalda og borgaranna Tillögur stjórnlagaþings verða skuli háttað. Stjórnarskránni ekki hluti af stjórnarskránni er ætlað að vernda hagsmuni fyrr en þær hafa hlotið umræðu og réttindi borgaranna og því og atkvæðagreiðslu tveggja skiptir hún okkur mjög miklu þinga. Ef kosningaþátttaka máli. Það er því afar brýnt að verður dræm má líta þannig á við látum okkur varða jafn að umboð stjórnlagaþings sé mikilvægt verkefni og að kjósa veikt og því verður Alþingi í fulltrúa til stjórnlagaþings. lófa lagið að breyta tillögum Mikilvægt er að þátttaka í þess. Ef kosningaþátttaka kosningum til stjórnlagaþings Þóranna Jónsdóttir verður hins vegar góð er um verði góð. Ekki einungis framkvæmdastjóri hjá Auði boðið frá þjóðinni sterkt og þá vegna þess að það sýnir að við Capital eru minni líkur á því að tillögur sem borgarar höfum áhuga stjórnlagaþingsins verði virtar að vettugi. á því að láta okkur varða um okkar eigin
Vik an sem var Skjaldborgin flutt út „Reyndi að hughreysta Íra“ Helgi Hjörvar, þingmaður Samfylkingarinnar, reyndi að hughreysta írska þingmenn sem eru á bresk-írska þinginu á eyjunni Mön. Hann sagði írsku þingmönnunum að það fælust einnig ákveðin tækifæri í kreppunni. Meðal annars að endurskipuleggja hlutina, að gera betur.
Siðbót eða Árbót? „Ekki í „hankí-pankí“ með ráðherra“ Tryggvi Þór Herbertsson, þingmaður Sjálfstæðisflokksins í Norðausturkjördæmi, sagðist á Alþingi vísa því á bug að hafa verið í einhverju „hankí-pankí” með fjármálaráðherra varðandi bætur til stjórnenda meðferðarheimilisins Árbótar í Aðaldal.
Fyrst pabbi og afi gátu þetta „Sigmundur á matseðli Guðmundar“ Kostir Guðmundar [Steingrímssonar Hermannssonar] eru annaðhvort þeir að fara í formanninn eða fara úr flokknum og aftur til sinna fyrrum samherja í Samfylkingu ...
En þjóðargjaldþrotið – var það nokkuð álitshnekkir? „Fór með síðasta gjaldeyrinn“ Árni M. Mathiesen, þáverandi fjármálaráðherra, fór nánast með síðasta gjaldeyrinn úr Seðlabankanum með sér á ársfund Alþjóðagjaldeyrissjóðsins í Washington, vikuna sem íslensku bankarnir hrundu. „Til öryggis varð ég ... að hafa með mér reiðufé, því að það hefði orðið óbærilegur álitshnekkir fyrir Ísland ef fjármálaráðherra landsins gæti ekki borgað [hótel]reikninginn sinn af því kortið hans virkaði ekki!“
Er það ekki ofrausn? „Geir á rétt á verjanda“ Geir H. Haarde, fyrrverandi forsætisráðherra, á rétt á að fá skipaðan verjanda í kjölfar ákvörðunar Alþingis um málshöfðun á hendur honum fyrir landsdómi. Þetta er mat Eiríks Tómassonar, lagaprófessors við Háskóla Íslands. Verður þetta tekið til annarrar umræðu? „Þingmenn þvoi sér í framan“ Umræður voru á Alþingi um fundarstjórn forseta þingsins, þar sem m.a. var fjallað um hvort þingmenn væru hreinir í framan eða ekki.
Kim Il Sung, Brésnéff og Steingrímur J. „Líkjast kommúnistaflokkunum“ Lilja Mósesdóttir, þingmaður VG: Stjórnarflokkar líkjast meir og meir gömlu kommunistaflokkunum eftir því sem gagnrýnin á forystuna eykst bæði innan og utan þeirra. Fundir verða að hátíðarsamkomum til að hylla leiðtogana og hjörðin er rekin á bás til að klappa og greiða atkvæði í samræmi við vilja leiðtoganna.
Markaðssetning á upplifun Morgunverðarfundur ÍMARK og Íslandsstofu 3. desember kl. 8.15-11.30 á Grand Hótel Reykjavík
Fullur sigur – eða hvað?
HELGARPISTILL
Jónas Haraldsson jonas@ frettatiminn.is
B. Joseph pine ii, meðhöfundur metsölubókarinnar „The Experience Economy: Work Is Theatre & Every Business a Stage“, sýnir fram á hvernig fyrirtæki geta nýtt sér upplifun sem markaðstæki til að ná forskoti á keppinautana. Pine segir fyrirtæki geta nýtt sér allt umhverfi sitt til að láta viðskiptavini sína verða fyrir upplifun sem sé svo sterk að athygli þeirra fylgi kaup á hverju því sem þau kjósa að bjóða upp á. Meðal fyrirtækja sem hann hefur unnið með eru Nike, AT&T, P&G, Shell, Kraft Foods, 3M, Adidas o.fl.
B. Joseph Pine II
Hilmar Veigar pétursson, framkvæmdastjóri CCP og guðmundur Óskarsson, forstöðumaður markaðs- og viðskiptaþróunar Icelandair flytja erindi um upplifun í markaðssetningu. Marina Candi, dósent við Viðskiptadeild HR, segir frá rannsókn á því hvernig þjónustufyrirtæki geta nýtt sér upplifun til að skapa sér samkeppnisforskot, en hún fékk nýverið styrk frá ESB til þeirrar rannsóknar. Fundarstjóri er Jón ásbergsson framkvæmdastjóri Íslandsstofu
Vinsamlegast tilkynnið þátttöku fyrir kl. 13:00, fimmtudaginn 2. desember. skráning á imark@imark.is
Nánari upplýsingar veita: Hermann Ottósson, Íslandsstofa, hermann@islandsstofa.is og ninja Ómarsdóttir, ÍMARK, imark@imark.is.
Teikning/Hari
Verð 5.000 kr. fyrir félagsmenn ÍMARK Almennt verð 7.500 kr. Athugið að greitt er við innganginn.
Framkvæmd og fyrirkomulag kosninga er nokkuð annað en við eigum að venjast og því hætta á að margir veigri sér við þátttöku. Þegar betur er að gáð er málið þó alls ekki svo flókið að það ætti að hindra nokkurn mann í því að nýta kosningarétt sinn. Hafa ber í huga að það þarf ekki að fylla í öll 25 sætin. Mestu máli skiptir að raða efst þeim sem maður vill helst greiða atkvæði sitt og bæta við nokkrum sem í raun eru valdir „til vara“ ef vera kynni að sá sem settur er efst hafi þegar nægilegt atkvæðamagn til að komast inn eða nái ekki tilskildum lágmarks fjölda. Það er full ástæða til að mæta á kjörstað nú um helgina og hafa þannig áhrif á framtíð okkar allra.
Aðventan byrjar á sunnudaginn, rétt si svona. Það þýðir að jólin nálgast óðfluga, svo ótrúlegt sem það er enda virðist svo sem síðustu jól hafi nánast verið í fyrradag. Áður kveið ég svolítið fyrir þessari fyrstu að ventuhelgi. Það er breytt eftir að við hjóna kornin fluttum okkur um set. Í garðinum hjá gamla húsinu okkar voru áratugagömul tré, sem er svo sem ekki í frásögur færandi nema hvað konan vildi skreyta stærsta tréð með jólaljósum, akkúrat þessa fyrstu að ventuhelgi. Skipti þá öngvu hversu kalt var í veðri. Hún benti bónda sínum á nágrannana, gríð arlega skreytingamenn sem víluðu ekki fyr ir sér að klifra eftir mænum húsa sinna svo koma mætti fyrir jólaljósalengjum í ufsum. Ég neitaði að fara í þakskeggið en gaf eftir með tréð. Sú jólaiðja varð með árunum síst hættuminni en að klifra upp á bratt þak því tréð hækkaði um metra á ári, að minnsta kosti, líklega vegna gróðurhúsaáhrifanna. Í upphafi dugði að tylla sér á tær, síðan þurfti koll, loks tröppu en mörg undanfarin ár var ekki um neitt annað að ræða en stóran stiga. Tré veita stigum takmarkaða viðspyrnu þegar jólaseríur eru hengdar á þau. Það má því búast við talsverðri sveiflu, einkum þegar hátt er komið í stigann. Þegar við bætist bítandi kuldi aðventunnar er þetta hið versta starf og lukkan ein ræður hvort menn komast óskaddaðir frá. En hvað gerir maður ekki til þess að standast samanburð við nágrannana – og gleðja konuna. Það sem fer upp kemur niður, það er regl an. Eins er með jólaseríur. Þær þarf að taka niður þegar jólaorgíunni lýkur. Yfirleitt voru ekki liðnir margir dagar frá þrettánda þegar myndarlegu nágrannarnir klifruðu upp á svalir og þök og fjarlægðu ljósaskreyting arnar. Mér var tamara að láta janúar líða og febrúar líka. Konan fór yfirleitt ekki að ókyrrast verulega fyrr en kominn var mars og jólaljósin enn í stóra trénu. Lengst var bið hennar fram í apríl áður en bóndinn dratt halaðist út með stigann og tók niður jóla
ljósin. Þá lá við að trén laufguðust kringum perurnar. Eftir að við fluttumst á nýja staðinn undr aðist konan áhuga minn á skipulagi garða. Slíku hafði hún aldrei kynnst áður í langri sambúð okkar hjóna. Í ár og áratugi hafði ég fallist á það með semingi að fara í garðabúð ir, kynna mér hellulagnir og jarðargróður. Lét minn betri helming að mestu um það. Nú var allt breytt. Skyndilega hafði ég skoð un á frágangi garða og gróðursamsetningu. Konan fagnaði þessu, batnandi manni var best að lifa. „Eigum við ekki að athuga með möl í garð inn í staðinn fyrir gras?“ sagði ég um leið og ég kynnti henni mismunandi grófleika mal arinnar. „Mölin myndar svo skemmtilegan kontrast við hvítan útvegginn,“ sagði ég og hljómaði eins og margreyndur landslags arkitekt. Svipur konunnar var svolítið und arlegur þegar þarna var komið ræðu eigin mannsins en lét gott heita. „Svo gætum við sett lággróður í mölina. Græni liturinn fer svo vel við gráar völurnar,“ bætti ég við og kaus að nota ekki orðið kontrast aftur þegar kom að litasamsetningum. Það var óþarfi að leggja of mikið á frúna. Kát með endurbættan eiginmann geng um við frá pöntun á möl í garðholuna. „Þetta er ekki sem verst,“ sagði konan þegar við vorum búin að dreifa úr malarbingnum. Þegar við bættust grænar skriðjurtir í möl ina gladdist hún enn frekar. „Þér er ekki alls varnað,“ bætti hún við, „þetta passar bara vel saman, en ættum við ekki að koma fyrir fallegum trám líka, að minnsta kosti einu góðu fyrir jólaseríuna?“ „Víst væri gaman að gróðursetja fallegt tré,“ sagði ég, þvert um hug mér, „en við verðum að sætta okkur við að hávaxinn trjágróður fellur bara ekki að svo mínímal ískum garði,“ bætti ég við og tók séns á að nota þessa lýsingu á garðinum, rétt eins og ég hefði legið í fræðibókum um garðaarki tektúr. „Jæja, elskan,“ sagði konan, „við sjáum til með það. Þetta er kannski ágætt eins og það er.“ Það verður því ek ker t t r já k l i f ur um helgina, engin jólasería í tíu metra hátt tré, hvorki gegnkaldir fingur né kalið nef. Létti mínum verður ekki með orðum lýst. Sigurinn var í höfn, meint ur á hug i á garðaskipulagi hafði borgað sig. „ Æt t um v ið að renna fram hjá gamla húsinu okkar um helgina og athuga hvort nýi eigandinn setur seríu í stóra tréð eins og við gerðum?“ sagði konan. „Þú gætir kannski leið beint honum og hjálpað,“ bætti hún við, „það er ekki víst að hann eigi stiga!“
„Mikil skemmtilesning.“ Egill Helgason, Kiljan
���� „Vináttu og fræðum fléttað listilega saman. Þröstur Helgason dregur upp innilega mynd af þeim einstaka manni sem Birgir Andrésson hafði að geyma.“ Ragna Sigurðardóttir – Fréttablaðið
���� „Frábær listamaður sem gerði góðlátlegt grín að smásálarskap Íslendinga. Þröstur fer afskaplega vel með þennan merka listamann.“ Börkur Gunnarsson – Morgunblaðið
���� „Bókin er að öllu leyti kórrétt, skrárnar nákvæmar, kímnisögur af Birgi skemmtilegar ... Falleg bók um vænan dreng.“ Páll Baldvin Baldvinsson – Fréttatíminn
„Rífandi skemmtileg“ Hrafn Jökulsson – Kiljan „Af þeim tólf, þrettán bókum sem ég hef lesið í haust sækja orð og vangaveltur Birgis Andréssonar mest á mig.“ Börkur Gunnarsson – Morgunblaðið
Crymogea/MEL
1. kjördeild Aðalstræti Amtmannsstígur Austurstræti Ánanaust Ásvallagata Bakkastígur Baldursgata Bankastræti Barónsstígur Bárugata Bergstaðastræti Bergþórugata 2. kjördeild Bjargarstígur Bjarkargata Bjarnarstígur Blómvallagata Bókhlöðustígur Bragagata Brattagata Brávallagata Brekkustígur Brunnstígur Bræðraborgarstígur Drafnarstígur Egilsgata Eiríksgata Fischersund Fjólugata Fjölnisvegur Frakkastígur Framnesvegur 1–54
Framnesvegur 56–56a Framnesvegur 58–58b Freyjugata Garðastræti 3. kjördeild Grettisgata 2–86 Grjótagata Grundarstígur Haðarstígur Hallveigarstígur Hávallagata Hellusund Hofsvallagata 1–23 Holtsgata Hólatorg Hólavallagata Hrannarstígur Hringbraut, sléttar tölur Hverfisgata 16–56 4. kjördeild Hverfisgata 57–125 Ingólfsstræti Kárastígur Kirkjugarðsstígur Kirkjustræti Kirkjutorg Klapparstígur Laufásvegur Laugavegur 5–100 Leifsgata Lindargata 6–46a
5. kjördeild Lindargata 50–66 Ljósvallagata Lokastígur Lækjargata Marargata Miðstræti Mímisvegur Mjóstræti Mýrargata Njarðargata Njálsgata 1–87 Norðurstígur Nýlendugata Nönnugata Óðinsgata Pósthússtræti Ránargata 6. kjördeild Seljavegur Sjafnargata Skálholtsstígur Skothúsvegur Skólabrú Skólastræti Skólavörðustígur Skúlagata 10–46 Smáragata Smiðjustígur Snorrabraut, sléttar tölur Sóleyjargata Sólvallagata Spítalastígur Stýrimannastígur Suðurgata 3–37
7. kjördeild Tjarnargata Tryggvagata Túngata Týsgata Unnarstígur Urðarstígur Vatnsstígur Vegamótastígur Veghúsastígur Veltusund Vesturgata Vesturvallagata Vitastígur Þingholtsstræti Þorfinnsgata Þórsgata Ægisgata Öldugata 8. kjördeild Þeir sem eru fæddir 16.–31. hvers mánaðar og eru: Búsettir erlendis, óstaðsettir í hús eða sendiráðsstarfsmenn
1. kjördeild Auðarstræti Ásholt Bolholt Bollagata Borgartún Bólstaðarhlíð Brautarholt Einholt Flókagata
Samtún Skaftahlíð Skarphéðinsgata Skeggjagata Skipholt 3–16 4. kjördeild Skipholt 17–68 Skúlagata 52–80 Snorrabraut, oddatölur Sóltún Stakkholt Stangarholt Stórholt Stúfholt Úthlíð Vatnsholt Vífilsgata Þverholt
2. kjördeild Grettisgata 90–98 Guðrúnargata Gunnarsbraut Háteigsvegur Hátún Hjálmholt Hrefnugata Höfðatún 3. kjördeild Karlagata Kjartansgata Langahlíð Laugavegur 103–162 Mánagata Mánatún Meðalholt Miðtún Mjölnisholt Njálsgata 90–112 Nóatún Rauðarárstígur
1. kjördeild Austurbrún Álfheimar Álftamýri Ármúli Ásvegur 2. kjördeild Barðavogur Brekkulækur Brúnavegur Bugðulækur Dalbraut Dragavegur Drekavogur Dugguvogur Dyngjuvegur Efstasund Eikjuvogur Engjateigur Fellsmúli 3. kjördeild Ferjuvogur Glaðheimar Gnoðarvogur Goðheimar Grensásvegur 14 Gullteigur Háaleitisbraut 14–107
4. kjördeild Háaleitisbraut 109–155 Hjallavegur Hlunnavogur Hofteigur Hólmasund Hólsvegur Hraunteigur Hrísateigur Jökulgrunn Kambsvegur Karfavogur Kirkjusandur Kirkjuteigur 5. kjördeild Kleifarvegur Kleppsvegur Kleppsvegur Hrafnista Kleppur starfsmannahús Langholtsvegur 1–90 6. kjördeild Langholtsvegur 91–208 Laugalækur Laugarásvegur Laugarnestangi Laugarnesvegur
við kosningar til stjórnlagaþings 27. nóvember 2010
1. kjördeild Aflagrandi Aragata Arnargata Álagrandi Bauganes Baugatangi Bárugrandi Birkimelur Boðagrandi Dunhagi Eggertsgata 2–8 2. kjördeild Eggertsgata 10–34 Einarsnes Einimelur Faxaskjól Fáfnisnes Fálkagata Fjörugrandi Flyðrugrandi Fornhagi Fossagata Framnesvegur 55 og 57 Framnesvegur 59–68 3. kjördeild Frostaskjól Gnitanes Góugata Granaskjól Grandavegur Grenimelur Grímshagi Hagamelur 2–40 4. kjördeild Hagamelur 41–53 Hjarðarhagi Hofsvallagata 49–62 Hringbraut, oddatölur Hörpugata Kaplaskjólsvegur
5. kjördeild Keilugrandi Kvisthagi Lágholtsvegur Lynghagi Meistaravellir Melhagi Neshagi Nesvegur Oddagata Rekagrandi 6. kjördeild Reykjavíkurvegur Reynimelur Seilugrandi Skeljagrandi Skeljanes Skeljatangi Skerplugata Skildinganes Skildingatangi Smyrilsvegur Starhagi Suðurgata 100–121 7. kjördeild Sörlaskjól Tómasarhagi Víðimelur Þjórsárgata Þormóðsstaðavegur Þorragata Þrastargata Ægisíða Öldugrandi 8. kjördeild Þeir sem eru fæddir 1.–15. hvers mánaðar og eru: Búsettir erlendis, óstaðsettir í hús eða sendiráðsstarfsmenn
1. kjördeild Barmahlíð Beykihlíð Birkihlíð Blönduhlíð Bogahlíð Drápuhlíð 1–33 2. kjördeild Drápuhlíð 34–48 Engihlíð Eskihlíð Grænahlíð Hamrahlíð Háahlíð Hörgshlíð Lerkihlíð Mávahlíð 1–31
1. kjördeild Aðalland Akraland Akurgerði Austurgerði Áland Álfaland Álftaland Ánaland Árland Ásendi Ásgarður Bakkagerði
3. kjördeild Mávahlíð 32–48 Miklabraut Mjóahlíð Reykjahlíð Reynihlíð Stakkahlíð Stigahlíð Suðurhlíð Vesturhlíð Víðihlíð
Básendi Bjarmaland Bleikargróf Blesugróf Borgargerði Brautarland Breiðagerði 2. kjördeild Brekkugerði Brúnaland Búðagerði Búland
1. kjördeild Akrasel Árskógar Bakkasel Bláskógar Brekkusel Dalsel Dynskógar Engjasel 1–83 2. kjördeild Engjasel 84–87 Fífusel Fjarðarsel Fljótasel Flúðasel Giljasel Gljúfrasel Grjótasel Grófarsel Hagasel
Bústaðablettur Bústaðavegur Byggðarendi Dalaland Efstaland Efstaleiti Espigerði Fossvogsvegur 3. kjördeild Furugerði Garðsendi Gautland
3. kjördeild Hálsasel Heiðarsel Hjallasel Hléskógar Hnjúkasel Holtasel Hólmasel Hryggjarsel Hæðarsel Jakasel Jórusel Jöklasel Kaldasel Kambasel 1–48 4. kjördeild Kambasel 49–85 Kleifarsel Klyfjasel Kögursel
Lambasel Látrasel Lindarsel Ljárskógar Lækjarsel Melsel Mýrarsel Rangársel Raufarsel Réttarsel Seljabraut Síðusel Skagasel Skógarsel 5. kjördeild Skriðusel Staðarsel Stafnasel Stallasel Stapasel
Geitland 5. kjördeild Giljaland Hvassaleiti 32–157 Goðaland Hæðargarður Grensásvegur 24– 60 Hörðaland Grundargerði Jöldugróf Grundarland Kelduland Haðaland Kjalarland Hamarsgerði Kjarrvegur Háagerði Klifvegur Kringlan 4. kjördeild Kúrland Heiðargerði Helluland 6. kjördeild Hjallaland Kvistaland Hlíðargerði Langagerði Hlyngerði Láland Hólmgarður Litlagerði Hulduland Ljósaland Hvammsgerði Logaland Hvassaleiti 1–31 Markarvegur
Steinasel Stekkjarsel Stíflusel Strandasel Strýtusel Stuðlasel Teigasel Tindasel Tjarnarsel Tungusel Vaðlasel Vaglasel Vatnasel Vogasel Ystasel Þingasel Þjóttusel Þrándarsel Þúfusel Þverársel
Markland Melgerði Miðleiti Mosgerði Neðstaleiti 7. kjördeild Ofanleiti Rauðagerði Réttarholtsvegur Seljaland Seljugerði Skálagerði Skógargerði Skógarvegur Sléttuvegur 8. kjördeild Snæland Sogavegur
Steinagerði Stjörnugróf Stóragerði Sævarland Teigagerði Traðarland Tunguvegur Undraland Viðjugerði Vogaland
7. kjördeild Laugateigur Ljósheimar Mörkin Njörvasund Norðurbrún Nökkvavogur Otrateigur Rauðalækur 2–26 8. kjördeild Rauðalækur 27–73 Reykjavegur Safamýri Selvogsgrunn Sigluvogur Sigtún Silfurteigur Síðumúli Skeiðarvogur Skipasund 1–19 9. kjördeild Skipasund 20–92 Snekkjuvogur Sólheimar Sporðagrunn Starmýri Suðurlandsbr. 16–66 Suðurlandsbraut Álfabrekka Sundlaugavegur Sunnuvegur Súðarvogur Sæviðarsund Vesturbrún
1. kjördeild Austurfold Baughús Básbryggja Bláhamrar Brekkuhús Dalhús Dverghamrar Dyrhamrar Fannafold 1–157 2. kjördeild Fannafold 158–251 Frostafold Funafold Funahöfði Garðhús 3. kjördeild Geithamrar Gerðhamrar Grundarhús Hesthamrar Hlaðhamrar Hlíðarhús Hverafold Höfðabakki Jöklafold Krosshamrar
4. kjördeild Leiðhamrar Logafold Miðhús Naustabryggja 5. kjördeild Neshamrar Rauðhamrar Reykjafold Salthamrar Smiðshöfði Sporhamrar Stakkhamrar Suðurhús Svarthamrar Sveighús Vallarhús Vegghamrar Veghús Vesturfold Vesturhús Vesturlandsbr. Keldur
1. kjördeild Álfaborgir Bakkastaðir Barðastaðir Berjarimi Breiðavík 1–16
4. kjördeild Hulduborgir Hvannarimi Jötnaborgir Klukkurimi Laufengi Laufrimi Ljósavík
2. kjördeild Breiðavík 17–89 Brúnastaðir Dísaborgir Dofraborgir Dvergaborgir Fífurimi Flétturimi
5. kjördeild Lyngrimi Mosarimi Mururimi Reyrengi Rósarimi Smárarimi Sóleyjarimi 1–23
3. kjördeild Fróðengi Garðsstaðir Gautavík Goðaborgir Grasarimi Gufunesvegur Gullengi Hamravík Hrísrimi
6. kjördeild Sóleyjarimi 33–123 Stararimi Starengi Tröllaborgir Vallengi Viðarrimi Vættaborgir Æsuborgir
1. kjördeild Andrésbrunnur Biskupsgata Freyjubrunnur Friggjarbrunnur Gefjunarbrunnur Gerðarbrunnur Gissurargata Grænlandsleið Gvendargeisli, oddatölur Haukdælabraut Iðunnarbrunnur Jónsgeisli
Kapellustígur Katrínarlind Klausturstígur 2. kjördeild Kristnibraut, oddatölur Lambhagavegur Lofnarbrunnur Marteinslaug Sifjarbrunnur Sjafnarbrunnur Urðarbrunnur Úlfarsbraut
1. kjördeild Álfsnes og önnur bæjarnöfn Búagrund
Esjugrund Furugrund Helgugrund
Úlfarsfellsvegur Vesturlandsbraut Engi Vesturlandsbr. Fífilbrekka Vesturlandsbraut Lundur Vesturlandsbraut Mæri Vesturlandsbraut Stekkur Vesturlandsbr. Tjarnarengi Vesturlbr. Úlfarsfell 1 og 3 Vesturlandsbraut Víðimýri Þórðarsveigur
Hofsbraut Jörfagrund Víkurgrund
Kosningar til stjórnlagaþings 2010 Kjörstaðir og kjörhverfi
1. kjördeild Arahólar Asparfell Austurberg Álftahólar Blikahólar Blöndubakki Brúnastekkur Depluhólar Dúfnahólar
2. kjördeild Dvergabakki Erluhólar Eyjabakki Fannarfell Ferjubakki Fornistekkur Fremristekkur Fýlshólar Gaukshólar
Geitastekkur Gilsárstekkur Grýtubakki Gyðufell Hamraberg Haukshólar 3. kjördeild Háberg Heiðnaberg
Hjaltabakki Hólaberg Hólastekkur Hrafnhólar Hraunberg Iðufell Írabakki Jórufell Jörfabakki Keilufell Klapparberg 4. kjördeild Kóngsbakki Kríuhólar Krummahólar Kötlufell
Lambastekkur Lágaberg Leirubakki Lundahólar Maríubakki Máshólar 5. kjördeild Möðrufell Neðstaberg Norðurfell Núpabakki Nönnufell Orrahólar Ósabakki Prestbakki Réttarbakki
Rituhólar Rjúpufell Skriðustekkur Smyrilshólar Spóahólar Staðarbakki Starrahólar Stelkshólar Suðurhólar 6. kjördeild Súluhólar Torfufell Trönuhólar Tungubakki Ugluhólar Unufell
Urðarbakki Urðarstekkur Valshólar Vatnsveituvegur Vesturberg 1–77 7. kjördeild Vesturberg 78–199 Vesturhólar Víkurbakki Völvufell Yrsufell Þangbakki Þórufell Þrastarhólar Æsufell
3. kjördeild Gvendargeisli, sléttar tölur Kirkjustétt Kristnibraut, sléttar tölur Laxalón Maríubaugur
4. kjördeild Ólafsgeisli Prestastígur Vesturlandsbr. Grafarholt Þorláksgeisli
Hægt er að slá inn kennitölu á www.kosning.is og fá upplýsingar um hvar viðkomandi er á kjörskrá.
1. kjördeild Álakvísl Árbæjarblettur Árkvörn Birtingakvísl Bjallavað Bleikjukvísl Brautarás Brekkubær Brúarás Bröndukvísl Búðavað Deildarás Dísarás Eyktarás 2. kjördeild Fagribær Ferjuvað Fiskakvísl Fjarðarás Glæsibær Grundarás
5. kjördeild Lækjarvað Malarás Melbær Móvað Mýrarás Norðurás Næfurás Rafstöðvarvegur Rauðavað 3. kjördeild Rauðás Hraunbær 14–110 Reiðvað Reyðarkvísl 4. kjördeild Hraunbær 111–198 Reykás 1–25 Kambavað 6. kjördeild Klapparás Reykás 26–49 Kleifarás Rofabær Kólguvað Sandavað Krókavað Seiðakvísl Laxakvísl Selásblettur Lindarvað Selásbraut Lyngháls Selvað Lækjarás Hábær Heiðarás Heiðarbær Helluvað Hestavað Hlaðbær Hólavað Hólmvað Hraunbær 1–13
Silungakvísl Sílakvísl Skógarás Stangarhylur Suðurás Suðurlandsbraut Árbæjarsafn Suðurlandsbraut Bakkakot Suðurlandsbraut Elliðavatn Suðurlandsbraut Hella Suðurlandsbraut Hólmur Suðurlandsbraut Litlaland Suðurlandsbraut Reykhólar Suðurlandsbraut Sólnes Suðurlandsbraut Tungufell Urriðakvísl 7. kjördeild Vallarás Vesturás Viðarás Vindás Víkurás Vorsabær Ystibær Þingás Þingvað Þverás Þykkvibær
Kjósendum er skylt að framvísa persónuskilríkjum. • Kjörfundur hefst laugardaginn 27. nóvember kl. 9:00 og lýkur kl. 22:00. • Til að kosningin gangi greiðlega fyrir sig er mikilvægt að kjósendur mæti vel undirbúnir á kjörstað. • Kjörskrá er aðgengileg á vefnum www.kosning.is. • Á kjördag eru upplýsingar um kjörskrá í Reykjavíkurkjördæmunum veittar í síma 411 4915. • Yfirkjörstjórnir Reykjavíkurkjördæma munu á kjördegi hafa aðsetur sitt í Ráðhúsi Reykjavíkur. • Aðgengi fatlaðra er tryggt á öllum kjörstöðum.
44
bækur
Helgin 26.-28. nóvember 2010 Þok an vinsæl
Eykst hagur Google
Óvænt hylli
Risinn Google heldur áfram að sanka að sér bókverkum sem gerð eru aðgengileg á netinu. Risaútgáfan franska Hachette ætlar nú, í samstarfi við Google, að koma bókum sínum sem ekki eru aðgengilegar í endurútgáfum inn í bókabanka ameríska risans. Engum dettur í hug að áhugi Google á þessari almannaþjónustu stafi af gæskunni einni saman. Samtök rithöfunda hafa varað eindregið við þessari þróun víða um heim og eykst nú þungi á þjóðlegar stofnanir á borð við landsbókasöfn að koma eldri bókverkum á stafrænt form. Þá er eftir sá stóri hluti útgefinna verka sem bundinn er höfundarrétti. Um þau segja fulltrúar höfunda að ríkið verði að koma til verndar fyrir ásókn alþjóðlegra netrisa.
Þorgrímur Þráinsson kemur sterkur inn á sölulista Eymundsson. Er í þriðja sæti með Þokuna á aðallistanum.
Bókardómur Péturspostilla Pétur Gunnarsson
Bók adómur Alvar a lífsins Árni Bergmann
Sögur Gunnars
Færið ykkur aftar í vagninn Í nýútkomnu ræðusafni sínu tæpir Pétur Gunnarsson á ýmsu sem honum hefur þótt miður fara á liðnum áratugum. Hann endurnýtir tvö kunn heiti á ritum 19. aldar, sem yfir- og undirheiti á safnið sitt, nokkuð stór nöfn – Péturspostilla og Hugvekjur handa Íslendingum – annars er hofmóður fjarri Pétri. Hann hefur aldrei verið ofvirkur í þjóðfélagsumræðunni frekar en aðrir af hans kynslóð, það voru eldri menn sem rifu sig, einkum Guðbergur, sem þegar leitað er virðist sá íslenskur höfundur sem hefur mest takið þátt í samfélagsumræðu liðna áratugi. Greinar Péturs eru frá liðnum einum og hálfum áratug. Petur er alltaf hugkvæmur, sér eitt og annað sem aðrir greina ekki. Hann er fyndinn, smíðar flottar setningar utan um hugsun sína, er þjálfaður í byggingu og kemur stöðugt á óvart. Hann horfir langt aftur og rýnir fram, segir sem er að það sé ekki mikil framtíð í neyslukapítalismanum, eins og margir aðrir sem hafa grillt inn í hið ókomna. Það er fengur í þessu safni Péturs. Hann var strax mikil vonarstjarna þess hóps sem snöri frá námi eftir 68: mannvinur, stilltur, sanngjarn og rök hans alltaf sett fram af hófsemi. Hann var til hlés lengi, stundum nær utangarðs, en er nú sestur á friðarstól, á hraðri leið í Péturspostilla Pétur Gunnarsson öldungaráðið vilji einhver 219 bls. JPV hlusta á eldra fólk. -pbb
Þegar fyrsti þriðjungurinn af ævisögu Mark Twain kom loksins út óstyttur fór svo sem marga hafði grunað að bókin vakti mikla athygli og salan varð framar bestu vonum. Sjö þúsund og fimm hundruð eintök hurfu og nú eru prentuð eintök af fimm hundruð þúsund orða hlunk orðin hátt á þriðja hundrað þúsund – metsölubók. Víða um Bandaríkin eru biðlistar í smærri bókaverslunum, bókin fellur vel að hugmyndum um verðuga gjöf: stór, söguleg, um frægan kall og skemmtilegan. Hún hefur líka fengið góðar umsagnir á s+inum eigin vef, www. thisismarktwain.com, og er vel læsileg með margbrotinni frásögn á 736 blaðsíðum.
Best heppnaði kafli ævisögu Gunnars Eyjólfssonar, sem Árni Bergmann skráir, er upprifjun hans á lífinu í Keflavík fyrir stríð.
N
Petur er alltaf hugkvæmur, sér eitt og annað sem aðrir greina ekki. Hann er fyndinn, smíðar flottar setningar utan um hugsun sína, er þjálfaður í byggingu og kemur stöðugt á óvart.
ú dylst engum sem lent hefur í skipsrúmi með Gunnari Eyjólfssyni að maðurinn er mikill og lifandi sögumaður. Frá innkomu hans í hvaða ból sem er tekst honum að gera sig fljótt að miðju athygli, bæði með alþýðlegu fasi, hlýju og áhuga á öðrum, en líka með því að stilla sig þannig í rýminu. Hann vill vekja athygli og kann það frá löngum ferli. Honum er líka tamt í hversdagslegu tali að kalla fram epísóður úr eigin lífi eða þeirra sem tengdir eru honum og gera úr samfelldan bálk þar sem hlustandi, sögumaður og söguefnið renna saman í lifandi heild. Í þessu felst list, gæska og athyglissýki í rammri blöndu og flestir njóta sem heyra því Gunnar er snjall sögumaður, næmur á hið sjónræna í sögu hverri, kann að sviðsetja, fer með langar tilvitnanir í mál þeirra sem við sögu koma eins og hann hafi staðið þar hjá með hraðritunarblokk og greypt í letur þagnir, setningaskil og upphrópanir. Sögutækni sína hefur hann líklega þróað um áratugi. Ítarlegust og best heppnuð í ævisögu hans, sem Árni Bergmann skráir, er upprifjun hans á lífinu í Keflavík fyrir stríð. Okkur sem ókunnugir erum Keflavíkurskrám frá fyrri tíð er sá lestur dægileg skemmtun. Þorpið verður ljóslifandi í lýsingum Gunnars. Sá hluti kemur líka mest á óvart. Gunnar á í meiri vandræðum með að fylla unglings- og námsár sín í Reykjavík lífi, og það sem furðu vekur, námsárin í London. Þar kemur reyndar fram sá ágalli ritarans að hann lítur ekki til fleiri heimilda; eru þó endurminningar R ADAmanna nokkrar til og flestir þeirra reyna að greina þá breytingu sem varð eftir stríðið í breskri leikarastétt sem endurspeglaðist síðan í leikritun eftirstríðsáranna. Ef til vill markast þessi munur í áhuga söguhetjunnar (því það er Gunnar í þessari sögu sem öðrum) og ritara af því að báðir ólust þeir upp í Keflavík; ef til vill er Gunnar einfaldlega orðinn of gamall til þess að Reykjavíkur- og Lúndúnaárin standi honum glöggt fyrir sjónum. Sjálfsævisögur eiga menn að festa á blað á meðan minnið er ekki tekið að velja úr bestu bitana. Gunnar snýr heim 1958 og þá hefst hinn eiginlegi ferill hans sem þjóðleikara, einkum fyrir dálæti Guðlaugs Rósinkranz á hæfileikum hans. Þeir Róbert Arnfinnsson keppa í nær tvo áratugi um helstu karlhlutverk heimsbókmenntanna á sviði Þjóðleikhússins, raunar lengur. Gunnar og Árni gera sér ekki mikinn mat úr því. Gunnar segir enda fátt um innanhússdeilur þessara áratuga í húsinu, hvernig ný kynslóð höfunda leit inn, hvernig erlendir leikstjórar sem hingað komu voru metnir í samanburði við íslenska, sem leikhússöguleg heimild reynist saga hans heldur rýr – sem er miður. Hvers vegna hann kærir sig ekki um að gera sig gildan sem heimild um þennan tíma er athyglisvert. Hér er maður sem hefur unnið með öllum þjóðleikhússtjórum frá upphafi og kýs að ræða ekki kosti þeirra – og galla.
Árni Bergmann ólst upp í Keflavík eins og Gunnar, Í þeirra meðförum verður bær æskuára þeirraljóslifandi.
Á síðari árum ferils síns átti Gunnar sér marga starfa: Talskóla rak hann um árabil, leiðsögn hans var þekkt, hann hafði áður verið í framvarðasveit þeirra sem voru leiðsögumenn á erlendri grund. Hann var með þeim fyrstu sem lögðu sig skipulega eftir kvikmyndaleik, kunnur hestamaður, leiðtogi í skátastarfi um árabil. Og svo praktíserandi kaþólikki og í kínverskri líkamsþjálfun. Hann er ekki einhamur. Á þessu öllu er stiklað snögglega. Gunnari virðist eins og skrásetjaranum mikilverðast að greina upphaf sitt, aðstandendur og örlög þeirra, feðrasambönd sín og þær konur sem gengu honum sumpart í móðurstað. Sagan endurspeglar því á sinn hátt, eins og margar aðrar sögur, hversu sterk tök móðirin og faðirinn hafa á gljúpri sál og hverfi þau að hluta eða alveg á brott fylgja svipir þeirra þér til lokadags.
Bækur
Alvara leiksins Árni Bergmann 297 bls. JPV
Páll Baldvin Baldvinsson pbb@frettatiminn.is
Gunnar er snjall sögumaður, næmur á hið sjónræna í sögu hverri, kann að sviðsetja, fer með langar tilvitnanir í mál þeirra sem við sögu koma eins og hann hafi staðið þar hjá með hraðritunarblokk og greypt í letur þagnir, setningaskil og upphrópanir.
„MAGnAð vErK“ GunnAr Thoroddsen – ævisAGA er breiðtjaldsmynd
af einum áhrifamesta stjórnmálamanni liðinnar aldar.
„... gríðarlega læsileg bók ... vel unnin og skrifuð af mikilli hlýju … hefur sterk áhrif á mann ...“ Kolbrún Bergþórsdóttir / Kiljan
ítarleg og nákvæm
„… mjög og samviskusamlega unnin …“ Páll Baldvin Baldvinsson / Kiljan
„Margar bækur hafa verið ritaðar um stjórnmálaskörunga 20. aldarinnar ... í samanburði við þær flestar ... verk og það er í henni og er öllum sem að henni koma til mikils sóma.“
ber af magnað fengur Grímur Atlason / midjan.is
„Afrek; afrek er orðið sem ég vil nota til að lýsa þessu verki sem er í senn ævisaga stjórnmálamanns og stjórnmálasaga í hálfa öld.“ Svavar Gestsson fyrrv. ráðherra / svavar.is
stór og mikil
„Ofboðslega ... líka saga stjórnmálaátaka á 20. öld ... ... sjarmerandi maður ...“
saga
stórbrotin persóna
Egill Helgason / Kiljan
Eftir Guðna Th. Jóhannesson sagnfræðing, höfund Hrunsins og Óvina ríkisins.
Handbækur/fræðibækur/ævisögur 17.–23.11.10
Grímur Atlason / midjan.is
46
matur
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Villibr áð Hvaðan komu fuglarnir sem flugu hjá í gær?
Villtar gæsir gefa sig fram Íslendingar hafa veitt grágæs þegar hún er í sárum um hásumarið. Fuglinn er þá styggur og flýr út á vötn ef hann telur sér ógnað. Menn hafa fljótt komist upp á lag með að smala ófleygum fugli og þá einkum ungum. Þetta hafa verið uppgrip; menn hafa veitt miklu meira af fugli en þeir gátu torgað. Eflaust hefur þá hluti aflans verið saltaður eða súrsaður. En besta leiðin til að geyma gæsaunga er að tjóðra þá eða vængstífa og ala heima við bæ.
Gæsir eru ekki kersknar á fóður. Þær bíta gras. Þetta hefur án efa verið sú aðferð sem menn notuðu víðast um heim. Menn ólu gæsir ekki nema frá því þær voru fangaðar um mitt sumar og fram að því að þeim var slátrað þegar fennti og líða tók að jólum. Þess á milli sá náttúran um gæsirnar. Það er ekki langt síðan menn fóru að ala upp sérstakar aligæsir. Og þótt þær séu miklu kjötmeiri og þyngri í dag eru þær ekki fjarskyldari grágæsinni en svo að þær
blandast ágætlega. Um það er saga sem bandaríski kokkurinn Dan Barber segir í fyrirlestri á Ted.com. Hann segir frá Eduardo Sousa, gæsabónda í Extremadura á Spáni. Eduardo ræktar gæsir vegna lifrarinnar, foie gras. En hann neyðir ekki mat ofan í sínar gæsir og verður því ekki sakaður um illa meðferð af Roger Moore og öðrum baráttumönnum gegn foie gras. Eduardo ræktar upp landið sitt svo að þar sé allt það besta sem gæsir geta
Af góðum öndum og villtum gæsum Í Einföldu matreiðslukveri fyrir heldri manna húsfreyjur frá 1800 segir Marta María Stephensen (eða Magnús Stephensen, sem flestir eigna verkið, landshöfðingi og mágur Mörtu Maríu) frá villtum fugli í mörgum greinum og fleiri en til dæmis hænsnum, kálfum eða kindaslátri. Í fyrstu nútímamatreiðslubókinni, Matreiðslubók fyrir fátæka og ríka, eftir Jóninnu Sigurðardóttur frá 1915, eru bara þrír réttir úr villtum fugli; steikt rjúpa, gæs og sjófugl. Annars eru matreiðslubækur ekki alltaf góðar heimildir og einna síst um villibráð. Hún er oftast elduð á einfaldan hátt sem þarf ekki langar útlistanir um. Matreiðslubækur fyrri tíma nefna af sömu ástæðum yfirleitt ekki annan fisk en saltaðan eða hertan. Það geta allir eldað nýjan fisk. Magnús Stephensen braut reyndar þessa hefð. Hann eyddi nokkrum orðum í að fá Íslendinga ofan af því að sjóða fiskinn of lengi. Í haust bárust fréttir af gæsahræjum sem veiðimenn höfðu skilið eftir þegar þeir voru búnir að hirða bringurnar. Þetta hafa ekki verið smekk-
hugsað sér. Og gæsirnar hans eru alsælar. Þær fylgja eðlishvöt sinni og éta og éta allt haustið til að búa sig undir langt flug suður á bóginn. Og hluti af fitunni safnast saman í lifrinni, sem tútnar út og verður silkimjúk og óguðlega góð á bragðið. Foie gras er uppgötvun frekar en uppfinning. Einhvern tímann í
Eduardo Sousa vill hlaupa yfir þennan kafla og halda áfram að vinna með náttúrunni. Og að sögn Dans Barber hefur honum tekist svo vel að þegar villtar gæsir fljúga yfir landið á leið suður kalla gæsirnar hans Eduardos upp til þeirra og lýsa munaðinum sem þær lifa við. Og það bregst ekki að fleiri en ein villt gæs ákveður að sleppa ferðinni suður og blandast hópnum hans Eduardos.
fyrndinni uppgötvuðu Egyptar að fátt var betra en feit gæsalifur að hausti. Og þeir fundu leiðir til að laða gæsir að högum sem fituðu þær enn meir. Það var ekki fyrr en löngu seinna að foie gras varð að iðnaði þar sem trektir voru reknar ofan í gæsirnar og korni dælt niður svo lifrin blési út.
Án efa átti ein þeirra sumarævintýri á Íslandi.
Matartíminn Það besta úr íslenskri matarkistu
Íslensk háklassík bíður endurreisnar
menn. Þótt lærin þurfi lengri eldun eru þau bragðmeiri en bringur. Hægelduð læri, confit, skipa veglegan sess í franskri matargerð – næstum jafn virðulegan og foie gras, gæsalifur. Ostabúðin við Skólavörðustíg selur bæði heitreyktar gæsabringur, gæsalifrarkæfu og gæsaconfit eða hægelduð gæsalæri – allt unnið á staðnum. Jóhann Jónsson eigandi bæði viðheldur þannig hefðum og spinnur þær áfram í búð sinni. Þær gæsir og endur sem við höfum eldað í haust höfum við steikt heilar. Til að ná því besta úr bæði lærum og bringum höfum við steikt þær við vægan hita, 80 til 90 gráður, í langan tíma (12
til 18 klukkustundir). Með því að snúa bringunum niður er óþarft að ausa yfir þær. Fitan í fuglinum sér um að halda bringunum safaríkum. Þetta er einkar góð eldunaraðferð þegar maður veit ekki hversu gamall fuglinn er. Gamall fugl, sem verður ólseigur við sneggri og heitari hitun, verður ungur aftur við hægan og vægan eld.
Villtir fuglar hafa verið ein af undirstöðum íslenska eldhússins ásamt mjólkurmat og kindakjöti – og miklu fremur en sjófiskur. Sumt af þessum fugli er enn í hávegum haft, annað friðað en sumt féll einfaldlega úr tísku.
Geymið fituna sem þið fleytið ofan af soðinu. Gæsa- og andafita er besta fita sem þið fáið til að steikja jafnt kartöflur sem kjöt. Risotto soðið í gæsasoði með nokkrum bitum af gæsalæri og villtum sveppum er svo gott að maður getur grátið ofan í diskinn.
Það væri gustukaverk ef einhver veitingamaðurinn endurvekti mófuglaát undir merkjum þjóðernisvakningar.
Einn aðalkostur villtra fugla er að þeir eru ekki alifuglar. Það hefur ekki verið ræktaður úr þeim fjölbreytileikinn, þeir hreyfa sig og þeir lifa ekki á einhæfu fóðri sem gefur dauft bragð.
Á
stæða þess að rjúpnaskyttur halda upp á heiðar svo seint á haustin að næsta víst er að einhverjar þeirra lendi í háska, tengist markaðsaðstæðum. Gallinn er hins vegar sá að þessi markaður er löngu tapaður og gleymdur. Það er því spurning hvort ekki megi hlífa lífi einhverra rjúpnaskyttna og leyfa þeim að veiða rjúpuna við skaplegri og áhættuminni aðstæður síðsumars eða snemma á haustin. Rjúpunni má vera sama hvenær haustsins hún er drepin. Íslenskir bændasynir stunduðu umfangsmiklar rjúpnaveiðar frá því seint á nítjándu öld og fram undir seinna stríð og seldu rjúpurnar til Bretlands. Rjúpu í sumarbúningi svipar um margt til lynghænu (quail) sem var og er í hávegum höfð víða um Evrópu en ekki svo mjög á Bretlandseyjum. Af þeim sökum fékkst hærra verð fyrir íslensku rjúpuna í hvítum vetrarklæðum. Enn í dag halda afkomendur bændasonanna upp á heiðar seint á haustin þegar allra veðra er von – og vita sjálfsagt fæstir að þeir hætta lífi sínu til að tryggja sér álag ofan á gangverðið á lynghænum á markaði sem er öllum löngu gleymdur.
Nóg af kjöti á miðöldum
Þótt okkur sé gjarnt að horfa til fyrri alda með hroka nútímamannsins og sjá forfeður okkar kúldrast við slæman kosti i saggafullum hreysum þá liggur eiginlega í augum uppi að Íslendingar hafa búið við nokkuð góðan kost á fyrri tíð. Það er; þeir sem sluppu lifandi frá löngum vetri og köldu vori. Þeir sem komust yfir þann hjalla sátu að meira kjötmeti en alþýða víðast hvar í Evrópu. Vaðmál var svo til eini útflutningurinn og afleiðing þeirrar framleiðslu var kjöt af um 400 þúsund kinda stofni handa um 50 þúsund manns. Miðað við meðalfallþunga dilka í dag eru það líklega nærri 2,5 kílói á mann á viku. Ofan á sauðakjötið bættust álftir, gæsir, sjófugl og mófugl, egg og selir. Þar á ofan fiskur í sjó, ám og vötnum. Ef fólk gæti étið sig svo mett að hausti að það dygði til vors væru Íslendingar sjálfsagt fleiri en milljón í dag.
Villtir fuglar veigamikill þáttur Fyrir utan mjólkurmatinn er villibráðin því ekki síður einkenni íslenska eldhússins en lambakjötið. Og eiginlega miklu fremur en sjávarfiskurinn. Það er því slæm þróun að sjófuglinn sjáist varla lengur í fiskbúðum á vorin eða hvað egg villtra fugla eru orðin lítt áberandi. Til að heiðra hefðina og upprunann ættu kjötborðin að svigna undan gæsum og öndum seint á haustin, mófugli á sumrin og sjófugli á vorin. Einhverra hluta vegna hættu Íslendingar að borða mófugl seint á nítjándu öld. Hugsanlega tengist það offramleiðslu á kjöti vegna sauðasölunnar til Bretlands og falli markaða þar. Ef til vill datt spóinn og hrossagaukurinn bara úr tísku. En það væri gustukaverk ef einhver veitingamaðurinn endurvekti mófuglaát undir merkjum þjóðernisvakningar svipað og Halldór Gröndal gerði með súrmatinn á Naustinu á sínum tíma.
Hvar fást kæst egg?
Íslendingar veiddu álftir og gæsir í sárum á haustin en hafa ekki farið að veiða endur fyrr en þeir eignuðust byssur. Þeir nýttu hins vegar andadún og hirtu egg. Mývetningar urðu miklir snillingar í að salta egg og kæsa enda bjuggu þeir við stærstu andabyggð í Evrópu. Því miður hafa þessar aðferðir aldrei vaxið út fyrir heimilisvinnslu og hefur því stærsti hluti þjóðarinnar ekki hugmynd um hvernig söltuð eða kæst egg smakkast. Það er líklegra að Íslendingar rekist á svona mat í útlöndum en hér heima. Söltuð eða kæst egg þekkjast í svo til öllum matarhefðum veraldar og eru langt í frá þingeyskur ósiður.
Matur
Þórir Bergsson og Gunnar Smári Egilsson matur@frettatiminn.is
markhonnun.is
gleðjumst saman um jólin
Bækur á verulega lækkuðu verði!
Morgunengill
Furðustrandir
gunnar tHoroddsen
atlantisduldin
3.812kr
3.755kr
4.544kr
2.514kr
öldin okkar
Martröð Millanna
dávaldurinn
ljósa
3.894kr
3.528kr
3.569kr
3.699kr
þokan
Handritið að…
sMáréttir nönnu
nornin og dularFulla…
2.673kr
3.528kr
2.994kr
árni þórarinsson
1996-2000
þorgríMur þráinsson
arnaldur indriðason
óskar HraFn þorvaldsson
Bragi ólaFsson
Skráðu þig á póstlistann á www.netto.is
Mjódd - Salavegi - Hverafold - Akureyri - Höfn - Grindavík - Reykjanesbær
guðni tH. jóHannesson
kepler
nanna rögnvaldaróttir
eoin ColFer
kristín steinsdóttir
gunnar Helgason & Björgvin Franz gíslason
2.464kr
Tilboðin gilda 26. - 28. nóvember eða meðan birgðir endast
HOLTAG
-Yfir 400 einfaldar og fljótlegar uppskriftir úr hinum sívinsælu þáttum Eldsnöggt með Jóa Fel
30 %
NÝ MATREIÐSLUBÓK
ELDAÐ MEÐ JÓA FEL
- ER KOMIN Í VERSLANIR
afsláttur
af öllum dömusportfatnaði Aðeins í Holtagörðum.
Vörunúmer 797247
Vörunúmer 797232
Valensia sokkar m/lúrex o/s 1.499 kr. án afsláttar
GV[g¨cV 7 cjh \_V[V`dgi^ Zg k^ch¨aVhiV _ aV\_ [^c 7 cjh à `Vje^g ^ccZ^\c V Z^\^c kVa^ { \_V[V`dgi^Â! `dgi^ Zg {[naa^c\Vg`dgi# =V[Âj hVbWVcY k^ 7 cjh h bV/ *-- -+.) d\ [{Âj c{cVg^ jeeaÅh^c\Vg# H`g^[hid[V 7 cjh H` ijkd\^ &( Zg de^c [g{ `a# ."&+ VaaV k^g`V YV\V#
Valensia náttbuxur stærðir: S-XXL 3.999 kr. án afsláttar
Ilmur mánaðarins: Happy Christmas
afsláttur
Yfir 40 mismunandi ilmkerti.
Hvíl
Þess vegna bjóðum við þér að vera með okkur um helgina í Holtagörðum. Helga Braga og Karl Berndsen gefa góð ráð varðandi förðun og fatastíl í Hagkaupum á laugardag. Við ætlum að koma okkur í gírinn. Komdu í dömuboð.* * Ekki segja strákunum.
30 %
30 %
Kertalukt
40% afsláttur
afsláttur
ldarstóll fyrir þreyttar húsmæður.
Aðeins í Holtagörðum.
Litil 2.340 kr. Stór 3.540 kr.
10-40% afsláttur
af öllum kertum
afsláttur
af öllum borðstofusettum
Verð: 59.900 kr. Aðeins fram á sunnudag!
ÍSLENSKA / SIA.IS / HOL 52458 11/10
GARÐAR
Helgar eru til að njóta þeirra.
50
tíska
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Lanvin for H&M slær í gegn
Nú í nóvember hefur verslunin Hennes & Mauritz staðið að sinni stærstu kynningarherferð frá upphafi. Nýjasta fatalínan þeirra, Lanvin for H&M hefur fengið gríðarlega góða gagnrýni frá áhugafólki um tísku. Flíkurnar eru hannaðar af meistaranum Alber Elbaz ásamt fleiri stærstu fatahönnuðum heims. Þetta eru listrænar flíkur, hver annarri ólík. Það var ekki fyrr en síðastliðinn þriðjudag, 23.nóvember, að fólk átti kost á að fjárfesta í þessum flíkum. Fatalínan fær nú að njóta sín í yfir tv- hundruð verslunum H&M úti um allan heim.
Kreppa, kreppa, kreppa. Eitthvert hugtak með leiðinlegum fylgikvillum sem leysast út í samfélagið? Maður er alveg kominn með upp í kok af öllu þessu krepputali sem hefur gengið síðustu mánuði og ár. Ég vill helst ímynda mér að þetta sé aðeins hugarástand sem breytist og bætist með jákvæðum hugsunum. Þetta var auðvitað mikið áfall fyrir þjóðina á sínum tíma en það þýðir ekki að leyfa öllu að renna sér úr greipum, standa í sömu sporunum og skima í kringum sig eftir bætingu. Bíða eftir að allt lagist og verði betra. Málið er bara að geta tekið hlutina í sínar hendur, stækka markmið sín og leyfa draumunum að rætast.
Kolbrún Pálsdóttir skrifar
Það eru svo margir sem hafa gefist upp í kjölfar þessarar kreppu. En það eru þó aðrir sem taka áhættu, stofna sín eigin fyrirtæki og láta þau ganga. Það er ekki svo galið að opna verslanir, sama hvaða ástand ríkir og hversu illa við erum stödd. Þörfin er alltaf til staðar til þess að líta vel út, kaupa sér föt og snyrtivörur. Síðustu misseri hef ég einmitt rekist á óvenjumargar fata- og skóverslanir sem nýlega hafa verið opnaðar eða hafa stækkað við sig. Á einu göngugötu okkar Reykvíkinga hafa glæsilegar tískuverslanir risið frá grunni og gengið svo óvenjuvel. Þegar ég geng niður Laugaveginn sé ég að það vantar ekkert. Tískuvöruverslanir, nærfataverslanir og nóg af skóverslunum. Endalaust get ég talið upp. Það er sama hvaða ástand liggur á þjóðinni, við sækjum alltaf í þetta. Kannski erum við ekkert svo illa stödd eftir allt saman. Við höfum ennþá allar þessar verslanir og fólkið í kringum okkur hefur ekkert breyst. Ástandið hefur vissulega versnað en sjaldan látum við það stoppa okkur þegar kemur að innkaupum.
var a vikunnar
Gallalaust útlit Húðin er okkar stærsta líffæri og mikilvægt er að við hlúum vel að henni og nauðsynlegt að halda hreinlætinu í hámarki. Endalaust er talað um ný andlitskrem og handáburð sem nauðsynlegt sé að eignast. En er ekki mikilvægt að halda fótleggjunum einnig vel til höfðum? Á skömmum tíma er auðvelt að öðlast kynþokkafulla fætur með gallalaust útlit. Snyrtivörudeild Hagkaupa selur úðabrúsa með efni sem gerir fæturna heilbrigða og gljáandi og auka lit húðarinnar. Án hjálpar frá sólinni. Brúsinn kostar 3.549 krónur.
Sokkar og sokkabuxur hafa alltaf gegnt því hlutverki að halda á okkur hita. Förum varla út úr húsi án þeirra. En þetta er ekki bara einhver skylduflík. Þetta eru fylgihlutir sem þurfa að fá að njóta sín og úrvalið er orðið svo mikið að við höfum endalaust að velja um. Í ár er áberandi mikið af háum sokkum, úr ull eða bómull, sem ná langt upp fyrir hné. Ótal litir og mynstur. Láttu þetta vera sem fjölbreyttast og mundu: Litagleði kætir nærstadda!
Leyfum draumunum að rætast
tíska
Litagleði kætir nærstadda
Þriðjudagur Peysa: Gerði hana sjálf Pils: Second hand-markaður í Kaupmannahöfn Skór: Gjöf frá vinkonu minni Sokkabuxur: Blend
Mánudagur Skór: Lítil búð á Strikinu í Kaupmannahöfn Sokkabuxur: Vero Moda Kjóll: Vila Peysa: Vero Moda Klútur: Vila Eyrnalokkar: Gyllti kötturinn
5
dagar dress
Litrík og aldrei í svörtu Karítas Björg Úlfarsdóttir er 27 ára Hafnfirðingur sem leggur stund á viðskiptafræði í Háskólanum. Hún mun útskrifast nú um jólin og hlakkar mikið til þess. Hún er mikill heimsborgari og hefur búið víða. „Það er svo mikið að gera í skólanum hjá mér að ég hef ekki mikinn tíma fyrir áhugamál. Þegar ég er búin að læra mun ég trúlega finna mér eitthvert áhugamál sem ég get farið að eyða frítíma mínum í. Annars hef ég mest gaman af alls konar tónlist og matargerð er mjög mikil ástríða hjá mér,“ segir Karítas. „Stíllinn minn er mjög litríkur og ég er sjaldan í svörtu. Ég kaupi þær flíkur sem mér finnst flottar og höfða til mín, einhvern veginn bara það sem hentar mér. Ég er mest í kjólum eða pilsum og geng mjög sjaldan í buxum. Ég prjóna og sauma mikið sjálf af þeim fötum sem ég klæðist. Annars kaupi ég fötin mín yfirleitt í Zöru, Vero Moda eða Vila, verslunum sem selja ekki dýran fatnað. Hins vegar er uppáhaldsbúðin mín Andrea sem er í Hafnarfirðinum. Rosalega flott búð,“ bætir Karítas við. Miðvikudagur Pels: Fatamarkaður Skór: Fókus Pils: Zara Bolur: Top Shop
L AG ER S A L A Gönguskór Opnunartími
virka daga 12-18 laugardag 12-16 St. 36-46 Verð áður 14.995
Verð nú 9.995
Fimmtudagur Kjóll: Lítil búð í Barcelona Buxur: Vero Moda Skór: Bianco
www.xena.is Föstudagur Kjóll: Frá ömmu minni Skór: Kaupfélagið Belti: Warehose Sokkabuxur: Oroblue
Grensásvegi 8 - 108 Reykjavík - 517-2040
Skrá
síðuna rir liðina NUTRILENK fy t heppni! – því getur fylg
NUTRILENK NUTRILENK NutriLenk tryggir mér
Sigurjón Sigurbjörnsson
NÁTTÚRULEGT FYRIR LIÐINA langhlaupari NÁTTÚRULEGT FYRIR LIÐINA
GOLD GOLD áframhaldandi ánægju og árangur í langhlaupum Sigurjón hóf keppni í langhlaupum árið 1998 og hefur síðan hlaupið maraþon oftar en 10 sinnum. Í júní 2009 tók Sigurjón þátt í 100 km ofurmarþoni. „ Í september Skráðu þig á sama ár fór éguað verða ðáunaaumur og stífur í sí Skráð þig ökklum, semNleiddi í hásin og ina a neymsla rirtillið NUTRILE K fysíðu leist mér satt að segja pnai!á ástandið. Ég pin eekki t rhlið lgri r Kfyfy etu gIL EN ví þ R – T U N sá NutriLenk Gold auglýsingu, sló til og r fylgt heppni! tu e g ví þ – prófaði, því fyrir mér er það mikið Sigurjón kappsmál aðSigurbjörnsson geta hreyft mig án vandræða ogSigurjón allt til vinnandi að viðhalda þeim langhlaupari Sigurbjörnsson lífsgæðum. “ langhlaupari
Fékk nánast strax mikla bót NutriLenk tryggir mér „Eftir smá tíma á NutriLenk Gold hætti ég NutriLenk tryggir mér að finna til í ökklunum og er nú alveg laus áframhaldandivið verki ánægju og stífleika í hásin. Égog hef notað áframhaldandiNutriLenk ánægju og Gold reglulega í meira en ár og árangur í langhlaupum ætla mér að halda því áfram.“ árangur í langhlaupum Sigurjón hóf keppni í langhlaupum árið margfaldur Íslandsmethafi 1998 og hóf hefur síðaní langhlaupum hlaupið maraþon Sigurjón keppni árið oftar en 10 sinnum. Í júní 2009 tók Sigurjón 1998 og hefur síðan hlaupið maraþon þátt 100 ofurmarþoni. „ Ítók september oftar íen 10km sinnum. Í júní 2009 Sigurjón sama ár fór ég að verða aumur og stífur í þátt í 100 km ofurmarþoni. „ Í september ökklum, semégleiddi til eymsla hásin ogí sama ár fór að verða aumurí og stífur leist mér sem satt að segja á ástandið. Ég ökklum, leiddi til ekki eymsla í hásin og sá Gold auglýsingu, sló til og leistNutriLenk mér satt að segja ekki á ástandið. Ég prófaði, því fyrir mér er það mikið sá NutriLenk Gold auglýsingu, sló til og kappsmál að geta vandræða prófaði, því fyrirhreyft mérmig er ánþað mikið og allt tilaðvinnandi aðmig viðhalda þeim kappsmál geta hreyft án vandræða lífsgæðum. og allt til “ vinnandi að viðhalda þeim lífsgæðum.“
Fékk nánast strax mikla bót „Eftir tíma ástrax NutriLenk Gold Fékksmá nánast mikla bóthætti ég
að finna í ökklunum og erGold nú alveg „Eftir smátiltíma á NutriLenk hættilaus ég við verki og stífleika í hásin. Ég hef notað að finna til í ökklunum og er nú alveg laus NutriLenk Gold reglulega í meira ennotað ár og við verki og stífleika í hásin. Ég hef ætla mér að halda því áfram. “ NutriLenk Gold reglulega í meira en ár og ætla mér að halda því áfram.“
Keppir meira en áður og er Keppir meira en áður og er
Keppir meira en áður og er margfaldur Íslandsmethafi „Síðan þá hef ég æft og keppt meira en
nokkru þá sinni og og verið að meira ná mjög „Síðan hef áður ég æft keppt en góðum árangri í keppni. Til dæmis ég nokkru sinni áður og verið að návarð mjög annar Íslendinga í heilmaraþoni Reykjagóðum árangri í keppni. Til dæmisí varð ég víkurmaraþoninu. á árinu ísetti ég annar Íslendinga í Nú heilmaraþoni ReykjaÍslandsmet í mínum aldursflokki víkurmaraþoninu. Nú á árinu setti égí maraþoni, hálfu 10 km hlaupií Íslandsmet í maraþoni mínum og aldursflokki á braut og hálfu hef verið framarlega öllum maraþoni, maraþoni og 10í flest km hlaupi ég hefframarlega tekið þáttíí.flest Ég hlakka áhlaupum braut ogsem hef verið öllum til að endurtaka hlaupum sem égþennan hef tekiðfrábæra þátt í. Égárangur hlakka með hjálp NutriLenk Gold. “ til að endurtaka þennan frábæra árangur með hjálp NutriLenk Gold.“ „Það er frábært að til sé náttúrulegt efni sem er getur bættaðliðheilsuna. Ég þreytist „Það frábært til sé náttúrulegt efni seint getur á þvíbætt að liðheilsuna. benda hlaupafélögum sem Ég þreytist mínumá á því NutriLenk, sér í lagi þeim sem eru seint að benda hlaupafélögum á mínumá NutriLenk, aldri og farnir kvarta eymsmínum sérað í lagi þeimyfir sem eru lum“ segiraldri Sigurjón ánægður að lokum. á mínum og farnir að kvarta yfir eymslum“ segir Sigurjón ánægður að lokum.
margfaldur Íslandsmethafi „Síðan þá hef ég æft og keppt meira en nokkru sinni áður og verið að ná mjög góðum árangri í keppni. Til dæmis varð ég annar Íslendinga í heilmaraþoni í Reykjavíkurmaraþoninu. Nú á árinu setti ég Íslandsmet í mínum aldursflokki í maraþoni, hálfu maraþoni og 10 km hlaupi á braut og hef verið framarlega í flest öllum hlaupum sem ég hef tekið þátt í. Ég hlakka Nokkrar góðar til aðNokkrar endurtaka þennan frábæra árangur góðar ástæður til að velja með hjálp NutriLenk Gold.“
ástæður til að velja NUTRILENK GOLD „ÞaðNUTRILENK er frábært að til séGOLD náttúrulegt efni
semNUTRILENK getur bætt liðheilsuna. Ég þreytist Gold er góð forvörn, seint á því að benda ákjósanleg fyrir fólk stundar NUTRILENK Gold er sem góðhlaupafélögum forvörn, álagsmínum á NutriLenk, sérog í lagi þeim eru vinnu, álagsíþróttir þar sem sem slitgigt ákjósanleg fyrir fólk sem stundar álagser talinaldri ættgeng. á mínum og farnir og að þar kvarta yfirslitgigt eymsvinnu, álagsíþróttir sem lum“ ersegir talin Sigurjón ættgeng.ánægður að lokum.
NUTRILENK Gold er framleitt á einstakan hátt svo að líkaminn þinn nýtiábetur virku NUTRILENK Gold er framleitt einstakan efnin í NUTRILENK svoþinn bestur verði. hátt svo að líkaminn nýtiárangur betur virku efnin í NUTRILENK svo bestur árangur verði. NUTRILENK Gold viðheldur heilbrigði liða og beina,Gold svo viðheldur þú getur lifað NUTRILENK heilbrigði heilbrigðari lífi án verkja og eymsla. liða og beina, svo þú getur lifað
NUTRILENK ákjósanleg f vinnu, álags er talin ættg
NUTRILENK hátt svo að l efnin í NUTR
NUTRILENK liða og bein heilbrigðari
NUTRILENK höndlað brj öflugt bygg
-------------
Hver er mu og NUTRIL
NUTRILENK þjást af stirð hefur jákvæ
NUTRILENK sem þjást a slitnum liðu liðbrjóskið.
Get ég teki - Já það get mjög vel s
heilbrigðari lífi án verkja og eymsla. NUTRILENK Gold inniheldur vatnsmeðhöndlað brjósk úr inniheldur fiskbeinumvatnsmeðsem er NUTRILENK Gold öflugt byggingarefni fyrir liði og bein. NUTRILENK Gold höndlað brjósk úr fiskbeinum sem er
er fáanlegt í flestum öflugt byggingarefni fyrir apótekum, liði og bein. ---------------------------------------------heilsubúðum og heilsuhillum
---------------------------------------------Hver er munurinn á NUTRILENK Active stórmarkaðanna. og NUTRILENK Gold ? Hver er munurinn á NUTRILENK Active
og NUTRILENK Gold ? NUTRILENK Active er hentugt fyrir þá sem þjást af stirðleika liðum það NUTRILENK Activeog erverkjum hentugt ífyrir þá sem hefur jákvæð áhrif liðvökvann. þjást af stirðleika ogá verkjum í liðum það hefur jákvæðGold áhrifer á liðvökvann. NUTRILENK hentugt fyrir þá sem þjást af Gold minnkuðu liðbrjóski NUTRILENK er hentugt fyrir og þá slitnum liðum. Gott byggingarefni fyrir sem þjást af minnkuðu liðbrjóski og liðbrjóskið. slitnum liðum. Gott byggingarefni fyrir liðbrjóskið. Get ég tekið inn hvorutveggja? -Get Já það geturinn unnið ég tekið hvorutveggja? mjög vel saman. - Já það getur unnið mjög vel saman.
NUTRILENK Gold er fáanlegt í Gold flestum apótekum, NUTRILENK heilsubúðum og heilsuhillum er fáanlegt í flestum apótekum, stórmarkaðanna. heilsubúðum og heilsuhillum stórmarkaðanna.
Nokkr ástæðu NUTRI
Innflutningsaðili: Gengur vel ehf Innflutningsaðili: Gengur vel ehf
Innflutningsaðili: Geng
Kósy´-
kvöld 25%
afsláttur
52
tíska
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Louis Vuitton gefur ráð
Vakti athygli viðstaddra
Í ársbyrjun 2011 mun tískufyrirtækið Louis Vuitton gefa út leiðbeiningar fyrir þá heimsborgara sem vilja. Listamaðurinn Ruben Toledo var fenginn í það verkefni að hanna falleg póstkort með hundrað borgum úti um allan heim. Meðfylgjandi eru bæklingar, bækur og reynslusögur fólks frá hverri borg á vídeói. Los Angeles, París, Tókýó eða Róm. Hvert sem þú vilt fara, getur þú leitað hjálpar hjá Louis Vuitton.
Frægðarsól Taylor Momsen hefur risið hátt þrátt fyrir ungan aldur. Þekktust er hún fyrir leik sinni í Gossip girl-þáttunum þar sem henni var nýlega sagt upp. Taylor er gríðarlega umdeild, mikið í sviðsljósinu og fjölmiðlar tæta hana í sig. Í síðustu viku mætti hún á frumsýningu þar sem hún vakti gríðarlega athygli viðstaddra. Gaddaskór, netasokkabuxur, ól um hálsinn og nærfatnaður hennar sást í gegn. Greinilega sjálfstæð, ung stelpa sem lætur ekki álit annarra trufla sig.
K auptu stílinn Audrina Patridge er til fyrirmyndar
2.690,Spúútnik 7.900 kr. Warehouse 6.990 kr.
Verð: 3
.290,-
Fyrir
tónelska 2.690,-
Verð: 3.390,-
Fyrir lestrarhesta
3.190,-
Verð: 3.890,-
Fyrir galdra-
áhugafólk
Tilboð gilda til og með 01.12.10
Fékk borgað fyrir að versla
Þ
að er ekki langt síðan ofurskvísan Audrina Patridge var óþekkt stelpa sem átti sér þann draum að verða fræg. Árið 2005 tókst henni að láta þann draum rætast aðeins 20 ára þegar hún sótti um að vera þátttakandi í raunveruleikasjónvarpsþáttaröðinni The Hills. Þetta var dramatísk þáttaröð þar sem gleði og reiði hertók þátttakendur. En Audrina lét aldrei koma sér úr jafnvægi og hefur alltaf verið með báða fæturna á jörðinni. Audrina og aðrir þátttakendur fengu miklar fjárhæðir frá framleiðendum þáttanna til að kaupa sér fatnað á hverjum degi. Kröfurnar voru settar og ætlast var til að þátttakendur veldu sér eigin stíl sem hentaði þeirra persónuleika. Audrinu tókst vel að uppfylla þær kröfur og gerir ekkert betur en að kaupa sér föt. Þessa samsetningu valdi hún sér 9. nóvember sl. þegar hún mætti við tökur í Hollywood. Mjög íslensk samsetning og flott fyrir okkur hérna heima.
Hagkaup 1.1900 kr.
Vero Moda 11.900 kr.
Cafe Milano Hagkaup Skeifunni
Opið 10–20 virka daga, 10–18 laugardaga og 12–17 sunnudaga - Sími 534 4451 - www.gulahusid.is
54
tíska
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Í hverri viku má finna nýjar vörur frá nýjum kaupmönnum og fjölbreytnin er í fyrirrúmi.
Vel þjálfuð í að finna sér fatnað í Kolaportinu L ífið innan veggja Kolaportsins er lifandi og litríkt og stemningin er alltaf í hámarki. Þar safnast saman kaupmenn yfir helgina og selja vörur sínar, heildsalar kynna nýjar vörur, íþróttafélög selja gamlar vörur í fjáröflunarskyni og kórar landsins taka lagið. Rétt fyrir opnun þess á laugardagsmorgnum myndast röð fyrir utan húsið og viðskiptavinir keppast við verða sér úti um varning helgarinnar. Í hverri viku má finna nýjar vörur frá nýjum kaupmönnum og fjölbreytnin er í fyrirrúmi. Í Kolaportinu eru alls konar básar sem selja nýjar og notaðar vörur, handunnar vörur, skartgripi, bækur og geisladiska. Básarnir eru hver öðrum girnilegri
Engiferjólaöl
Hollur, sykurlaus og lífrænn gosdrykkur
Fæst í flestum matvöruverslunum
og fjölbreytnin er eins mikil og þeir eru margir. Landsmönnum er gert kleift að leigja sér bás yfir helgina og fá tækifæri til að næla sér í aukapening. Aðrir hafa komið fyrir sér í föstum básum þar sem þeir koma og selja vörur sínar um hverja helgi. Básar Kolaportsins draga að sér fjöldann allan af fólki sem mætir í Kolaportið í von um að finna eitthvað við sitt hæfi. Margrét Rajani og Magnús Ágústsson eru tíðir gestir í Kolaportinu og eru vel þjálfuð í að finna sér fatnað og aukahluti sem henta þeim. Um síðustu helgi þræddu þau Kolaportið saman og rótuðu eftir fatnaði sem hentaði þeirra klæðaburði. Magnús átti auðvelt með
Magnús: Buxur og belti: 500 krónur Úlpa: 2.000 krónur Gönguskór: 3.500 krónur Peysa: 500 krónur Margrét: Rúllukragapeysa: 300 krónur Leðurstuttbuxur: 500 krónur Sokkabuxur: 600 krónur Skór 2.500 krónur
Verslunin Eva betrumbætt Verslunin Eva hefur starfað í heila fjóra áratugi og hefur aldrei verið stærri og glæsilegri. Svava Johansen, eigandi NTC-keðjunnar, hefur rekið verslunina í ellefu ár þar sem hún hefur staðið ofarlega á Laugaveginum. Verslunarstjóri er Fríða Óskarsdóttir og hefur hún starfað í versluninni í þrettán ár. Í dag, föstudag, verður opnuð ný Evu-verslun á Laugavegi 26 þar sem hún fær að njóta sín í 430 fermetrum, endurfædd og betrumbætt.
Þ
að er svo góð tilfinning að vera komin á nýjan stað með betrumbætta og stærri verslun sem fær að njóta sín í svona flottu rými,“ segir Svava. Síðustu tíu ár hefur verslunin Eva verið á Laugavegi 89/91 og finnst Svövu tímabært að breyta til, auka úrvalið og stækka hana. ,,Þetta er Evuverslun eins og konur hafa þekkt hana frá upphafi, þ.e. klassískur fatnaður í bland við grófari fatnað sem höfðar mest til kvenna yfir tuttugu og fimm ára. Einnig hefur skódeildin mikið verið efld og úrvalið aukist. Eva skór verður með glæsilega nýjung í skóm en þar munum við selja klassíska og vandaða skó og stígvél í bland við grófari frá ýmsum spennandi merkjum,
aðallega ítölskum og spænskum. „Það er gaman að sjá hve mikil gróska er hérna neðar í miðbænum og virkilega mikill sjarmi yfir Laugaveginum. Þetta er æðisleg tilfinning að flytja í jafn glæsilega verslun og Evu neðar í götunni og andrúmsloftið hér er mjög skemmtilegt. Laugavegurinn er orðinn tvískiptur, hér eru fleiri verslanir, veitingastaðir, barir og miklu meiri sjarmi. Ég held að Laugavegurinn sé að byrja að byggjast upp aftur eftir hrunið og er sannfærð um að efri hlutinn á eftir að byggjast upp á næstu misserum. Miðbærinn hefur alltaf skipt mig máli, hér slær hjarta Reykjavíkur.“
tíska 55
Helgin 26.-28. nóvember 2010
að finna sér klæðnað í Kolaportinu. „Buxurnar fann ég neðst í einhverjum kassa sem ég rótaði í. Flottur litur og ágætlega vel með farnar. Beltið fylgdi með og þetta sett kostaði mig 500 krónur,“ segir Magnús og lítur niður á buxurnar. „Svo sá ég þessa úlpu og ákvað strax að þetta væri eitthvað fyrir mig. Hún virtist hlý og vel með farin. Hún kostaði 2.000 krónur. Skóna og peysuna fann ég á sama stað. Þetta er bæði lítið notað og ekki á hverju strái sem maður finnur svona góða gönguskó á lágu verði. Saman kostaði þetta 4.000 krónur.“ Margrét átti ekki eins auðvelt með að finna sér samsetningu á fötum. Miklu meira úrval er af kvenmannsfötum og þræddi hún gegnum hvern básinn af öðrum. „Eftir góða leit fann ég notaða rúllukragapeysu á 300 krónur. Ég varð ástfangin af litnum þegar ég sá hana,“ segir Margrét og hlær. „Ég hef verið lengi að leita að leðurstuttbuxum og var frekar hissa þegar ég fann þær þarna inni á milli. Ég náði að prútta verðið í 500 krónur, sem ég kalla frekar gott verð fyrir svona fínar stuttbuxur. Sokkabuxurnar fann ég nýjar á 600 krónur og þessir skór sem ég fann eru mjög lítið notaðir og kostuðu 2.500 krónur. Mjög flottir!“
Alltaf staðið við Laugaveginn „Verslunin Eva var stofnuð árið 1970 af þeim Mörtu og Þórarni og var fyrst á Laugavegi 28. Verslunin er órjúfanlegur partur af Laugaveginum og hefur staðið þar á fjórum stöðum og enn finnst mér að hún eigi einungis heima á Laugaveginum. Nú hefst nýr kafli og hún er næstum því á sama stað og hún var fyrst til húsa. Verslunin hefur verið flutt ofar og ofar í gegnum tíðina og nú er tímabært að flytja hana aftur nánast þangað sem hún fæddist. Þetta fer í hringi!” segir Svava og hlær. ,,En nú eru breyttir tímar og þetta verður stærsta og ein glæsilegasta verslun Evu frá upphafi. Það er gaman að segja frá því að frábært starfsfólk innan NTC hefur unnið að útliti þessarar verslunar. Við erum öll mjög glöð með þetta – góð tilfinning.
Andlit Versace Mad Men-leikkonan January Jones mun feta í fótspor Madonnu, Halle Berry og fleiri stjarna og verða andlit Versace-tískurisans. Donatella Versace, eigandi fyrirtækisins, og leikkonan hafa verið vinkonur lengi og bað Donatella hana um þennan greiða. Talsmaður leikkonunnar hefur staðfest að hún muni taka þátt í herferðinni fyrir vorlínuna 2011.
Hár í öllum regnbogans litum
Söngkonan Nicki Minaj gerði samning við snyrtivörufyrirtækið M.A.C. fyrir skömmu. Í dag, föstudaginn 26. nóvember, kemur á markaðinn varalitur hannaður af söngkonunni undir heitinu „Bleikur föstudagur“. Nýjasta plata Nicki, sem mun koma út á næstu dögum, mun bera sama nafn. Á þriðjudaginn var kynnti hún nýja varalitinn sinn á Times Square þar sem metfjöldi var mættur og fagnaði söngkonunni þegar hún birtist í límósínu íklædd leðurkjól, hnésíðum pels og með hárið litað í öllum regnbogans litum.
56
tíska
Helgin 26.-28. nóvember 2010
2413
Engiferjólaöl
Hollur, sykurlaus og lífrænn gosdrykkur
Fæst í flestum matvöruverslunum
fatahönnunarneminn Marta Rún
Dreymir stórt og hefur fulla trú á sjálfri sér Marta Rún Ársælsdóttir er fatahönnuður á framabraut og útskrifaðist úr fatahönnunardeild Fjölbrautaskólans í Garðabæ síðastliðið vor. Hún klárar stúdentinn nú í desember, er með fulla vasa af draumum og ætlar að leggja undir sig heiminn.
É
g á bara eftir að klára nokkrar einingar til stúdentsprófs, sem ég klára núna í desember, og þá get ég farið að einbeita mér alveg að fatahönnun. Það er mín köllun, býst ég við,“ segir Marta og hlær. „Planið eftir stúdentinn er svo að vinna í alla vega hálft ár hjá símafyrirtækinu Nova og búa til möppu með hönnuninni minni samhliða því.“ Til að byrja með hóf Marta nám í Fjölbrautaskóla Garðabæjar á félagsfræðibraut. Á öðru ári ákvað hún svo að taka nokkrar einingar í fatahönnun til að fylla upp í þær einingar sem hana vantaði. Þá varð ekki aftur snúið. „Ég heillaðist svo af fatahönnuninni og fann að þetta var fyrir mig. Fólk misskilur oft hvað felst í þessu. Við erum ekki að sníða og sauma allan daginn, mjög fjölbreytilegt nám. Í einum áfanganum vorum við til dæmis í smíðum. Það var áhugavert. Svo lærum við um alls konar hönnun, markaðsfræði og textílfræði, allt til að koma sér áfram. En þetta nám byggist samt mest á rannsóknarvinnu. Skoða fatnað og efni, klippa út og hugmyndaflæðið þarf að vera rosalega mikið.“ „Í lok síðustu annar héldum við útskriftaráfanginn rosalega tískusýningu með okkar hönnun. Hver og einn
valdi sér ákveðið þema og vann út frá því alla önnina. Mitt þema var gegnsæ, víð föt sem ég vann með á alls konar hátt. Ég myndi vilja leggja þannig klæðnað fyrir mig. Mjög hrifin af því.“ Marta hefur nú lokið við alla þá verklegu áfanga sem skólinn býður upp á og situr sveitt yfir bókunum. Hún stefnir á að klára stúdentinn með pomp og prakt í næsta mánuði. „Þótt ég sé búin með verklegu áfangana er nú ekki þar með sagt að ég hafi lagt saumavélina niður. Þvert á móti, ég sauma mikið fyrir mig og vini mína. Hettur, trefla og annan klæðnað. Svo er ég að vinna að mögnuðum útskriftarkjól á sjálfa mig. Hann er úr velúrefni, þröngur, mjög venjulegur að framan og opinn í bakið.“
Marta Rún „Þegar ég fæ eitthvað í kollinn þá framkvæmi það. Og þegar ég byrja, þá get ég ekki hætt.“
Innblásturinn leitar til mín
Marta segist ekki vita neitt skemmtilegra en að sitja við saumavélina og sjá framtakið og markmiðið verða að veruleika. „Þegar ég fæ eitthvað í kollinn þá framkvæmi það. Og þegar ég byrja, þá get ég ekki hætt. Innblástur fæ ég af ljósmyndum og fólki sem ég sé alls staðar í kring. Eiginlega allt sem augað grípur. Kannski er það samt meira að innblásturinn leiti til mín. Eins og
KOSNINGAR TIL STJÓRNLAGAÞINGS
þegar maður vafrar á netinu og sér einhverja stelpu í flottum kjól. Það er upphafið að verkinu og ég geri það að mínu. Ég reyni sem oftast að hafa skissubók meðferðis svo að ég geti fangað hverja einustu hugmynd sem ég fæ. Mikilvægt í þessu ferli. Hugmyndavinnan.“ Marta vill ekki ennþá skilgreina sig sem fatahönnuð. Henni finnst hún þurfa aðeins meiri menntun til þess. „Þrátt fyrir alla þá sauma- og hönnunarvinnu sem ég hef unnið með skólanum tel ég mig ekki hafa stofnað mína eigin fatalínu. Með árunum fer það að gerast og þá mun ég líklega nota öll mín gögn og snið sem ég hef gert.“
Ísland of lítið fyrir mig
Ég stefni á að verða stór og fræg og að allir þekki nafnið mitt.”
Bjóðum kjósendum til samtals við okkur í hádeginu í dag um málefni stjórnlagaþings. Verðum á Kaffi Sólon að Bankastræti kl. 12-13. Föstudagur 26. nóvember
Fjölbrautaskólinn í Garðabæ er með mjög gott undirbúningsnám fyrir hönnunarskóla erlendis. Skólinn fer sífellt stækkandi og fleiri sem hafa áhuga á þessu. Ekki bara fyrir framtíðarhönnuði, heildur einnig fyrir þá sem vilja bara læra að sauma og kunna eitthvað fyrir sér. ,„Í skólanum er frábærir kennarar og mórallinn enn betri. Við erum öll rosalega náin, enda alltaf sömu krakkarnir saman í tímum.“ Marta á sér stóra drauma og ætlar ekki að láta neitt hindra sig í því sem hún vill taka sér fyrir hendur. „Mig dreymir stórt og hef trú á sjálfri mér. Ég stefni á að verða stór og fræg og að allir þekki nafnið mitt. Held svei mér þá að Ísland sé of lítið fyrir mig. En þetta er rosalega harður heimur sem við búum í og ég veit að það þýðir ekkert annað en að vinna hörðum höndum til þess að koma sér á framfæri. Það er það sem ég ætla að gera. Ekkert kemur af sjálfu sér.“
Framhaldsnám mikilvægt
Hildigunnur Sverrisdóttir Arkitekt
3238
Eiríkur Bergmann Einarsson Doktor í Stjórnmálafr.
2193
Sigríður Dögg Auðunsdóttir Kynningarstjóri
6153
Sýnishorn af fatahönnun Mörtu Rúnar.
Marta telur framhaldsnám í fatahönnun mjög mikilvægt og vill bæta ofan á þá grunnþekkingu sem hún hefur. „Ég sé mig mögulega fyrir mér í háskóla, annaðhvort í Bandaríkjunum eða einhvers staðar í Evrópu. Ekki í Listaháskólanum hérna heima. Finnst ég þurfa að fara þangað sem almennileg þekking er á þessu sviði og þá finnst mér nauðsynlegt að leita erlendis. Flestir af okkar flottustu fatahönnuðum lærðu úti. Steinunn Sigurðardóttir og Una Hlín eru gott dæmi um það. Þær eru að gera gríðarlega góða hluti eftir að hafa lært erlendis. Í fyrra fór ég til Bandaríkjanna í forvitnaðist aðeins um háskóla, bæði í New York og Boston, og leist gríðarlega vel á þá. En þetta nám kostar náttúrlega sitt, sérstaklega í Bandaríkjunum. Spurningin er hvort það mun nokkuð stoppa mig,“ segir Marta alvarleg. kolbrun@frettatiminn.is
Nú kveikjum við á jólatrénu! Laugardagur 27. nóvember Kl. 15
Frostrósir og Stúlknakór Reykjavíkur Frú Dorrit Moussaieff kveikir á jólatrénu Sveppi og jólasveinar skemmta Kaffi frá Kaffitár og konfekt frá Nóa Siríus
Um leið hefst við jólatréð pakkasöfnun fyrir börn í samstarfi við Mæðrastyrksnefnd og Fjölskylduhjálp Íslands. Leggðu þitt af mörkum.
Mán - mið 10-18:30, fim 10-21, fös 10-19, lau 10-18, sun 13-18 | Sími 517 9000
58
heilabrot
Helgin 26.-28. nóvember 2010
?
Spurningakeppni fólksins
1. Tvo milljarða 2. Hef ekki hugmynd 3. Hef ekki hugmynd 4. Hef ekki hugmynd 5. Hef ekki hugmynd 6. Hef ekki hugmynd 7. Hef ekki hugmynd 8. Hef ekki hugmynd 9. Hef ekki hugmynd 10. Hef ekki hugmynd 11. Hef ekki hugmynd 12. Hef ekki hugmynd 13. Hef ekki hugmynd 14. Hef ekki hugmynd 15. Hef ekki hugmynd
0 rétt Logi skorar á liðsfélaga sinn í FH, Boga Eggertsson.
STJÓRNLAGAÞING
2011
Sudoku
1 4 3 7 8 5 8 5 4 5 6 7 2 4 9 3 7
Katrín Júlíusdóttir iðnaðarráðherra 1. 113 2. Björn Zoëga 3. Samál 4. Kópavogi 5. Krossinn 6. Haraldur Johannessen 7. Ég veit það ekki 8. Tirana 9. Þorvaldur Lúðvík Sigurjónsson 10. Man það ekki 11. Veit það ekki 12. Barcelona 13. Sex 14. Kate Middleton
1 8 5 7
11 rétt
krossgátan
3 8 1
1 3
4 8
3
2 1 8 3 4 5 1 7 7 6 1 6 6 8 7 4 8 9 2
15. Ólafur Kjartan Sigurðarson
2 6
Sudoku fyrir lengr a komna
Svör: 1. 113 milljónir króna 2. Björn Zoëga 3. Samál 4. Kópavogi 5. Krossinn 6. Haraldur Johannessen 7. Sigríður Klingenberg 8. Tirana 9. Þorvaldur Lúðvík Sigurjónsson 10. Ricky Gervais 11. Línan er laus 12. Barcelona 13. 7 14. Kate Middleton 15. Ólafur Kjartan Sigurðarson
Logi Geirsson handboltamaður
Spurningar: 1 Hvað áætlar dómsmálaráðuneytið að Landsdómur kosti? 2 Hver er forstjóri Landspítalans? 3 Hvað heita ný hagsmunasamtök íslenskra álframleiðenda? 4 Hvaða bæjarfélagi stýrir Guðrún Pálsdóttir? 5 Hvaða trúfélag hefur Ósk Norðfjörð verið viðriðin? 6 Hver ritstýrir Morgunblaðinu með Davíð Oddssyni? 7 Hver er höfundur nýju bókarinnar Orð eru álög? 8 Hvað heitir höfuðborg Albaníu? 9 Hver er forstjóri Saga fjárfestingarbanka? 10 Hvaða breski grínisti leggur til að malbikað verði yfir Ísland og það verði notað sem bílastæði fyrir Evrópu? 11 Hvað heitir símatíminn á Útvarpi Sögu? 12 Til hvaða borgar í Evrópu er Hannes Smárason vera sagður að flytja? 13 Númer hvað í röðinni er Harry Potter myndin sem er í bíó núna? 14 Hvað heitir heitkona Vilhjálms prins? 15 Hver söng titilhlutverkið í Rigoletto í Íslensku óperunni?
lausn krossgátunnar er birt á vefnum: www.this.is/krossgatur, að viku liðinni MÁTTUR
MÆLA DÝPT
ORKA
SETJA Í SÝRU
ÁTT
MASAR
ILMSMYRSL SKÁL
VIÐHÖFN NEYÐA
Kjósum á morgun Alþingi hefur falið þjóðinni að endurskoða stjórnarskrána. Nú gefst okkur einstakt tækifæri til að horfa fram á veginn. Mætum á kjörstað á morgun og veljum fulltrúa okkar til stjórnlagaþings.
YFIRSTÉTT HREINSKILIÐ HÆÐ
SKORA
BEITT
KERALD
GILDRA
SVIF
ÓLÆTI
UPPSTIGNING
REYKJA
SAMTÖK
VIÐBURÐUR
HÉLDUM BROTT
GÍPA
LANGT INNI
SLÁ
ANGAN
SAMSTÆÐA
SKÓLI
Í VIÐBÓT
ÁHRIFAVALD
Í RÖÐ
MISSIR
SKT.
GNÆFI
ÁLUN
TÍMABIL FEIKNA
FJANDANS
MURR
LJÓS
SAMANBURÐART.
MÆLIEINING
SPEKIMÁL
TROMMA
HNJÓÐ
TILLAGA
LEIKUR
EFNI
ATVIKAST
STAKUR
NÁMSGREIN
ÞRAUT
TÁLKNBLÖÐ
TRÉ LASLEIKI
SÓLUNDA
FRAMAGOSI
SLAGA
ÞRÍFA
SÆTI
HERMA YNDI NÆGILEGA
Þessi auglýsing er á vegum hvatningarhóps frambjóðenda frambjóðenda og ekki á vegum opinberra aðila. Tilgangur
VÖKVI EFTIRSKRIFT
TANGA
GLUNDUR
RÖLTI
birtingarinnar er að hvetja landsmenn til að nýta lýðræðislegan rétt sinn og kjósa. DUGLEGUR
LÍFHVATI GASTEGUND
MÆLIEINING
VEGGUR
MÁLHELTI
ERFIÐ
HJARTAÁFALL
SJÁVARDÝR
SUSS
MÁLMUR
ÞAKBRÚN
STEINTEGUND
Í VAFA
til stjórnlagaþings. Auglýsingin er ekki í þágu einstakra
Í RÖÐ
LÉREFT VÆTLA
HEITI
KRAFTUR
Stjórnlagaþing 2011
SJÓ Í RÖÐ
ÁI
Hvatningarhópur frambjóðenda til stjórnlagaþings
FRÁHVERFA
TILBÚNINGUR
60
sjónvarp
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Föstudagur 26. nóvember
Föstudagur
Sjónvarpið
21:20 Glímukappinn Bandarísk gamanmynd frá 2006. Munkur sem alla ævi hefur mátt þola skammir lætur draum sinn rætast, setur upp grímu og gerist glímukappi. Leikstjóri er Jared Hess og meðal leikenda er Jack Black.
20:35 The Ricky Gervais Show Bráðfyndin teiknimyndasería frá snillingunum Ricky Gervais og Stephen Merchant, sem eru þekktastir fyrir gamanþættina The Office og Extras.
Laugardagur
16:50 Landshorna á milli e. 17:20 Táknmálsfréttir 17:30 Sportið. e. 18:00 Manni meistari (25/26) 18:25 Frumskógarlíf (9/13) 18:30 Frumskógar Goggi (10/26) 19:00 Fréttir 19:30 Veðurfréttir 19:35 Kastljós 20:15 Útsvar Spurningakeppni sveitarfélaganna. Í þessum þætti mætast lið Fljótsdalshéraðs og Akraness. Umsjónarmenn: Sigmar Guðmundsson og Þóra Arnórsdóttir. Spurningahöfundur og dómari: Ólafur B. Guðnason. Dagskrárgerð: Helgi Jóhannesson. 21:20 Glímukappinn 22:55 Flugkappar Bresk bíómynd frá 2006 um unga Bandaríkjamenn sem gerðust sjálfboðaliðar í franska hernum áður en Bandaríkjamenn urðu þátttakendur í fyrri heimsstyrjöld og urðu fyrstu orrustuflugmenn landsins. Leikstjóri er Tony Bill og meðal leikenda eru James Franco, Scott Hazell og Jean Reno. Atriði í myndinni eru ekki við hæfi ungra barna. e. 00:20 Kastljós e. 00:50 Kiljan e. 01:15 Síðasti böðullinn e. 02:50 Útvarpsfréttir í dagskrárlok
Skjár einn 17:55 Röddin 2010 Sveppi kynnir hér söngkeppni unga fólksins sem var haldin í sumar um land allt og fjöldi efnilegra söngvara á aldrinum 12-16 ára kom þar fram allt fyrir áskrifendur á sjónarsviðið. Dómarar keppninnar eru María Björk og Sigga Beinteins. fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
4
19:40 Hringekjan Skemmtiþáttur í umsjón Guðjóns Davíðs Karlssonar, Góa. Textað á síðu 888 í Textavarpi.
Sunnudagur
20:30 Hlemmavídeó (6/12) Frábærir gamanþættir með Pétri Jóhanni Sigfússyni sem leikur Sigga sem er fráskilinn og býr einn rétt hjá Hlemmi og rekur gamla vídeóleigu allt fyrir áskrifendur sem hann erfði eftir föður sinn. fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
4
20:15 Psych Bandarísk þáttaröð um ungan mann með einstaka athyglisgáfu sem aðstoðar lögregluna við að leysa flókin sakamál.
07:30 Game Tíví 08:00 Dr. Phil 08:40 Rachael Ray 09:25 Pepsi MAX tónlist 16:45 Rachael Ray 17:30 Dr. Phil 18:10 Friday Night Lights 19:00 Melrose Place 19:45 Family Guy Teiknimyndasería með kolsvörtum húmor og drepfyndnum atriðum. 20:10 Rules of Engagement 20:35 The Ricky Gervais Show 5 21:00 Last Comic6 Standing 21:45 Parks & Recreation (24/24) 22:10 Secret Diary of a Call Girl Skemmtileg og ögrandi þáttaröð um unga konu sem lifir tvöföldu lífi. 22:40 Sordid Lives Bandarísk gamanþáttaröð um skrautlegar konur í smábæ í Texas. Aðalhlutverkin leika Olivia NewtonJohn, Rue McClanahan, Bonnie Bedelia, Caroline Rhea, Leslie Jordan, Beth Grant og Jason Dottley. 23:05 Law & Order: Special Victims Unit Bandarísk sakamálasería um sérdeild lögreglunnar í New York sem rannsakar kynferðisglæpi. 23:55 Whose Line is it Anyway 00:20 Sands of Oblivion 00:30 Rachael Ray 01:55 The Ricky Gervais Show 02:20 Jay Leno 03:05 Jay Leno 03:50 Pepsi MAX tónlist 06:00 Pepsi MAX tónlist
STÖÐ 2
Laugardagur 27. nóvember Sjónvarpið
08:00 Morgunstundin okkar 07:00 Barnatími Stöðvar 2 08:04 Gurra grís (13/26) 08:15 Oprah 08:09 Teitur (40/52) 08:55 Í fínu formi 08:20 Sveitasæla (14/20) 09:10 Bold and the Beautiful 08:34 Otrabörnin (10/26) 09:30 The Doctors 08:58 Konungsríki Benna og Sóleyjar 10:15 60 mínútur 09:09 Mærin Mæja (35/52) 11:05 Mercy (8/22) 09:18 Mókó (31/52) 11:50 Hopkins (2/7) 09:26 Einu sinni var... lífið (15/26) 12:35 Nágrannar ’s Kitchen Nigallt fyrir áskrifendur 09:53 Hrúturinn Hreinn (12/40) htmares (3/8) 10:03 Latibær (134/136) 13:50 La Fea Más Bella (278/300) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 10:35 Að duga eða drepast (8/20) . e. 14:35 La Fea Más Bella (279/300) 11:20 Hvað veistu? - Geimryk e. 15:20 Gavin and Stacy (5/7) 11:50 Á meðan ég man (5/9 e. 15:55 Barnatími Stöðvar 2 13:35 Færeyska veikin e. 17:05 Bold and the Beautiful 14:05 Þýski boltinn (1/23) e. 17:30 Nágrannar 4 5 15:00 Sportið e. 17:58 The Simpsons (24/25) 15:30 Útsvar e. 18:23 Veður 16:45 Evrópukeppnin í handbolta 18:30 Fréttir Stöðvar 2 Bein útsending frá leik Hauka og 18:47 Íþróttir Grosswallstadt í Evrópukeppni 18:54 Ísland í dag karla. 19:16 Veður 17:40 Táknmálsfréttir 19:25 Auddi og Sveppi 17:50 Evrópukeppnin í handbolta 20:00 Logi í beinni Haukar - Grosswallstadt, 20:55 Total Wipeout (2/12) 18:35 Íslandsglíman. e. 22:00 Grandma’s Boy Gamanmynd 18:54 Lottó um 35 ára tölvuleikjanörd sem 19:00 Fréttir neyðist til að flytja inn til ömmu 19:30 Veðurfréttir sinnar og tveggja herbergis19:40 Hringekjan félaga hennar. 20:30 Leikfléttan 23:35 Final Analysis Rómantískur sálfræðitryllir með Richard Gere, 22:25 Risaskrímslið Bandarísk bíómynd frá 2008. Óþekkt Kim Basinger og Uma Thurman í skrímsli herjar á New York-búa aðalhlutverki. og fylgst er með fimm manns 01:35 And Then Came Love Rómansem rannsaka málið. Leikstjóri er tísk gamanmynd með Vanessu Matt Reeves og meðal leikenda Williams í aðalhlutverki og fjallar eru Lizzy Caplan, Jessica Lucas, um einstæða móður sem nýtur T.J. Miller, Michael Stahl-David, mikillar velgengni í lífinu ásamt Mike Vogel og Odette Yustman. því að ástarlíf hennar virðist 23:55 Barnaby ræður gátuna e. loksins vera taka við sér. 00:30 Silfur Egils 03:10 American Gangster Sann01:30 Útvarpsfréttir í dagskrárlok kölluð stórmynd með Denzel Washington og Russell Crowe í leikstjórn Riddley’s Scotts. Myndin er sannsöguleg og gerist á 8. áratugnum þegar lögreglumaðurinn Richie Roberts gerði allt sem í hans valdi stóð til að góma eiturlyfjabaróninn Frank Lucas sem þá hélt ríkisbubbunum á Manhattan í heljargreypum heróínfíknar. 05:40 Fréttir og Ísland í dag
Skjár einn
11:45 Rachael Ray 13:15 Dr. Phil 13:55 Dr. Phil 14:40 Dr. Phil 15:20 Judging Amy 16:05 America’s Next Top Model 16:55 90210 17:40 Psych 18:25 Game Tíví 18:55 The Ricky Gervais Show 19:20 The Marriage Ref 20:05 Fyndnar fjölskyldumyndir 17:45 Meistaradeild Evrópu: 20:30 View From The Top Meistaradeildin - (E) 22:00 American Music Awards 2010 19:30 Á vellinum 00:10 Rachael Ray 20:00 Fréttaþáttur Meistaradeildar 00:55 Rachael Ray Evrópu 01:00 Spjallið með Sölva 20:30 La Liga Report 01:40 Friday Night Lights Dramatísk 21:00 Main Event allt fyrir áskrifendur þáttaröð um ungmenni í smábæ 21:50 European Poker Tour 6 - Pokers í Texas þar sem lífið snýst um 22:40 European Poker Tourfréttir, 6 - fræðsla, Pokers sport og skemmtun fótboltalið skólans. 23:30 UFC 123 02:30 Whose Line is it Anyway Bráðskemmtilegur spunaþáttur þar sem allt getur gerst. 02:55 Jay Leno Spjallþáttur á 16:00 Sunnudagsmessan 4 5 háðfuglléttum nótum þar sem 17:00 Man. Utd. - Wigan inn Jay Leno fær til sín góða gesti 18:45 Birmingham - Chelsea og slær á létta strengi. 20:30 Ensku mörkin 2010/11 03:40 Jay Leno Spjallþáttur á allt fyrir áskrifendur 21:00 Premier League Preview léttum nótum þar sem háðfugl2010/11 inn Jay Leno fær til sín góða gesti fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 21:30 Premier League World 2010/11 og slær á létta strengi. 22:00 Gullit 04:25 Pepsi MAX tónlist 22:30 Premier League Preview 06:00 Pepsi MAX tónlist 2010/11 23:00 Bolton - Newcastle 4
08:00 Thank You for Smoking SkjárGolf 10:00 White Men Can’t Jump allt fyrir áskrifendur 09:00 Dubai World Championship 12:00 TMNT: Teenage Mutant Ninja 5 6 (4/4) Turtles fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 13:00 Dubai World Championship 14:00 Thank You for Smoking (4/4) 16:00 White Men Can’t Jump 17:10 Golfing World 18:00 TMNT: Teenage Mutant Ninja 18:00 Golfing World Turtles 18:50 Dubai World Championship 20:00 School of Life 4 22:50 Golfing World 5 22:00 The Brave One 23:40 PGA Tour Yearbooks 00:05 Rob Roy 00:40 ESPN America 02:20 Stay Alive. 06:00 ESPN America
STÖÐ 2
Sunnudagur Sjónvarpið
08:00 Morgunstundin okkar 06:59 Sumardalsmyllan 08:01 Húrra fyrir Kela (46/52) 07:09 Þorlákur 08:24 Ólivía (5/52) 07:14 Gulla og grænjaxlarnir 08:34 Babar (11/26) 07:24 Hvellur keppnisbíll 08:57 Leó (1/27) 07:34 Tommi og Jenni 09:00 Disneystundin 08:00 Algjör Sveppi 09:01 Snillingarnir (10/28) 09:40 Geimkeppni Jóga björns 09:24 Sígildar teiknimyndir (10/42) 10:05 Leðurblökumaðurinn 09:29 Gló magnaða (10/19) 10:25 Stuðboltastelpurnar allt fyrir áskrifendur 09:52 Artúr (2/20) 10:50 iCarly (15/25) 10:30 Hringekjan e. 11:15 Glee (2/22) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 11:25 Landinn e. 12:00 Bold and the Beautiful 11:55 Návígi e. 12:20 Bold and the Beautiful 13:50 Saga vísindanna - Hver erum 12:40 Bold and the Beautiful við? e. 13:00 Bold and the Beautiful 14:40 Næsti hálftími verður þrjú 13:20 Bold and the Beautiful 6 4 5 korter e. 13:45 Logi í beinni . 15:35 Kókaínkúrekar 2 e. 14:40 Sjálfstætt fólk 17:20 Táknmálsfréttir 15:20 Hlemmavídeó (5/12) 17:30 Önnumatur e. 16:00 Auddi og Sveppi 18:00 Stundin okkar 16:35 ET Weekend 18:28 Með afa í vasanum (17/52) 17:25 Sjáðu 18:40 Skúli Skelfir (9/52) 17:55 Röddin 2010 19:00 Fréttir 18:30 Fréttir Stöðvar 2 19:35 Veðurfréttir 18:49 Íþróttir 19:40 Landinn 18:56 Lottó 20:10 Aldrei aftur! Heimildamynd 19:04 Ísland í dag - helgarúrval um efnahagsundrið Ísland. Í 19:29 Veður myndinni gengur Gunnar Sig19:35 Spaugstofan urðsson á milli útrásarvíkinga, 20:05 Nick & Norah’s Infinite stjórnmálamanna, fjölmiðlafólks Playlist Rómantísk gamanmynd og venjulegs fólks í hinum ýmsu með Michael Cera og Kat Dennstöðum og biður um útskýringar. ings í aðalhlutverkum um ungt fólk, Nick og Noruh, sem kynnist 21:50 Sunnudagsbíó - Svarta blaðran Áströlsk bíómynd frá á tónleikum og lenda saman í 2008. Thomas vill eiga eðlileg merkilegum og bráðfyndnum unglingsár en Charlie bróðir ævintýrum yfir heila nótt í New hans sem er einhverfur gerir York. honum erfitt fyrir. Leikstjóri er 21:35 Bourne Identity HörkuElissa Down og meðal leikenda spennandi njósnamynd með eru Rhys Wakefield, Luke Ford, Matt Damon í hlutverki Jasons Toni Collette, Erik Thomson og Bourne. Myndin hefur fengið Gemma Ward. mikið lof gagnrýnenda og er sú 23:25 Silfur Egils fyrsta í þríleiknum um Bourne. 00:45 Útvarpsfréttir í dagskrárlok 23:35 Madea’s Family Reunion 01:20 Yes 03:00 Custody
Skjár einn
11:25 Rachael Ray 13:40 Dr. Phil 14:25 Dr. Phil 09:20 Spænsku mörkin 15:05 Judging Amy 10:05 Meistaradeild Evrópu: Braga 15:50 Spjallið með Sölva - Arsenal 16:30 Nýtt útlit 11:50 Meistaradeild Evrópu: 17:20 Matarklúbburinn Meistaramörk 17:45 Parenthood 12:30 Á vellinum 18:35 Rules of Engagement 13:05 Fréttaþáttur Meistaradeildar allt fyrir áskrifendur 19:00 The Office Evrópu 19:25 Parks & Recreation 13:35 Grillhúsmótið fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 19:50 Fyndnar fjölskyldumyndir 14:10 The Swing 20:15 Psych 14:35 La Liga Report 21:00 Law & Order: Special 15:05 Clasico - The Movie Victims Unit 16:00 2010 Augusta Masters 21:50 19:00 Meistaramót ökumanna 4 Dexter 5 22:40 House 22:00 Spænski boltinn: Real Madrid 23:30 Nurse Jackie - Barcelona 23:45 Box - Manny Pacquiao - Antonio 00:00 Last Comic Standing 00:00 Matarklúbburinn Margarito 00:25 Pepsi MAX tónlist 01:15 Juan Manuel Marques - Juan 00:45 Sordid Lives Diaz 01:10 The Cleaner Vönduð þáttaröð 6 með Benjamin Bratt í aðalhlutverki. Þættirnir eru byggðir á 10:10 Premier League Review 2010/11 sannri sögu fyrrum dópista sem helgar líf sitt því að hjálpa fíklum 11:05 PL Classic Matches: Leeds að losna úr viðjum vanans. Newcastle, 2001 01:55 Pepsi MAX tónlist 11:35alltPremier League World 2010/11 fyrir áskrifendur 06:00 Pepsi MAX tónlist 12:05 Premier League Preview
2010/11 fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 12:35 Aston Villa - Arsenal 14:45 Man. Utd. - Blackburn 5 6 17:15 Stoke - Man. City 08:10 My Blue Heaven 19:00 Everton - WBA 10:00 The Truth About Love 20:45 Bolton - Blackpool 4 allt fyrir áskrifendur 12:00 Beverly Hills Chihuahua 22:30 West Ham - Wigan 14:00 The Truth About Love 16:00 My Blue Heaven fréttir, fræðsla, sport og skemmtun SkjárGolf 18:00 Beverly Hills Chihuahua 08:00 Dubai World Championship 20:00 Jurassic Park 13:00 Dubai World Championship 22:05 The Butterfly Effect 2 18:00 Golfing World 6 Cake: A Wedding Story 00:00 18:50 Dubai World Championship 4 5 02:00 Angel-A 23:50 LPGA Highlights 04:00 The Butterfly Effect 2 01:10 ESPN America 06:00 Stardust 06:00 ESPN America
6
6
08:05 The Cable Guy 10:00 French Kiss allt fyrir áskrifendur 12:00 FJÖLSKYLDUBÍÓ: Artúr og 5Mínímóarnir 6 fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 14:00 The Cable Guy 16:00 French Kiss 18:00 FJÖLSKYLDUBÍÓ: Artúr og Mínímóarnir 20:00 Stardust 4 22:05 Next 00:00 6 Witness 02:00 Half Nelson 04:00 Next 06:00 Analyze This
sjónvarp 61
Helgin 26.-28. nóvember 2010
28. nóvember
Í SJÓNVARPINU sunnudagsmessan
STÖÐ 2 07:00 Aðalkötturinn 07:25 Litla risaeðlan 07:40 Sumardalsmyllan 07:45 Lalli 07:50 Elías 08:00 Algjör Sveppi Algjör Sveppi, Hvellur keppnisbíll, Könnuðurinn Dóra 08:40 Go Diego Go! 4 09:05 Mörgæsirnar frá Madagaskar allt fyrir áskrifendur 09:30 Histeria! 09:55 Shrek 2 fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 11:25 Röddin 2010 12:00 Spaugstofan 12:30 Nágrannar 12:50 Nágrannar 13:10 Nágrannar 4 13:30 Nágrannar 13:50 Nágrannar 14:15 Smallville (7/22) 15:00 Modern Family (18/24) 15:25 Grey’s Anatomy (9/22) 16:15 Eldsnöggt með Jóa Fel (9/12) 16:50 Oprah 17:40 60 mínútur 18:30 Fréttir Stöðvar 2 19:20 Frasier (17/24) 19:50 Sjálfstætt fólk 20:30 Hlemmavídeó (6/12) 21:05 The Mentalist (8/22) 21:55 Numbers (6/16) 22:40 Mad Men (1/13) Þriðja þáttaröðin þar sem fylgst er með daglegum störfum og einkalífi auglýsingapésans Dons Drapers og kollega hans í hinum litríka auglýsingageira á Madison Avenue í New York. Samkeppnin er hörð og óvægin, stíllinn settur ofar öllu og yfirborðsmennskan alger. Dagdrykkja var hluti af vinnunni og reykingar nauðsynlegur fylgifiskur sannrar karlmennsku. 23:30 60 mínútur 00:20 Spaugstofan 00:50 Daily Show: Global Edition 01:15 Glee (2/22) 02:00 V (11/12) 02:45 The Event (8/13) 03:30 Dollhouse (8/13) 04:20 This Christmas Jólamynd um vægast sagt skrautlega og ósamrýmda fjölskyldu sem ákveður að koma saman yfir hátíðarnar í fyrsta sinn í mörg ár.
Betri messa en hjá biskupnum Ef einhver hefði sagt að ég ætti eftir að horfa á klukkutíma langa messu á hverjum sunnudegi fyrir um ári hefði ég litið á viðkomandi og álitið hann geðveikan. Ég hef ekki, frá því ég fermdist árið 1987, farið í kirkju ótilneyddur og myndi heldur kjósa að horfa á Opinberun Hannesar átta sinnum í röð heldur en hlýða á misvitra guðsmenn. En snillingarnir Guðmundur Benediktsson og Hjörvar Hafliðason hafa heldur betur breytt vatni í vín þegar kemur að messuhöldunum. Þeir sjá um þáttinn Sunnudagsmessan á Stöð 2 Sport 2 þar sem þeir fara yfir leiki helgarinnar í enska boltanum. Gummi Ben og Hjöbbi Ká, eins og þeir eru oftast kallaðir, eru frábært tvíeyki. Þeir vega 5
6
að falla ekki í klassíska gryfju sjónvarpsmanna. Sjálfstraust er gott en það er hárfín lína á milli þess að vera með mikið sjálfstraust og vera óþolandi. Óskar Hrafn Þorvaldsson
HÁGÆÐA MYSUPRÓTEIN
HLAðIN GULLI OG SILFRI
5
6
HLEðSLA HLAUT NÝLEGA TVENN VERðLAUN Í NORRÆNNI MJÓLKURVÖRUSAMKEPPNI. HLEðSLA MEð JARðARBERJABRAGðI VANN TIL GULLVERðLAUNA OG HLEðSLA MEð VANILLUBRAGðI VANN TIL SILFURVERðLAUNA. SAMKEPPNIN („SCANDINAVIAN 5
6
DAIRY CONTEST“) FÓR FRAM Í BYRJUN NÓVEMBER Í HERNING Í DANMÖRKU. Í KEPPNINNI VORU 1.600 NORRÆNAR MJÓLKURVÖRUR OG HLUTU VÖRUR MJÓLKURSAMSÖLUNNAR 32 VERðLAUN Í ÝMSUM FLOKKUM. VIð ERUM STOLT AF VÖRUNUM OKKAR OG MUNUM HALDA ÁFRAM Að ÞRÓA VERðLAUNAVÖRUR TIL Að MÆTA SÍBREYTILEGUM ÞÖRFUM ÍSLENSKRA NEYTENDA. MJÓLKURSAMSALAN
ÍSLENSKA SIA.IS MSA 52299 11/10
SkjárGolf 08:00 Dubai World Championship 13:00 Dubai World Championship 18:00 PGA Tour Yearbooks (10/10) 19:00 Dubai World Championship (4/4) 00:00 ESPN America 00:20 Golfing World (70/70) 06:00 ESPN America
hvor annan fullkomlega upp og virðast ná afskaplega vel saman. Þeir eru báðir skemmtilegir, hafa mikið vit á fótbolta og leggja metnað sinn í að búa til aukaefni í bland við leikina sjálfa. Þá er undirbúningur þeirra félaga, og kannski sérstaklega hjá Hjörvari, til fyrirmyndar, en drengurinn er þvílíkur hafsjór af fróðleik. Sér til aðstoðar fá þeir einn gest á hverjum sunnudegi. Sá gegnir litlu hlutverki, skýtur inn orði og orði en það velkist enginn í vafa um að tvíeykið á sviðið. Sem sagt fyrirtakssjónvarpsefni. Það er þó tvennt sem þeir félagar mega passa. Þeir eiga það til að festast fullmikið í fimmaurabrandarakeppnum en það hefur lagast mikið frá fyrstu þáttum. Síðan mega þeir gæta sín á því
100%
07:00 Meistaramót ökumanna 10:00 Meistaradeild Evrópu: Meistaradeildin 11:45 Meistaradeild Evrópu: Meistaramörk Sýnt frá öllum leikjunum í Meistaradeild Evrópu i knattspyrnu. Öll helstu tilþrifin og umdeildu atvikin á einum stað. 12:30 Grænland Farið verður framandi allt á fyrir áskrifendur slóðir að þessu sinni og Grænland heimsótt og skoðað hvernig er að veiða fréttir, fræðsla, sport og skemmtun hjá þessari nágrannaþjóð. 13:00 Meistaramót ökumanna 16:00 2010 Augusta Masters 21:00 Clasico - The Movie 22:00 Meistaramót ökumanna 4
07:35 Everton - WBA 09:20 Stoke - Man. City 11:05 Aston Villa - Arsenal 12:50 Premier League World 2010/11 allt fyrir áskrifendur 13:20 Newcastle - Chelsea 15:45 Tottenham - Liverpool fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 18:00 Sunnudagsmessan 19:00 Newcastle - Chelsea 20:45 Sunnudagsmessan 21:45 Tottenham - Liverpool 23:30 Sunnudagsmessan 4 00:30 Man. Utd. - Blackburn 02:15 Sunnudagsmessan
62
bíó
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Helgi Ingólfsson
RUNUKROSSAR Hörkuspennandi framtíðarglæpasaga eftir höfund metsölu- og verðlaunabókarinnar Þegar kóngur kom!
bíódómur Harry Potter and the Deathly Hallows, Part I
Rölt í átt að endalokum
B
ækurnar um galdrastrákinn Harry Potter eru sjö talsins en hádramatískt lokabindið er svo mikið að vöxtum og margt sem þar gengur á að ákveðið var að deila innihaldinu á tvær bíómyndir. Og nú er sú fyrri komin og er það vel lukkuð að flestir bíða líklega spenntir eftir síðustu myndinni – jafnvel þótt rúmlega hálf heimsbyggðin viti upp á
sína tíu fingur hvernig ósköpin enda. Harry Potter-myndirnar eru misskemmtilegar og -spennandi en allar hafa þær staðið fyrir sínu og þessi gerir það líka þótt hún gefi því besta sem gert hefur verið hingað til nokkuð eftir. Allir helstu leikararnir fara í gegnum rullur sínar af gömlum vana og standa sig almennt með prýði. Bókin segir flókna
og mikla sögu og spennan magnast eftir því sem lokauppgjör góðs og ills færist nær. Þessi fyrri bíómynd líður óneitanlega fyrir það og þótt reglulegar flugeldasýningar haldi áhorfendum við efnið dettur myndin aðeins niður um miðbikið. Harry og vinir hans tveir eru mikið á vergangi og göngutúrinn þeirra teygist nokkuð á langinn en maður þolir þetta allt áreynslulítið
Harry Potter fikrar sig hægt og bítandi að lokauppgjörinu við Voldemort.
vegna vitneskjunnar um að þau eru á leið í magnaðan lokabardaga sem getur varla annað en tryggt aðdáendum Potters frábæra skemmtun næsta sumar.Þórarinn Þórarinsson
you Again: Stórveldi mætast
Stórveldin Sigourney Weaver og Jamie Lee Curtis mætast í gamanmyndinni You Again og allt verður brjálað.
Öskurdrottning mætir geimverubana Óvægin og spennandi framtíðarsýn, þar sem sakamálasaga fléttast saman við orðræðu um trúmál, náttúruauðlindir og menningarverðmæti.
Helgi Ingólfsson hlaut Bókmenntaverðlaun Tómasar Guðmundssonar 1994 fyrir skáldsögu sína, Letrað í vindinn, og vorið 2010 sæmdi Hið íslenska glæpafélag hann Blóðdropanum, viðurkenningu fyrir bestu glæpasögu ársins 2009, Þegar kóngur kom.
Vandaðar bækur fyrir vandláta lesendur sími 561 0055 • www.ormstunga.is
Leikkonurnar Sigourney Weaver og Jamie Lee Curtis eru í hópi öflugustu valkyrjanna í Hollywood í fullorðnu deildinni. Báðar eiga þær að baki glæstan feril og fína frammistöðu í ógleymanlegum myndum. Weaver er vitaskuld lang þekktust fyrir að hafa fjórum sinnum tekist á við geimófreskjuna sem við Alien er kennd og Jamie Lee fyrir að hafa ítrekað tekist á við hinn morðóða Michael Myers í Halloween-myndunum.
Þ
Móðir hennar er ekki síst fræg fyrir að hafa farið öskrandi til heljar úr sturtunni í Psycho
essar drottningar hafa báðar sýnt að þær eru jafnvígar á spennu, hrylling, drama og grín og nú mætast þær í gamanmyndinni You Again þar sem Sigourney Weaver hefur yfirhöndina, í það minnsta til að byrja með. Í myndinni leikur Jamie Lee Curtis hana Gail sem fer ásamt dóttur sinni, Marnie, að heimsækja tilvonandi tengdafjölskyldu sonar síns rétt áður en hann gengur upp að altarinu með sinni heittelskuðu. Marnie átti erfitt uppdráttar í æsku, var álkulegur klaufi sem varð fyrir einelti og ofsóknum sætu stelpnanna sem sýndu henni enga miskunn. Nú er hún hins vegar orðin glæsileg ung kona í fínu starfi. Henni er illa brugðið þegar hún kemst að því að heitkona bróður hennar, Joanna, er aðal eineltispúkinn úr skólanum. Joanna tekur Marnie opnum örmum og virðist ekki muna neitt eftir ömurlegri fortíð þeirra en sú síðarnefnda er nú ekki á því að sleppa bróður sínum í hjónaband án þess að gera upp gömul mál og ná fram hefndum. Móðir hennar er ekki eins æst yfir þessu en það breytist heldur betur þegar Sigourney
Weaver mætir í öllu sínu veldi sem Ramona, frænka brúðarinnar. Þær Ramona elduðu nefnilega grátt silfur á skólaárum sínum þar sem Gail var í sporum dóttur sinnar og lögð í einelti af Ramonu. Þegar mæðgurnar standa báðar frammi fyrir erkióvinum sínum æsast leikar og enn eina ferðina sannast hið fornkveðna að köld eru kvennaráð. Uppgjör er vitaskuld óhjákvæmilegt með tilheyrandi bægslagangi og átökum. Sigourney Weaver er 61 árs og hefur komið víða við á glæstum ferli þótt þekktust sé hún fyrir túlkun sína á geimfaranum Ellen Ripley sem hitti fyrst fyrir ógurlega ófreskju í Alien eftir Ridley Scott. Þegar James Cameron tók við af Scott og gerði Aliens steig Weaver fram sem fullskapað hörkutól. Leiðir hennar og Camerons lágu svo síðast saman í Avatar. Weaver hefur einnig tekið góða spretti í spennumyndum á borð við Eyewitness og Copycat og sýnt að hún er með húmorinn í lagi í Ghostbusters-myndunum og Working Girl á móti Harrison Ford og Melanie Griffith. Jamie Lee Curtis er níu árum yngri en Weaver, dóttir
bíó
Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn.is
leikaraparsins Janet Leigh og Tony Curtis. Móðir hennar er ekki síst fræg fyrir að hafa farið öskrandi til heljar úr sturtunni í Psycho og dóttirin fetaði svipaðar slóðir þegar hún landaði aðalhlutverkinu í Halloween eftir John Carpenter árið 1978. Sú mynd markaði upphafið á löngum ferli Jamie Lee sem hefur, rétt eins og Weaver, unnið með James Cameron þegar hann leiddi þau Arnold Schwarzenegger saman í True Lies. Hún tók annan hryllingssprett fyrir Carpenter í The Fog árið 1980 og sýndi styrk sinn sem gamanleikkona í Trading Places með þeim Dan Akroyd og Eddie Murphy á níunda áratugnum og ekki síður í A Fish Called Wanda á móti John Cleese nokkrum árum síðar. Aðrir miðlar: Imdb: 5,3/10, Rotten Tomatoes: 18%, Metacritic: 29/100
SPJARAÐU ÞIG
WWW.CINTAMANI.IS
+
SÓLEY
SKORRI
Heilrennd hettupeysa úr Tecnostretch® efni frá Pontetorto®. Tveir vasar á hliðum og flísfóður innan í hettu.
Heilrennd hettupeysa úr Tecnostretch® efni frá Pontetorto®. Tveir vasar á hliðum og flísfóður innan í hettu.
Stærðir: XS - 2XL ı 22.990 KR.
Stærðir: S - 3XL ı 24.990 KR.
FLOSI
FJÓLA
Langermabolur úr hágæða bómull. „Flatlocked“ saumar.
Langermabolur úr hágæða bómull. „Flatlocked“ saumar.
Stærðir: S - XL ı 8.990 KR.
Stærðir: S - XL ı 8.490 KR.
KATRÍN ÓLÍNA Cintamani hefur í samvinnu við Katrínu Ólínu hannað nýja fatalínu fyrir veturinn 2010/2011. Listakonan Katrín Ólína er einn þekktasti hönnuður Íslendinga á alþjóðavettvangi. Verk hennar hafa verið framleidd af fyrirtækjum á borð við DuPont®, Rosenthal, Swedese, Toshiba og Fornarina. Hún hefur búið til merkingar og útlit fyrir alþjóðlegar listahátíðir og hönnunarsýningar og einnig hlotið ýmis virt alþjóðleg hönnunarverðlaun, svo sem norrænu Forum AID-verðlaunin. Líflegt myndmál og hönnun Katrínar Ólínu fellur einstaklega vel að þessari nýju Cintamani-línu sem aðeins er framleidd í takmörkuðu upplagi.
CINTAMANI AUSTURHRAUNI 3
CINTAMANI KRINGLUNNI
CINTAMANI CENTER LAUGAVEGI 11
210 GARÐABÆ, S. 533-3805
103 REYKJAVÍK, S. 533-3003
101 REYKJAVÍK, S. 517 8088
64
dægurmál
Helgin 26.-28. nóvember 2010
Oksana lærir lög eftir að hafa rekið 42 lögfræðinga Oksana Grigorieva, fyrrverandi eiginkona stórleikarans Mels Gibson, er byrjuð að læra lögfræði, nánar tiltekið fjölskyldurétt, samkvæmt vefsíðunni tmz.com, til að vera betur undirbúin í málaferlum sínum við Gibson. Það kemur þó ekki til af góðu að Oksana hefur sest yfir lögfræðibækurnar því hún hefur nú rekið 42 lögfræðinga sem hafa unnið fyrir hana. Sá síðasti sem fékk að fjúka, Roland A. Litz, dugði í tvær vikur en hann sagði við fjölmiðla að hann vonaðist til að koma á friði á milli stríðandi fylkinga – sem honum tókst greinilega ekki. Samkvæmt vefsíðunni les Oksana nú bókina Cali fornia Practice Guide – Family Law sem hún fékk að gjöf frá Daniel Horowitz, lögfræðingi númer 39 í röðinni hjá þessari rússnesku þokkadís.
silja Hauksdóttir Á ferð og flugi með Unicef
tbr hönnun
„Fáðu þér gott fyrir gott“ Silja Hauksdóttir hefur unnið með Unicef undanfarin fimm ár. Ljósmynd/Hari
Sölustaðir : N1, Bónus, Hagkaup, Pósturinn, Kaffitár,Te og kaffi, Epal, Hrím, Kraum, Sirka, Melabúðin, Valfoss, Rauðakrossbúðirnar, Mál og menning, Debenhams, Mýrin, Minja, Iða, Vínberið, Háma, Hrafnistubúðin Laugarási, Garðheimar, Office1, Galleri Sautján-Kringlunni og Smáralind
Allur ágóði af sölunni rennur til Krabbameinsfélags Íslands
Grínar til góðs á degi rauða nefsins D
KRYDDAÐU UPP Á NÝJUNGUM INNBYGGÐ KVÖRN!
KRYDDKVARNIR – ÞVÍ AÐ NÝMALAÐ ER BEST
Ég get kokhraust lofað góðri skemmtun
agur rauða nefsins verður haldinn hátíðlegur 3. desember næstkomandi og lýkur með glæsilegri beinni sjónvarpsútsendingu á Stöð 2. Leikstjórinn Silja Hauksdóttir hefur verið viðloðandi starfsemi Unicef allt frá árinu 2006 og ferðast fyrir samtökin heimshorna á milli. Silja segir að hlutverk hennar fyrir samtökin sé tvenns konar. Annars vegar að fara til útlanda og mynda ástandið þar ásamt tökumanni. Hins vegar hafi hún tekið hluta af grínefninu sem notað hefur verið í beinum sjónvarpsútsendingum undanfarinna ára. „Hugsunin með þessum degi er að grína til góðs. Það er skýr verkaskipting innan útsendingarinnar. Annars vegar alvara málsins sem verið er að fjalla um og síðan skemmtilegi þátturinn, ef svo má að orði komast,“ segir Silja um það hvernig það gangi upp að blanda gríni saman við jafn alvarleg mál og Unicef berst fyrir. Silja segir það forréttindi að fá að
ferðast um heiminn með Unicef og koma á staði sem hún myndi sennilega aldrei hafa farið til. „Þetta er mögnuð lífsreynsla og maður fær mikla innsýn í erfiða hluti sem fólk á þessum stöðum glímir við. Það tekur á og er eitthvað sem maður kemur með heim með sér,“ segir Silja. Aðspurð hvaða ferð standi upp úr segir hún erfitt að gera upp á milli en þó sé það kannski síðasta ferðin, til Jemen nú í október, sem rísi hæst. „Það var erfitt og flókið að vera kona þarna. Kúltúrinn er ekki hliðhollur konum. Ég las það í skýrslu um daginn að þetta væri erfiðasti staður fyrir konur að vera á en Ísland væri sá besti. Þannig að ég fékk það besta og versta á skömmum tíma,“ segir Silja. Og hún lofar fjöri næsta föstudag. „Ég get kokhraust lofað góðri skemmtun. Við erum með landslið grínara sem semur og leikur í grínatriðunum. Allir gefa vinnu sína fyrir þetta góða málefni,“ segir Silja. oskar@frettatiminn.is
Dagur rauða nefsins var fyrst haldinn á Íslandi árið 2006. Hann var síðan aftur haldinn í fyrra. Hugmyndin kemur frá bresku góðgerðasamtökunum Comic Relief sem héldu fyrst upp á daginn árið 1988.
E&Co. – Ljósmynd Ari Magg
Íslenzk framleiðsla – íslenzkt hráefni. Ullarsláin sem ungfrúin á myndinni klæðizt tilheyrir tízkulínu Geysis.
BEZTA JÓL AGJÖF I N ER SMEKKLEG OG VÖNDUÐ
U L L A R VA R A Hn j e h á i r u l l a r s o k k a r fy r i r d ö mu r — Hlý ir u p p a ð h n j á m. F a lle g ir litir. —
Verið hjartanlega velkomin í verzlanir okkar. Opið alla daga frá 10 til 19. Geysir Skólavörðustíg 16, sími 555 6310 og Geysir Haukadal, sími 480 6803.
66
dægurmál
Helgin 26.-28. nóvember 2010
bækur Veisla á stofuborðinu
Magnað ár í útgáfu ljósmyndabóka Fimm eðalbækur á ólíkum slóðum.
Þ
að eru engar ýkjur að segja að aldrei áður í útgáfusögu landsins hafi komið út jafn margar öflugar ljósmyndabækur og á þessu ári. Fjórir af reyndustu og virtustu ljósmyndurum Íslands sendu allir frá sér bækur. Þetta eru þeir Páll Stefánsson, Einar Falur Ingólfsson, Ragnar Aðalsteinsson (Rax) og Sigurgeir Sigurjónsson, allt þrautþjálfaðir og margsigldir menn sem kunna öðrum betur að fanga ljósið hvort sem það er á filmu eða stafrænan kubb. Í þennan hóp blandar sér Jónatan Grétarsson, sem er unglingur miðað við hina, en þó alls enginn nýgræðingur. -jk
Raxi er langt fyrir ofan heimskautsbaug, í fylgd með veiðimönnum í köldum heimi langra skugga norðurhjarans, sem hann fangar á sinn einstaka hátt í svarthvítu.
Einar Falur heldur sig við heimahagana og teflir saman málverkum Englendingsins W.G. Collingwood sem fór um vestanvert Ísland árið 1897. Rúmlega hundrað árum síðar fór Einar Falur á sömu staði og tók myndir af sömu mótívum og úr verður einstaklega skemmtileg blanda.
Það allra skemmtilegasta við þessa ljósmyndabókabyltingu – þetta er ekkert annað – er að bækurnar eru mjög á ólíkum slóðum. Páll Stefánsson er á ferð fyrir ofan og neðan funheitan miðbaug, í bjartri birtu Afríku, og skrásetur í djúpum og safaríkum litum fótboltafárið sem hefur heltekið þessa dásamlegu álfu.
Sigurgeir Sigurjónsson stekkur aftur í tímann og dregur fram úr safni sínu aldeilis frábærar myndir af popphetjum, listamönnum og glöðum æskulýð frá sjöunda og áttunda áratug síðustu aldar; glæsileg heimild um andrúm liðins tíma.
Jónatan er sá eini sem heldur sig alfarið í stúdíóinu og býður upp á bók með fyrst og fremst svarthvítum portrettum af listamönnum. Meira um þá bók má sjá á blaðsíðu 22.
Kristín Ólafsdóttir er margfaldur Íslands- og bikarmeistari í frjálsum. Mark Johnson er bikarmeistari í stangarstökki og í hópi 15 bestu stangastökkvara í Bandaríkjunum. Þau stefna bæði á ÓL 2012.
Plötuhorn Dr. Gunna
Allt er eitthvað
Undraland
Kingston Keflavík
Jónas Sigurðsson og Ritvélar framtíðarinnar
Valdimar
Hjálmar
Á annarri sólóplötu Jónasar mynda drífandi og ákveðnir tramp-taktar, kraftmikill blástur og safarík smáatriði mjög sterka heild. Tónlistin liggur einhvers staðar á milli lífrænnar soultónlistar og blúsrokks Mugisons. Jónas flytur nútímafirringartexta af sömu ákefð og Suðurríkja-predikari, en er líka lífsglaðari inn á milli. Þrátt fyrir einstaka miðjumoð á plötunni hefur Jónas sannarlega stimplað sig inn sem einn af áhugaverðari poppurum landsins með þessari flottu plötu.
Þetta er fyrsta plata hljómsveitarinnar Valdimars. Þar er söngvarinn Valdimar Guðmundsson í fararbroddi og semur lögin ásamt Ásgeiri Aðalsteinssyni. Innihaldið er milt popp á íslensku með reggí- og djassblæ og koma Hjálmar og Moses Hightower upp í hugann sem skipsfélagar á þessar leið. Dulúðugustu lög Valdimars eru best – titillagið og „Yfirgefinn“ – bæði frábærar lagasmíðar. Annað er gott en sumt minna frábært, eins og gengur. Þetta er góð frumraun og greinilega eru hér mikil efni á ferð.
Lopapeysureggí Hjálma hefur nú fengið að grassera og fullkomnast á fjórum stúdíóplötum. Bandið er stórhuga og lítur yfir farin veg fyrir þessi jól, hefur gefið út hnausþykka ljósmyndabók og þennan safndisk, þar sem safnað er saman tíu aukalögum frá ferlinum. Hér má finna reggíútgáfur af íslenskri poppklassík, spikfeitar döbb-tilraunir og traust popplög eins og hressandi smellinn Gakktu alla leið. Hjálmar er frábært band og þetta er fínn millibiti þar til næsta plata dettur í hús.
dægurmál 67
Helgin 26.-28. nóvember 2010
frumsýningar
Agora Hér er á ferðinni söguleg mynd sem gerist í Egyptalandi á meðan það laut stjórn Rómverja og segir frá þræl sem leggur baráttunni gegn uppgangi kristni lið í þeirri von að þannig öðlist hann frelsi. Húsbóndi hans er hinn víðfrægi heimspekingur og guðleysingi Hypatia frá Alexandríu en þrællinn verður ástfanginn af henni.
Á hljómgrunnur.is er að finna aðgengilegt yfirlit yfir tónlistarviðburði sem eru fram undan. Rokk, djass, popp, klassík og allt þar á milli. Föstudagur 26. nóvember Víkingur Heiðar Ólafsson Salnum í Kópavogi kl. 20. Víkingur flytur lög Chopins en senn er 200 ára afmælisár tónskáldsins á enda. Prelúdíur hans eru í hópi margbrotnustu tónsmíða 19. aldarinnar. Aðgangur: 2.900 kr.
Augasteinn kemur heim
Rachel Weiz, sem hefur meðal annars gert það gott í The Mummymyndunum, Constantine og About a Boy, leikur Hypatiu en Alejandro Amenábar (The Others, Abre los ojos) leikstýrir. Aðrir miðlar: Imdb: 7,2/10, Rotten Tomatoes: 55%, Metacritic: 55/100
Niko Teiknimynd um litla hreindýrsstrákinn Niko sem trúir því statt og stöðugt að faðir hans sé eitt af aðalflughreindýrum Jólasveinsins, þrátt fyrir að hafa aldrei hitt hann. Stærsti draumur hans er að læra að fljúga eins og faðirinn, en fullorðnu dýrin í heimahjörð hans hafa engan áhuga á að veita Niko þá athygli sem hann þráir og hinir krakkarnir
gera stöðugt grín að honum vegna þess að þeir trúa því ekki að pabbi hans sé fljúgandi hreindýr. Aðrir miðlar: Imdb: 6,6/10, Rotten Tomatoes: -, Metacritic: -
Leikhópurinn Á senunni býður upp á fimm sýningar á jólasýningunni vinsælu, Ævintýrið um Augastein, í nóvember og desember. Ævintýrið um Augastein var frumsýnt í London árið 2002 en íslensk útgáfa þess var fyrst sett á fjalirnar hér árið 2003. Augasteinn steig sín fyrstu skref á íslensku leiksviði í Tjarnarbíói og þangað snýr hann nú aftur í nýuppgert Tjarnarbíóið. Sýningin hefur komið víða við; var á síðasta ári sýnd í Liverpool og London við góðar undirtektir. Augasteinn mun gera víðreist í London áður en hann mætir í Tjarnarbíó og fer á milli skóla í borginni og nágrenni hennar. Verkið er byggt á hinni sígildu sögu um Grýlu og jólasveinana. Augasteinn lendir fyrir tilviljun í höndum hinna hrekkjóttu jólasveina sem fer að þykja vænt um hann þannig að leikar æsast þegar Grýla
gamla verður drengsins vör. Felix Bergsson leikur öll hlutverkin í Ævintýrinu um Augastein. Helga Arnalds gerði brúður og leikmynd og Kolbrún Halldórsdóttir er leikstjóri. Sýningar verða sunnudagana 28. nóvember og 12. desember klukkan 14 og 16 og 19. desember klukkan 13.
Apótekið þitt í gamla Héðinshúsinu við Seljaveg 2.
SzaZa Tjarnarbíó, kl. 20.30 SzaZa flytja verkið Roman Polanski: Shorts sem flutt er við seríu stuttmynda Romans Polanski. Á tónleikunum kemur listamaðurinn Ben Frost einnig fram, en hann hefur ekki spilað hér á landi í nokkurn tíma. Aðgangur: 1.500 kr. Laugardagur 27. nóvember Kvennakór Reykjavíkur Neskirkju, kl. 17.00 Á dagskránni eru hátíðleg verk sem tileinkuð eru heilagri guðsmóður, svo sem Ave María eftir Liszt og Salve Regina eftir Kocsár. Einnig verður sungið um Jesúbarn blítt í undurblíðu ljóði eftir Margréti Jónsdóttur við lag eftir Bach. Svo er slegið á léttari strengi í Cool Yule og Santa Baby, og í Various themes on Fa-la-la er jafnvel farið býsna frjálslega með nokkur frægustu tónverk sögunnar. Aðgangur: 2.500 kr. í forsölu (3.000 kr. við innganginn). Eldri borgarar og börn, 6-18 ára, greiða 1.500 kr. Valdimar Fríkirkjunni í Reykjavík, kl. 21 Hljómsveitin Valdimar gaf út plötuna Undraland fyrir stuttu og blæs af því tilefni til heljarinnar útgáfutónleika. Hljómsveitin lofar að þetta verði engir venjulegir Valdimar-tónleikar því ekkert verði til sparað til að gera tónleikana sem glæsilegasta. Með hljómsveitinni í kvöld leikur sérskipuð tíu manna blásaraog ásláttarsveit. Húsið verður opnað klukkan 20 og hefjast tónleikarnir klukkan 21. Aðgangur: 1.500 kr.
Reykjavíkur Apótek er sjálfstætt starfandi apótek sem leggur áherslu á persónulega
Reykjavíkur Apótek býður NOW vítamín og bætiefni með 20% afslætti út september.
þjónustu og hagstætt verð. Apótekið er í gamla
Frí heimsendingarþjónusta til eldri borgara og öryrkja.
Héðinshúsinu við Seljaveg 2.
Sunnudagur 28. nóvember Schola cantorum Hallgrímskirkju, kl. 17 Aðventutónleikar Schola cantorum verða haldnir í Hallgrímkirkju undir yfirskriftinni Aðventan og María og samanstanda af úrvali aðventumótetta frá endurreisnartímanum og íslenskri kórtónlist aðventunnar. Efnisskráin er tvíþætt; fyrri hlutinn tengist eftirvæntingu fyrir komu Krists en hinn síðari boðun Maríu. Latnesku mótetturnar, sem allar eru frá því um 1600, og íslensku verkin eru sungin á víxl. Aðgangur: 2.500 kr.
S e l j a v e g u r 2 | S í m i : 5 1 1 - 3 3 4 0 | F a x : 5 1 1 - 3 3 4 1 | w w w. re y a p . i s | re y a p @ re y a p . i s
68
dægurmál
Helgin 26.-28. nóvember 2010
verðlaunafhending Bandarísku tónlistarverðlaunin
Bieber stal senunni Ungstirnið Justin Bieber hirti þrenn verðlaun, meðal annars sem tónlistarmaður ársins.
B
Rihanna bauð upp á rautt hár og rauðan kjól.
Pink er ólétt og glæsileg.
andarísku tónlistarverðlaunin fóru fram í Nokialeikhúsinu í Los Angeles á sunnudaginn. Ungstirnið Justin Bieber stal senunni og hlaut þrenn verðlaun sem besti tónlistarmaðurinn, nýliði ársins og besti popp/ rokk-tónlistarmaðurinn. Hann skaut meðal annars læriföður sínum Usher ref fyrir rass en sá fékk ekki nema tvenn verðlaun, fyrir bestu R&B-plötuna Raymond v. Raymond og sem besti R&B-tónlistarmaðurinn. Ekki var annað að sjá en kollegar hans úr heimi fræga fólksins væru sáttir við Bieber því hann fékk meðal annars stórt faðmlag frá hjónakornunum Russel Brand og Kate Perry.
Meðal annarra sem unnu til verðlauna voru The Black Eyed Peas, Taylor Swift, Shakira og Rihanna. Mikið var um dýrðir á hátíðinni og klæddust stjörnurnar sínu fínasta pússi eins og sjá má á meðfylgjandi myndum. Söngkonan Ke$ha skildi lítið eftir fyrir ímyndaraflið.
F r i ð u r o g ja F n væ gi
Orðrómur um Ghostbusters 3 eflist
Speki Konfúsíusar fyrir nútímafólk
Boðskapur Konfúsíusar er tímalaus og endurnærandi, veitir hjálp á erf iðum stundum og beinir sjónum að þv í sem skiptir máli í líf inu
Yfir ón tíu mill j eintök sel d !
Ef framliðnir eru að angra þig þá hringirðu í Draugabanana.
Margir eru sjálfsagt orðnir leiðir á sögum sem spretta af og til upp um að hreyfing sé að komast á framleiðslu Ghostbusters 3. Fyrri myndirnar tvær, þar sem Dan Aykroyd, Bill Murray, Rick Moranis, Sigourney Weaver og Harold Ramis voru í brennidepli, nutu gríðarlegra vinsælda en flestir aðdáendur myndanna voru búnir að gefa upp alla von um framhald. Vangavelturnar hingað til hafa aðallega snúist um hvort Dan Aykroyd sé að skrifa handrit eða ekki og hvort einhver möguleiki sé til þess að Bill Murray fáist til að endurtaka leikinn. Nú hefur lekið út að rætt hafi verið við Anna Faris (The House Bunny, Brokeback Mountain, Scary Movie) um að leika í Ghostbusters 3. Þetta er fyrsta almennilega kjaftasagan um myndina í drjúgan tíma þannig að eitthvað virðist vonin vera að glæðast.
Hryllingsgyðja fallin frá
Leikkonan Ingrid Pitt, sem er þekktust fyrir ákaflega kynþokkafulla framkomu í hryllingsmyndum, lést 23. nóvember sl., 73 ára að aldri. Pitt var í breska Hammer-genginu sem dældi út hryllingsmyndum upp úr 1950 og allt fram á áttunda áratuginn. Ferill hennar tók flugið árið 1968 þegar hún lék í Where Eagles Dare ásamt Richard Burton og Clint Eastwood. Síðan tók hryllingurinn við og myndir eins og The Vampire Lovers, Countess Dracula og The House That Dripped Blood öfluðu henni fjölda aðdáenda. Hennar er einnig minnst fyrir lítið hlutverk í hinni mögnuðu The Wicker Man árið 1973.
30 TIL 70% AFSLÁTTUR ÍSELJUM ÖRFÁA DAGA! SÝNINGAR- OG SKIPTIRÚM
VERÐ FRÁ 89.000 kr. ARGH! 251110
A M O K R I T FYRS ! Á F R I T S R Y -F
Queen Size rúm (153x203cm)
Rekkjan ehf ≤≥ Suðurlandsbraut 48 (Bláu húsin í Faxafeni) ≥≥ 108 Reykjavík ≥≥ 588 1955 ≥≥ www.rekkjan.iS ≥≥ Opið virka d. 10–18 og lau 11–16
H E I L S U R Ú M
70
dægurmál
Helgin 26.-28. nóvember 2010
söngskemmtun Íslensku Eurovision-bomburnar orðnar útflutningsvar a
Páll Óskar tryllir landann í Kaupmannahöfn 5% eru áhugaverð og í lagi og svo eru 5% þeirra gull og svínvirka enn þann dag í dag.“
Lúðrasveit við innganginn, glæsileg þriggja rétta máltíð og söngvarinn Páll Óskar Hjálmtýsson yfir matnum, skemmtiatriðum og dansinum á skemmtistaðnum Cirkus í Kaupmannahöfn í maí. Icelandair ætlar aftur að flytja Íslendinga út fyrir landsteinana á íslenska skemmtun í dönsku höfuðborginni – svona rétt eins og landinn elti Sálina,
Stuðmenn og Björgvin Halldórs um meginland Evrópu á þensluárunum. „Já, pínu 2007,“ viðurkennir Páll Óskar sposkur: „En spennandi, enda allar íslensku Eurovision-bomburnar á staðnum.“ Meðal þeirra eru Stebbi og Eyfi, Selma, Sigga Beinteins og Sigrún Eva, Hera og Icy-hópurinn um Gleðibankann. Einnig Friðrik Ómar, Regína og Jó-
Hörð toppbarátta
Fréttavefirnir dv.is og pressan.is hafa á liðnum mánuðum bitist hart um 3. sætið á lista Modernus yfir mest sóttu vefi landsins. Pressan velti DV úr þriðja sætinu fyrir nokkrum vikum og hefur setið þar sem fastast þar til í síðustu viku að dv.is tók 11% stökk á meðan pressan.is dalaði um 0,8% og vefirnir höfðu sætaskipti. Stjórnlagaþingsvefur DV hefur notið mikilla vinsælda og reið baggamuninn í baráttunni. 29.657 manns lásu vefinn í síðustu viku og standa að mestu á bak við aukninguna. Stjórnlagaþingskosningunni lýkur á laugardagskvöld og Björn Ingi Hrafnsson, útgefandi Pressunnar, útilokar því ekki að hans vefur skríði aftur upp fyrir dv.is fljótlega. Pressan hafi líka þrátt fyrir þetta fagnað enn einni metvikunni auk þess sem hann sé stoltur af þeim félagsskap sem Pressan hafi af gamalgrónum miðlum í efstu lögum listans.
Skjaldborg um Skaupið
Ingólfi Júlíussyni fréttaljósmyndara var illa brugðið þegar fólk úr tökuliði Áramótaskaupsins reyndi að meina honum að taka myndir á Austurvelli á þriðjudag. Upptökur á atriði fyrir Skaupið, þar sem mótmælendur stóðu með skilti við Alþingishúsið, voru í gangi þegar Ingólfur kom aðvífandi og lyfti myndavélinni. Tökuliðið freistaði þess þá að stöðva hann á þeirri forsendu að þjóðin vildi ekki vita fyrir fram hvað væri í Skaupinu. Þegar farið var fram á að hann eyddi myndum úr vél sinni var Ingólfi öllum lokið en tók slíkt ekki í mál. Ingólfur hefur meðal annars myndað fyrir Reuters og fylgdist vel með Búsáhaldabyltingunni og gosinu í Eyjafjallajökli og segist aldrei hafa lent í öðru eins. Að vera bannað að taka myndir í „opinberu rými“.
hanna. Vantar einhvern tilfinnanlega? Kannski Jónsa. „Þetta er um helmingur íslensku keppendanna frá upphafi,“ segir Páll Óskar. „Og tímasetningin, 5. maí, er engin tilviljun. Þá er aðeins vika í Eurovision í Þýskalandi.“ Þangað ætlar hann þó ekki. „Ég sé alltaf um mitt eigið partí á Nasa á Eurovision – nú áttunda árið í röð.“ Páll Óskar fær ekki nóg
Arnaldur rýfur 12.000 eintaka múrinn
Flest bendir til þess að stöðugar vinsældir Arnaldar Indriðasonar á íslenskum bókamarkaði undanfarin ár séu enn að aukast því samkvæmt heimildum Fréttatímans eru 12.000 eintök af nýjustu glæpasögu hans, Furðustrandir, seld. Þrátt fyrir yfirburði Arnaldar á liðnum árum hefur hann ekki rofið þennan 12.000 eintaka múr jafn snemma árs og nú. Það sem helst telst til tíðinda við þennan árangur er að enn er eftir vika af nóvember en bóksalan fyrir jólin hefst alla jafna ekki fyrr en í desember.
af Eurovision. „Þetta er eins og að spyrja fótboltabullu hvort hún fái leið á boltanum. Leikurinn er alltaf jafnspennandi.“ Ný keppni, ný lög. „90% laganna eru drasl sem maður gleymir og sturtar niður. 5% eru áhugaverð og í lagi og svo eru 5% þeirra gull og svínvirka enn þann dag í dag.“ Gullin frá síðasta ári eru að hans mati lög Frakka, Þjóðverja og Grikkja. - gag
Páll Óskar verður kynnir, skífuþeytir og flytur lögin sín á Eurovisiongleði í Kaupmannahöfn í maí ásamt fjölda annarra íslenskra Eurovisionbomba.
vala Gr and Safnar orku fyrir fr amtíðina
Stefnir á flugfreyjuna
V
ala Grand hefur slegið í gegn í netsjónvarpsþáttunum Veröld Völu Grand á mbl.is. Þættirnir, sem eru orðnir fjórir talsins, hafa notið mikilla vinsælda meðal lesenda vinsælasta vefsvæðis landsins. Vala segist þó ekki vera orðin sjónvarpsstjarna. „Ég horfi ekki á mig í sjónvarpinu, aldrei. Ég tek þetta upp, segi frá minni lífsreynslu og skila af mér,“ segir Vala og þvertekur fyrir að kunna vel við athyglina sem hún nýtur. „Glætan! Ég er ekki athyglissjúk eða glamúrdrottning. Ég kann bara að klæða mig og bera mig vel,“ segir Vala ákveðin. Veröld Völu Grand er mjög persónulegur þáttur þar sem Vala opnar sig algjörlega. „Það er svo yndislegt að endurfæðast. Það er fullt af leiðindum í kringum mig og þessi þáttur er leið fyrir mig til að stoppa kjaftasögurnar,“ segir Vala. Hún verður vör við mikla dómhörku frá þeim sem þekkja hana ekki. „Pældu í því; fólk dæmir mann kannski bara án þess að vita neitt. Svo kynnist það manni og segir: Hei! Þú ert geðveikt fín, allt öðruvísi en ég hélt að þú værir. Ég er að reyna að byggja sjálfa mig upp eftir erfið sambandsslit og er sátt við að vera ein. Ég er ekki að leita að hinum eina rétta.“ Aðgerðin stóra tók sinn toll og hún segist enn vera að safna orku og þreki eftir hana. „Það er svo geðveikislega margt sem mig langar að gera. Ég stefni að því að verða flugfreyja. Ég er góð í tungumálum og kann markaðssetningu og sölu. Ég tala meira að segja smá í pólsku eftir að hafa unnið með Pólverjum „in my former life“. Svo langar mig til að verða sálfræðingur. Mér líður svona eins og sálfræðingi núna þegar ég er að svara aðdáendum mínum sem senda mér póst. Ég er rosalega hæfileikarík, búin með förðun, á smá eftir í hárgreiðslu og langar í fatahönnun. Sjitt hvað ég á eftir að gera margt,“ segir Vala og hlær. Lokamarkmiðið er þó skýrt: „Eftir fimm ár ætla ég að vera búin að brjóta klakann og kenna Íslendingum að virða hver annan.“ oskar@frettatiminn.is
Ég er rosalega hæfileikarík, búin með förðun, á smá eftir í hárgreiðslu og langar í fatahönnun. Sjitt hvað ég á eftir að gera margt.
Eitthvað við hana sem virkar Hlynur Sigurðsson, yfirmaður netsjónvarps mbl.is, er himinlifandi yfir viðtökunum sem þáttur Völu, Veröld Völu Grand, hefur fengið hjá lesendum mbl.is. „Það er eitthvað við hana sem virkar. Hún er mjög opin og hreinskilin og svoleiðis fólk er heppilegt í sjónvarpsþátt sem fjallar um líf þess. Allt sem Vala tekur sér fyrir hendur vekur athygli og þessir sjónvarpsþættir eru ekki öðruvísi,“ segir Hlynur. Spurður hvernig leiðir Völu
og mbl.is hafi legið saman segir Hlynur að menn hafi fylgst með Völu í rúmt ár og séð hversu áberandi hún var og hversu vinsælar fréttir um hana voru. Hann segir að þættinum hafi verið frábærlega vel tekið. „Við höfum lítið skipt okkur af þessu. Ég sagði við hana að taka ekki upp neitt nema henni liði vel með það. Hún er með þetta tæki frá okkur og tekur upp þegar við á,“ segir Hlynur.
Síðasti þáttur, þar sem Vala greindi frá því að henni hefði verið boðið að taka þátt í Ungfrú Ísland, hefur verið gríðarlega vinsæll en Hlynur
segist gera sér grein fyrir því að þættirnir hennar muni fara upp og niður í vinsældum. „Við sjáum þetta fyrir okkur í nokkrar vikur í það minnsta.“
Jólagjafir við allra hæfi! ★★★★
– Heiðrún Sveinsdóttir, bóksali í Eymundsson
„Spennandi, grípandi og heldur manni við efnið efnið“ – Guðríður Haraldsdóttir, Vikunni ikunni unni
2. SÆTI BÓKSÖLULI
STINN
15.11.-2 Barna- og un 1.11.10 glingabæku
„ „Bók sem unglingsstúlkur ur mega ekki láta fframhjá sér fara. Hefði viljað að svona bók h hefði verið til þegar ég var yngri,“ ssegir Margrét Lára Viðarsdóttir, knattspyrnukona
r
★ ★ ★ ★.nl
www.bruna
Alþjóðleg spennusaga sem gerist á Íslandi!
Bræðraborgarstíg 9
DY N A M O R E Y K J AV Í K
Jólabók konunnar! Heillandi, fyndin og bitastæð.
HE LGARBL A Ð
Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300 ritstjorn@frettatiminn.is www.frettatiminn.is
Rikka bakar Arnald
Léttir réttir Hagkaups eftir sjónvarpskokkinn Rikku, Friðriku Hjördísi Geirsdóttur, smellir sér í efsta sæti metsölulista Íslenskra bókaútgefenda fyrir vikuna 15. til 21. nóvember sem birtur var í gær. Rikka skýtur metsöluhöfundinum Arnaldi Indriðasyni ref fyrir rass en bók hans Furðustrandir er í öðru sæti. Arnaldur þarf þó ekki að örvænta því hann er í fjórða sæti yfir mest seldu bækur ársins þrátt fyrir að aðeins séu rúmar þrjár vikur síðan bók hans kom út. -óhþ
Fimmtíu eintök skildu að Baggalút og Bubba Mjótt var á mununum á Tónlistanum, lista yfir mest seldu plötur vikunnar, fyrir síðustu viku. Baggalútur hélt toppsætinu aðra vikuna í röð með plötu sinni Næstu jól en þó ekki nema með herkjum þar sem aðeins munaði fimmtíu eintökum á plötu þeirra og þreföldum safndiski Bubba Morthens, Sögur af ást, landi og þjóð. Björgvin Halldórsson skellti sér síðan beint í þiðja sætið með dúetta-plötu sína, Duets II. Helgi Björnsson og Reiðmenn vindanna bera þó af þegar litið er til sölu á árinu. Plata þeirra, Þú komst í hlaðið, hefur selst í yfir tíu þúsund eintökum.
Kristín og Helga fengu Hönnunarverðlaun Hörpu
Innanhússarkitektarnir Kristín Alda Guðmundsdóttir og Helga Sigurbjarnardóttir báru sigur úr býtum í samkeppni um húsgögn í almenningsrými í Hörpu en samkeppnin var opin íslenskum hönnuðum og arkitektum. Þær skipta á milli sín verðlaunum sem eru ein milljón króna. Í umsögn dómnefndar kemur fram að styrkur tillögunnar felist ekki síst í einfaldleika hennar og sveigjanleika eftir því sem fram kemur í tilkynningu.
„Ég styð Þorkel Helgason ...
1. val
2 8 5 3
2. val
...vegna þess að hann kann að greina vandamál, en hann er líka einn vandaðasti maður sem ég þekki.“ Vilhjálmur Bjarnason, lektor ...af því að hann er traustur, heiðarlegur og vandaður maður." Guðfinna S. Bjarnadóttir, fv. rektor www.thorkellhelgason.is
Hrósið… ... fær Yrsa Sigurðardóttir rithöfundur sem seldi kvikmyndaréttinn að öllum bókum sínum um lögfræðinginn Þóru, nema Ösku, til þýsks kvikmyndafyrirtækis. Áður var Pegasus búið að kaupa réttinn að Ösku.