29. oktober 2010 by Fréttatíminn

Vill flytja til Íslands

Samræmdar systur Lára Björg fær hjálp frá systur sinni Birnu Önnu í jólabókaslagnum.

við Ó K E Y P I Einkaviðtal S Ó K E Y P I Julian S Assange

alvöru grillaður kjúklingur

hjá Wikileaks. 32

HELGARBLAÐ 29.-31. október 2010 1. árgangur

2. tölublað 1. árgangur 5. tölublað

ÓKEYPIS ÓKEYPIS

viðtal barneignir, fordómar og hamingjan

Ég íhugaði hvort það væri rangt gagnvart barninu að eignast það ein og án föður. En þetta hefur verið yndislegt og ég er mjög ánægð með þessa ákvörðun. Dóttir mín, Bebba Margrét, er lítið kraftaverk.

ÓKEYPIS ÓKEYPIS

Gaddhestar úr kalda stríðinu Hannes Pétursson skáld er sannfærður Evrópusinni.

Marta Einarsdóttir er einstæð móðir sem tók málin í eigin hendur þegar sá eini rétti lét bíða eftir sér og fór í tæknisæðingu.

28 Viðtal

Smjörið snýr aftur

ÓKEYPIS ÓKEYPIS

Transfitur á útleið en hamsatólgin vanmetin.

síða 16

46 matartíminn

Marta með dóttur sína Bebbu Margréti „Núna skil ég hvað fólk á við þegar það segir að barneignir séu það besta sem það hafi upplifað.“

Ljósmynd/Daníel Starrason

Með fjármagn fyrir 450 milljarða króna sæstreng Athafnamaðurinn Heiðar Már Guðjónsson segist vera með tvo áhugasama aðila tilbúna í samstarf við Landsvirkjun.

g er með tvo aðila sem eru áhugasamir um að fjármagna lagningu sæstrengs fyrir Landsvirkjun til að flytja orku til meginlandsins. Þetta er verkefni upp á þrjá milljarða evra [innsk. blm. um 450 milljarða króna],“ segir athafnamaðurinn Heiðar Már Guðjónsson í samtali við Fréttatímann. Hann segist hafa hitt forsvarsmenn Landsvirkjunar á fundi fyrir viku og kynnt þetta fyrir þeim. Hörður Arnarson, forstjóri Landsvirkjunar, lýsti því yfir fyrr á þessu ári að helsti vaxtarbroddur Landsvirkjunar á næstu árum fælist í möguleikanum á að selja orku frá landinu. Til

að það geti orðið að veruleika þarf að leggja sæstreng. „Þetta er borðleggjandi. Landsvirkjun framleiðir umframorku sem nemur um 20 til 30% af allri orkunni. Í dag puðrast þessi orka út í loftið í stað þess að vera seld á alþjóðlegum markaði. Þetta myndi ekki bara skapa miklar tekjur fyrir Landsvirkjun og þjóðarbúið heldur líka styrkja samkeppnisstöðuna gagnvart viðsemjendum hérna heima eins og Alcoa og Alcan. Við skulum átta okkur á því að núna fær Landsvirkjun helmingi lægra verð fyrir orkuna heldur en hún fengi á

alþjóðamarkaði,“ segir Heiðar Már og bætir við að breyta þurfi hugsunarhættinum. „Ég vona að forstjórinn hafi völdin til að gera þetta. Þessi tækni hefur verið til í fimmtán ár en stjórnmálamenn hafa engan áhuga haft á henni. Þeir skeyta ekkert um alþjóðlega markaði heldur vilja bara selja orkuna heim í hérað á hrakvirði og byggja verksmiðjur,“ segir Heiðar Már. Frá Landsvirkjun fengust þær fréttir að verið væri að skoða samstarf við marga áhugasama aðila. -óhþ Nánar er rætt við Heiðar Má á bls. 22.

Sérkafli um tísku Vetrartískan og fólkið sem er til fyrirmyndar. 64

2 

fréttir

Helgin 29.-31. október 2010

málefni fatlaðr a Flutningur fr á ríki til sveitarfélaga

Segja grundvöll fyrir rekstri Sólheima bresta Sólheimar búi við sömu stöðu og sveitarfélögin.

Framkvæmdastjórn og fulltrúaráð Sólheima segja grundvöll brostinn fyrir starfi Sólheima vegna flutnings ríkisins á málefnum fatlaðra til sveitarfélaga nema því aðeins að ríkið tryggi þjónustu Sólheima í búsetu og atvinnumálum með samkomulagi til ársins 2014. Í samþykkt fulltrúaráðsins segir að Sólheimar fari fram á að búa við sömu stöðu og sveitarfélögin sem tryggt sé fjárhagslegt rekstraröryggi við yfirfærsluna en Sólheimum ekki.

„Liggi ekki fyrir samkomulag eigi síðar en 1 desember n.k. felur fulltrúaráðið framkvæmdastjórn að gera viðeigandi breytingar á rekstri Sólheima og ef nauðsyn krefur undirbúa breytingar á meginstarfsemi Sólheima,“ segir enn fremur. Í greinargerð með samþykktinni segir að þau sveitarfélög, sem Sólheimar starfa í, svo og félagsþjónusta uppsveita Árnessýslu, hafa ítrekað brotið rétt á fötluðum einstaklingum á Sólheimum og neitað

að uppfylla lagaskyldur sínar þrátt fyrir að sex stjórnsýsluúrskurðir liggi fyrir um brot þessara aðila. Eðlilegt sé að spurt sé hvernig þessi sveitarfélög eigi að vera fær um að bera ábyrgð á og annast þjónustu við fatlað fólk. „Með yfirfærslunni tryggir ríkið sveitarfélögunum fjármagn til þjónustu við fatlaða án þess að veita sjálfstæðum þjónustuaðilum samsvarandi tryggingu,“ segir og í greinargerðinni. -jh

 Barnaverndarmál Ungir kynferðisafbrotamenn

Málarar á Formúlu í Abu Dhabi Nokkrir íslenskir málarar halda í ævintýraferð í nóvember til Abu Dhabi í Sameinuðu arabísku furstadæmunum. Þar sjá þeir Formúlu 1 kappakstur í boði norska málningarrisans Jötun. Húsasmiðjan, umboðsaðili Jötun á Íslandi, sendi Norðmönnunum lista yfir málara sem fengu síðan símtal um boð á Formúluna. Eftir því sem Fréttatíminn kemst næst greiðir Jötun uppihald og miðann á kappaksturinn en málararnir sjálfir greiða flugið. -óhþ

Lífseig flökkusaga um innbrotsþjófa Tveggja mánaða gamlar upplýsingar um grunsamlegar mannaferðir í Árbænum hafa dúkkað upp víða á netinu og breyst eftir að þær voru fyrst sendar frá lögreglunni. „Nú eru fleiri hverfi tínd til, jafnvel ný bæjarfélög, og alltaf eru upplýsingarnar gefnar í mínu nafni,“ segir Árni Þór Sigmundsson aðstoðaryfirlögregluþjónn kíminn. Sagan segir af dökkklæddum, erlendum mönnum með bakpoka sem taki myndir af húsum. „Þetta er orðið að góðri flökkusögu,“ segir hann en upplýsingarnar birtust á innri vef grunnskólanna í gær. „Það er þó afar jákvætt hve mikil vakning hefur orðið í nágrannavörslu,“ segir Árni. „Fólk getur verið gríðarlega öflugt í gæslu ef það gerir hlutina í samráði hvað við annað.“ - gag

Pósturinn fær ekki að hækka verð Íslandspóstur fær ekki að hækka verðskrá einkabréfa eins og hann vildi. Póst- og fjarskiptastofnun hafnaði beiðn-

Þrjú úrræði fyrir unga kynferðisafbrotamenn Málararnir gætu hitt Naomi Campbell í Abu Dhabi.

inni, meðal annars á þeim forsendum að Pósturinn vildi velta kostnaði af afslætti til fyrirtækja yfir á almenning. Hins vegar er ekki útséð um verðhækkanir hjá Póstinum því stofnunin fer nú yfir nýja skilmála og gjaldskrá Póstsins eins og beðið var um í endaðan júní 2010. - gag

Bragi Guðbrandsson, forstjóri Barnaverndarstofu, segir úrræðum fyrir unga kynferðisafbrotamenn hafa fjölgað

Bragi Guðbrandsson, forstjóri Barnaverndarstofu.

RÚV og 365 berjast um ungmennin RÚV og 365 skiluðu inn tilboðum í sjónvarpsréttinn á úrslitakeppni Evrópumóts U-21 árs landsliða í knattspyrnu þar sem Ísland er meðal þátttökuþjóða. Tilboðsfrestur rann út á hádegi síðastliðinn þriðjudag og staðfestu bæði Páll Magnússon útvarpsstjóri og Ari Edwald, forstjóri 365, sem rekur Stöð 2 Sport, að þeir hefðu sent inn tilboð. Hvorugur hafði þó fengið svar þegar Fréttatíminn ræddi við þá seint í gær, fimmtudag. -óhþ

Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@ frettatiminn.is

Móðir sextán ára stúlku sendi bréf á blogg fjölmiðlamannsins Sölva Tryggvasonar í vikunni þar sem hún lýsti yfir miklum áhyggjum af afdrifum ósakhæfra ungra kynferðisafbrotamanna. Dóttur hennar var nauðgað af fjórtán ára strák sem var ósakhæfur sökum aldurs. Móðirin sagði frá því hvernig atburðurinn hefði farið með líf dóttur hennar og spurði síðan hvað væri gert í tilfelli gerandans þar sem hún hefði hvarvetna komið að lokuðum dyrum með fyrirspurnir sínar. Bragi Guðbrandsson, forstjóri Barnaverndarstofu, segir í samtali við Fréttatímann að það sé eðlilegt að konan hafi ekki fengið nein svör enda gildi trúnaður um hvert einstakt mál. Hann segir hins vegar að því fari fjarri að engin úrræði séu til fyrir kynferðisafbrotamenn undir lögaldri. „Við höfum fjölgað úrræðunum

á undanförnum árum,“ segir Bragi. Úrræðin eru þrenns konar, að sögn Braga, eftir að einstaklingar hafa sætt greiningu. Í fyrsta lagi er um að ræða vistun á meðferðarheimilinu Stuðlum þar sem einstaklingar fá meðferð og geta síðan verið vistaðir á öðrum stofnunum í okkar umsjá. Í öðru lagi er svokölluð fjölkerfameðferð eða MST-meðferð sem er veitt á vettvangi fjölskyldunnar. Þá koma meðferðaraðilar og veita fjölskyldunni allri viðeigandi meðferð. Í þriðja lagi er síðan hópur sérfræðinga, sem hafa sérhæfingu á þessu sviði, og veita einstaklingum sem sýna óviðeigandi kynferðislega hegðun sérhæfða meðferð, bæði innan og utan stofnana. Bragi segir þetta gífurlega mikilvægt því reynslan sýni að mestur árangur náist ef byrjað er að vinna með kynferðisafbrotamönnum á unga aldri.

 Heilbrigðismál Borgar afundur á Ísafirði um niðurskurð

H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A – 1 0 - 1 2 0 4

Sparnaðurinn hverfur með auknum sjúkraflutningum

BARA KREISTA!

Verði fjárveitingar til Heilbrigðisstofnunar Vestfjarða skornar niður um 185 milljónir króna skilar það innan við 30 milljóna króna sparnaði vegna aukinna sjúkraflutninga til Reykjavíkur. Þetta kemur fram í úttekt sem kynnt var á borgarafundi í stjórnsýsluhúsinu á Ísafirði í gærkvöld. Dóra Hlín Gísladóttir verkfræðingur og Kristinn Hermannsson hagfræðingur unnu skýrsluna fyrir Heimavarnarliðið, grasrótarsamtök sem vilja standa vörð um heilbrigðisþjónustu á norðanverðum Vestfjörðum. Þar segir að búast megi við að segja þurfi upp fimmta hverjum starfsmanni stofnunarinnar. Viðbótarútgjöld leggist síðan á íbúa og fyrirtæki vegna sjúkraferðalaga.

Í skýrslunni kemur fram að á hverju ári eru 600 -800 sjúklingar lagðir inn á sjúkrahúsið á Ísafirði og verði starfsemi sjúkra- og hjúkrunarsviða skert samkvæmt tillögunni þurfi að flytja 400-700 sjúklinga suður. Dóra Hlín segir að í raun sé verið að loka sjúkrasviði stofnunarinnar. Slíku fylgi óöryggi fyrir íbúa enda 450 km landleið suður, oft ill- eða seinfær og flug stopult. Áætlað er að aukinn kostnaður ríkisins vegna þessara sjúkraflutninga nemi tæpum 60 milljónum króna á ári. Skýrsluhöfundar segja vandséð að það leiði til nettósparnaðar að leggja niður hjúkrunarrými í einum landshluta til þess eins að bæta við nýjum hjúkrunarrýmum annars staðar. - jh

Frá borgarafundinum á Ísafirði. Ljósmynd: Hálfdán Bjarki Hálfdánarson

fréttir

Helgin 29.-31. október 2010

veður

Föstudagur

laugardagur

sunnudagur

Hvasst á laugardag, en ekkert meira en það Djúp lægð verður á ferðinni fyrir austan landið seint föstudag og á laugardag. Verði hún nærgöngul og hægfara má búast við mjög slæmu veðri fyrir norðan og austan. Liklegra er þó að hún taki stefnuna á Færeyjar og sleppum við þá betur. Á sunnudag gengur vindur niður og þá er spáð éljum eða dálítilli snjókomu norðaustan- og austanlands.

Einar Sveinbjörnsson vedurvaktin@vedurvaktin.is

2 3

Fínasta veður og nokkuð bjart. Strekkingsvindur, einkum undir kvöld.

Hvasst, sérstaklega norðvestantil á landinu og eins austast. Talsverð rigning og slydda eystra, og snjókoma norðanlands.

Lægir á landinu og rofar víða til með kólnandi veðri. Él og snjókoma norðaustan- og austanlands.

Höfuðborgarsvæðið: Fremur hægur vindur og sól yfir daginn.

Höfuðborgarsvæðið: Strekkings norðanog norðaustanvindur. Úrkomulaust.

Höfuðborgarsvæðið: Fremur stillt, bjart og hiti rétt ofan frostmarks yfir daginn.

 Samr áðsdagur hjálparsamtök funduðu

Jonathan Motzfeld látinn Jonathan Motzfeld, fyrsti formaður grænlensku landstjórnarinnar, er látinn. Hann fæddist árið 1938 og var um áratugaskeið áhrifamesti grænlenski stjórnmálamaðurinn. Jona than var giftur íslenskri konu, Kristjönu Guðrúnu Guðmundsdóttur. Hún lifir mann sinn. Í frétt mbl.is um dauða Motzfelds var vitnað í grænlenska vefinn sermitsiaq.gl en þar kom fram að hann hefði lengi barist við krabbamein. Motzfeld var formaður flokksins Siumut, sat á grænlenska þinginu frá 1979 til 2009 og var formaður grænlensku landstjórnarinnar 1979 til 1991 og aftur 1997 til 2002. -jh

Kynferðisdómur mildaður Hæstiréttur mildaði í gær dóm yfir Jóni Dagbjartssyni, starfsmanni meðferðarheimilis, vegna kynferðisbrota gagnvart stúlkum sem vistaðar voru á heimilinu á vegum barnaverndaryfirvalda. Héraðsdómur Norðurlands eystra dæmdi manninn í tveggja og hálfs árs fangelsi en Hæstiréttur stytti dóminn í tveggja ára fangelsi. Héraðsdómur sakfelldi manninn fyrir brot gegn tveimur stúlkum en Hæstiréttur sakfelldi hann fyrir gróf kynferðisbrot gegn annarri og staðfesti bótadóm héraðsdóms, 1.250 þúsund krónur, en sýknaði hann af brotum gegn hinni. -jh

Sex mánaða líkamsárásardómur staðfestur Hæstiréttur staðfesti í gær sex mánaða fangelsisdóm yfir karlmanni vegna hættu-

Í röð hjá Fjölskylduhjálpinni Staða sem er óþekkt í Danmörku og minnir framkvæmdastjóra Mæðrahjálparinnar þar á stöðuna í New York fyrir 120 árum, þegar um 900 þúsund lifðu í fátækt og sóttu hjálp til hundrað hjálparstofnana. Ljósmynd/Hari

legrar líkamsárásar en hann sló annan með glerflösku í höfuðið á skemmtistaðnum Nasa í september árið 2008. Sá hlaut skurð ofan við hársvarðarlínu sem þurfti að sauma. Árásarmanninum var einnig gert að greiða 360 þúsund króna miskabætur. Fangelsisdómurinn er skilorðsbundinn til tveggja ára. -jh

Biðraðir fátækra minna á New York fyrir 120 árum

Óvæntur sonur hins myrta

Matargjafir leysa ekki vanda fátækra til lengdar, segir Mads Roke Clausen, framkvæmdastjóri Mæðrahjálparinnar í Danmörku. Tilhugsunin um fólk í biðröðum eftir mat er yfirþyrmandi og minnir á stöðu fátækra í New York fyrir 120 árum.

„Þetta er óvænt ljós í myrkrinu,” sagði Helgi Vilhjálmsson í Góu í viðtali við Pressuna en þar segir frá því að sonur hans, Hannes Þór, sem var myrtur í ágúst síðastliðnum, eigi ársgamlan son. Fjölskyldan komst nýlega að því að Hannes ætti ársgamlan son í Eistlandi. Hin eistneska barnsmóðir er stödd hér á landi. Helgi segir að fjölskyldan sé ekki enn búin að átta sig fyllilega á fréttunum en segir drenginn velkominn í hóp fjölskyldunnar. -jh

„snilldarbók“ EH / kiljan

Metsölubókin Hreinsun eftir Sofi Oksanen Bók menntaver ðl aun nor ður l a ndar áðs 2010

„… óskaplega spennandi … algjört meistaraverk … frábær bók í alla staði.“ Skáldsögur 20.–26.10.10

ij / kiljan

É Við sjáum orðið í mun meira mæli hvernig álagið á foreldrana er farið að bitna á börnunum. Þeir hafa áhyggjur af því að geta ekki sent börnin í íþróttir, skólaferðalög eða haldið fyrir þau afmæli.

g hugsaði til hjálparstofnana í New York fyrir 120 árum og ógrynni fólksins sem stóð í röðum hjá þeim þegar ég heyrði að hér á Íslandi stæði fólk í röðum eftir matargjöfum,“ sagði Mads Roke Clausen, framkvæmdastjóri Mæðrahjálparinnar í Danmörku. „Þar var fátækum gefinn matur en vandamálið ekki leyst. Tilhugsunin um fólk í röðum eftir mat er yfirþyrmandi og slík staða þætti afar sérkennileg í Danmörku,“ segir hann, enda óþekkt að fólk standi í biðröðum eftir mat. Mads Roke Clausen er einn helsti sérfræðingur Dana í að hjálpa fólki til sjálfshjálpar og vill sjá íslenskar hjálparstofnanir hverfa frá matargjöfum og stefna að því að kenna fólki að bjarga sér – til að mynda með fjárhagsráðgjöf og styrkjum til náms. En hvað gerir stöðuna hér svo ólíka stöðunni í Danmörku? „Við höfum séð vaxandi atvinnuleysi í Danmörku en þrátt fyrir það þarf fólk ekki að standa í röðum eftir mat. Þar hefur verið einblínt á að gera fólk ekki háð hjálparstofnunum.“

Öflugri leið en matargjafir

Vilborg Oddsdóttir hjá Hálparstofnun kirkjunnar segir að lengi hafi verið rætt um að fara dönsku leiðina, svo hægt væri að setjast niður með hverjum og einum, greina vandann og nota féð þar sem það nýttist best. „Það væri öflugri leið, því þá gætu hjálparsamtökin nýtt upplýsingarnar til að þrýsta á stjórnvöld að leysa vandann – í stað þess að geta aðeins rétt fram pokann.“ Hins vegar hafi verið horfið frá því að hætta matargjöfum –

enda sæki fólk á lágmarkslaunum, sem hafi ekki í önnur hús að venda, til hálparstofnana. „Lágmarkslaun eru undir fátæktarmörkum. Bætur eru svo enn lægri,“ segir Vilborg og bendir á að samkvæmt Efnahags- og framfarastofnuninni, OECD, séu fátæktarmörkin um 160 þúsund krónur. Hún nefnir að nú, tveimur árum eftir hrun, sjái starfsmenn Hjálparstofnunar kirkjunnar álagið aukast á fólki í nauð. „Við sjáum orðið í mun meira mæli hvernig álagið á foreldrana er farið að bitna á börnunum. Þeir hafa áhyggjur af því að geta ekki sent börnin í íþróttir, skólaferðalög eða haldið fyrir þau afmæli.“ Allir aukasjóðir heimilanna eru tómir. „Foreldrar eru uggandi yfir stöðu barna sinna.“

Reikna upp framfærsluna

Hjálparstofnanir mættu á fund Velferðarvaktar félags- og tryggingamálaráuneytisins í gær þar sem rætt var um hvernig aðstoð þeirra til hinna efnaminni komi að sem bestum notum og hvernig hægt sé að örva samstarf milli þessara aðila, og var Mads Roke gestur á fundinum. Lára Björnsdóttir, formaður Velferðarvaktarinnar, segir að á vegum félagsog tryggingamálaráðuneytisins sé nú unnið að því með háskólasamfélaginu að reikna út lágmarksframfærslu. Hvað sú vinna leiði af sér eigi eftir að koma í ljós. „Það er jú skylda sveitarfélaganna að sjá fólki fyrir lágmarks framfærslu.“ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is

fréttir

Helgin 29.-31. október 2010

 Heilbrigðismál Ljósmæður óttast atvinnuleysi

Landflótti ljósmæðra Nærri helmingur ljósmæðra á Suðurnesjum stefnir út og staðan er svipuð á Suðurlandi. Vænlegra þykir að fara úr landi en skipta um starfsvettvang. Óvissa um framtíð sjúkrastofnana virkar lýjandi.

Kanntu að klifra?

jórar af átta ljósmæðrum Heilbrigðisstofnunar Suðurnesja skoða að flytja úr landi verði fæðingardeildinni lokað en í það stefnir verði fjárlögin samþykkt óbreytt. „Við höfum það góða menntun að við getum unnið um allan heim. Alls staðar vantar fólk með okkar menntun og við horfum því til Skandinavíu, en einnig til Bandaríkjanna, Nýja-Sjálands og Ástralíu,“ segir María Haraldsdóttir, ljósmóðir og hjúkrunarfræðingur. Staðan er sú sama á Selfossi, segir Sigrún Kristjánsdóttir, yfirljósmóðir á Heilbrigðisstofnun Suðurlands: „Ljósmæðurnar sem og aðrir starfsmenn heilbrigðisstofnana sem missa vinnuna hér horfa til Grænlands, Noregs og Kanada.“ Báðar segja þær óvissuna sem ljósmæður Heibrigðisstofnunar Suðurnesja og Suðurlands búa við lýjandi. „Hún er hreinlega afar erfið,“ segir María. „Og hér er andrúmsloftið skrýtið. Fólk er leitt og dapurt og hefur grátið. Því líður ekki vel.“ Hún veltir nú fyrir sér hvenær uppsagnarbréfið berist í pósti. „Hugsanlega verður það nýársgjöf til okkar frá stjórnvöldum,“ segir hún enda óljóst hversu hressilega verður skorið niður á stofnuninni fyrr en í þriðju umræðu um fjárlögin á Alþingi í desember. Sigrún óttast að missa hæft fólk úr landi áður en skýrist hver niðurskurðurinn verður. „Það er ekki skrýtið að fólk vilji eyða óvissunni þegar það hefur haft snöruna um hálsinn í svo langan tíma.“

Ráðningabann á Landspítala

Þær benda á að útilokað sé að fá vinnu á Landspítalanum. Þar ríki ráðningabann. „Ég hafði samband og það er ekkert í boði,“ segir María. Hún sér því ekki fram á að fá vinnu í heilbrigðisgeiranum hér á landi, hvorki sem ljósmóðir né hjúkrunarfræðingur. „Ég hefði aldrei getað ímyndað mér að ég stæði uppi án vinnu eftir sex ára nám á heilbrigðissviði, það átti ekki að vera hægt.“ Kristín Gunnarsdóttir, ljósmóðir og hjúkrunarfræðingur á Selfossi,

Stóra skrímslið er komið hátt upp í tré en litla skrímslið heldur sig við jörðina þótt hugurinn fari á flug. Kann það kannski ekki að klifra? Ný bók í margverðlaunuðum bókaflokki.

„Ber frjórri samvinnu vitni, frumlegri kímnigáfu og fágætri hugmyndaauðgi.“ Helene Ehriander / Bibliotekstjänst

Fæddist í sigurkufli, en 33% barna fæðast í vatni á Suðurnesjum. Ljósmóðirin greiðir hann úr belgnum og hjálpar í heiminn. Ljósmynd/HSS

hefur í áratugi st a r f að s em ljósmóðir á Selfossi. „Það er erfitt að breyta um starfsferil eftir þrjátíu ár í starfi og mun vænleg ra að Sigrún Kristjánsfara úr landi, þar dóttir, yfirljóssem alltaf virðist móðir á Heilvanta ljósmæð- brigðisstofnun ur, heldur en Suðurlands. að sitja heima á bótum eða í vinnu sem krefst ekki fagþekkingar.“ Á báðum stofnunum hefur starfsemi fæðingardeildanna breyst gífurlega á milli ára. Nú eru engin inngrip í fæðingar og konur sem þurfa að fara í keisara, fá deyfingu eða aðra meðferð sendar á Landspítalann. „Það er því rangt að halda því fram að úti á landi séu reknir „litlir Landspítalar“. Hátæknistörfin hafa þegar verið lögð niður,“ segir Sigrún.

Fæðingum fækkað verulega

Fæðingum hefur fækkað á báðum stöðum um þriðjung. Fæðingar á Suðurnesjum voru 270 í fyrra en eru 130 það sem af er ári. Þær voru

Dr Gunni er Umboðsmaður ney tenda

160 á Selfossi en 80 börn hafa fæðst þar í ár. Sigrún heldur því í þá von að ráðamenn átti sig á þeirri stöðu og leyfi því konum sem þurfa María Haraldsdóttir, ljósmóðir á ekki á sérstakri Heilbriðisstofnun læknisaðstoð að Suðurnesja. halda að fæða í heimabyggð og María elur þá von í brjósti að snúið verði frá niðurskurðinum. „Verði fæðingardeildinni þyrmt, færi ég líkast til ekki neitt. Mér finnst mikilvægt að konur hafi val um að fæða í heimabyggð,“ segir hún og bendir á að verði fæðingardeildinni lokað sparist aðeins launakostnaðurinn og ódýr rekstur deildarinnar þar sem hvorki lyf né launakostnaður lækna sligi hana. Undir þetta tekur Anna Rut Sverrisdóttir, yfirljósmóðir á Suðurnesjunum: „Hátæknisjúkrahús einfaldlega miklu dýrari valkostur.“ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is

Á bendinga r og k va rta nir: d rg u nn i@centr u m.is

Út að borða með krakkana Hvað gerir veitingahús að fjölskylduvænum stað? Er það ekki helst það að gert sé ráð fyrir börnum á staðnum? Að þangað sé þægilegt og gaman að fara með krakkana? Nú bjóða nokkrir veitingastaðir upp á ódýran – jafnvel ókeypis – mat fyrir yngstu fjölskyldumeðlimina, auk þess að leggja metnað í leikhorn og afþreyingu. Kíkjum á tíu dæmi af höfuðborgarsvæðinu. Það mætti jafnvel kalla þetta Topp 10 af fjölskylduvænum veitingahúsum í höfuðborginni. Þessi listi er þó auðvitað langt í frá tæmandi.

Græni risinn

Potturinn og pannan

Super Sub

Græni risinn á Grensásvegi er með létta og holla rétti. Staðurinn er sérlega hagstæður fyrir fjölskyldufólk til 15. nóvember því réttir af barnamatseðli fylgja frítt fyrir allt að tvö börn þegar foreldrar kaupa rétti af matseðli.

Á Pottinum og pönnunni í Brautarholti er vítt til veggja og barnahorn. Ýmsir réttir fyrir 12 ára og yngri eru í boði á verðbilinu 980-1.390 kr.

Í Super Sub er eitt metnaðarfyllsta barnahorn landsins, rennibraut og boltaland í fjörutíu fermetra plássi. Barnasamlokur má fá á 499 kr., en vinsælast meðal barnafólks er að fá sér fjölskyldutilboð: Tvær pítsur með tveimur áleggstegundum og 2 lítrar af gosi á 2.990 kr. Í eftirrétt er tilvalið að fá sér ís á Yo Yo ís, nokkrum húsum neðar á Nýbýlaveginum.

Hamborgarabúllan Búlla Tómasar Tómassonar er traustur staður. Barnaskammtur: Borgari eða samloka, franskar og gos fyrir 12 ára og yngri kostar 790 kr. Í útibúinu á Bíldshöfða er boðið upp á barnahorn.

Lauga-ás Veitingahúsið Lauga-ás varð fyrst íslenskra veitingastaða til að taka í notkun sérstakt barnahorn. Sjö réttir eru í boði fyrir börn (yngri en 12 ára) á verðbilinu 695 til 995 kr.

Piri-Piri Allir barnaréttir á Piri-Piri við Geirsgötu kosta 710 kr. Á Piri-Piri er Piri-land. Það er 30 fermetra leiksalur fullur af leikföngum, og inniheldur þar að auki brúðuleikhús, víkingaskip, risakubbahorn og sjónvarpsherbergi.

Ruby Tuesday Þægilegt er að fara með krakka á Ruby, nóg pláss og mikið á veggjum sem dreifir athyglinni. Börnin fá bók og liti og geta valið um ýmsa rétti á bilinu 590-790 kr.

Saffran Saffran hefur slegið í gegn síðustu misserin með létta og holla rétti. Dagsdaglega eru í boði fimm réttir fyrir börn á bilinu 450-600 kr. Á sunnudögum til 15. desember fá svo krakkar að 10 ára aldri fría rétti af barnamatseðli þegar foreldrar kaupa rétti af matseðli.

Shalimar Séu krakkarnir tilbúnir í framandi kost er gaman að fara með þá í krydduðu réttina í Shalimar í Austurstræti. Þar er boðið upp á nokkra bragðsterka rétti fyrir 12 ára og yngri á verðbilinu 890-1.290 kr.

T. G. I. Fridays Í Smáralindinni er Íslandsdeild þessarar amerísku keðju og þar má fá ýmsa rétti fyrir 12 ára og yngri á bilinu 395-965 kr. Börnin fá litablað og liti. Á fimmtudögum er fjölskyldutilboð. Þá fást allt að tvær fríar barnamáltíðir með hverjum aðalrétti. Og til að gera kjörin enn betri eru ókeypis Buffalo-vængir með öllum aðalréttum á fimmtudögum.

Gunnar Hjálmarsson drgunni@centrum.is

E E R F X A T I G L E M U H LUN

S R ! S E V N I S M R U E L G L A Ö L Í A T T T A A F K S M A K U RÚ A S I Ð IR

OG U D KOM RÁBÆR UF Ð R E RIR G Y F P KAU IN! JÓL

Rúmfatalagerinn er á 4 stöðum : Korputorgi - Smáratorgi - Skeifunni - Akureyri

Afslátturinn er á kostnað Rúmfatalagersins. Virðisauka er að sjálfsögðu skilað til ríkissjóðs.

V M M U U R Ö M E V N M S AF G U L A L D Ö U F N A N U S L I T G A D U T S FÖ

Árvekni gegn streitu Árangursrík aðferð gegn síþreytu, krónískum verkjum og vefjagigt. Helgarnámskeið 13 . - 14. nóvember Nánari upplýsingar á www.salfraedingur.is Björgvin Ingimarsson sálfræðingur Sími: 571 2681

Verkefnin framundan

Opinn fundur í Samfylkingarsalnum Hamraborg 11a Kópavogi mánudaginn 1. nóvember kl. 20.30 Frummælendur: Árni Páll Árnason Valgerður Bjarnadóttir Fundarstjóri: Ýr Gunnlaugsdóttir

Á fundinum verða stutt ávörp og góður tími gefinn til umræðna. Komið og takið þátt í líflegum skoðanaskiptum.

Allir velkomnir

www.xs.is

fréttir

Helgin 29.-31. október 2010

Krónan tiltölulega stöðug

Fasteignaverð þokaðist upp í október Íbúðaverð hækkaði um 1% í október frá fyrri mánuði. Fyrstu 10 mánuði ársins hefur íbúðaverð sveiflast mikið samkvæmt mælingum Hagstofunnar. Íbúðaverð á landinu öllu hefur lækkað um 1,7% undanfarna 12 mánuði. Tólf mánuðina þar á undan lækkað verðið um 8,5%. Greining Íslandsbanka segir ljóst að verulega hafi hægt á verðlækkunum en of snemmt sé að segja til um hvort botninum sé náð. Frá því að íbúðaverð náði hámarki í lok árs 2007 hefur það lækkað um 13% að nafnverði og um rúm 35% að raunvirði. Lunginn af verðlækkunum kreppunnar er líklega kominn fram, segir Greiningin og reiknar með hægfara viðsnúningi fram undan. Það sem getur staðið í vegi fyrir áframhaldi hans er bakslag í efnahagsbata, óvissa vegna skuldastöðu heimila og viðvarandi fólksfækkun. -lh

1,0% hækkun íbúðaverðs milli mánaðanna september og október Hagstofa Íslands

Verð evru á innlendum millibankamarkaði var um 155 krónur í gær, sem er svipað og var í byrjun mánaðar. Jafnframt hefur verð á dollar lítið breyst það sem af er mánuðinum og kostar hann nú rúmar 112 krónur. Gengisvísitala krónunnar, sem vegur saman verð gjaldmiðla helstu viðskiptaþjóða Íslands gagnvart krónunni, er svipuð og var í byrjun mánaðarins. Greining Íslandsbanka segir að sem stendur sé ekki mikil innistæða til styrkingar krónunnar á næstu vikum en reiknar engu að síður með tiltölulega stöðugri krónu það sem eftir lifir árs. -jh

 Stjórnmál Fr ambjóðendur til stjórnlagaþings kynntir

Hundrað síðna kosningadoðrantur inn á hvert heimili Dómsmálaráðuneytið biður sveitarfélög að slaka á leynd í kosningaframkvæmd, koma upp skólaborðum og skilrúmum til þess að koma í veg fyrir hrikalegar biðraðir. Reiknað með að það taki hvern kjósanda 6-10 mínútur að kjósa.

FYRIRTÆKJAEIGENDUR Erum með fjárfesta sem vilja taka þátt í yfirtökum, endurfjármögnun og sameiningum fyrirtækja. Frekari upplýsingar á skrifstofu okkar Í samstarf við Dahl-Sørensen & Partners A/S í Danmörku veitum við viðskiptavinum okkar víðtæka þjónustu við öflun fjárfesta og aðra M&A þjónustu á norðurlöndunum. Investis fyrirtækjaráögjöf • Lágmúla 7 • www.investis.is

Slakaðu á heima • Sjálfvirkt og stillanlegt nudd • Djúpslökun með infrarauðum hita • Stillanlegt Shiatsu herða- og baknudd Úrval nuddsæta - verð frá 23.750 kr. Verið velkomin í verslun okkar prófið og sannfærist!

Sími 569 3100 • Stórhöfða 25 • www.eirberg.is

Það er dýrmætt fyrir unglinga að eiga val

BORGARALEG FERMING 2010

Skráning er í fullum gangi. Upplýsingar á heimasíðu félagsins: www.sidmennt.is og í símum 567 7752, 557 3734 eða 553 0877. Skráning í sömu símum eða á eyðublaði á heimasíðunni. Boðið verður upp á helgarnámskeið, ætlað landsbyggðarfólki.

Þú getur nálgast Fréttatímann frítt á þjónustustöðvum N1 um land allt

að er at í dómsmálaráðuneytinu vegna stjórnlagaþings enda innan við mánuður þar til kosið verður til þess. Frambjóðendur eru margir, 523, og mikið kynningarstarf fram undan. „Fyrst komum við kynningu á frambjóðendum á vefinn um leið og við fáum nöfn og einkennistölur frá landskjörstjórn, en við reiknum með að það verði eftir helgina,“ segir Hjalti Zóphóníasson, skrifstofustjóri í ráðuneytinu. Þar kynna frambjóðendur sig auk persónuupplýsinga um menntun og fyrri störf. Þá mega þeir tilgreina Facebook- eða vefsíður sem þeir eru á. Hjalti segir sjálft kynningarritið meira mál en það fer inn á öll heimili landsins, um 130 þúsund. Hann reiknar með að það verði um 100 síður að stærð, líklega í lesbókarbroti og að um sex frambjóðendur verði kynntir á hverri síðu. Stefnt er að því að það verði sent út viku eða tíu dögum fyrir kosningarnar 27. nóvember. „Reynslan er sú að ef svona kemur of snemma er hætt við að menn hendi því,“ segir Hjalti og bætir því við að sýnishorn kjörseðils verði einnig sent hverjum kjósanda, um 225 þúsund talsins. „Það verða leiðbeiningar vinstra megin um það hvernig ber að fylla seðilinn út og hvað þarf að varast. Hægra megin eru síðan 25 línur með 4 tölustöfum í hverri og hver frambjóðandi fær 4 tölustafi við sína auðkennistölu og kjósandinn greiðir atkvæði með því að skrifa tölu þeirra sem hann velur. Þetta er nýtt og svolítið flókið svo við ætlum að auglýsa þetta betur og leggja áherslu á að menn verði búnir að velja og merkja inn á seðilinn heima. Síðan taki þeir hann með sér í kjörklefann og færi tölurnar yfir á kjörseðilinn sjálfan þannig að þetta gangi sem greiðast fyrir sig. Annars verða þetta hrikalegar biðraðir. Við höfum varað sveitarstjórnir við fyrir löngu og beðið þær að fjölga kjörklefum. Við höfum látið reikna út þann tíma sem það tekur fyrir hvern og einn að kjósa og erum með þrjár útgáfur, sex, átta og tíu mínútur eftir því hve menn koma vel undirbúnir. Þá höfum við beðið sveitarfélögin að slaka á kosningaframkvæmdinni. Það mega vera skólaborð með skilrúmum á milli, svo sitja menn og dunda við að skrifa enda veit enginn hvern viðkomandi er að kjósa. Það þarf ekki að vera þessi leynd sem er í hefðbundnum kosningum.“ Hjalti segir vinnuna vegna kosninganna mikla og hafa verið önuga í marga staði. „Það sem tafði okkur var m.a. kjörseðillinn en hann þarf að vera með þeim hætti að auðvelt sé að lesa af honum. Samið var við breskt fyrirtæki sem kemur hingað og

Hjalti Zóphóníasson, skrifstofustjóri borgaraHELGA RBLA Ð og neytendaskrifstofu dóms- og mannrétt-

indaráðuneytisins. Ráðuneytið mun senda þykkan kosningad oðrant inn á hvert heimili fyrir stjórnlagaþingskosningarnar í næsta mánuði. Ljósmynd/Hari

Við höfum látið reikna út þann tíma sem það tekur fyrir hvern og einn að kjósa og erum með þrjár útgáfur, sex, átta og tíu mínútur ...

skannar seðlana og telur rafrænt.“ Hann segir að fyrst hafi verið sett í lögin að kjörskrá ætti að vera rafræn en frá því hafi verið fallið. Þá átti kjörseðillinn að vera með öllum nöfnunum á, þriggja fermetra kjörseðill, en því var breytt líka. „Við erum því alveg að verða gráhærð á þessu,“ segir Hjalti í léttum dúr og bætir við að menn verði að taka örlögum sínum, koma þessu frá eða liggja dauðir ella! Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is

Barnadagar 20% afsláttur

af öllum barnafatnaði...barnaskóm... leikföngum... barnamat og önnur tilboð

20% afsláttur

af Alg jör Sveppi

20% afsláttur

af öllum leikföngum

28. - 31. október

20% afsláttur

af öllum barnamat

tilboð 2.990.-

fullt verð 3.990.-

NÝTT N1 KORT. NÝR OG MEIRI ÁVINNINGUR FYRIR ÞÁ SEM SAFNA PUNKTUM Á N1

TILBOÐ SEM ÞÚ HEFUR EKKI SÉÐ GULLTILBOÐ 1

FERÐ TIL KANARÍ

FLUG OG GISTING

Sólarlandaferð með VITA á einstöku verði. 14 nætur, 27. nóv. – 11. des.

10 nætur, 11. des. – 21. des.

FULLT VERÐ 137.700 KR.

FULLT VERÐ 125.500 KR.

+ 1.000 N1 PUNKTAR

TAKMARKAÐ MAGN

77.700 KR.* 65.500 KR.** Innifalið: Flug með Icelandair til Gran Canaria, skattar og gisting á hinu vinsæla hóteli Las Camelias. Eingöngu fáanlegt á n1.is. *Verð á mann. ATH. Aðeins er hægt að bóka ferð fyrir tvo.

PUNKTAR GILDA

x60

Innifalið: Flug með Icelandair til Gran Canaria, skattar og gisting á hinu vinsæla hóteli Las Camelias. Eingöngu fáanlegt á n1.is. *Verð á mann. ATH. Aðeins er hægt að bóka ferð fyrir tvo.

PUNKTAR GILDA

x60

SILFURTILBOÐ 1

SILFURTILBOÐ Ð2

PLAYSTATION 3 Þessi einstaka tölva er með 160 GB hörðum diski, 2xUSB tengi, Blu-rayy k3 spilara og HDMI tengi. DualShock stýripinni fylgir líka.

DVD SPILARI TAKMARKAÐ MAGN

FULLT VERÐ 74.000 KR.

44.000 KR. + 1.000 N1 PUNKTAR

TAKMARKAÐ MAGN

Sniðugur DVD spilari frá DYON N með 7"LCD skjá. SD minniskortarauf, USB tengi, 12v hleðsla og Li-Ion rafhlaða. Spilar DVD,, CD, CD-R, P3 og JPG. CD-RW, DVD+R, DVD+RW, MP3

FULLT VERÐ 29.990 KR. R.

11.990 KR.

PUNKTAR GILDA

x30

+ 1.000 N1 P PUNKTAR UNKTAR A

FÁÐU SKJÁEINN Á BETRA VERÐI N1 korthafar sem kaupa áskrift á N1 fá 15% afslátt. Tryggðu þér aðgang að skemmtilegri dagskrá!

300 FYRSTU sem sækja um nýja N1 kortið á n1.is fá áskrift að SKJÁEINUM í heilan mánuð að gjöf frá N1.

15% AFSLÁTTUR

PUNKTAR GILDA

xx18 Á N1 FÆST T LAND LL A M U

PUN PUNKTAR G GILDA

xx6

N1TILBOÐ

REMINGTON R E GTON Van Vandað hársnyrtisett: · títa títaníum hnífar ·4m mism. rakhausar · kam a kambar 3—30 mm · hau a hausa má skola í vatni

FULLT VERÐ 12.990 KR.

6.990 KR.

+1.000 N1 PUNKTAR

ALLT UM MÁLIÐ Á N1.IS

ÁÐUR GULLTILBOÐ 2

GULLTILBOÐ 3

FLUGSÆTI TIL KANARÍ

SALA HEFST KL.12:00 Í DAG Á N1.IS

Flugsæti með Icelandair til Gran Canaria báðar leiðir með sköttum. 27. nóv. – 11. des. (14 nætur) 11. des. – 21. des. (10 nætur)

TAKMARK AÐ MAGN

FULLT VERÐ 85.000 KR.

45.000 KR.*

Gull- og silfurtilboð eru aðeins seld á n1.is

+ 1.000 N1 PUNKTAR Eingöngu fáanlegt á n1.is. *Flugvallaskattar innifaldir

PUNKTAR GILDA

x40

Tengdu N1 kortið við Visa kortið þitt

SVONA VIRKAR NÝJA N1 KORTIÐ

ELDSNEYTI

SMURNING

R VEITINGAR

VIÐGERÐIR

TAKMARKAÐ MAGN

Fáðu þér julefrokost í Köben. 3. des – 6. des (3 nætur) 9. des – 12. des (3 nætur)

FULLT VERÐ 69.900 KR.

39.900 KR.* + 1.000 N1 PUNKTAR

Innifalið: Flug með Icelandair, skattar og gisting á Hotel Wakeup. Eingöngu fáanlegt á n1.is. *Verð á mann. ATH. Aðeins er hægt að bóka ferð fyrir tvo.

PUNKTAR GILDA

x30

MYNDAVÉL

Þú færð betri kjör og safnar ávinningi í formi N1 punkta, sem áður hétu Safnkortspunktar. Einn punktur jafngildir einni krónu en verðmætið margfaldast þegar þú nýtir þér tilboð á N1 um allt land og á n1.is.

INNKAUP

FLUG OG GISTING

SILFURTILBOÐ 3

Nýja N1 kortið er nú á leiðinni heim til tryggra viðskiptavina N1. Kortið leysir af hólmi og sameinar alla kosti Safnkorts, Viðskiptakorts og greiðslulykils.

TILBOÐ

FERÐ TIL KÖBEN

DEKK

TAKMARKAÐ MAGN

Samsung ES-55, 10,2 megapixla stafræn n myndavél með lithium hleðslurafhlöðu. ð Myndavélin er mjög nett og með búnað sem lætur rauð augu hverfa.

FULLT VERÐ 26.990 KR.

8.990 KR.

PUNKTAR GILDA

x18

+ 1.000 N1 PUNKTAR

SKJÁREINN

N1 FÆST Á AND LT L UM AL PUNKTAR GILDA

N1 FÆST Á AND LT L L A M U

N1TILBOÐ Ð

x2 2

N1TILBOÐ TILBOÐ

POPPVÉL Vél sem poppar á heilnæman hátt með heitu lofti í stað olíu. 850 g af Orville poppmaís fylgir með!

PUNKTAR AR A GILDA

FULLT VERÐ KR. 9.890

6.890 KR.

+1.000 N1 PUNKTAR

PU PUNKTAR G GILDA

N1 FÆST Á AND LT L UM AL

PUNKTAR GILDA

xx4

N1TILBOÐ OÐ

N1TILBOÐ

FÆST Á N UM ALLT LA 1 ND

DVD EÐA CD

VEÐURSTÖÐ V

SVONA Á AÐ...

· CD 100 íslensk lög í fríið · DVD Jóhannes · DVD Heilsubælið 1 · DVD Heilsubælið 2

Veðurstöð sem sýnir loftþrýsting ásamt hita- og rakastigi inni og úti.

Skemmtileg og óvenjuleg handbók með myndskreyttum leiðbeiningum um allt milli himins og jarðar.

FULLT VERÐ KR. 1.990

0 KR. PR. STK.

+1.000 N1 PUNKTAR

Þessi tilboð eru dæmi um þann ávinning sem fylgir tryggum viðskiptum við N1 enda eru N1 punktar skilyrði þess að hægt sé að nýta sér tilboðin, nema hvað varðar SKJÁEINN. Ný tilboð verða kynnt í hverjum mánuði. Sæktu um kort á N1.is til að komast í hópinn!

FULLT VERÐ KR. 9.790

5.790 KR.

+1.000 N1 PUNKTAR

FULLT VERÐ KR. 5.890

2.890 KR.

+1.000 N1 PUNKTAR

fréttir

Helgin 29.-31. október 2010

 Dómsmál Demantak aupmenn með tengingu við Ísland

Stálu 100 milljónum dollara og tveimur tonnum af gulli Þátttakendur í Aurum-fléttu Baugs og Fons mega ekki sitja í stjórnum fyrirtækja næstu tíu árin Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@ frettatiminn.is

Þrír aðaleigendur arabíska skartgripafélagsins Damas Jewellry, bræðurnir Tawfique, Tawhid og Tamjid Abdullah, voru fyrr á þessu ári dæmdir til greiðslu sektar upp á þrjár milljónir dollara, um 360 milljónir íslenskra króna, og bannað að sitja í stjórnum félaga næstu tíu árin. Það var Fjármálaeftirlitið í Dúbaí sem kvað upp þennan úrskurð eftir að í ljós kom að bræðurnir höfðu fengið „að láni“ 99 milljónir dollara (tæplega 1,2 milljarða króna) og tvö tonn af gulli. Við rannsókn dúkkuðu upp tvö þúsund og

Fons sex milljarða, í gegnum dótturfélag þess FS38, sem keypti hlut Fons í Aurum. Slitastjórnin telur að lánsféð hafi ekki á nokkurn hátt endurspeglað virði Aurum á þeim tíma þegar viðskiptin áttu sér stað, sumarið 2008, og krefst endurgreiðslu á milljörðunum sex. Rök Jóns Ásgeirs og Pálma hafa hins vegar verið þau að Baugur hafi á þessum tíma átt í samningaviðræðum við arabískt skartgripafélag, Damas Jewellry, um að kaupa hlut Fons í Aurum. Af þeim viðskiptum varð þó ekki eins og sagan sýnir. -óhþ

tvö hundruð færslur á milli júlí 2008 og október 2009, allt frá bensínáfyllingum til fimmtíu fasteignasamninga. Bræðurnir þurfa að endurgreiða peningana og skila gullinu. Damas komst í fréttirnar fyrr á þessu ári í tengslum við dómsmál sem slitastjórn Glitnis höfðaði gegn Jóni Ásgeiri Jóhannessyni, Pálma Haraldssyni, Lárusi Welding og þremur starfsmönnum Glitnis í tengslum við lánveitingar bankans til Fons vegna breska skartgripafyrirtækisins Aurum Holding. Glitnir lánaði

Skartgripakeðjan Damas.

 Íslensk matork a Setur markið hátt í fiskeldi

Góður árangur hjá Marel Tekjur Marels á þriðja ársfjórðungi námu 149,5 milljónum evra, eða sem svarar 23,2 milljörðum króna. Það er 33,5% aukning miðað við tekjur af kjarnastarfsemi á sama tímabili í fyrra. Hagnaður félagsins á fjórðungnum nam 2,4 milljónum evra, 372,7 milljónum króna, að því er fram kemur í tilkynningu Marels til Kauphallar Íslands. Þar segir Theo Hoen, forstjóri félagsins, að gert sé ráð fyrir góðum fjórða ársfjórðungi. Marel á í formlegum viðræðum við takmarkaðan fjölda alþjóðlegra banka um fjármögnun fyrirtækisins en í tilkynningunni segir að stöðug og hagkvæm ný fjármögnun muni auðvelda frekari samþættingu á starfsemi fyrirtækisins. -jh

Segja Ísland enn verri fjárfestingarkost en áður Samtök atvinnulífsins hvetja stjórnvöld til að falla frá breytingum sem gerðar voru á tekjuskattslögum í lok síðasta árs en samtökin segja að þau hafi virkað þveröfugt, að því er fram kemur á síðu þeirra. „Miklu skiptir að íslensk skattalöggjöf hvetji til fjárfestinga erlendra aðila,“ segir þar og nefnt að ein breytingin feli í sér að skattandlag erlendra lögaðila verði ekki lengur tekjuskattstofn heldur tekjur.“ Tekjur erlendra aðila af t.a.m. vöxtum eru nú skattlagðar brúttó en ekki nettó eins og áður. Þessi breyting hefur gert Ísland að enn verri fjárfestingarkosti en þegar var orðið. Tekjur þessara aðila eru margskattlagðar, á meðan innlendir aðilar njóta sama fyrirkomulags og gilti áður,“ segir enn fremur. -jh

Getum grætt á fiskeldi í framtíðinni

33% Aukning á tekjum

Stefanía Karlsdóttir, ein af forsvarsmanneskjum Íslenskrar matorku, telur Íslendinga búa yfir nægilegri þekkingu og reynslu til að gera fiskeldi að arðbærri atvinnugrein.

Marels af kjarnastarfsemi á þriðja ársfjórðungi

Óskar Hrafn Þorvaldsson

23,2

oskar@ frettatiminn.is

milljarðar Tekjur Marels á þriðja ársfjórðungi Tilkynning Marels til Kauphallarinnar

Nýtt Pósthús opnað í Kópavogi Við höfum allt sem þarf til að gera fiskeldi að arðbærri og vaxandi atvinnugrein í nánustu framtíð.

Pósthúsinu í Hamraborg 3 í Kópavogi var lokað að loknum vinnudegi á fimmtudag en nýtt pósthús verður opnað kl. 9 í dag, föstudaginn 29. október, á Dalvegi 18. Með nýrri afgreiðslu eykst þjónustan við Kópavogsbúa til muna, segir í tilkynningu Póstsins, en auk betra aðgengis er boðið upp á fjölbreytt vöruúrval. Aðaláherslan er áfram lögð á að taka við og afhenda sendingar en auk þess eru m.a. í boði ritföng, pappír, skrifstofuvörur, kort, umbúðir og annað sem mikilvægt er fyrirtækjum, einstaklingum og ferðamönnum. Pósthúsið á Dalvegi þjónar stóru svæði eða póstnúmerum 200 til 203. Áfram verður póstkassi í Hamraborginni. -jh

Stefanía Karlsdóttir telur að fiskeldi geti reynst arðbært á næstu árum.

iskeldi á Íslandi er vaxandi atvinnugrein en það á sér um 25 ára sögu hér á landi. Það hafa skipst á skin og skúrir því gjaldþrot og erfiðleikar hafa verið áberandi í greininni en mikil þekking og reynsla hefur byggst upp síðustu ár sem styrkir stoðirnar í fiskeldi. Það er í það minnsta mat Stefaníu Karlsdóttur, einnar af forsvarsmanneskjum Íslenskrar matorku, sem stefnir að því að byggja upp nútíma fiskeldisstöð þar sem jarðvarmi er nýttur til eldisins. Þar verður í forgrunni m.a. eldi á beitarfiski, hvítum matfiski sem er orðinn stærsta eldistegund heims. „Við höfum allt sem þarf til að gera fiskeldi að arðbærri og vaxandi atvinnugrein í nánustu framtíð. Við höfum komið okkur upp þekkingu og reynslu og tileinkað okkur tækninýjungar til að geta verið með sam-

keppnishæft fiskeldi hér á landi,“ segir Stefanía í samtali við Fréttatímann. Og Íslensk matorka lætur ekki þar við sitja. Félagið hefur uppi áform um að stuðla að uppbyggingu á stórri fiskeldisstöð og gróðurhúsi á jarðhitasvæði. Slíkt er kostnaðarsöm uppbygging en Stefanía segir slíkar hugmyndir þekktar erlendis. „Framtíð fiskeldisins liggur í stærðinni og samlegðaráhrifum mismunandi þátta í eldi og annarri framleiðslu. Ég held að í framtíðinni verði fáar stórar eldisstöðvar hér á landi. Okkar hugmynd er að tækifæri felist í uppbyggingu á stórri eldisstöð við hliðina á stóru gróðurhúsi þar sem affallsvatnið úr eldinu er jafnvel notað yfir í gróðurhúsið. Til að slíkt sé hægt er æskilegt að vera staðsett á jarðhitasvæði þar sem jarðvarmavirkjanir eru,“ segir Stefanía.

Sparaðu ATA R N A

með Siemens

Uppþvottavél

Þvottavél

Kæliskápur

SN 46T590SK

WM 16S770DN

KG 36VX74

Orkunotkun miðuð við borðbúnað fyrir einn.

Orkunotkun miðuð við þvott á 1 kg á 60° C.

Orkunotkun miðuð við 100 l á sólarhring.

0,11 kwst. 0,07 kwst.

1995

2010

sparnaður

-36%

0,26 kwst.

1995

0,13 kwst.

2010

sparnaður

-50%

Siemens er þekkt fyrir umhverfisvæna stefnu sína og er í fremstu röð þegar skoðaðar eru tækninýjungar er varða orkusparnað á heimilum.

0,48 kwst. 0,25 kwst.

1995

2010

sparnaður

-48%

Nóatúni 4 • Sími 520 3000 www.sminor.is

Helgin 29.-31. október 2010

Fuglaskoðun í Fossvogskirkjugarði Fuglavernd verður með fuglaskoðun í Fossvogskirkjugarði á sunnudaginn. Lagt verður af stað frá bílastæðinu við kirkjugarðinn kl. 14. Edward Rickson, fuglaskoðari með meiru, leiðir gönguna. Í tilkynningu Fuglaverndar segir að verðurspá fyrir skoðunardaginn sé ágæt og mikið fuglalíf í garðinum. Áhugasamir eru minntir á að taka með sér sjónauka. Árleg garðfuglakönnun Fuglaverndar hefst einnig á sunnudaginn en hún stendur vetrarlangt og lýkur 30. apríl. Helstu markmið hennar eru að kanna hvaða fuglar sækja í garða að vetrarlagi og breytingar í tegundasamsetningu þá mánuði. -jh

Rjúpnaveiði hefst í dag Rjúpnaveiðitímabilið hefst í dag og stendur til sunnudagsins 5. desember. Á tímabilinu verður heimilt að stunda veiðar á föstudögum, laugardögum og sunnudögum og verða veiðidagar því átján. Svandís Svavarsdóttir umhverfisráðherra ákvað fyrr í þessum mánuði að fyrirkomulag við veiðarnar yrði óbreytt frá því sem var í fyrra. Að mati Náttúrufræðistofnunar og Umhverfisstofnunar var heldur meira veitt af rjúpu í fyrra en áætlanir gerðu ráð fyrir. Umhverfisráðherra leggur áherslu á að skotveiðimenn stundi hófsamlegar veiðar, sem er helsta forsenda þess að rjúpnaveiðar geti haldið áfram. Sölubann er áfram í gildi á rjúpum og rjúpnaafurðum. -jh

 Bílar Sparnaður og umhverfisvernd

„GEFA SÉR MEIRI TÍMA SAMAN, ÞESSI ÁR KOMA ALDREI AFTUR“ KRISTJÁN BJÖRN

Metanstöðin hjá N1 á Bíldshöfða.

Ljósmynd/Hari

Lán í boði vilji menn breyta í metanbíla Kostnaður við að breyta bensínbíl í metanbíl er á bilinu 350 til 500 þúsund. Metanframleiðsla Sorpu á Álfsnesi er aðeins nýtt að litlu leyti. Aukið úrval nýrra metan/bensínbíla væntanlegt. Landsbankinn auglýsir nú lán til þeirra sem vilja breyta bílum sínum í metanbíla. Lánin eru veitt til allt að fjögurra ára en framvísa þarf reikningi fyrir breytingunni. Hægt er að breyta öllum bensínbílum með beinni innspýtingu í metanbíla og sama gildir um flestar gerðir dísilbíla. Kostnaður er á bilinu 350-500 þúsund krónur. Talið er að lækka megi eldsneytiskostnað um allt að 45% með því að nota metan í stað bensíns eða dísilolíu, að því er fram kemur á síðu Metan hf., en um 80-90 krónur á lítra sparast. Metanframleiðsla Sorpu í Álfsnesi er aðeins nýtt að litlu leyti, eða sem nemur 1012%. Hér eru hátt á annað hundrað ökutæki sem ganga fyrir metan-eldsneyti en reka mætti þúsundir bíla á innlendu metangasi. Afgreiðslustaðir metans eru tveir á höfuðborgarsvæðinu, hjá N1 á Bíldshöfða, þ.e. í Ártúnsbrekkunni á leið niður, og við Breiðhellu í Hafnarfirði. Ef þörf krefur er hægt að aka breyttum bíl á bensíni. Nýir metan/bensínbílar eru gjarna ódýrari en bensínbílar af sömu gerð þar sem þeir bera ekki vörugjöld. Ýmsar gerðir minni metan/bensínbíla gætu verði fáanlegar hér á landi á næstu misserum, þ.e. bílar sem kosta um tvær milljónir króna, t.d. ýmsar gerðir af Fiat, að því er fram kemur á síðu Metan. Þar segir enn fremur: „Á Íslandi hefur Hekla selt mest af metan/bensínbílum af ýmsum gerðum frá Volkswagen, og Askja frá Mercedes Benz. Önnur bílaumboð hér á landi horfa til þess að mæta aukinni eftirspurn í landinu og bjóða ýmsar gerðir af metan/bensínbílum í framtíðinni.“

Jónas Haraldsson jonas@ frettatiminn.is

Reiknað er með að 80-90 krónur sparist á hvern lítra.

Rannsóknir sýna að ein besta forvörnin gegn fíkniefnum er

að börn og foreldrar verji tíma saman Kynntu þér málið á www.forvarnardagur.is eða vertu með okkur á facebook.com/forvarnardagur Verkefnið er styrkt af

Miðvikudagurinn 3. nóvember er forvarnardagur í öllum grunnskólum landsins. Ofangreind fullyrðing er byggð á áralöngum rannsóknum fræðimanna við Háskóla Íslands og Háskólann í Reykjavík á hegðun ungmenna og hvað skilar árangri í forvörnum. Forvarnardagurinn er samstarfsverkefni ofantaldra aðila.

Helgin 29.-31. október 2010  Orkuveitan Reynt að kljúfa skuldaklafann

„ÉG VEIT EKKI HVORT ÉG MÁ SEGJA ÞAÐ EN PABBI KENNDI MÉR AÐ HEKLA“ móeiður, dóttir Kristjáns

Tína milljarða upp úr vösum Heita vatnið hækkar um tæp 25 prósent á næstu sex árum og rafmagnið um 20 prósent. Yfirstjórn Orkuveitunnar leitar nú allra leiða til að endurfjármagna fyrirtækið og á aðeins fyrir skuldum út árið. Nýjar áætlanir gera ráð fyrir að hægt verði að greiða öll lán utan 100 milljóna evrulánsins sem gjaldfellur 2013.

241

milljarðar Heildarskuldir Orkuveitunnar.

eilst verður enn frekar í vasa borgarbúa á næstu árum til að rétta við rekstur Orkuveitunnar. Raforkuverð á almennum markaði hækkar um 2.105 milljónir króna eða 20,9% og heita vatnið um 1.995 milljónir króna eða 24,8% á árunum 2011 til 2016. Næsta endurskoðun gjaldskrárinnar verður um mitt næsta ár. Þetta kemur fram í fimm ára fjárhagsáætlun fyrirtækisins, sem birt var á miðvikudag. Gríðarleg tiltekt hefur farið fram hjá fyrirtækinu frá því að Besti flokkurinn og Samfylkingin tóku við stjórnartaumunum í borginni. Fyrirtækið er á heljarþröm og skuldir þess hafa tífaldast á fáum árum, því 90 prósent lánanna eru í erlendri mynt og hafa stökkbreyst í bókum félagsins. Skemmst er að minnast gjaldskrárhækkana frá októberbyrjun upp á 28,5 prósent, sem gefa eiga Orkuveitunni fjóra milljarða króna aukalega í tekjur. Stórt skarð var hoggið í starfsmannafjöldann þar síðasta fimmtudag þegar 65 starfsmönnum Orkuveitu Reykjavíkur, 11 prósent allra starfsmanna, var sagt upp og fylgt út. Nú verður stopp sett á frekari virkjanaframkvæmdir, nema að frágengnum hagstæðum langtímasölusamningum og með tryggri fjármögnun. Þá verður kjarnastarfseminni einni sinnt. Ráðist verður í fjárfestingar upp á tugmilljarða, eða fyrir rúma sautján milljarða í ár og ellefu á því næsta, en klára á næstu áfanga Hellisheiðarvirkjunar. Allt veltur þetta á endurfjármögnuninni, en tæplega sextán milljarðar gjaldfalla á næsta ári og og tólf milljarðar á því þarnæsta, en gert er ráð fyrir að Orkuveitan kljúfi afborganir allra lána til 2016 utan 100 milljóna evru lánsins sem gjaldfellur árið 2013. Í fimm ára áætluninni er þess sérstaklega getið að árið 2016 verði fyrsta árið í sögu Orkuveitunnar þar sem ekki sé þörf á nýjum lántökum.

Eigendurnir reiði fram fé

Reykjavíkurborg hefur þegar lagt tólf milljarða til

 Orkuveitan Ekki venjulegt fyrirtæki

Telur vanta pólitíska ábyrgð „Ég tel að við höfum öll áhyggjur af stöðu Orkuveitunnar en það rætist vonandi úr henni nú þegar búið er að taka til í fyrirtækinu,“ segir Sóley Tómasdóttir, borgarfulltrúi Vinstri grænna, sem situr í stjórn Orkuveitunnar. „Hins vegar óttast ég áherslu meirihlutans á það að vera ekki með pólitískt kjörna fulltrúa inni í stjórn Orkuveitunnar,“ segir hún. „Fulltrúarnir telja sig ekki þurfa að hlíta pólitískri stefnu. Það er alvarlegt því það skiptir mestu að skýr hugmyndaleg sýn sé um hvert þetta fyrirtæki á að stefna.“

Rannsóknir sýna að ein besta forvörnin gegn fíkniefnum er

að börn og foreldrar verji tíma saman Kynntu þér málið á www.forvarnardagur.is eða vertu með okkur á facebook.com/forvarnardagur Verkefnið er styrkt af

Sóley Tómasdóttir borgarfulltrúi óttast að samfélagslega ábyrgðin gleymist. Ljósmynd/Hari

Sóley óttast að fulltrúarnir átti sig ekki á mikilvægi þess að taka þurfi tillit til samfélagslegra áhrifa Orkuveitunnar heldur líti fyrst og fremst á hana sem hvert annað rekstrarverkefni. „Orkuveitan er ekkert venjulegt fyrirtæki heldur í eigu íbúa sveitarfélaganna sem eru jafnframt mikilvægustu viðskiptavinirnir. Það eru sömu eigendur sem þiggja arð og greiða fyrir þjónustuna.“ Því þurfi að skoða afleiðingar hverrar ákvörðunar sem tekin sé.

fréttir 15

Helgin 29.-31. október 2010

Orkuveitan kappkostar að endurfjármagna lán því háar upphæðir gjaldfalla á næstu árum, svo háar eftir þrjú ár að reksturinn stendur ekki undir því. Ljósmynd/Hari

til viðbótar borgarbúa hliðar í rekstri sínum, þurfi að reiða fram fé vegna vanda Orkuveitunnar, sem hefur aðeins nægilegt rekstrarfé út árið. Hvorki Borgarbyggð, sem á eitt prósent í Orkuveitunni, né Akraneskaupstaður, sem á fimm prósent, hafa enn sem komið er gert ráð fyrir því í bókum sínum að það þurfi að leggja fram hundruð milljóna króna í reksturinn. Ljóst er að í báðum tilfellum yrði bitinn stór fyrir sveitarfélögin því þau eru mjög skuldsett. „Í augnablikinu bíðum við – kannski ekki róleg – eftir því að niðurstaða fáist um það hvort lánardrottnar eru til í að ræða við Orkuveituna,“ segir Hrönn Ríkharðsdóttir, bæjarfulltrúi á Akranesi og stjórnarmaður í Orkuveitunni. „Við erum í fjárhagsáætlunargerð og ef við þurfum að bera ábyrgð þá gerum við það.“ Yfirstjórn fyrirtækisins vinnur nú hörðum höndum hér heima og erlendis að því að endurfjármagna lán Orkuveitunnar, en hefur ekki tekist það. Stuttur tími er til stefnu en aðstoðarmaður borgarstjóra, S. Björn Blöndal, er bjartsýnn á lausn. Hann segir undirbúning að skuldabréfaútboði innanlands og endurfjármögnun gefa góða von, þótt enn sé ekkert fast í hendi. „Við höfum fengið staðfest frá lánardrottnum erlendis og þeim sem kaupa skuldabréf að þær aðgerðir sem ráðist hefur verið í hafi styrkt fyrirtækið og við erum því bjartsýnni en við vorum fyrr í sumar.“ Hann vill ekki leggja mat á líkurnar á því að

borgin reiði fram milljarðana tólf eða hve lengi þeir dygðu Orkuveitunni.

Æskilegt að styrkja eigið fé

En er staðan svo björt? Fannar Jónsson, greinandi hjá Arion banka, segir stöðuna augljóslega betri en hún hafi verið þótt hún sé ekki sérlega góð. Hann segir æskilegt að eigendur Orkuveitunnar leggi fé til rekstursins til að styrkja stöðu hennar. Orkuveitan sé skuldsettari en svipuð félög víða og eigið fé of lágt, eða rúm 16 prósent. Til samanburðar sé eigið fé norska orkufyrirtækisins Statskraft um 40 prósent og fé sænska fyrirtækisins Vattenfall um 25 prósent. „Þá sést að eiginfjárhlutfall Landsvirkjunar er í kringum 35%. Það er enginn að segja að það verði að vera svona hátt hjá Orkuveitunni en æskilegt væri að það væri hærra,“ segir hann en bendir þó á að standist áætlanir Orkuveitunnar og eigið fé verði 24% í árslok 2011, sé staðan óneitanlega vænlegri. En eru erfið ár fram undan? „Í viðtali við stjórnarformanninn, í Fréttablaðinu í ágústlok, sagðist hann eftir gjaldskrárhækkanirnar vonast til að aðgerðir Orkuveitunnar tryggðu fyrirtækinu fjármagn út næsta ár. Því má ekki gleyma að það er ekki búið að fara í skuldabréfaútboð og ekki er búið að semja um skuldirnar. Fyrr er þetta fyrirtæki ekki komið í var.”

ELKO opnar nýja verslun á Granda

tilkynningu. Opnunartilboð standa út alla helgina. -jh

ELKO opnaði nýja raftækjaverslun á Fiskislóð 15 í gær, inni í verslun BYKO á Granda. Verslunin er um 500 fermetrar að stærð og mun bjóða þverskurð af vöruúrvali ELKO. Hún býður m.a. upp á stór og lítil heimilistæki, snyrti- og heilsutæki, DVD-myndir, tölvuleiki, tölvur og tölvuvörur, sjónvörp, myndavélar, GPS-tæki, hljóðvarpstæki, síma og margt fleira. ELKO opnaði sína fyrstu verslun árið 1998 en þeim hefur fjölgað síðan og nú mynda ELKO í Lindum, Skeifunni, Granda, vefverslun, Fríhöfn og vöruhús heild sem þjónar raftækjamarkaði Íslands með lágu verði og góðri þjónustu, að því er fram kemur í

Lífeyrissjóðirnir halda enn um veskið Lífeyrissjóðirnir og stjórnvöld undir forystu Kristjáns Möller alþingismanns hafa ekki náð samkomulagi um vexti á lánum sjóðanna fyrir þrennum vegaframkvæmdum á Suðvesturlandi og Vaðlaheiðargöngum fyrir norðan. Samkomulag náðist um aðrar forsendur samninganna fyrir um þremur til fjórum vikum, segir Kristján. Hann vonast til að það takist að semja í nóvember svo hægt verði að hefja framkvæmdir sem fyrst, enda verkefnaskortur hjá verktökum og hagstætt að ráðast í framkvæmdir nú. Veggjöld eiga að standa undir kostnaði við framkvæmd-

irnar og segir Kristján ekki tímabært að gefa upp hvað það muni kosta að aka um umferðarmannvirkin. „Það veltur á vaxtakjörunum og endanlegum kostnaði við gerð þeirra,“ segir hann. Áætlað sé að verkin kosti tæpa 40 milljarða á næstu tæplega fimm árum. -gag

Hækkun vísitölu framleiðsluverðs Vísitala framleiðsluverðs í september 2010 var 189,1 stig og hækkaði um 2,3% frá ágúst 2010, að því er fram kemur hjá Hagstofu Íslands. Vísitala framleiðsluverðs fyrir sjávarafurðir var 221,8 stig, sem er hækkun um 3,7% frá fyrri mánuði og vísitala fyrir stóriðju var 221,5 stig, hækkaði um 3,8%. Vísitalan fyrir matvæli lækkaði um 0,1%. -jh

Ef þú kemur að borða á Saffran á sunnudögum með mömmu eða pabba þá máttu velja þér rétt af matseðli litla fólksins og færð hann frítt! Og munið: Skrímsli borða ekki krakka sem borða hollan mat!

og yngri, Gildir fyrir börn 10 ára ef borðað gu til 15. des. og eingön ðnum. lor ful er á staðnum með

Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is

4. nóv.

Röð námskeiða um skattamál Skráning og allar nánari upplýsingar um námskeiðin og námskeiðsgjöld er að finna á kpmg.is

9. nóv. 11. nóv.

22. nóv. Kynning á reglum ESB um VSK

Virðisaukaskattskvaðir á fasteignir og upplýsingagjöf til skattyfirvalda

23. nóv. Álitamál tengd virðisauka skattsskyldri starfsemi íslenskra fyrirtækja innan ESB

Virðisaukaskattur og bókhald, hvað fer helst úrskeiðis?

Skattaleg áhrif af eftirgjöf skulda og kaup á kröfum með afföllum

16. nóv. Skattskuldbindingar og samsköttun fyrirtækja 18. nóv. Afdráttarskattar hjá fjármála fyrirtækjum

25. nóv. Afdráttarskattar af erlendri þjónustu 30. nóv. Nýgerðar breytingar á lögum um gjaldþrot og álitamál tengd frádráttarbærni krafna 2. des.

Fyrirhugaðar breytingar á skattalögum

viðtal

Marta og dóttir hennar Bebba Margrét. Marta var orðin 42 ára þegar hún ákvað að leita til tæknifrjóvgunarstofunnar ART Medica í fyrra. Bebba fæddist síðan nú í sumar. Ljósmynd/Daníel Starrason

Helgin 29.-31. október 2010

Meiri ást í lífið Marta Einarsdóttir bjóst við að hitta mann og stofna með honum fjölskyldu. Þegar hinn eini sanni lét bíða eftir sér ákvað Marta að taka málin í sínar hendur áður en það yrði of seint. Hún leitaði til ART Medica þar sem hún fór í tæknisæðingu til að verða ófrísk. Sigríður Inga Sigurðardóttir ræddi við Mörtu um barneignir, fordóma og hamingjuna sem nýfædd dóttir hennar hefur í för með sér.

g fór í tæknisæðingu í fyrrahaust og varð ófrísk í framhaldi af því. Dóttir mín fæddist í júlí og er mikill gleðigjafi. Það var erfitt að taka ákvörðun um að fara þessa leið til að eignast barn. Ég velti því fyrir mér fram og til baka. Ég var dálítið smeyk og fann fyrir eigin fordómum. Eins og margir var ég upptekin af því að fjölskylda samanstæði af manni, konu og barni, þótt einhleypar mæður með börn séu rétt um fjórðungur allra fjölskyldna,“ segir Marta um tildrög þess að hún ákvað að eignast barn með hjálp læknavísindanna. „Ég íhugaði hvort það væri rangt gagnvart barninu að eignast það ein og án föður. En þetta hefur verið yndislegt og ég er mjög ánægð með þessa ákvörðun. Dóttir mín, Bebba Margrét, er lítið kraftaverk,“ segir Marta brosandi. Strax í upphafi fékk hún mikinn stuðning frá foreldrum sínum, systkinum, vinum og ættingum. „Það kom mér ánægjulega á óvart hversu jákvæðir allir hafa verið. Ég hef ekki fundið fyrir fordómum eða neikvæðum viðbrögðum í minn garð. Reyndar rakst ég eitt sinn á skrif á bloggsíðu hjá kristnum manni sem fannst tæknisæðing mjög siðlaus og á móti trúnni. Slík viðhorf eru til. Svo hef ég líka fengið að heyra hvers vegna ég skellti mér ekki bara í bæinn og svæfi hjá einhverjum gæja! En ég hef aðallega fengið hvatningu og stuðning og mér fannst fólk bara ánægt með mig.“ Marta var mjög ung þegar hún flutti að heiman og hóf sambúð. „Þá var ég ekki tilbúin að eignast barn því ég átti eftir að gera svo margt. Mig langaði að mennta mig og ferðast um heiminn. Ég hef alltaf haft mikla útþrá. Síðan slitnaði upp úr sambandinu og ég fór til útlanda. Ég fór í heimsreisu og var á flakki í nokkur ár, ásamt því að vera í námi. Ég var því mjög upptekin af öðru en barneignum. Ég sá fyrir mér að þegar ég hefði fengið útrás fyrir þessa ævintýraþörf myndi ég eignast fjölskyldu.“ Um tíma bjó hún á Íslandi og fannst þá að kominn væri tími til að finna mann og stofna jafnvel fjölskyldu. „Ég fór því að horfa í kringum mig. Ég prófaði meðal annars að fara á einkamál.is, sem þá var nýkomið til sögunnar, og fór á nokkur stefnumót. En ég kynntist ekki neinum manni sem

mig langaði til að vera með ævina á enda. Ég er samt enginn karlahatari! Ég var að bíða eftir að hitta hinn eina sanna en eftir á að hyggja fannst mér aldrei rétti tíminn til að eignast barn. Þannig að í raun var ég ekki tilbúin í barneignir,“ rifjar Marta upp.

Aldur og eftirsjá

Marta hélt síðan til Bretlands í frekara nám og settist á skólabekk í þróunarfræðum. Eftir útskrift fékk hún styrk til að hefja doktorsnám, sem hún og gerði. Það leiddi til þess að hún flutti til Mósambík og hóf að vinna við þróunarstörf. „Á tímabili hugleiddi ég hvort mig langaði kannski ekkert að eignast börn. Mér óx líka í augum að vera ein með barn,“ útskýrir hún en það átti eftir að breytast. „Einn daginn áttaði ég mig á því að mig langaði virkilega til að eignast barn. Það gerðist þegar systir mín eignaðist barn og ég sá ástina á milli hennar og barnsins. Ég vildi alls ekki missa af því að upplifa slíkt ástarsamband. Ég vildi ekki eldast og sjá eftir því einn daginn að hafa ekki eignast barn, og finnast ég hafa misst af einhverju,“ segir Marta alvarleg í bragði. ,,Margir ráðlögðu mér að ættleiða barn en einhleypar konur geta það ekki lengur. Um tíma fengu einhleypar konur að ættleiða börn frá Kína en því var breytt. Mig langaði líka til að láta á það reyna hvort ég gæti orðið ófrísk og eignast mitt eigið barn. En það eru auðvitað líffræðileg takmörk fyrir því hversu lengi maður getur beðið eftir að það komi í ljós. Vinkona mín, sem er samkynhneigð, benti mér á að hægt væri að fara í tæknisæðingu,” upplýsir Marta. Hún leitaði eftir upplýsingum á netinu og kynnti sér hvað fælist í tæknisæðingu og hvernig og hvar það væri gert. „Þetta var árið 2006. Einhleypar konur máttu ekki fara í tæknisæðingu á Íslandi en gátu t.d. farið til Danmerkur eða Bretlands. Lögunum á Íslandi var síðan breytt þannig að einhleypar konur gátu einnig notfært sér þessa aðferð. Mér fannst Mósambík ekki rétti staðurinn til að fara í slíka meðferð og sló því á frest, m.a. vegna anna í vinnunni. Auk þess er hætta á að veikjast af malaríu í Mósambík og ég óttaðist að eitthvað gæti farið úrskeiðis. Ég áttaði mig samt ekki á

Margir ráðlögðu mér að ættleiða barn en einhleypar konur geta það ekki lengur.

LAVAMAT 62840 1200 snúninga Taumagn 6 kg Öll hugsanleg

119.900,-

Hér 24.000,-

LAVAMAT 64840 1400 snúninga Taumagn 6 kg Öll hugsanleg

1200 snúninga Taumagn 6 kg Öll hugsanleg

129.900,-

ú:

Hér 26.000,-

Hér 34.000,-

1400 snúninga Taumagn 7 kg Öll hugsanleg

Kolalaus mótor Íslensk notendahandbók

179.900,-

169.900,-

rakaskynjara Taumagn: 6 kg

Hér 34.000,-

Hér 24.000,-

ú:

– 95.900,-

FAVORIT 45001-W 12 manna stell

Hér 27.000,-

145.900,-

ú:

– 111.900,-

Hér 29.200,-

– 107.900,-

PAR1

ú:

– 116.700,-

LAVAMAT 74850 & LAVATHERM T58840

PAR2

ÉL

1400 snúninga Taumagn 7 kg

1200 snúninga Taumagn 6 kg

Íslensk notendahandbók

Taumagn: 6 kg

Taumagn: 7 kg Stafrænn framvinduskjár Íslensk notendahandbók

239.800,-

319.800,-

Hér 53.955,-

STÁL

Skj

134.900,-

LAVAMAT 62840 & LAVATHERM T55460

FAVORIT 45001-M 12 manna stell

HVÍT

Skj

ú:

– 135.900,-

LAVATHERM T56740

Hér 28.000,-

LAVATHERM T55460

119.900,-

– 143.900,-

139.900,-

– 95.900,-

LAVAMAT 74850

1600 snúninga Taumagn 7 kg Öll hugsanleg

rakaskynjara Taumagn: 7 kg Íslensk notendahandbók

ú:

– 103.900,-

LAVAMAT 76850

ú:

129.900,-

ú:

– 95.900,-

Hér 36.000,-

LAVAMAT 52840

ú:

Hér 71.455,-

–

FYRIR ULL SPORTSKÓ

ú:

–

185.845,-

248.345,-

www.ormsson.is

ORMSSON

LÁGMÚLA 8 SÍMI 530 2800

ORMSSON

KEFLAVÍK SÍMI 421 1535

ORMSSON

MODEL-AKRANESI SÍMI 431 3333

ORMSSON SÍMI 456 4751

ORMSSON

AKUREYRI SÍMI 461 5000

ORMSSON

HÚSAVÍK SÍMI 464 1515

ORMSSON

SÍMI 471 2038

SÍMI 477 1900

ORMSSON

ÁRVIRKINN-SELFOSSI SÍMI 480 1160

SPURNING VIKUNNAR Tilkynnt var í vikunni að hið vinsæla spil Fimbulfamb væri loksins að koma út í nýrri útgáfu og með nýjum orðum. Hefur þú spilað Fimbulfamb?

viðtal

Helgin 1.-3. október 2010

Skipta tugum Guðmundur Arason, læknir hjá ART Medica tæknifrjóvgunarstofu, segist ekki geta metið nákvæmlega hversu stór hluti einhleypra kvenna fari í tæknisæðingu til að verða ófrískar. ,,Ég hef ekkert viðmið því í mörgum löndum er tæknisæðing hjá einhleypum konum ekki leyfð eða er með einhverjum takmörkunum. Ég myndi segja að þetta væri ekki óalgengt hérlendis en

kannski ekki algengt. Þær skipta þó tugum.” Á hvaða aldri eru þær? ,,Flestar konurnar eru 35-40 ára. Nokkrar eru yngri og sumar örlítið eldri. Oftast er um að ræða kon-

ur sem vilja eignast barn, og vilja helst eignast barn í sambúð, en þegar þær sjá fram á að þær eru að renna út á tíma, þá koma þær til okkar.” Gjafasæðið sem ART Medica notar er flutt inn frá Danmörku. ,,Konur geta síðan sjálfar keypt sæði frá ýmsum tæknifrjóvgunarstofnunum, t.d. í Ameríku, en það er miklu dýrara. Það ræðst meðal annars af flutningskostnaði en það er dýrt að flytja lífsýni milli

landa.” Er hægt að fá upplýsingar um sæðisgjafann? ,,Já, það er hægt að fá upplýsingar um hæð, þyngd, augnlit, háralit og menntun. Einnig er hægt að fá viðbótarupplýsingar frá svokölluðum open-donor. Þá hefur gjafinn gefið leyfi fyrir því að barnið, sem hugsanlega verður til, fái meiri upplýsingar um hann, t.d. nafn og þjóðerni, þegar það nær átján ára aldri.”

ART Medica hefur náð mjög góðum árangri í tæknifrjóvgunum, en undir þann hatt falla tæknisæðingar. ,,Árangurinn hjá einhleypum konum er yfirleitt mjög góður. Flestar þeirra eru ekki með nein vandamál tengd frjósemi en þó getur aldurinn háð þeim. Þær vantar bara sæðið til að geta orðið þungaðar. Þess vegna dugar tæknisæðing oftast en stundum þurfa þær meiri hjálp.”

hvað ég var að taka mikla áhættu með því að bíða. Þegar ég fór í fyrsta sinn til ART Medica rann upp fyrir mér hversu hratt og mikið frjósemin minnkar upp úr þrjátíu og átta ára aldri, og sér í lagi frá fertugu. Mér fannst ég alltaf hafa nógan tíma.“

Ásmundur Helgason Fimbulfamb er einfaldlega skemmtilegasta spil sem ég hef spilað!

Katla Hreiðarsdóttir Algjör snilld! Örugg uppskrift að frábærum stundum með fjölskyldu og vinum.

Finnbogi Einarsson Féll kylliflatur fyrir þessu spili á sínum tíma. Get varla beðið eftir nýju útgáfunni – spennandi tímar framundan!

Hildur Sigurðardóttir Það eru allir að tala um hvað þetta Fimbulfamb sé skemmtilegt. Mun tryggja mér eintak um leið og spilið kemur í búðir.

Bræðraborgarstíg 9

Bebba sjö vikna. Á meðgöngunni var Marta oft spurð hver væri faðir barnsins sem hún bar undir belti. „Þá sagði ég eins og var. Ég ákvað það strax í upphafi.

Læknisviðtal og undirbúningur

Í fyrravor ákvað Marta að láta slag standa og pantaði tíma hjá ART Medica, tæknifrjóvgunarstofu. „Ég var þá orðin fjörutíu og tveggja ára. Reynsla vinkonu minnar varð til þess að ég vildi alls ekki bíða lengur. Hún átti barn en langaði að eignast fleiri en það tókst ekki. Þá kom í ljós að hún fór óvenjusnemma á breytingaskeiðið. Það bjargaðist þó með góðri hjálp. Hún benti mér á að ef einhver vandamál væru til staðar gæti þetta orðið langt ferli.“ Marta þurfti ekki að undirbúa sig sérstaklega fyrir fyrstu læknisheimsóknina. Hún fór í viðtal, teknar voru blóðprufur til að kanna hormónabúskapinn og skoðað var í sónar hvort einhver vandamál væru til staðar, svo sem blöðrur á eggjastokkum. „Skoðunin kom vel út og ákveðið var að nota minn eigin tíðahring en yfirleitt er byrjað á því. Ég fór svo í sónar eftir næstu blæðingar og síðan með ákveðnu millibili. Ég notaði egglospróf, sem hægt er að kaupa í apótekum, til að fylgjast með egglosi. Þegar það fór að nálgast fór ég í skoðun á tveggja daga fresti. Í sónar var fylgst með hvernig eggin þroskuðust. Loks fékk ég hormónasprautu sem kemur af stað egglosi. Þá var hægt að tímasetja hvenær best væri að setja upp sæði til að mestar líkur væru á getnaði. Þetta er mjög tæknilegt allt saman,“ segir hún og hlær. Eftir tæknisæðinguna var ekkert annað að gera en að bíða og vona hið besta. „Þetta var miklu léttara en ég átti von á. Ég vissi að ég gæti átt von á að fara mörgum sinnum í meðferðina. Mér var sagt að á mínum aldri væri líklegt að ég þyrfti að fara í tvö til fimm skipti og að alls ekki væri víst að þetta tækist þrátt fyrir að ég hefði egglos þar sem eggin gætu verið orðin of gömul til að frjóvgast. Ég tók óléttupróf þremur dögum eftir að næstu blæðingar hefðu átt að byrja og það var jákvætt. Síðan fór ég í sónar á áttundu viku til að sjá hvort það væri hjartsláttur og eftir það tók við venjuleg mæðravernd.“ Marta veit ekki hversu algengt það er að einhleypar konur fari í tæknisæðingu til að eignast barn. „Þegar ég var ófrísk fór ég inn á lokaða spjallrás á netinu og talaði við nokkrar konur sem voru í þessu ferli, annað hvort búnar að fara í tæknisæðingu eða voru að velta því fyrir sér. Þær voru bæði fleiri og yngri en ég átti von á. Ég bjóst við að þetta væru konur sem væru komnar á síðasta séns eins og ég,“ segir hún kankvís og bætir við að sennilega muni fleiri konur nýta sér þennan möguleika þegar umræðan um hann eykst.

Hafði ekkert að fela

Undanfarna mánuði hefur Marta búið hjá móður sinni á Akureyri og þar kom dóttirin í heiminn. „Ég flutti frá Mósambík til Bretlands í byrjun 2009 og ætlaði að klára doktorsritgerðina mína. Þá veiktist móðir mín alvarlega þannig að í fyrra var ég með annan fótinn á Íslandi. Mamma var lengi á Grensásdeild að jafna sig eftir veikindin og það hentaði okkur báðum mjög vel að ég flytti til hennar á meðan ég væri í fæðingarorlofi. Mig langaði líka til að eignast barnið á Akureyri. Hér er konum boðið upp á sængurlegu og góða, persónulega þjónustu. Ég á mikið af góðu skyldfólki hér og ég hugsaði auðvitað um hvar ég fengi stuðning. Það er dálítið mál að eignast barn, ekki síst ef maður er einhleypur.“ Á meðgöngunni var Marta oft spurð hver væri faðir barnsins sem hún bar undir belti. „Þá sagði ég eins og var. Ég ákvað það strax í upphafi. Ákvörðunin var tekin út frá því að ég ætti fullan rétt á að vera einhleyp og eignast barn með því að fá sæði frá einhverjum sem vildi hjálpa mér. Þar af leiðandi var þetta ekkert sem ég skammaðist mín fyrir og þess vegna hafði ég ekkert að fela. Og ef einhver hafði einhverjar skoðanir á þessu, þá mátti hann hafa þær. Ég bjóst við að mitt fólk, sem er frekar víðsýnt og opið, sýndi mér fullan stuðning, sem það gerði. Þá var mér nokkuð sama um hina.“ Marta viðurkennir fúslega að líf hennar hafi tekið miklum breytingum undanfarna mánuði. ,,Já, og mér finnst það yndislegt. Ég var svo tilbúin í þetta. Ég hélt að ég myndi kannski aldrei losna við ferðabakteríuna og gæti ekki fest mig við ábyrgðina sem fylgir því að eiga barn, og setja það í fyrsta sæti. En ég fann þegar ég var í náminu og var búin að vera lengi ein, þótt mér liði vel með það, að mig langaði í meiri nánd í lífið. Eða meiri ást í lífið. Mig langaði í náið samband og komst að þeirri niðurstöðu að það væri frekar barn en maður. Þó að ég eignaðist mann var ekki sjálfgefið

Konurnar bera sjálfar kostnað af meðferðinni en Tryggingastofnun ríkisins tekur þátt í ferðakostnaði fyrir þær sem búa úti á landi. Innflutt gjafasæði ber virðisaukaskatt. ,,Gjafasæði hefur verið flutt til landsins síðan á níunda áratugnum en nýlega var hætt að flokka það sem lífsýni og það sett í flokk með nautgripasæði. Við kærðum það og málið er í ferli hjá tollinum,” segir Guðmundur.

að hann gæti eignast barn eða vildi eignast barn. Menn á mínum aldri eru oftast búnir að eignast sína fjölskyldu. Hins vegar útilokaði það að eignast barn ekki þann möguleika að ég eignaðist síðar mann sem væri tilbúinn að ganga því í föðurstað.“ Marta hefur velt fyrir sér hvernig hún muni útskýra faðernið fyrir dótturinni þegar sú litla kemst til vits og ára. „Ég veit ekki nákvæmlega hvernig ég mun orða það. Ég vil þó segja henni að mig hafi langað afar mikið til að eignast hana og af því ég að átti ekki mann hafi ég fengið aðstoð frá manni sem við þekkjum ekki en hann hljóti að hafa verið góðhjartaður fyrst hann vildi hjálpa mér að fá hana í heiminn.“ Spurð hvort hún myndi ráðleggja einhleypum konum að fara í tæknisæðingu svarar Marta játandi því annars hefði hún ekki farið að tjá sig um málið í blaðaviðtali en tekur fram að það sé mjög mismunandi hvað henti hverjum og einum. „Þetta er svo einstaklingsbundið. Ég býst við að einhleyp kona sem fer út í svona geri það ekki nema að vel athuguðu máli. Gott stuðningsnet er mikilvægt. Ég er ekki viss um að ég hefði gert þetta nema vegna þess að ég á svo góða fjölskyldu, hef góða menntun og er ekki skuldum vafin. Ekki síst barnsins vegna þar sem mér fannst mikilvægt að það ætti fleiri að en mig og ætti móður sem væri ekki þjökuð af fjárhagsáhyggjum og þyrfti að vinna myrkranna á milli. Ég mæli tvímælalaust með þessu fyrir einhleypa konu sem langar að eignast barn og treystir sér til að ala það upp án maka. Ég sé ekkert því til fyrirstöðu eða að eitthvað sé rangt við það.“ Marta segir fæðingu dótturinnar hafa sett lífið í allt annað samhengi en áður. „Núna skil ég hvað fólk á við þegar það segir að barneignir séu það besta sem það hafi upplifað. Ég sakna þess ekkert að ferðast um heiminn þó að ég eigi örugglega eftir að gera það aftur síðar. Ég er á þeim stað í lífinu að þetta er það sem mig langar mest til að gera. Þótt maður sé einhleypur kemur það ekki í veg fyrir að maður geti eignast fjölskyldu.“ Þegar Marta er spurð hvort hún myndi fara aftur í tæknisæðingu til að verða ófrísk útilokar hún það ekki. „Ég get vel hugsað mér það, ef mín líffræðilega klukka leyfir. Eins og er langar mig að ljúka við doktorsritgerðina og njóta þess að vera með dóttur minni. Hvað síðar verður mun tíminn leiða í ljós.“

Ákvörðunin var tekin út frá því að ég ætti fullan rétt á að vera einhleyp og eignast barn með því að fá sæði frá einhverjum sem vildi hjálpa mér.

dúnúlPa

frábærT Verð

29.990 T T o G G o T hlýT

! r u T e V í

mckinley kimberly / Crabbe JaCkeT Vönduð dúnúlpa úr Exodus útivistarefni með 5.000 mm vatnsheldni. Hettu og loðkraga má taka af. Litir: Svört, rauð, hvít í dömustærðum. Litir: Svört, rauð, gráblá í herrastærðum.

flísPeysa frábærT Verð

4.490 5.990

11.990

1.290 mckinley hemse beanie

mckinley neW ClimaTe TeC

mckinley saGa / leon fleeCe

norThbrook saGa Parka

Húfa. Litir: Bleik, svört, hvít.

Nærfatasett; bolur og buxur í brúsa.

Rennd flíspeysa. Litir: Fjólublá, svört í dömustærðum. Litir: Svört, blá í herrastærðum.

Hlý vetrarúlpa úr polyester og bómull. Litir: Svört, rauð. Dömustærðir.

Tilboð

19.990

GönGuskór

14.990

1.990

(fullt verð 17.990)

5.990 mckinley CordoVa

mckinley CresTone

Gönguskór með vatnsheldri AQUAMAX vatnsvörn. Slitsterkur VIBRAM sóli með góðu gripi. Dömu- og herrastærðir.

Gönguskór með vatnsheldri AQUAMAX öndunarfilmu. Dömu- og herrastærðir.

akureyri sími 460 4890

OPIÐ: mán. - fös. 10 - 18. lau. 10 - 16

selfossi sími 856 4610

mckinley uPland miTTen Vettlingar með flísfóðri. Litir: Bleikir, gráir.

8.490

(fullt verð 10.990)

mckinley imPaCT 28 Bakpoki í dagsferðir. 28 lítrar. Litir: Svartur, rauður.

bíldshöfða sími 585 7220 OPIÐ: mán. - fös. 10 - 19. lau. 10 - 18. sun. 12 - 18 lindir sími 585 7260 OPIÐ: mán. - fös. 11 - 19. lau. 11 - 18. sun. 12 - 18 smáralind sími 585 7240 OPIÐ: mán. - mið. 11 - 19. fim. 11 - 21. fös. 11 - 19. lau. 11 - 18. sun. 13 - 18

OPIÐ: mán. - fös. 10 - 18. lau. 10 - 16

kvennafrídagurinnn

Helgin 29.-31. október 2010

Rauði þráðurinn Íslenskar konur létu ekki veðurguðina trufla sig á kvennafrídaginn. Þrátt stormviðvaranir Veðurstofunnar fylktu þær liði um allt land, fögnuðu saman og minntu á að jafnréttisbaráttunni er hvergi lokið.

m fimmtíu þúsund konur, börn og menn, söfnuðust saman í miðbæ Reykjavíkur á mánudaginn var og héldu kvennafrídaginn hátíðlegan. Stór hluti þeirra hittist við Hallgrímskirkju og gekk saman niður á Arnarhól. Á leiðinni niður Skólavörðuholtið voru fjölmargar uppákomur í boði listakvenna úr ýmsum áttum. Prjónaverkefnið „Rauði þráðurinn“ setti sterkan svip á daginn. Eldrauður prjónaður trefill, heilir 225 metrar að lengd, var strengdur af fjölda kvenna milli byggingar Hæstaréttar við Arnarhvál og Héraðsdóms Reykjavíkur við Lækjartorg. Skilaboðin voru hvatning til réttarkerfisins um að ofbeldismenn verði látnir standa gjörðum sínum réttlát skil. Þetta var einfaldur en áhrifaríkur gjörningur. Um allt land mátti sjá álíka samstöðu og stemningu. Á Egilsstöðum var dagskráin helguð baráttu kvenna gegn kynferðisofbeldi. Konur fæddar 1975 voru þar kallaðar sérstaklega til leiks í tilefni 35 ára sögu kvennafrídagsins. Þar mættu yfir 300 konur. Á Akureyri komu saman um 1.000 konur við Hof, nýtt menningarhús bæjarins. Um það bil 300 vestfirskar konur sýndu samstöðu og mættu í Alþýðuhúsið á Ísafirði og í Skagafirði hittust 200 konur í Miðgarði og funduðu saman. Þessi dagur sýndi, svo ekki verður um villst, að baráttan fyrir jafnrétti kynjanna á stóran sess í hjörtum fjölmargra íslenskra kvenna og karla. Ljósmyndir/Hari

Bestu Byko kaupin ÞaÐ Besta seM ViÐ BJÓÐuM

5.990 Olíufylltur ofn Vnr. 65105704

Ofn Olíufylltur ofn, 5 þilja.

19.990 Vnr. 78001000

Hefilbekkur Hefilbekkur úr birki, 152x60x85 cm.

Vnr. 41100105

Matarstell Matar- og kaffistell með gylltu mynstri. 4 manna, 20 stk.

Ódýrt

5.990

Vnr. 74804119

Rafhlöðubovél EINHEILL rafhlöðuborvél í tösku, 18V, 2 rafhlöður, skrúfbitasett.

6.990

rð! Gerðu verð samanburð Ge rðu verð! ð Ger rð! nbu rðamGer ma ðsa anbuðu ð! Gerðu verðsamanbu rð Gver erðu verðsaman burð! Gerðu ve rð

5.490

9.990

6.990 Vnr. 65103012

Kaffivél Vnr. 65103015

Ryksuga

KHG ryksuga, 2000W með hepa síu.

Vnr. 65103014

Brauðrist

Brauðrist, 800W, svört.

KHG kaffivél 1000W, 1,5 l eða 12 bolla, LCD skjár, hægt að tímaræsa allt að 24 klst., sjálfvirkur slökkvari eftir 2 klst., með dropastoppara.

viðtal

Helgin 29.-31. október 2010

Kallaður dr. Evil og Svarthöfði af bankamönnum Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@ frettatiminn.is

Hagfræðingurinn Heiðar Már Guðjónsson er umdeildur maður. Honum hefur verið gefið að sök að hafa fellt krónuna og verið kallaður landráðamaður fyrir vikið. Heiðar Már, sem var náinn samstarfsmaður Björgólfs Thors Björgólfssonar, vill kaupa Sjóvá í félagi við aðra fjárfesta og bíður eftir lokasvari við tilboði sínu. Hann segist sjálfur vera áhættufælinn maður sem hafi aldrei tekið lán á ævinni og eyddi drjúgum hluta tíma síns undanfarin ár í að vara banka- og ráðamenn landsins við hættunni sem að steðjaði. Óskar Hrafn Þorvaldsson ræddi við Heiðar Má.

É Það væri farsælla að taka upp sígarettur einhliða sem gjaldmiðil, svona svipað og er í fangelsunum. Þær eru í það minnsta gjaldgengar á alþjóðlegum mörkuðum, ólíkt krónunni sem enginn vill eiga viðskipti með.

Heiðar Már Guðjónsson er umdeildur. Fæstir vissu hver hann var áður en hann var bendlaður við árás á krónuna.

g var kallaður dr. Evil og Svarthöfði af bankamönnum. Ég var svona leiðinlegi gaurinn í partíinu sem hringir á lögguna þegar allt er á fullu,“ segir Heiðar Már Guðjónsson um viðtökur við þeim spádómum hans árin 2005 og 2006 að íslenska bankakerfið stæði á brauðfótum vegna lélegs gjaldeyris og of mikilla erlendra lána. „Það hlustaði enginn. Ég talaði um að krónan væri of hátt skrifuð, bankarnir væru komnir fram úr sjálfum sér með alltof mikið af lánum, sérstaklega erlendum, og það kæmi að því að leiðrétting ætti sér stað. Ég ráðlagði til að mynda Sigurjóni Þ. Árnasyni, bankastjóra Landsbankans, að draga saman seglin en hann, eins og aðrir, lét það eins og vind um eyru þjóta. Menn gerðu akkúrat öfugt við það sem ég sagði. Á næstu tveimur árum á eftir tvöfaldaðist bankakerfið að stærð og afganginn þekkja allir. Það er ekkert gaman að vera svartsýnn því það er „lose/lose-staða“. Ef maður hefur rétt fyrir sér gerast slæmir hlutir en ef maður hefur rangt fyrir sér er maður kjáni,“ segir Heiðar Már og bætir við að krónan sé fullkomlega galinn gjaldmiðill. „Það væri farsælla að taka upp sígarettur einhliða sem gjaldmiðil, svona svipað og er í fangelsunum. Þær eru í það minnsta gjaldgengar á alþjóðlegum mörkuðum, ólíkt krónunni sem enginn vill eiga viðskipti með,“ segir Hreiðar Már.

Felldi aldrei krónuna

Hann hefur verið sakaður um það í DV að hafa fellt krónuna með skortstöðutökum gegn henni fyrir sjálfan sig og félög tengd Björgólfi Thor Björgólfssyni. Hann segir þær ásakanir rakalausan þvætting. „Ég hef sagt það áður og segi það aftur. Ég tók aldrei þátt í því að fella krónuna. Þessir tölvupóstar og minnisblöð, sem vitnað hefur verið til í fjölmiðlum, snúast á engan hátt um að fella krónuna. Novator, félagið sem ég vann fyrir, átti eignir á Íslandi fyrir hundruð milljarða og það sem ég lagði til voru í fyrsta lagi eðlilegar gengisvarnir fyrir Novator fyrir um tíu prósent af verðmæti eignasafnsins og síðan varnir fyrir Landsbankann sem voru eðlilegur hlutur í bankastarfsemi. Að taka skortstöðu í fyrirtækjum, sem bankar eru með mikil útlán á, hefur tíðkast í alþjóðlegu bankaumhverfi lengi og snýst um að takmarka eigin áhættu en ekki að græða,“ segir Heiðar Már og vísar til minnisblaðs sem birt hefur verið bæði í DV og á Stöð 2. Minnisblaðið lagði hann fyrir tvo

bankaráðsmenn í Landsbankanum, þá Þór Kristjánsson og Björgólf Guðmundsson. Fram kom í DV á miðvikudag að einn bankaráðsmanna, Þorgeir Baldursson, hefði ekki séð minnisblaðið og stangast það á við yfirlýsingu Heiðars Más um að minnisblaðið hafi verið lagt fyrir bankaráðið. „Ég lagði þetta fyrir tvo bankaráðsmenn og veit til þess að nokkrir starfsmenn Landsbankans sáu það. Ef bankaráðsmennirnir hafa hins vegar ekki lagt það fyrir bankaráðið þá er það mjög skrýtið. Ég er þess fullviss að það hefði hjálpað bankanum mikið,“ segir Heiðar Már um minnisblaðið en þar kemur meðal annars fram að bankinn ætti að taka skortstöðu í bréfum félaga eins og FL Group og Dagsbrúnar til að minnka áhættuna af háum útlánum til félaganna.

Í mál við DV á alþjóðlegum vettvangi

Heiðar Már hefur lýst því yfir að hann ætli í meiðyrðamál við DV vegna umfjöllunar blaðsins um árásir hans á krónuna. „Ég ætla að leita réttar míns í þessu máli – það er ljóst. Margir sögðu mér að láta kyrrt liggja og láta þetta ganga yfir en mér finnst brotið á mér. Ég vil ekki sitja undir því að vera kallaður landráðamaður vegna lyga í DV. Ég mun sækja málið af hörku og skoða meðal annars hvort hægt sé að stefna blaðinu og blaðamönnum í Bretlandi, Bandaríkjunum og Sviss þar sem ég vinn. Bloomberg-fréttaveitan tók þessa frétt upp og hún var skaðleg fyrir mig í hinu alþjóðlega viðskiptaumhverfi. Ég ætla því að skoða hvar ég get stefnt í þessu máli,“ segir Heiðar Már.

Helmingi hærra tilboð í Sjóvá

Heiðar Már og viðskiptafélagar hans gerðu tilboð í tryggingafélagið Sjóvá og bíða eftir svari. Hann staðfestir að það eina sem vanti sé undirskrift Más Guðmundssonar seðlabankastjóra og segist ekki vita hverju sæti. „Ég treysti því að Már sé fagmannlegur. Við vitum að tilboðið okkar er sanngjarnt því það var helmingi hærra en næsthæsta tilboðið,“ segir Heiðar Már. Aðspurður vill hann ekki gefa upp hvað tilboðið hljóðar upp á. „Það er trúnaðarmál.“ Heiðar Már er í félagi við Ágúst Valfells, hluta af Sjóla-genginu og lífeyrissjóðina með tilboðið í Sjóvá. Hann segir alla koma með eigið fé inn í tilboðið. „Það verður ekkert lánsfé heldur koma aðilar með peninga. Ég hef sjálfur aldrei tekið lán á ævinni og ætla ekki að fara að gera það núna. Við höfum mikla trú á félaginu, teljum það

Ljósmynd/Hari

traust og gott og með mikinn vaxtarbrodd. Við viljum hlúa að viðskiptavinum okkar og bjóða upp á lausnir sem veita þeim öryggi. Við viljum fjölga tryggingamöguleikum einstaklinga þannig að þeir geti horft fram á áhyggjulaust ævikvöld,“ segir Heiðar Már. Aðspurður hvort hann hyggist setjast sjálfur í forstjórastól Sjóvár, verði tilboðinu tekið, hristir hann hausinn. „Ég má bara ekki segja neitt. Þetta er allt trúnaðarmál,“ segir hann sposkur á svip. Eftirlitsstofnun EFTA skoðar nú hvort íslenska ríkið hafi gerst brotlegt við lög þegar það endurfjármagnaði Sjóvá í fyrra. Heiðar Már segir að kaupendahópurinn sé að einhverju leyti tryggður fyrir því ef í ljós kemur að íslenska ríkið hafi brotið lög en þó ekki öllu. „Við munum finna fyrir því en það er ekkert sem heldur fyrir okkur vöku,“ segir Heiðar Már.

Framtíð Íslands er björt

Þegar talið berst að framtíð Íslands fer Heiðar Már allur á flug. „Í bókinni The World in 2050, sem kemur út núna í nóvember, heldur prófessorinn Lawrence Smith því fram að hnattræn hlýnun – sem á sér stað í dag án þess að hann geti skýrt það – að Norðurskautslöndin Ísland, Grænland, Noregur og Kanada muni græða mest. Það bendi allt til þess að lífskjör muni batna þar. Ástæðuna telur hann vera þríþætta. Í fyrsta lagi mun vanta vatn þegar hlýnar og þessi lönd eiga öll nóg af vatni. Í öðru lagi mun fólk færa sig norðar þegar hlýnar og öll þessi lönd eiga endalaust af jarðnæði. Í þriðja lagi þarf meiri orku þegar hlýnar eins og til dæmis fyrir loftræstingu og öll þessi lönd eiga nóg af orku,“ segir Heiðar Már með glampa í augunum. „Ef ég set þetta upp ótrúlega abstrakt þá er það þrennt sem fólk mun þurfa í framtíðinni: Í fyrsta lagi vatn, og Ísland á nóg af því. Í öðru lagi er það orka fyrir fólk, og þá helst prótein í fiski sem er mesta úrvalsorka sem mannskepnan getur í sig látið, miklu betra en kolvetni. Í þriðja lagi er það síðan orka fyrir tæki og vélar og Ísland á endalaust af þeirri orku, er ein stór orkustöð. Staða Íslands, úti í hafi, með nóg af æti, vatn og háhita, er því öfundsverð. Það þarf hins vegar að breyta hugarfarinu hérna og komast upp úr hjólförum fortíðarinnar. Það þarf að horfa til þessarar framtíðar og endurbyggja Ísland með bjartsýnu hugarfari. Ef við horfum alltaf í baksýnisspegilinn búum við til aumingjasamfélag sem enginn vill búa í,“ segir Heiðar Már.

KR./KG

GÓMSÆT I EPL EPLI GALA” “

199

KR./KG

JÖKLABRAUÐ

SNÚÐAR

129

KR./STK.

LAMBALÆRI AF NÝSLÁTRUÐU

1198 1498

KR./KG

TB KJÖ ORÐ

BESTIR Í KJÖTI Ú

249

afsláttur

BAKAÐIR NUM Á STAÐ

20% Ú

329

KR./KG

ÐI

329

JÖTBOR

GRÆN PAPRIKA

RAUÐ PAPRIKA

KR./STK.

ÍSLENSKT KJÖT

KR./KG

TB KJÖ ORÐ

BESTIR Í KJÖTI Ú

1498

LAMBAHRYGGUR AF NÝSLÁTRUÐU

KJÖTBORÐ

T LJÚFFENGOTT OG G

ÍSLENSKT KJÖT

35%

afsláttur

Ú I

NÝTT Í NÓATÚNI

Við gerum ig! þ r i r y f a r i me

Við erum boðin og búin að vinna kjötið eftir þínum óskum. Við skerum pöruna, fyllum svínalundina og kryddum lærið að okkar besta hætti. Leitaðu ráða hjá okkur og tryggðu þér þannig vel heppnaða máltíð.

noatun.is

KJÖTBORÐ

Nýttu þér sérþekkingu okkar því við erum hér fyrir þig.

1998

BESTIR Í KJÖTI

KR./KG

Kjötmeistarar Nóatúns

TB KJÖ ORÐ

1299

Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillu og/eða myndabrengl

LAMBALÆRISSNEIÐAR

KJÚKLINGUR MEÐ KRYDDJURTUM OG HVÍTLAUKSKEIM

949

KR./KG

Hamraborg – Nóatún 17 – Austurver - Hringbraut – Grafarholt

Við gerum meira fyrir þig

ÍSLENSKT KJÖT

Úrval, gæði og þjónusta í Nóatúni

ÍSLENSKT KJÖT

DALA FETAOSTUR 3 TEGUNDIR

32%

afsláttur

LAMBAKÓTILETTUR

YOGI JÓLATE

LÚXUS HNETUNAMMI 9 TEGUNDIR

KR./STK.

BESTIR Í KJÖTI R

KJÖTBORÐ

ÍSLENSKT KJÖT

599 KR./PK.

TB KJÖ ORÐ

BESTIR Í KJÖTI Ú

KR./KG

LAMBASÚPUKJÖT AF NÝSLÁTRUÐU

698

12 KÖKUR Í PAKKA

KJÖTBORÐ

798

KR./KG

20% afsláttur

ÓDÝRT ALLRA HVEITI, 2 KG

BRINK HRÍSKÖKUR

198

BAUNIR ALAÐ EÐA M

FÍNT ÓFT EÐA GR

KR./PK.

KJÚKLINGALEGGIR MEÐ HVÍTLAUKI, ENGIFER OG KORÍANDER

KR./PK.

2198

649

TB KJÖ ORÐ

KR./KG

389 I

1499

KJÖRÍS FJÖRÍS, 2 L 4 TEGUNDIR

TE & KAFFI MOKKA BRASIL ESPRESSO MILANO

739

KR./PK.

HIMNESK HOLLUSTA SPELT, 1 KG

699 KR./PK.

26 

tómstundir

Helgin 29.-31. október 2010

áhugamál Við þekkjum þingmennina af átökum í þingsal en þeir eiga sér aðr a hlið

Pólitísk álitaefni víkja úr huganum

Ég á það til að setja leikfimitímana inn í dagbókina mína, eins og hvern annan fund, enda mikilvægt að gefa sér stund til að rækta heilsuna í svona starfi, ekkert síður en að mæta á nauðsynlega fundi. Það er líka gott eftir langan dag að hreyfa sig og verða líkamlega þreyttur. Þá eru sál og líkami í jafnvægi.“

Leik í virtum félagsskap Helga magra

Siv syndir í sjónum, Einar Kristinn gengur á fjöll, Margrét ræður sudokugátur og skellir sér í Boot Camp, Helgi hleypur með hundinum X og þingforsetinn púlar í ræktinni. Margvísleg áhugamál alþingismanna auðvelda þeim að gleyma áreitinu í starfi þar sem sviðsljósið logar stöðugt.

ið þekkjum þau öll af vettvangi pólitískra átaka. Til alþingismanna eru gerðar miklar kröfur enda hafa úrlausnarmál Alþingis sjaldan eða aldrei verið brýnni. Það gleymist þó stundum að þeir sem standa í orrahríð við Austurvöll eiga sér aðra hlið, venjulegt líf utan sviðsljóssins með fjölskyldum sínum. Áhugamál þingmanna eru eins mörg og þeir eru margir. Í erilsömu og slítandi starfi er gott að geta gleymt argaþrasi hvunndagsins hvort heldur menn ganga á fjöll, skokka, renna fyrir bröndu eða rækta sinn garð. Fréttatíminn ræddi þá hlið sem ekki snýr að almenningi, kjósendum, við nokkra þingmenn.

Hallgrímur bláskór

„Það er víst liðin tylft ára frá því að áhugi minn á útivist og gönguferðum um óbyggðir kviknaði fyrir alvöru,“ segir Einar K. Guðfinnsson. „Við Sigrún J. Þórisdóttir kona mín fórum með vini okkar Gunnari Þórðarsyni á Ísafirði frá Hrafnsfirði í Jökulfjörðum gangandi yfir Skorarheiði, út Furufjörðinn, um Þaralátursfjörð og í Reykjarfjörð nyrðri. Þar með tók sér bólfestu sú góðkynja baktería til gönguferða sem hefur dugað vel og lifir enn góðu lífi. Næsta árið varð til hópur fólks sem hefur æ síðan lagt í hann í júlíbyrjun. Hópurinn stækkaði ögn síðar og telur nú átján manns; allt einstakt sómafólk og skemmtilegt með afbrigðum. Gönguhópurinn Hallgrímur bláskór er fyrir löngu orðinn einstakur vinahópur. Við höfum síðan farið nánast um hvern lófastóran blett á Hornströndum, brugðið okkur tvisvar út fyrir landsteinana, gengið á Norðurlandi og Suðurlandi í fyrra og hittiðfyrra og síð-

svo að þetta er líka orðið eitt af sameiginlegum áhugamálum okkar hjónanna.“

Stoltið er rauðkálið og rauðrófurnar

„Ég hef alla tíð verið tengd við náttúruna, vöxtinn og gróandann. Ég fór í Garðyrkjuskóla ríkisins og útskrifaðist sem garðyrkjufræðingur og lærði síðar blómaskreytingar í Danmörku,“ segir Vigdís Hauksdóttir. „Ég vann lengi í Blómavali og Blómagalleríi, rak mína eigin blómabúð og kenndi blómaskreytingar. Ég hef keppt tvisvar sinnum fyrir hönd þjóðarinnar í norrænum blómaskreytingakeppni og varð fyrsti Íslandsmeistarinn í faginu árið 2002. Er því takmarki var náð fór ég að hugsa mér til hreyfings, að læra eitthvað nýtt, söðlaði um og flutti ásamt börnunum að Bifröst í Borgarfirði og lærði lögfræði. Samhliða námi og nýrri vinnu hef ég nokkuð oft gripið í gamla starfið, séð um blómin í brúðkaupum í mínum nánasta hópi, jarðarförum, skírnum og stórafmælum. Nú í vor steig ég hins vegar skref sem mig hefur lengi langað til. Við elsta systir mín, María, hófum að rækta okkar eigið grænmeti á sveitasetri hennar. Þar ræktuðum við kryddjurtir, kál af ýmsum toga, lauk, gulrætur, salat – já og stoltastar erum við af rauðkálinu og rauðrófunum sem við höfum nú soðið niður og notum við hátíðleg tækifæri.“

Siv Friðleifsdóttir stundar sjósundið af kappi. Hún hittir góðan hóp í þessari svölu íþróttagrein á hverjum mánudegi í Nauthólsvíkinni. Ljósmynd/Hari

Slitin krossbönd í hné bundu enda á knattspyrnuferil Höskuldar Þórhallssonar fyrir áratug en áður hafði hann leikið með KA og Fram og þjálfað Gróttu. „Ég spilaði aðallega á miðjunni og sem senter en stundum var reynt að setja mig í vörnina. Endaði þá leiki reyndar alltaf sem fremsti maður. Höskuldur segir hnéð ekki leyfa mikinn atgang. „Ég leik aðallega með hinum virta félagsskap Helga magra á Akureyri og þyki nokkuð góður. Bý yfir snerpu og yfirferð sem aðra leikmenn skortir tilfinnanlega!“ Eftir að Höskuldur hætti í boltanum fór hann að fikta við golf en það er aðaláhugamál hans í dag, enda með ellefu í forgjöf. „Það er gott að slaka á og hvíla hugann í fallegu umhverfi og góðum félagsskap. Tala nú ekki um að hvíla sig aðeins á argaþrasinu á þingi. Ég get slegið langt og beint og sumir gætu haldið að ég væri góður í golfi en þegar kemur að stutta spilinu hverfur sú tilfinning eins og dögg fyrir sólu.“

Sjósund á mánudögum

Öflugt mótorhjól er fararskjóti Sivjar Friðleifsdóttur þegar vel viðrar en hún þarf raunar ekki hjól til útivistar því hún fer talsvert í fjallgöngur sér til endurnæringar og heilsubótar. „Ég var mikið í badminton,“ segir hún, „þar til ég sleit krossband í hné og lagði spaðann á hilluna, að Hjónin Einar Kristinn Guðfinnsson og Sigrún J. Þórisdóttir toga sig yfir Jökulsá eystri, við Skatadal í Austurdal, á liðnu sumri.

Þreytti kaðalspotta langa stund „Fjölskyldan er á Sauðárkróki og því reyni ég að eyða frítíma mínum þar,“ segir Gunnar Bragi Sveinsson en stangveiði er í uppáhaldi hjá honum. „Lítill tími og verð á veiðileyfum koma þó í veg fyrir að ég veiði eins mikið og ég gjarna vildi. Reyndar er það ekki bara veiðin heldur félagsskapurinn og umhverfið sem laða mig að þessu. Ég hef líka gaman af að snúast í kringum fjölskylduna þegar við veiðum saman. Ég er alltaf vel undirbúinn með gott nesti, prímus til að hita kaffi og forláta samanbrjótanlegan útilegusófa sem ég legg mig gjarna í þegar veiðifélaginn er með stöngina. Maður hefur lent í ýmsu; t.d. þreytti ég kaðalspotta langa stund á silungasvæðinu í Vatnsdalnum. Ég hafði stuttu áður misst lax og ætlaði ekki að láta þennan sleppa. Hluti af því að slappa af er að hlæja og þetta gladdi marga af félögum mínum. Vigdís Hauksdóttir ræktar sitt eigið grænmeti, kryddjurtir, kál, lauk, gulrætur og salat en stoltust er hún af rauðkálinu og rauðrófunum. Hér er hún með Sólveigu dóttur sinni í kálgarðinum.

astliðið sumar um ógleymanlegar ævintýraslóðir í Austurdal í Skagafirði. Það verður enginn samur eftir slíkar ferðir. Í átökum við fallvötn og fjöll gleymist amstur dagsins. Ekkert annað kemst að en að sigrast á torleiðinu. Jafnvel hin stærstu pólitísku álitaefni víkja úr huganum og til byggða kemur maður stæltur á sál og líkama. Árunum fjölgar og áskorunin vex. En í því felst einmitt galdurinn.“

minnsta kosti um hríð.“ Í stað badmintonsins kemur annað. „Ég er alltaf í sjósundi í Nauthólsvík á mánudögum,“ segir Siv en fastur hópur hittist þá. Sjósundið hlýtur að teljast með svalari íþróttagreinum í bókstaflegri merkingu. „Ég kláraði líka leiðsögumannanám í endurmenntun HÍ fyrr á árinu. Síðasta sumar fór ég á námskeið í kryddjurtarækt og náði bara ágætisárangri í ræktuninni.“

Hleyp til að gleyma

Þá eru sál og líkami í jafnvægi

„Ég tók upp á því að byrja að hlaupa 2003 með því að fara í Reykjavíkurmaraþonið eftir kosningar það ár. Síðan hef ég hlaupið nokkuð, fyrst og fremst til að gleyma,“ segir Helgi Hjörvar. „Það er býsna góður eiginleiki langhlaupa hversu mikið af hugsunum og verkefnum dagsins maður skilur eftir á hlaupaleiðinni, fyrir nú utan hvað hreyfing og súrefni skipta miklu í að hlaða batteríin. Frá því í fyrra hleyp ég iðulega með hjálp leiðsöguhundsins míns sem er svartur labrador og heitir X. Síðar fór Þórhildur, konan mín, líka að hlaupa

„Ég hef undanfarin ár sótt mér orku og vellíðan í að stunda líkamsrækt og reyni að komast eins oft og ég mögulega get í leikfimitíma hjá JSB í Lágmúlanum,“ segir Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir. „Þar eru einungis konur og gott að hitta fjölbreyttan hóp til að púla með. Þar eru líka fjölbreyttir tímar þannig að ég get valið mér mismunandi æfingar eftir því í hvernig skapi og formi ég er hverju sinni. Ef ég sé fram á erfiðan dag á Alþingi mæti ég eldsnemma í tíma og kem full af krafti til starfa.

Höskuldur Þórhallsson í KA-búningnum. Nú á golfið hug hans allan.

Maður hefur lent í ýmsu; t.d. þreytti ég kaðalspotta langa stund á silungasvæðinu í Vatnsdalnum. Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is

Sudoku og skokk á Kínamúrnum

Fræg varð mynd af Margréti Tryggvadóttur þar sem hún greip í sudoku-þraut í þingsal. „Ég hef nú gaman að mun fleira en sudoku og nýti ekki margar stundir til þeirrar iðju, einna helst ef ég er að hlusta á eitthvað, t.d. útvarpsþætti eða sjónvarpsþætti. Ég gríp meira að segja stundum í eina og eina í þingsal,“ segir hún. „Ég byrjaði á þessu þegar ég bjó í Kína. Þá fór ég út að skokka á morgnana því ég var að æfa fyrir hálfmaraþon á Kínamúrnum. Á heimleiðinni greip ég oft með mér fríblöð sem var verið að dreifa á götunum, fletti þeim og skoðaði myndirnar yfir morgunmatnum, skildi auðvitað ekki neitt, en gat þó alltaf ráðið sudoku-þrautirnar.“ En áhugamálin eru fleiri. „Ég hef gaman af að elda góðan og hollan mat og slappa vel af við það en besta afslöppunin er samt að taka vel á í Boot Camp og fara út með hundinn minn í alls konar veðri. Svo á ég skemmtilegan mann, tvo frábæra unglingsstráka og helling af vinum sem mér finnst gaman að umgangast. Ég er líka með ólæknandi ferðabakteríu. Lífið er nefnilega fullt af ævintýrum og þau eru til þess að lenda í þeim.“

viðtal

Helgin 29.-31. október 2010

Bullustrokkarnir munu ekki þagna fyrr en í fulla hnefana Hannes Pétursson er eitt merkasta skáld sem við Íslendingar höfum eignast. Í viðtali við Jón Kalman Stefánsson segir hann að íslenskar sveitir og sjávarbyggðir eigi í honum djúpar rætur en hann sé líka sannfærður Evrópusinni. Ljósmynd/Hari

g ók heim til Hannesar Péturssonar skálds í sterku sólskini. Hann býr úti á Álftanesi, það var fjögurra stiga hiti, logn, hljótt úti, „allir laufvindar farnir hjá“, og nokkrar álftir lónuðu neðan við Bessastaði, svolítið eins og hvítir draumar. Það er ekki alveg hættulaust að aka Álftanesið í svona hreinu veðri; fegurðin truflar mann verulega undir stýri og vegurinn er mjór. Allur fjallahringurinn blasir við. Keilir, blár þríhyrningur, yrkir Hannes á einum stað, Bláfjöllin, fellin yfir Mosfellsbænum, Esjan og Skarðsheiðin komnar með hvíta hettu, Akrafjallið í dimmum skugga og við enda vegarins rís Snæfellsjökull, eins og ævintýri. Svolítið undarleg tilfinning að aka inn í næstum gjaldþrota bæjarfélag, gjaldþrota vegna vanhugsaðra framkvæmda, með alla þessa fegurð í kringum sig. Og ég ók fram hjá Bessastöðum, bústað forseta Íslands. Bessastaðir eru fallegir í hógværð sinni og ættu að vera sameiningartákn á erfiðum tímum, en eru það alls ekki. Forseti Íslands á ekki að vera umdeildur pólitíkus – hentistefnumaður. En ég ók í áttina að Snæfellsjökli, beygði síðan inn hljóða götu, og þar beið Hannes Pétursson eftir mér; hávaxinn, ögn lotinn, eins og hann sé hugsi, en réttir stundum úr sér þegar hann talar og virðist þá ekkert finna fyrir tímanum, öllum árunum – hann verður áttræður á næsta ári.

Eitt mikilvægasta málið

Hannes er eitt merkasta skáld sem við höfum eignast. Skáld sem virðist vita hvernig orðin nema staðar, hvernig stjörnurnar slokkna. Og hefur einnig þýtt allnokkrar bækur, sent frá sér ferðabækur, fræðirit, smásagnasafn og sagnaþætti. En ég er ekki kominn til Hannesar vegna skáldskapar, ekki í þetta sinn, heldur vegna greinar sem hann skrifaði í Fréttablaðið í sumar, harðskeytta grein um Evrópumálið. Eitt mikilvægasta málið sem við stöndum frammi fyrir í dag, segir hann, kemur með kaffi handa mér, og bragðgóða eplaköku. Sjálfur fær hann sér te, hallar sér aftur í stólnum, lokar augunum þegar hann hugsar sig um, og þá heyrist ekkert nema tifið í stofuklukkunni, hún telur sekúndurnar í lífi okkar. Já, segi ég, og þá málefni sem við komumst ekki fram hjá, sem við verðum að leysa núna? Og Hannes kinkar kolli, klórar sér í hvítu hári. Þú skrifaðir þessa grein í sumar, talar þar um „blágræna þverpólitík gegn aðildarumsókn Íslands að Evrópusambandinu“. Það er enginn hversdagsviðburður að sjá grein frá þér í blöðunum, og hvað þá um jafn eldfimt málefni, þar sem þú í viðbót sneiðir að Davíð Oddssyni. Hvað kom til; hvað knúði þig til að skrifa greinina? Því er f ljótsvarað. Mér blöskraði sú ráðagerð að aðildarumsókn Íslands að Evrópusambandinu yrði dregin til baka. Nokkrir skörungar á Alþingi höfðu mallað

tillögu þess efnis til þingsályktunar. Með samþykkt hennar yrðu kjósendur sviptir þeim lýðræðislega rétti að segja af eða á um fullgerðan aðildarsamning í þjóðaratkvæðagreiðslu eins og Alþingi hafði áður samþykkt að gert yrði. Af tillögunni lagði mikla hádegismóalykt, fannst mér, samfara lykt innan úr Heimssýn, samtökum Evrópusambandsandstæðinga. Boðskapur Heimssýnar heyrist til dæmis á Útvarpi Sögu í símaspjallþættinum Skrúfan er laus. Ég ráðlegg öllum að hlusta á Evrópumálasérfræðingana sem stjórna þeim þætti. Það er óborganlegt, slagar upp í Evrópufræði Moggans. Annars er að sjá sem flutningsmenn tillögunnar hafi runnið á rassinn með að bera hana undir atkvæði, því núna þegar þetta er talað vilja nokkrir þingmenn að farin verði önnur leið til að stöðva samningsgerð við Evrópusambandið. Maður hélt satt að segja að löggjafarsamkoman væri í nógu litlu áliti fyrir, þótt þessi vingulsháttur bættist ekki við. Við þurfum þó ekki að hafa neinar áhyggjur, sagðir þú í grein þinni, „Davíð Oddsson og Lilja Mósesdóttir ganga nú, eins og segir í söngtextanum, hönd í hönd inn í hamingjunnar lönd“. Davíð og Lilja, þetta er magnað bandalag. Já, blágræna þverpólitíkin gegn aðild Íslands að Evrópusambandinu er kostuleg. Þar sitja saman í einingu andans hægrisinnaðir og vinstrisinnaðir gaddhestar úr kalda stríðinu, kúabændur á hausnum vegna offjárfestingar í mjaltaróbótum, gamlir veðurbarðir Keflavíkurgöngumenn, gljáandi

heyrði heimssýnarmann nefna nýlega í því sambandi öxulinn Ósló, Þórshöfn, Reykjavík og Nuuk á Grænlandi. Gljáandi frjálshyggjukappar ríðandi vinstrisinnuðum gaddhestum úr kalda stríðinu? Já, en það sem gerir þennan þverpólitíska mannskap kímilegan er samt ekki fyrst og síðast sundurþykkjan í utanríkismálum heldur hitt sem sameinar hann inn á við, með öðrum orðum sagt hið sérstaka dálæti á íslensku krónunni. Langvarandi óstöðugleiki hennar hefur valdið miklu ranglæti og einnig haft í för með sér þann ófögnuð sem kallast verðbólguhugsunarháttur. Og svo er það tíminn, allur þessi óskapa tími og fyrirhöfn sem farið hefur í síendurteknar bráðabirgðareddingar út af krónunni. Samt er krónan í augum andstæðinga Evrópusambandsins orðin sjálfur tákngervingur íslensks þjóðernis, hvorki annað né minna. Margsinnis hefur verið skipt um gjaldmiðil á Íslandi síðan í fornöld, þjóðerninu að skaðlausu. Enda er sannleikurinn sá að þessi þjóðernisdýrkun á krónunni er aðeins brella þeirra sem vilja áfram hafa hag af svínaríi krónubúskaparins.

Evrópusinni með mætur á íslenskum sveitum

„Minn staður er hér, þar sem Evrópa endar/og auðnir hnattarins taka við.“ segir í ljóði eftir þig. Þú hefur ósjaldan ort um Ísland, um djúp sveitanna undir herðabreiðum fjöllum, um kyrrlátar heiðar. Sumir urðu undrandi að sjá hjá þér jafn afgerandi skoðun á Evrópusambandinu, að þú værir Evrópusinni, og virtust þannig setja samasemmerki milli djúps sveitanna og andstöðu við Evrópusambandið. Það er bæði rétt og satt að íslenskar sveitir og einnig sjávarbyggðir eiga í mér djúpar rætur eins og mörgum af minni kynslóð. Ég

Samt er krónan í augum andstæðinga Evrópusambandsins orðin sjálfur tákngervingur íslensks þjóðernis, hvorki annað né minna. nýfrjálshyggjupiltar beint úr kemískri hreinsun Heimdallar, og svo framvegis og svo framvegis. Þessir sundurleitu baráttumenn togast á um það innbyrðis hvernig nánum samskiptum okkar Íslendinga við aðrar þjóðir verði skást fyrir komið til frambúðar. Sumir eru harðsvíraðir natóistar upp á gamla móðinn, trúir bandarískri utanríkisstefnu á hverju sem gengur, aðrir hafa svipaða skoðun og forseti Íslands sem vill að við höllum okkur umfram allt að Kína. Þar er, eins og margir vita, höfuðvígi lýðræðis og mannréttinda í heiminum og málskotsrétturinn mikið notaður. Enn aðrir hafa teiknað upp ýmis bandalög sem okkur myndu gagnast best. Ég

er landsbyggðarstrákur inni við beinið, þótt ég stundaði langskólanám í Reykjavík og að nokkru leyti í Þýskalandi og hafi átt miklu lengur heima hér við Faxaflóa en úti á landi. Það er sitthvað sem ég hef ort og skrifað um land okkar og þjóð. En Evrópa hefur þó skipað stórt rúm í huga mínum síðan í uppvexti. Þau yrkisefni mín eru ófá sem rekja má til meginlands álfunnar á einn eða annan hátt. Það kæmi mér ekki á óvart að slík kvæði nægðu í meðalstóra ljóðabók á nútíðarmælikvarða, ef þeim væri haldið saman. Þau standa svo dreifð í bókum mínum að lesendur hafa kannski ekki áttað sig á Evrópumanninum sem í mér býr. Engin þversögn er að hafa mætur á ís-

lenskum sveitum og að vera Evrópusinni. Afstaða íslensku bændastéttarinnar gegn Evrópusambandsaðild markast framar öllu öðru af óttanum við að samansúrrað sérhagsmunakerfið sem hún hefur búið til í skjóli pólitískra vildarmanna muni bila, gangi Ísland í sambandið. Landbúnaðarráðuneytið er sér í lagi kontórútibú bændasamtakanna eins og málum er komið og ætti réttilega heima við tvö eða þrjú skrifborð í Bændahöllinni við Hagatorg. Þess vegna er skiljanlegt að Jón Bjarnason og aðrir búnaðarmenn snúist hart gegn því að hróflað verði við landbúnaðarráðuneytinu í núverandi mynd. En óttast þú ekki að við missum sjálfstæðið í Brussel, verðum hreinlega gleypt í einum bita, síli í kjafti hvals? Evrópusambandið er bandalag sjálfstæðra lýðræðisríkja sem deila fullveldi sínu á tilteknum sviðum. Hér á landi þvæla andstæðingar þess seint og snemma um afsal fullveldis og sjálfstæðis. Hefur nokkurt ríki sambandsins glatað sjálfstæðinu eða fyrirgert með öllu fullveldinu? Ekki eitt einasta. En bullustrokkarnir munu ekki þagna fyrr en í fulla hnefana, trúðu mér. Kunnur hatursmaður Evrópusambandsins, Ögmundur Jónasson, gekk svo langt að líkja aðild landa að sambandinu við innlimun. Hann virðist ekki skilja orðið innlimun og er það bágt til afspurnar. Hvernig er hægt að innlima nokkurt land í samband af þeirri tegund sem Evrópusambandið er? Mér þætti forvitnilegt að heyra það útskýrt. Reyndar eru áróðursrökin gegn Evrópusambandinu fleiri en hægt er að rekja í stuttu viðtali eins og þessu. Þó má ég til með að nefna ein þeirra, því ég grét af hlátri þegar ég sá þau borin fram. Þannig er að Bjarni Harðarson, járngrimmur heimssýnarmaður og nú nýskipaður upplýsingafulltrúi Jóns Bjarnasonar, sagði í blaðagrein fyrir fáum mánuðum að aðild Íslands að Evrópusambandinu gæti aldrei gengið, þótt ekki væri fyrir annað en „torleiði hingað og fjarlægðir“ eins og hann tók til orða. Þegar ég hafði þerrað hláturstárin úr augunum rifjuðust upp fyrir mér ýmis dæmi þess hve fjarlægðir eru í raun og veru huglægar. Svo ég nefni eitt, þá er sagt að Englendingum finnist lengra yfir Ermarsund til Hollands og Belgíu en til Ástralíu og NýjaSjálands, auðvitað vegna þess að á meginlandinu er óengilsaxneskur heimur. En sérstaklega rifjuðust þó upp tvö skýr íslensk dæmi um huglægar fjarlægðir. Í skáldsögu Jóns Thoroddsens, Pilti og stúlku, sést að talsvert langt þótti frá býlinu Rauðará, sem Rauðarárstígur er kenndur við, og til Reykjavíkur. Sagan var frumprentuð 1850. Fjórum árum fyrr, haustið 1846, setti Sveinbjörn Egilsson rektor Latínuskólann í Reykjavík í fyrsta skipti, og þá í nýbyggðu stórhýsinu sem stendur enn í brekkunni ofan Lækjargötu. Ég man að það kemur fram í prentaðri ræðu rektors að staðarval nýja hússins sé ákjósanlegt skólahaldinu vegna fjarlægðar frá bæjarlífinu í Reykjavíkurkaupstað. Nú á tímum hefur margvísleg tækni haft í för með sér að allur heimurinn þykir líkjast einu samvöxnu byggðarlagi, talað er um heimsþorpið. Það hugtak hefur aldrei ratað

Helgin 29.-31. október 2010

Já, blágræna þverpólitíkin gegn aðild Íslands að Evrópusambandinu er kostuleg. Þar sitja saman í einingu andans hægrisinnaðir og vinstrisinn aðir gaddhestar úr kalda stríðinu, kúabændur á hausnum vegna offjárfestingar í mjalta róbótum, gamlir veðurbarðir Keflavíkur göngumenn, gljáandi nýfrjálshyggju piltar beint úr kemískri hreinsun Heimdallar, og svo framvegis ... til Bjarna Harðarsonar upplýsingafulltrúa. Hann á eftir að tilkynna okkur margt um óyfirstígan legar fjarlægðir og torleiði milli höfuðborga heimsins.

Pólitísk undanlátssemi helsta meinsemdin

Það eru erfiðir tímar á Íslandi, hér ríkir tortryggni og vantrú – trú og traust fólks á stjórnmálamönn um og flokkum hefur til að mynda aldrei verið minni. Af hverju þessi vantrú? Eru stjórnmála menn hér á landi eins og spjarir á snúru sem lufs ast til og flaksast „af fullkominni þægð/við blástur inn“? Það er von að þú spyrjir um vantrú á stjórn málamönnum. Stjórnmálamenn eru upp og ofan eins og annað fólk, þótt nú sem stendur séu þeir allir settir undir einn hatt og kallaðir stjórnmála stéttin í óvirðingarskyni. Pólitík fer mestan part í alls konar málastapp frá einum degi til annars. En eiginlegir stjórn málahæfileikar felast í því að geta séð fram í tímann, séð leikjaröð á taflborði dagsins fram í tímann. Sagnfræðingar gaumgæfa það sem liðið er, sannir stjórnmálamenn það sem við tekur, allt eftir þeim ráðstöfunum sem gerðar eru. Þar liggur stjórnviskan. Mér er næst að halda að megn vantrú Íslend inga um þessar mundir á stjórnmálamönnum eigi sér einkum þá skýringu að fólki finnst að síðasta áratuginn eða svo hafi skort stjórnvisku, einmitt þá visku sem sanngjarnt var að gera kröfu til. Við fórum illa að ráði okkar, íslensk þjóð, og stöndum á tímamótum í dag, en virðumst illa vita í hvaða átt skal halda. Af hverju erum við í þessum vondu sporum, hvert er meinið? Fyrir utan bláberan óheiðarleika, jafnvel glæp samlega fésýslu, held ég að pólitísk undanláts semi ásamt flottræfilshætti sem ævinlega ein kennir þá sem eru nýríkir, hafi verið ein helsta meinsemdin. En það er makalaust að þótt hrun ið hefði skelfilegar afleiðingar fyrir stóran hóp fólks lifa enn margir í sama stíl og í geggjuninni miklu. Misskipting veraldargæða er gríðarleg hér á landi og veldur heilagri reiði. Ekki er á mínu færi að segja hvernig krísan endar. Þó er ég viss um að þjóðdrambið sem enn veður uppi gagnast lítið. Það er ósköp að sjá mennina sem sveipa nú um sig ljónshúð Jóns Sigurðssonar forseta. Ég segi ljónshúð vegna þess að Steingrímur skáld Thorsteinsson skrifaði í kunningjabréfi skömmu eftir 1880 að forkólfur einn hefði flegið ljónshúð ina af Jóni Sigurðssyni dauðum og íklæðst henni til þess að villa mönnum sýn. Jón Kalman Stefánsson kalman@bjartur.is

viðtal 29

fréttir

Helgin 29.-31. október 2010

Heimsreisa

á slóðir íslensku útrásarinnar 1 5 17 12

4 6

2 3

8 9

10 11

yrir þá íslensku ferðalanga sem eru orðnir leiðir á skemmtiferðaskipum og sólarströndum hefur Fréttatíminn sett saman heimsreisu á slóðir íslenskra útrásarvíkinga. Heimsóttar eru fimm heimsálfur þar sem íslenskir athafnamenn stunduðu viðskipti af slíkri ákefð

29.11. 2010 Mæting á Keflavíkurflugvelli kl. 06.00

1 Helsinki 07.45-13.10 (Icelandair) 21.541x2 = 43.082 Hótel: Hotel Haven (5*) 39.907 Dagur 1 (29.11.): Exista, með Bakkabræðurna Lýð og Ágúst Guðmundssyni í fararbroddi, keypti stóran hlut í finnska tryggingarisanum Sampo. Hlut urinn var seldur strax eftir hrun með tugmilljarða tapi. Heimilisfang Sampo er Fabianinkatu 27 í Helsinki. 30.11. 2010

2 Riga

08.30-09.25 (Baltic Air) 10.184x2 = 20.368 Hótel: Grand Palace Hotel (5*) 27.983 Dagur 1 (30.11.): Penninn keypti, í samstarfi við Te&kaffi, lett nesku kaffibrennsluna Melna Kafija árið 2007. Skilanefnd Sparisjóðabankans seldi þann hlut nú í október með miklu tapi. Heimilisfang kaffibrennslunnar er Kekevas, rétt utan við Riga. 1.12. 2010

3 Stokkhólmur 06.50-07.05 (Baltic Air) 9.262x2 = 18.524 Hótel: Hilton Slussen Hotel Stockholm (5*) 42.039 Dagur 1 (1.12.): Milestone keypti sænska tryggingarisann Moderna í miðborg Stokkhólms fyrir tugi milljarða seinni hluta árs 2007. Eftir hrun var félagið

bútað í sundur og selt með gífurlegu tapi fyrir kröfuhafa Milestone. 2.12. 2010

4 Ósló

09.10-10.10 (Norwegian) 5.930x2 = 11.860 Hótel: Grand Hotel Rica (5*) 57.420 Dagur 1 (2.12.): Exista keypti tæplega 10% hlut í norska tryggingafélaginu Storebrand árið 2007 og reyndi ásamt Kaupþingi að yfirtaka félagið. Í lok október 2008 var hluturinn seldur á hrakvirði, með tugmilljarða króna tapi. Höfuð stöðvar Storebrand eru við Filipstad Brygge 1. 3.12. 2010

5 Kaupmannahöfn 07.40-08.55 (Norwegian) 12.455x2 = 24.910 Hótel: First Skt. Petri Hotel (5*) 2 nætur 114.625 Dagur 1 (3.12.): Nordic Partners, undir forystu Gísla heitins Reynissonar, keypti Remen Hotels haustið 2007. Flaggskipið er hið fræga Hotel D’Angleterre við Kongens Nytorv. Dagur 2 (4.12.): Fons keypti danska flugfélagið Sterling í annað sinn árið 2008. Það varð gjaldþrota seinna sama ár og kostaði Pálma Haraldsson á annan tug milljarða. Heimilisfangið er Lufthavnsvej 2 í Sønderborg.

að kappið bar forsjána yfirleitt ofurliði. Heimsreisan tekur rétt rúman mánuð og kostar um þrjár milljónir fyrir hjón – það er flug og hótel. Lagt verður af stað 29. nóvember og

5.12. 2010

8.12. 2010

08.25-09.30 (British Midlands) 16.931x2 = 33.862 Hótel: The Lowry – Rocco Forte Hotel (5*) 2 nætur 80.938 Dagur 1 (5.12.): Farið til Wigan. Exista keypti tæplega þriðjungshlut í bresku sport vöruverslanakeðjunni JJB Sports árið 2007 með láni frá Kaupþingi upp á 20 milljarða. Í dag rambar JJB Sports á barmi gjaldþrots og hluturinn er nær verðlaus. Heimilisfang er Martland Park á Challenge Way í Wigan. Dagur 2 (6.12.): Farið til Nottingham þar sem Eimskip keypti breska flutningafyrirtækið Innovate í tveimur hlutum á árunum 2006 og 2007. Sumarið 2008 þurfti félagið að afskrifa tæpa tíu milljarða vegna kaupanna og átti fjárfestingin stóran þátt í að Eimskip var á barmi gjaldþrots áður en nauðasamningar björguðu því.

10.15-14.20 (Malev – millilent í Búdapest) 26.381x2 = 52.762 Hótel: Tcc Plaza (5*) 2 nætur 35.256 Dagur 1 (8.12.): Afslöppun Dagur 2 (9.12.): Milestone keypti makedónska dvergbankann Stater Bank í lok árs 2007. Einu og hálfu ári síðar seldi þrotabú Milestone bankann á hrakvirði. Höfuðstöðvar Stater Bank eru í miðborg Skopje, höfuðborg Makedóníu.

6 Manchester

7.12. 2010

7 Frankfurt 07.00-09.45 (Lufthansa) 6.816x2 = 17.632 Hótel: Hilton Frankfurt (5*) 56.041 Dagur 1 (7.12.): Höfuðstöðvar Commerzbank, sem FL Group tapaði milljörðum á að fjárfesta í árið 2007. Commerzbankturninn er í miðborg Frankfurt og er hæsta bygging í löndum Evrópusambandsins.

8 Skopje

komið heim 30. desember. Ekki er búið að velja fararstjóra en Fréttatíminn leggur til að Ólafur Ragnar Grímsson taki að sér það hlutverk. Í honum fara saman djúp þekking á útrásinni, mikill ferðavilji og næmt auga fyrir alþjóðlegu samhengi hlutanna.

(5*) 2 næstur 109.779 Dagur 1 (13.12.): Afslöppun Dagur 2 (14.12.): REI, útrásar armur Orkuveitu Reykjavíkur, hugðist leggja rúma níu milljarða í jarðvarmaverkefni við Assalvatn í Afríkuríkinu Djíbútí. Skemmst er frá því að segja að þessar hugmyndir eru komnar á hilluna enda hefur REI lokið keppni. Búið er að leggja nokkur hundruð milljóna í rannsóknarvinnu á svæðinu sem munu aldrei fást til baka. Assal-vatn er 120 kílómetra frá höfuðborginni Djíbútí.

10.12. 2010

9 Alicante 08.15-22.40 (Montenegro Airlines, RyanAir – millilent í Svartfjallalandi og Frankfurt) 32.351x2 = 64.702 Hótel: La Finca Golf & Spa Resort (5*) 2 nætur 30.282 Dagur 1 (10.12.): Afslöppun Dagur 2 (11.12.): AB Capital, sem er í eigu Róberts Wessman og Björgólfs Thors Björgólfssonar, keypti gríðarstórt land á La Manga á Spáni árið 2006. Nokkrum milljörðum síðar hefur enn ekkert risið á landinu sem vísast rennur inn í einhvern íslensku bankanna á endanum. 12.12. 2010

10 Djíbútí 11.10-12.00 (12.12.-13.12.) (easyJet, Ethiopian Airlines, Kenya Airways - millilent í London og Addis Ababa) 151.475x2 = 302.950 Hótel: Djibouti Palace Kempinski

15.12. 2010

11 Macau

12.45-21.05 (15.12.-16.12.) (Kenya Airways, Ethiopian Airlines, Thai AirAsia – millient í Addis Ababa og Bangkok) 150.202x2 = 300.404 Hótel: Royal Hotel Macau (5*) 2 nætur 25.200 Dagur 1 (16.12.): Afslöppun Dagur 2 (17.12.): Tryggingafélagið Sjóvá gerði samning við verktakafyrirtæki um byggingu 68 lúxusíbúða í Turni IV í Macau árið 2007. Tveimur árum síðar þurfti félagið að greiða miskabætur til að losna undan samningnum og tapaði þremur milljörðum. Turninn stendur í miðborg Macau og fer ekki fram hjá neinum. 18.12. 2010

12 Salvador (Brasilíu) 10.15-16.15 (18.12.-19.12.) (Tiger Airways, Qantas Airways,

Condor – millilent í Singapore og Frankfurt) 236.022x2 = 472.044 Hótel: Pestana Convento do Carmo Hotel (4*) 1 nótt 35.899 20.12. 2010

13 Natal (Brasilíu) 12.50-14.20 (20.12.) (Gol Transportes Aereos) 25.627x2 = 51.254 Hótel: Blue Tree Park Natal Piramide (5*) 2 nætur 44.854 Dagur 1 (20.12.): Afslöppun Dagur 2 (21.12.): Salt Properties, dótturfélag Salt Investments, sem er í eigu Róberts Wessman, hugðist byggja lúxusfrístunda garð í Palmeira, nálægt borginni Natal. Þær hugmyndir hafa verið lagðar á hilluna en í staðinn standa yfir vindmælingar á svæðinu sem gaman er að fylgjast með. 22.12. 2010

14 Los Angeles 06.00-22.59 (Tam Linhas Aereas, Copa Air – millilent í Sao Paulo og Panama) 141.000x2 = 282.000 Hótel: Beverly Wilshire Four Seasons (5*) 3 nætur 186.672 Dagur 1 (22.12.): Afslöppun Dagur 2 (23.12.): Kaupþing og Candy-bræður keyptu átta ekru byggingasvæði fyrir 500 milljónir dollara árið 2007 í Wilshire í Beverly Hills-hverfinu í Los Angeles og misstu það síðan árið

2009. Byggja átti lúxusíbúðir á svæðinu. Dagur 3 (24.12.): Afslöppun 25.12. 2010

15 Dallas 10.55-15.50 (Virgin America) 23.855x2 = 47.710 Hótel: Warwick Melrose Hotel Dallas (4*) 2 nætur 44.178 Dagur 1 (25.12.): Afslöppun Dagur 2 (26.12.): Höfuðstöðvar American Airlines, sem FL Group tapaði tugum milljarða á að fjárfesta í árið 2007, eru á 4333 Amon Carter Boulevard. 27.12. 2010

16 Boston 05.20-11.59 (US Airways – millilent í Charlotte) 37.277x2 = 74.554 Hótel: Four Seasons (5*) 2 nætur 95.330 Dagur 1 (27.12.): Afslöppun Dagur 2 (28.12.): Dagsbrún Media Fund, sem var í eigu Baugs, setti á laggirnar fríblaðið Boston Now. Blaðið lifði í ár og tapið var talið í milljörðum. Heimilisfangið var 30th Winter Street í miðborg Boston. 29.12. 2010

17 Keflavík 20.30-06.40 (29.12.-30.12.) (Icelandair) 47.691x2 = 95.382 Heimkoma 30.12. kl. 06.40

Kostnaður samtals 2.940.403

Til hamingju með „Inspired by Iceland“ Íslenska auglýsingastofan óskar öllum þeim sem starfa við ferðaþjónustu á Íslandi til hamingju með ICCA markaðsverðlaunin (ICCA Best Marketing Award 2010) sem afhent voru í Hyderabad á Indlandi í gær. Verðlaunin voru veitt fyrir „Inspired by Iceland“ verkefnið. Við erum stolt af því að vera auglýsingastofan sem leiddi verkefnið og fór nýjar leiðir í markaðssetningu – innblásin af Íslandi.

viðtal

Helgin 29.-31. október 2010

Við eigum möguleika á því að velja okkur samstarfsfólk frá öllum heimshornum en Kristinn og Ingi eru einfaldlega þeir bestu á sínu sviði í heiminum. Þeir hafa báðir unnið að þessu verkefni í langan tíma.

Við höfum talsvert af skjölum frá Íslandi sem verða birt.

„Vona að ég geti búið á Íslandi í framtíðinni“ Julian Assange, stofnandi Wikileaks, hefur staðið í stórræðum á þessu ári og er einn af umdeildustu mönnum heims. Í einkaviðtali við Jóhannes Kr. Kristjánsson, útsendara Fréttatímans, segist Assange vilja flytja til Íslands og það sé misskilningur að hann treysti ekki stjórnvöldum hér á landi.

yrir viku birti Wiki leaks 391.832 skjöl frá bandar íska her num sem er atburðaskrá úr Íraksstríðinu frá árinu 2004 til loka síðasta árs. Þetta er stærsti leki heimssögunnar með tilliti til umfangs og hefur vakið gríðarlega athygli um allan heim. Í skjölunum er að finna nýjar upp lýsingar um hrylling stríðsins, áður óbirtar tölur um mannfall, sögur af skefilegum manndrápum í borgara stríði landsins og upplýsingar um að hermönnum var fyrirskipað að grípa ekki inn í ef þeir yrðu vitni að pyntingum hers og lögreglu í Írak. Það síðastnefnda hefur vakið hvað hörðust viðbrögð og fordæmingu. Julian Assange, ritstjóri Wiki leaks, hefur haft töluverð tengsl við Ísland. Haft var eftir honum að hann treysti ekki íslenskum stórnvöldum til að standa í lappirnar gagnvart bandarískum stjórnvöldum. Þetta var byggt á misskilningi, segir

hann. „Ég veit ekki hvaðan þessar fréttir koma. Það sem ég sagði, og byggði það á heimildarmönnum, var að rætt hefði verið við íslensk stjórn völd, bæði í einkasamtölum og af hálfu bandaríska sendiráðsins. Í þeim samtölum hafa komið fram kröfur bandarískra þingmanna um að íslensk stjórnvöld stuðli ekki að því, eins og þeir orða það, að Ísland verði skjól fyrir mig og mín verk.“

bygging Wikileaks er ekki ósvipuð Amnesty International. Við reiðum okkur á störf sjálfboðaliða sem taka þátt í verkefnum á hverjum tíma fyrir sig. Wikileaks hefur um 800 sjálfboðaliða um allan heim sem eru tilbúnir að vinna að ýmsum verk efnum fyrir samtökin. Örfáir hafa viðrað sínar skoðanir í fjölmiðlum en það er ekki hægt að segja að þeir séu starfsmenn Wikileaks.“

800 sjálfboðaliðar víða um heim

Daniel Ellsberg mætti

Nokkuð hefur borið á gagnrýni á Julian frá fyrrverandi stuðnings mönnum Wikileaks á Íslandi. Hann segir að hún sé einkennileg. „Þeir íslendingar sem hafa talað um Wiki leaks eða mig í fjölmiðlum tóku þátt í störfum samtakanna, og þá sér staklega vinnunni við „Collateral Murder“-verkefnið þar sem við sýndum myndband af bandarískum þyrlum skjóta á almenna borgara í Írak. Þeir hafa nánast ekkert starfað fyrir samtökin frá þeim tíma. Upp

Þegar Íraksskjölin voru kynnt á blaðamannafundi á laugardaginn var, vakti athygli að Daniel Ellsberg var á staðnum en hann er einn þekkt asti uppljóstrari sögunnar. Ellsberg kom hinum svokölluðu Pentagonskjölum til fjölmiðla árið 1971 og var lögsóttur fyrir vikið en sýknað ur. Sá leki er talinn hafa stuðlað að endalokum Víetnam-stríðsins og átt sinn þátt í að Nixon bandaríkjafor seti hrökklaðist úr embætti. „Hann sagði mér að hann hefði

Kristinn starfar líklega áfram með Wikileaks „Þetta hefur verið ótrúleg lífsreynsla,“ segir Kristinn Hrafnsson spurður um þátttöku sína í birtingu Íraksskjalanna. „Tvennt var aðallega á minni könnu. Annars vegar að halda utan um samstarf þeirra fjölmiðla sem fengu sérstakan aðgang að gögnunum fyrirfram. Hins vegar að skipuleggja þá vinnu að hreinsa skjölin af öllu því sem á einhvern hátt gæti valdið óbreyttum borgurum í Írak skaða,“

segir Kristinn. Prentmiðlarnir Guardian, New York Times og Der Spiegel höfðu gögnin hvað lengst en ákveðið var að draga fleiri fjölmiðla að borðinu til að tryggja sem mest áhrif. „Þegar upp var staðið voru, auk blaðanna, Channel 4 í Bretlandi, Al Jazeera, sænska ríkissjónvarpið og fleiri sjónvarpsmiðlar, að vinna efni. Það kemur ef til vill ekki á óvart að bandarískar sjónvarpsstöðvar þorðu

ekki að snerta við þessu efni, sem segir sína sögu um ástandið í landinu.“ Róaði menn niður Kristinn segir að það hafi stundum verið erfitt að halda öllum miðlunum við efnið og tryggja að enginn hlypi útundan sér. „Það komu tímar þar sem maður þurfti annað hvort að byrsta sig á fundum eða í símtölum við háttsetta fjölmiðlastjórnendur eða róa menn niður sem

héldu að „hinir“ væru við það að svíkja lit. Í gegnum þessa vinnu hefur maður kynnst stórum hópi öflugra rannsóknarblaðamanna,“ segir Kristinn. Starfsmönnum ógnað Wikileaks hefur verið harðlega gagnrýnt af stjórnvöldum og starfsmönnum hefur verið ógnað. Kristinn segir að það sé ónotalegt en hluti af starfinu. „Það er enginn af hugsjón í blaðamennsku með

það að markmiði að safna vinum í hópi valdsmanna. Ég er að mínu mati enn að stunda blaðamennsku. Wikileaks er fjölmiðill sem kemur á framfæri upplýsingum til almennings – upplýsingum sem leynt eiga að fara þar sem þær fela í sér óþægileg sannindi um gjörðir valdsmanna,“ segir Kristinn og aðspurður segir hann líklegt að hann starfi áfram fyrir samtökin.

beðið í fjörutíu ár eftir leka eins og þeim sem Wikileaks kynnti á laugar daginn,“ segir Julian og bætir við að stuðningur Ellsbers sé einstaklega ánægjulegur.

Íslendingar í hringiðunni

Kristinn Hrafnsson fréttamaður og Ingi R. Ingason kvikmyndagerð armaður hafa unnið náið með for svarsmönnum Wikileaks síðustu mánuði. Þeir fóru í gagnaöflunar ferð til Íraks áður en þyrluárásarmyndbandið var birt. Kristinn tók síðan þátt í að kynna Íraksgögnin á blaðmannafundi um liðna helgi. „Við eigum möguleika á að velja okkur samstarfsfólk frá öllum heimshornum en Kristinn og Ingi eru einfaldlega þeir bestu á sínu sviði í heiminum. Þeir hafa báðir unnið að þessu verkefni í langan tíma,“ segir Julian.

Margir óskað eftir rannsókn

Heimspressan var í marga daga undirlögð af fréttum af lekanum og þeim skelfingum sem Íraksskjölin birta. Julian segist ánægður með þau viðbrögð en bætir við að banda rísku sjónvarpsstöðvarnar hafi þó valdið vonbrigðum. „Þessar sjón varpsstöðvar hafa verið í vanheil ögu sambandi við hernaðarfyrir tæki í Bandaríkjunum í langan tíma en þetta vandamál fer versnandi. Talsmaður Pentagon, sem hefur haldið blaðamannafundi um lekann, er fyrrum fréttamaður ABC-sjón varpsstöðvarinnar og sérhæfði sig þá í málefnum bandaríska varnar málaráðuneytisins. Þetta gerir það að verkum að hinir sjónvarps fréttamennirnir láta þennan mann komast upp með bull og þvaður. En áhrifin af lekanum eru að koma í ljós. Aðstoðarforsætisráðherra Bretlands hefur óskað eftir rann sókn á því að bandarískir hermenn hafi litið fram hjá pyntingum á íröskum föngum. Það sama hefur danski forsætisráðherrann gert, auk Amnesty International og fram

Kristinn Hrafnsson, talsmaður Wikileaks, Daniel Ellsberg, Gavin MacFadyen, framkvæmdastjóri miðstöðvar rannsóknarblaðamennsku í London, Julian Assange, ritstjóri og stofnandi Wikileaks. Ljósmynd/Ingi R. Ingason.

kvæmdastjóra mannréttindamála hjá Sameinuðu þjóðunum.“

Hætta á handtöku

Assange segir að mikil áhersla hafi verið lögð á öryggisráðstaf anir og Wikileaks hafi orðið vart við þrýsting frá bandaríkjastjórn og að njósnastofnanir í Bandaríkj unum hafi verið í samskiptum við sænsku öryggislögregluna og ástr ölsku leyniþjónustuna. „Við eigum vissulega á hættu að verða handtek in – það er klárt. Þó að þær aðgerðir ættu sér enga lagastoð er hægt að misbeita lögunum.“ Julian lofar því að fleiri lekar séu væntanlegir. „Við erum að vinna meira efni frá Afganistan, en það eru þúsundir skjala sem bíða birt ingar hjá Wikileaks og munu birt ast á næstunni.“ Hann játar því að spurður að Wikileaks hafi undir höndum skjöl um íslensk málefni. „Við höfum talsvert af skjölum frá Íslandi sem verða birt,“ segir hann en neitar að tjá sig frekar um efnis atriði þeirra skjala.

Vill búa á Íslandi

Fyrir nokkrum vikum var gefin út í Svíþjóð handtökuskipun á Julian og hann ákærður fyrir kynferðis brot. Ákæran og handtökuskipunin var dregin til baka innan nokkurra klukkustunda en málið er enn til rannsóknar. Hann vill ekki tjá sig um þau efnisatriði en segir að þetta hafi valdið mikilli truflun. „Það hef ur tekið gífurlega mikið af mínum tíma. Ég hef ekki fengið nokkur einustu gögn úr rannsókninni og ekki heldur lögmaður minn, en við lesum um málið í götublöðunum. Ég er saklaus af þessum ásökunum og tel að þetta sé ófrægingarherferð.“ Julian segist hugsa með hlýhug til Íslands. „Ég vona að ég geti búið á Íslandi í framtíðinni. Þeim löndum sem ég get búið í fækkar stöðugt.“ Jóhannes Kr. Kristjánsson j.kr.kristjansson@gmail.is

kynnir tónlistarviðburð án hliðstæðu á Íslandi.

NÝIR AUKATÓNLEIKAR Sunnudaginn 5. desember kl. 16:00. Miðasala hefst í dag kl. 10:00!

Jólagestir slá öll sölumet! Uppselt á þrenna tónleika í Reykjavík og örfáir miðar eftir á Akureyri LAUGARDALSHÖLLIN, REYKJAVÍK

Laugardagur 4. des. kl. 16:00 - UPPSELT Laugardagur 4. des. kl. 21: 00 - UPPSELT Sunnudagur 5. des. kl. 21: 00 - UPPSELT Sunnudagur 5. des. kl. 16:00 - Sala hefst kl. 10:00 í dag HÖLLIN, AKUREYRI

Laugardagur 11. des. kl. 21:00 - ÖRFÁIR MIÐAR

www.Jolagestir.is www.Facebook.com/jolagestir

SÍÐUSTU FORVÖÐ!

Ekki er hægt að bæta við fleiri tónleikum.

bækur

Helgin 29.-31. október 2010

Rauðir dagar og kvennabarátta „Segðu bara að skórinn passi ekki“ Guðrún er fædd og uppalin í Reykjavík. Hún flutti oft sem barn og á unglingsárunum bjó hún á Háaleitisbraut en sótti nám í Hagaskóla.

Guðrún Ögmundsdóttir segir sögu sína í bókinni Hjartað ræður för. Hún hefur verið á kafi í kvennabaráttunni í fjölda ára, fyrst með rauðsokkum, síðar með Kvennaframboðinu og Kvennalistanum. Höfundur bókarinnar er Halla Gunnarsdóttir, femínsti af næstu kyslóð í kvennabaráttunni. Hér birtast þrír valdir kaflar.

Stundum kom Guðrún við í Höfðaborg á leið heim úr skólanum en þar bjuggu tvær móðursystur hennar, Helga og Kristín. „Helga átti fallegt heimili en hún og maðurinn hennar höfðu bæði verið til sjós. Hún var mjög skemmtileg og tók til dæmis að sér fyrstu kyn fræðsluna þegar hún spurði mig: „Hvernig er það, Guðrún mín, eru strákarnir nokkuð farnir að biðja þig um að fá að máta?“ Ég skildi ekkert hvað hún var að meina, hún talaði í gátum. „Ég ætla að segja þér það, Guðrún mín, að ef þeir biðja um það þá segir þú bara strax að skórinn passi ekki.“ Þetta var mín fyrsta kynfræðsla og það tók mig marga mánuði að skilja líkinguna. En lífsreglurnar sem Helga lagði mér standa fyr ir sínu, að bera virðingu fyrir sjálfri sér og öðr um. Sjálf hafði hún marga fjöruna sopið og mörg störfin unnið. Hún var veðruð og safnaði til dæmis alltaf sígarettustubbum í krús. Helst reykti hún bara stubba.“ Helga og Stína höfðu báðar ógurlega gaman af að segja sögur og það sama mátti segja um Hönnu, móður Guðrúnar. „Þær sögðu mér til dæmis frá konunni sem var ein með mörg börn en þótti svo skemmtilegt að fara út á lífið. Einhvern tímann var hún spurð hver liti eftir börnunum hennar og hún svaraði um hæl: „Guð passar börnin mín.“ Síðan voru sögur af vændiskonum og margra manna konum, til dæmis af Fjólu skökku á löppinni sem gaf ást sína mörgum. Stína og Helga hlógu alltaf mikið sjálfar þegar þær sögðu sögur, djúpum og alveg ótrúlega smitandi hlátri. En alltaf skein í gegn ríkur skilningur á hlutskipti þessara kvenna. Þetta drakk ég í mig. Stína neytti oft mikils áfengis og ég mátti helst ekki heimsækja hana. En það var mjög skemmti legt. Ég sat þá á stól í herberginu hennar og hún lá á dívan. Hún lá eiginlega alltaf á þessum dívan og var með öll dönsku blöðin í bunka hjá sér. Ég fletti í gegnum þau ef hún var að hvíla sig. Stund um kom maðurinn hennar með soðna ýsu handa henni, pakkaða í dagblað. Hana borðaði hún beint af blaðinu. Ég sá síðar meir að þótt ég hafi haft óheyrilega gaman af heimsóknunum þá hefur lífið ekki alltaf verið dans á rósum hjá móðursystrum mínum og þeirra nánasta fólki.“

Ár erfiðleika og brostinna vona

Guðrún skömmu eftir fermingu. Á unglingsárunum fór Guðrún á böll í Breiðfirðingabúð og síðar í Glaumbæ og á Hótel Borg. Skemmtilegast var að fara á Borgina, ekki síst ef Haukur Morthens var að syngja.

Guðrún ólst upp hjá kjörforeldrum sínum, Ögmundi og Hönnu, og bast föður sínum sterkum böndum. Árið 1971 var ár mikilla umbreytinga í lífi Guðrúnar. Snemma í janúar kvartar Ögmundur undan verk í öxl. Þegar Guðr ún þreifar á öxlinni þykir honum verkurinn hlaupa til og alveg upp í höfuð. Hann er kvalinn í maga og dauðþreyttur. Við læknis rannsókn kemur í ljós að Ögmundur er með æxli

Dalahringur er nýr og bragðmildur hvítmygluostur. Lögun ostsins gerir það að verkum að hann þroskast hraðar en aðrir sambærilegir mygluostar á markaðnum. Gríptu með þér Dalahring í næstu verslun.

í höfði. Krabbameinið hafði dreift sér um allan líkama. „Á þessum tíma var ég í sambandi við Val og var orðin ófrísk. Það ræddi ég bæði við mömmu og Kidda bróður en ekki náðist að segja pabba frá því, hann var of veikur. Meðan pabbi glímdi við krabbameinið hafði hann miklar áhyggjur af því hvað yrði um mig og mömmu ef hann félli frá. Hann hafði fylgst með sárum rifrildum milli okkar og gerði sér grein fyrir togstreitunni sem bjó innra með mömmu vegna sambands okkar pabba og samskipta hans og minna við Huldu mömmu. Mig grunar að undirrótin hjá mömmu hafi verið ang istin um að kannski væri pabbi raunverulegur faðir minn. Milli pabba og Huldu mömmu var ákveðið trúnaðarsamband sem mamma var ekki hluti af.“ Dauðastríð Ögmundar varaði ekki lengi. 30. janúar 1971 lést hann, 52 ára að aldri og var mikið syrgður af vinum sínum, fjölskyldu og samstarfs mönnum. „Jarðarförin fór fram í Fossvogskirkju og var bæði falleg og mjög fjölmenn. Ég fór í djúpa sorg og grét pabba ekki aðeins í þessari jarðarför heldur í hverri einustu jarðarför sem ég fór í næstu árin. Á þessum tíma var hefðin sú í Fossvogskirkju að kistan var ekki borin út úr kirkjunni heldur var svart tjald dregið fyrir altarið, sem var bæði dramatískt og undarlegt. Ég gat ekki hugsað mér það og fékk því framgengt að kistan var borin út. Erfidrykkjan var haldin í Alþýðuhúskjallar anum, á horni Ingólfsstrætis og Hverfisgötu, og mér þótti gott að hitta allt fólkið sem þangað kom. Erfidrykkjur hafa það hlutverk að loka hringnum og bjóða fólki upp á að gleðjast yfir góðum minn ingum. Fólk vottaði mér samúð af mikilli virð ingu og væntumþykju, sem var ómetanlegt. Það vissu allir að ég var augasteinn pabba og um leið grunaði marga að ekki myndi ganga vel hjá okkur mömmu.“ Áhyggjur Ögmundar af samskiptum mæðgn anna eftir hans dag voru ekki ástæðulausar. „Sam band okkar mömmu varð sífellt stirðara eftir að pabbi dó og hún átti til að vera orðljót við mig. Að lokum sendi hún mig að heiman með þeim orðum að nú væri pabbi dáinn, hún hefði aldrei viljað mig og ég gæti farið. Við mamma náðum síðar saman en á þessum tíma brotnaði ég alveg niður. Ég flutti heim til systur Vals sem bjó á Bræðraborgarstíg. Þá var ég

Guðrún ásamt Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur (t.v.) og Hildi Karen Jónsdóttur (t.h.) í áramótapartíi í Kaupmannahöfn en Guðrún bjó lengi í Kaupmannahöfn á 8. og 9. áratug síðustu aldar.

komin fjóra mánuði á leið en missti fóstrið. Þetta var mjög erfiður tími og ég upplifði þrefalt áfall. Ég missti pabba minn, ég missti heimili mitt og ég missti fóstur. Það tók mig mörg ár að jafna mig líkamlega og andlega. Ég horaðist mikið og var langt undir kjörþyngd. Við fósturmissinn var ég lögð inn á spítala og þangað kom mamma og spurði hvort ég vildi ekki koma heim aftur. Ég gat ekki hugsað mér það. Seinna gerði ég mér grein fyrir því að móðir mín var líka í mikilli sorg og viðbrögð hennar við missinum voru ofsafengin. Það er mikilvægt að skilja manneskjuna mömmu sína. Kannski er ekki skrítið að ég hafi orðið félagsráðgjafi út úr öllum þessum aðstæðum.“

Rauðir dagar Áttundi áratugurinn var áratugur mikillar róttækni hjá ungu fólki. Guðrún ákvað að ganga til liðs við Fylkinguna. Fræðunum í Fylkingunni náði ég samt aldrei almennilega, þótt hjartað væri rautt. Mér þótti skorta tengingu við raunveruleikann. Þetta voru mestmegnis marxískir karlar í sellum, litlir bes servisserar. Einu konurnar sem höfðu roð við þess um gæjum voru Birna Þórðardóttir og Svava Guð mundsdóttir. Við hinar trítluðum kannski meira á eftir eins og litlir hvolpar. Birna og Svava kunnu fræðin út og inn og gátu pakkað körlunum saman í rökræðum. Orðræðan var snúin og orðhengils hátturinn gat verið talsverður. Húsnæði Fylking arinnar var alltaf grútskítugt og eiginlega ekki verandi þar inni. Engu líkara var en að byltingin fælist í því að hafa sem mesta drullu. Ég gat aldrei fengið mig til að fara í það hlutverk að skúra undan strákunum, svo það var ekkert annað að gera en að sætta sig við skítinn. Eftir á að hyggja hékk ég inni í Fylkingunni út af góðum félagsskap frekar en hugmyndafræðinni. Þarna voru haldin mögnuð partí, með heilu köss unum af rauðvíni og grilluðu hvalkjöti, krydduðu með rósmaríni, sem ég hafði aldrei áður bragðað.“

Lj ósa

mögnuð saga um vanmátt og styrk

Skáldsagan Ljósa eftir verðlaunahöfundinn Kristínu Steinsdóttur er hrífandi saga um konu sem dreymir um hamingjuna – en veruleikinn ætlar henni annað.

Saga úr fortíðinni sem hreyfir við nútímafólki.

EINFALDLEGA BETRI!

Allir dagar eru AMERÍSKIR DAGAR

Hefurðu séð úrvalið

af morgunkorni hjá okkur?

Frábært verð * Tveir til þrír pokar í hverjum kassa

Heil fjölskylda af 100% hreinum ávaxtasafa

Já

takk

Gildir á mánud.

Gildir á þriðjud.

168 kr/pk

Hana

Nú

Gildir á

miðvikud.

Kostur

Nautahakk

697 kr/kg

A eins 4 stk. á körfu

Aðeins 12 stk. á körfu

489

kr/kg

*Kjúklingurinn er nýslátraður í neytendaumbúðum

Prentun: Ísafoldarprentsmiðjan

Verð frá:

PASTA OG SÓSUR Hunt’s

Spaghettísósa

Verð frá:

179 kr/stór dós

Aro Pasta og Spaghetti

Verð frá:

139 kr/pk

NAMMI OG GOS

Gosdrykkir Í dós 330ml

Verð frá:

79 kr/stk

Frábært úrval af sælgæti í öllum stærðum AMERÍSKT NAMMI OG SNAKK

Í MIKLU ÚRVALI

STAÐSETNING

og gerðum af M&M’s, Tostito’s, Cheeto’s og margt fleira! Kíktu við og smakkaðu.

Mmh!..

Komdu í heimsókn! Við erum hér!

viðhorf

Helgin 29.-31. október 2010

Fært til bókar

Nýsköpun eftir hrun

Í hlekkjum hugarfarsins

Simmi kominn Samkvæmt tilkynningu forseta Alþingis tóku tveir aðalmenn sæti á ný á löggjafarsamkundunni 25. október síðastliðinn. Annar þeirra var Sigmundur Ernir Rúnarsson Indíafari. Indlandsferð hans varð tilefni nokkurrar umræðu en DV vakti athygli á því að þingmaðurinn hefði tekið sér hálfs mánaðar leyfi ellefu dögum eftir að þing kom saman en áður en hann brá sér af bæ hafi hann haldið eldræðu þar sem hann hét því að vinna kröftuglega gegn boðuðum niðurskurði heilbrigðisstofnana á landsbyggðinni. Gefið var í skyn að takmarkaður tími ynnist til þess í golfferð til Indlands. Nokkurra daga bið verður samt á annarri eldræðu Simma því kjördæmadagar hafa staðið alla þessa viku og Norðurlandaráðsþing hér í Reykjavík kemur í veg fyrir hefðbundin þingstörf lungann úr næstu viku. Tilefni Indlandsferðar þingmannsins var fimmtugsafmæli góðvinar. Í bloggi sínu segist hann ekki hafa staðist mátið þegar ferðin kom til tals í byrjun árs.

Heil vinnuvika dugar varla Svipan.is er orðin helsti umræðuvettvangur þeirra sem bjóða sig fram til stjórnlagaþings. Um miðja vikuna voru rúmlega 260 frambjóðendur af 523 komnir á lista þar og umræður fjörugar. Reiknað er með að dómsmálaráðuneytið birti nafnalista frambjóðenda á vefnum ekki seinna en á miðvikudaginn í næstu viku og bæklingur með kynningu á öllum verður borinn í hús viku fyrir kosningarnar 27. nóvember. Það er ekki seinna vænna því vísir menn hafa reiknað út að gefi menn sér fimm mínútur í að skoða baráttumál hvers frambjóðanda tekur rúmlega vinnuviku að skoða alla, þ.e. nær 44 klukkustundir.

Verður leitað í smiðju Disneys? Kjörstjórnir, forráðamenn sveitarfélaga og ráðamenn í dómsmálaráðuneytinu klóra sér í hausnum vegna framkvæmdar stjórnlagaþingskosninganna. Eins og fram kemur hjá Hjalta Zóphóníassyni í Fréttatímanum í dag er reiknað með að hver kjósandi verði 6-10 mínútur að kjósa, að því gefnu að sá hinn sami komi vel

undirbúinn til leiks, með talnarunurnar klárar og niðurskrifaðar. Það er því hætt við löngum biðröðum nema gripið verði til ráða sem duga. Þeir sem heimsótt hafa risavaxna skemmtigarða Disney-samsteypunnar þekkja langar biðraðir í vinsælustu tæki á álagstímum. Forráðamenn garðanna merkja við á ákveðnum stöðum að biðin sé hálftími, klukkutími eða tveir tímar, svo dæmi séu tekin. Umboðsmenn stjórnlagaþingskosninganna gætu tekið þetta kerfi til fyrirmyndar. Kannski þarf það ekki enda fljótlegt að telja í kosningabiðröðinni. Sjái menn tylft manna á undan sér er biðin allt að tveimur tímum. Spurningin er bara hvort biðlundin sé sú sama eftir skráningu talnarunanna og að komast í rússíbanana hjá Disney.

Örlög bróðurins Furðustrandir, glæpasaga metsöluhöfundarins Arnaldar Indriðasonar, kemur út á mánudaginn. Dyggir lesendur hans bíða hennar spenntir enda kemur Erlendur aftur til leiks eftir að hafa verið hvíldur í tveimur undanförnum bókum. Rannsóknarlögreglumaðurinn þurrlyndi er staddur á æskuslóðum sínum austur á fjörðum, dvelur í tóftum eyðibýlisins Bakkasels. Í vefauglýsingu er birtur kafli úr bókinni þar sem Erlendur þvælist um æskuþúfur með aldraðri refaskyttu sem segir m.a.: „Maður finnur ótrúlega hluti í tófugreni.“ Birting eyðibýliskaflans gefur til kynna að þess megi vænta að upplýst verði um afdrif bróður Erlendar sem varð sem barn úti á þessum sömu slóðum. Sá atburður hefur legið þungt á þessari þekktustu sögupersónu síðari tíma, eins og þráfaldlega kemur fram í hugrenningum hennar.

Veturinn fram undan verður erfiður fyrir margar fjölskyldur. Engin ástæða er til að efast um það. Í lífskjararannsókn Hagstofu Íslands, sem birtist síðasta vor, kom fram að heimilum í landinu gekk heldur skár að láta enda ná saman árið 2009 heldur en 2004. Það er út af fyrir sig merkileg tölfræði, en því miður má gera ráð fyrir að heldur hafi sigið á ógæfuhliðina frá því sú rannsókn var framkvæmd. Von er á niðurstöðum lífskjararannsóknar Hagstofunnar fyrir 2010 síðla í nóvember og hún verður örugglega ekki uppörvandi. Hagstofan birti í vikunni atvinnuleysistölur frá þriðja ársfjórðungi en þá voru 6,4 prósent vinnufærra manna og kvenna án vinnu. í tölum Hagstofunnar má reyndar sjá þá jákvæðu staðreynd að atvinnustig á landsbyggðinni er í raun og veru Jón Kaldal sterkt. Þar er atvinnuleysi kaldal@frettatiminn.is 3,6 prósent en á höfuðborgarsvæðinu er það 8 prósent. Í heild voru að meðaltali 11.700 manns án vinnu og í atvinnuleit á þessu tímabili. Það eru margir einstaklingar en atvinnuástandið er þó hlutfallslega mun betra hér á landi en í fjölmörgum öðrum löndum sem glíma einnig við mikla efnahagslega erfiðleika. Sú staðreynd er ákveðin vísbending um að myndin af ástandinu í landinu er

ekki jafn kolsvört og hin almenna umræða virðist benda til. Getur verið að við höfum verið – og séum enn – of upptekin við að tala um hrun? Það er full ástæða til að staldra við og velta því fyrir sér af hverju tónninn í umræðunni er svona þrunginn svartsýni og neikvæðni. Við sem störfum við fjölmiðlana eigum alveg örugglega stóran hlut þar að máli. Í stétt blaða- og fréttamanna virðist vera almennt ríkjandi ákveðin sektarkennd yfir því að stéttin brást hlutverki sínu á góðæristímanum. Og það með réttu. Það skorti vissulega þéttari tök og gagnrýna hugsun í umfjöllun um fjármálalíf landsins. Þessi sektarkennd – ef kenningin er rétt – virðist hins vegar brjótast út í því að pendúllinn hafi sveiflast frá ofurjákvæðni í garð fjármálageirans og athafnalífsins yfir í algjöra neikvæðni, sem er jafn arfavitlaus og vond fréttamennska og klappstýruhlutverkið var fyrir hrun. Frá falli bankanna hefur fjöldi fyrirtækja horfið af markaði, eins og rækilega hefur verið sagt frá, en hér og þar um samfélagið hafa á sama tíma sprottið upp fyrirtæki af ýmsum stærðum og gerðum með nýjum störfum og tækifærum. Þessir græðlingar hafa ekki hlotið verðskuldaða athygli. Það þarf ekki að setja sig í sérstakar Pollíönnustellingar til þess að átta sig á að við höfum ekki gott af því að horfa á, lesa og heyra aðeins hið neikvæða.

Getur verið að við höfum verið – og séum enn – of upptekin við að tala um hrun? Það er full ástæða til að staldra við og velta því fyrir sér af hverju tónninn í umræðunni er svona þrunginn svartsýni og neikvæðni. Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jón Kaldal kaldal@frettatiminn.is Framkvæmdastjóri: Teitur Jónasson teitur@frettatiminn.is Fréttastjóri: Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is Ritstjórnarfulltrúi: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn. is. Auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is . Fréttatíminn er gefinn út af Miðopnu ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.

Fjármagnstekjuskattur Tímabilið 1. júlí - 30. september

18% staðgreiðsla Frá 1. janúar 2010 ber bönkum og öðrum fjármálastofnunum að reikna og halda eftir 18% staðgreiðslu af vaxtatekjum og innleystum gengis hagnaði ársfjórðungslega. Sama gildir um arð sem greiddur er til eigenda af eignarhlutum í félögum. Athygli er vakin á breyttum reglum um skattalega meðferð á úthlut uðum arði sem fer umfram 20% af skattalegu bókfærðu eigin fé viðkom andi félags í lok viðmiðunartímans til þeirra sem skylt er að reikna sér endurgjald vegna starfa í þágu félagsins.

Rafræn skil á fjármagnstekjuskatti Nú er hægt að gera skil á fjármagnstekjuskatti á rafrænan hátt. Farið er á þjónustusíðu ríkisskattstjóra, skattur.is, með kennitölu og aðallykli eða skilalykli. Síðan er valið vefskil > staðgreiðsla fjármagnstekjuskatts og opnast þá form útfyllingar. Fylgja þarf leiðbeiningum til enda og verður þá til krafa í heimabanka gjaldanda. Hafi ekki verið um að ræða neinar skatt skyldar greiðslur arðs og vaxtatekna á tímabilinu skal gera grein fyrir því.

Gjalddagar

Fjármagnstekjuskattur er 18% frá 1. janúar 2010. Gjalddagar afdreginnar staðgreiðslu eru 20. apríl, 20. júlí og 20. október 2010 og 20. janúar 2011. Eindagi er 15 dögum síðar.

Gjalddagi afdreginnar staðgreiðslu fjármagnstekjuskatts á þriðja ársfjórðungi 2010 er 20. okt. en eindagi er 4. nóv.

8.3 mm

viðhorf

Helgin 29.-31. október 2010

Sambandsríkið Norðurlönd

Allt frá því að Sviss var stofnað og Niðurlönd urðu frjáls, frá því Ítalía var sameinuð þar til Þýskaland var endursameinað og Sovétríkin hrundu hefur pólitísk landafræði breyst aftur og aftur og markað djúp spor í gang sögunnar.

Raunsæ draumsýn Í bók sinni, Sambandsríkið Norðurlönd (Förbundsstaten Norden), færir sænski sagnfræðingurinn og samfélagsrýnirinn Gunnar Wetterberg rök fyrir þeirri athyglisverðu samfélagshugmynd að myndað verði sambandsríki Norðurlanda. Gunnar er á ferð um Norðurlöndin að kynna bók sína þessa dagana en þar lýsir hann því hvernig hið nýja sambandsríki geti tryggt Norðurlöndum þann sess í heimspólitíkinni sem þeim ber.

yrir réttu ári skrifaði ég greinar í sænska dagblaðið Dagens Nyheter og lagði til að norrænu löndin og sjálfstjórnarsvæðin ættu að mynda sambandsríki. Sjaldan hef ég fengið jafnsterk viðbrögð og þá. Þess vegna hef ég nú þróað hugmyndina í ársriti Norðurlandaráðs og Norrænu ráðherranefndarinnar 2010. Það er ekki erfiðleikum bundið að gera drög að því hvernig sambandsríkið geti litið út. Sviss er hugsanleg fyrirmynd að mögulegu sambandsríki þar sem löndin fimm (Danmörk, Finnland, Ísland, Noregur og Svíþjóð) og sjálfstjórnarríkin þrjú (Færeyjar, Grænland og Álandseyjar) ættu aðild.

Fyrsta sameiginlega þingið 2030

Gunnar Wetterberg sænskur sagnfræðingur

Sambandsríkið myndi einungis hafa valdheimildir sem meðlimirnir færðu því á ótvíræðan hátt. Utanríkis- og öryggismál ættu að heyra undir sambandsríkið, samhæfa þyrfti efnahags- og vinnumarkaðspólitíkina auk þess sem í því fælist örugglega ávinningur að það yrði jafnframt gert varðandi rannsóknarstefnuna. Þó að löndin sameinuðust í sambandsríki yrðu ekki allar pólitískar ákvarðanir teknar fyrir sambandsríkið í heild sinni. Norrænu löndin hafa ríka hefð fyrir svæðisbundinni sjálfstjórn þar sem sveitarfélögin og ömtin/fylkin/landsþingin bera ábyrgð á stórum hluta ýmissa málaflokka, einkum varðandi félagslega kerfið þar sem þess er þó gætt á landsvísu að allir njóti sömu réttinda. Sambandsríkið Norðurlönd gæti

á svipaðan hátt verið vettvangur til að bera saman og samhæfa án þess að alltaf þurfi að vera um að ræða bindandi ákvarðanir til að taka næsta skref í samstarfinu. Skattlagningin ætti að mestu leyti að vera í höndum aðildarlandanna, sama á við um félagslega kerfið og hugsanlega almannatryggingakerfið svo fremi að menn telji ekki að það sé meiri ávinningur af því að koma á sameiginlegu kerfi. Sambandsríkið þarf að hafa stjórnarskrá, löggjafarsamkundu og ríkisstjórn. Meðlimirnir yrðu að koma sér saman um það hvernig þær yrðu upp byggðar. Það verður sjálfsagt nokkuð langt ferli en það gæti hafist á því að Norðurlandaráð ákvæði að gera forkönnun á því hvaða möguleikar stæðu norrænu samstarfi opnir í framtíðinni. Þegar sjónarmið og tillögur hennar lægju fyrir gætu meðlimirnir byrjað að semja. Síðan þyrftu þjóðirnar og löggjafarþingin að hafa sitt að segja um niðurstöður samningaviðræðnanna. Norrænir borgarar ættu að geta kosið fyrsta sameiginlega þing sitt nálægt 2030.

Hindranir í fortíðinni

Það furðulegasta er að þetta skuli ekki hafa gerst nú þegar. Í alþjóðlegu samhengi hæla norrænu löndin sér af friðsömu og árangursríku samstarfi sínu. En það er líka hægt að snúa dæminu við. Svipuð svæði í Evrópu með sameiginlega menningu og tungumál hafa nefnilega á hinn bóginn orðið að löndum og ríkjum fyrir löngu. England og Frakkland snemma á miðöldum, Spánn á 15. öld, Stóra-

5.900

Bretland á 17. öld, Þýskaland og Ítalía á 19. öld. Það eru bara norrænu löndin fimm sem þrjóskast við og halda sig hvert fyrir sig. Að hluta til var það vegna þess að Danmörk/Noregur og Svíþjóð/ Finnland voru lengi vel svo svipuð að styrk að engu ríki tókst að leggja annað undir sig. Að hluta til vegna þess að stórveldi stöðvuðu slíka tilburði, allt frá Hansaveldinu til Bandaríkjanna og Sovétríkjanna. En nú láta stórveldi Norðurlönd í friði. Í fyrsta sinn í 600 ár ættu löndin að geta rætt hugmyndina í friði og ró. Norðurlandahyggja hefur frá því á 19. öld byggst á sterkri menningarlegri og hugmyndafræðilegri stemningu en ég tel að nú hafi jafnframt bæst við sterk efnahagsleg og utanríkispólitísk rök.

Tíunda stærsta hagkerfið

Það byrjaði með talnaleik. Ég lagði saman þjóðarframleiðslu landanna og íbúafjölda. Niðurstaðan var ótrúleg. Íbúafjöldi sambandsríkis Norðurlanda væri í dag um 25 milljónir og þjóðarframleiðslan um 1.600 milljarðar dollara, svipað og Spánn og Kanada, og yrði 10. til 12. stærsta hagkerfi heimsins. Þetta opnar fyrir hugleiðingar um tvö mikilvæg sjónarmið. Þýðing alþjóðlegs samstarfs hefur aukist gífurlega, m.a. í kjölfar fjármálakreppunnar. Þegar Bretton Woods-kerfið beið skipbrot í byrjun áttunda áratugarins var hömlum létt af og það dró stöðugt úr hlutverki alþjóðastofnana. Það hefur hins vegar orðið ljóst á undanförnum árum að fjármálamarkaðir geta ekki án alþjóðlegra reglugerða verið. Vandamálið er að Sameinuðu þjóðirnar, Heimsviðskiptastofnunin (WTO), Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn, Alþjóðabankinn og auk þess OECD, hafa um þessar mundir orðið alltof þunglamaleg til að geta náð niðurstöðu í umfangsmiklum samningaviðræðum. Lausnin hefur falist í G-20 hópnum sem mótað hefur meginstefnuna og síðan sjá hefðbundnu alþjóðasamtökin um að framkvæma hana. Þetta er sennilega ekki einangrað fyrirbæri: Þegar leysa þarf vandamál tengd loftlagsmálum er jafnmikil þörf fyrir svipað kerfi. Vandamálið er að norrænu löndin eru ekki höfð með í G-20. Á því tapa bæði Norðurlönd og heimurinn. Norrænu löndin er u betur stemmd fyrir fríverslun en nokkurt ríki G-20-hópsins. Þau hafa jafnframt verið tilbúin að ganga lengra í umhverfismálum. Með því að vera sundruð komast þau ekki að með sjónarmið sín í mikilvægustu samkundunum þar sem aðeins stærstu hagkerfin taka þátt. Norðurlönd væru sem sambandsríki augljós og gagnlegur þátttakandi í slíku samstarfi.

Öflugri sameinuð

En þetta snýst líka um hagkerfi norrænu landanna. Hagkerfi samfélags með 25 milljónir íbúa er mun þróttmeira og öflugra en fimm hagkerfi með 10+5+5+5+0,5 milljónir íbúa. Með samræmdari löggjöf, virkum sameiginlegum vinnumarkaði og samræmdari rannsóknarstefnu gætu vaxtarmöguleikar Norður-

landa verið mun meiri en þeir eru í dag þar sem löndin eru sundruð. Sambandsríkið Norðurlönd væri ekki eins viðkvæmt varðandi efnahagsmál og löndin fimm eru hvert fyrir sig. Löndin eru smá og mjög háð einstökum vörum, atvinnugreinum og/ eða mörkuðum en hagsveiflurnar verða minni ef Norðurlönd eru skoðuð í heild. Sambandsríkið yrði á við Bandaríkin í smækkaðri mynd. Því betur sem okkur finnst við vera heima hvert í annars löndum, þeim mun auðveldar geta borgararnir varist hagsveiflunum með því að flytja vinnuaflið þangað sem þörf er á því. Í raun hafa fyrirtækin og borgararnir nú þegar stuðlað að því að Norðurlönd eru komin talsvert langt í áttina að sambandsríki. Í Ósló kvað tíundi hver starfsmaður vera sænskur, á hverjum degi ferðast þrjú prósent íbúa Malmö yfir Eyrarsundsbrú og helmingur þeirra er Danir. Fyrirtækin hafa gengið enn lengra. Helmingur fjármála- og tryggingageirans er norrænn, orku- og matvælageirinn er á sömu leið, og alþjóðlegar fyrirtækjasamsteypur skipuleggja sig oft fremur sem norrænar en þjóðlegar.

Sambandsríki er betra en samstarf

Oft er sagt: „Já, en nægir þá ekki bara að dýpka samstarfið?“ Eða: „Af hverju ættum við að kæra okkur um Norðurlönd þegar samþættingin í ESB spannar svo miklu fleiri?“ En þannig er því ekki farið. „Dýpkað samstarf“ er í grundvallaratriðum frábrugðið „sambandsríki“. Ef samstarfið er dýpkað þarf að semja um hvert einstakt verkefni fyrir sig. Ef löndin fimm sjá sér ekki nægan hag í tillögunni verður ekkert af henni. Það hafa orðið örlög margra ákaflega áhugaverðra tillagna í áranna rás. Ef einkennisorðið verður „samstarf“ í framtíðinni er viss hætta á að Norðurlönd fjarlægist sífellt meira hvert annað. Í sambandsríki koma á hinn bóginn sífellt ný viðfangsefni til meðferðar. Þá geta meðlimirnir hver fyrir sig látið hvern reiðskjóta borga fyrir hringekjuna – tilslökun einn daginn getur tryggt framgang daginn eftir. Sameiginlega ríkjasambandið mótar allt annars konar ramma og forsendur fyrir samkomulagi en lauslegt samstarf landanna eins og það er nú.

Gengið lengra en í ESB

Norðurlönd eru alls ekki ósamrýmanleg ESB. Norðurlönd geta þvert á móti styrkt ESB. Sambandsríkið myndi vera á meðal fjögurra eða fimm veigamestu aðila sambandsins. Þá ætti spurningin um hugsanlega ESB-aðild að fá aðra þýðingu fyrir þá sem hafa efasemdir. Ég skil vel þá sem veigra sér við sambandi þar sem franski-þýski valdakjarninn getur valtað yfir Svíþjóð eða Finnland eða Danmörku en tilhlýðileg virðing er borin fyrir Spáni eða Póllandi. En Norðurlönd yrðu einmitt á við Spán. Þar að auki gæti norræna samstarfið gengið talsvert lengra en hið evrópska. Það gildismat sem

viðhorf 41

Helgin 29.-31. október 2010

 Vik an sem var Súperman bjargar okkur að lokum „Ég þori að fullyrða að þessi eign er verðmætasta eign gömlu bankanna og mun greiða hátt í þriðjung af Icesave gati Landsbankans.“ Jón Ásgeir Jóhannesson í athugasemd við frétt Sjónvarpsins um að viðskipti með Iceland-verslunarkeðjuna hafi verið „skítaflétta“.

Íbúafjöldi sambandsríkis Norðurlanda væri í dag um 25 milljónir og þjóðarframleiðslan um 1.600 milljarðar dollara, svipað og Spánn og Kanada, og yrði 10. til 12. stærsta hagkerfi heimsins.

Jesúbarnið áfram í jötunni á litlujólunum „Væntanlega verður orðalagi hennar breytt að einhverju leyti.“ Margrét Sverrisdóttir, formaður mannréttinda ráðs Reykjavíkurborgar, á von á því að einhverjar breytingar

verði gerðar á tillögu meirihluta ráðsins varðandi samskipti leik- og grunnskóla Reykjavíkurborgar og trúar- og lífsskoðunarhópa. Þetta er allt annar handleggur „Jóni fer batnandi en hann fær létta dagskrá á fimmtudag og föstudag. Hann mætir svo fílefldur til starfa eftir helgina enda í nógu að snúast.“ S. Björn Blöndal, aðstoðarmaður Jóns Gnarr, greindi frá útskrift borgarstjóra af spítala eftir að bágt hljóp í húðflúrað skjaldarmerki Reykjavíkur á vinstri armi hans.

Lærin saman „Ef hugmyndir stjórnvalda um niðurskurð verða að veruleika þurfa hátt á fjórða hundrað fæðandi konur að leita lengra en annars eftir fæðingarþjónustu.“ Guðlaug Einarsdóttir, formaður Ljósmæðrafélags Íslands.

Þingmaður leggur mat á stöðuna „Undarlegt hvað hugurinn var samt rór og greinandi meðan á þessu stóð.“ Ólína Þorvarðardóttir slapp ómeidd eftir að hafa farið tvo heila hringi á flughálum vegi og misst bíl sinn út í móa við Munaðarnes í Borgarfirði.

Darling og dýralæknirinn „Árni M. Mathiesen, fyrrverandi fjármálaráðherra, gerir upp bankahrunið í nýrri bók sem kemur út eftir miðjan nóvember. Hann leggur nú lokahönd á bókina ásamt Þórhalli Jósepssyni, fréttamanni á Ríkisútvarpinu.“ Fréttablaðið segir frá.

Grípa menn hnífapörin með sér af Saga Class? „En vitlausustu öryggisráðstafanir í heimi hjóta þó að vera á Keflavíkurflugvelli þegar gerð er vopnaleit á farþegum sem eru að koma heim!” Egill Helgason veltir fyrir sér öryggisráðstöfunum á flugvöllum víða um heim.

ERTU Í VITLAUSUM BANKA? %

Samanburður debetreikninga*

Vertu hér!

3.5 3.0 2.5

Stóra tækifærið

Stjórnmál geta stundum verið uppspretta mikilla breytinga. Það er í stjórnmálunum sem teknar eru ákvarðanir um hvaða stofnana ramma við búum við. Mikilvægasti stofnanaramminn er landfræðilegu landamærin. Þau getur markaður inn ekki haft nein áhrif á – þvert á móti hafa landamæri áhrif á bæði viðskipti og atvinnulíf. Paul K rugman fékk Nóbels verðlaunin í hagfræði um árið fyrir rannsóknir sínar á samspili hag fræði og landafræði. Niðurstöður Krugmans eru afgerandi. Það skipt ir máli nærri hverjum maður er, það hefur þýðingu að starfsgreinar, fyr irtæki og hæft fólk safnist á svæði. Landafræðin er hagfræði og hún hvílir í höndum stjórnmálanna. Allt frá því að Sviss var stofnað og Niðurlönd urðu frjáls, frá því Ít alía var sameinuð þar til Þýskaland var endursameinað og Sovétríkin hrundu hefur pólitísk landafræði breyst aftur og aftur og markað djúp spor í gang sögunnar. Norðurlönd eiga nú möguleika á því að hafa í ró og næði áhrif á for sendur þróunar atvinnulífs, menn ingar og samskipti borgaranna. Það eru fyrst og fremst stjórn málamenn landanna sem hafa það í hendi sér hvernig þetta tækifæri verður nýtt. Ef þeir ákveða að stefna að sambandsríki hefur það alla burði til að hefja Norðurlönd hærra en þau geta boðið borgurum sínum hvert fyrir sig. Það er þetta tækifæri sem nor ræna ársritið 2010 fjallar um.

2.0 1.5 1.0 0.5 0.0

Ertu hér?

Hér?

Sparisjóðirnir 0,10%

Arion banki 0,15%

Hér?

Íslands- Landsbanki bankinn 0,10% 0,15%

Eða Kannski s hér? hér? BYR 0,20%

MP 0,20%

S24 3,4%

Veldu du S24 og fáðu betri vexti á debetreikninginn

DEBETREIKNINGUR MEÐ BETRI VÖXTUM Sæktu um á www.s24.is eða hringdu í 533 2424 til að fá nánari upplýsingar – og þú hagnast.

*M.v. vaxtatöflu banka og sparisjóða þann 21.10.2010. Tekið er mið af fyrsta þrepi debetreiknings.

DY N A M O R E Y K J AV Í K

Norðurlandabúar eiga sameigin legt leggur grunninn að samstarfi um lagasetningu, almannatrygg ingar og skattlagningu sem mun taka ESB margar kynslóðir að ná. Norrænt samstarf getur þjónað sem fordæmi og brautryðjandi fyrir sambandið.

viðhorf

Helgin 29.-31. október 2010

jonas@ frettatiminn.is

dekk fyrir allar gerðir og stærðir bíla – góð greiðslukjör

MIKIÐ ÚRVAL

BETRA VERÐ ÞRJÁR FULLKOMNAR ÞJÓNUSTUSTÖÐVAR

www.pitstop.is Rauðhellu 11, Hfj.

Hjallahrauni 4, Hfj.

Dugguvogi 10

 568 2035

 565 2121

 568 2020

Ð LLT A 6 MÁN A Í U T

ÐI

VETRARDEKK Á FRÁBÆRU VERÐI

Auglýsing dagblað 5d x 10 cm

T S AU

L A T X VA VI

SA & MA

Jónas Haraldsson

Teikning/Hari

Það sló mig þegar heildarfjöldi frambjóðenda til stjórnlagaþings var kunngjörður, 523, að konur væru í miklum minnihluta.

HELGARPISTILL

konur voru heima með börn. Auðvitað voru alls konar undantekningar frá þessu en þetta var normið. Inn í þetta skipulag gengum við, piltur og stúlka um tvítugt. Hvorugt okkar hafði staðið í matseld, um hana höfðu mæður okkar séð. Það breytti engu. Húsbóndanefnan í fyrrgreindri kjallaraíbúð, piltur um tvítugt, settist við matarborðið og beið þess að húsmóðirin í sömu íbúð, stúlka um tvítugt, gæfi sér að borða. Stráknum í þessari örfjölskyldu þótti sjálfsagt að stelpan setti ýsusporð í pott og bæri á borð. Það merkilega var að tvítuga stelpan tók þessu möglunarlítið. Svo var mótunin og hefðin öflug. Þess er enn minnst á heimili okkar hjóna er fyrrnefndur tvítugur húsbóndi hengdi upp minnisblað fyrir ofan Rafha-eldavélina í eldhúsi því sem hann taldi tilheyra tilvonandi frú sinni: „Mundu eftir að sjóða kartöflurnar“. Slíkt grundvallaratriði vildi gleymast hjá hinni óvönu húsmóður. Það hvarflaði ekki að meintum húsbónda að kartöflusuða kæmi sér við. Karlinn í fyrrgreindri sambúð hefur síðar lært að sjóða kartöflur. Vissulega má draga færni hans í eldhúsi í efa en viðleitni er til staðar. Breytingin er meiri milli kynslóðanna. Viðsnúningur hefur orðið frá því Vigdís átti við karlana árið 1980. Við hjónin eigum tvo syni og tvo tengdasyni. Þessir ungu menn eru á engan hátt líkir föður sínum og tengdaföður á þeirra aldri þegar kemur að heimilisstörfum og barnauppeldi. Maturinn sem þeir töfra fram er í senn hollur, bragðgóður og litríkur. Þeim þykir matseld sjálfsagður þáttur ólíkt því sem var í huga þeirra karla sem á undan þeim fóru. Hið sama á við um barnastúss. Ábyrgð og umönnun er sameiginlegt átak beggja foreldranna. Þegar að því stússi kemur hefur jafnvel hinn gagnslitli húsbóndi úr Hlíðakjallaranum breyst. Hafi bóndi sá lítt kunnað að fara með eigin börn og treyst á konu sína er honum ekki alls varnað þegar að afabörnum kemur. Hann hefur jafnvel gegnt því virðulega embætti að vera „dagafi“, þ.e. séð einn og óstuddur um barnabörn sín frá morgni til kvölds og það um nokkra hríð; gefið pela, skafið úr epli, skipt um bleiur og svæft í gömlum Silvercross. Því vill sá hinn sami halda því fram að jafnréttið hafi fest rætur þar sem það skiptir mestu, inni á heimilunum. Enn er auðvitað verk að vinna, karlar eru fleiri en konur í sveitarstjórnum og á þingi en þar þokast einnig í rétta átt. Ekki skal gleyma því að karlavígi forsætisráðuneytisins er fallið ekki síður en forsetaembættisins. Viðhorf þeirra ungu kvenna sem pistilskrifarinn og fyrrum húsbóndi í Hlíðakjallaranum umgengst er klárt. Þær ganga hnarreistar fram og líta svo á, með réttu, að þeim séu allir vegir færir, þær standi engum að baki og keppi á jafnréttisgrundvelli við aðra, hvort heldur eru karlar eða aðrar konur. Það þýðir ekkert að hengja upp miða með áminningu um kartöflusuðu fyrir ofan eldavélina á þeirra heimili.

igningin buldi „Já, ég þori, get á sviðinu og og vil“ sungu konlímdi saman ur fyrir 35 árum. blöð ræðumanna, Fimm árum síðar rokið feykti þeim urðu Íslendingar fyrsta þjóðin nærri því um koll. „Ég í heiminum til gefst ekki upp þótt að kjósa konu til á móti blási,“ hefðu forseta. Síðan þá bókstaf lega getað verið einkennisorð hafa konur gengkvennafrídagsins í ið í mörg önnur Reykjavík á mánuhefðbundin karlmannsstörf, verdaginn var. Nei, konið forstjórar og ur létu illviðrið ekki aftra sér og þrömmborgarstjórar og í uðu hnarreistar niðfyrra eignuðumst ur Skólavörðustíg og Eygló Svala Arnarsdóttir við fyrsta kvenBankastræti í tug- ritstjóri icelandreview.com forsætisráðherrþúsundatali og komu ann. Konur eru sér fyrir á Arnarhóli fróðleiksfúsar og í baráttuhug, staðsækja orðið háskóla í auknari ráðnar í að standa af sér storminn. Ég var þeirra á meðal mæli en karlar. Raungreinar, sem og hlustaði uppveðruð á áhrifamikl- lengi voru vígi karlmanna, eru líka ar ræður um kynbundinn launa- orðnar vinsælar meðal kvenna. Það mun og kynbundið ofbeldi, mikil- mætti ætla að tækifærin væru jöfn væg málefni sem nauðsynlegt er að og því skýtur skökku við að kyntaka á. bundinn launamunur sé ennþá til Konan við hliðina á mér hafði tek- staðar. Ég spyr mig hvers vegna það ið þátt í fyrsta Kvennafrídeginum sé. Nýta konur ekki tækifærin sem árið 1975 og verið ein af upphafs- þær hafa til fulls? Getur verið að konum Rauðsokkuhreyfingarinnar. konur þori síður að biðja um launa„Hverju hefur verið áorkað?“ spurði hækkun en starfsbræður þeirra? ég hana og hún tjáði mér að margt Það sló mig þegar heildarfjöldi hefði breyst til batnaðar á 35 árum, frambjóðenda til stjórnlagaþings aðallega viðhorfið í samfélaginu. Á var kunngjörður, 523, að konur nútímaheimilum tækju karlmenn væru í miklum minnihluta, eða aðvirkan þátt í heimilisstörfum. En eins þriðjungur frambjóðenda. Mér hún hafði einnig áhyggjur af því að þykir illskiljanlegt að ekki skuli jafnréttisbaráttan hefði gengið svo fleiri konur vera í þessum frækna og langt að hún væri í raun að snúast ótrúlega stóra hópi sem vill leggja upp í andstöðu sína, að til væru kon- sitt af mörkum við að endurskoða ur sem helst vildu gera karlmenn stjórnarskrá Íslands, sýna vilja í brottræka úr samfélaginu. Hún verki og skapa okkur öllum betri hafði til dæmis heyrt að í bígerð framtíð. Er „Ég þori, get og vil“ aðværi að stofna banka þar sem að- eins bergmál úr fortíðinni? eins konur mættu vinna og leist illa á þann ráðahag.

Konur minntust þess með fjöldafundi í vikubyrjun að 35 ár eru liðin frá kvennafrídeginum fræga, gott ef ekki heimsfræga. Konum var nóg boðið árið 1975, þær gengu út af vinnustöðum eða skildu karlana eftir með ómegðina, börn sem þeir kunnu lítt eða ekki að fara með. Það var magnaður dagur fyrir konur jafnt sem karla. Leiða má gild rök að því að samstaða kvenna þennan daga hafi m.a. rutt Vigdísi Finnbogadóttur braut í forsetakosningunum fimm árum síðar. Vart er ofmælt að á þessum árum hafi það verið skoðun meirihluta þjóðarinnar að á Bessastöðum sætu forseti og forsetafrú. Forsetinn var titlaður herra. Í þessu ljósi var fróðlegt að sjá heimildarmynd Ríkissjónvarpsins um fífldjarft forsetaframboð Vigdísar Finnbogadóttur. Sjónvarpsfréttamenn þess tíma spurðu einlæglega hvernig í ósköpunum ætti að titla forseta Íslands, færi svo að kona yrði kjörin. Keppinautar Vigdísar um embættið, allt miðaldra karlar í hjónabandi, töldu fátt annað koma til greina en að hjón settust að á forsetasetrinu og forsetinn, karl vel að merkja, hefði sér forsetafrú til aðstoðar. Vigdís keyrði þetta allt í kaf, hafði betur er karlarnir og gegndi forsetaembættinu með eftirminnilegri prýði. En jafnvel hún, kona sem braut blað og ruddi braut, sá ekki fyrir sér að hún hefði getað farið í forsetaframboðið með karl sér við hlið. Það að karl yrði forsetamaki var óhugsandi árið 1980. Þetta hefur breyst, eins og svo margt annað, sem betur fer. Núverandi forseti lýkur sínu fjórða kjörtímabili eftir tæplega tvö ár. Enginn forseti hefur setið lengur er sextán ár svo það telst varla mikil dirfska að reikna með því að nýr forseti setjist að á Bessastöðum árið 2012. Það skal líka fullyrt að kjósendur í því væntanlega kjöri sjá ekkert athugavert við það að kona taki með sér maka á Álftanesið. Sá sem eldri er en tvævetur getur litið í eigin barm og séð breytinguna sem orðið hefur á samfélaginu. Við hjónakornin hófum sambúð í kjallara í Hlíðunum og eignuðumst frumburðinn tveimur árum fyrir kvennafrídaginn mikla, raunar ekki hjón þá því barnið fæddist í synd. Bæði vorum við mótuð af uppeldi þess tíma. Karlar fóru út að vinna,

Ég þori, get og vil ... eða hvað?

Áminning um kartöflusuðu

Kvennafrídagurinn og stjórnlagaþing

VAXTAL

E ST

PIPAR\TBWA • SÍA • 102692

Allar verslanir

* Lagersala. un Bónus. rsl ve í ki ek **Tax free gildir þv sem í nemur. tt, en bjóða afslátt greiða virðisaukaska

bækur

Helgin 29.-31. október 2010

Tórir hann enn

Fr æðibók in

Ævisaga Keith Richards er komin út. Life kallar hana ópusinn sem er skrifaður af blaðamanninum og rithöfundinum James Fox (White Mischief). Flestallir Stones-nördar munu væntanlega ná sér í eintak. Að sögn erlendra fjölmiðla er bókin skemmtileg. Upphafið er réttarhöld í Arkansas þar sem Keith var dreginn fyrir dómara sem gerði upptækan dálkinn hans og lét taka mynd af sér, hinum ákærða og vopninu. Vitaskuld er mikið nafnaróf í sögunni sem svalar þorsta þeirra forvitnu um svallið og sullið. Richards dregur fátt undan, sem hann man, en Fox hefur haft í mörg horn að líta til að kanna sögurnar. Hvort þar er flökkusagan um það þegar Keith týndist í Mexíkóborg og fannst ekki fyrr en leitað var til undirheimaforingja þar í bæ skal ósagt látið. Við bíðum spennt. -pbb

Stjórnskipunarréttur eftir Gunnar G. Schram, er ein fárra bóka sem fjalla um stjórnskipun Íslands á heildstæðan hátt. Kjörið lesefni í aðdraganda stjórnlagaþings.

 Bók adómar

Saga fyrir fullorðna Danska skáldkonan Lene Kaaberböl, sem átti fyrr á þessu ári krimmann Barnið í ferðatöskunni á metsölulistum, sendi frá sér nýlega skáldsögu fyrir fullorðna lesendur. Fáir hér á landi þekkja fjórleik hennar fyrir börn og unglinga um Skammarann sem Jentas gaf út fyrir fáum árum við litla athygli. Enn færri vita að hún skrifaði níu bækur fyrir Disney í W.H.I.T.C.H.-röðinni. Kaaberböl, sem er fædd 1960, fór að gefa út bækur þegar hún var fimmtán ára. Hún hefur sent frá sér 34 skáldsögur, fyrir börn, unglinga og fullorðna. Nýja sagan heitir Kadaverdoktoren og gerist í Frakklandi á átjándu öld. -pbb

 Bókadómur Þórunn Erlu-Valdimarsóttir Mörg eru ljónsins eyru

Stílgáfa, næmni og skáldleg tilþrif Skáldsaga Þórunnar Erlu-Valdimarsdóttur byggist á Laxdælu-plottinu um þau Guðrúnu, Bolla og Kjartan, þetta er flókin og athugul skoðun á mannlífi.







Snjóblinda

Leyndarmál annarra

Allt fínt ... en þú?

Ragnar Jónasson 286 bls. Veröld

Jónína Leósdóttir

Þórdís Gísladóttir 36 bls. Bjartur

279 bls Mál og menning

Misindismenn á Sigló

Leyndarmálaljóð

Fjölskyldudrama

Snjóblinda er annar krimmi Ragnars Jónassonar og segir frá ungum lögreglumanni sem ræður sig til Siglufjarðar um hávetur. Eldri herra dettur niður stiga í leikhúsinu og hálfnakin kona finnst í skafli. Þessi löggusaga er hefðbundin í byggingu, snotur í hversdagslegum stíl, hæg í uppbyggingu en sætir engum tíðindum. Flétta Ragnars er prýðilega byggð og lesandanum komið á óvart í bókarlok. Persónulýsing sakamanns sögunnar er athyglisverðasti partur verksins. -pbb

Þórdís Gísladóttir fékk á dögunum verðlaun kostuð af Reykvíkingum sem kennd eru við Tómas Guðmundsson. Kverið kallar Þórdís Leyndarmál annarra. Á rétt 30 síðum eru þar dregin saman skemmtileg kvæði undir frjálsum hætti, borin fram af einurð á hversdagslegu máli, nærri óábyrg í óskammfeilnum athugasemdum. Þórdís er nösk, ljóðastarf hennar hressandi og kemur lesanda bæði á óvart og í gott skap. -pbb

Bókin segir frá fjölskylduerfiðleikum sem koma upp þegar fullorðinn faðir, nýorðinn ekkill, finnur sér kærustu. Á meðan önnur systirin afneitar föðurnum stendur hin, syrgjandi ofurkonan, á milli steins og sleggju og reynir að redda málunum. Bókin er fyndin og vel skrifuð um konu sem á alveg nóg með sig en lætur aðra hafa forgang. -LK

Af þeim skáld sögum sem þessi penni hefur lesið á þessu hausti er Mörg eru ljónsins eyru sú merkileg asta.“

 Mörg eru ljónsins eyru Þórunn ErluValdimarsdóttir 324 bls. JPV-forlag

Þórunn Erlu-Valdimarsdóttir Hæfileiki hennar til sviðsetninga er mikill. Margt feikivel gert.

ý skáldsaga eftir Þórunni Valdimarsdóttur, f yrirgefið ErluValdimarsdóttur, sýnir hversu skýr mörk eru milli þeirra blekbænda sem henda reglulega saman reyfurum og hinna sem skrifa metnaðarfullar og merkilegar skáldsögur. Því er þetta sagt að ný skáldsaga Þórunnar, Mörg eru ljónsins eyru, er kynnt lesendum frá upphafi og á kápu sem krimmi. Auðvitað er hún það í bland, byggir á Laxdælu-plottinu um þau Guðrúnu, Bolla og Kjartan, en hún er miklu meira en það: flókin og athugul, spurul skoðun á mannlífi sem er, eins og oft vill verða, dálítið uppstillt, en allt um kring og leiftrandi stíll söguskáldsins, merkileg höfundarafstaða hennar sem sundrar og greinir ólíklegustu hluti í samlífi, kynlífi og fjölskyldulífi. Hér er þríhyrningurinn úr Laxdælu dreginn skríkjandi inn í okkar tíma, þótt sumir partar sögunnar séu sýnilega skrifaðir fyrir hrun, aðrir eftir. Þegar stuðst er við svo rækilega fyrirmynd – Þórunn hefur gert þetta áður í Kalt er annars blóð – þá er lesandinn settur í stellingar; stífur leggur hann af stað eftir þræðinum en verður þess fljótt var að hollast er að gleyma bókinni, fylgja ræmunni. Fyrirmyndin heldur samt áfram að trufla mann og sagan nýtur seint sannmælis fyrir bragðið. Margt er feikifallega gert í þessari

skáldsögu. Hæfileiki Þórunnar til sviðsetningar er mikill. Hún hefur firnanæmt auga fyrir hinu smágerða í fasi og fyrirgangi, les sig inn í persónur af mikilli lyst og list, setur upp stóran vef sem hún dregur alls kyns þræði í, flóknar hugsanir og athuganir sem hún læðir inn í frásögnina, skáldlega orðskviði sem eru heimasmíð upp úr gömlu eða sindrandi silfur úr hennar pússi. Persónusköpunin er á köflum býsna mikill útskurður, flekar og gægist fyrirmyndin oft í gegnum nýja liti, sem er miður. Það er erfitt að sækja sér fyrirmynd í sögu sem gnæfir alltaf yfir vitundinni svo að við hvern stafkrók rekur ritarinn sig í bókahilluna. En af þeim skáldsögum sem þessi penni hefur lesið á þessu hausti er Mörg eru ljónsins eyru sú merkilegasta vegna stílgáfu, næmni og skáldlegra tilþrifa. Þessa bók verða menn að lesa hægt og helst hafa yfir orðin til að finna galdurinn. Hér er efni fyrir afburðasnjallan leikara að lesa bók fyrir lata á disk.

Bækur

Páll Baldvin Baldvinsson pbb@frettatiminn.is

Innsýn í einstaka sögu

Ævi og örlög Þóru Pétursdóttur Péturssonar biskups yfir Íslandi og eiginkonu Þorvaldar Thoroddsen náttúrufræðings eru líklega mátulega stór fyrir samtíma okkar.

Í þessari einstöku sögu Sigrúnar Pálsdóttur segir frá kjólum og karlmönnum, draumum og glæstum vonum; grátbroslegum stundum í lífi lítillar þjóðar. Þetta er saga um tungumál og tjáningu, um þörf og hæfileika formæðra okkar til að búa til margradda frásögn um umhverfi sitt og þetta tímabil sögunnar sem þrátt fyrir allar ljósmyndirnar og textana er hljóðlaust og frosið.

matur

Helgin 29.-31. október 2010

 Hjartalæknar vilja banna tr ansfitu

Þegar lausnin er verri en vandinn Íslenskir hjartalæknar skoruðu í vikunni á stjórnvöld að banna notkun transfitu í mat á Íslandi. Sums staðar er notkun þessarar fitu algjörlega bönnuð. Annars staðar, eins og til dæmis í Danmörku, er óheimilt að selja matvöru þar sem transfita er meira en 2 prósent þyngdar. Þótt transfita finnist í náttúrunni í litlu magni er þetta fyrst og fremst fyrirbrigði byggt á heimsku mannsins. Þegar menn fóru að taka eftir menningarsjúkdómum

um miðja síðustu öld og rekja til lífsmáta Vesturlandabúa, stöldruðu menn við kjötátið. Og með takmarkaðri þekkingu á hvernig líkaminn vinnur úr mat drógu menn þá ályktun að hörð dýrafita væri frumorsök lakara heilsufars í velmeguninni. Magarín hafði í fyrstu verið búið til sem ódýrt smjörlíki en með þessum kenningum varð það ekki bara ódýrara en smjör heldur líka hollara. Breytingar á neyslu urðu stórkostlegar. Meðal-John í Banda-

ríkjunum borðaði átta kíló af smjöri um aldamótin 1900 en aðeins tvö kíló árið 2000. Fyrir hundrað árum borðaði fólk á Vesturlöndum svínafitu, andafitu, merg og mör úr nautum og kindum, flot ýmiss konar og svo auðvitað smjör. Eina jurtaolían sem var notuð að einhverju ráði var ólívuolía, enda þarf hvorki að nota óeðlilegan hita né efnafræðilegar lausnir til að ná extra virgin-olíu úr ólívunni. Í dag hefur olía sem ekki þekktist fyrir hundrað árum ýtt allri dýrafitu út

 Uppskriftir að búA til smjör

af innkaupalistum Vesturlanda; maísolía, sojaolía, sólblómaolía og repjuolía. Gallinn við þessa nýju iðnaðarolíu – það er olíu sem ekki er hægt að vinna nema með efna- eða eðlisfræðilegum nauðgunum á hráefninu – er að hún er fljótandi og því þarf að herða hana til að nota í staðinn fyrir smjör eða svínafitu í hefðbundnum mat. Olían er því hert með efnafræðilegum aðferðum og úr verður transfita. Transfitan breiddist út í því sem

kalla má hinn fullkomna storm. Þar fór saman þörf matvælaiðnaðarins fyrir fitu sem þránaði ekki, heilsufarskenningar byggðar á veikum grunni og endalaus eftirspurn fólks eftir töfralausnum til megrunar. Niðurstaðan varð að heilsufar versnaði almennt og batnaði ekki hót. Áhersla heilsugúrúa á

skaðsemi dýrafitu hefur haldið aftur af neyslu fitu. Þess í stað hefur neysla á kolvetni – og þá einkum sykri – stóraukist. Það hefur enn aukið heilsufarsvandann. Er þá ekki furða þótt smjör sé komið í tísku. Okkar spá er að svínafitan, mörinn og mergurinn fylgi á eftir.

 iðnfr amleiðsla ferskleiki, br agð og fjölbreytni tapast

Smjörklípur Til að búa til ykkar eigið smjör setjið þið tæplega stofuheitan rjóma í hrærivél og hrærið á meðalhraða í um korter eða þar til smjörfitan safnast saman á þeytaranum og áfir sitja eftir í skálinni. Reynið að losa meiri áfir úr smjörinu með því að sigta þær frá. Drekkið síðan áfirnar en hnoðið smjörið milli handanna og reynið að þrýsta sem mestu af áfunum úr smjörinu. Skolið svo smjörið með köldu vatni og geymið í ísskáp. Það geymist í viku. Án efa hefur það tíðkast víðar en á Íslandi að súrsa smjör á miðöldum. Það sést af gömlum bókum að þol fólks gagnvart súru bragði – til dæmis ediki og mysu – var álíka á miðöldum og þol nútímamanna gagnvart sætu. Unglingur á miðöldum myndi hafa hrækt út úr sér dísætri skólajógúrt af sömu fyrirlitningu og unglingar dagsins í dag skyrpa út úr sér súrum pung. Íslenskt smjör er 81,5 prósent fita. Restin er vatn og mjólkurprótein. Í Bandaríkjunum þarf smjör að innihalda að lágmarki 80 prósent fitu til að fá að kallast smjör. Mest af bandarísku smjöri hangir við neðri mörkin. Í Evrópu er smjör yfirleitt feitara eða um 84 prósent fita. Í uppsk r i f t u m er ósaltað smjör tilgreint af tveimur ástæðum. Annars vegar til að losna við saltið en hins vegar vegna þess að ósaltað smjör er víðast feitara en saltað og hentar því betur til matargerðar. Þetta á ekki við á Íslandi. Ósaltaða

smjörið frá Osta- og smjörsölunni er 81,5 prósent feitt eins og það saltaða. Smjör hefur alltaf verið munaðarvara. Það þarf mikla mjólk til að búa til lítið smjör. Smjör er af þeim sökum ekki aðalfita í neinu hefðbundnu eldhúsi nema ef vera skyldi hjá Indverjum (glee) og Tíbetum (þránað jakuxasmjör). Fyrir hundrað árum notaði fólk aðra dýrafitu í miklu meira magni en nú. Svínafita, anda- og gæsafita og nautaflot henta um margt mun betur til steikingar en smjör, sem þolir ekki háan hita. Íslendingar notuðu flot, mör, tólg og hamsatólg út á fiskinn sinn. Dýrafita þránar síður en smjör. Í verstöðvunum, þar sem mest af fiskinum var borðað, var líka minna af mjólkurkúm en í sveitum. Það þekkist víða að bragðbæta magran fisk með floti, pulsum eða annarri dýrafitu og er langt í frá íslenskur siður – hvað þá ósiður.

EINAR ÁGÚST MILL 10:00 OG 14:00 ALLA VIRKA DAGA

KOMDU VIÐ Á NÆSTU N1 STÖÐ OG FÁÐU KANA LÍMMIÐA Í AFTURGLUGGANN

Með því að búa til sitt eigið smjör úr ógerilsneyddri mjólk frá einum bæ getur fólk kynnst frummynd þess sem verksmiðjusmjörið reynir að líkja eftir; ferskri, síkvikri, lifandi náttúruafurð.

Smjörið snýr aftur Smjörið er komið í tísku eftir að hafa fallið niður listann vegna grunnhyggnislegra ráðlegginga um mataræði. Næsta skref væri að frelsa smjörið úr verksmiðjunum og endurskapa það sem náttúrulega ferskvöru sem tekur breytingum eftir árstíðum og hagabeit.

O Okkur er gefið bragðskynið til að skynja fegurð heimsins, óendanleika hans og sísköpun. Tungan er engu lakara tæki til þess en augu eða eyru. Iðnframleiðsla á smjöri er af þessum sökum eins konar menningarlegt skemmdarverk.

sta- og smjörsalan framleiðir það sem kalla má sætt rjómasmjör. Það er því líkara bandarísku markaðs-smjöri en hefðbundnu evrópsku bú-smjöri og því smjöri sem íslenskar vinnukonur strokkuðu öldum saman. Til að búa til smjör þarf að ná smjörfitunni úr rjómanum. Og til að fá rjóma þarf að fleyta hann ofan af mjólkinni. Mjólkin sem fáeinar kýr gefa við mjaltir dugar því aðeins í smáklípu af smjöri. Því var rjómanum safnað saman á bæjum og leyft að súrna áður en smjör var strokkað á tveggja vikna fresti eða svo. Hefðbundið smjör er því eilítið súrt eða skarpt á bragðið. Bragðmunurinn á smjörinu frá Osta- og smjörsölunni og hefðbundnu smjöri er að þessu leyti ekki langt frá muninum á rjóma og sýrðum rjóma.

bónda sem vill selja ykkur ógerilsneydda mjólk og fleytið rjómann ofan af. Smjör er nefnilega ekki aðeins ferskvara heldur er smjör náttúruvara í þeim skilningi að það er aldrei eins. Bragð af smjöri breytist frá einum kúastofni til annars, frá einni sveit og einum haga að næstu sveit og ólíku fóðri. Og ekki síst; frá hausti til vetrar, til vors og sumars. Fyrir tíma matariðnaðarins var fyrsta smjöri vorsins fagnað. Við eðlilega hagabeit er mjólkin vel feit á vorin og gefur mikið smjör. Á vorin springur náttúran út og kýrnar kjamsa á allra besta fóðri sem þær komast nokkru sinni í. Þess vegna dansa þær. Og ef menn eru ekki að sulla saman mjólk úr ólíkum sveitum og af ólíkum gróðri, geta þeir fundið keiminn af vorinu í góðu vorsmjöri.

Súrt sett aftur í smjörið

Eitt samræmt bragð

Við finnum þetta skarpa bragð af smjörinu þegar við komumst í gott smjör í útlöndum. Þetta skarpa bragð á sérlega vel við smjörfituna og íslenskir kokkar hafa reynt að endurskapa það með því að blanda örlitlu af súrmjólk eða eplaediki út í íslenska rjómasmjörið. Smjörið í íslenskum sveitum á fyrri öldum hefur síðan verið enn súrara en evrópskt smjör. Það var ekki nóg með að rjóminn hafi verið sýrður áður en smjörið var strokkað, heldur var smjörið geymt í súrri mysu svo það þránaði ekki. Evrópskir bændur söltuðu sitt smjör af sömu ástæðu, allavega þeir sem höfðu aðgang að salti. En smjör er ferskvara og það byrjar að tapa bragðgæðum og ferskleika um leið og það er búið til. Það tefur fyrir þránun að salta smjörið, frysta það og kæla en það stöðvar ekki hrörnunina. Þar sem ferskt smjör er ekki selt á Íslandi verðið þið að búa það til sjálf til að finna muninn. Það er einfalt (sjá hér að ofan).

Óendanleiki bragðsins

Ef þið farið út í smjörgerð ættuð þið að bæta við einu stigi fyrir framan. Finnið

En sú snilld stendur okkur ekki til boða. Smjör á Íslandi er vörumerki. Þar er smjöri úr ólíkum högum og frá mismunandi tíma blandað saman til að búa til eitt óumbreytanlegt bragð og áferð. Slík vitleysa heitir gæði í iðnaðarframleiðslu. Frá sjónarhóli náttúrunnar, matargerðar og lífsgleði eru þetta álíka gæði og ef við settum alla tónlistarsöguna í gegnum síu þannig að við heyrðum aðeins þrítóna raul og einhæfan takt – FM957. Okkur er gefið bragðskynið til að skynja fegurð heimsins, óendanleika hans og sísköpun. Tungan er engu lakara tæki til þess en augu eða eyru. Iðnframleiðsla á smjöri er af þessum sökum eins konar menningarlegt skemmdarverk.

Matur

Þórir Bergsson og Gunnar Smári Egilsson matur@frettatiminn.is

tíska

Helgin 29.-31. október 2010

Hátísku vinnuskór

Umhverfisvænar snyrtivörur

Uppreimaðir grófgerðir skór, sem myndu sóma sér vel ofan í skurði eða uppi á vinnupöllum, hafa verið áberandi undanfarin misseri og verða það áfram í vetrartískunni. Enski hönnuðurinn Paul Smith býður í nýjustu skólínunni sinni upp á svörtu stígvélin, sem hér má sjá, og sækir einmitt fyrirmyndina í klassískan vinnuskófatnað. Brúnu stígvélin eru einmitt frá rótgrónum bandarískum vinnuskóframleiðanda sem heitir Red Wing, og eru níðsterk lífstíðareign. Paul Smith-útgáfan kostar ríflega 50.000 krónur, stígvélin frá Red Wing eru á rúmlega 20.000 krónur. Áhugasamir finna báðar gerðir í netverslunum.

Fórnarlömb tískunnar

venær varð fatnaður svona svakalega mikil árátta meðal fólks? Mannkynið hefur jú klæðst fatnaði í gegnum aldirnar, en tilgangurinn er orðinn allt annar en hann hefur verið í gegnum tíðina. Mannkynið hefur alltaf viljað líta sem best út. Það er eðli okkar. En við höfum allt annað í huga nú í dag. Það ætti að vera eðlilegt að eiga flíkur til skiptanna. En kröfur samtímans eru svo miklar að við verðum að eignast mikið af fötum til þess að standast þær. Sumir reyna að skapa sinn eigin stíl en aðrir fylgja straumnum og reyna að falla sem best inn í hópinn. Við hugsum í flestum tilfellum um hvað öðrum finnst og látum það stjórna því hvernig við högum okkur. Þetta kallast svo sannarlega að vera fórnarlamb tískunnar.

tíska

Kolbrún Pálsdóttir skrifar

Umbúðirnar eru umhverfisvænar og mikil vinna er lögð í hönnunarvinnu. Markmið fyrirtækisins er að standast fyllilega samanburð við flest af þeim dýru merkjum sem eru á markaðnum í dag. Snyrtivörurnar eru fjölbreyttar, fara vel með húðina og er markhópurinn helst fólk sem er meðvitað um umhverfið, heilsuna og tísku.

Sóley Organics er íslenskt húðsnyrtivörufyrirtæki sem eingöngu framleiðir snyrtivörur úr hreinum náttúrulegum efnum og íslenskum jurtum. Sóley Elíasdóttir er konan á bak við fyrirtækið og hóf hún framleiðslu á þeim árið 2007. Jurtablöndurnar sem hún setti saman komu flestar frá langalangömmu hennar, Grasa-Þórunni, sem stundaði lækningar með íslenskum jurtum. Uppskriftir Sóleyjar hafa því varðveist í fjölskyldu hennar um áraraðir. Vörurnar eru framleiddar úr villtum íslenskum lækningajurtum og engum óæskilegum aukaefnum eru bætt í. Hún hefur mikla sérfræðiþekkingu, vandar vinnubrögðin vel og leggur mikinn metnað í að vörur hennar séu hreinar og úr ómengaðri náttúru.

Ég fór að pæla aðeins í þessu öllu saman þegar ég var stödd í verslunarferð í Kaupmannahöfn um daginn. Allir dagarnir fóru í það að versla og ég ráfaði um borgina í algjöru kaupæðiskasti. Í leit af meiri fötum. Svo var komið að heimferð. Ég var sátt við árangurinn og það var tími til kominn til að pakka öllu nýja dótinu í stóru ferðatöskuna. Endalaust af nýjum skóm, yfirhöfnum og aukahlutum. Ég reyndi að koma þessu fyrir í töskunni, en allt kom fyrir ekki og þetta endaði með því að ég þurfti að fá lánað pláss í annarri ferðatösku til að sleppa við yfirvigt. En hvað er það sem knýr okkur til að hendast úr landi með spennuhnút í maganum, til þess eins að eyða aleigunni í fatnað? Ég get ekki sagt að allir séu haldnir þessari þrá, en þeir eru vissulega margir. Fatnaður? Erum við orðin langt leidd af þessari áráttu?

Mánudagur: Skór: Forever 21 Buxur: Forever 21 Bolur: Urban Outfitters

Þriðjudagur: Skór: Manía Leggings: Gina Tricot Stuttbuxur: Topshop Peysa: H&M Kragi: Forever 21 Jakki: H&M

dagar dress

Eyðir endalausum tíma í að skoða á netinu Lilja Kristjánsdóttir er tvítug Vesturbæjarmær sem stundar nám við Menntaskólann í Hamrahlíð. Hún hefur mikinn áhuga á tísku, líkamsrækt og kraftlyftingum en stundar þær þó ekki. „Minn stíll er frekar þægilegur og ég klæði mig mest eftir skapi,“ segir Lilja. Hún elskar föt og eyðir miklum tíma í að skoða og kaupa þau á netinu. „Bandaríska búðin Forever21 er í miklu uppáhaldi hjá mér. Get eytt endalausum tíma í að skoða á heimasíðunni hjá þeim, kaupa föt og láta senda þau heim til mín. Annars er það Topshop sem ég versla mest í hérna heima.“ Lilja fær mikinn innblástur úr gömlum tískutímaritum. „Ég held að innblásturinn fái ég frá níunda áratugnum. Elska þannig föt. Svo eru Blake Lively og Rachel Bilson í miklu uppáhaldi hjá mér í sambandi við klæðaval.“

HEILSUSKÓR

Föstudagur: Skór: H&M Sokkabuxur: Hagkaup Kjóll: Gina Tricot

St. 35-44

Fyrsta flokks innlegg Verð 7.495.-

www.gabor.is

Sérverslun með

FÁKAFENI 9

Sími: 553 7060

Opið mánud-föstud. 11-18 & laugard. 11-16

Miðvikudagur: Gallastuttbuxur: Rokk og rósir Skór: Forever21 Peysa: Spútnik Sokkabuxur: H&M Toppur: Urban Outfitters Jakki: Forever21 Eyrnalokkar: H&M

Fimmtudagur: Sokkabuxur: Topshop Kjóll: Topshop Bolur: All Saints Skór: Forever21 Sokkar: H&M Hringur: Gina Tricot

Á R A

tíska

Sígildar og ómissandi snyrtivörur Alltaf eru nýjar snyrtivörur að koma á markað. Ný merki, meiri gæði og flottari umbúðir. En það eru þó til sígildar snyrtivörur sem hafa verið ómissandi, alltaf jafn vinsælar og missa aldrei gildi sitt.

Helgin 29.-31. október 2010

Í fararbroddi

Diorshow-maskarinn hefur fest sig í sessi sem besti maskarinn frá upphafi. Hann gerir augnhárin þétt og þykk, án þess að klessast. Hann hefur lítið sem ekkert breyst í gegnum tíðina og er alltaf jafn vinsæll. Rauði varaliturinn hefur verið mest selda snyrtivara allra tíma. Eldrauður, rósarauður eða vínrauður, skiptir ekki máli. Aldrei dettur hann úr tísku. Mac, Nars, Clinique og fleiri snyrtivörumerki bjóða upp á ótal afbrigði af rauðum varalit. Augnhárabrettarinn getur gert kraftaverk ef hann er rétt notaður og verður ómissandi ef þú prófar hann einu sinni. Hann sveigir augnhárin og lætur þau virka mun lengri. Hann kom fyrst á markað árið 1931 og hefur lítið breyst síðan. Hægt er að kaupa hann frá öllum helstu snyrtivörumerkjum og lítill munur er á gæðum. Kinnaliturinn er sú snyrtivara sem líklega er mest notuð til að fríska upp á útlitið. Það hefur alltaf verið talið að hann bætti útlit okkar, geri kinnbeinin áberandi og kinnarnar meira lifandi. Kinnaliturinn frá L’Oreal hefur selst mest en hann hefur breyst mikið í gegnum árin; er þó alltaf jafn vinsæll. Ef fótósjopp væri snyrtivara, kæmi meikið frá MAC sterklega til greina. Sú snyrtivara hefur selst í óteljandi eintökum úti um allan heim. Það jafnar litinn á húðinni og hjálpar til við að fela smáatriðin sem við viljum ekki sýna.

Gramsar eftir einhverju fallegu Hulda Halldóra Tryggvadóttir

Ég skoða mikið af tískutímaritum og tískubloggum, held að ég fái mikinn innblástur þaðan. Ég versla meira og minna erlendis og þá helst á flóamörkuðum eða vintagebúðum þar sem mér finnst alltaf gaman að gramsa eftir einhverju fallegu, en hérna heima kaupi ég mest í Spúútnik.

All Saints-frík

Helgi Ómarsson Ég festi mig ekkert endilega í einhverjum einum stíl, kaupi yfirleitt bara það sem mér finnst flott og blanda því saman við þau föt sem ég á. Elska að finna notuð föt á lágu verði en ég er algjört All Saints-frík, megnið af fötunum mínum er þaðan. Svo er hönnuðurinn Henrik Vibskov í algjöru uppáhaldi. Ég á mér kannski ekki beint fyrirmynd sem ég lít mikið upp til í tísku, en týpur eins og Johnny Depp eru ruglsvalir.

Gæti hlaupið maraþon á hælum

Kristín Þorláksdóttir Ég myndi segja að ég væri einhvern veginn svona hipp hopp-hippi. Er mikið í svona stórum yfirflíkum og alltaf á háum hælum. Gæti hlaupið maraþon á hælum. Kaupi fötin mín mikið í second hand- og vintage-búðum, en svo er búðin Aftur í miklu uppáhaldi. Ég skoða mikið af tímaritunum V-magazine og i-D og fæ mikinn tískuinnblástur þaðan. Mary-Kate Olsen og Sienna Miller eru líka þær sem ég lít mikið upp til í sambandi við það. Þeirra stíll er mjög áhugaverður.

Helgin 29.-31. október 2010

tíska 51

Rauður Sarah Mower, tískublaðamaður hjá enska dagblaðinu Daily Telegraph, segir að rauður sé litur haustsins hjá hinum tískumeðvituðu. „Við höfum öll nú þegar fengið of stóran skammt af hlutlausum tónum svo að litasveltar sjónhimnur okkar dragast ósjálfrátt að einhverju af allt öðrum toga,“ segir Sarah í grein í blaðinu sínu í gær. Hún bendir á að hönnuðir á borð við Givenchy og Maison Martin Margiela hafi sýnt klæðnað í rauðu frá toppi til táar á síðustu sýningum sínum. Rauður alklæðnaður er kannski ekki algeng sjón en rauðir skór, fylgihlutir og jafnvel eldrauðar buxur prýða nú fólk sem er ekki vant að láta sjá sig í öðrum litum en svörtu, gráu, bláu eða hvítu. Sarah segir að þetta sé vísir að því sem koma skal næsta sumar, þegar litadýrðin verður enn meiri.

Chloe Sevigny er pínu pæja

Elísabet Steinarsdóttir Innblásturinn af tísku fæ ég frá flestöllu í kringum mig, vinum og því sem maður sér daglega. Ég myndi kannski ekki segja að ég ætti mér fyrirmynd í tísku en mér finnst Chloe Sevigny alltaf pínu pæja. Ég sæki mest í flóamarkaði þar sem alltaf er hægt að gramsa eftir einhverju flottu. Annars eru Spúútnik, Nostalgía, Kolaportið, Kronkron og Rauðakross-búðin þær búðir sem ég versla mest í hérna heima.

Sonja Bent með svölustu fötin

Unnar Helgi Daníelsson Ef ég á peninga þá eyði ég þeim meira og minna í föt. Elska að kaupa föt, allt sem mér finnst flott. Sonja Bent er klárlega með svölustu strákafötin hérna á Íslandi. Án efa. Svo versla ég mikið í Kronkron og All Saints hérna heima. Annars kaupi ég fötin mín mest úti í London eða Kaupmannahöfn. Flóamarkaðirnir í Köben eru uppáhalds. Richard Ashcroft er einn svalasti gaur sem ég veit um. Alltaf í nettum fötum og tónlistin hans er snilld.

Sími 531 3300

Er von á barni?

Glaðleg íslensk hönnun fyrir börnin Lín Design Laugavegi 176 Sími 533 2220 www.lindesign.is

tíska

Fyrir nokkrum árum var Nicole Richie ein af þeim stjörnum sem þótti minnst til koma. Hún var þekktust fyrir að vera dóttir söngvarans Lionel Richie, partíljón mikið og besta vinkona hótelerfingjans Paris Hilton. Það var árið 2006, þegar Nicole kynntist stílistanum Rachel Zoe, sem breytti lífi hennar. Nicole tók sig saman, hætti öllu partístandi, eignaðist sitt fyrsta barn og stofnaði hjálparsamtök fyrir fátæk ríki í Afríku. Einnig skildi hún við gamla fataskápinn sinn, tók upp sinn persónulega stíl sem ber mikinn keim af hippatímabilinu og er nú talin vera ein af mestu frumkvöðlum tískunnar í Hollywood. Nicole hefur nýlega komið á framfæri fatalínunni Winter Kate þar sem hægt er að nálgast hennar stíl og hönnun.

Helgin 29.-31. október 2010

Fyrrverandi Kryddpían Victoria Beckham er þekkt fyrir að vera eiginkona fótboltamannsins Davids Beckham, en þekktust er hún þó fyrir sitt flotta auga fyrir tískunni. Hún hefur risið æ hærra með árunum og er óhrædd við að feta ótroðnar slóðir í fatavali, uppgötvar nýja hönnuði og klæðist þeirra flíkum og sjálf hannar hún föt, sólgleraugu og aukahluti fyrir fatalínu sína sem ber sama nafn og hún. Victoria var minnst áberandi í stúlknahljómsveitinni Spice Girls, en er heldur betur sú sem hefur skarað fram úr og tekist að láta nafn sitt lifa lengst.

Frumkvöðlar tískunnar Við sækjum mikinn innblástur í stíl þeirra frægu og þau eru miklir fulltrúar tískunnar. Oftar en ekki ráða þau sér stílista sem hjálpa þeim að sjá um fatnað þeirra og stíl. En til eru þær stjörnur sem hafa mikla tískuvitund og sjá um fatnaðinn sjálfar, jafnvel hanna sínar eigin fatalínur.

íslensku markaðsVerðlaunin 2010 Fimmtudaginn 4. nóvember kl. 12 - 13.30 verða markaðsverðlaun íMARK afhent á Hilton Reykjavík Nordica. Veitt eru tvenn verðlaun, markaðsfyrirtæki ársins og markaðsmaður ársins. Í ár eru eftirfarandi fyrirtæki tilnefnd sem markaðsfyrirtæki ársins: - Borgarleikhúsið - icelandair - Vínbúðin Forseti Íslands afhendir verðlaun fyrir markaðsfyrirtæki ársins Björn Víglundsson tilkynnir val dómnefndar á markaðsmanni ársins Liv Bergþórsdóttir, framkvæmdastjóri NOVA flytur ávarp Áki Sveinsson, stjórnarmaður ÍMARK er fundarstjóri

Verð 3.900 kr. fyrir félagsmenn ÍMARK Verð 4.900 kr. fyrir aðra Skráning á imark@imark.is

Ofurmódelið Erin Wasson var á fimmtánda ári þegar pabbi hennar sendi hana í fyrirsætukeppnir út um öll Bandaríkin. Síðan þá hefur hún unnið hörðum höndum og í dag er hún eitt flottasta og virtasta módel í heimi. Hún hefur starfað með mörgum stærstu tískuframleiðendum í heimi, birst á óteljandi forsíðum hjá flottustu tímaritum heims og unnið með bestu ljósmyndurum sem fyrirfinnast. Hún hefur unnið í tískubransanum í mörg ár og þekkir vart nokkuð annað. Hún hefur skapað sinn eigin stíl, rokkaralegan og töff og árið 2008 var hún beðin að hanna skartgripa- og fatalínu fyrir tískumerkið RVCA sem hefur gengið mjög vel.

Þrátt fyrir ungan aldur hefur breska leikkonan Sienna Miller náð langt í lífinu. Leiklistarferill hennar er orðinn langur og mikill og hún er talin vera ein skærasta stjarna Bretlands. En þrátt fyrir rísandi frægð og frama í leiklistinni hefur hún einnig skapað sér stórt nafn innan tískunnar. Árlega eru best klæddu konur heims settar saman á einn lista hjá flottustu tímaritum heims og er Sienna ein af þeim sem aldrei detta út af þeim lista. Hún er algjörlega meðvituð um sína tískuvitund og árið 2006 var hún beðin að hanna fatalínu fyrir tískumerkið Pape Jeans. Í framhaldi af því ákváðu hún og systir hennar Savanah að stofna sitt eigið tískumerki, Twenty8Twelve.

„…að ganga svona eins og einn hring í kringum hnöttinn á meðan ég velti fyrir mér framtíðinni.” Inbox 51 Inbox Outbox Sent Drafts Thrash

Reply all

Save

Delete

Thrash

From: Gurrí (gurrí@alnet.is) Subject: Sælir krakkar 14. sept 2010; 12.25 GMT to: vinirnir

Sælir krakkar og takk fyrir síðast. Ég heyrði í bústaðnum um helgina að allir eru komnir með plön eftir stúdentinn – nema auðvitað ég sem eins og venjulega get aldrei ákveðið mig. Ég er einna helst að hallast að því að ganga svona eins og einn hring í kringum hnöttinn á meðan ég velti fyrir mér framtíðinni. Það gæti reyndar orðið framtíð út af fyrir sig. Eða hvað skyldi þetta annars taka langan tíma ef maður svindlar ekkert nema þegar maður verður að fara sjóleiðina? Svo gæti svona göngutúr orðið fínn undirbúningur fyrir heimspekina. Kannski ég skelli mér bara þangað og sleppi labbinu. Og þó. Nei, ég labba fyrst. Allir velkomnir með! Kveðja, Gurrí.

Öll börn og ungmenni eiga sér drauma um framtíðina. Undan sumum þeirra er fótunum kippt fyrirvaralaust vegna slysa eða sjúkdóma í æsku sem haft geta í för með sér ævilanga örorku. Þeir sem ekki hafa fest sig í sessi á vinnumarkaði standa utan lífeyriskerfisins og njóta því einungis bóta Tryggingastofnunar. OKKAR framtíð er ný og kærkomin framtíðartrygging barna og ungmenna sem skipt getur sköpum fyrir fjárhagslegt sjálfstæði þeirra á fullorðinsárum. Með OKKAR sparnaði, sem laus er til útborgunar við átján ára aldur, má treysta undirstöðurnar enn frekar. framtíð - framtíðartrygging barna fyrir „efin” í lífinu og fjárhag fullorðinsáranna OKKAR líftryggingar hf. • Sóltúni 26 • 105 Reykjavík • Sími 540 1400 • Fax 540 1401 • www.okkar.is

tíska

Helgin 29.-31.

október

 K auptu stílinn Shenae Grimes

Eik, 1.990 kr.

Topshop, 19.990 kr.

Spútnik, 4.500 kr.

Lætur frægðina ekki stíga sér til höfuðs

eikkonan Shenae Grimes er þekktust fyrir leik sinn í dramatísku unglingaþáttunum 90201 sem hafa slegið rækilega í gegn á þessu ári. Þrátt fyrir ungan aldur, rétt skriðin yfir tvítugt, er hún talin vera ein af best klæddu stjörnunum í Hollywood. Shenae hefur ekki látið frægðina stíga sér til höfuðs og segir að flóamarkaðir og notaður fatnaður almennt sé í miklu uppáhaldi hjá sér. Hún er talin vera mikill frumkvöðull í tísku og lætur gagnrýni fjölmiðla ekki ná til sín.

Kaupfélagið, 11.995 kr.

H ELG AR BLAÐ

Sautján, 9.990 kr. Kópra, 2.790 kr.

Sími 531 3300

Next, 1.190 kr.

tíska 55

Helgin 29.-31. október 2010

Klassískur innblástur og ný viðmið Þrátt fyrir þá fjármálakreppu sem ríkt hefur í heiminum er tískan engu að síður spennandi og áberandi í ár. Klassískur innblástur og ný viðmið einkenna tískustraumana og hönnuðir keppast við að vinna hug og hjörtu okkar tískuunnenda. Gegnsæ föt hafa verið áberandi alveg frá ársbyrjun. Alls konar flíkur – algegnsæjar skyrtur, leggings og kjólar með gegnsæjum ermum – eru mjög vinsælar og flottar. En fötin öskra á athygli og klæða kannski ekki alla.

Síðastliðin ár hafa hnéhá stígvél verið mjög áberandi en nú hafa hnésokkarnir tekið við. Skærir litir eða jarðlitir, þykkir eða þunnir; skiptir ekki máli. Þeir eru allir flottir. Sokkarnir eru dregnir hátt upp fyrir hné, yfir leggings, sokkabuxur eða bera leggina.

Blazer-jakkar hafa lengi verið vinsælir hér á landi en nú er tískan aðeins farin að breyta stefnunni og stærri og víðari jakkar koma sterkir inn í ár, svokallaðir kærastajakkar eða boyfriends blazers á ensku. Þá er tímabært að setja litlu, þröngu jakkana upp í skáp og fjárfesta í öðrum þægilegri.

FYRIRGEFNING EFTIR LILJU SIGURÐARDÓTTIR

DAUÐANS ALVARA DYNAMO REYKJAVÍK

Samfestingar eru mest áberandi nú í haust. Allt frá glamúr-samfestingum með skrauti og böndum yfir í þægilega skrifstofuog hippasamfestinga með litríku blómunum. Frægir hönnuðir á borð við Stellu McCartney og Roberto Cavalli eru brautryðjendur í þessu tískutrendi og hanna alls konar týpur af samfestingum.

Ungur maður er fenginn til þess að skrifa viðtalsbók við fólk sem lifað hefur af ofbeldi eða hörmungar af annarra völdum. Hann sökkvir sér niður í viðfangsefnið og fyrr en varir er hann flæktur í rannsókn á dularfullum dauðsföllum sem er eins og tengist á óvæntan hátt. Spor, fyrsta bók Lilju, hefur nú verið seld til Þýskalands.

og „vel byggð bl.) – full“ (M metnaðar i saga sem d „spennan p“ (Fbl.) r u geng up or um Sp

Mannasiðir og stíll Bandaríska tímaritið GQ heldur úti líflegri heimasíðu á gq.com. Ein helsta stjarna síðunnar og tímaritsins er „the Style Guy“ sem lesendur geta leitað til með hin ýmsu mál til úrlausnar, hvort sem þau snúa að stíl, klæðaburði eða almennum mannasiðum. Sá sem situr fyrir svörum heitir Glenn O´Brien, gamall refur úr fjölmiðla- og listalífi New York. Hann var í gengi Andy Warhol á Factory-árunum, skrifaði fyrir Interview og hefur um árabil verið fastur penni hjá GQ. Hér er eitt dæmi úr stórum bunka skemmtilegra ráðlegginga hans:

„

Ég er ungur maður í viðskiptalífinu, sterklega af guði gerður. Á föstudögum sleppum við vinnufélagarnir því oftast að mæta með bindi og erum frjálslegar klæddir en aðra daga. Ég er ansi loðinn á bringunni og hef satt að segja gaman af að sýna það við þessi tækifæri, hvort sem ég er í skyrtu eða pólóbol. Ég losa um efstu töluna (í mesta lagi tvær efstu) sem er meira en nóg til að sýna smá af loðfeldinum. Sumt af samstarfsfólki mínu hefur kvartað. Er þetta of langt gengið hjá mér?”

Herra minn, þú ert þróunarsögulegt afturhvarf. Ég legg til að þú hafir hneppt upp í háls fram á laugardaga, en þá getur þú farið að apabúrinu í dýragarðinum og hneppt eins langt niður og verðirnir leyfa. Ef þetta land (Bandaríkin) verður örlítið kærugjarnara en það er nú þegar, gætir þú endað handan rimlanna.

BEINT Í

6. SÆTI

METSÖLULIST A EYMUNDSS ON

Bræðraborgarstígur 9

HOLTAG

Múffur að hætti Jóa Fel með allskonar kremi á aðeins 95 kr.

Yfir 40 mismunandi ilmkerti.

afsláttu

FA B R I K A N

-aðeins þessa helgi í Holtagörðum

af öllum ilmkertum

Dömukuldafatnaður

afsláttur Aðeins í Holtagörðum.

afsláttur

af öllum vörum 7a bk cYjg/ haZch` V[h`dg^c Wa b

Aurora rammi

Ný sending af rúmteppum og púðum

afsláttur

+.- `g# Verð áður: 998 kr.

afsláttur

Verð:

Þess vegna bjóðum við þér að vera með okkur um helgina í Holtagörðum. Helga Braga tekur á móti ykkur í Tekk Company kl.14 á laugardaginn og kennir ykkur „Listina að vera dama“. Við ætlum að koma okkur í gírinn. Komdu í dömuboð* * Ekki segja strákunum.

Dömusæng

Ekta vetrarsæng, hlý og mjúk. Öll hólfuð með 800 gr fyllingu.

35% afsláttur á aðeins

16.900 kr.

Öll dömuilmvötn

afsláttur

m Seraxstell

afsláttur Eingöngu í Holtagörðum frá föstudegi til sunnudags.

Ný sending frá UMBRA

6.860 kr.

ÍSLENSKA / SIA.IS / HOL 52138 10/10

GARÐAR

Helgar eru til að njóta þeirra.

heilabrot

Helgin 29.-31. október 2010

Spurningakeppni fólksins



Sudoku

6 1 2

2. Hver þjálfar KA í 1. deild karla í fótbolta?

3. Hvað heitir breska verslunarkeðjan sem er sögð vera verðmætasta eign skilanefndar Landsbankans?

4. Hvað heitir varaformaður Framsóknarflokksins?

5 6 4 1 2 1 5 9 5 6 8 9 1 4

5. Hvað heitir höfuðborg Nepals? 6. Hver flytur lagið Gamli grafreiturinn? 7. Hvaða alþingismaður gaf út ljóðabókina Innbær útland árið 2002?

Gunnar Reynir Valþórsson 35 ára blaðamaður

Hallbera Guðný Gísladóttir 24 ára knattspyrnukona í Val

8. Hvaða athafnamaður hótaði DV málsókn í vikunni?

1. Eisenberg 2. Gummi Ben 3. Iceland 4. Birkir Jón Jónsson 5. Katmandú 6. Klassart 7. Sigmundur Ernir Rúnarsson 8. Heiðar Már Guðjónsson 9. Ég veit það ekki 10. Reynir Traustason 11. Vinstri 12. Veit það ekki 13. Black Eyed Peas 14. Já 15. Haraldur Johannesson

1. Man ekki hvað hann heitir 2. Gunnlaugur Jónsson 3. Pass 4. Það veit ég ekki 5. Ég veit það ekki 6. Bogomil Font 7. Davíð Oddsson 8. Heiðar Már Guðjónsson 9. Kristín Ýr Bjarnadóttir 10. Einhver kona 11. Vinstri 12. Jónína Leósdóttir 13. Black Eyed Peas 14. Já 15. Ólafur Þ. Stephensen

9. Hver var markahæsti leikmaður Pespi-deildar kvenna árið 2010? 10. Hver fékk verðlaun fyrir bestu rannsóknarblaðamennsku árið 2010? 11. Hvort fékk Jón Gnarr borgarstjóri sýkingu í hægri eða vinstri handlegg á dögunum? 12. Hver skrifaði bókina Allt fínt ... en þú?? 13. Í hvaða hljómsveit eru Fergie og Will.I.Am? 14. Er 493 prímtala? 15. Hver af þessum mönnum er ekki fæddur árið 1968? a) Ólafur Þ. Stephensen b) Jón Ásgeir Jóhannesson c) Hannes Smárason d) Haraldur Johannessen?

9 stig

1 4 7

1. Hver leikur Mark Zukerberg í myndinni Social Network?



Sudoku fyrir lengr a komna

7 6

9 5 8 4 2 6 4 5 5 4

Hallbera skorar á Örnu Kristínu Einarsdóttur, tónleikastjóra Sinfónínhljómsveitar Íslands.

krossgátan

9 7 8 4

2 1

6 rétt



3 2 6 3

lausn krossgátunnar er birt á vefnum: www.this.is/krossgatur, að viku liðinni

Svör: 1. Jesse Eisenberg 2. Gunnlaugur Jónsson 3. Iceland 4. Birkir Jón Jónsson 5. Katmandú 6. Klassart 7. Sigmundur Ernir Rúnarsson 8. Heiðar Már Guðjónsson 9. Kristín Ýr Bjarnadóttir 10. Þórður Snær Júlíusson 11. Vinstri 12. Jónína Leósdóttir 13. Black Eyed Peas 14. Nei 15. Hannes Smárason.

ÁTTI HEIMA

HÁTIGN

GRÓPAR

MÁLMUR

SMITA

HNJAKA

SKAMMSTÖFUN ÖNDUN

BLÍÐAR

OKT

LANDGARÐ

PLAYERS

EÐLI LOÐNU FUGL STYKKI

SORT

FRAMVEGIS

HVILFT

BJÖRGVIN VON LAUGARD.30 OKT

BLÍNA

ÓSKA

TROSNA

GLÓÐAR VEFBLAÐ

WWW.PLAYERS.IS SIMI: 544-5514

STORMSVEIPUR

GRYNNINGAR

YLUR GUÐ

ÁKALL

VÉLAR

VARNINGUR

BLÍÐSKAPUR

LEIÐ

LAKARA

SAMTÖK

FULLORÐNAST

HREINN

RIM

KRINGUM GORTAR

ÖRK

STIKA

NEITUN

SIGAÐ ÚRGANGUR

ARGA

REGLA

LÁGFÓTA

HELGARBLAÐ HÖFUÐFAT

EFTIR HÁDEGI

SEKKUR

TIGNARHEITI

KK NAFN

GRÚI

ÞÖGN

KUÐUNGSLÍNU

LOFTTEGUND

FJÁRHIRÐIR

SAMBYGGÐ HÚS

SÖGU

GRJÓT

Þú getur nálgast Fréttatímann frítt á þjónustustöðvum N1 um land allt

HREYFING

GÆSLA

DANSLEIKUR

NANAR

SVIKULL

SPJALD

PLAYERS KÓPAVOGUR

LAUGARDAGSKVÖLDIÐ 30 OKTOBER

EYÐA

HREK

INNHORN

SIGGA

JÁRNSTEIN

FRÁ

REYNDAR

SÆLGÆTI

SINNIS

ASKJA

SLAP LÖGUNAR

FÍKNIEFNI

VÖNTUN HLJÓÐ

DRYKKUR

IÐKA

FYRIRBOÐI

GIFTI

HORNHIMNA

LIÐORMUR

GYLTU

ÓNEFNDUR SMÁGERÐUR

LOFA VEFJARHÖTTUR

SÖFNUN

UMFRAM

HEITI

AMERICAN STYLE & COCA-COLA KYNNA MEÐ STOLTI

„Fjörugt

og skemmtilegt,

góð tónlist og Ingó flottur.“ - Egill Helgason

ALLT AÐ FYLLAST Í NÓVEMBER DESEMBER SÝNINGAR KOMNAR Í SÖLU Fös. 29/10 kl. 20:00

Lau. 13/11 kl. 20:00

Lau. 04/12 kl. 20:00

Örfá sæti laus

Ný sýning

Lau. 30/10 kl. 20:00

Lau. 20/11 kl. 20:00

Lau. 11/12 kl. 20:00

Örfá sæti laus

UPPSELT

Ný sýning

Lau. 06/11 kl. 20:00

Lau. 27/11 kl. 20:00

UPPSELT

Örfá sæti laus

„Stórkostlegur efniviðurinn hljómar einkar vel í Austurbæ og

„Felix

hljómsveitin fer á kostum.

Bergsson fer hreinlega á kostum

...Diana Lind söng af krafti og skilaði miklu til áhorfenda...

Mikið mæðir á Ingó í aðalhlutverkinu og kemst hann vel frá því...“

Ég verð að nefna mjaðmahnykki Sigurjóns Brink í hlutverki Ritchies Valens, dásamleg uppákoma...“

- Kjartan Guðmundsson, Fréttablaðið

- Ingveldur Geirsdóttir, Morgunblaðinu

MIÐASALA Í SÍMA 540 9800 OG Á MIÐI.IS

„...allir bara helvíti þéttir og góðir, sándið gott á góðu blasti ...bara allt dúndur gott.“

NÆG BÍLASTÆÐI Í STJÖRNUPORTI

- Dr. Gunni, Eyjan.is

sjónvarp

Helgin 29.-31. október 2010

Föstudagur 29. október

Föstudagur

Sjónvarpið

20:35 The Ricky Gervais Show (1/13) Bráðfyndin teiknimyndasería frá snillingunum Ricky Gervais og Stephen Merchant, sem eru þekktastir fyrir gamanþættina The Office og Extras. Þessi þáttaröð er byggð á útvarpsþætti þeirra sem slá í gegn sem podcast á Netinu.

20:20 Logi í beinni Laufléttur og skemmtilegur þáttur með spjallþáttakonungnum Loga Bergmann.

Laugardagur allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

20:50 Ungfrú Heimur 2010 Fulltrúi Íslands í keppninni er Fanney Ingvarsdóttir, sem ber titilinn Ungfrú Ísland 2010.

16:45 Hinn hljóði afreksmaður 17:20 Táknmálsfréttir 17:30 Sportið e. 18:00 Manni meistari (26/26) 18:25 Frumskógarlíf (13/13) 18:30 Frumskógar Goggi (26/26) 19:00 Fréttir 19:30 Veðurfréttir 19:35 Kastljós 20:10 Útsvar Í þessum þætti mætast lið Reykjavíkur og Vestmannaeyja. 21:20 Úthverfastelpan Bandarísk bíómynd frá 2007. Ung kona, ritstjóri hjá forlagi í New York fer að búa með fimmtugum manni sem dröslast með margvíslegan farangur úr fyrri samböndum. Leikstjóri er Marc Klein og meðal leikenda eru Sarah Michelle Gellar og Alec Baldwin. e. 23:00 Barnaby ræður gátuna Fjárkúgarinn - Fjárkúgarinn Bresk sakamálamynd byggð á sögu eftir Caroline Graham þar sem Barnaby lögreglufulltrúi glímir við dularfull morð í ensku þorpi. Meðal leikenda eru John Nettles og John Hopkins. 00:20 Kastljós Endursýndur þáttur. 00:40 Bragðarefur Bandarísk bíómynd frá 2002. Maður borgar öðrum fyrir að fremja morð en það gengur ekki eins og til var ætlast. Leikstjóri er Liliana 5 6 Cavani og meðal leikenda eru Ray Winstone, John Malkovich, og Dougray Scott. e. 00:50 Kiljan e. 02:25 Útvarpsfréttir í dagskrárlok

Skjár einn

22:50 Ray Margverðlaunuð bandarísk bíómynd frá 2004 um söngvarann og píanóleikarann Ray Charles og ævi hans. Leikstjóri er Taylor Hackford og meðal leikenda eru Jamie Foxx, sem fékk Óskarsverðlaunin fyrir aðalhlutverkið, Kerry Washington, Regina King og Curtis Armstrong.

Sunnudagur

20:10 Saga af stríði og stolnum gersemum Heimildamynd eftir Hjálmtý Heiðdal. Í umróti seinni heimsstyrjaldarinnar hefst Saga af stríði og stolnum gersemum. Verðmætum kirkjugluggum Dómkirkjunnar í Coventry var stolið. Í þessari heimildamynd er greint frá því hvernig kirkjugluggarnir frá Coventry fundust loks í íslenskum kirkjum.

18:25 Psych (1/16) Bandarísk þáttaröð um ungan mann með einstaka athyglisgáfu sem aðstoðar lögregluna við að leysa flókin sakamál.

07:30 Game Tíví (7/14) 08:00 Dr. Phil (36/175) 08:40 Rachael Ray (112/175) 09:25 Pepsi MAX tónlist 16:45 Rachael Ray (113/175) 17:30 Dr. Phil (37/175) 18:10 Friday Night Lights (8/13) 19:00 Melrose Place (2/18) 19:45 Family Guy (6/14) 20:10 Rules of Engagement (1/13) 20:35 The Ricky Gervais Show (1/13) 21:00 Last Comic Standing (8/14) Bráðfyndin raunveruleikasería þar sem grínistar berjast með húmorinn að vopni. 21:45 Olivia Lee: Dirty, Sexy, Funny (7/8) Breskur gamanþáttur þar sem falin myndavél er notuð til að koma fólki í opna skjöldu. Gríngellan Olivia Lee bregður sér í ýmis gervi og hrekkir fólk með ótrúlegum uppátækjum. 22:10 Hæ Gosi (5/6) 22:40 Sordid Lives (8/12) 23:05 Secret Diary of a Call Girl (4/8) 23:35 Law &amp; Order: Special Victims Unit (12/22) 00:00 Ungfrú Heimur 2010 Fegurstu fljóð heims keppa um titilinn Ungfrú heimur 2010 í Sanyo í Kína. Fulltrúi Íslands í keppninni er Fanney Ingvarsdóttir, sem ber titilinn Ungfrú Ísland 2010. 00:25 Whose Line is it Anyway 00:50 Premier League Poker II 02:35 Whose Line is it Anyway 03:00 The Ricky Gervais Show 03:25 Jay Leno (133/260) 04:10 Jay Leno (134/260) 04:55 Pepsi MAX tónlist 06:00 Pepsi MAX tónlist

Laugardagur 30. október Sjónvarpið

STÖÐ 2

08:00 Morgunstundin okkar 06:15 The Simpsons (4/21) 08:04 Gurra grís (26/26) 07:00 Barnatími Stöðvar 2 08:09 Teitur (52/52) 08:15 Oprah 08:20 Sveitasæla (20/20) 08:55 Í fínu formi 08:34 Otrabörnin (26/26) 09:10 Bold and the Beautiful 08:58 Konungsríki Benna og Sóleyjar 09:30 The Doctors 09:09 Mærin Mæja (52/52) 10:15 60 mínútur 09:18 Mókó (52/52) 11:05 Mercy (4/22) 09:23 Einu sinni var... lífið (26/26) 11:50 Glee (19/22) allt fyrir áskrifendur 09:50 Hrúturinn Hreinn (40/40) 12:35 Nágrannar 09:57 Latibær (136/136) 13:00 Ramsay’s Kitchen Nightmares fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 10:35 Að duga eða drepast (20/20) . (3/4) 11:20 Stelpulíf (4/4) e. 13:50 La Fea Más Bella (262/300) 11:50 Á meðan ég man (9/9) e. 14:35 La Fea Más Bella (263/300) 13:45 Vetrarólympíuleikar 2010 Snjó15:20 Gavin and Stacy (1/7) Önnur brettakross karla - úrslit. þáttaröðin af þessari bresku 4 5 15:10 Sportið e. gamanþáttaröð og sem áður er 15:40 Formúla 3 Íslendingurinn rómantíkin er allsráðandi. Kristján Einar Kristjánsson er á 15:55 Barnatími Stöðvar 2 Camp meðal ökuþóra. Lazlo, Kalli litli Kanína og vinir, 16:40 Táknmálsfréttir Tommi og Jenni 16:50 Útsvar e. 17:05 Bold and the Beautiful 18:00 Fréttir 17:30 Nágrannar 18:15 Veðurfréttir 17:58 The Simpsons (16/25) 18:20 Landsleikur í handbolta Bein 18:23 Veður útsending frá leik Austurríkis18:30 Fréttir Stöðvar 2 manna og Íslendinga í undan18:47 Íþróttir keppni EM 2012 í handbolta karla 18:54 Ísland í dag 19:50 Lottó 19:11 Veður 20:00 Hringekjan 19:20 The Simpsons (19/21) 20:55 Mamma Mia! Bresk bíómynd 19:45 Auddi og Sveppi frá 2008 spunnin í kringum 20:20 Logi í beinni söngva sænsku hljómsveitarinnar 21:10 Jurassic Park Spennandi ævintýramynd í leikstjórn Steven ABBA. e. 22:50 Ray Spielberg. Vísindamenn hafa 00:30 Silfur Egils gefið risaeðlunni líf á ný eftir 65 01:20 Útvarpsfréttir í dagskrárlok milljónir ára og hafa hug á að opna skemmtigarð. Með aðalhlutverk fara Jeff Goldblum, Sam Neil og Laura Dern. 23:10 The Assassintation of Jesse James Magnaður, stjörnum prýddur vestri í sígildum anda með Brad Pitt í hlutverki goðsagnarinnar Jesse James. 01:45 Thelma and Louise Tvær konur sem eru orðnar leiðar á lífinu ákveða að breyta til með ófyrirsjáanlegum afleiðingum. 03:50 Spider-Man 3 Þriðja stórmyndin um eina allra farsælustu ofurhetju hvíta tjaldsins. 06:05 The Simpsons (19/21)

Skjár einn

SkjárGolf

17:10 Golfing World 18:00 Golfing World 18:50 PGA Grand Slam of Golf 2010 22:00 Golfing World 12:00 Fjölskyldubíó: Free Willy 22:50 PGA Tour Yearbooks 14:00 French Kiss allt fyrir áskrifendur 23:45 Golfing World 16:00 Trapped in Paradise 00:00 Andalucia Masters 18:00 Fjölskyldubíó: Free Willy fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 00:35 ESPN America 20:00 27 Dresses 06:00 ESPN America 22:00 Bridges of Madison County 00:10 Man in the Iron Mask 02:20 Dave Chappelle’s Block Party 4

STÖÐ 2

Sunnudagur Sjónvarpið

08:00 Morgunstundin okkar 07:10 Sumardalsmyllan 08:01 Húrra fyrir Kela (52/52) 07:20 Lalli Vinirnir Lalli og Yoko 08:24 Ólivía (52/52) kenna okkur að teikna og sýna 08:34 Babar (26/26) okkur hvernig ævintýrin geta 08:57 Krakkamál - THOR HEYERDAL lifnað við. 09:00 Disneystundin 07:30 Gulla og grænjaxlarnir 09:01 Snillingarnir (28/28) 07:40 Þorlákur 09:24 Sígildar teiknimyndir (42/42) 07:50 Hvellur keppnisbíll 09:29 Gló magnaða (19/19) 08:00 Algjör Sveppi Algjör Sveppi allt fyrir áskrifendur 09:52 Galdrakrakkar (21/21) 08:25 Hello Kitty 10:30 Hringekjan i. e. 08:35 Strumparnir fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 11:25 Landinn e. 08:55 Algjör Sveppi 11:55 Návígi e. 10:05 Maularinn 13:55 Saga vísindanna - Úr hverju er 10:25 Ofuröndin heimurinn gerður? (6/6) e. 10:50 Leðurblökumaðurinn 14:45 Vigdís, fífldjarfa framboðið e. 11:106 Stuðboltastelpurnar 4 5 15:45 Per Olov Enquist Þáttur um 11:35 iCarly (11/25) sænska rithöfundinn Per Olov 12:00 Bold and the Beautiful Enquist. e. 12:20 Bold and the Beautiful 16:20 Formúla 3 Íslendingurinn 12:40 Bold and the Beautiful Kristján Einar Kristjánsson er á 13:00 Bold and the Beautiful meðal ökuþóra. 13:20 Bold and the Beautiful 17:20 Táknmálsfréttir 13:45 Logi í beinni 17:30 Önnumatur e. 14:35 Sjálfstætt fólk 18:00 Stundin okkar 15:15 Mér er gamanmál 18:28 Með afa í vasanum (52/52) 15:50 Pretty Little Liars (9/22) 18:40 Skúli Skelfir (52/52) 16:35 Hlemmavídeó (1/12) 19:00 Fréttir 17:15 ET Weekend 19:35 Veðurfréttir 18:00 Sjáðu 19:40 Landinn Frétta og þjóðlífs18:30 Fréttir Stöðvar 2 þáttur í umsjón fréttamanna 18:49 Íþróttir um allt land. Ritstjóri er Gísli 18:56 Lottó Einarsson og um dagskrárgerð 19:04 Ísland í dag - helgarúrval sér Karl Sigtryggsson. 19:29 Veður 20:10 Saga af stríði og stolnum 19:35 Spaugstofan gersemum Heimildamynd eftir 20:05 School of Life Áhrifamikil Hjálmtý Heiðdal. gamanmynd með hjartaknúsar21:10 Himinblámi anum Ryan Reynolds í hlutverki 23:05 Silfur Egils e. kennara sem dettur óvart inn í 00:25 Útvarpsfréttir í dagskrárlok harða keppni um vinsældir við annan starfsmann skólans. 22:00 The Black Dahlia Glæpamynd sem byggð er byggð á sannsögulegu sakamáli um eitt alræmdasta morðmál í Kaliforníu, Svörtu dalíu morðið svokallaða, sem var morð á frægri leikkonu. 00:00 Shock to the System 01:30 Doubt Mögnuð 03:10 The Last Boy Scout 04:55 ET Weekend

Skjár einn

09:05 Rachael Ray (109/175) 09:50 Rachael Ray (110/175) 10:35 Dr. Phil (33/175) 11:15 Dr. Phil (34/175) 14:00 90210 (16/22) 14:40 90210 (17/22) 15:20 90210 (18/22) 16:00 Judging Amy (2/23) 16:45 America’s Next Top Model (4/13) 17:35 Kitchen Nightmares (13/13) 18:25 Psych (1/16) 08:00 CIMB Asia Pacific Classic 10:50 Enski deildabikarinn: Man. Utd. 19:10 Game Tíví (7/14) 19:40 The Marriage Ref (7/12) - Wolves Útsending frá leik Man. 20:25 Fyndnar fjölskyldumyndir Utd og Wolves. (4/10) Bráðfyndinn fjölskyldu12:30 Á vellinum þáttur. Vinsælasti skemmtikraft13:05 Fréttaþáttur ur Íslands, Þórhallur Sigurðsson, 13:35 Arnold Classic allt fyrir áskrifendur hinn eini og sanni Laddi, er 14:20 CIMB Asia Pacific Classic kynnir þáttanna. 17:20 La Liga Report fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 20:50 Ungfrú Heimur 2010 Fegurstu 17:50 Spænski boltinn: Hercules fljóð heims keppa um titilinn Real Madrid Ungfrú heimur 2010 í Sanyo í 19:50 Spænski boltinn: Barcelona Kína. Fulltrúi Íslands í keppninni Sevilla er Fanney Ingvarsdóttir, sem ber 22:00 UFC 121 4 5 6 titilinn Ungfrú Ísland 2010. 22:50 Kinsey 6 00:20 90210 (19/22) 00:50 Spjallið með Sölva (6/13) 09:10 PL Classic Matches: Leeds 01:30 Olivia Lee: Dirty, Sexy, Funny Tottenham, 2000 09:40 Man. City - Arsenal Útsending (7/8) 01:55 Friday Night Lights (8/13) frá allt leik Man. City og Arsenal. fyrir áskrifendur 11:25 Premier League Review 2010/11 02:45 Premier League Poker II (13/15) 12:20 Premier League World 2010/11 fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 04:30 Jay Leno (135/260) Spjall12:50 Cruyff þáttur á léttum nótum þar sem 13:20 Premier League Preview 08:00 Zoolander háðfuglinn Jay Leno fær til 2010/11 10:00 The Groomsmen sín góða gesti og slær á létta allt fyrir áskrifendur13:50 Blackburn - Chelsea 12:00 Iceage strengi. 16:15 Man. Utd. Tottenham 4 5 6 514:00 Zoolander 6 18:45 Arsenal West Ham 16:00 The Groomsmen fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 20:30 Everton - Stoke 18:00 Iceage 12:00 FJÖLSKYLDUBÍÓ: Artúr og 22:15 Wolves - Man. City 20:00 Uptown Girl Mínímóarnir 00:00 Fulham Wigan 22:00 Friday the 13th allt fyrir áskrifendur 14:00 Made of Honor 00:00 Fracture SkjárGolf 5 16:006 School for Scoundrels 4 02:00 Definitely, Maybe fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 10:20 Golfing World 18:00 FJÖLSKYLDUBÍÓ: Artúr og 04:00 Friday the 13th 11:10 Golfing World Mínímóarnir 16:00 Ryder Cup Official Film 2004 20:00 White Men Can’t Jump 17:15 Junior Ryder Cup 2010 22:00 Joshua 18:05 World Golf Championship 00:00 The Godfather 3 4 Preview 2010 02:45 The Last Time 18:30 Andalucia Masters 04:25 Joshua 6

sjónvarp 61

Helgin 29.-31. október 2010 

STÖÐ 2 05:40 Fréttir 07:00 Aðalkötturinn 07:25 Litla risaeðlan 07:40 Sumardalsmyllan 07:45 Lalli 07:50 Elías 08:00 Algjör Sveppi Algjör Sveppi, Harry og Toto, Hvellur keppnisbíll, Könnuðurinn Dóra allt fyrir áskrifendur 08:50 Go Diego Go! 4 Ný þáttaröð um Díegó. fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 09:15 Mörgæsirnar frá Madagaskar 09:40 Ógurlegur kappakstur 10:05 Histeria! 10:30 Alvin and the Chipmunks 12:00 Spaugstofan 4 12:30 Nágrannar 12:50 Nágrannar 13:10 Nágrannar 13:30 Nágrannar 13:50 Nágrannar 14:15 Smallville (3/22) 15:00 Modern Family (14/24) 15:30 The New Adventures of Old Christine (3/22) 15:55 The Big Bang Theory (20/23) 16:25 Eldsnöggt með Jóa Fel (5/10) 16:55 Oprah 17:40 60 mínútur 18:30 Fréttir Stöðvar 2 19:20 Frasier (13/24) 19:45 Sjálfstætt fólk 20:30 Hlemmavídeó (2/12) Frábærir gamanþættir með Pétri Jóhanni Sigfússyni sem leikur Sigga sem er fráskilinn og býr einn rétt hjá Hlemmi og rekur gamla vídeóleigu. 21:05 The Mentalist (4/22) 21:55 Numbers (2/16) Sjötta þáttaröðin í vönduðum spennuflokki sem fjalla um tvo ólíka bræður sem sameina krafta sína við rannsókn flókinna sakamála. 22:40 The Pacific (7/10) 23:35 60 mínútur 00:20 Spaugstofan 00:50 V (7/12) 01:35 The Event (5/13) Hörkuspennandi þættir um venjulegan, ungan mann sem lendir í þeirri skelfilegu lífsreynslu að kærustunni hans er rænt og hann grunaður um að hafa komið henni fyrir kattarnef. Staðráðinn í að sanna sakleysi sitt leggur hann á flótta og reynir að finna.. 02:20 Dollhouse (4/13) . 03:10 Stick it 04:50 The Mentalist (4/22)

08:00 Cimb Asia Pacific Classic 12:50 Enski deildabikarinn: Newcastle Arsenal Útsending frá leik Newcastle og Arsenal í enska deildabikarnum. 14:30 CIMB Asia Pacific Classic 17:20 La Liga Report 17:50 Spænski boltinn: Barcelona Sevilla allt fyrir- áskrifendur 19:35 Inside the PGA Tour 2010 20:00 Cimb Asia Pacific Classic fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 23:00 Spænski boltinn: Hercules - Real Madrid

09:20 Cruyff 09:50 Blackburn - Chelsea 11:35 Arsenal - West Ham 13:20 Bolton - Liverpool allt fyrir áskrifendur 15:45 Newcastle - Sunderland 18:00 Sunnudagsmessan fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 19:00 Aston Villa - Birmingham 20:45 Sunnudagsmessan 21:45 Newcastle - Sunderland 23:30 Sunnudagsmessan 00:30 Bolton - Liverpool 4 02:15 Sunnudagsmessan

SkjárGolf 06:00 ESPN America 08:00 Andalucia Masters 16:00 Monty’s Ryder Cup Memories 16:50 World Golf Championship Preview 2010 17:15 LPGA Highlights 18:35 Andalucia Masters 22:35 PGA Tour Yearbooks 23:25 ESPN America

Í sjónvarpinu Hlemmavídeó



Snillingurinn Pétur Jóhann Það er alltaf spennandi þegar nýir leiknir sjónvarpsþættir koma á skjáinn. Þegar svo einvalalið handritshöfunda, leikara og tæknimanna koma að þáttunum verður spennan bara meiri. Það var því með tillhökkun sem ég settist í sófann á sunnudagskvöldið. Tónninn var sleginn strax í upphafskynningunni. Þarna var komin nett tímalaus og einhvern veginn þroskaðri Reykjavík en ég þekki. Drungaleg í ætt við New York á áttunda og níunda áratugnum. Menn syngjandi yfir tunnueldi og vændiskona að falbjóða sig á götuhorni. Bjóst eiginlega við því að menn færu um borð í neðanjarðarlest á Hlemmi í staðinn fyrir gamla gula strætóinn. Dökkt útlit þáttanna heldur svo þessari stemningu sem kallast 5

skemmtilega á við þetta gamaldags tímalausa útlit þáttanna. Þátturinn rúllaði ágætlega af stað en leið svolítið fyrir að vera frekar persónukynning en þéttur þáttur. Persónurnar eru þó það áhugaverðar að ég er handviss um að þetta verður gott stöff. Það er svo ekki hægt að sleppa því að minnast sérstaklega á Pétur Jóhann Sigfússon. Þessi drengur er náttúrlega snillingur og ekki er hægt annað en að vorkenna atvinnuleikurunum sem þurfa að leika við hann því hann snýtir þeim gjörsamlega. Besti sjónvarpsleikari landsins. Kannski að borgarstjórinn narti í hælana á honum en hann er bara ekki með að þessu sinni. Ég veit ekki hvort þættirnir eru gaman-,

drama- eða spennuþættir en mér er eiginlega alveg sama. Vonandi góð blanda af þessu öllu. Það er því vel þess virði að setjast fyrir framan imbann næstu ellefu sunnudagskvöld. Haraldur Jónasson

2010

Starfsmenntaverðlaunin Óskað eftir tilnefningum/ umsóknum Starfsmenntaverðlaunin eru veitt þeim aðilum sem vinna að framúrskarandi verkefnum í fræðslumálum og starfsmenntun. Tilnefningar/umsóknir skal senda rafrænt á slóðinni www.frae.is 5

Frestur til að senda inn tilnefningar/umsóknir er til og með 15. nóvember nk. Nánari upplýsingar eru veittar hjá Fræðslumiðstöð atvinnulífsins, Skeifunni 8, 108 Reykjavík, sími 599 1400, www. frae.is 6

S K A PA R I N N A U G L S I N G A S T O F A

31. október

Veitt eru verðlaun í flokki: Fyrirtækja Skóla og fræðsluaðila Félagasamtaka og einstaklinga Starfsmenntaverðlaunin 2009 Í flokki fyrirtækja: Securitas Í flokki skóla og fræðsluaðila: IÐAN fræðslusetur Í flokki félagasamtaka og einstaklinga: Stjórnvísi

bíó

Helgin 29.-31. október 2010

Batman rís upp Batman missti stóru ástina í síðustu mynd en er ekki af baki dottinn.

Christopher Nolan hefur greint frá því að þriðja Batman-myndin hans fái titilinn The Dark Knight Rises. Við sama tækifæri gerði leikstjórinn út um vonir margra Batman-aðdáenda þegar hann sagði að skúrkurinn The Riddler yrði ekki með að þessu sinni. Enn er því allt á huldu um hvaða óvinir Leðurblökumannsins mæta honum í þriðju myndinni sem er væntanleg í bíó árið 2012.



Frumsýning: Með hangandi hendi

Raggi Bjarna fellir brynjuna Maður finnur fyrir miklum söknuði hjá kallinum þegar rætt er um Ellý.

Söngvarann ástsæla, Ragnar Bjarnason, þarf ekki að kynna en þeir sem vilja komast nær honum en hingað til hefur verið hægt fá til þess tækifæri með heimildarmyndinni Með hangandi hendi sem verður frumsýnd í dag, föstudag. Í myndinni er farið yfir feril og lífshlaup Ragga og tónlistarferilinn sem spannar um hálfa öld. „Hann er náttúrlega goðsögn í lifanda lífi,“ segir Hrafnhildur Gunnarsdóttir framleiðandi um ástæður þess að ráðist var í gerð myndarinnar. Okkur fannst kjörið að nota tækifærið þegar hann fagnaði 75 ára afmæli sínu og var að líta um öxl og Árni Sveinsson leikstjóri fékk að fylgja honum eftir í tvö ár.“ Hrafnhildur segir að í myndinni sé mikið af gömlu og góðu myndefni með Ragga. „Við erum með mörg gullkorn úr safni Sjónvarpsins og það er sérstaklega

fallegt að sjá hann á sviði með elsku, bestu vinkonu sinni, henni Ellý Vilhjálms. Þau passa svo vel saman og maður finnur fyrir miklum söknuði hjá kallinum þegar rætt er um Ellý.“ Hrafnhildur segir það hafa verið lítið mál að fá að elta Ragga á röndum í tvö ár. „Hann er alveg einstaklega geðgóður og ljúfur að eiga við og hann treysti okkur algerlega. Það tók samt dálítinn tíma að komast inn fyrir brynjuna. Hann er af þeirri kynslóð karlmanna sem er lítið fyrir að tala um erfiðleika og það sem þeim finnst vera leiðinlegir hlutir. Það tók tíma að finna kvikuna en svo kemur hún í ljós hægt og rólega.“ Ómar Ragnarsson, Páll Óskar, Hemmi Gunn, Bubbi Morthens, Jónatan Garðarsson, Megas og Sæmi rokk eru á meðal fjölmargra viðmælenda í myndinni.

Áratuga löngum ferli Ragga Bjarna eru gerð skil í Með hangandi hendi.

frumsýningar

Litla blóðsugan vill komast inn.

Barnunga blóðsugan Sænska hrollvekjan Låt den rätte komma in sló verðskuldað í gegn árið 2008 enda ein besta vampírumynd sem gerð hefur verið. Látlaus, falleg, köld og sársaukafull. Þar var sögð saga Eli, ævagamallar vampíru í líkama tólf ára stúlku sem vingast við jafnaldra sinn og eineltisfórnarlambið Oscar í Svíþóð níunda áratugarins.

Myndin er svo góð að Hollywood gat ekki stillt sig um að endurgera hana og sýningar á afrakstrinum, Let me in, byrjar í bíó um helgina. Eli heitir nú Abby og Oscar er orðinn að Owen og sögusviðið fært frá Svíaríki. Leikkonan unga Chloe Moretz, sem fór á kostum í hlutverki Hit-Girl í Kick-Ass, leikur blóðsuguna ungu og vonandi veit það á gott. Danny Trejo setur sig í stellingar þegar leikar fara að æsast í Texas.

Stone

The Joneses

Robert DeNiro leikur skilorðseftirlitsmann sem er á leið á eftirlaun en vill leggja allt í sölurnar til að tryggja að einn skjólstæðinga hans, brennuvargur sem Edward Norton leikur, fái ekki reynslulausn. Til þess að reyna að klekkja á kauða fær hann eiginkonu sína (Milla Jovovich) til að táldraga skúrkinn með afdrifaríkum afleiðingum. Aðrir miðlar: Imdb: 7/10, Rotten Tomatoes: 49%, Metacritic: 58/100

Að því er virðist fullkomin fjölskylda flytur í nýtt hverfi en vill þó ekki að nágrannarnir komist að raunverulegri ástæðu þess að þau eru komin í hverfið. Demi Moore og David Duchovny eru í aðalhlutverkum. Aðrir miðlar: Imdb: 6,6/10, Rotten Tomatoes: 62%, Metacritic: 55/100

ERT ÞÚ MEÐ N1 KORTIÐ? ALLT UM MÁLIÐ Á N1.IS

WWW.N1.IS

Happily N’ever After 2 Allt fer í rugl í þessari teiknimynd þegar ævintýraheimum lýstur saman og vandræðaunglingurinn Mjallhvít fer að skemmta sér með Rauðhettu og Gullbrá. Aðrir miðlar: Imdb: 3,8/10, Rotten Tomatoes: - , Metacritic: -

KYNNTU ÞÉR NÝJU TILBOÐIN Á SÍÐUM 10–11 OG MARGFALDAÐU PUNKTANA ÞÍNA!

Brandari verður blóðug spennumynd Í Grindhouse, B-myndaflippi þeirra félaga Quentins Tarantino og Roberts Rodriguez, skaut upp kollinum stikla fyrir hasarmyndina Machete sem þá var ekki til. Þessi einkabrandari vinanna er nú orðinn að fullburða spennumynd þar sem hvergi er gefið eftir.

arantino og Rodriguez slengdu myndum sínum Death Proof og Planet Terror saman í einn allsherjar óð til ódýrra B-mynda og til þess að ná fram sannkallaðri ruslbíóstemningu létu þeir tilbúna „trailera“ fyrir myndir sem aldrei höfðu verið gerðar fljóta með. Sýnishornið úr Machete var hins vegar svo magnað og hugmyndin að baki stiklunni svo góð að ákveðið var að snara upp einni allsherjar bardagaveislu um eyðimerkurriddarann Machete sem er vægast sagt harður í horn að taka. Machete sveiflar sveðjum af mikilli list og er jafnvígur á flest önnur vopn. Hann tekur að sér ýmis vafasöm verkefni og í byrjun myndarinnar ræðst hann til atlögu við vondan eiturlyfjabarón sem hinn heillum

Aukaleikari fær að njóta sín Flestir spennumyndaunnendur kannast vel við rúnum rist andlit leikarans Dannys Trejo enda hefur hann látið til sín taka í fjölda vinsælla spennumynda. Hann hefur yfirleitt verið í aukahlutverkum og eiginlega sérhæft sig í að leika fámála mexíkóska morðingja sem kunna best við að beita hnífum í átökum.

horfni slagsmálahundur Steven Seagal leikur. Machete gengur ágætlega að salla niður skjaldsveina vonda kallsins þangað til hann er svikinn og ófétin skilja við hann nær dauða en lífi eftir að hafa látið hann horfa upp á kaldrifjað morðið á eiginkonu sinni. Okkar maður er þó ekki af baki dottinn, nær vopnum sínum og dúkkar upp þremur árum síðar í landamærabæ í Texas þar sem hann flækist inn í svikavef öldungadeildarþingmanns (Robert DeNiro) sem svífst einskis til að ná endurkjöri. Þegar Machete áttar sig á því að hann er eina ferðina enn orðinn leiksoppur svikulla manna ræðst hann gegn vinnuveitendum sínum og fjandinn verður laus. Fjöldi skemmtilegra leikara

Robert Rodriguez gerir helst ekki mynd án þess að nota þennan skuggalega frænda sinn en hann átti til dæmis frábæra innkomu í From Dusk Till Dawn, lék persónu sem einmitt heitir Machete í öllum Spy Kids-myndunum og sást síðast í Predators sem Rodriguez framleiddi. Þá gerði hann Antonio Banderas erfitt fyrir í Desperado og lék kynferðisbrotamann í Con Air á móti Nicolas Cage.

bíó

Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn.is

kemur við sögu auk þeirra sem þegar hafa verið nefndir. Cheech Marin og Jeff Fahey endurtaka rullur sínar úr platstiklunni í Grindhouse og gellurnar Lindsay Lohan, Jessica Alba og Michelle Rodriguez fylla tjaldið kynþokka. Og síðast en ekki síst mætir gamla brýnið Don Johnson til leiks en frægðarsól hans reis einna hæst í sjónvarpsþáttunum Miami Vice á miðju eitís-tímabilinu.

Trejo fæddist í Echo Park í Los Angeles árið 1944 og er alvöru harðjaxl eins og útlitið ber með sér. Hann ánetjaðist ungur eiturlyfjum og var inn og út úr fangelsum í ellefu ár fyrir vopnuð rán og fíkniefnabrot og sat meðal annars í San Quentin. Hann rambaði inn á beinu brautina í tólf sporakerfinu, gerðist leikari og hefur heldur betur getað nýtt sér reynsluna úr undirheimum í löglegu starfi sínu.

Danny Trejo er fyrrum krimmi sem sérhæfir sig í að leika glæpamenn.

Norræni kvikmynda- og sjónvarpssjóðurinn og HighFive kynna með stolti:

Kvikmyndaverðlaun Norðurlandaráðs 2010

29. október- 4. nóvember

www.nordiccouncilfilmprize.com

SPURT OG SVARAÐ SÝNING Á SUBMARINO ÁSAMT THOMAS VINTERBERG KL. 20:00 ÞRIÐJUDAGINN 2. NÓVEMBER Í BÍÓ PARADÍS

Frá Danmörku

Frá Íslandi

Frá Finnlandi

Frá Noregi

eftir Thomas Vinterberg

eftir Dag Kára

eftir Joonas Berghall og Mika Hotakainen

eftir Sara Johnesh

Submarino

Sigurvegarinn í ár

The Good Heart

Steam of Life

Upperdog

Frá Svíþjóð

Metropia

eftir Tarik Saleh

Fimm tilnefndar myndir og að auki ein eldri frá öllum tilnefndu leikstjórunum í boði RIFF:

Voksne mennesker · Festen · Visitor · Vinterkyss · Gitmo

Dagskrá og miðasala á Miði.is.

Nánar á www.bioparadis.is & www.graenaljosid.is

64 

dægurmál

Helgin 29.-31. október 2010

myndlist: Tvær stór ar sýningar í Hafnarborg

Lítill svartur api verður að hvítum karlmanni sem virðist vera toppurinn á sköpunarverkinu.

Gjörningaklúbburinn snýr á Darwin, vísar hvíta, upprétta karlinum út og kemur böndum á mannskepnuna með næloni.

Nælonþráður í gegnum sköpunarsöguna Gjörningaklúbburinn tekst á við þekktar ímyndir og tákn með nælon að vopni og Eggert Pétursson sýnir málverk af íslenskum gróðri á nýjum sýningum í Hafnarborg.

ið margrómaða sokkabuxnaefni nælon gengur sem rauður þráður í gegnum sýn inguna Tight sem Gjörningaklúbburinn opnar í Hafnarborg á laugardaginn. „Við erum að sýna átta ný verk sem við gerðum á þessu ári og nælon er efnið sem tengir öll verkin saman þótt viðfangsefni þeirra sé mjög vítt,“ segir Sig rún Hrólfsdóttir sem skipar Gjörningaklúbbinn ásamt stöllum sínum Eirúnu Sigurðardóttur og

Jóní Jónsdóttur. Stelpurnar koma með Tight beina leið frá Amos Anderson-listasafninu í Helsinki þar sem þær fengu mjög góðar móttökur. „Verkin eru mikið til sprottin upp úr því að við vorum beðnar að sýna í þessu ákveðna safni. Meðal þess sem við tökum fyrir er þróunarkenningin en hún hefur oft verið sett fram á myndrænan hátt og þá er það oft lítill svartur api sem verður að hvítum karlmanni sem



virðist vera toppurinn á sköpunarverkinu. Við gerum smágrín að þessu og berum upp spurn ingar. Nælonsokkabuxurnar koma líka þarna inn en þegar líkaminn er allur kominn í nælon höfum við náð fullkomnu valdi á honum. Þegar þetta efni er komið á annað en fótleggina fer þetta að verða fáránlegt og þá sér maður hvað það er skrýtið að vera að klæða sig í þetta. Eggert Pétursson opnar einnig stóra sýningu

í Hafnarborg á laugardaginn. Hann hóf feril sinn í myndlist í kringum 1980 og hefur í tvo áratugi málað íslenska flóru. Hann myndskreytti Flóru Íslands, handbók um smágerðan gróður Íslands sem kom út 1983 og hefur síðan þá kannað og rannskað það viðfangsefni í málverkum sínum. Á þessari sýningu má þó finna blæbrigði í verkum hans þar sem hann sækir í hraunið og þann gróð ur sem umlykur það

leikdómur Dísa ljósálfur

Ljósálfur kemst í hann krappan

g tók þriggja ára dótt ir mína með á Dísu.  Fyrst var hitað upp alla Dísa ljósálfur vikuna og sagan um ljósálfinn Eftir Pál Baldvin Baldlesin fyrir svefninn. Loks var vinsson og Gunnar Þórðarson (byggt á bók G. T. farið í sparifötin og beðið í ofvæni í myrkri Austurbæj Rotmans) ar. Flestir fara spariklæddir Sýnt í Austurbæ Leikstjóri: Páll Baldvin í leikhús og ekki síst þess vegna er leikhúsferð enn Baldvinsson töfrum glædd lífsreynsla sem brýtur upp hversdagsleikann. Álfrún Örnólfsdóttir er tilvalin Dísa. Hún lítur bara þannig út, hreinlyndið upp málað, og líður um sviðið á vængjum sakleysisins. Ljós álfar eins og Dísa eru hrein ir og beinir, sem er ókostur á þessum harðneskjulega árbakka sem sagan gerist í. Þar morar allt í kvikindis legum óvættum sem herja á Dísu eftir að hún dettur úr trénu. Dóttir mín hélt stund um fyrir augun á sýningunni og kreppti sig saman í sæt inu. Annars staðar í salnum mátti heyra grát og ekkasog þegar Dísa varð fyrir mestu skakkaföllunum. Lítið er skafið utan af óhugnaðinum

Dansatriðin eru listilega flott, góður hópur stendur sig mjög vel.

– ég var sjálfur dauðhrædd ur við hina hræðilegu mold vörpu (sem Þórir Sæmunds son leikur af innlifun) í atriði sem var næstum því eins og upp úr Silence of the Lambs. Hinum grimma heimi barna bókmennta fyrri alda er leyft að leika lausum hala á svið inu, en þetta verður nú sem betur fer aldrei yfirgengilega hræðilegt. Enda yrði þá Dísa bönnuð börnum. Leikarar standa sig vel. Álfrún leiðir verkið af ör yggi, Steinn Ármann, sem hress bíf luga, er traustur „grínléttir“, og Sólveig Arn arsdóttir er sannfærandi skapstygg froskadrottning. Haldið er í dýrsleg einkenni dýranna í stað þess að gera þau mennsk. Það fannst mér skemmtileg nálgun. Frosk arnir ropa í sífellu og mýsn ar eru á krampakenndu iði. Dansatriðin eru listilega flott, góður hópur stendur sig mjög vel. Umgjörð verksins er þó full hráslagaleg – það kviknar ekki alveg á „töfrum leikhúss ins“ þegar maður hugsar of

leikhús

Gunnar Hjálmarsson drgunni@centrum.is

mikið um gólffjalirnar í Aust urbæ. Snillingurinn Gunnar Þórð arson semur tónlistina í verk inu og búið er að gefa verkið út á diski. Í boði eru nokkur skemmtilega hressileg lög í Gunna Þórðar-diskóstíl, ang urværar ballöður og vönduð „leikhús-tónlist“. Gunnar kann þetta mjög vel og flutn ingur söngvara er prýðilegur. Það er alltaf nóg líf og fjör í sýningunni til að halda krökkum í yngri kantinum við efnið. Áhorfendur voru löngu hættir að gráta í sögu lok, enda ógn og skelfing að baki, og fóru brosandi glaðir út. Dóttir mín heimtar að fara aftur á laugardaginn.

Helgin 29.-31. október 2010 

plötudómur

Plánetur á jazzhimninum

eir eiga það sameiginlegt með jasmínblóminu að opna sig á kvöldin. Eða eigum við að segja í ljósaskiptum ævi sinnar. Það væri stílbrot í umfjöllun um  Keith Jarrett og Charlie Haden Jasmine Píanistinn Keith Jarred að eyða plássi í og bassaleikarinn Char- upprifjun um feril lie Haden flytja átta ást- þeirra. Það bæri framvinduna arsöngva ofurliði. Þegar þeir spila hættir stundin að snúast um þá tvo og bráðnar saman í fullvissu um að allt sé rétt og næsta andartak muni af þolinmæði fagna því að renna saman við fullkomna mynd. Jasmíntónarnir koma ekki beint á óvart en eru eins og sjálfstætt framhald af Melodies at Night with You frá 1999 sem kom út í kjölfar langrar pásu Jarretts frá tónleikahaldi og hljóðritunum. Sú plata hitti aðdáendur beint í hjartastað með því sem virtist vera óvenju hægferðug og brothætt spilamennska, enda pásan tilkomin af síþreytuvanda píansitans. Það sækja alvarlegar pælingar á Jarrett sem lýsir yfir dauða listarinnar í bæklingi Jasmine. Hún víkur, ásamt hlustuninni, fyrir leiktækjum og brellum. „Nálægðin þarf ekki endilega að vera líkamleg,“ segir hann og býður í staðinn hljóðrit fyrir þá hlustendur sem eftir eru, til að gera við sem þeim sýnist. Hvort Jarrett er að lýsa yfir að hann hugsi sér að hætta tónleikahaldi verður ekki ráðið í hér. Víst er að dúettinn verður ekki síður eftirsóttur á jazzhátíðir heimsins en hið magnað tríó Jarretts sem er ein lífseigasta jazzhljómsveit veraldar. Reynsluheimar Hadens og Jarretts eru með ólíkindum og er þessi yfirlætislausa plata því gott dæmi um hversu langa leið tveir listamenn geta farið að einföldum áfangastað. Þeir eru hvor um sig eins og heil pláneta á jazzhimninum og því ekki að undra að útkoman verði góð þegar þeir lúta um stund aðdráttarafli sameiginlegrar tónlistar. Það þarf úrvalsmannskap til að magna seiðinn mátulega án þess að malla úr honum kraftinn. Þó að höfundarnir séu margir býsna frægir eru lögin það ekki og valið á þeim meðal þess sem gerir heildarmyndina eins heillandi og raun ber vitni. Ástarsöngvar þurfa ekki gildishlaðnar yfirlýsingar í orðum þegar kvöldblómið opnast svona hiklaust og vingjarnlega. Það er ekki hægt annað en að hlusta og trúa því að kannski sé ennþá lífsmark með listinni. Pétur Grétarsson pegre@simnet.is



dægurmál 65

sálin hans Jóns míns Stórtónleik ar í Höllinni

Sálin og brassmenn lýðveldisins Sú ástsæla hljómsveit Sálin hans Jóns míns blæs, í bókstaflegri merkingu, til stórtónleika í Laugardalshöll laugardaginn 13. nóvember. Tilefnið er útgáfa Upp og niður stigann, fyrstu hljóðversplötu sveitarinnar frá árinu 2005. Lúðrablástur er áberandi á plötunni og því hafa Sálarmenn fengið til liðs við sig þrettán blásara úr Stórsveit Reykjavíkur sem fullyrða má að séu í hópi fremstu brassmanna lýðveldisins. Dagskrá tónleikanna verður tvískipt, en leikin verða nokkuð jöfnum höndum lög af nýju plötunni og þekkt lög frá ferli sveitarinnar, sem skreytt verða kraftmiklum lúðrablæstri. Um einstakan viðburð er að ræða og tónleikarnir verða ekki endurteknir þannig að harðir aðdáendur Sálarinnar ættu að huga að því að tryggja sér miða í tíma.

Sálarmenn hyggjast trylla lýðinn í Höllinni með stórsveit blásara. Ljósmynd/ Hörður Sveinsson

dægurmál

Helgin 29.-31. október 2010

Lady GaGa á latex-naríum í Ósló Poppdrottningin og furðufuglinn Lady GaGa gerði allt vitlaust í Spectrum-höllinni í Ósló á dögunum þegar hún hélt þar tónleika fyrir troðfullri höll. Tónleikarnir eru hluti af Monsters Ball-tónleikaröðinni sem hefur staðið yfir allt þetta ár. Lady GaGa kom fram í brjóstahaldara og latex-naríum með gula hárkolla og gaf sig alla í verkið eins og myndirnar bera með sér. Hún vinnur að gerð nýrrar plötu sem ber heitið Born This Way og greindi tónleikagestum frá því að hún gæti varla beðið eftir því að leyfa aðdáendum sínum að heyra nýja efnið. Margir hafa furðað sig á dugnaði stúlkunnar sem semur lög á sama tíma og hún er á tónleikaferðalagi en á því er einföld skýring að hennar mati. „Ég get ekki látið aðdáendur mína bíða lengi eftir nýrri plötu. Ég verð að halda þeim hamingjusömum. Ég fæ mikinn innblástur þegar ég er á sviðinu og dett svo í það með flösku af Jameson,“ sagði Lady GaGa við tónleikagesti í Ósló.

Alternative Málþing um samtímalist á Norðurlöndum North 5.– 7. nóvember 2010

Virtir safnstjórar, listgagnrýnendur, sýningarstjórar og fagfólk frá Norðurlöndum beina sjónum að nýjum straumum í myndlist, gagnrýnni umræðu og sýningarýmum fyrir tilraunalist á málþingi Listasafns Reykjavíkur helgina 5.-7. nóvember.

Listasafn Reykjavíkur Hafnarhús

Dagskrá Föstudag 5. nóvember 20:00 – 22:00 Setning og móttaka Laugardag 6. nóvember 9:00 – 12:00 Yfirlit Dorothee Kirch, stjórnandi Kynningarmiðstöðvar íslenskrar myndlistar. Marita Muukkonen, sýningarstjóri, Finnlandi. Anette Østerby, stjórnandi The Danish Arts Agency’s Visual Arts Centre, Danmörku. Cecilia Widenheim, stjórnandi Swedish Arts Grants Committee’s International Program (Iaspis), Svíþjóð. Marianne Zamecznik, sýningarstjóri, Noregi. Stjórnandi: Karlotta Blöndal, listamaður, Íslandi. 13:30 – 16:30 Norræn samvinna Jonas Ekeberg, ritstjóri Kunstkritikk, Noregi. Bergljót Jónsdóttir, stjórnandi Nordic Culture Point, Finnlandi. Umræðum stjórnar Ólafur Sveinn Gíslason, listamaður.

Málþingið er ókeypis og opið öllum en nauðsynlegt er að skrá sig fyrirfram. Þátttakendum gefst kostur á hádegisverðartilboði á Súpubarnum í Hafnarhúsinu.

Málþingið fer fram á ensku.

Sunnudag 7. nóvember 9:00 – 12:00 Ólíkir fletir í norrænni myndlist Maria Lind, sýningarstjóri, Svíþjóð. Judith Schwarzbart, sýningarstjóri, Danmörku. Aura Seikkula, sýningarstjóri og fræðimaður, Finnlandi. Markús Þór Andrésson, sýningarstjóri, Íslandi. Solveig Øvstebo, stjórnandi Bergen Kusthall, Noregi. Umræðum stjórnar Hanna Styrmisdóttir, sýningarstjóri, Íslandi. 14:00 – 16:00 Óhefðbundin rými, óhefðbundin í hvaða skilningi? Henriette Bretton-Meyer, stjórnandi Overgaden Institute of Contemporary Art Copenhagen, Danmörku. Birta Guðjónsdóttir, stjórnandi Nýlistasafnsins, Íslandi. Mats Stjernstedt, stjórnandi Index-The Swedish Contemporary Art Foundation, Svíþjóð. Umræðum stjórnar Jón Proppé, sýningarstjóri og listheimspekingur, Íslandi. 16:15 – 17:30 Lokahóf í Kling & Bang Fyrir skráningu og nánari upplýsingar hafið samband við Sirru Sigurðardóttur. Netfang: sirra.sigurdardottir@reykjavik.is, sími 590-1200.

Stonesdóttir og fyrirsæta eins og mamma Hún er af aristókratískum rokkættum en er sjálf vinsæll plötusnúður og fyrirsæta. Alexandra Richards er dóttir gamla slarkarans og gítarleikarans Keith Richards og eiginkonu hans, leikkonunnar Patti Hansen, sem var eftirsótt fyrirsæta á sínum tíma. Alexandra er 24 ára og hefur verið að klífa upp stjörnustigann undanfarin ár. Systir hennar Theodora er ári eldri og starfar líka sem fyrirsæta. Á síðunni stylecaster.com er glænýr myndaþáttur og viðtal við Alexöndru.

Ævintýraleg samsetning

Rihanna fer ekki troðnar slóðir þegar hún velur sér föt. Appelsínubleikar æfingabuxur, fjólublá prjónuð naflapeysa og gylltir skór, hljóma sannarlega ekki vel á prenti, en söngkonunni tekst hins vegar á einhvern ótrúlegan hátt að láta þessa samsetningu ganga upp. Kannski er það rauða hárið sem saumar þetta allt saman? Rihanna er í New York þessa dagana að taka upp tónlistarmyndband við væntanlega smáskífu með laginu What’s My Name. Ljósmynd/Getty

dægurmál 67

Helgin 29.-31. október 2010



celine Dion

Sátt við tvíburana en hefði kosið stúlku Kanadíska poppdívan Celine Dion (42) viðurkennir að hún hefði nú gjarna viljað eignast stelpu, þótt hún sé svo sannarlega sátt við drengina tvo sem hún eignaðist á laugardaginn síðasta. Celine segir að það hefði verið afar ánægjulegt fyrir níu ára son sinn Rene-Charles að eignast systur. Tvíburarnir voru teknir með keisaraskurði og naut söngkonan hjálpar læknavísindanna við getnaðinn. „Ég var svo sannarlega í skýjunum þegar ég heyrði að ég ætti von á drengjum

og auðvitað skiptir mestu að þeir eru heilbrigðir,“ segir söngkonan í samtali við franska tímaritið Gala. En nú er það erfiðasta ákvörðunin; Celine og hinn aldraði eiginmaður hennar, Rene Angelil, geta ekki ákveðið hvað börnin eiga að heita. „Ég hef farið yfir um fimmtán þúsund nöfn og enn ekki dottið niður á þau réttu.“ Þá þvælist fyrir þeim hjónum hvort velja eigi ensk eða frönsk nöfn, en þau eru frá frönskumælandi Kanada og búa í Bandaríkjunum. - gag

Nirvana-félagar taka upp efni saman

Fyrrum Nirvana-félagarnir Dave Grohl og Kurt Novoselic hafa tekið höndum saman á ný og tóku upp lag fyrir næstu plötu hljómsveitar Grohls – Foo Fighters. Sextán ár eru síðan hljómsveitin lagði upp laupana í kjölfar sjálfsmorðs söngvarans Kurts Cobain árið 1994. Þeir félagar hittust í bílskúr Grohls með sínum gamla framleiðanda, Butch Vig. „Þetta er draumur í dós,“ vitnar vefurinn Female first í Grohl: „Kristur Novoselic í bílskúrnum mínum um miðja nótt að lemja bassann!“ Nirvana hefur gefið út þrjár hljóðversplötur og fjöldann allan af tónleikadiskum og öðru efni, síðast í fyrra. - gag

Tónleikar Á hljómgrunnur.is er að finna aðgengilegt yfirlit yfir tónlistarviðburði sem eru fram undan. Rokk, djass, popp, klassík og allt þar á milli. Föstudagur 29. október Klassík í hádeginu Menningarmiðstöðin Gerðuberg, kl. 12.15 Vönduð tónleikaröð sem býður gestum upp á fjölbreytta dagskrá klassískra tónverka. Efnisskrá: Edvard Grieg (1843-1907) Ljóðræn smáverk óp. 12 (1867), Arietta Volksweise, sónata í A-dúr fyrir selló og píanó, óp. 36 (1883), Allegro agitato, Andante molto tranquillo Allegro. Aðgangur er ókeypis.

Sængurfatnaður

Noise Sódóma Reykjavík, húsið opnað kl. 22 Útgáfutónleikar í tilefni af þriðju plötu sveitarinnar, Divided. Sérstakir gestir: Ten Steps Away og Coral Aðgangur 1.000 kr. og Divided á útgáfutilboði.

VERÐ FRÁ 3.540 kr.

ÚTSALA!

A Band On Stage spilar Nick Cave Café Rósenberg, kl 22.00 Sveitin fyllti staðinn tvisvar sömu helgina þegar hún lék lög eftir meistara Cave. Nú á að endurtaka leikinn. Aðgangur 1.500 kr. Laugardagur 30. október Hjálmar Háskólabíó, kl. 20 Hjálmar fagna útgáfu ljósmyndabókar og geisladisks með stórtónleikum. Aðgangur 3.900 kr. We Made God, Nordisk Familjebok og Moy Faktory, kl. 23 Skrímslajepparokk í snjóbyl og póst-rokk með rafrænu ívafi er meðal þess sem er í boði á Faktory.

40-50% AFSLÁTTUR

OMFG! ZOMBIES! Sódóma Reykjavík, kl. 22 Halloween-partí með þátttöku hljómsveitanna Two Tickets to Japan, Morning After Youth, Finnegan, Dear Dorian, Morgan Kane og Menial Effect. Aðgangur 1.000 kr. en 500 fyrir þá sem mæta í búningi.

AF ÖLLUM SÆNGURFATNAÐI. ATH! AÐEINS Í NOKKRA DAGA.

Úrval af hágæða sængurfatnaði á ótrúlegu verði.

AÐEINS 10 RÚM! ! Í RÚMIN SELDUST UPP OG ÞV Ð ÁKVÁÐUM VIÐ AÐ BÆTA VI

FIMM RÚMUM CORSICA PLUS

Queen Size (153x203cm)

• 7 svæðaskipt svefnsvæði • 5 svæðaskipt gormakerfi • 10 ára ábyrgð • Lagar sig að líkamanum • Veitir góða slökun

Louis Vierne

Requiem

Gabriel Fauré

sunnudag 31. október kl. 20 Langholtskirkju

LÖK

FRÁ 1.000 Kr.

ÖLL RÚMTEPPI

50% AFSLÁTTUR!

• Stuðningur við bak og önnur viðkvæm svæði líkamans • Tvíhert sérvalið stál í gormakerfi

PÍFULÖK

• Hreyfing milli svefnsvæða aldrei minni

FRÁ 1.500 Kr.

• 20% stærri svefnflötur

• Steyptir kantar • Þarf ekki að snúa

Fullt verð 249.636 kr.

VERÐ NÚ 139.900 kr.

Einsöngvarar:

Hallveig Rúnarsdóttir, sópran Alex Ashworth, baritón Organisti: Steingrímur Þórhallsson Stjórnandi: Magnús Ragnarsson Miðar í versluninni 12 Tónar, hjá kórfélögum og við innganginn. Sjá www.filharmonia.mi.is.

Rekkjan ehf ≤≥ Suðurlandsbraut 48 (Bláu húsin í Faxafeni) ≥≥ 108 Reykjavík ≥≥ 588 1955 ≥≥ www.rekkjan.iS ≥≥ Opið virka d. 10–18 og lau 11–16

H E I L S U R Ú M

ARGH! 281010

Messe Solennelle

dægurmál

Helgin 29.-31. október 2010  hönnun Kristján K arlsson breytti þekktri táknmynd í lampa

Kim kynnir nýtt ilmvatn

Þokkadískin Kim Kardashian kynnti nýtt ilmvatn til sögunnar með pomp og prakt í stórversluninni Macy’s í New York á miðvikudaginn. Kardashian hefur verið afskaplega upptekin að undanförnu við hinar og þessar kynningar sem og að halda upp á þrítugsafmælið sitt sem hún náði að fagna sjö sinnum. Eins og myndin ber með sér leiddist kynbombunni ekki athyglin sem hún fékk.

Kristján hefur fengið í hendur tilraunaútgáfur af Ljósvíkingnum í tveimur litum sem hann kallar Dagsbirtu og Sólsetur. Lampinn er smágerður, 35 sentimetrar á hæð og 21 sentimetri á breidd, og áætlað er að framleiða hann í fimm mismunandi litum.

Mjúk birta frá víkingahjálmi Kristján Kristjánsson var að hanna vörumerki þegar honum datt í hug að breyta því í lampa sem nú er kominn í fjöldaframleiðslu í Kína. Hann segist heillast af vinnu með hugmyndir sem séu alveg við nefið á fólki, svo nálægt að þær sjáist ekki vegna þess að þær eru í rauninni inni í hausnum á manni.

Suede á tónleikaferð Breska britpop-sveitin Suede hóf á miðvikudagskvöld stutta tónleikaferð til að fylgja eftir útkomu safndisks sveitarinnar með bestu lögum hennar. Suede lagði upp laupana árið 2003 eftir að hafa gefið út fimm plötur. Fyrstu tónleikarnir voru í Bush Hall í London og var uppselt. Tónleikaferðinni lýkur í London 7. desember en í millitíðinni heldur hljómsveitin sex tónleika í Evrópu; í Frakklandi, Belgíu, Svíþjóð, Hollandi, Spáni og Þýskalandi.

g er grafískur hönnuður og hef sérhæft mig í því sem kallað er vörumerkjaímynd, „branding“. Ég var að vinna með víkingahjálminn í tengslum við nýja norræna fatalínu JOE BOXER, þar sem ég nota víkingahjálminn sem símynstur og fleira,“ segir Kristján E. Karlsson um tilurð lampans Illuminati Nordica, eða Ljósvíkingsins, og bætir við að víkingahjálmurinn sé form sem allir þekki og tengi við víkinga og norrænar hefðir. Kristján segir að hrifningu hans á víkingahjálminum megi rekja aftur til bókanna um Prins Valíant, sem hann las af áfergju í æsku, og svarthvítra víkingabíómynda í Kanasjónvarpinu. Kristján rekur auglýsingastofuna Kraftaverk og á heiðurinn af fjöldanum öllum af þekktum fyrirtækjamerkjum sem fólk er með fyrir augunum nánast alla daga og nægir þar að nefna merki Stöðvar 2, Skíf-

Leitin að



unnar og Heilsuhússins. „Það er mjög gaman fyrir mig sem grafískan hönnuð, sem vinnur mest í einni vídd, að fara með form sem ég fæst við yfir í þrívíddina. Mér datt í hug að fara lengra með þetta þekkta form og þessi lampi spratt upp úr þeim pælingum. Ég bar þessa hugmynd svo undir Örn Svavarsson í hönnunarversluninni Minju og hann ákvað að koma til móts við mig og fjármagna framleiðsluna á lampanum.“ Lampinn er kominn í fjöldaframleiðslu í Kína og Kristján gerir ráð fyrir að hann verði kominn í verslanir á Norðurlöndum og jafnvel víðar snemma á næsta ári. Kristján segir lýsingarhönnun lampans sótta í þá staðreynd að skin sólar á norðurhveli jarðar er mýkra og jafnara en til dæmis við miðbaug sem helgast af ólíkri afstöðu sólarinnar í þessum heimshlutum.

Mér datt í hug að fara lengra með þetta þekkta form og þessi lampi spratt upp úr þeim pælingum.

Plötuhorn Dr. Gunna

sannLeikanum Sjáandinn mikli, Nostradamus, sem var uppi á 16. öld, orti þúsund

Diskóeyjan

Puzzle





Prófessorinn og Memfismafían

Amiina

The Dionysian Season

 Just Another Snake Cult

spádómsvísur en aðeins 942 hafa varðveist.

Hvað varð um þær 58 sem vantar? Hvaða leyndardóm geymdu þær?

SpennuSaga Mario reading hefur verið þýdd á 35 tunguMál og SelSt í MetupplöguM uM allan heiM.

Hinn ofurskæslegi „Prófessor“ Óttars Proppé fæddist í hljómsveitinni Funkstrasse fyrir tæplega tuttugu árum en birtist nú óvænt sem miðpunktur (barna)fönkóperunnar Diskóeyjan eftir Braga Baggalút. Platan er djúsí pakki troðfullur af sniðugum textum og grípandi lögum. Söguþráðurinn (sögumaður er Sigtryggur Baldursson) er kannski óþarflega þunnur, sem væri stærri ókostur ef umgjörðin og útfærslan væri ekki svona rosalega skemmtileg og töff. Mest gordjöss barnaplata sögunnar!

Á annarri fullvöxnu plötu Amiinu hafa karlkyns trommari og rafvirki bæst í hóp strokstelpnanna fjögurra. Sveitin gælir lítillega við hefðbundnara popp en áður, sem er ljómandi framþróun. Hljóðheimur Amiinu heldur sér þó, lögin læðast um og dútla sér, rísa og hníga eins og náttúruafl. Á köflum er fullmikill rolugangur fyrir minn smekk, en oftast er þó boðið upp á fallega músík sem kallar á hugrenningatengsl við tandurhreina blúndukjóla.

Þórir Andersen, strákur fæddur árið 1984, gerði þessa plötu eiginlega upp á eigin spýtur þótt hún hljómi eins og hljómsveit sé á ferð. Hann hefur búið mestan hluta ævinnar í Santa Cruz, CA, svo það sem hann gerir er mjög „erlendis“. Platan er óvænt gleðisending, full af hnyttilega sömdu og vel fluttu sýrupoppi. Aðdáendur Syds Barretts, Belle og Sebastian og Mgmt komast í spikfeitt. Fylgist vel með Þóri í framtíðinni.

kiptavinir V Viðs ild a

ð afsláttinn. uni :M

bs Íslandsban lúb ka rk

Fyllum hjartað jólayl með ógleymanlegri upplifun Fegurstu sálmar jólanna og helstu perlur jólatónlistarinnar á sannkölluðum hátíðartónleikum, síðasta sunnudaginn fyrir jól.

Frekari upplýsingar: Þjónustuver íslandsbanka, 440 4000

70 

dægurmál

Helgin 29.-31. október 2010

jökull Sólberg Á hlut í netheimsmeti

„Taggaðasta“ mynd í heimi Rúmlega 7.000 manns hafa merkt sig, eða „taggað“ eins og það heitir á Facebook-máli, inn á risastóra ljósmynd af áhorfendaskara á Glastonbury-tónlistarhátíðinni í Englandi í sumar. Ekki er vitað til þess að jafn margir hafi merkt sig inn á eina ljósmynd á netinu áður og Heimsmetabók Guinness hefur staðfest að hér sé um heimsmet að ræða. Jökull Sólberg Auðunsson var einn fimm forritara sem komu að gerð myndasíðunnar þannig að

Íslendingum er óhætt að slá eign sinni á þetta met, í það minnsta að hluta til. „Þetta kom þannig til að ég var að vinna hjá net-auglýsingastofu í London en einn stærsti viðskiptavinur hennar er Orange-farsímafyrirtækið. Orange er helsti stuðningsaðili Glastonbury og á hverju ári er reynt að gera eitthvað nýtt til þess að vekja athygli og að þessu sinni var ákveðið að koma þessari risamynd á vefinn og gefa tónleikagestum kost á að merkja sig og vini sína inn á myndina.“

Um 70.000 manns eru á myndinni og það kom í hlut Jökuls að forrita viðmótið sem gerði fólki kleift að stækka myndina nógu mikið til að geta greint andlit og komast síðan inn á Facebook til þess að merkja sig inn. „Ég er hættur á auglýsingastofunni og er fluttur heim en tek enn að mér verkefni fyrir þá og vann þetta bara hérna heima,“ segir Jökull sem er einyrki á netmarkaði og rekur Netfélagið.is og hefur nóg að gera við heimasíðugerð.

Símaskráin og handbók heimskingjans



Jökull Sólberg er 24 ára gamall forritari sem fór um tvítugt til London þar sem hann aflaði sér mikillar reynslu.

Ákveðið var að koma þessari risamynd á vefinn og gefa tónleikagestum kost á að merkja sig inn á hana.

lár a Björg Björnsdóttir Sækir stuðning til stóru systur

Agli Gilzenegger er einkar lagið að hertaka alla umræðu þegar hann tekur sér eitthvað fyrir hendur og hann hefur drottnað yfir netmiðlum þessa vikuna eftir að hafin var undirskirftasöfnun gegn því að hann tæki þátt í ritstjórn Símaskrárinnar. Hrannar B. Arnarsson, aðstoðarmaður forsætisráðherra, er í hópi þeirra sem skrifað hafa undir. Á listanum skýtur einnig upp kollinum Hávar nokkur Sigurjónsson og kemur kannski ekki á óvart. Árið 20o6 slátraði hann Biblíu fallega fólksins, eftir Egil, í ritdómi í Morgunblaðinu. Kallaði bókina „handbók heimskingjans, og sagði Egil vera fordómafullan, sjálfhverfan og óupplýstan drengstaula. Hann hefur greinilega ekki skipt um skoðun á síðustu árum. Ágúst Borgþór Sverrisson rithöfundur lenti nýlega í skaki við Gilzenegger á síðum Fréttablaðsins en tjáir sig í anda Voltaires á Facebook og fordæmir undirskriftasöfnunina. Þráinn Bertelsson, sem lauk nýlega eyðimerkurgöngu sinni sem utanflokkaþingmaður þegar hann gekk til liðs við Vinstri-græna, er á skjön við meirihluta flokksins í hinu eldfima og háskalega ESB-máli. Þráinn virðist þó hafa ákveðnar grunsemdir um að Evrópusinnar í röðum VG séu mun fleiri en útlit er fyrir en það fólk þori

ekki að stíga fram og segja hug sinn. Þráinn veltir þessu fyrir sér á Facebooksíðu sinni þar sem hann spyr: „Hvað ætli það séu margir Evrópusinnar í Vinstrigrænum (auk mín) sem þora að koma út úr skápnum?“ Systurnar Þóra og Kristín Tómasdætur blanda sér í jólabókaslaginn í ár með bókinni Stelpur! Hér er á ferðinni uppbyggileg handbók, uppflettirit og sannkallaður stelpnafræðari

sem er ætlaður unglingsstúlkum. Þóra og Kristín eru eldheitir femínistar og ætla má að með bókinni reyni þær öðrum þræði að leiðbeina ungum stúlkum um refilstigu staðalmynda kynjanna. Þóra, sem gerði það lengi gott í Kastljósinu, býr nú í Noregi en flýgur heim á föstudag til þess að taka þátt í útgáfugleðinni með Kristínu.

NÝTT

COVERED- BANDOLERA FALLEGAR YFIRHAFNIR

Birna Anna leyfir Láru Björgu að fara á McDonald´s þegar hún kemur í heimsókn til New York. Hún óttast samt unna matvöru á meðan Lára vill að spægipylsa verði þjóðarréttur Íslendinga. Ljósmynd/Hari

Bruddu flúor í tvö ár

Bókin Takk útrásarvíkingar eftir Láru Björgu Björnsdóttur kemur út í dag, föstudag. Birna Anna, stóra systir hennar, flaug heim frá New York til þess að leiða Láru og bókina út í jólabókaflóðið en hún synti sjálf í því ölduróti fyrir nokkrum árum sem einn höfunda Dísar sem sló eftirminnilega í gegn.

Skoðið yfirhafnir á laxdal.is

Laugavegi 63 • S: 551 4422

ára Björg, sem er einstæð móðir í Vesturbænum, rekur í bókinni raunir sínar eftir efnahagshrunið og gerir óspart grín að sjálfri sér og öðrum. Henni tekst líka oftar en ekki að kenna hinum alræmdu útrásarvíkingum um vandræði sín. „Ég kom til landsins á mánudaginn. Ég gat ekki misst af útgáfudegi bókarinnar,“ segir Birna Anna. „Hún hefur heldur aldrei misst af neinu í lífi mínu,“ segir Lára. „Hún var meira að segja viðstödd fæðingu sonar míns.“ Birna Anna stendur þétt að baki litlu systur sinni og hefur fulla trú á því að hún muni spjara sig á bókamarkaðnum. „Ég hef alla trú á henni. Í fyrsta lagi er hún búin að skrifa frábæra bók og ég veit að þetta á eftir að ganga vel enda er eins og hún hafi aldrei gert annað. Það er enginn byrjendabragur á henni.“ „Hvaða vitleysa ...“ grípur Lára hógvær fram í en Birna Anna gefur sig ekki: „Jú. Þetta er satt!“ Birna Anna hefur búið í New York um árabil en þær systur eru það nánar að það kemur vart að sök. „Það er ekkert gaman að vera í burtu frá Láru en við erum í

Þegar það þyrmir yfir Birnu Önnu í neðanjarðarlestinni í New York veit hún að eitthvað hræðilegt er að koma fyrir mig hér heima.

rosalega þéttu sambandi og erum eiginlega í stöðugum samræðum alla daga í tölvupósti og á MSN.“ Hér grípur Lára inn í og er nokkuð niðri fyrir: „Við erum líka svo andlega tengdar og finnum alltaf á okkur hvernig hinni líður. Þannig að þegar það þyrmir yfir Birnu Önnu í neðanjarðarlestinni í New York veit hún að eitthvað hræðilegt er að koma fyrir mig hér heima.“ Faðir þeirra systra, Björn Ragnarsson tannlæknir, kemur nokkuð við sögu í Takk útrásarvíkingar og er lýst sem vægast sagt ofverndandi föður. Þær systur fullyrða að þar sé ekki um neinar ýkjur að ræða og hrópa svo í kór: „Engin skemmd!“ Báðar státa þær af því að aldrei hefur þurft að gera við eina einustu tönn í þeim. „Og veistu af hverju? Pabbi lét okkur bryðja flúortöflur daglega í tvö ár á meðan tennurnar voru á sérlega viðkvæmu stigi. Þetta voru einhverjar töflur sem voru á tilraunastigi þá,“ segir Lára og brosir sínu blíðasta þannig að skín í skjannahvítar tennurnar og getur líklega þakkað pabba gamla fyrir geislandi brosið.

PIPAR\TBWA • SÍA • 102691

Andaðu léttar! með harðskeljadekkjum frá TOYO

Svifryk er fínasta gerð rykagna sem eiga greiða leið í öndunarfærin. Nagladekk valda svifryki og slíta akbrautum hundraðfalt meira en önnur dekk. Árlega þarf Reykjavíkurborg að endurnýja um 10.000 tonn af malbiki vegna slits af völdum nagladekkja. Í Reykjavík er svifryk 50% uppspænt malbik, 10% sót, 25% jarðvegur og salt og eyddir bremsuborðar 15%. Fjöldi leikskóla á höfuðborgarsvæðinu hleypir stundum börnum ekki út að leika vegna svifryksmengunar. Toyo harðskeljadekkin innihalda brot úr valhnetuskel, sem er með hörðustu efnum sem finnast í náttúrunni. Skeljabrotin grípa eins og klær í hálkuna, draga verulega úr svifryksmengun og Silica gúmmíblöndunarefni heldur þeim stöðugt mjúkum í miklu frosti. Toyo harðskeljadekkin eru því raunhæf og örugg lausn í stað nagladekkja.

ykjavík Re

k j a n es b

Bílabúð Benna - Vagnhöfða 23 - Reykjavík - 590 2000 - www.benni.is Nesdekk - Fiskislóð 30 - Reykjavík - 561 4110 / Njarðarbraut 9 - Reykjanesbæ - 420 3333

Meira grip án nagla

HE LGARBL A Ð

Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300 ritstjorn@frettatiminn.is www.frettatiminn.is

Hrósið… ... fær Ögmundur Jónasson fyrir að sýna kjark og þor og mæta einn ráðherra á borgarafund gegn fátækt í Salnum í Kópavogi í byrjun vikunnar þar sem hann horfðist í augu við reiðan og svangan almenning.

Málverkamarkaður leitar jafnvægis Málverkasala lognaðist nánast út af í kjölfar efnahagshrunsins, rétt eins og bíla- og fasteignasala, en virðist nú aðeins vera að leita jafnvægis í breyttum heimi. Tryggvi Páll Friðriksson, listmunasali í Gallerí Fold, segir uppboð hafa gengið þokkalega og góð verk haldi áfram að seljast. Þá er eitthvað um að góð verk detti í sölu þar sem fólk sé meira fyrir að láta verk frá sér í kreppunni. Hann hefur þó ekki séð suma viðskiptavini sína í um það bil tvö ár. Tryggvi segir verð málverka vera á svipuðu róli og árin 2005 og 2006 en verðið hafi hækkað brjálæðislega árið 2007.

Jónas Hallgrímsson Ástsælasta skáld þjóðarinnar. Í ljóðum hans er að finna margar af gersemum íslenskrar tungu.

Hilmar Björnsson, sjónvarpsstjóri Skjás Golf, er himinlifandi yfir viðtökunum sem ný sjónvarpsstöð hans hefur fengið. Stöðin var opnuð 27. september síðastliðinn þegar sýnt var beint frá Ryder-bikarnum. „Viðtökurnar eru frábærar og byrjunin lofar svo sannarlega góðu. Við erum töluvert yfir áætlunum í áskriftarfjölda og helmingur allra áskrifanda er með tólf mánaða bindingu,“ segir Hilmar og bætir við að golfáhugamenn fái veislu í nóvember þegar Tiger Woods verður í beinni útsendingu á þremur mótum, í níu daga af tíu frá 4. til 14. nóvember.

Dísa ljósálfur og Buddy Holly vinsæl Söngleikirnir Dísa ljósálfur og Buddy Holly, sem báðir eru sýndir í Austurbæ, eru vinsælustu leiksýningarnar á midi.is, stærsta miðasöluvef landsins. Greinilegt er að söngleikir fara vel í Íslendinga því Buddy Holly hefur verið sýndur við mjög góða aðsókn frá 7. október og Dísa ljósálfur var frumsýndur um síðustu helgi fyrir fullu húsi.

Hún er glöð á góðum degi, glóbjart liðast hár um kinn.

Það er gott að vera ánægður viðskiptavinur. ÁnÆgÐUsTU VIÐsKIPTaVInIr TrYggIngaFÉlaga ErU HJÁ VErÐI Hringdu í 514 1000 eða farðu inn á vörður.is til að fá frekari vitneskju og tilboð í tryggingar þínar.

EINFALDAR TRYGGINGAR FYRIR FLÓKIÐ LÍF

ÍSLENSKA SIA.IS VOR 50936 10/10

Frábærar viðtökur á Skjá golf