06 05 2016

frettatiminn.is ritstjorn@frettatiminn.is auglysingar@frettatiminn.is 18. tölublað 7. árgangur

Föstudagur 06.05.2016

Vala og Ásgeir Allt það góða við Ísland er að versna

20

Ólga vegna Seljahlíðar Óánægðir aðstandendur

14

Svín í framboði Furðulegir forseta­ frambjóðendur

24

Dorrit slapp ekki við útvarpsgjaldið 6 Neikvætt eigið fé Dorritar ehf.

Almenningur tapaði 750 milljörðum Aflandsreikningar 10 sköpuðu gríðartjón

Mynd | Hari

BIRNAGLÍMDIVIÐ ÍÞRÓTTAÁTRÖSKUN ÁUNGLINGSÁRUNUM

SILJA ÚLFARS

ÓLÖFSIGRÍÐUR EREFNILEGUR FATAHÖNNUÐUR

HLAUPADROTTNINGIN MÖLBRAUT Á SÉR RISTINA OG HLEYPUR VARLA AFTUR

HLEYPUR MARAÞON Í JAKKAFÖTUM MAGGAPÁLA: ÞRIGGJAÁRA SEMLEMURBÍTUR OG SLÆR

4SÓLGLERAUGU SEMFULLKOMNA SUMARLÚKKIÐ FÖSTUDAGUR

06.05.16

Þrjár stúlkur sjást á myndbandinu á meðan sú fjórða tekur árásina upp. Tveir vegfarendur reyndu að koma fórnarlambinu til aðstoðar.

Talið er að árásin sé tilkomin vegna eineltis en fórnarlambið er nemandi í Austurbæjarskóla. Lögreglan segir málið alvarlegt.

Gróft eineltismál í forgangi Fólskuleg hópárás á unglingsstúlku tekin upp á síma Lögreglan rannsakar unglingsstúlkur vegna líkamsárásar gegn eineltisfórnarlambi Valur Grettisson valur@frettatiminn.is

Lögreglan á höfuðborgarsvæðinu rannsakar fólskulega líkamsárás sem beindist gegn unglingsstúlku nærri Langholtsskóla. Ein stúlkan tók árásina upp á síma og hefur Fréttatíminn myndskeiðið undir höndum. Þar sjást þrjár stúlkur lemja og niðurlægja unglingsstúlkuna, sem er nemandi í Austurbæjarskóla, með hrottalegum hætti, en árásin átti sér stað á þriðjudaginn var. „Þetta mál er í algjörum forgangi hjá okkur,“ sagði Benedikt Lund, lögreglufulltrúi hjá lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu sem varðist þó allra frétta af málinu þar sem stúlkurnar eru allar undir átján ára aldri. „Við erum með um

DJI vörurnar eru lentar!

Sérverslun með Apple vörur

fjögur hundruð mál á okkar könnu, þannig að það ætti að sýna hversu alvarlega við töku á þessu máli,“ bætti hann við.

Samkvæmt heimildum Fréttatímans var stúlkan lokkuð upp í Langholtsskóla þar sem hinar stúlkurnar virðast hafa setið fyrir henni.

Engin þeirra er þó nemandi í skólanum. Myndbandið sem um ræðir er rétt um hálf mínúta og sýnir lok árásarinnar. Þar má sjá fórnarlambið sitja hágrátandi á gangstéttinni á meðan ein stúlka, sem hefur sig mest í frammi, sparkar í bak og hnakka fórnarlambsins. Þá heyrist fórnarlambið hrópa „fyrirgefðu“ þegar sú sem leiðir árásina rífur í hárið á henni. Hún sparkar því næst kröftuglega í bak stúlkunnar.

Ungur maður sést í myndskeiðinu

og má heyra að hann er að hringja í lögregluna. Þá reynir annar piltur að bægja stúlkunum frá þar sem hann stumrar yfir fórnarlambinu.

Samkvæmt heimildum hefur stúlkan mátt þola gróft einelti, þá helst á netinu. Ekki náðist í skólastjórnendur Austurbæjarskóla vegna málsins.

Stjórnarmaður í foreldrafélagi skólans, Stefán Jónsson, hafði ekki heyrt um málið þegar Fréttatíminn ræddi við hann degi eftir árásina. „En við munum að sjálfsögðu óska eftir upplýsingum um málið,“ sagði hann í samtali við blaðið.

Fjölskyldu fórnarlambsins er mjög brugðið og vildu þau ekki tjá sig um málið og sögðust treysta því að lögreglan rannsakaði það til hlítar.

TRÚIR EKKI HVAÐ LAGIÐ ER VINSÆLT FANNEY Í DRAUMASTARFINU HJÁ JAMIE OLIVER

Vertu tölublað laus við Fyrsta

LIÐVERKINA

Eitt mest selda bætiefni fyrir liðina á Íslandi.

„Sem hlaupari þá er mikilvægt að halda öllum liðum vel smurðum. Ég hef notað Nutrilenk Active í töluverðan tíma og finn að líkaminn þolir langvarandi álag mun betur og eymsli í liðum eru miklu minni en áður. Ég mæli hiklaust með Nutrilenk Active. Það virkar.“ Friðleifur Friðleifsson, hlaupari og íþróttamaður.

Minna mál með

SagaPro Fæst í flestum apótekum, heilsubúðum og í heilsuhillum verslana

www.sagamedica.is

Viðurkenndur endursöluaðili

KRINGLUNNI ISTORE.IS

4

fréttatíminn | 6. maí 2016

2|

Bókmenntir Bók um forsetaframboð í uppnámi

Engum datt í hug að höfundurinn færi í framboð „Mig óraði ekki fyrir því fremur en aðra í upphafi árs, að Guðni Th. Jóhannesson færi sjálfur í forsetaframboð á lokastigi bókarinnar,“ segir Egill Jóhannsson, bókaútgefandi hjá Forlaginu Þóra Kristín Ásgeirsdóttir tka@frettatiminn.is

Guðni, sem hafði „legið undir feldi og hugleitt forsetaframboð í talsverðan tíma,“ lét slag standa á uppstigningardag.

Hann á fljótlega að skila Forlaginu handriti að bók um forsetakosningar, forseta Íslands og sögu embættisins frá upphafi til okkar daga. Bókin var ætluð til útgáfu í tilefni af forsetakosningunum. „Þetta er allt saman afar athyglisvert. Ákvörðun um bókina var tekin fyrir löngu síðan og var fyrst og fremst hugsuð til að fræða þjóðina um embættið. Engum datt

í hug að höfundurinn myndi gefa kost á sér áður en bókin væri tilbúin.“ Hann segist þó alls ekki vera fúll út í Guðna þótt hann hafi áhyggjur af því að hann geti ekki skilað bókinni innan tilskilins frests. En kemur bókin út í ljósi þess að höfundurinn er sjálfur þátttakandi í leiknum? „Þetta á bara allt saman eftir að koma í ljós,“ segir forleggjarinn. Þá áttu þættir Stöðvar 2 um forseta Íslands að hefjast 25. apríl en ekkert bólar á þeim. Þáttagerðar-

maðurinn var Sigurjón Magnús Egilsson sem er orðinn ritstjóri Hringbrautar og aðalviðmælandinn var Guðni Th. Jóhannesson sem er sjálfur kominn í forsetaframboð.

Sigurjón M. Egilsson segir að þegar hann hætti störfum hjá 365 hafi hann boðið stjórnendum að láta annan fjölmiðlamann tala inn á þættina í sinn stað. Hann hafi hins vegar ekkert heyrt um af hverju þættirnir hafi ekki enn komist á dagskrá.

Guðni, sem hafði „legið undir feldi og hugleitt forsetaframboð í talsverðan tíma,“ lét slag standa á uppstigningardag.

Matvæli Fyrirtæki fær milljarða í meðgjöf ríkinu og hindrar samkeppni

Kaupa tollkvóta fyrir innflutt svínakjöt til að halda uppi verðinu Stærstur hluti tollkvóta fyrir innflutt svínakjöt fer til innlends framleiðanda sem notar það í unnar kjötvörur.

Félag atvinnurekenda segir þetta gert til að halda uppi verðinu Þóra Kristín Ásgeirsdóttir tka@frettatiminn.is

Brotafl fjarlægir merkingar sínar Verktakafyrirtækið Brotafl sem nú sætir lögreglurannsókn fyrir umfangsmikil skattsvik, er enn með fulla starfsemi í gangi á byggingarreitum við horn Frakkastígs og Hverfisgötu. Þar er verið að byggja íbúðarhúsnæði. Þegar Fréttatíminn leit við á byggingarlóðinni var starfsmaður Brotafls í óða önn að rífa Brotaflsmerkingar af bílum fyrirtækisins. Hann vissi ekki hvers vegna hann hafði verið beðinn um að fjarlægja merkingar fyrirtækisins af bílunum.

Fyrirtækið hefur verið áberandi í stórframkvæmdum í miðbænum að undanförnu og sjást bílar og tæki þeirra við helstu verslunargötur bæjarins. Facebook-síða Brotafls hefur nýlega verið tekin niður og sömuleiðis Facebook-síða Kraftbindinga, en það verktakafyrirtæki er einnig til rannsóknar í sama máli. Heimasíður beggja fyrirtækja hafa verið teknar niður á undanförnum dögum. | þt

Mata, dótturfyrirtæki Langasjávar, hefur átt einna hæsta boð í tollfrjálsan kvóta fyrir innflutning á svínakjöti og fengið til sín meirihluta tollkvótans sum árin. Í ár fær fyrirtækið 70% af innflutningskvótanum í sinn hlut.

Fyrirtækið Coldrock Investments á Möltu á tvo þriðju hluta í félaginu Langasjó sem er skráð á lágskattasvæðinu Möltu, eins og Fréttatíminn greindi frá í síðustu viku.

Mata er leiðandi í sölu og dreifingu grænmetis og ávaxta til verslana, veitingastaða og mötuneyta á Íslandi. Annað dótturfyrirtæki Mata er Síld og fiskur ehf, sem er einn þekktasti framleiðandi kjötáleggs og svínakjöts en markaðshlutdeild fyrirtækisins á markaði fyrir svínakjöt er 40 til 45%

Mata hf.

Mata er dótturfyrirtæki Langasjávar ehf en systurfélög Mata hf, sem selur og flytur inn grænmeti og ávexti, eru Matfugl ehf, sem er einn stærsti framleiðandi kjúklingaafurða á landinu, Síld og fiskur ehf, sem framleiðir kjötálegg og svínakjöt undir vörumerkinu Ali og Salathúsið sem framleiðir brauðsalöt og matarsalöt undir merkjum Stjörnusalats, Eðalsalats og Úrvalssalats.

Í ár fær Mata 70% af innflutningskvótanum í sinn hlut.

Ætla má að það eigi að vinna kjötið áfram hjá Síld og fiski og pakka því í neytendaumbúðir. Ólafur Stephensen, framkvæmdastjóri félags atvinnurekenda, segir að það skjóti skökku við að fyrirtæki sem fái milljarða meðgjöf frá neytendum í formi hárra innflutningstolla skuli jafnframt komast í aðstöðu til að

hækka verðið á þeim vörum sem á að flytja inn á engum eða lágum tollum til að búa til samkeppni við innlenda landbúnað.

Tollkvóta fyrir svínakjöt úthlutað til Mata hf.

Kjarni málsins Innlendum framleiðendur er í lófa lagið að bjóða hátt í tollkvóta fyrir innfluttar búvörur og halda þannig uppi verðinu. Þannig fara neytendur á mis við verðlækkunina sem var tilgangurinn með samningunum við Evrópusambandið á sínum tíma.

Ár

Magn

% af 200 tonnum

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

94.806 30.000 77.143 181.818 0 84.000 59.600 138.750

47,4 15,0 38,6 90,9 0,0 42,0 29,8 69,4

Heimild: Atvinnuvegaráðuneytið

Fréttatíminn kemur út á morgun amk … nýtt blað, borið út með Fréttatímanum Frá og með morgundeginum mun Fréttatíminn koma út tvisvar í viku, bæði á föstudögum eins og áður en einnig á laugardögum. Sem fyrr verður Fréttatíminn borinn út í hús á höfuðborgarsvæðinu en fæst einnig gefins á fjölförnum stöðum víða um land. amk, nýtt blað sem hefur göngu sína í dag, mun verða borið út með Fréttatímanum báða dagana. Það fjallar um fólk og fjölskyldur, heimili og heilsu, mat og margt fleira.

Með þessum breytingum verða sýnilegar ýmsar breyt-ingar á Fréttatímanum og enn frekar á næstu vikum. Það er von útgefenda blaðsins að lesendur taki þessum breytingum vel og hafi af þeim bæði gagn og gaman.

frettatiminn.i

ritstjorn@frettatims auglysingar@fretta inn.is timinn.is

Föstudagur 06.05.2 016

SILJA ÚLFARS

BIRNAGLÍMDIVIÐ ÍÞRÓTTAÁTRÖSKUN ÁUNGLINGSÁRUNUM ÓLÖFSIGRÍÐUR EREFNILEGUR FATAHÖNNUÐUR

Vala og Ásgeir Allt það góða

við

Ísland er að versna IN HLAUPADROTTNING MÖLBRAUT Á SÉR RISTINA OG HLEYPUR VARLA AFTUR

HLEYPUR MARAÞON Í JAKKAFÖTUM MAGGAPÁLA: ÞRIGGJAÁRA SEMLEMURBÍTUR OG SLÆR

20

18. tölublað 7. árgangur

Ólga vegna Seljahlíðar Óánægðir aðstand endur

14

Svín í frambo ði Furðulegir forseta­ frambjóðendur

24

Dorrit slapp ekki við útvarpsgjaldið Neikvætt eigið 6 Dorritar ehf. fé

4SÓLGLERAUGU SEMFULLKOMNA SUMARLÚKKIÐ

Almenningur tapaði 750 milljörðum

Aflandsreikning ar sköpuðu gríðartjón Mynd | Hari

á myndbandinu á meðan sú Talið er að árásin sé tilkomin vegna fjórða tekur árásina upp. Tveir vegfarendur reynd eineltis en n fórnarlambið reyndu að koma er nemandi í Austurbæjarskó fórnarlambinu til aðstoðar. la. Lögreglan segir málið alvarlegt.

FÖSTUDAGUR

Gróft eineltism ál í R EKKI

06.05.16

TRÚI HVAÐ LAGIÐ ER VINSÆLT

Fólskuleg hópárás á unglingsstúlku tekin upp á síma Lögreglan rannsakar unglingsstúlkur vegna líkamsárásar gegn eineltisfórnarlambi

FINU HJÁ JAMIE OLIVER FANNEY Í DRAUMASTAR Valur Grettisson valur@frettatiminn

Vertu laus við

.is

LIÐVERKINA að „Sem hlaupari þá er mikilvægt halda öllum liðum vel smurðum.

Active í Ég hef notað Nutrilenk að líkaminn töluverðan tíma og finn betur og þolir langvarandi álag mun minni en eymsli í liðum eru miklu með Nutrilenk áður. Ég mæli hiklaust Active. Það virkar.“ Friðleifur Friðleifsson, hlaupari og íþróttamaður.

SILJA ÚLFARS

HLAUPADROTTNINGIN MÖLBRAUT Á SÉR RISTINA OG HLEYPUR VARLA AFTUR

Fæst í flestum apótekum,

ilsubúðum og í heilsuhillum heilsubúðum

4SÓLGLERAUGU SEMFULLKOMNA SUMARLÚKKIÐ FÖSTUDAGUR

06.05.16

FANNEY Í DRAUMASTARFINU

TRÚIR EKKI HVAÐ LAGIÐ ER VINSÆLT HJÁ JAMIE OLIVER

Vertu laus við Fyrsta tölublað LIÐVERKINA „Sem hlaupari þá er mikilvægt að halda öllum liðum vel smurðum. Ég hef notað Nutrilenk Active í töluverðan tíma og finn að líkaminn þolir langvarandi álag mun betur og eymsli í liðum eru miklu áður. Ég mæli hiklaust minni en með Nutrilenk Active. Það virkar.“

Fæst í flestum

Friðleifur Friðleifsson, hlaupari og íþróttamaður. apótekum, heilsubúðum og í heilsuhillum verslana

4

www.sagamedica.is

Viðurkenndur endursöluaðili

Apple vörur

KRINGLUNNI ISTORE.IS

verslana

Eitt mest selda bætiefni fyrir liðina á Íslandi.

Minna mál með

SagaPro

Eitt mest selda bætiefni fyrir

DJI vörurnliðina Íslandi. ar eruá lentar!

Sérverslun með

forgangi

Lögreglan á höfuðborgarsv æðinu rannsakar fólskulega fjögur hundruð mál á okkar könnu, líkamsárás sem beindist gegn þannig að það og má heyra að ætti að sýna hversu unglingsstúlku hann er að hringja nærri Langholtsskóla alvarlega við í lögregluna. Þá töku á þessu . Ein stúlkan reynir annar piltmáli,“ ur að tók árásina upp bætti hann við. bægja stúlkunum á síma og hefur frá þar sem Fréttatíminn Samkvæmt heimildum hann stumrar myndskeiðið yfir fórnarlambinu. undir FréttaFrétta höndum. Þar tímans var stúlkan Samkvæmt heimildum sjást þrjár lokkuð upp í lemja og niðurlægja stúlkur hefur Langholtsskóla stúlkan mátt þola þar sem hinar unglingsgróft einelti, þá stúlk- helst stúlk stúlkuna, sem urnar virðast hafa á netinu. Ekki er nemandi í setið fyrir henni. náðist í skólaAusturbæjarskó Engin þeirra er stjórnendur la, með hrottaþó nemandi í Austurbæjars skólskól anum. Myndbandið kóla legum hætti, vegna málsins. en árásin sem um ræðir er rétt um hálf sér stað á þriðjudaginn átti Stjórnarmaður mínúta og sýnir í foreldrafélagi var. lok skólans, árásarinnar. Þar „Þetta mál er í Stefán Jónsson, má sjá fórnarlamb algjörum fórnarlambhafði ekki ið sitja hágrátandi heyrt um málið forgangi hjá okkur,“ á þegar Fréttatíminn sagði á meðan ein stúlka, gangstéttinni ræddi við Benedikt Lund, hann degi eftir sem hefur sig lögregluárásina. mest í frammi, fulltrúi hjá lögreglunni „En við munum sparkar að sjálfsögðu hnakka fórnarlambsins í bak og óska eftir á höfuðborgars upplýsingum um væðinu . Þá heyrist málið,“ fórnarlambið sem varðist þó sagði hann í samtali hrópa „fyrirgefðu“ allra frétta við blaðið. þegar sú sem af málinu þar Fjölskyldu leiðir árásina sem stúlkurnrífur mjög brugðið fórnarlambsin s er í hárið á henni. ar eru allar undir Hún sparkar og vildu þau ekki átján ára því næst kröftuglega aldri. „Við erum tjá sig um málið í bak stúlkunnar. og sögðust treysta með um Ungur maður því að lögreglan sést í myndskeiðinu rannsakaði það til hlítar.

10

BIRNAGLÍMDIVIÐ ÍÞRÓTTAÁTRÖSKUN ÁUNGLINGSÁRUNUM ÓLÖFSIGRÍÐUR EREFNILEGUR FATAHÖNNUÐUR HLEYPUR MARAÞON Í JAKKAFÖTUM MAGGAPÁLA: ÞRIGGJAÁRA SEMLEMURBÍTUR OG SLÆR

Þrjár stúlkur sjást

4

Frá og með deginum í dag munu lesendur fá tvö blöð í stað eins; bæði Fréttatímann og amk. Og á morgun og alla laugardaga héðan í frá fá lesendur bæði blöðin.

TAKTU SKREFIÐ SKAPAÐU ÞÍNA EIGIN FRAMTÍÐ

NÁMSBRAUTIR Á HAUSTMISSERI - UMSÓKNARFRESTUR TIL 1. JÚNÍ

Á GRUNNSTIGI NÁMSLÍNUR ÁN EININGA LEIÐSÖGUNÁM Á HÁSKÓLASTIGI FJÁRMÁL OG REKSTUR STAÐNÁM - FJARNÁM

STAÐNÁM - FJARNÁM

NÁM Í UNDIRSTÖÐUATRIÐUM HUGUR OG HEILBRIGÐI HUGRÆNNAR ATFERLISMEÐFERÐAR - GERÐU GOTT LÍF BETRA NÁM TIL LÖGGILDINGAR VERKEFNASTJÓRNUN OG LEIÐTOGAÞJÁLFUN FASTEIGNA- OG SKIPASALA STAÐNÁM - FJARNÁM VIÐURKENNDUR BÓKARI

Á FRAMHALDSSTIGI

STAÐNÁM - FJARNÁM

JÁKVÆÐ SÁLFRÆÐI FJÖLSKYLDUMEÐFERÐ

KYNNINGARFUNDUR 18. MAÍ FLESTAR NÁMSBRAUTIR ENDURMENNTUNAR ERU LÁNSHÆFAR

525 4444 ENDURMENNTUN.IS SÍMI

NÁMSRÁÐGJÖF OG UPPLÝSINGAR:

fréttatíminn | 6. maí 2016

4|

Hún fær Hyundai en hann fær Porsche Landsliðskonan Hallbera Guðný Gísladóttir vill að Pepsi-deild kvenna verði veitt miklu meiri athygli.

„Lítill frændi minn spurði mig í einlægni hvers vegna Gylfi Sigurðsson ætti Porche en ég bara gamla Hyundai druslu, við værum bæði í landsliði í fótbolta. Hann skildi ekki muninn á okkur. Ég svaraði að það væri vegna þess að ég er stelpa,“ segir Hallbera Guðný Gísladóttir, landsliðskona í fótbolta og leikmaður Breiðabliks, í samtali við Fréttatímann.

Facebook-pistill hennar um áhugaleysi fjölmiðla á efstu deild kvenna í íþróttinni hef-

Þóra Tómasdóttir thora@frettatiminn.is

ur vakið gríðarlega sterk viðbrögð og verið deilt mörg hundruð sinnum. Hallbera segist hafa pirrað sig mikið á því að umfjöllun og upphitun fyrir Pepsi-deild karla hafi staðið yfir í heilan mánuð. „En stundum er eins og kvennadeildin sé ekki til.

Kvennaboltinn er á hraðri uppleið og líklega hefur deildin aldrei verið sterkari en nú. Fjögur eða fimm lið gera tilkall til Íslandsmeistaratitils og það hefur aldrei gerst áður. Fjölmargar stelpur eru að snúa heim úr atvinnumennsku til að spila. Mér finnst að það mætti gera meira úr

þessu, kynna deildina vel og veita henni meiri umfjöllun. Áhuginn mun fylgja, jafnvel þó það taki eitt til tvö ár.“ Hallbera spyr hvernig fólk eigi að fá áhuga á kvennafótbolta ef fjölmiðlar fjalla ekki um hann? „Mér finnst ungar stelpur ekki fá að fylgjast með fyrirmyndunum sínum á sama hátt og strákar. Þeir hafa miklu meira aðgengi að sínum fyrirmyndum í gegnum fjölmiðla og sjónvarp. Á meðan við erum í felum á bak við. Þetta gengur ekki lengur.“

Hallbera Guðný Gísladóttir, landsliðskona í fótbolta.

Heilbrigðismál Brjóstnám kostar um eina og hálfa milljón á einkaklíník

Allir flokkar hafa falast eftir auglysingaplássi.

Flokkarnir vilja auglýsa á strætó Stjórnmálaflokkar reyna að auglýsa um miðjan október þrátt fyrir að ekki hafi verið boðað til kosninga.

Allir stjórnmálaflokkar vilja auglýsinga á strætóskýlum höfuðborgarsvæðisins þrátt fyrir að ekki sé búið að tilkynna um nákvæma tímasetningu kosninga í haust. Hart hefur verið deilt um tímasetningar á kosningunum, en svo virðist sem stjórnmálaflokkarnir geri sér einhverja hugmynd um það hvenær kosningarnar fara fram. „Allir flokkar hafa falast eftir plássi,“ segir Einar Hermannsson, framkvæmdastjóri AFA JCDecaux, sem selur auglýsingar á strætóskýli um allt höfuðborgarsvæðið.

Eftirspurn stjórnmálaflokkanna vekur athygli, ekki síst vegna þess að það er ekki búið að tilkynna almenningi tímasetningu kosninganna. Því lá beint við að spyrja Einar hvenær stjórnmálaöflin voru að falast eftir auglýsingarými á strætóskýlum borgarinnar.

„Þetta var um fertugustu og fyrstu og aðra vikuna á árinu,“ segir Einar en 41. vika ársins hefst 10. október og 42. viku lýkur 23. október. Það er því hægt að álykta sem svo að kosningar verði haldnar á þessu tímabili, ef hægt er að taka mark á eftirspurn stjórnmálaflanna. Það breytir þó ekki því að stjórnmálaflokkar munu ekki sjást á auglýsingaskiltum strætóskýlanna þar sem eftirspurnin í auglýsingaplássin eru slík að það er upppantað til áramóta að sögn Einars. „Það er bara ótrúleg aðsókn,“ segir Einar sem gat aðeins boðið stjórnmálaflokkunum eina viku í júlí, sem myndi varla gagnast þeim fyrir kosningarnar.

Spurður hvaða flokkar hafi sett sig í samband við fyrirtækið vegna auglýsinganna svarar Einar: „Þetta voru nú auglýsingastofur sem settu sig í samband við mig, en ég get sagt að allir flokkarnir vildu auglýsa.“ | vg

Aðalviðfangsefni ráðstefnunnar er hvernig hægt sé að minnka áhættu kvenna með fyrirbyggjandi brjóstnámi.

Brjóstnám í beinni á ráðstefnu í Ármúla Tvær konur í áhættuhópi fyrir brjóstakrabbamein láta fjarlægja á sér brjóstin í beinni útsendingu á vísindaráðstefnu sem einkarekna skurðstofan, Klíníkin stendur fyrir. Þóra Kristín Ásgeirsdóttir tka@frettatiminn.is

Fjöldi brjóstakrabbameinslækna og annarra ráðstefnugesta fylgist með tveimur íslenskum konum leggjast undir hnífinn og láta fjarlægja á sér brjóstin í forvarnarskyni á alþjóðlegri ráðstefnu sem haldin er í Klíníkinni við Ármúla,

Á gráu svæði

Ástríður Stefánsdóttir siðfræðingur segir þekkt að skurðaðgerðir séu gerðar fyrir áhorfendur á vísindaráðstefnum. Það þurfi þó að gera miklar siðferðislegar kröfur, þetta sé á eldfimu svæði.

Tilgangurinn verði að vera sá að bæta meðferð sjúklinga og velferð þeirra þurfi að vera í forgrunni. Þarna sé einkafyrirtæki með beitt vopn í höndunum sem geti auðveldlega snúist upp í ágenga markaðsstefnu og auglýsingastarfsemi. Ef sjúklingar fái til dæmis aðgerðirnar frítt ef þeir taki þátt í svona útsendingu sé það á gráu svæði.

4.og 5. maí. Brjóstnámið er sýnt í beinni útsendingu á ráðstefnunni RRS Iceland, sem fer fram í gamla skemmtistaðnum Broadway sem hefur verið breytt í heilsumiðstöð og skurðstofur af fyrirtækinu Eva Consortium.

Ein af hverjum ellefu konum fær brjóstakrabbamein á ævinni. Það á þó ekki við um konur með arfgengt gen sem veldur brjóstakrabbameini, BRCA1 . BRCA2. 80% þeirra mega búast við því að greinast með brjóstakrabba. Á annað þúsund konur á Íslandi eru með þetta gen.

Aðalviðfangsefni ráðstefnunnar er hvernig hægt sé að minnka áhættu þessara kvenna með fyrirbyggjandi brjóstnámi.

Kristján Skúli Ármannsson brjóstaskurðlæknir segir að ráðstefnan snúist um að fá hingað helstu sérfræðinga í þessum fræðum. „Það er orðin svo mikil eftirspurn eftir þessum aðgerðum að brjóstaskurðlæknar þurfa helst að sérhæfa sig í þeim,” segir Kristján.

Hann segir að framfarirnar svo miklar að konurnar geti útskrifast daginn eftir aðgerð með ný brjóst.“ Aðgerðin sjálf kostar um eina og hálfa milljón. Sjúkratryggingar greiða hana ekki en slíkar aðgerðir eru framkvæmdar á Landspítalanum. Þangað komast þó mun færri en vilja. Konur í áhættuhópi sem ekki vilja bíða geta því reitt fram peningana sjálfar og komist í aðgerð í Ármúla. Konurnar sem lögðust undir hnífinn á ráðstefnunni, eru báðar á fimmtugsaldri og í áhættuhópi. Þær fengu aðgerðina sér að kostnaðarlausu.

Kristján Skúli Ármannsson brjóstaskurðlæknir segir framfarirnar svo miklar að konurnar geti útskrifast daginn eftir aðgerð með ný brjóst.”

Aðgerðin sjálf kostar um eina og hálfa milljón. Sjúkratryggingar greiða hana ekki en slíkar aðgerðir eru framkvæmdar á Landspítalanum. Þangað komast mun færri en vilja. Konur í áhættuhópi sem ekki vilja bíða geta því reitt fram peningana sjálfar og komist í aðgerð í Ármúla

BARNGÓÐAR KRÓNUR TAKA Á LOFT FJÖLSKYLDAN FLÝGUR SAMAN Á VIT ÆVINTÝRANNA

FLUGFELAG.IS

99%

afsláttur

AF BAR

ISLENSKA/SIA.IS FLU 79626 04/16

NAFAR INNAN GJÖLDUM L ANDS

KRÓNAN VEITIR 99% AFSLÁTT fyrir barnið aðra leiðina + flugvallarskattar. Greiða þarf flugvallarskatta og eru þeir 1.700 kr. frá Reykjavík og 1.360 kr. frá öðrum áfangastöðum innanlands.

FERÐATÍMABILIÐ ER FRÁ 1.–31. MAÍ BÓKANLEGT FRÁ 1.–7. MAÍ Sláðu inn í bókunarvélina flugsláttinn KRONA til að trygg ja þér þetta tilboð.

ÞETTA EINSTAKA TILBOÐSFARGJALD: • Gildir til Reykjavíkur, Akureyrar, Ísafjarðar, Egilsstaða, Grímseyjar, Vopnafjarðar og Þórshafnar • Er fyrir börn, 2–11 ára, í fylgd með fullorðnum og í sömu bókun • Býðst eingöngu þegar bókað er á netinu, www.flugfelag.is • Ekki er hægt að bæta barni við bókunina eftir á • Ekki er hægt að nota tvo flugslætti í sömu bókun

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

6|

Skattamál Eignarhaldsfélag Dorritar Moussaieff skilar neikvæðu eiginfé

Útvarpsgjaldið eini skatturinn sem Dorrit greiðir Eigið fé eignarhaldsfélags forsetafrúarinnar, Dorritar Moussaieff, var neikvætt um rétt rúma milljón króna, samkvæmt ársreikningi sem hún skilaði vegna félags síns, Dorrit ehf, í september á síðasta ári fyrir rekstrarárið 2014 Valur Grettisson valur@frettatiminn.is

Rekstur félagsins er neikvæður um rúmar nítján þúsund krónur og skýrist af því að félagið greiddi útvarpsgjaldið, sem eru þá einu skattarnir sem Dorrit greiðir hér á landi, eftir að hún flutti lögheimili sitt frá landinu í lok árs 2013.

Eignarhaldsfélagið var stofnað árið 2005 og er tilgangur þess smásala á úrum og skartgripum í sérverslunum. Það er þó ljóst af lestri ársreikninga félagsins að það er starfsemi sem ekki hefur farið

Heimsþekktu amerísku heilsurúmin frá Spring Air.

fram í félaginu undanfarin ár, í það minnsta. Í umfjöllun Reykjavík Media (RME), sem unnin var í samstarfi við blöðin Le Monde og Süddeutshe Zeitung og birtist fyrr í vikunni, kom fram að forsetafrúin tengdist að minnsta kosti fimm bankareikningum í Sviss í gegnum fjölskyldu sína og að minnsta kosti tveimur aflandsfélögum. Þá kemur fram í umfjöllun RME að upplýsingar frá HSBC bankanum

sýni að Dorrit átti hlut á móti fjölskyldu sinni í félaginu Jaywick Properties Inc á Bresku jómfrúareyjunum. Þá var hún einnig skráð fyrir hlut í Moussaieff Sharon Trust, samkvæmt skránum.

Til viðbótar benda gögnin til þess að hún hafi átt að erfa hluta aflandseigna foreldra sinna eftir að 86 ára móðir hennar, Alisa, félli frá.

Dorrit hefur sagt í yfirlýsingu að fjárhagur hennar og eiginmanns hennar, Ólafs Ragnars, væri og hefði alltaf verið aðskilinn.

Dorrit Moussaieff hefur ekki borgað skatta hér á landi í nokkur ár - að undanskildu útvarpsgjaldinu.

Kjaramál Tugir mála borist ASÍ vegna starfsfólks í kvikmyndaiðnaði Interstellar er ein af stórmyndunum sem hafa verið teknar upp hér á landi.

Nú í Dorma

Spring Air REGENCY heilsurúm með classic botni

Réttindalausir heillast af glamúr kvikmynda ASÍ hefur fengið yfir tuttugu mál inn á sitt borð þar sem ósáttir starfsmenn í kvikmyndaiðnaði lýsa reynslu sinni. Flestir eru þeir algjörlega réttindalausir Valur Grettisson valur@frettatiminn.is

Val um svart eða hvítt PU leður eða grátt áklæði á botni.

Fáanlegt í stærðunum 120/140/160/180 x 200 cm

Komdu og leggstu í draumarúmið!

Regency er sérlega vandað heilsurúm frá Spring Air, einum þekktasta rúmaframleiðanda Bandaríkjanna.

Gerðu kröfur um gæði – Spring Air stenst þær.

• Fimm svæðaskipt pokagormakerfi

• Silkiblandað bómullar­ áklæði

• Tvöfalt gormakerfi

• Steyptur svampur í köntum

• Hægindalag í yfirdýnu

• Sterkur botn

Kynningartilboð 180 x 200 cm Fullt verð: 279.900 kr.

Aðeins 209.925 kr.

Holtagörðum 512 6800 Dalsbraut 1, Akureyri Skeiði 1, Ísafjörður

Afgreiðslutími Rvk. Mán. til fös. kl. 10–18 Laugardaga kl. 11–16 www.dorma.is

Félag Kvikmyndagerðarmanna gagnrýndi harðlega kjör starfsfólks í kvikmyndaiðnaði í umsögn til frumvarps um endurgreiðslu til erlendra kvikmynda sem bíður afgreiðslu Alþingis. Undir það tekur lögfræðingur ASÍ, sem segir tugi mála hafa komið inn á borð Alþýðusambandsins síðustu ár þar sem starfsfólk í kvikmyndaiðnaði lýsir erfiðum aðstæðum. „Þetta fólk hefur kvartað sáran undan kjörum og starfsaðstæðum,“ segir Halldór Oddsson, lögfræðingur hjá ASÍ, um kjör og aðstæð-

ur starfsfólks í kvikmyndaiðnaði. „Þetta er launafólk sem nýtur engra sérstakra réttinda og gæti í raun flokkast sem gerviverktakar,“ segir hann ennfremur.

Og sögurnar eru frekar klassískar, að sögn Halldórs. „Þarna er einhvern veginn engin viðspyrna gegn peningavaldinu og það er spilað á eftirspurnina. Því glamúrinn heillar, eins og til dæmis að sjá glitta í Russel Crowe,“ segir Halldór spurður út í reynslu skjólstæðinga ASÍ. „Það hefur verið viðtekin venja í þessum bransa að vinnudagurinn er um tólf klukkustundir. Að vísu höfum við verið að reyna að þoka þessu niður í tíu tíma,“ útskýrir Hrafnhildur Gunnarsdóttir, formaður félags kvikmyndagerðarmanna. „Það er ekkert greitt fyrir yfirvinnu, heldur gerður heildarsamningur og yfirleitt fá þessir

starfsmenn ekki mikið út í aðra hönd, miðað við vinnu,“ bætir hún við.

Fréttatíminn fór á stúfana og ræddi við svokallaða „runnera“.

Enginn þeirra vildi ræða við Fréttatímann undir nafni af ótta við að slíkt viðtal myndi skaða þá. Starfið er afar fjölbreytt, en langneðst í fæðukeðjunni, auk þess sem „runner“ er gert að mæta fyrstur á vettvang og fara síðastur. Þannig geta vinnudagarnir verið langir, eða allt að fjórtán klukkustundir.

Verkefnin spanna yfirleitt nokkrar vikur, allt að 6 vikum, sem er frekar hefðbundinn framleiðslutími kvikmyndar. Fyrir daginn fá ungmennin um 25 þúsund krónur.

Af því þurfa þau að greiða rúmlega 40% í skatta og önnur gjöld. Það er því óhætt að álykta að þeir fá rúmlega tíu þúsund krónur í sinn vasa í lok dagsins.

Dómsmál Stofnandi ECA Program Iceland til Íslands

Forstjóri hernaðarfyrirtækisins fyrir héraðsdóm í byrjun júní Skorað hefur verið á Hollendingin Melville Peter ten Cate að mæta fyrir Héraðsdóm Reykjaness og standa skil á gjaldþroti fyrirtækis síns í byrjun júní Melville Peter ten Cate varð þekktastur fyrir að vera forsvarsmaður ECA Program Iceland en fyrirtækið hugðist fjárfesta fyrir um 200 milljarða króna á Keflavíkurflugvelli.

Starfsemin gekk út á að þjálfa hermenn. Meðal annars stóð til að flytja 30 orrustuvélar frá Hvíta-Rússlandi til Íslands í því skyni.

Ellisif Tinna Víðsdóttir, fyrrverandi yfirmaður Varnarmálastofnunar, var forstjóri ECA á Íslandi áður en það fór í þrot.

Félagið kom hingað til lands árið

2009 en mætti pólitískri andstöðu sem leiddi til þess að lokum að félagið fékk ekki leyfi til þess að hefja starfsemi. Úr varð að félagið var úrskurðað gjaldþrota um síðustu áramót og hefur uppgjör nú staðið yfir í nokkra mánuði.

Móðurfélag ECA hér á landi var samnefnt fyrirtæki í Hollandi, en eigandinn, Melville, var sagður með vægast sagt vafasama fortíð. Þannig var greint frá því að hollenska fyrirtækið átti að hafa svikið bandarískt fyrirtæki um þyrlur sem átti að notast við í hernaði í Afganistan árið 2009. Það eru ekki bara íslenskir dómstólar sem vilja sjá Melville. Stórblaðið Financial Times stefndi honum árið 2013 fyrir breska dómstóla og krafðist þess að fá greiddar tæp-

Til stóð að flytja fjölda rússneskra herþota til landsins til herþjálfunar.

lega hundrað milljónir króna vegna fjölda auglýsinga sem ECA Program birti í blaðinu en greiddi aldrei fyrir.

Gjaldþrotaskiptin fara fram fimmtudaginn 9. júní, að því er fram kemur í Lögbirtingablaðinu. Mæti hann ekki má hann búast við því að krafan um gjaldþrotaskipti verði tekin til greina. | vg

GÓ ÐIR L AN DSMENN !

DRESSMANN ER 20 ÁR A V ERI Ð V ELKOMIN Á AFM ÆLISHÁTÍ Ð NÚNA UM HELGINA

ALL AR VÖRUR Á

afslætti 06/05-08/05

V ERI Ð HJARTANLEGA V ELKOMIN

Kringlan 5680800 / Smáralind 5659730 / Smáralind XL 5650304 / Glerártorg 4627800

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

8|

Menning Listamenn á Korpúlfsstöðum opna húsið fyrir almenningi í miðju óvissuástandi

Opna listahús í skugga húsasölu Til stendur að selja Korpúlfsstaði en þar eru 40 listamenn með aðstöðu. Ákvörðunin var tekin af borgarstjórn á síðasta ári, en húsið er þó ekki enn komið í sölumeðferð, eftir því sem næst verður komist

28 listamenn munu opna vinnustofur sínar um helgina auk þess sem samsýningin „Eitt eilífðar smáblóm“ verður opnuð. Þá verður kaffihús opnað í húsinu um helgina. „Við tókum þá hátíðlegu ákvörðun að líta á það sem meðvitundarleysi borgarinnar að þeir sjá ekki dýrgripinn sem þeir eiga í jaðri bæjarins og aðstoða þá við að gera sér grein fyrir þeim einföldu sannindum,“ segir listakonan og bú-

stýra Korpúlfsstaða, Gerður Pálmadóttir, sem mun reka kaffihúsið.

Sjálf er hún með vinnustofu í þessu fornfræga húsi sem hefur verið eitt fjölmennasta aðsetur listamanna á höfuðborgarsvæðinu í mörg ár. „Ef við ætlum að halda lífi í Reykjavík þá verðum við að halda lífi í menningunni,“ segir Gerður, spurð út í þá fyrirætlun ASÍ að selja listasafn sitt við Freyjugötu. „Það er verið að þrengja að listamönnum, við finnum það og almenn-

Hrannar hyggur ekki á pólitískan frama „Lilja leitaði til mín, en við vorum kunnug hvort öðru eftir að ég var verkefnastjóri í forsætisráðuneytinu,“ segir Hrannar Pétursson sem dró framboð sitt til embættis forseta Íslands til baka fyrir skömmu, en tilkynnt var á miðv i k ud a g i n n að hann yrði aðstoðarmaður Lilju Daggar Alfreðsdóttur, nýskipaðs utanríkisráðherra.

Eins og Hrannar sagði þá kynntust þau Lilja í forsætisráðu-

ingur líka,“ segir Gerður sem spyr blaðamann á móti: „Hvar á eiginlega að sýna list og sinna listsköpun ef fram fer sem horfir?“ Gerður segir listamennina vera að vinna í því að fá leyfi fyrir kaffihúsinu og sjálf vonar hún að uppbygging innan hússins geti átt sér stað í samstarfi við borgina. Spurð hvers eðlis veitingasalan verði svarar hún: „Þetta verður bara svona fjósakaffi með vöfflum og góðum mat.“ | vg

Gerður Pálmadóttir, listakona og bústýra Korpúlfsstaða,

Heilbrigðismál Nýtt frumvarp kemur illa við tekjulága Kannski er verið að senda þau skilaboð að fólk eigi bara að hætta að sækja sér læknisþjónustu, segir Bergþór Böðvarsson.

neytinu árið 2014. Þá gerði Hrannar úttekt og greiningu á úrbótum í samskiptamálum, enda þaulreyndur upplýsingafulltrúi.

Ráðherra ræður aðstoðarmann á pólitískum forsendum og því spyr blaðamaður Hrannar hvort hann hyggi á pólitískan frama. Svar Hrannars við spurningunni er þó einfalt: „Nei, það geri ég ekki.“ Hrannar Pétursson hyggur ekki á pólitískan frama en hann er nýr aðstoðarmaður utanríkisráðherra.

Úr Vesturbænum í strákofa

Leigusali sem auglýsti fjögurra herbergja íbúð í Vesturbænum til leigu fyrir 285.000 krónur á mánuði fékk kaldar kveðjur frá lesendum á Facebook sem bókstaflega helltu úr skálum reiði sinnar.

Svo virðist sem maðurinn hafi farið út fyrir þau mörk sem markaðurinn býður upp á, þótt leiga sé almennt orðin hærri en venjulegt fólk ræður við með góðu móti. „3.420.000 kr á ári fyrir utan hita og rafmagn….Ja hérna, hvað er í gangi,“ segir einn lesandi, meðan annar segist ætla að liggja úti í tjaldi í Reykjavík og leigja sér síðan strákofa í Eþíópíu vegna hins botnlausa okurs á Íslandi. Leigusalinn segir að sér hafi brugðið mjög mikið við þessi viðbrögð og hann hafi ákveðið að taka auglýsinguna út í kjölfarið. | þká

Heimilis

GRJÓNAGRAUTUR

Mynd | Rut

Hindrar geðsjúka í að leita sér hjálpar Nánast ógerlegt verður fyrir lágtekjufólk og barnmargar fjölskyldur að sækja sér þjónustu geðlækna ef nýtt frumvarp heilbrigðisráðherra um greiðsluþátttöku sjúklinga verður að lögum. Þá fer meðalkostnaður öryrkja við geðlæknisþjónustu úr 20.000 í 63.500 krónur Þóra Kristín Ásgeirsdóttir tka@frettatiminn.is

Meðalkostnaður öryrkja við geðlæknisþjónustu fer úr 20.000 kr. í 63.500 kr., hækkar um 43.000 kr. á ári ef frumvarpið verður að lögum.

Breytingin kemur ekki aðeins við öryrkja heldur allan almenning í landinu því að almennt verð fyrir fyrsta viðtal hjá geðlækni hækkar úr 13.696

kr. í 25.690 kr. eða um hátt í 12.000 kr., samkvæmt frumvarpinu.

Verð fyrir hefðbundið langt viðtal hækkar úr 9.879 kr. í 16.148 kr. eða um ríflega 6.000 kr. Sú breyting veldur því að nánast ógerlegt verður fyrir lágtekjufólk og barnmargar fjölskyldur að sækja sér þjónustu geðlækna. Greiðsluþak almennings verður 95.200 kr. á ársgrundvelli, samkvæmt frumvarpinu. Öryrki með geðfötlun leitar að meðaltali sex sinnum til sjálfstætt starfandi geðlækna og nokkrum sinnum til lækna á heilsugæslu og sjúkrahúsum á hverju ári. Nú fá öryrkjar afsláttarkort eftir að hafa greitt 8.500 kr. eða fyrir ríflega tvö viðtöl hjá geðlækni, samkvæmt verðskrá fyrir þjónustu geðlækna við öryrkja og ellilífeyrisþega. Í framhaldi af því greiðir öryrki svo

Öryrkjum stillt upp við vegg

„Ég er hræddur um að þetta verði til þess að þeir sem verst eru staddir geti ekki leitað sér hjálpar,“ segir Bergþór Böðvarsson, talsmaður sjúklinga á geðdeild LSH. „Fólki er stillt upp við vegg. Það þarf í raun og veru að velja á milli þess að fá læknisþjónustu eða kaupa sér mat.

Fólk sem leitar eftir þjónustu geðlækna þarf alltaf að fara endurtekið í viðtöl til að það beri árangur. Öryrkjar þurfa að hitta læknana reglulega, annars fá þeir engin lyf. Þeir sem taka svona ákvarðanir eru ekki að hlusta á annað fólk, þeir gera bara það sem þeir komast upp með.

Kannski er verið að senda þau skilaboð að fólk eigi bara að hætta að sækja sér læknisþjónustu til að draga úr álagi á kerfið.“

ALMENNUR SJÚKLINGUR 10 TIL 12 VIÐTÖL HJÁ GEÐLÆKNI Á ÁRI KOSTAR

72.000 Í DAG

VERÐUR 95.200

ÖRYRKI 10 TIL 12 VIÐTÖL HJÁ GEÐLÆKNI Á ÁRI KOSTAR

20.000 Í DAG VERÐUR 63.500

1.098 kr. fyrir hvert viðtal upp í sex viðtöl eða samtals um 13.000 kr. á ári. Að viðbættum nokkrum heimsóknum á heilsugæslustöð og sjúkrahús hækkar upphæðin upp í 20.000 kr. á ári.

Ef frumvarp heilbrigðisráðherra verður að lögum greiðir sami öryrki 16.148 kr. fyrir hvert viðtal hjá sjálfstætt starfandi geðlækni og ætti því að greiða samtals 96.888 kr. fyrir sex viðtöl að viðbættum um 5.000 kr. kostnaði vegna heilsugæslu- og sjúkrahúskostnaðar ef ekki kæmi til 63.500 kr. kostnaðarþak öryrkja, samkvæmt frumvarpinu. Öryrkinn þyrfti með öðrum orðum að greiða 63.500 kr. fyrir þjónustuna í staðinn fyrir 20.000 kr. eða um 43.000 kr. hærri upphæð en í dag, ef frumvarpið verður að lögum.

Formaður Geðhjálpar

HVÍTA HÚSIÐ / SÍA

Ráðherra verður að bregðast við

Alveg mátulegur

„Það eru mjög slæmar fréttir að þessi þjónusta sé að koma svona illa við þennan hóp,“ segir Hrannar Jónsson, formaður Geðhjálpar. Hann segir að það hafi verið sláandi að reikna út hvernig frumvarpið komi við geðsjúka. Það hjálpi sárafáum en komi illa við fjöldann. Það sé í raun farið beint í vasann á þeim sem síst skyldi. „Við krefjumst þess að þetta verði skoðað betur, geðsjúkdómar eru alvarleg veikindi. Þeir skerða lífsgæði einstaklinga og eru dýrir fyrir samfélagið, einkum þegar fólk hefur ekki tækifæri til að leita sér við-

eigandi hjálpar með þeim afleiðingum að einkenni viðkomandi sjúkdóms aukast. Þess vegna skýtur skökku við að öryrkjum og öllum almenningi sé hamlað að leita sér bata með aðstoð geðlækna, eins og raunin verður ef frumvarp heilbrigðisráðherra verður að lögum,” segir Hrannar. „Þetta er ekki það sem menn lögðu upp með. Ráðherra verður að bregðast við.

Við í stjórn Geðhjálpar skorum á hann að bera velferð almennings fyrir brjósti og lækka komugjöld til geðlækna, samkvæmt frumvarpinu, hið fyrsta.“ | þká

Hrannar Jónsson, formaður Geðhjálpar.

CITROËN C4

umtalaði HVER ER ÞESSI CACTUS? Hugmyndafræðin að baki Citroën C4 Cactus er bylting í hönnun bíla. Ekkert prjál, einungis hlutir sem skipta máli í dag.

Hagnýt og djörf hönnun, einfaldleiki og lágt verð. C4 Cactus er líka sérstaklega sparneytinn en hann eyðir einungis frá 3,4 l/100 km og losar aðeins 89 g/km.

C4 Cactus hefur aldeilis slegið í gegn. Nú þegar hefur hann hlotið 25 verðlaun víðsvegar um heiminn. Þar á meðal hlaut hann titilinn Bíll ársins 2016 á Íslandi í sínum flokki.

VERÐ FRÁ EINUNGIS

2.690.000 KR.

Velkomin í reynsluakstur

Frá

CO2

Frá

3,4 89

l/100 km g/km

citroen.is

Nýir og notaðir bílar: Söludeildir eru opnar alla virka daga kl. 9-17 og laugardaga kl. 12-16 Brimborg Reykjavík: Bíldshöfða 8, sími 515 7040 I Brimborg Akureyri: Tryggvabraut 5, sími 515 7050

Brimborg og Citroën áskilja sér rétt til að breyta verði og búnaði án fyrirvara. Útbúnaður getur verið frábrugðinn mynd í auglýsingu.

Citroen_Cactus_umtalaði_5x38_20160104_END.indd 1

4.1.2016 15:18:24

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

10 |

Aflandseyjar Útflæði íslensks fjármagns bjó til Hrunið

Þúsund milljarða tap vegna skattaskjóla

Sáu ekki vandann fyrir veislunni Gríðarlegt útstreymi íslenskra fjár-

Sjávarútvegurinn í sérflokki

Útgreiddur arður og aukning eigin fjár í fyrirtækjum frá 2009 til 2014 sem hlutfall af eigin fé í árslok 2009.

Sjávarútvegur

304%

73%

Fyrirtæki á innanlandsmarkaði

Landsframleiðsla 2005–2015

2.400 2.300 2.200

muna fyrir Hrun hefur ekki verið kallað snjóhengja þótt það hafi á endanum virkað á nákvæmlega sama hátt. Þessir 2200 milljarðar runnu út úr landinu í skjóli innstreymis erlends gjaldeyris sem sótti hingað í háa vexti krónuhagkerfisins. Útstreymi íslensku peninganna reyndi því ekki á gengi krónunnar. Krónan lækkaði ekki þrátt fyrir útstreymið heldur styrktist jafnvel vegna þess að enn meiri fjármunir drógust til landsins.

En það fé sem kom til landsins var hvikult. Um leið og umheimurinn missti trú á íslensku bönkunum og íslenska hagkerfinu hrökk það til baka. Allir sem áttu fé innan íslenska hagkerfisins vildu út og verðgildi krónunnar féll um helming áður en landinu var lokað með gjaldeyrishöftum.

1.800 2005

Tónsmíðar

2015

2014

2013

2012

2015

Tapaðir þúsund milljarðar

Ef miðað er við 2 prósent normal ársvöxt landsframleiðslu á mann má segja að enn vanti rúmlega 200 milljarða króna í landsframleiðslu Íslendinga. Hrunið þurrkaði út bóluhagvöxtinn og gott betur. Uppsafnað tap Íslendinga frá 2005 vegna Hrunsins er um eitt þúsund milljarðar króna í tapaðri landsframleiðslu. Ef miðað er við hóflegri vöxt, 1,5 prósent, er tapið um 450 milljarðar króna, en um 1650 milljarðar sé miðað við ársvöxt upp á 2,5 prósent á mann.

Eftir á að hyggja er augljóst að þeir sem báru ábyrgð á stjórn efnahagsmála hefðu átt að sjá þessa hættu. En þeir gerðu það ekki.

Eins og frægt er orðið baðaði Árni Mathiesen, þáverandi fjármálaráðherra, út öngum í ræðustóli Alþingis og spurði: Sjáið þið ekki veisluna?

Eins og oft vill verða blinduðust þeir sem voru í veislunni og sáu ekki vandann fyrir veislulátunum. Þeir sem stóðu utan veislunnar sáu hins vegar vandann og undruðust hvers vegna íslensk stjórnvöld brygðust ekki við af meiri ákveðni.

Eftir að Panamaskjölin urðu opinber kom í ljós hvers vegna það

UMSÓKNARFRESTUR UM MEISTARANÁM ER TIL OG MEÐ 13. MAÍ

HÖNNUN LISTKENNSLA MYNDLIST SVIÐSLISTIR miðlun og frumkvöðlastarf TÓNLIST Sköpun, Söng- og hljóðfærakennsla

2011

1.900

2008

„Drengir, sjáið þið ekki veisluna? Þetta fólk sér ekki hvað hefur verið að gerast hér á undanförnum árum. Það sér það bara ekki, sennilega af því að það vill það ekki,“ sagði Árni Matthie­ sen, þáverandi fjármálaráðherra, úr ræðustól Alþingis árið 2008. Vandinn var ekki að aðrir sáu ekki veisluna.

Vandinn var að Árni sá ekki vandann fyrir veislunni af því hann og félagar hans voru í henni miðri.

2009

2.000

2010

2.100

2007

Panamaskjölin hafa dregið athygli að samfélagslegum skaða sem leiddi af útstreymi fjár frá Íslandi á árunum fyrir Hrun. Skaðinn er ekki aðeins tapaðar skatttekjur.

Talið er að óframtaldar eignir og tekjur frá aldamótum til 2008 hafi numið um 1050 til 1800 milljörðum króna. Tapaðar skatttekjur af þeirri upphæð geta verið um 200 til 250 milljarðar króna. Það er mat skattasérfræðinga að um helming skattaundanskota á árunum fyrir

2.500

2006

Gunnar Smári Egilsson gunnarsmari@frettatiminn.is

Hrun megi rekja til skattaskjóla og útstreymis fjármagns út úr íslenska krónuhagkerfinu. Á árunum 2004 til 2007 jókst fjármunaeign Íslendinga í útlöndum um rúmlega 2200 milljarða króna á núvirði. Þetta eru gríðarlegar upphæðir eða jafnvirði heillar landsframleiðslu. Til samanburðar má geta þess að snjóhengjan svokallaða sem Seðlabankinn ætlar að eyða með gjaldeyrisútboði á næstu vikum er tæplega 340 milljarðar króna. Bankinn er að reyna að beisla vandann. Ef þessir fjármunir rynnu út og yrði skipt úr krónum yfir gjaldeyri myndi gengi krónunnar súrra niður með fyrirsjáanlegri kjaraskerðingu og tjóni fyrir allan almenning.

Ef krónunni stendur ógn af 340 milljörðum króna getur fólk ímyndað sér skaðræðið sem 2200 milljarðar geta valdið.

2005

Hrunið á Íslandi varð ekki vegna verðfalls afurða eða annarra áfalla í raunverulega hagkerfinu.

Hrunið var afleiðing spila­ vítiskapítalisma sem rekinn var í skjóli arfavitlausrar peningamálastefnu. Upp­ safnaður skaði almennings af þessu er um eitt þúsund milljarðar króna.

Nánari upplýsingar má finna á www.lhi.is

var. Stór hluti íslenskrar stjórnmála- og viðskiptaelítu hafði flutt fjármuni út úr krónuhagkerfinu og var í raun hluti vandans.

Gengishrunið aðalskaðvaldurinn Alvarlegustu afleiðingar íslenska Hrunsins fyrir almenning var hrun íslensku krónunnar. Helmings verðfall hennar sendi frá sér verðbólguhrinu sem skerti kaupmátt og hækkaði skuldir almennings. Íslenska Hrunið var ekki afleiðing aflabrests eða verðfalls á erlendum mörkuðum. Í raun var ekkert að ytri skilyrðum þjóðarbúsins árið 2008. Aflabrögð voru góð og afurðaverð ágætt. Hrunið varð þegar fjármálalífið féll og hrundi yfir samfélagið.

Og fjármálalífið var ekki aðeins viðskiptabankarnir, sem keyrðu sig í þrot á ósjálfbæru viðskiptamódeli, heldur höfðu flest fyrirtæki landsins verið yfirskuldsett og í raun gleypt af fjármálakerfinu. Oftar en ekki af eigendum bankanna eða vildarmönnum þeirra.

En þótt fyrirtækin hefðu farið í þrot vegna yfirskuldsetningar hefði það ekki haft svo mikil áhrif á almenning. Almenningi má vera sama hver á fyrirtækin. Einn eigandi getur misst fyrirtæki í gjaldþrot vegna skulda og annar keypt það af skiptastjóra án þess að nokkrir hnökrar verði á starfseminni.

Almenningur bar því ekki mestan skaða af gjaldþroti bankanna eða því að atvinnufyrirtæki steyptust á hausinn vegna skulda heldur fyrst og fremst vegna útstreymis fjármagns út úr krónuhagkerfinu, sem helmingaði verðgildi krónunnar gagnvart öðrum gjaldmiðlum,

Grill og tækjadagar

tur

GrillTilboÐ WEbeR Q2200 49.900kr oUtDooR cHeF aMbRi 59.900kr 20% aF ölLum gRilLaUkaHlUtuM

TÆKjatilboÐ

Um

m

sTiHl Tæki 15% AfslÁTtur sLáttUvélaR 20% AfslÁTtur vErKfæri 20% AfslÁTtur kLiPpuR 20% AfslÁTtur

MæðrAdaGsVenDiR hLuTi AF ágóða BlómAsölU rEnNur tIl mæðrAstYrKsnEfNdaR

Stekkjarbakka 6 • 540 3300 • gardheimar.is

oPið Frá 10 Til 21 uM hElGar

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

12 |

ÚRSLITALEIKIR

VIÐ ÞURFUM ÞIG Á VÖLLINN! GRÓTTA – STJARNAN

HAUKAR – AFTURELDING

Laugard. 7. maí kl. 16.00 Hertz-höllin

Sunnud. 8. maí kl. 16.00 Schenker-höllin

Mánud. 9. maí kl. 19.30 TM-höllin

Miðvikud. 11. maí kl. 19.30 N1-höllin

#olisdeildin

Gríðargróði kvótafyrirtækja Þótt efnahagslífið sé að jafna sig á Hruninu og svo virðist sem hag­ vöxtur verði góður næstu misserin eru samt hægt að benda á að geng­

Einkaneysla 2005–2015

1.200 1.150 1.100

2002

2003

122

177

197

234

+47

+55

+20

+37

2015

2014

2013

2012

2005

2015

Almenningur tapaði 750 milljörðum

Einkaneysla gefur hugmynd um hversu mikið af falli landsframleiðslunnar lenti á almenningi. Einkaneyslan er um helmingur af landsframleiðslu en uppsafnaður samdráttur einkaneyslunnar nemur rúmlega 70 prósent af uppsöfnuðu tapi landsframleiðslu vegna Hrunsins. Miðað við 2 prósent ársvöxt einkaneyslu á mann var einkaneyslan um 115 milljörðum króna lægri í gær en hún hefði verið ef engin hefði verið bólan og ekkert Hrunið. Uppsafnað tap einkaneyslu frá 2005 er um 750 milljarðar króna miðað við 2 prósent normal vöxt, 450 milljarðar króna miðað við hóflegan 1,5 prósent vöxt en þúsund milljarðar miðað við 2,5 prósent jafnan árlegan vöxt. isfallið, sem útstreymi fjármagns orsakaði, er enn að skaða samfé­ lagið. Það má jafnvel halda því fram að þessi atburðarás sé að umbreyta samfélaginu.

Fall gengis krónunnar varð til þess að hingað streymdu ferða­ menn. Fjölgun ferðamanna er í raun eina ástæðan fyrir því að hér hefur hagvöxtur tekið við sér og horfur eru góðar þegar horft er til næstu missera. Ef fjölgun ferða­ manna væri strokuð út væri hér stöðnun og kreppa.

Lágt gengi krónunnar er því for­ senda fyrir hagvexti og viðreisn efnahagslífsins. Lágt gengi krón­ unnar heldur hins vegar niðri kjör­ um almennings en færir mikinn hag til útflutningsatvinnuveganna og þá einkum sjávarútvegsins.

Sögulega hefur efnahagsstjórn á Íslandi snúist um að deila út hag af auðlindum hafsins í gegnum gengi krónunnar. Þegar afurðaverð er hátt og hagur fyrirtækja í sjávarút­ vegi góður hefur gengi krónunnar verið hækkað svo hluti af bættum hag af sjávarútvegi færist til al­ mennings í formi lægra verðs á inn­ fluttum vörum. Nú er það hins veg­ ar orðið forsenda áframhaldandi hagvaxtar að halda genginu lágu.

Meðan svo er búa sjávarútvegsfyrir­ tæki við fordæmalaust góðæri sem lýsir sér í því að hagur þeirra er margfaldur á við önnur fyrirtæki.

Eins og fram kom í Fréttatíman­ um fyrir skömmu kom fram að frá Hruni hafa 30 stærstu kvótafyrir­ tækin hagnast um 230 milljarða króna, þegar tekinn er saman út­ greiddur arður til eigenda og hækk­ un eigin fjár fyrirtækjanna. Þetta er rúmlega 300 prósent hagur sé miðað við eigið fé fyrirtækjanna í árslok 2009.

Sambærilegur hagur 24 stærstu fyrirtæka landsins í öðrum geirum var um 75 prósent af eigin fé fyrir­

Tölur í milljónum króna

2001

2011

900

Með stigvaxandi þunga runnu gríðarupphæðir úr landi 2000

2008

950

2007

2009

1.000

2010

1.050

2006

Almenningur misst 750 milljarða Þar sem bólan fyrir Hrunið blés upp óraunveruleg verðmæti er ekki hægt að meta skaðann af útstreymi fjár og verðfalls krónunnar með því að skoða stöðu eins og hún var á hápunkti bólunnar rétt fyrir Hrun.

En ef við búum til meðaltal áranna 2004 og 2005 og reiknum síðan ár­ legan 1,5 prósent vöxt landsfram­ leiðslu kemur í ljós að fyrst þandi bólan út framleiðsluna svo hún varð samanlagt um 250 milljörðum króna hærri en hún hefði ella orð­ ið en svo súrraði Hrunið og lands­ framleiðslan langt niður fyrir það sem hún hefði verið ef við hefðum losnað við bóluna og Hrunið. Þrátt fyrir 250 milljarða króna landsframleiðslu umfram eðlileg­ an vöxt fyrir Hrun er landsfram­ leiðsla síðustu tíu ára samanlagt um þúsund milljörðum króna lægri á þessu tímabili en orðið hefði ef stjórnvöldum hefði tekist að halda utan um jafnan og öruggan vöxt.

Fall landsframleiðslunnar sýnir ekki einvörðungu þann skaða sem almenningur varð fyrir. Betri leið til að skoða hann er að gera það sama við einkaneysluna, bera þró­ un hennar síðustu tíu árin saman við það sem hefði orðið ef hér hefði verið þokkalega jafn og öruggur vöxtur. Þá kemur í ljós að þrátt fyr­ ir að einkaneyslan hafi farið langt upp úr eðlilegum vexti í bólunni fyrir Hrun þá er hún enn langt und­ ir því sem verið hefði ef hér hefði ríkt jöfnuður.

Ef miðað er við 1,5 prósent árleg­ an vöxt síðustu tíu árin vantar um 115 milljarða króna í einkaneyslu síðasta árs eða um 10 prósent. Upp­ safnað er einkaneysla síðustu tíu ára um 750 milljörðum króna lægri en ef hún hefði orðið miðað við stöðugt efnahagsástand og traust­ an gjaldmiðill.

Skaði almennings af hruni fjár­ málakerfisins og falls krónunnar í kjölfar gríðarlegs útstreymis fjár­ muna er í námunda við þá upphæð.

Sá tiltölulega fámenni hópur fólks sem tókst að koma fjármunum út úr krónuhagkerfinu varð ekki fyrir þessu áfalli heldur meirihluti almennings sem gat ekki varið sig fyrir afleiðingum þess spilavítis­ kapítalisma sem var stundaður á árunum fyrir Hrun.

1.250

2005

setti af stað verðbólgu sem snögg­ lega dró úr kaupmætti almennings og hækkaði skuldirnar.

Fyrirtækin fóru hins vegar á hausinn vegna skulda sem má rekja beint til útstreymis fjármagns. Þau voru skuldsett vegna kaupa og þá fluttu fyrri eigendur söluhagnaðinn gjarnan út úr landi. Og þau voru skuldsett til að standa straum af arði til eigenda sinna, sem oftar en ekki fluttu féð úr landi. Og eins og nú hefur komið í ljós, gjarnan í skattaskjól.

2004

2005

2006

2007

454

+220

1.128 +678

1.662 +534

2.457 +795

Meðan nauðsynlegt er að halda gengi krónunnar lágu til að fæla ekki ferðamenn frá landinu sogast mikill auður að útflutningsgreinunum og þá einkum sjávarútveginum. Hagnaður sjávarútvegsfyrirtækja er tvöfalt og jafnvel þrefalt meiri en í öðrum greinum. Ef þetta ástand varir árum og áratugum saman án þess að kvótaeigendur séu skattlagðir vegna veiðiréttar og gengisgróða er fátt sem getur komið í veg fyrir að Þorsteinn Már Baldvinsson og aðrir eigendur stærstu sjávarútvegsfyrirtækjanna eignist Ísland eins og það leggur sig.

tækjanna í árslok 2009. Ef sjávarút­ vegurinn hefði búið við sambæri­ legar aðstæður og önnur fyrirtæki í landinu hefði bættur hagur þeirra orðið 55 milljarðar króna í stað 230 milljarða króna. Með öðrum orðum hefur hagur sjávarútvegs­ fyrirtækjanna orðið 175 milljörð­ um króna meiri frá Hruni en hann hefði orðið ef fyrirtækin byggju við sömu aðstæður og önnur fyrirtæki á landinu og ekki við það taum­ lausa góðæri sem er í greininni.

Nauðsyn að hækka veiðigjöld Ef ekkert verður að gert mun þessi ógnargróði sjávarútvegsfyrirtækja verða til þess að kvótaeigendur munu eignast Ísland á næstu árum og áratugum. Kvótaeigendur hafa þegar teygt sig yfir í aðrar atvinnu­ greinar og meðan hagur þeirra fyr­ irtækja er svo miklum mun betri en annarra getur ekkert komið í veg fyrir að það haldi áfram með vax­ andi þunga næstu árin.

Ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðar­ dóttur brást við þessu ástandi að litlu leyti með því að stórhækka veiðileyfagjöld. Ríkisstjórn Sig­ mundar Davíðs Gunnlaugssonar lækkaði þau hins vegar aftur þótt eðlilegra hefði verið að stórhækka gjöldin. Veiðileyfagjöldin eru ekki aðeins réttlætismál og snúast ekki aðeins um eignarrétt á auðlindinni heldur eru þau nauðsynlegt hag­ stjórnartæki til að jafna út gróða sjávarútvegsfyrirtækja sem rekja má til gengisfalls krónunnar í kjöl­ far gríðarlegs útstreymis fjármagns út úr krónuhagkerfinu á árunum fyrir Hrun.

SamSUngSetrid.iS

Nú vinnum við!

Óskum Grétu Salóme góðs gengis

EUROVISION

65” Samsung JS9005

Eurovision verðlækkun kr. 110.000,- Nú kr:

539.900.-

EUROVISION

EUROVISION

55” Samsung JU6075

55” Samsung JU8005

Verð áður kr. 379.900,-

R3

WAM3500

Nú: 329.900.-

Verð áður kr. 239.900,-

30% afsláttur

af MultiRoom hátölurum og Soundbar bæði bognum og beinum

Nú: 189.900.-

HW-J8511

FYRIR HEIMILIN Í LANDINU

lágmúla 8 · SÍmi 530 2800 · ormsson.is

SÍÐUmúla 9 · SÍmi 530 2900

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

14 |

Aldraðir Aðstandendur telja að tryggja þurfi öryggi íbúa þjónustuíbúða í Seljahlíð

Ólga vegna Seljahlíðar Fleiri dæmi eru um að íbúar sólarhringsvöktuðu þjónustuíbúðanna í Seljahlíð hafi hringt öryggiskallkerfi án þess að starfsfólk hafi brugðist við. Fleiri aðstandendur telja íbúa fá miklu minni þjónustu en þeir þurfa. Það sé ekki einsdæmi að forstöðukonan rengi frásagnir íbúa, líkt og hún gerði í síðasta Fréttatíma. Þóra Tómasdóttir thora@frettatiminn.is

„Það sem gerðist í Seljahlíð, þegar Judith Júlíusdóttir óskaði eftir hjálp, er ekki einsdæmi,“ segir Inga Snorradóttir. Móðir hennar dvaldi á Seljahlíð þar til hún lést í fyrra.

Inga telur að starfsfólkið hefði átt að hlusta betur á móður hennar.

Nokkrir aðstandendur núverandi og fyrrverandi íbúa í Seljahlíð hafa á undanförnum dögum haft samband við Fréttatímann og sagt frá atvikum sem hafa setið í þeim, þar sem þeim hefur þótt þjónusta við aldraða í Seljahlíð ábótavant.

Sum atvikin hafi átt sér stað fyrir þó nokkru þegar mannekla ríkti í Seljahlíð. Þá skrifuðu starfsmenn borgaryfirvöldum og landlækni bréf og greindu frá grafalvarlegri stöðu.

Ekkert gengi að ná fá faglært starfsfólk. Starfsmannamál Seljahlíðar hafa komist í betra horf síðan þá og nú er mönnunin sambærileg öðrum þjónustukjörnum borgarinnar.

Einn íbúi Seljahlíðar sagði í samtali við Fréttatímann að hann hafi fyrir rúmu ári margreynt að hringja öryggiskallkerfi hússins til að fá samtal við starfsmann en enginn hafi komið inn til hans fyrr en undir morgun. Hann hafi meiðst á mjöðm og legið kvalinn alla nóttina.

Fóstbræður og félagar í Hörpu:

Karlar sem elska

Sex súper karlakórar, Egill Ólafsson og Stórsveit Reykjavíkur í Eldborg 13. maí kl. 20.30

Ég íhugaði stundum að gista þarna, til að kanna málið. Það hvarflaði því að manni að næturvaktin svæfi á verðinum.

Inga Snorradóttir.

Kvartettakeppni

14 sönghópar keppa í Norðurljósum 13. maí kl. 16.00

Þúsund kallar

Hátíðartónleikar 23 karlakóra í Eldborg 14. maí kl. 18.00

Norrænt mót karlakóra

Tónleikar karlakóra í sölum Hörpu 14. maí yfir daginn. Aðgangur ókeypis

Akademiska Sangforeningen┃Muntra Musikanter┃Den norske Studentersangforening Männerstimmen Basel┃Karlakór Reykjavíkur ┃Fóstbræður┃Egill Ólafsson & Stórsveit Reykjavíkur

Miðasala á tix.is og harpa.is

Dagana 12.–14. maí standa Fóstbræður fyrir norrænu karlakóramóti í Hörpu í samvinnu við Norræna karlakórasambandið og með stuðningi Sambands íslenskra karlakóra.

Mótið er haldið í tengslum við 100 ára afmæli kórsins á þessu ári. Alls eru 23 karlakórar frá Íslandi, Færeyjum, Noregi, Svíþjóð, Finnlandi og Sviss skráðir til þátttöku.

Aðalstyrktaraðili mótsins:

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

|15

Segja verklagið ekki bætt Fréttatíminn sagði frá því í síðustu viku að Judith Júlíusdóttir, 96 ára íbúi á heimilinu, hefði veikst alvarlega að næturlagi og hringt öryggiskallkerfi viðstöðulaust í 1,5 klukkustund án þess að starfsfólk kæmi henni til hjálpar. Brá hún þá á það ráð að hringja í dóttur sína sem reyndi að koma henni til bjargar en hún kom að læstum dyrum hússins. Næturvaktin svaraði hvorki símtölum, öryggiskallkerfi né dyrasíma. Lögreglan var komin á staðinn þegar starfsfólkið loks brást við, opnaði dyrnar og kom Judith til hjálpar. Atvikið átti sér stað fyrir hálfum mánuði. Í viðtali við Fréttatímann í síðustu viku sagði Margrét Árdís Ósvaldsdóttir, forstöðukona Seljahlíðar, að ólíklegt væri að Judith hefði hringt öryggiskallkerfinu.

Hún fullyrti jafnframt að sambærileg mál hefðu ekki komið upp á Seljahlíð áður.

Katrín Ósk Jóhannsdóttir, barnabarn Judithar, segist vilja fylgja máli ömmu sinnar fast eftir. Hún er sjálf fyrrum starfsmaður Seljahlíðar og telur nauðsynlegt að úrbætur verði gerðar á íbúðakjarnanum. „Ég hef gert þá kröfu til Margrétar Ósvaldsdóttur, forstöðukonu Seljahlíðar, að lögmætir aðilar taki út kerfið og veiti svör um málið fyrir föstudag.“ Sama dag og fjallað var um mál Judithar í Fréttatímanum greindi RÚV frá því að annar íbúi heimilisins hefði um svipað leyti dottið úr rúmi sínu og fótbrotnað en starfsfólk ekki komið á staðinn fyrir en tuttugu mínútum eftir að kallað var á hjálp. Maðurinn býr með eiginkonu sinni í Seljahlíð en

hún greip til þess ráðs að hringja í dóttur þeirra, Kolbrúnu Karlsdóttur, og biðja hana um að hjálpa úr því enginn svaraði öryggiskallkerfinu. Kolbrún reyndi þá ítrekað að ná í starfsfólkið í síma, en enginn svaraði.

Kolbrún segir í samtali við Fréttatímann að ættingjar þurfi að treysta á þjónustan sem lofað er í Seljahlíð sé veitt. Hún hafi sent Reykjavíkurborg erindi vegna málsins.

Samkvæmt upplýsingum frá starfsfólki Seljahlíðar leiddi athugun á málinu í ljós að eiginkona mannsins sem slasaðist hafi ekki kunnað á öryggiskallkerfið og ekki náð að kalla eftir hjálp. Það sé hinsvegar rétt, að starfsfólkið hafi ekki heyrt í síma hússins þegar dóttirin reyndi að ná sambandi.

Judith Júlíusdóttir íbúi í þjónustuíbúð í Seljahlíð.

Katrín Ósk Jóhannsdóttir, barnabarn Judithar.

Judith var í kjölfarið lofað að starfsfólk kæmi framvegis til hennar tvisvar sinnum um nótt, fyrst klukkan tvö og svo klukkan sex. Nóttina eftir atvikið, ákvað dóttir Judithar að dvelja hjá henni á Seljahlíð yfir nótt. Starfsfólkið kom hinsvegar ekki inn til hennar fyrr en klukkan fimm um morgun og var því brugðið að sjá dótturina í íbúðinni. Frá þessu greinir fjölskylda Judithar í samtali við Fréttatímann.

Bjóðum nú Bosch þvottavél og þurrkara á einstöku tilboðsverði.

Frábært par, sem hugsar vel um þig.

Pabbi hefði þurft miklu meiri hjálp

Ásta Bjarndís er ein þeirra sem fannst kunnuglegt stef í fréttum af nýliðnum atvikunum í Seljahlíð en faðir hennar dvaldi á Seljahlíð í rúmt ár þar til hann lést árið 2014.

Hún segir þó faðir hennar hafi verið ánægður í Seljahlíð hafi hann í raun þurft miklu meiri aðstoð en hann fékk í þjónustuíbúðinni. „Hann glímdi við einhverskonar framheilabilun og þurfti aðstoð við margt, til dæmis við að taka inn lyfin.

Hann gat ekki séð um þetta sjálfur svo ég hafði ítrekað samband við starfsfólkið og bað um að hann fengi aðstoð við þetta.

Mér var tjáð að það væri ekki í þess verkahring, þar sem hann var ekki í hjúkrunarrými. Það var því undir honum komið að taka lyfin, sem hann réði ekkert við. Oftast þurfti að leita vel til að finna starfsmann sem gat aðstoðað með eitthvað tilfallandi. Þá var nú oftast orðið við óskum mínum.“ Ásta segist hafa þurft að ganga á eftir hjálpinni í húsinu. „Ég fékk alltaf þau skilaboð að þarna væri bara veitt lágmarksþjónusta. Maður myndi samt halda að það væri athugað með fólkið nokkrum sinnum yfir daginn. En það kom til dæmis fyrir að þegar barnabarn hans kom í heimsókn, þá uppgötvaðist að hann lá enn í rúminu í náttfötum klukkan fimm um dag. Hann hafði þá ekkert borðað og var mjög áttavilltur. Eins þurfti hann aðstoð við daglegar athafnir, svo sem að fara í bað og svoleiðis en hann var bara einn þarna í íbúðinni. Ef eitthvað bjátaði á þá hringdi hann í okkur ættingjana. Þetta var bara eina úrræðið sem hann fékk, því það var ekkert annað pláss.“

8

Bosch, þvottavél

Bosch, þurrkari

Serie 4, WAN 282B7SN

Serie 4, WTH 8520SSN

Ný 7 kg þvottavél með íslensku stjórnborði.

1400 sn./mín. og í orkuflokki A+++.

Mjög hljóðlátur, kolalaus mótor með 10 ára ábyrgð.

Nýr 8 kg þurrkari með íslensku stjórnborði og rafrænum rakaskynjara. Orkuflokkur A++. 40 mínútna hraðkerfi.

Krumpuvörn við lok þurrkunar.

Tilboðsverð: 89.900 kr.

Tilboðsverð: 89.900 kr.

Fullt verð: 129.900 kr.

Fullt verð: 129.900 kr.

Vélarnar fást eingöngu í Bosch-búðinni.

Tilboð gildir til 12. maí eða á meðan birgðir endast.

Opið virka daga frá kl. 11 - 18 og á laugardögum frá kl. 11 - 16.

Hlíðasmára 3 . Sími 520 3090 www.bosch.is

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

16 |

Maðurinn býr enn í þjónustuíbúðinni og segist ekki vilja koma óorði á starfsfólkið með því að segja nánar frá atvikinu. Hann segist kunna vel við starfsmenn Seljahlíðar. Þá hafði aðstandandi konu sem býr í húsinu samband við Fréttatímann og sagði frá því að mjög erfiðlega hafi gengið að fá aðstoð fyrir hana að næturlagi.

Konan glímdi um tíma við miklar aukaverkanir af lyfjum og var hrædd og óttaslegin um nætur. Fjölskyldunni hafi verið tjáð af starfsfólki að þjónusta á nóttunni væri ekki innifalin og starfsfólkið gæti lítið fyrir hana gert. Aðstandendur hennar hafi reynt að óska eftir auknu eftirliti með henni á nóttunni en konan ekki talin nógu veik til að fá viðbótarþjónustu.

Ástandið gæti versnað með þenslunni

Hrædd um að „fá að heyra það“ Inga Snorradóttir er meðal þeirra aðstandenda sem segja að seint hafi verið brugðist við öryggiskalli íbúa að næturlagi. Hún segir að lítið mark hafi verið tekið á orðum móður hennar þegar hún óskaði eftir aðstoð vegna ónæðis. „Þannig háttaði til að á sama gangi og hún var sjúklingur með alvarlega heilabilun. Var oft mikið ónæði af viðkomandi þar sem hann rataði ekki um og ráfaði inn í herbergi mömmu hvort sem var að degi eða nóttu. Það kom því oft fyrir að hún reyndi að fá næturvaktina til að koma og fjarlægja viðkomandi og koma honum í rúmið. Iðulega beið hún allt frá einum og upp í þrjá klukkutíma. Svo þegar vaktin mætti var hún sögð fara með vitleysu, að það væri enginn á ferli.“ Inga segist hinsvegar ekki hafa haft ástæðu til að véfengja móður sína. „Ég horfði upp á það dag eftir dag að þessi sjúklingur gekk inn í herbergi mömmu meðan ég var í heimsókn hjá henni og hafði því enga ástæðu til að rengja hana, þegar hún sagði að þetta gerðist líka á nóttunni. Ég íhugaði stundum að gista þarna, til að kanna málið. Það hvarflaði því að manni að næturvaktin svæfi á verðinum. Móður minni var ekki vel við að ég kvartaði því

Þetta var bara eina úrræðið sem hann fékk, því það var ekkert annað pláss, Ásta Bjarndís um föður sinn sem bjó í Seljahlíð þar til hann lést árið 2014.

hún sagði að „þá fengi hún bara að heyra það.“ Þetta er auðvitað ekki boðlegt, þegar eldri borgurum finnst þeir þurfa að þegja þegar á hlut þeirra er gert,“ segir Inga.

Inga segir að móðir hennar hafi viljað læsa að sér til að fá svefnfrið á nóttunni en hún hafi verið beðin um að gera það ekki. „Okkur þótti það skrýtið og ég veit að hún óhlýðnaðist því stundum og læsti.“ Máttlaus svör forstöðukonunnar Inga segist gera sér grein fyrir að öldrunarþjónusta sé fjársvelt og að vandamálin stafi af því. „Vandamálið í Seljahlíð er fyrst og fremst mannekla. Það hefur engin tíma til að gefa sig að fólkinu og tala við það. Ég veit ekki hvort önnur yfirstjórn gæti gert betur með þá peninga sem borgin lætur í þetta. Mamma vildi samt alls ekki að ég kvartaði við starfsfólkið. Hún hafði sjálf unnið við umönnun og vissi ýmislegt um

hvernig svona hlutir ganga fyrir sig. Ég þurfti hreinlega að stelast til að gera athugasemdir án þess að segja henni frá því.

Mér fannst eins og það vantaði að samskipti á milli vakta í húsinu og skilaboðin bærust ekki til allra. Eftir að mamma lést fannst mér ég verða að segja forstöðukonu heimilisins frá því hvernig við upplifðum þetta svo það væri hægt að bæta úr. Meðal þess sem ég nefndi var að hún hefði ítrekað orðið fyrir ónæði á nóttunni. Ég fékk þau svör að mamma hefði átt það til að bíta fólk af sér og hvæsa. Mér finnst ekki rétt að fólk veigri sér við að veita gömlu fólki hjálp, af þessum ástæðum. Ég upplifði samtalið við forstöðukonuna að hún teldi að lítið væri hægt að gera til að breyta þessu. Ég áttaði mig á því að það væri of seint í rassinn gripið. Mér fannst samt gott að geta sagt henni frá þessu í þeirri von að hlutirnir yrðu lagaðir.“

Berglind Magnúsdóttir, skrifstofustjóri velferðarsviðs Reykjavíkurborgar, segir að tvö þessara mála séu á borði borgarinnar. Þau séu til skoðunar. „Við tökum málin alvarlega og okkur finnst þetta miður og viljum látum fara yfir hvert einasta atvik.“ Meðal annars er vilji til að taka í notkun nútímalegra öryggiskerfi í húsinu. Öryggiskallkerfi Seljahlíðar er fjórtán ára gamalt. „Við viljum geta séð og skrásett hringingar í kerfinu og hversu oft er hringt úr hverri íbúð.“ Hún segir ýmislegt hafa komið í ljós Berglind við skoðun málanna Magnúsdóttir, tveggja sem fjallað skrifstofuvar um í fjölstjóri velferðarsviðs miðlum í síðustu Reykjavíkviku. Málin hafi urborgar, reynst flóknari segir vilja en þau virtust til að kaupa vera í fyrstu. nýtt öryggiskerfi í Seljahlíð. „En algengur misskilningur er að Seljahlíð sé dvalarheimili og að þjónustan eigi að vera í samræmi við það. Raunin er að þetta er íbúðakjarni þar sem bæði eru 49 þjónustuíbúðir sem fólk leigir af Félagsbústöðum og svo 20 hjúkrunarrými þar sem veitt er hjúkrunarþjónusta. Þjónustuíbúðirnar eru búnar öryggiskallkerfi en þar er veitt lágmarksþjónusta. Þjónustuíbúðirnar njóta hinsvegar góðs af mannauðnum sem er til staðar vegna hjúkrunarrýmanna.

Við greiðum um það bil 50 milljónir á ári með þessum hjúkrunarrýmum, meðal annars vegna þess að þjónustan flæðir yfir í þjónustuíbúðirnar.“ Aðspurð hvort ekki sé nauðsynlegt að geta treyst því að gamalt fólki fái hjálp þegar það hringir öryggiskallkerfinu, svarar hún: „Jú, að sjálfsögðu.“ Hún viðrar hinsvegar áhyggjur sínar af því að þenslan í þjóðfélaginu eigi eftir að bitna enn fremur á öldrunarþjónustu. „Ef fólk hefur áhyggjur af mönnun á slíkum úrræðum í dag, þá tel ég líklegt að ástandið eigi eftir að versna. Þessi staðir eiga í vök að verjast með að fá hæft starfsfólk á næstunni. Öldrunarþjónustan er oftast fyrsti staðurinn sem áhrif þenslunnar gætir.“

VÍKURVERK - NOTAÐIR VAGNAR NÚNA ER MIKIL SALA Í NOTUÐUM FERÐAVÖGNUM. Ef þú ert að selja eða kaupa notaðan tjaldvagn, fellihýsi, hjólhýsi eða húsbíl þá ert þú velkomin til okkar að Kauptúni 3. (Beint á móti IKEA) þar sem við erum með flesta notaða ferðavagna.

Hafðu samband við okkur í síma 522 2222 eða notadir@vikurverk.is

VÍKURVERK NOTAÐIR VAGNAR • KAUPTÚNI 3 • 210 GARÐABÆ • SÍMI 522 2222 • WWW.VIKURVERK.IS

VIÐ MINNKUM VERSLUNINA

R A G N I M RÝ

A L SA % 40

Gildir 6.-8. maí.

AFSLÁTTUR AF ALLT AÐ FATNAÐI, BÚSÁHÖLDUM OG LEIKFÖNGUM.

AÐEINS Í SMÁRALIND, EINGÖNGU ÞESSA HELGI!

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

18 |

HVERT VILTU FARA.?

ALICANTE

lóaboratoríum

lóa hjálmtýsdóttir

frá

12.999 kr. *

maí-júní

NICE

frá

12.999 kr. *

Það er sorg Íslands að almenningur kýs ekki fólk sem gætir hagsmuna hans heldur fólk sem gætir eigin hagsmuna.

júní

B A RC E LO N A

frá

12.999 kr. *

maí-júní

S TO K K H Ó L M U R

frá

5.999 kr. *

maí-júní

RÓ M

frá

12.999 kr. *

júní

KATRÍNARTÚNI 12 WOWAIR.IS WOWAIR@WOWAIR.IS *Verð miðast við flug aðra leið með sköttum ef greitt er með Netgíró.

Í

SKAÐINN AF AFLÖNDUM RÁÐAMANNA

Fréttatímanum í dag er fjallað um hversu mikil og djúpstæð áhrif útstreymi íslensks fjármagns úr krónuhagkerfinu hafði á árunum fyrir Hrun. Þótt ekkert væri að ytri aðstæðum þjóðarbúsins helmingaðist verðgildi krónunnar með skelfilegum afleiðingum fyrir almenning. Meta má kaupmáttarrýrnun almennings frá Hruni vegna þessa upp á um 750 milljarða króna, jafnvel þótt við drögum frá innistæðulausa kaupmáttaraukningu bóluáranna.

Panamaskjölin hafa dregið athygli að hinu gríðarlega útstreymi fjármagns úr krónuhagkerfinu fyrir Hrun. Á aðeins fjórum árum óx fjármunaeign Íslendinga í útlöndum um jafngildi árs landsframleiðslu eða um 2200 milljarða króna að núvirði. Að stærstu leyti voru þessir fjármunir búnir til með skuldsetningu fyrirtækja. Bankarnir lánuðu fyrir fyrirtækjakaupum á allt of háu verði. Seljendur fluttu síðan féð úr landi. Bankarnir lánuðu inn í fyrirtækin svo eigendurnir gætu greitt sér út svimandi arð. Eigendurnir fluttu arðinn síðan út úr krónuhagkerfinu. Eftir sátu fyrirtækin sliguð af skuldum. Þetta voru ekki einstök tilvik heldur nánast regla. Þegar spilaborgin hrundi höfðu svo til öll íslensk fyrirtæki farið í gegnum skilvinduna og mörg þeirra oftar en einu sinni. Með þessu tókst að búa til 2200 milljarða íslenskra króna sem skipt var yfir í haldbetri mynt. Þegar svikakerfið hrundi lenti tjónið á almenningi á Íslandi. Þeir

sem byggðu spilaborgina héldu verðgildi eigna sinna þar sem þær voru utan krónuhagkerfisins. Í krónum talið tvöfaldaðist auður þeirra. Þannig var Ísland í raun rænt innan frá. Ísland varð ekki fyrir erlendri árás; ógnin kom ekki að utan heldur var innan borgarmúranna.

Stjórnvöld sem gæta áttu að hagsmunum almennings voru blind fyrir vandanum.

Annars vegar voru þau blinduð af reynsluleysi og kjánaskap. Íslenska krónan hafði lengst af verið bundin í gjaldeyrishöft og enginn hafði reynslu af því að hemja örmynt í veröld frjáls fjármagnsflæðis. Þegar Seðlabankinn hækkaði vexti til að slá á þenslu var hann í raun að stórauka innstreymi fjármagns sem leitaði hingað í vaxtamunaviðskipti. Bankinn steig því á bensínið þegar hann taldi sig vera að draga úr hraðanum.

Hins vegar voru stjórnvöld blinduð af því að þeir sem áttu að gæta að hagsmunum almennings voru sjálfir innvígðir í hópinn sem hafði mestan hag af útstreyminu. Þeir sáu ekki vandann fyrir veislunni. Panamaskjölin afhjúpa þetta. Hvergi er stjórnmálaelítan jafn samofin viðskiptum, sem stríða í raun gegn hagsmunum almennings. Panamaskjölin hafa afhjúpað að íslensk stjórnvöld gættu ekki hagsmuna almennings af því að þau voru í hinu liðinu.

Þrátt fyrir að hagvöxtur sé nokkur á Íslandi og muni að óbreyttu haldast mikill næstu misseri hefur gengishrun krónunnar enn djúp og slæm áhrif á samfélagið. Lágt gengi býr til fordæmalaust góðæri kvótaeigenda. Hagur sjávarútvegsfyrirtækja eflist þrefalt og fjórfalt á við önnur fyrirtæki í landinu.

Að öllu óbreyttu er óhjákvæmilegt annað en að eigendur þeirra mylji undir sig aðrar atvinnugreinar og tútni út af auði, völdum og áhrifum. Þar sem lágt gengi er forsenda ferðamannastraumsins vilja stjórnvöld halda gengi krónunnar lágu. Ferðamenn hafa verið forsenda alls hagvaxtar á Íslandi á umliðnum árum sem og spáa um áframhaldandi vöxt.

Ferðamannaiðnaðurinn er hins vegar láglaunagrein eins og aðrar hefðbundnar undirstöður atvinnulífs á Íslandi; fiskvinnsla, stóriðja, landbúnaður. Áætlað er að flytja þurfi inn nokkur þúsund manns á ári mörg næstu árin til að sinna láglaunastörfum í ferðaþjónustu fyrst og fremst. Viðvarandi lágt gengi festir okkur því enn frekar í láglaunastefnunni, landsins forna fjanda. Á Norðurlöndunum er rekin hálaunastefna. Þau fyrirtæki sem ekki geta staðið undir góðum launum fara á hausinn eða flytja úr landi. Og enginn saknar þeirra, jafnvel ekki gamalla þjóðargersema á borð við Nokia og Volvo. Á Íslandi er launin hins vegar sveigð að þörfum fyrirtækja, ekki fyrirtækin að þörfum launþega. Þetta eru óleyst úrlausnarefni eftir Hrunið. Hvernig á að deila réttlátlega út í samfélagið arðinum af auðlindunum og hvernig getum við brotið niður láglaunastefnuna.

Gunnar Smári

Köllunarklettsvegi 1, 104 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Útgefandi: Gunnar Smári Egilsson. Ritstjórar: Gunnar Smári Egilsson og Þóra Tómasdóttir.

Fréttastjóri: Þóra Kristín Ásgeirsdóttir. Ritstjórnarfulltrúi: Höskuldur Daði Magnússon. Framkvæmdastjóri og auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 83.000 eintökum í Landsprenti.

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

20 |

Myndir | Alda Lóa

Eftir að Sólrós kom inn í líf þeirra þá hefur allt breytst. „Þetta er ekki lengur ég geri mitt og þú þitt, núna verðum við að vinna saman.“ segir Vala.

Allt sem þótti gott á Íslandi er mögulega bara að versna Vala og Ásgeir eru par og eiga saman Sól­ rós. Eins og margt ungt fólk basla þau við að láta enda ná saman og eiga eitthvert líf á meðan þau reyna að eiga fyrir reikning­ unum. Fyrir þrjátíu árum tók Þjóðviljinn viðtal við foreldra Völu um lífskjör ungs fólks. Hefur eitthvað breyst? Og mun eitt­ hvað breytast í framtíðinni?

Mosatætarar Vandaðir mosatætarar á hagstæðu verði

Mosatætari með rafmótor

Mosatætari með bensínótor

Áburðardreifarar Grasið verður grænna með góðri og jafnri áburðargjöf

Frá aldamótum hefur unga fólkið á Íslandi dregist efnahagslega aftur úr öðrum aldurshópum. Það hefur lægri laun og fær minni stuðning frá hinu opinbera en fyrri kynslóðir fengu.

Margt ungt fólk reynir að lifa íslenska drauminn; kaupa íbúð, vinna mikið og skulda mikið í von um að þetta reddist. En líkurnar vinna á móti ungu fólki í dag. Fréttatíminn mun fjalla um týndu kynslóðina á næstu vikum.

Alda Lóa Leifsdóttir aldaloa@frettatiminn.is

ÞÓR

H F

Model WE-B

Model WE-330

Rafhlöðuknúinn kastdreifari

Áburðardreifari

Áburðardreifari

Vinnslubreidd allt að 2,5 m

Vinnslubreidd 41 cm

Vinnslubreidd 43 cm

Hentugur fyrir minni garða

Rúmtak 15 lítrar

Rúmtak 20 lítrar

Reykjavík: Krókháls 16 110 Reykjavík Sími 568-1500

Akureyri: Lónsbakka 601 Akureyri Sími 568-1555

Vefsíða og Opnunartími: Opið alla virka daga netverslun: frá kl 8:00 - 18:00 www.thor.is Lokað um helgar

Model WE-430

Foreldrar Völu Fyrir 30 árum var Anna Yates, mamma Völu Guðmundsdóttur, einmitt að ljúka við sitt fæðingar­ orlof sem var á þeim tíma 4 mán­ uðir á Íslandi. Hún var heima með tvíburadrengi nýfædda og Völu þriggja ára þegar Þjóðviljinn birti viðtal við hana og barnsföður hennar, Guðmund J. Arason. Vala, dóttir þeirra, og sambýlismaður hennar eru í sömu sporum núna og foreldrar hennar voru árið 1986. Ágætis byrjun Lífið gerist hratt hjá þeim Ásgeiri Kára Ómarssyni, 24 ára frá Hrís­ ey, og Völu Sigríði Guðmunds­ dóttur Yates, 33 ára, sem er fædd í London og alin upp í Vogahverf­ inu. Þau fengu fimm mánuði til þess að máta sig við hvort annað áður en þeim varð ljóst að Sólrósin þeirra væri á leiðinni í heiminn. Þau héldu sig að mestu til hjá Önnu, móður Völu, í Vogunum þangað til í janúar þegar þau festu

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

kaup á og fluttu inn í 60 fermetra íbúð steinsnar frá Önnu og æskuheimili Völu.

Spírur og ungbarn Ásgeir er með gluggakisturnar fullar af pottum með spírum, tilvonandi agúrkum, tómötum, bláberjarunna og ruccola og öðru góðgæti. Þetta á allt eftir að fara út í beð og stækka og blómstra. Vala er nýfarin að venja Sólrós, átta mánaðar gamla dóttur þeirra Ásgeirs, af því að vakna á nóttunni þegar hún vill fá brjóst og Ásgeir sefur þessa dagana inn í stofu á meðan hún tekur næturvaktina með Sólrós. Hún segist vera að fara eftir aðferðinni „The no cry sleep solution“, sem tekur lengri tíma en hefðbundnar aðferðir til að kenna börnum að sofa sjálf.

|21

Frá byrjun voru Vala og Ásgeir ákveðin í því að gefa hvort öðru svigrúm og hætta saman ef sambandið myndi ekki virka. Þau ætluðu ekki að láta það henda sig að hanga saman í óheilbrigðu sambandi þar sem hvorugt þeirra væri að njóta sín.

Baslið í krónum og aurum

Í dag fær Ásgeir 260 þúsund krónur fyrir 85% vinnu á búsetukjarna fyrir geðfatlaða. Vala dreifði orlofinu sínu á marga mánuði og er að fá síðustu 50 þúsund krónurnar í þessum mánuði. „Ég er að klára orlofið, ég á 5 daga eftir og svo fer ég á atvinnuleysisbætur þangað til að annað kemur í ljós.“ Vala reiknar með að fá 160 þúsund krónur í atvinnuleysisbætur. Samtals reikna þau með tekjum upp á 420 þúsund krónur. Matarreikningurinn er 120 þúsund krónur og 150 þúsund borga þau í húsið. Bíllinn kostar þau um 25 þúsund krónur. Þeim reiknast til að eyða u.þ.b. 20 þúsund krónum í föt og 32 þúsund í skemmtun. Þau ganga bæði til sálfræðings og bæði eru þau í höfuðbeina- og spjaldhryggsmeðferð og þessi sjálfsrækt kostar þau 64 þúsund krónur. Ef þau ætla að leggja fyrir þá verður bíóferðunum og tímum hjá höfuðbeina- og spjaldshryggssérfræðingi fækkað.

Anna og Guðmundur Í viðtalinu í Þjóðviljanum kemur fram að þau Anna og Guðmundur höfðu búið í fimm ár í London við nám og vinnu en voru nú komin heim og höfðu samanburðinn af því að búa á báðum stöðum. „Ég vissi að Guðmundur var alkóhólisti áður en strákarnir fæddust og sjúkdómurinn átti eftir að þróast og versna,“ segir Anna Yates sem man óljóst eftir þessum tíma þegar viðtalið var tekið. „Það er svo langt síðan, ætli ég hafi ekki verið á sjálfstýringu með börnin þrjú. Man að það var strembið fyrstu tvö árin eða þangað til að strákarnir fóru á leikskóla. Ég fór í fulla vinnu stuttu eftir að viðtalið var tekið, sem blaðakona á Iceland Review, og þurfti að púsla þessu saman, fór með börnin á milli dagmömmu og tengdamömmu minnar. Guðmundur var þá með stöðu við Landspítalann og kenndi við HÍ. Hann gat verið skemmtilegur og hann var mjög músíkalskur og var í slagtogi við þá félaga í hljómsveitinni Spöðum úr Vogunum. Ég spilaði líka sjálf á gítar og sérstaklega mikið fyrir Völu þegar ég var heima með hana í London, en ég tók mér þá árs leyfi og var með hana heima enda var það til siðs í Bretlandi að mæður væru heima með börnin sín.“ Anna og Guðmundur skildu þegar Vala var 18 ára.

OÐM TILB R VOTHE

Á CON Í MAÍ M U N F O

Ég og þú og svo við

Þekkjast varla Ásgeir segir að það geti verið erfitt að ala upp barn með manneskju sem maður er að kynnast. Þau hafi stundum alveg verið að gefast upp og ætlað að hætta saman. „Við rífumst og en svo sættumst við.“ Sem betur fer eiga þau Ásgeir og Vala margt sameiginlegt sem þau geta byggt samband sitt á. Þau eru bæði í andlegum félagsskap sem gefur þeim styrk til þess að vera jákvæð og bjartsýn, bæði nota þau hugleiðslu til þess að ná tökum á deginum, borða hollan lífrænan mat og stunda hreyfingu.

Týpískt barn sinnar kynslóðar Ásgeir ólst upp í Hrísey og kláraði grunnskóla, „og svo var ég að beita og vann í bláskel, það var nú ekki mikið að gera, ég var bara freðinn úti í Hrísey eftir að

Viktor Örn Andrésson Keppandi í Bocuse d’Or

VIKTOR OG CONVOTHERM ÆTLA AÐ VINNA SAMAN Á BOCUSE D’OR Í LYON AF ÞVÍ TILEFNI BJÓÐUM VIÐ ALLA CONVOTHERM OFNA Á TILBOÐSVERÐI Í MAÍ Bocuse d’Or er ein virtasta matreiðslukeppni sem haldin er í heiminum og hefur verið haldin síðan 1987. Í keppnina komast færri þjóðir að en vilja.

Fastus er stoltur styrktaraðili Bocuse d’Or á Íslandi.

Keppendur Bocuse d’Or hafa aðstöðu í sýningar- og æfingaeldhúsi Fastus, Síðumúla 16.

FY 290415

Frá byrjun voru Vala og Ásgeir ákveðin í því að gefa hvort öðru svigrúm og hætta saman ef sambandið myndi ekki virka. Þau ætluðu ekki að láta það henda sig að hanga saman í óheilbrigðu sambandi þar sem hvorugt þeirra væri að njóta sín. „Þetta gekk rosa vel þangað til að hún fæddist, segir Vala, og meinar þá Sólrós sem allt hverfist um þessa dagana. Þau eru búin að skuldbinda sig með íbúðarkaupum og nýja manneskjan þarf ómælda athygli. Þetta er ekki lengur bara tveir einstaklingar með óheftan tíma til þess að sinna einstaklingsþörfum sínum, „ekki lengur ég geri mitt og þú þitt, núna verðum við að vinna saman,“ segir Vala.

Veit á vandaða lausn

Verið velkomin í verslun okkar að Síðumúla 16 Opið mán - fös 8:30 - 17:00 Síðumúli 16 • 108 Reykjavík • Sími 580 3900 • www.fastus.is

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

22 |

... maður getur ekki sótt um vinnu sem söngkona eða tónskáld, maður verður að skapa sér sín eigin tækifæri og ég á eftir að finna mína stefnu og taka þá af skarið.

Vala

ég hætti í skóla. Ég er týpískt barn minnar kynslóðar, alinn upp á rítalíni og svona, útskúfaður úr skóla, fór í neyslu og var settur á geðlyf, greindur með einhverja ADHD og persónuleikaröskun en svo náði ég að kúpla mig út úr þessu. Ég gerði mér grein fyrir því að þetta er eitthvað sem ég get unnið úr sjálfur.“ Ásgeir stefnir á sálfræðinám og að ná sér í gráðu, hann segist hafa lært svo mikið af eigin ferðalagi að hann vilji miðla reynslu sinni en það muni enginn hlusta á hann fyrr en hann sé komin með gráðu.

í Þjóðviljanum, þegar þau báru saman atvinnumál í Reykjavík og London fyrir 30 árum, var að vinnudagurinn var lengri á Íslandi en í London og launin lægri.

En hins vegar gætti atvinnuleysis í London sem var ekki í sjónmáli á Íslandi og það var ein af ástæðunum fyrir því að þau komu heim. Í viðtalinu kom fram að fæðingarorlofið var einum mánuði lengra á Íslandi en í Bretlandi þar sem það var aðeins 12 vikur. Fyrir 30 árum gat Anna móðir Völu gengið að vinnu sem blaðakona eftir fæðingarorlofið en pössun fyrir börnin þrjú hjá dagmömmu kostaði 30 þúsund krónur sem var dýrt á þeim tíma.

Anna og Guðmundur töldu allt vera helmingi dýrara á Íslandi en í London á árinu 1986, nema kannski hitareikningana. Kaupið var líka lægra á Íslandi og vinnudagurinn lengri í samanburðinum en á móti kom að ferðir í og frá vinnu tóku oft upp í tvo tíma á dag í London. Á þessum árum vann Guðmundur hjá Háskóla Íslands og Anna á Iceland Review.

Húsnæðismál

Vala er 9 árum eldri en Ásgeir og er með áttunda stig úr Söngskólanum í Reykjavík og BA í tónsmíðum úr Listaháskólanum og tók þar að auki einkatíma í söng í London.

Framtíðin er óviss í atvinnumálum hjá Völu, „maður getur ekki sótt um vinnu sem söngkona eða tónskáld, maður verður að skapa sér sín eigin tækifæri og ég á eftir að finna mína stefnu og taka þá af skarið.“ segir Vala sem er bjartsýn en býst við að fara á atvinnuleysisbætur þegar hún klárar fæðingarorlofið sem hún dreifði á 8 mánuði.

Guðmundur, faðir Völu, svipti sig lífi fyrir tveim árum og hefur Vala fengið aðstoð til þess að vinna sig í gegnum sorgina. Hún samdi lag og texta þar sem hún lýsir því að faðir hennar hafi misst af tækifærinu til þess að læknast af eigin alkóhólisma.

Við fráfall Guðmundar erfði Vala peninga sem þau Ásgeir notuðu í útborgun á íbúð sem kostaði 24 milljónir. „Við settum fimm milljónir upp í og fengum 18,5 milljónir í lán. Hún er skráð 63 fermetrar, undir súð,“ segir Vala. Þau tóku óverðtryggt lán til 40 ára og töldu það ekki vera ráðlegt að taka verðtryggt lán út af verðbólgunni. „Það eru fastir vextir í fimm ár en lánið er til 40 ára og við borgum það rúmlega tvöfalt til baka ef við söfnum milljón á ári og borgum inn á höfuðstólinn.“ Fyrir 30 árum leigðu Guðmundur og Anna á Hringbraut og borguðu 12 þúsund krónur fyrir stóra þriggja herbergja íbúð og voru nokkuð ánægð og örugg með hana. Á þeim tíma vildu þau líka kaupa, eins og allir aðrir, en þeim fannst húsnæðismálakerfið á Íslandi vera algjör frumskógur miðað við hvernig málin gerðust í London en þar fór fólk í greiðslumat og fékk lánað 95 % af kaupverðinu. Ungt fólk safnaði sér gjarnan í tvö ár fyrir þessum 5%.

Langur vinnudagur

Tengslanetið og fjölskyldan

Eitt af því sem Anna og Guðmundur nefndu á sínum tíma í viðtalinu

Fjölskylda Ásgeirs býr að mestu fyrir norðan en Anna mamma

Faðirinn svipti sig lífi

Ég er týpískt barn minnar kynslóðar, alinn upp á rítalíni og svona, útskúfaður úr skóla, fór í neyslu og var settur á geðlyf, greindur með einhverja ADHD og persónuleikaröskun en svo náði ég að kúpla mig út úr þessu. Ég gerði mér grein fyrir því að þetta er eitthvað sem ég get unnið úr sjálfur. Ásgeir

Völu býr í sömu götu „það er voða næs.“ Anna amma tekur Sólrós næstum því á hverjum degi og annar tvíburabróðirinn passaði hana um daginn og það gekk voða vel. „Ég á eflaust eftir að nýta mér tvíburabræður mína. Annar þeirra var að gifta sig og er að flytja til Svíþjóðar en hinn var að byrja í sambandi, þannig að við systkinin erum öll að á tiltölulega stuttum tíma komin í nýtt mynstur en við hittumst reglulega og borðum kvöldmat hjá mömmu.“ Foreldrar Völu fluttu heim á sínum tíma frá London til þess að komast í nálægðina við fjölskylduna og ala upp börnin í minna og öruggara samfélagi. Vala segir að þeim Ásgeiri hafi dottið í hug að flytja í eitthvert lítið þorp nálægt Akureyri til þess að losna við áreitið í Reykjavík og telur upp alls konar þorp, Hjalteyri, Hauganes, Hrísey og Dalvík. „Mig langar að prófa að búa í litlu samfélagi, ég er fædd í London og alin upp í Reykjavík og hef aldrei prófað að búa í svona litlu samfélagi,“ segir Vala. Ásgeir tekur undir þetta en vill helst prófa að búa annars staðar en í Hrísey, þar sem maður þekkir alla.

Hins vegar hefur Vala ekki mikla trú á íslensku samfélagi, heilbrigðiskerfið er hrunið og allt sem þótti gott á Íslandi er mögulega bara að versna. Það hefur komið til tals að fara til Norðurlanda þar sem virkilega er stutt við foreldra með ung börn.

Fyrir 30 árum voru ungu foreldrarnir þau Anna og Guðmundur að feta sig út í lífið með með Völu þriggja ára og nýfædda tvíburana þá Ara Hlyn hjá Önnu og Rögnvald sem er í fanginu á pabba sínum. Myndin er tekin árið 1986 þar sem þau leigðu þriggja herbergja íbúð á Hringbraut.

Mynd | Sigurður Már Halldórsson

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

|23

Baðaðu þig í gæðunum Opið virka daga frá kl. 8-18 og laugardaga kl. 10-15 Smiðjuvegi 76 • Kópavogi • Sími 414 1000 • Baldursnesi 6 • Akureyri • Sími 414 1050 • www.tengi.is • tengi@tengi.is

Þar sem úrvalið er af gleraugum

BURBERRY SAINT LAURENT PA R I S

Módel: Hrönn Johannsen Gleraugu: Chrome Hearts

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

24 |

Stjórnmálasvínið hvarf sporlaust Forsetakosningar verða í júní og alþingiskosningar væntanlega í haust. Margir verða kallaðir en fáir útvaldir. Þeir sem falla í kosningum líta gjarnan á það sem heilmikið áfall, þeir axla sín skinn og láta ekki framar að sér kveða eftir höfnunina sem þeim finnst fallið vera. En svo eru aðrir sem bíta á jaxlinn þótt úrslitin séu slæm og halda ótrauðir áfram. Hér segir frá nokkrum þrautseigum og sérkennilegum frambjóðendum stjórnmálasögunnar.

Vera Illugadóttir vera@frettatiminn.is

Flokksþings bandaríska Demókrataflokksins í Chicago 1968 er í dag helst minnst vegna fjölmennra mótmæla og óeirða andstæðinga Víetnamsstríðsins. Meðal þeirra fylkinga sem skipulögðu mótmælaaðgerðir í tengslum við flokksþingið var hinn svokallaði Alþjóðlegi æskulýðsflokkur, Youth International Party, en liðsmenn hans kölluðu sig yippies eða jippa.

Jipparnir beittu gjarnan leikrænum tilþrifum að vekja athygli á sér og byltingarsinnuðum málstað sínum og mitt í ólgunni í Chicago boðuðu jipparnir til blaðamannafundar til að vekja athygli á frambjóðenda sínum til forseta Bandaríkjanna.

Sá hét Pigasus og var 66 kílóa þungur grís sem jipparnir höfðu nýlega fest kaup á, á bóndabæ fyrir utan Chicago. Vildu jipparnir meina að það að Pigasus hefði fæðst í svínastíu gerði hann sérlega vel til þess falinn að gegna embætti forseta Bandaríkjanna.

Grísinn fékk af einhverjum ástæðum viðurnefnið „hið ódauðlegi“ jafnvel þó að kosningastjórar hans hafi fúslega viðurkennt að næði hann ekki að komast alla leið í Hvíta húsið væri að minnsta kosti hægt að snæða hann til morgunverðar.

Kosningaherferð Pigasusar varð

Enginn veit hvað varð um stjórnmálasvínið Pigasus eftir að það var handsamað af lögreglu fyrir utan flokksþing Demókrata. Sögusagnir eru um að lögreglumennirnir hafi sjálfir étið það.

... heimildum ber ekki saman um hvort honum [Pigasus] var komið aftur fyrir á bóndabæ, eða hvort hann á endaði á veisluborði lögreglunnar í Chicago.

þó ekki löng. Á sínum fyrsta framboðsfundi tókst honum að sleppa úr fangi eins jippanna og var síðar handsamaður af lögreglumönnum, líkt og aðrir sem stóðu að framboðsfundinum. Óvíst er hvað varð síðan um Pigasus.

Hann lét ekki meira að sér kveða í bandarískum stjórnmálum, en heimildum ber ekki saman um hvort honum var komið aftur fyrir á bóndabæ, eða hvort hann á endaði á veisluborði lögreglunnar í Chicago.

FRÉTTATÍMINN LÍKA Á LAUGARDÖGUM! Nýju helgarblaði Fréttatímans verður dreift í hús á morgun laugardag.

Fréttatíminn mun hér eftir koma út tvisvar í viku, á föstudögum og laugardögum.

Lesendur fá fleiri góð blöð að lesa og auglýsendur fá kost á að auglýsa í nýju og spræku helgarblaði.

frettatiminn.is ritstjorn@frettatiminn.is auglysingar@frettatiminn.is 18. tölublað 7. árgangur

Föstudagur 06.05.2016

Vala og Ásgeir Allt það góða við Ísland er að versna

20

Ólga vegna Seljahlíðar Óánægðir aðstandendur

14

Svín í framboði Furðulegir forseta­ frambjóðendur

24

Maðurinn sem gafst aldrei upp Fjölmörg dæmi eru um heim allan um fólk sem gefst ekki upp þó því gangi kannski ekki vel í kosningum til einhvers embættis – og býður sig fram aftur, og svo aftur og aftur. Í Bandaríkjunum er repúblikaninn Harold Statssen einskonar táknmynd slíkra „eilífðarframbjóðenda“. Hann sóttist níu sinnum eftir því að verða forsetaefni Repúblikanaflokksins í forsetakosningum, yfir tímabil sem spannaði nærri fimm áratugi – 1944, 1948, 1952, 1964, 1968, 1980, 1984, 1988, og loks 1992. Alltaf árangurslaust.

Stassen fæddist 1907 og þegar hann gerði fyrstu atlögu sína að forsetaembættinu 1944 var hann því aðeins 37 ára gamall. Hann hafði þó þegar verið ríkisstjóri í Minnesota í fjögur ár og þótti meðal frambærilegustu ungstirna Repúblikanaflokksins. Stjarna hans átti þó aldrei eftir að ná að rísa mjög hátt, sama hvað hann reyndi og reyndi. Stassen gekk best í forvali Repúblikana 1948. Þá vann hann forkosningar í nokkrum mikilvægum ríkjum en beið loks lægri hlut fyrir Thomas Dewey, ríkisstjóra New York – sá

átti síðar eftir að tapa fyrir sitjandi forseta, Demókratanum Harry Truman, í einum óvæntustu kosningaúrslitunum bandarískrar stjórnmálasögu.

Næstu sjö skiptin átti Stassen aldrei séns í að hreppa tilnefningu Repúblikanaflokksins en lét þó aldrei deigan síga – jafnvel ekki þegar fylgi hans reyndist minna en eitt prósent.

Meðfram þessum stöðugu framboðum til forseta gaf hann sér líka tíma til að sækjast eftir fleiri embættum – alltaf jafn árangurslaust. 1958 og 1966 bauð hann sig fram til ríkisstjóra Pennsylvaníu, og 1959 til borgarstjóra Philadelphiu. 1978 bauð hann sig fram til öldungadeildar Bandaríkjaþings fyrir Minnesota, og aftur 1994, þá orðinn 87 ára. 1986 reyndi hann árangurslaust við neðri deild þingsins og 1982 reyndi að hann að komast aftur í sitt gamla starf sem ríkisstjóri Minnesota, en hlaut ekki brautargengi.

Stassen vann alla ævina sem lögfræðingur meðfram stjórnmálaferlinum og þar virðist honum þó hafa vegnað ágætlega. Hann lést 2001, 93 ára að aldri.

Dorrit slapp ekki við útvarpsgjaldið 6 Neikvætt eigið fé Dorritar ehf.

Almenningur tapaði 750 milljörðum 10 Aflandsreikningar sköpuðu gríðartjón BIRNAGLÍMDIVIÐ ÍÞRÓTTAÁTRÖSKUN ÁUNGLINGSÁRUNUM

Mynd | Hari

SILJA ÚLFARS

ÓLÖFSIGRÍÐUR EREFNILEGUR FATAHÖNNUÐUR

HLAUPADROTTNINGIN MÖLBRAUT Á SÉR RISTINA OG HLEYPUR VARLA AFTUR

HLEYPUR MARAÞON Í JAKKAFÖTUM MAGGAPÁLA: ÞRIGGJAÁRA SEMLEMURBÍTUR OG SLÆR

4SÓLGLERAUGU

SEMFULLKOMNA BIRNAGLÍMDI VIÐ SUMARLÚKKIÐ ÍÞRÓTTAÁTRÖSKUN ÁUNGLINGSÁRUNUM FÖSTUDAGUR

06.05.16

fórnarlambinu til aðstoðar. að koma fórnar upp. Tveir vegfarendur reyndu málið alvarlegt. á meðan sú fjórða tekur árásina í Austurbæjarskóla. Lögreglan segir Þrjár stúlkur sjást á myndbandinu eineltis en fórnarlambið er nemandi Talið er að árásin sé tilkomin vegna

i Gróft eineltismál í forgangHLEYPUR Fólskuleg hópárás á unglingsstúlku tekin upp á síma Lögreglan rannsakar unglingsstúlkur vegna líkamsárásar gegn eineltisfórnarlambi Valur Grettisson valur@frettatiminn.is

u Lögreglan á höfuðborgarsvæðin rannsakar fólskulega líkamsárás sem beindist gegn unglingsstúlku nærri Langholtsskóla. Ein stúlkan tók árásina upp á síma og hefur Fréttatíminn myndskeiðið undir stúlkur þrjár höndum. Þar sjást lemja og niðurlægja unglingsstúlkuna, sem er nemandi í Austurbæjarskóla, með hrottalegum hætti, en árásin átti sér stað á þriðjudaginn var. „Þetta mál er í algjörum forgangi hjá okkur,“ sagði Benedikt Lund, lögreglufulltrúi hjá lögreglunni á höfuðborgarsvæð inu sem varðist þó allra frétta af málinu þar sem stúlkurnar eru allar undir átján ára aldri. „Við erum með um

DJI vörurnar eru lentar!

fjögur hundruð mál á okkar könnu, þannig að það ætti að sýna hversu alvarlega við töku á þessu máli,“ bætti hann við.

Samkvæmt heimildum Fréttaí tímans var stúlkan lokkuð upp Langholtsskóla þar sem hinar stúlkurnar virðast hafa setið fyrir henni.

Engin þeirra er þó nemandi í skólanum. Myndbandið sem um ræðir lok er rétt um hálf mínúta og sýnir árásarinnar. Þar má sjá fórnarlambið sitja hágrátandi á gangstéttinni sig á meðan ein stúlka, sem hefur og mest í frammi, sparkar í bak hnakka fórnarlambsins. Þá heyrist fórnarlambið hrópa „fyrirgefðu“ þegar sú sem leiðir árásina rífur því í hárið á henni. Hún sparkar næst kröftuglega í bak stúlkunnar.

Ungur maður sést í myndskeiðinu

er að hringja og má heyra að hann e piltí lögregluna. Þá reynir annar pilt ur að bægja stúlkunum frá þar sem fórnarlambinu. hann stumrar yfir fórnarlam Samkvæmt heimildum hefur einelti, þá stúlkan mátt þola gróft einel náð í skólahelst á netinu. Ekki náðist stjórnendur Austurbæjarskóla vegna málsins.

Stjórnarmaður í foreldrafélagi skólans, Stefán Jónsson, hafði ekki heyrt um málið þegar Fréttatíminn eftir árásina. ræddi við hann degi efti „En við munum að sjálfsögðu óska eftir upplýsingum um málið,“ v blaðið. sagði hann í samtali við Fjölskyldu fórnarlambsins er þau ekki tjá mjög brugðið og vildu þ sig um málið og sögðust treysta það til rannsakaði rannsa því að lögreglan hlítar.

SILJA ÚLFARS HLAUP

TRÚIR EKKI HVAÐ LAGIÐ ER VINSÆLT

FANNEY Í DRAUMASTARFINU HJÁ JAMIE

OLIVER

ÓLÖFSIGRÍÐUR Fyrsta tölublað LIÐVERKINA EREFNILEGUR Minna mál með FATAHÖNNUÐUR Vertu laus við

4

Eitt mest selda bætiefni fyrir liðina á Íslandi.

„Sem hlaupari þá er mikilvægt að halda öllum liðum vel smurðum. Ég hef notað Nutrilenk Active í töluverðan tíma og finn að líkaminn þolir langvarandi álag mun betur og eymsli í liðum eru miklu minni en áður. Ég mæli hiklaust með Nutrilenk Active. Það virkar.“ Friðleifur Friðleifsson, hlaupari og íþróttamaður.

Fæst í flestum apótekum, heilsubúðum

og í heilsuhillum verslana

ADROTTNINGIN MÖLBRAUT Á SÉR RISTINA OG HLEYPUR VARLA AFTUR

MARAÞON Í JAKKAFÖTUM

MAGGAPÁLA: ÞRIGGJAÁRA SEMLEMURBÍTUR OG SLÆR

www.sagamedica.is

4SÓLGLERAUGU SEMFULLKOMNA SUMARLÚKKIÐ Viðurkenndur endursöluaðili

KRINGLUNNI ISTORE.IS

Sérverslun með Apple vörur

FÖSTUDAGUR

06.05.16

TRÚIR EKKI HVAÐ LAGIÐ ER VINSÆLT FANNEY Í DRAUMASTARFINU HJÁ JAMIE

Vertu laus við

LIÐVERKINA „Sem hlaupari þá er mikilvægt að halda öllum liðum vel smurðum. Ég hef notað Nutrilenk Active í töluverðan tíma og finn að líkaminn þolir langvarandi álag mun betur og eymsli í liðum eru miklu minni en áður. Ég mæli hiklaust með Nutrilenk Active. Það virkar.“ Friðleifur Friðleifsson, hlaupari og íþróttamaður.

Fæst í flestum apótekum, heilsubúðum

og í heilsuhillum verslana

OLIVER

Eitt mest selda bætiefni fyrir liðina á Íslandi.

4

Yfirleitt þegar Harold Stassen bauð sig fram sem forsetaefni Repúblikanaflokksins vestanhafs fékk hann minna en eitt prósent fylgi.

Hann hætti þó aldrei að reyna.

R A O G EN PR O J N R S V G E P R JA N S A V R O E A G R P V J R N S O G P E R A V N S R O J E P R A J V G R S O J G N P R V N E S A O J NG E R R V G R O JA P N SP V A G E S R J N R R A O G E P O N V GJ E JA N R JA V VORSPR A VORS E A G P J R N S G P E R N S R O J E P R A V G R S O J G N P R V N E S A O J E R R V ENG A G R P O J P N V A G E S J N R R A ORS G E P O J V S V G EN PR R JA N S R O E A G R P V J GJA R N S O G E R V A N SP R O J E P R A V G R S O J N P R V G N S A O J E R RE V A G R P O J REN P N S V Laugardag G E S JA N R R A OR Lýkur á morgun G E P O J V N R S V G E P R J N S A R O J E A G R P V J G R N S O G P E N R V A O J EN PR RS A V G R S O J N P R V G E S A O J E R R V EN A G R P O J R P N S V A G P E S R J N S R R A O G E P O J V N R S V G E P R N S R O JA E G R P V JA G R N S O G P E N R V A N E S R O J R V G RE SP OR JA N P R V G E S A O J N R R V A G R P O J RE P N S V A G P E S R J N S R R A O G E P R O J V N R S V G E P R N S A R O J E A R P V J G R N S O G P E N R V A N E S R O J E P R R A V G R S P O N P R V GJ E S A O J N R R V E A G O J N SP V A G PR E S R J N S R R A O G E P R O J V N R S O V G E P R N S A R O J E A R P V J G R S O G P N R V A N E S R O J E P R R A V G R S P O J N P S R V G S O JA R RE V EN A G P O J R N S V A G P E R J N S R R A O G E P R O J V N R S O V G E P R V N S A R O J E A R P V J G R S O G P N R V A N E S O J E P V R S OR P R V S A RSPR RENGJA SPRENG O J R V A G O J N V A G P E R J S A O G EN tilteknum PR Afsláttur af vörum O J V N R S V G E P R VOR N S A R O J E A R P V J G R S O G P N R V A N E S O J E R R A V G R S P O J N P R V G E S A O J N R R ORS V G P O JA RE N S V A G P E R J N S R A O G E P R J V N S O V G E PR R N S R O E A R P V J A V RENGJA R S O G P R V A N S O J E R A V G R P O N P S R V GJ E S A O J N R R V E A G P O VOR J N S V A G PR E R J N S R A O G E P R J V S O G EN PR R V N S A R O J E A R P V J A G R S O J G P N R V A N E S O J E R A V G R PR O J N P S V G E S A R J N R VO A G PR O J N S V A G E R A VO ORSPRE J N R A O G E P J V N R S G E P R V N S R O JA E R P V JA G R S O G P N R V A GJA N E S O J E R A V G R PR O J N P S V G E S A R J N R R O V E G O JA N SP V A G E R J N R A O JA V VORSPR G E P J V N R S G E P R N S A R O J E R P V J A G R S O J G P N R V A G N E S O J N A Íþrótta- hlaupaskór Vútivistar- ogSPRE G SalomonVOR PR 50% afsl.

J Göngubuxur Íþrótta-, hlaupa-, N S G E A R J N R R O E A G P O V J R N S nokkrar gerðir 50-70% afsl. hjólafatnaður 50% afsl.

V G P E R JA N S R A O G E P R J V GJA N R S O G E P R V N S A R O J E R P V A G R S O J G P N R V A G N E S O J E N R R A V G E R P O J N R V G E SP A RS J N R R O E A G P O V J R N S V G P E R A J N S R A O J G E P R J V G N R S O G N E P R V N S A R O J E R P V A G R S O J P N R V A G N E S O J E N R R A V G E R P O J N P R S V G E P R JA N RS R O E A G P O V J R N S V G P E R N S R A O JA G E P R J V G N R S O G N E P R V N E S A R O J E R P V A G R S O J P N R V A G E S 20% afsl. af nýjum vörum O J N R R A V G E R P O J N P R S V G E S P A R J N S R R O E A G P O V J R N S V G P E R A N S R A O J E P J V G N R S OR G E P R V N S A R O J E R REN P V G R S O JA P N R V A G E S O J N R R A V G E Ekki missa Paf þessu N O J N P R S V G E S P A R Takmarkað magn!

J S R R O E G A R P O V J N S V G PR E R A N S R A O J E P R J V G R S O G E P R V N S A R O J E R P V A G R PREN S O J • Email: alparnir@alparnir.is Sími: 534G 2727 • www.alparnir.is P N R A V E S O J N R R A V G E P O J N S V G E S PR R JA N S R R O E G A R P O V J R N S O V G E R N SP R A O JA E P R J V G R S O G N P R V N E S A VO GJ RE PR SPR OR JA

Lagerhreinsun

50-70 %

%

Vaðskór, úlpur, og margt fleira

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

26 |

Uppfinningamaðurinn óstöðvandi Yoshiro Nakamatsu, gjarnan kallaður „Dr. NakaMats“ er einn af frægustu eilífðarframbjóðendum Japana. Hann hefur árangurslaust sóst eftir embætti borgarstjóra í Tókýó í hverjum borgarstjórnarkosningum frá 1995 og einnig gert nokkrar tilraunir til að komast á þing.

Stjórnmálin eru dr. NakaMats þó aðeins dægradvöl því hann er þekktastur sem uppfinningamaður – hann segist sjálfur eiga heimsmetið í uppfinningum og hafa tekið út meira en sex þúsund einkaleyfi.

Bestu hugmyndirnar segist dr.

NakaMats fá þegar hann er á kafi í vatni. Meðal uppfinninga hans er hægindastóll sem ku bæta heilastarfsemi með því að kæla höfuð þess sem í honum situr en hita fæturna um leið, og sjálfsvarnarhárkolla, hárkolla með áföstu lóði svo sá sem hárkolluna ber geti varið sig með því að sveifla höfðinu og hæfa árásarmenn með lóðinu.

Hann heldur því jafnframt fram að hann hafi fundið upp disklinginn, sællar minningar, en tölvurisinn IBM vill reyndar ekki kannast við það að hann hafi átt þar neinn hlut að máli. Árið 2005 fékk hann Ig Nobelverðlaunin – sem eru einskonar skopstæling á Nóbelsverðlaununum – fyrir að hafa tekið ljósmynd af hverri einustu máltíð sem hann lét inn fyrir sínar varir í ein 34 ár.

Dr. NakaMats hefur gefið það út Uppfinningamaðurinn Dr. Nakamats segist fá allar sínar bestu hugmyndir að uppfinningum í kafi í vatni. Hann hefur eytt talsverðum ævinnar í kafi enda með meira en sex þúsund einkaleyfi. En draumur hans er að verða borgarstjóri í Tókýó.

að með því að fylgja heilsufarsráðgjöf hans sjálfs geti maður auðveldlega orðið 144 ára gamall og sjálfur búist hann við því að ná þeim aldri. Hann er nú aðeins 87 ára og mun því eflaust halda áfram að sækjast eftir borgarstjórastólnum í Tókýó lengi enn.

Platjarl og köttur leiddu bandbrjálaða vitfirringa Auk misalvarlegra frambjóðenda eru auðvitað líka heilu flokkarnir sem bjóða fram í gríni – þó auðvitað geti grínið svo orðið alvara eins og Íslendingar þekkja. Það gildir þó tæpast um eitt af þekktustu og jafnframt lífseigustu grínframboðum síðari ára. Breski flokkurinn Official Monster Raving Loony Party hefur teflt fram ótal frambjóðenda í ótal kosningum undanfarna þrjá áratugi með svo að segja engum árangri.

Flokkurinn var stofnaður 1983 af rokkaranum David „Screaming Lord“ Sutch, sem kallaði sig þriðja jarlinn af Harrow, án þess þó að hafa nokkurt tilkall til aðalstignar.

Sutch bauð sig fram fyrir Vitfirringaflokkinn í margvíslegum kosningum alls fjörutíu sinnum án þess að hljóta nokkurntímann brautargengi.

Stefnumál Vitfirringaflokksins hafa verið ótalmörg og fjölbreytileg í gegnum árin en eiga það jafnan sameiginlegt að vera stórfurðuleg og illframkvæmanleg. Þó hafa nokkur af stefnumálunum síðar komist í lagabækur, að vísu yfirleitt án aðkomu Vitfirringa – svo sem eins og gæludýravegabréf, sem flokkurinn grínaðist með á árum áður en eru nú nauðsynleg fyrir bresk gæludýr sem vilja fara utan.

Sutch lávarður lést 1999. Samflokksmaður hans Alan „Howling

Ljósmynd: Edda Hafsteinsdóttir

Styrkjum konur til náms Þegar þú kaupir Mæðrablómið 2016 styrkir þú efnalitlar konur til náms og nýrra tækifæra.

Menntun er dýrmæt, en kostar líka sitt. Frá árinu 2012 hefur Menntunarsjóður Mæðrastyrksnefndar Reykjavíkur gert yfir 70 tekjulágum konum kleift að stunda nám. Við þökkum öllum þeim sem hafa lagt verkefninu lið í gegnum árin.

Mæðrablómið 2016 er fallegur fjölnota poki, hannaður og framleiddur af Tulipop sem gaf vinnu sína við gerð hans.

Sölustaðir Penninn Eymundsson • Epal • Heimkaup • Nettó Egilsstöðum Fjarðarkaup • Apótekið í Spönginni, Setbergi og Garðabæ • Lyfja Smáralind, Smáratorgi, Lágmúla, Borgarnesi og Selfossi

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

|27

Meðal uppfinninga hans [NakaMats] er hárkolla með áföstu lóði svo sá sem hárkolluna ber geti varið sig með því að sveifla höfðinu og hæfa árásarmenn með lóðinu. flokka, eins og ADMIRAL (Association of Democratic Monarchists Representing All Women, „Samband lýðræðislegra konungssinna fyrir hönd allra kvenna“) og Lesta & báta & flugvélaflokkurinn, sem var nefndur til heiðurs lagi Burts Bacharachs, Trains and Boats and Planes.

Boaks lýsti sjálfum sér sem íhaldsmanni af gamla skólanum en hans helsta stefnu- og baráttumál var umferðaröryggi. Hann hvatti meðal annars til aukinnar notkunar almenn-

ingssamgangna sem og þyrlna til að draga úr umferð á vegum – sjálfur fór hann flestra sinna ferða á brynvörðu reiðhjóli. Þá lagði hann mikla áherslu á þá nýstárlegu hugmynd sína að láta snúa reglum um gangbrautir á haus – það er, að gangandi vegfarendur væru alltaf og allstaðar í rétti við að fara yfir götu, nema einmitt við gangbrautir.

Ekið var á Bill Boaks þar sem hann var að stíga út úr strætisvagni í Lundúnum 1982 og hann lést af sárum sínum tveimur árum síðar.

KJÖTBORÐ

Helstu einkenni hins lífseiga breska Vitfirringaflokks eru illframkvæmanleg og fáránleg stefnumál og stórskrítin nöfn frambjóðenda.

Laud“ Hope tók þá við flokksforystunni ásamt kettinum Catmando, en þeir fengu báðir jafnmörg atkvæði í formannskjörinu.

Catmando lést sviplega í umferðarslysi þremur árum síðar og hefur Hope gegnt formannsstarfinu einn síðan, og flokkurinn síðan barist fyrir því að sérstakar kattagangbrautir verði settar upp á öllum breskum vegum.

Keyrt á baráttumann fyrir umferðaröryggi Bill nokkur Boaks á hið vafasama met að hafa hlotið fæst atkvæði í breskum þingkosningum. Hann fékk aðeins fimm atkvæði þegar hann bauð sig fram í kjördæminu Glasgow Hillhead í þingkosningum 1982.

Boaks fæddist 1904 og fór ekki að skipta sér af pólitík fyrr en hann var kominn hátt á fimmtugsaldur, að loknum merkum ferli í breska sjóhernum. Hann var meðal annars um borð í orrustuskipinu Rodney, sem átti stóran þátt í að ráða niðurlögum hins þýska Bismarcks eftir mikinn eltingaleik um Norður-Atlantshafið í maí 1941.

Meðan Boaks var skotliði á Rodney kom hann nokkrum sinnum til Íslands, án þess þó að í frásögur væri fært.

Hann bauð sig fyrst fram sem sjálfstæður frambjóðandi í þingkosningum 1951. Hann ætlaði þá að fara fram gegn sitjandi forsætisráðherra, Clement Attlee, en ruglaðist á kjördæmum – bauð sig fram í Walthamstow East í austanverðum Lundúnum en ekki Walthamstow West, þar sem Attlee var á kjörseðlinum.

Næstu þrjá áratugina bauð Boaks sig fram til þingsetu 28 sinnum í margvíslegum kjördæmum víðsvegar um Bretland. Hann fór yfirleitt fram sem sjálfstæður frambjóðandi þó að af og til hafi hann diktað upp nöfn stjórnmála-

Ferskt kjöt • Þú ræður magni og skurði • Sérútbúnir réttir Í Fjarðarkaupum færðu allt á einum stað. Kjötborð okkar er rómað fyrir góða vöru og framúrskarandi þjónustu. Við bjóðum upp á fyrsta flokks ferskt kjöt, sérvalið af fagmönnum.

Hjá okkur starfar lærður kjötiðnaðarmaður sem leiðbeinir þér við val á kjöti og sker eftir þínum óskum. Einnig bjóðum við alltaf upp á sérútbúna rétti sem þú getur eldað heima.

Við tryggjum þér ferskleika, gæði og úrval.

Verið velkomin í Fjarðarkaup

OPIÐ mánudaga - miðvikudaga frá 09:00 - 18:00 / fimmtudaga 09:00 - 18:30 föstudaga 09:00 - 19:00 / laugardaga 10:00 - 16:00 / lokað sunnudaga. www.fjardarkaup.is

Íslandsvinurinn Bill Boaks lagði fæð á einkabílinn og fór allra sinna ferða á brynvörðu reiðhjóli sem hann skreytti með slagorðum um umferðaröryggi.

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

28 |

Listahátíð Sonur Helga Tómassonar myndar ballettinn

Vildi ekki feta í fótspor pabba Erik Tomasson, sonur Helga Tómassonar ballettdansara og listræns stjórnanda San Fransisco ballettsins, hefur verið ljósmyndari balletts­ ins í tólf ár. Hann gat ekki hugsað sér að feta í fótspor foreldranna þrátt fyrir að dást að starfi dansarans.

Halla Harðardóttir halla@frettatiminn.is

„Þar sem ég hef verið í kringum ballett alla ævi er kannski auðveld­ ara fyrir mig en aðra að ná réttu augnablikunum. Ég reyndi samt eins mikið og ég gat að komast frá ballettinum en hérna er ég,“ segir Erik Tomasson ljósmyndari, sonur Helga Tómassonar, eins þekktasta ballettdansara heims og listræns stjórnanda San Fransisco balletts­ ins. Erik hefur verið hirðljósmynd­ ari San Fransisco ballettsins síðast­ liðin tólf ár en þar áður skapaði hann sér nafn í auglýsingagerð og vann fyrir risafyrirtæki á borð við Google, Coca Cola, Aveda, Kellog´s og Toyota, svo nokkur séu nefnd.

Alltaf á tánum Í starfi sínu ferðast Erik heims­ horna á milli en næsta ferðalag verður til Íslands þegar ballettinn sýnir á Listahátíð Reykjavíkur. „Ég sé um að taka allar myndir fyrir bæklinga og auglýsingar, auk þess að útvega myndir til fjölmiðla þegar þess er þörf. En svo fylgist ég með flokknum á æfingum, í búningsklefanum og á sýningum.

Einn skemmtilegasti og mest krefj­

andi hluti þessa starfs er að taka myndir í myrkrinu baksviðs þegar dansararnir bíða þess að fara á svið. Þegar ég svo tek myndir af dansinum sjálfum, á æfingu eða sýningum, skiptir rétta augnablik­ ið öllu máli. Ætli þetta snúist ekki um að vera alltaf tilbúinn, alltaf á tánum.“ Ekkert grín að vera dansari Erik stundaði framan af íþróttir af kappi en ákvað snemma að feta ekki í fótspor foreldra sinna, en móðir hans, Marlene, er líka dansari. Hann íhugaði þó listnám og eftir að bróðir hans gaf honum myndavél í tvítugsafmælisgjöf ákvað hann að læra ljósmyndun. „Ég hef alltaf kunnað að meta dansinn og mun seint þreytast á því að dást að starfi dansarans. Þetta er ótrúlega krefjandi starf sem tekur yfir líf þeirra sem það stunda, þetta eru listamenn og íþróttamenn á sama tíma. Sjálfur gat ég samt ekki hugsað mér að fara þessa leið og ég held að aðalástæðan hafi verið vegna allra meiðslanna sem pabbi fór í gegnum á ferlinum. Það er ekkert grín að velja þessa leið og ég var hreinlega ekki tilbúinn til þess, þrátt fyrir að hafa alltaf gengið vel í íþróttum.“ „Ég ólst upp í New York en við fluttum til San Fransisco þegar pabbi tók við ballettinum þar, þá var ég þrettán ára. Við vorum samt alltaf á ferðalagi og það var frekar ótrúlegt að fá að heimsækja alls­ konar magnaða staði frá unga aldri

„Sem ljósmyndari er auðvitað mjög áhugavert og krefjandi að vinna með dönsurum. Þetta eru lista­ menn sem eru alltaf til í að ganga langt til að ná góðri mynd svo það er í raun algjör draumur að fá að vinna með þeim.“ Erik Tomasson.

Myndir | Erik Tomasson.

og vera alltaf í hringiðu dansins. Ætli það hafi ekki haft nokkuð mikil áhrif á mig því ég elska að ferðast og er alltaf þakklátur þegar ég fer á nýja staði vegna vinn­ unnar,“ segir Erik sem kemur til Íslands innan tíðar. „Það er alltaf jafn gaman að koma til Íslands en þetta verður í fyrsta sinn sem ég kem með ballettinum. Mér finnst einna skemmtilegast að taka myndir af dönsurunum á nýjum stöðum og vonandi verður tími til þess í þessari ferð.“

 Fleiri myndir Eriks á frettatiminn.is

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

30 |

Landflótti Íslendinga til Berlínar

Berlín hefur lengi verið suðupottur ólíkra þjóða og Íslendingum sem kjósa að búa í stórborginni fjölgar með hverju ári.

Mynd | NordicPhotos/GettyImages

Unga fólkið blómstrar í Berlín Í Neukölln-hverfi er að myndast sannkölluð nýlenda ungra íslenskra listamanna. Þrátt fyrir að sífellt fleiri flytji til Berlínar og verð hækki í samræmi við það er leiguverð í borginni enn nærri helmingi lægra en í Reykjavík. Um 1500 Íslendingar eru búsettir í Þýskalandi, þar af 500 í Berlín.

Svo virðist sem óvenju margir þeirra ungu Íslendinga sem setjast að í höfuðborg Þýskalands velji að búa í því líflega hverfi Neukölln í fyrrum Vestur-Berlín. Það kemur kannski ekki á óvart í ljósi þess að hverfið er með eina hæstu prósentu innflytjenda í allri borginni. Hingað til hafa Tyrkir verið mest áberandi hópurinn sem þar býr, en nú fjölgar mikið innflytjendum frá Spáni, Skandinavíu og Íslandi. Ein aðalgata hverfisins

Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir salka@frettatiminn.is

er Weserstrasse, þar sem finna má veitingastaði með matseld úr öllum heimshornum, kaffihús þar sem íbyggnir hipsterar sötra lífrænt espressó og bari sem merktir eru í bak og fyrir með slagorðum á borð við: „Refugees Welcome“ og „Kein Nazis!“. Við þessa einu götu og göturnar sem liggja þvert á hana búa í það minnsta tveir tugir Íslendinga á öllum aldri, en margir eru þeir ungt fólk sem starfar eða lærir í listum.

Bæði er Berlín ódýr og það eru fleiri möguleikar fyrir okkur að vinna í tónlist hér.

Samkvæmt tölum af numbeo.com,

sem ber saman verðlag í borgum heimsins, er karfa af matvælum úr stórmarkaði um 50% ódýrari í Berlín en í Reykjavík.

Reykjavík

Berlín

LEIGA Á 3 HERBERGJA ÍBÚÐ (EKKI Í MIÐBÆNUM)

129.261

200.476

HITI, VATN OG RAFMAGN FYRIR 85 M2 ÍBÚÐ 12.947 á mánuði

NÝTT HÁGÆÐA SAMHEITABLEK

30.947 á mánuði

EINSTÖK GÆÐI Í LJÓSMYNDAPRENTUN

NIKE HLAUPASKÓR

FRAMÚRSKARANDI ENDING 100% ÁBYRGÐ 11.318

21.539

1 LÍTRI AF MJÓLK 104 162 MÁLTÍÐ Á VEITINGASTAÐ Í ÓDÝRARI KANTINUM

PGI­570XL&CLI571XL Hágæða samheitablek fyrir Canon prentara.

Verð frá 1390

PRENTVÖRUR SKÚTUVOGI 11, SALA@PRENTVORUR.IS PRENTVORUR.IS S. 5334000

minn.i s www.f rettati tatimin n.is ritstjor n@fret rettatim inn.is auglysi ngar@f

Helga rblað

7. árgang ur 14. tölubla ð apríl 2016 • 8. apríl–10.

n

Panama-skjöli

Sven Bergman Illnauðsynleg u aðferð í viðtalin

u r í Vestur-Evróp 332 ráðherra skir þar af 3 íslen 4 í skattaskjóli

Ris og fall Sigmundar tta, Upp eins og rake prik niður eins og Bless 18

in 10

maðurinn 8

Sænski blaða

Spilltasta þjóð

m felldi Maðurinn se herra forsætisráð

Hemúllinn

Hljómsveitin East of My Youth á rætur sínar að rekja til Berlínar.

Mynd | Viktor Richardsson

Mikið flæði í borginni Herdís og Thelma, meðlimir hljómsveitarinnar East of My Youth, fluttust nýlega til Berlínar og segja það viðeigandi enda hafi hugmyndin að hljómsveitinni fæðst í Berlín. Þær hafa báðar verið mikið í borginni síðustu ár og segja fjölmarga kosti við að búa sem tónlistarmaður í Berlín: „Bæði er Berlín ódýr og það eru fleiri möguleikar fyrir okkur að vinna í tónlist hér. Á Íslandi er maður vissulega með tengslanet en þó Berlín sé stórborg er maður fljótur að finna fólk að vinna með hér. Svo er augljós kostur að vera á meginlandi Evrópu þegar maður þarf að fara í tónleikaferðalög.“

Stelpurnar segja alveg hægt að tala um ákveðið klan í Neuköllnhverfinu, enda þekki þær fullt af skapandi fólki í nágrenninu, íslenskt sem erlent. „Við hittum til dæmis Mr. Silla úti á götu um daginn og hún stakk strax upp á að við myndum gera eitthvað saman, spurði okkur hvaða græjur við værum með og svoleiðis. Svo er mjög kósí að við erum afgreiddar á íslensku í krossant-bakaríinu hér rétt hjá. Neukölln er að verða Íslendingahverfi,“ segir Herdís og Thelma tekur hlæjandi undir: „Já, Neukölln verður núna kölluð Icetown.“

2.000

1.120

GLAS AF BJÓR (0,5 LÍTRAR) Á BAR

420 1.000 BAKKI MEÐ 12 EGGJUM

2.000

1.120 Allar tölur í krónum.

NÝR 4BLS BÆKLINGUR

ALLAR HEITUSTU GRÆJURNAR Í NÝJUM 4BLS BÆKLING 5 0% AF SLÁ

AF ÖLLUM TTUR KORTUM MINNISMEÐAN B Í MAÍ Á IRG ENDAST! ÐIR

MINNISKORT

VINNUR Þ

RIG500 Ú

21.MAÍ VE R LEAGUE M ÐUR ROCKET ÓT T SKRÁÐU Þ ÖLVUTEKS. IT WWW.TOLV T LIÐ Á UTEK.IS

Erum með mikið úrval af hágæða minniskortum í öllum stærðum og gerðum frá Silicon Power.

VERÐ FRÁ 745 Í ÖLLUM STÆRÐUM OG GERÐUM!

5 0% A FSLÁTTU

R

VERÐ ÁÐ

UR 4.995

CREATIVE HITZ

Fislétt og þæginleg heyrnartól, frábær hljómur og öflugur bassi. Svarhnappur og hljóðnemi í snúru.

2.490 ÓTRÚLEGT VERÐ!

1 0 Þ

ÚSUND

AFSLÁTT

VERÐ ÁÐ

UR

UR 24.90

0

KINDLE LESTÖLVA

Stórglæsileg lestölva frá Amazon með 6’’ e-ink skjá sem glampar ekki á. Geymir allt að 3.000 bækur í innbyggðu minni.

14.990

MEÐAN BIRGÐIR ENDAST!

* GILDIR Á HÖFUÐBORGARSVÆÐINU • ALLT AÐ 10KG • EF PANTAÐ ER FYRIR KL. 15:00;)

OPNUNARTÍMAR

Virka daga 10:00 - 18:00 Laugardaga 11:00 - 16:00

NDUM

HRAÐSE

500KR Reykjavík • Hallarmúla 2 • 563 6900 | Akureyri • Undirhlíð 2 • 430 6900

EIM ÖRUR H ALLAR V S R GU * SAMDÆ

Birt með fyrirvara um breytingar, innsláttarvillur og myndabrengl

4 LITIR

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

32 |

HAH-stelpurnar bjuggu allar samtímis í Amsterdam, en kynntust þó ekki fyrr en þær fluttust til Berlínar.

Mynd | Viktor Richardsson

Allir saman á einni götu

Flíkur fyrir íslenskar aðstæður Hlýjar og þægilegar flíkur sem auðvelt er að klæða sig í.

Flestar uppskriftirnar miðast við að nota megi hvort heldur er innflutt garn eða íslenska ull.

Þær Borghildur, Hrafnhildur Gissurardóttir og Petra Valdimarsdóttir bjuggu áður allar samtímis í Amsterdam. Þær rákust þó aldrei á hver aðra þar, heldur kynntust fyrst þegar þær fluttu til Berlínar til að vinna í listheiminum. „Ef maður vill búa í stórborg er Berlín besti kosturinn. Hér er hægt að lifa hátt á litlum peningum, sem ekki er í boði í öðrum stórborgum,“ segir Borghildur Indriðadóttir, ein þriggja listakvenna sem starfa nú saman í Berlín að sýningaröð sem þær kalla HAH. Sýningaröðin er gerð til að koma á framfæri ungum og óþekktum listamönnum, en stelpurnar segja meira í boði fyrir unga listamenn í Berlín en í Reykjavík. „Berlín er áhugaverðasti staðurinn fyrir listamenn að búa á í dag – þetta er suðupottur listar. Fólk flytur nú í stríðum straumum hingað annarsstaðar frá.“ Þremenningarnir segjast halda að ástæðan fyrir fjölda íslenskra listamanna sem búa í Berlín að einhverju leyti vera þá að Íslendingar séu með innbyggða

útþrá, auk þess sem ekki sé margt í boði fyrir ungt fólk á Íslandi.

Stelpurnar eru allar reynsluboltar í sýningarstjórn, hönnun og listsköpun, en hugnast ekki að flytja til Íslands eins og staðan er í dag. „Þar er verið að minnka við fjárhagslegan stuðning við listheiminn, en hér í Þýskalandi eru fleiri styrkir og því auðveldara að fjármagna sýningar og slíkt,“ segja þremenningarnir.

Allar hafa þær samt taugar til Íslands þó þær sjái sig ekki starfa þar í náinni framtíð.

Vinnustofa og heimili HAH er á Weserstrasse og segir Borghildur götuna vera eins og sinn æskudraum: „Þegar ég var lítil bjó ég í Berlín en fluttist svo til Reykjavíkur og hef haft taugar til beggja borga síðan. Þá óskaði ég mér að ég gæti fengið alla sem mér þætti vænt um á Íslandi til Berlínar og allir gætu búið saman á einni götu. Ég er ekki frá því að það sé að gerast hér á Weserstrasse!“

Weserstrasse eins og Friends-þáttur Sigurlaug og Tyler hafa búið í Berlín síðan í júlí. Sigurlaugu þekkja margir sem tónlistarkonuna Mr. Sillu og Tyler hefur gert garðinn frægan sem tónlistarmaður í heimalandi sínu, Bandaríkjunum, og víðar, meðal annars með hljómsveitinni Princess Music. Þau segja Berlín auðuga borg fyrir tónlistarfólk og afslappaðri en aðrar stórborgir. „Hér er fullt af tækifærum til að hitta fólk úti á götu og vinna með því. Við þekkjum marga listamenn hér sem gengur vel, svo það virðist mögulegt að lifa á listinni hérna.“ Silla segir að erfitt sé fyrir tónlistarmann að búa á Íslandi án þess að vera í tveimur vinnum meðfram tónlistinni. Hún sér því ekki fyrir sér að búa í Reykjavík í bráð. „Það er auðvelt og ódýrt að búa hér, auk þess sem allir vinir okkar búa í götunni,“ segja þau. „Við grínumst með að þetta sé eins og Friends-þáttur, við erum hópur tíu vina sem hittist á hverjum degi, eldar saman og nýtur lífsins. Enda reynum við að tala helst ekki við fólk utan Weserstrasse,“ segir Tyler glettinn.

Margir þessara vina eru íslenskir og segist Tyler öfunda Íslendinga af því að þeir myndi alltaf náin samfélög hvar sem þeir séu. „Það eru auðvitað þúsund Bandaríkjamenn á hvern Íslending, svo við tengjumst ekki jafn sterkt og Íslendingar virðast gera.“

Mynd | Viktor Richardsson

Silla og Tyler á kaffihúsinu Drops fyrir neðan íbúð sína á Weserstrasse.

Vinnustofa HAH-hópsins: Weserstrasse155 Silla og Tyler: Weserstrasse 155

East of My Youth: Weichselstrasse 57

w w w. f o rl a g i d . i s | B ó k a b ú ð Fo rl a g s i n s | F i s k i s l ó ð 3 9

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

34 |

STEMNING/MOOD

GOTT UM HELGINA

FRIÐGEIR HELGASON 16. JANÚAR - 15. MAÍ 2016

Babies og Blakkát Það verður dansleikur á Húrra í kvöld, föstudag. Disco- og boogie hljómsveitin Babies kemur fram og gerir það sem hún gerir best, að fá mjaðmirnar til þess að hristast. Babies er þekkt fyrir skemmtilegar ábreiður af lögum, svo pússið dansskóna og verið tilbúin að öskursyngja með. Hljómsveitin Blakkát hitar upp með nokkrum lögum af væntanlegri plötu sinni.

Hvar? Húrra.

Hvenær? Föstudaginn, klukkan 22.

Síðasti séns AÐGANGUR ÓKEYPIS / ADMISSION FREE Grófarhúsi, Tryggvagötu 15, 6. hæð, 101 Reykjavík · Opið 12–19 mán–fim, 12–18 fös, 13–17 um helgar · www.borgarsogusafn.is

Vatn og vegglist Að sjá afrek 80 listamanna

Listasýningin Vatn og vegglist var opnuð á fimmtudag en stendur yfir til 10. maí. Sýningin er haldin á vegum Grandabræðra, en er einkasýning lista­ mannsins Qwick og samanstendur af fjórðu útgáfu smátímaritsins Q.004 ásamt öðrum verkum Qwick.

Hvar? Port Verkefnarými, Laugavegi 23b.

Hvenær? 5.-10. maí.

Hafnarhúsið er undirlagt útskrift­ arverkefnum 80 nemenda Listahá­ skóla Íslands. Þar af eru nemendur að ljúka námi í grafískri hönnun, arkitektúr, fatahönnun og vöru­ hönnun. Yfirskrift sýningarinnar er Ytri höfnin og eru gangar og salir stútfullir af metnaðarfullum verkefnum nemenda. Sýningunni lýkur á sunnudaginn og því tilval­ ið að nýta helgina og skoða hvað framtíð þjóðarinnar býður upp á í Listasafni Reykjavíkur.

Norðlenskar konur troða upp í Reykjavík

Að gefa hljóðfæri til góðgerðarmála

Þær eru mættar suður yfir heiðar, norðlenskar konur í tónlist, og verða með tónleika í kvöld, föstu­ dag. Hópurinn úr Félagi kvenna í tónlist sló í gegn í tónleikaröð sinni síðastliðið haust með flutningi á íslenskum og erlendum lögum. Á meðal laga sem konurnar flytja eru Baby Can I Hold You, Natural Woman, Upp í sveit og Í rökk­ urró. Hljómsveitina skipa Ásdís Arnardóttir á kontrabassa, Helga Kvam píanóleikari, Kristjana Arn­ grímsdóttir söngkona, Lára Sóley Jóhannsdóttir, söngkona og fiðlu­ leikari og Þórhildur Örvarsdóttir söngkona.

Hvar? Café Rosenberg.

Hvenær? Föstudaginn, klukkan 22.

Samtökin Stelpur rokka! standa fyrir hljóðfærasöfnun fyrir rokk­ búðir í Tógó. Rokkbúðirnar fara fram í ágúst á vegum tógóskra kvenna og eru ætlaðar ungum stúlkum til að kynnast heimi tón­ listarsköpunar. Í Tógó er skortur á rafmangshljóðfærum og stendur yfir hljóðfærasöfnun í Tónastöð­ inni fram á sunnudag. Óskað er eftir trommusettum, rafmagnsgí­ törum, hljómborðum, rafmagns­ bössum, gítarmögnurum, bassa­ mögnurum og míkrafónum.

30 klukkustundir af skák Hrafn Jökulsson skorar alla sem vilja leggja góðum málstað lið að eiga við sig lauflétta hraðskák í Ráðhúsi Reykjavíkur um helgina.

Alls teflir Hrafn í 30 klukkustundir og safnar áheitum og framlögum til styrktar Fatimusjóði UNICEF í þágu sýrlenskra flóttabarna í neyð. Í ráðhúsinu koma einnig fram skemmtikraftar og listamenn og verða bækur og póstkort til sölu.

Hvar? Ráðhúsinu.

Hvenær? 6. og 7. maí.

Hverjir eru að DJ-a um helgina?

Prikið: Skeng byrjar föstudagskvöldið og Ewok er með næturvaktina. Á laugardag byrjar Marteinn áður en DJ Kocoon tryllir lýðinn.

iminn .is www.f rettat tatimin n.is ritstjor n@fret s rettati minn.i auglysi ngar@f

Helga rblað

Húrra: Eftir Babies-ballið þeytir DJ Óli Dóri skífum, og á laugardag tekur Styrmir Dansson dansvaktina.

7. árgang ur 14. tölubl að apríl 2016 • 8. apríl–10.

n

Panama-skjöli

n Sven Bergma Illnauðsynleg u aðferð í viðtalin

pu r í Vestur-Evró ir 332 ráðherra nsk i þar af 3 ísle 4 í skattaskjól

Ris og fall Sigmundar tta, Upp eins og rake prik niður eins og Bless 18

in 10

ðurinn 8

Spilltasta þjóð

ama Sænski blað

m felldi Maðurinn se herra forsætisráð

Tívolí: Sura heldur uppi stuðinu á efri hæð á föstudaginn en Sigrún Skafta á neðri hæð. Á laugardaginn eru Rix og Frímann á efri hæðinni.

Hemúllinn Fjölskyldufaðir í Breiðholti − turvelli pönkari á Aus Mannlíf 62

Við getum tekið sem dæmi sólpalla þar sem algengasta grafa aðferðin er að holur og steypa hólka. Með þessum skrúfum er ferlið mun einfaldara, öruggara og

Viðhald húsa FRÉTTATÍMINN

apríl 2016 Helgin 8.–10. www.frettatiminn.is

Húsið var herset af köngulóm

Fjárfesting sem steinliggur

Pétursson

Sérblað

• Steinsteypa • Mynstursteypa • Graníthellur • Viðhaldsefni • Stoðveggjakerfi • Múrkerfi • Einingar • Gólflausnir • Garðlausnir

Minna mál með 9

Smiðjuvegi 870 Vík

17

Dýrleif Arna Guðmundsdóttir, hjá Áltaki. verkfræðingur

ið

sér hús á Selfossi hennar keyptu og heilum og eiginmaður á myglusveppií dag. Auk Auður Ottesen þurftu að vinna bug húsi eftir hrun. Þau en eru ánægð í endurbættu og nú eru þau andlitslyftingu her af köngulóm garðurinn fengið hússins hefur í gegn. 8 að taka bílskúrinn

Mynd | Páll Jökull

kostnaðarminna.

Berghólabraut 230 Reykjanesbær

Hrísmýri 8 800 Selfoss

Hringhellu 2 221 Hafnarfjörður

Malarhöfða 10 110 Reykjavík

Sími 4 400 400 www.steypustodin.is

4 400 400 4 400 600 4 400 630 4 400 573 í síma og láttu Hafðu samband aðstoða þig sérfræðinga okkarlausnina. við að finna réttu

20 YFIR

TEGUNDIR AF HELLUM

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

|35

Loks glittir í nýja plötu James Blake Vegglistaverk æsir aðdáendur Miklar vangaveltur hafa verið uppi um nýjustu plötu James Blake. Tónlistarmaðurinn hefur ekki gefið út plötu síðan Overgrown kom út fyrir þremur árum, en í vikunni upplýsti hann um nafn plötunnar með tveimur vegglistaverkum eftir Quentin Blake.

Sportbarinn Ríó kvaddur með stæl Sportbarinn Ríó á Hverfisgötu mun víkja fyrir hóteli, eins og eru örlög margra skemmtistaða í miðbænum þessi misserin. Þessi helgi er því síðasti séns að skemmta sér á staðnum og verður af því tilefni haldið lokapartý á staðnum á laugardaginn, með karókí og öllu tilheyrandi. Á lokakvöldi staðarins á sunnudag er viðeigandi að bardagi Gunnars Nelson við Tumenov verði sýndur á stóra skjánum.

Annað listaverkið fór upp í London og sýnir myndskreytingu úr Jóa úr Risaferskjunni eftir Roald Dahl, en Quentin Blake er þekktastur fyrir myndskreytingar sínar í bókum Dahl. Hitt prýðir vegg í Brooklyn og er myndskreyting Blake af tónlistarmanninum ásamt nafni væntanlegrar plötu: The Colour in Anything.

James Blake sagði í viðtali um miðjan apríl að platan væri tilbúin, svo nú hlýtur að styttast í að aðdáendur komi höndum yfir The Colour in Anything. |sgþ

Sá græni Bragðgóður og ferskur skyrdrykkur án hvíts sykurs með agave og steviu.

Fylltur af grænum orkugjöfum.

Flóamarkaður Konukots Það verða fjársjóðir til sölu á flóamarkaði Konukots á laugardaginn.

Hópur úr Listaháskólanum hefur undanfarnar vikur unnið að endurbótum á markaðnum og verða til sýnis ljósmyndir sem gestir Konukots hafa sjálfir tekið. Kveikt verður í grillinu og boðið upp á pylsur og fleira góðgæti. Allur ágóði rennur til Konukots.

Hvar: Eskihlíð 4.

Hvenær: Laugardaginn, klukkan 12-16.

Segið bless við Símaskrána Það eru tímamót í íslensku samfélagi. Símaskrá landsmanna, sem hefur verið gefin út frá árinu 1905, kemur út í síðasta sinn í dag, föstudag. Símaskráin hefur gegnt mikilvægu hlutverki í gegnum árin og skapað sér menningarlegan sess í samfélaginu. Á Mokkakaffi, klukkan 10.30, munu Goddur og Stefán Pálsson kynna síðustu útgáfu Símaskrárinnar sem fer í dreifingu í dag. Í kjölfarið kynnir Goddur sýningu á forsíðunum í gegnum tíðina.

Hvar: Mokkakaffi.

Hvenær: Föstudaginn, klukkan 10.30.

K E A s k y rd ry k k u r

fyrir heilbrigðan lífsstíl

Náttúrulegur sætugjafi

PÁSKA TILBOÐ

20%

AFSLÁTTUR

DROPLET VASI GULUR/BLÁR 950,-

EMMANUELLE LJÓS HVÍT/SVÖRT 11.900,-

AF ÖLLUM

ETHNICRAFT HÚSGÖGNUM NEST BASTLAMPI 34.500,-

HUGO BAÐVARA VERÐ FRÁ 1450,-

NÝJAR VÖRUR FRÁ HABITAT

BLYTH YELLOW 24.500,-

CITRONADE 9800,-

TRIPOD BORÐLAMPI 12.500,-

COULEUR DISKUR 950,-

TREPIED GÓLFLAMPI 19.900,TILBOÐ 14.900,-

20%

AFSLÁTTUR AF ÖLLUM HAL PÚÐI 5.900,-

AFRICA STÓLL 11.250,-

HELENA TEPPI 9.800,-

SHADI HANDKLÆÐI 2400,-

DENA ARMSTÓLL GRÁR/SVARTUR 145.000,-

AGNES MOTTA (120X180) 19.500,-

GRETA SKRIFBORÐ 48.000,-

GULUM VÖRUM

OKEN HLIÐARBORÐ HVÍTT/SVART 24.500,-

HANNAÐU ÞINN EIGIN SÓFA

20% 20%

AFSLÁTTUR AFSLÁTTUR AF AF

EININGASÓFUM EININGASÓFUM VELKOMIN Í NÝJU VERSLUNINA OKKAR Í SKÓGARLIND

NÝR STAÐUR: SKÓGARLIND 2, KÓPAVOGI

TEKK COMPANY OG HABITAT | SKÓGARLIND 2, KÓPAVOGI SÍMI 564 4400 | OPIÐ MÁN-LAU KL. 10–18 OG SUN KL. 12–17 VEFVERSLUN Á WWW.TEKK.IS

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

38 |

VERTU WOW Í SUMAR

Hönnun Göngum saman Áskorun að hanna bleikt Lóa Hjálmtýsdóttir hannar boli, buff og poka til styrktar rannsóknum á brjóstakrabbameini Ár hvert er fenginn listamaður til að hanna varning til styrktar Göngum Saman, göngu sem farin verður til styrktar rannsóknum á brjóstakrabbameini á sunnudag. Þetta árið tókst Lóa Hjálmtýsdóttir á við verkefnið.

Lóa segir teikningarnar hafa verið áskorun, en þó ekki vegna viðfangsefnisins: „Að teikningin

yrði tengd brjóstakrabbameini var ekkert mál, en sem manneskja sem gengur alltaf í svörtu var mikil áskorun að gera bleika boli,“ segir Lóa.

Hún segist þó hæstánægð með útkomuna, sem notuð er á buff, boli og töskur sem seldar verða til styrktar rannsóknum á brjóstakrabbameini.

Lóa segir mikla pressu á konur að líta vel út og þær fái oft þau skilaboð að þær eigi að passa inn í ákveðna ímynd. Hún vildi því að bolirnir yrðu liður í því að fagna

fjölbreyttum líkömum með sögu, hvort sem sú saga er saga baráttu við sjúkdóm eða ekki. „Ör og hrukkur eru eins og dagbók líkamans. Þau segja söguna okkar og það ætti ekki að vera íþyngjandi.“ | sgþ

Stúdentagarðarnir #1

MÍLANÓ

frá

12.999 kr. *

júní

LYO N

frá

12.999 kr. *

júní

Myndir | Hari

B R I S TO L

Einfalt að lifa smátt

frá

7.999 kr. *

Hvernig er best að nýta 35 fermetra smáhýsi? Inga Rán Reynisdóttir er fyrsti viðmælandi myndaraðarinnar Stúdentagarðarnir þar sem litið er inn til námsmanna sem búa á stúdentagörðum. Skoðað er hvernig ungt fólk nýtir rými þar sem nægjusemi einkennir búskapinn. Leigumarkaðurinn er til umræðu og kynslóðin sem dreymir ekki um einbýlishúsið.

maí-júní

VILNÍUS

A

Svanhildur Gréta Kristjánsdóttir svanhildur@frettatiminn.is

frá

12.999 kr. *

júní

VA R S JÁ

Inga Rán býr á stúdentagörðum og með sniðugum lausnum kom hún heilli íbúð fyrir í 35 fermetra rými.

frá

12.999 kr. *

ágúst - september

rkitektúrnemanum Ingu Rán Reynisdóttur tókst að koma eldhúsi, svefnherbergi, stofu og vinnuaðstöðu fyrir í 35 fermetrum stúdentagarðsins. „Markmiðið var fyrst og fremst að þetta yrði ekki eitt stórt svefnherbergi. Fólk trúir því ekki þegar ég segist koma stofu, eldhúsi og svefnherbergi fyrir í þessu rými.“ Inga Rán segir sína kynslóð ekki bera sömu drauma og foreldra sína, að eignast einbýlishús og lifa stórt. „Ég væri vissulega til í að geta lokað að mér inn í svefnherbergi en þessi stærð á rými hentar mér vel. Ungt fólk í dag vill frekar nýta peningana

KATRÍNARTÚNI 12 WOWAIR.IS WOWAIR@WOWAIR.IS *Verð miðast við flug aðra leið með sköttum ef greitt er með Netgíró.

Hillan er lykillinn að nýtingu á rýminu. Þarna má sjá öndina Hörpu og álfinn Pétur.

sína til þess að ferðast og borða úti heldur en að eignast stórhýsi. Ég er líka mikið á ferðinni, ver miklum tíma í skólanum svo ég er ekki mikið heima.“ Hillan sem skilur rúmið við stofuna er lykillinn að rýmisnýtingunni, samkvæmt Ingu. „Ég vildi aðskilja rúmið frá öllu hinu, ég þarf að klifra svolítið upp í rúmið en það býttar engu. Í hilluna raðaði ég hlutum sem eru mér kærir en þarna má sjá öndina Hörpu og álfinn Pétur. Ég á það til að skíra hlutina mína, þá þykir mér vænna um þá og hugsa betur um þá. Einnig er ég óhrædd við að blanda saman litum og umkringja mig plöntum og blómum.“ Eldhúskrókurinn í íbúðinni er sérstaklega vel heppnaður, það verður að teljast gott að koma fyrir borði og fjórum stólum. „Borðið er hægt að minnka um helming og stólana má fella saman. Svoleiðis lausnir koma sér vel í litlu rými sem þessu. Það skiptir þó mestu máli að sanka ekki að sér of miklu dóti og drasli. Það þarf ekki nema nokkrar flíkur á gólfið og dósir á borðið þá er allt í drasli.“ Á næstu árum hyggst Inga flytja út í mastersnám í arkitektúr, bíða þar og vona að leigu- og fasteignamarkaðurinn taki breytingum á Íslandi. „Það vantar allt framboð af litlum stúdíóíbúðum. Að ungt fólk geti fjárfest eða leigt litlar íbúðir sem eru undir 80-90 fermetrum. Fasteignakaup eru mér víðs fjarri en ef eitthvað í líkingu við stúdentagarðana býðst þá opnast fleiri dyr fyrir ungt fólk.“

Ungt fólk í dag vill frekar nýta peningana sína til þess að ferðast og borða úti heldur en að eignast stórhýsi.

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

40 |

Tölum um… Eurovison

Hverjum er spáð sigri, hvaða atriði eru umdeild?

Tölum aðeins um Eurovision því það verður aldrei þreytt Keppnin fer fram dagana 10., 12., og 14. maí í Stokkhólmi. Á hverju ári er talið að 180 milljónir manna fylgist með keppninni. Veðbankarnir í ár spá Rússlandi, Frakklandi og Svíþjóð sigri og stendur framlag Íslendinga, Hear Them Calling, í 19. sæti á þeim lista.

Flosi Jón Ófeigsson, alþjóðafulltrúi FÁSES, segir keppnina taka breytingum. „Það er kominn nýr vinkill á keppnina.

Sjónræn framsetning skiptir gríðarlega miklu máli. Til þess að gott lag sigri án tæknilegrar framsetningar þarf það að vera stórkostlegt. Það er ekki endilega

besta lagið eða flutningurinn sem kemst lengst heldur framsetningin.“ Flosi spáir Rússlandi sigri í ár, líkt og veðbankarnir. „Lagið er ekta Eurovision lag með klassísku upphækkuninni. Strákurinn syngur vel, lítur vel út og er dansari.

Mikið e rlagt í grafíkina á skjámyndinni og líklegast hafa farið nokkrar milljónir í atriðið. Hann er tmeð þetta á hreinu.“ Æfingarnar hjá Grétu Salóme á sviðinu í Stokkhólmi hafa gengið upp og ofan.

Flosi segir stærð sviðsins og grafíkina þarfnast æfingar. „Það er betra að gera mistök á æfingum en á stóra kvöldinu.

Hún verður okkur til sóma.“

Grundvallaratriði

Með hvaða lagi heldur þú? Ég er hrifin af framlögum Tékklands og Búlgaríu en ég veit að Frakkland er talið sigurstranglegt.

– Elísabet Ormslev

Á náttborðinu Óttarr Proppé: Shibumi sameinar nördin í mér „Bókin sem ég er að lesa núna er njósnakrimminn Shibumi frá 1979, eftir bandaríska höfundinn Trevanian.

Bókin gerist í hátæknilegri tæknistofnun árið 1977 og aðalpersónan er kínverk-rússnesk-þýsk-japanskur leynimorðingi sem býr í Baskalandi og sérhæfir sig í að koma hryðjuverkamönnum fyrir kattarnef. Þessi bók er stórkostleg. Það sem er svo skemmtilegt við hana er að Trevanian er svo á undan forminu sem hann notar. Hann skrifar reyfaraform þar sem hoppað er milli heimsálfa, persóna og jafnvel áratuga, eins og ekkert sé, langt áður en slík formúla var til.

Og einmitt þess vegna leyfir hann sér svo mikið, eins og til dæmis 60

Staðsetning: Stokkhólmur Undankvöld: 10. og 12. maí Úrslitakvöld: 14. maí Ísland keppir: 12. maí

Uppáhalds lagið mitt er frá Eistlandi og lagið frá Lettlandi er líka mjög gott. Ég óska ég mér á hverju ári að úrslitin verði óvænt, en það er því miður sjaldgæft. Ég held því að Sergey frá Rússlandi sé augljós sigurvegari í ár.

– Haukur Johnson

Bannaðir fánar í áhorfendasal ISIS Palestína Wales Krímskagi Norður-Kýpur

Óttarr Proppé segist hafa nördalegan áhuga á exótískum stöðum og áttunda áratugnum.

síðna langan kafla um ferð leynimorðingjans í hellaleiðangur – sem kemur plottinu ekkert við en er stórkostleg frásögn.

Shibumi sameinar minn nördalega áhuga á exótískum stöðum og áttunda áratugnum, og þessari dásamlegu framtíðarmynd af tækninni sem 8. áratugurinn hafði.

Svo er líka hressandi að sjá hvað karlremba, sem þótti eðlileg á þeim tíma, er orðin sjaldséð nú til dags.“

„Þessi bók er stórkostleg. Það sem er svo skemmtilegt við hana er að Trevanian er svo á undan forminu sem hann notar. “

Mynd | Rut

Björn Ágúst Hansson vaknar nokkrum sinnum á nóttunni til þess að fá sér sopa af Pepsi Max.

Skelfur ef hann fær ekki Pepsi Max Björn Ágúst Hansson drekkur átta lítra af Pepsi Max á dag og eyðir 400.000 krónum á ári í gosdrykkinn. Hann stefnir að því að minnka drykkjuna í tvo lítra á dag

F

yrir rúmum sjö árum fór Björn, sem er 26 ára matreiðslumaður, að drekka Pepsi Max sem með tímanum þróaðist út í ávananabindandi gosneyslu. Á hverjum einasta degi drekkur hann 6-8 lítra af Pepsi Max. „Ef ég fæ ekki Pepsi Max á klukkustundar fresti byrja ég að skjálfa og fæ hausverk. Það er þetta „aspartame“ sem allir eru að tala um, ég er háður því svo þetta hefur þróast út í fíkn hjá mér,“ lýsir Björn Ágúst sem er alltaf með Pepsi Max við hönd. Á næturnar vaknar hann tvisvar til þrisvar sinnum til þess að fá sér sopa af Pepsi. „Ég vakna og verð að fá mér sopa. Það fyrsta sem ég geri síðan á morgnana er að fá mér Pepsi sem ég hef við náttborðið. Í vinnunni er ég allt-af með flösku við skurðarbrettið.“ Þó nokkrir hafa komið að máli við Björn og beðið hann um að hætta, sem honum tókst um tíma. „Mamma og pabbi hafa talað um þetta, kærastan mín

og tengdaforeldrar. Þegar ég var nemi á Hótel Rangá tókst mér að hætta í þrjá mánuði. Ég varð hinsvegar svo skapillur og hundleiðinlegur við fólk í kringum mig að ég byrjaði aftur. Fólk trúir því varla að ég drekki svona mikið, enda gríðarlegt magn af vökva. En ég drekk heldur ekkert annað.“ Björn er ekki að velta sér mikið upp úr gosdrykkjunni en segir kostnaðinn helsta gallann. „Samkvæmt nýlegum útreikningum eyði ég 400.000 þúsund krónum á ári í Pepsi Max. Ég fer á nokkurra daga fresti og birgi mig upp af tveggja lítra f löskum í Bónus. Ég hafði samband við Ölgerðina og kannaði hvort það væri ekki hagstæð hagstæðara fyrir mig að kaupa bretti, þau sögðu að það væri ódýr ódýrara að versla í Bónus, svo ég geri það.“ Það er í kortunum hjá Birni að draga úr gosdrykkjunni og hefst átakið í mánuðinum. „Þetta er allt í vinnslu, það gengur bara rólega.

Markmiðið er að detta í eina flösku á dag fyrir næsta mán mánuð. Við sjáum hvernig það gengur.“ | sgk

FRÉTTATÍMINN | 6. MAÍ 2016

42 |

Vinnustofan Trésmíðaverkstæðið á Köllunarklettsvegi

Mynd | Rut

Daníel Magnússon vinnur meðal annars að húsgagnahönnun sinni á smíðaverkstæðinu.

Kristleifur segist ekki vera stressaður fyrir að takast á við réttina sem netverjar leggja til þennan mánuðinn.

Trésmíðaverkstæðið á Köllunarklettsvegi á sér sögu sem nær allt til 1930, og eru elstu vélarnar á verkstæðinu frá árinu 1913. Upphaflega var verkstæðið í Skólastræti og sérhæfði sig þá í húsgagnasmíði. Árni J. Árnason rak verkstæðið í þá daga, en við andlát hans tók lærlingur hans, Magnús Daníelsson, við. Þá fékk verkstæðið nafnið Nýmörk og vöndu margir Reykvíkingar komur sínar þangað. „Þegar Ísland gekk í EES varð ódýrara að flytja inn húsgögn en að smíða þau hér og við það fóru mörg smíðaverkstæði á borð við þetta á hausinn,“ segir Daníel Magnússon listamaður sem vinnur á verkstæðinu í dag. Smíðaverkstæðið er þó eitt af fáum slíkum sem lifði og lagaði sig að breyttum aðstæðum. Nú ber verkstæðið nafnið Hjól atvinnulífsins og er ýmislegt unnið á verkstæðinu. Mest vinna þeir við að finna lausnir fyrir nýbyggingar. | sgþ

Vinir tattúera vini Að skreyta sig með bleki virðist vera jafn ávanabindandi og Pringles.

Nú velja fjölmargir að láta vini sína flúra á sig persónuleg tattú. Þau Ýr, Eysteinn, Kinnat og Laufey eru í þeim hópi.

Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir salka@frettatiminn.is

Lætur aðra ráða hvað hann eldar

S

vo virðist sem tattúlausir Íslendingar séu að verða minnihlutahópur. Þó flestir velji að láta atvinnumenn flúra sig, fjölgar þeim óðum sem láta félaga með aðgang að tattúvél sjá um flúrið.

Flestir eru þeir sammála um að flúrið sé persónulegra ef vinur mundar byssuna.

Sniglar, slátur og sjóræningjasúpa á matseðlinum

„Ég er alltaf að reyna að spara með því að elda heima og hætta að kaupa tilbúinn mat, en mér hefur fundist erfiðast að fá hugmyndir um hvað skuli elda. Svo ég ákvað að fá utanaðkomandi hjálp við það,“ segir Kristleifur Daðason, sem gefur netverjum tækifæri til að skipuleggja matseðil fyrir heimili hans. Í byrjun mánaðar setti hann Google-skjal inn á Facebook-hópinn Samtök um matseld annarra ríkja(S.U.M.A.R) og bað meðlimi hópsins um að leggja til rétti sem hann myndi svo elda heima. „Þetta er svolítið eins og að hafa fólk á glugganum á heimili sínu, að hafa matseld heimilisins svona fyrir allra augum.“ Margar tillögur netverja eru mjög metnaðarfullar og meðal þess sem þegar er komið á matseðilinn er allt frá hakki og spagettí og hefðbundum grjónagraut til hægeldaðs svínabógs og snigla. Kristleifur er þó ekki stressaður fyrir að takast á við matseðilinn. „Einn setti slátur því honum fannst sjálfum slátur ógeðslegt, en mér finnst það ágætt. Ég er ekki viss hvort sniglarnir voru grín, en

ég ætla bara að finna einfalda uppskrift að þeim. Ég þarf reyndar að komast að því hvað sjóræningjasúpa er áður en ég elda hana, ég hef ekki hugmynd um hvað það er.“ Eins og er raðar Kristleifur matnum sjálfur inn á skjalið og raðar þá heimilismatnum inn á þá daga sem barn er á heimilinu og meira krefjandi réttum inn á hina dagana: „Fyrir næsta mánuð ætla ég samt að hafa skjalið opið svo fólk geti raðað sjálft réttum á daga fyrir mig, ég held það verði mjög skemmtilegt.“

Vikan 7.-14. maí Lau: Sniglar og súrdeigshvítlauksbrauð Sun: Hægeldað lambalæri með rótargrænmeti Mán: Tælenskar Fiskikökubollur Þri: Slátur með kartöflum, rófum, gulrótum, rúgbrauði og smjöri Fim: Vantar rétt Fös: Kjötbollur og pasta með parmesan

Banýfluga, rassgat og prjónandi risaeðla Ýr Síðasta sumar langaði Ýri í tattú af banana og býflugu og úr varð ný dýrategund: Banýflugan sem kærasti hennar, Slim Slam, húðflúraði á hana. „Ég er sjúk í tattú, en er með þá reglu að fá mér ekki meira en eitt á ári. Svo ég klári nú ekki allt plássið á mér.“ Ýr er með nokkur tattú og segir þægilegri stemningu fylgja því að láta þá sem hún þekkir flúra sig. „Ég er líka með tattú af risaeðlu að prjóna, það tattú tók sjö klukkutíma á tattústofu með konu sem ég þekkti ekki neitt. Það var ekki jafn skemmtileg reynsla og banýflugan og rassgatið sem Anton húðflúraði á okkur Hilmu, bestu vinkonu mína, í haust.“ Ýr er þegar búin að ákveða hvað tattú ársins 2016 skuli vera: Anton ætlar að flúra á hana Skotta, hundinn hennar.

Ace-steinn og tattúin Eysteinn Eysteinn skartar ellefu húðflúrum og hafa félagar hans flúrað þau öll á hann. Þar af á Salazar vinur hans heiðurinn af sjö þeirra. „Ég hef ekki efni á að fá mér tattú á stofu, en ég á hins vegar flinka vini sem ég treysti fullkomlega til að gera á mig tattú.“ Eysteinn hefur líka húðflúrað sjálfan sig: „Ég gerði á mig gulrót að fara í gegnum appelsínu og sítrónu. Það er innihaldið í A C E safanum og þannig leikur að nafninu mínu: ACE-steinn,“ útskýrir Eysteinn.

Húðflúr hans af kúlufisk-loftbelg sem lætur bananasprengju falla til jarðar hlýtur þó að teljast með frumlegri húðflúrum, en það teiknaði Stefán Óli, vinur hans, og flúraði á hann.

Alltaf í stíl – líka allsberar Laufey og Kinnat Laufey og Kinnat eru bestu vinkonur og ákváðu um daginn að fá sér vinatattú. „Þegar Laufey var að verða 18 ára fékk ég mér lítið L á ristina í afmælisgjöf til hennar.

Svo fannst mér pínulítið tattú, sem ég sé aldrei sjálf, ekki sýna hvað við erum góðar vinkonur. Þegar ég nefndi þetta við Laufeyju ákváðum við að fá okkur nöfn hvorrar annarrar á líkamann.“ Vinkonurnar klæða sig oft í stíl og er tattúið liður í því að geta líka verið í stíl allsberar, að sögn Kinnat. Fyrir voru þær báðar með húðflúr af eiturflösku og naflagat í stíl við hvor aðra.

Kinnat er sjálf með 13 húðflúr og síðustu sjö hafa verið gerð af áhugamanni. Hún segir ástæðuna fyrir því vera að henni finnist einfaldara að nálgast skjótfengin tattú á þann hátt. „Mig langar alltaf í fleiri tattú –eini vandinn er bara að ákveða hvaða mynd ég vil flúra á mig næst.“

BÚMM! NELSON ER MÆTTUR Á DOMINO’S Á sunnudaginn berst Gunnar Nelson við rússneska harðhausinn Albert Tumenov. Af þessu tilefni setti okkar maður saman sína eigin Domino’s-pizzu sem er nú komin á matseðilinn okkar. Þú verður að prófa, Nelson á eftir að ná taki á þér!

Pepperoni, skinka, beikonkurl, ananas, jalapeño, laukur, sveppir, svartur pipar og hvítlaukur. Á matseðli 4.–8. maí

SÍMI 58 12345 DOMINO’S APP

WWW.DOMINOS.IS

HELGIN Í ÆÐ

Spurt er... Hvað er best við mömmur?

GERIR ALLT SÉRSTAKT

Gréta Salóme

„Mamma mín hefur einstakt lag á að gera öll tilefni ótrúlega sérstök.

Hún heldur upp á pínulítil tilefni á ótrúlega fallegan hátt og gerir alla hluti svo sérstaka. Dæmi um það eru pönnukökukvöldin heima þegar hún kveikir upp í arninum og við komum okkur fyrir með nýbakaðar pönnukökur. Og hún þarf ekki stærra tilefni en þriðjudagskvöld til að gera það.“

ÞARF ENGIN ORÐ

Jóhanna Rakel Jónasdóttir

„Það besta við mömmur er þegar maður kemst í ákveðið tilfinningalegt ástand og orðin bregðast manni, maður er annað hvort sjúklega spenntur eða sorgmæddur, þá skilur mamma hvað er í gangi. Það þarf engin orð því hún veit hvað bærist innra með manni, það er fullkomnun.“

MÖMMUR ERU SKAPARAR

Unnsteinn Manuel Stefánsson „Mömmur skapa mann og halda þeirri sköpun áfram alla lífsleið manns. Það besta við mömmur er það sem maður tekur með sér úr þeirra fasi út í lífið. Þegar maður eldist sér maður foreldra sína í sjálfum sér, hvort sem manni líkar betur eða verr.

Mömmur leggja manni línurnar með góðu og illu til dauðadags.“

Gott að ganga Á sunnudaginn fer fram vorganga Göngum saman, styrktarfélags til rannsókna á brjóstakrabbameini. Gengið verður í 16 bæjarfélögum víðsvegar um landið. Gómsætar brjóstabollur verða til sölu í bakaríum landsins.

Gott að vera með mömmu Það er mæðradagur á sunnudaginn og því skylda að stjana við móður sína.

Gott er að koma henni á óvart með blómum, pönnukökum, leikhúsi eða góðri samverustund. Í það minnsta er gott að föndra kort og kyssa hana á kinnina.

Gott að bjóða í hjól Nú þegar sumarið er komið er tilvalið að labba eða hjóla í vinnuna í stað þess að hírast í bílnum alla daga.

Fyrir þá sem vantar fák til ferða sinna fer árlegt hjólauppboð lögreglunnar fram á morgun, laugardag. Hjól eru sjaldan ódýr og því gáfulegt að missa ekki af þessu tækifæri til að kaupa ódýrt og gott hjól.