Grondlegger Philips is uitgelicht met producten met Philips DNA

In het Gloeilampplantsoen op Strijp-T staat sinds kort een gigantische buste van Gerard Philips, zeven meter hoog en acht meter breed. Het enorme beeld is een geschenk van Philips aan de gemeente Eindhoven. Met het beeld wil het concern zijn grondlegger eren en tegelijkertijd een brug slaan naar de toekomst. LED-licht gigant Signify leverde een opmerkelijke bijdrage. De voormalige lichtdivisie van Philips heeft het kunstwerk al eerbetoon aan Gerard in de spotlight van deze tijd gezet en hiermee de sterke band die Eindhoven heeft met licht verder bekrachtigd.

”In het najaar van 2022 zijn wij dankzij de warme contacten tussen de bestuurders van Philips en Signify betrokken geraakt bij het enorme beeld voor Gerard Philips ter ere van het 130-jarig bestaan van het Philipsconcern”, aldus Ton Borsboom, Head Design bij Signify. “In oktober 2022 was het definitieve ontwerp zover uitgewerkt dat de vraag aan de orde was hoe het zou worden verlicht in de donkere uren. Want licht mag natuurlijk niet ontbreken!” “Zonder Gerard Philips en zijn grote belangstelling voor elektrisch licht, had er geen Philips, en ook geen Signify bestaan. Net als onze grondlegger Gerard Philips is Signify pionier op het gebied van verlichting, en dat gaat verder dan alleen lampen. Sinds 2018 dragen we de naam Signify, afkomstig van de manier waarop licht een intelligente taal is geworden die data kan verzamelen om informatie over te brengen. Het beeld wordt nu aangelicht met producten die hun oorsprong vinden bij de oervader van alle Philipsproducten!”

Uitdaging

Nadat kunstenaar Andreas Hetfeld die voor deze eervolle opdracht van het beeld was geselecteerd, zijn voorstel had doorontwikkeld tot het eindontwerp, legde Borsboom contact. En toen de eerste delen van het beeld van cortenstaal in november 2022 gereed waren, reisde hij af naar Shipyard Millingen waar Hetfeld in een gigantische loods aan het kolossale kunstwerk werkte. “Andreas en zijn team legden net de laatste hand aan de schouderpartij van zo’n drie meter hoog. Het cortenstaal, dat toen nog niet met zijn kenmerkende laag roest bedekt was, schitterde in de middagzon toen Andreas de deuren van de loods even opendeed. Interessant en spannend, zo’n beeld dat is opgebouwd uit horizontale lagen met steeds een ruimte ertussen alsof het een soort lamellen zijn – uniek!” Borsboom nam een serie foto’s en keerde terug naar Eindhoven, waar hij contact opnam met Dick Rutten, één van de ervaren lichtontwerpers van Signify. Rutten heeft naam gemaakt met lichtontwerpen voor onder andere kerken, snelwegen en beelden, maar ook met samenhangende lichtvisies voor een hele binnenstad, zoals onlangs voor Deventer en Zwolle. Ook Rutten was meteen enthousiast over de plannen van Hetfeld: “Dit beeld is heel anders dan een gewoon beeld waar je te maken hebt met een gesloten oppervlak. Dit is echt een uitdaging!”

Samenwerking

De samenwerking met Hetfeld verliep voorbeeldig. Rutten: “We spreken dezelfde taal, al gebruiken we andere gereedschappen. Voor mij staat altijd voorop dat de kunstenaar het laatste woord heeft: het beeld is zijn creatie. Dat neemt niet weg dat wij suggesties kunnen doen, het is immers een ‘work in progress’..” Rutten en Hetfeld be- sluiten dat het beeld zowel van buiten, als van binnenuit verlicht zal worden. En dan kan Rutten aan het werk. Hij maakt een plan en in februari wordt geëxperimenteerd met de eerste proefopstelling. Rutten: “Dat we het beeld van binnenuit kunnen verlichten, komt doordat de constructie deze transparantie nodig had, maar het is een groot cadeau! Bij de proefopstelling bleek dat het de beste oplossing is om zowel van binnen als van buiten aan te lichten. Dat is altijd een kwestie van experimenteren: je hebt bij een beeld vaak effecten die je niet had kunnen voorzien. Bijvoorbeeld schaduwpartijen die er van een afstand heel anders uitzien dan je had verwacht. Het doel van de buitenverlichting is om het geheel een wat zachtere uitstraling te geven.” Hetfeld maakt aan de binnenkant van het beeld een aantal bevestigingspunten voor de armaturen en Rutten experimenteert met grondspots bij de schouderpartij van het beeld. Ook voor de tunnel die door het beeld loopt, wordt een speciaal plan gemaakt. “Van buitenaf lijkt het een donkere tunnel, maar als je erin staat, is ‘ie heel licht. Hiermee benadrukken we de officiële naam van het beeld: ‘Poort naar de toekomst/Gateway to the Future, Monument voor menselijkheid en innovatie’. Het is een dynamisch ontwerp: als je het beeld nadert, zie je steeds meer details en wordt het spannender. Het gaat echt om beleving! Daarom werken we bij dit project ook samen met een Signify gecertificeerde partner; Livingprojects., gespecialiseerd in het creëren en installeren van belevingen met o.a. dynamisch licht en audioviuele technieken en in dit geval zorgdraagt voor het integratie en realisatie van het lichtbeeld.”

Wit, roze, oranje ,blauw en groen

“Voor nu is de belichting subtiel wit licht, en nog geen verdere kleuren”, verduidelijkt Rutten. “Per slot van rekening gaat het om een portret, en daar moet je respectvol mee omspringen. Uiteraard heeft Andreas als ontwer- per van het kunstwerk hierin een belangrijke stem.” Tegelijkertijd wil Rutten iets unieks neerzetten: het lichteffect is sprankelend en levendig. “Het lichteffect kan tot in de details worden bijgestuurd want alle verlichting is dynamisch te regelen. De basissferen worden zacht van sfeer, wat past bij het warme cortenstaal, maar op gezette tijden op een avond willen we het kort laten sprankelen.” Zo heeft hij een plan voor het verlichtingsschema geïnspireerd op de verschillende historische kleuren van de golflijnen en sterren uit het Philips beeldmerk en uit reclame-uitingen. Rutten: “Wist je dat een van de eerste sterren in een verpakking voor de mini watt lamp uit 1926 oranje en paars waren? Heel anders dan het blauw waar Philips later bekend mee is geworden! Ik wil graag per seizoen een andere tint laten zien; een tint die past bij beeld en ook bij de beleving van het park waar het beeld uiteindelijk komt te staan. Maar dat is voor later.”

Nabije toekomst

Wat ook voor later is, zijn de plannen voor de plaatsing van het beeld in het nog aan te leggen Victoriapark achter het voormalige Philips Lighting-kantoor aan de Mathildelaan. “In de nabije toekomst zal het daar naartoe verplaatst worden”, aldus Rutten. “Ik heb daar met mijn lichtontwerp rekening mee gehouden: als het zover is, kan het heel makkelijk worden aangepast aan de eisen van de verschillende stakeholders. Bij het Victoriapark, dat dicht bij het centrum komt te liggen, zijn meer omwonenden en dat bepaalt natuurlijk ook hoe je met de belichting omgaat.”

Voorlopig staat ‘Poort naar de toekomst/Gateway to the Future, Monument voor menselijkheid en innovatie’ op het Gloeilampplantsoen op Strijp-T in Eindhoven, mooi in de as van de Philitelaan, waar Gerard welwillend uitkijkt over de oude gloeilampenfabrieken die nu huisvesting bieden aan jong creatief talent, de toekomst van de Brainport Regio.

SIGNIFY: GERARD PHILIPS ALS INSPIRATIE VOOR DE TOEKOMST

VAN INNOVATIE EN ONDERNEMERSCHAP

“Bij al onze innovaties is duurzaamheid een gegeven. Zoals 3D-geprinte lampen voor consumenten en bedrijven. Een circulaire vorm van innovatie, waarbij bijvoorbeeld afgedankte visnetten, een afvalmateriaal dat de oceanen vervuilt, wordt vermalen tot korrels en geschikt voor 3D-printers. Innovaties die er werkelijk toe doen”, Hellen van der Plas CEO Signify Benelux

“Met dezelfde passie en drijfveer als onze grondlegger Gerard Philips wordt licht keer op keer opnieuw uitgevonden.”

NXP: GERARD PHILIPS ALS INSPIRATIE VOOR DE TOEKOMST VAN INNOVATIE EN ONDERNEMERSCHAP OP EEN MAATSCHAPPELIJK BETROKKEN MANIER

“Geheel in de geest van Gerard Philips loopt NXP voorop met technologische oplossingen die hun stempel op de samenleving drukken. En net zoals Gerard predikte, wordt een sterke focus op kernactiviteiten gelegd en staan elementen als bedrijfsreputatie, innovativiteit, evenwichtige aandacht voor alle stakeholders, en motivatie en productiviteit van medewerkers centraal”, aldus Jean Schreurs, Directeur NXP Semiconductors Nederland.

“Met aandacht voor de maatschappij rondom ons heen waarbij ook medewerkers – gesteund en/of gefaciliteerd door NXP – zich inzetten voor maatschappelijke organisaties.”

TU/E: GERARD PHILIPS, INSPIRATIEBRON VOOR STUDENTEN, TERECHT OP EEN VOETSTUK

“Gerard Philips, het technologische brein van het bedrijf. De ingenieur die plannen maakte, producten ontwikkelde, kansen zag en ze verzilverde. Dat we hem nu op een voetstuk plaatsen en in het licht te zetten, heeft hij dubbel en dwars verdiend”, Robert-Jan Smits, Voorzitter College van Bestuur TU/e

“Gerard Philips heeft laten zien hoe ver je kunt komen als je een open en nieuwsgierige houding hebt, sociaal en ambitieus bent en over doorzettingsvermogen beschikt. Hij is een enorme bron van inspiratie voor onze studenten.”

BRAINPORT DEVELOPMENT: GERARD PHILIPS LEGDE DE BASIS VOOR HIGH TECH MET EEN ZACHTE G

“Ik mag graag aan de regio Brainport Eindhoven denken als een groot en gezamenlijk familiebedrijf. Niemand is de baas, maar iedereen heeft een rol. Terwijl de wereld naar ons kijkt, lopen we gewoon nog achterom binnen bij elkaar. High tech met de zachte g”, aldus Paul van Nunen, directeur Brainport Development.

“Samen zorgen we, met publieke en private partners, als een familiebedrijf voor de langere termijn toekomst van onze regio, niet voor de kick van de korte termijn. Dat levert welvaart en welzijn op voor heel veel inwoners in onze regio.”

GEMEENTE EINDHOVEN: GERARD IS DE VADER VAN HET HEDENDAAGSE EINDHOVEN ALS KLOPPEND HART VAN DE BRAINPORT-REGIO

“Het is moeilijk voorstelbaar hoe Eindhoven zich zonder Gerard zou hebben ontwikkeld. Gerard Philips had geen kinderen, maar wel een grote nalatenschap. Eén van innoveren, ondernemen en samenwerken. Die erfenis staat nog steeds elke dag aan de basis van wie wij zijn en wat we doen. Gerard heeft een steen verlegd. Een steen zó groot, dat er een hele stad op gebouwd kon worden. Die stad is hem daar nog steeds dankbaar voor”, aldus Jeroen Dijsselbloem, burgemeester Eindhoven.