úð²Âºð day 1&2, sunday/MONday, JULY 8/9, 2018
ՆՈՐ ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ՀԱՐԹԱԿ էջ 3
Զգուշորեն կառուցված քաոս էջ 4
Հարցազրույց՝ Վալերի Մասադյան Interview: Valérie Massadian p. 5
Carefully Structured Chaos p. 6
Going Pro p. 7
DAILY Coming Back Home The House by the Sea p. 6
Վերադարձ տուն «Առանձնատունը» էջ. 4
GOLDEN APRICOT DAILY DAY 1&2 | 8/9 JULY | 2018
2 Ìð²¶Æð/ program ՄՈՍԿՎԱ ԿԻՆՈԹԱՏՐՈՆ, ԿԱՊՈՒՅՏ ԴԱՀԼԻՃ MOSCOW CINEMA, BLUE HALL
8.07
10:00
Ամենագոն /ռեժ.՝ Իլիյան Ջևելեկով Omnipresent /dir. Ilian Djevelekov
Bul, 120’ FC 18+
Lang.: Bulgarian Subt.: English/Armenian
12:30
Հրաբուխ /ռեժ.՝ Ռոման Բոնդարչուկ Volcano /dir. Roman Bondarchuk
Ukr/ Deu, 106’ FC 16+
Lang.: Ukrainian Subt.: English/Armenian
ՄՈՍԿՎԱ ԿԻՆՈԹԱՏՐՈՆ, ԿԱՐՄԻՐ ԴԱՀԼԻՃ MOSCOW CINEMA, RED HALL 17:00
Առանձնատունը /ռեժ.՝ Ռոբեր Fra, 107’ OF Գեդիգյան 12+ The House by the Sea /dir. Robert Guédiguian *Invitations Only
Lang.: French /Arabic Subt.: English/Armenian
ՄՈՍԿՎԱ ԿԻՆՈԹԱՏՐՈՆ, ՓՈՔՐ ԿԱՐՄԻՐ ԴԱՀԼԻՃ MOSCOW CINEMA, SMALL RED HALL 10:00 Նախկին շամանը /ռեժ.՝ Լուիս Բոլոնյեզի Ex-Shaman /dir. Luiz Bolognesi 12:00 Շրջակա անցուդարձ / ռեժ.՝ Ռեեմ Սալեհ What Comes Around /dir. Reem Saleh
Bra, 81’ DC 16+
Lbn/Egy/Gre, 80’ DC 16+
Lang.: Tupi/Portuguese Subt.: English/Armenian
ՄՈՍԿՎԱ ԿԻՆՈԹԱՏՐՈՆ, ՓՈՔՐ ԿԱՐՄԻՐ ԴԱՀԼԻՃ MOSCOW CINEMA, SMALL RED HALL Ձգողականության վերաբերյալ / ռեժ.՝ Մաթյո Բրույար Regarding Gravity /dir. Matthieu Brouillard
Can, 79’ DC 16+
Lang.: French/English Subt.: English/Armenian
12:00
Որդին / ռեժ.՝ Ալեքսանդր Աբատուրով The Son / dir. Alexander Abaturov
Rus/Fra, 71’ DC 16+
Lang.: Russian Subt.: English/Armenian
13:30
Տոկունություն /ռեժ.՝ Ռաշիդ Մալիկով Fortitude /dir. Rashid Malikov
Uzb, 78’ CIS 16+
Lang.: Uzbek Subt.: English/Armenian
15:00
Մայրամուտի բեռնատարը / ռեժ.՝ Աբուֆազլ Սաֆարի Sunset Truck /dir. Abolfazl Saffary
Irn/Deu, 92’ AP 16+
Lang.: Persian Subt.: English/Armenian
17:00
Հուշ երեկո` նվիրված Ն. Հովհաննիսյանին, Ա. Մկրտչյանին և Ա. Վահունուն Evening dedicated to N. Hovhannisyan, A. Mkrtchyaan and A.Vahuni
18:00
Ձգողականության վերաբերյալ / ռեժ.՝ Մաթյո Բրույար Regarding Gravity /dir. Matthieu Brouillard
Can, 79’ DC 16+
Lang.: French/English Subt.: English/Armenian
19:30
Որդին / ռեժ.՝ Ալեքսանդր Աբատուրով The Son / dir. Alexander Abaturov
Rus/Fra, 71’ DC 16+
Lang.: Russian Subt.: English/Armenian
21:00
Նախկին շամանը /ռեժ.՝ Լուիս Բոլոնյեզի Ex-Shaman /dir. Luiz Bolognesi
Bra, 81’ DC 16+
Lang.: Tupi/Portuguese Subt.: English/Armenian
Lang.: Arabic Subt.: English/Armenian
ՄՈՍԿՎԱ ԿԻՆՈԹԱՏՐՈՆ, ԿԱՊՈՒՅՏ ԴԱՀԼԻՃ RUSSIAN-ARMENIAN UNIVERSITY
9.07
10:00
Նյարդային թարգմանություն /ռեժ.՝ Շիրին Սենո Nervous Translation /dir. Shireen Seno
Phl, 90’ FC 16+
Lang.: Filipino /Tagalog Subt.: English/Armenian
12:30
Աննայի պատերազմը /ռեժ.՝ Ալեքսեյ Ֆեդորչենկո Anna’s War /dir. Aleksey Fedorchenko
Rus 74’ FC 16+
Lang.: Russian/Ukrainian Subt.: English/Armenian
9.07
10:00
ՄՈՍԿՎԱ ԿԻՆՈԹԱՏՐՈՆ, ՓՈՔՐ ԿԱՊՈՒՅՏ ԴԱՀԼԻՃ MOSCOW CINEMA, SMALL BLUE HALL 17:00
Վերապրումի արձագանքներ / ռեժ. Ավո Ջոն Քամբուրյան Echoes of Survival / dir. Avo John Kambourian
USA, 65’ AP 16+
Lang.: English Subt.: English/Armenian
18:30
Տաբու / ռեժ. Ռոբերտ Դերանյան Tabu / dir. Robert Deranian
USA, 91’ AP 16+
Lang.: English Subt.: Armenian
20:30
Հող չափողները / ռեժ. Սուրեն Բաբայան Arm, 18’ AP Land Surveyors / dir. Suren Babayan 12+
Lang.: Turkish Subt.: English/Armenian
Արևը ցեխով չես ծածկի / ռեժ. Նաիրի Հոխիկյան You Cannot Cover the Sun With Mud / dir. Nairi Hokhikyan
Lang.: Armenian/Turkish Subt.: English/Armenian
Arm, 49’ AP 16+
ԵՐԵՎԱՆՅԱՆ ԳԻՇԵՐՆԵՐ ՊՈՂՈՍՅԱՆ ԱՅԳԻՆԵՐՈՒՄ YEREVAN NIGHTS AT POGHOSYAN GARDENS 21:00 Աշխարհի սիրալիր անտարբերությունը /ռեժ. Ադիլխան Երժանով The Gentle Indefference of the World / dir. Adilkhan Yerzhanov
Kaz/Fra, 100’ CIS 16+
Կինը և սառցադաշտը / ռեժ.՝ Աուդրյուս Ստոնիս Woman and the Glacier /dir. Audrius Stonys
Ltu /Est, 56’ YP 16+
Lang.: Lithuanian Subt.: English/Armenian
17:30
Ամենագոն /ռեժ.՝ Իլիյան Ջևելեկով Omnipresent /dir. Ilian Djevelekov
Bul,120’’ FC 16+
Lang.: Bulgarian Subt.: English/Armenian
20:00
Դեմք / ռեժ.՝ Մալգոժատա Շումովսկա Mug / dir. Małgorzata Szumowska
Pol, 91’ FC 16+
Lang.: Polish Subt.: English/Armenian
22:00
Անցում /ռեժ.՝ Քրիստիան Փեցոլդ Transit /dir. Christian Petzold
Deu/Fra, 101’ GP 16+
Lang.: German/French Subt.: English/Armenian
14:00
16:00
Lang.: Russian Subt.: English/Armenian
ՄՈՍԿՎԱ ԿԻՆՈԹԱՏՐՈՆ, ԿԱՐՄԻՐ ԴԱՀԼԻՃ MOSCOW CINEMA, RED HALL 10:00
Կենտավրոս /ռեժ.՝ Ակթան Արըմ Կուբաթ Centaur /dir. Aktan Arym Kubat
12:00
Աղոտ մատիտանկար /ռեժ.՝ Սևդա Tur, 13’ AP 16+ Ուսանօղլու A Blurry Pastel Painting /dir. Sevda Usanoglu Tur/Arm/Fra Սարոյանլենդ / ռեժ.՝ Լուսին Դինք 75’ C2C 16+ Saroyan Land / dir. Lusin Dink
Kgz/Fra/Deu, 99’ CIS 16+
Աշուն /ռեժ.՝ Օզչան Ալփեր Autumn /dir. Ozcan Alper
15:30
Իրական Կուբան /ռեժ Ստաս Նամին, Rus/USA 63’ Ջիմ Բրաուն CIS The Real Cuba /dir. Stas Namin, Jim Brown 16+
Lang.: Russian Subt.: English/Armenian
Բերգման. մի տարի, մի կյանք / Swe/Nor, 117’ ռեժ.՝ Յանե Մագնուսոն T 12+ Bergman - A Year in a Life /dir. Jane Magnusson
Lang.: Swedish/English/ German Subt.: English/Armenian
Դովլաթով /ռեժ.՝ Ալեքսեյ Գերման կրտսեր Dovlatov /dir. Aleksey German Jr
Rus/Pol/Srb, 126’ YP, CIS 16+
Lang.: Russian/Spanish/ Finnish Subt.: English/Armenian
Թմրավաճառը /ռեժ.՝ Լարի Սմիթ Trafficker /dir. Larry Smith
Tha/Sgp, 86’ YP 16+
Lang.: English Subt.: Armenian
17:00
19:30
22:00
Tur/Deu, 106’ Lang.: Turkish/Georgian C2C 16+ Subt.: English/Armenian
Lang.: French Subt.: English/Armenian
16:00
Եվա / ռեժ. Անահիտ Աբադ Yeva / dir. Anahid Abad
18:00
Ադապտացիա / ռեժ. Մաննե Arm, 21’ AP 16+ Lang.: Armenian Բաղդասարյան Subt.: English Arm, 22’ AP 16+ Adaptation / dir. Manne Baghdasaryan Lang.: Armenian Երկնքի և երկրի միջև / Subt.: English Arm, 51’ AP 16+ ռեժ. Մանե Գրիգորյան Between Sky and Earth / dir. Mane Lang.: Armenian Grigoryan Subt.: English Քամու հետ / ռեժ. Արթուր Սահակյան With the Wind / dir. Arthur Sahakyan
20:00
Մենք ենք, մեր սարերը / ռեժ. Առնո Խայաջանյան We Are Our Mountains / dir. Arnaud Khayadjanian
Fra/Arm, 17’ AP 16+
Lang.: Armenian Subt.: English
Ես Այվազովսկին եմ / ռեժ. Աշոտ Ջազոյան I am Aivazovsky / dir. Ashot Djazoyan
Rus, 40’ AP 12+
Lang.: Russian Subt.: English/Armenian
Lang.: Armenian/Turkish Subt.: English/Armenian
13:30
Can, 89’ F 16+
ԿԻՆՈՅԻ ՏՈՒՆ HOUSE OF CINEMA
Lang.: Kyrgyz Subt.: Russian/English
Lang.: English/Turkish/ Armenian Subt.: English/Armenian
Տադուսակ / ռեժ. Մարտեն Լառոշ Tadoussac / dir. Martin Laroche
Arm/Irn, 94’ AP 16+
Lang.: Armenian Subt.: English
ՍԻՆԵՄԱ ՍԹԱՐ, ԴԱԼՄԱ ԳԱՐԴԵՆ ՄՈԼ CINEMA STAR, DALMA GARDEN MALL 18:00
Ամառը Մոնիկայի հետ /ռեժ.՝ Ինգմար Բերգման Summer with Monika /dir. Ingmar Bergman
Swe, 96’ T 18+
Lang.: Swedish Subt.: English/Armenian
20:00
Մա՛յր /ռեժ.՝ Դարեն Արոնոֆսկի Mother! /dir. Darren Aronofsky
USA, 121’ R 18+
Lang.: English Subt.: Armenian
Deu, 106’ GP 18+
Lang.: German/Arabic Subt.: English/Armenian
Fra, 107’ OF 12+
Lang.: French /Arabic Subt.: English/Armenian
ՍԻՆԵՄԱ ՍԹԱՐ, ՌԻՈ ՄՈԼ CINEMA STAR, RIO MALL 18:30
20:30
Օտարացած դուստրը /ռեժ.՝ Ստեֆան Լականտ Strange Daughter /dir. Stephan Lacant Առանձնատունը /ռեժ.՝ Ռոբեր Գեդիգյան The House by the Sea /dir. Robert Guédiguian
GOLDEN APRICOT DAILY ÊÙµ³·ÇñÝ»ñ` Úáëà ´ñá»ñ»Ý-гÛï»Ý˳, ²ñÃáõñ ì³ñ¹ÇÏÛ³Ý ²ß˳ï³Ï³½Ù` Սաշա Կուտսիր, Հյուգո Էմերզաել лÕÇݳÏÝ»ñª Կարեն Ավետիսյան, Դիանա Մարտիրոսյան Èáõë³ÝϳñÇ㪠سݻ ÐáíѳÝÝÇëÛ³Ý êñµ³·ñÇ㪠Գայանե Մկրտչյան
³ñ·Ù³ÝÇãÝ»ñª Լուսինե Հովհաննիսյան, ¼³ñáõÑÇ ê³ý³ñÛ³Ý ¸Ç½³ÛÝ»ñ` ¶³Û³Ý» ¶ñÇ·áñÛ³Ý Հեռակա ËáñÑñ¹³ïáõ` äÇï»ñ í³Ý ´Ûáõ»ñ»Ý Տպագրված է §Üî ÐáɹÇÝ·¦ êäÀ-áõÙ
Editors: Joost Broeren-Huitenga & Artur Vardikyan Staff: Hugo Emmerzael, Sasja Koetsier Contributors: Karen Avetisyan, Diana Martirosyan Photographer: Mane Hovhannisyan
Design: Gayane Grigoryan Backstage General Adviser: Peter van Bueren Printer: "NT Holding" Ltd.
GOLDEN APRICOT DAILY 2018 | 8/9 JULY | DAY 1&2
Èàôðºð ºì ¶ð²ÊàêàôÂÚàôÜܺð
Մարդու հոգին` փորձաքար
Բերգմանն ամուսնացել է հինգ անգամ և բազմաթիվ արտաամուսնական կապեր ու նեցել` դառնալով ինը երեխաների հայր: Սա վկայում է նրա ընտանեկան կյանքի հանդեպ ունեցած բարդ ընկալում ն երի մասին. թեմա ներ, որոնք իր ֆիլմերից շատերում Բերգմանը մանրամասն արծարծել է: «Ամառը Մոնիկայի հետ» ֆիլմում (1953) նա դրանք ներմուծում է աշխատավոր դասի երիտասարդ զույգի հա սունացման պատմության մեջ, որտեղ զույգը կարճ ժամանակով խույս է տալիս հասարա կության բերած սահմանափակում ն երից: Որ սալով իր ժամանակի ոգին (դրան հավելելով մերկ տեսարանների թողած ցնցող ազդեցու
թյունը)` ֆիլմն աղմուկ հանեց: Գլխավոր դե րասանուհի Հարիեթ Անդերսոնի` ուղիղ դեպի տեսախցիկը հառած հայացքով հռչակավոր խոշոր պլանը կատարյալ օրինակ է, թե ինչ պես է Բերգմանն իր դերասանների դեմքերն օգտագործում` մարդկային հոգին արտացո լելու համար: Բացի տղամարդ-կին հարաբերություննե րից, մարդու և Աստծո փոխհարաբերությու նը ևս մի կրկնվող թե մա է Բերգ մա նի աշ խատանքում, որը բխում է ռեժիսորի` կրոնի հանդեպ ունեցած հակասական զգացում ն ե րից: Աստված փնտրտուքի առարկա է: «Հա ղորդություն» ֆիլմում (1963) այդ փնտրտուքը կերպավորված է Թոմասի` հավատի ճգնա ժամից տառապող քահանայի կերպարի մեջ, ով անկարող է զգացմունքային կապեր հաստատել: Մագնուսոնը բացահայտում է, որ Բերգմանը բժիշկ էր հրավիրել գլխավոր դերասան Գունար Բյորնստրանդի զգաց մունքայնությունը բթացնելու համար: Նկարահանում ն երից տարիներ անց Բերգ մանի հետ հարցազրույց էին անում նրա ամե նից շատ վերլուծությունների արժանացած «Պերսոնա» ֆիլմի (1966) վերաբերյալ, և ռե ժիսորն ասաց, որ կարող էր և այլ կերպ նկա րել: Սա կայն «եթե մշտա պես իմա նա յիր` ինչ ես անում, հավանաբար` չէիր անի»: ՍԿ
Կովկասի տարածաշրջանի մասին է, այ սինքն` Հայաստան, Ադրբեջան, Իրան, Թուր քիա և Վրաստան»: Ծրագիրը ներկայացնում է GAIFF Pro-ի համակարգող Սոնա Կարապո ղոսյանը. «Մենք յուրաքանչյուր երկրի նորա հայտ ռեժիսորների մինչև 3 նախագիծ ենք ընտրել: Նրանք կինոգործիչներ են, ովքեր իրենց առաջին կամ երկրորդ լիամետրաժ ֆիլ մի վրա են աշ խա տում: Այս տեղ նրանք կհանդիպեն ամբողջ աշխարհից եկած շուրջ 35 պրոդյուսերի ու շուկայի ներկայացուցիչ նե րի հետ: Նրանք բո լորն այս տեղ են` մի մյանց հանդիպելու, հնարավոր համագոր ծակցություն հաստատելու կամ գործընկեր ներ գտնելու, Երևանում հաճելի ժամանակ անցկացնելու համար»: Շուրջ տարին շարու նակվող «Կինոմիտք» ծրագիրն դասընթաց ներ է առաջարկում տեղի ռեժիսորների հա մար, ինչպես նաև ցուցադրություններ է կազ մակերպում Հայաստանի տարբեր քաղաք
ներում: Նախապես ընտրված ռեժիսորների մի խումբ արդեն մասնակցել է հրապարա կախոսության հմտությունները զարգաց նող հատուկ դասընթացներին` «Think» դա սընթացների հետ համագործակցությամբ. «Այդ դասընթացների հիմքում TED-talk-երի ոճն է,- ասում է Կարապողոսյանը,- մեր դա սընթացների նպատակն էր այդ ոճը կիրա ռել ֆիլմերի փիչինգի ոլորտում: Հաջորդ ուր բաթ ծրագրված հանդիպման ժամանակ լա վագույն նախագիծը կստանա մրցանակ, որի հովանավորը Հայաստանի վարչապետն է»: Այս հար թակ նե րի մեծ մա սը բաց է մի այն հավատարմագրված հյուրերի համար, բայց նախատեսված են նաև հանրային մի ջոցառում ն եր: Օրինակ՝ C2C Showcase ծրա գիրը, որը «Մոսկվա» կինոթատրոնում ցու ցադրելու է 9 ֆիլմ` նկարահանված փառա տոնի արտադրական հարթակների աջակ ցությամբ: ՅԲՀ
դեցիկ ֆիլմում իրանահայ ռեժիսոր Անահիտ Աբադը ցույց է տալիս, որ անցյալի ծանր ապ րում ն երից երբեևէ հնարավոր չէ փախչել: «Հայկական համայնապատկերի» ֆիլմերը, որոնց իրադարձությունները ծավալվում են ժամանակակից Հայաստանում ու դրա շուրջ, ցույց են տալիս երկիր, որը փորձում է հաղթա հարել իր անցյալն ու իր պատմության ողբեր գական իրադարձությունները: Պատմությունն իր մասին հիշեցնում է անգամ Հայաստանի սահմաններից դուրս: Այդպես է Ռոբերտ Դե րանյանի «Տաբու» ֆիլմի հերոս Դավիթի` Մա յամիում ապրող հայ ուսանողի համար, ով սիրահարվում է թրքուհի համակուրսեցուն` Լեյլային: Իմանալով, թե ինչ մղձավանջային բարբարոսություններ են իրականացրել Լեյ լայի նախնիներն իր նախնիների հանդեպ` Դավիթը պայքարում է պատմության դառը ժառանգության դեմ, որպեսզի հարաբերու թյուններ կառուցի իր սիրելի աղջկա հետ այս ֆիլմում, որն ասես Շեքսպիրի «Ռոմեո ու Ջու լիետ»-ի մերօրյա մեկնաբանությունը լինի: Ավելի անզիջում ժխտում է նկարագրված Սուրեն Բաբայանի «Հողը չափողները» ֆիլ
մում, որը մետաֆորիկ հեքիաթ է Արևմտյան Հայաստանի պատմության մասին: Երկու հող չափողներ, որոնց սովորեցրել էին «իրենց գործով զբաղվել», թուրքական դրոշներ են տեղադրում հայկական գերեզմանոցում, նույ նիսկ չհետաքրքրվելով այն պատմությամբ, որը բառացիորեն նրանց ոտքերի տակ է թաղված: Միահյուսելով հայկական շարա կանները, թուրքական ազգայնական երգերն ու ալեգորիկ սյուժեն` Բաբայանն ասես հա վաստում է, որ մարդը երբեք չի կարող ամ բողջությամբ ազատվել պատմությունից: Երբ այս երկու թեմաները ժամանակակից դիմանկարների` Արթուր Սահակյանի «Քա մու հետ» ֆիլմի սևանցի ձկնորսի, Մանե Գրիգորյանի «Երկնքի ու երկրի միջև» ֆիլ մի վտարանդի հովվի, Մաննեի «Ադապտա ցիա» ֆիլմի երևանցիների վրա ենք պրո յեկտում, պատմության հետ նրանց կապերը նույնպես հասկանալի են դառնում: Ինչպե՞ս են նրանք ընկալում անցյալի արձագանքն իրենց ներկայում, որտեղ պատմությունը նույնքան խորխորատներ ունի, որքան Սև անա լճի վտանգավոր ջրերը: ՀԷ
ինչպես պատմաբանական, այնպես էլ գա ղափարական և ձևային նորանոր որոնում ներ, որպեսզի թեմատիկ շահարկվածությու նը չտարածվի նաև ձևի վրա: Ֆիլմի գլխավոր հերոսուհին `փոքրիկ Ան նան, հրաշքով փրկվել է հրեական սպանդից` ապաստան գտնելով պատերազմի ընթաց քում նացիստական պարետատուն դարձած ուկրաինական դպրոցի բուխարու ծխնելույզի մեջ: Հենց այդ ծխնելույզն էլ դառնում է ոչ մի այն Աննայի միակ օթևանը, այլև նեղանկյուն հեռացույցը, որի միջով Աննան լուռ դիտում է արտաքին պատերազմական աշխարհը: Ֆիլ մում գրե թե չկա խոսք, ինչն էլ ավե լի է բարդացնում գլխավոր դերասանուհու խնդիրը, որը 6-ամյա Մարտա Կոզլովան լու
ծում է հիացմունքի արժանի անզուգականու թյամբ և ավելի տարիքով դերասանների հա մար անհաս օրգանիկ վարպետությամբ: Նա է ֆիլմի առանցքային հենասյունը, ինչի առ հավատչյան դարձավ «Կինոտավրի» Ժյուրիի հատուկ մրցանակի ձևակերպումը` «Մանկան աչքերով պատերազմի շշմեցնող կերպարի կերտման համար»: Ֆեդորչենկոյի իդիոսինկ րատիկ լուծում ն երը երբեմն ստեղծում են մո գական ռեալիզմի զգացողություն, երբեմն էլ` ալիսական անդրհայելային աշխարհի նման պատկերային թունելներ, որոնց միջով հան դիսատեսն` ի տարբերություն Աննայի, կարո ղանում է ավելի լայն տեսնել պատերազմը, որն Աննան չի հայտարարել, բայց ակամայից դարձել է լիիրավ մասնակից: ԿԱ
Հուլիսի 14-ին լրանում է Բերգմանի ծննդյան հարյուր տարին, և «Ոսկե ծի րանը» հարգանքի տուրք է մատուցում ազդեցիկ հեղինակին`ցուցադրելով նրա հռչակավոր 2 ֆիլմերը, ինչպես նաև շվեդ ռեժիսոր Յանե Մագնուսոնի նոր վավերագրությունը Բերգմանի կյանքի, աշխատանքի և ժառանգության մասին: «Բերգ ման. մի տա րի, մի կյանք...» ֆիլ մը պտտվում է 1957 թ.-ի շուրջ: Այդ տարվա ընթացքում Բերգմանը էկրան հանեց «Յո թերորդ կնիքը», նկարահանեց «Մորու բա ցատը», բեմադրեց թատերական 4 ներկա յացում, մեկ հեռուստապիես, մեկ ռադիոպի ես և ստամոքսի ծանր խոցով տեղափոխվեց հիվանդանոց: Այլ կերպ ասած` մոլագարու թյան տարի էր: Մագնուսոնն ընտրել է այդ վճռորոշ տարին` խորհելու Բերգմանի կյան քի բաղկացուցիչների մասին` թե° մասնա գիտական, թե° անձնական. մի տարանջա տում, որ դժվար է անել այս ստեղծարար աշ խատամոլի պարագայում:
Զարգացնելով շուկան Ստեղծման առաջին օրվանից «Ոս կե ծիրանը» առանձնակի տեղ է հատ կացրել տեղական կինոարտադրության զարգացմանը: Փառատոնի հոբելյանա կան` 15-րդ տարում դրանք միավորվել ու ընդլայնվել են նոր խորագրի` GAIFF Prօ-ի ներքո: Նոր արտադրական հարթակի երկու հիմ ն ական բաղադրիչներն են C2C տարա ծաշրջանային համարտադրության շուկան և «Կինոմիտք» (CineThink) ծրագիրը: Դրա նից բացի` GAIFF Pro-ն իր մեջ ներառում է բազմաթիվ քննարկում ն եր, ցուցադրու թյուններ ու վարպետության դասեր: «Խոսքը ոչ միայն Հայաստանի, այլև Փոքր
Պատմության խորխորատները Ընտանեկան գաղտնիքները, թաքց ված հիշողությունները, ժառանգության նզովքն ու անցյալի արձագանքը ներ կային հանգիստ չեն տալիս «Հայկական համայնապատկեր» ծրագրի այս տար վա ֆիլմերում: Ինչ -որ առեղծվային բան կա Եվայի` այս տարվա «Հայկական համայնապատկեր» ծրագիրը բացող համանուն ֆիլմի գլխավոր հերոսուհու մեջ: Թե ինչ է թաքցնում Եվան` չգիտենք: Պարզ է միայն մի բան. նրա ան ցյալից մի մութ դրվագ կարող է խռովել ներ կան: Սա այս տարվա հայկական ֆիլմերի ընտրանու ընդհանուր գծերից է: Փախչելով իր ազդեցիկ ու ճնշող ազգա կաններից` Եվան ապաստան է գտնում Ար ցախի գյուղերից մեկում, որտեղ հայ- ադրբե ջանական հակամարտությունը համահունչ է նրա հոգեկան տառապանքներին: Այս ազ
Ալիսան ծխնելույզի աշխարհում «Աննայի պատերազմը» (Ալեքսեյ Ֆեդոր չենկո, Ռուսաստան, 2018), Խաղարկային մրցույթ, 9.07` 12:30, 10.07` 16:00, Մոսկվա կ/թ` Կապույտ դահլիճ Ալեքսեյ Ֆեդորչենկոյի «Աննայի պատե րազմն» անդրադառնում է կինոյում ամե նաշահարկված, բայցև արդիականությունը չկորցնող թեմաներից մեկին` Հոլոքոստին, որի մեկնաբանում ն երը գեղարվեստական տեսանկյունից գնալով դառնում են ավելի խրթին ու ռիսկային, քանի որ պահանջում են
3
Մտքի ազատություն Այսօր հայկական ծագումով ռուս գաղթական գրող Սերգեյ Դովլաթովը բավականին հայտնի է: Սա կայն ըստ «Դովլաթով» կենսագրական ֆիլմի` կենդանության օրոք նրան չէին տպագրում: Բրեժնևյան դարաշրջանի այս ողբերգական, ցնորային կերպարով է բացվում ԱՊՀ երկրների ծրագիրը: Որպեսզի քեզ հրատարակեն, պետք է ԽՍՀՄ Գրողների միության անդամ լինես: Որպեսզի ԽՍՀՄ Գրողների միության ան դամ լինես, պետք է նախ հրատարակվես: Պաշտոնյաները նման արդարացում ն եր էին օգտագործում Իոսիֆ Բրոդսկու և Սեր գեյ Դովլաթովի նման անսովոր գրողնե րին ստեղծագործելու հնարավորությունից զրկելու համար: Ալեքսեյ Գերման-կրտսերը «Դովլաթով» ֆիլմում ցույց է տալիս գրողի մեկ շաբաթ վա փորձություններն ու տվայտանքնե րը, երբ նա ջանում է ծայրը ծայրին հասց նել` առանց ստեղծագործական արժանա պատվությունը կորցնելու: Սերբ դերասան Միլան Մարիչը հրաշալի մարմանավորում է չհասկացված գրողին: Նրա Դովլաթո վը նույնքան նուրբ և բարի է, որքան ցի նիկ, հեգնող ու հակառակվող` որակներ, որոնք միայն ուժեղացնում են պաշտոնյա ների` նրան չհրատարակելու ցանկությու նը: Դովլաթովի փորձի միջով, ընդարձակ ու երազանման երկար պլաններով Գերմա նը պատկերում է բրեժնևյան դարաշրջա նի անհեթեթությունները: Ֆիլմում երևում է ստեղծագործական լճացման և մելամաղ ձոտ հանճարների Խորհրդային Միությու նը: Այս առումով` «Դովլաթովը» ԱՊՀ երկր ների ծրագրի չափազանց տեղին բացում է: Հանդիսատեսի ուշադրությանը ներկա յացնելով բազմազան երկրների լավագույն նոր ֆիլմերը` ծրագիրը փառաբանում է այն ստեղծագործական հնարավորություննե րը, որոնք ի հայտ են գալիս, երբ արվես տագետներն իրենց տաղանդը գործի են դնում: ՀԷ
Փողոցային դիտում Երկուշաբթի փառատոնը հարգան քի տուրք կմատուցի երեք նշանավոր հայ ռեժիսորների: Ռեժիսորներ Ներ սես Հովհաննիսյանին (1938-2016), Արա Վահունուն (1938-2006) ու Ալբերտ Մկրտչյանին (1937-2018) նվիրված մեկ ժամ տևողությամբ ծրագիրը «Մոսկվա» կինոթատրոնի Կարմիր փոքր դահլի ճում կավարտվի Շառլ Ազնավուրի ան վան հրապարակում` ժամը 18:00-ին, նրանց անունով աստղերի բացումով:
Ոսկե պաստառներ «Ոսկե ծիրան» կինոփառատոնի 15րդ տարեդարձի առթիվ փառատոնի ամբողջ ընթացքում «Մոսկվա» կինո թատրոնում կգործի բոլոր տարիների փառատոնային պաստառների ցուցա հանդեսը, որը պաշտոնապես կբացվի կիրակի` ժամը 16:30-ին: Եթե դրանով կինոպաստառների ձեր ծարավը չբա վարարեք, կարող եք երկուշաբթի գնալ ՀԲԸՄ կենտրոն (Մելիք-Ադամյան 2/2), որտեղ կլինի տարիների ընթացքում «Ոսկե ծիրան» կինոփառատոնում ցու ցադրված Ֆրանկոֆոն երկրների ֆիլ մերի պաստառների ցուցահանդես:
Վարպետաց դասեր Երկուշաբթի ծրագրված են առա ջին երկու վարպետաց դասերը: Առա ջինը Վալերի Մասադյանի դասընթացն է (15:00, ՀԲԸՄ; տես էջ 5): Այ նու հե տև 17:00-ին Թումո կենտրոնում կմեկնար կի ամերիկացի օպերատոր ու ռեժիսոր Լարի Սմիթի դասընթացը:
GOLDEN APRICOT DAILY DAY 1&2 | 8/9 JULY | 2018
4 ¶ð²ÊàêàôÂÚàôÜܺð Վերադարձ հայրական տուն
Խիզախ հին աշխարհը
«Առանձնատունը» (Ռոբեր Գեդիգյան, Ֆրանսիա, 2017), Բացման ֆիլմ, 8.07` 17:00, Մոսկվա կ/թ` Կարմիր դահլիճ, 9.07` 20:30, Սինեմա Սթար Ռիո
«Նախկին շամանը» (Լուիս Բոլոնյեզի, Բրազիլիա, 2018), 8.07` 10:00, 9.07` 21:00, Մոսկվա կ/թ` Փոքր կարմիր դահլիճ
Ռեժիսոր, սցենարիստ և պրոդյուսեր Ռո բեր Գեդիգյանն իր 20-րդ ֆիլմը` «Առանձ նատունը», նվիրել է հարազատ վայրերին` Մարսելից ոչ հեռու գտնվող ծովափին: Հայ րական առանձնատանն են հավաքվում Մո րիսի միջահասակ երեք երեխաները: Արմանը (Ժերար Մեյլան), Ժոզեֆը (ԺանՊիեր Դարուսեն) և Անժելը (Արիան Ասկա րիդ` ռեժիսորի կինը) վաղուց չեն տեսել մի մյանց և չեն այցելել անկողնուն գամված հորն ու մանկության տուն: Պարզվում է` Մորիսի միակ դուստրն առանձնակի պատճառներ է ունեցել հայրական տունը լքելու համար. 20 տարի առաջ հոր անփութության պատճա ռով` մահացել է Անժելի փոքր աղջիկը, որը մնացել էր պապի խնամակալության տակ: Հարազատ գյուղը դատարկվում է, տան տերերը բարձրացնում են վարձերը, մնա
Զգուշորեն կառուց ված քաոս «Նյարդային թարգմանություն» (Շիրին Սենո, Ֆիլիպիններ, 2018), Խաղարկային մրցույթ, 9.07` 10:00, Մոսկվա կ/թ` Կար միր դահլիճ, 10.07` 14:00, Մոսկվա կ/թ` Կապույտ դահլիճ Տոկիոյում ծնված ֆիլիպինցի արվեստա գետ Շի րին Սե նոն 8-ամյա երե խա յի նե րաշխարհն է ցուցադրում այս զգացմուն քային ու դիտարժան ֆիլմում: Տեսախցիկը երբեք դուրս չի գալիս տան սահմաններից, որը դատարկ է մնում մինչև դպրոցից Յաե լի տուն վերադառնալը: Նրա հայրը երկար տարիներ աշխատում է արտասահմանում,
ցել են միայն քչերը և հին ձկնային ռեստո րանը, որտեղ կարելի է ճաշել կամ բաժա կի շուրջ հիշել հին օրերը: Ընտանիքի հա րաբերությունները միմյանց և տեղացիների ու հարևանների հետ ընտանեկան ալբոմի գունաթափված լուսանկար են հիշեցնում. հիշողությունները դեռ վառ են, սակայն ինչոր բան պակասում է: Եթե ոչ կտրուկ փոփո խությունների, ապա նոր ժամանակների և զարգացում ն երի մասին է վկայում եղբայր ներից մեկի հարսնացուն, որը գրեթե եր կու անգամ երիտասարդ է նրանից: Իսկ Ան ժելին ուշադրության բազմաթիվ նշաններ է հղում տեղացի ձկնորսը` նույնպես երիտա սարդ: Մեծ առանձ նա տան նախ կին բնա կիչները դուրս են գալիս դեմ առ դեմ սեփա
կան ան ցյա լի հետ, որը ջրի երես է դուրս գալիս հիշողությունների և անցյալում վե րապրած զգացողությունների տեսքով: Ռոբեր Գեդիգյանն իր գրեթե բոլոր ֆիլ մերում աշխատում է նույն դերասանական կազմի հետ` այդ կերպ ստեղծելով սեփական ֆրանսիական կոմունան: Պարզ չէ` որքա նով է ֆիլմը ինքնակենսագրական, սակայն հայտնի է, որ «Առանձնատանը» տեղ են գտել նրա մարսելյան հուշերն ու պատանեկության տարիների որոշակի ապրում ն երը: Բոլոր դե րասանների հետ միասին Գեդիգյանը հաս նում է սեփական ֆիլմագրության նոստալգիկ գագաթնակետին, որը, անձնական և ընտա նեկան դրամա լինելուց բացի, սոցիալական և քաղաքական խնդիրների մասին է: ԴՄ
իսկ մայրը կոշիկի արտադրամասում է աշ խատում ու երբ օրվա վերջում հոգնած տուն է գալիս` հոգեպես սպառված ու անտարբեր է թվում դստեր հանդեպ: Իսկ Յաելը ստիպված է զբաղեցնել իրեն իր սիրելի զբաղմունքներով: Ֆիլմի ընթաց քում կրկնվող տեսարաններից իմանում ենք, թե որոնք են դրանք` մեկ րոպե տևո ղությամբ մաթեմատիկայի հեռախոսային վարժությունները, կոշիկները ջանասիրա բար փայլեցնելը, խաղալիք խոհանոցում կերակուր պատրաստելն ու հոր ձայնը լսելը այն ձայներիզներով, որոնք նա ուղարկում է Յաելի մորը: «Նյարդային թարգմանության» իրադար ձությունները տեղի են ունենում 80-ական ների վերջին, երբ հեղափոխական կառա վարությունը գահընկեց էր արել բռնապետ
Ֆերդինանդ Մարկոսին ու փխրուն ժողովր դավարություն էր երկրում: Չնայած այդ ենթատեքստը կարող է Յա ելի համար անկարևոր լինել` Սենոն թույլ է տալիս, որ քաղաքական իրավիճակի լար վածությունը ներթափանցի նաև փոքրի կի աշխարհը: Բայցևայնպես, բացակա հոր, նվիրված երկվորյակ եղբոր ու անտարբեր մոր ստեղ ծած եռան կյունն ավե լի է ճնշում Յաելին: Դժբախտաբար, չափահասների հարաբերությունները հասկանալու համար մաթեմատիկական գիտելիքների այնպիսի մակարդակ է պետք, որին նա դեռ չի հա սել: Այդուհանդերձ, ծիսակարգերով, հմա յություններով ու մոգական մտածելակեր պով լի նրա անձնական զինանոցը ցույց է տալիս, թե ինչպես կարող է երեխայի ուղե ղում կառուցվել քաոսը: ՍԿ
Կենսանշաններ` մահվան գործակալների մեջ «Որդին» (Ալեքսանդր Աբատուրով, Ռու սաստան/ Ֆրանսիա, 2018), Վավերագ րական մրցույթ և ԱՊՀ երկրների կինոն, 9.07` 12:30, 19:30, Մոսկվա կ/թ` Կարմիր փոքր դահլիճ Ալեքսանդր Աբատուրովի «Որդին» վավե րագրության մեջ երիտասարդ ռուս ռեժի սորը փորձում է հասկանալ իր զոհված բա րեկամի հոգեվիճակը, լիովին խորասուզվե լով սպեցնազի ճամբարի մեջ: Սա ֆիլմ է բա նակի գրավչության մասին. ի՞նչն է ստիպում երիտասարդ տղաներին կամավորագրվել, թողնել տունն ու սովորել սպանել ու սպան վել: Աբատուրովը սկսում է որոնել այս հար ցերի պատասխաններն իր հորեղբոր որդու` Դաղստանում ռուսական գործողության ժա մանակ զոհված Դիմայի ցավալի և անիմաստ թվացող մահից հետո: Չնայած սկզբնակետը չափազանց անձնական է` Աբատուրովի ֆիլ մը զուտ իր հարազատի մասին չէ: Փոխարե նը` նա ցույց է տալիս մնացած բոլոր «դիմա
Մեծ Եղբոր թվային որկրամոլությունը «Ամենագոնը» (Իլիան Ջևելեկով, Բուլղարիա, 2017), Խաղարկային մրցույթ և «Ֆրանկոֆոն երկրների կինոն», 8.07` 10:00, 9.07` 17:30, Մոսկվա կ/թ` Կապույտ դահլիճ: Ամեն ինչ սկսվում է զուտ գործ նա կան նկատառումով: Էմիլի (Վելիսլավ Պավլով)` անկողնուն գամված աները կասկածում է, թե ինչ-որ մեկը գողանում է իր արժեքավոր ունեցվածքը, ուստի հյուրասենյակում տե
Բրազիլացի ռեժիսոր և սցենարիստ, նախկինում մարդաբան Լուիս Բոլոնյեզիի և նրա «Նախկին շամանը» վավերագրության կենտրոնում քաղաքակրթությունների կա րևոր մի բախում է` ծանրացած մի մարդու ուսերին: Մինչ 1969 թվականը շաման Պերպերան երբեք չէր առնչվել սպիտակամորթ մարդ կանց հետ. նրա ցեղը ապրում էր այդ հողե րում շուրջ 4000 տարի` մարտիկներ են եղել, ունեցել են ինքնատիպ մշակույթ և փիլի սոփայություն: Սպիտակամորթներն իրենց հետ նոր հիվանդություններ բերեցին, որոնք բազմաթիվ տեղացիների մահվան պատ ճառ դարձան: Այդ ժամանակ 20-ամյա փորձառու շա մա նը ստիպ ված էր լքել հա րա զատ վայ րերն ու կենսակերպը: Եկեղեցական բազ մամյա հալածանքներից հետո նա ի վեր ջո դառնում է այդ նույն եկեղեցու մասնիկը, ավլում է տարածքը ճերմակ վերնաշապի կով, սև տաբատ է կրում, գնում ն եր է անում սուպերմարկետներում, սակայն գիշերները քնում է լույսի տակ` վախենալով լքված հո գիների վրեժից: Ռեժիսոր Բոլոնյեզին, օպերատոր Պեդրու Մարկիսն ու մոնտաժող Ռիկարդո Ֆարիա սը ստեղծել են ժամանակակից էպոս-առակ` վավերագրականի և խաղարկայինի` գուցե տեղ-տեղ բեմադրված կինոյի սահմանին: Սակայն նրանց շամանը իրական է և ոչ այդ քան նախկին: Սա արդիակ ան, բարդ և հնա րավոր է նաև մի քիչ խճճված ֆիլմ է, ինչպես և մեր այ սօր վա նոր աշ խար հը, որը կորց նում է սեփական հոգիներին և հոգևոր միջ նորդներին` ինչպիսին Պերպերան է, ով մինչ օրս էլ լսում է քամու և կենդանիների ձայնե րը, անգամ երբ դրանք ընդհատում են եկե ղեցական զանգերի ղողանջը: ԴՄ
Արեգակին մոտ թռչելիս «Ձգողականության վերաբերյալ» (Մաթյո Բրույար, Կանադա, 2017), Վավերագրական մրցույթ, 9.07՝ 10:00, 18:00 «Մոսկվա» կ/թ, Փոքր կարմիր դահլիճ ներին»` տղամարդ դառնալու շեմին կանգ նած պատանիներին, ովքեր պատրաստ են իրենց կյանքը տալ` հանուն հայրենիքի: Օգտ վելով իր ծանոթություններից` Աբատուրովին հաջողվել է նկարահանում ն եր անել գաղտ նի ռազմաբազայում, որտեղ կադետներին պատրաստում են հատուկ նշանակության ու ժերում ծառայությանը: Շատ քիչ խոսք է փոխանակվում այս կո պիտ միջավայրում, որտեղ իշխում է ռազ մատենչությունը: Չնայած դրան` Աբատու րովի ստեղծած կադրերի մեջ չափազանց մեծ կարեկցանք է զգացվում ռազմիկնե րի հանդեպ` ասես ռեժիսորն իր սեփական եղ բոր գծերն է փնտրում այս տա քա րյուն, սափրագլուխ տղաների մեջ, ովքեր շուտով կառերեսվեն նույն վտանգներին, ինչ Դի ման: ՀԷ
Կանադացի արվեստագետ Մաթյո Բրույա րը «Ձգողականության վերաբերյալե լիամետ րաժ դեբյուտային վավերագրությունն սկսում է «անկշռության հոգեբանության» մասին ֆրանսիացի փիլիսոփա Գասթոն Բաշլյարի խոսքով: Սակայն հետո հասկանալի է դառ նում, որ շատ ավելի կարևոր է այն մեջբերու մը, որով ավարտվում է ֆիլմը. Սուրբ Թոմաս Աքվինացի. «Թող հավատքը ձեզ ուժ տա, երբ զգացմունքները հուսախաբ են անում»: 63-ամյա Քրիստիանը ծանր տեսողա կան խանգարում ունի: Իսկ 71-ամյա Բրյու սը ոչ միայն լսողական խնդիրներ ունի, այ լև երկբևեռ խանգարումով է տառապում: Այդուհանդերձ, այս երկու մտերիմ ընկեր ները նախաձեռնում են անհնար թվացող մի առա քե լու թյուն` ու զում են թռչել: Քրիս տիանը հետևողականորեն պատրաստ
վում է դրան, սովորում թռչելու տեխնիկան` քայլ առ քայլ մոտենալով իր նպատակին: Իսկ Բրյուսը, հակառակը, անկազմակերպ ու իմպուլսիվ է, ինչը միանգամայն բնական է նրա հոգեվիճակում, նաև` ավելի փիլիսո փայական ու էքզիստենցիալ մոտեցում ունի իրենց նախաձեռնությանը: «Ձգողականության վերաբերյալ» ֆիլմն ավելին է, քան սահմանափակ կարողու թյուններով մարդկանց պատմություն, որոնք հաղթահարում են իրենց կյանքի դժվարությունները: Ի վերջո, ֆիլմը վերած վում է այս երկուսի արտասովոր մտերմու թյան զգայական դիմանկարի: Բրո ւյա րը ավե լի քան 10 տա րի մտե րիմ է եղել Քրիստիանի հետ` նրան դարձնելով իր լուսանկարների մոդելը: Եվ այդ մտերմությու նը ակներև է նուրբ և զգայական ֆիլմում: ՅԲՀ
սախցիկ է տեղադրվում և միացվում Էմի լի սմարթֆոնին: Հրճվելով իր ընտանիքին լրտեսելու նորահայտ այդ կարողությամբ` Էմի լը որո շում է էլ ավե լի առաջ գնալ, և առանց աղմուկի` տնով մեկ տեսախցիկներ է տեղադրում: Հանկարծ նա սկսում է իր մերձավորների կյանքը բոլորովին նոր ձևով տեսնել: Սիրա յին արկածները, բժշկական ու ընտանեկան գաղտնիքներն այլևս աննկատ չեն անցնում: Ինչպես վերնագիրն է հուշում` Էմիլը բառա ցիորեն ամենագոն է և իսկապես վայելում է դա: Ստանձ նե լով Մեծ Եղ բոր դե րը` Էմիլն իր հասարակական ու մասնագիտական ողջ կյանքը ձևավորում է մի կարողության շուրջ,
որի շնորհիվ տեսնում է այն, ինչն ուրիշնե րը չեն տեսնում: Որպես գովազդային գոր ծակալ` նա իր ունակությունները կիրառում է մրցակիցների նկատմամբ առավելության հասնելու, իսկ որպես սիրեկան` մի կնոջ սիր տը գրավելու համար: Սակայն ինֆորմացի այի հոսքն այնքան ընդարձակ է ու անվերջ, որ Էմիլը կորցնում է իրականությունը տես նելու ունակությունը: Կյանքին նայելով այլոց տեսագրված փորձառության միջոցով` Էմի լը, թվային ճգնավորի պես, մեկուսանում է հասակակիցներից: Ինչպես և իր խաղարկային դեբյուտում` «Love.net» ֆիլմում (2011), բուլղար գրող, պրո դյուսեր և ռեժիսոր Իլիան Ջևելեկովն օգտա գործում է տեխնոլոգիան ժամանակակից
հասարակության մեջ սիրո, ընկերության և ընտանիքի մասին խորհելու համար: Ըստ էության` այստեղ նա առավել ընդգծված ծայրահեղության է հասնում. Էմիլն արտա ցոլում է հասարակության համընդհանուր մոլուցքը սմարթֆոնների, սոցիալական լրա հոսի և «լայվ» տեղեկատվական հոսքի հան դեպ: Ջորջ Օրուելի «1984»-ի գաղափարներն այսօրվա աշխարհին համահունչ դարձնելով` «Ամենագոն» ցուցանում է, որ հիմա յուրա քանչյուրն էլ կարող է դառնալ Մեծ Եղբայր: Թեև ոմանց համար դա կարող է հրապու րիչ թվալ, Ջևելեկովը հաստատում է. հարկ է, որ թվային այդ որկրամոլությունը հավասա րակշռվի չմիջնորդավորված փորձառության առողջ սննդակարգով: ՀԷ
GOLDEN APRICOT DAILY 2018 | 8/9 JULY | DAY 1&2
Գե ղե ցիկ հե րո սու հի եք գտել` ի դեմս Սե վե րին Ժոն կե րի. ի՞նչ էիք փնտրում և ինչ պե՞ս նրան գտաք: Ես միշտ աշ խա տում եմ մարդ կանց, ոչ թե դե րա սան նե րի հետ, և սկզբում շատ շրջե ցի հյու սի սի ապաստարաններում` ցուցադրելով «Նանան» ու հույս ունենալով այնտեղ դեռահաս մայր գտնել: Սե վերինը ապաստարանում չէր, բայց տեսել էր ազ դագիրն ու եկել քասթինգի: Բոլոր աղջիկներն էլ աղքատ աշխատավոր դասից էին, և հենց դա էր ինձ հետաքրքրում: Ֆիլմը ճկունության մասին է, թե ինչպես են մեծանում ու փոխվում: Սեվերինն ինձ իր կյանքից դրվագներ պատմեց, որոնք անհավատա լիդաժան էին: Նա պարզապես նայեց ինձ ու ասաց. «Դե, կյանքում կեղտոտ բաներ էլ են լինում»: Պատմության ո՞ր մասն էիք արդեն նախան շել`մինչև կգտնեիք ձեր հերոսուհուն: Ես «կեղծ սցենարներ» եմ գրում, որովհետև դա ֆի նանսավորում ապահովելու միակ միջոցն է, սակայն հենց որ գրում պրծնում եմ, այն ինձ համար մեռած է: Չեմ կարծում, թե գաղափարներն են ֆիլմ ստեղ ծում. ֆիլմ ստեղծում են զգացմունքները, ժամանա կը, քնքշությունը, ֆիլմ ստեղծում է բարկությունը... Ես կարող եմ գրի առնել այն գաղափարներն ու զգաց մունքները , որոնք փնտրում եմ, բայց հետո ես մարդ կանց հետ եմ աշխատում, և ամեն ինչ փոխվում է` մինչև մոնտաժի ամենավերջին պահը: Լյուքին (Շե զել) հանդիպելուց հետո ես ամեն ինչ լիովին փոխե ցի, որովհետև ուզում էի նրան ֆիլմում նկարել:
Վալերի Մասադյան Խաղարկային առաջին «Նանա» ֆիլմի շահած «Արծաթե ծիրանից» հետո ֆրանսիացի ռեժիսոր Վալերի Մասադյանը Երևան է վերադարձել իր երկրորդ`«Միլա» ֆիլմով, որը կրկին առնչվում է անցումային փուլում գտնվող հերոսուհու` այս անգամ անդրադառնալով դեռահասի մայրության թեմային: «Միլան» Ժյուրիի հատուկ մրցանակի է արժանացել Լոկառնոյի ՄԿՓ-ում, և երեքշաբթի կբացի «Ֆրանկոֆոն երկրների կինոն» ծրագիրը: Մասադյանը նաև վարպետաց դաս կանցկացնի, նա խաղարկային ֆիլմերի մրցույթի ժյուրիի կազմում է: Մասադյանը ձգտում է պատկերել այն մարդկանց, որոնց հասարակությունը հակված է անտեսելու: Նրա ֆիլմերը զոհերի կամ հերոսների չեն ներկայացնում, այլ իրական մարդկանց, որոնց կյանքը, սերն ու ծիծաղը նա ընդգծում է նուրբ ու խորը տեսարաններում: Իր հերոսների էությունը որսալը վճռորոշ դեր ունի ոչ պրոֆեսիոնալ դերասանների հետ սերտորեն աշխատող Մասադյանի համար:
Արդյո՞ք այս փառատոնում ժյուրիի կազմում լինելն ու Ձեր ֆիլմը ցուցադրելը որևէ հատուկ նշանակություն ունի: Ես շատ ուրախ եմ իմ ֆիլմի երևանյան ցուցադ րության առթիվ: Առաջին այցիս եկել էի «Նանա» ֆիլմով, և այն ժամանակ շատ հատկանշական էր, քան զի ըն տա նի քիցս առա ջինն էի, որ ոտք դրի Հայաստան: Իմ պապն ու տատը, ովքեր ծնողնե րիս օգ նել են ինձ մե ծաց նել, Ֆրան սիա են եկել Թուրքիայից, և երբ ես երեխա էի, մենք մշտապես վերադառնում էինք այնտեղ: Երբ առաջին անգամ Երևան եկա, այն ինձ շատ արևելյան, շատ ռուսա կան թվաց, բայց գյուղական վայրերում ես ուժգին կապ զգացի իմ նախնիների մշակույթի հետ: ՍԿ Հանդիպում Վալերի Մասսադյանի հետ` 9.07` 15:00, ՀԲԸՄ
How much of the story did you envisage before you found your protagonists? “I write fake scripts because that’s the only way I can find money, but for me, as soon as it’s written, it’s dead. I don’t think ideas make film – emotions make film, time makes film, tenderness makes film, anger makes film. I can write down the ideas and the emotions that I’m looking for, but then I work with people and eve rything changes, until the very last moment of editing. After meeting Luc [Chessel] I completely changed every thing; it became a love story between two people from very different places and how she evolves through this.” How did you collaborate to find the story together? “They don’t know the story, I don’t know the story. The story I find in the editing room – that’s why I edit myself. When I'm working with them, the only thing I give them is actions, things to do. I kind of know what I’m looking for because I’ve spent a lot of time with them. For exam ple I gave a Luc some job adverts only featuring unpaid apprenticeships and because I know his views on socie ty, I know this is going to evoke some kind of reaction from him. So my work is basically to invent games. It’s really like children playing together.”
Ինչպե՞ս էիք աշխատում նրանց հետ` պատ մությունը միասին գտնելու համար: Նրանք չգիտեն պատմությունը, ես` նույնպես: Պատմությունը ես գտնում եմ մոնտաժի սենյակում: Նրանց հետ աշխատելու ժամանակ միակ բանը , որ տալիս եմ` գործողություններն են. այն, ինչ պի տի անեն: Քա նի որ նրանց հետ նկա րա հան ման ժա մա նակ, դրա նից առաջ և հե տո շատ ժա մա նակ եմ անցկացրել, ես արդեն գիտեմ, թե ինչ եմ փնտրում: Օրինակ, ես Լյուքին ընտրություն տվեցի` ներկայացնելով միայն չվճարվող օգնական-ենթա վարպետի աշխատանքային հայտարարություննե րը, և որովհետև գիտեի հասարակության վերաբե րյալ նրա հայացքները, կարծում էի, որ դա ինչ-որ ազդեցություն կունենա: Այսինքն, իմ աշխատան քը գլխավորապես խաղեր հորինելն է: Ֆիլմը մի այն մոնտաժի ժամանակ է սկսում կառուցվել, այդ պատճառով էլ ես ինքս եմ մոնտաժում: Ֆիլմի ընթացքում մենք զգում ենք, թե որքան փխրուն են կերպարները և թե որքան հեշտու թյամբ ամեն ինչ կարող է նրանց համար վատ ընթացք ստանալ, սակայն պատումը նրանց պարտության կամ հաղթանակի ուղղությամբ չի զարգանում: Փոխարենը Դուք հանդիսատե սին նուրբ մի լարվածություն մեջ եք պահում: Ինչպե՞ս եք աշխատում դա ստանալու համար: Ես գլխավորապես հետաքրքրված եմ այն մարդ կանցով, որոնց արդի հասարակության մեջ ընդուն ված է համարել «անտեսանելի»: Ես էլ նույն տեղից եմ սերում: Ծայրահեղ մեծ փխրունություն կա այնտեղ, սակայն կա նաև ծայրահեղ մեծ ուժ: Կարծում եմ, որ միլիոնավոր հաղթանակներ կան. ամեն օրը հաղթա նակ է: Բայց դա շքեղ, մելոդրամատիկ, հրապուրիչ մի բան չէ. դա ամենօրյա պայքար է` քայլ առ քայլ, բա րօրության կամ ներդաշնակության հասնելու համար: Դա է, որ ինձ հուզում է: Շատ ֆիլմեր կան, որոնք ջա նում են սա ներկայացնել, բայց հիմ ն ականում բուր ժուական տեսանկյունից, և այդժամ այն երևակայու թյան ծնունդ է` կեղծ է: Իհարկե, իմ ֆիլմն էլ է երև ակայության արդյունք: Դա այն չէ, ինչ պատահել է իրականում, սակայն աղջկա խոսելու ձևը, ծիծաղելու ձևը, որ բացահայտում է նրա էությունը, նրա կենդա նի բնազդները, սա է մարդ արարածի մեջ ինձ հա մար ամենակարևորը:
You’ve found a beautiful heroine in Sévérine Jonkheere. What were you looking for? “I always work with people, not actors, so first I went around a lot of shelters, screening Nana, hoping to find a teenage mother. Sévérine wasn’t in a shelter, but she saw a flyer and came to a casting. These girls all have the poor working-class background that I’m interested in. Milla is about resilience and how you grow and change. Sévérine told me stories about her life that were incred ibly hard and she just looked at me and said: ‘Well, shit happens’.”
When Luc reads a poem to Milla, is that his own? “It something that he wrote to me when I was very sick and tired. He came to me and handed me this letter, and it gave me strength. What he wrote was beautiful, so I wanted to use it in the film. I edited it because his letter was much longer, so it’s sort of a co-production.” And you changed it into a letter to Milla. “Well, Milla is... it’s me. We’re the same.”
Valérie Massadian Six years after her debut feature Nana won a Silver Apricot, French direc tor Valérie Massadian returns to Yerevan with her second film Milla, again focusing on a girl in a transitional fase – in this case teenage motherhood. Milla received the Special Jury Award at the Locarno International Film Festival, among other prizes, and will open the Francophone Countries Cinema program on Tuesday. Besides screening her own film in Yerevan, Massadian will also give a master class and be part of the Feature Competition jury. From her collaborations with photographer Nan Goldin in the early 2000s to her approach to her own films’ protagonists, Massadian endeavors to depict those people whom society tends to overlook. Her films don’t fea ture victims or heroes, but real people whose life, love and laughter she highlights in tender, perceptive scenes. Capturing the ‘essence’ of her protagonists is crucial to Massadian, working together intimately with her non-professional actors.
Throughout the film we sense how easily things could go wrong for these characters, but the story doesn’t develop towards either defeat or victory. How do you maintain this delicate tension? “I’m interested in what modern society tends to call ‘in visible people’. There’s an extreme fragility but there’s also an extreme strength. I think there are millions of victories – every day is a victory. But this is not like some flamboyant, melodramatic, glamorous thing; it’s an eve ryday struggle to flourish or find some harmony step by step. That’s what moves me. A lot of films try to represent this, but mostly from a bourgeois perspective, and then it’s fake. Of course my film is also fantasized, it’s not what really happened, but it is the way she talks, it is the way she laughs, it captures her essence, her animality – which for me is the most important thing in a human being. So I want people to see her, to be there, spend time with her, and ban their impatience. You have a brain, you have blood running through your veins, you have a heart. In the dominant cinema, whether you are there or not, the film doesn’t change. It’s just a prod uct that tastes the same for everyone, like Coca-Cola. People have become used to films that explain every thing, but to me that’s an insult to my intelligence.” You play a small part in Milla. What does it mean to put yourself on the other side of the camera? “For me there’s no real border between being in front of the camera or behind, because I am in the shot any way: what you see is the result of how we’ve worked to gether, been together. But at the moment it was quite useful to make Milla feel at ease and understand what I was asking of her – which was to just be there with me.” Does it have a special meaning for you to be on a jury and show your film at this festival? “I’m very happy to show my film in Yerevan. The first time I visited was with Nana, and that was very special, as I was the first of my family to come to Armenia. My grandparents, who helped raise me, came to France from Turkey, so that’s where we would always go back to when I was a child. When I first came to Yerevan, it felt very oriental, very Russian, but in the countryside I felt a strong connection with the culture of my grand parents.” SK Rendezvous with Valérie Massadian. 9-7 15:00 AGBU.
6
GOLDEN APRICOT DAILY DAY 1&2 | 8/9 JULY | 2018
reviews Alice Through the Chimney Anna’s War (Aleksey Fedorchenko, Russia, 2018). Feature Competition, CIS Film Program. 9-7 12:30, 10-7 16:00, Moscow Cinema Blue Hall.
Coming Back Home The House by the Sea (Robert Guédiguian, France, 2017). Opening Film. 8-7 17:00 Moscow Cinema Red Hall, 9-7 20:30 Cinema Star Rio Mall. Director, screenwriter and producer Robert Guédiguian has set his twentieth film The House by the Sea in his native lands, in a bay not far from his home town Marseille. There, the three middle-aged children of Maurice gather at their elderly father’s seaside villa. Armand (Gérard Meylan), Joseph (Jean-Pierre Darroussain) and Angèle (Ariane Ascaride, the director’s wife) haven’t gathered at their child hood home for years, and haven’t really been in touch with each other or their father, who is strapped to bed due to his illness. Maurice’s only daughter turns out to have had strong reasons for leaving her paternal home: twenty years ago her own daughter died while Maurice was sup posed to be looking after her. Their native village is almost empty: house
Brave Old World Ex-Shaman (Luiz Bolognesi, Brazil, 2018). Documentary Competition. 8-7 10:00, 9-7 21:00 Moscow Cinema Small Red Hall. A very serious clash of civilizations, burdened on one man’s shoulders, is at the center of Brazilian director, screenwriter and anthropologist Luiz Bolognesi’s documentary Ex-Shaman. Before 1969 shaman Perpera had never seen a white man. His tribe had been living in the Amazon basin for around 4,000 years. They were war riors with an intricate and a strong connection to the spiritual world. When the whites arrived, they brought along diseases previously unknown to the locals. Many fell ill and died. Shaman Perpera, then 20, was forced to leave
owners are raising the rents, many have left and only the old fish restaurant remains, where one can reminisce about the past with a glass of wine. The family’s relations, among them selves as well as with other locals and neighbors, bring to mind discolored old photographs: the memories are still fresh, but something has gone missing. The presence of Joseph’s new girlfriend, who’s half his age at most, points to the arrival of new times and developments. Angèle herself also gets a lot of attention from a much young er local fisherman. But coming back to the vil la also means coming face to face with their own past, which manifests itself through various memories and emotions. Guédiguian uses the same actors in almost all his films, creating his own kind of French commune. While it’s unclear to what extent the film is autobi ographical, the director has said that The House by the Sea contains some of his boyhood memo ries from Marseille. As a result, Guédiguian reaches the nostalgic culmination of his filmography, which aside from being a personal family drama, is con cerned with socio-political issues as well. DM
Nervous Translation (Shireen Seno, Philippines, 2018). Feature Competition. 9-7 10:00 Moscow Cinema Red Hall, 10-7 14:00 Moscow Cinema Blue Hall.
his native lands and lifestyle. After years of reli gious persecution he finally became a part of the Christian church as a groundskeeper. He hum bly does his job in his white long-sleeve jacket and black pants. Yet he still sleeps with the lights on, cautious of the lost souls seeking revenge. Bolognesi and his cinematographer Pedro J. Márquez and editor Ricardo Farias have creat ed an epic contemporary fable on the borders of documentary and fiction. Their shaman is re al and, if you stop to think about it, not so “ex”. This is a topical, complex and perhaps at times confusing film. However that last qualifier says more about the modern world, which has re jected spirits and intermediaries of the kind that Perpera once was. To this day he cautiously lis tens to the wind and the sounds of animals, even if they’re interrupted by church bells. DM
Japanese-Filipino artist Shireen Seno charts the in ner world of an eight-year-old in this sensitive and visually bold film. The camera never moves out of the house that sits empty until Yael returns from school. Her father has been working abroad for years and when her mother comes home after a long day’s work in a shoe factory, she appears emo tionally drained and distant towards her daughter. And so Yael resorts to a few of her favorite things. Through repetition, we learn what these are: a daily, minute-long math exercise by tele phone; meticulously polishing her shoes; cook ing miniature meals in her toy kitchen; and lis tening to her father’s voice on the cassette tapes he sends to her mother. Nervous Translation is set in the late eighties, when the Filipino revolutionary government had ousted dictator Ferdinand Marcos and only re cently established a fragile democracy. Although
that context might mean nothing to Yael, Seno lets some of the tension rising from the volatile political situation seep into her small world. Still, uncertainty about her own position within the triangle of her absent father, his dedicated twin brother and her elusive mother are more pressing for Yael. Unfortunately, understanding adult rela tions requires a level of math she doesn’t master yet. Nevertheless her private arsenal of rituals, charms and magical thinking beautifully demonstrates how chaos can be structured in a child’s mind. SK
Why We Fight
Too Close to the Sun
The Son (Alexander Abaturov, Russia/France, 2018). Documentary Competition, CIS Film Program. 9-7 12:00, 19:30 Moscow Cinema Small Red Hall.
Regarding Gravity (Matthieu Brouillard, Canada, 2017). Documentary Competition. 9-7 10:00, 18:00 Moscow Cinema Small Red Hall.
Young Russian director Alexander Abaturov tries to reconnect with his fallen cousin by immersing himself in a training camp for Spetsnaz soldiers in his documentary debut The Son, a reflection on the allure of the army. What drives young boys to enlist, leave home and train to kill and be killed? Abaturov is looking for answers after the unfortunate and seemingly pointless death of his cousin Dima, who fell during a Russian military operation in Dagestan. Although the starting point is extremely per sonal, Abaturov is not interested in solely mak ing a film about his cousin. Instead he shows all the other Dima’s out there: young boys on the verge of manhood, willing to give up their lives for their country. Pulling some strings with Russian officers Abaturov managed to film at a secret army base, where cadets are trained to be part of the Spetsnaz special forces. Few words are exchanged in this harsh set ting where a military doctrine reigns. And yet the shots Abaturov creates seem immensely sympa thetic towards the trainees, as if the director is looking for signs of his own cousin amongst the group of struggling, shaven-headed boys who’ll soon face the same dangers Dima did. HE
Canadian visual artist Matthieu Brouillard opens his debut feature-length documentary Regarding Gravity with a motto by French phi losopher Gaston Bachelard about the “psychol ogy of weightlessness”. But it turns out the cita tion that ends the film is far more relevant: Saint Thomas of Aquino’s exaltation “Let faith provide a supplement for the failure of the senses”. You see, 63-year-old Christian has a severe visual impairment and his close friend, 71-yearold Bruce, is not just hard of hearing but also bi polar. Nevertheless, the two buddies have set out on a seemingly impossible mission: they want to fly. Christian is methodical about it, taking step after small step to take him closer to his goal. Bruce on the other hand is more scattershot and impulsive (as befits his condition) but also more attuned to the philosophical and existential im plications of their quest. Much more than a film about disabled people overcoming the odds, Regarding Gravity turns out to be a sensitive portrait of an unusual friend ship. Brouillard has had a close relationship with Christian for more than a decade, using him as a model in his photography. That intimacy pays off in spades for this delicate film. JBH
Big Brother's Digital Gluttony Omnipresent (Ilian Djevelekov, Bulgaria, 2017). Feature Competition, Francophone Film Program. 8-7 10:00, 9-7 17:30, Moscow Cinema Blue Hall. Emil is not only a big brother, but al so a big son, a big father and a big boss in Omnipresent, a black comedy about the al lure and danger of smartphone voyeurism. It starts as a practicality. The bedridden fatherin-law of Emil (Velislav Pavlov) suspects some one is stealing his valuables, so a camera is in stalled in the living room and connected to Emil’s smartphone. Enjoying this new ability to spy on his family, Emil decides to take it up a notch and discreetly installs cameras throughout the family house. Suddenly, he can see the lives of his close ones in a completely new way. Love affairs, med ical quirks and family secrets won’t go unnoticed anymore. As the title suggests Emil is everywhere, and he sure is enjoying it. Getting caught up in this role of big brother, Emil shapes his whole social and professional life around the ability to see what others can’t. In his job as an advertising agent he uses his po wers to trump competitors; as a lover he uses it to win a woman’s heart. But the flow of infor mation is so vast, so unending, that Emil loos es sight of unmediated reality. What starts out as
Aleksey Fedorchenko’s Anna’s War touches on a subject that has been widely explored in cinema, but nevertheless hasn’t lost its relevance to this day: the Holocaust. From a creative standpoint interpreting the Holocaust is becoming trickier and riskier. It requires a fresh approach to avoid the idea and form to be overpowered by the matic familiarity. Fedorchenko hits the mark by choosing a new perspective. Little Anna, the film’s protagonist, has miraculously survived the Jewish massacres in Ukraine by taking refuge in the chimney of her primary school, which has been turned into a Nazi command center. Not only is this chim ney little Anna’s only shelter, it also becomes the narrow prism through which she quietly ob serves the outside world at war. There’s almost no dialogue in the film, which makes the work of the main actress all the more difficult. Six-year-old Marta Kozlova tackles her
task with admirable grace and an organic mas tery that at times even adult actors can’t achieve. She is the main pillar of the film, as was touched upon in the jury assessment when the film won the Special Jury Award at the Russian film festival Kinotavr: “For creating a stunning image of war through the eyes of a child.” Indeed, Fedorchenko and Kozlova have to gether created not merely the character of Anna, but the character of war through Anna. Her perspective is somewhat reminiscent to that of Władysław Szpilman in Roman Polanski’s The Pianist (2002), the narrative seems to browse through Anne Frank’s diary at times, while Kozlova’s own acting skills bring to mind those of such other war-movie children as David Bennent in The Tin Drum (1979), Giorgio Cantarini in Life Is Beautiful (1997) or Asa Butterfield in The Boy in the Striped Pyjamas (2008). Fedorchenko’s idiosyncratic directorial de cisions sometimes create a feeling of magical realism, and at other times manage to gener ate Alice Through the Looking Glass-like visu al tunnels. Passing through these, the audience is able (unlike Anna) to gain a little more insight into the war that this little girl had nothing to do with, but in which she becomes a participant nonetheless. KA
a means to an end soon becomes the end itself. Like a digital hermit Emil isolates himself from his peers, watching life through the filmed expe riences of others. As he did in his debut feature Love.net (2011) Bulgarian writer, producer and director Ilian Djevelekov uses technology to reflect on the way love, friendship and family are experienced in contemporary society. Although he takes it to a greater extreme, Emil mirrors our collective ob session with smartphones, social media feeds and live-streams. Updating the ideas of George Orwell’s 1984 for today’s world, Omnipresent shows that everyone can become a big broth er now. While that may seem alluring for some, Djevelekov makes the case that this digital glut tony should be balanced with a healthy diet of unmediated experiences. HE
Carefully Structured Chaos
GOLDEN APRICOT DAILY 2018 | 8/9 JULY | DAY 1&2
Probing the Soul The centenary of Ingmar Bergman's birth provides good reason for looking back on the legacy of this prolific and influential film auteur, whose private and professional lives were intricately entwined. “I love this little world inside the thick walls of this playhouse, and I’m fond of the people who work in this little world”, says theater actor Oskar in Ingmar Bergman’s Fanny and Alexander (1982). “Outside is the big world, and sometimes the little world succeeds in reflecting the big one so that we understand it better.” We can hear Swedish film and theater direc tor Ingmar Bergman loud and clear speaking through his character. On July 14 it will be ex actly a hundred years ago that Bergman was born, and the festival pays tribute to this in fluential auteur by screening two of his icon ic films as well as a new documentary on Bergman’s life, work and legacy by Swedish di rector Jane Magnusson. Bergman – A Year in Life revolves around the year 1957. In the space of twelve months, Bergman premièred The Seventh Seal, made Wild Strawberries, staged four theater produc tions, a television play and a radio play, and was hospitalized with a severe stomach ul cer. Magnusson uses this manic and pivot al year to reflect on every aspect of Bergman’s life, both professional and private. A distinction that is hard to make with this creative workahol ic: the director’s many love affairs were most ly with women he worked with on set, and in Magnusson’s view his almost compulsive output often served to explore unresolved issues that haunted him in his personal life.
Moving Upmarket Ever since its inception, the Golden Apricot festival has made room for activities to strengthen the local film industry. In this celebratory fifteenth festival year, these are gathered and expanded on under the new header GAIFF Pro, which also casts a wider international net. The two main components of the new industry platform are the cross-border regional co-pro duction market C2C and the CineThink program. Aside from these, GAIFF Pro also encompasses a plethora of panels, showcases and master classes. While the C2C market’s name playfully in vokes the Black Sea to the west and the Caspian Sea to the east, the Lesser Caucasus mountain range that lies in between defines the market’s geographical boundaries. “We’re not just look ing at Armenia, but the entire Lesser Caucasus region, which includes Armenia, Azerbaijan, Iran, Turkey and Georgia”, explains GAIFF Pro coordinator Sona Karapoghosyan. “We’re host
History Runs Deep Family secrets, hidden memories, cursed heritage, and echoes of the past haunt the present in the films of this year’s Armenian Panorama program. There’s something secretive about Yeva, the pro tagonist of the eponymous feature which opens this year’s Armenian Panorama program. What Yeva is hiding, we don’t know. Only one thing is certain: a dark episode from her past can shake things up in the present. That’s a common theme throughout this year’s crop of Armenian films. Having fled her influential and imposing inlaws, Yeva takes refuge in one of the villages in the region of Karabakh, where the impact of the border conflict between Armenia and Azerbaijan
NEWS AND BACKGROUND 7 Bergman was married five times, had a num ber of affairs and fathered nine children, whom he hardly ever saw. It testifies to a complicat ed relationship with marriage and family life, themes he thoroughly explored in many of his films. In Summer with Monika (1953) he incor porates them in a coming-of-age story about a young working-class couple who briefly escape the constraints of society together. Capturing the spirit of its time (and with the added shock value of a now utterly innocent-looking nude scene), it created a splash. An iconic close-up of lead actress Harriet Andersson, staring straight into the camera, perfectly illustrates Bergman’s use of his actors’ faces to reflect the human soul. Besides male-female relationships, the rela tionship between man and God is another re curring theme in Bergman’s work, stemming from his own ambivalent feelings about reli gion. God cannot be found, but is neverthe less still searched for. In Winter Light (1963), one of Bergman’s personal favorites, this search is embodied by Tomas, a priest suffering a crisis of faith who has become incapable of making emotional connections. Magnusson reveals that Bergman called in a doctor to dampen lead actor Gunnar Björnstrand’s mood. Despite these kinds of se vere manipulations, Bergman’s unique, intuitive way of directing was a major reason why actors loved working with him. It’s also why his films still deserve to be seen and seen again, because they tell a different story every time. Bergman’s creative output shows a sensitivity to matters he couldn’t analyze, which makes for pleasant ly ambiguous films. When he was interviewed about Persona (1966), his most interpreted, an alyzed and debated movie, years after its mak ing, Bergman said that he might have made the film differently then. But he concluded: “If you always knew what you were doing, you probably wouldn’t do it.” SK
Creative Freedom Today, the Russian émigré writer of Armenian descent Sergei Dovlatov is fa mous. Back in his own time, he could find no place to put his talents, as the biop ic Dovlatov shows. This tragic, dreamlike portrait of the Brezhnev-era Soviet Union opens the CIS Film Program. To become a published author in the Soviet Union one has to be a member of the writ ers’ union. To become part of the writers’ un ion one has to publish first. Officials used excuses like these to make a career for unconventional Soviet-era writers like Joseph Brodsky and Sergei Dovlatov virtually impossible. In Dovlatov Alexey German Jr. (Paper Soldier, Under Electric Clouds) shows the trials and trib ulations of the cursed author over the course of one week, as he tries to make ends meet without losing his artistic integrity – another feat that’s virtually impossible in Soviet Russia. Serbian actor Milan Marić beautifully embod ies the misunderstood writer. His Dovlatov is as kind and gentle as he is cynical, ironic and snarky, contrarian qualities that only strength ened officials’ resolve not to publish any of his works. Instead the author of Pushkin Hills and The Suitcase is asked to write about an obscure construction worker with a knack for poetry, and a festive event at a factory where the work ers dress up as Russia’s literary greats (Pushkin, Dostoyevsky, Tolstoy) to celebrate efficient out put. A slap in the face of both Dovlatov himself and literary history in general. Through Dovlatov’s trials and tribulations German captures the absurdities of Brezhnevera life in sprawling, dreamlike tracking shots.
ing up to three projects from each country, by emerging filmmakers working on their first or second feature-length film, who will meet with around 35 producers and market represent atives from around the world. Aside from this there will also be eight work-in-progress pro jects from all over the region. They’re all here to meet each other, find possible co-production or cooperation partners, and also have some fun in Yerevan.” The year-round program CineThink offers training for local filmmakers as well as screen ings in various Armenian cities. The filmmakers have already followed a series of training sessions (see picture) focused on public speaking skills in collaboration with the Think training course. “The core of their process are the TED-talk tech niques”, says Karapoghosyan. “Our trainings ap plied those techniques to film pitching. They will culminate in a pitching session next Friday, where the best project will get an award, supported by the Prime Minister of Armenia.” While most of the industry activities are open to GAIFF Pro-accredited guests only, there are some public events. Most prominent of these is the C2C Showcase film program, screen ing nine films which came to fruition through
one of the festival’s development activities, from the longstanding Armenia-Turkey Cinema Platform to the Directors Across Borders pro gram. Karapoghosyan: “These will be screening for free at Moscow Cinema as showcases, with some of the directors present.” These kinds of meetings are what a festival is all about, and Karapoghosyan is happy to be able to share these experiences with participants from Armenia’s surrounding countries this year. “It’s not just about the development of the film in dustry”, she says. “It’s about peace-building and coproduction within the entire region, which of course has very complicated relations.” JBH
resonates with her own suffering. In this impres sive feature Iran-based director Anahid Abad shows how the traumas of history are always in escapable. The films in the Armenian Panorama which take place in and around present-day Armenia show a country struggling with its history and with the atrocities that have shaped its culture. Even outside Armenia history fights its way to the fore. In Robert Deranian’s Tabu this is the case for David, a Miami-based Armenian stu dent who falls in love with his Turkish classmate Leyla. Aware of the horrors that were perpetrat ed on his ancestors by hers, David struggles to bypass history to establish a relationship in this loose adaptation of Shakespeare’s Romeo and Juliet. In contrast Leyla has no clue of the events of 1915, nor does she feel the need to address something she hasn’t been part of. A more insistent denial takes place in Suren Babayan’s Land Surveyors, a metaphorical fairy
tale about the history embedded in lands in the west where Armenian life was almost completely evaporated by Ottomans during the 1915 geno cide. Two land surveyors who have been taught to “mind their own business” plant Turkish flags on an Armenian gravesite, unaware of or even uninterested in the history that literally lies be neath their feet. Combining Armenian ecclesi astical chants, Turkish nationalist songs and an allegorical narrative Babayan suggests that one can never completely get rid of history. When we project these themes onto con temporary portraits – of Sevan fishermen in Arthur Sahakyan’s With the Wind, of an out cast shepherd in Mane Grigoryan’s Between Sky and Earth, of the Yerevan citizens in Manne’s Adaptation – one is tempted to imagine their links with history. How do they perceive the ech oes of the past in their very own present where history runs as deep as the treacherous waters of lake Sevan? HE
This Soviet Union is a place of (creative) stagna tion and melancholic geniuses. Only later, when Dovlatov emigrates to New York, does his work find a foothold in a by then post-Soviet Russia. It makes Dovlatov a fitting opening film for this year’s CIS Film Program, where the focus lies on cinematic highlights from the nations of the Commonwealth of Independent States, a cooperative union of post-Soviet countries. Highlighting some of the best new films from these diverse countries, the program celebrates the artistic possibilities that open up when art ists are encouraged to put their talents to use.
Dovlatov (Alexey German Jr., Russia/Poland/ Serbia, 2018). Yerevan Premiere, CIS Film Program. 9-7 19:30 Moscow Cinema Red Hall, 10-7 18:30 Cinema Star Rio Mall. CIS in Focus Round Table. 9-7 11:00 AGBU.
Street View The festival will honor three renowned Armenian directors of the past on Monday. An hour-long program honoring filmmak ers Nerses Hovhannisyan (1938-2016), Ara Vahuni (1938-2006) and Albert Mkrtchyan (1937-2018) from 17:00 will be concluded with the unveiling of their Honorary Stars on the Charles Aznavour Square at 18:00.
Golden Posters An exhibition of 15 years of festival posters will be shown at Moscow Cinema, with an official opening at 16:30 this Sunday. If you're hun gry for more film posters, head over to GAIFF Pro location AGBU (2/2 Melik Adamyan St.), where a selection of placards for films from Francophone countries is on display.
Water Works Be warned: the festival's opening festivities coincide with Armenia's yearly Vardavar, a.k.a. “Water Day”. Don't be alarmed if a stranger splashes some water on you in the street – it might actually be welcome in the current Yerevan climate.
Meet the Makers Monday will see the first two master class es in the festival program. First up is Valerie Massadian (15:00, AGBU; see page 5), fol lowed by American cameraman and film maker Larry Smith, who will rendezvous with students in a public talk at TUMO (16 Halabyan St.) starting at 17:00.
Into the Night End your festival days in style at the dai ly After-Party at 23:30 (Sunday: Mirzoyan Library, 10 Mher Mkrtchyan St.; Monday: Simona, 80 Aram St.) or join GAIFF guests every day from Monday at the Midnight Wrap-Up at The Club (40 Tumanyan St.).
GOLDEN APRICOT DAILY DAY 1&2 | 8/9 JULY | 2018
8 Ðàì²Ü²ìàðܺð
նպաստելով
հայկական աշխարհի
զարգացմանը
OUR PROJECTS ՄԵՐ ՆԱԽԱԳԾԵՐԸ TATEV REVIVAL PROGRAM WINGS OF TATEV AERIAL TRAMWAY DILIJAN DEVELOPMENT PROGRAM UWC DILIJAN COLLEGE DILIJAN EDUCATIONAL CLUSTER DILIJAN HEALTHCARE HUB SURB GEVORG CHURCH ARTSAKH DEVELOPMENT PROGRAM AURORA HUMANITARIAN INITIATIVE SYRIAN-ARMENIAN RELIEF INITIATIVE
+3746060700 700800 800 info@idea.am info@idea.am www.idea.am www.idea.am 2/2 2/2Melik-Adamyan Melik-AdamyanSt., St.,Yerevan Yerevan0010, 0010,Armenia Armenia +374
Ø»ÉÇù-²¹³ÙÛ³Ý ÷áÕ. ÷áÕ. 2/2 2/2 ºñ¨³Ý 0010, г۳ëï³Ý Ø»ÉÇù-²¹³ÙÛ³Ý
THE FOUNDATION FOR ARMENIAN SCIENCE AND TECHNOLOGY (FAST)
«ՏԱԹԵՎԻ ՎԵՐԱԾՆՈՒՆԴ» ԾՐԱԳԻՐ «ՏաԹևեր» ճոպանուղի ԴԻԼԻՋԱՆԻ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ԾՐԱԳԻՐ UWC ԴԻԼԻՋԱՆ դպրոց ԴԻԼԻՋԱՆԻ ԿՐԹԱԿԱՆ ԿԼԱՍՏԵՐ ԴԻԼԻՋԱՆԻ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՆԳՈՒՅՑ ՍՈՒՐԲ ԳԵՎՈՐԳ ԵԿԵՂԵՑԻ ԱՐՑԱԽԻ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ԾՐԱԳԻՐ «ԱՎՐՈՐԱ» ՄԱՐԴԱՍԻՐԱԿԱՆ ՆԱԽԱՁԵՌՆՈՒԹՅՈՒՆ «ԱՋԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ ՍԻՐԻԱՀԱՅԵՐԻՆ» ՆԱԽԱՁԵՌՆՈՒԹՅՈՒՆ Հայաստանի գիտության և տեխնոլոգիաների հիմնադրամ (FAST)