úð²Âºð day 7, saturday, JULY 14, 2018
կինոն պետք է սիրել էջ 3
հանցավոր ընտանիքը էջ 4
Ուլրիխ զայդլ Ulrich Seidl p. 5
Crime Family p. 6
Celebrating the Love for Cinema p. 7
DAILY տապալելով հողմաղացները «Դոն Կիխոտին սպանողը»
Tilting at Windmills The Man Who Killed Don Quixote p. 6
էջ. 4
2
Ìð²¶Æð/ program
14.07
ՄՈՍԿՎԱ ԿԻՆՈԹԱՏՐՈՆ, ԿԱՊՈՒՅՏ ԴԱՀԼԻՃ MOSCOW CINEMA, BLUE HALL 15:00
Թուրքական թամբ /ռեժ.՝ Յուսուպ Ռազիկով Sella Turcica /dir. Yusup Razykov
Rus, 75’ CIS 16+
Lang.: Russian Subt.: English/Armenian
20:00
Անշարժ նստող փիղը / ռեժ. ՀուԲո An Elephant Sitting Still / dir. Hu Bo
Chn, 230’ YP 16+
Lang.: Mandarin Subt.: English/Armenian
Դոն Կիխոտին սպանողը / Esp/Bel/Fra/ ռեժ. Թերի Գիլիամ Prt/UK, 132’ The Man Who Killed Don Quixote / CF 16+ dir. Terry Gilliam Invitations Only
Lang.: English/Spanish Subt.: English/Armenian
ՄՈՍԿՎԱ ԿԻՆՈԹԱՏՐՈՆ, ԿԱՐՄԻՐ ԴԱՀԼԻՃ MOSCOW CINEMA, RED HALL 17:00
GOLDEN APRICOT DAILY DAY 7 | 14 JULY | 2018
Èàôðºð ºì ¶ð²ÊàêàôÂÚàôÜܺð
Տեսադաշտից դուրս «Թուրքական թամբ» (Յուսուպ Ռազի կով, Ռուսաստան, 2017), Երևանյան պրեմիերա, ԱՊՀ ծրագիր, 14.07` 15:00, Մոսկվա կ/թ` Կապույտ դահլիճ Մի երիտասարդ տղամարդ ու կին հան դիպում են մոսկովյան սրճարաններից մեկում, քննարկելու սեռական ենթատեքս տով առաջարկը: Որոշ ժամանակ թվում է` Յուսուպ Ռազիկովի «Թուրքական թամբը» տանելու է մեծահասակների համար ֆիլմե րի արդյունաբերության ընդհատակը: Իրականում «Թուրքական թամբ»-ի նե րածական տեսարանն ընդամե նը խայծ է, մինչդեռ իրական գլխավոր հերոսն ավե լի ուշ է հայտնվում: Նույն սրճարանում մի ծեր, ճաղատ մարդ` սառնասիրտ դեմքով, ամբողջ ընթացքում հետևում է զույգին: Նա գաղտ նի լրտե սում է նրանց` տան ճա նա պարհին: Երբ զույգին տեսնում ենք սև-սպի
Հանդիպում ՀԲԸՄ-ում Եզրափակելով այս տարվա վարպետու թյան դասերի տպավորիչ շարքը` իտա լացի վավերագրող ռեժիսոր Ջանֆրան կո Ռո զին այ սօր կքննար կի իր ֆիլ մե րը, աշխատաոճն ու մեթոդները (15:00, ՀԲԸՄ):
Հաղթողնե՛րը ... ...գաղտնի են մինչև այսօրվա փակման արարողությունը (19:00): Իսկ վաղվա մա մուլի ասուլիսին ժյուրիի անդամն երը
տակ տեսարանում` պոռնո ֆիլմի տաղա վարում, հնարավոր չէ վստահաբար ասել, որ դա իրա կա նու թյուն է: Ավե լի շուտ դա անծանոթ մարդու` իրականության պատկե րացումն է: Չնա յած նա երևի իրա վա ցի է: Նա ամ բողջ կյան քում ԿԳԲ-ի գոր ծա կալ է եղել: Լրտե սե լը նրա էու թյունն է, նույ նիսկ երբ հասարակությունն այլևս իրենից նման բան չի ակնկալում: Նույնիսկ թոշակի անցնե լուց հետո այս գործակալը չի կարողանում հաղթահարել բամբասանքներ որսալու ու տեղեկություններ հայթայթելու մոլուցքը: Նա ժամանակակից Ռուսաստանն է, որը դեռ չի ձերբազատվել իր խորհրդային անցյալի գործելաոճից: Ֆիլմի վերնագիրը վերաբերում է ուղեղի շուրջ փոքրիկ ոսկրոտ խոռոչի: Այն պաշտ պա նում է այն գեղ ձը, որը վե րահս կում է արյան ճնշումը, կարգավորում էներգիայի ծախսն ու օրգանիզմի այլ գործառույթներ: Ռազիկովի նկարագրած Ռուսաստանում այս գեղձն ասես բաց վերք լինի, որը ոչ մի կերպ չի սպիանում: ՀԷ
«Չէի ուզում ամեն ինչ ծամել» «Անցուղիների» հիպերմարկետի հմայքն այնքան անիրական է, որ որոշ կինոքննադատներ համեմատում են մեծածախ առևտրի կետը Հարի Փոթերի Հոգվարթսի հետ: Սակայն ռեժիսոր Թոմաս Շտուբերն այդքան էլ համամիտ չէ. «Հարի Փոթեր` ոչ, մոգական վայր` այո»: Ֆիլմը նկարվել է Կլեմե նս Մեյերի պատմ վածքի հիման վրա: «Այդտեղից է գալիս ֆիլմի պոետիկությունը,- բացատրում է Շտուբերը,- իսկ ես ուղղակի փորձեցի տե ղափոխել այն կինոէկրան: Հավասարակշ ռությունը շատ կարևոր էր, որովհետև գոր ծողությունների վայրն ինքնին բացարձակ պո ե տիկ չի: Այդ ոչ պո ետ իկ վայ րը ֆիլ մում ձեռք է բերում գրեթե շոշափելի ռետ րո մթնոլորտ` ռեժիսորական ոճի և գույների յուրատիպ կիրառման շնորհիվ: Նախ, քանի որ ֆիլմում պատմիչի խոսք կա, մենք գի տենք, որ այն մեր ժամանակներում տեղի չի ունենում: Գլխավոր հերոս Քրիստիանն ասում է, որ ժամանակին աշխատել է սու պերմարկետում: Այսինքն` դա արդեն ան ցյալում է: Երկրորդ, որովհետև ինքը` վայրը, չի փայլում տեխնիկական վերջին նորամու ծություններով: Որոշ իմաստով ես ոգեշնչվել եմ Կաուրիսմյակիի ֆիլմերով, որտեղ նույն պես կա րե լի է տես նել նման բա ներ, օրի նակ` 20 տարվա հնության ամերիկյան ավ տոմեքենաներ»: Ֆիլմի 2 գլխավոր դերակատարները` Սանդ րա Հյու լերն ու Ֆրանց Ռո գովս կին, ժամանակակից գերմանական կինո յի աստղերն են. «Ամենասկզբից էլ ինձ հա մար պարզ էր, որ Պետեր Քուրթը, ում հետ ես արդեն աշխատել էի իմ նախկին` «Հեր բերտ» ֆիլմում, պիտի խաղա Բրունոյի դե րը: Սանդրայի հետ էլ այդ ժամանակվանից ցանկություն կար աշխատելու ու վստահ էի, որ նա պետք է կատարի Մարիոնի դերը: Իհարկե, Ֆրանցին նույնպես գիտեի, բայց մենք միասին չէինք աշխատել: Նրա ճա նաչելիությունը 1-2 տարվա վաղեմություն ու նի, իսկ նրան դրա նից առաջ էինք դե րում հաստատել: Դերասաններին ուղար կել էինք մի շաբաթով սուպերմարկետնե
րում աշխատելու, որ իրենց դերերում ավե լի բնական նայվեն»: Աշխատավայրում այս կերպարները կիս վում են առօրյա մանրուքներով, սակայն նրանց անցյալի և սուպերմարկետից դուրս կյան քի մա սին գրե թե ոչինչ հայտ նի չէ. «Բրու նոն կին ու նե՞ր. ու նե՛ր: Բայց ման րա մասները մեզ հայտնի չեն: Քրիստիանն էլ, հավանաբար, ծնողազուրկ է: Մեզ հստակ հայտնի չէ, սակայն այստեղ միանշանակ որոշակի հայր-տղա հարաբերություններ կան` բեռնաքարշ վարել սովորեցնելու գոր ծընթացի միջոցով կենսափորձ փոխանցե լու գաղափարը: Քրիստիանը կարող է դառ նալ նրա հե տև որ դը` հայտն վել նրա տե ղում: Մնացածը` քողարկված է` փակ դռնե րից անդին է: Հանդիսատեսը պետք է ինքը գլխի ընկնի, քանի որ ես չեմ ուզում ամեն ինչ ծամել: Անհրաժեշտ է, որ մարդիկ սե փական գնահատականները տան, հատ կապես` ֆինալին»: ԴՄ
«Կինոմտքի» հսկաները
կմեկնաբանեն իրենց ընտրությունը (ժա մը 12:00, Գրանդ հոթել Երևան, Վիվալդի սրահ): Տես վաղվա օրաթերթը հաղթող բոլոր ֆիլմերն իմանալու համար:
Երեկոյան Քանի որ փառատոնը մոտենում է ավար տին, այս երե կո ձեզ սպա սում է այս տարվա վերջին ու ամե նախոստումն ալից խնջույքը: Այնպես որ հագեք ձեր պարա յին կո շիկ ներն ու մի ա ցեք մեզ 22:30-ից սկսած, Միրզոյան գրադարանում (Մհեր Մկրտչյան 10):
Երեկ՝ GAIFF Pro-ի մաս կազմող «Կինոմիտք» (CineThink) աշխատարանի եզրափակիչ հանդիպմանը 2 ռեժիսոր կիսեցին ՀՀ վարչապետի հովանավորած 2,5 մլն դրամ մրցանակը՝ Հելենա Մելքոնյանն «Ապեր» վավերագրության և Լուսինե Սարգսյանը «Վարորդը» խաղարկային ֆիլմի համար:
GOLDEN APRICOT DAILY ÊÙµ³·ÇñÝ»ñ` Úáëà ´ñá»ñ»Ý-гÛï»Ý˳, ²ñÃáõñ ì³ñ¹ÇÏÛ³Ý ²ß˳ï³Ï³½Ù` Սաշա Կուտսիր, Հյուգո Էմերզաել лÕÇݳÏÝ»ñ` Կարեն Ավետիսյան, Դիանա Մարտիրոսյան Èáõë³ÝϳñÇã` سݻ ÐáíѳÝÝÇëÛ³Ý êñµ³·ñÇã` Գայանե Մկրտչյան
³ñ·Ù³ÝÇãÝ»ñ` Լուսինե Հովհաննիսյան, ¼³ñինե ê³ý³ñÛ³Ý ¸Ç½³ÛÝ»ñ` ¶³Û³Ý» ¶ñÇ·áñÛ³Ý Հեռակա ËáñÑñ¹³ïáõ` äÇï»ñ í³Ý ´Ûáõ»ñ»Ý Տպագրված է §Üî ÐáɹÇÝ·¦ êäÀ-áõÙ
Editors: Joost Broeren-Huitenga & Artur Vardikyan Staff: Hugo Emmerzael, Sasja Koetsier Contributors: Karen Avetisyan, Diana Martirosyan Photographer: Mane Hovhannisyan
Design: Gayane Grigoryan Backstage General Adviser: Peter van Bueren
Printer: "NT Holding" Ltd.
GOLDEN APRICOT DAILY 2018 | 14 JULY | DAY 7
вðò²¼ðàôÚòܺð 3
«Քիառոսթամին ասաց` կառչեմ այս պատմությունից» Իրանցի ռեժիսորներ Ջաֆար Փանահին ու հանգուցյալ Աբաս Քիառոսթամին են համոզել ռեժիսոր Հեսամ Էսլամիին շա րունակել աշխատանքն իր դեբյուտա յին` «20-րդ շրջանի կասկածյալները» ֆիլմի վրա, վավերագրական ֆիլմ, որը պատմում է մի խումբ պատանիների մասին, որոնք Թեհրանում փորձում են իրենց ապրուստը վաստակել` մեքենա ներ գողանալով: Հեսամ Էսլամիի մուտքն Էհսանի ու նրա ընկերների աշխարհ պատահական է տե ղի ունեցել` դեռահասները գողացել էին ռե ժիսորի մեքենան: Նրանց ոստիկանությա նը մատնելու փոխարեն Էսլամի ն որոշում է այս հնարավորությունն օգտագործել և շա հել նրանց վստահությունը: «Ինքս ինձ ճանաչեցի նրանց մեջ,- հիշում է Էսլամին,- այդ բարկությունը, ապստամ բության զգացումը: Երբ պատանի էի, ես էլ էի այդպիսին: Գուցե դա անխուսափելի փուլ է հասունացման շրջանում, կամ գուցե ես եմ դա առանձնահատուկ սուր զգացել, քա նի որ մեծացել եմ Իրանի հարավային շրջա նում, որը տուժել էր Իրաքի հետ պատերազ մից: Ամեն դեպքում ես զգացի այդ ընդհան րությունն իմ ու նրանց միջև ու ի վերջո որո շեցի արտահայտել դա իմ ֆիլմում»: Իր դեբյուտային «20-րդ շրջանի կաս կածյալները» ֆիլմում Էսլամին դանդաղո րեն բացահայտում է իր հարաբերություննե
«Համակարգը փակեց դռներն իմ առաջ» Հնդիկ ռեժիսոր Չեժիյան Ռամալին գամն իր սեփական փորձառությունից էլ կարող էր օրինակ քաղել պատվախն դիր սցենարիստ Իլանգոյի մասին իր դեբուտային ֆիլմի համար: Իլանգոն իր ընտանիքի համար մատչելի մի տուն փնտրելիս` խաբեության ու խտրակա նության է հանդիպում: Էժանագին արտադրանքի գովազդա յին հոլովակներով վաստակող Իլանգոյի` իր սցենարները վաճառելու պատիժ-փորձու թյան մեջ արտացոլված է Չեժիյանի ունե ցած սեփական փորձառությունը կինոար տադրության ոլորտում: Թեև սկզբում նա կենտրոնացած էր գրե
րը տղաների հետ: «Սկզբում չէի ուզում, որ ես էլ ֆիլմում լինեմ,- խոստովանում է նա,- բայց այնքան մտերմացա նրանց հետ, որ չէի կա րող այս պատմությունը այլ կերպ պատմել»: Սակայն աշխատանքը շարունակել Էսլամիին համոզել են իր ուսուցիչներ Ջաֆար Փանա հին, որը շարունակում է պայքարել ֆիլմ նկա րելու պետական արգելքների դեմ, և Աբաս Քիառոսթամին, ով ցավոք, մահացավ 2016ին: «Նրանք տեսան ֆիլմի կարճ տարբերակն ու շատ ոգևորվեցին: Քիառոսթամին ասաց.
«Կառչիր այս պատմությունից»: Ու ես այդպես էլ արեցի ևս 6 տարի»,- հիշում է Էսլամին: Փանահիի առաջին արձագանքը նույն պես շատ ոգևորիչ էր: «Նա այնքան էր ոգև որվել, որ հետաքրքրվեց` նոթբուքն ու կոշտ սկավառակս մո՞տս են: Սկսեցինք միասին վերամոնտաժել որոշ հատվածներ: Ու այն քան տար ված էինք, որ մի ամ բողջ գի շեր նստեցինք»,- հիշում է ռեժիսորը: Էսլամին երջանիկ է, որ իրեն ոգեշնչել ու քաջալերել են այն ռեժիսորները, որոնք ուսու
լու վրա` պարզվեց, որ կինո մուտք գործելու նրա ճանապարհը դա չէ: «Հնդկական կինո արտադրությունում այն ժամանակ սցենա րա կան հա մա կարգ չկար: Եթե ու զում էիր ֆիլմ նկարել` պիտի գնայիր պրոդյուսերի մոտ, և 2-3 ժամ շարունակ ուղղակի պատ մեիր ողջ ֆիլմդ` ներառյալ բոլոր երգերն ու կռիվ ները: Ես այդպես չէի կարող. սցենա րի հարյուրավոր էջեր կարող եմ գրել, սա կայն չեմ կարող ժամերով ու առանց դադա րի այն պատմել որևէ մեկին, այսինքն` այդ համակարգը փակեց իմ առաջ իր դռները»: Այնուամենայնիվ, այլ ռեժիսորների հա մար հետնաբեմում աշխատելով` նա սովորեց` ինչպես են ֆիլմ նկարում, և որպես օպերա տոր 10 ֆիլմ ստեղծելուց հետո հանդես եկավ «Վարձով է տրվում» ռեժիսորական դեբյու տով: Տների շուկայում վարձակալության սա կավությունն ու խտրականությունը շարու նակում են աճել: 98 րոպե համեստ տևողու թյամբ, առանց երգերի ու կռվի տեսարաննե րի այս դեբյուտը հստակորեն կոտրում է այս տարածաշրջանում դեռևս ժողովրդականու
թյուն վայելող կինոբանաձևը: Չեժիյանն առ հասարակ ձեռնպահ է մնում երաժշտություն օգտագործելուց, քանի որ նրա ֆիլմի թիրա խը ռեալիզմն է: «Չեննան հնչյունների քաղաք է,- բացատրում է Չեժիյանը: - Ուժգին աղ մուկ, մեքենաներ, ամեն տեսակ ձայն կարե լի է լսել փողոցներում: Ես հենց դա ցանկացա օգտագործել` ֆիլմի իրականությունը դիտո ղին ավելի մոտեցնելու համար»: Հնդկաստանում ֆիլմն էկրան կբարձրա նա փառատոնային ցանցում ցուցադրվե լուց հետո միայն: Չեժիյանը հույս ունի, որ միջազգային գնահատանքն իր հայրենի քում ռեալիստական կինոյի հանդեպ ավե լի մեծ հետաքրքրություն առաջ կբերի: «Այ սօր մարդիկ առցանց հրաշալի ֆիլմեր դի տելու հնարավորություն ունեն, որի շնորհիվ գիտեն, թե որն է լավ կամ վատ ֆիլմը: Չեմ կարծում, որ կինոթատրոնները կարող են շարունակել ցուցադրել ֆիլմեր, որոնք դար ձյալ ու նորից միևնույն պատմությունն են կրկնում` պարզապես այլ դերասաններով ու այլ երգերով»,- ասում է ռեժիսորը: ՍԿ
Կինոյի սիրով լեցուն Խաղարկային մրցույթի ժյուրիի անդամ Բեկի Փրոբսթը կինոբիզնեսում ազդեցիկ գործունեություն է ծավալել, որի համար այս տարի ավելի վաղ` Բեռլինի կինոփառատոնում մեծարանքի արժանացավ: Մեր օրաթերթին տված հարցազրույցում նա հայացք է նետում դեպի անցյալն ու ապագան: Տասնամյակներ ձգվող իր կինոկարիե րայում Բեկի Փրոբսթը ֆիլմերի ցուցադ րություններ է կազմակերպել և փառատո նի տնօ րեն է եղել Շվեյ ցա րի ա յում` ի վեր ջո դառնալով այն կինն, ով Բեռլինի եվրո պական կինոշուկային տվեց իր այսօրվա տեսքն ու անունը: «Կինոն իմ կյանքի մի մեծ հատվածն է, -ասում է նա,- երբ աշխատան քի մեջ չեմ` ֆիլմեր եմ նայում ու կարդում կի նոյի մասին: Եթե սիրում ես այն, ինչ անում ես, ապա իսկապես հաղթել ես կյանքի վի ճակախաղում»:
Նա հաճույքով համաձայնեց այս տարվա խաղարկային մրցույթի ժյուրիի կազմում լի նել. «Ոսկե ծիրանը» կարմիր գորգի, ֆուտ բոլի աստղերի կամ «L'Orռal»-ի վրա չէ հիմն ված, այլ այն մարդկանց, ովքեր սիրում են
կինոն: Սա կինոյի սիրո տոնակատարու թյուն է»: Խոր հե լով այս տար վա GAIFF Pro շուկայի գործունեության մասին` Փրոբսթն ընդգծեց. «Կինոշուկան պարզապես այս տարվա կինոարտադրանքը չէ, այն առնչ
ցիչներ են դարձել իրանցի ռեժիսորների նոր սերնդի համար. «Ես տեսել եմ, թե ինչպես է Փանահին օգնել բազմաթիվ երիտասարդ ռեժիսորների: Անհավանական է, երբ տես նում ես` ինչպես է նա խրախուսում ու աջակ ցում տաղանդներին: Առանց նրանց խորհր դի` ես երբեք այսքան հանգամանալից չէի զբաղվի այս ֆիլմով: Երջանիկ եմ, որ արեցի դա, քանի որ այդ վեց տարվա ընթացքում ես ստեղծեցի պատմություն ոչ միայն հասունա ցող Էհսանի, այլև իմ մասին»: ՀԷ
վում է նաև ապագա նախագծերի ֆինան սավորմանը, կամ անցյալին, օրինակ` երբ դիստրիբյուտորն իր հին ֆիլմերի համար գնորդ է գտնում: Այս կա պակ ցող գոր ծու նեությունն ավելի կարևոր է, քան սեմի նար ներն ու քննարկումն երը»: Հաջորդ տարի Փրոբսթը կլինի շվեյցա րացի ռեժիսոր Ռեբեկա Փանյանի վավե րագրական ֆիլմի հերոսուհին: Պրոդյուսե րի խոսքով` ֆիլմը նաև կներկայացնի Շվեյ ցարիայի կինոպատմության հատվածները: Թվայնացմամբ շատ բան է փոխվել: Ցավոք, բացառիկության գաղափարը վերանում է: Իսկ մինչ այդ, Փրոբս թը նոր մար տահ րավերի է պատրաստվում. այս աշնանը նա սկսելու է Լոզանի կինոդպրոցի սցենա րական դասընթացը. «Ես միշտ կինոյի հա մար եմ ապրել, սակայն ցանկանում էի գե ղեցիկ հեռանալ, դրա համար էլ բանալինե րը հանձնեցի Մատայս Կնոլին [Եվրոպա կան կինոշուկայի ներկա տնօրենը]: Սակայն ընկճախտ չունենալու համար ես որոշեցի վերադառնալ դպրոց. ընտրեցի սցենարա կան արվեստը, քանի որ շատ ծեր եմ լեռն ի վեր մագլցելու և իմ փոքրիկ ֆիլմը նկա րելու համար, սակայն շատ եմ սիրում կար դալ ու գրել»: ՍԿ
GOLDEN APRICOT DAILY DAY 7 | 14 JULY | 2018
4 ¶ð²ÊàêàôÂÚàôÜܺð Տասնամյակների կռիվ` հողմաղացների դեմ «Դոն Կիխոտին սպանողը» (Թերի Գի լիամ, Իսպանիա/Բելգիա/Ֆրանսիա/ Պորտուգալիա/ Մեծ Բրիտանիա, 2018), Փակման ֆիլմ, 14.07` 17:00, 15.07` 21:00, Մոսկվա կ/թ` Կարմիր դահլիճ Յուրաքանչյուր ֆիլմի գոյությունը մի փոք րիկ հրաշք է: Գումար ժողովելն ու ճիշտ հա մագործակիցներ գտնելը երբեք որևէ ռե ժիսորի համար հեշտ գործ չէ: Բայց դժվա րին արտադրությունների մեջ Թերի Գիլիա մի «Դոն Կիխոտին սպանողը» վստահորեն առաջատարն է. լեգենդար ռեժիսորն իր նվիրական նախագծի վրա աշխատում էր դեռևս 1991-ից: 1605 թ.-ին տպագրված Սերվանտեսի դա սական գրքի գիլիամական տարբերակում հողմաղացների դեմ կռվող միջնադարյան ասպետն ընկել է ժամանակակից միջավայր, իսկ նրա զինակիր Սանչո Պանսան վերած վել է գովազդային հոլովակի վրա աշխատող ցինիկ ռեժիսորի: 10 տարուց ավելի սցենար հղկելուց և գումար հայթայթելուց հետո Գիլի ամի ֆիլմն առաջին անգամ արտադրություն մտավ 2000-ին, երբ եր կու գլխա վոր դե րե րում հան դես էին գա լիս Ժան Ռոշ ֆորն ու Ջոնի Դեպը: Սակայն մի շարք խոչընդոտներ (այդ թվում` ջրհեղեղներ, Ռոշֆորի կրկնա կի ճողվածքն ու ֆինանսական խնդիրներ) տապալեցին արտադրությունն ու ընդամե նը մի քանի շաբաթ անց նկարահանումն ե րը դադարեցվեցին: Միակ բանը, որ դրանից ստացվեց` Քիթ Ֆուլթոնի և Լուիս Պեպեի հե ղինակած փայլուն վավերագրությունն էր` «Լա Մանչայում մոլորվածը» Գիլիամի ֆիլմի նկարահանման (ավելի ճիշտ` չնկարահան ման) մասին: Այդ ողբերգությունից հետո Գի
լիամը փորձում էր նախագիծը վերակենդա նացնել` ինքն էլ վերածվելով Դոն Կիխոտի: Տարիների ընթացքում այնպիսի հայտնի դե րասաններ, ինչպիսիք են Ռոբերտ Դյուվալը, Մայքլ Փեյլինը և Ջոն Հյորթը ֆիլմի գլխավոր հերոսին մարմն ավորելու ցանկություն են ցուցաբերել, սակայն նախագիծն ամեն ան գամ տապալվել է: Նույնիսկ հիմա, երբ ֆիլ մը վերջապես ավարտված է, խնդիրները չեն վերջացել. պորտուգալացի պրոդյուսեր Պա ոլո Բրանկոն, ով 2016-ին կարճ ժամանակով ընդգրկ ված է եղել նա խագ ծում, պնդում է, որ իրավունքների տերն ինքն է, և վարձատ րություն է պահանջում: Մի բան հաստատ է. «Լա Մանչայում մոլորվածի» երկրորդ մասը, որն արդեն իսկ հայտարարված է, մի գլուխ պատմելու բան կունենա:
Անխուսափելի է, որ «Դոն Կիխոտին սպանողը» դժվարանում է արդարացնել այս 25 տարվա սպասելիքներն ու իր ար դեն իսկ լեգենդար կարգավիճակը: Բայ ցևայնպես, այն ի զորու է հաճույքի շատ պահեր պարգևել: Թերևս ավելի շատ, քան եթե Գիլիամի ն հաջողվեր ֆիլմն ավար տել 2000-ին, քա նի որ ան ցած ան հարթ ուղին նա ներմուծել է ֆիլմի հյուսված
Թերի Գիլիամ. «Մենք երկուսս էլ շատ ենք փոխվել. ֆիլմը լավացել է, հարստացել, նրանում նոր շերտեր են ավելացել: Այն առավելապես կինոյի մա սին է և թե ինչ է այն անում մարդկանց հետ ու ինչպես են երազ ներն ազդում մեզ վրա, քանի որ ֆիլմերն իրոք երազներ են»:
Հանցավոր ընտանիքը «Խանութի գողերը» (Հիրոկաձու Կորեեդա, Ճապոնիա, 2018), Երևանյան պրեմիերա, 15.07` 19:00, Մոսկվա կ/թ` Կարմիր դահլիճ
Փղի կարապի երգը «Անշարժ նստող փիղը» (Հու Բո, Չինաս տան, 2018), Երևանյան պրեմիերա, 14.07` 20:00, Մոսկվա կ/թ` Կապույտ դահլիճ Պեկինի կինոակադեմիան գերազանց ավարտելուց հետո ռեժիսոր Հու Բոն նկա րահանեց 230-րոպեանոց «Անշարժ նստող փիղը» դեբյուտային ֆիլմը: Ցավոք, արդեն Բելինալեում` ֆիլմի միջազգային պրեմիե րայի ժամանակ, այն արդեն իսկ համակված էր ողբերգական երանգներով... Չինական կինոյի ամենախոստումն ալից հեղինակնե րից մեկը, սկսելով լիամետրաժ խաղարկա յին կինոյի ճանապարհը, անմիջապես փա կեց իր իսկ կյանքի ճանապարհը` ինքնաս պան լինելով 29 տարեկան հասակում: Անանուն, գորշ ու տրտում չինական քաղա քում ապրում է Վեյ Բու անունով մի երիտա սարդ, ում ուսուցիչ հորը կաշառք վերցնելու համար վռնդել են աշխատանքից: Անարդար ու անտանելի իրադարձությունների սարդոս տայ նում խճճված` անզ վարթ Բուն սկսում է հալումաշ քաղաքով իր երկարաձիգ ոդիսա կանը, որի ընթացքում նա կհանդիպի ծերու կին, որին ընտանիքի անդամն երն ուզում են հանձնել ծերանոց, համադասարանցուն, ում
հանդեպ կարծես անտարբեր չէ Բուն, ու էլի բազմապիսի մարդկանց` փուչ ու խարդախ, անարդարությունից տուժած կամ անարդա րություն սերմանող, որոնց բոլորին միավո րում է էքզիստենցիալ խավարը, ինդուստրի ալ քաոսը և մեկ համընդհանուր տարօրինակ նպատակ` հասնել բաղձալի Մանջուրիա, որի կենդանաբանական այգում բնակվում է փի ղը: Այն արդեն շատ երկար անշարժ, խաղաղ ու անվրդով նստած է նույն տեղում` բուդդիս տական անխռովության մի հետաքրքիր սիմ վոլ-փոխաբերություն: Ֆիլմի հիմն ական գործող 4 անձանց պատմություններն, ավանդական դրամա տուրգիայի կանոններով, պետք է մի կետում հատվեն, սակայն Հու Բոյի տրամադրու թյան, մթնոլորտի, գույնի և դրամատուրգի ական նուրբ զգացողության շնորհիվ` դժվար է նրան գամել որևէ կոնկրետ կինեմատոգ րաֆիական ավանդույթի: Երիտասարդ կի նոգործիչը որքան էլ մեդիտատիվ կինո յի ավանդույթների հետևորդ էր, նույնքան էլ ինքնաբավ վարպետ: Նրա առաջին ու փաս տորեն վերջին ֆիլմը ռեժիսորի պայթյունավ տանգ էքզիստենցիալ հրի կուտակումն է: Ցավոք, երբ բռնկվեց տունը, նա դուրս բերեց իր հե րոս նե րին, սա կայն ինքն իրեն փրկել չուզեցավ: ԿԱ
քի մեջ: Ինչպես Սերվանտեսն էր խորհում գրավոր տեքստով պատմություն պատմե լու մասին, այդպես էլ Գիլիամն է իր եր գիծական հայացքն ուղղում ֆիլմ նկարե լու գործընթացին: Արդյունքը մի սքանչելի պարադոքս է. «Դոն Կիխոտին սպանողը» գուցե Գիլիամի լավագույն ֆիլմը չէ, բայ ցև միևնույն ժամանակ գուցե նրա գլուխ գործոցն է: ՅԲՀ
Թեև Թերի Գիլիամի «Դոն Կիխոտի» տար բերակն այս տարվա փառատոնի փակման ֆիլմն է, սակայն «Ոսկե ծիրանի» եզրափա կիչ ցուցադրությունը «Խանութի գողերը» կլինի: Ճապոնացի վարպետ Հիրոկաձու Կո րեեդայի վերջին ֆիլմն այս տավա Կաննի կինոփառատոնի «Ոսկե արմավենու» հաղ թողն է: Ֆիլմի մտերմիկ ընտանեկան պատ մությունը հրաշալի հակակշիռ է վաղվա Աշ խարհի առաջնության եզրափակչին: Կամ գուցե «ընտանեկան պատմությունն» այն քան էլ ճշգրիտ չէ: Առա ջին հա յաց քից թվում է` մենք վե րա դար ձել ենք այն նույն վայրը, որ Կորեեդան իր նախորդ ֆիլմերում արդեն փութաջանորեն մշակել է: Իսկապես, ֆիլմի ճապոներեն անվանումը թարգման վում է «Խանութ թալանող ընտանիքը»: Մեզ ներկայացնում են մանր գողությամբ զբաղ վող մի ընտանիք: Հայրն ու որդին` խանութ թալանելու եռանդով լցված, լավ յուղած մե քենա են հիշեցնում. տատը կենսաթոշակա յին խարդախության սրամիտ միջոցներ գի
տի, իսկ ընտանիքի հետ ապրող ավագ աղ ջիկը մերկապարի ակումբում է աշխատում: «Մի բան, որ խանութում է, դեռ ոչ մեկին չի պատկանում»,- ասում է հայրը որդուն: Սակայն, ընտանիքն արևանգում ու իր տա նիքի տակ է ընդունում մի աղջկա` փաստացի փրկելով նրան ծնողների բռնությունից, շու տով տեսնում ենք, որ այս ինքնակոչ ընտանե կան միավորի մեջ շատ բան այն չէ, ինչ թվում է: Կորեեդան չի դատում իր կերպարներին ոչ ապրուստ վաստակելու համար արած մանր գողությունների, ոչ էլ կամաց-կամաց ի հայտ եկող անցյալի ավելի դաժան արարքների համար: Փոխարենը` շեշտում է սիրո ու հո գատարության մթնոլորտը, որ միմյանց է կա պում այս սարքովի ընտանիքի անդամն երին: «Գուցե կապերն ավելի ուժգին են, երբ սեփա կան ընտանիքդ ես ընտրում»,- մի պահ մտո րում է մայ րը, և ֆիլմն իս կա պես կաս կա ծի տակ է առնում արյունակցական կապերը, որ ճապոնական հասարակությունում, ինչպես և ողջ աշխարհում, դեռևս գերակայող են: «Խանութի գողերը» քնքշությամբ լի ֆիլմ է, և երկրորդ մասում, երբ ընտանիքի խնամքով կառուցված աշխարհն է ներկայացվում, մենք համակրում ենք ընտանիքին: Թեև Կորեեդա յի ոճի մեջ ոչ մի ճչացող տարր չկա, գեղեցիկ ու լուռ պահերի կուտակմամբ կառուցվում է մի ամբողջություն, որն իր փոքր մասշտաբի մեջ էլ ավելի տպավորիչ է: ՅԲՀ
GOLDEN APRICOT DAILY 2018 | 14 JULY | DAY 7
Ժա մա նա կին Դուք դուրս էիք մնա ցել կրթա կան հաստատությունից, քանի որ Ձեր կարո ղությունները բավարար չեն համարվել: Ինչպի սի՞ն է Ձեր վերաբերմունքը կինոյի ակադեմիա կան կրթությանը: Դա խիստ անհատական է: Ոմանց բավականաց նում է սեփական կենսափորձը, իսկ ոմանց համար էլ ակադեմիական կրթության արդյունքում ստաց ված գիտելիքներն են դառնում անհրաժեշտ հիմք ֆիլմ նկարահանելու համար: Ինքս վռնդվել եմ այն տեղից, քանի որ համաձայն չէի այնտեղ հաստատ ված տեսությունների և պատկերացումն երի հետ: Մարդ պետք է դրսևորի սեփական տաղանդը և ոչ թե կարծրացած տեսությունների հետևորդ լինի: Ըստ Ձեզ` հնարավո՞ր է` ապագայում գա մի ժա մանակ, երբ «վավերագրական» և «խաղարկա յին» սահմանումն երը կդառնան անցյալի կինո գիտական մնացուկներ: Չեմ կարծում, որ նման բան երբևէ կլինի` չնայած, որ ինքս տևական ժամանակ պնդել եմ, որ նրանց միջև չկա սահմանագիծ: Բայց դա եղել է իմ կողմից միան գամայն գիտակցված սադրանք: Եվ այդ սահմանը գույություն ունի մինչև այն կետը, երբ մարդն արդեն ոչ թե իր համար է խաղում, այլ ուրիշի համար: Ներ կայումս մենք կանգնած ենք մեկ ուրիշ խնդրի առաջ: Չափազանց վտանգավոր է դառնում իբրև ճշմար տություն վաճառված սուտը:
ՈՒԼՐԻԽ ԶԱՅԴԼ Ավստրացի ռեժիսոր, սցենարիստ և պրոդյուսեր Ուլրիխ Զայդլի կա րիերան սկսվել է վավերագրական կինոյով, և հասել է բարձրունքնե րի` ի վերջո դասվելով ժամանակակից ամենայուրատիպ ու ամենա սուր կինովավերագրողների շարքին: Սակայն խաղարկային կինոյի ոլորտում նրա փորձերը նույնքան հաջող էին. 2001 թ.-ի «Տապը» խա ղարկային ֆիլմն իսկույն արժանացավ Վենետիկի կինոփառատոնի գլխավոր մրցանակին: Ի վերջո, Զայդլին հաջողվեց հետզհետե ջնջել ժանրային սահմաններն ու ստեղծել իր հեղինակային մոտեցումը` վավերագրական իրականությունը դարձնելով մեկ այլ` խաղարկային, կոնցեպտուալ իրականություն: Տարիներ շարունակ կինոհանդիսատեսին և ընդհանրապես հանրու թյանը մեկը մյուսի հետևից շոկային հուժկու հարվածներ հասցնող Զայդլի անվան կողքին մամուլում հաճախ տեսնում ենք «enfant terri ble» և «սադրիչ» պիտակները, բայցև հաճախ նաև «21-րդ դարի կինո յի դասական» կոչումը: Եվ նրա ցանկացած նոր ֆիլմ էլ ավելի շոկային և սադրիչ է` փոփրելով մարդկային էության այն անդունդները, որոնց գոյության մասին շատերս նախընտրում ենք մոռանալ:
Ձեր դեպքում էլ շատերն առաջ են քաշում էթի կական սահմանի հարցը, որն այս կամ այն կերպ անտեսված է Ձեր ֆիլմերում: Առահասարակ կա՞ Ձեզ համար էթիկական սահմանագիծ: Ապրիորի սահմաններ ինձ համար չկան: Բայց նկա րահանումն երի ժամանակ կա մի հստակ պատաս խանատվության գիտակցում` մարդու արժանա պատվությունը չպետք է ոտնահարվի: Մենք ապ րում ենք հասարակությունում, որտեղ կան անըն դունելի երևույթներ: Օրինակ, եթե ցույց տամ կնոջ նկատմամբ բռնություն, շատերը կզայրանան, բայց ըստ իս՝ եթե կա երևույթ, այն պետք է անպայման ցուցադրվի: Օրինակ` «Սաֆարի» ֆիլմիս պարա գայում ARTE-ն դժգոհեց, թե ինչպես ենք բացեիբաց ցույց տալիս ոնց են սպանում, իսկ հետո քերթում կենդանիներին: Իսկ ես հենց դա եմ ուզում: Չեմ ու զում ֆիլմ անել, որը հանդիսատեսին կհանգստաց նի: Ընդհակառակը` կինոն նրա համար է, որ մար դիկ սկսեն մտածել, իրար գալ, հասկանալ երևույթ ների դրդապատճառներն ու էությունը:
Եթե «Սաֆարի» ֆիլմը դիտարկենք որպես մա նիֆեստ, ապա ո՞ր ճամբարի դեմ է այն ուղղված: Ուղիղ իմաստով մանիֆեստ չէ: Հետաքրքիրն այն է, որ կենդանիների պաշտպանությամբ զբաղվող կազմակերպությունները հավանում են ֆիլմը և խոր հուրդ են տալիս այն անպայման դիտել: Որսորդները ֆիլմը նույնպես ընդունում են` ցուցադրելով այն մի մյանց մասնավոր դիտումն երի ժամանակ: «Սաֆարի» ֆիլմում կենդանիների սպանու թյունների հերթականությունը կարծես որոշված է ըստ խղճահարության առաջացման աստիճա նի: Նախ բիզոնի պես կոպիտ կենդանիներն են, հետո՝ ընձուղտի պես նուրբ: Որտե՞ղ է գտնվում մարդը Ձեր խղճահարության սանդղակի վրա: Մարդը հենց ֆիլմի կենտրոնում է, ճիշտ այնպես, ինչ պես և մոլորակի կենտրոնում: Մարդն է, որ ունենում է ամենակործանիչ ազդեցությունը, քանի որ իրեն վեր է դասում ամեն ինչից: Մարդը սպանում է այն ամենն, ինչով պայմանավորված է իր գոյությունը: ԿԱ
You continually blur the line between fiction and documentary. Do you think there will ever come a time when those words will just be old-fashioned academic terms? “I don’t think that will ever happen, although I myself have been insisting for a long time now that there is no distinction between the two. But that was a very con scious provocation on my part. The truth is that a dis tinction does exist, up until the point when a person is no longer acting for himself but for others. For instance, I often use non-professional, natural actors in my films, but their surroundings aren’t their own or their pets aren’t their own. And yet, right now we’re facing a much bigger problem. Oftentimes the media don’t let you dis tinguish if the reality you’re seeing is real or fake. It’s very dangerous when lies are being sold as the truth.” So you could say the media are an important source of inspiration for you. “Of course; I don’t separate myself from society and I live my life in the same world, overrun by media, which in my opinion hasn’t justified itself.” But many also accuse you of crossing certain ethical boundaries. Do these barriers exist for you? “A priori I don’t have any limits. But during shooting there is a very clear understanding that people’s dig nity should not be trampled on. However, we live in a society that doesn’t tolerate certain things. For exam ple, if I show violence against women, many will be an gry. And yet I feel if something is there then it absolutely must be shown. In the case of Safari, ARTE was unhappy that we openly show animals being killed and skinned. But that’s exactly what I wanted to show. I don’t want my films to calm the audience down. On the contrary, cin ema exists to make people think and come together, try and understand the reasons and the essence behind various phenomena.”
Բազմիցս ասել եք՝ ոչ մի մեթոդ չունեք: Դա նույն պե՞ս զայդլական սադրիչ հայտարարություն է: Ոնց ասում եմ, այդպես էլ կա: Իհարկե, դերասան ների և լոկացիաների հետ շատ եմ աշխատում: Շատ մեծ ջանք ու ժամանակ եմ տրամադրում նա խապատրաստական փուլին: Ֆիլմը հետզհետե սկսվում է ուրվագծվել և կերտվել: Բայց ասել, թե ի սկզբանե մեթոդ կար, ճիշտ չէ: Կա ընդհանուր պատկերացում, գաղափար, բայց հենց իրագործ ման հարցում կանխամտածված մեթոդ չկա: Այսինքն ֆիլմի ֆինալը նույնպե՞ս ուրվագծվում է աշխատանքի ընթացքում: Շատ դեպքերում` այո: Նկարահանումն երի վերջում սկսում ես մտա ծել` այս ան ցած ամ բողջ պատ մու թյունն ինչպիսի ավարտ պիտի ունենա, կամ ճանա պարհի ո՞ր հատվածը կարող է լինել այդ ավարտա կան կետը: Կամ էլ նախօրոք մտածված ֆինալը կա րող է փոփոխվել ըստ անցած ճանապարհի: Հիմա ֆիլմ ենք անում, որ տեղ ար դեն կա րե լի է են թադ րել` նկարահանածից ինչը կարող է լինել ֆինալ, սա կայն դեռևս ֆիլմի կեսն անգամ չենք նկարել: Ամենն ի հայտ է գալիս և որոշվում է մոնտաժի ժամանակ:
You were once kicked out of film school, because your skills weren’t considered sufficient. Did this affect your view of academic film education in any way? “That’s a very individual thing. Some are able to make movies by the didactic method, some are able to do it based on their life experience, while others need the knowledge they get from academic education as a foundation for making films. I was kicked out because I didn’t agree with the theories and ideas that were popu lar at that school. I was certain that students should ex press their own talents instead of following theories that are supposedly set in stone.”
You’ve often said you don’t have any particular method of work. Is this true or is it also one of your provocative statements? “I say what I mean. Of course I work with actors a lot and study the locations. A great deal of time and ener gy goes to preproduction. Step by step the film starts to take form. But to say that there was a method all along would be wrong. There’s a general idea at the start, but during the making of the film there is no preconceived method.”
Ulrich SEIDL
So the ending of the films also takes form during the shoot? “In many cases, yes. Sometimes when you reach the end of a shoot, you start thinking about this whole journey you’ve gone through and what kind of ending it can have, or bet ter yet what part of the journey can be made the ending. Or you have a preconceived ending that might change along the way. For instance, for the film we’re making now I can already predict what the ending will be, although we’re not even halfway through the shoot.”
Austrian director, writer and producer Ulrich Seidl started his filmmak ing career making documentaries, and has grown to be one of the most original and sharpest practitioners of the form. But his achievements in feature films are just as impressive. His first feature Dog Days won the Grand Prize at Venice, while his Paradise trilogy (all three of which screened at Golden Apricot over the years) are surely among the best films of the past decades.
If you consider Safari a manifesto, then who was it aimed at? “The film is not a manifesto per se. Yet the paradoxical and interesting thing is that animal rights organizations have liked the film and urge people to watch it, but the hunters’ communities also accept it and organize pri vate screenings for each other from time to time.”
Over the years Seidl has ventured to blur the line between documenta ry and fiction, creating his own approach to filmmaking in which “docu mentary reality” is altered to be a fictitious and conceptual one. Seidl’s works have often shocked audiences, and whole societies, and this is definitely true of his latest film Safari, which had its Yerevan Premiere earlier this week. The film depicts the practices of European big game hunters who travel to Africa for an easy sip of violence, unabashedly re vealing their colonial views in interviews with the director. Seidl never loses his grip as a shocker and provocateur, digging deep into the pits of the human essence that most of us would like to ignore.
In Safari it seems like the order in which animals get killed is determined by the level of pity one might feel for them: the bison-like brutal animals go first and then you move on to calmer animals like the giraffe. Where would you place humans on this scale of pity? “The human is at the center of the film, just as he is at the center of the planet. And it’s man who has the most de structive effect, because he places himself above everything else, and then cuts the branch that’s holding him up and kills everything that supports his existence.” KA
6
GOLDEN APRICOT DAILY DAY 7 | 14 JULY | 2018
reviews and NEWS
Crime Family
Decades of Tilting at Windmills
Shoplifters (Hirokazu Kore-eda, Japan, 2018). Yerevan Premiere. 15-7 19:00 Moscow Cinema Red Hall.
The Man Who Killed Don Quixote (Terry Gilliam, Spain/Belgium/France/Portugal/ UK, 2018). Closing Film. 14-7 17:00, 15-7 21:00 Moscow Cinema Red Hall. Every film’s existence is a small miracle. Getting together the money and finding the right col laborators is never an easy task for any filmmak er. But as difficult productions go, Terry Gilliam’s The Man Who Killed Don Quixote definitely takes the cake: the legendary director has been work ing on this passion project since 1991. Gilliam’s version of Cervantes’ classic stories of Don Quixote, first published in 1605, pulls the Medieval windmill-battling knight into the present and turns his squire Sancho Panza in to a cynical filmmaker working on a commer cial. After spending more than a decade finessing the screenplay and gathering funds, Gilliam first entered production in 2000, with Jean Rochefort and Johnny Depp in the two primary roles. But a series of setbacks – including floods, a dou ble hernia for Rochefort, and financial woes, to name just a few – plagued the set and after just a few weeks filming had to be shut down. The only thing to come out of it was the brilliant makingof (or rather, un-making-of) documentary Lost in La Mancha by Keith Fulton and Louis Pepe. Ever since that tragedy, Gilliam has kept on trying to revive the project, turning into some thing of a Don Quichote himself. Over the years, such well-known actors as Robert Duvall, Michael Palin and John Hurt have been attached
to take on the title role, only for the project to repeatedly fall through. Even now that the film is finally finished, the problems still aren’t over: Portuguese producer Paulo Branco, who was briefly attached to the project in 2016, claims he still has the rights and wants to get paid. One thing’s for sure: Fulton and Pepe’s follow-up to Lost in La Mancha, which has already been an nounced, will have a hell of a tale to tell. Inevitably, The Man Who Killed Don Quixote has a hard time living up to the legendary status accrued through 25 years of buildup and hype.
Terry Gilliam: “The film and me have both changed a lot. The film just got better, it got richer, it has more levels in it. It’s more about cinema and what films do to people, how dreams effect us – because films are dreams, really.”
The Elephant’s Swan Song
After graduating with straight A’s from the Beijing Film Academy, director Hu Bo made his debut with the 230-minute epic An Elephant Sitting Still. But at the film’s international pre miere at the Berlin film festival last February, it was already covered with a tragic pall: the direc tor committed suicide at the age of 29. One of the most promising newcomers of Chinese cin ema ended his life before his journey in cinema had truly begun. In an unnamed, grey, and somber Chinese town lives a young man named Wei Bu, whose father was fired from his teaching job for brib ery. Tangled up in this unfair and unbear able situation, Wei Bu sets off on a long odys sey through this old, rundown town. Along the
way he’ll meet an old man whose family wants to put him in a retirement home, a classmate whom Bu seems to have feelings for, and various other people. He comes across the just and the fraudulent; across people who’ve suffered injus tice and people sowing that injustice. All of them are united by an existential void, industrial cha os, and one strange goal – to reach Manchuria. For in Manchuria’s zoo there lives an elephant who’s been sitting still for a very long time. This peaceful and impassive creature becomes a tell ing symbol of Buddhist tranquility. Rules of classical screenwriting dictate that the four characters of the film, once separat ed, will eventually meet up again. But with his unique sense of mood, color, and narrative it’s hard to pin Hu Bo to any one cinematic tradi tion. The young director was as much a pro ponent of meditative cinema, as a fully-realized master of political allegory. His first and final fea ture is the accumulation of his explosive existen tial fire. Sadly, when the house caught fire, he managed to save his characters, but decided to stay inside himself. KA
tagonist only emerges later. In the same café an old, bald man with a stone-cold face had been eyeing the young couple the whole time. He secretly follows them all the way to their apartment. When they’re shown in a black-and-white scene on a porn set, it’s not necessarily what’s really happening. Rather, it’s the secretive man’s idea of what’s going on. Although he’s probably right. You see, this mysterious man has spent his whole working life as an agent for the Committee for State Security (KGB). Spying is in his nature, even now that society doesn’t really need him to do that an ymore. Although he’s retired, this agent can’t shake his urge to eavesdrop, scouring for tidbits of information and gossip. Through this charac
ter Razykov portrays a new Russia that’s still hav ing trouble shaking off its Soviet past. The film’s title refers to the small bony cavi ty around the brain that protects the gland that controls blood pressure, managing energy and other bodily activities. In Razykov’s Russia this gland seems to lie exposed. While in the past men like this spy were tightly regulated within the Soviet system, now they go about the same routines unchecked and without a sense of pur pose. In his first leading role, Valeriy Maslov beautifully embodies this seismic shift. True to his past his character is always on the lookout. Meanwhile society moves on and he himself slips slowly out of sight. HE
An Elephant Sitting Still (Hu Bo, China, 2018). Yerevan Premiere. 14-7 20:00 Moscow Cinema Blue Hall
Out of Sight Sella Turcica (Yusup Razykov, Russia, 2017). Yerevan Premiere, CIS Focus. 14-7 15:00 Moscow Cinema Blue Hall. A young man and woman meet in a Moscow café to discuss a sexually charged proposition. For a little while it seems as if Yusup Razykov’s Sella Turcica will dive into the steamy under ground world of adult film production. However, Razykov’s film doesn’t turn out to be that explic it after all. In fact, it seems that the opening scene of Sella Turcica is classic bait-and-switch, since the real pro
But it still has plenty of pleasures to offer – per haps even more so than would have been the case if Gilliam had managed to finish the film way back in 2000, since he has incorporated the film’s bumpy road to creation into its very fab ric to hilarious effect. Just as Cervantes reflect ed on telling stories in a written text, so Gilliam turns his satirical eye onto the process of film making. The net result is a delightful paradox: The Man Who Killed Don Quixote may not be Gilliam’s best film, but it might be his master piece nevertheless. JBH
While Terry Gilliam’s version of Quixote is this year’s official Closing Film, the final film to ac tually get a screening at Golden Apricot 2018 is Shoplifters. This latest film by Japanese grand master Hirokazu Kore-eda won the Golden Palm at this year’s Cannes film festival, and its intimate family story is perfect counter-programming to tomorrow’s World Cup final. Or maybe “family story” isn’t exactly right. At first glance, it does seem that we’re back in that territory, which Kore-eda has mined to great effect in many of his previous films. Indeed, the film’s original Japanese title translates to “Shoplifting family”. We’re introduced to to a household of petty thieves. Father and son form a well-oiled machine when they’re on a shoplifting spree; grandma has a nifty line in pension fraud; and an older girl living with the family works at a strip club. “If it’s in the store, it doesn’t belong to anyone yet”, the dad tells his son.
During yesterday's closing meeting of the CineThink workshop, held as part of GAIFF Pro, two directors shared the 2.5 million dram (roughly 4,500 euro) award supported by the Armenian Prime Minister: Helena Melkonyan for the documentary Bro, and Lusine Sargsyan for the fiction film The Driver.
But after the family takes in a young girl, basically kidnapping her to save her from her real parents’ abuse, we soon find out that not everything is as it seems in this self-pro claimed family unit. Kore-eda doesn’t judge these characters, either for the petty crimes they commit to survive or for the more severe acts in their pasts which slowly come . Instead, he accents the loving and caring relation ships that bind this makeshift family togeth er. “Perhaps the bond is stronger when you choose your own family”, the mother muses at one point, and Shoplifters indeed questions the strong emphasis on blood relations that is still prevalent in Japanese society, as it is in much of the world. Shoplifters is a film full of heart, and by the time the family’s carefully constructed world starts to unravel in the film’s second half, you’re completely on their side. While there’s nothing too flashy about Kore-eda’s style, the accumu lation of beautiful, low-key moments builds up to a whole that’s all the more impressive for its modest scale. JBH
Meet the Maker Closing this year’s impressive series of talks and master classes, Italian documenta ry filmmaker Gianfranco Rosi will discuss his films, style and methods this afternoon (15:00 AGBU).
And the Winners Are... …a well-guarded secret until tonight’s clos ing ceremony (19:00). But the juries will elucidate on their choices during a press conference tomorrow (12:00 Grand Hotel Yerevan Vivaldi Room), and soms win ning films will be screened once more on Sunday. See tomorrow’s to find out who's takling home this year's awards.
Into the Night As the festival is getting near its end, to night’s the night to really give it your all at the year’s final After-Party. So put on your dancing shoes and join us from 22:30 at Mirzoyan Library (10 Mher Mkrtchyan St).
GOLDEN APRICOT DAILY 2018 | 14 JULY | DAY 7
INTERVIEWS 7
‘Kiarostami told me to stick with this story’
‘The system seemed to close the gate for me’
Iranian masters of cinema Jafar Panahi and the late Abbas Kiarostami urged director Hesam Eslami to keep working on his de but 20th Century Suspects, a documenta ry about a group of boys trying to survive in Tehran by stealing cars.
Indian filmmaker Chezhiyan Ramalingam (or Chezhiyan for short) could pull from his own experiences for his debut film To Let about aspiring screenwriter Illango, who faces deceit and discrimination when trying to find an affordable home for his family.
Hesam Eslami’s entry point into the world of Ehsan and his friends was one of pure coinci dence: the teenagers stole the director’s car. Instead of reporting them to the police Eslami decided to make use of this opportunity to reach out to them. “I could recognize something of myself in them”, Eslami remembers. “This anger, this sense of rebelliousness. I had that as well when I was younger. Maybe that’s a universal part of growing up, or maybe I specifically felt it because I grew up in a southern region of Iran that was affected by the war with Iraq. Either way, we shared a connection and eventually I wanted to express that in my film.” Over the course of his debut documen tary 20th Circuit Suspects, Eslami slowly re veals his relationship with the boys. “I original ly didn’t want to include myself in the film”, Eslami admits. “But I became so close with them that I couldn’t tell this story any oth er way.” What really convinced Eslami to keep working was advice he received from his men tors Jafar Panahi, who’s still struggling with a ban on filmmaking, and Abbas Kiarostami, who sadly passed away in 2016. Eslami re calls: “They saw a short version of the film
and were enthusiastic. Kiarostami said: ‘Stick with this story.’ So I did for six more years.” Panahi’s first reaction was enthusiastic as well. “He became so excited that he asked me if I had my laptop and hard drive with me. I did, so we took it out and re-edited parts of the film together. We got so involved that we actually edited through the night!” Eslami was happy to be taken under the wings
by these directors, who have grown to be men tors for a new generation of Iranian filmmakers. “I’ve seen Panahi help so many young directors. It’s incredible to see how he stimulates talent. Without their advice I would never have taken this film so far. I’m happy I did because over the course of six years I’ve not only made a comingof-age story about Ehsan, but also about my self.” HE
Kaurismäki’s films, who also uses those kinds of things – scenes with twenty-year-old American cars, for example.”
The two leading lights in the unpoetic envi ronment are the stars of modern German cine ma: actors Sandra Hüller and Franz Rogowski. “It was obvious to me from the very start that Peter Kurth, with whom I had already worked on my previous film Herbert, would play the role of Bruno. And I had wanted to work with Sandra since that time as well, so I know I wanted her for the role of Marion. Of course I also knew Franz, but I hadn’t worked with him. His popularity began to rise a few years ago, but he was already cast before that. We sent the actors to work in a real supermarket for a week so they could play their roles more realistically.” At work, these characters have everyday talks about the present, but almost nothing is known about their lives outside of the hypermarket. That was on purpose, Stuber says: “Did Bruno have a wife? Yes – but the details are unknown. Christian, on the other hand, probably has no parents. We don’t know for sure, but there’s a certain father-son dynamic going on, the idea of passing on your experience through the pro cess of learning to drive a forklift. Christian can become Bruno’s successor, take his place. Everything else is left a secret, left behind closed doors. It’s left for the audience to find out, I didn’t want to spell everything out. People need to have their own opinions, especially about the ending.” DM
Illango’s ordeal as a screenwriter trying to sell his script while churning out commercials for cheesy products to earn a living, reflects some of Chezhiyan’s own dealings with the film indus try. Although his initial focus was on writing, it turned out this wouldn’t be his way into cinema. “The film industry in India back then didn’t have a system of script applications. When you want ed to make a film, you’d go to a producer and basically narrate the full story, including all the fights and songs, for two or three hours. That wasn’t in my nature – I can write screenplays of hundreds of pages but I can’t explain the story to someone for hours with no break. So that sys tem seemed to close the gate for me.” However, through working behind the scenes for other directors he learned how films are made, and after ten films as a cinematographer, he has made his directorial debut with To Let. The scarcity and discrimination on the housing mar ket which the film addresses are still increasing. With a modest length of less than 98 minutes, no fights and no songs, his debut clearly breaks with the formula that’s still popular in his region. Chezhiyan abstains from using music altogeth er, as his film aims for realism. “Chennai is a city of sounds”, he explains. “Loud voices, vehicles: you can hear all kinds of sounds in the street. I wanted to use this to bring the reality of the film very close.” The film will only be released in India after it has completed its festival tour; Chezhiyan hopes the international appraisal will raise more inter est in realist cinema at home. “Nowadays, peo ple see very good films online, which makes them aware of good and bad films. I don’t think cinemas can keep showing people films that tell the same story over and again, only with differ ent actors and different songs.” SK
the woman who gave Berlin’s European Film Market its current name and shape. “Cinema is a big part of my life”, she says. “When I’m not working I see films, I read about films. If you love what you’re doing then you’ve really won the lottery.” She’s pleased to be on this year’s Feature Competition jury: “Golden Apricot is a festi val not based on red carpets, football stars and L’Oréal, but on people who love cinema. It’s a celebration of the love for cinema.” Reflecting on this year’s market activities at GAIFF Pro, Probest emphasizes: “A film market is not just the output of this year’s films. It’s also what’s happening there in terms of future projects that need financing, or in terms of the past – like a distributor who finds a buyer for their back cat
alogue. These connecting activities are more im portant than seminars and debates.” Next year, Probst will be the subject of a doc umentary by Swiss filmmaker Rebecca Panian. “According to the producer the film will also illus trate a part of the history of cinema in Switzerland. A lot has changed with digitization. Unfortunately, the idea of exclusivity is disappearing.” In the meantime, Probst is getting ready for a new challenge: this fall, she’ll be entering the Lausanne Film School on a screenwriting course. “I’ve always lived for cinema, but I wanted to go with grace, so to say. That’s why I handed over the keys to [current EFM director] Matthijs Knol.” But after she did so, Probst suddenly faced a rather empty schedule. “To not fall into a de pression, I decided to go back to school. I chose
screenwriting because I’m too old to run up a mountain and shoot a little film. But I like read ing and writing.” SK
‘I didn’t want to spell everything out’ The charm of the hypermarket in In the Aisles is so unreal that some critics have compared the wholesale shopping center to Harry Potter’s Hogwarts. But director Thomas Stuber doesn’t quite agree: “Harry Potter, no. Magical place, yes.” The film is based on a short story by Clemens Meyer. “That’s where that poetic layer comes from”, Stuber explains. “I just tried to express it through cinema. The balance was important be cause the place where everything is taking place is not poetic at all.” That humdrum place gets an almost tangible retro-atmosphere in the film, thanks to the di rector’s chosen colors and style. “Firstly, because the film has a narrator, we know that it doesn’t take place at this moment in time: Christian, our main character, tells us he used to work in the supermarket in the past tense. And second of all, we see that the place itself is not exactly full of the latest technology. In a way I was inspired by
Celebrating the Love for Cinema Feature Competition jury member Beki Probst built an impressive career in the film business, for which she was honored at the Berlin film festival earlier this year. Talking with the Daily, she looks back and to the future. In a cinema career spanning decades, Beki Probst worked as a film exhibitor and festival director in Switzerland and ultimately became
8 Ðàì²Ü²ìàðܺð
GOLDEN APRICOT DAILY DAY 7 | 14 JULY | 2018