poPolsku 13, July 2014

€100,-

WIADOMOŚCI I INFORMACJE NA TEMAT ŻYCIA I PRACY W HOLANDII

POPOLSKU NUMER 13 • LIPIEC 2014 • € 0,70

CHCESZ ZOSTAĆ HOLENDREM?

str. 22

Nie unikniesz ceremonii naturalizacji i egzaminów państwowych.

Przeczytaj artykuł w tym wydaniu poPolsku!

WYWIAD Z KAMILEM ŁYZIAKIEM • IWONA SZAMBELAN PRACUJE NA BASENIE TYTUŁ SZLACHECKI KUPISZ PO PROSTU W INTERNECIE • SHORTBOARDING NOWY SAMOCHÓD JAMESA BONDA • PRZEZ DEN BOSCH NA PIŁCE SKIPPY NOWOŚĆ: STRONA DZIECIĘCA „RUBRYKA DLA SMYKA” • PLAN DELTA

Życie.

Życie.

str.

11

OPIEKA POŁOŻNICZA W HOLANDII: CO TO JEST?

str.

Praca.

13

PRZEDSZKOLA I SZKOŁA PODSTAWOWA W HOLANDII

str.

Kultura.

14

DODATEK DO UBEZPIECZENIA ZDROWOTNEGO W HOLANDII

str.

19

ODWIECZNA WALKA Z MORZEM W HOLANDII

PoPolsku numer 13 Lipiec 2014

04 06 07 08 10 11 14 15 16 17 18 20 21 22 24

Kamil Łyziak pochodzi z Jeleniej Góry. Od 2009 roku pracował w branży komputerowej, jednak jego prawdziwą pasją od zawsze była fotografia.

Początkowo zajmował się nią hobbystycznie, później – zarobkowo, jako fotograf ślubny. Zdecydował się przyjechać do Holandii ponieważ zrozumiał, że w tym kraju będzie mógł w pełni rozwinąć swój talent.

Mężczyzna Sport Show Kobieta Relaks Życie Praca Kariera i rozwój Rekreacja Zdrowie Kultura i sztuka Książka Lekcja holenderskiego W kraju i za granicą Czas wolny

STOPKA REDAKCYJNA REDAKCJA Carolus, Gosia Bruins, Rafał Długosz, Anna Knapen-Potyrała, Victor Brenntice, Arnold Nienhuis, Charlotte de Meyere, Fred Steenbergen, Rebecca van der Voort, Angelique van ‘t Riet, Welmoed Post, Minnie, Sytse Bruinsma, Mateusz Siedlecki, Kasia Łyczkowska KONCEPCJA Guido Keutgen & Angelique van ‘t Riet WSPÓŁPRACA Mikołaj Pawłowski, Bożena Kwiecień, Jeroen Ledoux, Hans Pannekeet, Nela Bartyńska (DTP), Jakub Bartyński (DTP) DRUK Janssen/Pers Rotatiedruk POPOLSKU Geerweg 7, 2461 TS Ter Aar E-mail: redactie@popolsku.nu Strona internetowa: www.popolsku.nl Numer Kvk: 24308228 Nakład: 40.000 Chcesz zaprenumerować poPolsku?

A może chcesz dać prenumeratę gazety w prezencie? To możliwe! Wyślij maila na adres guido@popolsku.nu, a co dwa tygodnie znajdziesz poPolsku w swojej skrzynce!

OBSERWUJ POPOLSKU: GazetaPoPolsku

@gazetapopolsku

Najświeższe wiadomości z Holandii znajdziesz codziennie przed 8:30 na stronie www.popolsku.nl!

WIADOMOŚCI I INFORMACJE NA TEMAT

NA TEMAT WIADOMOŚCI I INFORMACJE

WIADOMOŚCI

I INFORMACJE

NA TEMAT

ŻYCIA I PRACY W HOLANDII

ŻYCIA I PRACY W HOLANDII

HOLANDII I PRACY W NUMER POPOLSKU ŻYCIA 14 • LIPIEC 2014 • € 0,70

0,70 14 • LIPIEC 2014 • € POPOLSKU NUMER

POPOLSKU

0,70 2014 • € • LIPIEC NUMER 14

POLSKIE TABLICE REJESTRACYJNE Większa kontrola samochod ów, które poruszają się tablicach rejestracyjnych! w Holandii na polskich RAC Przeczytaj artykuł w tym ESTCY Estr.E14 wydaniu poPolsku!

LICE REJ JNYJN TAB POL WYWIASKIE STnaRA D Z KAMILEM ŁYZIAK REJE polskich Holandii w się IEM 14 E •wydaniu IWONA SZAMB ów, które TYTUŁ SZLACH ICporuszają ELAN PRACU BL ECKI Większa kontrola JE NA BASENIE KUPISZ w tym TA ich 14 E samochod .str.

PROSTUpoPolsku! polsk KIrejestracyjn str ych! Przeczytaj artykułPO W INTERN NOWY SAMOC Holandii na ECIE tablicach HÓD JAMES • SHORTBOARDING POLS zają się w •lsku!

PRZEZ LAN PRACUJE NA BASENIE poPo które porus A BONDA NOWO

niu ów, ŚĆ:chod SZAMBEDEN BOSCH NA wyda STRON ENIE tymIĘCA • IWONA Aartyku DZIEC ł w IEM SKIPPY OARDING M ŁYZIAK NA BASPIŁCE kontrola samo „RUBR •E SHORTB KAMILE Zjnych YKA CUJ ECIE Przeczytaj DLA Większa WYWIAD SMYKA W INTERN DING LAN PRA ”PIŁCE • PLAN PO PROSTU Życie MBE SKIPPY DELTA rejestracy . ! ECKI KUPISZ ach NAOAR NA SZAPRZEZ SZLACH tablicTYTUŁ Życie • SHORTB ECI. EBOSCH IEM • .IWO Praca SKIPPY BONDAW•INT ERNDEN DELTA JAMESA •E PLAN ŁYZIAK ”Kultu NA PIŁC SAMOC SMYKA STU ILEMHÓD ra.

NOWY YKA DLACH TA PO PRO ĘCA „RUBR D Z KAM DZIECI EZ DEN BOS YKA ” • PLA N DEL KUPAISZ WYWIA STRON I PRZ Ć: • ECK NOWOŚ DA ACH Kultura.

DLA .SM ESA BON Praca TYTUŁ SZL OCHÓD JAMŻycie BRY KA . ra. „RU ltu ĘCA SAM .

Ku Y DZI ECI NOWŻycie STR ON A Praca.

NO WO ŚĆ:

NUMER 11 1413DOSTĘPNY 14 19 14 1919 JUŻ11OD1313 25 LIPCA! 14 Życie.

str.

Życie.

OPIEKA POŁOŻNICZA W HOLAN DII: str.

CO TO JEST? OPIEKA str.NICZA POŁOŻ HOLANDII: W EKA OPICO JEST? TO A POŁOŻNICZ II: W HOLANDT? CO TO JES

11

str.

str.

str.

PRZEDSZKOLA DODATEK DO str.

ODWIECZNA I SZKOŁstr. str.

A UBEZPIECZEN str.

IA WALKA PODSTAWOWA ODWIECZZNA str.OTNEG ZDROW EK DOO MORZE DODAT WPRZEDS HOLAN MZ IECZNA DII str. ZKOLA WALKA ODW A W HOLAN ECZENI DII UBEZPI DO WLKA HOLAN Z MDII DATEK OTNEG I SZKOŁA DOZDROW WAMORZE LA ENIA O ECZ WOWA M EDSZKO ZPI DII RZE PRZPODSTA HOLAN UBE MOW DII W HOLANEGO II HOLANDII W OŁA I SZK ZDROWOTNII W HOLAND WA PODSTAWO W HOLAND II W HOLAND

„W fotografii najbardziej lubię to, że dzięki niej mogę zatrzymać czas.”

KAMIL ŁYZIAK Jego przygoda z Holandią rozpoczęła się w 2008 roku, kiedy przyjechał tu zaledwie na miesiąc. Jak sam przyznaje, Holandia spodobała mu się praktycznie od razu: „Wybrałem ten kraj ze względu na ludzi, których spotykałem tu na swojej drodze.

Na każdym kroku dało się odczuć, że zarówno Holendrzy, jak i Polacy mieszkający w Holandii, są bardzo mili i życzliwi.

Szczególnie urzekła mnie ich otwartość i pozytywne nastawienie do życia. Było to dla mnie coś zupełnie nowego, innego niż to, z czym na co dzień spotykałem się w naszym kraju”.

Pozytywne, holenderskie nastawienie do życia było tylko jednym z bardzo wielu czynników, które wpłynęły na ostateczną decyzję o emigracji: „Pomysł wyjazdu z Polski dojrzewał w mojej głowie całymi miesiącami, jeżeli nie latami. Kiedy w końcu podjąłem decyzję, pozostał jedynie wybór kraju.

Moim pierwszym pomysłem od zawsze była Holandia. W ten oto sposób przyjechałem tu w lutym 2012 roku. Od tamtej pory mieszkam w Hardewijk, w prowincji Gelderland.

Od tamtego czasu Kamil pracuje jako specjalista ds. transportu wewnętrznego w dużej firmie logistycznej. Jak sam twierdzi: „Praca ta nie różni się niczym od tego, czym zajmują się setki innych Polaków w Holandii. Prawdziwe życie zaczyna się natomiast zaraz po wyjściu z pracy”. Powodem tego jest fakt, że Kamil swój cały czas wolny poświęca niemal wyłącznie realizacji swojej pasji, którą jest fotografia: ”Niedawno udało mi się skompletować cały niezbędny sprzęt aby móc robić tutaj to, czym zajmowałem się w Polsce. Wiadomo, że kiedy tu przyjeżdżałem, miałem na głowie ważniejsze sprawy.

Teraz, kiedy mój czas wolny pozwala mi na to, postanowiłem wrócić do pasji i wyruszyć z aparatem w Holandię”.

Postanowiliśmy zapytać Kamila, jak wyglądały początki zainteresowania fotografią. Po chwili namysłu odpowiedział: „Od dziecka próbowałem rysować, malować, szkicować i cieniować. Z czasem nawet zaczęło mi to wychodzić. Jednak dopiero kiedy wziąłem do ręki swój pierwszy aparat i zrobiłem nim kilka zdjęć, zrozumiałem, że to jest właśnie to, czego szukałem.

Od tamtej chwili fotografia pochłonęła mnie bez reszty”.

Na przestrzeni kilku następnych lat Kamil zdobył cenne doświadczenie i wiedzę, dzięki którym znacznie rozwinął swój talent. Dzięki temu został już kilkukrotnie zauważony przez organizatorów konkursów fotograficznych. Zaowocowało to nawet kilkoma nagrodami i wyróżnieniami: „Zdobyłem

III nagrodę w ogólnopolskim konkursie fotograficznym „Mój Świat”. Otrzymałem również wyróżnienie w konkursie Philips – iluminacje. Doczekałem się również organizacji autorskiej galerii z okazji cyklu wystaw „Fotoruszenie” w 2009 roku”.

Spytaliśmy Kamila również o to, z czego czerpie największą satysfakcję. Jak mówi: „Typowy dzień pracy fotografa to przede wszystkim bardzo nietypowe godziny pracy i snu.

Czasami cały dzień spędzam z aparatem, innym razem – siedzę przed monitorem, dokonując różnych poprawek. Zdecydowanie największą satysfakcję daje mi to, kiedy ludziom podobają się moje fotografie. To, że za ich pomocą mogę w jakiś sposób pozytywnie wpłynąć na ich samopoczucie.

Cieszę się, że udaje mi się to coraz częściej. W fotografii najbardziej lubię to, że dzięki niej mogę zatrzymać czas oraz sprawić, że coś, co trwa zaledwie ułamek sekundy i przez to jest niedostrzegalne, nagle może stać się centralnym elementem danej fotografii. Emocje ludzi, które można zatrzymać na zdjęciach, mają zdecydowanie większą moc, niż daje się to zauważyć na żywo”.

Jak powszechnie wiadomo, każda pasja też swoją drugą, trudną stronę. Jak to wygląda w przypadku fotografii? Kamil sam przyznaje, że: „Najtrudniejsze jest zebranie dziesiątek tysięcy euro na obiektywy, aparat, statywy i wiele innych rzeczy.

Niestety – nie jest to tanie hobby. Niemniej jednak, jeżeli naprawdę chcesz być dobry w tym, co robisz – zdecydowanie warto”.

Zapytaliśmy Kamila o to, jak postrzegany jest w gronie swoich bliskich. Z lekkim uśmiechem, odpowiedział: „Sądzę, że jestem osobą spokojną i w miarę poukładaną. Mam swoje priorytety, które wyznaczają kolejne cele w moim życiu. Nie myślę o przeszłości, staram się żyć chwilą. Rodzina uważa mnie za pomocnego i dobrego. Dobrze, że nie wiedzą wszystkiego…”.

Na zakończenie, poprosiliśmy Kamila o skierowanie kilku słów do Polaków, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z Holandią. Według niego: „Polacy mieszkający w Holandii często nic o niej nie wiedzą. Nie znają przepisów i swoich praw, a przede wszystkim – nie znają holenderskiej kultury. Każdy Polak mieszkający w Holandii powinien, chociaż częściowo, przystosować się do panującej tu kultury. Sądzę, że gazeta poPolsku może być dla nich dobrym źródłem ważnych informacji i właśnie dlatego powinni ją czytać”. •

poPolsku nr 13 • 04

URLOPOWICZE MOGĄ TERAZ KUPOWAĆ BEZ CŁA W DOMU Kupowanie w sklepach bezcłowych będzie teraz bezproblemowe, ponieważ „Travel and Shop” umożliwiło pasażerom Transavia.com kupowanie bez cła w domu – o ile mają numer lotu.

Na podstawie nazwiska i numeru lotu z Transavia.com strona travelandshop. nl generuje specjalny kod, za pomocą którego można kupować bez cła bezpośrednio w tym szeroko zaopatrzonym sklepie internetowym.

Zamówienia dostarczane są do domu, w razie potrzeby jeszcze przed wakacjami. Kupowanie bezcłowe nadal jest bardzo popularne wśród urlopowiczów.

Nie ma w tym nic dziwnego, ponieważ ze względu na niedawny wzrost podatku VAT, kupowanie bez cła gwarantuje nam 21% zniżki. Urlopowicze podróżujący z Transavia.com nie muszą już wertować magazynów na pokładach samolotu w poszukiwaniu czegoś ciekawego.

Ten, kto zarezerwował lot, może od teraz kupować bez cła w internecie. Inne linie lotnicze prawdopodobnie szybko podążą w ślady Transavia. •

NOWY SAMOCHÓD JAMESA BONDA

DO KUPIENIA W HADZE

Nowym samochodem Jamesa Bonda będzie prawdopodobnie Jaguar F-TYPE Coupé. Jeśli tak będzie, to samochód ten stoi w showroomie Jaguar Blankespoor w Hadze. Kto może i chce wydać 84 900 EUR, może zabrać ze sobą tego demona prędkości – najszybszy model może osiągnąć prędkość 300 km/h. •

LIBERTARISCHE PARTIJ AMSTERDAM:

OSZCZĘDZANIE NA STUDIA BEZ PODATKU Wygląda na to, że jednak się udało: społeczny system pożyczkowy, w którym stypendium podstawowe przekształca się w pożyczkę dla wszystkich studentów. Zostają oni obciążeni dużym długiem przy ukończeniu studiów. Libertarische Partij Amsterdam (Libertariańska Partia Amsterdam) chce, by rodzice i przyszli studenci otrzymali możliwość oszczędzania na studia bez obciążania ich podatkiem.

W TEJ CHWILI OSZCZĘDZANIE NA STUDIA NIE MA SENSU W tej chwili oszczędzone przez rodzica dla dziecka kwoty wrzuca się do jednego worka w Box 3 (Próg 3). Jeżeli łączna kwota jest wyższa niż ustalona kwota nieopodatkowana, oszczędzone pieniądze opodatkowane są na poziomie 1,2%.

Inflacja wynosiła w kwietniu 2014 roku 1,2%. Gdy dodamy do siebie te procenty, otrzymamy ponad 2,4% oprocentowania, oczywiście o ile nasza siła nabywcza w przyszłości się nie zmniejszy. Przy oferowanym obecnie oprocentowaniu oszczędzanie na twoje studia po prostu nie ma sensu.

Już od chwili narodzin dziecka rodzice muszą co miesiąc odkładać nieopodatkowaną kwotę na jego przyszłe studia.

Odłożone kwoty dziecko może samo powiększyć dzięki pracy wakacyjnej lub weekendowej. Dzięki temu przyszli studenci mogą rozpocząć studia z niezłą sumką. Jeśli na dodatek w trakcie studiów podejmą pracę dorywczą, mogą mieć szanse na ukończenie studiów z małym lub żadnym długiem. Dzięki umożliwieniu nieopodatkowanego oszczędzania na studia będzie można rozwinąć więcej talentów, ponieważ przyszli studenci nie będą już musieli obawiać się ogromnych długów w momencie ukończenia studiów.

LICZNIK ZADŁUŻENIA W Holandii studenci uruchomili licznik kredytu studenckiego; w Stanach Zjednoczonych istnieje porównywalny miernik, przy czym ogólny dług za studia wynosi tam 1200 miliardów. Dla porównania: to o 2,6 razy więcej od długu państwowego Holandii.Wygląda na to, że Holandia goni Stany Zjednoczone, w związku z czym dług studencki będzie coraz bardziej rósł. Centralne Biuro Planowania (nid.

Centraal Plan Bureau) wyliczyło, że średni dług studencki – przy dalszym stosowaniu obecnego systemu pożyczkowego – wzrośnie do 21 000 €. •

ADWOKAT DLA POLAKÓW W HOLANDII www.schelstraete-wawrzyniak.nl www.prawopracy.nl

ŁĄCZY PRACĘ I POLSKIE RYTMY!

Kontakt Dr. Hub van Doorneweg 181 5026 RD Tilburg The Netherlands Tel: 0031 (0) 13-5114420 Fax: 0031 (0) 13-5114290 E-mail: info@schelstraete.nl

poPolsku nr 13 • 05

TYTUŁ SZLACHECKI NIEBIESKI

MOŻNA KUPIĆ W INTERNECIE

dzę, osobowość i charyzmę. W praktyce wielu arystokratów, którzy przeżywali swój złoty wiek w czasach średniowiecznych, już od dawna nie posiada wyżej wymienionych cech.

Kto by pomyślał?

Przyznanie sobie tytułu na przykład hrabiego czy księcia w niektórych krajach jest możliwe i wcale nie musi być kosztowne.

O szlachcie oraz o sposobie, w jaki można zdobyć tytuł szlachecki.

TŁO Słowo „szlachta” oznacza społeczną lub polityczną grupę ludzi, którzy z pochodzenia mają wyższą pozycję w społeczeństwie. Szlachectwo i tytuły szlacheckie mogą być osobiste lub dziedziczone i nadaje się je między innymi określonym wysokiej rangi urzędnikom, właścicielom ziemskim; mogą też być nadane przez suwerennego władcę. Ze szlachtą powiązana jest arystokracja. To pochodzące z greki słowo oznacza „rządzony przez najlepszych”. Oznacza formę rządów, w której władza jest w rękach niewielkiej grupy szlachetnie urodzonych ludzi. W praktyce często idzie to w parze z monarchią, czyli formą rządów autorytarnych, gdzie rządzi jedna osoba: monarcha (na przykład król). Ideę arystokracji sformułował grecki filozof Platon, który stwierdził, że pewna liczba nadzwyczaj wysoko rozwiniętych przywódców powinna rządzić ludnością ze względu na swoje wyrafinowanie, wie-

SZLACHECTWO W HOLANDII W czasach współczesnych tytuł szlachecki można w Holandii otrzymać na trzy sposoby: poprzez uznanie, wywyższenie lub inkorporację. W przypadku uznania, obywatel zostaje szlachcicem na mocy tak zwanego Dekretu Królewskiego (nid. Koninklijk Besluit). Dalej: można stać się holenderską szlachtą poprzez inkorporację. Oznacza to, że dowiedziono, iż ktoś pochodzi z zagranicznego rodu szlacheckiego, a w kraju jego pochodzenia obowiązuje podobny status szlachty jak w Holandii. Ponadto taka osoba musi złożyć wniosek o przyznanie holenderskiego obywatelstwa, złożyć oświadczenie o przyznaniu tego obywatelstwa oraz być pełnoletnia w momencie stania się Holendrem. Nie da się zatem kupić włączenia do szlachty.

ZA 29 EURO MOŻESZ ZOSTAĆ HRABIĄ VAN MONTFOORT W niektórych innych krajach jest to możliwe, na przykład w Zjednoczonym Królestwie i w Niemczech.

W Zjednoczonym Królestwie szlachta od wieków zajmuje wysoką pozycję. Można jednak w dość łatwy sposób zostać wywyższonym do stanu szlacheckiego – poprzez proste wyciągnięcie portfela i wyliczenie skromnej kwoty. Możesz oczywiście przeznaczyć na to ile chcesz, ponieważ jeśli masz ochotę dokupić do swojego nowego tytułu ziemię, pozbędziesz się dużo większej ilości pieniędzy.

Również w Niemczech można wkupić się w szlachtę.

Na określonych stronach internetowych możesz po prostu nabyć tytuł szlachecki. Możesz kupić na przykład tytuł „hrabiego van Montfoort” za jedyne 29 euro.

Przy zakupie otrzymasz oficjalny certyfikat twojego wywyższenia do szlachty. Ponadto przyznany zostanie ci herb, który idzie w parze z twoim nowo zdobytym tytułem. Chcesz sprawić dobre wrażenie w świecie biznesu – dobrym pomysłem jest dodanie do twoich wizytówek i papieru listowego twojego tytułu i herbu.

Istnieją osoby, które kupiły tytuł szlachecki i dają do zrozumienia, że może on naprawdę przynieść korzyści społeczne. •

TO NAJBARDZIEJ LUBIANY

KOLOR WŚRÓD MĘŻCZYZN I KOBIET ydowanie jest Niebieski zdec anym kolorem najbardziej lubi mężczyzn, zarówno wśród et. Tak jak i wśród kobi a na grupie ni wykazały bada krajów.

232 osób z 22 n, niebieski yz cz ęż m Wśród znacząco z wynikiem 57% y i czarny, on el wyprzedził zi lejno 14% które zyskały ko tem znacząi 9% głosów. Za kietowanych ca większość an woli kolor zdecydowanie niebieski. •

NAJBARDZIEJ

ŚMIERCIONOŚNE DLA CZŁOWIEKA

ZWIERZĘ NA ZIEMI Niepp, nie jest to wąż, lew ani tygrys. Najbardziej śmiercionośnym zwierzęciem dla człowieka jest –wierzcie lub nie – komar.

Rocznie komary powodują 725 000 zgonów.

Ta przerażająco wysoka liczba jest spowodowana tym, że ukąszenie komara w niektórych rejonach świata może spowodować malarię. •

poPolsku nr 13 • 06

SKAKANIE NA PIŁCE

W HOLANDII Skakanie na piłce (nid. skippyballen) jest w Holandii bardzo popularne. Logiczne jest więc, że można je kupić praktycznie w każdym sklepie z zabawkami w kraju.

Piłki, które wynalezione zostały w latach 60-tych ubiegłego wieku przez Włocha Aquilino Cosani (a zawdzięczają swoją obecną nazwę australijskiemu programowi telewizyjnemu „Skippy, the Bush Kangaroo”), oficjalnie są zabawkami dla dzieci.

Organizowane są jednak prawdziwe zawody w skakaniu na piłce, przy czym holenderskie Mistrzostwa w Skippybal (nid.Kampioenschap Skippybal) nie są jedynymi. •

SHORTBOARDING:

LETNI SPORT

Shortboarding, znany wcześniej jako trick skiing, to obok slalomu i skoków, jedna ze standardowych dyscyplin w dziedzinie nart wodnych. Czym dokładnie jest ten sport?

Shortboarding można porównać z wakeboardingiem (to sport wodny, który polega na płynięciu na specjalnej desce trzymając się liny zaczepionej do łodzi lub na wyciągu), ale w tym przypadku – jak sugeruje nazwa – mamy do czynienia z mniejszą deską. Na jeden przejazd składają się dwa „ślizgi”: w tę i z powrotem. Celem jest, by w czasie dwudziestu sekund wykonać jak najwięcej sztuczek. Sztuczki oceniane są przez jury, które przyznaje punkty. W przeciwieństwie do – na przykład – gimnastyki, nie chodzi o to, by sztuczki wykonane były ładnie. Nie dostaniesz zatem dodatkowych punktów za ładne lądowanie po skoku. •

CIEKAWOSTKI O HOLENDERSKIEJ

PIŁKARSKIEJ JEDENASTCE Holenderska piłkarska jedenastka bierze udział w mundialu w Brazylii. To dobra okazja do przypomnienia kilku ciekawostek na temat „Oranje”.

ORGANIZUJEMY IMPREZY URODZINOWE FIRMOWE OKOLICZNOSCIOWE

GASTHUISSTRAAT 36, 5961GB HORST

• Te mistrzostwa świata są już dziesiątymi, w których bierze udział holenderska reprezentacja. Pierwszy raz miał miejsce w roku 1934; • W 9 poprzednich mistrzostwach świata Oranje 3 razy znaleźli się w finale: w 1974, 1978 oraz w 2010. Wszystkie mecze finałowe były przegrane; • Reprezentacja brała udział w Mistrzostwach Europy 9 razy. W 1988 wybuchło prawdziwe święto narodowe, kiedy to reprezentacja Holandii została mistrzem i zdobyła najwyższe osiągnięcie w historii; • Najwyższe zwycięstwo Holandia odnotowała w 2011 w meczu przeciwko San Marino, który to zakończył się druzgocącą przewagą reprezentacji Holandii: 11-0; • Największa porażka miała natomiast miejsce w 1907, kiedy to Holandia została pokonana w Anglii przez gospodarzy 12-2; • Były bramkarz reprezentacji, Edwin van der Sar, rozegrał najwięcej meczów w piłkarskiej jedenastce Holandii – aż 130 meczów międzypaństwowych; • Robin van Persie jest póki co najlepszą maszynką do wbijania goli w historii Oranje; • Wiele osób, które nie mają nic wspólnego z piłką nożną, śledzi w Holandii mecze holenderskiej reprezentacji piłkarskiej. •

poPolsku nr 13 • 07

Popularny didżej i producent muzyczny Sidney Samson oraz didżej/piosenkarka/ autorka piosenek – Eva Simons, zamierzają pobrać się tego lata. Podróżująca po całym świecie para zaręczyła się pół roku temu, kiedy to Sidney poprosił Evę o rękę podczas podróży do Monaco. Zakochani zarezerwowali więc czas w swoich napiętych kalendarzach, by tego lata w spokoju móc powiedzieć sobie „tak”. Na holenderskiej ziemi i w otoczeniu rodziny oraz przyjaciół. •

MIESZKAĆ W ‘T GOOI?

SIDNEY SAMSON

I EVA SIMSONS

ZAPOWIEDZIELI ŚLUB

KATE NAGA HEIDI KLUM PERRY ZA TOREBKĄ!

Jesteś fanem Katy Perry? Od dawna marzysz o wybraniu się na jej koncert? Wykorzystaj tę szansę w 2015 roku. Już za niecały rok Katy Perry pojawi się w Holandii. Światowej sławy piosenkarka zagra koncert 9 marca w sali Ziggo Dome w Amsterdamie. Agencja Mojo Concerts poinformowała, że Katy pojawi się w Holandii w ramach jej trasy koncertowej Prismatic World Tour. Oprócz Holandii, Perry pojawi się jeszcze w 17 krajach, wśród których jest także Polska: 24 lutego 2015 roku wystąpi w hali widowiskowo-sportowej Arena w Krakowie. •

Piękna Niemka Heidi Klum dla celów charytatywnych skryła się nago za torebką. Torebka autorstwa Jeana Paula Gaultiera to limitowana edycja. Dostępna od czerwca w domach towarowych Bloomingdale, gdzie kosztuje 35 dolarów.

Dochód ze sprzedaży zostanie przeznaczony na badania nad AIDS. Na przełomie lipca i sierpnia, torebkę będzie można także kupić za pośrednictwem strony internetowej amfAR (stowarzyszenia na rzecz badań nad AIDS): http://shop.amfar.org/. •

MARIAH CAREY DEDYKUJE PŁYTĘ SWOIM BLIŹNIĘTOM:

MONROE I MOROCCANOWI AD, jeden z największych dzienników w Holandii, podał do wiadomości publicznej niezwykłą informację.

W artykule o Mariah Carey pojawiła się wzmianka na temat nowej płyty artystki – cały album miała ona zadedykować swoim bliźniętom, ponieważ nigdy nie przypuszczała, że te dwie wspaniałe istoty pojawią się na świecie. Bardzo chciała więc uwiecznić dzieci na swoim nowym albumie, opowiadając tu, co do nich czuje. Najnowsza płyta Mariah Carey nosi tytuł: „Me. I Am Mariah… The Elusive Chanteuse”. •

HULA-HOOP I PIŁKA SKIPPY ZNOWU MODNE!

Frans Bauer zadbał o to, byś tego lata spokojnie mógł wskoczyć na piłkę do skakania – Skippy. Wesoły piosenkarz z Fijnaart wylansował w czerwcu hit zatytułowany „Skippybal” wraz z towarzyszącym mu klipem wideo.

W teledysku Bauer śpiewa z wieży widokowej w centrum Rotterdamu. Krótko możemy też oglądać ujęcia z parady wodnej, tzw. Bossche Parade, ponieważ jeden ze zwariowanych odtwórców teledysku skacze tam na swojej piłce. Frans Bauer i jego żona Mariska uznali, że ich dzieci zbyt często przesiadują przed ekranem komputera. A ponieważ w dzieciństwie Frans często skakał na piłce, w jego umyśle szybko zrodził się pomysł na kolejny singiel. •

Kiedy mowa o ‘t Gooi, chodzi o region na południowym wschodzie prowincji Holandia Północna oraz gminy Naarden, Huizen, Bussum, Blaricum, Laren i Hilversum. Ogólnie jednak mianem tym określa się głównie mieszkańców, gdyż często są to ludzie świata mediów, pławiący się w dobrobycie.

Obecnie przyjmuje się, że w świecie mediów powstała wolność, w dużym stopniu zmierzająca ku rozwiązłości. A że ludzie ci zamieszkują właśnie przede wszystkim het Gooi, często pojawia się w stosunku do nich pojęcie „Gooise matras” (tzw. gooiski materac, co ma sugerować załatwianie pracy po znajomości albo… przez łóżko). W serialu telewizyjnym pt. „Gooise vrouwen” (opowiadającym o wzlotach i upadkach czterech kobiet z Het Gooi), którego akcja toczy się w Blaricum i za którego koncepcję odpowiada Linda de Mol, cztery bohaterki wiodą prawdziwie dekadenckie życie. „Gooise vrouwen” to holenderska odpowiedź na popularne amerykańskie seriale „Desperate Housewives” oraz „Sex and the City”.

Ciekawi cię, jak mieszkają niektórzy prominenci świata mediów? Sprawdź stronę www.vbowonenenzo.nl. Możesz tam m.in. obejrzeć gniazdko Lindy de Mol, którego wartość szacowana jest na bagatela 7.000.000 euro.

A może wciąż nie masz dość i chcesz zobaczyć domy słynnych Holendrów z bliska? Poczuj się jak w Hollywood i zarezerwuj wycieczkę gwiazd. Możesz to zrobić na stronie www.amsterdamexcursies.nl.

Na rowerze (tak, naprawdę musisz wsiąść na rower!) przejedziesz wzdłuż kanałów, przez PC Hooft i park Vondel do dzielnicy Amsterdam Zuid. Odwiedzisz ulicę Cornelisa Schuytsa, na której mieści się największe skupisko znanych Holendrów i miniesz sklep Floortje Dessing, kamienicę André van Duina oraz wille, w których mieszkają Orańscy książęta. Wycieczka nie pomija oczywiście ogródków kawiarnianych, w których mają zwyczaj przesiadywać znani Holendrzy. A co powiesz na cztery (!) apartamenty należące do Connie Breukhoven? Nie wspominając już o domach, których właścicielami są Sophie Hildebrand, Baantjer, Harry Mulish, Remco Campert, Robert ten Brink, Frans Molenaar, Barry Hay, Joost Zwagerman, Winston & Renate, Theodor Holman, Bridget, Daphne Bunskoek, Irene van de Laar, Huub Stapel, Jeroen Krabbé, Gerard Spong, Jort Kelder, Patricia Paay i Bram Moskowicz! •

poPolsku nr 13 • 08

PRZEPIS: RISOTTO ŁAPACZ SNÓW Z ZIELONYMI SZPARAGAMI

BIAŁE KONTRA ZIELONE Białe szparagi mają nieco bardziej delikatny smak, ponieważ nigdy nie są wystawiane na działanie światła słonecznego. Zielone szparagi rosną natomiast wystawiając na jakiś czas górną część nad ziemię.

W ten sposób uzyskują zielony kolor i nieco pełniejszy smak. Białe szparagi stanowią przede wszystkim przysmak w Europie północno-zachodniej. Z kolei zielone szparagi jedzone są najchętniej w takich krajach, jak Włochy. Na przykład w połączeniu z risotto.

Lato w pełni i przyjemne temperatury. Próbowaliście już spać na świeżym powietrzu? Przy ciepłych nocach jest wspaniale, gdy powoli się ochładza i nieoczekiwanie zauważacie, jak dobrze to na was wpływa. Dodatkowy tlen może też przynieść nadzwyczajnie piękne sny!

Poniższy sen otrzymaliśmy w ubiegłym tygodniu.

SKŁADNIKI:

Dostałam muzykę i dotarło do mnie, że muszę zaśpiewać dwa utwory z musicali. Jeden z filmu Pocahontas i jeszcze jeden, którego już w tej chwili nie pamiętam. Próbowałam szybko wyszukać teksty piosenek w swoim telefonie. Nigdy ich nie słyszałam, nawet nie znałam melodii! Postanowiłam jednak nie wpadać w panikę, co nawet mi się udało. Z całych sił próbowałam przypomnieć sobie melodię, odnaleźć tekst i coś z tego zrobić, niestety moja odwaga poszła w las.

250 G RYŻU RISO GALLO GRAN ARBORIO • 300 G ŚWIEŻEGO GROSZKU • 300 G ZIELONYCH SZPARAGÓW • 1 CEBULA, POSIEKANA • 1 L BULIONU WARZYWNEGO • SÓL I PIEPRZ • OLIWA Z OLIWEK EXTRA VIRGIN • 50 G MASŁA • 80 G STARTEGO SERA – PARMEZANU

przygotowanie: • W niewielkiej ilości masła zrumień połowę cebuli i dodaj do niej zielony groszek. Pozostaw na 15 minut gotując na wolnym ogniu.

• Wyjmij połowę na sito młynka obrotowego do warzyw, przetrzyj, a następnie przełóż wszystko z powrotem do całości.

• Zblanszuj szparagi w gotującej się wodzie. Następnie usmaż groszek w niewielkiej ilości oliwy. Zagotuj bulion.

• W międzyczasie zrumień na patelni pozostałą część cebuli. Dodaj ryż, pozwalając mu zabarwić się na złoto-żółty kolor. Następnie dolewaj po trochu gorącego bulionu. Od czasu do czasu zamieszaj.

• Dodaj połowę groszku i szparagi. Zdejmij risotto z ognia i roztrzep w nim masło z serem Parmezanem. Voilà, pyszne danie z zielonymi szparagami jest już gotowe!

Smacznego!

Kiedy miałam już tylko kilka minut do koncertu, znowu podszedł do mnie mężczyzna, który wcześniej informował mnie o występie. Tym razem jednak przekazał mi, że pozostałe występy przedłużyły się na tyle, że na mój nie starczy już czasu. Poczułam tak ogromną ulgę, znowu mi się udało!”.

To dość dziwny sen, ponieważ częściowo wskazuje na kontrolę, a częściowo sygnalizuje odprężenie i zadowolenie. Byłoby miło dowiedzieć się, co w tej chwili odgrywa się w życiu nadawcy, bo to zdecydowanie nie jest ktoś, kto szybko się poddaje. Ktoś, kto próbuje odzyskać kontrolę nad sytuacją, w której nagle się znalazł, bez żadnego przygotowania.

Rada dla naszej marzycielki: bądź świadoma swojej własnej siły, zachowaj kontrolę nad tym, nad czym możesz ją mieć i spróbuj poddać się temu, co się dzieje. Kto wie, cóż to może przynieść?

Pozdrawiam serdecznie, Minnie • Przyśnił Ci się sen, którym chcesz podzielić się z Minnie? Wyślij maila z jego opisem na adres redactie@popolsku.nu. Oczywiście wszystkie reakcje pozostaną anonimowe.

Sk

&

p

Promocje.nl

p

le

le

Sk

r te in

y

y

w to

w to

ne

ne

r te in

-30% % -80

„Miałam taki dziwny sen, że aż jestem ciekawa, co może oznaczać. Byłam na imprezie, chyba bardzo dużej, bo było tam ogromnie dużo ludzi. Ktoś do mnie podszedł i powiedział, że muszę o godzinie 10:00. Zapytałam więc, co muszę? Wyraźnie zirytowany odpowiedział: „Wystąpić oczywiście!”. Nic z tego nie rozumiałam i próbowałam się dowiedzieć, co dokładnie mam zrobić.

Kody rabatowe, zniżki i gratisy w Holandii

www.shoesforfashion.com

www.royal-orange.com

OBUWIE DAMSKIE I MĘSKIE

E-PAPIEROSY

Ekskluzywne rabaty i zniżki RABAT

RABAT

promocje-new

promocje

Oferta ważna do: 31.08.2014 r.

p le r te in

y

euro

y

w to

w to

ne

ne

r te in

100

Nie wiesz jak skorzystać z rabatu lub promocji?

Sk

minimum

p le

%

Sk

W tym miesiącu zaoszczędzisz

Oferta ważna do: 15.08.2014 r.

www.ciraad.nl

www.dx.com

BIŻUTERIA, TOREBKI I PASKI

ELEKTRONIKA, TELEFONY I GADŻETY

RABAT

RABAT

Masz ciekawą propozycję?

Napisz do nas! pomoc@promocje.nl

25140630 Oferta ważna do: 31.07.2014 r.

DXPROMOCJESPEAKERS

Oferta ważna do: 31.07.2014 r.

Wszystkie oferty promocyjne zostały przygotowane za zgodą ich właścicieli oraz przy współpracy z magazynem poPolsku i serwisem Promocje.nl. Nie bierzemy odpowiedzialności za błędne lub niewłaściwe użycie kodu.

poPolsku nr 13 • 09

PLAYSTATION VITA PETS Ponad 9 (spośród 16) milionów Holendrów gra czasami w gry komputerowe. To 70 procent holenderskiego społeczeństwa internetowego. Wśród młodzieży granie w gry należy nawet – obok korzystania z internetu i oglądania telewizji – do pierwszej trójki najchętniej wykonywanych czynności, jeśli chodzi o sposób spędzania wolnego czasu w ciągu tygodnia.

Twój syn lub córka szaleją na punkcie gier komputerowych i psów?

W takim razie nie przegap nowej gry PlayStation Vita Pets, w której te zwierzęta odgrywają główną rolę.

Wirtualne pieski reagują na twój głos i twarz. Możesz je nauczyć różnych sztuczek, razem rozwiązywać łamigłówki i przeżywać ekscytujące przygody. Oczywiście nie obejdzie się od spacerów. Vita Pets pozwala na wybór spośród czterech różnych szczeniąt, z których każdy posiada inną umiejętność.

Przygoda rozgrywa się na wyspie Castlewood. Wymogiem postawionym twórcom było stworzenie piesków, które poruszałyby się wystarczająco realistycznie, by przekonać wymagających młodych graczy. Gra zawiera około 10.000 tekstów mówionych, z różnymi skryptami dla wszystkich piesków. •

ODPORNE

Z badania przeprowadzonego przez Daily Mail pośród tysiąca kobiet wynika, że połowa pań, które wzięły udział w tym brytyjskim badaniu, raczej nie chciałaby pokazać się w bikini, ponieważ nie są one zadowolone ze swojej figury. Ponad połowa kobiet odmawia nawet bycia fotografowanymi w swoich bikini lub kostiumach kąpielowych. Strefa problemowa: ich brzuchy!

Niemal wszystkie badane kobiety wciągają także swoje brzuchy, kiedy idą po plaży albo przechodzą wzdłuż basenu. Dwanaście procent uważa swoje przedramiona za brzydkie, czternaście procent martwi się o formę i wielkość swojej pupy, a dwadzieścia procent jest przekonanych o tym, że ich uda są zbyt obwisłe. Tylko osiem procent przejmuje się kształtem swoich piersi

DŁUGIE RZĘSY Odkąd pojawiły się sztuczne rzęsy, które przymocowuje się do własnych rzęs lub powiek, długie rzęsy dostępne są dla każdego, a tusz do rzęs stał się zbytecznym luksusem.

Własne rzęsy zostają przedłużone i można to zrobić na 3 sposoby: • Metoda jeden na jeden, w której do każdej jednej rzęsy naturalnej przykleja się jedną rzęsę sztuczną.

Sama wybierasz ich długość i stopień podkręcenia.

• Rzęsy na pasku, czyli kompletny pasek sztucznych rzęs, który przyklejasz nad własnymi, naturalnymi rzęsami.

• Kępki, to jest pasek, na którym znajduje się po kilka grup włosków rzęs, przyczepianych do twoich własnych rzęs.

Chcesz dowiedzieć się więcej albo przyczepić sobie sztuczne rzęsy? Odwiedź stronę internetową, na której znajdziesz salon w swojej okolicy: www.wimperextensions-zetten.nl. •

NA BIKINI? w bikini lub kostiumie kąpielowym, a 17 procent czuje się niepewnie ze względu na wylewające się z bikini wałki tłuszczu. Jedna czwarta kobiet owija się raczej na plaży lub basenie sarongiem. Z całego tysiąca kobiet, tylko jeden procent czuje się w bikini całkowicie swobodnie.

TRENDY W MODZIE BIKINI Jeśli jeszcze kilka lat temu modne było wybieranie kostiumów kąpielowych (ocenianych jako bardziej eleganckie, niż bikini) oraz solidnego dołu bikini, to latem 2014 będziemy wybierać zupełne tego przeciwieństwo. Mniejsze spodenki i większe topy. Oczywiście trójkątny top pozostanie, ale pojawią się także góry w rodzaju gorsetów. Tego lata na plaży zobaczymy nawet krótkie sweterki z rękawami lub bez. •

SPORT I RANDKI: CZY IDĄ W PARZE? Miniony miesiąc przyniósł w Holandii wiele zmian, dlatego jeszcze przed MŚ serwis randkowy ParShip przeprowadził badanie, zadając respondentom następujące pytanie: wolisz oglądać piłkę nożną, czy udać się na randkę? Co się okazało?

Holenderski singiel nie odwoła randki tylko dlatego, że w tym czasie grają Pomarańczowi. Jednak 30% badanych singli chciałoby móc upiec dwie pieczenie na jednym ogniu: obejrzeć mecz wspólnie z osobą, z którą umówili się na randkę. Ponad 21% decyduje się na późniejsze obejrzenie meczu, by móc udać się na randkę, podczas gdy jedna czwarta deklaruje, że piłka nożna kompletnie ich nie interesuje. Uderzające jest, że zarówno kobiety, jak i mężczyźni preferowali w takim przypadku wybór randki. Ponad 27% mężczyzn chętnie obejrzałoby mecz wspólnie, naprzeciw aż jednej trzeciej pań. Prawie jedna czwarta mężczyzn deklaruje obejrzenie powtórki meczu, jeśli oznacza to, że ich randka ma się odbyć. Niecałe 2% kobiet przyznało natomiast, że woli obejrzeć mecz i z tego powodu odwołać randkę. Wśród mężczyzn, tak stanowczych okazało się tylko 8%.

WYGLĄDAĆ JAK: VAN PERSIE ALBO BLIND Kobiety miały jednak radę dla mężczyzn: jeśli doszłoby do spotkania, nie zakładaj na randkę koszulki piłkarskiej. Aż 70% singielek uważa to za ogromne rozczarowanie i rzecz pozbawiającą mężczyznę szans u nich. Ale jeśli mężczyzna wygląda jak Robin van Persie lub Daley Blind, holenderska kobieta jest zadowolona: 19% kobiet uważa Van Persiego za najbardziej atrakcyjnego zawodnika Pomarańczowych.

A 17% uważa Blinda za seksownego piłkarza. Prawie jedna piąta przyznaje ponadto, że nie zna żadnego z zawodników Pomarańczowych, więc nie może też dokonać żadnego wyboru. Nie jest równieżniczym złym, jeśli randka aż kipi od tematyki piłkarskiej. Tylko jedna czwarta uznaje za nieatrakcyjne, gdy ich randkowy partner zbytnio zachwyca się grą i nie może się doczekać, by rozpocząć rozmowę na ten temat. •

ORANJE I MOC MARZEŃ Właśnie skończyłam oglądać holenderską grę w Pucharze Świata i uderzyło mnie coś! Drużyna holenderska nie tylko ma marzenie o wygranej ale je również realizuje! Są wprost fenomenalni! Ogrywają wszystkich i póki co świetnie im idzie! „Złoty trójkąt” (Van Persie - Sneijder - Robben) sprawił, że początek mundialu skończył się wymarzonym rezultatem. Selekcjoner Louis van Gaal nie mógł sobie tego lepiej wymyślić. Holandia zdeklasowała mistrzów świata, Hiszpanów wynikiem 5-1. Porażka z RPA to przeszłość! Drużyna Oranje otząsnęła się po porażce z wielką klasą. I tu oto przychodzą mi do glowy pytania. Czy mogliby tego dokonać nie marząc o zwycięstwie? Albo gdyby wątpili w siebie? Albo gdyby nie trenowali wytrwale?

Czy udałoby im się być na takiej wysokiej pozycji gdyby nie: MARZENIE, CEL, WIZJA i STRATEGIA? Większość z nas marzy o zdrowiu, miłości, podróżach, kasie, udanej karierze. Tylko czy my coś z tym dalej robimy? „Pomarzyć bardzo dobra rzecz. Ech, życie, życie nudne.

Pomarzyć bardzo dobrze jest, w niedzielne popołudnie...” Snuje mi się po głowie tekst znanej piosenki. Właściwie, co to są marzenia?

Głowiąc się nad odpowiedzią, znalazłam taki oto wierszyk Sławomira Rybki: „Marzenia to „coś”, co porusza nasze serca... Coś co rozjaśnia nasze wnętrza... Coś co pozwala kroczyć mimo przeciwności... Coś co buduje się z cegieł cierpliwości...”

Marzenia to łagodna zmiana świadomości, odwrócenie uwagi od aktualnej sytuacji. To zarówno odległe fantazje, jak i myśli o sprawach bieżących. U mnie pojawiają się głównie wtedy, gdy jestem odprężona albo zajęta monotonnym prasowaniem, którego zresztą nie cierpię.

W ramach ciekawostki, ponoć najwięcej marzą Nigeryjczycy i Włosi, a najmniej – Niemcy i Anglosasi. W Polsce do „bujania w obłokach” przyznaje się 94 proc. badanych. Wyobrażcie sobie teraz jaki potencjał miałaby Polska gdyby te 94% postanowiło realizować te marzenia!

Wymaga to jednak odwagi, okreśenia celu, planu, optymistycznego nastawienia, działania i determinacji. Czasami nawet trzeba się pobrudzić i poobijać, jak piłkarz w trakcie poślizgu czy w czasie kontuzji. Podążanie za swoimi marzeniami stwarza okazję do ich realizacji, a to powoduje że życie jest tak fascynujące! Holenderski zespół realizuje te marzenia z pasją i pełnym sercem; nie ma tu miejsca na kompromis, nie ma czasu na wymówki, wątpliwości czy obawy.

Paul Valery powiedział kiedyś: „Najlepszym sposobem, aby realizować swoje marzenia to się obudzić!” Wyjątkowo lubię ten cytat ponieważ przywołuje mnie do refleksji nad swoją sytuacją a jednocześnie motywuje do nowego działania.

Drużyna Oranje zdecydowanie wie o znaczeniu przebudzienia się. Nauczyli się z własnych doświadczeń, zwertfikowali swój plan i działania i zdobywają teraz wyżyny swoich możliwości.

Kto by pomyślał że wszystko to zaczęło sie właśnie od marzenia...

Bądż równie genialny i do dzieła! • Kasia Łyczkowska – Coach Rozwoju Osobistego i Zawodowego http://gd-coaching.nl

poPolsku nr 13 • 10

HOROSKOP BARAN (21 marca – 20 kwietnia) Ukochany nie będzie otwarty na krytykę. To nie jest dobry okres na pożyczanie pieniędzy przyjaciołom lub rodzinie. Będziesz miał do czynienia z tajemniczymi sprawami.

BYK (21 kwietnia – 21 maja) Możesz poprawić swoją pozycję finansową, jeśli postawisz na swoje umiejętności. To nie będzie najlepszy okres na forsowanie swoich pomysłów i komentarzy.

BLIŹNIĘTA (22 maja – 21 czerwca)

DLACZEGO MĘŻCZYŹNI MAJĄ SUTKI? Szczególnie dzieci można w tym zakresie ocenić mianem „pan i władca”. Pytają o wszystko, wszystkich i w każdym możliwym momencie, który uznają za stosowny. Dzięki temu można jednak uniknąć sytuacji, w której twój syn lub córka pytają mężczyzny z dużym brzuchem o to, kiedy urodzi się dziecko. Albo zabawnej sytuacji, jak ta, kiedy Piotr zapytał swojego syna, co ten zamierza dzisiaj robić, na co Mateusz odpowiedział: „rosnąć”.

W sklepach pojawiła się niezwykła książka pod tytułem „Dlaczego mężczyźni mają sutki”. Zawiera ona pytania i w humorystyczny sposób ujęte odpowiedzi, dotyczące ludzkiego ciała. Otrzymasz tam pomoc w odpowiedziach na takie pytania, jak: „dlaczego jesteśmy ludźmi?”, „Dlaczego dzieci rodzą się bez zębów?” oraz „co to znaczy otrzeć się o śmierć?”. •

Nawet jeśli masz jednocześnie dużo do zrobienia, znajdź nieco czasu dla siebie i swojej rodziny. Zajęcia kulturalne otworzą ci oczy na nowe formy relaksu. Twoje zdolności zostaną zauważone w pracy.

MASZ BZIKA NA PUNKCIE FAKTÓW?

RAK (22 czerwca – 22 lipca)

10 NAJBARDZIEJ POPULARNYCH ZWIERZĄT DOMOWYCH W HOLANDII: • Rybki akwariowe • Rybki w oczku wodnym lub stawie • Koty • Ptaszki • Psy • Kurczęta • Króliki • Gołębie • Gryzonie • Gady i Płazy

Możesz dobrze sobie radzić z sytuacjami, które wymagają kontaktu z instytucjami lub dużymi firmami. Stresują cię problemy finansowe. Uważaj ze złymi decyzjami, na każdym obszarze.

LEW (23 lipca – 22 sierpnia) Spory na froncie domowym będą w tym okresie trudne do uniknięcia. Uważaj na swoje zdrowie i poświęć czas na odpoczynek. To dobry okres, żeby sprawdzić inwestycje.

PANNA (23 sierpnia – 23 września) Zastanów się nad swoimi uczuciami. Spróbuj przedsięwziąć rzeczy z ludźmi, których uważasz za uprzejmych i w ten sposób wzmocnić więzi.

Musisz koncentrować się na sobie, nie na innych.

WAGA (24 września – 23 października) Uważaj, jeśli przyjaciel zapyta cię o radę. Zachowaj cierpliwość w rozmowach z szefem. Poprzez wzięcie udziału w spotkaniach, nawiążesz nowe przyjaźnie.

SKORPION (24 października – 22 listopada) Zadbaj o to, by mieć przy sobie wszystkie dokumenty, jeśli czekają cię rozmowy z instytucjami rządowymi. Nie daj się przez nie do niczego zmuszać i pośpieszać.

STRZELEC (23 listopada – 21 grudnia) Użyj swojego wrodzonego ciepła i uroku, by zdobyć serca. Nadajesz się do tego, jak nikt inny! Spróbuj zachować swoje zdanie dla siebie.

Uspokój się.

KOZIOROŻEC (22 grudnia – 20 stycznia) Jeśli jesteś gotowy, by odpuścić, czeka cię emocjonujące spotkanie. Bądź dyskretny i nie rozpowiadaj żadnych osobistych informacji na temat innych. Zaakceptuj nieuniknione.

WODNIK (21 stycznia – 19 lutego) Twoje serce zabije mocniej, kiedy w twoim życiu pojawi się stary płomień. Odwiedź przyjaciół, których rzadko widujesz. Skoncentruj się na swojej pracy.

RYBY (20 lutego – 20 marca) Nie przestawaj się śmiać! Być może w tym momencie nie jesteś gotów na zmiany w karierze, ale w dłuższej perspektywie zaczniesz odkrywać zalety. Twój partner jest w pełni świadomy sytuacji.

W TAKIM RAZIE CHĘTNIE PRZEDSTAWIMY CI KILKA Z NICH.

5 NAJDŁUŻSZYCH HOLENDERSKICH SŁÓW • Kindercarnavalsoptochtvoorbereidingswerkzaamhedencomitéleden.

• Kindercarnavalsoptochtvoorbereidingswerkzaamheden (zapisane w Księdze Rekordów Guinnessa, jako najdłuższe kiedykolwiek odnotowane niderlandzkie słowo).

• Zandzeepsodemineraalwatersteenstralen.

• Elektriciteitsproductiemaatschappij.

• Hippopotomonstrosesquippedaliofobie.

10 NAJWIĘKSZYCH HOLENDERSKOJĘZYCZNYCH HITÓW WSZECHCZASÓW: • • • • • • • • • •

Gers Pardoel – Ik neem je mee (2011) Corry en de Rekels – Huilen is voor jou te laat (1970) Marco Borsato – Dromen zijn bedrog (1994) Guus Meeuwis – Geef mij je angst (2005) Guus Meeuwis & Vagant – Het is een nacht … (Levensecht) (1995) Jeroen van der Boom – Jij bent zo (2007) Henk Westbroek – Zelfs je naam is mooi (1998) Marco Borsato – Rood (2006) André Hazes & Gerard Joling – Blijf bij mij (Dit zijn voor mij de allermooiste uren) (2007) Rob de Nijs – Banger Hart (1996)

10 NAJDZIWNIEJSZYCH W HOLANDII: • • • • • • • • • •

NAZW

MIEJSCOWOŚCI

Raar Rectum Boerenhol Sexbierum Hongerige Wolf Waspik Gaarkeuken Kuttingen Doodstil Poepershoek

Holandia jest małym krajem, za to ma niewyobrażalnie dużo pięknych miejsc. W relacjach Mikołaja & Carolusa, które zamieszczamy na stronie 24 dotyczącej rekreacji, staramy się zapoznać was z jak największą liczbą z nich.

Warto jednak zapamiętać także nazwy z poniższej listy.

Administracja Lasów Państwowych wybrała 12 „pięknych miejsc” w Holandii, które zamieszczamy poniżej. Obok zamieszczono nazwy prowincji, więc kto wie – może są to miejsca, znajdujące się w twojej okolicy?

• De Mijmerbank w De Onlanden (na granicy Groningen i Drenthe).

• Radio Kootwijk (Gelderland).

• De Wissel, most w obszarze przyrodniczym Schuitwater (Limburgia).

• Kooi van Pen, kacza szopa w Weerribben (Overijssel).

• Obszary zalewowe przy Loevestein (Gelderland).

• De Kathedraal der Woudreuzen w Speulderbos (Gelderland).

• Obszar słonych błot Holwerd-Oost (Fryzja).

• Obszar przyrodniczy Ezumakeeg przy jeziorze Lauwersmeer (Fryzja/Groningen).

• Wzniesienie Zwarte Blink na wydmach Schoorl (Holandia Północna).

• Wiatrak De Leumolen w gminie Leudal (Limburgia).

• Fort Rammekens (Zelandia).

• Posiadłość ziemska Slangenburg (Overijssel). •

foto konkurs Stali czytelnicy poPolsku wiedzą, że w tym miejscu zawsze pojawiało się Sudoku. Najwyższy jednak czas na coś nowego! Jeden z naszych czytelników jest fantastycznym fotografem. Wspólnie z nim, wymyśliliśmy świetny, nowy konkurs. Od tej pory w tym miejscu zamieszczać będziemy zdjęcie jakiegoś miejsca w Holandii, wykonane przez Kamila Łyziaka. Jeśli zgadniesz w jakim miejscu zostało zrobione, wyślij nam maila z odpowiedzią na adres redactie@popolsku.nu. W ten sposób możesz wygrać wspaniałą nagrodę. Nie zapomnij umieścić w mailu swoich danych: imienia i nazwiska, adresu, miejsca zamieszkania i kodu pocztowego. Spośród wszystkich nadesłanych odpowiedzi, w każdej edycji poPolsku wylosujemy jednego zwycięzcę. Chcesz zobaczyć więcej prac Kamila?

Wejdź na jego stronę internetową: http://www.lyziak.blogspot.nl/. •

poPolsku nr 13 • 11

OPIEKA POŁOŻNICZA W HOLANDII:

CZYM DOKŁADNIE JEST? W Holandii istnieje opieka położnicza, której nie ma w Polsce. Jest to opieka nad matką i noworodkiem podczas pierwszych ośmiu-dziesięciu dni po porodzie. Położnymi są zazwyczaj kobiety, które uczą matki wszystkiego związanego z opieką nad dzieckiem i troszczą się o matkę po porodzie. Zielony Krzyż Opieki Położniczej (nid. Groene Kruis Kraamzorg) jest organizacją zajmującą się opieką położniczą w Limburgii, która istnieje już ponad 60 lat; pracuje w niej dużo doświadczonych i entuzjastycznie nastawionych do pracy położnych.

CZYM ZAJMUJE SIĘ POŁOŻNA? Położna wspiera rodzinę podczas pierwszych ośmiu dni po porodzie. Jakie dokładnie zadania będzie wykonywać, zależy między innymi od liczby godzin opieki położniczej (co wskazane jest w ubezpieczeniu) oraz życzeń twoich i twojego ewentualnego partnera.

Zadania, które zawsze wchodzą w skład opieki położniczej to: pomoc położnej podczas porodu, opieka fizyczna i kontrola stanu matki oraz dziecka po porodzie, udzielanie informacji, instrukcji i porad, na przykład przy kąpaniu dziecka – obserwacja i doradzanie.

Ponadto w zakres opieki położniczej wchodzi troska o higienę w domu, pomoc matce w czynnościach domowych lub czasowe ich przejęcie. Pomoc może również polegać na opiece nad innymi dziećmi oraz pomocy w wizytach macierzyńskich. Jest to zatem cała masa spraw, którymi zajmuje się położna.

Położna ma dużo doświadczenia w opiece nad dziećmi, dlatego można ją zapytać o wiele spraw. Zna ona wszystkie emocje związane z zostaniem mamą i wie, co oznacza poród.

Możesz za-

tem opowiedzieć jej swoje historie i podzielić się z nią swoimi uczuciami.

KARMIENIE PIERSIĄ Położne z Groene Kruis Kraamzorg specjalizują się w udzielaniu porad na temat karmienia piersią. Pomagają one w ułożeniu dziecka, zwracają uwagę na produkcję mleka i kontrolują twoje piersi. Groene Kruis Kraamzorg posiada certyfikat WHO/UNICEF Stowarzyszenia Wspierania Karmienia Piersią (nid. Stichting Zorg voor Borstvoeding). Oznacza to, że w tej organizacji poświęca się dużo uwagi tematyce karmienia piersią. Ta forma karmienia dziecka nadal jest najlepszym startem dla twojego noworodka.

TEST GUTHRIEGO I BADANIE SŁUCHU Pomiędzy piątym a siódmym dniem po porodzie twoje dziecko przejdzie dwa badania: test Guthriego oraz tak zwane badanie przesiewowe słuchu noworodka.

Test Guthriego polega na pobraniu odrobiny krwi dziecka poprzez ukłucie w piętę. Krew tę bada się pod kątem różnych chorób.

Przesiewowe badanie słuchu sprawdza słuch twojego dziecka. Za pomocą specjalnego urządzenia mierzy się reakcje na określone dźwięki. Oba badania przeprowadzane są przez położną z Groene Kruis Kraamzorg.

ZGŁOSZENIE Do opieki położniczej najlepiej zgłosić się przed czwartym miesiącem ciąży. Można to zrobić telefonicznie (numer telefonu 088 – 610610 6) albo poprzez stronę www.groenekruis.nl/ aanmelden-kraamzorg.

Po zgłoszeniu otrzymasz pocztą pakiet informacyjny,

po którym następuje rozmowa wstępna. Odbywa się ona zazwyczaj w twoim domu i możesz na niej przedstawić swoje oczekiwania względem opieki położniczej. Groene Kruis Kraamzorg gwarantuje, że opieka położnicza może zostać udzielona zawsze.

Ustawowy składka własna na rzecz opieki położniczej Opieka położnicza zazwyczaj jest częścią ubezpieczenia podstawowego, ale zawsze powinnaś dokładnie sprawdzić własną polisę! W Holandii istnieje umowa dotycząca długości opieki położniczej.

Jeśli wszystko po porodzie przebiega prawidłowo, masz prawo do 49 godzin opieki, jednak w zależności od twojej sytuacji osobistej, mogą do tego dojść kolejne godziny lub kilka może zostać odjętych. By otrzymać opiekę położniczą w domu, w 2014 należało opłacać składkę własną w wysokości 4,10 € na godzinę. Sprawdź, czy twoja polisa ubezpieczeniowa to pokrywa, oraz czy należy spełnić jakieś dodatkowe wymagania. Najlepiej skontaktuj się ze swoim ubezpieczycielem. •

Więcej informacji Chcesz dowiedzieć się więcej na temat Groene Kruis Kraamzorg?

A może chcesz zapewnić sobie opiekę położnej po porodzie? Skontaktuj się z nami. Zawsze jesteśmy dla ciebie dostępni, w trakcie całej ciąży oraz po porodzie!

Możesz uzyskać od nas informacje lub porady poprzez stronę: www.groenekruis.nl/kraamzorg; możesz też wysłać maila na adres: kraamzorg@dezorggroep.nl lub zadzwonić pod numer: 088 – 610 610 6.

poPolsku nr 13 • 12

GDZIE SĄ POLSCY RATOWNICY W HOLANDII? To dość oczywiste że Holandia, będąca krajem wody, jest również krajem pływania. W poprzednim numerze poPolsku pisaliśmy o pływaniu w wodach zewnętrznych, o tym, czym są prądy wodne i co zrobić, gdy się weń wpadnie oraz o dyplomie pływackim, który ma prawie każde holenderskie dziecko. PoPolsku wyruszyło na poszukiwania polskich ratowników w Holandii i mimo najszczerszych chęci – nie udało nam się ich znaleźć! Podczas naszych poszukiwań nawiązaliśmy jednak kontakt z przesympatyczną kobietą, Iwoną Szambelan, która wkłada całe swoje serce i duszę w swoją pracę na basenie de Windas w Bergschenhoek przy ulicy Berkelseweg 95.

Iwona pracuje w restauracji „De Salon” na basenie de Windas. Urodziła się w Polsce, we Włocławku i przyjechała do Holandii w 1996 roku, ponieważ tutaj miała większe szanse na zdobycie ciekawej pracy i zapewnienie lepszej przyszłości rodzinie. Na razie nie chce myśleć o powrocie do Polski, ponieważ: – Tutaj w Holandii wszystko jest tak, jak chcę.

W swojej pracy w gastronomii ma dużo kontaktu z rodzicami, dziećmi i ludźmi starszymi. Szybko uświadomiła sobie, jak ważna jest umiejętność pływania. – Bardzo spodobało mi się, gdy odkryłam, że dorośli również mogą uczęszczać na lekcje pływania.

Sama wtedy szybko zdecydowałam, żeby zapisać się na naukę. Uważam, że to bardzo, bardzo ważne, by Polacy mieszkający w Holandii umieli dobrze pływać. W Polsce nie jest to regulowane, lub reguluje się to w małym stopniu. Niedawno zdobyłam mój dyplom A, ale na pewno na tym nie poprzestanę! Moja najstarsza córka ma 8 lat i uzyskała już dyplomy A i B, a teraz przygotowuje się do zdobycia dyplomu C. Moja najmłodsza, roczna córka, już teraz chodzi na lekcje dla niemowląt i małych dzieci.

Gdy pytamy o największe różnice w kulturze pływania pomiędzy Polską a Holandią, Iwona odpowiada: – Są duże różnice między polskimi i holenderskimi basenami. Nie tylko nie ma obowiązku zapisania dzieci na lekcje pływania, ale też kontrola na basenach jest dużo gorsza. Na przykład małe dzieci mogą wejść do wody bez kół ratunkowych.

Polska mentalność tak bardzo różni się w tej kwestii od holenderskiej. Na basenach nie ma zasad. Teraz w Polsce udziela się lekcji pływania, są to jednak tylko lekcje prywatne, na które większości Polaków nie stać.

Iwona kontynuuje: – Kolejna rzecz, która jest inna w Holandii to fakt, że tutaj niedozwolone jest pływanie po spożyciu alkoholu. W Polsce to zupełnie normalne. Przez to ma miejsce wiele wypadków z udziałem Polaków w Holandii, ponieważ nie widzą oni zagrożenia. W Polsce jest dużo otwartych wód. Pływanie w takich zbiornikach to

zupełnie coś innego niż pływanie na basenie, a większość Polaków uważa, że jeśli potrafią chociaż unosić się na wodzie, to są bezpieczni. Na szczęście zauważam, że coraz więcej osób w restauracji zadaje mi pytania po polsku, zwłaszcza o pływanie! To sprawia, że jestem szczęśliwa, ponieważ w końcu coś się dzieje.

Iwona w zeszłym roku również słyszała okropne wiadomości o Polakach, którzy utonęli w Holandii i głęboko ją to poruszyło. Rada, jakiej chce udzielić Polakom mieszkającym w Holandii jest następująca: – Mogę naprawdę doradzić, byś zapisał się na lekcje pływania w Sportfondsenbad (basen sportowy) tak, jak zrobiłam to ja; tam też zapisałam moje dzieci. Zwłaszcza dla dzieci nauka pływania jest bardzo ważna przy takiej ilości wody w Holandii. Dużo bezpieczniej jest również posiadać dyplom pływacki w przypadku wyjazdu na wakacje. Daje to pewien spokój, jednak ratownicy zawsze są potrzebni.

Tak bardzo się cieszę, że nauczyłam się w Holandii pływać. Gdy byłam na wakacjach w Polsce, moja najstarsza córka poszła pływać z dziadkiem. Wszyscy pytali, gdzie tak dobrze nauczyła się pływać. Dziadek pękał z dumy, gdy powiedział: w Holandii, tam to dopiero potrafią pływać!

Uwaga Iwony została zaprzątnięta przez klientów restauracji, a my dostaliśmy kolejną filiżankę kawy. Gdy uporała się już z obowiązkami podeszła z powrotem do naszego stolika i zapytała: - Czy mogę jeszcze coś dodać? Oprócz lekcji pływania bardzo ważne jest też, by dobrze nauczyć się niderlandzkiego, jeśli chce się mieszkać w Holandii.

Moje osobiste doświadczenia są takie, że dzięki temu otwiera się przed tobą zupełnie nowy świat. Uważam, że mieszkanie i praca w Holandii są bardzo dobre. Lubię zwłaszcza moją pracę w pływalni, gdzie mam dużo kontaktu z różnymi ludźmi, z którymi mogę rozmawiać po niderlandzku. Mój niderlandzki w ciągu ostatnich lat znacząco się poprawił, co bardzo pomaga mi w kontaktach z klientami.

Jesteś entuzjastą pływania i rozważasz karierę nauczyciela pływania? Dobrze, byś wiedział jeszcze to: Zakres obowiązków nauczyciela pływania to udzielanie lekcji ABC, nurkowania, umiejętności pływackich i lekcji pływania dla dorosłych. Czasem też pomoc w organizacji nowych wydarzeń pływackich. Nauczyciel pływania powinien posiadać dyplom MBO-sb (CIOS) ze specjalizacją pływanie; często wymagany jest też dyplom EHBO (przeszkolenia w zakresie pierwszej pomocy) lub BHV (pracownika zakładowej służby ratunkowej). •

CHCIAŁBYŚ PRACOWAĆ W GASTRONOMII LUB HOTELARSTWIE? Zajrzyj na stronę pływalni de Windas. W tej chwili poszukują tam elastycznej recepcjonistki na okres wakacyjny. Do obowiązków należą: witanie odwiedzających, prowadzenie recepcji, praca na kasie, prace administracyjne, sprzedaż biletów i karnetów na lekcje oraz informowanie o wydarzeniach i godzinach otwarcia placówki. Ponadto odbieranie telefonów, łączenie rozmów i odpowiadanie na pytania, utrzymywanie porządku, czystości i schludności na recepcji i w hallu oraz proste czynności pokojówki.

Wymagane wykształcenie: poziom MBO, na przykład na kierunku recepcjonistka. Więcej informacji na temat tego stanowiska znajdziesz na www.sportfondsen.nl

poPolsku nr 13 • 13

PRZEDSZKOLA I SZKOŁA PODSTAWOWA

Czasami chciałbyś pewnie, by twój umysł był tak otwarty na świat, jak umysł małych dzieci (od 1,5 roku do około 4 roku życia) i przedszkolaków (od 3 do około 6 roku życia). Patrzą one na świat zupełnie innymi oczyma i żyją we własnej rzeczywistości. Koty odczuwają ból przy utracie włosów, pająki mogą cię zjeść, jeśli nie jesteś ostrożny, a jeśli nie potrafisz zamknąć puszki, wpadasz w panikę.

Oczywiście jest to bardzo logiczne, ponieważ dzieci nie wiedzą jeszcze wszystkiego, a tę niewiedzę wypełniają tym, co same wymyślą. Księżyc to po prostu dziura w niebie, a banany muszą zostać obrane przez nauczycielkę, bo mama za mocno je zapakowała. Czyż nie?

Właśnie w tym okresie otwartości i odkrywania dzieci w Holandii zaczynają chodzić do szkoły. Do czwartego roku życia rodzice sami mogą zdecydować, czy chcą by ich dziecko chodziło do przedszkola/szkoły, jednak od 5 do 18-tego roku życia dziecko podlega pod „obowiązek szkolny” (nid. leerplicht). Dzieci muszą chodzić do szkoły do czasu uzyskania dyplomu.

Do 16-tego roku życia dziecka nazywamy to obowiązkiem szkolnym, od 16 do 18 – „obowiązkiem kwalifikacyjnym” (nid. kwalificatieplicht).

SZKOŁA PODSTAWOWA Od 4-tego roku życia możesz zapisać swoje dziecko jako ucznia w szkole podstawowej. Wtedy nie płacisz czesnego za szkolnictwo podstawowe. Szkoły mogą prosić o wkład rodziców w dodatkowe aktywności.

Rozumie się przez to dodatkowe wydarzenia oferowane poza standardowym programem nauczania, takie jak: sinterklaasfeest (mikołajki), obchodzenie Bożego Narodzenia, wycieczki szkolne czy lekcje pływania. Za te dodatkowe zajęcia szkoła może prosić rodziców o wkład finansowy, nazywany „składką na komitet rodzicielski” (nid. ouderbijdrage), który zawsze jest dobrowolny.

KOSZTY OPIEKI POZASZKOLNEJ I ZWROT Opieka pozaszkolna (nid. buitenschoolse opvang, BSO) to opieka przed i po szkole, w dni wolne i podczas wakacji. Szkoły nie organizują same tej opieki, współpracują na tym polu z organizacjąopieki nad dziećmi. Koszty BSO musisz pokryć zawsze z własnej kieszeni, ale w Holandii możesz ubiegać się o dodatek do opieki nad dziećmi. Należy to zrobić w urzędzie skarbowym (nid. Belastingdienst), w taki sam sposób, w jaki można się ubiegać o dodatek do ubezpieczenia zdrowotnego, o którym również piszemy w tym numerze poPolsku.Możesz otrzymać zwrot części kosztów opieki pozaszkolnej.

JAK WYBRAĆ DOBRĄ SZKOŁĘ PODSTAWOWĄ?

To trudne, ponieważ wybór jest szeroki i jest wiele różnic między poszczególnymi szkołami. Istnieje szkolnictwo powszechne i niepubliczne, a dla dzieci, które potrzebują dodatkowego wsparcia, istnieją szkoły specjalne.

Powszechna szkoła podstawowa jest dostępna dla każdego dziecka, nie kieruje się zasadami religijnymi czy związanymi z danymi poglądami. Jeśli w danej szkole powszechnej nie ma dla ucznia miejsca, gmina musi zapewnić mu miejsce w innej szkole powszechnej. W pobliżu nie ma szkoły powszechnej? Uczeń musi zostać przyjęty do szkoły niepublicznej.

Szkolnictwo niepubliczne (nid. bijzonder onderwijs) oznacza, że dziecko nauczane jest z pewnej określonej perspektywy religijnej lub światopoglądowej.

Istnieją na przykład szkoły rzymsko-katolickie, protestancko-chrześcijańskie, islamistyczne czy hinduistyczne. Szkoły niepubliczne mogą odmówić zatrudnienia nauczycieli i przyjęcia uczniów, którzy mają inne przekonania niż dana szkoła (w przeciwieństwie do szkół powszechnych).

By jeszcze trochę to skomplikować, mamy w Holandii również ogólne szkoły prywatne (nid. Algemeen bijzondere scholen). Szkoły te udzielają lekcji na podstawie swojej wizji szkolnictwa lub wychowania. Takie szkoły nie opierają się na przekonaniach religijnych czy światopoglądowych. Przykładami są szkoły Montessori, szkoły Dalton, szkoły Jenaplan i wolne szkoły (www.rijksoverheid.nl).

CO TAKIEGO ROBIĄ PRZEDSZKOLAKI W SZKOLE? Istnieje kilka przedmiotów obowiązkowych opisanych w głównych celach oświatowych stworzonych przez rząd. Przedmiotów tych naucza się zatem wszystkie dzieci. Szkoły same określają, jak wykładane będą

te przedmioty i jaka będzie podstawa programowa.

Przedmioty obowiązkowe w szkole podstawowej to: niderlandzki i angielski, rachunki i matematyka, orientacja na siebie i na świat (geografia, historia, biologia, edukacja obywatelska, lekcje ruchu drogowego i wiedza o społeczeństwie), orientacja artystyczna (muzyka, rysunek i rękodzieło) oraz wychowanie fizyczne.

W szkołach we Fryzji obowiązkowym przedmiotem jest również język fryzyjski. Przedmioty nieobowiązkowe to na przykład religia, francuski czy niemiecki. Rodzice mają wpływ na wybór przedmiotów nieobowiązkowych przez rozmowy na ten temat z radą szkoły.

Oprócz tych przedmiotów, szkoły oferują również zajęcia dodatkowe, takie jak: lekcje pływania, zwiedzanie, obozy szkolne, odwiedzanie bibliotek, wycieczki, które mogą należeć do programu zajęć; przeczytasz o tym w przewodniku szkolnym. Jeśli nie chcesz, by twoje dziecko brało udział w zajęciach dodatkowych, możesz poprosić zarząd szkoły podstawowej o zwolnienie. Jeśli je otrzymasz, twoje dziecko musi brać udział w zajęciach zastępczych. Takie dodatkowe zajęcia opłacane są zwykle z dobrowolnych składek rodzicielskich. Jeśli nie chcesz lub nie możesz ich płacić, twoje dziecko nie może zostać wykluczone z zajęć dodatkowych. Dodatkowe zajęcia nie są obowiązkowe? Nie zapłaciłeś za nie? Twoje dziecko nie weźmie w nich udziału. Szkoła musi jednak zatroszczyć się o opiekę nad dzieckiem w tym czasie.

Na koniec jeszcze kilka słów o nauce pływania, o której pisaliśmy już dużo w numerze 11. poPolsku. Nie wszystkie szkoły podstawowe oferują lekcje pływania, jednak jeśli są one obowiązkowe, to płaci za nie szkoła. Szkoła może w tym przypadku również poprosić o dobrowolną składkę. • Źródło: rijksoverheid.nl

poPolsku nr 13 • 14

CZY MOŻESZ OTRZYMAĆ DODATEK

DO UBEZPIECZENIA ZDROWOTNEGO?

To pytanie, które na pewno musisz sobie zadać, bo może przynieść ci zyski! Każda osoba pracująca w Holandii jest zobowiązania do zawarcia ubezpieczenia zdrowotnego i opłacania składek. Mogą to być nawet kwoty rzędu ponad 100 € miesięcznie! Możliwe, że nie możesz sobie pozwolić na wydawanie tych pieniędzy lekką ręką i właśnie dlatego istnieje dodatek do ubezpieczenia zdrowotnego (nid. zorgtoeslag). Powołano go do życia specjalnie dla osób, które mają problemy, by związać koniec z końcem i samemu udźwignąć te koszty. Dodatek do ubezpieczenia zdrowotnego to dodatek do składek na ubezpieczenie zdrowotne u twojego ubezpieczyciela. By mieć do niego prawo, należy spełnić kilka warunków.

WARUNKI OTRZYMANIA DODATKU DO UBEZPIECZENIA ZDROWOTNEGO Każda osoba, która ukończyła 18 lat, mieszka i/lub pracuje w Holandii ma obowiązek zawrzeć ubezpieczenie zdrowotne i w związku z tym, ewentualnie może mieć prawo do dodatku do ubezpieczenia zdrowotnego. Brzmi dobrze, więc dużo osób jest nim zainteresowanych. Jest on jednak dostępny tylko dla niewielkiej grupy osób. Musisz mieć holenderskie obywatelstwo lub ważne pozwolenie na pobyt (oczywiście tutaj również obowiązuje zasada, że gdy masz obywatelstwo jednego z krajów członkowskich UE, automatycznie masz też pozwolenie na pobyt w Holandii). Oprócz tego – jak zwykle w takich przypadkach – musisz spełniać kilka innych warunków.

LIMIT DOCHODÓW To, czy otrzymasz dodatek do ubezpieczenia zdrowotnego czy nie, zależy między innymi od twoich rocznych dochodów. Jeśli w 2014 roku zarobisz więcej niż 28 482 euro lub 37 145 euro łącznie z partnerem, prawo do dodatku do ubezpieczenia zdrowotnego za rok 2014 przepada. Jeśli zarabiasz mniej, warto dowiedzieć się, czy zostaniesz wzięty pod uwagę.

Wilt u ook „poPolsku” in uw winkel?

Neem contact met ons op distributie@popolsku.nu Kijk voor de voorwaarden op onze site onder Distributie

AĆ DLA SIEBIE II W HOLAND Ę!

AJ NAGROD O NDERSKIEG

Chcesz sprzedawać gazetę „poPolsku” w swoim sklepie?

Skontaktuj się z nami: distributie@popolsku.nu Sprawdź warunki współpracy na naszej stronie w zakładce Dystrybucja gazety poPolsku

cie.

NUMERU RACHUNKU BANKOWEGO Oszacowania własnych dochodów oraz ewentualnie dochodów partnera.

Jeśli masz te dane pod ręką, możesz sprawdzić, czy załapiesz się na dodatek do ubezpieczenia zdrowotnego, a jeśli tak, to w jakiej wysokości. Możesz to zrobić na stronie www.zorgtoeslag.nl; jeśli tam zobaczysz, że przysługuje ci zwrot, możesz złożyć wniosek. Wniosek o zasiłek możesz złożyć online przez zakładkę Mijn toeslagen (pol. moje zasiłki) na stronie toeslagen.nl. Możesz tu też wprowadzać zmiany. Jeśli nie masz dostępu do internetu, możesz zadzwonić (za darmo) na Infolinię Podatkową (nid. Belastingtelefoon): 0800 - 05 43. Na Infolinię Podatkową możesz zadzwonić z pytaniami dotyczącymi podatków i zasiłków. Infolinia Podatkowa nie udziela porad dotyczących tego, jak najbardziej korzystnie dopasować do siebie zasady podatkowe – w tym celu musisz się skontaktować z doradcą podatkowym (nid. belastingadviseur). Zarówno osoby fizyczne, jak i przedsiębiorcy mogą zadzwonić na Infolinię Podatkową z pytaniami. •

OFERENCI UBEZPIECZEŃ ZDROWOTNYCH

GRANICZNA

JESTRACJA HOLANDII

CZEGO POTRZEBUJESZ, BY ZŁOŻYĆ WNIOSEK O DODATEK DO UBEZPIECZENIA ZDROWOTNEGO? Potrzebujesz kilku danych, by złożyć wniosek o dodatek do ubezpieczenia zdrowotnego. Ważne jest, by wypełnić wszystko prawidłowo i złożyć wniosek w języku niderlandzkim. Podanie nieprawidłowych danych może doprowadzić do tego, że na koniec roku będziesz musiał oddać całą kwotę dodatku do ubezpieczenia zdrowotnego, a na pewno tego nie chcesz! Do złożenia wniosku potrzebujesz: • Twojego nazwiska i adresu (oraz ewentualnie nazwiska i adresu twojego partnera) • Numeru Obsługi Obywatela BSN (nid. burgerservicenummer) – twojego i ewentualnego partnera

11

W Holandii każdy ma prawo do opieki medycznej. Nie jest to jednak darmowe! Jesteś zobowiązany, by się ubezpieczyć w ciągu czterech miesięcy od przyjazdu do Holandii lub od rozpoczęcia pracy w tym kraju. Nawet jeśli jesteś ubezpieczony w Polsce!

1010-4,6 /6.&3

t 45:$;&ē t

å

&ē t å 1010-4,6 /6.&3 t 45:$;

t å 5:$;&ē &3 t 4 6.

/

,6 t å 1010-4

ē

;& å 45:$ t &3 t ē /6. 5:$;& -4,6 4 1010 3 t & .

6 ,6 / 0-4

WSPANIAŁY SUKCES ES KC YSSU ES WSPANIAŁ C K U S S E Y Ł E CC ANIA KK WSPN YSSUU Ł A I Y WSPPAANIAŁ WS 101

WYJĄTKOWY WYWIA D Z JANEM SMITEM DOUTZEN KROES I t ZACZNIJ PRACOWAĆ SEKS t PODATEK BIE SIEBDLA IE SIEBIE IEWY SAMOCHO KRÓLOWA BEATRIX S ADO IE DLADLA W SIEBIE LW HO MA 75 LAT t ROZ AĆ DO PRAC ZNIJ ANSDIEIIBLA Ć AC t ZAC II LANDII LAWY EM WIĄ AW PR DLIOWAĆ ŻIJ TANIE MA NDNDII SUD JANEM SMIT t ZA Ć OKU W IAD ZN A O WYW II Y JST C O ERK H GRA D O OWZANI !

J C WYJĄTKOW O NAG E t M H ĘHOLA A M ISAMO AZC Y HWO LW E DN RAPH CJA WOWY ITTEK PO O TES O DĘ! RODĘ!

DW TRCHOD O S LEK IJ O RJHOL JĘZ R IJ N YKA !

G C EtMPODA G Z A W N Ę KROES ID SEKS Y N N C ZENżcz END D A Z M ODĘ!

A DOUT JA ERS Y A A O O NAGR W C Mę N AJ S R Z WKU WYGR tA Z IĄŻ ODO JIYG IA . MA AGIERG SKOIEGO KIEGO ZK M DSUDO AW Sht75ow tROZW YWna RI G OH Wyz O.D ITAEtTE OKYUGta. RIX AJEHOLE PLAT Dbie ER RAD UO RNSNKD G SKIEGO O Ko S S KRÓLOWA OWY BEAT S EM ŻHC NDER M KIEcie TEM IĄC OLE IM WKYLA SJEK JĘZYK IU SMAO ZWIZY ZW RS NH Ży IZ TEST N O I M E WYJĄTK MAJS JA R E A A U LEKC .

K D t t S ES IE K E S N K O T OWAN O T JĘ R TERK E LA MPO TANIE K HO L UOD Z KA A DTAEK IĄ IADIXJA USDST ŻTE MNAE .

K . HO iŻ DOUTZENY WBYEW t 75 .

ALE ie JA Y WŻI S Y TR c C ie.

Z Z A e D y K Życ S Z Ę O Z IĄ K J Ę O R ieta W E A t c .

J PLAw. Z t OZW ESTZKob D SOWA O Wczyz e IE y i K N I LO T A .

Sho I T Ó c t na. Ż R ta Ą S y K R J Męż KKSA 75 T t JA TI ETSTKobie Ż YEWTER ROJS WY KW SEM KJCA I EN IE .

ZN LE.C WYMBAE TK TIRIX 5hLo tA w O DOĄUTTA N ieiteat.a S7IE o O ESAzn M . AAIE bb K W a LEK OWKAR O o L t K IX y R z K WYKJRÓ E c N T T ż E ę ABJE SA N TZM IE M OWA ow.

A DOTUAN RK LOW JSTzEn a. Shhow.

Az y KAR KRÓ ż BIDOWE PETA M c S RDY: ŚWIADCZENIA ę LOKALNEaZAST NIE WŁOSKIE KLAPKI TAM zn . OSOWANIE DLA CZŁONKÓW ZAGRAN W HO

y

cz Męż

LANDII

RODZINY KRÓLEWSK

IEJ

ROZGRZEWAJĄ KOBIECE STOPY

ŁOSKIE KLAPKI

ICZN A A A REJE STRA ZN ICAN ICAZNCJA N AGR N NDII W IC RZAGRA HOLA ANICZNA JZ GZA C JA

Ubezpieczenie podstawowe w Holandii pokrywa koszty lekarza pierwszego kontaktu, pobytu w szpitalu czy apteki; składka wynosi około 100 euro miesięcznie. Niektórzy pracodawcy (tacy jak agencje pracy tymczasowej) zawierają dla swoich pracowników zbiorowe ubezpieczenia zdrowotne, do których możesz się dołączyć. Zadbaj o to, by otrzymać (kopię) swojej polisy. Wiedz też, że składka odprowadzana jest z twojej pensji, co możesz zobaczyć na pasku płacowym, który musisz otrzymać! Jeśli przestaniesz pracować dla agencji pracy tymczasowej, to twoje ubezpieczenie wtedy wygasa (jeśli było regulowane przez biuro).

Jesteś wtedy zobowiązany do skontaktowania się z ubezpieczycielem w celu zawarcia umowy ubezpieczenia zdrowotnego, które jest obowiązkowe. Możesz sam wybrać towarzystwo ubezpieczeniowe na www.independer.nl – znajdziesz tam oferty różnych firm ubezpieczeniowych, które można łatwo porównać.

Jeszcze jeden szkopuł: jeśli myślisz, że taniej będzie się nie ubezpieczyć, to jesteś w błędzie. W momencie zawarcia umowy ubezpieczenia zdrowotnego musisz zapłacić wszystkie zaległe składki!! Jedynym plusem tej sytuacji jest to, że w takim przypadku możesz złożyć wniosek o przyznanie ci całego zaległego dodatku do ubezpieczenia zdrowotnego.

poPolsku nr 13 • 15

TWOJE MIEJSCE W RODZINIE

DECYDUJE O TWOIM ŻYCIU?

Wszyscy mamy swoją własną osobowość: nasz wygląd, charakter i zdolności. Jak pewnie wiesz, uformowały się one poprzez różne czynniki. Bardzo ważne są cechy dziedziczne: oczy, które masz po mamie, taki sam uśmiech jak twój tata i, być może, przedsiębiorczość po swoim dziadku. Ale nie wszystko jest dziedziczne: istnieje także wpływ otoczenia!

DECYDUJĄCA MIESZANKA Możesz powiedzieć, że zostałeś uformowany poprzez połączenie cech dziedzicznych i wpływu swojego otoczenia. Pomyśl na przykład o swoim wychowaniu, szkole, miejscu w którym dorastałeś, zachowaniu własnych rodziców i nauczycieli, i tym podobnych. Współcześnie ludzie wychodzą także z założenia, że bardzo ważne jest miejsce, które jako dziecko zajmowałeś w rodzinie.

Jako środkowe dziecko prawdopodobnie nauczyłeś się, by w rodzinie poruszać się społecznie „zwinnie”. W rodzinie często zabiega się o zainteresowanie rodziców. Dzieci zawsze pragną ich zainteresowania. Najstarsze i najmłodsze dziecko zawsze je dostają, ze względu na swoją pozycję. Środkowe dziecko przeważnie musi się o to bardziej postarać. Dzieci znajdujące się na środkowej pozycji, mają większe szanse na poczucie bycia pokrzywdzonymi oraz tymi, którym poświęca się zbyt mało uwagi. Środkowe dzieci mają też często silne poczucie pojęcia „my”.

Jeśli jesteś najmłodszym dzieckiem, tzw. „beniaminkiem” jest bardzo możliwe, że masz problem z autorytetami. I że naprawdę masz nieco buntownicze nastawienie.

Często jesteś bardziej kreatywny i szarmancki, niż „starsi”, ponieważ nauczyłeś się w pozytywny sposób zwracać na siebie uwagę. Jesteś także przyzwyczajony do nieustannych porównań z innymi. Dlatego w późniejszym życiu bardziej starasz się konkurować i często mierzysz swoje osiągnięcia. Jeśli masz negatywny obraz siebie, możesz z tego powodu bardzo cierpieć.

Jeżeli nie masz braci i sióstr, jesteś „jedynym” dzieckiem. Jedynak ma wiele cech wspólnych z najstarszym dzieckiem. Ponieważ jesteś otoczony dorosłymi, już w dzieciństwie bierzesz udział w rozmowach dorosłych. To stymuluje twój rozwój i inteligencję. Przeważnie nie masz potrzeby konkurowania z innymi. Przecież to nigdy nie było potrzebne w rodzinie bez braci i sióstr! Z tego też powodu twoje wyczucie społeczne i kreatywne jest nieco mniej wykształcone. W późniejszym życiu będziesz musiał się nauczyć dzielenia się uwagą i sprawami materialnymi. •

Być może masz braci, czy siostry i wciąż zadziwia cię, jak bardzo się różnicie? A przecież macie tych samych rodziców i otrzymaliście takie samo wychowanie. Psycholodzy z Uniwersytetu w Gandawie przeprowadzili na ten temat badania. Okazało się, że miejsce zajmowane w rodzinie ma ważny wpływ na twoją osobowość, motywację, a nawet na twoją inteligencję.

NAJSTARSZE, ŚRODKOWE, NAJMŁODSZE, CZY JEDYNE DZIECKO? Jeśli jesteś najstarszym dzieckiem w rodzinie, może się zdarzyć, że w teście na inteligencję zdobędziesz nieco więcej punktów, niż twoi bracia i siostry. Zazwyczaj jesteś także bardziej opiekuńczy i bardziej odpowiedzialny. Dzieje się tak dlatego, że jako najstarsze dziecko jesteś skłonny do kopiowania zachowań swoich rodziców. Możliwe, że zdarzało się, iż rodzice kładli na twoje barki zbyt wiele zadań. Możliwe też, że przez odgrywanie roli „najstarszego” masz ogromne poczucie przymusu wykonywania wszystkiego „dobrze”, przez co stajesz się czasami zbyt gorliwy.

PODSUMOWUJĄC: Każde miejsce w rodzinie ma swoje zalety i wady. Najstarsze dziecko ma duże poczucie odpowiedzialności, najmłodsze jest szarmanckie i kreatywne, środkowe posiada umiejętności społeczne, a jedynak wcześnie staje się dorosły.

Zdaj sobie jednak sprawę z tego, że nie ma tu mowy o nieodwracalnych różnicach. Rodzina to grupa ludzi posiadająca własny system i własne role.

Każda rodzina ma także własną dynamikę. W jednej rodzinie miejsca są bardzo wyraziste, a w innej – dużo mniej. Jeśli jednak jesteś świadomy rodziny ze swojego dzieciństwa, może ci to pomóc w znalezieniu pozytywnej strony własnego „miejsca”, a także – jeśli jest to potrzebne – w złagodzeniu jego ostrych krawędzi.

(0900) 21.12.2012 Masz pytania dotyczące pracy, rodziny, relacji lub miłości?

Chcesz wiedzieć, czy spotkasz partnera swojego życia?

Zadzwoń do Bożeny 0900 - 21 12 2012.

(0,80 centów/minuta)

Po usłyszeniu wstępnego tekstu w języku holenderskim wybierz 3 na język polski i następnie numer kodu 3 na połączenie z Bożeną. Bożena jest Polką, jasnowidzem i jasnoczujna, odpowiada na pytania związane z miłością, rodziną, pracą i inne sytuacje życiowe. Trafnie i konkretnie.

Nie czekaj dłużej na odpowiedź na Twoje pytania!

Telefoniczny coaching po polsku

www.24hrscoach.nl Strona internetowa jest dostępna w języku polskim. W prawym rogu na górze wybierasz polski.

poPolsku nr 13 • 16

NAJWIĘKSZY NA ŚWIECIE

ROWER WODNY W HOLANDII!

PODRÓŻ W CZASIE Po latach odkrywania, badania, marzenia, czynienia planów, wykopalisk i budowy, wreszcie jest: od czerwca DOMunder otwarty jest dla publiczności, a Utrecht jest bogatszy o kolejną historyczną atrakcję.

DOMunder pozwala osobom w każdym wieku na przeżycie 2000-letniej historii Utrechtu i samej Holandii. Podziemna wyprawa odkrywcza rozpoczyna się podróżą w czasie pośród średniowiecznych piwnic. Przy użyciu inteligentnych lampek podążasz nowo wybudowaną częścią atrakcji, znajdującą się pod placem Dom. W trakcie wykopalisk prowadzonych na potrzeby budowy DOMunder, znaleziono tam wiele złotych i srebrnych monet z okresu wczesnego średniowiecza. Holandia zyskała dzięki temu unikalny skarbiec monet. Większa część tego skarbca stanowią tzw. tremissis, w rodzaju pseudo-Madelinusa. Monety datowane są na ostatni kwartał siódmego wieku. Stanowią imitację sztuk złota, które w znanym miejscu kupieckim Dorestad, wybijane były przez znanego mincerza, Madelinusa. Ta popularna moneta często była naśladowana przez lokalnych władców, przez co ostatecznie powstało wiele jej wariacji, zarówno pod względem formy, jak i wykonania. W skarbcu monet znalazło się także wiele srebrnych monet, tzw. sceatta’s. Są to mniejsze, nieco grubsze srebrne monety, które łączy się z wczesnośredniowieczną siecią handlową wzdłuż wybrzeży Morza Północnego oraz dużych europejskich rzek. Monety pochodzą z burzliwego okresu historycznego Holandii, w którym zarówno Fryzowie, jak i Frankowie rościli sobie prawa do strategicznie położonego Utrechtu. Złote i srebrne monety były świadkami okresu, w którym w Utrechcie panowali Fryzowie. Możliwe, że któryś z lokalnych fryzyjskich władców, kazał wybijać je na miejscu. Za jedyne 10€ możesz od wtorku do niedzieli przeżyć samodzielną wyprawę odkrywczą. Więcej informacji znajdziesz na stronie www.domunder.nl. •

cube PROJEKTOWANIE GRAFICZNE:

ulotki, banery, plakaty, wizytówki

PROJEKTOWANIE LOGOTYPÓW SKŁAD DTP:

gazety, foldery, katalogi rozmawiamy po polsku

cubedesign.dtp@gmail.com +31 659 306 618

+31 647 066 841

Poruszanie się rowerem wodnym na 12 osób, możliwe jest od teraz dzięki WaterFlike. Rower ten poruszany jest napędem, który bazuje na poruszaniu się ryb i odpychaniu łodzi wiosłem. Siedzicie naprzeciwko siebie, a zamiast obrotowych ruchów rowerowych, wykonujecie nogami ruchy od siebie i z powrotem. WaterFlike został zaprojektowany przez Vadesto we współpracy z 2 studentami Hogeschool Windesheim, dla których była to praca dyplomowa. W Vadesto można także wynająć ten „Największy rower wodny na świecie”. 36 prawdziwych rowerów, które wspólnie napędzają jedną śrubę. Na pokładzie zawsze znajduje się sternik, dzięki czemu nikt nie musi pozostawać na brzegu. Więcej informacji znajdziesz na stronie www.vadesto.nl. WaterFlike możesz wynająć już za kwotę 75€ za godzinę. Wskazana jest wcześniejsza rezerwacja, telefon: 038-4445428. •

ZWIEDZAJ MIASTO NA PIŁCE SKIPPY Piłka kangurka, nazywana też piłką do skakania (Skippybal), to duża piłka wykonana z pvc, o średnicy około 50 do 100 cm, zawierająca jeden lub dwa uchwyty do trzymania się. Reszta jest dziecinnie prosta, ale ileż sprawia radości! Należy usiąść na piłce i odbijać się nogami od ziemi, by w ten sposób, podskakując przemierzać drogę. Piłka została wymyślona około roku 1960 przez Włocha Aquilino Cosaniego, który początkowo nazwał ją PON-PON – na cześć postaci z opery włoskiej Luciano Bottaro. Krótko potem piłka została przemianowana na Skippy, główną postać z serialu „Skippy, kangur z buszu”.

Chcesz choć raz zwiedzić Den Bosch w inny sposób? Zrób to na piłce Skippy! Za około 15€ możesz skakać w sercu Den Bosch! Miły dodatek: świetnie działa na mięśnie brzucha!

To wycieczka z pytaniami po drodze i oczywiście niezapomnianymi „Bossche bol”*.

Więcej informacji: www.doedenbosch.nl * Bossche bol czy też sjekladebol (czekoladowa kula), to ciastkarska specjalność ‘s-Hertogenbosch. Najpierw piecze się ciastka profiterole (ptysie), następnie napełnia je bitą śmietaną i oblewa polewą z rozpuszczonej czekolady. Bossche bollen mają średnicę około 12 centymetrów, co już czyni je dużymi ciastkami. Pomimo to istnieje także wersja z podwójną średnicą, tzw. „reuzenbol” (kula gigant).

Przysmak określany jest jako „Bossche bol” głównie poza ‘s-Hertogenbosch.

W samym mieście znany jest pod nazwą „sjekladebol”. • Źródło: Wikipedia

JEŹDŹCY NA KOZACH Nie wiemy czy to prawda, ale według przekazów Jeźdźcy na kozach (Geitenrijders) byli bandą rabusiów, którzy w XVIII wieku stanowili zagrożenie w okolicach regionu Hazerswoude (w tzw. Zielonym Sercu). Tego, czy wspomniana banda rabusiów naprawdę istniała, nie wie nikt. Są jednak ludzie, którzy jeźdźców na kozach opisywali przede wszystkim jako bandytów w rodzaju Robin Hooda, którzy mieli odbierać bogatym i stawać w obronie biednych. Według większości oficjalnych opowieści, jeźdźcy na kozach byli jednak brutalną bandą rabusiów. Jedna z takich legend opowiada o bandzie, która pod przywództwem tzw. Kale Greeta napadała na tereny Nadrenii. Członkowie bandy mieli zawrzeć pakt z diabłem i na kozach przemieszczać się w powietrzu. Podczas wyprawy z GPS-em, wczuwasz się nieco w rolę Kale Greeta i poruszasz się korzystając ze współrzędnych, które pojawiają się co jakiś czas. Połączenie jazdy na rowerze, poszukiwań, rozwiązywania łamigłówek oraz przebywania i zajęć na świeżym powietrzu sprawiają, że wyprawa staje się czystą przyjemnością. Czekają na ciebie rowery pomalowane w krowie łaty, ale możesz także pojechać na własnym rowerze.

Wyprawa może być zorganizowana dla 5 osób i zajmuje około 3 godzin. Więcej informacji znajdziesz na stronie www.jeudeboer.nl. Przeczytasz tam także o wiejskiej kręgielni w sadzie, gdzie kręglami są drewniaki, a tory wykonane są na trawie. •

poPolsku nr 13 • 17

WSZYSTKIE RODZAJE BÓL, TO DOKUCZLIWE! ŚRODKÓW PRZECIWBÓLOWYCH Na pewno to znasz – tak wiele rzeczy do zrobienia, a tu nagle: ból głowy, ból mięśni, pleców czy bóle miesiączkowe! Każdy z nas co jakiś czas odczuwa ból w większym lub mniejszym stopniu. Oczywiście chcemy tylko jednego: by ból odszedł i to natychmiast! Kto wtedy nie sięgnie po środek przeciwbólowy?

CZYM JEST BÓL? Ból to sygnał twojego ciała, że coś jest nie tak. Istnieje wiele różnic w indywidualnym odczuwaniu bólu, niestety bólu nie da się dobrze zmierzyć. Ból często powoduje stres, którzy można zmierzyć przez rytm serca i ciśnienie krwi. Sygnały bólowe są zwykle niezbędne dla naszego ciała. Trzymają nas z dala od dalszych szkód.

Pomyśl na przykład o ręce, która szybko się cofa, gdy dotkniesz gorącego garnka.

Jeśli jednak ból nie pełni dalej swojej funkcji, chcemy się go pozbyć wszystkimi dostępnymi środkami!

BÓL I JEGO UŚMIERZANIE Środki przeciwbólowe w wielu rodzajach, rozmiarach i dawkach powstały, by zwalczać ból. Na zwykły, przeciętny ból wystarczy udać się do drogerii czy supermarketu po środki bez recepty. Można tam kupić jedynie małe dawki. Po specjalne leki i wyższe dawki należy udać się do lekarza (pierwszego kontaktu), którzy wypisuje receptę. Wszystkie leki przeciwbólowe działają w ten sam sposób: blokują przesyłanie impulsów bólu z receptorów bólowych do mózgu. Ogólnie możemy rozróżnić trzy główne rodzaje środków przeciwbólowych: „paracetamole”, „NLPZ-ety” i „opioidy”. Paracetamol to środek jedynie przeciwbólowy; jest łagodny dla żołądka.

NLPZ (nid. NSAID), czyli niesteroidowe leki przeciwzapalne działają również przeciwgorączkowo, jednak – jeśli je połykamy – nie są zbyt dobre dla naszego żołądka i wątroby. Opioidy dostępne są jedynie na receptę.

PARACETAMOL Paracetamol to obecnie najpopularniejszy środek przeciwbólowy na świecie. Działa dobrze między innymi w przypadku bólu głowy, zęba i bólach menstruacyjnych. Nie działa przeciwzapalnie, nie ma też wpływu na poziom płytek krwi czy układ pokarmowy. Dzięki temu nie będą ci dokuczać dolegliwości żołądkowe. Maksymalna dawka dla osoby dorosłej to 3000 mg dziennie (3 x 1000 mg). Przyjęcie większych ilości nie zwiększa efektu i ma tylko zły wpływ.

Ał! Wszyscy to znamy, każdego z nas czasem coś boli. Jako dziecko wydzierałeś sobie dziury w kolanach i cierpiałeś przez dziecięce choroby. W późniejszym wieku, od czasu do czasu zdarzają nam się bolesne wypadki i rozwijamy „dorosłe” dolegliwości. Jedni jednak nigdy nic nie mówią, inni znowu stale narzekają. Jak doświadczamy bólu?

Ból ciężko jest zmierzyć i jest on odczuciem subiektywnym. Jeśli udajesz się do lekarza z bólem, często usłyszysz pytanie, by przypisać mu cyfrę w skali od 0 do 10. 0 oznacza „brak bólu”, a 10 – „ból nie do wytrzymania”. Ból jest zjawiskiem fizycznym: ciało przekazuje impulsy bólowe z nerwów do mózgu.Ból jest jednak też emocją, którą czujesz i przeżywasz.

Istnieją dwa rodzaje bólu: pierwotny (szybki) ból i wtórny (powolny) ból. Ból szybki przychodzi od razu, na przykład po upadku, można też precyzyjnie określić, gdzie nas boli. Po bólu szybkim przychodzi ból wtórny, powolny. Jest on bardziej dokuczliwy. Czasami doświadczamy tylko bólu wtórnego.

Rijksuniversiteit van Groningen przeprowadził w 2013 roku badania na temat odczuwania bólu. Psycholog Maaike de Boer zauważyła, że ponad jedna trzecia społeczeństwa odczuwa dolegliwości bólowe, a jedna czwarta dłużej niż przez 6 miesięcy! Wiele osób od czasu do czasu odczuwa (ostry) ból, a część doświadcza bólu chronicznego. Każdy człowiek w inny sposób odczuwa ból.

Z badań De Boer wynika, że to, jak dotkliwie ludzie odczuwają własny ból zależy od sposobu, w jaki go interpretują i akceptują.

Osoby, które nie potrafią zaakceptować swojego bólu, częściej udają się do lekarza i używają więcej środków przeciwbólowych. Przy bólu chronicznym regularnie łączy się zwalczanie bólu z psychoterapią, by wzmocnić wytrzymałość psychiczną. Na odczuwanie bólu duży wpływ mają zmęczenie, lęk, napięcie, złość, samotność, brak wsparcia społecznego oraz obraz schorzenia powodującego ból. •

NO LIMIT COACHING coaching dla kobiet

„ASPIRYNKA” Skrót NLPZ oznacza niesteroidowe leki przeciwzapalne. To grupa leków przeciwbólowych, które mają również działanie przeciwgorączkowe i przeciwzapalne. Blokują wytwarzanie prostaglandyny, hormonu wzmacniającego uczucie bólu. Można ich używać w przypadku gorączki, bólu zęba, głowy, przy grypie i przeziębieniu. Najbardziej znanym z nich – i najpopularniejszym –jest „aspirynka”. Inne znane środki przeciwbólowe z tej grupy to na przykład ibuprofen i naproksen. Najbardziej znanym efektem ubocznym stosowania tych leków są bóle żołądka. NLPZ spowalniają również krzepnięcie krwi oraz czynności nerek. W połączeniu z innymi lekami NLPZ mogą wywoływać problemy, na przykład przy niektórych antydepresantach.

W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą. ŚRODKI PRZECIWBÓLOWE SĄ UZALEŻNIAJĄCE? Istnieją osoby, które uzależniają się od leków przeciwbólowych. W niektórych środkach przeciwbólowych występują substancje takie jak kofeina czy kodeina.

W przypadku długiego przyjmowania dużych dawek mogą działać uzależniająco.

Większość środków przeciwbólowych dostępnych bez recepty nie ma działania uzależniającego. Jeśli stosujesz się do zaleceń w ulotce, ryzyko jest bardzo małe.

Nie powinno się jednak przyjmować leków przeciwbólowych dłużej niż dziesięć-czternaście dni pod rząd. Jeśli po tym czasie ból nie ustępuje, należy zasięgnąć porady lekarza. •

Poradnictwo dla kobiet, które stanęły w obliczu trudności, pytań lub życiowego zastoju i potrzebują specjalistycznej pomocy, która da im motywację do zmian.

Bożena Kwiecień wysłucha Cię i zachęci do zrozumienia w jakim punkcie życia się znajdujesz, gdzie chcesz dotrzeć oraz jak możesz to możesz osiągnąć.

Bożena pomoże Ci wykorzystując NLP, Strategic Transformation i terapię regresji, dzięki którym znowu będziesz szczęśliwa!

www.nolimitcoaching.nl Tel: 070-3062528

poPolsku nr 13 • 18

POMÓŻ NAM ULEPSZYĆ POPOLSKU! Gazeta poPolsku została stworzona z myślą o 340.000 Polakach mieszkających i pracujących w Holandii. Istniejemy dla Was i dzięki Wam, dlatego też Wasza opinia na temat naszej gazety ma dla nas ogromne znaczenie.

Dlatego też chcielibyśmy w tym miejscu poprosić Was o to, abyście wzięli czynny udział w poprawie jakości naszej gazety.

Opinia naszych czytelników ma bowiem dla nas kluczowe znaczenie i tylko dzięki niej, będziemy w stanie sprawić, że poPolsku stanie się jeszcze ciekawsze i jeszcze bardziej przydatne. Słowem – lepsze! Gazeta poPolsku istnieje od października 2012 roku. Od tego momentu, nasz dwutygodnik wydawany jest w nakładzie 40.000 egzemplarzy. Jak zapewne wiecie, na łamach naszej gazety publikujemy holenderskie wiadomości w języku polskim, które skierowane są dla Polaków mieszkających w Holandii. Artykuły publikowane w naszej gazecie dotyczą przede wszystkim szerokiego spektrum tematów związanych z życiem i pracą w Holandii.

Popularność naszej gazety stale rośnie, dlatego też w trosce o naszych czytelników i jakość publikowanych artykułów, zdecydowaliśmy się przygotować krótką ankietę dotyczącą poPolsku. Chcielibyśmy abyście odpowiedzieli na kilka prostych pytań związanych z zawartością i wyglądem poPolsku. Dzięki analizie Waszych odpowiedzi, będziemy mogli zmienić lub poprawić niektóre kategorie artykułów tak, aby czytelnik znalazł w gazecie dokładnie to, czego szuka i czego nie mógł znaleźć nigdzie indziej.

Najważniejszym celem każdej redakcji, jest przecież zadowolenie czytelników. Wszystkim nam zależy przecież na tym, aby treści publikowane w poPolsku były jak najwyższej jakości i przede wszystkim – dotyczyły tych zagadnień, którymi faktycznie interesują się nasi rodacy mieszkający w Holandii. Jeżeli chciałbyś przeczytać artykuł na dany temat lub brakuje Ci stałej rubryki poświęconej danemu zagadnieniu – to jest naj-

lepszy moment żebyś nam o tym powiedział!

W tym właśnie celu sporządzilismy krótką ankietę, którą można wypełnić w internecie. Składa się ona z zaledwie kilku krótkich pytań. Udzielając na nie odpowiedzi, wskażesz np. które artykuły czytasz z uwagą, a które pomijasz. Poprosimy również o krótkie uargumentowanie Twojej opinii. Pamiętajmy, że poPolsku istnieje dla Was i tylko od Was zależy to, jak nasza gazeta będzie wyglądała w przyszłości!

Oczywiście nie zabraknie również nagród! Wśród osób, które zdecydują się nam pomóc i wyślą do nas wypełnioną ankietę, rozlosujemy multimedialny pakiet do samodzielnej nauki języka niderlandzkiego - „Zelf starten met Nederlands”, ktorego wartość sklepowa wynosi 75€! • Ankieta jest dostępna na stronie:

http://bit.ly/1lmywjS

Jesteś z Polski lub mówisz po polsku?

Znajdź wymarzoną pracę na terenie UE. Electra Mechanic PearlPeople Nederland

Test Engineer Mobile Core Voice

Operator Food/AGF (various departments)

Working in a laboratory

PearlPeople Nederland

PearlPeople region Leiden

Pracownik serwisu urządzeń elektrotechnicznych Technical Expert Integration/BizTalk

PearlPeople Nederland

PearlPeople Nederland

Manaco International Eindhoven

Storage Engineer

Pielęgniarz/Pielęgniarka (poziom 4)

Scrum Master - Software development Team

PearlPeople Nederland

PearlPeople Nederland

Monarch Recruitment Ltd. Delft

Tester

Pielęgniarz/Pielęgniarka (poziom 5)

Web Tester – Amsterdam

PearlPeople Nederlad

PearlPeople Nederland

Amoria Bond Ltd Amsterdam

CNC TURNERS FOR LARGER TURNING

Opiekun/Opiekunka chorych

International Marketing Conversion

PearlPeople region: Nijmegen

PearlPeople Nederland

Laureate Online Education B.V. Amsterdam

Pielęgniarki położne (certyfikat VIG)

Inżynier serwisu

Więcej ofert pracy na naszej stronie internetowej.

PearlPeople Nederland

PearlPeople Nederland

Obserwuj nas na: GazetaPoPolsku i @gazetapopolsku

poPolsku nr 13 • 19

DE STIJL

1917-1931 REWOLUCJA W PROJEKTOWANIU Słynne „Czerwono-niebieskie krzesło” Gerrita Rietvelda z 1918 roku, nie zostało pomalowane jedynie na czerwono i niebiesko: ramy nóg i oparć są czarno-żółte. W ten sposób krzesło spełniało założenia, które artyści ruchu De Stijl (z nid. styl) określili dla sztuk wizualnych. Twórcy uważali, że należy używać jedynie trzech podstawowych kolorów (czerwonego, niebieskiego i żółtego) oraz trzech barw achromatycznych (czerni, bieli i szarości). Ponadto wszystkie linie i kąty musiały być proste.

Ich reguły dotyczące kolorystyki można dziś dostrzec jeszcze w twórczości Dicka Bruny („Nijntje”). Bruna istotnie tworzył pod wpływem De Stijl, ale szybko odwrócił się od surowych zasad tego nurtu, używając zieleni i zaokrąglonych linii.

Ważniejsze niż nadawanie formy okazały się zadania merytoryczne, jakie stawiali sobie artyści grupy De Stijl.

Sztuka nie miała być odzwierciedleniem rzeczywistości, lecz harmonii, która stanowiła ich zdaniem główne prawo wszechświata. Dla oddania tej harmonii, niezbędne były abstrakcyjne formy – proste linie i jasne kolory. Dzieła nie były zatem wyrazem przypadkowych nastrojów twórcy, ale miały pomóc odbiorcom w odnalezieniu drogi do prawdy i czystości.

Zrzeszenie artystów De Stijl oraz miesięcznik De Stijl zostały założone w 1917 roku. Nie trudno zrozumieć, że to właśnie w czasach chaosu I wojny światowej zrodziło się

WALKA Z MORZEM!

Walka z morzem: nie ma żadnego innego kraju na świecie, który stoczyłby tak długą i tak ciężką batalię z morzem, jak Holandia! Duże połacie ziemi zostały zmyte, inne części zostały zatopione, ale też ogromna część kraju została odzyskana z morza lub stworzono na tych terenach poldery.

Część Holandii leży bowiem – dosłownie – poniżej poziomu morza, a gdyby wokół kraju nie wybudowano wałów, już dawno znalazłaby się pod wodą!

POŁOŻENIE HOLANDII Holandia leży w dorzeczu trzech dużych rzek europejskich: Renu, Mozy i Skaldy, które tutaj wpadają do morza. W czasach starożytnych były to tereny bagniste, nienadające się do zamieszkania lub przeznaczenia pod rolnictwo. Dopiero około roku 1000 Holendrzy rozpoczęli odgradzanie kawałków ziemi tamami ziemnymi oraz osuszanie jej przy pomocy kanałów i rowów. W ten sposób kraj powoli został zagospodarowany. Aby powstrzymać morze, zaczęto budować małe groble. Nie wystarczyło to jednak jako ochrona przeciwko przemocy żywiołu, wynikającej wiosennych i jesiennych sztormów. Pierwsi mieszkańcy tych nizinnych krajów nadmorskich budowali sztucznie usypane ziemne pagórki, określane jako „terpy”. Miały one zapobiegać corocznym, jesiennym i zimowym powodziom.

Na tych dużych terpach osadnicy budowali później swoje kamienne kościoły. Wokół nich znajdowały się mniejsze terpy, na których budowano gospodarstwa.

Zielone użytki pomiędzy nimi stanowiły wspólne pastwiska dla bydła.

KATASTROFY POWODZIOWE Na przestrzeni wieków Holandia bardzo ucierpiała przez sztormy i powodzie. Zwłaszcza w regionach obu Holandii i Zelandii utonęło wiele osób i duże po-

PLAN DELTA

pragnienie harmonii. Miesięcznik istniał do 1931 roku, do śmierci malarza Theo van Doesburga. Później grupa rozpadła się. Artyści De Stijl nie tworzyli zresztą nigdy jednolitej i stałej formacji: skład grupy podlegał ciągłym zmianom. Zresztą architekt Gerrit Rietveld i malarz Piet Mondriaan - dwóch z najważniejszych jej członków – nigdy się nawet nie spotkali.

Ruch De Stijl zorientowany był na międzynarodowego odbiorcę i zdobył międzynarodową sławę. Był jednak silnie zakorzeniony w tradycji holenderskiej. Historyk sztuki H.L.C. Jaffé powiedział kiedyś, że ukłon De Stijl w stronę abstrakcji, piękna i czystości wywodzi się ze swoistej tradycji ikonoklastów oraz ubogiej w środki ekspresji surowej kalwinistycznej sztuki, reprezentowanej w XVII wieku przez niderlandzkich malarzy, takich jak Vermeer, Saenredam i De Hooch.

Według Jaffégo można nawet dostrzec podobieństwo pomiędzy sztuką De Stijl a dążeniami Holendrów do panowania nad naturą. Holenderski krajobraz – wraz z jego precyzyjnymi, geometrycznymi formami, liniami prostymi i kanałami – przywodzi bowiem na myśl pewien obraz Mondriaana. Podsumowując: w Holandii już od wieków dążono do osiągnięcia geometrii i precyzji, abstrakcji i czystości. Ślady tych poszukiwań można odnaleźć w dziełach De Stijl. •

Holandia od wieków walczyła z morzem.

Kraj znacznie ucierpiał przez katastrofy powodziowe. Ostatnia z takich przerażających katastrof miała miejsce w lutym 1953 roku. Pięć lat później Holandia przygotowała „Plan Delta”: projekt, którego celem było zamknięcie na morze całego holenderskiego wybrzeża, przy użyciu tam i grobli.

Kolosalny projekt! Ukończono go dopiero w 1997 roku: grubo ponad czterdzieści lat później!

PLAN DELTA Podczas katastrofy powodziowej w roku 1953, Zelandia i część Holandii Południowej zostały zalane przez wodę. Wdrażając w życie Plan Delta, Holandia podjęła walkę z morzem. W tych czasach myślano: im krótsze wybrzeże, tym mniejsze zagrożenie. Dlatego postanowiono o zamknięciu wszystkich dojść do morza tamami. Wyjątek zrobiono jedynie dla portu w Antwerpii. Polityka ekonomiczna Belgii zadbała także o to, by Skalda Zachodnia (Westerschelde) również pozostała otwartym ujściem. Holandia postanowiła też, że groble powinny być na tyle wysokie, by szansa zalania mogła pojawiać się nie częściej, jak raz na 10.000 lat. W tym celu holenderskie wały na Morzu Północnym zostały podwyższone o 12 metrów ponad średni poziom morza.

CUDA INŻYNIERII WODNEJ Dla holenderskich hydrotechników Plan Delta był ogromnym wyzwaniem! Żaden kraj na świecie nie zamknął przedtem tak głębokich ujść morskich.

łacie kraju znalazły się pod wodą. Historyczna przeszłość Holandii ma na koncie straszne powodzie.

W roku 1287 miała miejsce powódź św. Łucji, jedna z największych katastrof powodziowych w Holandii, która wedle szacunków pozbawiła życia ponad 50.000 osób. Przerażająca katastrofa nastąpiła również w roku 1570: powódź Wszystkich Świętych. Liczne wały na holenderskim wybrzeżu zostały zerwane, w związku z czym miały miejsce ogromne powodzie.

Całkowita liczba zmarłych, wliczając w to zagranicę, sięgała ponad 20.000 osób. W noc Bożego Narodzenia 1717 roku rozpętał się potężny, północno-zachodni sztorm, który zabrał życie 11.000 osób, na morzu zatonęło także wiele okrętów. W ubiegłym wieku miała natomiast miejsce katastrofa powodziowa z 1953 roku. W jej wyniku utonęło 1.800 osób i wiele zwierząt, a 100.000 osób straciło domy i cały dobytek.

HOLENDERSKA WALKA Holandia jednak walczyła! W 1400 roku zostały wynalezione wiatraki, dzięki którym możliwe było wypompowywanie wody. W XVI i XVII wieku przeprowadzone zostały w związku z tym duże projekty: holenderskie jeziora zostały najpierw ogrodzone tamami, a następnie osuszone. Dzięki temu zamieniły się w żyzne gleby i w ten sposób powstały słynne holenderskie poldery, unikalne w skali świata. Groble stały się mocniejsze i wyższe. Po 1953 roku rozpoczęto w Holandii ogromny projekt ochrony holenderskiego wybrzeża: Plan Delta.

Holenderska walka z wodą przyniosła ze sobą także wiele sag i legend. Jedną z najbardziej znanych jest opowieść o chłopcu nazywanym Hansje Brinkers, który znalazł sposób, by zapobiec zalaniu Holandii, zatykając przeciekającą tamę palcem. Przepiękna opowieść, która zwłaszcza za granicą wciąż przemawia do wyobraźni! •

Holendrzy z zapałem przystąpili do pracy i po kolei wykonywali różne części przedsięwzięcia. W sumie zrealizowano 18 projektów hydrotechnicznych w Zelandii i Holandii Południowej. Tym samym jedna po drugiej zamknięto zatoki i holenderskie społeczeństwo wreszcie zaczęło czuć się bezpiecznie.

ZAPORA SKALDA WSCHODNIA Plan Delta trwał wiele lat i zanim przyszła kolej na Skaldę Wschodnią (Oosterschelde), Holendrzy zmienili zdanie na temat ochrony przyrody. Zamknięcie Skaldy Wschodniej groziło bowiem utraceniem unikalnego obszaru przyrodniczego. Dlatego zdecydowano o wybudowaniu zapory z ruchomymi wrotami.

Przeważnie miałyby one pozostawać otwarte, ale przy zagrożeniu sztormem lub wiosenną powodzią mogłyby być zamknięte. Ostatecznie powstała zamykana zapora przeciwsztormowa. Obecnie Zapora Skalda Wschodnia (Oosterscheldekering) licząca 3 kilometry długości i 65 filarów, jest zdecydowanie najbardziej imponującym i najbardziej znanym elementem Planu Delta. Często zapora ta nazywana jest ósmym cudem świata! •

poPolsku nr 13 • 20

POMOC Hans Pannekeet

W rozdziale 33 przeczytaliśmy o tym, jak kuter w drodze powrotnej do Holandii nie niepokojony przepływał przez wody terytorialne różnych krajów.

Rozdział 34 (II)

Marga reagowała jak prezes wielkiej korporacji i zdawała się trzymać rękę na pulsie wszystkich spraw aż do ich najdrobniejszych szczegółów. Wielokrotnie ostrzegała dany zespół, gdy dostrzegła, że jego członkowie mogli coś przeoczyć. Ale cały czas powstrzymywała się od dobrania się Bettine do skóry.

Trzymała się swojego planu, zgodnie z którym najpierw chciała skompletować cały materiał dowodowy i dopiero potem zaprowadzić Bettine przed holenderski sąd. Dopóki Bettine była we Francji, Marga nie musiała pilnować obowiązujących w prawie holenderskim terminów, ani radzić sobie z proceduralnymi kłodami rzucanymi jej pod nogi przez wynajętego przez podejrzaną adwokata, nawykłego do walki w obronie grubych ryb świata przestępczego.

François, Zoutkamp i Dirk wiele razy poruszali ten temat w rozmowach z Margą, ale nie potrafili znaleźć argumentów zdolnych przekonać ją do zmiany zdania. Właściwie cała organizacja została rozbita; wyłapywano już tylko płotki, a działalność przestępcza grupy została całkowicie wygaszona. Spółka akcyjna Witteman i spółka z o.o. Brandsma upadły w sensie dosłownym, co sprawiło, że dwie głowy hydry zostały odrąbane. Johan i współpracownicy byli zdania, że nadszedł czas na postawienie kropki nad i poprzez przekazanie sprawy do oceny przez sąd.

- A co zrobimy z Bettine? - zapytał François.

- Była już pytana o wiele spraw, a ciągle żąda adwokata.

- Moim zdaniem znaleźliśmy już wszystkie dziewczyny, ale możemy ją jeszcze zapytać, czy przechowują paszporty także w innych miejscach. Zrozumie wtedy, że byliśmy w willi i być może uzna, że musi zmienić swoją linię obrony.

- Sądzę, że plan jest dobry. Wpisuje się przy okazji w strategię zamknięcia sprawy na terenie Francji odpowiedział Dirk.

- Johan, zostań jeszcze na drugim planie. Możemy powoli zaczynać rozbijanie jej imperium. W żadnym

razie nie może się dowiedzieć, co się stało z Brandsmą i jej braciszkiem Wittemanem. Dopóki wierzy, że nie zostali jeszcze aresztowani, będzie szukać wyjścia z sytuacji.

- Będę was widział na podglądzie z monitoringu i szczerze mówiąc ciekawi mnie, co powie, gdy stanie twarzą w twarz z Dirkiem. Po raz pierwszy będzie bowiem rozmawiać z policjantem z Holandii. - powiedział Zoutkamp.

Następnego ranka Bettine została wyprowadzona z celi do pokoju przesłuchań. Nawet w więziennym stroju prezentowała się wyjątkowo dobrze i wiedziała, co potwierdzała mowa jej ciała, że emanując pewnością siebie może z otwartą przyłbicą stawić czoła wrogowi.

- Proszę usiąść - powiedział François formalnym tonem.

- Dlaczego trzymacie mnie tu tak długo i dlaczego nie mam kontaktu z adwokatem? - odpowiedziała natychmiast.

- Proszę pani, jest pani we Francji i w konsekwencji jest pani moim gościem. To ja ustalam tu, w granicach prawa francuskiego, co w pani przypadku jest wskazane, a co nie. Zalecam zatem współpracę, bo każdy opór tylko niepotrzebnie przedłuży pani pobyt tutaj. A zatem: proszę siadać.

Kiedy usiadła na twardym krześle za szarym, żelaznym stołem przytwierdzonym do podłogi, François kontynuował.

- Jesteśmy jeszcze w trakcie dochodzenia wstępnego, ale na pewno jest pani podejrzana o morderstwo, handel kobietami, produkcję i handel środkami odurzającymi, w tym ecstasy, udział w międzynarodowej grupie przestępczej, porwanie i pobicie, a w ciągu najbliższych tygodni dojdą jeszcze kolejne zarzuty, jeszcze zanim akta sprawy trafią do sądu. Czy w tej chwili chce pani coś dodać w tej sprawie?

- Nie wiem, o czym mówicie. Zawarłam umowę z kilkoma dziewczynami, które pracują na własny rachunek jako dziewczyny do towarzystwa. To właśnie z nimi przyjechałam na statek. Pojechały ze mną

AMBITNA PRACA DLA AMBITNYCH LUDZI Więcej informacji?

Barry Neele, barry@pearlpeople.eu (06) 12 13 25 18 Aktualne oferty pracy znajdziesz na www.pearlpeople.eu.

z własnej woli, a ja zajmuje się wyłącznie pośrednictwem. Co do reszty, zamieniam się w słuch. Kogo na przykład zamordowałam?

- Wkrótce będzie tu oficer śledczy z Holandii. Ma dowody, że w Holandii zamordowała pani kobietę z Polski i następnie wyrzuciła jej ciało na wałach.

Przez chwilę Zoutkamp, który obserwował przesłuchanie przez lustro weneckie, zauważył, że twarz Bettine stężała, a sama Bettine zachwiała się na krześle. Szybko jednak opanowała się i bezczelnie weszła mu w słowo.

- Skoro doszło do tego w Holandii, to co tu jeszcze robię? Muszę zostać przewieziona do Holandii.

- Sądzę, że do ekstradycji dojdzie dopiero po odbyciu przez panią kary w naszym kraju, a to może trochę potrwać. Z tego, co wiem, holenderska prokurator nie spieszy się ze złożeniem wniosku o ekstradycję.

- Holenderska prokurator?

-Marga Jansen-Baas - krótko odpowiedział François.

Szeroki uśmiech pojawił się na twarzy Bettine i od tego momentu wyraźnie się rozluźniła i zamilkła.

Dalsze przesłuchanie nie miało sensu, więc Bettine została doprowadzona z powrotem do celi. François i Zoutkamp spotkali się w pomieszczeniu technicznym, w którym całe przesłuchanie było filmowane i nagrywane. Wspólnie obejrzeli raz jeszcze cały zapis.

- Johan, przykro mi, że muszę to powiedzieć, ale Bettine i Margę coś łączy - powiedział François. ....

Zaprezentowany fragment pochodzi z książki Pomoc, której autorem jest Hans Pannekeet.

Cały tekst możesz przeczytać na stronie www.popolsku.nl, w zakładce Książka.

Zapraszamy do przeczytania kolejnego rozdziału książki, który ukaże się za dwa tygodnie, w następnym numerze naszej gazety!

Rybryka dla Smyka.

poPolsku nr 13 • 21

NA TEJ WSPANIAŁEJ STRONIE WIEWIÓRKA IKKI PRZEDSTAWIA CI JEDNO ZWIERZĄTKO. KTO TO JEST TYM RAZEM? RZECZYWIŚCIE, ON SAM: WIEWIÓRKA! KRÓL WSPINACZKI Hoi, Ik heet Ikki.

Ik ben een eekhoorn.

Ja jestem wiewiórką.

Ik woon in mijn nest in een boom.

Ja mieszkam w mojej dziupli na drzewie.

Leeftijd: eekhoorns worden ongeveer 7 jaar oud.

Wiek: wiewiórki dożywają około 7 lat.

Favoriete eten: vruchten, nootjes, paddenstoelen en rupsen vind ik erg lekker.

Ulubiona żywność: owoce, orzechy, grzyby i gąsienice uważam za bardzo smaczne.

Hobby’s: klimmen en zoveel mogelijk eten zoeken.

Hobby: wspinanie się i szukanie jak największych ilości jedzenia.

Vriendjes:ik leef het liefst alleen.

Przyjaciele: najchętniej mieszkam sam.

Hekel aan: vossen, marters, roofvogels en het verkeer.

Als ik niet goed oplet, kunnen die mij veel pijn doen!

Nie lubię: lisów, kun, ptaków drapieżnych i ruchu ulicznego.

Jeśli nie jestem ostrożny, mogą zadać mi wiele bólu!

Verzorging: je hoeft mij niet te verzorgen. Dat doe ik zelf!

Pielęgnacja: nie musisz mnie pielęgnować. Sam to robię!

Vakantie: ik blijf het hele jaar op dezelfde plek.

Wakacje: przez cały rok pozostaję w tym samym miejscu.

WETERYNARZ JORIS

Chore wiewiórki, tak jak wszystkie inne zwierzęta, idą do weterynarza. Co za przyjemny zawód! Na stronie i w gazetce klubowej weterynarz Joris pokazuje, czym się zajmuje. Masz pytania do Jorisa? Wyślij je na maila: redactie@popolsku.nu.

Sofie pyta: Jak pielęgnować małe lisiątko?

Joris odpowiada: Jeśli jest coś, czego lisy nie lubią, to na pewno jest to klatka. Lisy to przepiękne drapieżniki, których miejsce nie jest przy człowieku. Stają się tam bardzo nieszczęśliwe!

Spotkałeś lisiątko? Zostaw je w spokoju. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat tego, jak lis żyje w naturze, obejrzyj wykłady na stronie Kids for Animals! Czy wiedziałeś, że lisiątko nazywamy szczeniakiem?

CIEKAWOSTKI NA TEMAT ZWIERZĄT • Psy dyszą, żeby się ochłodzić.

• Sowa płomykówka ma tak dobry słuch, że nie potrzebuje żadnego światła, by móc polować!

• Nie wyrzucaj żadnych śmieci w przyrodzie! Jeże, lisy, psy i koty mogą w nich utkwić swoją głową lub łapą.

• Koń jest roślinożercą.

KIDS FOR ANIMALS to młodzieżowy klub

należący do Ochrony Zwierząt w Holandii, który nauczy cię wszystkiego o zwierzętach i ich pielęgnacji.

Z rozsypanych literek ułóż pięć holenderskich nazw zwierzątek widocznych poniżej. Odpowiedzi prześlij na adres e-mail: redactie@popolsku.nu i wygraj wspaniałą nagrodę

poPolsku nr 13 • 22

STAĆ SIĘ HOLENDREM Wyobraź sobie, że zdecydowałeś, że dobrze żyje ci się w Holandii, albo poznałeś tu swojego partnera i z tego powodu chcesz osiedlić się w tu na dobre. Możesz wtedy zdecydować się przyjąć holenderskie obywatelstwo. Jeśli pochodzisz z Polski (z UE), nie potrzebujesz pozwolenia na pobyt, by mieszkać w Holandii. Twój ważny polski (lub z innego kraju, którego masz obywatelstwo) paszport (lub dowód osobisty) jest dowodem twojego legalnego pobytu w Holandii i zezwoleniem na pracę.

Nie musisz meldować się w IND (Immigratie- en Naturalisatiedienst; pol. Urząd Imigracyjny).

Jeśli zdecydowałeś, że chcesz zostać Holendrem, możesz zrobić to na kilka sposobów. Jednym z nich jest procedura wyboru (nid. optieprocedure). To najłatwiejsza procedura i najszybszy sposób otrzymania holenderskiego obywatelstwa, musisz jednak należeć do specjalnej, określonej prawnie grupy. Na przykład twoja matka jest Holenderką i urodziłeś się przed rokiem 1985. Procedura trwa około 3 miesiące. Istnieje dużo innych warunków, które możesz przeczytać na stronie IND. Musisz między innymi wziąć udział w ceremonii naturalizacji, gdzie składasz deklarację przynależności. Nie możesz w ten sposób dostać holenderskiego obywatelstwa? Możesz złożyć wniosek o naturalizację. Możesz równocześnie złożyć wniosek o nadanie holenderskiego obywatelstwa niepełnoletnim dzieciom mieszkającym w Holandii. Zajrzyj najpierw na stronę Urzędu Imigracyjnego (IND) i sprawdź, czy spełniasz warunki. Jeśli uważasz, że tak, udaj się do gminy by złożyć wniosek o naturalizację. Zapytają cię o następujące dokumenty: • Ważny paszport

• Akt urodzenia • Dyplom integracyjny (nid. inburgeringsdiploma, lub inny porównywalny dyplom) Więcej informacji o procesie naturalizacji znajdziesz na stronach gmin oraz na www.rijksoverheid.nl.

CEREMONIA NATURALIZACJI Jeśli zostaniesz naturalizowanym Holendrem, otrzymasz od gminy zaproszenie na ceremonię naturalizacji. Jesteś zobowiązany, by wziąć udział w organizowanej przez gminę ceremonii, ponieważ dopiero, gdy złożysz na niej deklarację przynależności, staniesz się Holendrem. W deklaracji mówisz po prostu, że wiesz, iż prawa Królestwa Holandii obowiązują również ciebie. Na ceremonii otrzymasz również dekret informujący o tym, że zostałeś Holendrem. Ceremonia naturalizacji ma miejsce corocznie 15 grudnia, podczas narodowego dnia naturalizacji. Jeśli jeszcze nie chcesz przejść procedury naturalizacji, ale planujesz zostać w Holandii dłużej niż 4 miesiące – musisz wpisać się

do Basisregistratie Personen (BRP, pol. Podstawowy Rejestr Ludności), wcześniej GBA. By to zrobić, musisz zgłosić się do urzędu gminy, w której mieszkasz. Otrzymasz wtedy Numer Obsługi Obywatela BSN (nid. burgerservicenummer, BSN). Dzięki temu numerowi twój pracodawca będzie mógł uregulować kilka spraw, na przykład sprawy podatkowe. Lekarze, szpitale i farmaceuci też mogą pytać o twój BSN. Po więcej informacji zajrzyj na stronę gminy, w której mieszkasz albo na www.burgerservicenummer.nl. •

EGZAMIN INTEGRACYJNY Od 1 stycznia 2013 roku wprowadzono nowy egzamin integracyjny składający się z pięciu części, w którym zadawane są pytania o holenderskie prawa i zwyczaje. W trakcie egzaminu należy również wykazać, że opanowało się język niderlandzki w wystarczająco dobrym stopniu. 5 części egzaminu to: 1. Wiedza o holenderskim społeczeństwie. Możesz spodziewać się pytań o to, czym zajmuje się rząd lub o to, jak ludzie żyją ze sobą w Holandii.

2. Mówienie (TGN). Egzamin odbywa się przez telefon i sprawdza, jak dobrze mówisz i rozumiesz niderlandzki. Komputer zadaje pytania i daje ci zadania, a ty odpowiadasz przez telefon.

3. Słuchanie. To również egzamin komputerowy. Około 25 pytań dotyczących pracy, wykształcenia i codziennego życia w Holandii.

4. Czytanie też zdaje się na komputerze. Pytania obejmują taką samą tematykę, jak przy słuchaniu. Czytasz na przykład tekst z gazety lub mail od nauczyciela.

5. Pisanie. Egzamin na papierze; otrzymujesz różne zadania. Tworzenie zdań, napisanie maila lub wypełnienie formularza agencji pracy tymczasowej.

Otrzymasz 2 – 3 listy lub formularze oraz 4 do 6 zdań do stworzenia. Masz 35 minut na tę część egzaminu.

EGZAMIN PAŃSTWOWY NT2 Jest to egzamin z języka niderlandzkiego dla osób, których językiem ojczystym jest inny język i zaczęły uczyć się niderlandzkiego na późniejszym etapie życia. Zdanie tego egzaminu jest dowodem na to, że opanowałeś język niderlandzki na tyle, by móc pracować lub studiować w Holandii. Można zdawać go na dwóch różnych poziomach, ponieważ na różnych poziomach stawiane są różne wymagania językowe. Egzamin państwowy NT2 ma dwa programy, z których należy wybrać jeden: Program I lub II (nid. Programma I, II). Program I wybieramy, gdy chcemy pracować lub studiować na poziomie mbo 3/4 (B1).

Program II natomiast, gdy chcemy pracować lub studiować na poziomie hbo/ uniwersyteckim (B2). •

lebara.nl/one

Dzwoń na telefony komórkowe I stacjonarne w Polsce jedynie za

1

ct /min

TYLKO TERAZ jeszcze NIŻSZA CENA

Uzyskaj najlepsze stawki, korzystając z kredytu na połączenia w Lebara One

Zawsze przy Tobie Wejdź na lebara.nl/one i sprawdź, do kiedy trwa promocja. Dzięki kuponowi Lebara One zawsze będziesz dzwonić i wysyłać SMS-y w niskich stawkach taryfy Lebara One. Doładowanie nie powoduje podwojenia kredytu na połączenia w Lebara One. Wszystkie dane i stawki taryfy Lebara One można znaleźć w witrynie www.lebara.nl/one. *Dzwonienie lub wysyłanie SMS-ów z sieci Lebara pod inne numery Dutch Lebara jest bezpłatne przez 7 dni po każdym doładowaniu za 10 €. Stosuje się zasadę limitu minut na połączenia. W przypadku wykrycia nadmiernego wykorzystywania usługi, Lebara ma prawo zaprzestania jej świadczenia. Po zakończeniu ważności okresu darmowych połączeń, stosuje się standardowe stawki taryfy Lebara One za połączenia z komórkami i SMS-y. Stawka startowa za każde połączenie w taryfie Lebara One wynosi 9 centów. Opłaty są naliczane minutowo. Produkty firmy Lebara są przeznaczone wyłącznie do użytku osobistego i nie mogą być używane do celów komercyjnych. Niniejsza publikacja nie stanowi oferty handlowej w myśl przepisów kodeksu cywilnego. Warunki mogą ulec zmianie i mogą zawierać błędy powstałe podczas drukowania. Ogólne warunki korzystania z sieci Lebara oraz pozostałe stawki podano pod adresem lebara.nl/pl

poPolsku nr 13 • 24

KALENDARZ IMPREZ Co? Gdzie?

Kiedy?

Informacje:

MEGA PCHLI TARG CARBOOTSALE, 2,50€ HORST 13 LIPCA www.Carbootsalehorst.nl

Co? Gdzie?

Kiedy?

Informacje:

PCHLI TARG CARBOOTSALE, 2,50€ KESSEL 20 LIPCA www.Carbootsalehorst.nl

Co? Gdzie?

Kiedy?

Informacje:

EYE, GRATIS AMSTERDAM CODZIENNIE www.eyefilm.nl

GOSPODARSTWO MEKKERSTEE: 600 KÓZ!, GRATIS Gdzie?

OUDDORP Kiedy?

CODZIENNIE OPRÓCZ PONIEDZIAŁKÓW Informacje: www.demekkerstee.nl

Flevoland jest dwunastą i najnowszą prowincją Holandii.

Powstała w 1986 roku i początkowo znajdowała się pod wodą. Gdzieniegdzie w zatoce Zuiderzee pojawiały się wysepki, jak Wieringen, Marken, Schokland i Urk. Dwa tygodnie temu odwiedziliśmy stocznię Batavia. Okazało się jednak, że w okolicy jest jeszcze wiele do zobaczenia. Powróciliśmy tam więc kolejnego weekendu, o czym przeczytasz poniżej. Odwiedziny w prowincji Flevoland możesz spokojnie zaplanować na dwa dni i połączyć je z noclegiem, bo naprawdę jest tam co robić.

Miejsce: Adres:

Co?

Co?

OGRÓD PTAKÓW DRAPIEŻNYCH HAVIKSHOF, GRATIS Gdzie?

KLARENBEEK Kiedy?

LIPIEC I SIERPIEŃ, CODZIENNIE Informacje: www.havikshof.nl CMENTARZ AMERYKAŃSKI MARGRATEN, GRATIS Gdzie?

MARGRATEN Kiedy?

OTWARTY CAŁY ROK Informacje: www.margratenmemorialcenter.org Co?

Co?

LOTNISKOROTTERDAM THE HAGUE, GRATIS Gdzie?

ROTTERDAM Kiedy?

OTWARTY CAŁY ROK Informacje: www.rotterdamthehagueairport.nl Masz informację, która powinna znaleźć się w naszym kalendarzu imprez? Prześlij ją na adres: redactie@popolsku.nu

KOMIKS Autor: Jeroen Ledoux

Lelystad, Flevoland godz. na st ronach ww Wstęp: w 5€ lub 11 €, w zależności o d wycieczki rodzaju Strona ww w: www.batav iawerf.nl www. bat av www. nieu iastad.nl wewilderni s.nl www. nieuw elanderfgoe d.nl www.avio drome.nl Otwarte:

MIKOLAJ & CAROLUS W:

BATAVIA

cz.2

BATAVIA

Nasz drugi dzień rozpoczęliśmy w Batavia Stad Fashion Outlet, położonym nad jeziorem Marker i umiejscowionym w porcie Batavia. Postanowiliśmy pominąć na razie Nieuw Land, ponieważ bardzo chcieliśmy zajrzeć do Aviodrome’u, co na szczęście nam się udało! W prowincji Flevoland znajduje się także rezerwat Oostvaardersplassen, o którym nakręcono film. Jest to często omawiany obszar przyrodniczy w Holandii. Unikalny, dziewiczy teren, gdzie poruszając się różnymi ścieżkami pieszymi i rowerowymi, masz możliwość podziwiania siedlisk lisów, gęsi, jeleni i największego stada dzikich koni w Europie. To prawdziwa możliwość poznania matki Natury od kuchni, Serengeti na polderze.

Ale na początek Outlet. Wspaniałe miejsce do zaopatrzenia się w różne rzeczy. Batavia Stad to pierwszy fashion „outlet” (Factory Outlet Center) w Holandii, położony nad jeziorem IJssel koło Lelystad (Flevoland).

Swoją nazwę zawdzięcza okrętowi Batavia z 1628 roku, którego replika stoi zacumowana przy stoczni Batavia. Zatrzymując się nieco przy stylu, Batavia Stad zostało zbudowane w formie XVII-wiecznej fortyfikacji.

Część domków została wykonana z drewna. Możesz się tu udać w poszukiwaniu mody dziecięcej, damskiej i męskiej, modnych butów, bielizny, perfum oraz odzieży sportowej i turystycznej. Setki sklepów i ponad dwieście pięćdziesiąt znanych marek. Siedem punktów usługowo-gastronomicznych, w tym McDonald’s, La Place i Subway oraz przestronny parking. Jeśli jednego dnia zapragniesz odwiedzić Outlet i stocznię wiedz, że nowoczesna przystań Batavia znajduje się w odległości zaledwie 2 minut piechotą od Batavia Stad.

Ze względu na brak czasu, tym razem pomijamy Nieuw Land, ale zapewniamy, że odwiedzenie go warte jest zachodu. To Centrum Dziedzictwa i miejsce, w którym możesz odkryć bogatą historię Flevoland. Przede wszystkim jednak jest to wielka wyprawa poznawcza dla dzieci. Same mogą wykonać polder w teatrze wodnym, albo niczym archeolog rozpocząć pracę w podziemiach. Dla najmłodszych przygotowano Bajkowy Okręt Wodnych Ludzi. Pod koniec dnia pojechaliśmy do Aviodrome’u. Park tematyczny Lotnictwa Narodowego, jest największym holenderskim muzeum przemysłu lotniczego i przestrzeni kosmicznej. Od 2003 roku Aviodrome mieści się w Lelystad, na znajdującym się tam lotnisku.Wcześniej, pod nazwą Aviodome umieszczone było na lotnisku Schiphol. Nawet jeśli nie jesteś miłośnikiem samolotów, wizyta w tym muzeum sprawi, że szybko się nim staniesz! Możesz tu usiąść w ogromnym Boeingu 747, czy za sterami symulatora lotów, a także odwiedzić teatr 4D. Albo zajrzeć za kulisy szkolenia pilotów, czy też podziwiać setkę samolotów i aktualnie prezentowane ekspozycje. Prowincja Flevoland naprawdę jest warta zachodu! • Mikołaj & Carolus

NAJŚWIEŻSZE WIADOMOŚCI Z HOLANDII znajdziesz codziennie przed 8:30 na stronie www.popolsku.nl.