poPolsku 22, November 2013

Tylko w tej gazecie przeczytasz wszystko o tym, co chcesz wiedzieć na temat życia i pracy w Holandii POPOLSKU NUMER 22 • LISTOPAD/GRUDZIEŃ 2013 • € 1,00

OBYWATELE ŚWIATA WYWIAD Z PRACUJ.FM – POLSKIM RADIEM SKONCENTROWANYM NA PRACY EMERYTURA – ZAPOMNIANA SKARBONKA • ŚWIĄTECZNE KIERMASZE 2013 ZNALEZIONO MÓZG SPRZED 4000 LAT • POLSKIE SKLEPY Z MEBLAMI HOLENDERSKA KSIĄŻKA - POLSKA AUTORKA: ANNA CHOJNACKA • POMOC

Mężczyzna. Sport.

Życie.

PRZEWODNIK

EMERYTURY:

DLA WĄSACZY

DOPING

5

W SPORCIE

ZAPOMNIANA ŚWINKA-SKARBONKA (1)

6 12

Praca.

STWÓRZ

SWOJE CV Z PINTEREST

14

POLACY KUPUJĄ DOMY W HOLANDII Otwarte Drzwi to firma, która doradza polskim imigrantom i pośredniczy w zakupie domu w Holandii oraz uzyskaniu na ten cel kredytu hipotecznego. W tym miesiącu, w jej piątą rocznicę istnienia, firma osiągnęła kamień milowy – już setny klient kupił swój dom za pośrednictwem Otwartych Drzwi!

Dyrektor P. Peeters potwierdza, że zakupem nieruchomości w Holandii zainteresowanych jest coraz więcej imigrantów z Polski. „To dlatego, że w Holandii pozostaje więcej Polaków, pojawia się coraz więcej polskich stowarzyszeń, mszy i sklepów. Dodatkowo edukacja w Holandii jest bardzo dobrze przystosowana do nauczania dzieci różnych narodowości. Holandia jest też - w porównaniu z Polską krajem zamożnym. Podsumowując: polscy imigranci widzą coraz większe szanse na zbudowanie w Holandii dobrego życia dla siebie i swojej rodziny”.

Advertorial

Karin Meier Mattern i Eric Oostelbos, agenci nieruchomości z biura O.M.M. Makelaardij w Tilburgu, także zauważyli, że na holenderskim rynku nieruchomości pojawia się coraz więcej Polaków. W tym roku agenci zawierali także różne transakcje za pośrednictwem firmy Otwarte Drzwi. Potwierdzają też, że to dobry moment na zakup domu. „Ceny domów znacznie spadły w ubiegłym roku, podczas gdy ceny wynajmu każdego roku wzrastają.

Nabywcy korzystają z historycznie niskich stóp procentowych, a procent hipoteczny odliczany jest od podatku. Teraz, gdy ceny nieruchomości są tak

niskie, ludzie są w stanie uzyskać wystarczającą hipotekę na ich zakup. A posiadając własny dom, oszczędza się także w przyszłości”, twierdzą Meier Mattern i Oostelbos.

Według Peetersa, Otwarte Drzwi (działając na terenie całego kraju), mogą tu odegrać ważną rolę. „Pomimo tego, że Polakom opłaca się w tym momencie kupować nieruchomości, nadal nie jest to dla nich łatwe. Często ci ludzie nie znają dobrze języka niderlandzkiego, nie mają wystarczającego rozeznania na rynku i nie znają dobrze holenderskiego prawa. Firma Otwarte Drzwi towarzyszy im w tych aspektach w trakcie całego procesu, związanego z zakupem mienia nieruchomego”.

Meier Mattern i Oostelbos dodają: „Jako agenci nieruchomości, nie pragniemy niczego bardziej, niż dokonanie przez klienta odpowiedzialnego wyboru, który uczyni go szczęśliwym z zakupu nowego domu. Aby dobrze służyć naszym klientom, podjęliśmy ścisłą współpracę z firmą Otwarte Drzwi. To znacznie zwiększa szanse na osiągnięcie sukcesu – nie tylko dla klienta, ale i dla nas. Kiedy zgłaszają

się do nas Polacy, zawsze doradzamy im, by skontaktowali się również z naszym partnerem”.

Peeters wie, że w ten sposób działa więcej agencji nieruchomości. „Firma Otwarte Drzwi stara się uwolnić klienta od pojawiających się problemów. Przy zakupie domu i załatwianiu kredytu hipotecznego, trzeba uregulować bardzo wiele spraw. Dlatego, na życzenie klienta, pośredniczymy także w zawieraniu umów energetycznych, ubezpieczenia zabudowań i ubezpieczenia ruchomości. Jednocześnie wypełniamy dla klienta formularz podatkowy za rok, w którym nabył nieruchomość. Dzięki temu, odliczenie podatku z tytułu oprocentowania kredytów hipotecznych również jest uregulowane poprawnie!”.

www.otwartedrzwi.nl

Jesteś z Polski lub mówisz po polsku?

Znajdź wymarzoną pracę na terenie UE. .NET Developer

WebSphere MQ/zOS/Unix Specialist

Systeembeheerder/specialist DBA SQLserver

Profs4U Amsterdam

vtsPN - Politie Nederland Utrecht

Pracownik do spraw konsultacji

Data Platform Consultant

WebSphere Administrator

Otwarte Drzwi ‘s Gravenmoer (Noord-Brabant)

Morson International (IT) Utrecht

iXceed Solutions Rotterdam

Technisch Applicatie Beheerder Linux

Service Desk Analyst - 40.000,-€

Business Analyst - Oil and Gas

MBA – Amsterdam Den Haag

Roc Search Limited Apeldoorn (Gelderland)

Square One Resources Den Haag

Systeembeheerder Windows

Senior Systeembeheerder SAN/Storage

SQL Developer

vtsPN - Politie Nederland Utrecht

vtsPN - Politie Nederland Utrecht

Square One Resources Den Haag

Solution designer BMC AM

Order Entry Representative

TIBCO Middleware Expert - B2B/EAI/iProcess

MBA – Amsterdam Amsterdam

Applitracker Amsterdam

Claremont Consulting Ltd Maastricht (Limburg)

MCXess Amstelveen (Noord-Holland)

SQL Database Developer Morson International (IT) Utrecht

Storagespecialist (storage specialist) Więcej ofert pracy na naszej stronie internetowej.

Obserwuj nas na: vtsPN - Politie Nederland Utrecht GazetaPoPolsku i @gazetapopolsku

PoPolsku numer 22 Listopad/Grudzień 2013

04 06 07 08 10 11 13 15 16 17 18 20 21 22 24

Mężczyzna Sport Show Kobieta Relaks Życie Praca Kariera i rozwój Rekreacja Zdrowie Kultura i Sztuka Książka Lekcja holenderskiego W kraju i za granicą Czas wolny

STOPKA REDAKCYJNA REDAKCJA Carolus, Gosia Bruins, Rafał Długosz, Anna Knapen-Potyrała, Victor Brenntice, Arnold Nienhuis, Marjolein van Driel, Charlotte de Meyere, Fred Steenbergen, Rebecca van der Voort, Angelique van ‘t Riet, Minnie, Welmoed Post, Sytse Bruinsma KONCEPCJA Guido Keutgen & Angelique van ‘t Riet WSPÓŁPRACA Mikołaj Pawłowski, Bożena Kwiecień, Marjolijne van ’t Hof, Jeroen Ledoux, Hans Pannekeet, Nela Bartyńska (DTP), Jakub Bartyński (DTP) DRUK Janssen/Pers Rotatiedruk POPOLSKU Geerweg 7, 2461 TS Ter Aar E-mail: redactie@popolsku.nu Strona internetowa: www.popolsku.nl Numer Kvk: 24308228 Nakład: 40.000 Chcesz zaprenumerować poPolsku?

A może chcesz dać prenumeratę gazety w prezencie? To możliwe! Wyślij maila na adres guido@popolsku.nu, a co dwa tygodnie znajdziesz poPolsku w swojej skrzynce!

OBSERWUJ POPOLSKU: GazetaPoPolsku

@gazetapopolsku

Najświeższe wiadomości z Holandii znajdziesz codziennie przed 8:30 na stronie www.popolsku.nl!

Tylko w tej gazecie co chcesz wiedzieć na przeczytas z wszystko o tym, temat życia i pracy w Holandii POPOLSKU NUMER 23 • GRUDZIEŃ 2013 • € 1,00 wszystko o tym, Tylko w tej gazecie przeczytasz życia i pracy w Holandii co chcesz wiedzieć na temat tko o tym, 2013 • € 1,00 GRUDZIEŃ 23 z• wszys NUMER zytas dii POPOLSKU gazec ie przecżycia i pracy w Holan tej w Tylko ieć na temat • € 1,00 ZIEŃ 2013 co chces z wiedz GRUD • NUMER 23 POPOLSKU

ZIMOWE WIECZORY CZORY ZIMOWE WIE IECZORY ZIMOWE W

WYWIAD Z MIRIAM GUENSBERG – AUTOR MIĘSOŻERNE ROŚLIN KĄ „POLSKICH ŁEZ” • Y • NAWIĄZYWAN MASZ PIENIĄDZE IE KONTAKTÓW BIZNESOSSTOJA NA EMERYTURĘ?

A OWYCH ŁEZ” • OSSTOJ • GDY ICH POMOC • WYGRAJ TABLET CZUJES Ą „POLSK AZĘŚLIW Z SIĘ AUTORK TOJ NIESZC ERG –ZUJĄC ROZWIĄ OSS OWYCH Y ” •BIZNES ĆWICZE Z MIRIAM GUENSB TÓW ŁEZ NIE WYWIAD KONTAK Z JĘZYKA ICH YWANIE NIDERLA WYCH Mężc NDZKIEGO „POLSK Y • NAWIĄZ ĘŚLIWY Ą zyzn ROŚLIN NIESZCZ a.

ORK SIĘ ESO ERNE ZBIZN Sport CZUJES MIĘSOŻ • GDY IWY TAK ERG –. AUT TURĘ? Życie ĘŚLNDZKIEG .ZTÓW NSBEMERY ZCZ ZE NA NIE KON GUE NIESNIDERLA Kultu PIENIĄD WA JĘZYKA Z IE IAM SIĘ ra. O MASZ IĄZY ĆWICZEN MIR JES DZ ROZWIĄZUJĄC NDZKIEGO Y • NAW WYWIA •EWYGRAJ ? • GDY CZUZ JĘZYKA NIDERLA ROŚLINTABLET POMOC ra.

URĘ Kultu ERN RYT NIE SOŻ EME Życie.

MIĘ . ĄC ĆWICZE DZE NA Sport .LET ltura.

PIENIĄ zyzna Ku ROZWIĄZUJ Mężc MASZ TAB WYGRAJ Życie.

POMOC • .

NUMER 23 DOSTĘPNY JUŻ OD 4 66GRUDNIA! . Sport

yzna Mężcz MIĘKKIE POCIĄGA KOBIETY

„G”

NAJBARDZIEJ

ZABÓJCZE SPORTY

POCIĄGA KOBIETY

„G” MIĘKKIE POCIĄGA KOBIETY

4 4

ZABÓJCZE SPORTY

ZIEJ

NAJBARD ZABÓJCZE SPORTY

STRONY

Z RANDKAMI INTERNETOWYMI

HOUSE

I DANCE

12 19 12 19 66 12 19

NAJBARDZIEJ

MIĘKKIE „G”

STRONY

Z RANDKAMI

YMI

INTERNETOW NY STRO

Z RANDKAMIWYMI INTERNETO

HOUSE I DANCE HOUSE I DANCE

„Osiągniemy sukces, gdy Polacy zobaczą, że ich szanse na pracę w Holandii rosną dzięki słuchaniu naszej stacji” - Martijn Smit

WYWIAD Z PRACUJ.FM Bardzo trudno było spotkać się i porozmawiać z dwoma twórcami Pracuj.FM. Pracuj.FM to nowa polska stacja radiowa o tematyce związanej z pracą w Holandii. To unikalny i innowacyjny pomysł dwóch entuzjastów, którzy w jednej dobie potrafią upchnąć 30 godzin. Z PoPolsku rozmawiali Martijn Smit z Werken.FM oraz Guido Keutgen z poPolsku.

Martijn Smit jest współzałożycielem Werken.FM i didżejem w tej stacji. To internetowe radio dla pracujących Holendrów powstało w maju 2012 roku. Na pytanie, dlaczego stacja dostępna jest w internecie, a nie po prostu w eterze, Martijn odpowiada - W ciągu pięciu lat liczba słuchaczy radia internetowego rośnie czterokrotnie. W przeciągu nadchodzących dziesięciu lat ponad dziewięćdziesiąt procent samochodów będzie mieć dostęp do radia internetowego. Radio internetowe za jakiś czas zupełnie wyprze radio tradycyjne – mówi.

Tworzenie radia o tematyce pracy było dla Martijna równie oczywiste. - Jesteśmy pierwszą stacją na świecie, która jest zorientowana na pracujących i poszukujących pracy. To unikalna formuła. I to działa! – opowiada Martijn. Sukces Werken.FM potwierdza rosnąca liczba słuchaczy na miesiąc.

Guido Keutgen jest współzałożycielem poPolsku, jedynej polskiej gazety w Holandii publikującej wiadomości z Holandii po polsku. Gazeta wychodzi w nakładzie 40 000 egzemplarzy raz na dwa tygodnie i jest dostępna w całej Holandii.

- Działamy już prawie rok i idzie nam naprawdę dobrze. Dzięki kombinacji gazety, internetu i portali społecznościowych dostarczamy holenderskie wiadomości Polakom w Holandii i w Polsce. To, o czym rząd, władze lub firmy prawie nigdy nie informują w języku polskim, przekazujemy właśnie my.

Jeśli chcesz mieszkać i pracować w Holandii i potrzebujesz informacji o tym, jak pracować w tym kraju, musisz zajrzeć do poPolsku – mówi Guido. A teraz w szczególności, gdy chodzi o pracę w Holandii.

Każdy Polak chcący pracować w Holandii gubi się w labiryncie reguł i organizacji, które zajmują się pracą. Jak chociażby ponad 10 000 agencji pracy tymczasowej w Holandii, które mają placówki w Polsce, oraz dużą ilość nieuczciwych biur, które znajdują się wśród nich. Jeśli nie znasz języka, jesteś zdany

na opowieści i relacje innych Polaków i na ich podstawie musisz znaleźć swoją drogę. Właśnie z tego powodu powstało www.popolsku.nl. Na pytanie, co było inspiracją, Guido odpowiada - Jestem drugą generacją imigrantów zarobkowych i nie mogę znieść niesprawiedliwości. Mój ojciec przybył do Holandii 45 lat temu ze względu na miłość, a ja sam przez długie lata doświadczałem, jak to jest być synem imigranta zarobkowego. To leży u podstaw założenia poPolsku.

Stacja codziennie nadaje polski Top40, prezentowany przez polskiego didżeja Mateusza Siedleckiego, który prowadzi również program poranny. Programy „Trudne zawody” (nid.

Stoere beroepen) i „Praca w Holandii” (nid. werken in Nederland) są już standardem. Panowie wkrótce spodziewają się rozszerzenia o inne programy traktujące o pracy. Polskie hity i informacje związane z pracą określają charakter stacji.

PoPolsku szuka kontaktu z pracodawcami w Holandii, którzy mają wolne miejsca pracy dla Polaków i/lub prowadzą działalność w Polsce i oferują możliwości rozwoju. Ponadto we wszystkich programach poświęca się uwagę tematom, które interesują Polaków w Holandii: mieszkanie, praca i życie w tym kraju. Pracodawcy chcący zatrudnić Polaków mogą zgłaszać się do stacji, a Polacy poszukujący pracy mogą rejestrować się na www.ofertypracy.nu. Tak, jak w przypadku poPolsku sukces Pracuj.FM zależy od Polaków, którzy cenią sobie nowy kanał. – Osiągniemy sukces, gdy Polacy zobaczą, że ich szanse na pracę w Holandii rosną dzięki słuchaniu naszej stacji, otrzymają informacje o zatrudnieniu, a może nawet dostaną pracę – mówi Martijn.

Dzięki wywiadom i rozmowom z pracodawcami, rekruterami i trenerami, ale też dzięki kampanii łączonej – zaangażowaniu gazety i portali społecznościowych – stacja chce umożliwić Polakom w Holandii znalezienie dobrej pracy. Dlatego też Pracuj.FM nadaje 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu na www.pracuj.fm.

Dla Martijna i Guido to na pewno nie koniec! Pełni energii i planów, pogrążeni w rozmowie wychodzą na następne spotkanie. To biuro pośrednictwa pracy, które chce zorganizować u siebie imprezę z Pracuj.FM. Wieczór z polskimi hitami i polskim didżejem. Niezły przykład międzynarodowej współpracy! • Przeczytaj cały artykuł na www.popolsku.nl

poPolsku nr 22 • 04

KLUBOWY POGRZEB DLA KIBICÓW FEYENOORDU

Od niedawna najbardziej zagorzali kibice klubu piłkarskiego Feyenoord Rotterdam mogą zostać pochowani w iście klubowej atmosferze.

Czerwono-białe bukiety, trumna z logo klubu – możliwości jest wiele. Jak twierdzi członek zarządu Mark Koevermans, jest to odpowiedź na liczne, powtarzające się prośby kibiców drużyny. - Są różne pomysły na pogrzeb w barwach Feyenoordu - mówi Koevermans. - Można poprzestać na czerwono-białym bukiecie z logo klubu i grupowym zdjęciu zawodników w sali pogrzebowej, aby nadać uroczystości jedynie symboliczny akcent.

Jest też wiele innych możliwości, jak trumna w barwach Feyenoordu, uroczystości pożegnalne na De Kuip – stadionie-symbolu drużyny z Rotterdamu czy autobus z zawodnikami jako część konduktu pogrzebowego. •

AUSTRALIJCZYK POBIŁ REKORD W SKOKU NA BUNGEE

ODNALEZIONO LUDZKI MÓZG SPRZED 4000 LAT W zeszłym miesiącu na łamach gazety „Trouw” ogłoszono, że archeolodzy odkryli ostatnio tkankę mózgową w szkieletach pochodzących z epoki brązu, sprzed co najmniej 4000 lat. Organy są niezwykle dobrze zachowane i dlatego należą do najstarszych, jakie kiedykolwiek znaleziono. Zastanawiające jest, w jaki sposób tkanka mózgowa przetrwała w tak dobrym stanie.

WIELOLETNIE BADANIA Szkielety zostały odkryte w latach 2006 i 2011, ale naukowcy potrzebowali więcej czasu, aby przebadać, w jaki sposób mózgi przetrwały do naszych czasów. Wyniki badań zostały opublikowane w zeszłym miesiącu w„Journal of Comparative Biology”. Rozkład tkanki mózgowej może zostać zatrzymany. Tkanka mózgowa zawiera enzymy odpowiedzialne za usuwanie obumarłych komórek nerwowych. W niektórych warunkach proces ten może zostać zatrzymany. Przykładem może być tutaj odkrycie doskonale zachowanej tkanki mózgowej dziecka z plemienia Inków, które zostało złożone w ofierze 500 lat temu, a następnie pogrzebane żywcem na szczycie 7 kilometrowej góry. Tkan-

ka mózgowa, skóra oraz twarz były nienaruszone, ponieważ organizm na takiej wysokość bardzo szybko zamarzł.

POGRZEBANI PRZEZ TRZĘSIENIE ZIEMI Organy, będące tematem tego artykułu nie zostały jednak znalezione na terenach górskich, lecz w osadzie z epoki brązu, zlokalizowanej na zachodzie Turcji. Szkielety zostały odnalezione pod warstwą skał zawierającą zwęglone drewno. Naukowcy z Uniwersytetu w Stambule podejrzewają, że osada została zniszczona tysiące lat temu przez trzęsienie ziemi. Turcja jest bowiem położona na uskoku tektonicznym, przez co nieduże trzęsienia występują tam prawie codziennie. - Mieszkańcy zostali pogrzebani w wyniku trzęsienia ziemi w tym samym czasie, jeszcze zanim ogień rozprzestrzenił się wśród gruzów – wyjaśnia w „NewScientist” Meriç Altinoz. Płomienie zużyły w krótkim czasie cały tlen zgromadzony pod gruzami, przez co tkanki mózgowe dosłownie ugotowały się we własnych płynach ustrojowych. Brak wilgoci i tlenu przyczynił się do zatrzymania procesu rozkładu tkanki.

TŁUSZCZOWOSK Saponifikacja to samoistne, pośmiertne zjawisko konserwacji ciała. Brak dostępu tlenu do zwłok zatrzymuje rozkład bakteryjny powodując rozpoczęcie innego procesu chemicznego, którego rezultatem jest powstanie woskowatej substancji zwanej tłuszczowoskiem. •

JEDZENIE OWADÓW ROZWIĄZANIEM

PROBLEMU ŻYWNOŚCI? Czy jedzenie owadów rozwiąże problem żywności w przyszłości? Arnold van Huis, profesor entomologii (nauka o owadach) na Uniwersytecie w Wageningen oraz współautor książki kucharskiej o przygotowywaniu owadów omówi to zagadnienie w trakcie spotkania z zainteresowanymi.

Ludzie podejmują się najdziwniejszych wyzwań byleby tylko ich nazwisko zostało powiązane z określonym rekordem. Na podobny krok zdecydował się Australijczyk, Jay Phoenix, który chciał pobić rekord w ilości oddanych w ciągu 24 godzin skoków bungee. Już po 21 godzinach udało mu się zeskoczyć aż 150 razy z 40 metrowego dźwigu zlokalizowanego w pobliżu Brisbane. Już ta liczba skoków wystarczyła, aby pobić stary rekord z 2011 roku, który ustanowił pochodzący z RPA Kevin Scott Huntly. •

Van Huisa będą wspierali filozof i znawca jedzenia, Luca Consoli z Uniwersytetu Radbouda w Nijmegen oraz projektantka żywności, Daisy Stauder z BugBon w Arnhem.

Daisy Stauder nie skupi się tylko na teorii, ale przygotuje również przekąski z larw mącznika młynarka, świerszczy oraz szarańczy. Owady te są jadalne i stanowią doskonałą alternatywę dla mięsa krów czy świń. Insekty są postrzegane jako opcja zastępcza dla obecnego spożycia mięsa, które jest ogólnoświatowym problemem. Są one zdrowe, mogą być przechowywane długoterminowo i wszędzie

występują w nadmiarze. Dlaczego zatem budzą w nas taki wstręt? Dlaczego nie jemy już owadów? W jaki sposób spożycie insektów może przyczynić się do bezpieczeństwa żywnościowego? Odpowiedzi na właśnie takie pytania z pewnością padną w trakcie tego spotkania.

Udział w tym wydarzeniu jest darmowy. Jeśli jesteś zainteresowany zarejestruj się on-line na stronie www.ru.nl/ sp/insecten.

Znajdziesz tam również dodatkowe informacje. •

poPolsku nr 22 • 05

WĄSATY PRZEWODNIK DLA MĘŻCZYZN

PO CZTERDZIESTCE Jako czterdziestolatek jesteś mężczyzną w szczycie swych możliwości. Nikt nie potrafi lepiej polować niż facet w twoim wieku!

Te i inne ciekawostki znajdziesz w książce „Snorgids voor mannen van 40+” („Wąsaty” przewodnik dla mężczyzn po czterdziestce).

W tej samej serii ukazał się także „Snorgids voor vrouwen van 40+”, skierowany do kobiet.

W tym kolorowym przewodniku znajdziesz nie tylko typowe powiedzonka jak „wiesz, że masz czterdzieści lat, kiedy literki na opakowaniach robią się coraz mniejsze”, ale także wnikliwe artykuły i wywiady z ekspertami. Autorem książki jest czterdziestolatek, Gerard Janssen. - W trakcie pisania tej książki odkryłem, że ludzkie ciało starzeje się z wiekiem, lecz umysł – wręcz przeciwnie – radzi sobie coraz lepiej. Czterdziesty rok życia wcale nie musi stać pod znakiem kryzysu wieku średniego - twierdzi Janssen. Czterdziestolatek jest bowiem u szczytu swoich możliwości, wciąż jest młody, a jego umysł może przyswoić każdą wiedzę.

Człowiek przeżywa w wieku czterdziestu lat okres „późnego rozkwitu”, co jest ewenementem w świecie zwierząt. Jest to idealny czas na przyswajanie nowych umiejętności i szlifowanie starych. Według najnowszych badań możemy wręcz odwrócić procesy starzenia – „wiek biologiczny” zamiast rosnąć, może zacząć spadać. - Pytanie tylko, czy tego chcemy. Bo to właśnie teraz jest czas, kiedy możemy dojrzeć, jak dobre czerwone wino - mówi Janssen. •

SZTUKA ILUZJI

Iluzja jest sztuką wywoływania zjawisk pozornie niemożliwych. Wywodzi się od występów ulicznych artystów, którzy przy pomocy szybkich ruchów rąk i palców kreowali złudne efekty optyczne. Ich celem było, aby publiczność nie była w stanie odgadnąć, w czym tkwi sekret danej sztuczki. Reprezentantów sztuki iluzji nazywamy iluzjonistami lub magikami.

MAGIA Podczas swoich występów iluzjonista korzysta z tradycyjnych rekwizytów, jak karty do gry, obręcze, sznurki, chustki i piłeczki. Niekiedy do sztuczek wykorzystuje się gołębie czy ogień. Jednym z najbardziej znanych trików jest wyciąganie królika z kapelusza.

ZNANI ILUZJONIŚCI I ICH SZTUCZKI Najbardziej spektakularne występy sztuki magicznej to ucieczki legendarnego Harry’ego Houdiniego (1874-1926), triki podwodne (np. Sylvii Schuyer, Magic Unlimited) i te polegające na znikaniu i przecinaniu ludzi na pół. Niektórzy iluzjoniści podczas swych występów wykorzystują elementy komedii i clowningu, inni specjalizują się w występach ulicznych, sztuczkach karcianych, sztuczkach dla dzieci (często w połączeniu z elementami clowningu) czy mikroiluzji (ang. close-up). Rasti Rostelli, holenderski artysta, łączy iluzję z hipnozą, przez co nie można go zaliczyć do grona prawdziwych iluzjonistów.

HOLENDERSKA UNIA MAGICZNA Holenderska Unia Magiczna (Nederlandse Magische Unie, NMU) to organizacja zrzeszająca wszystkie zespoły i stowarzyszenia iluzjonistów w Holandii. Jej celem jest utrzymywanie kontaktów między artystami, stymulowanie rozwoju tej dziedziny i poprawy jakości magicznych sztuczek. •

ŁĄCZY PRACĘ I POLSKIE RYTMY!

poPolsku nr 22 • 06

DOPING W SPORCIE DEFINICJA DOPINGU Doping to stosowanie niedozwolonych środków i metod w celu poprawienia wyników osiąganych przez sportowców. Do środków tych w dużej mierze zaliczane są leki, które nie zostały jeszcze przebadane. Ich nieuzasadnione podawanie może być również przyczyną poważnych skutków ubocznych.

Stosowanie dopingu w sporcie. Zjawisko to jest mocno krytykowane przez wielu miłośników sportu. Jednakże obecnie pojawiają się również głosy popierające legalizację dopingu. Przyjrzyjmy się zatem, czym on właściwie jest.

NARUSZENIE PRZEPISÓW ANTYDOPINGOWYCH Światowa Agencja Antydopingowa (WADA) definiuje zjawisko dopingu dość ogólnie jako „naruszenie (…) przepisów antydopingowych”. W chwili obecnej dotyczy to następujących wykroczeń: • Obecności niedozwolonych środków i/lub metod w organizmie sportowca; • Zastosowania lub próby zastosowania niedozwolonych środków i/lub metod; • Utrudniania lub próby utrudniania współpracy z Agencją; • Udzielania informacji niezgodnych z prawdą; • Manipulacji lub próby manipulacji; • Posiadania lub próby nabycia niedozwolonych środ ków; • Handlu lub próby handlu niedozwolonymi środkami; • Podania lub próby podania niedozwolonych środków; • Stosowania tzw. „boostingu” [podnoszenia ciśnienia krwi] wśród niepełnosprawnych sportowców.

LISTA ZAKAZANYCH ŚRODKÓW I METOD WADA co roku aktualizuje listę zakazanych środków i metod. Pierwsza lista została opublikowana 1 stycznia 2003 roku.

Substancja lub metoda zostają dodane do wykazu, jeśli spełniają przynajmniej dwa z trzech poniższych kryteriów: • (możliwa) poprawa lub możliwość poprawy wyników; • (możliwa) szkodliwość dla zdrowia; • sprzeczność z „duchem sportu”.

KARY Zależą one od rodzaju wykroczenia i wahają się od kary finansowej do (w poważnych wypadkach) dożywotniej dyskwalifikacji.

DYSKUSJA W świecie sportu toczy się zażarta debata dotycząca dopingu. Jak już wcześniej wspomnieliśmy, wielu miłośników sportu sprzeciwia się dopingowi, ale jednocześnie pojawiają się głosy za jego legalizacją.

Drugim aspektem dyskusji jest odpowiedzialność samych zawodników za stosowanie dopingu. Według niektórych osób nie można obwiniać jedynie sportowców. Należy również zwrócić uwagę na presję ze strony sponsorów czy pozostałych członków drużyny. •

PRAWDOPODOBNIE NAJLEPSZY SĘDZIA PIŁKARSKI WSZECHCZASÓW Pochodzi z Włoch i w trakcie swojej kariery aż sześć razy z rzędu został mianowany przez FIFA „Najlepszym arbitrem roku”. Pierluigi Collina ma 53 lata i od lat nie sędziuje w profesjonalnym futbolu. Mimo to, wciąż jest aktywną postacią w świecie piłkarskim.

Czym właściwie zajmuje się obecnie ten były sędzia piłkarski, wyróżniający się charakterystyczną łysiną?

Jego nazwisko nie pada już zbyt często w mediach.

Jednakże Collina pełni kilka funkcji związanych z piłkarskim arbitrażem. Jest członkiem Komisji sędziowskiej UEFA oraz przewodniczącym sędziów piłkarskich w Ukraińskim Związku Piłki Nożnej. Po zakończeniu kariery sędziowskiej powrócił do wykonywania zawodu doradcy finansowego. •

ORGANIZUJEMY IMPREZY URODZINOWE FIRMOWE OKOLICZNOSCIOWE

ZBLIŻAJĄ SIĘ

MISTRZOSTWA ŚWIATA W NARCIARSTWIE WODNYM Zaczną się już za kilka dni, bo 25 listopada, w chilijskim Santiago. Potrwają do 1 grudnia.

GASTHUISSTRAAT 36, 5961GB HORST

Co ciekawe, żaden reprezentant Polski ani Holandii nigdy nie zdobył nawet medalu w tym jakże spektakularnym sporcie. •

poPolsku nr 22 • 07

SCARLETT JOHANSSON WYBRANA

NAJBARDZIEJ SEKSOWNĄ

KOBIETĄ ŚWIATA

Amerykański magazyn „Esquire” każdego roku obwieszcza, której z gwiazd przypadł tytuł „Sexiest Woman Alive”.

W tym roku – podobnie jak w roku 2006 – ten prestiżowy tytuł został przyznany Scarlett Johansson.

Tym samym aktorka stała się jedyną kobietą na ziemi, której udało się zdobyć ten tytuł dwukrotnie.

Dla 28-letniej Johansson najbliższy okres to czas wytężonej pracy.

W tej chwili możemy ją oglądać w jej najnowszym filmie „Don Jon”, a w przygotowaniu są aż cztery filmy, w których wystąpi. Niedawno zagrała też na Broadway’u, w sztuce „Kotka na gorącym, blaszanym dachu”. „Muszę korzystać z tego, że wciąż jestem popularną aktorką. Jestem 28-latką w machinie przemysłu filmowego. Tylko patrzeć, jak będę zapraszana wyłącznie do odgrywania ról matek. Kiedyś kariera się skończy, dlatego teraz możliwie dużo pracuję, aby zabezpieczyć swoją przyszłość”, miała powiedzieć aktorka dla „Esquire”. W ubiegłym roku przyznawany przez magazyn tytuł „Sexiest Woman Alive” przypadł Mili Kunis. Wcześniej, za swoje zewnętrzne piękno otrzymały go między innymi Angelina Jolie, Jessica Biel i Charlize Theron. •

POZYTYWNY GURU EMILE RATELBAND NIE MOŻE WIDYWAĆ SWOICH DZIECI Emile Ratelband i jego żona już od miesięcy są uwikłani w nieprzyjemny rozwód. Wcześniej tego roku żona Ratelbanda oskarżyła go o znęcanie się nad ich dziećmi. Musiała jednak się z niego wycofać, ponieważ zarzuty okazały się bezpodstawne. Sąd uznał wtedy, że odtąd Emile może widywać swoje dzieci jedynie raz na dwa tygodnie. Jednak według pozytywnego guru jego żona Moon nie dotrzymuje umowy. „Moja córka Royce skończyła właśnie 6 lat i oczywiście chciała, aby jej tata uczestniczył w przyjęciu urodzinowym. A ja nawet nie miałem szansy, by złożyć jej życzenia”, skarżył się Ratelband w gazecie De Telegraaf. 64-latek sprzedał tą informację do gazety w nadziei, że dzięki temu pomoże innym ojcom, którzy znaleźli się w takiej sytuacji. Jego była żona utrzymuje natomiast, że wiele z opisywanych przez Ratelbanda historii mija się z prawdą. Co więcej, nie ma ona ochoty udzielać komentarza w tej sprawie. Jedyne, na co się zdobyła, to: „Nie chcę publicznie rozmawiać o moich dzieciach. Mogę tylko powiedzieć, że jestem zwyczajną, przyzwoitą matką oraz że obowiązuje nas regulacja widzeń z dziećmi”, zdradziła Moon. •

PODSŁUCHIWAŁ SWOJEGO BRATA

Boudewijn kazał zainstalować w swoim brukselskim pałacu centralę tele-

Były producent Petera Jana Rensa, Daniël A. Jansen, przygotowuje książkę, w której zamierza przedstawić całą prawdę o „Panu Kaktusie”. Jansen opisuje w książce zwłaszcza sposób, w jaki Rens oszukał wielu ludzi. Producent utrzymuje przy tym, że sam nigdy nie był poszkodowany przez Rensa. „Wiem jednak, że jest wiele osób, które dużo przez niego straciły. Najwyższy czas, aby ludzie zobaczyli, jaki naprawdę jest Peter. W głębi duszy bardzo się wstydzę tego, że niegdyś z nim współpracowałem”, twierdzi Jansen.

Sam Rens zareagował na pojawiające się w książce rewelacje i oskarżenia dosyć lekceważąco. „To świetnie, że znowu pisze się o mnie książki, super!”, miał powiedzieć. „Życzę Danielowi dużo powodzenia i mam nadzieję, że to będzie dobra książka”.

Na razie Daniël A. Jansen nie ma jeszcze tytułu dla swoich książkowych rewelacji.

Jak jednak twierdzi, na Pana Kaktusa na pewno łatwo będzie znaleźć coś pikantnego lub uszczypliwego. •

ARIE BOOMSMA WYDA TOM WIERSZY

BELGIJSKI KRÓL BOUDEWIJN Były król południowych sąsiadów Holendrów, Boudewijn, kazał w latach 60. założyć podsłuchy w telefonach swojego brata Alberta i jego żony Paoli. O sprawie doniósł flamandzki program telewizyjny Royalty.

PRODUCENT DANIËL A. JANSEN PRZYGOTOWUJE KSIĄŻKĘ O PETERZE JANIE RENSIE

foniczną, dzięki której mógł śledzić ruch telefoniczny pomiędzy wszystkimi pałacami oraz innymi miejscami pobytu rodziny królewskiej w swoim kraju.

Dzięki temu mógł na przykład blokować połączenia do swojej szwagierki i brata, którzy w owym czasie przechodzili kryzys małżeński. Ściśle katolicki monarcha miał wówczas wiele problemów z kręgiem przyjaciół Paoli. Magazyny plotkarskie często drukowały jej zdjęcia w towarzystwie innych mężczyzn, których tło stanowiły drogie jachty i kluby nocne. •

Prezenter telewizyjny i model, Arie Boomsma, wyda książkę zatytułowaną „Waarom ben jij niet bij mij” (Dlaczego nie jesteś ze mną), w której znajdą się jego ulubione wiersze miłosne. Boomsma nie tylko jest bardzo zadowolony z książki, ale także – ze swojego własnego życia miłosnego.Oprócz fanatycznego wręcz zamiłowania do sportu, Arie okazał się też być zapalonym miłośnikiem poezji, który czytaniu jej poświęca każdą swoją wolną chwilę. To właśnie dlatego ten posiadacz szerokiego torsu zdecydował się zebrać swoje ulubione miłosne wiersze w tomie poezji. Prywatne życie miłosne Ariego również powróciło na właściwe tory. Po trzyletnim okresie kawalerskim, prezenter jest obecnie zakochany po uszy. Jak sam zdradził programowi Shownieuws, myśli nawet o założeniu rodziny. Nawet, jeśli jego nowa miłość jest wciąż w fazie początkowej. •

poPolsku nr 22 • 08

SKŁADNIKI (DLA 2 OSÓB): ½ KG ZIEMNIAKÓW, OBRANYCH I POKROJONYCH W KOSTKĘ • 1 CEBULA, DROBNO POSIEKANA • 100 G BOCZKU, POKROJONEGO W KOSTKĘ 1 JABŁKO, OBRANE I POKROJONE NA KAWAŁKI • 1 MAŁA PUSZKA KUKURYDZY • 1 WARZYWNA KOSTKA ROSOŁOWA • 1 ŁYŻKA STOŁOWA PRZYPRAWY CURRY • 1 LITR WODY • 50 G MASŁA

przygotowanie: • Roztop masło, dodaj ziemniaki i pokruszoną kostkę rosołową, po czym zalej wszystko 1 litrem wody. Całość zagotuj.

• Po 15 minutach dodaj kawałki jabłka i ponownie gotuj, aż do momentu, kiedy ziemniaki będą miękkie.

• W tym czasie usmaż kawałki boczku, bez masła, na patelni teflonowej.

• Zdejmij garnek z zupą z ognia i rozdziel ją na dwie części. Połowę zblenduj i dodaj z powrotem do garnka.

• Dodaj do zupy usmażone kawałki boczku, kukurydzę i przyprawę curry. Wszystko jeszcze raz zagotuj.

• Tak przyrządzona zupa ziemniaczana smakuje wybornie ze świeżym chlebem posmarowanym masłem.

HOLENDERKI NIE LUBIĄ PREZERWATYW Chociaż prezerwatywy chronią przed infekcjami przenoszonymi drogą płciową i innymi chorobami zakaźnymi, wiele holenderskich kobiet nie chce ich używać podczas stosunku płciowego. Do takich wniosków prowadzi badanie przeprowadzone przez magazyn kobiecy Viva oraz Aids Fonds. Przepytano 1600 kobiet, których średni wiek wynosił 33 lata.

BADANIE Większość kobiet decydowała się jednak na zastosowanie prezerwatywy w przypadku seksu z nowym partnerem. Mimo to 17 procent z nich przyznało, że ich pierwszy raz odbył się bez takiego zabezpieczenia. Jedna czwarta deklarowała, że zanim zdecydowała się na seks bez prezerwatywy, najpierw kilkakrotnie poszła z wybrankiem do łóżka zabezpieczając się. Spośród badanych 3 procent rezygnuje z gumki już po 3 razie, natomiast 21 procent woli zaczekać kilka miesięcy. Jedna czwarta pań decyduje się poczekać do momentu wykonania przez partnera testów na obecność HIV i chorób przenoszonych drogą płciową. Tylko 7 procent przyznało się do używania prezerwatywy przy każdym stosunku. Z badania wynika także, że większość (59 procent) respondentek niebędących w związku nie użyła prezerwatyw podczas ostatniego stosunku płciowego, a ponad jedna czwarta z nich – także podczas seksu oralnego. Zaledwie 12 procent singielek deklaruje stosowanie prezerwatyw od czasu do czasu, a jedyne 4 procent używa ich zawsze.

Smacznego!

DLACZEGO BEZ? Kobiety podawały różne przyczyny niestosowania prezerwatyw. I tak ponad jedna czwarta deklarowała, że uważa je za niepotrzebne, ponieważ stosuje inny środek antykoncepcji. 20 procent wychodzi z założenia, że ich partner nie jest nosicielem chorób przenoszonych drogą płciową, a 15 procent uważa, że seks z prezerwatywą nie jest przyjemny. Ponadto 12 procent nie stosuje tego zabezpieczenia, ponieważ zainteresowani partnerzy wykonali testy na HIV i choroby przenoszone drogą płciową. Zaledwie 6 procent nie stosuje prezerwatyw ze względu na planowanie ciąży. Co ciekawe, momentu zakładania gumki woli uniknąć 4 procent badanych uznają tą czynność za rozpraszającą i przeszkadzającą w łóżkowych uniesieniach. •

PRZEPIS ZUPA

ZIEMNIACZANA

CHCESZ SIĘ NAUCZYĆ JĘZYKA HOLENDERSKIEGO? ZAKUPY W SKLEPIE, WIZYTA U LEKARZA LUB ROZMOWA Z WYCHOWAWCĄ W SZKOLE – „SORRY, NIE MÓWIĘ PO HOLENDERSKU”. JAK CZĘSTO CI SIĘ TO ZDARZA? JESTEŚ W HOLANDII I MASZ PROBLEMY Z WYPEŁNIANIEM FORMULARZY LUB Z ROZMOWĄ Z TWOIM PRACODAWCĄ BĄDŹ SĄSIADEM?

Advertorial

Istnieje wiele różnych powodów, dla których warto nauczyć się języka holenderskiego. Z badania przeprowadzonego w 2011 roku przez Uniwersytet Erazma w Rotterdamie wynika, iż 57% migrantów zarobkowych z Europy Środkowej i Wschodniej nie mówi wcale lub posługuje się językiem holenderskim na poziomie podstawowym, 30% mówi po holendersku na poziomie średniozaawansowanym, a tylko 13% mówi płynnie.

Większość migrantów zarobkowych ma pracę, ale nie potrafi na przykład przeczytać lub zrozumieć instrukcji bezpieczeństwa, formularzy zamówień lub gazetki wydawanej przez pracodawcę. Nie mówiąc już o udziale w kursach i szkoleniach, dzięki którym można znacznie zwiększyć szansę na lepszą pracę. Znajomość języka holenderskiego poprawia ponadto ogólne samopoczucie, w pracy, na ulicy, w szkole.

Chcesz nauczyć się języka holenderskiego? Możesz to zrobić na następujące sposoby:

SAMODZIELNA NAUKA Pakiety do samodzielnej nauki języka dostępne są na stronach: www.oefenen.nl, darmowy kurs dla tych, którzy samodzielnie chcą osiągnąć wyższy poziom ję-

zyka (A0-A2) oraz www.zelfstartenmetnederlands.nl, €75 za multimedialny pakiet do samodzielnej nauki, ze wsparciem w języku polskim.

KURS JĘZYKOWY Kurs języka. Nowo przybyli migranci zarobkowi z Unii Europejskiej mogą od 2013 roku skorzystać ze społecznego instrumentu kredytowego w ramach Wet inburgering. Informacje o tym instrumencie dostępne są na stronie www.inburgeren.nl. Warunkiem uzyskania kredytu jest wybranie jednostki oferującej kurs językowy, która posiada certyfikat Blik op Werk. Kursy językowe z tym certyfikatem można łatwo znaleźć za pomocą wyszukiwarki ikwilinburgeren.nl.

Twoja Gmina. Gminy mogą na podstawie budżetu partycypacyjnego (Participatiebudget) zaoferować kurs językowy w ramach edukacji dla dorosłych. Zapytaj w Twojej gminie czy taka możliwość istnieje. Każda gmina sama decyduje o tym, dla której grupy docelowej przeznaczy środki z budżetu partycypacyjnego.

Również dla Twojego pracodawcy istnieją możliwości zorganizowania kursów językowych, więcej informacji na stronach www.taalwerkt.nl oraz www.stoof-online.nl.

TRENER JĘZYKA Języka szybko nauczysz się poprzez używanie go w praktyce, w czym pomoże Ci trener. Chcesz razem z trenerem poćwiczyć rozmowę po holendersku?

Sprawdź możliwości w Twojej okolicy: www.hetbegintmettaal.nl oraz www.stichtinglnt.nl, a także www.spreektaal.nl.

poPolsku nr 22 • 09

Która z nas nie chciałaby mieć pięknych, gęstych, długich rzęs, zapewniających wygląd gwiazdy filmowej? Rozwiązaniem dla cienkich i krótkich rzęs jest... odpowiedni tusz do rzęs!

NADAJ RZĘSOM

OBJĘTOŚCI! DOBRZE WYBIERZ Zanim wybierzesz tusz do rzęs, odpowiedz sobie na pytanie, jaki efekt chcesz uzyskać. Dlatego dobrze obejrzyj swoje rzęsy i ustal, czego im trzeba. Objętości?

Długości? A może ich obu? Nieumalowana wybierz się do drogerii i wypróbuj kilka różnych produktów.

DOBIERZ KOLOR Czarne i brązowe tusze do rzęs, to obecnie najbardziej naturalne i najczęściej używane kolory. Jaskrawe tusze nie są w tej chwili modne, ale spróbować nigdy nie zaszkodzi!

PODKRĘĆ RZĘSY Dobry wizażysta nie obejdzie się bez zalotki. Zastosowanie jej dba o pięknie wywinięte do góry rzęsy i otwarte spojrzenie. Zalotka jest przy tym bardzo łatwa w użyciu. Na każde oko zaciskasz ją trzy razy: raz u nasady rzęs, raz pośrodku w celu uzyskania perfekcyjnego wywinięcia i raz na końcówkach rzęs.

Wiemy to wszystkie, a mimo to nie zawsze udaje się nam nadać rzęsom objętości. Twój tusz znów zbija się w grudki, rzęsy nie chcą się ładnie podkręcić albo co gorsza – sklejają się?

PoPolsku przygotowało kilka wskazówek, które pomogą ci w uzyskaniu efektu pięknych, gęstych rzęs.

ROZCZESYWANIE Zanim nałożysz tusz, rozczesz rzęsy specjalną szczoteczką. Powoli rozczesz wszystkie włoski, dokładnie oddzielając je od siebie.

BAZA POD TUSZ DO RZĘS Taka baza wygląda przeważnie, jak biały tusz do rzęs.

Używasz jej jako bazy pod właściwy tusz. Baza nie tylko chroni twoje rzęsy, ale też nadaje im objętości i długości.

WŁAŚCIWA TECHNIKA NAKŁADANIA Istnieje wiele metod nakładania tuszu. Jeśli chcesz uzyskać efekt gęstszych rzęs, nakładaj go horyzontalnym ruchem zygzakowym.

W celu uzyskania długich rzęs nakładaj tusz od nasady aż po końcówki. Uważaj, by szczoteczka nie zawierała zbyt dużej ilości tuszu – dzięki temu unikniesz grudek i sklejania się rzęs. •

RANDKI? NAJCHĘTNIEJ PRZEZ INTERNET! Chociaż kiedyś podrywaliśmy partnerów w knajpie lub na dyskotece, obecnie najbardziej popularnym miejscem do umówienia się na randkę, stał się internet. Z ankiety przeprowadzonej przez jedną ze stron dla randkowiczów wynika, że w ten sposób umawia się ponad połowa holenderskich singli. W ankiecie wzięło udział ponad 10.000 Europejczyków stanu wolnego.

Umawianie się za pośrednictwem internetu w dużej mierze wyprzedza pozostałe sposoby. Spośród holenderskich ankietowanych, 48 procent przyznało się, że zdarzyło im się umówić w trakcie wyjścia ze znajomymi.

Umawianie się za pośrednictwem przyjaciół uzyskało 43 procent zwolenników i znalazło się na miejscu trzecim.

Ośmiu na dziesięciu holenderskich singli wymieniło portale i strony randkowe jako najlepsze miejsce do znalezienia partnera na randkę. Blisko jedna czwarta preferuje tu media społecznościowe, jak Facebook czy Twitter.

Wyraźnie mniejszym zainteresowaniem cieszy się znalezienie partnera w klubie sportowym (9

CZY ZA CHWILĘ WOLNO MI BĘDZIE WYTRZEĆ WŁASNY TYŁEK? Dopiero uzewnętrzniłam się w jednym z moich felietonów na temat ekstremalnych oszczędności i naszej polityki, gdy do moich uszu doszły najnowsze plany rządu. Uff! Chcą mianowicie karać właścicieli kawiarni i pubów za to, że mają pijanych klientów. Jeśli przedstawiciele rządu natrafią na pijanego gościa, zamkną knajpę na tydzień. Sytuacja się powtórzy? Zamkną na miesiąc. I tak, przy kolejnej wpadce - zamkną cały bajzel.

Okazuje się, że to prawo istnieje od 1964 roku.

Tyle, że właśnie teraz zdecydowano się na ściślejsze jego przestrzeganie. Pewnie już się domyślasz, jaka była moja pierwsza reakcja: „Z czego u licha zamierzają to opłacić?!”.

JEDEN PLUS JEDEN DAJE… WIELE! Policzysz ze mną? W naszym kraju mieści się około 20.000 pubów. Dla wygody załóżmy, że przeciętny urzędnik skontroluje dziennie około 3 z nich. Jeśli będzie chciał złapać najwięcej „winnych”, powinien skoncentrować się na godzinach wieczornych i weekendach (w czwartki, piątki i soboty). Oznacza to, że jednemu urzędnikowi zajmie 42,7 lat, zanim odwiedzi wszystkie puby. Wniosek pierwszy: to niewykonalne. Pozostając realistami wiemy, że do wykonania zadania rząd nie wyznaczy tylko jednego urzędnika. Aby przeprowadzanie akcji kontrolowania wszystkich pubów było możliwe raz do roku, potrzebnych będzie 48 urzędników. Taki urzędnik nie będzie pracował za darmo, czyż nie? Jeśli założymy, że roczne wynagrodzenie brutto takiego urzędnika wynosi 35.000 euro (a mierzę raczej nisko), to razem będą oni kosztować około 1,7 miliona rocznie.

A jeszcze nawet nie wspomniałam o tym, czy to w ogóle zda egzamin.

procent) czy podczas ślubu innych osób (4 procent).

W zakresie organizowania randek single mają niewielkie zaufanie do własnej rodziny. O taką pomoc poprosiło rodzinę niewiele ponad 11 procent ankietowanych.

Musimy oszczędzać. Osoby starsze będą za chwilę mogły otrzymywać czystą pieluchę tylko raz w tygodniu, ale uruchamiamy drogich urzędników, by bronili wstępu tym, co za dużo wypili. Uhmm…?

Jedna trzecia biorących udział w ankiecie niezamężnych Holendrów szukała potencjalnych kandydatów na randkę w pracy. Celują w tym zwłaszcza Szwedzi – w ankiecie wyraźnie dało się zauważyć, że na tle innych Europejczyków to oni najczęściej deklarowali umawianie się z kolegami z pracy (ponad 41 procent). •

Już teraz w pubach nie możemy palić. Możemy na zewnątrz, ale nie w okolicy tarasowych grzejników. Nie możemy sami decydować o tym, do której chcemy się bawić. Teraz jeszcze chce się nam zabronić decydowania o tym, czy chcemy się wstawić, czy nie. Czy Mark Rutte przyjdzie za chwilę wytrzeć mi tyłek, gdy skończę…? W takim razie poproszę o drogie chusteczki toaletowe. Za mniej nawet nie puszczę bąka! •

poPolsku nr 22 • 10

HOROSKOP BARAN (21 marca – 20 kwietnia) Zauważyłeś, że wyrażanie uczuć przynosi więcej korzyści, niż ukrywanie ich? Jeśli wciąż nie masz odwagi, by to zrobić, pomyśl o tym, co najgorszego może się zdarzyć. Nie jest tak źle, czyż nie?

BYK (21 kwietnia – 21 maja) Wyglądasz już świątecznej przerwy? Jak zamierzasz spędzić Boże Narodzenie i Nowy Rok? Zadbaj o to, by było przyjemnie - zasługujesz na to.

BLIŹNIĘTA (22 maja – 21 czerwca) Załóż coś ładnego, wyluzuj się, otrząśnij nieco ze wszystkich zobowiązań i postaraj się cieszyć przyjemnościami. Lubisz życie towarzyskie, poświęć więc mu nieco uwagi.

RAK (22 czerwca – 22 lipca) Brak ciepła podczas ciemnych miesięcy to niekoniecznie coś dla ciebie. Zadbaj więc o ciepły i przyjemny dom.

LEW (23 lipca – 22 sierpnia) Poświęć uwagę swojej karierze. Najwyraźniej szykują się zmiany i musisz wyjść im naprzeciw.

Zastanów się, czego ty sam chcesz i spróbuj pokierować swoją przyszłością.

PANNA (23 sierpnia – 23 września) Zrobiłeś już listę rzeczy, które masz do wykonania? Przyda ci się to – w przeciwnym razie masz szansę na obudzenie się w nocy, by bez końca o tym rozmyślać.

WAGA (24 września – 23 października) Spróbuj dogonić swoje marzenia, nie zatrzymuj się zbyt długo w bezpiecznych, ale niezadowalających sytuacjach. Masz większy wpływ, niż ci się zdaje.

SKORPION (24 października – 22 listopada) Czy nadchodzący miesiąc przyniesie wreszcie spokój i refleksję? Zadbaj o to, by znaleźć czas na dojście do siebie.

STRZELEC (23 listopada – 21 grudnia) Wziąłeś na siebie zbyt dużo obowiązków? Pozwól sobie na chwilę odpoczynku i odprężenia. Świeże powietrze dobrze ci zrobi!

KOZIOROŻEC (22 grudnia – 20 stycznia) Zmiana kariery, kryzys w związku, przeprowadzka? W każdym razie szykuje się coś, czego wyraźnym tematem są zmiany. Słuchaj swojego serca.

WODNIK (21 stycznia – 19 lutego) Krytyka często łączy się z niepewnością. Spróbuj spojrzeć na ludzi innymi oczami. Otwórz się na nowe przyjaźnie.

RYBY (20 lutego – 20 marca) Czas ucieka i wszystko dzieje się tak szybko.

Jeśli spojrzysz na to wszystko, co udało ci się osiągnąć – będziesz zadowolony? A może są sprawy, którymi wciąż chcesz się zająć?

W numerze 13 poPolsku zamieściliśmy już artykuł o tej niezwykłej kobiecie i jej inicjatywach (możesz go przeczytać na stronie www.popolsku. nl). We wrześniu ukazała się powieść autobiograficzna Chojnackiej, De Poolster.

Książka opowiada o losach Idy - polskiej dziewczynki, która w wieku dziesięciu lat przeprowadza się z matką do Holandii. Pół roku później upada Mur Berliński. Podczas gdy dziewczynka próbuje odnaleźć się w nowym otoczeniu, jednocześnie obserwuje, w jak ogromnym tempie zmienia się jej ojczyzna. Kiedy Ida dorasta, coraz częściej zadaje sobie pytania o rodzinę i swoją przeszłość. Dlaczego jej ojciec nie powstrzymał ich przed ucieczką z Polski? Jaką rolę odegrali w wojnie jej dziadkowie? Co było prawdziwą przyczyną rozwodu jej rodziców? Stopniowo zaczyna poznawać rodzinną historię. W międzyczasie – ku złości i rozpaczy Idy – jej matka powoli popada w depresję. To zmusza Idę do szybkiego usamodzielnienia się. Przekonuje się też, że niesprawiedliwość i nierówność, ale też nadzieja i miłość, nie są powiązane wyłącznie z jednym krajem czy reżimem politycznym. Z przyjemnością zacytujemy kilka zdań z książki:

Anna Chojnacka (ur. 1979, Poznań) jest założycielką i dyrektorką1%CLUB - platformy crowdsourcingowej, zajmującej się współpracą na rzecz rozwoju.

ZIEMIA OBIECANA ‘Tato, opowiesz mi raz jeszcze o tym, jak mama mnie zatruła?’. Mam prawie siedem lat i siedzę na kuchennym stołku, moim ulubionym miejscu przy piecu węglowym w kuchni. Rok 1984 niemal dobiega końca. Są prawie święta i przygotowujemy bigos. Duży garnek stoi na ogniu i w najbliższych dniach, przez niemal tydzień, cały dom będzie wypełniony zapachem kapusty kwaszonej, grzybów i czerwonego wina. Grzyby sami zebraliśmy jesienią i ususzyliśmy.

Ojciec właśnie odlał kwaszoną kapustę, starannie zbierając sok. Garnek z kapustą postawił z powrotem na ogniu.

Mamy nie było z nami w lesie. Przez cały weekend pracowała zamknięta w swoim gabinecie. W zasadzie ten pokoik bardziej przypomina komórkę, do której jedyne ciepło dochodzi z kuchni. Szyje w nim bieliznę. Cały pokój pokryty jest setkami porozrzucanych majtek. Marzę o tym, że góry majtek kiedyś znikną, a w pomieszczeniu będę miała swój własny pokój. Teraz wszyscy śpimy w jedynym prawdziwym pokoju, który posiadamy. Nasze piętro liczy sobie trzy takie pokoje. W dwóch pozostałych mieszkają inni ludzie. ‘Miałaś sześć miesięcy i byłaś porządnie przeziębiona. Tak bardzo przeziębiona, że dostałaś krople do nosa. Z tych specjalnych’, zaczyna opowiadać tata. Przyciskam twarz do jego koszuli. Jest ciepło. Pachnie tytoniem i ziemią. I odrobiną kwaszonej kapusty lub ogórków”. •

SUDOKU Wypełnij cyfry od 1 do 9. Każdy numer może pojawić się tylko 1 raz w każdym rzędzie, każdej kolumnie i bloku 3x3. Rozwiązanie znajdziesz w polach A, B, C, D i E. Rozwiązaniem sudoku jest kod cyfrowy. Na naszej stronie internetowej www.popolsku.nl możesz wpisać rozwiązanie w zakładce Relaks. Wśród wszystkich nadsyłających prawidłowe rozwiązanie wylosujemy 3 zwycięzców, którzy otrzymają powieść Anny Chojnackiej „De Poolster”. •

poPolsku nr 22 • 11

PAULINA CHROMIK STAŻYSTA RZĄDOWY Wywiad przeprowadzamy dla poPolsku, jedynej gazety ukazującej się w Holandii z wiadomościami z Holandii po polsku. Jest to gazeta dla wszystkich Polaków w Holandii przekazująca im informacje, których potrzebują. Co myślisz o tej inicjatywie?

kurs języka fachowego, który połączony był ze stażem w holenderskiej firmie. Pomogło mi to poznać różnice kulturowe między polskim a holenderskim rynkiem i sposobem pracy. Różnice te są naprawdę duże i jeśli chce się dobrze wystartować w holenderskiej firmie, istotne jest by wiedzieć, czego się od nas oczekuje.

MÓWISZ O RÓŻNICACH MIĘDZY POLSKĄ A HOLENDERSKĄ KULTURĄ W OBSZARZE PRACY. MOŻESZ POWIEDZIEĆ O TYM COŚ WIĘCEJ? W Holandii wzięłam raz udział w bardzo pouczającym kursie o różnicach kulturowych pomiędzy Holendrami a imigrantami. Podczas kursu dostaliśmy listę z wymienionymi wartościami i musieliśmy je ułożyć w kolejności „co jest najważniejsze dla twoich rodaków”.

Zabawne było to, że niezależnie od tego, z jakiego kraju pochodził uczestnik, „wiara”, „rodzina” i „posłuszeństwo” znajdowały się zawsze w pierwszej piątce.

Potem musieliśmy napisać, jakie są według nas holenderskie normy i wartości. Nasza wymieszana grupa uznała, że „niezależność”, „uczciwość” i „pewność siebie” powinny znaleźć się w pierwszej piątce. Rodzina i wiara były gdzieś na końcu listy…

Uważam, że jest świetna! Czytanie o tym, co dzieje się w Holandii, pomaga w poznawaniu i rozumieniu holenderskiej kultury. Ponadto według mnie bardzo dobre jest to, że poPolsku oferuje lekcje niderlandzkiego – nauka języka jest bardzo ważna, pomaga się zadomowić (komunikacja z Holendrami, łatwiejsze życie, nowe znajomości, wyjście z „getta”, lepsze zrozumienie tego, co dzieje się w Holandii itd.).

GDZIE SĄ TWOJE POLSKIE KORZENIE? Urodziłam się i wychowałam w małym, pełnym zieleni mieście na południu Polski – Pszczynie. Mieszkają tam prawie wszyscy członkowie mojej rodziny. Dorastałam w wolnostojącym domu z ogromnym ogrodem, co tu w Holandii (a zwłaszcza w Randstad) jest nie do pomyślenia.

KIEDY I DLACZEGO PRZYJECHAŁAŚ DO HOLANDII? Trudno mi odpowiedzieć na pytanie „kiedy”. Najpierw wzięłam bowiem udział w półrocznym programie wymiany studenckiej Erasmus w Nijmegen. Wtedy co prawda mieszkałam w Holandii, ale ledwo mówiłam po niderlandzku i nie miałam specjalnie dużo kontaktu z Holendrami i holenderskim społeczeństwem.

W lipcu 2010 roku zamieszkałam wraz z (obecnie) mężem w Enschede i dopiero wtedy zaczęłam uczyć się języka i zawarłam pierwsze przyjaźnie w Holandii.

Właśnie ten moment liczę jako początek mojej „przygody” w Holandii. Łatwiej odpowiedzieć mi na pytanie „dlaczego”: dlatego, że zakochałam się w Holendrze.

Poznaliśmy się w listopadzie 2008 i pobraliśmy się w sierpniu tego roku. Oczywiście w Pszczynie, mieliśmy prawdziwe polskie wesele.

PLANUJESZ ZOSTAĆ W HOLANDII, CZY MOŻE CHCESZ KIEDYŚ WRÓCIĆ DO POLSKI? DLACZEGO TAK? DLACZEGO NIE? Póki co zostaniemy w Holandii i to tutaj będę budować swoje dalsze życie. Moim zdaniem jakość życia jest tu dużo wyższa niż w Polsce. Ludzie do wszystkiego podchodzą spokojniej, dużo się ruszają, doceniają wolny czas i odpoczynek, więcej się śmieją, są bardziej otwarci i radośni.

CO CIĘ W TEJ CHWILI NAJWIĘCEJ ZAJMUJE I DLACZEGO? W tym momencie moja praca. Mój staż polega na tym, że co 6 miesięcy zmieniam stanowisko pracy i pierwsze tygodnie zawsze są najtrudniejsze. Trzeba się wtedy bowiem zapoznać z tym jak dana organizacja działa. To oznacza bardzo dużo czytania i dużo rozmów z nowymi współpracownikami,co jest dla mnie często bardzo męczące ze względu na to, że nie pracuję w języku ojczystym. Ale trening czyni mistrza: z każdym kolejnym miejscem pracy proces ten przebiega łatwiej i szybciej!

NA CZYM POLEGA TWOJA PRACA? MOŻESZ OGÓLNIE OPISAĆ CO ROBISZ W CIĄGU TYGODNIA? Bardzo ogólnie mogę powiedzieć: uczę się w praktyce. Jestem na dwuletnim stażu, którego założeniem

jest, by w tym okresie nabrać jak najwięcej doświadczenia. Wiąże się z tym od czasu do czasu popełnianie błędów, ale na błędy jest tutaj miejsce. Mogę robić wiele po swojemu i dzięki temu odkrywam czy mój sposób się sprawdza, czy nie. Dzięki reakcjom współpracowników na moją pracę wiem co robię dobrze, a nad czym muszę jeszcze popracować. Mam też ”mentora”, z którym regularnie się konsultuję. Razem omawiamy to jak mi idzie, co jest nie tak i co (i jak) możemy poprawić.

JAKĄ RADĘ ZWIĄZANĄ Z PRACĄ DAŁABYŚ POLAKOM W HOLANDII? Inwestuj w język! Swój czas, pieniądze, wysiłek. Ja nauczyłam się języka w osiem miesięcy. Był to niezwykle szybki i intensywny kurs, ale udało mi się zdać egzamin państwowy z języka. Zdobyte umiejętności językowe okazały się być wystarczające do tego, by ubiegać się o przyjęcie na staż rządowy (czyli by konkurować z holenderskimi kandydatami).

A JEŚLI KTOŚ JEST ZAINTERESOWANY TAKĄ PRACĄ, JAK TWOJA, JAKIE SĄ WYMAGANIA? MOŻESZ TEŻ COŚ POWIEDZIEĆ O WYMAGANYM WYKSZTAŁCENIU? Wymagania są dla wszystkich (czyli też dla Holendrów) takie same: należy być absolwentem uniwersytetu i trzeba przejść przez procedurę selekcyjną (różne testy i rozmowy). Bardzo ważne jest, by dobrze mówić po niderlandzku. Egzamin państwowy NT2 (niderlandzki jako drugi język, nid. Nederlands als tweede taal) na poziomie II jest wymagany, jeśli nie ukończyłeś holenderskiego uniwersytetu.

JAKIE JEST TWOJE WYKSZTAŁCENIE? OTRZYMAŁAŚ JE W POLSCE CZY W HOLANDII? Jestem absolwentką stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W ramach programu wymiany Erasmus studiowałam przez sześć miesięcy na Uniwersytecie im. Radbouda w Nijmegen (nid. Radboud Universiteit Nijmegen) i uczęszczałam na przedmioty prowadzone w języku angielskim. Jeden z przedmiotów zainspirował temat mojej pracy magisterskiej: pisałam pracę o stosunkach pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Holandią, dzięki czemu zapoznałam się z historią Niderlandów. Po zdaniu egzaminu państwowego z języka ukończyłam jeszcze

Wtedy nauczyliśmy się też jaki wpływ ma szkolnictwo w Holandii na to, jak Holendrzy zachowują się w pracy. Podstawowymi zasadami w holenderskim szkolnictwie, od przedszkola aż do uniwersytetu, są: automotywacja, zadawanie pytań, praca nad ćwiczeniami w grupie lub samodzielnie, szukanie rozwiązania problemów, analizowanie przyczyn i skutków oraz umiejętność szeregowania faktów. Zauważam to na co dzień w mojej pracy. Polski system szkolnictwa nauczył mnie czegoś zupełnie innego: tego, że nauczyciel zawsze ma rację. Zadawanie nieszablonowych pytań nie jest cenione. Za istotne uważano zapamiętywanie dużych fragmentów tekstu i recytowanie lub pisanie wszystkiego z pamięci na egzaminach. Sposób nauczania był więc bardzo „pasywny”. Ciężko jest następnie w bardzo krótkim czasie przywyknąć do holenderskich norm i wartości i ich przestrzegać, czyli zachowywać się jak Holender, bo tego się od ciebie oczekuje. Nadal nie udaje mi się to w pełni, ale dzięki tym warsztatom wiem, jakie są wobec mnie oczekiwania i mogę łatwiej dopasować się do holenderskiej kultury pracy i – na przykład – być bardziej asertywną.

CO CHCESZ PRZEKAZAĆ POLAKOM W HOLANDII W ZAKRESIE MIESZKANIA, PRACY I ŻYCIA TUTAJ? Jeśli rozumiesz, co dzieje się wokół ciebie i gdy możesz każdego poprosić o pomoc, dużo łatwiej i milej jest tu żyć, mieszkać i pracować. Czytanie poPolsku może w tym pomóc, ale najważniejsza jest jednak znajomość języka. Nie ograniczaj się tylko do polskich znajomych. Wysil się i nawiąż kontakty z innymi ludźmi, na przykład z sąsiadami. Im lepsze kontakty, tym przyjemniejsze i łatwiejsze staje się życie w Holandii.

CO BĘDZIESZ ROBIĆ ZA 5 LAT? Nie jestem jeszcze w 100% pewna. To zależy od różnych czynników. Zaczęłam w Holandii od zera, jeśli chodzi o pracę i znajomości, dlatego nadal powolutku organizuję swobie życie tutaj. Mogę powiedzieć, że wciąż troszkę szukam w Holandii swojego miejsca.

Ale zakładam, że za pięć lat nadal będę mieszkać w Holandii, będę mieć ciekawą, stałą pracę i mam nadzieję, że uda mi się odwiedzić kilka miejsc z mojej listy. Pięć lat to całkiem długo, dlatego na pewno uda mi się zrealizować kilka z moich małych marzeń. • Przeczytaj cały artykuł na www.popolsku.nl.

poPolsku nr 22 • 12

EMERYTURY:

ZAPOMNIANA

ŚWINKA-SKARBONKA! (1) Zapomniane emerytury nie są odbierane, ponieważ osoby do nich uprawnione nie zarejestrowały się w funduszach emerytalnych. W przeciwieństwie do emerytury podstawowej AOW (przyznawanej na podstawie Algemene Ouderdomswet – holenderskiej Ustawy o powszechnym ubezpieczeniu emerytalnym), emerytura wypracowana w ramach świadczenia pracy nie jest wypłacana automatycznie. Musi zostać „odebrana” w funduszu emerytalnym. Wielu zagranicznych pracowników o tym nie wie, a po powrocie do swojego kraju mało który z nich zajmuje się załatwieniem tej sprawy, gdy po wielu latach w końcu osiągną 66 rok życia. A jeśli do tego ktoś często zmieniał stanowisko pracy i firmy, to prawdopodobnie podlegał pod różne regulacje dotyczące emerytury zakładowej. Takie osoby często nie wiedzą dokładnie, jakie mają prawa odnośnie do zgromadzonej emerytury i po prostu o niej zapominają.

CZYM JEST EMERYTURA W HOLANDII? Holenderska emerytura może być zbudowana z trzech składników: • emerytura podstawowa AOW – (zgodnie z Ustawą o powszechnym ubezpieczeniu emerytalnym); podstawowe świadczenie dla każdej osoby, która ukończyła 66 lat.

Każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę – również ten z zagranicy – nabywa prawo do emerytury podstawowej AOW, która wynosi 2% maksymalnej kwoty tego świadczenia za każdy rok przepracowany w Holandii. Gdy pracownik wraca do swojego kraju ojczystego, Holandia wysyła emeryturę podstawową AOW do jego kraju zamieszkania. Jest to możliwe jedynie w przypadku

Zakup domu w Holandii!

Czy wiesz, że kupno domu jest tańsze niż wynajem?

Załatwiamy także subsydia oraz kredyty na remont ntowanie!

Najniższe oproce

www.domek.nl

info@domek.nl / Tel: 0681 368 468

Wielu pracowników z zagranicy nie wie o tym, że w Holandii czeka na nich skarbonka z emeryturą! Wrócili do krajów, z których pochodzą i po prostu zapomnieli o emeryturze z Holandii. Albo zapomnieli o części swojej emerytury, ponieważ często zmieniali stanowisko i firmę. W rezultacie w Holandii na emerytury odłożone są miliony euro, których nikt nie odbiera.

krajów, z którymi Holandia ma podpisaną umowę o kontrolowaniu świadczeń emerytalnych. Lista krajów dostępna jest na stronie ministerstwa spraw społecznych.

• ewentualna emerytura zakładowa, do której prawa nabywa się w przypadku, gdy w firmie obowiązuje pracowniczy program emerytalny. Jeśli po ustaniu stosunku pracy, pracownik wróci do ojczyzny, wypracowana emerytura zostaje w holenderskim funduszu emerytalnym. W chwili, gdy pracownik ukończy 66 lat, musi skontaktować się z funduszem w Holandii. Następnie emerytura jest normalnie wypłacana, również za granicą.

• własne zabezpieczenie emerytalne, na przykład polisa rentowa. Firmy ubezpieczeniowe i instytucje finansowe oferują wiele możliwości zawarcia umowy prywatnego zabezpieczenia emerytalnego. Pozostaje to w gestii samych pracowników.

EMERYTURA ZAKŁADOWA Firmy oferują czasem swoim pracownikom zbiorowe programy ubezpieczeń emerytalnych. Nie jest to obowiązkowe, chyba że pracodawca podlega pod plan emerytalny dla całej branży, lub gdy nakazuje to Układ Zbiorowy Pracy CAO (wiążący dla całego sektora). Jeśli firmy zatrudniają pracowników zagranicznych, obowiązują dla nich te same warunki pracy, co dla ich holenderskich kolegów. W przypadku zbiorowych programów emerytalnych pracownik ma obowiązek brać w nich udział. Agencja pośrednictwa pracy nie może wykluczyć z takiego programu nikogo, nawet gdy jest to osoba pracująca na niepełny etat. Przy zawieraniu umowy pośrednik musi jasno poinformować, czy w danym zakładzie istnieje program emerytalny, czy jest to program zbiorowy i obowiązkowy oraz czy pracownik może do niego przystąpić.

PRACOWNICY ELASTYCZNI W 2012 roku zadano w parlamencie pytania dotyczące budowania kapitału emerytalnego pracowników elastycznych. Kim są „pracownicy elastyczni”? To pracownicy zatrudnieni na podstawie umów czasowych o stałych godzinach pracy, pracownicy świadczący pracę na wezwanie, pracownicy tymczasowi oraz pracownicy z umową czasową lub stałą, bez określonych godzin pracy. Liczba pracowników elastycznych w ostatnich latach znacząco wzrosła. W związku z trudną sytuacją gospodarczą pracodawcy częściej potrzebują pracowników jak najbardziej elastycznych. Dzięki temu mogą lepiej dopasować się do potrzeb rynku. Pracodawcy oferujący swojemu personelowi plany emerytalne nie mogą wprowadzić rozróżnienia pomiędzy pracownikami „stałymi” a elastycznymi. Zakazuje tego zarówno holenderski Kodeks cywilny, jak i holenderska Ustawa emerytalna.

PRACOWNICY TYMCZASOWI Wszystkie agencje pracy tymczasowej oraz firmy outsourcingowe od lutego 2009 roku są obowiązkowo włączone do Stowarzyszenia ds. Funduszy Emerytalnych dla Sektora Usług Personalnych (nid. Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten, StiPP). Pracodawcy są zobowiązani do dostarczania informacji dotyczących płac i stosunku pracy. Wszyscy pracownicy tymczasowi (również ci pochodzący z zagranicy) obowiązkowo podlegają pod ten fundusz emerytalny od miesiąca, w którym ukończą 21 lat, aż do 65 roku życia. Istnieje również organ kontrolujący: policja CAO w branży pośrednictwa pracy, SNCU (Stowarzyszenie Przestrzegania Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Tymczasowych, nid. Stichting Naleving CAO voor Uitzendkrachten). SNCU może znajdować i karać biura pośrednictwa pracy, które nie przestrzegają postanowień StiPP; nakładane przez SNCU kary finansowe mogą sięgać kilkudziesięciu tysięcy euro. • Przeczytaj cały artykuł na www.popolsku.nl

poPolsku nr 22 • 13

‘Ten, kto jest w stanie pracować, nie powinien żyć z zasiłku’ - z takiego założenia wychodzi holenderski rząd, który chce, aby pomimo kryzysu gospodarczego wszyscy obywatele mieli pracę.

Jednak w rzeczywistości wielu Holendrów nie może znaleźć zatrudnienia, mimo że ich chęci do pracy są ogromne. Przykładem są osoby niepełnosprawne.

Idealna dla nich byłaby niewymagająca wysokiego wykształcenia praca sezonowa w sektorze rolniczym lub ogrodniczym. Taka, jaką wykonują liczni polscy emigranci. Ale czy taka konkurencja jest uczciwa?

AKTYWNE

UCZESTNICTWO

Rząd Holenderski chce, aby każdy brał czynny udział w życiu społecznym, najlepiej poprzez pracę. Ekonomiczna niezależność umożliwia bowiem czynny udział w edukacji, gospodarce, ochronie zdrowia czy we wspólnotach lokalnych.

grantów zarobkowych (komunikat prasowy ABU z 2 grudnia 2011). Przewiduje on, że ich liczba wzrośnie do 300 000 w 2015 roku. Zdecydowana większość z nich to Polacy (79%).

Rząd zapomina jednak o tej szczególnej części społeczeństwa – o ludziach z ograniczeniami umysłowymi, psychicznymi czy fizycznymi. O osobach pobierających zasiłek socjalny dla osób pozbawionych środków do życia (nid. bijstanduitkering), częściowo niezdolnych do pracy, kobietach i cudzoziemcach. Osoby te często mają duży problem ze znalezieniem pracy, także w Holandii.

Polacy znani są ze swojej pracowitości i wysokiej motywacji. Ich chęci do pracy spowodowane są głównie zarobkami, które w ich kraju są do czterech razy niższe (radio NOS, wtorek 31 stycznia 2012 – dyskusja pod przewodnictwem Colette van Nunnen z m.in. przedstawicielem urzędu pracy Westland).

Ponad pół miliona Holendrów nie ma płatnej pracy, mimo że chcieliby pracować.

Często jedyne czego im potrzeba to odrobina wsparcia.

PRACA NIEWYMAGAJĄCA WYSOKICH KWALIFIKACJI Te grupy społeczne są często skazane na pracę dla osób niewykwalifikowanych, o niskim wykształceniu. Aby zwiększyć ich szanse na znalezienie zatrudnienia, rząd pracuje nad nową ustawą „o aktywnym uczestnictwie” (Participatiewet). Gdy zakończą się prace nad tekstem ustawy, zostanie ona poddana głosowaniu w parlamencie.

Od chwili wprowadzenia jej w życie rząd będzie wypłacał takim osobom różnicę między ich wynagrodzeniem (które określane jest na podstawie ich możliwości i produktywności) a pensją minimalną. Swój udział w realizacji założeń ustawy będą mieć także pracodawcy. Rząd uzgodnił to już wcześniej ze związkami zawodowymi oraz związkami pracodawców.

Szkoda tylko, że w Holandii brakuje stanowisk dla osób o niskich kwalifikacjach.

Ponadto wiele firm przenosi tego typu wydziały za granicę (ang. offshoring). Powód jest prosty – koszty pracy są tam niższe.

Rząd ma nadzieję, że dzięki Participatiewet proces się odwróci i do Holandii wrócą takie stanowiska. Dzięki ustawie koszty pracy pozostaną niskie, co może sprawić, że Holandia znów stanie się pod tym względem atrakcyjna dla przedsiębiorców.

KONKURENCJA Obecnie mamy także do czynienia z dużą konkurencją ze strony pracowników z zagranicy. Holenderscy pracodawcy chętnie zatrudniają na przykład pracowników z Polski. Już kilka lat temu Powszechny Związek Agencji Pracy Tymczasowej (Algemene Bond van Uitzendbureaus, ABU) ostrzegał przed dużym napływem emi-

W wielu sektorach, np. w rolnictwie i ogrodnictwie, są oni bardzo pożądani. Niektórzy z nich mają z kolei doświadczenie, którego brakuje Holendrom – chodzi tu o takie dziedziny jak technika czy budownictwo.

Jednak napływ siły roboczej z zagranicy ma także swoje wady: nieuczciwa konkurencja czy wypieranie rodzimych pracowników. Zatrudnienie cudzoziemca jest bowiem tańsze niż zatrudnienie Holendra. Może to prowadzić do nieuczciwej konkurencji cenowej, na którą skarży się np. gmina Westland (radio NOS, sobota 12 stycznia 2013). Na jej skutek wielu Holendrów może stracić pracę.

Jednocześnie zdarza się, że niektórzy pracodawcy wypłacają cudzoziemcom pensje niższe od pensji minimalnej, nie przestrzegają zasad Układów Zbiorowych Pracy (CAO) i nie odprowadzają składek na ubezpieczenie pracownicze.

Partia Socjalistyczna (Socialistische Partij) zajęła się inwentaryzacją przypadków nieuczciwej konkurencji cenowej na rynku pracy, spowodowanej napływem pracowników z Polski i innych państw Europy Wschodniej. Ich raport jest dostępny na stronie SP.nl (10 października 2013).

Holandia znalazła się w trudnym położeniu: z jednej strony rząd dąży do tego, by osoby z ograniczeniami brały aktywny udział w życiu społecznym, oferując im pracę. Ale aby to osiągnąć, w Holandii musi przybyć miejsc pracy dla osób z niskimi kwalifikacjami. Z drugiej strony tego typu praca przyciąga wielu cudzoziemców, którzy są bardziej atrakcyjni dla pracodawców. Jednocześnie rząd nie może dyskryminować cudzoziemców poprzez odbieranie im praw równych Holendrom.

Rozwiązanie tej sytuacji nadejdzie być może z końcem kryzysu gospodarczego, na co wszyscy czekamy z niecierpliwością. Może przyniesie on wystarczającą ilość pracy i dla Holendrów, i dla cudzoziemców, dzięki czemu będziemy odnosić się do siebie nawzajem z większym szacunkiem! •

poPolsku nr 22 • 14

PINTEREST JAKO CURRICULUM VITAE Wiesz już, co LinkedIn, Facebook i Twitter mogą dla ciebie zrobić – teraz dochodzimy do Pinterest. Wielu ludzi zastanawia się, co z tym zrobić; to przecież kolejna platforma mediów społecznościowych.

CV W MEDIACH SPOŁECZNOŚCIOWYCH Pomysł CV w mediach społecznościowych nie jest nowy, nawet na stosunkowo niedawno powstałym Pinterest. Większość z nich jest tworzona przez artystów, designerów i inżynierów, którzy pokazują w ten sposób swoje prace. Usługodawcy, tacy jak ja, zwykle nie korzystają z tej formy. Klucz do takiego CV to umiejętne przedstawienie spraw niewizualnych. Strukturę CV zapożyczyłem od Christophera Penna (http://pinterest.com/cspenn).

PINTEREST Najważniejsza uwaga: Zastanów się, jak zbudowane ma być twoje CV. Pinterest nie daje możliwości sortowania/przemieszczania/przesuwania. Zaczynasz zatem od dodania najpóźniejszego obrazka – najnowszy zawsze pojawia się jako pierwszy.

Pinterest to internetowa tablica korkowa. Dosłownie „przypinasz” tam zdjęcia. Użytkownik może przypinać obrazki z całej sieci i umieszczać je na stworzonych przez siebie „kolażach nastrojów” (ang. mood boards).

Głównymi użytkownikami strony są kobiety (około 80% użytkowników). Nie jest to takie dziwne, gdy wziąć pod uwagę, że na Pinterest chodzi o oglądanie obrazków, a jest to czynność, którą preferują kobiety, nie mężczyźni. Średnio więcej czasu spędzamy na Pinterest niż na Twitterze, LinkedIn i Google+ łącznie, ponieważ jest ono ciekawe i sporo można tam zobaczyć. W tej chwili Pinterest liczy ponad 10 milionów użytkowników, ale zanim ten numer trafi do druku, liczba ta na pewno znacznie się powiększy – rośnie jak szalona.

Ostatnimi czasy widzę coraz więcej wiadomości o Pinterest, również w związku z szukaniem pracy. Pytanie, które się nasuwa, to „czy można stworzyć CV za pomocą Pinterest”. Chwilka googlowania i zostaje się zasypanym przykładami. Niektóre ze znalezionych tekstów posłużyły jako źródło do tego artykułu.

Zgłoś nadużycia dotyczące zatrudnienia tymczasowego w punkcie przyjmującym zgłoszenia na temat nieuczciwych biur pośrednictwa pracy - Meldpunt Malafide Uitzendbureaus !

Zaniżona wypłata?

(zarabiasz brutto mniej niż € 8,53 za godzine po ukończeniu 23 lat)

Drogie i złe zakwaterowanie?

(w przypadku gdy zapewnia je pracodawca)

Długie dni pracy?

(a praca w nadgodzinach nie jest odpowiednio wypłacana?)

Zgłoś nadużycia dotyczące zatrudnienia tymczasowego w punkcie Meldpunt Malafide Uitzendbureaus na stronie www.inspectieszw.nl.

W jakich sytuacjach zgłaszać nadużycia do SNCU ?

(Stowarzyszenie Przestrzegania Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Tymczasowych) Jako pracownik tymczasowy masz prawo do warunków pracy, jakie są zawarte w układzie zbiorowym pracy (tzw. CAO).

Masz pytania na temat zasad i przepisów zawartych w układach zbiorowych pracy dla sektora zatrudnienia tymczasowego lub przypuszczenia, że przepisy CAO zostały naruszone?

Zgłoś to w punkcie meldunkowym SNCU za pomocą formularza na www.poinformowaniepomaga.nl lub zadzwoń pod bezpłatny numer 0800-7008 (również w języku polskim), dzwoniąc z Polski: 00800-1124212.

GÓRNY RZĄD Pierwsze dwa obrazki („Najpierw przeczytaj to!” i „informacje kontaktowe”) to slajdy, które zrobiłem w programie PowerPoint. Wyeksportowałem je jako obrazki.

Pinterest jest portalem wizualnym, używaj dużych liter i odpowiednich kolorów lub pasującego tła. Pamiętaj, że obrazki muszą być dobrze widoczne też jako miniatury. Trzeci obrazek to wideo, które wrzuciłem na Youtube. Film jest dobrą metodą przedstawienia samego siebie, a wideo można odtworzyć z poziomu Pinterest.

Czwarty obrazek to rekomendacja, którą skopiowałem z LinkedIn. Zdjęcie osoby wystawiającej referencje służy jako dopełnienie całości.

Kod QR to piąty obrazek. Kod kieruje na stronę, na której znaleźć można więcej informacji o mnie.

DOLNY RZĄD Szósty obrazek to mój e-book. Tutaj możesz pokazać swoją przykładową realizację.

Siódmy obrazek to zrzut ekranu mojej strony internetowej. Moje profesjonalne zdjęcie to obrazek ósmy. Jeśli takiego nie masz, to je zrób. Pod nim możesz napisać coś o sobie w formie haseł. Dwa ostatnie obrazki to strony internetowe, które założyłem.

Tutaj możesz też zaprezentować swoje strony albo obecnych i byłych pracodawców.

Jeśli dodajesz obrazki bezpośrednio ze swojego twardego dysku do Pinterest, nie otrzymują one adresu URL. W opisie możesz umieścić link na przykład do swojego profilu na LinkedIn lub własnej strony internetowej. Jeśli chcesz zobaczyć moje CV na Pinterest wejdź na http://pinterest.com/socialcrowd/social-media-cv-voorbeeld • Żródło: Henk van der Duim – Social Crowd Wskazówka 1: Użyj Vizualize.me jako kreatora CV. Dodaj hiperłącza do zdjęć (poprzez „edit” po dodaniu), żeby ludzie od razu po kliknięciu byli przenoszeni na przykład na twoją stronę. Używając tematów („themes”) i stylów („styles”) możesz dodać dużo dodatkowej treści, możesz też dołączyć swoje portfolio.

Wskazówka 2: re.vu. To usługa nastawiona na wizualizację twoich umiejętności. Możesz dodawać statystyki, które uwidocznią twoje najistotniejsze umiejętności i osiągnięte sukcesy. „Don’t send your resume. Share your story” – „Nie wysyłaj po prostu CV – podziel się swoją historią”.

poPolsku nr 22 • 15

SIĹ A WOLI JEST JAK MIĘSIEĹƒâ€Ś A MIÄ˜ĹšNIE MOĹťESZ TRENOWAĆ!

Jak dziaĹ‚a to u ciebie? TwĂłj zdrowy rozsÄ…dek podpowiada ci, co jest dla ciebie dobre: zdrowe Ĺźycie, wiÄ™cej sportu, mniej odkĹ‚adania wszystkiego na później. Ale „drugie jaâ€? podszeptuje: „nie mam ochoty‌â€?! Gdzie jest twoja SIĹ A WOLI? NIC NIE DZIEJE SIĘ SAMO Czym wĹ‚aĹ›ciwie jest „siĹ‚a woliâ€?? Chodzi tu o zdolnoĹ›ci do opanowywania wĹ‚asnych impulsĂłw w danym momencie. Aby w ten sposĂłb oprzeć siÄ™ pokusom, ktĂłre w przyszĹ‚oĹ›ci mogĹ‚yby napytać nam biedy. SiĹ‚y woli potrzebujesz zarĂłwno do maĹ‚ych, jak i tych duĹźych oraz waĹźnych rzeczy w twoim Ĺźyciu. Ale silna wola nie pojawia siÄ™ sama.

Kiedy byłeś dzieckiem, na pewno mówiono ci, byś nie zjadał wszystkich otrzymanych słodyczy naraz. Tym, czego nie zjadłeś dzisiaj, mogłeś cieszyć się kolejnego dnia. Ale i tak tego nie robiłeś: przecieş nie miałeś jeszcze silnej woli!

i nauczysz się nowego sposobu zachowania. • Spróbuj jak najrzadziej uşywać słowa „musieć�. Zamień je na słowo „chcieć�. „Muszę� podświadomie wyzwala w twoim „ja� stres. Wymieniaj przede wszystkim to, co chętnie chcesz zrobić! • Trenuj swoją siłę woli z miłością i cierpliwością do samego siebie. Podobnie jak podczas treningów fizycznych, czekają cię wzloty i upadki. • Nie wmawiaj sobie poczucia winy. Podwaşa ono twoją siłę i poczucie odpowiedzialności, a tym samym twoją siłę woli. • Pomóş sobie, od czasu do czasu formułując jakiś cel i skoncentruj się w nim na pytaniu „dlaczego?�. Dzięki temu będziesz zauwaşał przede wszystkim pozytywne powody, a to da ci nowe pokłady silnej woli! •

Wiedz, şe nikt z nas nie urodził się mając silną wolę. I my wszyscy od czasu do czasu mamy z nią problemy. Nie myśl więc, şe jesteś słaby lub brak ci charakteru.

Kaşdy człowiek musi trenować własną siłę woli. Po to jesteśmy ludźmi. Zwierzęta nie posiadają jej – działają pod wpływem impulsów. Silna wola jest więc jedną z cech określających „bycie człowiekiem�, która odróşnia nas od innych form şycia.

Ale takşe i od innych ludzi, bo przecieş jeden człowiek mógł wytrenować większą siłę woli niş inny!

DLACZEGO MIĘSIEĹƒ SIĹ Y WOLI JEST TAKI WAĹťNY? JuĹź w latach 60. ubiegĹ‚ego wieku Walter Mischel eksperymentowaĹ‚ z „siĹ‚Ä… woliâ€?.

Osoby poddawane testom, w tym przypadku dzieci, mogły wybierać: zjedzenie jednej pianki od razu albo otrzymanie dwóch, jeśli będą w stanie kontrolować się przez piętnaście minut. Następnie naukowcy podąşali za dziećmi, które brały udział w tym eksperymencie, aş do momentu osiągnięcia przez nie pełnoletności.

Okazało się, şe te z dzieci, które poczekały piętnaście minut, były ogólnie zdrowsze, szczęśliwsze i bogatsze niş ich rówieśnicy, którzy nie byli w stanie poczekać na łakocie. Z kolei badani o mniejszej sile woli, częściej zmagali się z nadwagą, uzaleşnieniami, problemami w związkach, a takşe – czterokrotnie częściej mieli problemy z prawem. W luźnym tłumaczeniu moşemy więc opisać siłę woli jako „charakter� czy jako „kręgosłup moralny�. Jeśli ich nie posiadasz, nie masz takşe siły własnego ja. A wtedy nie potrafisz poradzić sobie ze sobą. Wleczesz się przez şycie i jesteś na łasce własnych impulsów. Raz tak, raz siak!

Ze swoją siłą woli moşesz takşe sięgać zbyt daleko. Ryzykujesz wtedy, şe staniesz się dominujący i zrzędliwy. Będziesz takşe narzucać swoją wolę innym. Jeśli znowu porównasz siłę woli do mięśnia, zauwaşysz, şe twój „mięsień siły woli� jest wtedy zbyt napięty, stał się zbyt twardy. Co moşesz zrobić, by mieć mocny, ale elastyczny kręgosłup oraz silną i równie elastyczną siłę woli?

TAK TRENUJ SIĹ Ä˜ WOLI • Zdaj sobie sprawÄ™ z tego, Ĺźe miÄ™sieĹ„ silnej woli, tak jak wszystkie inne mięśnie – moĹźe ulec „zmÄ™czeniuâ€?. Ilość silnej woli w ciÄ…gu dnia moĹźe siÄ™ „skoĹ„czyćâ€?. • PoniewaĹź ilość „silnej woliâ€? moĹźe siÄ™ „skoĹ„czyćâ€?, dobrze jest zaplanować uciÄ…Ĺźliwe zajÄ™cia na takÄ… porÄ™ dnia, w ktĂłrej jesteĹ› jeszcze w „formieâ€?. • Aby uczynić zapasy silnej woli moĹźliwie najbardziej dostÄ™pnymi, musisz postÄ™pować z nimi oszczÄ™dnie. Pomaga w tym nauczenie siÄ™ rutyny: tam, gdzie jest rutyna, tam nie potrzeba silnej woli. • SprĂłbuj jak najrzadziej uĹźywać sĹ‚owa „nieâ€?. ZastÄ…p je sĹ‚owem „takâ€?. Nie musisz mĂłwić czego nie chcesz, ale powiedz, czego chcesz! Twoje podĹ›wiadome „jaâ€? nie rozumie sĹ‚owa „nieâ€?. PomoĹźesz sobie poprzez formuĹ‚owanie wszystkiego w pozytywny sposĂłb. DziÄ™ki temu automatycznie uzyskasz nowe nastawienie

Nasza firma doradza i towarzyszy polskim imigrantom przy zakupie domu/mieszkania w Holandii i załoşeniu hipoteki.

W zwiÄ…zku z dynamicznym rozwojem firmy poszukujemy:

Pracownika/pracownicy do spraw konsultacji (na pół etatu lub na peĹ‚ny etat) Poszukujemy kandydatĂłw/kandydatek t 1PMBLĂ˜X 1PMFL t XÂ’BEBKĹ•DZDI X EPCSZN TUPQOJV KŢ[ZLJFN IPMFOEFSTLJN t QPTJBEBKĹ•DZ [EPMOPĹžDJ IBOEMPXF t JEFOUZmLVKĹ•DZ TJŢ [ QSBDĹ• 0UXBSUZDI %S[XJ t CŢEĹ•DZ SFQSF[FOUBDZKOJ t CŢEĹ•DZ HPUPXJ QPEOPTJĹ— TXPKF LXBMJmLBDKF ;BSPCLJ J QP[PTUBÂ’F XBSVOLJ QSBDZ [PTUBOĹ• PNĂ˜XJPOF OB LPMFKOZN TQPULBOJV 8JŢDFK JOGPSNBDKJ NPĆ’OB V[ZTLBĹ— LPOUBLUVKĹ•D TJŢ [ OBT[ZN EZSFLUPSFN QBOFN 1 $ . 1FFUFSTFN 1PEBOJB P QSBDŢ J Ć’ZDJPSZT DW QSPTJNZ LJFSPXBĹ— OB BESFT 0UXBSUF %S[XJ EF IFFS 1 1FFUFST )PPGETUSBBU "$ AT (SBWFONPFS MVC QS[FTÂ’BĹ— NBJMFN OB BESFT JOGP!PUXBSUFES[XJ OM OB OB[XJTLP EF IFFS 1 1FFUFST K L U C Z D O PA Ĺƒ S T WA P R Z Y S Z Ĺ O Ĺš C I

poPolsku nr 22 • 16

ŚWIĄTECZNE KIERMASZE 2013 Chociaż w ten weekend nasz kraj odwiedzi Święty Mikołaj, a w najbliższych tygodniach całą Holandię ogarnie szaleństwo tradycyjnych Sinterklaasowych imprez, pełnych Czarnych Piotrusiów, pierniczków, czekoladowych literek, limeryków i prezentów, w tym numerze poPolsku chcemy poświęcić uwagę świątecznym kiermaszom. Od 15 listopada w całym kraju odbędą się przeróżne, nastrojowe bożonarodzeniowe jarmarki.

Targowiska pełne przytulnych kramów, w pełni wyposażonych w zimowe akcesoria. Lampki świąteczne, muzyka pełna świątecznych dzwoneczków, bombki i inne dekoracje świąteczne, śnieżne płatki oraz wiele innych przyjemności. PoPolsku przygotowało dla was listę takich świątecznych kiermaszów.

HOOFDDORP brać się roku, możesz wy 5 stycznia 2014 do u ntrum miejrok ce 13 w 20 się a ad uje op ajd Od 15 list rp, który zn rmasz w Hoofddo ofddorp przyciąga na świąteczny kie Zimowa kraina Ho n. lei mp Tro k ką i pięknie Di cu i, przyjazną muzy scowości, przy pla i się światełkam znajduje ym nia iąc rze en da mi wy ma o uwagę wielo lnym miejscu teg tra en umiejęt c W oje i. sw iam ać zaprezentow pachnącymi łakoc w którym możesz 2), 0m (50 o isk ki. się lodow ników muzy biegającej z głoś ności w rytmie do

MAARSBERGEN Od 12 do 14 listopada odw iedź gospodarstwo serowe „De Weistaar” w Maarsbergen.

Na trzy dni zamienia się ono w zadaszony, nastrojowy kiermasz świąteczny. Znajdziesz tu sze roką ofertę przeróżnych warsztatów, dekoracyjnych artykułów świątecznych, urokliwej muzyki, przeróżnych demonstracji i występów.

Telefoniczny coaching po polsku odpowiadamy na wszystkie pytania 24 godziny dziennie, 7 dni w tygodniu

Dzwoń (0900) 21 12 2012 (0,80 centów/minuta)

wybierz język polski i polskiego coacha, z którym chcesz rozmawiać

ORVELTE Przyjdź 30 listopada lub 1 grudnia do nostalgicznej mie jscowości muzealnej Orvelte, by poczuć świąteczną atmosferę. Prze spaceruj się wzdłuż pięknie oświetlonyc h, udekorowanych kramów i ciesz się zapachem grzanego wina oraz świerkowych gałązek. Na tym nastrojowym kiermaszu znajdziesz oryginal ne przedmioty z drugiej ręki , futra, zimowe produkty i nostalgiczne dek oracje do domu i ogrodu. Cof nij się w czasie i zrób zakupy świąteczne w pozbawionym samochodó w Orvelte, gdzie jedynym środkiem lokomoc ji jest konny tramwaj.

ROTTERDAM do kościoła Finse grudnia udaj się 1 do a wdziad op list 22 Od wziąć udział w pra Rotterdamie, by targu znajym on sz Zeemanskerk w da za . rmaszu. Na tym e i inne produkty wym, fińskim kie artykuły świąteczn kie ju ńs po fi na o ow go typ płe dziesz znego cie osztować przepys turalnie Będziesz mógł sk rodzajami ryb. Na mi ny róż ać jad za i li ie, ög en Gl etl ie wi zw oś o na iąteczne zu znajdziesz św i na tym kiermas muzykę i choinki.

MAASTRICH Od 30 listopa T da do 30 grud nia zimowo-św na placu ‘t Vrijth iąteczną atmos of w pięknym ferę odkryjesz mieście Maast zadaszony kie richt. Mieści się rmasz świątec zny. Znajdziesz tu częściowo zent lub świąt tu inspiracje na eczną dekora cję. Czeka na oryginalny prePonadto moż cie bi e nie zliczona ilość esz cieszyć po artykułów. dniebienie grza staroholenders nym winem, kie poffertjes zajadać i oliebollen oraz z ogrzewanyc zasiąść na jed h tarasów wok nym ół ‘t Vrijthof, gdzie i zakąsce odpo przy napoju czniesz po zim owych szaleńs twach.

GRONINGEN r przy Hoge i Lage de rz się na nabrzeże bie wy ym ia dn w t gru się 2 wa i 2 by 21 od , y W dniach 20 rmasz świąteczn en. Ten przyjazny kie o można zwieA w centrum Groning aart, podczas któreg elV rW nte Wi nie rze da wy W ten sposób co . , sie ych cza row samym nych statków czarte ycz tor his e ści ł tna zia dzić ponad pię ą, ale także wziąć ud świąteczną atmosfer się ć tszy sta cie z rejs żes mo ród nich ych ze statkami. Wś w atrakcjach związan różne ekspozycje. rze i p lne tra tea nia kiem, przedstawie OBERHAUSEN Od 15 listopada do 23 grudnia możesz odwiedz ić świąteczny kiermasz nad kier maszami, znajdujący się w graniczącej z Arnhem miejscowoś ci Oberhausen. Znajdziesz tu zadaszone centrum handlowe CentrO – pra wdziwy raj dla wielbicieli świątecznych zakupów.

Będziesz mógł wybrać spośród trzech różnych kiermaszów, każdy o inne tematyce. I tak na „Bergk j erstmarkt” poczujesz atm osferę zaśnieżonych Alp „Santas Village” przeniesie , cię do wioski drewniany ch chatek, w której spotykają się wszystkie asp ekty bożonarodzeniowych jarmarków, a kiermasz krasnoludków to bajkowy kiermasz świąteczny, stw orzony specjalnie z myślą o dzieciach i świetn ie nadający się dla najmłod szych.

Wejdź na stronę www.kerstmarkten.nl, na której znajdziesz informacje o wszystkich kiermaszach świątecznych w Holandii, Belgii i Niemczech oraz najprzyjemniejszych kiermaszach w twojej okolicy. •

poPolsku nr 22 • 17

IMPREZOWE PIGUŁKI!?

Lubisz imprezować? Jak wprowadzasz się w imprezowy nastrój? Potrzebujesz pomocy, by się rozgrzać (a może by ustać na nogach)? Drink albo lampka wina to oczywiście najczęstszy wybór. Ale być może od czasu do czasu nie pogardzisz jakąś pigułką?

IMPREZOWE NARKOTYKI Już od kilku dekad popularne są tak zwane „imprezowe narkotyki” lub potocznie „imprezowe pigułki”. Według kliniki Jellinek imprezowych narkotyków najczęściej używa się jako dodatkowego doładowania na imprezach poza domem. Dlatego też nazywa się je „wyjściowymi narkotykami”. Najpopularniejsze z nich to XTC, speed, kokaina i GHB. XTC i GHB są spośród nich stosunkowo najnowsze. Środki te są zazwyczaj zażywane tylko w momencie wyjścia z domu na imprezę, a nie w normalne dni pracy. Ich użycie jest zatem dość ograniczone. „Barometr imprezowy” (nid. feestmeter) narzędzie badawcze Instytutu Trimbos (nid. Trimbosinstituut) rozróżnia dwa rodzaje imprezowiczów. Z jednej strony mamy osoby odwiedzające kluby i dyskoteki, natomiast z drugiej – wielbicieli imprez zbiorowych i festiwali. Z badań wynika, że na imprezach zbiorowych spożycie narkotyków jest troszkę wyższe niż w klubach i dyskotekach. Na dużą skalę używane są głównie typowe narkotyki imprezowe. Osoby stosujące te środki

należą w barach i dyskotekach do wyjątków. Narkotyki imprezowe zazwyczaj pojawiają się zatem na dużych imprezach zbiorowych, a ich przeciętny uczestnik ma 24 lata. Każdego roku na rynku pojawiają się nowe imprezowe narkotyki. Niektóre z nich się przyjmują, natomiast inne szybko popadają w zapomnienie. Wyżej wymienione narkotyki są niezmiennym elementem imprezowego świata; szczególnie ecstasy (XTC) i GHB są niezwykle popularne. Powstanie obu narkotyków sięga lat dziewięćdziesiątych XX wieku.

XTC Ecstasy lub xtc to potoczna nazwa tabletek lub proszku, które zawierają między innymi substancję MDMA. Znany jest jako środek, dzięki któremu imprezowicze mogą tańczyć w nieskończoność. W Holandii jest on zaklasyfikowany jako narkotyk twardy. W latach siedemdziesiątych poprzedniego wieku MDMA stosowano do leczenia depresji. MDMA chwilowo dostarcza duże ilości serotoniny do mózgu. W czasie jego działania, które trwa zazwyczaj kilka godzin, czujesz się rewelacyjnie. Jesteś energiczny, radosny, kochasz siebie i otaczających cię ludzi. Osoby będące pod wpływem XTC są postrzegane przez ludzi trzeźwych jako bardzo „przytulne”. Dlatego też często nazywa się go „narkotykiem miłości” (ang. Lovedrug). Zażywający doświadczają często stanu pełnej harmonii umysłu. Odbierają muzykę i światło intensywnej, a głód, pragnienie i zmęczenie zostają przytłumione przez

KAC PO IMPREZIE Gdy wychodzisz na miasto, chcesz spotkać się z ludźmi lub potańczyć. Dobrze jest czuć się atrakcyjnym i energicznym! Uczucie przynależności i brak lęków społecznych lub zahamowań jest świetne! Kusi sięgnięcie po tabletkę, imprezowy narkotyk. Och, przecież jeden raz nie zaszkodzi?!

narkotyk. XTC występuje prawie zawsze w formie tabletek. Działanie rozpoczyna się po około pół godzinie od zażycia i może trwać 6 do 8 godzin. Dlatego też regularne zażywanie XTC jest wyczerpujące fizycznie i psychicznie. Wiąże się z tym duże ryzyko. Dokładnie to przemyślałeś i chcesz spróbować? Radzimy zatem gruntownie zapoznać się ze skutkami zażycia takiej tabletki, zarówno pozytywnymi jak i negatywnymi.

GHB GHB zazwyczaj występuje w postaci lepkiego płynu w małej plastikowej rurce o pojemności 5 ml. GHB składa się głównie z GBL i ługu sodowego. Środki te występują również w silnych detergentach i środkach do przetykania rur. Działanie tego narkotyku różni się w zależności od osoby, ale GHB jest używane głównie ze względu na właściwości wzmagające libido i relaksujący wpływ na psychikę. Osoby zażywające doświadczają błogiego uczucia odprężenia, a ich lęki i zahamowania znikają. GHB zaczyna działać po 5-30 minutach od zażycia, czas działania to około 3 godziny. GHB jest bardzo trudne w dawkowaniu. Dawka zależna jest między innymi od wagi ciała, tolerancji, zawartości żołądka i ogólnej wrażliwości. Jeszcze ważniejsze jest to, z jak bardzo skoncentrowanym GHB mamy do czynienia. Pigułkę xtc można przebadać na obecność niebezpiecznych substancji, ale z GHB nie da się tego zrobić. Zażywanie żadnego narkotyku nie jest w pełni bezpieczne, jednak zażycie GHB oznacza podjęcie bardzo dużego ryzyka. •

NO LIMIT COACHING coaching dla kobiet

MĄDRY PO SZKODZIE Często refleksja nadchodzi dopiero później: wszystkie narkotyki imprezowe są niebezpieczne w przypadku częstego lub nadmiernego zażywania. Mogą być uzależniające i wyrządzić szkodę naszemu organizmowi. W przypadku kokainy i speedu często zdarzają się przypadki przedawkowania. Niesie to ze sobą prawdziwe ryzyko dla zdrowia. Również w przypadku XTC i GHB dochodzi do tego regularnie.

RYZYKO W przypadku narkotyków imprezowych nigdy nie ma pewności, jak na nie zareagujesz. Możesz reagować na nie za każdym razem inaczej, ponieważ ich skład stale się zmienia. Znane są przypadki, w których osoby zażywające GHB lub XTC zapadały na niewydolność nerek lub wątroby, w wyniku których umierały! Imprezowe narkotyki są nadzwyczaj niebezpieczne, jeśli chorujesz na astmę, masz słabe serce, nadciśnienie, chorobę wątroby, epilepsję lub cukrzycę. Nie należy ich również łączyć z alkoholem.

Jeśli cierpisz na depresję, musisz uważać: gdy przyjmujesz leki antydepresyjne, powinieneś wiedzieć, że GHB ma znieczulający wpływ na twoje ciało. Nie powinieneś zatem zażywać obu na raz. Skoro już jesteśmy przy depresji: XTC zużywa w jednej chwili całą serotoninę, którą twój organizm wytworzył w ciągu sześciu tygodni. Zużyłeś zatem tyle „środka szczęścia”, że jego zapas prawie się wyczerpał. Przez długie tygodnie będziesz przygnębiony i w dołku. Strony informacyjne Jellinek i Instytutu Trimbos podkreślają, żeby nie zażywać XTC częściej niż raz na sześć tygodni!

WIEDZ, CO ZAŻYWASZ I CO ROBISZ! Przetestuj narkotyki poprzez „serwis testowania narkotyków”, znajdziesz go na stronie http://www. drugs-test.nl/. W sprawie informacji dotyczących narkotyków możesz zadzwonić na Narkotykową Infolinię (nid. Drugs Infolijn), 0900-1995 (0,10 € za minutę). Możesz też wysłać maila do vraagbaak@drugsinfo.nl. W dni robocze możesz porozmawiać na czacie z wykwalifikowanym pracownikiem przez stronę www.drugsinfo.nl. •

Poradnictwo dla kobiet, które stanęły w obliczu trudności, pytań lub życiowego zastoju i potrzebują specjalistycznej pomocy, która da im motywację do zmian.

Bożena Kwiecień wysłucha Cię i zachęci do zrozumienia w jakim punkcie życia się znajdujesz, gdzie chcesz dotrzeć oraz jak możesz to możesz osiągnąć.

Bożena pomoże Ci wykorzystując NLP, Strategic Transformation i terapię regresji, dzięki którym znowu będziesz szczęśliwa!

www.nolimitcoaching.nl Tel: 070-3062528

poPolsku nr 22 • 18

MEBLE W HOLANDII KUPISZ TAKŻE Na holenderskim rynku mebli znajduje się wielu graczy. Kilka wielkich salonów, kilka mniejszych, dość pokaźna liczba sprzedawców używanych mebli na portalach typu Marktplaats i wszystko, co mieści się pomiędzy wyżej wymienionymi. Holendrzy bardzo chętnie odwiedzają duże salony pokazowe i bulwary meblowe, uwielbiają zmiany wystroju wnętrz, podążanie za najnowszymi trendami i realizowanie nowych pomysłów.

Kiedy tylko nadejdzie drugi dzień świąt Wielkanocnych lub świąt Bożego Narodzenia, czy po prostu handlowa niedziela, tłumnie i całymi rodzinami wyruszają do meblowych świątyń, by oglądać najnowsze pomysły na sofy, stoły, krzesła, czy łóżka. Na podstawie badania okazało się też, że tylko 15 procent Holendrów jest zainteresowanych kupowaniem mebli w internecie.

Zainteresowanie to postanowiły wykorzystać dwie Polki, które w Oudenbosch otworzyły własny sklep z meblami. Pochodzące z Polski Krystyna i jej koleżanka

PO POLSKU

Anna, połączyły w ubiegłym roku siły w De Meubelshop.eu. Dziś mogą już powiedzieć, że ich sklep ma coraz więcej klientów. Podobnie Kamil Rozik, Polak, który najpierw otworzył swój własny sklep pod nazwą www.escorpio-meble.com w miejscowości Alphen a/d Rijn, a całkiem niedawno także kolejny w Montfoort. Obie sieci oferują wysokiej jakości meble w konkurencyjnych cenach i wielu kombinacjach. Jeśli chodzi o przyczynę ich sukcesu, na pewno nie bez znaczenia jest tu fakt, że mogą z klientami rozmawiać po polsku.

Oczywiście do obu sklepów chętnie zaglądają także Holendrzy. Jednak największą grupę klientów stanowią Polacy, którzy mieszkają i pracują w Holandii. Dlatego na stronie www.demeubelshop.eu znajduje się informacja w języku polskim, a strona www.esscorpio-meble.com jest całkowicie po polsku! W obu sklepach obowiązuje też zasada: czekamy na ciebie z kawą!

Została założona w 1999 roku i od tego czasu zajmuje w Holandii pierwsze miejsce wśród stron internetowych w całości skoncentrowanych na ogłoszeniach drobnych. Markplaats.nl jest dziś najbardziej popularną stroną w tej dziedzinie, a liczba jej klientów wciąż rośnie.

Każdego dnia odwiedza ją 1,3 miliona osób. Razem oferują kupno i sprzedaż bardzo zróżnicowanych usług i produktów, zarówno nowych, jak i używanych.

Dziennie na stronie pojawia się średnio 300.000 nowych ogłoszeń, od ubrań i przedmiotów kolekcjonerskich, po samochody i artykuły gospodarstwa domowego. Na Marktplaats zawsze znajdziesz aż 8 milionów ogłoszeń! •

Jeśli nie masz ochoty wychodzić z domu i uwielbiasz poszukiwania rzeczy używanych, koniecznie zajrzyj na stronę www.marktplaats.nl. Jest to strona z ogłoszeniami, na której spotykają się sprzedawcy i kupujący.

PONAD

100 STRON PORAD, STRATEGII I TECHNIK!

cube PROJEKTOWANIE GRAFICZNE:

ulotki, banery, plakaty, wizytówki

PROJEKTOWANIE LOGOTYPÓW SKŁAD DTP:

gazety, foldery, katalogi rozmawiamy po polsku

NOWY PORADNIK NA

BIUROREKLAMOWE.NL

kubabe@gmail.com +31 659 306 618

+31 647 066 841

poPolsku nr 22 • 19

SPINOZA 1632-1677 W POSZUKIWANIU PRAWDY Spinoza jest najsłynniejszym holenderskim filozofem. Należy do niewielkiej grupy myślicieli, która nadała kierunek dziejom myśli zachodniej. Benedykt Spinoza przyszedł na świat w 1632 roku w Amsterdamie jako Baruch d’Espinoza, syn zbiegłych z Portugalii Żydów. Aby zarobić na życie, które prowadził zresztą w niezwykle oszczędny sposób, wytwarzał szkła do okularów i soczewki do mikroskopów. Wydobywający się przy tym pył przyczynił się prawdopodobnie do rozwoju choroby płuc, na którą Spinoza zmarł w 1677 roku w Hadze. Przydomek Spinozy brzmiał ,,Bento”, co po portugalsku oznacza dokładnie to samo, co hebrajski Baruch i łaciński Benedictus, a mianowicie ,,błogosławiony”. Bento posługiwał się językiem niderlandzkim, portugalskim, hiszpańskim i hebrajskim, a w późniejszych latach pisał po łacinie.

OBYCZAJE I BIZNES Prowadzenie biznesu w Polsce i Holandii, czym się różni? Czy Polacy są lepszymi negocjatorami, niż Holendrzy?

Jak świętują zawarcie dobrej umowy?

Na pewno dużo nas łączy! Polska mentalność handlowa jest porównywalna z holenderską. Polscy biznesmeni – podobnie, jak holenderscy - to rasowi negocjatorzy i prawdziwi przedsiębiorcy.

Ale w sposobie prowadzenia przez nich interesów istnieją także różnice. W polskiej kulturze wysoko ceni się twarde, „męskie” zachowania.

Polacy ogólnie są dużo bardziej konkurencyjni, niż Holendrzy. To sprawia, że częściej prowadzą twarde negocjacje i nie zawierają kompromisów.

Nie myślą w praktycznych kategoriach „win-win” jak Holendrzy, za to liczy się dla nich zasada: „Jeśli ty wygrywasz, ja przegrywam”. Polacy to nabywcy. Najchętniej – po jak najniższych kosztach.

Aby zawierać kompromisy, partnerzy biznesowi muszą wykazać się wrażliwością. Zanim Polak zacznie rozmawiać o kompromisach, musi najpierw zdobyć zaufanie. Polacy najchętniej prowadzą interesy z przyjaciółmi. Aby zbudować przyjaźń potrzeba jest wielu spotkań w różnych sytuacjach. Rosnącą przyjaźń coraz częściej podkreśla się fizycznie (np. poprzez poklepanie po ramieniu, itd.).

Pomimo iż Republika Zjednoczonych Prowincji odnosiła się, w porównaniu z sąsiadującymi krajami, tolerancyjnie i cierpliwie w stosunku do krytycznych poglądów, Spinoza musiał być ostrożny w swoich działaniach. Wielu swoich prac nie opublikował wcale, bądź ogłaszał je pod pseudonimem. Jego główne dzieło, ,,Etyka sposobem geometrycznym wyłożona”, zostało wydane dopiero po jego śmierci. W fatalnym roku 1672, pełnym straszliwych wydarzeń, bracia de Witt zostali okrutnie zamordowani przez zwolenników dynastii orańskiej. To poruszyło Spinozę tak głęboko, że w miejscu ich śmierci chciał przywiesić plakat z napisem „ultimi barbarorum” (najgorsi wśród barbarzyńców), jednak od tego czynu powstrzymał go jego przyjaciel i gospodarz, który tym samym najprawdopodobniej uratował Benedyktowi życie. W swoim ,,Traktacie teologiczno-politycznym’’ Holender zainicjował liberalną interpretację Biblii, a w ,,Traktacie politycznym” opowiedział się za demokracją i podkreślił znaczenie wolności słowa. ,,Etyka”, największe dzieło Spinozy, traktuje o metodzie znalezienia ulgi w cierpieniu. Nie była to filozofia w imię filozofii, książka miała praktyczny cel. Człowiek musiał zrozumieć, że Bóg nie stoi poza stworzeniem, ale że wszystko, co istnieje, a więc i sam człowiek, jest odbiciem Boga.

Aby osiągnąć tak wysoki stan świadomości niezbędna jest niezależność i wolność od gwałtownych pokus. Spinoza sam postępował według tych zasad: mówił spokojnie, rozważnie i rozsądnie. Nie pozwalał się prowokować. ,,Etyka” wydaje się być zaprojektowana jak system geometryczny. W ciągu całej historii wielu czytelników skarżyło się, że z tego powodu książka jest trudna w odbiorze. Na te zarzuty autor odpowiada jednak ostatnim zdaniem swojego dzieła, które brzmi następująco: ,,Wszystkie doskonałe rzeczy są zarówno zawiłe, jak i rzadkie”. •

biurokrację. Po tym i tak następuje szereg korekt i poprawek. Polacy potrafią nanosić poprawki nawet do raz podpisanej umowy, ponieważ nagle zmieniają się okoliczności lub pojawiają niejasności.

Po zakończeniu spotkania, Holendrzy zwykle wracają do pracy, albo idą do domu. Polacy po zakończeniu części formalnej, często rozpoczynają część nieformalną. Ma ona służyć lepszemu poznaniu się partnerów. Może to być spotkanie przy kawie, lunch lub piwo w pubie, albo wspólny obiad w zarezerwowanej wcześniej restauracji.

Holendrzy są na to zbyt niecierpliwi. Chcą szybko przejść do sedna sprawy i szybko podejmować decyzje. Proces decyzyjny jest jednak w Polsce bardzo spowolniony. Każdy szczegół musi przejść przez całą hierarchię władzy i niezbędną

Po zawarciu umowy Holender podaje rękę i idzie do domu. W Polsce umowy często przypieczętowuje się wzniesieniem toastu za dobre zakończenie. Często przeradza się to w prawdziwe przyjęcia, na których wręcza się także prezenty.

W końcu partnerzy w biznesie stali się przyjaciółmi? To także jeden z powodów, dla których Polacy wykonują swoje oferty, co do najdrobniejszych szczegółów: przecież nie oszukuje się dobrych przyjaciół! •

PRZYJACIELE

OBYCZAJE I OGŁADA

Co w Holandii oznacza „uprzejmość”?

A w Polsce? Podanie sobie ręki czy pocałunek? Dlaczego w Holandii wszyscy mówią sobie po imieniu?

tety niż Holendrzy. Jest to zauważalne już u dzieci, w ich sposobie zwracania się do rodziców. Holenderskie dzieci mówią do nich używając formy „ty” lub „twój” i często nazywają ich po imieniu.

Polskie dzieci okazują więcej szacunku i zwracają się do rodziców używając form „mamo” lub „tato”, a niekiedy także „pan/-i”. W holenderskich oczach polscy nauczyciele wypadają na bardzo autorytarnych - niezaprzeczalnie to oni mają pozycję szefa w klasie. W polskiej klasie uczy się średnio 35 uczniów. Dlatego dyscyplina ma tu bardzo duże znaczenie. W Holandii bardzo często zdarza się, że nauczyciele są przez uczniów wołani po imieniu. W Polsce to rzecz niemal niewyobrażalna!

W Holandii mieszkają różni ludzie, ale wszystkich łączy wspólne poczucie tego, w jaki sposób powinni się nawzajem traktować. Ta towarzyska ogłada wiąże się z wzajemnym szacunkiem. Jest to widoczne w tym, w jak przyzwoity, uprzejmy i poprawny sposób nawzajem się traktują. Ale także w ich szacunku do otoczenia czy stosunku do utrzymywania kontaktów towarzyskich na ich ulicy lub w dzielnicy. Dotyczy to również czystości: nie zaśmiecania ulic i nie niszczenia przedmiotów.

HOLENDRZY RÓŻNIĄ SIĘ OD POLAKÓW Polacy i Holendrzy nie różnią się zasadniczo pod względem uprzejmości, poprawności czy wzajemnego okazywania szacunku. W obu kulturach znajdą się zarówno ludzie uprzejmi, jak i nieuprzejmi. A jednak w tych powierzchownych podobieństwach jest kilka różnic, które mogą wynikać z „narodowego charakteru” obu nacji. I tak Holendrzy mają zdecydowanie mniej hierarchiczne nastawienie. Polacy dużo bardziej szanują autory-

T OWA R Z Y S K A

HOLANDIA JEST MNIEJ FORMALNA Polakom ciężko jest się przyzwyczaić, że Holendrzy często używają nieformalnych form towarzyskich w formalnych sytuacjach. Za pierwszym razem podają sobie rękę, a przy następnym razie kobiety witają się już pocałunkiem. Dla Polaków to sygnał, że wszystko jest dozwolone. Jednak to, że w Holandii możesz mówić do kogoś po imieniu, nie oznacza automatycznie, że jesteś z nim równy.

W Polsce używanie imion w życiu publicznym i biznesowym nie jest powszechne. A już na pewno zwyczajem nie jest tu całowanie się. Ludzie rezerwują je dla bardziej intymnego kręgu znajomych. • Przeczytaj cały artykuł na www.popolsku.nl

poPolsku nr 22 • 20

POMOC Hans Pannekeet

Zoutkamp i François przerwali przesłuchania. Dziewczyny były psychicznie wykończone. Dały z siebie wszystko, ale musiały mieć więcej czasu i ten czas był im dany. Dalsze przesłuchania z pewnością miały ciągnąć się jeszcze przez wiele godzin. Lista zarzutów w związku z popełnionymi przez przestępców czynami miała być bardzo długa. Nikt nie chciał dopuścić, aby wywinęli się z któregokolwiek z nich z powodu niewystarczających dowodów.

Rozdział 22 (część 2) Na Wapiti Zoutkamp i François, wraz z Władimirem, obmyślili scenariusz, dzięki któremu Bettine Witteman miała zostać zdemaskowana jako jedna z kluczowych osób zaangażowanych w handel ludźmi. Nikt nie liczył, że przyzna się do zarzucanych jej czynów. Dlatego też wiedzieli, że konieczne są niezbite dowody, żeby trafiła za kratki. Chciano także udowodnić, że willa była punktem, z którego wywożono w różne miejsca tabletki ecstasy.

Nadszedł czas na uderzenie. Ale najpierw chcieli, żeby Bettine Witteman zatańczyła, jak jej zagrają.

Piętnaście po trzeciej Zoutkamp spokojnie podpłynął do nadbrzeża w Antibes. Bettine czekała z torbą w ręku.

Była sama, ale na pewno ktoś z parkingu obserwował całą sytuację. Nie mówiąc słowa Zoutkamp gestem wskazał jej miejsce w łodzi i wypłynęli z portu. Nie próbowała nawiązać rozmowy, wpatrzona w wodę myślała o najlepszym sposobie przeprowadzenia całej sprawy.

Na tylnym pokładzie czekał już na nią Władimir. Po jego obu stronach, lekko w cieniu, stali dwaj członkowie załogi. Bettine doskonale widziała uzi z tłumikami, które trzymali w rękach. Nie mogła nie zauważyć, że ma do czynienia z niebezpiecznym klientem. Ubrany w gustowny letni garnitur i emanujący wyniosłością Władimir musiał budzić szacunek. Po wejściu na pokład Bettine wyciągnęła do niego rękę, ale Władimir zignorował ten gest. Przyjrzał się jej badawczym wzrokiem i w końcu zaprosił do środka.

Uzbrojeni członkowie załogi zostali przed drzwiami.

Przed wejściem do środka Bettine została przeszukana przez wciąż milczących strażników. Odebrano jej torebkę, wyrzucono z niej wszystkie rzeczy i gruntownie przeszukano. Następnie musiała zdjąć swój lekki prochowiec, który również został dokładnie sprawdzony. Wyższy ze strażników złapał ją za nadgarstki i splótł jej ręce na szyi. Bezceremonialnie została bardzo gruntownie przeszukana, nie pominięto przy tym żadnej części jej ciała. Przeskanowano również jej ciało w poszukiwaniu metalowych przedmiotów czy mikrofonu.

Bettine była przyzwyczajona do obecności uzbrojonych mężczyzn, ale ich zadaniem było zapewnienie jej bezpieczeństwa. Fakt, że oto bez ochrony znalazła się po drugiej stronie był dla niej mocno frustrujący.

Konieczność podporządkowania się woli innych osób stała w sprzeczności z jej naturą. W końcu została wpuszczona do dużego salonu, gdzie siedział już Władimir. Zoutkamp i François stali przy barze.

Bettine spróbowała przełamać lody i naprowadzić rozmowę na właściwe tory.

- Na wstępie pragnę podziękować za możliwość spotkania. Naszym nadrzędnym celem jest zapewnienie naszym klientom całkowitej dyskrecji. Przyniosłam ze sobą zdjęcia nowych dziewczyn, ale są w torbie, którą zatrzymali pańscy ochroniarze. Jeśli dostanę ją z powrotem, to zobaczy pan, że dokonałam dobrego wyboru.

Na twarzy Władimira nie drgnął nawet jeden mięsień.

- Po pierwsze, o nic pani nie pytałem. A po drugie, to ja ustalam tutaj, kto i kiedy może coś powiedzieć. Czy to jest jasne?

- Tak, proszę pana. – Niezależność i poczucie wyższości powoli opuszczało Bettine.

Władimir kontynuował.

- Poprzednim razem miałem na pokładzie pięć dziewczyn. Spełniły wszystkie moje wymagania. Trafiły tym samym do mojego świata, a stąd nie ma już powrotu.

Dla mnie te dziewczyny w tym miejscu zaczęły swoją karierę i tylko ode mnie zależy, kiedy, gdzie i w jaki sposób ją skończą. A teraz ich nie ma. Muszę wiedzieć, gdzie są i muszą wrócić pod moją kontrolę lub zostać sprzątnięte na dobre. Gdzie one są?

Mężczyźni w salonie zauważyli, że Bettine kurczy się w sobie i desperacko stara się znaleźć wyjście z sytuacji. Wszyscy zebrani ze spokojem czekali na jej odpowiedź. Byli ciekawi, jaki powód poda. Musiała wycofać się z pierwszej podanej odpowiedzi, że jedna dziewczyna uciekła, bo nie wiedziała nic o całej piątce. Toczyła wewnętrzną walkę sama ze sobą i musiała się poważnie ukorzyć, aby jednak ubić interes.

- Muszę być z panem szczera. Nie wiem, gdzie one są.

Kiedy wracaliśmy, po odebraniu dziewczyn z pana jachtu, zostaliśmy napadnięci. Dziewczyny zostały zabrane, a mnie do rąk wciśnięto list, z którego wynikało, że weszliśmy komuś w drogę, ale nie mam pojęcia, o kogo chodzi.

- Strasznie to pogmatwane. Co niby mam z tym zrobić?

– wycedził ze złością Władimir. – Może mi pani teraz opo-

wiadać, że szykuje dla mnie nową dostawę, ale kto mi zagwarantuje, że dziewczyny naprawdę się tu zjawią.

Bettine zobaczyła światełko w tunelu.

- Są już w drodze i zostaną przejęte w Lyonie przez moją osobistą eskortę, która dowiezie je na miejsce. Drugi raz nie dojdzie do takiego przykrego wydarzenia. Gwarantuję to panu.

Władimir spojrzał na stojącego przy drzwiach komandosa, który podał mu folder wyjęty z torby Bettine. Powoli przerzucił zdjęcia i podał wszystko Zoutkampowi, który wcielił się rolę bodyguarda.

- Dowiedz się, co o tym sądzą moi goście. Jeśli nie znajdą nic dla siebie, to nauczymy panią trudnego zawodu poławiacza pereł bez sprzętu do nurkowania.

Na czoło Bettine wystąpiły kropelki potu i zaczęła niepewnie wiercić się na krześle. François i Zoutkamp dając sobie sporo czasu przeglądali zawartość teczki.

Wymieniając szeptem uwagi doszli do porozumienia, po czym François skinął głową Władimirowi na znak, że można przejść do kolejnego etapu planu.

- Dobrze. Damy ci jeszcze jedną szansę. Tym razem od razu przejmiemy dziewczyny na stałe. Przynajmniej będziemy mieć pewność, że znowu się gdzieś nie zgubią.

Będziemy od teraz postępować według moich reguł, czy ci się to podoba, czy nie. Czego chcesz za nie? – zakończył Władimir.

- Dopilnuję, żeby wszystko poszło dobrze i żebyśmy w przyszłości mogli realizować kolejne zamówienia. Myślałam o jednorazowej wpłacie w wysokości 100 000.

My je dostarczymy, a potem będą należeć do pana.

- Masz kobieto tupet. Dam ci 50 000 i potem miej nadzieję, że wszystko pójdzie dobrze i że żywa wrócisz na ląd. ...

Zaprezentowany fragment pochodzi z książki Pomoc, której autorem jest Hans Pannekeet.

Cały tekst możesz przeczytać na stronie www.popolsku.nl, w zakładce Książka.

Zapraszamy do przeczytania kolejnego rozdziału książki, który ukaże się za dwa tygodnie, w następnym numerze naszej gazety!

poPolsku nr 22 • 21

NIEUWE MENSEN IN DE BUURT

NOWI LUDZIE W OKOLICY Er wonen nieuwe mensen in de buurt.

W okolicy mieszkają nowi ludzie.

Het is de familie Vos, To rodzina Vos, een gezin met drie kinderen: rodzina z trójką dzieci: een meisje en twee jongens. jedną dziewczynką i dwoma chłopcami.

Ze wonen in dit huis op de hoek.

Mieszkają w tym domu na rogu.

Hier zie je een foto van het hele gezin, Tutaj widzisz zdjęcie całej rodziny, in de tuin van hun nieuwe woning. w ogrodzie ich nowego domu.

Die lange man rechts is Peter.

Ten wysoki mężczyzna z prawej to Peter.

Naast Peter staat Carla, zijn vrouw.

Obok Petera stoi Carla, jego żona.

strony, przed swoją matką.

In het midden staat Fem, de jongste, tussen haar ouders.

W środku stoi Fem, najmłodsza, pomiędzy jej rodzicami.

Bart zit op de grond.

Bart siedzi na ziemi.

Ze hebben allemaal blond haar, zoals je ziet.

Wszyscy mają jasne włosy, jak sam widzisz.

Gisteren heb ik kort met Peter en Carla gepraat.

Wczoraj rozmawiałam krótko z Peterem i Carlą.

Aardige mensen. Ze werken allebei bij de gemeente.

Mili ludzie. Oboje pracują w gminie.

Haar achternaam is De Vries.

Jej nazwisko to De Vries.

Hun kinderen gaan hier in de buurt naar school.

Ich dzieci chodzą tu w okolicy do szkoły.

De kinderen heten Fem, Daan en Bart.

Dzieci nazywają się Fem, Daan i Bart.

Net als mijn kinderen.

Tak, jak moje dzieci.

Daan is de oudste. Die staat links, vóór zijn moeder.

Daan jest najstarszy. On stoi z lewej

Misschien worden ze vriendjes en vriendinnetjes.

Możliwe, że zostaną przyjaciółmi.

PRACA DOMOWA 1. De familie Vos zijn de nieuwe mensen.

A. waar B. niet waar 2. De woning van de familie Vos heeft een tuin.

A. waar B. niet waar 3. Peter en Carla werken op een school.

A. waar B. niet waar 4. Is Fem een voornam of achternaam?

A. voornaam B. achternaam 5. Is Vos een voornaam of achternaam?

A. voornaam B. achternaam 6. Ze wonen in dit huis op de .....

A. hoek B. straat 7. In de ..... van hun nieuwe woning.

A. man B. tuin 8. Er wonen nieuwe ..... in de buurt.

A. mensen B. huizen

9.

A. B. C.

Ze werken ..... bij de gemeente. allemaal allebei allen

10. ..... als mijn kinderen.

A. maar B. met C. net 11. Gisteren …. ik met mijn baas ….

A. heeft … gepraten B. heb … gepraten C. heb … gepraat 12. Hij … de bus …

A. heeft … gemist B. heb … gemist C. heb … gemisd 13. Wat is er …. ?

A. gebeurt B. gebeurd 14. Heeft hij zich ziek … ?

A. gemeld B. gemeldt 15. Heeft hij hard … ?

A. gerent B. gerend

W każdym numerze poPolsku znajdziesz lekcję języka niderlandzkiego, pochodzącą z pakietu do samodzielnej nauki „Zelf Starten met Nederlands”. Na końcu lekcji znajduje się praca domowa, którą możesz rozwiązać i wysłać. Wyślemy ci odpowiedź, czy poprawnie wykonałeś zadanie.

Rozwiązując pracę domową masz szansę na wygraną! Co dwa tygodnie każdy nadsyłający będzie miał możliwość wygrania nagrody, którą zaprezentujemy na ostatniej stronie poPolsku. Zwycięzca, z którym osobiście się skontaktujemy, będzie losowany komputerowo. Zadania pracy domowej możesz także wypełnić na stronie www.popolsku.nl w zakładce „Lekcja Holenderskiego”.

© 2013 Uitgeverij Boom, Amsterdam Więcej informacji na www.nt2.nl.

Zwroty, słówka nieuwe (nieuw) mensen (de mens) buurt (de) wonen (wonen) familie (de) jongens (de jongen) hoek (de) foto (de) tuin (de) lange (lang) naast haar achternaam (de) oudste (de) voor moeder (de) midden (het) jongste (de) ouders (de)

nowi ludzie okolicy mieszkają rodzina chłopców rogu zdjęcie ogrodzie wysoki obok jej nazwisko najstarszy przed matką środku najmłodsza rodzicami

Gramatyka Ik heb met Peter en Carla gepraat.

Jij hebt gisteren hard gewerkt.

Peter heeft de bus gemist.

De kinderen hebben in de buurt gespeeld.

Heb … gepraat, heeft … gewerkt … noemen we de voltooide tijd. (nazywamy czasem przeszłym.)

Het is nu klaar, voorbij (=voltooid).

To już jest gotowe, zakończone (=przeszłe)

-t gebruik je als de ik-vorm van een werkwoord eindigt op een: (używasz, kiedy forma ja czasownika, zakończona jest na:) s, p, k, f, ch (’t kofschip): gemist, gewerkt -d gebruik je in alle andere gevallen: (używasz we wszystkich pozostałych przypadkach:) gespeeld, gebeurd

poPolsku nr 22 • 22

CZYM SĄ IMIENINY? W Holandii zwykło się świętować dzień, w którym przyszedłeś na świat – twoje urodziny. Często organizuje się z tej okazji przyjęcia urodzinowe, na które zaprasza się rodzinę i przyjaciół. Obchodzenie urodzin może także być związane z założeniem firmy lub stowarzyszenia. Wtedy mówi się o jubileuszu (jubileum) albo pięcioleciu (lustrum). Wiele osób świętuje także urodziny swojego zwierzęcia domowego. W niektórych krajach, czy kulturach urodziny nierzadko świętuje się nie w dniu narodzin, tylko w dniu imienin.

Często imieniny stają się ważniejszym dniem celebracji niż same urodziny. Na przykład na Cyprze imieniny świętuje się w bardzo kolorowy sposób: w tym obchodzonym na cześć świętego dniu mieszkańcy wsi układają wokół kościoła lub klasztoru przeróżne produkty, wśród których znajdują się też miejscowe przysmaki.

Imieniny świętowane są również we Włoszech, Hiszpanii, Grecji, Rosji, na Węgrzech, w Serbii, Rumunii, na Słowacji, w Czechach, Bułgarii, a także w Polsce.

Imieniny (panigyria) to zwyczaj świątecznego obchodzenia dnia tego świętego lub błogosławionego, który jest patronem imienia katolika (nadanego mu podczas chrztu). Imieniny przypadają na dzień śmierci danego świętego. Znanym przykładem jest tutaj Święty Mikołaj, który zmarł 6 grudnia 342 roku. W Holandii i Flandrii rzadko obchodzi się imieniny. Zwyczaj tej przyjął się zaledwie w kilku miejscach Limburgii.

W wymienionych wyżej krajach każdy dostaje ortodoksyjne imię podczas chrztu, co niejako automatycznie upoważnia go do obchodzenia imienin. Przy odrobinie wysiłku także w Holandii można znaleźć dzień imienin, przypisany dla konkretnego imienia. Czasem dla jednego imienia przypadają dwa dni świętowania imienin.

W takim przypadku wybiera się dzień, który przypada bliżej terminu urodzin. Jeśli do danego imienia nie są przypisane żadne imieniny, obchodzi się je w dniu Wszystkich Świętych. Jednak dla greckiego kościoła ortodoksyjnego, dzień ten przypada następnego dnia po Zielonych Świątkach, a nie 1 listopada.

Przeważnie nie ma znaczenia, czy dane imię należało do świętego płci męskiej czy żeńskiej, gdyż prawie wszystkie imiona mogą być nadane zarówno synom, jak i córkom. Na przykład wspomniane wcześniej imię Świętego Mikołaja (Sint Nicolaas) w przypadku córki może zostać zmienione na Nicoletta. Imieniny świętuje się podając ciasto, napoje, obdarowując solenizanta kwiatami, małymi prezentami, odwiedzinami rodziny i przyjaciół.

W Holandii natomiast hucznie obchodzi się urodziny.

Jeśli ktoś nie może przyjść na przyjęcie, wysyła urodzinową kartkę okolicznościową, za pośrednictwem której może złożyć życzenia wspaniałego dnia. Dzieci świętujące urodziny w szkole wysłuchują piosenek śpiewanych na ich cześć i częstują łakociami. Tradycja ta powszechna jest także wśród dorosłych, w ich miejscu pracy. Po południu dzieci zapraszają kolegów i koleżanki na przyjęcie we własnym domu. W społeczeństwach zachodnich przyjęło się, że z tej okazji salon dekorowany jest łańcuchami, chorągiewkami i balonami. Na urodzinowym torcie ustawia się świeczki – jedną, na każdy rok życia obchodzącego urodziny. Zasadą jest, że zanim tort zostanie pokrojony, jubilat musi zdmuchnąć jednorazowo wszystkie płomyczki. Na dziecięcych przyjęciach tradycyjnie odbywają się różne zabawy, jak na przykład próba zjedzenia zawieszonego na sznureczku ciasteczka. Coraz częściej organizuje

się także grupowe wyjścia, powiązane z odwiedzinami w parku rozrywki czy na basenie. Zaproszone na imprezę dzieci mogą też czasem zostać u obchodzącego urodziny na noc. Wtedy określa się to jako „imprezę ze spaniem” lub „imprezę piżamową”. Te ostatnie są szczególnie popularne wśród dziewczynek. • Źródło: Wikipedia oraz www.forum-polen.nl (na stronie tej znajdziesz wszystkie daty polskich imienin).

Od 22 listopada do 6 grudnia imieniny obchodzą: GRUDZIEŃ

LISTOPAD 22 23 24 25 26 27 28 29 30

Marek, Cecylia, Wszemiła, Stefan, Jonatan Adela, Klemens, Klementyna, Felicyta Flora, Emma, Emilia, Chryzogon, Jan, Aleksander, Roman Erazm, Katarzyna, Elżbieta, Klemens Delfina, Sylwester, Konrad, Leonard, Leon, Lesława Walerian, Wirgiliusz, Maksymilian, Franciszek, Ksenia Lesław, Zdzisław, Jakub, Stefan, Grzegorz, Natalia, Roma Błażej, Saturnin, Fryderyk, Margerita Maura, Andrzej, Justyna, Justyn, Konstanty, Ondraszek, Maura

01 02 03 04 05 06

Natalia, Edmund, Eligiusz, Blanka Balbina, Bibianna, Paulina, Aurelia, Piotr Franciszek, Franciszka, Ksawery, Pasjan, Hilary Barbara, Krystian, Hieronim, Jan, Bernard Saba, Kryspin, Gerard, Sabina, Edyta, Krystyna, Norbert Jarema, Mikołaj, Emilian, Dionizja, Leontyna.

Wszystkiego najlepszego!

NIEOGRANICZONY

INTERNET

MOBILNY PLUS DARMOWE połączenia i SMS-y do innych numerów T YL KO w sieci Lebara

10 € ofer ta w ażn a pr zez 30

Więcej rozmów | Więcej Internetu | Więcej wartości | Telefonia komórkowa pre-paid

dni

lebara.nl lebara.

Oferta wygasa w dniu 31.12.2013. Obowiązuje limit, wynoszący maksymalnie 5 GB transferu danych przez okres 30 dni i maksymalnie 3 000 SMS-ów oraz 3 000 minut na połączenia z holenderskimi numerami Lebara w Holandii. Opłaty za wszystkie inne połączenia, SMS-y i MMS-y oraz transmisję danych powyżej 5 GB są rozliczane w standardowych stawkach sieci Lebara i potrącane z normalnego kredytu na połączenia. Promocja dotyczy wszystkich doładowań Lebara Online, Lebara BlackBerry® (w stawce 12,50 €), kart SIM Lebara Online i kart SIM Lebara BlackBerry®. Produkty firmy Lebara są przeznaczone wyłącznie do użytku osobistego i nie mogą być używane do celów komercyjnych. Niniejsza publikacja nie stanowi oferty handlowej w myśl przepisów kodeksu cywilnego.

Warunki mogą ulec zmianie i mogą zawierać błędy powstałe podczas drukowania. Ogólne warunki korzystania z sieci Lebara oraz pozostałe stawki podano pod adresem www.lebara.nl/en

Zawsze z Tobą NL4464P_9b_Port Promo_Polish_Popolsku Ad_205Wx285H_181013.indd 1

18/10/2013 14:17

poPolsku nr 22 • 24

KALENDARZ IMPREZ Co? Gdzie?

Kiedy?

Informacje:

Większość ludzi kojarzy nazwę „Edam” ze znanym, okrągłym serem Edamskim. I nie bez przyczyny, bo od wielu stuleci edamskie sery są wysyłane do wszystkich zakątków świata. Jednak Edam to więcej niż ser – ma bogatą historię, którą zamierzamy dzisiaj poznać. Większość ludzi kojarzy nazwę „Edam” ze znanym, okrągłym serem Edamskim. I nie bez przyczyny, bo od wielu stuleci edamskie sery są wysyłane do wszystkich zakątków świata. Jednak Edam to więcej niż ser – ma bogatą historię, którą zamierzamy dzisiaj poznać.

PCHLI TARG CARBOOTSALE DE SCHAKEL, REUVER 1 GRUDNIA www.carbootsalehorst.nl, wstęp 2,50€

Co?

MUZEUM PIEKARNICTWA DE OUDE BAKKERIJ Gdzie?

MEDEMBLIK Kiedy?

OD WTORKU DO NIEDZIELI Informacje: www.deoudebakkerij.nl, wstęp 6€ Co?

TRUSKAWKOWY OGRÓD ZE ŚWIĘTYM I JEGO PIOTRUSIAMI Gdzie?

GEMERT Kiedy?

OD ŚRODY DO NIEDZIELI Informacje: www.aardbeienhof.nl, wstęp 5,50€ Co? Gdzie?

Kiedy?

Informacje:

AQUACENTRUM MALKANDER APELDOORN CODZIENNIE www.aquacentrummalkander.nl, wstęp 5,20€

Co? Gdzie?

Kiedy?

Informacje:

ŚCIANA WSPINACZKOWA AYERSROCK ZOETERMEER CAŁY TYDZIEŃ www.ayersrock.nl, wstęp 21€

Co? Gdzie?

Kiedy?

Informacje:

ŚCIEŻKA GOŁYCH STÓP OPENDE CZYNNE ZAWSZE www.blotevoetenpad.nl, gratis

Masz informację, która powinna znaleźć się w naszym kalendarzu imprez? Prześlij ją na adres: redactie@popolsku.nu

KOMIKS Autor: Jeroen Ledoux

MIKOLAJ & CAROLUS W:

EDAMIE

Miejsce: Prowincja:

Atrakcje:

Na początku XII wieku rolnicy i rybacy zaczęli osiedlać się po obu stronach rzeki IJe. Z tej osady powstał Edam, który w 1357 roku otrzymał od grafa Willema V prawa miejskie oraz prawo do wybudowania bezcłowego portu. Pomiędzy ówczesnym Morzem Południowym (obecnie IJsselmeer) i głębią kraju powstał szlak handlowy, dzięki któremu możliwe było rozwinięcie się handlu i przemysłu stoczniowego. Oprócz Amsterdamu, Hoorn i Enkhuizen to właśnie Edam zaliczał się do najważniejszych miast portowych w prowincji Holandia Północna.

Z daleka widzimy kościół św. Mikołaja zwany też Wielkim Kościołem. Ten tzw. kościół halowy, jeden z największych kościołów w Holandii był budowany etapowo i został bogato udekorowany witrażami z XVII wieku. Po zwiedzeniu Wielkiego Kościoła idziemy dalej do słynnej Kaaswaag (wagi serowej), znajdującej się przy placu Jana Nieuwenhuizena. Budynek Kaaswaag datowany jest na rok 1778. Znajduje się w nim stała, bezpłatna ekspozycja na temat sposobu wyrabiania sera. Mieliśmy tu także okazję skosztowania sera oraz zakupienia pysznego kawałka do domu. Edamski budynek Kaaswaag jest niezwykły, bowiem 16 kwietnia 1526 roku cesarz Karel V na wolnym targu nadał mu „Prawo Wagi”. Na jego mocy każdego roku musiano płacić 90 guldenów podatku na rzecz hrabstwa. W dniu 2 marca Prawo Wagi zostało wieczyście zniesione przez księcia Willema I, w zamian za doroczną wpłatę w wysokości 10 guldenów. Targi serowe odbywały się tu do 1922 roku.

Po krótkiej przerwie okraszonej przekąską broodje kroket, zjedzoną w jednej z przyjemnych restauracji, postanowiliśmy zobaczyć Drewniany Dom. Poza Amsterdamem (Begijnhof) i Middelburgiem, drewniany dom mieszczący się przy Achterhaven 105 jest jednym z najstarszych i niewielu pozostałych dziś drewnianych domów w Holandii. Większość takich domów spłonęło bowiem w często wybuchających miejskich pożarach. Budynek w Edamie jest unikalny, ponieważ stanowi przykład rzadko występującej gotyckiej budowli z drewna, datowanej na 1500 rok. Na ulicy Kwakelsteeg znajdujemy w końcu Kwakelbrug, czy też drewniany most zwodzony. Rozpościera się z niego piękny widok na stocznię. Powoli zapada zmrok, a my wyruszamy po kolejną przygodę.

Gorąco polecamy odwiedzenie tego niezwykłego miasteczka, położonego nad jeziorem IJsselmeer. Oprócz bogatej historii, to miasto ma jeszcze wiele do zaoferowania. Przez cały rok w Edamie odbywają się też liczne imprezy kulturalne. Więcej informacji znajdziesz na stronach: http://www.edamsmuseum.nl, http://www.vvv-edam.nl oraz www.edammerkaasmarkt.nl. • Mikołaj & Carolus

NAJŚWIEŻSZE WIADOMOŚCI Z HOLANDII znajdziesz codziennie przed 8:30 na stronie www.popolsku.nl.

Wysyłając nam zadanie z lekcji języka niderlandzkiego, masz szansę na wygranie tabletu. Odpowiedzi zadania domowego możesz wypełnić na stronie www.popolsku.nl. Spośród wszystkich osób, które nadeślą nam dwa rozwiązane zadania z danego miesiąca, wysłane ze strony internetowej, komputer wylosuje co miesiąc jednego zwycięzcę. Wygrany będzie miał prawo do odebrania nagrody, którą jest tablet, pod warunkiem okazania nam wydania gazety, w którym zamieszczono zadanie. Zwycięzcę poinformujemy o wygranej mailowo.

Edam Holandia

Północna Muzeum plac Dam Edamskie, , Waga S rowa, W ielki Koś eciół Drewnian y Dom, m , ost Kwakel