Problematiek is echter welke informatie op welke wijze aan te bieden. Door te gedetailleerde informatie reageren aanbieders mogelijk met selectie van cases om resultaten te beïnvloeden (Dranove e.a. 2003). ‘Vraagsturing’ is in deze zin een fundamenteel principe niet alleen voor de inrichting van de zorg, maar als terecht fundament voor het zorgstelsel qua structuur, financiering en continue ontwikkeling: ‘..een proces dat uit een drietal ontwikkelingen bestaat: •
toenemende transparantie en marktwerking;
•
ontwikkeling van vraaggerichtheid als kerncompetentie van professionals;
•
toenemende emancipatie en empowerment van patiëntengroepen’ (Guijt, 2003).
Porter heeft de laatste jaren studie gedaan naar de problematiek van de gezondheidszorg. Daarin evalueert hij de ‘Consumer-driven healthcare’ opvattingen en stelt: ‘The role of the consumer is taken too far as if consumers can replace doctors and make medical decisions entirely on their own.’ De zorgconsument kan niet aan zichzelf overgelaten worden om moeilijke medische besluiten te nemen. Zij hebben daar adequate informatie en ondersteuning bij nodig. Maar door ervoor te zorgen dat er tussen zorgverleners een op waarde gebaseerde concurrentie ontstaat, zal het voor consumenten duidelijker worden wat de belangrijke verschillen in behandeling, efficiëntie en effectiviteit in het zorgaanbod zijn (Porter & Teisberg 2006,83 e.v.). Via concurrentie ontstaat dan de drang tot continue ontwikkeling en verbetering op belangrijke parameters voor de kwaliteit en kosten van zorg.
Value Based Competition on Results
BOX 7 Concurrentie?
Porter heeft lange tijd het zorgstelsel in Amerika bestudeerd vanuit de vraag waarom concurrentie in de zorg niet werkt, terwijl dat systeem in andere sectoren juist zo krachtig is in het versterken van verbeteringen in de kwaliteit en kosten van producten en diensten. De belangrijkste reden die hij daarvoor geeft is dat het niet zo is dat er geen concurrentie is, maar dat er een verkeerde concurrentie is, namelijk: ‘Zero-sum competition’ (Porter & Teisberg, 2006,4). Dit komt in de zorg tot uiting doordat er niet wordt gestreefd naar waardevermeerdering, maar naar beperking van eigen kosten door deze te verschuiven naar andere partijen. Porter typeert de volgende processen: •
Concurrentie om kosten direct te verschuiven naar een andere partij, van betaler naar patiënt (in de Amerikaanse situatie, bijvoorbeeld vraagt de werkgever een eigen bijdrage aan patiënten);
•
Concurrentie om de onderhandelkracht te vergroten, bijvoorbeeld door het proces van consolidatie van instellingen waardoor men meer macht aan de onderhandeltafel heeft;
Naar een model van waardevolle zorg voor gezondheid. Eindwerkstuk drs. A.R.J. Halkes 10-2006
15
