The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
ถอยแถลง บัณฑิตวิทยาลัย
บัณฑิตวิทยาลัยและการวิจัย มหาวิทยาลัยฟาฏอนี ไดดําเนินการจัดการประชุมวิชาการ และการวิจัย ระดับชาติ ครั้งที่ 2 ป 2558 ภายใตหัวขอ “การบูรณาการองคความรูเพื่อการพัฒนาสูสังคมสันติ สุขและประชาคมอาเซียน” เนื่องจากคณะกรรมการจัดการประชุม ไดเล็งเห็นถึงความสําคัญของ หนา ก การเผยแพรผลงานวิชาการ งานวิจัยสูสังคม ในการนําไปใชประโยชนเพื่อการสรางสรรคสังคม สมัยใหมใหมีความเจริญกาวหนาที่ยั่งยืนทางการศึกษาบนหลักการของการบูรณาการองคความรู และเปนกลไกหนึ่งในการพัฒนาศักยภาพดานวิชาการของบุคลากรทางการศึกษาของสถาบันสู ความเปนนั ก วิชาการมืออาชีพที่มีคุณภาพ และเพื่อเปนการรองรับ เขาสูก ารเปนประชาคม อาเซียนตอไป การจัดประชุมวิชาการระดับชาติในครั้งนี้มีวัตถุประสงคสําคัญ ดังนี้ 1.เพื่อเปนเวทีสําหรับคณาจารย นักวิจัย และนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษาในการนําเสนอ และเผยแพรผลงานวิจัยและผลงานวิชาการในศาสตรตางๆอันจะเปนประโยชนตอพัฒนาการ เรียนการสอนและการพัฒนาสังคม 2.เพื่อเสริมสรางบรรยากาศทางวิชาการและเปดโอกาสใหมีการแลกเปลี่ยนความรูและ ขอคิดเห็นทางวิชาการในหมูคณาจารย นักวิจัย และนักศึกษาในการพัฒนาผลงานวิจัยและงาน วิชาการใหมีคุณภาพยิ่งขึ้น อันเปนสวนหนึ่งของภารกิจในการบริการวิชาการแกสังคม 3.เพื่อสงเสริมคณาจารย นักวิจัยและนักศึกษาจากสถาบันการศึกษาและหนวยงานตางๆ ไดมีโอกาสในการทําความรูจักและสรางมิตรภาพที่ดีตอกัน อันจะนําไปสูการสรางเครือขายความ รวมมือที่เขมแข็งในการพัฒนางานวิชาการที่สรางสรรคและมีคุณคาตอไป กิจกรรมในการประชุมวิชาการระดับชาติ ภาคเชาเปนการจัดสัมมนารวม ซึ่งรูปแบบการ ดําเนินการเปนการเปดพิธีพรอมบรรยายพิเศษโดย ผูชวยศาสตราจารย ดร.อิสมาอีลลุตฟ จะปะกียา อธิการบดีม หาวิท ยาลัย ฟาฏอนี ตอดวยปาฐกถาพิเศษทางวิชาการจากผูทรงคุณวุฒิที่มีความ เชี่ยวชาญและความสามารถดานวิชาการ รองศาสตราจารย ดร.อารง สุทธาศาสน นักวิชาการ อิสระ และผูอํานวยการสถาบันโลกอิสลาม ในหัวขอ “การบูรณาการองคความรูเพื่อการพัฒนาสู สังคมสันติสุขและประชาคมอาเซียน” ภาคบายจะเปนการนําเสนอผลงานแบบบรรยาย และแบบโปสเตอร ซึ่งในปนี้มีผูที่ให ความสนใจในการเขารวมการจัดการประชุมนําเสนอทั้งหมด 67 ชิ้น ซึ่งไดผานการพิจารณาจาก ผูทรงคุณวุฒิ Peer Review รวมถึงการตีพิมพลงใน Proceeding ประกอบดวย 5 กลุมสาขาวิชา คือ กลุมอิสลามศึกษา กลุมศึกษาศาสตรและเทคโนโลยีการศึกษา กลุมภาษาและวัฒนธรรม กลุม สังคมศาสตรและการพัฒนาชุมชน และกลุมวิทยาศาสตร คณะผูดําเนินงานหวังเปนอยางยิ่งวา การจัดประชุมระดับชาติในครั้งนี้จะเปนสวนหนึ่ง ของการเผยแพรองคความรูในแขนงวิชาตางๆ อันจะเปนประโยชนตอการจัดการศึกษา และผลิต นักวิจัย นักวิชาการในการพัฒนาผลงานดานตางๆ สูสังคมคุณธรรม รองศาสตราจารย ดร.มุฮําหมัดซากี เจะหะ คณบดีบัณฑิตวิทยาลัยและการวิจัย ประธานคณะกรรมการดําเนินงาน
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย
กําหนดการ
หนา ข
โครงการประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 ป 2558 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558 ณ อาคารเทคโนโลยีสารสนเทศคูเวต มหาวิทยาลัยฟาฏอนี เวลา รายละเอียด 08.30-09.00 ลงทะเบียน เปดพิธี อัญเชิญอัลกุรอาน 09.00-09.10 โดยตัวแทนอาจารยประจําศูนยการศึกษาอัลกุรอาน คณะอิสลามศึกษาและนิติศาสตร ประธานโครงการกลาวรายงาน 09.10-09.20 โดย รองศาสตราจารย ดร.มุฮําหมัดซากี เจะหะ คณบดีบัณฑิตวิทยาลัยและการวิจัย มหาวิทยาลัยฟาฏอนี พิธีเปดการประชุมวิชาการระดับชาติ 09.20-09.40 โดย ผูชวยศาสตราจารย ดร.อิสมาอีลลุตฟ จะปะกียา อธิการบดีมหาวิทยาลัยฟาฏอนี พิธีมอบเกียรติบัตรใหกับนักวิจัยดีเดน 09.40-09.50 โดย อาจารยมสั ลัน มาหะมะ รองอธิการบดีฝายวิชาการและวิจัย มหาวิทยาลัยฟาฏอนี แสดงศิลปวัฒนธรรมอนาชีด โดยชมรมอนาชีดนักศึกษา 09.50-10.00 มหาวิทยาลัยฟาฏอนี ปาฐกถาพิเศษ เรื่อง “การบูรณาการองคความรูเ พื่อการพัฒนาสูส ังคม 10.00-11.00 สันติสุขและประชาคมอาเซียน” โดย รองศาสตราจารย ดร.อารง สุทธาศาสน พิธีมอบโลทรี่ ะลึกใหกบั ผูท รงคุณวุฒิบรรยายพิเศษ 11.00-11.05 โดย รองศาสตราจารย ดร.มุฮําหมัดซากี เจะหะ คณบดีบัณฑิตวิทยาลัยและการวิจัย มหาวิทยาลัยฟาฏอนี การนําเสนอผลงานภาคบรรยาย หองที่ 1-6 11.15-12.15
การนําเสนอผลงานภาคบรรยาย หองที่ 7-8
12.15-12.40 พักกลางวันรับประทานอาหารเที่ยง
สถานที่
ณ ชั้น 1 อาคาร เ ท ค โ น โ ล ยี สารสนเทศคูเวต
ณ ชั้น 2 อาคาร เ ท ค โ น โ ล ยี สารสนเทศคูเวต ณ ชั้น 6 อาคาร เ ท ค โ น โ ล ยี สารสนเทศคูเวต ณ ชั้น 1 อาคาร
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
12.40-13.00 ละหมาดซุฮรีรวมกัน การนําเสนอผลงานภาคบรรยาย หองที่ 1-6 (ตอ) 13.00-15.30 การนําเสนอผลงานภาคบรรยาย หองที่ 7-8 (ตอ) 15.30-15.40 15.40-15.50
15.50-16.00 16.00-16.15 16.15-16.25
เ ท ค โ น โ ล ยี สารสนเทศคูเวต ณ มั ส ยิ ด อั ล -ฮา รอมัยน ณ ชั้น 2 อาคาร เ ท ค โ น โ ล ยี สารสนเทศคูเวต ณ ชั้น 6 อาคาร เ ท ค โ น โ ล ยี สารสนเทศคูเวต ณ หองนําเสนอ
พิธีมอบประกาศนียบัตรการนําเสนอผลงานตามหอง โดย ประธานผูท รงคุณวุฒปิ ระจําหอง พิธีมอบเกียรติบัตรการนําเสนอภาคโปสเตอร โดย รองศาสตราจารย ดร.มุฮําหมัดซากี เจะหะ คณบดีบัณฑิตวิทยาลัยและการวิจัย มหาวิทยาลัยฟาฏอนี พิธีมอบเกียรติบัตรการนําเสนอภาคบรรยาย/ภาค ณ ชั้น 1 อาคาร โปสเตอรดเี ดน เทคโนโลยี โดยอาจารยมัสลัน มาหะมะ สารสนเทศคูเวต รองอธิการบดีฝายวิชาการและวิจัย มหาวิทยาลัยฟาฏอนี พิธีปด โดยอาจารยมัสลัน มาหะมะ รองอธิการบดีฝายวิชาการและวิจัย มหาวิทยาลัยฟาฏอนี กิจกรรมถายรูปหมู
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย หนา ค
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
รายนามคณะกรรมการกองบรรณาธิการ บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย หนา ง
ดวยบัณฑิตวิทยาลัยและการวิจัย กําหนดจัดงานประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 ป 2558 เรื่อง “การบูรณาการองคความรูเพื่อการพัฒนาสูสังคมสันติสุขและประชาคมอาเซียน” ใน วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558 ณ อาคารเทคโนโลยีสารสนเทศคูเวต มหาวิทยาลัยฟาฏอนี ดัง นั้น เพื่อใหก ารดําเนินงานการจัดการประชุมวิ ชาการระดับชาติในครั้ง นี้ เปนไปดวยความ เรียบรอยและบรรลุผลตามวัตถุประสงคที่ไดวางไว จึงไดเสนอชื่อผูทรงคุณวุฒิเปนคณะกรรมการ กองบรรณาธิการ จากการประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 ป 2558 เพื่อทําหนาที่กลั่นกรอง ประเมิน คัดสรร ตลอดจนตรวจสอบความเหมาะสมของบทความในการจัดการประชุมในครั้งนี้ ดังรายนามตอไปนี้ ประธานคณะกรรมการ ศาสตราจารย.ดร.อิมรอน มะลูลีม รองประธานคณะกรรมการ รองศาสตราจารย ดร.มุฮําหมัดซากี เจะหะ คณะกรรมการกองบรรณาธิการ ศาสตราจารย ดร.จรัญ มะลูลีม รองศาสตราจารย ดร.สรรพสิทธิ์ กลอมเกลา Assoc.Prof. Dr.Muhiden Abd.Rahman รองศาสตราจารย ดร.วิทยา ปนสุวรรณ รองศาสตราจารย ดร.สมบัติ พุทธจักร รองศาสตราจารย ดร.กูสกานา กูบาฮา รองศาสตราจารย ดร.ดลมนรรจ บากา รองศาสตราจารย ดร.อิบรอฮีม ณรงครักษาเขต รองศาสตราจารย ดร.วิชิต เรือนแปน รองศาสตราจารย ดร.อับดุลเลาะ การีนา รองศาสตราจารย อับดุลเลาะ อับรู รองศาสตราจารย นิแวเตะ หะยีวามิง ผูชวยศาสตราจารย ดร.สุทธิดา รักกะเปา ผูชวยศาสตราจารย.ดร.กาเดร สะอะ ผูชวยศาสตราจารย.ดร.อัดนัน สือแม ผูชวยศาสตราจารย ดร.นิเลาะ แวอุเซ็ง ผูชวยศาสตราจารย ดร.อนิวัช แกวจํานงศ ผูชวยศาสตราจารย ดร.ซาการียา หะมะ ผูชวยศาสตราจารย ดร.รุสลัน อุทัย ผูชวยศาสตราจารย ดร.แวยูโซะ สิเดะ ผูชวยศาสตราจารย ดร.จารุวัจน สองเมือง
มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ มหาวิทยาลัยฟาฏอนี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร มหาวิทยาลัยทักษิณ วิทยาเขตพัทลุง University of Malaya มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลาธนบุรี ขาราชการเกษียณ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยฟาฏอนี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยฟาฏอนี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยทักษิณ มหาวิทยาลัยฟาฏอนี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยฟาฏอนี มหาวิทยาลัยฟาฏอนี
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
ผูชวยศาสตราจารย เจะเหละห แขกพงศ ผูชวยศาสตราจารย อับดุลรอซีด เจะมะ ผูชวยศาสตราจารย วิภาดา มุนินทรนพมาศ ผูชวยศาสตราจารย อิสริยาภรณ ดํารงรักษ ผูชวยศาสตราจารย ซอลีฮะห หะยีสะมาแอ ผูชวยศาสตราจารย มะดาโอะ ปูเตะ ผูชวยศาสตราจารย ฮามีดะ อาแด ผูชวยศาสตราจารย จิระพันธ เดมะ อาจารย ดร.นิสาพร มูหะมัด อาจารย ดร.อิสมาแอ กาเตะ อาจารย ดร.อิบรอเฮม เตะแห อาจารย ดร.อับดุลรอนิง สือแต อาจารย ดร.ปญญา นาวงศ อาจารย ดร.ศอฮิบุลบะหรี บินโมง อาจารย ดร.อับดุลเลาะ อุมา อาจารย ดร.อัสมัน แตอาลี อาจารย ดร.มูฮํามัด วาเล็ง อาจารย ดร.ตายูดิน อุสมาน อาจารย ดร.มูหัมมัดรอฟลี แวหะมะ อาจารย ดร.วิสุทธิ์ บิลลาเตะ อาจารย ดร.ฮัมเดีย มูดอ อาจารย ดร.อารียุทธ สะมาแอ อาจารย ดร.อับดุลรอเซะ หะมีแย อาจารย ดร.สามารถ ทองเฝอ อาจารย ดร.ศรีสมภพ จิตภิรมยศรี อาจารย ดร.บดินทร แวลาเตะ อาจารย ดร.อับดุลฮาดี สะบูดิง อาจารย ดร.อานิส พัฒนปรีชาวงศ อาจารย ดร.ฆอซาลี เบ็ญหมัด อาจารย ดร.มะรอนิง สาแลมิง อาจารย ดร.มูฮามัสสกรี มันยูนุ อาจารย ดร.ไฟศ็อล หะยีอาวัง อาจารย ดร.แซมซู เจะเลง อาจารย ดร.อิบรอเฮม เตะแห อาจารย ดร.ฆอซาลี เบ็ญหมัด อาจารย ดร.อับดุลอาซิ กะลูแป อาจารย ดร.นิพนธ โซะเฮง อาจารย ดร.ศอหิบูลบะหรี บินโมง
มหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา มหาวิทยาลัยฟาฏอนี มหาวิทยาลัยฟาฏอนี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยฟาฏอนี มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยฟาฏอนี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยฟาฏอนี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี ศูนยประสานงานสํานักจุฬาราชมนตรีภาคใต มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร มหาวิทยาลัยฟาฏอนี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยฟาฏอนี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยฟาฏอนี มหาวิทยาลัยฟาฏอนี มหาวิทยาลัยฟาฏอนี มหาวิทยาลัยฟาฏอนี มหาวิทยาลัยรามคําแหง มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย หนา จ
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย หนา ฉ
อาจารย ดร.ฮูเซน หมัดหมัน อาจารย ดร.อับดุลเลาะ ยูโซะ Aj Dr.Bashir Mahdi Ali อาจารยแวมายิ ปารามัล อาจารย จารียา อรรถอนุชิต อาจารยซาวาวี ปะดาอามีน
มหาวิทยาลัยฟาฏอนี มหาวิทยาลัยฟาฏอนี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี
บรรณาธิการจัดการ นายมาหะมะ ดาแม็ง นายฟาริด อับดุลลอฮหะซัน นายมูฮัมหมัด สนิ นายอาสมิง เจะอาแซ นางสาวกามีละ สาอะ นางสาวรอหานิง หะนะกาแม
บัณฑิตวิทยาลัยและการวิจัย มหาวิทยาลัยฟาฏอนี บัณฑิตวิทยาลัยและการวิจัย มหาวิทยาลัยฟาฏอนี บัณฑิตวิทยาลัยและการวิจัย มหาวิทยาลัยฟาฏอนี บัณฑิตวิทยาลัยและการวิจัย มหาวิทยาลัยฟาฏอนี บัณฑิตวิทยาลัยและการวิจัย มหาวิทยาลัยฟาฏอนี บัณฑิตวิทยาลัยและการวิจัย มหาวิทยาลัยฟาฏอนี
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
สารบัญ ถอยแถลง กําหนดการ รายนามคณะกรรมการกองบรรณาธิการ
ก ข ง
การนําเสนอแบบบรรยาย (Oral) กลุมอิสลามศึกษา P1-01 Wasilah Dakwah Islamiah Melalui Ucapan Khutbah: Satu Pengenalan ......... 1 (Ahamakosee Kasor, Abdullmasi Hajisamaall P1-02 ความประเสริฐของอุคุวะฮฺอิสลามียะฮฺ: แนวทางการปฏิบัติ.......................................... 13 (ฮามีดะห มาสาระกามา) P1-03 สภาพและสาเหตุการสมรสโดยใชอํานาจของวะลียอาม กรณีศึกษา จังหวัดสงขลาและนราธิวาส ......................................................................................... 28 (รอซีดะห หะนะกาแม, อิสมาอีล อาเนาะกาแซ ซัลมา แดเมาะเล็ง, รุสนี หะยีอมั เสาะ) P1-04 ﺳﻄﹰﺎ" ﻣﻨﻮﺭﻭﺓ ﺍﻟﻘﺮﺁﻥ ﺩﺍﻥ ﺍﻟﺴﻨﺔ ﺔ ﻭ ﻓﻨﺘﻴﻎ ﺑﺎﻛﻲ "ﺃﹸﻣ2ﺧﲑﻱ........................................... 39 ( ﻋﺪﻧﺎﻥ ﻋﻠﻲ ﻛﺎﻫﻰ،) ﺃﲪﺪ ﺍﻟﻔﺎﺭﻳﱵ P1-05 บทบัญญัติวาดวยซะกาตการคา: กรณีศึกษาการปฏิบัติของชุมชนมุสลิม ในเขตอําเภอรามัน จังหวัดยะลา.................................................................................. 52 (อับดุลกอเดร ยีมะเด็ง, อับดุลฮาลิม ไซซิง) P1-06 หลักการและแนวทางการพัฒนาสังคมตามวิถีอิสลาม ................................................... 66 (มนูศักดิ์ โตะเถื่อน) P1-07 ทุนนิยม และทานนิยมแหงอิสลาม ............................................................................... 79 (นินาดียะห อาแย) P1-08 การสรางรัฐในอิสลาม................................................................................................... 88 (อับดุลอาซิ กะลูแป, อับดุลเลาะ อุมา) P1-09 การวิเคราะหแนวคิดการบิดเบือนของนักบูรพาคดีตอการเผยแผ คุณงามความดีของทานนบีมหัมมัด ( ) ...................................................................... 99 (อับดุลมาซิ หะยีสะมาแอ, แวยูโซะ สิเดะ)
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย หนา ช
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย หนา ซ
P1-10 Metode Pergerakan Dakwah Islamiah Syeikh Dr. Ismail Lutfi Japakiya Di Fatoni Selatan Thailand.................................................................................. 112 (Abdullah Uma, Mahamadaree Waeno) กลุมศึกษาศาสตรและเทคโนโลยีการศึกษา P2-01 Guidance and Counseling Services as Perceived By Students in Fatoni University, Pattani Campus, Southern Thailandland ..................................... 128 (Ruhana Samaeng) P2-02 วะสะฏียะฮฺในการตัรบียะฮฺอสิ ลามียะฮฺ ศึกษาแบบอยางการตัรบียะฮฺดานอีบาดะฮฺของ ทานเราะสูลุลลอฮฺ...................................................................................................... 143 (มุมีนะห บูงอตาหยง) P2-03 ﻣﻨﻬﺞ ﺍﻟﺘﺮﺑﻴﺔ ﺍﻻﺳﻼﻣﻴﺔ ﰲ ﺍﳌﺪﺍﺭﺱ ﺍﳊﻜﻮﻣﻴﺔ ﰲ ( ﻭﻻﻳﺎﺕ ﺟﻨﻮﺏ ﺗﺎﻳﻼﻧﺪ )ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻭﻋﻮﺍﺋﻖ........................................................... 154 () ﺍﲰﺎﻋﻴﻞ ﻛﺎﻧﻴﻪ P2-04 สภาพปจจุบัน ความคาดหวังของบุคลากร และผูป กครองนักเรียน ตอครูผสู อนศูนย การศึกษาอิสลามประจํามัสยิด (ตาดีกา) ในสังกัดสํานักงานการศึกษาเอกชน อําเภอบาเจาะ จังหวัดนราธิวาส ................................................................................ 170 (ฮาซนะ มิง, จิดาภา สุวรรณฤกษ, อมลวรรณ วีระธรรมโม) P2-05 การจัดการเรียนรูอสิ ลามศึกษาสําหรับศตวรรษที่ 21.................................................. 183 (จารุวัจน สองเมือง) P2-06 การศึกษาบูรณาการศาสนาและสามัญ: รูปแบบการจัดการศึกษาทีป่ รารถนาของชุมชนใน สามจังหวัดชายแดนภาคใต ....................................................................................... 191 (ซาการียา บิณยูซูฟ, อิมรอน ซาเหาะ) P2-07 ระบบมัดราซะหและการพัฒนาสูโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลาม .......................... 206 (นุมาน หะยีมะแซ) P2-08 การรับรูและความคาดหวังในการเขาสูประชาคมอาเซียนของนักศึกษาสังกัดสํานักงาน สงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย (กศน.) จังหวัดนครศรีธรรมราช............................................................................................. 220 (ภัทรพร บูรพนาวิบูลย, จิดาภา สุวรรณฤกษ, อนิวัช แกวจํานง)
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
P2-09 การจัดการเรียนรูอสิ ลามศึกษาประจําศูนยการเรียนรูยุวกุตตาบ คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยฟาฏอนี โดยใช QAiMt Model ............................................................ 230 บัณฑิตวิทยาลัย (มูฮามัสสกรี มันยูน,ุ จิระพันธ เดมะ, ฟาตีเมาะ บือราเฮง, และการวิจัย ลุกมาน เจะโซะ, ฮูดา ฆอเดะ) หนา ฌ
P2-10 การจัดการศึกษาโดยการนําหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปใชในการบูรณาการการ เรียนรูเพื่อพัฒนาทรัพยากรมนุษยของศูนยการศึกษานอกระบบและ การศึกษาตามอัธยาศัย จังหวัดสงขลา...................................................................... 241 (สุรางคนา หนูประกอบ, จิดาภา สุวรรณฤกษ, อนิวัช แกวจํานง) กลุมภาษาและวัฒนธรรม P3-01 ﻭﺍﻗﻊ ﺍﻟﻠﻐﺔ ﺍﻟﻌﺮﺑﻴﺔ ﻭﺩﻭﺭﻫﺎ ﰲ ﺍﳊﻔﺎﻅ ﻋﻠﻰ ﺍﳍﻮﻳﺔ ﺍﻹﺳﻼﻣﻴﺔ ﰲ ﺟﻨﻮﺏ ﺗﺎﻳﻼﻧﺪ............. 251 ()ﺳﻠﻴﻤﺎﻥ ﺗﻴﻪ P3-02 ﺔ ﻷﲰﺎﺀ ﺍﳌﺴﻠﻤﲔ ﰲ ﺗﺎﻳﻠﻨﺪ "ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻓﻄﺎﱐ ﳕﻮﺫﺟﹰﺎﺔ ﻭﺍﻻﺟﺘﻤﺎﻋﻴﻻﻟﺔ ﺍﻟﺜﻘﺎﻓﻴ"ﺍﻟﺪ.............. 265 ()ﳏﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻋﻤﺮ ﺷﻴﺬﻭ P3-03 ﺍﻟﺘﻐﲑ ﺍﻟﺪﻻﱄ ﰲ ﺍﻷﻟﻔﺎﻅ ﺍﻟﻌﺮﺑﻴﺔ ﺍﳌﻘﺘﺮﺿﺔ ﰲ ﺍﻟﻠﻐﺔ ﺍﳌﻼﻳﻮﻳﺔ........................................... 291 ()ﻋﺒﺪ ﺍﻟﺮﲪﻦ ﻭﻭﺩﻳﺮ P3-04 ﺎﺱ ﻣﻼﻳﻮ ﺗﻮﻟﻴﺴﻦ ﺟﺎﻭﻯ ﳎﻠﻴﺲ ﺍﻟﻌﻠﻢ ﻓﺎﺭﺍﻣﻴﱴ ﺑﺮﻓﺮﺍﻧﻦ ﺩﺍﱂ ﳑﻔﺮﻛﻤﺒﻐﻜﻦ.............. 309 ()ﻋﺒﺪ ﺍﻟﺮﲪﻦ ﺗﺆﻟﻮﻍ P3-05 ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﺯﺩﻫﺎﺭ ﺍﳊﺮﻛﺔ ﺍﻟﻌﻠﻤﻴﺔ ﰲ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﰲ ﺍﻟﻌﺼﺮ ﺍﻟﻌﺒﺎﺳﻲ ﺍﻷﻭﻝ................................ 321 ( ﻋﺒﺪ ﺍﻟﺮﺯﺍﻕ ﳏﻤﺪ،)ﺷﺮﻳﻔﺔ ﻛﺎﺟﻲ P3-06 ﻗﺮﺍﺀﺓ ﰲ ﺭﻣﻮﺯ ﺍﻟﻜﺘﺎﺑﺔ ﺍﻟﻔﻄﺎﻧﻴﺔ: ﺍﻟﺘﻮﺍﺻﻞ ﺍﻟﺜﻘﺎﰲ ﺑﲔ ﺍﳊﻀﺎﺭﺗﲔ؛ ﺍﻟﻌﺮﺑﻴﺔ ﻭﺍﳌﻼﻳﻮﻳﺔ...... 333 ()ﻋﺪﻧﺎﻥ ﺳﻮﻣﻲ P3-07 Pengaruh Kepercayaan Pra-Islam dalam Mantera: Satu Penelitian Terhadap Budaya Perubatan Tradisional Melayu, Daerah Raman, Wilayah Yala ............................................................................. 345 (Saliha Musor)
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย หนา ญ
P3-08 Peningkatan Pemikiran Kritis dalam Pengajaran dan Pembelajaran Bahasa Melayu dalam Kalangan Mahasiswa Jabatan Bahasa Melayu Melalui Aktiviti Latihan Mengajar....................................................................... 357 (Assumani Maso) P3-09 การบูรณาการแบบเรียนภาษาอังกฤษ กับเนื้อหาเกีย่ วกับประเพณีวัฒนธรรม วิถีชีวิต และ อัตลักษณ ของชุมชนมุสลิมในทองถิ่นสามจังหวัดชายแดน ภาคใต สําหรับนักเรียนระดับประถมศึกษาปที่ 4 เพื่อเตรียมความ พรอมสูการเปนประชาคมอาเซียน: กรณีศึกษาโรงเรียนเอกชน สอนศาสนาอิสลามในจังหวัดยะลา ............................................................................ 367 (นูรียะห แมกอง, มะพลี แมกอง, ปรัชญา บินหมัดหนี) P3-10 แนวคิดการประยุกตใชคํายืมจากภาษาอาหรับในภาษามลายูในการออกแบบหลักสูตร สหสัมพันธภาษาอาหรับ-มลายูสําหรับผูเ รียนภาษาอาหรับในบริบท สามจังหวัดชายแดนภาคใต ....................................................................................... 381 (อาเซ็ม อัชชะรีฟ) P3-11 บทบาทการลามภาษาอาหรับในประเทศไทยหลังเหตุการณ 9/11 ............................. 397 (ปญญา นาวงศ) กลุมสังคมศาสตรและการพัฒนาชุมชน P4-01 ﻓﺮﺍﻧﻦ ﺩﺍﻥ ﺳﻮﻣﺒﺎﻏﻨﺚ ﺩﺍﱂ:ﺗﻮﺍﻥ ﻛﻮﺭﻭﺣﺎﺝ ﻋﺒﺪﺍﻟﺮﺷﻴﺪ ﺑﻦ ﺣﺎﺝ ﻋﺒﺪﺍﻟﺮﲪﻦ ﺳﺎﻳﻒ ( ﻋﻠﻤﻮ ﺍﻛﺎﻡ ﺩﺳﻠﻴﻨﺪﻭﻍ ﺑﺎﻳﻮ )ﺳﺎﻳﺒﻮﺭﻱ – ﻓﻄﺎﱐ....................................................... 411 ( ﳏﻤﺪ ﺻﺎﱀ ﻭﻳﻬﺎﻣﺄ،)ﻣﺮﻭﺍﻥ ﺣﺎﺝ ﻣﺄﻣﻴﻨﺞ P4-02 การวิเคราะหความสอดคลองของเหตุการณทางประวัติศาสตรอิสลามทีเ่ กิดขึ้นบน คาบสมุทรอาหรับกับความมหัศจรรยของขอมูลจากหะดีษของทานนบี ( ) ............. 427 (แวยูโซะ สิเดะ, มาหามะสอเร ยือโระ) P4-03 รูปแบบการจัดการสหกรณการเกษตร ตามหลักการศาสนาอิสลามในบริบทสังคมไทย กรณีศึกษา อําเภอเมือง จังหวัดยะลา....................................................................... 443 (มัซลัน สุหลง) P4-04 สาเหตุทบี่ ั่นทอนบทบาทในการบริหารจัดการของคณะกรรมการมัสยิดกับการขับเคลื่อน ชุมชนมุสลิมใหปลอดบุหรี่ในจังหวัดนราธิวาส............................................................ 456 (ฮัสบุลเลาะ อาศิสสกุล, สมชัย จูเปาะ, มาหามะสอเร ยือโระ)
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
P4-05 การกําหนดสถานะสิ่งตองหามของบุหรี่ในอิสลามสูการขับเคลื่อนการเลิกบุหรี่ในชุมชน: กรณีศึกษามัสยิดกามาลียะหอสิ ลามียะห ตําบลปะลุรู อําเภอสุไหงปาดี จังหวัดนราธิวาส........................................................................................................ 469 บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย (มะดาโอะ ปูเตะ, สะสือรี วาลี, วันอีรฟาน แวมามุ) หนา ฎ
P4-06 การศึกษาเปรียบเทียบสภาพปญหาความขัดแยงในยุคเคาะลีฟะฮฺอุษมาน อิบนฺ อัฟฟาน กับความขัดแยงในบริบทพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต ......................................... 481 (ทิวากร แยมจังหวัด, อับดุลรอนิง สือแต) P4-07 สถานภาพชาวยิวในธรรมนูญมะดีนะฮ ....................................................................... 497 (มูหัมมัดรอฟลี แวหะมะ) P4-08 ความคิดเห็นของกํานันและผูใหญบาน ตอการใชทงุ ยางแดงโมเดลในการแกปญ หาความ ไมสงบในจังหวัดชายแดนภาคใต ............................................................................... 510 (อับดุลเลาะ ตีซา, สุวิทย หมาดอะดํา, จารุวัจน สองเมือง ซาฟอี บารู, จิระพันธ เดมะ) P4-09 การประเมินแผนปฏิบัติการพัฒนาจังหวัดยะลา ประจําปงบประมาณ พ.ศ. 2556...... 525 (อิสมาอีล ราโอบ, มุฮําหมัดซากี เจะหะ, สุไลมาน หะยีสะเอะ สุวิทย หมาดอะดํา, อับดุลยลาเตะ สาและ) P4-10 ความสัมพันธขององคกรชวยเหลือทางกฎหมายแกประชาชนในพื้นที่ จังหวัดชายแดนภาคใต .............................................................................................. 540 (สุทธิศกั ดิ์ ดือเระ) P4-11 สัญลักษณของปนใหญที่สะทอนถึงอํานาจและความกลาหาญราชวงศปาตานีใน ภาพยนตรเรือ่ งปนใหญจอมสลัด ............................................................................... 551 (ซาฮีฎีน นิติภาค) P4-12 สหรัฐอเมริกากับยุทศาสตรซอนเรนเบื้องหลังการตัง้ ฐานทัพในอัฟกานิสถาน.............. 560 (อับดุลเลาะ ยูโซะ) P4-13 พื้นที่สาธารณะกับความรูในกระบวนการสันติภาพชายแดนใต/ ปาตานี ..................... 572 (อิมรอน ซาเหาะ) P4-14 แนวทางการเพิ่มยอดขายของรานคาปลีกชุมชนในชวงสภาวะเศรษฐกิจชะลอตัว ....... 589 (กามีละฮ หะยียะโกะ)
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย หนา ฏ
P4-15 แนวทางการพัฒนาธุรกิจบริการเพือ่ การประกอบพิธีฮัจยและอุมเราะห ดวยสวนประสม ทางการตลาด 7P’s ................................................................................................... 597 (จิราพร เปยสินธุ) P4-16 การสื่อสารการตลาดแบบผสมผสานเพื่อการสรางทัศนคติใหมใหกับบุคคลในครอบครัวใน การเลี้ยงลูกดวยนมแม .............................................................................................. 608 (โรสนา รัฐการัณย) กลุมวิทยาศาสตร P5-01 สภาวะและอายุการเก็บรักษาของมะพราวคั่วดวยไมโครเวฟ ...................................... 620 (รอมลี เจะดอเลาะ, รอมสรรค เศะ, อิสมาแอ ลาเตะเกะ) P5-02 การศึกษาชนิดไสเดือนดินที่สามารถยอยสลายกากขี้แปง จากอุตสาหกรรมแปรรูปน้ํายางขน ............................................................................ 632 (สะอาด อาแซ, ซูไฮมิน เจะมะลี) P5-03 การผลิตและคุณคาทางโภชนาการของตูปะใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต ของประเทศไทย........................................................................................................ 641 (รอมลี เจะดอเลาะ) P5-04 การพัฒนาเครือ่ งอัดประจุแบตเตอรี่ตนแบบดวยเครือ่ งกําเนิดไฟฟาจากการปนจักรยาน ออกกําลังกาย ........................................................................................................... 652 (รอมลี เจะดอเลาะ) การนําเสนอแบบโปสเตอร (Poster) กลุมศึกษาศาสตรและเทคโนโลยีการศึกษา P2-01 เทคนิคสอนเสริมวิชาคณิตศาสตร โดยใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนประเภทเกม เรื่อง ทฤษฎีบทพีทาโกรัส ที่มีตอผลสัมฤทธิ์และความพึงพอใจของนักเรียน ....................... 664 (ลิลลา อดุลยศาสน, มุนซีเราะห เจะอีแต) P2-02 รูปแบบการสอนของทานนบีมุฮมั มัด ( ) ที่เนนผูเรียนเปนสําคัญ ............................. 673 (อะหมัดซากี มาหามะ) P2-03 ﺍﻟﺸﻴﺦ ﻭﺍﻥ ﺇﲰﺎﻋﻴﻞ ﺑﻦ ﻭﺍﻥ ﻋﺒﺪ ﺍﻟﻘﺎﺩﺭ ﻭﺇﺳﻬﺎﻣﻪ ﰲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺍﻟﻌﻘﻴﺪﺓ ﺍﻹﺳﻼﻣﻴﺔ............... 684 ()ﻣﺄﺳﻴﺪﻱ ﺳﺎﱄ P2-04 สื่อการสอนฟสกิ ส สิง่ สําคัญในการเสริมการเรียนรู ..................................................... 700 (ปติ สันหีม)
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on ”“Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development
กลุมภาษาและวัฒนธรรม ............................................................... 711 บัณฑิตวิทยาลัยﺍﻟﻨﻈﺮﺓ ﺍﻟﺒﻼﻏﻴﺔ ﰲ ﺍﻟﻘﺮﺁﻥ ﺍﻟﻜﺮﱘ ﻋﻨﺪ ﺍﻟﺮﻣﺎﱐ P3-01 และการวิจัย )ﻣﺮﻳﻨﺔ ﻟﻮﻩ ﻻﻳﻮ ،ﺇﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺗﻴﻬﻬﻲ( หนา ฐ
........ 722ﻣﻬﺎﺭﺓ ﺍﻟﻜﻼﻡ ﻟﺪﻯ ﺍﻟﻄﻠﺒﺔ ﻣﺴﺘﻮﻯ ﺍﻟﺜﺎﻟﺚ ﲟﺮﻛﺰ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺍﻟﻠﻐﺔ ﺍﻟﻌﺮﺑﻴﺔ ﲜﺎﻣﻌﺔ ﻓﻄﺎﱐ P3-02 )ﻋﺎﺋﺸﺔ ﺗﺎﻟﺆ ،ﺇﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺗﻴﻪ ﻫﻲ( ....................................................... 741ﺍﳌﺨﺎﻟﻔﺔ ﺍﻟﺼﻮﺗﻴﺔ ﻋﻨﺪ ﺍﺑﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﰲ ﻟﺴﺎﻥ ﺍﻟﻌﺮﺏ P3-03 )ﺃﻧﻴﺴﺔ ﺟﺊ ﻣﺄ ،ﺗﻮﺭﺍ ﻛﺎﺩﻳﺮ( ﺍﻗﺘﺮﺍﺽ ﺍﻟﻠﻐﺔ ﺍﳌﻼﻳﻮﻳﺔ ﺍﻟﻔﻄﺎﻧﻴﺔ ﻣﻦ ﺍﻟﻠﻐﺔ ﺍﻟﻌﺮﺑﻴﺔ )ﺟﻬﻮﺩ ﺍﻟﺸﻴﺦ ﻭﺍﻥ ﺃﲪﺪ ﺑﻦ ﳏﻤﺪ ﺯﻳﻦ P3-04 ............................... 750ﺍﻟﻔﻄﺎﱐ ﻣﻦ ﺧﻼﻝ ﻛﺘﺎﺑﻪ "ﺠﺔ ﺍﳌﺒﺘﺪﻳﻦ ﻭﻓﺮﺣﺔ ﺍﺘﺪﻳﻦ" ﳕﻮﺫﺟﺎﹰ( )ﻣﻨﲑﺓ ﺩﻭﻟﻮﻩ ،ﺣﻨﻔﻲ ﺍﳊﺎﺝ ﺩﻭﻟﺔ( .................. 764ﺷﻌﺮ ﺍﻟﻐﺮﺑﺔ ﻭﺍﳊﻨﲔ ﺇﱃ ﺍﻟﻮﻃﻦ ﻟﻮﺍﻥ ﺃﲪﺪ ﳏﻤﺪ ﺯﻳﻦ ﺍﻟﻔﻄﺎﱐ :ﺩﺭﺍﺳﺔ ﻓﻨﻴﺔ P3-05 )ﺇﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺗﻴﻪ ﻫﻲ ،ﻣﺮﺗﻀﻰ ﻓﺮﺡ ﻋﻠﻲ ﻭﺩﺍﻋﺔ( .............................. 774ﺍﻟﺸﺮﺡ ﰲ ﻗﺎﻣﻮﺱ ﺇﺩﺭﻳﺲ ﺍﳌﺮﺑﻮﻱ ﻭﻗﺎﻣﻮﺱ ﺍﳋﻠﻴﻞ :ﺩﺭﺍﺳﺔ ﻣﻘﺎﺭﻧﺔ P3-06 )ﺳﻴﻤﺴﻮ ﺟﺊ ﻟﻴﻨﺞ( ﺍﻷﺧﻄﺎﺀ ﺍﻟﺘﺤﺮﻳﺮﻳﺔ ﰲ ﺍﻟﺘﺰﻛﲑ ﻭﺍﻟﺘﺄﻧﻴﺚ ﻟﺪﻯ ﻃﻠﺒﺔ ﺍﳌﺮﺣﻠﺔ ﺍﳌﺘﻮﺳﻄﺔ ﰲ ﺍﳌﻌﻬﺪ ﺍﻹﺳﻼﻣﻲ P3-07 ........................................................... 792ﳑﺒﺎﻻ ﺭﺍﻣﻦ ﻭﻻﻳﺔ ﺟﺎﻻ :ﺩﺭﺍﺳﺔ ﻭﺻﻔﻴﺔ ﲢﻠﻴﻠﻴﺔ )ﺭﺷﻴﺪﺓ ﺗﺎﻟﺊ( .................... 806ﺍﻟﺘﺮﲨﺔ ﺑﲔ ﺍﻟﻠﻐﺘﲔ ﺍﻟﻌﺮﺑﻴﺔ ﻭﺍﻟﺘﺎﻳﻼﻧﺪﻳﺔ ﻭﺗﺒﺎﻳﻦ ﺍﻟﻌﺎﺩﺍﺕ ﺍﻟﻠﻐﻮﻳﺔ ﺑﻴﻨﻬﻤﺎ P3-08
)ﻧﻮﺭﻳﺴﺎﻥ ﻫﺎﻣﺎ(
P3-09 Pendekatan Komunikatif dalam Pengajaran dan Pembelajaran Bahasa Melayu............................................................................ 821 )(Hasanah Abdulkadir
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
กลุมสังคมศาสตรและการพัฒนาชุมชน บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย หนา ฑ
P4-01 บทบาทของผูนําสูงสุดดานจิตวิญญาณตอกระบวนการพิพากษาคดีความของชุมชน กรณีศึกษา ชุมชนนาเคียน อ. เมือง จ.นครศรีธรรมราช............................................. 834 (มนัส สุทธิการ) P4-02 เหตุการณความไมสงบ ทีส่ งผลตอการปฏิบัติงานของเจาหนาที่องคกรปกครองสวน ทองถิ่น ของเทศบาลตําบลตันหยง อําเภอยะหริ่ง จังหวัดปตตานี.............................. 845 (บายฮียะ เจะดะ, ชนิษฎา ชูสุข) กลุมวิทยาศาสตร P5-01 สถานการณ ปญหา และขอเสนอแนะในการจัดการมูลฝอยติดเชื้อ ในสามจังหวัดชายแดนภาคใต ................................................................................... 856 (อดินันท หวังพิทยา, เกื้ออนันต เตชะโต, โอภาส เกาไศยาภรณ)
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
แนวคิดการประยุก ตใ ชคํายืมจากภาษาอาหรับ ในภาษามลายูในการออกแบบ หลักสูตรสหสัมพันธภาษาอาหรับ-มลายูสําหรับผูเรียนภาษาอาหรับ ในบริบทสามจังหวัดชายแดนภาคใต
บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย หนา 381
อาเซ็ม อัชชะรีฟ ดร. (หลักสู ต รและการจัด การเรีย นการสอน) อาจารยภ าควิ ช าอิ ส ลามศึก ษา วิ ท ยาลัย อิส ลามศึ กษา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขตปตตานี
บทคัดยอ การศึกษานี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาแนวคิดที่เกี่ยวของกับหลักสูตรและการเรียนการ สอนภาษาอาหรับในบริบ ทสามจังหวัดชายแดนภาคใต เพื่อใหทราบและเขาใจแนวทางการ พัฒนาหลักสูตรชั้นเรียน การเรียนการสอนเชิงสัมพันธเนื้อหาระหวางกลุมสาระการเรียนรูภาษา อาหรับกับกลุมสาระการเรียนรูภาษามลายูที่มีคํายืมจากภาษาอาหรับเปนตนทุนแหงการเรียนการ สอน แลวนําประยุกตใชในการออกแบบหลักสูตรสหสัมพันธภาษาอาหรับ-มลายู วิธีการศึกษาที่ใชในการศึก ษาครั้ง นี้ เปนการศึกษาและคนควาซึ่ง รวบรวมขอ มูลจาก เอกสารเปนหลัก โดยสวนหนึ่งเปนการศึก ษาและคนควาเชิงประวัติศาสตร นอกจากนี้ ขอมูล บางสวนไดจากการสังเกตการณ โดยสังเกตการเรียนการสอน ตําราเรียน และปญหาการเรียนรู ภาษาอาหรับโดยภาพรวมซึ่งผูศึกษาไดสัมผัสจากการพูดคุยสนทนา หรือพบเห็นมาดวยตัวเอง ตามที่ โ อกาสอํ า นวย หลั ง จากนั้ น นํ า เสนอรายงานแบบพรรณนาวิ เ คราะห (Analytical Descriptive) ผลของการศึกษาครั้งนี้พบวา 1) หลักสูตรสหสัมพันธเหมาะกับการพัฒนาหลักสูตรชั้น เรียนในบริบทสามจังหวัดชายแดนภาคใต 2) หลักสูตรสหสัมพันธภาษาอาหรับ-มลายูเหมาะกับ ผูเ รียนภาษาอาหรับระดับ ริเ ริ่ม ไดอยางดี ในบริบทสามจังหวัดชายแดนภาคใต 3) หลักสูตร สหสัมพันธภาษาอาหรับ-มลายูชวยปรับปรุงแกไขขอบกพรองของหลักสูตรรายวิชาภาษาอาหรับ โดยมุงแกไขที่เ หตุ และปรับปรุงหลักสูตรที่เปนอุปสรรคในการพัฒนาการเรียนการสอนภาษา อาหรับและภาษามลายู อันจะมีสวนทําใหแนวทางการพัฒนาหรือแนวทางการแกไขเปนไปในทาง ที่ตรงจุดตรงประเด็น ครอบคลุม ทั่วถึง สมบูรณ และเปนระบบ คําสําคัญ: คํายืมภาษาอาหรับ, หลักสูตรสหสัมพันธ, ภาษาอาหรับ, ภาษามลายู, สามจังหวัด ชายแดนภาคใต
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย หนา 382
Concept of Applied Arabic Loan Word in Malay on Arabic-Malay Correlated Curriculum Designing for Arabic Learners at the Context of Three Southern Provinces Asem Ach-chareef Dr. (Curriculum and Instructional Management), Lecturer of Department of Islamic Studies, College of Islamic Studies, Prince of Songkhla University, Pattani Campus.
ABSTRACT This study aim to investigate the concepts related to curriculum and Arabic teaching at the context of three southern provinces, in order to know and understand classes curriculum development way, relational content teaching between the Arabic learning with Malay learning based on Arabic loan words as an instructional capital, then apply its on Arabic - Malay correlated curriculum designing. Methodology used in this study was based on documentary research mainly, some of the datas primarily on historical approach, In addition, some of the datas from observation, by observing the teaching, textbooks and Arabic learning problems generally that researcher exposed the conversation or finding with himself according to the opportunities permits, then reported as an analytical descriptive. The results of this study were: 1) correlated curriculum be suitable for the development of classes curriculum at the context of three southern provinces, 2) Arabic - Malay correlated curriculum be suitable well for beginners Arabic learning at the context of three southern provinces, 3) Arabic - Malay correlated curriculum improves faults and defects on Arabic courses, by getting to fix the causes and develop the curriculum that hinders the Arabic-Malay teaching development, this will contribute to relevant way of the development or solutions comprehensively, thoroughly, completely and systematic. Keyword: Arabic loan word, correlated curriculum, Arabic, Malay, three southern provinces
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
ความนํา การศึกษาภาษาของมนุษยมีความสัมพันธกับกระบวนการทํางานของสรีระที่สําคัญที่สุด ในชีวิตมนุษยไดแก สมอง ซึ่งเกี่ยวเนื่องตอไปกับกระบวนการทางจิตที่สัม พันธกับการแรกรับ บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย ภาษาแม (language acquisition) และการรับรูทําใหพัฒนาไปเปนผูที่มีความรูคิดและปญญา รวมเรียกวา “พุทธิปญญา” โดยแสดงออกไดดวยภาษา อีกทั้งมนุษยใชชีวิตในสังคม การใชภาษา หนา 383 ในสังคมจึงมีบทบาทสําคัญยิ่งอีกประการหนึ่ง ซึ่งมิไดใชภาษาแตเพียงเพื่อการสื่อความเทานั้น แต ยังใชภาษาในพิธีกรรมและใชภาษาเพื่อเปนสวนแสดงวัฒนธรรมของสังคมนั้นๆ การนําแนวคิด และหลักการของภาษาไปใชประโยชนในการสรางเสริมการเรียนรูศาสตรอื่นๆ เพื่อผลทางการ พัฒนาการเรียนรูเชิงวิชาการหรือเพื่อการสื่อสารและการรับใชสังคม การศึกษาในแนวนี้จึงเปน การประยุกตภาษาศาสตรไปใชใหเกิดประโยชน หรือเรียกวา ภาษาศาสตรประยุกต (พิณทิพย ทวยเจริญ. 2547: 163) ในช ว งต นคริ ส ต ศ ตวรรษที่ 20 การศึ ก ษาภาษาในลัก ษณะสหศาสตร ยั ง ไม เ กิ ด ขึ้ น เนื่องจากนักภาษาศาสตรบางทาน เชน เดอ ซอซูร ไดตีกรอบ หรือจํากัด สาระทางภาษาศาสตร แตเมื่อถึงปลายคริสตศตวรรษที่ 20 นักภาษาศาสตรตางมีความคิดเห็นตรงกันวา การศึกษาภาษา โดยไมพิจารณาบุคคลผูใชภาษาหรือสังคมตลอดจนสถานการณและสภาวะของการใชภาษานั้น ยอมขัดกับธรรมชาติและไมสมเหตุผล การศึกษาภาษาศาสตรในลักษณะสหศาสตรจึงมีมากขึ้น จนกลาวไดวาในชวงปลายคริสตศตวรรษที่ 20 (ชวง 1970) เปนตนไป การศึกษาภาษาศาสตรไม จําเปนตองศึก ษาภาษาเพื่อสาระเนื้อหาของตัวภาษาเองเทานั้น แตกระจายครอบคลุมออกไป มากมายในสาขาตางๆ ของภาษาศาสตรและภาษาศาสตรประยุกต มาตรฐานที่ 25 ของการศึกษาไทยไดระบุวา มีหลักสูตรที่เหมาะสมกับผูเรียนและทองถิ่น มีสื่อการเรียนการสอนที่เอื้อตอการเรียนรู ซึ่งตัวบงชี้ไดระบุวา มีหลักสูตรและเนื้อหาสาระของ หลักสูตรที่เหมาะสม สอดคลองกับเปาหมายการศึกษาและความตองการของผูเรียนและทองถิ่น การศึกษาเรื่องชั้นเรียนเปนนวัตกรรมที่มีแนวคิดและแนวทางที่นําไปสูการปฏิบัติที่ชวย พัฒนาการสอนของครู เพื่อพัฒนาการเรียนรูของผูเรียน การปรับหลักสูตรใหเหมาะสมคือ การเนนวา จะสอนอยางไร (how to teach) มากกวาสอนอะไร (what to teach) (นิตยา เปลื้องนุช. 2554: 131) ดร.รุง แกวแดง ไดมีความคิดเห็นวา การจัดการศึกษาของไทยในปจจุบันยังไมสอดคลองกับความ ตองการของบุคคล สังคมและประเทศ วิกฤตที่สําคัญของระบบการศึกษาไทยคือ ความทุกขของ ผูเรียน เนื่องจากเนื้อหาที่เรียนไมสอดคลองกับความเปนจริงในชีวิตประจําวัน ตองเรียนรูในเรื่องที่ ไกลตัว ตองสรางจินตนาการดวยความยากลําบาก และมีความทุกขเพราะตองทองจําตลอดเวลา จึงไม แปลกเลยที่มีความเห็นวาหลักสูตรทางการศึกษา ตลอดจนตําราเรียนขาดความยืดหยุนไมสอดคลอง กับสภาพของทองถิ่น (https://www.gotoknow.org/posts/264872) การเรียนภาษานับเปนมรดกวัฒนธรรมที่ควรแกการทนุถนอมอยางยิ่ง ภาษาอาหรับเปน ภาษาที่ใชในการปฏิบัติศาสนกิจสําหรับคนในบริบท สามจังหวัดชายแดนใต สวนภาษามลายูเปน ภาษาที่ไดรับการถายทอดวัฒนธรรมไปสูรุนตอๆ ไปซึ่งเปนตัวหลอมวัฒนธรรมกับกลุมประเทศ มลายูในอาเซียน สวนในดานขอมูลพื้นฐานดานวิชาการ ผูศึกษาไดคํานึงถึงเนื้อหา กระบวนการ แสวงหาความรู ที่จ ะเปนแนวทางไปสูก ารเรียนรูและพัฒนาศัก ยภาพการนํามาปฏิบัติจ ริง ใน ชีวิตประจําวัน ธรรมชาติการเรียนรูของผูเรียนสามารถเชื่อมโยงสัมพันธกับการเรียนภาษาอื่นๆ ในภาพรวม การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย หนา 384
ประวัติยอเกี่ยวกับการเรียนการสอนภาษาอาหรับในสามจังหวัดชายแดนใต ในการเรียนการสอนภาษาอาหรับในบริบทสามจังหวัดชายแดนใตไดผานมาหลายรอยป ประวั ติศ าสตรไ ด บั นทึ ก และสื บ ทอดมาตั้ ง แต อ ดีต เกี่ ย วกั บ สถาบั น การศึ ก ษาปอเนาะที่ ใ ห ความสําคัญกับการเรียนที่เกี่ยวกับศาสนกิจ วิธีการปฏิบัติศาสนกิจ ซึ่งเรียกวา ศาสนบัญญัติ และ อีกดานหนึ่งเปนการเรียนรูเพื่อทําความเขาใจบทอานในการปฏิบัติศาสนกิจซึ่งเปนภาษาอาหรับ และมีการถายทอดผานการเรียนหลักไวยากรณอาหรับ ทั้งสองแขนงวิชานี้นับเปนเอกลักษณเดน ของการเรียนในสถาบันปอเนาะตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบัน จนมีผูที่เ ชี่ยวชาญในดานภาษาและ วรรณคดีอาหรับ ถึงขนาดไดรับ ขนานนามวาเปนอุละมาอ (ผูรู ) เปนจํานวนมาก ทานมูหัมมัด ซัมเบอรี (Mohamad Zamberi A.Malek, 1994: 111) ไดกลาวถึงทานชัยคฺดาวูดอัลฟะฏอนีย วา ทานเปนอุละมาอทานหนึ่งที่ไดเขียนหนังสือตําราที่มีคุณคาและไดถูกยกยองใหเปนนักเขียนที่ มีชื่อเสียงมากที่สุดคนหนึ่งที่มีชีวิตอยูในชวงที่ปตตานีไดกลายเปนศูนยกลางการศึกษาอิสลามใน ดินแดนเอเชียตะวันออกเฉียงใต มุหัมมัดเศาะฆีรฺ บุตรของอับดุลลอฮฺ (2005: 3-4, ใน อิสมาอีล เบญจสมิทธิ์ . 2552: 2: 654) ไดกลาวถึงความสามารถของชัยคฺวันอะหฺมัด อัลฟะฏอนียดานการเขียนรอยกรองวา ทาน ไมไดเปนรองใครเมื่อเทียบกับรอยกรองที่อุละมาอของโลกมลายูรุนกอนๆ ไดเขียนไว เชน ฮัมซะฮฺ อันฟนซูรีย ผูแตงรอยกรองภาษามลายูคนแรกของโลกมลายูในศตวรรษที่ 16 และ 17 และรายา อาลี ฮัจญี ไดประพันธรอยกรองในศตวรรษที่ 18 สําหรับชัยคฺวันอะหฺมัด อัลฟะฏอนียนั้น ทาน เปนผูเริ่มประพันธรอยกรองมลายูในศตวรรษที่ 19 บทรอยกรองมลายูที่ประพันธโดยชัยคฺวันอะหฺ มัด อัลฟะฏอนียเปนครั้งแรกในภาษามลายูนั้น ทานประพันธในลักษณะ Nazam (กวีนิพนธ) เมื่อ ป ฮ.ศ. 1287/ ค.ศ. 1870 ขณะนั้นทานอายุเพียง 15 ป และประพันธในมัสญิดอัลหะรอม มหา นครมักกะฮฺ โดยทานใหชื่อบทรอยกรองภาษามลายูนั้นวา “Tranliterasi Nazam Nuril Aman” ชัยคฺวันอะหฺมัด บินมูฮัมมัดเซน อัลฟะฏอนียไมเพียงมีบทบาทในการเรียนการสอนภาษา อาหรับแตยังไดประดิษฐอักษรญาวีใหกับเสียงภาษามลายูมาใชโดยยืมอักษรมาจากภาษาอาหรับเปอรเซีย อักษรญาวีไดแพรก ระจายไปอยางกวางขวางพรอมกับ การเรียนการสอนไปทั่วทั้ง ภูมิภาคซึ่งมีขอบเขตตั้งแตจังหวัดชายแดนภาคใต ประเทศมาเลเซีย อินโดนีเซียบางสวน เขมร รวมถึงพมาดวยเชนกัน (Mohamad Zamberi A.Malek, 1994: 91) อุละมาอปตตานีนอกจากจะมีบ ทบาทในการคิดประดิษฐในดานภาษาเขียนแลว ยัง มี บทบาทในการพัฒนาอักษรมลายูอีกดวย ในป ค.ศ. 1884 ทางรัฐบาลตุรฺกี อุษมานียะฮฺ (ออตโต มาน) ไดใหจัดตั้งสํานักพิมพเพื่อภาษามลายูขึ้นครั้งแรกที่นครมักกะฮฺภายใตชื่อวา Mathbaah alMiriyah และไดแตงตั้งใหเช็ควันอะฮฺมัดเปนผูดูแลสํานักพิมพดังกลาวนี้ และทานยังไดรวบรวม หนั ง สือ ที่ เ ขีย นด วยลายมื อ ของบรรดาอุ ล ะมาอป ต ตานี ค นกอ นๆ (Mohamad Zamberi A.Malek, 2545: 116) นิเลาะ แวอุเซ็ง (2551, 174) ไดเขียนวา ผูที่สําเร็จการศึกษาจากสถาบันปอเนาะสวน ใหญจะประกอบอาชีพเปนครูศูนยอบรมการศึกษาอิสลามประจํามัสยิด (ตาดีกา) เปนผูชวยโตะ ครู เปนกรรมการมัสยิด เปดปอเนาะและเปนครูโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลาม นับจากอดีตการจัดการศึกษาของเอกชนไดเขามีบทบาทในการจัดการศึก ษาของชาติ จนถึง ปจ จุ บัน รัฐได เ ปดโอกาสใหเ อกชนสามารถจัดการศึก ษาไดทุก ระดับ และทุ ก ประเภท การศึกษาตามที่กฎหมายกําหนด อยางไรก็ตาม แมวาโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลามจะไดรับ การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
ความนิยมจากประชาชนในพื้นที่ดังขอมูลจํานวนโรงเรียนและจํานวนนักเรียนของโรงเรียนเอกชน สอนศาสนาที่มีเปนจํานวนมากอันเนื่องมาจากสาเหตุเกี่ยวกับบริบททางสังคมวัฒนธรรมที่เปนเอ กลัก ษณเฉพาะของพื้นที่แตเ มื่อพิจารณาดานคุณภาพโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิส ลามทั้ง บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย ประเภทมาตรา 15(1) และมาตรา 15(2) สวนใหญอยูในระดับที่ควรปรับปรุง และยังคงประสบป ญหาในภาพรวม สวนหนึ่ง คือปญหาดานหลักสูตรและการจัดการเรียนการสอน กลาวคือ ขาด หนา 385 ความตอ เนื่อ งของหลั ก สู ต รในแต ล ะระดั บ ชั้น ครู ส อนไม ตรงตามสาขา สื่อ การสอน ห อ ง ปฏิบัติการ หองเรียนไมสมดุลกับจํานวนนักเรียน ครูไดรับการพัฒนานอยมาก สงผลใหขาดทักษะ ในการจัดการเรียนการสอน (มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา, 2549) กรอบแนวคิดที่ใชในการศึกษา การสอนภาษาอาหรับในบริบทสามจังหวัดชายแดนใต-ซึ่งไมใชภาษาแมและอาจจะเปน ภาษาที่ 3 หลังจากภาษาไทยและภาษามลายู- ไมใชเรื่องงายเลย ความยากงายของการเรียน ภาษาตางประเทศจะแตกตางกันขึ้นอยูกับหลายปจจัย สวนหนึ่งมาจากปจ จัยของอายุผูเรียน บริบทที่ผูเรียนอาศัยอยู และธรรมชาติของภาษาที่จะเรียนรู รวมถึงความเหมือนและความตาง ดานการออกเสียงและการเขียน หลั ง จากที่ ผูศึก ษาได ศึก ษาและทบทวนวรรณกรรมและงานวิจั ยที่เ กี่ยวข องกับ การ ออกแบบหลักสูตร ไดนํากรอบแนวคิด (framework concept) และความรูที่ไดจากการทบทวน ดังกลาวมาผสมผสานกับแนวคิดและประสบการณของผูศึกษา เพื่อที่จะชวยในการจําแนก การ จัด กลุ ม หรื อ จั ด ประเภทของเหตุ ก ารณ แ ละสถานการณ ที่ เ กี่ ย วกั บ การออกแบบหลั ก สู ต ร สหสัมพันธใหปรากฏชัดเจนขึ้น กรอบแนวคิดนี้ยังชวยกําหนดแนวทางในการวิเคราะหขอมูลและ ปรากฏการณไดอยางเปนระบบ ครอบคลุมครบถวนตรงประเด็น และงายตอการทําความเขาใจ ยิ่งขึ้นจากนั้นจึงไดสรางกรอบแนวคิดที่ใชในการศึกษาครั้งนี้ขึ้น กลาวคือ หลักสูตรการเรียนการ สอนภาษาอาหรับที่เ ปนอุปสรรคตอการพัฒ นาการเรียนการสอนภาษาอาหรับในบริบ ทสาม จังหวัดชายแดนภาคใตนั้นมีเหตุหรือสาเหตุ (causes) ซึ่งทําใหเกิดผล (effects) และยังสงผล กระทบ (impacts) ตอการเรียนการสอนภาษาอาหรับของผูเรียนในบริบทสามจังหวัดชายแดน ภาคใตดวย ตัวอยางเชน “เหตุ” หรือ “สาเหตุ” ที่เกิดจากการไมประยุกตใชคํายืมภาษาอาหรับ ในภาษามลายูในการเรียนการสอนภาษาอาหรับ ทําใหเกิด “ผล” เชน การเรียนการสอนภาษา อาหรับเปนไปไดยาก และยังทําใหเกิด “ผลกระทบ” ตามมาดวย คือ ทําใหการพัฒนาการเรียน การสอนภาษาอาหรับไมประสบผลสําเร็จเทาที่ควร เห็นไดจากพฤติกรรมของผูเรียน อาทิ ใชเวลา ในการเรียนภาษาอาหรับเกือบ 10 ป แตยังไมสามารถสื่อสารดวยภาษาอาหรับในชีวิตประจําวัน ได ถึง แมมีศัพทคํายืม จากภาษาอาหรับเปนทุนใชสื่อสารในชีวิตประจําวันและเปนทุนในการ เรียนรู แตธรรมชาติของการใชภาษาพูดที่มีการเปลี่ยนแปลงดานการออกเสียง สําเนียง หรือมี การตัดเสียงบางพยางค อาจทําใหมีอุปสรรคในการเรียนรูคําศัพท หลายตอหลายคนไมสามารถ นําคําดังกลาวยอนกลับไปสูรูปคําดั้งเดิมในภาษาอาหรับ จึงไมทราบความหมายเดิมของรากศัพท ซึ่งมีความหมายรวมระหวางภาษาอาหรับและภาษามลายู หลักสูตรสหสัมพันธภาษาอาหรับและภาษามลายูเปนหลักสูตรที่พยายามปรับปรุงแกไข ขอบกพรองของหลักสูตรรายวิชาภาษาอาหรับ โดยนําเอาเนื้อหาของสาขาวิชาภาษามลายูที่ สัมพันธกันมาผนวกเขาไว โดยเฉพาะในรูปคําที่มีการยืมใชจากภาษาอาหรับ นับวาปรากฏการณ การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย หนา 386
นี้เปนปรากฏการณทางภาษาที่เดนมาก และคําอาหรับเหลานั้นกลายเปนภาษามลายูและถูกใชใน การสื่อสารในชีวิตประจําวันอยางกวางขวางอยูแลว จึงแสดงใหเห็นถึงความสัมพันธระหวาง เนื้อหาสาขาวิชาทั้ง 2 วิชา โดยไมทําลายขอบเขตวิชาเดิม (ยัง ไมไดผสมผสานหรือบูรณาการ เนื้อหาวิชาเขาดวยกัน ) กลาวคือ การศึก ษานี้เปนการจัดเนื้อหาเนนใหความสัม พันธระหวาง ปรากฏการณทางภาษาที่มีการเติมหนา-หลัง เกี่ยวกับรูปคําในรูปของ “imbuhan” บางชนิดใน ภาษามลายู ที่เ กี่ย วกั บ รู ป คํ าในรู ป ของ “อาการนาม” และคํ านามทั่ว ไปในภาษามลายู ซึ่ ง สอดคลองกับรูปแบบของคําในภาษาอาหรับที่เรียกวา “Maşdar-มัศดัรฺ” รวมถึงคํานามทับศัพท ทั่วไป ทั้ง นี้ จ ะไม ทําลายเอกลัก ษณ ของเนื้ อหาของวิ ชาทั้ ง สอง แต จ ะแสดงใหเ ห็นว าแตล ะ เนื้อหาวิชาเสริมกัน มีลักษณะในการจัดใหมีการสัมพันธระหวางวิชาที่ไมซับซอน เพื่อแกป ญหา ของความซับซอนของเนื้อหาในหลักสูตร โดยเฉพาะความหมายของคําศัพทตางๆ ดังนั้น เนื้อหา ซ้ําซอนกันรวมวางแผนการสอนรวมกัน และมีความสัมพันธใน 3 หัวขอ ไดแก สัมพันธขอเท็จจริง สัมพันธในหลักเกณฑ และสัมพันธตามหลักปฏิบัติสังคม รากศัพทของภาษามาตรฐานเมื่อกลับยอนไปสูรากศัพทเดิมจะเปนตนทุนทางภาษาโดยที่ ผูเ รียนสามารถเขาใจทันที โดยไมตองเรียนรูคําศัพทใหมม าเพิ่ม ในคลัง สมองของผูเ รียนอีก สันนิษฐานวานาจะเปนเปนการชวยในการประหยัดพลังงานและเวลาในการอธิบาย โดยเฉพาะ คําศัพทที่เ ปนนามธรรม เชน คําวา “อดทน” ผูเ รียนอาจเพียงแคตอยอดในการทําความรูจัก วิธีการผันรากศัพทคําดังกลาวในรูปกริยา รวมถึงมาตราหรือรูปแบบของคําประเภทตางๆ ที่มีการ เพิ่มหนวยเสียง การเปลี่ยนรูป เปนตน ผูเรียนก็สามารถที่จะเรียนรูศัพทภาษาอาหรับเบื้องตน และพัฒนาการเรียนรูไดเร็วกวา คํายืมจากภาษาอาหรับในภาษามลายู ศาตราจารย ดร. อับดุรฺเราะหฺมาน ชิก ไดศึกษาและรวบรวมคํายืมภาษาอาหรับในภาษา มลายูมาตรฐาน (หมายถึง ภาษามาเลเซีย) มีมากกวา 3,302 คํา ในจํานวนคําดังกลาวที่ยังคงไว ซึ่ง ความหมายเดิม จํานวน 1,005 คํา สวนคํายืม ที่ไดเ ปลี่ยนแปลงนัยยะแลว จํานวน 74 คํา กระบวนการการยืมคํายังคงตอเนื่องในบริบทสังคมมลายู โดยเฉพาะ หลังจากกระแสการใหความ สนใจกับภาษาอาหรับในยุคหลังนี้ เนื่องจากการตื่นตัวของอิสลาม การอพยพของชาวอาหรับสู ประเทศที่มีการสื่อสารดวยภาษามลายูและโอกาสของการศึกษา การทํางานและการทําธุรกิจ เปนตน (http://www.arabtimes.com/portal/article_display.cfm?ArticleID=21827) ชาวมลายูในบริบทสามจังหวัดชายแดนภาคใตใชคํายืมจากภาษาอาหรับในชีวิตประจําวัน อยางกวางขวางอยูแลว ถึง แมวาการใชคํายืม ภาษาอาหรับ ในภาษามลายูมิใชภาษามาตรฐาน (standard language) ซึ่งเปนภาษาที่ไดมีการจัดใหเปนระบบโดยมีกฎเกณฑการอธิบายการใช ภาษาอยางเปนกิจจะลักษณะในตําราไวยากรณ พจนานุกรม หรือใชเขียนวรรณกรรมตางๆ อีกทั้ง เปนภาษาที่ใชในสถานศึกษา ใชในการติดตอทางราชการหรือใชในสื่อมวลชน (พิณทิพย. 2547: 198) ดังที่ชาวมาเลเซียใชภาษามาตรฐานเปนสื่อในการเรียนการสอนและเปนภาษาทางราชการ ในชีวิตประจําวันของพวกเขา แตมุสลิมในบริบทสามจังหวัดชายแดนภาคใตใชคํายืมจากภาษา อาหรับในแบบภาษากลาง (lingua franca) ซึ่งเปนภาษาที่ชุมชนในสังคมทวิภาษาหรือพหุภาษา ใชสื่อสารซึ่งกันและกัน หรือเปนภาษาที่ใชในการสื่อสารทั่วไปไมวาจะเปนสังคมในลักษณะใด (พิณทิพย. 2547: 200) ดังที่ปรากฏในบริบทสามจังหวัดชายแดนใต ชาวปตตานี นราธิวาสและ การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
ยะลาอาจจะมีการใชคํายืมจากภาษาอาหรับในรูป แบบและสําเนียงที่แตกตางกัน แตพวกเขา ทั้ง หลายตางก็สามารถสื่อสารอยางเขาใจกันดวยภาษากลางระหวางชาวมลายูในบริบ ทสาม บัณฑิตวิทยาลัย จังหวัดชายแดนใตดวยกัน และการวิจัย ถึงแมคํายืมจากภาษาอาหรับอาจมีการเปลี่ยนแปลงดานการออกเสียง สําเนียง หรือมี การตัดเสียงบางพยางค เมื่อผูเรียนภาษาอาหรับนําคําดังกลาวยอนกลับไปสูรูปคําดั้งเดิมในภาษา หนา 387 อาหรับก็จะทราบความหมายเดิมของรากศัพทซึ่งมีความหมายรวมระหวาง 2 ภาษา อาทิ ภาษามลายูกลางสาม จังหวัดชายแดนภาคใต ﺍﺳﺎ /a . sa/
ภาษามลายู มาตรฐาน ﺍﺳﻞ /a . sal/
ภาษาอาหรับ
ความหมาย
ﻞﺃﺻ /aşl/
เดิม
คํายืมจากภาษาอาหรับในชีวิตประจําวันในภาษามลายูในบริบทสามจังหวัดชายแดนใตมี จํานวนมากกวา 250 คํา นับเปนทุนทางภาษาอันมหาศาล ดังนั้น หากการออกแบบหลักสูตรและ การจัดการหลักสูตรสหสัมพันธภาษาอาหรับ -มลายูโดยการใชคํายืมจากภาษาอาหรับในภาษา มลายูเปนฐานแลว ผูศึกษาสันนิษฐานวา ผูเรียนภาษาอาหรับสามารถเรียนรูภาษาอาหรับไดเร็ว และมีประสิทธิภาพ และสามารถชวยแกไขปญ หาการเรียนภาษาอาหรับในบริบทสามจังหวัด ชายแดนภาคใตไดในระดับเบื้องตน แนวคิ ดการประยุก ตใ ชคํา ยื ม จากภาษาอาหรั บในภาษามลายู ในการออกแบบหลั กสู ต ร สหสัมพันธระดับชั้นเรียน หลักสูตร หมายถึง หลักสูตรที่เขียนขึ้นอยางเปนทางการ ตามนโยบายของสถานศึกษา ตางๆ ที่คาดหวัง ใหเ กิดขึ้นกับ ตัวผูเ รียน ซึ่ง อยู ในรูป ของเอกสารที่ส ะทอนถึง ทฤษฎีท างดาน การศึกษา หรือคุณคาทางสังคมในขณะนั้น หลักสูตรจึงเปนแนวทางการจัดประสบการณ และ/ หรือเอกสารที่มีการจัดทําเปนแผนการจัดสภาพการเรียนรูหรือโครงการจัดการศึกษา โดยมีการ กําหนดวิธีการจัดการเรียนรู เพื่อใหผูเรียนเกิดผลการเรียนรูตามจุดประสงคหรือจุดมุง หมายตามที่ หลักสูตรกําหนดไว (จรุณี เกาเอี้ยน. 2555.171) หลั ก สู ตรไม จํา เป นที่ จ ะตอ งทํ าตามนโยบายจากสว นกลางเสมอไป มาตรฐานของ หลัก สูตรอาจจะกําหนดขึ้น โดยใชเ กณฑจ ากผูเชี่ยวชาญหรือครูผูส อนในโรงเรียน เชน ครูใน โรงเรียนสามารถตัดสินใจทีจ่ ะกําหนดหลักสูตรเกี่ยวกับการสอนทักษะทางดานภาษาที่จะสอนใน แตละระดับชั้น หรือกลุมโรงเรียนอาจจะกําหนดหลักสูตรตามที่กลุมของตนคาดหวัง (ชวลิต ชู กําแพง. 2551.12) การพัฒนาหลักสูตรเปนกระบวนการที่สําคัญในการดําเนินการตามกระบวนการเพื่อให หลักสูตรทันสมัย และเปนหลักสูตรที่ดีมีความเหมาะสมกับสภาพจริงของบริบทสังคมและเพื่อให เกิดการนําไปใชจ ริง ซึ่งเกิดประโยชนสูงสุดตอผูเ รีย น และยังเปนกระบวนการพัฒนาคุณภาพ มนุษยใหเปนผูที่มีความรู มีประสบการณและมีทักษะในการพัฒนาตนเองใหเจริญงอกงาม การพัฒนาหลักสูตรระดับหองเรียนเพื่อการจัดการเรียนการสอนทีมีประสิทธิภาพเพื่อให บรรลุตามจุดมุงหมายที่วางไว ผูที่มีหนาที่พัฒนาหลักสูตรในระดับนี้ คือ ครูผูสอน (จรุณี เกา เอี้ยน. 2555: 176) การออกแบบหลักสูตร (curriculum design) ควรใหความสําคัญกับการ การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย หนา 388
เลือกและจัดเนื้อหาสาระ การเลือกประสบการณการเรียนรูที่เหมาะสมและความสอดคลองกับ เนื้อหาสาระที่ไดเลือก เหมาะสมกับเปาหมาย จุดหมาย ความตองการของผูเรียนและลักษณะ ของบริบทสังคม ตลอดจนขอกําหนดตางๆ ของสังคม และปรัชญาทางการศึกษา (จรุณี เกาเอี้ยน. 2555: 180) การพัฒนาหลักสูตรเพื่อตอบสนองความตองการของทองถิ่นและความสนใจเห็นคุณคา ในการเรียนของผูเรียนมีความสําคัญ การพัฒนาและการใชหลักสูตรโดยการจัดทําแผนการสอน และสื่อการเรียนที่ปรับจากหลักสูตรแมบทหรือหลักสูตรสวนกลางใหตรงกับสภาพทองถิ่น ยอม ถือไดวาเปนหลักสูตรทองถิ่น ทั้งนี้โดยจะตองคํานึงถึงแนวจัดการศึกษาที่เนนผูเรียนเปนสําคัญ ชวลิต ชูกําแพง(2551: 49) ไดกลาวถึงเหตุผลและความจําเปนในการพัฒนาหลักสูตรทองถิ่นไววา การพัฒนาหลักสูตรทองถิ่นจึงตองจําเปนตองใชลักษณะกระบวนการเทคนิควิธีการทั้งหมดในการ จัดทําหลักสูตรและการจัดเนื้อหาสาระและประมวลประสบการณในหลัก สู ตรที่จัดทําขึ้นมา เพื่อใหไดหลักสูตรที่มีคุณภาพตรงตามความตองการของนักเรียน โรงเรียนและชุมชน การออกแบบหลัก สูตรเปนลัก ษณะหนึ่ง ของกระบวนการพัฒ นาหลัก สูตร หลัก สูตร สหสัมพันธเปนหลักสูตรระดับหองเรียน ซึ่งเปนระดับที่สําคัญที่สุดในบรรดาระดับของหลักสูตร ทั้งหลาย (ชวลิต ชูกําแพง. 2551: 31) คือ หลักสูตรระดับหองเรียน หลักสูตรระดับสถานศึกษา หลักสูตรระดับทองถิ่น และหลักสูตรระดับชาติ ตามลําดับ หลักสูตรสหสัมพันธเปนหลักสูตรที่จัดตามแนวปรัชญาสารนิยม (essentialism) ซึ่ง มี ความเชื่อวาในแตละวัฒนธรรมมีความรู ทักษะ ความเชื่อ อุดมการณ ฯลฯ ที่เปนแกนกลางหรือ เปนหลัก ทุกคนในวัฒนธรรมนั้นควรรูสิ่งเหลานี้ ระบบการศึกษามุงถายทอดสิ่งเหลานี้แกเยาวชน สาระสําคัญของความรูเปนความรูปจจุบัน ซึ่งเนนปริมาณความรูเปนสําคัญ เนนการเรียนการ สอนมุงที่จะฝก นับเปนแนวความเชื่อที่มีอิทธิพลตอการจัดการศึกษาทั่วโลก ตั้งแตสมัยกอนจนถึง ปจจุบัน (ชวลิต ชูกําแพง. 2551: 36) การวิเคราะหสถานการณในการพัฒนาการเรียนรูภาษาอาหรับ การวิเ คราะหส ถานการณ (situation) การเรียนรูภาษาอาหรับ ในบริบ ทสามจัง หวัด ชายแดนใต โดยการศึกษาวิเคราะหสภาพในอดีต สภาพปจจุบันและสภาพที่ควรเปนในอนาคต โดยวิเคราะหสิ่งตางๆ ตอไปนี้ (จรุณี เกาเอี้ยน. 2555: 200) 1. ปรัชญาการศึกษานโยบาย หลักสูตร แผนการศึกษา งานวิจัย 2. สภาพปญหา คานิยม วัฒนธรรมและความตองการของชุมชน 3. ธรรมชาติของเนื้อหาสาระ วิชาความรู ความเจริญกาวหนาทางวิชาการ 4. ความรูเกี่ยวกับผูเรียน ในดานความตองการและความสนใจ 5. ทฤษฏีการเรียนรู ตลอดจนแนวทางการจัดประสบการณการเรียนรู บริบ ทของสัง คมในสามจั ง หวัด ชายแดนใต เ ป น สั ง คม พหุภ าษา (multilingualism) ธรรมชาติของผูเรียนในสังคมนี้ ดังทีพ่ ิณฑิพย (2547: 169) ไดมีความคิดเห็นวา ความยืดหยุนของ สมองในสมาชิกในสังคมพหุภาษา มีการสรางรูปแบบทางประสาทที่สัมพันธกับการออกเสียงได อยางรวดเร็วตามลักษณะของรูปแบบทางเสียงที่เกิดขึ้นในสังคมรอบตัว ทําใหมีโอกาสไดเรียนรู 2 ภาษา หรือภาวะทวีภาษา (bilingualism) โดยงาย ผูเรียนในบริบทสามจังหวัดชายแดนภาคใตมี การใชภาษาในลักษณะ “การปนภาษา” เกิดขึ้นในแนวปรกติ ซึ่ง เปนสังคมพหุภาษา นั่นคือ การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
สังคมนี้ผูพูดสามารถพูดได 2 ภาษาหรือมากกวา และใชทั้งสองภาษา (หรือสาม) รวมกันใน 1 ประโยค หรือใน 1 หัวขอประเด็นการสนทนา และภาษามลายูเปนภาษาแสดงเอกลักษณภูมิภาค ดังนั้น บริบทสามจังหวัดนับเปนสังคมหนึ่งที่แสดงการใชภาษาในลักษณะสลับภาษาและปนภาษา บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย มาก ผูใชภาษามลายูในสามจังหวัดจะรูวาตนควรสลับภาษาและปนภาษาเมื่อใด โดยพิจารณาจาก ตัวแปรเชน ผูรวมสนทนาเปนใคร มีความใกลชิดสนิทสนมหรือไม หัวขอสนทนาเปนหัวขอแบบใด หนา 389 นอกจากนี้ยัง พิจารณาตัวแปรจากความแตกตางทางสัง คมและวัฒ นธรรมของผูพูดและผูรวม สนทนาดวย ลักษณะของขอมูลทางภาษาที่ใชในการวิเคราะห อิสลามไดแพรขยายในโลกมลายูโดยชาวอาหรับและเปอรเซียราวในชวงศตวรรษที่ 13 ภาษาอาหรับมีอิทธิพลตอภาษามลายูและมีสถานะทีส่ ูงสงในสังคมมลายูเปนดั่งภาษาทางการ จึง ทําใหองคประกอบแหงการกลมกลืนทางภาษาเกิดขึ้นโดยงายในภาษามลายู โดยเฉพาะในดาน การยืมรูปแบบคําภาษาอาหรับ ปรากฏการณจะเห็นไดชัด อยางนอย ทาเรือมะละกาเปนทางผาน ทางการคาระหวางอาหรับ หลักฐานที่บง ชี้ถึง อิทธิพลของอาหรั บในโลกมลายูมีมากมาย จะ ออกมาในรูปแบบของคําศัพทอาหรับที่มีการใชในชีวิตประจําวัน เชน เราะสูล (ศาสนทูต) กิตาบ (ตํารา) อะมานะฮฺ (ความซื่อสัตย) หุรฺมัต (การใหเกียรติ) เปนตน สวนคําทับศัพทในการปฏิบัติ ศาสนกิจ เชน เศาะลาต (การละหมาด) รุกูอฺ (การกม) ซุูด (การกราบ) เปนตน อิท ธิพ ลของอาหรับ ที่มี ต อโลกมลายู มิ ใช เ พี ยงในภาษาเทา นั้ น แต ยัง ครอบคลุม ถึ ง วรรณคดีอีกดวย วรรณกรรมอาหรับไดถูกนํามาดัดแปลงและประยุกตใชโดยนักวรรณคดีทองถิ่น เชน เรื่องราวเกี่ยวกับบรรดานบี เรื่องราวของบรรดาเศาะหาบะฮฺ วีรบุรุษมุสลิม และเรื่องราว อื่นๆ (Ismail Hamid, 1982: 72) อิทธิพลนี้จะเห็นไดชัดในคําศัพทเชิงวิชาการที่มีการใชอยูเสมอ แนวคิดหรือปจจัยอื่นๆ ในดานรูปแบบและความหมาย ขอมูลพื้นฐานเบื้องตนที่ใชในการวิเคราะหภาษาในการศึกษานี้นํามาจากขอมูลภาษาพูด และภาษาเขียน แตเนื่องจากภาษาเปนเครื่องมือในการสื่อสารของคนทุกกลุม ทุกอาชีพ ทุกทองที่ ผูศึกษาขอมูลในการออกแบบหลักสูตรสหสัมพันธภาษาอาหรับ-มลายู จึงควรกําหนดหลักการใน การพิจารณาลักษณะขอมูลดังนี้ 1. ภาษามาตรฐาน (standard language) เปนภาษาที่ใชอยางเปนกิจจะลักษณะใน ตํารา อีกทั้งเปนภาษาที่ใชในสถานศึกษา ซึ่งใชเปนสื่อในการเรียนการสอน 2. ภาษากลาง (lingua franca) เปนภาษาที่ชุมชนในสังคมทวิภาษาหรือพหุภาษาใช สื่อสารซึ่งกันและกัน หรือเปนภาษาที่ใชในการติดตอทั่วไปไมวาจะเปนสังคมในลักษณะใด (พิณ ทิพย. 2547: 200) กลาวคือ คําศัพทที่ใชรวมกันระหวางประชากรที่อาศัย ใน 3 จังหวัด คือ นราธิวาส ปตตานี และยะลา 3. ภาษาถิ่น (dialect) เปนภาษาของสังคมหนึ่งๆ ที่มีระบบสื่อความระบบเดียว แตอาจ มีภาษายอยที่ใชในกลุมชนตางๆ ของสังคมนั้นๆ ภาษานี้อาจพิจารณาเปนพื้นที่ตามลักษณะทาง ภูมิศาสตรซึ่งเรียกวาภาษาถิน่ (พิณทิพย. 2547: 200) กลาวคือ คําบางคําในจังหวัดนราธิวาสที่ใช สื่อเฉพาะชาวนราธิวาส หรือบางที่ในจังหวัดนราธิวาส
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย หนา 390
4. แหลงของขอมูล ภาษาที่ใชไมจําเปนตองมี “ลักษณะ” หรือ “แบบ” เดียวกันเสมอ ไป การวิเ คราะห “ภาษามลายู ” ที่ ผูศึก ษาวิเ คราะห นี้เ ปนภาษามลายูใ นบริบ ทสามจัง หวั ด ชายแดนภาคใต 5. การจัดกลุมภาษา การจัดกลุมภาษาอาหรับ และภาษามลายู เปนการจัดกลุม ใน ลักษณะเปรียบเทียบขามภาษา (cross linguistic comparison) เพื่อดูรูปแบบตางๆ ที่เกิดขึ้น คลายกันหรือตางกันใน 2 ภาษาที่ตางตระกูลภาษา ซึ่งไมไดมาจากแมภาษาเดียวกัน ภาษามลายู เปนภาษาในตระกูล ออสโตรนีเซียน (Austronisian) สวนภาษาอาหรับเปนภาษากลุมเซมิติก (Semitic) ในตระกูลแอโฟรเอเซียติก (Afro-Asiatic) (พิณทิพย. 2547: 160) ความคลายคลึงที่ เกิดมาจากการยืมภาษาเนื่องจากอิทธิพลทางความเชื่อ ศาสนา และการสัมผัสทางภาษา การจัด กลุมขามภาษานี้ ผูศึกษาไดพิจารณาจากกระบวนการบรรยายปรากฏการณทางภาษาระหวาง 2 ภาษา โดยมีเกณฑทางระบบรูปคํา ดูจากรูปแบบของหนวยคําที่เกิดในภาษาที่มีหนวยคําเติมและ ไมมีหนวยคําเติม เปนตน 6. วัฒนธรรมทางภาษา การศึกษาวัฒนธรรมเปนลักษณะสําคัญที่ศึกษาในภาษาศาสตร มานุษยวิทยา โดยการรวบรวมขอมูลจากวัฒนธรรม ประเพณี พิธีกรรม และความเชื่อตางๆ ใน กลุมชนนั้นๆ ซึ่งจะมี “การใชภาษา” รวมดวยเสมอ จะเห็นไดชัดเจนในคําทับศัพทที่ใชในการ ประกอบศาสนกิจ อาทิ เศาะลาต ศิยาม ซะกาต เปนตน 7. การพิจารณาคุณสมบัติประจํากลุมภาษา นัน่ คือ การพิจารณาคุณสมบัติแกนกลางที่ เกิดรวมกันและคุณสมบัติที่เกิดตางกัน การพิจารณาคุณสมบัติประจํากลุมเปนแนวคิดที่สอดคลอง กับการศึกษาเชิงพุทธิปญญา ซึ่งเปนการศึกษาวามนุษยมีกระบวนการรับรูเพื่อพัฒนาเปนความรู ความคิดและการมีปญญาไดอยางไร (พิณทิพย. 2547: 156) การศึกษานี้ก็ไดพิจารณาคํายืมจาก ภาษาอาหรับในรูปของคํานามและนามกริยาในภาษามลายูที่เปนแกนรวมระหวาง 2 ภาษา แนวคิดเกี่ยวกับประสิทธิภาพและประสิทธิผลของการเรียนภาษาอาหรับและภาษามลายู การใชภาษาในสังคมเปนการบงบอกวัฒนธรรมและธรรมเนียมปฏิบัติในสังคมหนึ่งๆ ซึ่ง เปนการศึกษาภาษาศาสตรมานุษยวิทยา ในสังคมสามจังหวัดชายแดนใต มีการสอนภาษาอาหรับ ใหแกเด็กในพื้นที่ ซึ่งความยืดหยุนของสมองจะทําใหมีการสรางรูปแบบทางปราสาทที่สัมพันธกับ การออกเสียงไดดี ถาตัวแบบ (model) ในการออกเสียง นั่นคือ “ผูส อน” ชาวมลายูในสาม จังหวัดชายแดนภาคใตสามารถออกเสียงพูดภาษาอาหรับไดคลายเจาของภาษา ผูเรียนก็จะรับ รูปแบบภาษาอาหรับที่คลายกับเจาของภาษาเชนกัน ภาษามลายูยังคงเปนภาษาหลักสําหรับการสื่อสารของคนในพื้นที่ แตพบวาดวยระบบ การศึกษาทําใหมีการเรียนรูภาษาไทยเพิ่มขึ้น และในทางตรงกันขามกันความรูในภาษามลายูถิ่น ของตนอาจจะลดลง ขึ้นอยูกับลักษณะของหนาที่การงานและความจํา เปนในการใชภาษาใน ชีวิตประจําวัน สุวิไล เปรมศรีรัตน (2541: 21) มีความคิดเห็นวา คนที่มีอายุเกิน 40 ปขึ้นไปซึ่งใช ชีวิตสวนใหญในหมูบานและเด็กกอนวัยเรียนจะมีความรูเ ฉพาะภาษาทองถิ่นของตนเปนสวนใหญ และใชภาษาทองถิ่นของตนในชีวิตประจําวัน อยางไรก็ตามผูศึกษามีความเห็นวาในบริบทสังคม สามจังหวัดชายแดนภาคใต ผูสอนภาษาอาหรับไมสามารถที่จะนําวิธีสอนตางๆ ที่ตางชาติคิดคน เพื่อสอนเด็กในสังคมที่ตางไปจากบริบทสังคมสามจังหวัดชายแดนภาคใต ผูศึกษาจึงไดดําเนินการ ศึกษานีเ้ พื่อเสนอแนวคิดการสรางหลักสูตรและดําเนินการสอนไดดวยวิธีสอนที่ประสมประสาน การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
เพื่อใหเ หมาะกับ สังคมในบริบ ทนี้ พิณทิพย (2547: 208) ไดมีความเห็นวา ในปจจุบันการที่ รัฐบาลไดกําหนดใหมีการสอนภาษาตางประเทศในระดับประถมศึกษาทําใหเกิดคําถามตอไปวา จะเริ่มสอนภาษาตางประเทศใหแกเด็กไทยเมื่ออายุเทาไหรจึงจะเหมาะสมโดยไมกระทบตอการ บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย พัฒนาภาษาแมของเด็ก จะสอนอยางไร และจะมีหลักสูตรในลักษณะใด การสอนภาษาอาหรับใหเ กิดผลดีแกผูเ รียนในบริบ ทสามจัง หวัดชายแดนภาคใตนั้น หนา 391 ผูสอนไมควรมุงวิธีสอนแบบหนึ่งแบบใดโดยเฉพาะ เนื่องจากสังคมในบริบทนี้มีพื้นฐานทางสังคม วัฒ นธรรม และการปลู ก ฝง ความคิดแตกตางไปจากสัง คมบริ บ ทอื่น การจะยืม แนวคิ ดทาง หลักสูตรหรือวิธีสอนมาใชในบริบทนี้โดยไมพิจารณาพื้นฐานทางสังคมและการอบรมตลอดจน พื้นฐานทางระบบการศึกษานั้นเปนการปฏิบัติที่ขัดกับความเปนจริง ดวยเหตุนี้ ผูศึกษาจึงไดเลือก วิธีสอนแบบประสมประสานและไมสรางภาระใหแกผูสอนมากจนเกินไป โดยผูสอนสามารถใช ภาษามลายูและภาษาไทยอธิบายความหมายหรืออธิบายแนวการใชกิจกรรมทางภาษาที่นํามา จากถอยคําแบบเบ็ดเสร็จ คําศัพทที่เลือกมาสรางเป นบทเรียนมี เกินกวา 250 คํา ที่ผูสอนกับ ผูเ รียนสามารถใชในกิจ กรรมการใชภาษารวมกันและสามารถนําไปใชในชีวิตประจําวัน และ สามารถสอนใหผูเรียนรับรูหรือใชภาษาอาหรับในสถานการณที่กําหนดไวไดเปนอยางดี โดยไม ตองอธิบายกฎไวยากรณแตอยางใด กระบวนการการประยุกตใชคํายืมจากภาษาอาหรับในภาษามลายูในการออกแบบหลักสูตร สหสัมพันธอาหรับ-มลายู สําหรับผูเรียนในบริบทสามจังหวัดชายแดนภาคใต หลังจากที่ผูศึก ษาในนําเสนอแนวคิดการประยุกตใช คํายืม จากภาษาอาหรับ ในภาษา มลายูในการออกแบบหลักสูตรสหสัมพันธอาหรับ-มลายูแลว ผูศึกษาขอเสนอกระบวนการในการ สรางหลักสูตรดังกลาว ดังขั้นตอนตอไปนี้ 1) รวบรวมคํายืมจากภาษาอาหรับในภาษามลายูที่ผูเรียนใชสื่อสารกันอยางแพรหลายใน บริบท สามจังหวัดชายแดนภาคใตใหมากที่สุด คําศัพทที่เลือกมาใชเปนคําศัพทที่รูจักทั่วไปใน บริบทสามจังหวัดชายแดนภาคใต ไมวาผูเรียนจะมาในทองถิ่นใด คําศัพทเหลานี้ไมเปนภาระแก ผูสอนในการอธิบายเพื่อทําความเขาใจ 2) จัดคําศัพทที่เปนคํายืมเปนหมวดหมู ตามประเภทของคํา อาทิ คํานาม (อิซมฺ) และ คํานามกริยา (มัศดัร)ฺ หรือดานการใช อาทิ คําทับศัพทในการปฏิบัติศาสนกิจ (อิบาดะฮฺ) อาทิ รุ กูอฺ ซุดู กิยาม เปนตน การธุรกรรม (มุอามะละฮฺ) อาทิ ฮะดียะฮฺ เศาะดะเกาะฮฺ ซียาเราะฮฺ เปน ตน คํานามทั่วไป กุรซี กิตาบ เปนตน คํานามกริยา อาทิ ยากีน อิคลาศ เปนตน 3) การเลือกเนื้อหาเพื่อสรางบทเรียนเริ่มดวยคําศัพทรอบตัวและที่ใชบอย โดยการสราง บทเรียนที่เนนกระบวนการยอนกลับสูภาษามลายูมาตรฐาน หรือ ยอนกลับไปสูรูปคําดั้งเดิมใน ภาษาอาหรับ หลังจากไดวิเคราะหการเปลี่ยนแปลงดานการออกเสียง สําเนียง หรือมีการตัดเสียง บางพยางค อันเนื่องจากคําบางคําที่มีอยูในภาษามลายูสามจังหวัดชายแดนภาคใตเปนภาษาพูดที่ มีการตัดทายพยางคสดุ ทาย หรือเปลี่ยนเสียงตางจากภาษามาตรฐานซึ่งอาจจะใกลเคียงกวากับ ภาษายืม อาทิ คําวา /อิคละฮฺ/ ซึ่งภาษามลายูมาตรฐาน เปน /อิคลาซ/ เปนตน 4) ในการอธิบายยอนกลับสูรูปคําเดิมที่เปนมาตรฐานในภาษาอาหรับ ควรยึดภาษาแม เปนหลัก อันเนื่องจากคําบางคําเปนภาษาพูดที่มีการตัดทายพยางคสุดทาย หรือเปลี่ยนเสียงตาง
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย หนา 392
จากภาษามาตรฐานซึ่ง อาจจะใกลเคียงกวากับภาษายืม แลวชี้แจงคําเดิมในภาษามลายูกอน หลังจากนั้นจึงชี้แจงคําเดิมในภาษาอาหรับ อาทิ 4.1) คําที่มีการตัดทายพยางคสุดทาย ﺍﺳﺎ
ﺍﺳﻞ
/a.sa(x)/
/a.sal/
กลับสูคํายืมภามลายู มาตรฐาน
ﺍﺻﻞ กลับสูคําเดิมในภาษา อาหรับ
/asl/
4.2) คําที่เปลี่ยนเสียงตางจากภาษามาตรฐาน ﺍﺧﻠﻪ /ikh.lah/
*ﺍﺧﻼﺱ /ikh.las/
กลับสูคํายืมภามลายู มาตรฐาน หลังจากมี การเปลี่ยนเสียงสะกด ของพยางคสุดทาย
ﺇﺧﻼﺹ กลับสูคําเดิมในภาษา อาหรับไดใกลเคียงกวา
/ikh.las/
* ภาษามลายูรูปแบบญาวีในบริบทสามจังหวัด จะเขียนวา / ﺍﺧﻼﺹ/ อยูแลว ก็จะงายตอการทํา
ความเขาใจภาษาอาหรับ 4.3) สวนคําที่อยูในรูป “อาการนาม” อาทิ ภาษามลายูกลางสามจังหวัด ภาษามลายูมาตรฐาน ภาษาอาหรับ ชายแดนภาคใต ﺻﺒﺎ
ﻛﺼﱪﺍﻥ
ﺮﺒﺻ
/so . ba/
/ke . şo . ba . ran/
/şobr/
ความหมาย ความอดทน
ในการอธิบายยอนกลับสูรูปคําเดิมที่เปนมาตรฐานในภาษาอาหรับ ควรยึดภาษาแมเปน หลัก ในคําประเภท “อาการนาม” เชนนี้ อาจตองชี้แจงคําเดิมในภาษาอาหรับกอน หลังจากนั้น จึงชี้แจงรูปแบบคําในภาษามลายูมาตรฐาน ดังแผนภาพ ตอไปนี้ ﺻﺒﺎ /a.sa(x)/
ﺻﱪ กลับสูคําเดิมในภาษา อาหรับ
/a.sal/
ﻛﺼﱪﺍﻥ กลับสูคํายืมในภาษา มลายูมาตรฐาน
/asl/
รากศัพทของภาษามาตรฐานเมื่อกลับ ยอนไปสูร ากศัพทเ ดิม เชน “ ”ﺹ ﺏ ﺭซึ่ง มี ความหมายวา “อดทน” เปนตนทุนทางภาษาโดยที่ผูเรียนสามารถเขาใจทันที โดยไมตองเรียนรู คําศัพทใหมมาเพิ่มในคลังสมองของผูเรียนอีก จึงเปนการชวยในการประหยัดพลังงานและเวลาใน การอธิบาย โดยเฉพาะคําศัพทที่เปนนามธรรม เชน คํา “อดทน” นี้ ผูเรียนอาจเพียงแคตอยอดใน การทําความรูจักวิธีก ารผันรากศัพทคําดัง กลาวในรูป กริยา เปน /ﺮﺒﺻ/ /ﺒﹺﺮﺼﻳ/ หรือ /ﺒﹺﺮ ﺍﺻ/ รวมถึงมาตราหรือรูปแบบของคําประเภทตางๆ ที่มีการเพิ่มหนวยเสียง การเปลี่ยนรูป เปนตน
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
1) การสรางบทเรียนและแนวการสอนระดับประโยค เริ่มดวยประโยคสั้นๆ ที่ประกอบดวยคํายืม ทั้งหมด อาทิ บัณฑิตวิทยาลัย ()ﺻﻴﺤﺔ ﺍﻳﺖ ﺍﺩﺍﻟﻪ ﺳﻮﺍﺕ ﻧﻌﻤﺔ . ﺔﻤﺍﻟﺼﺤﺔ ﻧﹺﻌ - และการวิจัย ( )ﺍﺳﺎﺱ ﺍﳝﺎﻥ ﺍﺩﺍﻟﻪ ﺗﻘﻮﻯ. ﻯﻘﹾﻮ ﺍﻟﺘ ﺍﻹﳝﺎﻥﺃﺳﺎﺱ - หนา 393 ( )ﺍﺧﻼﺹ ﺍﻳﺖ ﺍﺻﻞ ﻋﻘﻴﺪﺓ. ﺓﻴﺪﻘﻞﹸ ﺍﻟﻌﺍﻹﺧﻼﺹ ﺃﹶﺻ ()ﳏﻤﺪ ﻓﻬﻢ ﺗﻔﺴﲑ ﺳﻮﺭﺓ ﺍﻟﻔﺎﲢﺔ. ﺔﺤ ﺍﻟﻔﺎﺗﺓ ﺳﻮﺭ ﺗﻔﺴﲑﻢ ﻓﺎﻫﳏﻤﺪ หลังจากนั้นเริ่มเพิ่มคําบางคําที่ไมใชคํายืมในประโยค อาทิ ()ﻳﻮﺳﻒ ﺑﺮﺍﺩﺍ ﺩﺍﱂ ﻣﺴﺠﺪ . ﻳﻮﺳﻒ ﰲ ﺍﳌﺴﺠﺪ ( )ﺳﺎﻱ ﺳﻮﻙ ﻣﱰﻳﺎﺭﻫﻲ ﻣﺮﻛﺰ ﺣﻔﻆ ﺍﻟﻘﺮﺁﻥ ﺍﻟﻘﹸﺮﺁﻥﻔﹾﻆﺮﻛﹶﺰﹺ ﺣ ﺯﻳﺎﺭﺓﹶ ﻣﺐﺃﺣ 2) ในขณะที่มีการใชคําศัพทภาษาอาหรับ ควรนําคํายืม ในภาษามลายูมาเทียบดวย พรอมกับ อธิบ ายการเปลี่ยนแปลง เพื่อ สรางความสัม พันธของภาษาทั้ง สาม คือ มลายูในสามจัง หวัด ชายแดนใต มลายูมาตรฐาน และภาษาอาหรับ โดยพิจารณาตามหนวยคําฐาน (base) หนวยคํา เติมหนา (prefix) หรือหนวยคําเติมหลัง (suffix) ทั้งนี้เพื่อเอื้อใหครอบคลุมถึงการบรรยายภาพที่ ไมสามารถแยกหนวยคําในลักษณะดั้งเดิม ดังตัวอยาง หนวยคําเติมหนา-หลัง [ke-an] ในภาษา มลายูมาตรฐานทีใ่ ชแสดงเปนนามกริยา อาทิ ภาษามลายูในสาม ภาษาอาหรับ จังหวัด ﺻﺒﺎ/so . ba/ ﺮﺒﺻ ﺍﳝﻲ/i . mae/
ﺇﳝﺎﻥ
ภาษามลายู รูปญาวี ﻛﺼﱪﺍﻥ
ภาษามลายูรูป โรมัน
ความหมาย
kesobaran
ﻛﺎﳝﺎﻧﻦ
Keimanan
ความ อดทน การศรัทธา
3) หลังจากนั้นฝกผูเรียนใหสามารถเรียนรูลักษณะทั่วไปของภาษาอาหรับ ซึ่งใชรากศัพทของคํา ยืมที่รูจักกันทั่วไปในภาษาหลัก ลักษณะโครงสรางของไวยากรณและการสรางคําจัดทําขึ้นอยาง งายๆ โดยที่รากคําหนึ่งๆ สามารถขยายออกไปเปนศัพทที่ไดจํานวนมากโดยการใชหนวยคําเติม หนา หนวยคําเติมกลาง และหนวยคําเติมหลัง ทั้งนี้เพื่อเอื้อใหครอบคลุมถึงการบรรยายภาพที่ไม สามารถแยกหนวยคําในลักษณะดั้งเดิม ความหมายของกริยาตนเคาในภาษาอาหรับสัมพันธกับ กาล การก และลักษณะทางไวยากรณอื่นๆ ในลักษณะรวม ดังตัวอยาง เชน หนวยคําเติมหนา ﻠﹶﺺ ﺃﹶﺧ/akh.la.şo/ เขา ซื่อสัตย Dia ikhlas หนวยคําเติมกลาง ﻢ ﻓﺎﻫ/fa.him/ ผู เขาใจ Yang faham หนวยคําเติมหลัง ﻮﻥﻤﻠﺴﻣ/mus.li.mun/ บรรดา มุสลิม Para muslim 4) ขั้นตอนตอไป ควรมีแบบฝกในรูปแบบตางๆ โดยเนนคํายืม ในมาตราที่หลากหลาย ในประโยค และบทสนทนา และบทความ พรอมกับเทียบภาษามลายูมาตรฐานตลอดหลักสูตร
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
บทสรุป บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย หนา 394
การประยุ ก ต ใ ช คํ า ยื ม ภาษาอาหรั บ ในภาษามลายู ส อดคล อ งกั บ ความเป น จริ ง ใน ชีวิตประจําวันของผูริเริ่มเรียนภาษาอาหรับ เขาเรียนรูสิ่งใกลตัว ไมตองสรางจินตนาการในการ เขาใจความหมาย ไมตองใชการทองจํา นับเปนตนทุนทางภาษาโดยที่ผูเรียนสามารถเขาใจทันที โดยไมตองเรียนรูคําศัพทใหมม าเพิ่มในคลัง สมองของผูเ รียนอีก นับ เปน เปนการชวยในการ ประหยัดพลังงานและเวลาในการอธิบาย ผูเรียนสามารถตอยอดในการทําความรูจักวิธีการผันราก ศัพทคําดังกลาวในรูปกริยา รวมถึงมาตราหรือรูปแบบของคําประเภทตางๆ ที่มีการเพิ่มหนวย เสียง การเปลี่ยนรู ป เปนต น ผูเ รียนก็ส ามารถที่จ ะเรีย นรูศัพ ทภาษาอาหรับ เบื้อ งตน และ พัฒนาการเรียนรูไดเร็วกวา หลัก สู ตรสหสัม พันธนั บ เป นหลั ก สูตรที่สํา คัญ หลัก สูต รหนึ่ ง ในบรรดาหลั ก สูต รทาง ภาษาศาสตรประยุกต โดยการนําแนวคิดและหลักการในลักษณะสหศาสตรไปใชประโยชนในการ สรางเสริมการเรียนรูศาสตรอื่นๆ เพื่อผลทางการพัฒนาการเรียนรูเชิงวิชาการหรือเพื่อการสือ่ สาร และการรับใชสังคม และยังปรับปรุงแกไขขอบกพรองของหลักสูตรรายวิชาภาษาอาหรับ โดย นําเอาเนื้อหาของสาขาวิชาภาษามลายูที่สัมพันธกันมาผนวกเขาไว โดยเฉพาะในรูปคําที่มีการยืม ใชจากภาษาอาหรับนับเปนการมุงแกไขที่เหตุหรือสาเหตุ และปรับปรุงหลักสูตรที่เปนอุปสรรคใน การพัฒนาการเรียนการสอนภาษาอาหรับ อันจะมีสวนทําใหแนวทางการพัฒนาหรือแนวทางการ แกไขเปนไปในทางที่ตรงจุดตรงประเด็น ครอบคลุม ทั่วถึง สมบูรณ และเปนระบบ โดยไมทําลาย เอกลักษณของเนื้อหาของวิชาทั้งสอง แตจะแสดงใหเห็นวาแตละเนื้อหาวิชาเสริมกัน มีลักษณะใน การจัดใหมีการสัมพันธระหวางวิชาที่ไมซับซอน เพื่ อแกปญหาของความซับซอนของเนื้อหาใน หลักสูตร โดยเฉพาะความหมายของคําศัพทตางๆ ดังนั้น เนื้อหาซ้ําซอนกันรวมวางแผนการสอน รวมกัน และมีความสัมพันธใน 3 หัวขอ ไดแก สัมพันธขอเท็จจริง สัมพันธในหลักเกณฑ และ สัมพันธตามหลักปฏิบัติสังคม การศึกษาสหสัม พันธภาษาอาหรับและภาษามลายูไดดําเนินบนพื้นฐานดานจิตวิทยา การศึกษาและวิเคราะหประเด็นหลักๆ แลวนํามาจัดใหเหมาะกับธรรมชาติการเรียนรูของผูเรียน ในบริบทจังหวัดชายแดนใต นับเปนสวนหนึ่งของการคิดเชิงอนาคตดานหลักสูตรและการจัดการ เรียนรู ผลการศึกษาครั้งนี้ไมอาจใชเปนตัวชี้วัด เพื่อยืนยันในการไดรับผลสัมฤทธิ์ในการเรียน การสอนภาษาอาหรับและภาษามลายูในบริบทสามจังหวัดชายแดนภาคใตของสถาบันใดสถาบัน หนึ่ง หรือในพื้นที่ๆ หนึ่งเปนการเฉพาะเจาะจงได เนื่องจากเปนการศึกษาการออกแบบหลักสูตร สหสัม พันธภาษาอาหรับ -มลายูในภาพรวม แตอยางนอยก็พอใชเปนแนวทางหรือเปนพื้นฐาน สําหรับ การศึกษา วิจัย และนําไปประยุกตใชเพื่อพัฒนาหรือปรับเปลี่ยนวิธีการเรียนการสอน ภาษาอาหรับในบริบทสามจังหวัดชายแดนภาคใตได สว นประสิท ธิผ ลของการประยุ ก ต ใช คํา ยืม จากภาษาอาหรั บ ในภาษามลายูใ นการ ออกแบบหลักสูตรสหสัมพันธภาษาอาหรับ-มลายูที่คาดวาจะไดรับจากการศึกษานี้ 1) กอใหเกิดความรูใหมเกี่ยวกับหลักสูตรสหสัมพันธ 2) โรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลามในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใตและสถาบัน ปอเนาะไดองค ป ระกอบและแนวทางการจัดการหลัก สูตรสหสัม พันธภาษาอาหรับ -มลายูที่ เหมาะสมสําหรับการนําไปประยุกตใชเปนหลักสูตรชั้นเรียนการสอนเชิงสัมพันธเนื้อหาระหวาง การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
กลุมสาระการเรียนรูภาษาอาหรับกับกลุมสาระการเรียนรูภาษามลายูที่เกี่ยวกับคํายืมจากภาษา อาหรับในทุกโรงเรียนตามสภาพและบริบทของแตละโรงเรียน 3) โรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลามในพื้นที่สามจัง หวัดชายแดนภาคใตและสถาบัน บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย ปอเนาะไดแนวทางการเรียนการสอนภาษาอาหรับที่สอดคลองกับบริบทพื้นที่สามจังหวัดชายแดน หนา 395 ภาคใต 4) การเรียนการสอนภาษามลายูมาเลเซียมีประสิทธิภาพและนักศึกษาไดรับการสงเสริม และพั ฒ นาศั ก ยภาพในการใช ภ าษามลายู ใ ห อ ยู ใ นระดั บ ที่ ใ ช ใ นการทํ า งานได เ ป น อย า งดี (Proficiency working level) 5) อาจารย บุคลากร และสถาบันอุดมศึกษาไทยไดแนวทางการพัฒนาการเรียนการสอน ภาษาอาหรับและภาษามลายูใหมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้นและมีผลในทางปฏิบัติจริง 6) เปนขอมูลสําหรับหนวยงานที่เกี่ยวของในการสงเสริมและสนับสนุนอยางถูกตองและ เหมาะสม เพื่อการพัฒนาโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลามและสถาบันปอเนาะไดอยางเปน รูปธรรม เอกสารอางอิง กําชัย ทองหลอ. (2554). “หลักภาษาไทย”. พิมพครั้งที่ 53. กรุงเทพ: รวมสาสน (1977) จํากัด. จรุณี เกาเอี้ยน. (2555). “เทคนิคการบริหารงานวิชาการในสถานศึกษา กลยุทธและแนวทาง ปฏิบัติสําหรับผูบริหารมืออาชีพ”. คณะครุศาสตร มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา ชวลิต ชูกําแพง. (2551). “การพัฒนาหลักสูตร”. สํานักพิมพมหาวิทยาลัยสารคาม ชวลิ ต ชู กํ าแพง. (2553) . “การวิจั ย หลั ก สู ตรและการสอน”. พิ ม พ ค รั้ง ที่ 2. สํ า นัก พิ ม พ มหาวิทยาลัยสารคาม ซูฮัยมีย อาแว. (2552). “ภาษามลายูปาตานีเปนมรดกตกทอดทางอารยธรรมอันภาคภูมิใจแหง โลกมลายู”. ใน International Conference Proceeding: The Phantasm in Southern Thailand: Historical Writings on Patani and the Islamic World. 11-12 December 2009, Chulalongkhon University, Bangkok, Thailand นิเลาะ แวอุเซ็ง และคณะ. (2551). “รายงานการวิจัย เรื่อง สภาพ ปญหา และความตองการใน การจั ด การศึ ก ษาของสถาบั น ศึ ก ษาปอเนาะในสามจั ง หวั ด ชายแดนภาคใต . มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร นิตยา เปลื้องนุช. (2554). “การบริหารหลักสูตร”. โรงพิมพมหาวิทยาลัยขอนแกน พิณทิพย ทวยเจริญ. (2547). “ภาพรวมของการศึกษาสัทศาสตรและภาษาศาสตร”. กรุงเทพฯ: สํานักพิมพมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร สุวิไล เปรมศรีรัตน. (2541). “พัฒนาสื่อภาษาพื้นบาน กรณีภาษาเขมรถิ่นไทย”. นครปฐม: สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาชนบท มหาวิทยาลัยมหิดล อิสมาอีล เบญจสมิทธิ์. (2552). “ชัยคฺวันอะหฺมัด อัล-ฟะฏอนีย นักปรัชญาเมธีดานการศึกษาและ การเมื องของโลกมลายู (พ.ศ. 2399-2451)”. ใน International Conference Proceeding: The Phantasm in Southern Thailand: Historical Writings การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558
The 2nd National Conference 2015 on “Knowledge Integration for Peaceful Society and The ASEAN Community Development”
บัณฑิตวิทยาลัย และการวิจัย หนา 396
on Patani and the Islamic World. 11-12 December 2009, Chulalongkhon University, Bangkok, Thailand รุ ง แ ก ว แ ด ง . (2552). “ ก า ร ศึ ก ษ า ไ ท ย ม า ต ร ฐ า น ต่ํ า ” อ อ น ไ ล น https://www.gotoknow.org/posts/264872) สืบคนเมื่อวันที่ (28 เมษายน 2558) Ismail Hamid. (Mac, 1982). “Hubungan Kesusasteraan Arab dan Parsi dengan Kesusasteraan Melayu Lama”. Kuala lumpur: Dewan Bahasa. Mohamad Zamberi A.Malek. (1994). “Patani Dalam Tamadon Melayu”. Selangor Darul Ehsan: Dewan Bahasa dan Pustaka. Nik Safiah dan rakan-rakan. (2006). “Tatabahasa Dewan Edisi Baharu”. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. ออนไลน " ﻋﺮﺽ ﻭﲢﻠﻴﻞ: "ﺍﻷﻟﻔﺎﻅ ﺍﻟﻌﺮﺑﻴﺔ ﺍﳌﻘﺘﺮﺿﺔ ﰲ ﺍﻟﻠﻐﺔ ﺍﳌﻼﻳﻮﻳﺔ،ﻋﺒﺪﺍﻟﺮﲪﻦ ﺑﻦ ﺷﻴﻚ http://www.arabtimes.com/portal/article_display.cfm?ArticleID=21827 สืบคนเมื่อวันที่ (27 เมษายน 2558)
การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 2 วันพฤหัสบดี ที่ 4 มิถุนายน 2558