19
Kmo-vriendelijke ‘winwin’-, ‘proxi’- en ‘coup de pouce’-leningen: overeenkomsten en verschillen Kmo’s kampen al sinds jaar en dag met financieringsperikelen, zeker wat betreft bancair krediet. De diverse overheden van ons land hebben dan ook initiatieven genomen om aan de (groeiende) financieringsnood van kmo’s te voldoen. We denken dan aan de zogenaamde ‘winwinlening’ (Vlaamse Gewest), de zogenaamde ‘Coup de Pouce’-leningen (Waalse gewest) en het stelsel van de Brusselse ‘Proxilening’. Naar aanleiding van de COVID-19-pandemie hebben het Vlaamse en het Waalse Gewest hun bestaande stelsels van vriendenleningen verder uitgebreid en versoepeld. Hoog tijd dus om de diverse stelsels in de drie gewesten in hun actuele vorm van nabij te bekijken en te vergelijken. Hoewel zij omwille van hun doorgaans beperkt eigen vermogen veelal aangewezen zijn op schuldfinanciering, krijgen kmo’s vaak te maken met onwillige bankiers, die belangrijke waarborgen eisen en sedert de financiële crisis van 2008 selectiever zijn geworden in hun kredietbeslissingen, mede omwille van de alsmaar strenge kapitaalvereisten voor banken, waardoor kredieten aan kleine ondernemingen of aan starters minder aantrekkelijk zijn geworden. De diverse overheden van ons land hebben enerzijds gepoogd om door wetgevend ingrijpend de toegang tot het klassiek bankkrediet toch te versoepelen (getuige hiervan de wet van 21 december 2013 op de financiering van kleine en middelgrote ondernemingen, zoals gewijzigd), anderzijds een aantal alternatieve financieringsbronnen aangeboord, zoals crowdfunding en vriendenleningen, die dan ook nog fiscaal worden gestimuleerd. In dit kader heeft het Vlaamse Gewest al in 2006 gepionierd met de introductie van de zogenaamde ‘winwinlening’, een achtergestelde lening met vaste looptijd en maximale rentevoet, die bovendien fiscaal wordt gestimuleerd via een jaarlijks belastingkrediet van 2,5% op het uitstaande kapitaal en 1
(eventueel) een eenmalige belastingkrediet van 30% bij faillissement of stopzetting van de activiteit. In 2016 is het Waalse Gewest gevolgd met de introductie van de zogenaamde ‘Coup de Pouce’-leningen, terwijl in 2020 het stelsel van de Brusselse ‘Proxilening’ het levenslicht heeft gezien. Naar aanleiding van de COVID-19pandemie hebben het Vlaamse en Waalse Gewest hun bestaande stelsels van vriendenleningen verder uitgebreid en versoepeld.
1. Winwinlening Het systeem van de winwinlening werd als eerste in zijn soort ingevoerd door het Vlaamse Gewest via het Decreet van 19 mei 2006 betreffende de Winwinlening (BS 30 juni 2006) en heeft sindsdien al enkele wijzigingen ondergaan. Recent werd het Decreet van 19 mei 2006 verder aangepast door het Decreet van de Vlaamse Raad van 2 oktober 2020 (BS 6 oktober 2020) en het Decreet van 27 november 2020 (BS 23 december 2020, ed. 2) 1 . Kort gezegd is de winwinlening een achtergestelde lening, zowel ten aanzien van de bestaande als
van de toekomstige schulden van de kredietnemer. De winwinlening heeft een looptijd van oorspronkelijk acht jaar, recentelijk versoepeld tot vijf à tien jaar. Ze dient toegekend te worden door particulieren met woonplaats in het Vlaamse Gewest aan Vlaamse Kmo’s tegen een vaste rentevoet beperkt tot maximaal de wettelijke rentevoet (1,75% in 2020 en 2021). De winwinlening geeft recht op een Vlaams belastingkrediet van 2,5% op het openstaande kapitaal, met een maximum van 1.250 euro per belastingplichtige. Daarnaast geldt er een eenmalig belastingkrediet van 30% van het verloren gegaan bedrag in hoofdsom, voor het geval de kredietnemer zijn lening gedeeltelijk of geheel niet meer kan terugbetalen wegens faillissement, kennelijk onvermogen, of vrijwillige of gedwongen ontbinding of vereffening. Ingevolge de coronacrisis werd het huidig systeem van de winwinlening verder versoepeld. Gezien de grotere nood aan financiering kunnen kredietnemers via de winwinlening nu tot 300.000 euro ophalen, in plaats van 200.000 euro. Verder wordt het maximaal bedrag dat een particulier kan uitlenen, verhoogd van 50.000 euro tot 75.000 euro.
Dit decreet voorziet ook de invoering van het zogenaamde Vriendenaandelen, waar we in deze bijdrage niet verder op ingaan.
Maandelijks tijdschrift van het ITAA | Nr. 1 | Februari 2021
