Leiden INTO business Herfst 2018 by INTO business

HERFST 2018 THEMA: GEZONDHEID IS ALLES Zakenmagazine voor: Leiden, Leiderdorp, Zoeterwoude, Voorschoten, Oegstgeest, Warmond, Wassenaar en Roelofarendsveen

Infotheek: Pioniers in circulair ondernemen

eeN GReeP uIt oNS aaNBod

Vrijheidslaan 35 | 2321 JR Leiden | tel. 071 - 5233 277 e-mail: info@basis.nl | website: www.basis.nl

te HuuR katwIJk

Fresiastraat 20

te HuuR LeIdeN

ambachtsweg 24

Lammenschansweg 130/c

Circa 640 m² kantoorruimte

Circa 850 m² kantoorruimte

Circa 2.175 m² kantoorruimte

gelegen in de woonwijk ‘Molenwijk’ bestemming maatschappelijke doeleinden flexibele huurtermijnen per direct beschikbaar vrij parkeren op openbaar terrein in huidige staat

Huurprijs: € 60,-- per m² per jaar

te HuuR LeIdeN

“turn-key” opleveringsniveau gelegen op de tweede etage goede bereikbaarheid bouwjaar: 1996 nabij Gamma & supermarkt albert Heijn deelverhuur bespreekbaar

Huurprijs: € 90,-- per m² per jaar

Huurprijs: € 115,-- per m² per jaar

te HuuR LeIdeN

Breestraat 116/a

gelegen op zichtlocatie deelverhuur is bespreekbaar v.a. 725 m² flexibele huurtermijn bespreekbaar station op loopafstand oplevering turn-key gratis parkeren op eigen terrein

te HuuR LeIdeN

kooilaan 55

Nieuwstraat 15 LA AT ST E

UN IT

Ca. 60 m² winkelruimte

Circa 191 m² commerciële ruimte

Ca. 130 m² winkelruimte

gelegen in één van de drukste winkelstraten nabij Hudson’s Bay, Flying tiger en Coffee Company geheel op de begane grond beschikt over monumentaal plafond en afgewerkte vloer beschikbaar per 1 april 2019 representatieve winkelruimte

Huurprijs: € 1.900,-- per maand

te HuuR NooRdwIJk

uitgebreide bestemmingsmogelijkheden nieuwbouwontwikkeling “kooiplaza” strategische zichtlocatie casco oplevering per direct beschikbaar vrij parkeren (zonering)

Huurprijs: € 100,-- per m² per jaar

te HuuR RIJNSBuRG

de Grent 22

gelegen in historisch centrum hoog opleveringsniveau per direct beschikbaar monumentale uitstraling tegenover Hooglandse kerk ruime bestemmingsmogelijkheden

Huurprijs: € 2.500,-- per maand

te HuuR LeIdeN

anjelierenstraat 3-5

Bétaplein 32-34

Ca. 345 m² commerciële ruimte

Circa 300 m² winkelruimte

Circa 401 m² commerciële ruimte

gelegen in het uitgaanscentrum van Noordwijk voormalige café the Grand a1 locatie het interieur is in 2006 geheel vernieuwd horeca cat. 1 t/m 4 bouwjaar: omstreeks 1980 terras met overkapping (60 zitplaatsen)

Huurprijs: € 60.000,-- per jaar

gelegen in winkelcentrum ‘In de Hoftuin’ nabij albert Heijn en kruidvat goede bereikbaarheid per direct beschikbaar gratis parkeren zeer actieve winkeliersvereniging

Huurprijs: € 39.500,-- per jaar

brede bestemming op begane grond vanaf ca. 86 m² casco oplevering naast RoC, NS parkeren in ondergrondse parkeergarage

Huurprijs: € 150,-- per m² per jaar

eeN GReeP uIt oNze tRaNSaCtIeS

Vrijheidslaan 35 | 2321 JR Leiden | tel. 071 - 5233 277 e-mail: info@basis.nl | website: www.basis.nl

te HuuR zoeteRwoude

te HuuR LeIdeN

Industrieweg 24/b

te HuuR LeIdeN

Lammenschansweg 15

Rooseveltstraat 55/a

Circa 2.000 m² kantoorruimte

Circa 637 m² kantoor-/praktijkruimte

Circa 290 m² kantoorruimte

v.a. 1.000 m² zichtlocatie gelegen op Grote Polder voldoende parkeerplaatsen op eigen terrein per direct beschikbaar nabij Provinciale weg N11

Huurprijs: € 75,-- per m² per jaar

te HuuR NooRdwIJk

zeer strategisch gelegen beschikbaar v.a. 150 m² parkeerplaatsen bij te huren huurtermijnen voor 2e en 3e verd. flexibel nabij rand van centrum per direct beschikbaar

Huurprijs: € 145,-- per m² per jaar

te HuuR VaLkeNBuRG Rijnweide 18

Nieuwe zeeweg 82

bouwen aan de toekomst van uw bedrijf begint hier gelegen op mooie zichtlocatie op industrieterrein Roosevelt voorzien van o.a. internetfaciliteiten en meubilair uitstekend bereikbaar via a4 en N11 parkeerplaatsen voor verhuur beschikbaar beschikbaar vanaf 18 m²

Huurprijs: V.a. € 360,-- per maand (all-in)

te HuuR katwIJk te kooP katwijkerbroek 17

Ca. 195 m² kantoorruimte

Ca. 172 m² multifunctionele ruimte

Ca. 240 m² bedrijfsruimte met kantoor

gelegen in het kantoren- en zorgappartementencomplex “Rijnweide” bijzonder en ruim opgezet project centrale locatie in Valkenburg vrij parkeren op openbaar terrein oplevering in huidige staat aanvaarding: in overleg

gelegen in het centrum van Noordwijk aan zee uitstekende locatie ruime bestemmingsmogelijkheden per 1 oktober 2018 beschikbaar beschikt over 3 eigen parkeerplaatsen turn key oplevering

Huurprijs: € 2.000,-- per maand

Huurprijs: € 20.000,-- per jaar

te kooP katwIJk

te kooP LeIdeRdoRP

the box

bedrijventerrein “katwijkerbroek” goed bereikbaar ca. 60 m² kantoor-/opslagruimte voldoende parkeerplaatsen op eigen terrein per 1 april 2019 beschikbaar oplevering in huidige staat

Huurprijs: € 17.000,-- per jaar Koopsom: € 275.000,-- k.k.

te HuuR oeGStGeeSt

Bedrijvenweg 20 - 22

Geversstraat 30

Ca. 69-220 m² bedrijfsunits

Ca. 995 m² bedrijfsruimte met kantoor

Ca. 3.405 m² bedrijfsruimte met kantoor

nieuwbouwproject gelegen aan de Scheepmakerstraat / hoek zeilmakerstraat bedrijventerrein ’t Heen meerdere units koppelen is mogelijk eigen parkeerplaatsen oplevering casco

Koopsom: v.a. € 97.950,-- v.o.n.

gelegen op bedrijventerrein “de Lage zijde” deel verkoop behoort tot de mogelijkheden voldoende eigen parkeerplaatsen kantoorruimte ca. 457 m² elektrisch bedienbare overheaddeuren kantine met keuken aanwezig

Koopsom: € 749.500,-- k.k.

gelegen op zichtlocatie nabij diverse winkels, horeca en dienstverlenende bedrijven bouwjaar omstreeks 1910 ca. 1.545 m² kantoorruimte 15 parkeerplaatsen op eigen terrein vrije hoogte 6,5 m. beschikbaar vanaf 1 mei 2019

Huurprijs: € 180.000,-- per jaar

INHOUD

28 HET GESPREK 6

Martijn Bulthuis en Frans Schohaus

NIEUWS 12 20 34 46 53 59 60 62 64

Gezondheid is alles Ronald McDonald Huis Leiden INTO BV Leiden Gemeente Leiden Spark nieuws INTO business Golf Cup 2018 LEF nieuws Economie071 Zorg en Zekerheid Leiden Basketball

COLUMNS 16 17 18 19 67

Eddy Staas Wim de Leeuw Ramses Braakman Erik Versnel Jort Kelder

REPORTAGES 21 22 24 26 28 32 36 38 41 42 44 49 50 54 57

BMW Den Haag Canto projectinrichting Bereikbaar Haaglanden - Gemeente Leiden JAN© Accountants & Adviseurs Coverstory Infotheek Golfbaan Bentwoud Pieterskerk Leiden Credion en DCMF DsignMarking Bunnig & Partners Interpulse en Crediﬁxx Grant Thornton Gamecity en Go-Karting Zoetermeer mboRijnland Villa HBK

EN VERDER 15 66

Feiten en Cijfers Colofon

EDITORIAL

De veertiger Ik werd honderd. Voor mijn gevoel dan. Ik was jong en het leven was een feest. Mijn werk, studie en grote hobby hadden auto’s als gemene deler en die waren mijn grote passie. Des te sportiever, des te beter. Ik racete op circuits in binnen- en buitenland en ging oerendhard, want het woord ‘risico’ kende ik niet. Nee, ik was geen megatalent, maar wel een durfal en daardoor toch regelmatig succesvol.

Ik denk er nog vaak met een grote glimlach aan terug. Of ik terug wil naar die tijd? Nee, want die is geweest. Inmiddels is de 50 in zicht, gedraag ik me (meestal) naar mijn leeftijd en dat bevalt me prima. Het contrast tussen Oscar toen en Oscar nu is groot. Toen dacht ik nauwelijks na over wat ik at en dronk, hoeveel uur ik sliep en of ik wel genoeg beweging had. Nu ben ik me daarvan bewust. Lekker eten en drinken is prima, maar graag ook een beetje gezond en met mate. En sla ik de sportschool een keer over, dan knaagt het schuldgevoel.

Want net als elke veertiger wil ook ik gezond ouder worden. Want gezondheid is alles. Toch raar dat de meeste mensen daar pas op latere leeftijd echt over gaan nadenken?

Mijn zoon racet nu. Ik zie in hem de Oscar van toen. De wereld ligt aan zijn voeten. Hij denkt niet na maar doet gewoon. Nee, daar zeg ik zo min mogelijk iets van. Is namelijk aan dovemansoren gericht. Bovendien komt het goed, want op een dag is hij de veertiger die ik nu ben. Oscar Middeldorp, Uitgever van Leiden INTO business

HET GESPREK

TEKST MARTIN HOEKSTRA FOTO’S JOHN BRUSSEL

Frans Schohaus en Martijn Bulthuis in gesprek over de eﬀecten van goede marketing

‘Als er meer te besteden is, proﬁteren we er allemaal van’

HET GESPREK

Hoteloverleg Leiden heeft met de gemeente Leiden afgesproken dat ze de opbrengst van de toeristenbelasting mag aanwenden om terug te investeren in de economie van de stad. Dit doet het Hoteloverleg door met Leiden Marketing afspraken te maken over hoe de marketing wordt ingezet. Dit marketingplan wordt ook door het Hoteloverleg getoetst, met als uiteindelijke doel samen op te trekken om de markt voor ondernemend Leiden groter te maken.

Als directeur van Leiden Marketing is Martijn Bulthuis te gast bij Frans Schohaus, directeur van het Van der Valk Hotel Leiden. Martijn heeft de rol van interviewer gekregen, maar Frans kon het niet laten om ook zijn vragen op Martijn af te vuren. Martijn trapt af met de vraag wat tien jaar citymarketing voor de economie van de stad en voor Frans als ondernemer betekent. FRANS SCHOHAUS: ‘IN DE JAREN DAT HET WAT MINDER GOED GING IN NEDERLAND, DEED LEIDEN HET OOK GOED. DAT HEEFT ZEKER TE MAKEN MET DE INSPANNINGEN VAN LEIDEN MARKETING, MAAR OOK MET ALLE ORGANISATIES DIE DAARAAN EEN BIJDRAGE HEBBEN GELEVERD.’

“Een goede marketing van de stad is buitengewoon belangrijk. Als je alleen kijkt naar een Van der Valk hotel, zou je zeggen dat we ons eigen publiek hebben en bekend zijn in Nederland. Daarom heeft ieder Van der Valk hotel het druk. Tegelijkertijd speelt een stad waarin je gevestigd bent, ook een belangrijke rol. In steden als Leiden profiteren hotels natuurlijk extra van de marketinginspanningen. Tien jaar geleden heeft Leiden Marketing besloten zich te richten op kennis en cultuur. Dat waren de speerpunten waarin Leiden zich onderscheidt van andere steden. Door telkens hetzelfde verhaal te vertellen, gaat iedereen steeds meer op dezelfde manier over deze stad praten. Het gaat nu economisch overal goed, maar ik denk dat Leiden bovengemiddeld goed presteert. In de jaren dat het wat minder goed ging in Nederland, deed Leiden het ook goed. Dat heeft zeker te maken met de inspanningen van Leiden Marketing, maar ook met alle organisaties die daaraan een bijdrage hebben geleverd.” Wat voor mensen komen er naar Leiden en waar zit die groei dan in? “Bio Science Park Leiden is een belangrijke factor in deze stad. Daar werken veel hoogopgeleide mensen. Ze moeten in de buurt van hun werk wonen of verblijven in hotels. Doordat er veel hoogopgeleide mensen in Leiden zijn, is de vraag nu anders. Zij willen cultuur op hoog niveau en mooie winkels waar bijzondere dingen te koop zijn. De Leidse regio heeft nu de op een na hoogst opgeleide bevolking van Nederland, dat is wel eens

anders geweest. Daar past een stad zich op aan en daar passen wij ons ook op aan. Toen wij tien jaar geleden gingen verbouwen, zijn we van een feesten- en partijenlocatie meer een vergaderlocatie geworden.” Levert de aanwas en groei van bedrijven jou een andere bezetting op? Zeker. Bedrijven hebben over het algemeen wat meer te besteden. Dat is een hele interessante ontwikkeling voor het Leidse bedrijfsleven. Als er meer te besteden is, profiteren we er allemaal van. De horeca en culturele instellingen zijn partijen die daar zeker baat bij hebben.” HET VERSCHIL MAKEN

Citymarketing heeft betrekking op de algemene economie. Wij richten ons op het aantrekken van studenten, hoogopgeleiden voor de stad. We proberen het vestigingsklimaat voor bedrijven goed uit te lichten zodat er geïnvesteerd kan worden en we proberen toeristen en congressen naar de stad te halen. Op al die vlakken proberen we voor de economie het verschil te maken en groei te veroorzaken. “Hoe hebben jullie dat gedaan Martijn, bijvoorbeeld om meer congressen naar Leiden te halen?” Wij hebben in 2014 een netwerk opgericht met hoogleraren van de Universiteit en LUMC en een aantal musea. In het netwerk zit inmiddels ook een aantal CEO’s en decisionmakers uit andere velden. Het netwerk van inmiddels 120 congresambassadeurs helpt ons congressen naar Leiden te halen door in hun netwerk de hand op te steken. Wij helpen ze vervolgens met het organiseren van site visits, maken bidbooks en zetten ons Leidse netwerk in. Dit heeft erin geresulteerd dat wij in 2017 de vijfde congresstad van Nederland waren. Daar zit een hele mooie groei in. Het is ons bijvoorbeeld gelukt om in 2022 ESOF naar Leiden te halen. Dit is het grootste interdisciplinaire

HET GESPREK

wetenschapscongres van Europa. Dan hebben we een week lang 5000 deelnemers in de Leidse binnenstad en zijn een jaar lang European City of Science. Wij verwachten dat we hierdoor ontzettend veel mensen in deze stad te krijgen. Het is een van de voorbeelden van het lange termijn denken. Voorafgaand aan 2022 ziet de markt – nationaal en internationaal – dat deze stad er toe doet, dat hier mooie dingen mogelijk zijn. De gemiddelde congresganger besteedt bijna 400 euro per dag, waarvan 70% in de lokale economie belandt. Dat komt de economie in de volle breedte ten goede.” “Wij willen als hotels weten wat er uiteindelijk is bereikt met de marketingplannen. Wat wij leuk vinden, is om nu terug te zien dat Leiden nummer vijf staat op de lijst van congressteden. Afgelopen jaar stonden we ook vijfde in de lijst van meest gastvrije binnensteden van Nederland. We kwamen van plek 12 of 13. Daar zijn hele mooie slagen gemaakt.”

IMAGO

Wij hebben vorig jaar meegedaan met het toeristisch imago onderzoek; een onderzoek onder 17 steden. Daarin scoort Leiden qua imago ontzettend goed. Zeker als sfeervolle stad. De verwachtingen die mensen van Leiden hebben, zijn heel hoog. Spontane associaties zijn groeiend. Vroeger kwam men niet verder dan dat Leiden een studentenstad was. Inmiddels weten veel meer mensen dat wij een stad zijn met 3000 monumenten, met na Amsterdam het meeste water, met dertien musea – dat is iets wat we heel erg in de etalage hebben gezet - en dat we geboortestad zijn van Rembrandt natuurlijk! Dat zijn allemaal elementen die wij al een aantal jaren structureel naar buiten brengen en waar we om herkend worden. “Beperken jullie je alleen tot Leiden?” Wij doen dingen in de regio en voor de regio. Wij zien de bewoner in de regio rond

MARTIJN BULTHUIS: ‘LEIDEN MARKETING HOEFT ZICH NIET AAN GEMEENTEGRENZEN TE HOUDEN IN HAAR MANIER VAN DENKEN EN WIJ KENNEN GEEN POLITIEKE GEVOELIGHEDEN.’

HET GESPREK

FRANS SCHOHAUS: ‘HET BLIJFT NOG STEEDS EEN UITDAGING OM VOLDOENDE GOED OPGELEID PERSONEEL TE KRIJGEN.’

Leiden als iemand die zich hier thuis voelt. Die beweegt zich al in die grote stad. Wij proberen dat ook te voeden door magazines uit te brengen, huis aan huis, waarin we verhalen van Oegstgeest, Leiderdorp, Katwijk, Noordwijk, Wassenaar en Leiden met elkaar combineren. Met als doel dat mensen een beetje trots worden op wat er allemaal is, anderzijds dat ze zich ook als bezoeker gaan gedragen in plaats van dat ze naar Amsterdam of Den Haag gaan. In het buitenland verkopen we dit gebied als een cultuurstad aan zee. We maken campagnes in Duitsland waar we kust en cultuur aanbieden en dat ook invullen met arrangementen. Je kunt hier overnachten, fietsen, wandelen en een museum bezoeken. Alles wat in deze regio gebeurt, draagt heel erg bij aan het profiel van de stad Leiden en vice versa. Dit is een enorme win-win. Die gemeenten zelf betalen mee, ondernemers uit de gemeenten betalen mee. Dat is iets waarin we samen succesvol zijn.

“De economie stopt natuurlijk niet bij de gemeentegrens. Dat geldt niet alleen voor marketing. Het zou toch fantastisch zijn wanneer zes of zeven gemeenten samengevoegd worden. Dat zou het ondernemen ook een stuk makkelijker maken. Ik denk dat Leiden Marketing dat ook aantoont door diensten aan te bieden op verschillende plekken vanuit één organisatie.” Dat de regio nu samenwerkt, komt echt van onderaf. Dat wordt door de economische agenda economie071 gestimuleerd. Wij hoeven ons niet aan gemeentegrenzen te houden in onze manier van denken en wij kennen geen politieke gevoeligheden. Wij willen samen meer welvaart veroorzaken. Je wil aan de ene kant economisch groeien, er moeten veel banen zijn en ondernemers mogen wat verdienen. Aan de andere kant wil je niet dat dit ten koste gaat van een leefbare omgeving. Het moet niet te druk zijn, mensen willen ook kwaliteit van leven hebben. Ik denk dat dat nu heel goed gaat in deze regio.

HET GESPREK

“We staan wel voor uitdagingen. Er moeten 10.000 woningen gebouwd worden in de stad. Op welke plek kan dat? In de stad zelf is weinig ruimte. Je moet de lucht in of je moet ergens een polder opofferen. Er is ook een Leids initiatief, Leiden 2040. We willen allemaal in de stad wonen, maar wel in een groene omgeving. Die twee dingen gaan moeilijk samen. We worden ook allemaal ouder. De generatie die nu geboren wordt, wordt 90 tot 100 jaar. Dit betekent dat we alleen nog maar verder blijven uitdijen. Dat is een grote zorg, die we als Leiden niet alleen, maar ook in de regio moeten aanpakken.”

Frans Schohaus

Zie je dit terug in het hotel Frans, bijvoorbeeld in de omgang met gasten en wat je aanbiedt? “Je merkt dat bedrijven veel beter voor hun personeel willen zorgen. Het gebruikelijke snickertje dat je op tafel legt of het saucijzenbroodje, daar willen ze nu iets anders. Ik was afgelopen week op de beurs Gastvrij Rotterdam. Daar hadden ze een soort ijskar staan met Skyr, gezonde kwark, en wat lekkere dingen erbij. Ik heb een mooie break-out ruimte bij de zalen, in plaats van koekjes rijd ik misschien wel zo’n kar naar binnen en kunnen mensen wat gezonds eten. Je bent voortdurend op zoek naar mogelijkheden om gezondere maaltijden te geven. Daarnaast vindt iedereen een sateetje ook lekker, daar ontkom je niet aan. Je moet wel blijven koken wat de mensen willen hebben. Door het aanpassen van je kaart, moet je ook met duurzame gerechten bezig zijn. Wij verkopen alleen maar vissen die groen zijn op de viswijzer. Dat betekent dat je in bepaalde periodes van het jaar een vis niet mag verkopen of zelfs helemaal niet meer mag verkopen. Gerookte paling, wat een lekkernij is, verkoop ik niet meer.” GEZONDHEID

De nieuwe generatie vindt gezondheid veel belangrijker dan onze generatie. Wat betekent dit voor jou Frans? “Iedereen wil gezond verder. Ik ben zelf 55 en heb rugklachten. Je gaat naar de fysio, wordt een paar keer behandeld en dan kan je er weer even tegenaan. Echt duurzaam is dat niet. Uiteindelijk moet je zelf zorgen dat je fitter wordt. Ik ben vorig jaar op een borrel in contact gekomen met Marike de Jong van Marike@life. Of zij iets voor mij of mijn personeel kon betekenen op het gebied van gezondheid. Dat heeft ertoe geleid dat we nu met een man of 20 aan het sporten zijn, maar ook begeleid worden op het gebied van voeding en levensstijl. Marike begeleidt ons persoonlijk.

Frans Schohaus (55) is samen met zijn vrouw Ingrid al 34 jaar verantwoordelijk voor het Van der Valk Hotel Leiden. Samen hebben ze drie kinderen: Anneloes (25), Chris (23) en Madelien (19). In zijn vrije tijd houdt de in Leiden woonachtige Frans zich graag bezig met golf en zijn oldtimer. Sinds een jaar sport hij twee keer in de week. Daarnaast zit besturen in zijn bloed gezien zijn eerdere bestuursfuncties bij het Hoteloverleg Leiden en Centrummanagement Leiden.

Het is goed dat we dit met een groep doen. Je houdt elkaar scherp. Er wordt ook veel minder fris gedronken door het personeel. Er gingen liters cola en sinas doorheen, in plaats van cola drinken ze nu cola zero of crystal clear. Er wordt meer nagedacht over personeelsmaaltijden. Je merkt dat de band onderling beter is. Ik denk dat dit een van de manieren is om het vol te kunnen houden in de horeca.

HET GESPREK

Martijn Bulthuis

Dat kunnen ze bij ons alsnog halen. Met Van der Valk landelijk hebben we via ROC Tilburg een opleidingsprogramma. Een leerling hoeft niet één keer in de week naar school, maar gaat één keer in de maand naar een Van der Valk locatie met Van der Valk collega’s. Na één of twee jaar hebben ze ook een diploma gastheer, gastvrouw, zelfstandig werkende kok, leidinggevende kok; we kunnen alle opleidingen aanbieden die we willen. Daarnaast bieden wij veel online trainingen aan. Doordat je hen die kans hebt gegeven, hoop je dat ze blijven. Zo proberen wij dat probleem te tackelen. Het blijft nog steeds wel een uitdaging om voldoende goed opgeleid personeel te krijgen.” THEMAJAREN

Martijn Bulthuis (44) is na een carrière in de hotellerie inmiddels al weer zes jaar directeur van Leiden Marketing. De geboren Groninger is woonachtig in Amsterdam, maar al vijftien jaar werkzaam in en om Leiden. Samen met zijn vrouw Gönül Uyanik heeft hij twee dochters: Rozemarijn (6) en Isabella (8). Martijn kijkt graag sport, voetbal in het bijzonder, en heeft een nieuw ontwikkelde interesse in hockey, de sport die zijn dochters beoefenen. Hij gaat graag met vrienden eten en houdt van reizen.

Het is een tijd waarin middelbaar of lager middelbaar opgeleid personeel schaars is. Horeca heeft daar een uitdaging. Wij leiden veel mensen op. Horeca is een perfecte studentenbaan. Er zijn ook veel studenten die even een tussenjaar hebben en in de horeca terechtkomen en nooit meer weggaan omdat ze het leuk vinden of geen zin meer hebben om een nieuwe studie te beginnen. Vaak hebben ze dan geen papiertje.

De komende jaren staan in het teken van thema’s die belangrijk zijn voor het imago van Leiden, maar ook heel veel gaan betekenen voor de stad, zowel in economische zin als in beeldvorming. Volgend jaar is het Rembrandt en de Gouden Eeuw jaar. We herdenken zijn dood door zijn leven te vieren. Museum De Lakenhal heeft een schitterende tentoonstelling aan het eind van het jaar met meer dan 60 echte Rembrandts. De bekendste zoon van Leiden staat dan weer eens in de spotlights. We hebben een pand op de Langebrug ontwikkeld, waar de jonge Rembrandt vroeger les heeft gehad van zijn eerste leermeester Jacob van Swanenburgh. Daar kun je gratis naar een 3D videomapping kijken en dan heb je in een paar minuten een heel mooi beeld van het leven van Rembrandt. We hopen nog een paar plekken te ontwikkelen, zodat we in Leiden Rembrandt-toerisme op gang kunnen helpen. Het jaar daarna gaan we het verhaal van de Pilgrim Fathers optillen. Daarin werken samen met veertien Engelse steden en de Amerikaanse staat Massachusetts. Er is een agenda met indrukwekkende projecten opgesteld waar we nu al invulling aan geven. Het gaat over een reis van mensen die op zoek gaan naar een beter leven; over vrijheid en migratie en vrijheid van religie. Dat was 400 jaar geleden belangrijk en is nu misschien nog wel belangrijker dan ooit. Daar speelt Leiden een belangrijke rol in. In 2022 is Leiden European City of Science. Dat wordt een jaar waarin heel veel gaat gebeuren voor deze stad en met deze stad. Daar verheugen we ons zeer op. Ons doel is meer studenten, meer kenniswerkers, meer toeristen, meer congressen naar Leiden te krijgen en meer investeringen van bedrijven, dan denk ik dat deze thema’s daar een hele mooie bijdrage aan leveren.

GEZONDHEID IS ALLES

TEKST DENNIS CAPTEIN

HUN BUIKJES WAREN NOG MOOIER ROND DAN ANDERS

GEZONDHEID IS ALLES

BETER ETEN EN MEER SPORTEN. DE KNOP IS OM! Ik schrok, ook al verraste de uitkomst mij niet. Ik voelde me namelijk al enige tijd te zwaar. Broeksknopen stonden op springen, overhemden scheurden bijna en bewegen ging ook wat minder soepel. Dus was de weegschaal zowel realistisch als onverbiddelijk: 107 kilo schoon aan de haak.

haalde. Toch wist ik de afstand al snel in 3 kwartier af te leggen.

Mijn vooruitzicht stemde me extra somber. De volgende dag zou ik namelijk voor een vakantie van drie weken naar Spanje vertrekken. Natuurlijk is dat iets om naar uit te kijken, maar het is gangbaar dat ik op vakantie een paar extra onsjes aankom. Of zelfs iets meer dan dat. Een kilo per week is in mijn geval heel normaal. Dus 3 weken is 3 kilo erbij… Met een totaal van 110 kilo kon ik op voorhand niet leven. Daarom besloot ik dat dat niet ging gebeuren.

VIS EN KIP

VIJF BROERS

Ik kom uit een gezin met vijf broers. Opgegroeid met gestampte pot en het bord moet leeg. Wij wegen stuk voor stuk meestal rond de 100 kilo, maar zijn ook zonder uitzondering een slordige 1.90 meter. Nu is 100 kilo weliswaar iets te zwaar, maar met deze lengte komen we er mee weg, zeg maar. Maar nu kwam ik dat niet meer. Nu 107, straks misschien wel 110. Nee. Ging niet gebeuren. De knop ging om en ik besloot op dag 1 van mijn vakantie te gaan afvallen. Hoe? Door gezond te eten. Bovendien nam ik mij voor elke dag 2 kilometer te zwemmen. In Spanje was het zwembad van ons vakantiecomplex 15 meter lang. Mijn dochter had het uitgerekend: “Dat zijn elke dag maar 133,3333 baantjes, pap.’’ Zwemmen is niet mijn sport. Mijn borstcrawl ziet er niet als een borstcrawl uit en ik verslik me om de haverklap bij het ademhalen. Dus werd het een brave schoolslag. Op de eerste dag permitteerde ik mij twee rustmomenten van een paar minuten. Op de tweede dag nog maar één en vanaf de derde dag mocht ik tussendoor niet meer pauzeren. Wel besloot ik dat snelheid onbelangrijk was, zolang ik die 2 kilometer maar

VAN 107 NAAR 90 KILO EN DAT DAN OOK BLIJVEN. DOOR JE HOLLANDSE BOERENVERSTAND TE GEBRUIKEN

Van eten en drinken maakte ik een sport. In de supermarkt speurde ik de schappen af naar gezonde producten. Ik at salades met vis, dagelijks drie tot vier stuks fruit en in restaurants zocht ik op de menukaart direct naar gegrilde biefstuk of kip. En verder, een droog wit wijntje mocht, maar gedurende de hele dag stonden er overal kannen gevuld met water en schijfjes citroen klaar. En als iets voor het grijpen staat, pak je het toch sneller. Na drie weken voelde ik mij al beter. Weer thuis liep ik linea recta naar de weegschaal. En jawel hoor, 104. Ik was gewoon 3 hele kilo’s kwijt. Toen besloot ik dat ik door zou gaan en ik bepaalde een streefgewicht. Dat werd 90 kilo. Geen idee waarom, maar gevoelsmatig leek me dat wel een goed gewicht. BESLISSING

Een kleine 4 maanden later stond het in het schermpje van de weegschaal: 90,4 kilo. Toen nam ik nog een beslissing: ik zou op dit gewicht blijven. Want ergens komen is één ding, ergens blijven is een ander. Vanaf die dag zou ik direct na het ontwaken op de weegschaal gaan staan. Elke dag dus. En zolang de weegschaal een gewicht tussen de 89 en 91 kilo aangaf, was het goed. Inmiddels ben ik een jaar verder. Mijn ochtendprotocol is nog steeds heilig. Het resultaat: vanmorgen 90,1 kilo, gisteren 89,8 en eergisteren 90,4. Soms kom ik buiten mijn

GEZONDHEID IS ALLES

heb ik met afgelopen voorjaar en zomer veel geluk gehad; het weer was geweldig.

gestelde marge terecht en stuur ik onmiddellijk bij. Hoe? Door die dag wat minder brood, aardappelen en pasta’s te eten. Koolhydraten zijn de grootste vetmakers, zo hoor ik altijd en dat zou best wel eens kunnen. In elk geval werkt dit voor mij. Inmiddels ben ik er wel achter gekomen dat het soort eten belangrijk is, maar dat het vooral gaat om de hoeveelheid eten. Zolang ik zorg dat ik normaal eet en me niet volgooi, gaat het eigenlijk altijd goed. Ook heb ik gemerkt dat overdag eten veel minder erg is dan ’s avonds. Het ontbijt en de lunch gaan daarom gepaard met een lekker bord eten. Maar tijdens het diner hou ik mij in. En na 8 uur ’s avonds draai ik mijn slokdarm op slot. Althans, meestal.

GEZONDHEID IS ALLES

SPIERMASSA

En sporten? Van sporten word je zwaarder. Spiermassa is zwaarder dan vet. Aan de andere kant werkt je stofwisseling dankzij het sporten weer beter. Maar door de bank genomen val je van recreatief sporten niet af. Toch is het belangrijk. Hangend vel is immers ook niet alles. Sinds een half jaar bezoek ik de sportschool. Twee keer per week. Die 90 kilo weet ik nog steeds intact te houden. Mijn personal trainer zegt echter dat ik dat wel moet loslaten. “Zolang je zo blijft eten, drinken en bewegen is het helemaal goed, maar bedenk dat je nu spieren aan het kweken bent. Dus op een dag word je weer zwaarder dan 91 kilo, maar dat is niet erg. Dat moet zelfs. De weegschaal is een prima leidraad, maar kijk vooral in de spiegel. Daar zie je wat gezond eten en sporten met je doet.” Ik voel me er overigens geweldig bij. En zondigen? Doe ik zeker. Die zak chips lonkt regelmatig en een avondje doorzakken mag soms ook. Weet je wat nou het mooie is? Er is geen diëtist of afvalgoeroe aan te pas gekomen. Ik heb het zelf gedaan en doe het nog steeds zelf. Het geheim: je Hollandse boerenverstand gebruiken. Klaarblijkelijk heb ik dat. MOUNTAINBIKE

Ondertussen kocht ik ook een fiets. Onze jongste is begonnen op de middelbare school en de regel is dat onze kinderen dan een grotemensenfiets krijgen. Toen hij die in de fietsenwinkel uitzocht, zag ik ‘m staan. Eentje die het midden houdt tussen een stadsfiets en een mountainbike, 7 versnellingen en verder niet teveel poespas. Kortom, precies de fiets die bij mij past. Sindsdien fiets ik zoveel als mogelijk. Dus ook naar kantoor en klanten. En ik moet zeggen, daar knapt een mens van op. Natuurlijk

GEEN SPIER MOET JE ZO VAAK TRAINEN ALS JE LACHSPIER. NIETS IS GEZONDER DAN DAT

Inmiddels is het bij INTO business weer business as usual. De uitgevers van onze magazines kwamen na de vakantieperiode bijeen om de gang van zaken door te spreken. Het eerste punt op de agenda behelsde onze herfstuitgaven, met het thema ‘Gezondheid is alles’, dit nummer dus. De achterliggende gedachte: je kunt van alles willen en ambiëren, maar zonder een goede gezondheid valt dat niet mee. Daar zaten we dan, om de vergadertafel. Ik bekeek de mannen één voor één. De vakantie had hen bruine doch bolle wangen bezorgd. En hun buikjes waren nog mooier rond dan anders. Maar dat daar verandering in ging komen, stond, geheel in lijn met ons thema, als een paal boven water. David van Kesteren (Duin- en Bollenstreek en Haarlemmermeer INTO business) nam zich voor drie keer per week te gaan tennissen. Werner van den Bosch (Alphen en Gouda) en Oscar Middeldorp (Leiden en Zoetermeer) kampten enige tijd met wat blessureleed, maar nu besloten ze weer twee keer per week naar de sportschool te gaan. En Martijn van Dalen (Amstelland en De Venen), die had deze zomer samen met zijn dochter meegedaan aan het televisieprogramma ‘Bommetje’. Daarbij was hij van een luchtkussen gelanceerd en meer dan elf meter de lucht in geslingerd. Ondanks de nodige bescherming had de klap op het water hem een paar gekneusde ribben bezorgd. Daar moet hij nog even van bijkomen. Maar dan zal hij de voetbaltraining weer hervatten - Martijn is al jaren de betrouwbare sluitpost van Alphia 3. En dus zal ook hij in shape komen. MIDDELBARE LEEFTIJD

Wij uitgevers, allen van middelbare leeftijd, denken na over onze toekomst. En wat die toekomst ook brengen mag, met een fit lijf zijn doelen nu eenmaal makkelijker te realiseren. Voor ons is fit worden en blijven een kwestie van niet al te spastisch doen en te blijven genieten van wat minder gezonde zaken des levens. Maar het is vooral een kwestie van veel lachen. Want ja, zoals gezegd fitness ik ook, maar ik ben er wel achter gekomen dat je geen spier zo vaak moet trainen als je lachspier. Want lachen is gezond. Niets is gezonder dan dat. En zeg nou zelf, vrolijke mensen zien er toch altijd beter, mooier en gezonder uit dan de zuurpruimen?

GEZONDHEID IS ALLES FEITEN EN CIJFERS

FEITEN EN CIJFERS NEDERLAND EN LEIDEN

Een gemiddelde Nederlandse man weegt 85 kilo, een Nederlandse vrouw 70 kilo. Een gemiddelde Amerikaanse man weegt 90,5 kilo, een Amerikaanse vrouw

25%

77,5

kilo.

van de Nederlanders heeft overgewicht (BMI tussen 25 en 29,9). 6% heeft obsitas (BMI van 30 of hoger). In Amerika heeft meer dan 50% van de mensen overgewicht. Daarvan heeft meer dan de helft obesitas en van die helft leidt een derde aan een extreme variant van obesitas.

In Drenthe, Gelderland en Utrecht sporten we het meest. In Zuid-Holland, Groningen en Zeeland het minst. In Zuid-Holland sporten we in het Groene Hart en de Bollenstreek het meest. In de grote steden het minst.

Fitness is de populairste sport met ruim 2,7 miljoen sporters. Andere populaire sporten in 2016 waren wandelen (2,1 miljoen), hardlopen (1,5 miljoen) en zwemmen (1,5 miljoen).

Leiden telt 241 commerciĂŤle bedrijven die mensen aansporen te bewegen. Vooral sportscholen met personal trainers schieten op dit moment als paddenstoelen uit de grond: van 53 in 2010 tot in 2018.

148

Vrouwen worden in Nederland ouder dan mannen. 83,5 ten opzichte van 79,9 jaar. Maar de Nederlandse man wordt van alle Europese mannen het oudst.

De wekelijkse sportdeelname bij kinderen (die dus zijn aangesloten bij een sportclub) tussen de 5 en 18 jaar is met 74 procent het hoogst. Naarmate men ouder wordt, neemt de sportdeelname af.

nummer 1

Stress op het werk is beroepsziekte Meer dan een miljoen mensen loopt jaarlijks het risico op een burn-out en andere werk gerelateerde psychische aandoeningen. In Leiden is stress ook beroepsziekte nummer 1, maar dat leidt meer nog dan landelijk gezien tot werkverzuim: als we het landelijke beeld op 100% zetten, dan is dat in onze streek 103%.

16 COLUMN

TEKST EDDY STAAS FOTO’S JOHN BRUSSEL

Goochelen met Cijfers Ik studeerde ooit fiscaal recht. Ik had ook voor fiscale economie kunnen kiezen, maar destijds dacht ik dat economie vooral iets was met veel saaie cijfers. Inmiddels weet ik beter. Fiscaal recht is steeds vaker fiscaal onrecht en economie is een gedragswetenschap. En gedrag is altijd interessant, zeker ook in een fiscale context.

Wat gaan mensen doen als je het lage BTW tarief van 6% naar 9% verhoogt? Gaan of kunnen ze dan minder dingen kopen waar 21% BTW op zit? En als dat zo is, wat betekent dat dan voor de totale belastingopbrengsten? Ja, hier moet je gevoel voor cijfers bij hebben, maar dat heb je als fiscalist deze dagen ook keihard nodig. Prinsjesdag en het Belastingplan 2019 gaan over cijfers. Heel veel cijfers. Onze regering doet haar uiterste best om met het ene na het andere koopkrachtplaatje aan te tonen dat nu echt bijna iedereen er volgend jaar op vooruitgaat. Vervolgens lees ik dat het vertrouwen in onze regering nog nooit zo laag geweest is, dus wie gelooft die koopkracht tovenarij en dat goochelen met cijfers nog? Jacco Vonhof, de kersverse voorzitter van MKB Nederland, is een snelle leerling zo bleek uit een interview dat hij gaf op Prinsjesdag. Daarin claimde hij dat het feit dat het box 2 tarief niet naar 28,5% maar naar 26,9% gaat, te danken was aan de lobby van zijn club. Leuk geprobeerd, maar feitelijk is het feit dat het box 2 tarief minder verhoogd wordt een rechtstreeks gevolg van het minder verlagen van de vennootschapsbelasting. En de vennootschapsbelasting gaat minder omlaag vanwege... jawel, de dividendbelasting. Die

wordt afgeschaft, want de Koning zei het! Je moet wat als je als Minister President niet meer geloofwaardig bent, dan laat je het de Koning gewoon nog eens zeggen in de Troonrede.

Eddy Staas is partner bij BDO Belastingadviseurs

Gaat het MKB er nu echt op vooruit? Vonhof wees er in hetzelfde interview wel feilloos op dat de verhoging van het box 2 tarief een forse lastenverzwaring voor directeur aandeelhouder is. Want door het ontbreken van overgangsrecht moet ook voor winsten waar ooit 25% of zelfs nog 35% vennootschapsbelasting over betaald is, straks 26,9% box 2 belasting worden betaald. Het punt dat Vonhof miste, is dat de MKB winstvrijstelling de komende jaren tegen een steeds lager tarief aftrekbaar zal zijn. Ten onrechte, want die MKB winstvrijstelling was bij invoering een tariefscompensatie voor het MKB en de redenen voor die compensatie zijn nog steeds in optima forma aanwezig. Dit deugt dus niet! En zo goochelen we met cijfers en gaat het al lang niet meer over het realiseren van doelstellingen en een bestendig fiscaal stelsel. We schuiven een evenwichtig box 3 stelsel voor ons uit, we maken geen meters in het zzp-dossier en maken ons druk over de bijtelling over de fiets van de zaak. Reageren? eddy.staas@bdo.nl of @eddystaas

GEZONDHEID IS ALLES COLUMN

TEKST WIM DE LEEUW FOTO’S JOHN BRUSSEL

Gezondheid is alles Bij De Leeuw Groep beslaan de personeelskosten ruim 50% van de totale kosten. Veel belangrijker is, dat 100% van de omzet wordt gerealiseerd door onze medewerkers. Blijkbaar doen we ook als werkgever een paar dingen goed, want het verloop van onze kanjers is relatief laag en ons ziekteverzuim ligt al decennia lang op minder dan de helft van het landelijk gemiddelde.

In heel veel landen is men jaloers op de kwaliteit van de Nederlandse gezondheidszorg. Eigenlijk is het raar dat het ziekteverzuim in ons land nog steeds zo hoog ligt, op gemiddeld 5%. Gemiddeld is elke (fulltime) medewerker dus gedurende tweeënhalve week per jaar te ziek om te werken. Dat kost veel geld. Voor een organisatie van onze omvang houdt dat in, dat er permanent vier extra medewerkers nodig zouden zijn met als enige dagtaak het dichtlopen van de gaten die hun snotterende, proestende en koortsige collega’s veroorzaken. Ik vertel u graag waarom ons verzuim zo veel lager is. Allereerst: Wie een gezond bedrijf wil zijn, moet zichzelf kleinschalig organiseren. Bedrijven met minder dan 10 medewerkers hebben de helft van het verzuim van dat van bedrijven tot 100 medewerkers. Ons bedrijf is plat, kent weinig lagen en kleine, overzichtelijke afdelingen. Wie zich ziek meldt, weet precies welke collega’s een tandje zullen moeten bijzetten. En dat helpt. Ziekteverzuim is mede afhankelijk van de leefstijl van medewerkers. En hoewel we als werkgever wel de consequenties moeten aanvaarden van het effect van die leeftstijl in de zin van ziekteverzuim, worden we niet geacht om ons al te actief met die leefstijl te

bemoeien. Wij proberen om dat op een subtiele manier te doen. Een voorbeeld: zitten is het nieuwe roken en dus organiseren we elk jaar een aantal ‘stappenchallenges’. Onze medewerkers worden, gewapend met een activity-tracker of stappenteller-van-de-zaak, uitgedaagd om elkaar in groepen te verslaan met het aantal stappen per dag. Uiteraard hebben we geen enkel inzicht in het gedrag van individuele medewerkers. We hopen echter onze medewerkers te stimuleren om te bewegen en om hen uit te dagen om ook andere ‘gezondheidswaarden’ voor zichzelf te monitoren. Binnenkort is het thema bijvoorbeeld ‘bloeddruk’ en bieden we onze medewerkers de gelegenheid om zelf hun bloeddruk te meten en te registreren. Overigens doen we dat met een platform dat meerdere merken stappentellers ondersteunt en waardoor de privacy van onze medewerkers optimaal is gewaarborgd (www.selfcare4me.com).

Wim de Leeuw is directeur / Register Makelaar Taxateur van De Leeuw Groep B.V.

Gezondheid is alles. Maar gezondheid is bovenal een werkwoord. Dat geld voor uw medewerkers, maar ook voor u als ondernemer. Al was het maar omdat u binnen uw bedrijf een belangrijke voorbeeldfunctie hebt. Laat het vooral ook zijn omdat ook uw gezondheid alles is. Voorkomen is en blijft altijd beter dan genezen! Op uw gezondheid!

Reageren? wimdeleeuw@deleeuw.nl

COLUMN

TEKST RAMSES BRAAKMAN

Vol van betekenis Betekenisvol ondernemen wordt steeds bepalender bij merkenbouw. Waardecreatie vanuit betekenis (purpose) dient zowel het merk, de mensen als de maatschappij in het totaal.

Deze driedimensionale benadering is een extra slag in de positionering van merken. Een mooi voorbeeld van zo’n aanpak vind ik de campagne van Bever. Met ‘buiten’ hebben zij een prachtige merkclaim die goed bij de betekenis van de organisatie past. “Iedereen is een buitenmens.” MERKCULTUUR De nieuwe generatie medewerkers hecht veel meer waarde aan de mate waarin hun werk betekenisvol is en ze trots kunnen zijn op de ondernemingen waar ze voor werken. In relatie tot het begrip ‘purposeful branding’ zal ook het onderwerp merkcultuur meer aandacht gaan krijgen. Hoe realiseer je een inspirerende omgeving die een brug slaat tussen de wensen en verlangens van de onderneming enerzijds en die van de medewerkers en alle stakeholders anderzijds? ZINDEREND Bedrijven die zinderen zijn aantrekkelijk. Mensen willen er met veel zin hun talent en tijd aan besteden. Howard Schultz, de CEO van Starbucks vertelde onlangs in een interview: “In this ever-changing society, the most powerful and

enduring brands are built from the heart. They are real and sustainable. Their foundations are stronger because they are built with the strength of the human spirit, not an ad campaign. The companies that are lasting are those that are authentic.” Starbucks is beroemd om haar inzet op het verkrijgen van de zogenaamde derde plek. Je hebt thuis, werk en Starbucks. Betekenisvoller kun je het niet maken.

Ramses Braakman is eigenaar van Hart Voor De Zaak.

LEIDEN ALS STADSMERK De wereld urbaniseert razendsnel. Stadsmerken gaan aan belang en invloed winnen. Steden vechten onderling om de beste bedrijven, medewerkers, inwoners en de mooiste evenementen. ‘Citybranding’ wordt bepalender in deze strijd; steden als magneten van betekenis. De integrale ontwikkeling van steden als concepten, als merken, in relatie tot al hun functionaliteiten en stakeholders. Leiden heeft in mijn ogen veel in huis om een sterk stadsmerk te worden. Er zijn dagen dat het er zindert. Een verdere aanscherping van de strategie en positionering is echter wel essentieel om Leiden tot een echt betekenisvol stadsmerk uit te laten groeien.

Reageren? ramses@hvdz.nl

COLUMN

TEKST ERIK VERSNEL FOTO’S JOHN BRUSSEL

Vitale groei Groei is wat veel ondernemers nastreven. Groei in klanten, groei in omzet en groei in resultaat. Maar is die groei voldoende? Is dat wel vitale groei?

Veel ondernemers werken hard. Niet zelden hebben ze in die periode minder aandacht gehad voor hun eigen lichaam. De zaak gaat immers altijd voor. Eenmaal in de veertig-vijftig begint zich dat soms te wreken en wordt werk en lichaam meer in balans gebracht. Gezonder eten en drinken en zelfs de sportschool wordt onderdeel van het ritme. Fitheid en de mate van energie hebben immers invloed op het functioneren als ondernemer van middelbare leeftijd. Jongere ondernemers en überhaupt jongeren staan vaak anders in het leven. Avontuur en vrijheid is veel belangrijker dan hard werken en geld verdienen. Deze jongeren bind je als medewerker in mindere mate aan je bedrijf door middel van een hoger salaris. Wel tonen ze zich loyaal als ze vrijheid krijgen in de zin van zelfstandigheid en er ruimte is voor persoonlijke ontwikkeling. Bovendien zijn de twintigers van nu, the next gen, meer bezig met hun eigen vitaliteit dan mijn generatie op die leeftijd. De sportschool als secundaire arbeidsvoorwaarde is in dat kader zo gek nog niet... Binnen onze bank zijn we ons van deze trends zeer bewust. Wij investeren stevig in de vitaliteit van onze collega’s. Iedereen heeft een persoonlijk ontwikkelbudget van 1.500 euro per jaar. We noemen dit een Grow budget en het mag naar eigen goeddunken worden besteed. Niet alleen om competenties te ontwikkelen voor andere functies binnen de bank, maar ook voor functies daarbuiten. Wij zeggen standaard ‘ja’ als een

collega een opleiding wil volgen. Ik geloof heilig dat wat goed is voor mijn collega’s, goed is voor de bank en uiteindelijk ook voor onze klanten. In mijn optiek schieten MKB-bedrijven hierin nog wel eens tekort. Zij lopen het gevaar dat getalenteerde mensen weglopen. Talenten die zo broodnodig zijn om trends te herkennen en een onderneming jong en vitaal te houden. Ik spreek daarom graag met ondernemers niet alleen over de omzet van vandaag, maar vooral over de omzet van morgen en liefst overmorgen. Een toekomstbestendig businessmodel met innovatie als speerpunt. Trends als internationalisering, digitalisering en individualisering zijn dan belangrijke onderwerpen. Hoe investeer je als drukke ondernemer tijd en geld in de omzet van overmorgen en tegelijkertijd in je zelf. Leer van the next gen! Met al onze DNA kennis zou de Leidse regio hier een koploper in kunnen zijn. Als bankier zie ik dat de huidige economische meewind voor veel groei zorgt. De vraag is echter: hoe vitaal is die groei? Groei in omzet moet gepaard gaan met groei in marge. In de bouw is dat bijvoorbeeld nu een behoorlijke uitdaging. Maar ook groei in nieuwe producten of diensten en zeker persoonlijke groei. Persoonlijke groei als ondernemer rendeert immer het allerbeste. Vitale groei heeft diepgang en is gericht op de toekomst. Dat vraagt om nadenken, heel goed nadenken. Stel uzelf daarom de vraag: wat is vitale groei voor mij als ondernemer?

Erik Versnel is directievoorzitter bij Rabobank Leiden-Katwijk

REPORTAGE GEZONDHEID IS ALLES

TEKST EN FOTO’S LEIDSE RONALD MCDONALD HUIS

9-holes menu Ronald McDonald Beneﬁet Golftoernooi weer groot succes Op vrijdag 24 september vond de achtste editie van het ‘9-holes menu Ronald McDonald Beneﬁet Golftoernooi’ plaats op Kagerzoom in Warmond. Het was een prachtige dag. De weersvoorspellingen waren niet al te gunstig, maar de weergoden waren gelukkig gunstig gestemd.

De 30 flights zijn, al golfend, heerlijk culinair verwend met een 9-gangen-menu. De grote winnaar van de dag was het Leidse Ronald McDonald Huis, want deze dag bracht het Huis een bedrag van € 25.000,- op. Met dit bedrag kan het Huis zieke kinderen en hun families een sfeervol en warm ‘thuis ver van huis’ blijven bieden. Het concept van het 9-holes-menu golftoernooi is erg bijzonder in Nederland. De deelnemers dooplopen een culinair 9-gangendiner. Op iedere hole presenteert een restaurant uit de Leidse regio zich en trakteert de deelnemers op een verrassend gerecht. De restaurants die zich dit keer met een heerlijk gerecht presenteerden waren: Kitch&, De Beproeving,

In den Doofpot, Landgoed Tespelduyn, Oestercompagnie, Van der Valk Hotel Leiden, Brasserie Streeder, Timber Club, Brasserie Meelfabriek Zijlstroom en Smooth Coffee, Drankengroothandel Boonekamp, Walraven Sax, Favorietenwijn.nl en Marie-Stella-Maris verzorgde de drank. Iedereen heeft belangeloos meegewerkt. RONALD MCDONALD HUIS LEIDEN

De stichting Ronald McDonald Huis biedt dit jaar alweer 25 jaar ouders en broertjes en zusjes van ernstig zieke kinderen een ´Thuis ver van Huis´. Een plek, op loopafstand van het LUMC, waar ouders en familieleden in een huiselijke omgeving kunnen logeren tijdens de opname van hun kind. Naast het Ronald McDonald Huis op de Boerhaavelaan beheert de stichting ook de Ronald McDonald Huiskamer in het LUMC. De Huiskamer biedt gezinnen van een opgenomen kind een plek in het ziekenhuis waar ze in een ´huiselijke´ omgeving op een ontspannen manier bij elkaar kunnen zijn. De Stichting krijgt geen overheidssubsidies en is voor de exploitatie volledig afhankelijk van giften en donaties van particulieren, bedrijven, scholen, clubs en verenigingen.

TEKST BO VROLIJK FOTO JOHN BRUSSEL

GEZONDHEID IS ALLES REPORTAGE

De toekomst van Car Sharing is nu! Bij BMW Den Haag neemt Nic Verheijden, Manager Corporate & Special Sales, ons mee in zijn verhaal over de innovatieve positie als premium merk in Car Sharing voor bedrijven, gemeenten en binnen de vastgoedmarkt. Natuurlijk komt hiermee ook het nieuwe rijden met de BMW i3, de elektrische auto die ontwikkeld is door autofabrikant BMW, aan bod. In de prestigieuze showroom van dealerbedrijf BMW Den Haag, dat onderdeel is van het wereldwijde concern de BMW Group, worden de verschillende modellen van dit premium merk gepresenteerd. Opvallend is de nieuwe generatie van de BMW i3 en de sportieve BMW i3s. Deze modellen zijn 100% elektrisch maar ook geavanceerder, sterker en sneller dan ooit. Na drie uur thuisladen hebben deze premium elektrische auto’s een actieradius van 200 kilometer. Dus kom maar op met de toekomst van elektrisch rijden. Nic Verheijden: “Elektrisch rijden is volwassen geworden en dat geldt zeker nu. De BMW i3 bezit alle capaciteiten om dynamische rijprestaties te leveren. Vijf jaar geleden is de BMW i3 geïntroduceerd als een bewuste keuze voor pioniers. Nu is het een volwaardige optie voor iedereen die vol vertrouwen en optimisme de toekomst van autorijden wil omarmen. Veel van de materialen zijn vervaardigd van hernieuwbare grondstoffen en de BMW i3 wordt gebouwd met 100% duurzaam opgewekte energie en de bijtelling is slechts 4%.” BMW biedt verschillende laadstations die geschikt zijn voor thuisgebruik of op kantoor. Er is zelfs de mogelijkheid om de auto heel snel op te laden en daardoor is rijden met een volledig opgeladen accu al binnen dertig minuten mogelijk. Dit vergroot het comfort van het duurzaam en dynamisch rijden van een volledig elektrische auto voor een grotere doelgroep. ‘VAN BEZIT NAAR GEBRUIK’

De meeste auto’s staan gemiddeld 22 uur per dag stil. Terwijl parkeren een steeds groter en kostbaar probleem wordt. Daarnaast kost het aanschaffen en het bezitten van een auto ook geld. “BMW loopt voorop in het autodelen voor verschillende (vastgoed-) ondernemers, projectontwikkelaars en VvE’s. BMW Den Haag is innovatief door een eigen Car Sharingpropositie te hebben ontwikkeld, waarbij de klant een totale ontzorging ervaart. De

BMW Den Haag werkt graag samen met bedrijven en gemeenten aan het verbeteren van het leefklimaat in de stedelijke gebieden. BMW Den Haag is in een vroeg stadium al gaan inspelen op vraagstukken omtrent de integratie van elektrische deelauto’s binnen een bedrijf of VvE. Zo is BMW Den Haag bijvoorbeeld nauw betrokken geweest bij deelauto-projecten met de BMW i3 in de Haagse regio met Bereikbaar Haaglanden en het Beatrixkwartier. Recent is een luxe appartementencomplex in Den Haag voorzien van deelauto’s van BMW Den Haag. Benieuwd geworden naar deze duurzame initiatieven voor uw wagenpark? www.autodelenbmwdenhaag.nl.

verschuiving van bezit naar alleen het gebruik op het moment dat je het daadwerkelijk nodig hebt, is een belangrijke stap voor de toekomst en die zijn we nu aan het maken.” Deze elektrische BMW i3’s zijn voorzien van speciale hard- en software die gekoppeld is aan een app waarmee gebruikers van Car Sharing met hun smartphone de deelauto eenvoudig reserveren, openen en sluiten. Daarnaast kunnen zaken als cleaning, onderhoud en publiek laden onderdeel uitmaken van het totaalpakket. Ontdek alle mogelijkheden op het gebied van innovatie, duurzaamheid en rijcomfort bij BMW Den Haag. BMW Den Haag | Donau 38-40 | Den Haag 070-3017170 | autodelen@bmwdh.nl | www.bmw-denhaag.nl

REPORTAGE GEZONDHEID IS ALLES

TEKST MARTIN HOEKSTRA FOTO JOHN BRUSSEL

Canto Projectinrichting helpt ondernemers op ergonomisch vlak

Samen meer bewegen Advies, ontwerp en realisatie van interieurprojecten binnen het MKB, de zorg, de overheid, het onderwijs en de horeca. Heinz Hoek, oprichter van Canto Projectinrichting, draait er zijn hand niet voor om. “Er is niets mis met traditioneel inrichten, maar ik kijk graag samen met mijn klant of en waar er verbeterpunten zijn. Ook op ergonomisch vlak valt er nog heel veel te winnen.”

Heinz Hoek

muvman

ONE-STOP-SHOPPING

AERIS

Heinz kan bogen op bijna dertig jaar ervaring met projectmatig inrichten. De laatste vijf jaar doet hij dat vanuit Oegstgeest voor zijn eigen bedrijf Canto Projectinrichting. “Ik ben een allround inrichter. Je kunt voor een enkele bureaustoel of een goed ergonomisch advies bij mij terecht, maar ook voor restyling, akoestische oplossingen of de totale inrichting van een nieuwbouw of renovatie project.” Heinz werkt veel samen met partners op het gebied van ontwerpen, verbouwen, stofferen, verlichting en akoestiek. “Het aanbod is daarmee heel breed, waardoor ik mijn klanten one-stop-shopping kan bieden”, aldus Heinz.

Drie jaar geleden kwam Heinz in contact met aeris. Deze in München gevestigde onderneming is al 23 jaar gespecialiseerd in innovatieve en actieve zitmeubelen voor office, project en privé. Op het gebied van 3D-actieve stoelen is aeris met haar producten marktleider in Europa. De producten van aeris worden wereldwijd in meer dan 39 landen verkocht. De aeris filosofie luidt: ‘Leven in beweging’. Alle producten volgen dit concept en geven de mogelijkheid tot ergonomisch doordacht bewegen tijdens het zittend werken als basis voor gezondheid, welzijn en productiviteit. Canto Projectinrichting is geautoriseerd partner van aeris en bewerkt met hun producten actief de regionale markt. Aeris heeft de eerste driedimensionale beweegbare stoel ter wereld ontwikkeld; de Swopper. “Een mooi en doordacht product, waar ik direct heel erg enthousiast van werd”, zegt Heinz. De Swopper heeft voor een revolutie gezorgd in de

Met service, flexibiliteit en bovenal persoonlijke aandacht gaat Heinz met veel plezier voor zijn opdrachtgevers aan de slag. “Ik geloof sterk in aandacht en op maat gemaakte oplossingen. Klanten kunnen ook altijd rekenen op een eerlijk advies”, geeft Heinz aan.

GEZONDHEID IS ALLES REPORTAGE

swopper

oyo

bureaustoelenmarkt. De voornaamste oorzaak van het schadelijk gebrek aan beweging is het zitten. In de industrielanden neemt zitten ongeveer 80% van de dag in beslag. Net als de andere aeris producten Swoppster (voor kinderen), de Muvman en de Oyo vereist en stimuleert de Swopper permanent bewegen tijdens het zitten. Dit verhoogt de kwaliteit van leven en van de prestaties. Bovendien gaan de producten typische kantoor- en welvaartsziekten tegen. “Deze producten zijn op het gezondheidsvlak een hele mooie aanvulling op de werkplek”, stelt Heinz. Het huidige kantoorwerk draait om afwisseling. We kunnen niet de hele dag zitten, maar ook niet de hele dag staan. “Afwisselen van houding is belangrijk: van zitten naar staan; van staan naar bewegen; van bewegend staan naar ondersteund staan. Deze variatie kan worden gerealiseerd door de producten van aeris in de kantooromgeving toe te passen. En dan niet alleen op de werkplek, maar bijvoorbeeld ook in een vergaderomgeving.” VRIJHEID OM TE BEWEGEN

De volledige vrijheid van bewegen in wat je ook doet, zie je ook terug bij de drie andere producten van aeris. “Het gaat altijd om de volledige vrijheid om te kunnen bewegen zonder dat je ergens door geremd of geblokkeerd wordt. Dit maakt dat je onder andere een rechte houding aanneemt en dus je volledige longinhoud kunt benutten, spieren activeert en dat er een betere doorbloeding tot stand komt, wat weer een beter concentratie- en prestatievermogen genereert.” Zit-/stawerkplekken zijn momenteel helemaal hot. “We kunnen niet de hele dag staan, maar

we kunnen wel ondersteund staan met de Muvman of met de Muvmat (een sta-hulp en een sta-mat), die speciaal daarvoor zijn ontwikkeld. Spieren, doorbloeding, sensoren, alles wordt geprikkeld om te bewegen. Ondersteund staan biedt aanzienlijk meer comfort bij staand werken.” De Oyo is een stoel met een licht gebogen schommelframe. Op deze bijzondere stoel kun je op drie manieren zitten: traditioneel, zijwaarts en achterwaarts. “De Oyo is perfect in te zetten in bijvoorbeeld scrum ruimtes waar mensen brainstormen over zaken als nieuwe software, games en reclamecampagnes. Je kunt dus afwisselend zitten én bewegen en wordt niet beperkt door de statische houding zoals op een traditionele stoel. Zo draagt de Oyo middels een heldere, creatieve geest bij aan optimale resultaten en een hogere productiviteit.” Heinz geeft aan dat deze producten geen geneesmiddel zijn. “Het zijn producten ter voorkoming of ter verlichting van klachten. Met de inzet van deze producten dring je het ziekteverzuim terug en houd je je medewerkers fit en gezond, en dat levert veel op.” Benieuwd geworden naar de aeris producten die Heinz kan leveren of heeft u behoefte aan een goed advies? Neem dan eens vrijblijvend contact op. Het is ook altijd mogelijk om een van de producten uit te proberen. “Dit soort producten koop je niet vanaf papier. Die moet je ervaren!”

Canto Projectinrichting Oude Vaartweg 1a | 2343 JD Oegstgeest 06-83563980 | heinz@canto.nu | www.canto.nu

muvmat

24 REPORTAGE GEZONDHEID IS ALLES

TEKST EN FOTO’S GEMEENTE LEIDEN

Maak kennis met Bereikbaar Haaglanden en Rijnland Wat kunnen zij voor u betekenen? Bereikbaarheid is een voorwaarde voor een goed functionerende en economisch aantrekkelijke regio. Wilt u als ondernemer ook goed bereikbaar zijn, werken aan duurzaamheid, fitheid van medewerkers en wilt u maatschappelijk verantwoord bezig zijn? Maak dan kennis met Bereikbaar Haaglanden en Rijnland. Dit is een uniek publiek-private kennisplatform. Bereikbaar Haaglanden en Rijnland ondersteunt op non-profit basis organisaties in een slimmere bedrijfsvoering.

Wij staan voor u klaar! Van links naar rechts, Jan Breugem (Mobiliteitsmakelaar Rijnland), Michel Oldenburg (logistiek makelaar) en Astrid Homan (Mobiliteitsmakelaar Haaglanden).

De Mobiliteitsmakelaar helpt!

Jan Breugem is de Mobiliteitsmakelaar voor Rijnland. Vanuit die functie geeft hij concrete hulp passend bij de cultuur van uw bedrijf. Breugem: “In een eerste gesprek wisselen we gegevens over uw organisatie uit. Waar zitten de knelpunten, wat zijn uw ambities en welke veranderingen staan er al op stapel? We denken in beleid en praktische zaken met u mee. Daarna gaan we dieper op de materie in. Bijvoorbeeld door de mogelijke mobiliteitskeuze van uw medewerkers in beeld te brengen of uw logistieke uitdaging concreet te maken. Resultaat is een advies waarin we aangeven waar ruimte tot verandering mogelijk en reëel is, Inmiddels zijn ruim honderd (logistieke) organisaties waar winst te behalen is en met welke stappen die aangesloten bij het platform om kennis te delen en elkaar te veranderingen in gang te zetten zijn. Aan deze twee inspireren tot slimmer reizen en slimmer werken. Partijen fasen zijn geen kosten verbonden. achter Bereikbaar Haaglanden en Rijnland zijn o.a. VNOHierna beslist u of we echt aan de slag gaan. Dan NCW West, de MRDH, TLN, EVO en diverse overheden. hebben we het over het aanbieden van concrete reisalternatieven voor uw medewerkers. Belangrijk omdat mensen vaak pas willen veranderen als ze het nieuwe gedrag eerst hebben mogen Fietsen is de norm en wordt beloond uitproberen. Je wilt tenslotte weten waar je aan toe bent. Ook Baseclear uit Leiden heeft de ambitie om is er de mogelijkheid uw knelpunt zo duurzaam mogelijk te werken en waar projectmatig aan te pakken mogelijk de vitaliteit en de bereikbaarheid van en via een pilot in de praktijk de medewerkers te bevorderen. Erna Barel, te toetsen. Hiervoor bestaan CFO bij Baseclear: “Onder de 10 kilometer Erna Barel: Fietsen is de norm eventueel subsidiemogelijkheden. is fietsen de norm. Vanaf de eerste kilometer Bij deze laatste stap vragen wij u die wordt gefietst, vergoeden we 0,15 cent per convenantpartner te worden.” kilometer. Het openbaar vervoer is second best, en bij voorkeur pas boven De investering bedraagt €250 de 10 kilometer.” Erna geeft het goede voorbeeld door als het maar enigszins per jaar tot 100 medewerkers. mogelijk is op de fiets naar het werk te komen. “De nette schoenen gaan in de Hiervoor krijg u naast hulp en fietstas.” Sinds kort is Baseclear gehuisvest in een compleet nieuw en volgens de tools, ook toegang tot een select BREEAM normen gebouwd en ingericht pand, met onder andere een optimaal netwerk van actieve bedrijven ingerichte fietsenstalling en de inzet van deelauto’s voor de puur noodzakelijke en expertsessies. ritten. Met de Mobiliteitsmakelaar wordt bekeken wat nog te optimaliseren is en wat daar, ook in de ogen van de medewerkers, voor nodig is. De experts van Bereikbaar Haaglanden en Rijnland (de Mobiliteitsmakelaar en logistiek makelaar) ondersteunen u bij knelpunten en helpen u om kansen te signaleren, zodat u stappen kunt zetten om uw bereikbaarheid en mobiliteit te verbeteren. Niet alleen de mobiliteit van uw medewerkers, het gaat ook om uw logistieke mobiliteit. Bijvoorbeeld alternatieven voor het reizen per (vracht)auto, de inzet van e-bike, (elektrische) vrachtfiets en openbaar vervoer, maar ook het reizen op andere tijden, het toepassen van slimme technieken en het anders organiseren van goederenstromen.

Een goed voorbeeld

GEZONDHEID IS ALLES REPORTAGE

Op de ﬁets naar je werk Op de fiets naar mijn werk kunnen is echt heel fijn. Als ik thuis op de fiets stap, weet ik ongeveer hoe laat ik aankom. Zonder stress. Makkelijk van huis naar mijn eerste afspraak. Nu moet ik bekennen dat ik een elektrische fiets heb. Dat is best comfortabel. Ook met tegenwind. Natuurlijk blijf ik ook op deze fiets lekker in beweging. Dit is echt fijner dan met de auto aan te moeten sluiten in de rij. De laatste jaren heb ik voor mijn werk helaas ook heel vaak in de file gestaan. Dat is nu gelukkig voorbij. Natuurlijk ben ik niet de enige deelnemer aan het verkeer. Leiden is een drukke stad met veel fietsers, auto’s en bussen. Maar die dynamiek tijdens mijn ochtendfietstocht, daar geniet ik nog iedere dag van. Waar gaan al die fietsende mensen naartoe? Jongelui op weg naar de universiteit of misschien na een nachtdienst op weg naar huis? Fietsen die mannen in pak naar het Bio Science Park? Gaan die vrouwen op snelle fietsen helemaal naar Den Haag? Ook zijn er veel ouders met bakfietsen op weg naar het schoolplein of de kinderopvang. Met z’n allen op de fiets door onze prachtige stad. Als wethouder duurzame mobiliteit heb ik de ambitie om van de fiets echt het belangrijkste vervoermiddel binnen Leiden te maken. Dat draagt enorm bij aan de leefbaarheid in de stad. Leiden heeft hier de ideale maat voor: het is de ‘kleinste grote stad’ van Nederland. Je bent op de fiets overal binnen een kwartier, twintig minuten maximaal. Er zijn de nodige knelpunten op te lossen, om te beginnen bij drukke kruispunten en rotondes. En het toenemend gebruik van de e-bike (bijna een-derde van de nieuw verkochte fietsen is intussen elektrisch, en dat aantal groeit snel) zorgt ook voor nieuwe uitdagingen. Wat fantastisch dat steeds meer forenzen voor woonwerkverkeer de e-bike kiezen. Maar het doet wel iets met je fietspaden en je verkeersveiligheid. Het is dus super belangrijk dat fietsen veilig en comfortabel is. Makkelijk van A naar B. Bijvoorbeeld door snelfietspaden met weinig bochten, fietsstraten

Fotograﬁe Buro JP

waar de auto te gast is, slimme verkeerslichten en een goede en veilige plek om je fiets te parkeren. Vooral voor mensen die hun reis vervolgen per bus of trein is dat erg belangrijk. Daarom komen er in het stationsgebied de komende jaren veel fietsparkeerplekken bij. Als gemeente hebben we grote plannen voor duurzame mobiliteit. Maar wat kan een werkgever doen om werknemers op een gezonde duurzame manier te laten reizen? Een paar weken geleden heb ik kennis gemaakt met mobiliteitsmakelaar Jan Breugem van Bereikbaar Haaglanden. Hij vertelde mij dat zij samen met grote en kleine organisaties op zoek gaan naar de win-winoplossingen: het verbeteren van de mobiliteit in de regio én de winstgevendheid van werkgevers op het gebied van bijvoorbeeld maatschappelijk verantwoord ondernemen, kostenbesparingen, efficiency maar ook medewerkerstevredenheid. Als voorbeeld noemde Jan een aannemersbedrijf dat zijn mensen en materiaal tegenwoordig vervoert met bakfietsen. Geen parkeerproblemen meer, halvering van de reistijd. Bereikbaar Haaglanden denkt mee en ondersteunt ondernemers bij de verduurzaming van de mobiliteit. Nu hoop ik stiekem iedere ochtend als ik naar het stadhuis fiets deze bakfietsende helden van het aannemersbedrijf tegen te komen. Fietsen blijft leuk! Martine Leewis Wethouder Duurzaamheid, Mobiliteit & Beheer Openbare Ruimte

Met de vrachtﬁets naar de klus

Meedoen?

Van Dorp is een innovatieve technisch dienstverlener en onder andere in Leiden gevestigd. Van Dorp is actief bezig met het reduceren van de gereden kilometers op de weg en de gereden kilometers zo duurzaam mogelijk te maken. Hiermee worden tijd, geld en CO2 bespaard. Een van de specifieke uitdagingen die zij zijn aangegaan, is het mijden van verkeersbewegingen van monteurs in de spits. Vanuit het Programma Beter Benutten (een programma van het vorige kabinet dat duurzame mobiliteit bevorderde) heeft Van Dorp een financiële steun in de rug gekregen van in totaal zo’n € 8.000,-. Met deze bijdrage is het onderzoek naar de mogelijkheden gefinancierd en is al een groot aantal spitsmijdingen gerealiseerd. Bijvoorbeeld door bevoorrading op de klus, monitoring op afstand en het gebruik van (vracht)fietsen.

Ook benieuwd naar wat uw bedrijf bij kan dragen aan dit lokale en regionale vraagstuk? Neem dan vrijblijvend contact op met Jan Breugem, Mobiliteitsmakelaar Rijnland. Jan is te bereiken via mobiliteitsmakelaar.rijnland@ bereikbaarhaaglanden.nl of 06-55847021 of kijk op www.bereikbaarhaaglanden.nl.

REPORTAGE GEZONDHEID IS ALLES

TEKST MARTIN HOEKSTRA FOTO MARTINE GOULMY

Carola Jongerius

‘MAAK HET VERSCHIL MET JOUW PERSONEEL!’ Elke ondernemer streeft naar een goed lopende onderneming met uitstekende bedrijfsresultaten. Het op de juiste manier inzetten van je personeel en gebruikmaken van hun kwaliteit, is daarbij essentieel. De praktijk wijst echter uit dat dit lang niet altijd lukt. “Maak het verschil met jouw personeel, door het beste team neer te zetten”, stelt Carola Jongerius, Manager Personeelsadviseurs bij JAN©. Carola en haar uit vijf dames bestaande team geven personeelsadvies bij MKB-ondernemers.

GEZONDHEID IS ALLES REPORTAGE

JAN© helpt MKB-ondernemers om hun bedrijfsresultaten te verbeteren Als afgestudeerd museoloog aan de Universiteit van Amsterdam heeft Carola voor een totaal ander vak gekozen. Ze heeft als HR-manager gewerkt voor uitzendbureaus, in de wereld van de accountancy en bij een advocaten-/ fiscalistenkantoor. “Ik vind het mooi om ambities van organisaties en ambities van mensen bij elkaar te brengen”, geeft Carola aan. Vier jaar geleden trad ze als manager van JAN© Personeelsadviseur in dienst bij JAN© en zit ze op haar plaats. “Wij geven advies aan MKB-ondernemers”, legt Carola uit. “Dat doen we als vaste adviseur of op afroep. Zo zijn we bij de ene klant anderhalve dag, en bij een andere een halve dag per week aan het werk. We hebben in totaal zo’n 25 klanten voor wie we dit werk vast doen.” Een MKB-ondernemer wordt doorgaans geleid door de waan van de dag. Zeker tot een jaar of twee geleden, want een aantal bedrijven had het al moeilijk genoeg het hoofd boven water te houden. De personeelsadviseurs van JAN© komen voornamelijk over de vloer bij bedrijven van tussen de 10 tot 150 medewerkers. “Ze zijn heel erg begaan met hun personeel”, weet Carola. “Echter, door drukte is het personeel vaak het sluitstuk. Daar kunnen wij een positieve bijdrage aan leveren. Je personeel is veel waard. Als je daar net even wat meer aandacht aan besteedt en energie in steekt, kunnen ze je veel beter helpen om jouw ondernemersdoelen te halen.” MEEDENKEN OP STRATEGISCH NIVEAU

De personeelsadviseurs van JAN© zijn in staat om op strategisch niveau mee te denken met de MKB-ondernemers. Daarbij komen diverse vragen aan de orde. Waar wil een ondernemer naartoe? Hoe haalt een ondernemer het beste uit zijn medewerkers? Zit iedereen wel op de juiste plek? Wat moet een ondernemer doen als een medewerker echt niet meer functioneert of langdurig ziek wordt? Carola maakt vaak de vergelijking met een sportteam. “Een voetbalploeg bestaat niet uit acht keepers en drie spitsen. Bepaal goed welke rollen je nodig hebt om bedrijfsdoelen te halen. Ik merk vaak dat ondernemers denken dat medewerkers vanzelf de goede dingen doen. Dat werkt niet op die manier. Het is belangrijk om als ondernemer aan te geven wat hij van een medewerker verwacht en hem te begeleiden op basis van zijn talent. De verwachting kun je

koppelen aan de rol en jaardoelstellingen van het bedrijf. Dan geef je medewerkers en het team richting.” BETROKKEN EN GEMOTIVEERD PERSONEEL

Uit recente onderzoeken is gebleken, dat 60 tot 70% van de medewerkers niet meer engaged is; niet meer betrokken bij het werk. Dat moet anders en dat bereik je door in gesprek te gaan met jouw medewerkers en vragen te stellen. Wat kun je goed en wat is je talent? Hoe heb je je ontwikkeld? En hoe wil je verder groeien? “Door consequente aandacht krijg je betrokken en gemotiveerd personeel”, stelt Carola. Momenteel zijn zaken als vergrijzing en digitalisering enorm van belang. “Vergrijzing komt betrekkelijk vaak voor bij MKBondernemingen. Aan de andere kant heb je hele jonge bedrijven met jongelui voor wie het weer een probleem is dat zij ervaring missen. Digitalisering gaat momenteel bijzonder snel. Daar moet je je mensen wel voor opleiden. Daar kunnen wij vanuit onze kennis en ervaring een goed advies geven.” Ook zijn ondernemers soms onbekend met de weten regelgeving. Carola spreekt over de administratieve basis. “Als je iemand aanneemt, zit daar wetgeving omheen. Daarin staat hoeveel contracten je iemand mag aanbieden. Hoe ga je daar mee om? Soms gebeurt het dat een contract afloopt en dan hebben ze ineens iemand voor onbepaalde tijd in dienst. Als je daar iedere maand even goed naar kijkt, kun je veel leed ondervangen. Wij zijn de herinnering om aan je bedrijf te werken als het gaat om jouw personeel.” STAPPEN MAKEN

De personeelsadviseurs van JAN© helpen MKB-ondernemers met het ontwikkelen en implementeren van hun personeelsstrategie. “Met behulp van MapsTell (een methode om letterlijk het voorkeursgedrag van personen in kaart te brengen) begeleiden we jou en andere leiders in je onderneming hoe je het beste team nog beter kunt leiden en laten samenwerken!” Door een dagdeel in de week op de locatie van de ondernemer mee te werken, kunnen de personeelsadviseurs van JAN© snel de behoefte bepalen en instappen in het thema dat speelt binnen de betreffende onderneming. “Het voordeel is, dat een ondernemer meer tijd kan besteden aan zijn onderneming en door de inzet van onze kennis en ervaring sneller stappen kan maken. Deze kennis delen wij ook graag via webinars, ontbijtsessies en borrels. Klanten en geïnteresseerden melden zich aan via onze website en worden tijdens de bijeenkomsten geadviseerd over hoe zij bijvoorbeeld in gesprek kunnen gaan met hun personeel, of om tips te geven voor een effectief beoordelingsgesprek.” JAN© Pensioenadviseurs Rijnsburgerweg 106 | 2231 AG Rijnsburg Waterland 96 | 1441 MR Purmerend Nesland 3m | 1382 MZ in Weesp Dennenlaan 16 | 1161 CR Zwanenburg 088-2202200 | carolajongerius@jan.nl | www.jan.nl/personeel

COVERSTORY

TEKST BO VROLIJK FOTOâ&#x20AC;&#x2122;S JOHN BRUSSEL

De grootse circulaire IT-specialist van Europa

COVERSTORY

De Leidse Infotheek Group is in 1991 in Nederland gestart en uitgegroeid tot de grootste circulaire IT-specialist van Europa. â&#x20AC;&#x153;Dit komt vooral door het duurzame business model waarbij wij bedrijven, instellingen, resellers en alle andere ondernemers veelal circulaire alternatieven bieden voor nieuwe apparatuur.â&#x20AC;?

Stephan Derksen (l) en Aat van de Polder

COVERSTORY

‘PIONIERS OP HET GEBIED VAN CIRCULAIR ONDERNEMEN’

Al meer dan 27 jaar leveren de merken van Infotheek Group duurzame hardwareoplossingen voor bedrijven in de commerciële en publieke sector. Stephan Derksen, Managing Director Flex IT Distribution: “Sinds onze oprichting erkennen wij de relevantie en verantwoordelijkheid voor het verstandig en zorgvuldig omgaan met grondstoffen. Wij zien het dan ook als onze missie om de transitie naar een circulair economisch systeem te promoten en te versnellen. Wij vinden dat IT anders kan en zien enorme kansen in het terugdringen van grondstoffen en energiegebruik in de IT-productieketen. Dit doen we door op verschillende manieren de levensduur van producten te verlengen, waarde terug te winnen en nieuw-productie zo lang mogelijk uit te stellen.”

FLEX IT DISTRIBUTION & CENTRALPOINT

In Leiden biedt het voormalige Europese distributiecentrum van H&M sinds 2014 huisvesting aan de Infotheek Group. “De additionele ruimte bood ons bedrijf de mogelijkheid om explosief te groeien. Na de toetreding van Altor als private equity partner zijn we op overnamepad gegaan. Daarbij zijn onder andere Scholten Awater en Centralpoint geacquireerd. Onlangs is het bedrijf door de overnames gesplitst. De Infotheek Group bestaat inmiddels uit twee overkoepelende labels. Flex IT Distribution is specialist in circulaire IT en verkoopt aan resellers door heel Europa. Centralpoint richt zich op zakelijke eindgebruikers in de Benelux. Met meer dan 800 collega’s verspreid over Europa genereren we op dit moment een omzet van ruim 750 miljoen euro, waardoor we een van de grootste spelers zijn in de Europese IT-top.” CIRCULAIR ONDERNEMEN

De circulaire economie is bedoeld om hergebruik van grondstoffen te stimuleren en de levensduur van producten te verlengen. Op deze manier is het minder snel nodig om een beroep te doen op schaarse grondstoffen en blijft de economische ontwikkeling binnen de grenzen die de natuur ons biedt. Door op verschillende manieren de levensduur van producten te

COVERSTORY

‘Creëer nieuwe sportkansen voor kinderen’ Stichting IT4Kids zet zich actief in voor kinderen die niet de ﬁnanciële middelen hebben om te kunnen sporten. Via gedoneerde IT-apparatuur van bedrijven steunt IT4Kids, namens de donateur, goede doelen die sportprojecten in Nederland initiëren voor kinderen met een kleine portemonnee. “Vorig jaar hebben we ruim achthonderdduizend euro opgehaald en inmiddels zijn er al meer dan 75.000 kinderen geholpen.” IT4Kids werkte de afgelopen jaren onder meer samen met de Krajicek foundation, Schooljudo, Jeugdsportfonds, Het Vergeten Kind, de Linda Foundation, stichting Elk Kind een Bal, War Child en CliniClowns. Ga naar IT4kids.com of neem contact op met Aat van de Polder via: aat.van.de.polder@it4kids.com

verlengen en te kijken naar alternatieven gaan we bewuster om met de kostbare grondstoffen voor toekomstige generaties. Aat van de Polder, Head of Category Flex It Distribution “Opvallend is dat circulaire IT-producten aanzienlijk goedkoper en tegelijkertijd duurzaam zijn. Dit in tegenstelling tot Groene stroom die jarenlang duurder was. Bedrijven kunnen overtollige IT-apparatuur aan Flex IT Distribution verkopen en desgewenst de restwaarde doneren aan de stichting IT4kids. De ingeleverde hardware krijgt een tweede leven. Dit is echt ons vak en dit doen wij al jaren, nog voordat het bewustwordingsproces van steeds meer bedrijven om bewuster om te gaan met het milieu is gaan leven. Wij zijn dan ook de pioniers op het gebied van circulair ondernemen.”

ex-demo of refurbished gebruikte apparatuur en dit kan tot wel 60% voordeliger zijn in aanschaf dan gloednieuwe apparatuur. Belangrijk is dat apparaten worden voorzien van een keurmerk zodat de klant verzekerd is van specifieke kwaliteit. Ook bestaat er de mogelijkheid om ITapparatuur te huren voor een lange of hele korte periode. Dit gebeurt bijvoorbeeld voor scholen (examens) of voor televisieprogramma’s. Tot slot zegt Aat van de Polder “Het is natuurlijk een bewuste keuze om te kiezen voor producten van de Infotheek Group, waarbij klanten bijdragen aan de circulaire economie, waarbij de investering ook nog eens aantrekkelijk is. Aan het einde van de gebruiksduur nemen we de gebruikte hardware naar wens weer over en knappen deze op. Mocht het niet meer werken, dan zorgen wij ervoor dat het op een verantwoorde manier gerecycled wordt.”

‘HARDWARE KRIJGT EEN TWEEDE LEVEN’

REFURBISHED HARDWARE

Infotheek Group beschikt nu over het grootste refurbishment-centrum van Europa. Bij de inkoop en opkoop van IT-apparatuur wordt het device beoordeeld, schoongemaakt en gerefurbished voor een volgende eigenaar. Data wordt veilig verwijderd en het apparaat wordt voorzien van de noodzakelijke software licentie en garantie voor de nieuwe (zakelijke) gebruikers. Er zijn verschillende gradaties van circulair hardware. Van nieuwe retourstromen tot

Infotheek Group Flex IT Distribution Zaalbergweg 9 071-8001442 aat.van.de.polder@infotheek.com www.infotheek.com

REPORTAGE GEZONDHEID IS ALLES

TEKST AMY STOLWIJK FOTO’S JOHN BRUSSEL

Hallo Golfbaan, dag slechte gezondheid! Golf wordt steeds populairder en dat is niet zo vreemd. In een tijd waarin veel mensen bezig zijn met het creëren van een goede fysieke en mentale gezondheid, blijkt golf veel voordelen met zich mee te brengen. Maar waarom is golf eigenlijk zo goed voor je? En waarom is Golfbaan Bentwoud dé perfecte plek om aan je conditie te werken?

REPORTAGE

De beweegrichtlijn van de Gezondheidsraad stelt dat één tot twee keer per week sporten niet alleen leuk is, maar ook erg gezond. Golf blijkt namelijk een van de beste sporten om vet te verbranden. Dat komt omdat golfers veel bewegen en dat ook lang volhouden. Ga maar eens na: over een 18-holes ronde doe je zo’n vier à vijf uur waardoor je toch al snel zo’n zes tot acht kilometer veelal lopend aflegt. Zo worden uur na uur vele calorieën verbrand. TRAINING VOOR SOEPELE SPIEREN EN GEWRICHTEN

Niet alleen het lopen zorgt voor vetverbranding, je belast je lichaam nog eens extra door het dragen van een golftas met daarin een aardig gewicht. Daarnaast verbruik je bij de swing veel energie én gebruik je verschillende spiergroepen, want een golfswing komt nu eenmaal vanuit je hele lichaam. Vaak (goed) swingen zorgt dan ook voor soepele spieren en gewrichten. Oefenen op de juiste swing is dan ook volop mogelijk bij Golfbaan Bentwoud aangezien de oefenfaciliteiten hier in ruime mate aanwezig zijn. Zo vind je hier een driving range van maar liefst 350 meter diep en uiteraard voldoende ruimte om te oefenen met putten, chippen en de bunkerslag. STRATEGISCHE DENKEN EN OPPERSTE CONCENTRATIE

Tijdens het golfspel draait het allemaal om strategisch denken. Ga je proberen om de bal over het water te slaan of ga je toch voor de veilige route, dat zijn vragen die je jezelf continu stelt. Strategisch denken prikkelt de hersenen en draagt bij aan de geestelijke gezondheid. Tegelijkertijd werk je ook nog eens aan je concentratievermogen, want voor iedere slag heb je opperste concentratie nodig. Alleen op deze manier zorg je dat je bunker-, wateren andere hindernissen feilloos mijdt. Naarmate je vaker speelt, ga je merken dat je je steeds beter kunt afsluiten voor storende factoren om je heen en dit kan in je dagelijkse leven ook weleens handig van pas komen. SOCIALE CONTACTEN

Natuurlijk is het mogelijk om alleen een golfronde te lopen, maar vaak is het nog veel leuker om met medespelers de baan in te gaan. Op Bentwoud tref je altijd een divers publiek: van ontspannen senioren en vriendinnenclubjes tot young professionals en zakelijke spelers. Er is altijd wel een clubje te vinden waarbij je je kunt aansluiten en een

gezellige (mid)dag mee beleeft. Door interactie met andere golfers bouw je aan je netwerk, verhoog je je eigenwaarde en creëer je een gevoel van geluk. ONTSPANNEN IN EEN GROENE OMGEVING

Wanneer je na een dag binnen op kantoor zitten op de golfbaan loopt, zul je merken dat je je hectische dag alweer snel vergeten bent. Je bevindt je op Golfbaan Bentwoud namelijk middenin het natuur- en recreatiegebied Bentwoud. Hierdoor ervaar je totale rust, waardoor je je werk al snel vergeet, frisse lucht inademt en vitamine D opdoet. Zo verhoogt je energielevel en houd je met gemak de drukke (werk)week vol. MEER GOLFEN DRAAGT BIJ AAN HOGERE LEVENSVERWACHTING

Misschien is het daardoor dat uit onderzoek van het Zweedse Karolinska Institutet blijkt dat golfers langer leven. Hoe lager de golfhandicap, hoe hoger de levensverwachting. Uiteraard komt dit doordat mensen met een lage handicap over het algemeen vaker spelen (en dus sporten). De logische conclusie die hieruit voortkomt is, dat meer golfen bijdraagt aan een hogere levensverwachting. ZORG VOOR GOED ENERGIELEVEL

Om je fit te blijven voelen tijdens je golfronde, is het wel belangrijk dat je voldoende vocht en koolhydraten binnenkrijgt om geconcentreerd te blijven en het beste uit je golfspel te halen. Op Golfbaan Bentwoud vind je daarom restaurant ROEST, waar je heerlijk kunt bijkomen voor of na je golfronde. Met een uitgebreide menukaart met een ruime keus aan gezonde gerechten geniet je nog eens extra van je sportieve activiteit met een prachtig uitzicht over de baan. En heb je weinig tijd, maar heb je toch wat extra energie nodig? Maak dan gebruik van de handige ROEST-To-Go kaart. Waarschijnlijk is het je nu wel duidelijk geworden… Golfen is niet alleen een leuk spelletje, maar is ook nog eens gezond, je krijgt er energie van en maakt je gelukkiger! Dus waar wacht je nog op? Kom zo snel mogelijk een keer richting Golfbaan Bentwoud en probeer het spelletje zelf eens uit!

AANSLUITING ONDERWIJS EN ARBEIDSMARKT up-to-date kennis en vaardigheden. Meer praktijkgericht is een veelgehoorde wens vanuit werkgevers. In Leiden en omstreken gebeurt er al veel op het gebied van Onderwijs en Arbeidsmarkt. Onderwijs, ondernemers en gemeente(n) werken steeds meer samen. Dit heeft onder andere geresulteerd in een brede regionale Kenniskring Onderwijs en Arbeidsmarkt en een online discussieplatform www.forum071.nl. Dat er veel belangstelling is voor het onderwerp is natuurlijk niet zomaar. Het vinden van voldoende personeel en het vinden van personeel met de juiste kwaliďŹ caties is voor veel werkgevers een groeiend probleem. Iedereen weet dat we in een tijd leven waarin veranderingen elkaar snel opvolgen. Economie, technologie en de arbeidsmarkt veranderen zo snel dat we anders naar zaken moeten gaan kijken. Bedrijven zijn in toenemende mate ďŹ&#x201A;exibel, snel groeiend en uiterst wendbaar. Dit vraagt van iedereen om

Als ondernemers en werkgevers kunnen we nog meer dan nu de deuren van onze bedrijven open zetten voor stages en meeloopdagen voor leraren en docenten. Dat laatste is mijns inziens onontbeerlijk voor het onderhouden van recente kennis in het onderwijs. Voor werkgevers niet zelden een heel gedoe, maar we hebben elkaar nodig. Als ondernemer en voormalig Hogeschool docent ben ik een warm pleitbezorger voor het zoveel mogelijk delen van kennis en vaardigheden tussen theorie en praktijk op alle niveaus. Zo zorgen we met elkaar voor de nodige innovatie en een betere aansluiting van ons onderwijs op de arbeidsmarkt. Als BV Leiden maken we ons hier hard voor! Ineke Lenssen - voorzitter commissie Onderwijs en Arbeidsmarkt

KOMENDE EVENT

Ga mee op culinaire rondreis met BV Leiden! Lekker eten en tegelijk je zakelijk netwerk uitbreiden, een prima combinatie wat BVL betreft. Daarom organiseert BVL op 12 november in samenwerking met Sligro Leiden een culinaire rondreis. Diverse restaurants uit de regio serveren heerlijke gerechtjes uit alle delen van de wereld. Met bijpassend entertainment belooft dit een mooie en smakelijke avond te worden. Wil je ook eens kennismaken met BVL? Neem dan contact op via info@bvleiden.nl.

Nazomerborrel 29 augustus

17/10

Running dinner

12/11

Culinaire rondreis

18/12

BVL IntoKerst met bekenmaking â&#x20AC;&#x2DC;machtigste Leidenaar 2019â&#x20AC;&#x2122;

BVL Team 15 van de 23 commissie -en bestuursleden op de foto.

REPORTAGE

TEKST MARTIN HOEKSTRA FOTO JOHN BRUSSEL

‘GELD VERDIENEN VOOR HET ONDERHOUD VAN HET MONUMENT’

Boy Heijnekamp

Alle commerciële activiteiten in de Pieterskerk Leiden dienen twee doelen. Ten eerste mensen in contact brengen met en een beleving bieden in de Pieterskerk Leiden. Daarnaast verdient het salesteam, onder leiding van accountmanager sales Boy Heijnekamp, het geld voor het onderhoud van het monument. Dat is noodzakelijk, want de Pieterskerk Leiden is een ongesubsidieerd monument. “We krijgen weliswaar een (kleine) onderhoudssubsidie van de gemeente, maar die staat niet in verhouding tot de kosten”, stelt Frieke Hurkmans, directeur-bestuurder van de Pieterskerk Leiden.

REPORTAGE

Het nut van de commerciële activiteiten van de Pieterskerk Leiden Hurkmans en haar team van medewerkers zijn dan ook continu op zoek naar manieren, die bij het monument passen, om geld te verdienen. Dat gebeurt al vanaf de jaren zeventig door middel van evenementen. Sinds een jaar of vier is er een museumcafé ingericht, het Pieterskerkcafé. De kosterswoning is omgebouwd tot een short stay locatie onder de naam Villa Rameau. En dan is er nog de Mayflower Escaperoom. DRIEHOEKSVERHOUDING

Bij de Pieterskerk Leiden wordt er qua evenementen altijd gewerkt met een driehoek; de verhouding tussen het onderhoud van het monument, de connectie tussen het monument en de beleving, en het verband tussen de beleving en de betekenis. “Als je die verbinding niet maakt, dan is de Pieterskerk Leiden een gewone verhuurlocatie en dat is het niet”, zegt Hurkmans. “Het voordeel van de evenementen in de Pieterskerk Leiden is, dat een enorme grote groep mensen kennismaakt met de Pieterskerk en Leiden, die anders nooit naar Leiden waren gekomen. Nu maken ze kennis met het monument en de Leidse geschiedenis. Daar zoeken we voortdurend het evenwicht in.” Ten tijde van het interview wordt de Pieterskerk Leiden gereed gemaakt voor een symposium van de Veerstichting. Hier wordt een verband gelegd tussen de Pieterskerk Leiden en de universiteit, want de Veerstichting is weer voortgekomen uit Minerva. “Er is hier zoveel geschiedenis, dat we bijna altijd wel een link kunnen maken tussen een bedrijf of instantie en de Pieterskerk Leiden”, geeft Heijnekamp aan. “De betekenis die we daardoor meegeven aan een evenement, is van onschatbare waarde.” THEMAJAREN

In het kader van het monument en de geschiedenis van Leiden komen er themajaren aan. 2019 wordt het Rembrandtjaar, 2020 staat in het teken van Mayflower 400 en in 2021 viert de Pieterskerk Leiden het 900-jarig bestaan. “We gaan nu al kijken naar connecties rond het thema met de repeterende partijen die bij ons komen”, kondigt Hurkmans aan. In november vindt de Boekkunstbeurs in de Pieterskerk Leiden plaats. “Hoe zouden we nu de samenwerking met de Boekkunstbeurs kunnen zoeken om het thema in hun evenement terug

te laten komen”, vroeg Heijnekamp zich af. Hij had verwacht dat dit best moeilijk zou zijn, maar het antwoord verraste hem; het was namelijk simpel. Een van de standhouders is Papiermolen De Schoolmeester uit de Zaanstreek. Die molen is nog steeds in bedrijf en produceert papier zoals dat destijds in de 17e eeuw ook gebeurde. DECLARATION OF INDEPENDENCE

Het gerucht ging dat een van de papiermolens van de Zaanstreek de Declaration of Independence zou hebben gedrukt. Het verhaal klopte bijna, ware het niet dat Papiermolen De Schoolmeester niet tot de molens behoorde die de Declaration of Independence mocht drukken. De molens die dat wel gedaan hebben, bestaan niet meer. “Het is nog de enige bestaande papiermolen ter wereld die het drukken van papier nog op de oorspronkelijke wijze doet. Wij hebben een exemplaar laten maken”, aldus Heijnekamp. Er was nog niet meteen een link met de Pieterskerk Leiden, maar die kwam er wel. Luzac, die hier begraven is, heeft een grote invloed gehad op de tekst van de Declaration of Independence. Luzac was op de hoogte van de Acte van Verlatinghe – die overigens in Leiden is gedrukt – en speelde die tekst door naar Thomas Jefferson. Luzac schreef voor de Gazet van Leiden, een internationale krant, en hij had ook contact met George Washington en John Adams. TULPEN VAN CLUSIUS

Zo zijn er nog tal van voorbeelden. Als er in de Pieterskerk Leiden grote diners of andere gelegenheden zijn, wordt er niet zo maar een bloemetje op tafel gezet, maar tulpen. Clusius, een van de meest vooraanstaande botanische geleerden van Europa en oprichter van de Hortus Botanicus, heeft meegeholpen om de vanuit Turkije gekomen tulp in Nederland te verspreiden. Hij is begraven in de Onze Lieve Vrouwe kerk, maar die is inmiddels afgebroken. De plaquette van Clusius is daarna verhuisd naar de Pieterskerk Leiden en zo was er een connectie. Hurkmans ervaart dat er een grote concurrentie op het gebied van evenementen is in Leiden, maar ook in de Randstad. “Je moet voortdurend scherp zijn. Het salesteam, dat naast Boy bestaat uit Judith Ravensbergen en Margot van Laar, is een heel prettig en sterk team. Het zijn jonge mensen, maar ze zijn allemaal verbonden met Leiden. Er is een enorme interesse, intrinsiek, in de geschiedenis van Leiden en het erkennen en herkennen van de waarde van die geschiedenis.” “We willen bijzondere evenementen organiseren”, vult Heijnekamp aan. “Indien gewenst faciliteren we dat van A tot Z. Dat doen we graag. Wij weten precies wat wel en niet mogelijk is in de Pieterskerk Leiden en hoe we sommige dingen toch mogelijk kunnen maken, maar dan via een andere invalshoek. We zijn een fullservice evenementenlocatie, maar met in het achterhoofd altijd die zorg om het monument. Dat is waar we het voor doen!” Pieterskerk Leiden | Kloksteeg 16 | 2311 SL Leiden | 071-5137764 sales@pieterskerk.com | www.pieterskerk.com | @pieterskerk

REPORTAGE

TEKST MARTIN HOEKSTRA FOTO JOHN BRUSSEL

CREDION EN DCMF TREKKEN GEZAMENLIJK OP

‘Oplossing voor kortlopende vastgoedfinanciering’ MKB-ondernemers en vastgoedbeleggers aan een financiering helpen; dat is het doel van Credion. Daartoe heeft het in Leiden gevestigde intermediair afspraken met veel financieringspartijen. Daar zitten de grote banken bij, maar er zijn ook andere oplossingen voor handen, waaronder FinTech-organisaties en private partijen. “Er zijn zoveel alternatieven, er is bijna altijd een oplossing te vinden”, stelt Mark Buytelaar. Een van die partijen met wie Credion op het gebied van kortlopende vastgoedfinanciering optrekt, is DCMF. DCMF is een non-bancaire geldverstrekker, die gevestigd is in Amsterdam Zuidoost. De core business van DCMF is het financieren van professionele vastgoedpartijen en hen helpen met de aankoop of de renovatie/transformatie van hun panden. Arnold van Hengstum, Manager Marketing & Sales bij DCMF, is met dit bedrijf op 1 december 2012 van start gegaan. Hij zag dat de traditionele banken gaten lieten vallen. Dat heeft hij zelf ervaren, omdat hij in het verleden voor grootbanken heeft gewerkt. “Door de

kredietcrisis werden risico’s eruit gefilterd. Een belegging voor een langjarig verhuurd pand wilde men wel financieren. Op het moment dat iemand een object had waar flink aan gerenoveerd of verbouwd moest worden om het weer geschikt te maken voor verhuur, dan lieten de banken het afweten. Het was te risicovol. Er was op dat moment geen partij die dit wilde of durfde te doen. Daar zijn wij ingestapt.” KORTE TERMIJN VASTGOEDFINANCIERING

DCMF, dat twaalf medewerkers heeft, is geen

REPORTAGE

bank. “Wij hebben geen bankvergunning, maar dat is in Nederland ook niet nodig als je zakelijke hypotheken wilt verstrekken. Zo’n vergunning is noodzakelijk als je bijvoorbeeld betaal- en spaarrekeningen hebt. Die producten bieden wij niet aan, wij hebben alleen de korte termijn vastgoedfinanciering.” Geld heeft DCMF niet van zichzelf. Dit wordt echter ingekocht in Londen bij een Private Equity Fonds. Aangezien DCMF een Nederlands bedrijf is, wordt het geld in Amsterdam beheerd. “Het geld wordt continu rondgepompt”, stelt Van Hengstum. “De euro die we gisteren terugkregen, wordt morgen weer bij een ander project gebruikt. Het is anders dan bij beleggingen, want dan ben je echt 30-jaars leningen aan het stapelen.” DCMF heeft het zo geregeld dat een normaal dossier met vier weken bij de notaris moet kunnen liggen en er gepasseerd kan worden. “Je ziet dat de traditionele bancaire partijen zich steeds meer terugtrekken, op dit moment mede door steeds strengere weten regelgeving. Daarnaast duurt het bij een traditionele partij helaas lang voordat de klant verneemt of de aanvraag wel of niet door kan gaan. DCMF beschikt uiteraard ook over een gedegen acceptatieproces, maar de acceptatie gebeurt uiteindelijk gewoon door mensen. Daardoor verloopt dat proces bij DCMF sneller.” INTERMEDIAIRS

Voor de distributie heeft DCMF bewust gekozen voor het werken met intermediairs, zoals Credion. “Dit is een duidelijke keuze”, geeft Van Hengstum aan. “Vanuit Amsterdam hebben wij niet heel Nederland in kaart en kennen we ook niet alle beleggers, makelaars en notarissen. Daardoor maken wij gebruik van het netwerk van de intermediair die lokaal goed bekend is. Zij zijn voor ons de ogen en de oren op lokaal gebied.” Er is wel sprake van tweerichtingsverkeer. Op het moment dat een vastgoedfinanciering rechtstreeks bij DCMF wordt aangevraagd, wordt deze doorgespeeld naar de intermediair. “Aan de andere kant worden intermediairs gebeld en dan komen zij vervolgens weer bij ons.” DCMF zit heel kort op de projecten. Het zijn immers de risicovolle fases van een object. “Wij zien vooraf altijd de panden en de klanten. Tijdens de bouwfase zijn wij altijd aanwezig en doen de bouwinspecties en bestedingscontroles. Op het moment dat er facturen komen, gaan we eerst kijken of die werkzaamheden wel zijn uitgevoerd. We doen dit om te zorgen dat we de risico’s goed in kaart hebben en geen geld

uitboeken voor de verkeerde dingen. Wat voor ons van belang is: wij willen heel graag klanten helpen, maar we willen ook heel graag het geld aan het einde van het project weer terug. Uiteraard hopen we natuurlijk wel dat ze ons enige tijd later weer weten te vinden met een nieuw financieringsverzoek.” MEER DAN ALLEEN FINANCIERING

Marc Hoekstra houdt zich binnen Credion voornamelijk bezig met vastgoedfinancieringen. “Ik koppel de vraag aan het aanbod. Het is de vraag naar geld en het aanbod van geld. Dit laatste wisselt. Er zijn grootbanken die soms financieren. Daarnaast zijn er partijen die de gaten opvullen en de niches pakken, zoals DCMF.” Al vanaf het begin heeft Hoekstra een goede relatie met DCMF. “De samenwerking draait niet altijd om financiering, maar het gaat ook om het delen van kennis, ervaring en het netwerk.” Van Hengstum is het daar roerend mee eens. “Als DCMF de aanvragen rechtstreeks in behandeling zou nemen, moeten wij meer mensen in dienst nemen waardoor de prijs hoger wordt. Wij hebben daarom heel bewust gekozen om voor de distributie gebruik te maken van een selecte groep intermediairs, die lokaal veel kennis en kunde kunnen toevoegen. Als wij bijvoorbeeld taxateurs zoeken, leunen wij op de kennis en ervaring die Credion in de lokale markt heeft.” Credion slaagt erin om de mogelijkheden van DCMF goed onder de aandacht brengen bij haar klanten. Buytelaar: “De flexibiliteit en snelheid die DCMF biedt, speelt goed in op de behoeftes van vastgoedpartijen. De traditionele partijen zijn zo groot dat besluitvorming lang op zich laat wachten. Als er dan een besluit is genomen, kan het zo maar zijn dat de markt er dan weer heel anders uitziet.” Credion en DCMF werken intensief samen. “Als je kijkt in aantallen transacties, dan lijkt dat misschien wat minder”, zegt Daniël van Egmond. “Dat is echter logisch omdat het product van DCMF geschikt is voor een niche. Het mooie is, dat we met dit product op ons pallet, nog meer oplossingen kunnen aanbieden aan onze klanten.” Credion Leiden, Duin- en Bollenstreek Rijnsburgerweg 159 | 2334 BP Leiden | 071-3016016 | www.credion.nl mbuytelaar@credion.nl | dvanegmond@credion.n | mhoekstra@credion.nl DCMF Herikerbergweg 282 | 1101 CT Amsterdam Zuidoost | 020-7197197 www.dcmf.nl | arnold.vanhengstum@dcmf.nl

FRANSE BELEVING IN DE BEUKENTUIN

Een mooiere plek voor privé en zakelijke ontmoetingen is haast niet denkbaar. Luxury Vintage Hotel Villa Beukenhof met restaurant-bar-lounge La Société biedt u nagenoeg alles. Een gezellige bar voor een aperitief of after dinner drink, een warm restaurant met een vleugje Parijs, een zomerterras midden in de tuin, een eeuwenoude beuk, relaxte loungezitjes, heerlijke hotelkamers, zakelijke en feestruimtes, een cigar room... Ontdek en geniet.

WWW.VILLA-BEUKENHOF.NL - 071 720 09 09 - TERWEEWEG 2-4 - 2341 CR OEGSTGEEST

REPORTAGE

TEKST DENNIS CAPTEIN FOTO JOHN BRUSSEL

LEN DE KORT TERUG VAN WEGGEWEEST Len de Kort (68), de man die in de signingwereld algemeen bekend staat als een levende legende, is terug van weggeweest. Onlangs versterkte hij het team van DsignMarking. “Het is heerlijk

DSIGNMARKING LIJFT ERVAREN ROT IN

Samen met de in 2016 overleden Cock van Veen maakte Len de Kort 35 jaar lang naam en faam met De Kort en Van Veen Reclame. In 2010 verkochten zij hun aandelen. Len besloot het vervolgens rustiger aan te doen. Hij verrichtte nog wel advieswerk tot op heden. “Maar dat vond ik uiteindelijk toch niet genoeg. Na een gesprek met Derek Peters en Joost Hartman kon ik direct bij DsignMarking aan de slag.” Derek zegt: “Len neemt een schat aan ervaring mee. Bovendien werken wij vaak landelijk en is Len vooral in de regio Leiden bekend om zijn werk. Dat maakt het voor ons interessant om ons vizier ook meer op de regionale markt te gaan richten.” Joost reageert net zo opgetogen: “Len is een oude rot in het vak die met zijn tijd is meegegaan. Ik vind het prachtig om te zien dat een man van zijn leeftijd zo opgaat in de hedendaagse technologie.” Len is multi-inzetbaar. “Sales, vakinhoudelijk, advies, planning, you name it”, vertelt Len. “Het mooie van dit vak zijn de vele toepassingen. De (smart)folies, nanotechnologie, LED, touchscreens, visuals, wayfinding en akoestiek, de mogelijkheden zijn oneindig. En je ziet meteen het resultaat. Daar krijg ik nog altijd een kick van.” MEER DAN 250 JAAR ERVARING

DsignMarking bestaat ruim 32 jaar. Derek Peters nam het bedrijf 12 jaar geleden over en Joost Hartman kwam daar dit jaar als partner bij. Derek: “Er werken hier nu 19 mensen en samen hebben zij meer dan 250 jaar ervaring in het vak. Len is wat dat betreft hofleverancier met 50 jaar.” DsignMarking vertaalt de merkidentiteit van

om weer in het vak actief te zijn.”

bedrijven en organisaties door op alles wat vast en los zit, waardoor fysieke merkbeleving ontstaat. Interieurs, wanden, balies, bewegwijzering, gevels en auto’s krijgen de branding die de klant verder helpt. DsignMarking werkt voor grote namen zoals ING, AON, KLM, Nationale Nederlanden, Royal Flora Holland, Stena Line en L’Oréal. Maar ook het MKB is bij de Wassenaarse onderneming aan het juiste adres. Veel klanten worden ingelijfd door Bram Turkenburg en Guus Bogerd. Zij geven namens DsignMarking advies, werken mooie ontwerpvoorstellen uit en sluiten orders. “Ik zoek klanten waarmee we een klik hebben. Bedenk dat de complexe trajecten vaak lang duren en dan is het fijn als je goed met elkaar kunt schakelen”, vertelt Bram. “Wij zorgen dat iets bestaands iets nieuws, mooier, en herkenbaarder wordt. Wij helpen klanten om hun identiteit in visueel opzicht aan te scherpen. We gaan daarbij heel breed. En des te complexer de klus, des te leuker ik het vind.” “Het leuke is”, vult Guus aan, “dat er geen kaders zijn. In principe kan alles en dat betekent dat je je creativiteit de vrije loop mag laten gaan.” Er zijn geen rayons, geen ‘eigen’ klanten en niemand houdt zaken voor zichzelf. Guus zegt hierover: “Op de voorgrond heeft de klant vaak hetzelfde aanspreekpunt, maar achter de schermen bespreken wij alles met elkaar. Achter het succes van elke opdracht gaat namelijk teamwork en een enorme bak aan kennis schuil.” DsignMarking Hangarweg 2 | 2241 TZ Wassenaar | 070-5119999 info@dsignmarking.nl | www.dsignmarking.nl

REPORTAGE

TEKST OSCAR MEIJRINK FOTO JOHN BRUSSEL

WAT STAAT ONS TE WACHTEN VANAF 2019? Op dinsdag 18 september heeft de in Leiden gestudeerde Minister van Financiën het koﬀertje met het Belastingplan 2019 en de overige Prinsjesdagstukken aan de Tweede Kamer aangeboden. In onderstaand stuk nemen wij u in vogelvlucht mee met enkele plannen van de regering.

INKOMSTENBELASTING Ter voorbereiding op de invoering van een tweeschijvenstelsel (thans vier) met een basistarief en een toptarief worden de tweede en derde schijf in 2019 verlaagd van 40,85% naar 38,10%. Vanaf 2021 wordt het basistarief 37,05% en het toptarief 49,50%. Voorgesteld wordt om met ingang van 2020 het tarief waartegen de hypotheekrente in aanmerking wordt genomen, versneld af te bouwen. Hetzelfde zal gaan gelden voor de ondernemersaftrek, de MKB-winstvrijstelling, de terbeschikkingsvrijstelling en de persoonsgebonden aftrek. Het tarief wordt jaarlijks afgebouwd met 3%-punten tot het basistarief van 37,05% is bereikt in 2023. Het tarief van box 2 wordt minder verhoogd dan in het regeerakkoord is opgenomen. Het huidige tarief van 25% wordt per 2020 verhoogd naar 26,25% en met ingang van 2021 wordt het tarief 26,9%. De verliesverrekening in box 2 wordt met ingang van 2020 verkort van negen naar zes jaar. Het kabinet gaat belastinguitstel ontmoedigen door schuldverhoudingen van dga’s met hun B.V. boven de € 500.000 te belasten in box 2.

Oscar Meijrink

REPORTAGE

Hoe de heffing in box 2 precies wordt vormgegeven, is helaas nog niet duidelijk. Mogelijk volgt die informatie pas in het Belastingplan voor 2020. Wel heeft de regering het in de Miljoenennota specifiek over rekening-courantschulden en niet over leningen.

De onbelaste vergoeding voor vrijwilligers wordt verhoogd van € 1.500 naar € 1.700 per jaar en van € 150 naar € 170 per maand. De overige voorwaarden blijven gelden.

VENNOOTSCHAPSBELASTING

Het verlaagde btw-tarief wordt per 2019 verhoogd van 6% naar 9%. Hier komt geen overgangsrecht voor.

OMZETBELASTING

Tegenover een tariefverhoging in box 2 staat een tariefsverlaging in de vennootschapsbelasting. De tarieven worden in drie jaarlijkse stappen verlaagd. 2018

2019

2020

2021

Tot 200.000

20,00%

19,00%

17,5%

16,00%

Vanaf 200.000

25,00%

24,3%

23,9%

22,25%

De ingewikkelde maatregelen die de aftrek van schulden beperken, gaan vervangen worden door een algemene maatregel. Rente op schulden is nog maar aftrekbaar tot 30% van het bedrijfsresultaat (EBITDA). Rente die niet in aftrek kan worden gebracht in een jaar, zijn onbeperkt verrekenbaar in toekomstige jaren. De afschrijving op gebouwen in eigen gebruik was beperkt tot 50% van de WOZ-waarde. Met ingang van 2019 kan niet verder worden afgeschreven dan de 100% van de WOZ-waarde. Beperking van de verliesverrekening van negen naar zes jaar. Dit zal voor het eerst gelden voor verliezen geleden in 2019. Deze wijziging kan ertoe leiden dat een jonger verlies (geleden in 2019 of 2020) eerder verdampt dan een ouder verlies (geleden in 2017 of 2018). Een verlies geleden in 2019 wordt verrekend vóór verliezen geleden in 2017 en 2018.

LOONBELASTING De zogenoemde 30%-regeling wordt per 2019 verkort van acht jaar naar drie jaar. Deze verkorting gaat gelden voor zowel nieuwe als bestaande regelingen. Enige tegemoetkoming is, dat het schoolgeld voor internationale scholen voor het schooljaar 2018/2019 dat na 1 januari wordt vergoed, onbelast mag blijven als die vergoeding plaatsvindt binnen de oorspronkelijke looptijd van de regeling.

De sportvrijstelling wordt verruimd naar aanleiding van jurisprudentie van het Hof van Justitie die oordeelde dat geen onderscheid mag worden gemaakt tussen prestaties aan leden en prestaties aan niet-leden. Voorgesteld wordt om de kleineondernemersregeling (KOR) te vervangen door een facultatieve omzetgerelateerde vrijstellingsregeling per 2020. De kern van de nieuwe KOR is, dat een ondernemer die onder de omzetgrens van € 20.000 blijft en kiest om de nieuwe KOR toe te passen geen btw in rekening brengt. Daar staat tegenover dat de aan hem in rekening gebrachte btw niet in aftrek kan worden gebracht. In afwijking van de huidige KOR staat de nieuwe KOR ook open voor niet-natuurlijke personen.

DIVIDENDBELASTING In het Wetsvoorstel ‘Wet bronbelasting 2020’ stelt het kabinet voor om de dividendbelasting af te schaffen. Voor het MKB zal dit weinig tot geen gevolgen hebben. Hiervoor komt in de plaats een bronbelasting op dividenden die geldt bij dividenduitkeringen in gelieerde verhoudingen en alleen als sprake is van betaling naar laag belaste landen of in geval van misbruik. Het tarief is gelijk aan het tarief voor de vennootschapsbelasting. Dit stuk is geschreven de dag na Prinsjesdag. Het kan dan ook zijn dat sommige plannen al gewijzigd zijn of überhaupt niet door de Kamer komen. Het blijft derhalve afwachten totdat de voorstellen door de Tweede en Eerste Kamer zijn. Bunnig & Partners accountants + adviseurs Vijf Meilaan 135-A | 2321 RK Leiden 071-5311321 | mailbox@bunnig.nl | www.bunnig.nl

REPORTAGE

TEKST BO VROLIJK FOTO JOHN BRUSSEL

Een belevenis op de Leidse wateren Voor de leden van Directeuren Netwerk Nederland organiseerde Martijn van Pelt van Interpulse dit keer samen met Joost van der Helm van Crediﬁxx speciaal voor een waardevol netwerk een belevenis op de Leidse wateren. Om mensen van buiten Leiden eens mee te nemen op de Leidse wateren en de bedrijvigheid van deze prachtige historische stad te laten zien, is de insteek voor dit initiatief. De Leidse ondernemers Martijn van Pelt en Joost van der Helm zijn lid van Directeuren Netwerk Nederland, een platform voor ondernemers en directeuren die met elkaar kunnen brainstormen over strategische en operationele vraagstukken. Naast de diverse lunchsessies zijn er ook andere inspirerende evenementen die vanuit dit netwerk ontstaan. ‘SUCCESVOL DOOR SLIMME INZET VAN TECHNOLOGIE’

Martijn van Pelt, eigenaar van Interpulse. “Deze netwerkbijeenkomst op het water organiseer ik nu voor de tweede keer, dit maal samen met Joost van der Helm. We startten de boottocht in de Leidse wateren voor het kantoorpand van Interpulse. Op deze locatie hebben we onze gasten even kort verteld dat wij overtuigd zijn dat organisaties succesvoller kunnen zijn door de slimme inzet van technologie. Na alle AVG drukte in het voorjaar, hebben wij de volgende stap gezet deze zomer. De kwaliteitsslag die we in de loop der jaren hebben gemaakt, zien wij nu bevestigd in een ISO 27001certificeringstraject dat wij momenteel doorlopen. We merken dat een betere vastlegging nog zorgvuldiger werkt.

Deze specifieke ISO norm is in het bijzonder gericht op informatieveiligheid, erg belangrijk in onze branche. Ook hebben we nieuwe serviceconcepten voor het MKB op het gebied van ICT services geïntroduceerd. Daarnaast zijn er altijd projecten die onze bijzondere aandacht hebben. Zo is dit ons eerste jaar als partner van het Nederlands Film Festival en daar zijn we natuurlijk heel erg trots op. Ook blijven wij lokaal ons inzetten voor het Leiden International Film Festival en ben ik vanuit VNO-NCW Rijnland actief bij de organisatie van Ondernemersdag071 om bij te dragen aan een goede programmering. Best een drukke zomer dus!” Terwijl de gasten aan boord genoten van het heerlijke nazomerweer en de smaakvolle lunch, vervolgde de vaarroute van de sloep langs de karakteristieke panden aan de grachten.

REPORTAGE

Joost van der Helm (l) en Martijn van Pelt

‘VERANDERINGEN IN DE INCASSOBRANCHE BLIJVEN OMARMEN’

De volgende stop van de sloep was bij het kantoor van Joost van der Helm, eigenaar van Credifixx. Hier gingen de gasten even van boord en kregen een kick-off van zijn bedrijf. Joost van der Helm: “Wij houden ons dagelijks bezig met verschillende verzoeken om debiteuren aan hun betalingsverplichting te herinneren en te houden. Dat doen we met daadkracht en met heel veel respect. Wij zetten ons in om aan het verzoek van de opdrachtgever te voldoen, maar houden oog voor de mensen. In Leiden, maar ook ver daarbuiten weten mensen ons te vinden. Wij zijn heel erg trots op ons team dat we ook dit jaar weer keurmerkhouder zijn van het Incasso Keurmerk. Dit is een goede aanvulling op ISO normeringen en is specifiek gericht op

www.interpulse.nl www.crediﬁxx.nl

de kwaliteit en het professionaliseren van de incassodienstverlening. Ik vind het belangrijk dat we ons steeds opnieuw blijven uitvinden en daarmee de veranderingen in de incassobranche blijven omarmen. Daarom vind ik het geweldig als mede-organisator van dit specifieke initiatief voor DNN om elkaar te inspireren. Juist om in deze Leidse setting samen met andere directeuren specifieke veranderingen te belichten en samen met verschillende visies te kijken naar de best mogelijke ontwikkeling voor een bedrijf. Wij leren van elkaar en kijken natuurlijk ook naar de verbinding die we met elkaar kunnen maken als ondernemers voor onze stad.” Met dit bijzondere initiatief van deze twee Leidse ondernemers is het wederom een belevenis om de stad Leiden op deze manier te ontdekken.

REPORTAGE

TEKST EN FOTO’S GEMEENTE LEIDEN EN GEMEENTE LEIDERDORP

Praat mee op 13 november!

Bedrijventerreinen zijn belangrijk voor onze regionale economie Bedrijventerreinen zijn van belang voor een goed functionerende economie. Ze leveren een derde van de werkgelegenheid. De Leidse regio wil dan ook dat haar bedrijventerreinen goed aansluiten bij de vraag van de markt. Zij werkt daarom aan een regionale bedrijventerreinenstrategie. Vorig jaar lieten de zes gemeenten in de Leidse regio (Katwijk, Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest, Voorschoten en Zoeterwoude) onderzoek doen naar de kwalitatieve behoefte aan bedrijventerreinen. Dit onderzoek wees uit dat er tot en met 2030 behoefte is aan 31-43 hectare extra bedrijventerrein. Voor uitbreiding van bedrijven en voor vervanging als gevolg van transformatie van bedrijventerrein naar andere functies. Er is met name een vraag vanuit reguliere bedrijven (middelgroot, milieucategorie 3 en 4 en uit de sectoren productie, handel en logistiek), maar ook vanuit consumentendiensten en life science.

CONVENANT

Om te zorgen dat er in de toekomst voldoende ruimte voor bedrijventerreinen blijft, sloten de zes gemeenten in maart 2018 een convenant met de vertegenwoordigers van de ondernemers. Daarin spraken ze af een bedrijventerreinenstrategie te maken. Deze visie voor de toekomst moet duidelijk maken hoe de Leidse regio in de ruimtevraag gaat voorzien en met haar bedrijventerreinen omgaat. Ook andere ruimtevraagstukken worden meegenomen, zoals de woningbehoefte, energietransitie en groen. REGIONALE BEDRIJVENTERREINENSTRATEGIE

Feiten De bedrijventerreinen in de Leidse regio hebben in totaal een omvang van zo’n 450 hectare. Ze zorgen voor circa 42.500 banen en 10.000 indirecte banen voor zowel lager, middelbaar als hoger opgeleiden. Het geschatte verdienvermogen van de terreinen in de regio bedraagt circa 5 miljard euro op jaarbasis. De werkgelegenheid op de terreinen is veelal gericht op traditionele sectoren als de (maak)industrie, productie, bouw en groothandel. Daarnaast worden met name de binnenstedelijke terreinen vermengd met consumentendiensten als detailhandel, sport, leisure en dienstverleners. De werkgelegenheid op het Bio Science Park is sterk gerelateerd aan onderwijs en zorg. Een belangrijk deel van de lager en middelbaar opgeleiden woont en werkt in de regio. Daarmee functioneert de regio voor een belangrijk deel als een ‘daily urban & regional system’. Bron: Naar een BT-strategie voor de 071-regio. Kwalitatieve verdieping vraag en aanbod. Stec Groep, januari 2018

Op dit moment stelt Stec Groep namens de gemeenten en de ondernemersvertegenwoordigers een regionale bedrijventerreinenstrategie op. Stec heeft inmiddels een ronde langs de bedrijventerreinen gemaakt om informatie op te halen. Centrale vragen aan de ondernemers waren: Wat speelt er? Waar zien zij kansen en waar liggen de uitdagingen? ONDERNEMERSBIJEENKOMST

Tijdens een regionale ondernemersbijeenkomst op 13 november 2018 kunt u meepraten over de bedrijventerreinenstrategie. Noteer deze datum dus alvast in uw agenda! Programma, locatie en tijd maken we bekend via www.economie071.nl Planning is de bedrijventerreinenstrategie in het eerste kwartaal van 2019 door de zes gemeenteraden te laten vaststellen. MEER INFORMATIE

Het project Bedrijventerreinen van Economie071 is een samenwerking van zes gemeenten in de Leidse regio (Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest, Voorschoten, Zoeterwoude, Katwijk), VNO/NCW Rijnland, Leidse Koepel van Ondernemersverenigingen, Ondernemersvereniging Bio Science Park en de Katwijkse Ondernemersvereniging. Heeft u vragen over dit project? Kijk op www.economie071.nl/bedrijventerreinen of neem contact op met projectleider Gerbrand Kuipers via gkuipers@leiderdorp.nl

REPORTAGE

Spreekuur voor bedrijven gaat 8 oktober van start

Catharinasteeg in de prijzen! De Catharinasteeg heeft 20 september in Theater Amsterdam de Nederlandse Raad Winkelcentra (NRW) jaarprijs 2018 gewonnen. De NRW jaarprijs is een erkenning voor het meest inspirerende winkelgebied, initiatief of project in de winkelvastgoedsector. De gemeente Leiden is erg trots op deze prijs en de lovende woorden van de jury voor onze nieuwe winkelsteeg: “Gloednieuw, maar alsof het er altijd al is geweest. De Catharinasteeg is een zeer duurzaam en toekomstbestendig voorbeeld voor de sector en daarmee een terechte winnaar.” Lees hier het juryrapport: http://nrw.nl/2018/09/20/juryrapport-winnaar-nrw-jaarprijs-2018-catharinasteeg-leiden/

Tijdens de ondernemersborrel kondigde Yvonne van Delft, wethouder Werk, Inkomen, Economie & Cultuur, aan te starten met een bedrijvenspreekuur. Op dit spreekuur krijgen ondernemers de ruimte om hun verhaal te doen en in gesprek te gaan met de wethouder. Het spreekuur vindt doorgaans plaats op de eerste maandag van de maand, van 10.30 tot 12.00 uur. U kunt zich inschrijven op de website van de Gemeente Leiden: gemeente.leiden.nl/ inwoners-en-ondernemers/ ondernemers/ Mocht u een kwestie hebben die niet kan wachten, dan kunt u contact opnemen met de accountmanager in uw wijk.

Tussenevaluatie ruimtelijk-economische horecavisie Horeca is belangrijk voor het functioneren van de stad. Horeca zorgt voor ontmoeting, beleving en ontspanning. Horeca zorgt er ook voor dat bezoekers langer in de stad verblijven en deze positiever waarderen. Een goed horeca-aanbod bevordert daarmee het floreren van andere sectoren, zoals de detailhandel en de cultuursector. Aan de andere kant kán horeca ook voor overlast zorgen. Om hier een goede balans in te vinden, en om een horecaontwikkeling te stimuleren die past bij Leiden, heeft de gemeenteraad in 2016 de ruimtelijkeconomische horecavisie vastgesteld. De horecavisie beschrijft voor alle typen horeca waar en in welke mate nog uitbreiding mag plaatsvinden. Een uitgangspunt hierbij is dat de horeca zich moet (blijven) concentreren in de binnenstad en het stationsgebied. De horecavisie loopt tot en met 2020. Er is inmiddels - zoals beloofd bij de vaststelling - een tussenevaluatie

gestart. Deze tussenevaluatie kan ertoe leiden dat de gemeente het beleid bijstelt. Dat kan betekenen dat de gemeente op onderdelen meer ruimte gaat bieden voor nieuwe horeca, op andere onderdelen misschien juist minder. In de komende tijd voert de gemeente hierover gesprekken met ondernemers en bewoners. In de tussenevaluatie zullen trends als blurring (menging van horeca met andere functies), Airbnb en de groei van de hotelmarkt worden meegenomen. Ook wordt in de tussenevaluatie bekeken of de gemeente meer (dag)horeca kan toestaan in winkelgebieden. Bezoekers komen namelijk steeds meer naar een (binnen)stad voor een totaalbeleving en niet alleen om te winkelen. Voor vragen of opmerkingen over de evaluatie kunt u contact opnemen met de gemeente via een mailbericht aan f.plate@leiden.

BOUWEN AAN DE TOEKOMST IN JE EIGEN BEDRIJFSPAND Aan de J. Keplerweg in Alphen aan den Rijn wordt binnenkort gestart met de verkoop van 36 hoogwaardige bedrijfsunits. Units vanaf 122m2

Leidse Schouw

• Hoogwaardige en representatieve uitstraling. • Unieke locatie met mooi groen uitzicht. • Eigen parkeerplaats(en). • Gunstige locatie nabij de N11 (richting A4 & A12) en N207 GerritseIJzerwaren IJzerwaren Gerritse

KOOPSOM V.A.

rwe

ple

e J. K

145.000,EXCL. BTW

en uw

n va

Hoogvliet e-commerce DC

pler

J. Ke

n to An

Maas Autogroep

e Le

g we

IN 20 MIN BEREIKBAAR VANUIT LEIDEN

weg

Boe

eg w rie Cu

Fromagerie Europa Nederlocks

we ave

rha

De Bosrand

Le id

Avio-Diepen B.V.

eg nw

ge nt

Rö

g rwe eple J. K

RIJKSWEG N11

N11

e J. K

rwe

ple

Fle

g rwe

ple

e J. K

gw eg

Verpleeghuis ActiVite Zuidervaart

4 Alphen a/d Rijn-West

N11 eg nw

e ntg

Rö

N11

er Am Am

ik a

laa

laa ika

N11

Informatie:

J. KEPLERWEG 10 ALPHEN A/D RIJN

0172 470 247 www.basis.nl

ministratie sneller, anders, oet ik het zelf doen of kan het uitbesteden?

REPORTAGE

TEKST EN FOTO’S GRANT THORNTON

Hoe kan ik administratie doen antthornton.nl/ﬁ nancialcontrol leuk maken?

en die klanten ons regelmatig stellen. lezen over financial control? ga naar:

Veel ondernemers onderhouden een haat-liefdeverhouding met de boekhouding, terwijl dat nergens voor nodig is. Als u beschikt over de juiste software en de juiste inrichting van de software, heeft u altijd onmiddellijk inzicht in al uw ﬁnanciële gegevens. Zo bespaart u tijd en neemt u betere beslissingen. En dat is niet alleen leuk, het levert ook een heleboel op. BESPAAR VEEL TIJD

Eerst kijken we samen welke administratieve handelingen we overbodig kunnen maken. Denk aan: • gegevens automatisch inlezen; • boekingen automatisch herkennen; • betalingen sneller doen met een online administratie. Zo kost de administratie minder tijd.

tact

TECHNOLOGIE EN UW FINANCIËLE ADMINISTRATIE

Binnen de financiële administratie volgen technologische ontwikkelingen elkaar snel op. De rol van de administrateur verandert van het inboeken van facturen naar het controleren van het (automatische) factuurverwerkingsproces en sturen op afwijkingen.

Download kosteloos

MET INZET VAN DE JUISTE SOFTWARE

meer weten over Neem dan contact Kuiper, control Robert Karremans of Egbert Jan Blonk. het rapport ‘Zelf doen Samenﬁnancial kijken wecontrol? welke administratieve zaken u op met ArieFinancial wilt vastleggen. We zorgen ervoor dat alle vitale gegevens maar één keer hoeven worden vastgelegd. Dan kijken we hoe we gegevens tussen de verschillende software tools naadloos uitwisselen. En tot slot koppelen we de software in de cloud, Kuiper zodat uArie er altijd bij kan. Waar u ook bent.

Partner

Heeft uTinteresse om 92 uw administratie leuk te 088 676 86 maken of meer inzicht te laten geven? Bel ons E arie.kuiper@nl.gt.com dan om verder te praten over uw kansen.

Egbert Jan Blonk Desiree Salentijn Partner T 088 676 9451 T 088 676 90E desiree.salentijn@nl.gt.com 55 E egbertjan.blonk@nl.gt.com

Wat levert mij meer op: zelf doen of uitbesteden?

of uitbesteden’ en ontvang inzichten in de ontwikkelingen van de ﬁnanciële administratie en hoe uw administratie Robert Karremans sneller en/of anders kan.

Directeur Incompanion grantthornton.nl/ﬁ T 088 676 90 54 nancialcontrol E robert.karremans@nl.gt.com

www.gt.nl

Grant Thornton | Schipholweg 68d | 2316 XE Leiden

REPORTAGE

TEKST BO VROLIJK FOTO’S JOHN BRUSSEL EN GAMECITY GO-KARTING ZOETERMEER

Teambuilding bij Gamecity Go-Karting Zoetermeer

V.l.n.r. Wim van der Kooy jr., Maaike Jacobs en Lorenzo Nennie

Gamecity Go-Karting Zoetermeer heeft een hele transformatie ondergaan. Bedrijven en particulieren kunnen zich op deze vernieuwde locatie uitstekend vermaken. Karten, Lasergamen, Arcade games, Bungee Soccer, Lasersquash, Bungee run, een gigantische (buiten) Stormbaan en zelfs het ontsnappen uit het spannende Prison Island behoort tot de mogelijkheden. Het is druk bij Gamecity Go-Karting Zoetermeer en vooral vanaf het moment dat Van der Kooy Vastgoed het eind 2016 heeft overgenomen. Deze bijzondere locatie heeft sinds de overname een transformatie ondergaan. Wim van der Kooy jr. is eigenaar van Van

der Kooy Vastgoed. Dit vastgoedbedrijf is ondernemend in het vastgoed. Wim van der Kooy jr.: “Wij investeren succesvol in vastgoed, waarbij wij de aankomende jaren meer dan 200 woningen zullen bouwen in Zoetermeer. Daarnaast zijn wij actief in Gamecity, een

REPORTAGE

geweldig sideproject dat wij met een team van gemotiveerde mensen Gamecity weer op de kaart hebben gezet.” In Gamecity Go-Karting Zoetermeer wordt nog steeds behoorlijk geïnvesteerd en dat is terug te zien in vele facetten in het bedrijf. Het personeel is inmiddels uitgegroeid naar 40 mensen. Door de groei van dit bedrijf zijn ze daarom altijd op zoek naar enthousiaste mensen die het leuk vinden om multi-inzetbaar te zijn voor de games en/of de horecafaciliteiten van Gamecity Go-Karting Zoetermeer. DAGJE UIT

Op de eerste verdieping van het pand is er een vernieuwd restaurant met uitzicht op de kartbaan. Op deze plek kunnen mensen genieten van een dagje uit. De houten tafels in het comfortabele interieur geven een specifieke sfeer aan het horecagedeelte. In de bar kunnen gasten hapjes en drankjes bestellen en er is een nieuwe kaart met verschillende schotels en gerechten. Bedrijven kunnen op aanvraag een specifiek arrangement bespreken voor een bedrijfs- en personeelsuitje of presentatie. Eventueel is dat mogelijk in een aparte ruimte met een eigen bar. “Deze ruimte is ook uitgerust met een podium en beschikt over geweldige geluidsapparatuur, zodat er bijvoorbeeld nog een DJ kan optreden. Dit is voor zakelijke doeleinden zeer geschikt, maar het is ook voor een vrijgezellenfeestje of andere party af te huren. Dit restaurantgedeelte is op drukke dagen en dan vooral in het weekend ook open voor publiek. Hierdoor kunnen we met het hele team goed inspringen op de drukte en blijft het voor alle gasten aangenaam.”

BELEEF PRISON ISLAND

“In september is Prison Island gelanceerd bij Gamecity Go-Karting Zoetermeer. Dit ultieme bedrijfsuitje daagt mensen uit om in een groep opdrachten uit te voeren in het cellenblok van 24 cellen. Elke cel heeft een eigen opdracht of uitdaging achter de celdeur. Er is geen vaste route en elke cel waar op de deur groen licht brandt, is beschikbaar om het spel te spelen.” Zodra de deur opent, begint het spel meteen en de tijd loopt. Het is belangrijk om de opdracht zo snel mogelijk uit te voeren en te ontsnappen uit de cel. Dit duurt enkele minuten, mocht het niet lukken dan is het mogelijk om het nogmaals te proberen of om juist de tijd te verbeteren. De spelelementen en de omgeving zijn verrassend. Als het rode licht brandt en er een alarm afgaat, dan heb je het niet gehaald. Het aantal punten dat je haalt met het team, wordt op een tag bijgehouden en is te zien op een digitaal scorebord in de gangen van het cellenblok. Hierdoor worden de spelers van het team vaak nog fanatieker in het spel. Er zijn fysieke, tactische en technische aspecten die aan bod komen bij de verschillende opdrachten. Het is een beleving op zich en erg leuk voor jong en oud. “Stap even in een hele andere wereld, door samenspel en creativiteit met een team ontsnap je even aan de werkelijkheid.” TEAMPRESTATIE BIJ GO-KARTING

“Gamecity Go-Karting Zoetermeer heeft een van de snelste kartbanen in de regio. Of je nu alleen komt, met een klein team of je wilt met een groep je eigen kart heat reserveren, dat kan allemaal. Zeker nu de kartbaan allemaal nieuwe karts heeft gekregen en weer helemaal up-to-date is om lekker te racen. Om een echte kartbeleving te ervaren, raden wij de Grand Prix aan met een vrije training, een kwalificatie, een

REPORTAGE

manche en een finale race. Of juist te gaan voor de Endurance Race. Bij de laatste variant is het zelfs de bedoeling dat er in teamverband wordt gereden; dit is een echte teamprestatie. Er is zelfs een competitie tussen verschillende bedrijven met echt wedstrijdmomenten, compleet met wisselbeker. Er zijn voor kinderen speciale karts. Uiteraard mogen deze verschillende karts voor kinderen en volwassenen niet tegelijk op de baan.” SCOOR MET LASERGAMEN

Lasergamen bij Gamecity Go-Karting Zoetermeer is een unieke ervaring. In de donkere ruimte, verlicht door blacklight en opgesierd door indrukwekkende graffiti schilderingen van een kunstenaar, nemen twee of meer teams het tegen elkaar op. “Met een speciaal vest en een lasergun is het de bedoeling dat je zelf zo min mogelijk geraakt wordt, terwijl je zelf zoveel mogelijk tegenstanders uitschakelt met de laser. Na het lasergamen krijg je direct een uitdraai met jouw individuele scores en de scores van het team daarop vermeld. Het is mogelijk om meerdere spelvarianten van lasergame te spelen bij Gamecity.” ZOMER STORMBAAN

De afgelopen zomer maakte Gamecity GoKarting Zoetermeer al naam met de grootste stormbaan van Nederland met ruim 5000 bezoekers die de bijna 400 meter lange stormbaan hebben getrotseerd. “Iedereen kan zich hier in de zomerperiode helemaal uitleven.

De opening van de langste stormbaan bij Gamecity Zoetermeer werd, in bijzijn van burgemeester Charlie Aptroot, verricht door veertig kinderen van Kiwanis. Kiwanis is een wereldwijde organisatie die zich inzet voor het welzijn en de ontwikkeling van kinderen.

Springen klauteren, klimmen en sprinten in de buitenlucht. Vanwege het succes wordt deze stormbaan ook zeker weer in de zomermaanden buiten opgezet. Dan kan iedereen weer genieten van deze uniek ervaring. Wij zullen de bezoekers van Gamecity ook in de toekomst blijven verrassen.” Gamecity Go-Karting Zoetermeer | Wattstraat 20 | Zoetermeer 079-3426226 | sales@gamecity.nl | www.gamecity.nl

SPARK NIEUWS

Maak van MVO een succes met SPARK

MVO een hype? Zeker niet, steeds meer werkgevers willen daadwerkelijk maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ook in de Leidse regio. Ze willen meer betekenen voor mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt (de P van People). Daarnaast bestaat veel interesse voor recycling en duurzaamheid (de P van Planet). Zonder de P van Profit te vergeten, want de onderneming moet wel dóór.

De vragen Maar dan... hoe pak je MVO aan? Waar vind je die medewerkers die nu nog aan de kant staan? Wat maakt ze anders, of juist niet? Welke subsidiemogelijkheden zijn er in dit verband? Maar ook: hoe kan ik minder milieubelastend produceren? En hoe belangrijk is MVO voor mijn klanten?

De antwoorden Allemaal vragen die al door anderen zijn beantwoord. En anders zijn er ongetwijfeld waardevolle MVOoplossingen in andere sectoren geïmplementeerd. We moeten het alleen wel van elkaar weten. Onze kennis met elkaar delen. Dan maken we samen de wereld een stukje beter.

Wat is SPARK SPARK is het platform voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) voor de regio Leiden. Op hét platform inspireren sociaal bewuste ondernemers elkaar om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst te nemen en duurzamer en kostenbewuster te ondernemen. Zo bouwen we mee aan een inclusieve maatschappij in de regio.

Het platform SPARK is dé plek waar al die kennis over MVO samenkomt. Een platform voor werkgevers uit de Leidse regio die zich sterk maken voor sociaal ondernemen, die hun nek uitsteken voor mensen die niet in staat zijn zelfstandig een arbeidsplaats te vinden. En tegelijkertijd duurzamer willen ondernemen. SPARK verenigt deze werkgevers op netwerkborrels en tijdens workshops en evenementen over betrokken ondernemerschap.

Maak kennis met SPARK, bezoek een van onze evenementen, of vraag een vrijblijvend gesprek aan met onze projectleider Rudo Slappendel. Mail voor meer informatie naar info@sparkmvo.nl of kijk op www.sparkmvo.nl

We heten onze nieuwe partners RDOGH Hollands-Midden en UWV welkom bij SPARK. SPARK is het MVO-platform voor ondernemers uit de Leidse regio. Kijk voor meer informatie op www.sparkmvo.nl

REPORTAGE

TEKST JEROEN LANGELAAR FOTO’S JOHN BRUSSEL

Tweede bijeenkomst wethouders voor versterking beroepsonderwijs

mboRijnland en gemeenten willen af van ‘eilandjescultuur’ Wat kunnen gemeenten samen doen om het beroepsonderwijs te versterken? De zes gemeenten waarin mboRijnland vertegenwoordigd is, kwamen onlangs voor de tweede keer bijeen om vraagstukken te delen en samen te zoeken naar oplossingen. Dit keer met andere wethouders (want: nieuwe colleges), maar een traditie lijkt geboren. “Het is geweldig als gemeenten, bedrijfsleven en mboRijnland elkaar vinden in het aanpakken van belangrijke vraagstukken”, aldus Otto Jelsma, bestuursvoorzitter mboRijnland. Een mbo-student schrijft tijdens zijn stage bij een bakker een nieuw businessplan. De ondernemer besluit het plan te volgen en ziet als gevolg zijn omzet aanmerkelijk stijgen. Dit voorbeeld komt ter sprake tijdens het tweede ‘bovenregionaal overleg’ over het mbo van de toekomst. Het zijn verhalen als deze

die best wat meer onder de aandacht gebracht mogen worden van het bedrijfsleven, vinden de aanwezige wethouders. “Laat successen zien”, klinkt het. Laat iedereen - wethouders, ondernemers, mboRijnland - ambassadeurs zijn van mbo’ers, ‘de ruggengraat van de Nederlandse economie’.

REPORTAGE

Maar de allerbeste ambassadeurs zijn natuurlijk de mbo’ers zelf. Dat bleek voorafgaand aan de bijeenkomst, toen de wethouders met hun ambtelijke ondersteuning een rondleiding kregen door het moderne pand van mboRijnland aan de Breestraat in Leiden. In het praktijklokaal van de opleiding tandartsassistente vertelden vijf studenten over hun opleiding, stages en baankansen. Dat deden ze als volleerde sprekers in het openbaar. Duidelijk, welbespraakt en ogenschijnlijk zonder zenuwen beantwoordden zij de vragen van de grote groep bezoekers. Had het publiek uit ondernemers bestaan, dan hadden alle vijf de studenten ongetwijfeld direct een stageplek aangeboden gekregen. VIER JAAR VOORUIT

Het gesprek met de studenten vormde een passende prelude voor de discussie die volgde; over deze jongeren hebben we het. Of beter: vóór (en mét!) deze jongeren doen we het. Wethouders Yvonne van Delft (Leiden), Thierry van Vugt (Gouda), George Becht (Woerden), Han de Jager (Alphen aan den Rijn) en Juliette Bouw (Leidschendam-Voorburg) willen de handen ineenslaan om het mbo te versterken. Wethouder Jan Iedema van Zoetermeer moest onverhoopt verstek laten gaan, maar werd aan tafel vervangen door projectleider Frank Slingerland. Voordeel is dat de heren en dames wethouders aan het begin van een nieuwe collegeperiode staan, in tegenstelling tot de bijeenkomst afgelopen februari, toen de gemeenteraadsverkiezingen voor de deur

“Ik ben trots op de vakmensen die mboRijnland aﬂevert. In de energietransitie zie ik veel aanknopingspunten om samen te werken met het onderwijs en het bedrijfsleven. Maar dan moeten bedrijven wel bereid zijn om te investeren in de volgende generatie. Ondernemers in de detailhandel en horeca staan te springen om personeel, maar zijn tegelijkertijd vooral uit op korte contracten. Als je een gezonde bedrijfstak wilt, moet je ook investeren in opleidingen.”

‘mboRijnland gaat de dynamiek erin houden’ “Als je meer dan twee keer bij elkaar bent geweest, dan ben je een traditie begonnen”, vertelt Otto Jelsma, bestuursvoorzitter van mboRijnland. “Ik wil dan ook echt dat we dit gesprek met z’n allen kunnen blijven voortzetten. De drive om verbinding te leggen is er, maar ook om concreet te worden. Er zijn relevante punten genoemd, daar gaan we binnenkort over verder praten. Dit mag geen platform worden waar alleen maar wordt gepraat en geen actie wordt ondernomen. Aan ons nu de taak om de dynamiek van deze bijeenkomsten erin te houden.” “Wat ik vooral geweldig vind, is dat we als gemeenten, bedrijfsleven en mboRijnland allemaal een rol kunnen vervullen in het aanpakken van relevante maatschappelijke vraagstukken, zoals bodemdaling of de energietransitie. We moeten onszelf niet overschatten, maar mbo’ers denken graag mee over oplossingen en zullen in de uitvoering ervan ongetwijfeld een grote rol spelen.”

YVONNE VAN DELFT WETHOUDER LEIDEN

stonden. Met deze groep kan mboRijnland de komende vier jaar dus vooruit. In het kader van het bestuursakkoord (afspraak tussen MBO Raad en het ministerie van OCW) is het mooi meegenomen dat de speerpunten van mboRijnland (innovatie, gelijke kansen en een leven lang ontwikkelen) goed aansluiten op de ambities zoals verwoord in de verschillende coalitieakkoorden. Met de gemeenten en het bedrijfsleven samen streeft mboRijnland naar een ‘regionaal lerend netwerk’. En voor een netwerk is onderlinge samenwerking cruciaal. Op dit moment valt daar winst te behalen, blijkt tijdens de bijeenkomst. Zo krijgen bedrijven met mbo-stagiairs bepaalde zaken bij de ene gemeente wel, en bij de andere gemeente niet vergoed. Dit maakt het er voor ondernemers niet eenvoudiger op. Ook studenten die in de ene gemeente wonen, maar in een andere gemeente een opleiding volgen, worden voor gemeentelijke hulp vaak van het kastje naar de muur gestuurd. Die onderlinge afstemming tussen gemeenten moet worden gestroomlijnd, vinden de wethouders. “Dat moeten we samen aanpakken.” EILANDJESCULTUUR

Een samenwerking die ook geoptimaliseerd moet worden, is die tussen de verschillende

REPORTAGE

lagen in het onderwijs. De Leidse Onderwijstafel dient als voorbeeld. In de Sleutelstad zitten vertegenwoordigers van de gemeente, het primair onderwijs, voortgezet onderwijs, mbo, hbo en universiteit regelmatig met elkaar om tafel. In de toekomst zullen kruisbestuivingen als deze steeds belangrijker worden, is de verwachting van de wethouders en mboRijnland. ‘Een leven lang leren’ is het devies. Dat vraagt om meer fluïde onderwijs. In de toekomst, zo wordt er geopperd, haal je wellicht eerst een basisdiploma, dat je gedurende je leven aanvult met diverse certificaten. “Als onderwijsinstellingen moeten we elkaars taal leren spreken. We zitten nog te veel op eilandjes.” De eilandjescultuur moet verdwijnen. Onderwijsinstellingen én gemeenten moeten leren om over de eigen muren heen te kijken. Dat vergt moed, want het betekent ook dat de profileringsdrang van een enkele gemeente soms ondergeschikt zal moeten zijn aan het belang van de regio. Wil een gemeente bijvoorbeeld meer jongeren enthousiasmeren voor de techniek, dan kan dit beter door meerdere gemeenten tegelijk worden opgepakt; samen bereik je uiteindelijk meer, en dan hoeft niet elke gemeente opnieuw het wiel uit te vinden. “Er wordt te lokaal gedacht. Denk in regio’s”, aldus de Woerdense wethouder George Becht.

dat moet mijn collega maar oppakken. Ik kan die ondernemer ook wijzen op de studenten van mboRijnland, die staan te springen om ergens stage te lopen of hun carrière te beginnen. Laten we dus als wethouders ook ons eigen netwerk inzetten voor een sterker mbo.”

TROTS

In elk geval staat vast dat de vorm van beroepsonderwijs de komende decennia rigoureus gaat veranderen. Daarom wil de onderwijsinstelling de samenwerking met het bedrijfsleven de komende jaren intensiveren. De aanwezige wethouders kunnen daar ook een rol in vervullen. Wethouder Yvonne van Delft vertelt dat ze onlangs een ondernemer sprak met talloze vacatures en open stageplekken. “Ik kan denken: dat zit niet in mijn portefeuille,

De studenten doen vervolgens de rest. Zo liep een groep studenten van mboRijnland stage op de afdeling dienstverlening van het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda. Bij de diploma-uitreiking keken sommige mensen verbaasd op dat ook een oudere vrouw een diploma overhandigd kreeg. Dat bleek geen vergissing. Ze was zó enthousiast geworden van de leerlingen om haar heen dat ze besloot ook een diploma te halen; ziedaar de trots van mboRijnland.

Volgende bijeenkomst in Zoetermeer Wethouder Yvonne van Delft (Leiden) overhandigt traditiegetrouw de gereedschapskist aan de volgende organisator van de bijeenkomst, projectleider Frank Slingerland van de gemeente Zoetermeer. In die gemeente zal in 2019 dan ook de derde editie plaatsvinden van het bovenregionaal overleg. De eerste bijeenkomst vond plaats in Gouda. mboRijnland www.mborijnland.nl

FOTO’S JOHN BRUSSEL

IN BEELD

Uniek Villa-HBK ladies event

Jaarlijks organiseert HBK belastingadviseurs & accountants een evenement exclusief voor de ladies. Dit jaar geen voorpremière van het ﬁlmfestival, maar een voorpremière van de expositie van Casper Faassen. Deze expositie was een dag later te bezichtigen als een van de locaties van de kunstroute Leiden. De dames werden door Casper ontvangen met de voorpremière van de expositie. Ook toonde hij hen een mooie voorstelling van een kunstproject dat hij in samenwerking met Het Nationale Ballet heeft gemaakt. Deze bestaat uit prachtige beelden waarin dansers verdwijnen en weer verschijnen. Vervolgens kregen de dames een zeer interessante workshop houtskooltekenen in het atelier van Casper Faassen. Deze unieke en zeer geslaagde avond werd afgesloten met een diner bij Dartel.

- ADVERTENTIE -

Onweerstaanbaar Elektrisch. De nieuwe Hyundai KONA Electric.

Vanaf

€ 39.195 Maak een proefrit in de eerste elektrische SUV met een bereik tot 482 km! Elektrisch rijden is nu écht onweerstaanbaar. De eerste volledig elektrische SUV met uniek design past perfect bij jouw drukke leven. Met een bereik tot maar liefst 482 kilometer hoef je je nergens meer zorgen over te maken. Een spontaan ritje of een weekend weg met vrienden; de wereld ligt aan je voeten. Snelladen kan al in minder dan een uur zodat je nooit lang stil hoeft te staan. Je rijdt de Hyundai KONA Electric al vanaf € 39.195 en met slechts 4% bijtelling.

Ontdek meer op geenjaar.hyundai.nl Geenjaar Automotive B.V. Hallenweg 2, Leiden, tel. 071 - 522 5575 Gecombineerd verbruik: 14,3 (kWh/100 km)/7 (km/kWh). CO2-emissie: 0 (gr/km). Uitstoot is afhankelijk van gebruik. Uitstoot- en verbruikgegevens zijn gebaseerd op tests die zijn uitgevoerd volgens Europese Verordening 715/2007*2017/1347 (WLTP). Genoemde prijs is een adviesprijs en is excl. metallic lak en eventuele opties. Afgebeeld model kan afwijken van standaarduitvoering. De Hyundai 5 jaar garantie zonder kilometerbeperking en 8 jaar of 200.000 kilometer batterij garantie zijn alleen van toepassing op Hyundai voertuigen die initieel aan een eindgebruiker zijn verkocht door een erkend Hyundai-dealer. De gedetailleerde garantievoorwaarden zijn beschreven in het service & garantieboekje. Kijk voor prijzen en voorwaarden op hyundai.nl of vraag ernaar bij de erkend Hyundai-dealer. Druk- en zetfouten voorbehouden.

Wij selecteren de mooiste wijnen voor uw gasten

• breed assortiment • advies wijn / spijs combinaties • wijnkaart begeleiding •wijn training

DRANKENGROOTHANDEL

BIEREN • FRISDRANKEN • WIJNEN • GEDISTILLEERD Amphoraweg 12 ◆ 2332 EE Leiden ◆ Tel: 071-576 30 00 ◆ info@boonekamp.nl

MÉÉR DAN DRANK ALLEEN

IN BEELD

FOTOâ&#x20AC;&#x2122;S JOHN BRUSSEL EN MICHEL TER WOLBEEK

Leiden wint INTO business Golf Cup 2018 De tweede INTO business Golf Cup 2018 is onder fantastische omstandigheden een prooi geworden voor Team Leiden. Zij mochten de beker in ontvangst nemen en versloegen de teams van Alphen, Gouda en Zoetermeer. Op Golfbaan Bentwoud in Benthuizen waren zij de sterkste van allemaal, waarna er genoten werd van een heerlijke walking dinner. Hier een impressie!

Winnaars 2018 Team Leiden.

De individuele winnaars.

LEF NIEUWS

FOTO’S JOHN BRUSSEL

Tensail, TravelHunter en Factory 6 naar ﬁnale LEF

Tot 27 november in de Leidse Schouwburg

De ﬁnalisten: v.l.n.r. Factory 6, TravelHunter en Tensail.

Tensail, TravelHunter en Factory 6 zijn de ﬁnalisten van LEF 2018. In een volle zaal in PLNT te Leiden presenteerden zes kandidaten hun bedrijf. Zij werden daarbij gecoacht door een ondernemers uit de regio die het klappen van de zweep kent. Voor TM Promotions, The Greener Goods en The Dance Lab viel het doek.

Tensail baarde opzien met een geweldige innovatie. Tenten, ook die van grote omvang, kunnen voortaan zonder palenconstructie worden geplaatst. Dankzij coach Ramses Braakman veranderde de bedrijfsnaam van Altair in Tensail, kwam er een gloednieuw logo en werd er patent op de uitvinding aangevraagd. TravelHunter, gecoacht door oud-winnaar Martijn van Pelt, is van Alannah Paans. Zij vergelijkt vakanties van gerenommeerde aanbieders. Hoewel de jury dit geen

vernieuwend concept vindt, bewonderde zij de drive en de flexibiliteit van Paans. Erik van Oosten van Factory 6, gecoacht door Bart Hoenen, had misschien wel de meest bevlogen presentatie. Hij is audiospecialist en verleende zijn diensten aan de grote festivals in binnen- en buitenland. Daarnaast is hij in die hoedanigheid betrokken bij symposia en bedrijfsevenementen. The Greener Goods viel net buiten het

LEF NIEUWS

De jury

De vragenronde van de jury

Jeroen Kampschreur, winnaar van goud op de Paralympische Spelen van afgelopen winter, werd geïnterviewd door Rudo Slappendel.

De coaches

finalistenpodium. De jury twijfelde, maar koos uiteindelijk toch voor een andere kandidaat. De reden: het bedrijf produceert mobiele groene wanden, waarin planten zijn verwerkt, maar vond het productarsenaal iets te mager. TM Promotions, gerund door twee jongens van 18 en 19, maakt animatiefilmpjes voor het bedrijfsleven. De jury zag het potentieel, maar vond dat het bedrijf zich onvoldoende onderscheidde van de concurrentie. The Dance Lab werkt samen met sportscholen,

die te kampen hebben met daluren. Het bedrijf zet in op meer beweging voor de jeugd.

LEF LEEFT! ONDERNEMERSDAG071

”ONTMOET DE REGIO”

REPORTAGE

TEKST ECONOMIE 071 FOTO’S HIELCO KUIPERS

Nieuwe masterclass

Werk maken van Circulaire Economie In 2050 is de Nederlandse economie volledig circulair. Dat is de nationale doelstelling waar ook de Leidse regio aan moet én wil bijdragen. We gebruiken dan alleen nog duurzaam geproduceerde, hernieuwbare en algemeen beschikbare grondstoffen. We gaan dan efficiënt met grondstoffen om.

Het jaar 2050 lijkt nog ver weg, maar we hebben ook nog een lange weg te gaan. Hoe brengen we deze ambitie in de praktijk? Hoe zorgen we met elkaar voor inspirerende voorbeelden zonder verhoging van regeldruk? Kortom, hoe maken we werk van Circulaire Economie? Om deze vragen te beantwoorden en om van theorie naar praktijk te komen, organiseren Economie071 en de gemeente Leiden een concrete Masterclass Circulaire Economie voor ondernemers, gemeenten en de onderwijs- en kennisinstellingen uit de Leidse regio. Dit doen zij samen met de specialisten op dit terrein van de Universiteit Leiden (René Kleijn en Benjamin Sprecher) en het bedrijf Copper8. MASTERCLASS CIRCULAIRE ECONOMIE

Yvonne van Delft (Wethouder Economie Gemeente Leiden en initiatiefnemer van de Masterclass Circulaire Economie): “Tijdens de Masterclass wordt kennis gedeeld en komt er een regionaal netwerk tot stand van ondernemers en organisaties die op het gebied van circulaire economie concrete stappen willen zetten. Naast aandacht voor de theorie gaat de groep ook concreet aan de slag.” VEEL EXPERTISE

Vanuit de Universiteit Leiden is het Centrum voor Milieukunde (CML*) aangehaakt,

Yvonne van Delft (Wethouder Economie Gemeente Leiden en initiatiefnemer van de Masterclass Circulaire Economie): “De opgave voor een Circulaire Economie is zo groot dat we elkaar nodig hebben om dit voor elkaar te krijgen. Gelukkig heeft de Universiteit Leiden veel kennis ter beschikking die zij graag wil delen. Ik hoop van harte dat veel bedrijven aanhaken.”

een wereldwijde pionier op het gebied van levenscyclusanalyse en materiaalstroomanalyse. Experts vanuit het CML nemen de deelnemers mee in de theorie. Daarna gaat Copper8 met de groep concreet aan de slag. Copper8 zijn echte doeners, met veel ervaring rondom het concretiseren van de circulaire economie. * Het CML is onderdeel van het Centre for Sustainability (CfS), een samenwerkingsverband tussen Universiteit Leiden, TU Delft en Erasmus Rotterdam.

REPORTAGE

Expat Centre Leiden in de ﬁnale Het Expat Centre Leiden behoort tot de laatste drie in de verkiezing PubliekPrivate Samenwerking 2018 (PPS2018) georganiseerd door stichting CLOK. Uit meerdere inzendingen werd het Expat Centre Leiden al eerder geselecteerd als kanshebber in deze verkiezing met als resultaat nu een finaleplaats. De gekozen winnaar moet innovatief en grensverleggend zijn, met een meetbare prestatie in een afgerond of operationeel project op het gebied van publiek-private samenwerking. Op 1 november – de Nationale Dag van Economische Zaken – maakt de driekoppige jury de winnaar bekend. WAT KAN MEN VERWACHTEN?

TROTS

De Masterclass bestaat uit vier bijeenkomsten. Er wordt in de eerste twee sessies ingegaan op wat circulaire economie is, hoe dit zich verhoudt tot duurzaamheid in het algemeen en welke kansen er liggen. Daarna wordt het concreet. Aan de orde komen circulaire businessmodellen en inkoop- en aanbesteding. Deelnemers gaan vervolgens onder begeleiding van Universiteit Leiden en Copper8 actief aan de slag met een eigen casus.

Het Expat Centre Leiden (ECL) is trots op de nominatie en de top drie positie. “We timmeren met het ECL hard aan de weg, maar dat we binnen de korte tijd dat we in de huidige vorm actief zijn, nu al bij de laatste drie projecten staan in deze verkiezing, is een enorme opsteker”, aldus Corine van der Ceelen, manager van het ECL. Volgens Jacqueline Ton van het LUMC (Leiden Universiteit Medisch Centrum) staat het Expat Centre niet voor niets in deze top vijf. “Door internationals te ondersteunen in de coming to en settling in fase, faciliteert het ECL veel bedrijven en kennisinstituten in de Leidse regio. Het Expat Centre Leiden ontzorgt en verbindt, bij uitstek het voorbeeld van publiekprivate samenwerking met partners zoals de regiogemeenten, de ondernemersvereniging van het Leiden Bio Science Park (LBSP), LUMC en de Universiteit Leiden. Met recht een finaleplaats”, aldus Ton.

INTERESSE? MELD JE AAN!

De Masterclasses zijn steeds van 14.30 tot 17.30 uur op de volgende data: • Donderdag 8 november (de theorie) • Dinsdag 27 november (de verdieping) • Dinsdag 18 december (best practices en aan de slag met je eigen casus) • Dinsdag 15 januari (afronden eigen casus) Je kunt kiezen voor het volgen van sessie 1 en 2, de sessie 3 en 4 of voor de hele Masterclass. Aanmelden kan via www.economie071.nl. LOCATIE

De bijeenkomsten zijn in PLNT, Centrum voor Innovatie en Ondernemerschap, Langegracht 70, 2312 NV Leiden. Elke Masterclass wordt afgesloten met een netwerkborrel.

* Het Expat Centre Leiden is een project van Economie071, het economische samenwerkingsverband in de Leidse regio van ondernemers, gemeenten en de onderwijs- en kennisinstellingen.

TOT SLOT

Deelnemen aan de Masterclass is gratis, maar niet vrijblijvend. Van deelnemers wordt verwacht dat zij actief meedoen en eigen kennis en inzichten delen met de andere cursisten.

Meer info op www.economie071.nl

REPORTAGE

TEKST MARTIN HOEKSTRA FOTO’S MARJA VAN TILBURG

‘DE INGREDIËNTEN ZIJN GOED’

Seizoen vol interessante uitdagingen voor Zorg en Zekerheid Leiden Basketbal

Het nieuwe basketbalseizoen voor Zorg en Zekerheid Leiden Basketball is begin september van start gegaan. Een seizoen waarin Zorg en Zekerheid Leiden Basketball zowel sportief als op maatschappelijk vlak weer een rol van betekenis gaat spelen. “Ik zie enorm veel positieve ontwikkelingen”, stelt Marcel Verburg, voorzitter van Zorg en Zekerheid Leiden Basketball.

Sportief heeft Zorg en Zekerheid Leiden Basketball zich al laten zien. In de oefenreeks speelde het team, dat dit jaar onder leiding staat van Rolf Franke, goed basketbal in België en Italië. “Wat ik heel leuk vind om te zien, is het enthousiasme op de bank voor alles wat in het veld gebeurde. We hebben echt drie goede Amerikanen erbij gekregen.” De groei van de businessclub van Zorg en Zekerheid Leiden Basketball zit er weer in. “We hebben weer een paar nieuwe, mooie sponsoren erbij gekregen. Ook als het gaat om de verkoop van seizoenkaarten maken we weer een stapje. Ik verwacht dat we 150 seizoenkaarten meer verkopen voor de eerste thuiswedstrijd op het programma staat.” Wat niet onvermeld mag worden, is de maatschappelijke rol die de club en businessclub spelen in de groot-Leidse regio. Jaar in, jaar uit worden er projecten uitgerold, gericht op jeugd, scholieren, daklozen etc. “We hebben plannen om samen met de American School een en ander op touw te zetten. Met het Cultuurfonds

zijn we in gesprek om samen iets op de pleintjes te gaan doen. Op maatschappelijk gebied gaat Sergio de Randamie, speler van het vlaggenschip, nadrukkelijk een rol spelen.” Daarnaast speelt Zorg en Zekerheid Leiden Basketball een belangrijke rol in een project dat in Leiden-Noord plaats gaat vinden. Dit project wordt opgezet samen met de gemeente en Libertas. ZonMw, een instelling voor onderzoek, gezondheid en welzijn, wijst subsidies toe voor een aantal projecten. Het is de bedoeling om subsidie te krijgen om de jeugd in de komende twee jaar kennis te laten maken met 21 sporten in Leiden. Zorg en Zekerheid Leiden Basketball is het uithangbord voor dit project en tevens de hoofdaanvrager voor de subsidie. “Dit project biedt ons de mogelijkheid om nog meer binding te maken met de verenigingen in Leiden en de regio. En hoe kunnen we de scholen nog meer bij het basketbal betrekken om ook onze fanbase te laten groeien. Daar liggen wat speerpunten die we de komende periode zwaarder willen benadrukken.”

REPORTAGE

Terug op het Europese toneel Voor het eerst sinds het seizoen 2015/2016 is Zorg en Zekerheid Leiden Basketball weer actief in Europa. De Leidse club doet mee aan de FIBA Europe Cup. Marcel Verburg is blij dat de club weer mee gaat strijden in Europa. “We willen absoluut structureel Europees spelen. Het helpt ons bij het rekruteren van spelers. Als je Europees inschrijft, kun je net even een ander niveau spelers halen.” Een speciaal dank gaat uit naar de sponsoren die dit Europese avontuur mogelijk maken. Zorg en Zekerheid Leiden Basketball mocht de eerste voorronde overslaan. Om de groepsfase te bereiken, dient de Leidse formatie af te rekenen met ece Bulls Kapfenberg. De wedstrijd in Oostenrijk is vorige week reeds gespeeld. Op woensdag 10 oktober komen de Oostenrijkers naar de Vijf Meihal, aanvang 20.00 uur. Winst in het tweeluik betekent dat Zorg en Zekerheid Leiden Basketball het hoofdtoernooi bereikt. Daarin wordt de Leidse club dan ingedeeld in een groep van vier. Dit houdt dan in dat Zorg en Zekerheid Leiden Basketball tussen 17 oktober en 20 november zes extra wedstrijden gaat spelen. Drie van die duels vinden in de Vijf Meihal plaats. Dit geldt dus alleen als de Leidse formatie de laatste horde weet te nemen.

Programma thuiswedstrijden Het programma kan nog gewijzigd worden indien Zorg en Zekerheid Leiden Basketball de groepsfase van de FIBA Europe Cup bereikt. Check voor het juiste schema altijd de website van Zorg en Zekerheid Leiden Basketball. Alle thuiswedstrijden beginnen om 20.00 uur. • • • • • • •

10 oktober tegen ece Bulls Kapfenberg 20 oktober tegen Feyenoord Basketball Rotterdam 25 oktober tegen Aris Leeuwarden 8 november tegen Donar Groningen 10 november tegen Landstede Basketbal Zwolle 22 november tegen Dutch Windmills Dordrecht 24 november tegen Basketball Academie Limburg

Oscar Middeldorp (l) van Leiden INTO business (tien jaar sponsor) en Marcel Verburg.

Presentatie selectie Op de dag dat de Vijf Meihal 50 jaar bestond - maandag 24 september - waren de leden van de businessclub van Zorg en Zekerheid Leiden Basketball te gast in de Vijf Meihal. Even bijpraten over de afgelopen zomermaanden en onder het genot van een hapje en een drankje kijken (en luisteren via de headsets van de coaches) naar de training van het eerste team. Na de training werd de meeting voortgezet in de business lounge, waar voorzitter Marcel Verburg nieuwe sponsoren en jubilerende sponsoren (10 jaar sponsor) in het zonnetje zette. Na het goed verzorgde buffet stelde speaker Martin Hooymans de selectie aan de aanwezigen voor en hield Martin Hoekstra een kort interview met de nieuwe coach Rolf Franke.

Wedstrijdsponsor Met ingang van dit seizoen biedt Zorg en Zekerheid Leiden Basketball bedrijven de mogelijkheid om wedstrijdsponsor te worden. Dit levert het bedrijf veel exposure op. Bedrijfsnaam en logo worden vermeld op de led-schermen in de business lounge en het grote scherm in de zaal. Speaker Martin Hooymans zal omroepen dat de wedstrijd mede mogelijk is gemaakt door het betreffende bedrijf en naam en logo worden ook vermeld op de livestream. Verder wordt aan twee personen van het betreffende bedrijf een diner aangeboden in het restaurant. Tevens zal een van de spelers een PEAK-bal overhandigen met de handtekeningen van alle spelers. Geïnteresseerde bedrijven kunnen zich aanmelden via commercie@eredivisiebasketballleiden.nl of schiet voor meer informatie een van de bestuursleden aan.

Zorg en Zekerheid Leiden Basketball Boshuizerlaan 1 | 2321 SG Leiden | 071-5722519 commercie@eredivisiebasketballleiden.nl | www.eredivisiebasketballleiden.nl

COLOFON

UITGEVERIJ

Leiden INTO business

ADRES

Emmalaan 28a

Thema winteruitgave 2018

2405 GD Alphen aan den Rijn TELEFOON E-MAIL

06-51577886

INTERNETADRES

www.intobusiness.nu

UITGEVER

Oscar Middeldorp (06-51577886)

oscar@intobusiness.nu

HOOFDREDACTIE

Dennis Captein

REDACTIE

Martin Hoekstra, Amy Stolwijk, Jeroen Langelaar, Dennis Captein, Bo Vrolijk en Oscar Middeldorp

EINDREDACTIE

Martin Hoekstra

FOTOGRAFIE

John Brussel, Oscar van Wijk,

HET LEVEN IS VALLEN EN OPSTAAN

Marja van Tilburg, Buro JP en Martine Goulmy VORMGEVING

Sevenwords, Erik Straver

VERKOOP

Oscar Middeldorp (06-51577886)

DRUK

Damen Drukkers, Werkendam

VERSPREIDING

Mail Management International

ADRESWIJZIGINGEN Adreswijzigingen kunnen doorgegeven worden via oscar@intobusiness.nu

EN... WIE IS DE MACHTIGSTE VAN LEIDEN VAN 2018? WIE WORDT DE OPVOLGER VAN ERIK VERSNEL?

LEIDEN INTO BUSINESS

ALPHEN INTO BUSINESS

Leiden, Leiderdorp, Zoeterwoude, Voorschoten, Oegstgeest,

Alphen aan den Rijn (Alphen, Boskoop, Rijnwoude) en Woubrugge

Warmond, Wassenaar, Roelofarendsveen AMSTELLAND INTO BUSINESS Amstelveen, Ouderkerk aan de Amstel, Aalsmeer, Uithoorn, Kudelstaart en De Kwakel DE VENEN INTO BUSINESS De gemeenten De Ronde Venen en Nieuwkoop en alle bijbehorende dorpskernen DUIN- EN BOLLENSTREEK INTO BUSINESS Noordwijk, Noordwijkerhout, De Zilk, Voorhout, Sassenheim, Warmond, Lisse, Lisserbroek, Hillegom, Vogelenzang, Bennebroek, Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg GOUDA INTO BUSINESS Gouda, Waddinxveen, Moordrecht, Reeuwijk, Bodegraven, Vlist, Gouderak, Bergambacht en Schoonhoven HAARLEMMERMEER INTO BUSINESS Hoofddorp, Nieuw-Vennep, Schiphol en omliggende kernen ZOETERMEER INTO BUSINESS Zoetermeer, Benthuizen, Bleiswijk, Bergschenhoek, Berkel en Rodenrijs, Pijnacker-Nootdorp, Forepark (Den Haag)

Dit magazine wordt via een gratis abonnement verzonden aan ondernemers in het MKB, bestuurders van organisaties en (eind-)beslissers bij gemeenten in het verspreidingsgebied. Wilt u ook het magazine ontvangen of liever niet meer? Mail ons op oscar@intobusiness.nu en uw aan- of afmelding wordt verwerkt. Wilt u weten welke gegevens wij van u bewaren in onze administratie? Op onze website www.intobusiness.nu leest u onder ‘over ons’ onze privacyverklaring.

COPYRIGHT Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, ﬁlm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgeverdirectie. INTO business Magazine BV is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave en niet verantwoordelijk voor handelingen van derden welke mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave.

GEZONDHEID IS ALLES COLUMN

Stop met sport U kent dat wellicht, nachtelijke rituelen om in slaap te vallen. In mijn schemerslaap retourneer ik eindeloos vanaf de baseline geslagen topspin ballen van Björn Borg, de tennisheld van mijn jeugd. Of ik rij rondjes ‘28 blank’ op de ijsbaan, waarbij ik om een of andere reden alle bochten rechtsaf- in plaats van linksaf neem. Beetje tegendraads, mij de versnellingen van Eric Heiden inbeeldend, op weg in een gouden schaatspak naar vijf keer goud in Lake Placid 1980.

Waarmee ik maar wil zeggen: ik heb niets tegen sport. Sterker, er was een tijd dat ik overwoog aan te monsteren op de sportacademie. Niet dat ik was aangenomen of ook maar een seconde overwoog gymleraar te worden. Maar toch, dat u het even weet, voor ik los ga. Het nodeloos zweten is afgezworen. Op een sporadische winterse piste of een schaarse tennispartij na, mijdt Uw verslaggever de velden van eer. En dat heeft alles te maken met esthetiek. Jaren woonde ik in een oud huis aan de Vecht. Continu sleurden zich mannen van middelbare leeftijd langs de oevers in een stijl die nog het meest doet denken aan de smadelijke aftocht van een aangeschoten hyena. Daarna verhuisde ik naar een kerk op de Zuiderzeedijk en bleek het sportevangelie te worden beleden door, wederom, mannen van middelbare leeftijd op wankele fietsen. Niets onesthetischer dan zo’n wielrenner in z’n kleurige tricot met strakke halflange broek, waarboven standaard een enorme spoiler opzwelt. Dunne benen, dikke buik en daartussen een nietig verdwijnend racezadel. U begrijpt, ik tracht de beoefenaren van die beide midlife-sporten te ontwijken. Soms letterlijk. Toch zijn ze nauwelijks te vermijden, vooral op de pagina ‘familieberichten’ van mijn avondbode. Dan is er weer een gefinisht met een klapband in

z’n kop of z’n aorta. ‘Plotseling is, tijdens het beoefenen van zijn geliefde sport, van ons weggerukt…’ Bewegen is een evangelie geworden. Wie geen personal trainer heeft, telt niet mee. Vrouwen hebben badminton en softball ingewisseld voor voetbal en kickboksen. Mijn vrienden gebruiken hun knuisten, de ‘white collar boxers’, en frequenteren de EHBO-post om hun zaakjes weer dicht te naaien. Geen congres kan ik voorzitten, of we sluiten af met een topsporter die de heren managers uitlegt hoe je pijn lijdt en grenzen verlegt. “Want dames en heren”, slijmt de atleet steevast tot zijn gehoor, “topsport en ondernemen zijn eigenlijk hetzelfde.” Alsof een winst per aandeel halen even zwaar is als het kanaal overzwemmen. Marc Lammers vertelt hoe-ie de hockeymeiden tot goud stuwde, Maarten van der Weijden hoe-ie de gevreesde ziekte overzwom en stormkiter Ruben Lenten laat zien dat vliegeren geen kindersport is. Tuurlijk, ook ik bewonder die geweldenaren - maar denkt u dat het gezond is, 200 kilometer nonstop borstcrawl? Natuurlijk niet. Een kortere weg naar de groeve is nauwelijks denkbaar. Maar we raken steeds verder verslaafd aan fysieke kicks. Zoals het ridderlijke duelleren in de negentiende eeuw in zwang raakte als antwoord op de machines, is de prestatierage van nu een antwoord op het leven van de gekooide kantoormensch. Thuis en op het werk is alles geregeld en regeert de redelijkheid van het overlegmodel. Op de kite of in de boksring voelt de man zich OER, en ontworstelt zich voor even aan de verstikkende terreur van zoemende smsjes, zeurende bazen en dwingende kpi’s. Sla je tegenstander op z’n smoel en voel je vrij… Zelfs voor mij een aanlokkelijke gedachte. Alleen heb ik geen baas om te haten en ben allergisch voor oud zweet. Kortom, voor mij geen gescheurde kniebanden of slagaders, gebroken ribben of gescheurde milt. Volg mijn voorbeeld: koester uw gezondheid, stop met sport. Jort Kelder

25 jaar ervaring waar u van profiteert Een kundig vastgoedadvies kan een flinke impuls leveren aan het succes van uw bedrijf of organisatie. De ruim 25 jaar ervaring die Van der Kooij Bedrijfsmakelaars heeft, garandeert u een professionele en betrokken partij met wie u prettig zaken doet. Betrouwbaarheid en discretie zijn vanzelfsprekend. Creativiteit gekoppeld aan een no-nonsense mentaliteit zorgen voor oplossingen in vrijwel alle omstandigheden. Hier ziet u een greep uit onze portefeuille met zakelijke objecten. Neemt u gerust contact met ons op om kennis te maken met ons complete aanbod. We helpen u graag verder.

TE HUUR

HUUR/KOOP

Pieterskerkhof 38, Leiden

Satellietbaan 20, Hillegom

Mme. Curiestraat 24B, Sassenheim

Huurprijs € 2.500,- per maand excl. BTW en servicekosten

Huurprijs vanaf € 110,- per m² excl. BTW

Huurprijs vanaf € 60,- per m² per jaar / Koopprijs n.o.t.k.

TE HUUR

TE KOOP

TE HUUR

Hoge Rijndijk 88B, Leiden

Rijksstraatweg 372, Wassenaar

Industrieweg 26F, Voorschoten

Huurprijs € 850,- per maand excl. BTW en servicekosten

Koopprijs € 449.000,- k.k.

Huurprijs vanaf € 975,- per maand excl. BTW

TE HUUR

Dorus Rijkersweg 15-17, Leiden

Koninginneweg 101, Lisse

Zoeterwoudsesingel 50, Leiden

Huurprijs € 95,- per m² per jaar excl. BTW

Huurprijs vanaf € 110,- per m² per jaar excl. BTW

Huurprijs € 44.500,- per jaar excl. BTW

Rijnsburgerweg 159, Leiden • T 071 - 760 00 50 • info@vanderkooijmakelaars.nl • www.vanderkooijmakelaars.nl