INTO business Leiden Herfst 2022

Totale scope op gebied van projectinrichting

Over Jobo de Bouwers Van origine is Jobo de Bouwers een allround bouwbedrijf, gevestigd in Leiden en actief in de regio Groot-Leiden. Als middelgrote bouwer zijn zij actief in zowel de woningbouw als in het bedrijfsmatig vastgoed en realiseren zij diverse projecten van een dakopbouw tot complete nieuwbouw. Jobo de Bouwers is een hecht familiebedrijf dat al sinds 1975 bestaat en gaandeweg zijn zij zich ook gaan bezighouden met vastgoedontwikkeling.

Er is een grote vraag naar bedrijfsunits. Jobo de Bouwers, als ontwikkelende bouwer actief in de regio Groot-Leiden, houdt zich al geruime tijd bezig met onder andere de ontwikkeling en realisatie van duurzame bedrijfsunits. Onlangs is de verkoop van een hoogwaardig project van 32 bedrijfsunits aan de Treubstraat 17 in Rijswijk gestart.

De Treubstraat in Rijswijk is een toplocatie en het project van 32 bedrijfsunits dat gerealiseerd wordt beschikt over unieke kwaliteiten.

Niet alleen wordt het project hoogwaardig en duurzaam uitgevoerd met een opvallende signatuur, ook de locatie is bijzonder: centraal gelegen in de Randstad en perfect ontsloten door de nabijheid van de snelwegen A4, A12 en A13.

Het project omvat 32 bedrijfsunits vanaf 120 m² BVO. Er zijn twee types: 24 units zijn 2-laags en de andere 8 units zijn 2,5 laags, waardoor ze extra gebruiksmogelijkheden hebben. De units worden naar verwachting eind 2023 opgeleverd.

ONTDEK DIT VERBORGEN BOUTIQUE HOTEL & RESTAURANT IN DE RANDSTAD

Een mooiere plek voor privé en zakelijke ontmoetingen is haast niet denkbaar. Luxury Vintage Hotel & Restaurant Villa Beukenhof biedt u nagenoeg alles.

Een gezellige bar voor een aperitief of after dinner drink, een intiem restaurant met een vleugje Parijs, een terras midden in de tuin, een eeuwenoude beuk, zakelijke- en feestruimtes, relaxte loungezitjes, heerlijke hotelkamers en een cigar room.

Ontdek en geniet! En dat midden tussen Amsterdam – Den Haag – Rotterdam!

HUUR

KATWIJK

NOORDWIJK

WARMOND

LEIDENTE HUUR

TE HUUR

Ik ben een hippe vijftiger

Mijn beeldscherm en toetsenbord hangen vol met post-its. Daarop staan mijn to-do-lijstjes. Ook heb ik altijd een Organizer en een pen op zak. Daarin noteer ik al mijn aantekeningen en afspraken. Het lijken op hiëroglyfen, maar wees gerust, voor mij is het leesbaar. Met deze hulpmiddelen kon ik lange tijd uit de voeten. Echter, vandaag de dag is dat niet meer voldoende.

Zo hebben wij tegenwoordig een CRM-systeem. Omdat mijn collega’s met en via dat systeem communiceren, moet ik dat ook doen. Daarnaast zetten we online stappen met zevenmijlslaarzen. Natuurlijk, dat kan als mediabedrijf ook niet anders. Maar al die geavanceerde toepassingen zijn en blijven voor mij een dingetje.

Weet je wat het is? Binnen INTO business ben een senior. Een van de oudste van het stel. Ik spreek de taal van mijn generatie en moet dus leren om ook de taal van de generatie achter mij te spreken. Al die veranderingen drukken soms als een loden last op mijn schouders. Want ik ben niet zo van de veranderingen. Gelukkig helpen mijn collega’s en mijn kinderen mij daarbij.

Ik heb geen keuze. Het is met je tijd meegaan of afvallen. Dat laatste mag alleen lichamelijk. Dus werk ik hard aan mezelf en dwing ik mezelf om het nieuwe te omarmen. Dat lukt wonderwel, want doorzettingsvermogen loont en oefening baart kunst. Hoewel niet zonder slag of stoot heb ik een inhaalslag gemaakt en ben ik nu aardig bij de tijd. Dus mag je gerust stellen dat ik nu een hippe vijftiger ben.

Kortom, ik doe nu veel dingen anders. Omdat het moet. Maar hé, pas op, straks ga ik het nog leuk vinden ook.

Oscar Middeldorp

Ondernemersplatform

INTO business Leiden

Kirsten

Michel van Houselt

Verschoor en Bob

Totale scope op gebied van projectinrichting

Hoe zorg je er als werkgever voor dat jouw medewerkers graag naar kantoor komen in plaats van thuiswerken? Die vraag stelden de eigenaren van CarWise Group aan Michel Kooiman en Niels Langenhuysen van Cassonade Projectinrichting. Wie door het vier verdiepingen tellende onderkomen van het bedrijf loopt en het resultaat ziet, krijgt het antwoord op die vraag.

De begane grond fungeert als entree en ontvangstruimte en heeft naast een lounge- en zitgedeelte ook flexibele werkplekken. Deze verdieping is speels ingericht en biedt de medewerkers van CarWise de kans om gezamenlijk te lunchen. Op maandagochtend drinken zij hier gezamenlijk koffie, blikken terug op het weekend en bereiden zich voor op een nieuwe werkweek.

Uitstekende akoestiek

Op de eerste en tweede verdieping zijn de werkplekken voor de 55 medewerkers ingericht en verdieping nummer 4 is ingericht voor trainingen, congressen, presentaties en andere zakelijke bijeenkomsten. De materialen voor de vloeren en het meubilair zijn zonder uitzondering warm. Het

Michel Kooiman, René Fabrie, Roland Fabrie en Niels Langenhuysen.

Cassonade ontzorgt: van ontwerp tot realisatie

sprekende fotobehang, de industriële plafonds en de zorgvuldig gekozen scheidingswanden zorgen voor een uitstekende akoestiek. En natuurlijk maakt de verlichting alles af: sfeervol waar die sfeervol moet zijn en helder waar dat gewenst is. Echter, Cassonade was gedurende dit project niet alleen de inrichter, maar ook de verantwoordelijke voor de verbouwingswerkzaamheden. Cassonade Projectinrichting leverde uiteindelijk niet alleen de ultieme werkomgeving af, maar ook een gebouw dat van top tot teen duurzaam is.

Niels vertelt: “Zo’n opdracht begint met een ontwerp. Onze architect maakt de wens van de klant samen met onze eigen ideeën visueel. Inclusief vloeren, keukens, sanitair, stuc- en schilderwerk, het constructiewerk, bedenk het maar. Het doel is altijd: een ontwerp maken voor een werkomgeving waarin mensen hun werk zo goed en prettig mogelijk kunnen verrichten. Wij weten wat er op de werkvloer bij de klant gebeurt. Wij helpen hem of haar op een andere manier te kijken naar het fenomeen ‘werkomgeving’. Wij vertalen de wensen, behoeftes, het bedrijfskarakter en de bedrijfsfilosofie naar een interieur dat niet alleen functioneel is, maar ook

een wow-gevoel oproept. Anders gezegd, het moet een kantooromgeving zijn waar je graag wilt werken: waar je sfeer proeft, energie voelt stromen en waar je als het ware thuiskomt.”

Inspirerende werkplek

Michel: “Onderschat die waarde niet, want zo’n werkomgeving heeft een positieve invloed op de loyaliteit en de passie van je mensen. Samen werken zij elke dag weer toe naar het gemeenschappelijke bedrijfsdoel. Laat hun werkplek daarom een inspirerende werkplek zijn waar ze trots op zijn.”

Als het ontwerp en het plan gereed is, inclusief prijzen, presenteren de heren die aan de klant. Niels: “En op het moment dat we een akkoord hebben, gaan we van start. Daarbij werken we altijd nauw samen met vaste partners waarmee we al jaren kunnen lezen en schrijven. Voor dit gebouw, dat al tien jaar leegstond toen CarWise het besloot te kopen, begonnen we met het strippen van het pand. Daarna startte de bouwkundige opbouw, inclusief alle installaties, de netwerkbekabeling en de volledige afbouw. Tevens zorgden we ervoor dat

'Een interieur moet niet alleen functioneel zijn, maar ook een wow-gevoel oproepen'

de brandveiligheid werd gewaarborgd en dat aan alle Arbo-eisen is voldaan.”

Cassonade Projectinrichting was dus de ontwerper, de bouwbegeleider en verzorgde de inrichting. Michel: “Wij houden het liefst de totale scope op het gebied van projectinrichting. Zo zorgen wij ervoor dat onze klanten zich gedurende de werkzaamheden kunnen richten op hun corebusiness. Wel houden we onze klanten continu op de hoogte van de voortgang en sparren we doorlopend om uiteindelijk het beste resultaat te krijgen.”

Sprankelende interieurcreaties

Cassonade werd in 2008 opgericht. Naast Michel en Niels bestaat het bedrijf inmiddels uit een architecte, een projectmanager en een binnendienstmedewerkster. Niels en Michel hebben een one-stop-shop gecreëerd voor kwalitatief hoogstaande oplossingen op het gebied van zakelijke huisvesting. Het bedrijf bedenkt sprankelende interieurcreaties en draagt zorg voor de realisatie. Hiermee levert het bedrijf, een turn-key kantoorinrichter, maatwerk voor ondernemingen uit diverse sectoren. Cassonade heeft oog voor circulariteit en stimuleert andere bedrijven over te gaan tot hergebruik van producten en materialen.

Het belangrijkste afzetgebied is de Randstad, maar ook elders in Nederland voert Cassonade projecten uit. De laatste jaren zette het bedrijf de puntjes op de i voor wat betreft het ontzorgen van de klant. Zo is nu ook de hele factuurstroom van de vaste partners en andere leveranciers zo ingericht, dat de klant alleen een factuur van Cassonade krijgt.

CarWise Group groeide uit haar jasje

De broers René en Roland Fabrie richtten in 1989 CarWise Group op. In 33 jaar tijd groeide het bedrijf uit tot een vooraanstaande leverancier van duurzame diensten en producten aan bedrijven in de automotive. Daarbij richt de onderneming zich op drie disciplines: ICT, fleet en rental. Het bedrijf werkt ook internationaal; CarWise is actief in zeven Europese landen.

In 2002 werd een nieuwe vestiging gebouwd met een oppervlakte van 750 m2. René en Roland zagen dat die ruimte in 2018 niet langer toereikend was. Dus startten zij een zoektocht naar een nieuw onderkomen. Dat vonden ze aan de Luidsprekerstraat in Almere. “Wij hebben zelf veel bouwkundige ervaring en wisten heel goed hoe het er van binnen uit moest gaan zien”, vertelt René. “Maar pas toen Cassonade erbij betrokken werd, kwam alles in een stroomversnelling.”

Naast het huidige onderkomen staat een gebouw dat de broers eveneens aanschaften. Dit is een bedrijfsverzamelgebouw en de ruimten worden aan tal van bedrijven verhuurd. Inmiddels is Cassonade de plannen voor een gedeeltelijke metamorfose van dit gebouw aan het realiseren. Het gebouw kreeg reeds een nieuw dak en een compleet nieuwe klimaatinstallatie. De komende maanden gaat Cassonade Projectinrichting de algemene ruimten aanpakken. Roland: “Wat voor onze medewerkers geldt, geldt natuurlijk ook voor de mensen die bij onze huurders werken. Een fijne werkplek heeft immers op alles een goede invloed: van de productiviteit tot de sfeer. Aan Cassonade de taak om dat te realiseren met zo min mogelijk overlast. Immers, onze huurders moeten wel gewoon kunnen doorwerken. Maar daar hebben wij alle vertrouwen in.”

Niels: “Het streven is om het hele proces voor onze klanten zo transparant en overzichtelijk mogelijk te maken. Bedenk dat het een ingrijpend proces is voor hen. Er komt heel veel bij kijken. Dus nemen wij die zorg voor onze klanten zoveel als mogelijk uit handen.”

Huiselijk

Cassonade richt zich op de zakelijke en nonprofit markt, van internationale klanten tot lokale MKB’ers. Een opdracht die in het oog sprong en waar Niels en Michel bijzonder trots op zijn, is de metamorfose die de Rijnsburgse vestiging

van De Leeuw Makelaardij onderging. Niels: “We transformeerden het traditionele full service bedrijf in een eigentijdse winkel met receptie, spreekkamers en hybride werkplekken.

De Leeuw, expert in woningmakelaardij, is overgenomen door de Heilbron Groep. De naam ‘De Leeuw’ blijft vooralsnog op de gevel staan, de huisstijl van Heilbron is op deze locatie verweven in het ontwerp. Daarnaast was het de opzet om bezoekers het gevoel te geven dat zij een huis binnenkomen en zich direct thuis voelen. Het resultaat is geweldig. Het geheel is warm en huiselijk, met onder andere tapijt op de vloer, mooie kleuren en woonaccessoires.”

'Het hele proces moet voor onze klanten zo transparant en overzichtelijk mogelijk zijn'

De Leeuw Makelaardij in Rijnsburg

Ga eens op de stoel van je leverancier zitten

Ondernemer van nu denkt niet alleen aan zichzelf

De drukkerij belt. Of de koffie al bruin is. Terwijl de suiker door het zwarte goud wordt geroerd, komt de mededeling. “Ja, we hebben een contract. En ja, de prijzen voor de komende 12 maanden liggen in principe vast. Maar daar komen we niet meer mee uit. Wat nu?”

De uitleg volgt. Van lonen tot papierprijzen en van inkt- tot verpakkingsmateriaal, alles is ineens zoveel duurder geworden. Wat nu dus… Wij beseffen dat INTO business niet de enige is die dieper in de buidel moet tasten. Wie een offerte voor zijn nieuw te bouwen huis of bedrijfspand krijgt, komt tot de conclusie dat het geen 2018 meer is. De houtprijs is momenteel stabiel, maar enorm gestegen. Beton, hetzelfde verhaal. Op staal zit zelfs geen maat, die gaat door elk plafond. En er zijn tekorten: van dakpannen tot bakstenen. Kortom, de prijzen zijn exorbitant gestegen.

Een extra vervelende bijkomstigheid is dat de levertijden oplopen. Niet alleen in de aannemerij. De wachttijd voor een nieuwe auto? “Medio 2023 hopen we te kunnen afleveren. Chips, het is echt een probleem, meneer.”

Gekte

De plaatselijke supermarkt bij mij in het dorp stunt met aanbiedingen. Maar als ik met mijn karretje bij de kassa sta, merk ik dat ik nu tussen de 15 en 30 procent per product meer moet betalen. Wat nu een aanbieding is, was nog niet zo lang geleden

een normale prijs. De gekte zorgt niet alleen voor hart verlammende facturen, het kan nog erger. Bedrijven die een nieuwe vestiging bouwen, krijgen ineens geen energiecontract meer. Een aantal kan nog tijdig van de bouw afzien, anderen zijn de pineut.

Ondertussen zijn er instanties die wél denken dat het nog 2018 is. De verhalen over aanbestedingen beginnen lachwekkend te worden. Gemeenteambtenaren menen dat bedrijven nu nog steeds kunnen bepalen wat straks, over een half jaar of twee jaar, als het werk verricht moet worden, de prijs is. Zij denken dat ondernemers gek zijn en vandaag de dag nog steeds met de zogenaamd laagste prijs een gooi willen doen naar de opdracht. Wie is er nu gek?

Realiteit

Met de drukkerij maken we een nieuwe afspraak. Die luidt: enkele weken voordat onze magazines ter perse gaan, krijgen we de prijs te horen. We blijven ondertussen zo goed als mogelijk met elkaar communiceren en houden elkaar op de hoogte van de actuele stand van zaken. Het

De dingen anders doen

Dennis Captein (52) is mede-eigenaar van INTO business en schrijft elk kwartaal het themaverhaal. Dit keer gaat dat over de ondernemer van nu, die de dingen anders doet. We leven in een bijzondere tijd en zoeken oplossingen voor tal van problemen. Als ondernemer moeten we onszelf opnieuw uitvinden om de energie- en materiaalproblematiek (o.a.) het hoofd te bieden. Wie heeft het ei van Columbus?

is niet wat we gewend zijn, maar het is wel de realiteit. De twee sleutelwoorden: begrip en communiceren. Mijn tip: als de kaarten open en bloot op tafel worden gelegd, hou dan niet halsstarrig vast aan oude afspraken. Immers, je hebt helemaal niets aan een leverancier die geen geld aan jou kan verdienen.

Kunst

Oorlog, inflatie, fikse prijsstijgingen, extreme droogte, Schiphol-ellende, stikstofproblematiek…

De zomer is voorbij, maar de ellende is dat niet. “Reken maar dat ons nog veel meer te wachten staat”, zegt de pessimist. De optimist benadert het anders: “Uit leed wordt kunst geboren.” Ik ben vóór de optimist, die eigenlijk zegt dat elke situatie ondernemerskansen biedt. Maar dan moet de ondernemer wel bereid zijn om uit een ander vaatje te tappen. Kortom, de ondernemer die met zijn tijd meegaat, doet de dingen anders.

Verhalen over aanbestedingen beginnen lachwekkend te worden

Wat hij dan anders doet? Hij neemt het grotere plaatje in ogenschouw. De ondernemer van nu denkt niet alleen aan zichzelf. Die ondernemer gaat op de stoel van de ander zitten en begrijpt wat die ander meemaakt. En die kan vervolgens nog steeds goede zaken doen. Uiteindelijk is geld maar geld. Wat duurder wordt ingekocht, wordt duurder verkocht. Zo werkt het toch?

Wees zuinig op Jan

En die ondernemer heeft zijn personeelsbeleid aangescherpt. Want het salaris van Jan, jouw trouwe medewerker, stijgt niet direct mee. Op een dag zal er heus een CAO-correctie plaatsvinden, maar tot die tijd moet Jan opletten waaraan hij zijn zuurverdiende euro’s uitgeeft. Wees daarom goed voor Jan. Vraag hem of zijn huishoudboekje nog in balans is, waar hij carrièretechnisch naartoe wil groeien, hoe hij zich wil ontwikkelen en wat daarvoor nodig is. Bedenk ook dat Jan op dit moment een mooie onderhandelingspositie heeft; het gras bij de buurman is altijd groener, maar zo groen als nu is dat nog nooit geweest.

Als Jan ontslag neemt, heb jij een probleem. Arbeidskrachten zijn heel schaars. Wie vervangt Jan? Wees zuinig op hem.

Wees zuinig op Jan, jouw trouwe werknemer

Droog brood

Sommige branches hebben hoe dan ook dikke vette pech. Ik zat laatst bij de fysiotherapeut. Die was somber. Hoewel het aantal patiënten niet aan te slepen is, gaat hij dit jaar fors verlies maken. Want wat de zorgverzekeraar momenteel vergoedt, dekt de kostprijs bij lange na niet. Nu speelt hij met de gedachte om zijn patiënten te vragen een bijdrage uit eigen zak te leveren. Maar dat haat hij. “Dat lijkt op bedelen.” De fysio is afhankelijk en moet wachten tot de machtige verzekeraar bereid is zijn hand over zijn hart te strijken. Ook leef ik mee met al die bedrijven die in coronatijd op subsidies en overheidssteun hebben geteerd en dat geld bij nader inzien toch niet (helemaal) mogen houden. En met al die bedrijven die een brief van de Belastingdienst krijgen waarin staat dat de tijd van uitgestelde betalingen eindig is.

Coronaeuro’s

De kloof tussen arm en rijk wordt groter, ook in het bedrijfsleven. Waar de één moet sappelen, heeft de ander te maken met coronaeuro’s die tegen de plinten klotsen. De bofkonten kunnen naar hartenlust investeren in machines, materieel, mensen én duurzaamheid. Dat biedt kansen op een bestendige toekomst. Zij zijn aannemer, loodgieter, metselaar, elektricien of timmerman. Zij slaan heipalen, plaatsen funderingen of zijn ijzervlechter. Zij doen in laadpalen, riolen, zonnepanelen, straatwerk, groenvoorzieningen en warmtepompen.

Kortom, die zijn werkzaam in branches waar Handige Harry’s werken. Het werk is daar niet aan te slepen, zij hebben de beste klanten voor het uitzoeken en kunnen prima prijzen rekenen. Want men is bereid om anno 2022 voor vakwerk meer te betalen. Voorwaarde is wel dat je als leverancier investeert in jouw leveranciers én in vaklieden.

Amicae amicique!

Toen ik begon in de advocatuur, net na de eeuwwisseling, was de advocatuur een toonbeeld van behoudendheid. Advocaten gedroegen zich als priesters, die met ondoorgrondelijke rituelen de onwetenden door het woud van de wet loodsten. Brieven vol a priori’s, conditio sine qua nonnen en reformatio’s in peius. Of de client er beter van werd is de vraag, maar het rechtvaardigde in ieder geval een hoge rekening.

De wereld van de advocaat was ook vrij overzichtelijk. Concurrentie van rechtsbijstandsverzekeraars was er niet. Nieuwe klanten dienden zich aan via het telefoonboek of alleen al vanwege de gouden plaat naast de deur. Twee keer per jaar werd met de client, die de advocaat levenslang trouw bleef, afgerekend. Vragen om een urenspecificatie leverde de cliënt geen korting maar een vertrouwensbreuk op.

Voor de advocaat van nu ligt dat totaal anders. De wetgevingswoede van de overheid brengt ons jaarlijks vele nieuwe wettelijke regels. De meeste zaken zijn daardoor alleen nog door superspecialisten te behandelen. Klanten zijn – terecht – kritisch en zoeken per zaak de beste advocaat, ook als die advocaat verder weg zit. Veel kennis is op internet te vinden en advocaten ondervinden concurrentie van juridisch adviesbureaus. Bovendien zijn er ruim twee keer zoveel advocaten als twintig jaar geleden.

U zult wel denken dat wij met weemoed terugkijken naar die goede oude tijd. Niets is minder waar. De advocaat die hoopt dat hij weer achter zijn bureau kan gaan zitten wachten op nieuwe cliënten, terwijl zijn secretaresse de koffie zet, kan beter direct stoppen. In ieder geval werkt die advocaat niet bij TK. TK heeft er, zoals ik vorig jaar in de herfst in deze column schreef, al lang geleden voor gekozen om innovatie onderdeel van de bedrijfsstrategie en haar DNA te maken. Innovatie op alle vlakken. De wijze van adviseren, het serviceniveau, ICT-oplossingen zoals clientportalen en big data, een TK Tech Office, maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen

FLORIS VAN GALEN

via onder andere de TK Challenge foundation, de eigen organisatiestructuur en niet in de laatste plaats de ruimte die we bieden aan medewerkers om te groeien. De klant centraal en de medewerker centraal. Zo gaat TK op weg naar de toekomst.

Floris

Ricoh Document Center Haaglanden voorziet in nieuwe behoefte van NBD Biblion

'Uiterst tevreden met Ricoh!'

Ricoh Document Center Haaglanden ontwikkelt zich op diverse speelvelden. “We leveren een legio van oplossingen op het gebied van documentmanagement en IT, maar we zijn wel trouw gebleven aan onze core en dat is printing”, geeft Roy van der Aart, Senior Accountmanager bij Ricoh Document Center Haaglanden, aan. “Dat heeft zijn vruchten onder meer afgeworpen bij NBD Biblion.”

Het in Zoetermeer gevestigde NBD Biblion maakt boeken geschikt voor bibliotheken. Hardcovers die binnenkomen, worden geplastificeerd, voorzien van RFID label en een kaartje voor in het boek. “Bij een softcover wordt de omslag eraf gescheurd, opnieuw overlijnd en omgebouwd naar een hardcover”, vertelt Joop Wolff, Teamleider Printen & Binden. “Wij leveren merendeels hardcover boeken aan de bibliotheken.”

Roy van der Aart en Joop Wolff

Printing on Demand

Van origine is NBD Biblion een stichting. Bibliotheken worden immers gefinancierd door gemeenten en overheid. De afdeling Printen & Binden ging steeds meer de markt op met POD (Printing on Demand). “Een stichting streeft een ander doel na dan het maken van winst. In 2019 zijn wij een BV geworden. Grote en vele uitgevers en particulieren weten ons ook goed te vinden.” Ricoh bedient NBD Biblion al zo’n 20 jaar op het gebied van Office Printing. “Ook hebben we zelfs ooit een softwaresysteem geïmplementeerd om de repro en office meer samen te brengen”, geeft Roy aan. Hij herinnert zich nog zijn eerste contact in 2014 vanuit Ricoh Document Center Haaglanden met NBD Biblion, de contacten tussen beide bedrijven dateren al van 2010. “We hebben een relatie opgebouwd en uiteindelijk de tender gewonnen om de kantoren te voorzien van onze printers. Die printers hebben we dit jaar vervangen.”

Hardware

Toen Joop vijf jaar geleden bij de ‘huisdrukkerij’ aan de slag ging als teamleider, maakte hij vrij snel kennis met Roy. “Ik had door dat er nu iemand zat met een andere insteek”, vertelt Roy. Joop wilde zijn onderdeel van het bedrijf winstgevend maken. “We hebben open gesprekken gehad, wat al snel uitmondde in een offertetraject voor twee printers. Al 20 jaar levert Ricoh de office machines voor de kantoren en al 20 jaar zijn we bezig geweest om de hardware en service te mogen leveren voor de drukkerij. Dat is in februari van dit jaar gelukt.”

De afdeling Binden en Printen was altijd een bolwerk van een andere leverancier. Op een gegeven moment liep Joop tegen het feit aan dat de continuïteit in de drukkerij niet meer door deze leverancier gewaarborgd kon worden vanwege een gebrek aan onderdelen en mensen. Dat leverde vaak een langere stilstand op, omdat dit de enige machine was waarmee het juiste volume gedraaid

kon worden. “Als ik hier kwam, ging ik gelijk even kijken of de machine in het rood – een teken van storing –stond. Dat was voor mij het moment om daar iets mee te doen”, zegt Roy.

Roy heeft een passend voorstel aangeboden, waar Joop erg enthousiast over was. Als teamleider kon hij zelf de beslissing voor twee printers van Ricoh niet nemen, want hij heeft ook te maken met managers en directie. Na het aanleveren van een positief businessplan heeft NBD Biblion gekozen voor het plan van Ricoh. “Ten eerste vind ik dat er bij Ricoh een heel goed serviceapparaat achter staat. De samenwerking loopt ook goed. Als wij iets nodig hebben, staan mensen gelijk voor je klaar.”

Groei

Het volume van de afdeling Binden & Printen is gegroeid. Vorig jaar werd een groei van 20% gerealiseerd. “Er zijn weliswaar klanten die minder zijn gaan doen, maar onze klantenkring wordt steeds groter”, geeft Joop te kennen. We zijn uiterst tevreden met Ricoh. Met die twee machines zijn we nu een stuk flexibeler.”

“De technologie waarmee Ricoh groot is geworden, en waar nog steeds de focus ligt op doorontwikkeling, hebben we kunnen koppelen aan een nieuwe en directe behoefte van de klant, in dit geval NBD Biblion, om zonder te veel schakels producten en diensten af te kunnen nemen”, besluit Roy. “En dat nog lokaal ook!”

RICOH

CENTER HAAGLANDEN

Alleen al bij het bekijken van de website van Groenoord Zorgt voelt de bezoeker het eigenwijze en positieve tegengeluid dat zij bieden tegen de gevestigde orde van thuiszorginstanties. En dat tegengeluid is hard nodig, want de nieuwe generatie ouderen is echt anders dan ouderen van pakweg 25 jaar geleden.

Groenoord Zorgt en That’s Lease

Hetzelfde DNA

Dit betekent niet dat eerdere generaties gediskwalificeerd worden. Integendeel. Groenoord Zorgt biedt huishoudelijke hulp en ondersteuning thuis, zodat iedereen mee kan blijven doen. Mensen, de maatschappij, de wereld, alles verandert en tegenwoordig gaan die veranderingen razendsnel.

Maatwerk in de zorg is dus erg belangrijk. Want ondanks de beperkingen die de nieuwe generatie

ouderen ondervindt, heeft deze een rijk sociaal leven en een agenda die barst van de activiteiten. En daar moet zorg natuurlijk omheen gebouwd worden. Niels Plasmeijer, Algemeen Directeur van Groenoord Zorgt, reageert enthousiast als wij hem vragen waarom hij voor een leasemaatschappij uit de Bollenstreek gekozen heeft: “Het feit dat Groenoord Zorgt en That’s Lease elkaar gevonden hebben, is een logisch gevolg van de insteek

van beide bedrijven: flexibel, persoonlijk, snel schakelen en oplossingsgericht. Hetzelfde DNA dus.” Na een paar gesprekken waren Niels Plasmeijer en Ivo Dietz overeengekomen dat ze die match verder wilden bevestigen. Vandaar dat er meteen maar liefst 4 nieuwe Suzuki Swifts werden besteld waarvan er recent 2 zijn afgeleverd.

Leaseconsultant Ivo is dan ook ontzettend trots: “Dit zijn de projecten waar ik het voor doe. Het vertrouwen, het enthousiasme. En zie hier, het eindresultaat. Wat een gaaf vak heb ik toch!”

De auto’s worden gebruikt door zorgambassadeurs. Zij zijn verantwoordelijk voor het voeren van de eerste gesprekken met nieuwe cliënten. Groenoord Zorgt maakt tijdens de intakes gebruik van gesprekskaarten, waar leuke, grappige en ontroerende vragen op staan. Deze unieke manier van intakes doen zorgt ervoor dat Groenoord Zorgt haar cliënten daadwerkelijk leert kennen en schept

Over That’s Lease

De leasemaatschappij uit Sassenheim heeft sinds 2011 een behoorlijke groei doorgemaakt. Van 0 naar ruim 2.000 leaseauto’s. Met een zeer ervaren team van 15 medewerkers wordt dagelijks hard gewerkt aan klantenthousiasme. Dat laatste zorgt ervoor dat klanten weer voor nieuwe klanten zorgen.

That’s Lease is geheel zelfstandig, de aandelen zijn in handen van de directie. Dat maakt het dat er snel geschakeld wordt bij een vraag van een klant. Van de offerte tot de goedkeuring, van een schade of pech in het buitenland tot de inname na 4 of 5 jaar, alles staat in het teken van de klant en zijn of haar medewerkers resp. berijder. Door de flexibilisering van de arbeidsmarkt en de -nog steeds- lange levertijden op auto’s heeft That’s Lease ervoor gekozen om zelf voorraad aan te houden. Hierdoor is het steeds mogelijk dat er op korte termijn een auto wordt ingezet die past bij de wensen van de klant. Daarbij worden elektrische auto’s niet geschuwd, dus daarvoor geldt ook: vandaag bellen, gisteren rijden.

Onder de nieuwe naam That’s Rent is er nu ook de beschikking over een ruime vloot aan huur -en shortlease auto’s die voor kortere of langere termijn kunnen worden ingezet. Ideaal voor ondernemers met projecten voor bepaalde tijd, nieuwe medewerkers of om de lange levertijd op een bestelde auto eenvoudig te overbruggen.

ook een band. Bovendien wordt direct duidelijk hoe de hulp kan worden ingezet, zodat de cliënten tijd en energie overhouden om te doen waar zij gelukkig van worden.

MEER WETEN? Bel het salesteam van That’s Lease op 071 - 710 74 11

Niels Plasmeijer en Ivo Dietz

met Just Notarissen

factor toegewenst!

augustus 2021 was de gemiddelde gasprijs nog

euro

De prijs van elektriciteit is in een jaar tijd met 35% gestegen.

Dit zijn de energiebedrijven die failliet gingen door de grillige energiemarkt: Welkom Energie, ENSTROGA, Kleinverbruik Energie Nederland (KEN/Anode), FENOR, Naked Energy en SEPA Green Energy.

euro

Nieuwe auto’s zijn schaars. Dat komt onder andere door het beperkte aantal chips of halfgeleiders die in auto’s zitten. Die chipschaarste duurt nu al bijna 2 jaar en het einde lijkt nog niet in zicht.

Hout kost goud. Het is schaars, net als staal en kunststof, en daardoor slecht leverbaar. Houd rekening met lange wachttijden (van soms wel 6 maanden of meer) en gepeperde prijzen als je wilt verbouwen.

De top 3 van populairste bedrijven/ instanties om in Nederland voor te werken zijn de overheid, de politie en Shell. In de top 10 treffen we verder Rabobank, Philips en KLM aan. Ook Google scoort goed.

Naast de bekende schaarste aan onder meer machinemonteurs, horecamensen en verpleegkundigen is er nu ook een tekort aan hoveniers, loopbaanadviseurs, receptionisten en verkopers. In de zorgsector heerste een tekort van maar liefst mensen.

Tien jaar Ondernemend Leiden

Tijdens het Besturendiner van Ondernemend Leiden kwamen alle aangesloten partijen bij elkaar. Hét moment om de samenwerkingen te bekrachtigen, na te gaan wat er is bereikt en wat er nog meer gedaan kan worden om ondernemerschap te stimuleren en de stadsbrede belangen van ondernemers te borgen.

Terugkijken, vooruitblikken & proosten

Het Besturendiner werd georganiseerd vanwege het tienjarig jubileum van Ondernemend Leiden. SHOPJA!, Topsport Leiden, voortgezet- en wetenschappelijke onderwijs vormen de nieuwste partners. Een goede gelegenheid om met alle partners de stadsbrede samenwerking te bekrachtigen. Zo’n jubileum is ook het moment om terug te blikken op wat er is bereikt.

De laad- en loswal aan de Trekvliet bijvoorbeeld, die door inspanningen van Ondernemend Leiden beschikbaar is gesteld aan private partijen. Deze cityterminal gaat een belangrijke rol spelen om Leiden duurzaam te bevoorraden. Vanaf 2025 wordt de zero emissiezone ingevoerd in de stad om de CO2-uitstoot en het aantal vervoersbewegingen te beperken. Vervoer via het water, zoals dat honderden jaren geleden in Leiden ook al gebeurde, is een duurzaam alternatief

voor bijvoorbeeld het bevoorraden van horeca, winkels en het leveren van bouwmaterialen in het centrum. Naast het duurzame en veilige aspect heeft dit ook als voordeel voor de ondernemers dat goederen gebundeld worden op de wal en vervolgens in één keer worden geleverd. Via het Leids Stimuleringsfonds is er bovendien een aanvraag hiervoor gedaan om dit te stimuleren. Willem-Jan Zirkzee voorzitter Bedrijvig Leiden, is blij dat de wal er is: “Zo blijft de stad bereikbaar voor ondernemers.” Universiteit Leiden maakt al gebruik van de laad- en loswal bij de ontwikkeling van de Humanities Campus om bouwmateriaal aan te leveren en bouwafval af te voeren via elektrische bootjes op het water.

Vol gas

Een ander succes van Ondernemend Leiden is

het Leids Economisch Programma. Al tijdens de coronacrisis haalde de organisatie het net op bij de Leidse ondernemers en vroeg waar hun behoeftes lagen. Op basis hiervan werd het programma samengesteld waaruit weer tien concrete plannen zijn voortgekomen. Nico Tates, voorzitter van Ondernemend Leiden, vertelt trots: “Zo’n 75 procent van ons programma is momenteel terug te vinden in het collegeakkoord. Er wordt ruimte gemaakt om te werken, niet alleen om te wonen. Voor elke nieuwe woning, minimaal een baan. Zo blijft Leiden de inclusieve en vitale stad met een baan voor iedereen. En ondernemers worden betrokken bij de energietransitie. Ze worden meegenomen bij de planvorming en bij toekomstige energie-initiatieven. Daar zijn we blij mee, we blijven echter in gesprek. We gaan vol gas om ook die overige 25 procent te realiseren.”

Vermenigvuldigen

Ondernemend Leiden heeft een verbindende rol. Tijdens het diner vertelden Bas Reichert en Stéfan Ellenbroek over het Unlock-programma op het Leiden Bio Science Park. “Dit programma heeft als doel om goede ideeën op het gebied van Life Science & Health te helpen ontwikkelen tot succesvolle startups. Veel grote bedrijven zijn immers als startup begonnen. Via kennis,

netwerk en financiële hulp kunnen we hen helpen. Wetenschap en ondernemerschap komen zo samen.” Erwin Roodhart, manager Stadsbreed bij Ondernemend Leiden, vult aan: “Wat goed is, kun je vermenigvuldigen. We vroegen of dit plan ook in andere delen van Leiden toepasbaar is. Dan denk ik aan het ondersteunen van startups die zich willen vestigen in de binnenstad of op een van de Leidse bedrijventerreinen. Het antwoord van onze partners was ja. Het wiel hoeft immers niet opnieuw uitgevonden te worden.”

Op naar de volgende tien jaar

Wat zijn nog de plannen van Ondernemend Leiden? Roodhart vertelt: “We houden geregeld bijeenkomsten met ondernemers om input te blijven krijgen over wat er goed gaat in de stad en wat er beter kan. Op 10 oktober organiseren we een werksessie voor alle ondernemers- en brancheverenigingen. 14 oktober gaan we bijvoorbeeld met raadsleden uit de Commissie Werk & Middelen langs bij ondernemers om te praten over de (blijvende) impact van de crises op de bezoekerseconomie. In gesprek blijven gaan is belangrijk. Zo gaan we door naar de volgende tien jaar.”

'Inspiratie door en voor de volgende generatie'

Overgang naar elektrisch rijden nu opstarten

Zakelijk elektrisch rijden is geen toekomstmuziek meer. Voorbereidingen zijn nu nodig. In alle stadia denkt en werkt Rabobank proactief met ondernemers mee. Duurzame koploper en klant Huschka Groep startte zeven jaar geleden met het vervangen van zijn wagenpark. Algemeen directeur Emill de Waal (Huschka Groep) en Rogier Gardien (Rabobank) vertellen over hun ervaringen.

Op Europees en landelijk niveau zijn afspraken gemaakt om de emissie van CO2, stikstof en fijnstof terug te dringen. De jaartallen 2030 en 2050 zijn daarbij mijlpalen. Omdat mobiliteit verantwoordelijk is voor ongeveer een derde van alle uitstoot, is het van belang vervoer emissieloos te maken. Elektrificatie is daarvoor momenteel de best beschikbare techniek. Al in 2025 is het in 40 steden in ons land niet meer toegestaan de binnenstad in

te rijden met een bestelbus die emissie veroorzaakt. Vanaf 2027 geldt hetzelfde voor vrachtwagens.

Veel voordelen

Rogier: “Een kwart van de Nederlandse bedrijven is actief in binnenstedelijk gebied. De tijd dringt dus om stappen te zetten. Als Rabobank maken we klanten hiervan bewust als zij investeringen willen

Rogier Gardien en Emill de Waal.

doen. Want hoeveel is een dieselbus die je nu aanschaft straks nog waard? Overigens ontdekken ook ondernemers die niet verplicht zijn om emissievrij te rijden, de voordelen. Een elektrisch voertuig is in de aanschaf weliswaar meestal nog duurder, maar in de praktijk aanzienlijk goedkoper in het gebruik. Dat komt omdat een elektrisch voertuig – bedrijfswagens, bussen en vrachtwagens, maar ook ander rijdend materieel zoals shovels, graafmachines en heftrucks –minder onderhoud nodig heeft. Daarnaast zijn de kosten voor elektriciteit als energiebron veel lager dan aan de pomp, net als de afschrijvingskosten.”

In 2015 reed bij Huschka Groep een eerste elektrische surveillanceauto rond: de Renault Zoë met een actieradius van 110 km per uur. Emill: “Dat paste exact binnen onze surveillancewijken. Omdat het bereik van elektrische wagens anders is, hebben wij vooraf kritisch gekeken naar de planning van onze ritten en het rijgedrag van medewerkers. We werken met een avond- en nachtdienst waarbij we tussendoor moeten kunnen laden. Daarvoor hebben we ‘smart chargers’ aangeschaft, die de laadcapaciteit met een kleinverbruik aansluiting verdelen over meerdere auto’s.”

Volgende generatie

Emill: “Sinds 2020 bestaat het totale wagenpark uit elektrische voertuigen. De aanleiding om over te gaan op elektrisch rijden, was mijn oudste zoon Job. Hij ging naar de vrije school in Delft, gebaseerd op de antroposofie. Mede hierdoor heb ik mij meer verdiept in een gezond leefklimaat voor de volgende generaties. Ik heb mij dus laten inspireren door de volgende generatie voor de volgende generatie. Ik woon inmiddels ook in een nul-op-de-meterwoning in Rijswijk. Ook vanuit de wens om onderscheidend te zijn binnen de markt besloot ik het wagenpark van Huschka Groep te vervangen. Destijds hadden we 25 auto’s. Nu zijn dat er 20 terwijl het werkgebied en de omzet zijn gegroeid. Puur omdat wij kritisch blijven kijken naar onze benodigde mobiliteit.”

Betere marktpositie

Emill: “Reageerden medewerkers eerst wat huiverig op de overgang naar elektrisch rijden, in de praktijk waren ze snel overtuigd. Klanten waren

destijds nog niet zo bewust met duurzaamheid bezig. Tegenwoordig zijn onze ervaringen wat dat betreft heel anders. Groen doen zorgt echt voor een sterkere marktpositie. Zo ging het ook bij klant Rabobank. Beveiligden we in deze regio eerst alleen de filialen in Katwijk en Leiden, inmiddels doen we dat voor de hele kring LeidenHaaglanden.”

Niet alleen als het gaat om mobiliteit is Huschka Groep duurzame koploper. Emill: “Zo onderzochten we de duurzame inkoop van bedrijfskleding en de duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Nu lanceren wij een game die bewuster rijden stimuleert en er zijn plannen voor een samenwerking met MyWheels. In 2020 openden we in Zoetermeer het energiezuinige hoofdkantoor met de videotoetsingscentrale. Ons kantoor in Rijswijk is al duurzaam en de vestigingen in Leiderdorp en Bodegraven volgen.”

Financiering

Rogier: “Wil je je wagenpark verduurzamen, onderzoek dan als eerste of je lokale energienetwerk voldoende geschikt is voor de installatie van laadpalen. Daarna kun je je verdiepen in de combinatie van laden, zonnepanelen en opslag van energie. Denk vervolgens in de planning ook aan levertijden. En, last but not least, natuurlijk de financiering.”

Rabobank biedt diverse interessante financieringsoplossingen. Zo kan een ondernemer door middel van groencertificaten in aanmerking komen voor een groenfinanciering. En anders dan een leasemaatschappij kan de bank via Rabo Lease een breder e-mobiliteitspakket aanbieden. Dus niet alleen financiering van de voertuigen of het materieel zelf, maar ook de laadinfrastructuur, de zonnepanelen en de energieopslag. Rogier: “Duurzaamheid in de bedrijfsvoering is steeds meer een bepalende factor bij toekenning van de financiering. Ons MKB-team denkt graag met je mee over alle aspecten van duurzaam ondernemen.”

RABOBANK

Rogier Gardien | adviseur MKB Rabobank Leiden-Haaglanden rogier.gardien@rabobank.nl | 088 - 722 66 66 www.rabobank.nl/elektrisch

Emma Verheijke

Duurzaamheid is niet langer vrijblijvend

Toekomstbestendig ondernemen is urgent

Toekomstbestendig ondernemen is niet alleen van belang om de wereld leefbaar te houden, maar ook om relevant te blijven als onderneming. Welke stappen moeten bedrijven nu zetten om ervoor te zorgen dat ze over vijf jaar nog steeds bestaan? “Bedrijven die niet met duurzaamheid aan de slag gaan, raken hun relevantie kwijt”, stelt Emma Verheijke, Partner Sustainability & Impact Services bij Grant Thornton.

Duurzaamheid is in snel tempo aan het veranderen van iets vrijwilligs naar een core strategie en verplichting. “We zien enerzijds dat de maatschappij er om vraagt”, geeft Emma aan. “Denk aan je klanten, je achterban, je medewerkers en maatschappelijke organisaties zoals ngo’s. De financiële sector gaat er steeds meer op sturen, bijvoorbeeld in een kredietaanvraag of beursgang. Maar de link van duurzaamheid naar bedrijfsrisico’s wordt ook steeds duidelijker. De droogte deze zomer, veroorzaakt door klimaatverandering, zorgt voor laag waterpeil in veel exportroutes voor bedrijven, wat leidt tot grote verliezen. En CO2-uitstoot wordt een kostenpost als er belasting op gaat komen.”

Regelgeving

Niet alleen de maatschappij vraagt om een duurzaamheidsstrategie, vanuit de Green Deal komt er ook in hoog tempo regelgeving aan. Na de Non-Financial Reporting Directive (NFRD) in 2018 voor bedrijven van openbaar belang (banken, verzekeraars en beursgenoteerde bedrijven) met meer dan 500 werknemers, is recent de Corporate Sustainability Reporting Device (CSRD) in Europa geadopteerd. Deze verplicht vanaf 2024/2025 een substantieel grotere groep aan bedrijven om jaarlijks te rapporteren op duurzaamheidsbeleid en resultaten, en dit te laten toetsen door een accountant. Het gaat hier om alle grote bedrijven die aan twee van de volgende criteria voldoen: meer dan 250 werknemers, meer dan 40 miljoen omzet en meer dan 20 miljoen op de balans. Zeker voor bedrijven die nog geen duurzaamheidsverslag of strategie hebben, betekent deze richtlijn veel voorbereidingswerk.

Transitie

Ook het MKB krijgt te maken met de CSRD: in 2027 wordt deze ook verplicht voor beursgenoteerd MKB. Maar ook is ‘ketenverantwoordelijkheid’ een

GRANT THORNTON ACCOUNTANTS

ADVISEURS

TIP: ARTIKELEN, PODCASTS EN MEER

Ga naar www.grantthornton.nl/campagne/ 2022/toekomstbestendig-ondernemen-csrd/

belangrijk onderdeel van de CSRD rapportage; dat betekent dat grotere bedrijven ook al vanaf 2024/2025 hun MKB-leveranciers om informatie gaan vragen.

“Je kunt als ondernemer wachten tot het echt verplicht wordt, maar beter is het om te anticiperen”, raadt Emma aan. “Tijdig anticiperen biedt stuurinformatie over duurzaamheidsgerelateerde kansen, risico’s en impact, maar helpt ook in relaties met stakeholders (zoals klanten) en communicatie.” De eerste stap is het bepalen van jouw materiele duurzaamheidsthema’s: welke thema’s zijn voor jou van belang? Het kan gaan over CO2-uitstoot, biodiversiteit, maar ook sociale thema’s als diversiteit en inclusie. Daarop bepaal je doelen: ga je voor ‘CO neutraal’ in 2030? Wat is je doel qua diversiteit en inclusiviteit? Als doelen helder zijn, bepaal je je strategie om die te behalen, en kun je voortgang en resultaten jaarlijks meten en rapporteren.

Transparantie richtlijn

“CSRD is in de basis een transparantie richtlijn”, legt Emma uit. “De strategische invulling is aan organisaties: wil je een duurzame koploper worden in jouw sector of ga je voor minimaal compliancy of iets daar tussenin? Wat verwachten je klanten, medewerkers en andere stakeholders?”

Compliant zijn aan de wetgeving is één. “Maar voor 2025 zijn er toch al stakeholders die steeds meer vragen om hierover een standpunt in te nemen”, waarschuwt Emma. “Het is belangrijk dat bedrijven zich dat gaan realiseren. De CSRD gaat over het borgen van de toekomstbestendigheid van de planeet. Hoe je daar invulling aan geeft gaat over de toekomstbestendigheid van jouw onderneming!”

Pieter: “Ik merk dat de aandacht voor duurzaamheid toeneemt in het MKB, maar dat ondernemers het vaak nog lastig vinden om daar handen en voeten aan te geven. Toch is het belangrijk om daar concrete stappen te zetten, want 2027 is dichterbij dan je denkt. Mijn tip: begin met kleine stappen en houd het overzichtelijk. Wij gaan graag in gesprek om ondernemers op weg te helpen.”

zure afdronk Miljoenennota

Ondernemers: 'De schouders eronder en inzetten op goede samenwerking in de regio'

Woensdagochtend 21 september, in alle vroegte verzamelen regionale ondernemers zich in het Leidse Rijksmuseum Boerhaave voor het VNO-NCW Miljoenenontbijt regio Rijnland. Traditiegetrouw op de ochtend na Prinsjesdag, om de Miljoenennota te duiden en het te hebben over de stand van het land, de economie én de regio.

en zingende schoolkinderen enerzijds en de protesterende ontevreden medeburgers anderzijds, zó groot.

Ontbijt in Rijksmuseum Boerhaave

Regionaal VNO-NCW voorzitter Martijn van Pelt dompelde zich een dag eerder onder in het politieke epicentrum van de hofstad om het sentiment onder ondernemers te peilen.

De troonrede was lang en bevatte veel goede maatregelen voor huishoudens waar al geruime tijd naar werd uitgekeken.

Dat de rekening voor een deel bij het MKB gelegd werd, kon ook in Den Haag niet op gejuich rekenen, alhoewel er wel hoop was op passende maatregelen voor ondernemers in de energieintensieve sectoren.

Op straat ging het er anders aan toe. Zelden was het contrast tussen de feestelijkheden van Prinsjesdag, met uitgelaten dagjesmensen

Terug naar woensdagochtend; het Miljoenenontbijt was voor de tweede keer in Rijksmuseum Boerhaave, alwaar de aanwezigen voorzien werden van een heerlijk ontbijt en een goede bak koffie. Na een korte opening door de voorzitter werden aanwezigen hartelijk welkom geheten door Amito Haarhuis, directeur van het museum, gevolgd door Carmen Cabo en Jasper Neuteboom die de aanwezigen enthousiast maakten voor het museum en met een mooi aanbod kwamen voor ondernemers die een originele invulling zochten voor hun kerstpakket dit jaar.

Zorgen om welvaart en welzijn

Leontine Treur van RaboResearch nam de aanwezigen mee in een economische analyse en gaf duiding bij de maatregelen in de Miljoenennota. Ook de huidige stand van zaken rond energie kwam aan de orde, waaruit bleek dat de maatregelen voor huishoudens niet voor niets zijn. Brede welvaart was dit jaar ook een thema in de

analyse vanuit RaboResearch. Zorgelijk is dat uit een enquête bleek dat van de 11 indicatoren er 10 negatief zijn. Alleen baanzekerheid wordt door mensen nog positief beoordeeld en daarin zien ze verbetering. Voor inkomen, gezondheid én subjectief welzijn staan de seinen op rood, mensen zien daar verslechtering, net als op andere indicatoren.

Dave de Heiden van JAN© Accountants ging vervolgens in op de fiscale gevolgen voor ondernemers. De stemming werd er niet beter op, want de gevolgen voor MKB-ondernemers kunnen groot zijn. Ondanks alles kun je in onzekere tijden maar beter weten waar je aan toe bent, ook als dit lastenverzwaringen zijn, maar leuk is anders.

Uitgestoken hand

Wethouder Fleur Spijker deed op energieke wijze uit de doeken hoe zij de komende tijd graag samen met ondernemers aan de slag wil. Daarbij benadrukte zij dat ze graag in contact staat met ondernemers en daarbij heel benaderbaar wil zijn. Kortom, een uitgestoken hand van de wethouder Economische zaken richting ondernemers. Haar

ervaring in de lokale politiek de afgelopen 4 jaar helpt daarbij natuurlijk ook, wethouder Spijker kent de stad en de regio. Ook de uitdagingen op het gebied van de schaarse ruimte, in het bijzonder in Leiden, zullen nog de nodige uitdagingen opleveren.

Het Rijk gaat ook geld uittrekken voor regionale initiatieven, de zogenaamde MKB Deals.

Wethouder Spijker gaf aan te gaan kijken hoe onze regio hier ook van kan profiteren. Hierbij zal nadrukkelijk de samenwerking met ondernemers en kennisinstellingen gezocht worden.

Belangenbehartiging én een mooi netwerk

VNO-NCW Rijnland maakt zich hard voor regionale ondernemersbelangen, waarbij samengewerkt wordt met lokale koepels van ondernemersverenigingen, juist nú is dat belangrijk, want er zijn grote opgaven waar ondernemers voor staan. Van energietransitie tot de krapte op de arbeidsmarkt, maar ook zaken als digitalisering en bereikbaarheid.

Naast lobby richting de politiek organiseert VNONCW met regelmaat interessante en inspirerende bijeenkomsten voor ondernemers. Met de doelgroepnetwerken, zoals het DGA netwerk en het vrouwennetwerk, worden waardevolle verbindingen gelegd tussen MKB-ondernemers van klein tot groot.

Een keer vrijblijvend aansluiten bij een bijeenkomst of interesse in lidmaatschap? Neem contact op met verenigingsmanager Jerry Moerman, moerman@vno-ncwwest.nl, of kijk op de website www.vno-ncwwest.nl/rijnland.

Fleur Spijker

Dave de Heiden

Amito Haarhuis

Leontine Treur

verdient beter

Recentelijk hebben we veel sollicitatiegesprekken met jonge mensen gevoerd en vaak blijkt dat de eerste baan een stap is die veel keuzestress geeft. Jongeren die nu gaan werken hebben een onrealistisch beeld over de arbeidsmarkt. Het ontbreekt Gen Z'ers aan kennis over wat er van hen verwacht wordt en wat zij van zichzelf mogen verwachten.

Prestatiedruk

Het algemene beeld is dat jongeren succesgericht zijn, stressgevoelig en daardoor vrij kwetsbaar. Ze maken zich zorgen of ze wel zullen slagen in deze prestatiemaatschappij. Een recent onderzoek van de overheid naar prestatiedruk bij jongeren toont aan dat ruim 62 procent stress ervaart en als gevolg daarvan ook veel depressiviteit.

Slapend rijk

Jongeren lijken een onrealistisch beeld te hebben over wat werken nu echt inhoudt. Ze denken dat je slapend rijk kunt worden. Sterk beïnvloed door beelden van succes en glamour die in sociale media langskomen. Maar ze beseffen niet hoeveel echt werk is verricht om dat succes te bereiken.

Hart volgen

Jongeren leggen de lat dus al ontiegelijk hoog, terwijl ze nog aan het begin van hun carrière staan. En het is onrealistisch om te verwachten dat je alles al weet en kunt als je 20 bent. Hoe mooi het ook is dat jongeren gestimuleerd worden om van hun passie hun werk te maken en hun hart te volgen, makkelijk is dat niet. Als je meerdere dingen hebt die je leuk vindt of niet zo goed weet wat je leuk vindt, dan wordt kiezen lastig.

Onze plicht

Ik vind dat werkgevers de plicht hebben hierop beter te anticiperen. We moeten als ondernemers

RAMSES BRAAKMAN

meer begrip tonen voor en begeleiding geven aan deze twijfelgeneratie. Dus zet de deur van je bedrijf wijd open en laat zien wat het echte werk inhoudt. Wees flexibel, maar pas op voor onverschilligheid omdat je keihard mensen nodig hebt. We mogen jongeren niet de dupe laten worden van een te krappe arbeidsmarkt. Gen Z is niet verwend, ze heeft een keus. En aan ons de taak om te helpen de juiste keuze te maken.

Ramses Braakman is eigenaar van Hart Voor De Zaak.

Wethouder Ashley North (Klimaat) in gesprek met ondernemers in de ‘Heet hè-kas’.

Klimaatgesprekken over hitte in de binnenstad

'Heet hè? Leiden maakt zich klaar voor de toekomst'

We hebben het afgelopen maanden aan den lijve ondervonden. Het wordt steeds warmer. Langzaam dringt door dat hitte voor hinder kan zorgen. Met name in de steden loopt de temperatuur steeds sneller op en kan het significant warmer worden dan op het omringende platteland. Dit effect van klimaatverandering heeft de aandacht van gemeente én ondernemers.

Oplettende voorbijgangers moeten vreemd hebben opgekeken toen zij wethouder North (Klimaat) en Spijker

(Economie) op donderdag 25 augustus in een glazen kas op de Aalmarkt zagen overleggen. In de ‘Heet hè-kas’ gingen de wethouders in gesprek met ondernemers uit de binnenstad terwijl de stijgende temperatuur van de toekomst voelbaar was. Ook het winkelend publiek werd om hun mening en advies gevraagd.

Ideeën en suggesties

Het winkelend publiek en de bewoners die voorbij liepen, gaven aan dat ze het op hete dagen rustiger aan doen en dat ze graag verkoeling zoeken. Verkoeling zoeken zij op verschillende manieren, bijvoorbeeld op het terras in de schaduw, onder

de bomen in het park, in het zwembad of gewoon door niks te doen. Kleding passen doen mensen liever op koelere dagen. Vooral in de ochtend gaven voorbijgangers aan dat ze juist in de ochtend in de stad waren om de ergste hitte te ontlopen..

In de gesprekken met ondernemers kwam onder andere naar voren dat steeds meer ondernemers de deuren dicht willen houden om op warme dagen de warmte buiten te houden (of de koelte van de airco binnen). Alleen merken ze wel dat er dan minder mensen de winkel binnenkomen omdat de winkel dicht lijkt of dat de dichte deur misschien voor een barrière zorgt. Ook gaven ondernemers aan dat meer contact tussen de ondernemers en de gemeente nuttig kan zijn om samen sneller tot oplossingen te komen. Verder werden suggesties gedaan als meer groen in de straten, het creëren van koele zones in de binnenstad of een oplossing als het houden van een siësta.

Aanpassen

Klimaatverandering zorgt voor nieuwe uitdagingen in de stad. Er zijn vaker weersextremen zoals langdurige droogte, langere perioden van hitte en hoosbuien. Om de stad leefbaar en aantrekkelijk te houden en voor te bereiden op de toekomst, past Leiden zich aan. Een voorbeeld hiervan zijn de duurzame wijkvernieuwingen waar Leiden met het vervangen van de riolering de openbare ruimte gelijk klimaatadaptief inricht.

Wethouder Ashley North: “Aanpassen kan de gemeente niet alleen, we hebben de inzet van inwoners en ondernemers hard nodig. De helft van de ruimte in de stad is immers niet in beheer van

de gemeente. Ik ben blij dat we in gesprek zijn met onze partners om samen te bepalen hoe we de stad nog beter klaar kunnen maken voor de toekomst. Fijn dat ook de gebruikers van de stad, zoals het winkelend publiek, met mooie suggesties kwamen. Samen houden we Leiden duurzaam aantrekkelijk.”

Niets doen kost geld

“De hitte heeft enorme impact op ons leven”, vult Fleur Spijker aan. “Als het warm is, zie je nog wel wat mensen in de stad rondlopen en winkelen. Maar naarmate de temperatuur stijgt, daalt de aanwezigheid van het winkelend publiek en de levendigheid in onze stad. Dat is voor ondernemers niet fijn en het maakt onze stad in de warmte ook minder aantrekkelijk. Met voldoende schaduwplekken wordt het minder warm in de stad en blijft het langer aangenaam. Goed voor de ondernemer en de inwoner.”

Risico’s

Het voeren van klimaatgesprekken is een van de zeven ambities die zijn vastgelegd in het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie en het Bestuursakkoord Klimaatadaptatie (2018) en onderdeel van het Uitvoeringsprogramma 20202023 Leiden biodivers en klimaatbestendig. Samen maken we de stad groener! (RV 20.0027). De klimaatgesprekken in deze tweede ronde gaan onder andere over wateroverlast en hitte, bijvoorbeeld in relatie tot de bereikbaarheid van hulpdiensten, de gevolgen voor gemeentelijk vastgoed of gevolgen voor ondernemers in de binnenstad. De uitkomsten worden waar mogelijk meegenomen in de plannen voor de toekomst.

Ook wethouder Fleur Spijker (Economie) voelt de toekomstige warmte van de binnenstad in de kas.

Family Business Experts gaat de boer op, maar dan anders

De samenwerking tussen de Family-experts van Eigenwijze Consultancy & TeekensKarstens werkt. Daarom gaan de twee bedrijven een intensieve en praktische samenwerking aan onder de naam: Family Business Experts. Samen gaan ze ‘de boer op’ om familiebedrijven met een missie te adviseren en begeleiden. Strategisch én Juridisch.

Een interview met transitie-strateeg Miranda Kruithof en notaris Erna Kortlang

Donderdag 3 november ontvangen gastheer boer Fernand de Willigen en zijn opvolgende zoon Niek de familie-experts op hun Lakenvelder Boerderij in Warmond voor een Ontbijt-Update over het onderwerp Family Governance. Ook de opvolgende generaties van TK en de Eigenwijze Consultants zijn hierbij aanwezig.

Erna Kortlang: “Als notaris adviseer ik grote, middelgrote en kleine familiebedrijven. Het is en blijft ontzettend mooi om met familie samen te werken. De interne en sociale betrokkenheid is vaak groot, ongeacht hun omvang. En, vanzelfsprekend, hechten zij veel waarde aan de NextGen, de opvolgers. Natuurlijk zijn er daarbij ook punten waar extra aandacht voor moet zijn.

Family Business Experts heeft brede expertise in huis op het gebied van strategie en structuur, dat

spreekt voor zich. Waar we in mijn ogen het mooie verschil maken, is de manier waarop we onderlinge samenhang creëren tussen familiesystemen, strategie, NextGen en de fiscale en juridische zaken. Dat doen we in de verschillende levensfases van zowel het familiebedrijf, de familie en ieder familielid afzonderlijk. Family Governance betreft de kern van het bedrijf.”

Wanneer moet je Family Governance inzetten?

Miranda Kruithof: “Regelmatig stellen cliënten mij die vraag. Naast de rol en positie van de familie en de onderneming is er nog een belangrijke factor, namelijk het eigenaarschap. In al deze aspecten zijn vaak meerdere generaties betrokken maar ook hun partners en andere stakeholders. Zij hebben verschillende achtergronden en belangen.

Miranda Kruithof

Er moet daarom veel aandacht en zorg zijn voor de begeleiding van de verschillende generaties. Het gaat hierbij niet alleen om het verder brengen van de onderneming. Ook de familieleden die niet in het bedrijf werken kunnen aandeelhouder en dus belanghebbende zijn. Ieders rol en positie moet helder zijn en ook worden gedragen. Redenen genoeg om na te denken over Family Governance."

'Hoe moet het met het bedrijf als u plotseling wegvalt?'

Erna: “Family Governance structureert de relaties tussen de familieleden onderling, de onderneming en het eigenaarschap. Het gaat daarbij om juridische structuren en om het vastleggen van de familiewaarden. Bij eigenaarschap zijn zowel het ondernemingsvermogen als het overige familievermogen van belang.

Family Business Experts heeft ruime ervaring met zowel het proces als de (juridische) vormgeving waaronder ook het opstellen van een familiestatuut. Hierin kunnen onder anderen de missie van de onderneming, de doelen, wensen, familiewaarden, opvolging en eigendomsafspraken worden uiteengezet, ten behoeve van de naleving ervan.”

Hoe werken jullie dan precies?

Miranda: “Wanneer de NextGen aansluit, wordt opnieuw gekeken naar de cultuur, visie en strategie van het bedrijf. Er worden nieuwe ideeën aangedragen en niet altijd kunnen de generaties elkaar op hetzelfde moment vinden. Het is zonde als ze daardoor vertraging oplopen.

Tijdens het opzetten van een goede structuur moet je als familie nadenken over de toekomst en ontstaat een langeretermijnvisie waarop je kunt terugvallen en op kunt anticiperen.

Kirsten Feenstra en Leonie de Ridder

Afhankelijk van de behoefte, zorgen wij voor overzicht, inzicht en regie. Vanuit onze expertisegebieden business strategie, estate planning, familierecht, ondernemingsrecht en mediation begeleiden wij familiebedrijven bij vraagstukken rondom positionering, strategie en de overdracht van vermogen en/of het bedrijf naar de volgende generatie.”

Langetermijnvisie biedt veel voordelen

Erna: “Continuïteit is voor familiebedrijven een grote drijfveer. Er wordt daarbij veel waarde gehecht aan de manier waarop de familie met elkaar omgaat. In onze planning koppelen we zakelijke en juridische structuren aan de wensen en doelen van familieleden en hun bedrijven. Voor iedereen zijn persoonlijke waarden anders in te vullen.

Het zijn vaak die verschillen in waarden waardoor blokkades ontstaan en processen stagneren. Wij benoemen die waarden om blokkades weg te halen, zodat de weg voor een goede en verstandige samenwerking weer vrij wordt gemaakt.

strategische keuzes, zorg je ervoor dat de familie, de familiewaarden en (bedrijfs)belangen worden verankerd. Het familiestatuut is als het ware het manifest van het bedrijf én de familie, waarop terug kan worden gevallen bij het maken van keuzes. Voor elk besluit, hoe klein ook, kunnen zij hiermee beoordelen of het logisch is of bij hen past.

Senior en junior naast elkaar

Bestaande kennis, ervaring én nieuwe inzichten, de ideale combinatie in ieder bedrijf. Kirsten, Leonie, Marloes en Elise behoren tot de NextGen van TK en Eigenwijze Consultancy en zitten volop in de leercurve. Ze voegen echter ook genoeg toe.

Leonie: “We leren veel omdat we dagelijks mogen meelopen in het proces. Ze staan óók open voor onze mening. Er is dus vertrouwen én de wil om ons het vak te leren ondanks de drukte in onze teams. Dat we ook bij dit soort events aanwezig mogen zijn, getuigt daarvan."

De Lakenvelder Boerderij, actief in één van de meest uitdagende sectoren.

In onze Ontbijt-Update delen we ook belangrijke inzichten vanuit het brede spectrum van het familierecht. Zo kan het levenstestament voor een ondernemer dienen als ‘gids’ bij afwezigheid en tijdelijk bestuur aanwijzen.”

Miranda: “De beoogde opvolging van het familiebedrijf, is niet altijd in staat om (al) op te volgen. Door het inzichtelijk maken van drijfveren, talenten en competenties en onze neutrale positie, kunnen we dit proces in goede banen leiden. In assessments benoemen we emoties, maken we persoonlijke en zakelijke onderwerpen inzichtelijk en geven we richting om samen met de NextGen te komen tot het gewenste succes."

Familiewaarden en (bedrijfs)belangen

Erna: “Door een langetermijnvisie met een goede juridische vertaalslag van de wensen en

Erna: “Tijdens onze Ontbijt-Update geven Fernand de Willigen en zijn opvolgende zoon Niek een kijkje in de keuken van hun specialistische vleesveebedrijf, dat actief is in een van de meest besproken en uitdagende sectoren van vandaag. In hun visie en bedrijfsvoering speelt duurzaamheid een grote rol. Dat geeft ons veel inspiratie."

Niek: “De uitdagingen in de komende jaren weerhouden ons niet van het uitrollen van onze plannen en de opvolging door mij. Het geloof in het bedrijf en de manier waarop we dit uitvoeren is groter.

FAMILY BUSINESS EXPERTS IS POWERED BY TEEKENSKARSTENS EN EIGENWIJZE CONSULTANCY

Contact: Miranda Kruithof | 06 - 404 308 24 miranda@eigenwijze-consultancy.nl Erna Kortlang | 071 - 535 80 12 kortlang@tk.nl www.familybusinessexperts.nl

'Opvolging is niet altijd in staat om (al) op te volgen'

LEIDEN WINT INTO BUSINESS GOLF CUP 2022

Op woensdag 31 augustus organiseerde INTO business, in samenwerking met Golfbaan Bentwoud, de zesde editie van de jaarlijkse INTO business Golf Cup. Wederom namen ondernemers en bestuurders uit de regio’s Alphen aan den Rijn, Gouda, Leiden en Zoetermeer het tegen elkaar op. Onder prachtige omstandigheden ontstond er een schitterende strijd tussen de vier regio’s, wat uiteindelijk beslist werd door team Leiden. INTO business en Golfbaan Bentwoud kijken terug op een heerlijk sportieve en nuttige golfdag!

Team Leiden, onder leiding van captains Frans Schohaus en Bastiaan de Roo, winnaar INTO business Golf Cup 2022.

'Voorlopen op de markt'

Dekker Zoetermeer en Dekker Warmond volop in beweging

Sport en horeca is de rode draad die door Dekker Zoetermeer en Dekker Warmond heen loopt. Roy Wunderink, directeur van beide bedrijven, houdt er een heldere visie op na. “We willen de markt steeds een beetje voor zijn!”

Wat kunnen we, wat willen we en waar gaan we naartoe? Dat is waar Wunderink met zijn salesen marketingteam vrijwel continu over nadenkt. “Uiteindelijk zijn we wel commercieel en dus is het ook van belang wat het financieel oplevert. In Zoetermeer is een ruim aanbod aan restaurants. Dan moet je iets bedenken waardoor je unieker of anders bent. Het voordeel van onze panden is dat je er veel kunt doen. Je kunt komen eten, maar je kunt ook bowlen, sporten of proberen uit een escaperoom te komen.”

Padel

Een van de nieuwste concepten is padel. Wunderink geeft toe dat het bedrijf daarmee

de markt niet voor is geweest. “We hebben gereageerd op de markt. We hebben gekeken naar waar de omgeving behoefte aan had. Daar kwam padel uit.” Landelijk schieten padelbanen als paddenstoelen uit de grond, maar dat weerhield Wunderink niet om zowel in Zoetermeer als Warmond een aantal tennisbanen op te offeren voor padelbanen.

“We zijn nu een paar maanden open met de padelbanen”, vertelt Wunderink. “Je merkt dat dit een enorme aantrekkingskracht heeft. Het is wel een flinke investering geweest. Als commercieel bedrijf moet je alles zelf bekostigen, maar uiteindelijk is het een hele goed zet geweest, ook commercieel.” Overigens is er nauwelijks

ingeleverd op de tennisbanen, want er zijn nog steeds voldoende tennisbanen.

Beleving

Daar blijft het overigens niet bij. Zo is bij Kagerzoom (de golfbanen bij Dekker Warmond) geïnvesteerd in een digitaal golfsysteem, waardoor je vanaf één plek de grootste golfbanen van Europa kunt lopen. In Warmond, dat in de volksmond nog steeds Dekker Tennis wordt genoemd, is in september een start gemaakt met het aanleggen van een moderne minigolfbaan. “Voor alle leeftijden”, voegt Wunderink toe. “Het moet een echte beleving worden. Je gaat een avondje uit, drinkt een cocktailtje en geniet van het street food dat we daar serveren. Zo proberen we steeds de markt in beweging te houden.”

Ook het organiseren van evenementen wordt niet vergeten. Zo vond er in augustus bij Dekker Zoetermeer een festival in een kleine vorm plaats.

De kaarten en gerechten in de verschillende restaurants in beide vestigingen zijn weer verder geïnnoveerd. “Bij Dekker Zoetermeer zitten we ook in de bruiloftenmarkt. Tijdens corona werden bruiloften veelal uitgesteld, waardoor we dit jaar enorm veel bruiloften hebben. Daar hebben we dan ook een toplocatie voor!”

Boost

Waar bij Dekker Zoetermeer alles het hele jaar doordraait, daar is in Warmond in de maanden juli en augustus altijd een dipje waar te nemen. “In september gaat het dan weer omhoog met de verhuur van de tennisbanen en ook padel zal door blijven gaan. Het concept van de minigolf zal zo worden ontwikkeld dat we daar ook bedrijfsevenementen kunnen organiseren in een informele en trendy setting. Ook is daar private dining mogelijk.”

Hoewel Wunderink in de afgelopen periode leuke, frisse medewerkers aan heeft kunnen nemen, heeft hij nog wel behoefte aan keukenpersoneel.

Directeur van twee vestigingen

DEKKER ZOETERMEER

Scheglaan 12 | 2718 KZ Zoetermeer 079 - 368 42 42 | info@dekkerzoetermeer.nl www.dekkerzoetermeer.nl

DEKKER WARMOND

“Je wilt niet alles half doen. Als iets goed gaat, zet daar dan op in. Nog steeds is het zo dat we in Zoetermeer één restaurant (Lake at the Lodge) dicht moeten houden, omdat we nog niet voldoende keukenpersoneel hebben. We houden dat dicht tot we voldoende mensen hebben of we gaan er een ander concept in doen. De tijd zal het leren.”Roy Wunderink is directeur van zowel Dekker Zoetermeer als Dekker Warmond. Bij Dekker Zoetermeer, dat 100 medewerkers telt, vervult hij die functie al acht jaar. De laatste twee jaar is de in de horeca gepokt en gemazelde Wunderink tevens directeur van Dekker Warmond. Op die locatie staan er 50 medewerkers op de loonlijst.

Veerpolder 14 | 2361 KV Warmond 071 - 305 88 88 | info@dekkerwarmond.nl www.dekkerwarmond.nl

'Tijdens corona werden bruiloften veelal uitgesteld, waardoor we dit jaar enorm veel bruiloften hebben. Daar hebben we dan ook een toplocatie voor!'

Roy Wunderink

Regio drukker en duurder, maar kan tegen een stootje

De economie van de Leidse regio heeft de coronacrisis goed doorstaan. Dat blijkt uit de Index071 editie 2021-2022, de regionale economische monitor. Deze is opgesteld door bureau Blaauwberg in opdracht van Economie071. De sterke scores van 071 zitten op de thema’s ‘kenniseconomie’ en ‘ondernemerschap en jong talent’. Uit de index blijkt dat het groeiende life sciences complex de locomotief is die de regio-economie blijft voortduwen, ook in het coronajaar 2021.

Volgens de onderzoekers zijn er ook aandachtspunten. Zo benoemen zij dat de regio steeds drukker en duurder wordt, wat de toestroom van nieuw talent kan gaan beperken. Dit betekent een rem op groei. En dat terwijl er al sprake is van een krappe arbeidsmarkt. Ook de uitstroom van vele babyboomers uit het arbeidsproces gaat de 071-regio, net als de rest van het land, parten spelen. Er zijn te weinig mensen om het werk uit te voeren dat er is.

Kennis en bedrijvigheid

Dat de regio de crisis goed heeft doorstaan, kwam al naar voren in de Index van vorig jaar. En ook in 2021 schieten de meetbare waarden van het life sciences and health kenniscluster in de Leidse regio naar boven. Dat positieve

oordeel moet wel van een aantal disclaimers worden voorzien, menen de onderzoekers. Het eerste voorbehoud dat in de index naar voren komt, is de onzekerheid of de crisis echt over is, of dat we nu alleen een pauze beleven. Als tweede disclaimer wordt genoemd dat er los van het overkoepelende positieve economische beeld, er wel degelijk verliezen geleden zijn: sterfte, gezondheidsschade, faillissementen en verstoorde schoolloopbanen. De derde disclaimer is dat we in een zeer schommelend economisch klimaat leven. Er is een oorlog gaande, de inflatie loopt op, er is een tekort aan woningen, er is een energiecrisis en de klimaatdoelen zijn ongrijpbaar. Maar, zo stelt bureau Blaauwberg, regio 071 staat er robuust voor door de aanwezigheid van het kenniscomplex en de bedrijvigheid die daarmee verband houdt.

Krapte houdt nog tot 2027 aan

Uit de index blijken zorgen rondom het thema ‘arbeidsmarkt’. De coronadip heeft een structurele trend versneld: het vertrek van de babyboomgeneratie uit het arbeidsproces. De instroom kan die hoge uitstroom niet bijbenen. En bovendien oefent de generatie geboren tussen 1946 en 1956 nog behoorlijke koopkracht uit. Die koopkrachtige vraag komt terecht bij een veel te kleine, werkende populatie, aldus de onderzoekers.

Statistisch gesproken verwacht Blaauwberg pas vanaf 2027 enige verlichting, wanneer de vroege babyboomers (geboren in 1946) de grens van de levensverwachting naderen. De voorspelling is dat het sluipend zal gaan, maar na 2027 zullen er naar verwachting meer huizen op de markt komen en zal de vraag naar vrijetijdsdiensten wat gaan teruglopen. Maar de vergrijzing gaat nog lang mee. De late babyboomers (tot 1969) komen pas halverwege de jaren 2030 aan hun pensioen toe. Tot die tijd hebben we te maken met een grote uitstroom uit de arbeidsmarkt, aldus bureau Blaauwberg.

Het life sciences cluster is de locomotief die de regioeconomie op gang brengt. Vele andere sectoren haken hierbij aan. Van toeleveranciers tot maakindustie, van dienstverlening en toerisme tot retail.

Basis voor gesprek

Index071 wordt door de partners van Econome071 gebruikt voor het voeren van gesprekken over de voortgang van onze regionale economie. De cijfermatige onderbouwing, die jaarlijks wordt herhaald, geeft een betrouwbare houvast voor koersbepaling en input voor nieuw beleid.

Technisch tekort en internationalisering

De bijdrage van creatieve, analytische, talige en cultureel breed georiënteerde mensen – alfa’s en gamma’s - aan de kenniseconomie is groot. Maar de kern is van technologische aard. Het verdienvermogen van de meeste kennisclusters is namelijk terug te voeren op technologische innovatie. Dat maakt het 071-gebied kwetsbaar: er is een reusachtig tekort aan technisch geschoold personeel, van mbo 4 tot hbo en wo. De instroom in het onderwijs blijft achter bij de vraag naar toekomstige technici. Voor vele bedrijven is het al volkomen normaal om in het buitenland te werven. Maar we moeten behoorlijk ver kijken om ‘technici-op-voorraad’ te zien. Oost-Europa vergrijst nog harder dan West-Europa en heeft die technici tegenwoordig zelf nodig. Pas in Zuid- en Oost-Azië wordt het anders. De druk zal toenemen om het zoekgebied op de arbeidsmarkt tot in die regio’s uit te gaan breiden. Dat gaat zorgen voor indringende vragen: Hoever wil je gaan met de internationalisering? Kunnen we de veranderingen bijhouden? Welke keuzes moeten we maken? Welke oplossingen zien we? De opgave rondom vestigingsklimaat speelt daar als een rode draad doorheen. Dan gaat het niet alleen om bereikbaarheid en wonen, maar ook om beschikbaarheid van grond tegen redelijke prijzen. In de triple helix samenwerking van Economie071 zitten ondernemers, gemeenten en onderwijsen kennisinstellingen aan tafel om dit voor regio Leiden te bespreken en af te stemmen. Met de overtuiging: samen kun je impact maken.

Wil je met Economie071 in gesprek? Bezoek dan het netwerkevent Ondernemen in 071 op 18 oktober in PLNT Leiden.

Verbouwing Stern Volvo Leiderdorp afgerond

'WE LOPEN ERG VOOR DE MUZIEK UIT'

Volvo stelt bepaalde eisen aan dealers. Welke verlichting moet je hebben en hoe moet je de auto’s opstellen? “Je moet de Zweedse beleving delen met je klanten”, stelt Michel van Houselt, vestigingsmanager bij Stern Volvo Leiderdorp. Op dit moment is de verbouwing nagenoeg afgerond.

Het idee voor een grootscheepse verbouwing is een jaar geleden gaan spelen. Op dat moment is de vestiging in Katwijk dichtgegaan. Het was niet rendabel om daar nog flink in te investeren. Veel van hun klanten kwamen uit Katwijk, Noordwijk, Rijnsburg, Oegstgeest en Wassenaar. “Het eerste idee was op een centrale plek ter hoogte van de A44 een nieuwe vestiging te bouwen”, herinnert

Michel zich. Daar kreeg Volvo echter geen toestemming voor.

Winning team

“Deze locatie in Leiderdorp is een winning team”, gaat Michel verder. “Je zit hier snel. Bovendien zijn er veel voorzieningen in de omgeving om een klant snel te helpen wanneer er onderdelen of banden nodig zijn.” Met als gevolg dat het besluit genomen werd om de vestiging van Stern Volvo in Leiderdorp te verbouwen en te moderniseren. “Er is flink in dit pand geïnvesteerd. Er is een nieuw aircosysteem aangebracht en de wachtruimte is verfraaid met een mooie bank met daaronder een tapijt van Van Waay Interieurs.” Ook heeft Michel de nodige

Michel van Houselt

Chef werkplaats en voorman naar Zweden

Om de twee jaar organiseert Volvo Car Corporation de VISTA competitie. VISTA staat voor Volvo International Service Technical Award, een toonaangevende erkenning in de servicewereld. Aan deze wereldwijde wedstrijd kunnen monteurs van Volvo dealerbedrijven meedoen om hun skills qua kennis en kunde te meten. Maikel de Boer (voorman) en Justin van Lierop (chef werkplaats) hebben de wedstrijd in Nederland gewonnen. In Göteborg mochten zij begin september in de fabriek van Volvo de strijd aangaan met medewerkers van dealerbedrijven uit andere landen.

signing aangebracht. “De vorm van het terrein is niet ideaal, maar er zijn meer dan voldoende parkeerplekken.”

Meewerken in de aftersales

Sinds januari van dit jaar is Michel vestigingsmanager van Stern Volvo Leiderdorp. De net 50 jaar geworden inwoner van Noordwijk is er niet de man naar om elke dag strak in het pak in zijn kantoor achter de pc plaats te nemen. Natuurlijk trekt hij een net overhemd en een colbertje aan wanneer dat gepast is, maar het liefst werkt hij mee in de aftersales. “Ik werk hier al sinds 2004. Ik heb een enorme historie met mijn klantenkring. We kunnen elkaar in de ogen kijken.”

Dat klanten de Volvo Personal Service kunnen waarderen, blijkt ook wel uit de klanttevredenheidscijfers. De vestiging in Leiderdorp, waar zestien mensen werken, behoort steevast tot de top-5 Volvo dealerbedrijven in Nederland. “Dat is een prestatie die je met elkaar levert. Daar doe je net even een

stapje extra voor en dat geeft in moeilijke tijden ook weer continuïteit in de financiële middelen.”

Elektrische voertuigen

Wanneer de omslag naar elektrische voertuigen nog grotere vormen aan gaat nemen, dan is Stern Volvo Leiderdorp daar klaar voor. “We lopen erg voor de muziek uit. We zijn al aardig gecertificeerd om aan elektrische voertuigen te kunnen werken. Zodra de omslag plaatsvindt, hebben we de mannen op sterkte.” Dat neemt niet weg dat Michel nog voldoende particuliere klanten kent die nog in een brandstofauto rijden. “De Volvo gaat lang mee. Ik zie mensen in een 15 jaar oude Volvo rijden en die auto is beslist niet uit de tijd. Zo’n Volvo blijft er patent uitzien.”

STERN VOLVO

Leiderdorp

Michel van Houselt

Michel van Houselt is al 33 jaar werkzaam in de autobranche. Hij begon ooit in de Rotterdamse regio, maar de liefde dreef hem naar Noordwijk. Nog iets meer dan drie jaar reed hij dagelijks van de kustplaats naar Rotterdam om bij Land Rover te werken. Hij had het daar goed naar zijn zin, maar toen er kinderen kwamen was dat niet meer te doen. In 2004 stapte hij over naar de Leiderdorpse vestiging van Volvo. Spijt van die overstap heeft Michel allerminst.

MÉÉR

Beter ten halve gekeerd?

Als ondernemer bestuur je je toko met allerlei hulpmiddelen, adviseurs en informatiebronnen, maar de meest succesvollen gebruiken bovenal hun talent: de onderbuik van de ondernemer! Die is in staat om allerlei kansen snel aan te voelen en allerlei bedreigingen de baas te zijn, voordat de ellende niet meer te overzien is.

Zo ontstaat er een onderneming die wendbaar is, solide, met volop bestaansrecht én continuïteit. Een onderneming die begrijpt dat je zo nu en dan op je schreden moet terugkeren, simpelweg omdat het gesternte waaronder je je beslissing nam veranderd is, of omdat je onderbuik, ondanks al die informatie, toch de verkeerde beslissing heeft genomen. Tijd voor actie dus, en dan komt het allemaal helemaal goed.

Mis. Toen kwam de overheid. En de overheid besloot, volstrekt terecht, het op te nemen voor de Oekraïne en dus Rusland daar met een boycot te raken, waar het maar te raken was. Het eerlijke verhaal werd meteen verteld; dit kon uiteindelijk ook voor de burgers merkbaar worden, maar Nederland schaarde zich desalniettemin volledig achter haar bestuurders. En toen werd het september.

De eerste bedrijven hebben inmiddels faillissement aangevraagd, een paar kwekers, wat bakkerijen, en hier en daar sluit een sportclub of zwembad, maar het ergste moet nog komen. De grote klap is voor de winter voorspeld, wanneer het aantal faillissementen in de duizenden dreigt te lopen en het wrange is: die hele gasboycot blijkt Rusland alleen maar meer geld opgeleverd te hebben!

Een beetje ondernemer zou zo’n flagrante blunder al snel inzien en ingrijpen in zijn bedrijf om de boel te redden en zo mogelijk toch zijn doelen te halen. Bijvoorbeeld kijken of er niet wat te doen is aan die onnodige koppeling tussen de gasprijs en elektriciteitsprijs. Gek toch, dat wind en zonneenergie opeens veel meer kost, terwijl het niet met

THIJ

gas wordt opgewekt? Raar toch, dat innovatieve ondernemers net zo hard geraakt worden als de ondernemers die nog olie of gas gebruiken in hun bedrijfsvoering?

Een ondernemer zou grif zijn blunder toegeven en de boel terugdraaien, maar onze overheid? Beter ten halve gekeerd!

Kansen zien en pakken

Guido Verschoor en Bob Meijer.

Aan de rand van het Valkenburgse Meer is het afgelopen jaar hard gebouwd aan een nieuwe locatie van de Brasserie Groep. Waar eerst het idee ontstond voor een kleine kiosk aan het strandje – die de strandgasten kon voorzien van een koud drankje en een broodje om mee te nemen –, is dat uitgegroeid tot een veel groter plan. Het moet een plek worden waar uitgebreid gegeten, gevierd en vergaderd kan worden. Midden oktober 2022 kunnen de eerste gasten worden ontvangen.

Ruim 20 jaar geleden openden Bob Meijer en Johan Klerks de eerste locatie van de groep. Ze kochten een oud poortgebouw in de binnenstad van Leiden en na een flinke renovatie opende hier Brasserie de Poort. Dit was het begin van een collectief van (straks) zes bijzondere horecazaken. Waar ze twee decennia lang samen aan het roer stonden, is sinds 2020 Guido Verschoor toegevoegd als partner van

de Brasserie Groep. Guido houdt zich voornamelijk bezig met de groei en het verder uitbreiden van de groep. Een welkome toevoeging aan het bestuur, gezien de Brasserie Groep erom bekend staat niet graag stil te staan.

Hotspot van de Leidse omgeving

De Buitencantine is namelijk niet de eerste locatie waarmee de Brasserie Groep zich aan het Valkenburgse Meer vestigt. In 2016 opende Brasserie Buitenhuis na – ook hier weer – een fikse verbouwing haar deuren aan deze mooie plek, net buiten Leiden. Van een plek met veel potentie waar niet veel gebeurde, veranderde het Valkenburgse Meer in een hotspot van de Leidse omgeving. Ook hier hebben ze de afgelopen jaren niet bepaald stil gezeten; zo hebben ze de coronaperiode aangegrepen om verder te groeien en hun positie op de (zakelijke) evenementenmarkt te vergroten.

De Brasserie Groep opent Buitencantine aan het Valkenburgse Meer

In 2021 breidden ze uit met ruim 300 m² aan evenementenruimtes, die exclusief zijn af te huren voor vergaderingen, feesten en partijen.

De Brasserie Groep merkte echter al snel dat er in de omgeving vraag is naar een locatie waar evenementen tot zo’n 80 personen gefaciliteerd kunnen worden. Brasserie Buitenhuis is voornamelijk geschikt voor grotere evenementen en groepen. Daarom besloot de Brasserie Groep in dit gat te springen. De Buitencantine is van maandag tot en met zaterdag volledig af te huren. Voor zakelijke bijeenkomsten biedt de Buitencantine diverse mogelijkheden, maar ook voor een bedrijfsborrel of -feest kun je hier terecht. Zittend is er ruimte voor 80 personen en voor een borrel of feestavond voor 140 personen.

Het initiële kiosk-idee is echter niet volledig van de baan geveegd. In de zomer zal de Buitencantine open zijn voor strandgasten. Het menu is gefocust op de Italiaanse keuken. Je kunt er terecht voor het afhalen van een drankje, een panini of een Italiaans ijsje. Ook de zondagen zijn heilig bij de Buitencantine. Dit is namelijk de dag dat we echt even tijd voor elkaar kunnen nemen. Op

zondag is de Buitencantine als enige dag geopend voor restaurantgasten en kan dus (alleen in uitzonderlijke gevallen) niet afgehuurd worden. Op zondag kan iedereen aan lange tafels aanschuiven en worden er diverse Italiaanse gerechten op tafel geserveerd.

De Polderfabriek

Zoals eerder benoemd, telt de Brasserie Groep nog vijf locaties, waarvan één nog in aanbouw is en in 2024 haar deuren zal openen. De Brasserie Groep kenmerkt zich door de ruimtes die zowel zakelijk als privé afgehuurd kunnen worden. Met meer dan 2.000 boekingen per jaar is de verhuur van de zalen een groot aandeel van de brasseries. De nieuwste locatie, die nog in aanbouw is, zal de Polderfabriek gaan heten. Deze bijzondere locatie (het oude HSL/ A4-informatiecentrum) in Leiderdorp langs de A4 moet een plek worden waar je komt om elkaar te ontmoeten, of dat nu privé of zakelijk is.

Op 16 oktober 2022 zal de Buitencantine voor het eerst haar deuren openen. Benieuwd naar alle mogelijkheden? Neem dan een kijkje op: www.buitencantine.nl.

De Buitencantine in aanbouw.

Een huiskamerdeur naar de wereld

Alsof er midden in het Bos- en Gasthuisdistrict een grote, vriendelijke bijenkorf staat. Een gemoedelijke drukte van belang, met af en aan zoemende cursisten, begeleiders en praatgroepen. Het is het hoofdkwartier van BuZz, een maatschappelijke organisatie die zich inzet voor mensen aan uiteinden van deze samenleving. Directeur-bestuurder Kirsten Zitman en Ontwikkelmakelaar Marlies Tiepel vertellen over ondernemen in het sociaal werk, uitdagingen en kleine, grote zeges.

Kirsten is al haar hele werkzame leven actief in het sociale publieke domein en twijfelde geen moment nadat de gemeente twee jaar terug een aanbesteding uitzette. “Ik zag de mogelijkheid om de opgedane kennis bij geestelijk voorganger Project Door hierbij in te zetten. Bij BuZz denken we niet in problemen en zien we bij iedereen talent. En dat willen we ontwikkelen. Door middel van werkervaringsplekken, cursussen, taalontwikkeling of bijvoorbeeld het netwerk vergroten. En dat kunnen mensen vaak makkelijker op deze buurtontmoetingsplek. Kleinschalig, met een huiskamergevoel.”

Bonaire en ook nog een meubelwinkel. Nergens kon ik zo het verschil maken als hier. Al helpt al die ervaring zeker.”

Wie weg lijkt, wordt wel gezien

Een uitdaging is het vinden van deelnemers. Kirsten: “Hierin zijn we inmiddels zeer bedreven, maar het is niet altijd even makkelijk. Ieder mens is anders en heeft een andere aanpak nodig.” Marlies vult aan. “Het zijn vaak mensen die heel lang in de bijstand of al langer thuis zitten. Mentale-, financiële- of taalproblemen. We halen verschillende trucs uit. Gaan op een leuke manier op huisbezoek om mensen uit te nodigen. Kookcursussen zijn succesvol en we hadden laatst een ‘Beauty en Brains’-beurs. Daar komen mensen heen voor bijvoorbeeld een henna tattoo, maar raken vervolgens in gesprek met LUMEN of de GGZ.”

Ze vervolgt: “Soms hebben sociale organisaties een geitenwollensokken imago en dat zijn wij juist niet. Marlies is daar een voorbeeld van. Ze is proactief, ondernemend en experimenteert.” Marlies is een zogenaamde Ontwikkelmakelaar. Creatief bezig mensen zich te laten ontplooien, door deelnemers is de functie ook wel eens buurtpsycholoog genoemd. Tot ze hier op haar plek kwam, had ze al een boeiende werkgeschiedenis achter de rug. “Ik ben afgestudeerd antropoloog, werkte even bij Economische zaken, had een dierenasiel op

Eenmaal binnen in de huiskamer, de zogenaamde buurtontmoetingsplek, gaan ze samen met de deelnemers kijken wat er mogelijk is. Marlies:

“Waar ligt iemands talent? Hoe kunnen we je helpen ontwikkelen en met welke partijen? Uit het sociaal isolement komen is belangrijk. En alle beetjes kunnen helpen. Zo heb ik zelfs een keer een deelnemer geholpen met het opzetten van datingsiteprofiel.” BuZz begeleidt soms het hele proces. Als er een gesprek geregeld is bij een instantie gaat de Ontwikkelmakelaar mee

'Zo heb ik zelfs een keer iemand geholpen met zijn datingsiteprofiel'

of de instantie komt zelfs naar BuZz. Kirsten: “Het is vaak ingewikkeld, maar dat vinden de Ontwikkelmakelaars juist leuk (lacht). Die houden daarvan. Overal kansen zien en creatieve oplossingen bedenken.”

Kleine stapjes met humor en chocola

Een grote man met een zware Leidse tongval loopt op een vrouw met andere culture achtergrond af: ‘Hey wijffie, moet je ook een kopje koffie hebben?’ De vrouw schrikt wat op, maar ontdooit snel en er verschijnt een glimlach op haar gezicht. Een kleine anekdote van Kirsten. “Saamhorigheid. Met humor lossen we hier veel op. Humor en chocola. Twee belangrijke secundaire arbeidsvoorwaarden bij BuZz. Ook is veerkracht belangrijk. Hoe gaan deelnemers om met tegenslag. En wij, als iemand terugvalt?” Marlies: “We hadden iemand aan werk geholpen en dat ging mis. Vervolgens kwam er vlek op vlek, maar hij vond zijn weg terug naar ons. Daar was hij in gegroeid. Anders had hij nu weer op straat geleefd. Nu is hij weer in traject bij BuZz.”

Een andere man uit een oorlogsgebied wilde graag aan het werk, maar bleef tegen allerlei barrières

oplopen. “Woedeaanvallen, de taal niet spreken.

Na veel kleine stapjes en lang puzzelen leert hij nu Nederlands en wil hij vrachtwagenchauffeur worden. Dat zijn kleine zeges. Nee, eigenlijk grote zeges.” Marlies haar ogen beginnen te sprankelen.

“Er is een eenzame vrouw die een restaurant wil beginnen. Ze ziet zelf weinig vooruitgang, maar heeft ondertussen aan de BOP tafel al een ondernemersplan geschreven en leert allemaal nieuwe mensen kennen.” Aan de achterzijde van de buurtontmoetingsplek is sinds kort een tweedehands kledingwinkel en vanuit Speeltuin Westerkwartier catert een organisatie nu elke vrijdag heerlijk Syrisch eten voor mensen die een kleine portemonnee hebben. De samenwerking met ondernemers in de wijken maakt dit mede mogelijk. Kirsten: “Vaak komen mensen met de schouders hangend naar binnen, maar lopen rechtop weer naar buiten. Dat maakt het zo mooi. We nodigen alle ondernemers uit eens te komen kijken!”

BUZZ LEIDEN

Kirsten Zitman en Marlies Tiepel

anders denken en doen

Waardebehoud in bouwprojecten gemeente Leiden centraal

Grondstoffen dreigen schaars te worden door een groeiende bevolking en toenemende welvaart in de wereld. Hierdoor wordt het steeds belangrijker om de beschikbare grondstoffen zo efficiënt mogelijk te gebruiken. De bouwsector is een groot grondstoffenverbruiker. Om het gebruik van nieuwe grondstoffen te verminderen, vraagt gemeente Leiden vanaf 2023 al haar eigen bouwprojecten circulair uit. Dit houdt in dat tijdens het ontwerpen van de openbare ruimte rekening wordt gehouden met acht circulaire werkprincipes. Hiervan wordt één principe hier uitgelicht, namelijk waardebehoud. Waardebehoud houdt in dat we duurzaam gebruikmaken van bestaande objecten, materialen, grondstoffen en natuurlijke processen. In het kader van dingen anders doen en van elkaar leren, zijn drie projecten uitgelicht waarbij de nadruk ligt op waardebehoud en het hergebruik van bestaande materialen.

Fleur Spijker en Yvonne van Delft

Leiden geeft brug uit Veenendaal tweede leven

De Lammenschansdriehoek kreeg een circulaire loop- en fietsbrug, die de Leidse Schans verbindt met het Kanaalpark. Het bijzondere aan deze brug is dat deze brug eerder in Veenendaal dienst heeft gedaan en nu wordt hergebruikt in Leiden. Via Bruggenbank.nl werd door de gemeente Veenendaal een tweedehands brug aangeboden van nog geen 15 jaar oud, die na wat aanpassingen geschikt werd om in Leiden te worden geplaatst. Het aanschaffen van een tweedehands brug is nog best uniek in Nederland. We hopen andere gemeenten en organisaties te inspireren om hetzelfde te doen. Door de brug via de Bruggenbank een tweede leven te geven, voorkómen we afval, besparen we het gebruik van nieuwe materialen en wordt er minder CO2 uitgestoten. En dat is belangrijk, want Leiden wil ook in de toekomst een fijne, gezonde en duurzame stad zijn.

Een mooi een-tweetje tussen Katoenpark en Lakenpark

Van oude damwand tot Japanse steiger

Blekerspark in Leiden ging op de schop. Landschapsontwerper Boto Vermeulen en later Frank Kalshoven kregen de opdracht een nieuwe draai te geven aan het Blekerspark met als thema ‘Japan’. Een van de nieuwe elementen is een Japanse steiger. In het originele ontwerp kreeg de steiger een robuuste uitstraling van massief hout. Dit ontwerp vereiste forse palen en liggers en planken van wel 25 centimeter dik. Om dit te realiseren zou er bijna een schiplading aan nieuw hardhout nodig zijn. Dit leek de ontwerpers onnodig, waarop werd bedacht om oude damwandplanken, die anders werden afgedankt, te hergebruiken als loopplanken.

De plannen voor het creëren van een heuvel in het Lakenpark lagen er al langer, net als het realiseren van een grote vijver in het Katoenpark. Door het gelijktrekken van de twee projectplanningen werd het mogelijk de afgegraven grond van het Katoenpark naar het Lakenpark te verplaatsen. De grond is ter plaatse gezeefd en ontdaan van puin, zodat het schoon genoeg was om de basis te vormen van de nieuwe heuvels in het Lakenpark. In totaal gaat het om 800 m³ grond en scheelt dit maar liefst 100 vrachtwagenbewegingen dwars door de stad. Door minder materiaal te gebruiken en door meer hergebruik van materialen toe te passen, zijn niet alleen veel kosten bespaard, het draagt ook bij aan de omschakeling naar een circulaire economie. Deze ontwerpkeuzes zijn niet alleen beter voor het milieu maar laten ook zien wat een kritische blik en creatief materiaalgebruik uiteindelijk teweeg kan brengen!

Voor vragen of het delen van andere goede circulaire ideeën, laat het ons weten via e.bosch3@leiden.nl.

Leiden

WORD NU LID!

Het totaalconcept van INTO business Leiden bestaat uit het zakelijk kwartaalmagazine en INTO businessclub Leiden. Deze club biedt de leden diverse extra mogelijkheden, zowel online als offline. De kosten bedragen € 450,- ex. btw per jaar.

Wat kun je daar allemaal voor verwachten?

• Toegang tot vier verzorgde netwerkbijeenkomsten per jaar, waarbij de lancering van het magazine centraal staat.

• Logo en contactgegevens vermelding in het magazine op INTO businessclub Leiden ledenpagina, waarvan de eerste keer extra uitgelicht.

• Zes keer per jaar de gelegenheid om een persbericht/nieuwsbericht te laten plaatsen op www.intobusiness.nu/leiden

• Een uitgebreid online bedrijfsprofiel.

Geïnteresseerd?

Je kunt je aanmelden door een mail te sturen naar oscar@intobusiness.nu

We heten je van harte welkom bij de INTO businessclub Leiden!

De volgende bedrijven hebben we recentelijk mogen verwelkomen als nieuw clublid:

Welkom bij Wittebrug! Wij snappen dat optimale vrijheid van mobiliteit inmiddels geen wens, maar een vereiste is geworden. Het kopen of leasen van een auto, tijdelijke mobiliteit of een zakelijke mobiliteitspas; wij regelen het! En; zo duurzaam mogelijk. Wittebrug vertegenwoordigt de gerenommeerde merken Volkswagen, Audi, SEAT, ŠKODA en Volkswagen Bedrijfswagens en opereert vanuit 11 vestigingen in de regio Den Haag, Delft, het Westland, Leiden en de Duin- & Bollenstreek. Een tevreden klant, vakmanschap, klantvriendelijkheid en werken in een leuk team zijn belangrijke pijlers binnen Wittebrug. Naast de verkoop en onderhoud van onze merken, biedt Wittebrug, dat onderdeel is van Riva Groep, een veel breder scala aan diensten aan, zoals autoverhuur, schadeherstel, lease en verzekeringen.

De Stichting Ondernemend Leiden komt op voor de belangen van ondernemers die actief zijn in de Sleutelstad. Want zonder ondernemers geen vitale stad! Ondernemend Leiden is opgericht door ondernemersplatformen Leiden Bio Science Park, Centrummanagement Leiden, Bedrijvig Leiden, BV Leiden en Ondernemersfonds Leiden. Ondernemend Leiden zet zich in om ondernemerschap te stimuleren en de stadsbrede belangen van ondernemers te borgen in zowel bestaand als nieuw gemeentelijk beleid. De partners vinden elkaar in de volgende vraagstukken:

• Ruimte voor bedrijven

• Vestigingsklimaat

• Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt

• Mobiliteit

Aan de bestuurstafel worden de standpunten en strategische aanpak van de gezamenlijke dossiers bepaald. Waar onze inbreng meerwaarde kan opleveren, gaan wij aan de slag met uitbouwen van draagvlak, belangenbehartiging en het sturen in gebiedsontwikkeling en -management. Daarvoor organiseren we regelmatig een overleg, bijeenkomst of kennissessie.

Zomerse lancering van INTO business bij Interpulse

In de fraaie tuin van het nieuwe pand van Interpulse aan de Boerhaavelaan kwamen veel Leidse ondernemers en bestuurders bij elkaar voor een gezellige bijeenkomst van INTO businessclub Leiden. De eigenaren van Interpulse, Martijn van Pelt en Eric Devilee, hadden alles tot in de puntjes verzorgd. Zij ontvingen uit handen van uitgever Oscar Middeldorp het eerste exemplaar van de zomeruitgave van INTO business Leiden.

Oscar Middeldorp, Martijn van Pelt, en Eric Devilee met de hostesses van Promolooks.

Laatste seizoen in Vijf Meihal voor Zorg en Zekerheid Leiden Basketball

'Je moet de spelers kunnen ruiken'

Het wordt een memorabel jaar. Het overleg met de gemeente over de definitieve invulling is al begonnen. “Ik ben benieuwd of we nog iets terugvinden van onze wensen”, geeft Verburg te kennen. “Wij hebben gezegd dat we dicht op het veld willen zitten. We hebben de minimale maten van de FIBA gekregen. Die respecteren we, maar je moet de spelers wel kunnen ruiken en kunnen voelen.”

Wie het laatste seizoen van de Vijf Meihal niet meer als speler gaat beleven, is Worthy de Jong. Elf seizoenen lang kwam Worthy voor Zorg en Zekerheid Leiden Basketball uit. Als allereerste MVP van de BNXT

League play-offs zwaaide de 34-jarige smaakmaker na 527 wedstrijden in Leidse dienst op 11 juni af. Op 23 oktober wordt er na afloop van de thuiswedstrijd tegen Heroes Den Bosch afscheid van hem genomen.

“Hij moet het eerbetoon krijgen dat hij verdient.”

Ten opzichte van afgelopen seizoen is er wel het nodige veranderd bij de regerend BNXT-kampioen. Coach Geert Hammink verkaste net als vier buitenlandse spelers naar de Duitse competitie.

“Voeg daar Worthy aan toe en dan vertrekt er wel wat”, stelt Verburg. “We zijn blij dat we de Nederlandse kern behouden hebben.”

Marcel Verburg, voorzitter van Zorg en Zekerheid Leiden Basketball, weet niet beter dan dat topbasketbal in de Vijf Meihal gespeeld wordt, met uitzondering van zeven wedstrijden in de Groenoordhallen. “Dit is het basketbalwalhalla van Leiden en dat gaan we na dit seizoen verlaten!”

Coachperikelen

Het was wel een rommelige zomer met een coach (Roberts Stelmahers) die tekende en toch niet kwam. Zorg en Zekerheid Leiden Basketball gaat de zaak sowieso aanhangig maken bij het BAT (Basketball Arbitral Tribunal). “Het kan niet zo zijn dat je een contract tekent, daarna ergens anders meer kunt verdienen en daar ook tekent. En daar dan mee wegkomen. Als we dat allemaal gaan doen, wordt het een behoorlijke puinbak.”

In een laat stadium werd Doug Spradley aangesteld als nieuwe coach. Daarmee startte het seizoen voor de Leidse basketbaltrots vrij laat. “Alles is later tot stand gekomen dan wenselijk”, erkent Verburg met het oog op de kwalificatiewedstrijden voor de FIBA Europe Cup. “De tijd zal het leren. Het team moet nu nog groeien.”

Sponsoren

Positief nieuws is er van het sponsorfront. Er heeft zich een aantal nieuwe sponsoren aangediend. “Gelukkig hebben we ook weer een hoop verlengingen. Zeker na zo’n lockdown is het toch afwachten hoe bedrijven daaruit komen.” Daarnaast gaat Theo Knijnenburg zich fulltime met de sales bezighouden. “Nu moeten we nog hopen dat het sportief ook weer gaat lopen.”

ZORG EN ZEKERHEID LEIDEN BASKETBALL

Zorg en Zekerheid Leiden Basketball Boshuizerlaan 1 | 2321 SG Leiden | 071 – 572 25 19 commercie@eredivisiebasketballleiden.nl www.eredivisiebasketballleiden.nl

De 'First ever'

Programma thuiswedstrijden

Zorg en Zekerheid Leiden hanteert verschillende aanvangstijden voor de thuiswedstrijden. Op zaterdagavond wordt er om 20.00 uur begonnen, op zondagmiddag om 15.00 uur. De sprongbal bij midweekse thuiswedstrijden vindt om 20.30 uur plaats. Houd de website van Zorg en Zekerheid Leiden in de gaten voor eventuele wijzigingen.

Zaterdag 15 oktober tegen Zeeuw & Zeeuw Feyenoord Basketball

Zondag 23 oktober tegen Heroes Den Bosch (tevens afscheid Worthy de Jong)

Zaterdag 5 november tegen Aris Leeuwarden

Donderdag 17 november tegen Donar

Zaterdag 19 november tegen Basketbal Academie Limburg

Zaterdag 10 december tegen Den Helder Suns

Op 11 juni veroverde Zorg en Zekerheid Leiden het allereerste kampioenschap van de BNXT League door in de finale Donar te verslaan. Het is niet voor het eerst dat de Leidse basketbalclub zich de ‘First ever’ mag noemen. In 2011 wist Zorg en Zekerheid Leiden de eerste editie van de Nederlandse SuperCup naar zich toe te trekken. “Van de drie laatste vernieuwingen in het Nederlandse basketbal is Leiden steevast de eerste die zo’n prijs weet te pakken”, zegt Marcel Verburg niet zonder trots. In 1978 vonden namelijk voor het eerst de play-offs voor het Nederlands kampioenschap plaats. Die titel ging toen naar Parker Leiden.

Thema Winter 2022

Vastgoed is bruggen bouwen

Thema Lente 2023

Made in Leiden

Welke bedrijven maken de regio

Thema Zomer 2023

Grensverleggend

Thema Herfst 2023

Duurzaamheid We zijn nog maar net begonnen

UITGEVERIJ

ADRES

TELEFOON

E-MAIL

INTERNETADRES

UITGEVER

HOOFDREDACTIE REDACTIE

OM business media B.V.

A. van Leeuwenhoekweg 36-A5 2408 AN Alphen aan den Rijn 06 - 51 57 78 86 oscar@intobusiness.nu www.intobusiness.nu

Oscar Middeldorp Oscar Middeldorp

Dennis Captein, Martin Hoekstra, May-lisa de Laat, Mathijs Stel, Marleen Hogendoorn, VNO-NCW, Iris van der Lans, Gemeente Leiden, Economie 071 en Judith Loeffen

INTO business Leiden

INTO business Leiden verschijnt 4x per jaar en wordt gratis verspreid bij alle bedrijven en instellingen binnen Leiden, Leiderdorp, Zoeterwoude, Voorschoten, Oegstgeest, Warmond en Wassenaar.

EINDREDACTIE

FOTOGRAFIE

Martin Hoekstra

VORMGEVING

VERKOOP

DRUK ADRESWIJZIGINGEN

John Brussel, Marja van Tilburg, Hart voor de Zaak/Marta Klement Julia Captein, Oscar van der Wijk, Janita Sassen Vormgeving en Fotografie, Buro JP, Aschwin Snel, Eelkje Colmjon, Mike van Bemmelen en Reinier Bergsma Sevenwords, Erik Straver Oscar Middeldorp (06-51577886) Veldhuis Media, Meppel Adreswijzigingen kunnen doorgegeven worden via oscar@intobusiness.nu

Andere INTO business regio's

Alphen

Alkmaar Amstelland

De Venen

Duin- en Bollenstreek Gouda Haarlem en IJmond Haarlemmermeer-Schiphol Zaanstreek Zoetermeer

deze uitgave en niet verantwoordelijk voor

lezen van deze uitgave.

HaarlemmermeerSchiphol

ZaanstreekHaarlem en IJmond

Amstelland

De Venen

Duin- en Bollenstreek

Leiden

Alphen

GoudaZoetermeer

Alkmaar

Van het gebaande pad afwijken...

Als klein jongetje was ik al wat tegendraads. Riep iedereen links, wilde ik toch even rechts kijken. Ik herinner me een wintersport - ik was vijftienwaarop ik het plan had opgevat om in één dag alle zeven zwarte pistes van het skigebied te trotseren. Niemand wilde mee, dus besloot ik in mijn eentje te gaan.

Aangezien deze pistes niet bepaald naast elkaar liggen, had ik een planning gemaakt. Als ik met de eerste lift omhoog ging en mij dan van rechts naar links door het gebied zou werken, moest ik het precies binnen een dag kunnen redden.

Gewapend met een rugzak met brood en water vertrok ik. De eerste zwarte piste had ik die week al eerder bedwongen en ik kwam prima beneden. Ook de tweede en derde verliepen zonder kleerscheuren, een kleine val uitgezonderd. Alles ging eigenlijk voorspoedig, behalve dat ik na vijf pistes zeker een uur achter liep op mijn schema.

In het dal begon mijn moeder ondertussen onrustig te worden over het uitblijven van mijn terugkomst. Ondanks dat ik redelijk uit de voeten kon op de lange latten, was zij niet meer zo zeker van een goede afloop, noem het moederliefde. Terwijl ik mij inmiddels stukbeet op afdaling nummer zes, ging beneden een kleine zoektocht van start. In duo’s gingen mijn vader, broertje, zus en een familievriend op zoek naar de verloren gewaande skiër.

Ik voltooide de laatste piste en met een inzettende schemering kwam ik, moe maar voldaan, thuis. En uiteindelijk toch nog redelijk binnen de tijd. Ik werd onthaald alsof ik op de maan was geweest. En of ik mijn moeder NOOIT MEER zo ongerust wilde maken! Wat bijzonder was, ik was geslaagd en had mij precies aan het met hen gedeelde plan gehouden.

Zo zie je maar, als je dingen anders doet dan anderen maar desondanks precies doet wat

JAN VERSTEEGH

je zegt, is er toch snel onrust. Dat is wat veel ondernemers ook doen: die wijken van het gebaande pad af, maar met een doel voor ogen en een plan in hun handen. Toch krijgen zij vaak eerst kritiek en zorgelijke blikken. Dat verandert pas als ze succesvol blijken te zijn.

Jan Versteegh, geboren in Rotterdam op 31 december 1985, is een Nederlandse presentator, verslaggever en zanger.

Hotel VIC is geopend en is hiermee het nieuwste hotel in Leiden!

Hotel VIC is de ideale optie voor een businesstrip. VIC heeft 54 comfortabele designkamers die precies zijn ingericht om jouw unieke ervaring aan niks te doen ontbreken. Bovendien kun je altijd een wrap, sandwich of een yoghurt als ontbijt aanschaffen in onze Grab & Go en nuttigen in onze gezellige lobby.

Uniek voor Leiden

The VIC is goed bereikbaar via het openbaar vervoer en bevindt zich op minder dan 2 minuten loopafstand van het Centraal Station.