leiden intobusiness juni 2011 by INTO business

JUNI 2011

Zakenmagazine voor Leiden, Leiderdorp, Zoeterwoude, Voorschoten, Oegstgeest, Warmond

HBK heeft alleen maar leuke klanten

Welk etiketje hoort gevoelsmatig het meest bij een banaan?

a Merkch risma Iedereen die direct aan etiketje c moet denken, begrijpt waar MerkCharisma zo ongeveer over gaat. Meteen komt dan ook de vraag: “Kan zoiets ook met mijn merk?” Het antwoord is ja. Niet dat uw merk overmorgen op 380 miljoen fruitschalen ligt. Maar werkend via de MerkCharisma-methode ontwikkelt uw merk gaandeweg wel veel meer zeggingskracht. Zo’n claim moet onderbouwd worden. Het liefst met een kennismakingssessie gewijd aan uw merk. Doen? Bel 071 5230791.

Filmpje zien? Scan mij!

“OM “OM DE DE JA JA TE TE VINDEN, VINDEN, KIJKEN KIJKEN WE WE LIEVER LIEVER VOORUIT VOORUIT DAN DAN ACHTEROM” ACHTEROM” - -Edwin EdwinLudwig Ludwig Directeur DirecteurBedrijven BedrijvenLeiden Leiden 071 071- -566 56605050101

Dat Datisisfifinancieren nancierenanno annonu nu AlsAls ondernemer ondernemer maakt maakt u plannen. u plannen. U wilt U wilt vooruit vooruit enen u kijkt u kijkt vooruit. vooruit. Dan Dan mag mag u dat u dat ookook vanvan uwuw bank bank verwachten. verwachten. Daarom Daarom kijkt kijkt dede relatiemanager relatiemanager vanvan ABN ABN AMRO AMRO niet niet alleen alleen naar naar cijfers cijfers uituit hethet verleden, verleden, maar maar vooral vooral naar naar dede mogelijkheden mogelijkheden voor voor uwuw plannen plannen vanvan morgen. morgen. EnEn omom uwuw plannen plannen te te realiseren, realiseren, gaat gaat hijhij voor voor eeneen financiering financiering altijd altijd samen samen met met u op u op zoek zoek naar naar dede ja.ja. Kennismaken? Kennismaken? KijkKijk voor voor meer meer informatie informatie opop abnamro.nl/fi abnamro.nl/fi nancieren. nancieren.

voorwoord en inhoudsopgave

PAGINA HBK

PAGINA wubbo ockels

PAGINA ROC - spar

PAGINA kampschreur

PAGINA BRW

PAGINA KIES-PRECIES

PAGINA luba

leiden INTOBUSINESS 04

PAGINA den elzen

PAGINA autopsychonomie

PAGINA rabobank

PAGINA FRANS SCHOHAUS

PAGINA LEIDEN COMMUNICATIESTAD

PAGINA ZORG EN ZEKERHEID LEIDEN

THEMA: DUURZAAM ONDERNEMEN ACTUEEL

Ondernemende Actualiteiten

AutoPsychonomie

Leiden Communicatiestad

Zorg en Zekerheid Leiden Basketball

columnS

Pietia Laarhoven-van der Mark

Henny Rietkerk

Eddy Staas

Martijn van Pelt

Theo-Willem van Leeuwen

Jan Buitendijk

REPORTAGES

HBK

Rabobank

Kies-Precies

ABS Den Elzen

ICE en PVE

ROC - Spar

Luba

Kampschreur

BRW

interviews

Wubbo Ockels

Reinier Asberg

Frans Schohaus in 9 holes, 9 vragen

LIFESTYLE

EN VERDER

Hemcar

Business & Style

Colofon

Realist of idealist Ik drink koffie uit een te dure koffiemachine met bonen waarvan ik de afkomst niet weet. Geplukt in te lagelonenlanden? Geen idee. Mijn auto is een beetje elektrisch. Er zit namelijk een oplader in mijn dieselslurpende BMW die er voor zorgt dat mijn mobiele telefoon blijft werken. Ik denk wel eens na over smeltende ijskappen, maar ik heb er eerlijk gezegd nog nooit van wakker gelegen. Bij duurzaam ondernemen denk je aan Max Havelaar koffie, de opkomst van de elektrische auto, koude kantoren met dikke truien en gescheiden afvalstromen in bruine, groene, blauwe en oranje containers. Ik respecteer de inspanningen van menig ondernemer om een kentering teweeg te brengen, maar ben zelf een lastige bekeerling. Ik wil ook dat mijn kinderen nog een wereld hebben om te leven, maar geloof niet in druppels op gloeiende platen. People, planet en profit klinkt mij als muziek in de oren, maar zijn we niet gewoon met teveel people, die allemaal streven naar profit, om deze planet nog een beetje leefbaar te houden? Ik ben een realist, geen idealist. Wat wij hier als braafste jongetje van de klas stapje voor stapje proberen te bereiken, wordt aan de andere kant van de wereld met zevenmijlslaarzen tenietgedaan. Voor iedere vers aangeschafte elektrische auto komen in China zes vervuilende barrels op de markt. Wij scheiden het afval en recyclen dit zoveel als mogelijk. In Koeweit flikkeren ze dit gewoon in de woestijn. Is duurzaam ondernemen dan helemaal niet besteed aan een cynicus als ik? Toch wel, mijn vrouw en ik zijn al twintig jaar samen en dat is, in goede en slechte tijden, een zeer bestendige en duurzame relatie. Ik pleeg geen hit-and-run acquisities, ga niet voor het snelle gewin en investeer doelbewust in een langetermijnrelatie met mijn cliënten. Als het om die aspecten van ondernemen gaat, kun je mij niet betrappen op wegwerpgedrag. Dus als ik nu beloof dat ik in mijn volgende huis géén open haard zal inbouwen, bouw ik dan toch nog enig wisselgeld op? Oscar Middeldorp Uitgever

THEMA SEPTEMBER: VASTGOED & ONTWIKKELING LEIDEN INTOBUSINESS 05

ACTUEEL Leiden Culinair

Proeven, ontmoeten, genieten Leiden Culinair beleeft dit seizoen de 25ste editie. Een hoogtepunt in de Leidse zomer, met tienduizenden bezoekers in vier dagen. En al sinds jaar en dag tegelijk georganiseerd met de Leidse Lakenfeesten. Geen reden dus om de succesformule te wijzigen. En toch ziet Leiden Culinair 2011 er anders uit dan de afgelopen edities. De proeverij is weer helemaal terug. Restaurants uit heel Zuid-Holland De deelnemers, 16 in totaal, schotelen de gasten van 23 tot en met 26 juni gerechtjes voor van maximaal € 7,50. Zo is het extra aantrekkelijk om bij verschillende restaurants iets te bestellen. Ook de indeling van de Garenmarkt is gewijzigd. Waar voorheen alle restaurants eigen zitplekken hadden, verrijst nu een centraal terras. Restaurants uit heel Zuid-Holland doen mee, waaronder Restaurant Chique (Alphen aan den Rijn), inTenz (Rijnsaterwoude), Dining (Den Haag) en Niven (Rijswijk). Leiden is uiteraard goed vertegenwoordigd met Restaurant Dartel, ’t Fust, Kitch& en City Hall. Maar ook trouwe deelnemers als Buddhas, ’t Crabbetje en de Poort van Leyden zijn van de partij. Brasserie Streeder, Restaurant Haar Gangetje en Asian Palace completeren het gezelschap. Naast de restaurants heeft Leiden Culinair in de hotelschool van het ROC Leiden een speciale deelnemer. Menig kok in deze regio genoot zijn opleiding bij deze onderwijsinstelling. IJs, koffie en patisserie worden verzorgd door Maciotto. Samenwerking De samenwerking met de Lakenfeesten

is dit jaar geïntensiveerd. De festivals brengen een gezamenlijk magazine uit en sponsorpakketten zijn gecombineerd om bedrijven mogelijkheden te bieden op het vlak van naamsbekendheid en relatiemarketing. De combinatie slaat aan, zo blijkt uit de vele enthousiaste reacties van het Leidse bedrijfsleven. Zonder hun steun zijn dergelijke evenementen voor de stad niet mogelijk. Ook de gemeente Leiden ziet de kansen van Leiden Culinair. Drie

wethouders ontvangen tijdens het festival hun relaties in de speciaal daarvoor bestemde ruimte, mogelijk gemaakt door Verver Standbouw & Events en Nieuwenburg Sfeer. Met drankengroothandel Boonekamp en bierbrouwer Grolsch vormen zij de hoofdsponsoren van dit prachtige Leidse zomerevenement. t - @leidenculinair www.leidenculinair.nl

Nieuwe speler in de installatiemarkt De Parallel Groep uit Utrecht heeft afgelopen week alle aandelen gekocht van energiQ Holding uit Leiden. Beide installatiebedrijven, actief in elektrotechniek en klimaattechniek, bundelen door deze overname hun activiteiten om de toekomstige ontwikkelingen op de gehele installatie-

LEIDEN INTOBUSINESS 06

markt optimaal te kunnen benutten. Voor 2011 wordt een omzet geprognotiseerd van ca. € 50 miljoen bij een personeelsbezetting van ca. 350 FTE. energiQ directeur Erik Fasseur gaat deel uitmaken van de directie van de Parallel Groep samen met Hans Reijnen en Johan Krommert.

Erik Fasseur

Het 9-holes-menuJUBILEUMSPECIAL van het Ronald McDonald Huis Een uitgave van het

WWW.HEBLEF.NL

LEF OVERWINT ALLES

Op dinsdag 23 augustus wordt op het terrein van Golfclub Kagerzoom in Warmond het 9-holes-menu benefiet golftoernooi georganiseerd. De opbrengst van dit unieke toernooi is bestemd voor het Ronald McDonald Huis Leiden. Het thema van deze dag wordt bepaald door het unieke concept waarbij bij iedere hole een restaurant uit de Leidse regio zich zal presenteren. Bij iedere hole neemt u plaats aan tafel om te genieten van de spijzen: amuses, voorgerechten, tussengerechten, hoofdgerechtjes, nagerecht, koffie met likeur etc. Tijdens deze geweldige ervaring wordt u natuurlijk begeleid door de dames van het Ronald McDonald Huis Leiden. Ook

zullen uw prestaties worden genoteerd en wordt er een beeldverslag gemaakt van de dag. Deze zullen online voor een ieder toegankelijk worden gemaakt.

LEF FINALE 2011, 14 JUNI LEIDSE SCHOUWBURG

Kosten en inschrijving Voor een flight van max. 6 personen betaalt u â&#x201A;Ź 750,-. U kunt zich inschrijven door te bellen met 071-5158158 of mail golftoernooi@ ronaldmcdonaldhuisleiden.nl

voor een inschrijfformulier. Er wordt vanaf 11 uur gestart en u kunt zelf een voorkeur voor een starttijd opgeven.

Achmea betrekt nieuw kantoor en wordt sponsor van LEF In april hebben de eerste pandbewoners van Achmea aan de Dellaertweg in Leiden het nieuwe gebouw betrokken. Het gaat om een groep van driehonderd medewerkers van Eurocross Assistance. Alle nationale- en internationale hulpverlening van de alarmcentrale vindt nu plaats in Leiden. Eind mei hebben de overige pandbewoners (waaronder Zilveren Kruis Achmea) de rest van het pand in gebruik genomen. Het gebouw is een bijzonder en veelbesproken complex met een eigen verhaal. Architect Fons Verheijen maakte het

ontwerp. Hij haalde zijn inspiratie uit het schilderij Ritme van een Russische dans van Theo van Doesburg. Het gebouw bestaat uit vijf geschakelde kantoorkernen. Op een vloeroppervlak van 32.000 m2 werken vanaf juni 1600 werknemers van Achmea. Kenmerkend voor het pand zijn de kleurige panelen aan de buitenkant. Wie het pand bekijkt, ziet dat de kleuren en de dichtheid van de panelen verlopen. Er is een hogere dichtheid en meer geel waar de zon het meest het gebouw raakt. Verder is de constructie van het gebouw ontworpen in de vorm van bomen, die het pand ook duidelijk typeert.

LEF Vlak voor de ontknoping van het LEF lustrumjaar heeft Zilveren Kruis Achmea zich als sponsor bij LEF aangesloten. Zilveren Kruis Achmea heeft besloten om dĂŠ starterswedstrijd voor de regio Rijnland te steunen als sponsor. Hiermee wordt een mooi bedrijf toegevoegd aan de toch al zeer diverse club sponsoren van LEF. Samen met Zilveren Kruis Achmea, hoofdsponsor Rabobank en de andere sponsoren zal hard gewerkt worden aan het regionale karakter van LEF als platform voor startende ondernemers.

Advocaten Notarissen

ALPHEN - LEIDEN - BOLLENSTREEK

LEIDEN INTOBUSINESS 07

Thema: mvo duurzaam ondernemen

COVERSTORY

HBK belastingadviseurs & accountants

Alleen maar leuke klanten De beste werkgever worden, het was één van de doelen die de adviseurs van HBK accountants bij de oprichting van hun kantoor voor ogen hadden. Twaalf jaar later is dat goed gelukt. Maar daar vragen ze ook iets voor terug bij het belastingadvies en accountantskantoor. ‘Iedereen werkt mee als vrijwilliger tijdens Leiden Culinair.’

TEKST ELLEN MANNENS l FOTOGRAFIE JOHN BRUSSEL

LEIDEN INTOBUSINESS 08

Thema: mvo duurzaam ondernemen

‘Het gaat eerst om de klant, daarna zien we wel of we uitkomen met ons budget’

Als je werk je makkelijk afgaat, waarom zou je er dan niet een extra uitdaging bij zoeken? Die eenvoudige overweging zorgt ervoor dat de medewerkers van HBK belastingadviseurs en accountants zich al jaren in en buiten werktijd bezighouden met extra activiteiten. Dat lijkt geen simpele taak als je ook al tien tot twaalf uur per dag werkt, maar voor de adviseurs van HBK is het geen probleem. Ze vinden hun werk veel te leuk en hebben daarbij een heel groot hart voor Leiden. Dus moest acht jaar geleden Leiden Culinair nieuw leven ingeblazen worden, namen ze zitting in het bestuur van de Marathon, de 3 October Vereeniging en krijgen medewerkers de ruimte om bijvoorbeeld een bestuursfunctie uit te oefenen. Want wanneer je plezier hebt in het leven, ben je ook een leukere collega en bereik je meer voor je klanten, zo is de overweging van HBK. De pionierstrekjes zijn behouden gebleven Ooit waren ze de jonge honden in de accountants- en belastingadvieswereld. HBK werd twaalf jaar geleden opgericht door vier vrienden met het doel de beste werkgever van Nederland te worden. Ze waren de luis in de pels van de andere accountants. Wezen klanten graag op zaken die andere accountants over het hoofd hadden gezien. Dat was toen. Inmiddels begint HBK steeds meer volwassen trekjes te krijgen.

“Jullie zijn de pioniersfase ontgroeid, kregen we pas te horen van een collega”, zegt Thijs Hemmes, medeoprichter van HBK. “Dat is een compliment natuurlijk, maar eigenlijk beviel die rol van luis in de pels ook wel.” Kennis toevoegen Die pionierstrekjes zullen daarom altijd behouden blijven. Zo blijft HBK ondernemers gevraagd en ongevraagd wijzen op kansen om hun zaken optimaal te regelen. Maar ondertussen worden ook bewust stappen gezet om HBK verder te laten groeien om zo zijn klanten nog beter te kunnen adviseren. Van die vier oprichters werken Marjo Karremans en Thijs Hemmes nog altijd bij HBK. Het team van adviseurs is sinds dit jaar uitgebreid met Didos van Dam en Saskia Hemmes - van der Kurk. Daarmee is in een klap een flinke dosis kennis toegevoegd aan het kantoor. Saskia specialiseerde zich in het adviseren van Expats. De nieuwe partner Didos voegt daar kennis aan toe uit zijn verleden als consultant en business controller. “We zijn allemaal generalisten, want op die manier kun je klanten het best adviseren”, zegt Hemmes. “Maar ondertussen hebben we met onze 26 mensen ook ruim kennis in huis van speciale vakgebieden.” De vier nieuwe partners benadrukten voor zichzelf nog maar eens dat de klant cen-

Leiden Culinair Leiden Culinair viert dit jaar zijn 25ste verjaardag. Wie de 26 medewerkers van HBK eens in een andere hoedanigheid wil tegenkomen, moet zeker langsgaan op het culinaire festival. Iedere medewerker van HBK springt bij om het festival mogelijk te maken. Van glazenspoeler tot penningmeester. Leiden Culinair vindt dit jaar plaats van 23 tot en met 26 juni op de Garenmarkt in Leiden.

LEIDEN INTOBUSINESS 09

Thema: mvo duurzaam ondernemen

Didos van Dam

Marjo Karremans

Saskia Hemmes - van der Kurk

traal staat bij HBK. “Het klinkt misschien overbodig”, geeft Thijs toe, “maar andere kantoren zijn vaak drukker bezig om uit te komen met hun budget, dan dat ze met de klant bezig zijn. Bij ons gaat het eerst om de klant.” Om dat vol te houden, werkt HBK alleen met leuke klanten. Marjo: “Als er geen klik is, gaan we echt niet verder. Hoe groot een klant ook is. Anders kunnen we niet optimaal functioneren.” En juist omdat HBK alleen maar leuke klanten heeft, brengen zij die klanten graag met elkaar in contact. De belastingadviseurs en accountants riepen dit jaar Villa HBK in het leven. Met de eerste editie, eind maart, zette HBK zichzelf meteen weer op de kaart als eigenzinnig kantoor. Dirk Scheringa was uitgenodigd om te spreken over het toepasselijke onderwerp ‘integriteit’. Maar de spreker is niet de hoofdmoot van deze bijeenkomsten. HBK heeft gewoon graag belangeloos een aandeel in het succes van zijn klanten. “We hebben mooie klanten. Als die maar genoeg met elkaar praten, kan daar iets heel moois uit komen. Dus waarom zouden we ze niet bij elkaar brengen?” LEIDEN INTOBUSINESS 10

Thijs Hemmes

HBK belastingadviseurs & accountants Hoofdstraat 2 2351 AJ Leiderdorp T 071 - 542 27 20 E info@hbk.eu I www.hbk.eu

Suske & Wiske Het lijdende Leiden Een groot hart voor Leiden en een enorme dosis energie kunnen leiden tot mooie dingen. Thijs Hemmes startte enkele jaren geleden een lobby in België om Leidens Ontzet als onderwerp onder de aandacht te brengen bij de makers van de Suske & Wiske stripboeken. Dit jaar, in het jaar dat de 3 October Vereeniging 125 jaar bestaat, verschijnt ook echt een Leidense Suske & Wiske met de titel ‘Het lijden van Leiden’. In september verschijnt de limited edition met een acht pagina’s tellend boekje met illustraties van onder andere de Stadsgehoorzaal en het standbeeld van Van der Werff. Wie de bijzondere editie ad € 5,25, exclusief verzendkosten, wil bestellen, kan een e-mail sturen naar suskeenwiske@3october.nl met daarin naam, adres en het aantal gewenste exemplaren.

COLUMN

Thema: mvo duurzaam ondernemen

Duurzaam ondernemen. Maatschappelijk ondernemen. Betrokken ondernemen. Je kan er niet om heen. Tik de woorden in op google en het is onvoorstelbaar hoeveel hits je krijgt en welke. Cursussen, onderzoeken, wedstrijden, methoden om van beleid tot implementatie te komen, enzovoort.

We beat the mountain

Ik kan nog steeds niet goed vatten, hoe de begrippen duurzaamheid, MVO en MBO een economische mode lijken te zijn geworden. Zolang en zodra er iets van een gemeenschap bestaat, vervullen bedrijven daarin en daardoor een actieve en betrokken rol. Toch? ‘People, Planet, Profit’, ofwel P+, is het multimedium voor de praktijk van maatschappelijk verantwoord ondernemen. P+ verhaalde onlangs dat er 100 mijlpijlen in de jonge MVO-geschiedenis zijn behaald. Deze geschiedenis begint volgens P+ op 1 mei 1960 met de oprichting van de ASN Bank. Dat was de eerste spaarbank met oog voor sociale beleggingen. Volgens mij gaat het veel verder terug. Omdat het binnen veel bedrijven van oudsher zo vanzelfsprekend is om betrokken te zijn met medewerkers en lokale omgeving, werd dit destijds niet verkondigd als zodanig. Tegenwoordig wel. Kijk op een willekeurige website van een bedrijf met een geschiedenis en lees hoe binnen (de voorlopers van) de organisatie invulling werd gegeven aan MVO. Eind 19e eeuw liet William Hesketh Lever, oprichter van Lever Brothers, tuinwijken bouwen ten behoeve van een goed leefklimaat voor zijn werknemers. De bedrijven die later Unilever zouden vormen, ontwikkelden producten die in sociaal opzicht gunstige effecten sorteerden. Binnen Philips en schoenenfabrikant Bata werd een belangrijke verantwoordelijkheid voor medewerkers gevoeld. Huizen werden gebouwd voor werknemers. Zelfs sporten ontspanningsverenigingen werden opgericht.

TEKST PIETIA LAARHOVEN-VAN DER MARK FOTOGRAFIE JOHN BRUSSEL PIETIA IS PARTNER BIJ TeekensKarstens advocaten notarissen

Dat was toen. Nu is nu. Betrokkenheid met medewerkers en omgeving is nog steeds vanzelfsprekend. Met alle communicatiemiddelen die tegenwoordig beschikbaar zijn worden vele projecten gedragen. Binnen TK dragen wij ook onze steentjes bij. Dat varieert van kleinschalige en regionale projecten tot internationale initiatieven. Een mooi voorbeeld van dat laatste is de ‘We beat the mountain day’, dat 20 mei jl. in Utrecht werd georganiseerd. Dit evenement vraagt aandacht voor de wereldwijde afvalberg en de waarde van afval. Dit jaar werd het voor het eerst in Nederland georganiseerd. New York, Kaapstad en Kopenhagen zullen volgen. Via facebook zijn er inmiddels 45.000 followers over de hele wereld. TK was als sponsor bij dit evenement betrokken. Een aantal medewerkers heeft een workshop gegeven over ‘Samenwerken en Ondernemen’. De inhoud was gericht op de ins- en outs, do’s and don’ts om optimaal te kunnen samenwerken met als doel duurzaam te ondernemen. Duurzaam ondernemen. Maatschappelijk ondernemen. Betrokken ondernemen. Economische mode? Vanzelfsprekendheid of opgelegd? De meningen zullen verdeeld zijn. De kracht ligt wat mij betreft in de combinatie van een ondernemende, no-nonsense instelling en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Ik herhaal graag (en dus met enige regelmaat) de woorden die onze bestuursvoorzitter Jan Versteegh sprak toen wij in 2006 ons nieuwe pand betrokken: “Waar mensen komen voor recht, is het een voorrecht hen van dienst te zijn.” De reikwijdte van dat laatste is niet beperkt tot cliënten. Dat is de kern. Zo verzet je bergen. Pietia Laarhoven-van der Mark

Reageren? laarhoven@tk.nl LEIDEN INTOBUSINESS 11

Thema: mvo duurzaam ondernemen

REPORTAGE

Rabobank maakt maatschappelijk verantwoord ondernemen bespreekbaar

‘Ook onze schoorsteen moet roken, maar niet ten koste van alles’ Nog niet zo heel lang geleden haalde vrijwel iedereen zijn schouders op als het ging om maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het had een beetje het imago van geitenwollen sokken. “Dat is inmiddels allang voltooid verleden tijd”, zegt Frank van der Voort, Manager Zakelijke Relaties bij de Rabobank Leiden, Leiderdorp en Oegstgeest. “Maatschappelijk verantwoord ondernemen is dé manier om als ondernemer toekomstvast te zijn.” TEKST MARTIN HOEKSTRA l FOTOGRAFIE JOHN BRUSSEL

Zowel Van der Voort als zijn collega Remko Jansen, Directeur Bedrijven, beamen dat de Rabobank sterk inzet op maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaamheid. Van der Voort geeft overigens de voorkeur aan de term maatschappelijk betrokken ondernemen. Hij ziet eigenlijk twee verschillende facetten. “Wat doen we er zelf aan en wat bespreken we met onze klanten om ze daarmee ook verder te helpen.” Vanuit de Rabobank zelf worden de nodige initiatieven ontplooid. Van der Voort noemt de Stichting Mi Caso (zie kader) als een Leids voorbeeld. Maar de Rabobank werkt ook mee aan NLDOET, de grootste vrijwilligersactie van Nederland. “We zijn nu ook met sportverenigingen in gesprek om hun leden als vrijwilligers mee te laten doen aan dit project”, vult Jansen aan. Aanbestedingen Het gevoel voor MVO kan vanuit jezelf komen, maar de omgeving kan dit ook bewerkstelligen. Tot een aantal jaren geleden werd een onderneming bij het binnenhalen van opdrachten niets gevraagd over maatschappelijk verantwoord ondernemen of duurzaamheid. “Dat was eenvoudigweg niet denkbaar, maar tegenwoordig is het heel gewoon geworden. Bij LEIDEN INTOBUSINESS 12

Frank van der Voort

Thema: mvo duurzaam ondernemen

aanbestedingen vanuit de overheid, maar ook steeds meer vanuit de private sector, wordt MVO als keiharde eis neergelegd. Voldoe je niet aan de gestelde waarden en normen, dan loop je de opdracht mis.” Van der Voort verwacht dat het belang van MVO alleen maar gaat toenemen. “Het is een vanzelfsprekendheid dat onze accountmanagers MVO-issues met onze klanten bespreken. Tijdens kredietgesprekken komt MVO ook om de hoek kijken. Hoe sta je daarin als bedrijf en wat betekent dat voor jouw dienstverlening. MVO heeft ook in toenemende mate effect op de kredietwaardigheid van een onderneming.” Van der Voort komt met een aantal voorbeelden. Een houtverwerkende onderneming importeert hout. Wat is de oorsprong van het hout dat deze onderneming verwerkt? Valt de herkomst te traceren? Er zijn ondernemers die kleding importeren. Een van de vragen is dan hoe de producten worden geproduceerd. Is er bijvoorbeeld sprake van kinderarbeid? Een andere vraag is hoe de leverancier omgaat met rest- en afvalstoffen die bij het productieproces vrijkomen.

Ondernemers helpen ondernemers De Stichting Mi Caso en de directeur van de Afodenic bank in Juigalpa (Nicaragua) hebben op woensdag 18 mei het officiële contract ondertekend. Met steun van Leidse ondernemers gaat de bank in Juigalpa microkredieten verstrekken aan lokale ondernemers. Samen met Ron Hogenboom (Grant Thornton) en Wilbert Hettinga (aannemersbedrijf Bekooy) zit Remko Jansen in het bestuur van de Stichting Mi Caso, ondersteund door een aantal Leidse collega-ondernemers. Jansen vindt dit een mooi voorbeeld voor maatschappelijk ondernemen. Als ondernemer tijd vrijmaken in je dagelijkse bezigheden om te zorgen dat dit soort initiatieven van de grond komt. “Hier hebben we het gevoel dat je met

Ethiek “Als bank willen wij bijvoorbeeld ook weten of een bedrijf dat lakken in haar productieproces verwerkt gebruik maakt van watergedragen lakken. Rijdt een transportonderneming met vrachtwagens die uitgerust zijn met een schone motor? Ethiek speelt ook een belangrijke rol bij onze beslissingen op het gebied van financiering.”

Leiderdorp en Oegstgeest, belangrijk om een bijdrage aan te leveren.”

Hoewel MVO nu versneld doorzet, reageert een aantal ondernemers nog onwennig. Ten onrechte, meent Van der Voort. “Als je er bewust mee bezig bent, kun je nu nog een voorsprong creëren ten opzichte van je concurrenten. Over een aantal jaren heeft het niets meer te maken met een voorsprong, maar is het een basisvoorwaarde. Vandaar dat al onze adviseurs in de zakelijke markt hiervoor zijn opgeleid en MVO in alle gesprekken met ondernemers terug laten komen. Wij denken dat we onze klanten kunnen helpen hoe ze beter met MVO om kunnen gaan. Het is een bewustwordingsproces. Wij vinden het, als Rabobank Leiden,

Groen Het spreekt inmiddels voor zich dat de Rabobank zich ook op groen gebied niet onbetuigd laat. Van der Voort wijst op het groene leasebeleid, maar ook op de groene energie die door de bank is ingekocht. “Onze accountmanagers denken wel na voordat ze de auto instappen. De compactheid van de stad maakt het voor onze accountmanagers makkelijk om even de fiets te pakken. Of te lopen. Als er dan echt een keer in een auto moet worden gereden, is dat een groene auto met een lage CO2-uitstoot.” Maatschappelijk verantwoord ondernemen is de enige manier om toekomstvast te zijn, is de overtuiging van Van der

Remko Jansen

500, 1.000 of 1.500 euro relatief weinig kunt betekenen. In de Nederlandse markt is dat zo, maar in Juigalpa creëer je bestaansrecht voor de lange termijn.” Als voorbeeld haalt Jansen een Leidse kapper aan, die een kapper in Juigalpa zou kunnen helpen door bijvoorbeeld 500 euro te lenen. “Dan kan hij zijn kapperstoel kopen en de winkel laten draaien. Dat werkt net als bij een bank. Je gaat een verplichting aan, er komen officiële contracten en je wordt netjes terugbetaald. De Stichting Mi Caso zorgt voor de contacten.” In theorie kan het nog veel verder gaan dan alleen geld lenen. Een Leidse onderneming zou bijvoorbeeld haar kennis en expertise in Juigalpa kunnen aanwenden. “Dat soort initiatieven is op den duur zeker mogelijk”, denkt Jansen. “Maar we proberen nu eerst binding te creëren met het lokale ondernemerschap. Waarbij we het wel belangrijk vinden dat Leidse bedrijven die meedoen, straks ook een terugkoppeling krijgen vanuit de ondernemers in Juigalpa. Ondernemers voor ondernemers, dat is het idee.” Vanaf september gaat de stichting de regionale ondernemers informeren over dit initiatief. “Als ondernemer kun je dan inzichtelijk maken dat je niet alleen naar jouw directe omgeving kijkt, maar dat je ook bereid bent om verder te kijken.”

Voort. De olie- en gasvoorraad, de zogenaamde fossiele brandstoffen, is eindig. “Voor mij is maatschappelijk verantwoord ondernemen synoniem aan duurzaamheid”, stelt Van der Voort. “Dit is een onderwerp dat nooit meer weg zal gaan. We moeten met elkaar zuiniger zijn op onze aardbol. Daar horen wind en energie bij, maar ook dat je op een fatsoenlijke manier met elkaar omgaat.” Rabobank Leiden, Leiderdorp en Oegstgeest Schipholweg 105 2316 XC Leiden T 071 - 565 93 00 E info@leiden.rabobank.nl I www.rabobank.nl/ leiden-leiderdorp-oegstgeest LEIDEN INTOBUSINESS 13

Thema: mvo duurzaam ondernemen

Interview Wubbo Ockels

Duurzaamheidsgoeroe Wubbo Ockels

‘Nederland ligt

hopeloos achter’ Omdat hij de eerste Nederlandse ruimtevaarder was, werd Wubbo Ockels op 31 oktober 1985 op slag een beroemdheid. Hiervoor voltrok zijn leven zich in de betrekkelijke anonimiteit als bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Groningen. Ockels gaat sindsdien door het leven als BN’er. Echter, zijn leven veranderde ook om een andere reden. TEKST DENNIS CAPTEIN

Zwevend in de ruimte werd hem duidelijk dat de wereld en masse moest overgaan op duurzame energie. “Vanuit de Spaceshuttle zag ik dat onze atmosfeer slechts een dunne schil is die ons scheidt van een ijskoud en levensvijandig heelal. Het zag er broos uit en bleek ook broos te zijn. Ik besefte dat we onze eigen bescherming aan het vernietigen waren. Dat moest veranderen. Daardoor zet ik me al jaren in voor een maatschappelijk verantwoorde houding”, zegt Ockels, die inmiddels 65 jaar is. Door een bos crossen “Je kunt zeggen dat ik een pionier was. We praten over 25 jaar geleden, het woord ‘duurzaamheid’ was eigenlijk nog niet uitgevonden. Ik merkte toentertijd dat er mensen waren die me niet begrepen. Dat lag niet aan die mensen, dat lag aan mij. Om er maar een Cruyffiaanse kreet in te gooien: als zij mij niet begrepen, dan had ik het zeker niet goed uitgelegd. En dus ging ik op zoek naar de juiste woorden. Ik werd daarbij geholpen door het feit dat ik altijd in oplossingen denk. Ooit volgde ik een training. We moesten met een motor door een bos crossen. De bomen stonden kriskras door elkaar en het leek onmogeLEIDEN INTOBUSINESS 14

Wubbo Ockels lijk ze te ontwijken. Maar de instructeur deed het voor en zei dat wij het ’s middags ook zouden kunnen. ‘Die peptalk houdt hij al jaren’, dachten wij nog. Maar verdraaid, aan het eind van de dag flikten we het allemaal. Later besefte ik de waarde van zijn praatje. Je moet niet op de bomen letten, had hij gezegd, maar op de ruimte ertussen. Zo kijk ik nu naar de milieuvraagstukken in Nederland. Staar je niet blind op de problemen, maar richt je op de oplossingen. Bedenk wel, die oplossingen zijn simpel. Het is vaak gewoon een kwestie van doen. Koop een elektrische auto, schaf wat zonnepanelen aan en je bent beter en goedkoper af.” Braafste jongetje Nederland wordt in de wereld beschouwd

als braafste jongetje van de klas dat de beste wil zijn. Ook op het gebied van facetten die onder het kopje ‘duurzaamheid’ vallen. Denk aan afvalscheiding, denk aan asbestverwijdering en denk aan het Polder-model van Wim Kok. Wubbe Ockels schudt zijn hoofd. “Elders in de wereld zijn ze veel verder. In mijn vorige huis had ik zonnepanelen. In de hal hing een scherm waarop je de zonneactiviteit kon aflezen. Geweldig was dat; op een mooie dag zag je de gratis kilowatturen binnenkomen. Maar ik was een eenling; slechts weinigen hadden zoiets. En vandaag de dag zijn er nog steeds te weinig gebouwen die gebruik maken van zonne-energie. In Duitsland barst het daarentegen al jaren van de zonnepanelen. Waarom zij wel en wij niet? Omdat zij het slimmer hebben aangepakt. Duitsland beseft dat zonne-energie op de lange termijn beter en goedkoper is dan fossiele brandstoffen. Op de korte termijn is het duurder, maar in Duitsland maken ze ook niet de fout om die tijdelijke meerkosten te compenseren met subsidies; ze halen dat geld weg bij de vuile energieën. Zo loop je niet tegen het probleem aan dat de politiek ieder jaar ruziet hoeveel subsidie er moet worden verleend en aan wie.”

Thema: mvo duurzaam ondernemen

‘Voor je het weet, bemoeit een ambtenaar zich ermee. ‘Kssst, weg jij!’, roep ik dan’

Nodeloos ingewikkeld “Daar kunnen ze bij de PvdA nog wat van leren. Laatst had ik nog een discussie met Diederik Samson van die partij. Hij had namens de PvdA honderd miljoen euro subsidie weten los te peuteren voor zonnepanelen. Je hebt twee lollies, loopt een schoolklas in en vraagt wie er eentje wil. Dan roepen alle kinderen in koor: ‘Ik.’ Dus ga je loten. En dus moet Diederik nu gaan loten wie wel een deel van dat geld krijgt en wie niet. Wat ik maar wil zeggen, je kunt voor dat geld beter een wedstrijd uitschrijven en een prijs geven aan degene die zonnepanelen zo veel goedkoper weet te maken dat iedereen ze aanschaft.” “‘Wubbo’, zegt Diederik dan, ‘jij ziet het veel te simpel’. Maar nee hoor, het is gewoon zo eenvoudig. Wij maken het alleen nodeloos ingewikkeld. Gevolg is dat niemand door de bomen het bos meer ziet. Als je het simpel houdt, kun je ook beter aan mensen uitleggen waar het heen moet. Maar hier bemoeit iedereen zich ermee, er wordt gepolderd tot en met en meningen wegen zwaarder dan feiten.” “Kijk, ik zit hier in Delft op de faculteit lucht- en ruimtevaart. Als wij op die

manier een vliegtuig zouden ontwerpen, schoot het niet op. Sommige zaken moet je aan experts overlaten. En natuurwetten moet je respecteren. Een warmtepomp is beter dan een verbrandingsketel, een elektromotor beter dan een benzinemotor en een windmolen beter dan een kolencentrale. Dat kun je uitrekenen en die sommetjes leer ik mijn studenten dan ook. Duurzame energie maakt het leven ook zoveel leuker. Wij zijn gemaakt om naar de natuur te leven. Zeilen op de wind is een fantastische ervaring: het daagt je uit en het doet je goed. In vergelijking daarmee is varen in een motorboot maar een saaie bedoening.” Vrouwen eerst “Geloof me, Nederland ligt qua duurzaamheid hopeloos achter. We moeten harder gaan lopen. Veel mensen willen dat ook. Daarom heb ik Ladies First opgericht, een beweging die eist dat Nederland in 2050 honderd procent schoon is. Waarom vrouwen eerst? Vrouwen voelen zich meer verantwoordelijk voor de lange termijn. En mannen gaan volgen. Het moeten er een miljoen worden. Dan moet de regering wel een strategie voor de lange termijn maken. Ik help daarbij.”

“Het gaat lukken en als we die kant op gaan, worden jongeren weer gemotiveerd. Ik zie het aan de Wubbo Ockels junior prijs waar scholen in Groningen om strijden. Scholieren gaan daar maar al te graag mee aan de slag en verzinnen allerlei oplossingen om hun school bijvoorbeeld energie te laten besparen. Als je jongeren enthousiast weet te maken, werken ze harder, beter, origineler dan wij. Maar voor je het weet, bemoeit een ambtenaar of, nog erger, een manager zich ermee en gaat uren schrijven. ‘Kssst, weg jij!’, roep ik dan.” Suf gewerkt “Ik heb het zelf gemerkt aan ons project met de Afsluitdijk. Dat moet een icoon van duurzaamheid worden. De overheid had er een wedstrijd voor uitgeschreven, alle partijen hebben zich suf gewerkt om de deadlines te halen, wij ook. Nu ligt het al weer een paar maanden stil. En als je gaat vragen waarom het zo lang duurt, blijken er problemen met Nederlandse regelgeving en Europese aanbesteding. Ja jongens, dat doet de spirit geen goed. Je kunt niet halverwege de wedstrijd de finish weghalen.” LEIDEN INTOBUSINESS 15

- advertentie -

wanbetalers?

dat laat ik snel, efficient en met respect fixxen plaats vandaag nog een gratis proefincasso op www.credifixx.nl

U wilt de dag toch zeker fris beginnen?

Admiraal Banckertweg 30, 2315 SR, Leiden Tel: 071 5232308 - Fax: 071 5234574 info@oerle-nettpro.nl - www.oerle-nettpro.nl

reportage

Thema: mvo duurzaam ondernemen

‘Wij nemen angst weg bij onze patiënten’

Kies-Precies werkt hard aan de drie P’s Duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen, is niet alleen weggelegd voor grote ondernemingen. Dat stellen Harry en Desiree Betcke, die in hun tandartspraktijk nadrukkelijk werken aan de drie p’s: People, Planet en Profit. “Wij zijn een kleine praktijk en hebben ook niet de ambitie om veel groter te worden, maar wij denken wel mee met onze patiënten en zijn heel bewust met het milieu bezig”, aldus het echtpaar. TEKST MANON VONK l FOTOGRAFIE JOHN BRUSSEL

Er zijn maar weinig mensen die met veel plezier een bezoek brengen aan de tandarts. Sterker nog, het merendeel voelt angst voor de tandarts. Bij hen breekt het angstzweet uit bij de gedachte aan de boor of de injectienaald. “Wij nemen de angst weg bij onze patiënten, van klein tot groot. Wij zijn niet alleen maar met tandheelkunde bezig, maar ook sociaal. Dat is wat ons betreft de P van People in het verhaal. Wij stellen de mensen op hun gemak, maken een grapje tussendoor. Even een arm om iemand heen, of een hand op de schouder, doet wonderen om die angst weg te nemen”, zegt Desiree. “Daarnaast heeft Harry een bepaalde rust, die ervoor zorgt dat mensen zich sowieso al meer op hun gemak voelen. Zeker bij kinderen werkt het om een grapje te maken. Wij hanteren bij kinderen de ‘tell-show-do-methode’. Vertel wat je doet, laat het zien en voer het uit. Bovendien hebben we een cadeau-la, waar ieder kind uit mag kiezen als ze

Amalgaam “Heel veel mensen hebben nog amalgaam in hun kiezen”, vertelt Harry. “Maar in amalgaam zit kwik en dat is schadelijk voor het milieu. Daarom kiezen wij er bewust voor om het amalgaam dat vrijkomt bij het boren direct te scheiden via de amalgaamafscheider. Dit afval wordt door een erkend dentaal verwerkingsbedrijf opgehaald en verwerkt. Datzelfde doen we met injectienaalden, röntgenfotomateriaal en klein gevaarlijk afval zoals batterijen en printcassettes. Op die manier proberen wij ons steentje bij te dragen aan de Planet”, aldus Harry en Desiree.

die bijvoorbeeld het implantaat gemaakt heeft. Zo wordt zichtbaar waar de kosten zitten. Wij brengen een offerte uit als er forse kosten gemaakt moeten worden, voor bijvoorbeeld implantaten, kronen of bruggen. Zo weet de patiënt waar hij aan toe is en kan hij gefundeerd een besluit nemen. Wij denken mee met de klant en schrijven profit dus met een kleine p”, zegt Harry. “Wij hebben nog een vierde P, die van Presentatie, toegevoegd. Je kunt je voortanden laten renoveren door middel van composiet dat bestaat uit een dun laagje dat over de voortanden wordt gelegd. Zo blijft de eigen tand intact. Ook het spleetje tussen voortanden kan worden gedicht en afgebroken tanden kunnen worden hersteld zodat de patiënt representatiever wordt.

Eerlijk “Iedereen denkt altijd dat tandartsen slapend rijk worden, maar niets is minder waar”, meent Harry. “Wij zijn heel transparant en verstrekken bij de nota ook een kopienota van de tandtechnicus

Kies-Precies B.V. Johan de Wittstraat 1k 2334 AL Leiden T 071 - 519 06 24 E info@kies-precies.nl I www.kies-precies.nl

geboord is. Dat werkt natuurlijk ook altijd goed”, zegt Desiree.

LEIDEN INTOBUSINESS 17

Thema: mvo duurzaam ondernemen

REPORTAGE

Autoschadeherstelbedrijf is uitgerust met een elektrisch oplaadstation

Joost den Elzen met wethouder Hans Haring.

ABS Den Elzen is klaar

voor de elektrische auto ABS Den Elzen heeft als een van de eersten binnen de landelijke keten van 97 ABS-bedrijven een elektrisch oplaadstation in gebruikgenomen. “Hiermee willen we vooruitlopen op de ontwikkeling van de elektrische auto, die dit jaar voorzichtig gaat loskomen”, stelt Joost den Elzen, directeur van ABS Den Elzen.

TEKST MARTIN HOEKSTRA l FOTOGRAFIE JOHN BRUSSEL LEIDEN INTOBUSINESS 18

Thema: mvo duurzaam ondernemen

Als je het parkeerterrein van de vestiging Zoetermeer van ABS Den Elzen oprijdt, valt de oplaadpaal misschien niet eens op. Net buiten de werkplaats staat een grijze paal met aan de bovenkant aan weerszijden een cirkel met oplichtende groene blokjes. Dit is het oplaadstation voor elektrische voertuigen. “Een aantal relaties van mij viel het op”, erkent Den Elzen. “De meeste mensen zien het niet, of ze vragen er niet naar.” Niet zo verwonderlijk, want zo veel is er nog niet bekend over elektrische auto’s. “Misschien moeten we straks de klinkers bij de oplaadpaal groen maken, zodat de parkeerplaatsen bij de oplaadpaal meer opvallen.” Binnen ABS Autoherstel wordt een aantal bedrijven uitgerust met een elektrisch oplaadstation. ABS Den Elzen behoort bij de eerste bedrijven met zo’n oplaadpaal. “Vanuit onze gedachte over maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaamheid willen we hierin vooroplopen. Het is wachten tot de elektrische auto’s betaalbaar en goed inzetbaar zijn. We hebben geen idee hoe de elektrische auto’s zich zullen ontwikkelen, maar wij zijn er in elk geval klaar voor.”

tot tien uur tijd voor de batterij weer helemaal vol is. Als de auto op 16 Ampère wordt opgeladen, duurt het ongeveer zes uur. Volgend jaar komen er snellaadsystemen op de markt. Dan is de accu in een half uur weer opgeladen. In eerste instantie wil Den Elzen met één elektrische auto van start gaan. Hij is van plan die auto zelf te gebruiken, maar ook in te zetten als vervangend vervoer voor klanten die dat leuk vinden of voor specifieke doelgroepen die dat belangrijk vinden. “Er zijn klanten die veel met hun auto moeten rijden, maar voor mensen die heel erg lokaal opereren is het met de huidige beperkte actieradius van de elektrische auto natuurlijk prima werken.” Welke auto Den Elzen wil aanschaffen, weet hij nog niet. Dat hangt van het kostenplaatje en de inzetbaarheid van de auto af. “Een Nissan Leaf zou een prima auto kunnen zijn voor dit doel, maar volgend jaar komt Ford met de Focus.” Economisch gezien wordt een elektrische auto zeker aantrekkelijk. “Het opladen kost niet meer dan een paar euro aan elektriciteit. Vergelijk dat eens met wat je

Op de elektrische scooter De elektrische auto’s zijn er nog niet, maar ABS Den Elzen Zoetermeer biedt haar klanten al wel elektrisch vervangend vervoer aan. Daarvoor heeft autoschadeherstelbedrijf een elektrische scooter aangeschaft. Of zijn klanten daar vaak gebruik van zullen maken, durft Den Elzen niet te stellen. “Ik denk dat een klein gedeelte van die mogelijkheid gebruik gaat maken. Maar hoe je het ook wendt of keert, we kunnen als ABS Den Elzen wel elektrisch rijden aanbieden.”

Actieradius Tijdens de opening kreeg ABS Den Elzen tijdelijk de beschikking over een bestickerde Nissan Leaf. “Dit is een echte volwaardige auto, alleen is de actieradius nu nog beperkt.” De auto’s zijn thuis op te laden, maar dan vergt het zo’n acht

tegenwoordig kwijt bent om je auto vol met benzine te tanken.” Het installeren van de oplaadpaal was voor Den Elzen niet complex. “Dit is voor ieder bedrijf aan te leggen. De paal wordt aangesloten op het elektriciteitsnetwerk

in het bedrijf. Wij hebben natuurlijk een behoorlijke elektrische installatie voor bijvoorbeeld lasapparatuur. Daardoor was het redelijk eenvoudig te doen.” Low battery Den Elzen heeft voor Zoetermeer gekozen om daar als eerste een oplaadstation te installeren. “Hier hebben wij een afsluitbaar parkeerterrein, waardoor we de paal makkelijk konden plaatsen. Zodra ik de beschikking heb over een elektrische auto, ga ik het oplaadstation ook in Leiden en Den Haag uitrollen. Als alle vestigingen een oplaadpaal hebben, dan wordt het voor mij makkelijker om me tussen de drie vestigingen te verplaatsen, zonder angst te hebben voor een low battery.” De komst van een oplaadstation en een elektrische auto sluiten naadloos aan op de actieve houding van Den Elzen met betrekking tot maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen. Ook voor dit jaar heeft Den Elzen op verschillende gebieden een MVO-doelstelling gemaakt. “We willen het energieverbruik nog verder terugdringen. Minder materiaalverbruik van lakken is ook een doelstelling, net als het materiaalverbruik van onderdelen. We willen meer herstellen en minder vervangen. Op het gebied van vervangend vervoer willen we meer auto’s met een A-label inzetten. Komend jaar krijgen we een aantal Citroën C3’s. Hierin zitten kleine dieselmotoren die aan het A-label voldoen, waardoor de auto’s BPM- en wegenbelastingvrij zijn. Zo proberen we ons op elk deelgebied wel een doel te geven, anders roep je alleen maar dat je aan MVO doet. Die doelstellingen zijn voor ons een stok achter de deur om ook echt naar die doelen toe te werken.” ABS Leiden Harteveltweg 2 2314 XX Leiden T 071 - 541 03 20 E info@denelzen.nl I www.denelzen.nl LEIDEN INTOBUSINESS 19

Thema: mvo duurzaam ondernemen

COLUMN

De communicatiewereld is volop in beweging. Wat vroeger normaal was, is nu totaal achterhaald. Reclamebudgetten verschuiven van traditionele media zoals kranten naar online media. Een telefoon is tegenwoordig bijna meer een online computer dan een apparaat om door te praten. De consument is klaar voor een nieuwe stap, alleen nu nog het bedrijfsleven.

Wakker worden domboâ&#x20AC;&#x2122;s!

Ik bepaal zelf wel wanneer ik iets lees De nieuwe consument is bijna altijd online. In de klas, in de trein en op het werk. Een smartphone (iPhone) is de brug naar de online wereld waar de consument zijn eigen informatie zoekt. Het lijkt wel of er steeds sneller een volgende stap gezet wordt in de richting van online communicatie, communicatie op verzoek. Een van die nieuwe manieren is het gebruik van QR codes, die vierkante blokjes, die eigenlijk niets meer of minder zijn dan een geavanceerde barcode. Een code bomvol met informatie (zoals een link, telefoonnummers etc). Je ziet ze soms in gedrukte media. Die codes worden gebruikt om mensen snel digitaal van informatie te voorzien. Handig als de hoeveelheid ruimte om informatie te geven maar heel beperkt is (bijvoorbeeld op een visitekaartje of op een verpakking).

TEKST Henny Rietkerk FOTOGRAFIE JOHN BRUSSEL HENNY IS Directeur van Compra E-commerce Services

Blijven we slapen of gaan we geld verdienen Veel bedrijven gebruiken de codes om smartphone-gebruikers toegang te geven tot exclusieve informatie. Handig als tool voor klantenbinding. Met QR codes krijgt de consument toegang tot kortingsbonnen en speciale aanbiedingen. Ideaal als lokker en om serieuze klanten en prospects te binden, want in dit geval zoekt de klant jou op. De kans op effectieve communicatie is daarom optimaal. Sprookjes? Dacht het niet. Bijna 60% van de gebruikers op Facebook en Twitter geven aan mobiele barcodes te scannen en 40% doet dit regelmatig. Je zou toch verwachten dat een beetje ondernemer direct de mogelijkheden hiervan ziet en hier volop mee bezig is. Nou niet dus. We weten wel dat we iets moeten doen, maar vragen ons vooral af hoe we het moeten doen. Aan de slag! Een ding is duidelijk, consumenten leven nu al in een online wereld. Daarom is het essentieel dat bedrijven nadenken over de manier waarop zij zich presenteren. Drukwerk is leuk, maar het komt niet uit een telefoon, sla daarom een brug. Smartphones spelen een cruciale rol in deze communicatie, pas je communicatie daarop aan. Gebruik QR codes, zorg dat consumenten deze kan scannen, niet alleen bij print advertenties, maar ook gewoon in de winkel, of beter voor de etalage als de winkel dicht is. Geef de input met de hoop dat de klant direct online bestelt of later terug komt. Bedenk dat bij mobiele communicatie dus ook mobiele websites horen. Maak die stap en neem de klant bij de hand, dan zorgt die wel voor omzet.

Reageren? h.rietkerk@compra.nl LEIDEN INTOBUSINESS 20

A brand new world Met QR codes gaat er een compleet nieuwe wereld voor je open, vooral als je wat meer out of the box durft te denken. Waarom niet de codes verwerken in de opdruk van kleding, want wat is er leuker als mensen op het strand in zwembroek of bikini gratis reclame voor je gaan maken? Op tassen, plekken in de trein/ bus waar mensen wachten en eigenlijk wel de informatiehonger willen stillen. Kortom, de mogelijkheden zijn onbeperkt. Wees creatief, experimenteer met nieuwe manieren om ze te gebruiken. De consument is er al lang klaar voor, nu maar hopen dat het bedrijfsleven op tijd op deze rijdende trein durft te springen.

REPORTAGE

Thema: mvo duurzaam ondernemen

Sluiting kerncentrales Duitsland koren op molen ICE en PVE

Noordzee straks

accu van Europa

Bondskanselier Angela Merkel wil alle kerncentrales in Duitsland sluiten. Daarmee is het land de eerste die, naar aanleiding van de ramp met de kernreactoren in Japan, een dergelijke rigoureuze beslissing heeft genomen. Ook de hoeveelheid energie dat uit fossiele brandstoffen wordt gehaald, willen onze oosterburen terugdringen. Volgens Merkel is groene energie in Duitsland dĂŠ toekomst. En dat is koren op de molen van de Nederlandse bedrijven ICE en PVE, die worden geleid door Alphenaar Machiel van der Schoot en Bodegraver Ton Kraak. TEKST DENNIS CAPTEIN l FOTOGRAFIE PR DIESEKO

LEIDEN INTOBUSINESS 21

Thema: mvo duurzaam ondernemen

Duitsland wil van de Noordzee een accu vol windmolenparken maken. De eerste parken zijn al een feit en andere zullen de komende jaren gaan volgen. Het besluit van de Duitse regering zal de komst hiervan in een stroomversnelling brengen. Voor PVE en ICE, die wereldwijd naam en faam hebben gemaakt met de ontwikkeling, vervaardiging, verhuur en verkoop van hydraulische trilblokken, biedt deze ontwikkeling veel perspectief. Voor de bouw van deze windturbines moeten enorme palen in de zeebodem worden geheid. Het in de grond slaan hiervan is niet alleen tijdrovend en kostbaar, milieugroeperingen zijn ook nog eens mordicus tegen deze handelswijze, omdat het de visstand, onder andere van de bruinvis, in ernstige mate bedreigt. De triltechniek is volgens Kraak en Van der Schoot daarom hét alternatief.

de grond als het ware vloeibaar wordt en de paal of damwand als een mes door de boter naar de gewenste diepte snijdt. Kraak en Van der Schoot zijn derhalve mede-eigenaar svan Dieseko. Kraak vertelt: “Bij heien heeft elke klap op de holle stalen pijp het geluid van een explosie. Het is om die reden uitermate bedreigend voor de visstand; elke vis die binnen een bepaalde straal zwemt, overleeft de harde dreun niet of raakt gewond. Onze trilblokken zijn een uitstekend alternatief gebleken. Het is aanmerkelijk geluidsarmer, waardoor de visstand op pijl blijft. Bovendien werkt het veel sneller – elke paal zit circa tien keer sneller in de grond.”

Wetenschappers juichen triltechniek ICE en PVE als alternatief toe

PVE en ICE vallen onder het moederbedrijf Dieseko. De corebusiness van deze bedrijven zijn trilmachines, die geleverd worden in verschillende typen. De werking is dat, door de snelle bewegingen van 1600 tot wel 2500 trillingen per minuut,

LEIDEN INTOBUSINESS 22

Erkend door wetenschappers Het verhaal van Van der Schoot wordt erkend door wetenschappers en geleerden. Nederlandse windmolens in zee rusten op buispalen soms wel een lengte van 80 meter bij een doorsnede van 5 meter. Urenlang worden de palen de diepte in geheid, wat gemiddeld tweehonderd decibel aan geluid per klap oplevert. “Een vis knalt letterlijk uit elkaar als hij minder

Angela Merkel wil de Duitse kerncentrales sluiten en meer windmolenparken in de Noordzee plaatsen. dan vijftig meter van een paal zwemt die op dat moment wordt geheid”, vertelt Hans Slabbekoorn, universitair docent Gedragsbiologie bij het Instituut Biologie Leiden. “Binnen een kilometer treedt er sowieso blijvende gehoorschade op bij vissen. Wat er buiten dat bereik gebeurt, is nog onbekend.” Marien ecoloog Theo Prins spreekt van een ‘disco-effect’ bij zogende vissen: “Zeehonden en bruinvissen kunnen het geluidsniveau dat vrijkomt bij heien tot op tachtig kilometer horen. Bruinvissen kunnen er tot op 1,8 kilometer doof van

Thema: mvo duurzaam ondernemen

worden. Het disco-effect is eveneens een bekend fenomeen: de gehoordrempel van de zoogdieren gaat tijdelijk omhoog, waardoor ze minder goed horen en niet goed meer met elkaar kunnen communiceren.” Pingels In het verleden gebruikten bouwers van windmolenparken zogeheten ‘pingels’, een soort bel die vissen moest verjagen. Dat is niet afdoende gebleken. Han Lindeboom, zee-ecoloog bij onderzoeksinstituut Imares, zegt: “Aanvankelijk waren de ogen gericht op de bruinvis, die in de Noordzee veel last had van de heiwerkzaamheden. Deze bruinvis reageerde hier goed op. Echter, nader onderzoek bracht aan het licht dat de meeste andere vissoorten er niet op reageerden en zich niet lieten verjagen, met alle schadelijke gevolgen van dien. Wij beschouwen de pingel dan ook zeker niet als de oplossing.” Van der Schoot: “Het moet dus anders. ICE en PVE bewijzen op dit moment dat het anders kan. Trillen waarborgt de visstand. En nadat de windparken zijn gebouwd, neemt de visstand zelfs verder toe. Immers, er mag niet worden gevaren door, laat staan gevist worden in windparken, waardoor ze een veilig toevluchtsoord worden voor honkvaste vissen als kabeljouwen en roggen, maar ook voor algen en schelpdieren.” Nieuwe markt Machiel van der Schoot is een van de drie

directeuren van Dieseko, waarvan het hoofdkantoor is gevestigd in Sliedrecht. Zijn betoog is meeslepend en wordt ondersteund met foto’s, grafieken en onderzoeksrapporten. Voor ICE en PVE zijn de windmolenparken een nieuwe markt. Of, zoals Van der Schoot zegt: “Onze triltechniek is er bij uitstek voor geschikt. Het is nu zaak om de discussie gaande te houden: heien versus trillen. Die discussie wordt momenteel op hoog niveau gevoerd. De offshore industrie, regeringen, milieugroeperingen en wetenschappers buigen zich al enige tijd over het vraagstuk. Trillen is zoals gezegd in alle opzichten beter, dat wordt in steeds meer kringen erkend. Maar onbekend maakt onbemind. Het is daarom zaak om de triltechniek nog meer bij de betrokkenen onder de aandacht te brengen.” Groene stroom Hoe dan ook, Duitsland biedt grote kansen voor ICE en PVE. En niet alleen daar. Overal neemt de vraag naar groene stroom immers toe. Het gebruik van deze stroom wordt in het algemeen als zeer maatschappelijk verantwoord gezien. Aanvankelijk werden windturbines, die groene stroom opwekken, op het land geplaatst. Daar zitten in elk geval twee nadelen aan vast: het tast het landschapsaangezicht aan en de grond is in een land als Nederland erg duur. De zee lijkt daarom een goed alternatief. In het Nederlandse deel van de Noordzee zijn op dit moment twee windmolenpar-

ken gebouwd. Het eerste park, genaamd NoordzeeWind, staat voor de kust van Egmond aan Zee. Het park heeft 36 windmolens met ieder een vermogen van drie megawatt. Het park was in augustus 2006 gereed en is gebouwd door Shell en NUON. Het tweede windmolenpark heet het Prinses Amaliawindpark en staat ter hoogte van IJmuiden. Dit park heeft zestig Vestas V-80 windturbines van elk twee megawatt. Het windpark werd in juni 2008 geopend. Bij het bouwen van een windmolenpark in zee is de afstand tot de kust belangrijk: hoe langer de (door de hoge aanlegkosten dure) hoogspanningskabel naar de kust is, des te minder rendabel het park. Niettemin zijn de twee parken in Nederland vanaf de kust nauwelijks met het blote oog zichtbaar. Verklaring In totaal houden negen landen zich bezig met de ontwikkeling van windmolenparken in de Noordzee. Naast Nederland zijn dat: Belgie, Groot-Brittannië, Luxemburg, Ierland, Zweden, Duitsland, Frankrijk en Denemarken. Diverse landen hebben hun eigen offshore projecten, maar alle hebben inmiddels een verklaring getekend waarin de intentie is vastgelegd nauwer samen te werken. Honderden locaties in de Noordzee zijn aangemerkt als windmolenlocatie. Er zullen er dus nog veel meer volgen. Kraak en Van der Schoot kochten acht jaar geleden aandelen in het bedrijf ICE

LEIDEN INTOBUSINESS 23

Thema: mvo duurzaam ondernemen

(International Construction Equipment). Naast hun participatie voerden zij vanaf dat moment samen de directie van het bedrijf, waarvan het hoofdkantoor was gevestigd in Almere. Toen al beschikte ICE over een kwarteeuw ervaring met hydraulisch trillen. De ontwikkeling, productie, verkoop en verhuur van trilblokken en power packs, die de energie leveren voor het aandrijven van de blokken, is altijd in eigen handen geweest. ICE won in die tijd twee keer de Top Gazelle Award, een door het Financieele Dagblad uitgeschreven wedstrijd voor de snelst groeiende onderneming in de regio Utrecht en Flevoland, en raakte betrokken bij aansprekende bouwprojecten. Zo leverde het bedrijf onder andere trilblokken voor de aanleg van palmeilanden en het enige 7-sterren hotel ter wereld in Dubai, de brug over de Yangtze rivier in China, de Thames barrier in Engeland en de metro van Melbourne. Wereldwijde concurrentie ICE groeide explosief. Het bedrijf innoveerde doorlopend, veroverde meer en meer markt en liet de wereldwijde concurrentie op een gegeven moment ver achter zich. Met uitzondering van een andere Nederlandse onderneming: PVE (Piling & Vibro Equipment) uit Sliedrecht. Dat bedrijf zocht in 2008 toenadering om tot een samenwerking te komen. Uiteindelijk werd besloten ICE onder de vlag te hangen van Dieseko, waartoe ook PVE behoort. Bij zowel ICE als PVE, die als zelfstandige entiteiten blijven bestaan, staan woorden als kennis en innovatie met hoofdletters geschreven. Zo is het niveau van de ontwerpafdeling opgeschroefd tot universiteitsniveau en hebben de bedrijven een enorme kennis, onder andere met betrekking tot de processen die zich diep in de bodem afspelen en de effecten die deze krachten uitoefenen op funderingen. Twee jaar geleden kreeg het bedrijf de titel ‘best managed company’. Van der Schoot: “Onze productenstandaard willen we meer dan aan de wensen van onze klanten laten voldoen. Wanneer de markt om een krachtiger machine vraagt, is het aan ons om die te bieden, maar dan nog iets krachtiger. We zijn er sterk in gebleken om deze, uit economisch oogpunt gezien, zo efficiënt mogelijk te ontwikkelen.” LEIDEN INTOBUSINESS 24

ICE en PVE actief bij windmolenparken Gele Zee China is vorig jaar de VS als grootste energieverbruiker voorbijgestreefd. Om te voldoen aan de vraag zet het land groot in op duurzame energie. Verbetering van het leefmilieu is daarbij een belangrijk motief. De leus van de groots opgezette vakbeurs Shanghai Expo, waar ICE en PVE vertegenwoordigd waren, is niet voor niets: ‘Better city: better life’. Machiel van der Schoot: “De aanleg van windmolenparken heeft ook in China hoge prioriteit. Besluitvorming gaat daar wat sneller dan hier, dus de eerste machines van ICE en PVE zijn al operationeel in de Gele Zee. China is voor ons voor nu en de toekomst een belangrijke markt.”

Het Chinese paviljoen op de Shanghai Expo.

Duurzaamheid “We passen uitsluitend biologisch afbreekbare hydraulische olie toe en schrijven deze ook voor in de onderhoudsboeken. Alle motoren die we inbouwen voldoen aan de hoogste emissienormen, ook al is dat nog lang niet overal ter wereld wettelijk vereist. We hebben daarnaast ons als doel gesteld om onze power packs twintig procent zui-

niger te laten werken. De klant merkt dat niet alleen in veel lagere kosten per uur, maar ook in bonuspunten bij inschrijvingen op overheidsprojecten. Aannemers, die kunnen aantonen dat ze een echte inspanning leveren bij het terugdringen van CO2-uitstoot, mogen tot wel tien procent meer rekenen dan hun collega’s die geen zorg voor het milieu hebben.”

reportage

Thema: mvo duurzaam ondernemen

Seminar Aanbesteden en Communicatie van TK druk bezocht

Aanbestedingen hebben baat bij

goede communicatie TeekensKarstens advocaten notarissen verzorgde op donderdag 7 april een seminar Aanbesteden en Communicatie. Zo’n veertig mensen, uiteenlopend van vertegenwoordigers van aanbestedende diensten en inschrijvers, gaven gehoor aan deze uitnodiging. Tekst Martin Hoekstra l Fotografie John Brussel

Als adviseur van de publieke sector en bedrijven volgt het team Aanbestedingsrecht van TK de ontwikkelingen rond aanbestedingen vanuit een juridisch perspectief. Tijdens aanbestedingstrajecten is een goede communicatie essentieel om goede resultaten te boeken. Het seminar had als doel de verschillende invalshoeken en standpunten aan het licht te brengen; een ideaal platform om met TK en elkaar te discussiëren.

vonnis is gewezen. Deze procedures zijn aanhangig gemaakt vanwege ongeldigheid van de aanmeldingen en/of inschrijvingen, in strijd handelen met het transparantie- en/of gelijkheidsbeginsel of ondeugdelijkheid van de uitsluitingsgronden, selectiecriteria of gunningcriteria. In 44% van de gevallen namen gemeenten plaats in het beklaagdenbankje. De inschrijver, die de zaak aanhangig had gemaakt, kreeg overigens in 32% van de gevallen gelijk.

Interactieve middag Het team Aanbestedingsrecht wilde er met de aanwezigen een interactieve middag van maken. In een ontspannen sfeer gingen de aanwezigen in gesprek met TK en elkaar. Tijdens het seminar is het belang onderstreept van één-op-één communicatie tussen de aanbestedende dienst en inschrijvers. Dat kan verkennend, verduidelijkend, beïnvloedend en onderhandelend zijn. TK ging met name op zoek naar de ruimte voor communicatie vóór, tijdens en na de aanbesteding.

Belangrijke conclusies TK vatte aan het eind van de bijeenkomst de middag nog eens samen. Zij wezen nogmaals op het belang van het nemen van initiatief en een proactieve houding bij de inschrijver. Alle partijen rond een aanbesteding hebben baat bij een duidelijke en heldere communicatie. In de rechtspraak wordt van de inschrijver verwacht dat hij goed geïnformeerd is en zich goed informeert, kortom dat hij proactief is. Stel voorafgaand aan de aanbesteding vragen en je kunt daarbij een oplossingrichting aan de hand doen. Maar ook de aanbestedende dienst moet een alerte houding aannemen en helder, eenduidig en tijdig communiceren. Trans-

TK ging van start met de presentatie van enkele cijfers. Sinds 2004 is er sprake van 599 gerechtelijke procedures waarin

parantie is niet voor niets een belangrijk begrip binnen het aanbestedingsrecht. Het is in het aanbestedingsproces van belang om een goede combinatie tot stand te brengen van (inkoop-) technische en juridische kennis. Zorg daarom bij aanbestedingen voor een goede mix van mensen ‘van de grote lijnen’ en van ‘Pietjes-precies’. De aanbestedende diensten dienen zich te realiseren dat een duidelijke en heldere vraagspecificatie gewenst is. Marktconsultatie kan in sommige gevallen het overwegen waard zijn. Het seminar werd afgesloten met een borrel in de bar van TK waar de discussie werd voortgezet. Seminars TeekensKarstens advocaten notarissen organiseert met enige regelmaat seminars of andere bijeenkomsten. Heeft u nog vragen naar aanleiding van het seminar, dan kunt u contact opnemen met het team Aanbestedingsrecht: Annemarie Kreeft (kreeft@tk.nl), Frank Oostlander (oostlander@tk.nl), Marielle Hartman (hartman@tk.nl), Noura Reggani (reggani@tk.nl) of via telefoonnummer 071-535 80 64. LEIDEN INTOBUSINESS 25

reportage

Thema: mvo duurzaam ondernemen

ROC Leiden trekt opleiding komend jaar door naar niveau 3 en 4

Spar Academie

‘De is een goed product geworden’

Het eerste jaar van de Spar Academie, waar ROC Leiden zorg voor draagt, zit er bijna op. De eerste groep studenten staat voor het examen. Daarmee komt een einde aan een leerzaam jaar, weet ook Karin Noorduin, onderwijsmanager van de Unit Handel & Economie en eindverantwoordelijke voor de Spar Academie. “Door heel veel overleg hebben we van de Spar Academie een goed product gemaakt.” Tekst Martin Hoekstra l Fotografie John Brussel

Ronald de Lange en Daniëlle Filemon

Spar wilde graag een verbeterprogramma opzetten, dat gekoppeld was aan een MBO 2 opleiding. Voor deze van oudsher Nederlandse keten is het niet eenvoudig om op te boksen tegen de grote supermarktketens. Maar de lekkerste verswinkel uit de buurt is haar imago van camping- en dorpswinkel aan het oppoetsen. In dat kader past de Spar LEIDEN INTOBUSINESS 26

Academie prima. Met ROC Leiden is een contract voor drie jaar afgesloten. Spar zorgt voor deelnemers aan de opleiding, ROC Leiden is verantwoordelijk voor de uitvoering van het lesprogramma. Pilot “Het was voor ons ook nieuw om met andere organisaties samen een lespro-

gramma op te stellen”, stelt Noorduin. “Als school zijn we gewend om dat zelf te doen.” In dit geval heeft ROC Leiden het lesprogramma in samenspraak met Spar, EB Management en Retailminds opgesteld. Een aantal enthousiaste ondernemers zag dit helemaal zitten en wilde graag meedenken. Zij hebben medewerkers geregeld voor een pilot. “Als bleek

Thema: mvo duurzaam ondernemen

dat zaken toch net even anders moesten, konden we dat aanpassen. We hebben met deze ondernemers ook een evaluatie gehouden. Dat hielp mee om het binnen de organisatie gedragen te krijgen.” De opleiding bestaat uit een online programma. Hieruit vloeien allerlei opdrachten voort die in de winkel moeten worden uitgevoerd. Eens in de veertien dagen krijgen de studenten les in een regionale vestiging van Spar, die zelf ook een student levert. “Wat zou je in deze winkel

Themabijeenkomsten Soms maakt een training in de winkel plaats voor een inspiratiemoment. De studenten gaan dan naar een leverancier om meer te weten te komen over het assortiment. Het ROC organiseert zelf themabijeenkomsten die zoveel mogelijk aansluiten bij wat er in de winkel gebeurt. Zo hebben we een training gegeven over veiligheid. Hoe ga je om met een agressieve klant, hoe doe je aangifte en wat zijn straffen voor winkeldiefstal? Veilig werken was ook onderwerp van gesprek. Voor dit soort dagen was een hoop enthousiasme. Ook de deelnemers uit Schiermonnikoog en Maastricht waren aanwezig. Er is dus wel een bepaalde spirit ontstaan.” Noorduin geeft toe dat ze de vorm nog graag iets zou willen veranderen. Aller eerst is het zaak om mensen zo ver te krijgen dat ze de opleiding willen volgen. Daarnaast zoekt ze naar een mogelijkheid om de reistijden te beperken. “De manier

van lesgeven zelf is heel aantrekkelijk. Ze kunnen het ook ‘s avonds thuis doen.” De studenten krijgen veel te maken met hun ondernemer. Deze is namelijk ingeschakeld om de werkstukken van de studenten te beoordelen. “De ondernemer is eigenlijk de praktijkopleider van de opleiding.” Uitbreiding Het succes van de opleiding krijgt een positief vervolg. Aan de Spar Academie doen dit jaar tachtig studenten mee. Het is de bedoeling dat volgend jaar een nieuwe groep van tachtig op niveau 2 van start gaat. Een aantal studenten kan doorstromen naar niveau 3, de verkoopspecialistenopleiding. Daarnaast begint ROC Leiden ook met een opleiding voor ondernemers. Noorduin is trots op deze uitbreiding naar niveau 3 en 4. “Dat was niet de afspraak. We zouden in eerste instantie alleen maar niveau 2 doen, maar de wens tot uitbreiding is bij Spar vandaan gekomen.”

Opleiding houdt ondernemer ook scherp Ronald de Lange, van Spar De Lange uit de Herenstraat, heeft in Daniëlle Filemon een medewerkster die de opleiding van de Spar volgt. Naar volle tevredenheid van De Lange. “Ze gaat nu anders tegen haar werk aankijken. Waar ze in het verleden wat makkelijker en nonchalanter was, is ze nu een stuk scherper. Het leuke van het geheel is dat ze mij ook weer scherper houdt.” De Lange is zeer te spreken over de contacten met ROC Leiden. Hij zit er natuurlijk ook bovenop, want hij moet de werkstukken die Filemon voor de opleiding maakt, zelf nakijken en beoordelen. “Op die manier zijn ondernemers meer betrokken bij de opleiding en wat onze medewerkers daar leren. Als ik feedback geef, dan doet het ROC daar ook echt iets mee.”

veranderen, wat zou je anders doen om de omzet te verhogen en de kwaliteit te verbeteren? Dat zijn leuke vragen voor medewerkers die al jaren alles op routine doen. De leeftijdsopbouw van de Sparmedewerker is immers wat ouder dan in de gemiddelde supermarkt. Nu ze de cursus volgen, kijken ze ineens met andere ogen naar hun winkel.”

De Lange ervaart dat Filemon nu anders tegen haar werk in de supermarkt aankijkt. “Het gaat niet meer om het werk op zich, maar vooral waarom ze zaken op een bepaalde manier doet en wat voor resultaat het op kan leveren. Hoe kun je er voor zorgen dat je een zo optimaal rendement haalt qua omzet. Ik vind de Spar Academie een zeer goede zet. Ik ben er blij mee, maar ik durf niet te zeggen dat ik elk jaar iemand voor deze opleiding kan leveren. Uiteindelijk ben ik nu wel een fulltimer, zeg maar mijn rechterhand, één dag in de week kwijt.” Ruim zestig procent van de bezetting van De Lange bestaat uit scholieren, die gemiddeld zes tot twaalf uur per week werken. “Zij krijgen geen opleiding. Ze weten bij wijze van spreken niet wat het verschil is tussen een courgette en een komkommer. Hoe ga je die groep mensen begeleiden dat ze zelfstandig hun werk kunnen doen? Daar ligt voor het ROC nog een schone taak.”

LEIDEN INTOBUSINESS 27

U komt er beter uit met Qisolute Het recht vormt ons vertrekpunt. Maar uw echte belang is ons doel.

Jan Floris Holsteijn Advocaat, mediator

Bij de begeleiding van transacties en de beëindiging van conflicten, focussen wij op datgene waar het

Dirk Oomens Advocaat

werkelijk om draait. Wij hanteren niet alleen juridisch, maar ook psychologisch gereedschap. En ja, die anders-dan-anders-

Ernst van Bemmelen Advocaat

aanpak werkt. In de praktijk vaak ver boven de verwachting van de betrokken partijen. U komt er beter uit met Qisolute.

Ide Hendriks Juridisch medewerkster

advocaten mediators conflictregie

Voor belangen waar het echt om draait • voor ondernemers • voor ondernemingen • voor prive-personen in arbeidszaken

Qisolute Plantage 7 2311 JB LEIDEN T 071 51 64 888 www.qisolute.nl

COLUMN

Thema: mvo duurzaam ondernemen

Zit mijn jasje goed? Het is een vraag die ook na Toon Hermans (Vader gaat op Stap) nog veel gesteld wordt. Ook in de fiscaliteit is het na al die jaren nog altijd een zeer relevante vraag. Ik zit in een eenmanszaak of VOF en moet ik niet eens een BV jasje aantrekken? Of andersom, want dat kan soms net zo zinvol zijn.

Uw juridische en fiscale structuur moet zitten als een maatpak. De vraag of het niet tijd wordt voor een BV wordt bijna altijd gevolgd door de vraag of ik geen vuistregel heb. Vanaf welke winst is het zinvol om een BV op te richten? Mijn reactie op die vraag is heel simpel. De fiscalist of adviseur die u op die vraag antwoord geeft door het noemen van een bedrag moet u onmiddellijk de wacht aan zeggen. U moet hem subiet ontvolgen, in uw spam filter zetten, ontvrienden en vooral nooit meer om raad en advies vragen. One size fits all, bestaat niet! Er is geen vuistregel! Nog los van het feit dat het in de eerste plaats natuurlijk de vraag is of er naast fiscale ook nog andere redenen zijn om een BV op te richten.

Klerezooi……..

Waar het bij het oprichten van een BV echt om gaat is, hoeveel salaris haalt u uit de BV. Of anders gezegd: kan en mag u bij de BV winsten oppotten en daarmee belasting uitstellen? Want als u alle winst uit de BV nodig heeft om van te leven, maakt u de BV tot een doorstroom vehikel. Alles wat erin komt, gaat er als salaris weer uit en de prijs die u daarvoor betaalt is dat u alle zeer lucratieve ondernemersvoordelen uit de inkomstenbelasting over boord gooit. Iemand die salaris geniet heeft immers vrijwel geen aftrekposten. Vanuit fiscaal oogpunt weinig aantrekkelijk.

TEKST EDDY STAAS FOTOGRAFIE JOHN BRUSSEL EDDY STAAS IS Partner bij BDO Belastingadviseurs

Uw salaris is dus cruciaal. Wat heeft u nodig om van te leven? Maar er is nog een partij die uw salaris cruciaal vindt, en dat is de fiscus. Niet voor niets is er in de wet een regeling opgenomen op grond waarvan een directeur grootaandeelhouder een zakelijk salaris moet genieten. In de praktijk wordt dit nog wel eens uitgelegd als een minimumsalaris maar dat is maar de halve waarheid. Wat wel waar is, is dat de fiscus niet graag ziet dat u uw salaris te laag vaststelt en dat u de BV gebruikt om geld in op te potten. Zeker bij BV’s waar de winst grotendeels afhankelijk is van inspanningen van de directeur grootaandeelhouder zelf (denk aan vrije beroepers, management-BV’s) heeft de fiscus sinds enige tijd een nieuw en succesvol wapen, de afroommethode genaamd. Wat is de afroommethode? De fiscus vraagt zich eenvoudigweg het volgende af. Waarom zou iemand die in staat is om per jaar stel € 200.000 te verdienen nu genoegen nemen met een salaris van € 75.000 en de resterende € 125.000 aan een ander (lees: zijn eigen BV) gunnen? Niks daarvan zegt de fiscus. Die € 200.000 is kennelijk de verdiencapaciteit, de BV mag daarvan wat afromen voor kosten en de rest moet eruit als salaris. De rechter stelt de fiscus in de meeste gevallen in het gelijk en het jasje begint te knellen. En dus kom ik in de praktijk nog wel eens ondernemers tegen die in een kostbare BV structuur zitten, hun adviseur inmiddels ontvolgt hebben en mij vragen of het geen tijd wordt voor een ander jasje. Ze hebben er een klerezooi van gemaakt en voor mij de uitdaging om ze weer in een maatpak te hijsen. Eddy Staas

Reageren? eddy.staas@bdo.nl of via twitter @eddystaas LEIDEN INTOBUSINESS 29

reportage

V.l.n.r. Mark Schenk, Joep de Boer en Cees Binnendijk

Luba Uitzendbureau: dé partner voor flexibele arbeid

‘Luba is

trots op Mosadex!’

Iedere middag neemt Mark Schenk of Joep de Boer zitting in het kantoor van Mosadex. Zij zijn de inhouse consulenten van Luba Uitzendbureau en organiseren dagelijks de flexibele arbeid voor Mosadex. “Tot volle tevredenheid”, stelt Jan Vlieland, vestigingsmanager van Mosadex. Andersom geldt dat ook voor Cees Binnendijk, rayonmanager van Luba. “Wij zijn trots op een opdrachtgever als Mosadex. Sinds we inhouse zijn, zitten we dichter op de operatie en kunnen we efficiënter werken. Dit vertaalt zich weer in voordeel voor de klant.” Tekst Martin hoekstra l Fotografie John Brussel

LEIDEN INTOBUSINESS 30

Sinds 2002 is Luba Uitzendbureau, al 43 jaar een begrip in de Leidse regio, verantwoordelijk voor de ‘flexibele schil’ van Mosadex. Na enkele jaren bleek dat het leveren vanuit een inhouse vestiging voor beide partijen voordelen had. Het aantal mensen werd te groot en daardoor werd het proces moeilijker te organiseren. “We hadden te weinig contact met de flexwerkers en konden hen niet direct aanspreken als er iets aan de hand was”, vertelt De Boer.

Aan de ene kant heb je het vestigingsproces, aan de andere kant het proces bij Mosadex zelf. “Op deze manier kun je veel directer sturen, sneller schakelen met de teamleiders en de vestigingsmanager en eventuele problemen oplossen”, geeft De Boer aan. “We voeren ’s morgens op de vestiging intakegesprekken met potentiële kandidaten en geven ’s middags bij Mosadex rondleidingen aan nieuwe mensen en verzorgen de hele planning. En dat dan vijf dagen per week.”

Processen In eerste instantie was het de bedoeling om een uur per dag aanwezig te zijn. “We konden dan even ons gezicht laten zien en lopende zaken oppakken. Het gaat uiteindelijk wel om zo’n zestig man die hier gedurende de week werken.” Van één uurtje werd het echter al snel de hele middag. Zowel De Boer als Binnendijk geeft aan dat er genoeg werk te doen is. Bovendien scheid je de processen.

Vanuit Mosadex kwam het verzoek om ook bepaalde administratieve taken over te nemen, zoals urenregistratie en sollicitatie gesprekken. De Boer: “De teamleiders deden dat er een beetje bij. Nu kunnen zij zich meer focussen op hun core business. Je gaat elkaars kwaliteiten uitnutten.”

‘Dit hadden we tien jaar eerder moeten doen’ Voor Jan Vlieland, vestigingsmanager van de Leidse vestiging van Mosadex, staat het als een paal boven water. De inhouse vestiging van Luba Uitzendbureau is een enorme toevoeging. “Dit hadden we tien jaar eerder moeten doen.” Mosadex is een farmaceutische groothandel met drie vestigingen in Nederland. Het bedrijf levert aan apotheekhoudend Nederland een zo breed mogelijk pakket. Niet alleen geneesmiddelen, maar alles wat voor handen is in een apotheek, dus ook zakjes drop, tandpasta en shampoo. Apotheken kunnen tot zes uur ‘s avonds bestellen, zodat ze de volgende ochtend alles in huis hebben. Dat heeft gevolgen voor de bezetting bij Mosadex. Het proces loopt ’s avonds door, vandaar dat veel uitzendkrachten om half drie ’s middags beginnen. Bij Mosadex is het iedere dag weer de vraag wat er op de werknemers afkomt. “Onze hoeveelheid werk is praktisch nooit in te plannen”, stelt Vlieland. “Dat betekent dat je redelijk wat variabele mensen beschikbaar moet hebben om uiteindelijk dat proces af te kunnen ronden.”

Kortere lijnen Al sinds de komst van Mosadex naar Leiden (2002) fungeert Luba Uitzendbureau als partner van het bedrijf. Voorheen verzorgde de uitzendorganisatie de planning bij Mosadex vanuit de vestiging aan het Kort Rapenburg in Leiden. “Doordat het bij ons zo dynamisch is, bleek het hoofdmagazijn bijna een constante telefoonverbinding met Luba Uitzendbureau te hebben. Op een gegeven moment is het idee geopperd om Luba in huis te halen. Dan hebben we nog kortere lijnen en zij krijgen beter inzicht in wat er zich hier op de werkvloer afspeelt.” Vlieland vindt het ideaal dat de planning nu vanuit de vestiging van Mosadex wordt geregeld. “Je kunt ze meteen aansturen als het nodig is. Ook kunnen ze mensen opvangen, een stukje begeleiding uitvoeren en de werving en selectie van personeel verrichten. Als zij iemand aanbieden, weet ik bijna zeker dat hij of zij hier zou kunnen werken.”

Proactief Luba heeft bij meer bedrijven een inhouse vestiging. Luba is de partner voor flexibele arbeid in de regio en heeft oplossingen voor uiteenlopende vraagstukken op het gebied van flexibele arbeid. “Wij richten ons proactief op organisaties met logistieke en industriële activiteiten”, legt Binnendijk uit. “We bieden functies aan voor flexwerkers tot en met MBO+ niveau. Enkele jaren geleden was dit anders, toen gingen we op zoek voor elke aangeboden functie. In theorie lijkt dat klantvriendelijk, maar in de praktijk bleek dat veel functies niet door ons te vervullen waren. Dit leverde frustratie op bij de klant en ook bij onszelf natuurlijk. Nu zeggen we regelmatig ‘nee’ tegen de klant, omdat we weten dat onze kracht niet ligt bij het gevraagde. Niet kiezen is verliezen, dat is ons motto geworden. We kiezen nu heel duidelijk voor deze koers.” Dat het succesvol is, blijkt wel uit de resultaten. Luba groeit veel harder dan de markt. Binnendijk: “Focus aanbrengen, je hier consequent aan houden en dat je klanten en flexwerkers duidelijk maken, levert geheid succes op.” Luba Uitzendbureau Kort Rapenburg 10 2311 GC Leiden T 071 - 514 03 41 E rapenburg@luba.nl Luba heeft nog vele vestigingen in de regio, kijk op www.luba.nl/uitzendbureau voor de dichtstbijzijnde vestiging of bel 071 - 516 30 30 LEIDEN INTOBUSINESS 31

REPORTAGE AutoPsychonomie:

Your car is your identity! Het verbaast mij als freelance autojournalist keer op keer, dat met name vrouwen zich erg bezighouden met hun uiterlijk en hun kleding en zich geen moment afvragen of hun auto wel bij hen past. Een auto zie ik als duidelijk verlengstuk van je ‘ik zijn’. Zeg ook vaak tegen hen: `Die jurk staat je fantastisch, maar die auto past echt niet bij jou’ en dan moet je ze zien kijken. ‘Ja, maar hij is heel zuinig hoor’ of ‘Hij is zo praktisch’ of ‘Mijn man vond hem wel leuk voor mij’, krijg ik dan als reactie. Vaak ook nog in zo’n - niets aan de hand- kleur zilvergrijs en meestal dan ook nog op van die suffe wieldoppen. Té erg! TEKST JOHN VROOM l FOTOGRAFIE JOHN BRUSSEL

LEIDEN INTOBUSINESS 32

Naast de functie van vervoermiddel is naar mijn idee een auto een expressiemiddel bij uitstek, waarbij kleur en accessoires een belangrijke rol spelen, net als bijvoorbeeld bij kleding. Die koop je toch ook niet zomaar? Je zoekt toch iets dat bij je ‘ik zijn’ past in een kleur die iets voor je uitstraling doet? Precies, zo moet je naar mijn mening ook een auto kiezen of je laten adviseren door iemand die verstand heeft van AutoPsychonomie. Inderdaad, u leest het goed. AutoPsychonomie, want dat staat voor het kunnen analyseren en adviseren welk merk en type auto, in welke kleur bij iemands identiteit past, uiteraard binnen zijn of haar budget en persoonlijke omstandigheden. Een voorbeeld? Ik ontmoette onlangs Machteld Reichmann, Advocaat Familierecht en gespecialiseerd in Echtscheidingen bij RWV Advocaten in Leiden en moeder van twee kleine kinderen. Zij vertelde mij dat zij in een donkerblauwe Skoda Fabia reed en inderdaad, op wieldoppen. Als autojour-

nalist kan ik stellen dat het een kwalitatief uitstekende auto is, maar vanuit de AutoPsychonomie optiek bekeken, naar mijn gevoel niet helemaal Machteld.

Dit alles analyserend in relatie tot verschillende automerken met hun karakter, uitstraling en prijsklasse werd het mij al snel duidelijk:

Na een kort gesprek kreeg ik een goed beeld van Machteld’s ‘ik zijn’. Al luisterend had ik de volgende zaken genoteerd:

• De BMW 1 Serie, 5 deurs, in de Business Line Edition: elegante, aparte en stijlvolle vormgeving. Voldoende ruim voor de kinderen. Afwerking van een bovengemiddelde kwaliteit. Hele fraaie details op het dashboard en de rest van het luxe interieur. Als kleur zou ik adviseren het chique zwart en voor de bekleding, in afwijking van het normale, geen zwart of grijs, maar roomwit leer. Voor de spannende finishing touch interieurdetails in een pianozwarte hoogglanzende afwerking en beschaafde maar sportieve lichtmetalen velgen voor het glittertje. En dat alles natuurlijk in combinatie met de economische en hoogwaardige rijkwaliteiten van dit merk.

• Elegante verschijning met een individualistische levensstijl. Is gepassioneerd in haar werk en als moeder. Houdt niet van gemiddeld, maar van aparte dingen die afwijken van het normale. Houdt van mooie vormgeving en vindt details heel belangrijk, net als een glittertje. Stijlvolle en ingetogen chique uitstraling. Vindt het milieu-aspect niet onbelangrijk. Is energiek, zeer praktisch en georganiseerd en gaat voor kwaliteit. Als randvoorwaarde stelde Machteld zelf, dat haar auto voldoende ruim en veilig moet zijn voor haar kinderen, solide en betrouwbaar moet rijden en een mooie uitstraling moet hebben en natuurlijk binnen haar budget moest passen.

Naar mijn idee is deze BMW 1 Serie Business Line Edition wel helemaal Machteld!!

Met dank aan: BMW Van Poelgeest-Katwijk LEIDEN INTOBUSINESS 33

INTERVIEW Asberg, de nieuwe voorzitter van bv.leiden.nl, onderstreept het belang van samen optrekken

‘Niet praten maar doen!’ Reinier Asberg haalt opgelucht adem. Het zomerseizoen komt eraan en dat betekent rust. Want sinds februari, toen bekend werd dat hij de nieuwe voorzitter van bv.leiden.nl zou worden, is het een heksenketel geweest. Zeker twee, soms wel drie dagen per week gingen op aan de ondernemersvereniging, tijd voor zijn eigen bedrijf Huschka was er nauwelijks. Het ging zelfs zo ver dat hij op tweede paasdag ’s avonds nog een bijeenkomst in zijn agenda had staan. “Veel mensen gaan nu al op vakantie”, merkt Asberg op. “De komende drie maanden wordt het rustiger. Het voorzitterschap zal in deze periode niet meer dan een halve dag in de week vergen. Vanaf september moet zich dat gaan normaliseren naar één dag in de week. Dan zijn alle lijntjes wel gelegd.” TEKST MARTIN HOEKSTRA l FOTOGRAFIE JOHN BRUSSEL

In oktober 2005 nam Asberg samen met zijn zwager Emill de Waal Huschka Beveiligers over. Een drukke tijd voor de twee directeuren, want ze moesten de overname tot een succes maken en de zaak reorganiseren. Tijd om te netwerken was er eenvoudigweg niet. Na een jaar hebben ze zich aangemeld bij diverse ondernemersverenigingen. Omdat Huschka van Katwijk tot aan Alphen aan den Rijn werkt, zijn ze lid geworden van verenigingen in Katwijk, Alphen aan den Rijn, Leiderdorp en bv.leiden.nl. Passief genieten In de zomer van 2009 is Asberg op Martijn van Pelt afgestapt. Het duo had al een zakelijke relatie, want Interpulse voert allerlei IT-werkzaamheden voor Huschka uit. Van Pelt was in die tijd bestuurslid communicatie en PR. “Ik wilde wel eens kijken of ik meer voor de vereniging kon betekenen dan alleen maar passief genieten van de borrels en netwerken. Van Pelt nodigde me uit om eens bij zo’n vergadering aanwezig te zijn.” In het najaar van 2009 zette Asberg die stap. Sindsdien is hij niet meer weg te denken uit bv.leiden. LEIDEN INTOBUSINESS 34

nl. “De commissie was net bezig met nadenken over een communicatievisie. Wat willen we nou met bv.leiden.nl? Ik wilde wel meekijken en had misschien ook nog wat puntjes van commentaar. Daarna is het heel rap gegaan. De evenementencommissie was onderdeel van de PR-commissie. Daar wilde ik me ook wel tegenaan bemoeien.” Begin vorig jaar gaf Joost Verbaas aan per direct te stoppen als voorzitter van de evenementencommissie. Aangezien er geen andere kandidaten waren, kreeg Asberg de taak dit op te pakken. “In die commissie was de laatste jaren niet zo heel veel meer gebeurd. Eén keer in de anderhalve maand was er wel een bijeenkomst, maar er was bijvoorbeeld nog geen jaarplan voor 2010. Het was allemaal veel van hetzelfde. Gewoon even netwerken op een locatie en verder niet. De aantallen bezoekers liepen terug. Om de vele verschillende ondernemers in Leiden te bereiken, heb je variatie nodig.” Lunchbijeenkomst Sommige leden zaten al tien jaar in de

commissie en hadden eigenlijk alles al een keer meegemaakt. Tijd voor vers bloed, besloot Asberg. Zeker nu het plan was om meer bijeenkomsten te organiseren. Liefst één keer in de maand en afgelopen najaar liep dat zelfs op naar eens per drie weken. “In Alphen aan den Rijn had ik een keer meegedaan aan een lunchbijeenkomst. Je zit een uurtje met tien, twaalf ondernemers die je nog niet kent, je eet een broodje en vertelt wie je bent en wat je doet. Dat moet in Leiden toch ook kunnen.” In november ging de vraag rond of vijf bedrijven hun gebouw ter beschikking wilden stellen en broodjes wilden regelen. Asberg kreeg gelijk zes of zeven aanmeldingen. Met als gevolg dat zestig man, verdeeld over vijf dagen, aan een lunchbijeenkomst hebben meegedaan. “Met minimale middelen een leuk resultaat. Dat slaat aan, dat houden we erin.” Een ander succes was de wijnproeverij aan het Levendaal. De evenementencommissie had dit ingeschaald als een kleine bijeenkomst voor een mannetje of twintig. “Komen er opeens vijftig mensen opdagen die je op andere bijeenkomsten niet ziet. Social media vinden ze niet interessant, maar

Reinier Asberg

“Door er zelf energie in te steken, krijg je mensen in de commissie die het leuk vinden om mee te doen. Met als gevolg meer bijeenkomsten die ook beter worden bezocht. Voor de evenementencommissie was ik wel één tot anderhalve dag in de week bezig. Zeker in die beginperiode om even alles op orde te krijgen.” Van het één kwam al snel het ander. Van Pelt wilde zijn wens van een nieuwsbrief vervullen. Of Asberg even mee kon denken. Misschien is het dan ook wel handig als Asberg bij de redactievergadering van het magazine van bv.leiden.nl aanschuift. “In die periode heb ik me absoluut niet beziggehouden met lobbyen. Ik moest toch ook nog gewoon geld verdienen. Ik heb me vooral gefocust op die evenementen en een stukje communicatie.”

ter. Hij vindt het belangrijk dat iedereen hetzelfde beeld bij de vereniging heeft. Als dat zo is, wil hij de kar wel trekken. Op de vraag welke dingen belangrijk zijn om als ondernemersvereniging uit te stralen, kwamen vier antwoorden: inspireren, verdiepen, verbinden en doen. “Mijn ervaring is dat we ontzettend veel praten, maar we doen eigenlijk niet zoveel. Laten we nou eens stoppen met praten en beleidsplannen maken. Een beleidsplan in een organisatie kost al tijd, laat staan in een vrijwilligersorganisatie. Na een maand of negen ligt zo’n beleidsplan er eindelijk. Maar dan zijn er al weer zaken veranderd, zodat ik het beleidsplan weer aan moet passen. Houd het bij een A4-tje. Dit en dat vinden we belangrijk, daar gaan we onze tijd in steken. Actie ondernemen en daar concrete, voor iedereen zichtbare succesjes mee halen, dan kom je er in kleine stapjes ook wel.”

Voorzitter In het najaar van 2010 werd duidelijk dat Arjan Vels als voorzitter ging stoppen. Asberg is niet de persoon om meteen te solliciteren voor de functie van voorzit-

Een van de actiepunten was het verbeteren van de verhoudingen. De laatste jaren had bv.leiden.nl een redelijk geïsoleerde positie gekregen door de komst van nieuwe clubs, het Ondernemersfonds en bedrijventer-

een lekker wijntje proeven en netwerken vinden ze wel leuk.”

reinenverenigingen. “Op een gegeven moment waren de verhoudingen tussen verschillende personen in die stad niet zo goed meer. Als de ene persoon ja zei, dan zei een andere persoon automatisch nee. Terwijl we allemaal een goed ondernemersklimaat in Leiden willen, zodat je zonder al te veel problemen gewoon lekker je ding kunt doen, je centjes kunt verdienen en nog eens wat terug kunt doen voor die stad. Ik vond het belangrijk om te kijken of we die verbinding met al die ondernemersverenigingen opnieuw konden maken, maar ook met andere partners in de stad, met het gemeentebestuur en de gemeentepolitiek. Via het magazine of in bijeenkomsten bieden we de ondernemers een stukje inspiratie en verdieping. Ik heb zelf geen tijd om al die managementbladen te lezen, maar wil wel op de hoogte blijven van wat belangrijk is. Schotel me dat maar voor in het magazine of in de nieuwsbrief. Als je je beperkt tot deze drie of vier zaken, kun je als bv.leiden.nl best wat voor ondernemers betekenen.” Ondernemend Leiden Als Asberg terugkijkt op de eerste honLEIDEN INTOBUSINESS 35

derd dagen van zijn ‘bewind’ (“Je springt als het ware op een rijdende trein”), roemt hij vooral het saamhorigheidsgevoel. “Wij zijn niet formeel lid van de commissie Stadsbreed, toch vindt men de mening van bv.leiden.nl belangrijk. Je merkt dan in één keer dat partijen samen willen optrekken. We spreken nu van Ondernemend Leiden. Dat zijn alle bedrijventerreinenverenigingen, Bio Science Park, Centrummanagement, Stevenshof, Merenwijk, de Kamer van Koophandel en bv.leiden.nl. Dit zijn de belangen van Ondernemend Leiden en we staan sterker als we gezamenlijk optrekken.” Voor detailhandel is bv.leiden.nl samen met Centrummanagement, de Kamer van Koophandel en het Ondernemersfonds bezig de fysieke slag te maken van een winkel naar een winkel plus web. “De detailhandel staat natuurlijk erg onder druk. Het winkelend publiek kan niet in de Haarlemmerstraat komen, omdat er geen parkeermogelijkheden zijn. Als organisatie helpen wij de winkelier dan om bij de klant thuis te komen. Een jaar geleden was zo’n project nooit op deze manier tot stand gekomen. Ik kan niet na drie maanden zeggen dat die RijnGouwelijn er komt, maar dit zijn gewoon concrete successen. Dat vind ik leuk om te zien.”

LEIDEN INTOBUSINESS 36

‘Genieten van het politieke spelletje’ Sinds zijn aantreden is Asberg in het politieke lobbywerk terechtgekomen. Dat betekent veel dossiers lezen en kijken waar iedereen mee bezig is. “Ik heb nu een termijn van vier jaar, maar ik durf niet te zeggen dat over vier jaar die Rijnlandroute er ligt of dat alle parkeergarages er zijn of dat de problemen van de Breestraat opgelost zijn. Er ligt zoveel buiten mijn macht. Je kunt alleen maar kleine stapjes zetten.” Asberg is de politiek pragmatisch ingegaan, Je kunt je eigen huis op orde hebben, maar je kunt klanten niet dwingen spullen bij jou af te nemen. “Ook bv.leiden. nl kan haar eigen huis op orde hebben, maar ik kan de overheid niet dwingen om die weg binnen drie jaar aan te leggen. In dat proces spelen zoveel partijen een rol. Wij als ondernemersvereniging moeten het belang van die weg onderstrepen. Dan blijft het een agendapunt, maar daardoor gaat het echt niet sneller. Uiteindelijk zijn het de politici die het besluit moeten nemen op basis van de informatie die ze van de ambtenaren krijgen. Het enige wat je kunt doen, is communiceren en de belangen uitleggen.” Asberg heeft zelf politicologie gestudeerd. Vijf jaar heeft hij zich niet met de politiek ingelaten, maar nu kan hij er weer van genieten. “Ik zie redelijk snel waar de belangen liggen en welke strategieën men toepast. Ik vind dat leuk om te zien en om zelf aan de zijkant een rolletje te hebben, maar als ondernemer heb je totaal geen grip op het hart van het politieke spel. Ze vragen om je mening en nemen die echt wel serieus, maar er spelen veel meer belangen dan alleen dat van bv.leiden.nl.”

COLUMN Het is inmiddels ruim 15 jaar geleden dat ondergetekende begon als ondernemer in de ICT, gewoon vanaf de zolderkamer samen met wat studievrienden aan de slag. Zonder plan, zonder vaste lasten, maar met een hoop ambitie en bevlogenheid. Inmiddels is er veel veranderd, zo ook de wereld, zeker in technologisch opzicht. ICT is overal en maakt inmiddels ruim 80 procent van de wereldwijde innovaties mogelijk.

De markt verandert ook, in het bijzonder de markt rond ICT. GSM en SMS raken uit de gratie, WhatsAPP, iPad en Google zijn hot. Bedrijven moeten hun businessmodellen veranderen om te overleven, zeker ook ICT bedrijven.

Verandering is de enige constante

Mobiel en apps In een eerdere column vorig jaar schreef ik al dat er sprake was van een â&#x20AC;&#x153;mobiele revolutieâ&#x20AC;?. Hiermee doelend op de ware slag die geleverd werd en wordt op het gebied van mobiele besturingssystemen, telefoons en applicaties(apps). Deze strijd duurt onverminderd voort, waarbij nu ook het verdienmodel van de traditionele telecomaanbieders onder druk staat. Met de recente koop van Skype door Microsoft en de aangekondigde samenwerking tussen Nokia en de softwaregigant uit Redmond, is het duidelijk dat er ons nog een hoop te wachten staat dit najaar. Alhoewel Microsoft mobiel lijkt uitgespeeld door Apple en Google (met Android), ziet Windows Phone 7 er toch veelbelovend uit. Ook de eerste previews van touchinterfaces van komende Windows versies laten zien dat Microsoft nog een hoop in petto heeft. Apple zit ondertussen ook niet stil, de aankondiging van iOS 5 en iCloud is inmiddels gedaan en de volgende generatie iPhones is onderweg. Daarnaast staan er nog dagelijks rijen voor de Apple stores voor consumenten die hunkeren naar een iPad, waar de meest populaire modellen nog steeds op basis van 1 per klant worden verkocht.

TEKST mARTIJN VAN PELT FOTOGRAFIE JOHN BRUSSEL MARTIJN IS Directeur VAN Interpulse Automatisering

Clouddiensten Voor zakelijke gebruikers zal het de komende maanden clouddiensten regenen. Zo is Microsoft bezig met het uitrollen van Office365, hun antwoord op Google Apps. Beide diensten worden inmiddels ook in het Nederlands aangeboden en voorzien in alle basisbehoeften van bedrijven als het gaat om kantoorapplicaties, zoals voor tekstverwerking, spreadsheets, presentaties etc. Documenten zijn uitwisselbaar en deelbaar met derden. Alhoewel aan beide diensten nog beperkingen zitten, kan het voor kleine bedrijven een prima alternatief zijn voor een lokale server en applicaties. Wat alleen wel vaak vergeten wordt is dat bij het gebruik van een dergelijke dienst een stabiele, snelle en bij voorkeur redundante Internetverbinding nodig is, om te voorkomen dat je bedrijf stil komt te staan. Voorwaarts De hunkering naar technologie wordt alleen maar groter, ook omdat het gebruik laagdrempelig is en apparaten inmiddels hip en trendy zijn, waarmee ze onderdeel uitmaken van wie we zijn. Net als 10 jaar geleden vraag ik me af waar we over 5 of 10 jaar staan. Of Nederland voldoende mee kan komen in de vaart der volkeren is bijvoorbeeld de vraag. Het hoger technisch onderwijs staat onder druk en goed ICT personeel is ondanks de recente crisis nu alweer schaars. In dat opzicht is er niet zoveel veranderd, de snelheid van technologische vooruitgang is constant. En dat is fantastisch om mee bezig te zijn. Voorwaarts! Martijn van Pelt

Reageren? martijn.van.pelt@interpulse.nl Twitter: @peltski LEIDEN INTOBUSINESS 37

REPORTAGE

V.l.n.r.: Eric, Dick sr., Robert en Dick Kampschreur jr.

Voor Kampschreur is een opdracht pas geslaagd als de volgende is gegeven

‘Projectstoffering is topsport’ Vrijwel alle leden van de familie Kampschreur zijn fanatieke zeilers. Bepaalde aspecten uit de sport zien zij ook terug in het familiebedrijf. Kampschreur BV is een specialist op het gebied van projectstoffering en projectinrichting. “Alles binnen ons bedrijf luistert heel nauw”, legt Robert Kampschreur uit. “Als de stuurman een fout maakt, dan werkt dat door op de prestaties van het hele team. Wij kunnen ons als bedrijf ook geen fout permitteren.” TEKST MARTIN HOEKSTRA l FOTOGRAFIE JOHN BRUSSEL LEIDEN INTOBUSINESS 38

Relatiebeheer op het water Als Kampschreur BV een groot project heeft afgerond, wordt dat afgesloten met een dagje zeilen en een borreltje. “We hebben een boot in Scheveningen liggen”, geeft Dick Kampschreur aan. “Dan zie je elkaar eens op een heel ander vlak. Het hele bouwteam gaat mee. Dat is ook goed om de volgende opdracht weer binnen te krijgen. Ik hecht hier veel waarde aan.” Eric en Robert Kampschreur zeilen in Regenbogen. Na afloop van een wedstrijd staan beide broers aan de bar een drankje te drinken met mensen tegen wie zij eerder op de dag op het water nog keihard hebben geknokt. “Op de één of andere manier heb je onderling een goede klik. Zakelijk kun je daar heel veel mee doen. Ik vergelijk het wel eens met het sponsoren van een voetbalteam. Ook die sponsoren drinken in de kantine of de businessclub met de voetballers nog een drankje. Alleen proberen wij toch wel actief binnen de sport te zijn. Ik denk dat daar een stukje onderscheid ligt.”

In het bouwproces verschijnt Kampschreur BV pas in het laatste stadium ten tonele. Als het Zoeterwoudse familiebedrijf de vloeren heeft gelegd en de raambekleding en lichtwering heeft verzorgd, komt de verhuizer er meteen achteraan. Het complete verhuisproces is strak gepland. Maar in de bouw komt het vaak voor dat verschillende zaken

opschuiven. Voor Kampschreur blijft de datum van oplevering echter wel gewoon staan. “Dat betekent dat wij in minder tijd dezelfde zaken moeten zien te regelen”, legt Robert Kampschreur uit. “Dat maakt het wel lastig. De verhuizing van de klant gaat gewoon op de vastgestelde dag door. Dus alles luistert allemaal heel nauw. Dat zie je aan boord van een boot ook. Als de bemanning aan het verkeerde lijntje trekt, zie je dat direct in de resultaten terug. Projectstoffering is topsport!” In het verleden werd er nog wel eens ruimer gepland, tegenwoordig niet meer. In de afgelopen vijftien jaar zijn de bouwtijden allemaal verkort. De ruimte om vertraging op te vangen, is verdwenen. Dubbele shifts draaien heeft geen zin, want je wilt de gewenste kwaliteit halen. “Je kunt een deel van het weekend erbij pakken”, vult Dick Kampscheur aan. Werkzaamheden waarbij niemand meer over de vloer kan, zoals egalisatie, worden in de avonduren uitgevoerd of zodanig dat alles in het weekend kan drogen. Tijdwinst “We kijken van tevoren wat de slimste manier is om een project aan te pakken”, geeft Robert Kampschreur aan. Goed nadenken, meedenken met de opdrachtgever, uitzoeken hoe de fabrikant de bestelling en projectinformatie aangeleverd wil hebben. “En zorgen dat alles bij aflevering logistiek op orde is. Daar kunnen we veel tijdwinst behalen”, stelt Dick Kampscheur. Betrokkenheid is een selling point voor Kampschreur. Op alle posities in het bedrijf zitten betrokken mensen. Dat heeft positieve gevolgen voor de relaties met klanten. Het grootste deel van de klanten bestaat uit vaste relaties waar het bedrijf al jarenlang zaken mee doet. “Met al onze relaties, zoals een BDO, gaan we op een speciale manier om. Een opdracht is pas geslaagd als de volgende wordt gegeven.

Zo proberen we ook te werken.” Dick Kampschreur valt zijn jongere broer bij. Het verkoopbeleid van Kampschreur richt zich dan ook vooral op bestaande relaties. “Daar kun je continuïteit uit halen”, stelt Robert Kampschreur. Bouwmanagementbureaus die het complete bouwmanagement voor hun rekening nemen, werken het liefst met vaste partijen. “Dan kunnen ze sneller schakelen met een betrouwbaar bedrijf. We werken ook voor een aantal aannemers. Zij willen graag met een vaste partner werken, waarvan ze weten dat het goed gaat komen.” Typerend voorbeeld Om aan te geven op wat voor kenmerkende wijze Kampschreur met projecten bezig is, komt Robert Kampschreur met een typerend voorbeeld. Bij de Raad van Rechtsbijstand in Den Haag was tapijt afgekeurd. Doordat de polen van het tapijt niet waren geschoren, kreeg je hoogteverschilletjes. Het grote probleem was dat de kamers al helemaal waren ingericht. Vader Kampschreur, de oprichter van het familiebedrijf, is samen met de fabrikant en de opdrachtgever gaan kijken. De technische man van de fabrikant gaf aan dat zij een fout hadden gemaakt en dat het tapijt moest worden vervangen. “Dat vond mijn vader niet zo’n goed idee”, herinnert Robert Kampschreur zich. “Een kantoor vol met advocaten overhoop halen. Hij zag de claims al hangen. Het is dan wel de claim voor de fabrikant, maar daar moet je toch in meedenken. Eigenlijk zijn fabrikanten net zo belangrijk als opdrachtgevers. Het gaat om het samenspel.” Dick Kampschreur senior stuurde iedereen weg, zodat hij een uur de tijd had om een proef uit te voeren. Bij de drogisterij op de hoek kocht hij een tondeuse. Op zijn knieën is hij het tapijt plaatselijk gaan bijscheren. Na een uur kwam iedereen terug en werd het resultaat goedgekeurd. “We hebben gedurende 2,5 dag iets van zestien tondeuses versleten, maar het probleem was wel opgelost. Iedereen blij. Zo zijn we bezig met onze projecten.” Kampschreur BV Keerweer 10 2381 GC Zoeterwoude-Dorp T 071 - 580 40 00 E info@kampschreur.nl I www.kampschreur.nl LEIDEN INTOBUSINESS 39

- advertentie -

Alles voor kantoor!

Onze service is net zo doeltreffend als een p.......p!

Moerbeistraat 4 • 2321 DJ Leiden Tel. 071 - 579 30 30 • Fax 071 - 532 32 44 sales@wolfslag.nl • www.wolfslag.nl

accountancy administratieve- en fiscale dienstverlening

Een krachtige en heldere aanpak Zijlbaan 44, 2352 BN Leiderdorp Tel.: 071 - 7503285 rjochems@acadi.eu www.acadi.eu

9 holes, 9 vragen

Frans Schohaus:

“Eén politieke partij in Leiden,

dat zou

een uitkomst zijn!”

Golfprofessional Augie Jong a Tai van golfschool Swingline spreekt in ieder magazine met ondernemende en bekende mensen uit de regio gedurende een partijtje golf op de baan van golfclub Kagerzoom: negen holes, negen vragen. Gesprekken die een andere kijk geven op ondernemerschap. Of een unieke gelegenheid om persoonlijke drijfveren van mensen te doorgronden. In deze juni editie is Frans Schohaus aan het woord, manager van Van der Valk Hotel Leiden. Een actieve bestuurder en enthousiaste Leidenaar. Het is schitterend weer op deze woensdagochtend in mei en de baan ligt er prachtig bij, prima ingrediënten voor een interessant interview.

LEIDEN INTOBUSINESS 41

Wat is handicap op de golfbaan en wat is je handicap daarbuiten? “Met golf is mijn handicap 24.5 en daarbuiten? Ik kan heel moeilijk nee zeggen en ik wil alles graag zelf doen. Dan kom je wel eens tijd tekort om ook leuke dingen te kunnen doen.” Je bent bij zeer veel organisaties betrokken in de Leidse regio. Bij welke allemaal en wat is jouw rol? “Ik ben voorzitter van het Centrum Management, dat is een samenwerkingsverband van makelaars, winkeliers, restaurants, musea, etc. CML heeft een klein bestuur en een adviesraad die bestaat uit vertegenwoordigers van ondernemers in de binnenstad. CML probeert een brug te slaan tussen ondernemers, bewoners en de lokale overheid. Wij moeten met elkaar een omgeving creëren waarin de Centrum Manager goed kan functioneren. De nieuwe Centrum Manager Erwin Roodhart is op 1 juni gestart.” Hij vervolgt: “De kunst van het besturen is blijven volhouden en niet gefrustreerd raken, dat is in Leiden natuurlijk niet altijd even gemakkelijk. Verder zit ik nog in het bestuur van Horeca Nederland afdeling Leiden en van daaruit ben ik weer verbonden met Leiden Marketing voor wat betreft de horeca. Ik heb een breed netwerk opgebouwd in de regio en daar kunnen deze organisaties hopelijk van profiteren.”

Hoe belangrijk is een goede naam voor een restaurant/hotel? “Dat is echt alles! De beste reclame is toch echt mond op mond reclame en er ligt bij ons natuurlijk extra druk op omdat wij deel uitmaken van een concern. Je hebt een hoop verantwoording, niet alleen voor je zelf maar ook richting de andere bedrijven. Met een restaurant doe je naar mijn idee iedere dag opnieuw examen!” Van der Valk is natuurlijk een heilig huisje waar wij als Nederlanders graag tegen aan schoppen. Heb jij daar last van? “Vroeger vond ik het wel vervelend maar heb er nu geen last meer van. Ik vind dat wanneer mensen kritiek hebben dat ook gegrond moet zijn en dat is het niet altijd. Ik vind ongegronde kritiek vooral naar voor de duizenden medewerkers van Van der Valk, die iedere dag weer hun stinkende best doen.“Even een pauze: “De zaken zitten vol en de top van het Nederlandse bedrijfsleven vergadert bij ons, wat wil je nou nog meer?” Waar kan je echt blij van worden en wat kan daarentegen je humeur totaal verpesten? “Echt blij word ik als ik mijn volgende slag op schitterende wijze naar de green

sla en jij als Pro zegt: ‘Wat een top bal Frans!’. Dan ben ik echt heel gelukkig! En wat mijn humeur kan verpesten? Wanneer een medewerker zich met mooi weer ‘ziek’ meld raak ik behoorlijk geïrriteerd. Ook vind ik het naar dat je als bestuurder kritiek krijgt van mensen die alleen maar kritiek kunnen leveren en zelf helemaal niets toevoegen; het zeuren om het zeuren.” Als je morgen één ding per direct zou mogen veranderen in Leiden, wat zou dat dan zijn? “Eén politieke partij in Leiden, dat zou een uitkomst zijn! Voor een paar jaar of zo, zodat aan die besluiteloosheid een keer een einde komt. Wat er in politiek opzicht in Leiden gebeurt, is zeer slecht voor de stad en bovenal treurig voor de inwoners. Er zou dan één beleid gevoerd kunnen worden waardoor bijvoorbeeld de problematiek rond de bereikbaarheid opgelost wordt.” Het is even stil en hij vervolgt:

LEIDEN INTOBUSINESS 42

“Bij de vorige vraag heb ik aangegeven wat mijn humeur totaal kan verpesten. Bij nader inzien zou ik de ergernis over het politieke gekrakeel in Leiden op één zetten!” Wat vind jij het meest en wat het minst aantrekkelijke aan ondernemerschap? “Het meest positief is dat je in de gelegenheid bent je eigen ideeën uit te voeren en dus in de praktijk kunt brengen. Daarnaast geeft het een stuk vrijheid als het goed gaat. Het minst aantrekkelijk? “Tja, dat je altijd weer bij zelf denkt: het moet morgen ook weer goed gaan!” Wat doe je in je spaarzame vrije tijd? “Golf vind ik het leukste, vandaar mij enthousiaste reactie op de uitnodiging voor dit interview. Daarnaast vind ik het heerlijk om wat in de tuin aan te klooien. Eigenlijk zijn die bestuursfuncties voor mij ook een heerlijke invulling van mijn vrije tijd, ik vind het heerlijk om te helpen en te sturen.” Je bent een bekende naam in het Leidse, maar wat weten we nog niet van Frans Schohaus? Verras ons! “Er is weinig, ik ben een open boek. Toch denk ik dat maar weinig mensen weten dat ik het heerlijk vind om alleen te zijn, natuurlijk in de goede zin des woord. Heerlijk voetbal kijken, in de tuin zitten zonder mensen om me heen. Ik kan dan echt genieten van de rust!”

DE BEST VERZORGDE GOLFOPLEIDINGEN • Beginners • Gevorderden • Handicappers • Verschillende golfcursussen •

BEDRIJFS GOLFCURSUSSEN OP MAAT Swingline golfschool werkt alleen met gediplomeerde PGA professionals

Gevestigd in Warmond, Voorschoten, Wassenaar, Oegstgeest

Swingline golfschool Veerpolder 20 - 2361 KV Warmond Voor meer informatie tel.: 071 - 301 11 32 e-mail: info@swingline.nl - website: www.swingline.nl

LEIDEN INTOBUSINESS 43

reportage

Succesvol eerste

hotspot event bij Hemcar

Tekst Oscar Middeldorp l Fotografie John Brussel

Op zaterdag 4 en zondag 5 juni organiseerde Hemcar voor de eerste keer Hotspot Leiden, een evenement waar vijf Leidse ondernemers hun zomerse highlights presenteerden. “Het evenement is zeer geslaagd, wij hebben veel relaties mogen begroeten. Vooral vandaag is het erg druk!”, meldt Martijn van de Roer enthousiast wanneer ik zondag binLEIDEN INTOBUSINESS 44

nen kom. Naast de prachtige auto’s die Hemcar levert, trof ik een aantal collegaondernemers aan uit de regio met een aanbod premium kwaliteitsproducten op het gebied interieur, watersport, kunst en wijnen. “Het is natuurlijk altijd leuk om een event als dit met een aantal bedrijven te organiseren en wij willen Van Wijk Maritiem, Galerie Patries van Dorst, Wijn-

koperij Henri Bloem en Nieuwenburg Sfeer dan ook bedanken voor de prima samenwerking”, zegt Wil van der Kroft. “De gekozen combinatie lijkt te kloppen want het is voor velen blijkbaar een goede reden om langs te komen en te genieten van zaken die het leven extra aangenaam maken”, vult Van de Roer aan.” Naar mijn idee een effectieve, niet traditionele, wijze om je bedrijf te presenteren aan je relaties.

Verkoop en reparatie Hemcar is nu ruim een jaar gevestigd aan de Amphoraweg (naast Burgy), een nieuw bedrijf in een zeer snel veranderende markt. Een autobedrijf waar alles mogelijk is op het gebied van mobiliteit. Zo worden nieuwe auto’s van alle mogelijke merken verkocht, maar ook jonge gebruikte auto’s. Als intermediair worden er ook verkoopopdrachten voor particulieren en bedrijven aanvaard. Het spreekt vanzelf dat ook zoekopdrachten met alle zorg voor de klant worden uitgevoerd. “Zelfs als de klant geen andere auto meer wil hebben, zijn wij bereid de auto van de klant in verkoop te nemen. Vergelijkbaar met de makelaar dus”, aldus Van de Roer. Internet is niet meer weg te denken als verkoopkanaal, weet Van de Roer, maar samen met een showroom, waar de klant toch even in en aan de auto kan zitten, is dit in zijn ogen het ideale concept. Op de site van Hemcar is de voorraad auto’s te zien, compleet met foto’s en omschrijving. “In onze prachtige showroom aan de Amphoraweg kan de klant zijn keuze definitief maken.” Sinds een half jaar is Hemcar ook actief op het gebied van after sales. “Dat hadden wij direct moeten doen”, geeft Van de Roer aan en hij vervolgt: “Op deze manier kunnen wij onze klanten het totale pakket aanbieden en het blijkt dat onze klant de bij ons gekochte auto ook graag bij ons voor reparatie en onderhoud brengt. Maar natuurlijk is iedereen welkom in onze werkplaats.”

Hemcar Leiden Amphoraweg 3c 2332 ED Leiden T 071 - 572 00 35 E leiden@hemcar.nl I www.hemcar.nl

LEIDEN INTOBUSINESS 45

Ta ke l e IT av or e IT to

- advertentie -

Zorgeloze telefonie én automatisering voor het MKB Mobiele telefonie | Kantoormachines Zakelijk Glas van KPN | Voice over IP ISDN/DSL | ICT oplossingen en beheer Op alle werkdagen geopend van 09.00-18.00 uur Distributieweg 25, Alphen aan den Rijn, T (0172) 235 810, www.businesscenterrijnstreek.nl

Lekkers voor vaders! Superieur

American Whisky

Jack Daniels

Dalwhinnie 15y

Hele liter

0,7 liter

€ 14,99

€ 24,99

Bacardi

Single malt

KOOPZONDAG 3 JULI 2011 Bent u op zoek naar iets speciaals of wilt u iets vragen. E-mail: info@deliterslijter.nl

OPENINGSTIJDEN: di. t/m vrij. van 09.30 tot 17.30 uur zat. van 09.00 tot 17.00 uur do. koopavond tot 20.00 uur

OP DE RIJNEKE BOULEVARD NAAST BRISTOL Hoge Rijndijk 313e - 2382 AP Zoeterwoude-Rijndijk Tel. 071 589 08 00, www.deliterslijter.nl Alle prijzen zijn incl. 19% BTW. Aanbiedingen geldig t/m koopzondag 3 juli 2011

COLUMN Bij de start lijkt het allemaal zonneklaar. We weten precies welke producten/diensten we gaan leveren en onder welke naam. Maar snel worden de eerste barstjes zichtbaar. Is de uitgestippelde route nog wel te volgen en welke ellende is er te verwachten als een koerswijziging wordt ingezet? Is stabiel groeien wel mogelijk?

Niets mooier dan een geslaagde bevalling Ondernemers denken altijd een perfect idee te hebben en zien overal kansen die benut moeten worden. Bij nieuwe producten/ diensten wordt er lang nagedacht over de naam waaronder alles gelanceerd moet worden. Het is net als een bevalling. Een naam zorgt voor slapeloze nachten en ontzettend veel discussie. Wat doen we? Kiezen we voor een hele bijzondere gekke naam of kiezen we voor een meer gebruikelijke naam. Vaak wordt er ten einde raad maar gekozen voor een naam die gekoppeld is aan de oprichter of die weergeeft wat er te koop is. Het grote voordeel hiervan is, dat het product (of bedrijf) gemakkelijker in de markt gezet kan worden. Er kan aangehaakt worden bij de bekendheid van de oprichter of direct verwezen worden naar de voordelen van het product. Op zich een prima besluit, als er maar goed wordt nagedacht over de gevolgen op lange termijn.

Mismanagement, of komt ouderdom met gebreken?

Puberteit en groeiende bedrijven Net als bij kinderen in de pubertijd besluiten bedrijven soms een totaal andere weg in te slaan. Door de groei van de organisatie, overnames en nieuwe kansen past de oude naam niet meer bij het bedrijf. Zo is de naam van de oprichter vaak een heet hangijzer als de naamgever uit het bedrijf stapt. Een compleet nieuwe naam is vaak niet bespreekbaar, want grote kans dat daarmee de opgebouwde goodwill als sneeuw voor de zon verdampt. Vandaar dat vaak wordt gekozen voor een variant op de oude naam in de vorm van een afkorting met de hoop de goodwill te kunnen behouden. Bezin eer je begint Stabiliteit en continu誰teit zijn cruciaal in die fase. Bij een naamswijziging (rebranding) moet alles gedaan worden om de goodwill voorzichtig over te hevelen. Bij een nieuw bedrijf zal de notaris altijd het KvKregister checken op oudere handelsnamen. Echter dat dekt maar deels de problemen. Vaak komen de problemen uit een andere hoek, namelijk uit het merkenrecht, doordat lettercombinaties door andere bedrijven reeds als merk zijn vastgelegd. Het feit dat bij een rebranding de nieuwe lettercombinatie de afkorting is van de oude bedrijfsnaam geeft geen rechten en zeker niet met terugwerkende kracht. Voorkom een blamage bij naamswijzigingen en marktintroducties en check tijdig alle relevante registers.

TEKST THEO-WILLEM VAN LEEUWEN FOTOGRAFIE JOHN BRUSSEL theo-willem is Partner bij Abcor BV Merken- en modellenbureau Abcor is gespecialiseerd in goodwill bescherming

Regeren is vooruitzien Groeien is net als regeren. Vooruitzien en anticiperen op mogelijke kansen en gevaren. Rebranding is soms noodzakelijk, maar check dan wel eerst of het kan (en of de bewuste domeinnamen nog vrij zijn). De keerzijde bij groeien en branding is natuurlijk om de goodwill optimaal te beschermen. Voorkom dat een ander met de naam aan de haal gaat. Registreer tijdig alle namen die gebruikt worden als merk (ook de bedrijfsnaam). Groeien en ouder worden is vooruitzien. Daarom bestaan ouderdomsgebreken in bedrijven niet, mismanagement echter des te vaker. Theo-Willem van Leeuwen

LEIDEN INTOBUSINESS 47

reportage

Specialist in klantcontact BRW Groep:

‘Slechte service is geen kwestie van onwil, maar onmacht’ TEKST ELLEN MANNENS l FOTOGRAFIE JOHN BRUSSEL

Wil je je als bedrijf onderscheiden in Nederland, dan moet je vooral niet zéggen dat je goede service verleent, maar het gewoon dóen. Dat blijkt echter zo makkelijk nog niet. T-Mobile kreeg onlangs lik op stuk van een woedende Youp van ’t Hek en recenter kreeg EON een boete omdat het bedrijf toch mensen belde uit het Bel Me Niet register. De BRW groep helpt bedrijven om ook echt servicegericht te worden en daarmee te voldoen aan onlangs opgestelde Europese normen. De internetprovider is niet bereikbaar bij een storing of vraagt je om een mailtje te sturen. Een bank wil een rekening van een overledene niet opheffen zonder toestemming van de overledene zelf of een klantenservice heeft een betaald telefoonnummer en laat je vervolgens een half uur in de wacht staan. Het is slecht gesteld met LEIDEN INTOBUSINESS 48

‘Mensen stappen niet over. De service kan ergens anders nog slechter zijn’

de service van Nederlandse bedrijven. “In Nederland wordt slecht geluisterd naar de consument”, stelt Jan Rozendaal, managing partner van de BRW Groep. De groep helpt bedrijven hun klantcontact te verbeteren. Sinds kort zelfs volgens de ECCS, de Europese Contact Centre Standaard. In oktober 2009 werd de norm in het leven geroepen om de consument te beschermen. Op dit moment voldoet in Nederland nog slechts één bedrijf aan de norm. “Energie Direct heeft tot nu toe het enige ECCS keurmerk van Nederland”, vertelt Rozendaal, die het energiebedrijf met de BRW Groep hielp om aan de norm te voldoen. “Energie Direct vindt dat zijn klanten, ondanks de goedkope energie, gewoon recht hebben op goede service.”

Jan Rozendaal

De norm die door de Europese Commissie is geformuleerd voor bedrijven om te voldoen aan het ECCS keurmerk, is eigenlijk heel voor de hand liggend. “Service komt er eenvoudig gezegd op neer dat je als bedrijf een prima bereikbaarheid hebt. Dus dat je gewoon de telefoon aanneemt en correct en snel antwoord geeft op de vraag van je klant. Dat je doet wat je belooft en dat je een beetje aardig bent.” Het lijken eenvoudige regels, maar daarmee hebben Nederlandse bedrijven nog steeds moeite. Zo blijkt wekelijks tijdens consumentenprogramma’s als Kassa en Radar. “De callcenters van onder andere UPC worden tegenwoordig steeds minder gebeld door consumenten. Ze helpen liever elkaar op de vele fora op internet.” Youp van ’t Hek uitte zijn woede over mobiele telefonie-aanbieder T-Mobile vorig jaar zelfs in een compleet tijdschrift. De Help noemde hij de glossy waarin hij en andere Nederlanders hun woede uitten over slechte service van Nederlandse bedrijven. “Zoiets had voorkomen kunnen worden, als je je service op orde hebt”, zegt Rozendaal. “Daar kunnen wij bij helpen.” LEIDEN INTOBUSINESS 49

Maar bedrijven lijken niet snel te leren. Onlangs kwam er nog een schrijnender voorbeeld van non-service naar buiten: meerdere energiebedrijven belden huishoudens die geregistreerd stonden in het Bel Me Niet register. Dat kostte hen niet alleen een goede naam, maar ook een flinke boete van de Nederlandse overheid. Toch zien veel bedrijven nog steeds geen acute reden om meer klantgericht te worden. “Een slecht callcenter betekent niet dat een bedrijf klanten kwijtraakt. Mensen stappen niet over. Bang voor het zwarte gat. De service kan ergens anders nog slechter zijn”, zegt Rozendaal. Waarom zou een bedrijf dan tijd en geld steken in betere service? “Omdat niemand expres slechte service verleent. Het gros van de bedrijven heeft klantvriendelijkheid in de missie en visie opgenomen. Ze weten alleen niet hoe ze het moeten bereiken.” Op dat moment komt de BRW Groep om de hoek kijken. “Wil je echt werk maken van de service in je bedrijf, dan kun je beginnen met het aanschaffen van het ECCS boekje. Daarmee ga je als bedrijf van onbewust onbekwaam naar bewust bekwaam. Wij kunnen daarna samen met een bedrijf kijken wel stappen gezet moeten worden om ook echt aan de ECCS norm te voldoen en dus goede service te verlenen.” Die aanpak begint in negen van de tien gevallen bij de klantenservice. “Dat is de plek waar alles samenkomt. De spreekbuis van het bedrijf naar de klant.

‘Service komt er eenvoudig gezegd op neer dat je als bedrijf gewoon de telefoon aanneemt en correct en snel antwoord geeft op de vraag van je klant’

Als het daar misgaat, wil het niet zeggen dat de klantenservice niet goed bezig is. Het is meer onkunde en onmacht dan onwil. Hoe vaak gebeurt het bijvoorbeeld niet dat de afdeling commercie een mooie actie bedenkt, maar het callcenter op dat moment onbemand is? Of dat de medewerkers van het callcenter niet goed op de hoogte zijn van de actie? Wil je het echt goed aanpakken dan moet je bij de lancering van een nieuw product eigenlijk al vooraf de tien meest gestelde vragen weten.” Met hulp van BRW kan het beroep van callcentermedewerker een van de leukste functies binnen een bedrijf worden. “Het is toch het leukste werk als je de hele dag door mensen kunt helpen?” stelt Jan Rozendaal. “Maar dan moet je wel de kans krijgen om mensen ook echt te kunnen helpen. Zorg dus ook dat de klantenservice de organisatie kan helpen beter te communiceren en handiger processen in te richten; zo voorkom je onnodige klantcontacten. Dat scheelt uiteindelijk ook geld. Mensen bellen minder vaak terug met klachten als je ze snel kunt oplossen.” Hoeveel tijd en energie het verbeteren van de service kost, hangt af van het niveau van de service die een bedrijf op dat moment biedt. “Maar als je echt graag iets wilt doen aan de service binnen je bedrijf, kun je in zes maanden een betere service organiseren. Daarna is het zaak dat niveau zes maanden vast te houden. Daarna kun je keuringsinstituut KIWA bellen, zij nemen dan een audit af en kunnen overgaan tot ECCS certificering. Dat kost zo’n vijftienduizend euro, maar dat is een klein bedrag als je het afzet tegenover de professionaliteit, betrouwbaarheid en geloofwaardigheid van je bedrijf.” Als het aan Rozendaal ligt, doet iedere ondernemer er goed aan zijn bedrijf te testen op service. “We moeten af van de zesjes-cultuur. Met een zes heb je een voldoende, dus worden de meeste mensen goed geholpen. Maar in je auto wil je toch ook geen kapotte airbag vanuit de overweging: meestal gaat het wel goed?” Uiteindelijk hebben bedrijven alleen maar voordeel van een goede naam dankzij goede service. Goede service is een perfecte aanjager voor mond tot mond reclame en helpt je als bedrijf op lange termijn dus verder. “Waarom zijn klanten van Volvo nog altijd zo trouw aan hun merk? Omdat de kwaliteit betrouwbaar en constant is. Dat is wat de klant uiteindelijk wil.” BRW Groep Bredewater 4h 2715 CA Zoetermeer T 079 - 3203560 E info@brw.nl I www.brw.nl

LEIDEN INTOBUSINESS 50

COLUMN

Passie, energie, enthousiasme, voor mij de gezamenlijke drijfveren voor het bereiken van resultaat. Gesprekken en ontmoetingen met collega’s, klanten en anderen staven mij steeds weer in mijn waarheid. Het bereiken van resultaat lijkt vaak ingegeven door strakke sturing.

Focus op resultaat, maak contact!

Maar er is meer dan dat? Is een evenwichtige relatie tussen medewerker en leidinggevende niet basaal? Het contact! Acceptatie, oprechtheid en empathie vanuit leidinggevende, manager zo u wilt, naar de medewerker. Dit is meer een beroep op houding, op gedrag, dan een simpel rijtje vaardigheden als situationeel leidinggeven, coachend leidinggeven, spiritueel leiderschap, resultaatgericht managen. En wat dacht u van situationeel leiding ontvangen, spiritueel verwerken, volgen, slikken en uitvoeren. Is het dan zo moeilijk? Is samenwerken samen werken, collegialiteit? Doe maar normaal, maar hoe val je dan op tussen de vele collega’s? Binnen de organisatie, maar ook, hoe val je op tussen al je concurrenten? Toch die oprechtheid, die acceptatie van elkaars “ik”. Een grote ik, de kleine ik. Wie is die persoon tegenover me, welke mens zit er achter? Wat willen we met elkaar, van elkaar, voor elkaar? Relatie en resultaat, maar het moet wel leuk blijven. En vooral niet te bedreigend. Kom op zeg. En dit komt dan terug in de praktijk, in het werk, in de relatie leidinggevende en medewerker. Dit herkent u natuurlijk ook in Blanchards model van situationeel leidinggeven, maar is het in een model vatten niet feitelijk een teken van zwakte? Als je de ander (collega, medewerker, en zelfs klant) beter kent, weet je of je de taakgerichte of mensgerichte kant verkiest. Niet zo zeer direct om het resultaat, nee, maar juist omdat je die ander jouw benadering laat herkennen. Die ander het gevoel krijgt, jij kent mij, jij kent mijn behoefte, dit is voor mij raak! En wat is er dan mooier om samen te werken? Naar mijn oprechte beleving is de coachende leidinggevende hier ook dagelijks naar op zoek. In goede zin besmet met het virus resultaat te bereiken, besmet met het virus mensen op hun kwaliteiten te benutten, besmet met het virus zich kwetsbaar op te stellen. Vele mannen willen dit leren, complete leergangen. Vrouwen zien dit als vanzelfsprekend. Generaliserend? Ja zeker. Maar daarom niet minder waar. Pas enkele vrouwelijke eigenschappen op managementgebied maar eens toe….geen stoerheid, geen superioriteit, maar op zoek naar proces, naar kwaliteiten, naar openheid, naar contact, om dat keiharde resultaat te bereiken. En dat hoeft niet zachtaardig, dertien-in-een-dozijn of onder het maaiveld te gebeuren. Je stijgt juist boven anderen uit door jezelf erin te gooien en je kwetsbaar op te stellen. Zie grote leiders, aansprekende middelbare schooldocenten, ontzagwekkende managers of presterende sportcoaches. Wie spreken je aan? Angela Merkel? Die lerares Nederlands? Die grijze strenge eerste leidinggevende? Toon van Helfteren? Energie, passie en oprechtheid! Dan is er contact. Dan is er wederzijdse betrokkenheid en volgt het resultaat. Duidelijkheid, welbevinden, ontwikkeling, resultaat. Ieder heeft zijn eigen doel. Een eigen stijl. Uiteindelijk is het hebben van contact de basis onder ieder succes, zakelijk succes, maar zeker ook persoonlijk succes. Ik ontmoet u graag!

TEKST JAN BUITENDIJK JAN IS Regiodirecteur Haaglanden Rijnstreek Focus | mens-werk-organisatie FOTOGRAFIE JOHN BRUSSEL

Jan Buitendijk Reageren? j.buitendijk@focusnederland.nl Twitter: JanBtndk LEIDEN INTOBUSINESS 51

reportage

Communicatiesector heeft erg veel groeipotentie

rap tempo

‘Wij zijn in een laken aan het worden’

Leiden Communicatiestad wil de communicatiesector in Leiden zo groot mogelijk maken. Inzet is binnen de twee bekende pijlers van Leiden Stad van Ontdekkingen - kennis en cultuur - de communicatiesector flink uit te breiden. De communicatiesector, die minder afhankelijk is van centrale regelgeving van centrale gelden, is bij uitstek geschikt om een flinke boost te geven aan de kenniseconomie. Tekst Martin Hoekstra l Fotografie John Brussel

In Leiden werken 4.000 mensen op de één of andere manier in de communicatiesector. Bij bedrijven en instellingen, maar ook als zelfstandig ondernemer of zzp’er. Net als iedere andere communicatiespecialist moeten ze er niet aan denken om te worden weggestopt op één of ander industrieterrein buiten de stad. Ze werken graag vanuit huis of vanuit de binnenstad, waar ze het liefst hun intrek LEIDEN INTOBUSINESS 52

nemen in oude of omgebouwde panden zoals Nieuwe Energie, Haagweg 4 en binnenkort de Meelfabriek. Leiden is bij uitstek een goede plek voor communicatiemensen. “De stad is compact en het heeft een unieke positie wat betreft de relatie tussen onderwijs en bedrijfsleven”, vertelt Peter Duijvestein, directeur van Leiden

Communicatiestad. “In vergelijking met andere plaatsen met veel communicatiebedrijven als Den Haag en Utrecht heeft Leiden een enorm diverse vijver om in te vissen naar jong en uniek talent. Met het ROC, de Hogeschool Leiden en de Universiteit is het aantrekkelijk om in Leiden te zitten. Het draait er toch om of je goed personeel kunt krijgen. Dat is in Leiden bijna een garantie.”

Clusteren “De doelstelling van Leiden Communicatiestad is mensen landelijk en regionaal duidelijk te maken wat er in Leiden te halen is op het gebied van bedrijfsruimte, sfeer, kennis en werkgelegenheid. We hopen dat ze zich hier willen vestigen. En hoe meer hoe beter, gek genoeg. Een bakker zit er niet op te wachten dat er in zijn straat vier bakkerswinkels openen, communicatiemensen willen dat juist heel graag, zodat ze zaken samen kunnen oppakken. Je hebt altijd collega’s nodig. Dan is het heel prettig om in een knooppunt van communicatieondernemers te zitten. Leiden Communicatiestad wil het clusteren van communicatiespecialisten daarom een stevige boost geven, want dat bleef een beetje tussen laken en servet. We zijn nu in rap tempo een laken aan het worden.” ComOn project Sinds de oprichting is er speciale aandacht voor de relatie onderwijs-bedrijfsleven.

Een-tweetjes in de binnenstad Désirée Battjes is eigenaar van Kees™ Internetbureau, een negen man tellend webdesign bedrijf in Tieleman & Dros, in hartje binnenstad Leiden. Kees™ Internetbureau voert geregeld opdrachten uit voor andere ondernemers in het pand, zoals Studio Freeke of Sanne Witkamp van Ketch Communicatie. “Maar als wij werk binnen krijgen van klanten waar wij niks mee doen, schuiven wij dat weer door naar andere partijen. Het is erg fijn als je lekker kan een-tweeën in de Leidse binnenstad.” Een aantal jaren geleden startte Eric Went met zijn eenmansbedrijf Went Werkjournalistiek. Al snel ging hij op zoek naar een plek waar meerdere mensen bij elkaar zaten en elkaar konden inspireren. “De ruimtes in Nieuwe Energie waren te groot voor één man, dus ben ik andere mensen gaan zoeken. In no-time had ik elf communicatiemensen bij elkaar, die aanvullende

dingen deden en het leuk vonden om samen experimenten aan te gaan. We sluiten coalities om grotere opdrachten uit te voeren.” Inmiddels telt Unit2 31 zzp’ers. De aanwezigheid van het ROC, de Hogeschool Leiden en de universiteit geeft een positieve impuls. Went: “Wij gaan de lijntjes met de onderwijsinstellingen steeds meer aanhalen. Niet alleen in de zin van stageplaatsen, maar ook hoe we dingen samen kunnen doen. Op die manier blijven wij op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen die de studenten meekrijgen. Ook dat is een vorm van innovatie.” Battjes maakt eveneens gebruik van communicatiestudenten. “Wij hebben altijd stagiairs rondlopen. Dat is gewoon erg handig. De aanwezigheid van al die studenten geeft Leiden beslist een voordeel ten opzichte van de omliggende plaatsen.”

“Het verbaasde ons dat er zoveel mensen op communicatie afstudeerden, terwijl ze nog nooit een communicatiebureau van binnen hadden gezien. Ook de mate van ondernemerschap baarde ons zorgen.” Dit heeft geleid tot het ComOn project. “Een knallend succes.” 72 tweedejaarsstudenten hebben tien weken aan dit project meegedaan. In de eerste week kregen de studenten een rondleiding bij communicatiebedrijven en voerden ze daar opdrachten uit. Ook moesten de studenten kleine bedrijfjes van drie tot zes personen vormen. Via social media konden de studenten binnengehaalde opdrachten oppikken en verwerven. “Studenten moeten zich actief opstellen en niet rustig afwachten tot er iets langskomt.” In de negen daaropvolgende weken werd het hele adviestraject in negen partjes verdeeld. Met aan het begin van iedere week een gastspreker. Désirée Battjes, eigenaar van Kees™ Internetbureau, heeft als gastdocent ook aan het project meegewerkt. “Als je een bedrijf bent, moet je keuzes maken. Nadenken over wat je wel en niet doet en hoe dat zich verhoudt tot jouw imago. Daar ging mijn verhaal over. Na het college konden de studenten mij consulteren over te maken keuzes. Bijna alle groepjes maakten daar gebruik van. Er was echt iets geland in die koppies.” Door het succes van ComOn kan een vervolg niet uitblijven. Komend jaar draaien de nieuwe tweedejaars mee, in het najaar krijgen de huidige derdejaars hun kans. “Als ik voor een nieuwe cyclus gevraagd word, doe ik zeker weer mee”, stelt Battjes. “Dit was echt een pareltje, een briljant plan.” Kennisstad Wethouder Robert Strijk (Bereikbaarheid, Financiën en Economie) is enthousiast over de communicatiesector in Leiden: “Leiden wil de creatieve economie, waaronder de communicatiesector, in onze stad stimuleren. Leiden is een kennisstad met veel kennisgerelateerde bedrijven, zoals bedrijven in de communicatiesector. Economisch heeft deze branche een enorme potentie voor Leiden. Een sector die niet alleen in Leiden maar ook in Nederland, en zelfs wereldwijd, nog jaarlijks een enorme groei doormaakt.” LEIDEN INTOBUSINESS 53

REPORTAGE

Zorg en Zekerheid: verlenging hoofdsponsoring Leiden Basketball dient ook een belangrijk maatschappelijk doel Het vijfde seizoen topbasketbal zit er op. In een zinderende finale, waarbij de laatste wedstrijd pas na drie verlengingen werd beslist, veroverde Zorg en Zekerheid Leiden Basketball de nationale titel. Na 33 jaar weer een landskampioen uit Leiden. De Leidse basketbalploeg heeft ook dit seizoen weer bewezen tot de hoogste sportieve regionen van Nederland te behoren. Een succes dat met de nieuwe samenwerkingsovereenkomst tussen Zorg en Zekerheid en de Stichting Zorg en Zekerheid Leiden Basketball ook voor de komende drie seizoenen wordt voortgezet. TEKST MARTIN HOEKSTRA l FOTOGRAFIE JOHN BRUSSEL LEIDEN INTOBUSINESS 54

Daartoe tekenden Hennie Limberger, lid Raad van Bestuur Zorg en Zekerheid, en de bestuursleden van Leiden Basketball, Marcel Verburg en Theo Knijnenburg, eind april de nieuwe samenwerkingsovereenkomst waarmee Zorg en Zekerheid haar titel als hoofdsponsor verlengt. Limberger licht toe: ”Niet alleen in sportief, maar vooral in maatschappelijk opzicht speelt Leiden Basketball een belangrijke

nauw betrokken bij het team. Natuurlijk omdat we hoofdsponsor zijn en dus ook erg graag resultaten zien op en naast het veld, maar ook omdat we steeds meer beseffen dat we topsport in Leiden hebben. Daar heeft de gehele sportsector in de regio baat bij.” Die uitspraak verraadt weer veel van de algehele betrokkenheid van Zorg en Zekerheid bij sport in de regio. “We hebben

Het bestuur van Zorg en Zekerheid Leiden Basketball.

Ook deelnemen met uw bedrijf aan een clinic? Schrijf dan in via: www.zorgenzekerheid.nl/sponsoring/ basketball/bedrijvenclinics

rol in Leiden en omgeving. Met name de wijze waarop de jeugd in Leiden en omgeving actief bij het basketbal wordt betrokken, past bij de visie van Zorg en Zekerheid om mensen een gezonde lifestyle aan te bieden. Wij stimuleren hen via de vele scholenclinics en het pleintjesbasketbal actief te sporten en daarmee hun gezondheid te bevorderen. Dat geldt overigens ook voor de medewerkers van bedrijven: zij kunnen zich eveneens inschrijven voor een actieve deelname aan de clinic. Met elkaar basketballen is niet alleen leuk, het is ook gezond.” Het enthousiasme van Limberger zegt veel over de betrokkenheid van het bedrijf bij de club. “We zijn als bedrijf erg

ger. De stap van topsport naar bedrijfsleven is niet zo groot als men zou denken. Limberger: “Er zijn bepaalde regels die altijd gelden. Kwaliteit zit hem in het spelen van een wedstrijd, in het uitvoeren en het ervoor willen gaan. Zo vertalen we topsport naar het bedrijfsleven. Mentaliteit is een term die overal terugkomt, op het veld en op kantoor.” Die elementen zorgen ervoor dat de klan-

Hennie Limberger (l) en Hans van der Leek.

een aantal pijlers gekozen waar we graag mee willen uitdragen dat we sport in de regio van harte ondersteunen. Dat zijn naast basketbal, hardlopen en fietsen. Het past bij ons dat we het als zorgverzekeraar erg belangrijk vinden dat mensen en in het bijzonder jonge mensen bewegen en gezond bezig zijn en dat alles onder het motto: gezond, fit en vitaal.” Parallellen Opvallend waren in de ogen van de grootste zorgverzekeraar in de regio logischerwijs de prachtige resultaten die het team boekte met het winnen van de beker vorig jaar, maar bovenal dit jaar met het binnenhalen van het landskampioenschap. Maar de parallel tussen de twee partijen is daarmee meer dan voorheen getrokken. “Afgelopen jaren behoorde Zorg en Zekerheid tot de snelst groeiende zorgverzekeraars van Nederland. Ik ben er van overtuigd dat Leiden de best groeiende basketbalclub is geweest en qua structuur bij de beste drie van Nederland behoort. Daarmee hebben we het dus op beide fronten fantastisch gedaan”, aldus Limber-

ten van Zorg en Zekerheid nog altijd uitermate tevreden zijn, zo blijkt uit periodieke enquêtes. “Onze uitgangsbasis is een goede betaalbare zorgverzekering voor iedereen. Iedereen is welkom en wat bij ons van belang is, is het uitdragen van een positieve instelling naar de verzekerden toe”, vindt relatiemanager Hans van der Leek. Businessclub Van der Leek ziet ook in de Businessclub van Zorg en Zekerheid Leiden Basketball mooie dingen gebeuren. “De businessclub is een geweldig podium tot relatieonderhoud. Het is een ultieme win-winsituatie. Bijna iedere relatie die we meenemen naar een van de wedstrijden, vraagt na de wedstrijd: ‘Wanneer gaan we weer?’ Dat is een compliment naar de club en een goede binnenkomer voor ons.” Zorg en Zekerheid Postbus 400 2300 AK Leiden T 071 - 582 58 25 E info@zorgenzekerheid.nl I www.zorgenzekerheid.nl LEIDEN INTOBUSINESS 55

BUSINESS & STYLE

Brildragers opgelet: Suncover van Polaroid Eyewear Polaroid Suncover® is de ideale zonnebril voor over uw gewone bril. Net als bij alle andere Polaroid zonnebrillen zijn de glazen gepolariseerd. Het resultaat: een veilig, comfortabel en schitteringvrij zicht en volledige UV400-bescherming. Perfect tijdens het autorijden, fietsen, vissen of zelfs op de wintersport. Alle Polaroid Eyewear Suncovers kosten € 39,95 en zijn bij nagenoeg alle opticiens in Nederland verkrijgbaar. Transportbedrijven kunnen ook bestellen via de TLN website. Meer info op www.polaroideyewear.com.

Technisch hoogwaardig èn mooi, anders nog iets? Wie deze zomer wil genieten van de allernieuwste en bovendien zeer exclusieve BeoVision4 85-inch plasma-tv moet zeker eens langsgaan bij de specialisten van Bang & Olufsen Oegstgeest. Het fantastisch grote 3d ready plasmascherm inclusief systeemunit en centerluidspreker combineert technische kwaliteit en uitstraling in een waar kunstwerk. Beovision4 is verkrijgbaar vanaf € 40.460,- (verkoopadviesprijs) bij Bang & Olufsen, Lange Voort 11a in Oegstgeest.

Geschorst Wie echt eens iets bijzonders op zijn muur wil hebben, moet beslist naar de Bark Cloth collectie kijken. De schorsdoeken bestaan uit verschillende lagen boomschors, die als patchwork aan elkaar zijn geweven. Voor wie eens iets anders dan zijn buurman wil hebben…

De Bark Cloth is verkrijgbaar vanaf € 2.450,- per paneel (3 x 1 meter) bij Firma Ravensbergen, Vliet NZ 71 in Rijnsburg.

LEIDEN INTOBUSINESS 56

Vouwvaren U had al een vlieg- of autovakantie geboekt, maar heeft nu spijt dat u uw boot moet achterlaten? Waarom neemt u uw zeilboot niet gewoon mee? Deze opvouwbare catamaran van slechts 37 kilo schoon aan de haak past met een beetje geluk best in uw (hut)koffer(bak)! De Minicat is verkrijgbaar voor € 3.100,- via Megagadgets, Haarlemmerstraat 239 in Leiden.

Keileuk! Laat u niet in het ootje nemen met deze kussens. Hoewel ze keihard lijken, zijn ze in werkelijkheid heerlijk zacht door het gebruikte vilt. Een ware aanwinst, die opvalt door het bijzondere design met hoog aaibaarheidsgehalte. Een besliste opvaller in uw interieur! De Keikussens zijn verkrijgbaar voor € 1.829,- per set van vier bij De Klare Lijn, Hooigracht 26 in Leiden.

Moedig reukje De Noble Vetiver man deelt graag zijn passie voor kwaliteit en mooie objecten en wordt door zijn vrienden bewonderd om zijn zelfvertrouwen en moed. Als echte connaisseur is zijn geur een uitdrukking van zijn gedurfde, elegante signatuur. Met als belangrijkste geurnoot de Haïtiaanse vetiver, de ‘must have’ geur-ingrediënt anno nu. Noble Vetiver Eau de Toilette van Chopard (verkoopadviesprijs € 56,-) is verkrijgbaar bij o.a. Sephora (in V&D), Eglantierhof 2-3 in Leidschendam.

LEIDEN INTOBUSINESS 57

colofon

We gaan weer bouwen! (toch?) Krabbelt de Leidse bouwsector op?

Het thema van het volgende nummer (september 2011) is:

Vastgoed & Ontwikkeling Thema december 2011:

Innovatie Thema maart 2012:

Geld Alphen IntoBusiness Alphen aan den Rijn, Bodegraven, Woubrugge, Ter Aar, Langeraar, Nieuwkoop

WILT U OOK GRATIS HET MAGAZINE ONTVANGEN? NEEM DAN CONTACT MET ONS OP VIA OSCAR@INTOBUSINESS.NU OF BEL 06 - 51 57 78 86

Warmond Oegstgeest

Lees al onze nieuwste uitgaven nu ook online via www.intobusiness.nu OF VIA DE INTOBUSINESS APP

Leiden

Voorschoten

Leiderdorp

Zoeterwoude

UITGEVER: Oscar Middeldorp Hoofdredactie: Dennis Captein Redactie: Dennis Captein, Martin Hoekstra,

Ellen Mannens, Oscar Middeldorp, Manon Vonk en John Vroom Vormgeving: Sevenwords, Erik Straver en Martijn Broere Fotografie: John Brussel Verkoop: Oscar Middeldorp (06 - 51 57 78 86) Druk: Okay Color Graphics Verspreiding: Mail Management International Adreswijzigingen: Adreswijzigingen kunnen doorgegeven worden via oscar@intobusiness.nu Uitgeverij: Leiden IntoBusiness

Adres: Zuiderkeerkring 389,

en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, film of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgeverdirectie. IntoBusiness Magazine BV is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave en niet verantwoordelijk voor handelingen van derden welke mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave.

2408 HT Alphen aan den Rijn Telefoon: 06 - 51 57 78 86 E-mail: oscar@intobusiness.nu Internetadres: www.intobusiness.nu

LEIDEN INTOBUSINESS 58

AMERSFOORT IntoBusiness Amersfoort, Baarn, Hoogland, Hooglanderveen, Leusden, Nijkerk en Soest Bollenstreek IntoBusiness Noordwijk, Noordwijkerhout, De Zilk, Voorhout, Sassenheim, Warmond, Lisse, Lisserbroek, Hillegom, Vogelenzang en Bennebroek GOUDA IntoBusiness Gouda, Waddinxveen, Reeuwijk, Moordrecht, Gouderak HAARLEMMERMEER IntoBusiness Hoofddorp, Nieuw-Vennep, Schiphol en omliggende kernen LEIDEN IntoBusiness Leiden, Leiderdorp, Zoeterwoude, Voorschoten, Oegstgeest, Warmond noordoostpolder & urk IntoBusiness Emmeloord, Urk, Marknesse, de Groendorpen, Lemmer, Blokzijl en Vollenhove WOERDEN IntoBusiness Woerden, Montfoort, Linschoten, Kamerik, Zegveld, Harmelen ZOETERMEER IntoBusiness Zoetermeer, Pijnacker en Berkel en Rodenrijs

- advertentie -

TWEE COMMERCIËLE RUIMTEN TE KOOP NIEUWBOUW Clusiushof 7 en Jac. P. Thijssenlaan 81 te Oegstgeest Te koop een 2-tal commerciële ruimten, gelegen in nieuwbouwplan "Clusius" te Oegstgeest. Clusiushof 7: circa 225 m², betreft een tussenpand met veel etalage/glaspartijen. Jac. P. Thijssenlaan 81: circa 160 m² betreft een halfrond hoekpand met eveneens veel etalage/glaspartijen. Beide ruimten worden casco opgeleverd. Indien gewenst, kan verkoper voor verdere afwerking zorgdragen. Eventueel zijn de ruimten te combineren. Geschikt als kantoorruimte, winkelruimte, praktijk of andere commerciële doeleinden. Er is een mogelijkheid om separaat, parkeerplaats(en) te kopen in de parkeergarage. Verder is parkeren op de openbare weg mogelijk. De wijk, waar het project gerealiseerd wordt, is een nog altijd groeiende wijk, te midden van het groene hart en waterrijk gebied, zoals de Kagerplassen. De gemeente Oegstgeest heeft een goede bereikbaarheid, direct gelegen aan de A44 van Den Haag naar Amsterdam. Maar ook de stad Leiden ligt op korte fietsafstand. Het project omvat verder een 5-tal appartementengebouwen. Momenteel zijn er al een kinderdagverblijf en tandarts gevestigd. Tegenover komt een supermarkt.

Vraagprijs Clusiushof 7 € 369.000,=excl. BTW V.O.N.

Vraagprijs: Jac. P. Thijssenlaan 81 € 195.000,= excl. BTW V.O.N.

Doolhof Oplossing

Het principe van mobiel internet is prachtig. Maar u heeft meer aan praktisch. Spreadit zorgt voor oplossingen die werken. Wilt u de kortste route naar resultaat? Scan de QR-code. Of mail naar jeroen@spreadit.nl.

Online strategie en campagnes, e-mail marketing en webdevelopment

www.spreadit.nl

11011 adv IntoBusiness 190x130.indd 1

10-06-11 11:41

Crown Business Centers

Kwaliteit is te huur

Kies voor de kwaliteit van Crown Business Centers. Bedrijfs vriendelijke huisvesting die werkelijk past. En blijft passen. Immers, bedrijfshuisvesting moet er zijn voor de onderneming. Niet andersom.

Concentreren op de hoofdzaak Key-Point, Schipholweg 103

Alphen aan den Rijn, Leidse Schouw 2

Vanaf € 190,00 per m2 per jaar • Kantoorruimte v.a. 22 m2 tot ca. 500 m2 • Receptie- en vergaderfaciliteiten aanwezig • Mogelijkheid tot het huren van een parkeerplaats in de garage of op het parkeerdek • Nabij station Leiden Centraal • Op loopafstand van het centrum

Vanaf € 130,00 per m2 per jaar • Kantoorruimte v.a. ca. 30 m2 tot ca. 450 m2 • Receptie- en vergaderfaciliteiten aanwezig • Flexibele huurcontracten • Voldoende parkeergelegenheid te huur • Goede bereikbaarheid

Bij Crown Business Centers vindt u een geheel van ondersteunende faciliteiten, waardoor u zich kunt concentreren op de hoofdzaak: uw zaak. Denkt u bijvoorbeeld aan het gemak van een centrale receptie, gezamenlijke secretariële diensten, professionele beveiliging en voldoende parkeergelegenheid.

Flexibiliteit en variatie • • • •

écht flexibele huurcontracten voorkom overcapaciteit bij start oplossingen bij groei en krimp gevarieerde voorzieningen per locatie, zoals restaurants, vergaderfaciliteiten en fitness

Per direct verhuurbaar

Crown Kids & Health Center Noordwijkerhout, Westeinde 94

Lammenschans, Pompoenweg 9

Business Center Leiden, Schipholweg 9-11

Spoorgebouw I & II, Fruitweg 22

€ 135,00 per m2 per jaar • Kantoorruimte v.a. ca. 42 m2 tot ca. 300 m2 • Receptie- en vergaderfaciliteiten aanwezig • Mogelijkheid tot het huren van een parkeerplaats en garagebox in de garage • Nabij de ontsluitingswegen naar de A4 • Goede openbaar vervoer verbindingen • Beschikbaar per direct

€ 160,00 per m2 per jaar • Kantoor/praktijkruimte v.a. ca. 23 m2 tot ca. 1200 m2 • Deelverhuur mogelijk • Algemene toilet en pantryvoorziening aanwezig • Nabij ontsluitingswegen N206 en A44 • Aanvaarding in overleg • Monumentaal pand

€ 140,00 per m2 / jaar

• • • • •

Neem voor meer informatie over de voordelen van Crown Business Centers vrijblijvend contact op met De Raad Makelaars. Bel 071 405 15 00 of mail naar info@deraadmakelaars.nl

Kantoorruimte v.a. 186 m2 tot ca. 2.409 m2 beschikbaar Pantry en toiletvoorzieningen aanwezig Ligging tegenover Centraal Station Leiden Uitstekend bereikbaar Voldoende parkeergelegenheid te huur pp eigen terrein • Beschikbaar per direct

€ 95,00 per m2 / jaar • Kantoorruimte v.a. 24 m2 • Bedrijfsruimte ca. 535 m2 • Nabij ontsluitingswegen naar de A-4 • Goede openbaar vervoer verbindingen • Voldoende parkeergelegenheid aanwezig (gratis) • Beschikbaar per direct

Rijneke Boulevard, Rijndijk 2

€ 95,00 per m2 per jaar • Winkelruimte ca. 1613 m2 • Goede bereikbaarheid met openbaar vervoer • Ruim voldoende parkeergelegenheid • Beschikbaarheid in overleg

www.deraadmakelaars.nl Sandtlaan 38 - 2223 GG Katwijk - 071-4051500