Leiden INTO business Herfst 2017 by INTO business

HERFST 2017

Zakenmagazine voor: Leiden, Leiderdorp, Zoeterwoude, Voorschoten, Oegstgeest, Warmond, Wassenaar en Roelofarendsveen

De Meelfabriek:

Uniek ondernemerschap van Ab van der Wiel REPORTAGE De Raad tilt Crown Business Center Key-Point naar een hoger niveau

REPORTAGE Escaperoom trekt nieuw publiek naar Pieterskerk

NIEUWS Starterswedstrijd LEF maakt zich op voor schitterende ďŹ nale op 7 november

EEN GREEP UIT ONS AANBOD

Vrijheidslaan 35 | 2321 JR Leiden | tel. 071 - 5233 277 e-mail: info@basis.nl | website: www.basis.nl

TE HUUR KATWIJK

TE KOOP KATWIJK

Ambachtsweg 24

TE HUUR LEIDEN

Boslaan 2/a

Rooseveltstraat 55

Circa 850 m² kantoorruimte

Circa 1.050 m² kantoorruimte

Circa 290 m² kantoorruimte

“turn-key” opleveringsniveau gelegen op de tweede etage goede bereikbaarheid bouwjaar: 1996 nabij Gamma & supermarkt Albert Heijn deelverhuur bespreekbaar

Huurprijs: € 90,-- per m² per jaar

TE HUUR HAZERSWOUDE TE KOOP Ambachtsplein 9

gelegen op absolute zichtlocatie herontwikkelingsobject incl. 13 parkeerplaatsen aanvaarding in overleg incl. woonbestemming nabij supermarkt Lidl en winkelcentrum ‘Bosplein’

Koopsom: n.o.t.k.

bouwen aan de toekomst van uw bedrijf begint hier gelegen op mooie zichtlocatie op industrieterrein Roosevelt voorzien van o.a. internetfaciliteiten en meubilair uitstekend bereikbaar via A4 en N11 parkeerplaatsen voor verhuur beschikbaar beschikbaar vanaf 18 m²

Huurprijs: V.a. € 360,-- per maand (all-in)

TE HUUR KATWIJK

TE HUUR LEIDEN

Cleijn Duinplein 12

Betaplein 20

Circa 105 m² winkelruimte

Circa 112 m² commerciële ruimte

Circa 374 m² commerciële ruimte

nabij apotheek, C1000 en Kruidvat goed bereikbaar en vrij parkeren in directe omgeving per direct beschikbaar ca. 8 meter frontbreedte oplevering in overleg

Huurprijs: € 1.250,-- per maand Koopsom: n.o.t.k.

TE HUUR LEIDEN

per direct beschikbaar brede bestemmingsmogelijkheden nabij DSV en diverse medische disciplines uitstekende bereikbaarheid ruime gratis parkeervoorzieningen BTW vrije verhuur is bespreekbaar

Huurprijs: € 1.500,-- per maand

TE HUUR LEIDEN

Haarlemmerstraat 244

zichtlocatie gelegen naast Station Lammenschans ondergrondse parkeergarage aanwezig per direct beschikbaar ‘turn-key’ oplevering kortere huurperiode is bespreekbaar

Huurprijs: € 165,-- per m2 per jaar

TE HUUR OEGSTGEEST

Kooilaan ong.

De Kempenaerstraat 41

Circa 55 m² winkelruimte

Circa 300 m² commerciële ruimte

Circa 63 m² winkelruimte

gelegen op zichtlocatie terrasvergunning aanwezig frontbreedte ca. 20 meter per direct beschikbaar uitstekende horecamogelijkheden uitstekende bereikbaarheid

Huurprijs: € 2.250,-- per maand

uitgebreide bestemmingsmogelijkheden nieuwbouwontwikkeling “Kooiplaza” strategische zichtlocatie casco oplevering per direct beschikbaar deelverhuur bespreekbaar

Huurprijs: € 100,-- per m² per jaar

uitstekende locatie, nabij Albert Heijn en Saton Optiek zeer breed front, ca. 12 m² tegenover bushalte aanvaarding in overleg welstandsklasse A1 vrij parkeren in directe omgeving

Huurprijs: € 29.500,-- per jaar

EEN GREEP UIT ONS AANBOD

Vrijheidslaan 35 | 2321 JR Leiden | tel. 071 - 5233 277 e-mail: info@basis.nl | website: www.basis.nl

TE HUUR LEIDEN

Rooseveltstraat 82/a

Schuttersveld 2-4

TE HUUR ZOETERWOUDE KOOP/ Kopperwetering 7

Circa 631 m² kantoorruimte

Circa 1.818 m² kantoorruimte

Circa 435 m² kantoorruimte

gelegen op absolute zichtlocatie per direct beschikbaar entree / kantoorruimte op begane grond 10 eigen bij te huren parkeerplaatsen nabij McDonalds en KPN opleveringsniveau in huidige staat

Huurprijs: € 85,-- per m² per jaar

TE HUUR

ROELOfARENDSVEEN

gelegen in ‘Office Center Leiden’ op loopafstand van Leiden CS / binnenstad deelverhuur mogelijk vanaf ca. 386 m² voldoende parkeerplaatsen ‘turn-key’ opleveringsniveau per direct beschikbaar

Huurprijs: € 120,-- per jaar

TE HUUR KATWIJK Scheepmakerstraat 9

De Lasso 70

solitair kantoorpand op zichtlocatie 17 eigen parkeerplaatsen “turn-key” opleveringsniveau uitstekende bereikbaarheid nabij Rijneke Boulevard en Heineken Nederland per direct beschikbaar

Huurprijs: € 59.500,-- per jaar

TE HUUR LEIDEN TE KOOP Willem Barentszstraat 1-3

Totaal circa 3.000 m² winkel-/showroom-/kantoorruimte

Circa 1.725 m² winkel-/ showroomruimte

Circa 1.310 m² bedrijfsruimte en kantoorruimte

zeer centraal en op zichtlocatie gelegen direct gelegen aan de A4 ‘grootschalige detailhandel’ en ‘kantoor’ deelverhuur bespreekbaar voldoende parkeerplaatsen reeds gevestigd: Baby Dump en Sani Dump

Huurprijs: v.a. € 85,-- per m² per jaar

TE HUUR LEIDERDORP TE KOOP Touwbaan 38

gelegen op bedrijventerrein ‘’t Heen’ per direct beschikbaar beschikt over ca. 8 eigen parkeerplaatsen inclusief opslagruimte / magazijn uitstekende bereikbaarheid nabij Albert Heijn en Beddenreus

Huurprijs: € 79.000,-- per jaar

TE KOOP RIJNSBURG

gelegen op bedrijventerrein “De Waard” 3 geschakelde units per unit ca. 435 m² bedrijfs- en ca. 220 m² kantoorruimte aanvaarding in overleg voldoende eigen parkeerplaatsen nog 2 units beschikbaar voor huur

Huurprijs: v.a. € 40.000,-- per jaar Koopsom: € 1.500.000,-- (geheel)

TE KOOP NOORDWIJK

Kloosterschuurlaan

Keyserswey 0 ong. (The Box)

Circa 6.800 m² bedrijfsruimte met kantoorruimte

Bedrijfsverzamelgebouw ‘Kloosterschuur’

Vanaf circa 76 m² bedrijfsruimte

gelegen op bedrijventerrein ´De Baanderij´ 4 dockshelters per direct beschikbaar incl. 39 eigen parkeerplaatsen ca. 8 m. vrije hoogte goede bereikbaarheid

Huurprijs: € 375.000,-- per jaar Koopsom: € 3.750.000,-- k.k.

nieuwbouw bedrijfsunits gesitueerd op ‘Klei-Oost Zuid’ vanaf ca. 156 m² bedrijfsruimte units zijn onderling te schakelen casco oplevering, meerwerk is bespreekbaar energiezuinig en duurzaam project! oplevering Q1 2018

Koopsom: V.a. € 162.500,-- v.o.n.

nieuwbouwproject vanaf ca. 76 m² tot 142 m² bedrijfsruimte al ca. 80% verkocht casco oplevering vanaf 4e kwartaal 2017 beschikbaar uitermate geschikt als beleggingsobject

Koopsom: V.a. € 84.950,-- v.o.n.

INHOUD

Pagina

De Meelfabriek: uniek ondernemerschap van Ab van der Wiel

NIEUWS Stand van Zaken

Gemeente Leiden

Into BV Leiden

Ondernemen in de Leidse regio

LEF 2017 Nieuws

Spark MVO platform

Zorg en Zekerheid

Pagina

JAN©

Pensioenadviseurs ziet toekomst

Pagina

ING Private

Banking maakt uw doel helder met Forward Planning

Pagina

Ondernemen in

de Leidse regio

Leiden Basketball

COLUMNS Erik Versnel

Wim de Leeuw

Frank Kluivers

Eddy Staas

REPORTAGES Coverstory De Meelfabriek

JAN© Pensioenadviseurs

Pieterskerk Leiden

De Raad - Crown Business Center Key-Point

Fortune Coﬀee

ING Private Banking

Grant Thornton

Credion

AREA071

INTO business Golf Cup

Hogeschool Leiden

Rabobank Leiden-Katwijk

Economie071 Internet of Things

Pagina

Area071 viert

Leiden gaat Goed Duurzaam Leiden

EN VERDER

vijfjarig bestaan Colofon

LEIDEN INTO BUSINESS

VOORWOORD

LEF IS FANTASTISCH! Ben nog aan het bijkomen. Het was weer een geweldig feest. Leiden is voor mij sowieso de leukste stad van Nederland, maar op 3 oktober draait het voor mij echt alleen nog maar om Leiden. Op dit moment, als ik dit schrijf, schieten de herinneringen aan dit Leids Ontzet door mijn hoofd. Ze roepen telkens weer een lach op. Ondertussen ben ik druk in de weer met LEF. Als bestuurslid draagt ik deze starterswedstrijd al jaren op handen. Waarom? Tja, het is ten eerste de sympathiekste ondernemersverkiezing die ik ken. En ten tweede is de opzet zo goed. Die is overigens onlangs vernieuwd. Twaalf kandidaten presenteren zich nu. Daarvan vallen zes bedrijven af. De andere zes krijgen een coach toegewezen: een gerespecteerde ondernemer uit de regio. Met hun coach gaan zij aan de slag om zich uiteindelijk te presenteren voor de driekoppige jury. Inmiddels zijn de twee halve ﬁnales geweest. Die hebben drie geweldige ﬁnalisten opgeleverd, die in 7 november

in de Leidse Schouwburg gaan strijden om eeuwige roem. Maar weet je waar ik nog het meest van heb genoten? Van de coaches. Zij toonden zich zeer betrokken begeleiders en waren misschien nog wel fanatieker dan de kandidaten zelf. Bart Hoenen (AREA071) wist de mannen van Polariks via een wildcard naar de finale te loodsen. Het kwam de jury op kritiek te staan, want Polariks verdiende het in zijn ogen om rechtstreeks door te gaan en dus als eerste te eindigen in de tweede halve finale. Elles van Goozen verdiende met haar kandidaat, Indris, eveneens een wildcard, maar legde het tegen Polariks af. Ook zij kwam na afloop toch even protesteren. Dit zijn ingrediënten die LEF voor mij fantastisch maken. Ik kijk uit naar de finale. Het belooft een spektakel te worden. Oscar Middeldorp

Pagina

Te huur in Oegstgeest: Kantoor met karakter

Spark nieuws: Dat de vonk over moge gaan!

LEIDEN INTO BUSINESS

STAND VAN ZAKEN

9-holes Menu Ronald McDonald Beneﬁet Golftoernooi groot succes

Op vrijdag 1 september vond de 7e editie van het ‘9-holes menu Ronald McDonald Benefiet golftoernooi plaats op Kagerzoom in Warmond. Een turbulente editie dit keer, die startte met een kleine vertraging vanwege een brand bij een buurpand en helaas abrupt eindigde vanwege een hevige regenbui, waardoor de baan werd afgekeurd. Helaas hierdoor dus aan het eind van de dag geen winnend team. De grote winnaar van de dag was het Leidse Ronald McDonald Huis van maar liefst € 23.000,-. Het concept van het 9-holes-menu golftoernooi is erg bijzonder in Nederland. De deelnemers dooplopen een culinair 9-gangendiner. Op iedere hole presenteert een restaurant uit de Leidse regio zich en trakteert de deelnemers op een verrassend gerecht. De restaurants dite dit jaar aanwezig waren met een heerlijk gerecht waren: Mai&Me, Kitch&, Van der Valk Hotel Leiden, Brasserie Streeder, Villa de Beukenhof, Steakhouse Terroir, In den Doofpot, Timber Club, Brasserie Meelfabriek Zijlstroom en Koffieheus, Drankengroothandel

Boonekamp, Walraven Sax en Marie-Stella-Maris verzorgde de drank. Iedereen heeft belangeloos meegewerkt. Volgend jaar vindt de 8e editie plaats op vrijdag 24 augustus 2018. RONALD MCDONALD HUIS LEIDEN

De stichting Ronald McDonald Huis biedt ouders en broertjes en zusjes van ernstig zieke kinderen een ´Thuis ver van Huis´. Een plek, op loopafstand van het LUMC, waar ouders en familieleden in een huiselijke omgeving kunnen logeren tijdens de opname van hun kind. Naast het Ronald McDonald Huis op de Boerhaavelaan beheert de stichting ook de Ronald McDonald Huiskamer in het LUMC. De Huiskamer biedt gezinnen van een opgenomen kind een plek in het ziekenhuis waar ze in een ´huiselijke´ omgeving op een ontspannen manier bij elkaar kunnen zijn. De Stichting krijgt geen overheidssubsidies en is voor de exploitatie volledig afhankelijk van giften en donaties van particulieren, bedrijven, scholen, clubs en verenigingen.

Businessclub RC DIOK Leiden groeit en bloeit Het bruist bij rugbyclub DIOK op alle fronten. Zowel op het veld als daarbuiten. De club groeit in alle geledingen van de jongste jeugd tot de senioren. Jongens, meisjes, mannen en vrouwen. Niet voor niets is rugby de snelst groeiende teamsport in Nederland. De contouren van het beleidsplan DIOK 2021 beginnen langzamerhand vorm te krijgen. De aanstelling van Andy Egonu als nieuwe head of Rugby werpt zijn eerste vruchten al af. De heren van DIOK 1 die in de ereklasse uitkomen zijn ijzersterk begonnen aan het nieuwe seizoen. KERNWAARDEN

De nieuwe energie is overal voelbaar. Zo ook bij de businessclub met partners en sponsors van DIOK. Steeds meer ondernemers ervaren dat rugby niet alleen een fantastische kijksport is maar ook prachtige kernwaarden kent. Het

LEIDEN INTO BUSINESS

no-nonsense karakter en de eerlijkheid van de sport spreekt vrijwel alle ondernemers aan. Zij herkennen zich in de betekenis van: Respect, Commitment, Discipline, Integriteit, Onbaatzuchtigheid en Kameraadschap, ofwel RC DIOK. Deze kernwaarden zijn gebaseerd op de basisprincipes van de rugbysport. GROEI EN BLOEI

De businessclub van DIOK groeit jaarlijks met partners die zich aangetrokken voelen tot de onbevangen sfeer en de sterke onderlinge verbondenheid. De positieve kanten van rugby worden steeds meer algemeen erkend en gewaardeerd. Want rugby biedt naast de sportieve waarde ook maatschappelijk een belangrijke positieve bijdrage. Rugby wordt ook wel door velen de voorbeeldsport genoemd. Jong en oud omarmen de

Basis Bedrijfshuisvesting neemt Goedhart Bedrijfsmakelaars & Taxateurs over Krachtenbundeling versterkt koppositie in commercieel vastgoed Twee grote spelers op de regionale vastgoedmarkt verenigen hun krachten. Basis Bedrijfshuisvesting neemt per 1 oktober 2017 Goedhart Bedrijfsmakelaars & Taxateurs over. Beide ondernemingen zijn al meer dan dertig jaar actief als bedrijfsmakelaar in de Randstad. Met deze strategische stap bezegelen bedrijfsmakelaars Dick Heesen en Nick van Leeuwen de onbetwiste nummer 1-positie in commercieel onroerend goed. VAN CONCURRENT NAAR PARTNER

Met drie vestigingen in Leiden, Alphen aan den Rijn en Gouda is Basis Bedrijfshuisvesting al negen jaar marktleider in de regio Rijnland. De toevoeging van het netwerk en de marktkennis van Goedhart Bedrijfsmakelaars & Taxateurs draagt bij aan de continuïteit van die positie. Dick Heesen, partner van Basis Bedrijfshuisvesting, vertelt: “Als concurrenten kwamen Nick en ik elkaar uiteraard geregeld tegen. Wat wij in elkaar herkennen, is de gedrevenheid om voor iedere klant tot een passende match te komen. Dat vergt soms een lange adem, maar daarover beschikken wij allebei. Koppel dat aan het netwerk en de kennis die onze bedrijven hebben opgebouwd en er tekent zich een logische optelsom af. Als partners kunnen wij simpelweg meer voor onze klanten en voor elkaar betekenen dan als concurrenten.”

EÉN NAAM, ÉÉN GEZICHT

Na de overname zullen beide partners opereren onder één label: Basis Bedrijfshuisvesting. Voor Nick van Leeuwen vormt dat geen enkel probleem: “Basis Bedrijfshuisvesting staat bekend om zijn grote netwerk. Het is een klinkende naam in de markt en die dragen wij straks met ons gebruikelijke enthousiasme uit. Net als Basis hebben wij ons altijd breder gepositioneerd in de markt. Naast onze core business in de bemiddeling voor bedrijfshuisvesting verzorgen wij ook taxaties en stellen wij ons op als sparringpartner voor onze klanten.” “Het is die brede blik,” besluit Dick Heesen, “waardoor Basis steeds voorop blijft lopen in de markt. Klanten vertrouwen op onze expertise, ons netwerk en onze daadkracht. Dat was al zo voor de overname, maar dat zal na 1 oktober alleen maar méér gelden. De uitdaging om die koppositie te behouden en nog meer voor onze klanten te betekenen, gaan wij graag met elkaar aan.”

prettige omgangsvormen; veel ouders zijn verbaasd over de hoogstaande waarden en normen op en rond het veld. Met de cultuur van rugby en RC DIOK Leiden willen ondernemers zich graag associëren en daarmee naar buiten toe profileren.

VRIENDEN!

PARTNERCOMMISSIE

In sponsoring draait alles om een logische, elkaar versterkende match. Het moet uiteraard twee kanten op werken. Aan een partnership met RC DIOK Leiden beleeft u veel plezier. DIOK biedt een aantal aantrekkelijke pakketten afgestemd op uw wensen. Er worden leuke events georganiseerd en er staat een aantrekkelijke businessclubreis gepland van 16 t/m 18 maart 2018 naar de spectaculaire Six Nations wedstrijd Wales-Frankrijk in het indrukwekkende Millennium Stadium in Cardiff. Geïnteresseerden in een partnership kunnen zich nog inschrijven hiervoor! Maar kom gerust eerst eens een kijkje nemen bij een wedstrijd aan de Smaragdlaan in Leiden. De partnercommissie ontvangt u graag met een drankje en hapje en stelt u met plezier voor aan de leden van de businessclub. Interesse om partner te worden van RC DIOK Leiden? Neem dan contact op met Ramses Braakman voorzitter van de partnercommissie (06-54703323). Voor meer informatie kijk op www.diokrugby.nl

KOM OP RUGBY! Taptoeborden.indd 6

HAEC LIBER

TA TIS ERGO

28-09-17 11:56

LEIDEN INTO BUSINESS

COVERSTORY

De Meelfabriek: uniek ondernemerschap van Ab van der Wiel

‘ZE HEBBEN ALTIJD GEDACHT DAT IK GEK WAS.’ Ab van der Wiel

Steden met oude, verlaten industrieterreinen hebben goud in handen. Om

zichzelf als culturele vrijplaats en toeristische trekpleister op de kaart te zetten. Om wonen, ondernemerschap, kunst & cultuur, wetenschap en technologische innovatie met elkaar te verbinden. Naar de wetten van de nieuwe, duurzame economie. En als het aan Ab van der Wiel ligt, is dat precies wat er in De Meelfabriek gaat gebeuren. Fotograﬁe John Brussel | Artist impressions Studio Akkerhuis

De Meelfabriek: rauw overblijfsel van een rijk industrieel verleden in de Sleutelstad. Lag dertig jaar te wachten op wat komen ging. En dertig jaar keek de stad toe. Het fabrieksterrein werd een speelbal van de tijd. De toekomst in handen van vergunningverleners, de silo’s in handen van krakers en ondergrondse kunstenaars. Toch wist Van der Wiel al die tijd precies wat hij met de oude meelfabriek wilde. TIJD VOORUIT

Het is 1985 als Van der Wiel door New York struint en per toeval in het Meat Packing District belandt. Nu hip, toen 8

LEIDEN INTO BUSINESS

vooral onveilig. Op de hielen gezeten door ‘fout volk’, vlucht hij een oude fabriekshal in. Daar blijkt een kunstenaar zijn loft te hebben ingericht. Het inspireert de jonge projectontwikkelaar dusdanig, dat hij ter plekke besluit: ik ga een industrieel complex herbestemmen. In Nederland, om precies te zijn. Een zoektocht brengt hem in Leiden, zijn eigen geboortestad notabene. Daar is net bekend geworden dat De Meelfabriek zal sluiten. Van der Wiel komt aan tafel met de eigenaren. Zij zwichten voor zijn visie op cultureel erfgoed – én voor zijn zakelijk gogme. De deal komt rond. Van der Wiel is dan 29 jaar oud.

ANTROPOSOFIE

DEELECONOMIE

Verbinden, dat is het sleutelwoord voor De Meelfabriek. Op alle niveaus. Want de gedrevenheid van de ontwikkelaar zit niet alleen in de liefde voor industrieel erfgoed. Als kind met een antroposofische opvoeding, leerde Van der Wiel al jong de waarde van delen. Innerlijke verrijking ter meerdere eer en glorie van het grotere geheel. Van der Wiel bouwt graag iets van maatschappelijke waarde. Dat is misschien wel het belangrijkste kenmerk van zijn ondernemerschap: een zakelijke investering gaat altijd gepaard met een sociale component. De verhalen Molen Riﬀel die het bewijs daarvan ondersteunen, kleven rijkelijk aan hem. Zo is een deel van de nieuwbouwwoningen op het terrein straks bestemd voor mensen die aan het begin van hun carrière staan en moesten de eerste ondernemers in De Meelfabriek per se creatieve ondernemers zijn. Sociaal ondernemerschap avant la lettre: Van der Wiel ontwikkelde Azzurro, een luxe wellness resort volledig op de filosofie dat mensen een ontmoetingsplaats nodig hebben. Om te praten, te delen – om ‘samen te zijn’.

De sociologie noemt het een third place: plekken waar de samenleving rust en ruimte vindt om zich verder te verdiepen. Dat idee vormt ook de blauwdruk voor De Meelfabriek: wie bereid is om iets bij te dragen aan de gemeenschap, krijgt er veel voor terug. De zogeheten energieke samenleving: creativiteit en innovatiekracht als basis voor duurzame economische groei. Een koffiebrander en bakkerij die een ruimte delen. Kunstenaars die exposeren in één of meerdere kleine speciaalzaakjes. Een kapper waar je ook terecht kunt voor een goed gesprek. De School of Life die masterclasses verzorgt voor iedereen die woont, werkt en recreëert in De Meelfabriek. Architect Bart Akkerhuis tekende voor het ontwerp van het gehele terrein en ontwikkelde een concept waarbij oude bouw en nieuwbouw worden gecombineerd. Wonen, werken, winkelen, recreëren en cultuur gaan, indachtig de filosofie, overal hand in hand. Het straatniveau krijgt tal van publieke LEIDEN INTO BUSINESS

functies: het middenterrein wordt onderdeel van het Singelpark, de begane grond tussen de oude gebouwen vormt een boulevard met gespecialiseerde winkels, horeca en kleine galerietjes. CREATIEVE INDUSTRIE

Plannen en ambities in overvloed, maar gebeurt er in de tussentijd al wat? Ja, luidt het antwoord. De eerste van de twee bouwfases is inmiddels ruimschoots van start. Dat betekent dat de woningen voor young profesionals, de lofts in het molengebouw, de ondergrondse garage en de Singeltoren in aanbouw zijn. Ook onderdeel van de eerste fase is de ruwbouw (kortweg: het Singeltoren aanzicht van de buitenkant) van het Meelfabriek Hotel (dat uitgebaat zal worden door Vondel Hotels) en het voormalige directiegebouw, dat onder strikt toezicht van Monumentenzorg wordt gerenoveerd en wordt bestemd voor creatieve industrie. Architectenbureau VVKH, designbureau npk, de fotografen van GD&P en creatief bureau Van Zessen Klaar nemen in het voorjaar van 2018 hun intrek in het gebouw – laatstgenoemde huist momenteel al in de voormalige fietsenstalling naast de entree van het terrein.

Zo ontstaan de contouren van wat Van der Wiel de ‘stad van de toekomst’ noemt. ‘Ze verklaarden me allemaal voor gek’, vertelt hij. ‘Dachten dat ik geld aan het verbranden was. Wie ontwikkelt er nou een project van 140 miljoen? Maar ik geloof in een samenleving waarin mensen met elkaar verbonden zijn.’ Hij laat nog meer foto’s zien op zijn telefoon; nieuwe ideeën, inspiratiebronnen van over de hele wereld. Mijmert dan: ‘Eigenlijk zou je van al dat oude sloophout een stilteruimte moeten bouwen, zodat mensen even uit de hectiek van alledag kunnen stappen.’ En zo gaat het ondernemersbrein altijd voort. 10

LEIDEN INTO BUSINESS

Eerste huurder Meelfabriek verlegt zijn grenzen

Creatief bureau Van Zessen Klaar verhuisde als eerste onderneming al in februari van dit jaar naar De Meelfabriek. ‘We groeiden uit ons jasje op het Kort Rapenburg’, vertelt eigenaar Roald Laport, ‘en gingen op zoek naar een plek die aansluit bij onze plannen en ambities. Wel in Leiden natuurlijk; wij zijn een bedrijf met een oer-Leids DNA.’ Laport en kompaan Joris Nuiver raakten in 2015 al in gesprek met Ab van der Wiel en directeur Margot Simons. Er volgde een serie gesprekken. Laport: ‘Die gingen in het begin nauwelijks over de zakelijke overeenkomst, maar over onze visie, wat we komen brengen en waarom we zo graag hier wilden ‘wonen’. Het antwoord op die vraag is volgens hem simpel: ‘De eigenaren van De Meelfabriek hebben, ook in vroeger tijden, altijd gestaan voor innovatie, ambitie en het lef om op een andere manier naar de wereld te kijken. Het is voor mij een plek van puur ondernemerschap.’ ‘Op dat terrein vonden we elkaar’, bevestigt Nuiver. ‘De filosofie van De Meelfabriek gaat uit van het idee dat je verder komt door dingen samen te doen. Daarin geloven wij ook. Een aandeel nemen in een gezamenlijke oplossing. Dat vraagt samenwerking. Ja, wij zijn ook heilig overtuigd van de waarde en kracht van co-creatie.’

V.l.n.r. Joris Nuiver, Roald Laport en Robert Guis

Dat Van Zessen Klaar groeit, bewijst ook de komst van Business Director Robert Guis. Hij ontmoette Laport en Nuiver ‘toevallig met een biertje’. Een gesprek over hun vak legde eenzelfde bevlogenheid én visie bloot. Guis: ‘V6K wil bij haar klanten mede-eigenaar van het probleem zijn en vervolgens de beste strategie én de beste creatieve oplossingen bedenken. Dat is precies waarin ik geloof.’ Er volgden meer gesprekken. ‘Toen zij vertelden dat ze naar De Meelfabriek gingen verhuizen en óók voor dat account werken, was dat het laatste zetje om de overstap te maken. Van Zessen Klaar in de Meelfabriek, dat klopt gewoon als een bus.’

HET BUREAU GROEIT DOOR

De verhuizing van het creatieve bureau van oprichter Roald Laport naar De Meelfabriek staat niet op zichzelf. Met de komst van Nuiver in 2015, wordt een herpositionering van het creatieve bureau ingezet. De nieuwe ﬁlosoﬁe: building business by creativity. Het leidt tot een andere werkwijze, een nieuw type klanten, samenwerking met specialisten én sterke toevoegingen aan het team. Niet alleen maakte Business Director Robert Guis de overstap van Leo Burnett Amsterdam, ook versterkte V6K zich eerder dit jaar met Art Director Suzan van Dijk (voorheen Smidswater) en Marjolein Bolk (voorheen Marketing Director Clear Channel Nederland).

LEIDEN INTO BUSINESS

STEUN XENIA MET EEN EIGEN ACTIE! Xenia is het eerste initiatief in Nederland waar palliatieve zorg aan jonge mensen wordt gegeven. Xenia biedt een thuis op maat voor gasten met een levensbedreigende, ongeneeslijke ziekte. We ontvangen geen subsidies. Financiële steun voor Xenia is daarom hard nodig; we zijn er van afhankelijk. Wij zijn dus heel erg blij met iedereen die voor Xenia in actie komt. Van alles is mogelijk; van een hardloopwedstrijd, een benefietconcert of een speciale veiling! Om van jouw actie een succes te maken hebben we een aantal tips op een rij gezet. Namens alle gasten, vrijwilligers en medewerkers danken we je alvast hartelijk voor je interesse!

1 2 3 4 5

Bedenk vooraf goed wat voor soort actie je wilt organiseren en welk doel je daarmee wilt bereiken.

Meld je actie bij ons aan: wij kunnen je helpen met publiciteit op onze website én met actiemateriaal. Bovendien hebben we een fantastische online crowdfunding-tool die je kunt inzetten voor de werving van je actie, incl. iDeal-betaalmogelijkheid, social mediakoppelingen en persoonlijke pagina’s!

Maak een helder en uitgewerkt projectplan. Wat is er nodig om jouw actie te kunnen uitvoeren en wie wil welke rol op zich nemen? Zijn er vooraf investeringen nodig? Is er een plan B nodig?

Maak een promotieplan: go social en betrek de lokale media. Zij zijn vaak erg enthousiast om te schrijven over lokale acties! Vergeet op de dag zelf ook niet te fotograferen en te filmen.

Breng tenslotte het opgehaalde geld naar Xenia of maak het over op ons rekeningnummer.

Wil je meer informatie? Ga dan naar www.xenialeiden.nl

COLUMN

Confrontatie in Commewijne Deze zomer ben ik met mijn gezin op vakantie in Suriname geweest. Een prachtig land met een rijke natuur, cultuur en vriendelijke mensen. Een echte aanrader voor iedereen die eens wat anders wil. Echter, het bezoek aan dit land bleek ook confronterend. Tijdens onze tweedaagse fietstocht door het district Commewijne passeerden we oude plantages met namen als Voorburg, Alkmaar en zelfs Katwijk. Herkennig alom. Ooit telde Suriname meer dan 500 suiker-, cacao- en koffieplantages met Nederlandse eigenaren. Deze ondernemers investeerden om het land bouwrijp te maken en een infrastructuur aan te leggen. Forse investeringen met de verwachting van forse rendementen. Ook grote inzet van arbeiders was nodig. En dat deed deze ondernemers verlagen tot meer draconische methodes: de inzet van slaven. Nog altijd een confronterend idee. Desondanks leverden de Surinaamse plantages niet het beoogde rendement op. Het klimaat bleek te vochtig waardoor oogsten mislukten. Ook was het werk op de plantages zwaar en heersten er ziektes. Voldoende arbeidskracht werd een bottleneck. De in Nederland schandalig late afschaffing van de slavernij in 1876 - de Engelsen en Fransen deden het al 30 jaar eerder - kon ook dat tij niet meer keren. Al met al leidde het tot de neergang van de Surinaamse plantages. Het is confronterend dat onze vroegere landgenoten andere prioriteiten hadden. Weinig humaan en weinig duurzaam. People Planet Profit stond toen nog, heel ernstig, in een andere volgorde. Tegelijkertijd trok ik zinnige ondernemerslessen uit deze historie van Suriname. Lessen die ik ook in mijn dagelijkse werk als bankier tegenkom. Twee licht ik er graag uit. 1: Breng de mogelijke risico’s in kaart voordat je gaat ondernemen. En 2: Talentvolle en bovenal gemotiveerde medewerkers zijn de key voor een succesvol bedrijf. Les 1. Als bankier praat ik vaak met ondernemers die ergens in geloven en daarin willen investeren. Niet zelden staat er fors wat op het spel. Als bank zien we het als onze taak om de relevante risico’s waar een ondernemer mee geconfronteerd kan worden samen te onderzoeken en te benoemen. Het is belangrijk evenwicht aan te brengen tussen de kansen en de risico’s. Die risico’s kunnen onvoorzien zijn en zeker in deze tijd snel en plotseling optreden. Denk aan de weersomstandigheden (zoals in de tijd van de Surinaamse planta-

ges), een verrassende verkiezingsuitslag, een Brexit, schaarse grondstoffen en forse schommelingen op de valutamarkt. Als ondernemer heb je niet of nauwelijks invloed op deze, vaak geopolitieke risico’s. Wel kun je ze in kaart brengen en, indien mogelijk, een vangnet inbouwen. Mitigeren noemen we dat in banktermen. En mochten die risico’s uiteindelijk een te zware stempel drukken op het bedrijf met vangnet, dan moet je als ondernemer op tijd je verlies nemen. Ook een les uit Suriname. Les 2 is wat mij betreft minstens zo belangrijk: voldoende gemotiveerde en talentvolle collega’s om de missie van je bedrijf handen en voeten te geven. Gelukkig is de ‘war for talent’ nu meer kwalitatief dan kwantitatief zoals in de tijd van de slavernij. Ook nu zien we bij de aantrekkende economie een schaarste aan (technisch) personeel. Ook hoe je beste mensen te blijven boeien en binden is een hele belangrijke vraag. En tot slot de vraag hoe je met de confrontatie van alle nieuwe technologische ontwikkelingen voldoende talent binnenhaalt en -houdt. Wij gaan als bank in ieder geval geen confrontaties uit de weg, leren nog elke dag van ons verleden en helpen u - als ondernemer - ook graag mitigeren om gezond voor te sorteren op een rendementvolle toekomst. ERIK VERSNEL is directievoorzitter bij Rabobank Leiden-Katwijk Fotograﬁe John Brussel

LEIDEN INTO BUSINESS

REPORTAGE

Door middel van inzicht en overzicht kunnen mensen gefundeerde keuzes maken

JAN© ZIET TOEKOMST

Elke ondernemer, of hij nu een eenmanszaak heeft of directeur is van een bedrijf, heeft de illusie dat zijn bedrijf voldoende waard is om alle in de toekomst gelegen risico’s op te vangen. “Dat is een utopie”, stelt Paul van Ravenzwaaij, partner bij JAN© en expert op het gebied van pensioen en ﬁnanciële planning. “Ondernemers onderschatten vaak de risico’s die ze lopen.” Tekst Martin Hoekstra | Fotograﬁe John Brussel

Financiële planning is een uitgebreid adviestraject, waarbij planning van inkomen, vermogen en overdracht van vermogen naar de volgende generatie aan de orde komen. In de planning wordt rekening gehouden met de financiële risico’s en veranderingen waar iemand privé en zakelijk mee te maken kan krijgen. Paul noemt financiële planning een containerbegrip. “Je kunt er de meest ingewikkelde dingen van maken, maar waar het om gaat is, dat de klant weet welke risico’s hij loopt en dat hij vervolgens zelf een keuze kan maken. Dekt hij die risico’s af of niet.” Om de risico’s inzichtelijk te maken, heeft JAN© een aantal systemen bedacht. Paul stuurt een team van zes gecertificeerde financiële planners aan. “In 2015 merkten we dat de markt van pensioen voor met name de directeur-grootaandeelhouder (DGA) aan het veranderen was. We moesten veel meer toe naar het terrein van financiële planning.” RISICO’S AFDEKKEN

Natuurlijk zijn er ondernemers die miljoenen maken voor hun bedrijf, erkent Paul. “Zij hoeven zich echt niet druk te maken over hun oudedagsvoorziening, maar er zijn genoeg bedrijven waar dat niet het geval is. Wat je dan vaak ziet, is dat men aan het begin op allerlei voorzieningen bezuinigt of dat men het afdekken van risico’s niet nodig vindt. Laat mensen zien wat er gebeurt als je morgen komt te overlijden. Moet je gezin dan het huis uit omdat ze het niet meer kunnen betalen? Maak het inzichtelijk, zodat mensen gefundeerd keuzes kunnen maken.” Paul en zijn team geloven hierin. “Laat mensen zien wat er gebeurt in het risico van arbeidsongeschiktheid, overlijden en 14

LEIDEN INTO BUSINESS

oude dag. Ingewikkelder hoef je het niet te maken. Maak een vergelijking tussen wat je nu te besteden hebt en wat jouw partner na jouw overlijden te besteden heeft. Als je dat niet genoeg vindt, kun je gaan nadenken over een oplossing.” ADVIES STAAT CENTRAAL

Financiële planning werd altijd ingestoken vanuit de gedachte om iemand zoveel mogelijk producten te verkopen. “Het is misbruikt door veel adviseurs”, geeft Paul toe. “Wij maken een foto van hoe je ervoor staat en daar betaal je voor. Als we de uitkomsten besproken hebben, kun je voor jezelf bepalen welke risico’s je wilt afdekken. Wij geven wel indicaties. Als je bepaalde risico’s wilt afdekken, kost je dat een bepaald bedrag per maand. Je kunt met ons rapport naar jouw eigen adviseur lopen of je laat ons jou helpen. Als iemand anders jouw verzekeringen regelt, dan is het onlogisch dat ik ertussen ga zitten, maar zorg wel dat hij doet wat in ons advies staat. Dan weet jij zeker dat het goed wordt opgelost. Hoe dan ook, voor ons staat het advies centraal. De invulling volgt uit een goed advies.” Paul vergelijkt het met een apk-keuring van de auto. “Het kan best zijn dat je voor de keuring 50 euro betaalt, maar dan weet je dat je auto helemaal top is. Je hebt dan niet het gevoel van weggegooid geld. Je bent immers blij dat je auto goed is. Maar het kan ook zo zijn dat uit de keuring blijkt dat je remmen bijna versleten zijn. Het is dan aan jou of je de remmen op dat moment vervangt of dat je er nog even mee wacht. Met financiële planning is het eigenlijk hetzelfde. Geef inzicht en overzicht en help mensen keuzes te maken die passen bij

Paul van Ravenzwaaij

wat ze willen. We zijn niet uniek, maar ik denk dat de markt nog steeds te veel redeneert vanuit productadvisering. Je moet eerst één stap teruggaan en jezelf de vraag stellen welke risico’s je allemaal loopt. Breng eerst in kaart wat het probleem is.” Of iemand nu zzp’er, ondernemer of DGA is, het gaat altijd om zijn of haar privéproblematiek. “Wij kijken uitsluitend naar de risico’s die jij als privépersoon loopt binnen jouw organisatie en gedurende jouw leven.” JAN© doet bijvoorbeeld ook de financiële planningen voor twee kompanen die samen een bedrijf hebben. “Wat betekent nou het overlijden van een van deze twee, zowel privé als voor het bedrijf? Als je weet dat je dan een enorm financieel probleem hebt, moet je daar een voorziening voor treffen of je moet accepteren dat je een probleem hebt. Het enige wat wij doen, is alles inzichtelijk maken. Als iemand dat wil, vertellen we hoe hij het op kan lossen. En als hij wil dat wij het oplossen, gaan we hem helpen om het probleem op te lossen.”

OOK VOOR PARTICULIEREN

Paul geeft aan dat financiële planning niet alleen iets is voor ondernemers. Ook particulieren doen er verstandig aan om hun situatie eens door te laten lichten. “Alleen omdat je er tegenwoordig voor moet betalen, ben ik me bewust van het feit dat mensen er die prijs niet voor over hebben om te weten hoe ze ervoor staan. Zij geloven dat hun baas dat wel goed geregeld heeft. Feitelijk loop je daarmee een risico, maar dat is ook weer een keuze. Heb je die prijs er voor over of niet?”

JAN© PENSIOENADVISEURS

REPORTAGE

Escaperoom trekt nieuw publiek naar het monument

‘STEL HET GEHEIM VAN DE PIETERSKERK VEILIG’ Ward Hopkooper, de conservator van de Pieterskerk, is bij zijn onderzoek naar de Pilgrims op een groot geheim gestuit. Sindsdien heeft hij het gevoel dat hij gevolgd wordt. Via advertenties is hij op zoek naar vrijwilligers die hem kunnen helpen bij het veilig stellen van zijn geheim. Het klinkt spannend en dat is ook de bedoeling. Dit is namelijk de opmaat voor een nieuw element van de Pieterskerk: de Mayﬂower Escaperoom.

Alles wat er in de Pieterskerk gebeurt, heeft een tweeledig doel. “We willen de Pieterskerk met zoveel mogelijk mensen delen”, stelt Frieke Hurkmans, directeur-bestuurder van de Pieterskerk. De kerk fungeert als een ontmoetingsplek. Door middel van dat ontmoeten, wil Hurkmans geld genereren voor het onderhoud. De Pieterskerk is namelijk een ongesubsidieerd monument. “We krijgen weliswaar een kleine onderhoudssubsidie van de gemeente, maar die staat niet in verhouding tot de kosten.” Hurkmans en haar team van medewerkers zijn dan ook continu op zoek naar manieren, die bij het monument passen, om geld te verdienen. Dat gebeurt al vanaf de jaren zeventig door middel van evenementen. Sinds een jaar of vier is er een 16

LEIDEN INTO BUSINESS

museumcafé ingericht, het Pieterskerkcafé. De kosterswoning is omgebouwd tot een short stay locatie onder de naam Villa Rameau. ESCAPEROOM

Tijdens een zoektocht naar een manier om een deels jonger en ander publiek met de Pieterskerk kennis te laten maken, kwam Hurkmans in aanraking met het fenomeen escaperoom. Een escaperoom bestaat uit één à twee aan elkaar gekoppelde ruimtes waarin een spelelement plaatsvindt. Hurkmans ziet er een combinatie in van de puzzeltochten van vroeger en het hedendaagse gamen. “Dit is in de afgelopen vier jaar een enorme hit geworden.” Met een escaperoom Tekst Martin Hoekstra | Fotograﬁe Mike van Bemmelen

verwacht Hurkmans andere groepen te bereiken: vriendenclubs, studentenverenigingen en vrijgezellenavonden, maar de escaperoom is ook geschikt voor bedrijfsuitjes. THEMA

Mayﬂower Escaperoom Per timeslot kost de Mayﬂower Escaperoom 125 euro. Aan het spel kunnen maximaal zeven personen meedoen. De tijd gaat in zodra de escapemaster de deur dichtdoet. De deelnemers krijgen dan een uur de tijd om het spel te spelen. De escaperoom kan in het Nederlands en het Engels gespeeld worden. “Het is een relatief klein bedrag. Eigenlijk voor iedere portemonnee te doen”, zegt Hurkmans.

Een escaperoom is doorgaans gekoppeld aan een thema. Dat was al snel Combinaties met andere activiteiten in de Pieterskerk zijn altijd mogelijk. gevonden. In 2020 is het namelijk Zo zijn er arrangementen voor het Pieterskerkcafé, maar dan alleen tijdens vierhonderd jaar geleden dat de Mayopeningstijden (zeven dagen per week van 11 tot 18 uur). Wat ook mogelijk flower met 102 kolonisten, onder wie is, is dat één groep een rondleiding door de Pieterskerk volgt en de andere een groot aantal mensen die in Leiden groep in de Mayﬂower Escaperoom actief is. Na een uur kan er dan gewishadden gewoond, naar de Verenigde seld worden. Zo wordt er ook gedacht over een samenwerking met de Leidse Staten vertrok. Rederij. Eén groep ontdekt Leiden via het water, de andere groep zit in de Het vinden van een geschikte ruimte escaperoom. Ook een combinatie met de escaperoom van Rembrandt in het had wat meer voeten in de aarde. Na Kruithuisje is een optie. “Zo’n escaperoom kun je maar één keer spelen, dus een lange zoektocht, waarbij Hurkmans je kunt ook naar elkaar verwijzen. De ene groep is hier bezig en de andere zelfs op een ruimte stuitte die ze niet groep daar. Bij een volgend uitje kun je het dan omdraaien. Of je doet beide kende, werd uiteindelijk in het archief escaperooms op één dag.” een geschikte plek gevonden. Dit is een kamer met een zolder, dus je kunt van de ene ruimte naar de andere toe. van de Pieterskerk begin september opengegaan. “Wij hadHet archief werd verhuisd naar een andere plek binnen de den verwacht dat de grootste groep bezoekers uit Leiden zou kerk. Vanaf dat moment ging het snel. “Met het team zijn we komen”, geeft Wouter Hollenga, marketeer bij de Pieterskerk, behoorlijk wat escaperooms gaan spelen. Productonderzoek is aan. “We merken nu al dat mensen vanuit heel Nederland niet altijd leuk, maar in dit geval wel”, lacht Hurkmans. naar Leiden komen om onze escaperoom te doen. Op In december was het plan gereed, in januari van dit jaar is met de bouw begonnen. “We hadden net voor de zomer open vergelijkingssites kun je zelf de moeilijkheidsgraad van de escaperoom aangeven. Deze wordt dan vergeleken met wat de willen gaan, maar dat is niet gelukt. Het is een kamer die je bezoekers er van vinden. Daar scoren we de eerste weken echt helemaal in het thema moet opbouwen en inrichten. Het goed.” bouwen van de infrastructuur - een escapemaster begeleidt Hurkmans ziet diverse win-winsituaties. Ten eerste hoopt ze het spel op afstand via camera’s en microfoons – was ook nieuw publiek te trekken. “We willen zoveel mogelijk mensen ingewikkelder dan gedacht.” kennis laten maken met de Pieterskerk. Door dit spel komen Het inrichten van de kamer was een leuke bezigheid, vooral ze hier en zien ze de Pieterskerk. Het is een leuk neveneffect omdat veel zelf gedaan werd. “Ik heb heel Nederland gezien als deze mensen dan ook nog Leiden gaan bekijken, want en Marktplaats afgestruind om van alles en nog wat te vinden daar zijn wij net zo trots op. Alles wat wij doen, is altijd gevoor de kamer. De oma van Yentl America, een van onze richt op het onderhoud. Er wordt geld verdiend en we willen medewerkers, was overleden en volgens haar was de tafel van dat mensen de Pieterskerk leren kennen. Dat gebeurt op deze haar oma wel geschikt voor de escaperoom. Onze huismeesmanier en dat is hartstikke leuk.” ter Bram Siera vond langs de weg een televisietoestel uit de jaren vijftig. Dat staat er nu ook in. De kamer is nu helemaal ingericht en ziet er spectaculair uit.” PIETERSKERK Kloksteeg 16 | 2311 SL Leiden | 071-5137764 sales@pieterskerk.com | www.pieterskerk.com BEZOEKERS UIT HEEL NEDERLAND www.mayflowerescaperoom.nl Nadat de Mayflower Escaperoom getest was door zowel www.flickr.com/photos/pieterskerk/sets | @pieterskerk ervaren als onervaren escaperoomspelers, is de escaperoom

LEIDEN INTO BUSINESS

REPORTAGE

Beursplein 071:

Maatschappelijk Betrokken Ondernemen Met gesloten beurs deals sluiten met non-profit organisaties op het gebied van inzet, middelen, ideeën, netwerk etcetera: dat is Beursplein 071. Dit jaar met ruim 100 deelnemers, profit en non-profit uit gemeenten Oegstgeest, Leiderdorp en Leiden. Wat levert het u op? Onverwachte ontmoetingen, nieuwe contacten, netwerken, samenwerkingsverbanden en een sociaal gezicht. Beursplein 071 vindt op 14 november plaats in Oegstgeest. Bedrijven die gevestigd/werkzaam zijn in Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest en meer informatie willen, kunnen zich wenden tot Annemieke Dubbeldeman via Annemieke@i-doe.nl of 071-5160476. Uw bedrijf is er toch ook? www.i-doe.nl/beursplein071

Beursplein 071

Match-voorbeelden: • Een EHBO-vereniging zocht een trainingsruimte. Een bedrijf stelde een ruimte in zijn pand beschikbaar en kreeg in ruil daarvoor voor twee medewerkers een gratis BHV-training. • Centercore en Technolab zijn langdurig aan elkaar verbonden. Tijdens een teamdag zijn de werknemers van Centercore langsgegaan bij Technolab. Sindsdien zijn werknemers betrokken bij enkele workshops van Technolab. • Medewerkers van de afdeling HR van een bedrijf trainen jongeren uit een achterstandswijk op sollicitatievaardigheden. In ruil daarvoor verzorgen de jongeren een dansoptreden tijdens het feest van het bedrijf.

Openingsfestival!

Het winkelrondje is compleet Leiden is een shopervaring rijker. Deze zomer opende Paul Laudy, wethouder Bouw en Openbare Ruimte, samen met projectontwikkelaar MRP de Catharinasteeg. Hiermee werd het nieuwe winkelrondje in de Leidse binnenstad compleet. Het nieuwe winkelrondje van Leiden wordt binnenkort gevierd met een openingsfestival van donderdag 9 tot en met zondag 12 november. Wethouder Paul Laudy (VVD) is trots op de Leidse Aalmarkt: “Modern winkelen in een historische omgeving, dat kan in Leiden. Bij de Aalmarkt zijn met veel gevoel voor detail en behoud van monumentale elementen grote winkels gemaakt. Dat trekt nieuwe winkels en formules en zeker ook meer bezoekers. Het Leidse winkelrondje is compleet. Leiden wordt steeds mooier!”

Van donderdag 9 t/m zondag 12 november is het feest. Dan wordt de opening samen met MRP, de projectontwikkelaar van de Catharinasteeg, de gemeente Leiden, Hudson’s Bay en de omliggende sfeergebieden, gevierd. Hiermee wordt een lang feestelijk weekend afgetrapt vol winkelplezier. In deze vier dagen wordt de gezellige binnenstad omgetoverd tot een stadsfestival met de historische straten en panden van Leiden als decor. Met livemuziek, theater, dans en kunst. Het openingsfestival vindt plaats op verschillende podia en in etalages op de winkelroutes. Meer informatie en het hele programma is terug te vinden op leidenisopen.nl, de Facebook van Leiden is Open en op leiden.nl/winkelen.

LEIDEN INTO BUSINESS

REPORTAGE

Gerenoveerd fullservice-businesscenter is klaar voor de toekomst

De Raad tilt Crown Business Center Key-Point naar hoger niveau

Leiden heeft al jaren een Crown Business Center op de hoek van de Willem de Zwijgerlaan en de Schipholweg. Dit pand stond vooral bekend als kantoor van de Rabobank. Deze bank is met behulp van De Raad Makelaars verhuisd naar een solitair pand, iets dichter bij het station. “Hierdoor hebben wij de mogelijkheid gekregen om ons Crown Business Center naar een hoger niveau te tillen”, legt Martijn Schuitemaker, Vastgoedadviseur bij De Raad Makelaars, uit. Tekst Martin Hoekstra | Fotograﬁe John Brussel

Het pand op de hoek van de Willem de Zwijgerlaan en de Schipholweg is achttien jaar geleden door De Raad Bouw gebouwd. In die tijd was het nog geen Crown Business Center, want de bouw was voor een andere opdrachtgever. Een aantal jaren kwam het gebouw in eigendom. “Wij waren toen bezig met het lanceren van het concept Crown Business Centers. Dat zijn fullservice-businesscenters, waar we ondernemers, van klein tot groot, kunnen huisvesten en voorzien van allerlei additionele faciliteiten”, aldus Schuitemaker. Door het verhuizen van de Rabobank heeft De Raad besloten om achttien jaar na de bouw met De Raad Bouw een renovatie op te starten. Deze renovatie nadert inmiddels haar voltooiing. “Dit is een belangrijke stap”, meent Schuitemaker. “We kunnen het gebouw nu volledig benutten als fullservicebedrijfsverzamelgebouw.” 20

LEIDEN INTO BUSINESS

KLEINE METRAGES

Schuitemaker heeft de taak om bedrijven te werven voor het Crown Business Center. Hij geeft aan dat er in Leiden een bijzondere tendens waarneembaar is. In kantoorpanden die leeg komen te staan, wordt niet meer geïnvesteerd. Deze worden getransformeerd naar woningen. “Wij hebben ervoor gekozen om juist in te spelen op die markt, omdat het aanbod kleine metrages in Leiden opdroogt. Door de renovatie en de faciliteiten die wij bieden, kunnen wij aan de vraag naar kleine metrages voldoen.” Schuitemaker merkt wel dat partijen nog wat afwachtend zijn; en er naar snakken om te zien hoe het er uiteindelijk uit gaat zien. “Nu valt er echt wat te visualiseren, voorheen deden we dat uit een boekje. Als je bij het Crown Business Center wilt huren, kunnen we je binnen 24 uur operationeel hebben.”

In tegenstelling tot bedrijven die op de Schipholweg ook meters kunnen aanbieden, heeft het Crown Business Center het voordeel dat het wel over parkeergelegenheid beschikt. “Het parkeerdek is een positief punt. Dat geldt niet alleen voor onze huurders, maar ook voor het binnenhalen van grotere evenementen. Bij ons kun je de hele dag terecht en je kunt er bovendien ook nog goed parkeren.” GROEN GEBOUW

Voor de renovatie van het pand heeft De Raad Stol Architecten in de arm genomen. Dit bureau heeft een plan gemaakt, waarbij bepaalde segmenten die kenmerkend zijn voor het gebouw in het nieuwe plan geïntegreerd worden. Denk aan vloerafwerking met natuursteen en de uitstraling van wanden. Tevens is er een nieuwe installatie aangebracht. “We kunnen nu aandragen dat we een groen gebouw zijn. Door deze nieuwe installatie zijn we naar een hoger energielabel gegaan. Daar wordt in de markt ook veel waarde aan gehecht.” Bij de inrichting van het pand is gewerkt met thema’s. Zo is voor de eerste etage het thema ‘Leiden’ uitgewerkt, de tweede etage heeft ‘industrieel’ als thema. “Het moet een professionele uitstraling hebben, maar een huurder moet het ook prettig vinden om zich hier te vestigen en zijn gasten te ontvangen.” Niet alleen de huurders moeten zich in het Crown Business Center thuis voelen, dit geldt ook voor hun gasten. Vandaar dat op de begane grond een restaurant en vijf vergaderzalen gevestigd zijn. De vergaderzalen zijn open. De grootste zaal is geschikt voor tachtig personen in een theateropstelling, maar er zijn ook board rooms voor zes personen.

kunt vestigen en je hier ook prettig voelt?” Het restaurant is van oorsprong bedoeld voor de huurders, met een vriendelijke prijsstelling en in buffetvorm. “Onze huurders zijn ons visitekaartje. Zij zijn ondernemers en spreken ook andere ondernemers”, vervolgt Voorn. “Je zal zien dat er dan al vrij snel over de nieuwe kantoorsituatie gesproken gaat worden. Hoe meer mensen van buitenaf elkaar gaan ontmoeten in het restaurant, des te interessanter is het voor onze huurders. Zij komen andere mensen tegen en hebben ook de mogelijkheid om met een klant beneden in het restaurant te gaan zitten. Het restaurant verbreedt je kantoor!” INSPIRED EVENEMENTEN

Voorn wijst nog op de ‘inspired evenementen’. Bij deze evenementen kunnen huurders iets vertellen over hun bedrijf of vakgebied. “Onze huurders nodigen daarvoor mensen uit. Dit is ook weer een manier om mensen in contact te laten komen met het pand en je biedt hen nog iets leuks aan ook. Daarnaast krijgen huurders op deze manier ook weer een podium.”

VERGADERRUIMTES

“We zijn flexibel qua ruimtes”, geeft accountmanager Mark Hendrikx aan. V.l.n.r. Martijn Schuitemaker, Richard Voorn en Mark Hendrikx “Doordat we verschillende vergaderzalen bieden en over een restaurant beschikken, is het mogelijk om hier een volledig verzorgd congres te Schuitemaker geeft aan dat het tweeledig is. “Wij zetten zo’n houden.” In Leiden vinden congressen en grote vergaderingen evenement ook uit bij onze negen andere Crown Business doorgaans plaats bij het LUMC en de Universiteit. Hendrikx Centers. Het is een wisselwerking. Je blijft kijken naar ziet mogelijkheden om een deel van deze markt naar het manieren om elkaar te versterken. Je moet het zien als een Crown Business Center te halen. community, waarbij huurders met elkaar gaan samenwerken, Hendrikx voegt daaraan toe dat ondernemers ontzorgd willen informatie gaan delen en elkaar wat gaan gunnen. We zijn worden. “We willen niet dat er per keer afgerekend moet wor- twee jaar geleden hiermee begonnen. We merken dat het den. Alles is bij de prijs inbegrepen. We willen ook niet dat de steeds succesvoller wordt.” Voorn: “Het is absoluut een meerfactuur achteraf hoger uitvalt dan de offerte. Dit is het en dat waarde voor onze huurders.” krijg je. Dat is voor onze gasten ook het beste.” CROWN BUSINESS CENTER KEY-POINT RESTAURANT

Het restaurant draagt er aan bij dat mensen van buitenaf naar het gebouw komen. “Zij kunnen de vergaderzalen zien, maar het biedt potentiële huurders ook de kans om rond te kijken”, stelt horecamanager Richard Voorn. “Waarom ga je elke dag naar het restaurant lopen als je je kantoor hier ook

Schipholweg 103-106 | 2316 XC Leiden Martijn Schuitemaker | 06-53791389 m.schuitemaker@deraadmakelaars.nl Mark Hendrikx | 06-34956278 m.hendrikx@deraad.nl www.crown-bc.nl | www.deraadmakelaars.nl LEIDEN INTO BUSINESS

REPORTAGE

Fortune Coﬀee is meer dan alleen de koﬃespecialist

‘Wij willen klanten echt ontzorgen’ Je dag begint; je gaat in overleg; het is pauze; het is tijd om die middagdip te overwinnen. Allemaal momenten dat koffie erbij is. Je ruikt het, je proeft het. Fortune Coffee maakt de koffiebeleving nog beter. Fortune Coffee is inmiddels een begrip geworden binnen het MKB als het om lekkere koffie voor op het werk gaat. Door heel Nederland rijden zo’n zestig bestelbussen rond om dagelijks de koffie en bijbehorende producten te bezorgen. Nederland is opgedeeld in regio’s, waarin een franchiseondernemer aan het roer staat. “Zo garanderen wij de persoonlijke betrokkenheid bij onze klanten en kunnen wij snel service verlenen”, legt Laurens Kaashoek, eigenaar van de Fortune Coffee regio Rijnland, uit. Ook in Leiden rijden de wagens van Fortune Coffee rond. “Onze klanten waarderen de ruime keus in koffieautomaten en koffiemelanges. Voor elke situatie kunnen we het juiste pakket samenstellen. Luxe automaten met bonen, of snelle onderhoudsvriendelijke automaten voor bedrijven waar veel koffie wordt gedronken op piekmomenten”, vertelt Laurens. 22

LEIDEN INTO BUSINESS

KOFFIE & MEER

Overigens verzorgt Fortune Coffee niet alleen koffieautomaten en koffie. Ook thee, chocolademelk, soep en waterkoelers horen erbij in een kantine of op de werkvloer. “Onze koffieautomaten bieden dat allemaal. Voor het gemak noemen wij dat Koffie & meer. Echt een totaalassortiment, want naast al die drankjes vind je bij ons ook nog koekjes, suiker, melk en zoetjes.” Koffie is en blijft een van de belangrijkste arbeidsvoorwaarden. Talrijke onderzoeken hebben aangetoond dat lekkere koffie de motivatie en de productie op de werkplek verbetert. “De koffieautomaat is een belangrijke ontmoetingsplaats binnen een bedrijf. Je kunt het vergelijken met de waterput van vroeger. Daar vinden de gesprekken plaats en worden nieuwtjes uitgewisseld. Als bedrijf kun je de koffieautomaat aanpassen aan je eigen stijl”, aldus Laurens. Zo heeft Fortune Tekst Martin Hoekstra | Fotograﬁe John Brussel

De vijf beloften van Fortune Coffee Eerst koffie’ luidt het motto van Fortune Coffee. “Wij willen dat je altijd van die koffie kunt genieten. Daar is onze werkwijze op gericht”, geeft Laurens aan. Wie voor Fortune Coffee kiest, kan rekenen op vijf beloften van Fortune Coffee. Ieder bedrijf heeft te maken met één contactpersoon. Voor vragen, bestellingen, service, onderhoud en bij eventuele storingen, bel je jouw adviseur van Fortune Coffee. Deze expert in koffie zit vlakbij en kent jou, jouw bedrijf en jouw voorkeuren. Dat is handig, want zo heb je snel nieuwe koffie. Koffie, automaten, ingrediënten en service, je regelt het allemaal rechtstreeks met dezelfde persoon. Fortune Coffee vindt een persoonlijke relatie minstens zo belangrijk als goede koffie. Natuurlijk altijd met een glimlach. “Mensen verbinden en organisaties helpen groeien, dat is onze missie”, stelt Laurens. “En koffie helpt daar bij. Wij staan voor heldere afspraken en eerlijk advies. Onze afspraken komen wij altijd na. Daar mag je ons aan houden.” Kwaliteit staat boven alles centraal. Fortune Coffee produceert de meeste koffieautomaten zelf en selecteert enkel producten van uitstekende kwaliteit. “Onze koffie wordt

Coffee onlangs nog bij voetbalclub RKDEO in Nootdorp een tweetal Passio koffieautomaten geplaatst met gepersonaliseerde zijpanelen. “Het ziet er supermooi uit, geheel naar wens van de klant. Het fleurt de bar helemaal op, door met frisse eigentijdse kleuren te werken!” Fortune Coffee hecht veel waarde aan het ontzorgen van de klant. Twee keer per jaar wordt onderhoud aan de automaten uitgevoerd. De koffie en toebehoren worden niet beneden in een hal in een doos neergezet, maar altijd in de bijbehorende kasten geplaatst. “U grijpt nooit mis!” Heel uniek is het persoonlijke contact. “Klanten hebben het 06-nummer van hun contactpersoon. Dat is altijd dezelfde

zelfs speciaal voor ons gebrand. Maar ook persoonlijke en snelle service is een kwaliteit.” Wie een koffieautomaat aankoopt en ingrediënten afneemt, krijgt 60 maanden gratis service en onderhoud. Is er onverhoopt toch een storing? Dan lost Fortune Coffee dat binnen één werkdag op of er wordt tijdelijk een vervangende koffieautomaat geleverd. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen zit in het DNA van Fortune Coffee. Om te kunnen genieten van koffie, moet je ook zeker weten dat deze eerlijk tot stand is gekomen, zonder onnodige belasting van het milieu of uitbuiting van mensen. Sinds 2010 ondersteunt Fortune Coffee het Uganda Child Care Foundation koffieproject, om gezinnen in Oeganda weer in hun eigen levensonderhoud te laten voorzien. “Aan het eind van dit jaar gaan we deze koffie ook vermarkten onder onze klanten!” De passie van de medewerkers bij Fortune Coffee gaat verder dan alleen koffie. “Vanuit die passie zetten wij ons in om met koffie mensen te verbinden”, legt Laurens uit. “Dat inspireert ons en geeft elke dag weer de energie om net dat beetje extra te doen voor onze relaties. Deze passie, inspiratie en onze persoonlijke service delen we graag met jou!”

persoon. Dit zorgt dat we snel kunnen schakelen en voorkomt ruis”, geeft Laurens aan. Fortune Coffee is een vooruitstrevend bedrijf. De nieuwe huisstijl is doorgevoerd in de verpakkingen. Ook is inmiddels de webshop actief. “Die is helemaal op maat en gepersonaliseerd gemaakt. Als klant kun je alles zien. Welke automaat heb je, welke koffiesmaken, alle facturen, maar ook een besteladvies. Zo kun je daar ook aangeven of de bestelde koffie mee gaat op de route of dat er haast bij is en de koffie moet worden opgestuurd.” Dit past ook bij het ontzorgen waar Laurens veel waarde aan hecht. Het is weer een tool die het voor de klanten alleen maar makkelijker maakt.

FORTUNE COFFEE REGIO RIJNLAND

Schotlandlaan 24 | 2391 PP Hazerswoude-Dorp | 0172-404207 | rijnland@fortune.nl | www.fortune.nl LEIDEN INTO BUSINESS

REPORTAGE

Uw doel helder met Forward Planning van ING Private Banking

Marian Dessing

Tekst May-lisa de Laat | Fotograﬁe John Brussel

Uw financiële dromen, doelen en wensen in kaart brengen. En vooral inzicht krijgen in de haalbaarheid ervan. Dat is de kracht van Forward Planning, een nieuwe tool die past in de holistische klantbenadering van ING Private Banking. Marian Dessing van het rayonkantoor in Leiden is er enthousiast over. “Het is een visueel aantrekkelijke manier om zaken in kaart te brengen, mee te denken met de klant en te adviseren over mogelijkheden en consequenties”, licht ze opgewekt toe. “Met Forward Planning ga ik samen met de klant in gesprek over zijn dromen, doelen en wensen. Dat gaat verder dan alleen vermogen. Want ook wat iemand wil schenken of nalaten komt aan bod. We bespreken de gewenste invulling van de ‘oude dag’. En het belang van vrijheid, bijvoorbeeld.” De nieuwe tool werd begin dit jaar geïntroduceerd en is vooral bedoeld voor iedereen met een belegd vermogen vanaf vijf honderdduizend euro en/of een miljoen euro aan spaarvermogen of een miljoen euro krediet. Dat kunnen zowel bestaande als nieuwe klanten zijn. De eerste ervaringen met Forward Planning zijn overweldigend. “Vooral partners die zich normaal gesproken niet bezighouden met de financiën zijn enthousiast, omdat zij hiermee heel helder in beeld krijgen wat de financiële stand van zaken is. En hoe zij hun dromen voor de toekomst kunnen realiseren. Denk bijvoorbeeld aan het moment van bedrijfsoverdracht, het aankopen van een vakantievilla of eerder stoppen met werken. Ook een advies over wel of niet beleggen bijvoorbeeld, is hiermee beter te maken. Accountants zijn ook enthousiast over de tool. Verkregen inzichten naar aanleiding van een ‘forward plan’ kunnen een doorverwijzing naar een accountant, notaris of belastingadviseur opleveren, wat de samenwerking met deze 24

LEIDEN INTO BUSINESS

experts versterkt. Zo helpen zij de klant nog verder voor een toekomstbestendige financiële situatie.” NIET VOORSPELLEN, WEL PLANNEN

Forward Planning is ontwikkeld door ING zelf. “We kunnen uw toekomst niet voorspellen. Wel plannen”, zo staat er geschreven op de voorkant van de brochure. En dat is precies de essentie. Forward Planning helpt mensen inzicht te geven in de manier waarop zij hun inkomen en vermogen in lijn brengen met hun doelen. Bijzonder aan Forward Planning is dat deze kosteloos als service wordt aangeboden. “Meestal bezoek ik de klant thuis voor een rustig gesprek. Tevoren voer ik toegestuurde gegevens in. Meedenken en passend adviseren worden zo veel beter mogelijk. De planning is digitaal en blijft beschikbaar. Op het moment van grote veranderingen in iemands situatie, is aanpassen eenvoudig mogelijk. De financiële planning blijft zo continu up-to-date. Dit maakt mijn werk heel leuk en afwisselend!” Marian Dessing is het aanspreekpunt bij ING Leiden als het gaat om Private Banking. Sinds juni 2016 heeft zij haar werkplek op het rayonkantoor aan het Schuttersveld in Leiden. Marian is een doorgewinterd financieel adviseur. In 2003 is zij als adviseur bij ING begonnen en sinds het behalen van haar master fiscaal recht in 2013 is zij werkzaam als Private Banker. Bent u nieuwsgierig? Neem dan gerust contact op met Marian.

ING PRIVATE BANKING

Schuttersveld 18 | 2316 ZC Leiden | 071-5428409 marian.dessing@ing.nl | ing.nl/privatebanking

COLUMN

It’s all in the family Het aandeel van familiebedrijven in de Nederlandse economie en werkgelegenheid groeide in de afgelopen jaren tot 50%. Familiebedrijven doen het goed, hebben vaak een sterke identiteit, kennen korte beslissingslijnen en ze beschikken vaak over jarenlange ervaring. Deze waarde van ervaring vormt een solide basis, ook bij economische tegenwind.

De afgelopen financiële crisis hakte er ook voor De Leeuw Groep stevig in. De woningmarkt halveerde en tegelijkertijd werd de wijze van belonen van adviseurs in verzekeringen, hypotheken en pensioenen ingrijpend gewijzigd. Provisie maakte plaats voor uurtje-factuurtje. Voor onze bijna 1.800 MKB-relaties was dat niet ongebruikelijk, maar particulieren moesten erg wennen. Maar we overleefden. Omdat het binnen familiebedrijven normaal is dat zowel aandeelhouders als medewerkers gezamenlijk offers brengen om te kunnen overleven. En zo stemden al onze medewerkers vrijwillig in met de stopzetting van ons ouderdomspensioen, werd de leaseregeling versoberd en namen we afscheid van even kostbare als dierbare tradities zoals het jaarlijkse nieuwjaarsdiner. Wat ook hielp, is dat we zoals gebruikelijk is bij familiebedrijven, zeer conservatief gefinancierd zijn. Voor een financieel dienstverlener zoals wij is dat nòg belangrijker. Want alleen op die manier blijven we onafhankelijk en kunnen we adviseren voor oplossingen die voor onze klant het beste zijn. En zo overleefden we, met elkaar, de economische winter. Inmiddels ligt de economie en de woningmarkt weer op stoom. De voorsprong van het familiebedrijf blijft. Want familiebedrijven zijn van nature gericht op de volgende generatie en dus de lange termijn. En dus lopen ze vaak voorop op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen en innovatie.

grond. En dat houdt allang niet meer op bij koffiehuizen, shoarmazaken en naai-ateliers. Ook bij het Leids Startersfonds worden relatief veel aanvragen gedaan door migranten, en bovengemiddeld vaak gaat het dan om uiterst gedreven, serieuze en hardwerkende mensen. Winkeliers hebben het best zwaar, ook op dit moment nog. We kopen steeds meer via de landelijke bedrijven op internet. Er zijn echter markten die door landelijke spelers niet optimaal te bedienen zijn. En dat is de reden dat een groeiend aantal avonden nachtwinkels in de Leidse binnenstad prima zaken lijkt te doen. De deur staat soms tot ver na middernacht voor u open en desgewenst wordt uw gekoelde kratje bier of fris binnen een half uurtje bij u thuisbezorgd.

Bijzonder is dat een toenemend aantal familiebedrijven wordt gestart door Nederlanders met een migratie-achter-

Het geld ligt nog steeds op straat. Maar je moet er wel voor willen bukken!

Voor vernieuwende ondernemers die bereid zijn om op ongebruikelijke tijden te werken, is er blijkbaar nog steeds brood te verdienen. Zou het een teken aan de wand zijn dat ook het merendeel van deze bloeiende winkels in handen is van multiculturele familiebedrijven?

WIM DE LEEUW is directeur / Register Makelaar Taxateur van De Leeuw Groep B.V. Fotograﬁe John Brussel

Reageren? wimdeleeuw@deleeuw.nl

LEIDEN INTO BUSINESS

INTO BV LEIDEN

BV LEIDEN STEEDS ACTIEVER OP SOCIAL MEDIA Social media is de hype allang voorbij. Uit onderzoek blijkt dat in Nederland op Facebook dagelijks meer dan 7.5 miljoen mensen actief zijn.

WhatsApp is het grootste social mediakanaal, ondanks dat mensen dit vaak niet onder de social mediakanalen scharen. Maar WhatsApp telde begin dit jaar 10.9 miljoen gebruikers en wordt steeds vaker zakelijk ingezet door bedrijven. Daaruit moeten wij concluderen dat de leden van BV Leiden ook actief zijn op social media. Reden voor ons om onze activiteiten op Facebook, LinkedIn en Twitter fors uit te breiden. Aan onze zakelijke Facebookpagina hebben wij inmiddels een besloten groep gekoppeld, alleen bestemd voor onze leden. Op LinkedIn hebben wij al langer een openbare groep waar in principe iedereen aan kan deelnemen. Wij onderzoeken momenteel de optie om ook daar een besloten groep alleen voor BV Leiden leden te openen.

gegevens van september 2017

Op het zakelijke netwerk LinkedIn zijn ruim 4 miljoen Nederlanders actief.

Facebookpagina Facebookpagina van BV vanLeiden BV Leiden telt telt inmiddels inmiddels 464 fans. 464 fans. LinkedIn LinkedInopenbare openbare groep groep telt telt759 759 leden. leden.

Op Op Twitter Twitter hebben hebben wij wij inmiddels inmiddels ruim ruim 2.400 2.400volgers. volgers. NIEUW! NIEUW! BVL Facebook BVL Facebook groep groep77 77 leden. leden.

Het doel is om nog meer dan voorheen de interactie met onze leden aan te gaan en onze leden ook de mogelijkheid bieden met elkaar online in gesprek te gaan. Dusâ&#x20AC;Ślike ons op Facebook, volg ons op Twitter en meld je aan Artwork_intobusiness_BV voor de LinkedIn-groep. Op Leiden steeds Artwork_intobusiness_BV actiever op social Leiden media.indd steeds actiever op 1 social media.indd die manier mis je niets meer!

Artwork Marta Klement 19-09-17 19-09-17 09:2309:23

Manon Vonk | commissie Communicatie & PR

BV Leiden Evenementen Agenda 2017

24 oktober

Running Dinner

11 november

Lustrum Gala BV Leiden

20 december

BV Leiden intoKerst

LEIDEN INTO BUSINESS

Lid worden van BV Leiden? Neem contact op via 071-5127885 of info@bvleiden.nl Voor meer informatie zie: www.bvleiden.nl

Exclusieve Facebook Groep

Twitter

Wil jij exclusief met andere leden van BV Leiden van gedachten wisselen over een bepaald onderwerp, hulp vragen, een voorstel doen of een actie van je bedrijf verspreiden? Word dan snel lid van de besloten BV Leiden groep op Facebook. De groep is alleen voor leden van BV Leiden en niet voor anderen toegankelijk. Wij zullen daar nauwlettend op toezien. Natuurlijk leuk als jullie tegelijkertijd ook onze zakelijke Facebookpagina een like geven. We groeien gestaag, maar het kan altijd beter.

BV Leiden heeft een openbare groep op het zakelijke netwerk LinkedIn. Deze groep telt 759 leden. Dit zijn niet allemaal leden van BV Leiden, maar ook anderen die op de hoogte willen blijven wat er gebeurt in ondernemend Leiden. Iedereen kan daar berichten plaatsen of oproepen doen. Heb je een vacature beschikbaar, dan kun je die daar ook plaatsen.

Op Twitter hebben wij inmiddels ruim 2.400 volgers. Dat is een heel mooi aantal. Via dit kanaal twitteren wij over ontwikkelingen in Leiden, vragen wij aandacht voor de BV Leiden bijeenkomsten en ook de dagelijkse ‘ondernemer in de spotlight’ staat in onze twitterfeed.

I Love Leiden Business BBQ Op 30 augustus was de inmiddels traditionele I Love Leiden Business BBQ, gesponsord door J2TV. Even bijpraten na de zomerperiode met elkaar onder het genot van een heerlijk stukje vlees, bereid door de mensen van Mise & Place. Wij waren te gast bij St. Speciaal Onderwijs te Leiden.

Fotograﬁe John Brussel LEIDEN INTO BUSINESS

GRAND GALA 500 JAAR VILLA BEUKENHOF ZATERDAG 25 NOV 2017

AANVANG 20u

Prijs â&#x201A;¬ 125 All in (Bubbels, cocktails, food, entertainment, wines, casino etc...) Meld je aan via: erwin@villa-beukenhof.nl

Terweeweg 2-4 | 2341 CR Oegstgeest | +31 (0)71 720 09 09 | info@villa-beukenhof.nl | www.villa-beukenhof.nl

REPORTAGE

‘Geen toegang tot uw systemen en data brengt direct uw bedrijfsvoering in gevaar’ Uit een internationaal business rapport van Grant Thornton International blijkt dat in de afgelopen twaalf maanden één op de vijf organisaties wereldwijd (21%) te maken heeft gehad met een cyberaanval. In 2015 was dit nog 15%. Tekst Martin Hoekstra Fotograﬁe John Brussel

Marcel Baks (l) en Björn Roskott

“Ik verwacht dat die groei de komende jaren doorzet”, stelt Björn Roskott, die leiding geeft aan het team IT Audit en IT Advisory van Grant Thornton in Nederland. Als het gaat om risico’s bij een cyberaanval wordt de kapstok CIA gehanteerd: Confidentiality (vertrouwelijkheid), Integrity (integriteit) en Availability (beschikbaarheid). “Vooral vertrouwelijkheid en integriteit wordt doorgaans onderkend, maar de beschikbaarheid van data en systemen wordt vaak vergeten”, constateert Roskott. BESCHIKBAARHEID GROOT RISICO VOOR ONDERNEMERS

Een onderschat risico voor mkb-organisaties is dat de ITsystemen en data als gevolg van een cyberaanval niet meer beschikbaar zijn. Dit verstoort direct de bedrijfsvoering en is bedreigend voor de continuïteit van de organisatie. Gemiste omzet, verlies van klanten, verlies van bedrijfsgevoelige informatie, reputatieschade, boetes vanwege het schenden van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG); het ligt allemaal op de loer, om maar niet te zwijgen over de hoge kosten van het herstel en beter beveiligen van de systemen na een incident. WERK AAN BEWUSTWORDING

“Traditioneel wordt er gedacht aan technische maatregelen, maar bewustwording is belangrijker”, stelt Roskott. Het start bij organisaties met inzicht krijgen waar ze kwetsbaar zijn. “De risico’s verschillen per branche, locatie, gebruik van outsourcing, etc. Wij toetsen of de genomen maatregelen de risico’s voldoende afdekken en leggen een koppeling tussen de maatregelen en de risico’s. Deze koppeling wordt nog wel eens vergeten. Het komt regelmatig voor dat er maatregelen worden geïmplementeerd zonder dat men weet of je daarmee wel alle gaten dicht”, geeft Roskott aan. “Daarnaast geven wij concrete aanbevelingen voor directe verbetering van de bevei-

liging. Dit is deels technisch, maar onze afdeling Legal Services adviseert ook over juridische maatregelen in het kader van de AVG en we geven aanbevelingen om de bewustwording bij de medewerkers te vergroten. De mens is vaak de zwakste schakel in het geheel.” Vanuit hun kennis en betrokkenheid hebben de accountants van Grant Thornton goed zicht op de kwetsbaarheden van organisaties en kunnen zij cyber- en datarisico’s inschatten. “Zij kennen de organisatie van hun klant goed en treden vaak op als sparring partner van directies. Het beoordelen van IT-beheersing is verankerd binnen de controle van de accountant. IT-auditors werken samen met accountants om IT-risico’s in te schatten en de impact op de controle te bepalen. Het is de kracht van Grant Thornton dat we meerdere disciplines hebben. De accountant blijft het aanspreekpunt, maar die schakelt op naar een cybersecurity specialist als hij ziet dat het nodig is.” Grant Thornton kan u helpen bij: • Opstellen risicoproﬁel. • Uitvoeren cybersecurity onderzoeken. • Implementatie van verbetermaatregelen. • Verhogen van het beveiligingsbewustzijn. • Advies en implementatie juridische maatregelen (AVG). • Incident response; ondersteuning bij een cyberaanval.

Grant Thornton

REPORTAGE IN DE LEIDSE REGIO ONDERNEMEN

Professionele ondersteuning voor goed ondernemersklimaat

‘De economie vooruit helpen willen we allemaal’

Tekst Dennis Captein | Fotograﬁe John Brussel

Bedrijven, ondernemers en hun medewerkers zijn de ruggengraat van onze economie. Het is belangrijk dat het goed met hen gaat, want dan gaat het ook goed met de regio. Om dit te ondersteunen en het ondernemerschap te stimuleren, werken verschillende organisaties in de Leidse regio samen. Het aanbod dat zij bieden wordt steeds professioneler. Valkuil daarvan kan zijn dat ondernemers te veel bijeenkomsten krijgen aangeboden. Om dit voor te zijn stemmen de (ondernemers)organisaties hun agenda voor 2018 nog beter op elkaar af. Ook wordt er gekeken waar verdere samenwerking mogelijk is. In een rondetafelgesprek een eerste gesprek hierover. 30

LEIDEN INTO BUSINESS

Aan tafel zitten Agnita Mur (voorzitter Economie071), Erwin Roodhart (directeur Centrummanagement Leiden), Erna Kortlang (voorzitter Koepel Leidse ondernemersverenigingen), Erik Versnel (directievoorzitter Rabobank Leiden-Katwijk) en Walter Pasma (ondernemer en eigenaar van de Chocolate Company). Op tafel ligt de vraag: hoe kunnen we nog meer gebruik maken van elkaars kracht om zo de verbinding en het gesprek met ondernemers nog sterker te maken? NOG EEN SLAG TE SLAAN

Het kan altijd beter, luidt een stokpaardje. “Het kan ook altijd beter”, zegt Agnita Mur, “maar ondertussen hebben we met elkaar best veel bereikt. We zijn nu 2,5 jaar onderweg met Economie071. Hierin werken ondernemers, onderwijs- en kennisinstellingen en overheden samen. We pakken met elkaar projecten op die de regionale economie stimuleren. Dit zijn vaak projecten die je als organisatie alleen niet kunt oppakken of waarvan het resultaat beter wordt als je het samen doet. Hiervoor organiseren wij bijeenkomsten om input op te halen. Zo betrekken we ondernemers bijvoorbeeld actief bij de retailvisie en de strategie voor bedrijventerreinen.”

Agnita Mur (voorzitter Economie071)

Erna Kortlang beaamt dat: “Bovendien zijn het, als ik kijk naar de ondernemersverenigingen voor wie ik de belangen behartig, vooral retailers. Het is minstens zo belangrijk om het MKB te bereiken.” UITDAGING

‘MET EEN COMMUNITY VAN REGIONALE ONDERNEMERS KUNNEN WE DOORPAKKEN OP BELANGRIJKE THEMA’S’ Erik Versnel vult aan: “Het is goed dat ondernemers worden betrokken. Daar zit de slagkracht en de kennis. We moeten wel zorgen dat we ondernemers in de breedte weten te betrekken. Veel bedrijven zijn lid van ondernemersverenigingen, maar veel meer bedrijven zijn dat niet. Willen we echt namens ondernemers kunnen spreken, dan hebben we daar nog een slag te slaan.”

Erwin Roodhart (directeur Centrummanagement Leiden)

Erwin Roodhart: “Je achterban vergroten en vervolgens goed bedienen is van enorm belang. Als Centrummanagement zetten wij ons in voor een aantrekkelijk, bruisend en economisch vitaal centrum. Één van de inspanningen is erop gericht om ondernemers te voorzien van de kennis en het netwerk om te floreren. Daarvoor zijn wij continue in gesprek met onze achterban en vertalen de behoeften in inspirerende workshops en netwerkbijeenkomsten. We hebben door de jaren heen geleerd dat ondernemers in verschillende fases zitten. De één is net gestart en de ander is bijvoorbeeld bezig met een uitbreiding. Elke fase wordt gekenmerkt door specifieke vragen en behoeften die we samen beter kunnen beantwoorden dan los van elkaar. Om onze achterban de komende jaren nog beter te bedienen ligt samenwerking met de andere organisaties voor de hand. Een belangrijke voorwaarde is dat het behapbaar moet blijven qua tijdsinvestering. Een ondernemer kan niet elke avond een bijeenkomst bijwonen of ergens over meedenken. Vroegtijdig communiceren en het gezamenlijke aanbod nog beter op elkaar afstemmen is een must.” Walter Pasma is nieuw in Leiden. Hij heeft als franchise ondernemer net een mooie zaak geopend aan de Haarlemmerstraat en kan dus uit ervaring spreken over het aanbod dat hem vanuit verschillende organisaties wordt aangeboden: “Mijn eerste focus ligt nu bij het goed laten draaien van de Chocolate Company. Ik kijk nu niet verder dan mijn eigen zaak, mijn terras en de ondernemers in mijn directe omgeving. Door het aanbod van Centrummanagement, ik denk dan aan de binnenstadsborrel en de Kennis en Kunde workshops, word ik uitgedaagd mij breder te oriënteren en krijg ik de kans mij te ontwikkelen. Dat is belangrijk voor de lange termijn ontwikkeling van mijn zaak. Momenten om te netwerken zijn daarbij van belang. Zo kom ik in contact met ondernemers waar ik mijn producten of diensten misschien aan kan verkopen.” LEIDEN INTO BUSINESS

DRAAGVLAK

Erik Versnel: “De kracht van iedere organisatie die actief is op het terrein van ondernemerschap, is ook meteen een valkuil. Wij zijn allemaal deskundig op ons eigen vlak. Het is niet makkelijk om al die kwaliteiten in elkaar te schuiven. Ik vind dat het tempo en de intensiteit van onze regionale samenwerking een boost mag krijgen. Zowel tussen ondernemersverenigingen als in Economie071.” Erna Kortlang: “Voor ondernemers is tempo en slagkracht belangrijk. Het feit dat wij in onze regio vijf gemeenten hebben, komt die slagkracht niet ten goede. Daarnaast moeten ondernemersverenigingen zelf goed georganiseerd zijn en met elkaar samenwerken. Via de Koepel gebeurt dat op de schaal van Leiden. Maar als er regionale thema’s zijn -zoals de retailvisie, de bedrijventerreinen, maar ook bereikbaarheiddan moeten we elkaar weten te vinden en samen optrekken. Ook om voet aan de grond te krijgen bij de provincie is dat belangrijk.” Erwin Roodhart: “Het begint bij elkaar leren kennen. Daarnaast moet je elkaar ook iets gunnen. Daarbij geldt: samen sta je sterk. Als het gaat om het aantrekken van klanten en het vasthouden van bezoekers, dan moet je lokale aanbod en

‘ALS DE ONDERNEMERS FLOREREN, FLOREERT DE STAD EN DE REGIO’ omgeving op orde zijn. Maar als je ook regionaal met elkaar kunt samenwerken, dan heb je echt een streepje voor op andere regio’s. Dat komt ons allemaal ten goede. Zo moeten we elkaar in de regio niet alleen weten te vinden als er ergens een outletcentrum dreigt, maar ook onszelf voorbereiden op de veranderende consument en het aanpassen van ons winkellandschap. Dat red je niet op alleen lokaal niveau.” SMART RETAIL

Elkaar weten te vinden op de schaal van de regio is ook van belang als het gaat om ondernemerschap en innovatie.

Erna Kortlang (voorzitter Koepel Leidse ondernemersverenigingen)

Agnita Mur: “Hiervoor hebben we vanuit Economie071 het Centrum voor Innovatie en Ondernemerschap opgericht, HUBspot genaamd. Dit is hét centrum waar ondernemers en kennis vanuit het onderwijs en onderzoek elkaar vinden. Hiervoor worden veel bijeenkomsten georganiseerd rondom onderwerpen als robotica, big data, internet of things, spacetechnology etc. Ook biedt HUBspot veel trainingen, startup tracks en weekend business challenges. Veel aanbod dus, dat ook gericht is op de ondernemer.” Erna Kortlang: “HUBspot kan een mooie rol vervullen als het gaat om de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt. Want welke banen van de toekomst komen er aan en hoe kunnen wij daar als regio op inspelen, zodat ondernemers op tijd klaar zijn voor de nieuwe uitdagingen? We kunnen de verbinding al maken door HUBspot zo nu en dan als locatie te kiezen voor bijeenkomsten. Zo kom je regelmatig bij elkaar over de vloer.” Walter Pasma: “HUBspot ken ik niet, maar ik ben wel benieuwd wat bijvoorbeeld smart retail, waarbij er gebruik wordt gemaakt van sensoren om dingen te meten, voor mij zou kunnen betekenen. Ik zou daar graag over worden geïnformeerd.” COMMUNITY 071

Erik Versnel (directievoorzitter Rabobank Leiden-Katwijk)

LEIDEN INTO BUSINESS

Erwin Roodhart: “De vraag van Walter geeft aan dat wij als organisatoren altijd actief de ondernemers moeten informeren, uitdagen en uitnodigen. Als we ons aanbod vanuit de verenigingen, Centrummanagement, Rabobank en Economie071 goed op elkaar laten aansluiten, dan valt er voor ondernemers veel te kiezen wat ook haalbaar is voor ieders agenda.” Erik Versnel: “Prachtig resultaat daarbij zou zijn als er een hechte community ontstaat van ondernemers op de schaal van de Leidse regio. Dat is haalbaar. Als ik terugdenk aan de Ondernemersdag071 in februari en de komende editie op 10 oktober, waarvoor zich in een mum van tijd 350 ondernemers hebben aangemeld, dan zie ik dat er behoefte is elkaar in de regio te leren kennen. Daar moeten we op doorpakken.” Erna Kortlang: “Doorpakken staat ook in relatie met de voor-

Bedrijven naar omvang Aantal bedrijven

Aantal werkzame personen

Totaal

8.664

67.537

1 werkzame persoon

5.578

2-9 werkzame personen

2.248

8.639

742

19.171

34.149

10-99 werkzame personen Vanaf 100 werkzame personen

ondernemers nuttig en behapbaar te houden. Bij die samenwerking is, dat blijkt uit ervaring, genoeg ruimte voor ieders eigen identiteit en doelstellingen. De regio heeft echter ook behoefte aan een community van ondernemers voor het doorpakken op belangrijke thema’s. Nu moet iedereen zijn

‘CENTRUM VOOR INNOVATIE EN ONDERNEMERSCHAP BEWIJST DAT GEMEENTEN, ONDERWIJS EN ONDERNEMERS ELKAAR VERDER HELPEN’

Walter Pasma (ondernemer en eigenaar van de Chocolate Company)

waarden en de faciliteiten. Denk aan vervoer. We lopen in Leiden achter op het gebied van infrastructuur. Mensen gaan zich anders vervoeren. Waarom hebben wij hier nog geen lightrail? Dat heeft consequenties voor ondernemers.” Agnita Mur noemt in dat kader ook nog eens de arbeidsmarkt van de toekomst: “Om goed voorbereid te zijn op de arbeidsmarkt van de toekomst moeten ondernemers aangeven wat ze nodig hebben. Dat is vaak beter te benoemen op de schaal van de regio, dan op lokaal niveau. Het zou mooi zijn als we die vraag bij ondernemers uit de regio kunnen neerleggen en dat zij dit inbrengen bij Economie071.”

achterban bewegen nadrukkelijker mee te doen. Versnel: “We moeten kennis en inspiratie op netwerkbijeenkomsten blijven stimuleren.” Kortlang vult aan: “En vervolgens zorgen dat mensen dan niet alleen op bekenden aflopen, maar hun kring groter maken.” Roodhart: “Wij moeten een actievere matchmaking stimuleren.” Mur: “Zorgen dat we ook die andere negentig procent van de ondernemers gaan bereiken.” Pasma: “Ik heb aan den lijve ondervonden dat ik daar met mijn bedrijf mijn voordeel mee kan doen.” HAAK AAN!

Op basis van dit gesprek gaan de verschillende organisaties hun agenda voor 2018 nog beter op elkaar afstemmen. Zo kan ieder vanuit de eigen doelen de ondernemers in Leiden en de regio optimaal bedienen. Ondernemers: haak aan en maak er gebruik van! Houd Economie071, Centrummanagement Leiden, de regionale ondernemersverenigingen en Rabobank Leiden-Katwijk dus in de gaten.

NUTTIG EN BEHAPBAAR

Conclusie: Binnen de Leidse regio is er veel aanbod dat richting ondernemers gaat. Daar wordt in mindere of meerdere mate door verenigingen en organisaties bij samengewerkt. Dat samen optrekken mag nog intensiever worden met als doel het aanbod voor LEIDEN INTO BUSINESS

REPORTAGE

Halve ďŹ nales van hoog niveau

7 NOVEMBER LEF FINALE IN LEIDSE SCHOUWBURG

Hoe gaat LEF anno 20017 te werk? Twaalf kandidaten presenteren zich aanvankelijk. Daarvan vallen zes bedrijven af. De andere zes krijgen een coach toegewezen: een gerespecteerde ondernemer uit de regio. Met hun coach gaan zij aan de slag om zich uiteindelijk te presenteren voor de driekoppige jury: Nicoline Schuitemaker (Schuitemaker Vis), Mike Korenvaar (juryvoorzitter, CFO HeadFirst) en Dennis Captein (INTO business). Alle (halve) finales worden gepresenteerd door Rudo Slappendel.

HEBLEF.NL 34

LEIDEN INTO BUSINESS

BRITTA VAN EGMOND

De eerste halve finale werd een prooi voor 1915 Watches. De Lissese broers Johnny en Robert Spies fabriceren en vermarkten hoogwaardige horloge die grotendeels van hout zijn gemaakt. Zij ontvingen een rechtstreeks ticket voor de finale. De coach van de broers is de Noordwijkse architect Britta van Egmond, die zich bijzonder trots toonde. Indris Oncology won de wildcard. Dit bedrijf, gecoacht

NIEUWE OPZET LEF NU AL GESLAAGD

De vernieuwde opzet van startersverkiezing LEF heeft heel goed uitgepakt. Mede dankzij de metamorfose was het niveau van de kandidaten, zo stelde de jury, erg hoog. De drie ﬁnalisten zijn nu bekend. Vrendly, Polariks en 1915 Watches gaan op 7 november in de Leidse Schouwburg strijden om eeuwige roem. Tekst INTO business | Fotograﬁe John Brussel

door oud-LEF-winnares Elles van Goozen (interieurstylist en -architect te Leiderdorp), ontwikkelt een diagnostisch apparaat dat kankercellen vastlegt die in het bloed circuleren. Door dit product moeten artsen in het vervolg snel kunnen zien hoe de kanker muteert, waardoor de behandeling desgewenst kan worden aangepast. Dit product is nog niet op de markt. Eerst moeten de eigenaars Hans Peter Mulder en Peter Wiegman een kostbaar en tijdrovend proces van onderzoeken doorlopen. Om die reden werd Indris tweede. Polariks, gecoacht door Bart Hoenen, won in de tweede halve finale de wildcard. Polariks ontwikkelt met medewerking van de ruimtevaart, een technologie die gewassen analyseert. Zo

kunnen ziektes sneller worden gedetecteerd en gewassen zoals druiven sneller groeien. De jury gaf Polariks ten koste van Indris het felbegeerde derde en laatste ticket voor de finale. RAMSES BRAAKMAN

Voor More Advice, de derde kandidaat uit de eerste halve finale, is het LEF-avontuur afgelopen. Dit bedrijf van eigenaresse Suzanne de Moor treedt op als een soort financiële huisarts. Zij analyseert de financiële situatie en stelt een diagnose. Daarna wordt een ‘financieel recept’ uitgeschreven. De jury meende dat het bedrijf teveel op de expertise van De Moor leunde en daardoor kwetsbaar was. More Advice werd met verve gecoacht door de Katwijkse makelaar Annemarie Hoevens. De tweede halve finale van LEF werd een prooi voor Vrendly, gecoacht door oud-LEF-winnaar Ramses Braakman. Vrendly staat tussen facturatie en incasso in. Met behulp van geavanceerde software worden klanten, ieder op hun eigen manier, gevraagd tot betaling over te gaan. Vrendly scoort goed en laat nu reeds aantrekkelijke omzetten zien. Het bedrijf in3keer.nl (coach: Johan van Maanen) viel buiten de prijzen. Dit bedrijf maakt het voor iedereen toegankelijk bruin- en witgoed aan te schaffen door klanten zonder rente in drie keer te laten betalen.

NOTEER ALVAST IN UW AGENDA EN MELDT U AAN VIA ONZE WEBSITE WWW.HEBLEF.NL: DE FINALE OP 7 NOVEMBER IN DE LEIDSE SCHOUWBURG

LEF LEEFT! LEIDEN INTO BUSINESS

REPORTAGE

CREDION REALISEERT! MKB-ondernemers en vastgoedbeleggers aan een ﬁnanciering helpen; dat is het doel van Credion. Marc Hoekstra is in april 2015 aan de slag gegaan in de Bollenstreek. In juni van dit jaar zijn Mark Buytelaar en Daniël van Egmond gestart met een vestiging van Credion in Leiden. Inmiddels hebben zij de krachten gebundeld in één vestiging: Credion Leiden, Duin- en Bollenstreek. “Ons werkgebied loopt dan van Hillegom tot Wassenaar en van Katwijk tot Roelofarendsveen. Dat is een uitgebreid en gevarieerd gebied”, geeft Hoekstra te kennen. Tekst Martin Hoekstra | Fotograﬁe John Brussel

Intermediair zoekt passende ﬁnanciering voor MKB-ondernemers en vastgoedbeleggers Credion heeft afspraken met veel financieringspartijen. Daar zitten de grote banken bij, maar er zijn ook andere oplossingen voor handen, waaronder FinTech-organisaties en private partijen. “Er zijn zoveel alternatieven, er is bijna altijd een oplossing te vinden”, stelt Buytelaar. Ging vroeger een ondernemer met een financieringsbehoefte steevast in gesprek met de accountmanager van zijn bank, tegenwoordig werkt dat niet meer zo. Door reorganisaties en inkrimping gedwongen, zijn banken steeds meer digitaal gaan werken. Een klant met een financieringsbehoefte moet zijn aanvraag vaak digitaal aanleveren en eventuele begeleidende stukken uploaden. “Als het dan beoordeeld is en het lampje op groen staat, volgt er nog een gesprek met een accountmanager”, weet Buytelaar uit ervaring. ALTERNATIEVE OPLOSSINGEN

“De klant wil vaak juist vooraf geadviseerd worden en heeft behoefte aan een sparringpartner”, vult Van Egmond aan. “Bovendien kunnen wij verder kijken dan alleen de grote banken om tot een bedrijfs- of financieringsoplossing te komen. Waar voorheen de huisbank in veel gevallen wel meeging met een financieringsbehoefte, is dat sinds de crisis niet meer het geval. In zoverre is het dan belangrijk dat er 36

LEIDEN INTO BUSINESS

alternatieven zijn, en die zijn er voldoende. Als bemiddelaar kunnen wij dat goed invullen.” Voor veel ondernemers zijn Buytelaar, Van Egmond en Hoekstra geen onbekenden. Het trio komt voort uit het bankwezen (respectievelijk Rabobank, ING en Van Lanschot), spreekt de taal van de bank, maar ook die van de ondernemer. Alle drie beschikken ze over een groot netwerk aan ondernemingen en ondernemers. SPECIALISME

Het drietal heeft elk een eigen specialisme. Voor Hoekstra zijn dat vastgoedbeleggingen. “Mijn klanten hebben vastgoed in eigendom, wat ze verhuren aan particulieren of bedrijven. Met de huurstroom betalen ze dan rente en aflossingen. Het gaat echt om commercieel vastgoedverhuur.” Van Egmond is gespecialiseerd in bedrijfsmatige oplossingen. Dat speelt zich af op een breed terrein, van de slager op de hoek tot een advocatenkantoor in de stad. “Wij kunnen heel goed invulling geven aan een bedrijfsmatige financiering. Of het nu gaat om een pand voor eigen gebruik of voor debiteuren of voorraad, dat maakt niet uit. Bij de bank gaven we daar al invulling aan en dat doen we nu ook. Alleen hebben we nu meer alternatieven tot onze beschikking, waardoor we

V.l.n.r. Marc Hoekstra, Daniël van Egmond en Mark Buytelaar

veel meer maatwerk kunnen leveren. Dat is precies wat de klant zoekt.” Naast vastgoed heeft Buytelaar zich ook veel in de horecabranche begeven. “Je ziet in Leiden veel ondernemers met een horecabedrijf die het pand en bovengelegen appartementen in eigendom hebben. Dan heb je een combinatie van eigen gebruik en verhuur.” Aan een goede vertrouwensbasis wordt veel waarde gehecht. “Ik wil graag zien waarover de aanvraag gaat”, stelt Hoekstra. “Ik wil én bij de klant geweest zijn én bij het vastgoed.” Van Egmond beaamt dat. “Je wil die winkel, hal of fabriek zien. Dat is voor alle partijen prettig. De ondernemer wil toch zijn bedrijf laten zien. Daarom zitten we het liefst bij de klant.” Dat neemt niet weg dat het trio zeer tevreden is met de locatie aan de Rijnsburgerweg. “Dit is een prima plek”, meent Van Egmond. “We zitten aan de rand van het centrum, waardoor we hier ook veel aanloop hebben. Bovendien kun je hier achter het pand prima parkeren.”

Rabobank, ING en ABN Amro. Credion heeft veel geïnvesteerd om goede afspraken te maken met alle aanwezige financieringsinstellingen. “Credion heeft een pallet van meer dan zestig partijen die we kunnen benaderen”, geeft Van Egmond te kennen. “Iedere vraag in het ondernemerschap is anders, ieder bedrijf is anders, eigenlijk heb je ook altijd een andere invulling. Bedrijfsmatige financiering is altijd maatwerk.” Dat maakt het juist zo belangrijk dat de klant vanaf het begin bij Credion aan tafel zit. “We willen vanaf het begin weten wat de behoefte van de klant is, wat heeft hij nodig en op basis van hoe het bedrijf eruit ziet en georganiseerd is, gaan wij op zoek naar de beste financieringsstructuur”, legt Buytelaar uit. Hoekstra ziet de banken als partner. “Als een bank bijvoorbeeld om beleidsredenen iets niet kan doen, kunnen ze een aanvraag afwijzen, maar ze kunnen ook proberen een alternatief aan te bieden door de klant aan ons voor te stellen. Zo kunnen we samen de klant helpen.”

BREED PALLET FINANCIERINGSPARTIJEN

CREDION LEIDEN, DUIN- EN BOLLENSTREEK

Het aantal financieringspartijen waarmee Credion Leiden, Duin- en Bollenstreek zaken doet, is heel breed. Buytelaar geeft aan dat ze graag zaken doen met lokale banken als de

Rijnsburgerweg 159 | 2334 BP Leiden | 071-3016016 mbuytelaar@credion.nl | dvanegmond@credion.nl mhoekstra@credion.nl | www.credion.nl LEIDEN INTO BUSINESS

- ADVERTENTIE -

Wij verhuizen Wij verhuizen ook in de winter

ook in de herfst Archief opruimen? Sla de het op bij ons en winter 071 362 56184 998440••www.SVG-Euromovers.nl www.SVG-Euromovers.nl 079

Leiden / AmphorAweG 12 / Tel: (071) – 576 30 00 / www.boonekamp.nL

✓ Uw partner voor horeca, sportverenigingen, (bedrijfs)kantines en evenementen. ✓ Uitgebreid assortiment. ✓ Advies en ondersteuning. ✓ Goede en snelle service.

13103/1_Boonekamp_AdvLeiden.indd 1

11-03-13 08:52

COLUMN

Circulaire Economie Eén van de meest gebruikte of misbruikte kreten van de laatste tijd, de circulaire economie.

Wie zich hier niet mee bezig houdt, dit niet met regelmaat bespreekbaar maakt en dit niet de toekomstige richting van zijn organisatie laat bepalen, lijkt er niet meer bij te horen. Zonder de introductie van de circulaire economie lijkt ons geen lange toekomst beschoren, houdt alles snel op. Onze grondstoffen, energiebronnen en dergelijke raken zonder heel snel uitgeput. Een veel voorkomende uitleg is de volgende: “De circulaire economie is een economisch systeem dat bedoeld is om herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waardevernietiging te minimaliseren. Anders dan in het huidige lineaire systeem, waarin grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd”. Wat is hier nieuw aan? Vraag ik mij af. Lineaire systeem? Bestaat dit nog wel? Ook de Ladder van Lansink waarop de volgorde van verwerking van producten wordt gebaseerd is weer steeds vaker in het nieuws. Deze volgorde is: preventie, hergebruik, recycling, energie opwekking, verbranden en als laatste storten. Al jaren wordt alles in het werk gesteld om zoveel mogelijk huishoudelijk afval gescheiden in te zamelen, met als doel om zoveel mogelijk van deze materialen, met de minste moeite en de beste kwaliteit te hergebruiken of te recyclen. Voor bedrijven geldt al jarenlang de verplichting om aan afvalscheiding te doen. Voor de meeste bedrijven geen zware opgave en niet moeilijk te realiseren want het levert

direct geld op of een aanwijsbare besparing op de kosten. Kringloopwinkels schieten als paddenstoelen uit de grond waardoor de levensduur van voornamelijk consumentengoederen tot het uiterste wordt opgerekt. Vanwaar dan toch die enorme aandacht? De praktijk leert dat we al een heel eind op de goede weg zijn om de cirkel te sluiten. Producenten worden in dit licht opgeroepen om bij het ontwerpen van nieuwe producten rekening te houden met de circulaire gedachte. Aan het einde van de levensduur moet het product zomin mogelijk afval genereren, zoveel mogelijk hergebruikt kunnen worden, daarna zoveel mogelijk recycling, enz. Er is geen producent die niet van nature al vanuit deze duurzaamheidsgedachte werkt. Met de minste energie en de kleinste hoeveelheid aan grondstoffen produceren. Zo gaat dat ook in de natuur, sla de leer van de Bionica er maar op na. Om er extra aandacht voor te vragen en er nog meer de nadruk op te leggen, kan er gewoon meer geld voor de producten gevraagd worden en is de consument ook bereid deze prijs te betalen. Het is gewoon weer een sterk staaltje bullshitmarketing!

FRANK KLUIVERS is duurzaam ondernemer en betrokken bij Gebr. Kluivers BV, Leds Light the World BV, SK International BV en Retourette BV. kluivers.nl | LLTW.nl | skinternational.nl | retourette.nl Fotograﬁe John Brussel

Reageren? frank@kluivers.nl

LEIDEN INTO BUSINESS

REPORTAGE

Area071 viert vijfjarig bestaan

‘Veel breder actief op ondernemerschap, ik had dat nooit verwacht’ Eind 2011 troﬀen Arjan Meester en Bart Hoenen elkaar tijdens een opdracht voor een externe partij. Tijdens een brainstormsessie ontstond het idee voor Area071. Op 3 januari 2012 was Area071 een feit. Nadat een geschikte locatie gevonden en verbouwd was, bood Area071 vanaf september 2012 plaats aan 75 starters die tegen een zeer concurrerende prijs ruimte konden huren in het pand aan de Leiderdorpse Sisalbaan. Tekst Martin Hoekstra | Fotograﬁe John Brussel

Inmiddels zijn we vijf jaar verder. Met 140 ondernemers op vaste basis zit de ruimte van Area071 nagenoeg vol. “Ik denk dat we nu een prima hoeveelheid ondernemers hebben”, stelt eigenaar Bart Hoenen. “Dit is een aantal dat we aankunnen, zonder dat je weer in een vastgoedorganisatie schiet. Het moet wel een concept blijven.” Hoenen herinnert zich nog dat hij destijds hoopte dat er na één jaar 27 ondernemers in Area071 gevestigd zouden zijn. “Het is wel iets meer geworden”, lacht Hoenen. “Het is leuk, groot en de sfeer is nog steeds goed. We proberen altijd dichtbij te blijven, er voor iedereen te zijn, iedereen te kennen en te ondersteunen. Je wil geen grote organisatie zijn.” 40

LEIDEN INTO BUSINESS

VIJF MIJLPALEN

Op woensdag 27 september was het dus groot feest bij Area071, overigens om meer redenen. Er was sprake van vijf mijlpalen. Ten eerste werd de nieuwe website gelanceerd. Daarnaast werd een van de grootste zonnedaken van ZuidHolland geopend. Ook de nieuwbouw werd geopend. Hier heeft de studio van Unity FM ook een plaats gekregen. Verder was er nog de kick-off van de Leiderdorpse Ondernemersprijs (LOP). En natuurlijk stond het evenement in het teken van het vijfjarig bestaan van Area071. “We hebben het goed en vooral lang gevierd. Ik kan wel zeggen dat het die nacht erg laat is geworden.”

KENNISINSTELLINGEN

Als Hoenen terugkijkt op de afgelopen vijf jaar, doet hij dat met een tevreden gevoel, maar toch ook met een stukje ongeloof. “Ik had dit nooit verwacht.” De insteek was om startende ondernemers te huisvesten, ondersteunen en hen een pakket te bieden waar ze echt wat aan hebben. Dit is echter veel breder geworden. Er is een mini-congresdeel, een stuk of vijf kantoorunits, nieuwbouw. “Ik had nooit kunnen vermoeden dat ondernemerschap zo’n ding zou worden met kennisinstellingen, de Hogeschool, de Universiteit, Luris en het LUMC. Er wordt zoveel druk op ondernemerschap gezet, wat maakt dat het veel werk is, maar ook dat we breder actief zijn op dat ondernemerschap.” Hoenen vindt het geweldig waar Area071 nu staat. Dit biedt nog meer perspectief. “We hebben een nieuwe impuls gegeven aan de Baanderij door het creëren van een ontwikkellocatie voor kennisinstellingen. De Baanderij is een bedrijventerrein in transitie. Je merkt ook aan de mensen op de Baanderij zelf en de mensen die hier komen, dat er een andere beleving is ontstaan. Er gebeurt echt wel wat.” INHOUDELIJK PROGRAMMA

Wat de toekomst betreft, is Hoenen positief gestemd. In samenwerking met professor Nico Schraag (verbonden aan de universiteiten van Groningen en Twente) is een inhoudelijk programma ontwikkeld. Eind oktober gaat een serie van acht delen van start. “Het hebben van een inhoudelijk programma is erg leuk.” Mark Eckhart, de lector entrepreneurship van de Hogeschool

Leiden heeft een methodiek ontwikkeld voor start-ups. Hij gaat vanaf november zijn programma bij Area071 draaien. “Ik kijk hier wel naar uit”, geeft Hoenen aan. Voor beide programma’s geldt een open inschrijving. “Dit is altijd onze voorwaarde: het moet voor iedereen toegankelijk zijn.” BUSINESSCLUB

Hoenen is ook bezig met het optuigen van een investeringsfonds/businessclub, onder de noemer Catville (een knipoog naar Katwijk). “Je hebt informal investors die wat geld kunnen steken in een startende onderneming en je hebt de echte fondsen die weer heel abstract werken. Wij gaan daar precies tussenin zitten. Het principe van een businessclub, maar dat je daar dan vooral op regionaal niveau starters helpt en talentvolle starters verder kunt helpen.” Daarnaast is er aantal zaken dat wordt aangescherpt. Hoenen noemt de marketingcommunicatie propositie, maar ook de IT. “En dan vooral de data security hoek. Daar gaan we nu heel erg op inzetten.” “Als ik naar de dagelijkse gang van zaken kijk, dan maakt het niet uit of de mensen hier jong of oud zijn, ze zijn jong van geest”, meent Hoenen. “Het zijn mensen die iets doen wat ze leuk vinden en dat doen ze met passie en veel plezier. Daar mag ik dan elke dag mee werken!” AREA071

Sisalbaan 5a | 2352 AZ Leiderdorp 071-7503244 | info@area071.nl | www.area071.nl LEIDEN INTO BUSINESS

REPORTAGE

LEIDEN INTO BUSINESS

FotograямБe DeBeeldredacteur.nl/Oscar van der Wijk

Deze zomer werd de eerste INTO business Golf Cup gehouden. Uitgevers Oscar Middeldorp (Leiden en Zoetermeer INTO business) en Werner van den Bosch (Alphen en Gouda INTO business) ontvingen zo’n 80 relaties voor een gezellige golfdag op Golfbaan Bentwoud. Onder de bezielende leiding van deze twee heren en baanmanager Peter Reijneveld met zijn team van Golfbaan Bentwoud, maakten de deelnemers er een spannende strijd van. De teams uit Alphen aan den Rijn, Gouda, Leiden en Zoetermeer bestonden uit ondernemers, managers en bestuurders uit de desbetreﬀende regio’s. Het team van Alphen aan den Rijn mocht zich tot de eerste winnaar van de INTO business Golf Cup laten kronen. De reacties van de deelnemers waren zeer positief dus deze eerste Golf Cup zal volgend jaar zeker een vervolg krijgen.

LEIDEN INTO BUSINESS

REPORTAGE

Vitaliteit inzet economie “Er is in de Leidse regio nog een wereld te winnen aan vitaliteit voor ondernemers, inwoners, studenten en werkenden”, aldus Erik Baars, projectleider van het Centrum voor Vitaliteit vanuit Hogeschool Leiden. Tekst May-lisa de Laat | Fotograﬁe John Brussel

Sinds januari 2017 is het Centrum voor Vitaliteit in HUBspot Leiden actief. Ondernemers, organisaties, bewoners, studenten, docenten en onderzoekers werken hierin samen om de vitaliteit in de Leidse regio te vergroten en de vitaliteitseconomie te versterken. Het centrum is een netwerkorganisatie zonder winstoogmerk onder de paraplu van Economie071. “Via ondersteuning bij producten dienstenontwikkeling, onderzoek en constante interactie met de omgeving dragen we bij aan bestaande projecten en initiatieven. Ook initiëren en stimuleren we de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten die de inwoners van de regio 071 vitaler kunnen maken”, vertelt Erik Baars. Er zijn veel factoren van invloed op iemands vitaliteit: slapen, voeding, beweging, werken woonomgeving, enz. Om verandering in vitaliteit te kunnen vaststellen, zijn onderzoek en goede meetfaciliteiten nodig.

‘MENSEN DIE VITAAL ZIJN, ZIJN PRODUCTIEVER EN KOSTEN MINDER GELD.’ OPEN LOKET

Een centraal doel van het centrum is dus het bevorderen van economische activiteiten rond het thema vitaliteit. Om dat doel te bereiken wordt een aantal instrumenten ingezet. Zo is er voor ondernemers op woensdag een open loket, waar zij advies en begeleiding krijgen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het samen doornemen van een businessplan, of ondersteuning krijgen bij het vinden van de juiste partners. “Tot nu toe maakten al meer dan 80 ondernemers met vitaliteitsdiensten of -producten hier gebruik van.” STARTUP TRACK

Ook is er een ‘startup track’ voor startende ondernemers. Dat is een traject van in totaal 16 weken waarin verschillende partijen samenwerken om starters te coachen en te begeleiden, zodat zij straks goed voorbereid de markt opgaan. De eerste track met 5 deelnemers was een groot succes. Een tweede 44

LEIDEN INTO BUSINESS

start deze maand als onderdeel van startup Academy van HUBspot. De startup track is mogelijk dankzij de samenwerking met Innovation Quarter, HUBspot en TNO. HEALTH EVENTS

Een nieuwe activiteit is dat het Centrum voor Vitaliteit dit najaar start met health events, waar ondernemers hun producten en diensten op het gebied van vitaliteit kunnen demonstreren. WEBSITE MET VRAAG EN AANBOD

“Wij vinden het belangrijk om binnen de regio de juiste producten en diensten te ontwikkelen. Om partijen daarbij te helpen, gaat dit najaar een nieuwe websitefunctionaliteit live om vraag en aanbod op het gebied van vitaliteit aan elkaar te koppelen. Vitaliteitsondernemers kunnen hun producten en diensten via de website aanbieden. Inwoners en werkenden in de regio 071 kunnen hier hun vitaliteitsvragen aan ondernemers kwijt. De site vermeldt, indien aanwezig, ook beoordelingen uit onderzoek én gebruikerservaringen van diensten en producten. “Van ondernemers die met ons samenwerken in projecten verwachten wij dat ze bereid zijn mee te werken aan onderzoek naar productverbetering. Blijkt bijvoorbeeld uit onderzoek dat een product echt niet werkt, dan verwijderen wij de vermelding van de website. Op die manier bewaken wij de kwaliteit.” ONDERZOEK

Uit onderzoek wordt duidelijk welke factoren op welke manier vitaliteit kunnen beïnvloeden. Door onderzoek in de Leidse regio kunnen we ondernemers ondersteunen bij het ontwikkelen, testen en in de markt zetten van hun vitaliteitsproducten en -diensten. Onderzoeksresultaten geven de laatste inzichten in wat vitaliteit is, en hoe je zelf en hoe jouw omgeving je vitaliteit kan beïnvloeden. Het Centrum voor Vitaliteit ontwikkelt en onderhoudt een netwerk van onderzoekers, docenten en studenten. Voor studenten van diverse studierichtingen (mbo, hbo en universiteit) is het interessant

V.l.n.r. Erik Baars, Jan Willem Faessen en John Verhoef

om aan onderzoeken van het Centrum voor Vitaliteit mee te werken. Neem bijvoorbeeld de onderzoeken naar de mate van vitaliteit onder ouderen in Voorschoten en onder studenten in Leiden. Studenten fysiotherapie deden onderzoek naar de relatie bewegingsintensiteit en afvallen. “Voor veel studenten zijn er mogelijkheden, zoals voor studenten informatica, economie, psychologie, geneeskunde en architectuur.” PILOT HEALTHCOINS

In de gemeente Leiderdorp is inmiddels met veel succes een pilot uitgevoerd met ‘healthcoins’. Daarbij krijgen medewerkers een bepaalde hoeveelheid van deze healthcoins, waarmee zij uitsluitend gezonde producten of diensten mogen kopen. De coins zijn bij te verdienen door gezonde dingen te doen, zoals meer bewegen of anders eten. Alles wordt op een inzichtelijke manier gemeten. “De resultaten van dit vitaal concept zijn zo positief dat we dit willen uitbreiden onder alle andere partners van Economie071. Eind dit jaar verwachten we daarover een besluit. Het levert voor beide partijen winst op. De ondernemer wordt geholpen zijn product of dienst op de markt te brengen. En het bevordert gezond gedrag en de vitaliteit van de deelnemers. Daaromheen ontstaat bovendien

een lokale gezondheidseconomie met andere vitaliteitsondernemers.” ORGANISATIENETWERK PROJECTEN

Erik Baars besluit: “Het is, last but not least, ons doel om in zogenaamde organisatienetwerkprojecten partijen in de Leidse regio bij elkaar te brengen om gericht de vitaliteit van 4 doelgroepen (de ouder wordende mens, de werknemer, de student en de zieke mens) te versterken. Het gaat hierbij om vraagarticulatie, health events, ervaringen uitwisselen, van elkaar leren en steeds betere producten en diensten ontwikkelen, zodat de vitaliteit van de doelgroepen steeds beter wordt. Als we daarin slagen, zijn wij tevreden.” Ondernemers die meer willen weten of hun producten of diensten willen presenteren, zijn van harte welkom. Langskomen kan tijdens het open loket op woensdag van 10.00 tot 17.00 uur. CENTRUM VOOR VITALITEIT

Langegracht 70 | 2312 NV Leiden | 06-38829477 baars.e@hsleiden.nl | www.centrumvoorvitaliteit.nl www.healtharchitects.nl/ (startup track) LEIDEN INTO BUSINESS

REPORTAGE

TE HUUR IN OEGSTGEEST

KANTOOR MET

KARAKTER Op een prachtige plek aan de Rhijngeesterstraatweg in Oegstgeest ligt een verborgen, authentiek juweel aan bedrijfshuisvesting. Begin 2017 zijn de nieuwe eigenaren Nico van Duijn en Pieter WildĂśer vol enthousiasme gestart met de ontwikkeling van dit bedrijventerrein en het renoveren van de diverse bedrijfspanden. Vooral het gemeentelijk monument aan de voorzijde van het terrein is herkenbaar voor velen. Dit voormalig herenhuis uit de tweede helft van de 18e eeuw heeft al diverse bewoners gekend. In september zal Van Lanschot Bankiers uit Leiden, de oudste onafhankelijke private bank van Nederland, zich in een gedeelte van het pand vestigen. OP ZOEK NAAR EEN NIEUW KANTOOR?

Met innovatieve, medische en financiĂŤle instellingen als buren biedt deze locatie voor uiteenlopende bedrijven vele mogelijkheden. Met voldoende parkeergelegenheid op eigen terrein en vlakbij de A44 een praktische, maar vooral toegankelijke locatie. Er zijn in meerdere gebouwen diverse ruimtes vanaf 115 m2 beschikbaar. Deze zijn volledig op maat in te delen en in te richten. Neem voor meer informatie contact op met Sander Zwaan van Basis bedrijfshuisvesting via 06 - 51 28 46 66 of kijk op basis.nl

LEIDEN INTO BUSINESS

Fotograﬁe Sander Pardon

Nico van Duijn (eigenaar) Sander Zwaan (Basis bedrijfshuisvesting) Pieter Wildöer (eigenaar)

LEIDEN INTO BUSINESS

REPORTAGE

Rabobank Leiden-Katwijk wil nóg meer van waarde zijn voor Leiden en de regio

‘ONDERNEMERS LATEN GROEIEN’ Rabobank Leiden-Katwijk is betrokken bij veel initiatieven op het gebied van ondernemerschap. Het is de ambitie van de bank om op allerlei manieren bij te dragen om ondernemers te laten groeien. “Onze ambitie is, dat bedrijven die bij Rabobank Leiden-Katwijk bankieren, gezonder zijn en sneller groeien”, stelt Erik Versnel, directievoorzitter van Rabobank Leiden-Katwijk.

Rabobank Leiden-Katwijk vult haar ambitie in door heel dicht bij ondernemers te zijn. “We zitten op plekken waar veel ondernemers zijn en waar we onderdeel van de community zijn.” Versnel noemt als voorbeelden HUBspot, AREA071, Ondernemershuis Katwijk, Leiden Bio Science Park, maar ook Royal Flora Holland in Rijnsburg. Rabobank Leiden-Katwijk beweegt zich ook op het vlak van educatie en inspiratie. Daarom ondersteunt zij Centrum Management Leiden bij het organiseren van kennissessies voor de retail. Daarnaast stimuleert de bank samen met alle ondernemersverenigingen en Economie071 netwerken op regionaal niveau. Een voorbeeld daarvan is de Ondernemersdag071, waarvan de vijfde editie op 10 oktober jongstleden plaatsvond. “Hoe kunnen we ondernemers die op zoek zijn naar inspiratie, kennis of een netwerk nu in een ongedwongen sfeer faciliteren”, was een vraag die opspeelde. Daartoe heeft Rabobank Leiden-Katwijk het 071 MKB Café bedacht. “Een plek waar je naartoe gaat, waarvan je weet dat er een goed inhoudelijk onderwerp besproken wordt en waar je collega ondernemers tegenkomt die ook iets willen leren. En dat alles in een relaxte omgeving op het einde van de dag”, aldus Versnel. KENNIS OVERBRENGEN

Robert Schepes, Accountmanager MKB bij de bank, is de grote trekker van het 071 MKB Café. “Wij willen onze kennis met ondernemers delen en hen inspireren. Het 071 MKB Café is daar ook een middel voor, met als doel om op een laagdrempelige wijze kennis over te brengen naar onze klanten. Als zij andere relaties meenemen die binding hebben 48

LEIDEN INTO BUSINESS

Tekst Martin Hoekstra Fotograﬁe John Brussel

met ondernemerschap in de Leidse regio, dan zijn zij natuurlijk ook van harte welkom.” Rabobank Leiden-Katwijk wil meer platforms creëren en faciliteren waarin ondernemers elkaar vinden, versterken en samenwerking zoeken. Want stilstand is achteruitgang en in deze tijden worden ondernemers gedwongen zich steeds weer opnieuw uit te vinden en te innoveren. Het nevendoel van het 071 MKB Café is dan ook om een MKB community te creëren. “We willen ons bankgebouw aan de Schipholweg openstellen als een soort clubhuis van ondernemers, waar zij kennis kunnen halen”, legt Schepes uit. WHATSAPP ALS COMMUNICATIEMIDDEL

In mei van dit jaar organiseerde Rabobank Leiden-Katwijk een eerste versie van het 071 MKB Café. Hoewel er nauwelijks ruchtbaarheid aan was gegeven, kwamen toch 30 ondernemers naar het kantoor aan de Schipholweg. Dat leverde positieve feedback op, maar er werd aangegeven om de bijeenkomst toe te spitsen op één specifiek onderwerp. Voor de eerstvolgende editie van het 071 MKB Café (24 oktober aanstaande) is gekozen voor het onderwerp ‘WhatsApp voor klantenservice’. Zitten ondernemers nu op het 071 MKB Café te wachten? Versnel meent van wel. Het gaat in Leiden goed met de economie, zo ook met de ondernemers. Er is een gemiddelde groei van vier procent, boven het landelijk gemiddelde, maar in sommige gevallen zit de groei zelfs in de dubbele cijfers. “We zien heel veel ondernemers hard werken aan de omzet van vandaag, ook heel hard werken voor de omzet van morgen. Maar staan zij voldoende stil bij de omzet van

071 MKB Café

Erik Versnel en Robert Schepes

overmorgen?”, vraagt Versnel zich af. “Hoe moet je je bedrijf nu innoveren om te blijven groeien én om dat goede bedrijf voor je klanten te blijven?” In de maatschappij zijn er zoveel ontwikkelingen die heel snel kunnen gaan, waardoor de wind opeens kan veranderen. Denk aan een Brexit of een economische crisis, maar ook robotisering en de kracht van internet. “Je ziet dat dit elkaar nu, in tegenstelling tot vroeger, steeds sneller opvolgt. De noodzaak om voorbereid te zijn en te innoveren is heel belangrijk.” KENNISIMPULSEN EN INSPIRATIE

Versnel onderscheidt twee typen ondernemers. De ene groep werkt in hun bedrijf, de andere groep werkt voor hun bedrijf. “Wij zien dat ondernemers die voor hun bedrijf werken, het vermogen hebben om zo nu en dan afstand te nemen en te reflecteren op wat ze aan het doen zijn en wat er nodig is om de volgende stap te maken. Voor die reflectie heb je kennisimpulsen en inspiratie van buitenaf nodig. Dat hopen we met het 071 MKB Café te bereiken.” Versnel roept ondernemers dan ook op om 24 oktober binnen te komen lopen, zowel klanten als niet-klanten van de Rabobank. “Wij garanderen dat ondernemers met inspiratie en ideeën naar buiten gaan!”

Het eerstvolgende 071 MKB Café vindt plaats op dinsdag 24 oktober bij het kantoor van Rabobank Leiden-Katwijk aan de Schipholweg. De inloop is vanaf 16.00 uur. Om 16.15 uur begint de presentatie van Levi Witbaard. Na de presentatie wordt het 071 MKB Café afgesloten met een borrel, die tot ongeveer 18.30 uur duurt. Witbaard werkt bij het in Zaandam gevestigde bedrijf OBI4wan. Zes jaar geleden startte dit bedrijf als een startup, nu werken er vijftig mensen. OBI4wan is continu bezig met het bouwen van platforms om bedrijven in staat te stellen op diverse manieren in contact te treden met hun klanten. Voor internet, Facebook, twitter, LinkedIn en WhatsApp ontwikkelen zij oplossingen om dit te kanaliseren. Op bijgaande foto laten Versnel en Schepes water uit de tap komen, water in het kader van vitaliteit. Versnel: “We begrijpen dat een ondernemer na een dag van hard werken ook zin kan hebben in een biertje. Dat hebben we bij het 071 MKB Café natuurlijk ook.” Aanmelden voor het 071 MKB Café kan door een whatsappje te sturen naar Robert Schepes, 06-83806140. Aan het 071 MKB Café zijn geen kosten verbonden.

RABOBANK LEIDEN-KATWIJK

Schipholweg 9 | 2316 XB Leiden 071-7006100 | MKB.leidenKatwijk@rabobank.nl www.rabobank.nl/lokale-bank/leiden-katwijk/ LEIDEN INTO BUSINESS

REPORTAGE

Internet of Things Harmen Wolf

‘Het wordt eﬃciënter, makkelijker en goedkoper om een toepassing in te zetten’ Nieuwe trends en innovaties; een echte ondernemer past zich hier voortdurend op aan. In het huidige tijdperk is het daarom van groot belang om op de hoogte te blijven, te leren en kennis te delen over digitale ontwikkelingen. Tijdens de Global Entrepreneurship Week krijgen ondernemers de kans om in de wereld van slimme dingen te duiken. Op 15 november (14.30 uur tot 19.00 uur) wordt dan het onderwerp Internet of Things behandeld met uitstapjes naar o.a. Data-Analyse, Data-Visualisatie, Privacy en Veiligheid. Dit evenement wordt georganiseerd door Economie071 en Gulliver, een platform voor ondernemerschap in Leiden. Fotograﬁe John Brussel

DE OPMARS VAN INTERNET OF THINGS

Internet of Things (IoT) toepassingen zijn tegenwoordig overal. Ze zetten steeds vaker de wereld van een breed scala aan sectoren op de kop. Van slimme huizen tot slimme steden, van slimme zorg tot slimme retail en van slimme opslag tot slim transport. Binnen al deze sectoren neemt het aantal low power toepassingen toe. Harmen Wolf, projectleider IoT bij Economie071: ‘Deze opmars wordt gedreven door verschillende factoren. Allereerst zijn we steeds beter in staat om apparaten tegen een hele lage energievraag over een hele langs afstand te laten communiceren. Hierdoor wordt het steeds goedkoper om het toe te passen. Daarnaast ontstaat er door kennis en ervaring een steeds sterkere basis voor innovatie. Initiatieven versterken elkaar en zorgen voor een steeds efficiëntere vernieuwing. Dit zorgt weer voor schaalvergroting en kostenreductie. Kortom, het wordt efficiënter, makkelijker en goedkoper om een toepassing echt in te zetten.’

Het project Internet of Things van Economie071 is een initiatief van Gemeente Leiden en Hogeschool Leiden. Andere betrokken organisaties zijn: de gemeenten Katwijk, Oegstgeest, Leiderdorp, en Zoeterwoude, MBORijnland, Universiteit Leiden en het LUMC.

WAAROM IS HET BELANGRIJK VOOR DE LEIDSE REGIO?

Binnen het project wordt gewerkt aan het opzetten van een regionaal LoRa netwerk (LPWAN) en een programma waarbinnen overheid, onderwijs- en kennisinstellingen en ondernemers samenwerken aan de ontwikkeling van toepassingen.

Wolf: ‘Omdat de opkomst van ‘de digitale maatschappij’ een niet te stoppen beweging is die in de komende jaren veel zal veranderen. Met talloze slimme toepas-

www.economie071.nl

LEIDEN INTO BUSINESS

Congres Ondernemerschap in een Digitale Eeuw Wil je als ondernemer voortaan mee kunnen praten over Internet of Things, Big Data en smart city toepassingen, dan is dit congres echt iets voor jou. Woensdag 15 november, 14.30 -19.00 uur Locatie: HUBspot, Centrum voor Innovatie en Ondernemerschap, Langegracht 70 in Leiden. Aanmelden via www.gulliver.nl. Dit congres kan gezien worden als een verdieping van de inspiratiesessie ‘De Toko van de toekomst’ van Ondernemersdag071. PROGRAMMA

We duiken in de mogelijkheden en uitdagingen van het Internet of Things. Wienke Giezeman, founder van de Amsterdams scale-up The Things Network en de bijhorende consulting The Things Industries, komt ons bijpraten over de toekomst van open source netwerken. Arjen Hof, directeur van Civity en initiator van FIWARElab NL, behandelt de koppeling van open data en de weg naar de slimme stad. Andere toekomstige mogelijkheden worden belicht door Robin Puthli (IoT ondernemer) en Kees van Grieken (COO Bosman van Zaal). Ze kijken naar de sectoren logistiek, tuinbouw en sierteelt.

singen proberen we de wereld om ons heen makkelijker, leuker, veiliger en efficiënter te maken. Dat doen we o.a. in de zorg, de tuinbouw, de industrie, ons eigen huis en de stad. Deze ontwikkeling heeft naast de kansen die het biedt ook een keerzijde met complexe vraagstukken. Denk bijvoorbeeld aan vraagtekens rondom governance, privacy en veiligheid. In de Leidse regio hebben we alle kennis en kunde in huis om een bijdrage te leveren aan zowel de ‘lichte’ als ‘donkere kant’ van deze digitale opmars. Dit lukt alleen als we het samen doen met overheden, onderwijs- en kennisinstellingen en het bedrijfsleven.’ EEN LoRa NETWERK, WAT IS DAT?

Wolf: ‘Een LoRa netwerk is een LPWAN: een Low Power Wide Area Network. Dit betekent dat je over een hele lange afstand kunt communiceren tegen een hele lage energievraag. Het gaat hier wel over hele kleine pakketjes informatie. Geen filmpjes dus. Maar het maakt wel heel veel mogelijk. Denk aan het uitlezen van verkeerssituaties, het waterpeil of brugbewegingen. Beheer Leiden gaat vanaf september aan de slag met het vulniveau van afvalbakken. Hierdoor krijgen ze beter inzicht in welke afvalbak wel of niet gebruikt wordt en kunnen ze op termijn de rijroutes optimaliseren. Dat is winst. Voor zowel de gemeente als voor de inwoners.’ WELKE PROJECTEN ZIJN ER NOG MEER?

Wolf: ‘Een voorbeeld is de proeftuin Smart Retail dat we samen met de opleiding Mediatechnologie van Hogeschool Leiden eind april succesvol hebben afgerond. In deze proeftuin hebben veertig tweedejaars studenten tien slimme toepassingen ontwikkeld voor retailers uit Leiden en Oegstgeest.

Uitdagingen komen ook aan bod. Kees Verhoeven, kamerlid voor D66, bespreekt zijn initiatiefnota ‘maak apparaten veilig’, en belicht een verantwoorde wijze van inpassing via de vragen: Hoe kunnen overheden op deze golf van innovatie inspelen en er bestuurlijk goed mee om gaan? Hans Henseler, lector Digital Forensics & E-discovery aan Hogeschool Leiden, laat zien hoe IoT kan worden gebruikt voor forensische opsporing, maar bespreekt ook het veilig gebruik van slimme apparaten. Ook kan men zich inschrijven (vol is vol) voor enkele workshops *. SURF Nederland verzorgt bijvoorbeeld een sessie “how to build a node”, waarbij beginnende IoT enthousiastelingen leren hoe ze een node in elkaar zetten en koppelen aan de TTN backend en daarmee het LoRa netwerk. Andere workshops richten zicht op het idee achter de slimme stad en dataverzameling. Kijk voor mee informatie op www.gulliver.nl. * Het programma wordt de komende tijd nog verder aangevuld.

Deze toepassingen zijn vervolgens bij de retailers in de eigen zaak getest. Dan moet je denken aan een slimme kleerhanger, een slimme schoenenplank, een slim bierviltje en een slimme spiegel. Na afloop zijn de toepassingen door de studenten gepresenteerd aan belangstellenden van buitenaf. Zo’n project is leerzaam voor zowel de student als de opdrachtgever. Een ander voorbeeld is het project Smart Beach in Katwijk. Helaas liepen we hier tegen wat technische beperkingen aan, maar we proberen het volgend jaar nog een keer. Bij dit project dragen kinderen een polsbandje en kunnen we door middel van low power positiebepaling kinderen lokaliseren op het strand. De reddingsbrigade kan dan sneller en makkelijker kinderen terugvinden die kwijt zijn.’ KOMEN ER MEER VAN DIT SOORT PROJECTEN?

Wolf: ‘Zeker. Binnenkort gaan we aan de slag met het project Slimme Stad en Meet de Klas. Binnen het eerste project kijken we met studenten van de minor sensortechnologie van de hogeschool naar situaties in de stad en mogelijke slimme digitale oplossingen. Denk hier aan het constateren van drijfafval, een gevaarlijke verkeerssituatie en het meten van vaaren fietsbewegingen. Dit doen de studenten voor verschillende gemeenten en bedrijven uit de regio. Bij het project Meet de Klas werken we samen met de Hogeschool Leiden, GGD Hollands Midden, Itude en FIWARElab NL aan een gezond binnenmilieu op basisscholen. Dit doen we door de techniek achter de meting naar de kinderen toe te brengen. Zo slaan we twee vliegen in één klap. We krijgen zicht op het binnenmilieu van klaslokalen en we bieden een techniekprogramma voor de basisschool.’ LEIDEN INTO BUSINESS

SPARK NIEUWS

Dat de vonk over moge gaan! Henriëtte van Baalen

Of ik een stukje wil schrijven voor INTO business over SPARK. Het MVO-platvorm voor de Leidse regio. Natuurlijk. Altijd. Over SPARK wil ik mijn mede ondernemers in het Leidse graag iets vertellen. Vrij vertaald vanuit het Engels, over “vonk”. En dat is mijn bedoeling. Dat met dit stukje de vonk overgaat op andere ondernemers, bestuurders en managers. Om aan te haken. Om mee te doen. Met SPARK. Met de komst van de participatiewet is een begin gemaakt met de transitie van verzorgingsstaat naar inclusieve maatschappij. Een maatschappij waaraan iedereen - dus ook mensen met een zekere afstand tot de arbeidsmarkt – volwaardig en naar vermogen meedoet. In plaats van te verdwijnen in een sociale regeling. Naast de People vindt SPARK de aandacht voor Duurzaamheid essentieel. Niet alleen in woorden, vooral ook in daden. De founders en partners van ons MVO-platform willen zich inzetten voor het Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Een ieder weet – of zou toch moeten weten - dat Sociaal en Succesvol ondernemen uitstekend samen gaan. En dat Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen een onlosmakelijk deel van een succesvolle bedrijfsstrategie is. En hoe goed is het om een aantal mensen aan het werk te hebben die anders aan de kant zouden staan? Iedereen moet mee kunnen doen. Hoe doen we dat? Binnen SPARK organiseren we workshops en masterclasses. Voor medewerkers en managers van de bedrijven en instellingen die aangesloten zijn bij SPARK. Op deze manier kunnen we ervaringen en best practices delen. Zo kunnen we van elkaar leren en elkaar inspireren. Je hoeft

SPARK is het MVO-platform voor ondernemers uit de Leidse regio. Kijk voor meer informatie over SPARK op www.sparkmvo.nl

LEIDEN INTO BUSINESS

SPARK organiseert meerdere evenementen per jaar, waaronder masterclasses. MVO en duurzaamheid staan centraal.

echt geen grote werkgever te zijn wil je iemand met een zekere afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk helpen. En hoe zit het nu ook alweer met die zonnepanelen? Of gescheiden afval, de ledverlichting, het elektrisch rijden? Hoe doet de ander dat? Voor mij was dat alles reden om “ja” te zeggen op de vraag of wij als organisatie mee wilden doen met SPARK. Bij ons ging die vonk over. Evenals bij de reeds aangesloten bedrijven en instellingen. En ja, er kunnen nog veel meer organisaties aanhaken die iets met MVO hebben. Dat de vonk over moge gaan! Henriëtte van Baalen | Voorzitter Stichting SPARK DIT ZIJN DE FOUNDERS

COLUMN

Zonnebrand en tandpasta Voor een fiscalist blijft het een bijzondere dag. Prinsjesdag! Niet vanwege de hoedjes en ook niet vanwege de troonrede. Maar wel vanwege de Miljoenennota en het Belastingplan. Zeker dat laatste is vanzelfsprekend verplicht leesvoer voor iedere fiscalist. Op ons vaktechnisch bureau is de spanning hoogopgelopen en wordt onder het ‘genot’ van een afhaalpizza de laatste hand gelegd aan nieuwsbrieven, presentaties en informatieve filmpjes.

Voor mij is het ook vaak een moment waarop ik voor een zaal mensen de Belastingplannen mag presenteren. VNO-NCW Oostland was er dit jaar vroeg bij. Of ik de woensdag na Prinsjesdag tijdens een ontbijt de plannen wilde komen toelichten als key note speaker? De oplettende lezer ziet hierin een drietal uitdagingen. In de eerste plaats het feit dat de plannen op Prinsjesdag om 15:15 pas worden gepubliceerd. Da’s best krap als je de volgende morgen om 7:15 geacht wordt je verhaal te houden. Daarin schuilt dan gelijk de volgende uitdaging want ik haat vroeg opstaan. En ja ik vind 6:15 uur vroeg! De derde uitdaging was niet de minste. Daar waar ik voorheen met een ordner vol stukken op pad kon, behelst het belastingplan 2018 slechts 10 bladzijden. Minder leeswerk dat wel, maar ook minder te vertellen. Veel minder. Of je moet het spannend vinden dat de algemene heffingskorting na indexatie volgend jaar € 8 is verlaagd (om vervolgens te constateren dat die toch echt € 11 hoger is dan in 2017 maar dat geheel terzijde). Het zijn niet echt de onderwerpen waarmee je volle zalen trekt. Natuurlijk heb ik uitgebreid aandacht besteed aan het feit dat zonnebrand en tandpasta volgend jaar weer onder het hoge btw-tarief gaan vallen. Op zich ook niet een onderwerp om rechtop voor te gaan zitten maar het wordt wel weer leuk als ik in de parlementaire stukken lees dat de

afgelopen periode maar liefst 1200 producten aan de fiscus zijn voorgelegd met de vraag of die niet ook onder het lage btw-tarief konden vallen. Ik kreeg visioenen over hoe die weinige belastingambtenaren die er nog zijn anti-roosshampoo’s, insektenspray’s en zalfjes tegen vaginale schimmelinfecties aan het testen waren. En verder? Verder heb ik er maar een verhaal over gemaakt wat erin had moeten staan (maar er niet in stond). Natuurlijk mis ik de aanpassingen in box 1 waardoor de positie van de ZZP’er duidelijker wordt en er minder verschil ontstaat tussen die ZZP’ er en iemand in loondienst. En mis ik ook de zo gewenste aanpassing van box 3, zodat we niet meer op basis van onwerkelijke aannames belasting heffen, maar over het werkelijk rendement. Maar ik heb erbij gezegd dat dit toch het beste Belastingplan in jaren is. Omdat er niets in staat waarmee de overheid, zoals de afgelopen jaren te doen gebruikelijk, zich kon presenteren als een onbetrouwbare overheid. Daarmee bedoel ik dat regelingen die nog maar kort daarvoor waren geintroduceerd weer werden afgeschaft omdat ze te succesvol waren. Ook voor de Belastingdienst is dit een prima plan! Omdat de Belastingdienst op dit moment helemaal niet in staat is om wijzigingen in de Belastingwetgeving van enige omvang uit te voeren. En zo werd mijn lezing, ondanks het tijdstip, toch nog allesbehalve slaapverwekkend!

EDDY STAAS is partner bij BDO Belastingadviseurs Fotograﬁe John Brussel

Reageren? Reageren? eddy.staas@bdo.nl of

@eddystaas

LEIDEN INTO BUSINESS

REPORTAGE

Ondernemen met oog voor mens & milieu Internationale trends breken door in Leiden Een beroemd lied uit de film ‘Cabaret’ heeft als titel: ‘Money makes the world go around.’ Oftewel: ‘De wereld draait om geld.’ Is dat werkelijk zo? Deels wel, natuurlijk. Ondernemers verkopen hun spullen en diensten in ruil voor geld. De overheid investeert met belastinggeld in ons ‘publieke domein’ (onderwijs, zorg, wegen, veiligheid, enz.).

ook rendement op maatschappelijke terreinen, met name voor duurzaamheid en sociale cohesie (kansen bieden aan iedereen, niet alleen aan de ‘happy few’). Steeds meer bedrijven ontwikkelen een zogenoemd MVO-beleid. Meer weten? Zie: www.mvonederland.nl. In Leiden is een MVO-netwerk SPARK actief. Zie elders in dit blad en www.sparkmvo.nl.

Maar geld alleen maakt de wereld niet gelukkig. Naast financieel rendement telt ook iets anders: maatschappelijk rendement. Dat is: winst voor mensen en milieu. In die visie draait de wereld om ‘de drie p’s’: people, planet, profit.

SOCIAAL ONDERNEMEN (vaak ook aangeduid als ‘social

Twee begrippen spelen hierin een hoofdrol: ‘Maatschappelijk verantwoord ondernemen’ en ‘Social enterprise’. Het zijn bijna dezelfde woorden. Wat is dan het verschil tussen beide?

enterprise’) gaat een stap verder dan MVO: de (financiële) winst van deze bedrijven mag beperkt blijven, zolang het maatschappelijk rendement maar hoog en duidelijk is. Overal in Nederland ontstaan nieuwe, sociale ondernemingen: biogas uit oud brood, fietsvervoer in binnensteden, materiaal voor woningisolatie uit afgedankte kleding, vernieuwende vormen van ouderenzorg, enz.

MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN,

MEER WETEN?

afgekort MVO, betekent: náást (financiële) winst telt

Zie: www.social-enterprise.nl.

Dáárom winkelen bij Het Warenhuis De grootste kringloopwinkel van Leiden is te vinden op bedrijventerrein De Waard. De naam: Het Warenhuis. Wie hier winkelt, kan tussen de tweedehands spullen op diverse plekken deze tekst vinden (op een geplastificeerde fotokopie): 1. Geen winstoogmerk. Stichting Kringloopbedrijf Het Warenhuis wil geen winst maken. We willen genoeg verdienen om onze rekeningen te kunnen betalen en om te kunnen investeren in de toekomst. Als het niet om winst draait, waarom dan wel? Om het milieu en om sociale werkgelegenheid in de regio. 2. Het Warenhuis en het milieu. Door goederen een tweede

leven te geven, zorgen we ervoor dat ze niet worden verbrand door afvalbedrijven. Twee voordelen: er hoeven geen nieuwe grondstoffen gebruikt te worden om nieuwe producten te maken en door minder verbranding komt er minder CO2 in de atmosfeer.

In kringloopwinkel Het Warenhuis. Onlangs is ook een nieuw ﬁliaal geopend, aan de Kennedylaan 7-9 in Leiden. Foto Buro JP

blijvend. Iedereen werkt in zijn of haar eigen tempo en naar eigen vermogen. Dagelijks kan het werk en de werkomgeving aan de behoefte van de individuele medewerker worden aangepast.’

3. Het Warenhuis en sociale werkgelegenheid. Circa hon-

derd mensen met een arbeidsbeperking vinden een veilige werkplek bij Het Warenhuis - sommigen tijdelijk, anderen 54

LEIDEN INTO BUSINESS

Het Warenhuis, Willem Barentszstraat 12, heeft sinds kort ook een webshop. Zie: www.kringloopwarenhuis.nl.

Stap naar betaald werk In de ecologische groentetuin van reintegratiebedrijf DZB Leiden helpen werkzoekenden met een bijstandsuitkering mee met telen en oogsten. Projectleider Maarten von Bose: “Voor sommige werkzoekenden kan de stap naar betaald werk nu nog te groot zijn. In onze tuin komen zij in beweging, krijgen zij ritme en structuur in hun dag. “Zorggroep Gemiva is afnemer van onze oogst. Professionele koks en cliënten van Gemiva, zoals mensen met een chronische ziekte of andere beperking, bereiden samen de maaltijden voor de eigen bewoners. Met respect voor onze natuurlijke voedselbronnen, met respect voor mensen die hun plek zoeken in onze samenleving - zó werken wij in onze groentetuin: een groene, rustige plek, waar iedereen en alles kan groeien en bloeien.”

“Begeleid door onze tuinder doen zij dit naar eigen vermogen. Na deze ervaring kunnen ze makkelijker aan de slag met ander vrijwilligerswerk, of een cursus volgen om hun kansen op betaald werk te vergroten. “Naast de werkzoekenden werken er ook vrijwilligers mee in de tuin. Door samen het werk te verdelen, kunnen werkzoekenden in hun eigen tempo meedoen, zonder werkdruk te ervaren. De contacten die hierbij ontstaan, zijn voor werkzoekenden belangrijk om te oefenen in sociale contacten, om daarmee hun wereld te vergroten.

WORKSHOP

Maarten von Bose

Meer weten? E-mail: m.von.bose@dzb.nl

De gemeente Leiden organiseert maandagavond 23 oktober een workshop over sociaal ondernemen, i.s.m. Social Enterprise NL. Inlichtingen en aanmelden via Sarah Jacques, s.jacques@leiden.nl.

‘Leiden gaat Goed’ Wethouder Marleen Damen (Werk & Inkomen, Financiën): “Twee lijnen zie je prachtig samenkomen bij maatschappelijk verantwoord ondernemen en ‘social enterprise’: duurzaamheid en inclusiviteit. Dat zijn grote, abstracte woorden, maar gelukkig kun je het ook simpeler zeggen: uitputting van de aarde, uitbuiting en uitsluiting van mensen – ‘die tijd hebben we gehad…!’ Steeds meer ondernemers investeren in schone energie, in een groene leefomgeving, in hergebruik van grondstoffen, zoals ze ook volop kansen bieden aan mensen die niet vanzelf hun plek vinden in de samenleving. Voor duurzaamheid hebben we in Leiden een campagne met de slogan: ‘Leiden gaat Goed’. Die slagzin zouden we evenzogoed voor onze bedrijven en de arbeidsmarkt kunnen gebruiken.”

Marleen Damen

Welk MVO-succes heeft u behaald? Laat het ons weten en inspireer hiermee anderen! Mail naar: Caroline Gerritsma, duurzaam ondernemen gemeente Leiden, c.gerritsma@leiden.nl

LEIDEN INTO BUSINESS

ZORG EN ZEKERHEID LEIDEN BASKETBALL

Zorg en Zekerheid Leiden Basketball zet nieuwe stappen

‘Onze Businessclub is meer dan alleen Leiden’ Zorg en Zekerheid Leiden Basketball is inmiddels aan het nieuwe basketbalseizoen begonnen. De eerste veranderingen zijn meteen al zichtbaar. Niet alleen de kleding is veranderd, ook op mediavlak gaat Zorg en Zekerheid Leiden Basketball nieuwe stappen zetten. Tekst Martin Hoekstra | Fotograﬁe Mike van Bemmelen

Marcel Verburg, voorzitter van Zorg en Zekerheid Leiden Basketball, ziet het met veel genoegen aan. Er zijn weer diverse nieuwe bedrijven tot de Businessclub van de Leidse basketbaltrots toegetreden. Zo is Peak Sports toegetreden als kledingsponsor. De nieuwe outfits van de spelers voor dit seizoen zien er geweldig uit. CATERING

Van der Linden Catering en Evenementen, die onder meer de catering in het stadion van Sparta en de Hortus in Leiden verzorgt, is partner van de basketbalclub geworden. Samen met All Class Kitchen Art Events gaan zij het diner in het restaurant verzorgen. “Wij moeten een goed product leveren en dat is bij deze twee partners in goede handen.” Van der Linden gaat ook een aantal avonden het buffet in de businesslounge verzorgen. “Voor het buffet hebben we ook nog Kitch& en La Casita. Die blijven dat doen en gaan ook nu weer een behoorlijk stuk van het buffet invullen. Daarvan weet je dat het goed is. Zij hebben dit vorig seizoen fantastisch gedaan. Daar zijn we heel blij mee”, stelt Verburg.

AGENDA BUSINESSCLUB 19 OKTOBER

Golfwedstrijd en golfclinic bij Landgoed & Golfbaan Tespelduyn 20 OF 21 NOVEMBER Geheel verzorgd naar The Night of the Proms in Ahoy 15 DECEMBER Het Gala van de Businessclub

vertegenwoordig, zowel geschreven als op internet en op tv. Dat zijn goede zaken.” Over de nieuwe sporthal kan Verburg nog weinig zeggen. “We zitten in een proces met de gemeente, maar dat er een nieuwe hal komt, dat is zeker.” Hoe die hal er vervolgens uit gaat zien en wat het gaat worden, daar kan Verburg geen zinnig woord over zeggen. “De gemeente wil de hal heel graag op de Boshuizerkade. We gaan het afwachten.” GEMÊLEERDE BUSINESSCLUB

NIEUWE STRATEGIE SOCIAL MEDIA

Ook op mediavlak worden veranderingen doorgevoerd. “We willen via social media een hele nieuwe strategie uitrollen. En veel meer, misschien wel dagelijks, datgene waar we mee bezig zijn in beeld brengen. We kunnen bijna elke dag wel iets in beeld brengen, maar je moet dan wel mensen hebben die even een fotootje maken of een stukje tekst schrijven. Het gaat om kleine dingetjes, maar het moet wel gebeuren.” Verburg spreekt de hoop uit dit met Red Niños te realiseren. “Ik denk dat dit een belangrijke stap is. Als je kijkt naar de mediapartners die we in de afgelopen seizoenen om ons heen hebben verzameld, dan zijn we in Leiden en omstreken goed 56

LEIDEN INTO BUSINESS

De aanwas van nieuwe partners in de Businessclub zorgt ook voor een enorme gemêleerdheid van de Businessclub. Daarmee doelt Verburg niet alleen op de vele verschillende bedrijven die lid van de Businessclub zijn. “We hebben ook bedrijven uit Waddinxveen, Alphen aan den Rijn, Hoofddorp, de Bollenstreek en Zoetermeer in de Businessclub zitten. Dit is heel interessant voor Leidse bedrijven. Onze Businessclub is meer dan alleen Leiden. Ik denk dat dit onze Businessclub ten opzichte van veel businessclubs net even iets anders maakt. Kijk naar Van der Linden Catering en Evenementen. Hun standplaats is Berkel en Rodenrijs en Rotterdam. Zij willen wat meer bereiken in onze regio. Als jij

toevallig een bedrijf hebt en wilt wat meer in deze regio gaan doen, dan zijn er bij ons wat meer mogelijkheden dan bij andere businessclubs. Maar dit biedt ook nieuwe mogelijkheden voor Leidse bedrijven om meer zaken te doen in de regio.” HOOGGESPANNEN VERWACHTINGEN VAN HET TEAM

Verburg is enthousiast over de selectie waarmee coach Paul Vervaeck aan het werk is. “We hebben een leuk team en verwachten weer mee te kunnen doen om de prijzen. Dit team gaat zorgen voor spanning en spektakel. Wij willen altijd meedoen aan de top. Dat geldt ook weer voor dit seizoen”, aldus Verburg. Na afloop van het seizoen gaf coach Paul Vervaeck aan dat de ploeg scorend vermogen tekort kwam. Daar is bij het samenstellen van de nieuwe selectie nadrukkelijk rekening gehouden. De meest in het oog schietende aanwinst is natuurlijk de terugkeer van Worthy de Jong. De international speelde afgelopen seizoen in Frankrijk, maar is dit seizoen weer terug in Leiden. Van Landstede Basketbal werd Clayton Vette overgenomen. De 2.04 meter lange Amerikaan is ook een speler met

scorend vermogen. Afgelopen seizoen was Vette de tweede scorer in de Nederlandse competitie en de derde rebounder. Tevens maakte Vette na afloop van het seizoen deel uit van het All*Star Team van de Dutch Basketball League. Vette, die in de voorbereiding even aan de kant moest blijven met een enkelblessure, kan zowel inside als outside uit de voeten. Dat geldt ook voor Sergio de Randamie, een 2.00 meter lange forward/center. In de afgelopen jaren was Zorg en Zekerheid Leiden Basketball niet altijd even gelukkig met het binnenhalen van een Amerikaanse spelverdeler. Carrington Love, die overkwam van het Duitse Kirchheim Knights, heeft in de voorbereiding laten zien dat hij zeer zeker een aanwinst is. Met zijn snelheid en ballhandling vormt hij een gevaar voor menig tegenstander. Love is een speler waar Zorg en Zekerheid Leiden Basketball, en zeker de fans, van gaan genieten. ZORG EN ZEKERHEID LEIDEN BASKETBALL

Boshuizerlaan 1 | 2321 SG Leiden | 071-5722519 commercie@eredivisiebasketballleiden.nl www.eredivisiebasketballleiden.nl LEIDEN INTO BUSINESS

COLOFON IN DE WINTEREDITIE WORDT TRADITIEGETROUW DE TOP 50 VAN MACHTIGSTE PERSONEN UIT LEIDEN GEPUBLICEERD

WIE IS DE MACHTIGSTE VAN 2017 EN VOLGT RAMSES BRAAKMAN OP? LEIDEN INTO BUSINESS VERSPREIDINGSGEBIED

UITGEVERIJ

Leiden INTO business

ADRES

Zuiderkeerkring 389, 2408 HT Alphen a/d Rijn

TELEFOON

06-51577886

E-MAIL

oscar@intobusiness.nu

INTERNETADRES

www.leidenintobusiness.nu

INTO BUSINESS TITELS ALPHEN

Alphen aan den Rijn (Alphen, Boskoop,

INTO BUSINESS

Rijnwoude) en Woubrugge

AMSTELLAND

Amstelveen, Ouderkerk aan de Amstel,

INTO BUSINESS

Aalsmeer, Uithoorn, Kudelstaart en De Kwakel

DE VENEN

De Ronde Venen, Nieuwkoop met alle

INTO BUSINESS

bijbehorende dorpskernen

UITGEVER

Oscar Middeldorp (06-51577886)

DEN HAAG

Den Haag en omstreken: Leidschendam,

HOOFDREDACTIE

Dennis Captein

INTO BUSINESSÂ

Nootdorp, Rijswijk, Voorburg, Wateringen

REDACTIE

Martin Hoekstra, May-lisa de Laat, Manon Vonk,

en Ypenburg

Oscar Middeldorp en Dennis Captein FOTOGRAFIE

John Brussel, Oscar van der Wijk,

DUIN- EN

Noordwijk, Noordwijkerhout, De Zilk,

Mike van Bemmelen en Sander Pardon

BOLLENSTREEK

Voorhout, Sassenheim, Warmond, Lisse,

VORMGEVING

Sevenwords, Erik Straver

INTO BUSINESS

Lisserbroek, Hillegom, Vogelenzang,

VERKOOP

Oscar Middeldorp (06-51577886)

DRUK

Damen Drukkers, Werkendam

VERSPREIDING

Mail Management International

GOUDA

Gouda, Waddinxveen, Moordrecht, Reeuwijk,

ADRESWIJZIGINGEN

Adreswijzigingen kunnen doorgegeven

INTO BUSINESS

Bodegraven, Vlist, Gouderak, Bergambacht en

Bennebroek, Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg

worden via oscar@intobusiness.nu

Schoonhoven

HAARLEMMERMEER

Hoofddorp, Nieuw-Vennep, Schiphol en

gemaakt door middel van druk, fotokopie, film of op welke andere wijze dan

INTO BUSINESS

omliggende kernen

INTO business Magazine BV is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden

ZOETERMEER

Zoetermeer, Benthuizen, Bleiswijk,

in deze uitgave en niet verantwoordelijk voor handelingen van derden welke

INTO BUSINESS

Bergschenhoek, Berkel en Rodenrijs,

ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever-directie.

mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave.

Pijnacker-Nootdorp, Forepark (Den Haag)

LEES AL ONZE NIEUWSTE UITGAVEN NU OOK ONLINE VIA WWW.LEIDENINTOBUSINESS.NU OF VIA DE INTO BUSINESS APP WILT U OOK GRATIS HET MAGAZINE ONTVANGEN? NEEM DAN CONTACT MET ONS OP VIA OSCAR@INTOBUSINESS.NU OF BEL 06 - 51 57 78 86 58

LEIDEN INTO BUSINESS

Zakelijk rijden met Hyundai? Een goed idee!

Hyundai i30 Wagon. Nu rijklaar vanaf

€

Dat is een voordeel tot

€

Gratis meer ruimte!

20.495 1.500

22% Bijtelling

De Hyundai i30 Wagon voor de prijs van een Hatchback

Fiscale waarde vanaf: € 21.195 Private Lease p/m vanaf: € 424

De nieuwe Hyundai i30 Wagon. O.a. leverbaar met: • Blinde Hoek Detectie • Navigatiesysteem met gratis kaartupdates* • Autonomous Emergency Braking (AEB) • Apple Carplay • Draadloos opladen (smartphone)

Hyundai Tucson Comfort. Nu rijklaar vanaf

€

30.995

Upgrade voordeel

€

4.250 Gratis nóg meer luxe!

De Hyundai Tucson Comfort voor de prijs van een i-Motion

22% Bijtelling Fiscale waarde vanaf: € 31.205 Private Lease p/m vanaf: € 533

De Hyundai Tucson Comfort. Onder andere met: • Navigatiesysteem met gratis kaartupdates* • Live Services (Realtime verkeers-, flits- en weersinformatie) • Parkeersensoren vóór • Lane Keeping Assist System Hyundai mobiliteitsoplossingen Hyundai heeft een gloednieuw, modern gamma met modellen in alle segmenten, waaronder de Hyundai i30 Wagon en de Hyundai Tucson. Twee modellen die zich onderscheiden door hun maximale veiligheid, elegante design, ruimte en verfijnde comfort. Wat voor auto u als zakelijk rijder ook zoekt, Hyundai heeft hem! Wij adviseren u graag over alle mogelijke financiële mobiliteitsoplossingen. Kom langs of maak een afspraak op geenjaar.hyundai.nl Graag tot ziens!

Ontdek meer op geenjaar.hyundai.nl

Ziet u ook zoveel Hyundai’s de laatste tijd?

Geenjaar Automotive B.V. Hallenweg 2, Leiden, tel. 071 - 522 5575 Gecombineerd brandstofverbruik: 3,4-7,5 (l/100 km) / 29,4-13,3 (km/l); CO2 - emissie: 89-175 (g/km). Uitstoot is afhankelijk van gebruik. Uitstoot- en brandstofverbruikgegevens zijn gebaseerd op tests die zijn uitgevoerd volgens Europese Verordening 715/2007/EEG. Genoemde prijzen zijn adviesprijzen en zijn excl. metallic lak en eventuele opties. Afgebeelde modellen kunnen afwijken van standaard uitvoering. Druk- en zetfouten voorbehouden. Acties geldig van 01-09-2017 tot en met 31-12-2017 met uiterste kentekenregistratiedatum van 31-12-2017. *Gratis navigatiekaartupdates alleen op Hyundai-/LG-fabrieksnavigatiesystemen en alleen i.c.m. onderhoud bij uw Hyundai Erkend Reparateur. Zie voor kosten en voorwaarden www.hyundai.nl of vraag ernaar in de showroom. De Hyundai 5 jaar garantie zonder kilometerbeperking is alleen van toepassing op Hyundai voertuigen die initieel aan een eindgebruiker zijn verkocht door een Erkend Hyundai Dealer. De gedetailleerde garantievoorwaarden zijn per 01-01-2017 beschreven in het service & garantieboekje.