Ode aan
e ss i L Lisse is ... Historie Lievelingsplek Ondernemers uitgelicht Bijzondere plekken Mooi moment Scholen Samen Het verhaal van ... Geboren & getogen Weetjes Keukengeheimen 2016 â‚Ź 9,90
©Michelle van der Wiel
©Hella Radic
©Eric Breed
©Truus Kuipers
©Gino Hoft
©Nico in 't Veld
©Inge-Marij van der Schrier
©Hella Radic
©Ineke van der Veek
©Marca Bultink
©Jos Elfering
©Bernadette Schoone-Diels
©Henk van Leeuwen
Voor elkaar Weet u wie er schuin bij u aan de overkant
woont? En of die oudere buurman verderop in de straat wellicht hulp kan gebruiken?
Waarschijnlijk wel. Als er namelijk iets is dat
ons in de afgelopen periode opviel, is dat men-
©Tim Burgmeijer
sen in Lisse betrokken zijn bij elkaar en hun omgeving. Met bevlogen ondernemers, een
toegewijde lokale overheid, actieve bewoners
en een verenigingsleven waar je u tegen zegt.
Wilt u een reactie geven? Graag! We zijn erg benieuwd! www.ode-aan.nl/reacties/lisse Meer info over dit magazine
of over de totstandkoming ervan: www.ode-aan.nl ©Jolanda Sessink
groep > odeaanlisse ode_aan_
Wat dit magazine daaraan toevoegt? Dit be-
waarexemplaar is de papieren optelsom van al deze schakels in uw gemeenschap: het
maakt de verbinding tussen inwoners, bedrijven en gemeente. Het verwoordt en brengt
in beeld wat hen beweegt en drijft. Een kijkje in de keuken en achter de schermen dus.
Om iedereen (nog) een stapje dichter bij elkaar te brengen, voor (nog meer) gezamenlijk woon- en werkplezier in dit mooie dorp.
Deze 180 pagina’s, met 147 artikelen over, en
503 foto’s van prachtige plekken en personen,
© 2016 Ode aan Lisse ODE AAN – IN VORM – Edith van Beek
‘Ode aan’ is een initiatief van IN VORM | Edith van Beek en staat geregistreerd bij CC proof www.ow.ly/DQQJU
ODE AAN ... MAGAZINES EN MEER ©Inge-Marij van der Schrier Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Edith van Beek worden overgenomen of worden vermenigvuldigd.
©Piet van Burgel
Lisse. Een woord van dank aan alle deelnemende bedrijven is trouwens op zijn plek. Dit blad
www.invorm.nl
betreft
vormen een liefdevol, oprecht portret van
is namelijk een cadeau van hen aan u.
Dankzij hun deelname ploft het gratis bij alle huishoudens in Lisse op de mat.
Sla open, bladerSTERK en bekijk, lees en geniet! CONCEPT HELDER Namens alle makers, ONTWERP
van idee tot realisatie
Edith van Beek
Concept, hoofdredactie, ontwerp en realisatie
provisieregeling ’ode aan’
Aan alle artikelen is de grootst mogelijke zorg datum novemver 2014 besteed, maar fouten maken is13menselijk. Daarom kan geen verantwoordelijkheid worden aanvaard voor eventuele onvoorziene gevolgen, veroorzaakt door foute gegevens in dit magazine en/of daaraan verwante media. We hebben ons uiterste best gedaan om de rechten van de gebruikte tekst en afbeeldingen te controleren envoor voor zover in vorM vooraf betaalt provisie over verkopen ‘ode aan...’ mogelijk de bron te vermelden, cq. toestemming te vragen. hieronder een uitleg van de provisieregeling: de provisieregeling bestaat uit “provisie”en “extra provisie”. de provisie bedraagt 20% over de factuurwaarde inclusief extra verkochte eigen exemplaren. de extra provisie is een percentage dat oploopt afhankelijk van de de totale hoogte van de verkopen. de “extra provisie” komt bovenop de 20% en is ter dekking van eventueel gemaakte kilometers en
Edith van Beek edith@ ode-aan.nl m 06 52 60 85 72 Ode aan’© is een initiatief van IN VORM ’en staat geregistreerd bij CC proof www.ode-aan.nl
6
Meer over ‘Ode aan Lisse’
Hoe kwam de inhoud tot stand?
Dit cadeau is voor u!
Voor de inhoud van ‘Ode aan Lisse’ zaten we in Grand Café A-muze om de tafel
‘Ode aan Lisse’ is een cadeau van alle ondernemers, bedrijven en instanties die in deze eenmalige uitgave staan. Zij bieden gezamenlijk dit blad aan, het is dankzij hun deelname dat ieder huishouden in Lisse een gratis exemplaar ontvangt.
met een groep Lissers. Of zeg je Lissenaren? * Dit brainstormteam is bewust
samengesteld uit dorpsgenoten van wie de meeste elkaar nog niet kenden en die ieder door een andere bril naar het dorp en de inwoners kijken, voor een diverse kijk op Lisse. * We gebruiken in dit magazine ‘Lissers’ en ‘Lissenaren’ door elkaar, omdat de inwoners dat zelf ook doen.
Hun bijdrage bestaat uit een betaalde uiting die op een redactionele manier is ingevuld. Géén advertenties dus of gemiddeld verkooppraatje, maar treffende quotes en inhoudelijke artikelen met een persoonlijke noot. Opgetekend en in beeld gebracht door onze schrijvers en fotografen. Waarom? Wij geloven in de kracht van verbinding door het vertellen en delen van verhalen. De insteek van dit magazine is dan ook elkaar en de omgeving beter te leren kennen.
V.l.n.r. Ineke van der Veek, Angela Kujach, Edith van Beek, Marco van der Lingen, Elise Compaan, Koos van der Zwet en Ingrid Bekkering. Fotograaf Sven van der Vlugt was er ook bij, hij maakte deze foto’s.
We kijken erg uit naar uw reactie www.ode-aan.nl/reacties/lisse
en uw feedback www.ode-aan.nl/lisse-enquete Benieuwd en bedankt!
Deze eenmalige uitgave ‘Ode aan Lisse’ is in februari 2016 door de Scoutinggroep Shawano’s verspreid en bij alle huishoudens van Lisse op de deurmat gevallen.
Extra exemplaren zijn te koop bij de VVV Lisse Heereweg 219 - 2161 HM Lisse Zolang de voorraad strekt! ‘Ode aan Lisse’ is ook bezorgd bij de verzorgings- en verpleeghuizen. Mocht u uw exemplaar niet willen bewaren, fijn als u het dan bij een van deze huizen afgeeft. Ze zullen daar blij zijn met uw exemplaar.
We zijn blij dat er zo veel ondernemers in Lisse net zo enthousiast waren als wij en de deuren openden voor een kijkje op hun werkvloer. Onze dank gaat dan ook uit naar al deze bedrijven en mensen die met ons de handen ineensloegen. De ondernemersverhalen zijn opgedeeld in thema’s en ze zijn te herkennen aan de lichtgeel gekleurde pagina’s. In het register, vanaf pagina 175, ziet u op welke pagina’s de bedrijven staan.
D
D Ik kan niet zonder ...
Ode aan Lisse
at ene moment, een dierbaar voorwerp of favoriete plek: iedereen heeft wel van die zaken waar je écht niet zonder kunt of wilt. Zelfs een burgemeester. Lies Spruit over haar onmisbare zaken.
?
Nieuwsgierig aagje
“Mijn nieuwsgierigheid: daar zou
ik niet zonder kunnen. Zonder was ik nooit burgemeester geworden.
Als kind was ik het al en nu
nog ben ik altijd nieuws-
gierig waar mensen mee bezig zijn. Ik raad
het iedereen aan, deze
Uit in Lisse
“Gezellige eettentjes en restaurants, maar ook
eigenschap!
Je ontdekt dingen
naar de bioscoop, een sportwedstrijd of muziekop-
treden: Lisse is een heel bruisend dorp. Ik zou het heel
waar je anders nooit
jammer vinden om het zonder de sport en cultuur-
achter gekomen
activiteiten te moeten doen.
zou zijn.”
Zelf ga ik zo’n twee keer per week uit eten.
Een deel daarvan is beroepsmatig, maar ik ga ook graag voor mijn eigen plezier uit eten.
Favoriet restaurant? Ik heb ze allemaal even lief. Echt.”
Het geluid van kinderen
Altijd op zak?
“Ik vind het heel leuk om
“Lippenstift. Je moet
jongeren te discussiëren.
netjes uitzien. Altijd
regelmatig met kinderen en We zijn zo gewend om alleen met volwassenen te
er altijd een beetje
rood, daar ben ik aan te herkennen.”
praten
en hebben
al snel een oor-
deel over wat jongeren wel of niet zouden moeten doen of vinden. Kinderen groeien heel anders op dan wij, ze hebben veelzijdige kwaliteiten en een eigen geluid. Ik vind het een uitdaging om hun mening te kunnen horen. Zij zijn de toekomst.”
7
TEKST Niobe Moen / BEELD Petra Schuster
8
Lisse is ... | 1 | 2 |
BEELD Puck Hartgring
Bas Duineveld (23) Geboren en getogen in Lisse
Bep van der Beek (87) Woont in Lisse sinds 1952
Rianne (31) en Meike (4) Rouwendal Woont in Lisse sinds 2008
Henk van der Slot (43) Geboren en getogen in Lisse
Truus & Frans van der Veld (65+) Wonen in Lisse sinds 1941
Ingrid Meeuwissen (47) Woont in Lisse sinds 1990
Augy Romein (7) - mijn mama komt uit Lisse en mijn familie woont er
Chris Balkenende (68)
Jacqueline van Dooren (27) Woont in Lisse sinds 1989
Ode aan Lisse
Kelly van der Berg (25) Geboren en getogen in Lisse
Ted Kortekaas (53) Geboren en getogen in Lisse
Kelly van der Berg (25)
Staand: Sara Keyzer (11) Geboren en getogen in Lisse en Anouk Obdam (12) Geboren in Leiden en getogen in Lisse
Chris Balkenende (68) Geboren en getogen in Lisse
Zittend: Suze (13) en Sophie Warmerdam (11) - Geboren en getogen in Lisse Cezanne Salverda (11) woont in Lisse sinds 2010 en Pien Vermey (11) - Geboren en getogen
Bas Meeuwenoord (14) Geboren en getogen in Lisse
9
10
Historie
Lisse: ‘ wereldberoemd’ geworden dankzij import van tulp uit Turkije
M
Wat hebben Amsterdam, Volendam en Lisse gemeen? Dat ze in het buitenland wereldberoemd zijn. Amsterdam om zijn grachtengordel en de ‘alles-mag-cultuur’, Volendam om zijn klederdracht en visserijverleden, Lisse om zijn Keukenhof en zijn bloembollen in het algemeen.
Ode aan Lisse
11
eer dan een miljoen mensen, hoofd-
zakelijk buitenlanders, komen in het voorjaar naar Lisse en omgeving om de bloeiende bollenvelden, een van
Nederlands toeristische topattracties, met eigen ogen te zien, te ruiken en te fotograferen. Per touringcar, op de fiets of zelfs vanuit een vliegtuigje in de lucht.
En het blijft niet alleen bij kijken. Vanuit Lisse worden ieder jaar bloembol-
len in alle soorten en maten grootschalig geëxporteerd naar meer dan honderd landen over de hele wereld. Daar-
mee is de bollenteelt een van de belangrijkste, zo niet de belangrijkste pijler onder de economie van Lisse. Moerassige valleien
Ooit was het anders, want de geschiedenis van Lisse gaat al meer dan 800 jaar terug, tot het jaar 1198, toen de naam van
het dorp voor het eerst in een officieel document genoemd
werd en het bolgewas hier in de lage landen nog helemaal niet bekend was. Overigens was er van Amsterdam toen
zelfs nog geen sprake, want die oorspronkelijke vissersplaats aan de Amstel werd pas voor het eerst in 1275 genoemd.
Rond 1200 bestond Lisse uit niet meer dan wat los verspreid liggende, zogenoemde langgevelboerderijen, waar-
in de bevolking samen met haar dieren woonde en een
mager inkomen genoot uit de jacht, kleine veehouderij en
Lisse ouder dan Amsterdam
het telen van gewassen.
Het gebied bestond toen nog
uit strandwallen en moerassige
valleien. Het was gedeeltelijk
ook zwaar bebost. Een overblijfsel van zo’n bosgebied kan men nog terugvinden rond kasteel de Keukenhof. TEKST Loek Hieselaar
Kasteel Keukenhof
Voordat deze keuterboeren zich er vestigden, hadden de Meer informatie over Lisse is te vinden op de volgende websites: www.lisse.nl www.vvvlisse.nl www.museumdezwartetulp.nl www.oudlisse.nl www.bollenerfgoed.nl Kijk ook eens hier: www.beeldbanklisse.nl www.flickr.com > Fotogalerij Lisse
Romeinen er vanaf het begin van de jaartelling al rond-
getrokken (Katwijk aan Zee was een relatief belangrijke
vestigingsplaats voor ze) en later de Noormannen. In dit
verlaten buitengebied stichtte graaf Willem II rond 1250 een kapel, blijkbaar voor de paar honderd bewoners die er
huisden. De adel kreeg belangstelling voor het gebied, omdat het nog in niemands handen was en er goed gejaagd
kon worden. Rond 1400 werd het Huys Dever gebouwd door Reinier Dever, lid van een oud-Hollands geslacht van edelen.
12
Historie
2
1 't Huys dever ©Rijksmonumenten
2 Kasteel Keukenhof ©KLM Aerocarto
3 vierkant ©Flickr Fotogalerij Lisse
4 Carolus Clusius ©leidsebiologenclub.nl
5 BLoemBollencultuur ©Flickr Fotogalerij Lisse
1
3
En ruim 2 eeuwen later, in 1642, liet Adriaen Maartenszn
Block, een van de bewindvoerders van de Verenigde OostIndische Compagnie, kasteel Keukenhof bouwen, waarnaar
de latere bloementuin, die eraan grenst en nu jaarlijks zo-
Nu een van de vijf dynamische ‘greenports’ van Nederland
veel bezoekers trekt, genoemd is. Bloembollencultuur
Maar in 1642 zijn we ook aanbeland in de periode waarin de bloembollencultuur in Nederland ontstond. Eigenlijk is
het toeval dat de bloembol in Nederland zo’n hoge vlucht
nam. Het oorspronkelijke gewas is namelijk afkomstig uit Turkije en kwam via de Weense plantkundige Carolus
Clusius naar Nederland. Deze wetenschapper had een paar tulpenbollen gekregen van de Oostenrijkse ambassadeur
in Turkije, die ze op zijn beurt weer gekregen had van de Turkse sultan.
Clusius verhuisde wegens een geloofsconflict naar Leiden, waar hij een aanstelling kreeg als hoogleraar aan de universiteit. Hij zag de tulpenbol vooral als een gewas waarmee hij plantkundige proeven zou kunnen doen.
4
Ode aan Lisse
Monet, Jan Toorop en zelfs Vincent van Gogh legden de kleurrijke omgeving van Lisse op het doek vast.
Er verschenen statige villa’s en luxe herenhuizen langs de
wegen in en vooral buiten het dorp. Dankzij gulle giften van het vroeger hoofdzakelijk katholieke Lisse verrezen in het dorp ruime kerken met een kostbare inventaris.
De jaarlijkse zegen Urbi et Orbi vanaf het pauselijk balkon
in Rome wordt al decennialang omkranst door geschon-
ken bloemen uit Lisse. En sinds 1947 trekt een kleurrijk bloemencorso van Noordwijk naar Haarlem, waarvoor de 5 kiem gelegd werd door amarylliskweker Willem Warmenhoven uit Hillegom. Greenport Lisse
Toch is Lisse met ruim 22.000 inwoners geen monocultuur gebleven. De bevolking groeide de afgelopen decennia ook door andere (industriële) werkgelegenheid in de om-
geving, zoals de verffabriek van Sikkens bij Sassenheim, detailhandel (Lisse presenteert zich duidelijk als centrumgemeente) en toerisme. 5
De plaatselijke overheid voert een beleid dat zich niet alleen richt op dat ene product, dat het imago van Lisse
zo domineert. Immers: bollenteelt is niet meer uitsluitend een bedrijfstak die zich afspeelt in Zuid-Holland. Ook elders in het land, tot in de IJsselmeerpolders toe, worden
bollen geteeld en landen als Japan, Spanje, Italië, Portugal Tulpenbollen waren zeldzaam en daardoor werden ze
geliefd bij de rijken uit die tijd, die zich met dergelijke bloemen in hun tuin wilden onderscheiden. Door die zeld-
zaamheid waren ze ook extreem duur en ontstond er grote speculatie in, die men beschreef als ‘tulpomanie’, vergelijkbaar met een soort van beurscrash.
De tulp bleek het buitengewoon goed te doen op de zoge-
noemde geestgronden achter de duinen van Zuid-Holland,
In het jaar 1642 ontstond de bloembollencultuur
en de VS van Amerika hebben het Nederlandse kunstje af-
gekeken en brengen al meer bollen op de internationale markt dan Nederland.
Mede hieraan is te danken dat Lisse behoort tot de vijf zogeheten greenports in Nederland. Oftewel een tuin-
bouwgebied met een economische dynamiek die vanuit het perspectief van internationale concurrentiepositie belangrijk is voor heel Nederland.
die ontstaan waren na het
Verleden gekoesterd
houtwinning en het af-
ging Oud Lisse - in 1991 opgericht uit verontwaardiging
rooien van de bossen voor
Toch koestert Lisse zijn verleden. De historische Vereni-
graven van de grond voor
over de plotselinge sloop van een aantal oude, beeldbepa-
zandwinning.
Een nieuw economisch product was geboren en daar pro-
fiteerden alle dorpen aan de binnenduinrand tussen Haarlem en Leiden van. En Lisse lag in het hart van die streek. Statige villa’s
Lisse is in zekere zin groot en rijk geworden van de bol-
len. En wereldwijd bekend. Schilders van naam als Claude
lende villa’s - zet zich in voor het behoud van het cultureel-
historisch erfgoed in de gemeente en bewaakt zorgvuldig
de staat van de 35 rijks- en 92 gemeentelijke monumenten. Daaronder vallen niet alleen huizen, maar ook de karakteristieke bollenschuren van weleer.
En in museum ‘De Zwarte Tulp’ in het hart van Lisse kan men veel terugvinden over de geschiedenis van Lisse en de bollencultuur die het dorp groot maakte.
13
TEKST Charlot Spoorenberg / BEELD Rein Kooyman
14
Dat ene moment
“ Zowel particulieren als ondernemers kunnen weleens ‘vastzitten’, of een gebrek aan zelfvertrouwen hebben. Samen met de engelen kijk ik waar het probleem ontstaan is. Hierdoor is de oorzaak snel gevonden. Daarna gebruik ik coachingstechnieken om iemand weer op de rit te helpen. Ik kan het in mijn hele lijf voelen dat we het antwoord op de vraag van een cliënt gaan vinden. Als dat dan gebeurt, ben ik intens blij.”
De puzzel compleet maken Victor jirka
Engelencoach Heereweg 466 2161 DH Lisse 06 41 57 21 61 www.engelencoach.nl
TEKST Nienke Koenders / BEELD Rein Kooyman
“ Ons kantoor is klein in omvang, groot in vakkennis en groots in service en persoonlijke aandacht.” “Waar ik gelukkig van word? Als een cliënt mij vertelt dat ons kantoor hem is aanbevolen omdat wij zijn wie wij zijn. Persoonlijk, betrokken en helder in onze communicatie. Dat is ons team ten voeten uit: groot genoeg om alle notariële vakkennis in huis te hebben en klein genoeg voor het geven van persoonlijke aandacht.” Jaap Boon
Verder kijken dan standaard2161 BS Lisse 0252 41 32 44 oplossingen Notaris Boon
Heereweg 266
Geert-Jan Waardenburg www.notarisboon.nl
Samen sterk
Ode aan Lisse
” Naamgenoten, maatjes met veel lol, creatievelingen, een topvrouw aan onze zijde én liefhebbers van mooi en echt eten. Al zeven jaar bundelen we als Robin & Robin regelmatig onze krachten en dat wérkt!” Homemade Catering op Maat Robin Kortekaas
“Vers, huisgemaakt en met passie. Vol enthousiasme verzorgen we uw evenement tot in detail. Van bruiloft en bedrijfsfeest tot verjaardag of kraamborrel. Dat doen we aan de hand van uw wensen en budget en met aandacht voor een verrassende presentatie.” Patisserie Chocolaterie Vermeer Robin Peereboom
“Wat onze taarten, gebakjes en bonbons zo lekker maakt? De pure, verse ingrediënten die we erin stoppen en het oog voor detail in uitstraling. Met veel passie en aandacht bereiden we voor uw bijzondere momenten lekkers,
Homemade Catering op Maat
Patisserie Chocolaterie Vermeer
met als uitgangspunt dat alles moge-
Meer en Duin 202 - 2163 HD Lisse
Heereweg 155 - 2161 BC Lisse
lijk is. Wij gaan voor topproducten met
0252 42 77 05
0252 41 31 52
perfecte uitstraling!”
www.homemadefood.nl
www.patisserievermeer.nl
TEKST Niobe Moen / BEELD Petra Schuster
15
28
Het verhaal van ...
Ode aan Lisse
“ Pak je kansen” Het levensmotto van Jan Beelen
TEKST Loek Hieselaar / BEELD Rein Kooyman
29
30
Het verhaal van ...
“ Ik realiseer me dat ik een witte raaf ben”, zegt Jan Beelen (82), de man die het grootste deel van zijn leven in Lisse vooral bekend was als eigenaar van een soort Winkel van Sinkel in het hart van het dorp (de galanteriewinkel van V.d. Geest). Maar nu spreekt men toch vooral over hem als de man die zich na een zwaar auto-ongeluk op wonderbaarlijke wijze wist terug te vechten. Als tachtigplusser doet hij weer mee aan triatlons.
O
p 15 augustus 2012 veranderde Jans leven in
vrijwilliger, hulpkoster van de Sint-Agathakerk en bovenal
Bij Woerden raakte hij met z’n auto betrok-
Op een bedevaart naar Lourdes ontmoette hij een twin-
een paar seconden tijd in een nachtmerrie. ken bij een zwaar ongeluk met een vracht-
wagen. Zijn vrouw en haar vriendin kwa-
men daarbij om het leven. Zelf werd hij meer dood dan levend in het ziekenhuis opgeno-
men. Hij had twee klaplongen, al zijn ribben waren gebroken en hij had inwendige bloedingen opgelopen. Het was kantje boord.
‘Je zult nooit meer kunnen lopen’, was de sombere prog-
nose van de behandelende artsen. Maar al op de tweede
dag na het ongeluk dacht Jan Beelen: ze zijn nog niet van me af. Hij vocht zich terug. Moest het schuldgevoel over-
winnen dat zijn vrouw en haar vriendin waren omgeko-
men bij een ongeluk waaraan hij schuld had. En moest er ook fysiek weer bovenop komen, weer kracht in armen en benen zien te krijgen.
Na twee weken mocht hij het ziekenhuis uit en in twee maanden (in plaats van de veronderstelde acht) wist hij
er met de hulp van revalidatieartsen, fysiotherapeuten en
Lisser in hart en nieren. Het leven lacht hem nu weer toe. tig jaar jongere vrouw uit Hillegom met wie het klikte. In augustus 2015 zijn ze getrouwd. Er kwamen driehonderd
man op de receptie. Ze hebben een flat betrokken aan het Willem Alexanderplein in het centrum van Lisse en zijn van plan de komende jaren samen nog vele leuke dingen te gaan ondernemen. “Je moet je kansen pakken”, zegt Beelen. “Dat is altijd mijn levensmotto geweest, zowel in mijn bedrijf als in privézaken.”
Jan Beelen is verknocht aan Lisse. Op de eerste tien dagen van zijn leven na, die hij na zijn geboorte in 1933 door-
bracht in het kraamcentrum van Sassenheim, heeft hij er altijd gewoond en gewerkt. Hij heeft het dorp zien groeien
en veranderen en hij maakt nog regelmatig zijn rondje om te zien wat er overal gebeurt. Vanuit zijn flat in het cen-
trum kan hij de uivormige toren van de Sint-Agatha kerk
zien, waar hij hulpkoster is en waar hij al vele uren van zijn leven heeft doorgebracht.
anderen zover bovenop te komen dat hij weer voorzichtig
Eenvoudig gebleven
rigens pas na zijn veertigste ontdekt had. En nu, ruim drie
Gracht aan de rand van Lisse, die begin vorige eeuw werd
aan sporten begon te denken. Zijn grote hobby, die hij ove-
De grootvader van Jan Beelen was molenaar van molen de
jaar later, doet hij weer mee aan triatlons, georganiseerd
afgebroken in verband met de plannen voor uitbreiding.
door Triathlon Vereniging de Bollenstreek, die - mede door hem - in 1998 werd opgericht. Kansen pakken
Jan Beelen, doorzetter, sportfanaat, maar ook winkelier,
Jans vader werd op de molen geboren en kwam later op het kantoor van de maalderij te werken.
Jan Beelen herinnert zich Lisse nog uit de tijd dat nieuw-
bouwwijken als de Plaspoelpolder niet bestonden en je even buiten het dorp stekelbaarsjes en kikkers ving in de
Ode aan Lisse
“ Ik doe graag wat voor anderen en daar word je uiteindelijk zelf ook beter van”
boerensloten. De tijd van het ongerepte boerenbuitenle-
Ik zat als jongen van 8, 9 jaar na schooltijd al in de zaak. Op
Het gezin van tandarts Simonis behoorde tot hun buren.
deling en ik telde dan schroefjes of spijkers af. Ook bracht
ven, waar het voor opgroeiende jongens goed toeven was.
Jan speelde als jongen met de kleine Ad, die het later als kardinaal Simonis tot kerkvorst van Nederland zou schoppen, maar die volgens Jan altijd eenvoudig is gebleven.
“Toen hij tot bisschop van Rotterdam was gewijd”, herin-
nert hij zich, “deed hij hier in de Agathakerk zijn eerste mis als bisschop. Na afloop was er een receptie en ik feliciteer-
de hem keurig als monseigneur. ‘Voor jou blijf ik altijd Ad, hoor’, zei zijn vroegere buurjongen toen.
Het leven van Jan Beelen laat zich schetsen aan de hand van de keuzes die hij maakte en waarin hij zich tot op de dag van vandaag manifesteert: Winkelier en ondernemer Vrijwilliger en hulpkoster Sportman
Winkelier en ondernemer
“Mijn vader werkte eerst op de molen, maar tussen hem en zijn broers ontstond onenigheid en hij trok zich terug
uit het bedrijf. Hij trouwde in 1928 met een meisje Van de Geest, een ondernemende familie, die zes zaken bezat in Lisse en andere plaatsen in Zuid-Holland. Ze waren als
kruideniers begonnen, maar hadden de zaken uitgebouwd tot winkels waar je van alles kon kopen, een klein soort
warenhuis. Doordat mijn vader in die familie trouwde, werd hij chef van het filiaal in Lisse. Later kon hij de zaak overnemen.
mijn manier een beetje helpen. Er was een ijzerwarenaf-
ik wel lege weckflessen op een transportfiets naar de
klanten. De mensen weckten toen zelf nog thuis. Ik praat nu over de oorlogsjaren. Een moeilijke tijd. De omzet liep zwaar terug, want je had bijna niks om te verkopen. Er was
veel ruilhandel. Ik herinner me ook dat er toen een grote saamhorigheid in het dorp was.
Na mijn schooltijd, eigenlijk al op mijn veertiende, rolde ik
“ Blijf jij maar gewoon Ad zeggen”, zei kardinaal Simonis tegen me
zo de zaak in. Er was thuis eigenlijk nooit discussie ge-
weest over wat ik na school zou doen. Het was min of
meer vanzelfsprekend dat ik in de zaak kwam en ik
heb de winkel samen met mijn vrouw altijd met veel liefde gedreven. Hard werken. In het voorjaar, als de Keuken-
hof open was, waren we ook ’s avonds open en kreeg je
wel buitenlanders over de vloer. Ik heb nog eens een heel
gesprek gehad met een rechter uit de Verenigde Staten. Er kwamen ook wel Lissenaren langs die naar Canada waren geëmigreerd en dan weer even terug waren in het dorp.
Je leefde met de seizoenen en met de hoogtepunten in het
winkeljaar: Sinterklaas, Kerstmis, carnaval, de opruiming, de typische zomerartikelen ...
Het leuke vond ik dat je veel contact had met de mensen en dat je ze kon adviseren. Op zo'n manier bouwde je een band op met klanten. Dat is later helemaal verdwe-
nen, toen de zelfbediening in zwang kwam. En nu met
31
32
Het verhaal van ...
Ode aan Lisse
die online aankopen is het helemaal gedaan met veel winkels. Ik vind het zo treurig als ik in de steden, maar
ook hier in Lisse, zie dat er winkels leegstaan of dat er
ring samen met anderen Triathlon Vereniging de Bollenstreek (TVB) op.
een kantoor of zo in komt. De gezelligheid verdwijnt
Waarom toch al dat werken voor clubs en verenigingen?
steden. Gelukkig is er in het hart van Lisse veel horeca
ander. Mensen helpen zit een beetje in mijn bloed en daar-
daardoor. Het is echt een verarming voor de dorpen en gekomen en dat brengt weer een ander soort gezelligheid met zich mee.”
om heb ik me ook mijn hele leven graag verdienstelijk gemaakt in allerlei clubs en verenigingen.
Maar aan de andere kant is het ook zo dat je er veel voor
Vrijwilliger en hulpkoster
“Naast mijn werk als winkelier heb ik mijn hele leven lang veel vrijwilligerswerk gedaan, met name voor
“ Naast mijn werk als winkelier heb ik mijn hele leven lang veel vrijwilligerswerk gedaan”
Jan Beelen: “Het is tweeërlei. Ik doe graag wat voor een
de Sint Agathakerk. Daar
ben ik gedoopt, deed ik
mijn eerste communie en ben ik getrouwd. Op de lagere school ben ik be-
gonnen als misdienaar,
terugkrijgt. Vooral als je het nodig hebt. Dat laatste heb ik na mijn ongeluk wel gemerkt. Zoveel sympathie en mede-
leven als ik toen van veel mensen heb ondervonden, dat zal ik nooit vergeten.”
Hij kreeg voor al dat vrijwilligerswerk ook een lintje. Op Koninginnedag 2013, nog geen jaar na zijn ernstige onge-
luk, werd hij benoemd tot lid in de Orde van Oranje Nassau. Sportman
later werd ik acoliet en
“Ik heb de sport eigenlijk pas na mijn veertigste ontdekt.
ik 65 was en na 51 jaar hard werken met de winkel stopte,
gaan leven en niet continu met de zaak bezig moest zijn. Ik
nog weer later collectant. Nu ben ik er hulpkoster. Toen
belde de pastoor me al 3 dagen later op met de vraag of
ik geen koster wilde worden, want ze zaten erg omhoog. We werken met z'n zessen volgens een zorgvuldig afgestemd rooster.
Ik heb ook het contactblad voor de kerk gemaakt en ben de man achter de jaarlijkse Stille Omgang geweest. Dan gin-
gen we met een hele club ’s nachts lopen in Amsterdam. Ja, dat is natuurlijk allemaal veranderd. Maar we mogen
ons in de Agathaparochie met 350 vrijwilligers in 10 jaar nog gelukkig prijzen.
Lisse is met 3 katholieke kerken een typisch katholiek dorp, waar de mensen nog wel wat overhebben voor hun parochie. Aan bloemen ontbreekt het uiteraard ook nooit tijdens de vieringen in de kerk.
In 1992 wilden ze de kerk sluiten wegens noodzakelijke herstelwerkzaamheden, waar parochie en bisdom niet genoeg geld voor hadden of voor overhadden. Toen is spontaan een actie op gang gekomen om de kerk op te knap-
pen en open te houden. Er is in de jaren daarna in totaal
8 miljoen gulden bijeengebracht voor een grootscheepse restauratie. De kerk ligt er nu weer als een plaatje bij.”
Niet alleen de kerk wist zich te verzekeren van de in-
breng en energie van Jan Beelen. Hij was ook 22 jaar lang voorzitter van de scoutinggroep, 17 jaar penningmeester
van atletiekvereniging De Spartaan en 12 jaar lid van de Vrijwillige Brandweer. Ook richtte hij na zijn pensione-
Toen drong het tot mij door dat ik verstandiger moest werd lid van atletiekvereniging De Spartaan, ben verstandiger gaan eten en heb gezorgd dat ik ging afvallen.
De eerste keer dat ik aan een hardloopwedstrijd meedeed, de Keukenhof-bosloop van acht kilometer, zat ik er na een
paar honderd meter al doorheen. Ik heb me uiteindelijk
naar de finish toe moeten slepen. Toen dacht ik bij mezelf: daar ga je wat aan doen. Door hard te trainen heb ik mezelf opgewerkt en het leuke was dat ik met die sportbeoefening ook veel nieuwe vrienden opdeed. Het was niet alleen afzien, maar vooral ook een sociaal gebeuren.
Eind jaren negentig, nadat ik gestopt was met de zaak, ben ik me op de triat-
lon gaan toeleggen, de duursport met
“ De sport heeft me sterk gemaakt”
drie soorten inspanning: zwemmen, fietsen en hardlopen. Die sport heeft me sterk gemaakt en dat is in feite mijn redding geweest na het zware ongeluk van drie jaar geleden.
Toen ik uit het ziekenhuis kwam kon ik nog geen vijf meter
lopen. Ik sukkelde achter een rollator. Maar ik bleef mezelf inprenten dat ik toch weer wilde leren hardlopen. Dank-
zij de goeie conditie die ik van het jarenlang sporten had
overgehouden en mijn wil om weer mee te kunnen doen, ben ik er weer bovenop gekomen. Gisteren heb ik nog
twaalf kilometer hardgelopen. Een kwarttriatlon moet er toch nog voor mij inzitten. Ze zijn nog niet van me af.”
33
48
Mijn lievelingsplek
Vol gas autoracen en ondernemen
TEKST Niobe Moen / BEELD Petra Schuster
Dick Warmerdam
“ Ik kijk erg uit naar het moment dat ik het circuit weer op mag. Het is een ‘adrenaline-ding’, een dag van tevoren voel ik de spanning al komen. Ik heb dit nodig! Autoracen is mijn grote passie. Het is hét moment dat ik los ben van alles en leeg in mijn hoofd word. Daarna heb ik meer focus op kantoor en kan ik vol gas ondernemen met ons reclameen signbedrijf. Het draait om overgave, het racen en ondernemen.” Topsign reclame Meer en Duin 50 2163 HC Lisse 0252 42 63 91 www.topsignreclame.nl
“ Gasten voelen zich alsof ze door de kasteelheer persoonlijk zijn uitgenodigd, net als heel vroeger.” Robert Faas verwoordt de passie van
TEKST Barbara Philipsen / BEELD Petra Schuster
alle medewerkers:
“ Het landgoed en de gebouwen zijn tien jaar geleden gerestaureerd en opengesteld voor publiek, 365 dagen per jaar. Achttien gebouwen op het landgoed zijn rijksmonument. Er werken bijna tweehonderd mensen vrijwillig mee om alle activiteiten mogelijk te maken. Ons doel is om gastvrijer te zijn dan ooit!” Kasteel Keukenhof Keukenhof Keukenhof-Noord 1 2161 AN Lisse 0252 75 06 90 www.kasteelkeukenhof.nl
Gastvrijer dan ooit
Ode aan Lisse
49
Onbegrensde mogelijkheden Hawé van den brink en Melanie Treffers
“ De regio Kaprun – Zell am See is een wereld van uitersten waar wij ons heerlijk in thuis voelen. Het houdt ons scherp en de mogelijkheden zijn onbegrensd, net als het leven zelf. De Kitzsteinhorn met zijn 3000 hoogtemeters en eeuwige sneeuw geeft je een enorm gevoel van vrijheid! De natuur is ongerept en onvoorspelbaar. Onze gasten genieten van de vier seizoenen skiën, golfen, fietsen, wandelen en heerlijk zwemmen in het mooie meer van Zell am See. Inmiddels verhuren we met ons bedrijf Kaprun Rentals dertig appartementen. Reden genoeg om hier lekker vaak te komen. Al blijft Lisse onze basis, ons thuis.” Kaprun Rentals Meer en Duin 301 2163 HE Lisse 0858 77 15 40 www.kaprunrentals.com TEKST Charlot Spoorenberg / BEELD Hawé van den Brink
162
Keukengeheimen
Ode aan Lisse 163
Voor 4 tot 6 personen
“ Geen kind dat het niet lekker vindt”
kwam mijn schoonmoeder naar Grieks gebruik een aantal
3 pond rib-runderlappen Pond sjalotjes (mag meer zijn! is lekker) 2 teentjes knoflook 2 laurierblaadjes 1/8 theelepel komijn 1/8 theelepel kaneel Zout Peper Blik tomaten 2 eetlepels tomatenpuree 1 eetlepel rodewijnazijn 3 tot 4 dl rode wijn 1 dl water Griekse olijfolie
was erg gecharmeerd van haar kookkunst. Ik houd van koken
Bereidingswijze
Rita Herouvim
Trouwen met een Griek betekent een huwelijk met de Griekse keuken. Tenminste, in het geval van Rita Herouvim. En daar is ze nog elke dag blij mee: “Het is een verschrikkelijk lekkere keuken, gezond en gezellig.” Altijd Grieks op het menu?
“Vaak wel. Ik heb mijn man in Griekenland ontmoet, 32 jaar
geleden op het eiland Paros. Na de geboorte van onze zonen, maanden in huis. Zij stond bekend als goede kokkin, mijn man
en keek over haar schouder mee, schreef haar recepten op en leerde zo de fijne kneepjes. Hoe je gigantes maakt (limabonen
uit de oven) bijvoorbeeld of het verrukkelijke recept hiernaast, Stifatho.”
Snijd het vlees in grove stukken en bestrooi het met zout en peper. Doe olijfolie in een braadpan en bak het vlees totdat het niet meer schuimt, maar echt aan het braden is. Intussen zijn de sjalotjes schoongemaakt. Bak deze in een koekenpan aan in de olijfolie. Doe ze bij het vlees. Voeg de
Waarom Grieks koken?
knoflook toe en zet het op een zacht pitje.
“Gerechten bevatten vaak veel groenten en er is zoveel keuze
Meng in een kom de tomaten, tomatenpuree, wijn,
aan recepten zonder vlees. Het zijn meestal grote ovenschotels die uitnodigen om aan te schuiven. Ook kinderen vinden het lekker. Ik werk op basisschool De Waterval en kook, als onderdeel van levend taalonderwijs, samen met hen in de kinder-
keuken. Dan lezen ze recepten en maken we Griekse salade en
tzatziki. Geen kind dat het niet lekker vindt! Ook hun ouders
wijnazijn, water, komijn en kaneel. Doe daar wat peper en zout door. Doe het mengsel bij het vlees en de uien. Voeg 2 laurierblaadjes toe en een scheut olijfolie. Doe het deksel op de pan en laat het mengsel op een zacht pitje enkele uren stoven. Af en toe roeren. Serveer het met pasta, rijst of brood en een groene salade. Dodoni feta
weten het inmiddels: op kamp moet ik echt loukoemades, klei-
(te koop bij AH) is er erg lekker bij.
Echt nodig in deze keuken?
Eet smakelijk! Rita
ne oliebolletjes met honing, meenemen.”
“Een goede olijfolie! Verder is een handje fijngesneden bladpe-
terselie, dat je toevoegt na het fruiten van uitjes en knoflook en even meebakt, een echte smaakmaker. Net als kaneel trou-
wens, een klein beetje geeft al een rijke smaak aan saus. En oregano en feta, die verdienen natuurlijk ook een plek.”
Dit eenmalige magazine is 180 pagina’s dik!
Wilt u meer weten over of zien van ‘Ode aan ...’ of wilt u dit magazine thuis ontvangen? Neem dan contact op met: Edith van Beek edith@ode-aan.nl 06 52 60 85 72 www.ode-aan.nl © ODE AAN – IN VORM – Edith van Beek ‘Ode aan’ is een initiatief van IN VORM | Edith van Beek en staat geregistreerd bij CC proof www.ow.ly/DQQJU