8 minute read
De drie genomineerden
Genomineerden
Advertisement
BIOLOGISCHE LANDBOUW2022
De Ekoland Innovatieprijs wordt gesponsord door de Rabobank en Kopersporen GENOMINEERDEN EKOLAND INNOVATIEPRIJS BIOLOGISCHE LANDBOUW 2022
Het coronavirus veroorzaakt verdriet en ongemak. Maar mensen reflecteren ook meer op wat het leven zinvol maakt. Daardoor ontstaat ander gedrag. Biologische bedrijven die in een korte keten werken, of met een educatie of recreatiefunctie maakten meer omzet. De jury zag deze ontwikkeling terug bij de genomineerde bedrijven.
TEKST KEES VAN VELUW FOTO’S GEERTJE SCHLAMAN & DICK BOSCHLOO
Twintig procent meer bezoekers of zelfs een dubbele omzet zijn geen uitzondering! Dat is natuurlijk fantastisch en hopelijk blijft dat zo als we door deze crisis heen zijn. De drie bedrijven die de jury, bestaande uit Mirjam Hilgeman, Geertje Schlaman, Maria van Boxtel, Bart Fokkens, Lex Kruit en Kees van Veluw uitgekozen heeft, hebben allemaal een sterke verbinding met de samenleving. Daar zijn ze ook erg naar op zoek; ze zijn natuurlijk ondernemer, maar ze werken ook aan een doel dat het bedrijfsniveau overstijgt en daar worden mensen warm van. Landbouw is en blijft de basis van de samenleving. Je hebt af en toe een dokter nodig maar je hebt drie keer per dag een boer nodig voor je eten, las ik laatst.
Alle dertien aangemelde bedrijven laten de hele Nederlandse landbouw zien dat het anders kan. De jury heeft drie bedrijven uitgekozen om extra in het zonnetje te zetten. Alle drie bedrijven worden geleid door al wat oudere boeren. Dat staat garant voor een goed ontwikkeld en bewezen bedrijfssysteem. De jury hoopt van harte dat zij andere Nederlandse boeren inspireren om het ook zo te gaan doen en daarmee de landbouw een nieuw bestaansrecht te geven.
Winnaars
Op woensdag 12 januari 2022 om 18.15 uur worden de winnaars van de 1e, 2e en 3e prijs bekend gemaakt tijdens de Online Biokennisweek. De prijswinnaars ontvangen een geldbedrag dat ter beschikking is gesteld door de Rabobank, een koperen schop die ter beschikking is gesteld door Kopersporen en natuurlijk veel media-aandacht. We nodigen iedereen van harte uit om bij deze online happening aanwezig te zijn!
LIANE BETING EN JOHN ARINK Lokaal sluiten van de kringloop
Liane Betting en John Arink werken op hun melkveebedrijf in het Gelderse Lievelde ‘met de hectares die onder het bedrijf liggen’, zonder input van buitenaf. Veehouder John Arink en kaasmaakster Hermiene Makkink nemen de juryleden meteen mee voor een rondje over het erf, om alle onderdelen van de lokaal gesloten kringloop te zien. De robuuste Fries-Hollandse kalveren staat in leeftijdsgroepen in verschillende stallen, en vreten voer van eigen bodem. “We hebben op de circa 130 hectare grond die we gebruiken 170 dieren, waarvan 50 melkkoeien. Al het jongvee – ook de stierkalveren, die door de dierenarts worden geost – blijven minimaal 2,5 jaar op eigen bedrijf,” vertelt John. Een Belgisch witblauwe stier dekt de helft van het melkvee, zodat kalveren en jongvee dat voor vlees worden aangehouden ook voldoende aanzetten. Van zo’n drie melkbeurten per week maakt Hermiene prijswinnende, rauwmelkse witschimmelkaas. De kaasmakerij is ingericht in een skybox boven de melkveestal, en aan herziening toe. “Nu we zeker weten dat het loopt, komt er een nieuwe kaasmakerij.” De bewuste keuze voor een iets exclusiever product draagt bij aan het goede verdienmodel van Ekoboerderij Arink. De overige melk gaat naar regionale melkverwerker Aurora. De Arink’s laten met hun collega’s zien dat je ook zonder soja-import melk en vlees kunt produceren. De circa 30 hectare huiskavel in eigendom is langzaam maar zeker aangevuld met pachtgronden van Natuurmonumenten, want ‘het combineren van natuur en landbouw werkt uitstekend’. Met teelten van granen zoals haver, gemengd met eiwitgewassen zoals bonen, lupine en erwten produceert Arink voor 99 procent het eigen voer. “Zelf telen van krachtvoer vereist wel een aanpassing van je systeem. Maar je kan met een lage stikstofgift van 90 kg N per hectare toch goed uitkomen. Wij hebben op een laag stikstofniveau de kringloop gesloten en geen stikstofprobleem meer.” Drie zeugen geven voldoende biggetjes om ook eigen varkensvlees in de boerderijwinkel en in de regio te verkopen. De focus op herbruikbare materialen en circulair werken is ook doorgevoerd in het Biotel, gastenverblijf van stro- en leembouw in de vorm van een hooiberg. Door lokaal en duurzaam te werken, laten ze zien dat klimaatvriendelijke landbouw mogelijk is.
Ekoboerderij Arink in Lievelde
JOHN EN JOHANNA HUIBERTS Grootste biologische bollenteler ter wereld
Huiberts biologische bloembollen in Sint Maartensvlotbrug
Het begon met stengelaaltjes, een bodemcursus en een stukje bezinning. John en Johanna Huiberts uit Sint Maartensbrug besloten zeven jaar geleden om te schakelen. Inmiddels zijn ze het grootste biologische bollenteeltbedrijf ter wereld dat ook nog zeer innovatief en rendabel is. John: “We zijn geen geitenwollensokkengrap maar een écht bedrijf!” In totaal zijn er acht biologische bollentelers met een totaal areaal van 55 ha bollenteelt. Hiervan teelt Huiberts 35 ha. Het bedrijf is circa 70 ha groot. De overige hectares gaan in vruchtwisseling of geven ruimte aan jonge mensen met nieuwe initiatieven. Inmiddels kent het bedrijf een reeks met innovaties en kunnen John en Johanna Huiberts een eigen handboek schrijven over de teelt én afzet. Als pioniers hebben ze een eigen weg moeten vinden met mislukkingen en tegenslagen. John Huiberts: “Ik heb van alles geprobeerd en ontdekt dat de enige weg is met de natuur mee, zonder chemie.”
Ideeën worden uitgewisseld met de studieclub Natural Living and Growth (NLG). John neemt de ruimte om op zijn bedrijf te experimenteren. “Alles voor een gezonde bodem.” Zo wordt er niet meer geploegd, composteren ze zelf, wordt bokahsi gemaakt en heeft John zijn eigen mulcher-machine ontwikkeld. Het is inmiddels een bewezen machine die uit verschillende proeven als beste uit de test is gekomen. “We houden onze grond altijd bedekt.”. Hij ook een onderzode-planter die de zode optilt, de bollen eronder plant en de zode weer terug legt. Hierdoor wordt de bodem zo weinig mogelijk verstoord. Het geeft een natuurlijke bescherming tegen vorst en water. Johanna experimenteert op het bedrijf met plantversterkers: ‘Vitaleaves’. Een mengsel dat de bollen voedt. Het bevat eigen geteelde bonen als eiwitbron, kruidenrijk hooi uit een nabij gelegen natuurgebied, aangevuld met kruiden als brandnetel en heermoes, zeewier en mineralen. Ook in de afzet wordt geëxperimenteerd met innovatieve creaties, zoals natuurlijke confetti van tulpenblaadjes, biobollen op pot, tulpenthee, tulpenwodka en poëtische bloemmixen. Toen de vraag vanuit sterrenrestaurants naar eetbare biologische bloembollen kwam ontstond het kookboek ‘Eet smakelijke tulp’ met vijftig verrassende recepten. John: “Na acht jaar hebben we nu een goed inkomen. Zonder opvolger willen we graag onze ervaringen delen. Ik wil graag dingen doen die gangbaar kan overnemen.”
MEES, AGEETH EN FLOOR VISSER Bio-mensen-mensen
Landzicht Biologisch in Strijen
Een geurende warme banketletter ligt te klaar als de jury arriveert bij vader Mees, moeder Ageeth en middelste zoon Floor Visser van boerderij Landzicht Biologisch in Strijen in de Hoekse Waard. Het gesprek komt gelijk los. Ageeth: “We stonden in 1995 in Ekoland met een foto waarop ik met Floor in mijn armen stond. We waren net begonnen met het groenteabonnement, toen heel innovatief.” Nu 27 jaar later telen ze voor circa 1300 abonnees op 8 ha groenten, te midden van knotwilgsingels en hagen, een bloementuin, een hoogstamfruitboomgaard en een kruidentuin. Floor heeft inmiddels aan de boerderij zijn eigen bedrijfstak toegevoegd. Landzicht Biologisch levert naast het groente-abonnement ook een totaalassortiment AGF aan zo’n honderd restaurants, groentezaken, biowinkels en groothandels. Een tiental bio-collega’s in de regio leveren AGF en Floor zorgt voor de afzet. Dus grotendeels uit de regio, voor de regio!
Mees is in 1987 omgeschakeld. Mees: “Ik ben op deze boerderij opgegroeid met vertrouwen in de natuur. Met die natuur wilde ik samenwerken. Een opleiding in de klassieke homeopathie, waar ik ook Steiner las, heeft het omschakelproces bespoedigd. Later toen de preparaten verplicht werden, ben ik gestopt met bd en als bio-boer verder gegaan. Ik richt me vooral op het stimuleren van de biodiversiteit.” Samen met abonnees hebben ze knotwilgsingels en meidoornhagen geplant rondom de groentetuin. “Fantastisch hoeveel vogels daar een plek vinden!” Mees en Ageeth vinden het bijzonder dat tijdens de zwangerschap van Floor het allemaal is ontstaan. “We wilden de anonimiteit doorbreken, verse smaakvolle biologische groenten bereikbaar maken voor iedereen en direct aan de consument leveren voor een eerlijke prijs. Via de abonnementen kregen we veel contact met abonnees, samen met hen zijn we gegroeid tot waar we nu staan, vooral door liefdevol ons eigen verhaal over biologisch te vertellen en te luisteren naar wat de abonnees van ons verwachtten.” Op 30 ha kleigrond telen ze aardappels, groenbemesters, pompoen, sperziebonen en spelt. Het hele bedrijf geeft aan circa vijftien mensen vreugdevol werk. Floor besluit: “We hebben met gevarieerde teelten en het groente-abonnement als basis, een totaalconcept opgebouwd. Daar bouw ik nu al aan verder!”
INNOVATIEPRIJS
BIOLOGISCHE LANDBOUW2022 Wil je meer weten over de genomineerden? Luister dan nu naar de Boerenverstand podcastserie via www.boerenverstandpod cast.nl/podcasts of je favoriete podcast app.
