Algemeen
Energietransitie vraagt om actieve bijdragen van applicateurs De energietransitie daagt oppervlaktebehandelaars uit ook andere functies mee te geven aan de applicaties die ze uitvoeren. In de gebouwde omgeving is een energietransitie gaande en oppervlaktetechnieken kunnen daarbij een grote rol spelen. Stichting Innovat.ION wil graag aan de wieg van die ontwikkeling staan en daagt applicateurs uit hierbij aan te haken.
Innovat.ION leverde een bijdrage aan de plaatsing van het CELSIUS-huis op een bedrijventerrein in Amersfoort. Het huis past in de transitie van een wijk met voornamelijk bedrijfsgebouwen (Hoefkwartier) naar een stadswijk waarin wonen, werken, leren en ontspannen samenkomen. Hiertoe worden kantoren omgebouwd naar appartementen en nieuwe appartementen gebouwd. Er ontstaat een duurzame stadswijk waar een (energie)transitie zichtbaar wordt. Het CELSIUS-huis fungeert als een attractieve magneet voor leren en innoveren op het gebied van (energie) transitie. Voor Innovat.ION was dit aanleiding om met lokale opleidingsinstituten, ondernemingen, onderzoeksinstellingen, overheden en omwonenden te komen tot een platform (Transitielab) waar belanghebbenden samenwerken en leren op het gebied van innovaties. Er is subsidie aangevraagd om twee wegen uit te werken: naar een energieneutrale wijk en naar een circulaire, afvalvrije wijk. De plannen voor het Transitielab dateren van 2019. Innovat.ION organiseerde een International Summer School in het kader van het Europese Erasmus+-project FROM ZERO TO HERO. Onder leiding van Innovat. ION werd met de gemeente Amersfoort, de Hogeschool Utrecht in Amersfoort en www.thelakehouse.one (het eerste energieleverende passiefhuis van Amersfoort)
een programma aangeboden voor studenten en professoren van internationale universiteiten om te leren van inspirerende voorbeelden van energie-efficiënte gebouwen. De deelnemers bezochten ook ION in Nieuwegein om innovatieve voorbeelden te zien van het gebruik van oppervlaktebehandelingen in stedelijke omgeving. INNOVEREN+LEREN=TRANSITIE Door als oppervlaktebehandelende branche mee te denken op plaatsen waar de energietransitie al onderzoekend in praktijk wordt gebracht, kun je als branche je meerwaarde laten zien. En er zijn kansen genoeg. Op steeds meer daken verschijnen zonnepanelen, maar ook kun je er groene daken van maken. Andere oppervlakken in steden en dorpen lenen zich voor energieopwekking en daarom is het geen wonder dat in Europa veel praktijkgerichte onderzoeken plaatsvinden naar mogelijkheden van energiewinning uit bouwoppervlakken. In Europa is naar schatting ongeveer 60 miljard vierkante meter aan geveloppervlakte. Daarmee zouden we een energieneutrale gebouwde omgeving in 2050 kunnen realiseren. Het idee is om verschillende nieuwe technieken te integreren in de gevels om warmte of elektriciteit te winnen. Een inspirerend voorbeeld hiervan staat in
de Utrechtse wijk Overvecht waar na een ingrijpende renovatie de eerste energieleverende hoogbouwflat van Europa staat. Behalve dalende woonlasten ervaren de bewoners van deze sociale huurflat met 58 woningen meer comfort door een beter binnenklimaat met een verbeterde luchtkwaliteit. Het innovatieve renovatiesysteem combineert slimme multifunctionele gevels met duurzaam verwarmen en ventileren en met duurzame energieopwekking. Bepaalde oppervlaktebehandelingen zou deze vorm van renovatie verder kunnen optimaliseren. Deze renovatie heeft een schat aan nieuwe kennis opgeleverd over hoe flats uit de jaren ‘60 energetisch aangepast kunnen worden. Grootschalige verduurzaming van de bestaande hoogbouwflats is hiermee een flinke stap dichterbij. In Nederland zijn er circa 250.000 vergelijkbare hoogbouwflats die verduurzaamd moeten worden. Het project werd tijdens de Summerschool in 2019 bezocht, onder meer een modelwoning op locatie en een proefopstelling bij de Hogeschool van Utrecht. Daarbij zagen de deelnemers wel gemiste kansen voor de oppervlaktebehandelende branche. Men opperde dat elk oppervlak energie moet opwekken en dat zonnepanelen met kleur (door het gebruik van nanodeeltjes) ook andere functies kunnen krijgen. Rode panelen vervangen
36 OPPERVLAKTETECHNIEKEN MEI 2021
OT mei 2021.indd 36
07-05-2021 12:26
