12� Polisensoryczna przygoda ������������������������������������������������������������������������������������������

Mimo że zimą nie jest tak kolorowo, jak choćby jesienią, to i tak można wyruszyć na polisensoryczną przygodę� Dziecko badając otoczenie wszystkimi zmysłami, pobudza ciekawość, kształtuje wyobrażenie o najbliższym środowisku, poznaje i doświadcza nowych rzeczy� Odczuwanie, przeżywanie, doświadczanie to ważne etapy w nauczaniu dziecka� Najlepsze zabawy to te najprostsze, wykorzystujące nieskomplikowane zabawki, rzeczy, zjawiska� Pamiętajmy, że wielozmysłowe (polisensoryczne) poznanie świata wykorzystuje tak naprawdę wszystko to, co się wokół nas znajduje� Drzewa, padający śnieg, sople, kartka papieru, farby – to wszystko może nam posłużyć do stymulacji polisensorycznej� Jeśli dodamy do tego odrobinę fantazji, szczyptę kreatywności i pozytywną atmosferę, stworzymy niezapomnianą zabawę pełną sensorycznych doznań� „ Zimowy tor zadaniowy h Potrzebne będą: elementy, z których można stworzyć tor zadaniowy: • odśnieżanie – łopata do śniegu dla dzieci, wiaderko, śnieżki zrobione z gazet (rozrzucone wokoło); • lepienie bałwanków – białe butelki (np� po mleku) ustawione w rzędzie, chwytak do kul śnieżnych lub szczypce kuchenne, białe styropianowe kule; • skoki przez zaspę – biały koc zwinięty w rulon; • tropimy niedźwiedzia – ślady niedźwiedzia (narysowane na tekturze, a następnie wycięte), na każdej parze inna faktura (płatki kosmetyczne, folia bąbelkowa, białe pompony, biała bibuła, skrawki białych materiałów); • zimowa zguba – duże pudło z wypełniaczami (typu „chrupki”) i dzwoneczki; • zimowy szal – jeden długi szal lub kilka krótszych; • kry – białe poduszki; • łowienie szyszek – miska z wodą wymieszana z kilkoma kroplami olejku sosnowego, gałązki sosny, szyszki, łyżka cedzakowa; • smaczne śnieżynki – paluszki do chrupania, pianki marshmallow, talerzyki�

Pokonajcie tor zadaniowy! Zbierzcie łopatą gazetowy śnieg do wiaderka; ustawcie chwytakiem głowy bałwanków (z kuli) na butelkowym tułowiu; przeskakujcie przez zrolowany koc raz z prawej strony, a raz z lewej; przejdźcie po sensorycznych śladach niedźwiedzia; znajdźcie dzwoneczki ukryte w „śniegu”, czyli w „chrupkach”; pospacerujcie po szalu stopa za stopą; skaczcie po krach z poduszek; wyłówcie szyszki; stwórzcie śnieżynkę, którą możecie zjeść� h Wskazówka: W zależności od liczebności grupy, można stworzyć więcej niż jeden tor� „ Kraina Dinozaurów – sensoryczne stacje h Potrzebne będą: elementy, z których można zrobić sensoryczne stacje: • wykopaliska – kuweta z piaskiem, szkielet dinozaura (plastikowy, upieczony z masy solnej lub narysowany na tekturze i wycięty, kamienie z narysowanymi fragmentami szkieletu), pędzelki; • dino-układanki – papierowe tuby; • zapachy ziemi – pojemniki z ziemią, żwirem, torfem, gliną, piaskiem oraz lupy; • skamieliny – glinka lub masa solna (szklankę drobnej soli, szklankę mąki i łyżkę kleju do tapet mieszamy, stopniowo dodając ¾ szklanki wody), fragmenty roślin (np� paproć, jarmuż), muszelki, pióra, figurki dinozaurów;

• kolorowe dinusie – małe przedmioty dekoracyjne (pompony, guziki, skręcone druciki kreatywne), szczypce, papierowe sylwety dinozaurów (sylwety do samodzielnego wydruku znajdziesz w folderze Dźwięki, ilustracje wirtualnego albumu publikacji w serwisie Moja płytoteka); • jaskinia – stolik, arkusze brązowego papieru pakowego, taśma, węgiel rysunkowy; • lodowe jaja – małe figurki dinozaurów w bryle lodu (najlepiej wodę zamrozić w balonach z odrobiną barwnika), dłutka, młoteczki; • szkielet dinozaura – makaron o różnych kształtach, czarna kartka papieru (może być także kartka z przyklejoną do niej mieloną kawą); • dino-przesypywanki – ryż barwiony w pojemniczkach (każdy kolor w innym pojemniczku), łyżki, sylweta dinozaura (zrobiona z tektury z rantami o wysokości ok� 2 cm, dodatkowo z przyklejonymi przegródkami, np� w miejscu głowy, tułowia, nóg, ogona); • prehistoryczne błotko – kuweta, „błoto” (zrobione z jednej szklanki wody, dwóch szklanek mąki kukurydzianej oraz kilku łyżek gorzkiego kakao), figurki dinozaurów, miska z mydłem i wodą, szczoteczki do rąk, ściereczki; • smaczny dinozaur – okrągły wafelek kukurydziany, banan, rodzynki, winogrona, nożyki, talerzyki, deseczki; • odkrywanka – woreczki strunowe wypełnione żelem z brązowym barwnikiem spożywczym i porcją pianki do mycia rąk (w proporcjach 1:1), plansze ze szkieletami dinozaurów (plansze do samodzielnego wydruku znajdziesz w folderze Dźwięki, ilustracje wirtualnego albumu publikacji w serwisie Moja płytoteka), taśma klejąca� Dzieci ustawiają się na stanowiskach pojedynczo lub w zespołach (w zależności od liczebności grupy)� Zespoły zmieniają się na przykład co 7 minut, z tego 5 minut przeznaczone jest na zabawę, a 2 minuty na posprzątanie stanowiska/przywrócenie wersji zastanej stanowiska i umycie rąk (jeśli zachodzi taka potrzeba)� Stacje najlepiej ułożyć w kole i zmieniać się zgodnie z ruchem wskazówek zegara� Na stanowisku powinno się znaleźć tyle materiałów, żeby wystarczyło dla każdej zmieniającej się grupy – jeśli braknie, należy na bieżąco uzupełniać zasoby� Z okazji Dnia Dinozaura eksplorujcie kolejne sensoryczne stacje: • wykopaliska – odkryjcie pędzelkami zakopane w piasku szkielety; • dino-układanki – z papierowych tub ułóżcie ogromne kształty różnych dinozaurów; • zapachy ziemi – dotykajcie różnych faktur, powąchajcie, obserwujcie przez lupę, porównajcie ich wygląd; • skamieliny – z glinki lub masy solnej uformujcie kule, spłaszczcie je i odbijajcie w nich fragmenty roślin, muszelki, ślady dinozaurów, tworząc „skamieliny”; • kolorowe dinusie – udekorujcie dinozaury, przenosząc szczypcami małe przedmioty dekoracyjne na sylwety dinozaurów; • jaskinia – od spodu stolika i na stolik oraz jego boki przyklejcie arkusze papieru pakowego tak, by stworzyć jaskinię, następnie wejdźcie do jaskini i malujcie węglem prehistoryczne malowidła; • lodowe jaja – za pomocą dłutek i młoteczków uwolnijcie dinozaura z lodowej bryły; • szkielet dinozaura – na czarnym tle ułóżcie z makaronu o różnym kształcie szkielet dinozaura; • dino-przesypywanki – przesypujcie barwiony ryż do przegródek tak, by w każdej przegródce znalazł się inny kolor; • prehistoryczne błotko – wyjmijcie wszystkie dinozaury z błota, wyszorujcie, umyjcie je i osuszcie; • smaczny dinozaur – z dostępnych elementów ułóżcie na talerzyku dinozaura, a gdy to zrobicie, możecie go zjeść;

• odkrywanka – woreczki z żelem przyklejcie do podłogi (w górnej i dolnej części woreczka), pod woreczki wsuńcie plansze z szkieletami, przesuwajcie palcem maź, odkrywając znajdujące się pod nią szkielety� „ Zaczarowana zagroda h Potrzebne będą: elementy, z których można zrobić sensoryczne stacje: • plastelinowe pingwiny – plastelina (czarna, biała i pomarańczowa); • pingwinki – panel świetlny, czarny zmywalny flamaster do białych tablic, gąbeczka, przezroczysta folia; • śnieżny krajobraz – kuweta, kasza manna bądź biały piasek; • kamienne pingwinki – owalne kamienie (białe, szare), pastele, farby i pędzelek; • butelkowy pingwinek – butelka z papierowymi czarnymi skrzydełkami przyklejonymi po bokach oraz głową pingwina narysowaną na zakrętce, białe pompony, szczypce; • zabawy z pianką – woreczki strunowe z narysowanymi konturami pingwina, w środku pianka do golenia; • igloo – kostki cukru lub przezroczyste plastikowe kostki do napojów (zamrożone), taca z lustrem; • śniegowe wariacje – kuweta ze śniegiem (prawdziwym lub sztucznym), figurki pingwinów; • pora na rybkę – miska z lodem i niebieskim hydrożelem, plastikowe rybki, spinacz do bielizny, pingwin z tektury z otwartym dziobem; • przerębla – kartonowe pudło oklejone białym papierem z wyciętym otworem (przerębla), kartonowe rybki przywiązane włóczką (o długości ok� 3 m) do patyczków po lodach; • śnieżynki z fasoli – niebieskie kartki z narysowanymi przecinającymi się liniami, które tworzą śnieżynki, ziarna białej fasoli; • ślizgawka – tafla lodu (ewentualnie gładka metalowa taca), figurki pingwinów, taca/kuweta; • lodowe labirynty – duża niebieska podstawka z klocków LEGO na której z białych i niebieskich klocków ułożony jest labirynt, szklana kulka; • uwolnić pingwina – figurki pingwinów oblepione białym slime (przepisy na s� 56–58); • smaczny pingwinek – wafel ryżowy, mandarynka, ciemne winogrona lub borówki, rodzynki, talerzyki, nożyki�

Dzieci ustawiają się na stanowiskach pojedynczo lub w zespołach (w zależności od liczebności grupy)� Zespoły zmieniają się np� co 7 minut, z tego 5 minut przeznaczone jest na zabawę, a 2 minuty na posprzątanie stanowiska/przywrócenie wersji zastanej stanowiska i umycie rąk (jeśli zachodzi taka potrzeba)� Stacje najlepiej ułożyć w kole i zmieniać się zgodnie z ruchem wskazówek zegara� Na stanowisku powinno się znaleźć tyle materiałów, żeby wystarczyło dla każdej zmieniającej się grupy – jeśli braknie, należy na bieżąco uzupełniać zasoby� Eksplorujcie kolejne stacje: • plastelinowe pingwiny – ulepcie z plasteliny pingwiny; • pingwinki – na folii rozłożonej na panelu narysujcie czarnym flamastrem rodzinę pingwinów; • śnieżny krajobraz – stwórzcie śnieżny krajobraz, malując palcami w kaszy lub w piasku; • kamienne pingwinki – używając pasteli lub farb, zamieńcie kamienie w pingwiny; • butelkowy pingwinek – odkręćcie butelkę i szczypcami wrzucajcie do jej środka białe pompony; • zabawy z pianką – palcami przesuwajcie piankę do golenia do środka woreczka (w obręb konturów) tak, by wypełnić tułów pingwina; • igloo – na tacy z lustrem ułóżcie igloo z dostępnych sześcianów; • śniegowe wariacje – ulepcie śnieżną krainę dla pingwinów;

• pora na rybkę – spinaczem wyławiajcie ryby z miski z lodem i niebieskim hydrożelem, po czym karmcie nimi pingwina; • przerębla – nawijajcie włóczkę na patyczek, wyciągając tym samym rybki z przerębli (możecie robić to na czas – kto wykona zadanie szybciej, wygrywa); • śnieżynki z fasoli – ułóżcie z ziarenek fasoli śnieżynki na kartach z narysowanymi wzorami; • ślizgawka – manewrując kuwetą, ślizgajcie pingwinami po pochyłych taflach lodu; • lodowe labirynty – w parach lub małych zespołach manewrujcie labiryntem w taki sposób, by wyprowadzić z niego szklaną kulkę; • uwolnić pingwina – uwolnijcie pingwina z „lodowego więzienia”; • smaczny pingwinek – z dostępnych elementów ułóżcie na talerzyku pingwina, a gdy to zrobicie, możecie go zjeść� „ Pizza party h Potrzebne będą: masy sensoryczne (masy solne, masy kukurydziane, slime – które są już przechowywane przez jakiś czas), barwniki spożywcze, olejki zapachowe, drobne przedmioty, którymi można udekorować „pizzę” (np� guziki, druciki kreatywne, śrubki), karton, papierowe talerzyki, stolnica, stoliczek nakryty obrusem, notesik, długopis, ewentualnie ciasto na pizzę (przepis na s� 31), niecodzienne składniki na pizzę (kawałki dyni, banan, kokos, mięta, czekolada, buraki, ugotowana fasola)

Z mas sensorycznych, olejków zapachowych i różnych drobnych elementów przygotujcie bajkowe pizze – może to być na przykład niebieska pizza Smerfów z guzikami, zielona pizza Shreka z wężami zrobionymi z drucików kreatywnych, metaliczna pizza ze śrubkami dla robota albo tęczowa pizza dla jednorożca� Z kartonu zbudujcie piec do pizzy i łopatę� Możecie też otworzyć pizzerię – wtedy przydadzą wam się notesik i długopis do zbierania zamówień, a także stoliczek nakryty obrusem� Bawcie się kolorami, fakturami i zapachami� h Wariant: Może zamiast tradycyjnej pizzy spróbujecie upiec wyjątkową pizzę? Porozmawiajcie o różnych rodzajach pizzy, o smakach, które lubicie, wykreujcie nowy niecodzienny smak pizzy� Spróbujcie zrobić pizzę z pieczoną dynią, bananowo-kokosową, miętowo-czekoladową czy buraczano-fasolową� „ Pada śnieżek biały h Potrzebne będą: ciepły ubiór, garnki, łyżki, wiadra, szklanki, barwiona woda w butelce z atomizerem, ciemny kawałek materiału (np� aksamit), lupa, olejki eteryczne, małe kamyki, patyki

Padający śnieg to niezwykła okazja do sensorycznej zabawy� Pamiętajcie o odpowiednim ubiorze: czapka, szalik, rękawiczki, śniegowce i kurtka to podstawa� Co możecie robić, gdy pada śnieg? Oto kilka propozycji: • śnieżynkowe łowy – łapcie padający śnieg różnymi częściami ciała (nos, ręka, stopa), do naczyń (garnek, łyżka, wiadro, szklanka); • zbiory – zbierajcie śnieg z płotów, drzew, samochodów itd�; • śnieżny prysznic – stańcie pod drzewem i potrząsajcie jego gałęziami; • kolorowy śnieg – gdy pada śnieg, spryskajcie go kolorową wodą i sprawdźcie, czy na ziemię spadł kolorowy śnieżek; • śnieżna muzyka – wsłuchajcie się w odgłosy śniegu i sprawdźcie, czy słychać, jak pada; • minilodowisko – znajdźcie zamarznięte kałuże, spróbujcie złamać na nich lód i wsłuchać się w odgłosy powstające podczas tej czynności; • czy śnieg ma zapach – powąchajcie śnieg i sprawdźcie, czy pachnie;

• z bliska – łapcie na ciemne tło lub czarny materiał kryształki śniegowe i obserwujcie je przez lupę; • pokrywa śnieżna – są różne rodzaje pokrywy śnieżnej (puch świeży, puch zsiadły, gips przewiany, gips zbity, śnieg mokry, śnieg ziarnisty���), spróbujcie rozpoznać wasz rodzaj śniegu; • śnieżki – ulepcie śnieżki i mocno je ugniatajcie; • rozdmuchajki – zdmuchujcie śnieg z różnych powierzchni; • pachnąca ścieżka – spryskajcie wybranym olejkiem pokrywę śnieżną, tworząc pachnącą ścieżkę, a następnie podążajcie nią noga za nogą; • kamyczki – wrzucajcie kamyki do śniegu i obserwujcie tak powstałe śnieżne kratery; • śnieżne rysunki – rysujcie patykiem wzory na śniegu� h Wariant: A gdy mocno pada śnieg, „przyklejcie” nos do szyby i obserwujcie to zjawisko� Spróbujcie chuchnąć na okno – czy szyba zachodzi mgłą? A może uda wam się zaobserwować wzory malowane przez mróz na szybach? „ Łowienie płatków śniegu z przezroczystej galaretki h Potrzebne będą: przezroczysta galaretka, płatki migdałowe lub cukrowe śnieżynki (jadalne)

Przygotuj galaretkę według przepisu na opakowaniu, gdy już przestygnie wrzuć do niej wyżej wskazane elementy, pozostaw do częściowego zastygnięcia� Następnie poproś dzieci o wydobycie palcami płatków/śnieżynek z galaretki� h Wskazówka: Galaretkę warto ugotować w mniejszej ilości wody niż podana na opakowaniu, wtedy szybciej i łatwiej zgęstnieje� Zamiast galaretki można użyć kisielu bądź nie dopuścić do całkowitego zgęstnienia galaretki�