18� Eksperymenty ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������

Eksperymentowanie aktywizuje procesy poznawcze� Zabawa i ciekawość podnoszą motywację do podejmowanych wyzwań� Dziecko obserwuje, angażuje się w działanie, mierzy, liczy, wnioskuje, szacuje, współpracuje� Zróżnicowana aktywność odbywa się na tle wielozmysłowej stymulacji� Zimowe obserwacje stwarzają okazję do zadawania pytań: Dlaczego śnieg topnieje? Dlaczego woda zamarza? Wykonanie poniższych eksperymentów pomoże znaleźć odpowiedź na te i inne pytania, które dziecko może zadać podczas zimowych aktywności� „ Cukrowa śnieżynka h Potrzebne będą: druciki kreatywne lub giętki drucik, nitka, słomka, słoik, gorąca woda, cukier, łyżeczka, lupy, ewentualnie kubek, talerzyk przykryty folią aluminiową, barwniki spożywcze

Z drucika uformujcie kształt śnieżynki� Przywiążcie ją nitką do środka słomki tak, by swobodnie zwisała� Słoik napełnijcie gorącą wodą i rozpuszczajcie w nim cukier do momentu, gdy nie będzie już to możliwe (gdy na dnie powstanie osad)� Słomkę ułóżcie na środku otworu słoika, tak by śnieżynka znalazła się w wodzie� Słoik umieśćcie w ciepłym pomieszczeniu� Po około tygodniu ujrzycie kryształki na gwiazdce� Przyjrzyjcie się im, korzystając z lup� h Wariant: Kubek napełnijcie gorącą wodą do połowy, wsypcie dwie łyżeczki cukru� Na talerzyk przykryty folią rozlejcie powstały roztwór (jedna lub dwie łyżeczki), tworząc dwa, trzy kleksy� Do każdego kleksa dodajcie barwnik spożywczy� Odstawcie w ciepłe miejsce� Po czterech dniach możecie obserwować kryształki na kolorowych plamach� Przyjrzyjcie się im, korzystając z lup� „ Topniejący bałwan h Potrzebne będą: soda (2 szklanki), woda, czarne koraliki lub guziki, papierowe kubki, zamrażalnik, kuweta, kroplomierz, ocet, ewentualnie śnieg, ciepła woda

Do sody stopniowo dodawajcie wodę, tak by otrzymać ciasto o konsystencji śniegu� Uformujcie dwie lub trzy kulki – najmniejszą z nich udekorujcie koralikami lub guzikami (oczy, nos)�

Możecie również nos i oczy włożyć na dno kubka, po czym dołożyć masę śniegową� Zamroźcie kule bądź kubeczki� Z zamrożonych kul ułóżcie na kuwecie bałwanka (lub wyjmijcie bałwanki z kubeczków – tak, jak stawia się babki z piasku)� Kroplomierzem nabierajcie ocet i polewajcie bałwanka� Obserwujcie, jak „topnieje”� h Wariant: Ulepcie minibałwanka z prawdziwego śniegu� Zabierzcie go do pomieszczania, a następnie kroplomierzem nabierzcie ciepłej wody i stopniowo polewajcie bałwanka� Obserwujcie, jak topnieje� „ Kratery na Księżycu h Potrzebne będą: taca bądź pokrywka z kartonowego pudełka, mąka, kakao, szklane kulki o różnych rozmiarach, szczypce, ewentualnie sitko

Na tacę rozsypcie grubą warstwę mąki (ok� 1 cm), przykryjcie ją cienką warstwą kakao� Będzie to powierzchnia Księżyca� Rzucajcie kulki na powierzchnię Księżyca� Gdy delikatnie je zabierzcie (np� za pomocą szczypiec), ukażą się wam kratery� h Wariant: Na tacy rozsiejcie przy pomocy sitka grubą warstwę mąki� Najpierw upuśćcie największe kulki, a następnie mniejsze – tak, aby stworzyć nakładające się kratery�

„ Śnieżna chmura z wrzątku h Potrzebne będą: kubek z wrzątkiem, mroźna pogoda

Podczas mroźnego dnia wyjdźcie na podwórko� Trzymaj w rękach kubek z wrzątkiem, a dzieci niech zachowają bezpieczną odległość� Zawartość kubka wylej w górę przed siebie� Zaobserwujecie smugi przypominające padający śnieg� „ Hodowla kryształów h Potrzebne będą: wysoki słoik, wrzątek, 3 łyżeczki wybranej substancji (do wyboru: cukier, sól, kwasek cytrynowy), drucik kreatywny bądź nitka

Do słoika wlejcie szklankę wrzątku, rozpuśćcie w nim 3 łyżeczki wybranej substancji� Następnie do słoika włóżcie nitkę bądź wygięty w dowolny kształt drucik kreatywny – tak, by były w pełni zanurzone� Teraz pozostaje wam obserwacja� Warto spisywać codzienne wnioski� „ Malowanie na mleku h Potrzebne będą: talerz, mleko, barwnik spożywczy, pipetka, patyczek kosmetyczny zamoczony w płynie do mycia naczyń

Do talerza wlejcie mleko, następnie rozrobiony wcześniej barwnik� Najlepszy efekt otrzymacie, powoli wlewając różne kolory (można użyć do tego pipetki)� Zamoczonym w płynie do mycia naczyń patyczkiem delikatnie dotykajcie powierzchni mleka� Obserwujcie, co stanie się z waszym obrazkiem� „ Śnieżna lawina h Potrzebne będą: przezroczysty wazon lub słoik, kuweta, szklanka wody, 5 łyżeczek oliwki dla dzieci, 1 łyżka białej farby tempery, brokat biodegradowalny, cekiny, 4 tabletki musujące (białe, do kąpieli lub wapna musującego), ewentualnie woreczek strunowy, marker, śnieg lub skruszony lód

Wazon ustawcie w kuwecie� Wlejcie do niego wodę, wymieszajcie z oliwką, farbą, cekinami i brokatem� Następnie dodajcie po kolei tabletki musujące� Obserwujcie śnieżną zawieruchę!

Jeśli wrzucicie wszystkie tabletki naraz – powstanie lawina! h Wariant: Ten wariant jest dla cierpliwych� Na woreczku strunowym markerem narysujcie buzię bałwana� Wypełnijcie woreczek śniegiem lub skruszonym lodem� Umieśćcie tabletki w śniegu� Zamknijcie torebkę i obserwujcie, co się stanie� Pierwsze efekty będą widoczne po około 30 minutach�

„ Pływająca kra h Potrzebne będą: talerz, marker suchościeralny, woda

Na talerzyku namalujcie markerem obrazek – krę, a na niej np� niedźwiedzia polarnego� Następnie polewajcie stopniowo obrazek wodą i obserwujcie, jak rysunek się rusza! Kra zaczyna dryfować po wodzie! „ Jak wygląda płatek śniegu h Potrzebne będą: kartki z bloku technicznego w kolorze czarnym, zamrażalnik, lupy

Kartki włóżcie do zamrażalnika� W dzień gdy będzie padał śnieg, wyciągnijcie je i wyjdźcie na podwórko� Łapcie śnieżynki na kartki, za pomocą lup obserwujcie, jak wyglądają� Czy faktycznie każda śnieżynka wygląda inaczej?