18. Eksperymenty Eksperymentowanie aktywizuje procesy poznawcze. Zabawa i ciekawość podnoszą motywację do podejmowanych wyzwań. Dziecko obserwuje, angażuje się w działanie, mierzy, liczy, wnioskuje, szacuje, współpracuje. Zróżnicowana aktywność odbywa się na tle wielozmysłowej stymulacji. Zimowe obserwacje stwarzają okazję do zadawania pytań: Dlaczego śnieg topnieje? Dlaczego woda zamarza? Wykonanie poniższych eksperymentów pomoże znaleźć odpowiedź na te i inne pytania, które dziecko może zadać podczas zimowych aktywności. Cukrowa śnieżynka h Potrzebne będą: druciki kreatywne lub giętki drucik, nitka, słomka, słoik, gorąca woda, cukier,
łyżeczka, lupy, ewentualnie kubek, talerzyk przykryty folią aluminiową, barwniki spożywcze
Z drucika uformujcie kształt śnieżynki. Przywiążcie ją nitką do środka słomki tak, by swobodnie zwisała. Słoik napełnijcie gorącą wodą i rozpuszczajcie w nim cukier do momentu, gdy nie będzie już to możliwe (gdy na dnie powstanie osad). Słomkę ułóżcie na środku otworu słoika, tak by śnieżynka znalazła się w wodzie. Słoik umieśćcie w ciepłym pomieszczeniu. Po około tygodniu ujrzycie kryształki na gwiazdce. Przyjrzyjcie się im, korzystając z lup. h Wariant: Kubek napełnijcie gorącą wodą do połowy, wsypcie dwie łyżeczki cukru. Na talerzyk
przykryty folią rozlejcie powstały roztwór (jedna lub dwie łyżeczki), tworząc dwa, trzy kleksy. Do każdego kleksa dodajcie barwnik spożywczy. Odstawcie w ciepłe miejsce. Po czterech dniach możecie obserwować kryształki na kolorowych plamach. Przyjrzyjcie się im, korzystając z lup.
Topniejący bałwan h Potrzebne będą:
soda (2 szklanki), woda, czarne koraliki lub guziki, papierowe kubki, zamrażalnik, kuweta, kroplomierz, ocet, ewentualnie śnieg, ciepła woda Do sody stopniowo dodawajcie wodę, tak by otrzymać ciasto o konsystencji śniegu. Uformujcie dwie lub trzy kulki – najmniejszą z nich udekorujcie koralikami lub guzikami (oczy, nos). Możecie również nos i oczy włożyć na dno kubka, po czym dołożyć masę śniegową. Zamroźcie kule bądź kubeczki. Z zamrożonych kul ułóżcie na kuwecie bałwanka (lub wyjmijcie bałwanki z kubeczków – tak, jak stawia się babki z piasku). Kroplomierzem nabierajcie ocet i polewajcie bałwanka. Obserwujcie, jak „topnieje”.
h Wariant: Ulepcie minibałwanka z prawdziwego śniegu. Zabierzcie go do pomieszczania, a na-
stępnie kroplomierzem nabierzcie ciepłej wody i stopniowo polewajcie bałwanka. Obserwujcie, jak topnieje.
Kratery na Księżycu h Potrzebne
będą: taca bądź pokrywka z kartonowego pudełka, mąka, kakao, szklane kulki o różnych rozmiarach, szczypce, ewentualnie sitko Na tacę rozsypcie grubą warstwę mąki (ok. 1 cm), przykryjcie ją cienką warstwą kakao. Będzie to powierzchnia Księżyca. Rzucajcie kulki na powierzchnię Księżyca. Gdy delikatnie je zabierzcie (np. za pomocą szczypiec), ukażą się wam kratery.
h Wariant:
Na tacy rozsiejcie przy pomocy sitka grubą warstwę mąki. Najpierw upuśćcie największe kulki, a następnie mniejsze – tak, aby stworzyć nakładające się kratery. 65
