Fall 2010

Mensahe Mula sa Katuwang na Patnugot

MGA NILALAMAN

Mga Katipunero at Mambabasa,

Lubos kaming nagagalak na ihandog sa inyo ang isa na namang makabuluhang lathalain ng Katipunan at Programang Filipino at Panitikan ng Pilipinas na may temang “Pagbibigayan, Pagmamahalan at Pugtutulungan.”

Layunin ng ika-­‐37 isyung ito na higit pang patatagin ang ating wika at kultura na siyang tanging bumibigkis sa ating pagka-­‐Pilipino. Isinusulong ng temang ito na ang pagbibigayan at pagmamahalan ay mga katangiang magpapatibay sa ugnayan at pagkakaisa ng mga Pilipino saan mang sulok ng daigdig.

Pinaghandaang mabuti ng mga estudyante mula sa aming programa ang laman ng lathalaing ito upang makapagbigay-­‐aral ang kanilang mga kagiliw-­‐giliw at malikhaing gawa. Nawa’y ang lathalaing ito ay maging kapaki-­‐pakinabang sa inyo.

Lubos kaming nagpapasalamat sa inyong patuloy na pagsuporta sa libreng lathalaing ito. Umaasa kami sa inyong walang ibayong suporta sa susunod pang mga isyu ng Katipunan Magazin.

Para sa mga estudyante, kontribyutor, mga guro at kapwa ko editor, maraming, maraming salamat! Maligayang Pasko sa inyong lahat!

~Karl Christian Alcover~

Taos-­‐pusong nagpapasalamat ang Katipunan Magazin sa:

Editoryal, 3 Lathalain, 4 Balita, 5-­‐6 FIL 461, 7-­‐8 FIL 301-­01, 9-­‐13 FIL 301-­02, 14 FIL 202, 15-­‐19 FIL 201-­01, 20-­‐23 FIL 201-­02, 24-­‐26 FIL 201-­03, 27-­‐29 FIL 102, 30-­‐32 FIL 101-­01, 33-­‐35 FIL 101-­02, 36-­‐39 FIL 101-­03, 40-­‐41 IP 396, 42-­‐44 IP 368B-­01, 45-­‐47 IP 368B-­02, 48-­‐53 Mga Isponsor, 54-­‐58

Student Activities and Program Fee Board

Paliwanag sa Pabalat

Pagbibigayan, pagmamahalan, at pagtutulungan ang direksyon na nais itaguyod ng Programang Filipino at Panitikan ng Pilipinas ngayong semestre na ito. Ipinapakita sa disyenyo ng pabalat ang isang taong mapagbigay sa pamamagitan ng pag-­‐aabot ng halaman. Kung susuriin, isinisimbolo ng halaman ang elemento ng buhay na kaya nating ihandog sa sino man. Kahit sa isang maliit na paraan katulad ng paglalaan ng oras para matulungan o mapasaya ang isang tao ay isang importanteng bagay na nagpapakita ng pagbibigay ng pagmamahal.

~Modesto Bala III~

Taos ding Nagpapasalamat

Ang mga guro at estudyante ng Programang Filipino at Literatura ng Pilipinas sa mga sumusunod na indibidwal at grupo na patuloy sa kanilang walang sawang pagsuporta at pagmamalasakit sa ikauunlad ng wikang Filipino.

Nagbigay ng Pondo para sa Iskolarsyip

VENANCIO C. IGARTA ARTS CENTER DR. TERESITA V. RAMOS DR. RUTH ELYNIA S. MABANGLO AIDA RAMISCAL-­‐MARTIN

Mga Isponsor ng Katipunan Magazin

Honolulu Filipino Jaycees UH Student Equity, Excellence and Diversity Mr. and Mrs. Arman Cayabyab at ABC Transport Mr. and Mrs Rogelio Gumtang Ms. Beth Tamayo Mr. and Mrs. Jose Badua Mr. and Mrs. Jerry Bagoyo

Pasasalamat sa Songfest Mga Hurado Elena Clariza Ruth Imperial Pfeiffer Larry Oliver Catungal Bernard Ellorin Fides Ignacio Angie-­‐Dytioco-­‐Santiago

EDITORYAL Pagbibigay-Halaga sa Pinagmulan ni Lovely Abalos Dahil sa sipag at tiyaga ng ating mga ninunong dumating dito sa Amerika para kumita ng salapi, at umunlad ang pamumuhay ng pamilya, patuloy na dumami and mga Pilipinong nakarating at nagsimulang mamuhay dito sa ibang bansa. Sa dami ng taong nakalipas at sa dami ng Pilipinong nag-usbungan at nanirahan sa Amerika simula noon, dumami ang nahaluan sa atin ng ibang lahi. Isa na rito ay sa pamamagitan ng pagiisang dibdib ng ating kalahi sa mga banyagang Amerikano. Namayapa ang karamihan sa iba’t ibang dako ng Estados Unidos, lalo na dito sa Hawaii at California. Sa pagtaguyod ng kanikanilang pamilya sa labas ng Pilipinas, partikular na sa Amerika, umusbong ang bansag na FilipinoAmerican na tawag sa mga taong may lahing Pilipino. Subalit, dumami man ang lahi ng Pilipino sa ibang bansa, marami naman ang hindi lubusang kumikilala sa pinagmulan ng kanilang bukodtangging kultura at pagkatao.

Kung papansinin, karamihan sa mga kabataang Filipino-American ngayon ay bihirang nakakaintindi, nakakapagsulat, o nakakapagsalita ng wikang Filipino. Marahil ipinanganak at lumaki sila sa ibang bansa, kaya bihira sa kanila ang marunong magsalita ng Filipino. Bagamat nauunawaan nila na naiiba sila sa mga Amerikano dahil sa kayumangging kutis at Asyanong mga magulang, hindi pa rin lubusang natitiyak ang tunay nilang pagkatao o pagkakakilanlan. Dahil nga ba’y itim ang kulay ng buhok mo o ng mga mata mo, sapat na itong katibayan ng pagkikilala mo sa iyong pagkatao? Hindi wastong sukatan ng lahi ang kaibahan ng kutis o balat sa karamihan ng tao. Kung tutuusin, malayong maibubuklod ang kulay ng balat ng tao sa tunay at wagas na kasaysayan nito dahil sa dami ng iba’t ibang kultura’t nasyonalidad na halos magkakamukha sa kasalukuyan. Samakatuwid, nararapat na bigyan ng buong pansin ang ating makulay na pinagmulan. Una, dapat nating bigyang galang at importansya ang mga ninuno nating nagpasimula ng masaganang imigrasyon. Dahil sa kanila, nakatungtong tayong mga Pilipino sa Amerika at naranasan ang mas matiwasay at maginhawang

pamumuhay. Sila rin ang dahilan kung paano kumalat ang kulturang Pilipino sa labas ng Pilipinas.

Pangalawa, pasalamatan natin ang ating pamilya sa pamamagitan ng pagpapahalaga sa mga aral na nagisnan din nila sa kanilang mga magulang, tulad ng pagmamano sa mga nakatatanda at pagkakawanggawa sa kapwa Pilipino sa loob at labas ng ating bansa. Sa pagpapatuloy ng mga kinagawiang tradisyon ng ating kulturang Pilipino, maipahihiwatig natin sa lahat ang magandang halimbawa ng mga ugaling Pilipino. Isa rin itong paraan ng pagbibigay baliktanaw sa mga makabuluhang aralin tungkol sa ating pagkatao.

Pangatlo, sa mithiing mapaunlad ng ating mga ninuno at magulang ang ating estado sa buhay, ibinahagi nila sa atin ang importansya ng edukasyon. Kung kaya, maging masigasig at matapat tayo sa pag-aaral upang mas malayo pa ang ating marating. At kung makamit naman ang ambisyon sa panahong hinaharap, kailangan maging mapagkawanggawa at mapagbigay tayo sa ating komunidad nang hindi maisawalang bahala ang kinagisnang pook dito sa kanluran at sa silangan.

Sa kabila ng adhikain nating magbigay tulong sa ating mga kapwa-tao pagkatapos makamtan ang biyayang resulta ng lubos na pagsisikap, mahalaga rin na tanawin natin ang ating pinagmulan. Ang pinagmulang hindi nasusukat sa pagkakaroon ng pangalang Pilipino o mga magulang na Pilipino. Ang pinagmulang hanggang ngayon ay patuloy na nagpupursiging tanggapin ng mga nakararami sa labas ng ating bansa. Samakatuwid, bilang paggalang at pagbibigay-halaga sa ating mga ninuno, magulang, at pamilyang Pilipino, maaari nating maipamalas ang taos-pusong pasasalamat sa pagbibigay daan at gabay sa ating mga naninirahan sa ibang bansa. Pagbibigay handog at pagkilala sa ating nag-iisang kultura ang siyang dapat mangibabaw sa ating puso at isipan magpakailanman.

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

3

LATHALAIN Mga Katangi-tanging Pilipino

ni Nikolas Bonifacio Kilala ang Pilipinas bilang isa sa mga bansa na may pinakamalaking export ng mangagagawa sa buong mundo. Ayon sa mga tala, mahigit kumulang tatlong libong Pilipino ang nangingibang bansa upang maghanapbuhay araw-araw. Nagsusuma na mahigit isang milyong Pilipinong Overseas Filipino Worker (OFW) ang umaalis ng Pilipinas kada taon. Sa kasalukuyan, tinatayang may 8.1 milyon na OFW sa buong mundo.

Katumbas ito ng 11% ng kabuuang populasyon ng Pilipinas. Base sa mga ulat, sinasabi na ang Amerika ang may pinakamaraming OFW ngayon. Tinatayang may mahigit 2.8 milyon OFW rito. Sumusunod naman ang Saudi Arabi na may tinatayang mahigit 1 milyon na OFW. Kahit iba’t ibang bansa ang pinatutunguhan ng mga OFW, iisa lamang ang kanilang pakay. Lahat ng OFW ay nakikipagsapalaran sa mga dayuhang bansa dahil di hamak na mas malaki ang kinikita nila rito. Sapagkat dolyar ang sweldo, ang karaniwang OFW ay sumasahod ng halos triple kumpara kung sa Pilipinas sila nagtatrabaho. Dahil mas malaki ang kita sa ibang bansa, marami sa mga Pilipinong propesyonal ang umaalis ng bansa para maging OFW. Samakatwid, nagkakaroon ngayon ng tinatawag na “brain drain” sa Pilipinas dahil sa lumalaki na ang kakulungan ng mga propesyonal sa bansa, lalo na sa larangan ng kalusugan. Nagkakaroon ng kakulangan sa mga nars at doktor sa Pilipinas dahil mas ninanais ng mga bagong doktor ang mangibang bansa.

Ngunit napakalaki ng naitutulong ng mga OFW para sa ekonomiya ng Pilipinas. Ang mga remittances ng mga OFW ang isa sa pinakamalaking pinagkakakitaan ng Pilipinas ngayon. Noong nakaraang taon, tinatayang $17.35 bilyon ang naipadala ng mga OFW sa Pilipinas.

Nakakatulong ito sa pagpasok ng maraming dolyar sa bansa. Ang malaking halaga rin ng pera na pumapasok ay nagpapatatag ng ekonomiya ng Pilipinas.

Sapagkat may malaking pangangailangan ng mga domestic helpers sa mga bansa tulad ng Hong Kong, Taiwan, at Italya, karamihan ng mga OFW na nagtutungo sa mga bansang ito ay mga kababaihan. Marami sa mga Pilipinang ina ang napipilitang iwanan ang kanilang mga anak at pamilya upang makipagsapalaran sa ibang bansa, makakita ng sapat, matustusan ang mga gastusing sa pangaraw-araw, at makapag-ipon para sa kinabukasan ng kanilang mga anak at kapamilya.

Mahirap para sa mga Pilpino na lumisan sa kanilang mga pamilya. Upang mapagaan ang kanilang mga damdamin at mapawi ang kanilang pangangailangan at pagnanais na makasama ang pamilya o “homesickness,” umaasa ang mga OFW sa kanilang kapwa OFW para sa suporta. Dahil dito, nagkakaroon ng mga pagtitipon ang

4

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

mga OFW sa mga araw na wala silang pasok. Dito, sila ay malayang nakikipaghalubilo sa isa’t isa at nagsisilbi itong paraan upang makapaglibang at mabawasan ng kahit kaunti ang kanilang pagod at kalungkutan.

Sa kabilang banda, kung karamihan ng mga OFW ay pansamantala lamang ang pananatili sa ibang bansa, mayroon din namang iba na piniling manirahan nang permanente sa ibang bansa. Isang magandang halimbawa nito ang mga Sakada ng Hawaii. Malaking bilang ng mga Sakadang nagtrabaho sa mga taninam ng asukal sa Hawaii ang nagpasiyang manatili na lamang sa Amerika.

Naniniwala sila na mas maganda ang kanilang magiging kinabukasan sa Hawaii kaysa sa Pilpinas. Dahil dito, kinuha na rin nila ang iba pa nilang kaanak mula sa Pilipinas. At ito ang nagpasimula ng paglago ng bilang ng mga Pilipino sa Hawaii. Ngayon, ang Pilipino ang isa sa pinakamalaking minoryang grupo, hindi lamang sa Hawaii, kungdi sa buong Estados Unidos na rin.

Ngunit, kahit naninirahan sa Amerika, marami pa ring Pilipino ang hindi nakalilimot sa kanilang pinanggalingan. Karamihan sa mga Pilipino ang patuloy pa rin sa pagsuporta sa kanilang naiwang mga kaanak sa Pilpinas. Nakapagbibigay ng tulong ang mga Pilipino sa Amerika sa pamamagitan ng pagpapadala ng perang ipantutustos sa mga pangangailangan ng kanilang mga kaanak gaya ng pagpapaaral sa mga anak nito. Marami rin ang patuloy sa pagpapadala ng mga balikbayan boxes sa mga kaanak sa Pilipinas na naglalaman ng iba’t ibang uri ng kagamitan, mula sa mga de lata, tsokolate at iba pang “imported” na mga pagkain hanggang sa mga produktong pampaganda, mga kagamitang elektroniko, tulad ng telebisyon; at mga gamit sa bahay tulad ng kurtina, tuwalya, at iba pa.

Ang mga sakripisyo ng mga OFW ay isang patunay ng kanilang taos-pusong pagmamahal sa kanilang mga pamilya. Handa silang makipagsapalaran sa mga dayuhang bansa upang makapagkaloob ng sapat na pantustos at ang pagnanais na mapabuti ang kalagayan ng buhay ng kanilang mga kapamilya. Ang pamilya ang tanging nagsisilbing inspirasyon ng mga OFW upang magsumikap sa paghahanap-buhay at nagbibigay lakas sa araw-araw. Gayundin, ang kapwa OFW ang nagsisilbing katuwang ng isa’t isa upang pansamantalang mapawi ang kanilang mga kalungkutan. Para naman sa mga ibang naninirahan na sa ibang bansa, ang pagpapadala ng mga balikbayan boxes at pagbibigay ng tulong pinansyal ang kanilang mga paraan ng pag-aalala sa mga kaanak na kanilang naiwan sa Pilipinas. Tunay na katangi-tangi ang malaking pagpapahalaga ng mga Pilpino sa kanilang pamilya.

BALITA Patnugot ng Balita: Monica Agluba Sari-saring mga kaganapan ang pinagtulung-tulungang buuin ng Programang Filipino at Panitikan ng Pilipinas at ng ating komunidad ngayong semestre. Lubus-lubos na pawis ang kanilang ibinuhos para masiguradong magiging maayos at magiging masaya ang lahat sa bawat kaganapan. Ganyan kamahal ng mga Pilipino ang isa’t isa.

Piknik Taglagas 2010 ni Modesto Bala Honolulu, Hawaii – Ginanap noong ika-2 ng Oktubre 2010 ang Piknik sa Ala Moana Beach Park.

Dinumog ito ng mga estudyante at bisita na handang makisali sa mga palaro tulad ng “The Nasty,” “Sayaw sa Dyaryo,” “Converyor Belt,” at marami pang iba. Tawanan at masaganang sigawan ang maririnig sa araw na iyon habang isinasagawa ang palaro at programa. Sa hapunan, sobra-sobrang pagkain ang bumulaga tulad ng lechon kawali, karekare, adobong manok at iba pa. Tunay na mabubusog ang sinumang nandoon at may pagkakataong makisalamuha sa mga bagong estudyante ng programa.

Nagkompetensya naman ang mga 100- at 200- levels sa isang kantahan. Ang kilalang kanta para sa mga bata na “Sitsiritsit Alibabang” ang kinanta ng 100-level, habang “Sinisinta Kita” naman ang para sa mga 200-level. Nagpasiklaban ang mga grupo sa paggamit ng sayaw, damit, instrumento, at mga boses. Sa huli, nagwagi ang Fil 101-003 para sa 100-level. Ang grupong Fil 202-1 naman ang nagwagi sa 200-level.

Anak Festival ni Joyce Ramano Honolulu, Hawaii – Ang Anak Festival ang pagdiriwang ng sining at kulturang Pilipino na ginanap noong ika-3 ng Oktubre, 2010 sa Children’s Discovery Center. Ito ang kontribusyong ng komunidad ng mga Pilipino sa Hawaii dahil ang Oktubre ang buwan ng mga kabataan. Sa pagdiriwang na ito, tumugtog ang Banda Kawayan na binubuo ng mga Pilipino mula sa iba’t ibang edad. Kapuri-puri ang pagtanghal ng mga Fil-Am na kabataan lalo na dahil katutubong Pilipinong musika ang kanilang tinugtog. Kasama rin sa programa ang pagkuwento ng mga katutubong

Pilipinong kuwentong-bayan gaya ng pinagmulan ng araw at buwan at kung bakit mapait ang ampalaya.

Ang Teqniklings ay sumayaw sa pagdiriwang na ito at nagsilbi silang magaling na halimbawa ng paghalo ng Pilipinong katutubo at modernong pagsayaw.

Ang Anak Festival ay isang pagdiriwang na nakakatulong sa pagpapanatili ng sining at kulturang Pilipino sa diwa ng mga Fil-Am na kabataan.

Sine: “Baler” ni Nikolas Bonifacio Honolulu, Hawaii – Ipinalabas sa Spalding 155 noong ika-22 ng Setyembre ang isa sa mga natatanging pelikulang Pilipino na pinamagatang “Baler.”

Pinagbibidahan ito ng ilan sa mga pinakasikat na artistang Pilipino tulad nina Anne Curtis, Jericho Rosales, Phillip Salvador, Rio Locsin, at Michael de Mesa. Tungkol ito sa naging kalagayan ng isang tropa ng Kastilang sundalo na mahigit sa isang taon na nagkulong sa isang simbahan habang nakikipaglabanan sa mga Pilipinong Katipunero sa Baler, Aurora. Tinatawag ang pangyayaring ito ngayon bilang “Siege of Baler.” Kasama rin sa pelikula ang lihim na pagmamahalan sa pagitan ng isa sa mga Kastilang sundalo na si Celso (Jericho Rosales) at ang anak ng isa sa mga lider ng Katipunan na si Feliza (Anne Curtis).

Eksibisyon sa Hamilton: Mga Sinag sa Balangaw ni Mary Rose de la Cruz Honolulu, HawaiiNagsimula ang pagtatanghal ng mga habing kasuutang Pilipino noong ika-5 ng Setyembre, 2010 sa Hamilton Library ng Unibersidad ng Hawaii sa Manoa.

Patuloy pa rin itong ipapalabas hanggang ika-20 ng Disyembre, 2010 para sa lahat. Layunin ng eksibit na pagyabungin ang kaalaman ng mga kalahi at ibang lahi tungkol sa kulturang katutubo mula hilaga KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

5

BALITA patungong timog na bahagi ng Pilipinas. Bagamat bilang lamang ang mga kasuutan at kagamitang ipinakita dito, nagtataglay naman ito ng impormasyon upang maintindihan natin ang tradisyon ng bawat katutubo sa Pilipinas.

Masusulyapan natin ang mga kagamitan, kasuutan makukulay gaya ng bahaghari na habi sa tela, at mga larawang nagbibigay alaala ng mga kinagisnang kulturang Pilipino. Naging matagumpay ang eksibit dahil sa tulong ni Elena Clariza, isang Library Specialist para sa Pilipinas at mga kasamang isponsor (Center for Philippine Studies, SEED, UH Manoa Filipino and Philippine Literature Program, UH Manoa Ilokano Program and Timpuyog at American Friends Service Committee). Kaya’t huwag ng magpahuli, bisitahin ang eksibit ng kulturang magbibigay daan upang makilala natin ang ugat ng pinagmulan.

Pinakaaabangang Katipunan Songfest, Naganap Na! ni Jovanie de la Cruz Honolulu, Hawaii – Nagpakitang gilas ang mga estudyante ng Programang Filipino at Literatura ng Pilipinas noong ika3- ng Disyembre, 2010 sa kanilang taunang Paligsahan sa Pagkanta. “Pasko na Naman, Tayo’y Magbigayan” ang naging tema ng naturang patimpalak kaya iba’t ibang Pilipinong awit-pamasko ang kinanta ng mga grupong kalahok.

Kitang-kita ang panahong ginugol ng mga estudyante upang maipamalas ang kanilang kahusayan sa pag-awit at pagbigkas ng kanikanilang napiling awitin. Pambihira din ang husay na pinamalas ng mga estudyante sa pag-organisa sa kanilang pagtatanghal. Sa kinalaunan, nanalo ang grupong Bituing Kumikislap na umawit ng Sino si Santa Claus para sa 100-level. Ang grupong Santa’s Helper na umawit ng Pasko para sa Lahat naman ang grupong nanalo para sa 200-level. Nagtapos ang matagumpay na programa sa isang malaking salosalo na puno ng tawanan at pagkain.

Lubos ang pasasalamat ng Programa sa mga naging hurado na sina Elena Clariza, Larry Oliver Catungal at Fides Ignacio para sa 100-level.

Gayundin, kina Ruth Imperial Pfeiffer, Bernard 6

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

Ellorin, at Angie Dytioco-Santiago para sa 200level.

Mga Kauna-unahang Filipino Program Interns Ginawaran ng Iskolarsyip ni Jovanie de la Cruz Honolulu, Hawaii – Binigyan ng iskolarsyip ng Programang Filipino at Literatura ng Pilipinas ang kanilang napiling apat na kauna-unahang interns na nagmemedyor sa Wikang Filipino at Literatura ng Pilipinas. Napili silang maging intern para sa pagtuturo ng beginning, intermediate at advanced na antas ng mga kursong pampanitikan ng Programa.

Sina Nikolas Bonifacio, Randy Cortez, Jovanie de la Cruz at Mary Rose de la Cruz ang mga apat na napili.

Naging iskolar si Nikolas Bonifacio ng Fulbright-Hayes Scholarship mula sa Federal Department of Education upang maging fellow sa katatapos na taunang Advanced Filipino Abroad Program (AFAP) noong Hunyo hanggang Agosto.

Kasalukuyang isa sa mga patnugot ng Katipunan Magazin si Nikolas. Tumanggap naman si Randy Cortez, maliban dito, ng dalawang iskolarsyip mula sa Programa.

Isa mula sa Venancio Igarta Scholarship for Filipino-Americans at sa Dr. Aida Ramiscal-Martin Scholarship for Filipino. Naging pangulo si Randy ng Katipunan Club noong 20082009. Kasalukuyang bise-presidente ng Individual Development ng Junior Chamber of Commerce.

Naging pangkalahatang patnugot naman si Jovanie de la Cruz ng Katipunan Magazin ng dalawang taon.

Tumanggap din siya ng Fulbright-Hayes Scholarship at naging fellow noong Tag-init 2007 sa Pilipinas.

Maliban dito, ginawaran din siya ng Dr. Aida Ramiscal-Martin Scholarship on Filipino.

Magtatapos ngayong Disyembre si Jovanie ng Wikang Filipino at Agham Pampulitika. Iskolar naman ng Gaining Early Awareness for Undergraduate Preparation (GEAR UP) si Mary Rose de la Cruz, ang nag-iisang babae sa apat.

Tumanggap din si Mary ng Fulbright-Hayes Scholarship at naging fellow noong Tag-init 2008 sa Pilipinas.

Patuloy na tumutulong si Mary sa komunidad at kasalukuyang kasapi ng lupon ng mga tagpagpaganap ng Katipunan Magazin.

FIL 461

Mga Panis na Tula Ley-Awt: Karl Christian Alcover at Nikolas Bonifacio Guro: Dr. PiaArboleda Tala:Hango ito sa orihinal na “The Rotten Poem” ni Richard Howey. Mahihigpit ang panuntunan ng tula. Kailangang “Sa ________ ng aking gunita” ang unang taludtod. Dapat literal ang ikalawang taludtod at may synesthesia ang ikatlong taludtod. Panghuli, dapat tungkol sa hinaharap ang ikaapat na taludtod.

Sa plato ng aking gunita Halo-halong pagkain ang nakahain sa mesa.

Mapait na kalungkutan at matamis na kasiyahan Umaasang masarap na alaala ang mararanasan. ~Frances Gagarin

Sa alitaptap ng aking gunita, Taglay ko ang kaginhawahan.

Iaalok ko ang aking liwanag At magiging malaya din ako. ~Ebony Balgos

Sa tagumpay ng aking gunita Nagtatampisaw ang berdeng dahon ng nilaga.

Namumuot sa ilong ang tinig ng mga gutom.

Naghihikaos ngunit nagsisikap para bukas ay makabangon. ~Aizza Acojido

Sa luha ng aking gunita Maalat itong sa mata’y nagmula.

Namumulang damdamin, umuusok sa dibdib Maghahatid ng bigat sa isip. ~Karl Christian Alcover

“Karl” Sa bigote ang aking gunita Anong oras man, ika’y naaasahan kaibigan.

Bunutin man ay bumabalik din Peks man, walang limutan. ~Eri Kajikawa

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

7

FIL 461

Sa mata ng aking gunita.

Nais kong mahawakan ang iyong mga kamay At aking maramdaman ang tamis ng iyong mga labi.

Hiling ko na sana’y dalhin ako ng aking mga paa sa iyong mga bisig. ~Jason McFarland

Sa kotse ng aking gunita Maayos ang lahat Nalalasahan ko ang bilis ng takbo ng sasakyan na kahit bingi ay makaririnig ng hiyaw nito Marahil balang araw... ~Raymond Bermudez

Sa cellphone ng aking gunita, Ang kaisa-isa kong alarm clock.

Malambot at malasutlang cheesecake ang lasa ng iyong balat.

Sana marinig ko ang iyong tinig sa umaga. ~Ritchilda Yasana

Sa puso ng aking gunita, Walang hanggang pag-ibig ang aking ibibigay.

Matamis mong halik aking inaasam.

Hanggang sa susunod nating pagkikita, aking mahal. ~David Joel Lazaro

Sa paglalakbay ng aking gunita Malalayong pook ang nararating.

Kakaibang kultura nadarama.

Isip ay mabubuksan. ~Nikolas Bonifacio

8

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

FIL 301-01

Mga Bayaning Pilipino Patnugot ng Klase: Dale Bacani Guro: Gng. Lilibeth Robotham

Ang pagbibigay-lingkod sa kapwa at komunidad ay isang magaling na paraan para pasalamatan ang mga taong nakatulong at sumuporta sa atin. Ang artikulo na ito ay tungkol sa mga sinaunang bayani na nagsakripisyo at gumawa ng kabutihan para sa kanilang bayan at komunidad. Ang ilan sa mga bayani noong rebolusyon na binigyang-pansin ng aming klase ay sina Melchora Aquino, Apolinario Mabini, Emilio Jacinto at iba pa.

Melchora Aquino: Ina ng Katipunan Dale Bacani Isa si Melchora Aquino sa mga bayani na may ginawang kabutihan para sa Pilipinas noong Rebolusyon. Si Melchora Aquino, na kilala rin bilang Tandang Sora, ay tumulong sa mga Katipunero. Pinakain niya ang mga Katipunero at binigyan niya ng tirahan para maalagaan ang mga maysakit at sugatan. Siya ay ipinanganak sa Caloocan noong Enero 6, 1812 at namatay noong Marso 2, 1919. Hindi nagkaroon ng pagkakataong mag-aral si Tandang Sora pero may talino siya bilang isang singer.

Ang lihim na pulong ng mga Katipunero ay ginaganap sa kanyang bahay kaya siya ay pinangalanang "Ina ng Katipunan" o “Ina ng Rebolusyon.� Noong natutunan ng mga Kastila ang tungkol sa kanyang mga gawain at ang kanyang kaalaman sa kinaroroonan ng mga Katipunero, siya ay tinanong ng mga Kastila ngunit siya ay tumangging magbigay ng anumang impormasyon.

Pagkatapos, siya ay naaresto ng mga Guardia Sibil at idineport sa Marianas Islands. Pagkatapos ng deportasyon niya, nagbalik si Tandang Sora sa Pilipinas hanggang sa kanyang kamatayan.

Bilang isang pasasalamat, isang distrito ng Quezon City at isang kalye ang ipinangalan sa kanya. Inilagay rin ang kanyang imahe sa limangsentimo mula 1967 hanggang 1992. Siya ang unang Filipina na lumitaw sa isang papel na pera ng Pilipinas.

Apolinario Mabini: Ang dakilang lumpo Diana Maramag Binansagang dakilang lumpo at utak ng rebolusyon si Apolinario Mabini. Si Mabini ay tubong Tanauan, Batangas at ipinanganak noong Hulyo 23, 1864 at namatay noong Mayo 13, 1903. Isa si Mabini sa matatapang na bayani na gustong ipaglaban ang ating kalayaan. Noong 1893 muli niyang binuhay ang samahang La Liga Filipina, na itinitag ni Jose Rizal noong Hulyo 3, 1892. Binubuo ito ng mga taong nais na matigil ang pang-aapi ng mga Kastila sa mga Pilipino. Ang pangunahing layunin ng La Liga Filipina ay makamit ang kalayaan mula sa Espanya sa mapayapang paraan. Noong 1896, tinamaan si Mabini ng matinding sakit na nagdulot upang maging paralitiko siya habang buhay. Subalit hindi ito naging hadlang upang ipagpatuloy niya ang pakikibaka laban sa mga Kastila.

Nang naging pangulo ng republika si Emilio Aguinaldo, ginawa niyang punong tagapagpayo si Mabini. Inirekomenda ni Mabini na alisin ang diktaturya sa pamahalaan ni Aguinaldo at palitan ito ng rebolusyonaryong pamahalaan. Kung hindi dahil kay Mabini, malamang ay diktatorya pa rin ang pamahalaan ng Pilipinas. Si Mabini din ang sumulat ng unang konstitusyon ng Pilipinas.

Nang muling sumiklab ang giyera sa pagitan ng Pilipino at Amerikano, ay muling nadakip si Mabini. Gaya ng dati ay hindi tumigil si Mabini sa pagrerebelde laban sa mga mananakop. Imbes na sumuko, ay nanaig pa rin kay Mabini ang

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

9

FIL 301-01 katapangan at katapatan sa ating bansa. Tulad ni Rizal, pinagpatuloy niya ang laban sa pamamagitan ng pagsulat ng mga artikulo tulad ng El Simil de Alejandro at La Revolucion Filipina. Sa kasamaang palad, natamaan ng kolera si Mabini na sanhi ng kanyang pagkamatay noong Mayo 13, 1903. Sa kabila ng kanyang kapansanan, mahina man ang kanyang katawan, malakas naman ang kanyang diwa na ginamit niyang sandata upang makamit ang mithiin nating kalayaan.

Gomburza Emil Ryan P. Romolor Ang pangalang Gomburza ay binuo mula sa tatlong pari na nagngangalang Mariano Gomez, Jose Burgos at Jacinto Zamora. Sila ay ipinadakip at ginarote ng mga Espanyol na awtoridad dahil sa pakikiugnay sa mga rebolusyonaryong Pilipino na nag-alsa laban sa mga Kastila. Naimpluwensiyahan nilang tatlo ang mga Pilipino dahil sa kanilang sakripisyo. Dahil sa kanila at sa kanilang pagiging martyr, nagbigay daan ito para mamulat ang mga mata at kaisipan ng mga taong bayan sa mga maling pamamahala ng mga Kastila. Silang tatlong pari ay mga estudyanteng nagtapos sa Unibersidad ng Sto. Tomas, at ginamit nila ang kanilang talino para magkaroon ng bagong reporma sa Pilipinas laban sa mga dayuhang Kastila.

Si Padre Jose Burgos ang pinakamaimpluwensiyang pari sa tatlo na naging konektado sa mga aktibidad ng mga Pilipino laban sa mga Kastila. Isa rin si Padre Burgos sa nagtatag ng Committee of Reformers, isang komite na nangangampanya para sa mas liberal na mga patakaran at batas para sa Pilipinas. Sila rin ay nagdemonstrasyon sa Kastilang administrasyon na pinangungunahan ni Gen. Carlos Ma. De La Torre.

Si Padre Mariano Gomez, isang pari sa Bacoor, Cavite ang nagtatag ng diyaryo o peryodikong La Verdad (The Truth). Dito niya ipinahayag ang mga katiwaliang pamumuno ng mga Kastila at ang mga katotohanan tungkol sa tunay na kondisyon ng Pilipinas at ng mga Pilipino. Dito rin niya ipinahayag ang tungkol sa mga liberal na artikulo na pahayag ni Padre Burgos. Silang tatlo ay binansagang filibusteros ng mga Kastila dahil sa 10

KATIPUNAN MAGAZIN

kanilang pagiging makatao at tagapagbunsod ng katotohanan at katarungan para sa mga mamamayang Pilipino. Dahil sa kanilang tatlo inialay ni Dr. Jose Rizal, ang pambansang bayani ng Pilipinas, ang kanyang nobela na ang titulo ay El Filibusterismo bilang paggunita sa buhay at sakripisyong ibinigay ng tatlong pari alang-alang sa Pilipinas at sa mga Pilipino.

Emilio Jacinto Marie Ayson Si Emilio Jacinto ay ipinanganak sa Trozo, Manila noong Disyembre 15, 1875. Ang kanyang mga magulang ay sina Mariano Jacinto, isang book keeper at Josefa Dizon, na isa namang midwife.

Likas na matalino si Jacinto.

Bihasa siya sa mga wikang Kast ila at Tagalog at nag-aral sa San Juan de Letran College at Unibersidad ng Sto Tomas para mag-abogado ngunit hindi siya nakapagtapos ng pag-aaral.

Sa simula ng Rebolusyon, noong siya ay dalawampung taong gulang pa lamang, nagdesisyon siyang tumigil sa kanyang pag-aaral. Kahit na hindi ayon sa kagustuhan ng kanyang nanay at tiyuhin, sumali pa rin si Jacinto sa Katipunan kung saan nakilala siya bilang “Utak ng Katipunan�. Siya rin ang naging pinakapinagkakatiwalaang kaibigan at kanang-kamay ni Andres Bonifacio. Sinulat niya ang Kartilya ng Katipunan, na isang sulatin na nagsasaad ng mga turo, layunin at patakaran ng Katipunan. Bukod dito, itinatag din niya ang diyaryo ng Katipunan na tinawag niyang Kalayaan. Isa sa mga pinakamagandang tula na kanyang isinulat ay ang A La Patria na ang pinagkunan niya ng inspirasyon ay ang Mi Ultimo Adios ni Jose Rizal.

Bukod sa A La Patria, siya din ang sumulat ng Ako’y Umaasa at Ang Muling Pagsampalataya.

Ginamit niya ang alyas na Pingkian sa Katipunan at Dimasilaw naman sa kanyang mga artikulo sa Kalayaan.

Noong Pebrero 1987, si Emilio Jacinto ay nagtungo sa Laguna upang ituloy ang laban sa Rebolusyon habang si Bonifacio naman ay naiwan sa Maynila. Nilabanan niya ang mga sundalong Kastila sa Magdalena, Laguna kung saan nasugatan siya sa hita. Ikinulong siya sa simbahan ng Santa

TAGLAGAS 2010

FIL 301-01 Cruz pero doon ay ginamot siya ng isang Kastilang doktor. Nakalaya siya pero hindi nagtagal ay nagkasakit siya ng malaria at sumakabilang buhay noong Abril 16, 1899 sa batang edad na dalawampu’t-apat. .

Lapu-Lapu Ferdinand Dancel Si Lapu-Lapu ay isang raha sa isla ng Maktan.

Walang naitala tungkol sa kapanganakan niya maliban sa kanyang mga magulang na sina Kusgano at Reyna Bauga.

Kilala si Lapu-Lapu bilang isa sa mga pinakaunang bayani sa kasaysayan ng Pilipinas. Tuwing ang pangalang Lapu-Lapu ay mababanggit, karamihan sa atin ay naaalala ang kanyang pakikidigma at pagpatay kay Magellan.

Ngunit hindi ito ang sanhi ng kanyang pagiging isang magiting na bayani ng Pilipinas. Siya ay pinarangalan dahil isa siya sa mga naunang hindi sumangayon sa pananakop ng mga Kastila kahit na sumangayon na si Raha Humabon at iba pang mga Datu upang maghari ang Espanya.

Bilang isang pinuno ng Maktan, si LapuLapu ay sadyang may matigas na puso at matibay na paninindigan. Bilang patunay dito, ay mariin siyang tumanggi sa mga magagandang alok ni Magellan.

Ayon kay Magellan, bibigyan niya ng magandang posisyon at natatanging pagkilala si Lapu-Lapu, subalit kapalit nito ang pagkilala at pagtatag ng pamahalaang Kastila sa kanyang nasasakupan. Labis na ikinagalit ni Magellan ang pagtanggi ni LapuLapu sa kanyang alok. Hatinggabi ng Abril 26, 1521 nang si Magellan, kasama ng kanyang mga kapanalig na mahigit na isang libo ay naglayag upang sakupin ang Maktan. Sa kabilang dako ay handa namang salubungin ito ng may 1,500 na mandirigma ni Lapu-Lapu. Sila ay nakapuwesto sa may baybaying-dagat. Nang magsalubong ang dalawang puwersa, nagsimula ang isang umaatikabong labanan sa Maktan. Sa bandang huli ay natalo ni Lapu-lapu si Magellan nang tamaan niya ito sa kaliwang binti. Si Magellan ay bumagsak sa lupa at dito siya pinatay ni Lapu-Lapu. Sa pagkamatay ni Magellan, ang mga Kastila ay umurong sa pakikidigma at tuluyan nang umalis.

Ang pakikidigma ni Lapu-Lapu ay ginugunita taun-taon sa mismong lugar na pinangyarihan ng pakikipaglaban.

Walang nakatitiyak ng kamatayan ni Lapu-Lapu subalit ang kanyang tagumpay sa paglaban sa dayuhan ay isang kabayanihang naitala sa kasaysayan ng Pilipinas.

Ang Mga Magandang Ginawa Ni Emilio Aguinaldo Ruel Reyes Si Emilio Aguinaldo ay isang miyembro ng Katipunan noong panahon ng mga Kastila. Noong 1897, pinirmahan niya ang Biak-na-Bato. Sa terms ng “pact� na ito, kailangan ni Aguinaldo at mga pinuno ng Katipunan na umalis ng Pilipinas at pumunta sa Hong Kong kapalit ng 400,000 pesos. Noong dumating sila sa Hong Kong, ginamit nila ang pera para bumili ng armas. Habang wala sila sa Pilipinas, nilalabanan pa ng mga mamamayan ang mga Kastila. Iba ang mga rebelde na ito sa dati kasi mga mahirap na tao ang lumalaban sa Kastila.

Halimbawa, linalabanan ng mga magsasaka ang mga Kastila. Noong ipinahayag ng Amerika ang giyera laban sa mga Kastila, bumalik si Aguinaldo at mga pinuno ng Katipunan sa Pilipinas at sumindi na naman ang apoy ng pakikipaglaban sa Kastila. Sa wakas, nanalo ang mga Pilipino.

Sa katapusan ng giyera laban sa mga Kastila, nagbotohan ang mga mamamayan kung sino ang magiging presidente ng Republika ng Pilipinas. Sa eleksyon, nilabanan ni Aguinaldo si Andres Bonifacio, ang pinakamataas na pinuno ng Katipunan, at nanalo si Aguinaldo. Noong ika-21 ng Enero 1899, nag-umpisa ang Unang Republika ng Pilipinas kasama ng proklamasyon ng Konstitusyon ng Malolos. Pero maikli lang ang panahon ng kalayaan ng Republika na ito.

Mahirap ang term ni Presidente Aguinaldo kasi sa madaling panahon pagkatapos ng giyera laban sa Kastila, nag-umpisa naman ang giyera ng Pilipinas laban sa mga Amerikano. Gayunpaman, , may mga ginawa si Aguinaldo para sa kanyang bansa. Sa maikling oras na Presidente siya ng Unang Republika ng Pilipinas, inilunsad niya ang ibat-ibang KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

11

FIL 301-01 programa para sa pag-aaral. Itinayo ni Aguinaldo ang pampublikang edukasyon para sa elementarya.

Itinayo rin ng gobyerno ang Universidad Literia para sa pag-aaral ng medisina, parmasya, siruhiya, pagnonotaryo at iba pa.

Diego Silang Katherine Jumalon Si Diego Silang ang bayani na pinili ko.

Siya ay rebolusyonaryong lider sa Ilokos.

Lumaban siya sa mga Espanyol.

Ipinanganak siya noong a-16 ng Disyembre, 1730 sa Aringay, La Union.

Lumaki siyang Ilokano.

Nagtatrabaho siya bilang isang mensahero para sa mga Kastilang pari. Matalino at mahusay na magsalita ng Espanyol si Diego. Asawa niya si Gabriela Silang. Pumunta siya sa Maynila at nakita niya ang mga masama at mapagsamantalang mga Kastila.

Pag-uwi niya sa Pangasinan, siya at ang mga kaanak ay nagplano ng paghihimagsik laban sa mga Kastila. Pumunta siya sa Vigan at dito siya nagsimula para pabagsakin ang mga Kastila. Siya ay tinawag na isang lider ng mga Ilokano. Pero nahuli siya at nakulong. Nakalaya siya at marami pa siyang naisagawa para sa rebelyon. Pero, si Simon de Anda ay nagplano na patayin si Diego. Noong a28 ng Mayo 1763, pinatay siya nina Miguel Vicos at Pedro Becbec. Ngunit kahit na napatay si Diego, ipinagpatuloy pa rin ang rebolusyon ng kanyang asawa.

Ramon Magsaysay Carlo Raneses Si Ramon Magsaysay ang ikatlong presidente ng Republika ng Pilipinas. Ipinanganak siya noong a-31 ng Agusto, 1907 sa Iba, Zambales.

Nag-aral siya sa Institute of Commerce at Jose Rizal College at nakatanggap siya ng isang Bachelors Degree sa Commerce. Pagkatapos ng kolehiyo naging mekaniko siya ng mga kotse. Naging shop superintendent din siya pagkatapos ng maraming 12

KATIPUNAN MAGAZIN

taon.

Pero naging sundalo siya sa Army ng Pilipinas noong World War II. Noong pagsuko ng Bataan sa mga Hapon tumakas si Ramon Magsaysay sa bundok.

Doon sa bundok inayos niya ang mga gerilya forces sa Western Luzon.

Mahalaga si Magsaysay kasi itinigil niya ang invasion ng mga Hapon sa Zambales bago dumating ang mga Amerikano. Pagkatapos ng digmaan, inihalal siya na maging isang representante ng Zambales sa a-23 ng Abril, 1946. Noong a-10 ng Nobyembre 1953, naging presidente si Ramon Magsaysay ng Pilipinas.

Habang presidente siya hinarap at tinapos niya ang Hukbalahap Rebellion. Ang Hukbalahap Rebellion ay isang grupong gerilya na sumasalungat sa goberyno ng Pilipinas kasi hindi sila pumapayag na maging opisyal ang gobyerno. Gumawa siya ng mga reporma para sa lupa at mga paraang pangekonomiya para gumaling ang pangangalakal at ekonomiya ng Pilipinas. Sabi ng maraming Pilipino na habang presidente siya, ito ang “Golden Years� ng Pilipinas kasi maganda ang ekonomiya, malakas ang militar, at naipakilala ang Pilipinas sa mundo.

Mahalaga si Ramon Magsaysay kasi inatasan niya ang huling rebisyon ng pambansang awit na kinakanta ngayon. Ito ang mga dahilan kung bakit mahalaga si Ramon Magsaysay sa kasaysayan ng Pilipinas at kung bakit isa rin siyang bayaning Pilipino.

Teresa Magbanua Rosemarie Reyes Si Teresa Magbanua y Ferraris ang tinatawag na Joan of Arc ng Pilipinas. Bago siya tinawag ng Joan of Arc, naging isang leader siya ng mga sundalo sa Visayas sa laban ng Amerikano at Espanol.

Ipinanganak si Teresa sa isang mayaman na pamiliya noong ika-18 ng Oktubre ng 1868. Galing siya sa isang pamilya na maraming tao

TAGLAGAS 2010

FIL 301-01 ng rebolusyion at lagi siyang nag-vovolunteer sa Pilipinas at naging magaling na Horseman at marksman. Sa mahigit sa limampung taon na sundalo siya, nakatulong siya sa isang guerilla resistance unit kasama ng mga sundalo sa Allied Filipinos. Namatay siya noong August 1947.

Fernando Maria Guerrero Linden Lee Ipinanganak si Fernando Maria Guerrero noong May 30, 1873 sa Ermita, Manila.

Sina Clemencia Ramirez at Lorenzo Guerrero ay ang kanyang mga magulang.

Ang kanyang ama ay naging isang pintor at guro. Ang kanyang ina naman ay naging mahilig sa musika.

Noong bata pa si Fernando, Magaling siyang magpinta at tumugtog ng piyano at pluta. Magaling din siyang gumuhit.

Nag-graduate siya sa Unibersidad ng Santo Tomas.

Pagkatapos niyan, nagsimula siyang magsulat ng mga tula sa wikang kastila. Mahusay siyang magsalita ng Tagalog, Kastila, Greek at Latin. Tinulungan niya si Antonio Luna sa paggawa ng "La Independencia." Doon niya isinulat ang kanyang mga tula kagaya ng "Mi Patria." Naging editor siya ng "El Renacimiento," noong namatay si Antonio Luna.

Ang kanyang pagsusulat ay nagbigay ng lakas ng loob sa kanyang mga kababayan sa panahon ng rebolusiyon sa Pilipinas.

Kahit siya'y nagsulat ng mga ilang tula sa wikang Kastila, ang kanyang buong puso at isip ay Pinoy. Sumama din siya sa pulitika noong naging konsehal ng Maynila. Naging isang miyembro din siya ng First Philippine Assembly.

Namatay siya noong June 12, 1929.

Limampu’t-anim pa lang siya. Mababasa natin ang kanyang mga tula sa isang aklat na tinatawag na "Crisalidas." Ipinangalan ang isang eskuwelahan sa Maynila sa kanya.

Ninoy Aquino Anne Jelea Requilman Si Benigno “Ninoy” Aquino, Jr. ay ipinanganak noong November 27, 1932.

Siya ay naging senador, gobernador at mayor ng Pilipinas. Siya rin ay naging advisor ng presidente noong 1949 to 1954. Sa mga araw ng Martial Law, si Ninoy Aquino ay isa sa mga importanteng taong laban sa mga pinaplano at ginagawa ni Presidente Ferdinand Marcos.

Naging candidate si Ninoy Aquino para maging presidente noong 1973 pero dineklara ni Ferdinand Marcos ang Martial Law. Ipinakulong ni Marcos si Aquino dahil daw sa illegal possession of fire arms. Sa preso, nagkaroon ng maraming problema is Aqunio sa kanyang kalusugan.

Pinayagang pumunta si Aquino sa Amerika para magkaroon ng operasyon sa puso niya. Madaling nag-recover si Aquino, at nanatili siya at ang kaniyang pamilya sa Massachusetts ng tatlong taon.

Doon nag-aral si Aquino sa Harvard University, kung saan ginamit niya ang mga scholarship at grants para makatulong sa pag aaral niya.

Nagpasyang bumalik si Aquino sa Pilipinas at iniwan niya ang kaniyang pamilya sa Amerika.

Maraming nangyayari sa Pilipinas at naisipan ni Aquino na kausapin si Marcos para hindi lumala ang sitwasyon. Matalinong tao si Aquino at kahit maraming tao ang nagsabi na ipapapatay siya kapag bumalik siya sa Pilipinas, ang sabi niya ay, “The Filipino is worth dying for”. Sa kabila ng pakiusap ni Aquino na ang gusto lang niya sa pagbalik niya ay tahimik at mapayapang usapan kasama si Marcos, paglabas ni Aquino sa eroplano ay nabaril siya kaagad sa ulo.

Dahil sa pagkamatay ni Aquino, maraming tao ay nagsama-sama sa pagbabago ng Pilipinas.

Ang asawa ni Ninoy Aquino, na si Cory Aquino ay naging presidente pagkatapos ni Marcos.

Bilang pag-alala kay Aquino, ang international airport ay ipinangalan sa kanya. Ito ay naging “Ninoy International Airport”.

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

13

FIL 301-02

14

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

FIL 202

Pagtulong sa Kapwa Gawaing Pinagpapala Patnugot ng Klase: Mary Pigao Guro: Lilibeth Robotham Filipino 202 Section 1 Napili ng klase naming sumulat tungkol sa iba’t-ibang organisasyon sa Amerika at sa mundo na nagbibigay ng kanilang oras, pera, at sarili para mabigyan ng mas makahulugang buhay at dignidad ang mga taong nangangailangan at naaapi. Sana’y mas mahikayat tayong tumulong ng mga organisasyong ito.

PMA: Pacific Missionary Aviation Amber Abinsay at Kara Day Ang Pacific Missionary Aviation ay evangelical, charitable organization na ibinabahagi ang relihiyon sa Pilipinas, Guam, at Micronesia.

Ang PMA ay nagbibigay ng medical care, sea searches, disaster relief, transportasyon ng mga medisina at pagkain at tumutulong sa mga logistics sa mga isla. Sinusuportahan din nila ang ibang simbahan, edukasyon sa mga paaralan sa isla, at namamahala din sila ng Orphanages, media ministries, at iba pang serbisyo.

Tatlumpung taon na ang PMA na nagseserbisiyo sa mga tao. Sina Pastor Edmund Kalau at ang asawa niya ang mga namamahala ng PMA mula 1965. Sila ngayon ang pangunahing lider sa organisasyong ito. Ang mag-asawang ito at ang mga miyembro ng PMA ay nagdisisiyon na palawakin ang pangitain sa Pilipinas. Marami na ang PMA na tinayong mga simbahan, paaralan, at mga orphanage sa Oriental Mindoro- shelter para sa mga abandoned at abused na mga bata at dormitoriyo para sa youth outreach ministries.

Ang PMA ay nakakuha din ng transportasyon para sa pagsuporta ng kanilang mission. Nag-umpisa sila sa bangka, ngayon, may barko na sila at may clinic sa loob nitong barko.

Ang tawag dito ay “floating clinic.” Ang pangalan na barko ay Sea Haven na nagseserbisiyo sa remote na isla na walang harbors o airstrips. Nasa Pohnpei ang base ng barko at nagbibigay ito ng medical, health care, education, at disaster relief at logistical support. Ang goal ng PMA ay idebelop ang Christian leaders at disciple men para mag

lead at palakihin ang dumadalo at sumasapi sa simbahan sa isla.

May Christian radio station din ang PMA sa Pohnpei, Micronesia. Ang tawag dito ay “The Cross” (FM 88.5). Ang goalng “The Cross” ay para i-brodcast ang Gospel ng Panginoong Hesus, magbigay ng Biblical training sa pastors, magalok ng Christian teaching programs para sa young generation, musiko, at locally-produced programs sa ibat ibang lingguahe ng isla.

Philippine Charities Foundation Kristine Uclaray at Raymond Bermudez Ang Philippine Charities Foundation (PCF) ay nag-umpisa noong 1991 sa tulong ng mga Filipino-American na grupo sa South Florida.

Pinangungunahan ang grupo na ito nina Fely Dizon, Nomy Ramirez at William Sanchez.

Inumpisahan nila ang Charity na ito dahil naawa sila sa mga taong naapektuhan ng pagputok ng Mt. Pinatubo noong 1991. Galing mismo sa kanila ang tulong na binigay nila. Ngayon, nakukuha ng PCF ang kanilang pera sa pamamagitan ng paghingi, pagbebenta, mga pormal na sayawan at iba’t ibang pagdiriwang para makaipon ng pera.

Hindi lang ang mga naapektuhan sa pagputok ng bulkan ang natulungan ng PCF dahil natulungan din nila ang mga taong nasawi sa bagyo, pagguho ng lupa, sunog at iba pa sa iba’t ibang probinsya sa Pilipinas. Ang ilan sa mga probinsiya na natulungan na nila ay ang Zambales, Laguna, Bulacan at Cavite. Tumutulong ang PCF sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga pagkain, pagpapatayo ng mga nasirang gusali, libreng klinika para sa mga may sakit at mga nasugatan, at marami pang iba.

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

15

FIL 202

Locks Of Love Geraldine Villanueva at Mary Pigao Ang Locks of Love ay isang organisasyon na tumutulong sa mga bata mula sa bansang Amerika at Canada na may edad hanggang dalawamput-isa, na maysakit at nalalagas ang buhok dahil nakakaranas sila ng mahabang gamutan. Kailangan ng mga bata ang tulong o kahit anong maibibigay na buhok para mapalitan kahit pansamantala ang mga nawalang buhok nila dahil sa paggamot sa kanilang sakit. Karamihan sa mga batang tinutulungan ng Locks of Love na nalalagas ang buhok, ay may sakit na ang tawag ay alopecia areata. Sa ngayon ay di pa alam ang sanhi ng sakit na ito. Ang tulong na ginagawa ng Locks of Love ay mabigyan ng lakas ng loob at tiwala sa sarili ang mga bata upang harapin ang mga pagsubok na darating sa kanilang buhay.

Ang misyon ng Locks of Love ay ang maibalik sa mga bata ang tiwala sa sarili at mabuhay ng normal kahit na sila ay may dinadalang karamdaman. Layunin din na mabigyan sila ng ponytails para sa mas magandang buhok at pati na rin ng tulong na pinansyal para sa mga bata. Ang mga bata ay makakatanggap ng hair prostheses nang libre ayon sa antas ng kanilang pamumuhay.

Books for the Barrio Gilbert Menor at Ritchilda Yasana Ang Books for the Barrios ay isang charitable organization na nagsimula noong 1981. Nasa California ang headquarters nila. Sa unang limang taon, nagbibigay sila ng maraming libro para sa ibat-ibang barrio sa Pilipinas. Tumutulong din ang U.S. Navy at Philippine Airlines para sa 16

KATIPUNAN MAGAZIN

pagbibigay ng mga libro.

Ang organisasyon na ito ay humahanap ng solusyon para sa mga mahirap na bansa na naaapektuhan sa sinasabi nilang "brain drain.".

Naniniwala sila na importanteng palakasin ang edukasyon ng mga tao lalu na ang mga bata kasi maraming doktor, nars, o abogado na naghahanap ng trabaho sa abroad. Napakahalaga ng edukasyon sa organisasyon na ito dahil naiintindihan nila na ‘yun ang kailangan para sa ikabubuti ng ekonomya ng bansa.

Hanggang ngayon, nagbibigay ang organisasyon ng higit sa 12 milyong libro sa ibang bansa, para magsanay ng mga guro, at magpatayo ng limampung eskwelahan. Maraming taong natulungan ang organisasyon na ito. Marami din silang natutulungan sa ibang bansa katulad ng Mexico, Honduras, at Bhutan.

Ang Books for the Barrios ay hindi lang nagbibigay ng libro, pero marami ding taong tinutulungan sa edukasyon, at nagbibigay ng pagasa sa mga bata sa Pilipinas.

Medecins Sans Frontiers Mhoana Bello at Danielle Sacramento

Ang Medecins Sans Frontiers (MSF) o ang Doctors Without Borders ay isang makataong organisasyon na pangmedikal na nilikha sa France noong 1971 ng mga doktor at mamamahayag. Ang organisasyon na ito ay tumutulong sa halos 60 na bansa sa mga taong nangangailangan ng tulong na pangmedikal dulot ng sakuna, bayolenteng pangyayari, kapabayaan, malnutrisyon o kakulangan ng mga propesyong medikal. Ang MSF ay base sa prinsipyo ng Medical Ethics at pagbibigay ng importansya sa kahit na sinong tao.

Sila ay nagbibigay ng medikal na tulong sa lahat na hindi base sa kulay, kasarian o relihiyon ng tao.

Ang MSF ay kumikilos sa sarili nilang kakayahan.

Mayroon silang iba’t-ibang pangkat-medikal na gumagawa ng iba’t-ibang pagsusuri upang alamin kung anu-ano ang mga pangangailangan ng isang lugar bago nila simulan ang kanilang programa.

Angrganisasyon na ito ay kumukuha ng tulong sa mga pribadong sektor at hindi sa gobyerno. Ang kanilang mga gawain ang naghihikayat sa mga pribadong sektor na magbigay ng tulong.

Ang MSF ay malimit na saksi sa mga

TAGLAGAS 2010

FIL 202

iba’t-ibang sakuna. Sila ay tumutulong sa lahat ng nangangailangan at hindi sila namimili base sa politikal na pananaw. Sila rin ay nagbibigay liwanag at kung minsan ay nagbibigay atensyon sa mga pananaw na nakaligtaan ng gobyerno gaya ng Genocide sa Darfur at ang pagpapalayas sa mga libo-libong mga tao sa kanilang mga tahanan. Ang MSF ay malimit na nakikibaka sa mga lokal na awtoridad o sa ibang mga relief effort upang makapagbigay ng mahusay na tulong pangmedikal.

Halos 28,000 na tao ang kagawad sa MSF. Maliban sa mga doktor, meron din silang mga nars, manggagawa sa Logistics, at Lab Technicians, na galing sa iba’t-ibang bansa. Sa kasalukuyan, ang MSF ay patuloy na nagbibigay ng tulong para sa mga taong may labis na pangangailangan na medikal.

Peace Corps Racquel Raneses at Sabrina Fallejo Mula sa taong 1961, higit sa dalawang daang libong Amerikano ang nagsama-sama upang buuin ang Peace Corps. Ang organisasyong ito ay tumutulong sa higit isang daan at tatlumput siyam na bansa. Ang namamahala sa Peace Corps ay ang gobyerno ng pamahalaang Estados Unidos. May tatlong misyon ang organisasyong ito: Una, ay ang magbigay ng tulong sa mga nangangailangan, ikalawa, ay ang tulungan ang ibang bansa na maintindihan o maunawaan ang kulturang Amerikano, at ikatlo, ay ang tulungan ang kulturang Amerikano na maunawaan ang ibang kultura sa labas ng bansa.

Maraming volunteers ang taos pusong nagbibigay ng kanilang serbisyo sa organisasyon.

Bago sila makatulong, kailangan silang sumailalim sa isang application process para ma-qualify silang mag-participate sa programa. Ang mga volunteers ay dapat mamamayan ng Estados Unidos, may degree sa kolehiyo, handang magtrabaho sa abroad ng dalawamput apat na buwan pagkatapos ng tatlong buwan ng training. Ang mga volunteers ay pwedeng magtrabaho sa gobyerno, eskwela, nonprofit organizations, non-government organizations at entrepreneurs sa edukasyon, impormasyong teknolohiya, agrikultura, at sa kalikasan.

Habang papalapit na ang graduwasyon, maraming gumugulo sa aming isipan. Isa sa mga ito ay ang pagsama o pag-vovolunteer sa Peace Corps. Nakakatakot isipin minsan, pero malaking oportunidad ito upang tumulong sa kapwa.

Maharlika Charity Foundation Sheila Claudio at Teddy Barbosa Ang Maharlika Charity Foundations ay binuo ng mga taong may malasakit sa kanilang bayan noong Mayo taong isang libot siyam na raan pitumput tatlo.

Nang magsimula ang organisasyong ito, libo-libong mga kapuspalad, may sakit, biktima ng ibat’-ibang kalamidad at iba pa ang natulungan ng libre. Nabuo ang organisasyong ito upang matulungang ang mga katutubong Pilipino na nahihirapang mag-hanap ng mga gamot. Misyon ng organisasyon ang maghatid o magbigay ng ibang paraan o lunas sa mga sakit habang pinaliliit ang gastos sa paggamot ng mga sakit. Kasama na rin sa kanilang misyon ang palaguin ang kaalaman sa malusog na kabuhayan sa pamamagitan ng pagtuturo.

Ang organisasyong ito ay patuloy na sinusuportahan ng mga ibat-ibang kompanya, fund-raising drives, benefactors, government charity agencies at iba pa. Ngayon, moderno na ang medical facility ng organisasyong ito. Noon, isang maliit lamang na center ito pero ngayon, mayroon na itong sariling medical team at may sariling building narin na naka-tayo sa J.P. Cabaguio Avenue, Davao City.

Tuwing Pasko, may “pamaskong handog sa mga Lolo at Lola” ang Maharlika Charity Foundation. Tuwing pasko, ine-eksamen o inooperahan ng libre ang mga lolo’t lola na may sakit sa mata; partikular sa mga may Cataract. Ang mga intersadong Senior Citizens ay pwedeng magpaschedule o magpa-screening mula Lunes hanggang biyernes magmula Disyember 7-14. Hindi lamang mga lolo’t lola ang natulungan ng organisasyong ito at hindi lang tuwing pasko ang taos-pusong pagbigay nila ng serbisyo kundi buong taon at sa buong bayan!

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

17

FIL 202

Surfing the Nations Kaiser Nonales at Jun Cabison Ang Surfing the Nations (STN) ay isang organisasyon na inumpisahan nina Tom at Cindy Bauer. Inumpisahan ito ni Tom dahil gusto niyang baguhin ang mga negatibong nakaugnay sa surfing.

Sa pamamagitan ng organisasyon na ito, naniwala siyang magiging positibo ang lahat. Nag-umpisa ang STN sa Kalihi noong 1997. Dito inumpisahan ni Tom na ipagkalat ang kanyang mga ideya sa mga kabaataan tungkol sa organisasyon niyang pinaplano.

Noong 1998, ang STN ay nag-umpisang magpakain sa mga taong walang pagkain.

Inumpisahan nila ito sa Bali, Indonesia. Pero, habang tumatagal, lumaki ang STN. Naglakbay sila sa mga iba’t ibang lugar katulad ng Indonesia, Sri Lanka, Bangladesh at Pilipinas. Ngayon, ang STN ay naglalakbay para ipagkalat ang philosophy na “Surfers Giving Back.” Ang ibig sabihin ay ang mga surfers ay handang tumulong sa mga taong nangangainlangan ng tulong. Ang mga bansang tinutulungan ng STN ay ang mga mahihirap.

Nagbibigay sila ng tubig na panligo at pang-inom, toilet paper, at saka mga fast food.

Ang bagong lokasyon nila ay sa Wahiawa.

Inaabot nila ngayon dito ang kanilang mga tulong sa komunidad.

Kung gusto mong maging parte ng STN, bisitahin ang website nila sa: www.surfingthenations.com, tumawag sa kanilang opisina:(808) 838-SURF (7873), or bisitahin ang facebook; Surfing The Nations.

Disney VoluntEARS Michael Cera

Children’s Cancer Fund of America Trisha Avellaneda at Denise Lauser Alam mo ba na ang kanser ay ang pinakadelikadong sakit sa mga bata dahil ito ang #1 disease killer? Ang CCFOA, o Children’s Cancer Fund of America, ay isang charitable na organisasyon para sa mga batang may sakit na kahit anong kanser. Simulang sero hanggang 18

KATIPUNAN MAGAZIN

labing-siyam na taong gulang ang mga batang tinutulunganng organisasyon na ito.

Sinusuportahan ang mga bata at ang mga pamilya ng batang may sakit sa pamamagitan ng tulong na pinansyal at pagbibigay ng impormasyon para sa kanila. Nagpapadala rin ang CCFOA ng mga newsletters sa mga pamilya at mga tagasuporta para makita nila ang mga batang tinutulungan nila.

Ang kasabihin nila ay “Their hopes for tomorrow DEPEND on help today”, o “Ang kanilang pagasa para sa kinabukasan ay nakasalalay sa tulong ngayon.”

Ang CCFOA ay tumutulong pagaanin ang mga pinansiyal na obligasyon para sa mga magulang o tagapag-alaga ng mga batang may kanser.

Kadalasan, nakakaranas ang mga magulang o tagapag-alaga ng batang may kanser ng malaking bawas sa kita at pagtaas naman ng mga gastos katulad ng medikal, kasama ng pagkain at paglalakbay. Mayroong iba’t-ibang mga paraan na binibigay ng CCFOA para tulungan ang mga bata.

Kung gusto mong makatulong sa mga bata, pwede kang mag-abuloy ng pera para sa batang pasyente sa pamamagitan ng “Check for Children Program.” Kung ikaw o isang kakilala ay mayroong sasakyan, bangka, o “motor home” na hindi na ginagamit, puwede mong tawagan ang CCFOA para sa tax deductible na donasyon.

Pwede ka rin magdonate ng “memorial” o “inhonor” na regalo para sa mga bata.

Ang CCFOA ay isang maliit na organisasyon sa ngayon. Subalit dahil sa maganda nitong adhikain, malaki ang posibilidad na maging mas malawak ang maabot nito.

Ang Disney ay kilala sa pelikula at theme parks sa buong mundo. Salamat kay Walt Disney, nagpasaya sila sa amin mula pa noong mga bata kami. Noong 1992, lumikha ang Disney ng programang VoluntEARS. Ito ay charitable organization na binubuo ng Disney cast members.

Tumutulong sila sa charities at service organizations sa mga komunidad. Ang cast

TAGLAGAS 2010

FIL 202

members ay nagvo-volunteer ng kanilang oras sa charity na kanilang pinili. Pagkatapos, magdodonate ang Disney ng pera sa charity batay sa kanilang aktibidad.

Nagtrabaho ako sa Animal Kingdom Lodge sa Disney World sa Florida. Sa otel, may programa upang magtipon ng mga sabon.

Nagtitipon ang Disney ng sabon upang tumulong sa non-profit organization: Clean the World.

Nagbibigay ang Disney at Clean the World ng sabon sa mga nangangailangan. Noong nakaraang buwan, nagbigay sila ng 100,000 bars ng sabon sa Haiti upang maiwasan ang cholera outbreak. Sa buwan na ito, magbibigay sila ng isa pang 200,000 bars ng sabon. Ito ay isa lamang aktibidad sa maraming aktibidad sa programa ng VoluntEARS.

Toys For Tots Richard Tablano Isang programa ang Toys For Tots na tumutulong sa mahihirap na bata sa Estados Unidos para mamalas ang saya ng Pasko.

Nagkokolekta sila ng mga bagong laruan at ipinamimigay bilang mga regalo sa mga nangangailangang bata sa komunidad. Habang marapat na bigyan ng pagkilala ang mga ibang organisasyon na nagtatrabaho para pakainin, damitan, at bigyan ng tirahan ang mga nangangailangan, understandable na ang isang bagay na tradisyonal gaya ng regalo sa Pasko—sa bata—ay kasinghalaga din. Aktibo ang Toys For Tots sa approximately 500 na komunidad sa loob ng 50 estado, Distrito ng Columbia, at Puerto Rico.

Mula Oktubre hanggang Disyembre, ang koordinaytor sa komunidad ang namamahala sa pagpaplano, pag-oorganisa, at pamumuno sa kampanya para kumulekta ng mga laruan, na siyang ipamamahagi sa Disyembre.

Pero, nasa suporta ng lokal na komunidad at ng mga kabaitan ng nagbibigay ang tagumpay nito.

Nagpapakahirap ang mga magulang ko upang gawing masaya ang Pasko para sa

amin ng ate ko taun-taon. Ngayon, dahil sa mabubuting alaala mula sa mga panahong iyon at ang malakas na pagmamahal sa panahon ng Pasko, natutuwa akong mayroong organisasyong nagtratrabaho upang maibigay sa mga bata ang alaala at pagmamahal ng Pasko na hindi nila kayang mamalas dahil sa mahirap na buhay.

Gawad Kalinga Si May Sambajon Ang Gawad Kalinga Community Development Foundation ay isang organisasyon sa Pilipinas para pakalmahin ang paghihirap at building development sa bansa. Ang mission ng Gawad Kalinga Community Development ay tapusin ang paghihirap ng mga tao para sa limang milyon pamilya sa 2024. Ito ay para ibalik ang dignidad ng mga tao na mahihirap. Sinimulan ang Foundation noong 12/26/1995 ng Couples of Christ, isang organisasyon na tumutulong sa mga batang nagkakasala sa mga sikwater sa Pilipinas.

Maraming nagawang tulong ang Foundation. Noon 2/25/2006 inilaunch nila ang Isang Milyong Bayani campaign. Ito ay para makakita sila ng mga tao na tutulong sa mga naghihirap sa Pilipinas. Maraming taong tumutulong at hindi lang taga Pilipinas. Buong mundo ay tumulong gumawa ng mga bahay at komunidad sa isang linggo. Maraming proyekto ang Foundation at hanggang ngayon tumutulong pa rin silang gumawa ng mga bahay at tinutulungan ang mga naghihirap si Pilipinas.

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

19

FIL 201-01

PAGBIBIGAY NG SARILI SA KAPWA Patnugot ng Klase: Sean Finbar Sheehey Guro: Lilibeth Robotham Napakaimportanteng tumulong sa inyong kapwa at komunidad kasi nakakatulong ito sa paglago at pag-unlad ng mga komunidad. Ang paggawa ng mga community service ay nagpapalakas sa isang komunidad. Naglalarawan ang mga artikulo namin ng aming sariling karanasan sa pagtulong sa komunidad.

-Christine Flores Maliit pa ako noong nag-umpisang magboluntaryo sa ibat ibang lugar. Nag-umpisa ako nang maaga kasi ang mga magulang ko, pinasasama ako sa youth group ng simbahan namin. Minsan sa simbahan lang kami tumutulong at naglilinis kung meron kainan pagkatapos ng simba at minsan sa bahay kami ng mga matanda at naglalaro kaming lahat ng bingo. Kaya lang, ang paborito kong lugar na nagboluntaryo ako ay sa bilangguan ng Halawa Correctional Facility. Para ito sa volunteer project namin sa psychology class ko sa KCC. Mga tatlong buwan ako doon at maraming-marami akong nakita at napag-aralan.

Doon sa bilangguan, tinutulungan ko ang mga social workers. Ang mga social workers ang nagbibigay ng therapy sa mga preso at kailangan nila ng therapy kasi lahat sila merong mental disorders at medicated nga sila. Kung wala silang gamot, siguro talagang mapanganib sila. Ang naaalala ko ay mga sampu sila na nasasamahan ko sa therapy at lahat sila ay pumatay ng tao. Pero, medicated sila at hindi naman sila marahas. Sa therapy, parang mga bata ulit sila kasi ang ginagawa nila ay nagkukulay ng mga larawan at gumuguhit din. Bawal silang magbalik ng mga gamit na lapis at krayola sa prison cells nila. Sa pagdating at sa pag-alis nila, pinaghahanapan sila ng kontraban ng sikyo. Ang inisip ko noon na dapat nga lang iyon para wala silang masaktan na iba.

Nakita ko din ang Psychiatrist ng Halawa Correctional Facility at hanga din ako kasi katatapos niya lang ng pag-aaral sa medical school at babae pa siya. Kung kaya niyang gawin ito, siguro kaya ko din. J Isang araw gusto kong maging psychiatrist din sa bilangguan.

-Collin Carlos Sa palagay ko, ang tumulong sa ibang tao ay ang pinaka-importanteng gawain ng sangkatauhan.

Maraming paraan para tumulong sa ibang tao, pero 20

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

pumili ako ng isa. Mahalaga sa akin ang mga kultura sa mundo, lalo na ang kultura sa Hawaii.

Mahalaga din sa akin ang agrikultura at gusto ko ng trabaho sa labas. Dahil dito, nagboluntaryo ako sa tatlong lo‘I - sa Punalu‘u at Kahana sa Oahu sa Waipio sa Big Island.

Nagtanim, nag-ani, at naghanda ako ng kalo.

Natutunan ko din ang kabuluhan ng kalo sa kultura ng Hawaii at ang maraming gamit ng kalo. Sa palagay ko, ito ay tumulong na mag-alaga ng Hawaiian na kultura at iyong istilo ng buhay. Gusto kong magboluntaryo muli sa mga lo‘i.

-Eli Wong Noong bata pa ako, mahilig na mahilig ako sa dagat. Lagi akong lumalangoy sa mga beach.

Maaga akong natutong lumangoy kasi tinuruan ako ng tatay ko. Noong kindergarten ako, pinasok ako ng tatay ko sa Red Cross Swimming Lessons. Pumasa ako ng levels hanggat nakompleto ko ang buong programa. Naging competitive swimmer ako sa second grade.

Bawat taon, nagpapatulong sa swimming club ko ang Red Cross na magturo ang swimming lessons. Kaya, ito ang unang-una na volunteer work na ginawa ko. Iyong una, assistant lang ako. Minsan, mas malaki pa ang istudyante ko kaysa sa akin.

Isang araw, muntik na akong malunod kasi kumapit ang isang malaking estudyante ko sa akin sa malalim na tubig. Buti na lang, tinulugan ako ng lifeguard.

Marami akong natutunan sa pagtuturo ng swimming lessons. Natuto ako kung paano magsalita sa mga maliliit na bata. Natuto din ako na dapat maraming pasyensya at pagtitiis kapag nagtuturo.

Pero, ang pinakaimportante na natutunan ko ay kung paano magsalita nang maayos sa mga matanda sa akin.

Habang lumalaki ako, tumataas ang ranking ko sa swim lessons. Noong eighth grade, naging fulltime instructor na ako. Marami na akong naturuan na

FIL 201-01 bata at matatanda. Noong high school, tinanong ako ng scholarship committee kung ano ang volunteer work na nagawa ko. Sinabi ko na nagtuturo ako ng Red Cross Swimming Lessons, at talagang ngumiti ang mga mukha nila, kasi alam na alam nila ang swimming lessons na ito. Kaya, ako siguro ang napili na scholarship recipient dahil sa napakaraming volunteer hours na nagawa ko sa swimming lessons.

Hindi lang iyon, pero malaking diperensya din ang nagawa ko para sa komunidad ko.

Maraming taga- Pilipinas ay natuto lumangoy dahil sa Red Cross Swimming Lessons.

Marami ding mga bata na natuto lumangoy, kaya talagang inaalagaan ang dagat. Marami din siguro na hindi nalunod o kaya naligtas sa paglunod dahil sa swimming lessons. Ang mga bata ay hindi na takot sa tubig, kaya nakakalangoy sila sa mga waterparks at hotels. Habang mas maraming nakakalangoy, mas marami ding income ang mga negosyo na hanapbuhay ay depende sa dagat o tubig. Lumalaki at gumagaling din ang swimming clubs sa isla kasi mas maraming magagaling na swimmers ay na e-expose sa swimming.

Talagang mabuti ang volunteer work kasi malaking serbisyo ang nagagawa para sa iyo at sa komunidad mo. Dapat lahat ng bata ay nakakaranas ng volunteer work para mas mabuti ang kinabukasan ng mundo. Ito ang isang bagay na nakakatulong sa mga mahihirap na bansa na walang pera ang gobyerno. Kung lahat ng tao ay nagsisitulong para sa bansa nila, malaking diperensya din ang nabibigay para sa mga eskuwela, mga ospital, mga negosyo, at para sa mahirap na gobyerno. Siguro, sa araw na nagsisitulong ang mga tao sa isat-isa ay ang araw na makikita ng mundo ang kagandahan ng totoong puso ng tao.

-Candice Zemina Sa mataas na paaralan, isang miyembro ako ng Leo Club. Ibig sabihin ng Leo ay Leadership, Experience, at Opportunity.

Isang maliit na organisasyon ito ng Lions Club International. Sa mga club, naglilingkod kami sa komunidad para sa mga lokal at global na pagtulong. Nakapaglinis ako ng mga dagat sa Oahu. Nakakuha ako ng mga basura, bote, at sigarilyo sa Waimea Beach at nakapagtapon ako ng basura. Inspirasyon si Hellen Keller para sa organisasyon na gawin ang trabaho para sa mga bulag. Nagkulekta at naglinis ako na

mga salamin para sa mga mahirap na bansa sa mundo. May mga proyekto para makakuha ng pera upang labanan ang kanser. Nakalakad ako para sa Relay for Life buong gabi. Sinuportahan din namin ang kalusugan at fitness ng komunidad.

Nakapagbigay din kami ng mga kamiseta sa mga runners sa Great Aloha Run. -Sean Sheehey Nagboluntaryo ako ng dalawang taon sa St. Francis Liliha. Hawaii Medical Center-East na ang pangalan ng ospital ngayon. Kung minsan nakakatulong ako sa mga nars at mga doctors para makagamot sila ng pasyente doon. Nagpapakuha ang mga nars ng mga medical na gamit sa akin.

Kumokopya ako ng medical charts, nagtatago at nag-aayos ng mga gamit sa opsital at sinasagot ko ang telepono. Iyan ang normal na mga tungkulin ko sa ospital. Natuto ako maraming mula sa mga doktor at mga nars. Rewarding para sa ako para magtulong ang mga doktor at mga nars.

-Evonnie Eslava Gusto ko na magboluntaryo para sa mga bagay na gagawa ng isang mabuting pagkakaiba. Tingin ko na ang pagbibigay ng donasyon o sponsoring sa isang bata ay hindi volunteering. Tingin ko na volunteering ang paggawa ng isang bagay na kusa at matapat. Pero, mahirap para sa akin upang magboluntaryo dahil sa mga iskedyul na mayroon ako ngayon. Ang aking trabaho at eskuwela ay pumipigil sa akin na mag-volunteer sa anumang volunteer site. Ang aking mga libreng oras ay kinukuha ng aking pag-aaral at responsibilidad sa pamilya. Kaya, hindi ako volunteer dahil sa aking paniniwala sa pagiging tapat sa mga ito.

Sa mataas na paaralan, nagustuhan ko na magboluntaryo bilang isang tutor. Isang akong miyembro ng S.O.A.R. (Society of Avid Readers) Book Club at ginawa namin ang maraming gawain tulad ng paggawa ng plays, at pagbabasa sa mga bata sa aklatan. Isang taon, nagturo kami ng mga bata mula sa isang malapit na paaralang elementarya.

Ginamit namin ang isang oras pagkatapos ng paaralan para sa pagtuturo. Ngunit, hindi nagtagal ang programa dahil hindi sapat ang mga taong nagboboluntaryo. Gusto kong simulan ang aking sariling mga programa, ngunit hindi ko alam kung paano ko sisimulan ito. Kapag tapos na ako sa KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

21

FIL 201-01 paaralan at financially stable, plano ko na magboluntaryo sa paaralan o gumawa ng aking sariling mga volunteer na programa.

-Jeffrey Ryan Calaro Noong high school ako, marami akong ginawa para tumulong sa ibang tao at mga organisasyon. Sa huling taon ko sa high school, naging Treasure ako para sa Key Club. Ang Key Club ay isang organisasyon na tumutulong sa komunidad at sa ibang lugar. Sa lahat ng mga boluntaryong trabaho na ginawa ko, pinakaimportante ang paglilinis ng Kahe Point Beach. Sobrang dumi ng tabing dagat at maraming basura na nakita ko. Noong naglilinis ako ng Kahe Point maraming sigarilyo at serbesa na itinapon ang mga tao doon. Pagkatapos ng paglilinis, wala nang basura akong nakita.. Kapag nagbo-boluntaryo ako, masaya ang pakiramdam ko kasi alam ko na meron akong ginawa na importante sa mga tao at sa komunidad. Kung meron kang oportunidad na tumulong sa anumang bagay, gawin mo, kasi ang pagtulong mo ay pupunta sa mga tao at komunidad.

-Janet Peralta Isang escort volunteer ako sa Castle Medical Center. Volunteer ako linggo-linggo. Tungkulin ko ay gumawa ng mga gawaing-pang-opisina (halimbawa: mag-deliver ng mga kagamitan ng opisina, laboratory specimen, x-ray films at miscellaneous supplies), magdala ng pasyente sa iba’t-ibang lugar, at maraming clerical duties para sa special projects ng ospital. Volunteer din ako sa Teddy Bear Clinic sa Castle Medical Center.

Nagbibigay ako ng mga kaalaman tungkol sa kalusugan at kaligtasan ng mga bata mula sa edad na tatlo hanggang lima. Nag-sign-up din ako para sa mga volunteer na serbisyo sa mga early childhood development center sa Disyembre. Ang mga arawaraw na gawain sa CMC-early childhood development center ay kasama ang free play at movement, problem solving, circle time na may musika, aklat at istorya, manipulative na mga laruan, paglalaro at art. Ang mga activities ay naghihikayat sa individual development at tumutulong sa social, emotional, intellectual, physical growth, at selfesteem ng bata. Ang mga volunteer na serbisyo ang aking kasanayan at maghahanda sa akin para sa internship ko sa darating sa Tag-sibol na semestre.

22

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

Ako ay tutulong sa mga terminally ill na bata at sa kanilang pamilya.

-Jamie Tomada Dito sa Hawaii, tumutulong ang Foodbank sa maraming tao. Ayon sa Hunger in America 2010 report na ginawa nila, nagbigay sila ng pagkain sa 183,500 na tao, o 14 porsyento ng populasyon ng Hawaii. Taun-taon, tumatanggap sila ng puro mga de-latang pagkain sa komunidad. Laging nagbibigay din ng pera ang mga tao at negosyo sa komunidad sa kanila.

Maraming events na puwedeng lahat ng tao ay magboluntaryo. Noong Abril, nakasali ako sa isang malaking event. Siguro merong 200 na mga tao ay pumunta doon para magboluntaryo. Doon sa event, nagboluntaryo ako ng isang araw. Mula umaga hanggang sa hapon, tumayo ako sa kanto ng McCully Street at Kapiolani Boulevard. Meron akong lalagyan, tapos humihingi ako ng donasyon – mga barya o mga de-lata – sa mga tao sa likod ng kotse habang naghihintay sila sa stoplight. Sa simula, natakot ako ng konti kasi kailangang lahat kami na volunteers ay lumakad sa daan para maabot ang malayong kotse. Medyo delikado iyan kasi baka ma-runover kami di ba? At saka isa pa, natakot din ako kasi humihingi ako sa mga tao na hindi ko kilala. Pero, naging sanay din ako.

Maganda ang experience na’yon, kahit medyo mainit ang panahon. Masaya at natuwa ako dahil sumama ang mga kaklase ko at ibang tao sa event. Sa experience na ‘yon, natatandaan ko na masuwerte ako dahil hindi ako nakakapag-alala tungkol sa pa’anong kumuha ng pagkain. Hindi ako mayaman, pero meron akong sapat na perang pampagkain. Maganda talaga ang experience. Gusto kong magboluntaryo ulit.

-Michelle Tagorda Ibinibigay ko ang tulong ko sa maraming organizations. Masayang-masaya ako kasi gusto kong tumulong sa mga tao at bata. Nag-volunteer ako sa high school at ngayon sa kolehiyo. Noong sa high school, marami akong clubs. Maraming volunteer activities sa Key Club, Leo Club at National Honor Society.

Sa Key Club at Leo Club naglilinis kami sa parke malapit sa high school namin at sa mga tabing dagat kung maraming taong lumalangoy doon.

FIL 201-01 Maraming canned food drive para sa Hawaii Food Bank. Humihingi kami ng mga lata galing sa mga titser at pamilya. Kung Pasko, may Operation Christmas Child. Nagtitipon kami ng mga laruan para sa bata at nag-iimpake sa mga box ng sapatos.

Ibinibigay namin ang shoe box sa mga bata sa shelter kasi wala silang regalo. Kung Easter, pumupunta naman kami sa Halenuinui Home at may Easter activities para sa mga lolo at lola. NageEaster egg hunting kami.

Sa National Honor Society, pumupunta din kami sa Halenuinui. Naglalaro kami ng Bingo kasama ng mga lolo at lola. Kung Pasko, kumakanta kami ng mga kanta sa Pasko at ibinibigay namin ang Christmas cards para sa mga lolo at lola. Maraming activities din kung hindi Pasko. Pumupunta kami sa Peanut Butter Ministries at naghahanda kami ng pagkain para sa mga taong walang bahay.

Pumupunta din kami sa Elementary School sa tabi ng high school. Nagtuturo at naghahanda ng mga after school activities para sa mga bata sa A+.

Sa unang tag-init sa kolehiyo, nag-volunteer ako sa ospital. Tumulong ako sa Pharmacy. Sa susunod na tag-init sa kolehiyo, nag-volunteer din ako sa ospital pero tumutulong ako sa nurse sa Emergency Room. Naghahanap ako ngayon ng iba pang opportunities.

Kunsabagay, masaya ako kapag nagvovolunteer kasi gusto kong tumulong sa mga tao.

Gusto kong makitang masaya sila.

Nagninngnig ang mga mukha nila.

Ang puso ko, puno ng

ligaya at pag-ibig. Maganda ang volunteering kasi may mga taong walang pera, pagkain at bahay. Kung hindi tayo mahirap, kailangan nating tumulong sa ibang tao.

-Lauralee Snyder Nagboluntaryo ako sa MCAS Iwakuni Commissary ng dalawang taon. Wala kaming suweldo pero meron kaming mga pabuya kasi nagba-bag kami ng mga groseri ng mga mamimili.

Nagboluntaryo ako kasama ng maraming Pilipina sa Commissary. Kung minsan, nagdadala sila ng maraming pagkain tulad ng lumpia, pancit, o arroz caldo.

Gusto kong magboluntaryo sa Commissary kasi mabait at masipag ang katrabaho ko.

Nagtrabaho ako kasama ng nanay ng kaibigan ko, samakatuwid paris ng isang anak nila ang pagtrato nila sa akin. Pero, hindi lahat ng kaibigan ko, katrabaho ng nanay ng kaibigan ko. Gumawa rin ako ng mga kaibigang malapit na edad ko.

-Jason Maligmat Noong disisais anyos ako, nagboluntaryo ako sa Mehiko para sa “Habitat for Humanity.� Itong samahan ay tumutulong sa mga mahirap na tao na may kailangan ng bahay pero walang pera.

Tumulong akong gumawa ng bahay para sa mahirap na tao sa Tijuana. Dumampot kami ng mga basura at nakahukay ako ng lupa para sa bahay.

Noong natapos na, nagpin ta ako ng bahay.

Importante sa akin magboluntaryo kasi kailangan nating tulungan ang mga mahirap na tao at naliligayahan ako pag nakakatulong ako. Importante din kasi kung ako ang mahirap gusto ko na matutulungan din ako. Nagpasalamat sila sa amin dahil sa tulong namin sa paggawa ng bahay. Gusto ko sana magboluntaryo ang mga ibang tao kasi dapat magtutulungan tayong lahat.

-Chloe Salle Hindi ako nakaranas na mag-boluntaryo kasi ayoko. Wala akong planong mag-boluntaryo sa komunidad. Ayoko kasi sa palagay ko, dapat maging self-dependent ang mga tao at mag-alaga sa kanilang sarili. Kung magbibigay ako ng tulong sa kanila hihingi sila ng marami pa, tapos magiging tamad sila.

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

23

FIL 201-02 Pagmamahalan at Pagbibigayan sa Panahon ng Kapaskuhan Patnugot ng klase: Kristine San Diego Guro: Dr. Leticia Pagkalinawan Mga Katipunero, ito ang mga karanasan na hindi namin malilimutan... mga karanasang nagturo sa amin upang maging mapagmahal at mapagbigay sa mga tao sa aming paligid. Maraming salamat sa mga karanasang ito. Nabigyan namin ng kasiyahan ang maraming tao, lalo’t higit ang mga taong nagmamahal sa amin. Dahil dito, naging lubos ang aming kaligayahan. Maligayang Pasko at Manigong Bagong Taon sa inyong lahat!

Isa Hininga Nathaniel Garcia

Si Jet Radiant Cordero

Isang araw ng tag-init. Pumunta ako sa Waimea Beach. Maganda ang panahon ngunit malalaki ang alon. Gayon pa man, nag-surfing at nag-body-boarding kami. Ngunit dahil sa lakas ng mga alon, bumaligtad ako at pumailalim sa tubig.

Hindi ako makahinga. Waring nauubos na ang mga hangin sa aking baga. Salamat dahil ilang sandali ay nagawa ko muling makahinga.

Pagkatapos nito, madali akong bumalik sa pampang. Ito ang pangalawang buhay ko.

Ang kapatid kong si Jet ay tunay na inspirasyon sa buhay ko. Labingwalong taon na ako noon nang ipinanganak si Jet. Regalo siya ng Diyos sa aming pamilya. Masayahin si Jet. Ang mga tawa niya ay nagbibigay ng saya sa aming pamilya. Siya rin ang nagturo sa akin at sa kapatid kong si David na maging mabuting anak. Kahit nagagalit ako minsan, mabait pa rin siya sa akin.

Dahil din sa kanya, natuto akong makilahok sa mga programa tungkol sa mga bata sa aming komunidad.

Marami akong natutuhan tungkol sa mga bata. Naunawaan ko ang mga katangian nila na siyang katangian ko rin noong ako ay bata pa.

Aksidente sa Kotse Dante Lomboy Isang umaga noon. Maaga akong nagising. Kumain ako ng almusal. Pagkatapos ay nag-ehersisyo ako sa treadmill. Nang matapos na aking ehersisyo, pumasok na ako sa eskuwelahan.

Habang nagmamaneho ako, hindi ko namalayan ang biglang pagdaan ng isang kotse sa harap ko.

Wala na akong panahon para umiwas sa kanya.

Dahil doon ay nabunggo ko siya. Mabuti ay hindi ako lubhang nasaktan. Kaya lamang, nasira ang kotse ko at hindi ako nakapasok sa aking klase.

Dapat ay laging maging mag-ingat at maging mapagbigay sa ibang drayber para hindi maulit ang ganoong aksidente.

24

KATIPUNAN MAGAZIN

Sa Hapon Chelsea DeMott Hindi ko malilimutan ang bakasyon ko sa Hapon tatlong taon na ang nakakaraan. Bumisita ako sa Mira Costa College. Nagpunta rin ako sa Tokyo, Kyoto, Osaka, at Hiroshima.

Namumulaklak ang puno ng Sakura noon at maulan din noong panahong iyon. Natuwa ako sa mga usa sa Nara at Miyajima dahil napakaamo nila. Maaari silang hawakan. Maraming templo at palasyo sa Kyoto. Mas tahimik ang Kyoto kaysa sa Tokyo. Sa Tokyo, bumili ako ng mga aklat at video games. Napakaganda talaga ng bansang Hapon!

TAGLAGAS 2010

FIL 201-02 Special Olympics Annalynn Macabantad

Magandang Palabas Angelo Sacramento

Hindi ko malilimutan ang pagboboluntaryo ko sa Special Olympics noong taong 2006. Maraming bata ang sumali sa nasabing Olympics. Tumulong ako sa mga batang may kapansanan. Nakipaglaro rin ako sa kanila ng iba’t ibang nakatutuwang laro. Nagrekord din ako video ng kanilang Olympics. Ginawan ko rin ng slide show ang kanilang organisasyon. Tuwangtuwa ang mga bata. Gusto ko laging makita ang mga bata na masasaya at laging nakangiti. Dahil doo’y nagiging masaya rin ako.

Hindi ko malilimutan ang palabas ng aming banda para sa “House It Benefits Show” noong nakaraang Hunyo. Layunin ng aming palabas na makaipon ng pera para sa mahihirap at walang tirahan. Bukod dito, gusto rin namin na tulungan ang isang kaibigan na nagbuo ng ganitong palabas. Maliban sa pag-awit, tumulong din kami sa pag-promote ng nasabing palabas.

Bukod sa aming banda, nagpalabas din ang iba pang mga kilalang banda. Lahat sila ay mahuhusay. Naroon din ang aming pamilya at mga kaibigan. Napakasaya namin dahil marami kaming nalikom na pera sa mga pamilyang walang tirahan. Naging matagumpay ang aming fund raising at naging masaya rin kaming lahat dahil nakatulong kami sa mga nangangailangan.

Buhay sa Komunidad Cezar Papa Taga-Kauai ako. Mahal ko ang aking komunidad kaya lagi akong tumutulong sa mga tao rito. Tumutulong ako sa paggawa at pag-aayos ng parke. Tumutulong din ako sa paglilinis ng mga highway. Noong nasa hayskul pa ako, lagi akong tumutulong sa iba’t ibang programa ng iba’t ibang paaralan at mga organisasyon. Umaasa ako na gagawin din ito ng ibang mga tao. Dapat din nilang turuan ang mga bata na magkaroon ng interes na tumulong sa kanilang komunidad dahil sila ang magiging lider sa hinaharap.

Blood Drive Nescia Pearl Ponce Noong ako ay nasa hayskul, nakilahok ako sa maraming gawain sa aming pamayanan. Isa rito ay ang pagtulong sa programang “Blood Drive” sa aming paaralan. Ako at ang tatlo kong kaklase ay namahala sa paglalathala nito sa aming diyaryo.

Sumulat kami ng mga balita at mga patalastas tungkol dito. Sa araw ng “Blood Drive,”maraming tao ang dumating at nagkaloob ng kanilang dugo.

Noon ay ikalabingwalong taon ng aking kaarawan kaya bilang regalo ko sa kanila, nagbigay din ako ng aking dugo. Masaya kaming lahat dahil nakatulong kaming magligtas ng tatlong buhay sa bawat dugong inihandog namin.

Ang Mga Bata ng Maili Kristine San Diego Noong isang buwan, pumunta ako sa Waianae kasama ng Big Brothers Big Sisters of Honolulu. Bumisita kami sa mga bata sa Maili Land Transitional Housing. Nag-organisa rin kami ng piknik sa mga bata noong Oktubre. Nagpinta rin kami ng iba’t ibang disenyo gaya ng pagong, puno, bulaklak, at iba pa. Talagang tuwang-tuwa ang mga bata. Tuwang-tuwa rin kami dahil alam namin na nabigyan namin ng kasiyahan ang mga bata.

Sa Simbahan Bradley Taguinod Naging Youth Leader ako sa aming simbahan noong nasa senior year ako sa hayskul.

Tinulungan ko ang mga estudyante para sa kanilang programang “St. Theresa’s Youth Confirmation.”Bukod doon, pumunta rin kami sa iba’t ibang gawain sa aming komunidad.

Tumulong ako sa paghahanda ng mga pagkain sa mahihirap na mga pamilya noong Araw ng Pasasalamat. Masaya rin ako dahil maraming tao ang napasaya at natulungan ko.

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

25

FIL 201-02 Tantalus Roelle Torres

Mga Ugat David Veltri

Hindi ko malilimutan ang araw na pumunta ako at ang aking mga kaibigan sa Tantalus. Gabi noon kaya mahirap makita ang daan. Masyadong mapagbiro ang kaibigan ko dahil pinatay niya ang mga ilaw sa unahan ng kotse. Sa palagay ko, gusto lamang niyang takutin kami. Pinakiusapan namin siyang buksan ang mga ilaw para makita ang aming dinaraanan subalit hindi niya ginawa. Kabisado raw na niya ang mga daan roon. Hindi niya kami pinakinggan. Mabilis siyang magmaneho kaya natatakot kami. Sa wakas, binuksan niya ang mga ilaw subalit huli na ang lahat. Nakita na lamang namin na nasa malapit na kami sa bangin. Pinilit niyang iliko ang manibela subalit naglock ito. Tinapakan niya nang husto ang preno habang sumisigaw kami nang nakapikit ang mga mata. Mabuti na lamang ay tumigil ang aming kotse.

Kung hindi , baka lahat kami ay naaksidente o kaya’y namatay. Dahil sa pangyayaring iyon, natututo siyang maging mahinahon, maingat, at makinig sa mga sinasabi ng ibang tao.

Nakapag-aral ako sa Ateneo de Manila University sa Pilipinas nang isang semestre. Gusto kong maging mahusay ang aking Tagalog subalit hindi nangyari iyon dahil lahat ng tao roon ay mahuhusay magsalita sa Ingles. Gayon pa man, marami akong natutuhan tungkol sa kultura ng mga Pilipino. Nagpunta rin ako sa iba’t ibang lugar at tumulong din ako sa aming pamayanan.

Nagkaroon ako ng maraming kaibigan.

Napakasaya at napakamakabuluhan ang aking mga karanasan. Dahil dito, natutuhan ko ang maraming bagay.

Naging masaya ako dahil natutuhan ko ang maraming bagay tungkol sa

Christmas Carols Ryley Yamamoto Para sa maraming tao, ang Pasko ay pagpunta lamang sa mga mall at mga kasayahan. Sa iba naman, ito ay pagkakataon para pasayahin ang ibang tao.

Tuwing Pasko, ako at ang aking pamilya ay bumibisita sa mga sa mga nursing home para magChristmas caroling. Nakapula kaming lahat, nakasuot ng Santa hats at may jingle bells. May dala rin kaming mga regalo para sa mga pasyente at ibinibigay namin ito sa kanila pagkatapos naming silang aliwin ng mga kantang pamasko.

Malimit ay nakikikanta rin sila sa amin. Natutuwa akong panoorin na masasaya ang mga pasyente lalo na ang matatanda. Marami sa kanila ang naiiyak sa sobrang saya. At napapaiyak din kami dahil napasaya namin sila. Gusto kong bumalik palagi roon tuwing Pasko.

26

KATIPUNAN MAGAZIN

aking sarili.

Waimea Bay Roxanne Ava Winfree Nang una kong makita ang Waimea Beach, ako ay nabighani. Pinagmasdan ko ang malakristal na tubig.

Nilakad ko ang dalampasigan at pinakiramdaman ko ang malalambot at mapuputing buhangin sa paa ko.

Narating ko ang malinaw at malamig na tubig at nakakita ako ng maliliit at makukulay ng mga isda. Masarap damahin ang init ng sikat ng araw.

Lumangoy ako. Maraming tao sa Waimea Beach.

May mga pamilyang naglalaro, may mga magkakaibigang nagkukuwentuhan, at may mga taong nagtatawanan.

Masasaya silang lahat.

Naging masaya rin ako.

TAGLAGAS 2010

FIL 201-03

Pagmamahalan, Pagbibigayan, at Pagkakaisa sa Araw ng Pasko Mga Patnugot ng Klase: Philip Cezar G. Sarmiento at Joseph Abad Guro: Dr. Leticia Pagkalinawan Taun-taon, tuwing dumarating ang Pasko, naglipana ang mga paalala sa kahulugan nito. Ano nga ba ang tunay na kahulugan ng Pasko? Narito ang samu’t saring kuwento ng pag-alala sa diwa ng Pasko.

Ang Pasko sa Pilipinas nina Alvin Namnama at Sheryl Nillo

Mga Regalo sa Pasko nina Fairchild Azcueta Jr. at Christopher Natividad

Para sa amin, ang Pasko sa Pilipinas ay talagang walang kapantay. Mas dama ang diwa ng Pasko roon kaysa sa Hawai’i dahil mas maraming maririnig na awiting pamasko at nagkakaroling.

Noong nasa Pilipinas pa kami, dumadalo kami ng simbang-gabi at naghahanda ng masasarap na pagkain sa noche buena. Nakagawian na rin naming magluto hindi lamang para sa aming pamilya kundi para rin sa aming mga kapitbahay na walang handa.

Nagbibigay rin kami ng mga regalo sa mga bata.

Naniniwala kami na iyon ang araw ng pagbabahagi sa ibang tao ng anumang pagpapalang natamo sa buong taon. Ngunit ang lahat nang ito ay nagbago mula noong lumipat kami sa Hawai’i. Hindi namin maipagdiwang nang sama-sama ang Pasko dahil kailangang magtrabaho ang aking mga magulang at mga kamag-anak sa araw na iyon. Kung sa Pilipinas ay hinihintay namin ang hating-gabi para sa noche buena, dito ay kailangan naming kumain nang maaga dahil maaga pang magtatrabaho ang aming mga magulang kinabukasan. Dito sa Hawai’i, lahat ay abala sa kani-kanilang mga trabaho kaya hindi namin maipagdiwang nang maayos at masaya ang Pasko.

Pagbibigayan sa Pasko nina Elaine Gascon at Ma. Consorcia Buan Masaya ang Pasko. Ito ay sama-samang ipinagdiriwang ng buong pamilya. May masasarap na pagkain at may mga regalo para sa lahat.

Mapalad ako dahil nararanasan namin ang ganoong uri ng pagdiriwang ng Pasko pero sa mahihirap ay hindi. Malungkot ang Pasko sa kanila. Wala silang masasarap na pagkain at magagandang regalo. Sa Paskong darating, sana ay gawin itong araw ng pagbibigay at hindi pagtanggap lamang. Tumulong sa iba sa pamamagitan ng pagbibigay ng donasyong pera, pagkain, mga damit, at iba pa. Sa ganitong paraan ay mapapasaya natin sila. Buksan natin ang puso sa pagtulong sa iba sa Pasko. Ito ay isang magandang paraan ng pagpapakita ng pagmamahal.

Noong pa bata kami, ang Pasko ay pagtanggap lamang ng mga regalo.

Para magkaroon kami ng regalo, dapat ay maging mabait kami.

Ngayong matanda na kami, bagamat nagbibigay pa rin ng saya ang mga regalo ngunit higit na mahalaga ang mga taong nagbigay sa amin ng mga regalong iyon… ang kanilang pagmamahal at pag-aala-ala sa amin. Lalong nagiging masaya ang Pasko dahil nakakapiling namin ang mga mahal naming sa buhay.

Sama-sama kaming nagdedekorasyon ng christmas tree, nag-aayos ng mga christmas lights sa labas ng bahay, naghahanda ng pagkain para sa noche buena, nagsisimbanggabi, at nagsasalu-salo. Maligayang Pasko Sa Inyong Lahat!

Pagtulong sa Kapwa ni Ian Lagua

Ano ba ang Pasko? Pagsasama-sama ba ng buong pamilya at mga kaibigan?; si Hesus ba at Santa Claus?; masasarap na pagkain ba?, o magagandang regalo? Oo, lahat nang ito ay nangangahulugan ng Pasko at mahalaga sa araw ng Pasko. Ngunit para sa akin, ang higit na mahalaga ang pagbibigay ng tulong sa mahihirap na mamamayan sa inyong komunidad. Ang pagtulong sa kapwa ay nagdudulot ng pagmamahal, kaligayahan, at pag-asa hindi lamang sa binibigyan kungdi maging sa nagbibigay nito. At iyan ang tunay na diwa ng Pasko!

Makukulay at Masasayang Alaala ni Jamie Ray Abad Bata pa ako noon nang maranasan kong magpasko sa Pilipinas. Marami akong magaganda at masasayang alaala tungkol sa Pasko sa Pilipinas.

Ang masayang pangangaroling naming magkakaibigan para makaipon ng maraming pera sa Pasko. Ang pagsasabit namin ng mga dekorasyong

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

27

FIL 201-03

pamasko sa aming bahay… ang pagbisita ng aming mga kamag-anak at mga kaibigan sa aming bahay para makisalo sa masasarap na luto ng aking lola… ang pagbibigayan ng mga regalo at pagbubukas nito pagkatapos kumain. At dahil marami akong ninang at ninong, marami akong natatanggap na pera at regalo sa kanila kaya tuwang-tuwa naman ako.

Iyon ang lagi kong binabalik-balikan sa aking alaala sa tuwing sasapit ang Pasko.

Ang Pasko ng Pagmamahalan at Pagkakaisa ni Joan Claudine Quiba Iba-iba ang pakahulugan ng mga tao sa Pasko. Para sa akin, ito ay pagdiriwang ng pagdating ni Hesus. At gaya ng ipinakita ni Hesus sa mundo, dapat ding magmahalan, mapagpatawaran, at magtulungan ang lahat ng tao.

Iyan din ang laging itinuturo sa amin ng aming mga magulang. Ngayong Pasko, higit na magiging masaya ito dahil magbabakasyon kami sa Pilipinas.

Limang taon ako noon nang huli akong nakadalaw sa aming mga kamag-anak sa Pilipinas. Kaya naman nasasabik na akong dumating ang Pasko dahil gusto ko nang makita ang aking mga pinsan, ang aking lolo at lola, at mga tiyo at tiya ko.

Maipapadama namin muli ang aming pagmamahalan at pagkakaisa.

Pasko: Pagbabahagi ng Sarili ni John Brannon Ang Pasko ay isang araw na puno ng kaligayahan sa maraming tao sa mundo.

Ipinagdiriwang ito nang sama-sama ng buong pamilya.

Ipinadarama nila ang kanilang pagmamahalan sa pamamagitan ng pagbibigayan ng mga regalo. Ngunit para sa akin, hindi sapat ito.

Dapat din tayong bumalik sa ating komunidad para malaman natin ang pangangailangan ng mahihirap na miyembro ng ating komunidad. Magiging mas makabuluhan ang pagdiriwang ng Pasko kung kung aalalahanin din natin ang mahihirap, mga maysakit, mga bilanggo, mga taong nawawala, matatanda, at iba pa. Dapat din nating isipin ang malaking problemang hinaharap ng ating daigdig gaya ng kahirapan, walang malinis na tubig, kakulangan ng gamot, polusyon, mga digmaan at terorismo, at iba pa. Ibahagi natin ang ating sarili sa pagtulong sa mga nangangailangan. Sa ganyang paraan, magiging tunay at makabuluhan ang pagdiriwang natin ng Pasko.

28

KATIPUNAN MAGAZIN

Pasko ng Pagbibigayan nina Jonas Krave at Max Salinas Ang Pasko ay pag-aalala sa pagsilang ng Poong Hesukristo. At gaya ng masayang pagsalubong nina Maria at Jose kay Hesus, masaya ring sinasalubong ng mga tao ang Pasko. Gaya ng nakaugalian sa aming pamilya, masaya kaming nagsama-sama sa araw na ito, nagsasabit ng mga dekorasyong pamasko, nagbibigayan ng mga regalo, nag-aawitan , at nagkukuwentuhan. SAbaysabay din naming pinagsasaluhan ang masasarap na pagkain sa hapag at higit sa lahat, sama-sama kaming nagpapasalamat sa Panginoon sa mga biyayang natanggap namin sa buong taon.

Natatanging Gawain sa Panahon ng Kapaskuhan ni Kathleen-Leigh Balayan

Higit na magiging makabuluhan ang pagdiriwang ng Pasko kung magbibigay ng kusang serbisyo sa mga nangangailangan sa ating komunidad. Isang paraan ay sa pamamagitan ng boluntaryong pagsali sa mga programang tumutulong sa mga pangangailangan ng matatanda gaya ng pagbibigay ng sapat na nutrisyon o kaya’y tulong sa transportasyon. Isa pa rin ay ang pakikisa sa sistemang recycling. Ito ay isang magandang gawain na tumutulong upang mabawasan ang mga basura, at polusyon sa mundo. Sa pamamagitan nito, magkakaroon tayo ng malinis na kapaligiran at maayos na pamumuhay.

Marami pa tayong magagawa para matulungan ang ating komunidad sa mga problema nito. Dapat nating isipin na anumang problema ng ating bayan ay pananagutan din natin. Kaya dapat ay magtulungan tayo. Sa palagay ko, ito ang magandang pamasko na maibabahagi natin sa lahat.

Pasko ng Pasasalamat at Pagtutulong nina Lowimar Bonilla at Joseph Abad Maraming kahulugan ng Pasko sa iba’t ibang tao. Para sa amin, ito ay hindi lamang pagtanggap ng mga regalo kundi ito ay pagbibigay rin ng mga regalo. Hindi lamang sa mga kaanak at mga kaibigan gayon din sa mga taong di natin kakilala lalo na iyong mga kapuspalad. Marami sa ating komunidad ang nangangailangan ng regalo ngayong Pasko. Mas magiging makabuluhan ang pagdiriwang ng Pasko kung ibabahagi natin sa kanila ang mga biyayang natanggap natin.

TAGLAGAS 2010

FIL 201-03

Mapapasaya natin sila at magiging masaya rin tayo dahil alam nating may natulungan tayo sa araw ng Pasko. Iyan ang magandang pagpapakita ng pasasalamat sa Poong Hesus sa araw ng kanyang pagsilang.

Kapag ang Pasko ay Sumapit ni Philip Cezar G. Sarmiento Pasko ang pinakapaborito kong araw sa buong taon. Ito rin marahil ang pinakamasayang araw lalo na sa Pilipinas. Masuwerte ako dahil kapwa ko nasaksihan ang pagdiriwang ng Pasko sa Amerika at sa Pilipinas. Dito sa Amerika, napansin kong tradisyon na ang pagbibigay ng magagandang regalo sa mga kamag-anak, o sa mga kaibigan. Sa Pilipinas naman, lalung-lalo na sa mga probinsya, ang pagbibigayan ng materyal na regalo ay hindi gaanong pinapahalagahan. Para sa kanila, higit na mahalaga ang pagsasama-sama ng pamilya at magkakamag-anak, may regalo man o wala, mamahalin man o hindi. Hindi ang regalo kundi ang diwa ng pagbibigay ng regalo ang higit na mahalaga. Bukod doon, ang kaligayahang makapiling ang pamilya ang higit na nagpapasaya sa kanila.

Ang Aking Pasko ni Ryan John Mercado May iba’t ibang paraan ng pagdiriwang ng Pasko ang mga tao. May dumadalo ng mga parti, may mga namamasyal, may nagkakantahan, may nagpapaputok, at kung anu-ano pa. Hindi ko malilimutan ang isang araw ng Pasko noong nasa Pilipinas pa kami. Habang nagkakasayahan ang

lahat, may nakita kaming isang tao sa labas ng aming bahay. Malungkot siya. Nalaman namin na wala siyang pera at hindi pa kumakain. Naawa kami sa kanya kaya binigyan namin siya mga pagkain at mga regalo. Nakadama kami ng higit na kaligayahan nang makita namin ang mga ngiti sa kanyang mga labi. Dito sa Hawaii, marami rin ang mga taong katulad niya. Sa Paskong ito, marami tayong mapapasaya kung magbibigay tayo ng tulong o regalo sa kanila. At iyan ang tunay na kahulugan ng Pasko… ang magbigayan at magtulungan.

Pasko Na Naman nina Shekinah Eugenio at Donna Poscablo Ang pasko ay panahon ng kasayahan. Pero sa halip na magdulot ito ng kaligayahan sa amin, ipinaalala nito ang kalungkutan ng pagkakaroon ng sirang pamilya. Ang tunay na diwa ng Pasko ay wala sa regalo o sa mga kasayahan kundi sa pagbubuong muli ng nasirang mga relasyon.

Masaya ang Pasko kung sama-sama ang buong pamilya subalit nagdudulot ito ng sobrang lungkot at kirot kung magkakahiwalay ang magkakapamilya sa araw na ito. Ang dating pananabik namin sa tuwing binubuksan namin ang aming mga regalo sa Pasko ay ngayo’y naglaho na. Para bang hindi kami kasama sa mga kasayahang nadarama ng buong mundo. Mga pekeng ngiti ang nasa mga labi namin at umaasa sa mga pansamantalang regalo upang kahit paano ay maging masaya ang araw na ito sa amin. Tuwing sasapit ang Pasko, lagi kaming umaasa at nananalangin ng magandang regalo sa Diyos, na sana’y mabuong muli ang nasira naming pamilya.

LEFT PHOTO (L-R: Down) Alvin, Sheryl, Ryan, Philip, Joan, Maricon, Elaine, Donna, Shekinah, Tita Lety, Kathleen, Christopher, Joseph, Ian, Jamie, Lowimar, Fair, John, Jonas, at Max. RIGHT PHOTO: (Right from Tita Lety) Ate Mary.

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

29

FIL 102

Balikbayan Box: Tulong Mula sa Isang Kahon: Patnugot ng Klase: Rachel Paragas at Mitchel Cabreros Guro: Tita Imelda Gasmen May mapagmahal na mga kaibigan at pamilya kami sa Pilipinas. Tumutulong kami sa mga kaibigan at pamilya sa pagpapadala ng balikbayan box. Maraming iba-ibang gamit ang inilalagay sa loob ng balikbayan box

upang makatulong sa suporta sa kanila sa buong taon. Gagamitin nila ang pera na magtayo ng kanilang tahanan, paggastos sa paaralan, at sa kanilang araw-araw na gastos sa pamumuhay.

Gagamitin din sila ang pera upang magtatag ng isang negosyo para sa kanilang sarili. Mayroon silang traysikel na serbisyo bilang isang negosyo ngayon. Kami lang yata ang tumutulong sa aming mga sariling pamilya. Nagbibigay din kami ng donasyon sa Philippine charities. Sana sila ay lehitimong organisasyon. Maaaring hindi ito sapat upang ayusin ang mahirap na ekonomiya sa Pilipinas, ngunit naniniwala kami na ang bawat gawain kahit konti lang ay maaaring tumulong sa mga kapamilya namin. Joanne Macan at Stephanie Makizuru

DAHIL MALAPIT NA ang Pasko higit kailanman busy ang mga negosyo ng “door-todoor.” Naghihintay ang mga miyembro ng pamilya para sa mga regalo mula sa kanilang mga mahal sa buhay sa ibang bansa. Mahaba ang listahan ng kanilang mga gusto, pero simple lang ang mga gusto ng mga taga-Pilipinas. Dahil dito, tinutulungan namin ang mga magulang na pinupuno ang balikbayan box ng Pasko. Pinupuno namin ang box kasama ng de-latang pagkain, damit, gamit sa banyo, at mga laruan para sa mga bata. Isasama din namin ng pera para sa kanila.

Sobrang excited kami na ibibigay sa kanila ang mga regalo.

Kahit Pasko ay isang popular na panahon upang bigyan ng tulong sa aming mga pamilya sa Pilipinas, hindi lang ito ang tanging panahon.

Nagpapadala ang aming mga magulang ng pera 30

KATIPUNAN MAGAZIN

MERON KAMING KAMAG-ANAK na naiwan sa Pilipinas. Ang aming mga kamag-anak ay mula sa Ilocos Norte at Ilocos Sur. Ang ginagawa sa kapamilya namin para makatulong sa Pilipinas ay nagpapadala ng konting pera buwan-buwan. Paggastosin nila para makabayad sa mga utang at bumibili sila ng mga kailangan sa bahay kagaya ng pagkain o bagong damit. Panggastos rin nila sa eskuwelahan para bumili ng mga libro para sa mga klase nila. Bumibili kami ng mga gamot para magbigay kami ng tulong sa pamilya namin sa Pilipinas kasi ang mahal ng mga gamot doon at wala silang pera para bumili. Nagbibigay kami ng mga gamot sa pamilya namin para gumaling ang katawan at wala na silang sakit.

Dalawang beses sa isang taon, nagpapadala kami ng malaking kahon sa Pilipinas. Sa loob ng kahon, merong delata, damit, sapatos, sabon, at

TAGLAGAS 2010

FIL 102

tsokolate para sa mga bata sa bahay. Kung minsan, merong mga laruan para sa mga bata kagaya ng basketbol at Barbie dolls. Nagpadala ang lolo ni Kristine ng makinilya para gamit sa munisipiyo.

Naghihintay sila apatnapu’t limang araw bago dumating ang kahon. Kung wala kaming oras para magpadala ng kahon sa Pilipnas, ibibigay namin ang konting regalo kagaya ng pera o gamot sa mga kamag-anak namin kung pupunta sila sa Pilipinas.

Naglalagay kami ng sulat at litrato ng pamilya namin para makita ang mukha at kalagayan namin sa Hawaii. Masayahin ang pakiramdam namin sa pagbibigay sa kamag-anak namin kasi alam natin ang hirap ng buhay sa Pilipinas. Kristine Duldulao at Jaedee Kae Vergara SA PALAGAY NAMIN, isang bagay na ginagawa ng mga pamilya para matulongan ang kapamilya nila sa Pilipinas ay ang pagpapadala ng maraming pera o balikbayan box. Itong dalawang bagay ay ginagawa ng pamilya namin. Para bayaran ang lupa na binibili ng nanay at mga tita ko, ipinapadala nila sa pinsan ko ang pera na pangbayad. Ang pera ay parang pasasalamat sa pinsan ko na walang trabaho at nagbabantay ng bahay namin sa Pilipinas.

Napakahirap ng buhay sa Pilipinas kasi mahirap kumuha ng trabaho at walang seguro o benepisyo.

Ito ang dahilan kung bakit pinasasalamatan ang nagpapadala ng mga balikbayan box sa Pilipinas.

Ano ang ilang mga bagay na maaaring maipadala sa Pilipinas? Pinaka importanteng mga bagay para ipadala ay mga pagkain, damit, at pera. Ang ilang mga karaniwang bagay na pwedeng ilagay sa kahon ay mga tuwalya, sapatos, kape, de lata gamit tulad ng Spam at Vienna sausage, toothpaste, sabon, at shampoo.

Sa pamilya ko, ibinibigay namin ang maraming ekstrang damit at maraming masarap na pagkain sa delata sa loob ng balikbayan na kahon.

Ibinibigay namin ito para makatulong kami sa kamag-anak namin sa Pilipinas dahil hindi sila mayaman. Kung minsan, naghahanap ako ng Pilipino charity events sa aking bayan para may trabaho ako kung wala akong pasok sa linggo.

Noong ika-13 ng Nobyembre pumunta ako sa Fresh Café alas nuebe ng gabi hanggang a las dose ng umaga sa Honolulu Hawaii. “Shirt the Kids” ang pangalan ng charity event para makatulong sila sa mga batang walang pera at damit sa Pilipinas. “Put a shirt on poverty” ang logo nila. Bumili ako ng pitong damit kasi cute naman ang design. At kung may isang taong bumili ng damit, pupunta ito sa Pilipinas para sa isang bata. Sa loob ng Café, may

mahusay at guapong manganganta, rappers, at DJ. At kinanta nila ang mga kuwento-kuwento sa Pilipino-Amerikano at mga hirap sa buhay. Ito ang aming ginagawa para makatulong sa bansa namin sa Pilipinas. Tracey Liberato at Kathrine Tatlonghari NAKATIRA ANG MGA KAMAG-ANAK ni Mark sa Bantay, Illocos Sur. Kapag may kalamidad, kung may kamatayan, o isang tao na kailangan ng tulong, tumutulong ng mga kamaganak o mga kaibigan sa Hawaii. Malaking ang puso ng mga Pilipino. Masipag magtrabaho ang mga Pilipino para ipadala ang pera sa mga pamilya nila.

Magpadala sila ng mga bago o lumang damit, mga sapatos, mga delata, mga kape, mga sabon, at mga iba pa sa kahon ng balikbayan. Kung matanggap ng balikbayan box, masayang masaya ang kamag-anak sa probinsiya. Mahirap magbisita sa probinsiya, kasi mahal ang pamasahe at walang panahon.

Maganda ang pakiramdam kung magpadala ka ng tulong sa kanila.

Walang bagong damit ang mga kamag-anak ni Jon, kasi mahirap sila. Gusto ng tita ni Jon ibigay ang mga lumang sapatos, damit, at laruan.

Bumili ako ng bagong bagay para ibigay sa Pilipinas. Magbibigay ako kasi gusto kong tumulong ng mga kamag- anak ko. Jonathan Juan at Mark Pacada MAY LOLA AKO. Estrella Guzman Cabreros ang pangalan niya. Nagbibigay siya ng Balikbayan box sa Pilipinas para pamilya niya. Nakatira ang pamilya niya sa Baggao, Cagayan, Northern Luzon Pilipinas. Si Marino Guzman ang kapatid niya.

Naghahanda siya ng Balikbayan box taun-taon.

May malapit na relasyon sila, kasi bunso si lola sa lahat ang pamilya. Nagsusulat siya ng liham bawat buwan. Bumabalik siya ng tahanan sa Pilipinas minsan. Gusto niyang makita ang pamilya niya.

Maghahanda ang lola ko ng balikbayan box susunod na buwan. Maglalagay siya ng maraming lumang damit sa loob ng kahon. Gusto nila ang Nike, T & C, at Reebok. Maglalagay din siya ng mga delata kasi madali at mabilis na lutuin ang pagkain. Ayaw nila ang dalata kasi murang pagkain. Magbibigay siya ng pera para makapagaral ang pamilya niya at pupunta sila sa kolehiyo.

Pupunta siya sa Pilipinas ngayong Disyembre, at dadalhin niya ang balikbayon box sa Pilipinas.

Mitchel Cabreros at Rachel Paragas

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

31

FIL 102

ANONG GAGAWIN MO sa mga luma at maliit na damit mo? Ako ang bunso kaya wala akong pagbibigyan na batang kapatid. Kapag maliit na ang mga kamiseta at pantalon, ibibigay ko ang mga damit para sa pamilya ko sa Pilipinas. Bibili ako ng mga meryenda at siryal para sa mga maliit na pinsan ko. Ilalagay ng nanay ko ang mga damit at meryenda sa mga Balikbayan box. Kukuha ang kuya ko ng Balikbayan box sa Post Office kung minsan. Ibibigay namin ang Balikbayan box para sa kahit na sinong bibisita sa Pilipinas. Mas madali kapag magbigay sa Balikbayan box para sa isang kamag-anak ng pagbisita sa Pilipinas.

Kapag may maliit at lumang damit ka, huwag mong itapon sa basura. Ibigay mo ang mga damit sa kahit sino. May maraming mga tao na magsusuot ng mga damit mo. Kapag maliit o ayaw mo ng sapatos mo, huwag mong itapon. May maraming mga bata na pwedeng gamitin ang mga sapatos mo. Maraming mga programa para sa donasyon. Palaging may isang tao na kailangan ng isang kamiseta o sapatos. Hanapin mo ang mga tao na may mahirap na buhay. Danica Mallari at Agaton Pasion Jr KARAMIHAN NG AMING mga pamilya ay lumipat na sa USA. Pero meron pa rin kaming malayong pinsan na naiwan sa Pilipinas. Ngunit kahit ang mga ito ay mga malalayong pamilya, at gagawin namin ang aming makakaya upang matulungan ang mga ito. Dahil ang buhay sa Amerika ay busy, madaling kalimutan ang tungkol sa mga mahihirap. Nagrereklamo kami tungkol sa maliit na bagay, at hindi namin iniisip kung gaano kabuti ang aming buhay dito sa Amerika. Sa panahon ng kapaskuhan, ito ay mahalagang tandaan namin na dapat tumulong. Mahirap man ang buhay sa Amerika sa panahon ng recession pero mas malayong mas mahirap pa rin ang buhay sa Pilipinas..

Nagpapadala kami bawat taon sa ang aming mga pinsan ng isang malaking Balikbayan na kahon. Ang kahon ay karaniwang puno na may mga damit, de-latang kalakal, gamit sa banyo, at iba pang gamit. Kapag kaya namin, nagpapadala rin kami ng pera. Ang aking nanay ay karaniwang sumusulat ng isang sulat para ibalita sa mga pinsan namin kung ano ang aming ginagawa, at kung ano ang nangyayari. Sumasagot naman ang mga pinsan namin kung ano ang kanilang ginagawa, at nagpapasalamat para sa mga balikbayan box.

Victoria Estira at Troy Apostol

32

KATIPUNAN MAGAZIN

GUSTO KONG TUMULONG at magpadala ng mga regalo sa mga pamilya at mga kaibigan ko sa Pilipinas. Noong isang lingo, nagpasyal kami ni mama, ni papa, at ng kapatid ko, si RJ sa mga maraming tindahan at bumili kami ng mga gamit para sa Pilipinas. Bumili si papa ng mga maraming delata at cereal.! Bumili si mama ng maraming damit para sa mga babae, lalaki at bata. May mga tuwalya at mga kumot din. Bumili si RJ ng mga laruan para sa mga bata at bumili ako ng mga gamit para sa eskuwela: mga kuwaderno, mga lapis, coloring books, at mga krayola din.

Pagkatapos, pumunta si papa ko sa doktor niya kasi kumuha siya ng mga gamot para sa sakit na tao sa pilipinas. Hindi full prescriptions ang mga gamot, pero magdodonate ang doktor niya ng maraming samples. Kapag babalik si papa, ihahanda namin ang dalawang balikbayan box.

Ilalagay namin ang mga binili namin sa loob ng dalawang kahon. Susulat sina mama at papa ng liham at ilalagay nila ang letrato, mga calling card, at maraming pera din. Pagkatapos, tatawagin ni papa ang door-to-door service at kukunin nila ang dalawang balikbayan kahon para sa Pilipinas.

Katrina Ramiro

TAGLAGAS 2010

FIL 101-­01

Mga Kontribyutor sa Komunidad Patnugot ng Klase: Rainner John Rapanut at Bea Clare Aglibot Guro: Tita Imelda Gasmen Mga Katipunero, isang sulyap ito sa mga taong naging kontribyutor, malaki man o maliit sa ating mga komunidad. Mula sa pangulo ng samahan at lider ng kapatiran ng mga babae, tumingin tayo sa kanila. Para sa amin, mga dakilang tao sila kasi malaking tulong ang ibinibigay nila sa komunidad.

Presidente ng Filcom ni Joshua Javier

Bb. Iwamoto. Gusto niya ng arte at kultura.

Gusto din niya ng sustainable enerhiya.

Presidente ng Filipino Community Center si Geminiano Q. Arre, Jr. Toy ang palayaw niya.

Ipinanganak siya sa Pilipinas. Nakatira siya sa Oahu sa Hawaii. Dating presidente ng Honolulu Filipino Jaycees at Honolulu Japanese Jaycees siya. Mabait at masipag siya. Matanda siya.

Matanda at marunong siya. Guwapo si Toy. Masaya siya.

Hip Hop Artista ni Christopher Gaspar

Board of Education ni Loraine Ho Matulunging tao sa Board of Education si Kim Coco Iwamoto. Inihalal na opisyal ang trabaho niya. Ipinanganak si Bb. Iwamoto sa Hawaii. Lumaki siya sa Waialae Iki. May-ari ng Roberts Hawaii ang mga magulang niya. Nagaral siya ng law, sa New Mexico.

Ibinoto namin si Bb. Iwamoto noong 2006 at 2010. Ayaw ni Bb. Iwamoto ng Furlough Fridays. Gusto ng United Public Workers at Hawaii Government Employees Association si

Kiwi Illafonte ang palayaw at apelyido siya. Hip-Hop artist mula sa Los Angeles, California siya . Tungkol sa Pilipino komunidad ang musika niya. Miyembro siya sa isang bahagi ng Bayan-USA o Bagong Alyansang Makabayan- New Patriotic Alliance. Positibo siya.

May palabas si Kiwi noong ika-9 ng Nobyembre sa Fresh Café. Kasama niya sa palabas ang mga Pilipinong hip-hop na artista na sina Bambu at Geo mula sa Blue Scholars.

Manager ng Polo Ralph Lauren ni Rainner John Rapanut Shireen Duke ang pangalan at apelyido niya. Siya ang manedyer sa Polo Ralph Lauren sa Waikele, Waipahu. Kalahating Pilipino siya kasi Pilipina ang nanay niya. Mabait niya. May

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

33

FIL 101-­01

magandang pagkatao siya.

Tumutulong siya sa mga komunidad sa pamamagitan ng pagtulong sa Polo Ralph Lauren. Tumutulong siya sa mga programa tungkol sa kanser sa suso at sa Can Food Drive din. Naghihikayat siya mga empleyado upang makatulong. Mabuting kaibigan siya. Ang bawat tao'y gusto niya.

Sa palagay ko, mabait at magaling siya kasi gusto niya ang bodega ng pagkain para sa mahirap na mga tao. May konting pera, pero maraming tagumpay para sa misyon ni John White. Sa palagay ko, masipag si John White.

Matangkad at balingkinitan siya. Gusto niya ng may maraming bilog na pagkaing delata.

Ngayon, ang food bank ay isang malaking organisasyon sa Hawaii.

Goodwill Ambassador ni Bea Clare Aglibot

Girl Fest Hawaii Direktor ni Abigail Dameg

Isang Amerikanong artista si Angelina Jolie. Ipinanganak siya noong ika-apat ng Hunyo, taong 1975. Nakatanggap siya ng isang Academy Award, dalawang Screen Actors Guild Awards, at tatlong Golden Globe Awards.

Nagtataguyod siya ng makataong gawain. Kilala siya bilang isang Goodwill Ambassador para sa United Nations High Commissioner.

Mapagbigay, matulungin, at mapagpakumbabang tao siya. Kilala siya bilang isa sa mga pinakamagandang tao sa mundo.

Nalaman ni Angelina Jolie ang mga problema ng mga refugee noong gumawa siya ng pelikula niyang Tomb Raider sa Cambodia.

Pagkatapos, pumunta siya sa kampo ng mga refugee sa iba’t ibang bansa upang malaman ang mga kalagayan ng mga refugee sa buong mundo.

Noong 2008, nagbigay siya ng isang milyong dolyares para sa mga refugee sa Afghanistan.

Kung nagtratrabaho siya sa mga kampo ng refugee, ayaw na ayaw niya na siya ang inaasikaso. Bilang resulta sa ibinigay na tulong ni Jolie, iginawad ng Royal na Pamilya ng Swat ang titulo ng Khanum Sahiba sa kanya.

Dating founder ng Hawaii Food Bank ni Brittnny Pulido Isang organisasyon na namamahagi ng pagkain ang Hawaii Food Bank. Si John White ang dating may-ari ng Hawaii Foodbank. Dating estudyante siya sa Unibersidad ng Hawaii.

Taga-mainland siya. Political science ang medyor niya. Noong 1983, apatnapu’t anim na taong gulang siya at gusto ni G. White ng foodbank para sa Hawaii. Namatay si John White noong 2003.

34

KATIPUNAN MAGAZIN

Isang miyembro at tagapangasiwa ako ng Girl Fest Hawaii, isang lokal na bolunteer organisayon sa kaalaman tungkol sa karahasan sa mga kababaihan. Kathy Xian ang pangalan ng Direktor at nagtatag ng Girl Fest Hawaii, isang taunang fiesta at pagpupulung na ang misyon ay tungkol sa pagprotekta sa mga kababaihan laban sa karahasan sa pamamagitan ng edukasyon at sining.

Pinakamapagbigay si Kathy. Ambisyon niya ang makapagtatag ng mas marami pang organisasyon sa California sa paglaban sa karahasan. Ipinanganak at lumaki siya sa Hawaii.

Pagkatapos mag-aral at magtrabaho sa ibang lugar, bumalik siya at naitatag ang Girl Fest noong 2003. Gayunman, ang Girl Fest ay hindi lamang para sa mga kababaihan; ngayon si Kathy at mga miyembro nito ay nasa proseso sa pagtatag ng isang grupo laban sa karahasan sa mga kalalakihan.

Kasama sa kanyang dedikasyon ang paglaban sa pang-aabuso, human trafficking at sexual slavery. At higit sa lahat lagi siyang mapagpakumbaba at tinatrato niya ang kanyang mga miyembro na parang pamilya. At sa lahat ng kanyang sakripisyo, isa siya sa mga nominado sa "2009 Glamour Magazine Woman of The Year.”

Mabait na Kaibigan Ko ni Gabrielle Herrera-Davenport Margaret ang pangalan niya at Manouis ang apelyido niya. Ipinanganak siya sa California, pero lumaki dito sa Hawaii. Nakatira siya ngayon sa Waipahu. Nursing and medyor ni Margaret.

Nag-aaral siya sa Leeward

TAGLAGAS 2010

FIL 101-­01

Community College. Apat ang mga miyembro ng pamilya niya. Panganay siya, at ate ni Adrian.

Gusto niya ng sayaw na Tahitian at umawit para simbahan namin.

Napakabuting tao si Margaret. Siya ang matalik na kaibigan ko, at magkasama kaming pumupunta sa simbahan. Palakaibigan si Margaret. Para sa handaan ng kaarawan niya sa debut niya, nagbigay siya ng mga regalo para sa "Bantay Bata" organisasyon. Gustong magbigay ni Margaret ng mga tulong sa mga mahirap na tao. Mabait, matalino, at masipag ang kaibigan kong si Margaret.

Presidente ng Child & Family Services ni Christian Cabingabang Si Howard Garval ang presidente at Chief executive officer sa Child & Family services sa Ewa Beach. Dating presidente at CEO siya sa Village para sa mga pamilya ng mga bata sa Hartford, Connecticut. Nakatira siya sa Kapolei, Hawaii. Animnaput tatlong taon na siya. Dating nakatira siya sa West Hartford, CT at Milton, Massachussets. Nagtapos siya sa Unibersidad ng Michigan. May Master’s degree ng social work siya. Nagtapos siya sa Connecticut college ng masters degree ng early childhood education.

BBG Sorority ni Chelsey Solemsaas Miyembro ako ng Beta Beta Gamma Sorority at ginagawa namin ng maraming serbisyo sa komunidad.

May UNICEF, American Red Cross, Relay for Life, at iba pa ang mga fundraiser. Si Sherisse Wong ang presidente ng BBG sorority ngayon at malaki ang responsibilidad niya.

Sa Moore Hall ang trabaho niya.

Education ang medyor ni Sherisse.

Masipag at busy siya.

Galing siya sa Hawaii sa Ewa

Beach. Gusto niya ng volleyball at hiking na mga akitibidad. Gusto niyang maging titser sa elementary. Masaya at pandak si Sherisse.

Magaling at maganda rin siya. Mabait na tao rin siya sa lahat. Mabait na presidente siya.

Senior GMC Advisor ni Terrence Dale Duarte Sarah A. Orpurt ang pangalan niya. Debra at Michael ang pangalan ng nanay at tatay niya. Labing-siyam na taon na siya. Atrenta ng Mayo 1991 ang kaarawan niya. Nakatira siya ngayon sa Hickam Air Force Base. Ipinanganak siya sa Ohio sa Southington. Asul ang paboritong kulay niya. Dalawang taon na siya sa AFROTC program. Meron siyang dalawang kapatid, isang babae at isang lalake. Panganay siya sa pamilya. Tour Guide sa Hawaii Institute of Marine Biology ang trabaho niya. Senior GMC Advisor rin ang trabaho niya sa AFROTC. Intervarsity na Organisasyon ni Jiyeon Lim Miyembro si Chelsea Tokuno sa Intervarsity na organisasyon. Estudyante rin siya sa UH. Dalawampu’t isang taon na siya. at Japanese ang mga medyor niya. Ipinanganak at lumaki siya sa Hawaii. Nakatira siya sa UH dormitoryo ngayon. May trabaho si Chelsea sa UH athletic office.

Isang kristiyanong grupo ng mga UH na estudyante ang Intervarsity. Aktibo na grupo ito.

Kasama si Chelsea sa programang “Global Urban Trek” na boluntaryong programa.

Pumunta sila sa Sudan sa panahon ng tag-init.

Tinuruan nila ng English ang mga bata sa Sudan. Boluntaryo rin si Chelsea sa komunidad ng Hawaii, sa programa ng social justice service at pagtulong sa mga tao.

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

35

FIL 101-02 Sino ang pinakamapagbigay na tao sa pamilya namin?

Patnugot ng klase: Joshua Wigant at Jerome Balbin Guro: Tita Imelda Gasmen

Nasa klase kami ng Filipino 101 sa ikalawang seksyon. May klase kami tuwing Martes at Huwebes. Gusto naming magpakita ng pagpapahalaga sa pinakamapagbigay na tao sa pamilya namin. Salamat sa pagiging mahalagang bahagi ng buhay namin.

Ang tatay ko ang pinakamapagbigay na tao sa pamilya namin. Willy ang pangalan niya.

Bunso siya ng pamilya niya. Ipinanganak siya sa Victorias City, Negros Occidental, Pilipinas.

Nakilala niya ang asawa niya sa eskuela nila.

Ikinasal sila sa Pilipinas noong ikadalawampu’t apat ng Hulyo. Lumipat siya sa Amerika.

Sumali siya sa army para para masuportahan kami ng nanay ko. Gusto naming magkakasamang mabuhay sa America.

Ang tatay ko ang pinakamapagbigay na tao kasi marami siyang pagsasakripisyo at paghihirap. May trabaho siya mula alas singko ng umaga hanggang alas otso ng gabi.

Nagluluto siya para sa pamilya namin minsan pagkatapos ng trabaho niya. Masarap ang mga luto niya. Mahal na mahal niya ang pamilya namin at malaki ang malasakit niya sa amin.

INAH GOLEZ

Ang Mama ko ang pinakamapagbigay na tao. Imelda ang pangalan niya.

Garcia ang apelyido niya. Taga-Pilipinas siya sa Olongapo City. May apat na kapatid ang nanay ko. Ipinanganak sila sa Pilipinas. Panganay si Tita Susan, Tita Merly, gitna ang nanay ko, Tito Willie, at bunso si Tito Joey. Kuwarenta' y tres na ang nanay ko.

Mahalaga ang a-disinuwebe ng Pebrero kasi kaarawan ng nanay ko. Abogado ang trabaho niya. Nakatira siya sa San Diego, sa La Jolla ngayon.

36

KATIPUNAN MAGAZIN

Itim ang buhok ng nanay ko. Medyo payat siya. Matalino siya at magaling siya sa karaoke. Mas masaya siya at maganda siya.

Bilog ang mata niya. Nagtatrabaho siya nang husto. Siya ay isang mapagmahal na nanay. Siya ay nagturo sa akin ng lahat ng bagay. MARK GARCIA

Si Maida ang pinakamapagbigay na tao sa pamilya namin. Tomaida ang pangalan ng nanay ko, pero Maida ang palayaw niya.

Villanueva ang apelyido niya. Ipinanganak siya sa Pilipinas sa Maynila pero lumaki siya sa Ilocos Norte. Nakatira siya sa Hawaii sa Big Island ngayon. Sales associate at manager ang trabaho ng nanay ko sa Safeway. Ikalabing apat ng Abril ang kaarawan niya. May tatlong anak siya pero wala siyang asawa. May kulot at katamtamang haba ng buhok ang nanay ko.

Pandak at katamtamang taas siya. Mahirap siya pero masipag at malakas siya. Gusto ng nanay ko ng pamilya niya at mga mahal niya.

Madaldal at nakakatawa siya. Mabait ang nanay ko. LEI CALINGANGAN

Ang tatay ko ang pinakamapag-bigay na tao sa pamilya namin. Fernandez Agonoy ang pangalan niya. Nanding at Daddy ang mga

TAGLAGAS 2010

FIL 101-02 palayaw niya. Pangapat siya sa pitong magkakapatid sa pamilya niya.

Journeyman siya sa Hawaiian Commercial Sugar Company ang trabaho niya.

Mekaniko, elektrisyan at inhinyero siya. Ipinanganak at lumaki ang tatay ko sa San Nicolas, Ilocos Norte pero nakatira siya sa Kahului, Maui. May asawa ang tatay ko, si Myrna. May apat na anak sila.

Katamtamang taas at mabigat ang tatay ko. Nakasalamin at may singkit na mata ang tatay ko. Wala siyang balbas at bigote kasi nagaahit siya araw-araw. Siya ay kayumanggi. May tuwid, manipis at itim na buhok ang tatay ko.

Mabait, matapang, masaya, guwapo, malakas, masipag at marunong ang tatay ko.

KIMBERLY AGONOY

Ang mga magulang ko ang mga pinakamapagbigay na tao sa pamilya ko.

Mag-asawa sina Dean at Tina Lazarou. Sundalo ang trabaho ng tatay ko.

Manedyer ang trabaho ng nanay.

May dalawang anak sina Dean at Tina.

Taga-Hawaii ang mga magulang ko. Masipag at mapag-pakumbaba sila. Ipinanganak kami ng nanay ko sa Pilipinas. Lumaki kami ng tatay ko sa Greece. Gusto nilang maglakbay. KRIS LAROU

Ang lola ko ang pinakamapagbigay na tao sa pamilya ko. Rebecca ang pangalan niya at Rebing ang palayaw niya. Ikalabimpito ng Mayo ang kaarawan niya at pitumpu’t anim na siya. Ipinanganak at lumaki siya sa Pilipinas.

Nakatira siya sa Waipahu ngayon. May limang anak at labing-apat na apo siya.

Masaya at mabait si Lola Rebecca.

Medyo mabigat at pandak siya. Itim at kulay-abo ang buhok niya. Medyo kulot ang buhok niya.

Nakasalamin siya. Matanda nga si Lola Rebecca pero malakas siya ngayon.

MARICRIS CABACUNGAN

Sa palagay ko, ang tatay ko ang pinakamapagbigay na tao sa pamilya namin.

Julian ang pangalan ng tatay ko. Anak na lalaki ang tatay ko nina Fernando at Lenora. May limang kapatid siya. Ipinanganak siya sa Pilipinas sa Ilocos Norte. Galing siya sa Pilipinas noong sampung taon siya.

Malakas at masipag siya. Dating sundalo siya sa Marines at National Guard. Pangingisda ang libangan niya. Drayber ang trabaho ng tatay ko ngayon. Alas kuwatro y medya ng umaga ang trabaho niya at alas sais ng gabi ang uwi niya.

Wala siyang trabaho sa Huwebes at Sabado.

Nagbibigay siya ng pagkain at pera para sa pamilya. ARIEL SAGON

Sa palagay ko, ang ate ko ang pinakamapagbigay sa aming pamilya. Suzette ang pangalan niya. Gusto niyang magbigay ng regalo sa kaarawan at Pasko. Ipinanganak at lumaki siya sa Pilipinas, sa Mindanao.

Pero,

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

37

FIL 101-02 nakatira siya sa Hawaii, sa Kalihi ngayon.

Magaling siyang mag-Tagalog. Dalawaumpu't pitong taon na siya. Empleyada siya sa State Farm's insurance ang trabaho niya. Dante ang pangalan ng asawa ng Ate ko. May anak na lalaki sila, Alex ang pangalan niya RUBINSON INTONG

Ang nanay ko ang pinakamapagbigay na tao sa pamilya namin. Sandra Aguilar ang pangalan at apelyido niya. Negosyante at sales associate ang trabaho ng nanay ko. Limampu't apat na taon siya. Ipinanganak at lumaki siya sa Wahiawa. Ikalabing apat ng Abril ang kaarawan ng nanay ko. Taga- Hawaii ang nanay ko.

Pandak siya. May maiksi at medyo kulot na buhok ang nanay ko. Maganda magandang ang nanay ko. Masipag ang nanay ko. Gusto niyang magluto ng Pilipinong pagkain.

JENNIFER AGUILAR

Mark ang pangalan at Hironaka ang apelyido ng tatay ko. Ipinanganak at lumaki siya sa Kaimuki. A-bente'y kuwatro ng Agosto 1952 ang kaarawan niya. Limawamput walong taon siya. May asawa siya, Raquel ang pangalan niya.

Mekaniko ang trabaho ng tatay ko sa Pearl Harbor.

Magaling na magaaral ang tatay ko.

Gusto ng tatay kong magbasa.

Political Science ang medyor niya sa Unibersidad ng Hawaii sa Manoa. DANIEL HIRONAKA

Ang tatay ko ang pinakamapagbigay na tao sa pamilya. Aaron Wigant ang pangalan niya. Apat ang anak na lalaki niya. Nakatira siya sa Oregon sa Salem. Ibinibigay ng tatay ko ang

38

KATIPUNAN MAGAZIN

lahat sa amin kahit nagtatrabaho siya mahabang oras.

Naaalala ko ang tatay ko ay mahilig mag-kamping kasama namin noong bata pa kami at tinuturuan niya kaming maglaro ng sports. Pinakamahalaga sa tatay ko ang pamilya sa lahat. Mabait at magaling na tao siya. JOSHUA WIGANT

Ang Lola ko ang pinakamapagbigay na tao sa pamilya namin. Conchita Ira ang pangalan at apelyido niya, Lola Cion ang palayaw niya.

Nanay ng nanay ko si Lola Cion. Ipinanganak at lumaki siya sa Pilipinas sa Bulacan, pero nakatira siya sa Australia sa Sydney ngayon.

Asawa niya si Lolo Brosio. Patay na si lolo noong nakaraang taon. Malaki ang pamilya nina Lola Cion at Lolo Brosio. Maraming bata, pamangkin at apo sila.

Maliit at tahimik si Lola Cion, pero may malaking puso siya. Masakit ang kanang binti niya kasi may aksidente siya noong nakaraang taon, pero malakas na malakas siya. 'Deal or No Deal' ang paboritong palabas ng telebisyon ni lola. Iyan ang tsismis namin sa telepono. Mahal kita, Lola Cion! JERRY MALAIHOLLO May inspirasyon ako, ang kapatid na lalaki ko. Michael Teruel ang pangalan at apelyido niya. Panganay siya, bunso ako. Dating graduate siya sa Unibersidad ng Hawaii at Manoa, Biological Engineering ang medyor niya. Ipinanganak siya sa Iloilo City, Pilipinas.

Nakatira siya sa Guam.

Matulungin na kapatid si Michael.

Engineer sa NavFac Guam ang trabaho niya Masipag at marunong siya. May malakas na attitude at personality siya. Noong ako ay bata, siya ay laging tumitingin sa akin. Siya ay nagbibigay sa akin ng mabuting payo tungkol sa paaralan at buhay. JEFFERY TERUEL

TAGLAGAS 2010

FIL 101-02 Ang Nanay ko ang pinakamapagbigay na tao sa pamilya namin at sa buong mundo. Susan ang pangalan ng nanay Ko. Menor ang apelyido niya. Ipinanganak siya sa Pilipinas, sa Laoag City noong 1962. Nakatira kami sa Hawaii, sa Waialua ngayon.

Hindi siya matangkad na tao. Pandak siya.

Magaling siyang maging masaya. Lagi siyang nakangiti.

Masipag siya dahil dalawa kami lang noon. Kahit wala kaming maraming pera, lagi siyang mapagbigay ng kahit ano, Pasko man o hindi.

Wala siyang maraming anak dahil ako lang ang anak niya. Wala siyang maraming pera. Kasi napakahirap ang buhay dito sa Amerika. At, wala siyang hinihingi sa ibang tao.

Pero, maraming marami siyang pagmamahal mula sa akin.

MALIGAYANG PASKO NANAY!!!

Lagi kitang mahal.

Pangako iyan!!!

ARMANDO LANGAMAN JR.

Ang pinakamapagbigay sa pamilya ko ang lolo ko, si Clemente D. Roman. Ipinanganak siya noong ika-11 ng Enero, 1922. Ipinanganak at lumaki siya sa Gagua, Pampanga. Dating inhinyero ang trabaho niya. Si Angelita Roman ang asawa niya pero namatay siya noong 1989 kasi may cancer siya. May tatlong anak na babae si Clemente: Bernadette, Rosario, at Pilar. Si Rosario ang nanay ko. Mabait na mabait ang lolo ko. Naghahalamanan siya sa bakuran namin araw-araw, at lumalakad siya sa eskuwelahan ko mula Lunes hanggang Biyernes. Sinasamahan niya kami ng pinsan ko, si Alex sa pag-uwi namin.

Pumunta ang lolo ko sa Pilipinas.

Nakatira siya sa Estados Unidos noong 2007.

May prostate cancer siya, pero ikwinento siya ng pamilya ko na tumatawa at ngumingiti siya araw-araw. Pumunta siya sa Pilpinas ulit sa 2008. Isang araw, gumising ako, at umiyak ang nanay ko. Namatay ang lolo ko noong ika-3 ng Hunyo, 2008. Nagbigay siya ang maraming aral sa buhay ko. JORDAN RULL

Cheryl ang pangalan ng nanay ko. TagaNew Jersey siya , pero nakatira ngayon siya sa Tucson, Arizona. Tunay na “Jersey Girl” siya.

Limampu’t isang taon na siya. Empleyado ng simbahan ang nanay ko. Gusto niya ng kulay na lila. May maikling buhok ang nanay ko pero maganda siya.

Ang nanay ko ang pinakamapagbigay na tao sa pamilya namin. Isang babaeng mabait siya at ang pinakamahusay na mga nanay siya. Nagiisang magulang ang Nanay ko kasi patay na tatay ko. Matibay ang loob at matapang ang nanay ko para sa amin ng kapatid na lalake ko.

ANTONIA AGBANNAWAG

Ang aking mga magulang ay ang mga pinakamapagbibigay na mga tao sa pamilya ko.

Noime ang pangalan ng nanay ko at Carlito ang panagalan ng tatay ko. Parehong Pinoy sila.

Apatnapu’t limang taon si Carlito at apatnapung taon si Noime. Parehong ipinanganak at lumaki sila sa Pilipinas. Nakatira sila sa Ewa Beach ngayon.

May katamtamang taas at balingkinitang katawan sila. Katamtamang haba ang buhok ng nanay ko. Walang bigote ang tatay. Nakasalamin at may singkit na mata siya. Sila ay hindi nagagalit. Parehong tunay na masipag at magalang na tao sila. Maka-Diyos rin sila pero bukas-isip. Parehong mahal nila ang kanilang pamilya ng higit sa anumang bagay. DARLENE TOMAS

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

39

FIL 101-03

Ang Regalo ng Pagbibigay Mga Patnugot ng Klase: Maricor Coquia & Audrey Perez Guro: Dr. Leticia Pagkalinawan

Iba-­‐iba ang mga regalong natatanggap namin sa tuwing sasapit ang kapaskuhan. Sa lahat nang ito, ang pinakamaganda at pinakadakila ay ang regalo ng pagmamahal at pagbibigay mula sa isang taong pinakamamahal namin… Isang taong nagturo sa amin kung paano rin magmahal at magbigay ng tulong sa aming kapwa. Maraming salamat sa inyo at maligayang Pasko!

Ang Aking “Super Hero” Jeffrey Aganos Wilma Aganos ang pangalan ng nanay ko. Taga-­‐ Ilocos Norte sa Pilipinas siya. Maganda, matalino, maayos, at matulungin ang nanay ko. Dati siyang guro sa Pilipinas. Naging accountant din siya sa isang bangko roon. Mapagmahal ang nanay ko. Lagi niyang iniisip ang kabutihan namin. Lagi niya kaming inaalagaan. Siya ang nagluluto at naglilinis ng aming tahanan. Mahal niya kami at mahal din namin siya. Siya ang aking super hero!

Ang Pinsan Ko April De La Cueva Kesha ang pangalan ng pinsan ko. Siya ang pinakamatulungin sa aming lahat na magpipinsan. Lagi siyang tumutulong sa mga gawain sa kanilang bahay. Tinutulungan niya lagi ang kanyang nanay at lola sa pagluluto.

Tinutulungan din niya ang kanyang pamilya sa paglilinis pagkatapos ng mga kasayahan sa kanilang bahay. Kung may nalulungkot o nasasaktan sa mga mahal niya sa buhay, gagawa siya ng paraan para mapasaya muli siya. Talagang napakabait niya.

Ang Tatay Ko Yvette Butac Ang tatay ko ay pinakamapagbigay sa lahat ng miyembro ng aming pamilya. Napakabait at napakasipag din niya. Nagtatrabaho siya araw-­‐araw. Pagdating niya sa bahay, nagluluto pa siya ng aming pagkain. Naglilinis din siya ng aming bahay. Hindi siya galing sa mayamang pamilya pero mapagbigay siya sa mga humihingi ng tulong sa kanya. Siya rin ang laging nagbibigay ng pera at ng ibang mga kailangan ko. Tinutulungan din niya ako sa aking mga takdang-­‐aralin. Mahal na mahal ko ang aking tatay.

40

KATIPUNAN MAGAZIN

Si Linda Jonelle Macapinlac Sa lahat ng mga kaibigan ko, si Linda ang pinakamatulungin. Pinatatawa niya ako kapag nalulungkot ako. Napakadaldal din niya kaya gusto ko na lagi siyang kausap. Binibigyan din niya ako ng magagandang payo sa akin kapag may problema ako. Maasahan siya sa lahat ng oras. Lagi siyang naririyan sa tuwing kailangan ko siya.

Iyan ang aking kaibigan.

Ang Tatay Ko Kristine Dela Cuesta

Ang tatay ko ang pinakamatulungin sa aming pamilya.

Pinalaki niya kami sa tulong ng aking ina.

Dinisiplina rin niya kami nang maayos. Tinutulungan din niya ang kanyang mga kapatid sa kanilang pag-­‐aaral.

Dahil siya ang panganay, tinulungan din niya ang kanyang mga magulang sa lahat ng pangangailangan sa bahay. Kaya mahal na mahal namin ang tatay ko.

Si Lance Linda Nunes Si Lance ang pinakamatulunging taong kilala ko.

Siya ay aking kapatid na lalaki. Si Lance ang bunso sa aming pamilya. Guwapo at matalino siya. Mabait at masipag din siya. Napakamatulungin niya. Kahit pagod na siya sa pag-­‐aaral, lagi pa rin siyang tumutulong sa aming mga magulang sa mga gawaing-­‐bahay. Iniisip muna niya ang ibang tao kaysa sa kanyang sarili. Handa siyang tumulong sa mga nangangailangan. Mapagmahal din siyang kapatid kaya nga mahal na mahal namin siya.

TAGLAGAS 2010

FIL 101-03

Ang Ilaw ng Aming Tahanan Ellery Pascua

Ang nanay ko ay pinakamatulungin sa lahat ng miyembro ng aming pamilya. Siya ay napakabait at napakasipag. Mapagmahal din siya. Siya ang nag-­‐ aasikaso ng lahat ng kailangan namin. Mahal na mahal namin siya. Siya ang ilaw ng aming tahanan.

Ang Nanay Ko Audrey Perez

Ang aking nanay ay mapagbigay at matulungin sa lahat ng tao. Handa siyang magsakripisyo para sa aming pamilya. Kapag nangangailangan kami ng kanyang tulong, agad siyang naririyan sa tabi mo. Hindi lamang sa kanyang pamilya kungdi maging sa ibang tao rin. Handa rin siyang makinig sa mga problema. Nagbibigay siya ng mabubuting payo. Ipinadadama niya na nauunawaan niya ang kanilang problema at siya ay malasakit sa kanila. Iyan ang nanay ko at ipinagmamalaki ko siya.

Si Maria Ryan Buyco Ang nanay ko ang pinakamapagbigay na tao.

Maria ang pangalan niya. Nasa California siya at doon din nagtatrabaho. Napakasipag ang nanay ko. Siya rin ay mapagmahal na ina kaya mahal na mahal namin siya.

Masuwerte ako sa pagkakaroon ng isang mabuting nanay.

Aking Mga Halimbawa ng Kawanggawa Maricor K. Coquia Mahirap ang pumili kung sino sa aking pamilya ang pinakamapagbigay. Pero sa kanilang lahat, ang nanay at tatay ko ang higit na nakaimpluwensya sa akin.

Ang nanay ko ay isang nars. Mapagmahal siya sa kanyang mga pasyente at masaya niyang inaalagaan sila.

Ang tatay ko naman ay nagtrabaho ng dalawampu’t isang taon sa U.S. Navy, hanggang nagretiro siya noon taong 2004. Ngayon, siya ay nagtratrabaho bilang elektrisyan sa Army Schofield Barracks. Bilang isang retiradong beterano, siya ay maligayang nagtratrabaho para suportahan ang mga aktibong army at ang kanilang pamilya. Ang mga magulang ko ay aking mga halimbawa ng pagbibigay sa komunidad.

Ang Aking Ina Brandi Lucrecio Ang aking ina ang pinakamatulungin at pinakamapagbigay na taong nakilala ko. Tinulungan niya ako sa pag-­‐aaplay ko sa kolehiyo at pag-­‐aayos ng aking iskedyul. Siya ay nSagsisilbing “personal editor” ko sa aking mga sinusulat. Siya rin ang nagbigay ng pagkakataon sa akin para tulungan ang iba’t ibang organisasyon sa aming komunidad. Maayos siyang magtrabaho at alam niya kung paano maging mabuting manggagawa. Kaya nga hangang-­‐hanga ako sa aking ina!

Ang Nanay Ko Jam Nicole Cristobal

Ang nanay ko ang pinakamaimpluwensyang tao sa aming pamilya. Siya rin ang pinakamatulungin at pinakamapagmahal. Ang nanay ko ay matatag sa buhay, at iyan din ang itinuro niya sa akin. Masipag siya sa lahat ng oras. Lagi ring maganda ang mga pananaw niya sa buhay. Malaki ang tiwala ng nanay ko sa akin kaya naman nagpapasalamat ako sa kanya.

Ang Pinakamatulunging Taong Nakilala Ko Jason McFarland Ang aking nobya ang pinakamatulunging taong nakilala ko. Ang pangalan niya ay Kareen. Siya ay laging naglalaan ng mga oras para sa akin kahit marami siyang ginagawa. Napakatalino niya. Matiyaga rin siya sa anumang gawain. Kapag may mga nagawa akong mali, tinutulungan niya akong iwasto ito sa mahinahon at magandang paraan. Napakaganda ng nobya ko; hindi lang panlabas kundi maging sa ugali. Siya ay dalawampu’t tatlong taong gulang at nakapagtapos ng landscape architecture sa kolehiyo.

Sina Ikuko at Ryutaro Ayaka Nakaji Si Ikuko ang nanay ko at si Ryutaro naman ang tatay ko. Dating guro sa pampublikong paaralan ang nanay ko. Siya ay masipag sa kanyang trabaho at mapagmahal sa kanyang mga estudyante. Si Ryutaro naman ang tatay ko. Isa rin siyang guro sa isang pampublikong paaralan sa Hapon. Matalino at mapagbigay ang tatay ko. Nakatira sila sa Nara sa Hapon. Si Nanay Ikuko ang ilaw ng aming tahanan samantalang si Tatay Ryutaro naman ang haligi ng aming tahanan.

Ang Tatay Ko Tiffany-­‐Nicole Gutlay

Ang tatay ko ay napakamatulungin. Hindi siya mayaman pero mapagbigay siya sa mga nangangailangan ng kanyang tulong. Hindi siya sakim.

Mapagmahal na mapagmahal siya. Nagbigay siya ng maayos na bahay at pagkain sa aming pamilya.

Nagbabahagi rin siya ng kanyang karunungan. Mahal na mahal niya kami.

Ang Pinakamapagbigay Keoni Manzana

Sa lahat ng mga taong nakilala ko, ang tatay ko ang itinuturing kong pinakamapagbigay. Binibigyan niya kami ng pera, bahay, at pagkain. Mahirap ang trabaho niya pero, ginagampanan niya nang maaayos. Mahal na mahal niya kami. Tuwing Pasko, nagbibigay rin siya ng pera at iba pang kagamitan sa Salvation Army.

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

41

IP 396

The Importance of Studying Filipino Folk Literature IP 396: Philippine Literature/Folklore in Translation Tita Ruth Mabanglo

“Studying Filipino folklore is valuable in keeping one's culture. It is something that we all as Filipinos should treasure and be proud of. For the students who grew up here in the states with their Filipino parents, it is a way that they can learn what part of culture they were from. This is how they can learn why their parents believe the things that they believe in such as why they want you to be home at a certain time when night comes, why you should be respectful of all the things around you, and why you should treat everything with great care.

Filipino folklore doesn't just explain things to you, but it is also a great entertainer for everybody. There are different stories for all age, so come to learn and enjoy what Filipino folklore has to offer you!”

grandparents’ stories about Filipino myths and legends, which are forever embedded in my being. I believe that for one to understand his or her identity, may it be individual or ethnic, he or she must know her roots and understand his or her culture.

Our folklore holds our important values, so I believe that knowing one’s folklore is knowing one’s self.

It is very important that I become familiar with Filipino folklore because I believe that this will guide me as I move forward, and help me decide in my future endeavors. If I understand myself better through folklore, I can move forward more easily.”

---Maria Teresa Belardo

“The study of Filipino folklore is important because it gives us a glimpse of Filipino culture and history.

In folklore, we discover values, beliefs, traditions, music, and a way of life that may be totally alien to us today. Studying stories that were written hundreds of years ago gives us the chance to see how things have changed and evolved over time or how some things have stayed the same. Filipino values seem to be one of the constants. Like the characters in many of the origin myths, “The King of the Milkfishes” or “Maria Cacao,” we today still have strong family ties, and we hold tightly to our religious faiths and beliefs. We still value respect, hospitality, and independence.

“As a kid growing up in eastern Canada I wasn’t really exposed to all of the Filipino folklore, but I was surrounded by many Filipinos who had grown up with the stories. I grew up in a Filipino house, and went to a church whose congregation was 99% Filipino (most of whom had emigrated to Canada), so it’s safe to say that being around them influenced my own values and beliefs.

Reading the folklore now as an adult, I’m able to look at the stories in a different way. I realized that they aren’t just stories, but they’re also means of passing down

“Folklore, myths, and legends are our rationalization of that which perplexes us. It is rare in human nature to accept that there are things that we can’t understand. This reluctance to be comfortable with intellectual blind spots is what motivates the stories in our Filipino culture and cultures around the world.

Ingrained in these tales are the values of the people who created them, and in essence, parts of themselves are ingrained as well. This is what our folklore gives us – a part of our past. Just as stories of a lost loved one are preserved in our hearts and minds, a world that is slipping away is preserved through folklore.

I am thankful to be a part of this preservation, and to have had the opportunity to learn my culture.”

---Collin Carlos “Every culture has its own traditions, values, and beliefs which the culture bearers practice and pass onto the next generation. Folklore is one of those traditions that my culture is very rich of. I grew up listening to my 42

KATIPUNAN MAGAZIN

---Francess Gagarin

TAGLAGAS 2010

IP 396

beliefs, values, rules, and traditions.”

---Bhonna Gaspar “The camera has the power to capture that perfect moment; the power to immortalize a scene that may be shared to those who missed the chance to witness it before their very own eyes. Long before it was invented, our Filipino ancestors already utilized a similar tool, one that is considered to hold more importance than a camera folklore. Philippine folklore is the lens that enables us as well as future generations to see how vibrant and rich our culture was, to know their aspirations, fears, traditions, and to know how they perceived life.

I'm glad that I took this class because I learned new things about the Philippines and its history. I learned more about my identity and my own culture especially the important values imparted by the different folklore. I look forward to learning more interesting stories, and hopefully, be able to share them to others.”

---Eri Kajikawa “While stories, legends, epics, etc., may seem like things of the past, they serve a very important role in the Filipino community both in the Philippines as well as the diaspora. Through folklore, we are able to understand key components of our culture: where we came from, what our ancestors believed, rules for living, etc. The diversity of folklore that exists in the Philippines is a representation of the diversity of people that exist on the archipelago.

As Filipino-Americans, through the study of Filipino folklore, we are able to learn a part of our culture that could very easily be lost. This is an important component of cultural preservation for the Filipino diaspora, and the value of learning folklore cannot be understated. There is rich history to be found in Filipino folklore, and as a Filipino American I am proud to learn about my culture through the study of these stories. I am pretty sure that a class like this is rare in American universities, and I am thankful that Tita Ruth offers this course here at UH.” ---Jason Maligmat “Growing up as a Filipino-American has definitely been one of the biggest struggles in my life. It’s extremely difficult being raised in a society where the American culture and way of life dominates everything else. It was easy for me to forget that there was another part to me. For me, studying Filipino folklore has opened a door to the other side of me. Learning about the folklore of Filipinos has taught me so much about my Filipino heritage.

Folklores basically tell stories of a community and mainly showcase the traditional beliefs and customs of that community. The reason why studying folklores is important is because it helps keep cultures, languages, traditions, and beliefs alive. Without folklores, knowledge of communities would be lost. That is why if you really want to know more about your ethnicity, the best place to start is with its folklore.”

---Erin Nicolas “Filipino folklore has multiple functions in society; it serves as the preserver of our history and ancient values.

The lives of our ancestors can be illuminated through reading our folklores. The foreign influences on a particular story can be identified through the origin of specific names of characters, places, and mythical objects in the story. The foreign influences can also be detected from the morals of the folklore. Our ancestors usually used these stories to impart pieces of advice to the younger generation.

The foreigners exploited the fact that folklores are effective means of imparting knowledge to people, so they revised our native folklores to their benefit by changing the morals of the stories to those that agree with their own.

The most common value that was imparted in Filipino folklore is knowing our limitations as human beings. Filipino creation myths usually involve higher beings that created the Earth and everything on it. These myths often show us the consequences of overstepping our boundaries, which promotes worship and humility towards the gods. Lower mythology is a collection of stories that frighten us because of the possible existence of hideous creatures that have no mercy for people. Filipino folkore has factual elements embedded in fiction, so we take parts of it to be real since it is the knowledge that has been passed down from generation to generation, which makes it an effective tool in conveying societal morals.”

--- Joyce Ramano “Filipino folklore has always been in my life, no matter how little or how much it was, it was always there.

I remember my Lola always telling me stories about the Aswang and other Filipino folklores and myths, and even seeing them depicted on TFC when I was younger.

Personally, I always felt like the study of culture in one’s culture in general always brought you closer to your roots.

I may have grown up in a traditional Filipino family, but it’s always good to see things that came about through your ancestors.

People should know their own folklore to become connected to their heritage. The best way to get closer to your heritage is to follow things that came from your ancestors. Folklore exists so that our ancestors could pass KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

43

IP 396

on their explanations, beliefs and customs to future generations. By learning our own folklore we can follow in the traditions and keep the culture alive.”

--- Rosemarie Reyes “Philippine literature often reflects the beliefs and values of the owners of such stories. Fortunately, I am one of these owners through my parents who emigrated from the Philippines. Being a second generation Filipino American, I have occasionally been told stories of Philippine folklore from my parents as well as my grandmother. It has only recently come to my attention that such stories are a means of social control. This would explain a lot, since as a child, my grandmother would constantly warn me to stay away from a certain area or a giant lizard, giant slug, giant roach or some other giant vermin would eat me or kidnap me. Afraid of the consequences, I nonetheless complied with my grandmother’s wishes to stay within the vicinity (until I got older and understood her warnings were false). This reflects a lot about Filipinos’ use of stories for social control. It is a known fact that Filipinos use such stories to cast warnings or cautions, as can be seen in much of lower mythology folklore. Stories I’ve also heard casting social warnings, are stories involving the Tiyanak and the Aswang. Although a vast category of lower mythology, these stories still haunt the wandering mind, and cast warnings to go to church, do not engage in evil acts, and to not gallivant late at night.

It may seem that lower mythology only exhibits warnings, but these along with other stories reflect the community values that my mother and father both shared.

Many Tagalogs believe in Nuno, or Dwende, which belong to the dwarf class of lower mythology creatures.

These are similar to the Hawaiian Menehune, who are also dwarfs. Nuno are believed to live reside under trees and termite mounds. If you do not excuse yourself, or ask for their permission before you disturb something in nature, they can cast spells on you and make you very sick. This reflects one of the most important values, the Filipinos share—to give thanks to the land that feeds them. It is especially not surprising that my parents share in this story because they came from the rural province of Bataan. My mother’s family subsisted on rice farming, whilst my father’s family subsisted on mango farming. Many of the livelihoods of past Filipinos have depended on farming, and can be seen from almost every part of the Philippines, and such values are reflected in Philippine literature.

These values are perpetuated when stories involving them are shared with the next generation.”

---Ruel Reyes

44

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

“It is important to me to have knowledge of Philippine folklore because besides the story it describes, there are also morals and life lessons that come along with each story that is told. Furthermore, because it has been passed down from the oldest generations of the Philippines, these stories are very much enriched in traditions and have an immense amount of historical value. For example, the story of Matabagka Searches for the Deity of the Wind is a moralistic tale of heroism, or of a hero who is a female (to be more politically correct), but it is also a story that speaks of the people of the time when the story was told. It could possibly speak of a time when female leaders were unheard of but it was a concept that would be important for the people to learn about in order to begin to accept such a thing.

The knowledge of Philippine folklore captures the heart and soul of the Philippine community. The stories bring communities together to explain outrageous tales of heroes, demons, spiritual elements, etc. that captures the attention of many, whether you’re young or old. I, for one, was not raised with much Filipino culture influence.

I was raised to be more of a local Hawaii residence. So to hear about these stories that are completely new to me and discover the values it tries to illustrate really inspires me to learn from them and to take some of those values to use in my own life.”

---Martin Stabilio “Philippine folk literature is important today for several reasons. Firstly it serves as a historical documentation of the beliefs of the people and how those beliefs came to develop. The folklore of yesteryear can be examined and re-examined to reveal the logic behind explaining what in the past would otherwise be unexplainable and the cultural phenomena that spawned from it. These folklores not only explain real world happenings but can also be used as a form of social control to encourage desired behaviors. Otherwise these stories also serve as a form of entertainment, explaining and influencing everyday life while at the same time enriching it.

It is important today to maintain cultural folktales as a means of maintaining that cultures identity. In our evermore-globalized world, these traditional stories, values, and cultures can be assimilated, changed, or altogether discarded. Through the preservation and study of the folk literature of the past we can come to understand the thinking and development that provides the foundations for the world we live in today.”

---Jeremy Strength

IP 368B-01

Film Review IP 368B-01 Class Editors: Dante Lomboy and Eric Dela Cruz

The Flor Contemplation Story is a film based on a true story of a Filipina domestic helper in Singapore who was wrongly accused of killing another maid and a young boy. It is a story directed by Joel Lamangan who is one of the prominent and well-known directors in the Philippine Cinema. In this film he captured the heart and soul of the story and once again have proven just how good of a director he is. The FLor Contempation Story is a film of courage, sacrifices, and hardships that Filipina domestic helpers abroad goes through in their daily lives. The movie also tackles moral issues such as infidelities and the problems faced when a mother leaves her children to seek better opportunites in another country. It also look at issues of politics and policies that the Philippines government has in terms of protecting it's people abroad and the lack of resources they provide in helping their own people abroad. Overall, this film is a heart warming story of the courage and sacrifice of a mother who will do anything for the love of her family to better their future even if it means leaving and seeking opportunities outside her own country.

- Emil Ryan Romolor This movie portrays Magnifico as a Christ-figure; it mirrored Jesus’ life in some way. It showed the perseverance Magnifico had it him, the faith and love he had for his family and the people in his town as well. “The film presents these elements and situations in both symbolic forms and in the day to day life and behavior of Magnifico.” He served love for his grandmother by building her a coffin out of scrap wood for her burial since a coffin plus the land would cost 30,000 pesos. He saved up money for other things that will be needed as well. He served love for his younger sister who was ill by finding a better and easier way for her to drink water. He also took her to the carnival so she can at least enjoy and have fun.

He showed is love to his parents by helping them out with chores in the house and taking care of his sister and grandmother.

- Liezl Saoit Old friends that grew up in the Philippines, but have settled in the ‘Big Apple”, gather together for good

times and delicious meals. They may all be similar in age, but their individual life compasses point in all different directions. They may not be able to find solutions to whatever is ailing them, but good friends can always offer well-intentioned insight.

- Caroline Shin Anak' is a must-see movie. It has a wonderful plot and captures many of the audiences’ attention. It lets people feel the reality of the film, which makes it all the more convincing. Its emotional scenes will have you crying and feeling for both the mother and the child. The film’s intensity and dramatic feel makes it a well done movie and I give a thumbs-up for Vilma Santos and Claudine Barretto in their acting skills and a job well done for the direction of Rory B. Quintos.

- Jane Lomboy Director Wi Ding Ho makes the audience laugh in Pinoy Sunday. This film got the Halekulani Golden Orchid Award and is not your typical film. It’s 84 minutes long and a comedy for general audiences. Ho has the right mix in this film to make it humorous and enjoyable. Other moviegoers and myself went away feeling very happy."

- Michele Lorenz Ligalig was made in 2006 in different areas of the Philippines. This film was directed by Cesar Montano, who also played as character in the film. This film won many awards and was nominated for many more honors.

The movie was about a series of murders that took place in the Philippines, however as the movie progresses we come to find out that there is serial killer on the loose and he is targeting one family. He slowly kills them off one by one until a brave individual tries to put a stop to it. But things aren't as they seem...I thought this was a great movie and would recommend it to anyone who enjoys movies about murder, mystery and intrigue.

-Danielle Klein Outstandingly, American Adobo was a fun-filled dramatic film that kept their audiences at their edge of

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

45

IP 368B-01

their seats. The film generally related to many Filipinos that are in America and tend to struggle with finding their identities, while at the same time, try to establish themselves in a modernized society. Cherry Pie played an outstanding role as Tere in the film. As a single, soul spirited individual, she represents many Filipina woman that although in a different country, they hold on to there instilled values and continue to live traditionally. Ricky Davao, as Gerry, also is applauded for his efforts in showing the way traditionally raised Filipinos appreciate and care for their parents. Gerry, although struggling to accept his sexuality, deeply focuses on the difficulties homosexuals face in revealing their true sexuality. He generated the constant worry and hidden aspects to their lives that they feel they need to do, in fear of not being accepted by their friends and family. Conclusively, American Adobo is a must see film that will capture the audience physically, emotionally and mentally. The film will revive the importance of valuing life, love, happiness, and friendship. It will bring about the definition of finding true identity through taking risks and accepting reality.

- Jaimie Casino

squatter areas, he discovered the lower class way of living.

The film portrayed Adam denying his Filipino culture by refusing to speak his native language and never learning to cook the traditional Filipino foods. Personally, I felt the culture shock thrown at Adam was what made him realize his history. Religion and politics were also presented throughout the film; I felt that it tied in well with the story of Adam. The movie also gave facts about the Abu Sayef group and their involvement with the Philippine and United States military. I was stunned to learn the history of the Abu Sayef group and the thought of visiting Mindanao. I found the film to be ambiguous because it didn’t explain how the stranger knew Adam's every move.

I know that the Abu Sayef can't afford or get a hold of advance technology to know everything. The film also lacked the strength of character development and the relationship between the characters. The film also left plot holes and it made me ask a question such as "Whatever happened to the bomb inside the Church?” I liked the cultural aspects that the film portrayed; however, I felt the story could've been more understandable if the elements were connected.

-Jun Cabison

The opening scene of the film is shot inside of a slaughterhouse and shows graphic images of live pigs being slaughtered. It acts as a metaphor for the brutality of life in the slums. The director immediately evokes a sense of claustrophobia and makes you feel disturbed.

Next, the film goes directly into the busy market. Then quietly focuses on the introduction of Insiang.

- Chris Cheong

"The movie “Sukob” succeeded as a horror film.

This film has made me twitch and scream many times throughout the movie with the use of its visuals and sound effects. Loida Manuel, who played the role of the “Ghost Flower Girl”, frightened me a few times with her unexpected appearances within a particular scene. Also the camera angles and the way they transitioned to the “ghost flower girl” really made me twitch. A lot of credit goes to the make-up and costume designer of the “ghost flower girl”. They did such a great job on creating a creepy looking character. At the beginning of the film, it seemed confusing with the sudden change of settings between the two couples, but then became clear as the film continued. Overall, in my opinion the film qualifies as a horror film."

-Eric Dela Cruz

As a spectator, I applaud the actions of Insiang, but I don’t know which character is worse; her or her mother. However, I may sympathize with Insiang, but I am still conflicted by her new change. Nonetheless, the director has successfully portrayed the themes of Insiang, such as corruption, domestic violence and revenge. Even with an exceptional take on the relationship between victim and perpetrator, I feel that the film has somewhat fallen irreparably flat.

- Michele Labuguen I personally felt that the movie "Cavite" was similar to the movie "Phone Booth" played by Colin Ferrel and Keifer Sutherland. The storyline is identical between the two movies as it delves into the character's psyche and the realization of their wrongdoing. In the movie Cavite, Adam's denial of his Filipino culture and lack of his Muslim faith was his challenge of the movie.

What I liked about this movie was that it displayed the Philippines in a darker view behind the lights and glamour. When Adam was forced to go through slums and 46

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

Director Lino Brocka’s 1967 film, Tinimbang Ka Ngunit Kulang is one of the most acknowledged films.

He has skills and the right vision to bring out the issues society ignores and one of them is his choice of actors, actresses, and the extras. He uses the characters to bring every aspect of the film to life including the problems of dehumanization and social acceptance. The characters are brought to life by the displaying of various social classes that each character represented. Also similar real life experiences and problems are imitated and related to each social status. The entire casts’ (which includes the main characters and the extras) performances made the film seem real in relation to what may happen in true life. This

IP 368B-01

allows the audience to visually understand the ongoing conflict among social classes, what is morally right, and what is socially accepted. Christopher De Leon’s acting is impressive especially when his character, Junior became morally aware of the treatment of dehumanization within his village and the pressure of social acceptance. Junior lives the lavish lifestyle of a higher class that many people would like to live in but he becomes confused when he sees the imperfection and hypocrisy within his own social class. Lino Brocka executed almost every aspect of the film which allows the audience to bring out their own emotions.

- Karen Gabbuat With a first-time film festival screening throughout the Rome, Vienna, Hawai’i, and Cairo regions in the year 2006 and a regular release date in the year 2008, “Kaleldo” is a Philippine, specifically Tagalog or Filipino, film that has been dispersed worldwide and is sought to be a prestigious masterpiece. While being successful in earning a worthy award from the 2007 Durban International Film Festival’s Best Actress Award—Cherry Pie Picache, the film has also been prominently nominated numerous times for several categories.

Directed by Brillante Mendoza, written by Boots Agbayani Pastor, and distributed by Viva Films, “Kaleldo” is translated as Summer Heat—a summer filled with countless dramas, conflicts, and hardships intertwined with a life-lessoned feel. Open-mindedness is one feature that is proposed in “Kaleldo” and has an inspiration towards many people who wish to discover themselves as well. As one of Mendoza’s finest works of art, this one film will replay over again in memory— contagious and tolerable.

- Moana Raquinio Based on a true story, which made history, The Flor Contemplacion Story takes you on a journey to explore the hardships of the poor seeking employment abroad foreign countries to support themselves and their families. Flor is an independent woman that wants nothing more than to find a way to support her children financially. During her job abroad in Singapore, Flor is accused of murder and her means of financial security becomes a fear of her own security. The submissive characteristics of maids working abroad turn against them in a tragic chain of events. The film opens with a physical struggle against authorities, and during the film, segments of the story fall into place and become much clearer as it proceeds. Lamangan really captured the emotion and

realism of the true events that this film is based on, and he does this by incorporating extensive roles that show how one thing can affect many people, even strangers.

-Jobel Mercado While watching this movie, I learned a lot of different Filipino superstitious during a wake. I’ve been to Filipino viewing before but I don’t know much about the different superstitious. There were superstitious like no bathing at the house of where the wake is located, no sweeping the floors, it was required to snip the rosary that is wrapped around the dead’s hand and this basically means that it will break the cycle of deaths in the family.

There was also, no soup-based food during a wake. The list could go on from the movie. I thought these superstitious was very interesting and a learning experience for me. It gave me answers to why some Filipino’s did what they did when someone passes away.

The film convinced me enough to have people watch it so they can get an idea of what happens during a Filipino funeral.

- Katherine Jumalon Tatlo, Dalawa, Isa is an exciting 3 short films all wrapped up into one. Lino Brocka took a take a step away from your “Normal Movie” (One story; one plot) to produce a series of short films that left you emotionally drained. The three films had a similar plot of being trapped.

The first film consisted of a drug addict that was trapped in a rehabilitation center. He struggles to understand how and why his parents sent him to this place. People tried to leave, but ultimately were caught and brought back. There seemed to be no hope in leaving this imprisonment. The second film we find a young G.I girl that lived in the slums of the Philippines with her mother. Her goal was to leave the slums of the Philippines and move to America. She gets her chance when the dad offers to bring her to America, but when the father arrives the her she is stuck between moving and leaving her mother or living the same life forever. The last film found a women taking care of her grandmother. She is a middleaged women that had sacrificed her life to take care of her grandmother including her marriage. At times it would seem that she would never have the chance to live her own life, but we find a turn of events.

Movie is very interesting in the sense that there are more than three plots in one film, but I think with three different films we can easily get lost in the true meaning behind the film as a whole.

- Dante Lomboy

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

47

IP 368B-02

Mga S ine R ebyu n g I P368B Patnugot ng Klase: Mercedes Bazzone at Marc Teopaco

“The Flor Contemplation Story” Emil Romolor The Flor Contemplation Story is a film based on a true story of a Filipina domestic helper in Singapore who was wrongly accused of killing another maid and a young boy and was sentenced to death by hanging.

It was a story directed by Joel Lamangan who is one of the prominent and well known directors in the Philippine Cinema. In the film he captured the heart and soul of the story and once again has proven just how good of a director he is. The Flor Contemplation Story is a film of courage, sacrifice, and hardships that Filipina domestic helpers abroad go through in their daily lives.

The movie also tackles moral issues such as infidelities and the problems faced when a mother leaves her children to seek better opportunities in another country. It also 48

KATIPUNAN MAGAZIN

look at issues of politics and policies that the Philippine government has in terms of protecting it's people abroad and the lack of resources they provide in helping their own fellow citizens. Overall, this film is a heartwarming story of the courage and sacrifice of a mother who will do anything for the love of her family to better their future even if it means leaving and seeking opportunities outside her own country.

“Kaleldo” Christine Locato “Kaleldo”, released in 2007, is a Philippine indie film directed by Brilliante Mendoza.

Brilliante Mendoza, who was born where the film takes place, is a winner of “Best Director” at the 62th annual Cannes Film Festival for his film “Kinatay”. “Kaleldo”, meaning “summer heat”, tells the story of three sisters living in

TAGLAGAS 2010

IP 368B-02

Guagua, Pampanga. Over the span of seven summers, each sister discover that life is like as a season and realizes herself in the world. At the Gawad Urian Awards in 2007, “Kaleldo” was nominated for Best Cinematography, Best Direction, Best Editing, Best Music, Best Picture, Best Production Design, Best Screenplay, and Best sound. “Kaleldo” follows the life of a woodcarver named Rudy Manansala, along with his family that consisted of three daughters, their relationships, and life over the time period of seven summers. The film is told in three parts, showing the struggles of each sister trying to survive life in the hot summer heat. “Kaleldo” demonstrated true realism by keeping the tone of the film rather monotone yet climactic inviting the audience to share the emotions the character is feeling. At many times in the film, there is little dialogue which enables the audience to draw their own conclusions about what is happening in the present. The audience only sees the emotion on the character’s face and they create their own idea of what is going to happen next. “Kaleldo” shows real life struggles and issues by showing that these characters live in a circle, all coming together in the end. In this film, life is directly connected to the season which always changes, but repeats itself over time.

“Panaghoy sa Suba” Lauren Koanui About 40 years after America's occupancy of the Philippines, the Americans withdrew from the Philippines to fight against the Japanese in World War II after the bombing at Pearl Harbor, Hawaii and Pampanga, Philippines in 1941; Japan occupied shortly after wards from 1942 to 1945 and the Philippines found themselves caught in the middle of the war they did not want to fight. Set during this time period, Panaghoy sa Suba follows the story of Duroy, who is in love with the town's beauty, Iset, a very dutiful

young woman who bewitches everyone in the town, Filipino, American, and Japanese. Though plagued with many down points and responsibilities, Duroy leads the rebellion against the Japanese army along with the other proud Visayan townsmen to rid themselves of foreign intruders. Panaghoy sa Suba delivered a good representation of a critical point in the history of the Philippines and their rise against unwanted occupancy, while portraying a pure, beautiful, and blossoming love between two young people.

“American Adobo” Jaime Casino “American Adobo” was an outstanding fun-filled dramatic film that kept its audiences at their edge of their seat. The film generally related to many Filipinos that are in America and tend to struggle with finding their identities, while at the same time, try to establish themselves in a modernized society. Cherry Pie played an outstanding role as Tere in the film. As a single, soul spirited individual, she represents many Filipina women that, although in a different country, hold on to their instilled values and continue to live traditionally. Ricky Davao, as Gerry, also is applauded for his efforts in showing the way traditionally raised Filipinos appreciate and care for their parents. Gerry, although struggling to accept his sexuality, deeply focuses on the difficulties homosexuals face in revealing their true sexuality. He generated the constant worry and hidden aspects to their lives that they feel they need to do, in fear of not being accepted by their friends and family. Conclusively, “American Adobo” is a must see film that will capture the audience physically, emotionally and mentally. The film will revive the importance of valuing life, love, happiness, and friendship. It will bring about the definition of finding true identity through taking risks and accepting reality.

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

49

IP 368B-02

“Dekada 70” Greg Burgess Chito S. Roño's 2002 award-winning film, Dekada '70, follows the middle-class Bartolome family through the radical sociopolitical changes taking place throughout the 1970s. Based on the novel by Lualhati Bautista, the film (produced

by Charo Santos-Concio) begins with lighthearted scenes of the family's mischievous youth, but takes on a darker and more serious tone with the suspension of the Writ of Habeas Corpus in 1971, and the onset of martial law in 1972. In the ensuing decade, the Bartolome children each take an active role in disputing Marcos' political oppression. Headed by hubristic patriarch and political liberal, Julian Bartolome, the 1970's Filipino family dynamic is shattered as the Bartolome sons stir up a myriad of political and domestic trouble. As her family falls to pieces around her, the boys' mother, Amanda Bartolome, defies convention and discovers her own social identity.

“Bata,Bata, Paano Ka Ginawa” Modesto Bala “Bata, Bata Paano Ka Ginawa” is based on a novel written by one of the greatest Filipina writers, Lualhati Bautista. The film was released in 1998 under the direction of Chito Roño with the cast of Vilma Santos, Albert Martinez, Ariel Rivera, Serena Dalrymple, and Carlo Aquino.

Due to the quality of the film, plot, and acting, “Bata, Bata Paano Ka Ginawa” harbored several nominations and awards from both the local and international film community.

Feminism can be said to showcase the negative experiences of women due to their gender. This is to give insight to the citizens and provide inspiration toward a new change.

Ultimately, this theory shows the audience the

50

KATIPUNAN MAGAZIN

imagery of a woman that has total control in every circumstance to make the decision. The character of Lea gave justice to this by not following the will of her husband in moving to a different city. She had a different path that she wanted to take, which resulted in a career helping women at the Women’s Crisis and Survival center. Also, if one observes the film she is a total opposite of what a Filipina mother ought to be, including having her own career, unable to cook, and no time to tend her children.

Superficially, the plot and message was just about a woman who struggles with multiple dilemas in life. But if one digs deeper, one is able to get many revelations hidden in the movie which includes but is not limited to:the struggle of Filipino women in the social hierarchy of the Philippines, uncomppasionate towards the poor, and the different values that had been develop in this nation. Overall, I recommend this film to anyone interested in learning more about the Filipinos and its society. Now I understand why this film has won several awards and this film deserved it.

“The Debut” Sufiya Ismael “The Debut” is an independent film that expresses the Filipino American cultural experience. Released in August 2003, this heartfelt movie was directed by at the time first-timer Gene Cajayon. The movie follows a young high school senior Ben Mercado, played by the talented Dante Basco, who made his mark in 1991 beside Robin Williams in the fairy tale movie ‘Hook.’ Ben, struggling in a long feud with his father Roland (Tirso Cruz III), got worse during his sister Rose’s (Bernadette Balagtas) 18th birthday celebration. The movie focused only on one night of celebration where love, hate, revenge and realization all took place in a one hall room. The storyline covers a lot of the stereotypical attitudes of the American Filipinos. Conflict between his family, friends, and also with himself forced Ben to face the true nature of his culture and

TAGLAGAS 2010

IP 368B-02

finds importance in claiming his identity. This warm hearted production presents an invi tation into the lives of one of the many subcultures in America and the trials and tribulations they face in raising a family in a foreign country.

“Cavite” Katherine Visaya Neil Dela Llana and Ian Gamazon’s film Cavite tells the story of Adam, a FilipinoAmerican who intends to travel back home to the Philippines in order to attend the funeral of his father who was recently killed in a terrorist bombing. However, when he arrives in Manila, Adam’s mother is not there to pick him up from the airport. Adam soon finds out about her whereabouts when he is met with a disturbing phone call. Planted in his luggage is a cellphone that begins to ring outside of the airport. When Adam answers it, the man on the other end explains to him that he and his accomplices are holding Adam’s mother and sister hostage. Adam is told follow every instruction he is given in order to save his life as well as that of his mother and sister. The man on the phone gives Adam specific orders to follow, somehow watching his every move.

Every time Adam makes an error or disobeys the man on the phone, his family is punished.

He begins to unravel the truth about the conspiracy that he has been wrapped up in.

Adam realizes that he is being guided by an Islamic terrorist.

He is emotionally and mentally torn when he is given his last instruction. He is to place bomb hidden in his backpack in a church and walk away. If he does this, the terrorists will return his family to him, if not, his family will die. Adam is forced to choose: Will he obey the orders of the terrorists, saving his family and killing innocent victims? Or, will go against the terrorists, spare those in the church, and lose his mother and sister? Tormented by the pressure, Adam finally acts on his decision.

Ian Gamazon’s portrayal of Adam gives insight into how some Filipino-Americans struggle with issues of identity. Adam cares about his family in the Philippines, however, he is disgusted and almost embarrassed of his life back home. He doesn’t even like to speak his native tongue. This film touches on many controversial topics, but it does a good job in educating the audiences of the issues that exist and the beliefs and emotions behind those who are involved in and or affected by terrorism.

“Anak” McDaniel Martinez The film Anak puts to life the most storied and the all-time highest selling record in Philippine music, written and composed by Freddie Aguilar. His song, “Anak”, speaks of Filipino family values with life lessons aimed to respecting and honoring those who brought you into this world and cared for you day and night, your parents. This song was so popular and was even translated to over 30 languages that it eventually led to its film adaptation with the same name.

Anak stars Vilma Santos as Josie, whom after having a hard time making a living for her family, decides to go to Hong Kong to be a DH (domestic helper.) Life for her there was not as pleasing as she thought. She was forced to stay in the house whenever the family left and was even rejected of taking any vacation to visit her family back in the Philippines. With little contact with her family, she gets a shocking letter about the death of her husband, Rudy, played by Joel Torre. Saddened by the news, she continues to fall weak, wanting to go back home. After 10 years, she finally returns to her family wishing for her ultimate homecoming. Little did she know that a lot has changed including the love and respect from her three children.

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

51

IP 368B-02

“Insiang” Christopher Cheong The opening scene in the film "Insiang" is shot inside a slaughterhouse and shows graphic images of live pigs being slaughtered. It acts as a metaphor for the brutality of life in the slums. The director immediately evokes a sense of claustrophobia and makes you feel disturbed.

The following scene is filled with a busy market which shows t he hectic lifestyle in which the people are a part of. These shots reflect the feelings that the director wants you to feel. To be aware of the lifestyle of the characters is very important.

Romero followed the highly publicized death of a young woman dancing in Japan. With Ruffia Gutierrez making her major film debut as the lead, Romero leads the audience through the events leading up to and after her death. Without demonizing or romanticizing, this film presents a realistic view of the world of Filipina women working in Japan, aiming to inform the public as to the true nature of this industry as opposed to sensationalizing it. This film is a must-see for anyone wanting to understand the role the Philippines play in a rapidly globalized world.

“Inang Yaya” Dane Kurihara “Ang Tatay Kong Nanay” Vincent Desrosiers-Nault “Dad?... Mom?”: Two simple words filled with youthful love that will never mean the same after watching Ang Tatay Kong Nanay. Lino Brocka directs Ang Tatay Kong Nanay, released in 1978, starring Dolphy and Niño Muhlach.

Coring, played by Dolphy, is a cross-dressing openly gay man whose life changes dramatically when he has no choice to raise the young orphan Nonoy. Coring will hide his true self to protect the young Nonoy at his own cost until Nonoy’s biological mother resurfaces and challenges Coring’s family.

When it comes to raising children, homosexuality has nothing to do with parental love for a child. This premise of Ang Tatay Kong Nanay is exceptional for its time. Lino Brocka directs a personal and poignant story.

“Japayuki: The Maricris Sioson Story” Mercedes Bazzone The 1993 release of “Japayuki: The Maricris Sioson Story” by director Joey

52

KATIPUNAN MAGAZIN

Inang Yaya is an independent film pro duced by Tony Gloria and directed by Pablo Biglang and Veronica Velasco. The film, released in 2006, is about a yaya (a nanny as well as a housemaid) that tries to balance her life as a mother to her daughter, Ruby (Tala Santos) as well as the child she looks after as a yaya. Maricel Soriano, who plays the part of Norma, tries to provide for her daughter by working for two wealthy parents May (Sunshine Cruz) and Noel (Zoren Legaspi) as well as her daughter Louise (Erika Oreta). Norma’s mother, who watched Louise while Norma was working, sadly passes away and she is forced to have Ruby move into the household in which she works at. Although Norma struggles with balancing her work life as well as her personal feelings towards Louise and her family, it is Ruby and Louise who really learn the most from each other being that both children come from very different backgrounds economically.

“The Mourning Girls”

TAGLAGAS 2010

IP 368B-02

Marc Teopaco

“Sakay”

“The Mourning Girls” is a comedy drama starring Glydel Mercado and Ricky Davao. The film revolves around the death of a wealthy man Fernando(Ricky Davao) his wife Lupita(Glydel Mercado). The film takes place at Fernando’s household where Lupita hosts her husband’s funeral. Things take a wild turn as the many mistresses of the now dead Fernando show up at his funeral and claim to be his true love. Keeping you at the edge of your seat you watch the witty situations unfold and secrets exposed as the lovers of Fernando compete to inherit Fernando’s riches.

Unbeknownst to them Fernando watches carelessly, from the afterlife.

“The Mourning Girls” is filled with dark humor that will keep you interested and never lets you know awaits us in the next scene.

The film uses humorous and witty situations in order much larger issues such as the double standard of women and men in society.

“Sukob” Mylene Racusa

Sukob is a film about two half sisters who have never met and ended up getting married the same year. During and after their wedding these two newly brides are cursed by the sukob. Sukob is a Filipino wedding superstitious where one should not marry within the same year as an immediate family or else they will be cursed. They both experience mysterious things in their life and ended up loosing their loved ones including their husbands. In order for the curse to end one must sacrifice their life. This movie was scary and full of suspense. It’s a must watch movie!

Karl Rimando Sakay is a film set in the days after the Philippine American War. It is the true story of Macario Sakay, a former prisoner of treason for aiding the revolutionary movement of independence alongside former president Emilio Aguinaldo. He makes a stand against these foreign invaders and causes a revolution by rekindling the Katipunan spirit in the people’s hearts by assuming command as the President and General of the new Katipunan.

Great depiction of history and chronologically ordered with Sakay’s life through every detail.

Julio Diaz, who plays Sakay filled the part of Macario perfectly and coupled with an exceptional cast of supporting actors. The plot lets you visualize the struggle of gaining independence and the colonial might of the Americans. With some action scenes that don’t sway from the movies general direction, it depicts the action that took place and the showing of how the Filipinos were resourceful as well as being powerless by the American tactics. However, the battle scenes were not consistent. The film the sounds didn’t match with the shots being fired and there were late reactions when they were shot. It felt awkward watching them. As you get past the minor inconsistencies, the plot satisfies the message.

It is a story of the life of Macario Sakay and the revolution he created that inevitable lead to his execution as a hero.

Overall this is a must watch for all you Philippine history enthusiast

out there.

KATIPUNAN MAGAZIN

TAGLAGAS 2010

53

Greetings Katipuneros!

Continue the good work in sharing and celebrating our Filipino culture!

Sincerely, Mr. & Mrs. Arman Cayabyab ABC Transport

Maligayang Pasko Katipuneros!

Congratulations on another successful publication of the University of Hawaii – Manoa Katipunan Magazine, Fall 2010!

Sincerely, Mr. & Mrs. Jose Badua

Congratulations on another

successful issue of the Katipunan

Magazine for the University of Hawaii

– Manoa!

Maligayang Pasko sa inyong lahat!

Best wishes,

Ms. Beth Tamayo

Kumusta Katipuneros!

Continue the good work!

Sincerely, Mr. & Mrs. Jerry Bagoyo

CONGRATS on another successful issue of the Katipunan Magazine for the University of Hawaii – Manoa!

Continue to show pride for our Filipino culture!

With our deepest support, Mr. & Mrs. Rogelio Gumtang

Marami pong Salamat sa inyong walang sawang pagsuporta sa Katipunan Magazin!

Get a college education. !

Hook up with UH SEED.

“Make change ~ starting in your own community.” !

Bambu!

University of Hawai`i at Mānoa, Office of Student Equity, Excellence and Diversity www.hawaii.edu/diversity │ Phone: (808) 956-4642

Mula sa Programang Filipino at Panitikan ng Pilipinas Katipunan Club At Katipunan Magazin,

Maligayang Pasko At Manigong Bagong Taon!

Katipunan Magazin Opisyal na Publikasyon ng Programang Filipino at Literatura ng Pilipinas Nalalathala Dalawang Beses Isang Taon Taglagas 2010

M O N I C A

L O V E L Y

J O Y C E

M A R Y

M O D E S T O

N I K

K A R L

Tita Pia

J O V A N I E J O V A N I E

E M A N

Tita Letty

PATNUGUTAN

Tita Terry

Tita Ruth

Tita Ime

Tita Betchie

Lovely Abalos Karl Christian Alcover Nikolas Paolo Bonifacio Mga Pangkalahatang Patnugot

Lovely Abalos Patnugot ng Editoryal

Nikolas Paolo Bonifacio Patnugot ng Lathalain

Cristina Monica Agluba Patnugot ng Balita at Ley-­‐Awt

Mga Kontribyutor

Jovanie dela Cruz Mary Rose dela Cruz Joyce Ramano

Modesto Bala Disenyo ng Pabalat

Dr. Ruth Mabanglo Leticia Pagkalinawan Mga Tagapagpayo

Filipino and Philippine Literature Program Department of Indo-­‐Pacific Languages and Literatures University of Hawai'i at Manoa * Spalding 459 Maile Way * Honolulu, Hawai'i 96822 Tel. # (808) 956-­‐6970/8933 * Fax # (808) 956-­‐5978 www.hawaii.edu/filipino * www2.hawaii.edu/~kati * magkatipon@yahoo.com