Spring 2010

Page 1


TALAAN NG NILALAMAN

FIL 451 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 FIL 435 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6 FIL 202-1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 FIL 202-2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 FIL 201-1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26 FIL 102-1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31 FIL 102-2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 FIL 101 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 IP 431 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 IP 363 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 IP 273E . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55 Paligsahan sa Pagdula 2010 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58 Ang mga Manunulat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59


FIL 451

Kwentong Bayan

Mga Gawaing Pangwika

Gawa ng klaseng Filipino 451 / Guro: Tita Sheila Zamar

Why the Sky is High In the early days, when the sky was still low, two brothers named Ingat and Daskol lived with their parents on Earth. As their names indicate, Ingat was careful in everything he did and was, therefore, his father's right hand man. He was always helping with the work in the field, and his parents were very pleased with him. On the other hand, Daskol did his work sloppily. In the absence of a daughter in the family, the housework came to be Daskol's responsibility. He fetched water, cleaned the house, and did the cooking. He also pounded the palay that his father and Ingat harvested. Even in pounding, Daskol lived up to his name. Half of the grain he pounded scattered and fell to the ground. Being naturally lazy and impatient, he did not like the work of pounding rice. One day, Daskol had to pound a greater quantity of palay than usual. He was irritated because, every time he raised the pestle, it would hit the sky. His anger added to his strength and desire to finish the work quickly. So he raised the pestle higher, and every time it hit the sky, the sky would be raised. In his hurry, Daskol did not notice that the sky was rising. When he finished pounding rice, he looked up and discovered that the sky had risen, and that is why it is where it is today.

Kung Bakit Tumaas ang Langit Salin at Madlib ni Maria Victoria Cosare

Noong unang panahon, nang mababa pa ang langit, may dalawang magkapatid. Ingat at Daskol ang mga pangalan nila. Nakatira sila, kasama ng kanilang mga magulang, sa mundo. Katulad ng sinasabi ng mga pangalan nila, maingat si Ingat sa lahat ng ginagawa niya. Dahil doon, siya ang tumutulong sa kanyang ama. Lagi siyang tumutulong sa mga gawaing-bukid. Masaya ang mga magulang ni Ingat sa kanya. Ibang-iba si Daskol sa kapatid niya. Magulo si Daskol sa trabaho niya. Dahil walang anak na babae sa pamilya nila, si Daskol ang responsable sa mga gawaing-bahay. Sumasalok siya ng tubig, naglilinis ng bahay, at nagluluto ng pagkain. Siya rin ang nagdidikdik sa mga ani nina Ingat. Pero kahit sa pagdidikdik, katulad ng pagkatao ni Daskol ang pangalan niya. Kalahati sa butil niya ay natatapon sa lupa. Dahil wala siyang pasensiya at tamad pa, walang hilig si Daskol sa pag-aani. Isang araw, marami ang palay na kailangang dikdikin ni Daskol. Naiinis siya dahil, tuwing itinataas niya ang pandikdik, tinatamaan niya ang langit. Dahil gustong matapos agad ni Daskol, nadagdagan ang lakas niya ng galit. Kaya tuwing itinataas niya ang pandikdik, tinataman niya ang langit, at tumataas ang langit. Dahil nagmamadali si Daskol, hindi niya napapansin na tumataas na ang langit. Napansin lang ni Daskol na tumataas ang langit, nang natapos na niya ang pagdidikdik ng ani. Iyan ang dahilan kung bakit mataas ang langit ngayon. 2

Tagsibol 2010


Kwentong Bayan

FIL 451

Kung Bakit Tumaas ang Langit (Madlib) Directions: Fill in the blanks with appropriate words to complete your own version of the story. Word Bank Mabagal Mabigat Makalat Mahina Maayos

Malaki Mahirap Masipag Bastos Bobo

Maligaya Matiyaga Nagpiprito Nagsisilbi Nagugutom

Nagwawalis Nakikita Namamalayan Nagtatrabaho Napapagod

Naghuhugas Nag-aayos Nagagalit Nalulungkot Naghahanda

Noong unang panahon, nang mababa pa ang langit, may dalawang magkapatid. Ingat at Daskol ang mga pangalan nila. Nakatira sila kasama ng kanilang mga magulang, sa mundo. Katulad ng sinasabi ng mga pangalan nila, ____________________ si Ingat sa lahat ng (ma- adjective)

ginagawa niya. Dahil doon, siya ang tumutulong sa kanyang ama. Lagi siyang tumutulong sa mga gawaing bukid. ____________________ ang mga magulang ni Ingat sa kanya. (ma- adjective)

Ibang-iba si Daskol sa kapatid niya. ___________________ si Daskol sa trabaho niya. (ma-adjective)

Dahil walang anak na babae sa pamilya nila, si Daskol ang responsable sa mga gawaing bahay. Sumasalok siya ng tubig, ____________________ ng bahay, at ____________________ ng (actor focus incompleted verb)

(actor focus incompleted verb)

pagkain. Siya rin ang nagdidikdik sa mga ani nina Ingat. Pero kahit sa pagdidikdik, katulad ng pagkatao ni Daskol ang pangalan niya. Kalahati sa butil niya ay natatapon sa lupa. Dahil wala siyang pasensiya at ____________________ pa, walang hilig si Daskol sa pag-aani. (simple adjective)

Isang araw, ____________________ ang palay na kailangang dikdikin ni Daskol. (ma- adjective)

Naiinis siya dahil, tuwing itiinataas niya ang pandikdik, tinatamaan niya ang langit. Dahil gustong matapos agad ni Daskol, nadagdagan ang lakas ng galit niya. Kaya tuwing itinataas niya ang pandikdik, tinataman niya ang langit, at tumataas ang langit. Dahil ____________________ (actor focus incompleted verb)

si Daskol, hindi niya ____________________ na tumataas na ang langit. Napansin lang ni (object focus incompleted verb)

Daskol na tumataas ang langit, nang natapos na niya ang pagdidikdik ng ani. Iyan ang dahilan kung bakit ____________________ ang langit ngayon. (ma- adjective)

Tagsibol 2010

3


FIL 451

Kwentong Bayan

The Legend of Chocolate Hills According to the elders of the town of Bohol, there used to be a sun on either end of the island where two giants lived. One came from the south and the other from the north. The people of Bohol were afraid that the two might meet and cause trouble in the village. Because of this, many inhabitants left the area temporarily. Sure enough, the giants did meet one day. "What are you doing on my land? It's my property, so leave!" said the angry giant from the south, "find your own place!" "Hey, I owned this first!" The giant from the north replied angrily. "You should leave!" "That is not possible! This land is mine!" The giant from the south stomped and shook the area, causing the land to tremble like in an earthquake. "That’s even more impossible!" The giant from the north stomped harder. It was towards the end of rainy season on the island so it was very muddy in the village. One of the giants made a ball of mud and hurled it at the other. So, the other giant made his own balls of mud and hurled them at his enemy. The two kept hurling balls of mud at each other until they grew very tired, ran out of strength and out of breath. After a long day of fighting, the two giants tumbled to the ground lifeless. Many villagers witnessed the events that occurred there. After all the fighting, the big balls of mud were left scattered all over the village. Eventually, the people returned to the village to live there peacefully. The two giants are now long gone but the chocolate-colored mountains of mud they left behind remain in the town of Bohol. It is now popularly known as chocolate hills. Post-reading activity: Complete the Filipino version of the story on the next page by writing the missing word. Refer to the word bank provided here. Word Bank

nayon lugar umalis labanan hilaga

pulo nakatira galit bola itinapon

natumba napagod putik ginawa timog

gumawa tag-ulan buhay ngayon sarili

pangyayari kalaban maaari lindol Padyak

4

Tagsibol 2010


Kwentong Bayan

FIL 451

Ang Alamat ng Chocolate Hills

Salin at pagsasanay na inihanda ni Lucienne Muse

Ayon sa matatanda sa _______________ (village), may isang araw sa magkabilang dulo

ng _______________ (island) na may dalawang higanteng nakatira. Ang isa ay nagmula sa parteng hilaga at ang isa naman ay galing sa _________________ (south). Ang mga taong _____________ (residing/living) doon ay natatakot na baka magkita ang dalawang higante, kaya umalis muna sila sa ________________ (place) na iyon. Katulad ng inaasahan, nagkita nga ang dalawang higante isang araw. “Ano’ng ginagawa mo sa aking lugar! Ito’y aking pag-aari kaya dapat ay umalis ka na,” ______________ (angry) na sinabi ng higanteng mula sa timog. ” Maghanap ka ng _______________ (own) mong lugar.” “Aba!, ako yata ang nauna rito at ito’y pag-aari ko na!” sagot din ng galit na higante mula sa hilaga. “Ikaw dapat ang _________________ (leave, AF-verb)!” “Hindi maaari ito! Ito ay pag-aari ko!” sabay _______________ (stomp) ng higante mula sa timog at nayanig ang lugar na parang ___________________ (earthquake). “Lalong hindi ___________________ (possible)!” mas malakas ang padyak ng Higante mula sa ___________________ (north). Noong panahong iyon, ay katatapos pa lamang ng ______________ (rainy season) at maputik sa kinatatayuan nila. Ang ________________ (did, OF-verb) ng isang higante ay bumilog ng putik at _______________ (throw, OF-verb) iyon sa isa. Ngunit gumanti rin ang isang higante at ___________________ (made, AF-verb) rin ng siya ng isang bilog na putik at ibinato niya iyon sa kanyang ________________ (opponent/enemy). Walang tigil na batuhan ng binilog na ___________ (mud) ang nangyari hanggang ang dalawa ay __________ (got tired), naubusan ng lakas at nawalan ng hininga. ________________ (fell) ang dalawang higante na wala nang _____________ (life). Maraming tao ang nakakita sa mga ____________ (events). Nang natapos ang ___________________ (fighting, N) ng mga higante, bumalik ang mga tao sa baryo. Nakita nila ang malalaking ___________________ (ball) ng putik na ginamit ng mga higante sa kanilang pagbabatuhan. Makikita pa rin ang mga iyon sa bayan ng Bohol hanggang ___________________ (today), at ito ang tinatawag nilang Chocolate Hills.

Tagsibol 2010

5


FIL 435

Kwentong Bayan

Inihahandog ng Fil 435 –Translation Class ang dalawang tula na sinalin sa abot ng aming makakaya

Salin: Isang Garapon ng mga Susi nina Francess Ann, Nelia Ann, Nikolas Paolo, Joeseph Nagtatago tayo ng isang garapon ng susi sa nakalimutang salansanan sa bahay kung anong pinto ang kanilang buksan o kung ano ang kanilang pinanatiling nakasara magpakailanman bago sila di inaasahang matuklasan" o di sinasadyang napunta sa ating muting garapon hindi natin nalaman. “Hayaan na lang sila diyan,” sabi mo, ngunit ang titig mo sa akin nagsasabing, kunin mo ang lahat sa akin. Dahil pintuloy kita upang makisalo sa aking munting handaan at hindi mo ninais na lumisan, Tumango ako, “Oo, hayaan na lang sila diyan.” Hindi natin nabatid na sa paglipas ng panahon kukupas ang pag-ibig. At ngayon ang kirot ng iyong mga mata hinahanap sa aking mukha ang lahat ng Hindi ko sana kinuha, At ramdam ko ang kirot ng lahat ng dapat kong itinago. Winasak natin ang pinto ng katahimikan, nasugatan ng mga salitang hindi natin nasambit Paano ba nating naisip na hindi natin kailangan ng mga susi?

6

Tagsibol 2010


Kwentong Bayan

FIL 435

Orihinal: We Kept a Jarful of Keys ni Merlie Alunan We kept a jarful of keys On a forgotten shelf in the house What doors they opened, or what they kept forever locked, Before they came by accident or chance into our little jar, we never learned. “Let them stay there,” you said, your eyes on mine saying, take all I have. Since I had let you in to share my little feast and you’d not wished to leave, I nodded, “yes, there let them stay.” We hadn’t reckoned how the years would wear love thin. And now your pained eyes search my face for all I shouldn’t have taken, and I I ache for all I should have kept. We hammer the doors of silence, bruising with words we could not speak. How did we ever think we had no need of keys?

Tagsibol 2010

7


FIL 435

Kwentong Bayan

Salin: Anibersaryo nina Modesto and Ebony Bakit kailangan ipagdiwang ang araw ng ating kasal sa isang tula tungkol sa iyong buhok? Marahil dahil palagi kong iniisip kung paano kaya kung hinayaan itong humaba pagkalipas ng sampung taon, marahil lumago pa ito Humaba nang husto hanggang sumayad sa sahig: Ngunit tulad din ng buhok ang buhay (O baliktad kaya?) Ang paggupit nito ang siyang tanda ng simula Pinagpala tayong dalawa Sa tibay ng iyong buhok Lagi naman nating kayang lumago At hindi naliligaw ng landas.

Orihinal: Anniversary ni Alfredo Navarro Salanga Why celebrate the day we married With a poem about your hair? Perhaps because I’ve always wondered How it would have been if left uncut: After ten long years it could have grown Maybe long enough to brush the floor: But life is very much like hair (or should that be the other way around?) the cutting of it marks beginnings. We have been blessed, the two of us With the resiliency of your hair We have always been capable of growth and of not losing our way.

8

Tagsibol 2010


Kwentong Filipino 202Bayan -1

FIL 202-1 Spring 2010

Alamat ng Sampaguita

Sinulat ng grupong Sumpa ng 202-1 para sa Katipunan

The legend of the Sampaguita tells the similar Romeo and Juliet story of star-crossed lovers from two different worlds. Rosita and Delfin will stop at nothing to be together in spite of their warring families. Their tragic end was not the death of their love however, for it gave life to the beautiful flower, Sampaguita, the national flower of our beloved Pilipinas.

Unang Eksena Bata: Lola, lola! Tignan mo ang nakuha ko para sa iyo!

Rosita: Naku! Bolero ka ano? Delfin: Ang ganda ganda mo ngayon! Pinakamasuwerte ako!

Lola: Ay apo, ang ganda-ganda! Salamat! Alam mo ba kung saan galing ang sampaguita?

Rosita: Ikaw naman. Anong ginawa mo ngayon?

Bata: Ano po ang sampaguita?

Delfin: Wala naman, pero sinabi ng tatay ko na nagpatayo ang tatay mo ng bakod sa lupa namin. Kung hindi kita mahal, magiging isang gera ito, pero sana...ang ating pag-ibig ay magdadala ng kapayapaan sa ating mga pamilya.

Lola: Ito ay isang Sampaguita. Gusto mong marinig ang kuwento ng sampaguita? Bata: Opo! Lola: Sige..halika dito anak..umupo ka katabi ni lola. Noong araw may isang napakagandang prinsesa. Kahit na mahal na mahal niya ang tatay niya, meron siyang itinatagong sikreto sa kanya...... Rosita: Anong oras na? Nakatulog na ba si itay?

Delfin: Huwag kang mag-alala Rosita, Hindi ako magbibigay ng dahilan para masaktan ka. Rosita: Umaasa ako kaya…

Ate: Bakit? Aalis ka na naman?

Sister: Rosita! Rosita! Nagising si itay! Halika na!!!

Rosita: Ate, mahal ko si Delfin. Ate: Bilisan mo.

Rosita: Pasensya na mahal. Kailangan ko nang umalis.

* Sa hardin... Rosita: Bakit ang tagal mo? Namiss kita. Delfin: Pasensya na mahal, pero nandito na ako. Namiss din kita. Kahit na nakita lang kita nung isang araw, pakiramdam ko ay parang walang hanggan na akong malayo sa piling mo. Tagsibol 2010

Rosita: Nais kong mabago ang nararamdaman ng aking ama tungkol sa iyo. Gusto ko nang matapos na ito.

Delfin: Ang iyong ama ay hindi pumapayag na tayo'y magkasama...pero kailangan kita. Kung wala ka sa aking buhay, hindi buo ang aking kaluluwa...Sinasamba kita Rosita. Sinasamba kita. Ipinapangako ko, mamahalin kita...magpakailan man.

9


2

FIL 202-1 Filipino 202 - 1

Kwentong SpringBayan 2010

Ikalawang Eksena *Sa bahay nina Rosita, galit na kinausap si Rosita ng kanyang amang si Armando Juan… Armando: Saan ka galing?! Rosita: Namasyal lang ako kasama ng mga dama ko. Sumama rin si Ate. Armando: Huwag kang magsinungaling! Alam ko kung saan ka pumunta. Kasama mo si Delfin ano?! Rosita: Hindi mo kilala si Delfin! Mahal niya ang mga tao niya at hindi siya maramot. Iyan lang ang kailangan ko! Lagi mo na lang akong hinuhusgahan. Ikaw ang dahilan kung bakit namatay si inay!

*Sa bahay nina Delfin, kausap niya ang kanyang tatay…

Armando: Punyeta ka! Suwail na anak! Wala kang hiya! Sige na! Bahala ka na sa buhay mo!

Delfin: Tay? Bakit gising ka pa?... Lampas hatinggabi na.

*Pumasok ang mga dama ni Rosita

Ernesto: Naghihintay ako sa iyo.

Dama 1: Rosita...bakit? Ano'ng nangyari?

Delfin: Ano'ng nangyari? Okey lang ba ang lahat?

Dama 2: Tahan na iha, tahan na. Halika rito.

Joseph: Hindi ko alam kung paano sabihin ito sa iyo...ngunit kung hindi maaayos itong sitwasyon sa lupa... alam mo na...magiging isang labanan ito. Delfin: Sana merong isang paraan para mawala ang lahat ng problema. Mahal na mahal ko si Rosita, at nasasaktan siya dahil sa galit ng mga pamilya natin sa bawat isa. Ernesto: Talagang mahal mo siya no? Delfin: Opo itay, mahal na mahal ko siya.

10

Tagsibol 2010

2


3

Kwentong Filipino 202Bayan -1

FIL 202-1 Spring 2010

Ikatlong Eksena Ernesto: Ano po ba ang maitutulong ko sa inyo ginoo? Tauhan 1: Um oo, may isang handog po ako para kay Ginoong Delfin. Ernesto: Maaari kong dalhin sa kanya. Saan galing ito? Tauhan 1: Ang utos po sa akin ay ibigay ito kay Ginoong Delfin lang po.

*Nagpapalano si Armando… Armando: Kailangan kong mag-isip ng paraan upang mawala si Delfin. Ginugulo niya ang lahat. Pero paano ko ito gagawin nang hindi kahina-hinala? Hindi maaaring malaman ni Rosita ang mga plano ko para sa kanya. Kung malalaman niya na ako ang pumatay kay Delfin, hindi niya ako mapapatawad. AHA! Maaari kong gawin itong lason, at ipadala ito kay Delfin. Hindi niya malalaman kung ano ang darating sa kanya. Sa wakas, iisipin niya na natanggap ko na siya, at pagkatapos ay mawawala na siya!

Ernesto: Huwag kang mag-alala, ako na ang tatanggap nito para sa kanya. Makukuha niya ito, sinisiguro ko sa iyo. At itatanong ko ulit sa'yo, saan galing ito? Tauhan 1: Uh, Ginoo, ito po'y handog ng mapayapang pakikipagkaibigan galing kay Ginoong Armando Juan. Ernesto: Sisiguraduhin ko na ipaalam ito sa anak ko. Maraming salamat. *Nagmamadaling umalis ang tauhan ni Armando Juan. Samantala, naisipang tikman ng tatay ni Delfin ang handog na tinanggap niya…

*Tinawag niya ang kanyang tauhan… Armando: Dalhin ito sa bahay ni Delfin. Kailangan mong siguraduhin na si Delfin lang ang tatanggap ng regalo. Tiyakin mo na hindi ka makikita ng kahit sino dahil baka maghinala sila. Sige, dalian mo! Tauhan 1: Opo, ngayon din po. *Nagtungo ang tauhan ni Armando sa bahay nina Delfin…

Tagsibol 2010

11

3


4

FIL 202-1 Filipino 202 - 1

Kwentong SpringBayan 2010

Ernesto: Sigurado akong hindi magagalit ang aking anak kung titikman ko ang inuming ito. Natutuwa ako na sa wakas ay natauhan na ang mapait na tao. Maaari na kaming mag-usap tungkol sa hatian ng lupa nang ayon sa batas at walang digmaan.

Delfin: Tay?...Itay...?....ITAY!!! Sino ang gumawa nito? …Hahanapin ko siya. Kahit hanggang sa dulo ng mundo. *Dumating ang matalik na kaibigan ni Delfin…

Delfin: Ano yan, tay?

Kaibigan: Pare! Delfin! Ano ang nangyari dito?!

Ernesto: Oh, Delfin. Akala ko'y tu…..log ka na...

Delfin: Kailangan kong hanapin kung sino ang gumawa nito sa ama ko!

Delfin: Tay! Ano'ng nangyari?! Ano ba ang ininom mo?

Kaibigan: Nararapat lang pare, gagawin ko ang lahat para mahanap mo ang salarin.

Ernesto: Anak….

Delfin: Magbabayad ka, Armando Juan!

Delfin: Tay!

Kaibigan: Alam mo na ang sagot dito, hindi ba?

Joseph: La….son Delfin: Oo, kailangan nating maghanda para sa labanan. Bukas ng umaga, lulusubin natin sila. 12

Tagsibol 2010

4


5

Kwentong Filipino 202Bayan -1

FIL 202-1 Spring 2010

Ikaapat na Eksena *Pinuntahan ni Delfin si Armando Juan… Delfin: Ano’ng problema mo?! Pinatay mo ang tatay ko! Pagbabayaran mo ito, Armando Juan. Mamamatay ang iyong mga tauhan dahil sa ginawa mo. Armando: Kung natuloy lang ang aking mga plano, ikaw ay isa nang malamig na bangkay. Wala itong kaugnayan sa iyong ama. Ito ay tungkol sa iyo at ang kalokohan mong magsama kayo ni Rosita na wala akong pahintulot. Delfin: Huwag mong idamay si Rosita! Gahaman at maramot ka! Ninakaw mo na ang aming lupa, at ngayon, gusto mong nakawin ang kaligayahan niya! Walang makakahadlang sa pag-ibig ko sa kanya, Armando.

Rosita: Mahal kita…

Armando: Akala mo matatalo ng hukbo mo ang hukbo ko? Dalhin mo rito ang iyong hukbo at lilipulin ko sila!

Ate: Tama na, Rosita!...tama na! masasaktan ka pa dito.

Rosita: Delfin! Huwag! Hindi lunas ang digmaan. Kamatayan lang ang dulot ng inyong labanan.

Armando: Dama, ikulong mo sila sa kuwarto ni Rosita hanggang matapos na ang gera. Huwag na huwag 'nyo silang palabasin, lalong lalo na si Rosita.

Delfin: Ipagpatawad mo Rosita, mahal na mahal kita, ngunit kailangan kong gawin ito para sa aking ama. Hindi mawawala ang pagmamahal ko sa'yo. May pangako ako sa'yo, at tutuparin ko ang aking sumpa. Rosita: Delfin! Huwag! Hindi lunas ang digmaan. Kamatayan lang ang dulot ng inyong labanan.

Armando: Rosita..Umalis ka na dito. Umalis ka na!

*Sa kuwarto ni Rosita… Rosita: Natatakot ako, Ate. Paano na tayo kung mamamatay si itay? Paano na ako kung namatay si Delfin? Kung mawawala siya sa akin, wala nang saysay ang aking buhay. Ate: Alam ko, kapatid. Magdasal na lang tayo. Hindi tayo pababayaan ng diyos.

Delfin: Ipagpatawad mo Rosita, mahal na mahal kita, ngunit kailangan kong gawin ito para sa aking ama. Hindi mawawala ang pagmamahal ko sa'yo. May pangako ako sa'yo, at tutuparin ko ang aking sumpa. Tagsibol 2010

13

5


6

FIL 202-1 Filipino 202 - 1

Kwentong SpringBayan 2010

Pangwakas na Eksena

*Samantala, naghanda na ang hukbo ni Delfin para sa labanan… Delfin: Pare...kung mamamatay ako...dalhin mo ako sa dulo ng bakod. Iyan ang espesyal na tagpuan namin ni Rosita. Iyan ang aking huling kahilingan. Kaibigan: Huwag kang mag-alala… Tayo na. Armando: Ha! Ito ang hukbo mo? Kawawa naman kayo! Tauhan 2: O, ‘di ba?! Tingnan mo, kasama pa namin ang nanay mo! Armando: Huwag ninyong bastusin ang pamilya ko! Delfin: Pamilya? Wala ka namang pakialam sa pamilya mo! *At naganap ang isang madugong labanan na nagwakas sa pagpatay ni Armando Juan kay Delfin… Armando: Hindi ka magiging mabuti para sa anak ko. Mawala ka na sa mundo! Kamatayan, iyan ang dapat sa iyo!

*Sa tabi ng bakod na naghahati sa lupain ng kanilang mga pamilya, makikitang umiiyak si Rosita… Rosita: Bakit? Bakit galing tayo sa magkaibang mundo? Bakit tayo nagwakas ng ganito? Mahal, ano ang gagawin ko? Hindi ko man lang nasabi sa'yo ang pangako kong mamahalin kita magpakailanman. Ngayong wala ka na, wala nang halaga ang aking buhay....wala nang halaga ang lahat... ...sapagkat ikaw lang ang dahilan ng lahat sa buhay ko. Mahal kita, Delfin. Isinusumpa ko, sa iyo lang ang puso ko. Isinusumpa ko, ang buong buhay ko’y sa iyo. Hindi ko kayang mabuhay kung wala ka. Bakit iniwan mo akong ganito? *Namatay si Rosita sa labis na kalungkutan at paghihinagpis at naging libingan ddin niya ang tagpuan nila ni Delfin… Daisy: At iyan ang buong kuwento, apo. Mula sa mga katawan nina Rosita at Delfin, tumubo ang isang bulaklak na sagisag ng ang kanilang walang hanggang sumpaan at pagmamahalan...ang sampaguita.

Kaibigan: Huwag!!! *Pinuntahan ng kaibigan ni Delfin si Rosita para ipaalam ang masamang balita… Kaibigan: Rosita, pasensya… wala akong magandang balita. Nawala namin siya. Ikinalulungkot kong sabihin sa iyo na pinatay siya ng tatay mo.. Nais niya lamang na mailibing siya doon sa tagpuan ninyo. Rosita: …Dalhin mo ako sa kanya.

14

Tagsibol 2010

6


7

Kwentong Filipino 202Bayan -1

FIL 202-1 Spring 2010

Alamat ng Ampalaya Sinulat ng grupong Mapait na Matamis ng 202-1 para sa Katipunan Dramafest 2010

Ampalaya was pale and bland. She was envious of the taste, color and beauty of other vegetables, fruits, trees and flowers in Sariwa high school. Because of her greediness she wished for these things from the fairy hoping that she would become the most popular student in school. The things that the fairy gave her, however, did not make her any better. In the end, she finally had flavor and was now very bitter.

Unang Eksena

Ikalawang Eksena

*Nag-uusap ang isang mag-ama…

*Makikilala natin ang mga estudyante at makikita ang kanilang mga katangian…

Tatay: Anak! Anak! Anak! Kakain na.

Guro: Magandang umaga klase!

Anak: Opo nandyan nako, parating na po.

Lahat: Magandang umaga po!

Tatay: Anak, halika. Kumain na tayo.

Guro: Narra?

Anak: Tatay ano ‘to? Ano po ba ang ulam ngayon?

Narra: Narita po. (magara at mukhang mayaman)

Tatay: Ahhh, itoy ampalaya. Ang paborito kong gulay, masustansya ito. Tikman mo.

Guro: Akasya?

Anak: Bakit napakapait nito?

Akasya: Narito po. (magara at mukhang mayaman)

Tatay: Gusto mo bang marinig ang istorya tungkol sa alamat ng ampalaya?

Guro: Santal?

Anak: Opo! Sige gusto kong marinig.

Santal: Narito po. (maporma at guwapo)

Tatay: O, sige! Noong unang panahon….

Guro: Gumamela?

***bell rings everyone moves to their seat ***

Gumamela: Narito po. (maporma at maganda) Guro: Lansones? Lansones: Narito po. (makisig at popular)

Tagsibol 2010

15

7


8

FIL 202-1 Filipino 202 - 1

Kwentong SpringBayan 2010

Ikatlong Eksena *Sa gym habang nagkakatuwaan ang mga estudyante…

Ampalaya: Huwag! Ako muna! Lansones: Gusto ko si Akasya.

Lansones: Kumusta pare?

Chico: Gusto ko si Gumamela dahil mabilis siya.

Chico: Kumusta! Lansones: Gusto mo bang maglaro ng basketball?

Ampalaya: Ako, Lansones! Lansones: Ok, sige…Ay, joke lang! Petsay, gusto mo bang maglaro?

Chico: O sige maglaro tayong lahat. Kaklase maglaro tayo ng basketball.

Petsay: Sige.

Lahat: Yehe! OK sige.

Chico: Sino kaya?

Lansones: Bumuo tayo ng mga team.

Petsay: Mas mataas si Ampalaya. Piliin mo siya.

Chico: Apat na tao sa isang team. Lansones: Gusto ko si Balatong dahil magaling siya mag-shoot.

Chico: Gusto ko si Sitaw. ***bell rings***

Chico: Gusto ko si Narra dahil magaling siyang pumunta sa butas.

Ampalaya: Sina Lansones at Chico ay nagpapakitang gilas na naman. Sana makapaglaro rin ako ng basketball kasama

Akasya: Ako! Ako! Piliin mo ako. 16

Tagsibol 2010

8


9

Kwentong Filipino 202Bayan -1

FIL 202-1 Spring 2010

Ikaapat na Eksena *Habang naghihintay ng susunod na klase… Akasya: Ang ganda ng buhok mo, Gumamela. Gumamela: Salamat, pero wala ito. Tignan mo nga ang kuko mo, ang ganda-ganda. Akasya: Nakita mo na ba ang aking bagong bag? Gumamela: Wow! O kay ganda

Ampalaya: Alam ko!

Narra: Pare ang ganda ng sapatos mo, mukhang mamahalin.

Guro: Ano Ampalaya? Ampalaya: Dalawamput-isa!

Santal: Ito? Hindi naman. 5,000 pesos lang ito. Ikaw saan galing ang relo mo?

Guro: Mali.

Narra: Rolex ito.

Balatong: Alam ko! Dalawampu lang ang sagot

Ampalaya: Bakit magaganda ang mga buhok at damit nila? Tignan mo ang Louis Vuitton bag niya. Grabe naman, ang mahal, mahal!

Santal: May tanong ako. Ano sa English ang ampalaya?

***bell rings***

Ampalaya: Alam ko! Watermelon, ano pa!

Guro: Magadang tanghali klase

Guro: Ay, mali iyan anak.

Lahat: Magandang tanghali po!

Sitaw: Alam ko! Bittermelon!

Guro: Mag-aral tayo para sa eksamen. Ano ang 10+10?

Guro: Ano ang kulay ng ampalaya? Ampalaya: Pula po! Guro: Ay, mali naman anak Petsay: Alam ko! Berde! Narra: Pinakamatalino talaga sina balatong, sitaw, at petchai. Guro: Tapos na tayo, klase. ***bell rings*** Ampalaya: Wow!! Ang talino nila, sana matalino rin ako.

Tagsibol 2010

17

9


10

FIL 202-1 Filipino 202 - 1

Kwentong SpringBayan 2010

Ikalimang Eksena *Pinuntahan ni Ampalaya ang diwata… Diwata: Sino yan? Ampalaya: Si Ampalaya po. Diwata: Bakit ka nandito? Ampalaya: Ayaw ko na ang sarili ko. Lahat ay mas magaling kaysa sa akin. Ang gusto ko lang naman ay ako ang pinakamagaling sa lahat…

Ampalaya: Maganda na ako ngayon at mapapansin na ako. Makukuha ko na kahit na sinong lalaking gusto ko..

Diwata: Hindi totoo iyan. Marami kang magagandang katangian..

Narra: Oy! Tingnan mo yong babae, maganda siya

Ampalaya: Hindi!! Gusto kong maging matalino, maganda, mayaman, at may kakayahan din katulad ng mga kaklase ko!

Santa: Ano? Saan? Aba! maganda nga….mapapasaakin siya

Diwata: Kung iyan ang talagang gusto mo… Narito ang kahilingan mo!

Ampalaya: Hi Narra!! Kumusta ang araw mo?

Narra: Hindi ah, sa akin siya mapapapunta..

Ampalaya: Wow ang ganda ko na at mukhang mayaman pa!! Matalino at may kakayahan din ba ako? Diwata: Pasensiya na pero magandang mukha at mararangyang damit lang ang pwede kong ibigay sa iyo.

Narra: Maayos na, ngayong nandito ka! Ampalaya: Ang sweet mo naman! ***Akasya walks over*** Akasya: Hoy, ano sa palagay mong ginagawa mo? Narra: Nag-uusap lang kami..

Ampalaya: Ah, OK na ito para sa akin. Maraming salamat po…

Akasya: Ah, talaga? Sige, diyan ka na! Narra: Teka! Sandali lang. Hintayin mo ako. Ampalaya: Hi Santal, Kumusta na? Santal: aah..um..uh…a..a..ayos lang. Ampalaya: Gaano kaayos? Gumamela: Ano’ng ginagawa mo? Halika nga rito. Santal: Aray!!! O sige, na. Sa iyo naman talaga ako sasama.

18

Tagsibol 2010 10


11

Kwentong Filipino 202Bayan -1

FIL 202-1 Spring 2010

Ikaanim na Eksena *Ginawa ni Ampalaya ang lahat para mapansin siya at maging pinakamagaling sa lahat… Ampalaya: Tignan mo sila, nagpapakitang gilas na naman. Kapag hindi ako magaling sa basketball, eh di dapat hindi rin sila magaling. Chico: Hoy, pahinga muna tayo, Pare. Uhaw na ako.

*Sa loob ng klase… Ampalaya: May eksamen kami ngayon pero hinding-hindi ko papayagan na may mas mataas na iskor kaysa sa akin. Guro: May eksamen ngayon Sitaw: Mabuti na lang nag aral ako.

Lansones: Sige, pare.

Petsay: Ako rin.

Lansones: Pare, masakit ang tyan ko

Gumamela: Sigurado, sina Sitaw, Petsay, at Balatong na naman ang makakakuha ng A.

Chico: Ako rin. Petsay: Ayos lang ba kayo?

*Inilagay ni Amapalaya ang isang papel sa tapt ng upuan ni Balatong…

Chico: masakit ang tiyan namin. Hindi kami makakapaglaro ng basketball.

Guro: Ano ito, Balatong? Aha! Mga sagot ito sa eksamen. Nandadaya ka ba, Balatong?

Petsay: Nakita ko si Ampalaya na may inilagay sa inumin ninyo.

Balatong: Hindi po.

Lansones: Walanghiyang Ampalaya iyan!

Guro: Magsabi ka na ng totoo dahil makakakuha ng F sa klaseng ito. Lumabas ka ngayon din!

***bell rings***

Balatong: Hindi!!!

Tagsibol 2010

19 11


12

FIL 202-1 Filipino 202 - 1

Kwentong Bayan Spring 2010

*Pagkatapos ng klase…

Ampalaya: Bakit ang sasama nila sa akin! Hindi ko maintindihan.

Petsay: Kumusta, Guro. Nakita ko po si Ampalaya na naglagay ng papel sa upuan ni Balatong kanina.

Diwata: Kasi, hindi maganda ang ginawa mo sa mga kaklase mo. Kailangan mong tratuhin ang iba, sa paraan na gusto mong matrato ka. At kailangan mo maging tapat sa iyong sarili at sa kapwa mo….

Sitaw: Opo, totoo po. Nakita ko rin siya. Petsay: Hindi po siya nandaya.

Tatay: Walang gustong makipagkaibigan kay Ampalaya. Tumanda siyang malungkot at nagiisa kaya siya ay naging masungit at mapait.

Guro: Talaga? Oh sige, hahayaan ko siyang mag-test ulit. Salamat sa pagpapaalam ninyo sa akin.

Anak: Ang lungkot naman ng kuwento…

*Ipinatawag ng guro si Ampalaya…

***

Guro: Isa kang sinungaling!

May-akda ng dulang Sampaguita: Tiffany Cezar, Diana Kanekoa, Christine Licato, McDaniel Martinez, Erin Nicolas, Lesther Papa, Rose Reyes, Ruel Reyes, Karl Rimando, Nicole Rombaoa, Joseph Rosales

Gumamela: Maninira ka ng buhay! Chico: Hindi ka mapagkakatiwalaan

May-akda ng dulang Ampalaya: Jacquilyn Bordaje, Paolo Clemente, Kristian Guillen, Katherine Jumalon, Jonathan Lucena, Craig Ponting, Isa Realica, Liezl Saoit, PJ Soriano, Monet Tadena, Marc Teopaco

Sitaw: Hayop ka! Walang hiya ka! Ampalaya: Hindi! Hindi totoo iyan. Bakit ninyo ako inaapi?

Patnugot ng klase: Nicole Rombaoa

*Tumakbo si Ampalaya sa diwata… 20

Guro ng klase: Tita Sheila Zamar

Tagsibol 2010 12


Kwentong Bayan

FIL 202-2

Ang Alamat ng Makopa Sinulat ng Filipino 202-2

The village of Macopa is blessed with a magical bell that provides bountiful harvest and good fortune to its people. One night, as the villagers were having a thanksgiving feast in celebration of their beloved bell, a group of bandits who were envious of the town’s blissfull life started planning an evil scheme to raid Macopa and steal its most precious possession. Upon discovery of the the bandits’ intent, the village priest decided to bury the bell to hide it from the raiders. When the bandits came, the villagers bravely fought them off, eventually driving them away. However, the priest and his assistant were killed in the battle and no one else in the village knew were they hid the bell. Many years later, two young children discovered a tree with bell-shaped fruits in the oldest section of Macopa town.

Ang Piyesta sa Bayan ng Makopa

Unang eksena

Pari: Halina mga bata magtipon tipon tayo dito, at ibabahagi ko sa inyo ang kuwento ng kampana. ‌Umupo tayo dito. Bata 1: Sige po Bata 2: Gusto ko iyan! Pari: Itong kampana ay nagbibigay sa atin ng suwerte at magandang kapalaran. Nagbibigay ito ng magandang ani taon-taon para hindi tayo magutom. Bata 1: Padre, saan po galing ang kampana? Pari: Hindi ko alam kung saan nanggaling ang kampana. Nandito na ito mula pa noong unang panahon at walang nakakaalam kung saan ito nagmula. Bata 2: Padre, Ano po ang mangyayari kung mawawala ang kampana? Pari: Kung mawawala itong kampana, malamang ay maghihirap at maaaring mamatay tayo. Ito ang nagbibigay ng lahat ng kailangan ng ating bayan. Bata 1: Naku, napakaimportante pala ng kampanang ito. Pari: Tayo na at magbunyi. Magpasalamat tayo sa mga biyaya ng kampana. *Niyaya ng binata ang isang dalaga na mamasyal sa gubat.... Tagsibol 2010

21


FIL 202-2

Kwentong Bayan

Sa Kagubatan

Binata: Halika dito, may ipapakita ko sa'yo. Dalaga: Ano? Saan tayo pupunta? Binata: Basta, sundan mo na lang ako. Hindi tayo magtatagal. Dalaga: Bakit tayo nandito? Binata: May ibibigay ako sa iyo. Dalaga: Bulaklak? Dinala mo ako dito para lang sa bulaklak? Ang kuripot mo naman. *Pagkaalis ng dalaga, narinig ng binata na nag-uusap ang isang grupo ng mga bandido.... Punong bandido: Mga tauhan, kailangan nating magplano at maghanda para sa ating susunod trabaho. Tauhan 1: Boss, wala ba tayong pagkain at inumin? Hindi ba dapat may handaan din tayo tulad ng mga tao doon sa baryo? Tauhan 2: Oo nga! Bakit may piyesta na naman doon? Lagi na lang may kasayahan sa bayan ng Makopa. Tauhan 3: Narinig ko na may kampana doon na nagbibigay ng suwerte, yaman, at magandang kapalaran sa kanila. Iyon daw ang dahilan ng kanilang madalas na pagdiriwang. Tauhan 4: Nabalitaan ko rin na gawa iyon sa purong ginto. Kung makukuha natin ang kampana, magiging makapangyarihan at mayaman na tayo. Tauhan 1: Boss, sa palagay ko, dapat iyan ang susunod nating trabaho. Punong bandido: Tama ka. Sige, bukas ng madaling araw, lulusubin natin ang baryo at nanakawin natin ang kampana. Kapag nakuha na natin ang gintong kampana, tayo na ang mamumuno sa buong baryo. Tauhan 2: Paano natin gagawin ang lahat na ito? Tauhan 3: Gamitin natin ang ating dyip…mga espada…at mga baril! Punong bandido: Pagkatapos ng raid, puwede nating gamitin ang ating yaman at kapangyarihan para sa ating rebolusyon! Mga bandido: SIGE!!! Tayo na! *Tumakbo ang binata pabalik sa baryo para ipaalam sa bayan ang narinig niya...

Ikalawang eksena

Binata: Mayor! Mayor! Nagpunta ako sa gubat at…. At…. At… nakita ko ang isang grupo ng mga bandido. Narinig ko ang kanilang pinag-usapan at plano nilang nakawin ang kampana. Mayor: Diyos ko po! Nasaan si padre? Kailangan ko siyang makausap. Mayor: Padre, sinabi ng aking tauhan na merong mga bandidong nagplaplano na nakawin ang kampana at nasa daan na sila ngayon patungo dito. Pari: Susmaryosep! Kailangan mong sabihan ang buong baryo na merong mga bandidong parating. *Naghanda na ang pari para ilibing ang kampana... 22

Tagsibol 2010


Kwentong Bayan

FIL 202-2

Pari: Halika dito iho. Tulungan mo akong itago ang kampana bago dumating ang mga bandido. Bata 1: Opo padre. Saan po natin ito itatago? Pari: Hindi ko pa alam, basta kailangan natin itong maitago ngayon na. *Sa baryo naman, nag-uusap ang mga tao... Tagabaryo 1: Meron daw mga bandidong parating. Naku po! Tagabaryo 2: Ano? Bandido? Ano ang gagawin natin? Mayor: Ihanda ninyo ang inyong mga armas. Kailangan nating ipagtanggol ang ating baryo. *Biglang lumusob ang mga bandido...

Ang Labanan

Punong bandido: Nandito kami para kunin ang gintong kampana! Bandido 2: Ibigay ninyo sa amin ang kampana ngayon din! Bandido 3: Nasaan ang kampana? Sabihin 'nyo na kung ayaw ninyong masaktan! Mayor: Hindi namin ibibigay ang kampana sa inyo kahit ano’ng mangyari.

Tagsibol 2010

23


FIL 202-2

Kwentong Bayan

Punong bandido: Mayor, wala kayong laban sa aming mga armas, kaya huwag ka nang magmatigas. Bandido 4: Kung ayaw ninyong mamatay, sabihin na ninyo kung nasaan ang kampana. Bandido 1: Hoy bata, alam mo ba kung nasaan ang kampana? Magsalita ka! Mayor: Hindi namin sasabihin kung nasaan ang kampana. Ayaw namin ng gulo pero kung ito ay kinakailangan, lalaban kami. Punong bandido: Matapang ka pala mayor. Laban ang gusto mo, ha? Kung ganun, SIGE!!!! *Sa labanan, napatay ng mga bandido ang pari at ang kanyang batang katulong... Mayor: Padre! Padre! Padre! Huwag niyo po kaming iiwan! Mayor: Magbabayad kayo sa ginawa niyo. Humanda kayo sa amin. AAAHHHH!!!! *Napatay ng mga tagaMakopa ang karamihan sa mga bandido pati na ang kanilang pinuno... Bandido 3: Ano'ng nangyari? Patay na ang ating mga kasama. Bandido 4: Tumakas na tayo bago tayo maubos! Bumalik sa kampo! Dali‌ takbo! Makalipas ang mahabang panahon, sa baryo ng Makopa... Ikatlong eksena Lolo: Natalo at napaalis nga ng mga taga-Makopa ang mga bandido. Mula noon ay hindi ulit sila nanggulo sa baryo. Totoy: Ano naman ang nangyari sa kampana, Lolo? Nene: Nakuha ba ng mga bandido? Lolo: Hindi na nakita ulit ang kampana dahil walang nakakaalam kung saan iyon inilibing ng pari. Pero naniniwala ang mga tao na makikita rin iyon isang araw .... dito sa ating baryo. Totoy: Naku Lolo, interesante pero hindi naman yata kapani-paniwala ang kuwento ninyo. Nene: Oo nga. Sa palagay ko, imbentong istorya lang ito. Siguro, ginawa ito ng mga tao dahil walang interesanteng nangyayari dito noong araw. Lolo: Maniwala man kayo o hindi, may pananalig ako na may makakahanap din ng kampana balang araw........ Sige, maghahanda na ako ng hapunan. Kumuha nga kayo ng mga kahoy sa gubat bago dumilim. Totoy: Opo, lolo.

24

Tagsibol 2010


Kwentong Bayan

FIL 202-2

Lolo: Huwag kayong magtatagal dahil gumagabi na Nene: Sige po, lolo. *Sa gubat... Nene: Naalala mo ba ang kuwento ni lolo tungkol sa puno ng Makopa? Totoy: Oo. Siguro gawa-gawa lang niya yon para palipasin ang oras. Nene: Gusto mo hanapin natin ang kampana‌para kay lolo. Totoy: Nababaliw ka na ba, wala tayong mahahanap kasi hindi totoo yon. Pero kung yan ang gusto mo, tutulungan kita. Nene: Sa tingin ko, malapit lang yan. Subukan natin yong lugar na ipinagbabawal ni lolo na puntahan natin. Doon yata inilalagay lahat ang lahat ng mahahalagang bagay dito sa baryo. Totoy: Nagbibiro ka ba? Matagal na panahon nang walang taong pumupunta doon. Siguradong ang lalaki na ng mga damong tumutubo doon. *Sa tabi ng isang dampa sa gubat, napansin ni Totoy ang isang puno... Totoy: Tignan mo ang puno. Ang daming maliliit na bungang hugis kampanang nakabitin sa mga sanga. Iyan yata ang kampanang sinasabi ni lolo‌ Nene: Hindi iyan ang kampanang tinutukoy ni lolo. Mas malaki iyon at hindi iyon prutas. Tanga ka ba? Halika, doon tayo maghanap. Totoy: Bilisan mo at marami akong mas importanteng gagawin... *Hindi makapaniwala ang dalawang bata sa nakita nila Nene: Diyos ko! Totoy: Hindi ako makapaniwala. Tama nga si lolo.

WAKAS!

______________________ M ay akda: Jay Kaistner Bautista, Alona Cadiz, Marica Centeno, Joey Gano, Angela Mae Lactaoen, Derrick Monis, Jennifer Piloton, Ben Realica, at Karen Grace Talavera M ga Patnugot ng klase: Brittany Kiyabu at Jesus Tomas M ga larawang-guhit gawa ni Joey Gano Guro ng klase: Tita Sheila Zamar Tagsibol 2010

25


FIL 201-1

Kwentong Bayan

Ang Alamat ng Paru-Paro

Ang Kaharian at ang Hardin Nina Marieflor Agustin at Denise Lauser

Buod Nina Kim Kono at Joneal Altura Noong unang panahon, merong isang Haring gustung-gusto at hinahabol ng mga dalaga dahil gusto nilang maging asawa niya. Ayaw ng hari ang mga dalaga dahil napansin niya na baka gusto lang nila siya dahil isa siyang hari. Pumunta ang hari sa isang hardin at meron siyang nakitang diwata habang lumalakad siya. Na-in love ang hari kaagad. Dahil isa siyang diwata, ayaw ng Reyna na isang mortal ang maging asawa ng anak niya, pero dahil mahal ng diwata ang mortal na hari, hindi niya sinunod ang utos ng nanay niya. Dahil dito, pinarusahan ng Reyna ang diwata at hari. Salamat sa kapangyarihan ng Reyna, naging bulaklak ang diwata. Naging paru-paro din ang hari para mahanap niya ang diwata. 26

Sa alamat ng paru-paro, nakatira si haring Bernard sa kaharian ng Laguna. Binigyan ni Maria ng pagsubok si Bernard para mapatunayan at makita kung ang pagmamahal niya ay tunay. Tinalikuran ni Bernard ang kaharian niya. Ibinigay ang buong kaharian niya sa kanyang batang kapatid para sa mahal niya. Kahit diwata si Maria, tinalikuran ni Bernard ang lahat sa Laguna. Gusto lang niyang makasama si Maria. Ang mahiwagang “Hardin ng Pag-ibig� ay isang pinakamagandang hardin sa buong palasyo. Makikita dito ang iba’t-ibang hilerang bulaklak na kulay dilaw, pula, lila, puti, at asul. Meron ding mga iba't ibang matatangkad na puno sa paligid ng hardin. Sa ilalim ng mga puno, meron ding bangko at puwedeng umupo ditto para magkuwentuhan at para magrelaks kasi sariwa ang hangin at makulimlim sa ilalim ng puno. Makikita rin ang "wishing well" at kung gusto mong magkatotoo ang wish mo kailangan mong magwish at sabayan ng paghagis ng sentabo sa loob ng "wishing well." Ang "Hardin ng Pag-ibig" ay maluwag na maluwag na may pinakaberdeng damo. Talagang mapayapa dito at mawawala ang lungkot at Tagsibol 2010


Kwentong Bayan

problema mo at magiging masayang-masaya ang buhay mo kung pupunta ka dito.

Ang Mga Dalaga Nina Ella Joy Grande at Ritchilda Yasana Pagkatapos ipinahayag ng kapatid ni Haring Bernard na naghahanap ang hari ng asawa, limang babae ang pumunta. Ang mga susunod na dalaga ay pinangangarap na maging asawa ni Haring Bernard. Sila ay sina Heidi, Lindsey, Mia, Elizabeth, at “Veronica.� Si Heidi ay isang VIVA Hot Babe at siya ang pinakaseksing dalaga sa buong kaharian. Susunod ay si Lindsey. Isa siya sa pinakamasungit sa lahat ng mga dalaga. Para kay Mia, isa siyang reyna sa ibang kaharian, pero sa ulo lang niya. Si Elizabeth naman ay isa sa pinakamatalino at nag-aaral siya na maging abogado at doktora. At ang huli sa mga dalaga ay si Veronica. Si Veronica ay isang lalaki pero sa palagay niya, siya ang pinakamaganda, pinakaseksi, at pinakamatalinong baklang sa balat ng lupa. Marami ang mga babae na pwedeng pagpilian ni King Bernard. Isa kaya sa mga babaeng ito ang papakasalan niya?

FIL 201-1

babaeng magmamahal sa kanya ng luboslubos. Sa buong buhay niya, inaalala niya palagi kung darating din kaya ang babaeng karapatdapat sa kanya. Si Haring Bernard ay medyo emosyonal kahit hindi niya naipapakita sa mga tao. Pagdating sa pag-ibig, seryosong-seryoso siya. Naniniwala siya na ang pagmamahal ng isa't isa ay dapat magkasama sa buong buhay. Kaya palagi niyang tinitiis na maghintay para sa kanyang tamang minamahal na babae para makasama niya sa habang buhay. Kahit ang tagal-tagal na, kaya niyang titiisin na maghintay para lang sa babaeng minamahal niya. Kung ang panahon ay darating na makasama niya ang minamahal niyang babae, ipapakita niya na siya ay talagang mapagmahal at matapat na tao; Wala kang poproblemahin sa bawat kilos niya kasi alam mo na ikaw lamang ang tangi niyang minamahal.

Ang Reyna Nina Jennifer Vicente at Mary Pigao

Nina Bernard Menor at Richard Tablano

Isang immortal at pinakamakapangyarihan si Reynang Jennifer sa buong enkantadong bayan. Napakalakas at hindi maaring pawalang-bisa ang kanyang kapangyarihan. Kahit sino o ano mang bagay ay naiiba niya ang larawan. Kapag hindi nasusunod ang kanyang iniuutos, mapaparusahan. Mabait at maunawain ang reyna sa kanyang lupain. Pero hindi niya gusto ang mga mortal na tao.

Sa kanyang buhay, mayamang-mayaman si Haring Bernard dahil sa kanyang mahusay na pagtratrabaho bilang isang Hari. Mayroon siyang malaking palasyo at marami pang iba. Bilang isang matapat na hari, mapagmahal din siya sa kanyang pamilya. Ang isa na lamang niyang hiling ay sana matagpuan na niya ang

Gusto lang ng reyna ang ikabubuti na kanyang anak na si Maria. Pero ang hinihiling ng prinsesa ay hindi niya maibigay. Ang pagmamahal ng isang immortal ay hindi karapatdapat sa kanilang lahi. Sa pagsaway ni Maria, kahit anak niya ay pinarusahan. Ginawa

Si Haring Bernard

Tagsibol 2010

27


FIL 201-1

Kwentong Bayan

siyang isang bulaklak. Nagmamakaawa ang mortal. Lumipas ang ilang araw at naawa sa mortal. Ginawang isang insekto para mahanap ang kanyang anak.

Diwatang Maria Nina Teddy Barbosa, Trisha Avellanada, at Sheila Claudio Si diwatang Maria ay anak ng reyna ng mga diwata. Siya ang tagapagmana ng kaharian ng mga diwata. Masayahin siya at mapag-alaga sa kalikasan. Gustung-gusto niyang pumunta sa hardin upang makita ang mga magagandang bulaklak na nakakapagpaligaya sa kanya. Hindi lang siya maganda sa panlabas na anyo kundi maganda rin ang kanyang kalooban. Maganda rin ang kanyang boses. Kinakanta niya ang nararamdaman niya lalong lalo na kung siya ay masaya. Si Maria ay nagkagusto sa isang hari. Noong umpisa, hindi niya pinaniwalaan ang hari kahit nangumpisal ito ng kanyang pag-ibig. Hindi naniwala si Maria dahil sa tingin niya ay nagbibiro lamang ito, subalit sa paglipas ng panahon napamahal na rin siya dito. Nang maramdaman niya ang wagas na pagmamahal ng hari, sa pamamagitan ng pag-iwan nito ng kanyang kaharian, naniniwala si Maria na tunay nga ang pag-ibig ng hari. Gusto sanang pakasalan ni Maria ang hari subalit tutol naman ang kanyang inang reyna. Dahil dito, isinumpa si Maria at ginawang bulaklak para hindi sila magkatuluyan ng hari. Si Maria ay isa nang bulaklak ngayon. Siya ay patuloy na hinahanaphanap ng kanyang mahal na hari.

28

__________________________________

Ang Alamat ng Dama de Noche

Don Juan Nina Mhoana Bello at Dani Sacramento Ang bidang lalaki sa Dama de Noche ay si Don Juan. Siya ay isang mayaman na mahilig magpasakit ng puso at mahilig sa mga babae na naaakit sa mga materyal na bagay. Gusto siya ng mga babae at sila ay malimit nakikipag-agawan para sa kanyang atensiyon dahil siya ay guwapo. Kinaiinggitan siya ng mga kaibigan niya dahil maraming babae ang nagkakagusto sa kanya. Para kay Juan, ang pagkakaroon ng maraming pera ay may kinalaman pagdating sa mga babae. Malimit niyang binibigyan ng mga mamahaling regalo ang mga kakikilala niyang mga babae. Hindi siya naniniwala sa pag-ibig dahil na rin sa kanyang gawain. Ngunit ang lahat ng ito ay nagbago ng makilala niya si Dama. Napagod na siya sa mga laro na ginagawa niya sa mga babae at nais niyang magbago. Noong makilala niya si Dama sa club, siya ay Tagsibol 2010


Kwentong Bayan

FIL 201-1

kaagad nabighani at napaibig at nais niyang mapakasalan si Dama.

Ang Diyosa ng Pag-ibig

Isang taon matapos nilang ikasal, si Juan ay bumalik sa dati niyang ugali. Iniiwan niya si Dama para makasama ang mga kaibigan niya at ng ibang mga babae na sobrang pangit at masasama ang mga ugali. Nang magmakaawa si Dama na huwag siyang umalis, hindi niya ito pinakinggan at siya ay umalis pa rin. Nagalit ang mga kaibigan ni Dama kay Juan at gusto nilang saktan siya. Ngunit hindi nila ginawa ito dahil ayaw nilang masaktan din si Dama. Kinalaunan si Juan ay nag-umpisang habulin muli ang nasaktan niyang asawa. Ngunit ito ay huli na dahil si Dama ay naging isang bulaklak. Si Juan ay isang tao na hindi alam ang halaga ng isang bagay o tao sa buhay niya hanggang ito ay mawala na sa kanya. Kagaya ng isang kasabihan, ang isang mapaglarong tao ay lagi na lang magiging mapaglaro.

Ang Diyosa ng pag-ibig ay isang magandang babae. Mahaba ang kanyang buhok at siya ay matangkad. Magaganda ang kanyang mga ugali. Siya ay maaalahanin at mabait. Ayaw niyang merong nasasaktan sa pag-ibig. Gusto niya na lahat ng tao ay nagmamahalan.

Dama Nina Kristine Uclaray at Kaiser Nonales Si Dama ay may mahaba at makapal na buhok. Siya ay matangkad at payat. Ang mga pilikmata niya ay napakahaba kaya magandangmaganda ang kanyang mga mata. Napakalinis at napakaputi ng kutis niya. Ang mga pisngi niya ay kulay-rosas. Meron pa siyang dimple sa pisngi niya. Napakasimpleng babae ni Dama. Konserbatibo siyang manamit. Mabait na mabait siyang babae. Tinutulungan niya ang kanyang mga kaibigan palagi. Masarap siyang magmahal dahil siya ay malambing. Gustong gusto niya ang mga bulaklak kaya meron siyang hardin. Palagi siyang nasa hardin niya para magtanim.

Tagsibol 2010

Nina Angeline Ramiro at Gilbert Menor

Tumutulong siya sa mga taong nasaktan sa pag-ibig. Gumagawa siya ng mabubuting paraan para malutas ang problema. Sa aming alamat, nagdasal si Dama sa Diyosa ng Pag-ibig. Humingi siya ng kabutihan para sa nasirang relasyon nila ni Juan. Ninais niya na bumalik ang dati nilang pagtitinginan ni Juan. Kaya iniba ng Diyosa ang anyo ni Dama na maging magandang bulaklak na may mabangong amoy para huwag na siyang iwanan ni Juan.

Ang Diyos ng Proteksyon Nina Mhia Jinky Baptista at Jun Cabison Ang Diyos ng proteksyon ay kilala bilang tagapag-alaga sa mahina at ang taong nahihirapan. Takot ang mga taong mapang-api, pero inaalok niya ang tulong niya, para sa mga taong kailangan. Hindi magkaagapay ang lakas niya. Ang isipan niya ay matalas parang patalim. Ang puso niya ay ginto na dalisay. Bilang diyos ng proteksyon, ang tungkulin niya ay ang protektahan ang isipan, katawan at puso ng mga tao. Ipinagtatanggol niya ang isipan mula sa kasinungalingan at abuso. Ibinibigay niya ang lakas sa mga taong nanghihina sa paghihirap na niranasan nila. Ipinagtatanggol niya ang mga taong bigo sa pag-ibig sa mga taong na gustong magsamantala sa kanila. Sa alamat ng Dama de

29


FIL 201-1

Noche, ang Diyos ng proteksyon ay nagbabantay kay Dama sa panahon ng kasal niya kay Don. Sa simula ng pagbagsak ng buhay niya, ang Diyos ng pag-ibig ay dumating para iligtas siya.

Ang Hardin at ang Klub Nina Raymond Bermudez at Sabrina Fallejo Ang magandang hardin ay pag-aari ni Dama. Ang hardin ay ang kanyang paboritong lugar kahit na walang mga bulaklak. Isang araw ang maraming magagandang bulaklak ay sisibol at lalaki. Ang hardin ang lugar kung saan siya makakahanap ng asawa at kung saan din siya ay nag-iibang-anyo sa isang bagay na maganda. Ang kanyang hardin ay lahat ng bagay sa kanya at siya ay langit sa lupa. Mahal na mahal ni Dama ang kanyang hardin at lahat ng bagay na kumakatawan nito, lalo na ang mga bulaklak na lumalaki sa katapusan.

Kwentong Bayan

aral o leksyon sa buhay ay "Huwag mong balewalahin ang ibinibibigay na pag-ibig ng kapwa tao." Bigyan mo nang halaga ang pagmamahal ng nobya/o. Sa huli, si Juan ay namatay dahil sa sakit na dulot ng pag-ibig. Isang gabi, nakitang tumubo ang pag-iibigan ni Dama at Juan sa hardin. Hindi na iiwanan ni Juan si Dama. Iniba ng Diyosa ng pag-ibig at diyos ng proteksyon ang anyo ni Dama. Ginawa niyang magandang bulaklak si Dama at may mabangong amoy. Dahil sa mabangong amoy ng bulaklak, hindi na iiwan ni Juan si Dama.

Sa kabilang dako naman, maraming taong dumadalo sa club gabi-gabi. Maraming mga pokpok naglalakad sa harapan ng mga lalake. May mga inumin at pagkain na mabibili dito. Ang mga ilaw ay napakakulay at ang mga tugtog ay napakalakas. Maraming tao ang sumasayaw sa gitna. Napakaiksi ng mga damit ng mga babae kaya ang mga lalake ay hindi maiwasan na tumingin sa kanila.

Isang Aral Galing sa Alamat Nina Raquel Raneses at Kara Day Sinamantala ni Don ang pag-ibig ni Dama. Dahil dito, nasaktan ang puso ni Dama. Dahil sa pagkakamali na pagtatrato ni Don kay Dama, nawala si Dama sa buhay niya. Kaya ang 30

Filipino 201 Sec. 1

Tagsibol 2010


FIL 102-1

Kwentong Bayan

Filipino 102-1 Patnugot ng Klase: Tiffany F. Lozano at Lauralee S. Snyder Guro: Tita Imelda Gasmen

Alamat ng Butiki Si Prinsesa Marina Nina Nescia Pearl Ponce at Tiffany Lozano May isang prinsesa, Marina ang pangalan niya. Si Marina ang pinakamagandang babae sa buong mundo. Dalawampu't dalawa na siya pero wala pa siya nobyo. Gusto ng nanay at ate ni Marina na magsimula na siya ng pamilya. Gusto ng mga lalaki pakasalan si Marina, pero gusto niya ang isang lalaki. Si Pedro ang pangalan niya. May ibang lalaking may gusto kay Marina, si Tingarong. Mahal na mahal ni Tingarong si Marina pero sa palagay ni Marina, hindi bagay ang mundo nila ni Tingarong. Ang palayaw ni Marina para kay Tingarong ay pangit na kuba siya. Dahil pinatay ni Tingarong si Pedro, nawalan ng kasintahan si Marina.

Si Tingarong Ni Nathaniel Garcia Si Tingarong ang pinakaimportante na charakter sa kuwento. Nakatira siya sa kampanaryo at kuba siya. Sa alamat, mas pangit siya. Sira-ulo siya at nahuhumaling siya sa pag-ibig ni Marina. Palaboy siya sa komunidad. Sinabi ni Tingarong ang pagmamahal niya kay Marina. Pero ayaw naman ni Marina sa kanya. Gagawin ni Tingarong ang lahat para sa kanya kaya pinatay niya si Kapitan Pedro. At ang kanyang ina para kay Marina. Pagkatapos ng kanyang krimen siya ay naging butiki.

Nanay ni Tingarong Nina Kristine San Diego at Jonas Krave Si Lydia ang nanay ni Tingarong. Matulungin at mapagmahal siya kay Tingarong kasi wala siyang ibang pamilya. Matanda at matalino siya. Masipag siya kasi mahirap ang buhay nila. Nagtatrabaho siya sa simbahan. Sekretarya siya doon. Relihiyoso siya at nagsisimba siya araw-araw.

Tagsibol 2010

31


Kwentong Bayan

FIL 102-1

Sa alamat, nag-uusap sila ni Tingarong tungkol kay Marina. Sinabi ni Lydia na huwag mag-alala si Tingarong kay Marina. Sinasabi niya ay marami pang magandang babae sa mundo. Sa alamat, pinatay ni Tingarong si Lydia, ang nanay niya. Kinuha ni Tingarong ang puso ng nanay niya para kay Marina. Nang nahulog si Tingarong, nalaglag niya ang puso ng nanay niya, Tinanong ang puso kung nasaktan si Tingarong. Talagang mahal na mahal siya ng nanay niya.

Si Kapitan Pedro Nina Roelle Torres at Valerie Valeriano Ang Kapitan ng pulis ang tauhan namin ni Pedro. Pinakaguwapong lalaki siya sa buong bayan. Sikat din siya sa mga babae. Bida din siya sa alamat namin. Meron siyang dalawang kaibigan, pero kahit magkaibigan sila, nag-aaway pa rin sila tungkol sa mga babae. Pero, laging nananalo si Pedro. Sa alamat, nakita niya si Prinsesa Marina sa palengke at kasama niya ang dalawang kaibigan niya. Narinig niya na naghahanap ang princesa ng asawa at gusto niyang maging asawa ng prinsesa pero gusto rin ng mga kaibigan niya at nng kuba sa kampanyero si Tingarong ang prinsesa. Natalo niya ang kaibigan niya at nagpropose siya sa princesa. Naging masaya ang prinsesa at tinanggap niya si Pedro. Dahil dito, pinatay ni Tingarong si Pedro.

Si Mario Nina Lowimar Bonilla at Ian Lagua Si Mario ay isa sa tatlong manliligaw ni Prinsesa Marina sa Alamat ng Butiki. Mabait at nakakatawa siyang tao. Siya ang pinakamatanda sa kanyang mga kapatid. Hindi siya pandak pero siya ang pinakamaliit sa tatlong manliligaw ni Prinsesa Marina. Pinakamaliit man siya pero siya naman ang pinakamatalino sa tatlong manliligaw. Mas matanda siya kaysa kay Prinsesa Marina pero naniniwala siyang walang edad sa pag-ibig. Nagseselos siya sa ibang manliligaw ni Prinsesa Marina kasi mas guwapo sila kaysa kanya. Siya ay galing sa isang mayaman na pamilya at kayang bilhin ang lahat ng gusto niya. Ngunit hindi niya kayang bilihin ang itsura sa anumang halaga. Mahal na mahal niya si Prinsesa Marina at gagawin niya ang lahat para lang sa kanya. Hindi pinili ni Prinsesa Marina si Mario sa huli ng kuwento at nawasak ang kanyang puso. Subalit hindi niya hinayaang lumubog siya sa lungkot dahil hindi siya pinili ni Prinsesa Marina.

32

Tagsibol 2010


FIL 102-1

Kwentong Bayan

Alamat ng Makahiya Si Maria na Naging Makahiya Ni Roanne Joy Tiongson

Si Maria ang pangunahing tauhan sa Alamat ng Makahiya. Anak niya sina Benigno at Cora. May nag-iwan sa kanya sa harap ng pinto nila. Magandang babae si Maria pero palagi siyang nahihiya. Wala siyang mga kaibigan kasi ayaw niyang makipaglaro sa ibang mga bata. Gusto lang ni Mariang alagaan ang mga halaman niya. Sa hardin ang paboritong lugar ni Maria. Mas mahal ni Maria ang mga halaman niya kaysa sa tao. Ang mga halaman na nasa hardin ni Maria ang mga kaibigan niya. Kung hinawakan ni Maria ang halaman, tumutubo ang halaman. Naging isang halaman si Maria na ngayon ay tinatawag na Makahiya. Sanggunian ng Litrato: http://en.wikipedia.org/wiki/File:Mimosapudica.png

Si Corazon Nina Julie Andrea Garcia at Dante Lomboy

Si Corazon ang nanay ni Maria. Nakatira siya kasama ng pamilya niya sa Pampanga. Masipag at matiyaga si Corazaon. Nagtatrabaho siya palagi at nagaalaga sa bahay nila ng asawa niya. Nahirapan siyang magkaroon ng anak pero nagdasal siya sa Diyos. Si Corazon at ang asawa niya si Benigno ay nakakita ng batang babaeng naiwan sa harap ng bahay nila. Sinabi niya na narinig ng Diyos ang dasal nilang mag-asawa. Sa wakas nagkaroon sila ng anak na babaeng ang pangalan ay Maria. Minahal ni Corazon si Maria ng buong buhay niya at ipinatanggol siya noong merong gustong magnakaw kay Maria. Talagang tapat na asawa si Corazon at magaling na nanay.

Benigno: Asawa at Tatay Nina Maricon Buan & Jeffrey Ryan Calaro

Sa Alamat ng Makahiya, may isang tao na maraming ginagawa. Si Benigno ay ang tatay ni Maria at ang asawa ni Cora. Masipag at matiyaga si Benigno. Sobrang importante ang pamilya niya sa kanya, kaysa sa anumang bagay sa mundo. Ipagtatanggol niya ang pamilya niya palagi. Masaya siya kapag kasama niya ang pamilya niya. Tagsibol 2010

33


Kwentong Bayan

FIL 102-1

Gusto nina Benigno at Cora ng magkaroon ng anak kasi wala silang anak. Nagdasal sila sa Diyos para magkaroon ng anak. Nahanap ni Benigno ang babaeng sanggol sa harap ng pinto sa bahay niya. Masaya siya kasi may anak na babae sila. Nang dumating ang mga tulisan sa bahay nina Benigno, Cora, at Maria, gusto ni Benigno na ipagtanggol ang pamilya niya. Sinabi ni Benigno kay Cora, “Itago mo si Maria!” at “Cora, magtago ka sa ilalim ng mesa.” Sinuntok ng mga tulisan si Benigno at asawa niya pero, hindi sila pinatay ng mga tulisan. Nang gumising sina Benigno at Cora, hinanap nila si Maria pero ang nakita nila ang bagong halaman sa hardin. Ibinigay ni Benigno ang pangalan sa halaman: Makahiya. Alam nina Benigno at Cora na si Maria ay naging Makahiya.

Ang mga Tulisan sa Makahiya Nina Cheryl G. Scarton at Lauralee Snyder

Nasa tunay na alamat (makaluma) ng “Makahiya” ang walang paliwanag kung bakit sumalakay ang mga tulisan sa baryo ni Maria. Sa kuwento namin, may tagtuyot sa baryo ng mga tulisan. Mayroon tatlong tulisan sa kuwento naming: Bossing, Kanan at Kaliwa. Maliit nga si Bossing pero mabagsik na lider naman siya. Narinig ng mga tulisan ang kakaibang kakayahan ni Maria at gumawa sila ng plano na dukutin si Maria. Sumalakay sila ng baryo ni Maria at nagnakaw ng gulay. Nilusob ng mga tulisan ang bahay ni Maria. Hinanap nila si Maria pero hindi siya nahanap.

Ang Hardin ni Maria Nina Fairchild Y. Azcueta Jr. at Chloe Salle

May masaganang hardin si Maria sa tabi ng bahay niya. Lumalaki ng mga masustansyang gulay at magandang bulaklak sa hardin si Maria. Pinakamagaling ang hardin ni Maria sa buong Pilipinas. Pinakamaganda at pinakaputi ang mga sampaguita sa loob ng hardin ni Maria. Kasingganda ng sampaguita ni Maria ang maraming at makulay na orkidyas niya at pinakamalaki ang mga kalabasa at talong sa loob ng hardin ni Maria. Inaalagaan ni Maria ang magandang hardin niya sa araw-araw. Magkaibigan sila ng mga halaman at bulaklak niya. Nararamdaman niya na mas ligtas siya sa mga kaibigan niyang halaman. Lumalaki ang hardin at kaakit-akit ang mga halaman. Sinasabi ng mga halaman kay Maria kung paano maging isang halaman. Kapag malungkot o natatakot ni Maria, mas masaya siya sa hardin kaysa sa mga tao. Sanggunian: "Mimosapudica.png." Wikipedia. Web. 26 Apr 2010. <http://en.wikipedia.org/wiki/File:Mimosapudica.png>.

34

Tagsibol 2010


Kwentong Bayan

FIL 102-2

Â

Mga Alamat 2010 Patnugot ng Klase: Jefferson Roldan Jr. at Jason Maligmat Guro: Imelda Gasmen

SI LAON AT ANG DRAGON NA MAY PITONG ULO

Â

Magandang Kaharian Manunulat: Joseph Abad at Shekinah Eugenio May isang maliit na kaharian sa bandang Silangan. Makulay at mabango ang mga bulaklak. Maraming baboy at manok na lumalakad sa bayan. May unikorn na lumilipad sa bahaghari. Ito ang isang nakapagtatakang lugar at ang hari ng magandang bayan na ito ay si Haring Kabugnot. Walang pumupunta sa magandang bayan nito kasi may dragon na may pitong ulo. Katoliko ang mga tao sa bayan. Maraming magandang dalaga, pero unti-unti silang nawawala. Kumakain lang ang dragon ng mga dalaga araw-araw. Malungkot ang mga tao kasi salbahe ang dragon. Malaking problema ito.

Tagsibol 2010

35


FIL 102-2

Kwentong Bayan

Laon: Isang Salamangkero Manunulat: Ryley Yamamoto at Radiant Cordero Isang mahiwagang salamangkero si Laon sa isang gubat sa dulong Silangan. Isang payat na lalaki siya at may kapangyarihan ng salamangka si Laon. Namumuhay na mag-isa si Laon dahil namatay ang kanyang mga magulang. Kaya wala nang tao na makahanap kay Laon. Kaibigan ng mga hayop si Laon dahil walang tao na alam sino si Laon. Ginagamit ni Laon ang kanyang salamangka para makipag-usap sa mga hayop. Nagkaroon siya ng maraming kaibigan kabilang ng mga langgam, mga bubuyog at mga agila. Ang mga bubuyog, mga agila at mga langgam ay ang pamilya ng Laon. Kasama ng kanyang mga kaibigan, pinatay nila ang dragon na may pitong ulo. Naging isang bayani si Laon at dito nagsimula ang alamat ng bundok at bulkang Kanlaon.

Marikit Manunulat: Chelsea DeMott at Roxanne Winfree Walang mga magulang si Marikit. May limang kapatid siya at mahirap ang mga pamilya ni Marikit. Ipinanganak siya sa siyudad at nagtrabaho siya sa tindahang sari-sari. Si Kabungot ang hari ng siyudad. Pumunta si Marikit sa palasyo kasi humihingi ni Haring Kabungot ng mga dalaga. Siyempre nakinig si Marikit sa hari kasi isang mahirap dalaga si Marikit. Siya ay walang kasalanang birhen. Mapagbigay at matapang si Marikit. Lumuha si Marikit kasi siya ay natakot pero kinain ng dragon si Marikit.

Haring Kabugnot Manunulat: Janet Peralta at Jefferson Roldan at Christopher Natividad Bata pa pero guwapong lalaki si Haring Kabugnot. Matapat siya sa mga tao sa kaharian niya pero lagi siyang nag-aalala para sa kapakanan ng kaharian niya. Isang malaking problema niya ang dragon na may pitong ulo. Laging gutom ang dragon at gusto niya lagi ang mga dalaga na birhen pa. Dahil paubos na ang mga dalaga, natatakot na si Haring Kabugnot at nawawalan na siya ng pag-asa. Hindi na niya alam kung saan siya kukuha ng pagkain na birhen para sa dragon.

______________________________________________________

36

Tagsibol 2010


Kwentong Bayan

FIL 102-2

ALAMAT NG ALITAPTAP

Ang Lalaki sa Alamat ng Alitaptap Manunulat: Bradley Taguinod at Candice Zemina Matangkad at payat siya. Sa palagay niya, pinakaguwapo siya sa lahat, pero hindi naman at hindi siya mabuting tao. Palagi siyang tumitingin sa salamin. Sa palagay namin, pangit siya. Nagsusuklay siya tuwing umaga. Sa palagay niya, maganda ang buhok niya, pero hindi kasi nalalagas ang buhok niya. Pumunta siya sa gubat isang gabi. Sumakay siya ng karitela. Salbahe siya sa katulong niya at matampuhin siya. Nakakita siya ng magandang babae roon, pero malayo ang babae. Noong malapit na siya sa babae, sa palagay niya, pangit ang mukha ng babae. Sa palagay namin, medyo bastos siya. Gusto niyang matulog kaya natulog siya sa ilalim ng puno. Nakakita siya ng mga engkantado. Tumakbo siya sa gubat at nahuli niya ang engkantado. Ginawa ng engkantado ang lalaki na isang alitaptap.

Kaibigang Tao ng Alitaptap Manunulat: Michelle Tagorda at Diandra Melchor Sa alamat ng Alitaptap, ang supporting karakter ay isang kaibigang tao ng alitaptap. Lumakad siya sa gubat at sumama siya sa alitaptap. Ayaw niyang gumala sa gubat kasi natatakot siya. Nakita niya ang mga engkantado at gusto niya ang itsura nila. Sa buong alamat, lagi siyang sumusunod sa kaibigan niya. Naging isang aso siya sa wakas ng alamat kasi hindi siya mabait. Sa palagay ko, mas bata siya kaysa sa kaibigan niya kasi mas bobo siya. Ang sumusuporta sa karakter ng tao ng alitaptop ay isang tagasunod lang. Nahihiya siya at nakikinig sa mga utos ng mga alitaptap. Hindi siya pangit, pero hindi rin siya guwapo. Mas maliit siya kaysa sa kanyang amo. May kulay brawn na mata siya at may salamin siya. Tahimik at natatakot ang sumusuportang karakter ng tao ng alitaptap. Tagsibol 2010

37


FIL 102-2

Kwentong Bayan

Mga Puno sa Gubat Manunulat: Sean Sheehey at Annalynn Macabantad Nagbibigay ang mga puno ng aral mula sa alamat. Sinabi nila “huwag mong isipin na ikaw ang pinakamagaling. Lahat ay maganda.” Matangkad at malakas ang puno. Nagsasalita sila nang kaunti, pero matalino sila. Nagbibigay ang puno ng mga lugar na pinagtataguan ng mga diwata. Maawain sila at pinoprotektahan nila ang tao o hayop ng gubat. Nakikita ng mga puno ang lahat sa alamat ng alitaptap. Matanda na ang mga puno at maalam sila kasi maraming nangyangyari sa gubat. Nakita nila ang mga lalaki sa gubat. Pinarusahan nila ang mga lalaki kasi salbahe ang mga lalaki. Ayaw ng mga puno ang salbaheng tao. Magalang ang mga puno sa alamat at masaya rin sila.

Serena, ang Engkantada Manunulat: Angelo Sacramento at Jason Maligmat Si Serena na engkantada ay ang bidang babae sa kuwentong ito. Si Serena ang pinakaimportante sa tatlong engkantada. Siya ang pinakamaganda ngunit masyado siyang maarte. Naakit ni Serena ang bidang lalaki dito sa kuwento. Hindi kaagad nakita ng malapitan nitong bidang lalaki si Serena, kaya naman sa bandang huli, siya ay tinanggihan ng bidang lalaki at tinawag na pangit. Ang papel ni Serena ay ginanap ni Angelo Sacramento. Dinagdagan ni Angelo ng mga nakakatawang eksena sa orihinal na istorya. Imbes na babae ang papel ni Serena, kami ay nagpasya na gawing bakla si Serena. Ginawa naming ganito ang kuwento para maging mas katawatawa sa mga tao. Sana ay magustuhan ng lahat ang mga binago namin sa kuwento pati na rin ang aming pag-arte. Si Serena ay isa lamang sa mga binago namin sa istorya. Sa palagay ko mas maganda ang ginawa namin sa istorya dahil pinaghirapan namin ito.

Ang Mga Engkantada Manunulat: Cash Helman at Ashley Subala Mina at Luna ang pangalan ng mga engkantada. May mga pakpak at may “wands” sila. Si Serena ang kaibigan nila. Pumunta sila sa gitna ng gubat. Tumulong sila kay Serena sa paggising ng mga lalaki sa gubat. Pagkatapos gumising ang mga lalaki, nagtago sina Mina at Luna sa likod ng mga puno. Mas maliit sina Mina at Luna kaysa kay Serena. Magkasingganda sina Mina at Luna. Maingay, masaya, at matalino ang mga engkantada. Salbahe si Luna kasi gusto niyang sampalin ang alitaptap. Mas mabait si Mina kaysa kay Luna. Gusto nilang magpasyal sa gubat. 38

Tagsibol 2010


Kwentong Bayan

FIL 101

Popular Philippine Folktale Characters Filipino 101-001 Patnugot ng Klase: Dennis Lajola Juan Tamad Carolyn Abe, Lucy Bergey, at Agaton S. Pasion, Jr.

Si Juan Tamad ang isang kilalang tauhan sa isang popular na alamat ng Pilipinas. Bobo at tamad kaya Juan Tamad ang pangalan niya. Binata pa siya. Ayaw niyang magtrabaho at gumawa ng mga pang-araw-araw na gawain pero gustonggusto niyang matulog. Maraming kuwento tungkol kay Juan Tamad. May isang kwento tungkol kay Juan Tamad at sa isang babae. Gusto niya si Maria Masipag, pero ayaw ng nanay ni Maria si Juan. Magkaibang-magkaiba kasi si Maria at si Juan. Masipag at matalino si Maria. May ibang kuwento tungkol kay Juan at sa mga hinog na bayabas. Dahil tamad siya, imbes na abutin ang bayabas, binuksan niya lang ang bunganga niya at hinintay niya na mahulog ang bayabas. Salbahe si Juan. Ayaw niyang sabihin ang katotohanan. Gusto niya ang mabilis at madali. Ayaw ng mga kamaganak at mga kapitbahay si Juan. Pilandok Jaedee Vergara, Sean Cagadas at Armhand Lim Mula sa mga kuwento ni Pilandok, minsan para siyang isang hayop at minsan parang isang tao. Maraming adventures si Pilandok. Nakakapunta siya sa tubig at lupa. Tunay na matalino pero tuso at gustong manloko ng mga tao. Matapang at hindi takot si Pilandok. Pero kuripot siya at hindi siya mayaman. May pulang damit siya. Kayumanggi ang balat niya. Bilog at itim ang mga mata niya. Halong daga at usa ang itsura niya. Bilang hayop, si Pilandok ang nagiisang species galing sa Southern Indochina, Java at Borneo. Tagsibol 2010

39


FIL 101

Kwentong Bayan

MARIANG SINUKUAN Joan Domingo, Kristine Duldulao, Stephanie Makizuru, Matthew Nelson Si Mariang Sinukuan ang reyna sa Bundok ng Arayat. Iginagalang siya ng mga tao sa paligid ng bundok. At dahil isang diwata, iginagalang din siya ng mga hayop. Si Mariang Sinukuan, may natural na itim at medyo kulot na buhok, na umaabot hanggang sa kanyang “ankles”. May mahabang pilikmata din ang mga itim na mata niya. May arko ang kanyang kilay at maganda at hindi pango ang kanyang ilong. Maganda ang hugis ng kanyang mga labi at kayumanggi ang kanyang balat. Palaging puti ang kulay ng kanyang mahabang damit. Si Mariang Sinukuan ang reyna at tagapag-alaga ng mga hayop sa gubat. LASTIKMAN Danica Mallari, Justen Dela Cruz, Victoria Estir

40

Si Lastikman ang isang alien na napadpad sa Pilipinas. Binago niya ang pangalan niya sa Miguel at nakatira siya sa isang pamilyang inampon siya. Si Caloy, si Dolores, at si Madonna ang pamilya niya. Ang tunay na nanay niya si Ruth, ang asawa ng kontrabidang si Propesor Evilone. Wala siyang nobya o asawa pero interesado siya kay Yellena White. Hindi naman siya pogi, pero hindi siya pangit. Mabait si Lastikman at nakakatawa pa. Marunong siya na ibahin ang katawan niya para pahabain o paiksiin. Bulletproof din siya at tumatalbog lang ang mga bala kapag binabaril siya. Tagsibol 2010


Kwentong Bayan

FIL 101

PEDRO PENDUKO Mark Pacada,Tracey Liberato, Kathrine Tatlonghari

Ito si Pedro Penduko. Siya ay isang komik character ng libro na ginawa ni Francisco V. Coching. Dati siyang mahina ang loob at matatakutin. Naging super bayani siya, pero normal na tao siya. Wala siyang super lakas, pero ang lakas niya ay galing sa kanyang medalyon. Mabait at matulungin at matalino na matalino rin siya. Sa telebisyon, ang tatay niya ay tao at ang nanay niya ay lambana. Sa paghahanap niya sa nawawalang tatay, kailangang labanan ni Pedro Penduko ang mga masasamang tao. Manananggal, kapre, at aswang ang mga kalaban niya. Sa dagat, ang kalaban niya ay siyokoy at sirena. Pero maraming kaibigan si Pedro Penduko!

DARNA

Dennis Lajola, Jennifer Sepada, Argie Agtang Si Darna ay isang superhero kagaya ni Wonder Woman. Normal na tao siya bago niya lunukin ang bato. Narda ang totoong pangalan niya bago siya nagiging Darna. Si Narda at ang kapatid niya na lalaki ay mga ulila. Ang lola at ang kapatid niya lamang ang merong alam sa sekreto ni Darna. Galing si Darna sa planetang Marte. Nagsimula si Darna nang isang gabi, nakita ni Narda ang isang bulalakaw. Nahanap niya ang maliit at puti na bato at merong nakasulat na ‘Darna’. Dahil nagulat siya, nalunok niya ang maliit na bato. Pagkatapos natumba siya. Nahanap siya ng lola niya at tinanong kung ano ang nangyari sa kanya. Nang sinabi ni Narda ang nakasulat sa bato, agad siyang naging Darna. Si Narda nagiging Darna sa pagsasabi ng pangalan niya. Ang mga kapangyarihan niya ay paglipad, sobrang lakas, sobrang bilis, at hindi siya tinatamaan ng mga armas na gawa ng tao.

Tagsibol 2010

41


FIL 101

Kwentong Bayan

SINO AKO? HULAAN MO! AKO SI‌.. Nakatira ako sa Bundok ng Arayat. Siyokoy, aswang, at manananggal ang mga kalaban ko. Taga-planetang Marte ako. May gusto ako kay Maria Masipag pero ayaw ako ng nanay ni Maria. Miguel ang pangalan ko at inampon ako ng isang pamilya. Mahina ang loob ko pero may lakas ako galing sa isang medalyon. Matalino ako pero gustong-gusto kong manloko ng mga tao. May gusto ako kay Yellena White. Mahaba at itim ang medyo kulot na buhok ko. Ayaw kong magtrabaho at gusto ko lang matulog. Mabilis, malakas at puwede akong lumipad. Salbahe ako at ayaw kong magsabi ng katotohanan. Hindi ako pogi pero mabait at pwede kong pahabain ang katawan ko. Narda ang totoong pangalan ko. Halong daga at usa ang itsura ko.

Mga Sanggunian Mariang Sinukuan - boholchronicle.com, http://img293.imageshack.us Lastikman-http://www.nanarland.com/Chroniques/lastikman/lastikman_mango_comics_2.jpg http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/8/88/LastikmanLogo.jpg Pedro PendukoGodinez, Bong. ""Pedro Penduko" torches competition to snare top spot". Philippine Entertainment Portal. April 10, 2010 <http://www.pep.ph/images/news/3ad1a2d5f.jpg>. "Pedro Penduko". International Hero. April 4, 2010 <http://www.internationalhero.co.uk/p/pedro.htm>. "Pedro Penduko". Wikipedia.org. April 6, 2010 <http://en.wikipedia.org/wiki/Pedro_Penduko>. Juan Tamad- http://i41.photobucket.com/albums/e291/romeotanghalsr/juantamad.gif Darna- http://www.internationalhero.co.uk/d/darna.htm

42

Tagsibol 2010


IP 431

Kwentong Bayan

IP 431 The Writings of Jose Rizal Guro: Dr. Ruth Elynia Mabanglo Patnugot ng Klase: Maria Cosare

Throughout the semester, the students of IP 431 have studied the life and literary works of Dr. Jose Rizal. Of his celebrated novels, Noli Me Tangere was given much focus. The following pieces are character analyses done on the notorious characters that have shaped this socially controversial novel.

Dona Consolacion By: Carolyn Abe Doña Consolacion is the wife of the Alferez, who is the chief of the Guardia Civil. She is described as “an old Filipina who wore much rouge and paint. She is old, ugly, and dresses provocatively, but thinks very highly of herself, and dares to see herself prettier, and better than, Maria Clara (Rizal 260). The Alferez cannot stand his wife, so he drinks heavily, takes out his frustrations on his soldiers, and constantly beats her. Their private affairs become public spectacles, as the neighborhood. When they are not quarrelling, this http://exodians.files.wordpress.com/2009/10/jose_ shameless wife of the Alferez spends her time at her rizal_01.jpg windowsill, ridiculing the young girls who pass by. Doña Consolacion is most remembered for abuse of Sisa. In Chapter 40, Doña Consolacion is forced into exile by the Alferez, who does not allow her to attend the Procession, much less leave their home that evening. Consolacion, who is enraged and wearied by her misfortune, happens to hear Sisa singing outside. She then orders her servants to bring Sisa up into her house at once. When Sisa does not notice Doña Consolacion or make eye contact, Consolacion is deeply offended because she was hoping for the poor, mad woman to look at her with envy. Thus, Consolacion is upset and shouts at Sisa, demanding that she sing. However, the Doña’s Tagalog is pitiful, and her Castillian is not much better. Sisa’s lack of understanding provokes Concolacion to anger: “Orderly, tell this woman in Tagalog to sing! She does not understand me, she does not know Spanish!” (Rizal 264). 43

Tagsibol 2010


Kwentong Bayan

IP 431

Maria Clara By: Ruth Ann Aguinaldo Maria Clara is a daughter of a wealthy Spanish man, Capitan Santiago and a beautiful Indio, Dona Pia Alba. She can be defined as a mestizo, half-breed Sangley, or Spaniard-Filipina. Unfortunately Maria Clara was born into the world without meeting her biological mother as she died giving birth to her. Everybody admired her beauty and was taken by her virgin and innocent like image. She was a pleasant sight to see as she was filled with happiness and free spirit. She surrounded herself with a small tight niche of people and grew to love her childhood friend Crisostomo Ibarra. She was raised in a convent during her adolescent years and while there she became skilled in singing, playing the piano, knitting, and she managed to keep a lovely soul. After reuniting with her family and knowing of Crisostomo’s return from Europe she wanted more than to be with him. They both shared a common vision and it was to build a school for the children. Although people disagreed with their dreams and a marriage arrangement with Linares (Dona Victorina’s nephew) they still loved each other deeply. Meanwhile, Crisostomo was caught in between a revolt and was framed for planning the attack and as a result he was imprisoned. Maria Clara became ill learning of the events and more so when she discovered a letter stating her biological father was Padre Damaso her Godfather. Since she could not be Crisostomo she proclaimed to Padre Damaso “The cloister or death”. The Cloister she chose and without ever seeing the love of her life Crisostomo she died alone and discontented.

Captain Tiago By: Zaldymar Cortez In Jose Rizal’s novel, Noli Me Tangere, one of the supporting characters is Captain Tiago, which Rizal uses to show the readers the “shroud that conceals their illness”. Captain Tiago is well known in the town of San Diego, the main location of the novel, as a rich and prominent farm owner. He owns many plantations in Laguna, Pampanga, and mainly in San Diego. These plantations added to his wealth, along with the wealth he received from being the husband of Dona Pia Alba. The town members of San Diego also see him as someone who is very devout to the Catholic Church because of his relations with the Padres. Although this prominent man is seen as wealthy and devout, Jose Rizal writes of reasons why these characteristics are misleading to the town’s people. First, Rizal writes that Captain Tiago’s wealth is caused by his affiliation with Dona Pia Alba and the riches gained from his father, who was a sugar merchant in Malabon. Without these affiliations and passed down wealth, Captain Tiago could have been easily poor like the majority of the Filipinos in the Philippines. Second, Rizal writes that this devoutness to the church comes with a price. Although it may be seen that Captain Tiago is in “good terms” with the Church, this “good terms” is only acquired by the fairly large donations that he is giving to the Padres. This donation could easily be seen as someone trying to “buy” his religion, which in my point of view is not acceptable, yet it was done in the time when the Spanish colonizers occupied the Philippines.

Tagsibol 2010

44


IP 431

Kwentong Bayan

Dona Victorina By: Maria Cosare In the novel Noli Me Tangere, Jose Rizal illustrates the idea of colonial mentality through the character of Dona Victorina de los Reyes de de Espadana. Dona Victorina's desire to conform her behavior and thoughts after those of the Spaniards serves as a reflection of colonialism. She distinguishes her own race as inferior and admires anything and everything foreign. More than a century has passed since the Philippines became an independent nation. However, there are still individuals who seek ways to become more westernized, more foreign – anything but Filipino. They feel as though being tied to the Filipino culture makes them incapable of achieving their goals. Thus, they cling to the dominant culture in hopes of advancing. The countless "Dona Victorinas" present in our society today need to be reeducated about the heroes, the places, and the events of their native land that will make them proud of where they came from. It is evident that the Filipino government is corrupt and poverty reigns across the nation. However, among the politicians seated in congress, the children in every corner of slum villages, and the college students with their heads buried in textbooks, are Filipinos who believe in the capabilities of Filipinos – that despite the visible flaws of this nation, the Filipino people can achieve greatness without having to conform to western or foreign ideas. How can we succeed as an independent nation, when more often than necessary, the natives themselves, lack confidence in the Philippines?

Crisostomo Ibarra By: Mary Rose Dela Cruz One of the pivotal characters in Noli Me Tangere is Don Crisostomo Ibarra or Crisostomo Eibarramedia. Jose Rizal presents Crisostomo Ibarra as an extremely well intentioned reformer who thinks that the solution to the suffering of the motherland, as signified by Sisa, would be a new type of education for her children. Ibarra is one of the characters that depicts strength and fearlessness. He is not a violent man but his ideas can be misinterpreted for a novel of violence. Like a magnet, Don Crisostomo's personality draws in people. San Diego citizens run to him to seek financial and emotional support. Crisostomo Ibarra is a man who longs for his deceased father, a man that is family oriented, a man with open-arms to the masses particularly the needy, and a man that is in love with Maria Clara. He is a man that would do anything to make sure that his people fight back with their minds rather than brute force. Education to him is very important because he knows the ugliness of death and suffering. The character of Crisostomo Ibarra reflects the different faces of our Overseas Filipino Workers (OFWs) or immigrants. Like Ibarra, OFWs are Filipinos who have lived for some time outside of their own country. The Philippine society has not really changed much since the days of Crisostomo Ibarra and Elias. Instead, the cancer defined by Jose Rizal worsens. Now, it plagues our modern society—corruption, drugs, prostitution, violence against women, the increasing number of horrible poverty of squatters along the railroad tracks, the despicable corruption in government, the insatiable greed and hypocrisy of the Filipino elite and the lack of love of the country and among others.

45

Tagsibol 2010


Kwentong Bayan

IP 431

Don Anastasio By: Chris Erice Philosopher Tasio, or Don Anastasio, is an old wise man that lived in the town of San Diego. As a young man, Tasio obeyed his rich mother by studying at San Jose College, where he was a student of Philosophy. Tasio's mother urged Tasio to become a priest or leave college, afraid that his studies might lead him to become sage and abandon God. He decided to leave college for love and marriage; however, within a year's time, he soon found himself without a wife and mother. Throughout San Diego, Tasio is regarded as a lunatic for his "rare insights and strange ways of dealing with other men." He is vocal about his theories of the development of purgatory and the way the church uses it for evil means of indulgences. Tasio is a man of science who thirsts for knowledge. Philosopher Tasio understands that he lives in a time where his ideas are far too advanced for the people of his town. He says, "I do not write for this generation. I write for other ages." Should the townspeople find the writings of Philosopher Tasio, they would condemn his book and burn them. He jokes that a future, educated inhabitant of San Diego may find his work and say, "Not all slept during the night of our ancestors," suggesting the ignorance his townspeople have towards the colonist. Unfortunately, all his hard work was lost when he passed away as Spaniards eventually found and burnt his books.

Padre Damaso By: Joanne D. Galang Padre Damaso Verdolagas is one of the notorious characters of Noli Me Tangere. He is a Franciscan Spanish priest and one of the most influential friars in the town of San Diego. Dr. Jose Rizal, the author of Noli Me Tangere had an interesting and humorous way of describing Padre Damaso. Rizal said, "Padre Damaso is as not mysterious as any of the priest, he is jolly, a sound of brusque on his voice, and makes a bluff sound." Padre Damaso is an enemy of Don Rafael and Crisostomo Ibarra because Padre Damaso accused Don Rafael of being a heretic. Also, he ordered to move Don Rafael's body to a Chinese cemetery, which caused the lost of Don Rafael's corpse. Padre Damaso is known as the godfather of Maria Clara, but the truth is he is actually Maria Clara's biological father. Towards the end of the novel, Padre Damaso, who is a villainous friar, at last, shows himself as a person capable of loving somebody outside of himself. This is proved by his love for his daughter Maria Clara. He loves her so much that he abuses his position. He dislikes Ibarra because he knew that Maria Clara would get hurt if she married Ibarra. Padre Damaso, in his humanity, harmed other people in order to protect his daughter.

Basilio By: Rochie Mamalias In the novel, Noli Me Tangere, a ten-year-old altar boy represented many characteristics of a Filipino. His name was Basilio. Basilio had a seven-year-old younger brother named Crispin whom he dearly loved, a loving mother Sisa and an irresponsible father named Pedro. Furthermore, Basilio portrayed many characteristics of a Filipino such as knowing how to pay Tagsibol 2010

46


IP 431

Kwentong Bayan

debt of gratitude (utang na loob) by giving all his earnings from tolling the church bells to his mother. He also valued his family so much that one of his plans was to send Crispin to Manila to become a doctor who mirrors Dr. Jose Rizal’s older brother Paciano. In addition, at the age of 10, Basilio was able to show off his bravery by escaping the convent to seek help for his younger brother and dodging the bullets shot by civil guards. Although Basilio had limited appearances in the novel, his role in the novel was significant due to being represented as Dr. Jose. Rizal’s older brother and for demonstrating characteristics of a Filipino, which are still seen today by many. In addition, Basilio also demonstrated a characteristic that should be emulated by many, that is, his bravery. Lastly, despite all the struggles Basilio went through in Noli Me Tangere, he was able to lift himself up and get educated thirteen years after in the sequel novel, El Filibusterismo.

Elias By: Devon Parkhurst Elias is a paramount character to the novel, Noli Me Tangere as not only just the main character, Crisostomo Ibarra’s friend, but as a prophet that protects, informs, and contributes a biblical sense of passion. Elias is the Greek translation of Elijah, a prophet in the Christian Bible who represents the voice of God in many areas. Elias can also be seen as the savior of Ibarra, which allows the story to continue and develop into a revolutionary battle and struggle for the ethical and moral displacement of the Philippines under the rule of Spain. Elias contributes an abundant amount of foretelling powers and strong degrees of plot development as his life story up to the current time of the novel places him in the forefront of the tidal wave of reform that hits the town of San Diego. His continued efforts to help Ibarra see the truth and persuade him to join the revolution, not of bloodshed, but of total reformation in the name of the people is significant to the overall plot; and shows the character of Elias as a friend that not only wants a change for his people but wants the most influential people on the side of justice to be involved as to prove that the church is not the power but rather the people. Elias is a true hero to the novel and proves his worth throughout the pages as his story becomes intertwined with the main characters. Elias is a prophet to the forthcoming revolution, a savior to Ibarra and the people, a witness to ethical and moral atrocities and eventually a victim to the wounds inflicted by the very power he vows to bring down. Elias is significant as he relates to a true God given voice that is consistently showing how the will of the people should not under the thumb of a tyrannical governmental entity that is controlled by the church.

Padre Salvi By: Emerson Tabucol Padre Bernardo Salvi is a young Franciscan priest from Spain. He was the current curate of San Diego town and the successor of the more volatile Padre Damaso. As a Franciscan, he seeks to follow the most directly manner of life that Saint Francis of Assisi had led. His habits and manners are distinct and different form those of his peers and even more from his predecessor. He is described as a thin, pale and sickly, almost completely pensive, strict in the fulfillment of his religious duties and careful of his good name. He was very thorough in performing his duties. He was fond of preaching. He chose to close the church door when he 47

Tagsibol 2010


Kwentong Bayan

IP 431

preached. In this manner, he was compared to Nero, who did not allow anyone to leave while he was singing in the theater, but the former did so for good, and the Padre for the ruination of souls. While Padre Damaso settled everything with violence, all of Padre Salvi’s subordinates’ mistakes and wrong doings were usually punished with fines and rarely with any violence. He rarely beat anyone and many persons could be well being accused of many things of this kind of modesty. Fasting and abstinence weaken his blood, excited his nerves, and like what people said, sent the wind up to his head. This explains why he is thin, pale and always looks sick. Padre Salvi had a deep desire of Maria Clara. He fantasized about her in many occasions. This uncanny desire turned deadly and proved to change the lives of the main characters and the ending of the novel. Padre Salvi accused Crisostomo Ibarra, Maria Clara’s love and his rival on her affection for being the brain of the foiled revolution. Because the evidences against Ibarra were weak, Padre Salvi created a plan. He convinced Maria Clara to give Ibarra’s old letters to her in return was the documents that would show and prove who her real father was. Padre Salvi forged the letters of Ibarra and used it as evidence that sent the young man into prison for life. Rizal exposed in the character of Padre Salvi how powerful and deceitful the friars were during his days.

Don Rafael Ibarra By: Ritchilda Yasana Jose Rizal’s Noli Me Tangere is a political novel that sheds light on the truths and the struggles of the history of the Philippines. Among the numerous characters found in the “Noli Me Tangere” is Don Rafael Ibarra, the deceased father of Don Crisostomo Ibarra who is the pivotal character of the novel. Don Rafael grew up in San Diego and “ever since his youth, made himself well-loved by the peasants” (Rizal 61). This trait of generosity continued into his adulthood as other residents of the town sought for his help. Don Rafael’s generosity was genuine because he did not use it to reap its benefits for himself rather he offered his help to those who were in need because he felt it was the right thing to do. However, it was one act of kindness that placed Don Rafael in an unfortunate situation. While a tax collector performed his duties in the town, the children teased him for his lack of education. Out of frustration, the tax collector began to hurt one of the young boys who were teasing him. It was Don Rafael who came to this young boy’s rescue. Don Rafael was able to stop the tax collector as “some say he hit the collector; others that he just pushed the man away” (Rizal 25). Whatever the situation may have been, it resulted in the tax collector hitting his head on a stone then dying. Don Rafael was put into prison because he was accused for killing the collector. It was soon after his arrest that his enemies surfaced and took advantage of this one mishap in order to bring Don Rafael down. He was accused for being a subversive due to the documents found in his home and a heretic for not attending church or going to confession. Don Rafael later died in prison. His body was first buried in a Catholic cemetery but was exhumed in order to reburied in a Chinese cemetery due to the fact that he was not a practicing Catholic. Those instructed with this task found it more convenient to throw Don Rafael’s body into the lake because they thought, “it is better to drown than to be with the Chinese” and because the corps was heavy (Rizal 73). Although Don Rafael Ibarra’s character died before the novel even began, his memory and honor remained very much alive in his son and in other residents of the town of San Diego.

Tagsibol 2010

48


Kwentong Bayan

IP 363

IP 363 Novel Summaries Guro: Dr. Ruth Elynia Mabanglo Patnugot ng Klase: Natasha Takase

Natasha Takase Title: The Pretenders Author: F. Sionil Jose The Pretenders, by renowned Filipino novelist F. Sionil Jose, depicts the life and death of Antonio Samson, an Ilocano man who marries into a wealthy mestizo family. The story begins at the end with Samson’s wife, Carmen Villa, grieving over her numerous extramarital affairs that finally drove her husband to leave. The very next day, Carmen is informed of her husband’s death. An outcome, she fears, that she was responsible for. The subsequent text delves into how the characters came to this point by going back to the time of the couple’s engagement. Samson, once a man from a very modest background, is now immersed into an entirely new lifestyle when he marries the daughter of an affluent business mogul. The details of the couple’s marriage, Samson’s exposure to the unsavory activities of the country’s wealthiest businessmen, and his secret love for his cousin Emy will all be revealed as the story finds its way back to the opening scene.

Arantxa Jan Medina Title: Gagamba Author: F. Sionil Jose The novel Gagamba by Filipino author F. Sionil Jose, takes place on July 15, 1990, the day the strongest recorded earthquake in Philippine history struck the island of Luzon. The novel contains eleven different stories, the stories of eleven different parties or individuals who were all at a famous restaurant in Manila, the Camarin. These different parties come from all walks of life, some are poor street beggars while others are wealthy cronies. However, all their stories are entwined at the Camarin, at one o’clock on July 15, 1990, when the earthquake brought down the restaurant, and only three of these people survived. The title of the novel, Gagamba, which means “spider,” is the nickname of the grotesque, crippled sweepstakes vendor who stands at the door of the restaurant selling tickets every day. Despite his physical flaws and low social class, he is one of the survivors, and lives to recall all the rest who died in the collapsed Camarain. After the devastating earthquake, he agonizes over why he, of all the undeserving people, should have been saved by the grace of God. Through the tales of the ten other people, Gagamba comes to realize that the earthquake is pure of social

Tagsibol 2010

49


IP 363

Kwentong Bayan

discrimination, political bias, and any other prejudice, and attains meaning for famous Biblical words, “Blessed are the poor, blessed are the meek.”

Elaine Gascon Title: The Man Who (Thought He) Looked Like Robert Taylor Author: Bienvenido N. Santos The Man Who (Thought He) Looked Like Robert Taylor (1983) is a story of Solomon King, a Filipino immigrant, who migrated to the United States. Within the story the author expresses the many experiences many other immigrants experience as they go about the transition of the new country. King goes through many events: getting his visa and finding work, trying to gain an education in the states, becoming acquainted with many other persons, including Filipinos. He goes through many affairs in the story. As explained in the title, King had the impression that he resembled the American actor, Robert Taylor. King idolized the actor and in the story King built a strong attachment to Robert Taylor, even though the actor does not even know of his existence. Overall, the story depicts the many hardships immigrants, like Solomon King, went through in hope to make a better life in the United States.

Raymond Bermudez Title: The Birthing of Hannibal Valdez Author: Alfrredo Navarro Salanggan The book The Birthing of Hannibal Valdez is written by Alfrredo Navarro Salanggan. This book was a fictional book. The story is from the narrative perspective of the main character Leon Valdez. The story begins about Leon Valdez’s grandson being born. His grandson’s name is Hannibal Valdez. This birth was at an American base in the Philippines. This triggers a visit from one of Leon’s American friends Major Weepingwillow. Then Leon begins telling the story of how it all began. How he got his house by removing all of the Spanish friars. How he was a part of the revolution by planning the attacks. And how he lives up to his name and his expectations of being fearless. It starts off going backwards in time going farther and farther.

Joanne Magday Title: Rolling of the Rs Author: R. Zamora Linmark In Linmark’s novel, Rolling of the Rs, he presents an unconventional composition of a story about Filipino fifth graders in Kalihi and their challenges during the 1970s that mixes first and third person narratives with poems, teacher’s notes, and dialogue. Some of the narratives focus on other people, couples, men, and other individuals in Kalihi. Religion and American pop culture are also big influences in Linmark’s story, which are evidently incorporated in the poems 50

Tagsibol 2010


Kwentong Bayan

IP 363

with topics like Mother Mary and popular music at the time. The speaker isn’t always known to the reader in the narratives, but it creates a little mystery of an insider that is present in these people’s lives. Linmark’s style proves to be fresh and untamed for a novel, and it all works out in his favor to make an engaging read. The story starts off introducing Edgar Ramirez as a “fag” and the proof to validate that claim. Edgar’s queerness poses many challenges for him in life and his overbearing demeanor gives him strength to withstand them but also causes a few fights with his friends. Katherine Katrina-Trina Cruz is one of his friends, who talks a lot about her senior boyfriend at Farrington High School and whose mother is having an affair with her teacher’s husband. Florante Sanchez is a smart boy, who writes the poems in this book and comes from a family of writers but most of them died in the Philippines for what they wrote. Then, there’s Vicente De Los Reyes, who Edgar accuses of being a closet queer and seems to be one by his personal experiences. These kids are in the triple FC, the Farrah Fawcet Fan Club, enjoy music and performing Live in Kalihi. There are other topics present in the story that may or may not exist today in Kalihi. In their school, Kalihi Uka, there are questions of discrimination and social issues. Among other Filipinos in Kalihi, ethical issues are raised about personal relations, privacy, and domestic violence. Then, for the area in general, Linmark touches on the idea that Kalihi isn’t exactly a tourist spot. His focus on an area in Hawaii that isn’t very ideal speaks to local readers not just by the use of Pidgin-English but more by the reality of life in the 1970s.

Yvonne Villegas Title: When the Rainbow Goddess Wept Author: Cecilia Manguerra Brainard At nine-years old, it is safe to conclude that the majority of children have not experienced a fraction of significant events that a person goes through in a lifetime. Imagine being a nineyear old Filipino girl caught in the middle of an invasion by the Japanese during World War II. In the novel, When the Rainbow Goddess Wept, the main character, Yvonne Macaraig, is a young girl who has been through the tragic and haunting occurrences of a war. She exemplifies what it means to be a strong female especially at a young age. Yvonne’s family moves Ubec to Mindanao with the Filipino guerilla movement in hopes for safety. Along their journey and stay there, a substantial amount of events such as birth, sacrifice, and death happens that helps her to develop a stable sense of maturity and strength. Yvonne begins to learn some of the traditional stories from their cook Laydan. Laydan was a former epic singer who learned many of the myths of the Filipino people. These stories contained gods and goddesses, heroes and villains, and they take us back to a time before the Spanish invaded the Philippines and tried to impose Christianity on the public. Yvonne begins to recite the stories that she learned from Laydan and becomes the story teller of the group. Once the Japanese were driven out of the country, her family soon returns to their hometown to find it completely destroyed, but their family memories were not forgotten. This novel tells the tale of the fearless spirit and wisdom of the Filipino people; as well the importance of love for each other after everything was done.

Tagsibol 2010

51


IP 363

Kwentong Bayan

Mhia Jinky Baptista Title: Dream Jungle Author: Jessica Hagedorn Discovery and conquest revolves around the discovery of a Stone Age “lost tribe” in the Philippines in the year 1971. This was led by Zamora Lopez de Legazpi, a wealthy individual who is not afraid to use his power. Zamora Lopez de Legazpi discovers a Stone Age tribe called the Taobo in the rainforest of Midanao. The Taobo tribe is considered to be shy but affectionate. After stumbling upon this discovery, Zamora felt his heart was “filled with love.”At around the same time, 10 year old Rizalina Cayabyab, the survivor of a shipwreck in which her brutal father and twin brothers were killed, moved in with her mother, who served as a loyal cook to Zamora and his family in his palace in Manila. When Lina is nearly 12 years old, Zamora takes interest in her, so she runs away with the first man who pays attention to her. Later in the same decade in the year 1977, Tony Pierce, the director of Napalm Sunset also attempted to bring fantasy to the Philippines by casting a movie about the Vietnam war. At the same time, pregnant at 14, Rizalina, now known as “Jinx” ends up prostituting herself and working at a bar called Love Connection in Manila. Vincent Moody, an American actor, who abandons his girlfriend and son in California to star in a big Vietnam-era blockbuster, meets Lina/Jinx at the night club and ends up falling in love with her. Meanwhile, Paz Marlowe, a Filipino-American journalist, returns to Manila to attend her mother’s funeral. She also research two seemingly unrelated events: the discovery of a “lost tribe” by Zamora Lopez de Legazpi and the making of an American movie about the Vietnam War by Tony Pierce.

Racquel Salvador Title: Gangster of Love Author: Jessica Hagedorn The Novel follows a young lady Raquel ‘Rocky’ Rivera through her journeys in America. She migrated from the Philippines with her mother, Milagros and brother, Voltaire leaving her unfaithful father. Rocky sleepwalks through life until she meets this handsome guitarist Elvis Chang. She lived in this psychedelic world, her biggest drug was music, which led to other drugs, sniffing cocaine and getting high on marijuana. Everything she did was a way to escape from what she left behind back in the Philippines. Rocky’s attitude was very nonchalant and had an attitude that could not be messed with, she did things simply because it was defiant to everything around her. Rocky struggled with living in America, struggling to make ends meet and struggling with relationships with her mother and her boyfriend. Novel covers how conflicted she is with family values with her mother and caring for her depressive brother and still struggling to live her life. This novel represents how young Filipino-America lose their identity in this crazy cultural shock. Forgetting about their family and their responsibilities to them. Rocky shows no interest in making amends with her father in back at home until he is bedridden and has no use left of him and that is when she finally returns home to what is still the same to her. In the end she understands how she could it is important to remember where you are

52

Tagsibol 2010


Kwentong Bayan

IP 363

from and to get reunited with all her childhood memories she feels a sense of gratitude for what her mother had sacrificed for her.

Kayla-Marie Aboy Title: Ermita Author: F. Sionil Jose “The obscenities in this country are not girls like you. It is the poverty which is obscene, and the criminal responsibility of the leaders who make this poverty a deadening reality.” Ermita by. F. Sionil Jose takes place in a section of Manila called Ermita during the Japanese occupation. This devastating novel is about the life and struggles of an illegitimate Filipino woman named Ermita, also known as Ermi, who was born into a very wealthy family, but lived through her whole childhood not knowing who her biological parents were. Ermi grows up to become a very intelligent woman and slowly learns more and more about her biological family, who clearly did not want her to be a part of their lives. Throughout the story, Ermi uses her power as woman to manipulate rich men into getting what she wants, which was money. Her main goal was to get revenge against her biological mother, her aunt, and her uncle, who disowned her from birth and exploited her as a woman. As soon as she achieved her goal, Ermi let greed overtake love and settled for money. F. Sionil Jose uncovers the hardships the Philippines endured from the effects of World War II, American influence, and the Marcos regime and Martial Law. Ermita represents hope, greed, revenge, and the various influences war has on a third world country.

Janell Agcaoili Title: What the hell for you left your heart in San Francisco? Author: Bienvenido N. Santos A young writer named David Dante Tolosa finds himself in 1975 San Francisco after leaving the Philippines to travel the US, initially to search for his long-lost father. David, trying to find a way to survive in the US, meets with his old professor in the Philippines, Professor Jaime, who offers him a job as an editor for a magazine project spearheaded by a board of Filipino doctors. He is offered a place to live by one of doctors, Dr. Sotto, the main investor in the magazine project. With this job, he is sent out to take notes on what Filipinos living abroad would like to see in a magazine for them. David is also given another job by Professor Jaime as a professor of Philippine Humanities at City College. Through both experiences touring around San Francisco and in teaching, David meets many different people, both Filipinos and Americans, and uses the little glimpses of their lives and impact they have on him for potential stories in the magazine. However, the stories of these people's lives not only help David find a basis for a topic for his magazine, but help him adjust in a new life in San Francisco, as well as help him find who he is and who is looking for. He also sees, though another set of eyes, what it feels like to be a foreigner in a new country and feeling like he's abandoned his homeland. Tagsibol 2010

53


IP 363

Kwentong Bayan

Throughout the story, he is conflicted with being a Filipino away from his country and the martial law ruling over it, living as a foreigner in a new land, and searching for his father.

Jericah Baxa Title: My Sad Republic Author: Eric Gamalinda My Sad Republic by Eric Gamalinda is story about a man and his journey through the ups and downs of life. It depicted life in the Philippines during the late 1800s. It also mentions the Philippine American War. The main character is Isio who started off as a young farmer yet always demonstrated a power to heal. He later became a powerful revolutionary leader. As with any good novel, a strong element of love is present. Isio fell for a woman named Asuncion who in turn loved him back. It seemed apparent that they would end up together, but a mishap with Isio’s rival Colonel Tomas Agustin led to him impregnating her and therefore forcing Isio and Asuncion to part ways. The fruit of this misfortune is Felipe who constantly tries to unite his feuding family. Passion and tragedy is what this novel encompasses and therefore makes this an amazing story.

Maureen Taasin Title: Cebu Author: Peter Bacho Cebu is a novel which follows a young American Filipino priest back to his mother’s homeland Cebu, PI for her burial. Upon his arrival, he is reunited with his Aunt Clara Natividad, a wealthy and powerful business woman with strong political ties. It is in Cebu that he discovers stories about his mother and Aunt Clara’s traumatic experience during WWII and understanding his mother and father’s loveless marriage. His stay in Cebu is an unsettling experience due to the unfamiliarity of his experiences there—such as witnessing a self inflicted crucifixion, corruption and the government assault upon Filipino civilians protesting at the US Embassy. Confronted by his most difficult challenge, Ben meets his Aunt Clara’s assistant, Ellen who elicits his sexual desires and puts his faith to the ultimate test. Inundated with feelings of confusion and discomfort from his experience in the Philippines, he retreats back to Seattle where he is haunted by his recollections of Cebu and attempts to resolve his doubts he experienced regarding his faith and identity. However, the circumstances he felt he had left in the Philippines were very much existent in Seattle, as violence begins to erupt within the Filipino-immigrant community. Peter Bacho explores the themes of cultural identity and the struggles of maintaining one religious faith in his novel, Cebu. This particular novel is unlike your ordinary Asian American literary books because of its uncensored depiction of the atrocities that were committed against the Filipino people during World War II and the protagonist of the story meets his untimely death. This story of is an important literary piece that every American-Filipino should read because of the conflict and issues that Bacho addresses. Many of which are prevalent amongst the Filipino community today.

54

Tagsibol 2010


Kwentong Bayan

Tagsibol 2010

IP 273E

55


IP 273E

56

Kwentong Bayan

Tagsibol 2010


Kwentong Bayan

Tagsibol 2010

IP 273E

57


Paligsahan sa Pagdula 2010

58

Kwentong Bayan

Tagsibol 2010


Kwentong Bayan

Tagsibol 2010

Ang Mga Manunulat

59


Ang Mga Manunulat

60

Kwentong Bayan

Tagsibol 2010


Kwentong Bayan Espesyal na Publikasyon ng Katipunan at Programang Filipino at Literatura ng Pilipinas Tagsibol 2010

M O N I C A

M O D E S T O

J O V A N I E

R A N D Y

Z A L

L O V E L Y

L U C I

PATNUGUTAN

N I K

Cristina Monica Agluba Jovanie de la Cruz

R U T H

Tagapagpaganap ng Patnugot Modesto Bala

M A R I A

C H E R R Y

E M A N

Disenyo ng Pabalat

L O R I E

Mga Kontribyutor Lovely Abalos

Nikolas Paolo Bonifacio Randy Cortez Zaldymar Cortez Lucienne Muse Ruthcel Palma Maria Quidez Cherry Lou Rojo Tita Terry

Emerson Tabucol Tita Ruth

Lorelei Villaluz

Tita Pia

Dr. Ruth Elynia Mabanglo Tita Ime

Lilibeth Robotham Tagapagpayo

Tita Betchie

Kuya Lester Ate Sheila

Filipino and Philippine Literature Program Department of Indo-­‐Pacific Languages and Literatures University of Hawai'i at Manoa * Spalding 459 Maile Way * Honolulu, Hawai'i 96822 Tel. # (808) 956-­‐6970/8933 * Fax # (808) 956-­‐5978 www.hawaii.edu/filipino * www2.hawaii.edu/~kati * magkatipon@yahoo.com



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.