Zyklon ή το πεπρωμένο
Θανάσης Τριαρίδης Zyklon ή το πεπρωμένο Παιχνίδι για δύο πρόσωπα σε δίδυμη κάψουλα Εισαγωγή: Ροζαλί Σινοπούλου Επίμετρο: Φανή Παραφόρου, Σταυρούλα Σκαλίδη, Αθηνά Μιχαλακέα
Επιμέλεια & Διορθώσεις ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ Α. ΚΩΤΣΙΝΗ Σχεδιασμός έκδοσης Ιωάννης Κ. Τσίγκας KAΠΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Παπαρηγοπούλου 6 | 121 32 | Περιστέρι Τ+F 210 68 59 273 | Ε kouledakis@gmail.com www.kapaekdotiki.gr ISBN: 978-618-81669-8-1
8
ΖΥKLON Ή ΤΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ
ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΡΙΑΡΙΔΗΣ
9
10
ΖΥKLON Ή ΤΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ
Zyklon ή το πεπρωμένο ως όριο
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ροζαλί Σινοπούλου
Το θέατρο του Θανάση Τριαρίδη –έχει πολλάκις ειπωθεί– υπήρξε εξαρχής, και μέχρι στιγμής παραμένει, ένα θέατρο που κινείται στα όρια του παραστάσιμου. Αυτό συμβαίνει, πρωτίστως, γιατί οι συνθήκες που επιλέγει είναι «α-δύνατες» για τον σκηνοθέτη, τον ηθοποιό, τον θεατή. Και πάλι στο Zyklon, όπως και στα άλλα του κείμενα, μπαίνουν περιορισμοί: ακινησία, σκοτάδι, καμιά σωματική επαφή μεταξύ των χαρακτήρων και τώρα σ’ αυτό, καμιά οπτική επαφή μεταξύ τους… Ο ιδιότυπος «σαδισμός» με τον οποίο ο συγγραφέας αντιμετωπίζει πρωτίστως τους ρόλους του και, κατόπιν, όλους όσους επιθυμούν αμέσως ή εμμέσως να έρθουν σ’ επαφή με αυτούς, επιβάλλεται με μια παιγνιώδη διάθεση που, ενδεχομένως, στοχεύει αποκλειστικά σε μια δοκιμασία: μόνον όποιος αντέχει, όποιος θέλει πολύ, προχωρά, μπορεί να προχωρήσει… Το Zyklon είναι το προτελευταίο κείμενο μιας δωδεκαλογίας που ξεκίνησε με τους Καρχαρίες και καταλήγει με το Lacrimosa. Ξεκινά και καταλήγει με την -με «πραγματικούς» όρους μάταιη- προσπάθεια του ανθρώπου να ζήσει αληθινά. Πώς όμως, ορίζεται το «αληθινά» σε έναν κόσμο όπου τα όρια δεν είναι, δεν μπορούν και δε θα είναι ποτέ (τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως και ευτυχώς ίσως) σαφή; Ο επιπλέον περιορισμός των δυο μόνον ατόμων είναι ενδεικτικός μιας προσπάθειας εκκίνησης από τη βάση· το δίπολο (συνήθως, και εδώ) άνδρας - γυναίκα επιτρέπει την ανάλυση και ανάπτυξη συμπεριφορών κατ’ εξοχήν αρχετυπικών. Με τα λόγια του Λουί Βαξ: η φρίκη και η αγάπη διαλύουν και ανασυνθέτουν την πραγματικότητα - αυτή είναι η φράση που μπορεί να συνοψίσει σχεδόν κάθε θεατρικό κείμενο του Θανάση Τριαρίδη μέχρι τώρα. Καθώς η
12
ΖΥKLON Ή ΤΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ
έννοια της πραγματικότητας είναι δύσκολο να οριστεί, γίνεται προσπάθεια να περιοριστεί ο αριθμός των εμπλεκόμενων μερών προκειμένου να περιοριστεί και ο αριθμός των «πραγματικοτήτων» που μπορούν να προκύψουν. Κάθε χαρακτήρας στο έργο τούτο, προσπαθεί στο όνομα της αγάπης, να ανασυστήσει μια (ιδεατή και ιδανική) πραγματικότητα, πάνω στα συντρίμμια εκείνης που διέλυσε η φρίκη… Ενώ όμως τα πρώτα έργα χαρακτηρίζονται από μιαν ακραία βιαιότητα, το Zyklon, παραδόξως, ξεφεύγει από τον κανόνα. Παραδόξως, γιατί η συνθήκη από την οποία εκκινεί δε διαφέρει και τόσο από ορισμένες προηγούμενες (όπως εκείνη του Egalité). Οι χαρακτήρες ξεσπούν αλλά όχι με το συνήθη, για τα έργα του Τριαρίδη, υπερβολικά έντονο και καταστροφικό τρόπο. Τι είναι αυτό που εμποδίζει τους χαρακτήρες να φτάσουν σε σημεία ακραίας βιαιότητας, όπως οι άλλοι χαρακτήρες, πριν από αυτούς; Ενδεχομένως το ίδιο ακριβώς πράγμα που δημιουργεί τις συνθήκες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη βιαιότητα: μια κάποια γνώση, ένα είδος συνείδησης. Πήρε, λοιπόν, ο Κύριος ο Θεός τον άνθρωπο και τον έβαλε μέσα στον κήπο της Εδέμ για να τον καλλιεργεί και να τον προσέχει. Του έδωσε αυτή την εντολή: «Απ’ όλα τα δέντρα του κήπου μπορείς να τρως. Από το δέντρο όμως της γνώσης του καλού και του κακού να μη φας· γιατί την ίδια μέρα που θα φας απ’ αυτό, εξάπαντος θα πεθάνεις. Τόσο ο Ω όσο και η Δ (τα πρόσωπα του έργου εδώ) εμφανίζουν, είτε εξ’ αρχής είτε κατά την ανάπτυξη της πλοκής, σημάδια «συνειδητότητας». Γνωρίζουν πως, o αρχικά φαινομενικός περιορισμός της μη θέασης του ενός από τον άλλο, ουσιαστικά, απελευθερώνει: εφ’ όσον δεν τόν βλέπουν και δεν τούς βλέπει -και οι δυο- απέναντι στον άλλον, μπορούν να είναι ό,τι θέλουν. Δείχνουν όμως, να γνωρίζουν εξίσου πως όσο ελεύθερος είναι καθένας τους να παρουσιάσει όπως επιθυμεί τον εαυτό του, άλλο τόσο ελεύθερος είναι και καθένας τους να πλάσει τον άλλον. Κι ακόμη, καθένας τους είναι ελεύθερος να εξουσιοδοτήσει τον άλλον, να δώσει στον άλλον την ελευθερία να τόν πλάσει όπως αυτός επιθυμεί. Η γνώση, η συνείδηση εδώ ισοδυναμεί με ένα είδος «θέωσης» την οποία επιβάλλουν ο ένας στον άλλον κι η θέωση εδώ δείχνει να ισοδυναμεί
ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΡΙΑΡΙΔΗΣ
13
με ένα είδος ασφάλειας. Ξέρεις τα πάντα […] Γιατί αυτή είναι η φύση σου… Γιατί έτσι αισθάνεσαι ασφαλής, λέει η γυναίκα στον άνδρα. Η φράση αυτή είναι ενδεικτική της κατάστασης: η δημιουργία μιας νέας πραγματικότητας, πλήρως ελεγχόμενης, προσαρμοσμένης σε όσα ο χαρακτήρας γνωρίζει καλά, εξασφαλίζει τον πλήρη έλεγχο όλων των παραμέτρων που τήν ορίζουν και συνεπώς, αποτελεί μιαν απόπειρα ελέγχου της έκβασης της όποιας κατάστασης. Μόνο που αυτό είναι μια αντιστροφή, μια παραμόρφωση, μια αλλόκοτη μίξη δυο βασικών αρχών: αυτής της πραγματικότητας και αυτής της ηδονής. Η αναζήτηση της αλήθειας εδώ γίνεται για να επιτευχθούν συνθήκες ασφάλειας, δηλαδή συντήρησης. Το ζητούμενο δεν είναι η αλήθεια καθαυτή, αλλά η ασφάλεια που αυτή μπορεί να προσφέρει. Εξ’ ου και η πραγματικότητα πρέπει να επαναπροσδιοριστεί, δηλαδή να διαλυθεί και να ανασυσταθεί. Κάτι τέτοιο όμως, δεν είναι δυνατό να οδηγήσει σε μια συνθήκη ιδανική για τον άνθρωπο. Καθώς το προαπαιτούμενο είναι η γνώση, το τέλος μοιραία, θα είναι ο θάνατος. Μόνο που και αυτός φαίνεται να εμπεριέχεται στη συνείδηση και των δυο ηρώων. Θα πεθάνουν μαζί, θα πεθάνουν οικειοθελώς, είτε πραγματικά είτε συμβολικά. Δε θα χρειαστεί να τιμωρηθούν για την ύβρη τους γιατί ο ίδιος ο θάνατός τους είναι μια πράξη εξιλέωσης. Κι έτσι, επιστρέφουμε στο αρχικό μας ερώτημα: τι είναι αυτό που κάνει το Zyklon ένα έργο τόσο «ήπιο» σε σχέση με τα προηγούμενα; Γιατί το κρεσέντο - η κορύφωση, που οδηγεί στο τέλος είναι μικρότερης έντασης; Γιατί υπολείπεται βιαιότητας σε σημείο που να μπορούμε με δυσκολία πια, να μιλήσουμε για αλληλοσπαραγμό; Και σε προηγούμενα έργα, όπως στους Καρχαρίες ή στον Μένγκελε ή ακόμη καλύτερα, στο Egalité (μιας που και σε αυτό το τελευταίο, το παιχνίδι ελέγχεται, υποτίθεται, εξωτερικά και προσφέρεται ως θέαμα σε τρίτους), οι ήρωες δέχονταν να παίξουν, με αποτέλεσμα τον σωματικό ή πνευματικό σπαραγμό τους. Και εδώ, ο άνδρας και η γυναίκα εισάγονται εκουσίως σε ένα παιχνίδι. Μόνο που εδώ ο σκοπός είναι, αρχικά άγνωστος, ή περιορίζεται στο θέαμα ως τέτοιο, λειτουργία που παραπέμπει ευθέως στον Γκάνταμερ και στην έννοια του Spiel (παιχνιδιού), σύμφωνα με την οποία κάθε παράσταση είναι δυνάμει μια αναπαράσταση χάριν κάποιου άλλου.
14
ΖΥKLON Ή ΤΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ
Εδώ η παράσταση έχει αποκλειστικά αυτό το σκοπό: Κάτι που το βλέπουν ταυτόχρονα τέσσερα δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν χρειάζεται να αποσκοπεί πουθενά… Είναι από μόνο του το πρωτεύον γεγονός… Αυτήν την αλήθεια που εκφράζει με αρκετό κυνισμό ο Ω, αποτελεί μια πραγματικότητα μπροστά στην οποία το υποκείμενο στέκει αδύναμο: η αναγκαιότητα του νοήματος είναι αυτή που θα οδηγήσει και τους δυο στη σύσταση μιας πραγματικότητας, μέσω της οποίας η ύπαρξή τους μέσα στο παιχνίδι θα αποκτήσει, ακριβώς, νόημα. Το παιχνίδι που, σύμφωνα με τον Γουίνικοτ, είναι ένας τρόπος για τη φαντασία να διαμορφώσει τον εξωτερικό κόσμο, χωρίς το υποκείμενο να βιώνει έντονα συναισθήματα αγωνίας καθώς, μεταξύ άλλων, δεν έχει συγκεκριμένο σκοπό, μετατρέπεται εδώ, μέσω της ανάγκης δημιουργίας νοήματος, σε πραγματικότητα που πρέπει να καταλήξει κάπου. Κι ενώ όλα τα παραπάνω είναι αδιαμφισβήτητα, στο Zyklon υπάρχει μια συνθήκη πολύ συγκεκριμένη που αλλάζει σημαντικά την κατάσταση: ο ξεκάθαρος και υπαρκτός έξωθεν έλεγχος. Το παιχνίδι στο οποίο συμμετέχουν ο Ω και η Δ δεν ορίζεται, δεν αποφασίζεται από αυτούς (στο Egalité αυτό παραμένει ασαφές). Υπάρχει μια εταιρεία, ένας εξωτερικός παράγοντας που ελέγχει τα πάντα ή σχεδόν τα πάντα. Τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά υπάρχει μια ξεκάθαρη αναφορά στο αναπόφευκτο, σε αυτό που μάς καθορίζει: στο πεπρωμένο. Όλα ελέγχονται, όλα είναι από πριν καθορισμένα. Κάθε σκέψη, κάθε πράξη οδηγεί σε ένα όριο, πέρα από το οποίο δεν υπάρχει πια τίποτε, Δεν υπάρχει τίποτε μετά το Zyklon λέει η Δ, αποδεχόμενη το πεπρωμένο της, με μια συνείδηση που αποκτά σταδιακά. Αυτή η συνείδηση, την οποία ο Ω δείχνει -ως ένα σημείο- να διαθέτει εξαρχής, ακριβώς λόγω της γνώσης που κατέχει και η Δ αποκτά, είναι ενδεχομένως, ένας επιπλέον λόγος για τον οποίο το Zyklon υστερεί σε βία ως κείμενο: η επίγνωση του πεπρωμένου, το όριο που αυτό θέτει, η αποδοχή αυτού του ορίου. Οι δυο ήρωες αποδέχονται την περατότητα της πραγματικότητάς τους ακριβώς γιατί αποδέχονται την ύπαρξη ενός εξωτερικού καθοριστικού - ρυθμιστικού παράγοντα, είτε αυτός είναι η εταιρεία, είτε η Ιστορία, είτε η ανθρώπινή τους φύση. Κι ενώ συνειδητά αποδέχονται τη μοίρα τους, ασυνείδητα ίσως, κάνουν
ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΡΙΑΡΙΔΗΣ
15
μια τελευταία προσπάθεια όχι να τήν υπερβούν αλλά να πέσουν, να υποκύψουν ηρωικά μέσα σε αυτήν: θα πεθάνουν, ναι, αλλά επειδή βίωσαν την αγάπη, επειδή πια δεν έχει σημασία αν θα ζήσουν κι άλλο, επειδή εκπλήρωσαν ένα σκοπό. Η φρίκη και η αγάπη διαλύουν και ανασυνθέτουν την πραγματικότητα μέσα στα όρια του πεπρωμένου. Κι αυτό είναι για τους ήρωες, για όλους μας, μια παρηγοριά… Οδεύοντας προς το τέλος του πρώτου του θεατρικού κύκλου, ο Θανάσης Τριαρίδης επιλέγει να μιλήσει ξανά για το Ολοκαύτωμα, αυτήν τη φορά ως ορόσημο που σφράγισε το πεπρωμένο της ανθρώπινης Ιστορίας. Ο Ω και η Δ δεν είναι δυο χαρακτήρες που ζουν ένα προσωπικό δράμα. Είναι δυο ήρωες που μιλούν για ένα τερατώδες κεφάλαιο της Ανθρωπότητας. Κι η βιαιότητα των θαλάμων αερίων είναι τέτοια που δε χρειάζεται καμιά κλιμάκωση ή ένταση από πλευράς εκείνων που τήν αφηγούνται για να γίνει αισθητή. Το ανθρώπινο πεπρωμένο σφραγίζεται από την κτηνωδία του ίδιου του ανθρώπου: εν γνώσει ή εν αγνοία του, αυτός ο ίδιος είναι το πεπρωμένο του… ρ.σ. Φεβρουάριος 2015
Η Ροζαλί Σινοπούλου είναι διδάκτορας συγκριτικής λογοτεχνίας και δραματολογίας.
Zyklon ή το πεπρωμένο Παιχνίδι για δύο πρόσωπα σε δίδυμη κάψουλα
η αγάπη είναι το αντίθετο της αλήθειας
Σημείωση Θανάσης Τριαρίδης
Και το Zyklon (όπως και κάθε άλλο γραπτό μου) είναι (σωστότερα: θα ήθελα να είναι) μια ακόμη αφήγηση προορισμένη για να διαβαστεί. Η θεατρική φόρμα που χρησιμοποίησα ήταν μονάχα το μέσο που ένιωσα προσφορότερο για να καταγράψω μια ιστορία για μια συνάντηση σε έναν σκοτεινό χώρο όπου δύο (;) άνθρωποι ανακαλούν, ίσως με ένταση μεγαλύτερη απ’ όσο πρέπει, τα συστατικά της φριχτής όσο και ακατανόητης Ιστορίας: σφραγισμένους θαλάμους μπάνιου, ένα άοσμο αέριο από τον εξαερισμό, πυραμίδες με πτώματα. Τι από όλα αυτά είναι το πεπρωμένο της αγάπης μας; Για το Zyklon ισχύουν όσα μονότονα σημείωνα και για τα προηγούμενα «θεατρικά έργα» μου: δε γνωρίζω αν είναι παραστάσιμο κείμενο· η ενδεχόμενη «θεατρικότητά» του παραμένει (και πάλι και διαρκώς) ένα ζητούμενο για μένα. Οι σκηνικές (;) οδηγίες που ενσωμάτωσα στο «έργο» ήταν μονάχα ένα κομμάτι της αφήγησης. Αν κάποιος σκηνοθέτης μιας μελλοντικής παράστασης (ή όποιος άλλος) νιώσει πως δεν του είναι χρήσιμες, ας τις αγνοήσει ή ας τις αλλάξει. Η αλλαγή του (έτσι κι αλλιώς ανύπαρκτου) σκηνικού χώρου σε κάτι άλλο πιθανώς να υπηρετήσει μια (τολμηρότερη;) σκηνοθετική γραμμή - στην οποία, όπως και σε κάθε άλλη, εκ προοιμίου συναινώ. Δεν είναι αναγκαίο να φτιαχτούν στη σκηνή οι δίδυμες κάψουλες ενός παιχνιδιού roller coaster· πιθανώς να αρκούν δυο καρέκλες που στέκονται πλάτη με πλάτη (όπως αρκούν και δυο άνθρωποι καθισμένοι οκλαδόν). Και φυσικά δεν έχω αντίρρηση αν, αντί για μια γυναίκα και έναν άντρα, παίξουν δυο άντρες ή δυο γυναίκες ντυμένες άντρες ή το αντίστροφο (ή και ό,τι άλλο), ή ένας εγ-
γαστρίμυθος με μια κούκλα - ή ακόμη και παιδιά. Εξάλλου, όπως επιμένω σε κάθε αντίστοιχη εισαγωγή των «έργων» μου, νιώθω πως όλες οι αφηγήσεις απευθύνονται σε παιδιά - οι ενήλικες είναι ήδη πνευματικά νεκροί, γυαλιστερά ταριχευμένα πτώματα. Ωστόσο, από το συνονθύλευμα των δήθεν «σκηνικών» οδηγιών, υπάρχει κάτι που θα ήθελα να κρατηθεί (και εκφράζω μονάχα μια αδύναμη επιθυμία, τίποτε περισσότερο): Θα ήθελα, στη διάρκεια του έργου, να μην συναντηθούν τα βλέμματα των δύο πρωταγωνιστών - να μη δει ο ένας τον άλλον. Θα ήθελα να μη μάθουν ποτέ αν αυτός που τους μιλάει είναι άνθρωπος ή κάτι άλλο. Και δεν έχω αντίρρηση αν οι ηθοποιοί φορέσουν τυφλές μάσκες ζώων ή τεράτων - ναι, τυφλές μάσκες, με βουλωμένες τις τρύπες των ματιών. Το Zyklon ή το πεπρωμένο μπορεί να νοηθεί ως ένα έργο για το Ολοκαύτωμα. Μπορεί και όχι. Η απάντηση εξαρτάται από το κατά πόσο η παλιά πυραμίδα με τα πτώματα είναι (ή μπορεί να γίνει) κομμάτι του παροντικού κόσμου μας, της ύπαρξής μας, του μέλλοντός μας - της ζωτικής ορμής που οι τρομαγμένοι άνθρωποι ονομάζουμε αγάπη. Με τον ίδιο τρόπο που κάποιος μιλά πίσω από την πλάτη σου, κάποιος αόρατος, άυλος, ανύπαρκτος, φασματικός, και κάποτε -αλίμονο- γίνεται το σπλάχνο σου, ζωντανή σάρκα μέσα στη σάρκα σου, σάρκα παλλόμενη, γεμάτη αίμα. θ.τ. Σεπτέμβριος 2013
Πρόσωπα η Δ, ο Ω, η δύναμη του πεπρωμένου
Δομή του έργου ΠΡΩΤΗ ΠΡΑΞΗ 01. [Β ρ ί σ κ ε σ α ι σ τ ο Z y k l o n …] 02. [Εσείς;]
03. [Ομολογώ πως δεν καταλαβαίνω…]
04. [Γιατί μου μιλάς στον πληθυντικό;] 05. [Τους Εβραίους; Πο… Πότε;] 06. [Και πότε θα βγούμε;]
07. [Στ’ αλήθεια είναι ανατριχιαστική αυτή η μουσική…] 08. [Πες μου και τα υπόλοιπα…]
ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΡΑΞΗ 09. [Τώρα πες μου και το όνειρο…]
10. [Ψιτ, παντογνώστη… Με ακούς;]
11. [Αυτό είναι το σχέδιο; Να αυτοκτονήσεις κρατώντας την ανάσα σου;] 12. [Έχεις δίκιο… Το κάνεις από καλοσύνη…]
13. [Αυτό μάλιστα… Αυτό έχει αληθινό ενδιαφέρον…] 14. [Είναι η ώρα να ανάψουνε τα φώτα…] 15. [Και γιατί μου τα είπες όλα αυτά;] 16. [Έλα, ηρέμησε…]
22
ΖΥKLON Ή ΤΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ
Πρώτη Πράξη
Σκοτάδι. Σιωπή. Κάποτε ακούγεται μια υποβλητική μουσική, σαν εισαγωγή για κάτι. Κατόπιν η μουσική σταματάει - και μια αλλοιωμένη φωνή λέει ένα - προφανώς μαγνητοφωνημένο - μήνυμα από τα μεγάφωνα. Δεν μπορείς να καταλάβεις αν η φωνή είναι αντρική ή γυναικεία.
01
ΦΩΝΗ: Β ρ ί σ κ ε σ α ι σ τ ο Z y k l o n … Ή ρ θ ε ς ε δ ώ μ ε τ η δ ι κ ή σ ο υ
θ έ λη σ η … Αν μ ετ ά τ ο ν χα ρ α κτ η ρ ι σ τ ι κό ήχο φ ω νά ξε ι ς κα θαρά τη λέξη «Σάμσα», η πόρτα σου θα ανοίξει και το παιχνίδι για σένα θα ματαιωθεί… Αφού περάσουν δέκα δ ε υ τ ε ρ ό λ ε π τ α α π ό τ ο ν χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ό ή χ ο, τ ο π α ι χ ν ί δ ι θα ξεκινήσει δίχως δυνατότητα επιστροφής… [Ακούγεται ένας συριστικός, έντονος χαρακτηριστικός ήχος. Ακολουθούν δέκα δευτερόλεπτα σιωπής. Η αλλοιωμένη φωνή ακούγεται ξανά.]
ΦΩΝΗ: Ε ί σ α ι σ τ ο Z y k l o n … Ό σ α α κ ο λ ο υ θ ή σ ο υ ν ή τ α ν ε π ι -
θυμία σου… Απόφυγε τον εκνευρισμό και τις επιπόλαιες κρίσεις… Επίσης προσπάθησε να ελέγξεις το φόβο σου… Ο φόβος είναι περιττός… Ό,τι κι αν νομίσεις πως σου συμβαίνει, να θυμάσαι πως το παιχνίδι είναι απολύτως ασφαλές και πως αποσκοπεί στην προσωπική σου ευτυχία… [Ένας προοδευτικά εκκωφαντικός ήχος τρυπάει τα αφτιά. Σαν να υπάρχει μια κατάδυση. Ακούγονται ουρλιαχτά εκτόνωσης, όπως στα τρενάκια των λούνα παρκ. Έξαφνα ένας τρομερός κρότος, σαν σύγκρουση. Κατόπιν απόκοσμη σιωπή. Για αρκετά δευτερόλεπτα απλώνει σιωπή. Ακούγονται μόνον οι αναπνοές των θεατών. Κάτι έχει συμβεί. Κατόπιν ακούγεται μια γυναικεία φωνή. Είναι η Δ.]
Δ: [Μιλάει με συγκρατημένη ένταση. Σαν να προσπαθεί να κρατηθεί ψύχραιμη.] Τι συμβαίνει; Με ακούει κανείς; Τι συμβαίνει;
[Περνάν μερικά δευτερόλεπτα. Ακούγεται η ανάσα της Δ.]
Δ: Είναι μέσα στο παιχνίδι αυτό; [Φωνάζει, μάλλον ενοχλημένη παρά
24
ΖΥKLON Ή ΤΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ
φοβισμένη.] Ά ν τ ι ; Ι ω σ ή φ ; Μ ε α κ ο ύ τ ε ; Α π α ν τ ή σ τ ε μ ο υ … Μ ε α κ ο ύ τ ε ; [Φωνάζει ακόμη πιο δυνατά.] Μ Ε Α Κ Ο Υ Ε Ι Κ Α ΝΕΙΣ; [Η φωνή που απαντάει στη Δ είναι αντρική. Είναι ο Ω.]
Ω: Σας ακούω εγώ… Δ: [Τρομαγμένη και επιφυλακτική.] Ποιος είστε εσείς; Ω: Λογικά είμαι ο συνεπιβάτης σας στη δίδυμη κάψουλα… Δ: Ποια κάψουλα; Ω: Νομίζω πως οι θέσεις που καθόμαστε είναι δίδυμες… Μπρος και πίσω…
Δ: Πού είναι τα παιδιά μου; Ω: Τα παιδιά σας; Δ: Μπήκα στο παιχνίδι με τα παιδιά μου…Τους δύο γιους μου… Πού είναι τα παιδιά μου;
Ω: Λογικά βρίσκονται μπροστά μας… Στις μπροστινές μας κάψουλες… Δ: Μας ακούνε; [Φωνάζει και πάλι.] Ά ν τ ι ; Ι ω σ ή φ ; [Πιο δυνατά.] ΑΝΤΙ; ΙΩΣΗΦ;
Ω: Προφανώς δε σας ακούνε… Δ: Πού το ξέρετε; Ω: Αν σας άκουγαν, θα απαντούσαν…
ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΡΙΑΡΙΔΗΣ
25
Δ: Μπορεί να απαντούν, αλλά να μην τα ακούω… Ω: Έχετε δίκιο… Μπορεί να ισχύει και αυτό… Δ: Και τώρα τι κάνουμε; Ω: Υποθέτω πως περιμένουμε… Δ: Τι περιμένουμε; Ω: Δεν ξέρω ακριβώς… Προφανώς περιμένουμε το παιχνίδι… Δ: Κι αυτό το σταμάτημα περιλαμβάνεται στο παιχνίδι; Ω: Λογικά, ναι… Δ: [Με εκνευρισμό.] Τι θα πει «λογικά»; Ω: Θα πει πως στην πραγματικότητα ξέρω για το παιχνίδι όσα ξέρετε κι εσείς…
Δ: Πώς βρεθήκαμε μαζί εδώ πέρα; Ω: Όπως παρατήρησα όταν έμπαινα, τη στιγμή που μου βάζανε τον βραχίονα ασφαλείας, η κάψουλά μου ήταν συνδεδεμένη με κάτι πίσω από ένα παραπέτασμα… Υποθέτω πως πρόκειται για μια δίδυμη κάψουλα στην οποία λογικά βρίσκεστε κι εσείς…
Δ: Υποθέτετε; Ω: Ναι, υποθέτω… Βλέπετε, είναι ένα καινούριο παιχνίδι… Σήμερα είναι η πρώτη μέρα που λειτουργεί…
Δ: [Πολύ εκνευρισμένη.] Θέλω να επικοινωνήσω με τα παιδιά μου… Είναι
26
ΖΥKLON Ή ΤΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ
ανήλικα… Θα φοβούνται τώρα…
Ω: Ηρεμήστε… Δ: [Φωνάζει πάρα πολύ εκνευρισμένη.] ΕΙΝΑΙ ΑΝΗΛΙΚΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΠΡΕ-
ΠΕΙ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΩ ΜΑΖΙ ΤΟΥΣ - ΕΙΔΑΛΛΩΣ ΘΑ ΑΡΧΙΣΩ ΤΙΣ ΜΗΝΥΣΕΙΣ…
Ω: Για να έρθετε εδώ, κάνατε αίτηση… Υπογράψατε χαρτί πως αποδέχεστε τους όρους του παιχνιδιού…
Δ: [Με σπασμένη φωνή.] Δ ε ν έ χ ο υ ν δ ι κ α ί ω μ α ν α κ ά ν ο υ ν τ α παιδιά μου να φοβηθούν…
Ω: Ησυχάστε… Σας παρακαλώ, ησυχάστε… Η πρεμιέρα του Zyklon
είναι ένα παγκόσμιο γεγονός… Το καλύπτουν πάνω από πεντακόσια τηλεοπτικά δίκτυα από όλον τον κόσμο… Τώρα που μιλάμε, εκατομμύρια άνθρωποι περιμένουν να βγούμε έξω και να πούμε τις εντυπώσεις μας… Δεν είναι δυνατόν να μην έχουν προβλέψει τα πάντα, ακόμη και την παραμικρή λεπτομέρεια…
Δ: Και γιατί το κάνουν αυτό; Ω: Προφανώς για να διεγείρουν τα νεύρα μας… Και στη συνέχεια
να μας δοκιμάσουν σε κάθε δυνατή εναλλαγή… Και στο τέλος να βγούμε έξω και να παραμιλάμε, να αφηγούμαστε αντιφατικές ιστορίες για γεγονότα έξω από τη λογική, να ξεσπούμε σε κλάματα… Και έτσι να πολλαπλασιάσουμε τον επικοινωνιακό μύθο του παιχνιδιού…
Δ: Πιθανώς να είναι έτσι… Ω: Σίγουρα είναι έτσι… Γι’ αυτό μας μάζεψαν τα κινητά και τις κάμερες στην είσοδο… Και μας έψαξαν εξονυχιστικά για κάθε ηλεκτρονική συ-
ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΡΙΑΡΙΔΗΣ
27
σκευή… Θέλουν να μην υπάρχει καμιά εικόνα…. Και ο καθένας που θα βγει, να λέει κάτι διαφορετικό…
Δ: Και πόση ώρα θα κρατήσει αυτό; Ω: Δεν ξέρουμε… Δ: Έχετε δίκιο… Δεν ξέρουμε… Ω: Στην πραγματικότητα, ένας ή δύο άνθρωποι γνωρίζουν τι γίνεται μέσα
στο Zyklon… Ακόμη κι αυτοί που δούλεψαν στην κατασκευή του, ενημερώθηκαν μόνο για το κομμάτι τους… Και τα πάντα κρατήθηκαν μυστικά… Το περιεχόμενό του, το πόση ώρα διαρκεί, το είδος του παιχνιδιού… Αν είναι dark ride ή roller coaster και κάτι άλλο… Το μόνο που ξέρουμε είναι το όριο του ύψος: 1.40 εκατοστά - όσο για να κουμπώνει ο βραχίονας ασφαλείας… Όλα τα άλλα ήταν στο σκοτάδι… Αλλά και αυτό λειτούργησε με τον πιο ακραίο επικοινωνιακά τρόπο: προκάλεσε μια τρομερή υστερία συμμετοχής… Περισσότεροι από δεκαπέντε εκατομμύρια άνθρωποι θέλησαν να μπουν στην κλήρωση για τη σημερινή πρεμιέρα…
Δ: Τελικά, τόσο μεγάλος είναι ο αριθμός; Ω: Ναι… Έσπασε κάθε ρεκόρ συμμετοχής σε παιχνίδι… Δεκαπέντε εκατομμύρια για εξακόσιες εξήντα έξι θέσεις…
Δ: [Χαμηλόφωνα, σαν να μονολογεί.] Εξακόσιες εξήντα έξι θέσεις… Ω: Ναι, ο αριθμός του Θηρίου στην Αποκάλυψη… Προφανώς, κι αυτό έγινε για να δημιουργήσει κλίμα…
Δ: Εγώ ήρθα εδώ για τα παιδιά μου… Μου το ζήτησαν για δώρο του καλοκαιριού…
Ω: Δύο είναι τα παιδιά σας;