&
Strategie Accenten ... voor het beheer van uw persoonlijk en familiaal vermogen
Een generatie overslaan kan voordelig zijn
2
Kiezen of verliezen
4
10 Inkoop van eigen aandelen: een win-winsituatie voor bedrijf en belegger
Kwaliteit wereldwijd
11
Oorlog en vrede op de beurs
12
Maandelijkse uitgave van KBC Bank & Verzekering Nr. 05 - 3 mei 2013
TIP
Thema
• Voor meer info kunt u de KBC-Gids “Erfenissen, schenkingen en testamenten” aanvragen via de KBC website of in uw KBC kantoor.
Een generatie overslaan kan voordelig zijn
Hoe groter uw nalatenschap, hoe groter de kans dat de erfgenamen in een hogere belastingschijf vallen. Door bijvoorbeeld uw kleinkinderen ook een deel van uw erfenis te geven, daalt de belastbare basis bij de andere erfgenamen en dus ook de successierechten.
Als grootouder is het mogelijk uw kleinkinderen een rol te laten spelen in uw successieverhaal. Door middel van een “verdeel en heers”-testament kunt u uw erfenis verdelen over een zo groot mogelijk aantal legatarissen (ook wel “Generation skipping” genoemd). U kunt uw kleinkinderen rechtstreeks bevoordelen ten belope van het “beschikbaar gedeelte” van uw nalatenschap. U kunt uw eigen kinderen namelijk niet onterven.
Wilt u met zekerheid uw kleinkinderen bevoordelen, dan maakt u het best een testament
Fiscaliteit? Door de techniek van het “verdeel en heers”-testament vermijdt u het risico dat er tweemaal successierechten betaald moeten worden op dezelfde goederen: een eerste keer door uw kinderen bij uw overlijden en een tweede keer door uw kleinkinderen bij het overlijden van hun ouders. Die techniek is fiscaal voordelig voor “bloedverwanten in rechte lijn, echtgenoten, samenwonende partners, en al de personen die daarmee gelijkgesteld zijn”. Die erfgenamen worden individueel op hun netto-erfdeel belast. Specifiek voor Vlaanderen wordt, voor de berekening van het successierecht, de erfenis daarnaast Strategie & Accenten
2
ook in tweeën gesplitst: een roerend en een onroerend gedeelte. Op elk van categorieën van goederen wordt het tarief van de successierechten afzonderlijk toegepast wat een aanzienlijke besparing oplevert. In Brussel en Wallonië gebeurt opsplitsing tussen roerend en onroerend vermogen niet. Voor nalatenschappen die openvallen in Vlaanderen en waarbij personen onderworpen aan het tarief “tussen anderen” als legatarissen worden aangesteld, levert de “verdeel en heers”- techniek evenwel geen belastingbesparing op (tenzij gebruik gemaakt wordt van de splitsing tussen het vruchtgebruik en de blote eigendom voor bepaalde goederen in het testament). Die erfgenamen worden namelijk niet belast op hun
netto-erfdeel (geen individuele heffing), maar op de som van het totaal van de erfdelen die ze samen verkregen. Na het berekenen van het successierecht worden de verschuldigde rechten proportioneel verdeeld over de verschillende erfgenamen. Hetzelfde geldt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor de nalatenschappen die openvallen tussen ooms, tantes, neven en nichten en anderen. In Wallonië bestaat dergelijk systeem van samenvoeging op dat moment nog niet, waardoor het “verdeel en heers” testament hier in alle categorieën van erfgenamen zinvol blijft. Alle erfgenamen, tot welke categorie ze ook behoren, worden namelijk elk afzonderlijk op hun netto-erfdeel belast.
Een voorbeeld: De heer Janssens, weduwnaar, is gedomicilieerd in Vlaanderen. Roerend vermogen: 1 200 000 euro. Hij heeft twee kinderen en vijf kleinkinderen. geen “verdeel en heers” testament
wel “verdeel en heers” testament
Volgens het wettelijk erven de twee kinderen elk de helft van de nalatenschap, te weten ieder 600 000 euro. Elk van hen dient 114 000 euro successierechten te betalen. Totaal verschuldigde successierechten: 228 000 euro.
De heer Janssens bedeelt een derde aan ieder van zijn kinderen (reserve blijft zo onaangetast) en een derde aan alle kleinkinderen samen. Elk van de kinderen dient successierechten te betalen op 400 000 euro, te weten 60 000 euro. Elk van de kleinkinderen zal successierechten verschuldigd zijn op 80 000 euro. Ieder van hen zal 4 200 euro successierechten dienen te betalen. Totaal verschuldigde successierechten: 141 000 euro.
Strategie & Accenten
Generation skipping voortaan wettelijk voorzien? De nieuwe wet van 10 december 2012 maakt Generation skipping gedeeltelijk mogelijk zonder legaat. Dat kan dan enkel voor zover de ouder de erfenis van zijn eigen ouder (de grootouder dus) verwerpt. Dat kan pas gebeuren na overlijden van de grootouder. Het initiatief ligt dus bij de kinderen en niet bij de grootouders. De grootouder kan niet zeker zijn dat zijn nalatenschap aan de kleinkinderen zal toekomen omdat dit niet vooraf op een juridisch geldige manier kan worden afgesproken tussen de betrokkenen. De grootouder die met zekerheid zijn kleinkinderen wil bevoordelen, maakt dus het best nog altijd een testament ten voordele van zijn kleinkinderen. Op fiscaal vlak zal de verwerping door de ouder van de nalatenschap van de grootouder echter geen besparing met zich meebrengen. De verwerping mag immers geen nadeel berokkenen aan de Staat, waardoor de successierechten even hoog zullen zijn als in het geval de ouder de nalatenschap niet verworpen zou hebben.
3
TIP • Lees ook ‘Expert aan het woord’ op www.kbc.be/sparenenbeleggen
Strategie Kiezen of verliezen
Een geïmplodeerd financieel systeem in Cyprus, dreigende taal uit Noord-Korea, Italië op zoek naar een president en een regering, een Japanse centrale bank die de markt van Japanse overheidsobligaties wil droogleggen, dalende goud-, olie- en grondstoffenprijzen, een verdeeld indicatorenbeeld… Er zijn deze maand veel verhaallijnen in onze beleggingsstrategie, maar de rode draad blijft dezelfde: aan de zijlijn staan de verliezers.
te beschermen. Tot op vandaag heeft hij niets moeten ondernemen. De uitspraak alleen was al voldoende om de markt ervan te overtuigen dat de crisis het voortbestaan van de eurozone niet kon bedreigen.
Europa speelt met vuur De Europese Commissie heeft al met lede ogen moeten aanzien dat verschillende eurolanden hun begrotingsdoelstellingen voor 2012 niet haalden.
Als alle plannen worden uitgevoerd, wordt 2013 zelfs een zwaarder saneringsjaar dan 2012
Cypriotische lessen Vandaag Cyprus, morgen Slovenië? Zonder de druk van de markt zijn de Europese leiders niet in staat hervormingen door te drukken. Sinds de Europese Top van eind juni 2012 werd voor geen enkel dossier nog een oplossing gevonden. Wel integendeel, op een aantal domeinen werd gas teruggenomen. De Europese Centrale Bank staat alleen om de eurozone te ondersteunen. Voorlopig slaagt ze daar ook in. Voorzitter Draghi kondigde in augustus 2012 aan alles in het werk te zullen stellen om de euro “die onomkeerbaar is” Strategie & Accenten
België bijvoorbeeld (tekort van -3,7% van het bbp i.p.v. -2,8%), Spanje (-6,8% i.p.v. -4,4%), Frankrijk (-4,7% i.p.v. -4,5%), … (zie grafiek op bladzijde 5) De Commissie stelt zich nu ook lakser op bij het beoordelen van de doelstellingen voor 2013. Frankrijk mag dit jaar een tekort van -3,7% hebben in plaats van de oorspronkelijk beoogde -3%, België -2,45% i.p.v. -2,15%, Portugal -5,5% i.p.v. -3%, … En was het gebrek aan begrotingsdiscipline en de zwakke Europese controle nu net niet een van de oorzaken van de eurocrisis? Sinds 2011 wordt zowat overal in het
Westen een streng begrotingsbeleid gevoerd om de ontwrichte overheidsfinanciën weer gezond te maken. Als alle plannen worden uitgevoerd, wordt 2013 zelfs een zwaarder saneringsjaar dan 2012. Als, want zeker in Europa neemt de politieke druk toe om milder op te treden. In de VS worden de inspanningen opgevoerd, maar de democraten en republikeinen blijven het roerend oneens over het begrotingsbeleid. Japan blijft een stimulerend beleid voeren. In 2012 kwam het Japanse begrotingstekort uit op -9,9% van het bbp.
Het glibberige pad van het economische herstel Na vier jaar van economisch herstel beweegt de wereldconjunctuur zich nog altijd op een glibberig pad. Europa geraakt maar niet uit de greep van een recessie. Het verwachte groeicijfer van -0,6% voor de eurozone (-0,5% in 2012) verbergt een uiterst zwakke eerste jaarhelft, (hopelijk) gevolgd door een herstel in de tweede jaarhelft. Dat laatste is overigens meer hoop dan wetenschap. Het jaar is al bijna halfweg en de vertrouwensindicatoren blijven onder het vriespunt. In de VS suggereren de indicatoren dat de economie - ondanks het aanhalen van de fiscale teugels - een gematigde groei kan blijven neerzetten. Japan blijft – ondanks de massale stimuli – ondermaats presteren. In Azië vertraagde de groei midden 2012 vrij
4
fors, maar de jongste vertrouwensindicatoren wijzen op een conjunctuurverbetering.
Natuurlijk kleven er meer risico’s aan aandelen dan aan een obligatie van de Duitse overheid. Een premie is dus terecht, maar de verhoudingen zijn
In de VS suggereren de indicatoren dat de economie een gematigde groei kan blijven neerzetten
Tijd voor “De Grote rotatie” Zolang de inflatie laag blijft, zullen spaarders en beleggers het quasi nulrendement op een spaarboekje en overheidsobligaties misschien nog aanvaarden, maar hoe lang zal dat duren? Wie voor rendement gaat, gaat voor aandelen. Zelden was de keuze zo duidelijk als vandaag. Wanneer komt de grote verschuiving van obligatiebeleggingen naar de aandelenmarkten op gang? Aandelen zijn goedkoop, zeker in vergelijking met obligaties. Op basis van de verwachte winst voor de volgende twaalf maanden bedraagt de koerswinstverhouding van Europese aandelen 11,9 en voor Amerikaanse aandelen 14,4. Het winstrendement, dat is het omgekeerde van de koers-winstverhouding, bedraagt voor Europese aandelen gemiddeld 8,4%. Dat is een premie van meer dan 7%-punten ten opzichte van de Duitse obligatierente.
Strategie & Accenten
vandaag totaal zoek. Het evenwicht kan pas hersteld worden als de obligatierente stijgt tot zo’n 8,5% of als de aandelenkoersen meer dan verdubbelen. Dat zijn twee extreme scenario’s, maar het is duidelijk dat men niet in obligaties maar in aandelen belegd moet zijn.
5% 2011 (Effectief) 2012 (Doelstelling in dec '11) 2012 (Effectief) 2013 (Doelstelling in dec. '11) 2013 (Doelstelling in mrt. '13)
4% 3% 2% 1% 0% -1% -2% -3% -4% -5% -6% -7% -8% -9%
België
Nederland
Frankrijk
Italië
Spanje
Portugal
Begrotingsdoelstellingen en effectieve tekorten (in % van het bbp)
5
Aandelen zonder kapitaalbescherming Aandelen met kapitaalbescherming Obligaties
Strategie
Vastgoed Alternatieve beleggingen Liquiditeiten
Samenstelling van de portefeuille In de zeer defensieve doelportefeuille beleggen we 12,5% in aandelen. We vullen de aandelenpositie volledig in met beleggingsvormen met kapitaalbescherming (25%). Het aandelenrisico van deze afgeschermde beleggingsinstrumenten bedraagt 50%. De obligatiepositie maakt 40,5% van de portefeuille uit, inclusief het vastrentende gedeelte van de aandelenbeleggingen met kapitaalbescherming. Dat maakt 12,5% van de portefeuille uit (dat is 50% van 25%, zie hoger). We beleggen 28% rechtstreeks in obligaties. Liquiditeiten maken 47% van de portefeuille uit. De vermelde accenten die slaan op beleggingen in andere munten dan euro passen maar in heel beperkte mate in een zeer defensieve portefeuille. In de defensieve doelportefeuille beleggen we 30% in aandelen. Beleggingsformules zonder kapitaalbescherming maken 7,5% van de portefeuille uit. Beleggingsvormen met kapitaalbescherming krijgen een gewicht van 45%. Het aandelenrisico van deze afgeschermde beleggingsinstrumenten bedraagt 50%. De obligatiepositie maakt 60% van de portefeuille uit tegenover onze langetermijnnorm van 75%. In het obligatierisico moet ook rekening gehouden worden met het vastrentende gedeelte van de aandelenbeleggingen met kapitaalbescherming. Dat maakt 22,5% van de portefeuille uit (dat is 50% van 45%, zie hoger). We beleggen 37,5% van de portefeuille rechtstreeks in obligaties. De liquiditeiten (8% van de portefeuille) worden belegd in euro. De vermelde accenten die slaan op beleggingen in andere munten dan euro passen maar in beperkte mate in een defensieve portefeuille. In de dynamische doelportefeuille beleggen we 52% in aandelen. Beleggingsformules zonder kapitaalbescherming maken 27% van de portefeuille uit. Beleggingsvormen met kapitaalbescherming krijgen een gewicht van 50%. Het aandelenrisico van deze afgeschermde beleggingsinstrumenten bedraagt 50%. De obligatiepositie maakt 41% van de portefeuille uit (langetermijnnorm: 50%). In het obligatierisico moet ook rekening gehouden worden met het vastrentende gedeelte van de aandelenbeleggingen met kapitaalbescherming. Dat maakt 25% van de portefeuille uit (dat is 50% van 50%, zie hoger). We beleggen 16% van de portefeuille rechtstreeks in obligaties met een relatief korte restlooptijd (max. 3 jaar). We houden in de beleggingsportefeuille 5% liquiditeiten aan. Alle vermelde accenten komen in aanmerking voor een dynamische portefeuille. In de zeer dynamische doelportefeuille beleggen we 75% in aandelen. Beleggingsformules zonder kapitaalbescherming maken 57% van de portefeuille uit. Beleggingsvormen met kapitaalbescherming krijgen een gewicht van 36%. Het aandelenrisico van deze afgeschermde beleggingsinstrumenten bedraagt 50%. De obligatiepositie maakt 18% van de portefeuille uit (langetermijnnorm: 25%) en wordt volledig ingevuld met het vastrentende gedeelte van de aandelenbeleggingen met kapitaalbescherming (dat is 50% van 36%, zie hoger). We houden in de beleggingsportefeuille 5% liquiditeiten aan. Alle vermelde accenten komen in aanmerking voor een zeer dynamische portefeuille.
Strategie & Accenten
25% 47%
28%
2%
8%
37,5%
2% 5% 16%
7,5%
45%
27%
50%
2% 5%
57%
36%
6
Overheidsobligaties Bedrijfsobligaties
Geen alternatief voor aandelen Een belegging in liquiditeiten brengt met moeite 1% op. Overheidsobligaties bieden een mager lopend rendement dat bij de minste rentestijging opgevreten wordt door koersverlies. Bedrijfsobligaties en obligaties uit opkomende markten bieden een mooi potentieel rendement, maar wie z’n vermogen echt wilt zien groeien, kiest voor aandelen. Alleen al het dividendrendement van aandelen (gemiddeld 3,6% in Europa) brengt meer op dan een belegging in obligaties of liquiditeiten. Europese en Amerikaanse aandelen noteren met een korting van ruim 20% ten opzichte van de gemiddelde koers-winstverhouding van de voorbije vijftien jaar.
• •
Converteerbare obligaties Geïndexeerde obligaties Obligaties opkomende markten Euro- en Dollarsatellieten, PLN
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40%
Aandelenportefeuille We verkiezen Amerikaanse aandelen boven Europese. Terwijl het Amerikaanse begrotingsprobleem een duurzame oplossing krijgt, wordt te weinig werk gemaakt van fundamentele oplossingen voor de eurocrisis. Ondertussen nemen de conjunctuurverschillen tussen de VS en Europa toe. Amerikaanse bedrijven zijn bovendien winstgevender dan de Europese. Hoogdividendaandelen zorgen voor een stevige basis in de aandelenportefeuille. Deze aandelen bieden een hoog lopend rendement, hun koersen schommelen minder, passen perfect in een buy-and-holdstrategie, hebben de neiging zichzelf in te kopen of zich te laten overnemen, ... De afdekking van het neerwaarts risico blijft een aandachtspunt. Formules met kapitaalbescherming of met bewaking van de bodemgrens kunnen de gewenste neerwaartse bescherming bieden.
30% 20% 10% 0%
EUR
USD
Andere
OBLIGATIEPORTEFEUILLE Zeer defensief profiel (zeer) dynamisch profiel Defensief profiel
Euro en dollarsatellieten, P
80% 70%
Geïndexeerde
60% Bedrijfs
50% 40% 30% 20% 10%
Obligatieportefeuille Bedrijfsobligaties krijgen de voorkeur op overheidsobligaties. Veel koerswinst valt er met bedrijfsobligaties niet meer te halen, maar in de huidige omgeving van lage rente zijn alle extraatjes mooi meegenomen. Obligaties uit opkomende markten bieden een nog hogere rentevergoeding. Ondanks hun relatief goede financieel-economische fundamenten liggen de renteniveaus er nog altijd veel hoger dan in de westerse economieën. Een mogelijke versteviging van de lokale munten ten opzichte van de euro kan voor bijkomend rendement zorgen. Een goede spreiding tussen de verschillende munten blijft hoe dan ook belangrijk.
0% EUR
USD OBLIGATIEPORTEFEUILLE Defensief profiel
Andere
(zeer) dynamisch profiel Zeer defensief profiel
70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
EUR
USD
Andere
OBLIGATIEPORTEFEUILLE (zeer) dynamisch profiel
Strategie & Accenten
Defensief profiel
7
Strategie Accenten in de portefeuille
Amerikaanse dollar De eurocrisis kan in de komende maanden nieuwe vlagen van risicoafkeer uitlokken, terwijl de crisis over het begrotingsbeleid in de VS een duurzame oplossing krijgt. De waarde van een munt wordt ook bepaald door de economische groei van het land. Het groeiverschil tussen Europa (recessie) en de VS (matige groei) neemt toe. Zolang de EUR/USD-wisselkoers boven 1,00 à 1,10 blijft, is de dollar ondergewaardeerd. De evenwichtskoers evolueert overigens richting 0,90 à 1,00 USD per EUR.
lijk dat de sector zeker niet zal lijden onder eventuele bezuinigingen. De sector heeft een onbetwist groeipotentieel op de lange termijn. De sector wordt gedreven door innovatie en sterke kwaliteits- en productiviteitsverbeteringen. De deelsector kent een trendmatige hogere winstgroei dan de ruimere Farmasector of de globale markt. Toch doet de sector het niet veel beter op de beurs. Daardoor is de waardering in relatieve termen nog aantrekkelijker geworden.
Medische technologie heeft een onbetwist groeipotentieel op lange termijn
Medische technologie De deelindex Gezondheidsdiensten en Medische uitrusting van de Farmasector is duidelijk Amerikaans georiënteerd. Tachtig procent van de beurskapitalisatie komt uit de VS, Europa is goed voor slechts elf procent. Het is dan ook een concrete invulling van onze voorkeur voor de VS en de Amerikaanse dollar. De onzekerheid rond de Amerikaanse begrotingsproblemen en Obamacare woog in 2012 op de sector. Ondertussen is duideStrategie & Accenten
Amerikaanse bedrijven die eigen aandelen inkopen We verkiezen de Amerikaanse beurs boven de Europese (zie hoger). We kiezen voor bedrijven die eigen aandelen inkopen. Dat ligt in lijn met onze voorkeur voor “waarde” boven “groei” en het versterkt onze voorkeur voor rendementsaandelen.
8
Sectorspreiding aandelenportefeuille Energie Basismaterialen IndustriĂŤle sectoren Cycl. consumentensectoren Niet-cycl. consumentensectoren Gezondheidszorg FinanciĂŤle sectoren Informatietechnologie Telecomoperatoren Nutsbedrijven 0%
5%
Huidige spreiding
10%
15%
20%
25%
Neutrale spreiding
Economische vooruitzichten 24-04-2013 Economische groei (%) 2012 2013 2014 Inflatie (%) 2012 2013 2014 Beleidsrente (%) (*) 24-04-2013 07-2013 10-2013 Tienjaarsrente (%) (*) 24-04-2013 07-2013 10-2013 Wisselkoers (**) 24-04-2013 07-2013 10-2013
EMU
VK
VS
Japan
-0,5 -0,6 1,1
0,2 0,5 1,8
2,2 2,3 2,7
1,9 1,1 1,6
2,5 1,6 1,8
2,9 3,0 2,6
2,1 1,6 1,9
0,0 0,1 0,9
0,75
0,50
0,25
0,10
1,24
1,69
1,70
0,65
1 EUR = GBP 0,85
1 EUR = USD 1,30
1 EUR = JPY 129,50
-
(*) : stijging van ongeveer 25 basispunten vanaf huidig niveau; : stijging van ongeveer 50 basispunten vanaf huidig niveuau; enz; : appreciatie van ongeveer 5% t.o.v. de euro vanaf huidig niveau; enz. ( * * ) : appreciatie van ongeveer 2,5% t.o.v. de euro vanaf huidig niveau
Strategie & Accenten
9
Instellingen voor collectieve belegging (ICB)(1)
Klemtonen • Een hoge winstuitkering staat veelal voor een efficiënt financieel beleid
In de kijker Inkoop van eigen aandelen: een win-winsituatie voor bedrijf en belegger
Economische gezien staan de VS er relatief goed voor: het vertrouwen herstelt; op de arbeidsmarkt worden maandelijks gemiddeld 150.000 nieuwe jobs gecreëerd; de huizenmarkt is aan de beterhand en de bouwactiviteit staat op het hoogste peil sinds de crisis. De bedrijven blijven heel concurrentieel waardoor de bedrijfswinsten het niveau van voor de crisis overtreffen. Het inkopen van eigen aandelen vormt een krachtig signaal. De bedrijfsleiding
geeft daarmee namelijk te kennen dat ze haar eigen aandeel ondergewaardeerd acht. Wie is beter geplaatst dan de eigen bedrijfsleiding om in te schatten hoe de toekomst van het bedrijf eruit ziet? Bovendien blijken bedrijven die een hoog percentage van hun winst uitkeren het op termijn dikwijls beter te presteren dan hun sectorgenoten. Een hoge winstuitkering staat namelijk veelal voor een efficiënt financieel beleid waarin alleen de meest rendabele investeringsprojecten worden opgezet en overtollige cash niet in het bedrijf wordt opgepot of gespendeerd aan verlieslatende ‘ego’-projecten. Let op! De overtollige cash wordt pas werkelijk uitgekeerd aan de investeerders wanneer die teruggekochte aandelen worden vernietigd. Pas dan stijgt het relatieve belang van de aandeelhouders die hun stukken bijhouden en gaat men aandeelhouderswaarde creëren.
KBC Equity Fund Buyback America Een compartiment dat belegt in aandelen van Amerikaanse bedrijven die eigen aandelen inkopen? Dan stelt KBC, als promotor, u Buyback America voor, een compartiment van de Belgische bevek KBC Equity Fund. Dat compartiment heeft als doel om minstens 75% van de activa te beleggen in aandelen van Amerikaanse bedrijven die een beleid voeren van inkoop van eigen aandelen. De volatiliteit van de netto-inventariswaarde kan hoog zijn door de samenstelling van de portefeuille. Het compartiment wordt uitgedrukt in USD. Als belegger loopt u bijgevolg een wisselkoersrisico. U bespreekt daarom het best samen met uw relatiebeheerder in hoeverre dat compartiment past binnen uw beleggingsportefeuille. Zie voetnoot 1 op laatste bladzijde
Buyback America is een compartiment van de bevek naar Belgisch recht KBC Equity Fund. Er kan dagelijks toe- en uitgetreden worden. Toetredingskosten: 3%. Uittredingskosten: geen. Bedrag tot ontmoediging van een uittreding die volgt binnen één maand na toetreding: max. 5%. Beursbelasting: kapitalisatiedeelbewijzen: 1% bij uittreding (max. 1500 euro). Financiële dienst: KBC Bank en CBC Banque. Essentiële beleggersinformatie, prospectus en laatste periodiek verslag worden gratis ter beschikking gesteld in het Nederlands in alle kantoren van KBC Bank en CBC Banque. Roerende voorheffing op dividenden (distributieaandelen): 25%. Meerwaarden (kapitalisatieaandelen) zijn niet onderworpen aan roerende voorheffing. De netto-inventariswaarde wordt o.m. gepubliceerd in de financiële pers (De Tijd en L’Echo) en op www.kbc.be/fondsenzoeker.
Strategie & Accenten
10
Tak 23-beleggingsverzekering (1)
In de kijker
Klemtonen • Een minimale stijging van de aandelenkoersen is al voldoende om aandelen beter te laten presteren dan obligaties of cash
Kwaliteit wereldwijd
De vrees dat de wereldeconomie voor een nieuwe recessie staat (waar de bedrijven sterk onder zullen lijden) en dat het financiële systeem kan imploderen door de problemen in de eurozone blijft particuliere en institutionele beleggers afschrikken. Daardoor blijven de aandelen goedkoop. Nochtans zijn er weinig alternatieven in de zoektocht naar rendement. Een minimale stijging van de aandelenkoersen is al voldoende om aandelen beter te laten presteren dan obligaties of cash. De koersen van aandelen hangen nauw samen met de winst van de onderliggende bedrijven. Vanaf het vierde kwartaal van 2009 en tot en met het eerste kwartaal van 2012 stegen de winsten sterk. Dat tijdperk is afgesloten. Sinds het tweede kwartaal van 2012 staan de Amerikaanse bedrijfswinsten weliswaar op een hoog peil, maar de groei is afgetopt. In Europa hinkt de winstontwikkeling achter op die in de VS. Ze lag in 2012 zowat 3,5% lager dan het jaar voordien. Maar ondanks die globale winstdaling zijn er nog voldoende Europese bedrijven die ook in de jongste kwartalen een mooie winstontwikkeling kennen.
KBC-Life MI Security World Select Comfort Booster-2 KBC-Life MI Security World Select Comfort Booster-2 is een fonds dat verbonden is met de tak23-beleggingsverzekering KBC-Life Multinvest. Het rendement van het fonds wordt gekoppeld aan een korf van 20 aandelen van kwaliteitsbedrijven die een hoge beurskapitalisatie hebben met als beleggingsdoelstelling op de einddatum 150% van de eventuele stijging* van de korf van 20 aandelen in rekening te brengen. De eventuele daling* wordt voor 100% in rekening gebracht, met een maximum van 10%. Een van de beleggingsdoelstellingen bestaat er m.a.w. in dat op de einddatum minstens 90% van de netto geïnvesteerde premie (exclusief taks en instapkosten) wordt behouden. De initiële inventariswaarde van het fonds bedraagt 1 000 euro. Het fonds heeft een looptijd van 5 jaar en 2 maanden.
* (eindwaarde – beginwaarde) gedeeld door startwaarde (1) zie voetnoot 2 op de laatste bladzijde
Voorwaarden: Emissieperiode van 29-04-2013 tot en met 1-06-2013 (behoudens vervroegde afsluiting). Betaaldatum: 7-06-2013. Initiële inventariswaarde: 1 000 EUR. Minimum storting 2 500 EUR. Instapkosten: 3% per storting, afgetrokken van het intekenbedrag. Verzekeringstaks op stortingen: 2% . Uitstapkosten vóór de einddatum: 1%, op de einddatum: 0%. Beheersvergoeding: tot 2,4% op jaarbasis (al verrekend in de inventariswaarde). Wettelijkerisicoklasse:3 op een schaal van 0 (laag risico) tot 6 (hoog risico) Bij een gedeeltelijke opvraging moet minimum 1 250 EUR belegd blijven. Minimaal opgevraagd bedrag: 1 250 EUR.
Strategie & Accenten
11
Klemtonen
In focus aandelenmarkt
• Ons overzicht relativeert de vrees voor het geopolitieke risico waar in beurscommentaren veelvuldig naar wordt verwezen
Oorlog en vrede op de beurs De recente agressieve taal van Noord-Korea plaatste het geopolitieke risico opnieuw op het voorplan. De toekomst moet uitwijzen of dat terecht is. De geschiedenis leert alvast dat de crisissen en conflicten een veel kleinere weerslag hebben op de financiële markten dan we intuïtief aannemen.
We wilden achterhalen in welke mate de geopolitieke conflicten een invloed hebben op de beurzen. Daarom hebben we de belangrijkste conflicten uit de voorbije zestig jaar bekeken en hebben we hun invloed op de financiële markten in kaart gebracht. We selecteerden tien crisisperiodes. Voor elk conflict bespreken we de situatie, de economische context en de weerslag op de beurs. Dat overzicht relativeert meteen de vrees voor het geopolitieke risico waar in beurscommentaren veelvuldig naar wordt verwezen. Enkele conclusies: Het geopolitieke risico is nooit helemaal afwezig. De wereld is geen veilige haven. Ook als we op voorhand de loop der gebeurtenissen zouden kennen, zou het niet eenvoudig zijn er accuraat op in te spelen. Op de scharniermomenten reageerde de (Amerikaanse) beurs in 64% van de gevallen in de verwachte richting, dus positief op een positieve wending en negatief op een negatieve wending. In maar 23% van die gevallen was de koersreactie sterker dan de koersbeweging van een ‘normale’ beursdag. Internationale conflicten hebben over het algemeen niet
• •
•
Strategie & Accenten
De conflicten hadden hooguit tijdelijk een impact op de markt zo’n grote invloed op het beursklimaat. Tenzij de Westerse (lees: Amerikaanse) economische of militaire belangen ernstig in gevaar komen.. Als een conflict aansleept, treedt gewenning op. Een mooi voorbeeld daarvan is de Koreaanse oorlog. Aanvankelijk lokte die een hevige negatieve reactie uit en bleef de beurs enige tijd reageren op de wisselende krijgssuccessen. Maar na verloop van tijd reageerde de markt niet echt meer. It’s the economy, stupid. Uiteindelijk wordt het beursverloop bepaald door de macro-economische omgeving. De conflicten hadden hooguit tijdelijk een impact op de markt. Nooit hadden de conflicten een wezenlijke invloed op het verloop van de economische cyclus.
• •
12
De Koreaanse Oorlog (1950 – 1953) Gebeurtenis
Economische omgeving
Reactie op de beurzen
Op 25 juni 1950 overrompelen NoordKoreaanse troepen Zuid-Korea. De VS sturen meteen troepen (27 juni - 8 juli). Vanaf midden september lanceren de Verenigde Naties een groot offensief. Het conflict verzandt uiteindelijk in een stellingenoorlog.
De oorlog in Korea heeft een grote weerslag op de wereldeconomie in het algemeen en de Amerikaanse in het bijzonder. Het uitbreken van de vijandelijkheden lokt een hamsterwoede uit, zowel bij de gezinnen als de bedrijven.
Wall Street reageert aanvankelijk scherp op het uitbreken van de oorlog. Maar naarmate de oorlog aansleept, neemt de band tussen de beursontwikkeling en het oorlogsgebeuren af.
Gebeurtenis
Economische omgeving
Reactie op de beurzen
Na de grensgeschillen en terreuraanslagen in de periode 1953 – 1955 valt Israël Arabische stellingen aan in Jordanië. De nationalisering van het Suez-kanaal lokt een invasie uit van Frankrijk en het VK. In datzelfde jaar begint in de Sovjet-Unie de destalinisering en in Boedapest breekt een opstand uit.
De hoogconjunctuur duurt tot augustus 1957, maar de top is al midden 1955 bereikt. 1958 is een recessiejaar.
Na twee sterke beursjaren 1954 en 1955 is 1956 een kwakkeljaar en de voorbode van een berenmarkt. De gebeurtenissen in Israël en Boedapest hebben geen aanduidbare invloed. Het hoogtepunt van de Suez-crisis valt samen met een uitgesproken correctie.
Het crisisjaar 1956
De crisis rond Cuba en Berlijn (1960 – 1962) Gebeurtenis
Economische omgeving
Reactie op de beurzen
Na de machtsovername door Fidel Castro komt Cuba in het kamp van de Sovjet-Unie. In Berlijn brengt de ontmoeting tussen de Amerikaanse president Kennedy en Chroetsjov, de partijleider van de Sovjet-Unie, geen uitkomst. Op 15 augustus 1961 start de bouw van de Berlijnse Muur.
Om hun munt te ondersteunen voeren de VS een restrictief budgettair en monetair beleid met een recessie in 1960 - 1961 tot gevolg. Ook in 1962 blijft het Amerikaanse ondernemersvertrouwen zwak.
De beurzen reageren erg negatief op de gebeurtenissen in Cuba. Op die in Berlijn reageren ze minder fel. Alleen wanneer het risico op een militaire confrontatie tussen de VS en de Sovjet-Unie aan de orde is, zien we een reactie op de beurzen.
Strategie & Accenten
13
De Zesdaagse Oorlog (1967) Gebeurtenis
Economische omgeving
Reactie op de beurzen
De Zesdaagse Oorlog begint op 5 juni met een verrassingsaanval van de Israëlische luchtmacht. Gaza, Jeruzalem, de Westbank, de Golan en de Sinaï worden bezet. De vijandelijkheden duren tot 11 juni.
Het conflict vindt plaats in volle hoogconjunctuur: een historisch lage werkloosheidsgraad, een groot optimisme en sterk geloof in de technologische vooruitgang (bv. maanexpedities).
1967 is een sterk beursjaar. Het conflict heeft geen enkele invloed op het beursverloop. In de week van de oorlog stijgt de Dow Jones-index met 1,8%.
Gebeurtenis
Economische omgeving
Reactie op de beurzen
Na de machtsovername door hervormingsgezinden onder leiding van Dubcek in januari 1968 worden geleidelijk hervormingen en liberaliseringen doorgevoerd. Russische troepen bezetten Praag in de nacht van 20 augustus en op 23 augustus aanvaardt de regering het dictaat van Moskou.
1968 is een scharnierjaar en in feite het laatste jaar van de Golden Sixties. De macro-economische onevenwichtigheden nemen toe en lokken zowel een economische als een sociale crisis uit.
Wall Street reageert helemaal niet op de gebeurtenissen in Tsjechoslowakije. Het is van bij de aanvang duidelijk dat noch de VS, noch een ander Westers land zich geroepen voelt om zich met de zaak te bemoeien.
De Praagse Lente (1968)
De Jom Kipoeroorlog (oktober 1973) en de Eerste Olieschok (1974) Gebeurtenis
Economische omgeving
Reactie op de beurzen
Complete verrassingsaanval van Egypte en Syrië op Israël. Tegen Israël en zijn bevriende naties wordt een olieboycot ingesteld.
In de loop van 1973 stijgt de olieprijs met 20% maar begin 1974 verviervoudigt de prijs. De westerse autoriteiten maken de fatale fout een expansief budgettair beleid te voeren.
Dalende trend op de beurzen maar de invloed van de gebeurtenissen is hooguit marginaal. Zelfs bij het uitvaardigen van de olieboycot daalde de Dow Jones beursindex maar met 0,2%.
Islamitische Republiek in Iran en Eerste Golfoorlog Gebeurtenis
Economische omgeving
Reactie op de beurzen
Na de val van de pro-westerse Sjah van Iran in 1979 roepen de geestelijke leiders de Islamitische Republiek uit. Iraanse studenten gijzelen het Amerikaans ambassadepersoneel in Teheran. De toenemende spanningen met Irak leiden tot de Eerste Golfoorlog in 1980.
Tweede olieschok met een forse stijging van de prijs voor ruwe olie in 1979. Stabilisatie op hoog niveau in 1980 en 1981. Erg hoge inflatiecijfers. Dubbele recessie tussen februari 1980 en december 1982 door een strak monetaristisch beleid van de Fed.
Bijna onafgebroken stijging van de Amerikaanse beurs in 1979 en 1980. Noch de wisseling van regime in Iran, noch de gijzeling hebben een invloed op de beurs. Op de Golfoorlog lijkt de beurs enigszins te anticiperen.
Strategie & Accenten
14
Einde Koude Oorlog en val Berlijnse Muur (1985 - 1990) Gebeurtenis
Economische omgeving
Reactie op de beurzen
Gorbatsjov wil na zijn verkiezing tot secretaris-generaal van de Russische Communistische Partij in 1985 een einde maken aan de Koude Oorlog. Hij ontketent een dynamiek die niet meer in te tomen valt. Op 9 november 1989 wordt de Berlijnse Muur onverwacht en in volle verwarring geopend.
De Duitse politieke, economische en monetaire eenmaking zorgde ervoor dat Europa aanvankelijk ontsnapte aan de recessie van 1990-1991.
De politieke gebeurtenissen in Europa hebben nauwelijks invloed op het beursverloop in de VS. In Europa is het moeilijk om de specifieke invloed van de politieke gebeurtenissen te detecteren, zeker als we ook rekening houden met de eigenheid van de Europese beurzen.
De Tweede Golfoorlog (1990) Gebeurtenis
Economische omgeving
Reactie op de beurzen
Irak valt op 2 augustus Koeweit binnen. Op 15 januari 1991 start Operatie Desert Storm om Irak te verdrijven.
Recessie vanaf juli 1990, dus vóór de inval in Koeweit. Door de groeivertraging dalen de olieprijzen sterk. Forse opstoot van de olieprijzen in mei – juni 1990 die nog versnelt na de inval in Koeweit.
Scherpe beursdaling na de inval in Koeweit. Erg positieve reactie na de aanvaarding van de VN-resolutie die Operatie Desert Storm mogelijk maakt.
De derde Golfoorlog (2003) Gebeurtenis
Economische omgeving
Reactie op de beurzen
Na de aanslagen van 11 september 2001 roept de Amerikaanse president G. W. Bush zijn War on terror uit. Irak wordt al snel als een van de schurkenstaten bestempeld. Op 20 maart 2003 vallen de VS Irak binnen.
Het economische herstel krijgt vanaf begin 2002 vorm en wint in 2003 aan kracht. Lange tijd heerst onzekerheid over de duur van de conjunctuurexpansie in de VS, want het herstel wordt keer op keer opgepept door een opeenvolging van stimuli die van nature maar een tijdelijk effect op de groei hebben.
Het dieptepunt van de beurskoersen na de technozeepbel valt samen met de inval in Irak. Toeval? In ieder geval hebben de militaire gebeurtenissen nauwelijks of geen invloed op de beurs. Het beleggingsklimaat staat volledig in het teken van de wisselende stemming over de economische groei, het monetaire beleid, de bedrijfsresultaten en de fusie- en overnameactiviteiten.
Strategie & Accenten
15
Beeldspraak Tijdelijke conjunctuurpauze De wereldconjunctuur laste in maart een pauze in. Zo daalde het Amerikaanse producentenvertrouwen in de verwerkende nijverheid terwijl ook het aantal nieuwe jobs ver onder de verwachtingen bleef. De vertrouwensindicatoren in de meeste Europese economieën verslechterden. Dat was vooral in Frankrijk het geval. Ook in Azië was de zwakkere conjunctuur zichtbaar. Het producentenvertrouwen in China verbeterde weliswaar licht. Niettemin viel de groei van het reële bruto binnenlands product over het eerste kwartaal terug tot 1,6% tegenover 2% in het vorige kwartaal. Die wereldwijde zwakke groei zorgde de voorbije maand voor een gevoelige daling van de grondstoffenprijzen. In het bijzonder de olieprijs daalde met ruim 7% uitgedrukt in USD. Dat leidde dan weer tot een lagere inflatie.
Briefwisseling aan: KBC BANK NV, KBC Asset Management, Havenlaan 6, 1080 Brussel
WWW Meer info op: www.kbc.be/beleggers
Dit document is een publicatie van KBC Asset Management NV (KBC AM), gebaseerd op beleggingsaanbevelingen van KBC AM en/of samenvattingen van analyserapporten van KBC Securities NV (KBC Sec) en wordt verspreid door KBC Bank. De bevoegde controleautoriteit is de Autoriteit Financiële Diensten en Markten (FSMA). Deze publicatie valt niet onder de noemer ‘onderzoek op beleggingsgebied’ zoals bedoeld in het koninklijk besluit van 3 juni 2007 tot bepaling van nadere regels tot omzetting van de richtlijn betreffende markten voor financiële instrumenten, doch is een publicitaire mededeling, zodat de wettelijke voorschriften ter bevordering van de onafhankelijkheid van onderzoek op beleggingsgebieden niet van toepassing zijn. Deze aanbevelingen vormen op zich geen gepersonaliseerd beleggingsadvies. De fondsbeheerders van KBC AM kunnen vóór de verspreiding van deze aanbevelingen handelen in het financieel instrument. De verloning van de medewerkers of aangestelden die voor KBC AM en/of KBC Sec werkzaam zijn en die bij het opstellen van de aanbevelingen betrokken waren, is niet direct gekoppeld aan zakenbanktransacties. De resultaten van de weergegeven financiële instrumenten en financiële indices zijn resultaten behaald in het verleden en vormen als zodanig geen betrouwbare indicator voor toekomstige resultaten. Indien de resultaten van de weergegeven financiële instrumenten en financiële indices uitgedrukt zijn in een andere valuta dan EUR, kan het rendement door valutaschommelingen hoger of lager uitvallen. KBC AM noch enige andere vennootschap van de KBC-groep kan aansprakelijk worden gesteld voor de eventuele onjuistheid of onvolledigheid van de in dit document vermelde gegevens.Voor een aantal essentiële elementen van de beleggingsaanbevelingen (waaronder de belangenconflictenregeling), die wegens plaatsgebrek niet in dit document zijn opgenomen, kunt u voor KBC Sec de “Disclosures” raadplegen op www.kbcsecurities.com/disclosures en voor KBC AM de “Algemene richtlijnen m.b.t. de beleggingsaanbevelingen van KBC Asset Management” op www.kbcam.be/aandelen. Verantwoordelijk uitgever: KBC Groep NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België. BTW BE 0403.227.515, RPR Brussel. www.kbc.be Feiten versus andere informatie met betrekking tot beursgenoteerde bedrijven: Voor de beursgenoteerde bedrijven die in deze publicatie vermeld worden, publiceert KBC AM een aandelenfiche op zijn website. Deze aandelenfiche bestaat enerzijds uit puur feitelijke informatie en anderzijds uit de mening van de analist over dat bedrijf. Die laatste tekstgedeelten hebben een gekleurde achtergrond. Frequentie van de advieswijzigingen De analisten van KBC Asset Management volgen de gebeurtenissen in de financiële wereld op de voet. Het aandelenadvies is een conclusie van een zorgvuldige afweging van drie dimensies: het aandeel zelf, de sector waartoe het bedrijf behoort en de regio waarin het gevestigd is. Elke wijziging in één van die drie componenten kan aanleiding geven tot een advieswijziging. De adviesmethodiek Een uitvoerig omschrijving van onze adviesmethodiek staat in de editie van Strategie & Accenten nummer A01 van 6 januari 2011. Deze editie is raadpleegbaar op www.kbcam.be/aandelen/adviesmethodiek. Een exemplaar van deze brochure is ook verkrijgbaar in elk KBC-kantoor. Voor een aantal essentiële elementen van deze beleggingsaanbeveling, die wegens plaatsgebrek niet in deze fiche zijn opgenomen, kunt u de “Algemene richtlijnen m.b.t. de beleggingsaanbevelingen van KBC Asset Management” raadplegen op www.kbcam.be/aandelen. Gebruikte foto’s: www.shutterstock.com (1) Een bevek (beleggingsvennootschap met veranderlijk kapitaal) en een sicav (société d’investissement à capital variable) zijn instellingen voor collectief beheer (ICB’s). Een ICB wordt doorgaans opgericht door een financiële instelling, maar vormt een onafhankelijke juridische entiteit. Een aandeel gekocht in een ICB geeft recht op een deel van het resultaat in functie van het belegde bedrag. Het belegde kapitaal kan evenwel in waarde verminderen. De belegging in een ICB laat toe om het beleggingsrisico te spreiden en de toegang tot de beurzen en buitenlandse markten te vergemakkelijken. Beleggingen in ICB’s worden gedekt door het beschermingsfonds voor deposito’s en financiële instrumenten. Dit betekent dat een tegemoetkoming kan bekomen worden bij het beschermingsfonds ten belope van maximaal € 20.000 indien een kredietinstelling of een beursvennootschap rechten van deelneming van ICB’s aanhoudt voor rekening van haar cliënten en deze niet kan leveren of teruggeven aan de rechtmatige eigenaars. Er wordt opgemerkt dat het eventuele verlies aan waarde van een ICB ten opzichte van zijn aanschaffingsprijs niet wordt gedekt door het Beschermingsfonds. (2) KBC-Life Multinvest is een Tak 23-levensverzekering waarvan het rendement gekoppeld is aan één of meerdere beleggingsfondsen. Het doel van het onderliggende fonds is om een meerwaarde te realiseren, doch de Netto Inventariswaarde van dit fonds kan schommelen. Het financiële risico verbonden aan de schommelingen van de NIW van het onderliggende fonds, wordt gedragen door de verzekeringnemer. De verzekeringsmaatschappij biedt noch een garantie voor de terugbetaling van de gestorte premies, noch een rendementsgarantie. Meer informatie vindt u in het beheersreglement en op de financiële infofiche bij uw KBC tussenpersoon. Het beheersreglement en de financiële infofiche zijn gratis verkrijgbaar bij KBC Verzekeringen NV met maatschappelijke zetel in België. Zetel van de vennootschap: KBC Verzekeringen NV – Professor Roger Van Overstraetenplein 2 – 3000 Leuven – België. BTW BE 0403.552.563– RPR Leuven – IBAN BE43 7300 0420 0601 – BIC KREDBEBB.
Volgend nummer verschijnt op *6 juni 2013*