&
Strategie Accenten ... voor het beheer van uw persoonlijk en familiaal vermogen
Fiscaal voordelig sparen
2
Schuld en boete
4
Waardecreatie is een troef voor de farmasector
10
Bedrijfsobligaties verdienen een plaats in uw portefeuille
11
Eerste tekenen van herstel zichtbaar in gezondheidszorg
12
Wereldwijd op zoek naar veiligheid en rendement
14
Maandelijkse uitgave van KBC Bank & Verzekering Nr. 9 - 1 september 2011
Klemtonen
Thema
• Met fiscaal sparen begint u best zo vroeg mogelijk • Jaarlijkse bijdrage groeit uit tot behoorlijk kapitaal
Fiscaal voordelig sparen
De pensioenproblematiek is meer dan ooit actueel. Stilaan wordt het voor iedereen duidelijk dat het wettelijk pensioen evolueert naar een soort bestaansminimum. Om de inkomenskloof tussen uw laatste loon en uw pensioen te overbruggen is het nodig om zelf te sparen. En dat kunt u het best doen op een fiscaal voordelige manier, met formules waarmee u belastingen bespaart. Bij de pensioenopbouw kunnen we drie pijlers onderscheiden: het wettelijk pensioen, het aanvullend pensioen met fiscaal voordeel via een beroepsactiviteit, en pensioensparen en/of de individuele levensverzekering met fiscaal voordeel. Op die derde pijler willen we hier wat dieper ingaan.
De derde pijler van pensioenopbouw kan twee vormen aannemen: pensioensparen (via een pensioenspaarfonds of een pensioenspaarverzekering) en de individuele levensverzekering. Het succes van pensioensparen schuilt ongetwijfeld in zijn eenvoud. U spaart elk jaar een bedrag waarvoor u een belastingvoordeel geniet. Voor het inkomstenjaar 2011 is dat bedrag maximaal 880 euro1. Het fiscale voordeel merkt u snel: al bij uw volgende aangifte. Afhankelijk van uw inkomen bedraagt de belastingvermindering 264 tot 352 euro1. Het zou dus zonde zijn om dit fiscale voordeel te laten schieten. Een kleine jaarlijkse bijdrage groeit op die manier uit tot een meer dan behoorlijk kapitaal. Een individuele levensverzekering is vooral aangewezen als u geen woonkrediet (meer) hebt of als u ook na uw 65ste nog fiscaal voordeel wilt genieten. Fiscaal gezien kunt u met deze formule meer belastingvoordeel realiseren dan met pensioensparen. De belastingvermindering tot 40% geldt immers op een bedrag dat - afhankelijk van uw inkomen - maximaal 2 120 euro per jaar bedraagt (inkomstenjaar 2011)1. Als u dat maximale bedrag stort, levert u dat een belastingvermindering van 636 tot 8482 euro op. Iedere BelStrategie & Accenten
2
gische belastingplichtige kan een individuele levensverzekering afsluiten. Vormt u een gezin, dan mag zowel uw partner als uzelf – afhankelijk van uw gezamenlijke inkomen – elk maximaal 2 120 euro1 per jaar fiscaal in mindering brengen. Zelfs als een van u beiden geen (of slechts beperkte) inkomsten heeft, verdeelt de fiscus uw gezinsinkomsten over u beiden door het huwelijksquotiënt toe te passen. Zo kunt u toch elk een bedrag fiscaal in mindering brengen, zowel voor het pensioensparen als voor een individuele levensverzekering. Voorwaarde blijft uiteraard wel dat u – op basis van uw inkomsten – belastingen verschuldigd bent.
Een extra kapitaal voor uw pensioen Met fiscaal sparen kunt u het best zo vroeg mogelijk beginnen. De tijd speelt hoe dan ook in uw voordeel. Wie vroeg begint, profiteert namelijk van het mechanisme van de kapitalisatie: hoe groter het aantal jaren waarover u uw spaarinspanning spreidt, hoe meer de rente op haar beurt weer rente opbrengt. Als u op geregelde tijdstippen wilt sparen met fiscaal voordeel, dan hebben we bij KBC een aantal aantrekStrategie & Accenten
kelijke formules voor u. Zo kunt u uw stortingen spreiden over het hele jaar. U kunt ook met één enkele opdracht uw belegging regelen over een aantal jaren. Zo verlopen al uw stortingen automatisch en bent u elk jaar zeker van uw maximaal fiscaal voordeel.
Wanneer komt uw kapitaal weer vrij? In principe kunt u op elk ogenblik over uw gespaarde pensioenkapitaal beschikken. Maar aangezien elke storting recht geeft op belastingvermindering, moet u rekening houden met een aantal fiscale regels, onder meer in verband met de eindbelasting. Indien u start met sparen voor uw 55e verjaardag, kunt u vanaf uw 60e uw geld opvragen. In de huidige fiscale context betaalt u op uw 60e verjaardag een eenmalige belasting van 10% op een deel van uw opgebouwde spaartegoed. Vergelijk die 10% met de belastingvermindering op uw stortingen (tussen 30 en 40%) en het voordeel is duidelijk. Wilt u graag over uw spaartegoed beschikken vóór uw 60e verjaardag? Dan blijft uw belegging winstgevend, maar u betaalt wel een extra belasting, zodat uw fiscale voordeel grotendeels verdwijnt.
Start u pas met sparen na uw 55e verjaardag, dan moet u in principe 10 jaar wachten om opnieuw over uw geld te beschikken. Wanneer u in zo’n geval onverwacht geld nodig hebt, kunt u het best andere bronnen aanspreken. Maar u doet er goed aan uw kapitaal niet zomaar op uw 60e verjaardag op te vragen, u hebt er alle voordeel bij om ook na uw 60e verjaardag verder te sparen: als pensioenspaarder kan dat tot en met het jaar waarin u 64 wordt. Bij een individuele levensverzekering kunt u zelfs na uw 65e blijven sparen. Alle stortingen die u na uw 60e verjaardag doet, blijven fiscaal aftrekbaar. Bovendien betaalt u op die stortingen geen eindbelasting meer. Bent u geïnteresseerd in producten die KBC u te bieden heeft op vlak van fiscaal sparen, neem dan gerust contact op met uw KBC-kantoor 1: De fiscale behandeling is afhankelijk van uw inkomen en persoonlijke situatie en kan in de toekomst aan wijzigingen onderhevig zijn. Het maximumbedrag per persoon voor pensioensparen voor het inkomstenjaar 2011 is 880 euro. Het maximumbedrag per persoon voor individuele levensverzekeringen (fiscaal stelsel ’individueel leven’) voor het inkomstenjaar 2011 is 2 120 euro 2: Fiscaal voordeel van respectievelijk 30 en 40% (eventueel nog te verhogen met de gemeentelijke opcentiemen) toegepast op het fiscale maximumbedrag voor het inkomstenjaar 2011.
3
Klemtonen
Strategie
• Lagere kredietbeoordeling VS voorlopig weinig invloed op beleggers • Explosieve bedrijfswinsten dikken kasposities bedrijven verder aan
Schuld en boete
Drie schokken deden de beleggers de voorbije weken daveren en naar adem happen. De verlaging van de Amerikaanse kredietwaardigheidsscore door Standard & Poor’s, de zoveelste aflevering van de Eurocrisis en de toenemende vrees voor een nieuwe recessie.
Lagere kredietbeoordeling VS storm in een glas water? Op 5 augustus verlaagde Standard & Poor’s de beoordeling van de Amerikaanse overheidsschuld op lange termijn van AAA naar AA+. Standard & Poor’s twijfelt er niet aan dat het begrotingstekort en de Amerikaanse staatsschuld gestabiliseerd zullen raken. De kredietbeoordelaar twijfelt er evenmin aan dat de Amerikaanse Schatkist ooit problemen zou hebben met rentebetalingen en aflossingen van haar schulden. Wat is dan het probleem? Standard & Poor’s motiveert haar beslissing door een groter wantrouwen in het politieke besluitvormingsproces. Een patstelling kan wel eens tot een “accident de parcours” leiden. De lagere kredietbeoordeling had nauwelijks invloed op de beleggingsbeslissingen van institutionele beleggers. Strategie & Accenten
Bovendien daalde de Amerikaanse obligatierente na de aankondiging van de verlaging van de kredietwaardigheidsscore. Er zijn nu eenmaal weinig of geen andere vluchthavens met een omvang van de Amerikaanse overheidsobligaties. Het psychologisch effect van de lagere kredietbeoordeling is evenwel onzeker, want kredietbeoordelaars hebben een groot gezag en hun gedrag is niet altijd even rationeel. Hopelijk blijft het hierbij.
Het ESM, het European Stability Mechanism, is een eerste stap naar een “Europese Schatkist”. Haar uitgiftecapaciteit aan obligatieleningen van 550 miljard EUR is heel mager, zeker in vergelijking met de Amerikaanse evenknie. De geesten zijn nog onvoldoende gerijpt om boven de Europese lidstaten een volwaardig supranationaal niveau te installeren. Het nieuwe systeem gaat in op 1 juli 2013. Ondertussen wil men vermijden dat een van de zeventien europartners in “default” gaat.
Eerste stap naar een Europese schatkist is gezet
Trage Europese besluitvorming In de voorbije maanden verlaagde Moody’s de kredietwaardigheidsscore voor Griekenland, Portugal en Spanje. In juli dreigde Griekenland in faling te gaan. Italië en Spanje zijn in het vizier gekomen. Na de ratingverlaging van de VS op 9 augustus werd de Franse AAA-rating openlijk in twijfel getrokken. Ook België kwam wel eens in de vuurlinie.
Een schok verwijderd van een nieuwe recessie In 2010 groeide de wereldeconomie in een tempo van ongeveer 4,5%. Voor 2011 en 2012 wordt een groei van 3,2% tot 3,5% verwacht. Mooi, maar niet uitzonderlijk. De Amerikaanse vertrouwensbarometers staan op een peil dat verenigbaar is met een groei van ongeveer 2% voor de komende maanden. Maar we blijven met beide
4
voeten op de grond staan. De toename van de tewerkstelling blijft te zwak. De bedrijfsinvesteringen kunnen aangenaam verrassen. De explosieve winsten in 2010 en 2011 dikten de al ruime kasposities van de bedrijven verder aan. (Een gemiddeld Amerikaans of Europees bedrijf haalt een rendabiliteit van 16% na belastingen op eigen vermogen). Tijdens de crisis werden de investeringen sterk teruggeschroefd. De harde data wijzen niet op een inhaalbeweging. Bestellingen voor investeringsgoederen blijven zwak.
De conjunctuurontwikkelingen in de VS stralen naar goede traditie af op Europa.
18 16 14 12 10 8
De conjunctuurontwikkelingen in de VS stralen naar goede traditie af op Europa. De EMU kende een aantal kwartalen van sterke groei (+3,4% in het eerste kwartaal van 2011). Duitsland was de grote gangmaker. Dat groeitempo kan niet worden volgehouden. Het hoge ondernemersvertrouwen in Duitsland is meer een zaak van tevredenheid over de huidige toestand dan van de toekomstverwachtingen. De eerste indicaties over het tweede kwartaal van 2011 wijzen al op een forse groeivertraging. Voor 2011 kan men rekenen op een economische groei van 1,7% en voor 2012 op 1,2%. De verschillen binnen Europa blijven groot. Landen, die het meest moeten saneren, groeien het zwakst.
Strategie & Accenten
6 4 2 0 01/1991
01/94
01/97
01/00
Schuld
01/03
01/06
01/09
01/12
Plafond
Het Amerikaans schuldendebat: de lont is uit het kruitvat
AziĂŤ blijft de onbetwistbare groeipool van de wereld. China groeit in een tempo van net onder 10% op jaarbasis. Uitvoer, investeringen in infrastructuur en consumptie vullen elkaar aan. In 2010 is China de VS voorbijgestoken als de belangrijkste automarkt ter wereld. De centrale bank heeft heel alert gereageerd op deze ontwikke-
lingen. Het krappere monetair beleid lijkt al vruchten af te werpen. Zo is in China in een aantal segmenten van de economie sprake van een aftopping van de groei.
5
Aandelen zonder kapitaalbescherming Aandelen met kapitaalbescherming Obligaties
Strategie
Vastgoed Alternatieve beleggingen Liquiditeiten
Samenstelling van de portefeuille In de zeer defensieve doelportefeuille beleggen we 10% in aandelen. We vullen de aandelenpositie volledig in met beleggingsvormen met kapitaalbescherming (20%). Het aandelenrisico van deze afgeschermde beleggingsinstrumenten bedraagt 50%. De obligatiepositie maakt 43% van de portefeuille uit, inclusief het vastrentende gedeelte van de aandelenbeleggingen met kapitaalbescherming. Dat maakt 10% van de portefeuille uit (dat is 50% van 20%, zie hoger). We beleggen 33% rechtstreeks in obligaties. Liquiditeiten maken 47% van de portefeuille uit. De vermelde accenten die slaan op beleggingen in andere munten dan euro passen maar in heel beperkte mate in een zeer defensieve portefeuille. In de defensieve doelportefeuille beleggen we 24% in aandelen. Beleggingsformules zonder kapitaalbescherming maken 6,5% van de portefeuille uit. Beleggingsvormen met kapitaalbescherming krijgen een gewicht van 35%. Het aandelenrisico van deze afgeschermde beleggingsinstrumenten bedraagt 50%. De obligatiepositie maakt 65% van de portefeuille uit tegenover onze langetermijnnorm van 63%. In het obligatierisico moet ook rekening gehouden worden met het vastrentende gedeelte van de aandelenbeleggingen met kapitaalbescherming. Dat maakt 17,5% van de portefeuille uit (dat is 50% van 35%, zie hoger). We beleggen 47,5% van de portefeuille rechtstreeks in obligaties. De liquiditeiten (5,5% van de portefeuille) worden belegd in euro. De vermelde accenten die slaan op beleggingen in andere munten dan euro passen maar in beperkte mate in een defensieve portefeuille. In de dynamische doelportefeuille beleggen we 43% in aandelen. Beleggingsformules zonder kapitaalbescherming maken 23% van de portefeuille uit. Beleggingsvormen met kapitaalbescherming krijgen een gewicht van 40%. Het aandelenrisico van deze afgeschermde beleggingsinstrumenten bedraagt 50%. De obligatiepositie maakt 47% van de portefeuille uit (langetermijnnorm: 43%). In het obligatierisico moet ook rekening gehouden worden met het vastrentende gedeelte van de aandelenbeleggingen met kapitaalbescherming. Dat maakt 20% van de portefeuille uit (dat is 50% van 40%, zie hoger). We beleggen 27% van de portefeuille rechtstreeks in obligaties met een relatief korte restlooptijd (4 Ă 5 jaar). We houden in een beleggingsportefeuille nu iets meer liquiditeiten aan (6%). Alle vermelde accenten komen in aanmerking voor een dynamische portefeuille. In de zeer dynamische doelportefeuillebeleggen we 60% in aandelen. Beleggingsformules zonder kapitaalbescherming maken 40% van de portefeuille uit. Beleggingsvormen met kapitaalbescherming krijgen een gewicht van 40%. Het aandelenrisico van deze afgeschermde beleggingsinstrumenten bedraagt 50%. De obligatiepositie maakt 30% van de portefeuille uit (langetermijnnorm: 25%). In het obligatierisico moet ook rekening gehouden worden met het vastrentende gedeelte van de aandelenbeleggingen met kapitaalbescherming. Dat maakt 20% van de portefeuille uit (dat is 50% van 40%, zie hoger). We beleggen 10% van de portefeuille rechtstreeks in obligaties met een relatief korte restlooptijd (4 Ă 5 jaar). We houden in een beleggingsportefeuille nu iets meer liquiditeiten aan (7%). Alle vermelde accenten komen in aanmerking voor een zeer dynamische portefeuille. Strategie & Accenten
20% 47%
33%
2% 5,5% 3,5%
6,5%
35%
47,5%
2% 2%
6%
23%
27%
40%
1% 10%
2% 7% 40%
40%
6
Overheidsobligaties
Aandelen: omdat “entrepreneurship” nooit rianter werd beloond Ondanks de malaise van de voorbije weken pleiten nog altijd heel wat argumenten voor het opnemen van een belangrijk aandelengehalte in de portefeuille: Deelnemen in de hoogconjunctuur op wereldvlak. Niet de consumenten of de overheden profiteren van het economisch herstel, wel de bedrijven. Vooral de groei in de opkomende markten wordt opgepikt, misschien niet rechtstreeks dan toch onrechtstreeks. Een modaal Europees bedrijf boekt momenteel een rendement van 9,5% op het eigen vermogen. Bij een “risicoloze” rente van 2,5 à 4% – maar wat is vandaag nog risicoloos? – is dat een premie voor ondernemerschap van om en 5,5 à 7%. Zelden was kwaliteit zo goedkoop. De waardering van aandelen in vergelijking met liquiditeiten en vooral dure overheidsobligaties. Dividenden kunnen de concurrentie met coupons aan.
Bedrijfsobligaties Converteerbare obligaties Geïndexeerde obligaties
• • • •
Maar we zijn niet blind voor de risico’s en de onzekerheid. Het gaat onder meer om: Het imagoverlies van de Amerikaanse overheid als debiteur. Het moeizaam herstel van de arbeidsmarkt in de VS. De groeiverschillen binnen de EMU. Het gebrek aan charisma van de Europese leiders.
• • • •
In de voorbije maanden hebben we het aandelenrisico van de doelportefeuille al fors afgebouwd ten voordele van beleggingsformules met kapitaalbescherming.
Obligaties opkomende markten Euro- en Dollarsatellieten, PLN
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
EUR
USD
Andere
OBLIGATIEPORTEFEUILLE Zeer defensief profiel Defensief profiel (zeer) dynamisch profiel
90% 80% 70% 60% 50% 40% 30%
Obligatieportefeuille In de portefeuilles hebben we een sterke voorkeur voor bedrijfsobligaties. Ze bieden een voldoende vergoeding voor het kredietrisico. Het renteverschil met Duitse overheidsobligaties bedraagt zo’n 2,5 procent. Op zich is dat een troef. De commotie rond Griekenland en andere eurolanden houdt het kredietrisico permanent in de schijnwerpers. Deze vrees houdt de risicopremie voor emittenten uit de bankensector hoog. Die hoge risicopremies zijn in de financiële sectoren misschien nog te verantwoorden, maar niet bij de niet-financiële emittenten. Daar is het risico dankzij de ijzersterke ondernemingsresultaten zelfs afgenomen.
20% 10% 0%
EUR
USD
Andere
OBLIGATIEPORTEFEUILLE Defensief profiel (zeer) dynamisch profiel
70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
EUR
USD
Andere
OBLIGATIEPORTEFEUILLE (zeer) dynamisch profiel
Strategie & Accenten
7
Strategie Accenten in de portefeuille
Hoogrentende obligaties In het verleden hadden opkomende economieĂŤn vaak te kampen met een ontsporende schuldenlast bij de overheid en/of gezinnen. Vandaag hebben vooral Europese landen en de VS af te rekenen met een (dreigende) schuldencrisis. Toch liggen de renteniveaus in de opkomende landen beduidend hoger. Een mooi gespreide portefeuille van obligaties uit opkomende markten biedt al snel een (bruto) rendement van 5% voor korte looptijden. Heel wat munten uit opkomende landen zijn bovendien nog ondergewaardeerd tegenover de euro. We verwachten dat ze in de toekomst verder kunnen verstevigen. Dat kan extra rendement opleveren. Ook voor een belegging in hoogrentende obligaties is een goede spreiding over voldoende landen, munten en emittenten een must.
olieprijs. Olie- en gasbedrijven maken veruit het grootste deel van de Russische aandelenmarkt uit. Bovendien noteren ze tot de helft goedkoper dan de West-Europese energiewaarden. Centraal- en Oost-Europa worden soms meegesleurd in de onrust omtrent de Europese schuldencrisis. Onterecht, want kredietbeoordelaars hebben hun verwachtingen voor de Russische, Poolse, Tsjechische en Turkse banken in de voorbije maanden opwaarts bijgesteld.
Wereldleiders We beleggen in westerse bedrijven die een belangrijk deel van hun omzet in de (Aziatische) opkomende markten realiseren. De omzetgroei en winstmarges liggen er hoger. We kiezen voor bedrijven die genoteerd zijn op een westerse beurs. Ze zijn daardoor minder gevoelig voor het beurssentiment in de opkomende markten.
Oost-Europese aandelen
Telecom
Met een belegging in Oost–Europese aandelen willen we inspelen op de aantrekkelijke waardering van de Russische aandelenmarkt (koers-winstverhouding van 6,5). Het kan een manier zijn om in te spelen op de hoge
De telecomsector is een relatief defensieve sector met een over het algemeen stabiele (maar magere) omzetgroei. Daar staat wel tegenover dat telecomoperatoren stevige kasstromen genereren en hoge en veilige
Strategie & Accenten
dividenden betalen. Het gemiddelde (bruto) dividendrendement in Europa bedraagt zo’n 7,2%.
8
Sectorspreiding aandelenportefeuille Energie Basismaterialen IndustriĂŤle sectoren Cycl. consumentensectoren Niet-cycl. consumentensectoren Gezondheidszorg FinanciĂŤle sectoren Informatietechnologie Telecomoperatoren Nutsbedrijven
0%
5% Huidige spreiding
10%
15%
20%
25%
Neutrale spreiding
Economische vooruitzichten 18-08-2011 Economische groei (%) 2010 2011 2012 Inflatie (%) 2010 2011 2012 Beleidsrente (%) (*) 26-08-2011 November 2011 Februari 2012 Tienjaarsrente (%) (*) 26-08-2011 November 2011 Februari 2012 Wisselkoers (**) 26-08-2011 November 2011 Februari 2012
EMU
VK
VS
Japan
1,7 1,7 1,1
1,4 1,1 1,5
3,0 1,7 1,7
4,0 -0,5 3,3
1,6 2,4 1,7
3,3 4,2 2,2
1,7 2,9 1,8
-0,7 0,2 0,3
1,50
0,50
0,25
0,10
2,17
2,70
2,22
1,04
1 EUR = GBP 0,88
1 EUR = USD 1,44
1 EUR = JPY 111,31
1 -
(*) : stijging van ongeveer 25 basispunten vanaf huidig niveau; : stijging van ongeveer 50 basispunten vanaf huidig niveuau; enz; : appreciatie van ongeveer 5% t.o.v. de euro vanaf huidig niveau; enz. ( * * ) : appreciatie van ongeveer 2,5% t.o.v. de euro vanaf huidig niveau
Strategie & Accenten
9
Klemtonen
In de kijker
• Defensievere sectoren worden aantrekkelijker • Farma: de nadruk ligt op waardecreatie
Waardecreatie is een troef voor de farmasector
Door de minder goede macro-economische cijfers komen meer defensieve sectoren zoals de farmaceutische sector weer in het vizier van de beleggers. Niet onterecht, de farmaceutische sector presteerde het voorbije jaar beter dan de wereldindex (MSCI World) en de Europese index (MSCI Europe). Farmaceutische bedrijven zijn momenteel aantrekkelijk gewaardeerd. Bovendien genereren ze nog altijd grote kasstromen, ze schuiven nog
altijd een aantrekkelijk dividend naar voor en kopen nog volop eigen aandelen in. Het octrooiverval waarmee veel farmabedrijven af te rekenen hebben, is grotendeels ingecalculeerd in de waardering. Binnen de sector werd grondig gesaneerd: er wordt schoon schip gemaakt met onderzoeken en projecten waarvan de uitkomst onzeker is. Het geld dat hierdoor vrijkomt, wordt uitgekeerd aan de aandeelhouders. Verder is er binnen de sector nog altijd een fusie- en overnamegolf aan de gang. Daardoor is er binnen de betrokken bedrijven nog volop ruimte voor synergieën, wat de marges ten goede kan komen. De grote farmaspelers beschikken nog over veel ondergewaardeerde divisies. De verkoop van deze divisies kan de farma-aandelen mogelijk opwaarderen.
KBC Equity Fund Pharma Daarom stelt KBC u, als promotor, Pharma voor, een compartiment van de Belgische bevek (1) KBC Equity Fund. Het compartiment wordt actief beheerd en heeft als doel om minstens 75% van de activa te beleggen in aandelen van bedrijven uit de farmaceutische en gezondheidsverzorgende sector, waar de voorwaarden verenigd zijn om op korte of middellange termijn een versnelde economische groei mogelijk te maken. De volatiliteit van de netto-inventariswaarde kan evenwel hoog zijn als gevolg van de samenstelling van de portefeuille. Het fonds (2) wordt uitgedrukt in euro, maar heeft uiteraard een hoog muntrisico. (1) Zie voetnoot 1 op de laatste bladzijde (2) Waar u de term ‘fonds’ leest, betreft het een compartiment van de Belgische bevek KBC Equity Fund.
KBC Equity Fund Pharma is een compartiment van de bevek naar Belgisch recht KBC Equity Fund. Er kan dagelijks in- en uitgetreden worden. Toetredingskosten: 3 %. Uittredingskosten: géén. Beursbelasting kap (max. 750 euro): 0,50 % bij verkoop. Bedrag tot ontmoediging van een uittreding die volgt binnen de periode van een maand na intrede: max 5% Financiële dienst: KBC Bank, CBC Banque en Centea. Vereenvoudigd prospectus, prospectus en het jongste periodiek verslag zijn beschikbaar in alle kantoren van KBC Bank, Centea en CBC Banque. Roerende voorheffing op dividenden (distributieaandelen): 15%. Meerwaarden (kapitalisatieaandelen) zijn niet onderworpen aan roerende voorheffing. Diverse voorbeelden zijn beschikbaar in het vereenvoudigd prospectus.
Strategie & Accenten
10
Klemtonen • Mooie rentevergoeding • Bedrijven blijven het goed doen
In de kijker Bedrijfsobligaties verdienen een plaats in uw portefeuille
In onzekere tijden kiezen beleggers weer voor minder risicovolle beleggingen. Obligaties moeten dus een ankerpunt in de portefeuille blijven. Vooral bedrijfsobligaties zijn interessant. Ze bieden een hoger rendement dan staatspapier, voor het hogere risico dat u als belegger loopt. Kredietrisico blijft een uiterst belangrijk thema. Het renteverschil tussen een Europese bedrijfsobligatie en een Duitse staatsobligatie bedraagt momenteel 2,5 procentpunten. Op zich is dit al een troef. Dit hoge renteverschil weerspiegelt de mogelijkheid dat er in een periode van vijf jaar tot 16% van de bedrijven geconfronteerd zou worden met betalingsmoeilijkheden. Dit is helemaal niet aan de orde. Integendeel, in het tweede kwartaal van 2011 rapporteerde 80% van de bedrijven weer in lijn of boven de verwachtingen. De meeste bedrijfswinsten overstijgen al hun vorige hoogterecords. Het risico op wanbetalingen is dus helemaal niet toegenomen. Een goede debiteurenspreiding blijft uiteraard belangrijk. Een belangrijk deel van dit fonds wordt belegd in de thuismarkt, u loopt dus geen wisselkoersrisico.
•
KBC Bonds Corporates EUR1 Het compartiment belegt minstens tweederde van het totale vermogen in obligaties die zijn uitgegeven door bedrijfsdebiteuren met een ‘investment grade’-kredietwaardigheidsbeoordeling*. De obligaties zijn uitgedrukt in euro. Hierbij zorgt de beheerder voor een voldoende ruime spreiding over de verschillende sectoren. De belegger geniet op die manier optimaal van het hogere rendement dat bedrijfsobligaties bieden ten opzichte van klassieke overheidsobligaties. Het compartiment heeft een wettelijke risico-indicator van II op een schaal van Ø tot VI en een KBCproductscore2 van 3 op een schaal van 1 tot 7. Dit compartiment komt in aanmerking voor beleggers vanaf het defensieve risicoprofiel. Heeft u een ander risicoprofiel? Vraag dan raad aan uw adviseur.
* Emittenten van het Investment grade niveau zijn emittenten met een relatief hoge solvabiliteit die een rating “betrouwbaar” toegekend kregen. Concreet zijn dit ratings AAA, AA, A+, A, A-, BBB+, BBB en BBB- bij Standard & Poors of een equivalente rating bij Moody’s of Fitch.
(1) Corporates EUR is een compartiment van de Luxemburgse bevek KBC Bonds. Er kan dagelijks in- en uitgetreden worden. Toetredingskosten: 2,50%. Uittredingskosten: geen. Beursbelasting kap: 0,5 % bij uittreding voor de eindvervaldag (max. 750 euro), op de eindvervaldag: geen. Financiële dienst: KBC Bank, Centea en CBC Banque. (Vereenvoudigd) prospectus en laatste periodiek verslag in alle kantoren van KBC Bank, Centea en CBC Banque. (2) Deze eigen score laat toe spaar- en beleggingsproducten van KBC-groep onderling te vergelijken. Ze houdt, naast de mate waarin de rendementen kunnen schommelen, ook rekening met andere invalshoeken (kapitaalbesscherming, kredietwaardigheid, spreiding, blootstelling aan vreemde munten en liquiditeit). De score wordt halfjaarlijks herberekend en kan dan hoger of lager uitvallen.
Strategie & Accenten
11
Klemtonen
In focus aandelenmarkt
• Het defensieve karakter van de sector is een voordeel, de sector is goedkoop, dividenden zijn aan de hoge kant, aandelen worden weer ingekocht. • Marges hebben opwaarts potentieel.
Eerste tekenen van herstel zichtbaar in gezondheidszorg
Afgelopen maand deed de gezondheidssector het weer beter dan de brede markt. Over het hele jaar bekeken, blijft de gezondheidszorg een sterkhouder. Defensieve aandelen hinken al lange tijd achterop en komen eindelijk weer in de kijker ten nadele van cyclische aandelen. Over de laatste drie maanden deed de farma- en biotechsector het beter dan de brede markt, dat in tegenstelling tot de sector van de medische uitrusting en diensten. Het defensievere
Strategie & Accenten
karakter van de farmasector speelt hier een grote rol en bovendien wordt verwacht dat medische uitrusting en diensten wel eens geviseerd kunnen worden bij een volgende besparingsronde in de VS. We blijven er wel op wijzen dat de meeste farmabedrijven aan de vooravond staan van een grote golf van octrooiverval, vooral in de VS. De markt waar de hoogste omzetten en grootste marges gerealiseerd worden. Maar eveneens het land waar de omzet het snelst onderuit gaat, eenmaal generische versies de markt betreden. Dit blijft alsnog op de aandelenkoersen wegen, hoewel dit al ruim in de prijs is inbegrepen. Toch zien we dat het defensieve karakter van de sector momenteel een voordeel is: de sector is goedkoop, dividenden zijn aan de hoge kant, aandelen worden ingekocht en marges kunnen nog altijd opwaarts bijgesteld worden.
Farma-industrie & Biotechnologie Dat de verhoging van het schuldenplafond in de VS ook de farmabedrijven zal treffen is zo goed als zeker. Toch wordt verwacht dat zij minder in de klappen zullen delen, vooral omdat zij in de hervorming van de ziekteverzekering van 2010 al hun steentje hebben bijgedragen. De Europese schuldencrisis, de verlaging van de kredietwaardigheid van de Verenigde Staten bovenop tegenvallende macroeconomische cijfers spelen momenteel in het voordeel van de defensieve sectoren. Toch is de farmasector niet gespaard van de paniek die er op de beurzen heerste. Farmabedrijven genereren nog altijd grote kasstromen, schuiven nog altijd een aantrekkelijk dividend naar voren en kopen nog altijd eigen aandelen in. Daardoor blijft de aandeelhouder niet in de kou staan. Bovendien wordt er schoon schip gemaakt in diverse onderzoek- en ontwikkelingsprojecten waarvan de uitkomst onzeker wordt geschat. Onderzoek en ontwikkeling is de navelstreng van de farma-industrie, maar doorheen de jaren is er een wildgroei ontstaan van slecht opgezette onderzoeken. Het vrijgemaakte geld wordt deels uitgekeerd aan de aan-
12
deelhouders. Verder rekenen we op de verkopen in de opkomende markten om een deel van het octrooiverval te compenseren. Omwille van de sterke groei van de inkomens winnen deze markten meer en meer aan belang. We wijzen verder op de ondergewaardeerde divisies die in vele grote farmaspelers ingesloten zitten. Als deze zouden worden vrijgemaakt, door ze te verkopen aan de meest biedende, kan dit de waardering ten goede komen. Zo stootte Pfizer eerder in 2011 zijn Capsugel divisie af en AstraZeneca verkocht zijn divisie van tandimplantaten. Bovendien bekijkt Pfizer andere mogelijkheden voor zijn voedingsdivisie en divisie voor dierengeneesmiddelen. Nog markanter is de zet van Johnson & Johnson dat besliste zijn stentdivisie stop te zetten.
slikken gekregen bij de aankondiging van maatregelen om de tekorten van de Europese overheidsschuld binnen de perken te krijgen. Niet alleen de merkgeneesmiddelen werden in de voorbije maanden geviseerd, ook de generische producenten moesten hun duit in het zakje doen. Dat heeft zijn invloed gehad op de kwartaalcijfers. De beleggers verwachten evenwel dat de prijsdaling een evenredige volumegroei zal teweegbrengen. We blijven positief tegenover de generische producenten, omwille van het nakend octrooiverval van merkmedicijnen in de komende maanden en jaren, hoewel we pessimistischer zijn voor het langetermijnverhaal.
Bent u geĂŻnteresseerd in aandelenbesprekingen? Vraag aan uw KBC-bankkantoor om u ook de publicatie
De biotechsector kan minder dan verwacht profiteren van overnamespeculatie. De generische producenten hebben hun deel van de koek te
Strategie & Accenten AANDELEN te bezorgen.
MSCI HEALTH CARE EQUIPM/SERVICES - PRICE INDEX (IN EUR) MSCI PHARMACEUTICALS/BIOTECH - PRICE INDEX (IN EUR) MSCI BIOTECHNOLOGY - PRICE INDEX (IN EUR)
140 130 120 110 100 90 80
06/10
08/10
10/10
12/10
02/11
04/11
06/11
70 08/11
Farma en Biotech doen het beter dan Medische uitrusting en Diensten
Bedrijfsinformatie Astra Zeneca
Het Europese AstraZeneca is een farmaceutisch bedrijf, aanwezig in meer dan 100Â landen. Het bedrijf legt de klemtoon op kankeronderzoek, infecties, maagaandoeningen, zenuwziekten, cardiovasculaire en ademhalingsstoornissen. Koers: 2811,50 GBp Advies: houden Advieswijzigingen over de jongste 12 maanden: 10-01-2011 van verkopen naar kopen 18-07-2011 van kopen naar houden
Pfizer
Pfizer is het grootste farmaceutische bedrijf ter wereld. Het heeft belangrijke geneesmiddelen in Strategie & Accenten
huis zoals Lipitor (anticholesterol), Viagra (erectiestoornis), Zoloft (antidepressivum) en Celebrex (artritis). Koers: 18,21 USD Advies: kopen Advieswijzigingen over de jongste 12 maanden: 10-01-2011: van neutraal naar kopen
Koers: 64,28 USD Advies: houden Advieswijzigingen over de jongste 12 maanden: 10-01-2011: van neutraal naar houden
Johnson & Johnson
Johnson & Johnson is een gediversifieerde onderneming uit de gezondheidszorg. Het is actief in drie segmenten: Consumenten, Farmaceutica en Medische toestellen & Diagnostica.
13
Klemtonen
In focus obligatiemarkt
• Niet alleen veiligheid is van belang, ook rendement • Goede spreiding aangewezen
Wereldwijd op zoek naar veiligheid en rendement: kies voor hoogrentende obligaties
In het eerste kwartaal van 2011 werd de wereldeconomie opgeschrikt door verschillende schokken: van geopolitieke problemen in het Midden-Oosten tot de nucleaire problemen in Japan. Er rezen ook vragen over een mogelijke oververhitting van de opkomende markten en toenemende inflatiedruk door stijgende olie- en voedselprijzen. In het tweede kwartaal stond vooral de schuldproblematiek van de eurolanden centraal. Daardoor nam de risicoafkeer toe en de obligatiebeleggers gingen wereld-
Strategie & Accenten
wijd op zoek naar veiligheid. Maar niet alleen veiligheid, ook rendement blijft belangrijk. Om die reden vormen, naast bedrijfsobligaties, ook hoogrentende obligaties een belangrijk investeringsthema binnen de obligatieportefeuille.
Opkomende markten De opbrengsten van obligaties uit opkomende markten deden het erg goed de voorbije tweeënhalf jaar. De opbrengst van obligaties uit opkomende markten kwam grotendeels vanuit het renteluik. In de opkomende markten liggen de renteniveaus aanzienlijk hoger dan in de oude industrielanden. Toch zijn de opkomende markten, in het verleden dikwijls een haard van uit de hand lopende overheids- (en privé) schulden, nu bij de meest voorbeeldige leerlingen in de klas. De economische fundamenten in opkomende markten zijn gezond. De economische groei heeft in deze regio’s wel-
iswaar een hoogtepunt bereikt en begint af te toppen zonder meteen voor een harde landing te zorgen. De renteniveaus in de opkomende markten zullen tijdens de rest van 2011 en in 2012 verder normaliseren. Na een pauze in het derde kwartaal van 2011 verwachten we verdere stijgingen van de beleidsrentes in Azië en Latijns Amerika. Binnen dit obligatiethema zijn vooral obligaties met een kortere looptijd interessant.
Duidelijke verschillen tussen landen en regio’s onderling Obligaties uit Centraal-Europa die in 2010 wat onder druk stonden door de aanhoudende solvabiliteitsproblemen van Griekenland en andere Zuid-Europese lidstaten kenden een sterke start in 2011. Omgerekend in euro bedragen de obligatierendementen 7,5% voor Hongarije en 5,6 % voor Tsjechië. Sinds de zomermaanden nam de aandacht voor de schuldproblematiek weer toe en staat Centraal-Europa weer onder druk. Al vertraagt de economische groei, Zuidoost-Azië is macro-economisch heel gezond. Aziatische munten wor-
14
30
nen een obligatieportefeuille. Een gespreide portefeuille van vastrentend papier uit de opkomende markten levert al gauw een rendement van 5% op voor een looptijd van iets minder dan drie jaar. Vergelijkbare looptijden in pakweg Belgisch overheidspapier brengen bijna volle 2 procentpunten minder op. Daarnaast kunnen beleggers ook profiteren van een mogelijke versteviging van de munt ten opzichte van de euro. De belangrijkste risicofactoren voor de opkomende markten zijn een wereldwijde recessievrees en politieke instabiliteit in de regio’s. Politieke risico’s blijven heel moeilijk voorspelbaar, het blijft daarom uiterst belangrijk om ook binnen de obligatieportefeuille goed te spreiden.
portefeuille. Het herstel van de Mexicaanse economie bleef in 2010 wat achter maar zet nu een inhaalbeweging in. We verwachten voor 2011, in tegenstelling tot andere opkomende markten, geen verhogingen van de beleidsrente. In Brazilië maken de sterke groei, de gezonde staatsfinanciën en de hoge obligatierentes beleggingen aantrekkelijk. Daardoor is de munt de jongste twee jaar fors in waarde gestegen. We verwachten geen verdere versteviging van de Braziliaanse real. Toch blijven obligaties ook hier aantrekkelijk. Obligaties in Braziliaanse real met een looptijd van minder dan 2 jaar hebben namelijk een lopend rendement van meer dan 8%. Obligaties uit opkomende markten blijven een interessante spreiding bin-
den ondersteund door een goedkope waardering, de instroom van kapitaal, een sterke export, gezonde economische fundamenten en opwaarts potentieel voor de Chinese renminbi. De Chinese economie blijft sterk presteren zoals bleek uit het groeicijfer in het tweede kwartaal van 2011. Het uitblijven van een harde landing voor de Chinese economie is positief nieuws voor Aziatische munten. Indonesië is de duidelijke koploper binnen de regio. De fundamenten zijn sterk verbeterd en een verhoging van de kredietbeoordeling is mogelijk. Ondanks een verzwakking van de munt ten opzichte van de euro behaalden Indonesische obligaties een positieve opbrengst. In Latijns-Amerika verdienen Mexico en Brazilië een groter gewicht in de
Rentevergoedingen op 3 jaar
Duitsland Brazilië
25
Turkije Hongarije
20
Indonesië Polen
15 10 5
1
1
/1
/1
08 1/
0
04 1/
0
/1 12
1/
0
/1
/1
08 1/
9
04 1/
9
/0 12
1/
9
/0
/0
08 1/
8
04 1/
8
/0 12
1/
8
/0 08
1/
7
/0 04
1/
/0
/0
1/
08 1/
12
7
0
Hoge rentevergoeding in opkomende markten
Onze obligatieselectie(2) Munt
Lening
Uitgifteprijs of indicatieve koers
Coupon
Rating
Rendement (in %)
Tegenwaarde in EUR (*)
Secundaire markt EUR EUR USD NOK
ABN Amro Bank 4.250% 2006-2016 Rabobank Nederland 3.375% 2010-2017 Commonwealth Bank Australia 3.250% 2011-2016 EIB 4.250% 2008-2017
99.075
11/05
A
4.467
1002.98
102.875
21/04
AAA
2.814
1040.31
104.525
17/03
AAA
2.198
734.08
105.375
19/05
AAA
3.2
1358.04
(*)
Tegenwaarde in EUR van de minimumcoupure inclusief verlopen rente. Indicatieve wisselkoers: 24-08-2011
(2)
zie voetnoot op laatste bladzijde
Strategie & Accenten
15
Beeldspraak Veilige haven Niet alleen in de Eurozone, ook in de VS staan de overheidsfinanciën bovenaan de agenda. Standard & Poor’s (S&P) besliste de Amerikaanse Schatkist haar AAA-kredietbeoordeling voor langetermijnschuld te verlagen. Het begon allemaal bij het uitblijven van een akkoord om het schuldenplafond op te trekken. Ondertussen is dit probleem evenwel van de baan: het schuldplafond ligt nu hoog genoeg om de financiering van de federale overheid te verzekeren tot na de presidentsverkiezingen van november 2012. Waarom dan toch een verlaging? S&P twijfelt er niet aan dat de Amerikaanse Schatkist kredietwaardig is en blijft, maar motiveert haar beslissing door haar wantrouwen in het besluitvormingsproces van de Amerikaanse politiek. Ook de beleggers twijfelen niet: ze beschouwen de VS nog altijd als de veiligste haven.
WWW Meer info op: www.kbc.be/beleggers
Briefwisseling aan: KBC BANK NV, KBC Asset Management, Havenlaan 6, 1080 Brussel Strategie & Accenten is een publicatie van KBC Asset Management NV (KBC AM). Voor de gegevens die dienen als uitgangspunt voor de projecties, scenario’s, prognoses en richtkoersen wordt een beroep gedaan op betrouwbare bronnen en eigen onderzoek. Deze aanbeveling valt niet onder de noemer ‘onderzoek op beleggingsgebied’ zoals bedoeld in het koninklijk besluit van 3 juni 2007 dat de voorschriften bevat ter bevordering van de onafhankelijkheid van onderzoek op beleggingsgebied en valt bijgevolg onder de wettelijke omschrijving van publicitaire mededeling. De fondsbeheerders van KBC AM kunnen vóór de verspreiding van deze aanbeveling handelen in de besproken aandelen. De artikelen in de publicatie vormen op zich geen gepersonaliseerd beleggingsadvies. De belegger dient zelf nog, best in samenspraak met zijn adviseur Sparen en Beleggen of relatiebeheerder, na te gaan of de besproken activa passen bij zijn persoonlijk risicoprofiel en zijn concrete beleggingsportefeuille. KBC AM noch enige andere vennootschap van de KBC-groep kan aansprakelijk worden gesteld voor de eventuele onjuistheid of onvolledigheid van de gegevens. Verantwoordelijke uitgever / hoofdredacteur: Alex Wolfers, Product & knowledge management KBC AM / Christiaan De Moor Feiten versus andere informatie met betrekking tot beursgenoteerde bedrijven: Voor de beursgenoteerde bedrijven die in deze publicatie vermeld worden, publiceert KBC AM een aandelenfiche op zijn website. Deze aandelenfiche bestaat enerzijds uit puur feitelijke informatie en anderzijds uit de mening van de analist over dat bedrijf. Die laatste tekstgedeelten hebben een gekleurde achtergrond. Frequentie van de advieswijzigingen De analisten van KBC Asset Management volgen de gebeurtenissen in de financiële wereld op de voet. Het aandelenadvies is een conclusie van een zorgvuldige afweging van drie dimensies: het aandeel zelf, de sector waartoe het bedrijf behoort en de regio waarin het gevestigd is. Elke wijziging in één van die drie componenten kan aanleiding geven tot een advieswijziging. De adviesmethodiek Een uitvoerig omschrijving van onze adviesmethodiek staat in de editie van Strategie & Accenten nummer A10 van 5 maart 2008. Deze editie is raadpleegbaar op www.kbcam.be/aandelen/adviesmethodiek. Een exemplaar van deze brochure is ook verkrijgbaar in elk KBC-kantoor. Voor een aantal essentiële elementen van deze beleggingsaanbeveling, die wegens plaatsgebrek niet in deze fiche zijn opgenomen, kunt u de “Algemene richtlijnen m.b.t. de beleggingsaanbevelingen van KBC Asset Management” raadplegen op www.kbcam.be/aandelen. Gebruikte foto’s: www.shutterstock.com
(1) Een bevek is een Instelling voor Collectieve Belegging (ICB). Een ICB wordt doorgaans opgericht door een financiële instelling, maar vormt een onafhankelijke juridische entiteit. Een deelbewijs gekocht in een ICB geeft recht op een deel van het resultaat in functie van het belegde bedrag. Het belegde kapitaal kan evenwel in waarde verminderen. De belegging in een ICB laat toe om het beleggingsrisico te spreiden en de toegang tot de beurzen en buitenlandse markten te vergemakkelijken. Beleggingen in ICB’s worden gedekt door het beschermingsfonds voor deposito’s en financiële instrumenten. Dit betekent dat een tegemoetkoming kan bekomen worden bij het beschermingsfonds ten belope van maximaal 20.000 EUR als een kredietinstelling of een beursvennootschap rechten van deelneming van ICB’s aanhoudt voor rekening van haar cliënten en deze niet kan leveren of teruggeven aan de rechtmatige eigenaars. Er wordt opgemerkt dat het eventuele verlies aan waarde van een ICB ten opzichte van zijn aanschaffingsprijs niet wordt gedekt door het Beschermingsfonds. (2) Een obligatie is een schuldtitel uitgegeven door een onderneming, een overheidsinstelling of een staat, terugbetaalbaar op een datum en voor een bedrag dat op voorhand werd vastgelegd en dat een interest opbrengt.
volgend nummer verschijnt op 6 oktober 2011