N AT U U R . KO E P E L
HET WEER IS HET KLIMAAT NIET BERNARD DECOCK
Om de veranderingen van het klimaat goed te kunnen begrijpen is het belangrijk om het verschil tussen het weer en het klimaat te kennen. Neem nu de laatste maand april. Het was de koudste aprilmaand in 35 jaar. Betekent dit dat de opwarming van het klimaat gestopt is? Nee, heus niet, koud weer is goed mogelijk in een opwarmend klimaat.
HET WEER Het weer is de toestand van de atmosfeer (temperatuur, vochtigheid, windsnelheid en -richting, bewolking,...) op een gegeven plaats en tijd. Terwijl ik dit artikel schrijf is het weer buiten fris maar zonnig met een matige wind uit het noordwesten. Gisteren op datzelfde tijdstip kregen we plensbuien, die tegen de middag overgingen naar een betrokken lucht. Vorig jaar in juni kreeg West-Europa te maken met enkele hittegolven. Het weer slaat dus altijd op een betrekkelijk korte tijdspanne en valt precies te meten en dus in cijfers uit te drukken. Het weer is bv. tijdens de maanden maart en april grillig, want het is een scharnierperiode tussen het einde van de winter en het begin van de zomerperiode. De Noordpool is op dat tijdstip nog zeer koud, terwijl het in de subtropen al aardig warm begint te worden. De richting van de wind zal het weertype gaan bepalen. Het weer kan op die manier snel omslaan van koud naar warm en omgekeerd.
↓
De meest recente
aprilmaand was met zijn gemiddelde temperatuur van 7,3°C duidelijk kouder dan gemiddeld
10
•
klimaat warm en droog weer te krijgen. Een weekje koud en nat weer is er echter niet uitgesloten, terwijl op datzelfde moment het in België, met een koeler zomerklimaat, aardig zomerweer kan zijn. Het klimaat is wat je verwacht, het weer is wat er werkelijk gebeurt. Weerkundigen en klimatologen stellen “Het weer is je humeur, het klimaat is je persoonlijkheid”.
KLIMAATVERANDERING In 2018 kreeg Europa een record aan sneeuwval te verwerken. Weerkundigen berekenden dat zo’n 88% van de sneeuw te wijten was aan een toegenomen verdamping van de Barentszzee. De verdamping van het water in de Barentszee is de laatste decennia toegenomen doordat er minder ijsvorming is als gevolg van de klimaatopwarming. Een mooie illustratie hoe de klimaatveranderingen het weer kunnen beïnvloeden.
HET KLIMAAT
VOORSPELLINGEN EN KLIMAATMODELLEN
Het klimaat is per definitie de gemiddelde – let op het woord “gemiddelde” – toestand van het weer gedurende meer dan dertig jaar. Het klimaat is daarom het weer dat je op een bepaalde plaats en gedurende een bepaalde periode het meest mag verwachten. Zo verwacht de toerist tijdens de zomervakantie op een plaats met een Mediterraan
De fysica van de beweging van de luchtlagen vertaalt zich in een complexe wiskunde. Wiskundigen en weerkundigen weten dat een kleine variatie (bv. de vleugelslag van een vlinder) in de gegevens een compleet andere voorspelling van het weer kan opleveren. Het boek “Chaostheorie en Klimaatverandering” van Carlos Madrid is een
