koffieTcacao 15 mini version

K T C M AG A Z I N E # 15 • J U N -AU G 2 0 15 • € 5 , 9 9

KTC OP REIS CHOCOLADE OP DE NOORDPOOL | ANDERE KOEK ZOMERSE THEECOCKTAILS | INTERVIEW DUURZAAMHEIDSEXPERT MARCEL CLEMENT WAT IS… CASCARA? | TEAPAIRING PULLED PORK EN LAPSANG SOUCHONG

Cover_KTC15_v4.indd 1

20-05-15 18:19

JURA Z6 - Meer, meest... Meesterlijk!

WERELDPRIMEUR

Uniek Pulserend Extractieproces (P.E.P.©) voor perfecte, intense temperamentvolle espresso!

Op het gebied van innovaties is JURA absolute koploper. Voor het unieke door JURA ontwikkelde pulserend extractieproces (Pulse Extraction Process, P.E.P.©) liet JURA zich inspireren door de beste barista’s ter wereld. Het resultaat is een revolutionaire technologie die voor een optimale extractietijd zorgt.

Dankzij deze technologie kunnen ook koffiespecialiteiten als ristretto en espresso in een nog nooit eerder vertoonde intensiteit en met een enorme verscheidenheid aan aroma’s worden bereid.

Perfecte extractie op het niveau van de beste koffiebars ter wereld Ultiem genot voor gehemelte en oog n De body: vol van smaak en intens n n

n n

Automatische filterherkenning Nieuw automatisch melkreinigingssysteem

JUA699 Adv Z6 KTC 1.indd 1 02_adv.indd 1

www.jura-z6.com

JURA Nederland BV Koraalrood 141 2718 SB Zoetermeer Tel: (079) 33 00 790 info@nl.jura.com www.jura.nl

JURA - If you love coffee

18-05-15 09:57 20-05-15 18:10

HEADER

COLOFON KOFFIE T C AC AO MAG A ZINE IS EEN UI TG AVE VAN 2MM PRODUC T IES EN VERS CHIJN T 4 KEER PER JA AR. INFO @KOFFIE T C AC AO.NL , W W W.KOFFIE T C AC AO.NL

COLOFON & VOORWOORD

Hork in een hoodie

UI T GE VER MARC KLUIJVER, MARC@KOFFIE T C AC AO.NL HOOFDREDAC TEUR MA AR T EN VAN DER JAG T, MA AR T EN@KOFFIE T C AC AO.NL BL ADMANAGER C ARMEN LU T T IKHUIS , C ARMEN@KOFFIE T C AC AO.NL EINDREDAC TEUR CHARLOT T E LEEMANS , CHARLOT T E@KOFFIE T C AC AO.NL AR T DIREC T ION EN VORMGE VING GUUS KLOMP, ROEL S T EENBERGEN (DE DESIGN K AN T INE) MEDE WERKERS WOUTER ANDEWEG, MARC ARGELOO, GIJS VAN DEN BERG, CAROLINE BOOGA ARD, WILLEM BOOT, EVA BROEKEMA, MAREN BRUIN, JENS CRABBÉ, HOLLY VAN DE COEVERING, MARIËLLA ERKENS, RAHWA GEBREMESKEL, TOMOKO GERRITSEN, PETER HESHOF, VERA HOFMAN, RONY KATZ, ALEX KITAIN, CHARLOT T E LEEMANS , C ARMEN LU T T IKHUIS , KIONA MALINKA, ENRICO MALTONI, ERIK NIEUWENHUIS, TESS POSTHUMUS, REIDUNN VAN RIESSEN, ELINE RIJNVOS, ELISABETH ROZENBERG, LENNAERT RUINEN, SEBASTIÀO SALGADO, SJOERD STELLINGWERF, SARA S’JEGERS, RICHARD SCHUKKINK, COEN SEUR, MARINA TELLO, GERHARD WIT TEVEEN LI THOGR AFIE SEBA S T IA AN HANEKROOT (COLOUR AND BOOK S) DRUK WERK HABO DACOS TA BV, VIANEN DIS TRIBU T IEMANAGEMENT MAGNE T BV DIS TRIBU TEUR BE TAPRESS B.V. (NL ) EN IMAPRESS NV (BE) BEHEER KOFFIE T C AC AO.NL MA X.NL LEZERSS ERVICE WIL JE EEN ABONNEMEN T AFSLUI T EN OF C ADE AU GE VEN? G A DAN NA AR W W W.KOFFIE T C AC AOMAG A ZINE.NL/ ABONNEMEN T EN. EEN ADRES WIJZIGING D OORGE VEN, NIE T ON T VANGEN EDI T IE VAN JE ABONNEMEN T L AT EN NA ZENDEN OF ANDERE ABO -VR AGEN? NEDERL AND: ABONNEMEN T ENL AND, P OS T BUS 20, 1910 A A UI TGEES T, T EL. 0 9 0 0 -ABOL AND OF 0 9 0 0 -226 52 63 (€ 0,10 PER MINUU T ) W W W.ABOL AND.NL. BELGIË: ABONNEMEN T ENL AND, DIEPENDA ALWEG 6, 3 020 HEREN T, T EL. +32 (0)28 0 8 55 23 W W W.ABOL AND.BE ABONNEMENT S PRIJZEN JA AR ABONNEMEN T PAR T ICULIEREN (4 NUMMERS) NEDERL AND EN BELGIË: € 23,9 6. JA AR ABONNEMEN T BEDRIJVEN (4X 5 NUMMERS) NEDERL AND EN BELGIË: € 119, 8 0 (INCL. B T W ). BUI T EN NEDERL AND/BELGIË BE TA AL JE E X T R A P OR TOKOS T EN. HE T ABONNEMEN T S GELD DIEN T VOORUI T T E WORDEN BE TA ALD, JE ON T VANG T HIERVOOR EEN FAC T UUR. ABONNEMEN T EN WORDEN VOOR 4 NUMMERS A ANGEG A AN, T ENZIJ ANDERS VERMELD EN LOPEN S T ILZ WIJGEND D OOR. OPZEGGINGEN DIENEN 12 WEKEN VOOR AFLOOP VAN DE ABONNEMEN T SPERIODE IN ONS BEZI T T E ZIJN. NA 4 NUMMERS MAG HE T ABONNEMEN T T USSEN T IJDS WORDEN OP GEZEGD. HE T ABONNEMEN T S TOP T DAN OP ZIJN VROEGS T 3 MA ANDEN NA OPZEGGING. OPZEGGEN K AN IN NL VIA ABOL AND.NL OF 0 9 0 0 -226 52 63 EN IN BE VIA ABOL AND.BE OF 028 - 0 8 55 23

D

e high end espressobar kent een vreemde en ook wel wrede paradox. Je kunt als gedreven eigenaar tot het uiterste gaan om je gasten een topkwaliteit koffie te serveren en daardoor uiteindelijk als ‘matige koffiebar’ bekendstaan. Wat overkomt sommige onafhankelijke koffiebars?

Ze investeren zich een ongeluk in een brander, fancy equipment zoals waterzuiveringsapparatuur en opleidingen voor het personeel. Om er ver volgens achter te komen dat de koffie steengoed is, maar dat de gasten de zaak links laat liggen. Niet omdat zij geen waarde hechten aan goede koffie.

Iedereen wil een goede koffie, maar niet gezet door een hork in een hoodie. Want dat oogcontact, die glimlach, die welgemeende interesse, maar ook snelheid bij een to go concept, het zijn allemaal

verwachtingen die je als speler op de koffiemarkt hebt waar te maken.

Op iedere KTC Citytrip loop ik wel een zaak binnen waarvan ik de koffie op zich als goed of zeer goed beoordeel.

Dan stel ik mij vervolgens altijd de vraag: zou ik hier terugkomen? Vaak is het antwoord nee. Goede koffie vergt meer dan een autistische perfectioneringsdrang. Dus barista, zorg dat je technische vaardigheden niet je gastvrijheid in de weg gaan zitten. Voor je het weet, ben je slachtoffer van de specialty coffee paradox en drinken je gasten de mindere maar wel ‘fijnere’ koffie bij die gezellige buren.

Veel leesplezier!

Maarten van der Jagt

2MM PRODUC T IES LEG T VAN ABONNEES GEGE VENS VA S T VOOR DE UI T VOERING VAN DE (ABONNEMEN T S) OVEREENKOMS T. DEZE GEGE VENS KUNNEN WORDEN GEBRUIK T OM JE T E INFORMEREN OVER RELE VAN T E DIENSTEN EN PRODUC TEN. INDIEN JE OP DEZE INFORMATIE GEEN PRIJS S T ELT, DAN KUN JE EEN MAIL S T UREN A AN ABONNEMEN T EN@KOFFIE T C AC AO.NL. COPYRIGHT NIE T S UI T DEZE UI TG AVE MAG OPENBA AR WORDEN GEMA AK T OF WORDEN GEREPRODUCEERD D OOR MIDDEL VAN DRUK , FOTOKOPIE, FILM, IN T ERNE T OF OP WELKE ANDERE WIJZE DAN OOK ZONDER VOOR AFG A ANDE S CHRIF T ELIJKE TOES T EMMING VAN DE UI TGE VER.

3

03-Colofon + Voorwoord.indd 3

Illustratie cover Holly van de Coevering Lees het artikel Teapairing op pagina 82.

3

21-05-15 10:24

INHOUD

COLUMNS 25 KOFFIE Willem Boot Van Koffieboer tot Smokkelaar 51 COLUMN CACAO Sara S’Jegers Eilandkoorts 69 THEE Kiona Malinka Met spoed gevraagd: magazijnbeheerder 81 KOFFIE Alex Kitain Koffiebier!

98 WISSELCOLUMN Tomoko Gerritsen Ontspan

GESPOT e hot te koffie thee en cacao pot n e erlan België en Verweggistan

30 HEADFIRST COFFEE ROASTERS AMSTERDAM 31 CUPERUS ANTWERPEN 72 BIJ ROBÈRT OISTERWIJK 73 PARLOR COFFEE BRUSSEL 84 COFFEECOMPANY DEN HAAG 85 O5 TEA VANCOUVER

44 EVA DE ROOVERE De Stamgast

RUBRIEKEN 03 Voorwoord 06 2x groot in beeld 10 KTC Nieuws Coffee Festival goes NY, kampioenen 2015, kruidige chai en boekjes winnen 11 Op de testbank Bestron AEM301 12 KTC onderzoekt Natte vs droge filterdrager 14 Mail & Win Vintage espressomokjes, espro pressen, zomerse bekers 15 Mean machines La Cimbali Nuova Pitagora 16 Flavourites IJsthee, bio choco, tattoo melkkannen, gloedjenieuwe machines 19 Het voorwerp Filterdrager 20 KTC uitgelicht De ontdekking van de Kerafatboon 27 Nieuwe klassiekers Thuismachines 28 Trends 5 Foodtrends

4

04-05_Inhoudsopgave.indd 4

20-05-15 17:55

INHOUD

OP DE COVER

Rust, reinheid en koffie

86

CITYTRIP KOPENHAGEN 39 Smaken verschillen KTC proeft Hoja Verde, La Thee, Lot 61 40 Kunst Marina Tello 42 Lifestyle Afbreekbare schoenen, lepeltje festival, body art en Spotified Borgman en Borgman 57 Back to School Spelen met smaak 59 Verse KTC Brouwer & Garos 61 KTC in beeld Hommage aan de telers 71 KTC Duurzaam Bean-to-bar uit Afrika 94 Koffiekop Leon Zaal 97 Boer in beeld Jorge Salazar Garcia 98 Cool stuff Lekker hangen, nat pak, compact opladen

32 KTC OP REIS Chocolade op de Noordpool “Verschillende stappen in het maakproces vereisen expertise en geduld: betaalbaar in arme landen, maar duur in Hawaii” 48 WAT IS… CASCARA? “De schilletjes worden in de zon of mechanisch gedroogd en daarna gemalen, zodat ze een goede extractie kunnen geven” 52 ANDERE KOEK Zomerse theecocktails door Tess Posthumus Jasmine Green Tea, Lively Lime Longdrink, Sansaronno, Ceylon Sidecar 74 INTERVIEW Marcel Clement “Je wilt care free shopping en genieten van je chocolade zonder dat er Afrikaanse gender-issues door je hoofd spoken” 82 TEAPAIRING Pulled pork met coleslaw en BBQ saus “De rooksmaak van de Lapsang is net zo stevig van smaak als het gerecht en sluit naadloos aan bij de stevige smaken van marinade, vlees, saus en sla”

5

04-05_Inhoudsopgave.indd 5

20-05-15 17:55

Macap & Mazzer

N

bonenmalers

W U IE !

Professionele kwaliteit ’on-demand’ bonenmalers voor thuis!

Een perfecte espresso, ristretto, macchiato of cappuccino begint met vers gemalen espressokoffie.

Kom langs voor het juiste advies.

Ook voor uw espressomachine.

EXPERTISE - VOORRAAD - EIGEN REPARATIESERVICE

DUIKELMAN

OLDENHOF

GERARD DOUSTR. 52 AMSTERDAM 020-6712230 ESPRESSO@DUIKELMAN.NL WWW.DUIKELMAN.NL

’S GRAVELANDSEWEG 8 HILVERSUM LANGESTRAAT 77 AMERSFOORT GASHUISPLEIN 1-5 ZWOLLE WWW.KOOKWINKEL.NL

KOOKPUNT

DOK COOKWARE

NOORDPLEIN 83 ROTTERDAM 010-4431070 ESPRESSO@KOOKPUNT.NL WWW.KOOKPUNT.NL

PASSAGE 19 DEN HAAG 070-4369696 WINKEL@DOKCOOKWARE.COM WWW.DOKHOMEOFCOOKING.NL

ONZE BRANDERS GAAN NIET DOOR DE BRIEVENBUS, MAAR HUN KOFFIES WEL! Waarom op zoek gaan naar jouw ultieme koffies als je deze gewoon thuis kan laten bezorgen? Word nu lid van Europa’s beste koffieclub en ontvang elke maand een uniek proefpakket met drie overheerlijke en zorgvuldig geselecteerde filterkoffies van drie gerenommeerde koffiebranders.

Al vanaf £18 per maand. Gratis verzending binnen Nederland en + £6,95 naar andere landen. www.thecoffeevine.com

Our roasters don’t fit through your letter box.

But their coffees do.

Voor kokos- en koffieliefhebbers Get three gorgeous new coffees from

een koffi e met Alpro Coconut ‘For Professionals’ threeBestel different roasters delivered to you bij je favoriete koffi ezaak en geniet van een heerlijke every month. koffie met subtiele kokossmaak. Ben je barista en Subscriptions as little as dan onze op zoek naarstart meer at variatie, ontdek £18 arange. month.

‘For Professionals’ Speciaal ontwikkeld voor jou.

Kijk op www.alpro.com/foodservice

Curators of great coffee

www.thecoffeevine.com | curators of great coffee

24_adv.indd 1

20-05-15 18:17

NIEUWS

Hebben?

New Yorker Adam Goldberg maakt samen met zijn vrouw, creative director Daniela Velasco, twee keer per jaar een 144 pagina’s tellend advertentievrij magazine, over een wereldstad en haar koffiecultuur. Drift brengt je uitgebreide verhalen, prachtige foto’s en hotspots.

“Koffie is de rode draad waarmee we de verhalen van een stad in woord en beeld met elkaar verbinden”, is het idee achter het magazine. De eerste editie over New York en haar koffie verscheen in januari 2015 en was in no time uitverkocht. De tweede editie brengt je naar Tokyo.

Dri ft KTC mag 2 exemplaren van een mai l Tokio weggeven. Stuur o.n l en naa r r t@koffietcaca maa k kans.

€ 21,35 driftmag.com ISBN-10: 0986296201

HELA HOLA BIOCOLA Horecagroothandel JetDrinks begon met smoothies en ijskoffie en heeft inmiddels een breed assortiment waaronder eigen producten en merken, zoals Menga smoothies en Frozen Iceccino ijskoffie. Dit voorjaar breidde JetDrinks het assortiment uit met Naturfrisk biofrisdrank. Het Deense Naturfrisk biedt, in tegenstelling tot de

meeste biologische frisdranken, bekende varianten zoals cola, bitter lemon en tonic. Biologische alternatieven op de populaire frisdranken! Verpakt in kleurrijke flessen van 250 milliliter en vrij van conserveringsmiddelen en kunstmatige kleur- en smaakstoffen. jetdrinks.nl

offiepo t Elk weekend verse koffie op de deurmat? De Eenhoorn maakt het mogelijk met een koffiepostabonnement. Voor € 35,- krijg je vijf weken lang iedere week een envelop thuisbezorgd met 200 gram vers gebrande koffiebonen ofgemalen koffie. Je maakt kennis met vijf verschillende koffielanden: Brazilië, Guatemala, Ethiopië, Kenia en Indonesië. Het ene weekend geniet je

van een zoete Rainha uit Brazilië met tonen van vanille en bloemige aroma’s, terwijl je het volgende weekend een krachtige Kenia op deurmat krijgt: fruitig met een hoge rinsheid.

OP DE TESTBANK In ‘Op de Testbank’ bespreekt barista Rahwa Gebremeskel van Coffee & Foam elk nummer een machine. Van volautomaat tot half-automaat, van cappucino’s thuis tot espresso’s op kantoor.

In dit nummer de Bestron AEM301.

Formaat: 30 cm (B) x 25 cm (D) x 26 (H), incl. molen.

Bijgeleverd: 1 filterdrager met een dubbele uitloop en 1 filterbakje, 1 grote glazen maatbeker waarin je ook je espresso’s kunt opvangen, een kunststof maatschepje en tamper in één.

Voor wie: Voor de beginnende barista.

Prijs: € 29,08 incl. btw.

Onderhoudskosten per jaar: Geen vaste.

Garantie: 5 jaar.

Aansluiting: Op basis van een waterreservoir (222,5 ml). Aan de bovenkant zit een schroefdop.

Opwarmtijd: 3 minuten.

Uitblinkers: Neemt weinig ruimte in, fel donkerrood.

Let op: Druk wordt continu opgebouwd, nooit de schroefdop openen terwijl de machine aanstaat.

Je kan met de inhoud van het reservoir maar maximaal vier espresso’s maken, alles is van kunststof, is vrij fragiel, geen koppenplateau. Als je wilt opschuimen, moet je eerst de draaiknop omzetten naar de positie van stoom, dan wordt pas de druk opgebouwd. Het water uit het reservoir wordt aan de kook gebracht zodat de druk zich op kan bouwen. Wanneer het water heet genoeg is, gaat dit omhoog en stroomt dit langzaam over de koffie. De espresso smaakt hierdoor verbrand. Door de schommelende druk-opbouw zie je nauwelijks crema op de espresso’s. De druk van het stoompijpje is hierdoor ook niet stabiel en daardoor is het moeilijk om microfoam te maken.

Conclusie: Je maakt geen mooie espresso's met dit apparaat en het schuimen van mooie microfoam is ook niet mogelijk.

Te verkrijgen via bol.com

€ 35,- via eenhoorn.eu

11

10-13_Nieuws.indd 11

20-05-15 18:01

HENK KOENEN v.o.f.

Chocolate Technology T: +31 (0)161 45 25 16 E: info@henkkoenen.nl W: www.henkkoenen.nl

CHOCOLADEMACHINES CHOCOLADEVORMEN OFFICIAL PARTNER

MET BRITA BELEEF IK DE BESTE SMAAK Ervaar onze nieuwe producten

Wilt u meer ervaren, ga naar www.professional.brita.net

bri_13003_nl_kaffee_191x126,5.indd 1 26_adv.indd 1

18.11.13 18:34 20-05-15 18:17

Melkchocolade zonder koe

CHIC

FL AVOURITES

De tijd dat je als veganist alleen pure chocolade kon vinden voor je lekkere trek is voorbij. Nieuw van Vivani is iChoc, vegan melkchocolade zonder zuivel, maar gemaakt met rijstmelkpoeder. Zonder kunstmatige ingrediënten en 100% biologisch. In de smaken Almond Orange, White Nougat Crisp, Choco Cookie en White Vanilla. Puur natuurlijk chocoladeplezier!

De nieuwe collectie Nespresso-kopjes Touch is uitgevoerd in zwart porselein € 1,99 • denieuweband.nl en afgewerkt met een siliconen grip die prettig in de hand ligt. In het bovenste gedeelte van de koffiekop komt het ontwerp van de Nespresso capsule terug. De vorm van de kop waarborgt een optimale crema, zowel in termen ! ig d n Ha van finesse als hoeveelheid. Het compacte porselein van de kop houdt de koffie op temperatuur. Verkrijgbaar als Wil je onthouden waar je die lekkere filterkoffie espresso, lungo, cappuccino en beker. dronk? Of van welke bonen je die sublieme espresso gemaakt hebt? En met welke maling? In dit koffieVanaf € 16,- per twee via nespresso.nl logboek houd je het allemaal bij. Daarnaast is er ruimte voor nog veel meer info: tasting notes, recepten, een wensenlijst en het bevat een uitleg over de verschillende koffie-aroma’s. De Moleskine Passion Journals zijn er ook voor thee en chocolade.

Lie f Logboek,

Charming C KIES

€ 19,90 via moleskine.com

Het nieuwe vlaggenschip van Jura is de Z6. Een volautomatische koffiemachine die je koffie op een nog betere manier bereidt dan je gewend was dankzij een aantal vooruitstrevende technieken. Zoals het Pulse Extraction Process (P.E.P.), een technologie die door een optimale extractietijd zorgt voor een intense koffiesmaak met een volle body, perfecte temperatuur en een mooie cremalaag. Ook nieuw is het automatisch verstellen van de luchttoevoer via een keramisch ventiel. Hierdoor wordt melk alleen verwarmd of verwarmd en tegelijk opgeschuimd tot microschuim. De nieuw ontwikkelde maalschijven van de zestraps Aroma G3 molen malen in slechts vijf seconden 16 gram koffie. Deze technieken, aangevuld met een functie waarbij met één druk op de knop het melksysteem gereinigd wordt, een intelligent watersysteem met FRID filterdetectie en een zeer energiezuinig verwarmingselement maken de Z6 tot een bijzonder vooruitstrevende machine.

Koekjes van het Spaanse merk Paul and Pippa zijn lekker, gezond en bestaan voor 100% uit natuurlijke ingrediënten. Ze zijn biologisch, van top kwaliteit én stijlvol. Er zijn vier varianten: CoCoa Chips, een gedurfde combinatie van pure cacao met zoutvlokken; Coconut Valley, met kokosnoot; Me and Grandma, een paradijs van zelfgemaakt appelkaneelgebak brengt én Lime After Time, die smaken alsof je een dessert bij je thee serveert! € 5,95 • gastromercado.nl

€ 2.390,- • jura.nl

17

16-18 Flavourites.indd 17

20-05-15 17:14

NEGEN GEHEIMEN VORMEN EEN UNIEKE SMAAK. VANDAAG ONTHULLEN WE ER ÉÉN.

De illy blend is samengesteld uit negen single origin Arabica koffies van over de gehele wereld. Eén van deze geheime ingrediënten is de Monoarabica Brazil. Deze single origin heeft een intens smaakpatroon: stevige body, maar tegelijkertijd fluweelzacht.

Een duidelijke noot van chocolade verrijkt met hinten karamel en geroosterd brood.

live happilly

38_adv.indd 1

20-05-15 18:17

KTC UITGELICHT

De ontdekking van de

KERAFATBOON IN INDONESIË ONTDEKT MARC ARGELOO EEN HOOGWAARDIGE CACAOBOON DIE IN DRIE JAAR TIJD TOT DE PRODUCTIE VAN EEN FINE FLAVOUR CHOCOLADE LEIDDE, DE PAPOEA KERAFAT. TEGELIJKERTIJD DIENT DEZE VONDST EEN ANDER DOEL: DE BESCHERMING VAN HET REGENWOUD VAN DE PROVINCIE PAPOEA. Tekst en fotografie Marc Argeloo

Cacaobomen groeien in de tropen in een tweeduizend kilometer brede zone rond de evenaar.

De herkomst ligt in landen rond de Amazonerivier, zoals Brazilië, Peru en Ecuador. Van daaruit verspreidde cacao zich met hulp van de mens over alle landen met een tropisch klimaat.

De verspreiding van cacao komt daarmee overeen met de landen met tropisch regenwoud.

De aanleg van cacaoplantages en -tuinen gaat vaak gepaard met de kap van dat regenwoud. Dat was voor het Indonesische Wereldnatuurfonds aanleiding om een project met cacaoboeren in de provincie Papoea te starten. “Verhoog de productie van de bestaande cacaotuinen van individuele boeren en stop daarmee de kap van het regenwoud grenzend aan deze tuinen”, was de achterliggende gedachte.

GRATIS CACAOSTEKKEN Het precieze moment van de introductie van cacao in Indonesië is onduidelijk. Het is zeker dat cacao op Java aanwezig was in 1709 en op de Molukken in 1719, hoewel sommige bronnen de aanwezigheid van cacao in Indonesië al rond 1600 plaatsen. Een versnelde verspreiding over Indonesië en andere delen van Zuidoost-Azië vond aan het einde van de achtt iende eeuw plaats onder invloed van het Nederlandse koloniale bestuur. De cacaoteelt bereikte Papoea toen nog niet. Pas in 1950, toen Papoea onderdeel was van Nederlandsch Nieuw-Guinea, werd cacao door de Nederlanders geïntroduceerd op het noordelijke eiland Yapen. Vier variëteiten uit het buurland Papua Nieuw-Guinea, dat toen een Australische kolonie was, werden

20

20-23_KTC_Uitgelicht_v2.indd 20

20-05-15 17:15

Chocolade op de Noordpool

32-37_KTC_op_Reis.indd 32

20-05-15 17:20

KTC OP REIS

THE BIG ISLAND

i i a w a H HET IS HIER DAT SARA S’JEGERS TWEE JAAR GELEDEN ALS CHOCOLADEGROENTJE ALLES LEERDE OVER HET GROEIPROCES VAN CACAO. DIT JAAR KEERDE ZE TERUG EN ONTDEKTE ZE “TOT GROOT JOLIJT” DAT DE BOMEN DIE ZE MEE IN DE GROND ZETTE, INTUSSEN VRUCHTEN DRAGEN. ZE GAAT OP ONDERZOEK UIT NAAR DE STATUS VAN DE ‘HAWAIIAANSE CHOCOLADEREVOLUTIE’.

Tekst en fotografie Sara S’Jegers

33

32-37_KTC_op_Reis.indd 33

20-05-15 17:20

DE STA MGAST

DE STAMGAST

Eva de Roovere Ze is als hoogst originele singer-songwriter behoorlijk bekend in Nederland en wereldberoemd in BelgiĂŤ: Eva de Roovere (36). Haar debuut-cd werd triple goud in eigen land, het tweede kreeg de platina status. In Nederland brak ze door met het nu al klassieke Fantastig Toch (Slaap lekker ding) in samenwerking met rapper Diggy Dex. Ze werkte samen met grootheden als Herman van Veen, Boudewijn de Groot en Liesbeth List en won ook nog eens als eerste Vlaamse het Leids Cabaret Festival!

Tekst Coen Seur Fotografie Eva Broekema

44

44-47_Stamgast_Eva_v2.indd 44

21-05-15 10:13

DE STA MGAST

45

44-47_Stamgast_Eva_v2.indd 45

20-05-15 17:26

Ontvang maandelijks minimaal 15 luxe tijdschriften vanaf slechts e14,95 per maand

Bespaar tot 80% korting op de winkelprijs De tijdschriften blijven uw eigendom Tijdschriften afgestemd op uw bedrijf Nieuwe tijdschriften van de voorlaatste editie Gratis bezorging door PostNL 079 - 3162051

50_adv.indd 1

www.deleestafel.nl

20-05-15 18:16

ANDERE KOEK

LIVELY LIME LONGDRINK Recepten Tess Posthumus namens Dilmah Fotografie Gerhard Witteveen

Zomer en cocktails!

Op je balkon, in je tuin of langs de waterkant.

Cocktails op basis van thee lessen je dorst en zijn verrassend veelzijdig. Tess Posthumus maakte voor KTC cocktails en mocktails met Dilmah thee. Cock tails die je met deze recepten heel gemakkelijk zelf maakt.

TIPS EN BENODIGDHEDEN Voor het maken van al deze cocktails brouw je de thee warm. Bewaar de gezette thee maximaal een dag, daarna gaan de smaak en kwaliteit achteruit.

Shake met veel ijs, zodat de temperatuur van je drank snel genoeg daalt zonder dat de thee teveel verdunt. Verder heb je een cocktailshaker gevuld met ijsblokjes nodig en een fine strainer (een cocktailzeefje). Heb je geen fine strainer, dan kun je ook een theezeefje gebruiken. Dit houdt de ijsblokjes tegen als je de cocktail uit de shaker in een glas schenkt. Met ieder recept maak je één cocktail.

45 ml Beefeater gin / 130 ml Dilmah Lively Lime and Orange Fusion / 20 ml vers citroensap / 10 ml Monin vanillesiroop / 1 druppel Angostura bitters / ijsblokjes om mee te serveren Garnering: 1 schijfje sinaasappel / 1 kaneelstokje

• Zet de thee in water van 100°C, laat 4 minuten trekken en laat afkoelen • Giet de afgekoelde thee met de andere ingrediënten bij het ijs in de cocktailshaker en shake • Zeef de drank in een met ijs gevuld glas • Garneer met schijfje sinaasappel en kaneelstokje

52

52-55_Andere_Koek_v2.indd 52

20-05-15 17:29

DIT IS NIET ZOMAAR EEN KOFFIEBOER

DIT IS REINALDO

Want we kennen hem en alle andere 63.000 boeren die deel uitmaken van ons AAA Sustainable Quality™ programma persoonlijk. Sinds 2003 werken we namelijk nauw samen met zowel koffieboeren als Rainforest Alliance. Dit doen we om de toekomst van kwaliteitskoffie te beschermen. Zo kunnen we altijd de hoogste kwaliteit koffie blijven bieden. En dit is slechts één voorbeeld van hoe we van elk Nespresso kopje een Positive Cup maken.

www.nespresso.com/positive

80_adv.indd 1 16051-NLDmay15 KoffieTcacao PositiveCup_2015_Reinaldo SP 210x265_CB.indd 1

21-05-15 10:12 16:38 21/05/15

BACK TO SCHOOL

Spelen met smaak Illustratie Maren Bruin

het etten an koffie e aterte peratuur liggen, je moet tussen moet tussen de 92 en 96 graden . oor e ra koffie per l ter e ru ken en e koffie lter oor n an ca et re oet e ro er ale e roc etp hele en oor lterkoffie oet het na e nuten uren. e oet lterkoffi e re el n en. oet eel nuten e oo en. at koffie etten echt o tren

Gelukkig niet. Wel is het handig als je weet welke factoren de smaak van je koffie beïnvloeden en hoe je binnen marges met die factoren kunt spelen. Uiteindelijk gaat het erom dat je de juiste balans vindt om de smaakeigenschappen van je koffieboon het beste tot zijn recht te laten komen.

Watertemperatuur Hoe hoger de temperatuur van het water waarmee je je koffie zet, hoe meer smaak tot ontwikkeling komt. Maar is meer smaak ook beter? Belangrijker is dat je weet welke smaken je wilt proeven. Niet teveel bitters, niet teveel zuren. Moleculen in koffie bewegen in heet water sneller dan in koud water. Laat maar eens een paar druppels inkt in een glas koud en in een glas warm water vallen. Je ziet dat de inkt zich in warm water veel sneller verspreidt dan het koude water. Polyfenol moleculen zijn medeverantwoordelijk voor de bittere smaak van koffie. Het zijn grote moleculen die gemakkelijk oplossen in heet water. Bij een lage temperatuur of korte trektijd krijgt bitterheid minder kans. Bitter staat in de natuur vaak voor giftig en dus gevaar, daar zijn we gevoelig voor. Bitter overheerst als smaak, waardoor we andere smaken in koffie moeilijk kunnen waarnemen.

Doseren Een klein beetje meer of minder koffie kan al een groot verschil maken. Veel koffie geeft meer smaak, weinig koffie geeft minder smaak.

Hoe meer stofjes je oplost in water, hoe sterker de koffie zal zijn. Wil je meer van die mooie bloemige aroma’s in je kopje? Gebruik dan

meer koffie. Realiseer je wel dat wanneer je meer koffie in je filterdrager of koffiefilter doet, je de doorlooptijd ook langer maakt, wat weer invloed heeft op de smaak. Gebruik daarom bij meer koffie een grovere maling en bij minder koffie een fijnere maling.

Maalfijnheid Welke maling je kiest is afhankelijk van je zetmethode. Door grover of fijner te malen beïnvloed je de tijd die koffie en water met elkaar in aanraking zijn. Bij een fijne maling zijn water en koffie langer met elkaar in contact. Bij een langere contacttijd worden er meer smaken, maar ook meer bitters geëxtraheerd. Grover malen heeft de omgekeerde werking. Een grovere maling heeft een kortere extractietijd. Daardoor krijg je meer zuren in je kopje.

Zuurstof De grootste vriend van de mens heeft een duidelijk minder goed effect op levensmiddelen. Als koffie in aanraking komt met zuurstof, start het oxidatieproces. Dit heeft een behoorlijk vernietigende werking op de mooie aroma’s in koffie. Gebruik koffie daarom in kleine hoeveelheden en bewaar de koffie zoveel mogelijk luchtdicht.

Experimenteer Wat is de beste watertemperatuur, dosering of maalfijnheid? Je snapt vast dat je op deze vraag geen eensluidend antwoord zult krijgen. Het beste advies: Vergeet regeltjes en experimenteer!

Richard Schukkink geeft vanuit zijn bedrijf The International Tea & Coffee Academy (ITC) trainingen aan liefhebbers en professionals. Zijn voortdurende zoektocht naar kennis brengt hem naar alle koffieen theeuithoeken op de wereld. In januari 2015 startte hij met Jessica Tolboom de International Cacao Academy.

57

57_Back_to_School.indd 57

20-05-15 17:31

kwartKTC 6/6/13 12:16 AM Pagina 1

www.32cup.com

Gruppo Italiano Macchine Espresso

Bonagusto B.V. is exclusief importeur van de merken Portioli, GIME & Silkenty voor de Benelux.

Voor meer informatie belt u met 030-2680227 of stuurt u een e-mail naar info@portioli.nl. www.portioli.nl

BWT - Europe’s No. 1 in Water Technology Het ene water is het andere niet.

Daarvoor zijn de eigenschappen van water te veranderlijk en de functies te verschillend.

Wij ontwikkelen en verkopen oplossingen voor het optimaliseren van water voor het betreffende gebruiksdoel.

BWT water+more heeft altijd de passende technologie waarmee u op het ‘point of use’ perfect kunt voldoen aan de eisen met betrekking tot het water.

BWT- de internationaal leidende watertechnologiegroep. info.water-and-more@bwtnederland.nl info.water-and-more@bwt.be www.BWT-wam.com

BWT - Perfect water for gastronomy 58_adv.indd 1

20-05-15 18:16

VERSE KTC

HAVE YOU MET… Brouwer & Garos?

Maak kennis met nieuwkomers in de ee wereld van koff ie, th en cacao!

Tekst Charlotte Leemans • Foto Eva Broekema

Smaaksensatie op smaaksensatie Bernard: “Na een lange dag reizen was ik bij een van onze theefamilies thuis. Zij boden mij een kopje Dong Ding oolong aan en ik werd op slag verliefd op de smaak en het feit dat de thee zo doorevolueert in je mond.” Sindsdien zijn de vrienden op zoek naar complexe, bijzondere aftertaste tea. Aron: “Dit is thee waarvan één slok smaaksensatie op smaaksensatie kan geven. Van zoet naar houtig en terug.”

“Deze aftertaste tea wordt nu alleen nog door importeurs zelf gedronken” Brouwer & Garos richt zich komende twee jaar allereerst op theekenners, -liefhebbers en het hogere segment van de horeca in de Benelux. Bernard: “Daarna zullen we uitbreiden naar de rest van Europa. Het is essentieel dat onze thee goed wordt gezet. Een training zit dus altijd inbegrepen.”

De studenten Aron Brouwer en Bernard Garos vertoeven in de zomer van 2014 een paar maanden in Taiwan. Ze worden op slag verliefd op Taiwanese thee en besluiten het te gaan importeren. “Er wordt al veel goede thee verkocht in Nederland. Wij willen nog een stapje verder gaan en thee met de allerbeste nasmaak verkopen. Aftertaste thee wordt nu alleen nog door importeurs zelf gedronken.”

Als Aron (23, geschiedenis) en Bernard (24, financiële economie) in Taiwan aankomen, hebben ze nog nooit iets anders gedronken dan supermarktthee. Ze nemen deel aan een samenwerkingsprogramma van universiteit, bedrijven en overheid om de banden met Taiwan te versterken. Ze delen een dormroom, leren elkaar en de Taiwanese thee kennen en een paar maanden later zijn ze in Taiwan opgeleide Tea Masters én starten ze samen het theebedrijf Brouwer & Garos. Zo snel kan het gaan.

Van hazelnoot naar peer Mariëlla Erkens is een van de theesommeliers die Brouwer & Garos Aftertaste Tea inkoopt voor haar proeverijen.

Mariëlla: “De thee is complex en van hoge kwaliteit. De Tie Guan Yin bijvoorbeeld heeft eerst een licht geroosterde en hazelnootachtige smaak, even later doet hij denken aan een mooi gebalanceerde Calvados. De afdronk heeft een rijpe, zoete, sappige, smeuïge peersmaak.”

Voor ze naar Taiwan gingen volgden Aron en Bernard al een basiscursus Chinees. Aron: “Deze zomer ga ik drie maanden Chinees studeren in Taiwan. Dat is een waardevolle investering in het contact met onze theefamilies, mensen die hun kennis al generatie op generatie overdragen. We reizen elk seizoen naar Taiwan om de seizoenstheeën met de allerfijnste afdronk te selecteren. De tickets voor de komende twee jaar zijn al geboekt!”

Wie: Aron Brouwer en Bernard Garos Wat: Importeren aftertaste thee Sinds: Najaar 2014

59

59_Verse_KTC.indd 59

20-05-15 17:34

ABONNEER JE NU OP KTC! MEER KOFFIE • MEER THEE • MEER CACAO • MEER REIZEN MEER GENIETEN • MEER NIEUWTJES • MEER GADGETS • MEER BAKKEN MEER SPOTS • MEER WETEN • MINDER PRUT • MINDER SLAPPE ZAKJES

en aar lan a koffieTcacao a nu lecht

ne

nor ale pr

KTC OP DE ZAAK? e e plaren per e t e. u aar oor een aar nor ale pr

T a a ne oor e el o al ca eau Regelen doe je op koffieTcacao.nl a onneren

60_Abo_pagina_15.indd 60

20-05-15 18:16

KTC IN BEELD

e g a m m o HAAN DE TELERS De Braziliaan Sebastião Salgado (1933) begint in 1973 een carrière als fotograaf om het leven van de boeren in Zuid-Amerika en Afrika en hun migratie te documenteren.

Ook de liefde voor de koffieteelt legde Salgado tot in detail vast. Van de kundige beweging waarmee de koffiebessen geplukt worden tot de arbeiders die betrokken zijn bij het transport van het geoogste fruit en de werknemers die verantwoordelijk zijn voor het precieze droogproces.

De samenwerking tussen Illy en Salgado begon in 2002 toen zij samen het project Il Principo startten. Il Principo toont hun gemeenschappelijke aandacht voor thema’s als duurzame ontwikkeling, respect voor lokale culturen en liefde voor de aarde. Salgado’s foto’s zijn momenteel te bewonderen in het ‘Coffee Cluster’ tijdens Expo Milano 2015 waar Illy optreedt als officiële koffiepartner.

Fotografie Sebastião Salgado / Amazonas Images

61

61-67_KTC_in_Beeld_v2.indd 61

20-05-15 17:46

IHNETAEDREVRI E W

MARCEL

t n e m e l C DIT JAAR WERKT HIJ TIEN JAAR VOOR RAINFOREST ALLIANCE. SINDS VORIG JAAR IS MARCEL CLEMENT (41) DIRECTEUR MARKET TRANSFORMATION VOOR EUROPA, MIDDENOOSTEN EN AZIË. KOFFIETCACAO REDACTEUR CHARLOTTE LEEMANS BLIKT MET HEM TERUG OP DE TRANSFORMATIES VAN DE AFGELOPEN TIEN JAAR ÉN VRAAGT HEM NAAR DE TRANSFORMATIES DIE IN HET VERSCHIET LIGGEN. OF ZOUDEN MOETEN LIGGEN. Tekst Charlotte Leemans Fotografie Lennaert Ruinen (portret) en Rainforest Alliance

74

74-79_Interview_Clement.indd 74

20-05-15 18:05

Vertrouwen, transformatie, marketing, keurmerken, schaarste, care free shopping, macht, kwaliteit, risk management, geld, korte termijn

74-79_Interview_Clement.indd 75

20-05-15 18:06

TE A PA IRING

TEAPAIRING Pulled pork met coleslaw en BBQ saus

HOLY SMOKY MARY

Drink bij dit gerecht een stoere, ijskoude theecocktail: de Holy Smoky Mary waarin onder andere Lapsang Souchong. De rooksmaak van de Lapsang is net zo stevig van smaak als het gerecht en sluit naadloos aan bij de stevige smaken van marinade, vlees, saus en sla. De thee in de cocktail versterkt de umami van het tomatensap en die van het gerecht. De tomatensap past ook goed bij de marinade waarin het vlees is gestoofd. De wodka maakt de cocktail complexer, maar is niet per se nodig. Dit gerecht is ook lekker met warme gerookte thee.

BEREIDING (6 PERSONEN)

Maak eerst de cold brew van thee. Laat 10 gram Lapsang Souchong de hele nacht of minimaal 3 uur trekken in 8 deciliter koud water. Zeef via een trechter boven een goed afsluitbare fles, pot of een thermosfles (niet voor koffie gebruikt!) en zet koel.

Neem 6 longdrinkglazen en vul deze met: 3 ijsblokjes van elk 1 deciliter cold brew thee, 1 deciliter tomaten-groentesap, een kneepje limoensap, een scheutje tabasco. Optioneel: 10 milliliter wodka. Zet in ieder glas een stengel bleekselderij om te roeren.

lled Het recept van de Pu Q saus BB en aw pork met colesl ! te si ze on vind je op

BOMBAY BUBBLE

Voor wie niet van rooksmaak en/of tomatensap houdt en toch een pittige cocktail wil. Ook hier verdiept de thee de smaak, zowel van de cocktail zelf als van de gerechten. De aroma’s van hout, mout en blonde tabak passen goed bij dit krachtige gerecht. De gin is bij deze cocktail essentieel voor de balans. Wees hier wel voorzichtig mee, hij is snel te dominant!

BEREIDING (6 PERSONEN)

Laat 10 gram stevige zwarte thee, bijvoorbeeld Assam, de hele nacht of minimaal 3 uur trekken in 8 deciliter koud water. Zeef via een trechter boven een thermosfles (niet voor koffie gebruikt!) en zet koel.

Vul een Boston shaker met 3 ijsblokjes van 10 milliliter gin, 2 deciliter cold brew zwarte thee, 1 scheutje gembersiroop en enkele druppels Angostura bitters.

Shake en verdeel over twee whiskyglazen. Vul aan met Spa Rood of ander bruiswater. Herhaal nog twee keer voor de overige vier glazen.

Dit gerecht is zeer geschikt voor een picknick of BBQ. Alles kan van tevoren klaargemaakt worden. Pak de pulled pork in aluminium folie als je het warm wilt serveren bij de BBQ. Leg ingepakt circa 20 minuten op het rooster van de BBQ. Doe tussen het broodje, samen met wat coleslaw en BBQ saus. Voor een picknick verpak je alles apart in goed afsluitbare kommen en serveer je het koud.

82

82-83_TeaPairing.indd 82

20-05-15 17:56

Recept en theesuggestie Mariëlla Erkens • Illustratie Holly van de Coevering

TE A PA IRING

83

82-83_TeaPairing.indd 83

20-05-15 17:56

CITYTRIP

KOPENHAGEN

e Rust, reinheid en koffi uijver fie Marc Kl Tekst Maarten van der Jagt • Fotogra

GEEN STAD IN DE WERELD HEEFT ZICH HET AFGELOPEN DECENNIUM ZO OP DE CULINAIRE KAART WETEN TE ZETTEN ALS KOPENHAGEN. MET ’S WERELDS BESTE RESTAURANT NOMA ALS AMBASSADEUR VAN THE NEW NORDIC CUISINE EN VOORUITSTREVENDE KOFFIEBRANDERIJEN VAN WERELDFAAM. Denk je aan Kopenhagen, dan denk je wellicht aan het beeldje van de kleine zeemeermin, de hippiewijk en zelfverklaarde vrijstaat Christiania, het fietsersparadijs, de grachtenpanden, toprestaurants en het pretpark Tivoli.

Als je de stad doorkruist voor de meest interessante koffie- thee-, en cacaospots, dan laat Kopenhagen ook andere kanten zien. Wat vooral opvalt is de enorme rust op straat. Niet alleen is er weinig autoverkeer. - De Kopenhager fietst! Het lijkt ook wel of de regisseur van de stad het geluid heeft weggedraaid. De stad lijkt een omgekeerde versie van een drukke mediterrane stad als Napels.

Vooral in de buitenwijken zijn de straten lang én recht én leeg. Omdat er geen boom te vinden is, lijkt het ook alsof alle kleurinstellingen op zwart-wit zijn gezet. Daarbij bezit het ontwerp van het gemiddelde gebouw de speelsheid →

86

86-93_Citytrip_Kopenhagen.indd 86

20-05-15 17:57

CITYTRIP

87

86-93_Citytrip_Kopenhagen.indd 87

20-05-15 17:57

WISSELCOLUMN

Ontspan

NIET STOREN! Zomer is: met een boek en een drankje relaxen in deze fijne hangstoel Globo.

Stabiel en veilig door meerdere op elkaar bevestigde lagen van waterdicht vurenhout. De Globo is uitgerust met een groot, zacht kussen. Hang hem aan een boom, onder een overkapping of gewoon in de woonkamer. Wil je hem los in de ruimte plaatsen?

Een bijpassend standaard is apart verkrijgbaar. € 434,- via vivalavidalifestyle.com

chtje Koop een lichtje, geef een li De WakaWaka Power+ is een krachtige, compacte oplader en (zak)lamp op zonne-energie. Het laadt zo goed als elk type telefoon en klein elektronisch apparaat op én geeft tot wel 150 uur veilig en duurzaam licht. WakaWaka ('helder licht' in Swahili) streeft naar het beëindigen van de energie-armoede.

De opbrengsten van de verkoop van WakaWaka producten in het westen worden gebruikt om dezelfde producten beschikbaar te maken voor 'off-grid' gemeenschappen over de hele wereld. € 69,- via waka-waka.com

Strak in pak op je plank

Je komt wel heel cool het water uit in dit True Wetsuit van surfmerk Quicksilver.

Geen gedoe met omkleden als je tijdens je pauze even wilt boarden en op tijd terug moet zijn op kantoor. Perfecte snit, twee millimeter dun jersey neopreen, superwaterafstotend shirt én een das. Ook verkrijgbaar als smoking.

Vanaf € 2.200,- • truewetsuits.jp

Japanse theegebruiken neem ik altijd met me mee, waar ik ook woon. Dus ook in Nederland en de VS drink ik vier keer per dag twee kopjes Japanse groene thee. Dat ontspant me. Japanse groenetheeblaadjes worden na de pluk en voor het drogen gestoomd. Daardoor blijven er extra stoffen in de thee bewaard die een kalmerende werking op je hebben.

Maar het is niet alleen de thee die me rust geeft . De ontspanning begint al bij de Japanse manier van theezetten.

Aandachtig en met alle tijd. Om theewater op de juiste temperatuur te krijgen, gebruiken we geen thermometer, we nemen daarvoor een kopje, een kom en een theepot, een kyusu. Zodra het water kookt, giet ik het in een theekopje.

Daardoor daalt de temperatuur van het water met zo’n zeven tot tien graden.

Dan giet ik het water in een kom en daalt de temperatuur weer zo’n zeven tot tien graden. Tot slot giet ik datzelfde water in de kuysu. Dan heeft het water een temperatuur van 75 à 80 graden bereikt, goed voor het zetten van een mooie sencha of andere groene thee. Het zou mooi zijn als net zoveel mensen in het westen met net zoveel aandacht hun thee zouden zetten, om nog meer van hun theemoment te kunnen genieten.

Tomoko Gerritsen verhuisde in 2011 van Japan naar Nederland waar ze tot mei 2015 woonde.

Ze was eigenaresse van de webshop Green Tea & Co. Onlangs verhuisde ze naar Amerika. Ze is gecertificeerd Japanse-theespecialist.

KTC magazine vraagt elk nummer een professional uit de koffie-, thee- of cacaobranche om zijn/haar hersenspinsels en anekdotes met ons te delen.

98

98_CoolStuff_Wisselcolumn.indd 98

20-05-15 17:52

KTC MAGAZINE VERKOPEN IN JE ZAAK?

Willen jouw gasten de KTC die ze in je zaak lezen kopen? Dat kan!

Onze verspreider VMBpress regelt dit voor je. Zonder risico!

• Al mogelijk vanaf 4 nummers per editie • Je betaalt alleen voor wat je verkoopt • Slechts één keer per kwartaal afrekenen • Jij bepaalt het assortiment (naast KTC keuze uit meer dan 250 tijdschriften)

Foto Medea Huisman

Ook KTC magazine verkopen? Neem contact op met VMBpress vmbpress.nl • info@vmbpress.nl • 0251 257 935

84_adv_KTC.indd 1 99_adv.indd 1

16-10-14 16:29 20-05-15 18:13

ERVAAR DE ZACHTE SMAAK VAN DOLCE

Ervaar PIAZZA D’ORO Dolce. Een zeer aangename koffie met een soepel en zacht karakter. Deze perfect gebalanceerde melange biedt een bijzondere smaakbeleving met subtiele nuances van abrikoos en vers geroosterde dop pinda’s. Ervaar alle smaken van PIAZZA D’ORO op www.piazzadoro.nl.

SMAAKVOL

PDO ads Dolce Forza Estremo 210x265 DEF.indd 1 100_adv.indd 1

VOL VAN SMAAK

28-04-15 17:40 20-05-15 18:11