koffieTcacao 22

K T C MAG A ZINE # 22 • MR T-MEI 2017 • €5, 9 9

DUBBELINTERVIEW FRANÇOIS GEURDS & ROB BERGHMANS CITYTRIP KOFFIELAND JAPAN | REPORTAGE HET CACAODILEMMA UITGELICHT BATCH BREW | KTC OP REIS THEEBAKERMAT ASSAM

Cover_KTC22-v3.indd 3

24-02-17 15:35

Een kopje koffie is 98% water. u filtert de koffie - waarom niet het water?

MET BRITA PROFESSIONAL. Gefilterd water - de ideale basis voor geweldige koffie en thee.

www.brita.net ACF_Magazine_210x265mm_Coffee 2.indd 1 002_Adv.indd 1

17-5-2016 15:41:28 24-02-17 15:15

HEADER

COLOFON

COLOFON & VOORWOORD

LANGERE DAGEN MET KTC

KOFFIE T C AC AO MAG A ZINE IS EEN UI TG AVE VAN KOFFIE T C AC AO B.V. EN VERS CHIJN T 4 KEER PER JA AR. INFO @KOFFIE T C AC AO.NL , W W W.KOFFIE T C AC AO.NL UI T GE VER / HOOFDREDAC TEUR MARC KLUIJVER, MARC@KOFFIE T C AC AO.NL BL ADMANAGER JAINY G ANS , JAINY@KOFFIE TC AC AO.NL EINDREDAC TEUR MARGOT SMOLENA ARS , MARGOT @KOFFIE T C AC AO.NL AR T DIREC T ION EN VORMGE VING DE DESIGN K AN T INE A AN DI T NUMMER WERK TEN MEE NIEL S BAKKER, RONNY BILLEMON, WILLEM BOOT, E VA BROEKEMA , MAREN BRUIN, JENS CR ABBÉ, HOLLY VAN DE COE VERING , DEIRDRE DEPRE T T ERE, MAURICE GELUK , VER A HOFMAN, HENK JAN L A AT S , ENRICO MALTONI, ES T HER MA A SDAM, KERI MOL , NAT UR ALIS , D OMINIQUE PERS OONE, ELINE RIJNVOS , AUK JE VAN ROSSUM, JELLE VAN ROSSUM, LENNAER T RUINEN, G ABRIEL A SANCHEZ Y SANCHEZ, RICHARD S CHUKKINK , COEN SEUR, ROEL S T EENBERGEN, JACK S T EIJN, SIEM VERS T R AE T EN, ISABELLE QUIRYNEN, MEGIN ZONDERVAN LI THOGR AFIE SEBA S T IA AN HANEKROOT (COLOUR AND BOOK S) DRUK WERK HABO DACOS TA BV, VIANEN DIS TRIBU T IEMANAGEMENT MAGNE T BV DIS TRIBU TEUR BE TAPRESS B.V. (NL ) EN AMP NV (BE) LEZERSS ERVICE WIL JE EEN ABONNEMEN T AFSLUI T EN OF C ADE AU GE VEN? G A DAN NA AR KOFFIE T C AC AOMAG A ZINE.NL/ ABONNEMEN T EN. EEN ADRES WIJZIGING D OORGE VEN OF ANDERE ABONNEMEN T S VR AGEN? CHECK KOFFIE T C AC AO.NL/F-A- Q. OF REGEL DIREC T BIJ ONZE ABO -PAR T NER IN NEDERL AND: 0 9 0 0 -ABOL AND OF 0 9 0 0 -226 52 63 (€ 0,10 PER MINUU T ), ABOL AND.NL EN VOOR BELGIË: +32 (0)28 0 8 55 23, ABOL AND.BE ABONNEMENT S PRIJZEN JA AR ABONNEMEN T PAR T ICULIEREN (4 NUMMERS) NEDERL AND EN BELGIË: € 23,9 6. JA AR ABONNEMEN T BEDRIJVEN (4X 5 NUMMERS) NEDERL AND EN BELGIË: € 119, 8 0 (INCL. B T W ). BUI T EN NEDERL AND/BELGIË BE TA AL JE E X T R A P OR TOKOS T EN. HE T ABONNEMEN T S GELD DIEN T VOORUI T T E WORDEN BE TA ALD, JE ON T VANG T HIERVOOR EEN FAC T UUR. ABONNEMEN T EN WORDEN VOOR 4 NUMMERS A ANGEG A AN, T ENZIJ ANDERS VERMELD EN LOPEN S T ILZ WIJGEND D OOR. OPZEGGINGEN DIENEN 12 WEKEN VOOR AFLOOP VAN DE ABONNEMEN T SPERIODE IN ONS BEZI T T E ZIJN. NA 4 NUMMERS MAG HE T ABONNEMEN T T USSEN T IJDS WORDEN OP GEZEGD. HE T ABONNEMEN T S TOP T DAN OP ZIJN VROEGS T 3 MA ANDEN NA OPZEGGING. OPZEGGEN K AN VIA KOFFIE T C AC AO.NL/F-A- Q KOFFIE T C AC AO B.V. LEG T VAN ABONNEES GEGE VENS VA S T VOOR DE UI T VOERING VAN DE (ABONNEMEN T S) OVEREENKOMS T. DEZE GEGE VENS KUNNEN WORDEN GEBRUIK T OM JE T E INFORMEREN OVER RELE VAN T E DIENS T EN EN PRODUC T EN. INDIEN JE OP DEZE INFORMAT IE GEEN PRIJS S T ELT, DAN KUN JE EEN MAIL S T UREN A AN ABONNEMEN T EN@KOFFIE T C AC AO.NL. COPYRIGHT NIE T S UI T DEZE UI TG AVE MAG OPENBA AR WORDEN GEMA AK T OF WORDEN GEREPRODUCEERD D OOR MIDDEL VAN DRUK , FOTOKOPIE, FILM, IN T ERNE T OF OP WELKE ANDERE WIJZE DAN OOK ZONDER VOOR AFG A ANDE S CHRIF T ELIJKE TOES T EMMING VAN DE UI TGE VER.

Foto Keri Mol @Ivoorkust

M

isschien was het het gebrek aan sneeuw om sneeuwbalgevechten te houden en ijs om op te schaatsen, maar afgelopen winter gaf ruimte tot nadenken. Dat resulteerde in een bijzonder goed gevuld lentenummer. Zo signaleerden wij al geruime tijd de kwaliteitssprongen die met batch brew-machines worden gemaakt (p. 54). Grotere hoeveelheden koffie zetten met complete controle over het brouwproces. Superhandig voor in je zaak en voor sommigen ook voor thuis! Een ander punt dat ons al geruime tijd bezighoudt is koffie in toprestaurants. Veelal een ondergeschoven kindje terwijl het toch de afsluiter is van je avond. We daagden daarom François Geurds en Rob Berghmans uit om te reageren op een aantal stellingen (p. 18). Dit leverde een heel boeiend gesprek op, zo boeiend zelfs dat de twee koffiefanaten na het interview nog drie kwartier met de ModBar bleven spelen. Onze theecolumnist Deirdre maakte een prachtige reis naar Assam in India en

vertelt in geuren en kleuren over de ontwikkelingen die hier plaatsvinden (p. 66). Steeds meer kwaliteitsthee vindt zijn weg vanuit deze vallei naar ons, theedrinkers. En de omstandigheden waaronder dit gebeurt verbeteren ook nog eens aanzienlijk. Ditzelfde geldt helaas niet voor de Ivoorkust.

Eind 2016 reisden we met UTZ af naar deze cacaoproductiegigant om meer inzicht te krijgen in de wereld van certificering, coöperaties en productie (p. 32). Deze reis opende onze ogen, het ware verhaal achter die reep chocolade uit de supermarkt is lang niet altijd zo rooskleurig. Hou je van chocolade, dan is dit een must read.

Dit zijn mijn favorieten dit nummer en ik ben benieuwd naar die van jou. Deel je mening over KTC via onze sociale kanalen zodat we met elkaar elk nummer nog mooier en interes­santer kunnen maken.

Marc Kluijver

hoofdredacteur

Like ons ! ook op Faceb

acao

/koffietc Coverbeeld Gabriela Sánchez y Sánchez de la Barquera (zie p. 6)

3

003-Colofon + Voorwoord_#22.indd 3

3

24-02-17 15:38

INHOUD

COLUMNS 25 KOFFIE Willem Boot Koffieproeven is hersengymnastiek 49 KOFFIE Esther Maasdam Toegankelijk is ook lekker 65 COLUMN CACAO Dominique Persoone Het gelijk van Montezumag 85 THEE Deirdre Deprettere Avonturen dankzij een kopje thee 98 WISSELCOLUMN Karel Thieme Gekookte Spa

GESPOT De hotste koffie-, theeen cacaospots in Nederland, België en Verweggistan

26 DELICIOUS HOOGLAND UTRECHT 27 ROCKET BEAN ROASTERY RIGA 38 PELICAN ROUGE AMSTERDAM 39 COFFEELAB UC EINDHOVEN 72 HET LOKAAL AMERSFOORT 73 FOODZIE DEN HAAG

44

DE STAMGAST ARJAN ERKEL

RUBRIEKEN

Volg KTC op Instagram: instagram.com/ koffietcacao

03 Voorwoord 06 KTC groot in beeld De covers op een rijtje 08 K TC nieuws thee deel II, oneindig branden, h-oat-spots, pepermuntje?

11 Mean Machines LaMarzocco GS 12 Flavourites all-in-one koffie, rondje thee, krrrachtig bakkie, choco safari 17 H et voorwerp De cuppinglepel 29 Op de testbank Profitec Pro 300 31 Smaken verschillen KTC proeft Blommers koffie, Dille & Kamille thee en Akesson’s chocolade 40 Kunst TK Circus

4

004-005_Inhoudsopgave-KTC22.indd 4

24-02-17 15:53

INHOUD

OP DE COVER

KTC IN BEELD

75

42 Lifestyle De andere kant van Londen, muziek van Sowieso en thee voor op je gezicht.

50 Wat is... cacaoboonfermentatie?

53 Back to school De origine van single origin 59 Verse KTC Coupe de Chocolat 60 Andere koek De jonge foodie 81 KTC Duurzaam Een keurmerk voor keurmerken 82 Trends Leidingwater zorgt voor technische stress 86 Koken met chocolade Mole met rundvlees 94 Koffiekop Lisanne Booij 97 Boer in beeld Walter Rodriguez Vargas 98 Cool stuff Lente in de kop, moeilijke wijn, muizenplaag

18 INTERVIEW François Geurds & Rob Berghmans Rob: “Als ze na vele dagen afstellen één boon goed leren kennen, zijn we al heel goed bezig” 32 REPORTAGE het cacaodilemma “Die reep chocolade in de supermarkt kan niet zo goedkoop zijn als deze 100 procent duurzaam zou zijn” 54 UITGELICHT Batch Brew “Koffiemachines zijn als het wiel, het bestaat al eeuwen en de basis is altijd hetzelfde gebleven, alleen de techniek heeft zich verder ontwikkeld” 66 KTC OP THEEREIS India Assam “Oude kennis, nieuwe kennis, oude techniek, nieuwe techniek, alles over thee komt samen in Assam.”

88 CITYTRIP Japan “Na dit unieke ritueel start hij de espresso en begint de pomp te brommen. Deze doet plusminus 70 seconden over het produceren van een espresso van normaal formaat…”

5

004-005_Inhoudsopgave-KTC22.indd 5

24-02-17 15:54

ALTIJD KOFFIE De Mexicaans-Nederlandse illustrator Gabriela Sรกnchez y Sรกnchez de la Barquera is opgegroeid in MexicoStad en studeerde af aan The Design Academy in Eindhoven. Haar ontwerpstudio GSYSB specialiseert zich in storytelling met illustraties en texturen. Sinds 2012 is ze ontwerper bij het bekende Nederlandse textielbedrijf Vlisco. Met haar intrigerende, donkere illustraties vind Gabriela een balans tussen gevoeligheid en het maken van een statement. Haar serie beelden COFFEE, waar ze doorlopend aan werkt, is een ode aan koffie en gaat onder andere over de connectie die koffie heeft met de aarde, de geschiedenis van de drank, het belang van de producenten, de passie van de barista, de culturele achtergrond en de natuurlijke connectie tussen koffieliefhebbers.

Voor de cover van dit nummer konden we niet kiezen tussen alle beelden die deze serie rijk is. Daarom sieren maar liefst vier verschillende covers deze editie. Het zijn onze vier favorieten.

Beeld Gabriela Sรกnchez y Sรกnchez de la Barquera gsysb.com

006-007 Spreadfotos.indd 6

27-02-17 17:04

006-007 Spreadfotos.indd 7

27-02-17 17:04

Flavourites Eén voor

KARAKTERTHEE één

Pittig!

Een pittige kop thee in een kanten-klaar buideltje, waarom is die zo moeilijk te vinden? Theemanbedenker Maurice zocht en vond ’m maar niet.

En dus liet het Theemanteam een biologische ‘tea farm’ in Sri Lanka Mannenthee maken. Het resultaat heeft een pittige ingrediëntenlijst: zwarte thee, gember, chili, munt, zoethout, kaneel, kruidnagel, ginseng, venkel en kardemom.

Prijs € 6,95 (20 zakjes thee) via theeman.nl

De Moccamaster Cup One is een nieuwkomer in de lijn van Moccamaster koffiemachines van Technivorm en wordt net als zijn broers en zusters handgemaakt in Nederland.

Door de ingenieuze waterfilterhouder komt het water perfect in contact met de koffie. De zettemperatuur ligt, zoals we van Moccamaster gewend zijn, netjes tussen 92°C en 96°C. Moccamaster Cup One zet een kopje koffie van 300 milliliter met een heerlijk aroma, minder bitter en minder zuur, direct in de bijpassende mok. Perfect voor eenpersoonshuishoudens of in gezinnen met maar één koffiedrinker.

Prijs € 139 via moccamaster.nl

Een all-in-one zetmethode voor zowel pour over-methodes als Aeropress-koffie.

Met de Trinity One heb je al je favoriete zetmethodes in één. Én hij ziet er nog ontzettend gaaf uit ook!

Prijs € 395,- via trinitycoffee.co

DRIP, DUW, DRINK

Huiskamerkoffie Anne&Max heeft haar Huiskamer espresso, Huiskamer filter en de wisselende single origin-espresso verder ontwikkeld en verbeterd. De Huiskamer koffies bestaan beide uit 100 procent biologische arabica bonen, de Huiskamer espresso komt uit Cerrado, Brazilië en is zoet en romig van smaak, met een volle body.

De Huiskamer filter is een blend van Ethiopië, Peru en Indonesië. De single origin is op dit moment een gewassen caturra/catuaï van de Finca la Providencia uit Guatemala. En: nieuwe koffie = nieuwe verpakking.

Prijs 250 gram vanaf € 5,95 via annemax.nl

12

012-015_Flavourites.indd 12

24-02-17 16:23

FL AVOURITES

Op choco-jungle-expeditie De nieuwe iChoc Chocolate Jungle Bites en Sunny Almond nemen je mee op een prachtige reis naar de schatten van het regenwoud.

Beide varianten zijn gezoet met kokosbloesemsuiker. Door het hoge cacaogehalte en matige gebruik van toegevoegde suikers biedt iChoc een veganistisch alternatief voor de bewuste consument. Alle ingrediënten zijn gecertificeerd en van biologische teelt. Zelfs de verpakking is ecologisch geproduceerd.

Als dat niet smaakt...

KOFFIEBES

limonade

Prijs per 50 gram € 1,65, verkrijgbaar bij de biologische supermarkt

E?

IL IE W ER

DJE THE ON

G EEN R O N

Deze ronde theekan van het Deense merk Eva Solo is onderdeel van de Globe-serie, een servies met zachte, ronde vormen. Deze Globe kan 1,4 liter bevatten, mag in de vaatwasser en schenkt, zo beloven de makers, 100 procent lekvrij.

Prijs € 74,95 via evasolo.com

W

SMAAKDETECTIVE Wetenschapsjournalist Bob Holmes duikt in zijn nieuwe boek De Sensaties van Smaak in de chemische, biologische en psychologische processen die plaatsvinden wanneer we eten.

Hij kijkt mee met chef-koks en voedselproducenten, om erachter te komen hoe zij tot verrassende, nieuwe smaakcombinaties komen en behandelt de recentste innovaties op kookgebied. Holmes biedt antwoord op vragen als: waarom smaakt taart zoeter op witte borden? Wat gebeurt er in je mond als je hete pepers eet? Hoeveel smaken zijn er eigenlijk?

Welke invloed heeft taal op onze smaakbeleving?

Een echte must voor de smaakbewuste lezer.

Heb je ooit een koffiebes geproefd?

De meeste mensen niet, omdat de bes vaak wordt gezien als afval.

Het Berlijnse merk Selosoda wil hier verandering in brengen en ontwikkelde een frisdrank op basis van koffiebessen, afkomstig van een biologische koffieboerderij in Panama. Met dit drankje wil Selosoda voedselverspilling tegengaan en meer inkomen genereren voor boeren. Sinds een paar weken is Selosoda ook in Nederland te bestellen, onder andere bij Dorstlust Drankerij, Monk Bouldergym, Sterk & Vegabond of Stielman Koffiebranders.

Prijs € 3,- in de winkel of online via selosoda.com

Nice!

Prijs € 24,99 via atlascontact.nl, ISBN 9789045027203, verschijnt mei 2017

13

012-015_Flavourites.indd 13

24-02-17 16:24

&

FRANÇOIS GEURDS

018-023_Interview_Geurds Berghmans_v4.indd 18

24-02-17 14:23

&

ROB BERGHMANS

e i ff o k n e r r Ste 018-023_Interview_Geurds Berghmans_v4.indd 19

24-02-17 14:23

024_Adv.indd 1

24-02-17 15:14

GESPOT

ROCKET BEAN ROASTERY

RIGA

Tekst Maurice Geluk

“WE ZOEKEN NAAR SMAKEN ALS CACAO, NOTEN, CHOCOLADE .

ONZE KOFFIE MOET JE VAN JE SOKKEN BLAZEN” Lange tijd was het niet te doen om in Riga, de hoofdstad van Letland, goede koffie te scoren. Een van de overblijfselen uit de Sovjettijd, volgens Mārtiņš Dzenis, eigenaar van Rocket Bean Roastery.

“Mensen zijn gewend aan thuis eten, en ze zijn gewend aan oploskoffie.”

Vooral dat laatste verandert, want in de parel van de Baltische staten is een koffierevolutie gaande. Filialen van populaire ketens verrijzen kriskras door de stad vol prachtige art-nouveaupanden.

Maar wie goed zoekt, vindt echte kwaliteit. Sinds het voorjaar van 2015 is Rocket Bean, koffiezaak, restaurant en branderij in één, gevestigd in het steeds hipper wordende noordelijke deel van het centrum aan de Miera Iela, in een voormalige sokkenfabriek. Sinds begin van dit jaar zit er een knus zusje in de oude binnenstad.

CONSTANTE ZOEKTOCHT Hoewel Mārtiņš en zijn compagnon

Aivars Rodčenko geboren ondernemers zijn, hebben ze daarnaast een nobele missie. Die luidt: “Mensen onderwijzen in wat koffie is en hoe je het moet bereiden en drinken.” Voor dit alles ben je bij Rocket Bean aan het goede adres, want ze halen alleen de beste bonen naar Riga, om die vervolgens achterin het pand te roosteren. Zo’n 5.000 kilogram per maand, waarvan 20 procent omgezet wordt in speciality coffee. “We zoeken naar smaken als cacao, noten, chocolade.

Onze koffie moet je van je sokken blazen”, aldus Aivars. Daarbij verkiezen de twee direct trade met boeren boven fair trade: “Een marketinginstrument.”

MAGIC PUSSY In de ruime zaak, met een interieur van hout en bakstenen, wordt alles verkocht dat een koffieliefhebber zich kan wensen.

Van Chemex-filters en baristatools tot huisgemaakte taarten. Zo ook blends met onweerstaanbare namen als de Magic

Pussy-bonen met amandelsmaak.

En als je er toch bent, schuif dan op donderdag aan voor de wekelijkse cuppingsessie. Of pik doordeweeks de zakenlunch mee. Drie gangen op topniveau, voor nog geen tientje.

Koffie: Rocket Bean o.a. uit Panama, Burundi, Tanzania, Colombia Machine: gepimpte La Marzocco Strada Molen: Victoria Arduino Mythos One Brander: Loring S35 Kestrel, Probat Sample Roaster Waterfilter: Omgekeerde osmose en waterfilter van BWT Melk: Straupe Thee: o.a. Boliviaanse koffiekersen­ thee van eigen merk Chocolade: Labooko zotter

27

026 - 027_Gespot Rocket Bean - Delicious Hoogland.indd 27

24-02-17 14:27

PROFITEC Pro500

T muts

• warmtewisselaar • E61 zetgroep • manometer voor boilerdruk en pompdruk • 2L rvs boiler • Ulka EX5 vibratiepomp • 3L watertank • 2 portafilters • 1400 W element • 30x45x39cm Prijs: 1.499,EIGEN IMPORT - EXPERTISE - VOORRAAD - EIGEN SERVICEDIENST

DUIKELMAN

OLDENHOF

GERARD DOUSTR. 52 AMSTERDAM 020-6712230 ESPRESSO@DUIKELMAN.NL WWW.DUIKELMAN.NL

’S GRAVELANDSEWEG 8 HILVERSUM LANGESTRAAT 77 AMERSFOORT GASHUISPLEIN 1-5 ZWOLLE WWW.KOOKWINKEL.NL

KOOKPUNT

DOK COOKWARE

NOORDPLEIN 83 ROTTERDAM 010-4431070 ESPRESSO@KOOKPUNT.NL WWW.KOOKPUNT.NL

Handgemaakte theemutsen, gevuld met wol om je thee 2 tot 3 uur warm te houden. .

PASSAGE 19 DEN HAAG 070-4369696 WINKEL@DOKCOOKWARE.COM WWW.DOKHOMEOFCOOKING.NL

Keuze uit diverse dessins en mogelijkheid stof zelf aan te leveren. etsy.com/nl/shop/Tmutsen

your total supplier for exclusive coffee bags

Dutch Coffee Pack

030_Adv.indd 1

|

Maliesingel 46

|

3581 BM Utrecht

|

The Netherlands

|

+31 (0)30 251 88 80

|

info@dutchcoffeepack.com

24-02-17 15:14

Smaken VERSCHILLEN

Fotografie Aukje van Rossum

ETHIOPIA KOCHERE WOREDA PB BLOMMERS

Sappig, floraal, rijp fruit. Deze Ethio­ pische natural PB staat er echt! De letters PB staan voor peaberry. Die term duidt op een screening, waar alleen die boontjes geselecteerd worden die solo in de koffiebes ‘verpakt’ zitten. Deze soloboontjes zijn rond en hebben in het algemeen een iets rijker smaakprofiel. Deze screening is minder voor de hand liggend voor Ethiopische koffies en maakt van deze natural processed PB een unieke koffie. De brander is erin geslaagd de koffie goed te ontwikkelen, zonder dat ik te veel karamellisatie ondervind, en heeft een fijne aciditeit. Voor mijn test heb ik de Kalita gebruikt met volgend recept: 250 gram water (91°C) op 16 gram koffie. Om de gewenste extractie te bekomen, maalde ik een stand grover dan gebruikelijk voor mijn Kalita-recepten. Lekker!

Verkrijgbaar bij blommerscoffeeroasters.eu

SMAKEN VERSCHILLEN Elk nummer proeven KTC professionals blind koffie, thee en chocolade.

Zij weten in eerste instantie niet wie de leverancier is of wat het merk is.

We vertellen hooguit het land van herkomst. Jens Crabbé buigt zich als koffiekenner over een koffie. Theeprofessor Richard Schukkink beoordeelt een thee en chocoladeconnaisseur Caroline Lubbers buigt zich over een reep.

MAO FENG DILLE & KAMILLE

MADAGASKAR BEJOFO ESTATE 100% CRIOLLO ÅKESSON’S

Tussen het droge blad van deze Mao Feng, een term die kan verwijzen naar naam, bewerkingsmethode of plukperiode, zitten wat licht geoxideerde blaadjes. In de infusie zien we hier niets van terug. De thee is heldergeel van kleur. Na het zetten zien we dat de blaadjes uit redelijk grote delen bestaan. Een aanwijzing dat de thee laat in het voorjaar geplukt is. Niet erg, maar het maakt de smaak eenvoudig en de complexe aroma’s die zo kenmerkend zijn voor deze thee, ontbreken. Is het daarmee een slechte thee? Absoluut niet. Bij het zetten met water met weinig calcium, een trektijd van 1.45 minuten en een watertemperatuur van 80 graden komen zoete smaken naar voren die doen denken aan abrikoos en perzik. De thee heeft weinig bitters en ook de wrangheid die eenvoudige theesoorten soms kenmerken, ontbreekt volledig.

De geur van rozijnen en gerijpt fruit komt me tegemoet en is veelbelovend!

Het is een mooie, roodbruine reep en een harde snap verraadt een hoog cacaopercentage. Deze verwachting wordt waar­gemaakt als de chocolade smelt zoals een hele pure reep en zich maar langzaam prijsgeeft. In het begin komen vooral donkere en aardse smaken vrij, tabak en iets zurigs, dat me aan fermentatie doet denken.

Iets later komt er duidelijk ook een zoete boventoon bij, van pruimen en gedroogd fruit. Afwisselend zure en zoete accenten in een verder intense en donkere chocolade. Het is een mooie reep in balans. De nasmaak houdt aan en daarbij komen nog nootachtige smaken naar boven.

Het is nog lang nagenieten van deze intense reep!

Verkooppunten via elsauco.biz

Verkrijgbaar bij Dille & Kamille Prijs € 3,95 per 75 gram

31

031_Smaken_Verschillen.indd 31

24-02-17 16:21

K TC REPORTAGE

d te houden, n e r e r r u c n o c n “Om hun pri jze deld 2 dol lar d i m e g e i d , n e zetten boer eren in” d n i k k a a v , n e n per dag verdie 32

032-037 KTC Reportage Ivoorkust_v2.indd 32

24-02-17 15:04

K TC REPORTAGE

GECERTIFICEERDE CHOCOLADE Makkelijker gezegd dan gedaan!

MET BIJNA 1,5 MILJOEN TON PER JAAR IS IVOORKUST DE GROOTSTE CACAOPRODUCENT TER WERELD. HOEWEL IVOORKUST NIET BEKEND STAAT OM HAAR KWALITEITSCHOCOLADE - VEEL EINDIGT IN SNOEPREPEN EN SUPERMARKTCHOCOLADE - IS HET LAND ALS PRODUCTIELEIDER VAN GROOT BELANG EN DUS ONMOGELIJK TE NEGEREN. ZULKE ENORME HOEVEELHEDEN BRENGEN OOK GROTE UITDAGINGEN MET ZICH MEE OP HET GEBIED VAN LEEF- EN ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN, KINDERARBEID EN KWALITEIT. Tekst Marc Kluijver • Fotografie Keri Mol

Eind 2016 reist KTC op uitnodiging van UTZ af naar Ivoorkust. Met de hulp van het team van UTZ hopen we meer duidelijkheid te krijgen over cruciale elementen van de cacaoproductie.

Want kan een reep chocolade wel in de supermarkt liggen voor nog geen euro zonder dat er iemand de dupe van wordt? En wat betekent het nou als er een certificaat, in dit geval UTZ, op je reep staat?

Tijdens onze reis bezoeken we een aantal coöperaties en praten we met verschillende boeren. Het wordt al snel duidelijk dat aansluiten bij een coöperatie, en dan met name een gecertificeerde coöperatie, zeker vruchten afwerpt.

Alleen kan een boer niet veel verandering teweeg brengen. Dat wordt anders als hij zich aansluit bij een coöperatie, want die kan bijvoorbeeld weer samenwerken met een partij als UTZ om de leef- en arbeidsomstandigheden van haar boeren te verbeteren. Zo committeren coöperaties zich aan de Code of Conduct van

UTZ. Hieronder vallen good agricultural practices. Door deze toe te passen, verhoogt de productie en verbetert de kwaliteit. De boeren moeten voldoen aan sociale en milieu-eisen, niet alleen om de aarde te beschermen, maar ook om met een beter leven voor henzelf, hun families en hun arbeiders te bewerkstelligen.

Als boeren de Code of Conduct implementeren en de toetsing van een onafhankelijk orgaan succesvol doorstaan, mogen ze hun producten als UTZ-gecertificeerd verkopen en krijgen ze een hogere prijs per kilo, een zogenaamde premium.

Voor veel boeren is die premium een belang­ rijke reden om zich te laten certificeren. De coöperatie verkoopt de gecertificeerde cacao door aan partijen als Cargill, voor een vaste prijs plus de premium. Een deel van de premie gaat direct naar boeren (vaak de helft) en het andere deel investeert de coöperatie in de boeren en de gemeenschap, door bijvoorbeeld scholen en waterbronnen te bekostigen. i

33

032-037 KTC Reportage Ivoorkust_v2.indd 33

24-02-17 15:04

DE STA MGAST

44

044-047 Stamgast - Arjan Erkel.indd 44

24-02-17 14:59

DE STA MGAST

DE STAMGAST

Arjan Erkel

Arjan Erkel werkte in 2002 als medewerker van Artsen Zonder Grenzen in de Russische deelrepubliek Dagestan. Daar werd hij ontvoerd door vier zwaar bewapende moslimrebellen.

Na bijna twee jaar gevangenschap onder erbarmelijke omstandigheden kwam hij vrij.

Hij beschreef zijn ervaringen in het boek Ontvoerd: 607 dagen tussen leven en dood.

In zijn huidige workshops en lezingen staat het belang van vrijheid in denken en doen centraal.

Tekst Coen Seur Fotografie Eva Broekema

45

044-047 Stamgast - Arjan Erkel.indd 45

24-02-17 14:59

Wij helpen jou om de allerbeste koffie te zetten.

Daar heb je de allerbeste bonen en apparatuur voor nodig. Maar een bekwame barista maakt het af. Omdat wij geloven in compromisloze kwaliteit bieden wij SCA gecertificeerde barista opleidingen aan. Zo zetten we samen de beste koffie ter wereld. Bekijk onze opleidingen en de agenda op stookercoffeeacademy.com

Vertrek naar nieuwe smaakwerelden

50g SNACKFORMAAT

NIEUW -

VEGAN

Informeer bij uw biologische supermarkt

MET KOKOSBLOESEMSUIKER

Donkere chocolade met 52% cacao, aardamandelen, en cacaonibs

Donkere amandelnougat met knapperige amandelstukjes

www.iChoc.de

ICHOC_EXP_AZ_KOFFIETCACAO_01.indd 1 048_Adv.indd 1

10.02.17 11:41

24-02-17 16:28

WAT IS...

WAT IS...

UG, HET ANTWOORD IS AL VELE DE VRAAG KEERT TELKENS TER IN H DUURT DE DISCUSSIE VOORT KEREN GEFORMULEERD, EN TOC T ER TIJDENS FERMENTATIE VAN DE CACAOWERELD. WAT GEBEUR HET FERMENTATIEPROCES CACAO EN VOORAL, WAAROM IS ZO BELANGRIJK? De bonen van de Theobroma cacao vrucht zijn de belangrijkste grondstof van chocolade. Rauwe cacaobonen zijn zeer astringent en hebben nog niet die heerlijke, typische chocoladesmaak. Het fermenteren en drogen van cacao zijn essentiële stappen in de ontwikkeling van de smaak- aromaprecursoren.

In de cacaovrucht zitten cacaobonen ingebed in een stroperige pulp, rijk aan citroenzuur en fermenteerbare suikers, zoals glucose en fructose. De inhoud is steriel tot het moment dat de vrucht opengebroken wordt op de plantage.

Terwijl de bonen en pulp worden verwijderd uit de vrucht, worden ze

blootgesteld aan micro-organismen afkomstig uit de omgeving. Denk aan de handen van de werknemers, pollen, vruchtoppervlak, de aarde. Dit initieert de fermentatie. De verse massa wordt opgestapeld op bananenbladeren of ge­plaatst in houten kisten (meestal 200 tot 1000 kilo per fermentatie) en bedekt

Tekst Zoi Papalexandratou • Foto Keri Mol

CACAOBOON­ FERMENTATIE?

50

050-051_Wat_is_Fermentatie.indd 50

24-02-17 16:29

KTC UITGELICHT

VAN BAKBEEST

naar batch brew

HET PRINCIPE IS ALTIJD HETZELFDE: MEN NEME EEN FILTER, GEMALEN KOFFIEBONEN EN HEET WATER. TOCH VALLEN ER IN DE TECHNIEK VAN HET ZETTEN TRENDS TE ONTWAREN, ZEKER ALS HET GAAT OM FILTERKOFFIE. Tekst en fotografie Aukje van Rossum

54

054-057_KTC_Uitgelicht.indd 54

24-02-17 14:48

KTC UITGELICHT

Net als het weer, de economie en mode is ook koffie onderhevig aan trends.

Zo is de opkomst van specialty coffee en de daaropvolgende filterkoffie aan geen koffieliefhebber voorbij gegaan.

De laatste tijd maakt met de hand gezette filterkoffie in steeds meer koffiezaken plaats voor de batch brew, een filterkoffiemachine. De meest genoemde beweegreden om handmatig te laten voor wat het is en over te stappen op machinaal filterkoffie zetten, is tijdbesparing.

De consument heeft de afgelopen jaren opnieuw kennis mogen maken met filterkoffie. Waar deze koffie/zetmethode voorheen geassocieerd werd met de koffie op de camping of bij je moeder thuis, is filterkoffie nu voor steeds meer mensen hun vaste bestelling geworden. Dat de consument bewuster bezig is met zijn gezondheid draagt bij aan de populariteit.

Filterkoffie bevat immers veel minder caféstol, het koffiebestanddeel dat indirect het cholesterol verhoogt.

Daarnaast heeft met de hand gezette filterkoffie ook voordelen met betrekking tot het milieu. Zo verbruik je bij het zetten minder energie en produceer je minder afval per liter koffie dan bij het zetten van een espresso.

Het manueel zetten van filterkoffie

heeft echter ook nadelen. Zo geeft het met de hand opschenken een inconsistent resultaat. Je kunt je koffie tot op de gram nauwkeurig afwegen en je watertemperatuur met precisie controleren, maar de schenksnelheid en hoeveelheid water is niet af te meten wanneer je de koffie opschenkt. Daarmee is handgeschonken filterkoffie voor de horeca niet alleen tijdrovend, maar ook instabiel. Echter, met de opkomst van filterkoffie kan een gemiddelde koffiebar al wel snel zo’n honderd filterkoffies per dag serveren waardoor de overstap op een batch brew steeds interessanter wordt.

EINDELOOS CONSISTENT Juist die filterkoffiemachine is volop in ontwikkeling. Niet langer praten we over de bakbeesten op de toonbank waaruit non-stop koffie wordt geschonken in een Amerikaanse diner. De machines die vandaag de dag op de markt verschijnen, beschikken over de nieuwste technologie en passen thuis in menig hip interieur.

Het belangrijkste voordeel van een batch brewer is de consistentie. De batch brew geeft controle over het zetproces en kan dat eindeloos herhalen, waarbij de machine factoren als temperatuur, waterdosering en doorlooptijd nauw­ keurig monitort. Dat geeft een koffie die

in kosten en tijd voordeliger is, en die daarnaast niet onderdoet in kwaliteit.

Dit maakt een batch brew-systeem ook geschikt voor thuisgebruik, zoals de Technivorm Moccamaster. Deze relatief kleine koffiemachine is SCA-gecertificeerd en zet tien kopjes in ongeveer zes minuten. Voor een klein prijsje schenk je dus op elke verjaardag goede koffie.

Enige voorwaarde is dat je, zowel thuis als in de horeca, vers gebrande bonen gebruikt en de koffie niet langer dan een uur laat staan. Want van oude koffie wordt niemand gelukkig.

Elke brew methode, batch, manueel opgeschonken, espresso of Aeropress zal concessies doen aan een perfecte extractie, als die al bestaat. De grootste concessie van een batch brewer is de persoonlijke benadering van je kop koffie.

Daarin ligt de uitdaging voor de barista.

Aan de smaak zal het niet liggen.

55

054-057_KTC_Uitgelicht.indd 55

24-02-17 14:49

“ We vertrouwen op de ervaring van deze wonderlijke mannen, die slechts hun zintuigen hebben om de blaadjes te beoordelen in deze cruciale eerste stap van de bewerking�

066-071 KTC Op Reis - Assam_v2.indd 66

24-02-17 15:08

KTC OP REIS

Assam ONGEKENDE THEEKUNSTEN

MEESTAL LEGT ASSAM HET AF TEGEN DARJEELING ALS HET GAAT OM THEEPLANTAGES. ONTERECHT, MERKTE THEECONNAISSEUR EN KTC-COLUMNIST DEIRDRE DEPRETTERE OP. ZIJ REISDE AF NAAR DE VERBLINDEND GROENE INDIASE DEELSTAAT EN WAS DIEP ONDER DE INDRUK VAN DE OUDE EN NIEUWE THEEKENNIS IN ASSAM. Tekst en fotografie Deirdre Deprettere

Assam ligt in de uiterste hoek van noordoostIndia en deelt internationale grenzen met Bhutan en Bangladesh. Het klimaat varieert tussen een koele, droge winter en een warm, vochtig regenseizoen: ideaal voor de teelt van thee. Het is niet voor niets een van de grootste theeproducerende regio’s ter wereld. De first flush van Assam-thee heeft vaak een geurig, fris, bloemig karakter. De second flush wordt be­schouwd als de beste kwaliteit. Die heeft een kruidig en moutig karakter en in de beste kwa­li­ teiten vind je dikke gouden tips. Er is ook nog een late oogst, de autumnals. Die smaakt vol en zacht, en heeft een ondertoon van mout.

Assam produceert naast CTC (cut tear curl) ook orthodoxe, zwarte thee en tegenwoordig steeds meer specialty tea, vooral groen en wit. Door de concurrentie vanuit Kenia, Argentinië en de rest van de wereld, dalen de prijzen voor CTC al jaren.

Het is de reden dat een deel van de tuinen over is gestapt op biologische teelt, op orthodox zwart en/of specialty tea. Kwaliteit wordt ver­beterd, onderzoek wordt gedaan, fabrieken worden aan­gepast, nieuwe methoden worden uit­ geprobeerd. Assam werkt aan de toekomst.

Volgens de internationale geschiedenis was Charles Alexander Bruce van de Britse East India Company de eerste die met succes de inheemse camelia sinensis assamica wist te verbouwen.

Echter, de boeddhistische Singpho-stam verbouwde al generaties lang thee. Het was dus die stam die de Britten introduceerde in de teelt van de inheemse theeplant. Een bezoek aan de onbekende Singpho staat dus bovenaan mijn lijstje.

After Puja-blaadjes Mijn reis begint in Tinsukia, één van de belang­ rijkste theeproducerende regio’s in Assam, waar ik de Jalan-familie bezoek. Na de kennismaking met de fa­milie blijf ik achter met directeur Nayar.

Het is al laat. De laatste zonnestralen schijnen een gouden gordijn over de vel­den en het geluid van nachtelijk leven in de tuinen zwelt aan.

Op het terras voor zijn huis vertelt Nayar honderduit over ‘zijn thee’.

De volgende ochtend word ik voor dag en dauw opgehaald voor een rit over de plantage.

Het zachte ochtendzonnetje zorgt voor een mysterieuze gloed over de uitgestrekte hectaren theestruiken. Dauwdruppels schitteren op de jonge blaadjes, een handjevol vrouwen is al i

67

066-071 KTC Op Reis - Assam_v2.indd 67

24-02-17 15:08

KOFFIE CACAO ABONNEMENTEN

KTC VOOR JEZELF

KTC ALS CADEAU

KTC OP DE ZAAK

Ontvang 4x per jaar het lifestyle magazine over koffie, thee en cacao op je deurmat.

Nu voor € 19,95*

Maak iemand blij met 100 pagina’s koffienieuws, theeverhalen en chocoladerecepten.

En dat maar liefst 4x. Nu voor € 19,95*

Krijgen je gasten geen genoeg van KTC magazine? Laat er 4x per jaar 5 bezorgen. Nu slechts € 99,75*. Voor op de leestafel óf om te verkopen.

JOUW ABONNEMENT SLUIT JE AF OP KOFFIETCACAO.NL/ABONNEREN *Normaal tarief € 23,96 en voor ‘KTC op de zaak’ € 119,80

074-ABO_pagina.indd 74

24-02-17 14:32

K T C I NH EBAE DE EL RD

Nederlanders verhandelen al sinds de VOCtijd koffie: we hebben er een aanzienlijk deel van onze rijkdom aan te danken. Nergens is die geschiedenis beter invoelbaar dan in het Herbarium van Naturalis, waar in kar­ tonnen dozen en onder strenge condities tot drie­honderd jaar oude gedroogde planten opgestapeld liggen. KTC mocht een kijkje nemen in de indrukwekkende koffiecollectie.

Natuurhistorisch museum en onderzoeks­ instituut Naturalis in Leiden beschikt over een enorme loods. In meterslange rijen kasten ligt in kartonnen dozen een immense plantencollectie opgestapeld, zorgvuldig gecatalogiseerd en onder strenge lucht-, licht-, vocht- en klimaat­condities bewaard. In iedere doos zitten bladzijden vol herbaria: stalen van gedroogde planten, hun bloemen en de bessen, met (geschreven) informatie over herkomst, jaartal, plaats en soort. Samen vormen ze een nationale schat, want aan veel

van deze planten heeft Nederland zijn rijkdom te danken. Neem koffie, of liever gezegd: arabica en robusta, waarin Nederlanders al eeuwen handelen.

Deze variëteiten horen tot de best gecatalogiseerde soorten van het Herbarium: duizenden koffieplanten, die teruggaan tot de achttiende eeuw, liggen hier bewaard. KTC mocht een kijkje nemen in deze indrukwekkende koffiecollectie.

ZELF ZIEN? De tentoonstelling Kroonjuwelen uit Azië toont de schatten uit de botanische tuin van Bogor op Java. Deze botanische tuin bestaat tweehonderd jaar, en heette tot 1949 ‘s lands Plantentuin te Buitenzorg. Van 14 april tot en met 8 oktober zijn in de Leidse Hortus gewassen te zien, die belangrijk zijn geweest in de introductie van bepaalde smaken in Europa. Koffie en thee maken daar een belangrijk onderdeel van uit, en de gewassen in de tentoonstelling komen onder andere uit het Herbarium van Naturalis.

Tekst Margot Smolenaars Fotografie Naturalis

75

075-079-KTC-in-Beeld_v2.indd 75

24-02-17 15:36

KTC IN BEELD

232 Jaar oude koffie

Dit herbarium komt uit dat van Van Royen en stamt uit 1785. Daarmee behoort het waarschijnlijk tot het herbarium van David van Royen, neef en erfgenaam van Adrianus van Royen. Deze Adrianus verzamelde tot zijn dood alle plantkundige kostbaarheden die de VOC-vloot naar Nederland voer. Als professor genees- en plantenkunde was hij een van de weinigen die daarvoor toestemming had.

76

075-079-KTC-in-Beeld_v2.indd 76

24-02-17 14:38

KTC IN BEELD

Nationale trots

Deze glazen buizen waren onderdeel van de Wereldtentoonstelling in 1889 in Parijs, het evenement waarvoor de Eiffeltoren werd gebouwd.

Ook Nederland was vertegenwoordigd op de tentoonstelling, en stalde zijn handelswaar uit. Deze buisjes lieten zien hoe koffie gemaakt werd. Het hele proces kwam voorbij: van bes tot branden.

77

075-079-KTC-in-Beeld_v2.indd 77

24-02-17 14:38

CITYTRIP

JAPAN

HEE T E D N A V KOFFIE IN HET LAND avarro Tekst: Jelle van Rossum Fotografie: Jelle van Rossum en

N Nikolai

JAPAN IS EEN LAND VAN CON­ TRASTEN, WAAR MODERN EN EEUWENOUD NAAST ELKAAR BESTAAN EN DE TOEWIJDING VOOR INGREDIËNTEN GRENST AAN HET HEILIGE. JELLE VAN ROSSUM BEZOCHT HET LAND MET ÉÉN PRANGENDE VRAAG: HOE KRIJGEN SPECIALTY COFFEE-ZAKEN VORM IN DIT LAND VAN EEUWENOUDE TRADITIES EN AMBACHTEN? HIJ ONTDEKTE DAT JAPANNERS KOFFIE GEWELDIG SERIEUS NEMEN, MAAR UITERST ON­ ORTHO­DOX BEREIDEN, MET VAAK EEN EXTREEM RESULTAAT. IS DAT EEN SUCCES? De reis vangt aan in het roerige Shinsaibashi, Osaka. Dit district zit barstensvol kleine straatjes waar elke foodie zich volledig uit kan leven. De kakofonie aan rijke geuren bevordert de spijsvertering aanzienlijk, waardoor het geen probleem is om overal kleine hapjes te nemen. Hoewel de meeste gelegenheden als snackbars aanvoelen, waar je geacht wordt binnen 20 minuten weer buiten te staan, is deze eerste indruk van de Japanse keuken erg gemoedelijk: eenvoudig maar rijk.

Met goed gevulde maag vind ik mijn weg naar Lilo Coffee Roasters. i

88

088-093 Citytrip Japan koffieland_v3.indd 88

24-02-17 15:30

CITYTRIP

89

088-093 Citytrip Japan koffieland_v3.indd 89

24-02-17 15:31

HUISMUIS Normaal gesproken wil je ze écht niet in je huis zien, maar hiervoor maken we graag een uitzondering. Deze muis is gemaakt van polyresin, een mengsel van natuursteen en kunststofhars.

De serie muislampen is een nieuwe samenwerking van Seletti met Marcantonio Raimondi Malerba en bestaat uit uit een staande, zittende en liggende muis.

WIJN MET EEN HANDICAP Omarm je bloemen

Hoeveel heb je over voor een goede fles wijn? Deze wijnpuzzel lijkt op het eerste gezicht onmogelijk om op te lossen, maar met genoeg geduld lukt het vast. Gelukt? Dan heb je zéker een glas wijn verdiend.

Bloemen stemmen natuurlijk al vrolijk maar met bloemen in deze vaas kan het helemaal niet meer stuk. Met zijn flexibele armen en benen kun je hem in elke positie laten staan of hangen. Daar word je toch vrolijk van?!

WISSELCOLUMN

Prijs € 69,- via klevering.nl

GEKOOKTE SPA “Mag ik een kopje of glas gekookte Spa?” Wanneer een gast deze vraag stelt, is de kans groot dat de ober in verwarring is. “Gekookte Spa?” De gast antwoordt bevestigend: “Inderdaad, gekookte Spa Reine graag.” De ober reageert: “Dat is nieuw voor mij, ik ga kijken wat ik voor u kan doen.” De gast voegt eraan toe: “Geen ander merk aub. Het moet écht Spa-water

Prijs € 18,- via peleg-design.com

Prijs € 14,95 via gadgethouse.nl

uit de Ardennen zijn.” Nu kan de ober zijn nieuwsgierigheid niet langer bedwingen.

“Mag ik u vragen waarom u gekookt Spa-water bestelt?” “Jazeker: ik heb trek in een heldere, geurige, sprankelende kop thee. Dat lukt alleen met zacht én zuiver water. Spa Reine is één van de weinige soorten flessenwater, waarmee ‘sprankelende’ thee gezet kan worden.

Maar… wanneer uw theewater gezuiverd wordt door middel van omgekeerde osmose doet u mij ook een groot plezier.”

Omgekeerde wat? Arme ober.

Waar in China bereiding van thee met zuiver water de laatste jaren heel gebruikelijk is, ging hier het Amstel Hotel 25 jaar geleden al over. De verdere ontwikkeling is daarna weliswaar langzaam gegaan, maar nu gaat het écht de goede kant op! Meer en meer theeliefhebbers raken overtuigd van het belang van zuiver water en ik zie de belangstelling voor mijn werk toenemen. Zo is er veel interesse voor de Zuiver Water Informatie Avonden. Wellicht is het kantelpunt bereikt en wordt thee zetten met zuiver water ook hier deel van onze cultuur.

Karel Thieme Zuiver Waterambassadeur/ theeproever karelthieme.nl

KTC magazine vraagt elk nummer een professional uit de koffie-, theeof cacaobranche om zijn of haar hersenspinsels met ons te delen.

98

098_CoolStuff_Wisselcolumn.indd 98

24-02-17 16:45

THE FIRST TRIPLE CERTIFIED ORGANIC

ESPRESSO MACHINE CLEANER

ORGANIC ESPRESSO MACHINE CLEANING EVO®

OFFICIAL CLEANING

Probeer nu zelf ! gebruik de KoffietCacao code: acf17 - voor 20% directe korting

PRODUCT PARTNER

Met steeds meer “groene bewustwording” is het fijn te weten dat je ook voor het reinigen van je espresso machine over kunt stappen op “organic”.

Cafetto is trotse eigenaar van maar liefst 3 bio-certificeringen. OMRI en BFA beoordeelde ons positief op het zuiver en schoon werken volgens de biologisch organische normen. NSF onderschrijft de veiligheid van Cafetto op de werking van de machine(techniek) waar het reinigingsmiddel mee in aanraking komt. Ga ook over op Cafetto organic en proef het verschil !

Kortingsactie is geldig voor de aankoop van producten via www.cafetto-europe.com en geldig tot en met 30-04-2017

CAFETTOGLOBAL @CAFETTO

order online: www.cafetto-europe.com Cafetto - t 070 347 55 24 - Westvlietweg 60 - 2491 ED Den Haag

KoffietCacao_1_1 dd febr2017.indd 1 099_Adv.indd 1

CAFETTO CAFETTOGLOBAL

20-2-2017 15:53:58 24-02-17 15:09

KTC MAGAZINE VERKOPEN IN JE ZAAK?

Willen gasten de KTC die ze in je zaak lezen kopen? Dat kan!

Onze verspreider VMBpress regelt dit voor je, zonder risico!

• Al mogelijk vanaf 4 exemplaren per editie • Je betaalt alleen voor wat je verkoopt • Slechts één keer per kwartaal afrekenen • Jij bepaalt het assortiment (naast KTC keuze uit meer dan 250 tijdschriften)

Foto Medea Huisman

Ook KTC magazine verkopen? Neem contact op met VMBpress vmbpress.nl • info@vmbpress.nl • 0251 257 935

100_adv_KTC.indd 1

24-02-17 15:46