BARMIL LI WASSAL GĦAL BATTALJA MEDJEVALI

Illum se nwasslilkom żewġ rakkonti mill-Istorja. Kultant, din tirrakkuntalna ġrajjiet li minflok ma jdaħħqu, inisslu dwejjaq, uġigħ u mwiet. Dan ir-rakkont iqiegħed quddiemna fatt li seħħ tassew u li kien se jtawwal ferm kieku Karlu

I ta’ Spanja ma invadiex lill-Italja ftit aktar minn mitejn sena wara.

Minn CHARLES B. SPITERI

Fl-1325, il-bliet-stati Taljani ta’ Bologna u Modena daħlu fi gwerra ta’ ħajja qasira li allegatament bdiet meta s-suldati ta’ Modena serqu barmil tal-injam.

Matul il-perjodu Medjevali, dik li nafu llum bħala l-Italja ma kinitx pajjiż unifikat, u ma kellux ikun unifikat għalkollox qabel l-1871. Darba, l-Italja kienet frammentata f’diversi bliet-stati, dukati u renji, li kienu kollha mmexxija b’mod indipendenti u kellhom it-tradizzjonijiet tagħhom, lingwi, kulturi u politika. Minħabba dawn id-differenzi kollha, li kienu kbar, ma kienx rari li l-provinċji tal-Italja jidħlu f’kunflitt ma’ xulxin - u wieħed mill-aktar kunflitti strambi fihom, kienet il-Gwerra tal-Barmil.

Is-sisien għall-Gwerra tal-Barmil tal-ballut, fil-fatt kienu stabbiliti żewġ sekli qabel ma bdiet il-battalja.

Rappreżentant magħżul minn Alla

Fl-1154, l-Imperatur Ruman ‘Qaddis’ Frederick Barbarossa tal-Ġermanja, iddeċieda li kellu jkun sultan tal-Italja u ddikjara lilu nnifsu bħala r-rappreżentant tal-art magħżul minn Alla. Din id-dikjarazzjoni poġġietu f’kontradizzjoni sinifikanti mat-Taljani, li argumentaw li l-Papa inkuruna lil Barbarossa bħala Imperatur Ruman Imqaddes; u li għalhekk kien ifisser li l-Papa kien il-proprju rappreżentant midluk t’Alla.

F’dan il-punt fl-istorja, il-Papa kien dejjem dak li ta rikonoxximent spiritwali lill-ħakkiema Kristjani Ewropej. Barbarossa wieġeb għal dan it-tħassib tat-Taljani billi rebaħ lil Milan, Tortona, Pavia, Bologna u t-Toskana.

Wara li t-taħditiet mal-Papa Alessandru III fallew, Barbarossa kompla jassedja l-Italja sakemm seħħet it-telfa tiegħu fil-Battalja pro-Papa ta’ Legnano mill-Lega tal-Lombardija, fl-1176. Barbarossa mar lura lejn il-Ġermanja, iżda r-rigal għat-tluq tiegħu irriżulta f’qasma politika kbira fl-Italja, li kienet ilha magħquda għal sekli sħaħ.

Kienet din il-qasma li qanqlet il-Gwerra stramba tal-Barmil fl-

1325.

Kif bdiet il-Gwerra tal-Barmil?

L-assedju ta’ Barbarossa seta’ spiċċa, iżda l-kunflitt fl-Italja kien ħaj għall-aħħar. Mill-gwerra ħarġu żewġ fazzjonijiet: il-Ġibellini, li appoġġjaw lill-Imperatur Ruman, u l-Guelfi, li kienu favur il-Papa.

Din id-diviżjoni politika wasslet għal riżentiment u rivalitajiet fost il-bliet-stati tal-Italja, li mbagħad wasslet biex il-ġlied u t-tilwim saru okkorrenzi regolari fis-sekli ta’ wara r-renju ta’ Barbarossa.

Il-Battalja ta’ Cassano bdiet fl1259 bejn l-armati Guelfi u Ġibellini. Bologna u Modena kienu żewġ bliet-stati tal-fruntiera, bħal dawk li kienu fuq naħat opposti tal-ispettru politiku. Bologna kienet aktar dominata mill-Guelfi (b’sostenn tal-Papa), u Modena kienet aktar f’idejn il-Ġibellini (b’sostenn tal-Imperatur).

Dan ikkawża rivalità sinifikanti bejn it-tnejn, li wasslet għal ħafna rejds matul is-snin. Iżda skont l-Istorja, fl-1325, it-tensjonijiet ħraxu għalkollox.

Tfaqqa’ l-Gwerra

Lejla waħda fl-1325, diversi suldati ta’ Modena rnexxielhom jidħ- lu mill-ħitan tal-belt ta’ Bologna. Lemħu barmil f’bir pubbliku, ħatfuh u ħarġuh ’il barra mill-belt, ferħanin bir-rebħa tagħhom.

Hekk kif skoprew li l-barmil li kellhom ma kienx għadu f’postu, in-nies ta’ Bologna rrabjaw ferm u talbuh lura. Min-naħa tagħhom, innies ta’ Modena ma laqgħux it-talba, anzi rrifjutawha bil-kbir. B’dak l-atteġġjament, Bologna ħassitha umiljata u ma damitx ma ddikjarat gwerra sħiħa fuq Modena. B’hekk bdiet il-gwerra magħrufa bħala l-Gwerra tal-Barmil.

Bejn Bologna u Modena, Modena kienet meqjusa bħala l-underdog. Meta mqabbla ma’ Bologna, il-beltstat kellha ħafna inqas riżorsi u suldati.

Rinforz ta’ suldati

Bologna ġabret ’il fuq minn 32,000 suldat u kisbet forzi minn kontinġenzi oħra ta’ Guelph mit-Tramuntana tal-Italja bħala rinforz. Saħansitra rnexxielhom iressqu b’mod attiv lill-Papa għan-naħa tagħhom. Allegatament, il-Papa Ġwanni XXII iddikjara lill-maġistrat ewlieni ta’ Modena bħala eretiku, u spiċċa jmexxi hu nnifsu, armata ta’ suldati tal-infanterija kontra s-suldati ta’ Modena.

Min-naħa tagħha, Modena rnexxielha tiġbor biss 7,000 suldat. Mad-daqqa t’għajn, kien jidher bħallikieku li żgur kienu kkundannati li jsofru telfa miżerabbli f’idejn l-armata ta’ Bologna u l-alleati tagħhom.

Madankollu, Modena kellha l-vantaġġ distint li kellha suldati Ġermaniżi mħarrġa professjonalment fl-armata tagħha, minħabba l-istatus ta’ Modena bħala Ġibellini, li appoġġjaw lill-Imperatur Ġermaniż Kattoliku. Teknikament, l-armata ta’ Bologna kienet akbar, iżda t-truppi tagħha kienu jikkonsistu f’milizzja li ma kinitx imħarrġa.

Bis-suldati li kisbu u li kellhom aktar esperjenza, is-suldati ta’ Modena ffaċċjaw lil dawk ta’ Bologna barra l-belt ta’ Zappolino. Minħabba l-kaos u d-diżorganizzazzjoni tat-truppi ta’ Bologna, is-suldati ta’ Modena malajr għelbuhom. Dan il-fatt wassal lit-truppi ta’ Bologna jirtiraw. Hu stmat li bejn iż-żewġ naħat, kien hemm madwar 2,000 vittma.

Is-suldati ta’ Bologna, maħkuma u umiljati, ma kellhomx għażla oħra għajr li jwaqqfu l-attakk u jibqgħu fis-sigurtà tal-ħitan tal-belt tagħhom. Dawk ta’ Modena komplew iqarrqu b’dawk kontrihom, billi taparsi għamluhom ġrajja atletika kompetittiva barra l-belt - u spiċċaw biex serqulhom it-tieni barmil.

Konsegwenza dejjiema

Naturalment, il-Gwerra tal-Barmil kienet dwar ħafna aktar minn barmil attwali. Fil-fatt, xi storiċi jgħidu li l-barmil innifsu, fil-fatt ma kienx misruq sakemm Modena kienet diġà għelbet lil Bologna fil-battalja. Sekli ta’ nuqqas ta’ qbil wasslu għall-kunflitt, u l-barmil, jekk tassew kien jeżisti, kien sempliċement it-tiben li kisser dahar il-ġemel.

Eventwalment il-gwerra ntemmet, u f’Jannar tal-1326, ġie ffirmat armistizju miż-żewġ rivali li solvew il-kwistjonijiet temporanjament. Madankollu l-kunflitt bejn il-Guelfi u l-Ġibellini kien se jkompli għal żewġ sekli oħra, sakemm Karlu I ta’ Spanja invada lill-Italja fl-1529.