ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Εισαγωγή
1.1 Περίληψη
Είναι οι Κυκλάδες Radical; Πώς η αρχιτεκτονική του
Αιγαίου είναι ταυτόχρονα και Ριζική και Ριζοσπαστική;
Η εργασία ξεκινάει με το πρόβλημα που δημιουργείται με
την μετάφραση της έννοιας Radical στα Eλληνικά. Με την
παραδοχή ότι οι Κυκλάδες είναι Radical, διερευνώνται οι
σχέσεις του πεδίου με την αμφίσημη έννοια.
Μέσω της ανάλυσης της Λαϊκής αρχιτεκτονικής, και της
γνώσης πίσω από αυτήν-τα αρχέτυπα, αναδύεται το
πλαίσιο του Τριμερούς, που καθιστά δυνατή την
συσχέτιση των Κυκλάδων και του Radical.
Γίνεται μια εμβάθυνση στα νησιά αυτά και την
αρχιτεκτονική παραγωγή τους που μεταλλάσσεται με τον
καιρό αλλά αποτελεί μια ενότητα στον χώρο. Με εργαλείο
το Τριμερές, αναλύεται το πως οι Κυκλάδες και εν γένει η
αρχιτεκτονική παραγωγή και ο πολιτισμός τους, είναι είτε
Ριζικά είτε και Ριζοσπαστικά.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, διερευνώνται αρχικά, οι τρόποι που η αρχιτεκτονική αυτή βρίσκει τις ρίζες της στο
παρελθόν-με κεντρικούς πυλώνες την Ιστορία και τη
Θρησκεία με επόμενη στάση- τη διερεύνηση της
καταγωγικής σχέσης του κτισμένου χώρου με τον
άνθρωπο με έμφαση στην έννοια του λαού και τέλος την
σχέση της αρχιτεκτονικής με την γη, τον τόπο.
Ακολουθεί η παράθεση των τρόπων που η αρχιτεκτονική των νησιών αποσυνδέεται από τον τόπο που παράχθηκε, τα άτομα που την παρήγαγαν και τέλος τη χρονική της αφετηρία.
Η κατάληξη (της εργασίας) είναι η αρχή.
Are the Cyclades Radical? How is Cycladic architecture Radical in all senses of the consept?
The theoretical research begins with the problem created by the translation of the concept Radical into Greek. With the assumption that the Cyclades are Radical, the field's relations with the ambiguous sense are explored.
Through the analysis of Anonymous Architecture, and the knowledge behind it-the Archetypes, the framework-tool of the Tripartite emerges, making possible the correlation of the Cyclades and the Radical.
There is a deepening of these islands and their architectural production which mutates with time but constitutes a unity in space. Using the Tripartite as a tool, it is analyzed how the Cyclades and in general their architectural production and culture are either is rooted or rather breaking the roots.
Within this context, the ways in which this architecture finds its roots are first investigated: in the past - with central pillars the History and Religion, with the next stopthe investigation of the ancestral relationship of the built space with man with an emphasis on the concept of the people and finally the relationship of architecture with the land, the place.
Then follows a list of the ways in which the architecture of the islands is disconnected from the place it was produced, the people who produced it and finally its starting point in time of it in time.
The conclusion (of work) is the initial question of the paper.
1.2 Αφορμή
Έναυσμα για την συγκεκριμένη εργασία, αποτέλεσαν τα
κατά καιρούς ταξίδια μου στις Κυκλάδες, το ανεξήγητα
αρχιτεκτονικό τοπίο που δεν μπορώ να περιγράψω με
λέξεις. Η χώρα των νησιών με τα δεκάδες λευκά κτίσματα,
η ελάχιστη δομή για να κατοικήσει ο άνθρωπος και η
αντίθεση τους με το πετρώδες σκουρόχρωμο έδαφος και
το μπλε του ουρανού και της θάλασσας. Αξιοθαύμαστος
είναι ο τρόπος που τα κτίσματα αυτά ριζώνουν στην γη
κυριολεκτικά, αλλά και μεταφορικά ως σύμβολο-ρίζες της
αρχιτεκτονικής.
Melville, 1947
1 Melville, H., 1947. Collected Poems of Herman Melville. Edited by. Howard P. Vincent, Chicago, Packard
Not magnitude, not lavishness, But Form---the Site; Not innovating willfulness But reverence for the Archetype.1
1.3 Στόχος
Στόχος της ερευνητικής αναζήτησης, είναι η σπουδή -
μέσω της εμβάθυνσης στις ρίζες της αρχιτεκτονικής
γλώσσας και των τρόπων με τους οποίους αυτή ανάγεται
σε ένα ριζοσπαστικό πρότυπο - στην πολλαπλότητα της
αρχιτεκτονικής υπόστασης. Με την παραδοχή ότι οι
Κυκλάδες είναι Radical, και χρησιμοποιώντας το
πρόβλημα της αμφίσημης μετάφρασης της έννοιας αυτής
στην Ελληνική γλώσσα ως ευκαιρία για νέες αναζητήσεις
νοημάτων στο πεδίο των Κυκλάδων, γίνεται μια
προσπάθεια επαλήθευσης των διαφόρων σημασιών της
έννοιας εν εαυτό. Στόχος είναι να αποδειχτεί η
πολλαπλότητα αυτή, στις Κυκλάδες και την έννοια του Radical.
1.4Μεθοδολογία
Ο όρος Radical χρησιμοποιείται συνήθως για να
περιγράψει κάτι επαναστατικό. Με μία τυπική ανάλυση και
παρουσίαση του όρου όμως, χάνονται πολλά επίπεδα
κατανόησης και ευκαιρίες διεύρυνσης των σημασιών του.
Στον αντίποδα μιας πεζής, δυϊστικής ανάλυσης που
καταλήγει στην μετάφρασή και ερμηνεία του είτε ως
«ριζικό» είτε ως «ριζοσπαστικό», μια εναλλακτική
ριζωματική ανάλυση αναδεικνύει όλες τις πτυχές και
ερμηνείες του όρου. Άλλωστε το να είναι κάτι ριζικό δεν
αναιρεί την πιθανότητα να είναι και ριζοσπαστικό, ή και
επαναστατικό, και ,και… Αυτή η πολλαπλότητα και η μη
ιεράρχηση είναι χαρακτηριστικά ενός ριζώματος.
Ο τρόπος ανάπτυξης της εργασίας, χωρικά αλλά και
εννοιολογικά, γίνεται στο πρότυπο του ριζώματος, ενός
ανοιχτού συστήματος, χωρίς αρχή και τέλος, με την
απουσία ιεράρχησης των επιμέρους μερών. Κάθε
κεφάλαιο είναι ένα αυτόνομο πεδίο διερεύνησης
νοημάτων με σημείο εκκίνησης τις διάφορες αιτιολογικές
σχέσεις που δημιουργούνται όταν η έννοια του Radical
εισέρχεται στο πεδίο των Κυκλάδων.
Μέσα από την ετυμολογική ανάλυση των εννοιών, παράγονται κάθε φορά νέες συνδέσεις, και με αυτές, νέες σκέψεις για την ανάλυσή τους, που με την σειρά τους επανανοηματοδοτούν τις έννοιες, τοποθετώντας τις σε ένα αέναο κύκλο ανατροφοδότησης.
Ο κύκλος του Radical εισέρχεται στον κύκλο των Κυκλάδων με σημεία καμπής των κύκλων τους το Ριζικό
και το Ριζοσπαστικό, με το πλαίσιο παραγωγής της αρχιτεκτονικής να γίνεται εργαλείο ανάλυσης και παραγωγής νέων νοημάτων, διεύρυνσης του θεωρητικού
λόγου και εν τέλει ή εξ αρχής επαλήθευσής τους. Το τέλος βρίσκεται στην αρχή του κύκλου τους.
1.5 Τρόποι Τεκμηρίωσης
Η ερευνητική εργασία, αποτελείται αμιγώς από γραπτό
κείμενο χωρίς παραβολή εικόνων. Οι Κυκλάδες είναι ένα
πεδίο για το οποίο ο καθένας έχει μια δική του
σχηματισμένη άποψη
Για να ξεφύγουμε από μια επιδερμική ανάγνωση του
τοπίου των Κυκλάδων μόνο κίνητρο έχει τα αισθητικά
κριτήρια και να εμβαθύνουμε στα αίτια διαμόρφωσης τους
και την καταγωγή της αισθητικής τους παράδοσης.
2.0 RADICAL
Η λέξη Radical με ρίζα την λατινική λέξη «root» ( ρίζα), είναι δίσημη, και στην ελληνική μεταφράζεται και περιγράφει δύο διαμετρικά αντίθετες έννοιες την έννοια
ριζικό και την έννοια ριζοσπαστικό (ρίζα + σπάω), με
την δεύτερη να προϋποθέτει την κατάλυση της πρώτης,
και με τις δύο όμως να εγγράφονται εν τέλει στον ίδιο κύκλο σημασίας.
Τα πράγματα περιπλέκονται ακόμη περισσότερο όταν η
έννοια αυτή εισέλθει στο πεδίο της Αρχιτεκτονικής, όπου
τα τελευταία χρόνια το επίθετο ή η έννοια του Radical
χρησιμοποιείται ευρέως από ξένους Αρχιτέκτονες και
αρχιτεκτονικά site και περιοδικά για να περιγράψει μια
ευρεία αρχιτεκτονική γκάμα, από αρχέγονες καθαρές
μορφές μέχρι και installation που διαπραγματεύονται τα
όρια της αρχιτεκτονικής.








*Πιο πάνω απεικονίζονται οι διαπλεκόμενες σχέσεις των 2
κύκλων (της έννοιας Radical και αυτού των Κυκλάδων)
,μέσα από το πρίσμα του τριμερούς και τον χώρο που
δημιουργεί( με άξονες τον Χρόνο- Τόπο- Άνθρωπο).