1.3 Opzet van het onderzoek

1.3 Opzet van het onderzoek Voor het onderzoek is gebruik gemaakt van verschillende onderzoeksmethoden: documenten literatuurstudie, analyse van calamiteitenonderzoeken, verkennende interviews met professionals, een digitale vragenlijst, interviews met (naast)betrokkenen, diepteinterviews met ketenpartners en enkele klankbordsessies.

Document- en literatuurstudie Allereerst is een document- en literatuurstudie uitgevoerd naar (mensen met) een hoog veiligheidsrisico en onbegrepen gedrag. Door middel van een zoekslag op internet zijn relevante literatuur, rapporten en beleidsdocumenten verzameld. Ook zijn literatuur en documenten verkregen van personen die betrokkenen zijn geweest bij en/of geraadpleegd zijn tijdens het opstellen van de subsidie aanvraag en/of het onderzoek.

Analyse calamiteitenonderzoeken Wanneer een incident heeft plaatsgevonden met een publiek karakter, een zeer ernstige vorm van agressie of waarbij de geneesheer-directeur vermoed dat er sprake is van een tekortkoming in de zorg, vindt een evaluatie plaats. Dit kan een PRISMA onderzoek zijn door de organisatie zelf, of een ketenevaluatie door een extern bureau. In deze evaluaties wordt de oorzaak van het incident in beeld gebracht. Ook wordt gekeken wat de knelpunten zijn en welke verbeterpunten hieruit naar voren komen. Voor dit verkennende onderzoek zijn vijf PRISMA onderzoeken van Lentis bestudeerd: twee over 2020 en drie over 2021. Daarnaast zijn twee ketenonderzoeken van een extern bureau uit 2022 bestudeerd.

Eerste ronde verkennende interviews Met de deelnemers van het driehoeksoverleg (Burgemeester, Politie en OM), GGZ bestuurders en medewerkers van het levensloopteam in Groningen zijn in de beginfase van het onderzoek verkennende interviews gehouden. Hierbij is informatie opgehaald als input voor de digitale vragenlijst en de verdiepende interviews. Voor deze verkennende interviews zijn in totaal vijf interviews met acht professionals gehouden. In de interviews is aandacht geweest voor de samenwerking binnen de keten en welke belemmeringen hierbij worden ervaren.

Digitale vragenlijst Door het grote aantal betrokken organisaties bij de aanpak van mensen met onbegrepen gedrag is in eerste instantie gekozen om een digitale vragenlijst uit te zetten om in korte tijd veel informatie op te halen. De digitale vragenlijst is uitgezet onder 25 organisaties in de regio Groningen die betrokken zijn bij mensen met een (hoog) veiligheidsrisico en/of onbegrepen gedrag. Het gaat onder andere om de politie, de doktersdienst, verschillende gemeenten, zorgverzekeraars, GGZ-organisaties en WIJ teams. Aan de personen die de mail met het verzoek de digitale vragenlijst in te vullen hebben ontvangen, is gevraagd deze –waar nuttig – door te sturen naar collega’s. Voor de vragenlijst zijn zowel uitvoerende professionals als personen in een leidinggevende functie uitgenodigd. In de vragenlijst is onder meer gevraagd naar de signalering van mensen met een hoog veiligheidsrisico en onbegrepen gedrag, de interventies die worden ingezet en de samenwerking met andere organisaties, hoe deze samenwerking wordt ervaren en wat daarin eventuele knelpunten zijn.

In totaal hebben 70 respondenten van 19 verschillende organisaties de digitale vragenlijst ingevuld. In tabel 1.1 is een overzicht weergegeven van het aantal respondenten per type organisatie.

Tabel 1.1. Respondenten naar type organisatie Organisatie Aantal respondenten GGZ (algemeen of forensisch) 19 Ambulance 12 Politie Gemeente 8 7

GGD/OGGZ 7

WIJ-team (wijkteam gemeente Groningen) Verslavingszorg Woningbouw Doktersdienst Groningen Brandweer OM Reclassering Ziekenhuis Zorgverzekeraar Totaal 4

3 3 2 1 1 1 1 1 70

Bijna tweederde (73%) van de respondenten had (ook) een uitvoerende functie. Een ruime meerderheid van de respondenten werkte al jarenlang met de doelgroep (79% was al meer dan vijf jaar betrokken bij mensen met een hoog veiligheidsrisico en onbegrepen gedrag) en was ten minste een paar keer per maand betrokken bij mensen met een hoog veiligheidsrisico en onbegrepen gedrag (71%).

Interviews met (naast)betrokkenen Bij verschillende betrokken organisaties waaronder Forint, Lentis en InBegrepen is door medewerkers aan (ex-)cliënten en naasten van (ex-)cliënten gevraagd of zij wilden deelnemen aan een interview in het kader van het onderzoek. Tijdens dit interview is onder meer gevraagd naar signalen voorafgaand aan het incident, de betrokken organisaties, wat daarin goed ging en wat knelpunten waren. Ook is gevraagd naar de interventies die zijn ingezet door betrokken organisaties, wat daarin goed ging en naar de knelpunten waar men tegenaan liep. In totaal zijn twee (ex-) cliënten en zes naasten geïnterviewd in zeven interviews.

Diepte-interviews Om een aantal onderwerpen verder uit te diepen die naar voren kwamen uit de documenten literatuurstudie, analyse van de calamiteitenonderzoeken, digitale vragenlijst en interviews met professionals en (naast)betrokkenen zijn tenslotte diepte-interviews gehouden met verschillende professionals. Het betreft zes interviews met in totaal acht medewerkers van Forint, GGD, Lentis, politie, reclassering en VNN. In deze interviews is onder meer aandacht besteed aan hetgeen goed gaat en aan de knelpunten waar men