Coaching editie 2, 2012 by Uitgeverij Loket 1

2 2012

hèt vakblad voor managers op Curaçao

Vindingrijk en hulpvaardig in gesprek met Antonio Muyale directeur Antillean Flight Services

In deze editie o.a.: Losse nummers NAf 9,95

De werkplek van Pim Steinmeijer Ambitie en motivatie van uw medewerkers Een sabbatical op Curaçao Coaching 2 - 2012

| 1

| Coaching 2 - 2012

Coaching 2 - 2012

ENNIA PENSIOENEN BEL: 434 3800 | KLIK: www.ennia.com

U scoort met de moderne betaalbare ENNIA pensioenregelingen. Aangezien de AOV voorziening geen garantie biedt voor een zorgeloze oude dag, draagt u met een degelijke pensioenregeling bij aan

VOORDELEN WERKGEVER UÊÊ iÊ«i Ã i «Ài iÃÊ zijn fiscaal aftrekbaar. UÊÊ iÊ«i Ã i iivÌ `Ê mag variëren tussen `iÊxxÊi ÊÈx° UÊÊ6iÀLiÌiÀ }Ê >ÀLi `ÃÛ ÀÜ>>À`i °

de financiële zekerheid van uw werknemers. Met als gevolg dat uw personeelsleden zich werkelijk aan uw bedrijf verbonden voelen en iedere dag opnieuw hun beste beentje voor blijven zetten. Mail pensioen@ennia.com of bel Arie Groothuis

Ê Ê «Ê âiÊÜiLÃ Ìit

www.ennia.com

op +5999 434 3885, en laat u vrijblijvend adviseren over onze ENNIA pensioenregelingen.

| Coaching 2 - 2012 1073_ENNIA_CoachingAd_3-12.indd 1

2/17/12 09:59

Voorwoord: Toen ik Antonio Muyale belde om hem te polsen voor een interview met Coaching, opende ik het gesprek met de opmerking dat het volgens mij wel goed ging met zijn bedrijf. ‘Oh nee hoor’, antwoordde hij spontaan, ‘we zitten weer in een krimp’. Mooi, dacht ik, daar kan een interview uitkomen met veel leerpunten. Maar ik twijfelde ook, want de gemiddelde directeur spreekt toch liever over successen dan tegenslagen. Terwijl - en dat is de uitdaging voor de redactie - juist het omgaan met lastige situaties interessant is voor onze lezer. Gelukkig stemde Muyale in en ging redacteur Oscar van Dam op pad voor een gesprek. Het resultaat is een artikel waarin de lezer een eerlijk beeld krijgt van een bedrijf dat onder hoge druk en wisselende omstandigheden voortdurend nieuwe oplossingen moet zoeken. Natuurlijk horen dieptepunten en tegenvallers ook bij leiderschap en management. Zoals het bedrijf van Muyale zijn er vele op Curaçao: ondernemingen die door externe factoren of door hoe de business nu eenmaal in elkaar zit, soms snel afwisselend goede en slechte tijden meemaken. Hoe richt je het bedrijf daarop in? Hoe kun je zo goed mogelijk anticiperen op veranderingen? Willem Jan Stokhof schreef voor deze editie een artikel over scenariodenken, dat precies op die vragen ingaat.

tiende jaargang, editie 2, 2012

Met deze editie hopen we u weer een flinke dosis bruikbare kennis en inzichten te geven voor uw eigen praktijk. U leest over bedrijfsveiligheid, iets wat steeds dichter binnen handbereik komt. En over de mythe van ambitie: niet elke medewerker is even ambitieus, hoe pas je als leidinggevende daar de wijze van motiveren het beste op aan? Daarnaast artikelen over de mogelijkheid van een sabbatical op Curaçao en de praktijk van een gezonde werklunch. Genoeg ‘food for thought’ dus. Veel leesplezier! Margo Groenewoud

Inhoud: 11 Wil iederéén vooruit?

16 Vindingrijk en hulpvaardig In gesprek met Antonio Muyale

Ambitie en motivatie van uw medewerkers

21 Return on

30 Scenariodenken

prevention

Sleutel tot een robuuste en flexibele bedrijfsvoering

Aandacht voor bedrijfsveiligheid loont

34 Een jaar totaal wat anders...

Een sabbatical op Curaçao

6 Wat doen we

met de lunch vandaag?

Enkeltje Curaçao

De werkplek van...

Mixed Media

Van>naar Coverfoto: Marika Ringnalda Coaching 2 - 2012 |

THEMA Tekst Mirjam Boers

Wat doen we met de lunch vandaag? Gezonde keuzes binnen handbereik

Rond 12.00 uur gaan de meeste mensen lunchen; thuis, in een restaurant of snèk of op het werk. Het klinkt eenvoudig, maar er valt veel te kiezen en te regelen. Benieuwd naar de patronen van de Curaçaose managers gingen we op onderzoek uit. Wat is eigenlijk de slimste keuze tijdens de lunch? En beïnvloeden bedrijven de lunchkeuzes van medewerkers? We spraken met Cynthia Adoptie over gezonde voeding en namen een kijkje in de keukens van de Marine en de UNA. Door de gezellige eetcultuur wordt er op ons eiland veel gegeten. Tegelijkertijd wordt mede door het warme weer vaak weinig bewogen. Er komen dus veel calorieën binnen en daarvan worden er te weinig verbrand. Cynthia Adoptie is na jaren in Nederland te hebben gewoond, weer terug op haar geboorte-eiland en weet alles van eetgedrag. Ze wilde graag iets voor zichzelf beginnen en omdat ze dol is op koken, startte ze haar eigen ‘Saladclub’. Elke ochtend maakt ze een salade, een soep en een hoofdmaaltijd. Iedereen kan tot 10.30 uur bestellen en vanaf 12.00 uur wordt het rondgebracht.

Meer online

| Coaching 2 - 2012

Het eten dat Cynthia maakt is geschikt voor mensen die willen afvallen, maar ook voor ieder ander die van verantwoord en lekker eten houdt. De maaltijden zijn licht en vol mineralen en vitaminen. Cynthia weet de combinaties te maken met proteïne, zetmeel en mineralen, waardoor je daarna minder snel trek krijgt. De verschillende kruiden met bijvoorbeeld zilvervliesrijst en andere ingrediënten uit de schijf van vijf geven je een voldaan gevoel. ‘Als je gezonder eet, voel je je ook beter’, vertelt Cynthia. ‘Bij het eten van soep bijvoorbeeld worden de vitaminen en mineralen meteen in je lichaam opgenomen. Het bezorgt je geen opgeblazen gevoel, omdat het snel verteert. Daarnaast krijg je van het zout in de bouillon veel energie. Gezond eten ontstresst, want vergeet niet dat

stress ongezond is en bovendien de ergste dikmaker. Stress belemmert je eetgedrag, het voedsel wordt niet goed verteerd en omdat je vaker wilt eten, maak je de verkeerde keuzes’, legt Cynthia uit. ‘Ik geef altijd als advies: eet als een regenboog, want elke kleur werkt voor een orgaan. Groen fruit en groene groenten zoals broccoli, spinazie, groene pepers en komkommers werken goed tegen bepaalde vormen van kanker en bevatten vitamine B. De rode vruchten, zoals cranberries en aardbeien bevatten sterke antioxidanten, die bijdragen aan gezonde cellen. Witte groenten zoals gember, knoflook en champignons helpen tegen het verlagen van je cholesterol en je bloeddruk. Vergeet niet om veel te drinken. Zeker zes tot acht glazen water per dag, wissel het af met een schijfje citroen in je water. Neem af en toe een sapje, een bouillon of wat fruit. Let wel, fruit is het gezonds op een lege maag of drie uur na de maaltijd. Als je gezond eet, zit je lekkerder in je vel, probeer het maar’, lacht Cynthia.

Tradities bij de Marine

Bij de Marine staan tradities hoog in het vaandel, ook wat eten betreft. Zo is er elke woensdag de ‘blauwe hap’, wordt er wekelijks erwtensoep geserveerd en op vrijdag altijd vis. De naam ‘blauwe hap’ stamt nog uit de tijd dat

B  C H

mijn eigen huis en een hypotheek op maat…

  Banco di Caribe vertelt mij echt hoe het zit. Wat de mogelijkheden zijn en waar je allemaal rekening mee moet houden. Kortom, petje af...

www.bancodicaribe.com Neem contact op met één van onze Hypotheekadviseurs.

C Saliña (Head Ofﬁce) Schottegatweg Oost  Tel: ()   Fax: ()  

Branch Punda Breedestraat (P) B Tel: ()   Fax: ()  

Branch Otrobanda Roodeweg  Tel: ()   Fax: ()  

Branch Santa Maria Jan Noorduynweg Tel: ()   Fax: ()  

B Banco di Caribe Kaya Grandi  Tel: ()   Fax: ()   Coaching 2 - 2012 |

THEMA

‘Een broodje gezond is bij ons zonder mayo’

de Nederlanders in Indonesië zaten en een uniform droegen dat blauwe verf op de huid achterliet. De medewerkers van de Marine en de Kustwacht eten voor NAf 8,45 een weloverwogen warme driegangenmaaltijd. Daar zit ook drinken bij. ‘De meesten kiezen voor een sportdrankje. En de lokale werknemers zie je vaak thee nemen, dat is eigenlijk beter bij een warme maaltijd’, beaamt adjudant Schenkel, bedrijfsleider van het bedrijfsrestaurant. Op donderdag komt er een container uit Nederland voor Parera en Suffisant: groenten, vis, kruiden, levensmiddelen en koffie. Het brood komt van hier.

nagedacht. De Struik- en Honigblikken bevatten precies de hoeveelheid calorieën en vetten die ze nodig hebben’, legt de bedrijfsleider uit.

‘Iedere dag staat er een verse groente en een diepvriesgroente op het menu, dat is ons beleid’, vertelt de adjudant. ‘Iedereen heeft goed en gevarieerd voedsel nodig. Een broodje gezond is bij ons zonder mayo en gisteren hadden we een fruitsalade. Op deze manier houden we ons ziekteverzuim laag. Uiteindelijk is iedereen natuurlijk zelf verantwoordelijk voor wat hij eet, maar we stimuleren gezonde voeding wel degelijk. Ook voor de militairen die het veld ingaan, is over het eten

Ook op de UNA wordt elke dag vers gekookt. De studenten die op de campus wonen betalen voor drie maaltijden per dag, andere studenten, personeel en gasten kunnen voor NAf 10,60 mee-eten. ‘Bij de warme lunch hanteren we zoveel mogelijk natuurlijke producten, zoals knoflook en uien. We letten erg op de hygiëne en laten agressieve specerijen achterwegen. Anders zijn onze studenten over tien jaar allemaal nierpatiënt’, zegt Ernest de Palm, manager van de campus en de mensa. ‘We

ADVERTENTIE

| Coaching 2 - 2012

Het is een mooi ritueel; om stipt 11.45 uur gaan de deuren van het bedrijfsrestaurant open, dan pas leest iedereen het menu en vormen de uniformen een rij langs het buffet. Het personeel achter de gloeiende platen legt uit wat het betreffende gerecht is en wat erin zit. Zij scheppen het ook voor je op. ‘Dat is voor ons een manier om te zorgen dat we voor iedereen genoeg hebben’, vertelt Schenkel. Aan het eind staan de atjar, kroepoek en satésaus voor de zelfbediening, tot tevredenheid van de meesten.

Geen agressieve specerijen voor de UNA

hebben elke dag een verse groente en een diepvriesgroente. De maaltijden worden zorgvuldig bereid. Een diëtist heeft ons ooit voorgeschreven om zoveel mogelijk te variëren met vlees, vis en groenten, de sauzen op basis van water te maken en veel groenten te stoven.’ De kok schept voor iedereen op; groente en een toetje, sap of water mag je zelf pakken. ‘Helaas wordt er weinig groenten gegeten, maar dat is iets van huis uit. Vlees met aardappels of rijst gaat er altijd in, net als bijvoorbeeld papaya stobá. Alleen de Arubaanse studenten houden daar niet van. Kijk, gezond eten gaat soms weer leven en dan weer niet. Iedereen geeft er zijn eigen interpretatie aan, dat zal altijd zo blijven, maar wij blijven het stimuleren’, aldus Ernest.

Vol versus gezond op Curaçao

Iedereen kan onderscheid maken tussen gezonde en ongezonde keuzes. Maar waarom lukt het soms toch niet, waarom verlaat je de keuken met een stroopwafel terwijl je een appel wilde pakken? Intenties worden vaak bepaald door het cognitieve brein, maar wanneer het moment van beslissen komt, handelen we meer impulsief en laten we ons toch leiden door het onbewuste. Dit patroon zien

we ook terug in onze lunchcultuur. Bedrijven op Curaçao proberen weldegelijk invloed te hebben op het eetgedrag van werknemers, maar uiteindelijk blijft het ieders eigen verantwoordelijkheid. Organisaties met een restaurant stimuleren zeker gezonde voeding, maar overal is een snèk te vinden en ligt de verleiding op de loer... Bovendien houdt de Curaçaose man meer van ronde en volle vrouwen, wat de druk voor deze groep om op de lijn te letten ook niet positief beïnvloedt. Obesitas is ook hier een toenemend probleem, maar tegelijkertijd wordt de bewustwording van het belang van gezonde voeding en een goede gezondheid steeds groter. De GGD heeft al langere tijd verschillende projecten lopen. Zo rijdt Bus di Salú rond in verschillende wijken om informatie over voeding te geven en wordt gewerkt aan het Obesitas Preventie Project Curaçao. Die aanpak is wel nodig, want mensen met overgewicht en obesitaspatiënten hebben een verhoogde kans op ouderdomssuikerziekte, hart- en vaatziekten en sommige vormen van kanker. De ziektekosten voor de overheid stijgen daardoor; denk aan de uitkeringen voor arbeidsongeschikten en de stijgende gezondheidskosten.

Tips Ontbijt altijd Eet fruit op een lege maag Nuttig liever zes kleine maaltijden op een dag dan drie grote maaltijden Probeer ‘s middags warm te eten, kies ‘s avonds voor sla of soep Eet elke dag groente Drink zes tot acht glazen water per dag Drink bij het eten thee of lauw water, dit helpt de spijsvertering In verschillende botica’s kun je je laten wegen en gesprekken voeren met diëtisten Neem de tijd om te lunchen. Hoe verlei delijk ook, eet niet achter de computer

ADVERTENTIE

WIN NAf. 1.000,- !

KLIK EN DOE EEN GROENE BIJDRAGE!

Uw Banko Amigu wil groener worden! Doet u ook mee? Het is makkelijker dan u denkt. Gebruik MCB@Home en doe een groene bijdrage door de optie ‘online-only statement’ te activeren. Als u er, in het kader van ‘Dag van de Aarde’ (23 april t/m 31 juli aanstaande), ook voor kiest om uw statement online* te ontvangen, dan maakt u kans op één van de 5 Kompa Leon gift cards t.w.v. NAf. 1.000,-. Voor meer informatie, log in op MCB@Home of bel uw Banko Amigu op 466 1111.

www.mcb-bank.com

*Alle statements zijn online minimaal 2 jaar beschikbaar.

Coaching 2 - 2012 1099_MCB_Earthday_Coaching_190x138mm.indd 1

5/23/12 09:20

Makelaarscourtagerecht?! Met enige regelmaat vallen in de brievenbus tijdschriften die te maken hebben met onroerend goed. Steevast zijn die tijdschriften gevuld met advertenties waarin onroerend goed makelaars woningen te koop of te huur aanbieden. In 2001 werd wetgeving geïntroduceerd in het Burgerlijk Wetboek [BW] die de verschuldigdheid van de vergoeding van de makelaar regelt. Zoals bij de invoering van zoveel wettelijke bepalingen werd van overheidszijde niet of nauwelijks aandacht besteed aan de nieuwigheden in de wetgeving. In de praktijk blijkt met name bij particulieren. .BLFMBBST USFEFO EPPSHBBOT PQ BMT PQ ESBDIUOFNFS WBO [PXFM EF BBOCJFEFS WBO POSPFSFOE HPFE BMT PPL WBO EFHFOF EJF PQ [PFL JT OBBS POSPFSFOE HPFE ;P LBO FFO WFSLPQFS WBO FFO XPPOIVJT [JDI XFOEFO UPU FFO NBLFMBBS NFU EF PQESBDIU BM IFUHFFO CJOOFO IFU WFSNPHFO WBO EF NBLFMBBS MJHU PN IFU XPPOIVJT WPPS EF IPPHTU NPHFMJKLF QSJKT UF WFSLPQFO %FOLCBBS JT WPPSUT EBU FFO QFSTPPO EJF PQ [PFL JT OBBS FFO IVVSXPOJOH [JDI XFOEU UPU FFO NBLFMBBS NFU EF PQESBDIU FFO SFEFMJKL HFQSJKTEF IVVS XPOJOH UF [PFLFO *O CFJEF HFWBMMFO HFMEU OBUVVSMJKL EBU EF NBLFMBBS [JDI NBYJNBBM NPFU JOTQBOOFO NBBS HFFO SFTVMUBUFO LBO HBSBOEFSFO 6JUFSBBSE JT EF PQESBDIUHFWFS WPPS EF JOTQBOOJOHFO WBO EF NBLFMBBS FFO IPOPSBSJVN WFSTDIVMEJHE 7FFMBM XPSEU BGHFTQSPLFO EBU IFU IPOPSBSJVN JO EF NBLFMBBSEJK ´DPVSUBHFµ HFOPFNE QBT WFSTDIVMEJHE JT PQ IFU NPNFOU EBU EF JOTQBOOJOHFO WBO EF NBLFMBBS SFTVMUBBU PQMFWFSFO )FU LPNU PPL XFM FFOT WPPS EBU FFO NBLFMBBS [PXFM WPPS EF BBOCJFEFOEF QBSUJK BMT WPPS EF [PFLFOEF QBSUJK PQUSFFEU *O EBU HFWBM IFFGU EF NBLFMBBS JO [JKO QPSUFGFVJMMF [JUUFO FFO WFSIVVSPQESBDIU WBO FFO XPPOIVJT &FO FJHFOBBS WBO FFO XPPOIVJT IFFGU [JDI UPU EF NBLFMBBS HFXFOE NFU EF PQESBDIU EBU EF NBLFMBBS [JDI NBYJNBBM JOTQBOU PN [JKO XPPOIVJT UF WFSIVSFO PQ EF LPSUTU NPHFMJKLF UFSNJKO UFHFO FFO WPPSBG CFTQSPLFO FO EPPS EF NBLFMBBS SFEFMJKL CFWPOEFO NBBOEFMJKLTF IVVSQSJKT %PPS EF WFSIVVSEFS JO TQn FO EF NBLFMBBS XPSEFO BGTQSBLFO HFNBBLU PWFS EF DPVSUBHF EJF [PBMT JOUVTTFO UPDI XFM BMHFNFFO HFBDDFQUFFSE HFTUFME XPSEU PQ FFO CFESBH HFMJKL BBO nnO NBBOE IVVS "GHFTQSPLFO XPSEU PPL EBU EF NBLFMBBS [BM BEWFSUFSFO JO FFO WBO EF V CFLFOEF UJKETDISJGUFO FO WPPSUT EF XPOJOH PQ [JKO XFCTJUF [BM QMBBUTFO /JFU MBOH EBBSOB NFMEU FFO QFSTPPO [JDI CJK EF NBLFMBBS EJF

[PFLFOEF JT OBBS FFO IVVSIVJT 0PL OV XPSEFO BGTQSBLFO HFNBBLU PWFS EF DPVSUBHF JOEJFO IFU EF NBLFMBBS MVLU FFO QBTTFOEF IVVSXPOJOH UF WJOEFO "M [PFLFOE JO [JKO CFTUBOE WBO UF IVVS BBOHFCPEFO XPOJOHFO POUEFLU EF NBLFMBBS EBU EF XFOTFO WBO EF IVVSXPOJOH[PFLFOEF WSJKXFM PWFSFFOLPNFO NFU EF XFOTFO WBO EF FFSTUF PQESBDIUHFWFS JO EJU BSUJLFM &FO NBUDI MJKLU HFNBBLU FO CJOOFO FFO XFFL JT OB XBU POEFSIBOEFMJOHFO POEFS MFJEJOH WBO EF NBLFMBBS EF IVVSPWFSFFOLPNTU POEFSUFLFOE

WFSOJFUJHCBBS %BU CFUFLFOU EBU EF IVVSEFS NFU FFO TJNQFMF CSJFG BBO EF NBLFMBBS LBO TUFMMFO EBU IJK [JDI OJFU HFCPOEFO BDIU BBO EF CFQBMJOH NFU CFUSFLLJOH UPU EF DPVSUBHF FO EF[F EVT PPL OJFU IPFGU UF CFUBMFO )FU[FMGEF HFMEU PWFSJHFOT JO HFWBM WBO FFO WFSLPPQPQESBDIU 0PL EBO HFMEU EBU OJFU [PXFM WFSLPQFS BMT LPQFS DPVSUBHF WFSTDIVMEJHE LVOOFO [JKO BBO EF NBLFMBBS NBBS TMFDIUT EF WFSLPQFS

)PF [JU IFU OV NFU EF DPVSUBHF 0Q IFU FFSTUF HF[JDIU NBLLFMJKL [BU 5XFF GBDUVSFO PQNBLFO WPPS nnO NBBOE IVVS JFEFS FO EJF BG[POEFSMJKL BBO [PXFM EF WFSIVVSEFS BMT EF IVVSEFS PWFSIBOEJHFO FO WFSWPMHFOT JOOFO [PV V [FHHFO )FU #8 TUBBU BBO IFU WPPSNFMEF FDIUFS JO EF XFH *O BSUJLFM WBO CPFL WBO IFU #8 JT OBNFMJKL PQHFOPNFO EBU JO FFO HFWBM BMT IJFSCPWFO PNTDISFWFO EF NBLFMBBS [JKO DPVSUBHF TMFDIUT JO SFLFOJOH NBH CSFOHFO BBO EF WFSIVVSEFS FO OJFU BBO EF IVVSEFS %JU XPSEU PPL OJFU BOEFST JOEJFO EF IVVSEFS FFO TDISJGUFMJKLF PWFSFFOLPNTU JT BBOHFHBBO NFU EF NBLFMBBS XBBSJO JT PQHFOPNFO EBU IJK EF DPVSUBHF UPDI WFSTDIVMEJHE JT &FO EFSHFMJKLF CFQBMJOH JO FFO PWFSFFOLPNTU JT

-FU XFM EBU IFU WPSFOTUBBOEF TMFDIUT PQHBBU JO HFWBM NJOJNBBM nnO WBO EF PQESBDIUHFWFST EVT EF WFSIVVSEFS WFSLPQFS PG EF IVVSEFS LPQFS FFO ´DPOTVNFOUµ JO EF [JO WBO IFU #8 JT %BU JT FFO QBSUJDVMJFS EJF EF NBLFMBBS JOTDIBLFMU WPPS FFO EPFM EBU OJFU NFU EF VJUPFGFOJOH WBO FFO CFSPFQ BSUT MPPEHJFUFS FUD PG FFO CFESJKG XJOLFM LBOUPPS FUD UF NBLFO IFFGU NBBS TJNQFM HF[FHE NFU FFO XPPOIVJT WBO EPFO IFFGU %F XFU IFFGU OPH XFM UPFHFMBUFO EBU CFJEF PQESBDIUHFWFST FFO DPVSUBHF WFSTDIVMEJHE LVOOFO [JKO JO HFWBM IFU HBBU PN IFU IVSFO FO WFSIVSFO WBO VJUTMVJUFOE FFO LBNFS JO FFO [FMGTUBOEJHF XPOJOH EF [PHFOBBNEF LBNFSWFSIVVS )FU XJM OPH XFM FFOT WPPSLPNFO EBU NBLFMBBST JO BGXJKLJOH WBO EF XFU FO EF BGTQSBLFO CJOOFO EF NBLFMBBSTWFSFOJHJOH JO HFWBMMFO BMT IJFSWPPS PNTDISFWFO UPDI EF SFLFOJOH QSFTFOUFSFO BBO EF IVVSEFS LPQFS "MT MF[FS WBO EF[F BEWFSUPSJBM XFFU V JOUVTTFO CFUFS

Corporate & commercial Construction Labour Banking & financial Administrative

10 | Coaching 2 - 2012

law law law law law www.sms-advocaten.com

THEMA Tekst Michiel van der Veur

Wil iederĂŠĂŠn vooruit? Ambitie en motivatie van uw medewerkers Veel HR-instrumenten gaan er impliciet van uit dat elke medewerker de ambitie heeft om te groeien. In de praktijk blijken de aspiraties en motieven van medewerkers echter sterk uiteen te lopen. Het is zelfs nog maar de vraag of iedereen ambitie heeft. Om een medewerker gericht en effectief te kunnen motiveren is inzicht hierin van belang. Dit artikel biedt een overzicht en aanknopingspunten.

Coaching 2 - 2012

| 11

THEMA

AMBItIE EN MOtIVAtIE VAN UW MEDEWERKERS

Kennis over arbeidsmotivatie gaat ongeveer een eeuw terug in de tijd, naar de periode waarin industrialisering grote impact kreeg op zowel de productie als de arbeidsverhoudingen. Eeuwenlang werd geproduceerd door ambachtslieden, bijgestaan door leerlingen. Productie was arbeidsintensief en producten waren uniek. Vanaf het einde van de negentiende eeuw veranderde dit. Waar mogelijk werden voortaan in fabrieken grote aantallen gestandaardiseerde producten tegen een relatief lage prijs geproduceerd. De eigenaar van de fabriek was vaak niet meer betrokken bij het feitelijke productieproces en ambachtslieden en leerlingen werden fabrieksarbeiders met verantwoordelijkheid voor een heel klein onderdeel van het productieproces. Dit resulteerde in hoge winsten voor de eigenaar van de fabriek en een markt die werd overspoeld met

Groei

Zelfactualisatie erkenning (zelf-imago, reputatie, eigendunk, zelfrespect)

Behoud

sociale behoefte (erbij horen, saamhorigheid, liefde, interactie) bestaanszekerheid (lichamelijke veiligheid, arbeidszekerheid) fysieke behoefte (eten, onderdak, kleding) Maslow piramide

goedkope (gebruiks-)goederen, maar de arbeidssituatie werd niet beter: lange werktijden en slechte en gevaarlijke werkomstandigheden. Protest tegen deze slechte arbeidsomstandigheden en scheve arbeidsverhoudingen kon niet uitblijven. De Russische Revolutie (1918), waarbij alle productiemiddelen in eigendom van de Russische staat kwamen, was hierin een keerpunt. Voor veel fabriekseigenaren, die volledig afhankelijk waren van een stabiel arbeidspotentieel, vormde het protest een schrikbeeld. Inzicht in de manieren waarop medewerkers gemotiveerd konden worden, werd van groot belang om te voorkomen dat arbeiders zó ontevreden zouden worden dat dit zou leiden tot een revolutie. Dit was het begin van onderzoeken naar motivatie en management. In de afgelopen honderd jaar zijn heel veel onderzoeken gedaan die inzicht hebben gegeven in de relatie tussen motivatie, inspiratie, ambitie en ontwikkeling en productiviteit. Veel van de hedendaagse managementtheorieën leunen sterk op de resultaten van deze onderzoeken, die overigens hun oorsprong hebben in de psychologie en binnen dit vakgebied allang zijn afgeschreven. Blijkbaar hebben managers genoeg aan simpele modellen om de mens aan te kunnen sturen, maar hebben psychologen een complexer model nodig om de mens te begrijpen. Wat zijn de belangrijkste theorieën van de afgelopen negentig jaar? We zetten ze kort op een rij:

verlengd èn verkort. De, inmiddels betwistte, conclusie was dat arbeiders gemotiveerder werden (en dus meer gingen produceren) door participatie en aandacht.

Maslow piramide

In 1943 publiceerde Abraham Maslow een piramide waarmee hij de menselijke behoeften hiërarchisch ordende rondom vijf behoeften: vier fundamentele behoeften gericht op behoud en de behoefte tot zelfverwezenlijking, gericht op groei. Migratie (stijging of daling) geschiedt wanneer (niet meer) aan een behoefte is voldaan. Later onderzoek heeft nauwelijks of geen empirische steun opgeleverd voor de voorgestelde ordening en wees uit dat elke mens bekneld zit tussen behoud en groei.

Motivatie-Hygiëne theorie

In 1959 publiceerde Frederick Herzberg zijn MotivatieHygiëne theorie (zie schema hieronder). Volgens deze theorie wordt de motivatie van mensen beïnvloed door hygiëne- en motivatiefactoren. Hygiënefactoren zorgen ervoor dat een medewerker al dan niet ontevreden is in zijn werk, maar maken hem als medewerker nooit tevreden. Motivatiefactoren zorgen ervoor dat een medewerker al dan niet tevreden is in zijn werk, maar weinig of geen aandacht hiervoor maken een medewerker niet meteen ongelukkig.

Theorie X en theorie Y

In 1960 publiceert Douglas McGregor zijn Theorie X en theorie Y. Hierin worden twee visies van het management op de mensen in de organisatie beschreven en de wijze waarop ze gemotiveerd moeten worden. Volgens Theorie X zijn werknemers lui en ambitieloos en moeten zij via strikte hiërarchische controle gedwongen worden te werken. Theorie Y, de voorkeur van McGregor, ziet mensen als ambitieus en creatief, die via inspraak en betrokkenheid aangestuurd zouden moeten worden.

stephen Covey: mensgerichte benadering

Als managementgoeroe geniet Stephen Covey grote bekendheid. Naar zijn mening zijn bedrijven niet langer gebaat bij conventionele managementpraktijken (toezicht en controle). De huidige disbalans tussen de resultaten die bedrijven willen halen en de mensen die dit moeTevreden

• • • • • • • •

1 | Coaching 2 - 2012

Prestatie Verantwoordelijkheid Erkenning Groei Uitstraling van de baan Promotie Ontwikkelen van competentie Iets bereiken

Neutraal

hygiënefactoren

Hawthorne experiment

Een onderzoek in de Hawthorne-fabriek van Western Electric vlakbij Chicago aan het eind van de jaren twintig wees uit dat de productiviteit van arbeiders steeg op het moment dat de verlichting in de fabriekshal werd versterkt èn gedimd, maar ook wanneer de pauzes werden

Motivatiefactoren

Ontevreden

• • • • • • •

Salaris Secundaire arbeidsvoorwaarden Relatie met collega’s Fysieke werkomgeving Relatie met leidinggevende Arbeidsomstandigheden Baanzekerheid Motivatie-Hygiëne theorie

‘Negentig jaar onderzoek heeft nog niet geleid tot de ultieme ‘formule’ voor een efficiënte aansturing en motivatie van medewerkers’

ten realiseren is het gevolg van het feit dat mensen geen dingen zijn die gemotiveerd en gecontroleerd moeten worden, maar vierdimensionale wezens met een lichaam, hoofd, hart en ziel.

mogelijkheden, verheffing van de mens, ruimte voor eigenheid en zelfstandigheid staan centraal. Toch heeft dit nog niet geleid tot de ultieme ‘formule’ voor een efficiënte aansturing en motivatie van medewerkers.

Pink: intrinsieke motivatie

Covey en Pink geven aan dat traditionele managementpraktijken zich baseren op een onjuist paradigma over onze menselijke aard. Anderzijds is de vraag of de humanistische ambitie (gericht op ontplooiing, verheffing, eigenheid en zelfstandigheid) wél de juiste weergave is van de menselijke aard en hieraan gekoppelde behoeften. Immers, de maffia of een gang, niet echt een voorbeeld van een op het humanisme gestoelde organisatie, is wel uitermate effectief in het motiveren en benutten van de ambities van haar leden. Tegelijkertijd blijkt het bestaan van bepaalde behoeften of mogelijkheden niet automatisch te leiden tot het streven of de ambitie ze ook daadwerkelijk te realiseren. Verder blijkt dat ambitie eerder een relatief stabiele persoonlijkheidseigenschap en dus moeilijk te ontwikkelen is. Het lijkt erop dat effectief motiveren meer aansluit op de waarden die ten grondslag liggen aan het handelen van mensen. Sommige mensen willen altijd presteren, anderen stel-

Een recent boek dat zeer positief is ontvangen is Drive (2011) van Daniel Pink. In Drive drukt Pink zijn lezer op het hart alles te vergeten over hoe mensen te motiveren, omdat de oude manier van belonen en straffen niet meer werkt. Het nieuwe motiveren haakt in op de intrinsieke motivatie van de mens. Het geheim van goed presteren en van plezier en zin in het leven en het werk is, hoe verrassend, de diep gevoelde behoefte om ons eigen leven te bepalen, nieuwe dingen te leren en te creëren en bij te dragen aan zinvolle zaken. Wat heeft negentig jaar onderzoek opgeleverd? Opvallend is dat al deze onderzoeken komen tot een indeling die het relatieve belang van aspecten die mensen kunnen motiveren ordent en dat die ordening niet veel van elkaar verschilt. Verder zijn de theorieën gestoeld op de psychologie en daardoor sterk beïnvloed door het humanisme: ontplooiings-

ADVERTENTIE

WEER TIJD VOOR UW BOOTTRIP? DOE DAT SAMEN MET RSA! Uw passie verzekeren is een vak apart. Met meer dan 300 jaar ervaring zorgen wij voor een verzekeringspolis voor uw yacht of boot. Onze polis dekt onder anderen uw boot, de trailer, persoonlijke bezittingen en schade aan derden.

Geniet nòg meer van uw volgende boottrip met de Pleasure Craft verzekering van RSA!

Coaching 2 - 2012

| 1

/ RFID Cards MOBOTIX App for iPhone and iPad Breathe-IT BV - MOBOTIX Authorized Distributor Bulevar Gob. N. Debrot 41A - Bonaire, Dutch Caribbean | Schottegatweg Oost 171D - Willemstad, Curacao Caribbean: +599 717 2626 - Fax: +599 717 2892 | USA: +1 (954) 357-0583 | The Netherlands: +31 59 971 1374 E: info@breathe-it.net – support@breathe-it.net – sales@breathe-it.net | W: www.breathe-it.net or www.mobotix.an

1 | Coaching 2 - 2012

THEMA

AMBItIE EN MOtIVAtIE VAN UW MEDEWERKERS

len juist sociale verbanden voorop, weer anderen willen zekerheid en duidelijkheid creëren, sommigen hechten aan durf, tempo en kracht, anderen zoeken veiligheid en geborgenheid en weer anderen willen vooral analyseren, doorgronden en begrijpen. Wanneer een manager inzicht heeft in de basiswaarden van het handelen van de medewerker, kan daarbij een gericht instrument voor motivatie worden gekozen, zoals uitgewerkt in onderstaande tabel. Dat motivatie de organisatie ten goede komt ligt voor de hand, maar maakt ambitie de medewerker gelukkig? Uit Amerikaans onderzoek1) blijkt dat ambitie wel leidt tot het bezoeken van betere universiteiten, het vinden van

betere banen en tot hogere lonen, maar niet tot veel meer geluk. Het realiseren van de ambitie leidde bij de respondenten maar in zeer beperkte mate tot een gelukkiger leven en veel vaker tot een korter leven. Ambitie ging vaak ten koste van gezond gedrag, evenwichtige sociale netwerken en stabiele relaties. Zo bekeken is het nog maar de vraag of het goed is ambitieus te zijn... Meer informatie: www.123test.nl/ambitie www.danpink.com https://www.stephencovey.com 1)

http://newsinfo.nd.edu/news/29204/

MEEr onlinE

basiswaarden voor handelen

Ambitie en motivatiefactoren

Vooruitgang, resultaten en prestaties

Stellen van targets en belonen door middel van een bonus

Sociale verbanden

Bewaken van gelijkheid en betrekken bij besluitvorming

Zekerheid en duidelijkheid creëren

Creëren van baanzekerheid en aandacht voor jubilea

Durf, tempo en kracht

Bieden van afwisseling en geven van respect

Veiligheid en geborgenheid

Scheppen van routines en associaties, aandacht voor rituelen

Analyseren, doorgronden en begrijpen

Creëren van uitdagingen en bieden van vrijheid en ruimte

‘Zo bekeken is het nog maar de vraag of het goed is ambitieus te zijn’

ADVERTENTIES

Coaching 2 - 2012

| 1

R UBRIEK

16 | Coaching 2 - 2012

Tekst Oscar van Dam Beeld Marika Ringnalda

In gesprek met Antonio Muyale directeur Antillean Flight Services

Antonio Muyale is directeur van Antillean Flight Services. Hij kwam elf jaar geleden van uit Aruba naar Curaçao om het bedrijf op te zetten en kan terugkijken op elf jaar hard werken. ‘De luchtvaartwereld is zwaar. Elke dag trekken we met onze medewerkers een lange sprint.’ Volgens Muyale zijn er in de luchtvaartwereld veel zaken waar je geen invloed op kunt uitoefenen, maar die wel je werk beïnvloeden. ‘Daar moet je tegen kunnen.’

Vindingrijk en hulpvaardig Antillean Flight Services houdt zich bezig met de afhandeling (ground handling) van vliegtuigen die op Curaçao landen. Dat zijn alle zaken die moeten gebeuren zodra een vliegtuig landt. Uit- en inladen, schoonmaken, logistiek, inchecken van passagiers, kaartverkoop et cetera. Volgens Muyale besteden de meeste luchtvaartbedrijven dergelijke zaken in het buitenland uit. ‘Op Aruba hebben we met de familie eenzelfde bedrijf, dat zich ook bezig houdt met afhandeling. Dat bedrijf heet General Air Services en is opgericht in 1972. Het zijn twee los van elkaar staande bedrijven. In 2000 kregen we KLM als klant op Aruba. Daar hadden we altijd van gedroomd.’ Muyale legt uit hoe het bedrijf KLM als klant op Aruba heeft kunnen krijgen: ‘Het was op een zaterdag, een dag dat het altijd heel druk is op Aruba. Ik was op de luchthaven aan het werk. Een vliegtuig van ALM landde en een collega wees me op twee mannen die daar uit kwamen. Hij zei dat het hoge heren van KLM waren. Ik wachtte tot ze dichterbij kwamen en liep op ze af. Ik stelde me voor en zei dat we afhandeling deden op de luchthaven; ‘if there is anything we can do for you, please let me

know’ en gaf m’n kaartje. Dezelfde dag nog werd ik opgebeld. We hadden een gesprek en een maand later hadden we KLM als klant. Een jaar later was er een international bidding voor de afhandeling van KLM op Curaçao. Dat wonnen we met General Air Services. Daarom zijn we naar Curaçao gekomen en hebben we ons eigen bedrijf opgericht.’ Met de komst van het bedrijf naar Curaçao werd het monopolie van ALM als afhandelaar op Hato gebroken. ‘KLM werkte toen samen met ALM, maar wilde een nieuwe partner. Veel internationale bedrijven deden mee met de bidding, maar ze hebben voor ons gekozen. Volgens het bedrijf hadden ze goede ervaringen met ons opgedaan op Aruba. Ook was het belangrijk dat we een lokaal bedrijf zijn.’ Muyale somt op welke klanten Antillean Flight Services nog meer als klant heeft of waar men voor heeft gewerkt: Martinair (‘die is gestopt’), DEE (‘die is kapot gegaan’), Sky Services (‘die is ook kapot gegaan’). Het geeft aan hoe lastig het is om te plannen in de luchtvaartwereld, waar bedrijven komen en gaan, routes worden aangepast en de politiek zich vrij voelt om beslissingen te nemen. Antillean Flight Coaching 2 - 2012

| 17

THEMA

IN GESpREK MEt ANtONIO MUYALE

‘Elke ochtend als ik wakker word, is het eerste wat ik doe kijken of de vlucht op tijd uit Amsterdam is vertrokken’

Services verwerkt nu de vluchten van KLM, Tiara Air en Avior met een groep van 75 werknemers. Het bedrijf wil uitbreiden, maar heeft tot ergernis van Muyale tot nu toe geen enkele van de nieuwe luchtvaartmaatschappijen die op Curaçao gaan vliegen (Air Canada, Air Berlin, Copa et cetera) aan zich kunnen binden. ‘Maar we willen wel uitbreiden. Sinds Martinair is gestopt, zitten we heel tight.’ Is de luchtvaartbusiness een lastige business? Antonio Muyale lacht en zucht en zegt: ‘Het is moeilijk. Everyday is a challenge. Zeker als er een grote vlucht komt. Alles moet je doen om te zorgen dat het vliegtuig na de landing weer op tijd kan vertrekken. Vaak giert de adrenaline door mijn lijf. Want als de vlucht niet op tijd vertrekt omdat wij een fout maken, kun je direct je contract verliezen. Door de internationale luchtvaartorganisatie IATA zijn contracten in de luchtvaart gestandaardiseerd. Daarin staat dat contracten een opzegtermijn hebben van twee maanden. Maar als een afhandelingsbedrijf bijvoorbeeld een grote fout maakt, kan een luchtvaartmaatschappij per direct het contract opzeggen. Maar aan de andere kant moet je als bedrijf investeren in mensen en equipment. We hebben prijzige equipment aangeschaft om de kisten te ontladen en van electriciteit en koude lucht te voorzien, dat laatste voor de airconditioning. En ook een airstarter. Je maakt veel kosten, maar hebt geen zekerheid.’ Muyale is van huis uit architect, net als zijn vader. Het familiebedrijf verzorgde naast ground handling ook werk als architectenbureau. Na het plotselinge overlijden van ADVERTENTIE

1 | Coaching 2 - 2012

de vader van Antonio, sprongen de zonen direct in het werk. Van het architectenwerk komt bij Antonio niets meer (‘toch zet ik, wanneer ik zelf vlieg, op de immigratiepapieren altijd architect als beroep’). ‘Als je eenmaal in deze business van ground handling zit, ga je er niet meer uit. Het kan heel lucratief zijn, maar het is ook heel risky. Het heeft veel te maken met de frequentie van vluchten. Als je maar één vlucht per dag hebt, kun je je werknemers geen fulltime job bieden. Als je meer vluchten per dag hebt, kun je iedereen de volle acht uren shift geven. Op Curaçao is de frequentie gering. Toen we hier in 2001 kwamen had KLM drie vluchten per dag, waaronder de vlucht naar Quito. Na een jaar zijn ze naar Bonaire gegaan met twee vluchten. En toen zat ik met al mijn equipment en al mijn mensen en maar één vlucht per dag.’ Terwijl je er geen invloed op hebt. Hoe ga je daar mee om? ‘Meteen met minder mensen werken, kortere diensten. Deeltijdcontracten opstellen, want ik heb mensen op de ramp (de landingsbaan, red.), die werken drie uur per dag. Bij het inchecken werken onze medewerkers zes à zeven uur per dag. Soms moet je nu eenmaal reduceren. In de afgelopen jaren zijn we gegroeid en gekrompen en weer gegroeid en gekrompen; gebaseerd op het aantal vluchten. Daar moet je je op aanpassen.’ Hoe behoudt je de goede mensen? Want als je ze geen volledige werkdag kunt bieden, vinden ze zo elders een baan. ‘Voor de goede mensen zoeken we uren, zodat we die een

volledig contract kunnen bieden. We hebben een groep van vaste mensen en daar omheen een groep mensen die deeltijd kunnen worden ingezet. En die groep vaste mensen zijn echte airport mensen, dat zijn heel speciale mensen. Die houden van de luchtvaart, van een luchthaven. Ze vinden het niet vervelend om op vreemde uren te werken. Meestal zes keer per week. Die kunnen zo’n schema aan, die houden van de uitdaging.’ Want je moet elke dag presteren? ‘Het is elke dag een soort sprint. En als je bij de finish bent, is het ook klaar. Rennen, rennen, rennen om de vlucht af te handelen en dan lekker naar huis om te rusten. Want als de kist niet op de grond is, hebben we niets te doen. Voorbereiden en inchecken gebeurt wel. Maar zodra de kist is geland, is iedereen - op de operations, op de ramp, de schoonmakers - aan het rennen.’ Zijn de schoonmakers ook in dienst? ‘We hadden de schoonmaak eerst uitbesteed. Maar de schoonmaakbedrijven gingen steeds failliet. Nu hebben we een groep dedicated vrouwen die hier in de buurt woont. Het is maar een half uurtje werk, maar we betalen ze twee uur. Maar om aan zo’n groep te komen, moet je wel door een hele groep mensen heen, voordat je de juiste personen vindt. Niet iedereen wil zulk werk doen. Dat zoeken naar mensen, doe ik met een station manager. Verder hebben we een ramp manager en een maintenance manager in dienst.’ Is het niet lastig en kwetsbaar om onder hoge druk te moeten presteren met een team waarvan slechts een kern in voltijd vaste dienst is? ‘Tja. Zo is de luchtvaardwereld. Op Curaçao hebben we vier bedrijven die afhandeling doen, op een relatief kleine luchthaven. De concurrentie is dus groot. Op Aruba hadden we dat ook, maar daar zijn de afhandelingsbedrijven terug gebracht tot twee. Maar vier is veel. Dat maakt de sfeer om in te werken lastig. De concurrentie is groot. Als wij een fout maken, zijn er direct bedrijven die onze klant willen overnemen.’ Is de concurrentie ook te merken op de werkvloer? ‘We helpen elkaar wel op de werkvloer. Dat was niet zo toen ik hier kwam. Ik kwam als tweede afhandelaar. KLM besloot echter het niet vroegtijdig bekend te maken. Als ze, zoals gebruikelijk is, een maand opzegtermijn hadden gegeven dan was er een risicio dat de service in de laatste periode minder zou worden. Dus wij moesten ons in het geheim voorbereiden. En daarna met security en politie erbij de eerste vlucht afhandelen. Dat is elf jaar geleden. Hoe bent u betrokken bij de dagelijkse afhandelingen? Zit u er dicht op? Motiveert u de mensen elke dag? ‘Ik werk samen met mijn mensen. Ik sta er gewoon tussen. Elke dag. Dat is een bewuste keuze. Enerzijds omdat we kleinschalig zijn, we hebben niet de luxe dat ik de hele dag achter m’n bureau kan blijven zitten. Maar aan de andere kant houd ik er ook van. Ik heb lang genoeg op kantoor gezeten met een das om. Maar het is ook goed dat ik er bij ben. Ik zie alles wat er gebeurt. En elke onregelmatigheid kunnen we direct oplossen. Dat moet ook wel want de KLM maakt elke dag een rapport. Hoe vlug de eerste koffer op de band is. En hoe laat de laatste. Of de eerste koffers op de band ook de priority koffers zijn, dergelijke zaken. Maar ja, wij moeten soms omgaan met onvermoede zaken. Als de band kapot is, moeten we iets verzinnen. Want de KLM moet op tijd weg. Als dat betekent dat we de koffers één voor één moeten tillen, dan moeten we dat zo doen. En dat is ook regelmatig gebeurd.’

Dan helpt u ook mee? ‘Ja hoor. Dan til ik gewoon mee.’ Lachend: ‘Als de mensen vragen wat mijn baan is, dan zeg ik: kofferdrager’. Hoe houdt u de mensen gemotiveerd? Je kunt je namelijk geen off-day veroorloven. ‘We hebben trainingen. Maar de motivatie komt bij ons van binnen. Dat soort mensen zoeken we. Als ze zich niet goed voelen, kunnen ze gewoon naar huis. We willen niemand forceren. We staan heel dicht bij elkaar in het bedrijf. We zijn een familie. Ook oud-werknemers die nog in de luchtvaart werken, komen nog naar ons toe, komen naar onze feestjes.’ Bent u een manager die tussen de mensen staat? ‘Jazeker. Bijvoorbeeld in het begin. De mensen van de ALM waren fel tegen ons. We braken hun monopolie. Die managers keken me niet eens aan. Maar op de ramp helpen we elkaar, want de vliegtuigen moeten weg. Dat is in het voordeel van Curaçao Airport, van Curaçao en dus van ons.’ Helpt u zelf ook een handje met de techniek? ‘Ja hoor. Van jongs af aan houd ik van sleutelen. Dus dat doe ik nog steeds.’ En nog steeds elke dag adrenaline. ‘Nee. Als alles op tijd is, als alles goed loopt, ben ik rustig. Maar elke ochtend als ik wakker word, is het eerste wat ik doe kijken of de vlucht op tijd uit Amsterdam is vertrokken. Soms komt het vliegtuig een uur eerder aan. Dan krijgen al onze werknemers een sms-je. Maar als ik thuis kom aan het eind van de dag, ben ik rustig.’ En dat is de KLM ook? ‘De KLM heeft een honderd procent on time performance op Curaçao. Daar ben ik trots op.’ Coaching 2 - 2012

| 19

�� . �� . Our outstanding meeting facilities offer exactly what you need for a successful business gathering. Select the space to suit your corporate event from a wide array of choices. For more information contact our Events Department at �� or visit curacao.hyattcatering.com. Hyatt. You’re More Than Welcome.

20 | Coaching 2 - 2012

THEMA Tekst Maya Mathias en Margo Groenewoud

Return on prevention

Aandacht voor bedrijfsveiligheid loont

Veiliger en gezonder werken, niemand zal er tegen zijn. Maar ingrijpende verbeteringen brengen ingrijpende investeringen met zich mee. In onze regio blijken op dit gebied enkele positieve ontwikkelingen plaats te vinden. Coaching ging op onderzoek uit. Bedrijfsongelukken met fatale gevolgen voor mens en milieu waren in de afgelopen decennia wereldwijd belangrijke triggers om ‘veilig werken’ veel beter te borgen dan voorheen. Overheden ontwikkelden na deze incidenten samenhangend veiligheidsbeleid, vertaalden dat in weten regelgeving en zagen met steeds beter geoutilleerde inspectieteams toe op de bedrijfsveiligheid. Bedrijven voerden op hun beurt risico-inventarisaties uit, implementeerden managementsystemen, investeerden in veilige werkmethoden en apparatuur en leidden werknemers en eigen veiligheidscoördinatoren op. Zo werkten zij systematisch aan meer kennis en veiligheidsbewustzijn binnen het bedrijf.

Caribische werkelijkheid

Ook in de Dutch Caribbean neemt het veiligheidsbewustzijn zichtbaar toe. Zo liet de Antilliaanse aannemersvereniging (AAV), een vereniging van meer dan dertig aannemers, de Caribbean Safety Standard ontwerpen om invulling te geven aan goed en veilig werknemerschap. Deze standaard, een praktisch en werkbaar raamwerk van pro-

cedures, processen en protocollen om veiliger en gezonder te werken, is ontwikkeld volgens de richtlijnen van de International Labour Organization (ILO), maar aan de Caribische omstandigheden aangepast. De standaard sluit aan bij actuele trends en is niet al te complex. Bovendien is het een groeimodel waarmee een bedrijf, als het dat wil, stapsgewijs kan toewerken naar een officiële certificering. Wellicht het meest positieve van de Caribbean Safety Standard is dat deze zeker niet alleen voor de bouwsector is bedoeld. Michiel van Ewijk, managing director van lokaal/regionaal adviesbureau bpo caribbean nv, was betrokken bij de ontwikkeling van de standaard. ‘De Caribbean Safety Standard is geschikt voor alle bedrijven die te maken hebben met risicovol werk’, vertelt hij. ‘Dat kunnen dus ook raffinaderijen, kantoren, hotels en ingenieursbedrijven zijn. Wie de standaard serieus implementeert, onderscheidt zich als ‘veilig bedrijf’ ten opzichte van de (minder veilige) concurrentie, consument en overheid. Het zou er in de toekomst toe kunnen leiden dat ‘veilige’ bedrijven de voorkeur krijgen bij een aanbestedingsproces of behoorlijke kortingen op allerlei dure bedrijfs- en zorg-

Meer online Coaching 2 - 2012

| 21

ADVERTENTIES

Colombiaweg 1 Tel 869 2107 / 868 0071 LQIR#KLSULQWLQJ FRP ZZZ KLSULQWLQJ FRP

USTED TR

RTS PA

YOUR

The beautiful fulﬁllment of an athletic vision.

VICE LEA

| Coaching 2 - 2012

.D\D -DFRE 3RVQHU 7HO )D[ ZZZ JDUDJHFRUGLD FRP

THEMA

return on prevention

Kosten

Opbrengsten

PPE-kosten

Minder ongevallen; minder werkonderbrekingen

Advies

Minder inhaaltijd

Training

Hogere motivatie en productiviteit

Medische controles

Toename kwaliteit

Organisatie

Meer innovaties

Investeringen

Beter imago

Overig Kosten en opbrengsten van veilig, gezond en milieubewust werken binnen uw bedrijf ADVERTENTIE

verzekeringen. Door de grotere verzekeraars wordt hier al over nagedacht.’

Zo breed mogelijke toepassing

Naast deze directe bedrijfsmatige voordelen, heeft een groeiende toepassing van de standaard niet alleen voordelen voor de sector maar ook voor de sociale en economische ontwikkeling van het eiland en de regio. De meerwaarde en herkenbaarheid in de markt en de regio worden groter, zoals ook zichtbaar is geworden bij bijvoorbeeld ISO-certificatie. Overkoepelende en ideële organisaties zoals het ‘Bedrijvenplatform Milieu’ en de ‘Caribbean Health and Safety Foundation’ maken zich hard voor een zo breed mogelijke toepassing van de standaard in de regio. Een omstandigheid die een belangrijke impuls heeft gegeven aan de aandacht voor bedrijfsveiligheid is de opkomst en de impact van internet. Door de komst van social media komen veiligheidsmisstanden veel sneller aan het licht. Indringende beelden van ongezond en onveilig werk verspreiden zich door Facebook en Twitter als een lopend vuurtje. Van Ewijk noemt Apple als treffend voorbeeld. De succesvolle innovator kwam negatief in het nieuws vanwege geruchten van mensonterende arbeidsomstandigheden bij haar iPod- en iPad-fabrikanten in China. Die zouden niet alleen stress, uitval en ongelukken veroorzaken, maar sommige werknemers zelfs tot zelfmoord drijven. Binnen een mum van tijd ging deze informatie in woord en beeld de wereld rond en stond de Fair Labour Organization op de stoep om onderzoek te doen. Met het oog op verstrekkende imagoschade beloofde Apple meteen beterschap en kwam in actie. Niet alleen dergelijke druk op bedrijven, maar ook een opkomende ‘claimcultuur’ zie je steeds meer in de Dutch Caribbean ontstaan.

Motivatie, innovatie en productiviteit

Werken aan veiligheid betekent, volgens van Ewijk, ook de koude tekst van weten regelgeving omzetten in warme acties en zichtbaar resultaat met de middelen, systemen en mankracht die daarvoor nodig zijn. Bedrijven die bewust en structureel investeren in veiligheid kennen minder onderbrekingen, ongelukken, uitval en inhaaltijd. Zij zien bij hun medewerkers bovendien een significante toename aan motivatie, innovatie en productiviteit. Wanneer bedrijven zichzelf reguleren met instrumenten zoals de Caribbean Safety Standard en de overheid haar weten regelgeving en handhaving wat beter op orde heeft, kunnen de eilanden in de Dutch Caribbean in de nabije toekomst vele miljoenen guldens besparen. Wereldwijd onderzoek wijst trefzeker uit dat preventief werken aan veiligheid loont. De ratio of verhouding tussen de kosten en opbrengsten van veilig en gezond werken is zelfs gemiddeld 1 : 2,2. Een opbrengst van 220%... wie kan daar tegen zijn? Coaching 2 - 2012

| 23

THEMA

Sueena Francisco is advocaat bij VanEps Kunneman VanDoorne. Valery Gomeztrappenberg is accountmanager shareholder services bij Intertrust. In ‘Enkeltje Curaçao’ blikken ze terug op hun tijd in het buitenland, de remigratiebeslissing en de terugkeer op het eiland. Sueena en Valery zijn beiden op het eiland geboren en pas zeven en negen maanden terug op Curaçao. Sueena verhuisde op haar vijfde met haar ouders naar Nederland, hoewel haar ouders met regelmaat voor een paar maanden naar Curaçao kwamen om het contact met het eiland niet te verliezen. Zij studeerde rechten aan de Universiteit Utrecht en Washington College of Law in Washington DC. Valery groeide op Curaçao op en vertrok, zoals zo velen, voor haar studie naar Nederland. Daar studeerde zij bedrijfscommunicatie aan de Katholieke Universiteit Nijmegen.

het eiland bleef trekken

‘De grootste winst is het ontbreken van de overdreven stress’ | Coaching 2 - 2012

Vrijwel direct na afronding van haar studie keerde Valery terug naar het eiland. Hier kon zij aan de slag op de marketingafdeling bij drankgroothandel Licores Maduro, maar zij realiseerde zich al snel dat daar niet haar passie lag. Ze maakte de overstap naar de offshore sector en werd bij Fortis belast met de shareholder services. Na zeven jaar op het eiland kreeg haar man een aanbieding voor een nieuwe baan in Dublin. Ook Valery vond er snel werk. Na zeven jaar Ierland begon het eiland weer te trekken. Het gezin wilde de kinderen hier laten opgroeien. Ook had Valery ervaren dat hulp van de familie onmisbaar is bij het combineren van werk en gezin. Sueena omschrijft de twee jaar die ze voor haar studie in de Verenigde Staten doorbracht als haar eerste buitenlandervaring. Tijdens haar jongere jaren was ze zich niet zo bewust van haar identiteit, maar tijdens haar middelbare schooljaren wilde zij meer weten over het eiland waar zij geboren was. Via OCaN en de Vereniging Antilliaans Netwerk raakte ze steeds meer betrokken bij de Antilliaanse gemeenschap in Nederland. Het lag daarom voor haar omgeving voor de hand dat ze op enig moment zou terugkeren naar Curaçao. Na de afronding van haar studie vond ze echter een baan in Nederland en koos er in eerste instantie voor te blijven. Maar het eiland bleef trekken, mede door de veranderde sociale verhoudingen in Nederland.

Zelfverzekerd, gestructureerd en kritisch

Voor Valery was Ierland de kans om goed te maken wat ze niet had gedaan na haar studie: werkervaring opdoen in een andere omgeving dan Curaçao. Voor haar houdt dit de mogelijkheid in om complexere problemen en uitdagingen aan te gaan, meer begeleiding en coaching te ontvangen en te werken in een omgeving die veeleisend is. Door

VALERY GOMEZ-TRAPPENBERG deze ervaring is ze zelfverzekerder, meer gestructureerd en kritischer teruggekomen. De terugkeer is daarom ook wel weer wennen, zowel voor haarzelf als voor mensen in haar omgeving. Toch ziet ze in dit gewenningsproces vooral de positieve kant. Het is een kans om van elkaar te leren en ze stoort zich daarom niet aan eventuele vooroordelen van anderen. De dienstverlening op Curaçao noemt zij als een voorbeeld van iets waar ze aan heeft moeten wennen. De beste service krijg je op het moment dat je iemand kent. Bij loketten lijkt de blackberry voor de baliemedewerker soms belangrijker dan de klant. Moet je dit accepteren en er dus maar niets van zeggen of proberen de ervaringen die je in het buitenland hebt opgedaan en de inzichten die je hebt meegenomen over te dragen? Valery en Sueena geven beiden aan dat het niet eenvoudig is hierin het evenwicht te vinden.

een kwestie van een andere mindset

Sueena merkte dat haar omgeving sceptisch was over haar besluit terug te keren toen de onderhandelingen met VanEps Kunneman VanDoorne eenmaal rond waren. Ze zou te Nederlands zijn geworden en moeite hebben met de mentaliteit op Curaçao. Zelf was ze daar veel minder bang voor en eenmaal hier heeft ze er nog geen problemen mee gehad. Volgens haar is het vooral een kwestie van een andere ‘mindset’: niets verwachten, behalve dat het hier anders gaat. En de grootste winst is het ontbreken van de overdreven stress. Ze werkt nog steeds hard, maar er wordt niet meer verwacht dat ze 24 uur per dag bereikbaar is.

Tekst Michiel van der Veur Beeld René Bergsma

SUEENA FRANCISCO Hoewel ze alle twee zelf redelijk snel werk hebben gevonden, geven beiden aan dat werk zoeken niet makkelijk is zolang je niet op het eiland bent. Ze vragen zich af of het zou lukken op afstand werk te vinden zonder mensen te kennen. Werkgevers zijn erg voorzichtig

met het aannemen van mensen die nog in het buitenland wonen en helemaal als je geen voor hen bekende opleiding hebt gevolgd. Dit doet het effect van ‘bin kas bèk’-projecten deels weer teniet. Uiteindelijk wordt geconcludeerd dat het netwerk de openingen biedt, maar dat hun kennis, ervaring en opleiding uiteindelijk wel de redenen waren waarom ze zijn aangenomen.

gelijkbaar met die waar ze in het buitenland voor werkten. Het is Sueena opgevallen dat ze hier makkelijker complimenten krijgt op het moment dat dingen goed gaan. Dit maakt de werkomgeving prettiger en geeft een incentive om er keihard voor te blijven gaan. In Nederland overheerste toch vooral het idee dat het altijd beter kan en moet.

Uitwisseling als een verrijking

Beide professionals zijn blij met hun besluit terug te komen naar het eiland. Het is prettig weer terug te zijn in een vertrouwde omgeving en de kwaliteit van het leven is er voor alle twee op vooruit gegaan. Valery hoopt zich in de komende jaren verder te kunnen ontwikkelen in haar werk, maar ook te kunnen bijdragen aan de gemeenschap en met name de jeugd. Voor Sueena ligt de focus voor het werk in de komende twee jaar op het opdoen van ervaring en in het derde jaar evalueren wat de volgende stap wordt. Daarnaast heeft ze zich bij JCI IOBA aangesloten om zich ook op die manier verder te blijven ontwikkelen en betrokken te zijn bij de gemeenschap. Valery en Sueena concluderen dat het draait om het veranderen van de mindset. Zij adviseren aan ‘terugkeerders’ om te komen met het besef dat het hier anders gaat. Leer van de mensen die hier zijn gebleven, zoek steun bij anderen die ook zijn teruggekomen en wissel ervaringen uit. Anderzijds kan veel geleerd worden van de mensen die terug willen komen. Werkgevers, collega’s en de samenleving zouden daar veel meer gebruik van kunnen maken. Alleen op die manier kun je young professionals behouden en ze een bijdrage laten leveren aan de ontwikkeling van de organisatie en de samenleving. Dat is immers toch het doel waar we allemaal voor werken.

Sueena geeft aan dat haar tijd in Amerika haar heeft geleerd dat er nuances zijn en meer manieren om iets aan te pakken. Het is belangrijk bereid te blijven de verschillen te zien èn te accepteren. Die uitwisseling is een verrijking en ze raadt iedereen daarom aan - bij wijze van spreken - ook het broodje kaas te proberen als ze naar Nederland gaan. Eenmaal geprobeerd, kun je besluiten of je de volgende keer liever kaas hebt dan de lomito van de truk’i pan, of een combinatie. Met andere woorden: leer de andere cultuur kennen en laat de ander ook kennis maken met de cultuur van Dushi Kòrsou. Valery herkent dit vooral nu ze weer terug is: ze hoopt door haar kennis en ervaring beschikbaar te stellen, een positieve invloed te kunnen hebben op de mensen met wie ze werkt en bij te dragen aan een verandering op Curaçao. Werken op Curaçao wordt door beiden als positief ervaren. Het valt op dat ze hier meer en verschillende dingen mogen en kunnen doen. De brede ondersteuning die ze in Europa gewend waren, is hier niet in die vorm beschikbaar. Dat betekent dat ze ook zelf wel eens een fax moeten versturen. De teruggang in de luxe van een enorm ondersteunend apparaat en salaris was ingecalculeerd en ondanks de kleinere schaal van Curaçao, is de professionaliteit van de organisaties waar ze voor werken ver-

Kwaliteit van leven

ADVERTENTIE

Coaching 2 - 2012

| 25

ADVERTENTIES

MAHAAIWEG 7 | T: +599 9 737 1924 info@dgfmedia.net | www.dgfmedia.net

WE CAN SUPPLY YOU WITH ANY TYPE OF VEHICLE, ADAPTED TO YOUR SPECIFIC NEEDS!

URALCO BENEFITS TOP 5: More Negotiation Space More Driving fun More Free Time More cash in your Pocket More Financial Stability

CALL NOW

(599-9) 462 - 7960

URALCO B.V. | HABAAIWEG 82, SERU DOMI, CURAÇAO | PHONE (599-9) 462 - 7960 | FAX (599-9) 462 - 7982 | WWW.URALCO.COM

6 | Coaching 2 - 2012

THEMA Tekst Oscar van Dam

HSMAI-lezing door Jeff Stay

Iedereen netwerkt, dus kun je het maar beter goed doen De kunst van het netwerken wordt op geen enkele school onderwezen en dat is vreemd. Want netwerken is belangrijk. Voor iedereen, maar vooral voor ondernemers en helemaal voor wie werkzaam is in de toerisme-industrie. Dat stelt Jeff Stay tijdens een workshop georganiseerd door HSMAI, eind april in het Hyatt Regency Curaçao Golf Resort Spa & Marina. Stay komt uit Amerika. Hij is groot, rond en sympathiek. Hij praat bijna een uur lang uit het hoofd en lardeert zijn lezing met oneliners, zoals ‘People are afraid of the unknown. Your success is in the unknown’, ‘You can count on change’ en ‘People don’t care how much you know about yourself. You lose business if you don’t care about people’. De bijeenkomst is georganiseerd door HSMAI Curaçao, wat staat voor Hospitality Sales & Marketing Association International. Bijna honderd geïnteresseerden zijn op komen dagen. Veel van hen zijn werkzaam in de hotelsector, internetmedia, toerisme en reclame. Veel van hen hebben een eigen bedrijf en zijn afgekomen op de titel ‘Building profitable relationships – Networking effectively for business and life’. De tips die Stay geeft, lijken soms voor de hand liggend (‘zorg altijd dat je voldoende visitekaartjes bij je hebt’). Soms zit er meer achter. Stay benadrukt dat, om goed te kunnen netwerken (‘en daardoor een goede business te hebben’), je altijd oog moet hebben voor je omgeving. Want altijd ben je aan het netwerken. Dat kan positief zijn; door vriendelijk, behulpzaam en correct te zijn. En natuurlijk goed werk af te leveren. Maar ook negatief, bijvoorbeeld door weg te kijken als je in een hotellift met vreemden staat. ‘Who’s is networking? Everybody who is breathing’, zo houdt Stay ons voor. Daarvan bewust te zijn is een belangrijk onderwerp van de bijeenkomst. Stay spreekt de bezoekers ook direct aan. Veel mensen zijn deze ochtend ‘gezellig’ naast iemand gaan zitten die ze al kennen. Waarom?, vraagt Stay zich af. Het is veel interessanter om naast iemand te gaan zitten die je nog niet kent. Dat is netwerken. En om de deelnemers daartoe daadwerkelijk te dwingen, volgt de opdracht om in vijf minuten minstens vijf visitekaartjes te verzamelen van mensen in de zaal die je nog niet kent. Het gevolg is een

eerst wat onwennig handen schudden tussen ‘vreemden’, maar na enkele minuten zoemt de zaal rond van vrolijk geklets. Stay kijkt tevreden toe. Jeff Stay is oprichter, executive director en CEO van BNI Miami-Dade, zoals Stay zelf zegt het snelst groeiende ‘franchise business network’ in Zuid-Florida. BNI is de grootste ‘referral organization’ wereldwijd met meer dan 140.000 leden in 48 landen. Stay is ook een goede en oude vriend van Allan Koolmeyer, account executive bij Jonckheer Advertising op Curaçao en actief lid van chapter Curaçao van HSMAI. Koolmeyer leidt de lezing van Stay in. Curaçao was het eerste Caribische land dat onderdeel werd van HSMAI, de grootste reis- en hospitality marketingassociatie ter wereld. Doel van de HSMAI voor leden: ‘to help you improve yourself both professionally and personally while enhancing the competitive advantage of your companies and Curaçao with our new mission: We are sure to Fuel Sales, Inspire Marketing and Optimize Revenue for our members’. Activiteiten vormen een onderdeel hiervan. De lezing van Jeff Stay was de eerste activiteit op Curaçao van dit jaar. Maar, zo wordt het publiek op het hart gedrukt, ‘er zullen er meer volgen’. Stay zelf weet het publiek in zijn lezing van een uur in te pakken met hartverwarmende voorbeelden van netwerken en de prettige gevolgen daarvan. Daarmee is het vooral een ‘motivational speech’. En een goede. Ondergetekende verliet de zaal tenminste enthousiast en ook van andere deelnemers kwamen er na afloop positieve reacties. En dat is belangrijk, want ‘word of mouth is always working’, zo leert Stay ons. Om die ‘word of mouth’ nog prettiger te laten verlopen, gaf hij ons ook huiswerk mee: ‘Define your business, think about an elevator pitch’. En de volgende keer dat je in een lift staat met vreemde mensen, staar dan niet naar je schoenen. Pak je visitekaartje, kijk de andere passagiers in de lift recht in de ogen aan en... netwerk! Meer online

Coaching 2 - 2012

| 27

van naar

Personeelswijzigingen CuraĂ§ao

willem jan stokhof naar Gr8-skills

Hoe kunt u zich opgeven voor deze rubriek? Verandert u van functie en wilt u graag aangeven wat uw uitdaging in uw nieuwe functie is? Mail dan uw naam en telefoonnummer door naar: redactie@coachingmagazine.net.

Wij zullen contact met u opnemen.

Willem Jan Stokhof is naast zijn organisatieadviespraktijk (Antilles Management Advice) als trainer en coach gaan werken bij GR8-Skills. Willem Jan is mede-eigenaar van GR8-Skills. Zijn specialisaties zijn ontwikkeling van leiderschapsvaardigheden en Emotionele Intelligentie. Hij is ook internationaal gecertificeerd PRINCE2-trainer (Projectmanagement) en een gecertificeerde coach.

Kamla besanĂ§on

van Houthoff Buruma naar Vaneps Kunneman Vandoorne

Kamla BesanĂ§on is vanaf 1997 al advocaat op CuraĂ§ao en St. Maarten waarna zij zes jaar bij Houthoff Buruma werkzaam was. Zij zal per 1 juli bij VanEps Kunneman VanDoorne verantwoordelijk zijn voor de aansturing van kantoor St. Maarten en tevens de vestiging CuraĂ§ao bedienen. Kamla heeft een brede vennootschapsrechtelijke ervaring met de nadruk op grensoverschrijdende fusies en overnames, joint ventures, corporate governance en board room advies.

rogier van den heuvel

van Simmons&Simmons naar Vaneps Kunneman Vandoorne Rogier van den Heuvel heeft meer dan tien jaar ervaring in een brede procespraktijk bij een groot internationaal advocatenkantoor. Hij houdt zich onder meer bezig met bestuurdersaansprakelijkheidszaken, aandeelhouders- en overnamegeschillen, maar ook met handelsgeschillen en specifieke, product en productie gerelateerde procedures zoals de verhandeling van de elektronische sigaret in Nederland. Rogier is per 1 juni werkzaam bij VanEps Kunneman VanDoorne.

ADVERTENTIE

Allemaal uitstekende kandidaten, maar hoe kiest u nu de beste?

Werving & Selectie

Elke kandidaat zet zijn beste beentje voor tijdens het sollicitatiegesprek, maar hoe komt u er nou achter wie goed bij uw bedrijf past? Die keuze vergt tijd maar vooral ook inzicht. Waarom zou u daar alleen voor willen staan? Kadanz is ervaren in Werving en Selectie van personeel. Kadanz levert u tijdswinst en expertisewinst, door gebruik te maken van de juiste methoden, processen, wervingskanalen en databases om de beste â&#x20AC;&#x2DC;matchâ&#x20AC;&#x2122; voor u te vinden. Zodat u zich kunt bezig houden met uw â&#x20AC;&#x2DC;core businessâ&#x20AC;&#x2122;.

Kad anz Schottegatweg Oost 29c 5 t ' XXX LBEBO[ BO t JOGP!LBEBO[ BO

:LOW X RRN SURÂżWHUHQ YDQ RQ]H NHQQLV HQ LQ]HW" 1HHP GDQ FRQWDFW PHW RQV RS 9DQGDDJ QRJ

Kadanz werkt

ADVERTENTIES

Adverteren in Coaching Coaching wordt al bijna tien jaar uitgegeven; ieder kwartaal verschijnt met vaste regelmaat een nieuwe editie. Een unicum voor CuraĂ§ao waar wij best trots op zijn. Onze lezersgroep bestaat voor het grootste deel uit trouwe lezers, die het blad met meer dan gemiddelde aandacht lezen en op de werkvloer delen met collegaâ&#x20AC;&#x2122;s. Uw bedrijf of product onder de aandacht brengen kunt u dus prima doen door te adverteren in Coaching. Dat kan al vanaf NAf. 465,-. Voor de complete tarievenlijst kunt u kijken op www.coaching-magazine.net.

Van goed naar GR8 Samen groeien is ons doel trainingen persoonlijke groei zakelijke competenties samenwerking

sĹ˝Ĺ˝Ć&#x152; ĹľÄ&#x17E;Ä&#x17E;Ć&#x152; Ĺ?ĹśÄ¨Ĺ˝Ć&#x152;ĹľÄ&#x201A;Ć&#x;Ä&#x17E; Ä&#x17E;Ĺś Ć&#x152;Ä&#x17E;Ĺ?Ĺ?Ć?Ć&#x161;Ć&#x152;Ä&#x201A;Ć&#x;Ä&#x17E;Í&#x2014; Ç Ç Ç Í&#x2DC;Ĺ?Ć&#x152;Ď´Í˛Ć?ĹŹĹ?ĹŻĹŻĆ?Í&#x2DC;Ä?Ĺ˝Ĺľ Íť Ĺ?ĹśÄ¨Ĺ˝Î&#x203A;Ĺ?Ć&#x152;Ď´Í˛Ć?ĹŹĹ?ĹŻĹŻĆ?Í&#x2DC;Ä?Ĺ˝Ĺľ Íť Đ˝ĎąĎľĎľĎľ Ď´ĎŽĎŹÍ˛Ď´Ď´Ď´Ď´

cITY muLTIÂŽ sYsTem c

s -OST -OST ENERGY EFlCIENT !# SYSTEM ON THE MARKET s 3AVE 3AVE UP TO ON ENERGY CONSUMPTION s #OMPACT #OMPACT DESIGN SAVE LIVING SPACE s ,ARGE ,ARGE VARIETY OF CONNECTABLE INDOOR UNITS s /PTIONAL /PTIONAL FREE HOT WATER Â&#x192;#

mr. sLIm InverTer mInI spLIT LIT unITs un "45 3%%2 2ATING "45 3%%2 2ATING "45 3%%2 2ATING "45 3%%2 2ATING *Seasonal Energy Efficiency Rating

proTec mechanIcaL conTracTors Dr. Henri Fergusonweg 6, CuraĂ§ao F: +(5999) 736-6944 E:info@protec-curacao.com

phoTovoLTaIc moduLes s s s s

-ODELS 7 7 7 MODULES -ODULE EFlCIENCY ,EAD FREE SOLDER YEAR POWER OUTPUT WARRANTY

Our products have the best warranty: 7 years warranty on compressor 5 years warranty on all ac parts 1 year warranty on installation

T: +(5999) 736-4588 | www.proTec-curacao.com

proTec mechanIcaL conTracTors Is The dIsTrIbuTor for mITsubIshI eLecTrIc on aruba, bonaIre and curaĂ§ao

Coaching 2 - 2012

THEMA

Scenar

30 | Coaching 2 - 2012

Tekst Willem Jan Stokhof

iodenken

Sleutel tot een robuuste en flexibele bedrijfsvoering

Verandering en onzekerheid: geen organisatie ontkomt eraan. Hoe gaan bedrijven en organisaties om met een toekomst vol onzekerheden? En hoe kunt u uw organisatie zo goed mogelijk voorbe reiden op eventuele ontwikkelingen? In dit artikel belichten we een benadering die bruikbaar is op alle niveaus: scenariodenken. Laten we eerst stilstaan bij de vraag wat scenariodenken is. Om meteen een misverstand uit de weg te ruimen: scenariodenken is niet hetzelfde als de toekomst zo betrouwbaar mogelijk voorspellen. Een scenario is het combineren van verschillende gebeurtenissen of factoren die zich mogelijk voor kunnen doen en de uit die combinatie van factoren voortvloeiende gevolgen. Elke combinatie van factoren levert een verschillend toekomstbeeld op. Het scenario stelt je in staat alvast na te denken over de mogelijke stappen die je kunt of moet zetten om zo goed mogelijk in te kunnen spelen op de verschillende toekomst beelden. Het idee achter scenariodenken is dus niet dat we door de toepassing er van de toekomst min of meer kunnen voorspellen. We passen deze techniek toe opdat we beter voorbereid zijn op wat mogelijk gaat komen. Het stelt ons in staat maatregelen te bedenken en gereed te

hebben die we kunnen toepassen als het scenario zich voor doet. Succesvolle bedrijven en overheden passen deze techniek al sinds jaar en dag toe om vat te krijgen op de toekomst, in de zin dat ze voorbereid zijn op een aantal mogelijke uitkomsten. Maar ook voor het verantwoord doorvoeren van veranderingen of vernieuwingen in de bedrijfsvoering van je bedrijf is het denken in scenario’s essentieel.

Voor iedereen bruikbaar

Scenariodenken klinkt ingrijpend, maar het is niet iets dat alleen bij grote trajecten of bij multinationals een rol speelt. Ook de ‘doorsnee’ manager kan hier iets mee. Sterker nog, scenariodenken wordt veel gebruikt en we hebben er allemaal mee te maken. Als u bijvoorbeeld een pensioen- of levensverzekering heeft, krijgt u zeer waarschijnlijk van de pensioen- of verzekeringsmaatschapij van tijd tot tijd een overzicht (voorspelling) van het later

uit te keren bedrag op basis van een pessimistisch, een realistisch en een optimistisch scenario. U kunt op basis van de verschillende berekeningen van uw toekomstig pensioen of toekomstige levensverzekeringsuitkering nu bepalen welke maatregelen het beste passen bij elke uitkomst. De optimistische uitkomst brengt bijvoorbeeld met zich mee dat u andere financiële reserves niet meer hoeft aan te spreken en een andere bestemming kunt geven. Voor een neutrale uitkomst zijn misschien geen aanvullende maatregelen nodig. En voor de sombere uitkomst kan het nodig zijn een extra verzekering af te sluiten.

Verschillende methodes

Maar met welk scenario moet u nu rekening houden? Om daar dieper op in te kunnen gaan, staan we eerst stil bij de verschillende manieren om scenario’s van de toekomst uit te werken. Dat kan met de volgende methodes: 1) door middel van extrapolatie (dat wil zeggen doortrekken) van waarneembare trends en ontwikkelingen in het verleden en het heden kan een beeld van de toekomst worden geschetst. Deze werkwijze gaat er vanuit dat wat we nu weten en kunnen waarnemen voldoende voorspellende waarde zal hebben voor de toekomst. Er wordt als het ware voortgebouwd op hetgeen zich al heeft voorgedaan.

Coaching 2 - 2012

| 31

THEMA

SCENARIODENKEN

een scenariomatrix uitgewerkt

2) het schetsen van een wenselijk toekomstbeeld is een andere manier om tot een strategische planning te komen. Dit wensbeeld wordt gebruikt om van daaruit terug te redeneren naar de werkelijkheid van het heden. Welke stappen moeten ondernomen worden om de werkelijkheid zoals die zich nu voordoet, te veranderen in de wenselijke toekomst die is geschetst? Dit leidt tot een beredeneerd stappenplan om van ‘nu tot dan’ te komen. 3) In de scenariomatrix wordt aan de hand van een aantal belangrijke, mogelijke trends de toekomst verkend en beschreven. Door de trends op twee verschillende manieren uit te werken en met elkaar te combineren ontstaat een beeld van de toekomst met verschillende dimensies. Twee trends met twee tegengestelde uitkomsten leveren op deze manier vier verschillende uitkomsten en scenario’s op. Van deze methode volgt hierna een uitwerking.

We nemen voor dit voorbeeld een makelaarskantoor in Curaçao. Twee belangrijke factoren voor makelaars zijn: 1. De economische groei of krimp; 2. De waarde van de Antilliaanse gulden ten opzichte van de euro in verband met de potentiële kopers uit Europa. De matrix waarin deze factoren met twee verschillende trends worden gecombineerd is hieronder grafisch weergegeven (ﬁguur 1). De essentie van de uitkomsten van de combinaties is in de bollen beschreven. Makelaar Roelant van Olst van Van Olst Real Estate beaamt dat deze effecten inderdaad optreden bij de combinatie van de verschillende scenario’s. ‘De gevolgen van de geschetste scenario’s zijn snel te zien. Het is de kunst om vooruit te kunnen kijken en de koers van je bedrijf zo uit te zetten dat je maximaal gebruik kunt maken van de mogelijke

Economische groei De lokale markt als doel

Business is booming!

Goedkope gulden, sterke euro

Groei moet voornamelijk van lokale kopers komen

HOOG

De internationale markt als doel

Dure gulden, zwakke euro

LAAG

Minder lokale kopers. Aandacht vooral op buitenland richten met goedkope woningen

LAAG

Figuur 1

HOOG

Veel potentiële kopers uit het buitenland

Weinig belangstelling uit buitenland en stagnatie lokale markt. Crisis!

Crisis! Economische krimp

Risicotolerantielijn zeer hoog

kans

hoog

3 4

gemiddeld

laag

Figuur 2

zeer laag

9 zeer laag

5 laag

gemiddeld

hoog

zeer hoog

| Coaching 2 - 2012

kansen die zich voordoen en dat je risico’s zoveel mogelijk afdekt. Als de euro zwak is ten opzichte van de Antilliaanse gulden dan zie je dat het topsegment van de markt nog wel in tact blijft, omdat die kopers niet wakker liggen van een koersverschil. Het segment daaronder zakt duidelijk in. Dat betekent dat de makelaar zijn aandacht meer zal gaan richten op de woningen in het goedkopere segment.’

impact en risico

Zeker voor functionarissen met een grote verantwoordelijkheid voor het functioneren van en het behalen van resultaten door organisaties is het denken in verschillende scenario’s belangrijk. Je kunt nu eenmaal niet alle onzekere gebeurtenissen pijnloos opvangen. Bovendien kunnen er zich ook onverwachte kansen voordoen voor het bedrijf die we niet onbenut willen laten. Daarom is het verstandig in kaart te brengen wat de toekomst ons mogelijk brengen gaat en op welke wijze we onze organisatie daar op kunnen voorbereiden. Een goede manier om hierbij keuzes en prioriteiten te bepalen is het toepassen van een risicobeoordeling. Een veelgebruikte methode voor het beoordelen van risico’s is de ‘risicotolerantielijn’ uit de PRINCE2-methode voor projectmanagement. De ‘risicotolerantielijn’ geeft aan wanneer een hoger liggend niveau van management ingeschakeld moet worden in een project voor de afhandeling van het risico. Op deze manier kunt u een beredeneerde inschatting maken van de noodzaak tot het treffen van maatregelen ten aanzien van de onzekere gebeurtenissen binnen scenario’s waar uw organisatie mee te maken kan krijgen (ﬁguur 2).

en wat nu?

Door de toepassing van verschillende methodes kunt u scenario’s uitwerken en een risicobeoordeling doen. Maar dan komt de vraag: en wat nu? Een belangrijke stap in de ontwikkeling van een succesvolle bedrijfsstrategie is het ontwikkelen van sturingsmogelijkheden die in ieder geval toegepast kunnen worden in elk van de mogelijke scenario’s. Ontwikkeling hiervan zal het bedrijf meer flexibel en daarmee robuuster maken. In het geval van de makelaar zou dat betekenen dat de portefeuille van het woningaanbod in ieder geval woningen uit verschillende segmenten zou moeten bevatten om enigszins toekomstvast te zijn. Het hoogste segment doet het blijkbaar altijd wel goed en het goedkopere segment wordt belangrijk in tijden van economische tegenspoed en/of een dure Antilliaanse gulden. In tijden van crisis lijkt het voor de makelaar verstandig om ook nog andere producten of dienstverlening te kunnen aanbieden.

Tips Maak gebruik van mensen in uw bedrijf die in staat zijn om anders te denken dan de meeste medewerkers: de zogenaamde ‘dwarsdenkers’ of ‘out of the box’ denkers. Het zal de kwaliteit van uw scenarioplanning ten goede komen. Bedenk van tevoren de factoren in de toekomst die de meeste impact op uw bedrijf of organisatie zullen hebben.

ADVERTENTIES

Brainstorm over de mogelijke scenario’s en de impact ervan. Verwelkom eerst alle mogelijke ideeën en invalshoeken. Schrappen van de minder belangrijke elementen gebeurt later. Gebruik voor de scenario’s realistische parameters. Voorkom gebruik van simplistische benaderingen alleen maar om een verschil in scenario’s te krijgen, zoals: honderd of nul orkanen per jaar als beide aantallen nooit voorkomen. Werk de scenario’s uit tot het niveau van concrete maatregelen die u kunt treffen. Maak gebruik van een externe gesprekleider, zodat u zich met het team op de inhoud kunt concentreren.

FIRST_AD_FATUM.indd 2

23-05-2012 16:51:51

Coaching 2 - 2012

thema

Een jaar totaal wat anders... Een sabbatical op Curaçao Het is voor menig manager een droom, er een periode hele maal uitstappen, oftewel: een sabbatical nemen. Weg uit het dagelijkse werkleventje en gewoon totaal wat anders gaan doen. Maar is het opnemen van een sabbatical voor de werknemer mogelijk op Curaçao? En wat kan de waarde er van zijn voor de organisatie?

34 | Coaching 2 - 2012

Tekst Michelle Da Costa Gomez

Wereldwijd, bijvoorbeeld in Nederland en de Verenigde Staten, maar ook in Azië, in landen als Singapore is het begrip sabbatical al behoorlijk ingeburgerd. De mogelijkheid wordt veelvuldig opgenomen in bedrijfsreglementen en zelfs als secundaire arbeidsvoorwaarde ingezet. Op Curaçao is het nog lang niet zo ver, al zijn er ongetwijfeld genoeg mensen die fantaseren over de mogelijkheid en zijn er enkelen die het gewoon doen.

Nederlandse Antillen, waar ze onder andere coördinator is van het uitstroomprofiel Human Resource Management (HRM). ‘Het is een positieve impuls, die er in veel gevallen voor zal zorgen dat de werknemer na afloop van het sabbatical extra betrokken is bij de organisatie. Dat de werkgever deze mogelijkheid biedt zal de motivatie verhogen. Daar staat wel tegenover dat het de nodige papieren rompslomp met zich mee brengt.’ Sabbaticals zijn vooral voor kleine organisaties in veel gevallen onmogelijk te geven. Werknemers hebben hier vaak een voor de organisatie specifieke opleiding genoten en jarenlang kennis en ervaring opgebouwd. Dit maakt het vinden van tijdelijke vervanging praktisch onmogelijk. Daarnaast zijn de financiële mogelijkheden vaak beperkt. Juist wanneer het om managers en professionals met zeer specifieke inhoudelijke expertise gaat, is deze beperking enorm jammer, omdat tijdens een sabbatical ook voor de organisatie zeer waardevolle nieuwe kennis en ervaring opgedaan kunnen worden. Het is niet voor niets dat sabbaticals zijn ontstaan in wetenschappelijke instituten, met als doel dat wetenschappers zich gedurende een langere periode kunnen bezig houden met onderzoek, zonder dat ze daarin worden gestoord door dagelijkse werkbeslommeringen.

Wat is een sabbatical nu eigenlijk?

In feite is het niets anders dan het tijdelijk onderbreken van je werkloopbaan, door het opnemen van een langdurig verlof waarbij je iets totaal anders gaat doen dan je dagelijkse werk. Mensen doen gedurende deze maanden vrijwilligerswerk, maken een wereldreis of volgen een opleiding. Het moet in ieder geval inspirerend en motiverend zijn en de persoon in kwestie aan het eind van het verlof met nieuwe inzichten opnieuw aan de slag laten gaan. De basis van deze wens kan zeer verschillend zijn, maar de persoonlijke ontwikkeling van degene die het verlof opneemt, speelt in de meeste gevallen een cruciale rol.

Juridisch kader

Voor wie op Curaçao een sabbatical overweegt is de eerste vraag of er een juridisch kader is dat een aanknopingspunt biedt. Het antwoord daarop is simpel, volgens mr. Achim Henriquez, advocaat en partner bij Henriquez & Knoppel Advocaten: ‘Er is op Curaçao geen juridisch kader voor het nemen van een sabbatical en er is juridisch niets waaruit blijkt dat een manager recht heeft op een sabbatical’. Voor werknemers is er dus geen juridisch kader, maar dat wil niet zeggen dat er geen bepalingen zijn in het arbeidsrecht waar een manager die graag toch een sabbatical wil nemen, rekening mee kan houden. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om onbetaald verlof op te nemen voor een bepaalde periode. ‘De werkgever moet natuurlijk meewerken en dit zal in goed overleg moeten gebeuren. Het is dus niet zo dat het opnemen van onbetaald verlof vrijblijvend is; er zullen altijd goede afspraken met de werkgever gemaakt moeten worden. Lukt dat niet, dan kan men altijd ontslag aanvragen, op sabbatical gaan en daarna weer solliciteren.’

Ontslag als alternatief

Hiermee geeft mr. Henriquez al aan waar het bij het nemen van een sabbatical op Curaçao meestal op uitdraait; wie een sabbatical wil nemen, moet doorgaans ontslag nemen en er tussenuit gaan, en later weer solliciteren. Bij het nemen van ontslag moeten dan natuurlijk wel de geldige ontslagregels met opzegtermijnen in acht worden genomen. Henriquez spreekt hier overigens uit ervaring.

Een aantal jaar geleden had hij, na enkele jaren in een advocatenpraktijk op Curaçao te hebben gewerkt, behoefte aan een verandering. Hij nam weloverwogen ontslag. In dezelfde periode ontmoette hij zijn huidige verloofde, kon het werken uiteindelijk niet laten en begon een eigen advocatenpraktijk. ‘Van een echte sabbatical is niet veel terecht gekomen, maar mijn leven is wel totaal veranderd’, aldus Henriquez. Voor statutair directeuren die na 1 maart 2004 zijn benoemd geldt overigens een geheel ander regime. Voor hen is artikel 8 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek van toepassing, waarin bepaald is dat de relatie met de werkgever niet wordt aangemerkt als een arbeidsovereenkomst. Voor deze groep van personen, overigens bij alle wettelijke rechtspersonen, geldt dat zij geen rekening hoeven te houden met de ontslagregels van het arbeidsrecht, maar wel het belang van de vennootschap in acht moeten nemen als zij hun functie willen neerleggen. Bij de wens om een sabbatical op te nemen zal de directeur dus echt een andere route moeten volgen.

Positieve impuls

Dat een sabbatical van grote waarde kan zijn voor een organisatie wordt ook onderstreept door Marieke Daemen, kerndocent aan de Faculteit voor Maatschappij- en Gedragswetenschappen van de Universiteit van de

Voeten in aarde

Het regelen van een sabbatical heeft volgens Daemen inderdaad wat voeten in de aarde. Managers moeten een inschatting maken van het werk dat blijft liggen bij afwezigheid van de betreffende werknemer, er moet een vervanger worden gezocht en die moet ingewerkt worden. Externe contacten zijn daar overigens ook niet altijd even blij mee. Daarnaast moet je als werkgever ook rekening houden met precedentwerking. Als er eenmaal een werknemer een sabbatical mag opnemen zullen er waarschijnlijk ook andere personeelsleden zijn die hiervoor in aanmerking willen komen. ‘Werkgevers staan er vaak niet zo positief tegenover’, aldus Daemen. ‘Het is net als parttime werk, werkgevers willen nog steeds graag dat mensen fulltime beschikbaar zijn. Het hangt natuurlijk ook van het beroep af. In de advocatuur heb ik meegemaakt dat de werkgever juist best wel meegaand was in het laten opnemen van een sabbatical van enkele maanden, terwijl het vaak moeilijk vervangbare krachten zijn. Maar misschien speelt hier ook een rol dat advocaten beter onderhandelen’, besluit Daemen. Een sabbatical is nog niet zo simpel op te ne men als men waarschijnlijk graag zou willen. Goed overleg en een goede planning kunnen het proces stroomlijnen. Maar het begint met de instemming van de werkgever.

Coaching 2 - 2012

| 35

No job too big...no job too small

Domestic Cleaning Window Cleaning Cleaning products & mate-

Carpet & S p e c i a l t y Cleaning Housekeeping

Total Services Cura-

6 | Coaching 2 - 2012

Willemstad - Tel 736 4940

cao - Mauritslaan # 2 -

thema Tekst Saskia Matthijsse

Steeds meer lesmateriaal gratis online

Het aanbod van online lesmateriaal neemt een grote vlucht. In de vorige editie van Coaching besteedden we al aandacht aan het fenomeen E-learning, dat sterk in opkomst is. Waren er een paar jaar geleden nog maar enkele cursussen bij wijze van uitzondering ook digitaal te volgen, nu is een groot deel digitaal beschikbaar. Niet alleen cursussen op het ‘vrijetijdsniveau’, maar serieuze opleidingsmodules van universiteiten zijn in steeds grotere getale online te volgen. In veel gevallen is het kosteloos ter beschikking gesteld door universiteiten en andere onderwijsinstellingen. Niet alleen uit ideële overwegingen; het is ook een belangrijk PR-tool geworden om studenten te werven voor bepaalde studierichtingen. Voor een ieder die zich wil oriënteren op een bepaald onderwerp of op zoek is naar gerichte informatie, is daarmee tegelijkertijd een schat aan documentatie en voorlichting vrijgekomen. Voor wie op zoek is naar een (gratis) studie, zijn er meerdere mogelijkheden. Enerzijds is er aanbod via populaire sites en applicaties, zoals You Tube en iTunes U. Materiaal op alle opleidingsniveaus is hier in grote getale beschikbaar. You Tube biedt met You Tube Edu naar eigen zeggen toegang tot duizenden gratis educatieve video’s van hoge kwaliteit in een gereguleerde omgeving. Onder het motto ‘Educate. Engage. Inspire’ biedt het leraren ook de mogelijkheid een eigen ‘kanaal’ in te richten met lesmateriaal voor hun leerlingen.

Een andere manier waarop lesmateriaal steeds toegankelijker wordt is via sites waarop complete studieboeken gratis te downloaden zijn. Deze initiatieven hebben vaak een commerciële opzet. Bijvoorbeeld Bookboon, een van oorsprong Deens bedrijf dat via haar website kosteloos studieboeken, reisgidsen en managementcursussen aanbiedt. Inkomsten worden gegenereerd uit advertentieverkoop; tussen het lezen door moet de lezer dus wel genoegen nemen wat afleidende reclame. Met jaarlijks 10 miljoen downloads, lijkt het erop dat veel mensen dat geen onoverkomelijke drempel vinden. Zaak is natuurlijk wel om in dit immens grote aanbod het kaf van het koren te scheiden en boeken te vinden die aansluiten bij het eigen (opleidings)niveau en behoefte. Wie zeker wil zijn van een bepaald niveau lesmateriaal, doet er goed aan websites te bezoeken van universiteiten. Steeds meer bieden zij zoals eerder aangegeven colleges en ander materiaal aan via eigen websites of overkoepelende initiatieven. Het idee van open courseware (het gratis delen van cursusmateriaal) komt oorspronkelijk van

het MIT, Massachusetts Institute of Technology, dat daarmee in 2001 begon en inmiddels meer dan tweeduizend colleges heeft online heeft geplaatst. MIT is ook aangesloten bij de overkoepelende site ocwconsortium.org, waar vanuit Nederland TU Delft en Open Universiteit aan bijdragen met colleges. Harvard University en MIT gaan nu een stap verder en investeren samen 60 miljoen dollar in een platform voor e-learning, edX. De universiteiten geven aan ervan overtuigd te zijn dat e-learning de toekomst heeft en de wereld zal veranderen. edX is een open access online platform dat onderwijs aanbiedt dat speciaal is ontwikkeld voor het web. Studies zijn online te volgen in eigen tempo en op interactieve wijze. Een diploma van Harvard of MIT is er niet mee te bemachtigen, wel kan er een certificaat behaald worden na het succesvol afronden van de cursus. Tegelijkertijd dient het platform als instrument voor de universiteiten om te onderzoeken op welke manier de gebruikers studeren en hoe technologie hieraan kan bijdragen. Volgens hoogleraar Robert Schuwer, expert Open Educational Resources en werkzaam aan de Open Universiteit, zal ook in Nederland deze trend de kop opsteken1). (Nederlandstalig) gratis onderwijs voor iedereen, we kunnen het alleen maar toejuichen.

Meer informatie:

www.edxonline.org www.ocwconsortium.org www.bookboon.com www.studieboeken.nl www.youtube.com/edu

Op YouTube te zien: EdX: The future of online education is now

1) Volkskrant, 5 mei 2012 Coaching 2 - 2012

| 37

Wij openen de juiste deuren.

Insanity: doing the same thing over and over again and expecting different results

What factors can assist you to achieve business success?

Information • A critical element for decision makers. • Accuracy and Timing. • The right perspective. • The right advice. People • People committed to your success. • People with ample experience. • People that are connected locally and internationally. • Forensic services. • Audit services. • Accounting and administrative services. • Implementation of software. • Reorganisation and refinancing services.

Santa Rosaweg 33H Curaçao N.A.

38 | Coaching 2 - 2012

Kaya Rakeliou 28 Curaçao +5999 511-8588 www.mollenconsult.com alex@mollenconsult.com

Ready for a change? Glashelder de beste.

Intergrated Home Solutions is uw eerste keus voor onderhoud, reparatie en installatie van aluminum ramen, deuren & puien. Wij bieden een compleet pakket aan oplossingen voor iedereen, zowel zakelijk als particulier. Bel voor meer informatie.

INTEGRATED HOME SOLUTIONS

T + 5999 7381116 F + 5999 7476566 www.raoco.biz

T: 519 4718 | ihscuracao@gmail.com

1057_IHS_ad_Coaching_90x65.indd 1

2/9/12 14:27

Coaching Nieuws Coaching online lezen Op de website van Coaching zijn al sinds jaar en dag alle artikelen uit het magazine te lezen. Het is een archief dat teruggaat tot 2006 en is veelvuldig geraadpleegd door mensen die informatie zoeken over het werken en leiding geven op Curaçao. Sinds enige tijd publiceren we Coaching ook in opgemaakte vorm digitaal, via www.issuu.com. Op deze veel bezochte site worden tijdschriften, rapporten en andere documenten gepubliceerd voor een miljoenenpubliek. Door Coaching ook aan te bieden via deze site, geven we lezers een extra, prettige manier om Coaching te lezen en tegelijkertijd wordt de exposure voor onze adverteerders vergroot. Als lezer is het mogelijk om op de hoogte gehouden te worden van alle nieuwe publicaties van Coaching.

Aruba-Bonaire-Curaçao-St. Maarten-Rotterdam-Suriname-Cuba

http://www.issuu.com/loket1

Extra editie 2 0 1 2 Thema: culturele diversiteit

De volgende editie van Coaching is ons extra nummer van 2012 en staat in het teken van ondernemen, met de focus op de culturele diversiteit die ons eiland kenmerkt. Onze redactie is inmiddels druk bezig met interviews, achtergrondinformatie en rapportage. Voor meer informatie over de inhoud kunt u contact opnemen met hoofdredacteur Margo Groenewoud, via redactie@coaching-magazine.net. Wilt u adverteren in deze speciale editie? Er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar, Annemarie Post en Ivette van der Velden informeren u graag over de mogelijkheden.

Facebook Coaching is ook al enige tijd te vinden op Facebook. Het podium waarop veel mensen en bedrijven hun gezicht laten zien, is ook voor Coaching een goede plek gebleken om lezers te ‘ontmoeten’ en te voorzien van extra informatie. We selecteren met regelmaat relevant nieuws voor u als manager of plaatsen een link naar een onderwerp waarvan wij denken dat het aandacht verdient. Volgt u Coaching magazine, dan wordt u ook op de hoogte gehouden van lokale evenementen die relevant zijn voor uw werk (omgeving). www.facebook.com/coachingmagazine

KPMG Meijburg Caribbean

, belastingadviseurs, verleent fiscale diensten vanuit haar kantoren op Aruba, Bonaire, Curaçao en St. Maarten, alsmede vanuit haar “Dutch Caribbean Desk” te Rotterdam. Tevens worden vanuit deze kantoren de Surinaamse en Cubaanse markten bediend. Voor de uitbreiding van ons team op de diverse locaties zoeken wij gekwalificeerde (Senior) Tax Managers en (Junior) Tax Advisers. Nadere actuele informatie wordt verstrekt op onze website www.kpmg.com/dutchcaribbean of telefonisch door: Harry Canters / Fong-Mang Cheong: 732-5400

TAX IS OUR BUSINESS!

© 2012 KPMG Meijburg Caribbean, a partnership of limited liability companies under Curaçao law and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative (“KPMG International”), a Swiss entity. All rights reserved.

Coaching 2 - 2012

| 39

THEMA

De werkplek van... pim Steinmeijer directeur AFAS

Vanuit een historisch pand aan de Handelskade, met uitzicht over het water en de pontjesbrug, werkt de Curaรงaose vestiging van softwarebedrijf AFAS aan administratieve oplossingen. Directeur pim Steinmeijer begon eind 2007 aan dit Curaรงaose avontuur en zette sterk in op marketing. Zoals het moederbedrijf in Nederland hoofdsponsor van voetbalclub AZ is, zo ondersteunt AFAS ook op Curaรงao diverse sportevenementen.

0 | Coaching 2 - 2012

Tekst Mirjam Boers Beeld Madeline Hewitt

Aan de voorgevel is duidelijk te zien waar AFAS sinds begin april van dit jaar huist. Grote letters geven het pand uit 1937, voorheen de plek van Curaçao Trading Company (CTC), een modern tintje. Zo oud als het gebouw van buiten is, zo modern is het van binnen. Via marmeren traptegels kom je op de derde verdieping via een glazen deur bij AFAS. De zwarte, leren design stoelen, een flatscreen en kleurrijke Curaçaose kunst doen je de historie even vergeten. Vanuit de stoelen in de entree kun je van het uitzicht genieten. Ook staat er een grote Shi Shi pop, speciaal ontworpen voor AFAS. Als je verder loopt, zie je een blauwe balie met verlicht logo, een echte bar, werkplekken met een tafelvoetbalspel ter ontspanning, een vergaderruimte en een groot en modern opleidingslokaal.

Digitaal totaalpakket

Naast Pim als directeur, werken er bij AFAS op Curaçao consultants, support medewerkers en accountmanagers. In totaal telt het bedrijf zeven mensen. De verwachting is dat er dit jaar nog een paar medewerkers bijkomen. ‘Onze business is het leveren van een systeem waarmee je volledige administratieve processen automatiseert. We bieden een totaalpakket, wat wil zeggen dat de bedrijfsgegevens maar in één systeem worden vastgelegd, zoals de financiële, logisitieke, salaris- en de personeelsadministratie. Een voorbeeld: een werknemer wil volgende week een dag vrij. Hij stuurt een zogenaamde verlof-workflow in en deze komt automatisch bij de manager en bij P&O. De aanvraag wordt na goedkeuring meteen in het systeem verwerkt.’ Er wordt dus niet meer gewerkt met papier, simpelweg omdat veel tegenwoordig digitaal kan. Het zogeheten ERP-systeem - dat staat voor Enterprise Resource Planning - wordt ook online aangeboden aan de klant. ‘Wij zorgen voor het technisch onderhoud, de back-ups, maar het is ook nog steeds mogelijk om de software bij de klant zelf te installeren. Daarnaast bieden we een klant-portal waar

Ochtendritueel

‘Niemand heeft een secretaresse bij AFAS, ook de CEO niet’

Elke morgen slaat Steinmeijer de balkondeuren open om van het uitzicht te genieten. Even wakker worden met een kop koffie of thee, dan opent hij zijn mail en begint aan de dag. ‘Ik heb veel afspraken, dus ben vaak meteen op pad of naar een interne vergadering. Daarnaast ben ik nu ook even druk met het regelen van praktische zaken voor het gebouw.’

Kale werkplek

klanten 24 uur per dag, zeven dagen in de week vragen kunnen stellen en een telefonische helpdesk . We geven trainingen aan bedrijven om met het pakket te werken.’

Curaçao

Pim studeerde Bedrijfskundige Informatica in Utrecht en deed zijn ervaring op bij Yacht, Getronics en RAET, voordat hij bij AFAS begon. ‘Ik startte als consultant, vervolgens werd ik accountmanager en nu mag ik al vijf jaar het kantoor op Curaçao draaiende houden. We kwamen met vakanties al op Curaçao en vonden het een heerlijk eiland. Ik had al lang laten doorschemeren dat ik hier wel wilde werken natuurlijk’, lacht Pim. Met de andere vestigingen in Nederland en België is regelmatig contact. In totaal heeft AFAS 350 medewerkers en meer dan 10.000 klanten. ‘Het hoofdkantoor bevindt zich in Leusden, waar vanuit een theater één keer per maand het ‘officieel café’ wordt gehouden. Iedereen logt dan in op de interne verbinding en zo kun je elkaar zien en horen. Tijdens dit ‘café’ worden de cijfers van de drie landen gepresenteerd en andere belangrijke punten besproken. Nu gaat het bijvoorbeeld over het nieuwe sponsorcontract van AZ. Ook kick offsessies met klanten houden we in het theater, dat geeft een heel andere sfeer dan een vergaderzaal’, vertelt Pim.

De kamer van de directeur ziet er nog wat steriel uit. Een bureau met een computerscherm, een telefoon, een printer en een scanner. En slechts een klein stapeltje paperassen, alles gaat immers digitaal. Je oog valt meteen op de muismat; een klein Perzisch tapijtje uit Dubai. In de hoek staat een groot bloemstuk met felicitaties voor het nieuwe pand, gekregen van HBN Law. Aan de muur hangen drie schilderijtjes van Haïti, die uit Nederland zijn meegenomen. Gelukkig maakt de rode vloerbedekking veel goed en fleurt de zelfgemaakte pennenbak van de kinderen als vaderdagcadeau de boel op. ‘Er moet zeker nog wat bij, maar niet te veel.’ Wat verder opvalt is een blauwe kast waar met één druk op de knop een flat screen uitkomt voor presentaties. Een secretaresse ontbreekt. ‘Niemand heeft een secretaresse bij AFAS, ook de CEO in Nederland niet. Wij zien de taken die een secretaresse oppakt, niet als iets wat samen zou moeten komen in een aparte functie, maar als iets wat bij elke functie hoort. Voor mij is het prettig werken, ik wil baas zijn over mijn eigen agenda en bereikbaar zijn voor mijn klanten.’

Tot slot

‘Ik wil graag met AFAS op naar 2.0, dus behoorlijk doorontwikkelen, en uiteindelijk marktleider worden, dat zou het mooiste zijn.’ Vanuit het pand aan de Handelskade wordt daar in ieder geval al hard aan gewerkt.

Coaching 2 - 2012

| 41

rUBriEK

mixed media [boek]

[blog] The Joris Luyendijk Banking Blog

The Adversity Paradox: an unconventional guide to achieving uncommon business success

Voor The Guardian houdt antropoloog Luyendijk sinds halverwege 2011 een blog bij over de financiële sector in Londen. Wat er in ‘The City’ gebeurt, heeft invloed op de wereldeconomie en dus op ons allemaal, maar er is niet veel openheid over de gang van zaken. Luyendijk, voormalig correspondent in het Midden-Oosten en schrijver van diverse boeken, dook in de keiharde wereld van aandelen, analyses en ontslag op staande voet. Ook te volgen via twitter: JLbankingblog

• J. Barry Griswell en Bob Jennings

www.guardian.co.uk/commentisfree/ joris- luyendijk-banking-blog

Uitgever St. Martin’s Griffin 2010 ISBN 978-0312598792 Prijs $15,99

Tegenslag als drijfveer voor succes. ‘Paradox’ is gevuld met verhalen van zakelijke leiders, inclusief die van de auteurs, die zelf allerlei tegenslagen hebben moeten overwinnen om uiteindelijk succes te boeken. Geconfronteerd met tegenslag maken mensen de balans op van hun carrière en hun leven en ontdekken vaak bij zichzelf de sterke en zwakke punten.

[app] Speech Writer Staat u binnenkort voor een publiek en wordt er een speech in het Nederlands van u verwacht? Deze app helpt u een aardig eind op weg. Op basis van een beproefde methode wordt uw toespraak volgens een bepaalde manier opgebouwd. U kunt gebruik maken van quotes, tips en historische gegevens die in de app zijn verwerkt. De speech kan worden omgezet naar handige spreekkaartjes, die tijdens de speech bij de hand gehouden kunnen worden. 2,39 euro App voor iPhone

[boek] The Lean Startup: how today’s entrepreneurs use continuous innovation to create radically successful businesses • Eric Ries

In dit boek legt Ries op een heldere manier uit hoe om te gaan met de strategische uitdagingen van beginnend ondernemerschap. Hij laat zien dat je moet blijven bijsturen en innovatief bezig moet zijn. De auteur onderbouwt elk principe met eindeloze praktijkvoorbeelden, maar ook zijn theoretische onderbouwing is de moeite van het bestuderen waard. Uitgever Crown Business 2011 ISBN 978-0307887894 Prijs $26,00

| Coaching 2 - 2012

[video] The Brussels Business Hoe ver reikt de macht van lobbyisten in de Europese politiek? In deze ‘docuthriller’ wordt gepleit voor meer transparantie over de invloed van lobbyisten in Brussel, na Washington de grootste stad ter wereld op het gebied van lobbyen. In de Belgische hoofdstad zijn 15.000 lobbyisten actief, die door (selectieve) informatievoorziening aan politieke besluitvormers, proberen wetgeving naar hun hand te zetten. www.thebrusselsbusiness.eu

[boek] The 10X Rule: the only difference between success and failure • Grant Cardone

Succes bereik je door het doel dat je voor ogen te vertienvoudigen, dat is de boodschap van dit boek. Stapsgewijs en aangevuld met voorbeelden leert de lezer hoe deze ‘mindset’ bereikt wordt. Neem risico’s, hou vol, grijp kansen, ga uitdagingen aan, los problemen op. De auteur gebruikt voorbeelden uit zijn eigen leven om de lezer te inspireren en aan te moedigen. Uitgever Wiley 2011 ISBN 978-0-470-62760-0 Prijs $24,95

[video] PressPausePlay Een veelgeprezen documentaire over de digitale revolutie van de afgelopen tien jaar. Vroeger was schrijver of kunstenaar een beroep dat niet voor iedereen was weggelegd, het waren ‘bijzondere’ mensen met een uitzonderlijk talent. Door de digitale revolutie is het maken van foto’s en (digitale) kunst en het vertellen van verhalen gemeengoed geworden. Maar is het niveau er ook beter op geworden?

[app] Popplet De iPad leent zich prima voor het maken van mind maps, een visuele manier om creatieve ideeën om te zetten naar bruikbare output. Een van de apps die hiervoor gebruikt kan worden is Popplet. Hiermee kun je op eenvoudige wijze tekst en afbeeldingen combineren op een digitaal prikbord. Het resultaat is te exporteren als jpeg en pdf en kan dus eenvoudig gedeeld worden met anderen. Ook als app verkrijgbaar voor de iPhone, maar door het grotere scherm is de iPad met deze app erg handig in te zetten tijdens een vergadering. Popplet Lite gratis Popplet 3,99 euro App voor iPhone en iPad

Te downloaden op www.presspauseplay.com

[app] MyPantone Als marketing manager heeft u waarschijnlijk regelmatig te maken met het reclamebureau dat uw advertenties voor krant of tijdschrift verzorgt. Heldere communicatie over uw wensen bevordert het eindresultaat. Met de app van Pantone heeft u een handig hulpmiddel paraat om kleurgebruik te bespreken. Een kleur in een bepaalde foto op uw smartphone, kan door de Pantone-app vertaald worden naar de dichtsbijzijnde Pantonekleur. 7,99 euro App voor iPhone

Coaching 2 - 2012

44 | Coaching 2 - 2012

ADVERTENTIES

Abonneren op Coaching Wist u dat Coaching gratis is voor managers op CuraĂ§ao? Heeft u een leidinggevende functie en bent u nog geen abonnee, stuur dan een mail naar abonnee@coaching-magazine. net en u krijgt Coaching ieder kwartaal toeÂgestuurd. Bent u (nog) geen manager, maar wilt u Coaching wel blijven lezen? Haal dan uw exemplaar bij Bruna of Mensingâ&#x20AC;&#x2122;s Caminada voor NAf. 9,95.

ea uw L se

Naf

1.164

el!

Nu van af

Bij elke nieuwe bestelling ontvangt u kado:

Bent u manager maar niet woonÂ achtig op CuraĂ§ao, dan kunt u zich ook abonneren, maar is dit niet kosteloos. Vraag vrijblijvend naar meer informatie via info@coachingmagazine.net.

s &UN -ILES BIJ EEN CONTRACT VAN MAANDEN s &UN -ILES BIJ EEN CONTRACT VAN MAANDEN 0RIJZEN ZIJN INCL NORMAAL ONDERHOUD VERVANGENDE AUTO WEGENBELASTING VERZEKERING !LL 2ISK $EKKING 7 ! TOT .AF EN (ELP !L ONZE STANDAARD PRIJZEN ZIJN EXCL / " EN O B V MAANDEN EN KILOMETER PER JAAR

Lease een Hyundai Elantra 2012 $EZE AANBIEDING IS GELDIG BIJ VERMELDING VAN DEZE ADVERTENTIE EN VOOR ALLE NIEUW AFGESLOTEN CONTRACTEN TOT EN MET AUG

& $ 2OOSEVELTWEG 7ILLEMSTAD #URAĂ&#x20AC;AO 4ELNR &AXNR WEBSITE WWW AUTOLEASECURACAO COM %MAIL AUTOLEASE BUDGETCURACAO COM

7IJ LEASEN OOK AUTO S VIA 'ARAGE #ORDIA Coaching 2 - 2012

| 45

Colofon

Oplage 2.500 exemplaren Coaching verschijnt ieder kwartaal Uitgave en distributie Uitgeverij Loket 1 Gosieweg 33, Curaçao Telefoon 737 7235 info@loket1online.com Uitgever Bas Kok Algehele coördinatie Saskia Matthijsse (Uitgeverij Loket 1) Coördinatie fotografie en interviews Ivette van der Velden Redactie/bijdragen Mirjam Boers Michelle Da Costa Gomez Oscar van Dam Margo Groenewoud Maya Mathias Lillian Meyer Willem Jan Stokhof Michiel van der Veur © 2012 Uitgeverij Loket 1

Niets uit deze uitgave mag op enige wijze verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden zonder voorafgaande, schriftelijke toestemming van de uitgever.

Drukwerk Hi Printing Curaçao Advertentie-aquisitie Annemarie Post (522 1720) Ivette van der Velden (510 3415) Abonnement Een abonnement op Coaching is gratis voor managers op Curaçao. Voor het aanvragen van een abonnement gaat u naar www.coaching-magazine.net Extra exemplaren Tegen betaling kunnen extra exemplaren van Coaching geleverd worden. Hierover kunt u contact opnemen met Uitgeverij Loket 1, via telefoonnummer 737 7235 (op werkdagen tussen 8.00 en 12.00 uur) of via abonnee@coaching-magazine.net Reageren op de inhoud redactie@coaching-magazine.net Reserveren/informatie advertenties advertentie@coaching-magazine.net

Hoofd- en eindredactie Margo Groenewoud

Abonnement/extra exemplaren opvragen abonnee@coaching-magazine.net

Vormgeving en productie Uitgeverij Loket 1

Advertentiemateriaal versturen studio@coaching-magazine.net

www.coaching-magazine.net De Coach Als coach moet je kunnen motiveren.

46 | Coaching 2 - 2012

Ook als je zelf geen coach hebt.

Goed gezegd, jongen!

Toegewijd aan jou!

Voor meer informatie: 433 91 30

Fax: 461 78 61

E-mail adres: info@gironet.com

Website: www.girobank.an

Coaching 2 - 2012

48 | Coaching 2 - 2012

w w w. s p i g t h o ff . c o m