Coaching 3 2017

HÉT MAGAZINE OVER LEIDINGGEVEN OP CURAÇAO EN ARUBA

JAARGANG 15 / EDITIE 3 / 2017

DE VIJF KEUZES VAN EUNICE SALEH

ARUBA ALS TECH HUB Verre toekomst­muziek of nabije realiteit? DRESSCODES OP CURAÇAO De juiste uitstraling: Wat is dat en wie bepaalt dat? SOFTWARE TESTEN IS EEN VAK APART Lokale stichting CTQB biedt gespecialiseerde trainingen aan JCI Jonge actieve leiders in opmars >>

Losse nummers NAf/AWG 10,55

‘Ik zoek een balans in alles wat ik doe’

Throughout almost half a century we have endured many challenges. Allways with the main focus to be able to provide an income for our members, and their family, when they reach the age they have to work less. By providing them a financial stability, our members are able to enjoy the beautiful and unique phase of their lives as pensioners.

We are only able to do so, and have achieved our steady growth, thanks to the confidence of so many organizations, their staff and personnel throughout almost 50 years. We are more than grateful for that confidence and look forward to welcome you to the ever growing list of satisfied customers.

We are convinced that together we can agree on a collective pension arrangement that suits your organization and your most valuable asset: your personnel!

Visit our website www.vidanova.net and contact us for an appointment.

It’s all about freedom www.vidanova.net

The best option for pensions

ENNIA Doorlopende Reisverzekering De ENNIA Doorlopende reisverzekering is een aanrader voor wie vaker reist. Altijd verzekerd en ook nog eens voordelig.

Medische kosten, ongevallen, reisbagage en kosten van reisonderbreking zijn verzekerd. Partner en kinderen kunnen ook worden meeverzekerd.

Nu extra 2500 Fun Miles bij het afsluiten van je doorlopende reisverzekering.

Vraag naar ons Employee BeneďŹ t pakket en proďŹ teer van verschillende kortingen op verzekeringen.

Ga naar ennia.com, naar uw verzekeringsadviseur of direct naar ENNIA.

business_internet_190x138_eng_final.pdf

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

1

6/30/17

8:11 AM

Nu 2.500

extra

Fun Miles

INHOUD

COACHING 3 2017

COLOFON Oplage 3.500 exemplaren (gecombineerd Curaçao en Aruba) Coaching verschijnt 5x per jaar Uitgave en distributie ABCourant Scharlooweg 31 Curaçao Uitgever Mike Willemse Hoofdredactie Mike Willemse Eindredactie Saskia Matthijsse Redactie- en productiecoördinatie Marjolijn Verwater Coördinatie fotografie en interviews Marjolijn Verwater Redactie/bijdragen Guy Cozijns, Dick Drayer, Carolyn Gerling, Elly Hellings, Jacqueline Hooftman, Jeroen Jansen, Cherissa Koko, Corinne Leysner, Gofrie van Lieshout, Hildegard Nefs, Linda Reijnders, Angela Tiemens, Josée Thissen-Rojer, Patty Varekamp​ Vormgeving Uitgeverij Loket 1 Drukwerk Antilope Printing, België Advertentie-aquisitie Annemarie Post (514 3965) Marjolijn Verwater (518 7800) Abonnement Een abonnement op Coaching is gratis voor managers en leiding­ gevenden op Curaçao en Aruba.

Voor het aanvragen van een abonnement gaat u naar: www.coaching-magazine.net Reageren op de inhoud redactie@coaching-magazine.net

12 | De vijf keuzes van…

Eunice Saleh, President van het Gemeen­schappelijk Hof

van Aruba, Curaçao en Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba

22 | De juiste uitstraling, wat is

dat en wie bepaalt dat?

24 | Verre toekomstmuziek of

nabije realiteit?

Rondetafelgesprek over Aruba als tech hub

38 | Smart Technology

de slimste zet voor Curaçao

40 |

Caribische kunst en bedrijfscollecties

Ras Mosera

Reserveren/informatie advertenties marjolijn@coaching-magazine.net Abonnement/extra exemplaren opvragen marjolijn@coaching-magazine.net Advertentiemateriaal versturen marjolijn@coaching-magazine.net

coaching-magazine.net

44 | Beter presteren met keuze

voor duurzaamheid

JAARGANG 15 / 2017

Andersdenkenden Deel 5: Steve Jobs....................... 8 Gastcolumn Hildegard Nefs......................... 11 Gastcolumn

Angela Tiemens....................... 15

Internet vergeet niet......... 19 Beroepeninventarisatie Functies veranderen door nieuwe technologie en robotisering........ 28

Webinars

Online kennis vergaren en delen 30

JCI

Jonge actieve leiders in opmars.... 32

Software testen Lokale stichting CTQB biedt gespecialiseerde trainingen aan... 34

Commissaris zonder last of ruggespraak.................. 37 Ackerman

Familiezaak op Curaçao............. 42

et is een kinderdroom, maar ook bij volwassenen prikkelt het de fantasie: een tijdmachine. Zo’n cabine waar je instapt en met een druk op de knop honderden jaren vooruit of achter­uit gaat. Stelt u zich eens voor, dat iemand in de achttiende eeuw, net bijgekomen van de industriële revolutie, de sprong zou maken naar 2017, waar we inmiddels drie revoluties verder zijn! Het tijdperk waarin we nu leven, wordt namelijk door goeroes, visionairs en consultants de vierde revolutie genoemd. Wat houdt dat in?

Alles is verbonden. Producten en technieken staan niet meer op zichzelf, maar raken in grote mate met elkaar verweven.

Services en producten worden geïntegreerd en digitale toepassingen zijn geen novum meer, maar een vereiste. De digitalisering heeft ook op de eilanden plaatsgevonden; hoewel deze nog niet zo ver gevorderd is als bijvoorbeeld in de Verenigde Staten of Europa, bevinden Curaçao en Aruba zich regionaal gezien op een prima positie.

Onze redactie ging dit keer op zoek naar interessante onderwerpen op ICT-gebied. U leest in dit nummer onder meer een artikel van Gofrie van Lieshout over de veranderingen die digitalisering met zich meebrengt als het gaat om traditionele en nieuwe beroepen. Dick Drayer ging in gesprek met een expert over online onderzoek, bijvoorbeeld als onderdeel van een pre-employment screening. Uit alle reacties en thema’s die werden aangedragen, bleek duidelijk dat we het afgelopen decennium op het gebied van digitalisering grote stappen hebben gemaakt.

De vierde revolutie, dat lijkt toch wel een ander verhaal.

We kunnen niet in één nacht het paleis bestormen en de troon bezetten. De digitalisering is nog niet volledig doorgedrongen in onze maatschappij. Het verweven van producten en diensten en daaruit meerwaarde creëren, is voor velen nog een brug te ver. We zullen - overigens net als ieder ander land - de koppen bij elkaar moeten steken en een stevig plan van aanpak moeten formuleren.

Dat plan van aanpak kan niet alleen van ondernemers komen, ook de overheid speelt hierin een cruciale rol. Dat komt ook naar voren uit het rondetafelgesprek dat - voor het eerst op Aruba werd georganiseerd. Het doet ons deugd dat het ronde­tafelgesprek ook op Aruba goed werd ontvangen; gasten vanuit bedrijfsleven en overheid wilden graag aan tafel plaatsnemen om constructief te praten over de ambities van het eiland om een tech hub te worden.

De werkplek van...

Pablo Rodriguez....................... 46 Van > naar ......................... 48

Gerenommeerde, internationale bedrijven houden de vinger aan de pols en definiëren de vierde revolutie als een ontwikkeling die vraagt om actie op alle niveaus; van kleine zelfstandig ondernemers tot overheden. Er wordt in kaart gebracht welke routes er zijn richting het paleis, de mogelijkheden zijn er. Nu alleen nog de ridder te paard, het symbool voor onze vereende krachten, die de goede kant op galoppeert.

Mike Willemse

RUBRIEK

Deel

5 Steve Jobs

Steve Jobs en de verboden vrucht. Het zou een huwelijk worden van weggaan en terugkeren. Wat dreef deze innovator die door Fortune magazine werd omschreven als the greatest entrepreneur of our time? Wie was deze man en hoe stond hij in het leven?

Tekst Guy Cozijns Beeld Shutterstock.com

teve Jobs zag het levenslicht op 24 februari 1955 te San Francisco. Als kind was hij graag op zichzelf en behalve zijn deelname aan wat zwemcompetities werd het al snel duidelijk dat zijn interesses zich toespitsten op elektronica. In de garage leefde hij zich onder andere uit op het demonteren en monteren van radio’s met zijn geadopteerde vader.

Jobs was een slimme jongen, maar vond school maar niks.

Na zijn middelbare school ging hij naar het Reed College te Oregon. Een bewuste keuze die echter niet het verhoopte resultaat opleverde. Tijdens het eerste semester gaf hij er al de brui aan. Hierover zei hij het volgende: Na zes maanden zag ik er de waarde niet van in. Ik had niet het minste idee wat ik wou aanvangen met mijn leven, noch hoe de universiteit mij hierbij kon helpen. Ik verspeelde het geld van mijn ouders waar ze hun hele leven voor gespaard hadden. Ik besloot om een drop-out te worden en te vertrouwen op het feit dat alles goed zou komen. Dat was best eng, maar als ik er nu op terugkijk was het één van de beste beslissingen ooit.

De waaghals bleef nog een tijdje op de campus van de universiteit en volgde er vrijwillig colleges kaligrafie.

Meerdere vrienden boden hem onderdak en met het statiegeld dat hij vergaarde met het omruilen van lege flessen kocht hij wat eten. Hij leerde Steve Wozniak en Ronald Wayne kennen, met wie hij op 1 april 1976 het bedrijf Apple Inc. zou oprichten. Wayne zou zich kort daarna laten uitkopen voor ongeveer 2.300 dollar. Zou hij het zich ooit hebben beklaagd?

De aan- en uit-relatie met Apple

Ook nu was de garage de plek waar het begon, zij het in dit geval om de eerste computers te maken. Jobs hielp zijn vriend Wozniak, die al een tijdje bezig was met het bouwen van een pc in zijn vrije tijd. Met hun ideeën klopten ze aan bij Atari en HP, maar deze bedrijven waren niet geïnteresseerd. Wozniak en Jobs besloten om dan maar zelf hun ideeën te realiseren en zo werd de Apple I geboren. Hoewel Apple II een groot succes werd en vele investeerders lokte, ging het daarna bergafwaarts.

Apple III, Lisa en de Machintosh waren niet opgewassen tegen het PC-geweld van IBM, een open concept dat niet alleen stukken goedkoper was, maar ook nog eens gekloond kon worden door meerdere bedrijven. Jobs nam zijn verantwoordelijkheid en verliet Apple in 1985.

8

Zijn honger om de next great product te maken was allerminst gestild. Hij richtte het bedrijf NeXt op en introduceerde de high end personal computer. Hoewel technisch superieur, was dit goedje voor de gewone man in de straat onbetaalbaar. Om erger te voorkomen transformeerde hij NeXt in een softwarebedrijf. Een allerminst nutteloze operatie, zo zou later blijken In 1986 kocht Jobs een grafisch bedrijf dat hij zelf omdoopte tot Pixar. Aanvankelijk ging het om het ontwikkelen van 3D grafische software, maar toen hij in 1991 een deal sloot met Disney voor het maken van een volwaardige film, veranderde het spectrum. De digitale wereld van animatiefilms was geboren. Met absolute kaskrakers als Finding Nemo, Monsters, WALL-E en Up stroomde het geld binnen als nooit tevoren.

Toen Apple in 1997 het succesvolle NeXt overnam van Jobs lag een terugkeer naar zijn geesteskind voor de hand. Apple zocht een nieuwe (interim) CEO en in Jobs zag men de ideale leider om de broodnodige creativiteit terug te vinden. Jobs accepteerde het aanbod en haalde direct de bezem door de organisatie door enkele projecten te annuleren, waaronder de slecht verkopende Apple Newton. Dit bleek een gouden greep te zijn, want door het beperken van het aantal Apple-producten kon het bedrijf zich richten op datgene waar het écht goed in was: innovatie en design.

De Apple revolutie

Jobs was een bezielend leider en stond bekend om zijn perfectionisme en aandacht voor detail. Zijn inventiviteit en artistieke vindingrijkheid brachten Apple tot een reeks van unieke producten die ondertussen een soort cult-status hebben verworven. Hij overzag onder andere de ontwikkeling van de iPhone, iPod, iPad, iMac en iTunes.

Ook was hij voor een groot deel verantwoordelijk voor de introductie van de App Store en mobiele apps. Het succes van al deze producten zorgde ervoor dat Apple finan­ cieel gezond werd en terechtkwam in de top van meest waardevolle merken. In 2013 werd Apple verkozen tot het meest waardevolle bedrijf ter wereld.

De groep Apple fanatici is omvangrijk en dikt dagelijks aan. Hysterische taferelen bij het uitkomen van een nieuwe iPhone zijn geen novum meer, want ‘wie wil nu niet de nieuwste iPhone’? Het design, de functionali-

‘Stay hungry, stay foolish’ teiten, de gebruiksvriendelijkheid, de connectiviteit met andere Apple producten. Superieur, als je gebruikers mag geloven. Het is opvallend hoezeer films gebruik maken van het Apple assortiment, of het nu een Mac of een iPhone betreft. Apple is hot en of het logo nu verwijst naar Adam en Eva, Isaac Newton, Alan Turing of gewoon een bijtende Steve Jobs, dat doet weinig ter zake.

Op de knieën

De geniale Jobs kreeg in 2003 te horen dat zijn lichaam werd overwoekerd door pancreaskanker. Het zou hem niet beletten om nog een aantal nieuwe producten te introduceren met zijn team.

In zijn geheel eigen en losse stijl deed hij het publiek snakken naar de show rondom de introductie van zijn innovaties. Wereldwijd werden deze momenten in de pers breed uitgemeten. Jeans, T-shirt en sneakers, met op de achtergrond de beroemde appel op een gigantisch scherm. Enkel Steve Jobs kon het op die manier.

Zijn ziekte kreeg hem fataal op de knieën in 2011.

De man achter de schermen

Voor de buitenwereld was het privéleven van Steve Jobs een rook­ gordijn. Hij was een familieman, vader van drie dochters en een zoon. Vrienden respecteerden zijn privacy. Pas na zijn overlijden verbak zijn goede vriend en epidemioloog, Larry Brilliant, de stilte.

Hij leerde Jobs kennen in India, als 19-jarige student, op zoek naar spirituele verlichting. Volgens Brilliant was de overheersende karakteristiek van Steve Jobs niet zijn genialiteit, zijn talent noch zijn succes. Het was zijn liefde. Daarom kwam het publiek massaal opdagen. Dat kon je voelen. Het klinkt ridicuul om te praten over liefde wanneer je gadgets vervaardigt, maar Steve hield van zijn werk, van de producten die hij vervaardigde... en hij communiceerde die liefde via stukjes staal en kunststof.

‘Stay hungry, stay foolish’ is een quote die hem op het lijf geschreven is. Ik vraag me af wat zijn gevoel en inzichten zouden zijn bij de razendsnelle ontwikkeling van de artificiële intelligentie, met zogenaamde ‘post humans’ die zichzelf zo snel gaan verbeteren dat de wereld kort daarna onbegrijpelijk wordt voor de hedendaagse mens. Hoe zou Jobs dit zien als techneut én als mens? Hoe zou dit rijmen met zijn boodschap naar ieder individu, ongeacht de situatie waarin die verkeert: If you want to live your life in a creative way, as an artist, you have to not look back too much. You have to be willing to take whatever you’ve done and whoever you were and throw them away. Het is en zal voor eeuwig een fascinerend raadsel blijven.

coaching 3 2017

9

Heeft u nog geen abonnement op ons magazine?

Via onze website www.coaching-magazine.net kunt u zich aanmelden voor een gratis abonnement. Coaching wordt altijd naar de werkplek gestuurd, zo kunt u de interessante artikelen ook delen met klanten of collega’s.

ARE YOU ALWAYS ONLINE OR HAVE TIRED EYES? Computers, laptops, tablets, mobiele telefoons en videospelletjes vragen veel inspanning van onze ogen.

Het gebruik van digitale apparaten vraagt onze ogen om continu verschillende posities aan te nemen, te schakelen tussen grote en kleine afstand en naar elkaar toe en van elkaar af te draaien.

Bovendien worden uw ogen door het staren naar een fel scherm blootgesteld aan blauwviolet licht, wat het netvlies kan beschadigen en slaappatronen kan verstoren. Mi Optica verkoopt speciale glazen die passen bij uw digitale lifestyle!

Kom langs en laat u informeren?

Jan Noorduynweg 10, Sta Maria, Curaçao T: +5999 888 5858

Optica Antillana NV

10

GASTCOLUMN

We’re only human HILDEGARD NEFS

orige week slingerden overal paspoorten op kantoor, werden pincodes rondgemaild en voerde het managementteam een gevoelig gesprek via de intercom van de luchthaven.

Vreemd.

Toch is dit soort slordigheid in onze digitale wereld geen uitzondering. De analyses van de toonaangevende internationale organisaties ter bestrijding van cybercrime liegen er niet om. Onze overheden en bedrijven zijn anno 2017, ruim 27 jaar na de brede introductie van het World Wide Web, zo lek als een mandje. De zwakste schakel in alle beveiligingssystemen zijn wij, de mensen die ermee werken.

De fascinerende vraag is, waarom zijn we zo hardleers? We weten dat cybercrime bestaat. Zijn misschien al eens geskimd. We horen de verhalen over digitale berovingen en over gênante situaties wanneer privémateriaal niet zo privé blijkt te zijn. Maar daar waar de meeste medewerkers keurig ramen en deuren sluiten bij het verlaten van het kantoor, laat men digitaal de werkplek wagenwijd openstaan. Zich van geen kwaad bewust. Hoe kunnen we onze organisaties tegen ons zelf beschermen?

Ons veiligheidsprobleem is niet technisch, maar psychologisch van aard. Firewalls en antivirusprogramma’s lossen het dan ook niet op.

De fysieke wereld is veiliger geworden dan honderd jaar geleden, veel veiliger zelfs. Ook 25 jaar geleden vielen wereldwijd nog veel meer slachtoffers door oorlogen, terrorisme en geweld dan nu. Grote, internationale onderzoeken tonen dat aan. Maar zo voelt het niet. Ons interne alarm­systeem staat aan. Een verdwaalde rugzak wordt acuut door de explosieven­opruimingsdienst afgevoerd.

De digitale wereld is juist veel onveiliger dan hoe wij die ervaren. Hoewel niemand zijn pincode zal mailen of een gesprek zal voeren via de intercom van de luchthaven, maken we het digitale indringers op vele manieren heel eenvoudig om binnen te komen. We laten de webcam aanstaan, installeren onbekende apps of slaan inloggegevens van een bank account op in de smartphone. Lekker makkelijk nazoeken.

Hoe kunnen we het veiligheidsgevoel meer in balans brengen met de realiteit? Er zijn bedrijven die zelf phishing mails sturen naar mede­werkers om hen in de ‘val’ te laten lopen. Wordt dat de manier om bedrijfsgegevens te beschermen? Het zal allicht een gevoelsmatig effect hebben; niet meer zo veilig, betrapt en bespied. Aan de andere kant, een spannende bedrijfscompetitie zou ook een effectief en stimulerend instrument kunnen zijn om weerbaarder te worden. Een beetje spelen met het brein.

Laten we eens onderzoeken waar de digitale stand van dat interne alarmsysteem zit. Een online verdedigingsmuur is immers zinloos als niemand het nut ervan inziet om de brug op te halen wanneer de vijand eraan komt. Cybercrime is technisch, maar wij zijn irrationele wezens. We moeten werken aan oplossingen die geschikt zijn voor mensen. Met de machines komt het wel goed.

Hildegard Nefs (40) woont en werkt sinds 2013 met veel plezier op Curaçao. Ze is projectleider, manager en (politiek) adviseur in de publieke sector. Hildegard is momenteel uitgezonden door de gemeente Amsterdam en het Nederlandse ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap om de samenwerking met Curaçao te versterken. Haar standplaats is de Nederlandse Vertegenwoordiging in Willemstad.

coaching 3 2017

11

DE VIJF KEUZES VAN...

EUNICE SALEH

‘Ik zoek een balans in alles wat ik doe’ Eigenlijk ziet Eunice Saleh zichzelf niet als manager, eerder een rechter en bestuurder. Op 1 januari dit jaar trad ze aan als President van het Gemeen­schappelijk Hof van Aruba, Curaçao en Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Maar de lange naam verraadt meteen al dat Saleh als bestuurder wel wat meer in huis moet hebben dan de lijnen uitzetten. Ze zegt dan ook dat ze in haar rol als leidinggevende gegroeid is: ‘Toen ik als vicepresident net bestuurslid van het Hof was geworden, had ik moeite om de inhoud, het rechterswerk, los te laten.

Door de jaren heen ben ik de combinatie van rechter en bestuurder steeds leuker gaan vinden.’ Coaching magazine vroeg Saleh om uit een aantal trefwoorden er vijf te kiezen die haar het meeste aanspreken en te vertellen waarom juist die woorden haar weerspiegelen.

Tekst Jeroen Jansen Beeld Marika Ringnalda

Samenwerken

Ik vind dat heel belangrijk, zowel in mijn werk als privé, maar ook tussen de landen van het Koninkrijk. Samenwerking is cruciaal om je doelen te bereiken. Wat betreft het Hof, het heeft niet voor niets die lange naam, we hebben vestigingen in vier verschillende landen. Dan is het een kunst om samen te werken, je moet je steeds afvragen of je dat wel goed doet en waar het beter kan. Als collega’s wat vaker bij elkaar op de vestigingen komen is dat een manier om samenwerking te bevorderen. Maar ook op inhoudelijk gebied is er meer samenwerking mogelijk, zoals in de verschillende rechtsgebieden, om zoveel mogelijk op één lijn te staan. Goed samenwerken vraagt om goed luisteren, openstaan voor andere ideeën. Als ik kijk naar het Hof dan is het ook belangrijk dat we niet per se willen dat alles gelijk is op alle vestigingen. “Eenheid in Verscheidenheid, met Alertheid voor Diversiteit”, daar gaat het om. Wat ik probeer als President is om zichtbaarder te zijn in de andere landen, zoveel mogelijk daar naartoe te reizen, presentaties te geven, samen te lunchen, met elkaar te praten. Mijn ervaring is dat die heel simpele dingen al helpen om begrip en samenwerking op gang te krijgen.

Inspiratie

Ik vind het mooi en belangrijk om mensen te inspireren, niet alleen op het werk maar ook privé. Als iemand mij iets vertelt, probeer ik zonder te oordelen iets over te

brengen, ik geef suggesties. Als mensen daar dan op reageren en het voor hen werkt, dan word ik daar blij van. Zelf word ik sterk geïnspireerd door Nelson Mandela, zijn ideeën over leiderschap, zoals verwoord in het boek ‘Mandela’s Way, Lessons on Life, Love and Courage’, spreken mij aan. Op spiritueel gebied heeft het boek ‘Autobiography of a Yogi’ van Paramahansa Yogananda grote indruk gemaakt. Yoga is een rode draad in mijn leven, het leert je balans te brengen in je leven en ook om niet te oordelen. Ik ben dan wel een rechter die oordeelt in zaken, maar ik probeer mij er altijd van bewust te zijn dat ik in de gewone omgang mensen niet veroordeel.

Dat vind ik heel belangrijk. Trouwens, het Hof zelf kan natuurlijk ook inspireren, door bijvoorbeeld de missie dat het Hof de rechtstaat dient met onpartijdige en onafhankelijke rechtspraak en de visie op professionalisering en kwaliteit sterk uit te dragen.

Reizen

Dat is een van mijn passies. Het gaat dan niet alleen om het reizen zelf, maar ook om de voorbereiding. Ik kan er maanden mee bezig zijn: met research en planning.

Dat past ook wel bij mij, ik breng graag structuur aan, al dwing ik mezelf om tijdens de vakantie zelf die hang naar orde los te laten. Reizen naar andere landen inspireert, ik stel mezelf altijd de vraag hoe het zou zijn om daar te wonen. Het is heerlijk om op Curaçao te wonen en te coaching 3 2017

13

DE VIJF KEUZES VAN...

EUNICE SALEH

‘Ik zie mijzelf nog steeds in de eerste plaats als rechter’ werken, maar ik bedenk ook graag hoe ik in een ander land mijn leven op zou kunnen bouwen. Voor mijn werk reis ik twee keer per jaar naar Nederland, met name om nieuwe rechters te werven. Daarnaast reis ik de vestigingen van het Hof af, zowel voor de Hofzittingen als voor bestuursvergaderingen. Als President van een Hof dat in vier landen zetelt is het van groot belang dat je in al die landen zichtbaar bent. Natuurlijk kun je tegenwoordig ook veel zaken digitaal afhandelen, maar je moet dat in balans houden. Als bestuur vergaderen we bijvoorbeeld eens in de maand, de ene keer fysiek bij elkaar in een van de vestigingen van het Hof, de maand daarop via videoconference. Dat doen wij zodat ook het bestuur contact houdt met alle medewerkers, wat de samenwerking en het gevoel van eenheid binnen het Hof ten goede komt.

Leiderschap

Wat ik weet van leidinggeven, heb ik in de praktijk geleerd, met vallen en opstaan. Een paar jaar geleden zou ik bijvoorbeeld het nut en de noodzaak van het uitdragen van een visie naar de organisatie toe niet zo inzien. Voor mij was het vanzelfsprekend dat je het als organisatie zo goed mogelijk probeert te doen in ons vakgebied; de

14

rechtspraak. Ik zie nu in dat de organisatie van de leiding wil horen welke richting het opgaat, liever te veel dan te weinig. Aanvankelijk was ik er bang voor dat een keuze voor het bestuur en leiderschap afbreuk zou doen aan de inhoud van mijn werk, maar dat is niet zo. Ik zie mijzelf nog steeds in de eerste plaats als rechter en niet als manager, maar ik heb door de jaren heen wel een visie op leiderschap ontwikkeld. Die is sterk geïnspireerd op het gedachtengoed van Nelson Mandela in het boek dat ik noemde, zijn ideeën over leading from the front en leading from the back spreken me erg aan. Natuurlijk, je moet er aan de voorkant staan als leider, maar dat betekent niet dat je heel dwingend moet zijn. Leading from the back betekent dat je mensen om je heen stimuleert om mee te denken, daarmee creëer je draagvlak en betrokkenheid. Verder heb ik van hem geleerd dat empowerment van en door anderen belangrijk is, je moet je collega’s niet als bedreiging zien, maar juist als degenen die jou kunnen helpen om de organisatie te ontwikkelen.

Ik herken mensen die aanleg hebben voor leiderschap, het is belangrijk dat je daar als leider op let. Dit is een functie van vijf jaar met een mogelijke verlenging, je kijkt dan toch om je heen wie je mogelijk op zou kunnen volgen.

GASTCOLUMN Angela Tiemens woont sinds 2008 op Aruba en is daar werkzaam als radiopresentatrice bij Fresh FM. Daarnaast verzorgt zij een wekelijks nieuwsitem op Paradise FM op Curaçao onder de noemer ‘De Week van Aruba’.

Leguaan ANGELA TIEMENS

Onlangs vertrok ik, lijdend aan eiland­ koorts, op een brood­nodige vakantie naar Groot-Brittannië. Het was te lang geleden dat ik off island was geweest en ik keek ernaar uit. Een andere omgeving, andere mensen, ander eten en, niet onbelangrijk, ik had kaarten gekocht voor een concert van Robbie Williams in Cardiff. Ik had er zin in. Even weg van Aruba, waar de op handen zijnde verkiezingen het nieuws beheersten.

Drie dagen voor mijn vertrek werd het concert van zangeres Ariana Grande het doelwit van een bom­ aanslag, 22 mensen kwamen om. Ik schrok, maar stak mijn kop in het zand en vertrok.

Aangekomen in Groot-Brittannië was het 17 graden en volgens de BBC was het ‘lovely weather’. Ik at fish and chips en scones met clotted cream. Ik betaalde overal - contactloos - met mijn creditcard, zonder pincode en zonder handtekening, simpelweg door mijn kaart tegen het pinapparaat aan te houden. In de supermarkt scande en betaalde ik mijn bood­ schappen bij een onbemande kassa. Overal was gratis en snelle wi-fi beschikbaar, zelfs in de bus. Ik vond alles ’lovely’. Wat een verschil met thuis waar betalen met een creditcard vaak lastig was en wi-fi je geduld op de proef stelde.

Betrokkenheid bij de organisatie en affiniteit met het nadenken daarover is daarbij een pré.

Balanceren

Daar draait het voor mij helemaal om in het leven. Balans tussen lichaam, brein en ziel, dat die alle drie evenveel aandacht krijgen. Het gaat dus niet alleen om sporten en eten, maar ook om waarmee je je brein voedt, zoals wat je kijkt op tv of welke boeken je leest. Daarnaast moet er ruimte zijn voor spiritualtiteit. Ik kijk ook niet meer naar actiefilms, het brengt me niets goeds. Werk en privé moeten voldoende in evenwicht zijn. Als ik merk dat mijn hoofd te vol is, dan is het belangrijk om even te stoppen, een moment van rust te creëren. Ik geloof er heilig in dat iedereen dat nodig heeft. Soms moet ik even de deur dichthouden voor iedereen, dat heb ik nodig. Ook bij de inrichting van mijn kantoor zocht ik naar balans, het bureau heb ik anders neergezet, zodat ik overzicht heb en ik niet met mijn rug naar een deur zit, ik wil naar buiten kunnen kijken. Er is groen en er is ruimte. Het moet niet te vol worden en troep is uit den boze. Ik ben nu eenmaal heel geordend, dat is gewoon Eunice.

Maar mijn onbezorgd genieten bleek geen lang leven beschoren. Drie dagen na mijn aankomst reden drie mannen met een bus in op voetgangers op de London Bridge en vielen er door messteken acht doden. De realiteit dwong me mijn spreek­ woordelijke kop uit het zand te halen. Ik zou die dag naar Londen gaan. Ik stelde het uit.

De Britten bleken niet bang. Misschien deden ze alsof, maar ik zag rechte ruggen en een ‘mij krijg je er niet onder’ mentaliteit. Ik volgde het voorbeeld. Ik reed door kleine dorpjes die je in Britse detectives ziet. Ik bezocht Middel­eeuwse kastelen, stampte in de regen door Romeinse ruïnes en winkelde in Londen tot ik een hele extra koffer gevuld had. En: ik zag Robbie Williams live in Cardiff. Hij zong trots uit volle borst ‘We’re strong’ en ik zong mee. Na afloop van het concert liep ik door een massa van zwaar­ bewapende militairen en gewapende politie. Vier dagen later was ik terug op Aruba, waar ik in de krant las over een grote stroomstoring tijdens mijn vakantie. Er was een leguaan in een trafohuisje gekropen. Wat was ik blij om weer thuis te zijn.

coaching 3 2017

15

Bent u van werkplek veranderd?

Laat het ons weten via www.coaching-magazine.net en wij vermelden uw carriereswitch in onze volgende editie.

16

RESTAURANTS CURAÇAO

Kyoto

SUSHI & GRILL IN A MODERN ATMOSPHERE We are a Japanese oriented restaurant with our specialty being sushi, but also have a great selection of other Japanese and Asian inspired dishes.

We also have two teppanyaki tables (the word teppanyaki is derived from teppan (鉄板), which means iron plate, and yaki (焼き) for you to enjoy a nice dinner and a show.

We are proud to have the biggest selection of Japanese Single Malt and blends of the island and not to forget our Sake.

We invite you to come and indulge at Kyoto.

Located in the Papagayo Beach Hotel at Janthiel

In Restaurant & Café Gouverneur de Rouville, your business partners, colleagues or your employees are in good hands. Whether you take a quick lunch/dinner with your colleagues or a representative business lunch/dinner with customers or partners, De Gouverneur has a great location, excellent service and tailor-made culinary offers.

From tea and coffee to snacks to full silver service, the choices are endless.

At De Gouverneur, there is nothing left to be desired.

De Rouvilleweg 9-F, Otrobanda www.de-gouverneur.com info@de-gouverneur.com

735 0041

462 5999

Omundo

Xquisit is hét ‘go-to’ restaurant op Curaçao voor trendsetters en culinaire aficionados. De eclectische eetervaring en de sfeer die de locatie biedt gaan verder dan bij andere hotel-restaurants.

Xquisit biedt een driegangen prix-fixe menu van voorgerechten, hoofdgerechten en desserts met een aparte biefstuk- en wijnkaart. Het menu wordt elke drie maanden vernieuwd door onze gerenommeerde chef-kok, waarbij hij de laatste dinertrends niet uit de weg gaat. Een aanrader!

Vanaf 11.00 uur ‘s ochtends worden in de keuken van Omundo de heerlijkste, wereldse gerechten gecreëerd. Het gezellig ingerichte restaurant is voorzien van airconditioning en heeft een sfeervol terras buiten. Hiermee is Omundo een uitstekende keuze voor uw privé- en bedrijfsdiners en/of partijen.

435 5090

RESTAURANT & CAFÉ

Monday - Friday 17:00 - 23:00 h Saturday - Sunday 11:30 - 23:00 h

Xquisit

Renaissance Mall, Otrobanda Open van 6:00 tot 11:00 PM

Gouverneur de Rouville

Celeste Beach Bar & Grill

Keuken open van 11.00 -22.00/23.00 uur

Celeste Beach Bar & Grill is gevestigd aan het strand van Hilton Curaçao, met uitzicht op de prachtige Piscadera Baai. Celeste is de plek waar u kunt ontspannen en genieten van een welverdiende Caribische cocktail, vers gevangen vis of hemelse Zuid-Amerikaanse gerechten. De keuken is dagelijks geopend vanaf 11 uur. Ook voor late lunch of heerlijke borrel met bijzondere happen. Life is better at Celeste!

Zuikertuin Mall www.omundocuracao.com facebook.com/omundocuracao/

Hilton Hotel JF Kennedy Blvd, Curaçao

Open van maandag t/m zaterdag

738 8477

462 5000 coaching 3 2017

17

TECHNOLOGIE

Internet vergeet niet Sociale media slaan ons gedrag op en verkopen dat aan andere partijen die dit willen gebruiken. Doelgroep targeting wordt dat genoemd. Zo wordt er via cookies opgeslagen waar je woont, hoe oud je bent, van welke geslacht je bent en welke taal je spreekt. Ook je interesses op basis van je zoektermen of je likes worden gekoppeld aan je Facebook-ID en kunnen opgevraagd en geanalyseerd worden. ‘Dat lijkt sneaky, maar eigenlijk is alles wat op internet over jou te vinden is, door jezelf op internet gezet of door jouw online gedrag verzameld’, zegt Ruud Hamers van Risk Solutions Caribbean.

Tekst Dick Drayer

De oud-politieman uit Nederland is nu ruim vier jaar actief op Curaçao. Hij weet waar hij over praat. Hamers verzamelt gegevens over bedrijven en mensen in opdracht van overheden en bedrijven, die op zoek zijn naar bevestiging van de juistheid van cv’s of onrechtmatig- en onregelmatigheden van klant, personeel of sollicitant.

Screenings

‘Onderzoek naar antecedenten moet je ruim zien‘, zegt Hamers. ‘Behalve een pre-employment onderzoek naar sollicitanten of benoembare functionarissen, doe ik ook onderzoek naar gevolgde procedures bij werkprocessen in bedrijven. Bijvoorbeeld procedures bij voedselveiligheid, wat nu heel actueel is. Als werkprocessen zijn vastgelegd in procedures en personeel houdt zich daar niet aan, is er mogelijk sprake van een onrechtmatigheid. Ik onderzoek dat en doe verslag.’

Maar de pre-employment- en ook in-employment screenings vormen een belangrijk onderdeel van het werk van Hamers. ‘Tegenwoordig zijn er tal van werkgevers die voorafgaand aan een gesprek de socialmedia-­accounts

van sollicitanten bekijken. Maar grotere bedrijven besteden dat uit. Zeker officiële organisaties, zoals bijvoorbeeld de bedrijven die onder toezicht staan van de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten. Die zeggen dat mensen op een bepaald verantwoordelijkheids- of veiligheidsniveau gecontroleerd moeten zijn en met in-employment checks wordt dat periodiek herhaald.’

Rangschikking

Een groot deel van de informatie die Hamers opspoort, komt van internet. Ook de gewone leek kan gaan speuren en informatie verzamelen, volgens de oud-politieman.

‘Dat gebeurt natuurlijk ook, maar daar kleeft een enorm risico aan. Mensen gaan googelen op iemands naam en dan met de meest vreemde resultaten een lijstje maken.

Als je zoektermen niet met de juiste syntax, de juiste grammatica invult, kun je rare resultaten krijgen.

Bovendien zijn de zoekresultaten van Google niet willekeurig: Google gebruikt een rangschikking op basis van bijvoorbeeld adverteerders of een profiel dat het bedrijf van jouw eerdere activiteiten op internet heeft gemaakt.

Vaak ontbreekt een goede context bij de informatie die coaching 3 2017

19

KANTOORUNITS TE HUUR Fort Nassauweg z/n

O2 BUSINESS CENTER Centraal, voldoende parkeergelegenheid. Units vanaf 10 to 29m² of combinaties v.a. NAf. 325,00/mnd. Incl. Inverter AC, LED verlichting, tapijt of tegels, alarm, water, gebruik vergaderzaal met presentatiemogelijkheden, keuken, gezamenlijke toiletten. WIFI aanwezig, eigen electrameter. Tel. 461 1293 (kantoortijden) of 562 8925.

ICE CONCEPTS CURACAO

20

TECHNOLOGIE wordt aangetroffen. Als je emotioneel betrokken bent, omdat het jouw sollicitant is, dan wordt het vaak nog moelijker om de waarde van informatie te bepalen.’

Gedragsprofielen

Facebook en andere sociale media, zoals LinkedIn, zijn volgens Hamers een goed voorbeeld van platformen waar vooral staat wat iemand van zichzelf wil laten zien. ‘Een positief plaatje dus.

Iemand die op de bonnefooi zoekt op internet, krijgt daardoor een mogelijk scheef of overmatig positief beeld van die persoon. Het verschil is dat wij de ‘achterdeurtjes’ van sociale media kennen en we speciale tools hebben om verder te kijken dan naar wat een sollicitant op bijvoorbeeld Facebook, Instagram of LinkedIn heeft geplaatst.

Zo houdt dat platform - wanneer je ingelogd bent – bij welke websites je bezoekt. Het analyseert foto’s om gezichten te kunnen herkennen en ook de likes die mensen geven op berichten worden geanalyseerd. Speciale software koppelt de voorkeuren van gebruikers aan gedragsprofielen. Zo is bijvoorbeeld te voorspellen wat iemands seksuele voorkeur is, zijn intelligentieniveau, zijn emotionele stabiliteit, zijn religieuze voorkeur en de stand van zaken met betrekking tot zijn relatie. Maar ook alcohol- en drugsgebruik, leeftijd, geslacht en politieke voorkeuren en overtuigingen kunnen zo achterhaald worden.

‘Als ik iemands Facebook-ID heb, kan ik aardig wat persoonlijke gegevens achterhalen’, zegt Hamers. ‘Maar zo ver ga ik zelden.

Het onderzoek moet proportioneel zijn, in verhouding zijn met de opdracht van de opdrachtgever. Ik wil voorkomen dat ik informatie verzamel die helemaal niet interessant is voor de opdracht. De zoekvraag is essentieel en bepaalt mijn focus. Bovendien vraag ik degene die ik moet onderzoeken om toestemming. Vaak heeft de werkgever ook al gemeld dat een veiligheidsonderzoek deel uit maakt van de sollicitatieprocedure. Een gesprek tussen mij en degene die ik onderzoek is absoluut noodzakelijk om de informatie die gevonden wordt in de juiste context te plaatsen.’

Privacy

Sociale media leveren een schat aan informatie op over mensen en bedrijven, volgens Hamers. ‘Het is daarom goed om gedoseerd met eigen informatie om te gaan. In een van mijn onderzoeken schreef een vrouw op Facebook dat ze op vakantie ging om bij te

‘Regel je privacy’ Gebruikers van sociale media kunnen tot op zekere hoogte zelf hun privacy bepalen. Zo kun je bij Facebook en LinkedIn zelf bepalen wie jouw toekomstige berichten kunnen zien. Ook oudere berichten kun je op die manier beperkt laten zien. Niet iedereen kan zomaar vriend of connectie van je worden, tenzij je de beperkingen uitzet. Je emailadres en telefoonnummer hoef je niet aan de hele wereld te laten zien. Daarnaast kun je zelf bepalen of zoekmachines jouw Facebookprofiel kunnen vinden. Facebook houdt ook bij waar je bent. Met locatie­ voorzieningen kunnen je vrienden zien waar jij bent en andersom. Bij Whatsapp kunnen anderen zien wanneer jij hun berichten hebt gelezen en daarmee ook hoe snel je reageert.

De vinkjes die daarvoor gebruikt worden, kunnen uitgezet worden. Meer weten? Kijk eens onder de knop ‘Instellingen’ van een sociale media platform en zoek naar privacy.

tanken. Een vriend schreef onder die post: ‘geniet van je vakantie nu je eindelijk van die man af bent’. Die informatie kan iets zeggen over de financiële verplichtingen en mogelijke problemen na een scheiding.’

Privacy is dead, get over it! Deze uitspraak is van Mark Zuckerberg, oprichter en huidig ceo van Facebook. In 2013 kreeg het platform nog de ‘Big Brother Award’ voor grootste privacy-schender. Volgens Hamers letten Facebook en ook andere sociale media toch steeds meer op privacy en wordt het moeilijker om persoonlijke gegevens te vinden en te analyseren. Dat heeft te maken met privacywetgeving.

‘Maar het is nog steeds geen rocket science om op te sporen wie een rol speelt in het vriendennetwerk en soms ook welke rol. Ik zie mezelf als good guy, maar er zijn ook bad guys en wat ik kan, kan iemand anders in principe ook. Als je de tijd neemt, kun je ook nog ver terug in tijd terugzoeken. Internet vergeet niet’, aldus Hamers.

Riding the wave of information technology Reach out to us for more information:

info@ictual.com | www.ictual.com | +599 9 747 2342

coaching 3 2017

21

BEDRIJFSCULTUUR

De juiste uitstraling

Wat is dat en wie bepaalt dat?

In hoeverre kan en wil een werkgever invloed uitoefenen op de uit­ straling van zijn werknemers? De meningen zijn hierover verdeeld.

Het draait allemaal om perceptie en verwachtingen; professionals willen serieus genomen worden in wat ze doen. Hoe bereikt u dat? Dat is afhankelijk van de sector waarin u opereert, het imago van uw bedrijf, de bedrijfscultuur en in sommige gevallen ook van uw personal branding.

Een creatieveling, zoals een fotograaf, is geoorloofd er hipper uit te zien dan bijvoorbeeld een accountant.

Tekst Patty Varekamp

22

170542 Flyer Private Boarding NL_190x90mm_v2.indd 1

12-07-17 12:08

Het externe gezicht: Starbucks snapt het!

Het personeel is - letterlijk en figuurlijk - het gezicht van een bedrijf; zij kunnen een imago maken of kraken.

Steeds meer bedrijven spelen hier slim op in en gebruiken de uitstraling van hun werknemers om het gewenste bedrijfsimago te versterken. Een bekend en succesvol voorbeeld is koffieketen Starbucks. In het ‘Dress Code Lookbook’ staan de regels met betrekking tot kleding en uiterlijke verzorging tot in de puntjes omschreven, niets wordt aan het toeval overgelaten. Bovenal is het een inspirerende handleiding, waarin de medewerkers aangemoedigd worden een bijdrage te leveren aan de merkbeleving van Starbucks.

De valkuilen van een dresscode

Een dresscode kan dus een positieve bijdrage leveren, mits er een goed doordachte strategie achter schuilt, passend bij de bedrijfscultuur en het gewenste imago.

Wanneer dit niet het geval is, kan een dresscode juist afbreuk doen aan het imago. De uitstraling komt niet overeen met de ware identiteit van het bedrijf en dat schept verkeerde verwachtingen. Een andere valkuil is dat een dresscode de creativiteit en persoonlijkheid van medewerkers niet altijd ten goede komt. Als creatief, eigenzinnig en persoonlijk belangrijke kernwaarden zijn voor de identiteit van uw bedrijf en dus ook voor het imago, dan is een strenge dresscode met weinig vrijheid voor eigen inbreng waarschijnlijk geen goed idee.

Dresscodes op Curaçao

Wat is de mening van Curaçaose bedrijven over ‘de juiste uitstraling’? Hanteren zij strikte regels en richtlijnen voor de uitstraling van hun personeel of juist niet? Coaching sprak hierover met PwC Dutch Caribbean, Scuba Lodge & Ocean Suites en KLM Dutch Caribbean.

Dresscode tips 1

Wees duidelijk

Als u een dresscode hanteert, doe het dan goed.

Omschrijf zo gedetailleerd mogelijk wat u van uw medewerkers verlangt, zodat de mate van vrijheid en eigen inbreng duidelijk is. Kijk als voorbeeld eens naar het ‘Dress Code Lookbook’ van Starbucks, dat voor iedereen online toegankelijk is.

2

Wees consequent

De kracht van een dresscode is uniformiteit. Bewaak dit zorgvuldig door consequent te zijn in het doorvoeren, hanteren en naleven van de regels en richtlijnen. Dat houdt dus ook in dat werknemers die zich niet aan de dresscode houden, gecorrigeerd dienen te worden door de HR-manager of de directe leidinggevende.

3

Maak het leuk

Het opvolgen van een dresscode moet geen straf zijn, maar juist leuk! Betrek uw werknemers in de filosofie achter de regels en richt­ lijnen. Moedig ze aan een belangrijke bijdrage te leveren aan de merkbeleving van uw product, met bijvoorbeeld een inspirerende handleiding zoals Starbucks gebruikt en/of een motiverende presentatie.

PwC Dutch Caribbean: professional business casual

Bij PwC Dutch Caribbean gelden vrij strikte regels en richtlijnen. De dresscode ‘professional business casual’ wordt direct in de eerste werkweek van nieuwe medewerkers gepresenteerd. ‘Deze dresscode geldt van maandag tot en met donderdag. Op vrijdag hebben we casual Friday. Tot op zekere hoogte, want ook dan is bijvoorbeeld het dragen van een spijkerbroek niet toegestaan’, licht HR-manager Anna Maduro toe. Het komt een enkele keer voor dat Maduro één van de 90 medewerkers op Curaçao of 60 medewerkers op Aruba moet corrigeren, maar niet vaak. ‘De jonge generatie is wat losser en heeft soms sturing nodig.’ Het accountants- en belastingadviseurbedrijf hecht veel waarde aan een professionele uitstraling.

‘Tijdens werktijd, maar ook daarbuiten. Ook na vijven zijn onze medewerkers het gezicht van PwC.’

Scuba Lodge & Ocean Suites: informeel en persoonlijk

Scuba Lodge & Ocean Suites hanteert een informele dresscode en geeft het personeel bewust veel vrijheid. Alleen het kleurrijke bedrijfsshirt is verplicht, verder mogen de medewerkers in het hotel, het restaurant en de duikschool zelf bepalen wat ze aantrekken en hoe ze eruitzien.

‘Wij vinden het belangrijk dat onze gasten zich thuis voelen en op hun gemak zijn. Dat kan alleen als het personeel dat ook is’, aldus general manager Christina Sieperda. ‘Bij ons krijgt iedereen de ruimte om zichzelf te zijn, zowel de

gasten als het personeel.’ De veertig medewerkers zien er dan ook - op het bedrijfsshirt na - allemaal anders uit.

Shorts, slippers, spijkerbroeken, cargobroeken, pantalons, slippers, sneakers, blote voeten, blauw haar, piercings en tattoos, het kan en mag allemaal.

KLM Dutch Caribbean: professioneel

We kennen allemaal het onberispelijke, blauwe uniform van KLM. Er gelden strikte regels voor het dragen van dit uniform, omschreven in een handleiding met de boodschap: ‘Dress to impress, because you can make the difference’. Daarin zijn ook nauwkeurig omschreven richtlijnen opgenomen voor schoeisel, haardracht, sieraden, piercings, tattoos, make-up en zelfs de toegestane kleuren nagellak. ‘Kwaliteit en professionaliteit zijn belangrijke kernwaarden voor ons. Dat geldt overal ter wereld, ook op Curaçao’, licht HR-assistent Lea Pichardo Blanco toe.

Het uniform is alleen verplicht voor medewerkers die in contact staan met de klant. Op Curaçao zijn dat, naast het vliegpersoneel, de medewerkers van het ticketkantoor en het grondpersoneel op Hato. Achter de schermen op het KLM-kantoor bij Hato geldt een lossere dresscode: business casual. ‘Ook op kantoor wordt iedereen geacht er netjes en professioneel uit te zien, maar we dragen geen uniform.’

coaching 3 2017

23

RONDETAFELGESPREK

ARUBA ALS TECH HUB

verre toekomst­ muziek of nabije realiteit?

24

De vergaande, snel groeiende digitalisering wereldwijd vraagt om een andere manier van ondernemen en werken. Organisatieprocessen en strategieën moeten worden aangepast om de concurrentie het hoofd te bieden en klanten tevreden te stellen. In hoeverre kan Aruba al deze ontwikkelingen bijbenen? In hoeverre zijn publieke en private organisaties klaar voor deze veranderingen? Welke bedreigingen zijn er, welke kansen zijn er? Over deze thema’s organiseerde Coaching haar eerste rondetafelgesprek op Aruba met gasten uit verschillende organisaties die over dit thema konden meepraten, filosoferen en discussiëren.

Interview Cherissa Koko en Hilde Timmerman Tekst Cherissa Koko Beeld Mayo Stoppels

‘Men is zich hier op Aruba steeds meer bewust van het belang van digitalisering’, aldus Tristan Every, voorzitter van ATECH foundation. ‘Sinds onze oprichting in 2014 richten we ons op het vergroten van de bewustwording over het belang en de mogelijkheden van technologie op Aruba.’

ATECH richt zich op een lokale en een internationale doelgroep. Every: ‘Onze ambitie is om van Aruba een tech hub te maken voor technologische startups. Dit dragen we uit tijdens nationale en internationale conferenties, bijvoorbeeld op Curaçao en in de Verenigde Staten, onder andere in New York, Washington en Austin.’

Toenemende vraag naar expertise

Atwell Aniceta, business partner bij CX Pay, herkent de toenemende bewustwording. CX Pay ontwikkelt en implementeert online betalingssystemen. Aniceta: ‘Klanten benaderen ons steeds vaker met de vraag welke wereldwijde technologieën, met name welke betalingsmethoden, zij kunnen toepassen om succesvoller te zijn.

Bijvoorbeeld om meer te kunnen exporteren in de regio.

Hierbij spelen technologie en digitalisering een essentiële rol.’

Die vraag in de markt heeft mede geleid tot de recente uitbreiding van het Deloitte Dutch Caribbean dienstenpakket met onder meer de producten digital marketing en digital transformation waarin digitalisering, innovatie en creativiteit worden gecombineerd. Guido Picus, senior manager bij Deloitte Technology Consulting, licht toe: ‘We bevinden ons inderdaad in een beginfase op Aruba, maar veel partijen denken na over de vraag hoe wereldwijde ontwikkelingen lokaal ingezet kunnen worden.

Bedrijven hebben al geëxperimenteerd met Facebook en Google en men is klaar voor de volgende stap: hoe integreren we technologie in onze organisatieprocessen?’

Samenwerking met robot verkort wachttijden

Er zijn op Aruba ook organisaties die technologie al op een vergaande wijze integreren in de organisatieprocessen. Dit blijkt wel uit de digitaliseringsprojecten die de afgelopen jaren succesvol zijn geïmplementeerd bij de

Dienst Burgerlijke Stand en Bevolkingsregister (Censo).

Sharin Luydens, directeur bij Censo, vertelt: ‘We hebben een scala aan digitaliseringsprojecten achter de rug. Een mooi voorbeeld is het gebruik van Docudistri. Dit is een digitale kluis waarin een robot geautomatiseerd het bij de balie aangevraagde paspoort uit de kluis pakt, waarna het paspoort via een luchtkoker bij de desbetreffende balie terecht komt. De medewerker hoeft de paspoorten niet meer handmatig te zoeken of op te halen. De tijdswinst is enorm. Andere voorbeelden zijn het digitaliseren van alle akten zoals geboorteakten, huwelijksakten en gezinskaarten. Dit alles heeft ertoe geleid dat wachttijden drastisch zijn gedaald.’

Technologische infrastructuur als randvoorwaarde

Voor degenen die zich bewust zijn van de mogelijkheden doen zich grote kansen voor. Every: ‘Er zijn bij meer overheidsdiensten trajecten nodig zoals bij Censo.

De overheid bouwt daarmee aan een technologische infrastructuur voor inwoners en voor (buitenlandse) investeerders. Een goede technologische infrastructuur zorgt voor een enorme spin off in verschillende sectoren.

Denk bijvoorbeeld aan de aantrekkingskracht van Aruba voor lokale en internationale webshops als digitaal betalingsverkeer mogelijk is.’ Aniceta beaamt: ‘Het toezicht op het financiële verkeer is nog niet gericht op digitaal betalingsverkeer. Gesprekken vinden plaats met banken en toezichthouders, men wil wel, maar het is niet altijd makkelijk om gevestigde organisaties en instituties te overtuigen om de stap te wagen.’ Luydens vult aan: ‘We laten als overheid kansen liggen en lopen investeerders mis, omdat we niet voldoen aan de moderne verwachtingen van investeerders. Om service te blijven bieden aan de moderne burger, ondernemer of investeerder kun je niet blijven werken zoals tien of twintig jaar geleden.’

Inspelen op veranderende vraag van de markt

De vraag van de markt verandert, signaleert ook Picus.

‘We zien dat kleinere bedrijven zich vooral richten op de lokale markt en minder ingewikkelde vragen hebben op

coaching 3 2017

25

RONDETAFELGESPREK

het gebied van digitalisering. Voor grotere en internationaal opererende bedrijven is dit anders. In de toeristenindustrie concurreren bedrijven op Aruba met grote internationale merken en organisaties. De klant, in dit geval de moderne toerist, die beter geïnformeerd is en gebruik maakt van de meest recente technologie, verwacht van hotels op Aruba dezelfde standaard als thuis.’

Verzilveren van informatie

Een andere kans die technologie en digitalisering biedt is het verzamelen en gebruiken van data. Denk alleen al aan de likes, check-ins, Instagram stories, reviews en andere data die de moderne toerist online achterlaat. Picus: ‘Deze data moet verzameld en geanalyseerd worden. Dan wordt data betekenisvol en kan het door ondernemers of in-

‘HET IS NIET ALTIJD MAKKELIJK OM GEVESTIGDE ORGANISATIES TE OVER­ TUIGEN OM DE STAP TE WAGEN’

stanties gebruikt worden bij het nemen van beslissingen.

Bijvoorbeeld om een beter aanbod te doen aan een specifieke doelgroep.’ Data helpt om beslissingen te onderbouwen, vindt ook Luydens: ‘Op basis van data kan ik in mijn organisatie real time meer mensen inzetten als er bij een bepaald product een achterstand dreigt. Ik gebruik data om te analyseren welke stappen in een klantproces tijd kosten en zoek manieren om het proces te verbeteren.’

De mens als bedreiging

Over de grootste bedreiging van verdergaande digitalisering op Aruba zijn de tafelgasten eensgezind: de mens.

Every: ‘Als we op Aruba de nodige stappen willen maken om technologie nog verder te integreren, dienen onze mensen te beschikken over voldoende kennis en vaardigheden. Als hier geen aandacht voor is, kost de inhaalslag die over een paar jaar gemaakt moet worden veel meer tijd, energie en geld.’ Aniceta: ‘Op scholen worden verouderde boeken gebruikt. Kinderen leren amper nieuwe, relevante vaardigheden zoals bijvoorbeeld de nieuwste generatie codeertechnieken. Kunstmatige intelligentie?

Er is geen aandacht voor, terwijl de technologie al gebruikt wordt, bijvoorbeeld via Google Assistant en Siri.’

Luydens vult aan: ‘Het gaat niet alleen om jongeren. We moeten er, zeker als overheid, voor zorgen dat we het contact behouden met het deel van het publiek dat niet zo bekend is met technologie. De tijd die we besparen met efficiëntere processen moeten we besteden aan deze groep. Geef ze aandacht en leg uit hoe moderne technologie werkt. Zodat ook de oudere dame die aangeeft geen computer te hebben om een online afspraak te maken, begrijpt dat ze op haar smartphone via Facebook een afspraak bij ons had kunnen maken.’

26

Pioniers nodig voor de business van morgen

Volgens Picus is er ook sprake van een andere bedreiging: ‘Huidige leiders zijn te veel bezig met de dagelijkse gang van zaken in hun organisatie. Ze moeten juist méér vooruit kijken en nadenken over hoe innovatie hun organisatie verder kan helpen.’ Aniceta beaamt: ‘Kijk bijvoorbeeld naar de ceo van Amazon, Jeff Bezos. Hij houdt zich niet bezig met de vraag of hij op dit moment een boek, pen of potlood verkoopt. Dat is de business van vandaag. Hij houdt zich bezig met de vraag hoe zijn organisatie in de toekomst ruimtevaarttoerisme kan vermarkten en verkopen. Hij richt zich op de business van morgen. We hebben op Aruba dat soort pioniers nodig.’

Eigenaarschap cruciaal

Het implementeren van projecten op het gebied van technologie en digitalisering verloopt niet zonder slag of stoot. Luydens: ‘Als je jouw organisatie wilt moderniseren door middel van technologie en digitalisering, zijn er genoeg mensen die jouw doel niet ondersteunen.

Men is bang voor veranderingen, het is een onbekend gebied. Toch moet je doen wat volgens jou nodig is om de organisatie te ontwikkelen, ongeacht de weerstand. Bij dit soort trajecten is het essentieel dat medewerkers zich eigenaar voelen van de veranderingen die je teweeg wilt brengen. Bij Censo gingen medewerkers zelf op zoek naar

Van links naar rechts: Tristan Every, Sharin Luydens, Guido Picus en Atwell Aniceta

oplossingen als er in een project een probleem ontstond.

Hierdoor voelden ze zich betrokken: het project en de oplossingen zijn van henzelf. Het gevoel van eigenaarschap bij medewerkers is van cruciaal belang voor het slagen van een project.’

Samenwerking als kans

Het bundelen van krachten, bijvoorbeeld via ATECH, is een manier om technologie en digitalisering te agenderen en om de benodigde veranderingen in onder andere het onderwijs en in wet- en regelgeving te realiseren.

Aniceta: ‘De grootste troef van Aruba is de samenwerking: tussen ondernemers onderling, tussen ondernemers en investeerders en tussen deze partijen en de overheid.

Men zoekt elkaar nu wel op, er is veel mogelijk, maar er kan méér.’ De tafelgasten beamen dat er een groeiende groep is van ondernemers, investeerders en sleutelfiguren binnen de overheid die gezamenlijk het eiland wakker willen schudden, méér technologie en digitalisering mogelijk willen maken en internationaal ondernemers willen enthousiasmeren voor de mogelijkheden die Aruba kan bieden. Aniceta: ‘Er wordt hier iedere week wel een evenement georganiseerd om de bewustwording over technologie te vergroten en de samenwerking te stimuleren. Denk bijvoorbeeld aan het Business Plaza event van de Kamer van Koophandel gericht op startende, ook tech

‘WE HEBBEN OP ARUBA MEER PIONIERS NODIG’ based ondernemers, de Hack-a-thon van ATECH of de vele trainingen en workshops die worden gegeven.’

Aruba als tech hub

Het economisch potentieel van technologie en digitalisering voor het eiland is enorm. Naarmate meer mensen dit inzien, ontstaat er een grotere en betere voedingsbodem voor ondernemers. Every: ‘Over vijf jaar moet Aruba internationaal gezien een brand name zijn voor tech based start-ups. De technologische infrastructuur van Aruba is dan zo ver ontwikkeld dat we lokale start-ups hebben die zowel nationaal als internationaal ondernemen. Daarvoor is een overheid nodig die de economische bedrijvigheid op technologisch gebied stimuleert èn die zoveel mogelijk binnen de eigen organisaties door middel van technologie moderniseert. Daarmee zetten we Aruba internationaal op de kaart als echte tech hub.’

coaching 3 2017

27

HUMAN RESOURCES Wereldwijd gaan vijf miljoen banen verloren tussen nu en 2020, zo vermeldt een recent rapport van het World Economic Forum. Een ontwikkeling die wordt aangejaagd door digitalisering, robotisering en automatisering. Reizen en verzekeringen regelen we al lang zelf, machine-onderdelen rollen niet meer van de fabrieksband, maar uit de 3D-printer en de elektrische auto heeft veel minder onderdelen die onderhoud behoeven dan de traditionele auto.

Reisagenten, verzekeringsadviseurs, productiemedewerkers en automonteurs zien hun banen verdwijnen.

Tekst Gofrie van Lieshout

De vaak herhaalde waarschuwing dat veel mbo-banen verdwijnen, zonder te specificeren welke, heeft geleid tot een leegloop van de middelbare beroepsopleidingen.

Dat lijkt wat voorbarig te zijn geweest, nu juist voor een aantal sectoren daardoor een tekort aan vakmensen dreigt. Met name in de techniek en de zorg. Het is voor­al in de finan­ciële en administratieve hoek, waar medewerkers hun baan door de automatisering zien verdwijnen.

Volgens een recent onderzoek van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) ontstaan dankzij de auto­mati­serings­mogelijkheden juist nieuwe banen voor laag­geschoolden waarvoor meer flexibiliteit, maar minder kennis wordt gevraagd (denk aan Uber, Deliveroo). Geen vaste banen dus, maar flexibele jobs. In het hogere segment neemt de behoefte toe aan hoogopgeleide IT-specialisten, 3D-print-engineers, orgaandesigners, robotontwerpers en socialmedia­­ analisten.

Behoefte aan generalisten met een specialisme

Op Curaçao en Aruba is van massaal verdwijnende beroepen nog geen sprake, aldus Michael Henriquez van Global Resourcing. Deze organisatie werft medewerkers voor functies in het midden-, hoger en topkader in de regio.

Een aantal functies zouden door automatisering wel kunnen vervallen, geeft Henriquez aan. ‘Maar vaak gaat de voorkeur uit naar de meer traditionele manier van werken. Automatisering en digitalisering maken plattere organisaties mogelijk, omdat informatie sneller en voor meer mensen toegankelijk wordt. Afdelingen of functionarissen kunnen dan als ‘tussenstation’ uit de procedures. Maar dat vraagt wel vertrouwen en een gedeelde verantwoordelijkheid, wat soms nog een te grote stap is.

Men houdt die meerdere schakels dan liever in stand. Een enkel bedrijf wil vanuit sociaal maatschappelijk oogpunt de ontwikkelingen vooral faseren om banen zo lang mogelijk te behouden.’

De behoefte aan kennis over IT en data neemt volgens Henriquez echter ook lokaal wel degelijk toe. Maar naar zijn mening zou er nog veel meer uit te halen zijn. ‘Er investeren nog maar weinig bedrijven in socialmedia-strategen en data-analisten, terwijl dergelijke modernisering van de bedrijfsvoering commercieel heel interessant kan zijn.’

28

Wat Henriquez ook opmerkt is dat sommige werkgevers ervan uit gaan dat digitalisering per definitie altijd verbetering betekent. ‘Zij schrappen op voorhand banen zonder rekening te houden met de bedrijfscultuur en procedures waar mensen al jaren aan gewend waren. Dat kan vervelende verrassingen opleveren.’ Uiteindelijk is digitalisering ook mensenwerk. Creatieve, communicatieve en analytische skills zijn daarbij essentieel.

In 2015 besteedde Coaching al aandacht aan dit onderwerp, waarbij in het artikel vooral werd ingegaan op de uitdagingen voor het onderwijs die de digitalisering met zich meebrengt. Want behalve vakkennis wordt van medewerkers ook verwacht dat zij competent zijn in algemene, sociale en creatieve vaardigheden, ook wel aangeduid als 21stcentury skills. In het onderwijs wordt daar inmiddels op ingespeeld; het thema is in nagenoeg alle schoolontwikkelingsplannen voor de komende jaren opgenomen. In hoeverre die intentie omgezet gaat worden in uitvoering zal de komende jaren blijken.

Ook bij Global Resourcing is men van mening dat vaardigheden de sleutel zijn. Echter het op waarde schatten van personeel behoeft nog wel de nodige aandacht. De focus ligt nog vaak op vakkennis alleen, terwijl die zou moeten liggen op de juiste man/vrouw, met de juiste capaciteiten, op de juiste plek. Landen als Aruba en Curaçao zijn te klein voor veel vakinhoudelijke specialisten, is de overtuiging van Henriquez. ‘Wij hebben vooral generalisten met een specialisme nodig.’ Vorming en onderwijs zijn meer van invloed op onze arbeidsmarkt dan robotisering, zo is zijn overtuiging.

Behoefte aan flexibiliteit

Dat beroepen verdwijnen en nieuwe beroepen ontstaan is van alle tijden. In hoeverre we op Curaçao en Aruba rekening moeten houden met grote verschuivingen op korte termijn is nog maar de vraag. Uit het Arbeidskrachtenonderzoek 2016 van het CBS blijkt dat sectoren waarin de beroepsbevolking werk vindt, de laatste jaren redelijk hetzelfde zijn gebleven. Het onderzoek gaat niet in op toekomstverwachtingen. Wel onderschrijft ook dit onderzoek dat er een stijging is van werkgelegenheid voor tijdelijke arbeidskrachten en freelancers. Inhoudelijk lijkt het dus allemaal nog mee te vallen, maar dat zou zo maar eens in versnelling kunnen komen als de verwachte ontwikkelingen rondom de modernisering van de raffinaderij, het toerisme en de logistieke sector doorzetten.

Management Team publiceerde in 2016 aan de hand van een onderzoek door Indeed in Nederland en Ierland een top 10 met ’beroepen en sectoren van de toekomst’:

1 Cyber Security-expert 2 Virtual Reality- en Internet of Things- ontwikkelaar 3 Data Scientist 4 Gezondheidszorg 5 Digital marketing en design 6 Logistiek management 7 Human Resources 8 Losse klussen (de ‘gig economy’) 9 Leraren 10 Koks

Meer lezen?

Central Bureau of Statistics Curaçao (CBS)

www.cbs.cw The future of work: A journey to 2022 Interessante analyses van HR-professionals vanuit de gedachte dat de toekomstige werkomgeving in drie typen ingedeeld kan worden.

Three worlds of work: Orange (small is beautiful), Blue (corporate is king) and Green (companies care).

www.pwc.com International Labour Organisation, een gespecialiseerde organisatie van de Verenigde Naties die zich bezighoudt met arbeidsmarkt­ vraagstukken ingedeeld naar regio, met veel aandacht voor beroepen in de toekomst.

www.ilo.org

coaching 3 2017

29

Online kennis vergaren en delen Webinars zijn mateloos populair. Om bij te wonen, om zodoende op een effectieve en kostenbesparende manier kennis bij te spijkeren. Of om zelf te organiseren, als marketingtool om leads te genereren door kennis te delen. Een webinar is een presentatie, workshop of training op internet met online publiek. Het is een vorm van one-to-many communicatie, waarbij de presentator vanuit één locatie een grote en gerichte groep kijkers online bereikt. Bij live webinars is ook interactie mogelijk, wat in de meeste gevallen extra diepgang aan bijvoorbeeld een training of cursus geeft.

Daarnaast zijn er ook statische video’s van vooraf opgenomen presentaties online beschikbaar, die ook vaak ‘webinars’ worden genoemd en is het mogelijk om video’s van live webinars terug te kijken.

Coaching selecteerde voor u een aantal interessante webinars met diverse thema’s, die in de komende maanden online te volgen zullen zijn. De meeste webinars worden in het buitenland georganiseerd, de aangegeven tijd is echte lokale Curaçaose en Arubaanse tijd.

30

How to help managers develop leadership skills VIDEO | gratis www.quantumlearn.com/leadership-webinarson-demand Deze presentatie bevat praktisch toe te passen tips voor managers die hun leiderschapskwaliteiten naar een hoger niveau willen tillen. Een interessante video voor leergierige managers die het beste uit hun team willen halen op een effectieve, strategische manier.

technologie

leiderschap

Tekst Patty Varekamp

State of cloud security LIVE WEBINAR | gratis www.gartner.com/webinar/3576120

3

aug 13-14 uur

Dit webinar gaat dieper in op de risico’s van cloud computing en geeft antwoord op de vragen of de publieke cloud veilig is, hoe IaaS veilig kan worden gebruikt en wat u moet doen om uw SaaS-gebruik te regelen. Dit interactieve webinar, gehost door Jay Heiser, helpt ICT-professionals de risico’s van cloud computing beter te begrijpen om bedrijfsomgevingen optimaal te beveiligen.

LIVE WEBINAR | gratis www.newhorizons.ro/resources/ free-webinars

15 aug

12-13.15 u

Stuurt u een team over de grens aan of werkt u samen met een virtueel team? Dan is dit een informatief en interactief webinar over het effectief aansturen van dit soort teams. Leer om te gaan met de uitdagingen die komen kijken bij leidinggeven op afstand, met nuttige tips en praktische handvatten.

Het webinar wordt gepresenteerd door Brian Ackles.

Organiseer uw eigen webinar Heeft u zelf ook de behoefte om kennis online te delen? Organiseer dan uw eigen webinar, via websites die hiervoor speciale tools aanbieden, zoals het Curaçaose platform webinar-curacao.com.

Het is aan te raden om een specifiek onderwerp te kiezen voor een selectieve doelgroep. Dat verhoogt de kans op kwalitatieve leads.

How technology changes education www.share2uplift.org/share2uplift-webinars In deze presentatie van bijna een uur deelt de Curaçaose wetenschapper, strateeg en auteur Miguel Goede zijn kennis over de invloed van technologie op educatie. Deze video werd vorig jaar opgenomen en gepubliceerd op de website van Share2Uplift, het online platform dat zich richt op het delen van kennis op Curaçao met webinars, netwerkbijeenkomsten, blogs en nieuwsbrieven.

Er staan op dit moment vier video’s online. De organisatie heeft laten weten vanaf medio augustus nieuwe video’s te plaatsen.

Blockchain and the collaborative economy LIVE WEBINAR | NAf 99,00 www.webinara.com/webinars/webinarblockchain-and-the-collaborativeeconomy

online marketing

VIDEO | gratis

Betere SEO met Google Analytics

financieel

leiderschap technologie economie

Managing remote & virtual teams

2017 CFO Challenges

30 sep

5-6 uur

De blockchain is oorspronkelijk de datastructuur achter het Bitcoin netwerk. Het is het beste te vergelijken met een grootboek. Grootboeken liggen ten grondslag aan veel van de infrastructuur waarop we dagelijks vertrouwen en zijn niets anders dan lijsten waarin gegevensmutaties worden bijgehouden. Dit webinar gaat in op de impact van blockchain: is deze net zo groot als de impact van het internet? Wat is de invloed op de overheid, de economie en onze gemeenschap? Een boeiend webinar voor vooruitstrevende pioniers, die graag hun wekker zetten voor innovatie. In verband met het tijdsverschil start dit in Nederland georganiseerde seminar namelijk al vroeg in de ochtend. De presentator is Pieter van de Glind, medeoprichter van shareNL, het Nederlandse kennis- en netwerkplatform voor de deeleconomie.

LIVE WEBINAR | NAf 131,00 www.frankwatching.com/webinar/ seo-google-analytics

22 nov

5-6 uur

Frankwatching is in Nederland het grootste online platform voor marketeers en organiseert regelmatig interactieve webinars. Gepresenteerd door specialisten uit het vak, zoals Pascal Selles, onlinemarketingconsultant en gecertificeerd Google AdWords en Google Analytics professional. U leert in een uur tijd de vindbaarheid van uw bedrijfswebsite te vergroten door betere zoekmachineoptimalisatie (SEO) met Google Analytics.

VIDEO | gratis www.channels.theinnovationenterprise.com/ webinars/2017-cfo-challenges Dit webinar gaat over de veranderende rol van de afdeling financiën bij bedrijven, van reactief naar strategisch. De financiële afdeling bevindt zich niet langer in de achterkamer van de organisatie waar de administratie op orde wordt gebracht. Meer en meer krijgt financiën de rol van adviserende zakenpartner en geeft de afdeling sturing aan de strategische invulling van bedrijfsdoelen. De drie sprekers Rolf Gegenmantel (hoofd marketing en product officer van Jedox AG), Thomas Hampel (directeur PricewaterhouseCoopers Duitsland) en Kate Dinesen (senior manager financiële systemen van Rambøll) informeren de kijkers over de uitdagingen van cfo’s vandaag de dag.

coaching 3 2017

31

ONTWIKKELING

JCI jonge actieve

leiders in opmars

‘JCI is de university of life, je leert dingen die je nooit in de school­ banken zou leren. Je krijgt meer mensenkennis, maar ook leer je jezelf beter kennen. Wat je hier leert, gebruik je voor de rest van je leven.’

Aan het woord is Sulin Passial. Vol overgave en passie spreekt zij over JCI, de Junior Chamber International, een jongerenorganisatie die actief burgerschap voorstaat. Carolyne Gerling, zelf lid van JCI Suriname, sprak haar op de laatste dag van de JCI Conference of the Americas.

Tekst Carolyn Gerling

assial heeft al vijf jaar haar eigen bedrijf: Pantalla Chica Productions. Als zelfstandig entrepreneur is zij verantwoordelijk voor de productie van audiovisuele producten zoals commercials, films, televisieprogramma’s en social media series. ‘Ik wilde altijd al ondernemer worden en mijn eigen bedrijf starten. Het leuke is dat ik, nadat ik lid ben geworden van JCI, de stap heb genomen om dat echt te doen. Het was echt een motivatie.’ Toen Passial een baan aangeboden kreeg in 2009, besloot zij na haar opleiding in Nederland afgerond te hebben, terug te gaan naar thuiseiland Curaçao. Ze ging na een poos op zoek naar een activiteit naast het werk: ze wilde daarmee iets voor de gemeenschap doen én ze wilde haar netwerk uitbreiden.

De ideale combinatie vond ze in haar JCI IOBA-lidmaatschap. Ze heeft er tot op deze dag geen spijt van. ‘Een van de dingen die je leert in JCI en die ik toepas in mijn dagelijks leven is mensenkennis. Naar een chapter (ook wel afdelingsorganisatie) komen alle type mensen, van verschillende lagen van de bevolking, van verschillende

achtergronden. En dan moet je samenwerken’, zegt ze met een veelbetekenende glimlach. ‘Dat is voor mij eigenlijk de grootste uitdaging van het lid zijn.’

Duurzame ontwikkeling

JCI staat voor Junior Chamber International: een organisatie voor jonge leiders en managers. De leden hebben als doel voor ogen zichzelf en hun gemeenschap duurzaam te ontwikkelen. De organisatie haalt jongeren uit hun comfortzone en speelt in op problemen in de samen­ leving. De focus op persoonlijke groei en het belang van netwerken, worden meer dan bij andere organisaties, duidelijk in de uitvoering van elke activiteit. Want, zegt JCI, hoe beter een individu ontwikkeld is, hoe beter hij of zij kan inspelen op situaties in de omgeving. Op creatieve, innovatieve én duurzame manieren worden verschillende problemen opgelost.

Zoals bijvoorbeeld tijdens het ‘Nothing psychical’ project van JCI IOBA, waarvan Passial president is, waarmee communicatie over mentale aandoeningen op Curaçao

Special Hilton meeting

Promo code: FB20

Book before September 15th and receive 20% discount on your F&B requirements!

Valid from July 1st to November 30th. Only applies for new bookings for meetings with a minimum of US$ 1,000.-



32

| +5999 4625000 ext. 6013 | events.curacao@hilton.com

gestimuleerd wordt. Of het houden van een exit poll tijdens de laatste verkiezingen om een uitspraak over de uitslag te kunnen doen.

Internationale bijeenkomsten

De Jaycees – zoals de leden zich soms noemen - blijven zichzelf uitdagen. Tijdens internationale conferenties vindt verdere aanscherping van hun vaardigheden plaats.

De Latijns-Amerikaanse conferentie vindt dit jaar plaats in Punta Cana in de Dominicaanse Republiek. Bijna 500 JCI-leden lopen rond op het immense resort. Sommigen zijn managers, weer anderen entrepreneurs, maar allemaal ondernemend. Er heerst daarom ook een fantastische sfeer van dynamiek wanneer ze samen zijn. Er vinden trainingssessies en inspirerende presentaties plaats van sterke keynote sprekers zoals Joey Dumont, Fernando Botella en Rashida Justo om de conferentiegangers te motiveren in succesvol en innovatief ondernemen. Er worden debat- en public speaking competities gehouden waarin de ene spreker nog krachtiger naar voren komt dan de ander. Er worden in strikt geleide vergaderingen strategische beslissingen genomen voor de toekomst van de organisatie. Het netwerken kan op een informele manier voortgezet worden tijdens verschillende feesten zoals het Global Village event, de Santo Domingo a vond en het Miami Beach feest. Leden van JCI Dutch Caribbean vervullen internationale posities en daarmee een belangrijke rol binnen het congres, zoals de voorzitter van het congres, Executive Vice President Candice Henriquez en Vice President Maharo Isenia.

Sulin Passial spreekt hoorbaar met trots wanneer ze ver­telt dat de groep van Dutch Caribbean actief geparticipeerd heeft in het congres. Zij had zich vooral ten doel gesteld de leden te ondersteunen en zelf heeft ze ook enkele forums en presentaties bijgewoond. Al met al sluit zij met een voldaan en tevreden gevoel het congres af. De kennis die zij opgedaan heeft tijdens de trainingen zal ze gebruiken voor verbetering, van zowel projecten binnen JCI als in haar werk als leidinggevende. Want, zegt Passial: ‘Zonder mensen die geloven in wat je doet, mensen die geloven in jouw beoogde eindproduct, ben je geen leider.’

JCI is een internationale organisatie voor jongeren tussen de 18 en 40 jaar. JCI Dutch Caribbean bestaat uit: JCI IOBA (Involvement Of Banda Ariba) JCI Willemstad JCI CLIC (Creative Leaders in Curaçao) JCI UCC (United Citizens of Curaçao) JCI Aruba JCI YALA (Young Active Leaders of Aruba) YUB (Young United Bonaire) JCI Live Soualiga JCI St. Maarten Een groep van minimaal 25 leden vormt een afdeling.

De afdelingen zijn allemaal verbonden aan de nationale organisatie, die weer onderdeel is van het regionaal orgaan. Dit orgaan komt jaarlijks bij elkaar. Ook op wereldniveau vindt er elk jaar een conferentie plaats. De wereldconferentie van dit jaar vindt plaats in november in Nederland.

coaching 3 2017

33

ICT

Software testen is een vak apart

Lokale stichting CTQB biedt gespecialiseerde trainingen aan

Vanuit de behoefte aan betere regelgeving en beter gekwalificeerd IT-personeel, werd in 2014 het lokale chapter opgericht van ISACA, de Information Systems Audit and Control Association. Professionals vanuit het bedrijfsleven en de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten brachten deze samenwerking tot stand met als doel het niveau binnen het vakgebied lokaal te verbeteren.

Tekst Saskia Matthijsse

De Centrale Bank stelde tevens regelgeving op die is toegespitst op onder meer it security, it service management en it governance. De oorspronkelijke (internationale) focus van ISACA ligt in het certificeren van professionals voor het auditen van IT-systemen. Op Curaçao worden vandaag de dag alle onder toezicht staande financiële instellingen op regelmatige basis aan een IT-audit onderworpen. Om te voldoen aan de vraag naar voldoende goed opgeleide IT-professionals worden regelmatig trainingen en seminars georganiseerd.

34

Specialistische kennis

Cai Walters licht toe waarom er naast ISACA een andere non-profit organisatie is opgericht voor IT-professionals.

‘ISACA internationaal heeft de focus inmiddels uit­gebreid met andere onderwerpen, zoals risk management en cyber security, maar richt zich niet op het testen van softwaresystemen. Testen is heel belangrijk, omdat finan­ ciële instellingen en andere bedrijven vaak bestaande, internationaal ontwikkelde software kopen die meestal aanpassingen behoeft met het oog op lokale wet- en

TRAININGEN 2017 ISACA Conference 2017 Be agile in the rapidly changing IT landscape DATUM LOCATIE

11 en 12 september 2017 Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten

ISTQB training Foundation in professional software testing

(3 dagen) DATUM LOCATIE

regelgeving. Ook integratie met andere toepassingen binnen het bedrijf, zoals bijvoorbeeld met een admini­ stratiesysteem, vraagt om aangepaste software. Dergelijke modificaties moeten nauwkeurig getest worden. Dat is een specialisatie binnen het IT-vak waarvoor specifieke training noodzakelijk is.’

CTQB opgericht

Binnen ISACA Curaçao werd de behoefte aan dergelijke trainingen al vroeg onderkend. ‘Er was echter geen mogelijkheid om een Testing Qualification Board onder de naam van ISACA Curaçao te realiseren, vanwege een andere focus van ISACA Internationaal’, vertelt Walters.

Derhalve is besloten de Curaçao Testing Qualifications Board op te richten, als onderdeel van de International Software Testing Qualifications Board (ISTQB). Lokale ICT-professionals kunnen hier sinds enkele maanden terecht voor trainingen en krijgen na het afleggen van een examen een internationaal erkend ISTQB-certificaat.

Naast de basiscursus, Foundation in professional software

8 tot en met 10 november 2017 Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten

testing, zijn er ook aanvullende trainingen mogelijk, bijvoorbeeld in het beschermen van IT-systemen tegen hackers. Inmiddels hebben tientallen professionals uit het bedrijfsleven en de overheid een ISTQB-training afgerond.

Bestuur CTQB

Voorzitter van het bestuur van CTQB is Erik van Veenendaal, een bekendheid binnen het vakgebied en medebedenker van de internationaal toegepaste testmethodiek TMap. Overige leden van het bestuur zijn vice-voorzitter Cai Walters (werkzaam als IT-auditor bij de Centrale Bank), penningmeester Jacques Heide (managing director Ictas), accreditatie commissaris Coen Terpstra (test manager bij Bearingpoint) en secretaris Saida Ugueto (Rijksdienst Caribisch Nederland, Bonaire).

Meer informatie kunt u vinden op op de website www.isacacuracao.com. U kunt ook contact opnemen met vice-voorzitter Cai Walters via telefoonnummer (+5999) 525 3485.

Leasing at Uralco means freedom of choice. Choose your brand and type of car. Choose a tailor-made lease package that’s exactly right for you.

Choose a driving experience with all the comfort and none of the hassles.

And now, choose your gift* with selected lease agreements:

• iPad (2017) • GoPro Hero 5 • Sonos Play 5 Get in touch with us!

462 7960 | info@uralco.com | uralco.com * Special conditions apply

2438_Uralco_Campagne2017_Coaching_190x90mm JUNE.indd 1

6/26/17 15:30

coaching 3 2017

35

ADVERTORIAL

‘Cyberrisico’s worden nog onderschat’

Terren Chong, EY terren.chong@an.ey.com

Pierre Bijl, AON pierre.a.bijl@aon.com

Cyberrisico’s stonden jaren ergens hoog in de top 20 van bedrijfsrisico’s; vorig jaar schoot deze bedreiging ineens omhoog naar de zevende plek. Gezien de digitalisering, het ‘cloud’-werken, een toename in het gebruik van social media en het Internet der Dingen (‘Internet of Things’) was deze ontwikkeling natuurlijk wel te verwachten. Toch worden cyberaanvallen en de gevolgen hiervan nog onderschat. EY bereidt een bedrijf voor op een mogelijke aanval: ze brengen de risico’s in kaart en helpen organisaties het risico op dreigingen en datalekken te verkleinen door adequate voorbereidingen te treffen. Aangezien 100 procent bescherming nooit mogelijk is, werken zij samen met AON. AON bemiddelt in verzekeringen voor cyberrisico’s.

Eerder dit jaar zijn 200.000+ computersystemen getroffen door de wereldwijde aanval met de WannaCry ransomware.

Meer recentelijk legde een cyberaanval in Oekraïne eind juni duizenden systemen plat. De cybercriminelen proberen via ransomware geld te verdienen: gegevens worden op de computersystemen door de malware besmetting versleuteld en niet toegankelijk gemaakt en worden pas vrijgegeven als er een bedrag (losgeld) is betaald via een vorm van elektronisch geld zoals Bitcoin. “Betalen van losgeld lijdt niet (altijd) tot een volledig herstel van data en wordt derhalve ook afgeraden”, legt Terren Chong, Senior Manager Advisory Services van EY, uit.

Op Curaçao en in de regio werden ook bedrijven getroffen; echter merken we vaak weinig van zulke incidenten, gezien deze weinig publiciteit krijgen. Het is dus verstandig om de risico’s tijdig in kaart te brengen, maatregelen te treffen en bewust te zijn van het gevaar van een cyberaanval. “Schade kan dan in de miljoenen oplopen”, aldus Chong. Factoren die hierbij een rol spelen zijn onder andere imagoschade, IT kosten ten behoeve van herstel, commerciële schade, diefstal van intellectueel eigendom en eventuele rechtszaken.

Oorzaak cyberaanvallen

“Het cyberbewustzijn is nog laag, (on)bewuste fouten van medewerkers, besturingssystemen zijn niet up-to-date en organisaties gaan ervan uit dat een dergelijke aanval hen niet kan overkomen”, vertelt Chong verder. “En dat is juist het gevaarlijke: hoe minder goed je bent voorbereid, des te groter de schade is.” Aanvallen kunnen gericht zijn, maar treffen vaak een brede groep. Vaak verspreiden die zich via e-mail; de zogenaamde phishingmails (spear phishing). “Als toevallig een medewerker binnen de organisatie de link of bijlage ontvangt en deze opent, is infiltratie een feit.”

Investeren in bescherming

EY helpt organisaties het risico op cyberaanvallen te verkleinen én voorbereidingen te treffen om succesvol op aanvallen te kunnen reageren. “We identificeren en kwantificeren risico’s en voeren onder andere (penetratie) testen uit’, legt Chong uit.

Het eindresultaat blijft niet alleen bij concrete adviezen maar ook begeleiding tijdens de implementatie. Een goed uitgangspunt is een cyber informatiebeveiligingsbeleid alsmede adequate implementatie van ‘Business Continuity Management’

(BCM) en calamiteitenherstel. Dit betekent wel dat organisaties bereid moeten zijn om te investeren in bijvoorbeeld bewustwordingscampagnes, security training, adequate IT beheerprocessen, software etc. Als dit goed geregeld is, ziet de organisatie dit uiteindelijk ook terug in de premiestelling voor een cyberverzekering.

‘Een goede beveiliging heeft een positief effect op de premie’

Pierre Bijl, commercial manager bij AON, gespecialiseerd in cyberverzekeringen, vergelijkt de cyberverzekering met bijvoorbeeld een inbraakverzekering. “Als een klant een alarmsysteem heeft, goede sloten en kluizen, komt dit ten goede van de premiestelling in vergelijking tot wanneer een dief zo naar binnen kan lopen. Zo werkt het ook bij een cyberverzekering. Hoe beter de beveiliging, des te makkelijker het risico geaccepteerd wordt door een verzekeraar voor een gunstige premie.” Als ondernemer kunt u natuurlijk ook beslissen het risico zelf te dragen en dit in te calculeren. Het is wel belangrijk om een realistisch beeld te hebben van de schadeposten zoals bijvoorbeeld de bedrijfsschade, advocatenkosten, geleden imagoschade, het verliezen van klanten en eventuele schadeclaims. Bij de keuze om de risico’s zelf te dragen, moet u op de hoogte zijn wat de financiële impact is en of u in staat bent om deze schade zelf op te vangen.

Bescherming en verzekering

Met behulp van EY en AON kan een bedrijf zich nu goed voorbereiden op de actuele risico’s van een cyberaanval. De wisselwerking van de bedrijven zorgt ervoor dat u weet wat u kunt verwachten; hoe u zich kunt beschermen; wat de risico’s zijn; hoe u deze kunt beperken en, niet onbelangrijk, hoe u het risico dat u loopt, kunt verzekeren. Dat cyberaanvallen ook Curaçao kunnen treffen is inmiddels zeker: “Er zijn twee soorten bedrijven: those who have been hit and those who will be hit”, sluit Bijl af.

OPLEIDING EN TRAINING

Commissaris zonder last of ruggespraak Het is de droom van Carla Aalse om concreet een steentje bij te kunnen dragen aan de ontwikkeling van goed bestuur op de eilanden van de voormalige Nederlandse Antillen. ‘Zonder last of ruggespraak’ is daarbij haar motto. Een goede bestuurscommissaris laat zich niet leiden door deelbelangen, maar door het algemeen belang. Bovendien wordt de besluitvorming versneld als commissarissen mandaat hebben en niet verplicht zijn eerst overleg te voeren met anderen, voordat zij hun stem of advies uitbrengen.

Tekst Elly Hellings

Nationaal Register

Aalse, geboren en getogen op Curaçao, is psycholoog en heeft zich gespecialiseerd in werving en selectie van topkader voor bestuurscommissariaten. Zij heeft in Nederland haar eigen adviesbureau Aalse & Partners en werkt sinds 2014 als adviseur voor het Nationaal Register. Nationaal Register bestaat al vijftien jaar en heeft naam en faam opgebouwd op het gebied van toezicht. Er wordt een breed pakket van kennisontwikkeling aangeboden ter bevordering van de kwaliteit van commissarissen, men doet onderzoek, ondersteunt bij werving en selectie, doet zelfevaluaties en boardroom advies en er worden verschillende scholingstrajecten aangeboden.

Leergang voor commissarissen

Carla Aalse

‘De intentie is dit jaar op de eilanden een eigen Nationaal Register op te zetten’

In Nederland maakt Aalse zich vooral sterk voor meer diversiteit in het aanbod van commissarissen.

‘Er zijn weinig vrouwen en weinig mensen met een kleur in bestuurs- en toezichthoudende functies. Ik hoop dat de Leergang Boardpotentials waarin nieuwe bestuurskandidaten worden opgeleid hieraan een bijdrage kan leveren’, geeft Aalse aan.

Zo’n leergang neemt drie tot vier maanden in beslag en bestaat uit vijf modules. Er wordt gewerkt met kleine groepen van maximaal tien deelnemers. Er is in Nederland veel interesse en jaarlijks worden er zeven leergangen ‘gedraaid’. De organisatie hecht veel waarde aan kwaliteit van de leergang. Er wordt gezocht naar ervaren bestuurscommissarissen als docent, de deelnemers evalueren de docenten en de norm is dat een docent minimaal een acht moet scoren.

Aanbod op Curaçao en andere eilanden

Vorig jaar heeft Aalse een deel van haar droom waar kunnen maken door op Curaçao, Aruba, Bonaire en Sint Maarten met de leergang en leertrajecten op maat te kunnen starten.

In nauwe samenwerking met onder andere Geomaly Martes (directeur van Stichting Overheids Accountantsbureau) op Curaçao is de leergang aangepast aan de lokale context. Zo is er bewust ge-

kozen voor de inzet van lokale docenten en wordt gebruik gemaakt van lokale casussen. Het uitgangspunt is dat 70% van de docenten lokaal is en 30% uit Nederland komt vanuit de Academy van het Nationaal Register. Met de inbreng van kennis en ervaring van lokale docenten is het mogelijk de deelnemers direct aan te spreken en herkenbare casussen in te zetten. ‘We zijn trots een aantal topfunctionarissen en commissarissen bereid te hebben gevonden, waaronder Etienne Ys, Franklyn Richards, Karel Frielink, Alberto Romero, Neetje van der Veen, Steven Martina, Donald de Palm, Lizanne Dindial, Haime Croes, Ersilia de Lannooy, Frank Kunneman, Margie Elhage, Jaime de Sola en Ron Gomes Casseres’, aldus Aalse.

De leergang op de eilanden bestaat uit drie fasen.

In de eerste fase worden kandidaten vooral inhoudelijk bijgespijkerd door middel van interactieve masterclasses waarin onderwerpen aan bod komen als ontwikkelingen en trends in good governance, wet- en regelgeving, de governance codes, het spanningsveld en de verschillende rollen en taken van commissarissen. De tweede fase van de leergang is vooral gericht op de praktijk.

Naast het bespreken van concrete casussen worden kandidaten individueel gecoacht. Deze coaching bestaat onder andere uit een psychologische test en profilering van de kandidaat op kwaliteiten, eigenschappen, interesses en loopbaan, om voor te bereiden op een succesvolle plaatsing als bestuurder of toezichthouder. In de laatste fase komen theorie en praktijk bij elkaar in een eindopdracht, die de kandidaten presenteren aan een deskundig panel commissarissen en wordt afgerond met een certificaatuitreiking.

Uitwisseling tussen de eilanden

In 2016 zijn er twee leergangen afgerond op Sint Maarten en een op Curaçao, met op Curaçao een mix van kandidaten vanuit Curaçao, Bonaire en Aruba. Naast deze leergang zijn er op de eilanden ook andere activiteiten ontplooid. De intentie is dit jaar op de eilanden een eigen Nationaal Register op te zetten, dan kan

coaching 3 2017

37

OPLEIDING EN TRAINING

aanvullend op de leergang ook coaching en advisering aangeboden worden. Ook wordt er een database opgezet waarin goede commissariskandidaten opgenomen worden die van tevoren gescreend zijn op kwaliteit. Aalse stelt: ‘Dat wordt één database voor alle eilanden om uitwisseling van commissarissen tussen de eilanden mogelijk te maken en daarmee de kwaliteit van goed bestuur te stimuleren. De kleine schaal van de eilanden maakt functioneren zonder last of ruggespraak soms ingewikkeld, uitwisseling werkt schaal vergrotend en biedt kansen’.

TECHNIEK

Smart

Toekomst

De bedoeling is tweemaal per jaar een leergang aan te bieden op Curaçao, Aruba en Sint Maarten. In september aanstaande wordt gestart met een in house governance training voor managers op Curaçao. Op Bonaire en Saba lopen momenteel twee leertrajecten.

In november 2017 start op Curaçao de volgende leergang. Deze is bedoeld voor deelnemers die al ervaring hebben in een managementpositie of toezichthoudende rol en de behoefte hebben zichzelf verder te ontwikkelen op het gebied van good governance, maar ook op deelnemers die in hun toekomstige carrière graag een toezichthoudende rol zouden willen vervullen.

Meer informatie over het aanbod van het Nationaal Register is terug te vinden op www.nationaalregister.nl. Carla Aalse is te bereiken via caalse@nationaalregister.nl

aphaela baseert zich op onderzoek van de Nederlandse Organisatie voor toegepast­ natuurwetenschappelijk onderzoek, bekend als TNO, die vaststelde dat ‘informatietechnologie en creativiteit’ op Curaçao goed is voor 8,7 procent van het Bruto Nationaal Product. ‘Dat is niet kinderachtig’, zegt Raphaela. ‘Creëren, daar zijn we goed in. Filmproductie, architectuur, design, programmeren, multimedia; het zijn disciplines in onze creatieve sector met enkele honderden zelfstandig ondernemers. Zij staan aan de basis van vernieuwing en dat moeten we stimuleren.’

Technologische veranderingen

Raphaela wijst erop, dat de mensheid zich bevindt in een overgangsfase waarin smart technology een centrale rol speelt: alles wordt met een computer en onderling met elkaar verbonden. Dit proces van technologische veranderingen, waarbij bestaande en nieuwe uitvindingen zich ontwikkelen, raakt alle sectoren in de maatschappij. Van digitalisering van het onderwijs, het gebruik van robots in de landbouw, nieuwe technologie in de zorg tot aan apps om toeristen de weg te wijzen op hun vakantiebestemming en betalingen te doen.

In de logistieke sector is het Cross Chain Control Center (4C) geïntroduceerd: een regiecentrum waar met behulp van slimme IT-toepassingen en data sharing fysieke goederenstromen, maar met name ook informatie- en financiële stromen worden gebundeld. Dit zorgt voor meer efficiëntie, een hogere beladingsgraad, minder kosten en een lagere CO2-uitstoot.

38

technology de slimste zet voor Curaçao Slimme technologie als katalysator voor de economie; innovatie leidt tot een afbraak van oude structuren en heeft impact op alle economische sectoren. Monique Raphaela, directeur van Curaçao Innovation & Technology Institute (CITI), ziet daarin geen bedreigingen, maar vooral kansen. Volgens Raphaela kan Curaçao op het gebied van smart technology een voortrekkersrol spelen.

‘Curaçao telt veel creatieve ondernemers. Zij hebben de toekomst!’

Tekst Jacqueline Hooftman

Eigen producten exporteren

‘Het is belangrijk dat Curaçao in de voorhoede blijft, dat we niet alleen maar kennis downloaden, producten gebruiken die door anderen zijn ontwikkeld, maar zelf ook nieuwe dingen uitvinden’, zegt Raphaela, die de wereld ziet veranderen van een consumptie­ gerichte maatschappij naar een meer creatieve, zelfredzame samenleving. ‘ Alles wat wij zelf kunnen creëren biedt ons economische mogelijkheden, met name middels export van producten, kennis en service. Structuren en processen worden opgeschud en opnieuw uitgevonden: onze financiële experts in de trustsector kunnen een belangrijke rol spelen bij de ontwikkeling van nieuwe verdienmodellen. Als iemand in een ander land iets download dat op Curaçao is ontwikkeld, is het immers de vraag hoe de financiële afrekening plaats vindt. Wereldwijde e-commerce brengt nieuwe uitdagingen met zich mee.’

3D-mogelijkheden

Het Curaçao Innovation & Technology Instituut, opgericht door het Ministerie van Economische Ontwikkeling, stimuleert de toepassing van nieuwe technologie. Met financiële steun van onder meer de Stichting Ontwikkeling Logistieke Sector is in het kantoor van CITI aan de Schottegatweg-Oost een FabLab ingericht. ‘Om de Curaçaose gemeenschap kennis te laten maken met nieuwe technologie’, zegt Raphaela, die in het FabLab uitleg geeft over de werking van 3D-printers, een laser cutter en vinyl snijder. Op een tafel staan voorwerpen uitgestald die met een 3D-printer zijn gemaakt: speelgoed, sleutelhangers en andere gebruiksvoorwerpen.

‘We zijn aan het onderzoeken hoe je met meerdere materialen tegelijk kunt printen en zo meer originele producten kunt maken.’

Enthousiast vervolgt ze: ‘Stel je eens voor wat er mogelijk is als

iedereen thuis zo’n 3D-printer heeft staan. Nu is onze economie nog gericht op massaproductie: des te groter de aantallen, des te lager de prijs per product. Maar als we zelf producten kunnen ontwikkelen, dan geldt dat niet meer. Want dan gaat het erom wie het meest originele ontwerp heeft. Het delen van kennis en informatie wordt belangrijker, opdat je kunt blijven ontwikkelen.’

De eerste 3D-printer arriveerde in 2012 op Curaçao. ‘Wij namen die printer mee naar scholen om kinderen te laten zien wat je ermee kunt doen’, vertelt Raphaela, die het FabLab op afspraak openstelt voor de jeugd van Curaçao. ‘Ook stichtingen kunnen de apparatuur gratis uit­proberen. Van bedrijven vragen we een kleine vergoeding.’

Ontwikkeling van nieuwe producten

Raphaela hoopt op samenwerking met de University of Curaçao, waar men binnenkort ook beschikt over een 3D-printer voor studenten van de technische faculteit. ‘We kunnen op Curaçao allerlei producten ontwikkelen die interessant zijn voor de rest van de wereld. Denk bijvoorbeeld aan hergebruik van plastic. Als we erin slagen om van gebruikt plastic filament voor 3D-printers te maken, dan is dat een novum en kunnen we in belangrijke mate bijdragen aan de circulaire economie.’ Volgens Raphaela is er geen enkele reden voor terughoudendheid ten aanzien van innovatie, ook niet als het gaat om de arbeidsmarkt. ‘Nieuwe technologieën creëren ook nieuwe banen en verhogen het welvaartsniveau, wat weer een aanjager is voor de economie. Voor Curaçao biedt smart technology legio kansen.’

coaching 3 2017

39

CARIBISCHE KUNST EN BEDRIJFSCOLLECTIES

Ras Mosera Bedrijven en organisaties op Curaçao leggen meestal collecties aan met werk van lokale kunstenaars. Dat is eigenlijk heel vanzelfsprekend, want enerzijds tonen zij hiermee hun betrokkenheid bij de lokale gemeenschap en anderzijds is er op de lokale markt voldoende aanbod van hoge kwaliteit. Toch kan het geen kwaad om buiten onze landsgrenzen te kijken omdat er ook in de regio bijzonder werk wordt gemaakt. Lokale kunstgalleries exposeren regelmatig werk van buitenlandse kunstenaars. Dit jaar bijvoorbeeld exposeerde Ras Mosera bij Gallery Alma Blou.

Tekst JosĂŠe Thissen-Rojer

40

Van links naar rechts: Desperado (2017), olieverf op doek, 122 x 152 cm Blessings (2017), acryl op doek, 122 x 160 cm Gambler (2013), acryl op doek 90 x 90 cm

eeldend kunstenaar Ras Mosera woont op Sint Maarten, maar is in 1955 geboren op het Caribische eiland Saint Lucia, waar hij ook opgroeide. Als twintiger vertrekt hij naar Guadeloupe waar hij voor het eerst begint met schilderen. Ras is autodidact, maar groeit in de loop der jaren uit tot een van de belangrijke Caribische kunstenaars.

In mei 2017 exposeert hij in Gallery Alma Blou met ‘Desperado’, een serie van twintig schilderijen. Het zijn expressieve, kleurrijke werken waarin de vele facetten van het Caribische leven worden verbeeld.

Het kunstwerk Desperado is een schilderij dat de aandacht trekt door formaat, thema en kleurgebruik. De desperado is een naakte vrouw die, getooid met gouden sieraden, zelfbewust poseert naast een hennepplant en uitdagend een joint omhooghoudt.

Met de gouden gloed van haar lichaam en de gesloten ogen in het boeddha-achtige gezicht, wordt de desperado in dit werk neergezet als een godin en als het ware verheerlijkt.

Het onbeschaamd aankaarten van taboes in de maatschappij is kenmerkend voor Ras Mosera. De titel Desperado is geïnspireerd op het lied ‘Desperado’ van de internationale popster uit Barbados, Rihanna. Maar waar Rihanna een personage bezingt dat wanhopig is en een uitweg zoekt, toont Ras ons een zelfbewuste outlaw die hij verheft en op een voetstuk plaatst.

In dezelfde serie laat het werk ‘Blessings’ een heel andere, zachte kant van de kunstenaar zien. Het werk is uitgevoerd in vrijwel hetzelfde grote formaat als Desperado en toont een vrouw die haar hand in een zegenend gebaar boven het hoofd van een jongetje houdt. De kleine vent staat, met de handen over elkaar geslagen, van haar afgewend. Het gebaar van de vrouw verbindt de beide personages met elkaar en de zegen daalt in gouden en gekleurde vlokjes op het stuurse knaapje neer. De overheersende blauwe tinten van het werk benadrukken de zachtheid van het moment, ondanks de ook duidelijk aanwezige agressie, gesymboliseerd door de scherpe tanden van de hond, achter de benen van de vrouw.

Zowel de moeder die liefdevol haar onwillige kind zegent, als de

stoere, vrouwelijke gangster zijn voorbeelden uit de Caribische werkelijkheid van de kunstenaar. Ras wil in zijn werk de kleine momenten vastleggen, vanuit een Caribisch perspectief, in zijn eigen vormentaal. Hij streeft in zijn werk naar vrijheid om zich als kunstenaar te kunnen uiten, maar ook om zelf onbevangen te zijn, net als jonge kinderen.

Ras vindt juist in de kunst die onbevangenheid heel belangrijk, want als een kunstwerk iemand aanspreekt, dan raakt het iets diep binnenin dat er eigenlijk al was en maakt dat het werk begrepen wordt. Voor hem is de relatie tussen de beschouwer en het kunstwerk dan rond.

Ras Mosera is zich sterk bewust van zijn Afro-Caribische identiteit en door het creëren van een eigen, nieuwe vormentaal wil hij de Caribische mens verbeelden en verheffen. Het overvloedig gebruik van bladgoud en de collagetechniek, waarbij reeds bestaande materialen worden toegevoegd aan het schilderij, zijn duidelijke karakteristieken van zijn stijl.

‘Gambler’ is een schilderij waar de tragiek van het moment toch met een zekere humor omgeven is. De lege Tequila-fles, de speelkaarten en de uitdrukking van wanhoop van het personage spreken voor zich. Hij is totaal uitgekleed en zijn naakte lichaam is ingevuld met vervagende dollarbiljetten. Zijn kostbare polshorloge en protserige ring zijn er eigenlijk niet. Vanuit de bloemen op de achtergrond staren de gezichten van schoppenvrouw en ruitenheer hem uitdrukkingsloos aan. Voor hen is niets veranderd, want het spel gaat door. Maar de werkelijkheid van deze gokker is kort samengevat in de linkermarge van het werk: “A letter to my wife. Tell her I will be coming home”.

Soms is het goed om verder te kijken dan onze eigen grenzen en dat geldt ook bij het aanleggen van een bedrijfscollectie. Veel bedrijven en organisaties hebben bijvoorbeeld relaties, winkels en kantoren op andere eilanden of landen in het Caribisch gebied.

Het werk van Mosera is een goede aanvulling op de collectie voor bedrijven die zich niet alleen richten op wat er lokaal speelt, maar zich ook bewust zijn van hun rol in onze regio. coaching 3 2017

41

FAMILIEZAKEN CURAÇAO

FAMILIEZAAK

Ackerman

Joshua en Daryl Pancer

Joshua Pancer en Irving Powell zijn respectievelijk de achterkleinzoon en kleinzoon van Abram Ackerman. Abram kwam net als andere Asjkenazische joden in 1926 uit Centraal- en Oost-Europa, op de vlucht voor armoede en vervolging.

Tekst Corinne Leysner Beeld Berber van Beek

42

bram werkte eerst bij Shell als kraanoperator en opende later een general store, The Confidential Store. Schoonzoon Philip kwam na de Tweede Wereldoorlog ook naar Curaçao en werkte ook enkele jaren bij the Confidential Store. Het was Philip die in 1957 de eerste Ackermanwinkel oprichtte in de Breedestraat in Otrobanda, met financiële hulp van Abram. In 1963 werd de eerste zaak in Punda geopend in de Madurostraat. In 1976 verwoestte een noodlottige brand de winkel in Otrobanda. Gelukkig was toen net de nieuwe zaak aan de Herenstraat ingericht, waar de winkel nu nog steeds gevestigd is. Joshua en Irving staan nu samen met Joshua’s broer Daryl aan het hoofd van het familiebedrijf, dat dit jaar maar liefst zestig jaar lang allerlei textiel, bekledings-stoffen en vloerbedekking levert.

Lossere structuren, veel overleg

In het moderne filiaal van Ackerman aan de Santa Rosaweg vertellen de manager en managing director van het bedrijf over verleden, heden en toekomst van hun bedrijf. ‘Ik denk dat wat bij ons als familiezaak anders is, te maken heeft met de lossere structuur. Irving is de ceo, ik hou me als manager meer bezig met de details, maar die kan ik net zo makkelijk met hem bespreken.

Dat zou in een ander type bedrijf wat moeilijker gaan. Al hebben we een soort taakverdeling, dan nog kunnen we onze visie geven op elkaars werkzaamheden’, vertelt Joshua. ‘We overleggen zoveel mogelijk om het beste resultaat te bereiken en als dingen minder goed gaan, overleggen we hoe we het voortaan anders kunnen doen’, zegt Irving. Hij heeft uiteindelijk het laatste woord, maar gaat ook vaak mee in wat Joshua en Daryl voorstellen: ‘Als je niets probeert, ga je niet vooruit.’

Verbonden door het lot

De huidige managers zijn door de familie nooit gedwongen om in het bedrijf te werken; het waren de omstandigheden die hen samen­brachten. Irving woonde en werkte in Canada en Joshua studeerde nog in Nederland, toen de vorige generatie ondernemers in de familiezaak, hun beider vaders, in 2005 en 2007 over­ leden. Joshua vertelt: ‘Mijn opa was zo bedroefd dat hij de zaken liet versloffen. Twee jaar lang ging het slecht met het bedrijf.

Zodanig zelfs dat de familie overwoog de zaak van de hand te doen. Maar ik heb als opgroeiende jongen altijd in weekenden en vakanties in de zaak gewerkt en ik kon dat niet laten gebeuren.

Toen heb ik Irving gevraagd om me te helpen het bedrijf weer op poten te zetten totdat ik mijn studie had afgerond.’ Irving vult aan: ‘Ik had al periodes in het bedrijf gewerkt, maar mijn leven was in Canada. Onze goede familievriend Alan Vink heeft ons toen goed geholpen, tot ik het met Joshua goed kon overnemen.

Joshua kwam in 2007 nadat hij was afgestudeerd.’

Samenwerking op afstand

Grote misverstanden tussen de managers zijn nog niet voor­ gekomen volgens Irving en Joshua. Joshua werkt vanuit de winkel in Punda en Irving houdt kantoor aan de Santa Rosaweg. Daryl rijdt heen en weer. Hoewel ze familie zijn, zitten ze niet constant op elkaars lip. ‘Ik ben pas een paar jaar getrouwd en heb een jong kind, dus daar besteed ik veel aandacht aan’, verklaart Joshua.

‘Maar in de tijd van mijn grootouders kwam de familie wel heel veel bij elkaar. Zij vonden dat belangrijk. Daarom zijn wij ook vrij nauw met elkaar opgegroeid en was ik al goed bevriend met

Irving, ondanks dat hij van een eerdere generatie is. Wij zijn ook vaak samen op zakenreis geweest om stoffen in te kopen.’ Irving vult aan: ‘Joshua en Daryl helpen me wel door wekelijks op bezoek te komen bij mijn behoeftige moeder, maar verder heeft ieder van ons een eigen leven.’

Zelf kiezen

Volgens Irving is Ackerman een bedrijf dat je alleen kunt aansturen als je de producten die je verkoopt en de wensen van je klanten goed kent. ‘Wij hebben dat van onze vaders geleerd.’ Of er ooit een vijfde generatie nakomelingen van Abram Ackerman het familiebedrijf zal voortzetten, is nu nog niet te zeggen. ‘Het is nog te vroeg om er iets zinnigs over te kunnen zeggen’, vindt Joshua.

‘Mijn dochter is nog een baby en mijn broer heeft nog geen kinderen. Maar op ons is nooit pressie uitgeoefend om in het familiebedrijf te komen, dus dat zullen we ook niet met onze kinderen doen.

Die moeten maar lekker kiezen wat zij leuk vinden.’ ‘Als ik nu kon kiezen wat ik wilde gaan doen en er een ander familielid zou zijn om mijn taak over te nemen, zou ik het in ieder geval wel rustiger aan gaan doen’, verzucht Irving, ‘Meer nog dan bij een ander soort bedrijf ben je met een familiebedrijf constant bezig.’

Ackerman blijft

De ondernemers hebben wel een duidelijke visie op de toekomst van het familiebedrijf. Joshua ligt toe: ‘We hebben vijf jaar geleden dit filiaal aan de Santa Rosaweg geopend omdat Punda veranderd is. Veel meer mensen hebben nu een eigen auto en doen hun aankopen het liefst op een plek waar ze kunnen parkeren.

Met de opening van dit pand hebben we ook ons imago aangepast aan de tijd. Nu zijn we bezig met een groter pand op de Santa Rosaweg (red: In het vroegere pand van Marchena Hardware). We zijn twee jaar op zoek geweest naar een passend pand, omdat we het monumentale pand in Punda gaan renoveren. Punda heeft een toekomst, al is die anders dan waar we nu aan gewend zijn.

Er zullen veel meer mensen gaan wonen en minder winkels zijn.

Maar wij gaan niet voorgoed weg uit Punda, omdat we daar nog steeds onze klanten hebben. Ackerman blijft er zeker.’ coaching 3 2017

43

MILIEU

Beter presteren met keuze voor duurzaamheid Het is van essentieel belang dat Curaçao internationale richtlijnen voor duurzaam­ heid onderschrijft en kijkt naar de ecologische voetafdruk van investeringen, aldus omgevingsbioloog John Amarica van Bedrijven Platform Milieu (BPM).

‘Als we doorgaan met onverantwoord gebruik van natuurlijke hulpbronnen - als we voedsel, water en energie blijven verspillen - dan doen we niet eens mee aan de race tegen klimaatverandering.’

Tekst Jacqueline Hooftman

et bewijs is er: bedrijven die in duurzaamheid investeren, lopen finan­ cieel niet achter op bedrijven die geen verantwoordelijkheid nemen voor het milieu. Een meta-analyse van 52 studies heeft uitgewezen, dat verantwoord ondernemerschap in de vorm van sociale betrokkenheid en milieubewustzijn ook financieel voordeel oplevert. Tal van nieuwe milieuvriendelijke, op consumenten gerichte ontwikkelingen zijn succesvol en winstgevend gebleken.

Kiezen voor verandering

Duurzame ondernemingen creëren economische waarde, gezonde ecosystemen en hechte gemeenschappen. Hun werknemers, klanten en investeerders zijn meer betrokken bij de onderneming. Dus waarom kiest niet elk bedrijf ervoor om duurzaam te opereren?

‘Het heeft te maken met de cultuur op Curaçao’, zegt Amarica. ’ Proactief handelen is geen gemeengoed. Met name bedrijven die al lang bestaan, die na jaren nog hetzelfde businessmodel hebben, houden vast aan de bestaande werkwijze. Bij de jongere generatie, bij startups, zien we daarentegen heel veel creativiteit en vernieuwing.’

Standaardisering

Bedrijven Platform Milieu bestaat inmiddels negen jaar en heeft in die periode haar ledental zien groeien van zes naar ruim zestig, waaronder hotels, accountantskantoren, verzekeraars en overheidsnv’s. Na een jarenlange bewustwordingscampagne heeft het bestuur minimal sustainability standards opgesteld voor de leden.

‘Zij moeten bepaalde acties uitvoeren om in een bepaalde periode een zeker doel te bereiken’, legt Amarica uit. Het proces is opgesplitst in People, Profit en Planet – ofwel de Triple Bottom Line,

44

een bekend duurzaamheidsconcept, dat erop gericht is om de financiële en sociale ontwikkeling van een bedrijf te meten, evenals de invloed van de werkprocessen op het milieu. ‘Het doel is om in elke categorie punten te scoren’, zegt Amarica. ‘Een aantal van de doelstellingen is verplicht. Zo moet je bijvoorbeeld iemand in de organisatie aanwijzen die de verantwoordelijkheid voor duurzaamheid krijgt en je moet zorg dragen voor een risicoanalyse en een evaluatie.’ Vele andere maatregelen zijn naar keuze: ‘Er zijn bijvoorbeeld twintig opties in de categorie Planet – zoals recycling van plastic, het overschakelen op LED-verlichting, het planten van bomen - en voor elke geïmplementeerde maatregel krijgt het bedrijf punten.

Als een bepaald aantal punten is behaald, krijgt het bedrijf een certificaat en wordt het bedrijf onder de aandacht gebracht bij het publiek.’

Het is keer op keer aangetoond, zegt Amarica, verwijzend naar studies van Harvard en Stanford, dat bedrijven die duurzaam zijn beter presteren en innovatiever zijn. Ze hebben meer tevreden werknemers en een veiligere werkomgeving. ‘Het is een totale synergetische benadering’, zegt hij. ‘Het is hoe wereldwijd zaken wordt gedaan. Als je niet duurzaam produceert, zul je kansen mislopen en op den duur werk verliezen.’

Rolmodellen

Bedrijven Platform Milieu moedigt haar leden aan om de nieuwe minimum sustainability standards te implementeren en als rolmodel te fungeren voor andere lokale bedrijven die duurzamer willen produceren. Amarica: ‘Het is belangrijk en gebruikelijk voor bedrijven om een vijfjarenplan te ontwikkelen. Het zou ook gemeengoed moeten worden om een vijfjarenplan voor duur-

zaamheid te ontwikkelen. Naast ceo’s en cfo’s, zouden er cso’s (Chief Sustainability Officers) aangesteld moeten worden.’

TRIPLE BOTTOM LINE

Goed voorbeeld

De uitdrukking ‘triple bottom line’ werd in 1994 bedacht door John Elkington, oprichter van het Britse adviesbureau SustainAbility. Zijn visie is dat bedrijven aan drie verschillende voorwaarden moeten voldoen. Een is de traditionele maatstaf voor bedrijfswinst - de ‘bottom line’ van de winst- en verliesrekening. De tweede is een ‘people account’ om te bepalen hoe sociaal verantwoordelijk een organisatie is. De derde is de bottom line van het ‘planet account’ - om te zien

Als voorbeeld van een zich duurzaam ontwikkelende onderneming noemt hij Damen Shiprepair Curaçao. ‘Deze internationaal opererende scheepsbouwer weigerde akkoord te gaan met de overname van de scheepswerf op Curaçao als de Curaçaose Dokmaatschappij niet over ISO 14000 milieucertificering beschikte. Dit is niet uitzonderlijk: vele bedrijven wereldwijd willen alleen zakendoen met ondernemingen die duurzaam produceren en dit kunnen bewijzen aan de hand van certificering.’

Amarica ziet geen nadelen van het implementeren van Minimal Sustainability Standards. ‘Het is een geweldige manier om een bedrijf te promoten en jezelf als ondernemer te onderscheiden. Meer en meer klanten vragen om duurzame producten, dat geldt vooral voor toeristen - als toeristische bestemming moet Curaçao wel voor duurzaamheid kiezen. We moeten het juiste evenwicht zien te vinden tussen de verwachtingen van toeristen de behoeften van de gemeenschap en de bedrijvensector en de natuurlijke omgeving, om met andere bestemmingen te kunnen concurreren. We moeten duurzaamheid onze prioriteit maken, het is tijd voor actie.’

GETTING IN TROUBLE IS EASY. GETTING OUT, NOT SO MUCH. Business Liability Insurance

PEOPLE PLANET PROFIT

hoe milieuverantwoord het bedrijf produceert. De triple bottom line (TBL) bestaat dus uit drie P’s: People, Planet en Profit.

Het streven is om de financiële, maatschappelijke en milieuprestaties van de onderneming over een bepaalde periode te meten.

Alleen een bedrijf dat een TBL produceert, houdt rekening met de volledige kosten die voortvloeien uit de economische activiteiten.

WATER FROM A malfunctioning air-conditioner causes an employee to slip and break an arm.

Or the company flagpole crushes a customer’s brand new car.

Accidents will always happen.

ASK ANY COMPANY that has been through one: a business liability claim – rightful or not – can leave you feeling left in a maze with no way out. A business liability insurance protects your company against the risk of legal responsibilities and covers personal injury and property damage for which your company is ruled liable.

Call us today and we will gladly explain how we can keep you from getting lost in the legal labyrinth.

mcis@mcb-bank.com | 466 1855

2406_MCIS_CampagneCorporate_Ad_Liability190x138_ENG.indd 1

6/27/17 17:23

coaching 3 2017

45

DE WERKPLEK VAN...

PABLO RODRIGUEZ

‘Chief Happiness Officer’

Op de parelwitte stranden van Aruba kom je een waaier aan nationaliteiten tegen, mensen uit alle windrichtingen die het eiland als vakantiebestemming kozen. De laatste jaren horen we steeds meer het typische Spaans uit Argentinië klinken.

Hoe komt een Argentijn erbij om op Aruba vakantie te vieren? Daar hebben Pablo Rodriguez en zijn collega’s een hand in. Rodriguez is CEO van het bedrijf Solvera en vertegenwoordigt Aruba Tourism Authority in Argentinië, Uruguay en Paraguay met als opdracht zoveel mogelijk toeristen naar Aruba te krijgen.

Tekst en beeld Linda Reijnders

46

Eigenlijk noemt Rodriguez zichzelf geen CEO, maar liever CHO: Chief Happiness Officer. Dit is een hint naar de slagzin van Aruba, One Happy Island, maar is tevens een indicatie van hoe hij het bedrijf leidt. ‘Onze kantoren bevinden zich in Buenos Aires, waar wij met een team van tien mensen werken. Het zijn geen typische kantoren, meer woonhuizen met een huiselijke sfeer. Onze insteek is dan ook chillex, alles is erop gericht het werk vooral leuk te houden. We zijn daarin onorthodox.’ Dat laatste blijkt wanneer Rodriguez enthousiast vertelt dat de werkplek één dag per week verhuist naar zijn eigen huis. ‘Alle collega’s komen dan bij mij thuis. We noemen het ‘chakra dag’. We werken, maar doen ook aan meditatie, genieten van de jacuzzi, nemen een wijntje…’

Bewuste keuze

Rodriguez reist veel voor zijn werk, want Solvera wordt ook ingehuurd door het Argentijnse ministerie van toerisme en doet promotie, marketing, verkoop en reserveringen voor meer dan 25 hotels in Centraal-Amerika en de Cariben. Het bedrijf vertegenwoordigt deze hotels in heel Zuid-Amerika. Rodriguez is wat je noemt een selfmade man. Hij houdt er een geheel eigen filosofie op na voor wat betreft de definitie en invulling van werk. ‘Toen ik jong was, reisde ik iedere ochtend heel vroeg met de trein voor mijn werk naar een hotel in de stad. Ik moest lang reizen en kwam laat thuis. Mijn baan was heel simpel, ik was assistent van de bell boy, kun je nagaan. Jaren heb ik trouw geploeterd, maar ik zei tegen mijzelf dat mijn leven anders en succesvol zou worden.’ Nu hij een goedlopend bedrijf heeft, kan hij ervoor kiezen om meer en meer geld te verdienen door veel te werken. Maar hij doet het anders. ‘Ik kies bewust voor veel vrije tijd. Die besteed ik aan mijn gezin en hobby’s. Ik geloof in mijn team en in onze werkfilosofie. Als je fundering goed is, kun je veel meer loslaten en vertrouwen.’ Hij neemt thuis plaats in een comfortabele stoel met voetenbankje ervoor. ‘Dit is mijn favoriete werkplek’, lacht hij.

Langetermijnrelatie

Hoe hij werkt, straalt ook af op het team dat erg hecht en met elkaar begaan is. Lol in het werk is belangrijk en niemand blijft op kantoor na half zeven. ‘Vaak voelen mensen werk als een verplichting om van hun persoon­ lijke leven te kunnen genieten, maar wij willen juist dat het met elkaar verbonden is’, vertelt collega Juliana enthousiast. ‘Misschien klinkt het ongelofelijk, maar wij maken eerst vrienden en dan doen we zaken. Het creëren

van connecties legt een basis. Je bouwt een langetermijnrelatie op. We werken al achttien jaar met hotelketens in de Dominicaanse Republiek, tien jaar op St. Maarten, vijftien jaar in Panama en ga zo maar door. Het systeem van persoonlijk contact en de manier van werken zorgen ervoor dat de klant zich aan jou bindt.’

Flexibele werkplek

De werkplek voor Rodriguez en zijn team is flexibel. Naast de chakra dag in zijn huis zijn er twee kantoren in de stad waar het team werkt. ‘Het zijn eigenlijk meer woonhuizen in een stadwijk met een gezellige, huiselijke sfeer’, vertelt Rodriguez. ‘Maar thuiswerken gebeurt ook veel en we zijn vaak op pad om evenementen te bezoeken of klanten te benaderen. Het is niet echt onze stijl om achter een bureau te zitten’, lacht hij. Rodriguez zelf reist veelvuldig in zijn rol als Mr. Aruba, een door hem bedacht personage dat als marketinginstrument voor Aruba dient.

Hij speelt de rol van de perfecte klant. ‘Mr. Aruba is de klant met de goede portemonnee die ATA zoekt.’ Er is een compleet profiel opgemaakt van een man die uit een rijk deel van Argentinië komt, naar de beste universiteit ging en in betere kringen verkeert. Hij ging op reis om de ideale vakantieplek te vinden, maar stuitte op de ene na de andere teleurstelling. Overal was wel iets niet in orde, van klimaat tot veiligheid. Totdat hij Aruba ontdekte: een mix van Europese stijl met Caribische flair, verschillende talen en zelfs een leuke eigen taal, perfecte stranden en uitstekend klimaat, veilig, mooie hotels en overal wifi.

Mr. Aruba komt in Argentinië op TV, op de radio en in de schrijvende media. Wat een spontaan idee was, werd een hype. ‘Mensen gingen mijn persoon met hem verwarren.

Het liep een beetje uit de hand’, lacht Rodriguez.

Wet van de aantrekking

De manier waarop Rodriguez praat, denkt en gebaart, stemt positief. Je voelt de energie die hij uitstraalt en dat werkt aanstekelijk. Begrijpelijk dus dat klanten hierop inhaken. ‘Het is het mooiste aan mijn werk, mensen blij maken en natuurlijk tegelijkertijd goede resultaten boeken. De Argentijnse markt in Aruba is de afgelopen maanden al met 57% gegroeid en dat stemt mij vrolijk.’

Hij zegt het terwijl hij in zijn comfortabele fauteuil zit, met de voeten omhoog. Naast hem zijn cello waarop hij graag speelt en om hem heen een klassieke setting, waar vooral rust heerst. Hij is het bewijs dat succes boeken niet altijd gekoppeld hoeft te zijn aan uren draaien. ‘Het gaat erom hoe je werkt, niet hoe lang je zwoegt.’ coaching 3 2017

47

Remco Tevreden

Sueena Francisco

Chantelle Godfried

van University of Curacao (UoC) naar Sportential B.V.

van United Telecommunication Services N.V. naar OX & WOLF Legal Partners

van Uralco naar Celery Payroll

De afgelopen vijf jaar heeft Remco als General Manager gewerkt bij de UoC. Hierbij was hij samen met de managers verantwoordelijk voor een breed aantal werkgebieden, waaronder IT, Finance en Marketing. Per 1 juli gaat Remco verder als entrepreneur, waarbij hij bedrijven wil helpen meer potentie te halen uit de vele online mogelijkheden. Naast consultancy en project­ management behoren verschillende business solutions tot de verleende diensten. Hieronder vallen met name webinars, smartphone apps en begeleiding bij de implementatie van software.

Per 1 juni is Sueena Francisco als partner aan­ gesloten bij OX & WOLF Legal Partners. Sueena begon haar carrière in 2008 bij de onder­nemings­ rechtpraktijk van Houthoff Buruma. In 2011 remigreerde zij naar Curaçao om bij VanEps Kunneman VanDoorne in dienst te treden. In 2015 stapte zij tijdelijk uit de advocatuur om bedrijfsjurist te worden. Sueena zal nu bij OX & WOLF Legal Partners, samen met partner Sabine Altena, de praktijk ondernemingsrecht en financieel recht verder uitbreiden.

Chantelle is per 1 juli werkzaam bij Celery Payroll Software (online payroll software voor Curaçao, Aruba, Sint Maarten en de BES-eilanden). Zij is de afgelopen 21 jaar werkzaam geweest in de automotive branche, waarvan de laatste zeven jaar als accountmanager bij leasemaatschappij Uralco op Curaçao. Met haar jarenlange sales­ ervaring, enthousiasme en passie gaat zij het Celery team versterken als Sales Manager.

48

Aanmelden voor van >> naar: www.coaching-magazine.net

Reineke Keijzers van Keijzers’ Advies naar Fair Trade Authority Curaçao

Reineke Keijzers heeft in mei de overstap gemaakt van adviseur voor de organisatie adviespraktijk Keijzers’ Advies naar de functie Manager Bedrijfsvoering voor de Fair Trade Authority Curacao (FTAC). Reineke heeft gedurende de afgelopen jaren veel bedrijven en scholen geholpen met trainingen, interim-management en innovatietrajecten.

Voordat zij haar eigen praktijk oprichtte, was zij coördinator publieksvoorlichting voor de Nederlandse Autoriteit Consument en Markt (ACM). Beide ervaringen komen samen in haar nieuwe functie. Bij de onafhankelijke FTAC zal ze meewerken aan het bevorderen van ondernemerschap en consumentenwelvaart in Curaçao.

coaching 3 2017

49

BIZAR! ONAANGENAME

GEUR verdwijnt

spoorloos!!!

SCHOKKEND! Sinds enkele weken is de penetrante geur uit de tuin van de heer en mevrouw Martis spoorloos verdwenen. ‘Dit zaakje stinkt!’ dachten we bij CURAÇAO FACT FILES.

We onderzochten de zaak en ontdekten dat een paar uur voor de verdwijning een bus mysterieuze én geheimzinnige korrels rond de Kliko werd gesignaleerd. Navraag bij wetenschappers en geleerden resulteerde in alleen maar meer vragen, zoals ‘Waarom belt u mij?’, ‘Hoe komt u aan ons nummer?’ en ‘Weet u wel hoe laat het is?’

Welingelichte bronnen binnen Selikor beweren echter dat het hier om de zogenaamde Holebón korrels gaat. De korrels zouden geur snel en effectief absorberen en in verpakkingen van 1 liter (NAf. 1691) en 5 gallon (NAf 15092) verkrijgbaar zijn.

VIND ZELF JE HOLEBON! Signalement: Ronde vorm. Korrelig voorkomen.

Verkrijgbaar vanaf NAf 1691 . Laatst gezien op selikor.com. Meer weten?

Bel Selikor op +5999 434 1300 Fun Miles sparen en verzilveren? Selikor doet mee!