Coaching 4-2012 by Uitgeverij Loket 1

4 2012

hĂ¨t vakblad voor managers op CuraĂ§ao

Nuchter en easy going In gesprek met Leo Rigaud managing director SFT Bank

In deze editie o.a.: Losse nummers NAf 9,95

Een verkenning van de theorie en praktijk van good governance De werkplek van Elvin Regina, brandweercommandant De kracht van free publicity Coaching 4 - 2012

| 1

�� . �� . Our outstanding meeting facilities offer exactly what you need for a successful business gathering. Select the space to suit your corporate event from a wide array of choices. For more information contact our Events Department at �� or visit curacao.hyattcatering.com. Hyatt. You’re More Than Welcome.

| Coaching 4 - 2012

Een huis kopen?

U ontvangt meer dan alleen maar een aantrekkelijke rente! Wat uw plannen ook mogen zijn deze zomer, groot of klein, kom naar RBC Royal Bank® en wij zullen u helpen deze te realiseren. -

Uitgebreid financieel advies Rentekortingen op hypotheken Verlaagde kosten op credit cards Flexibele terugbetalingsmogelijkheden Overzichtelijk uw bankzaken beheren Diverse hypotheekpakketten

Voor meer informatie bel 763 8438 (Curaçao), 717 4500 (Bonaire). U kunt ook persoonlijk langskomen bij een van onze branches, www.rbc.com/caribbean

®Registered trademark of Royal Bank of Canada. Used under licence.

Coaching 4 - 2012

ENNIA TRAVEL INSURANCE #!,, \ #,)#+ WWW ENNIA COM

The city of romance ^^^. The Eiffel Tower, bistroâ&#x20AC;&#x2122;s on almost every corner, countless bridges crossing the Seine begging for a moonlit stroll. How could you not fall in love?

A SECURE JOURNEY STARTS WITH ENNIA... #/.4!#4 9/52 ).352!.#% !'%.4 /2 %..)! s !25"! s "/.!)2% s #52!ÂŁ!/ s 34 -!!24%.

| Coaching 4 - 2012

Voorwoord: Exact tien jaar geleden verscheen Love is the Killer App, de bestseller van Tim Sanders. Het boek was me waarschijnlijk totaal ontgaan als ik op dat moment niet omgeven zou zijn door een groep freelancers die deze ‘liefde’ volledig had omarmd. In een notendop spoort het gedachtegoed aan om kennis en ervaring onbeperkt en belangeloos te delen: in mails, op netwerkbijeenkomsten, in workshops en via internet. Dan komt de rest – lees: succesvolle business – vanzelf. Deze freelancers, moet ik eerlijk toegeven, is het zakelijk gezien niet extreem voor de wind gegaan. Maar de achterliggende filosofie, die natuurlijk niet exclusief aan Sanders kan worden toegeschreven, heeft naar mijn idee steeds meer de weg naar de praktijk gevonden. In mijn eigen werkveld – het hoger onderwijs – zie ik dit op meerdere terreinen. Globalisering, kwaliteitseisen en beperkte middelen hebben een belangrijke impuls gegeven aan het loslaten van wat voorheen nog stevig vastgehouden werd. Kennis wordt gedeeld en muren worden afgebroken, bijvoorbeeld door het toenemend beschikbaar worden van Open Source software en Open Access kennisbronnen. Koninkrijkjes maken plaats voor allianties. Zo heb ik zelf dit jaar aan de wieg mogen staan van de Dutch Caribbean Library Association, een samenwerkingsverband van regionale bibliotheken die door consortiumvorming dienstverlening kunnen uitbreiden en grotere efficiëntie bereiken.

tiende jaargang, editie 4, 2012

Loslaten om te kunnen groeien, delen om te kunnen ontvangen. Let er maar op en u zult de toepassing van dit principe steeds vaker herkennen. Ook in deze Coaching. In het artikel over teamcoaching bijvoorbeeld, waarin de dynamiek van een goed werkend team blootgelegd wordt. Een kwestie van geven en nemen. Of in het verslag van de workshop over free publicity, die redacteur Maya Mathias voor ons bijwoonde. Bent u enthousiast geworden, dan leest u in het stuk van Ellen Timmer alles over het inzetten van social media in uw organisatie voor het delen van informatie. Ik wens u veel leesplezier! Margo Groenewoud

Inhoud: 6 Hoe toepasbaar is

11 Betaalcheques op

goed bestuur voor mij?

14 Gunnen en delen

verslag van een workshop

Curaçao:

een trouwe gewoonte?

18 In gesprek met

26 Curaçaose bedrijven

Leo Rigaud

Nuchter en easy going

ontdekken Twitter en Facebook 30 Hoe financier ik mijn onderneming? 36 Coaching bij een teamconflict

Enkeltje Curaçao Terugblik

De werkplek van...

Mixed Media

Van>naar Coverfoto: Marika Ringnalda Coaching 4 - 2012 |

THEMA Tekst Michiel van der Veur en Margo Groenewoud

deel 1

Hoe toepasbaar is goed bestuur voor mij? Een verkenning van de theorie en praktijk van good governance

Goed bestuur is voor veel mensen een â&#x20AC;&#x2DC;ver-van-mijn-bed- showâ&#x20AC;&#x2122;. De richtlijnen zijn van toepassing op bestuurders die enorme salarissen ontvangen en van wie je dus ook wel wat mag verwachten. En op situaties waar zulke enorme belangen spelen, dat codes onontbeerlijk zijn. Een logische vooronderstelling, maar klopt dit wel? In een tweedelig artikel gaat Coaching in op de vraag op wie de kaders van goed bestuur eigenlijk van toepassing zijn en of niet veel meer mensen kunnen profiteren van deze richtlijnen. In dit eerste deel worden de achtergronden en basisprincipes toegelicht.

| Coaching 4 - 2012

B  C H

mijn eigen huis en een hypotheek op maat…

  Banco di Caribe vertelt mij echt hoe het zit. Wat de mogelijkheden zijn en waar je allemaal rekening mee moet houden. Kortom, petje af...

www.bancodicaribe.com Neem contact op met één van onze Hypotheekadviseurs.

C Saliña (Head Ofﬁce) Schottegatweg Oost  Tel: ()   Fax: ()  

Branch Punda Breedestraat (P) B Tel: ()   Fax: ()  

Branch Otrobanda Roodeweg  Tel: ()   Fax: ()  

Branch Santa Maria Jan Noorduynweg Tel: ()   Fax: ()  

B Banco di Caribe Kaya Grandi  Tel: ()   Fax: ()   Coaching 4 - 2012 |

THEMA

hoe toepasbaar is goed bestuur voor mij?

Het concept van goed bestuur is in de jaren negentig van de vorige eeuw vormgegeven door de Wereldbank. De Bank reageerde hiermee op de massale kritiek op haar samenwerkings- en ontwikkelingsprogramma’s uit de jaren tachtig. Aanvankelijk stond good governance primair ten dienste van economische groei van ontwikkelingslanden; slecht bestuur werd expliciet genoemd als een belangrijk obstakel voor economische groei van deze landen. In de loop van het laatste decennium van de twintigste eeuw werd het concept steeds verder ingevuld en kwam het stevig op de internationale en nationale agenda’s te staan. De nadere invulling en aanvullende initiatieven van

Goed bestuur gaat in de kern om het op een juiste wijze nemen en implementeren van besluiten de Wereldbank bleken tevens naadloos aan te sluiten op nieuwe vragen die relevant werden als gevolg van belangrijke internationale ontwikkelingen, zoals de val van het communisme en de toenemende globalisering.

Van hulp naar samenwerking

In de nieuwe wereldorde die zich in de afgelopen decennia ontwikkelde ontstond behoefte aan een nieuw toetsingskader door de toekenning van ontwikkelingshulp. Deze ondersteuning was niet langer nodig als het instrument voor het creëren en behouden van politieke allianties. Het woord ‘hulp’ werd al snel vervangen door ‘samenwerking’. Daarnaast zorgde de globalisering ervoor dat er meer internationale afspraken worden gemaakt, bijvoorbeeld op het gebied van milieu(vervuiling) en (private) investeringen. Deze ontwikkelingen verbreedden de scope van goed bestuur als voorwaarde voor economische groei, zodat zij naast effectief bestuur en openheid en verantwoording ook brede participatie en ‘ownership’ omvatte. Deze nieuwe visie werd doorgetrokken in de aanpak van de Bank en er wordt sindsdien expliciet aandacht besteed aan de betrokkenheid en participatie van de samenleving bij (nieuwe) projecten en de beslissingskaders waarbinnen projecten worden uitgevoerd.

| Coaching 4 - 2012

Bredere basis en nationale agenda’s

Eind 1999 maakten de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) afspraken om tot een coherente strategie gericht op het verminderen van armoede en het bevorderen van economische groei te komen. Nationale regeringen namen goed bestuur al snel over in hun beleid op het gebied van ontwikkelingssamenwerking, waarmee het belang van goed bestuur (zeker in het kader van ontwikkeling en armoedebestrijding) een nog bredere basis kreeg. Naast internationale organisaties zoals de Wereldbank en het IMF ontwikkelden ook de nationale overheden kaders, richtlijnen en instrumenten om de mate van goed bestuur te kunnen meten. Al deze activiteit heeft geleid tot een enorme hoeveelheid publicaties op dit gebied. Dit heeft echter (nog) niet geresulteerd in een eenduidige definitie. Goed bestuur blijft een abstract, diffuus en bovendien normatief begrip waarvan de uiteindelijke invulling mede afhankelijk is van de context.

Overheidsbedrijven

Het is opvallend dat goed bestuur in de beginjaren bijna uitsluitend betrekking had op ontwikkelingssamenwerking. Pas na de boekhoudschandalen bij Enron (2001), Ahold (2003) en Parmalat (2003) ontstond bij de Europese en Amerikaanse overheden ook aandacht voor goed bestuur in eigen land. De eerste regelingen hadden alleen betrekking op bedrijven. Pas later kwamen er ook voor de publieke sector richtlijnen in aanvulling op wetgeving. Bij de aanpak van goed bestuur is er een duidelijk verschil waar te nemen tussen de Verenigde Staten en Europa. Waar men in de Verenigde Staten koos voor dwingende bepalingen in de vorm van een wet (de Sarbanes-Oxley Act uit 2002), koos men in Europa eerder voor afspraken op basis van het principe ‘comply or explain’, zoals de code-Tabaksblat (2004) en de Duitse tegenhanger uit 2002. Curaçao heeft sinds 2010 ook een code voor goed bestuur in overheidsbedrijven.

Richtlijnen en kernbegrippen

Hoewel er dus uiteenlopende definities en invullingen bestaan, zijn er wel een aantal overeenkomsten. Meestal is goed bestuur opgebouwd rondom een aantal elementen. Alle vormen van goed bestuur brengen een scheiding aan in het mandaat van het bestuur van zowel publieke (regering en ambtelijk apparaat) als private (raad van commissarissen of raad van toezicht en raad van bestuur) organisaties op het gebied van ‘bestuur’ en ‘toezicht’ in formele zin. Het aantal elementen wat wordt onderscheiden, loopt enigszins uiteen. De Nederlandse Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) identificeert er in 2004 vier, de United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific (UN ESCAP) onderscheidt er acht en de Code goed openbaar bestuur voor de Nederlandse overheid uit 2009 zeven. In figuur 1 zijn de visies van de WRR (vier dimensies) en de UN ESCAP (acht elementen) gecombineerd en nader toegelicht. Alhoewel verschillende instanties verschillende ordeningen hanteren, is het geheel aan richtlijnen wel consistent. Dit is weergegeven in figuur 2 die de acht basisprincipes van de VN en de vier dimensies van de WRR combineert.

goed bestuur: mandaat en openheid

Goed bestuur gaat in de kern om het op een juiste wijze nemen en implementeren van besluiten. Het gaat dan om situaties waarin een besluit wordt genomen namens een groep mensen (burgers, stakeholders, leden) die hun mandaat voor besluitvorming hebben gegeven aan de bestuurder. Het mandaat staat dus centraal. Een ondernemer die met een eigen vermogen een zaak is begonnen, kan besluiten wat hij of zij wil. Hij is alleen aan zichzelf verantwoording schuldig. Er is geen maatschappelijk belang, alleen een persoonlijk belang. Of sprake is van goed of slecht bestuur is voor niemand relevant. Handelt een bestuurder namens stakeholders of leden, dan kan het vertrouwen in hem of haar nog zo groot zijn, hij heeft impliciet minder autonomie dan in de situatie waarin geen sprake was van een mandaat. Wanneer sprake is van weerstand tegen richtlijnen van goed bestuur, hangt dit veelal samen met het niet ten volle erkennen of aanvaarden van het mandaat. De bestuurders waren gewend op een autonome wijze tot besluiten te komen en ervaren de ‘code’ als een min of meer onterechte beperking. Een ander obstakel is er voor bestuurders die gewend zijn op een relatief passieve en besloten wijze te besturen. Hier zijn het de toenemende mondigheid en het in het algemeen communicatiever en assertiever worden van de samenleving die een einde eisen aan de ‘old school’ wijze van bestuur. Mandaat vereist immers openheid. In veel situaties zal inzicht in deze dynamieken van goed bestuur de sleutel zijn tot het doorbreken van impasses. Met dit inzicht als vertrekpunt zal in het tweede deel van dit artikel (in de volgende editie van Coaching) ingegaan worden op de toepassing van elementen van goed bestuur in de praktijk van alledag. Niet alleen voor topbestuurders, maar voor iedereen die professioneel handelt vanuit een mandaat: de manager van een gesubsidieerd project, de ambtenaar en het bestuurslid van een vereniging of stichting.

Dimensie IV

Dimensie I

Accountable

Effectief en efficiënt

Responsief

Transparant

goed bestuur

Billijk en inclusief

Dimensie III

Participatief

Volgt het recht Consensus georiënteerd

Dimensie II Fig. 2

dimensie wrr

elementen un esCap

omschrijving

I Democratie

Accountable, transparant, participatief

De mate waarin het bestuur weet wat er leeft in de maatschappij of organisatie en

Fig. 1

laat zien wat het daarmee doet. Hoe is vorm gegeven aan participatie, publieke rekenschap, verantwoordelijkheid en de organisatie van reflectie en deliberatie. II Wet en recht

Volgt het recht

De mate waarin het bestuur de beslissingen en maatregelen neemt die het mag nemen en die in overeenstemming zijn met geldende weten regelgeving (rechtvaardig, rechtmatig en integer). De mate waarin het bestuur ervoor zorgt dat het zelf en de organisatie zich behoorlijk gedragen in contacten met de maatschappij.

III Gemeenschappelijkheid

Consensus georiënteerd, billijk,

De mate waarin het bestuur bereid is zich regelmatig en ruimhartig jegens de

responsief en participatief

omgeving te verantwoorden, laat zien dat het weet wat er leeft in de maatschappij en wat het daarmee doet. Hierbij wordt aangesloten bij gedeelde waarden.

IV Uitvoering

Effectief en efficiënt

De mate waarin het bestuur de prestaties en die van de organisatie verbetert en de weerslag hiervan op de inrichting van de organisatie. Aandacht voor kwaliteit en doelmatigheid en het voorzien in een maatschappelijke vraag, inclusief handelings- en leervermogen (de klassieke invulling van goed bestuur)

Coaching 4 - 2012

| 9

Corporate & commercial Construction Labour Banking & ďŹ nancial Administrative

law law law law law www.sms-advocaten.com

10 | Coaching 4 - 2012

THEMA Tekst Mirjam Boers

Betaalcheques op Curaçao: een trouwe gewoonte? Ondanks vele alternatieven blijft de betaalcheque een veelgebruikt betaalmiddel. Waarom is dat eigenlijk? Navraag bij verschillende organisaties en experts geeft een eenduidig beeld. Curaçaoënaars hechten veel waarde aan gewoonten. Zo is ook het betalen met een cheque een beetje cultuur geworden, iets dat niet snel uit ons straatbeeld zal verdwijnen. Curaçao volgde ooit bij de introductie van cheques het Amerikaanse systeem. Ook in de VS worden deze nog veelvuldig gebruikt, hoewel de afhandeling iets moderner is. Stop bijvoorbeeld een cheque in een ATM van de Bank of America en het geld staat meteen op je rekening. In Nederland is de betaalcheque omstreeks 2000 uit het betalingsverkeer verdwenen, nadat betalingen met giropas en pincode algemeen gebruikelijk werden.

Een gewoonte geworden

Betalen met cheques is voor veel mensen de normaalste zaak van de wereld. Iets wat ooit begon als een papieren bewijs van een tegoed bij de bank, is voor velen een

gewoonte geworden. ‘Uiteindelijk moeten we van de cheque af, want het geeft te veel rompslomp; voor klanten, voor banken, voor iedereen.’ Dat stelt Stephen Capella, managing director van de Girobank. ‘Tegenwoordig maken veel klanten gebruik van een pinpas, online banking en mobile banking, daardoor zie je het gebruik van cheques afnemen. In Nederland is het fenomeen betaalkaarten al afgeschaft en binnenkort volgt ook Bonaire, weliswaar voor personen, niet voor bedrijven.’ Je weet dat over drie dagen je salaris wordt gestort, dus dan kun je vandaag best dat jurkje kopen of je winkelwagen vullen met boodschappen. Dat wordt door klanten gezien als hèt voordeel van de cheque. Ondernemers Coaching 4 - 2012

| 11

THEMA

bEtaaLChEQuEs op CuraÇao

‘Het fenomeen “even een cheque uitschrijven” hoort bij de cultuur van het eiland’ brengen de betaalcheques tenslotte pas de volgende dag of na een aantal dagen naar de bank. Dit wordt onterecht als een voordeel gezien, want op dat moment heeft de klant immers een ongedekte cheque uitgeschreven. Laat je een huis bouwen of heb je aannemers over de vloer voor de nieuwe keuken? Dan is een cheque uitschrijven ideaal. Je hebt geen grote geldbedragen in huis en de ontvanger kan meteen naar de bank om het geld te innen.

pinnen bij de truk’i pan

Maar hoe vaak hoor je geen gezucht als er iemand in een rij zijn chequeboek pakt en het geheel, in alle rust, gaat invullen? Daarbij is het een feit dat als jouw chequeboek wordt gestolen, er aangifte gedaan moet worden bij de politie. Bij een bankpas is dat niet nodig, die kan worden geblokkeerd. Voor bedrijven blijft het een risico om cheques aan te nemen. Zijn ze wel gedekt? ‘Dat is de reden dat sommige ondernemers ze niet meer accepteren’, vervolgt Capello. ‘Bijna alle benzinestations weigeren cheques, omdat het te vaak is fout gegaan. Ik zag pas

ADVERTENTIE

1 | Coaching 4 - 2012

een truk’i pan met een pinapparaat, een mooi preventief middel tegen overvallen en tevens handig voor iedereen. De slogan ‘klein bedrag, pinnen mag’ leidde in Nederland tot een groot succes in het pingedrag van de consument, maar er valt bij ons nog een behoorlijke slag te slaan’, aldus Stephen.

Flexibel met betalingswensen

Ook bij Insel Air wordt veel met cheques gewerkt. ‘Wij hebben de mogelijkheid om onze leveranciers middels cheque of een overboeking te betalen, en we nemen ook cheques aan’, vertelt Lidushka Carolie, assistent financial officer. ‘Wij betalen met cheques omdat verschillende van onze leveranciers dit eisen; van sommigen zijn de bankgegevens niet eens aangegeven. Wij zijn flexibel met de betalingswensen van onze klanten. Sommige klanten staan debet bij hun bank en hebben daarom liever een cheque. Voor een bedrijf is het betalen met een cheque goedkoper, omdat er minder bankkosten worden gemaakt. In zoverre betekent het geen extra papierwerk, omdat dezelfde procedure wordt gevolgd als bij een betaling middels een overboeking. Tenzij te laat wordt verzilverd; dat geeft wel extra werk. Het fenomeen ‘even een

cheque uitschrijven’ hoort bij de cultuur van het eiland. Misschien zal het betalen via cheques in de toekomst minder worden, maar ik denk niet dat het helemaal zal worden afgeschaft.’

niet altijd geaccepteerd

‘Telecuracao, Western Union, Heineken en Distribier betalen nog met cheques, en ze zijn niet de enige bedrijven’, vertelt Sammy Mourillon, die als interim Finance Manager veel bedrijfsadministraties op ons eiland kent. ‘Op Curaçao wordt de betaalcheque nog volop ingezet. De cheque ontstond ooit als service van de bank en is voor veel mensen en bedrijven nog steeds een ideale betaalmogelijkheid. Met name omdat je geen cash op zak hoeft te hebben en er grote bedragen mee kunt afrekenen. Dat kan met pinnen niet. Aan de andere kant is het voor de ontvanger van de cheque altijd een risico of de betaalcheque wel gedekt is. Bij BAB bijvoorbeeld hoef je na één keer inleveren van een ongedekte cheque niet meer aan te komen met je chequeboek’, weet Sammy. ‘Er zijn veel bedrijven die de handelingen omtrent een cheque een last vinden en die aanzienlijk proberen te minimaliseren, maar

nog lang niet iedereen. De vraag of de cheque iets later verwerkt kan worden, omdat er dan wel geld op de rekening staat, blijkt voor velen een van de grootste voordelen. Daar staat tegenover dat cheques, op naam van een bedrijf, pas na drie dagen worden verwerkt. Waarom moet dat zolang duren, zelfs als het om rekeningen gaat van dezelfde bank? Online banking is een goede uitkomst, maar is voor ouderen vaak te ingewikkeld. Pinnen kost geld, zelfs bij je eigen bank. De cheque blijkt een goedkope, eenvoudige betaalmethode. Helaas komt het nog wel te vaak voor dat de cheque bewust ongedekt wordt gebruikt en dat is natuurlijk heel kwalijk.’

meer door ouderen gebruikt

Mourillon vervolgt: ‘Curaçao is een eiland van tradities en cultuur. Zo is de cheque een werkroutine en gewoonte geworden. Mensen zijn er aan gewend en mijn inziens is het een verantwoordelijkheid die ze niet uit handen willen geven. Waarschijnlijk bestaat de cheque over een paar jaren niet meer, omdat je merkt dat het meer door ouderen wordt gebruikt dan door jongeren. De jeugd gebruikt liever het online banking systeem of zelfs hun mobiel’.

ADVERTENTIE

Zorgeloos wonen, met RSA. Verzeker uw woning en uw waardevolle spullen tegen de ½RERGMtPI KIZSPKIR ZER SRHIV QIIV [EXIVWGLEHI HMIJWXEP SJ FVERH 7PYMX RY IIR ZIV^IOIVMRK EJ FMN 67% ZSSV HI FIWXI TVSHYOXIR ST HI QEVOX

SuperCover ,SQI'SZIV Of EasyCover Veel woonplezier! Meer weten? Vraag uw broker of kom langs bij één van onze kantoren op Curaçao, Aruba en Bonaire. RSA Curaçao RSA Aruba RSA Bonaire

Kaya Flamboyan 7 L.G. Smith Boulevard 124 Kaya Gobernador Debrot

Tel.: (+5999) 767 4444) Tel.: (+297) 583 0668 Tel.: (+599) 717 2080

www.rsa.an Coaching 4 - 2012

| 1

THEMA

Gunnen en delen: over de kracht van free publicity

Verslag van een workshop van fondsenwerfster Esther Jacobs Maar liefst 16 miljoen euro haalde Esther jacobs op na de invoering van de euro in Nederland, met haar sympathieke ‘Coins for Care’ actie. haar ongebruikelijke aanpak werd haar niet altijd in dank afgenomen, maar ze zette door. ruim tien jaar later geeft de getalenteerde fondsenwerfster, schrijfster, motivational speaker en social media-kenner workshops over hoe je free publicity genereert voor je product, idee of bedrijf. Coaching Magazine was erbij.

ADVERTENTIE

Jacobs leeft niet langs gebaande paden. In haar boeken ‘Wat is jouw excuus?’ en ‘Wat is jouw droom?’ veegt ze alle gebruikelijke excuses om niet je dromen na te jagen van tafel en voorziet ze lezers van talrijke creatieve ideeën om het juist wel te doen. Haar workshops vinden niet plaats in saaie hotelzaaltjes en er komen geen PowerPoint-presentaties aan te pas. Met veertien deelnemers zitten we aan de keukentafel bij Jacobs thuis; achter ons het Spaanse Water, vóór ons koekjes en thee. En hoewel Jacobs vier uur lang met iedereen meedenkt en een grote hoeveelheid praktische free publicity tips over ons uitstort, is haar persoonlijke verhaal de rode draad binnen de workshop. Een inspirerend verhaal over diepe teleurstellingen en grote successen, waar iedereen wel iets van zichzelf in herkent.

tip 1 > wees creatief

De deelnemers van de workshop vandaag zijn lokale ondernemers of ondernemende professionals met een achtergrond in marketing, hospitality, ICT en design. Er zijn ook een bedrijfscoach, Bed & Breakfast-eigenaar, apotheker en huwelijks-mediator bij. Allen worstelen met de vraag: Hoe vestig je op een betaalbare en effectieve wijze aandacht op je idee, product of bedrijf ? En hoe betrek je hier, naast traditionele mediavormen, ook het groeiend aantal social media-kanalen bij? Mond-totmond reclame en mooie referenties zijn volgens Jacobs de beste free publicity die je kunt krijgen en ze komt meteen met een tip. ‘Maak het leuk, lonend en eenvoudig voor jouw klanten om jou van goede PR te voorzien. Loof bijvoorbeeld als B&B of hotel dagelijks een gratis cocktail uit aan de gast met de leukste tweet of aan de gast die de mooiste vakantiefoto’s op Facebook plaatst. Zorg daarnaast voor gratis wifi en een iPad in de buurt, zodat positieve feedback direct op Zoover gezet kan worden en voilà, je hebt in korte tijd een golf aan positieve PR.’ Zelf belt Jacobs na een workshop altijd met de deelne-

1 | Coaching 4 - 2012

Tekst Maya Mathias

mers om te kijken wat ze concreet in gang hebben gezet. Klanten ervaren dat als nazorg en betrokkenheid en zijn gul met waardevolle feedback. Jacobs noteert hun citaten over het behaalde resultaat, mailt die nog even ter controle aan de klanten en plaatst de quotes vervolgens op haar site. Zo hoeven tevreden klanten nauwelijks iets te doen, terwijl Jacobs’ lijst van referenties groeit.

‘Met gunnen, delen en weggeven creëer je gratis publiciteit en laat je mensen wennen aan wie je bent en wat je doet.’ ADVERTENTIE

Tip 2 > Vind je eigen stem

‘You have to be out there’, adviseert Jacobs, doelend op internet en social media. ‘Zorg dat je met eigen informatie, beeldmateriaal, artikelen, blogs en referenties vindbaar bent. Niet alleen via je website, maar ook via Twitter, Facebook en LinkedIn. Verzamel al die informatie op één centrale plek, bijvoorbeeld via een handig en betaalbaar Wordpress-account. Dat is prettig voor klanten, socialmedia-volgers, maar ook voor de pers. Bedenk goed wat jou uniek maakt en laat die expertise zien. Deel je goede en minder goede ervaringen en wat je daarvan hebt geleerd. Transparantie en openheid horen bij deze tijd. Het maakt dat je als persoon of bedrijf authentiek en betrouwbaar overkomt.’ Jacobs vervolgt: ‘Geef je kennis weg in de vorm van tips en vind je eigen stem. Wanneer jij zichtbaar kundig bent en jouw kennis en adviezen deelt, volgt betaald werk vanzelf.’ Jacobs heeft dat in de praktijk zelf ervaren. Met gunnen, delen en weggeven creëer je free publicity en laat je mensen wennen aan wie je bent, wat je doet en hoe je het doet. Het zijn volgens Jacobs de nieuwe verkoop- en marketinginstrumenten van deze tijd. Je doelCoaching 4 - 2012

| 15

THEMA

GuNNEN EN DELEN

groep zoekt jou en niet andersom, maar dan moet er wel een duidelijke toegevoegde waarde zijn.

tip 3 > deel je verhaal

MEER ONLINE

Natuurlijk is het lastig om in beeld te komen bij pers en publiek, zeker als je nog weinig bekendheid en middelen hebt. Mensen geven het liefst hun vertrouwen en geld aan iets dat zich al bewezen heeft. Jacobsâ&#x20AC;&#x2122; Coins for Care was een sympathiek idee op een uniek moment; het inza-

melen van de munten die door de invoering van de euro overbodig waren geworden. De opbrengst werd onder goede doelen verdeeld. â&#x20AC;&#x2DC;Een mooi plan, maar ik had geen geld, geen kennis, geen bekendheid en geen netwerk om op terug te vallen. Ik was the girl next door en de gevestigde organisaties hadden geen vertrouwen in mij. Maar ik had een verhaal. Dat ben ik gaan delen met iedereen die er voor open stond. Mensen hoorden me aan, gaven me advies en verwezen me door. Zo is niet alleen mijn

ADVERTENTIES

| Coaching 4 - 2012 16 BALANCE_adv_coaching_19x6,5cm.indd

9/10/12 8:55 AM

Esther Jacobs

‘Maak je boodschap spannend en veelzijdig en zorg dat je daarvoor steeds en verschillende momenten, kanalen, tijden en invalshoeken kiest.’

idee gaan groeien, maar ook mijn expertise en netwerk daar om heen.’ ‘Toen ik in de komkommertijd toevallig geïnterviewd werd omdat er niemand anders was en ik daarna op televisie kwam, had ik mijn elevator pitch al klaar. Mijn verhaal had ik al zo vaak verteld, dat ik in dertig seconden precies kon uitleggen wat ik voor ogen had. Opeens bleek ik de ideale gast voor radio en tv. Mijn nieuwkomersimago pakte in mijn voordeel uit. Ik vertelde mijn verhaal daarna wel honderd keer, maar steeds vanuit een ander perspectief. Zo hield ik het interessant. De gevestigde ‘goede doelen orde’ vond mijn aanpak en mijn intentie om de actie op te zetten zonder kosten te maken behoorlijk bedreigend. Dat zorgde voor tegenwind. Op die momenten moet je doorzetten en blijven geloven in je idee, zeker als dat tot innovatie, meer kwaliteit en lagere kosten leidt.’ Omdat Jacobs nauwelijks geld had, ging ze bewust op zoek naar barter deals (slim ruilen, red). ‘Bedrijven geven expertise en producten veel makkelijker weg dan geld. Het zorgt ook voor minder administratief gedoe.’ Zo werden onder meer persfotografie, stukken rioolbuis om de muntjes in te zamelen, een logo en stickers geregeld.

tip 4 > maak het spannend

Curaçao is relatief klein en lokaal nieuws is schaars. Daar ligt volgens Jacobs een grote kans op gratis publiciteit. Jacobs: ‘Maak je boodschap spannend en veelzijdig en zorg dat je daarvoor steeds verschillende momenten, kanalen, tijden en invalshoeken kiest. Dan wordt het snel opgepakt. Wees kort en bondig in je teksten en geef ze een meerwaarde mee. Gooi er altijd een persoonlijk sausje overheen met humor, een sprekend voorbeeld, plaatje

of quote waardoor het sneller wordt gedeeld. Als restaurant kun je bijvoorbeeld adverteren met een nieuwe kaart. Je kunt ook tweeten dat de directie van de grootste bank op dit moment geniet van de lekkere pompoensoep op jouw nieuwe menukaart. Plaats het recept van die soep op een veel bezochte website over vegetarisch koken en plaats ook een foto van een juichend stel dat net bij jouw restaurant een gratis dagschotel heeft gewonnen. Om blijvend en breed free publicity te genereren moet je creatief zijn met het in beeld brengen van je product.’ Maar waar vind je in hemelsnaam de tijd, wil iedereen weten, voor deze niet aflatende boodschappenstroom? Ook daarop weet Jacobs raad. ‘Vertellen over wat je bezighoudt is geen extra taak erbij. Dat doe je in de flow, terwijl je aan het werk bent, mensen ontmoet en zaken voorbereidt.’ Communiceren is volgens de schrijfster veel meer een organisch proces dan voorheen. Met slimme softwareprogramma’s zoals www.hootsuite.com kun je zelfs vooraf een scala aan kleine berichtjes programmeren die op bepaalde tijden via verschillende kanalen vanuit een centraal punt de ether in worden gestuurd. Ben je interessant genoeg, dan word je vanzelf gevonden en gevolgd.

tip 5 > geniet ervan

‘Voor jongere generaties is het straks heel gewoon dat werk en privé moeiteloos in elkaar overlopen. Het is vanzelfsprekend aan het worden om kennis, producten en nieuws met elkaar te delen. Dat biedt ondernemers en professionals allerlei kansen voor gratis publiciteit, mits je er plezier in hebt, authentiek en creatief blijft en er daadwerkelijk voor openstaat’, aldus Jacobs.

ADVERTENTIE

Coaching 4 - 2012

| 1

RUBRIEK

18 | Coaching 4 - 2012

Tekst Oscar van Dam Beeld Marika Ringnalda

In gesprek met ... Leo Rigaud, managing director SFT Bank

Leopold (Leo) Rigaud is al jaren hét gezicht van de SFT Bank. Hij werkt er sinds 1997. Sinds 2001 is hij één van de twee managing directors. Rigaud studeerde begin jaren tachtig een jaar aan de Universiteit van de Nederlandse Antillen en ging daarna naar de Erasmus Universiteit in Rotterdam. In 1988 studeerde hij af om terug te keren naar zijn geboorte-eiland Curaçao.

Nuchter en easy going Hoe begint uw dag? ‘Behalve directeur ben ik ook manager van de kredietafdeling. Elke ochtend bespreek ik met de afdeling de lopende zaken. We bekijken alles wat er speelt en controleren afspraken. Het is maar een korte meeting. Eén keer per week zitten we uitgebreider bij elkaar. Verder heb ik wekelijks contact met alle managers, spreek ik klanten regelmatig en overleg ik veel met mijn mededirecteur Mayra Thiel. Ik heb veel vergaderingen. Maar het is niet zoals een dokterspost waar continue afspraken nagelopen moeten worden. Gelukkig niet. Wel heb ik er bewust voor gekozen mijn werk over zes dagen te verdelen, zodat ik een paar keer per week voor zessen kan stoppen en voor het donker kan gaan zwemmen. Zaterdag is echter gewoon een werkdag voor mij.’ Wat voor type manager bent u? Zit u dicht op de huid van uw personeel? ‘Na mijn studie kwam ik in 1988 terug op Curaçao. In de afgelopen 24 jaar heb ik altijd leiding gegeven. Ik ben er inmiddels achter

dat van de wijze waarop je leiding geeft voor 75 procent afhankelijk is van je karakter. De rest kun je een beetje bijschaven.’ Hoe heeft u zich dat in de praktijk eigen gemaakt? ‘Bij mijn eerste baan bij Curinde groeide ik langzaam in mijn functie. Van onderop werd ik na zeven jaar adjunct-directeur. Op een geleidelijke manier. Ik had relatief weinig verantwoordelijkheden en beheerste mijn werk goed. Bij SFT werd ik aangenomen om in korte tijd directeur te worden. Dat zorgde voor een totaal andere situatie. Er was niets geleidelijks meer aan. Het was puur een uitdaging. Ik moest het bankvak in de vingers krijgen, kwam in een organisatie terecht met circa zestig medewerkers die beter op de hoogte waren van het reilen en zeilen bij een bank dan ik. Het was intensief. Alleen al in het eerste jaar volgde ik zeven cursussen en opleidingen. Als ik terugkijk, waren dat echt spannende jaren.’ Coaching 4 - 2012

| 19

RUBRIEK In gesprek met Leo Rigaud

‘Het eerste jaar bij de SFT Bank was vooral een studiejaar. Maar naarmate de verantwoordelijkheid toenam – ik was er gekomen voor een belangrijke rol in het bedrijf – werd het werk intensiever.’ In nauw overleg met de commissarissen van de bank is de verdeling tussen de twee directeuren duidelijk: Mayra Thiel is verantwoordelijk voor de operations, finance en IT van het bedrijf, Rigaud is verantwoordelijk voor de commerciële kant en de kredietafdeling en is ook het gezicht naar buiten. ‘Die verdeling past precies bij onze karakters, het is een natuurlijke verdeling waar ik heel blij mee ben.’

gewoon niet dat iedereen continue in spanning rondloopt. Humor is daarbij belangrijk. Vergaderingen moeten volgens mij bijvoorbeeld niet alleen maar efficiënt, maar ook leuk zijn. Ik let er op dat de mensen het prettig hebben op hun werk.’

Maar hoe geeft u leiding? Had u een strategie daarvoor toen u bij de bank begon? ‘Ik ging nadenken over mijn managementstijl. Dat had ik nooit eerder gedaan. Ik keek veel naar andere managers en observeerde een stijl die ik later de ‘oud-Curaçaose managementstijl’ ben gaan noemen. Die is vooral emotioneel. Soms scheld je je personeel uit, dan ben je weer heel lief en charming. Een heel aanwezige stijl, die je vooral bij oudere managers zag. Voor mij werkt het echter niet.’

Hoe gaat het met de bank? Het gaat goed, ook met het personeel. Gelukkig hebben we enig verloop, dat is gezond. Het liefst nemen we jonge mensen, twintigers, aan, zodat zij goed binnen het bedrijf

Waarom niet? ‘De stijl past gewoon niet bij mijn karakter. Ik word zelden boos, daarnaast ben ik heel nuchter, in de zin van niet emotioneel. Dankzij cursussen en gesprekken met andere managers ben ik meer tot een stijl gekomen die bij mij past. Ik ben van nature easy going. Dat betekent dat ik bijvoorbeeld niet snel kritiek lever en tegelijkertijd rationeel, beheerst ben. Zo zit ik in elkaar. Wat ik wel heb geleerd is dat ik duidelijk moet zijn. Om een goede manager te zijn, moet ik wat dingen van mijn karakter bijstellen en is het nodig een bepaalde hardheid op te brengen. Niet om mensen uit te kafferen, maar wel om het te laten weten als ik ontevreden ben. Als we een evaluatie hebben, moet ik de zaken duidelijk stellen. Sommige mensen hebben in eerdere functies ervaren dat zolang een baas niet heel hard schreeuwt, het niet zo heel erg is. Dat gaat bij mij toch anders.’ Werkt die stijl? ‘Mijn stijl werkt, alleen moeten mensen er soms aan wennen dat ze niet uitgescholden worden als ze iets verkeerds doen. Je kunt natuurlijk ook op een andere manier mensen helpen om fouten in de toekomst te voorkomen. Ik wil

ADVERTENTIE

20 | Coaching 4 - 2012

En daarbuiten. Hoe belangrijk zijn de klantcontacten? ‘Heel belangrijk. SFT is een upscale bank met persoonlijke relaties met onze klanten, we hebben volledige focus op ons eigen publiek. In die zin zijn we first and foremost een zakenbank. Zo is ook ons beleid.’

‘De wijze waarop je leiding geeft is voor 75 procent afhankelijk van je karakter’ kunnen ontwikkelen en we tegelijkertijd een goede verdeling van leeftijd houden. Verder blijkt in de praktijk dat mensen als ze goed worden begeleid, flink kunnen doorgroeien in een bank. ‘Voor ons is continuïteit heel belangrijk, dus uiteindelijk moeten er genoeg mensen zijn die in alle functies terecht kunnen.’ Ook uw functie? ‘Ik ben nu vijftig jaar en werk vijftien jaar voor het bedrijf. Ik zeg niet dat ik nooit aan een nieuwe uitdaging begin. Je moet ook niet bang zijn uiteindelijk je plaats over te laten aan een jongere, talentvolle opvolger. Daar moet je voor open staan. Ik vind het een onbegrijpelijke strategie als mensen denken dat ze onmisbaar zijn en niemand in de buurt willen hebben die hen kan opvolgen.’

Vanwaar uw maatschappelijke betrokkenheid, bijvoorbeeld voor de Vereniging Bedrijfsleven CuraĂ§ao? Is dat nodig voor een bankdirecteur? â&#x20AC;&#x2DC;Vanaf het moment dat ik in 1988, na mijn studie in Nederland, terug kwam op CuraĂ§ao ben ik betrokken bij Kousa Komun. Daarna raakte in betrokken bij de PAR en inmiddels ben ik lid van veel organisaties. Ik werd gegrepen door het boek â&#x20AC;&#x2DC;Geniale Anarchieâ&#x20AC;&#x2122; van Boeli van Leeuwen dat uitkwam rond eind jaren tachtig. Hij zegt daarin dat CuraĂ§ao al vele jaren op de rand van de afgrond balanceert. Eerst vond ik dat gewoon leuk gevonden, mooi gezegd. Later besefte ik dat het klopt. We balanceren en moeten zorgen dat we niet in de afgrond vallen. Daarbij telt iedere bijdrage. Ik beschouw het als mijn taak om de samenleving de juiste kant op te roeien. We mogen niet de verkeerde kant uitgaan en zodra ik het gevoel heb dat een stroming daarmee bezig is, kom ik in opstand.â&#x20AC;&#x2122; Speelt die betrokkenheid ook een rol in uw werk als bankdirecteur? â&#x20AC;&#x2DC;Op het werk spreek ik daar zelden over, slechts met collegaâ&#x20AC;&#x2122;s waar ik heel intensief mee omga. Ik geef ook geen stemadvies aan het personeel, maar tijdens het referendum in 2009 over onze staatkundige toekomst heb ik wel gezegd dat als â&#x20AC;&#x2DC;noâ&#x20AC;&#x2122; wint we als bedrijf de toekomst heel donker in zien. Dat was het uiten van mijn bezorgdheid.

Ik wil blijven roeien, de goede kant uit. Maar ik neem het niet mee in mijn werk. Als bankdirecteur moet ik de bank leiden. Aan de andere kant geef ik om CuraĂ§ao en wil ik dat we verantwoordelijk met onze toekomst omgaan.â&#x20AC;&#x2122; Is uw beeld van de samenleving veranderd? â&#x20AC;&#x2DC;Toen ik in de jaren tachtig aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam studeerde was het de tijd van Reaganism en Thatcherism, van forse ingrepen, harde woorden. Weinig overheidsbemoeienis en veel vrije markt, daar kon ik me toen als student wel in vinden. Maar inmiddels ben ik wijzer. De waarheid ligt in het midden. Zaken als ziektekosten en pensioenen zijn belangrijk voor de kwaliteit van leven in een samenleving. Zeker op CuraĂ§ao.â&#x20AC;&#x2122; Het gaat er volgens Rigaud om dat het niet zo kan zijn dat een deel van de samenleving het goed heeft en de rest achterblijft. â&#x20AC;&#x2DC;Ik wil nu niet het socialisme prediken, zeker niet, maar zorg voor elkaar, zorg voor een eerlijke verdeling vind ik heel belangrijk. Voor mijn gevoel is het bestrijden van armoede op CuraĂ§ao echt een hoofdzaak. Als samenleving moeten we zorgen dat zo veel mogelijk mensen werk hebben, dat ze degelijk worden betaald en een pensioen kunnen opbouwen. Dat noem ik verantwoordelijkheid nemen voor de toekomst. Samen met onderwijs zijn dat heel belangrijke zaken voor een land waar we met zâ&#x20AC;&#x2122;n allen aan moeten werken.â&#x20AC;&#x2122;

ea uw L se

Naf

1.270

el!

Nu van af

Bij elke nieuwe bestelling ontvangt u kado:

ADVERTENTIE

s &UN -ILES BIJ EEN CONTRACT VAN MAANDEN s &UN -ILES BIJ EEN CONTRACT VAN MAANDEN 0RIJZEN ZIJN INCL NORMAAL ONDERHOUD VERVANGENDE AUTO WEGENBELASTING VERZEKERING !LL 2ISK $EKKING 7 ! TOT .AF EN (ELP !L ONZE STANDAARD PRIJZEN ZIJN EXCL / " EN O B V MAANDEN EN KILOMETER PER JAAR

Lease een Hyundai Tucson 2012 $EZE AANBIEDING IS GELDIG BIJ VERMELDING VAN DEZE ADVERTENTIE EN VOOR ALLE NIEUW AFGESLOTEN CONTRACTEN TOT EN MET DEC

& $ 2OOSEVELTWEG 7ILLEMSTAD #URAÂ˝AO 4ELNR &AXNR WEBSITE WWW AUTOLEASECURACAO COM %MAIL AUTOLEASE BUDGETCURACAO COM

7IJ LEASEN OOK AUTO S VIA 'ARAGE #ORDIA Coaching 4 - 2012

| 1

THEMA

TERUGBLIK

Betere balans overheerst In de afgelopen vier reguliere edities van Coaching hebben we de verhalen gehoord van professionals die terugkeerden naar Curaçao. sinuhe oomen, jason obispo, jairo Duzant, Marjorie placencio, Gilbert keller, tini samsonLasten, Valerie Gomez-trappenberg en sueena Francisco vertelden over hun tijd in het buitenland en hoe zij de remigratie hebben ervaren. In deze laatste aflevering een aantal observaties, cijfers en voorzichtige conclusies. observaties

‘Kennissen blijken een stuk effectiever dan de kennis die je in- en meebrengt’

| Coaching 4 - 2012

Wanneer we de verhalen naast elkaar zetten, valt op dat iedereen blij is weer terug te zijn. Niemand betreurt de keus om terug te komen naar het eiland. Wat vooral gewaardeerd wordt, is de betere balans tussen werk en privé: minder rennen en meer genieten. Iedereen geeft het leven op Curaçao een dikke voldoende. Alle geïnterviewden speelden al enige tijd met de gedachte om terug te komen. Wat opvalt, is dat een kleine crisis het makkelijker maakt de knoop door te hakken. Het verblijf in het buitenland wordt door allemaal als een leerzame en rijke periode omschreven. Het heeft ze niet alleen kennis opgeleverd (al dan niet in de vorm van een diploma), maar ook een berg aan ervaringen en culturele flexibiliteit. Het vertrek viel de meesten zwaar en bij terugkeer bleek ook het leven op Curaçao veranderd te zijn. De terugkeer wordt door sommigen zelfs omschreven als een hernieuwde kennismaking. Van de acht remigranten zijn er twee een eigen bedrijf begonnen. De anderen zijn in dienst getreden van uiteenlopende organisaties. Het vinden van een baan was minder simpel dan gedacht: veel organisaties lijken huiverig om nieuwe medewerkers van ver te halen. Eenmaal op het eiland en met de juiste contacten, gaat het aanmerkelijk makkelijker. Kennissen blijken een stuk effectiever dan de

kennis die je in- en meebrengt. Hoewel het voor de meesten niet het primaire doel is, willen ze graag bijdragen aan de verdere ontwikkeling van het eiland. Ze zien hun kennis en ervaring als waardevol en vrijwel iedereen zet zich naast het werk ook in voor een sociaal-maatschappelijk doel. Allemaal (h)erkennen dat hun verblijf in het buitenland hun mindset heeft veranderd en zien dat dit voor spanningen kan zorgen, bijvoorbeeld in de omgang met collega’s en vrienden.

Cijfers

Wanneer naar de cijfers over de afgelopen tien jaar wordt gekeken, zien we dat aan het eind van de twintigste eeuw sprake was van een grote uittocht, maar dat hier in 2003 verandering in komt. Tussen 2004 en 2007 is sprake van een remigratie-overschot, vanaf 2008 is er weer een vertrekoverschot en dit jaar is er volgens recente cijfers van het CBS weer een remigratie-overschot. De verschillen tussen vertrek en terugkeer zijn in ieder geval niet meer zo groot als voor 2003. De economieën van Nederland en Curaçao laten vanaf 2002 een vergelijkbare ontwikkeling zien wanneer gekeken wordt naar de ontwikkeling van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Wanneer gekeken wordt naar de relatie tussen de ontwikkeling van het BBP en de migratiecijfers, valt het op dat ondanks dat de groei van de Nederlandse economie vanaf 2007 terugloopt – en in 2009 krimpt met 3,5% – er in die jaren wel meer mensen naar Nederland vertrekken. Het aantal studenten dat met een beurs naar Nederland vertrekt, ligt tussen de 300 en 400 studenten, mede als gevolg van een daling van het aantal geslaagden. Vanaf 2010 zakte het aantal tot ruim onder de 300 en nam het aantal studenten telkens iets af, maar dit jaar zijn er weer meer studenten vertrokken (297). Naast de bursalen die via Stichting Studie Financiering (SSC) naar Nederland gaan, is er ook een groep die op eigen gelegenheid (de ‘free movers’) naar Nederland gaat om te studeren.

Tekst Michiel van der Veur Beeld rené bergsma

SINUHE OOMEN

JAIRO DUZANT

TINI SAMSON

O MARJORIE PLACENCI

GILBERT KELLER

VALERIE GOMEZ

SUEENA FRANCISCO

Bijzondere kenmerken er er ugke t n e g n a ncieri n i l f e i d (een dee n. St u ten om n re e ie d c n tu a s n r

fi voo leiding te or n lening ng is ee lgen van een op eze leningen vo ri ie c n a n o d n v fi t e t k ie e e e d h it tr Stu ers oor n. U kosten v ngsinstelling v dse opleidinge de kans op ri van) de n a ie ie Nederl voren d iefinanc De stud le, regionale als e factoren naar eden. a ri lo k v d lo n ïn l zowe kome die be met SSC ding van de stu k re p s e g on in de er na afr kelingen terugke smarkt zicht op ontwik oor een id e rb a v denten ag op de ldoende er 1) de vra ment is er onvo t, waardoor stu . Een manpow is rk eno r a a m m a m u s n tr id s g e a in Op dit rb p de a geen vra ijn belangrijke arkt en o r e te ft e la o r sm beh waa oek z g kiezen de arbeid ze te tonderz opleidin n arbeidsmark de behoefte op u e k ie d tu e g in juiste s e plannin icht te krijgen d n e inz te help ten om denten nde stu e m o k verblijf n aa en voor t algemeen rd a a . n rw voo r he make jken ove aan een raçao en d tot Cu gio studeren bli wordt gewerkt lwaarn ta fs a 2) de de re als vo ment n die in p dit mo kunnen dienen ooie bijStudente g te komen. O ie m d n e io E g ru nd. e re vaak eerder te pleidingen in d gen in Nederla huis zijn en er n o in a t id lijst me der ver v oor ople nigszins rnatief v t studenten min erugkeer kan e oopt. dig alte T a . d afl g stigin heid is verblijf komstig e is van vrije ve ergunning tot rak ev geen sp n zijn omdat d t jken nie ge kken, bli gspergedwon re jf rt li e v rb e rs gin ste et v hun ma ur van h hoger sla ale 3) de du die alleen voor , maar ook een on ti a rn n n te Studente er terug te kere ansluiting op in deren, is het erd iran de a alleen e en. Om nnen blijven ga raçao geaccred te kenn u u e C k g p te o ta n n n ce ge ge )opleidin ropleidin (vervolg dat de bachelo jk belangri en en blijven. ord teerd w

Het ministerie van Sociale Ontwikkeling, Arbeid en Welzijn, en in het bijzonder de Sector Arbeid, is belast met het toezicht op en het stimuleren van de arbeidsmarkt. De lokale arbeidsmarkt heeft een aantal bijzondere kenmerken: Tussen 2007 en 2009 is gewerkt aan een ‘labour force development plan’. Opvallend was de grote vraag van de arbeidsmarkt naar vakkundige ambachtslieden terwijl die niet worden afgeleverd door het onderwijs. Dit is vooral voor de zware industrie een reden om te kiezen voor buitenlandse arbeidskrachten. Naast gebrek aan specifieke kennis is in de afgelopen periode ook de mindset (motivatie en inzet) van lokale arbeidskrachten achteruit gegaan: werknemers zijn minder loyaal en minder gemotiveerd. Dit komt omdat het stelsel van sociale zekerheid, met momenteel ruim 5.800 onderstandtrekkers, te makkelijk toegankelijk is, onvoldoende prikkels biedt om te gaan werken en te veel ruimte laat om zwart bij te verdienen. De verhouding tussen werk en loon is vaak ongunstig, zeker voor studenten die in Europa of de Verenigde Staten gewend zijn geraakt aan een andere levensstandaard. Het loon staat onder druk, omdat veel ondernemers de hoge operationele kosten compenseren met lagere lonen, om zo toch nog een aanvaardbare winstmarge halen. In de retailsector staan tegenover dat lagere loon vaak ook onregelmatige werktijden en lange werkdagen. Werkgevers zijn, zolang ze niet zelf naar carrièredagen gaan, dikwijls slordig in de behandeling van sollicitanten: ze reageren laat of niet op brieven of kiezen in geval van buitenlandse werkgevers voor medewerkers van hun eigen nationaliteit. Hierdoor was in de afgelopen maanden de verhouding tussen remigranten die aan werk zijn geholpen en het aantal verstrekte tewerkstellingsvergunningen 1 op 10.

Coaching 4 - 2012

ADVERTENTIES

Colombiaweg 1 Tel 869 2107 / 868 0071 LQIR#KLSULQWLQJ FRP ZZZ KLSULQWLQJ FRP

USTED TR

RTS PA

YOUR

The beautiful fulﬁllment of an athletic vision.

VICE LEA

| Coaching 4 - 2012

.D\D -DFRE 3RVQHU 7HO )D[ ZZZ JDUDJHFRUGLD FRP

THEMA

ENkELtjE CuraÇao, EEN tEruGbLIk

Integraal beleid ontbreekt Het ministerie van Economische Ontwikkeling, en de sector Economische Ontwikkeling & Innovatie in het bijzonder, is belast met het mede opstellen van beleid en ontplooien van initiatieven die moeten bijdragen aan de vernieuwing van de Curaçaose economie. Belangrijk gemis is een integraal beleid. Terugkeer is immers het sluitstuk van een langer proces dat begint met het onderwijsaanbod hier op Curaçao. De studiekeuze vormt een belangrijke tussenstap in dit proces en de juiste voorbereiding is cruciaal. Hiermee is ook meteen zichtbaar waarom dit makkelijker is gezegd dan gedaan: het vergt samenwerking tussen de ministeries van Economische Ontwikkeling, Sociale Ontwikkeling, Arbeid en Welzijn en Onderwijs, Wetenschap, Cultuur en Sport. De wens om tot een dergelijk beleid te komen is er wel, maar het ontbreekt vooralsnog aan ervaring. Andere projecten hebben op dit moment bovendien een hogere prioriteit. Het ministerie subsidieert vier organisaties en initiatieven (zie hieronder) waarvan er twee zich richten op de verbetering van de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt en het faciliteren van studenten die willen terugkeren. De andere twee richten zich op het aan-

trekken en begeleiden van (young) professionals die zich als entrepreneur willen vestigen op Curaçao. Bijzondere aandacht wordt besteed aan mogelijke ondernemers van Curaçaose afkomst. Naast de instellingen en initiatieven die een subsidiebijdrage van de overheid ontvangen en de wens om te komen tot een integraal beleid, zijn er binnen en buiten het ministerie ook andere initiatieven die moeten bijdragen aan de ontwikkeling van een gezonde economie. Het nieuwe beleid gericht op het creëren en ondersteunen van ondernemers in het midden- en kleinbedrijf, zal volgend jaar worden uitgerold. Er wordt gekeken naar vormen waarin bijvoorbeeld het Curaçaohuis kan fungeren als centraal aanspreekpunt voor remigranten, in het bijzonder (young) professionals. En tot slot wordt gekeken naar manieren om kenniseconomie en innovatie te verankeren in de lokale economie. Het integrale beleid kan dan gezien worden als het sluitstuk dat de bestaande gefragmenteerde initiatieven in een breder kader plaatst en zichtbaar maakt voor de doelgroep. Uiteindelijk moeten we niet alleen zeggen dat onze studenten terug moeten komen, maar ze ook daadwerkelijk laten merken dat we ze niet vergeten wanneer ze eenmaal op het vliegtuig zijn gestapt, wat nu nog te vaak gebeurt.

Gesubsidieerde instellingen De volgende vier initiatieven worden door het ministerie van Economische Ontwikkeling gesubsidieerd.

Het kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven Curaçao (kbb) ontwikkelt en implementeert projecten en processen die moeten bijdragen aan een betere afstemming van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt op het onderwijs. Op dit moment wordt onderzoek gedaan naar de aansluiting tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt.

kennis voor Curaçao richt zich op het informeren van Curaçaose studenten in Nederland. De organisatie biedt hulp bij het vinden van een stageplek, het nemen van de remigratiebeslissing of het voorbereiden op een hernieuwde kennismaking met het eiland.

spin off Curaçao (spoC) is een programma in Nederland gericht op zowel

Curaçaose als Nederlandse (startende) ondernemers. Het doel is om ideeën en mogelijkheden voor nieuwe bedrijfsactiviteiten op Curaçao te verzamelen en vervolgens te koppelen aan (startende) ondernemers in Nederland die begeleid worden bij het opzetten en uitwerken van een eigen bedrijf op Curaçao.

de stichting intent richt zich ook op het begeleiden van potentiële zelfstandige

ondernemers met een migrantenachtergrond in Nederland bij het opzetten van een eigen bedrijf in het buitenland. De Stichting richt zich op een grote groep landen en werkt ook samen met lokale instellingen aldaar.

Overpeinzingen De Curaçaose arbeidsmarkt lijkt momenteel redelijk verzadigd, zeker voor hoger opgeleiden. Hoewel we de bursalen ieder jaar op het hart drukken terug te komen, liggen de banen niet voor het oprapen op het moment dat zij de stap daadwerkelijk willen zetten. Cijfers van de overheid laten zien dat er in de komende jaren heel veel mensen met pensioen gaan. Hiermee ontstaan wel vacatures, maar de vraag blijft of de remigranten voldoende ervaring hebben om die functies meteen te vervullen. Vanuit de noodzaak om de continuïteit van het bestuur te garanderen, zou het wenselijk zijn om niet alleen mensen te bewegen terug te komen, maar om ook een successieplan op te stellen voor belangrijke posities. Op deze manier kan de nieuwe instroom nog gekoppeld worden aan de bestaande ervaring. Dit zorgt niet alleen voor een soepele overdracht, maar kan remigranten ook de tijd geven om hun kennis en ervaring beter op de lokale situatie af te stemmen. Het uitvoeren van een manpower planning zal resulteren in een belangrijk instrument om inzicht te krijgen in de toekomstige behoefte op de arbeidsmarkt. Er ontstaat pas een mogelijkheid tot sturing wanneer de uitkomsten worden meegenomen bij het gericht financieren van gewenste studies. Dit kan via het toekennen van studiebeurzen – waardoor ook buitenlandse studies meegenomen kunnen worden – of via het financieren van opleidingsplaatsen bij lokale onderwijsinstellingen. Natuurlijk moet het studenten vrij blijven om de opleiding te kiezen die bij ze past en kunnen onderwijsinstellingen inspelen op de vraag naar opleidingen. Een goede manpowe rplanning kan er wel voor zorgen dat met name die opleidingen worden gefinancierd waarvan we weten dat ze aansluiten op de behoefte van de lokale arbeidsmarkt. Daarmee wordt de jaarlijkse oproep aan de bursalen om terug te keren omgezet in een concreet uitzicht op werk. Dit alles bewijst dat een integrale aanpak noodzakelijk is. Wanneer werk en opleiding van elkaar afhankelijk zijn, dan zou het beleid gericht op werk ook moeten aansluiten op het beleid gericht op onderwijs. Daarnaast is een goede informatievoorziening op alle gebieden die voor remigranten belangrijk zijn (zoals werk, huisvesting, kinderopvang, onderwijs, aflossing studieschuld in Nederland) cruciaal.

Coaching 4 - 2012

THEMA

Curaçaose bedrijven ontdekken Twitter en Facebook ADVERTENTIE

Of het nu gaat om een vermiste hond, de val van het kabinet of de start van een kortings actie, we houden elkaar op de hoogte door middel van social media. Hoewel er voorbeelden zijn van lokale organisaties die het medium goed benutten, zoals Curaçao Tourism Board met een bereik van meer dan 1500 mensen per maand, lijkt het Curaçaose bedrijfsleven Twitter minder ontdekt te hebben dan Facebook. Een kwestie van tijd, denken lokale socialmedia-deskundigen.

Statistieken onbekend Door de staatkundige veranderingen is het lastig te traceren hoeveel Facebookpagina’s en Twitteraccounts er op Curaçao worden bijgehouden. In de verschillende internationale statistieken over social media worden de Nederlandse Antillen en het land Curaçao door elkaar heen gebruikt, waardoor er geen goed beeld te krijgen is van het daadwerkelijke aantal gebruikers op ons eiland.

26 | Coaching 4 - 2012

Het grootste verschil tussen Twitter en Facebook heeft te maken met tijd. Twitter is vooral hier en nu (real-time). Snelle, actuele, korte berichten en dus ook snel wisselende inhoud. Activiteiten en reacties op een tweet (een bericht via Twitter, red) hebben in 92% van de gevallen plaats binnen een uur. Daarmee vergeleken is Facebook veel meer een voortkabbelend gesprek, de communicatie over en weer naar aanleiding van een bericht of post gaat vaak nog uren of zelfs dagen door. Een ander verschil is dat het bij Twitter minder gaat om het onderhouden van sociale vriendschappen en meer om het volgen van belangrijke of relevante onderwerpen, mensen en gesprekken. Twitter is vaak wat afstandelijker. Bij Facebook gaat het meer om het onderhouden van contacten met familie, vrienden en mensen of bedrijven waar men een persoonlijke band mee voelt. Daardoor is Face book een uitstekend medium voor het delen van berichten waarbij het aspect tijd of timing minder belangrijk is.

Tekst Ellen timmer

Facebook heeft hierdoor ook meer een entertainment factor en Twitter meer actualiteitswaarde.

twitter draait om dialoog

Ria Luitjes, eigenaar van van MIXmarketing Curaçao, gespecialiseerd in social media en zelf actief twitteraar, benadrukt dat noch Twitter noch Facebook marketinginstrumenten zijn. ‘Social media zijn tegenwoordig voor bedrijven een onmisbaar en uitermate handig communicatiemiddel dat op vele manieren ingezet kan worden. Het gebruik van social media is geen doel op zich. Twitter is een geweldig platform om je klanten te vinden, te boeien en te binden. Het is bijzonder geschikt om het laatste nieuws te delen of om een doelgroep of klanten om hun mening te vragen. Nog meer dan bij bedrijfsmatig gebruik van Facebook gaat het bij Twitter om de dialoog. Voor een bedrijf dat alleen maar informatie wil zenden, heeft Twitter geen zin. Alleen wanneer er actief gezocht wordt naar relevante doelgroepen of klanten en actief deelgenomen wordt aan gesprekken, kan Twitter helpen de relatie met een doelgroep te versterken. Het gaat erom een vertrouwensband of relatie op te bouwen met de Twitter followers of de mensen die je pagina op Facebook ‘leuk vinden’.’

Joost Schrier

houdt zich bij Curaçao Tourism Board (CTB) bezig met internet [Twitter 1522 followers en following 53, augustus 2012] ‘Ik ben nu ongeveer twee maanden echt actief met Twitter aan de gang voor het CTB. Met Facebook wordt al anderhalf jaar behoorlijk veel gedaan. Voor Twitter is de content korter, sneller en meer. Ik maak vooral gebruik van searches via programma’s als Tweetdecks, maar ook van Google Alerts en andere internet zoekmachines om interessante nieuwtjes te vinden. Als je één op één Facebookberichten doorlinkt naar Twitter wordt het nogal eenzijdig. De kracht van Twitter is juist om met andersoortige berichten en onverwachtse retweets te komen. Alle berichten worden speciaal voor Twitter of voor Facebook geschreven of herschreven. De kunst is om uit vele verschillende bronnen precies dat te selecteren wat voor de followers interessant is.’

Luitjes: ‘Veel twitteren kan een bedrijf of merk een hogere status in Google opleveren, wat weer tot meer bezoekers van de website leidt. Internationaal of op Nederland georiënteerde ondernemingen moeten beseffen dat

MEER ONLINE

ADVERTENTIE

Scan de QR code voor meer informatie!

Verdubbel uw fun!

met de Kompa Leon

Fun Miles kaart De enige kaart in guldens, die ú beloont. Met de Kompa Leon Fun Miles kaart verdubbelt u uw fun én spaart u nog sneller Fun Miles!

] G ebruik uw Kompa Leon Fun Miles kaart bij alle tankstations en u krijgt 1 Fun Mile voor elke NAf. 1,- die u besteedt aan brandstof.

] Voor andere aankopen die u met uw Kompa Leon Fun Miles kaart doet ontvangt u 1 Fun Mile voor elke bestede NAf. 2,50.

] U w Kompa Leon Fun Miles kaart wordt geaccepteerd bij meer dan 4000 verkooppunten op Curaçao, Aruba, St. Maarten en de BES eilanden.

Vraag hem vandaag nog aan! www.kompaleon.com

MCB_KLFMKaart_Intro_Ad_190x138_NLD v2.indd 1

Coaching 4 - 2012

8/8/12 16:44

THEMA

CuraÇaosE bEDrIjVEN oNtDEkkEN tWIttEr EN FaCEbook

Nederland qua twittergebruik in de top vijf van de wereld staat. Vooraf is het goed om je als bedrijf te realiseren dat een twitteraccount over het algemeen niet in een maand tijd een succes wordt. Klanten moeten een bedrijf eerst weten te vinden, dat kost tijd. Het gaat erom followers te overtuigen en te blijven overtuigen van het nut om een ADVERTENTIE

Forensic Services Caribbean Forensic Experts & Investigators

Vanaf juni 2012 de trotse reseller in het Caribische gebied van

bedrijf te volgen. Dat lukt het best door het plaatsen van interessante content, bijvoorbeeld een speciale kortingsactie voor followers en door regelmatig te tweeten of te retweeten (het delen van een interessante tweet van iemand die jij volgt).’ Twitter is als communicatiekanaal bij uitstek geschikt voor Costumer Service, of in goed Nederlands het opbouwen en onderhouden van contacten met klanten, vindt Theo Reichgelt, oprichter van Social Lemons, een jong bedrijf dat zich richt op advies en implementatie van socialmedia-strategieën voor middelgrote en grote bedrijven in de regio. ‘Daarbij moet een bedrijf Twitter wel goed doordacht en passend binnen de algemene bedrijfsstrategie inzetten. Hetzelfde gaat op voor een Facebookpagina en zelfs een corporate website. Het gebeurt maar al te vaak dat er een account of pagina aangemaakt wordt waar al snel weinig of niets mee gedaan wordt en waar zelfs niet op vragen of klachten van klanten gereageerd wordt. Op die manier loopt het bedrijf het risico dat het zijn eigen anti-reclame creëert. Vergeet niet dat alles wat er gebeurt op socialmedia-netwerken razend snel bij heel veel mensen terecht komt.’ ADVERTENTIES

DE combinatie op het gebied van (IT) security en onderzoek Curaçao Zeelandia Office Park

Aruba Dominicanessenstraat 33

Tel. (+599-9) 461 7974

Tel. (+297) 745 3643

Website www.forensic-caribbean.com

E-mail contact@forensic-caribbean.com

En al meer dan 15 jaar actief in de regio...

WE CAN SUPPLY YOU WITH ANY TYPE OF VEHICLE, ADAPTED TO YOUR SPECIFIC NEEDS!

URALCO BENEFITS TOP 5: More Negotiation Space More Driving fun More Free Time More cash in your Pocket More Financial Stability

CALL NOW

(599-9) 462 - 7960

transparant en efficiënt

Als een bedrijf de interne organisatie goed op orde heeft, biedt de inzet van social media vele mogelijkheden en voordelen. Reichgelt: ‘Een bedrijf kan een aanzienlijke hoeveelheid e-mails en telefoontjes afvangen door actief te communiceren via social media. Een beantwoorde vraag op Facebook of Twitter wordt gezien door een groot deel van de doelgroep en in het gunstigste geval worden vragen zelfs door andere twitteraars of Facebookgebruikers beantwoord. Sociale media maken de conversaties tussen consumenten heel transparant. Voor een bedrijf is het nu vrij eenvoudig om te ontdekken wat mensen over hun producten en diensten vertellen. Daarnaast zijn er allerlei applicaties beschikbaar waarmee snel bruikbare informatie verkregen kan worden over de doelgroep’. Anouk Borrias, Events, Sales & Marketing Manager van Culinary Beach Restaurants waarschuwt voor het gevaar van te veel tweets of Facebookberichten. ’Als je niks te melden hebt, heeft het geen zin. Kwaliteit gaat nog altijd boven kwantiteit en followers of fans van je pagina haken af als ze het gevoel hebben dat er non-informatie gedeeld wordt. Ik ben een groot deel van mijn werktijd bezig met het up-to-date houden van de websites en Facebookpagina’s. Dat heeft vooral te maken met de hoeveelheid aan evenementen en optredens hier op Jan Thiel Beach. Van Twitter weet ik eerlijk gezegd weinig af. Een aantal handig ingebouwde applicaties zorgt ervoor dat alles wat ik op Facebook zet ook direct op Twitter verschijnt.’

discussies van onschatbare waarde

Theo Reichgelt geeft aan dat een bedrijf zich op voorhand goed moet oriënteren voordat het gaat twitteren. ’Een groter bedrijf moet zorgen voor een beheerteam, zodat er snel en goed gereageerd kan worden op tweets van klanten. Twitter is snel, real-time en actueel: twee dagen later reageren is veel te laat en een gemiste kans. Het is leuk om veel volgers te hebben, maar als Twitter voor zakelijke doeleinden wordt gebruikt, is het veel belangrijker om de juiste doelgroep te bereiken. Andere deskundigen op een bepaald vakgebied, volgers die zelf actief twitteren en

Elisa Koek

is Chefredacteur Lifestyle bij de nieuwssite www.versgeperst.com [Twitter 1162 followers en following 149, augustus 2012] ‘Al sinds het ontstaan van Versgeperst in 2008 worden onze berichten op Facebook en op Twitter geplaatst. De helft van onze lezers bevindt zich in Nederland en daar wordt heel veel getwitterd. Wij zelf volgen vooral andere nieuws- en lifestyle-twitteraars en mensen en instanties hier op Curaçao die zelf in het nieuws komen. Ministerpresident Gerrit Schotte, grote bedrijven, de toeristische sector en alle evenementenorganisaties. De Papiamentstalige media zijn nog nauwelijks te vinden op Twitter, maar er zijn weer wel veel journalisten die zelf actief twitteren. Voor ons als nieuwswebsite gaat het vooral om het zenden van berichten en minder om de communicatie. Reacties op Twitter krijgen we dan ook nauwelijks, dat loopt veel meer via Facebook.’

berichten weer doorsturen en zinnige inbreng hebben in discussies zijn van onschatbare waarde voor een bedrijf.’ Ook Ria Luitjes heeft een aantal handige tips voor bedrijven die zich in de wereld van Twitter willen gaan storten. ‘Kijk naar andere bedrijven (concurrenten) die de tool succesvol inzetten, speel met de mogelijkheden en de verschillende functionaliteiten en leer het programma en de etiquette kennen. Praat mee en volg zelf twitteraars die interessant zijn voor het vakgebied of de doelgroep van het bedrijf. Het is goed mensen te betrekken bij het ontwikkelen van concepten. Mensen voelen zich gevleid als hun mening gevraagd wordt, waardoor ze ook weer aan jou zullen denken als zij hulp nodig hebben. Verwacht niet na een maand al honderden volgers, blijf volhouden, wees actueel, interessant en transparant en de followers komen vanzelf.’

Welke Curaçaose bedrijven kunt u tegenkomen op Facebook en Twitter? Coaching logde in en maakte een korte inventarisatie. > pagina

ADVERTENTIE

Coaching 4 - 2012

| 9

THEMA

Hoe financier ik mijn onderneming? Het zijn economisch turbulente tijden. De bankencrisis, eurocrisis en het leenplafond voor de Curaรงaose banken lijken grote invloed te hebben op de mogelijkheden voor het aantrekken van vermogen voor de vele kleine en middelgrote ondernemingen die op Curaรงao actief zijn. Maar is dat ook zo?

ADVERTENTIE

30 | Coaching 4 - 2012

Tekst Willem Jan Stokhof

Een onderneming heeft geld nodig om te kunnen draaien. Zeker in de opstartperiode kunnen de kosten behoorlijk oplopen, terwijl de meeste ondernemingen niet vanaf de eerste dag voldoende klanten hebben om de kosten te dekken. In de opstartfase zal in elk geval geld nodig zijn om salaris uit te kunnen betalen en te overleven. Niet elke ondernemer is zelf in staat de volledige financiering van deze fase op zich te nemen. In die gevallen zijn dus andere financieringsbronnen nodig. Over de meest eenvoudige financiering beschikt de ondernemer wanneer hij op een rekening courant bij de bank in het ‘rood’ mag staan. Deze financiële ruimte is in feite een kortlopende lening waarvoor geen toestemming wordt gevraagd. Wanneer een groter bedrag nodig is, kan een beroep gedaan worden op ondersteunende instellingen zoals Korpodeko. Maar uiteraard kan ook een commerciële bank benaderd worden met het verzoek om een lening.

Leenplafond geen beperking

Cherethy Kirindongo is manager van de Small Business Unit van Maduro & Curiel’s Bank. Deze afdeling verzorgt onder andere leningen aan ondernemers. ‘Elke bank wil graag de kans dat het geleende bedrag uiteindelijk terug wordt betaald zo groot mogelijk maken en zal daarom om een gedegen (business)plan vragen. Dit levert de bank niet alleen inzicht in de potentie van het bedrijf op, maar ook of de ondernemer alle consequenties van zijn financiering of investeringen kan overzien. Voor het geval een klant niet meer zou kunnen terugbetalen, zal de bank om zekerheden vragen om de risico’s voor de bank te verkleinen, zoals een hypotheek of persoonlijke garantstelling door de ondernemer’, aldus Kirindongo. Het gemiddelde bedrag van de leningen bedraagt ongeveer 35.000 gulden, vertelt Kirindongo verder. ‘Het is zeker niet zo dat er door de economische tegenwind meer financiering wordt gevraagd of minder leningen worden verstrekt door de bank. Ook het door de Centrale Bank ingestelde leenplafond voor de banken in februari 2012

heeft eigenlijk niet veel invloed op ons beleid. Dat komt voornamelijk doordat er altijd op leningen wordt afgelost. Het daarmee vrijkomende geld mag door de banken weer opnieuw worden uitgeleend tot aan het ingestelde leenplafond’, licht zij toe.

Vakman is nog geen ondernemer

Natuurlijk kijkt de bank goed naar aanvragen voor leningen van klanten. Van de ondernemers wordt meestal een business plan verwacht. Ook wordt navraag gedaan bij de Caribbean Credit Bureau naar eventueel slecht betalingsgedrag met betrekking tot eerder verstrekte leningen. ‘Vaak zijn startende ondernemers vaklui die een bedrijf beginnen’, geeft Kirindongo aan. ‘Een goed vakman zijn,

‘Het is nu makkelijker om je onderneming te financieren dan tien jaar geleden’ betekent nog niet dat je meteen een goede ondernemer bent. Veel ondernemers beheersen de basisaspecten van ondernemen niet voldoende, bijvoorbeeld het verzorgen van een deugdelijke jaarrekening. Het verzamelen en bijhouden van financiële informatie is niet alleen belangrijk voor de bank of de belastingdienst, maar natuurlijk in de eerste plaats voor de ondernemer zelf. Meten is weten. Zonder cijfers is er geen visie en geen koers om aan vast te houden. Ondernemers die hun cijfers op orde hebben komen niet zo gauw voor verrassingen te staan.’

Het uitgeven van aandelen

Een andere vorm van financiering is het uitgeven van aandelen in het bedrijf. Een aandelenuitgifte is een verkoop Coaching 4 - 2012

| 31

THEMA

hoe financier ik mijn onderneming?

‘De overheid zou een goede rol kunnen spelen in het financieren van goede ondernemersinitiatieven’ van stukjes eigendom van het bedrijf. Een recent voorbeeld is de beursgang van Facebook in mei 2012; hierbij werd zo’n 16 miljard dollar aan vreemd vermogen opgehaald door de verkoop van aandelen. Voor kleine en middelgrote ondernemingen ligt het uitgeven van aandelen (en daarmee het uitgeven van eigendom en zeggenschap in de onderneming) niet erg voor de hand. Alhoewel we daar, zoals in de filmindustrie, wel creatieve en relatief kleinschalige voorbeelden van zien.

Filmproductie Tula, the Revolt

Dolph van Stapele van Fisheye Feature Films zag zichzelf en zijn business partner voor een behoorlijke financiële uitdaging geplaatst toen eenmaal het idee was ontstaan

om de film ‘Tula, the Revolt’ te maken. ‘Het benodigde budget voor deze film bedraagt ongeveer 3,2 miljoen dollar’, vertelt Dolph. ‘De eerste fase van de film, waarin het script wordt geschreven, is volledig door de ondernemers zelf gefinancierd. Het script wordt vervolgens door potentiële geldschieters gebruikt om te beoordelen hoeveel potentie een film heeft.’ De producenten van ‘Tula, the Revolt’ hebben het minimaal benodigd budget vastgezet op ongeveer 2,4 miljoen dollar. Een groot deel hiervan komt van een grote investeerder, de overige middelen worden hopelijk bijeengebracht door co-producties en subsidies van verschillende fondsen, zoals het Prins Bernhard Cultuurfonds. Vervolgens wordt ongeveer 400.000 dollar aangetrokken door het uitgeven van aandelen in de productie. De prijs van de aandelen is laag gehouden om particulieren in staat te stellen een of meerdere aandelen te kopen en daarmee in de filmproductie te investeren. Inmiddels is er voor de film een distributiecontract afgesloten voor vertoning in de Benelux (België, Nederland en Luxemburg). ‘Dat geeft weer extra vertrouwen voor potentiele investeerders’, stelt Van Stapele. ‘Ook moet je creatief zijn. Wat wij bijvoorbeeld doen is een aantal bijdragen in natura vragen.’ Van Stapele noemt het hotelverblijf van de crew dat gratis is in ruil voor vermelding van het hotel op de aftiteling en het gratis ter beschikking stellen van de benodigde huurauto’s of materiaal voor decors. Op deze manier kan er behoorlijk in het budget worden bezuinigd, in ruil voor exposure.

ADVERTENTIES

What factors can assist you to achieve business success?

Information • A critical element for decision makers. • Accuracy and Timing. • The right perspective. • The right advice. People • People committed to your success. • People with ample experience. • People that are connected locally and internationally. • Forensic services. • Audit services. • Accounting and administrative services. • Implementation of software. • Reorganisation and refinancing services.

Santa Rosaweg 33H Curaçao N.A.

32 | Coaching 4 - 2012

Mahaaiweg 7 | T: +599 9 737 1924 info@dgfmedia.net | www.dgfmedia.net

Glashelder de beste.

Intergrated Home Solutions is uw eerste keus voor onderhoud, reparatie en installatie van aluminum ramen, deuren & puien. Wij bieden een compleet pakket aan oplossingen voor iedereen, zowel zakelijk als particulier. Bel voor meer informatie.

INTEGRATED HOME SOLUTIONS

T + 5999 7381116 F + 5999 7476566 www.raoco.biz

T: 519 4718 | ihscuracao@gmail.com

1057_IHS_ad_Coaching_90x65.indd 1

2/9/12 14:27

Kostenneutraal en laag salaris

Michelle da Costa Gomez heeft heel andere uitgangspunten kunnen hanteren bij de start van haar onderneming Curassavica een jaar geleden. ‘Ik ben heel klein begonnen zonder startkapitaal van iemand anders dan mezelf’, vertelt ze. ‘In de beginperiode heb ik veel freelance-werk gedaan om geld te verdienen. Ik heb na mijn vertrek bij mijn werkgever een half jaar kunnen nadenken over wat ik precies wilde gaan doen. Dat is natuurlijk wel een luxe. Uiteindelijk werd het me duidelijk dat het in ieder geval te maken moest hebben met duurzaamheid en communicatie.’ Michelle vertelt dat ze zich zeker in het begin heel erg gefocust heeft op zo kostenneutraal mogelijk werken, dus zonder al te veel overhead en door een laag salaris aan zichzelf uitbetalen. Het heeft haar verrast, zegt ze; ‘je kunt veel meer doen met minder’. Op mijn vraag of haar bescheiden financiële middelen en haar kostenneutrale aanpak de groei van haar bedrijf niet in de weg zitten, zegt Michelle dat dit soms wel het geval is. ‘Als je alleen werkt, moet je wel alles zelf oppakken, dus ook administratieve rompslomp met de belastingen of de SVB. Dat gaat ten koste van de tijd die je aan je producten en diensten kunt besteden. En als je ziek bent, valt je inkomen ook weg.’

Meer risico en diversificatie

Wilbert Geertruida is voorzitter van het bestuur van ADECK, de associatie van kleine ondernemingen op

Curaçao. Doel van ADECK is de samenwerking tussen ondernemers bevorderen en de belangen van de kleine ondernemers behartigen. Geertruida begint ons gesprek met een verrassende uitspraak: ‘Het is nu makkelijker om je onderneming te financieren dan tien jaar geleden. Vroeger waren de banken nog veel conservatiever in hun beleid. Er is nu een grotere openheid, maar van de ondernemer wordt wel meer dan in het verleden geëist dat deze zijn zaakjes en de bedrijfscijfers aantoonbaar op orde heeft.’ Geertruida is stellig als hij zegt dat de banken meer risico zouden moeten nemen en diversificatie zouden moeten aanbrengen in hun services. Niet alle ondernemingen zijn gebaat bij een standaardlening. ‘Neem nu de agrarische sector bijvoorbeeld. Startende agrarische bedrijven hebben veel tijd nodig om hun eerste omzet te realiseren. De gewassen moeten immers groeien. Maar deze ondernemers hebben wel het geld nodig om hun investeringen te doen. Dan kom je er dus niet als je vanaf de eerste dag van een lening moet gaan terugbetalen met rente.’ ‘De overheid zou een goede rol kunnen spelen in het financieren van goede ondernemersinitiatieven’, stelt Geertruida ter afronding van ons gesprek. ‘De overheid heeft immers ook twee banken, de Postspaarbank en Korpodeko. Er zijn nu te veel voorwaarden voor financiering. De overheid kan best wat meer risico nemen. Florerende ondernemingen zijn toch de basis voor de gezonde economie?’

ADVERTENTIE

Untitled-2 2

02-08-2012 10:05:53

Coaching 4 - 2012

| 33

34 | Coaching 4 - 2012

Gezocht:

Het redactieteam van Coaching bestaat uit een groep enthousiaste, betrokken schrijvers, maar kan versterking gebruiken. Heeft u een journalistieke achtergrond en wilt u een bijdrage leveren, of heeft u vanuit uw functie als manager ervaring met het schrijven van artikelen, dan is het mogelijk om mee te werken aan Coaching. Stuur een korte toelichting en bij voorkeur voorbeelden van eerder (gepubliceerd) werk naar redactie@coaching-magazine.net en wij nemen spoedig contact met u op.

ADVERTENTIES

Actuarissen • Employee Benefits • Human Capital

Aruba-Bonaire-Curaçao-St. Maarten-Rotterdam-Suriname-Cuba

Kaya W.F.G. (Jombi) Mensing 16 Zeelandia Office Park Postbus 3271 Curaçao www.buckconsultants.an

KPMG Meijburg Caribbean

Nieuwe adres per 1 oktober 2012: Rooi Catootjeweg 4 Postbus 3271 Curaçao www.buckconsultants.cw



, belastingadviseurs, verleent fiscale diensten vanuit haar kantoren op Aruba, Bonaire, Curaçao en St. Maarten, alsmede vanuit haar “Dutch Caribbean Desk” te Rotterdam. Tevens worden vanuit deze kantoren de Surinaamse en Cubaanse markten bediend. Voor de uitbreiding van ons team op de diverse locaties zoeken wij gekwalificeerde (Senior) Tax Managers en (Junior) Tax Advisers. Nadere actuele informatie wordt verstrekt op onze website www.kpmg.com/dutchcaribbean of telefonisch door: Harry Canters / Fong-Mang Cheong: 732-5400

TAX IS OUR BUSINESS!

© 2012 KPMG Meijburg Caribbean, een maatschap naar het recht van Curaçao en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.

Coaching 4 - 2012

| 35

THEMA

Coaching bij een teamconflict ‘Een kwestie van teamwork’, horen we vaak bij een succesvolle afloop. Maar het werken in teams kan in de praktijk ook flink verkeerd uitpakken. Als er spanningen binnen het team zijn bijvoorbeeld, of een ernstig conflict. In zo’n situatie kan teamcoaching uitkomst bieden.

Een team bestaat uit een groep samenwerkende individuen met een gemeenschappelijk doel en een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid om dit doel te behalen. Er zijn dus twee dimensies die interacteren: de gemeenschappelijke en de individuele dimensie. Zowel het succes als de spanningsvelden van een team kunnen herleid worden tot inzicht in deze dimensies.

Opbrengsten versus beperkingen

36 | Coaching 4 - 2012

Werken in teamverband betekent dat ieder teamlid een stuk autonomie inlevert. Daartegenover staat dat het team een gevoel van saamhorigheid, veiligheid en synergie kan bieden. Ook de mogelijkheid om doelen te bereiken die elk afzonder lid niet in op eigen houtje kan behalen, is een positieve kant van het werken in teamverband. Negatieve aspecten die door teamleden worden ervaren zijn de verplichting om voort durend af te stemmen, de beperking van de individuele vrijheid en ingewikkelde besluitvorming. Het inleveren van een deel van de individuele autonomie gaat niet vanzelf sprekend. De bereidheid om dat wel te doen, en hoe deze bereidheid tot stand komt en ervaren wordt, blijkt bepalend te zijn voor de ontwikkeling van het team.

Tekst Willem jan stokhof

Tips voor de teamleider Bij onenigheid binnen het team of een voortdurende conflictsituatie moet de teamleider ingrijpen. In het geval van een conflictsituatie is het noodzakelijk dat de teamleider goed luistert om de situatie en ieders positie daarin goed te begrijpen. Hierbij geldt het adagium: begrijp voordat u begrepen wil worden. De meeste mensen luisteren pas als ze zich gehoord voelen. In conflictsituaties is ‘Luisteren, Samenvatten, Doorvragen’, de zogeheten LSD-techniek, erg handig. Bij toepassing van deze techniek in situaties waarbij emoties hoog oplopen, keert de redelijkheid en rust snel terug in het gesprek. Dit is een voorwaarde om verder te kunnen. In veel gevallen betekent luisteren helaas niet veel meer dan wachten totdat de ander is uitgesproken, om daarna het eigen standpunt te verwoorden. Bij het luisteren filtert de luisteraar de informatie onbewust aan de hand van eerdere ervaringen, emoties en overtuigingen om zich een oordeel te vormen. Dit levert niet altijd een juiste interpretatie op van wat er werkelijk speelt. Hoe meer de teamleider zich bewust is van deze filters des te beter zal zijn luistervaardigheid zijn.

inzetten van emotionele intelligentie

In de eerste fase van teamvorming speelt de vrijwillige en soms niet bewuste overdracht van de individuele autonomie naar de groepsautonomie een grote rol. Het individu wikt en weegt (al dan niet bewust) of autonomie ingeleverd moet worden ten behoeve van de teamontwikkeling. Deze overdracht is noodzakelijk om als team te groeien naar een goed presterend, succesvol team waarin de teamleden zich ook als individu weer thuis voelen. Niet alleen het individu, maar ook het team moet daarvoor een ontwikkeling doormaken en emotionele intelligentie kan daarin een rol spelen. Emotioneel intelligente individuen begrijpen de eigen emoties goed en hebben daar ook grip op. Ze zijn in staat om het gedrag van anderen te begrijpen en te beïnvloeden. Om de emotionele intelligentie binnen het team te ontwikkelen is het nodig dat de leden zichzelf en hun prestaties beschouwen vanuit de beleving een team te vormen. De teamleden moeten bereid zijn om discussiepunten en uitdagingen vanuit het teamperspectief te beoordelen en niet vanuit hun individualiteit en eigen belang.

teamcoaching bij crisis

Binnen het team kan een crisis ontstaan op het moment dat één of meerdere leden van het team zich niet op hun plek voelen. Misschien voelen ze zich ondergewaardeerd, niet begrepen of zijn ze onzeker. Het kan ook zijn dat er te

veel discussies zijn gevoerd. Discussies die het gevolg zijn van de strijd tussen het individu enerzijds en het team anderzijds. Het individu wil kost wat het kost zijn autonomie niet prijs geven. Het team daarentegen eist betrokkenheid en samenwerking van het individu. Dat botst, het team heeft hier last van. Ingrijpen is noodzakelijk om te voorkomen dat de teamontwikkeling stopt of dat het team uit elkaar valt. Een van de mogelijkheden voor de verantwoordelijke manager is het inschakelen van een (gecertificeerd) coach. Het kan zijn dat de teamleider deels verantwoordelijk is voor het feit dat het team niet naar behoren functioneert, of dat het team er zo tegenaan kijkt. Door de hiërarchische relatie met de teamleden is de teamleider geneigd om het gedrag van teamleden of het team als losstaand van zichzelf te beschouwen. Een competente teamcoach, met genoeg ruimte om te interveniëren, kan in zo’n geval uitkomst bieden.

onbewust gedrag zichtbaar maken

Bij teamcoaching speelt de dynamiek binnen het team een belangrijke rol. Tijdens het coachen is het erg belangrijk dat degene die gecoacht wordt, de coachee, zich bewust wordt van voorheen onzichtbare en onbewuste patronen in zijn denken en handelen. Dat geldt ook voor het coachen van teams. Maar niet ieder teamlid start vanuit dezelfde positie of hanteert hetzelfde perspectief als de andere teamleden. Daarnaast is het zo dat teamleden Coaching 4 - 2012

Prowin

No job too big...no job too small

Domestic Cleaning Window Cleaning Cleaning products & mate-

Carpet & S p e c i a l t y Cleaning Housekeeping

Total Services Cura-

8 | Coaching 4 - 2012

Willemstad - Tel 736 4940

cao - Mauritslaan # 2 -

THEMA

CoaChING bIj EEN tEaMCoNFLICt

hun gedrag altijd afstemmen op het team of op individuele leden. De coach komt binnen in een ‘gesprek’ dat al lang gaande is. Naast het coachen van de teamleden behoort de coach vooral het team als collectief te begeleiden. Dat betekent met een meer holistische blik naar de interpersoonlijke processen kijken en deze aan het team voorspiegelen. Teamleden zijn zich soms niet bewust van het gedrag dat ze aannemen. Ze zijn zich er ook niet bewust van dat hun gedrag soms onzichtbaar is voor het team. Een goede coach heeft daar wel zicht op. De coach maakt onbewust

gedrag zichtbaar en bespreekbaar. Een goed functionerend team zorgt voor zijn teamleden. Bij een niet goed functionerend team is deze zorg er vaak niet. De coach moet extra aandacht en zorg aan het team geven om te voorkomen dat teamleden zich gekwetst voelen of dat ze het gevoel hebben uitgesloten te worden van de ontwikkeling van de groep. Het inzetten van een externe teamcoach kan, indien deze voorwaarden goed zijn ingevuld, een positief effect hebben op de ontwikkeling van het team.

Teamcoaching: voorbeeld uit de praktijk Een manager is leider van een team van hoogopgeleide professionals. De teamleden kennen hun vak en weten wat ze moeten doen. De service of het product dat het team levert, is kwalitatief van hoog niveau. Op het eerste gezicht is er geen vuiltje aan de lucht. Toch heeft de manager het gevoel dat het team zich niet echt ontwikkelt. Dezelfde problemen en issues blijven zich voordoen. De manager moet iedere dag weer aanwijzingen en instructies geven om het team goed te laten functioneren. Een typische situatie, gelet op de professionals in het team. De leidinggevende roept de hulp van een coach in om te onderzoeken waarom de ontwikkeling binnen het team hapert. Belangrijke vragen zijn of het aan de aansturing van het team ligt of dat er sprake is van interne conflicten die het team hinderen. De coach stelt voor om eerst een aantal sessies met het team zonder de leidinggevende erbij te houden. Dat is nodig om ruimte te creëren voor een ‘nieuw gesprek’. De eerste sessie staat in het teken van bewustwording, waarbij de vraag centraal staat of er wel sprake is van een team en waar dat team dan voor staat. In de daaropvolgende sessies wordt duidelijk gemaakt wat de teamleden hindert. Hun behoeften worden geïnventariseerd, maar ook de zaken waar het aan ontbreekt in het team. Door de gemeenschappelijke sessies en de inbreng van de coach ver-

schuift de focus van de teamleden van hun eigen individuele positie, naar de behoeften van het team als collectief. Hierna besluit de coach samen met het team om de leidinggevende weer bij het gesprek te betrekken. De herstart van het gesprek tussen de leidinggevende en het team heeft wel een andere basis gekregen. Het team heeft inmiddels een bepaald bewustzijn ontwikkeld. Het denkt en handelt in het gesprek vanuit het besef dat er een team is. Uitdagingen en kwesties worden vanuit dat nieuwe besef benaderd, waardoor nieuwe, andere oplossingen ontstaan. De leidinggevende was altijd al trots op de professionaliteit van de teamleden, maar nu is hij trots op de professionaliteit van het team. Het biedt de manager de mogelijkheid om naar een andere rol toe te groeien, waarbij de teamontwikkeling een nog grotere impuls krijgt. De leidinggevende kan nu gaan faciliteren en adviseren. Het team kan nu immers als collectief vasthouden aan de koers en indien nodig dat gaandeweg corrigeren. De hulp van de leidinggevende daarbij is vooral in het begin nodig, maar dat wordt al gauw minder. De leidinggevende kan nu eindelijk de manager zijn die hem/haar voor ogen stond. Het team heeft op zijn beurt een voorheen ongekende energie gekregen. Binnen het team is er nu een collectieve wil om goed te presteren en voor elkaar te zorgen.

Tips voor conflictsituaties • Als er sprake is van een conflictsituatie is ingrijpen altijd nodig. Hoe eerder hoe beter. • Blijf rustig en zorg dat u uw eigen emoties ‘parkeert’. Ze zullen u niet erg van dienst zijn in een conflictsituatie. • Zorg er voor dat u alle belanghebbende partijen in het conflict hoort en doe moeite om hun belang te zien. Voor hen is dat belang namelijk overduidelijk en nadrukkelijk aanwezig in het conflict. • Gebruik de techniek van Luisteren, Samenvatten en Doorvragen om rust en duidelijkheid in het gesprek te brengen. • Wees zelf erg duidelijk in wat u doet of van plan bent te doen. Dat schept structuur en uitzicht op een oplossing. • Luister met een open mind en wees u bewust van uw eigen filtering. Ieder van ons heeft zijn eigen waarheid: onze eigen - gefilterde - beleving van de werkelijkheid. • Het helpt enorm als u zich bewust bent van uw eigen mening over het gedrag van een ander en u zich daarbij realiseert dat gedrag niet hetzelfde is als persoonlijkheid of karakter. Zie gedrag als iets dat context-bepaald is. Dat houdt in dat gedrag altijd gerelateerd is aan een situatie. Als u de situatie kunt veranderen, zal het gedrag vaak ook veranderen.

Tips voor teamontwikkeling Voor het zelf werken aan de ontwikkeling van uw team zijn verschillende interventies mogelijk.

teamrollen van belbin

U kunt met het team kijken naar de verschillende teamrollen die binnen het team bestaan. Een klassiek model voor teamrollen is dat van dr. Raymond Meredith Belbin. Hij maakt onderscheid tussen negen verschillende teamrollen. Iedereen die deel uit maakt van een team heeft een voorkeursrol. Uitgangspunt van Belbin is dat een succesvol team er voor zorgt dat alle mogelijke teamrollen binnen het team zijn belegd. Op internet zijn verschillende eenvoudige testen te downloaden.

management drives

Ook het instrument Management Drives is een methodiek om het inzicht te vergroten in de drijfveren van teamleden. Over deze methodiek is eerder geschreven in de extra editie van Coaching in 2011. MEER ONLINE

Coaching 4 - 2012

| 9

THEMA

De werkplek van... Elvin regina Commandant bij de brandweer

Dat aan het begin van de roodeweg de brandweer is gevestigd, zal niemand ontgaan. De straat is hier aan beide kanten rood en geel gekleurd. rechts bevindt zich de uitrukdienst van de brandweerkazerne en links staat het hoofdkantoor met ondersteunende afdelingen. Commandant Elvin regina, 53 jaar, geeft leiding aan 103 man personeel, verdeeld over de roodeweg, barber, rio Canario en steenrijk. hoewel hij als kind geen brandweerman wilde worden, is hij het nu in hart en nieren. ook als commandant staat hij nog steeds regelmatig in het veld.

0 | Coaching 4 - 2012

Tekst Mirjam boers Beeld rené bergsma

blussen was een politietaak

In 1975 kwamen de eerste drie brandweerofficieren uit Nederland naar Curaçao om de brandweer op te zetten. De uitrukdiensten moesten er als eerste komen, dat was evident. Voorheen was het blussen een taak van de politie. Elvin Regina behoorde niet tot deze eerste lichting, maar zat begin jaren tachtig anderhalf jaar in de schoolbanken van de officiersopleiding in Nederland. ‘Ik ben geboren en getogen op Curaçao en ging na de middelbare school naar de HTS. Als jong afgestudeerde ingenieur begon ik bij een ingenieursbureau. Na een paar jaar hoorde ik via via dat ze mensen zochten bij de brandweer en met name hoog opgeleide mensen. Ik heb toen gekozen voor de officiersopleiding. Toen ik terug kwam op Curaçao, begon ik bij de brandweer als Hoofd van de Technische dienst op Hato. Kwam mijn technische opleiding toch nog van pas. Nu ben ik al bijna vijftien jaar commandant.’

24-uursdiensten

‘Met negen brandweerauto’s proberen we ons eiland brandvrij te houden en te maken. Naast het blussen is de eenheid steeds meer bezig met andere dingen, omdat we tegenwoordig voor bijna alle incidenten uitrukken. Denk bijvoorbeeld aan het bevrijden van beknelde mensen bij auto-ongelukken. Tevens besteden we nu behoorlijk veel tijd aan preventie. Het personeel, grotendeels (hoofd)brandwachten en wachtcommandanten, draait diensten van 24 uur. Ze beginnen om zeven uur ’s ochtends en hebben tot vier uur ’s middags actieve uren. Vervolgens hebben ze wachturen op de kazerne en kunnen ze vanaf negen uur ’s avonds

slapen. Hopelijk hebben ze dan een rustige nacht. Om zes uur ’s ochtends is het tijd om de kazerne en het materiaal in orde te brengen en de dienst over te dragen aan de volgende ploeg.’

bezuiniging en vergrijzing

De kamer van commandant Regina huist op de bovenste verdieping van het Mundu Nobo gebouw, in de uiterste hoek. Vanaf zijn bureau heeft Elvin mooi uitzicht. Maar dan moet hij wel over veel paperassen heenkijken. ‘De secretaresse die deze papieren normaal verwerkte, heb ik moeten afstaan aan een andere afdeling, vanwege bezuinigingen. Helaas hebben we momenteel ook nog te maken met een behoorlijke vergrijzing. Mensen die met pensioen gaan, mogen niet worden vervangen. De operationele mensen voor de bestrijding van en hulpverlening bij incidenten zijn er voldoende, maar het kaderen middenkader en het MT zijn flink onderbezet. Daarnaast hebben we veel verouderde brandweervoertuigen met achterstallig onderhoud. We hopen aan het eind van het jaar twee nieuwe voertuigen te krijgen.’

ritueel

Hoe graag de brandweercommandant ook operationeel bezig is, e-mails beantwoorden en vergaderingen vragen onvermijdelijk veel tijd. ‘Elke ochtend begin ik met mijn mail. Daarna ga ik naar beneden naar de administratie om te kijken welke zaken of activiteiten er gepland staan voor die dag en mijn aandacht vergen. Vervolgens neem ik in mijn kantoor de in- en uitgaande correspondentie door en voorzie ik het zonodig van commentaar of een handte-

‘Mensen die met pensioen gaan, mogen niet worden vervangen’ kening. Elke dinsdag hebben we MT-vergadering. Door de kleinschaligheid van met name de ondersteunende afdelingen worden veel zaken bilateraal besproken. Eén keer per maand zit ik in multidisciplinair verband om tafel met de coördinatoren van de sectoren rampenbestrijding, het zogeheten rampenbeleidsteam.

bijzondere betekenis

Op een grijze stalen kast staan verschillende voorwerpen. Als eerste pakt de commandant een zwarte brandweerhelm en veegt het stof eraf. ‘Deze helm gaat mee met elke verhuizing, net als mijn pet. Het zijn mijn eerste brandweerhelm en -pet sinds de brandweerofficiersopleiding. Ik heb ze nu al 29 jaar en ze hebben een symbolische en emotionele waarde.’ Trots laat de hoofdofficier zijn naam erin zien. Naast het bureau staan drie planten. ‘Ik weet niet precies waarom, maar ik ben erg gehecht aan deze groene boompjes; ze geven me een gevoel van leven en gezelligheid.’ Op de andere grijze kast hangt een foto van een knap meisje. ‘Dat is mijn dochter Fareyli. Ze studeert in Nederland, net als mijn zoon Eldrion. Op deze pennenbak staan ze allebei. Mijn vrouw en ik zijn nu alleen op het eiland, maar gelukkig komen de kinderen met de kerstdagen weer thuis’, lacht Elvin.

Coaching 4 - 2012

| 1

RUBRIEK

[app] XE Currency

[website] www.stumbleupon.com Een website die niet fungeert als zoekmachine, maar als ‘ontdekkingsmachine’. Als gebruiker selecteert u een aantal interesses en de website gaat op zoek gaat naar relevante, leuke, populaire sites. Iedere keer dat u ‘stumble’ aanklikt, wordt u iets nieuws voorgeschoteld. Op deze manier komt u op de meest onverwachte websites. Er wordt wel gewaarschuwd dat het verslavend werkt... U kunt ook zelf per interessegebied het nieuwste aanbod bekijken. De interesses varieren van sport en lifestyle tot business, thuiswerken en ondernemerschap.

XE Currency is een van de best gewaardeerde apps waarin u in een oogopslag de meest actuele valutakoersen kunt vinden. In een eenvoudig, overzichtelijk scherm heeft u standaard de door u gekozen valuta staan. Met twee taps op een bepaalde valuta wordt deze als uitgangspunt voor uw berekening ingesteld. Stelt u ANG in als standaard, dan rekent de app in een oogwenk uit welk bedrag daar bijvoorbeeld in dollars of euros tegenover staat. Er wordt gebruik gemaakt van up-to-date koersinformatie, maar bent u onverhoopt offline, dan gebruikt de app de meest recente, bewaarde valutakoersen. Gratis App voor iPhone, iPad en Android.

[video] Why the future is Latin American The Millenials is als verzamelnaam geïntroduceerd voor de nieuwe werkende generatie, die continu ingelogd is en snel succes wil boeken. CNN volgde vier van deze zogeheten ‘millenials’, doet verslag van hun werkende leven en belicht hun achtergronden en drijfveren. In deze aflevering komt David Lloyd aan het woord, ervan overtuigd dat Latijns-Amerika de toekomst is als het gaat om succesvol zakendoen. Te vinden via business.blogs.cnn.com of www.coaching-magazine.net.

[Boek] The $100 Startup

Reinvent the way you make a living, do what you love, and create a new future • Chris Guillebeau In onze speciale editie over ondernemerschap op Curaçao kwam het duidelijk naar voren als een groot voordeel van ons eiland: de mogelijkheid om klein te starten. Dit boek gaat exact daarover, maar dan vooral gericht op de zogeheten ‘solopreneur’. Het verscheen begin dit jaar en staat nu al hoog op bestsellers-lijsten. Een e-book is wel aangekondigd, maar is op dit ogenblik (nog) niet verkrijgbaar. Uitgever Crown Publishers, 2012 ISBN

13: 978-0307951526

Prijs hardcover $12,98 (exclusief verzendkosten)

| Coaching 4 - 2012

[twitter] ManagementTip Heeft u een Twitter-account, of denkt u er na het lezen van deze Coaching over om er een aan te maken? De tweets van ManagementTip geven dagelijks een kort, engelstalig advies; van ‘Get a clear direction from a boss who is vague’ tot ‘Create an office space that encourages teamwork’. Deze oneliners kunnen u nét even aan het denken zetten of u sterken in goede voornemens. De tweets bevatten ook een link naar de website van Harvard Busines Review, waar puntsgewijs in enkele zinnen een toelichting wordt gegeven. Daarbij dan weer een link naar het oorspronkelijke artikel of een andere informatiebron.

[website] Hootsuite Wanneer u als bedrijf besluit gebruik te maken van social media, kost dat tijd en dus geld. En als u er eenmaal aan begint, moet het wel goed gebeuren. Posten op Facebook, Twitteren, het updaten van uw Linkedinaccount zijn maar enkele van de noodzakelijke werkzaamheden. Er zijn verschillende applicaties verkrijgbaar om dat werk te stroomlijnen. Hootsuite, een zogeheten social media dashboard, wint aan populariteit en lijkt vooral voor bedrijven meer mogelijkheden te hebben dan bijvoorbeeld concurrent Tweetdeck. De basis is gratis, maar extra toepassingen zijn (uiteraard) tegen betaling verkrijgbaar.

[app] iTranslate

[Boek & e-book] Je iPad als mobiel kantoor. Slim (samen)werken op 9, inch • Peter van Loevezijn

De iPad staat bekend als een nuttige, maar toch ook luxe gadget, iets om naast de ‘serieuze’ PC of laptop te gebruiken. In dit boek wordt praktisch aangegeven hoe u uw hele kantoor kunt laten draaien met, rond en dankzij de iPad. Aan bod komt het gebruik van de iPad als informatiemanager, creatiemanager, communicatiemanager, tijden taakmanager, presentatiemanager en als relatiemanager.

In de appstore zijn diverse apps verkrijgbaar die taalbarrières kunnen beslechten. iTranslate is een gratis app die als een van de beste wordt gewaardeerd. Tijdens het typen van uw tekst wordt direct vertaald. iTranslate Voice, waarvoor wel een klein bedrag betaald moet worden, werkt met spraakherkenning en geeft u de mogelijkheid om een vertaling te beluisteren in de door u gewenste taal. Meer dan vijftig talen zijn opgenomen in het aanbod, waaronder uiteraard ook Spaans, Portugees en Nederlands, dus de kans is groot dat u hier mee uit de voeten kunt. Gratis App voor iPad en iPhone. iTranslate Voice 0,79 euro Een versie zonder advertenties: 2,39 euro

Uitgever Van Duuren Management, 2012

Verkrijgbaar als boek (19,95 euro excl. verzendkosten) of e-book (16,95 euro, ePub) Op de website www.managementboek.nl is het eerste hoofdstuk gratis te downloaden (PDF).

[e-book] The art of public speaking • Dale Carnegie

Deze klassieker verscheen in 1915, maar heeft nog weinig aan kracht en relevantie verloren. Met name de meer fysieke aspecten van het spreken, zoals intonatie, timing en houding komen uitvoerig aan bod. Inmiddels is het copyright op het boek komen te vervallen, wat betekent dat de digitale versie volledig legaal, gratis te downloaden is. Verkrijgbaar via onder andere www.feedbooks.com

Coaching 4 - 2012

Welke CuraĂ§aose bedrijven zetten sociale media in en zijn daarin succesvol als het om het aantal volgers of fans gaat? Coaching logde in op Facebook en twitter en maakte een kleine inventarisatie. nieuwsmedia

Dagbladen, televisie en radiozenders zijn goed vertegenwoordigd op Twitter. Wie in het Papiaments of Nederlands dagelijks op de hoogte gehouden wil worden van het laatste nieuws op CuraĂ§ao heeft voldoende keuze. Aworaki - 478 volgers Persbureau CuraĂ§ao - 638 volgers TeleCuraĂ§ao - 889 volgers Versgeperst.com - 1.194 volgers CuraĂ§ao Nieuws - 3.186 volgers

Horeca

De grotere hotels, (beach) clubs en evenementenorganisaties zijn ook actief met het sturen van tweets. De korte berichten (van maximaal 140 tekens) lenen zich prima voor het aankondigen van een special, evenement of concert.

Marriott hotel - 1084 volgers Hyatt CuraĂ§ao - 1.538 volgers Bermuda CuraĂ§ao - 1.674 volgers Mambo Beach - 1.870 volgers

toerisme

De (toeristische) attracties op het eiland zijn wel actief op Twitter, maar lijken meer succes te hebben met hun Facebookpaginaâ&#x20AC;&#x2122;s. Relatief hebben zij een groot aantal â&#x20AC;&#x2DC;vind ik leuksâ&#x20AC;&#x2122; in vergelijking met andere branches. Christoffelpark - 3.152 â&#x20AC;&#x2DC;vind ik leuksâ&#x20AC;&#x2122; Adventure City - 5.337 â&#x20AC;&#x2DC;vind ik leuksâ&#x20AC;&#x2122; Dolphin Academy - 7.846 â&#x20AC;&#x2DC;vind ik leuksâ&#x20AC;&#x2122; The Cinemaâ&#x20AC;&#x2122;s - 10.471 â&#x20AC;&#x2DC;vind ik leuksâ&#x20AC;&#x2122;

andere branches

Op Facebook komen we ook veel andersoortige bedrijven tegen, zoals supermarkten,

internetproviders, uitzendbureaus en kledingzaken. Op deze paginaâ&#x20AC;&#x2122;s is sprake van uitgebreider contact met klanten en richt men zich wat meer op het verlenen van service. Flow - 2.759 â&#x20AC;&#x2DC;vind ik leuksâ&#x20AC;&#x2122; Boolchand - 5.141 â&#x20AC;&#x2DC;vind ik leuksâ&#x20AC;&#x2122; Penha - 5.033 â&#x20AC;&#x2DC;vind ik leuksâ&#x20AC;&#x2122; om te volgen Als bedrijf kunt u overwegen actief te worden op Facebook of Twitter. Daarvoor worden in twee andere artikelen in deze editie van Coaching diverse tips en ideeĂŤn gegeven. Het is minder intensief en het kost minder voorbereiding, om in eerste instantie individueel te starten met het volgen van bedrijven, organisaties en personen die interessante informatie delen over uw vakgebied of de branche waarin u opereert. Te denken valt aan groeperingen voor young professionals zoals Kiva CuraĂ§ao of JCI Joba, branche-organisaties zoals het CTB en CHATA of stichtingen als het Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven en Stimul-IT. Wanneer u op zoek bent naar een nieuwe functie, zou u ook eens Facebookpaginaâ&#x20AC;&#x2122;s kunnen bezoeken van bedrijven als Kadanz, Tusotra of Global Resourcing.

De aantallen volgers en â&#x20AC;&#x2DC;vind ik leuksâ&#x20AC;&#x2122; zijn uiteraard een momentopname ten tijde van het ter perse gaan van Coaching

ADVERTENTIE

Can your insurance company reduce your premiums?

To learn more about NAGICOâ&#x20AC;&#x2122;s great discounts, call us at 738-8222 or visit our office at Dr. H. Fergusonweg 10.

Weâ&#x20AC;&#x2122;ve Got You Covered ! t nagico.com /PX 4FS WJ O H "OHVJMMB t "OUJHVB t "S V C B t 5IF #B IBNBT t #POB J S F t # 7 * t $VSBĂ&#x17D;BP t %PNJOJD B t 'SFODI "OUJMMFT t (SFOBEB .POUT FSSBU t 4BCB t 4 U &V T U BU J V T t 4U ,JUUT /FWJ T t 4 U -VDJB t 4U .BB S U F O t 4 U . BS UJ O t 4U 7JODFOU t 5S J O J EBE 5P CB H P

NA1160 Curacao MNC Ad-v1.indd 1

| Coaching 4 - 2012

8/27/12 4:26 PM

van naar

Personeelswijzigingen Curaçao

Jacqueline Verhooren

Nienke Ingenhoven

Pauline de Boer

DPV Ad Interim en Balance Werving & Selectie hebben de krachten gebundeld en zijn sinds juni 2012 operationeel onder een nieuwe naam: Balance Recruitment. Jacqueline Verhooren en Nienke Ingenhoven werkten bij DPV Ad Interim als account manager en zetten deze activiteiten voort bij Balance Recruitment. Zij zijn onder meer verantwoordelijk voor recruitment van professionals en hoger opgeleiden, HR-advisering en outplacement. Pauline de Boer is naast haar recruitment- werkzaamheden voor Balance Recruitment ook verantwoordelijk voor Excellent Uitzendbureau.

Sacha Hendrison

Shanti Rafael

Bharat Bhojwani

van Banco Di Caribe naar The Curaçao Financial Group

van Intertrust Curaçao naar The Curaçao Financial Group

In haar voorgaande functie bij Morningstar, waar zij zes jaar werkte, was Hendrison onder meer verantwoordelijk voor het managen van het salesteam in de Benelux. Met ruim twintig jaar ervaring in sales en een MBA in Finance en IT stapt ze per 1 september over naar de functie van Senior Commercial Manager bij Ennia.

Na twee jaar te hebben gewerkt als informatieanalist bij het Ministerie van Justitie in Nederland, heeft Shanti Rafael in 2011 de stap gemaakt naar Curaçao. Na een jaar voor BearingPoint Caribbean te hebben gewerkt als consultant is zij per 1 september als informatieanalist begonnen bij Ennia, waar zij de interne wensen en eisen gaat inventariseren ter verbetering van de informatiesystemen binnen de organisatie.

Na elf jaar als bankier te hebben gewerkt, waarvan zeven jaar bij lokale banken, heeft Bharat Bhojwani gekozen voor een nieuwe uitdaging door samen met Walter Blijleven een eigen bedrijf te starten: The Curaçao Financial Group. Met dit bedrijf ziet Bharat grote mogelijkheden om met zijn cliënten nieuwe groei te realiseren door innovatieve oplossingen op professionele wijze uit te werken en te implementeren.

Na in de afgelopen jaren CFO van Fortis en Intertrust te zijn geweest, is Walter Blijleven in juli met Bharat Bhojwani een eigen bedrijf gestart. The Curaçao Financial Group concentreert zich op activiteiten op het gebied van corporate finance, interim dienstverlening en begeleiding bij investeringsprojecten. Het bedrijf is actief in the Dutch Caribbean en Suriname.

van Morningstar naar ENNIA

van BearingPoint naar ENNIA

Walter Blijleven

Hoe kunt u zich opgeven voor deze rubriek? Verandert u van functie en wilt u graag aangeven wat uw uitdaging in uw nieuwe functie is? Mail dan uw naam en telefoonnummer door naar redactie@coaching-magazine.net. Wij zullen contact met u opnemen.

Coaching 4 - 2012

| 45

Colofon loket verhu 1 is isd! Nieuw

oplage 2.500 exemplaren Coaching verschijnt ieder kwartaal uitgave en distributie Uitgeverij Loket 1 Werfstraat 6, Curaçao info@loket1online.com uitgever Bas Kok algehele coördinatie Saskia Matthijsse (Uitgeverij Loket 1) Coördinatie fotograﬁe en interviews Ivette van der Velden redactie/bijdragen Mirjam Boers Oscar van Dam Margo Groenewoud Maya Mathias Loeki Nicolaas Willem Jan Stokhof Ellen Timmer Michiel van der Veur Hoofdredactie Margo Groenewoud

eindredactie Margo Groenewoud en Loeki Nicolaas

Niets uit deze uitgave mag op enige wijze verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden zonder voorafgaande, schriftelijke toestemming van de uitgever.

vormgeving en productie Uitgeverij Loket 1

drukwerk Hi Printing Curaçao

advertentie-aquisitie Annemarie Post (522 1720) Ivette van der Velden (510 3415) abonnement Een abonnement op Coaching is gratis voor managers op Curaçao. Voor het aanvragen van een abonnement gaat u naar www.coaching-magazine.net extra exemplaren Tegen betaling kunnen extra exemplaren van Coaching geleverd worden. Hierover kunt u contact opnemen met Uitgeverij Loket 1, via telefoonnummer 737 7235 (op werkdagen tussen 8.00 en 12.00 uur) of via abonnee@coaching-magazine.net reageren op de inhoud redactie@coaching-magazine.net reserveren/informatie advertenties advertentie@coaching-magazine.net abonnement/extra exemplaren opvragen abonnee@coaching-magazine.net advertentiemateriaal versturen studio@coaching-magazine.net

www.coaching-magazine.net

de Coach

6 | Coaching 4 - 2012

Werfs adres: Scharlotraat 6 oA Curaç bou ao

Toegewijd aan jou!

Voor meer informatie: 433 91 30

Fax: 461 78 61

E-mail adres: info@gironet.com

Website: www.girobank.an

Coaching 4 - 2012

48 | Coaching 4 - 2012