Coaching 4 2015 thema-editie

HÉT MAGAZINE OVER LEIDINGGEVEN OP CURAÇAO

JAARGANG 13 / THEMA-EDITIE / 2015

Coaching special over verantwoord ondernemen

CORPORATE SOCIAL

RESPONSIBILITY Interview met professor Dick de Waard, hoog­ leraar MVO

Losse nummers NAf 10,55

In 9 stappen naar duurzaam ondernemen

Van economic value naar shared value

Coaching als duurzame investering in werknemers

More than just a bank.

Inspired Banking!

OUR NEW SFT e-BANKING INSPIRED BY YOU

SFT has created a new online banking system. With beautiful, clean design.

With an extra secure new token.

With a range of fresh features to answer your individual needs.

Because every one of our clients is unique. Banking is our canvas and you are the inspiration. sftbank.com

2101_SFT_NewOnlineBanking_Coaching_190x138.indd 1

10/26/15 10:18

COLOFON

Columns Uitgave en distributie Uitgeverij Loket 1 Noord Scherpenheuvel 14 Curaçao info@loket1online.com Uitgever Bas Kok Hoofd redactieteam Saskia Matthijsse Redactie- en productiecoördinatie Marjolijn Verwater Coördinatie fotografie en interviews Ivette van der Velden, Marjolijn Verwater Redactie/bijdragen Wiel Broecks, Michelle da Costa Gomez, Guy Cozijns, Oscar van Dam, Ron Gomes Casseres, Elly Hellings, Sharnon Isenia, Jeroen Jansen, Gonneke van den Kieboom, Elisa Koek, Cherissa Koko, Corinne Leysner, Saskia Matthijsse, Rene Offermans, Anneke Polak, Esther Sedney-Meijer, Michiel van Wickeren

Drie gastschrijvers geven hun visie:

Eindredactie Jacomine Lagas en Saskia Matthijsse Vormgeving en productie Uitgeverij Loket 1

25

Drukwerk Antilope Printing, België

Ron Gomes Casseres

Advertentie-aquisitie Annemarie Post (522 1720) Ivette van der Velden (510 3415) Marjolijn Verwater (518 7800)

Corporate social responsibility: de nieuwe norm

Abonnement Een abonnement op Coaching is gratis voor managers en leidinggevenden op Curaçao. Voor het aanvragen van een abonnement gaat u naar www.coaching-magazine.net

35

Michiel van Wickeren

De vele gezichten van duurzaamheid

Reageren op de inhoud redactie@coaching-magazine.net Reserveren/informatie advertenties advertentie@coaching-magazine.net Abonnement/extra exemplaren opvragen abonnee@coaching-magazine.net Advertentiemateriaal versturen studio@coaching-magazine.net

WWW.COACHING-MAGAZINE.NET

© Uitgeverij Loket 1 2015

Oplage 3.000 exemplaren Coaching verschijnt 5x per jaar

43

Esther Meijer-Sedney

Better places for people to visit

THEMA-EDITIE 2015

an het einde van het jaar maken we de balans op. We rekenen de cijfers door, bespreken de maanden die achter ons liggen en trekken conclusies. Als manager hoopt u onder aan de streep een positief resultaat te kunnen noteren. Maar zijn het alleen de cijfers die iets vertellen over de prestaties van uw bedrijf?

Deze editie van Coaching staat geheel in het teken van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Met een groot aantal gevarieerde onderwerpen brengt de redactie op allerlei manieren inzicht in dit belangrijke thema. Schrijver Guy Cozijns presenteert in zijn artikel op pagina 10 de harde cijfers en laat u zien hoe het is gesteld met onze leefomgeving. Het is duidelijk dat bedrijven een grote impact hebben op mens en natuur en daarvoor ook verantwoordelijkheid moeten nemen. Beleid en uitvoering dienen gericht te zijn op langetermijnresultaten, waarbij duurzaamheid in alle opzichten centraal staat.

Deze tijd van het jaar leent zich er bij uitstek voor om nieuwe plannen te maken. Deze editie van Coaching is een bron van informatie en hopelijk ook inspiratie bij het schrijven en toetsen van uw plannen. Want hoewel alle kleine beetjes helpen, gaat duurzaam ondernemen veel verder dan het terugdringen van papierverbruik of het schenken van fair trade koffie. Wiel Broecks beschrijft in het artikel ‘In negen stappen naar duurzaam ondernemerschap’ hoe u op beleidsniveau concrete stappen kunt zetten.

De startups die Anneke Polak deze keer belicht, hebben alledrie op hun eigen terrein al stappen gemaakt.

Duurzaamheid is voor hen geen mooi label dat ergens opgeplakt wordt, maar een wezenlijk onderdeel van hun bedrijfsvoering en idealen. Wellicht kunnen de grotere bedrijven hieraan een voorbeeld nemen. We hopen dat deze editie u op nieuwe ideeën brengt en aan het denken zet. Want zoals professor De Waard het zegt in het interview op pagina 20: bewustwording is het sleutelwoord.

Het team van Coaching wenst u een mooi resultaat in 2015 en een productieve start van 2016.

Inhoud 6 Managementgoeroe Wayne Visser 10 MVO: van levensbelang of wishfull thinking?

14 (Duurzame) start ups

16 In 9 stappen naar duurzaam ondernemerschap 20 Interview met professor De Waard, hoogleraar MVO 26 Coaching als investering

28 In gesprek met Krishna Doll en Barbara Leigh 32 Coaching op bezoek bij Pro Bista 38 De coöperatie als alternatieve bedrijfsvorm 40 Global Issues Network

44 Van economic value naar shared value 46 MVO is geen marketing-truc 48 De werkplek van Ellemieke van Beek 50 Mixed Media

52 Duurzaamheid in business 54 Van > naar

OUD MAAR NIET OUT

MANAGEMENTGOEROES 4 Wayne Visser

Coaching gaat in op de filosofieën van verschillende managementdenkers. Dit keer is de beurt aan schrij­ ver, spreker, academi­cus én adviseur Wayne Visser.

Visser draait al heel wat jaren mee in de wereld van corporate social responsibility. Met 24 boeken op zijn naam mag Visser zichzelf met een gerust hart schrijver noemen, maar hij beperkt zich niet tot het verspreiden van zijn ideeën op papier. Hij reist de hele wereld over voor presentaties, seminars en adviezen. Een ware globe­trotter, die in de afgelo­pen twintig jaar meer dan zeventig landen bezocht.

Wie is Wayne Visser? > Wie Wayne Visser langere tijd volgt, ontdekt dat deze man bijzonder veelzijdig en productief is. Op zijn persoonlijke website vindt de bezoeker niet alleen talloze boeken, artikelen en Youtubevideo’s over csr, maar ook T-shirts voor Afrika-liefhebbers, zelfgeschreven gedichten en tientallen schilderijen van eigen hand. Het lijkt erop dat Visser niet alleen uitgesproken ideeën heeft over verantwoord ondernemen, maar zichzelf ook graag goed in de markt zet.

Tekst Saskia Matthijsse

Visser werd geboren in Afrika, waar hij begin jaren negentig aan de universiteit in Kaapstad afstudeerde op green marketing. Enkele jaren later vertrok hij naar Schotland om zich daar aan de universiteit van Edinburgh verder te verdiepen in de relatie tussen mens en natuur, human ecology. Zijn studiejaren rondde hij in 2007 af met een Phd in business and management, met als specialisatie corporate social responsibility (csr). Zie daar: het hoofdthema voor zijn werk in de daaropvolgende decennia.

Gedateerde business­ modellen, ideologieën en eigenbelang moeten uit de weg geruimd worden Prediken via Twitter

A man with a mission, zo kan Wayne Visser wel genoemd worden. Tientallen commissies, advisory boards, publicaties, onderscheidingen en netwerken prijken op zijn cv. Vrijwel alles wat hij naar buiten brengt, staat in het teken van duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Hij werkte als director of Sustainability bij KPMG en was strategisch analist voor Cap Gemini.

In 2008 richtte hij een social enterprise op, CSR International. Professionals, studenten en andere mensen die csr een warm hart toedragen, vormen samen deze maatschappelijke onderneming. Door het aanbieden

6

van informatie en het delen van onderzoeksresultaten hoopt men bij te dragen aan een positieve ontwikkeling op het gebied van duurzaam ondernemen. Daarbij wordt uiteraard ook het gedachtegoed van Visser zelf aan de man gebracht.

De goeroe op het gebied van duurzaamheid predikt niet onverdienstelijk via Twitter. Met meer dan 10.000 tweets in de afgelopen jaren en 29.000 volgers, behoorde hij op dit platform in 2014 tot de top 100 beïnvloeders op het gebied van duurzaamheid. Visser adviseert grote bedrijven als Coca-Cola en Dell, maar richt zich op het socialmediaplatform vaak direct tot zijn naaste medemens. Door persoonlijke tweets laat hij zien hoe hij zelf bijdraagt aan een duurzamere maatschappij en doet daarbij een beroep op onze idealistische inslag: ‘We are all on a journey to make a positive differ­ence’.

Vijf fases

Visser staat mede bekend om de wijze waarop hij de ontwikkeling om tot een duurzaam bedrijf te komen, heeft getypeerd aan de hand van vijf fases. De eerste is de defensieve fase, waarin een bedrijf het belang van mvo ontkent en er geen tijd of geld aan besteedt. De tweede is de liefdadigheidsfase, waarin ondernemingen betrokkenheid proberen te tonen, al dan niet oprecht, door financiële giften. De fase die daarop volgt is de fase waarin vooral reclame wordt gemaakt; kijk eens hoe goed wij als bedrijf bezig zijn. Heeft een bedrijf fase vier bereikt, dan is er sprake van bewustwording binnen het management over de strategie in relatie tot duurzaamheid. Fase vijf is de fase van transformatie: men is zich daadwerkelijk bewust van de verantwoordelijkheid

Our mission is…

reaching your business goals • Checking & Savings accounts • Mortgages & Loans • Working Capital • Credit Cards • Investments • Point of Sale Machines • Online Banking • Insurance

Banco di Caribe Curaçao • Schottegatweg Oost 205 H +(599 9) 432 3200 • www.bancodicaribe.com

MANAGEMENTGOEROES

die de producten en diensten van het bedrijf met zich meebrengen.

Van deze indeling en de aanpak die hij op basis hiervan adviseerde, is Visser inmiddels teruggekomen. De ideeën van Visser hebben zich in die tientallen jaren ook ontwikkeld; zijn visie op maatschappelijk verantwoord ondernemen is niet meer dezelfde als in de jaren negentig. Visser concludeert dat de wijze waarop bedrijven trachtten csr te implementeren in hun werkzaamheden, jammerlijk heeft gefaald. Daarvoor wijst hij drie belangrijke oorzaken aan. Ten eerste heeft de kleinschaligheid van de meeste acties nauwelijks impact op de enorme omvang van het duurzaamheidsprobleem. Ten tweede is csr bij veel bedrijven (in het beste geval) een nevenfunctie en komt men niet tot de kern van de duurzaamheidsproblemen. Last but not least: csr brengt te weinig geld in het laatje en vraagt ook nog eens om aanzienlijke investeringen.

csr 2.0

Visser heeft laten zien zijn theorieën goed aan de man te kunnen brengen. Zijn nieuwste inzichten voorzag hij van het label csr 2.0 en met die makkelijk te onthouden

8

marketingterm zette hij zijn kruistocht voort. Het meest recente boek op zijn indrukwekkende lijst van publicaties is Sustainable Frontiers: Unlocking Change through Business, Leadership and Innovation. De cover wordt gesierd door een nogal stereotiep beeld van een wereldbol met daarop een boom en zich uitstrekkende armen in allerlei kleuren. De vertaling is snel gemaakt; hoe kunnen wij mensen, met al onze verschillen en overeenkomsten, samen zorgen voor een betere wereld waarin de bomen kunnen groeien tot de hemel?

In Sustainable Frontiers wil Visser laten zien hoe we nieuwe manieren moeten vinden om het aloude industriële systeem te veranderen. Wat jaren goed heeft gewerkt, is niet langer toereikend, aldus de goeroe.

Gedateerde businessmodellen, ideologieën en eigenbelang moeten uit de weg geruimd worden. Niets minder dan een wereldwijd veranderende mentaliteit is het doel dat Visser in zijn boek beschrijft. Om tot die wezenlijke veranderingen te komen, benoemt Visser acht ‘sleutels tot succes’: leiderschap, ondernemerschap, innovatie, transparantie, betrokkenheid, verantwoordelijkheid, integratie en future-fitness.

Caribbean Fasteners is gevestigd op Groot Davelaar.

Tel 737 6288, e-mail curacao@cfh-group.com

Extraordinary banking... extra benefits for you.

monumental

e: Monumental Orco Bank ’s Hom

itto Landhuis Cer

....that is far from ordinary.

Take care of business, ORCO Bank has your banking needs covered.

Landhuis Cerrito · Schottegaweg Oost z/n · Tel. +5999 7327000 · www.orcobank.com

coaching thema-editie 2015

9

MAATSCHAPPIJ

10

MAATSCHAPPELIJK

VERANTWOORD ONDERNEMEN: VAN LEVENS­BELANG VOOR ONZE HABITAT OF WISHFUL THINKING?

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) is enkele decennia geleden ontstaan als reactie op milieu­schandalen en mensonterende arbeids­omstandigheden van met name multi­ nationals. Wat weten we vandaag en hoe duurzaam zijn we met zijn allen bezig in onze ‘global community’?

Tekst Guy Cozijns

e toekomst en het verleden. Rondom deze twee tijdslijnen wordt er heel wat garen gesponnen. We weten dat we als mensheid een enorme impact hebben op het welzijn van onze planeet. Het is zelfs zo dat onze intelligentie, vindingrijkheid én onze activiteiten aan de basis liggen van vrijwel alle globale ontwikkelingen en problemen, inclusief de huidige klimaatproblematiek.

Nauwelijks 10.000 jaar geleden telde onze planeet één miljoen inwoners. In 1800 waren we met één miljard en in 1960 met drie miljard. Vandaag de dag is de kaap van zeven miljard al ruim overschreden: 7,37 miljard om precies te zijn. In 2050 zullen onze kinderen, of hún kinderen, leven op een planeet met een bevolkingsaantal van minstens negen miljard inwoners. Kortom, we worden geconfronteerd met een explosieve bevolkingsgroei die het welzijn op aarde zeer ernstig verstoort.

Revoluties

In zijn boek ‘Ten Billion’ geeft wetenschapper Stephen Emmott aan dat onze huidige maatschappij is gevormd door een aantal revoluties. Als voornaamste noemt hij de landbouwrevolutie, de wetenschappelijke revolutie en – in het Westen – de volksgezondheidsrevolutie. Deze ontwikkelingen hebben fundamenteel bepaald hoe wij vandaag leven en hoe het staat met de gezondheid van onze planeet. De erfenis van deze ontwikkelingen zal het toekomstig landschap verder vormgeven.

De impact van deze revoluties op de omgeving is enorm. De mensheid is onder meer verantwoordelijk voor de vervuiling, de overbevissing, de ontbossing, de uitroeiing van dieren- en plantensoorten, de aantasting van het ecosysteem, de exponentiële toename van waterconsumptie, de droogte en de uitbuiting van

coaching thema-editie 2015

11

P.O. Box 3878, Curaçao

Mausam pms 662 pms 116 pms 186

Monopoly kennen we allemaal. Er zijn veel spelers op de markt maar er kan er maar eentje winnen.

Onroerend goed is geen“spelletje”maar een serieuze zaak.

Daarom heeft u een serieuze, betrouwbare makelaar/ taxateur nodig met ervaring, welke garant staat voor DE JUISTE START. Domicilie – Uw betrouwbare spelpartner voor koop, verkoop, huur, verhuur, beheer en taxaties Gosieweg 53 Curaçao | Nederlandse Antillen Tel: (+599-9) 738-3344 | Fax: (+599-9) 738-3377 Email: info@domicilie.net |Website: www.domicilie.net

Coaching magazine ontvangen in het buitenland?

Aruba, Bonaire, Nederland, Saba, St. Eustatius, St. Maarten, Suriname

Op www.coaching-magazine.net kunt u eenvoudig een abonnement aanvragen.

12

MAATSCHAPPIJ

beschikbare landbouwgrond. Dit alles heeft geleid tot een accumulatie van CO2, methaan en andere broeikasverwekkende stoffen in onze atmosfeer.

Verandering van het klimaat

Het klimaat is één van onze zogenaamde life supporting systems. Het bepaalt of leven op deze planeet überhaupt mogelijk is. Het bestaat uit vier componenten, te weten: de atmosfeer: de lucht die we inademen; de hydrosfeer: het water op onze planeet; de cryosfeer: de ijskappen en gletsjers, en de biosfeer: de dieren en planten.

De mens heeft het klimaat veranderd op alle vlakken, met de opwarming van de aarde en onze oceanen als meest bekende exponenten. De aanhoudende bevolkingsgroei betekent een steeds groter wordende behoefte aan water, voedsel, land, transport en energie, met als resultante een accelererend effect op de klimaatverandering. Volgens Emmott wordt maar liefst 40 procent van de beschikbare grond op aarde (lees: wat niet bevroren is) gebruikt voor landbouwdoeleinden!

Voedsel, land en water

Met een bevolking van ruim negen miljard in 2050 zal de vraag naar voedsel minstens verdubbelen, waardoor de vraag naar land verder zal toenemen. De jacht op grond is daarmee onherroepelijk geopend. Van 2000 tot 2012 werd maar liefst 51 miljoen hectare grond verhandeld door invloedrijke buitenlandse regeringen en kapitaalkrachtige bedrijven, conglomeraten, hedge funds en vaag gedefinieerde instituten in onder andere de Verenigde Staten, China, Qatar, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Om een idee te geven: het gaat om een gebied dat nagenoeg de helft van West-Europa bestrijkt.

Niets lijkt nóg meer vervuiling in de weg te staan op globaal niveau, met alle gevolgen van dien voor onze bio­ diversiteit. Het IUCN (International Union for Conser­ vation of Nature) heeft geschat dat bijna 31 procent van alle amfibieën, 21 procent van alle zoogdieren en 13 procent van alle vogels met uitsterven bedreigd zijn.

De cijfers over het verbruik van zoetwater zijn even zorgwekkend. Een duizelingwekkende 70 procent van het totale waterreservoir is bestemd voor de irrigatie van landbouw. Volgens de water statistics van het FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations) is het waterverbruik sedert het jaar 1900 vertienvoudigd, met een groeitempo dat tweemaal zo hoog ligt als de bevolkingsgroei.

MVO is geen keuze

Het is duidelijk. Wij moeten nú met zijn allen radicaal veranderen om een globale catastrofe te voorkomen. Tot die keiharde conclusie komt Stephen Emmot. Afgaand op de genoemde ontwikkelingen gaat het niet meer om de vraag of MVO een optie is, het is een absolute must.

Van winst naar waarde

Het maatschappelijk verantwoord ondernemen heeft door de jaren heen een ontwikkeling doorgemaakt. De discussie verschuift van ‘de dingen goed doen’ naar ‘de goede dingen doen’. Ging het enkele jaren geleden nog over het verminderen van uitstoot, overlast of schade, nu is er meer aandacht voor een positieve benadering. Het vergroten van de positieve impact is in de plaats geko-

men van het verminderen van een negatieve impact.

Aanvankelijk stonden aandeelhouders, winst en omzetgroei voorop. Gaandeweg werden er in de praktijk steeds meer de belangen afgewogen tussen de drie p’s (people, planet and profit) zonder de financiële poot te verwaarlozen. Vervolgens werd MVO onderdeel van de strategie, gericht op meer milieuwinst, meer sociale winst én meer financiële winst. Vandaag de dag primeert bij sommige bedrijven de maatschappelijke omgeving en is financiële winst verworden tot hulpmiddel. Er is echter nog een lange weg te gaan.

De discussie verschuift van ‘de dingen goed doen’ naar ‘de goede dingen doen’ Smart sustainability

In het MVO-trendrapport 2015, uitgebracht door de stichting MVO Nederland, wordt slimme technologie als speerpunt naar voren gebracht om in te spelen op kansen voor duurzaamheid. Diezelfde technologie biedt ook talloze opties om beter samen te werken. Door onder meer de samenwerkingseconomie, open source initiatieven en crowdfunding, komen mensen sneller samen tot verrassende oplossingen. Dit alles in een dynamiek waarbij de markt onderworpen wordt aan het algemeen belang.

Of slimme technologie alleen genoeg zal zijn om het pad naar duurzaamheid te ondersteunen hangt eveneens af van de bereidheid om informatie met elkaar te delen.

Zolang het algemeen belang niet bij álle stakeholders op de agenda staat, lijkt het eerder wishful thinking om duurzame oplossingen uit te werken die blijven stand­ houden.

De wereld redden

In de praktijk zien we dat per 21 oktober 2015, op globaal niveau, de year to date (ytd) uitgaven in de gezondheidszorg goed zijn voor een bedrag van 3.2 biljoen USD. Voor onderwijs komen we uit op 2.8 biljoen USD, terwijl de uitgaven voor het militair industrieel complex goed zijn voor 1.4 biljoen USD. Dat is maar liefst de helft van de totale uitgaven voor onderwijs. Met onze planetaire gezondheid en eensgezindheid kan het inderdaad stukken beter.

In de marge kunnen we ons eveneens afvragen of de technologische revolutie wel overal zo revolutionair is geweest. Als het vijftig jaar geleden bijvoorbeeld zes uur duurde om van Parijs naar New York te vliegen, is het dan niet legitiem om zich af te vragen waarom dit anno 2015 niet in vier minuten kan?

Dat er een noodzaak is aan MVO is een understatement.

Ieder initiatief mag daarom worden aangemoedigd, waar ook ter wereld. Idealiter vindt dit plaats onder een gesternte van maatschappelijke winstmaximalisatie.

Onze planeet is tenslotte niet oneindig! coaching thema-editie 2015

13

Hoe is het om een eigen zaak te starten en wat zijn de leuke en minder leuke kanten van het onder­nemerschap? Coaching spreekt met nieuwe onder­nemers over hun start up, dit keer met duurzaamheid als uitgangspunt.

Tekst Anneke Ploak

Salomon: Bomberg

‘Gewoon beginnen en dan het goede voorbeeld geven’ ‘Ik heb vierentwintig jaar in Nederland gewoond, werkte in de ict-branche, stond veel in de file. Die tijd heb ik benut door naar interviews te luisteren met mensen met veel kennis op spiritueel gebied, duurzaam wonen, gezonde voeding, alternatieve energie. Twee jaar geleden heb ik de knoop doorgehakt en keerde ik terug naar Curaçao, waar ik nu een jaar werk aan Eco Village Sol’, vertelt eigenaar Salomon: Bomberg.

‘Ik begin met een duurzaam huis voor mezelf, maar wil dat gaan uitbreiden naar een locatie waar ook toeristen kunnen verblijven. Dit terrein in Santa Catharina, dat van mijn broer is, beslaat zo’n drie hectare grond. We zijn begonnen met de aanleg van een tuin waar groente en fruit in moeten gaan groeien. De bedoeling is om als eerste stap het terrein begin 2016 gereed te hebben om mensen te ontvangen die onze groente en fruit kunnen kopen.

Dit is de pilotfase van het eco-dorp. Met zo’n vijf vrijwilligers ben ik op het land bezig en werken we aan een eerste huisje zodat ik hier zelf kan gaan wonen. We hebben

14

geen kapitaal, alles gaat stap voor stap en klusje voor klusje. Wij bieden onze diensten aan en krijgen daar bijvoorbeeld bouwmateriaal voor terug. Om bedrijven te overtuigen van samenwerking moet ik eerst modellen van duurzame woningen kunnen laten zien. Dus zijn we gewoon begonnen en willen zo het goede voorbeeld gaan geven. Curaçao ziet er nu nog niet zo het belang van in, maar ik heb heel sterk het gevoel dat we niet op de oude manier verder kunnen, we moeten duurzamer gaan leven met zijn allen. Dus begin ik bij mezelf. We hebben zonnepanelen op het dak en verdiepen ons verder in andere duurzame energiesystemen. Ook hebben we contact met een Braziliaans bedrijf dat ventilatoren maakt die op magneten werken en daardoor tachtig procent minder stroom verbruiken. Wanneer het dorp af zal zijn weten we niet, langzaamaan breidt het zich verder uit.’

Brenda Koek

Alles moet binnen vier uur gemaakt en geleverd zijn’ ‘De afname van onze sappen wordt steeds groter, ik ben nu op het punt dat ik het niet meer alleen aankan. Ik kook ook dagelijks voor mensen die via mond-tot-mondreclame hebben gehoord over mijn gezonde maaltijden.

Ik wil naar een andere locatie omdat de keuken te klein wordt en ik meer opslagruimte nodig heb. Maar de grootste prioriteit is een extra persoon die me komt helpen’, vertelt Brenda Koek die vorig jaar april met haar zus Maxsalia Max & Bee Juicery begon.

‘Nu werk ik alleen, mijn zus doet af en toe nog wel de marketing, maar eigenlijk gaat dit niet meer. Ik heb een beetje angst om iemand fulltime aan te nemen, je hebt toch een verantwoordelijkheid tegenover die persoon dat het bedrijf goed blijft lopen. Mijn moeder helpt me soms met koken, er is iemand die kan helpen met het bestellen van de producten en ik heb drie oproepkrachten achter de hand.

Het idee voor Max & Bee Juicery is ontstaan toen ik tien jaar geleden ziek werd. Artsen wisten niet waardoor, dus ging ik op zoek naar natuurlijke middelen. Deze sappen waren mijn medicijn; ik ging me beter voelen, energieker, kon de behandelingen veel beter aan. Nu wil ik mensen bewust maken van gezond en lekker eten, zonder suiker en conserveringsmiddelen of kleurstoffen.

Een klant die sappen kocht, vroeg mij ook een gezonde

Femi en Joshua Peiliker

‘We misten persoonlijk contact met de boer’ ‘De familie van Joshua had het terrein gekocht bij landhuis Cas Cora, maar zijn oudere broers hebben allemaal een vaste baan. Wij waren in Nederland een duurzame levensstijl gewend en misten de gezellige sfeer van de boerenmarkt en het persoonlijke contact met de boer dat daarbij hoorde. Daarom zijn wij Hofi Cas Cora begonnen’, zegt het stel Femi en Joshua Peiliker (beiden 27), eigenaren van Hofi Cas Cora.

‘Het terrein is zo’n vijf hectare groot en loopt tot aan Parke Tropikal en het Kabouterbos. We verbouwen groenten die worden onderhouden door een tuinman die ook op het land woont. We hebben onder andere al zoete aardappel, okra en paprika’s verbouwd. Nu zit er pompoen, yucca en cassave in de grond. Met de tomaten en watermeloenen is het nog niet gelukt, het is uittesten

maaltijd voor hem te bereiden. Toen zijn collega’s zagen wat voor salades, soepen en andere maaltijden hij mee naar zijn werk nam, ging het balletje rollen.

Ik werk met verse producten, alles moet binnen vier uur gemaakt en geleverd zijn, dus het is inspannend werk.

We leveren inmiddels aan Centrum Supermarkt, Hofi Cas Cora en Baoase Resort. Ik werk alleen op bestelling, want alle producten zijn vers. Op de flessen zit statiegeld en de lunchboxen zijn van karton. Afval van groente en fruit gaat naar de boer, dus we recyclen zoveel mogelijk.

Door op evenementen mijn sappen te verkopen heb ik veel reclame kunnen maken en extra inkomsten kunnen genereren. Daar heb ik nu geen tijd meer voor, op zich een positief teken natuurlijk. Ik heb weleens gedacht ‘waarom ben ik hier aan begonnen?’, zeker in het begin als het erg druk was. Ik ben nu aan het werken aan standaardisatie, zodat het proces makkelijker wordt en de kwaliteit gegarandeerd blijft.’

wat werkt en wat niet. Er wordt op een vrij traditionele manier gewerkt, met kanalen, maar we willen ook een green house opzetten en gaan werken met Aquaponics.

Het gaat stapje voor stapje. Mensen vragen ons vaak wanneer we het landhuis gaan opknappen. Dat komt later, we hebben er het kapitaal niet voor en onze aandacht gaat nu eerst naar het restaurant. Hofi Cas Cora is op vrijdag, zaterdag en zondag open, zes scholieren helpen ons in de bediening en we hebben twee chefs in de keuken in dienst. We willen graag meer personeel aannemen, want het wordt steeds drukker. Er is veel aangeschaft dat nog moet worden afbetaald. We hebben wel een lening aangevraagd bij de bank, maar hebben daar niets meer van gehoord, dus zijn we begonnen en houden het restaurant nu draaiende met de weekend-inkomsten.

We merken dat er in een jaar tijd meer mensen interesse hebben gekregen in ecologische producten en duurzaamheid. We hopen met onze groente en fruit de lokale economie te stimuleren. We gaan nu werken aan meer variëteit en continuïteit.’

coaching thema-editie 2015

15

1

MANAGEMENT

Bepaal uw visie en ambitie op het gebied van MVO MVO doe je er niet zomaar even bij, maar wordt een onderdeel van het beleid van uw organisatie. MVO dwingt u bijvoorbeeld na te denken over welke markten u wel of niet wilt bedienen, welke producten u juist niet op de markt wilt brengen en onder welke voorwaarden u zaken wilt doen of welke (half)fabricaten u wel of niet meer wilt inkopen (denk bijvoorbeeld aan het UTZ-keurmerk voor cacao). Hoe ver u hierin wilt gaan is onder meer afhankelijk van uw ambitie op MVO-vlak.

In 9 stappen naar duurzaam ondernemerschap KANSEN EN DILEMMA’S

8

Implementeer uw strategie U stelt een actieplan op, voert de acties uit en handelt daarnaar (practice what you preach).

9

Evaluatie en verantwoording U toetst regelmatig uw MVO-beleid aan uw eisen en verwachtingen en legt verantwoording af aan uw stakeholders. Diverse organisaties doen dit momenteel via een ‘zelfverklaring’. In deze verklaring geven ze aan hoe ISO 26000 wordt toegepast volgens NPR 9026. In Nederland is een website ingericht waarop organisaties deze verklaringen kunnen publiceren; u vindt ze terug op de website van de Stichting Nederlands Normalisatie-Instituut. Wellicht is het een idee om een dergelijke website ook voor Curaçao op te zetten zodat ondernemers hun zelfverklaring kunnen posten maar vooral ook met elkaar kunnen delen hoe ze de implementatie van MVO hebben aangepakt.

7

Vertaal de stappen 1 tot en met 6 in een strategie of beleid Veranker de visie, de missie en de doelen in een bestuurs- en besluitvormingsstructuur (governance) en bed deze in in de dagelijkse activiteiten en processen van uw organisatie.

16

6

Leg uw eisen en verwachtingen vast Leg de output van stappen 1 tot en met 5 vast in een statement ‘eisen en verwachtingen’. Hoe duidelijker en transparanter, hoe beter deze te communiceren is naar uw omgeving en stakeholders.

2

Bepaal wie u betrekt bij het formuleren van uw MVO-visie Als manager is het belangrijk om verder te denken dan uw eigen bedrijf en ook de keten waarvan uw organisatie onderdeel uitmaakt onder de loep te nemen. Bijvoorbeeld: voor bepaalde veranderingen in uw beleid zult u medeafhankelijk zijn van andere bedrijven in de keten. Wilt u voortaan gebruik maken van UTZ-cacao, dan zal deze evenwel geïmporteerd moeten worden, tegen een voor u werkbare prijs. Bepaal welke partners uit de keten u bij uw visie wilt betrekken en waarom, wat voegen zij toe aan uw visie?

3

Bepaal welke van de zeven kern­thema’s (die worden genoemd op pagina 19) u wilt implementeren Begin met de voor u één of twee belangrijkste thema’s waarin u ambities heeft als organisatie.

Evalueer vervolgens wat goed ging bij de invoering en waar u tegenaan liep (valkuilen, problemen) en hoe u deze valkuilen en/of problemen heeft overwonnen. Gebruik deze informatie vervolgens om de volgende één of twee voor u belangrijkste thema’s te implementeren.

4

Bepaal de impact van uw visie/ ambitie op uw organisatie Deze impactanalyse geeft antwoord op de vraag: ‘Is het voor uw organisatie haalbaar om uw visie en ambities waar te maken en zo ja, onder welke randvoorwaarden?’ Stel: u concurreert in een markt die zeer kostprijs gedreven is, hoe gaat u dan thema’s realiseren als ‘eerlijk zakendoen’? Nog een voorbeeld: u maakt bonbons, koopt u dan toch de wat duurdere UTZ-cacao? Dilemma’s die aan het denken zetten.

‘We hebben de aarde in bruikleen van onze kinderen en hun kinderen. Laten we ervoor zorgen dat we haar in dezelf­ de toestand teruggeven zoals wij haar van onze ouders kregen, of nee, zelfs in een betere toestand’, zo luidt de bood­ schap van een bank die corporate social responsibility (csr) heeft geïmplemen­ teerd. Daarmee doelt deze bank op de verantwoordelijkheid die we als mensen hebben voor onze aarde en samenleving.

Het waarmaken van die verantwoordelijk­ heid is vaak gemakkelijker gezegd dan gedaan. Welke mogelijkheden heeft u eigenlijk als manager op het gebied van csr, hoe stelt u een csr-beleid op en hoe implementeert u dit in uw organisatie?

Tekst Wiel Broecks

5

Open de dialoog met uw stakeholders Wellicht kunt u met uw stakeholders, zoals leveranciers, klanten, aandeelhouders, banken en medewerkers, een dialoog aangaan om te kijken hoe u samen een invulling kunt geven aan de door u gewenste MVO-doelstellingen en daardoor ook aansluiten bij hun ambities waardoor er een gemeenschappelijk gedragen MVO-beleid of -strategie ontstaat.

Dat geeft energie. < Implementatiemodel volgens ISO 26000

coaching thema-editie 2015

17

Digicelbusiness.com

FOR ALL YOUR BUSINESS SOLUTIONS

VISIT OUR BUSINESS EXPERIENCE CENTER

Digicel Connectivity Solutions available: DPLC – Domestic Private Leased Circuit IPLC – International Private Leased Circuit DIA – Dedicated Internet Access BIA – Business Internet Access Wi-Fi (Customized to your business needs) Feel free to make an appointment with us: From 8:00 – 17:00 or email us at bsc@digicelgroup.com Complete solution for your needs 18

MANAGEMENT Bij het opstellen van een dergelijk beleid zult u als manager continu afwegingen dienen te maken tussen kansen, dilemma’s en uitdagingen op het gebied van people, planet and profit. Want wat goed is voor de aarde of de samenleving, hoeft niet per se goed te zijn voor uw portemonnee. Maar blijkbaar is winst tegenwoordig niet meer de enige graadmeter. Een organisatie die opereert in een betrokken samenleving en gezonde wereld kent ook andere indicatoren zoals eerlijkheid, een gezonde arbeidsomgeving en de wijze waarop de organisatie wordt bestuurd.

Internationale richtlijn: ISO 26000

Inmiddels is er ook een internationale richtlijn, ‘Guidance on social responsibility’, die invulling geeft aan de implementatie van maatschappelijke verantwoordelijkheid. Deze richtlijn is geschreven voor organisaties die meer willen doen aan maatschappelijk verantwoord ondernemen dan dat de wet voorschrijft. De ISO 26000, zoals deze richtlijn ook wel wordt genoemd, omvat zeven kernthema’s die aan de orde komen bij een volledige implementatie van MVO: - - - - - - -

Bestuur van de organisatie Mensenrechten Arbeidsomstandigheden Milieu Eerlijk zakendoen Consumentenbelangen Maatschappelijke betrokkenheid

De ISO 26000, die ook goed te gebruiken is door de Curaçaose manager, is online verkrijgbaar en kost iets meer dan ANG 250,00. De richtlijn geeft praktische adviezen over MVO voor bedrijven, overheden, maatschappelijke organisaties en vakbonden. Bijvoorbeeld over zuinig omgaan met energie, tegengaan van discriminatie op de werkvloer en eerlijke informatie voor consumenten. Bedrijven kunnen een scan doen om te kijken of hun organisatie al werkt volgens de ISO-richtlijn.

Hoe MVO te implementeren?

Het implementatiemodel volgt de lijnen van een verandertraject. Dat alleen al betekent dat het niet gemakkelijk zal worden; veranderen is immers niet de weg van de minste weerstand. Op de vorige pagina’s staan de stappen beschreven.

MVO implementeren in SIDS

MVO implementeren is realiseerbaar, maar gaat niet altijd even gemakkelijk. Small Island Developing States (SIDS) zoals Curaçao

Code Corporate Governance Curaçao Een degelijk bestuur dat gericht is op duurzaamheid, vraagt ook om integriteit. In dat kader is corporate governance van wezenlijk belang binnen MVO. Curaçao kent sinds 2014 een zogenaamde ‘Code Corporate Governance Curaçao’ die vastgesteld is in een Lands­besluit. Deze Code is van toepassing op alle vennootschappen met statutaire zetel op Curaçao en waarvan de aandelen of certificaten deels of in zijn geheel, rechtstreeks of door tussenkomst van een derde, in handen zijn van Curaçao. De Code bevat zowel principes als concrete bepalingen die de bij de vennootschap betrokken personen en partijen tegenover elkaar in acht dienen te nemen. Diverse organisaties op Curaçao hebben ze al geïmplementeerd of zijn daarmee bezig.

kennen vele kwetsbaarheden en afhankelijkheden, zowel nationaal als internationaal. Denkt u maar eens aan aspecten als een grote importbehoefte die gepaard kan gaan met hogere inkoopprijzen door relatief hoge transportkosten die op hun beurt weer een impact kunnen hebben op de verkoopprijs, gebrek aan schaalgrootte dat gevolgen kan hebben op de kostprijs en een grote afstand tot markten dat exporteren bemoeilijkt. Allemaal extra uitdagingen waar u als ondernemer mee te maken kunt krijgen op een eiland, en daarboven komt vervolgens de uitdaging om MVO te implementeren. Dit alles impliceert mijns inziens dat, als we naar een integraal csr-beleid op dit gebied willen op Curaçao, een intensieve samenwerking tussen de overheid en ondernemingen onontbeerlijk is. Deze samenwerking biedt echter ook economische kansen voor de ontwikkeling van nieuwe producten of diensten. Denk aan nieuwe vormen van duurzame energie, clean technology, gezond voedsel en nieuwe adviesdiensten. Door samen te werken kunnen we elkaar inspireren en bereiken we meer, want zoals reeds gezegd: wij hebben de aarde tenslotte in bruikleen van onze kinderen en hun kinderen.

coaching thema-editie 2015

19

INTERVIEW

Er is weinig wetenschap­ pelijk onderzoek beschik­ baar op het gebied van maatschappelijk verant­ woord ondernemen op Curaçao. Professor Dick de Waard, hoogleraar MVO aan de University of Curaçao dr. Moises da Costa Gomez, wil daar de komende jaren verande­ ring in brengen. Coaching ging in gesprek met De Waard over maatschap­ pelijk verantwoord on­ dernemen. Wat verstaan we eronder en wat is het belang ervan, hoe pres­ teert Curaçao op dit ge­ bied en wat is nodig om de prestatie (verder) te verbeteren?

Tekst Rene Offermans Beeld Carlo Wallé

20

Professor Dick de Waard over MVO:

‘Bewustwording is het sleutelwoord’ Er bestaan veel verschillende definities van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Welke definitie hanteert u?

De Waard: ‘MVO wordt ook ‘duurzaam ondernemen’ of ‘corporate social responsibility’ genoemd. Bedrijven (maar ook overheidsinstellingen) die op een maatschappelijk verantwoorde manier functioneren, hebben hun strategie en handelen niet alleen gericht op financiële aspecten, maar ook op de sociale- en milieuaspecten van de onderneming. Daarbij kijken ze niet alleen naar het verleden, maar vooral naar de toekomst. Ze moeten goed voor ogen hebben hoe ze MVO verankeren in de governance-structuur van de onderneming. Het moet een structureel onderdeel zijn van de strategie, missie en bedrijfsvoering.’

Ligt de verantwoordelijkheid voor MVO in zijn geheel bij het bedrijfsleven, of speelt de overheid daar ook een rol in?

‘De overheid heeft een belangrijke voorbeeldfunctie. Als je wil dat bedrijven in je land duurzaam zijn, moet je het zelf ook zijn. De overheid moet transparant zijn en actief ingrijpen als er misstanden zijn, zoals grove milieu-­ incidenten of wanneer sociale rechten in de geding zijn.

De overheid is verantwoordelijk voor het opstellen van en het toezicht op de naleving van alle wetgeving, zoals bijvoorbeeld arbeidswetten, milieuwetgeving en fiscaal recht. Maar al deze wetgeving vormt slechts de minimum­eis. De verantwoordelijkheid van organisaties, maar ook van individuen, reikt veel verder!

In Nederland is er bijvoorbeeld veel wetgeving rondom arbeidsomstandigheden, veiligheid voor personeel, minimumloon en dergelijke. Maar de kledingindustrie koopt kleding in Bangladesh waar mensen voor een paar dollar vijftien uur per dag moeten werken in zeer gevaarlijke omstandigheden. Het bedrijf in Bangladesh is verantwoordelijk voor de lokale situatie, maar als je doorredeneert ligt de schuld bij westerse bedrijven die voor afbraakprijzen kleding willen inkopen. Langzaam ontstaat maatschappelijke druk, bepaalde misstanden worden niet langer geaccepteerd. Bedrijven worden gestimuleerd een eerlijke prijs te betalen voor producten en te controleren of deze in acceptabele omstandig-

heden zijn geproduceerd. Nergens in de wet staat dat dat moet. Helaas worden ethische principes nogal eens vergeten wanneer iemand in een winkel moet kiezen tussen een trui van vijf of vijftig euro.’

Hoe ontstaat die maatschappelijke druk?

‘Niet-gouvernementele organisatie zoals Amnesty International, Greenpeace, Terre des Hommes en de Verenigde Naties creëren bewustwording in de maatschappij.

Er ontstaat een mobilisatie van de publieke opinie en daarmee een druk op ondernemingen om verantwoord te ondernemen. Deze bewustwordingsprocessen kosten heel veel tijd. Het is geen kwestie van een knop omzetten en zeggen vanaf nú ondernemen we maatschappelijk verantwoord, dat werkt niet, ook niet op Curaçao. In Nederland heeft het zeker vijftien jaar geduurd voordat wetenschappers en het bedrijfsleven het belang van MVO inzagen. Langzaamaan is het een steeds grotere rol gaan spelen.’

Is er een manier om de duurzaamheid van een bedrijf te meten?

‘De mate van MVO is bijna niet te meten. Voor beursgenoteerde ondernemingen bestaat de ‘Dow Jones Sustainability Index’, maar dat is een meting op basis van informatie die een onderneming zelf verstrekt. Je moet altijd rekening houden met een zeker mate van gekleurdheid van deze informatie. Duurzaamheids­ verslagen zeggen bovendien niet alles. Een fabrikant van sigaretten kan bijvoorbeeld een prachtig duurzaamheidsverslag publiceren en heel verantwoord ondernemen, maar het product is volgens veel mensen niet maatschappelijk verantwoord. Het is ook bijna niet mogelijk om bedrijven met elkaar te vergelijken. Per bedrijf moet beoordeeld worden hoe duurzaam ze ondernemen. Daar is specialistische kennis voor nodig.’

Het onderzoek van uw faculteit naar duurzaam ondernemen op Curaçao gaat binnenkort van start. Welk beeld heeft u gekregen tijdens uw vooronderzoek?

‘In de jaren negentig erkende de Verenigde Naties 52 landen, waaronder alle Caribische eilanden, als Small

coaching thema-editie 2015

21

Because running the world is a hard job.

Bapor Kibra z/n unit 36B Curacao Beach Boulevard P: +5999 735-2330

Need help growing your client base?

Weâ&#x20AC;&#x2122;ll make it happen For all your Marketing, Business Development and Corporate Event services contact:

Weâ&#x20AC;&#x2122;ll make it happen

(599-9) 5116133 info@quick-thinking.net www.quick-thinking.net

22

INTERVIEW

Island Developing States (SIDS). De SIDS is een aparte groep van ontwikkelingslanden die geconfronteerd worden met specifieke sociale, economische en ecologische kwetsbaarheden. In 1994 ontwikkelde de VN een programma om deze kwetsbaarheden te beperken. Het was aan de landen zelf om met het strategisch plan aan de slag te gaan en tot acties te komen. Tijdens de derde internationale VN conferentie over de SIDS in 2014 vond er een evaluatie plaats en presenteerde de Curaçaose overheid het ‘National Report of Curaçao’. Hierin staan veertien speerpunten met betrekking tot duurzame ontwikkeling en deze zien er prachtig uit. Maar het beeld dat bij mij heerst is dat het op dit moment vooral nog bij plannen is gebleven.’

Wijkt Curaçao daarin af van andere landen in de regio?

‘Er is verder onderzoek nodig om hier een gefundeerde uitspraak over te doen. Ik heb wel waargenomen dat een aantal van de Engelstalige landen initiatieven hebben ontplooid op het gebied van MVO. Curaçao lijkt daarop aan te haken. Ik kan niet overzien of deze initiatieven – ook op de Engelstalige eilanden – daadwerkelijk zijn omgezet in acties.’

Waarom blijft de ontwikkeling van MVO in deze regio achter?

‘Veel dingen op het gebied van milieu leveren snel geld op, bijvoorbeeld energieverbruik terugdringen of minder verpakkingsmateriaal gebruiken. Activiteiten op ethisch en sociaal vlak kosten veelal geld, het levert pas winst op lange termijn. Geld is een belangrijk knelpunt voor MVO. De financiële situatie van het land Curaçao is momenteel niet heel rooskleurig en dat maakt dat economische motieven een zwaarder gewicht krijgen.

Bij overheden en grote organisaties bestaan vaak ook veel meningsverschillen en worden accenten en belangen anders vastgesteld. Kijk bijvoorbeeld naar de discussies rondom de Isla, waar een afweging gemaakt moet worden tussen economische, sociale en milieubelangen.

Er zijn ook op Curaçao relatief grote verschillen tussen arm en rijk. Persoonlijk vind ik dat in dit kader een extra grote verantwoordelijkheid ligt bij de buitenlandse bedrijven en de economische top op Curaçao. Pas dezelfde normen en waarden toe als in je vaderland, inspireer je stakeholders en draag vanuit je overtuiging duurzaam bij aan de positie van Curaçao.’

Hoe kan de ontwikkeling van MVO gestimuleerd worden?

‘Bewustwording is het sleutelwoord. De laatste tijd is er een belangrijke beweging op gang gekomen op Curaçao.

Burgers komen in opstand tegen de vervuiling van de Isla, Curaçao Clean Up wordt elk jaar populairder en zo zijn er steeds meer initiatieven. Langzaamaan ontstaat het bewustzijn dat we zuinig moeten zijn op het eiland.

Een goed onderwijsstelsel op alle niveaus is essentieel.

Een probleem op Curaçao is de brain drain (mensen verlaten het eiland om elders te studeren en werken, red.).

Zorg ervoor dat mensen hier beter en langer kunnen studeren om de uitstroom van studenten naar het buitenland te beperken. Economische groei en verbreding van de arbeidsmarkt zijn ook belangrijk.

Wat de overheid ook kan doen is het uitwerken van regelgeving op het gebied van jaarverslaggeving. Van ondernemingen kan gevraagd worden om in hun jaar-

Prof. dr. D.A. (Dick) de Waard Promoveerde in 2008 aan de Rijksuniversiteit Groningen op basis van zijn proefschrift getiteld: ‘Toezicht op Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen’.

Sinds 1992 is hij verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, alwaar hij in 2011 het ambt van hoogleraar Auditing heeft aanvaard.

In 2014 is De Waard aangesteld als hoogleraar Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen aan de University of Curaçao dr. Moises da Costa Gomez.

‘Geld is een belangrijk knelpunt voor MVO’ verslag duidelijke en meetbare MVO-doelstellingen te benoemen. Deze moeten scherp gesteld zijn en niet te gemakkelijk. Na een paar jaar kun je dan zien in hoeverre bedrijven hun doelstellingen halen en steeds scherper bijstellen. Transparantie in de resultaten en de doelstellingen zorgt voor een extra druk om te presteren.’

Ten slotte: doet u zelf ook aan MVO?

‘De universiteit waar ik werk neemt verschillende maatregelen om bijvoorbeeld het energieverbruik terug te dringen. Ik werk zelf zoveel mogelijk paperless. Daarbij vind ik het belangrijk om vanuit mijn leerstoel MVO bij de economische faculteit van de RUG en de UoC de focus in de opleiding ook op de maatschappelijke waardecreatie en ethische aspecten te richten en niet alleen maar op financiële waardecreatie. Ondernemen is meer dan alleen financieel rendement. De maatschappelijke impact is onderdeel van de economie.

Maar ook persoonlijk probeer ik zoveel mogelijk duur­ zaam te leven. Dat kan in kleine dingen zitten. Op Curaçao logeer ik bijvoorbeeld niet in een hotel in Jan Thiel, maar bij Piscadera. Dan draag ik niet bij aan de file­ druk op de Caracasbaaiweg en rij ik in vijftien minuten naar de UoC in plaats van drie kwartier.’ coaching thema-editie 2015

23

HEROPEND! Uw vertrouwde Optica Antillana Brievengat is weer open, onder een nieuwe naam en met een nieuwe ‘look’.

Kom langs voor: • Complete verte en leesbril vanaf Nafl. 99,• Complete Bifocale bril vanaf Nafl.379,• Complete Multifocale bril vanaf Nafl. 489,• 1 hour service (indien glazen op voorraad zijn)

iisng t a r t Ggme oo

Winkelcentrum Brievengat Openingstijden: maandag t/m vrijdag: 8.00 - 12.00 en 14.00 - 18.00 uur zaterdag: 9.00 - 12.00 uur Tel.: +5999-7379896

A customized experience, that’s what you get at Uralco.

Select your favorite car.

Choose a lease period that suits you. Add options like a complete fuel administration.

The best stuff comes standard: 24/7 roadside assistance, a replacement car when needed and Uralco doing all the paperwork. Leasing is the way to drive, and Uralco is the way to lease.

Get in touch with us!

+5999 462 7960 | info@uralco.com | uralco.com

1846_Uralco_Nummerplaten_Coaching_190x90mm.indd 5

24

10/23/14 16:29

GASTCOLUMN

Ron Gomes Casseres

van de rubriek managementgoeroes in deze editie, heeft veel over csr gespro­ ken en gepubliceerd. Visser onder­ scheidt een aantal fasen in maatschappe­ lijk (en duurzaam) verantwoord onder­ nemen. Curaçao lijkt daarbij te zijn blij­ ven steken in de eerste drie fasen; de defensieve fase waarbij het gaat om het beschermen van de belangen van de onderneming, de charitatieve fase die wordt gekenmerkt door financiële steun aan stichtingen en projecten en de pro­ motionele fase waarin wordt gehandeld met oog op public relations.

Creative capitalism

Corporate social responsibility: de nieuwe norm et moderne tijdperk van corporate social responsi­ bility (csr) wordt algemeen geacht te zijn ingegaan in de jaren ’50. Sindsdien is de definitie van csr meermalen aangepast en daarmee ook de uitoefening van die maatschap­ pelijke verantwoordelijkheid. De nadruk ligt thans zeer op het woordje verant­ woordelijkheid. Verantwoord maat­ schappelijk ondernemen is niet meer een keuze van de ondernemer of aan­ deelhouders, maar een verantwoorde­ lijkheid en verplichting die van strate­ gisch belang is voor de onderneming.

Vandaag is maatschappelijk onderne­ men wat de maatschappij verwacht van bedrijven; csr is de nieuwe norm gewor­ den. In India wordt deze norm zelfs wet­ telijk verplicht gesteld (2% van de netto winst wordt voor zo’n 8.000 bedrijven verplicht gesteld voor goede doelen) terwijl ook in Indonesië en Brazilië wette­ lijke csr-regelingen bestaan. In veel Europese landen is de jaarlijkse rappor­ tage van maatschappelijke onderne­ mingsinitiatieven net zo belangrijk als de financiële publicatie.

Verschillende fasen In een eerdere bijdrage in Coaching heb ik geschreven over csr op Curaçao en hoe de doelstellingen daarvan moeten meegaan met de tijd en noden van de samenleving. Wayne Visser, onderwerp

Wanneer Curaçao wil doorgroeien naar de volgende fase (strategisch), zullen bedrijven zich op een andere manier sterk moeten maken voor de maatschap­ pij. Bij die hogere vormen van maat­ schappelijk verantwoord ondernemen worden csr-activiteiten in direct verband gebracht met de kernactiviteiten van het bedrijf. Coca-Cola bood in India zijn expertise aan ter verbetering van het waterbeheer en de vermindering van verspilling van water. De grote waren­ huisketen WalMart schakelde na orkaan Katrina in New Orleans haar logistieke capaciteiten en kennis in bij de distribu­ tie van hulp. Een software bedrijf in India distribueerde gratis een app waarbij spelenderwijs informatie werd verstrekt om hiv/aids te vermijden. Bill Gates noemde in 2008 deze vorm van csr: creative capitalism, oftewel het inzetten van bedrijfsexpertise ten behoeve van goede doelen.

Andere initiatieven Een verdergaande vorm van csr bena­ drukt het gebruik van innovatieve bedrijfsprocessen bij het identificeren en de aanpak van dat wat beter moet in de samenleving en het lobbyen voor beleid dat duurzaam is en aan internationale doelstellingen voldoet. Een goed initiatief op Curaçao zou zijn als bedrijven, veel meer dan nu het geval is, ngo’s die beleidsmatig schonere en gezondere lucht voorstaan en luchtvervuiling tegen­ gaan, ook met kennis en bedrijfsexperti­ se zouden ondersteunen. Het verminde­ ren van de eigen ecologische voetafdruk en het lobbyen dat ook anderen dat doen om zo de wereldwijde klimaatverande­ ring te bestrijden, zouden andere initia­ tieven kunnen zijn.

Bij de aanpak van de uitdagingen op het raakvlak van samenleving en bedrijf moet niet gewacht worden op regulering zoals elders in de wereld. Immers, besturen van ondernemingen dienen te weten dat maatschappelijk verantwoord ondernemen de nieuwe norm is waarte­ gen ook hun handelingen en prestaties zullen worden beoordeeld door de maatschappij. En hopelijk ook door hun aandeelhouders.

Tekst Saskia Matthijsse

89%

89% van het water op aarde is zout en het gebrek aan zoet water wordt steeds groter en nijpender. Op het eiland Texel is men dankzij Het Zilt Proefbedrijf succesvol overgestapt op gewassenteelt in zout water. Het bedrijf werd daarom bekroond met de prestigieuze USAid Grand Challenge Award 2015.

10 jaar

De komende 10 jaar is door de Verenigde Naties uitgeroepen tot internationaal decennium voor mensen van Afrikaanse afkomst. Hiermee wil men erkennen dat mensen van Afrikaanse afkomst een belangrijke bevolkingsgroep vormen waarvan de mensenrechten moeten worden bevorderd en beschermd.

35 miljard

Amerikanen gooien per jaar 35 miljard plastic waterflessen weg. [bron: Brita]

2594

Per 1 januari 2015 is de armoedegrens op Curaçao ingesteld op NAf 2.594,per maand voor een gezin met vader, moeder en twee kinderen. [bron: CBS Curaçao]

1 jaar

Earth overshoot day is de dag waarop we wereldwijd, gerekend vanaf 1 januari, het maximum aan grondstoffen en voeding hebben verbruikt dat de aarde in een jaar kan opbrengen. In 2013 viel deze dag op 20 augustus, in 2014 op 19 augustus en in 2015 reeds op 13 augustus.

1/3

Sinds 2000 is het aantal kindarbeiders gedaald met een derde. [bron: Unicef]

coaching thema-editie 2015

25

COACHING Tekst Jeroen Jansen

Het is een bedrijfstak die zich de afgelopen jaren stevig tussen trainen en opleiden heeft genesteld in het bedrijfsleven: coaching. Ook op Curaçao zijn verschillende coaches werkzaam, vaak op het snijvlak van bedrijfsadvisering en de grotere levensvraagstukken. Er is nog veel onduidelijkheid over wat ze doen: wat is coaching eigenlijk?

Waar moet je rekening mee houden als je een coach binnen haalt?

Hoe onderscheiden coachingsessies zich van reguliere trainingen en opleidingen? Coaching magazine ging in gesprek met coaches Niki Smiet en Farah Ayoubi over coaching als een duurzame investering in werknemers. oachen is vragen stellen’, zegt Niki Smiet, die nu ruim zeven jaar werkzaam is als zelfstandig coach met haar bedrijf 3C Constructive Coaching & Consulting. ‘Ik kom oorspronkelijk uit de kinder- en jeugdzorg, waarin ik onder meer als kinderpsychotherapeut en later als manager werkte. Toen ontwikkelde ik al een coachende stijl, maar eigenlijk gaat het nog veel verder terug. Vroeger kwamen vriendinnen mij al om advies vragen. Dat empathische, houden van mensen, dat moet je wel in je hebben. Ik geloof in de mogelijkheden en eigen kracht van mensen. Daar gaat het bij coachen in het bedrijfsleven, corporate coaching, vooral om. Het stimuleren van die eigen kracht, door constant te spiegelen en mensen te confronteren met hun eigen gedrag en de overtuigingen die daar achter zitten. Door je daarvan bewust te worden, krijg je meer zelfinzicht en word je een betere professional. Maar ook een beter mens: je kunt die twee dingen niet scheiden van elkaar.’

Spiegel voorhouden

In het bedrijfsleven is het soms wel een lastige opgave om die spiegel voor te houden, stelt Farah Ayoubi, die

26

onder haar eigen naam ook al jaren als ‘In-Powerment Coach’ opereert: ‘Ik heb vroeger bij de Kamer van Koophandel gewerkt als special projects manager. Daarnaast heb ik meer dan tien jaar mijn eigen communicatiebedrijf gehad. Ik ken die wereld goed. Wat ik bij managers vaak merk, is dat ze niet in contact staan met wie ze echt zijn. Ze identificeren zichzelf volledig met hun rol als manager, maar niet meer met hun passie. Ze komen wel bij mij praten, vaak over een probleem dat ze zelf al helemaal in kaart hebben gebracht. Door vragen te stellen komen we er dan achter dat het probleem ergens anders zit en vaak ook veel met henzelf te maken heeft. Niet iedereen durft die confrontatie aan te gaan. Wanneer we dat wel bereiken, bloeit alles om hen heen.’

Als je een coach in huis haalt, moet je open staan voor hulp. Volgens Smiet is dat de eerste drempel die je tegen komt: ‘Het is een bepaalde staat die je bereikt. Waar je uiteindelijk naartoe moet, is dat je jezelf open en kwetsbaar durft op te stellen als medewerker, maar zeker ook als leidinggevende. Vragen als: ‘wat doe ik goed’ en ‘waar ben ik minder goed in’ zijn meestal makkelijk te beantwoorden. Maar vragen als: ‘wat is mijn aandeel in het geheel’, ‘ben ik daarop aanspreekbaar? en ‘welke

Foto: Ken Wong

angsten en overtuigingen zitten mij in de weg?’ vergen meer openheid en zelfinzicht. Kun je die beantwoorden, dan ben je in het coachingsproces al een paar stappen verder. De coach lost niet op, maar blijft doorvragen. Bij corporate coaching werk je vaak met concrete doelen, in tegenstelling tot life coaching, waar het meer gaat om persoonlijke vraagstukken. Dat je duidelijke doelen van tevoren bepaalt is op zich prima, maar resultaten van coaching laten zich niet opdringen, de omgeving moet het uiteindelijk zelf gaan merken aan de ‘coachee’.’

Veiligheid creëren

Is coachen op Curaçao anders dan in Amerika of Nederland? Ayoubi denkt van wel. ‘Ik heb een coachingsopleiding in Amerika gevolgd en ken de praktijk daar.

Je ziet dat wij hier op Curaçao meer moeite moeten doen om een spiegel voor te houden. Wat in Amerika misschien in zes sessies zou kunnen, daarvoor heb ik er hier acht nodig.’ Volgens Smiet komt dat ook omdat we op Curaçao niet zijn grootgebracht met zelfreflectie: ‘Het is niet gebruikelijk om kritisch naar jezelf te kijken, om je mening en gevoelens uit te spreken. Ik creëer bewust veiligheid in het eerste gesprek, want het is belangrijk dat mensen voelen dat we gelijkwaardig zijn. Ze hebben soms al moeite om over zichzelf te praten, dan helpt het niet als ik gezien word als iemand die gestuurd is door het leidinggevend kader. Maar we komen er in de praktijk uiteindelijk altijd wel uit, al kost het tijd.’

Gelukkig zijn er mooie voorbeelden uit de Curaçaose praktijk van coachingstrajecten die echt helpen. Volgens Smiet gaat het dan vaak om langlopende relaties met een bedrijf: ‘Ik ben al zo’n zes jaar werkzaam bij de Centrale Hypotheek Bank. Dat vind ik fantastisch om te doen. Ik ben daar ooit binnen gehaald om time-managementtrainingen te geven, maar het is uitgegroeid tot coaching op vele vlakken. Ik ben erachter gekomen dat

‘Je open stellen is een teken van kracht en volwassenheid’ zo’n langdurige investering uiteindelijk het beste werkt.

Ik kan nu duurzame relaties opbouwen met de werknemers, ze uitdagen om hun talenten te ontwikkelen voor de lange termijn, van hoog tot laag. Van zo’n opdrachtgever word je blij.’ Ayoubi heeft hetzelfde meegemaakt met het Marriott Hotel: ‘Daar heb ik negen maanden als in house coach gewerkt. De leiding gaf me alle ruimte om in verschillende thema’s op de werkvloer te duiken.

Ze vonden het ook niet erg dat privékwesties aan bod kwamen, omdat ze de meerwaarde daarvan voor de werkvloer erkenden en hart hadden voor het welzijn van hun mensen. Dan boek je dus resultaten.’

Gretig

Coachen is een duurzame investering voor elk bedrijf, daar besluiten beide coaches mee. Volgens Ayoubi staat er een nieuwe generatie managers op die dat idee omarmt: ‘Ik organiseer informele coachingsessies met zelfstandige ondernemers, die mensen zijn zo gretig, ze willen zich ontwikkelen en ze zijn niet bang om een andere gedachte te omarmen. Dat zou ik graag willen: dat meer leidinggevenden die deur open zetten om een spiegel als ik in huis te halen’. Daar is Smiet het van harte mee eens: ‘Je open stellen is een teken van kracht en volwassenheid. Investeer met coaching in je organisatie, zie werknemers als kansen om met je hele organisatie verder te groeien.’

coaching thema-editie 2015

27

IN GESPREK MET

In gesprek met Krishna Doll-Oedjaghir en Barbara Leigh over goed leiderschap

‘CURAÇAO HEEFT LEIDERS MET WAARDEN NODIG’ Leiderschap is niet: de baas spelen. Een goede leider handelt bewust en kent zijn verantwoordelijkheid. Anders kun je geen bedrijf leiden en zeker geen land. Dat zeggen marketing manager en eigenaar van Curaçao Air Terminal Services Krishna Doll-Oedjaghir en John Maxwell-trainer en leiderschapscoach Barbara Leigh. ‘Bewustwording is de sleutel tot beter leiderschap.’

Tekst Oscar van Dam Beeld Brett Russel

Krishna Doll-Oedjaghir Marketing manager en eigenaar van Curacao Air Terminal Services (CATS)

Barbara Leigh

John Maxwell-trainer heeft eigen bureau voor het coachen in leiderschap

rishna Doll-Oedjaghir houdt van structuur.

Elke werkdag om 7 uur ‘s ochtends bekijkt ze thuis haar werkmail. ‘We doen internationaal zaken, dus bij sommige cliënten moet er direct gereageerd worden. Andere mails kunnen even wachten.’ Eenmaal aangekomen op kantoor bij luchthaven Hato, wordt de rest van de mails doorgenomen.

Daarna is het tijd voor de to-do-lijst. ‘Ik heb voor alle dagen in het jaar een dergelijke lijst met rapporten die ik moet schrijven, analyses die ik moet maken, deadlines die moeten worden gehaald.’ Doll-Oedjaghir is werkzaam in het bedrijf dat haar ouders 32 jaar geleden opzetten als pionier op dat gebied. ‘CATS is echt een familiebedrijf. Van jongs af aan wordt er thuis over ‘de zaak’ gesproken.’

Krishna Doll-Oedjaghir beschouwt zichzelf als creatieve, stimulerende leider die haar medewerkers ‘overal bij probeert te betrekken’. ‘Dat betekent in de praktijk: veel praten.’ Daarnaast is ze ook streng. Bij het bedrijf gelden duidelijke regels. ‘Ik ben streng wat betreft deadlines, accepteer geen inconsistenties. Kleding moet correct zijn.

Wat mij betreft moeten mensen net zoveel tijd besteden aan hun kleding en verzorging voordat ze naar hun werk gaan, als wanneer ze uitgaan.’ Zelf ziet ze er altijd heel verzorgd uit. ‘You have to lead by example.’

Net als Doll-Oedjaghir neemt ook Barbara Leigh elke ochtend de ruimte om te bepalen wat ze wil bereiken.

Alleen doet Leigh dat via een ander ritueel. ‘Ik word elke

28

’Er is op Curaçao een hele generatie jonge managers die klaar staat om van start te gaan’

Krishna Doll-Oedjaghir

ochtend wakker door mijn natuurlijke wekker; dus niet met een echte wekker. Daarna blijf ik in bed liggen om na te denken over de aanstaande dag. Ik evalueer wat gaat komen en neem me voor wat ik wil bereiken. Daarna zeg ik heel dankbaar: ‘Thank you, God’ en neem ik de tijd om te bidden, doe ik yoga, verzorg de huisdieren en neem ik een ontbijt.’ Lachend: ‘En dan is het tijd voor sterke, lekkere koffie.’

De Amerikaanse Leigh is een John Maxwell Team Founding Partner en programmacoördinator en heeft haar eigen bureau, Influential Energy, voor het coachen in leiderschap. Ze zet zich zo veel mogelijk in voor duurzaamheid. Daarbij gaat het zowel om de zorg voor zwerfhonden als het investeren in de jeugd op het eiland. Ze was vijf jaar actief voor Bedrijven Platform Milieu. Ze probeert niet te consumeren om het consumeren, maar maakt zo bewust mogelijk gebruik van alles wat ze nodig heeft. Sustainer, not consumer, is haar motto.

Hoe ziet Leigh de toekomst voor het eiland? ‘Curaçao heeft leiders nodig met de juiste waarden en visie.

Om een betekenisvol leven te leiden, moeten mensen bewust handelen. Het gaat in het leven om meer dan goede intenties alleen.’ Voor Barbara Leigh is bewustwording de sleutel tot beter leiderschap. Dit kan volgens haar worden bereikt met een executive coach; onder het motto: ‘When you fail to go within, you will go without!’.

‘Mensen moeten zich bewust zijn van wat ze belangrijk vinden. Dat is voor iedereen anders. Veel mensen

denken er niet over na en doen wat ze denken dat van hen wordt verlangd. Maar je moet beseffen wat jij in het leven belangrijk vindt. Anders kun je nooit de beste persoon worden die je kunt zijn. You have to know what it is that you value, and that is a process - getting to the core, one step away from the soul - as you unpeel the onion and shake some tenacious limiting beliefs, but you must determine what you value most. De leiders die we nodig hebben, zijn mensen die bewust zijn, die open en eerlijk zijn naar zichzelf toe. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Als ik mensen coach, doe ik dat het liefst voor een periode van een jaar. Dan heb je echt de tijd om een verandering te bewerkstelligen.’

Krishna Doll-Oedjaghir is geïnteresseerd in Start Up Curaçao, een initiatief dat young professionals ondersteunt. Ook met Chata heeft ze contact over de jonge gene­ratie werknemers. ‘Er is op Curaçao een hele gene­ ratie jonge managers die klaar staat om van start te gaan. Er is vaak nog terughoudendheid bij de huidige, veelal oudere eigenaren om daadwerkelijk de jongere generatie de mogelijkheden te bieden zich te ontwikkelen. Veel jongere, aankomende managers zijn goed opgeleid. De oudere generatie moet loskomen van het idee dat ze directeur zijn en blijven. Ze moeten accepteren en overdragen, zodat het eiland vooruit kan.’

Leigh: ‘Wat Curaçao nodig heeft, zijn mensen die echt naar elkaar luisteren. We streven allemaal hetzelfde na – een betekenisvol leven; to be seen, heard and valued and to know that our lives matter. Om mensen echt te coaching thema-editie 2015

29

Kijk. Daâ&#x20AC;&#x2122;s nou een leasebak. sportief dekseldesign in Racing Orange

extra sterke scharnieren

660 ltr. inhoud extra kleine draaicirkel van 0 meter

ALS MODERNE ONDERNEMING GA JE DOORDACHT MET JE AFVAL OM.

Met oog voor het milieu. Met oog voor gemak. Maar ook met oog voor stijl.

Met trots presenteren we daarom onze state-of-the-art vuilcontainer: 660 liter puur afvalplezier, van alle gemakken voorzien ĂŠn in een tijdloos design. Voor de echte liefhebbers is er ook een 1000 liter uitvoering.

Bel Selikor op 465 4674 en informeer naar de mogelijkheden.

Selikor maakt serieus werk van afval.

voetrem

30

elikor.com selikor.com | info@s

IN GESPREK MET

‘Om werkelijk verandering en groei te bereiken, moet er ruimte zijn voor aandacht en verantwoordelijk leider­ schap’

Barbara Leigh

waarderen is het belangrijk bewust te luisteren. Seek first to understand, then to be understood. Er zijn drie niveaus waarop je een gesprek kunt voeren. Het eerste is communicatie op een heel globaal niveau, als je bijvoorbeeld een bestelling doet in een restaurant. Veel gesprekken vinden op het tweede niveau plaats; men praat en wisselt standpunten uit, zonder daadwerkelijk te luisteren.

Het derde niveau is echt luisteren naar elkaar en delen.

Het gaat erom te willen luisteren. Dat gebeurt nog veel te weinig.’

Deze editie van Coaching staat in het teken van people, planet en profit. Krishna Doll-Oedjaghir stelt: ‘De samenhang is voor een bedrijf heel belangrijk. We zijn werkzaam in een industrie die veel materialen uitstoot die CO2-schadelijk zijn. Daar kunnen wij als CATS niet veel aan veranderen. Wél kunnen we besluiten groener te worden op de terreinen waar we direct invloed op hebben. Zo is het besluit genomen minder met papier en meer digitaal te werken. Minder afval te produceren en meer te werken met oplaadbare batterijen. Onze operational manager voert hierin een consequent beleid.

Want dat is wel belangrijk, je moet niet alleen de beslissing nemen om groener te worden, je beleid moet er op worden aangepast en het moet ook consequent worden doorgevoerd. Het is bij ons protocol geworden.’

CATS is één van de investeerders in XCOR, dat ruimtevluchten vanaf Curaçao wil aanbieden. ‘We zien er als bedrijf veel mogelijkheden in, met een heel positieve spin off voor Curaçao.’ Volgens Krishna Doll-Oedjaghir wordt momenteel in de voorbereidingsfase veel tijd gestoken in onderzoek naar het gebruik van schonere

brandstof. ‘De shuttles moeten gebruik maken van duurzame energie, dat is het streven.’ Ze benadrukt het belang van duurzaamheid en ook de verantwoordelijkheid die bedrijven daarbij hebben.

Wat Leigh betreft zou de nadruk niet zozeer op profit moeten liggen, maar op het doel (purpose). ‘Als je goed gebruik maakt van de mogelijkheden die je als persoon hebt, zal winst (compensation) het gevolg zijn. Verandering is onvermijdelijk. Groei is een keuze. Dat geldt ook voor Curaçao. De keuze moet alleen wel bewust worden gemaakt. Dat gebeurt nu veel te weinig. In de politiek is men er zelden in geïnteresseerd zaken daadwerkelijk te analyseren en op te lossen. Men is vooral geneigd om ergens een pleister op te plakken, zodat het probleem verholpen lijkt. Maar om werkelijk verandering en groei te bereiken, moet er ruimte zijn voor aandacht en verantwoordelijk leiderschap. Dat laat nog vaak te wensen over.’

Doll-Oedjaghir vertelt dat CATS vaak Curaçao in het buitenland vertegenwoordigt. ‘Voor klanten zijn wij vaak het eerste contact met het eiland. Als we naar conferenties in het buitenland gaan, overleggen we met het Curaçao Toeristen Bureau en stakeholders. Hoe kunnen we gezamenlijk zo sterk mogelijk staan?’ Voor DollOedjaghir ligt in die samenwerking ook de basis voor een betere toekomst van Curaçao. ‘Curaçao heeft heel veel te bieden. Maar om dat te bereiken, moeten we met alle belanghebbende partijen heel duidelijk omschrijven waar we zijn, wat we nodig hebben en hoe we dat kunnen bereiken. Of korter gezegd: bedenken waar we naar toe willen.’ coaching thema-editie 2015

31

MAATSCHAPPIJ

Op bezoek bij Fundashon Pro Bista

CONCREET BIJDRAGEN AAN DE MAATSCHAPPIJ Kennis en arbeidsuren zijn waardevolle donaties Tekst Michelle da Costa Gomez

Social responsibility is een groeiend begrip in de bedrijfswereld. Veel bedrijven willen aan de klant laten zien dat ze niet alleen geld verdienen, maar ook iets terug doen voor de maatschappij. In de praktijk gaan pogingen tot social responsibility vaak niet verder dan het geven van een donatie, gepaard met een persbericht en foto van de overhandiging, waarna de kous af is. Echte sociale verantwoordelijkheid gaat verder.

In dit artikel neemt Coaching een kijkje bij Fundashon Pro Bista, een stichting die aan de ontvangende kant staat en die zelf actief inspeelt op de wil van bedrijven om sociaal verantwoordelijk te handelen.

Fundashon Pro Bista is een professionele zorginstelling voor visueel beperkte mensen. De stichting werkt actief aan het bevorderen van de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van haar cliënten. Dit wordt gedaan door onder andere de integratie van visueel beperkte mensen op de arbeidsmarkt te promoten, waarbij de stichting zowel de cliënt als het bedrijf dat ervoor kiest iemand met een visuele beperking aan het werk te zetten, actief begeleidt. Pro Bista heeft daarbij bewust gekozen voor een strategie waarbij men bedrijven laat zien welke rol zij kunnen spelen op gebied van sociale verantwoordelijkheid.

De volle honderd procent

De slechtziende cliënt die aan het werk wil, wordt gemotiveerd tot meer zelfstandigheid en zelfredzaamheid door eventuele werkgevers zelf te benaderen. Was het voorheen al niet makkelijk om bedrijven ervan te overtuigen een slechtziende persoon aan te nemen, met de verslechterde economie en gebrek aan gelden uit

32

de AVBZ-fondsen, is dit anno 2015 nog steeds moeilijk.

Pro Bista geeft aan dat de dure hulpmiddelen voor het verrichten van werkzaamheden – die voorheen nog enigszins vergoed werden – nu nog meer gereduceerd worden.

‘Dat is jammer’, zo zeggen zorgmanager Jumarie Chap en service manager en tevens HR-medewerker Sharon Melfor tijdens een gesprek. ‘Slechtzienden doen vaak veel moeite om een baan te krijgen en zullen zich voor de volle honderd procent inzetten, omdat ze zich realiseren wat voor kans ze krijgen. Op Curaçao zijn het meestal de grote bedrijven die een arbeidskracht met een visuele beperking plaatsen in vacatures. Kleine bedrijven zien het nog vaak als een last en niet als een voordeel.’

Chap en Melfor geven aan dat ook de overheid niet voorop loopt, ondanks de wil vanuit het ministerie van Sociale Ontwikkeling, Arbeid en Welzijn (SOAW) om dit te veranderen. ‘Er is maar één ministerie dat weleens een cliënt van ons heeft geplaatst. Overigens heeft SOAW wel veel plannen voor het aan het werk zetten van

mensen met een beperking in het algemeen, maar er is telkens een nieuwe politieke leiding die het gemaakte beleid niet oppakt en vervolgens zelf een nieuw beleid wil maken. Ook al komt dit nieuwe beleid op hetzelfde neer’, aldus Melfor. De stichting steekt wel de hand in eigen boezem en zegt zelf ook assertiever te kunnen zijn om dit te bereiken.

systeem om niet alleen werkuren maar ook expertise ter beschikking te stellen’, vertelt Chap. Ze voegt er wel aan toe dat het voor stichtingen steeds moeilijker wordt om medewerking te krijgen van bedrijven, omdat er in het verleden vaak misbruik is gemaakt van geboden gelden en diensten.

Aanbod van kennis en tijd

Naast het bieden van werkplekken, kennis en arbeidsuren is de financiële donatie nog altijd een belangrijke manier om als bedrijf instellingen zoals Pro Bista te ondersteunen. Naast algemene donaties zijn er echter ook mogelijkheden om gerichter te doneren. Door bijvoorbeeld te helpen bij het faciliteren van een werkplek voor een arbeidskracht met een visuele beperking. Aangezien de hulpmiddelen die daarvoor nodig zijn incidenteel worden vergoed, kunnen bedrijven hieraan financieel bijdragen, waardoor andere bedrijven sneller geneigd zijn om een slechtziende persoon in dienst te nemen.

Een andere mogelijkheid is het verzorgen van transport van cliënten naar hun werk.

De lijst met werkzoekende cliënten van Fundashon Pro Bista telt ondertussen ongeveer veertig namen. ‘Als we in ieder geval stageplekken kunnen vinden voor deze mensen dan zijn we al een heel eind. In een stageplek kunnen ze zich namelijk verder ontwikkelen’, aldus de stichting in een open uitnodiging naar bedrijven. Maar met een vaste baan zijn de cliënten natuurlijk het meest geholpen.

Naast het creëren van arbeidsplaatsen voor mensen met een visuele beperking zijn er tal van andere manieren om als bedrijf sociaal verantwoordelijk in de maatschappij te staan. Een voorbeeld daarvan is het aanbieden van kennis. Dat kan variëren van kennis van administratie wanneer de jaarlijkse financiële rapporten opgemaakt dienen te worden tot het verlenen van communicatieve diensten en het helpen bij de administratieve werkzaamheden als er goederen geïmporteerd moeten worden.

Zo is de maand augustus bij Pro Bista jaarlijks de collectemaand, waarbij de gelden die worden opgehaald, geteld en verantwoord moeten worden. Banken als de Maduro & Curiel’s Bank en de RBC Royal Bank geven personeel de tijd om dit vrijwilligerswerk te doen en bieden ook de expertise van tellers aan.

‘Verschillende grote organisaties op Curaçao werken met puntensystemen voor het personeel. Werknemers kunnen punten verdienen voor het uitvoeren van vrijwilligerswerk waarmee ze bijvoorbeeld hun salaris kunnen verbeteren of cursussen kunnen volgen. Dat is een prima

Gerichte financiële donaties

Op de website van Pro Bista kunt u meer lezen over de activiteiten van de stichting en de mogelijkheden tot vrijwilligerswerk: www.probista.com

Today we are making a difference for tomorrow.

At Maduro & Curiel’s Bank we always contribute in one way or the other to important organizations, projects and events of cultural, social, religious, sport, educational and environmental nature benefitting our youth, our neighborhood, different charitable institutions and our community. We are determined to contribute to society in order to leave a beautiful and transparent future for the next generation.

1980_MCB_AdsCoaching_190x138_v2.indd 1

mcb-bank.com

11/3/15 17:17

coaching thema-editie 2015

33

| Financial Advisors | Accounting | Tax Compliance | Fiduciary | Fund Administration | Corporate Services |

Curmaac NV Capital Trust Corporation NV Corporate Global Management Services Ltd. Capital Trust Management Inc. Reliance Financial & Advisory Services Chuchubiweg 17 • PO Box 168 • Willemstad, Curaçao • Phone: +599 9 841 0196 • Fax: +599 9 461 0103 E-mail: info@relianceassociates.biz • www.relianceassociates.biz

Telephone answering

Meeting rooms

Virtual office

Mailbox services

C0-working spaces

Chuchubiweg 17, Damacor | Willemstad, Curaçao P +599 9 844 0000 | F +599 9 461 0103 info@solideo.biz | www.solideo.biz

Sales • Installation • Modernization • Maintenance Industech BV | Chuchubiweg 17 | PO Box 168 | Willemstad, Curaçao T +599 9 841 0196 | Fax: +599 9 461 0103 | E info@industech.cw | www.industech.cw

34

GASTCOLUMN zamen? Dan moet je systeemdenken gaan hanteren en de verduurzaming dus holistisch benaderen .

Dit systeemperspectief vergt echter be­ hoorlijk wat energie en dat is de grootste vijand van maatschappelijk verantwoord ondernemen. We hebben voor onszelf een systeem gecreëerd waarbij vooruit­ gang afgemeten wordt aan of iets mak­ kelijker, sneller en goedkoper wordt. De meeste mensen zijn als de dood om stil te staan of zelfs achteruit te gaan, dus zal duurzaamheid alleen een kans maken als het makkelijker, sneller en goedko­ per is dan de niet-duurzame opties, of als de meerderheid van je klanten hoog opgeleid is en over een groot ethisch vermogen beschikt. De meerderheid zal echter pas in veranderingen meegaan als the sense of urgency hoog genoeg is.

Michiel van Wickeren

Dus, wilt u uw organisaties verduur­ zamen? Start dan allereerst met het opvoeren van de urgentie en hanteer vervolgens alstublieft systeemdenken bij het maken van keuzes. Het zou namelijk jammer zijn als uw energie uiteindelijk voor niets blijkt te zijn.

De vele gezichten van duurzaamheid ls kleine jongen vroeg ik me altijd af waar al dat zoete water dat je door de wc spoelt, heen gaat, zeker omdat water al zo schaars is op Curaçao. In mijn vele jaren bij de Mgr. Verrietgroep Zeeverkennerij heb ik geleerd wat sociale duurzaamheid is; gelijke kansen voor iedereen en ieder­ een waarderen voor wie hij of zij is.

Tijdens mijn studie in Nederland heb ik zowel mijn bachelor- als mijn master­ scriptie geschreven over duurzaamheid.

In mijn bachelorscriptie komt naar voren hoe cultuur een grote rol kan spelen in de verduurzaming van een sector.

In een conservatieve sector zoals de maritieme, is het voor een consultant hard werken voor weinig resultaat. In mijn masterscriptie komt naar voren

dat er verschillende betekenissen aan duurzaamheid gegeven worden.

Duurzaamheid heeft vele gezichten gekregen en wordt te pas en te onpas gebruikt, omdat het nu eenmaal hot is om groen te zijn. Nadeel hiervan is dat mensen gaan denken dat ze daadwerke­ lijk goed bezig zijn, terwijl ze maar één aspect hebben opgelost en tegelijkertijd daarmee misschien een ander aspect erger gemaakt hebben. Ik ben voorstan­ der van zonnepanelen, maar onder wel­ ke omstandigheden worden ze in China gemaakt? Welke schaarse grondstoffen zijn ervoor nodig? Wat wordt er met de zonnepanelen aan het einde van de life cycle gedaan? Het verduurzamen van de samenleving vereist een heel andere mentaliteit van duurzaamheidsconsul­ tants. Wil je een bedrijf écht verduur­

Onder het motto ‘Verander de wereld, start een eigen bedrijf’ heb ik DeDeel­ kelder opgezet. Het doel van DeDeel­ kelder is om een bijdrage te leveren aan de verduurzaming van de samenleving, op ecologisch, economisch en sociaal vlak, door het delen van spullen tussen mensen te stimuleren. Van bezit naar gebruik, ook wel de deeleconomie of collaborative economy genaamd, is een wereldwijde trend. De miljardenbedrij­ ven Uber en Airbnb kent u waarschijnlijk wel. Omdat ik deze trend zie als een manier om het systeem structureel te veranderen naar een systeem dat meer gebaseerd is op duurzaamheid, hou ik me nu voornamelijk hiermee bezig.

Als u meer wilt weten over de deeleconomie of als u verder wilt praten over de gezichten van duurzaamheid, dan kunt u altijd contact met me opnemen via: michiel@sharelutions.com.

Make your office paperless.

The business process management solution.

Tailored to the Caribbean. ISO certified.

Digital Archiving

Call us at: +599 9 4612442

Scanning

info@decoscaribbean.com

Document Management

www.decoscaribbean.com

Case Management Contract Management Work Flow

coaching thema-editie 2015

35

You can focus on your business.

If you leave your cash flow up to us.

Elevators • Escalators • Automatic doors Automatic Archive Systems

As a business manager, you are dedicated to providing your customers and clients with the best service.

Continuity and reliability are most important to you, while your cash flow to support your business is our concern! FactorPlus helps you to keep your promises.

We purchase your invoices, transfer cash to your bank account and collect your receivables, so you have the cash flow necessary to make your business grow!

Dokweg 19, Curaçao | t +5999 737 0660 | f +5999 737 0644 info@factorplus.com | www.factorplus.com

1778_FactorPlus_AdCoachingThema_90x130.indd 1

36

10/22/15 17:20

MARINE

Dedicated to people flow.® KONE is one of the global leaders in the elevator and escalator industry. The company has been committed to understanding the needs of its customers for the past century, providing industry-leading elevators, escalators and automatic building doors as well as innovative solutions for modernization and maintenance. We are also your supplier for Residential elevators, vertical lifts for wheelchairs, car lifts, rolling shutter doors and overhead doors.

Kaya Rakeliou 14 - Tel. 5999 738 0911 / 561 0324 E. info@elmec-caribbean.com

[advertorial]

Caribbean Executive Suites: wij regelen kantoorzaken terwijl u uw bedrijf opzet Het starten van een bedrijf is spannend voor iedereen. Slaat uw idee aan? Hoe ziet de concurrentie u en, waar moet u in investeren? Een kantoorpand is vaak een grote kostenpost, helemaal in de opstartperiode van uw nieuwe bedrijf en daarom biedt Caribbean Executive Suites een simpele, kant-en-klare oplossing: een kantoorpand voorzien van alle gemakken en benodigdheden. De ruimtes zijn te huur per dag, per week, per maand of per jaar. U vertelt wat u zoekt en Caribbean Executive Suites regelt de rest. U heeft tenslotte genoeg aan uw hoofd!

Caribbean Executive Suites is geen nieuwkomer op de markt en was een van de eersten die virtual offices aanbood op Curaçao. In 2002 opende het gebouw in Pos Cabai met de naam Pos Cabai Office Park.

Jereldine Montero startte in 2003 als office manager bij Caribbean Executive Suites en groeide met het bedrijf mee. ‘Er was toen al een groeiende behoefte aan kleine kantoren voor entrepreneurs’, vertelt Montero. ‘Entrepreneurs moeten de kans krijgen om hun plannen waar te maken en door op een goedkope manier een kantoor te huren met alles erop en eraan, krijgen zij die kans.’

De eerste ondernemers vonden al snel hun plek bij Caribbean Executive Suites en de laatste dertien jaar groeide het bedrijf steeds verder. Onder meer advocaten, architecten, consultants en marketeers weten dagelijks de weg te vinden naar Pos Cabai. ‘We begonnen met 13 kantoorruimtes, maar inmiddels zijn dat er 36.

Niet alleen starters maken gebruik van ons pand, maar ook grotere bedrijven vestigen zich hier. Sommigen zitten vanaf het begin bij ons en groeien mee.’

De wereld om ons heen is sinds 2003 flink veranderd: mensen binden zich niet meer aan een vaste werkplek, zijn afhankelijk van internet en reizen veel. Caribbean Executive Suites speelt hierop in en biedt flexibele pakketten. ‘We hebben klanten die gebruikmaken van onze vergaderzaal, maar thuis werken of in het buitenland.

Anderen laten hun post bezorgen, maar zien we verder zelden op kantoor. Het is afhankelijk van de wensen van de klant: de klant managet zijn zaak en wij zorgen ervoor dat het kantoor dag en nacht, 356 dagen per jaar in orde is.’

De kantoorruimtes van Caribbean Executive Suites zijn te huur vanaf een dag. De klant heeft ook toegang tot een van de vergaderzalen voor vier tot acht personen. De vergaderzalen voor tien tot vijfentwintig personen zijn apart te boeken en dit kan vanaf een uur. Alle zalen lenen zich ook goed voor sollicitaties of workshops. Caribbean Executive Suites biedt de zalen aan met koffie, thee, water en de optie tot een totaal verzorgde lunch.

Na twee jaar een vaste huurder te zijn, kunnen we met zekerheid stellen dat Caribbean Executive Suites de juiste keuze is voor kantoorhuur. De all-round professionaliteit laat een goede indruk achter bij onze klanten en geeft ons de kans ons bedrijf verder te ontwikkelen.

Kelvin Kierindongo D&I Wizard

Caribbean Executive Suites biedt: • Professioneel kantoormeubilair • Airconditioning in het gebouw en elke ruimte • Een professionele, vriendelijke receptionist • Kwitanties van documenten, pakketjes etc. die voor u bezorgd worden • Schoonmaak • Koffie en thee voor u en uw klanten • Gebruik van parkeerplaatsen voor u en, afhankelijk van de drukte, uw klanten • Gebruik van water en elektriciteit (ook inbegrepen in de huurprijs!)

• Afvalverwerking • Back-up power generator • Toegang tot printers en dergelijke • Gebruik van onze snelle internetverbinding • Moderne telefonie met eventueel voicemail • Gebruik van de faxmachine • Een gecentraliseerd Xerox work station • Beschikbare vergaderruimtes (indien gereserveerd) • 24/7 toegang tot het gebouw en alle services

Pos Cabai Office Park (unit 5) | Schouwburgweg | Curaçao | Tel.: (+5999) 737 20 25 | www.caribbeanexecutivesuites.com

coaching thema-editie 2015

37

COÖPERATIES Tekst Sharnon Isenia en Elly Hellings

een instrument voor nation building op Curaçao?

Sinds de bankencrisis in 2007/2008 maakt het coöperatiemodel een nieuwe bloeiperiode door. Wereldwijd is de populariteit van coöperaties toegenomen en wordt steeds vaker voor deze bedrijfsvorm gekozen.

Ook op Curaçao is de aandacht voor deze organisatie- en bedrijfsvorm groeiende. Waar komt de opmars vandaan en hoe kan deze ontwik­ keling iets voor Curaçao betekenen?

Tekst Sharnon Isenia en Elly Hellings

Een coöperatie is een organisatievorm waarbij een groep werkers zelf eigenaar is en gezamenlijk een bedrijf runt.

Meestal wordt met weinig, maar wel eigen kapitaal een organisatie opgezet. Een coöperatie is een vereniging van natuurlijke en/of rechtspersonen die tot doel heeft om in de gemeenschappelijke behoeften van de leden te voorzien. Een coöperatie voert een (economische) activiteit uit, maar anders dan bij een onderneming is deze economische activiteit niet gericht op persoonlijke

Coöperaties zijn beter bestand tegen crisissen, door samen­werking, democra­ tische besluit­vorming en aandacht voor duurzaam­heid verrijking, maar op het realiseren van sociale, maatschappelijke en/of ecologische doelstellingen. Een coöperatie streeft niet naar winst en het beheer ervan is sterk democratisch georganiseerd. Er zijn verschillende soorten coöperaties, zoals de werknemers-, de productie-, de consumenten- en de ondernemerscoöperatie.

Feitelijk is een coöperatie een bijzondere vorm van een vereniging.

Van crisis naar coöperatie

De financiële crisis van 2008 bracht de wereldeconomie aan de rand van de afgrond. Met het omvallen van banken verloren wereldwijd miljoenen mensen hun spaaren pensioengelden en kwamen velen in extreme armoedesituaties terecht. Werkloosheidscijfers stegen sterk.

Vanuit deze schrijnende situatie groeide een behoefte aan gemeenschapsgevoel en vormen van ondernemerschap waarbij mensen veel eigen inbreng hebben.

38

Internationaal jaar van de coöperatie

2012 werd door de Verenigde Naties (VN) uitgeroepen tot internationaal jaar van de coöperatie. Het doel hiervan was om het coöperatiemodel wereldwijd in de schijnwerpers te zetten met de slogan ‘Cooperative Enterprises Build a Better World’. Onderzoek van ILO, de internationale organisatie van de Verenigde Naties die zich bezighoudt met arbeidsvraagstukken, laat zien dat coöperaties beter bestand zijn tegen crisissen, vanuit de nadruk die ligt op samenwerking, democratische besluitvorming en aandacht voor duurzaamheid. Mede daarom wil de VN het bewustzijn over coöperaties vergroten en overheden stimuleren optimaal beleid en wet- en regelgeving te ontwikkelen.

Internationale ‘best practices’

De coöperatieve beweging is ontstaan in Engeland. Halverwege de 18e eeuw werden daar de eerste coöperatieve meelfabrieken geopend. De beweging bloeide, in 1895 werd in Londen de ‘International Co-operative Alliance’ (ICA) opgericht. Deze onafhankelijke niet-gouvernementele instelling, die wereldwijd coöperaties verenigt en de basisprincipes van de coöperatieve beweging uitdraagt en aanmoedigt, is nog steeds het boegbeeld van de beweging. Bekende voorbeelden van coöperaties in Nederland zijn Achmea, Rabobank Groep en FrieslandCampina. Het meest succesvolle voorbeeld is te vinden in Baskenland, Spanje. In Mondragón en omgeving werkt bijna iedereen in een coöperatie. Iedere medewerker is lid en mede-eigenaar van een van de meer dan honderd coöperaties. Solidariteit en zelfredzaamheid zijn de centrale kenmerken van deze coöperatiegroep. De kracht zit in het feit dat ze onderdeel uitmaken van een groep en er sprake is van sterke onderlinge verbondenheid. Ook

Autonomie en onafhankelijkheid

Economische participatie van de leden

Onderwijs, vorming en informatieverstrekking

Open en vrijwillig lidmaatschap

Democratische controle door de leden

Samenwerking tussen coöperaties

Betrokkenheid van de gemeenschap

7 basisprincipes van coöperaties [Bron: International Co-operative Alliance]

een coöperatieve bank en een universiteit zijn aangesloten bij de groep. De universiteit is feitelijk de onderzoekscoöperatie voor nieuwe ideeën waar weer nieuwe initiatieven uit voortvloeien. De bank ondervindt vrijwel geen invloed van de crisis omdat niet belegd is in risicovolle producten. Het doel is niet winst, maar continuïteit en veiligheid voor iedereen. Werkloosheid komt in deze regio nauwelijks voor.

Ontwikkeling coöperaties op Curaçao

De hernieuwde belangstelling voor deze organisatie- en bedrijfsvorm is ook op Curaçao te zien. Bij bestaande coöperaties is sprake van een groei in ledenaantallen, maar ook nieuwe coöperaties doen hun intrede. De bekendste zijn de zogeheten credit unions, spaar- en kredietcoöperaties. Daarvan zijn er zeven op het eiland, de grootste en bekendste is de ‘Algemene Spaar- en Kredietcoöperatie’ (ACU). Alle credit unions zijn samengebracht in een federatie: ‘Federashon di Kooperativanan di Spar i Kredito’, afgekort FESKOSKAN. Naast de spaar- en kredietorganisaties zijn er op Curaçao verschillende coöperaties die zich richten op het gezamenlijk inkopen van productieonderdelen en het zo realiseren van kostenverlaging als gevolg van een mogelijk te behalen schaalvoordeel. Zo hebben landbouwers zich verenigd in de ‘Agrarische Koöperatieve Vereniging’ (AKV). Daarnaast zijn vorig jaar twee nieuwe regionale landbouwcoöperaties geïnstalleerd, om tegen een betere prijs gezamenlijk inkopen te doen en gezamenlijke activiteiten te ontplooien: de ‘Koöperativa Agrario Banda Bou’ (KOABB) en de ‘Koöperativa Agrario Banda Ariba’ (KOABA). Ook onder de botika’s op Curaçao wordt voortgang geboekt in de coöperatieve aanpak, zij maken onderdeel uit van de ‘Cooperativa di Consumo Botica

Wilhelmina’ (CCBW). Er wordt tevens gewerkt aan de oprichting van visserscoöperaties. De nieuwste betreft de ‘Koöperativa Playa Canoa’ (Koplacan) voor de vissers van Playa Canoa. Ook de bakkerijsector onderzoekt mogelijkheden in deze richting.

Een andere nieuwe ontwikkeling is de onlangs opgerichte restaurantcoöperatie, door een groep van tien vrouwen op Banda Bou. Zij hebben hun strijd tegen werkloosheid vormgegeven met de oprichting van de coöperatie ‘Kushina Shon Calo’. Ze runnen een restaurant waarbij de inkopen gezamenlijk worden gedaan en de opbrengsten worden gedeeld. Elke dag werken er twee vrouwen in de keuken. Bij surplus krijgen alle leden jaarlijks een dividend. Koepelorganisatie FESKOSKAN ondersteunt de vrouwen met diverse trainingen, waaronder een cursus om de principes van coöperatief werken aan te leren.

Tien vrouwen op Banda’Bou hebben hun strijd tegen werkloosheid vorm­gegeven met de oprichting van de coöperatie Kushina Shon Calo

Nation building

De invulling van het coöperatieve model op Curaçao heeft zich tot nu toe tot de meest eenvoudige vorm beperkt en richt zich vooral op specifieke activiteiten en sectoren. Een bredere toepassing van het coöperatieve model zoals in Mondragón biedt verschillende ontwikkelingsmogelijkheden. Behalve dat het solidariteit en gemeenschapszin stimuleert, biedt het concreet kansen om mensen aan het werk te krijgen en zo dus de inkomenssituatie en kwaliteit van leven te verbeteren. Coöperatieve structuren stimuleren leiderschap en brengen geïnformeerde en betrokken leiders voort die in staat zijn om lokale ontwikkelingsprocessen te managen, sociale verbanden te leggen en deze versterken. De behoefte aan dit type veranderingen is groot op Curaçao.

coaching thema-editie 2015

39

EDUCATIE

Jonge vogels die de brand helpen blussen Soms kun je als manager leren van mensen van wie je dat het minst verwacht. Bijvoorbeeld van een stel tieners in bevoorrechte omstandigheden, die, in tegenstelling tot de vooroordelen over jonge mensen in die leeftijdsgroep, heel betrokken blijken te zijn bij de toekomst van de wereld om hen heen. Bij de International School of Curaçao (ISC) geeft de schoolleiding alle medewer­king aan alle initiatieven die hun leerlingen klaarstomen tot sociaal verantwoordelijke wereld­burgers.

Niet zo’n gek idee, als je bedenkt dat veel van deze jongeren de managers en leiders van de toekomst zijn.

Tekst Corinne Leysner Beeld Carlo Wallé

No job too big...no job too small

Domestic Cleaning Window Cleaning Cleaning products & mate-

Carpet & S p e c i a l t y Cleaning Housekeeping

Total Services Cura-

40

Willemstad - Tel 736 4940

cao - Mauritslaan # 2 -

en groep van dertig leerlingen is via de school aangesloten bij het internationale Global Issues Network (GIN). Studenten uit meer dan dertig landen hebben zich hierin verenigd om samen te werken aan duurzame oplossingen voor problemen als vervuiling en armoede. De GIN-groep van ISC probeert haar projecten duurzaam te maken door bepaalde trajecten jaarlijks te herhalen en door de projecten net dat beetje meer diepgang te geven. Dat doen ze onder de stuwende leiding van science docente Kavita Chugani en met de hulp van High School Principal Gustavo Sever.

Eigen projecten

De studenten zijn nog vol van laatste GIN-conferentie die ze dit jaar in Rio de Janeiro bezochten, met name over een Jamaicaans project waarbij styrofoam etensbakken, die ook op Curaçao voor immense milieuvervuiling zorgen, vervangen zijn door biologisch afbreekbare bakken van suikerrietafval. De eigen projecten van de ISC-studenten mogen er ook zijn. Met het project ‘The Plastic Police’ speelden de leerlingen het klaar om hun school ‘waterflesjesvrij’ te maken. ‘Wij drinken heel veel water op deze school, de kinderen van de lagere klassen mogen geen frisdrank. Maar al die lege waterflesjes zorgden voor veel vervuiling’, vertelt Tessa Seferina (16). De leerlingen deden een onderzoek naar herbruikbare flessen van duurzaam plastic (BPA vrij, nummer 2 plastic) en deze worden nu door alle leerlingen en docenten

Huurovereenkomst voor bepaalde tijd Een huurovereenkomst die voor bepaalde tijd is aangegaan eindigt automatisch, dus de huurder moet na afloop van die termijn gewoon vertrekken. Toch?

Nee, dat is niet altijd het geval. Indien de verhuurder na afloop van een huurtermijn weer zelf over de verhuurde ruimte wil beschikken, zal hij eerst toestemming van de Huurcommissie moeten hebben om de huurovereenkomst te beëindigen.

Eén uitzondering op deze regel: als het gaat om een bedrijfsruimte die gevestigd is op een luchthaven, in een zeehaven of in een hotel (dan wel daar ruimtelijk mee is verbonden) is geen toestemming van de Huurcommissie nodig.

Meer info? Wend u tot SMS Attorneys at Law en consider it solved!

gebruikt. ‘We wachten nog op de bestelde waterkoelers om steeds je fles bij te kunnen vullen, zonder verspilling van water dat op de grond valt of verdwijnt in de afvoer van de koeler’, vertelt Ming Chen Deng (16).

Behalve zorgen voor een betere planeet, werken de studenten ook aan duurzame intermenselijke verhoudingen met hun project ‘The Shopping Experience’. De studenten zamelden kleding in voor kinderen en tieners van dertien Curaçaose internaten. Amper gedragen spullen van zichzelf, maar ook nieuwe spullen uit kledingzaken van ouders die ondernemen in de confectiebranche. Joelle Martina (16) vertelt: ‘We zijn zes weken bezig geweest met voorbereidingen. We hebben de kleding gesorteerd en de gymzaal ingericht als kledingwinkel, met mannequins en rekken. Daarna mochten jongeren, hun leiders en hun ouders komen ‘shoppen’ in onze winkel.’

Amy Biegstraaten (16) legt uit: ‘Het gaat erom dat iedereen het recht heeft om te kunnen kiezen wat hij of zij zelf graag wil dragen. Je hoeft niet altijd genoegen te nemen met een pakketje tweedehandse kleding dat door anderen is uitgezocht en wat misschien helemaal niet jouw smaak is.’ Soortgelijke projecten hebben de studenten ook uitgevoerd met voetbalschoenen en een volgende keer willen ze het project uitbreiden met schoolmaterialen. Ook organiseerden ze de ‘Animal Drive’ waarbij supermarktbezoekers werden overgehaald om dierenvoer te kopen als donatie aan het dierenasiel.

Chugani en Sever reisden als begeleiding mee naar Rio de Janeiro.

Sever steekt zijn enthousiasme over de conferentie niet onder stoelen of banken: ‘Ik zit al twintig jaar in het onderwijs en heb heel veel conferenties meegemaakt in mijn leven. Maar deze maakte verreweg de meeste indruk op me en zal me blijven inspireren.’ Tijdens de conferentie werd sociale verantwoordelijkheid doorgetrokken tot in het geboden voedsel. Gedurende twee dagen kregen de deelnemers vegetarische maaltijden voorgeschoteld en zelfs op de vleesdag bleef de dierlijke proteïnebron beperkt tot het hoognodige. Al het overige voedsel was lokaal verbouwd zodat energieverslindend en milieuvervuilend vrachtvervoer werd voorkomen.

Global ambassadors

Hoewel de aanzet om lid te worden van GIN vier jaar geleden uitging van docente Kavita Chugani, prijst zij juist het enthousiasme van haar leerlingen waarvan sommigen al vier jaar meedraaien in het project. ‘Twee van hen, Tessa en Joelle, zijn nu ook benoemd tot global ambassadors van GIN.’ ‘Wij willen meer scholen op Curaçao tot GIN-scholen maken en in de nabije toekomst als gastschool fungeren voor een conferentie’, vertellen de twee. Mings tweelingzus Meixia wil graag meer bekendheid geven aan hun projecten op het gebied van sociale verantwoordelijkheid. ‘Dan kunnen we meer mensen inspireren om iets te doen aan de neerwaartse gang die de wereld maakt.’ ‘Maar’, zegt Kavita Chugani, ‘het is belangrijker dat we eerst als school doen wat we moeten doen, in plaats van praten over wat er gedaan moet worden.’

Global ambassador Tessa rondt af: ‘Kent u het verhaal van dat kleine vogeltje dat steeds op en neer vloog met water in zijn snaveltje om een brand te blussen in het oerwoud? Alle andere dieren, die gevlucht waren voor het vuur, vroegen het vogeltje of hij echt dacht dat hij daarmee de grote brand kon blussen. Het vogeltje antwoordde dat hij dat weliswaar in z’n eentje niet kon, maar dat ze, als ze allemaal hun beetje water bijdroegen, de brand zeker konden blussen. Wij dragen gewoon ons beetje water bij.’

coaching thema-editie 2015

41

ONDERWEG NAAR MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN

‘Maximaliseer sociale verandering door inzet bedrijven en hun expertise’

Start samenwerking met Curacao Cares in 2012 Voor veel bedrijven is corporate social responsibility oftewel maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) een behoorlijke uitdaging. Vaak is het een vaag concept en gemakshalve doet men daarom aan sponsoring. ‘Maar het gaat uiteindelijk om meer dan alleen geld geven; het gaat ook om zaken zoals transparant marktgedrag, goed bestuur en maatschappelijke betrokkenheid uitoefenen’, aldus Deva-Dee Siliee, mede-oprichter en directeur van Curacao Cares. ‘Verantwoord ondernemen moet dus verweven zijn in alle aspecten van je bedrijf.

Deze inspanningen zullen niet alleen een positieve invloed hebben op de perceptie en reputatie van het bedrijf, ook op werknemers.’

‘Een belangrijk onderdeel van onze rol is om bedrijven te ondersteunen bij het opzetten van hun eigen sociaal beleid’, vertelt Deva-Dee. Als een van de twee drijfveren achter het grote succes van Curacao Cares, weet zij als geen ander hoe belangrijk het is om samenhang en structuur aan te brengen op het gebied van MVO. Curacao Cares is een unieke organisatie die vrijwilligers, sociale partners en bedrijven samenbrengt in een poging om sociale verandering teweeg te brengen. Ze ondersteunt bedrijven in hun zoektocht naar projecten en initiatieven die bij hun visie passen. Sinds 2012 organiseert Curaçao Cares projecten met uiteenlopende thema’s. Deva-Dee: ‘Ons grootste project is CURA DOET, de landelijke vrijwilligersactie, waar jaarlijks zo’n 50 bedrijven aan meedoen. Tijdens zo’n dag leren mensen en sociale organisaties elkaar kennen, iets wat anders wellicht nooit was gebeurd.’

Expertise delen Curaçao Cares is daarnaast vooral geïnteresseerd in wat bedrijven en hun expertise kunnen betekenen voor sociale organisaties. ‘Bedrijven hebben toegang tot talent en expertise die vaak onbetaalbaar is voor het maatschappelijk middenveld. Professionals kunnen vrijwillig hun ervaringen delen ten behoeve van capaciteitsversterking. Dit is voor het sociale veld van enorme toegevoegde waarde’, aldus Deva-Dee. Middels de opstart van het programma Desaroyo NGO, wil Curaçao Cares dat ook waar maken.

‘NGO’s hebben grote uitdagingen en ambities, maar niet de juiste middelen. In plaats van 2000 gulden te doneren, kun je 2000 gulden aan kennis en betrokkenheid geven.’

BearingPoint Het is bewezen dat maatschappelijke activiteiten die regelmatig worden ontplooid met eigen werknemers, het meest waardevol zijn voor bedrijf én gemeenschap. Deze benadering wordt ook gehanteerd door BearingPoint Caribbean, één van de supporters van Curacao Cares van het eerste uur. ‘Met de groei van ons bedrijf kwam ook een groter gevoel van verantwoordelijkheid richting de gemeenschap. In 2012 hebben we kennis genomen van de opstart van Curaçao Cares. We hadden toen meteen besloten hen te ondersteunen, omdat wij vonden dat het platform veel kon betekenen voor het eiland. We hebben onze jonge en dynamische medewerkers door middel van door Curacao Cares georganiseerde in-house workshops vanaf het begin betrokken bij het invullen van ons sociale beleid’, aldus Franco Diaz, Managing Director van BearingPoint. ‘Wij geloven in de waarde van strategische partnerschappen. Daarom sporen wij andere bedrijven aan om ook hun werknemers te betrekken bij vrijwilligersprojecten. Hierdoor maximaliseer je je maatschappelijke verantwoordelijkheid door terug te geven.

Door gebruik te maken van het platform dat Curaçao Cares biedt, kunnen we hier allemaal op een duurzame manier aan bijdragen.’

Strategische aanpak Curaçao Cares gaat ook strategisch te werk om op maat bedrijven te ondersteunen. ‘In de afgelopen jaren hebben we met kleine en grote bedrijven gewerkt en dat heeft ons ook inzicht gegeven in wat de struikelblokken zijn’, sluit Deva-Dee af.

Wil je jouw bedrijf op weg helpen naar maatschappelijk verantwoord ondernemen? Curaçao Cares adviseert de volgende stappen:

1

Ontdek: huidige processen en waarden van het bedrijf. Identificeer wat je motiveert en wat voor impact je wilt maken.

2

Design: welke middelen zou je willen investeren, zowel financiële als immateriële. Zoek ambassadeurs binnen het bedrijf. Bepaal prestatiedoelen en (interne/externe) communicatie aanpak.

3

Mobilize: ‘Management should lead by example’; zorg voor ‘draagvlak’ en motivatie.

4

Implementeer: maak een planning van alle stappen en begin vroeg met voorbereidingen.

5

Evalueer: het proces, de feedback en resultaten. Is het bedrijf erop vooruit gegaan?

Meer informatie: E: info@curacaocares.org

T: 736 1951

GASTCOLUMN

Tekst Saskia Matthijsse

Esther Meijer-Sedney MA

Better places for people to visit etter places for people to live in, and better places for people to visit. Dat is de strekking van The Cape Town Declaration waarbij men doelt op duurzaam toeris­ me op plaats van bestemming.

Duurzaam toerisme (ook wel responsible tourism genoemd) is economisch renda­ bel, levert hoogwaardige producten voor bezoekers, is sociaal en cultureel verantwoord en brengt zo weinig moge­ lijk schade toe aan het milieu. De beroem­de 3 P’s van duurzaamheid - people, planet en profit - gelden dus ook voor de toeristische sector. ‘Curaçao is a good place for people to visit’, zeg ik als trotse Curaçaoënaar. Maar hoe kan duurzaam toerisme bijdragen aan het maken van Curaçao tot a better place for people to live in?

Het antwoord is: door de drie genoemde pijlers people, planet en profit in balans te houden. Cijfers van het CBS (20112014) laten een gestage groei zien in het aantal hotelovernachtingen en cruise calls, wat zeer positief is op economisch vlak (profit), maar negatieve invloed kan hebben op ons milieu (planet) en onze gemeenschap (people). Met name de lokale arbeidskrachten voelen zich onderbetaald en overwerkt, zo valt op te maken uit het Strategic Tourism Master­ plan 2015-2020. Dit biedt ruimte voor het ontwikkelen van alternatieve vormen van toerisme waarbij kleinschaligheid en

14 ton Esther Meijer-Sedney is Master of Art in Corporate Communications (Radboud Universiteit Nijmegen) en Professional Master in Sustainable Development & Corporate Responsibility (EOI Business School Madrid) Weblog: www.esthersedney.com

participatie door de lokale bevolking een belangrijke rol spelen.

Hoe zou een duurzame reis naar Curaçao eruit kunnen zien? Ik krijg als reiziger een duurzaam reispakket aan­ geboden waarbij ik ten eerste een gel­ delijke bijdrage lever om de CO2-uit­ stoot van mijn vliegreis te compenseren, in een ecolodge verblijf en in Bandabou een ochtend les krijg van lokale jongeren in kachu (koeienhoorn, red.) blazen. Op de terugweg tuf ik naar Bandariba in een elektrische huurauto en eet ik in een res­ taurant waar het menu wordt bereid met producten van eigen bodem. Ik koop lokaal gemaakte souvenirs en spendeer mijn vakantiebudget bij lokale onderne­ mers. De drie V’s - vervoer, verblijf en vermaak - worden gekoppeld aan de drie P’s.

Een bezoek aan dushi Kòrsou zou niet alleen een stempel in het paspoort, een zongebruind tintje en een mooie, nieuwe profielfoto op Facebook moeten beteke­ nen. Het zou een ervaring kunnen zijn die bijzonder is voor de toerist én bij­ draagt op lokaal niveau. In het Strategic Tourism Masterplan 2015-2020 wordt ‘A different Dutch Caribbean’ aange­ haald, waarbij Curaçao als een experiential product wordt verkocht, met de loka­ le bevolking als drijfkracht. Dit kunnen we zien als eerste stappen richting een meer duurzame vorm van toerisme.

De transitie naar responsible tourism moeten wij als Curaçaose gemeenschap samen op ons nemen. Op die manier versterken wij onze economie, onze maatschappij en onze planeet.

Augustinus zei ooit: “De wereld is een boek. Wie niet reist, leest enkel één bladzijde”. Echter: het boek moet wel heel blijven ten behoeve van onszelf, onze kinderen en kleinkinderen. En dat kan!

EU-burgers consumeren gemiddeld 14 ton grond­stoffen en genereren 5 ton afval per jaar. [bron: Europees Parlement]

17

De VN ontwikkelde 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen, met 169 subdoelen, die in 2030 moeten zijn verwezenlijkt. Enkele van de doelstellingen zijn het uitbannen van armoede en honger, de beschikking over betaalbare en schone energie en verantwoorde consumptie en productie.

70-jarig

UNESCO, United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, viert in 2015 haar 70-jarig bestaan.

UNESCO heeft als doel de ontwikkeling van universele waarden en verbetering van de leefomstandigheden van alle mensen ter wereld.

600 miljard

Ecotoerisme levert wereldwijd naar schatting 600 miljard dollar per jaar aan inkomsten op. [bron: PLOS Biology]

-95%

Greenpeace ontwikkelde in samenwerking met wetenschappers een nieuw energiescenario: Energy (r)evolution. Volgens dat scenario kan de werelwijde CO2-uitstoot in 2050 gehalveerd zijn. In Europa zou deze zelfs met 95% verminderd kunnen zijn.

1 op 9

Ongeveer 795 miljoen mensen op de wereld hebben onvoldoende voedsel om een gezond, actief leven te leiden, omgerekend ongeveer 1 op de 9 mensen. [bron: World Food Programme]

coaching thema-editie 2015

43

STRATEGIE

Kansen voor toekomstgerichte bedrijven

VAN

ECONOMIC VALUE NAAR SHARED VALUE Wat als alleen die bedrijven die gelijktijdig economische waarde en sociaalmaatschappelijke waarde creëren, een license to operate behouden? De oproep aan het bedrijfsleven om een actieve bijdrage te leveren aan het oplossen van sociaal-maatschappelijke problemen wordt steeds dringender.

Tekst Cherissa Koko

Internationaal erkennen koplopers uit het bedrijfsleven, wetenschappers en opiniemakers een brede maatschappelijke verschuiving. Paul Polman, bestuursvoorzitter van Unilever, signaleert dat ‘het politieke en het economische systeem tekort schieten. Het kapitalisme dient herkaderd te worden zodat het ten dienste staat van het algemeen maatschappelijk belang. Teveel bedrijven floreerden ten koste van de maatschappij en de natuur.

Bedrijven moeten nu leren hoe ze succesvol kunnen zijn terwijl ze tegelijkertijd bijdragen aan de maatschappij en het ecosysteem en de biodiversiteit ondersteunen.’

Het creëren van shared value kan bedrijven hiervoor een kader bieden, aldus professor Michael Porter en zijn collega Mark Kramer in hun artikel “The big idea: Creating Shared Value” in de Harvard Business Review. ‘Shared value is te definiëren als het beleid en de operationele praktijken gericht op het gelijktijdig verbeteren van de concurrentiekracht van een bedrijf en het bevorderen van de economische en sociale omstandigheden in de gemeenschappen waarin het bedrijf actief is.’

Waar te beginnen?

Het startpunt is om vanuit de eigen specifieke situatie, vanuit het bestaande bedrijf te identificeren welke maatschappelijke vraagstukken het meest urgent zijn en op welke vraagstukken het bedrijf de grootste impact kan hebben. Keuzes voor shared value die voortvloeien vanuit de unieke geschiedenis, kernactiviteiten, management, bedrijfscultuur, producten, diensten en markten, bieden unieke, onderscheidende en bedrijfsspecifieke kansen. Hierdoor richt het bedrijf zich op maatschappelijke waarde, waarbij het tegelijkertijd ook een unieke positionering ten opzichte van concurrenten inneemt.

Michael Porter en Mark Kramer presenteren een drietal manieren hoe bedrijven shared value kunnen creëren: het herontwikkelen van producten en markten, het herdefiniëren van productiviteit in de waardeketen en het bijdragen aan lokale clustervorming (zie kader).

Internationale voorbeelden

Internationaal gezien is Nestlé een van de pioniers op het gebied van shared value. Nestlé had de ambitie om als

44

organisatie de externe gerichtheid op de samenleving te vergroten en wilde een hernieuwde focus aanbrengen in haar activiteiten. Het bedrijf heeft zich gecommitteerd aan dit concept onder andere door het opstellen van bijbehorende key performance indicators, commitment van het topmanagement, het uitvoeren van verschillende

ARUBA BONAIRE CURAÇAO ST. MAARTEN

Tempo.

The Caribbean Workforce uitzenden payrollen detachering werving & selectie contracting & projects

Bel 738 3590 voor maximale flexibiliteit zonder risico’s

www.tempocaribbean.com

Santa Rosaweg 93B | Curaçao | info@tempocuracao.com

Het creëren van shared value

Het gelijktijdig creëren van economische én sociaalmaatschappelijke waarde, door:

Herontwikkelen van producten en markten

De innovatie, kwaliteitsverbetering en herontwikkeling van producten, diensten of distributiekanalen met als doel het creëren van shared value staan hier centraal. Denk hierbij aan het efficiënter ontwik­ kelen van duurzame producten of het creëren van diensten die leiden tot gezondere keuzes. Het herontwikkelen van markten richt zich op het verbeteren van de sociaal-maatschappelijke om­ standigheden en het welzijn van potentiële of bestaande klanten.

Herdefiniëren van productiviteit in de waardeketen

Dit aspect richt zich op het her­ definiëren en herinrichten van bedrijfsprocessen in de totale waardeketen gericht op het cre­ ëren van shared value. Bedrijven kunnen shared value creëren door kennis, expertise en/of financië­ le middelen te delen met lokale toeleveranciers of partners. Maar ook door te stimuleren dat de gehele keten vernieuwt. Denk bijvoorbeeld aan het afspre­ ken dat alle toeleveranciers of verkoop­partners zelf ook dienen te voldoen aan shared value of een andere bijdrage leveren aan maatschappelijke vraagstukken.

Bijdragen aan lokale clusterontwikkeling

Hierbij ligt de focus op de omge­ ving of context van de organisatie.

Bedrijven ervaren in een cluster of lokale omgeving een (geza­ menlijk) probleem en pakken dit, al dan niet in partnerschappen, aan. Denk bijvoorbeeld aan de verbetering van lokaal onderwijs waardoor zowel het belang van bedrijven als het belang van de lokale samenleving is gediend.

Lokale clusterontwikkeling kan echter ook betekenen dat natio­ naal of wereldwijd een maatschap­ pelijk thema, zoals gezondheid, luchtkwaliteit of afnemende voed­ sel- en watervoorziening, wordt geagendeerd.

projecten en activiteiten en het communiceren over de voortgang via het jaarverslag en een dedicated website. Ook de Nederlandse multinationals die zich hebben verzameld in de Dutch Sustainable Growth Coalition (DSGC) geven invulling aan het perspectief van shared value. Denk hierbij aan de producten die bedrijven zoals AkzoNobel en Philips hebben ontwikkeld die meerwaarde bieden aan gebruikers en tegelijkertijd minder milieubelastend zijn (herontwikkelen van producten en markten), of het Sustainable Living Plan van Unilever waarbij vanuit het perspectief van duurzaamheid naar de volledige waardeketen inclusief toeleveranciers en eindgebruikers wordt gekeken (herdefiniëren van productiviteit in de waardeketen), of de samenwerking tussen Koninklijke DSM en UN World Food Programme bij het bestrijden van honger en slechte voeding (bijdragen aan de lokale clusterontwikkeling). Tot slot stimuleert DSGC de samenwerking in de verschillende bedrijfssectoren gericht op langetermijnduurzaamheid en jagen de leden het maatschappelijk debat aan, bijvoorbeeld via publicaties als ‘Sustainable Innovation. Game changing solutions for the world’s grand challenges’.

Lokale voorbeelden

Het raamwerk van shared value biedt ook mogelijkheden om lokale bedrijven te ondersteunen bij het (verder) ontwikkelen van hun strategie. Een bedrijf als Guardian Group laat zien dat dit kan.

Er is een strategische keuze gemaakt om invulling te geven aan corporate social responsibility. En hoewel er meerdere relevante maatschappelijke vraagstukken zijn, heeft Guardian Group de keuze gemaakt zich te richten op gezondheidspromotie. Dit maatschappelijke vraagstuk, inclusief preventie en het stimuleren van een gezonde leefstijl, sluit goed aan bij de producten en diensten van dit bedrijf. Daarnaast richt Guardian Group zich ook op het herontwikkelen van producten en markten. Bijvoorbeeld door het verkennen van mogelijkheden om verzekeringsproducten te ontwikkelen die gezonde keuzes stimuleren of belonen. Zo zijn er meer lokale voorbeelden te benoemen van bedrijven die nu al toonaangevend zijn en voor wie de invalshoeken in dit artikel extra richting kunnen bieden. Tegelijkertijd biedt dit artikel een startpunt voor bedrijven die op lange termijn duurzaam concurrerend willen zijn en hun maatschappelijke license to operate willen behouden.

Samengevat biedt shared value kansen voor toekomst­ gerichte bedrijven:

• Anticipeer als directie/management en maak de strategische keuze om de organisatie te richten op het gelijktijdig creëren van economische en sociaal-maatschappelijke waarde.

• Onderzoek welke sociaal-maatschappelijke vraagstukken de organisatie nu of in de toekomst beïnvloeden en analyseer hoe de unieke processen, producten, diensten en competenties van het bedrijf, hier een bijdrage aan kunnen leveren. Zoek naar bestendige strategieën om het bedrijf te onderscheiden van de concurrent.

• Shared value biedt niet alleen kansen voor bedrijven en private partijen. Ook de (semi) publieke sector en de politiek zijn aan zet om vanuit dit nieuwe perspectief invulling te geven aan kaderstelling en beleidsontwikkeling.

Over de auteur Dit artikel is een samenvatting van eerder geschreven werk in het kader van een (niet afgerond) promotie­ onderzoek naar shared value aan de RSM/ Erasmus University Rotterdam, vakgroep Strategic Management.

De auteur, Cherissa Koko, is sinds 1 april 2015 werk­ zaam bij Deloitte Dutch Caribbean waar zij zich richt op organisatie-, beleids- en managementontwikkeling.

coaching thema-editie 2015

45

MARKETING

MVO IS GEEN MARKETING-TRUC Eerlijkheid duurt het langst Tekst Gonneke van den Kieboom

46

Rekenschap geven is niet de allersterkste kant van het marketing­communicatievak. Marketeers zijn verhalenvertellers, communicatie­mensen verkopen deze verhalen. Het is een mooi vak! Maar de oude wetten gelden niet meer, ook niet op Curaçao. Consumenten vinden méér niet meer beter, hechten nieuwe waarde aan ‘oude’ zorgzame en verdraagzame principes, vinden de directe sociale omgeving belangrijker terwijl ze zich als wereldburgers gedragen en zijn oneindig veel alerter op het geweten van onze merken. Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is door al deze ontwikkelingen de enige marketing­-route voor organisaties.

at betekent dit concreet? Heel kort gezegd: respect voor de intelligentie van de ontvanger van iedere boodschap die u uitzendt. U werkelijk inleven in de doelgroep, het gedrag, de life style en de behoeften, en dit bij voorkeur op microniveau: het individu.

Dat klinkt best bekend, toch? Marketing = de consument staat centraal. Dat doen wij marketingcommunicatie­professionals toch allemaal al sinds Kotler, iedere dag? Uh, tja...

Inter-communicatie

MVO is een manier waarop een bedrijf opereert en daarmee dus nauw verweven met marketing. Basis voor MVO is communicatie als tweerichtingsverkeer en vormt daarmee een belangrijk uitgangspunt voor deze manier van marketen; midden in de samenleving. Merken zijn medeburgers en dienen zich verantwoordelijk te gedragen én verantwoording af te leggen over hun gedrag. De dialoog tussen merken en hun mensen is eindelijk op het niveau gekomen van daadwerkelijke inter-communicatie (zelfbedacht woord van ondergetekende als aanduiding van de verheffende trap van interactie). Met dank aan social media. En dit is wennen voor die bedrijven, hun CEO’s en hun marketingmensen...

Toch is het precies hier waar MVO begint én eindigt. In de harten van uw consument, uw doelgroepen. Want de waarden en visie van uw onderneming, uw merk of het merk dat u vertegenwoordigt, worden gevolgd, gewogen en beoordeeld op criteria die uw doelgroep aan het hart gaan zoals het milieu, de leefomgeving, eerlijke beloning, duurzaamheid, respect en vertrouwen. Marketing goeroe Simon Sinek verwoordt het helder: ‘Consumers don’t buy what you do, they buy WHY you do it’. Met andere woorden, u bent zo goed als uw laatste eigen overtuigende gedrag.

MVO komt voort uit de overtuiging van uw directie. Overtuigingen zijn onwrikbaar en geen ‘marketing-truc’. Merken die MVO aangrijpen als manier om aandacht te trekken (of juist de aandacht af te leiden van minder eerbaar gedrag), vallen eerder vroeg dan laat door de mand. Ook dit weer met dank aan social media.

De do’s & don’ts

Het moge duidelijk zijn; eerlijkheid duurt het langst. Merken die MVO verankeren in hun visie en langetermijnstrategie, kunnen rekenen op kritische bijval van hun doelgroepen. Dit kritische publiek is uiterst belangrijk voor het MVO-beleid, want u wilt toch zeker ook een langdurige relatie met uw consument? Het advies: treed in open gesprek, wees serieus geïnteresseerd in belangen en behoeften, wees open over uw eigen ontwikkelingen en durf u kwetsbaar op te stellen. Het is een leerproces en nodig uw omgeving daarbij uit. Dit uit zich in zowel employee engagement als in customer engagement.

Open communicatie

Een goed voorbeeld is Fundashon Kas Popular. FKP gaat in gesprek met belangengroepen in de omgeving van de nieuw te ont-

wikkelen woonwijk Wechi en neemt daadwerkelijk de meningen en wensen mee in de bouwplannen. Terwijl milieuorganisaties ageren tegen de omvangrijke bebouwing van het gebied, heeft FKP met betrekking tot Wechi de publieke opinie aan haar zijde dankzij open communicatie.

Het lijkt een stuk lastiger dan het eigenlijk is. Uw consument is namelijk best bereid om regelmatig in contact te treden. Hij of zij bezoekt uw winkel, belt om service, gebruikt uw producten, deelt ervaringen met uw merk tijdens evenementen, bezoekt u via uw website en op social media. Dit zijn allemaal contactmomenten waarbij eerlijke wederkerigheid het nieuwe devies is. Denk eens omgekeerd over vraag & aanbod. Het merk vraagt (input, feedback), de consument biedt (inzicht, creativiteit).

Een ander goed voorbeeld is Bsure Insurances. De responsetijd op vragen of klachten die klanten via social media posts stellen is zeer kort. Hiermee laat het bedrijf duidelijk zien dat het geïnteresseerd is in de feedback en bereid is om er onmiddellijk mee aan de slag te gaan. Gevolg? Het komt regelmatig voor dat Bsure’s eigen klanten al antwoorden of in gesprek met elkaar gaan, zonder dat Bsure er zelf nog wat aan hoeft te doen. Het merk heeft inmiddels dus zijn ambassadeurs op social media.

MVO = marketing

MVO is juist in een kleine gemeenschap als Curaçao een goede manier om als organisatie onlosmakelijk verbonden te raken met de doelgroepen. Sterke merken zijn meer voor hun consumenten dan het product of de dienst die zij leveren. Verwar dit echter niet met uw sponsoring- of donatiebeleid.

Het gaat om een daadwerkelijk verantwoorde visie en het daaruit voortvloeiend verantwoord gedrag door alle gelederen van uw organisatie. Als de organisatie communiceert ‘groen’ te zijn, is het ondenkbaar dat er om het pand zwerfvuil te zien is. Ook al ligt het op de openbare weg.

Als uw organisatie ontwikkeling hoog in het vaandel heeft, moet u investeren in scholingsprogramma’s en uw medewerkers (en hun gezinnen) stimuleren deel te nemen. Als uw organisatie streeft naar energiebezuiniging, doet u er goed aan om bijvoorbeeld carpooling te initiëren voor al die medewerkers uit dezelfde omgeving die dagelijks in de file staan op weg naar school en daarna naar kantoor. Uw supermarkt heeft plastic zakjes in de ban gedaan, maar verpakt nog steeds vers-waren in plastic bakjes mét plastic wrap er omheen? U biedt online facturatie om papier te besparen, maar verspreidt maandelijks toch flyertjes over nieuwe producten en diensten? Al deze aspecten zijn onderdeel van het marketingbeleid en zouden dus allemaal vanuit de MVO-visie moeten worden ingevuld.

MVO is een krachtige marketing-tool als u bereid bent de reik­ wijdte ervan te implementeren in uw organisatie, de medewerkers, de werkwijze, het gedrag, de communicatie en uw relatie met consumenten. Zodat u als marketeer geen sprookjes vertelt, maar een gedegen verhaal heeft. coaching thema-editie 2015

47

DE WERKPLEK VAN

Ellemieke van Beek besloot van de natuur haar werkplek te maken

‘Alles valt of staat uiteindelijk met educatie’ Een duurzame werk- en leefomgeving is meer dan het plaatsen van zonnepanelen en het toepassen van afvalscheiding. Bij dagelijkse handelingen als koffie drinken of het gebruik van airconditioning, valt al veel te winnen. Respect voor een gezon­ de leefomgeving zit bij Ellemieke van Beek in haar DNA. Tien jaar geleden besloot ze daarom haar hart te volgen en van de natuur haar werkplek te maken. Natuur­ lijk op een zo groen mogelijke manier: ‘Bij alles wat ik doe, vraag ik me af hoe ik m’n footprint zo klein mogelijk kan houden. Dat is mijn verantwoordelijkheid als ondernemer, consument en burger.’

48

Tekst Elisa Koek Beeld Carlo Wallé

Van Beek rolde na haar studies het marketingvak in: eerst in Nederland en later op Curaçao. In Nederland werd haar al duidelijk dat dit corporate wereldje niet helemaal bij haar paste. Na nog een paar jaar gewerkt te hebben als marketeer op Curaçao, zegde ze haar baan op en dook de natuur in.

Een jaar lang fietste Van Beek het hele eiland over, ontdekte nieuwe plekken en merkte dat de natuur een rustgevende invloed op haar had. ‘De geur en observaties prikkelen me, maar hebben ook een ontspannende werking. Bovendien ontdek je ontzettend veel. Er was zo veel nieuws dat ik leerde kennen en ik wilde dat met anderen delen.’ Van Beek maakte van de natuur haar werk en startte eerst WannaBike waarmee ze mountainbike tours organiseerde en daarna Wanna Go Outdoors en Wanna Grow. Wanna Go Outdoors biedt teambuilding aan bedrijven, vanzelfsprekend in de natuur. Wanna Grow biedt trainingsprogramma’s op het gebied van personal leadership en communicatie waarin kantoor en natuur worden gecombineerd.

Van Beek benadrukt dat het niet alleen de schoonheid van de natuur is die ze wil laten zien, ze geeft ook een boodschap mee. ‘Ik wil mensen aan het denken zetten en daarom werken we op inspirerende locaties zoals onze landhuizen. De combinatie van natuur en ons cultureel erfgoed prikkelt op meerdere vlakken. Iedereen bloeit op in een dergelijke omgeving.’ Als social entrepreneur creëert Van Beek zo de juiste balans tussen profit, the planet en the people. ‘Mensen motiveren kun je ook doen door te zorgen dat ze zich trots voelen en ook dat is deel van mijn werk.’

Omdat Van Beek veel in de natuur werkt, is het extra belangrijk dat ze nadenkt over haar footprint. Ze probeert spullen te recyclen en werkmateriaal te maken van gebruikte producten. Oude kratjes fungeren als bekerhouder en deelnemers krijgen één beker die ze de hele dag gebruiken. ‘Dat scheelt toch weer een boel rommel tijdens een evenement. De kratjes zijn bovendien in de kleuren van de verschillende teams, dus zijn ook nog eens heel handig voor de organisatie op zo’n dag.’

Het is niet alleen tijdens werk dat Van Beek over dit soort zaken nadenkt. Ook in haar privéleven is ze ermee bezig.

Als ze in de supermarkt een verpakking tegenkomt met vier lagen plastic, vraagt ze de eigenaar waarom dit zo wordt verkocht. Doel is vooral mensen bewust te maken en ze te laten nadenken over andere oplossingen. ‘De vraag naar milieuvriendelijke producten komt uiteindelijk vanuit ons, de consument’, stelt Van Beek ‘Verpakkingsvrije winkels zie je in Europa en de Verenigde Staten al steeds meer en fabrikanten spelen hierop in. Uit onderzoek van Nespresso in 2010 bleek dat bijna de helft van haar klanten de koffiecapsules wilde sorteren. Van dit gerecycled aluminium worden nu fietsframes gemaakt. Daar smaakt mijn koffie toch beter van!’

Van Beek probeert bewustzijn te creëren. Van het aanspreken van supermarkteigenaren tot mensen die hun sigaretten weggooien of het tegenhouden van een bulldozer die zonder vergunning op het punt staat een gei-

tenpad plat te walsen. ‘Niet iedereen vindt dit leuk, nee, ik ben zelf weleens bedreigd, maar het houdt me niet tegen. Een goed milieu begint echt helemaal bij jezelf. Als leidinggevende heb je volgens Van Beek bovendien een bepaalde verantwoordelijkheid met betrekking tot je leef- en werkomgeving.

Dat gaat over meer dan alleen het milieu. ‘“Zorg goed voor je werknemers, dan zorgen zij automatisch goed voor je klanten’’ is een mooie quote van Richard Branson waar ik helemaal achter sta’, vertelt Van Beek. ‘De laatste jaren groeit dit besef op Curaçao.’

Bedrijven die csr-doelstellingen in hun business plan hebben opgenomen zijn er nog niet veel, maar het begint wel te leven, vindt Van Beek. Steeds meer mensen zijn zich bewust van onze omgeving. Er is een jonge, ambitieuze generatie die echt leiderschap toont en verschil maakt. ‘Initiatieven als de Curaçao Clean Up en CURA DOET dragen structureel bij aan een beter leven.

En natuurlijk GreenKidz waarbij kinderen op een leuke en interactieve manier leren hun omgeving leefbaar te houden. Alles valt of staat uiteindelijk met educatie. Alleen door milieu-educatie structureel in onderwijsprogramma’s op te nemen, verandert er echt iets. Dan komt er een moment dat onze kleinkinderen het niet geloven als we ze vertellen dat we uit plastic bakken aten.’

coaching thema-editie 2015

49

RAPPORT National report of Curaçao

WEBSITES • APPS • BLOGS • BOEKEN

Het ministerie van Gezondheid, Natuur en Milieu bracht vorig jaar een rapport uit naar aanleiding van de derde internationale conferentie over duurzame ontwikkeling van Small Island Developing States (SIDS). In dit rapport worden veertien gebieden onderkend die prioriteit dienen te krijgen, waaronder klimaat­ verandering, water- en energiebronnen, toerisme, human resources en biodiversiteit.

Het rapport is te lezen en downloaden via www.sids2014.org.

BLOG ecopreneurist.com

MAGAZINE The Optimist

Het beeld van dollars die aan de bomen groeien, is misschien wat naïef. Toch kan deze website een start zijn voor de ondernemer of manager die besloten heeft duurzamer te werk te gaan. Ook beginnende ondernemers die vanaf dag één hun zaak verantwoord willen opzetten, kunnen hier terecht. Thema’s als crowdfunding en HRM worden kort belicht, maar vooral de blog levert interessant leesvoer op; met posts als ‘How to adopt carbon neutral practices for your small business.’ en ‘Which sustainable companies are the best for the world?’.

The Optimist is een Nederlands, onafhankelijk opinie­tijdschrift over mensen en ideeën die de wereld veranderen. In de categorieën samenleving, gezondheid, economie en zingeving vindt u talloze inspirerende en hoopgevende artikelen. Het magazine, opvolger van het tijdschrift Ode, is dit jaar overgestapt op publicatie in het Engels. Abonnees kunnen dagelijkse inspiratie ontvangen via de app en nieuwsbrief, ontvangen vier digitale en printversies en toegang tot webinars.

caag software

BOEK Blauwe economie 10 jaar 100 innovaties 100 miljoen banen Gunter Pauli De Belg Gunter Pauli woonde op vier continenten, waar hij minstens tien bedrijven heeft opgezet. Zijn stichting ZERI (Zero Emissions Research and Initiatives) biedt steun aan initiatieven die duurzame productiemethoden ontwikkelen. In zijn boek ‘Blauwe economie’ beschrijft Pauli hoe de werking van ecosystemen kan worden toegepast op economische systemen. De wijze waarop organismen zijn gevormd en functioneren, kan ons helpen oplossingen te formuleren voor duurzaamheidsproblematiek.

Inmiddels bekende voorbeelden zijn het kweken van paddenstoelen op pulp uit de koffiebonenteelt en een efficiëntere opwekking van zonne-energie volgens het proces van fotosynthese. € 24,95

ENTERPRISE SOFTWARE MADE EASY

visit caagsoftware.com

get a bird's eye view of your business

or call us at + 5999 697 5454

caag

software

caag

caag

software

software

Phone

Email

511 2340 9877

jdoran@acame.en

Agent

Status

Derk

+225%

+36%

-75%

+49%

-41%

+315%

Prospect

Address

Javier Doran marketing manager Acame Enterprises

update

CRM know your customers

50

PERFORMANCE DASHBOARDS steer your business

WORKFLOWS standardize processes

WEB Duurzame 100 WEB/MAGAZINE corporateknights.com Onder het motto ‘the magazine for clean capitalism’ publiceert Corporate Knights ieder kwartaal ‘s werelds grootste tijdschrift op het gebied van duurzaam zakendoen. Corporate Knights is een ‘cerftified B corporation’, wat inhoudt dat zij ook zelf voldoet aan strenge eisen op onder meer het gebied van milieu, accountability en transparantie.

Het magazine van Canadese oorsprong is verkrijgbaar als internationaal abonnement. Edities digitaal lezen kan ook, u kunt een editie als pdf ontvangen voor 99 dollarcent.

Het dagblad Trouw stelt sinds enkele jaren de Duurzame 100 op; een ranglijst van de meest invloedrijke duurzame Nederlanders. Maurits Groen stond sinds de eerste Duurzame 100 in 2009 op de lijst genoteerd, maar werd dit jaar voor het eerst winnaar, vanwege zijn zonnecelproject WakaWaka. Met WakaWaka (‘helder licht’ in Swahili) wordt gestreefd naar het beëindigen van de energiearmoede door duurzame energieoplossingen beschikbaar én betaalbaar te maken voor de 1,2 miljard mensen die daar nog geen toegang tot hebben. De lampjes worden in het Westen verkocht volgens het principe ‘buy one, give one’: van ieder verkocht exemplaar kan de stichting er ergens anders één gratis beschikbaar stellen.

De Waka­Waka lamp is te koop via nl.waka-waka.com voor 29 euro. De duurzame 100 vindt u via de website van Trouw.

TWITTER Hetgroenebrein Het Groene Brein is een Nederlands netwerk dat bestaat uit 88 wetenschappers die de transitie naar een nieuwe, duurzame economie willen versnellen. Er wordt samengewerkt met bedrijven en andere partijen bij het ontwikkelen van duurzame verdienmodellen. Wie Het Groene Brein volgt op Twitter krijgt met grote regelmaat tweets over onderwerpen als natuurlijk kapitaal, innovatie en technologie en duurzaamheid.

Struggling to find the time?

BLACK offers the extra pair of hands, brains and expertise you need to grow your business.

Whether you’re looking for ways to get more organized, someone to take care of your daily secretarial work, the bookkeeping or social media management, our virtual assistant is always there for you.

“Your time is priceless. Delegate the tasks you dislike, to a VA you’ll love.”

address. Pietermaai 156, Willemstad, Curaçao • phone. + (599 9) 513 - 0600 • e-mail. info@blackcuracao.com • visit our website. www.blackcuracao.com

coaching thema-editie 2015

51

STANDAARDISATIE

Duurzaamheid

in business Minimum duurzaamheidsstandaarden bij bedrijven verplicht voor BPM-leden

Sinds augustus van dit jaar bestaat er voor de leden van het Bedrijven足plat足足form Milieu (BPM) een verplicht minimum aan duur足 zaamheidsmaatregelen. Deze maatregelen zijn na een proces van ruim een jaar in samenspraak met de leden geformuleerd en tot een handleiding verwerkt.

Tekst Michelle da Costa Gomez

52

inds de oprichting van BPM is actief gewerkt aan de introductie van duurzaamheid en bewustwording door middel van workshops, paneldiscussies, seminars en andere activiteiten. Op los-vaste wijze werd een scala aan interne en externe duurzaamheidsconcepten en -projecten geïntroduceerd. Een vaste richtlijn ontbrak, waardoor enkele bedrijven duurzaamheid in productie en processen breed aanpakten en andere bedrijven dat in mindere mate of helemaal niet deden. Het bestuur van BPM achtte het daarom noodzakelijk om een verplichte standaardisatie van duurzaamheidstrajecten voor alle leden van de organisatie te introduceren; een traject dat ook gezamenlijk met de leden is ingezet. De uiteindelijke handleiding is door de leden goedgekeurd, net als de verplichting om de trajecten in elk bedrijf dat aangesloten is bij BPM door te zetten.

Van rups tot vlinder

Het traject zoals dat is vastgesteld bestaat uit drie fasen: Rups, Cocon en Vlinder. In alle drie fasen zijn er duurzaamheidsingrepen op het gebied van people, planet and profit, de aandachtsgebieden zoals die wereldwijd worden onderkend.

Alle BPM-leden moeten binnen twee jaar voldoen aan de eisen die zijn geformuleerd voor de eerste fase, de Rups.

Naast een aantal verplichte maatregelen zijn er andere niet-verplichte, variabele maatregelen die men kan implementeren. De variabele maatregelen worden gewaardeerd met een aantal punten. Bedrijven dienen in ieder geval 60 procent van de punten te behalen die aan de variabele maatregelen gerelateerd zijn. Daarnaast moeten de verplichte maatregelen dus ook geïmplementeerd worden.

Onder de verplichte maatregelen vallen onder andere de ‘Environmental Health and Safety Risk Assessment’, inventarisatie van afvalstromen binnen het bedrijf, het aanstellen van een duurzaamheidscoördinator, het implementeren van duurzaamheidsbeleid en het op correcte wijze afval storten. Variabele maatregelen zijn bijvoorbeeld het terugdringen van waterconsumptie, het vervangen van plastic en foam cups, het gebruik van led-verlichting bij tenminste 25 procent van alle lichtpunten, het invoeren van beschermende kleding voor personeel, de implementatie van een evacuatieplan bij noodgevallen, een eerlijke compensatie voor gedane werkzaamheden en het correct afhandelen van klachten van klanten.

De tweede fase is de Cocon-fase, waaraan alle leden binnen drie jaar (vanaf 2015) moeten voldoen. Naast de verplichte maatregel – het opstellen van een ‘Environmental Health and Safety Action Plan’ naar aanleiding van het assessment dat in de Rups-fase uitgevoerd diende te worden – zijn er achttien maatregelen waarvan de leden ook tenminste 60 procent moeten implementeren.

Binnen het onderdeel ‘planet’ kan men bijvoorbeeld kiezen voor het opstellen van een duurzaamheidsrapport, equivalent aan een jaarverslag, maar met de focus op duurzaamheid in het bedrijf. Dit onderdeel is goed voor vier punten. Dit rapport kan ook nog internationaal gecertificeerd worden bij een organisatie als Global

Reporting Initiative (GRI) voor additionele punten.

Tevens kan een bedrijf 25 procent van de benodigde energie voor het productieproces uit duurzame energiebronnen halen.

Binnen het onderdeel ‘people’ kan men kiezen uit onder andere het ontwikkelen en implementeren van een ‘Emergency Response Plan’ en het introduceren van budget management assistentie voor personeel. Voor het onderdeel ‘profit’ zijn er maatregelen als het aanbieden van stageplekken en het van binnenuit innoveren door werknemers actief te betrekken bij het vinden van oplossingen en het introduceren van nieuwe ideeën.

De fase waar uiteindelijk alle leden van BPM aan moeten voldoen is de fase van Vlinder. ‘Deze fase vereist de meeste mankracht en hulpbronnen’, aldus BPM. Er is sprake van twintig maatregelen, waarvan 60 procent geïmplementeerd moet zijn om dit niveau te bereiken.

De maatregelen in de Vlinder-fase zijn omvangrijker en ingrijpender voor het daadwerkelijke beleid van de onderneming, zo omschrijft BPM deze fase in de handleiding. Een gedocumenteerd en gecertificeerd managementsysteem voor duurzaamheid opstellen om op systematische wijze de productielijnen te beoordelen en te verbeteren op milieu-, sociaal en economisch gebied is niet alleen goed voor punten naar gelang men een of meerdere componenten heeft geïmplementeerd; bij certificering door een organisatie als GRI kan het bedrijf extra punten halen. Dit hoort bij het onderdeel ‘planet’.

Het introduceren van een pensioenplan voor werknemers hoort bij ‘people’ en het upgraden van aircosystemen naar duurzamere opties bij ‘profit’. Deze laatste fase moet voor 2020 behaald zijn.

Evaluatie

Elke fase van het verduurzamingsproces wordt gecontroleerd door BPM en in sommige gevallen ook door internationale organisaties als GRI en LEED (Leadership in Energy & Environmental Design Certification). Bedrijven moeten hun (beleids)plannen overhandigen aan BPM en openbaar maken voor het algemeen publiek.

De beginsituatie van elk bedrijf kan op twee manieren gemeten worden. Door een zelfevaluatie; de organisatie beantwoordt dan een digitale vragenlijst die tezamen met de vereiste documenten van elke ingreep door BPM wordt geëvalueerd. BPM kan op basis hiervan aangeven op welk niveau de verduurzaming van het bedrijf zich bevindt. Een andere optie is een door BPM uitgevoerde evaluatie waarbij experts de bedrijfsvoering analyseren en op deze wijze de beginsituatie vaststellen. Vervolgens wordt er begeleiding geboden om de punten waarop het bedrijf niet goed scoort, aan te pakken.

Nieuwe leden

Bedrijven die zich willen affiliëren aan BPM worden als ‘Associate Member’ aangenomen met de verplichting dat ze binnen twee jaar na affiliatie de eerste fase van het duurzaamheidstraject, de Rups, hebben bereikt. Pas daarna zal het lidmaatschap officieel worden. Ook bedrijven die al lid zijn van BPM zullen de denominatie ‘Associate Member’ krijgen als ze niet in de gestelde twee jaar het Rups-niveau hebben bereikt.

coaching thema-editie 2015

53

Alicia Hof

Markwin Margaretha

Paul Helmich

Roderik van Hees

van Towers Watson naar Montae Caribbean

van MIC naar Heren2 Carribbean

van KPMG Advisory naar Novodiem

van Lemstra Van der Korst naar VanEps Kunneman VanDoorne

Alicia Hof (34) is begin augustus 2015 begonnen als consultant bij Montae Caribbean, een pensioenadvieskantoor op Curaçao. Zij houdt zich bezig met het adviseren van pensioenfondsen en ondernemingen bij pensioenvraagstukken in het Caribisch gebied. Haar actuariële achtergrond en de ervaring die zij heeft opgedaan bij haar vorige werkgever in de advisering aan pensioenfondsen op de eilanden gaven haar de mogelijkheid om eenvoudig de overstap te maken naar Montae Caribbean en te verhuizen naar Curaçao.

Markwin Margaretha is per 1 augustus werkzaam bij Heren2 Carribbean BV. Hij begon zijn carrière in Nederland als architect bij gerenommeerde bureaus zoals Benthem Crouwel Architecten en Arc2 waarna hij sinds 2009 zijn loopbaan vervolgde bij MIC nv op Curaçao. Markwin heeft inmiddels ruim twaalf jaar ervaring op het gebied van haalbaarheidstudies, ontwerp en met het aansturen van bouwprojecten. Hij heeft zich ontwikkeld tot een allround adviseur/ projectmanager van grote en kleine vastgoedprojecten. Bij Heren2 zal hij zijn kennis met veel passie gaan inzetten om nog meer mooie projecten te realiseren.

Na zeventien jaar bij marktleiders in de consultancy te hebben gewerkt, waaronder vier jaar bij KPMG Dutch Caribbean, is Paul Helmich zich per 15 juni 2015 volledig gaan richten op het managen van zijn eigen consultancy­bedrijf Novodiem.

Novodiem houdt zich vooral bezig met vraagstukken op de terreinen van risk management, informatiebeveiliging, project management en beleidsanalyse & research. Hij wil graag, via zijn expertise op deze terreinen, zijn steentje bijdragen aan de Curaçaose maatschappij.

In september 2015 is Roderik van Hees gestart bij VanEps Kunneman VanDoorne bij de vestiging te Curaçao. Daar startte hij in de Litigation & Commercial sectie.

Roderik is sinds 2008 werkzaam als advocaat en werkte bij NautaDutilh en het in procesrecht gespecialiseerde kantoor Lemstra Van der Korst.

Hij is gespecialiseerd in geschillenbeslechting op het gebied van ondernemings- en verbintenissenrecht, en was betrokken bij diverse grote en bekende procedures in Nederland. Roderik publiceert regelmatig, met name op het gebied van internationaal privaatrecht. Hij was vicevoorzitter van de Jonge Balie in Amsterdam.

Op 1 september jl. openden Carine Jänsch, Freeke Kunst, Sabine Altena, Willemieke Princée en Karina Keizer advocatenkantoor OX & WOLF. Allen zijn verbonden geweest aan VanEps Kunneman VanDoorne en hebben tevens gewerkt bij gerenommeerde kantoren in Nederland.

Jänsch is juridisch expert op het gebied van intellectuele eigendom, media, telecommunicatie en privacy. Ook adviseert zij veel over distributiecontracten. Kunst is als legal counsel werkzaam bij Curaçao Airport Partners en adviseert bij OX & WOLF met name cliënten in de maritieme praktijk en de transportsector. Altena is specialist in ondernemingsrecht, fusies en overnames, herstructureringen en financieel recht. Daarnaast zet zij zich als bestuurslid van CIFA in voor de belangen van de lokale financiële sector. Princée is gespecialiseerd in commerciële geschillenbeslechting, maritiem recht en verzekeringsrecht en is tevens bestuurslid van de Antilliaanse Juristen Vereniging. Keizer is arbeidsrechtdeskundige en werd onlangs door vakgenoten uitgeroepen tot rising star. OX & WOLF bedient lokale en internationale cliënten met juridische vraagstukken en geschillen die betrekking hebben op Curaçao, Sint Maarten, Aruba en de BES-eilanden.

54

Aanmelden voor van >> naar: www.coaching-magazine.net

OX & WOLF

Advertorial

Veelvuldig gestelde vragen over sociale (on)zekerheden mr. Martine uis van Oorsouw-Hofh Legal Counsel om mhofhuis@palig.c

Pan-American Life Insurance Group (PALIG) biedt producten aan op het gebied van levens-, (internationale) ziektekosten- en ongevallenverzekeringen. Verzekeringen bieden financiële zekerheid, maar de hoeveelheid zekerheid die iemand zoekt, verschilt van persoon tot persoon. Het is daarom mede van belang om te weten welke zekerheden onze sociale voorzieningen bieden. PALIG zet enkele veel gestelde vragen op het gebied van sociale zekerheidsrechten op een rij.

Is de SVB loongrens nog van belang?

De SVB loongrens is niet meer van belang voor het al dan niet particulier verzekerd zijn voor ziektekosten. Wel is de loongrens van belang voor het bepalen of men recht heeft op ziekengeld.

Heb ik recht op loon als ik ziek ben?

Een werknemer behoudt bij ziekte aanspraak op loon voor een betrekkelijk korte tijd. Die betrekkelijke korte tijd hangt af van allerlei omstandigheden. Werknemers die minder dan de loongrens verdienen, hebben de zekerheid van ziekengeld op grond van de Landsverordening Ziekteverzekering. Maar, bij dezelfde ziekteoorzaak vervalt dit recht na twee jaar bij een vast dienstverband.

Werknemers boven de loongrens hebben geen recht op ziekengeld. Voor hen geldt alleen de arbeidsrechtelijke bepaling dat zij het loon betrekkelijk korte tijd behouden.

Eenmaal verzekerd op grond van de BVZ, altijd verzekerd via de BVZ?

Ja, behoort u eenmaal tot de kring der verzekerden in de zin van de Landsverordening BVZ, dan kunt u zichzelf alleen nog maar aanvullend verzekeren bij bijvoorbeeld een particuliere ziektekostenverzekeraar. Het is niet mogelijk om uit de BVZ te stappen.

Minderjarige kinderen geboren op of na 1 februari 2013 kunnen wel particulier verzekerd worden en buiten de BVZ blijven, als een van de ouders nog particulier verzekerd is en de de verzekeraar die kinderen meeverzekert.

dekking is, omdat deze minstens gelijkwaardig moet zijn aan de dekking van de BVZ. De meeste verzekeringen worden jaarlijks aangepast en dat moment is dan ook een goed moment om te evalueren welke verzekering het beste bij u past. mr. Martine van Oorsouw-Hofhuis is werkzaam als Legal Counsel bij Pan American Life Insurance Group, Indien u vragen heeft naar aanleiding van dit artikel kunt u contact opnemen via e-mailadres mhofhuis@palig.com.

Mag ik wisselen van particuliere ziektekostenverzekeraar?

Jazeker. Als u vóór 1 februari 2013 al particulier verzekerd was en er geen onderbreking plaatsvindt, mag u overstappen naar een andere particuliere ziektekostenverzekering.

Het is wel belangrijk om na te gaan wat uw

CHARLOTTE CHARLOTTE

NEW HAVANA HAVANA

MIAMI MIAMI

2015

NEW

ST. ST.DOMINGO DOMINGOSAN JUAN SAN JUAN JAMAICA JAMAICA

HAITI HAITI

LA LAROMANA ROMANA

ST. ST.MAARTEN MAARTEN

ARUBA ARUBA

2014

CURAÇAO CURAÇAO BONAIRE BONAIRE

2015

LAS LAS PIEDRAS PIEDRAS

A-B-C ISLANDS PORT PORT OF SPAIN OF SPAIN

CARACAS CARACAS BARQUISIMETO BARQUISIMETOVALENCIA VALENCIA

PUERTO ORDAZ

NEW

BUCARAMANGA BUCARAMANGA

GEORGETOWN GEORGETOWN

CALI CALI

QUITO QUITO

40 ROUTES 19 AIRCRAFT

MARACAIBO MARACAIBO BARRANQUILLA BARRANQUILLA

MEDELLIN MEDELLIN

26 DESTINATIONS

MANAUS MANAUS

SURINAME SURINAME