Coaching magazine, editie 4 2017 by Uitgeverij Loket 1

HÉT MAGAZINE OVER LEIDINGGEVEN OP CURAÇAO EN ARUBA

JAARGANG 15 / EDITIE 4 / 2017

DE VIJF KEUZES VAN SEPP KOSTER

VERDIENMODELLEN Nieuwe verdienmodellen voor de welzijnssector PORTRET UIT DE GESCHIEDENIS Lio ‘Paps’ Capriles HET JAARVERSLAG Oud nieuws of nieuw visitekaartje? EERLIJK ZAKENDOEN De spelregels per 1 september 2017 EMPLOYEE RECOGNITION ALS MANAGEMENT TOOL >>

Losse nummers NAf/AWG 10,55

‘De inhoud moet altijd voorop staan’

Throughout almost half a century we have endured many challenges. Allways with the main focus to be able to provide an income for our members, and their family, when they reach the age they have to work less. By providing them a financial stability, our members are able to enjoy the beautiful and unique phase of their lives as pensioners. We are only able to do so, and have achieved our steady growth, thanks to the confidence of so many organizations, their staff and personnel throughout almost 50 years. We are more than grateful for that confidence and look forward to welcome you to the ever growing list of satisfied customers. We are convinced that together we can agree on a collective pension arrangement that suits your organization and your most valuable asset: your personnel! Visit our website www.vidanova.net and contact us for an appointment.

Itâ&#x20AC;&#x2122;s all about freedom www.vidanova.net

The best option for pensions

INHOUD

COACHING 4 2017

COLOFON Oplage 3.500 exemplaren (gecombineerd Curaçao en Aruba) Coaching verschijnt 5x per jaar Uitgave en distributie ABCourant Scharlooweg 31 Curaçao Uitgever Mike Willemse Hoofdredactie Mike Willemse Eindredactie Saskia Matthijsse Redactie- en productiecoördinatie Marjolijn Verwater Coördinatie fotografie en interviews Marjolijn Verwater Redactie/bijdragen Dick Drayer, Guy Cozijns, Elly Hellings, Jeroen Jansen, Reineke Keijzers, Paula Kibbelaar, Cherissa Koko, Gofrie van Lieshout, Nicole Merkies, Alberto Romero, Javier Silvania, Josée Thissen-Rojer, Angela Tiemens, Patty Varekamp Vormgeving Uitgeverij Loket 1 Drukwerk Antilope Printing, België Advertentie-aquisitie Annemarie Post (514 3965) Marjolijn Verwater (518 7800) Abonnement Een abonnement op Coaching is gratis voor managers en leiding gevenden op Curaçao en Aruba. Voor het aanvragen van een abonnement gaat u naar: www.coaching-magazine.net Reageren op de inhoud redactie@coaching-magazine.net

12 | De vijf keuzes van… Sepp Koster

Directeur en eigenaar Blue Bay Golf & Beach Resort

16 | Eerlijk zakendoen:

De spelregels per 1 september 2017

18 | Portret uit de geschiedenis

Lio ‘Paps’ Capriles: altijd de mens centraal

22 |

Het veranderende pensioenlandschap Extra incentives om pensioensparen aan te moedigen

40 | Nieuwe verdienmodellen voor de welzijnssector

Reserveren/informatie advertenties marjolijn@coaching-magazine.net Abonnement/extra exemplaren opvragen marjolijn@coaching-magazine.net Advertentiemateriaal versturen marjolijn@coaching-magazine.net

coaching-magazine.net

42 | Is uw verdienmodel nog winstgevend?

JAARGANG 15 / 2017

Andersdenkenden Deel 6: Ursula Burns.................... 8 Gastcolumn Nicole Merkies........................ 11 Gastcolumn

Dr. Paula Kibbelaar................... 24

Het jaarverslag Oud nieuws of nieuw visitekaartje?........................... 26

Het formuleren van kredietbeleid Van belang voor iedere onderneming........................... 30

Zakenreizen: noodzaak of luxe?............................... 34 Gastcolumn

Drs. A.G. Romero...................... 36

Employee recognition als management tool ....... 37

Caribische kunst en bedrijfscollecties Glenda TDLohreg..................... 44

inanciële gezondheid, dat zou de rode draad worden voor deze editie van Coaching. Zo besloten wij eensgezind tijdens de redactievergadering in Scharloo een aantal weken terug. De economische situatie houdt ons tenslotte allemaal in grote mate bezig, zowel op macro- als microniveau. Wie had kunnen vermoeden wat er in de daaropvolgende weken zou gebeuren? Wij zagen orkaan Irma met grote, destructieve vaart afstevenen op onze zustereilanden Sint Maarten, Sint Eustatius en Saba. Fysiek vanaf een grote afstand, maar in ons hart heel dichtbij, konden wij niets ander doen dan gelaten afwachten. Na die bewuste dag, waarop de orkaan mensen in groten getale verslagen achterliet, moest de balans worden opgemaakt. Het aantal slachtoffers, het aantal verwoeste huizen en de niet meer functionerende hotels en andere bedrijven. Van financiële gezondheid is op deze eilanden geen enkele sprake meer. Dat Curaçao en Aruba, op dit moment zelf zeker niet juichend van optimisme over de economische situatie, massaal geldelijke donaties, kinderen schoolopvang, kleding, voedsel en water schonken, stemt ons hoopvol en positief. Financieel gezond zijn, blijkt dan een zeer relatief begrip. Gezond zijn en financiën hebben veel met elkaar te maken, maar wat is wezenlijk van belang? Met gepaste bescheidenheid zouden wij u hierbij willen uitnodigen om te lezen over het door ons gekozen thema. Onze schrijfster op Aruba, Cherissa Koko, dook voor u in de wereld van jaarverslagen en heeft veel tips op papier gezet. Guy Cozijns verdiepte zich in het vraagstuk over de pensioenopbouw. Elly Hellings en Gofrie van Lieshout maakten een interessant tweeluik over verdienmodellen. Zoals u weet, kent Coaching een aantal goed gelezen rubrie ken, waaraan wij iedere editie met veel plezier invulling geven, zoals ‘De werkplek van’ en ‘Andersdenkenden’. Heel graag wijs ik u ook op onze nieuwe serie: ‘Portret uit de geschiedenis’. Hierin wordt aan de hand van gesprekken met familie, vrienden en collega’s een bijzonder mens geportret teerd dat van grote waarde is geweest voor ons (ei)land. Wij konden niet anders dan deze serie starten met een portret van de heer Lionel ‘Paps’ Capriles. Als iemand zich hard heeft gemaakt voor het welzijn van de mens en financiële gezondheid, was hij het wel.

De werkplek van... Manus Twisk............................ 46 Van > naar ......................... 48

Mike Willemse

RUBRIEK

Deel

6 Ursula Burns

Ze is een voorbeeld voor veel vrouwen. Met name voor Afro-Amerikaanse zaken vrouwen en carrièrevrouwen in de technische sector, die nog altijd door mannen wordt gedomineerd. Ursula Burns werd in juli 2009 de eerste Afro-Amerikaanse CEO van een Forbes 500-bedrijf. Na bijna dertig jaar trouwe dienst bereikte ze als gekleurde vrouw de top van Xerox. Ze veroverde deze unieke positie met een eigenzinnige aanpak en een ongekend doorzettingsvermogen. Tekst Patty Varekamp

e begon in 1980 als stagiaire bij Xerox. De multinational boeide haar direct. Burns bleef en begon aan haar lange weg naar de top, door kansen te zien, creëren en te pakken. Ze liet haar kwaliteiten zien en haar ideeën horen. Haar capaciteiten en loyaliteit werden opgemerkt. Na diverse functies te hebben vervuld op het gebied van productontwikkeling, bood toenmalig senior executive Wayland Hicks haar in 1990 een baan aan als executive assistant. Een jaar later promoveerde ze naar de functie van executive assistant van toenmalig voorzitter en chief executive Paul Allaire. De volgende grote stap in haar carrière volgde acht jaar later: Burns werd vicepresident van de afdeling global manufacturing. Nog eens acht jaar later volgde de alles veranderende stap die de CEO-functie binnen handbereik bracht: Burns werd senior vicepresident van de afdeling corporate strategic services. Een positie waarin ze nauw samenwerkte met de toenmalige CEO, Anne Mulcahy, de eerste vrouwelijke CEO wereldwijd van een Forbes 500-bedrijf. Na twee jaar met Mulcahy samen te hebben gewerkt, nam Burns het stokje van haar over. Daarmee kreeg ze niet alleen de eervolle vermelding van eerste vrouwelijke CEO die een andere vrouwelijke CEO van een Forbes 500-bedrijf opvolgde, maar werd ze ook de eerste Afro-Amerikaanse CEO van een multinational van dus danige omvang.

Samenwerken: durf om hulp te vragen

Als kind van een alleenstaande moeder weet Burns als geen ander hoe belangrijk het is om hulp te vragen wanneer dat nodig is. Haar moeder, Olga Burns, leerde haar al op jonge leeftijd om nooit een helpende hand af te slaan. Zo liet het armlastige gezin zich helpen door vrienden, buren en onderwijsinstellingen en bracht Olga Burns op

ontzagwekkende positieve wijze haar drie kinderen groot met liefde, aandacht en gedegen educatie. Het is dus niet voor niets dat Burns in haar rol als CEO, maar ook als voorbeeldfiguur in de maatschappij, vurig pleit voor samenwerking. Iets wat naar haar mening helaas steeds minder gebeurt in een samenleving die alsmaar individualistischer wordt; een eigenzinnige maatschappij waarin mensen te trots zijn om hulp te vragen.

Het lef om de waarheid te vertellen

Burns noemt zichzelf ‘een slechte leugenaarster’ en daar is ze blij mee. Ze heeft haar hart op de tong, zegt wat ze denkt en is niet bang om haar krachtige mening te geven. Haar eerlijkheid, oprechtheid en uitgesproken mening zijn medebepalend voor haar succes. Door haar mening te geven en haar vooruitstrevende ideeën te delen, leerde Xerox de extraverte Burns kennen als een slimme vrouw met verstand van zaken, potentie en leiderschapskwaliteiten. Ze werd dus gezien en op waarde geschat. Burns creëerde op die manier haar eigen kansen, die haar naar de top hebben geleid. Met haar openheid en directheid wist ze Xerox tevens te behoeden voor een financiële ondergang. Al vóór haar positie als CEO maakte ze begin jaren 2000 deel uit van een selecte werkgroep die opnieuw sturing gaf aan het bedrijf dat tot die tijd alleen machines maakte. Het aanbod producten en diensten werd aangepast aan de veranderende vraag in de markt; een belangrijk moment waarop de multinational zich herpositioneerde. In deze cruciale periode was Anne Mulcahy nog CEO van Xerox, die lof spreekt over de waardevolle bijdrage van Burns in een interview met Fast Company: ‘Wat ik het meest aan haar waardeer en aan haar bijdrage aan het senior management van Xerox toendertijd, is haar lef om ook tijdens

Aan de top door hard werken en eerlijkheid moeilijke tijden de waarheid te vertellen’. Ook toen Burns zelf in 2009 aan het roer kwam van de multinational waren de economische omstandigheden niet mals. Ze heeft allesbehalve een makkelijke start gehad als CEO, midden in de wereldwijde economische crisis. Met haar kennis, ervaring, directheid en transparante manier van leidinggeven, wist ze echter het hoofd te bieden aan de heersende recessie en opnieuw koers te geven aan Xerox.

Hard werken zonder zeuren

Volgens Burns is dit dé tijd voor vrouwen om uit te blinken in de technische sector. Bedrijven in deze branche beseffen volgens haar als nooit tevoren dat ze slimme technische vrouwen nodig hebben. In een recent inter-

view met CNN moedigt ze jonge, technisch onderlegde vrouwen aan om op te staan en hun kans te pakken: ‘Je zult de baan krijgen en goed betaald worden’. Burns heeft overigens een duidelijk standpunt over de kansen van vrouwen in een traditionele mannenwereld: ‘Verdien het en wees geen slachtoffer.’ Ook deze instelling van Burns, over hard werken zonder zeuren om zo je plek te verdienen, is terug te leiden naar haar opvoeding. Haar voorbeeld was en is immers haar moeder, die keihard werkte om haar kinderen niets te kort te laten komen. Dat deed ze zonder zeuren en met een glimlach, aldus Burns, die haar moeder de meest positieve vrouw ter wereld noemt.

coaching 4 2017

Heeft u nog geen abonnement op Coaching magazine? Via onze website www.coaching-magazine.net kunt u zich aanmelden voor een gratis abonnement. Coaching wordt altijd naar de werkplek gestuurd, zo kunt u de interessante artikelen ook delen met klanten of collegaâ&#x20AC;&#x2122;s.

170542 Flyer Private Boarding NL_190x90mm_v2.indd 1

Info@mammoetprinting.com

12-07-17 12:08

NU OOK VOOR VLAGGEN

GASTCOLUMN

edereen droomt van een succesvolle carrière, een leuke baan of succesvol zijn. Waar staan wij, zowel jong als oud, met onze dromen in de huidige wervelvind van veranderingen? Hoe gaan we hiermee om? Mij is het opgevallen dat velen van ons die hun dromen hebben vertaald naar doelen én deze gerealiseerd hebben, dit als een eindstation, een veilige haven zien. ‘Dit wilde ik toch zo graag, hier heb ik toch voor gewerkt?’ Zonder zich te realiseren dat deze haven door veranderingen - ook onverwachts - onveilig kan worden. In het begin van mijn loopbaan behoorde ik ook tot groep die een veilige haven opzocht, maar het duurde niet lang voordat ik mij aansloot bij de groep van dromen, doelen stellen, durven en ook doen. De zogenaamde ‘The Iceberg is Melting’ groep, die de status quo uitdaagt. Grote veranderingen wachten namelijk niet totdat wij hier klaar voor zijn. We moeten proactief en ambitieus zijn, durven dromen over vernieuwing en veranderingen. Het moet niet bij een droom blijven, we moeten fundamentele stappen durven maken om deze dromen te realiseren.

hype, maar een serieuze strategie om mensen zich verder te laten ontwikkelen, op te leiden en te behouden. Dat is van belang zowel voor bedrijven als voor landen die vooruitgang willen boeken.

Tot slot De wereld wordt steeds complexer. Het zo vertrouwde playing field zal drastisch veranderen en de lokale, regionale en internationale markten zullen verstoringen kennen. De digitale revolutie zal ons in staat stellen nieuwe soorten talenten te creëren. Wij moeten deze ‘verstorende’ ontwikkelingen als nieuwe kansen zien en deze proactief benaderen en omarmen. Onze talenten hebben nu de kans om dromen te kiezen en doelen te stellen. Wij hebben bewezen dat wij op vele gebieden op wereldniveau kunnen bewegen. Onze uitdaging is elkaar te inspireren en de veranderingen met veel optimisme tegemoet te zien. Dit kan alleen als wij scherpe en haalbare doelen stellen, onze comfort zone durven te verlaten en gaan doen in plaats van alleen maar praten. Wij moeten een strategie ontwikkelen om zowel lokaal als internationaal doorslaggevend succesvol te zijn. Kortom: Laten we samen gaan dromen, durven en vooral doen! Nicole Merkies is managing director /partner van Flamingo Express Dutch Caribbean (FXDC POST Bonaire, St. Eustatius & Saba) en mede-eigenaar van FXDC Communications.

NICOLE MERKIES

3D-Succes: Dromen/ doelen, Durven en Doen!

Mijn dromen Als kind al wilde ik een diplomaat worden en na mijn studie in Leiden werd ik dat ook. Na 17 jaar succesvol in de diplomatieke wereld te hebben gewerkt, waarvan acht jaar op Koninkrijks-posten, vroeg ik me echter af of ik wel gelukkig was. Wilde ik dit mijn hele leven doen? Of was het tijd voor een nieuwe droom? Het werd mij heel duidelijk: een droom die is gerealiseerd, is niet het eindstation, maar een halte tijdens de reis. Ik was toe aan een nieuwe droom: entrepreneur zijn! Ik nam ontslag en ben mede-eigenaar geworden van de BES-postkantoren en een drukkerij. Mijn business partner en ik hebben de postkantoren binnen een jaar omgezet in winstgevende bedrijven door het business-/verdienmodel en ook de bedrijfscultuur flink te veranderen. Mijn ervaring als diplomaat heeft veel bijgedragen aan het internationaal positioneren van onze bedrijven op het gebied van e-commerce en logistiek. Naast de traditionele postverzorging werken we nu nauw samen met grote toonaangevende partners in Europa en Amerika in de logistiek en e-commerce.

3D-Succes voor Curaçao Mijn persoonlijke verhaal is ook toepasbaar op ons dushi Korsou. Wij hebben als yunan di Korsou ontzettend veel talent. In de sportwereld, in de wetenschap en de enter tainmentsector profileren wij ons op wereldniveau. Deze ambassadeurs hebben één voor één hun droom gerealiseerd. Wij moeten echter bewuster en gerichter omgaan met ons talent. Dit betekent dat van jongs af aan het talent moet worden ‘gemanaged’. Talentmanagement is geen

BOEK Reset!

Erik-Jan Koedijk Enkele maanden geleden was digitaal strateeg, managementadviseur en workshopleider Erik-Jan Koedijk op Curaçao voor een aantal workshops en de presentatie van zijn boek Reset!, dat hoog scoorde in de Nederlandse ranglijst van managementboeken. In dit boek zet Koedijk, die ook veel van zijn eigen ervaringen bij grote bedrijven heeft opgetekend, aan de hand van een negen-stappenmodel uiteen hoe organisaties in beweging kunnen komen. Hij ontwikkelde het zogenaamde COW-canvas waarbij de C staat voor Collaboration, de O voor Organisation en de W voor Wellbeing. Die categorieën zijn vervolgens onderverdeeld in drie verschillende aspecten die van belang zijn om concrete stappen te maken in de ontwikkeling van een organisatie. E-book en paperback: 22,95 euro Het COW-canvas is gratis te downloaden via www.cowcanvas.com.

coaching 4 2017

DE VIJF KEUZES VAN...

SEPP KOSTER Directeur en eigenaar Blue Bay Golf & Beach Resort

‘De inhoud moet altijd voorop staan’

Sepp Koster is nu veertien jaar verbonden aan Blue Bay Golf & Beach Resort. In eerste instantie als directeur, maar sinds twee jaar is hij ook eigenaar van een plek die een enorme metamorfose heeft ondergaan. De voormalige autocoureur ruilde een reizend leven bewust in voor een honkvast bestaan op Curaçao, een opmerkelijke stap. Het delen van zijn passie voor het resort met anderen beschouwt hij als zijn missie: ’Ik doe iets goeds als ik mensen meekrijg in mijn dromen over Blue Bay.’ Coaching magazine vroeg Koster om uit een aantal trefwoorden er vijf te kiezen die hem het meeste aanspreken en te vertellen waarom juist die woorden hem weerspiegelen. Tekst Jeroen Jansen Beeld Inge van Altena

Jeugd

Ik ben gevormd door een familie van ondernemers. Mijn moeder was kledingontwerper met een heel duidelijke eigen signatuur. Ze had aanvankelijk twee winkels in België, maar in de loop der tijd wilde ze haar ontwerpen graag aan andere winkels verkopen en we besloten dat samen te gaan doen. Uiteindelijk verkochten we kleding aan 120 winkels wereldwijd. Als jonge jongen hielp ik haar bij alle facetten van het bedrijf: ik plakte de dozen dicht, verkocht op beurzen, bracht met een busje de bestellingen rond, van alles. Die veelzijdigheid heb ik nog steeds in me. Mijn vader is een reclameman, die me natuurlijk veel vertelde over pr en marketing, dus het echte verkopen zat er ook al van jongs af aan in. Toch besloot ik om Werktuigbouwkunde in Eindhoven te studeren, om een heel simpele reden: ik was gek van auto’s en wilde professioneel autoracen. Die hang naar techniek, de esthetiek van mijn moeder en het marketinginzicht van mijn vader: het zit allemaal in me. Maar aan de basis staat mijn opa, die in België een schuimrubberfabriek voor matrassen startte. Zo kwam onze familie vanuit Nederland in dat land terecht, veel ondernemingen en investeringen later kwam hij op Curaçao uit. Hij zag potentie in Blauwbaai, wat op dat moment een heel ander gebied was en nogal een slechte naam had. Na mijn race-carrière wilde ik een nieuwe stap maken en via mijn opa kwam ik op deze plek terecht. Hij zag iets in mij, denk ik: hij had van ons kleinkinderen geen hoge dunk, maar van mij net ietsje meer. Ik was een buitenbeentje, altijd ondernemend. Hij had volgens mij door dat ik hem kon helpen van dit resort iets moois te maken.

Ambitie

Mijn instelling is altijd heel competitief geweest, het moet altijd beter. Dat ontleen ik volgens mij aan mijn achtergrond als sporter, met name in het autoracen.

Van mijn elfde tot mijn achtentwintigste heb ik dat gedaan, ik klom op via verschillende raceklasses en uiteindelijk kwam ik in Amerika terecht, waar ik bijna tot de Indycar-klasse rijkte. Dat was een mooie tijd, maar het was ook heel hard: er gaat veel geld om in die sport, dus ik was altijd bezig om geld te regelen voor het team en mijn eigen bestaan. Wat ik mooi vind aan sport is dat het je karakter toont, vooral als je echt geen andere keuze meer hebt dan gewoon te knokken. Dat verlang ik ook van mensen in mijn werkomgeving, iets van dat streberige wat ik zelf in me heb. Tegelijkertijd is het voor mij een uitdaging om mensen die dat misschien niet zo sterk hebben als ik te begrijpen. Ik heb heel veel moeite met mensen die zich niet ergens toe kunnen zetten. Iemand heeft mij weleens gezegd dat ik wat dat betreft nog steeds leef als racecoureur: ik verwacht dezelfde discipline en inzet als in een pitstop. Het is dus essentieel dat ik mijn team steeds opnieuw duidelijk maak waar we naar toe willen.

Verandering

Voor mij moet altijd alles mooier en beter, ik ben nooit tevreden. Het hoeft niet per sé vernieuwend te zijn hoor, als ik maar het gevoel heb dat er gewerkt wordt aan vooruitgang, dat er groei is. Want dat is wat ik aantrekkelijk vind aan Blue Bay: die constante ontwikkeling, uitbouw en vernieuwing. Mensen kunnen mij vertellen dat Blue Bay mooi geworden is, maar zelf zie ik dat niet altijd zo: ik kijk altijd naar veranderpunten. Ik heb echt mensen nodig die me af en toe dwingen om even terug te kijken, stil te staan bij wat er al gepresteerd is. Bij verandering moet de inhoud wel altijd voorop staan, de onderbouwing moet solide zijn. Ik ben in die zin losgekomen van de typisch Nederlandse houding, waar men altijd spreekt van een ‘Plan van Aanpak’. Het hebben van zo’n plan lijkt vaak belangrijker dan de inhoud ervan. Daar ben ik licht allergisch voor geworden, een plan is in mijn ogen alleen

coaching 4 2017

DE VIJF KEUZES VAN... SEPP KOSTER

‘Ik stap ergens een tunnel in en dan probeer ik er het beste van te maken’ maar het vastleggen van een doel waar je naar streeft en de manier waarop je dat wilt bereiken, niet een vinkje op een checklist. Ik laat me ook niet koste wat kost leiden door planningen of deadlines: als ik inhoudelijk nog niet overtuigd ben van een stap, dan zet ik mijn voet op de rem, daar ben ik heel duidelijk in.

Leiderschap

Twee jaar geleden zijn we overgestapt naar een meer ‘corporate’ organisatie met twee directeuren, waardoor ik me minder bezighoud met de dagelijkse operatie. Dat is een goede plek voor mij, ik functioneer het beste vanaf de zijlijn. Ik ben niet direct een ‘people manager’, daarvoor ben ik misschien wat te analytisch, teveel bezig met tastbare resultaten. Dat betekent niet dat ik me niet bind aan

collega’s: ik doe iets goeds als ik mensen meekrijg in mijn dromen over Blue Bay, ik maak een verbinding als het me lukt om die bevlieging over te dragen. Ik ben heel goed in het verkopen van wat mij bezighoudt en waar ik in geloof en gelukkig ben ik verbaal vaardig genoeg om dat goed over te brengen. Als managing director ben ik misschien niet in strikte zin bezig met het begeleiden van andere collega’s, maar soms voel ik die mentorrol wel. Ik geef mensen veel ruimte, ze krijgen echt verantwoordelijkheid mee, dat is prettig voor ze. Ze krijgen meer de leiding, maar dat moet ook: in het verleden gingen mensen weleens achteroverleunen als ik het heft in handen nam. Dan ging ik alles voor ze invullen en zaten ze gewoon te wachten op instructies. Daar wilde ik vanaf, mijn mensen moeten juist een weerwoord of andere ideëen hebben

dan ik, dan komt er iets waardevols uit onze samen werking. Mijn wil is echt niet wet, maar kom wél met sterke argumenten.

Droom

Ik ben een dromenjager. En eigenlijk gaan mijn dromen maar over twee dingen: dat Blue Bay zich blijft ontwikkelen en dat mijn gezin een mooi leven heeft. Wat dat betreft heb ik een one track mind: ik stap ergens een tunnel in en dan probeer ik er het beste van te maken. Vraag me niet wat ik ooit na Blue Bay ga doen: daar ben ik echt niet mee bezig, ik focus me helemaal hier op. Als het om mijn personeel gaat, dan probeer ik duidelijk te maken dat de passie, de droom die ik heb, leidend is in alles. Dat laten zien is ook een vorm van kwetsbaarheid: ik ben geen

‘golden boy’ die alles in de schoot geworpen krijgt, ik knok elke dag voor mijn droom. Een goede manager toont die openheid. Mooie concepten maken, die technisch goed in elkaar steken, goed verkopen en waar onze gasten en klanten blij van worden: daar ben ik elke dag mee bezig. Ik zit regelmatig nog tot diep in de nacht op mijn laptop de wereld af te struinen naar mooie ideeën, dat drijft me. Het allerbelangrijkste is en blijft echter mijn gezin. Door mijn competitieve inslag kan ik moeilijk genieten van iets op de werkvloer, maar als ik me terugtrek bij mijn gezin, dan gaat dat uitstekend. Ik geniet zolang het mijn vrouw en mijn twee kinderen goed gaat, we samen mooie reizen kunnen maken en iedereen plezier heeft: dan is mijn droom werkelijkheid. coaching 4 2017

EERLIJK ZAKENDOEN: DE SPELREGELS PER 1 SEPTEMBER 2017 Per 1 september gelden op Curaçao nieuwe spelregels voor ondernemers als het gaat om concurrentie. Wat mag een ondernemer nog wél na 1 september 2017 en wat absoluut niet meer? Wanneer is een ondernemer verplicht om een melding in te dienen of een ontheffing aan te vragen? Relevante vragen die voor iedere onderneming realiteit zijn, nu de Landsverordening inzake concurrentie per 1 september 2017 geldt. De Fair Trade Authority Curaçao (FTAC) is de organisatie die deze regels handhaaft en ondernemers informeert over hun rechten en plichten. Tekst Reineke Keijzers

ndernemers in een vrije, onvervalste markt concurreren om de gunst van de consument. Dit leidt tot lagere prijzen, betere kwaliteit, meer innovatie en meer keuzevrijheid. De consumentenwelvaart neemt daardoor toe en de economie van een land wordt sterker. Bovendien leidt meer concurrentie tot extra werkgelegenheid omdat de productie en bedrijvigheid toeneemt.

Concurrentie

Een vrije, onvervalste markt kenmerkt zich door de regels waaraan ondernemingen zich dienen te houden. Zo is het verboden voor ondernemingen om afspraken met elkaar te maken die de concurrentie verminderen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij prijs afspraken. Maar ook andere afspraken beperken de concurrentie, zoals het gezamenlijk afspreken om de productie te beperken of het onderling verdelen van klanten. Deze afspraken vallen onder het kartelverbod. Wanneer u als ondernemer in het verleden afspraken heeft gemaakt met andere ondernemers of wanneer er vanuit de brancheorganisatie afspraken tot stand zijn gebracht waar u zich als ondernemer nog steeds aan houdt, dan is het belangrijk om na te gaan of deze afspraken niet de concurrentie belemmeren. Afspraken die de concurrentie belemmeren zijn per 1 september van dit jaar verboden en strafbaar. De meest ernstige overtredingen zijn de zogenoemde hardcore overtredingen. Daarvan is sprake als concurrenten verkoopprijzen of andere verkoopvoorwaarden met elkaar afstemmen of wanneer zij onderling afspraken maken bij aanbestedingen over de inschrijfprijzen of andere biedingsvoorwaarden. Ook is er sprake van hardcore overtre dingen wanneer concurrenten besluiten de productie of afzet te

Informeer uzelf goed, zodat u niet voor verrassingen komt te staan. Indien u nog vragen heeft neem dan gerust contact op met een van de medewerkers van de FTAC via onderstaande contactgegevens. Fair Trade Authority Curaçao (+5999) 461 00 67 info@ftac.cw

controleren of te beperken en bij het verdelen van markten. Zulke afspraken zijn per 1 september altijd verboden.

Ontheffing

Voor bepaalde concurrentiebeperkende afspraken kunt u een ontheffing aanvragen. Wanneer u als ondernemer samenwerkt met een concurrent, dan kan dit een positieve bijdrage leveren aan de economische ontwikkeling. Bijvoorbeeld als afspraken de productie of distributie verbeteren of als afspraken zorgen voor vooruitgang in technisch of economisch opzicht. Dit soort afspraken kunnen eventueel worden toegestaan als de voordelen ervan ten goede komen aan de consument of zakelijke afnemers. U moet erop letten dat de concurrentie niet verder wordt beperkt dan strikt noodzakelijk is. Als tenslotte ook in de markt voldoende concurrentie overblijft, kunt u een ontheffing aanvragen bij de FTAC. U moet de goedkeuring afwachten, voordat u de afspraken gaat uitvoeren.

Voorkomen van machtsmisbruik

Behalve concurrentiebeperkende afspraken tussen onder nemingen, zijn er ook concurrentiebeperkingen mogelijk die veroorzaakt worden door één onderneming. Wanneer een onderneming veel economische macht heeft (bijvoorbeeld een marktaandeel van meer dan 60 procent), dan gelden extra regels ter voorkóming van mogelijk machtsmisbruik. Een onderneming met machtspositie mag bijvoorbeeld afnemers niet verbieden om met andere leveranciers zaken te doen of afnemers dwingen om een gewenst product in combinatie met een ander product af te nemen. Ook extreem hoge of juist extreem lage verkoopprijzen kunnen vormen van misbruik zijn. Verder mogen afnemers niet worden uitgesloten als er geen alternatieven zijn.

Meldingsplicht

Tenslotte is er naast het eerdergenoemde kartelverbod tussen ondernemingen en verboden misbruik van de machtspositie door een onderneming, nog een meldingsplicht voor bepaalde fusies, overnames of joint ventures van ondernemingen. Ondernemingen die betrokken zijn bij een fusie, overname of joint venture moeten de concentratie melden bij de FTAC, wanneer zij gezamenlijk een omzet hebben behaald van minimaal 125 miljoen gulden in het voorgaande kalenderjaar en als er sprake is van ten minste twee betrokken ondernemingen die een jaaromzet van minimaal 15 miljoen gulden in Curaçao hebben behaald. Ondernemingen die tezamen een marktaandeel van minimaal 30% creëren of versterken bij een fusie, overname of joint venture moeten dat ook melden bij de FTAC. U heeft geen toestemming van de FTAC nodig voor de concen tratie, maar het is wel verplicht om concentraties die aan de criteria voldoen, te melden. De verstrekte informatie moet ook juist zijn. Als u dit nalaat, of onjuiste of misleidende informatie verstrekt, riskeert u een boete.

Sancties

De Fair Trade Authority Curaçao (FTAC) is de onafhankelijke mededingingsautoriteit die optreedt bij mogelijke overtredingen van de genoemde regels. Bij een geconstateerde overtreding kan de FTAC een boete opleggen tot 1 miljoen gulden of tien procent van de totale jaaromzet van een onderneming. De FTAC kan bovendien ook een boete opleggen aan personen die feitelijk leiding hebben gegeven aan een overtreding.

coaching 4 2017

Portret uit de geschiedenis

Een kleine groep mensen heeft de afgelopen honderd jaar een blijvende indruk gemaakt op de sociaal-economische ontwikkeling van Curaçao. Tot die groep behoort zonder twijfel Lio ‘Paps’ Capriles, veertig jaar directeur van de Maduro & Curiel’s Bank en initiatiefnemer van talrijke sociale en economische projecten. Hij overleed begin 2017. Coaching sprak met zijn dochter, een oud-collega en een vriend over de mens achter de manager. Wat dreef Capriles, welke ambities had hij en wat kunnen hedendaagse managers leren van zijn leiderschapsstijl? Interview en tekst Jeroen Jansen

Lio ‘Paps’ Capriles

Altijd de mens centraal

ionel ‘Lio ‘ Capriles wordt op 30 augustus 1933 op Curaçao geboren. Hij doorloopt de Hendrikschool en het Peter Stuyvesant College, waarna hij in 1949 naar Amerika vertrekt. Na een jaar voorbereiding komt hij op de Harvard University terecht, waar hij Banking & Finance studeert. Hij rondt die studie cum laude af, waarna hij terugkeert naar het eiland, vastbesloten om zijn vader ‘Sha’ Capriles te ondersteunen bij de opzet van de MCB Bank. We schrijven dan 1954, het is de start van wat Capriles in zijn eigen cv ‘De MCB Universiteit’ noemt. In eerste instantie doorloopt hij de lagere rangen van de bank, waarna hij in 1967 aangesteld wordt als assistant managing director. Vijf jaar later is het grote moment daar: hij volgt zijn vader op als managing director, een functie die hij meer dan veertig jaar vervult.

Altijd verfijnd

Oud-collega Lucio ‘Yuchi’ Romero maakt hem van nabij mee bij de bank. Sterker nog: ze doorlopen samen de Hendrikschool als jonge jongens, alvorens ze het bankwezen instromen. Volgens Romero veranderde ‘Paps’ in al die jaren niet veel: ‘Ik heb hem altijd gekend als een enorm bevlogen man. Toch was hij niet van de grote gebaren en veel lawaai: als je iets fout deed, dan zei hij waar het op stond, hij kon streng zijn. Maar nooit met stemverheffing, altijd verfijnd, met humor zelfs. En twee uur later was hij het dan weer vergeten. Dat kon ook niet anders: hij deed zoveel dingen tegelijk, hij kon onmogelijk energie verspillen aan onbelangrijke dingen.’

Economisch dier

Capriles zit zoals gezegd niet stil tijdens al die jaren bij de bank. De lijst van functies die hij naast het directeurschap bekleedt, is schier eindeloos. Zijn dochter Michèle RusselCapriles ziet wel een zekere ontwikkeling in zijn interesses: ‘Als je kijkt naar wat hij deed in de jaren vijftig en

zestig, dan herken ik het economisch dier in mijn vader. Hij was bezig met het aantrekken van hotels naar het eiland, maar hij heeft zich ook sterk beziggehouden met het verbeteren van de arbeidsrelaties. Natuurlijk deed hij dat ook omdat het goed was voor de bank, maar hij heeft altijd veel gevoel gehad voor de sociaal zwakkeren in de samenleving. Mensen met een handicap bijvoorbeeld, daar had hij een zwak voor, ook omdat hij zelf lichamelijk beperkt was. Later kwam daar de armoedebestrijding bij: hij kon het niet verkroppen dat er zoveel armoede was op het eiland. Wij kinderen kregen daar ook mee te maken: hij nam ons geregeld mee naar wijken als Buena Vista, zodat we door kregen hoe erg het daar gesteld was met de leefomstandigheden en hoe goed we het dus zelf hadden.’

Relaties

Herman George leert hem kennen in de tijd dat armoede bestrijding steeds meer de belangstelling van Paps Capriles krijgt. Samen staan ze aan de wieg van stichting Reda Sosial, een gezaghebbende organisatie op dat gebied die nog steeds bestaat. Uit die samenwerking groeit een mooie vriendschap. George ziet geen onderscheid tussen Capriles de bankmanager en Capriles de filantroop: ‘Op beide terreinen blonk hij uit omdat hij, als een echte manager, het fijn vond om in die positie processen en mensen te beïnvloeden. Er liep door alles een rode draad: zijn enorme liefde voor mensen, het belang van menselijke relaties en zijn inhoudelijke betrokkenheid bij verschillende maatschappelijke thema’s. Daar kan elke manager wat van leren: Lio las zich in op elk onderwerp, had voor iedereen praatje klaar en verstond het om in alle lagen van de samenleving relaties op te bouwen. Die relaties liggen aan de basis van zijn managementstijl: hij zette daar alles voor opzij. Tegelijkertijd was het ook zijn achilleshiel: hij kon het slecht verkroppen als iemand bij hem wegliep, dan moest hij weten waarom dat was en coaching 4 2017

PODCASTS The New Yorker

WEBSITE www.worldtimebuddy.com

Op de website www.newyorker.com/podcast van het wereldwijd befaamde en veel besproken dagblad the New Yorker zijn mooie podcasts te vinden. Heeft u de mogelijkheden van podcasts al ontdekt? Tijdens het archiveren, een lange autorit of het wachten op een afspraak, kunt u uw tijd aangenaam en nuttig besteden door te luisteren naar audio-fragmenten op vrijwel ieder gebied. The New Yorker kiest met voor name politieke interviews, waaronder gesprekken met Hilary Clinton. Ook is er fictie en poëzie te beluisteren. Zo kunt u zich eens laten voorlezen door Salman Rushdie.

De meesten van ons hebben weleens of regelmatig te maken met tijdverschillen. We houden er in onze werk routine rekening mee; met bepaalde relaties onderhoud je alleen contact in de ochtenduren, bij anderen weet je dat je het beste ’s avonds kunt bellen. Heeft u echter een conference call in te plannen met relaties die zijn verdeeld over drie verschillende regio’s, dan kan deze website een heel handig hulpmiddel zijn. U kunt aangeven wat uw thuisbasis is en diverse locaties toevoegen om daarna in één oog opslag te zien welke tijd voor u allen het beste uitkomt. Delen van de informatie kan onder meer via Outlook en Google Calendar.

Portret uit de geschiedenis

Lio ‘Paps’ Capriles

wat hij eraan kon doen om de relatie weer op te bouwen. Hij kon daar heel vasthoudend in zijn.’

Het goede voorbeeld

Toch herinnert zijn dochter Michèle hem ook als de man die met humor en woorden inspireerde, zowel bij de bank als in het gezin: ‘Ik heb hem meegemaakt in een heel heftig gesprek met een van zijn managers, die man stormde zijn kamer uit en sloeg de deur keihard dicht. Mijn vader glimlachte minzaam naar me en vroeg wat de deur die manager misdaan had. Dat was zijn humor. Ik kreeg nooit een klap van hem, het ging hem om argumenteren. Papa wilde door goed te doen het goede voorbeeld geven, dat was zijn stijl. Mijn broer Chicu en ik werden allebei enorm gecoacht. We wisten dingen van de bank die niet verder verteld mochten worden. Hij deelde dat met ons om iets te leren. Later met de kleinkinderen zag ik dat ook, hij ging graag met ze naar de film, maar naderhand moest er wel nabesproken worden: er viel volgens hem altijd wat te leren.’

Politiek betrokken

Herman George legt het boek ‘Mi a Purba’ op tafel, een verzameling van bijna 270 toespraken en columns die Capriles schreef, veertig jaar lang: ‘Een van zijn verdiensten was dat hij als directeur met commerciële belangen toch de grootste opiniemaker was van het eiland: hij wilde overal bij betrokken zijn en die ruimte nam hij ook. Met economische politieke delegaties gingen we naar het buitenland en Lio kreeg het werk gedaan: hij sprak de taal van de ander en hij wist waarover het ging, dat dwong respect af bij iedereen.’ Lio’s vader Sha had een verleden in de politiek, iets wat hij zelf ook ambieerde. Dochter Michèle geeft aan dat de familie daar toch een stokje voor stak: ‘Hij was ongeduldig en hield van korte lijnen: daarmee was hij op het politieke speelveld vreselijk tegen de muur gelopen. Hij zou zichzelf terugzien als een mislukking, die klap wilden we hem besparen.’

Voortbestaan

‘Yuchi’ Romero ziet als grootste verdienste van Capriles dat zijn werk feitelijk nog steeds gedaan wordt: ‘Na mijn tijd bij MCB werd ik door hem aangesteld als adviseur voor sociale projecten en dat ben ik nog steeds. Elke maand maak ik met mijn vrouw veertig voedselpakketten en die brengen we rond: uit eerbied voor ‘Paps’. Hij gaf me die ruimte en het vertrouwen, ik zal het nooit beschamen.’ Ook voor Herman George is Lio Capriles nog steeds spring levend: ‘Het mooiste vind ik nog wel dat hij het stokje overgaf aan zijn zoon Chicu, de familiegedachte en de bedrijfscultuur blijven zo behouden. Chicu wordt inmiddels net zo gewaardeerd als zijn vader, daar geniet ik van.’ Michèle Russel-Capriles ziet in alles toch wat van de Joodse achtergrond van haar vader terug: ‘Die liefde voor mensen, waar dan ook: het komt voort uit een Joods gevoel, het goede doen, doet ertoe. De kans om in het hiernamaals terecht te komen werd dan groter. Mijn vader deed het ook allemaal als teken van dankbaarheid voor Curaçao: het eiland heeft onze familie zoveel gegeven, hij liet geen moment onbenut om zijn liefde voor de Curaçaose bevolking te tonen.’

coaching 4 2017

INTERVIEW

Het veranderende pensioenlandschap Extra incentives om pensioensparen aan te moedigen

INTERVIEW MET STACEY RENE, WENDELL MERIAAN EN REJAUNA ROJER

De pensioenproblematiek is een noodzakelijk, maar allesbehalve populair onder werp onder politici, bedrijven en particulieren. Niettemin verdient het zijn plaats in het maatschappelijk debat, daar de noodzaak voor het individu om te kunnen voorzien in zijn eigen behoeften geen vrijgeleide is voor een onbezorgde oude dag. In een geanimeerd gesprek werpen drie professionals hun blik op de situatie in het Curaçaose pensioenlandschap. Tekst Guy Cozijns

De nieuwe fiscale stimuli

De heer Wendell Meriaan, Tax Partner bij Meijburg & Co Caribbean licht toe dat met terugwerkende kracht per 1 januari 2016 de aftrek voor een lijfrenteverzekering verruimd werd van NAf. 1.000 naar NAf. 1.500, met een maximum van tien procent van het inkomen. In 2017 bedraagt deze aftrek NAf. 3.000 en vanaf 2019 is het voornemen om de aftrek te verhogen naar NAf. 5.000. Voor gehuwden geldt dat zij samen recht hebben op het dubbele bedrag. De verruiming van de aftrekmogelijkheden is gericht op het bevorderen van sparen voor de oude dag. Aan de fiscaal gefacilieerde lijfrenteverzekering zijn echter diverse voorwaarden verbonden, waaronder de vereiste om de verzekering af te sluiten bij een op Curaçao gevestigd levensverzekeringsbedrijf. Wat verder nieuw is, is dat de aftrek van deze lijfrente met ingang van 2016 ook gebruikt kan worden om bij de bank te sparen voor de oude dag middels een lijfrente spaar- dan wel een lijfrente beleggingsrekening. Vergelijkbaar met een lijfrenteverzekering betreft dit tevens de derde pijler van de oudedagsvoorziening, in aanvulling op de eerste pijler, zijnde de Algemene Ouderdomsvoorziening (AOV), en de tweede pijler, zijnde het bedrijfs pensioen.

De basis

Even terug naar de basis, in het bijzonder de eerste pijler. Sedert lange tijd staat de financiële houdbaarheid van het AOV-stelsel onder druk. Volgens ingewijden is deze druk alleen maar toegenomen ná 10-10-10. Dit kwam omdat Sint Maarten een netto betaler was aan het systeem, dankzij haar relatief jongere bevolking. Op Curaçao heeft de vergrijzing sterker doorgezet. Alternatieven voor de

aanpak van de druk op het AOV-stelsel zijn lang vooruit geschoven. Kortom, de situatie werd er niet eenvoudiger op. Niettemin werd met de verhoging van de pensioenleeftijd naar 65 jaar in 2013 een eerste horde genomen. Daarmee is de druk op de financiële houdbaarheid niet van de ketel, getuige het Sociale Fonds van de SVB, dat in nauwelijks zeven jaar tijd van NAf. 700 miljoen is geëvolueerd naar een zo goed als leeg fonds.

Het risico

Dat de houdbaarheid onder druk staat is één zaak. Hoe is het gesteld met de hoogte van de uitkering? Volgens mevrouw Rejauna Rojer, tax consultant bij Meijburg & Co Caribbean, dient de maandelijkse AOV-uitkering van NAf. 862 (afgezien van kortingen en toeslagen) idealiter de hoogte van het bestaansminimum te evenaren of te overtreffen (2016 en 2017: NAf 1.229 voor een één-persoons huishouden). Een mogelijkheid om de bijdrage in de AOV-fonds te doen toenemen is gelegen in het vergroten van de groep werkenden. Dit kan bijvoorbeeld door het aantrekken van hoog opgeleide werknemers, wat tevens een verbreding van de fiscale heffingsbasis impliceert. Stacey René, directeur bij Montae Caribbean, haakt hierop in, door aan te geven dat met de groeicijfers van de afgelopen jaren een structurele oplossing, vanuit een systematiek, noodzakelijk is. De demografie van de Curaçaose bevolking loopt uit de pas (lees: de ratio 65+ versus de werkenden) en dit heeft een enorme impact op de houdbaarheid van de eerste pijler, de AOV. Daarnaast vindt er in de tweede pijler een verschuiving plaats van een defined benefit naar een defined contribution, als gevolg van een historisch lage rente en een toenemende

coaching 4 2017

GASTCOLUMN

Emancipatie op de arbeidsmarkt DR. PAULA KIBBELAAR

ls een genderspecialiste binnen het koninkrijk, ben ik nu precies acht jaar woonachtig op Aruba en heb onderzoek mogen verrichten op het gebied van gender(diversiteit), organisatieculturen, management van diversiteit en ontwikkelingsvraagstukken in het bijzonder in het Caribisch gebied binnen het koninkrijk. De sociaal-maatschappelijke positie van vrouwen is echter mijns inziens wetenschappelijk onvoldoende publiek zichtbaar en/of onderzocht binnen de Nederlands Caribisch gemeenschappen of vanuit een koninkrijksperspectief. Er is echter wel een verandering gaande op ons eiland Aruba, er is zichtbaar een groeiend genderbewustzijn onder de bevolking merkbaar en in het bijzonder onder politici. De in 2011 georganiseerde gender and leadership conferentie was een kick-off te noemen van de verschillende events, die daarna zijn gehouden . De positie van de eerste vrouwelijke Arubaanse rector aan de Universiteit is al jaren een voldongen feit en de enige vrouwelijke minister (van Onderwijs) van de afgelopen acht jaren heeft Aruba internationaal op de kaart gezet op het gebied van genderbeleid en mainstreaming. De arbeidsmarktparticipatie van vrouwen op Aruba is opmerkelijk hoog, maar dat zegt uiteindelijk niet veel. De masculiene arbeidscultuur binnen organisaties domineert nog steeds. Hoe dan ook, Arubaanse vrouwen profileren zich nadrukkelijk en er heeft zich de afgelopen decennia een spectaculaire ‘softe’ revolutie voltrokken voor wat betreft de doorstroming van vrouwen naar midden en hoger kader (leidinggevende )functies binnen vrijwel alle beroepssectoren. En voor het eerst in de Arubaanse politieke geschiedenis zal nu hoogstwaarschijnlijk een vrouwelijke minister-president aantreden, Evelyn Wever Croes van de MEP. Binnen dit kader is het opvallend en interessant te noemen dat het afgelopen jaar op de Universiteit van Aruba (UA) twee studentes zijn afgestudeerd met gender als de primaire focus van hun afstudeerscriptie. Het zijn state-of-the-art analyses over de huidige positie van vrouwen binnen de Arubaanse arbeidsmarkt, zowel binnen de overheid als binnen de private sector. De Bsc scriptie van Mandy Lacle is getiteld Factors of Success for Female Managers Navigating

Aruba’s Public Sector Departments: A Qualitative Study on the Experiences of Female Managers. De titel van de msc scriptie van Snoijl is Factors related to the Career Advancement of Women Working in Commercial Banks in Aruba . Lacle (2017) examined the current state of gender equality in Aruba’s public sector organizations. Although that much progress has been made, she states that women are still not equally represented within many of the world’s leadership or management positions, which makes for an imbalanced society. Lacles’ main research question was: ‘What are the factors that contribute to the success of women in Aruba’s public sector management positions?’ In order to answer this question, several factors had to be considered and measured. And the results demonstrated that personal agency, social network, support system and most importantly education were of immense influence (Lacle 2017). During the course of Lacle’s research she came across many instances of discrimination. Many of the participants had different encounters with sexism, whether blatant or subtle. Despite the resemblance of every individual being equal by right, there are intangible social mechanisms in place that may or do hinder women’s career possibilities. Formal education is key in empowering women. This interesting, relevant and state-of-the-art research invites for an overall follow up analysis on the experiences of tertiary educated women on the Aruban labor market, in particular concerning their advancement to the higher echelons within labor organizations (in particular governmental). Lacle concludes that the glass ceiling in Aruba is a major issue to be analyzed. In een volgende editie wordt aandacht besteed aan de msc thesis van Deirdre Snoijl, getiteld Factors related to the Career Advancement of Women Working in Commercial Banks in Aruba. Er zijn naast Lacle en Snoijl nog veel meer vrouwelijke studenten, die onderzoek willen doen naar dit sociaal maatschappelijk verschijnsel en ongeacht hun opleidingsniveau en/of culturele achtergrond is er sprake van een ongekende wetenschappelijke belangstelling in de genderverhoudingen in deze gemeenschap. Dit moet niet alleen kunnen worden begeleid, maar ook opgetekend en vertaald worden naar beleid. Dit schrijven is een eerste uitnodiging hiertoe. Dr. Paula Kibbelaar studeerde Culturele Antropologie aan de UU en publiceerde ondermeer ‘Hoge hakken wereld baan’ (2003); ze promoveerde in 2005 in de Sociale wetenschappen aan de REBO/UU op de disseratie getiteld ‘Barsten in het Glazen plafond’ (2005). Zij is momenteel docent, onderzoeker, beleidsmedewerker en coördinator aan het Instituto Pedagocico Aruba (IPA) op Aruba.

Serviceclubs houden lezingen over dit thema en of organiseren events met betrekking tot dit vraagstuk.

Mw. Lacle is afgestudeerd aan de Faculty of Arts and Sciences (F.A.S.) bij de Organization Governance and Management (OGM) department en Mw. Snoijl is afgestudeerd aan het MBA-programma van de Faculty of Tourism, Hospitality and Management Studies (F.T.H.M.S.). Beide faculteiten zijn Engelstalig. 2

In een volgende editie van Coaching zal aandacht worden besteed aan deze scriptie.

INTERVIEW

Vertrouwen

We zijn goed in het schrijven van rapporten en het maken van plannen, maar de uitvoering van dergelijke plannen laat soms te wensen over, aldus Meriaan. Dat was eveneens de conclusie in het TAC-rapport 1 over strategieën om op langetermijn economische ontwikkeling op Curaçao te kunnen realiseren. Het is tijd voor actie en uitvoering en met het broze vertrouwen is er voor de politiek een belangrijke rol weggelegd.

‘Het is van belang om de effecten op de economische indicatoren in kaart te brengen’ Een bijkomende uitdaging is dat de groep jongeren in de leeftijdsklasse van 20 tot 28 jaar met een bepaald opleidingsniveau het eiland verlaat en weinig beweegreden heeft om terug te komen, terwijl de achtergebleven laagopgeleiden niet altijd een gepaste baan vinden. Dit is een cocktail die het vertrouwen verder op de proef stelt. Meer dan ooit luidt de boodschap: maak werk van een inclusieve maatschappij.

onderpresteren ten opzichte van de regio. Daarnaast is het bekend dat de cost of doing business op het eiland ons parten speelt. Voor beide factoren is het belangrijk dat er een oplossing komt. Daar staat tegenover dat de staat van onze infrastructuur relatief goed scoort vergeleken met andere eilanden in de regio. Op het gebied van fiscale faciliteiten zijn er verder diverse opties die investeerders zouden moeten kunnen verleiden om op Curaçao aan de slag te gaan, aldus Rojer. Het uitblijven van economische groei weegt heel zwaar door op de financiering van de AOV in haar huidige vorm. Daarenboven is de hoogte van deze AOV allesbehalve zaligmakend en is de werknemer afhankelijk van de goodwill en de capaciteiten van de werkgever om extra pensioenopbouw via de tweede pijler aan te bieden.Vanuit deze optiek is het zinvol om na te gaan of het instellen van een verplicht pensioenstelsel, zoals op Aruba, een optie is voor ons eiland. Meer dan ooit zal dit moeten plaatsvinden vanuit de nationale dialoog, om te voorkomen dat een dergelijk verplicht pensioenstelsel een opgelegde maatregel wordt. De pensioenuitdaging reikt verder dan de louter financiële dimensie. Daarom is het van belang om de effecten op de economische indicatoren in kaart te brengen, aldus René. De sociale relevantie van het ouder worden mag evenmin onderschat worden, naast het overwegen van nieuwe werkvormen anders dan de heersende voltijdbaancultuur. Een integraal gesprek dringt zich op en dient vooral te worden voortgezet, aldus de boodschap van de drie professionals.

levensverwachting. Als dusdanig wordt er vanuit het systeem (de eerste en tweede pijler) een toenemende verantwoordelijkheid opgelegd aan het individu. Waar het werkelijk om gaat is vertrouwen. Vertrouwen zal bepalen wat uiteindelijk de nieuwe realiteit zal worden.

Opzet fiscale maatregel

Het voorzien in extra fiscale incentives om pensioensparen aan te moedigen is ook ingegeven vanuit de wetenschap dat de pensioendichtheid op het eiland de afgelopen jaren rond de vijftig procent ligt. Dit percentage blijkt uit de memorie van toelichting op de Landsverordening pensioensparen, aldus Rojer. De nieuwe fiscale stimuli kunnen worden aangewend door mensen met een pensioenbreuk, als tijdelijk overbruggingspensioen of door individuen zonder een bedrijfspensioen. De gedachte hierachter is dat een derde-pijler-pensioenproduct de mogelijkheid biedt om naast het eerste- en of tweede-pijler-pensioen extra te sparen voor de oudedagsvoorziening, om zodoende op de oude dag van het leven te kunnen genieten. Volgens René biedt de verruiming van de derde pijler de mogelijkheid om zelf meer te regelen, wat aansluit bij de gedachte van de eigen verantwoordelijkheid. In de praktijk merkt zij echter op dat er slechts in zeer beperkte mate gebruik wordt gemaakt van deze verruiming. Particulieren die geen fiscale ruimte meer hebben in hun bedrijfspensioen zouden mogelijk overstag kunnen gaan voor deze fiscale maatregel.

De weg vooruit

Met een investeringsniveau van slechts 2,8% van het BBP voor directe buitenlandse investeringen is Curaçao zwaar aan het

1 Rapport uit 2013 geschreven door TAC Consultants voor het ministerie van Algemene Zaken: ‘Strategies for sustainable long term economic development in Curacao’

WEBSITE Oxfamnovib.nl Wilt u dit jaar een zinvol cadeau geven en niet zomaar een fles wijn of een mooie stropdas? Zoekt u een cadeau met betekenis? Oxfam novib is van oudsher de eerste Nederlandse ontwikke lingsorganisatie, die zich inmiddels wereldwijd bezighoudt met armoedebestrijding. In hun webshop kunt u voor relaties in Nederland een bijzonder cadeau bestellen: u koopt bijvoorbeeld een studiebeurs voor een meisje of schoon drink water voor vluchtelingen. Uw relatie ontvangt een mooie, gepersonaliseerde kaart waarop melding wordt gemaakt van het cadeau, even tueel ge-upgrade met een kleine attentie zoals koffie of chocolade. Op deze manier draagt u een klein steentje bij aan de strijd tegen armoede en de bewustwording van de problematiek en oplossingen. Voor cadeaus in bijvoorbeeld de Verenigde Staten zijn vergelijkbare sites te vinden.

coaching 4 2017

FINANCIEEL

HET JAARVERSLAG: OUD NIEUWS OF NIEUW VISITEKAARTJE? Tips bij het opstellen van uw jaarverslag Bedrijven blikken met het jaarverslag terug op de resultaten van het afgelopen jaar. Voor veel bedrijven is het een noodzakelijk kwaad, want wettelijk verplicht. Bovendien vergt de productie een tijdsinvestering, waarvan het eindresultaat oud nieuws is. Echter, wie het zo bekijkt, loopt mogelijk kansen mis. Kansen om zowel finan ciële belanghebbenden als andere stakeholders te betrekken en te overtuigen van de meerwaarde van het bedrijf. Tekst Cherissa Koko

Het jaarverslag bestaat uit de jaarrekening en het jaarverslag en biedt inzicht in de resultaten van het afgelopen jaar. Het opstellen van een jaarrekening is vaak wettelijk verplicht en afhankelijk van de gekozen rechtsvorm. De jaarrekening bestaat in ieder geval uit de balans, de verlies- en winstrekening en een toelichting op de financiële gegevens. In het tweede deel, het jaarverslag, wordt verslag gedaan van de belangrijkste ontwikkelingen betreffende het bedrijf. Hierbij kan gedacht worden aan doelstellingen, marketingstrategieën, behaalde resultaten en successen. Het opstellen van het jaarverslag hoeft geen ondankbare klus te zijn. Met de volgende tips kunt u het maximale halen uit deze verplichting, terwijl u tegelijkertijd de kans grijpt om een mooi visitekaartje van uw bedrijf te presenteren.

Scherpe doelstelling

De eerste stap is om scherp te hebben wat het doel is dat u met uw jaarverslag wilt bereiken en welke doelgroepen u voor ogen heeft. Is uw doel het communiceren van relevante gegevens voor financiële belanghebbenden?

Dan richt u zich in uw jaarverslag op een nadere toelichting en analyse van financiële gegevens, prognoses en ontwikkelingen. Is uw doel om uw bedrijf als maatschappelijk relevant te positioneren en richt u zich op toezichthoudende organisaties? Dan besteedt u in uw jaarverslag meer aandacht aan de projecten die zijn ondernomen in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Vindt u het juist van belang om uw bedrijf als goede werkgever te positioneren in de arbeidsmarkt? Dan kunt in het jaarverslag bijvoorbeeld aandacht besteden aan opleidingsbudgetten en personeelsactiviteiten.

Aantrekkelijke presentatie

Grijp de aandacht van uw lezer en verleid hem om verder te lezen. Kies voor uw doelgroep relevante onderwerpen en gebruik heldere taal. Vanzelfsprekend dienen stijl-, taal- of grammaticale fouten vermeden te worden. Overweeg om uw jaarverslag te laten redigeren of controleren door een native speaker of een taalspecialist. Let hierbij ook op de verschillen tussen onze eilanden. Een alinea die correct geschreven is in het Papiaments van Curaçao, is op Aruba volledig onjuist. Respecteer uw doelgroep door

AR UB A Op Aruba geldt voor alle nv’s (Naamloze Vennootschap), avv’s (Arubaanse Vrijgestelde Vennootschap) en vba’s (Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid) dat zij aan het einde van elk boekjaar binnen acht maanden de jaarrekening dienen te deponeren bij de Kamer van Koophandel. De directie, en indien van toepassing ook de Raad van Commissarissen, dient de jaarrekening te ondertekenen. De jaarrekening dient ter goedkeuring voorgelegd te worden aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De jaarrekening dient binnen acht dagen nadat de goedkeuring is verleend bij de Kamer van Koophandel te worden gedeponeerd, samen met formulier 16; ‘Aanvulling op andere registerformulieren’ en een kopie van het identiteitsbewijs van de aangever. Meer informatie • Burgerlijk Wetboek van Aruba • www.arubachamber.com/business-in-aruba/ filing-of-the-annual-financial-statement

C UR AÇ AO

aantrekkelijke onderwerpen en juist taalgebruik te hanteren.

Consequente huisstijl

Denk van tevoren na over uw huisstijl en pas deze consequent toe in het jaarverslag. Uw huisstijl (lettertype, kleurenpallet, beeldmateriaal en tone of voice) dienen aan te sluiten bij uw product en doelgroep. Denk bijvoorbeeld aan het overal consequent aanspreken van uw lezer met u of jij, het gebruik van veel of juist geen uitroeptekens, het gebruik van veel of juist weinig Engelstalige woorden in een Nederlandse tekst, enzovoort. Let ook op de tone of voice van uw teksten: een vrolijke, speelse, tutoyerende schrijfstijl spreekt een andere doelgroep aan dan een meer statige, formele schrijfstijl.

Show, don’t tell

Op Curaçao geldt voor de grote (naamloze) vennootschappen, stichtingen en verenigingen aan wie een grote (naamloze) vennootschap toebehoort, de coöperatie en de onderlinge waarborgmaatschappijen dat zij aan het einde van elk boekjaar binnen zes maanden de door het bestuur opgestelde jaarrekening ter inzage moet aanbieden aan aandeelhouders. De jaarrekening dient door alle bestuurders ondertekend te worden. De jaarrekening wordt ter goedkeuring voorgelegd aan de algemene vergadering. De vennootschap is verplicht binnen acht dagen na goedkeuring van de jaarrekening deze ter inzage ter beschikking te stellen ten kantore van de vennootschap. Van de terinzagelegging dient onverwijld mededeling te worden gedaan bij het kantoor van het handelsregister, te weten de Kamer van Koophandel. De jaarrekening en het aandeelhoudersregister zijn vertrouwelijke documenten, tenzij de onderneming toestemming geeft deze openbaar te maken. Meer informatie • Burgerlijk Wetboek van Curaçao • www.curacao-chamber.cw

Lezers, zeker online lezers, willen korte teksten, een heldere structuur en pakkende koppen. Maak gebruik van passende foto’s, afbeeldingen en infographics om uw boodschap over

coaching 4 2017

ADVERTORIAL

STRUCTURELE OPLOSSING CAPACITEIT AQUALECTRA

Om de stroom- en drinkwatervoorziening van Curaçao te optimaliseren, heeft Aqualectra ProgResA III in het leven geroepen: het derde programma in het kader van ‘Program Reshaping Aqualectra’. Het hoofddoel is simpel: de stroomonderbrekingen op Curaçao beperken tot het absolute minimum en de kwaliteit van drinkwater blijven garanderen. ProgResA III is onderverdeeld in zes projecten, met ieder een eigen projectleider. Rudolf Garmes M.Sc. is de overkoepelende programmamanager die de grote lijnen bewaakt en de afstem ming tussen de dagelijkse operatie en projectmanagement nauwlettend in de gaten houdt. Het streven van Aqualectra is namelijk om zoveel mogelijk eigen mensen te gebruiken, om de lijnen kort te houden en uitgaven aan derden te beperken. Het budget van ProgResA III is geraamd op 180 miljoen gulden en de deadline voor de afronding is Q3/Q4 2019. PROJECT 1 UITBREIDING ENERGIECENTRALE DOKWEG Dit project staat bovenaan de prioriteitenlijst van Aqualectra, om op korte termijn een einde te maken aan de vele stroom onderbrekingen van afgelopen periode. De contracten voor de grondverbeteringswerkzaamheden en de levering van de nieuwe motoren zijn reeds getekend; de bouw van de nieuwe centrale kan per 1 januari 2018 beginnen. De Dokweg krijgt vier nieuwe motoren, die goed zijn voor een productiecapaciteit van 40MW en dat is zo’n eenderde van de gemiddelde capaciteit die nodig is om het eiland van stroom te voorzien. ‘Het mooie van deze uitbreiding is dat we gaan werken met dubbele brand stofmotoren, die ook op gas kunnen draaien en dat zal een schonere uitstoot betekenen als gas beschikbaar wordt’, aldus Garmes. De keuze om de productie van stroom uit te breiden met een dieselcentrale, is een bewuste keuze. ‘Naast onze windmolenparken, met een maximale capaciteit van 46MW, hebben we ook productie nodig als het windstil is’, licht Garmes toe. PROJECT 2 ONTWIKKELING ZONNEPARK Het toekomstige zonnepark is goed voor een capaciteit van 10 MWp (Megawatt piek). Het project wordt deze maand (lees: oktober 2017, bij het schrijven van deze advertorial) nog aanbesteed. Het zonnepark zal bestaan uit zonnepanelen op daken van gebouwen van Aqualectra en derden, die in groepen verdeeld zullen worden over het eiland. De duurzame energie die daarmee wordt opgewekt, wordt direct gekop peld in het distributienet en komt beschikbaar voor verbruik voor Aqualectraklanten. ‘Opslaan is simpelweg nog steeds te kostbaar. Het moet wel aantrekkelijk blijven’, vertelt Garmes. Het zonnepark is vooral bedoeld om piekmomenten op te vangen. ‘Als er veel daglicht (zon) is, loopt doorgaans ook de tempera tuur op en wordt er dus meer gekoeld. De opgewekte stroom door de zonnepanelen kan die piek dan opvangen.’ PROJECT 3 OPRUIMEN MUNDO NOBO Er is al veel werk verricht bij Mundo Nobo, de oude eenheden op het terrein zijn grotendeels ontmanteld. Wat nog rest is het weghalen van de gasturbine en watercentrale. Daarvoor zijn twee aparte projecten gedefinieerd: project 4 (verplaatsen gasturbine) en 5 (nieuwe watercentrale op andere locatie). ‘We nemen onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om ruimte te maken voor economische ontwikkeling’, licht Garmes toe. PROJECT 4 GASTURBINE VAN MUNDO NOBO NAAR ISLA-RAFFINADERIJ De gasturbine bij Mundo Nobo, die als backup unit dient, wordt ondergebracht bij Refineria Isla en gaat daar hoogstwaarschijnlijk op ‘refinery gas’

Benefits ProgResA III BETROUWBARE STROOMVOORZIENING Het verbeteren van de productieprocessen van Aqualectra komt vooral de betrouwbaarheid van de stroomvoorziening ten goede. Meer capaciteit betekent minder stroomonderbrekin gen. MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID Bij ieder project van Aqua lectra staat ‘corporate social

responsibility’ hoog in het vaandel. Daar waar mogelijk neemt Aqualectra haar maat schappelijke verantwoorde lijkheid. KOSTENVERLAGEND Door de efficiëntieslag van ProgResA III, zullen ook de productiekosten van Aqualectra omlaag gaan en kunnen de particuliere consument en het bedrijfsle ven uiteindelijk profiteren van lagere tarieven.

en/of ‘light fuel’ draaien. Een goedkopere methode, waardoor de productiekosten en uiteindelijk de prijs voor de eindgebrui ker ook lager uit zullen vallen. PROJECT 5 NIEUWE WATERCENTRALE Met het verdwijnen van de watercentrale bij Mundo Nobo, die goed is voor 50% van de waterproductie op Curaçao, zal er een nieuwe watercentrale gerealiseerd moeten worden. Er wordt momenteel onderzoek gedaan naar een geschikte locatie, waarbij nuttig gebruik wordt gemaakt van twee eerder uitge voerde studies. ‘Onze voorkeur gaat uit naar een locatie aan de kust, maar dat is geen vereiste’, aldus Garmes. Een plek dichtbij zee is voordelig voor de ‘reverse osmosis’waterzuiverings methode die wordt toegepast, waarbij zeewater met hoge druk door filters wordt geperst. PROJECT 6 NIEUWE WATERTANKS Het opruimen van Mundo Nobo heeft tevens als gevolg dat er een nieuwe wateropslag gecreëerd moet worden. Het vinden van een geschikte locatie is onderdeel van de locatiestudie die wordt uitgevoerd voor het realiseren van een nieuwe watercentrale (project 5). ‘De watertanks hoeven niet per definitie naast de nieuwe watercentrale te worden gebouwd’, licht Garmes toe, die de situatie bij Fuik daarbij als voorbeeld aanhaalt. ‘De opslag is daar op de Tafelberg. Dat lijkt op een steenworp afstand van de watercentrale, maar daar zit toch aardig wat tussen en er is tientallen meters hoogteverschil.’

FINANCIEEL te brengen. Een infographic is een grafische weergave van informatie in de vorm van bijvoorbeeld grafieken, tabellen, pie charts, striptekeningen en figuren. Hiermee kan de lezer in één oogopslag de belangrijkste informatie over uw bedrijf zien: bijvoorbeeld uw financiële doelstellingen, het aantal klanten, welke nieuwe markten zijn aangeboord en welke maatschappelijke activiteiten zijn ondernomen.

Inhoudelijk relevant en jaarlijks consequent

Maak uw doelgroep nieuwsgierig door relevante informatie te delen. Geef uw lezer informatie over nieuwe initiatieven en bijzondere resultaten. Wees ook consequent in de informatie die u deelt. Gebruik een aantal jaarlijks terugkerende key performance indicators. Hanteer hierbij niet alleen financiële indicatoren zoals de omzetontwikkeling, maar denk ook aan indicatoren zoals klant- of medewerkerstevredenheid, nieuwe samenwerkingsverbanden en uitgevoerde maatschappelijke projecten.

Trouw aan de werkelijkheid

Licht in het jaarverslag toe hoe uw bedrijf omgaat met mogelijke tegenslagen en hoe u risico’s mitigeert. Gebruik uw jaarverslag om inzicht te geven in de wijze waarop uw bedrijf risico’s in kaart brengt, met welke strategische gesprekspartners u aan tafel zit, welke acties ondernomen worden, wat de (tussentijdse) resultaten van deze acties zijn. Hiermee biedt u transparantie aan uw lezers en versterkt u het vertrouwen in uw bedrijf.

Kies voor een multimediale aanpak

Kies voor een multimediale aanpak die bestaat uit verschillende communicatiemedia, afgestemd op uw doelgroepen. Voor sommige doelgroepen is een online pdf-versie voldoende, anderen zullen een fysiek boekwerk willen ontvangen. Maak het uw doelgroep makkelijk door op uw website een media toolkit aan te bieden of een investors’ corner in te richten waarin relevante informatie op een overzichtelijke wijze wordt gepresenteerd. Denk ook aan de leesbaarheid van uw informatie via de mobiele telefoon, het gebruik van videobeelden en de beschikbaarheid van interviews met medewerkers of klanten.

Zorg voor een professionele aanpak

Vaak leveren verschillende mensen teksten aan voor het jaarverslag. Waarborg de uniformiteit van de huis- en schrijfstijl. Een eindredacteur, intern of extern, kan hierbij helpen. Maak tijdig een plan van aanpak, met duidelijke mijlpalen voor de aanlevering van teksten en informatie, ook voor de informatie van derde partijen. Overweeg of u het jaarverslag zelf gaat maken of dat u een externe professional inhuurt om (delen) van het jaarverslag voor u te maken. Bedenk ook of u voldoende kennis in huis heeft om de informatie op een professionele wijze te ontsluiten via de traditionele en online media of dat u hiervoor een externe partij benadert. Met deze tips kunt u van een wettelijke verplichting een kans maken om uw bedrijf bij uw doelgroep onder de aandacht te brengen.

“De beste manier om de toekomst te voorspellen, is hem zelf te creëren”

coaching 4 2017

FINANCIEEL

Het formuleren van kredietbeleid Van belang voor iedere onderneming

Veel bedrijven op CuraĂ§ao hebben financiĂŤle problemen. Zij verkopen hun goederen en diensten op rekening. De klant betaalt veel te laat of helemaal niet. Wat kunt u als leverancier doen? Coaching vroeg het aan gastschrijver Javier Silvania, docent Creditmanagement bij ABC Opleiding & Training. Tekst Javier Silvania

Riding the wave of information technology Reach out to us for more information:

info@ictual.com | www.ictual.com | +599 9 747 2342

en goed debiteurenbeheer is een essentiële voorwaarde om de gezondheid van uw bedrijf te waarborgen. Creditmanagement geeft u de nodige tools om kredietrisico’s op debiteuren te beheren. Iedere keer moet een ondernemer zich afvragen in hoeverre hij de klant (de afnemer) kent en welk vertrouwen hij kan schenken. Is er geen of onvoldoende vertrouwen in de afnemer aanwezig? Dan is het aan te raden om niet op krediet te leveren. Vertrouwen wordt in zakelijke termen vertaald in krediet.

mogelijkheden. Deze directe bedreiging moest het hoofd geboden worden en nu biedt Kooyman ook actief de mogelijkheid aan om op krediet inkopen te doen. De kunst is om de kansen in de markt te benutten en tegelijkertijd de bedreigingen zoveel mogelijk te vermijden. Gewapend met de kennis over de sterke en zwakke punten van een onderneming en de kansen en bedreigingen op de markt dient de directie een op maat gesneden kredietbeleid te formuleren.

Kredietbeleid

Bij het formuleren van het kredietbeleid moet rekening worden gehouden met de marktvorm waarin een bedrijf opereert. Neem bijvoorbeeld het nutsbedrijf voor water en stroom, Aqualectra. Aqualectra is een monopolist. Het is moeilijk voor andere aanbieders om tot deze markt toe te treden. Aqualectra kan zich daarom de luxe veroorloven om stringent te incasseren. Wie niet binnen een bepaald aantal dagen na verzending van de factuur betaalt, wordt van stroom afgesloten. De klant heeft geen andere optie dan tijdig te betalen. Zie het verschil met ACU, de Algemene Spaar- en Kredietcoöperatie, die opereert in een markt met veel aanbieders. Als ACU vanaf de eerste maand dat een klant niet betaalt, beslag laat leggen op zijn of haar bezittingen, dan zal dat breaking news zijn op het eiland. Binnen de kortste keren zou niemand meer geld willen lenen bij ACU, omdat er andere financiële instellingen zijn die op een menselijkere manier incasseren.

Het is daarom van belang voor iedere ondernemer om een kredietbeleid te formuleren. Het kredietbeleid is voor elk bedrijf anders. Om een kredietbeleid te formuleren dient de ondernemer eerst een analyse te maken van zijn bedrijfssituatie, ofwel de SWOT-analyse (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats). Bij de interne analyse wordt gekeken naar de sterke en zwakke kanten van het bedrijf. Bij het analyseren van kansen en bedreigingen worden de omgevingsfactoren in kaart gebracht; de externe variabelen waarop het bedrijf zelf geen of weinig invloed kan uitoefenen. Wanneer de overheid bijvoorbeeld de omzetbelasting op de verkoop van een bioscoopticket verhoogt van 6% naar 9%, kan de bioscoop daar niets aan veranderen en moet er omgegaan worden met deze externe factor. Externe factoren kunnen echter ook kansen bieden. De beslissing van Insel Air om niet meer naar Suriname te vliegen, biedt bijvoorbeeld nieuwe kansen voor SLM en Fly Allways.

Kansen herkennen

In de wijze waarop uw onderneming het kredietbeleid hanteert, schuilen ook kansen en bedreigingen. In het verleden bood Kooyman bijvoorbeeld niet actief aan haar klanten aan om op rekening te kopen. Dat bood een uitgelezen kans aan een nieuwkomer als Building Depot om een deel van de bouwmarkt te veroveren door een lidmaatschap te introduceren met bijbehorende krediet-

Marktvorm

Type organisatie

Bij het formuleren van het kredietbeleid moet ook aandacht worden besteed aan het type organisatie. Het verschil tussen een ziekenhuis en een bank is een duidelijk voorbeeld. Bij het Sint Elisabeth Hospitaal staat zorg centraal en niet het financiële resultaat. Het Sehos heeft zelfs de wettelijke plicht om in noodsituaties zorg te verlenen. Een illegale bouwvakker die een bedrijfsongeval krijgt of een illegaal op het eiland verblijvende zwangere vrouw die op het punt staat om te bevallen,

coaching 4 2017

FINANCIEEL

krijgt altijd medische zorg. Betaling van de factuur is uiteraard wel nodig, maar is van secundair belang. Bij een bank is de doelstelling niet om geld uit te lenen aan eenieder met kredietbehoefte. Een bank leent geld uit aan eenieder die kredietbehoefte heeft én op voorhand voldoende zekerheid kan verstrekken over terugbetaling. Creditmanagement is een van de kerncompetenties bij een bank. De insteek van deze twee organisaties staat qua creditmanagement haaks op elkaar.

Risicosegmentatie

Een ander onderdeel van het te formuleren kredietbeleid is het risico. Afhankelijk hiervan worden de debiteuren in verschillende klassen ingedeeld en wordt het kredietbeleid op deze klassen afgestemd. De risicograad wordt bepaald door de branche waarin de debiteur opereert. Banken en trustkantoren worden bijvoorbeeld als hoog kredietwaardig gezien, modezaken en bouwbedrijven in veel mindere mate. Bedrijven die verliesgevend zijn en bedrijven die surseance van betaling hebben aangevraagd komen in aanmerking voor speciale begeleiding. Een dergelijk bedrijf wordt dus in een aparte klasse ingedeeld. Het advies aan elke ondernemer is om eerst een goed kredietbeleid te formuleren. Dat bespaart veel ellende. Een kale kip kunt u niet plukken!

Tip

Tenslotte wil ik u een tip geven. Er zijn verschillende openbare registers waar u informatie over uw klanten kunt verzamelen. De Kamer van Koophandel houdt het handelsregister bij. Iedereen heeft het recht inzage te krijgen in dit register. Tot de informatie die uit het handelsregister kan worden ingewonnen, behoren onder meer de handelsnaam, een korte omschrijving en het tijdstip van aanvang van de activiteiten van het bedrijf, de eventuele huwelijkse voorwaarden, de naam, de nationaliteit en het adres van de ondernemer. Essentiële bedrijfsinformatie kan gratis worden geraadpleegd via www.curacao-chamber.cw (search registry). Inzage van het complete register van een bepaald bedrijf is ook mogelijk. In dit geval dient men zich bij de balie van de Kamer van Koophandel te melden. U wil beslag laten leggen op de onroerende zaken van uw klant? Raadpleeg (tegen betaling) het register bij het Kadaster (www.kadaster.cw). Wilt u weten of uw klant binnen of buiten gemeenschap van goederen is gehuwd? Raadpleeg gratis het huwelijksgoederenregister bij de Griffie van het Gerecht in eerste aanleg. Dit register is openbaar. De griffier is verplicht om aan eenieder gratis een uittreksel uit het register te verstrekken.

OVER DE AUTEUR

Mr. drs. Javier Silvania werkte bij Directie Fiscale Zaken als beleidsmedewerker en later als hoofd van de afdeling Wetgeving & Beleid. Hij was onder meer program director voor de bachelor opleiding Fiscaal Recht en Economie van University of Curaçao. Silvania is oprichter en voorzitter van de Raad van Bestuur van ABC Opleiding & Training (Curaçao en Suriname) en Hogeschool ABC (Suriname).

THE R I T U A L O F A Y U RV E D A the ancient art of living wisely Ayurveda originated more than 5000 years ago in India. This ancient philosophy helps to achieve more balance in your life by cleansing and nourishing body and soul. Discover our new luxury home and body collection.

AMSTERDAM

ARUBA

CURAÇAO

NEW YORK

Rituals Aruba

Rituals Curaçao

Plaza Daniel Leo

Zuikertuin Shopping Mall

+297 587 9686

+599 9 737 0712

Mon-Sat 9AM-6PM

Mon-Sat 9AM-7PM

coaching 4 2017

E-BOOK Eat that Frog Brian Tracy

Vervelende klusjes uitstellen tot morgen. Het is heel verleidelijk, ook al hebben we inmiddels geleerd dat ze meestal niet minder vervelend worden en de problemen eigenlijk alleen maar groeien. In ‘Eat that frog’ maakt schrijver Tracy duidelijk waarom u het beste de nare karweitjes als eerste kunt doen. Heeft u ook last van uitstelgedrag? Deze bestseller geeft u een groot aantal tips om productiever te werk te gaan. Het boek is online zowel in het Nederlands als in het Engels verkrijgbaar, zowel in gedrukte als digitale uitgave.

APP Paypal Het online shoppen neemt een wereldwijde vlucht en ook op Aruba en Curaçao doen we onze aankopen steeds vaker digitaal. Via de Paypal app kunt u voortaan heel eenvoudig alle online aankopen betalen, zonder steeds opnieuw alle gegevens in te voeren. Ook geeft de app de mogelijkheid om geld over te maken aan andere personen of iemand te herinneren aan een bedrag dat u zelf nog tegoed heeft. U creëert een account door middel van uw emailadres en een (slim, veilig!) wachtwoord en koppelt daaraan uw creditcard of bankrekening. Vanaf dat moment kunt u de app gebruiken als uw standaard online betaalmiddel en betaalt u eenvoudig door het invoeren van uw emailadres en wachtwoord. Uiteraard wil Paypal daar wel iets voor terug en wordt er bij valutaomwisseling een klein percentage in rekening gebracht, wat vermeld wordt bij iedere transactie waar dat van toepassing is. iOS 8.1 Gratis

3 tips om uw reisbudget beheersbaar te maken Concur-app Met de mobiele applicatie Concur kunt u gemakkelijk uw uitgaven – en die van uw werknemers – bijhouden tijdens het reizen. Voer direct uw bonnen in en koppel uw zakelijke creditcard aan de app. Zo heeft u altijd een real time overzicht van uw uitgaven en maakt u bij thuiskomst gemakkelijk een uitdraai van de totalen kosten. Daarnaast geeft Concur ook nuttige suggesties voor bijvoorbeeld hotels in de buurt en boekt u direct een hotel of vlucht vanuit de app.

Rocketrip Werknemers spenderen vaak tot de limiet van hun budget, zo blijkt uit de praktijk. Echter, als u een beloning in het vooruitzicht stelt om minder uit te geven, zullen de meesten bewuster omgaan met hun uitgaven. Rocketrip is een online platform dat incentives gebruikt om werknemers te motiveren minder uit te geven, door bijvoorbeeld een kamer te delen met een collega of een goedkopere auto te huren. Als leidinggevende kunt u aangeven welke mogelijkheden binnen de policy van uw bedrijf vallen. Er is niet alleen een reisbudget op te geven, Rocketrip geeft ook op basis van externe data aan wat een redelijke prijs zou zijn voor de geplande reis. Het platform geeft zowel de manager als de werknemer inzicht in de uitgaven en geeft aan welke incentive er bij een bepaalde besparing kan worden verkregen.

Skype for Business Steeds meer bedrijven wereldwijd werken met Skype for Business; de zakelijke variant van Skype met uitgebreidere mogelijkheden, zoals het toevoegen van maximaal 250 mensen aan een online vergadering en een volledige integratie met Microsoft Office. Met deze gebruiksvriendelijke samenwerkingstool kunt u snel en gemakkelijk een bijeenkomst plannen met uw internationale zakenrelaties. Een kostenefficiënte manier om toch persoonlijk contact te houden, uw zakenrelaties in de ogen te kijken en vertrouwelijke documenten met elkaar te delen.

Zakenreizen: noodzaak of luxe? Veel bedrijven op onze eilanden hebben ermee te maken: reizen naar de andere eilanden, de Verenigde Staten, Zuid-Amerika of Europa. Voor veel bedrijven die internationaal zakendoen is zakelijk reizen dan ook een hoge kosten post. Is dat echt nodig in de huidige tijd met aanzienlijke digitale en online mogelijkheden? In hoeverre kunt u - als er toch gevlogen moet worden - kosten besparen? Tekst Patty Varekamp

e ondernemer, manager en professional van nu doet in de hedendaagse digitale wereld veel zaken via e-mail of telefoon. Toch wordt er ook nog steeds waarde gehecht aan persoonlijk contact, waarbij we elkaar de hand kunnen schudden. De sfeer van een gesprek en de houding van een gesprekspartner vertellen vaak meer dan we tussen de regels door in een e-mail kunnen lezen. Bij persoonlijk contact is een gesprekspartner eerder geneigd om - vaak waardevolle - vertrouwelijke informatie te delen, die niet per e-mail of telefonisch wordt verstrekt, uit angst dat het in verkeerde handen terechtkomt of verkeerd geïnterpreteerd wordt.

Kosten en baten

De vraag is waar de grens ligt; wanneer is een e-mail niet meer afdoende en is een face-to-face ontmoeting noodzakelijk om succesvol zaken te doen of een relatie goed te houden? In de meeste gevallen is dit een afweging van kosten en baten: wat levert de zakenreis het bedrijf op? Zoals de waarde van een opdracht of het aantal nieuwe leads. Echter deze baten zijn niet altijd in getallen uit te drukken en de meerwaarde van een zakenreis is dus niet altijd concreet te meten. Denk aan het bezoeken van een seminar in het buitenland; de opgedane kennis en het opdoen van nuttige contacten is niet aan te duiden in getallen. Ook het onderhouden van buitenlandse zakenrelaties is lastig meetbaar te maken; de ene relatie heeft immers meer behoefte aan persoonlijk contact dan de andere. Grofweg zijn er wel drie factoren te benoemen die daarin een belangrijke rol spelen: sector, type product en werkgebied. De offshore sector is bijvoorbeeld meer gewend om op afstand zaken te doen dan de financiële branche. Voor een uniek type product waarvan wereldwijd slechts enkele leveranciers zijn, is minder

persoonlijk contact ook vanzelfsprekender dan bijvoorbeeld van de internetprovider op de hoek. Ondernemers in een werkgebied als het Caribisch gebied - waar we al snel het vliegtuig moeten pakken om ergens te komen - zijn er meer aan gewend om elkaar niet vaak persoonlijk te zien dan bijvoorbeeld in Nederland.

Mensen kopen graag van mensen

Jeroen Nederkoorn is sales manager bij Inova Solutions. Zijn thuisbasis is Curaçao, maar zijn werkgebied betreft het gehele Caribische gebied. Nederkoorn maakt zo’n twintig reizen per jaar, waarbij hij per reis vaak meerdere landen aandoet. Als salesmanager hecht hij veel waarde aan persoonlijk contact: ‘Mensen kopen nou eenmaal graag van mensen.’ Bij het sluiten van een grote zakelijke overeenkomst, stapt hij vaak in het vliegtuig voor een persoonlijke handdruk, maar daar houdt het niet op. Integendeel zelfs, daar begint het volgens Nederkoorn. ‘Bij het product dat wij verkopen (meerjarige Microsoftcontracten) hechten wij veel waarde aan langetermijnrelaties. Om zo’n relatie te onderhouden, is regelmatig persoonlijk contact belangrijk, om écht te weten wat er speelt. Een gezichtsuitdrukking zegt namelijk zoveel meer dan een e-mail.’ In de acht jaar tijd dat Nederkoorn bij Inova Solutions werkzaam is, is het bedrijf flink gegroeid. Een gevolg daarvan is de komst van protocollen wat betreft zakelijk reizen, zoals regels omtrent de uitgaven in het buitenland en ethische richtlijnen. Ieder jaar dienen de werknemers van Inova Solutions een reisplan met een budget in bij de directie van het bedrijf, dat goedgekeurd moet worden. Volgens Nederkoorn is het budget per reis sterk afhankelijk van de landen die hij bezoekt. ‘In Bermuda ben je 400 dollar kwijt aan een hotelovernachting, terwijl hetzelfde type hotel in Suriname 125 dollar per nacht kost.’

coaching 4 2017

GASTCOLUMN

Een financieel gezonde toekomst DRS. A.G. ROMERO

ijn verhaal begon op Curaçao dertig jaar geleden bij de Bank van de Nederlandse Antillen (BNA) en eindigt eind 2017 bij de Centrale Bank van Curaçao en Sint-Maarten (CBCS). Ik beschouw het als een voorrecht om dit instituut en de (ei)landen in heel veel commissies te hebben mogen dienen, samen met heel veel bijzondere collega’s en professionals. Het doet pijn om te vertrekken, maar ik zie dit als een onderdeel van de circle of life. Vooruitblikkend op de toekomst, zie ik drie thema’s die de grootste uitdagingen vormen voor de finan ciële sector en de CBCS in de komende jaren.

Businessmodellen Het eerste thema betreft de vraag hoe de financiële sector het hoofd moet bieden aan de al sinds 2009 vigerende lage rente op de gelden kapitaalmarkt. Natuurlijk hebben de consument, bedrijven en de overheid als vragers van fondsen in de gelden kapitaalmarkt heel veel voordelen gehad van de consistent lage rente, maar de andere kant van de medaille is dat de aanbieders van geld onder grote druk moesten opereren. Verzekeraars en pensioenfondsen hebben door de lage rente hun dekkings graden zien dalen beneden de (internationaal) accep tabele grens van 105%. Ook de CBCS ondervindt moeilijkheden om haar deviezenreserves op een verantwoorde en rendabele manier uit te zetten. We ontkomen er dus niet aan om kritisch te kijken naar de huidige businessmodellen in de financiële sector. Aan de opbrengstenkant zouden bijvoorbeeld nieuwe bronnen van inkomsten aangeboord kunnen worden en zou tegelijkertijd gefocust kunnen worden op de kostenbeheersingskant. Dit proces van herijking en herziening van de businessmodellen zie ik gelukkig al steeds meer plaatsvinden.

Omgaan met problemen Het tweede thema betreft governance, risk & compliance en hoe hiermee om dient te worden gegaan. Dit is niet alleen in de financiële sector van belang, ook op macro-economisch en politiek niveau zijn deze thema’s belangrijk om entiteiten te blijven (be)sturen in een buitengewoon complex wordende omgeving. Hoe moeten de Raad van Commissarissen, de aandeelhouders en de Raad van Bestuur met elkaar omgaan opdat problemen snel en doeltreffend kunnen worden aangepakt?

We laten een probleem vaak te lang liggen, waardoor de oplossing na verloop van tijd ingrijpend en pijnlijk zal zijn. Transparantie, risk management, professio nele organen en het inzetten van onze beste kennis en kunde zijn essentiële factoren om organisaties vooruit te helpen in hun ontwikkeling. In de financiële dienstverlening dienen opkomende risico’s zoals cybercrime en cryptovaluta’s te worden gemonitord. Hoe zal de toezichthouder met deze risico’s moeten omgaan? Is het toezicht op transacties met cryptovaluta’s voldoende gewaarborgd of worden er onverantwoorde risico’s genomen? Zijn er voldoende waarborgen dat onrechtmatig handelen of het doorsluizen van frauduleuze transacties naar criminelen kunnen worden geminimaliseerd? Een ander punt dat lokaal aandacht moet krijgen is het stimuleren van de economische groei. De afgelopen jaren heeft de zwakke economische omgeving waarin onder andere de banken moeten functioneren, geresulteerd in een stijgende en hoge default ratio (leningen die niet conform de afspraken worden afgelost).

Strategische keuzes Mijn laatste thema gaat over hoe samenwerking in organisaties de beste garantie is om vooruit te komen, zelfs in turbulente tijden. Mijn ervaring is dat al bij de aanname van personeel geselecteerd moet worden op kwaliteit en samenwerkingsbereidheid. Verder moeten er doelstellingen worden bepaald van hoog tot laag in de organisatie voor de realisatie van strategische keuzes. Voorkom dat je door politieke druk – iets wat vaak voorkomt in onze contreien – overhaast handelt en daardoor beslissingen neemt die grote consequenties hebben voor de organisatie, het land en uiteindelijk ook jezelf.

Tot slot Mijn grootste wens is dat onze (ei)landen en zijn bewoners de komende jaren voorspoed zullen kennen en dat onze kinderen en kleinkinderen kunnen opgroeien in een omgeving met goede toekomst perspectieven. Drs. A.G. Romero is Financieel Economisch Directeur bij de Centrale Bank van Curaçao en Sint-Maarten

HUMAN RESOURCES

Employee recognition als management tool

Employee recognition, het waarderen en complimenteren van werknemers, komt steeds vaker naar voren als een belangrijk hulpmiddel binnen de bedrijfscultuur. Uit onderzoeken van onder andere de Universiteit Maastricht en de Erasmus Universiteit Rotterdam blijkt dat werknemers zich intensiever inzetten voor het bedrijf na het ontvangen van een compliment dan na het krijgen van een financiële beloning. Tekst Angela Tiemens

Ieder mens vindt het prettig om complimenten te krijgen, ook op de werkvloer. Waardering en erkenning van werknemers zorgt er dan ook voor dat de productiviteit stijgt, de werksfeer verbetert, de motivatie toeneemt en uiteindelijk de winst stijgt. Eerder dit jaar organiseerde het op Aruba gevestigde Advance Human Resource Services een workshop ‘Recognition as a Performance Management Tool’. Tijdens deze workshop maakten managers en leidinggevenden kennis met het compliment als management tool. Deelnemers aan de workshop die al met een employee recognition program werkten, bleken in de praktijk echter vaak moeite te hebben om zo’n programma succesvol uit te voeren. Het complimenteren van

werknemers is niet zo eenvoudig als het lijkt: een vluchtig compliment blijkt weinig effectief. De waardering moet onderbouwd zijn en afgestemd op de prestatie van de ondernemer om effect te sorteren. Tijdens de workshop werden de managers uitgedaagd om employee recognition als een hulpmiddel in performance management te zien en werd uitgelegd hoe zij dit in de praktijk succesvol kunnen implementeren. Charlène Nectar, BSc-CEP, learning & development consultant bij Advance Human Resources: ‘Het creëren van een positieve werkomgeving waarin medewerkers gemotiveerd worden om goede resultaten te leveren is een van de belangrijkste aspecten van leiderschap. Een bedrijfsvoering waarin iedereen zich

coaching 4 2017

HUMAN RESOURCES

‘Een verbeterde samenwerking heeft een positieve invloed op het bedrijfsresultaat’ Sharenda Clarinda

Dave Martinus

Charlène Nectar

betrokken voelt en gemotiveerd wordt om een goed eindproduct af te leveren, zal een betere samenwerking opleveren tussen management en personeel. Die verbeterde samenwerking heeft een positieve invloed op het bedrijfsresultaat.’ Dat positieve effect wordt beaamd door Dave Martinus, business coach bij ActionCOACH Aruba. Volgens Martinus laat een manager door middel van een compliment zien dat hij de inzet van de medewerker erkent en op prijs stelt. Martinus: ‘Die waardering schept vertrouwen en dat vertaalt zich terug in betere bedrijfsresultaten.’

Verschil in perceptie

Dat employee recognition echter niet altijd even vanzelfsprekend is, komt Martinus in de praktijk regelmatig tegen. Volgens Martinus vinden managers vaak dat complimenten niet nodig zijn, omdat in hun visie de werknemer tenslotte betaald wordt voor het werk. De werknemer voelt zich daardoor juist ondergewaardeerd: ‘Ik zet me voor de volle honderd procent in, maar er is niemand die het ziet.’ Volgens Martinus is dit simpel op te lossen door meer duidelijkheid te scheppen in het verwachtingspatroon aan beide kanten. Dat kan door duidelijke doelen te stellen en die doelen te blijven monitoren. Martinus: ‘De werknemer weet wat er van hem of haar verwacht wordt en de manager weet wat er verwacht mag worden van de werknemer. Door het creëren van die duidelijkheid worden goede prestaties en extra inzet van de medewerker ook direct zichtbaar voor de manager. Dat maakt het waarderen makkelijker.’

Cultuurverschillen

Naast die duidelijkheid is de manier waarop het compliment gebracht wordt ook van groot belang, zeker in deze regio waar bedrijven te maken hebben met veel verschillende nationaliteiten. Nectar zegt daarover: ‘Ik ben ervan overtuigd dat employee recognition beter werkt als het op de persoon is afgestemd. De werkomgeving in de Caribische regio is heel divers, er zijn veel verschillende nationaliteiten en verschillende culturen. Daarom adviseer ik bedrijven om daar zeker rekening mee te houden.’ Iemand die daar in de praktijk dagelijks mee te maken heeft is Sharenda Clarinda, HR training manager bij Divi &

Tips

Een compliment dat door u wordt uitgesproken tijdens een persoonlijke ontmoeting heeft veel meer effect dan vriendelijke woorden die zijn verstuurd via e-mail.

Een compliment werkt nóg motiverender, wanneer het wordt gegeven ten overstaan van het gehele team, zodat de erkenning ook bemerkt wordt door collega’s.

Gaat u ook employee recognition inzetten binnen uw bedrijf, zorg dan voor een lange termijnstrategie. Een enkele lofuiting zal weinig effectief zijn, het dient een wezenlijk onderdeel te worden van de manier waarop u met uw medewerkers omgaat. Wilt u meer tips en ideeën voor employee recognition? Volg Coaching magazine op Facebook. Met regelmaat worden daar nuttige tips en handige links gedeeld. www.facebook.com/ coachingmagazine.

Tamarijn Aruba All Inclusives: ‘Binnen ons bedrijf zijn 33 nationaliteiten werkzaam. Dat maakt het geven van een compliment niet altijd even makkelijk. Er zijn grote verschillen in acceptatie van complimenten’, aldus Clarinda. ‘Je hebt niet alleen te maken met het karakter van een werknemer. Waar een medewerker van de ene nationaliteit blij is met een individuele simpele begroeting, wil iemand van een andere nationaliteit juist ten overstaan van een grote groep mensen uitgebreid gecomplimenteerd worden. We blijven ons erin verdiepen en zien onszelf als een familie. We zien onze werknemers opbloeien als zij persoonlijke aandacht krijgen.’ Die persoonlijke aandacht schenkt Divi onder meer door het ‘Happiness Program’ dat in september van start is gegaan. Clarinda: ‘Met dit programma willen we de motivatie stimuleren. De nadruk van het programma ligt op waardering van met name collega’s onderling en het samenbrengen van de verschillende culturen. We organiseren trainingen en hebben nationale en internationale sprekers uitgenodigd die stimulerende lezingen zullen geven aan zowel ondersteunend personeel als management. We willen onze werknemers laten zien dat we ze waarderen door ze te stimuleren met incentives en trainingen. We hebben gemerkt dat werknemers daardoor meer zelfvertrouwen krijgen en trots worden op het bedrijf.’ Divi erkent daarmee het positieve effect van employee recognition op haar bedrijfsvoering en zij staat daarin niet alleen. Steeds meer bedrijven passen employee recognition succesvol toe. Het is een investering die zich terug betaalt in sfeer, productiviteit en winst.

coaching 4 2017

FINANCIEEL

Op zoek naar andere bronnen van inkomsten Nieuwe verdienmodellen voor de welzijnssector

Opereren in de welzijnssector en geld verdie nen lijken moeilijk met elkaar te verenigen. Veranderende omstandigheden in de samenleving, zoals vergrijzing en de noodzaak van de overheid om te bezuinigen, vragen echter om een andere manier van organiseren en financieren van de welzijnssector. Organisaties die werkzaam zijn in deze sector kunnen niet meer als vanzelfsprekend rekenen op volledige bekostiging vanuit de overheid. Ze worden steeds meer aangesproken op hun eigen verantwoordelijkheid bij het rondkrijgen van hun begroting. Tekst Elly Hellings

WelzijnsCanvas in de praktijk Op Curaçao hebben verschillende welzijns organisaties inmiddels de stap gezet om het WelzijnsCanvas praktisch toe te passen en de uit daging aan te gaan. Er zijn adviesbureaus die op dit vlak ondersteuning bieden. Ook vrijwilligers ondersteunings organisatie Curaçao Cares biedt regelmatig basistrainingen aan Ngo’s op het gebied van dage lijkse bedrijfsvoering, projectmanagement en fondsenwerving. Financieringsorganisaties zoals Samenwerkende Fondsen en Stichting DOEN bieden financiële ondersteuningsmogelijkheden bij het opzetten van een sociale onderneming.

p dit moment hebben de meeste professionele welzijnsorganisaties op Curaçao geen directe financiële ruilrelatie met de gebruikers van hun diensten. Hun kosten zijn meestal grotendeels gedekt door exploitatiesubsidie vanuit de overheid, eventueel aangevuld met project subsidies of donaties vanuit fondsen of de private sector. In de huidige realiteit is het echter nodig dat ook welzijns organisaties gaan nadenken over andere manieren om aan geld te komen en op zoek gaan naar een passend verdienmodel.

Mogelijke verdienmodellen

Er zijn in het bedrijfsleven verschillende verdienmodellen ontwikkeld die ook bruikbaar zijn voor de welzijnssector. Het meest eenvoudige is het handelsmodel waarbij een product of dienst direct te koop wordt aangeboden. Elke welzijnsorganisatie kan definiëren welke concrete producten en diensten geleverd kunnen worden, hier een eenheidsprijs voor bepalen en deze aanbieden aan de overheid of andere afnemers. Concrete producten van welzijnsorganisaties zijn bijvoorbeeld een training, een begeleidingstraject voor jongeren of specifieke zorg voor mensen met een beperking. In plaats van zich uitsluitend te concentreren op het aanbieden van bestaande producten kan een organisatie ook nadenken over nieuwe doelgroepen en nieuwe producten. Zo kan een jeugd-

hulpverleningsorganisatie de weerbaarheidstrainingen voor hun jongeren ook verkopen aan niet-welzijns klanten zoals bijvoorbeeld de politie of horeca. Een ander voorbeeld is de wijkorganisatie die rondleidingen door de buurt organiseert voor toeristen en daar een passende prijs voor vraagt. Een tweede bekend model is het abonnementsmodel. Dat model is vooral toepasbaar bij producten of diensten die met een bepaalde regelmaat worden afgenomen. In de welzijnssector kan dat bijvoorbeeld gelden voor thuiszorg, waarbij een gezin voor langere tijd op vaste tijdstippen de verzorging van een familielid inkoopt en daar een prijs per dag of per maand voor betaalt. Een bekend online verdienmodel is het freemium of aan lokmodel. De klant krijgt in eerste instantie het product of dienst gratis en kan zelf kiezen om tegen betaling meer of een andere variant af te nemen. Dit wordt onder andere toegepast bij de aanschaf van online computer programma’s. Dit model is bij uitstek geschikt om een klantenbestand op te bouwen en kan ook voor de welzijnssector ingezet worden.

Van verdienmodel naar businessmodel

De internationale tendens is dat welzijnsorganisaties verder zullen moeten gaan dan het opzetten van een verdienmodel. Omdat de verantwoordelijkheid voor het rondkrijgen van de exploitatiebegroting van niet-

gouvernementele welzijnsorganisaties in grotere mate bij de organisatie zelf wordt gelegd, zullen ze zich moeten bewegen van donor oriented naar profit oriented. Inkomensverwerving wordt een doel op zich en in de praktijk is er een groeiend aantal organisaties met een maatschappelijk doel, die omgevormd worden tot een sociale onderneming. Een sociale onderneming bekijkt niet alleen de financiële kant, maar alle activiteiten en processen binnen de organisatie door een bedrijfsgerichte bril. Een handig instrument daarbij is het WelzijnsCanvas of Sustainable Business Model Canvas. Het WelzijnsCanvas is een overzichtelijk schema waarmee een non-profit organisatie in één oogopslag alle elementen voor een businessplan in

beeld krijgt, toegepast op het perspectief van een welzijnsorganisatie en gebruikmakend van de in die sector gangbare terminologie. Behalve inzicht geven in de behoefte van de klant helpt het model gericht na te denken over de manier waarop diensten en producten worden aangeboden, welke distributiekanalen worden gebruikt en hoe samenwerkingsrelaties en de kostenstructuur van de organisatie er uitzien. Het WelzijnsCanvas helpt daarnaast goed te analyseren wat de echte klantbehoefte is en de toegevoegde waarde van de organisatie. Daarmee kan dus gerichter een heldere eigen visie geformuleerd worden, bepaald worden wat de organisatie onderscheidt van andere welzijnsorganisaties. Ook kunnen welzijnsorganisaties op die manier een sterker onderhandelingsgesprek met de overheid of andere financiers aangaan.

Uitdagingen

De omslag naar een sociale onderneming is geen gemakkelijke, welzijnsorganisatie hebben immers per definitie geen winstoogmerk en het aansturen van een onderneming vergt een totaal andere basishouding. Een onderneming moet vooral flexibel zijn, innovatief op de directe klantvraag in kunnen spelen en wordt sterk geleid door de cashflow en tevredenheid van klanten. Bij een welzijnsorganisatie is deze relatie minder direct, doordat degene die de dienst afneemt (de burger) vaak niet dezelfde is als degene die de dienst betaalt (de overheid). Sterk profileren in wat de organisatie kan en wil, ten opzichte van andere organisaties, wordt steeds belangrijker in de zoektocht naar financiering. Wilt u meer lezen over de verschillende verdienmodellen? Lees dan het artikel van Gofrie van Lieshout op pagina 42.

Grow your business to build on it’s potential. Let’s discuss your commercial financing options. We will help you along the way to achieve your vision of financial success. Please contact Mrs. Manita Giribaldie at 466 1214 for an appointment with one of our seasoned Account Managers or visit mcb-bank.com for more information.

2505_MCB_AdsCoaching_190x138_v2-2017.indd 1

9/26/17 08:53

coaching 4 2017

FINANCIEEL

Is uw verdienmodel nog winstgevend? U vraagt zich vast ook weleens af hoe sommige bedrijven nu eigenlijk hun geld verdienen. Soms wordt iets zo goedkoop aangeboden dat het lijkt alsof bedrijven voor niets werken. We kunnen online gratis webi nars volgen, whitepapers downloaden en de kennis van professionals via internet is toegankelijker dan ooit. Maar iedere organisatie moet winst maken om haar continuïteit te borgen en een goed verdienmodel blijft de basis voor elke gezonde onderneming. Tekst Gofrie van Lieshout

onsumenten en bedrijven worden kritischer over wat zij inkopen en bij wie zij dat doen. Er is meer informatie beschikbaar, wat het vergelijken tussen aanbieders beter mogelijk maakt. Ook doen klanten vaker dingen zelf die vroeger aan specialisten werden uitbesteed en wordt de regie van het eindproduct in eigen hand genomen door gericht voor onderdelen te shoppen. De vraag is in hoeverre deze ontwikkelingen invloed hebben op de verdienmodellen. Welke aanpassingen moeten bedrijven doen om straks niet met lege handen te staan? Heeft u bewust voor een verdienmodel gekozen toen u ging ondernemen? Of heeft u het wat meer op zijn beloop gelaten en dacht u dat kwaliteit en hard werken vanzelf rendabel zouden worden?

De klant bepaalt de waarde

Het verdienmodel wordt nog weleens verward met een businessmodel, maar is daar juist een onderdeel van. De kern van een verdienmodel is dat het een duidelijk beeld geeft over de omzet die nodig is om winst te kunnen maken, hoe wordt verdiend aan klanten en of de juiste (kost-) prijzen gehanteerd worden. Het is belangrijk dat u zich steeds opnieuw afvraagt waarom en hoeveel waarde uw product of dienst voor de klant heeft en in hoeverre het onderscheidend is. De klant bepaalt uiteindelijk of er wel of niet wordt over gegaan tot aankoop en onder welke voorwaarden.

Diverse modellen

Verschuivingen, zowel binnen de kostenposten als aan de omzetkant, hebben direct invloed op de verhoudingen, dus uw verdienmodel dient regelmatig gescreend te worden op actualiteit en volledigheid. Ook veranderingen in de markt, nieuwe concurrentie of gewijzigde weten regelgeving kunnen aanleiding zijn om uw verdienmodel weer eens onder de loep te nemen. Verschillende modellen worden steeds vaker door elkaar worden gebruikt. Om een idee te geven hoeveel mogelijkheden er zijn, worden hierna een aantal bekende modellen kort toegelicht.

• Handelsmodel of ook wel het transactiemodel genoemd. Een product of dienst wordt geleverd tegen directe betaling. De inkomsten worden ontvangen op het moment dat een klant een artikel koopt en afrekent. Boter bij de vis, dus. Het is het meest traditionele en eenvoudige model. Belangrijke elementen aan de kostenkant zijn met name de inkoop, de logistiek en het voorraadbeheer. • Abonnement. Klanten krijgen toegang tot een dienst of product tegen periodieke betaling. Er wordt dus al omzet gegenereerd, terwijl het product nog geleverd moet worden. • Verbruiksmodel. Ook wel het uurtje-factuurtje model. Wat u levert (verbruik of tijd) vertaalt zich direct in omzet. Dit model wordt vaak toegepast bij het leveren van kennis, maar bijvoorbeeld ook bij energie en telefonie. • Productiemodel. Produceren in opdrachten van anderen. De marge tussen arbeid en kosten aan de ene kant en verkoop aan de andere kant is hierbij de verdienste. • Lokaas-model. Een goedkoop basisproduct met dure onderdelen, aanvullingen of ingrediënten. Denk bijvoorbeeld aan koffiezetapparaten en printers. • Instapmodel. Een gratis dienst wordt aangeboden en tevens wordt de klant attent gemaakt op andere diensten tegen betaling. U volgt bijvoorbeeld online een gratis cursus, maar als u een beoordeling en certificaat wilt ontvangen,moet daarvoor betaald worden. • Koppelverkoop. Een succesvol aantrekkelijk product wordt aangeboden, gekoppeld aan een minder aantrekkelijk product. Bijvoorbeeld de verplichte verzekering bij het huren van een auto. • Service-model. Een product wordt verkocht met een lage marge, maar door periodiek onderhoud of service is men verzekerd van continue inkomsten.

• Reclamemodel. Anderen betalen u om reclame te mogen maken bij uw bezoekers of klanten. Websites en tijdschriften maken hier bijvoorbeeld gebruik van. Hoe groter uw bereik,hoe meer uw advertentieruimte waard is. • Freemium. Een combinatie van ‘free’ en ‘premium’. De klant heeft gratis toegang tot bepaalde media, maar voor extra’s of het uitfilteren van reclame moet worden betaald. Dit model wordt bijvoorbeeld toegepast bij het downloaden van muziek en films. • Makelaarsmodel. De toegevoegde waarde bij bemiddeling tussen transacties tussen derden wordt verzilverd. • Marktinformatiemodel. Uw kennis en data, vaak in combinatie met analyses en advies zijn dusdanig waardevol voor uw klanten, dat zij hiervoor willen betalen. • Lenen en leasen. Producten of ruimtes worden verhuurd. Vaak in combinatie met een servicecontract. • Licentieverlening. Tegen betaling kan gebruik gemaakt worden van creaties van anderen. Het kan betrekking hebben op een merk, geschreven tekst, octrooi of muziek.

Verschuivingen

Innovatieve ondernemers zijn altijd op zoek naar trends waar zij op in kunnen haken en passen hun verdienmodel daarop aan. Zo willen klanten tegenwoordig graag geheel of gedeeltelijk hun eigen, unieke product samenstellen. Bedrijven bieden hun basisproducten aan met de vertrouwde kwaliteit, maar de stijl, kleur of verpakking worden door de klant zelf bepaald. Dankzij digitale ontwerpplatforms en technieken kan aan een groot publiek ‘maatwerk’ worden geboden, waarvoor men bereid is meer te betalen. Ook de deeleconomie kan op groeiende belangstelling rekenen van het bedrijfsleven. Producten en diensten worden door consumenten steeds vaker gedeeld,

geleend of geruild in plaats van nieuw aangeschaft. Dit gedrag heeft grote invloed op het traditionele verdienmodel dat is gebaseerd op eigendom. Bedrijven die niet werkloos willen toezien hoe zij daardoor hun omzet zien afnemen, spelen hierop in door te bemiddelen, service te verlenen, informatie te delen en hergebruik van producten te stimuleren.

Inspelen op de ontwikkelingen

Ook op Curaçao en Aruba groeit het aantal ondernemers dat inspeelt op de ontwikkelingen en mogelijkheden door bijvoorbeeld meer digitaal diensten aan te bieden om inkomsten te (blijven) genereren. Het grote warenhuis Goisco introduceerde dit jaar ‘Goisco.com’. Onder het motto ‘Save Time. Shop Online.’ bieden zij de service om online boodschappen te doen. Op de website kan de consument bestellen en de producten vervolgens ophalen op een zelf gekozen tijdstip. Het verzamelen en inpakken is gratis en vragen over producten en service kunnen via de chatfunctie tijdens het online winkelen worden gesteld. Een ander voorbeeld van een ondernemer die investeert in digitale communicatie en innovatieve producten is verzekeraar ENNIA. Via de website is uitgebreide informatie beschikbaar en verzekeringen kunnen online worden afgesloten. Zelfs tot vlak voor het moment van vertrek kan op het vliegveld nog een reisverzekering worden geregeld. Aan de kant van de kostenbeheersing is er ook beweging merkbaar op onze eilanden. De regie voor eindproducten wordt steeds minder vaak volledig uit handen gegeven. Consumenten en bedrijven kopen in toenemende mate deelproducten zelf in en verschepen eigen onderdelen. Ook deze ontwikkeling kan flinke financiële verschuivingen tot gevolg hebben. Zorg er als ondernemer daarom voor dat een regelmatige screening van uw verdienmodel en innovatie van uw producten en processen, altijd hoog op de agenda staan.

In de welzijnssector zijn ook andere verdienmodellen mogelijk. Lees het artikel van Elly Hellings op pagina 40.

coaching 4 2017

CARIBISCHE KUNST EN BEDRIJFSCOLLECTIES

Glenda Tdlohreg

Het strand (2013) Acryl op doek 60 x 80 cm

Natuurlijk is het voor een bedrijf fijn als er kunst van gevestigde namen aan de muur hangt. Beeldend kunstenaars als Yubi Kirindongo, Norva Sling, Capricorne, Ellen Spijkstra en Ariadne Faries hebben geen introductie nodig. Hun prachtige kunstwerken kom je in verschillende kantoren tegen en dat is ook terecht. Het bedrijfsleven geeft met haar aankopen een belangrijke impuls aan de lokale kunstwereld. Het is belangrijk om ook jonge en nieuwe talenten te herkennen en aan te kopen. Zij krijgen hierdoor een impuls om verder te groeien. Tekst JosĂŠe Thissen-Rojer

Bus driver (2016). Acryl op doek, 61 x 51 cm

Gezellige bijeenkomst (augustus, 2017). Acryl op doek, 40 x 50 cm

lenda Tdlohreg is een van de nieuwe talenten in de huidige kunstscene. Zij is geboren in Suriname en woont sinds 1990 in Curaçao. In 2002 begint zij met het volgen van schildercursussen, doet zij regelmatig mee met leerlingenexposities en in augustus 2012 heeft zij, samen met nog twee andere kunstenaars, een groepsexpositie bij Landhuis Bloemhof. In november 2012 heeft zij een expositie in de dan nog bestaande kunstgalerie van Kas di Kultura Kòrsou aan de Koningin Wilhelminastraat. De expositie draagt de titel ‘De ontmoeting I’ en is haar eerste solo-expositie in Curaçao. Haar serie impressionistische werken is onder andere geïnspireerd op de natuur van Curaçao en Suriname. Haar schilderijen van Curaçao dragen titels als ‘Vlakte van Hato’, ‘Playa Lagun’, ‘Boca Tabla’ en ‘Infrou’. Haar directe omgeving op een herkenbare manier schilderen is voor Glenda echter niet voldoende. In haar gedachten en op het doek gaat ze verder. Sommige van haar werken zijn geen pure weergave van de werkelijkheid. Die kunstwerken krijgen titels als ‘Fantasy beach’ of gewoon ‘Waterkant’. Glenda heeft zich kunstzinnig lokaal gevormd. Als eenmaal haar besluit vast staat om zich als kunstenaar te ontwikkelen, werkt zij hier doelgericht aan met de mogelijkheden die voorhanden zijn. Bij Landhuis Bloemhof krijgt zij op een bepaald moment toegang tot de selecte Atelierklas, begeleid door de Zweedse kunstenaar Jon Sund. Daarnaast schrijft zij zich in bij Adriana’s Academy for Arts and Sciences waar zij les krijgt van Papy Adriana. Bij Adriana leert Glenda om realistisch te werken, discipline en de juiste technieken toe te passen. Jon Sund daarentegen stimuleert haar om haar talent te verkennen en vooral om haar eigen, persoonlijke stijl te ontdekken. Het schilderij ‘Het strand’ is een werk uit 2013 en is een voorbeeld van haar stijl uit die periode. Ondanks de vredige suggestie van de titel, doet het werk eerder denken aan de grillige noordkust van Curaçao met haar woeste zee. Het is een impressionistisch schilderij met scherpe contrasten, harde kleuren en grillige vormen die in felle en gedurfde streken op het doek zijn neer gezet. Bij ‘Het strand’ hanteert ze niet meer het academisch realisme van Papy Adriana, maar zijn invloed is nog evident; ze werkt nog steeds figuratief.

In een ingezonden stuk in de krant Amigoe van 28 november 2012 merkt schrijver Jules Marchena reeds het talent van Glenda op. Na een bezoek aan haar tentoonstelling in de galerie van Kas di Kultura schrijft hij een lovende kritiek en roemt vooral het heel abstracte schilderij ‘Syrië’. In voorzichtige bewoordingen durft hij het aan te voorspellen dat haar werk zich verder zal abstraheren en dat er meer en meer een verdeling van vormen en vlakken zal ontstaan. In de jaren die daarop volgen werkt Glenda verder aan haar ontwikkeling. Het schilderij ‘Bus driver’ is gemaakt in 2016 en behoort tot haar Robot-serie. In het spel van lijnen, vlakken en kleur ontwaren we de buschauffeur. Glenda werkt intuïtief en haar werken hebben waarschijnlijk daarom die gelaagdheid, waardoor er altijd iets nieuws in te ontdekken is. Ze heeft gevoel voor kleur en weet hoe ze balans moet creëren in haar compositie. ‘Gezellige bijeenkomst’ is een recent schilderij en is nog niet tentoongesteld. Haar lijnvoering is hier zelfverzekerd en haar kleurgebruik is gedurfd. Bij ‘Bus driver’ koos ze nog voor bedekte, zachte kleuren en waren haar lijnen speelser. Inmiddels is haar palet fel en hard. Ze durft te combineren en ze durft het spel met de zwarte lijnen te spelen. Maar ze beheerst het spel, want compositie en kleurgebruik zijn met elkaar in balans. Jules Marchena heeft gelijk gekregen met zijn voorspelling uit 2012. Vooral in dit recente werk beheersen vormen en vlakken haar vormentaal. Inmiddels is Glenda Tdlohreg gestaag op weg. Begin 2017 schaft Museo Tula, het slavernijmuseum in Curaçao, twee schilderijen van haar aan: ‘Tambú’ en ‘De slavenopstand’. Op uitnodiging participeert zij in een tentoonstelling in Canada, het ‘Internationale d’art miniature’ in Quebec, van juni tot september 2017. In oktober 2017 neemt zij met een selectie van zeven schilderijen deel aan de nationale kunstbeurs in Suriname. De stijl van Glenda is fris en anders. Voor bedrijven die het durven, is Glenda Tdlohreg een interessante keus. Zij staat nu nog aan het begin van een haar kunstcarrière en haar werk is eigenzinnig, maar goed. Door haar manier van werken ontstaat er een gelaagdheid waardoor haar schilderijen blijven boeien. Dit zijn werken waarbij klanten de tijd vergeten en medewerkers inspiratie krijgen als het werk even vastloopt. Want echt, zo werkt het vaak wel.

coaching 4 2017

DE WERKPLEK VAN...

MANUS TWISK Secretaris van het College Financieel Toezicht

De ambtelijke organisatie en dagelijkse leiding van het College Financieel toezicht is in handen van één man, die achter de schermen opereert: Manus Twisk. Hij is de secretaris van het College Financieel Toezicht. Vanaf zijn werkplek aan De Rouvilleweg heeft hij een prachtig uitzicht over de Annabaai. ‘Een mooie ligging in een politiek bestuurlijk omgeving... never a dull moment.’ Tekst en beeld Dick Drayer Portretfotografie René Bergsma

anus’ werkplek bevindt zich op de eerste verdieping van het monumentale pand op nummer 39, waar voorheen de Vertegenwoordiging van Nederland huisde. De secretaris is in zijn nopjes met de vestiging van het CFT in hartje Willemstad. ‘Wij huren het pand van Monumentenzorg en doen zo iets terug voor Curaçao.’ Het monumentale pand is gebouwd in de achttiende eeuw en behoorde destijds toe aan de eigenaar van een scheepswerf, die het bouwde en er woonde tot aan het begin van de vorige eeuw. De voorkant van het pand ligt eigenlijk aan de Klipstraat, maar na de aanleg van de Rouvilleweg werd de achterkant van het gebouw het echte gezicht; daar bevindt zich dan ook de entree.

De werkruimtes

‘Toezicht houden kan niet goed zonder gedegen kennis van de context waarin dat plaatsvindt’

‘Alle twintig medewerkers hebben hun eigen werkplek, meestal met meerdere collega’s op een kamer’, zegt Twisk. De kamers zijn links en rechts gesitueerd, waardoor er op beide verdiepingen sprake is van een soort atrium: een centrale open ruimte, zoals in klassieke Romeinse huizen, maar met gesloten dak. ‘Niet echt efficiënt als je kijkt naar het gebruik van de ruimte, maar het heeft wel zijn charme. We vergaderen in deze middenruimte en houden er ook onze persconferenties’, vervolgt Twisk. De secretaris is geen ‘vergadertijger’, maar houdt natuurlijk wel regelmatig werkoverleg. Soms ook op zijn kamer, die door de glimmende houten parketvloer een warme uitstraling heeft. Zijn bureau is opgeruimd, al liggen er nu wel een drietal dossiers te wachten op afhandeling. ‘Het secretariaat doet onderzoek en schrijft adviezen voor het College. Drie tot vier keer per jaar komen de leden van het College naar Curaçao en bezoeken we de andere eilanden. Zij zijn het gezicht van het CFT.’

Twisk voelt zich al een vis in het water bij het College. Hij studeerde Bedrijfseconomie aan Erasmus University Rotterdam, volgde postdoctoraal het vak Openbare Financiën en Accountancy en werkte vijftien jaar bij het ministerie van Financiën in Den Haag, om daarna over te stappen naar Rotterdam. Daar werd hij hoofd Begrotingszaken en later controller van het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam. Daaropvolgend werkte Twisk een aantal jaar in Amsterdam als adjunct-directeur Financiën. ‘Toen kwam Curaçao voorbij, een mooie professionele uitdaging.’

Diversiteit van onderwerpen

‘Ik heb op deze baan gesolliciteerd vanwege het financieel toezicht. Voor een begrotingsman zoals ik is dat een heel interessant aspect van mijn vak. Tijdens het sollicitatie gesprek werd me gevraagd waarom ik zo graag naar het Caribisch gebied wilde. Toen moest ik even slikken, want dat was niet mijn doel. Ik wilde met financieel toezicht aan de slag.’ Twisk zag op tegen de verhuizing. Maar toen hij hier eenmaal woonde, kreeg hij het erg naar zijn zin. ‘Maar het leukste is toch het werk en de diversiteit van onderwerpen. Zes eilanden met elk hun eigen dynamiek. Ik ben ervan overtuigd dat we met ons werk de eilanden echt verder helpen met het verbeteren van de overheidsfinanciën.’

Curaçao als basis

Het CFT houdt toezicht op Aruba, Curaçao, Sint Maarten en de drie ‘Nederlandse’ eilanden Bonaire, Saba en Sint Eustatius, maar alle medewerkers van het secretariaat wonen en werken op Curaçao. ‘Het is belangrijk dat collega’s onderling meekijken bij het schrijven van een advies en hun professionele input geven, dus ik wil de mensen bij elkaar hebben’, zegt Twisk daarover. ‘In het verleden is wel

het idee naar voren gekomen om personeel te stationeren op de eilanden, maar ik ben er geen voorstander van. Iedereen reist door de week, maar is op maandag verplicht op Curaçao. Dan is het lekker druk hier. Een komen en gaan van mensen, vergaderen en gezamenlijk lunchen.’

Een goede mix

Ongeveer de helft van het personeel is lokaal, de andere helft komt uit Nederland. Een goede mix, vindt Twisk. ‘Het zijn allemaal hoogopgeleide mensen met goede expertise. Professioneel is er geen verschil tussen lokale krachten en mensen uit Nederland.’ De mix tussen deze twee groepen op kantoor zorgt volgens Twisk voor meerwaarde. ‘Toezicht houden kan niet goed zonder gedegen kennis van de context waarin dat plaatsvindt. Onze mensen - voor een deel hier geboren en getogen - adviseren het College daarover en formuleren de adviezen die uiteindelijk onder de verantwoordelijkheid van het College uitgaan.’

Op de fiets

De kruisbestuiving tussen collega’s krijgt niet alleen vorm in het kantoor, maar ook in de gym. ‘Er was een ruimte over in het gebouw en die hebben we met alle medewerkers omgebouwd tot gym. Die wordt intensief gebruikt. Collega’s beginnen vroeg en doen dan eerst een work out. Ik doe regelmatig mee, maar sport meestal in de avonduren’, glimlacht Twisk. Hij was aanvankelijk wat gereserveerd, maar ziet dat een meerderheid van de mensen fanatiek sport. ‘Dat komt ons allemaal ten goede. Op Curaçao gebruik je altijd de auto, dus een beetje beweging kan geen kwaad. Ik vind het ook wel leuk om zwetend op de fiets te zitten naast een collega, die je normaal alleen maar in business casual tegenkomt. Goed voor de saamhorigheid!’

coaching 4 2017

Linda Reijnders

Roy Knippenborg

Ellis van Mierlo

van Amigoe di Aruba naar Aruba Today/Bon Dia

van Saxion Hogeschool Enschede naar Curaçao Ecocity Projects N.V.

van Curaçao Ocean Resort naar Caribbean Dutch Masters

Linda Reijnders is a journalist and writer. She came to Aruba in 2009 and started working as a journalist for the Dutch newspaper Amigoe di Aruba. Before that time she worked for more than ten years as project manager for an incentive company in Amsterdam. End of 2015 she published her first book: We Are Aruba, a compellation of 76 life tales of worldly islanders. The book gives an insight in the multicultural society of Aruba, told by immigrants themselves. Last year she started a magazine for Amigoe: H&H magazine. Linda accepted a new challenge in her career recently: she is the new Editor in Chief of the English newspaper Aruba Today.

Na zijn opleiding werd Roy Knippenborg E-commerce and logistics manager bij Curaçao Ecocity Projects N.V. Per 1 september is hij als commercieel manager verantwoordelijk voor de wereldwijde marketing en sales. Roy’s speciali satie is online marketing en sales; zijn eerste project zal het opbouwen van een gestructureerd online sales- en marketingprogramma voor nieuwe en bestaande B2B klanten zijn. Daarnaast zal hij zich bezighouden met acquisitie van nieuwe klanten/distributeurs en nieuwe markten.

Vanaf september 2017 maakt Ellis deel uit van het managementteam van Caribbean Dutch Masters. Ze zal binnen de Holiday Real-estate Beheergroep meewerken aan de realisatie van de ultieme holiday experience en de uitbreiding van het beheerpakket. Als gediplomeerd international business manager brengt ze haar kennis en ervaring op het gebied van online en social media marketing naar Caribbean Dutch Masters, met als doel het creëren van nieuwe afzetmarktsegmenten voor luxe vakantievilla’s binnen de wereldwijde vakantiemarkt.

Aanmelden voor van >> naar: www.coaching-magazine.net

Rita Merkies van Citco naar W.R. Consulting

Rita Merkies-Groothuizen heeft het dienstÂ verband met Citco per 1 september 2016 opgezegd. Thans heeft zij haar eigen bedrijf: W.R. Consulting B.V. Rita heeft jarenlange ervaring op het gebied van compliance. Momenteel adviseert zij op het terrein van regulatory compliance en compliance met anti-witwas en antiterroristfinanciering wetgeving.

coaching 4 2017

AMERGERIS GLOBAL LISTING AND EXCHANGE SERVICES N.V.

CURAĂ&#x2021;AO FREE ECONOMIC ZONE Do you want to expand your business activities and export to other countries? The Free Economic Zone, is the perfect option for you. Establish your export business in the Free Economic Zone and enjoy the following attractive incentives: 0% Import duties 0% Revenue tax 2% Profit tax Multifunctional turn-key buildings Good infrastructure and modern telecommunication facilities Interested? Contact us and we will be more than happy to show you the possibilities.