5 2012
hèt vakblad voor managers op Curaçao
Gedisciplineerd en positief In gesprek met Roxanne Eisden Directeur Centrale Hypotheekbank
In deze editie o.a.: Losse nummers NAf 9,95
Compliance: werken aan reputatiebehoud De werkplek van Alan Evertsz Corporate citizenship op Curaçao De eindejaarsspeech
Coaching 5 - 2012
| 1
Wonen met het mooiste uitzicht van Curaçao.
Wonen in Grand View is iedere dag ontwaken in een droom. Een droom waarin de prachtige hoge en centrale ligging van uw luxe appartement slechts door één ding wordt overtroffen: het adembenemende uitzicht op de Caribische Zee en de groene heuvels van Piscaderabaai. Relax in een oase van rust met het comfort van alle winkelen recreatiemogelijkheden in de buurt. Maak uw keuze uit een luxe 2 of 3 kamer appartement of een penthouse. De prijzen zijn vanaf Nafl. 387.000,-.k.k. met nu een pre-construction korting van 5%! Kom kennis maken met Grand View at Piscadera Bay. Bel Milly Klijn vandaag nog voor informatie of een afspraak. There is no sunset like the Curacao sunset, and there is no view like Grand View!
2 | Coaching 5 - 2012
+5999 433 8500 | +5999 510 9431 | www.grandviewpiscaderabay.com
A AR DE AF TELLEN N
N E G A D T FEES
Dit wordt de leukste Kerst ooit! Kom bij ons langs voor een hypotheek adviesgesprek en vraag naar de voordelen van een RBC Hypotheek: • Verlaagde rentetarieven op hypotheken • Flexibele looptijd op uw hypotheek • Een voordelige inboedel- en brandverzekering • Op maat gesneden product pakketten Scan deze code voor meer informatie
Maak ook kans om een iPad te winnen!
Voor meer informatie bel 763 8438 (Curaçao) of 717 4500 (Bonaire), www.rbc.com/caribbean De aanvrager moet voldoen aan alle leningsvoorwaarden van RBC Royal Bank NV. Vraag ook naar onze productvoorwaarden (Bonaire). ® Registered trademark of Royal Bank of Canada. Used under licence
Coaching 5 - 2012
| 3
Don’t let anything come between you and your money. Except for us. As a business manager, you are dedicated to providing your customers and clients with the best service. Continuity and reliability are most important to you, while your cash flow to support your business is our concern! FactorPlus helps you to keep your promises. We take care of your cash flow with our factoring services. FactorPlus purchases the accounts receivable due from your clients. We manage payment collection and processing for the purchased accounts receivable. Immediately after we purchase your invoices, cash is transferred to your bank account so you have the cash flow necessary to make your business grow!
Dokweg 19, Curaçao tel +5999 747 0660 fax +5999 737 0644 info@factorplus.com
www.factorplus.com 1226_WOW_CampagneFP_190x138.indd 1
10/25/12 17:05
ENNIA TRAVEL INSURANCE CALL: 434 3888 | CLICK: www.ennia.com
The city of romance ^^^. The Eiffel Tower, bistro’s on almost every corner, countless bridges crossing the Seine begging for a moonlit stroll. How could you not fall in love?
A SECURE JOURNEY STARTS WITH ENNIA... CONTACT YOUR INSURANCE AGENT OR ENNIA • ARUBA 582 2000 • BONAIRE 717 8546 • CURAÇAO 4343 888 • ST.MAARTEN 543 2233
4
| Coaching 5 - 2012
Voorwoord: Welke film, documentaire of televisie-uitzending had invloed op u als manager? We stelden deze vraag via Facebook aan onze lezers, maar ook aan onszelf. Het was voor mij niet moeilijk te bedenken: dat is de Tour de France. Beter dan welke training dan ook laat een mooie wieleretappe zien wat de kracht kan zijn van teamwerk. Het draait hier om een systeem van meesters en knechten. De kans op overwinning wordt vergroot door de arbeid van knechten, die dienstbaar bevorderen dat een teamgenoot de zege pakt. Probeert u het zich eens voor te stellen op uw afdeling: ego’s worden aan de kant gezet, het groepsbelang staat voorop. Wie het niet kan laten om voor zijn eigen eer te gaan, wordt teruggefloten. De ‘knecht’ die ervoor zorgt dat het team wint, is een grotere held dan de ‘meester’. Als de rollen glashelder zijn en het systeem consequent wordt toegepast, is alles mogelijk. Dan ‘draait het team’. Nu ik dit laatste voorwoord als hoofdredacteur schrijf, is de vergelijking wel heel toepasselijk. Na een paar jaar aan kop gefietst te hebben, schuif ik op naar een andere plek in het team. Nog steeds ten dienste van het geheel, maar nu even uit de wind. Ik doe dat met dankbaarheid voor wat wij in de afgelopen jaren als team voor elkaar hebben gekregen, maar ook met veel zin en vertrouwen in de toekomst. Daarover meer in de volgende editie.
tiende jaargang, editie 5, 2012
In deze editie meer voorbeelden van indrukwekkende films en televisieprogramma’s, maar ook onderwerpen die passen bij de tijd van het jaar, zoals tips voor de eindejaarsspeech en aandacht voor corporate citizenship. U leest over goed bestuur in de praktijk en compliance. Met Roxanne Eisden van de Centrale Hypotheekbank gingen we in gesprek over haar wijze van leiding geven en het belang van een goed team. Rest mij u veel leesplezier en het allerbeste voor het nieuwe jaar te wensen! Margo Groenewoud
Inhoud: 6 Derde succesvolle congres
10 Hoe toepasbaar is
HR Netwerk Curaçao
goed bestuur voor mij? (deel 2)
16 Compliance 21 Corporate citizenship werken aan reputatiebehoud
24 In gesprek met
Roxanne Eisden
gedisciplineerd en positief
34 De eindejaarsspeech
op Curaçao
aandacht voor elkaar en voor de samenleving
28 Een stagiair voor uw bedrijf?
40
Mixed Media
42
Mixed Media Extra
46
De werkplek van...
48 Van>naar Coverfoto: Marika Ringnalda Coaching 5 - 2012 |
5
verslag Tekst Maya Matthias
Derde succesvolle congres HR Netwerk Curaçao Het HR Netwerk Curaçao organiseerde op 9 november jl. voor de derde keer een succesvol seminar in het Avila Hotel, met dit keer als thema ‘Talent management’. Het seminar werd druk bezocht door HR-professionals uit Curaçao, Aruba en Bonaire. Omdat veel lezers van ons managementblad actief zijn op dit het HRM-vakgebied en Coaching Magazine bijdraagt aan kennisontwikkeling op Curaçao, hebben we het evenement dit jaar met plezier gesponsord. Ons vaste redactielid Maya Mathias woonde de dag bij en geeft een impressie. 1. Het achtkoppige bestuur van het HR Netwerk Curaçao maakt zich op voor een inspirerende dag 2. De eerste deelnemers druppelen Hotel Avila binnen 3. Key Note speaker Steven de Lira maakt met zijn betoog over talent en ambitie heel wat los in de zaal
In 2010 ging het HR netwerk van start met het seminar ‘Taking HR to the next level’, het jaar daarop volgde ‘Trends and tools for the future’ en dit jaar stond ‘Talentmanagement’ centraal. Key note speaker Steven de Lira, een jonge gepassioneerde yu di kòrsou, werd hiervoor uit Nederland naar Curaçao gehaald. De Lira studeerde af in de Technische Bedrijfskunde en werkte jarenlang als manager binnen grote en kleine bedrijven, voordat hij zijn eigen softwarebedrijf ‘Silkbricks’ begon. In het Avila hotel sprak hij circa honderd lokale HR-profes sionals toe over zijn eigen visie op persoonlijke ambitie- en talentontwikkeling.
1
Wie niet mee wil, moet weg
2
6 | Coaching 5 - 2012
3
Met zijn bevlogen verhaal, gelardeerd met ervaringen en voorbeelden, zoomde de Lira in op zijn zesjarige zoektocht naar effectief talentmanagement binnen bedrijven en de daarbij verkregen inzichten. Met onder meer uitgesproken meningen (‘Managers, die niet bijdragen aan de talentontwikkeling van hun werknemers zijn niets anders dan hoerenlopers’ en ‘Wie niet mee wil in de organisatie verandering, moet weg’) en interessante praktijkcases wist hij zijn deelnemers uit te dagen. Hoewel inhoudelijk niet meteen duidelijk was waar hij naar toe wilde, wist De Lira met verrassende oefeningen de zaal in beweging én in gesprek te krijgen. Kern van Lira’s betoog bleek uiteindelijk dat managers veel te weinig (durven) doorvragen naar de grootste talenten en ambities van hun medewerkers en deze dus
* Neem contact op met onze Customer Support voor de overige vereiste documenten en voorwaarden. Deze actie loopt tot en met 28 december 2012. Curaรงao: Schottegatweg Oost 205 | H 432-3200 Bonaire: Kaya Grandi 22 | H 717-7595 www.bancodicaribe.com
Coaching 5 - 2012
| 7
a dverto ri al
C. Curiel
Regeerakkoord VVD en PvdA kleedt het Nederlandse pensioen volledig uit Te vaak kijken onze bestuurders voor de oplossing van onze diverse landelijke problemen naar Nederland. Niet verstandig, want de oplossing voor een probleem in het West Europese Nederland is bijna per definitie niet de juiste oplossing voor een Caribisch eiland. Een oplossing die wij in elk geval niet moeten nastreven, is een van de oplossingen die de nieuwe Nederlandse regering in het regeerakkoord heeft vastgelegd als antwoord voor het bezuinigingsprobleem: een naakt pensioen. De Nederlandse staatskas heeft geld nodig en ziet blijkbaar het pensioen van de burger als een van de middelen om die staatskas te vullen. Het vorige kabinet besloot reeds om de pensioenleeftijd te verhogen naar 67 jaar. Om een fiscaal niet gewenste bovenmatigheid (zeg maar een hoger pensioen dan de fiscus als gewenst acht) te voorkomen, werd het maximale opbouwpercentage (de snelheid waarmee je pensioen opbouwt) per jaar verlaagd met 0,10%. Zowel in Nederland als op Curaçao is het door de fiscus vastgestelde maximum 70% van het laast genoten inkomen; het eindloon. Afhankelijk van de franchise (het deel van het inkomen waarover de werknemer geen pensioen opbouwt) was het maximale opbouwpercentage 2,25, wat dus verlaagd is naar 2,15 procent per 2014. De bar en boze plannen van het nieuwe Nederlandse kabinet zetten echter heel pensioenland op zijn kop en tasten de burgers zwaar in de toch al uitgedunde buidel. De eindloonregeling, voor wie de luxe had deze nog te kunnen permiteren, lijkt volledig van de baan, aangezien de opbouw, conform het regeerakkoord, nu slechts genomen mag worden over het middelloon. Het middelloon is het gemiddelde van het verdiende loon dat de werknemer gedurende zijn arbeidsinkomen ontving. Iedereen maakt op een of andere manier wel carrière gedurende zijn arbeidsperiode. Over telkens het laatste inkomen wordt dan premie geheven of bouwt men daarover een pensioen op. Mochten de plannen van het kabinet doorgaan dan is dat dus verleden tijd. Telkenmale bij een salarismutatie dient men het gemidddelde van het inkomen van de werknemer te berekenen, wat als uitgangspunt dient voor de pensioenopbouw. Iemand die voorheen door carrière te maken in inkomen groeide van bijvoorbeeld 40.000 euro per jaar naar 90.000
euro vlak voor pensioendatum, kan niet over het laatste inkomen van 90.000 euro meer pensioen opbouwen. Als het middelloon van de werknemer bepaald wordt op bijvoorbeeld 70.000 euro dan kan hij daarover slechts pensioen opbouwen. En dan zijn we er nog niet. De heren Rutte en Samson besloten met hun adviseurs om ook de botte bijl in de maximale opbouw per gewerkt jaar te zetten. Deze is verlaagd van de nog te introduceren 2,15% per jaar naar een maximum van 1,75% per jaar. Over het middelloon dus. Degenen die al een eindloonregeling hebben, moeten verder met een schrale 1,50% opbouw per gewerkt dienstjaar. Voor de werknemers die geen pensioen opbouwen over het salaris maar op basis van een beschikbare premie zullen gehanteerde premie staffels evenredig aangepast worden. Als klap op de vuurpijl wordt het inkomen waarover men maximaal pensioen kan opbouwen vastgesteld op 100.000 euro. Ongeveer drie keer het modale inkomen in Nederland. Conclusie: in het Nederland van Rutte & Samson zal men harder en langer moeten werken voor een minder goed pensioen. De doelstelling van dit alles is uiteraard niet om de burger te plagen met een lager pensioen maar om de staatsinkomsten te verhogen. Pensioenpremies betaald door de werkgever vormen namelijk geen belastbaar inkomen voor de werknemer en de eigen bijdrage van de werknemer kan hij in mindering brengen van zijn belastbaar inkomen. De staatskas betaalt dus mee aan de opbouw van het pensioen, om op moment dat de uitkeringen plaatsvinden deze te belasten als een normaal inkomen.
Het fiscaal stimuleren dat een zo groot mogelijk deel van de bevolking een aanvullende pensioenregeling heeft, is belangrijk en niet in de laatste plaats om macro-economische redenen. Een gemeenschap waarin de gepensioneerden een fatsoenlijk inkomen hebben, helpt door bestedingen mee om een economie draaiende te houden. Het ontzenuwen van deze fiscale stimulans voor de opbouw van het pensioen is echter een kortetermijnvisie waar ook aan deze kant van de oceaan wel meer politici last van hebben. Ook Curaçao staat aan de vooravond van een aantal ingrijpende maatregelen om de overheidsfinanciën weer onder controle te krijgen. Ook het onderwerp pensioen zal daarbij de dans niet ontspringen. Dat de pensioenleeftijd hier omhoog moet staat buiten kijf: de luxe pensioenleeftijd van zestig jaar is allang niet meer financierbaar en zal opgetrokken moeten worden naar 65 jaar. Maar aantasting van de aftrekbaarheid van pensioenpremie in een land met een geschatte pensioendichtheid van 55% is uit den boze. Mocht een van de heren of dames politici toch de stoute schoenen aantrekken en met dergelijke plannen op de proppen komen dan zal dat zeer goed te verstaan moeten worden gegeven. Want opvallend genoeg wordt de pensioenregeling van een politicus nooit uitgekleed. Ook in Nederland niet.
Saliña 204, Curaçao T 461 4922 F 461 4085 465 0327
pensioen@segurosbrouwer.com 8 | Coaching 5 - 2012
verslag
Derde succesvolle congres HR Netwerk Curaçao
4. Tijd voor een drankje en een netwerkgesprek 5. Verrassende belopdracht ‘Schat, wat is mijn grootste talent?’
ADVERTENTIES
5 4
ook niet verzilveren. Hierdoor genereren zij nooit en te nimmer de diepgaande betrokkenheid van hun team, die nodig is voor snelle en succesvolle organisatieverandering.
Kiezels of parels?
De speech van De Lira werd opgevolgd door een lange lunch en twee compacte, praktische workshops van HR-specialisten uit Curaçao. Hierbij was volop gelegenheid voor uitwisseling en opdrachten in kleiner groepsverband. Natascha Sillé, personeelsadviseur bij Mees Pierson Bank en Henry Pietersz, ontwikkelingspsycholoog met veel (beroepen)test- en asses ment-ervaring bij de overheid, vertelden aan de hand van hun eigen ervaringen en dilemma’s op open en onderzoekende wijze over de succesvolle en minder succesvolle toepassingen van talent- en competentiemanagement. Een boeiende vraag die ter sprake kwam was in hoeverre de organisatie bepaalt of jij als werknemer een kiezel dan wel een parel bent, doelend op de actuele discussie of talentma-
nagement zich moet toeleggen op een zeer selecte groep hoogopgeleide high potentials (de zogenaamde parels) met een grote financiële waarde voor hun bedrijf of zich juist moet focussen op iedere werknemer, ongeacht zijn of haar (voor)opleiding en toegevoegde waarde voor het bedrijf (de zogenaamde kiezels). Tussendoor en achteraf werd door alle deelnemers grif gebruik gemaakt van de mogelijkheid om te netwerken, waarbij opviel hoeveel lokale, commerciële maar ook non profit bedrijven al heel concreet bezig zijn met een vorm van talentmanagement. Terugblikkend op het succesvolle en drukbezochte HR-seminar en de netwerkactiviteiten eromheen, kan men niet heen om het talent van het achtkoppige HR-netwerkbestuur, dat in twee jaar tijd op vrijwillige en onbetaalde basis een succesvol professioneel netwerk heeft kunnen creëren met enthousiaste en betrokken leden op Aruba, Bonaire en Curaçao.
Coaching 5 - 2012
| 9
THEMA
deel 2
Hoe toepasbaar is goed bestuur voor mij? Een verkenning van de theorie en praktijk van good governance
10 | Coaching 5 - 2012
Tekst Michiel van der Veur en Margo Groenewoud
Goed bestuur of good governance komt steeds vaker in het nieuws. Toch blijft het onderwerp in de praktijk voor de meeste managers en bestuurders een ‘ver-van-mijn-bed-show’. Iets dat vooral op andere managers van toepassing is. Dat is jammer, want organisaties én burgers kunnen profiteren van deze richtlijnen. In een tweedelig artikel wordt dit idee nader verkend. In het eerste artikel, in de vorige editie van Coaching, zijn de achtergronden en basisprincipes toegelicht. In dit tweede artikel maken we de vertaalslag naar de praktijk. Dat goed bestuur een ‘ver-van-mijn-bed-show is’, is eigenlijk niet vreemd. Zoals we in het eerste deel zagen, komt het gedachtegoed uit de internationale samenwerking, en werden richtlijnen opgesteld op het hoge niveau van de Wereldbank en het IMF. Pas daarna werd het ook vertaald naar de eigen (nationale) overheid die kaders, richtlijnen en instrumenten ontwikkelde om de mate van goed bestuur te kunnen meten. In dit artikel maken we de stap naar de praktijk van onze eigen bestuurders en managers. Waar mag u goed bestuur verwachten? Hoe kunt u signaleren dat er geen of onvoldoende sprake is van goed bestuur? En hoe kunt u zelf een verschil maken?
Onderwijs en gezondheidszorg
Goed bestuur komt dicht bij de praktijk van elke burger in die sectoren die zich inzetten voor essentiële taakgebieden in de samenleving, zoals onderwijs en gezondheidszorg. Het gaat hier om taken die onder de verantwoordelijkheid van de overheid vallen, maar waarvan een groot deel door organisaties buiten de overheid worden uitgevoerd. Kaders van goed bestuur zijn hier van belang voor alle partijen in de keten: de overheid als subsidiegever, schoolbesturen en ziekenhuisdirecties als bestuurder en docenten of artsen als uitvoerder. De goede verhoudingen vertalen zich uiteindelijk in voordelen voor de burger, die moet kunnen vertrouwen op goed onderwijs en goede gezondheidszorg. Deze gespecialiseerde terreinen binnen goed bestuur hebben zich de afgelopen jaren doorontwikkeld onder koepelbegrippen als health governance en educational gover nance. De essentie is gelijk. Niet langer wordt alleen naar het vakmatige resultaat gekeken, zoals het succespercentage van operaties of het slagingspercentage van studenten, maar ook naar de kwaliteit van de aansturing. Het bestuur kan met andere woorden zich niet meer eenvoudig verantwoorden door te verwijzen naar het eindresultaat, maar is zelf ook onderwerp van kwaliteitseisen. De aanleiding voor deze nieuwe vormen van bestuur is veelal dat door fusies omvangrijkere en complexere organisatievormen worden gerealiseerd die vragen om een toenemende mate van slagkracht en dus van autonomie. De aansturing wordt bedrijfsmatiger en komt op grotere
afstand van de praktijk. Het maatschappelijk belang van goed bestuur – dus een aansturing gericht op kwaliteit en duurzaamheid – wordt daarmee ook groter.
Casus: een failliete scholengemeenschap
Een recent voorbeeld uit de Nederlandse pers geeft een duidelijke illustratie. Het Zadkine college in Rotterdam blijkt grote risico’s genomen te hebben door investeringen in vastgoed. Medio oktober 2012 is bekend geworden dat het schoolbestuur hierdoor met een schuld van 19 miljoen euro aan de rand van faillissement staat. De MBOinstelling heeft 18.000 leerlingen die recht op goed onderwijs hebben. Het voorbeeld onderstreept dat het voor relatief autonoom functionerende besturen niet meer voldoet om kwaliteit te definiëren in termen van de vakmatige resultaten. Of de kwaliteit van onderwijs goed is, is voor de leerlingen en andere belanghebbenden van het Zadkine college, in deze situatie, niet eens relevant. De duurzaamheid van het onderwijs is door slecht bestuur in gevaar gekomen.
Toetsing situatie Curaçao
Ook op Curaçao spelen deze vraagstukken een rol. Voor het eerst vanaf de jaren zeventig, maar met name in de jaren negentig, is een groeiend aantal overheidstaken neergelegd bij verzelfstandigde of geprivatiseerde organisaties. Dit betekent dat deze organisaties opereren binnen een wettelijk kader, bijvoorbeeld een zorgcontract of subsidieovereenkomst, waar tegenover vooraf vastgelegde middelen en bevoegdheden staan. In de meest rudimentaire vorm - en hier is op Curaçao veelal nog sprake van gaat het hierbij om prestatieafspraken: er wordt geleverd wat is afgesproken. Zoals gezegd, is dit geen garantie voor goed bestuur. Pas wanneer ook aan de wijze van besturen eisen worden gesteld, ontstaat grip op de aansturing en daarmee op de bestuurlijke kwaliteit en duurzaamheid van de organisatie. Wat kunt u hier als burger mee? Als belanghebbende van deze sectoren – bijvoorbeeld als ouder van schoolgaande kinderen, of als patiënt – hebt u recht op inzicht in de wijze waarop het bestuur invulling geeft aan hun opdracht. Vanuit de principes van goed bestuur zou u inzicht in Coaching 5 - 2012
| 11
Glashelder de beste.
Intergrated Home Solutions is uw eerste keus voor onderhoud, reparatie en installatie van aluminum ramen, deuren & puien. Wij bieden een compleet pakket aan oplossingen voor iedereen, zowel zakelijk als particulier. Bel voor meer informatie.
INTEGRATED HOME SOLUTIONS T: 519 4718 | ihscuracao@gmail.com
1057_IHS_ad_Coaching_90x65.indd 1
To a joyful present & a well remembered past. Best wishes for the holidays and to a magnificent new year.
From your compliance and forensic experts. Website www.compliance-caribbean.com
12 | Coaching 5 - 2012
E-mail contact@compliance-caribbean.com
2/9/12 14:27
THEMA
hoe toepasbaar is goed bestuur voor mij?
kaders en rapportages (dimensie 1, 2 en 4) mogen verwachten, maar ook een proactieve maatschappelijke participatie (dimensie 3) en inzicht in maatschappelijke verantwoording (dimensie 3) (zie figuur 1). Alhoewel op dit terrein een kleine stap al een grote vooruitgang kan betekenen, moet wel een relativerende kanttekening gemaakt worden. Ook in landen die relatief vergevorderd zijn met de implementatie van goed bestuur in deze sectoren is dit aspect nog in ontwikkeling. Ongetwijfeld hangt dit samen met het feit dat inzicht ook ongewenste neveneffecten kan hebben. Een voorbeeld hiervan is het negatieve effect van de grote nadruk die ouders in Nederland zijn gaan leggen op de jaarlijkse publicatie van schoolprestaties in het landelijke dagblad Trouw. Een kleine terugval in deze overzichten kan voor een school het begin van een negatieve spiraal betekenen die uiterst moeilijk te keren valt. Tegelijkertijd heeft deze publicatie een enorm positieve impuls gegeven aan het bewustzijn bij alle betrokkenen van het belang van kwaliteit, en het belang van de onderbouwing en transparantie van beleid.
Non-gouvernementele organisaties
Voor non-gouvernementele organisaties gelden heel andere relaties. De overheid is vaak geen subsidiegever, zoals van het onderwijs, maar de partij die beïnvloed moet worden om aandacht te besteden aan de belangen van de achterban. De relatie met de burger is vaak ook anders. De burger heeft als donateur een direct belang in inzage in het handelen van de organisatie en wordt vertegenwoordigd richting de overheid. Bij de invulling van goed bestuur ligt de nadruk dus voor beide stakeholders op een ander niveau. Het gaat niet direct om prestatie-afspraken, maar veeleer om verant-
Niet langer wordt alleen naar het vakmatige resultaat gekeken, maar ook naar de kwaliteit van aansturing woording over de wijze waarop invulling wordt gegeven aan de taken die worden uitgevoerd. Hierbij spelen zaken als transparantie over werkwijze en financiering een rol, maar ook over de wijze waarop de donaties zijn aangewend en welke acties zijn ondernomen die bijdragen aan de realisatie van de doelstellingen.
Lid of bestuurslid, wat dan?
Als donateur van een stichting of lid van een vereniging of belangenorganisatie, kijkt u vermoedelijk met andere ogen naar wat er gebeurt in die organisatie dan als buitenstaander. Zelfs al heeft u er alle vertrouwen in, of verwacht u eigenlijk niets terug. Waarschijnlijk zult u het toch prettig vinden om een idee te hebben van hoe het gaat met de organisatie in kwestie. Bijvoorbeeld wanneer een artikel in de krant een breed publiek informeert over de behaalde prestaties. Naarmate de belangen groter zijn, zult u meer inzichten en rapportages verwachten. De relatie is en blijft echter een fundamenteel andere dan bij een koop, waarin vast staat wat u geeft en wat u krijgt. U bent geen consument,
Dimensie IV
Transparant
Effectief en efficiënt
Responsief
Goed Bestuur
Billijk en inclusief
Dimensie III
Dimensie I
Accountable
Participatief
Volgt het recht Consensus georiënteerd
Dimensie II Fig. 1
© Michiel van der Veur
maar een stakeholder. Er is sprake van een collectief kader, niet van een individuele overeenkomst. In de vereniging of stichting is het bestuur hoofdverantwoordelijke voor het optimaal behalen van doelstellingen binnen deze collectieve kaders. Wat kunt u in de verschillende rollen doen om invulling te geven aan de principes van goed bestuur? Een paar tips.
De voorzitter
Als boegbeeld van een NGO, een vereniging of stichting, kan de voorzitter een groot verschil maken, met name door zichtbaar aandacht te schenken aan ‘participatie’ en ‘inclusiviteit’ (dimensie 1), maar uiteraard ook door een oriëntatie op ‘consensus’ (dimensie 3). Met deze aspecten van goed bestuur wordt gebouwd aan de cultuur en uitstraling van de organisatie. Aspecten die een organisatie maken of breken. Participatie en inclusiviteit houden in dat het bestuur zichtbaar maakt dat het oog heeft voor de brede belangen van de doelgroep, en hoe de kaderafspraken waarbinnen zij werkt, en de uitvoering die zij daaraan geeft, deze belangen behartigen. Het intern bewaken en extern uitdragen hiervan is de kerntaak van de voorzitter. Zeker in stichtingen en verenigingen waar grotere hoeveelheden geld in omgaan zal altijd een gerucht de kop op kunnen steken dat sprake is van ‘vriendjespolitiek’ of ‘achterkamertjespolitiek’. Een voorzitter die oog heeft voor goed bestuur neemt in dergelijke situaties een actieve en zichtbare rol in. Pas daarmee krijgt de feitelijke inspanning van het ‘goede bestuur’ uitstraling en gezag.
De secretaris
De secretaris zal een groot verschil kunnen maken door een verantwoordelijkheid te nemen voor transparantie, dat uiteraard in het verlengde ligt van accountability, maar ook bijdraagt aan alle andere dimensies. Transparantie gaat om communicatie, waar sociale media enorm behulpzaam kunnen zijn. Overigens kan een gebrek aan transparantie door diezelfde sociale media keihard afgestraft worden, wanneer anderen een verhaal naar buiten brengen. Hierdoor is proactief communiceren in deze tijd onontbeerlijk geworden. Transparantie is een grondhouding, die zich echter niet automatisch vertaalt in effectieve daden. Een obstakel Coaching 5 - 2012
| 13
THEMA
hoe toepasbaar is goed bestuur voor mij?
voor de secretaris kan zijn dat niet alles geschikt is om naar buiten te brengen. Informatie die niet voorzien wordt van een context, dus een toelichting waarin de betekenis van de informatie wordt gegeven, kan meer schade opleveren dan goed doen. Een secretaris doet er daarom goed aan om een helder beleid op te stellen ten aanzien van de externe communicatie. Eventueel met hulp van een communicatiedeskundige (of bij grote belangen: een spin doctor) moet voor elke boodschap een passend medium en een passend taalgebruik gekozen worden. Steeds vaker zien we dat een ‘gespinde’ boodschap, in de vorm van een persbericht, de toelichting geeft, terwijl het stuk waar het om gaat, zoals een jaarverslag, ook integraal aangeboden wordt. Ook voor kleinere stichtingen en verenigingen is presentatie in de pers onontbeerlijk. Zien en gezien worden draagt nu eenmaal bij aan het vertrouwen dat de samenleving heeft in de betrokkenheid bij, en aansluiting op, de samenleving.
De penningmeester
Zoals het spreekwoord zegt dat de kwaliteit van een gerecht ‘in the tasting’ is, zo is de financiële en cijfermatige verantwoording van een stichting of vereniging de kern van goed bestuur. Geld dat niet verantwoord kan worden of een cijfermatige trend die niet consistent is met het verhaal dat de vereniging naar buiten wil brengen, ondermijnt het vertrouwen van de stakeholders.
ADVERTENTIE
14 | Coaching 5 - 2012
Voor de taak van de penningmeester betekent de toepassing van de principes van goed bestuur dat hij of zij meer proactief en meer procedureel te werk moet gaan. Het oormerken van geld, het op orde hebben en handhaven van bevoegdheden en het toepassen van budgetdiscipline
geval voor zijn eigen werkzaamheden in de vereniging of stichting. Het maken van een omslag in de organisatie zal echter niet eenvoudig gaan. Hoe verkoop je dit intern? De volgende vergelijking kan behulpzaam zijn. Iedereen weet hoe het gaat wanneer je, bijvoorbeeld tijdens de vakantie, geld uitgeeft zonder voorafgemaakt plan. Je geeft het geld uit ‘tot het op is’. Het geld zal snel op zijn, en mee vallers blijven uit. Zo gaat het ook in organisaties. Budgetdiscipline betekent niet alleen een betere verantwoording, maar ook dat er meer gedaan kan worden met hetzelfde bedrag. Een penningmeester die dit inzichtelijk kan maken zal in elk geval intern minder moeite hebben om de vervelende kanten van een strakkere organisatie voor het voetlicht te brengen. Voor stakeholders is dit een heel ander verhaal. Elk bericht dat duidt op een goede financiële huishouding is welkom.
worden onontbeerlijk. Een goede penningmeester zal weten dat het een flinke investering vraagt van tijd en geld om van een creatievere manier van boekhouden de omslag te maken naar procedures en discipline. Maar hij weet ook dat deze investering efficiëntie oplevert, in elk
Tot slot geldt voor de penningmeester wat voor alle bestuursleden geldt. Goed bestuur kan enorm helpen in de interne organisatie, maar het echte rendement ontstaat in actieve interactie en proactieve communicatie met de belanghebbenden. ‘The proof of the pudding is in the tasting’ en goede intenties smaken nu eenmaal lang niet zo goed als een sterke rapportage, of een goed onderbouwd verhaal waarmee de organisatie op een positieve en overtuigende manier in de media komt.
ADVERTENTIE
Taking Care of Business. Brought to you by MCB. See your MCB Account Manager for details. 466 1111 | www.mcb-bank.com
0962_MCB_IntroBlackCard_Ad_190x138.indd 1
Coaching 511/8/12 - 2012 11:14 | 15
THEMA
Compliance: werken aan reputatiebehoud Instellingen in de financiële sector dienen aan compliance wetgeving te voldoen, in het belang van klanten en van de lokale en internationale economie. De controle door de Centrale Bank is intensief en de straffen bij ingebrekestelling zijn zwaar. Compliance vraagt veel van een onder neming, maar is uiteraard ook in het belang van het bedrijf zelf. Want, zoals een bekend gezegde luidt: ‘een goede reputatie komt te voet en gaat te paard’. ADVERTENTIE
16 | Coaching 5 - 2012
Tekst Maya Mathias
De term compliance betekent letterlijk ‘onderwerping’ of ‘inschikkelijkheid’. Compliance focust in essentie op het naleven van wet- en regelgeving en de normen en procedures die een organisatie zichzelf oplegt. Daarmee maakt het onderdeel uit van de basiselementen van good governance. Traditioneel wordt de term geassocieerd met de financiële sector en de toenemende wet- en regelgeving om gebruik van voorwetenschap, normafwijkend en niet integer gedrag, fraude, witwassen en terrorismefinanciering tegen te gaan. In het afgelopen jaar is het werkveld steeds verder verbreed naar alle risicoverminderende activiteiten op het gebied van integriteit, zoals het screenen van personeel of het treffen van maatregelen op het gebied van ICT.
Financiële schandalen
Mede naar aanleiding van de terroristische aanslagen op 9/11 en de financiële schandalen rond Enron, Ahold en WorldCom groeide wereldwijd en dus ook op Curaçao het besef dat compliance belangrijk is. Sinds 2010 moeten ook niet-financiële instellingen op Curaçao aan de compliance-wetgeving voldoen. Dit betekent bijvoorbeeld dat de Landsverordening MOT (Meldpunt Ongebruikelijke Transacties) en de Landsverordening Identificatie bij dienstverlening, niet alleen voor financiële instellingen gelden, maar ook voor accountants, juweliers, autohandelaren, makelaars en juridische adviseurs. Ook zij moeten nu de identiteit van hun klanten verifiëren en ongebruikelijke transacties boven een bepaald bedrag officieel rapporteren. Compliance vindt haar basis in internationale richtlijnen en kaders, die op landsniveau in lokale wetgeving zijn verankerd en vervolgens op organisatieniveau in functies en procedures zijn vertaald. De Centrale Bank houdt vanuit een relatief grote afdeling toezicht op alle instellingen die compliant moeten zijn. Met regelmatige controles, die tot twee weken in beslag kunnen nemen, worden niet alleen procedures en documenten gecontroleerd, maar ook steekproeven genomen en interviews met sleutelfiguren gehouden. Alles om te onderzoeken hoe effectief de instelling zich daadwerkelijk aan wet- en regelgeving houdt. Wie in gebreke blijkt, krijgt te maken met een aanwijzing, forse boetes of een (tijdelijk) licentieverlies. Hiernaast eist de Centrale Bank dat al het personeel van financiële instellingen minstens twee keer per jaar op het gebied van compliance wordt bijgeschoold, waardoor kennis en bewustwording binnen de relevante bedrijfssectoren groeien. Extreme berispingen komen op Curaçao zelden voor. In 2006 startte een onderzoek naar de Curaçaose vestiging van de First Curaçao International Bank. Deze bank raakte mede door gebrek aan compliance betrokken bij een internationale fraudezaak, waardoor alle klanten gedupeerd raakten. De vestiging verloor haar licentie en ontsloeg noodgedwongen al haar personeel. Bovendien haalde de fraude-
zaak de internationale pers, wat volgens experts uit de sector grote impact heeft gehad op de financiële sector van Curaçao.
Voelsprieten
Bedrijven die onder de compliance-wetgeving vallen, zijn verplicht een compliance officer aan te stellen. Die fungeert als interne toezichthouder en zorgt ervoor dat medewerkers zich bewust zijn van potentiële reputatieschade en integriteitsverlies en dat zij handelen conform de eigen organisatienormen en de wet. Compliance officers zorgen er ook voor dat hun organisatie over een compliance-regeling beschikt en deze blijft actualiseren. Een dergelijke regeling kan bijvoorbeeld gaan over de wijze waarop werknemers voor eigen rekening in effecten mogen handelen, over restricties in de omgang met zakenrelaties en over de omgang met vertrouwelijke informatie binnen het bedrijf. Een compliance officer wordt doorgaans benoemd door het hoogste bestuursorgaan en rapporteert hier ook aan. Idealiter geniet deze
Het onderwerp compliance leeft op Curaçao
Coaching 5 - 2012
| 17
THEMA
Compliance: werken aan reputatiebehoud
functie een hoge mate van rechtsbescherming en werkt de betreffende officer in volstrekte onafhankelijkheid. Grote instellingen hebben vaak een hele compliance-afdeling met een professioneel team. Kleinere instellingen maken steeds vaker gebruik van een externe compliance officer, die samenwerkt met de interne compliance medewerker of de manager die dit onderwerp in portefeuille heeft. De interne compliance-functionaris fungeert als de voelsprieten voor de externe officer die op zijn of haar beurt fungeert als coach voor de interne officer.
Trends
Lokale experts signaleren een aantal wereldwijde compliance trends, die ook doorsijpelen naar Curaçao. Die betreffen onder andere de verschuiving in aandacht voor witwassen en terrorismefinanciering naar klant- en personeelsintegriteit, de verschuiving van rule- naar risk-based compliance en de steeds centralere rol die compliance binnen instellingen krijgt.
Geen uitblinker
Het onderwerp compliance leeft op Curaçao en er wordt steeds meer aan gedaan. Uitwisseling en opleiding worden onder andere gestimuleerd door de Association of Compliance Officers Curaçao en door het Financial Institute,
een initiatief van de bancaire sector van Curaçao. Sinds kort kunnen medewerkers van financiële instellingen zelfs gecertificeerd worden als anti money laundering specialist en een uitgebreide pre-employment screening-cursus volgen. Toch kan er op land-, sector- en organisatieniveau meer worden gedaan. In 2010 is Curaçao geaudit door CFATF, de Caribbean Financial Action Task Force. Hierbij werd kritisch getoetst in hoeverre er op lands niveau beleid en wetgeving is ontwikkeld om witwassen en terrorismefinanciering te voorkomen. Uit het CFATF-rapport van 2011 bleek dat Curaçao net binnen de grenzen van het acceptabele blijft, maar zeker geen uitblinker is. De compliance-wetgeving zou op lands- en sectorniveau degelijk en dekkend moeten zijn, zonder de concurrentiepositie van Curaçao te schaden en klanten en investeerders af te schrikken. Op organisatieniveau zou sectorbreed gewerkt kunnen worden aan het streven om compliance tot een geïntegreerd en geaccepteerd bedrijfsonderdeel te laten uitgroeien.
Met dank aan Compliance Services Caribbean N.V. en Balance Compliance
Trends in compliance Van witwassen en terrorisme- financiering naar integriteit
Naast het voorkomen van witwassen en terrorismefinanciering, groeit de aandacht voor het bredere thema ‘integriteit’. Het gaat hierbij niet alleen om de geverifieerde identiteit van een klant maar ook om zijn algehele profiel. Dat moet (logisch) overeenkomen met de activiteiten van de klant en de inkomsten die hij genereert. Bij complexe klantdossiers waar een heel team van financiële specialisten bij betrokken is, moet er dus ook iemand zijn met een totaaloverzicht en kritische blik die mogelijke inconsistenties en risico’s signaleert. Datzelfde geldt voor personeel. Met pre-employment screening en goede klokkenluiders-regelingen wordt getracht ‘rotte appels’ (vroeg)tijdig te ontdekken en hier ook echt iets mee te doen.
Van rule base naar risk based compliance ADVERTENTIE
Volop sfeer bij Mundo Mio Bij Mundo Mio is er volop sfeer in huis. Voor feestelijke aan kleding van de kerstdagen of als mooi cadeau voor onder de boom, vindt u in de winkel allerlei artikelen zoals tafels, spiegels, reiskisten in diverse formaten en mandjes. Een echte eye catcher is de vaas, die op bestelling gemaakt kan worden in de kleur die het beste bij uw interieur past. Meer informatie: Mundo Mio Hugo’s Mall, telefoon 461 4534 www.mundo-mio.com
18 | Coaching 5 - 2012
Waar vroeger vooral de nadruk lag op het naleven van compliance wet- en regelgeving en het afvinken of daar op papier aan werd voldaan, is de focus nu verschoven naar het identificeren van de grootste risicogebieden binnen het bedrijf. Bedrijven vragen zich kritisch af: ‘Waar liggen onze grootste compliance risico’s? Welke personen, functies, (IT-) systemen en procedures zijn het meest kwetsbaar en hoe ondervangen wij dit gericht?’ Hierbij speelt dat bedrijven steeds vaker proactief menskracht en systemen inzetten en niet meer wachten tot de wetgeving, die vaak op de feiten en de praktijk achterloopt, dit verplicht.
Van ivoren toren naar centrale management-rol
Als laatste trend wordt de steeds centralere functie van compliance genoemd. Van nature is er een spanning tussen commercie en compliance. Het eerste vereist snel, daadkrachtig en klantgericht handelen met het oog op korte termijnwinst. Het tweede vereist meer zorgvuldigheid en onderzoek met het oog op reputatiebehoud op lange termijn. Waar compliance door bedrijven vroeger vooral als lastig en vertragend werd gezien, zien steeds meer bedrijven in dat het een waardevol werkveld is dat risico’s van misbruik en criminaliteit beperkt en bijdraagt aan de reputatie en integriteit van het bedrijf.
FATUM.COM
777 7177
VOOR DE TOEKOMST
GEGARANDEERD
pensioendesk@fatum.com
Van deelnemerspresentaties tot individueel advies. Fatum neemt u al het werk uit handen.
Een goede pensioenregeling hoeft helemaal niet ingewikkeld te zijn. Laat de specialisten van Fatum het werk voor u doen. Droomt u maar van uw onbezorgde oudedag.
WOW, ZO SIMPEL? Fatum voorkeur rechts
THEMA
Corporate citizenship op Curaรงao
20 | Coaching 5 - 2012
Tekst Michiel van der Veur
Corporate citizenship op Curaçao Aandacht voor elkaar en voor de samenleving
December is dé maand voor goede doelen. Het doen van een schenking draagt bij aan het feestgevoel, is goed voor de belastingaangifte en, laten we eerlijk zijn, verlost ons ook een klein beetje van schuldgevoel. Voor veel bedrijven is het hebben van aandacht voor de samenleving inmiddels geen kerstactiviteit meer, maar iets dat is ingebed in de bedrijfs voering. In deze eindejaarseditie verkennen we corporate citizenship op Curaçao. In december laten we ons graag van onze beste kant zien. We besteden extra aandacht aan onszelf (lekker eten, nieuwe kleren en een keertje extra naar de kapper), onze woonomgeving (een nieuwe verflaag en versiering voor het huis), de mensen die ons na staan (via gedichten, presentjes en kaarten) en de samenleving (in de vorm van een gift of een fysieke bijdrage aan een goed doel). Ook veel organisaties laten zich niet onbetuigd. Het kantoor wordt versierd en er worden sinterklaasvieringen en kerstdiners georganiseerd voor het personeel. Klanten en relaties kunnen rekenen op een kaartje of, als het echt een goed jaar was, een pakket opgebouwd rond de welbekende ham en fles whisky.
Iets terugdoen voor de samenleving
Uiteraard hoeft niet tot december gewacht te worden om aandacht te besteden aan de relatie, rol en verantwoordelijkheden ten opzichte van de samenleving. Onder de noemers ‘corporate citizenship’, ‘corporate social responsibility’ of maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) geven organisaties op uiteenlopende manieren invulling aan sociale initiatieven. De aandacht voor de samenleving en het opstarten van sociale initiatieven is gebaseerd op de gedachte dat organisaties, net als burgers, niet alleen bezittingen, maar ook rechten en plichten hebben. Naast de bescherming die organisaties ontvangen via de wetgeving van het land waar ze zijn gevestigd, moeten ze ook wat terug doen voor de samenleving waar ze deel van uitmaken. De Nederlandse Sociaal-Economische Raad (SER) heeft in 2000 maatschappelijk verantwoord ondernemen omschreven als ondernemingsactiviteiten die waarde creëren op drie dimensies (profit, people, planet), bijdragen
aan maatschappelijke welvaart op lange termijn en tevens, op basis van doorzichtigheid en dialoog, antwoord geven op gerechtvaardigde vragen uit de maatschappij.
Profit, people, planet
De drie-eenheid profit, people, planet vormt de kern van de definitie van de SER. Profit stond aanvankelijk voor winstmaximalisatie, maar tegenwoordig eerder voor winstoptimalisatie en vertegenwoordigt de financiële duurzaamheid van de organisatie. Planet staat voor ecologische kwaliteit en duurzaamheid. People staat voor het menselijk welzijn binnen en buiten de organisatie. De vormgeving en inbedding van MVO in organisaties kan volgens de nalevingsstrategie of de waardenstrategie. Waar de nalevingsstrategie zich vooral richt op compliance (vanuit wet- en regelgeving en controle- en beoordelingssystemen onwettig of ongewenst gedrag voorkomen), richt de waardenstrategie zich op het definiëren, stimuleren en tot leven brengen van de basiswaarden. Coaching sprak met Frans Fontein, Hellen Noort-Conces sion en Helena Seferina-Rojas over hoe de organisaties waarin zij werkzaam zijn, vormgeven aan MVO. Frans is managing director van Double Eagle Brands, de merkeigenaar van Ketel One vodka, dat wordt geproduceerd door de Nolet Distilleerderij in Schiedam. Hellen is eigenaar van Noort Advies, een adviesbureau op het gebied van marketing en communicatie. Helena werkt als senior commerce manager bij KPMG in de Dutch Caribbean en Suriname.
Voorkeur voor grotere projecten
Frans is sinds 2005, na voor verschillende multinationals in de voedingsmiddelen- en drankenindustrie over de hele wereld te hebben gewerkt, werkzaam op Curaçao. Al in Coaching 5 - 2012
| 21
THEMA
Corporate citizenship op Curaçao
‘Maatschappelijk verantwoord ondernemen omvat meer dan de extra aandacht voor werknemers, relaties en de samenleving in december’ het eerste jaar van zijn aanstelling stelde hij de aandeelhouders voor om een budget te reserveren voor goede doelen. Verleden jaar is het budget verdubbeld. De Distilleerderij is in 1691 opgericht en nog steeds in handen van de familie Nolet. De familie is altijd erg betrokken geweest bij de samenleving waarin het bedrijf opereert en heeft veel aan liefdadigheid gedaan. Dankzij een bijdrage van de familie kon in 1928 een katholiek ziekenhuis in Schiedam worden geopend. Ook haar Amerikaanse hoofdkantoor ondersteunt op vergelijkbare manier goede doelen. Op Curaçao richt de betrokkenheid zich op projecten voor kansarmen en in het bijzonder
jongeren in achterstandswijken. Uiteenlopende stichtingen, zoals Simaruku, Sòftbòl Soto, Frank Curiel Ballpark, Mamisa, Kinderoorden Brakkeput en Biba Miho, worden gesponsord. Het doel van de meeste van deze projecten is om jongeren uit (vaak) eenoudergezinnen kansen te bieden en ze zo uit de criminaliteit te houden en om bij te dragen aan de toekomst van Curaçao. Frans geeft aan dat hij een voorkeur voor grotere projecten heeft, vooral om de belasting om alles bij te houden, te verkleinen. Hoewel organisaties zelf verzoeken kunnen indienen, wordt het grootste deel van de projecten geïdentificeerd door hem zelf op basis van krantenberichten en contacten met bevriende
andere sponsoren. Met de te sponsoren organisatie wordt een korte overeenkomst gesloten waarin de afspraken over de bestedingen worden vastgelegd. Frans ziet de elementen van de definitie van de SER duidelijk terugkomen bij zowel de Distilleerderij als ook bij de organisatie op Curaçao en in Amerika. Het productieproces in de Distilleerderij in Schiedam kent vele duurzame elementen, zoals een windturbine in de vorm van een klassieke windmolen, maar ook in het gebruik van grondstoffen en verpakkingsmateriaal is de aandacht voor het milieu terug te zien.
Basiswaarden van de organisatie
Voor wat betreft vormgeving en inbedding zijn beide strategieën te onderscheiden. Mede door de invloed van de familie Nolet is de aandacht voor kansarmen duidelijk aanwezig in de basiswaarden van de organisatie. Gezien de nadelige invloeden van overmatig alcoholgebruik op de gezondheid van mensen, is compliance met regelgeving tevens zichtbaar in de organisatie. In de afgelopen zeven jaar heeft Frans op het eiland een flink netwerk opgebouwd, waaronder in de horeca en met de Tafelronde Curaçao. Dit netwerk vult elkaar aan voor wat betreft de
ADVERTENTIE
Vier goede sollicitanten,
maar wie is de juiste ‘match’ voor uw bedrijf?
Werving & Selectie
Elke kandidaat zet zijn beste beentje voor tijdens het sollicitatiegesprek, maar hoe komt u er nou achter wie goed bij uw bedrijf past? Die keuze vergt tijd maar vooral ook inzicht. Waarom zou u daar alleen voor willen staan? Kadanz brengt mens en werk samen. Wij zijn ervaren in Werving en Selectie van personeel en kennen de arbeidsmarkt op ons duimpje. Integriteit, transparantie, kwaliteit en daadkracht zijn kernwaarden die ons op het lijf zijn geschreven. Kadanz levert u tijdswinst en expertisewinst, door gebruik te maken van de juiste methoden, processen, wervingskanalen en databases om de beste ‘match’ te vinden. Het gehele traject, van het schrijven van het functieprofiel tot en met het opstellen van het arbeidscontract, nemen wij uit uw handen. Zodat u zich kunt bezig houden met uw ‘core business’. Wilt u ook profiteren van onze kennis en inzet? Neem dan contact met ons op. Vandaag nog.
22 | Coaching 5 - 2012
organisatie van evenementen en het zoeken naar financiële middelen. Zo wordt ieder jaar een stevige financiële bijdrage gegeven aan het fundraising dinner dat door Marro Pietersz en Laurens Jacobs wordt georganiseerd.
Geen formeel beleid
Voor Hellen is het leveren van een bijdrage aan de samenleving een vanzelfsprekendheid. Haar moeder deed vrijwilligerswerk en ook vanuit haar geloof vindt ze het belangrijk verder te kijken dan de eigen familie. Vrijwilligerswerk creëert een band met de samenleving en biedt de mogelijkheid voor meer mensen wat te betekenen. Deze maatschappelijke interesse is ook zichtbaar in haar werk. In haar baan bij Heineken was ze betrokken bij de invulling van de maatschappelijke betrokkenheid van de organisatie. De manier waarop daar werd omgegaan met de relatie tot de samenleving en verantwoord alcoholgebruik heeft haar veel geleerd. Als zelfstandig ondernemer wordt op een heel andere wijze invulling gegeven aan de bijdrage aan de samenleving. De grens tussen zakelijk en privé is minder duidelijk te trekken en de noodzaak voor een formeel beleid is er ook veel minder. Hoewel het niet in het oorspronkelijke plan stond, ging de invulling van de maatschappelijke betrokkenheid redelijk natuurlijk. Inmiddels ondersteunt Hellen zowel Citro als de Voedselbank met adviezen op het gebied van marketing en communicatie. Beide organisaties en de doelstellingen waar zij voor staan, kan zij onderschrijven. De grootste uitdaging ligt in het balanceren van het genere-
ren van inkomen en het ondersteunen van de beide goede doelen.
Grenzen stellen en tijdig nee zeggen
Manieren om die balans te houden is om de werkzaamheden voor Citro en de Voedselbank vooral ‘s avonds en buiten kantooruren te verrichten zodat de focus overdag op het verdienen van de eigen boterham kan liggen. Daarnaast is het belangrijk de bijdrage duidelijk te omschrijven, waar nodig grenzen te stellen en tijdig nee te zeggen. Als zelfstandig ondernemer is het erg belangrijk de kwaliteit van het eigen werk goed te bewaken. Het is dan niet relevant of je ervoor betaald wordt of het doet als bijdrage. Het imago van het bedrijf wordt door beide beïnvloed. En voor die doelen waar je zelf niet aan bij kunt dragen, kun je altijd nog donateur worden. Helena Seferina is betrokken bij de KPMG Foundation, een commissie van medewerkers van KPMG in de Dutch Caribbean en Suriname en van KPMG Meijburg Caribbean. De Foundation is het instrument voor de uitvoering van maatschappelijke activiteiten en stelt jaarlijks een programma van activiteiten en projecten vast, waarbij bijzondere aandacht is voor evenementen met een educatief karakter voor jongeren.
Mondiaal beleid
De aandacht voor het milieu, de medewerkers en de samenleving is een onderdeel van het mondiale beleid van het accountants- en adviesbureau op het gebied van maatschappelijke betrokkenheid. Dit wordt ingevuld door
ADVERTENTIE
het geven van strategische ondersteuning aan educatieve projecten, het stimuleren van vrijwilligerswerk door medewerkers, het participeren in Global Development Initiatives en maatschappelijke sponsoring. Zowel de doelgroep als de focus zijn bewust gekozen. Jongeren worden gezien als de toekomst van elke samenleving en het educatieve karakter sluit aan bij het karakter van KPMG als kennisorganisatie. De keuze voor een organisatie of activiteit is mede gebaseerd op de mate waarin de organisatie de kernwaarden van KPMG, zoals kwaliteit, integriteit en eerlijkheid, deelt. In 2007 is de Maria Auxiliadoraschool in Santa Maria geadopteerd. Aan deze school worden regelmatig materialen en kennis gedoneerd. Daarnaast wordt jaarlijks via projecten en evenementen aan verschillende organisaties steun verleend. In het kader van het zestigjarige bestaan van het lokale KPMG-kantoor is in 2012 bijvoorbeeld een project voor kindertehuis Kas Bethel ondersteund.
Beroep op voltallig personeel
Bij de uitvoering van activiteiten en evenementen wordt een beroep gedaan op het voltallige personeel. Hierbij wordt enerzijds gekeken naar de kennis die de medewerkers reeds bezitten maar er is ook zeker ruimte voor medewerkers om aan te geven op welke terreinen zij zich verder willen ontwikkelen. Het eindresultaat moet hierbij voldoen aan de interne kwaliteitseisen. KPMG besteedt tevens aandacht aan milieubewust zakendoen. In dit kader zijn alle bekers van plastic en foam vervangen door kopjes en bekers van aardewerk die afgewassen kunnen worden. In mails die worden verstuurd is standaard de zin opgenomen om aan het milieu te denken voordat geprint wordt. Ook worden medewerkers gestimuleerd thuis milieubewust te leven.
Niet alleen in december
Maatschappelijk verantwoord ondernemen is een heel brede term die veel meer omvat dan de extra aandacht voor werknemers, relaties en de samenleving in december. Het omvat de bedrijfsvoering op wettelijk, ethisch en economisch gebied, met als doel de belangen van de samenleving (een hoge standaard en kwaliteit van leven) en de aandeelhouders (winstgevendheid) te balanceren. Voor veel grote bedrijven, zoals Nolet en KPMG, is de aandacht voor MVO inmiddels niet nieuw meer. Uiteraard zijn er belastingtechnische voordelen en levert het voor public relations interessante persmomenten op. Maar het blijkt ook duidelijk aan te sluiten bij de menselijke behoefte om wat terug te doen,wat wijst op de genoemde waardestrategie. De compliance-elementen van MVO die zijn gekoppeld aan de nalevingsstrategie, zijn, mede door toenemende internationale regulering, richtlijnen en regelgeving, uitermate relevant voor de Distilleerderij en voor KPMG. Voor Hellen als zelfstandig ondernemer zijn deze elementen misschien een te ruime jas. Coaching 5 - 2012
| 23
RUB RIEK
24 | Coaching 5 - 2012
Tekst Oscar van Dam Beeld Marika Ringnalda
In gesprek met ... Roxanne Eisden, directeur Centrale Hypotheekbank (CHB)
Gedisciplineerd en positief Roxanne Eisden, directeur van de Centrale Hypotheekbank (CHB) stelt veel belang aan het werken met doelen. Ze stelt zichzelf elke week nieuwe, afgeleide doelen en werkt gestructureerd om die doelen ook te bereiken. Daarnaast ruimt ze tijd in om te sporten en eet ze gezond. De werkkamer van Roxanne Eisden (45) in het kantoor van CHB aan de Schouwburgweg is tegelijkertijd keurig opgeruimd én gezellig. Voor het interview doet ze de deur dicht. Geen telefoontjes. Honderd procent concentratie op waar ze mee bezig is. ‘Ik weet van mezelf dat ik georganiseerd ben en werk zoveel mogelijk met doelen en planning.’ Op zondag bereidt ze haar week voor en stelt ze business goals en personal goals voor de komende week. ‘Dit systeem is volgens de theorie “Leadership Management” van Paul J. Meyer. Daarbij leer je je tijd zo optimaal mogelijk te gebruiken. Zaken inplannen (met een realistische planning) en tijdig monitoren zijn daarbij heel belangrijk. En tijd nemen om de zaken zo efficiënt mogelijk uit te werken.’ Roxanne Eisden legt uit: ‘Vroeger probeerde ik veel te onthouden en was ik met duizend-eneen zaken bezig. Dat lijkt heel interessant, maar geeft geen rust. Iedereen kon altijd mijn kantoor binnenlopen. Nu blok ik echt tijd in mijn agenda. Bijvoorbeeld voor goal setting en planning, voor het coachen, voor monitoring
van de performance, voor het e-mailen, bellen, et cetera. Ik plan alles zo veel mogelijk op vaste dagen en tijden. Op speciale dagen heb ik werkoverleg of neem ik tijd om vakliteratuur te lezen. Dit gestructureerde systeem werkt goed voor mij. Vroeger had ik het echt superdruk. Ik deed veel zelf en het takenpakket werd steeds groter. Volgens mij werkte ik toen anderhalf keer zo veel uren per week. Nu besteed ik minder tijd aan mijn werk en doe hetzelfde of zelfs meer.’ ‘Verder delegeer ik vaak taken. Ik leg alles uit en laat mijn collega’s veel zelf doen. Voorheen werkte ik dikwijls over en wilde alles zelf doen. Uiteindelijk kreeg ik het gevoel dat ik overwerkt raakte en besefte ik dat het anders moest. Want nog meer uren werken was geen oplossing.’ Eisden ontdekte de theorie van ‘Leadership Management’, paste haar werkschema aan en bracht haar collega’s ervan op de hoogte. Dat was eind 2010. Eisden geeft toe dat niet alle collega’s het leuk vonden dat ze niet langer any time konden binnenlopen in haar kantoor. ‘Maar uiteindeCoaching 5 - 2012
| 25
RUBRIEK
in gesprek met roxanne eisden
potential bij iedereen, je kunt vaak meer dan je denkt. Ik heb het gevoel dat ik dankzij die houding ook veel plezier aan mijn werk beleef. Ik heb elke dag zin in mijn werk en vind het echt leuk. Zodra de dag begint, heb ik ideeën.’
lijk begreep iedereen het wel. Nu spreken we op vastgestelde tijden af. Dat betekent voor mij minimale interrupties. Het werkt stukken productiever. Zowel voor mij als voor mijn collega’s. Nu kan ik mijn tijd zo goed mogelijk aan het bedrijf besteden.’
Hoe rigide is uw schema? ‘Ik probeer natuurlijk ook ruimte vrij te maken voor onvoorziene zaken. En met persoonlijke problemen kunnen personeelsleden altijd langskomen. Tevens vind ik het belangrijk dat we naast de zakelijkheid aandacht besteden aan gezelligheid en een goede open en transparante werksfeer bevorderen.’
Past het gestructureerde werkschema bij uw karakter? ‘Ja, heel erg. Ik ben altijd gedisciplineerd geweest en een doorzetter. Dat heb ik al vanaf mijn kindertijd.’ Ze lacht bij het beantwoorden van de vraag. ‘Het is een heel diepgewortelde overtuiging. Ik geloof niet in beperkingen. Als mensen echt willen, kunnen ze veranderen en hun doel bereiken. Dat geloof ik echt.’
En dan komt uw schema in de war? ‘Dan werk ik daarna extra hard om alles toch gedaan te krijgen.’ Eisden lacht weer. ‘Volgens mij is het op de eerste plaats een mentaliteitskwestie. En je moet niet soft zijn voor jezelf. “Moet ik daadwerkelijk bij die vergadering zijn?” Afwegingen maken. Als iemand anders net zo goed kan gaan, waarom niet?’
Hoe uitte zich dat vroeger? ‘Op de middelbare school werkte ik al met doelen en daar tijd aan verbinden. Wat moet ik doen? Dat vak bestuderen? Oké, daar trek ik drie uur voor uit. Dan ging ik geconcentreerd aan de slag en na drie uur stopte ik ook. Ik weet niet waar ik die discipline als tiener vandaan haalde, maar zo werkte ik.’ Vond u dat ook leuk? ‘Ja, ik beleefde er veel plezier aan. Anders had ik het gevoel dat ik als een kip zonder kop rondliep. En nog steeds. Ik deel mijn dagen strak in. Ik probeer constant op scherp te staan. Positivisme uitstralen, geloven in het untapped
U bent heel zakelijk? ‘Ik kan heel zakelijk zijn. Maar ik ben ook een warm persoon. Ik heb een goede band met mijn collega’s. Dat stimuleer ik ook. Het is belangrijk dat we elkaar ondersteunen als er problemen zijn en als je om je medewerkers geeft is dat bevorderlijk voor de samenwerking. Het is de
ADVERTENTIES
comfortable… res, feeling un ilu fa er w po h d company” “Fed up wit r your house an fo on ti lu so e Dynaf has th 99!
oute 73632
Call us for a q
R SOLUTIONS
STEMS | SOLA S BACK_UP SY
GINES | UP RS | MARINE EN
GENERATO
24/7
IENT
CONTRACT CL
SERVICE 26 | Coaching 5 - 2012
DYNAF CURAÇAO SBN van Staverenweg 2, T: 7363299 E: info@dynaf.com, www.dynaf.com
combinatie die het prettig maakt. Ik heb het geluk dat mijn mede-directeur en de managers die bij CHB leidinggeven heel leuke mensen zijn. We hebben een team van negen personen: zeven managers en twee directeuren. Het zijn stuk voor stuk prachtige mensen.’ Hoe behoud je zo’n team? ‘We zijn zakelijk, maar het is ook gezellig. Eerlijk en rechtvaardig. Er zijn regels waar iedereen zich aan moet houden en er worden geen precedenten geschapen. Dat houdt de boel in balans. Binnen ons team komen we afspraken na of anders zeggen we het. Eerlijkheid op het werk is belangrijk. Dus niet de baas spelen omdat je de baas bent. Ik geloof niet in lonely at the top. Het is veel beter om op een oprechte manier samen te werken met aardige collega’s, dan van bovenaf te proberen de lakens uit te delen.’ Zou u ook directeur bij een ander bedrijf kunnen zijn, bijvoorbeeld een fabriek die autobanden maakt? ‘Het product van het bedrijf moet me aanspreken. Ik houd van het bankwezen en zou niets anders willen.’ Wat is er zo leuk aan het bankwezen? ‘Het is een fascinerende wereld. Als bank creëer je mogelijkheden. Voor mij is het een interessant proces. Er is schaarste, vraag en aanbod. Een klant heeft iets nodig, jij kunt het verstrekken. Hoe doe je dat op een verantwoorde manier waarbij zowel de klant als het bedrijf er beter van worden? Dat is ook onze filosofie. Commercieel, maar op een verantwoorde manier. Geen lening is dan ook hetzelfde.’ Gaat het goed met het bedrijf? ‘Ja, maar ook wij komen uitdagingen tegen. Deze uitdagingen zien we doorgaans als mogelijkheden voor verdere ontwikkeling van het bedrijf, maar ook voor het personeel. Mijn drijfveer is dat het iedere dag effectiever en efficiënter kan. Het bedrijf kan voortdurend verder ontwikkeld worden. We kunnen intern nog altijd meer kennis delen en iedere dag van elkaar én van onze klanten leren.’ Hoe dicht staat u bij de klanten? ‘Ik lees de dossiers en probeer zo betrokken mogelijk te blijven bij de klanten om goed in te kunnen spelen op hun behoeften. Ik houd me verder met veel zaken bezig: personeelszaken, commerciële activiteiten, financiën. Ik stimuleer ook dat het management meedenkt over de strategie van het bedrijf om zo goed mogelijk aan te sluiten op de behoeften van de klant.’ Bemoeit u zich bijvoorbeeld ook met een nieuwe reclamecampagne? ‘Ja. Die zie ik ook. Zoals ik al zei, ik bemoei me met veel zaken. Ons imago, onze reclame, afhandelingen van aanvragen. We hebben twee directeuren en we zijn als bedrijf te klein
om een scheiding in te stellen. We zijn allebei heel breed georiënteerd.’ Wat doet u ter ontspanning? ‘Ik probeer op tijd naar huis te gaan en te sporten. Ik plan het goed in.’ Lacht weer. ‘Meestal lukt het ook. Toch ben ik daar flexibel in. Als het door de week niet lukt, dan sport ik op vrijdagavond. En verder eet ik gezond.’ U bent nu 45 jaar en negen jaar directeur bij CHB. Wat zijn uw ambities? ‘Verder groeien. Op een eerlijke, rechtvaardige en creatieve wijze leidinggeven aan een bedrijf is wat me aanspreekt. Ik heb het erg naar mijn zin. Dit houdt niet in dat ik niet opensta voor een andere uitdaging. Maar ik heb daar geen concrete ideeën over. Voor mij is mijn gezin heel belangrijk, ik heb een dochter van acht jaar. Mijn werk kan ik nu combineren met mijn gezin en een gezonde en gebalanceerde levensstijl.’ Hoe gaat u om met medewerkers die niet zo gedisciplineerd zijn als u? ‘Als medewerkers de kantjes er van aflopen, confronteer ik ze met hun gedrag. Ik vind het heel erg als collega’s hun verantwoordelijkheid niet nemen. Daarover praat ik met ze. Maar je kunt niet blijven praten. Soms moet je beslissingen nemen. Dat is voor mij een van de belangrijkste competenties van een leider. Beslissingen en initiatief durven nemen. Niet doen alsof alles goed is. Duidelijk zijn en laten weten wat je van iemand verwacht.’ ‘Ik ben zelf erg van het “aanpakken”. Gewoon doen. Dat zien sommigen als hard. Maar ik zeg: “wees eerlijk en open”. Dat is voor iedereen beter. Een negatieve beoordeling van een medewerker mag nooit onverwacht komen.’ ‘Maar eerlijk gezegd heb ik deze wijsheden met vallen en opstaan geleerd. Na bijna negen jaar als directeur leer je hoe je met dit soort zaken om moet gaan. Ik was in het begin veel harder voor mezelf en de mensen om me heen. Nu weet ik dat je zoveel mogelijk samen met je team moet werken. Resulaat bereik je niet in je eentje.’ En buiten uw werk? ‘Ik ben begaan met mijn werk, maar ook met het lot van de gemeenschap. Onze samenleving kan zoveel meer bereiken als we in onszelf geloven en als men zich realiseert dat we zelf kansen kunnen scheppen. Het begint met de opvoeding van onze jongeren. Zij hebben onder andere recht op liefde, zorg, een stabiele thuissituatie en een mentaliteits-boost. Leer ze hoe ze zichzelf doelen kunnen stellen en hoe ze die kunnen realiseren; leer ze respect te hebben voor hun medemens en geef ze liefde en warmte. Ik wil het verschil maken in het leven van anderen. En daarom wil ik, behalve goed voor mezelf zorgen, ook goed voor anderen zorgen. Mensen bijstaan, helpen. Dat is compassie en dat zit in je of niet. En dat beperkt zich niet alleen tot het bedrijf waarvoor je werkt.’
‘Ik geloof in het “untapped potential” bij iedereen, je kunt vaak meer dan je denkt’
Coaching 5 - 2012
| 27
THEMA
Een stagiair voor uw bedrijf? Met de juiste aanpak veel profijt
Bij bedrijven op Curaçao lijkt het inzetten van stagiairs steeds meer een gewoonte te worden. Het gaat dan om zowel lokale als Nederlandse studenten van verschillende opleidingen, die worden ingezet op de werkplek voor een breed scala aan werkzaamheden. Er bestaan aardig wat vooroordelen omtrent stagiairs en hun nut voor lokale bedrijven, maar ook vanuit het perspectief van stagiairs ten opzichte van eventuele stageplekken.
Vooroordelen over stagiairs zijn er volop. Zo zouden Nederlandse stagiairs alleen maar naar het eiland komen om feest en vakantie te vieren, pikken ze de baantjes van lokale mensen in en zijn ze niet serieus. Een ander vooroordeel is, dat er weinig of geen goede lokale stagiairs zouden zijn, of dat deze geen goede werkhouding zouden hebben. Genoeg aanleiding voor terughoudendheid dus, of dat nu terecht is of niet. Wie nog nooit met een stagiair heeft gewerkt, kan het door een stageaanvraag weleens benauwd krijgen en bedrijven die overwegen een stagiair in te zetten, kunnen door deze vooroordelen afzien van het idee en dat is jammer. Want een stagiair kan zeker wel een goede toevoeging zijn voor een bedrijf, als het maar slim wordt aangepakt. Een bekend voorbeeld van een leer-werkbedrijf is het Academy Hotel in Punda, wat geheel wordt gerund door studenten die lokale horeca- en hotelvakschool-opleidingen volgen en onder begeleiding het hotel en het bijbe horende restaurant beheren. Een ander bedrijf dat regelmatig met lokale krachten werkt is Janssen de Jong Caribbean. Human resource manager Cindy Evers-Perret Gentil: ‘We worden elk jaar benaderd door de MTS voor het plaatsen van stagiairs. Voor ons is het heel belangrijk bij het zoeken naar geschikte stagiairs dat we echt kijken of de student in kwestie potentieel heeft om in de toekomst voor ons te werken.’ Het bedrijf werkt elke periode met zo’n drie á vier studenten van zowel de Nederlandse hts-scholen als de lokale MTS en plaatst de studenten ook bij hun dochterbedrijven Curaçaosche Wegenbouw Maat schappij, Betonindustrie Brievengat en Mijnmaatschappij Curaçao. Er is overigens wel een groot verschil tussen de gemiddelde lokale en de Nederlandse stagiair, aldus Evers-Perret Gentil: ‘De Nederlandse student die hier naartoe komt is al wat zelfstandiger in vergelijking met de lokale student. De eerste woonde vaak al op zichzelf in
28 | Coaching 5 - 2012
Nederland en kent het klappen van de zweep. De lokale student moet daarin wat meer begeleid worden. Het voordeel daarentegen is wel dat een lokale stagiair de cultuur al kent, zich makkelijker aanpast en de taal spreekt.’
Selectie en screening
Aan plaatsing van een stagiair bij Janssen de Jong gaat een hele selectieprocedure vooraf, waarbij de organisatie nauw samenwerkt met een HR-manager in Nederland. De student moet eerst een schriftelijke aanvraag indienen. Na selectie volgt een uitnodiging voor een gesprek. Er wordt gekeken naar de match tussen bedrijf en potentiële stagiair, de persoonlijkheid en achtergrond voor de interesse in de buitenlandstage en naar het carrièrepad dat de student heeft doorlopen tijdens de studie. De stagiair moet zelfstandig taken kunnen uitvoeren met ondersteuning van de uitvoerders in het veld. Zijn de studenten eenmaal gekozen, dan wordt bij aankomst op Curaçao ook stevig getrokken aan communicatie over werk- en huisregels en algemene zaken waar een stagiair op Curaçao op moet letten. Het bedrijf wilde dit jaar af van de organisatie eromheen - zoals het regelen van accommodatie - en heeft het lokale stagebemiddelingsbureau Wereldstage gecontracteerd voor deze werkzaamheden.
Bemiddeling
Wie een stagiair uit Nederland zoekt en een stagebemiddelingsbureau wil inzetten heeft volop keuze. Een zoekopdracht op internet levert direct een aantal verschillende bureaus op, waaronder Stageplek Curaçao, Stageportaal Curaçao en Wereldstage. De laatstgenoemde is het meest zichtbaar met vooral de plaatsing van HBO-studenten op een breed scala aan stageplekken. Het gaat dan voor wat betreft opleidingen vooral om de bredere studierichtingen. Dit varieert van de HBO-opleidingen Rechten, Com-
Tekst Michelle da Costa Gomez
Coaching 5 - 2012
| 29
THEMA
Een stagiair voor uw bedrijf?
‘Je moet de tijd nemen om een stagiair goed te begeleiden, dan wordt het altijd een win-win situatie’ merciële Economie en Integrale Veiligheidskunde tot Pedagogiek. Voor het werven van lokale stagiairs is zo’n portaal echter niet te vinden. ‘Nederlandse studenten zien een stage op Curaçao wel zitten. Niet alleen wordt hier Nederlands gesproken, maar vaak veronderstelt men ook dat de opbouw van de werkcultuur identiek is aan die in Nederland. En dat is dan meteen het punt waar veel studenten tegenaan lopen, omdat de bedrijfscultuur hier wél anders is dan die in Nederland’, zo vertelt senior accountmanager van Wereldstage, en tevens lid van het managementteam, Naledi Sanchez Rengifo-Oehlers. ‘Studenten die stage lopen bij lokale bedrijven in de sector MKB (Midden- en Kleinbedrijf), staan vaak direct in contact met het management van het desbetreffende bedrijf. Hierdoor doen ze bredere ervaring op dan bij de grotere bedrijven in Nederland.’ ADVERTENTIE
30 | Coaching 5 - 2012
Uitvoerder Francis Elvilia en stagiair Sander Rozendaal, Janssen de Jong
Goedkope werkkracht?
Bedrijven die overwegen een stagiair in te zetten, moeten volgens Sanchez Rengifo-Oehlers op verschillende zaken letten voordat ze die stap nemen. Allereerst moet bepaald worden aan welke projecten een stagiair zou kunnen werken. ‘Het is niet de bedoeling dat een student als goed
Beeld Ton Verkuylen
kope kracht wordt ingezet op taken waar doorgaans een medewerker verantwoordelijk voor is. Geschikte werkzaamheden voor een stagiair zijn bijvoorbeeld (goed gedefinieerde) projecten waar normaliter geen tijd voor is, maar waar je als bedrijf wel graag aandacht aan wilt besteden. Een bedrijf dat een stagiair inzet, moet zich bewust zijn van het feit dat de stage een leerproces voor de student moet zijn. En dat is iets waar de school van de student ook veel over te zeggen heeft.’ Ook Cindy Evers-Perret Gentil van Janssen de Jong onderschrijft dat het belangrijk is een student niet als goedkope werkkracht te zien. ‘Dan is de insteek fout. De stagiair komt om te leren en zich voor te bereiden op de arbeidsmarkt na zijn studie en om de theorie in de praktijk voort te zetten. Als je hem of haar daar de kans niet voor geeft, is het doel van de stage mislukt. Je moet de tijd nemen
om de stagiair goed te begeleiden en dan wordt het altijd een win-win situatie. Maar er moet wel een geschikte begeleider zijn vanuit het bedrijf.’ Janssen de Jong geeft niet alleen een goede vergoeding - verdeeld over een stagevergoeding en autovergoeding -, ook worden stagiairs na verloop van de stage via sociale media gevolgd om eventuele vacatures in de toekomst te kunnen opvullen. Bij het werven van studenten doet Janssen de Jong de screening en selectie zelf. Een stagebemiddelingsbureau kan dit deel echter ook uitvoeren. ‘Wij kunnen werk uit handen nemen van werkgever en student. We regelen het contact tussen beiden, screenen het bedrijf én de student en plaatsen de student’, vertelt Sanchez Rengifo-Oehlers. Tijdens de screening van het bedrijf wordt gekeken of het groot genoeg is om te kunnen samenwerken met collega’s en of er een interne begeleider en een fatsoenlijke werkplek is. Tevens moet het stageproject uitdagend en
ADVERTENTIE
Coaching 5 - 2012
| 31
Schottegatweg Oost 37, tel. 7370555
Can your insurance company bundle your car and homeowner’s insurance and save you up to 20%?
To learn more about NAGICO’s great discounts, call us at 738-8222 or visit an agent near you.
We’ve Got You Covered ! • nagico.com Now Ser vi n g: Anguilla • Antigua • Ar u b a • The Ba hamas • Bona i r e • B.V. I . • Curaçao • Dominic a • French Antilles Monts errat • Saba • S t. Eu s t at i u s • St. Kitts & Nevi s • S t. Lucia • St. Maa r t e n • S t. M ar ti n • St. Vincent • Tr i n i dad
NA1160 Curacao MNC Ad-v1.indd 1
• Grenada & To ba g o
8/3/12 3:22 PM
THEMA
Een stagiair voor uw bedrijf?
interessant genoeg zijn, zodat de opleiding toestemming geeft. Ook de student krijgt te maken met een intake-gesprek en een screening. Is er een match tussen de student en het stagebedrijf, dan zorgt Wereldstage voor huisvesting, het voorwerk voor de werkvergunningen, verzekering en de introductie bij het stagebedrijf. Paradise FM werkt het gehele jaar door met stagiairs en regelt een deel van de screening zelf, zo vertelt accountmanager Mirjam de Kort. ‘Het belangrijkste om een stage succesvol te laten verlopen, is te weten wat voor vlees je in de kuip hebt. Onze studenten komen vaak via Wereldstage. We krijgen dan een aantal opties en daaruit maken we een selectie. Daarvoor nemen we ook altijd zelf contact op met de studenten om via een persoonlijk gesprek te bepalen of de student geschikt is om bij ons stage te lopen’, zo legt De Kort de stageprocedure van het radiostation uit. Ze benadrukt dat veel bedrijven de inzet van een stagiair onderschatten. ‘Als stagebedrijf ben je een leerschool en moet je zorgen voor goede begeleiding. Het is zeker niet zo dat je een stagiair als goedkope werkkracht kunt inzetten. De student loopt stage om werkervaring op te doen en weet vaak niet hoe bepaalde processen lopen. Dat moet je hem of haar leren. Daar moet je tijd voor vrijmaken, dan creëer je een win-win situatie.’
Het perspectief van de student
Nikita van Ooijen studeert HBO Media, Informatie en Communicatie en loopt stage bij het Antilliaans Dagblad. Als kind woonde ze op Bonaire en omdat ze graag weg wilde uit Nederland en behoefte had aan een warm klimaat, viel de keuze voor een stagelocatie al snel op Curaçao. Ze zocht zelf naar een geschikte stageplek en met behulp van Curaçaose kennissen is contact met het Antilliaans Dagblad gelegd. Voor het afwikkelen van de officiële zaken zoals een ticket, huisvesting en het regelen van een werkvergunning nam ze Wereldstage in de arm. Van Ooijen: ‘Het was de eerste keer dat ik een stage bemiddelingsbureau inschakelde, maar ik dacht eerlijk gezegd dat ze meer zouden doen. Ze regelden het ticket en de huisvesting en zeiden dat de immigratiezaken zouden worden geregeld. Helaas bleek dat niet te kunnen en heb ik dat zelf moeten regelen. Iemand van Wereldstage heeft me de eerste dag naar de stageplek gebracht, maar daarna heb ik ze nooit meer gesproken.’ Van Ooijen wordt bij het Antilliaans Dagblad ingezet op de buitenlandse berichtgeving en mag daarnaast ook interviews afnemen en bewerken en lokale berichten maken, ook omdat ze het Papiamentu kan volgen. Haar stage is bedoeld om te ‘snuffelen’ aan het werkveld en om te kijken of dit bij haar past. Tijdens het leerproces is ze erachter gekomen dat het vele schrijfwerk haar toch niet zo ligt. Na terugkeer zal ze het accent in haar studie waarschijnlijk verschuiven naar andere onderdelen van de opleiding.
Negatieve ervaringen
Over alle cliché verhalen die de ronde doen over stagiairs is De Kort van Paradise FM heel resoluut. ‘Het gaat om jonge mensen, soms bijna kinderen nog, die nog veel moeten leren en weinig werkervaring hebben. Dat gaat met vallen en opstaan en soms gaat dat wel eens fout. Als stagebedrijf moet je niet alleen een goede begeleider beschikbaar stellen, dit moet ook iemand zijn die een vertrouwenspersoon is voor de stagiair. Iemand waar hij of zij bij terecht kan bij eventuele problemen.’ Het percentage stagiairs waarbij de stage echt misgaat is zeer gering, volgens De Kort. Ze geeft wel aan dat opleidingen ook meer verantwoordelijkheid kunnen nemen in de selectie van studenten, vooral bij het inschatten of iemand geschikt is
Tips voor het werken met stagiairs • Wees actief betrokken bij het screeningsproces en neem vooraf persoonlijk contact op met de student. • Zorg voor een kwalitatief leerproces en stem de stageopdracht af op het opleidingsniveau van de stagiair. •
Goede interne begeleiding is essentieel. Stel hiervoor een mede- werker aan die de tijd vrij kan maken en zorg dat deze taak in diens werkomschrijving staat. Is er niemand beschikbaar die hiervoor in aanmerking komt, kies dan niet voor een stagiair.
• Zorg voor een duidelijke opdrachtformulering en heldere werkregels. Evalueer tussendoor om de voortgang te bewaken. • Communiceer intern naar het overige personeel over de komst van de stagiair en haar of zijn taken, zodat er geen verkeerde verwachting ontstaan. • Wilt u regelmatig een stagiair inzetten? Zorg voor duidelijke informatie over stageplekken op uw website.
‘Voor bedrijven die graag met lokale HBO-stagiairs willen werken zijn er verschillende mogelijkheden’ om in het buitenland stage te lopen en of bedrijven geschikte stageplekken hebben.’
Denk lokaal
Met de duidelijke aanwezigheid van Nederlandse stagiairs in ons straatbeeld zou de indruk kunnen ontstaan dat de keuze bij stageplekken bijna automatisch op Nederlanders valt. Toch zijn er voor bedrijven die graag met lokale HBO-stagiairs willen werken verschillende mogelijkheden en is er een ruim aanbod. Er zijn steeds meer HBO-opleidingen op Curaçao. De Universiteit van Curaçao (UNA), University of the Dutch Caribbean (UDC) en Opleiding & Trainingen Curaçao (OTC) zijn enkele voorbeelden van onderwijsinstellingen die HBO-opleidingen variërend van docentenopleidingen tot marketingopleidingen verzorgen. Veel van deze studenten moeten (en willen) ook stage lopen. Kurt Schoop verzorgt vanuit zijn bedrijf UNU - niet te verwarren met UNA -, consultancy, training, coaching en projectmanagement in het onderwijs, in de culturele wereld en op sociaal-toeristisch gebied. Hij werkt al jaren met stagiairs. Tot twee jaar geleden waren dat voornamelijk Nederlandse stagiairs, omdat deze langer stage moesten lopen dan studenten van lokale opleidingen. Omdat daar verandering in is gekomen, werkt Schoop sinds twee jaar voornamelijk met lokale studenten van de faculteit voor Maatschappij- en Gedragswetenschappen van de UNA. ‘Een langere stageperiode betekent dat er genoeg tijd is om wederzijds voordeel uit de stage te halen. De student steekt er wat van op en voor het bedrijf heeft de student een toegevoegde waarde’, aldus Schoop. Hij raadt organisaties die interesse hebben in het werken met lokale studenten aan om zelf goed onderzoek te doen naar opleidingen op Curaçao en de stagevormen die er van de lokale studenten worden vereist. Op die manier kun je gericht contact zoeken met een passende opleiding. Coaching 5 - 2012
| 33
THEMA
De eindejaarsspeech Breng geen informatie over, maar een gevoel
De decembermaand is weer aangebroken. Kerstdiners, eindejaarsbijeen komsten en straks de nieuwjaarsrecepties zijn bij uitstek gelegenheden om medewerkers en relaties toe te spreken. Voor het schrijven en houden van toespraken zijn heel wat algemene vuistregels en tips te geven. Coaching verzamelde de specifieke do’s and don’ts voor het houden van een speech tijdens een feestelijke bijeenkomst met uw medewerkers. Ook vroegen we een aantal managers of zij al nagedacht hebben over hun toespraak en wat voor hen dit jaar een belangrijk onderwerp is.
De eindejaarsspeech is een prachtig middel om medewerkers te inspireren en motiveren. Daarbij maakt het niet uit of u een formele toespraak of een informeel praatje houdt bij de kerstborrel. Het gaat er veel meer om wat binnen de bedrijfscultuur en dus ook bij de doelgroep past. Hoe klein het gezelschap ook is, of hoe ongedwongen de sfeer, het is belangrijk om professioneel over te komen door te laten merken dat u de moeite heeft genomen om u voor te bereiden. Met name die voorbereiding toont uw betrokkenheid en waardering voor uw medewerkers en relaties.
Oefenen
Het succes van een toespraak wordt voor het grootste deel bepaald doordat u het publiek weet te boeien. Aandacht krijgen en vasthouden is essentieel tijdens het houden van een speech. Het allermooiste is als u zo uit de losse
pols een verhaal met kop en staart kunt vertellen met het effect dat u voor ogen had. Maar dat talent is aan weinigen gegeven. Voor een presentatie die staat als een huis is het dus een kwestie van goed voorbereiden en als het even kan, oefenen. Gosse de Vries is managing director van Intertrust Curaçao, een bedrijf in de interna tionale financiële dienstverlening met ongeveer vijftig mensen in dienst. ‘Dit jaar kiezen we ervoor om de afsluiting van het jaar wat sober te houden. Op die manier blijft er meer geld over voor het Kolegio Mgr. Julio Henriquez , een school op Fuik die via de Intertrust Foundation, de liefdadigheidspoot van het bedrijf, financieel ondersteund wordt. In mijn toespraak van ongeveer een half uur geef ik de financiële wrap up van de bedrijfsresultaten over het afgelopen jaar. Dat zal geen ADVERTENTIE
34 | Coaching 5 - 2012
jubelend verhaal zijn, maar als ik het vergelijk met de moeilijke positie van andere trustbedrijven hier op het eiland , doen we het helemaal niet slecht. Het is elk jaar weer spannend of we de door onze aandeelhouders verwachte resultaten zullen behalen. De opsteker voor de medewerkers is dat, alhoewel er behoorlijk wat druk op hen wordt gelegd, we het over het algemeen beter doen dan de concurrentie. En in ieder geval kan ik mijn medewerkers meegeven dat wij als “offshore” bedrijf bepaald geen voordeel hebben van de politieke commotie en eventuele negatieve economische effecten, maar dat de situatie niet zo erg is als bij sommige lokale bedrijven. Iedereen is bij ons nog steeds verzekerd van een goede baan.’
Goed gevoel
Het belangrijkste doel van de eindejaarstoespraak is dat u een goed gevoel creëert bij uw
Tekst Ellen Timmer
‘Het is vooral een feestje waar ik de medewerkers wil bedanken voor hun inzet en motivatie’ medewerkers en laat merken dat zij allen een relevant onderdeel uitmaken van uw organisatie. Gezien de tijd van het jaar is een lichte, feestelijke toon hierbij voor de hand liggend. Probeer niet zozeer informatie over te brengen, maar een gevoel. Bedenk dat toehoorders bijna negentig procent van wat u zegt, zullen vergeten. Voorkom dus een droge opsomming van feiten, cijfers en gebeurtenissen. Probeer u in plaats daarvan te verdiepen in hoe uw medewerkers zich voelen en bedenk hoe u graag zou willen dat ze zich voelen na afloop van uw toespraak. Neem dit als uitgangspunt voor uw speech. Waldi Oostburg, directeur van Klinika Capriles, het Algemeen Psychiatrisch Ziekenhuis van Curaçao, zal ook dit jaar weer de medewerkers en enkele genodigden toespreken tijdens de traditionele feestelijke middag eind december. ‘Vijf minuten, hooguit, zal mijn toespraak duren. Ik zal terugblikken op het voorbije jaar, hoe het is gegaan, welke dingen we hebben bereikt als organisatie. Maar vooral zal ik de medewerkers lof toezwaaien, dat hebben ze meer dan verdiend, van laag tot hoog. Er wordt ontzettend hard gewerkt bij Klinika Capriles en de omstandigheden binnen de gezondheidszorg en al helemaal binnen de GGz zijn zeker niet optimaal. De behandeltarieven zijn al twaalf jaar lang niet aangepast en desondanks lukt het met grote inzet van onze medewerkers om vernieuwingen en verbeteringen te blijven doorvoeren. Over die hoognodige tariefsaanpassingen zal ik dus wel iets gaan zeggen, maar verder is het vooral een feestje waar ik de medewerkers wil bedanken voor hun inzet en motivatie. Ik ben niet zo’n professionele redenaar die wel even een gloedvol betoog van een half uur gaat houden. Ik bereid me wel goed voor, zet wat punten op papier en hou het kort en persoonlijk.’
Geef complimenten
Betrek medewerkers bij uw verhaal. Spreek hen persoonlijk toe. Wees terughoudend met kritische noten en geef specifieke complimenten. Richt u daarbij niet enkel tot die ene medewerker die altijd al in the picture is, maar vooral juist tot medewerkers die onmisbaar werk doen, maar doorgaans op de achtergrond blijven. Door positieve bijdragen of kwaliteiten uit te lichten, geeft u als manager aan wat voor waarden en kwaliteiten uw organisatie graag ziet. Louella Brezovar is general manager van het Curaçao Marriott Hotel waar zij leiding geeft aan 299 medewerkers en supervisors (de associates) en 29 managers. ‘Ons eindejaars-event staat geheel in het teken van de verkiezing van associates en manager van het jaar. Er is een feestelijk diner voor die medewerkers, managers en hun partners die in de vier kwartalen van het afgelopen jaar zijn uitgeroepen zijn tot meest gewaardeerde medewerker binnen de verschillende onderdelen van het hotel. Het spreken tijdens een dergelijke happening voor de eigen medewerkers vind ik ontzettend leuk en ik doe dat dan ook met veel energie en passie. Ik bereid me heel goed voor en oefen zelfs de dag van tevoren voor de spiegel. Uiteindelijk schrijf ik wat trefwoorden op indexkaartjes zodat ik de rode draad van mijn verhaal niet kwijtraak en zeker weet dat ik niks vergeet. Het hele jaar werken onze medewer-
kers met veel inzet en motivatie en ik vind het belangrijk om met een goed voorbereid verhaal mijn waardering hiervoor uit te spreken. Bovendien zijn deze eindejaarsdiners - met na elke gang de bekendmaking van een bepaalde medewerker of manager van het jaar - vooral erg gezellig.’
Emotie en humor
Blijf dicht bij uzelf. Gaat u op een informele manier met medewerkers om? Wees dan terughoudend met formele toespraken. Bent u niet zo van de lange verhalen? Houd het dan kort. Kies bovendien een omgeving die bij u, de boodschap en de medewerkers past. Misschien is een eenvoudig, informeel verhaal van twee minuten voor u wel de meest overtuigende eindejaarsspeech. Toon gerust emotie, dan gebeurt er wat. Emoties slaan altijd over op het publiek. Dan gaan de ogen open en de toehoorders spitsen de oren. Het is prima om eens wat minder rationeel te zijn. Ook humor mag eigenlijk niet ontbreken in een feestdagentoespraak. Het hoeft zeker niet uit te monden in stand up comedy. Even een kwinkslag, bijvoorbeeld ter relativering van uw eigen positie, geeft uw verhaal al snel de juiste luchtige toon. Maar bovenal, zorg dat u goed in uw vel zit en, zoals eerder gezegd, dicht bij uzelf blijft. Anders voelt het ongemakkelijk aan, zowel voor u als uw toehoorders. Coaching 5 - 2012
| 35
Fastest Animal on Earth.....
Not Even He can Beat Us...
Your Commercial Printing Company for Service, Speed and Quality.... Your Satisfaction is Our Goal
Colombiaweg 1, Willemstad, Curaรงao Tel.: (599-9) 868-0071 / 869-2107 Fax: (599-9) 869-0816 E-mail: info@hiprinting.com, www.hiprinting.com
36 | Coaching 5 - 2012
kalender
2013
Coaching geeft u graag een blik op de cursussen, workshops en andere bijeenkomsten die voor 2013 gepland staan. Veel bedrijven zijn de activiteiten voor 2013 nog aan het voorbereiden, dus we hopen u in de volgende editie, of via Facebook, een update te kunnen geven van het aanbod. We verwijzen u graag naar de vermelde web sites voor de meest actuele informatie.
Workshop Free publicity
door Esther Jacobs (zie ook het verslag in Coaching editie 4) 8 januari 2013 Meer informatie: www.estherjacobs.info/workshops
Workshop slimmer werken
door Esther Jacobs 9 januari 2013 Meer informatie: www.estherjacobs.info/workshops
International Protocol & Business Etiquette door Wever Eiquette & Manners 8 januari 2013 Meer informatie: www.weveretiquette-manners.com
Workshop Social Media for your Business door MIXmarketing Curacao 8, 15 en 22 januari 2013 7, 14 en 21 februari 2013 Meer informatie: www.mixmarketingcuracao.com
Actualiteiten Ondernemingsrecht 18 t/m 22 februari 2013 Meer informatie: www.ru.nl/cpo
Hoogtepunten Goederen- en verbintenissenrecht
18 t/m 22 februari 2013 Meer informatie: www.ru.nl/cpo
Masterclass Insolventierecht
18 t/m 22 februari 2013 Meer informatie: www.ru.nl/cpo
Bo salú den Balansa, gezondheidsbeurs 6 en 7 april 2013 Meer informatie: www.bosaludenbalansa.com
HR Netwerk Curaçao
Netwerkborrel verwachting maart 2013 Seminar verwachting november 2013 Meer informatie: www.facebook.com/pages/
Het Coachingteam wenst u een succesvol nieuwjaar!
Wilt u workshops of cursussen van uw bedrijf aanmelden voor de kalender in een volgende editie van Coaching, dan kunt u een bericht sturen naar redactie@coaching-magazine.net. Coaching 5 - 2012
| 37
advertoria l
Vlak voor sluitingstijd schiet u uw favoriete supermarkt binnen, gehaast pakt u een winkelkarretje en met een lijstje in het hoofd of keurig ingetypt op uw smartphone ‘slalomt’ u door de paden in de supermarkt, links en rechts producten pakkend. Aangekomen bij de kassa doet u de verzamelde producten op de loopband, betaalt u en laat u de producten inpakken door de toegesnelde jongeman die vervolgens de twee zware tassen naar uw auto draagt en in de achterbak doet. Een alledaagse gebeurtenis, maar in de juridische wereld te kostelijk om niet te ontleden.
mr Mirto F. Murray
Boodschapppenjongensrecht?! Iedere overeenkomst, dus ook de meest voorkomende, te weten de koopovereenkomst, komt tot stand door aanbod en aanvaarding. In supermarkttermen moet u bij het aanbod denken aan de letterlijk duizenden producten die keurig gestald zijn in de rekken in de gangpaden, doorgaans voorzien van een prijs. De aanvaarding in dat verband schuilt in het op de loopband bij de caissière leggen van de producten waarmee kenbaar wordt gemaakt dat u die geselecteerde producten wenst te kopen, of in iets abstractere termen dat u ten aanzien van die producten het aanbod tot koop aanvaardt. Op zich wordt u in strikt juridische zin niet door de koop en zelfs niet door de betaling van de producten eigenaar daarvan. Nee, voor de eigendomsoverdracht van de supermarkt aan u is vereist dat de producten aan u geleverd worden. Eerst na levering wordt u eigenaar. Het meest praktische in dat verband is dat u als leveringshandeling ziet het ‘doorschuiven’ van de producten nadat die gescand zijn. Vanaf dat moment bent u de eigenaar van de producten en in wezen dus ook verantwoordelijk voor wat er met die producten gebeurt. Nog voor u van deze met de supermarkt aangegane overeenkomst bent bekomen, gaat u doorgaans nog voor het ver-
laten van de supermarkt weer een andere overeenkomst aan. Ook die andere overeenkomst komt door aanbod en aanvaarding tot stand. Het aanbod schuilt in uw producten die kriskras en door elkaar verspreid liggen op het gedeelte van de caissièreband dat zich ná de kassa bevindt en de al dan niet hulpeloze blik waarmee u rondkijkt naar de allengs toesnellende boodschappenjongen, maar kan net zo goed schuilen in het aanreiken van uw duurzame boodschappentas aan de toegesnelde jongeman of jongedame. Doorgaans zijn deze niet in dienst van de supermarkt maar betreft het opgeschoten jongeren die, gestoken in een T-shirt met het logo van de supermarkt, tegen betaling producten inpakken en naar de auto vervoeren. Met het starten van het inpakken of het aannemen van de aangereikte tassen is het aanbod aanvaard en komt de overeenkomst, een overeenkomst van opdracht geheten, tot stand. Wat nu wanneer er bij de uitvoering van die opdracht iets mis gaat. Denkt u even mee en laat uw fantasie de vrije loop. De jongen bakt van het inpakken niets en plaatst gerust blikken bruine bonen en tweeliterflessen cola op uw cassavechips. Het komt mij voor dat de jongen aansprakelijk is voor de schade. Of nog voor hij de deur uitloopt, scheurt een van de hengsels van uw nep-Gucci boodschappentas eraf. Ondeskundig inpakken (teveel producten in één tas) of inferieure kwaliteit van uw tas is doorslaggevend voor degene bij wie de aansprakelijkheid rust voor de schade die ontstaat door het scheuren. Schade aan de tas maar ook schade aan het flesje
tomatenpuree dat nu op de grond ligt in de supermarkt. De ongeschreven regel dat alles wat nog in de supermarkt kapot gaat zonder kosten vervangen wordt door de supermarkt is geen regel van recht. Immers is met de eigendomsoverdracht ook het risico op u overgegaan. Of de jongen redt het zonder schade de supermarkt te verlaten, maar laat alsnog pardoes uw tas met producten vallen. Ook hier komt de schade voor zijn rekening. Door roekeloos gedrag van de jongen ontstaat schade aan uw auto of aan de auto van een derde. Ook hier hetzelfde resultaat. Bleef de supermarkt nog redelijk buiten schot in de voorgaande voorbeelden; interessanter wordt het wanneer de schade ontstaat door een ondeugdelijke steekkar die door supermarkt beschikbaar is gesteld aan de boodschappenjongens of wanneer betoogd wordt door een mondige supermarktbezoeker dat de schijn gewekt is dat de jongens werken voor de supermarkt of dat door inschakeling van die jongens de supermarkt, bij onrechtmatig handelen van die jongens, mede aansprakelijk is. Vanuit juridische perspectief kan ook een puntje worden gezogen dat de waarde van de meegezeulde producten of de omvang van de schade in sommige gevallen totaal niet in verhouding staat tot de beloning van een of een paar schamele guldens die de boodschappenjongen doorgaans als beloning beurt. Ach, geachte lezer, ik vergaloppeer me weer eens, maar ik kan het niet laten de meest simpele dagelijkse gebeurtenissen tegen de juridische meetlat te leggen. Ik durf te wedden dat u ineens heel anders aankijkt tegen de aardige boodschappenjongens in de supermarkt!
Corporate & commercial Construction Labour Banking & financial Administrative
38 | Coaching 5 - 2012
law law law law law www.sms-advocaten.com
ADVERTENTIES
Actuarissen • Employee Benefits • Human Capital
Rooi Catootjeweg 4 • Postbus 3271 • Curaçao • T: (5999) 738 5122 • F: (5999) 738 7455 E: info@buckconsultants.an • W: www.buckconsultants.an
WE ARE
committed
ARE YOU?
DoNeer, MoeDig aaN of Doe Mee! en help ons in de strijd tegen kanker. Wilt u sponsoren? Neem dan contact op met:
Aruba-Bonaire-Curaçao-St. Maarten-Rotterdam-Suriname-Cuba
Sonja Hartsuijker (512-7903) | sponsoring@ridefortheroses.net | www.ridefortheroses.net
20 Januari 2013
KPMG Meijburg Caribbean
, belastingadviseurs, verleent fiscale diensten vanuit haar kantoren op Aruba, Bonaire, Curaçao en St. Maarten, alsmede vanuit haar “Dutch Caribbean Desk” te Rotterdam. Tevens worden vanuit deze kantoren de Surinaamse en Cubaanse markten bediend. Voor de uitbreiding van ons team op de diverse locaties zoeken wij gekwalificeerde (Senior) Tax Managers en (Junior) Tax Advisers. Nadere actuele informatie wordt verstrekt op onze website www.kpmg.com/dutchcaribbean of telefonisch door: Harry Canters / Fong-Mang Cheong: 732-5400
TAX IS OUR BUSINESS!
© 2012 KPMG Meijburg Caribbean, een maatschap naar het recht van Curaçao en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
Coaching 5 - 2012
| 39
RUBRIEK
[app] [website]
Boingo Reist u veel naar de Verenigde Staten, dan kan deze app u wellicht veel kosten besparen. Via Boingo krijgt u toegang tot een groot aantal Wifi-locaties. U betaalt $ 1.99 voor een uur Wifi of neemt een maandelijks abonnement waarmee u ongelimiteerd gebruik kunt maken van de Boingo hot spots met uw laptop, smart phone of tablet. Op de website www.boingo.com en via de app Boingo Wi-Finder kunt u eenvoudig nagaan welke locaties zijn opgenomen als hot spot.
thenextweb.com The Next Web biedt informatie over business, internet technologie en cultuur. Jaarlijks worden op verschillende continenten conferenties georganiseerd, er is een website die maandelijks miljoenen bezoekers trekt en via uw smartphone kunt u het TNW Magazine downloaden en lezen. Het magazine lijkt vooral een entertainment-functie te hebben, maar de website biedt informatie en blogs over de meest actuele ontwikkelingen op internationaal en zakelijk gebied.
[Boek] Global Health Disparities: closing the gap through good governance • Enku Kebede-Francis
[Boek] Corporate Governance Matters A closer look at organizational choices and their consequences • David Larcker, Brian Tayan
In dit uitgebreide naslagwerk, geschreven door twee vooraanstaande deskundigen, wordt elk onderdeel van bestuur uitvoerig en grondig behandeld. De auteurs bieden modellen en kaders van bestuurlijk functioneren en geven concrete voorbeelden ter illustratie van de belangrijkste punten. Hun evenwichtige benadering is erop gericht om onder meer bruikbare hulpmiddelen aan te reiken voor het nemen van betere, meer weloverwogen beslissingen. Uitgever Pearson Prentice Hall, 2011 ISBN Prijs
978-0132180269
$46,53 (hardcover)
40 | Coaching 5 - 2012
In dit unieke boek, met een voorwoord van de voorma lige adjunct-directeur-generaal van de World Health Organization (WHO), neemt de auteur een grote verscheidenheid van landen onder de loep. Een gedetailleerd onderzoek naar best practices, waarin de volgende vragen aan de orde komen: hoe bereiken deze landen hun huidige hoge niveau van levensverwachting? En hoe kunnen toekomstige ontwikkelingsprogramma’s versterkt worden en wat voor lering kunnen ontwikkelingslanden hieruit trekken? Moeten ontwikkelingshulpprogramma’s in de 21e eeuw niet gebaseerd worden op onderwijs, in plaats van steeds maar onvoorwaardelijk geven? Uitgever Jones & Bartlett Learning, 2010 ISBN Prijs
13 978-0763778934 $66,64
[app] Newsify
[Boek] All Systems Go: the change imperative for whole system reform • Michael Fullan
Een zeer leesbaar boek voor iedereen die geïnteresseerd is in hervorming van het onderwijs. Hervorming op een dusdanige wijze dat het ten goede komt aan de prestaties van leerlingen vereist gecoördineerd leiderschap op school, in de gemeenschap en op bestuursniveaus. Het boek biedt een uitgebreid actieplan voor het bereiken van een totale hervorming, gebaseerd op onderzoek naar succesvolle hervormingsinitiatieven in onder andere de Verenigde Staten, Engeland en Canada. Uitgever Corwin Press, 2010 ISBN Prijs
978-1412978736 $21,05
Heeft u een vast lijstje van websites die u regelmatig checkt voor het laatste nieuws? Wanneer u wat tijd investeert om dat te organiseren, kan het u veel gemak en tijdwinst opleveren. Via de website Google Reader kunt u zich eenvoudig abonneren op websites die gebruikmaken van RSS-feeds. Hierdoor worden alle updates van deze websites op één plek verzameld en heeft u dus een duidelijk overzicht van het laatste nieuws. Om Google Reader eenvoudig toegankelijk te maken op uw smart- phone, zijn diverse applicaties beschikbaar zoals Newsify en Reeder. Newsify biedt in de gratis app een mooi vormgegeven overzicht van alle recente publicaties. Tegen betaling van 0,79 euro kunt u gebruikmaken van diverse extra’s zoals een ‘nachtstand’ met zwarte achtergrond, een optie om foto’s op te slaan en een grotere keuze in lettergroottes. Gratis Uitgebreide versie 0,79 euro App voor iPhone, iPad, iPod touch
[Boek] Making civics count citizenship education for a new generation
[website] www.noticias.nl De website Noticias brengt Latijns-Amerika dichterbij. Deze prettig vormgegeven website, gerund door een non-profit organisatie, levert nieuws, reportages en achtergronden. Op de website vindt u nieuwsberichten, artikelen, video’s en blogs in diverse categorieën waaronder politiek, economie, milieu en cultuur. Geen dagelijkse updates of one liners, wel interessante achtergrondartikelen om dit continent beter te leren kennen.
• Geëdit door David E. Campbell, Meira Levinson en Frederick M. Hess Campbell, Levinson, Hess en de overige auteurs die een bijdrage leveren aan deze uitgave, geven hun visie waarin zij blijk geven van een kritische betrokkenheid bij de discussie rond burger-educatie. Het gaat hier om een visie en een pleitbezorging voor een meer robuuste democratie. Dit is een belangrijk boek voor beleids makers en iedereen die geïnteresseerd is in de toekomst van ‘politieke vorming’. Uitgever Harvard Education Press, 2012 ISBN Prijs
13 9781612504766 $29,95
Coaching 5 - 2012
| 41
extra
Dat media een steeds grotere rol spelen in ons leven, is geen nieuws. De aandacht voor sociale media, zoekmachines, videokanalen en smartphoneapplicaties groeit explosief. Toch zijn het vaak televisieprogramma’s of films die een onuitwisbare indruk op ons maken. Diverse managers vertellen over hun favorieten.
Ellem ieke van Beek
Directeur WannaGo Outdoors en WannaBike
Ch ey Bottse
International Corporate Banking Manager CIBC FirstCaribbean International Bank Voor Chey Bottse hebben de film ‘Do the Right Thing’ en het tv-programma ‘Business Class’ een belangrijke rol gespeeld in zijn werkende leven. ‘”Do the Right Thing” van regisseur Spike Lee behandelt, ondanks dat hij 23 jaar geleden uitkwam, het zeer actuele thema van hoe mensen in een kleine maatschappij omgaan met verschillen in karakter, cultuur en maatschap pelijk niveau. Door de film ben ik de verschillen in meningen, achtergronden en culturen van mensen gaan inzien en er positief naar gaan handelen. Door mezelf vaak te verplaatsen in de cliënten van de bank of mijn collega’s probeer ik me altijd te richten op een respectvolle, open en oplossings gerichte relatie met hen.’ ‘Ik keek altijd graag naar het programma ‘Business Class’ van Harry Mens. Het programma was een showcase van talent, goed ondernemerschap en kennis. Door het volgen van de vele afleveringen heb ik vooral geleerd kritisch te zijn en vanuit het perspectief van een ondernemer, bankier of politicus zaken te bekijken.’
Ellemieke van Beek is ervan overtuigd dat film en televisie invloed hebben op ieders leven, bewust of onbewust. ‘Niet voor niets spelen er zulke grote commerciële belangen.’ Ze noemt twee voorbeelden die voor haar een belangrijke rol spelen. ‘Er zijn verschillende documentaires die invloed op mij hebben gehad, zoals de natuurdocumentaires van de BBC: “PLanet Earth” en “Frozen Planet”. Dat soort beelden laten me niet snel los en helpen vooral bewustzijn te creëren en te relativeren. Ook David Attenborough’s “How Many People Can Live on Planet Earth?” is een fascinerende documentaire over hoe onderwijs een deel van de oplossing kan vormen voor het tekort aan resour ces door de explosief groeiende wereldbevolking.’ ‘Wat mij verder persoonlijk erg raakt, en wie niet, zijn kinderen in kansarme omstandigheden. Toen onlangs in een uitzending van Spoorloos straatkinderen in Bogotá in beeld kwamen, heb ik actie ondernomen. De stichting Wereldkinderen helpt hen op allerlei manieren en ik besloot donateur te worden. Als ik mijn Spaans wat beter onder de knie heb, zal de volgende stap vrijwilligerswerk ter plekke zijn. Ik kijk er erg naar uit.’
Alfred George Krieger
Directeur/fiscalist bij Wesselman Accountants en Belastingadviseurs Alfred Krieger noemt als een van de belangrijkste invloeden die hem via televisie hebben gevormd, de tennissport. ‘Tennis is voor mij een fascinerende sport, waarbij elk detail belangrijk is om te performen. Alles moet kloppen. Tijdens het spel moet je in een korte tijd je aandacht kunnen verplaatsen, waarbij de emotie bij het maken of verliezen van een punt snel plaats moet maken voor het hervinden van de focus voor het realiseren van het hogere doel. Het heeft mij doen beseffen dat veel handelingen op detailniveau en keuzes van wezenlijk belang kunnen zijn voor het functioneren van een organisatie en personen binnen de organisatie. Het gaat niet alleen om je eigen actie, omgevingsfactoren spelen een heel belangrijke rol in het geheel.’ Ook avonturenfilms zoals ‘Gladiator’ en ‘The Lord of the Rings’ hebben veel invloed op zijn carrière. ‘Ze versterken mijn gevoel voor rechtvaardigheid en genereren inspiratie om door te gaan, ondanks tegenslagen en tegenwerking.’
42 | Coaching 5 - 2012
Gijs Zegers
Creatief directeur bij PRGV 100% Creatie Voor Gijs Zegers, creatief directeur bij een reclamebureau, hebben televisie en films heel veel invloed gehad op het creatieve vlak. ‘Ik ben er van overtuigd dat je in het creatieve vak altijd afhankelijk bent van een stuk associatie en dat dat deel alleen maar benut kan worden als je een heel brede kijk op de wereld hebt en je zoveel mogelijk prikkels op jezelf los laat. Andersom geldt dat ook voor de mensen waar je voor werkt, zij pakken een idee sneller op als het lijkt op iets dat ze al eerder gezien hebben. Daarom blijven die wasmiddelenverpakkingen ook gewoon zoals ze zijn.’ ‘Het programma dat daadwerkelijk zijn werkwijze heeft beïnvloed, is het Nederlandse tv-programma ‘Tegenlicht’. ‘Dit programma heeft de afgelopen jaren vaak een tegengeluid laten horen. Van de economische en financiële crisis tot aan duurzame energie en maatschappelijke onrust. Het maakt meestal gebruik van veel-besproken thema’s en diept deze van alle kanten uit. Hierdoor word je soms heel dicht betrokken bij de mensen achter de grote kwesties en maakt het thema’s die onoverkomelijk lijken begrijpelijk en soms zelfs beheersbaar. “Tegenlicht” leert mij beter kijken, luisteren en vaker problemen van meerdere kanten te onderzoeken. En, misschien nog wel belangrijker, hoe betrekkelijk je eigen visie vaak kan zijn.’
Marjet Rozema
Deputy Managing Director/Director Client Services TMF Curaçao Voor Marjet Rozema is het vooral een (tv-)persoonlijkheid, die via haar optredens in diverse media positieve invloed op haar werk heeft. ‘Iemand die ik alleen uit documentaires en nieuwsberichten ken, maar die altijd veel indruk op mij maakt, is Prinses Máxima. Een sympathieke, intelligente en hardwerkende vrouw die in staat is om met mensen uit alle lagen van de bevolking te communiceren en eenheid te creëren. Door haar betrokken heid, goede voorbereiding, enthousiasme en creativiteit weet ze mensen te stimuleren en motiveren. Maxima heeft kansen gekregen, maar ook zelf kansen gecreëerd en belangrijker; deze met beide handen aangepakt. Binnen iedere organisatie is het, ongeacht de sociale en/of culturele achtergronden, van groot belang eenheid te creëren om de gestelde doelen te bereiken en daarbij gebruik te maken van de aanwezige talenten. Net als Maxima probeer ik mensen bewust te maken van hun eigen capaciteiten, mogelijkheden en verantwoordelijkheden en open met iedereen te communiceren.’
Gu ido Rojer Jr.
Wetenschappelijk medewerker/promovendus aan de Faculteit der Sociale en Economische Wetenschappen van de UNA Voor Guido Rojer Jr. geeft ‘The Fog of War: Eleven Lessons from the Life’ van Robert S. McNamara veel stof tot nadenken. ‘In deze film deelt wetenschapper/bedrijfs kundige McNamara (Harvard University, CEO Ford) zijn ervaringen en inzichten die hij in functie opdeed. Als minister van Defensie maakte hij tijdens de Cubacrisis een moeilijke periode door.’ ‘Zijn manier van problemen aanpakken en resultaten boeken, alsook onderhandelen vat hij in een paar punten samen die je in elke organisatie kunt toepassen. Zo kun je probleemsituaties vermijden en zeker als die van buitenaf komen, met weinig moeite afhandelen. Het heeft mij geleerd dat je tijdig in kunt grijpen als je dreigt een fout te maken. Ook ben ik na deze film ongecompliceerder gaan denken en werken, gezien het feit dat ik niet in oorlogstijd aan het managen ben, wat dingen aanzienlijk makkelijker maakt. In zekere zin heeft deze film mijn manier van werken gunstig beïnvloed. Ik vind mijn werk veelzijdiger dan vroeger en probeer zo vaak mogelijk de lessen van McNamara op mijn eigen manier te interpreteren.’
Coaching 5 - 2012
| 43
44 | Coaching 5 - 2012
id ieleden hebben afsche plannen. Andere redact ar ma g, izin aan tijd of verhu genomen door gebrek e uw eds weer voldoende nie gelukkig zijn er ook ste ven die met net zoveel mensen aan tafel gescho uwe editie tot stand enthousiasme iedere nie
a’s, tijdschrift van 20 pagin Wat in 2003 begon als 2 twee kleuren, is anno 201 grotendeels gedrukt in van ine l color magaz uitgegroeid tot een ful Wat toen in de ’s. gemiddeld 52 pagina heeft nu een volwassen, kinderschoenen stond, en in het Curaçaose volwaardige plek gekreg bedrijfsleven. team is er vanaf het Een aantal leden van ons Bas Kok, en Ivette van der begin bij, zoals uitgever t die zich iedere editie Velden en Annemarie Pos voor de advertentie (onder andere) inzetten ya Mathias komt altijd verkoop. Redacteur Ma ideeën en enthousiaste weer met nieuwe, frisse
brengen.
magazine tien jaar en In 2013 bestaat Coaching zullen dit dan ook zeker daar zijn we trots op. We e j laten gaan in de komend niet ongemerkt voorbi ‘kers op de taart’ een edities en brengen als er hopen op extra leesplezi jubileumeditie uit. We in! zin er ben jaar, wij heb voor u in het komende
2
ADVERTENTIE
3L 01
e as e M o de
Naf
1.879
l!
Nu van af
Bij elke nieuwe bestelling ontvangt u kado: • 5.000 Fun Miles bij een contract van 36 maanden • 10.000 Fun Miles bij een contract van 48 maanden Prijzen zijn incl. normaal onderhoud, vervangende auto, wegenbelasting, verzekering (All Risk Dekking), W.A. (tot Naf 1.000.000) en 24/7 Help. Al onze standaard prijzen zijn excl. 6% O.B. en o.b.v. 48 maanden en 25.000 kilometer per jaar.
Lease een Toyota 4-Runner 2013 4.0 V6 SR5 2WD 7-seater
Deze aanbieding is geldig bij vermelding van deze advertentie en voor alle nieuw afgesloten contracten tot en met 31 jan. 2013, zolang de voorraad strekt.
F.D. Rooseveltweg 517, Willemstad, Curaçao. Telnr: 868 3466 Faxnr: 868 0644 website: www.autoleasecuracao.com Email: autolease@budgetcuracao.com
Wij leasen ook Kia, Nissan en Hyundai Coaching 5 - 2012
| 45
THEMA
De werkplek van... Alan Evertsz General Manager van supermarkt Vreugdenhil
Vijftien jaar geleden groeide Vreugdenhil van Cash & Carry groothandel naar supermarkt. Alan Evertsz is al tien jaar general manager van de ambachtelijke supermarkt, die met 25.000 Europese en Amerikaanse producten en 115 man perso neel voornamelijk de bewoners en toeristen van Band’ariba bedient.
46 | Coaching 5 - 2012
Tekst Mirjam Boers Beeld René Bergsma
Alan studeerde Massamedia in Florida. Na vier jaar Amerika keerde hij in 1989 terug naar Curaçao. De geboren en getogen Curaçaoënaar begon bij Vreugdenhil op de automatiseringsafdeling en werd uiteindelijk general manager. ‘Meneer Vreugdenhil, inmiddels 71 jaar, loopt nog dagelijks rond in de winkel en maakt met iedereen een praatje’, vertelt Alan trots. ‘Hij heeft de supermarkt tenslotte zelf opgebouwd. In zijn eerste winkel op de De Ruyterkade mochten klanten de producten zelf pakken en in een mandje doen. Dat was toen iets nieuws.’
Persoonlijk contact
Vreugdenhil is een ambachtelijke supermarkt; groenten en vlees worden door de medewerkers zelf gesneden voordat ze de vakken ingaan. ‘We onderscheiden ons door het persoonlijke contact met de klanten, maar ook door het aanbod van speciale producten, zoals het luxere merk Gourmet, onze gluten- en suikervrije artikelen en onze biologische huislijn ‘Field Day’. Overigens heeft de afdeling groenten en fruit ook biologische producten. Zeker nu mensen zich steeds bewuster worden van het belang van gezond eten, doen deze lijnen het erg goed.’
Normale werkdag
‘Rond 6.45 uur ben ik in de winkel. Ik beantwoord mijn e-mail en loop een rondje door de supermarkt. Vervolgens doe ik de bestellingen en prijs de nieuwe producten. Het lijkt een ritueel, maar geen dag is hetzelfde’, lacht Alan. Het bureau van de general manager is een behoorlijke chaos.
‘Let niet op de troep’, zijn de eerste woorden als we de werkplek van Alan bezoeken. ‘Ik kom net uit een andere kamer en moet alles nog inrichten.’ Een stapel met betalingen en een catalogus bevinden zich op de voorgrond. ‘In de catalogus bekijk ik wat nieuw is op de markt en of dat eventueel in ons assortiment past.’ In de hoek staat een replica van een oude radio. ‘Die heb ik van een goede vriend gekregen. Ik neem deze radio mee naar elke werkplek, hoe vaak ik ook verhuis. Ik heb hem zeker al tien jaar, het is bijna kunst.’ Onder de fraaie radio staan wat processors van computers. ‘Omdat ik tijdens mijn studie Massamedia de automatiseringsrichting deed, belanden de IT-zaken vaak bij mij. Ik kan de computers wel repareren, maar kom er niet aan toe. Ze moeten maar eens weggebracht worden.’ De witte muren moeten nog wat persoonlijker, vindt Evertsz. Rechts hangt een oude kalender die voor de planning wordt gebruikt. Eronder hangt een A4’tje met belangrijke telefoonnummers, zoals die van de beveiliging en technici en de richtlijnen bij stroomuitval. Alan legt uit: ‘Het is belangrijk dat we precies weten welke apparaten uit moeten als de generator aanslaat. Het is een manier om goed om te gaan met het energieverbruik.’
Platgedrukte producten
Op een kastje staat een soort champagnefles met ‘Grape Juice’ op het etiket en een zakje lijnzaad. ‘Die mooie fles werd vanmiddag gebracht door een lokale ver-
‘Meneer Vreugdenhil loopt nog dagelijks rond in de winkel’ tegenwoordiger en het lijnzaad komt uit Amerika. Dagelijks komt er van alles binnen, waarvan de eigenaren hopen dat we het opnemen in het assortiment. Ik moet daar deze week iets van gaan vinden en een beslissing nemen. Meestal beslissen we als team, maar simpele zaken bepaal ik alleen. Dat winkelmandje daar bevat allemaal platgedrukte en gesmolten producten die afgeschreven zijn voor de winkel. Sommige medewerkers willen ze maar al te graag hebben, dus meestal worden ze eerlijk verdeeld.’
Rustige muziek
In een hoekje ligt een stapel cd’s. Het is muziek voor in de winkel. ‘Het is met name rustige muziek, die goed past bij onze klanten. Dat zijn vooral mensen uit Jan Thiel, Montagne, Koraal Specht en Saliña. Maar ook veel toeristen, die met de gratis shuttle service boodschappen komen doen, voordat ze met een koelboxje naar de baai gaan. Als het Halloween is mag de muziek iets spannender. En tijdens Sinterklaas, als de marsepein in de schappen ligt, gaat de Sint & Piet-cd op. De kerst-cd’s liggen ook al klaar, maar alles op z’n tijd’, lacht Alan.
Coaching 5 - 2012
| 47
van naar
Personeelswijzigingen Curaçao
Robert Bottse
Rurik Capella
Claysandy Carolina van Buck Consultants naar Actuarial Consultancy Caribbean
van Digicel naar Zenitel
Robert is sinds 3 september 2012 werkzaam bij HBN Law. Robert was eerder advocaat bij Allen & Overy in Amsterdam en keert nu terug in de advocatuur, na als bedrijfsjurist bij ING Bank N.V. en LeasePlan Corporation N.V. werkzaam te zijn geweest. Bottse heeft ruime ervaring in het ondernemingsrecht, bankrecht, de financiële markten en advisering over (her) financieringen tegen zekerheden. Bij HBN Law zal hij zich toeleggen op de algemene civiele praktijk met een nadruk op ondernemingsrecht, bankrecht en insolventierecht.
Per 1 november 2012 is Rurik Capella in dienst getreden bij Kadanz uitzenden/werving & selectie in de functie van commercieel manager. Gedurende zijn loopbaan bekleedde hij al diverse commerciële functies, waarvan de laatste acht jaar in de arbeids bemiddeling. In zijn vorige functie had hij de verantwoordelijkheid voor een vestiging bij Tech Sharks in Nederland. Capella heeft ondermeer ervaring opgedaan in de ICT-, bouw-, techniek- en sales-sector. Hij kijkt uit naar de commerciële uitdaging in zijn nieuwe functie.
Sinds augustus 2012 is Claysandy werkzaam bij Actuarial Consultancy Caribbean (AC2), waar hij samen met actuaris AG Elma Velgersdijk klaar staat om de klanten van de beste service te voorzien op het actuarieel gebied. Hier is hij onder andere belast met het uitvoeren van IAS waarderingen, pensioenen ziektekostenregelingen en berekeningen, actuariële jaarwerk analyses, advies en pensioenberekeningen voor DGA’s en het bouwen van Excel-based modellen om toezeggingen in CAO’s, met name pensioen en ziektekosten, te waarderen.
Bert Schreuders werkte de afgelopen tien jaar voor Digicel op Aruba en Bonaire. Hij maakte de overstap naar Zenitel op Curaçao om als managing director in de Caribbean leiding te geven aan het bedrijf. De uitdaging voor het bedrijf is volgens Schreuders het up to date blijven in de snel veranderende technologische wereld. Daarnaast wil hij Zenitel verder ontwikkelen als een marktgestuurde en service georiënteerde onderneming, die door klanten als partner wordt beschouwd in plaats van alleen leverancier.
van LeasePlan Corporation N.V. naar HBN Law Curaçao
van Tech Sharks (NL) naar Kadanz
Bert Schreuders
Hoe kunt u zich opgeven voor deze rubriek? Verandert u van functie en wilt u graag aangeven wat uw uitdaging in uw nieuwe functie is? Mail dan uw naam en telefoonnummer door naar redactie@coaching-magazine.net. Wij zullen contact met u opnemen.
ADVERTENTIE
Coaching 5 - 2012
| 49
Colofon
Oplage 2.500 exemplaren Coaching verschijnt ieder kwartaal Uitgave en distributie Uitgeverij Loket 1 Werfstraat 6, Curaçao info@loket1online.com Uitgever Bas Kok Algehele coördinatie Saskia Matthijsse (Uitgeverij Loket 1) Coördinatie fotografie en interviews Ivette van der Velden Redactie/bijdragen Mirjam Boers Oscar van Dam Michelle Da Costa Gomez Margo Groenewoud Maya Mathias Lilian Meyer Willem Jan Stokhof Ellen Timmer Michiel van der Veur © 2012 Uitgeverij Loket 1
Niets uit deze uitgave mag op enige wijze verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden zonder voorafgaande, schriftelijke toestemming van de uitgever.
Drukwerk Hi Printing Curaçao Advertentie-aquisitie Annemarie Post (522 1720) Ivette van der Velden (510 3415) Abonnement Een abonnement op Coaching is gratis voor managers op Curaçao. Voor het aanvragen van een abonnement gaat u naar www.coaching-magazine.net Extra exemplaren Tegen betaling kunnen extra exemplaren van Coaching geleverd worden. Hierover kunt u contact opnemen met Uitgeverij Loket 1, v ia telefoonnummer 465 7205 (op werkdagent ussen 8.00 en 12.00 uur) of via abonnee@coaching-magazine.net Reageren op de inhoud redactie@coaching-magazine.net Reserveren/informatie advertenties advertentie@coaching-magazine.net
Hoofdredactie Margo Groenewoud
Abonnement/extra exemplaren opvragen abonnee@coaching-magazine.net
Eindredactie Margo Groenewoud en Jacomine Lagas
Advertentiemateriaal versturen studio@coaching-magazine.net
Vormgeving en productie Uitgeverij Loket 1
www.coaching-magazine.net De Coach Ik mag het eigenlijk niet zeggen, maar het is iemand die al járen niet innoveert...
Ik laat net mijn laatste klant van dit jaar uit.
Toch doet hij het niet slecht.
© Uitgeverij Loket 1
Ho! Ho! Ho!
50 | Coaching 5 - 2012
Toegewijd aan jou!
Voor meer informatie: 433 91 30
Fax: 461 78 61
E-mail adres: info@gironet.com
Website: www.girobank.an
Coaching 5 - 2012
| 51
— “Obstacles are things a persOn sees when he takes his eyes Off his gOal.” —
e. joseph cossman
Attorneys At lAw And tAx Advisers www.spigtdc.com
52 | Coaching 5 - 2012