Vragen over een zelfgekozen levenseinde en voorafgaande zorgplanning?

LEIF ANTWERPEN

Vragen over een zelfgekozen levenseinde en voorafgaande zorgplanning?

De vrijwilligers van LEIF Antwerpen informeren.

Jacinta De Roeck De lente en zomer 2020 waren niet wat ze ooit waren, Covid-19 veranderde het dagdagelijkse leven. Geen sprake meer van winkelen en reizen zonder mondmasker. Gedaan met handjes schudden, kussen uitdelen en groepsknuffels. Er blijft niet veel meer over van onbezonnen en zorgeloos genieten. De snelheid en hardnekkigheid waarmee het virus toeslaat, deed iedereen stilstaan bij de eindigheid van het leven.

Oud worden en sterven in een land met keuzevrijheid.

We hebben het geluk in een land te leven waar er keuzemogelijkheden zijn bij het levenseinde. We kunnen als het ware kiezen voor een zelfgekozen ‘waardig’ levenseinde.

De patiënt is wilsbekwaam.

Als een patiënt nog wilsbekwaam is en een onomkeerbare, ongeneeslijke (lichamelijke of psychiatrische) ziekte heeft, dan kan hij om euthanasie vragen. Die vraag moet door de patiënt zelf aan zijn huisarts of behandelende arts gesteld worden.

Bij LEIF Antwerpen geven vrijwilligers correcte informatie over alle zorgvuldigheidsvoorwaarden van de euthanasiewet en over de wet patiëntenrechten. Indien de euthanasievraag door de arts niet gehoord wordt, om welke reden dan ook, ook dan kan wie dat wil bij ons terecht. Wij zoeken samen met de patiënt, zijn arts en ons team naar een oplossing. Weet wel dat LEIF Antwerpen uitsluitend binnen het wettelijke kader werkt.

De patiënt in onomkeerbaar wilsonbekwaam.

Dementie, één van de vormen van niet-aangeboren wilsonbekwaamheid, zal één op vijf mensen ooit treffen. Nu al leven er in België 202.000 patienten met dementie, tegen 2060 zal dat het dubbele zijn. Hoe ouder we worden hoe meer kans we hebben te eindigen in een WZC met een vorm van dementie, meestal Alzheimer. Het is een ongeneeslijke aandoening die een persoon op acht jaar tijd terug ‘kinds’ zal maken. Iedereen zag deze aftakeling intussen al eens in de familie- of vriendenkring. Velen willen dit niet. Ze wensen ‘waardig’ te sterven voor het moment dat ze zichzelf en hun naasten niet meer herkennen, dingen doen die ze nooit deden, woorden uitspreken die ze nooit uitspraken. Zo lang de patiënt wilsbekwaam is (hij is ‘dementerend’ en nog wilsbekwaam genoeg) is er niets aan de hand. De euthanasiewet staat toe euthanasie te vragen, zoals Hugo Claus het deed. Voor wie echter de pech heeft te snel of plots (na een herseninfarct) wilsonbekwaam te worden, kan euthanasie niet meer omdat de vraag niet meer zelf en bewust gesteld kan worden. Wie denkt dat er dan de euthanasieverklaring is, denkt verkeerd. De wilsverklaring euthanasie geldt uitsluitend indien de patiënt zich in een onomkeerbare coma bevindt. Voor een

Vragen over

antwerpen

wilsonbekwame patiënt die zich niet in een onomkeerbare coma bevindt telt alleen de negatieve wilsverklaring. In dit document duidt de verzoeker aan en/of beschrijf hij welke toestand dan voor hem of haar onwaardig is. Via deze wilsverklaring wordt ‘versterving’ afgedwongen, je kan er echter geen euthanasie mee vragen.

Het is dan ook erg belangrijk niet alleen de wilsverklaring euthanasie op te stellen maar zeker ook de negatieve wilsverklaring. De kans dat deze wilsverklaring op het einde van het leven ervoor zal zorgen dat het sterven waardig is zoals jij het wenst, is bijzonder groot. De vertegenwoordiger die in de negatieve wilsverklaring aangeduid wordt, moet met zorg gekozen worden. Hij of zij zal een zeer belangrijke rol spelen zodat jouw wens gerespecteerd wordt.

Het leifplan: eerste hulp voor een waardig levenseinde.

Velen zagen de voorbije maanden het nut in van het opstellen van wilsbeschikkingen, een Voorafgaande ZorgPlanning. Spijtig genoeg blijft het al eens bij woorden, de documenten zelf blijven te vaak oningevuld in een schuif liggen. En toch, er is een gebruiksvriendelijke brochure: het LEIFplan, dat gratis opgehaald kan worden in elke apotheek. Deze brochure bevat vier wilsverklaringen* en informatie over het schenken van het lichaam aan de wetenschap. Bovendien zit er een ‘wegwijs in voorafgaande zorgplanning’ bij, een uitneembaar blaadje met informatie over de wilsverklaringen, de LEIFkaart en euthanasie.

Elke wilsverklaring is een apart document mét gebruiksaanwijzing voor het invullen. Ingevuld, scheur je het document uit en kan je het kopieren en aan zoveel mogelijk mensen bezorgen, zeker ook aan je huisarts. • De negatieve wilsverklaring (kan niet geregistreerd worden) • De wilsverklaring euthanasie (kan geregistreerd worden) • De verklaring inzake de wijze van teraardebestelling (kan geregistreerd worden) • De verklaring voor orgaandonatie (kan geregistreerd worden)

Waarom registreren?

Ook een niet geregistreerde wilsverklaring is geldig, toch is het nuttig de wilsverklaring – gratis - te registreren bij de gemeente. Een geregistreerde wilsverklaring kan namelijk via het rijksregisternummer opgezocht worden door de gemeente of, indien het gaat over een euthanasieverklaring, door een arts. Belangrijk indien een wilsverklaring verloren geraakt is.

WAAR?

Huisartsenwachtpost, Florent Pauwelslei 31, Deurne.

WANNEER?

Elke dinsdag- of vrijdagnamiddag tussen 14.00 en 15.30. Voorlopig (wegens COVID19) op afspraak na een mailtje (info@leifantwerpen.be) of een telefoontje (0468 24 85 42).

CMYK : vert : 40/0/70/15 rouge : 0/100/40/40

RVB : vert : 125/169/82 rouge : 135/0/50

Pantone : vert : pas de pantone rouge : 1955 C

EEN GIFT?

Altijd welkom om onze vrijwilligerswerking te ondersteunen op BE75 0688 9833 8851.

EEN LEIFPUNT IN JE BUURT?

Op www.leif.be vind je een lijst van alle bestaande LEIFpunten in Vlaanderen en Brussel.

OPGELET!

Wie na 2 april 2020 een wilsverklaring euthanasie opstelde hoeft ze nooit meer te vernieuwen. Ze blijft onbeperkt geldig in tijd. Het is wel belangrijk (het is echter niet verplicht) ze te registreren bij de Burgerlijke Stand of de Dienst Bevolking. Als zo een wilsverklaring geregistreerd is kan ze immers altijd opgezocht worden via je rijksregisternummer door een arts, dat kan belangrijk zijn indien je documenten verloren gingen. Je kan zo een wilsverklaring ook altijd ongedaan maken, wel niet vergeten de registratie te vernietigen via de BS!

Wie vóór 2 april 2020 een euthanasieverklaring opstelde moet ze wel nog binnen de vijf jaar vernieuwen! Misschien beter nu al een nieuwe opstellen? Zo valt die zorg alvast van je schouders.

De wilsverklaringen: jíj bepaalt nú je levenseindewens voor het moment dat je wilsonbekwaam zal zijn.

Natuurlijk kan je een wilsverklaring altijd ongedaan maken als je van mening veranderde, wel niet vergeten ook de registratie ervan te schrappen.

De wilsverklaringen: jíj bepaalt nú je levenseindewens voor het moment dat je wilsonbekwaam zal zijn.

De negatieve wilsverklaring en de wilsverklaring euthanasie zullen je ‘stem’ en ‘wens’ vervangen op het moment dat je het zelf niet meer kan zeggen. De vertrouwenspersoon of vertegenwoordiger die je aanduidde speelt dan een zeer belangrijke rol. Hij of zij zal als het ware jouw stem worden die je wensen hard maken zal.

De negatieve wilsverklaring (kan niet geregistreerd worden) is juridisch afdwingbaar. Het is je recht als patiënt ‘versterven’ af te dwingen door levensverlengende behandelingen te weigeren. Bijvoorbeeld door het weigeren van het kunstmatig toedienen van voedsel en vocht.

Met de wilsverklaring euthanasie kan je euthanasie vragen op het moment dat je wilsonbekwaam geworden bent. Deze wilsverklaring is niet afdwingbaar omdat je van een arts nooit kan eisen dat hij euthanasie op je toepast, zelfs niet als je aan alle voorwaarden van de euthanasiewet voldoet. Deze wilsverklaring is echter enkel en alleen van toepassing in een onomkeerbare coma, dus niet bij dementie!

Met de wilsverklaring orgaandonatie en de wilsverklaring teraardebestelling bepaal jij wat er met je organen en lichaam moet gebeuren na je dood. Deze twee wilsverklaringen kunnen geregistreerd worden bij de gemeente en zijn wettelijk afdwingbaar. Dit wil zeggen dat jouw wil telt, niet wat – bijvoorbeeld- je kinderen of partner willen.

We beseffen dat, ondanks het zeer gebruiksvriendelijke LEIFplan, het moeilijk blijft de documenten correct in te vullen. Het is ook niet zo vanzelfsprekend een getuige te vinden voor je euthanasieverklaring. Daarom is ons LEIFpunt in Deurne er. Vrijwilligers van LEIF Antwerpen helpen bij het opstellen en geven antwoorden op je vragen.

Altijd welkom bij de vrijwilligers van LEIF Antwerpen.

Iedereen kan gratis terecht op het onthaal van het leifpunt Antwerpen. Goed opgeleide vrijwilligers geven correcte informatie over euthanasie, je rechten als patiënt en de wilsverklaringen. Ook als je euthanasievraag niet gehoord wordt, dan zoeken we samen met jou en, liefst ook, je arts naar een oplossing.

Ook voor een infosessie (eventueel op maat) aan een vereniging of groep kan je bij ons terecht.