Biznes w czasach superVUCA

Od co najmniej pół roku stwierdzenie „żyjemy w świecie superVUCA” jest odmieniane przez specjalistów od zarządzania. Zamieszanie wywołane pandemią odciska swój znak nie tylko na kondycji biznesu, ale również na zdrowiu przedsiębiorców i, co równie ważne, na potrzebach i możliwościach klientów. Jak funkcjonować w tych niepewnych, zmiennych, złożonych niejednoznacznych czasach?

Sam termin został po raz pierwszy zastosowany w latach 80. XX wieku na United States Army War College dla opisania świata po zakończeniu zimnej wojny. W kontekście biznesowym pojęcie to pojawiło się po zamachach z 11 września 2001 roku na World Trade Center w Nowym Jorku. W rzeczywistości określenie VUCA stanowi akronim czterech pojęć: volatility (zmienność), uncertainty (niepewność), complexity (złożoność) i ambiguity (niejednoznaczność). W roku 2020 coraz częściej dodaje się jeszcze przedrostek super, ponieważ nigdy wcześniej chaos opisywany tym terminem nie objął świata tak kompleksowo. Obecnie nic, co można było uznać za pewne, nie jest już pewne. Zmiany przebiegają szybko, w sposób chaotyczny, uniemożliwiający określenie jakichkolwiek trendów lub znalezienie wzorców postępowania. Na podstawie doświadczeń z przeszłości trudno jest wnioskować o przyszłości. Pojawiają się wciąż nowe wyjątki od reguł, a nawet wyjątki od wyjątków. Trudno więc zidentyfikować ciąg przyczynowo-skutkowy podejmowanych działań i pojawiających się problemów. Istnieje duże prawdopodobieństwo błędnego odczytania sygnałów płynących z rynku, ponieważ mogą mieć one wiele znaczeń.

Jak działać w nowej rzeczywistości?

Czy jest jakieś antidotum na czynniki charakteryzujące świat superVUCA? Przepis na biznesową stabilność w niestabilnych czasach? Okazuje się, że tak. Akronim VUCA można rozpisać również w następujący sposób: vision (wizja), understanding (zrozumienie), clarity (jasność), agility (zwinność), a więc podając pojęcia przeciwstawne do chaosu, dające nadzieję. Tak więc zamiast kreślenia szczegółowych planów warto zadbać o wizję firmy lub konkretnego przedsięwzięcia (na przykład wizję wejścia na nowy rynek), czyli opis stanu docelowego, do którego dążymy jako firma – ta wizja powinna być naszym drogowskazem niezależnie od tego jak bardzo zawiła będzie droga do celu. Reakcją na niepewność jest ciągła nauka poprzez pozyskiwanie informacji zwrotnej z otoczenia – od pracowników, klientów czy dostawców oraz wnikliwa obserwacja bieżącej sytuacji. W odpowiedzi na złożoność warunków warto pracować jasne, rzetelne wytyczne / procedury dotyczące konkretnych zadań i procesów ukierunkowanych na realizację wizji firmy. Wówczas pomimo niestabilnego otoczenia znajdziemy oparcie w stabilnych wewnętrznych regułach. Lekarstwem na niejednoznaczność jest z kolei zwinność, elastyczność i skłonność do eksperymentów. Zamiast prowadzić długie dyskusje teoretyczne nad potencjalnymi działaniami, lepiej jest je przetestować, ocenić ich efekt, i w razie potrzeby wprowadzić szybkie korekty w sposobie działania. Nasze poszukiwania zawiodły nas do instrumentów przygotowanych przez resort finansów. Ministerstwo Finansów we współpracy z partnerem merytorycznym ICAN Institute opracowało ogólno dostęny portal – Poradnik Podatnika i udostępniło go pod adresem: https://poradnikpodatnika.gov.pl/.

Na platformie dostępne są artykuły i webinary z następujących obszarów tematycznych:

- Stabilność finansowa w czasach pandemii,

- Podatki w kryzysie,

- Zarządzanie sprzedażą w dobie spowolnienia gospodarczego,

- Zarządzanie strategiczne w czasach pandemii,

- Przywództwo w czasach kryzysu.

Na stronie przedsiębiorcy mogą wypełnić również dwie diagnostyki, których indywidualne raporty z wynikami są udostępniane w ciągu 7 dni od przeprowadzenia badania na podany przez przedsiębiorcę adres e-mail. Pierwszy kwestionariusz „Audyt odporności kryzysowej” dotyczy oceny potencjału wybranej strategii na trudne czasy oraz szans na osiągnięcie sukcesu w krótko- i długoterminowej perspektywie. Zwykle przedsiębiorcy przyjmują jedną z czterech postaw wobec zarządzania swoją działalnością podczas recesji: orientację prewencyjną, orientację prorozwojową, orientację pragmatyczną lub orientację progresywną. Dzięki temu audytowi dowiesz się, która z tych strategii jest ci najbliższa. Drugie badanie – „Barometr efektywności biznesowej” pomaga zweryfikować podejmowane działania pod kątem zwiększania dynamiki wzrostu przedsiębiorstwa i tym samym dystansowania konkurencji. Barometr bada 70 kluczowych czynników wzrostu przedsiębiorstwa. W oparciu o indywidualny raport będziesz mógł zadbać o rozwój w obszarach dotyczących sprawności operacyjnej, projektowania oferty wartości oraz procesów marketingowych i sprzedażowych oraz porównać swoje wyniki z wskaźnikami rozwoju aktualnych liderów rynku.