Eπιλογές μαρτίου 2017

01 EPILOGES NEES exo.qxp:Layout 1 3/6/17 7:20 PM Page 1

ο ο Νοέμβριος Μάρτιος 2017 2016/ /ΝΝ 760 756

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ

ΚAΤΙ ΜΕΓAΛΟ ΓΕΝΝΙEΤΑΙ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝIΚΗ Στόχος, να μπει δυναμικά η πόλη στον παγκόσμιο επιστημονικό και επιχειρηματικό χάρτη ΟΙΚΙΑ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ Στα άδυτα του πιο όμορφου σπιτιού της πόλης

MAΡΤΥΡΙΑ Από την κόλαση της Συρίας σε μια νέα ζωή στη Θεσσαλονίκη URBAN LIFE Νέα όψη για τους παλιούς στάβλους στο λιμάνι

ΒΟΡΕΙΟΕΛΛΑΔΙΚΟΣ ΜΥΣΤΙΚΙΣΜΟΣ Μια βραβευμένη έκθεση που αυτές τις ημέρες φιλοξενείται ταυτόχρονα. σε Αθήνα και Μελβούρνη (με ενδιάμεσους σταθμούς σε Λονδίνο, Ζυρίχη, Γενεύη,. Μάλτα και Πεκίνο) «ταξιδεύει» στα πέρατα του κόσμου το πανάρχαιο δρώμενο. των Κωδωνοφόρων της Ανατολικής Μακεδονίας..

003-005ep-Edit-Periexomena.qxp:Layout 1 3/6/17 7:21 PM Page 1

003-005ep-Edit-Periexomena.qxp:Layout 1 3/1/17 8:19 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

—Editorial ΚΑΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ (ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΠΡΟΛΑΒΟΥΜΕ…) Αστικό περιβάλλον. Μόνον ανήσυχος θα πρέπει να είναι όποιος κυκλοφορεί τελευταία στο κέντρο της Θεσσαλονίκης... ΚΕΙΜΕΝΟ: Άγγελος Ν. Βάσσος. angelos.vassos

@AVassos

avassos74

Το περπάτημα είναι μία από τις μεγαλύτερες απολαύσεις τής ζωής, ειδικά για όλους εκείνους τους ανθρώπους που, καλώς ή κακώς, έχουν επιλέξει ή τους έλαχε να κάνουν μια δουλειά κατά το μάλλον ή ήττον καθιστική (δεν αναφέρομαι καν σ’ εκείνους που αρκούνται στο να επαναλαμβάνουν καθημερινά τη διαδρομή σπίτι-γραφείο και τούμπαλιν, απολαμβάνοντας αποκλειστικά τις υπηρεσίες τής καρέκλας τού γραφείου ή του καναπέ τού σπιτιού τους). Τελειώνεις από τη δουλειά σου και, περπατώντας στους δρόμους της πόλης (ή στη Νέα Παραλία, αν έχεις την τύχη να μένεις στη Θεσσαλονίκη), χαζεύοντας βιτρίνες, ανθρώπους, τα πράγματα που συμβαίνουν γύρω σου (όλη τη βουή τής πόλης, με μία κουβέντα), ξεδίνεις. Αδειάζει το μυαλό σου, γεμίζεις από εικόνες και ακούσματα, βγαίνεις από τη ρουτίνα τής ημέρας σου και αποφορτίζεις το μυαλό σου - είναι πολύ μεγάλο πράγμα η σωτηρία τού μυαλού, σχεδόν τόσο μεγάλο όσο και η σωτηρία τής ψυχής... Έτσι κι εγώ. Φανατικός τού περπατήματος, ένας αστικός flâneur που απολαμβάνει τη ζωή στην πόλη, γράφω κάθε ημέρα στο προσωπικό μου «κοντέρ» αρκετά χιλιόμετρα στους δρόμους τής Θεσσαλονίκης, μετακινούμενος για κάποια δουλειά την ημέρα ή βολτάροντας το βραδάκι (με παρέα ή ακόμη και μόνος), αφουγκραζόμενος την ανάσα μιας πόλης που ετοιμάζεται να αποκοιμηθεί.

Με μπόλικα χιλιόμετρα ήδη στο ενεργητικό μου, λοιπόν, οφείλω να σας εξομολογηθώ κάποια πράγματα που βλέπω τελευταία - πράγματα που με έχουν κάνει να ανησυχήσω. Εσχάτως βλέπω τη Θεσσαλονίκη να αλλάζει - και όχι επί τα βελτίω. Πράγματι: είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η πόλη έχει καταφέρει, με συντονισμένες προσπάθειες (επιτυχημένες, εκ του αποτελέσματος), να προσελκύσει αυξημένο αριθμό ελλήνων, αλλά και ξένων επισκεπτών από χώρες όπως η Τουρκία, το Ισραήλ, η Ρωσία, οι όμορες βαλκανικές χώρες, αλλά και κράτη τής Δυτικής Ευρώπης, ακόμη και από τις ΗΠΑ. Καταβλήθηκαν προσπάθειες και δαπανήθηκαν χρήματα, για να μπορέσουμε να έχουμε αυτό το θετικό αποτέλεσμα - της προσέλκυσης περισσότερων επισκεπτών. Ωστόσο, όταν αυτό που βλέπουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι όταν τελικώς έρχονται στην πόλη δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες τους, το μόνο που καταφέρνεις με μια τέτοια διεθνή «εκστρατεία γοητείας» είναι να χρηματοδοτείς τη δυσφήμισή σου. Και εξηγούμαι: Δεν μου αρέσει το πόσο έχουν υποβαθμιστεί τα τελευταία χρόνια πολλές κεντρικές περιοχές τής Θεσσαλονίκης. Αν καμάρωνα για ένα πράγμα, συνομιλώντας με φίλους και συναδέλφους από Αθήνα, ήταν ότι η - 003 -

Θεσσαλονίκη είχε καταφέρει να μην έχει περιοχές - «γκέτο» στο κέντρο της (σε αντίθεση με την πρωτεύουσα, όπου η εγκατάλειψη ολόκληρων γειτονιών από τους μέχρι τότε κατοίκους τους επέτρεψε τη δημιουργία περιοχών που αποτελούν οιονεί «άβατα» για την πλειονότητα των Αθηναίων, ειδικά τις νυχτερινές ώρες). Κι όμως: κινούμενος τελευταία στο κέντρο τής Θεσσαλονίκης βλέπω αυτό το μέχρι πρότινος κεκτημένο να αμφισβητείται. Βλέπω την πλατεία Αρχαίας Αγοράς, γύρω από το άγαλμα του Βενιζέλου (ένα από τα κεντρικότερα σημεία τής πόλης, στην απόληξη της πλατείας Αριστοτέλους και στο μέσον της τουριστικής διαδρομής από την παλιά παραλία προς σημαντικά μνημεία τής Θεσσαλονίκης, όπως ο ναός τού πολιούχου Αγίου Δημητρίου ή η ρωμαϊκή αγορά), να υποβαθμίζεται μέρα με τη μέρα, με την πώληση λαθραίων τσιγάρων, αλλά και ουσιών να γίνεται πλέον μέρα μεσημέρι και με εθισμένους σε ουσίες δυστυχείς ανθρώπους να περιφέρονται ημέρα και νύχτα σαν ανθρώπινα φαντάσματα - συχνά κινδυνεύοντας να πέσουν στις ρόδες διερχόμενων από την Εγνατία ΙΧ, δίκυκλων και λεωφορείων. Βλέπω την πλατεία Ναυαρίνου (μια πλατεία με σχετική «προϊστορία», για όσους Θεσσαλονικείς γνωρίζουν τα του κέντρου) να θυμίζει ξανά έναν παλαιότερο, κακό

003-005ep-Edit-Periexomena.qxp:Layout 1 3/1/17 8:19 PM Page 2

Επιλογές 03/2017

εαυτό της. Πλέον, είναι το απλούστερο πράγμα να ακούσεις, περαστικός, κάποιον δίπλα σου να ζητάει «stuff» από τους εμπόρους που κάθονται στα παγκάκια τής πλατείας, ενώ συχνά είναι και τα περιστατικά συμπλοκών, ένοπλων ή μη. Αν αμφιβάλλετε για το πόσο επηρεάζει αυτή η κατάσταση την περιοχή, περάστε μια βόλτα από το «άνοιγμα» της πλατείας με κατεύθυνση προς τις οδούς Παλαιών Πατρών Γερμανού και Παύλου Μελά: εκεί όπου τα προηγούμενα χρόνια θα αντικρίζατε ανοιχτά καφέ και εστιατόρια και τραπέζια με κόσμο (κυρίως φοιτητές και νεολαία) να απολαμβάνει έναν καφέ στην πόλη πλέον βλέπεις κλειστά μαγαζιά, με «ενοικιάζεται» που έχουν κιτρινίσει από τον ήλιο, περιμένοντας κάποιον

Κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της καθ’ ημάς Δανιμαρκίας - κάτι σάπιο που, όσο περνά ο καιρός χωρίς να το αντιμετωπίζουμε, απειλεί ολόκληρο το σώμα τής πόλης με γενικευμένη σηψαιμία.

να ενδιαφερθεί (και μη μου πείτε ότι «έπεσαν» οι δουλειές, επειδή ξέμεινε η Θεσσαλονίκη από νεαρόκοσμο…). Βλέπω την πλατεία Αγίου Γεωργίου (την πλατεία που φιλοξενεί τη Ροτόντα, το ελληνικό «δίδυμο» του Πάνθεου της Ρώμης, ένα μνημείο από τον 4ο αιώνα μ.Χ. που συγκαταλέγεται στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς τής UNESCO) να έχει μετατραπεί σε μία από τις κεντρικότερες πιάτσες ναρκωτικών στη Θεσσαλονίκη, με τα περιστατικά πυροβολισμών, μαχαιρωμάτων, ληστειών και διαρρήξεων να αποτελούν πλέον (παρά τις φιλότιμες περί του αντιθέτου προσπάθειες της Ελληνικής Αστυνομίας) σχεδόν καθημερινή νόρμα. Βλέπω την Ικτίνου, έναν από τους πάλαι ποτέ κομψότερους πεζόδρομους στην «καρδιά» τής Θεσσαλονίκης, να μετατρέπεται καθημερινά (και ιδίως τις βραδινές ώρες)

σε «άβατο», κατακλυζόμενη συχνά από περιθωριακά στοιχεία, με τη χρήση ελαφρών ουσιών, όπως τα τσιγάρα κάνναβης και μαριχουάνας, να αποτελεί κανόνα (αρκεί να περάσεις βράδυ από το σημείο, για να κάνεις «κεφάλι», κατά το κοινώς λεγόμενο) και με το πρωί να βρίσκει πολλές φορές κόσμο ημιλιπόθυμο πάνω στα παγκάκια, με χυμένες μπίρες στο πεζοδρόμιο, σκουπίδια στα παρτέρια και στις αυλές των παρακείμενων σχολείων και άλλα πράγματα (τα οποία δεν χρειάζεται να αναφέρω...) να «κοσμούν» την περιοχή. Σε όλα αυτά προσθέστε την εικόνα ελλιπούς καθαριότητας που δυστυχώς παρουσιάζει συνολικά η Θεσσαλονίκη (το να βρίσκεις κάδους ξέχειλους, τους οποίους ουδείς μπήκε στον κόπο να αδειάσει, ή σκουπίδια σε γωνιές και ρείθρα αποτελεί καθημερινό φαινόμενο), την αφισορρύπανση κυριολεκτικά παντού (ακόμη και πάνω σε μνημεία ή σε ιστορικά κτίρια), το χάλι με τα συνθήματα σε κάθε τοίχο (κατάντια για την οποία φταίμε κυρίως εμείς, οι πολίτες), το παρεμπόριο που ζει και βασιλεύει ακόμη και στους κεντρικότερους εμπορικούς δρόμους τής πόλης, όπως η Τσιμισκή (με τα σεντόνια με το «μαϊμού» εμπόρευμα να απλώνονται προκλητικά κάτω από τη μύτη των -βαριά φορολογούμενων- νόμιμων επιχειρηματιών), αλλά και το χάος με την κυκλοφορία (παρκάρουμε όπου και όποτε γουστάρουμε, επειδή έτσι μας αρέσει. Δεν σχολιάζω καν το χάλι με τα ταξί, που στήνουν πιάτσες όπου και όποτε θέλουν, αντιμετωπίζοντας τους δρόμους με ιδιοκτησιακή λογική, χωρίς να δίνουν λογαριασμό, αλλά και χωρίς να φοβούνται τον νόμο που αλλιώς προστάζει - μάλλον κάτι έχουν καταλάβει για το εύρος που έχει λάβει το φαινόμενο της ατιμωρησίας). Όλες αυτές οι συνθήκες δημιουργούν την τέλεια αστική καταιγίδα. Κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της καθ’ ημάς Δανιμαρκίας - κάτι σάπιο που, όσο περνά ο καιρός χωρίς να το αντιμετωπίζουμε, απειλεί ολόκληρο το σώμα τής πόλης με γενικευμένη σηψαιμία. Μπορούμε πάντα να εθελοτυφλούμε, επικαλούμενοι πτυχές τής καθημερινότητας που μας επιτρέπουν να ισχυριζόμαστε πως όλα βαίνουν καλώς και πως για ό,τι κακό φταίνε οι άλλοι - ίσως κι ο Χατζηπετρής... Ένα είναι σίγουρο: αν δεν ανοίξουμε γρήγορα τα μάτια, αν δεν κοιτάξουμε το πρόβλημα κατάματα και δεν το αντιμετωπίσουμε, πολύ σύντομα θα το βρούμε μπροστά μας - ίσως, μάλιστα, σε διαστάσεις πολύ μεγαλύτερες των δυνατοτήτων μας. ⁕ - 004 -

ΕΠΙΛΟΓΕΣ Μηνιαία έκδοση. Διανέμεται δωρεάν την πρώτη Κυριακή κάθε μήνα με τη «Μακεδονία της Κυριακής» #760 ΙΔΙΟΚΤΗΣIΑ-ΕΚΔΟΣΗ: Mακεδονική Εκδοτική Εκτυπωτική ΑΕ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Μιχάλης Αλεξανδρίδης ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Χριστίνα Χαλεπλίδου ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ: Άγγελος Ν. Βάσσος EDITOR AT LARGE: Λεόντιος Παπαδόπουλος ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ: Γιώργος Ρίζος ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Γλυκερία Καπάνταη Τ. 2310-560.311 Ε. kapantai@makthes.gr

ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Χρύσα Γιασιμάκη Τ. 2310-560.328 E. giasimaki@makthes.gr

Kέλλυ Κερασίδου Τ. 2310-560.318 E. kerasidou@makthes.gr

Μαρία Φωτιάδου Τ. 2310-560.343 E. fotiadou@makthes.gr

ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Ελένη Πιπινίκα Τ. 2310-560.310 E. pipinika@makthes.gr

ART DIRECTION: Βίκυ Παναγιωτίδου ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ-AΤΕΛΙΕ: Χρήστος Αθανασιάδης PHOTO EDITOR: Πάρις Παπάζογλου ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ: Σάκης Γιούμπασης IMAGE BANK: Shutterstock ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Μοναστηρίου 85, 54627 Θεσσαλονίκη ΣΥΝΤΑΞΗ: Τ. 2310-560.320 F. 2310-534.854 E. epiloges@makthes.gr ΕΜΠΟΡΙΚΟ: F. 2310-534.822 ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΕΚΤΥΠΩΤΙΚΗ Α.Ε. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική, μερική ή περιληπτική, η κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου του ειδικού ενθέτου με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογραφήσεως ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμοι 238/1970, 4301/1979, Ν. 100/1975, Ν.Δ. 3565/1956 και 4254/1962 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου.

003-005ep-Edit-Periexomena.qxp:Layout 1 3/1/17 8:19 PM Page 3

Επιλογές 03/2017

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ —Mάρτιος 2017

ΣΕΛ. 022-033 Η ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΗ ΕΚΘΕΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΟΥ ΤΑΛΑΝΤΟΥΧΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΙΟΥ ΝΙΚΟΥ ΒΑΒΔΙΝΟΥΔΗ «FACES + MASKS» «ΠΡΟΣΩΠΑ + ΠΡΟΣΩΠΕΙΑ», Η ΟΠΟΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΙ ΤΟ ΠΑΝΑΡΧΑΙΟ ΔΡΩΜΕΝΟ ΤΩΝ ΚΩΔΩΝΟΦΟΡΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΤΟ ΤΡΙΗΜΕΡΟ 6-8 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ, ΑΦΟΥ ΚΕΡΔΙΣΕ ΤΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΚΟΙΝΟΥ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ, ΤΗΝ ΕΛΒΕΤΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΜΑΛΤΑ ΩΣ ΤΟ ΜΑΚΡΙΝΟ ΠΕΚΙΝΟ ΚΑΙ ΑΦΟΥ ΔΙΑΚΡΙΘΗΚΕ ΣΤΟΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ «ΤRAVEL PROTOGRAPHER OF THE YEAR», ΤΑΞΙΔΕΥΕΙ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΓΚΑΛΕΡΙ ΕΥΡΙΠΙΔΗ, ΟΠΟΥ ΘΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ (ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΜΕ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΜΕΛΒΟΥΡΝΗΣ, ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ VIRGIN AUSTRALIA MELBOURNE FASHION FESTIVAL) ΩΣ ΤΙΣ 24 ΜΑΡΤΙΟΥ, ΣΕ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΜΑΡΙΟΥ TERIADE ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗ.

ΣΕΛ. 046-059 ΣΤΑ ΑΔΥΤΑ ΤΗΣ ΟΙΚΙΑΣ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ, ΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΛΕΟΝ ΦΟΡΤΙΣΜΕΝΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΧΩΡΟΥΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ΞΕΝΑΓΟΥΝ ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΤΟΥΣ ΟΙ «Ε», ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΝΑ ΠΟΛΥ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΑΖ.

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΤΕΥΧΟΥΣ #760: ΚΩΔΩΝΟΦΟΡΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΒΑΒΔΙΝΟΥΔΗ.

Ιδέες & απόψεις 006 Διογένους λέξεις. Σαρακοστιανά.

008 Όμορφα Ταξίδια. Η χαμένη τουριστική ευκαιρία τού μακεδονικού μετώπου. Θέματα 010 Πρόσωπα. Μια γιαγιά από την Κρύα Βρύση υποστηρίζει ότι η ομορφιά δεν έχει ηλικία.

012 - 013 City life. Σε εξέλιξη με 213 ταινίες το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

014 - 020 Ρεπορτάζ. Κέντρο Έρευνας και Ανάπτυξης Προηγμένων Υλικών: κάτι μεγάλο γεννιέται στη Θεσσαλονίκη.

021 Πόλη. Πάμε (νέα) πλατεία Φαναριωτών; Τι προβλέπει το σχέδιο για τη βιοκλιματική αναβάθμιση της περιοχής.

022 - 033 Παράδοση. Η Ανατολική Μακεδονία ταξιδεύει στα πέρατα του κόσμου, μέσα από τη βραβευμένη έκθεση φωτογραφίας τού ταλαντούχου Θεσσαλονικιού Νίκου Βαβδινούδη «Faces + Masks» - «Πρόσωπα + Προσωπεία».

034 - 039 Μαρτυρία. Σε ηλικία 40 ετών, η Ζουζάν από το Χαλέπι τής Συρίας αναγκάστηκε να γυρίσει την πλάτη στη ζωή της όπως τη γνώριζε ώς τότε. Οι «Ε» τη συνάντησαν στο νέο σπιτικό της στη Θεσσαλονίκη, θέλοντας να μάθουν περισσότερα για τη συγκλονιστική ιστορία της.

040 - 044 Πόλη. Νέα όψη για τους παλιούς στάβλους τού ΟΛΘ.

Good Life 045 Εικαστικά. Νύφες χωρίς χαμόγελο σε μια πολύ ιδιαίτερη έκθεση με τίτλο «Εβραϊκοί γάμοι την επαύριον του Ολοκαυτώματος».

046 - 059 Οικία Τέλλογλου. Μπήκαμε στα άδυτα του πιο όμορφου σπιτιού τής Θεσσαλονίκης και σας μεταφέρουμε σπάνιες εικόνες και πληροφορίες για την εστία τού σπουδαίου ζεύγους των θεσσαλονικέων συλλεκτών.

060 - 062 Ciné. «Βροχή» ταινιών τον Μάρτιο (λίγες όμως οι καλές...). Οι νέες ταινίες τού μήνα από τον Αλέξη Ν. Δερμεντζόγλου.

063 Προβολές. Από τον Πόλακ στον Αντονιόνι.

064 Resto. «Alas»: παιχνίδι με τις γεύσεις.

066 Ραντεβού. «The Food Experience» στη Θεσσαλονίκη.

067 Food culture. Όλες οι καντίνες τής Ελλάδας σε ένα site.

068 Bar etc. «Γορίλας»: κοκτέιλ στο κλουβί.

069 Wine & spirits. Τα χαρμάνια τού Αγιωργίτικου.

070 - 071 Ask the expert. Αυτές είναι οι πιο δημοφιλείς θεραπείες στην αισθητική οδοντιατρική.

072 Beauty. «Μαγική» βαφή αλλάζει το χρώμα των μαλλιών σας σε δευτερόλεπτα.

073 Beauty. Microblading.

074 Παιδί. Όταν ο μικρός δεν κοιμάται.

075 The expert. Οπτική κόπωση.

076 Heures. Προτάσεις για κάθε γούστο.

077 Style. Pepe Jeans London: walk this way.

078 - 079 Αuto. Audi Q2: ανατρεπτικός επεκτατισμός στα SUV από τα 1.000 κυβικά εκατοστά.

080 Tech. Πιο νωρίς(;) το iPhone 8.

082 Male stories. Σάμπα, καρναβάλι και top models.

- 005 -

06-09ep-Apopseis.qxp:Layout 1 3/1/17 7:40 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

—Διογένους λέξεις ΣΑΡΑΚΟΣΤΙΑΝΑ Της εποχής. Σκέψεις εν όψει Σαρακοστής.

ΚεΙμενο: Διογένης Δασκάλου.

Λέξεις που χάθηκαν, γιατί δεν μπορούσαν να αντέξουν τ’ αυτιά που δεν τις άκουσαν. «Μη» και η μήτρα, «μη» και το «μη» - τι όνομα είν’ τούτο κι αυτό το Μιμη; Ναύλα να είχα για ένα ταξίδι, να τα ‘δινα σ’ άλλον, να δω τι θα γίνει... Κι εκείνος να τα ‘πινε σε μία βραδιά, να μου ‘λεγε, τάχα, για τα μακρινά. Ξέροντας τα πάντα, ξέχασα τι ήταν αυτό που στην αρχή ήθελα να μάθω. Όταν. Μια λέξη που έχει βαθιά την ελπίδα αντί για καρδιά... Αυτές οι λέξεις είναι οι μόνες που πρέπει να μη φθείρονται, να μη ταλαιπωρούνται, να μη σέρνονται, να μην αργοσαπίζουν προσπαθώντας. Μόνον η ανακοπή ταιριάζει στις λέξεις με καρδιά. Πού να πάω; Πού να ψάξω; Πού να πάω ν’ ακουμπήσω για να αυτοδυναμωθώ; Πόσο πόθησα, αλήθεια, κάπου, κάπως να υπάρχει το μεγάλο, το ωραίο, που στον ύπνο μου ποθώ!

Αναισθησία: μερική, ολική, διαρκείας. Βάρος: ο ένας στον άλλον με βέρες που σφήνωσαν και πρέπει να κοπούν για να βγουν. Γέροι, ακόμη και οι νέοι πίνουν ροφήματα με παράξενα ονόματα και απίθανες γεύσεις, γεμάτα ενέργεια «για να μη καταρρεύσεις» - το γράφει αφού. Δονήσεις που έφυγαν χωρίς να γυρίσουν. Ενδελεχώς μέσ’ στο βλέμμα μου ψάχνει να βρει την άκρη τού νήματος μια κλωστή. Ζώντα τα ζώα ζυγώνουν και, να: το θαύμα αναβάλλεται για άλλη φορά. Ήταν η νίκη που ήταν εκεί να αποθεώσει τον Ηρακλή, ο ήρωας που ‘γινε μπετόν και τσιμέντο και οι φίλαθλοι που ρούφηξαν τον φρέσκο τον φρέντο. Θαλερό το τοπίο, θολό και θαμπό, θάμνος καιόμενος θαρρώ σαν βάτος. Ικανός, μόνος κι έρημος ταίρι γυρεύει, τρέχει, σκοντάφτει ξανά, προσπαθεί μήπως ξεχάσει να θυμηθεί. Κακά είν’ τα ψέματα, κακή κι η αλήθεια, γι’ αυτό και ο άνθρωπος λέει παραμύθια.

- 006 -

Ρέει η ζωή, όταν έχεις πια ξεχάσει κάποια βρύση ανοιχτή; Σσσσσσς! Το τελευταίο σύμφωνο πριν αρχίσει της ησυχίας η μουσική! Ταφόπλακα το αρχικό που ήταν ο Σταυρός σου. Υφάντρες είχε η Ζωή κι είχε η ζωή μας δίχτυα, είχε και τρύπες με χαρές και βλέμματα μ’ αλήθεια! Φτώχεια είν’ η ξεκούραση που είναι διαρκής. Αλήθεια, όταν βαριέσαι, πώς να ξεκουραστείς; Χαρά για να ‘χεις μια ζωή, μόνος σου κάτσε φτιάξ’ την. Γιατί η χαρά θέλει ψυχή, θέλει καπατσοσύνη και η μιζέρια στη χαρά δόκανα πάντα στήνει. Ψιψίνα είν’ η ψησταριά, ψιψίνα και η γάτα, ψιψίνα και η αγάπη μου μελοκαστανομάτα. Ώς πότε, καλαμάρια, χαλβά και ταραμά, άιντε να ‘ρθει το Πάσχα, να βγει η ψησταριά. ⁕

06-09ep-Apopseis.qxp:Layout 1 3/1/17 7:41 PM Page 2

06-09ep-Apopseis.qxp:Layout 1 3/1/17 7:41 PM Page 3

Επιλογές 03/2017

—Όμορφα Ταξίδια Η ΧΑΜΕΝΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ Θεσσαλονίκη. Τις τελευταίες ημέρες ανακοινώθηκαν δύο ξεχωριστές προσπάθειες για την προβολή των ιστορικών μνημείων τού πρώτου παγκοσμίου πολέμου που βρίσκονται στη Μακεδονία (η οποία εκείνα τα τραγικά χρόνια αποτέλεσε το επίκεντρο του ανατολικού μετώπου).

ΚεΙμενο: Σάκης Παπαδόπουλος.

Την πρώτη προσπάθεια καταβάλλει το τμήμα Τουρισμού τού δήμου Θεσσαλονίκης και τη δεύτερη ο Οργανισμός Τουρισμού της πόλης, σε συνεργασία με την περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και την αντιπεριφέρεια Κιλκίς (καθώς στον όμορφο αυτό νόμο τής Μακεδονίας έγιναν ιστορικές μάχες σε Σκρα και Δοϊράνη). Στην πραγματικότητα, ο ιστορικός -στρατιωτικός τουρισμός είναι ακόμη μία χαμένη ευκαιρία για τον ελληνικό τουρισμό. Για τους «μαθητευόμενους μάγους» που ανέλαβαν κατά καιρούς τις τύχες τού ελληνικού τουρισμού σε κάθε επίπεδο, αυτό το είδος τουρισμού μάλλον δεν υπάρχει… Ίσως επειδή δεν γνωρίζουν τι ακριβώς συνέβη σ’ αυτόν τον απίστευτο τόπο στο διάβα των αιώνων. Για τους

περισσότερους απ’ αυτούς, η ιστορία τής Ελλάδας αρχίζει και τελειώνει στην αρχαιότητα - μετά, τίποτα... Όσον αφορά την περίοδο του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, στη Βόρεια Ελλάδα αναπτύχθηκε ένα από τα σημαντικότερα μέτωπα, το ανατολικό ή μακεδονικό, στο οποίο έχασαν τη ζωή τους δεκάδες χιλιάδες άτομα και από τις δύο πλευρές. Από τη μία μεριά, Έλληνες, Βρετανοί, Γάλλοι, Ρώσοι, Σέρβοι, Αυστραλοί και Ινδοί. Από την άλλη, Βούλγαροι, Γερμανοί και Αυστροούγγροι. Τα σημάδια αυτής της πολύχρονης σύγκρουσης είναι διάσπαρτα, παντού: δεκατέσσερα νεκροταφεία πεσόντων, μνημεία στα πεδία των μαχών, ακόμη και σημάδια από χαρακώματα όπου, αν ψάξεις, βρίσκεις ακόμη σφαίρες από εκείνη την εποχή. Ανάμεσα σε στρατιώτες και αξιωματικούς που πολέμησαν στο μακεδονικό μέτωπο συγκαταλέγονταν γνωστές προσωπικότητες της εποχής - συγγραφείς, ποιητές, γόνοι αριστοκρατικών οικογενειών, άνθρωποι του πνεύματος. Μεταξύ τους κι ένας άσημος, τότε, βιετναμέζος στρατιώτης, που αρκετά χρόνια αργότερα θα γινόταν διάσημος για τις στρατηγικές ικανότητές του. Το όνομά του: Χο Τσι Μιν - ο άνθρωπος που, ως ηγέτης των Βιετκόνγκ, κατατρόπωσε την αμερικανική αυτοκρατορία στον πόλεμο του Βιετνάμ. Το στρατόπεδό του ήταν στη Σκύδρα.

- 008 -

Την τελευταία μεγάλη ευκαιρία για τουριστική αξιοποίηση αυτών των μνημείων η Ελλάδα την έχασε το 2014... Ήταν την εποχή που συμπληρώνονταν 100 χρόνια από την έναρξη του πλέον φονικού πολέμου στη νεότερη ιστορία τής ανθρωπότητας, του πρώτου παγκοσμίου πολέμου. Πραγματοποιήθηκαν εκατοντάδες εκδηλώσεις μνήμης σε όλη την Ευρώπη, ενώ το θέμα βρισκόταν ψηλά στη διεθνή επικαιρότητα για πάρα πολύ καιρό. Χιλιάδες άτομα ταξίδεψαν στα πεδία των μαχών και στα στρατιωτικά νεκροταφεία, για να τιμήσουν τη μνήμη των προγόνων τους… Η Ελλάδα, ωστόσο, ουδέν έλαβε από όλη αυτή την κινητοποίηση, καθώς δεν έκανε κάποια προετοιμασία, δεν κατέβαλε κάποια προσπάθεια για την προβολή και την προώθηση του τι διαθέτει από εκείνη την περίοδο... Κάποια γκρουπ απογόνων που εμφανίστηκαν στη Βόρεια Ελλάδα προέρχονταν κυρίως από σκοπιανούς διοργανωτές εκδρομών, η περιήγηση των οποίων περιελάμβανε και τη Βόρεια Ελλάδα. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα ακούσετε τους υπουργούς, τους γραμματείς και λοιπούς τροφίμους τού Δημοσίου να ισχυρίζονται ότι καταβάλλουν προσπάθειες για τη διεύρυνση της τουριστικής περιόδου, χαμογελάστε. Είναι μεταδοτικό... ⁕

06-09ep-Apopseis.qxp:Layout 1 3/1/17 7:41 PM Page 4

10-11ep-GiaGia.qxp:Layout 1 3/1/17 7:38 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

—Τι λέει στη «Vogue» ΜΙΑ ΓΙΑΓΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΥΑ ΒΡΥΣΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΙ ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΗΛΙΚΙΑ Η ΟΜΟΡΦΙΑ Σε ειδικό ρόλο. Υπάρχουν μοντέλα που θα ήταν πανευτυχή, αν κατάφερναν να ποζάρουν στον φωτογραφικό φακό και να εξασφαλίσουν ένα εξώφυλλο σε κάποιο διάσημο περιοδικό μόδας. Η 74χρονη Ελένη Χριστάκη από την Κρύα Βρύση Πέλλας δέχθηκε χωρίς δεύτερη σκέψη να δοκιμαστεί στον ρόλο τού μοντέλου, όταν της το ζήτησε ο αγαπημένος της εγγονός.

Η γιαγιά Ελένη δεν μπορούσε να φανταστεί ότι θα συγκέντρωνε όλα τα φώτα τής δημοσιότητας επάνω της, ποζάροντας με το φανελάκι για τον εγγονό της. Ο εγγονός της, φοιτητής σε σχολή φωτογραφίας στη Θεσσαλονίκη, έστειλε τις φωτογραφίες στην ηλεκτρονική έκδοση της ιταλικής «Vogue» - και, συγκεκριμένα, στη στήλη «PhotoVogue». Οι φωτογραφίες δημοσιεύτηκαν, έγιναν viral και, πλέον, η γιαγιά Ελένη στέλνει μέσα από το διαδίκτυο το μήνυμα «Beauty has no age» («Η ομορφιά δεν έχει ηλικία»). Πώς έγινε, όμως, πασίγνωστη η γιαγιά Ελένη από την Κρύα Βρύση Πέλλας; Τον περασμένο Οκτώβριο, ο 30χρονος Χριστόφορος Καρβουνίδης ανέλαβε για τη σχολή του ένα project με θέμα την οικογένειά του. Η εργασία του βαθμολογήθηκε με άριστα, οι φωτογραφίες συμπεριελήφθησαν στο portfolio του και, λίγο αργότερα, αποφάσισε να τις στείλει στην ηλεκτρονική έκδοση της ιταλικής «Vogue» και στη στήλη «PhotoVogue». Στη συγκεκριμένη στήλη τής «Vogue Italia» στέλνουν τη δουλειά

 Η 74ΧΡΟΝΗ ΕΛΕΝΗ ΧΡΙΣΤΑΚΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΥΑ ΒΡΥΣΗ ΠΕΛΛΑΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΦΑΝΤΑΣΤΕΙ ΟΤΙ ΘΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΝΕ ΟΛΑ ΤΑ ΦΩΤΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΝΩ ΤΗΣ, ΠΟΖΑΡΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟ ΦΑΝΕΛΑΚΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΓΓΟΝΟ ΤΗΣ.

τους επαγγελματίες και ερασιτέχνες φωτογράφοι, αλλά και άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο που αγαπούν τη φωτογραφία. Μια επιτροπή επιλέγει τις καλύτερες, οι οποίες δημοσιεύονται στην ηλεκτρονική έκδοση του «Vogue.It», στην ειδική κατηγορία «PhotoVogue». Ο Χριστόφορος Καρβουνίδης έστειλε στην ιταλική «Vogue« τέσσερις φωτογραφίες τής γιαγιάς του, από τις οποίες δημοσιεύτηκαν δύο: στη μία είναι ντυμένη στα μαύρα και κοιτάζει τον φακό (χωρίς άλλο φως πέραν αυτού που μπαίνει από τις γρίλιες), ενώ στις άλλες τρεις φορά απλώς ένα φανελάκι.

- 010 -

ΠΕΡΗΦΑΝΗ ΓΙΑΓΙΑ

«Δέχθηκα να φωτογραφηθώ - το έκανα με όλη μου τη χαρά. Χαίρομαι πολύ που βαθμολογήθηκε με άριστα η εργασία του, χαίρομαι που ακούστηκε το όνομά του, που είδαν όλοι τη δουλειά του...», δηλώνει για τον εγγονό της η Ελένη Χριστάκη, η οποία, παρότι πλέον είναι διάσημη ανά τον κόσμο, δεν έχει αλλάξει την καθημερινότητά της. Βέβαια, δεν σταματά να δέχεται συγχαρητήρια από τις φίλες της και απ’ όλους τους κατοίκους τής κωμόπολης της Πέλλας. Όπως εξηγεί η κυρία Χριστάκη, η διαδικασία της φωτογράφησης δεν ήταν δύσκολη: δεν χρειάστηκε πολλές οδηγίες, ενώ επέλεξε μόνη της πώς θα αντικρίσει τον φακό. Δηλώνει, δε, εντυπωσιασμένη από το ταλέντο του εγγονού της: «Εύχομαι να έχει την υγεία του και να γίνει επιτυχημένος φωτογράφος», καταλήγει. ⁕

10-11ep-GiaGia.qxp:Layout 1 3/1/17 7:38 PM Page 2

12-13ep-Doc Fest Β.qxp:Layout 1 3/1/17 8:28 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

—City life ΜΕ 213 ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΟ 19ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ Το πλαίσιο. Επειδή το ντοκιμαντέρ είναι τέχνη, είναι πολιτική, είναι άνθρωποι, είναι ζωή, τα ντοκιμαντέρ (όπως και ό,τι καταγράφει τη ζωή) ενοχλούν όλες τις εξουσίες...

Το ντοκιμαντέρ είναι μουσική και υψηλή κινηματογραφική τέχνη, αλλά και κινούμενα σχέδια. Είναι σκληρά ρεπορτάζ- αλήθειες ζωής, αλλά και μνήμες και «homages». Είναι και πολλά ακόμη, όπως φαίνεται στις 213 μικρού και μεγάλου μήκους ταινίες τεκμηρίωσης που προβάλλονται στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης από προχθές Παρασκευή 3 και ώς την Κυριακή 12 Μαρτίου. Η 19η διοργάνωση του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (η πρώτη που παρουσιάζει η νέα διοίκηση, μετά την αποχώρηση του ιδρυτή του, Δημήτρη Εϊπίδη, και την ανάληψη των καθηκόντων διεύθυνσης και διοίκησης από το δίδυμο των Ορέστη Ανδρεαδάκη και Ελίζ Ζαλαντό)

Φέτος το φεστιβάλ τιμά τον Δημήτρη Εϊπίδη, έναν ξεχωριστό άνθρωπο του κινηματογράφου, ο οποίος εδώ και δεκαετίες συνεχίζει να υπηρετεί με πάθος το ποιοτικό σινεμά.

τα έχει όλα φέτος: και διαγωνιστικό τμήμα (με 12 ταινίες, τρεις από τις οποίες ελληνικές) και βραβεία με χρηματικά έπαθλα (5.000 ευρώ για τον «Χρυσό Αλέξανδρο» -ποσό που διαθέτει ο δήμος Θεσσαλονίκης- και 2.000 ευρώ για το δεύτερο βραβείο) και αφιέρωμα στον ουκρανορώσο ασυμβίβαστο σκηνοθέτη Βιτάλι Μάνσκι (που αναμένεται στη Θεσσαλονίκη) και «carte blanche» στον ιδρυτή του, Δημήτρη Εϊπίδη (από τον οποίο ζητήθηκε να επιλέξει «εν λευκώ» 10 ντοκιμαντέρ), και αφιέρωμα στον προ διμήνου «αναχωρήσαντα» βρετανό διανοούμενο και καλλιτέχνη του βλέμματος Τζον Μπέρτζερ, αλλά και στους πρωτοπόρους τής εικόνας, ιταλούς κινηματογραφιστές Γιερβάντ Τζανικιάν και Άντζελα Ρίτσι Λούκι, σε συνεργασία με την έκθεση Documenta 14. ΠΛΟΥΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Το φεστιβάλ ξεκίνησε προχθές Παρασκευή 3 Μαρτίου... ροκάροντας, με την ταινία «Οι Rolling Stones ολέ ολέ ολέ: Ταξιδεύοντας στη Λατινική Αμερική», στο «Ολύμπιον». Συνεχίζει επί δέκα ημέρες στις αίθουσες του λιμανιού και της πλατείας Αριστοτέλους (στο «Ολύμπιον»), απλώνεται στις πλατείες και στα εστιατόρια της πόλης, δοκιμάζει γεύσεις (στο πλαίσιο του αφιερώματος «food vs food»), πάει στα Όσκαρ (το βράδυ της Κυριακής 26/02, στον κινηματογράφο «Ολύμπιον», την έδρα τού φεστιβάλ, μεταδόθηκε απευθείας η τελετή απονομής των Όσκαρ), κάνει πάρτι, δοκιμάζει τα όρια της κινηματογραφικής γλώσσας (στο film forward), δίνει πρακτικές συμβουλές στους νέους ντοκιμαντερίστες (στο market talks) κοκ. Εξάλλου, τι είναι ντοκιμαντέρ; Όσο γυρίζονται ντοκιμαντέρ, η ερώτηση επανέρχεται… Και κάθε φορά η απάντηση αλλάζει. Η συζήτηση για το ντοκιμαντέρ έχει αναζωπυρωθεί σε παγκόσμιο επίπεδο: τη συζήτηση επαναφέρει (σε μια εποχή απόλυτων αλλαγών και επαναπροσδιορισμού των εννοιών, ακόμη και των δημιουργικών προϊόντων τέχνης) το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο της 19ης διοργάνωσής του. Η ΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΛΕΞΕΩΝ

Ντοκιμαντέρ μπορεί να είναι και η ποίηση... Αφορμή μάλλον έψαχνε ο καλλιτεχνικός διευθυντής τού Φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης - και τη βρήκε χάρη στο αφιέρωμα στον βρετανό ριζο- 012 -

 Η ΑΦΙΣΑ ΤΗΣ ΦΕΤΙΝΗΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ.

σπάστη-ουμανιστή δημιουργό και ποιητή Τζον Μπέρτζερ (1926-2017), διαβάζοντας, αντί άλλου χαιρετισμού και ενόψει της έναρξης του πολυφωνικού 19ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, ένα ποίημά του με τίτλο «Ξενιτεμένες λέξεις» («Σ’ έναν θύλακα της γης/ έθαψα όλες τις προφορές τής μητρικής μου γλώσσας...»), στο οποίο καταγράφει, ίσως, τον δικό του «τρόπο τού βλέμματος» («Ways of Seeing», όπως ήταν ο τίτλος τής σειράς ντοκιμαντέρ που δημιούργησε για το BBC). Στην έκθεση με τίτλο «Τζον Μπέρτζερ: Ένας ριζοσπάστης ουμανιστής», που λειτουργεί παράλληλα με το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, παρουσιάζονται για πρώτη φορά μετά τον θάνατό του 30 σχέδια και ζωγραφιές τού βρετανού διανοουμένου. Η έκθεση αναπτύσσεται από τις 4 Μαρτίου ώς τις 13 Απριλίου στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Β1, λιμάνι Θεσσαλονίκης) και αποτελεί συνδιοργάνωση των Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και του Κέντρου Σύγχρονης Tέχνης Θεσσαλονίκης-Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Η έκθεση συμπληρώνεται με προβολές ταινιών, αποσπασμάτων και εκπομπών με θέμα τον Μπέρτζερ, καθώς και με βιβλία του. ⁕

12-13ep-Doc Fest Β.qxp:Layout 1 3/1/17 8:28 PM Page 2

Επιλογές 03/2017

«ΚΑΝΑΡΙΝΙ ΜΟΥ ΓΛΥΚΟ» ΤΟΥ ΡΟΙ ΣΕΡ (2011, ΙΣΡΑΗΛ - ΓΑΛΛΙΑ - ΕΛΛΑΔΑ).

- 013 -

14-20 Tech Thessaloniki.qxp:Layout 1 3/1/17 7:46 PM Page 1

ΔΥΟ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΠΟΥ ΕΔΡΑΣΑΝ ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΗΓΜΕΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Ο ASSOCIATE VICE CHANCELLOR FOR ENGINEERING RESEARCH ΚΑΙ SENIOR ASSOCIATE DEAN FOR RESEARCH ΣΤΟ TEXAS A&M ENGINEERING EXPERIMENT STATION ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΑΓΟΥΔΑΣ (ΔΕΞΙΑ) ΚΑΙ Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ (ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΕΤΑΛΛΟΓΝΩΣΙΑΣ) ΤΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΟΥ ΑΠΘ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ.

—Κέντρο Έρευνας και Ανάπτυξης Προηγμένων

Κάτι μεγάλο γεννιέται ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΕΡΙΠΟΥ ΔΥΟ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ, ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΕΧΕΙ ΑΝΟΙΞΕΙ ΝΑ ΒΑΛΕΙ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΣΤΟΝ ΔΙΕΘΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ Χ ΓΙΑ ΑΝΗΣΥΧΟΥΣ ΚΑΙ ΤΑΛΑΝΤΟΥΧΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΕ ΛΑΜΠΡΕΣ ΣΤΙΒΟ -ΕΙ ΔΥΝΑΤΟΝ, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙ ΝΑ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΟΥΝ ΤΗ ΧΩ ΣΤΟΧΟΣ; Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΝΕΩΝ, ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΤΗ ΜΙΛΗΣΑΜΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ ΙΔΕΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Άγγελος Ν. Βάσσος. ΠΟΡΤΡΕΤΑ: Σάκης Γιούμπασης.

- 014 -

14-20 Tech Thessaloniki.qxp:Layout 1 3/1/17 7:46 PM Page 2

Υλικών

στη Θεσσαλονίκη ΤΙΣ ΠΥΛΕΣ ΤΗΣ ΜΙΑ ΟΛΟΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΔΟΜΗ ΠΟΥ ΥΠΟΣΧΕΤΑΙ ΑΡΤΗ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕΙ ΕΝΑ «ΠΑΡΑΘΥΡΟ» ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΙΔΕΕΣ, ΠΟΥ ΦΙΛΟΔΟΞΟΥΝ ΝΑ ΠΕΤΥΧΟΥΝ ΣΤΟΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΡΑ ΤΟΥΣ. Ο ΤΡΟΠΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΤΕΥΧΘΕΙ ΑΥΤΟΣ Ο ΦΙΛΟΔΟΞΟΣ ΔΥΝΑΜΗ ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΝ ΤΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ΜΑΣ. ΓΙΑ ΝΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ...

- 015 -

14-20 Tech Thessaloniki.qxp:Layout 1 3/1/17 7:46 PM Page 3

Επιλογές 03/2017

—Συνέντευξη Η ΙΔΕΑ: ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ Ο στόχος του Κέντρου. Να υπάρξει διασύνδεση μεταξύ της έρευνας που παράγεται στο πανεπιστήμιο και της βιομηχανίας, αλλά και να δημιουργηθεί στη Θεσσαλονίκη ένα «φυτώριο» επιστημονικών ταλέντων, νέων ιδεών και καινοτομίας, το οποίο θα μπορέσει να ωφελήσει πριν απ’ όλους την ίδια την Ελλάδα και τους πολίτες της.

Ακούγεται σαν εικόνα από το μέλλον… Υλικά που έχουν μνήμη, υλικά που αποσβένουν την ενέργεια μιας πρόσκρουσης ή απορροφούν τον ήχο, υλικά πολυλειτουργικά, με πεδίο εφαρμογής σε μια σειρά από αντικείμενα της καθημερινότητας, αλλά και σε ιατρικά εργαλεία, γυαλιά, σιδεράκια, αυτοκίνητα και αεροπλάνα - κι όλα αυτά να γεννιούνται εδώ, στη Θεσσαλονίκη. Κι όμως: δεν πρόκειται για εικόνα από το μέλλον... Αυτά που μόλις διαβάσατε άρχισαν ήδη να συμβαίνουν στο νεότευκτο Κέντρο Έρευνας και Ανάπτυξης Προηγμένων Υλικών, διά χειρός κοινών ομάδων εργασίας ελλήνων και αμερικανών ερευνητών από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και το αμερικανικό Πανεπιστήμιο του Τέξας «Texas A&M - TEES (Texas Engineering Experiment Station)». Το Κέντρο, το οποίο εγκαινιάστηκε πριν από περίπου δύο εβδομάδες, στεγάζεται στο «Balkan Center» [όπου εδρεύει και το Κέντρο Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας (ΚΕΔΕΚ) του ΑΠΘ], δίπλα στο «Noesis». Η δημιουργία του ήλθε ως επιστέγασμα της συνεργασίας των δύο πανεπιστημίων (ΑΠΘ και Texas A&M - TEES) ήδη από το 2013, μέσα από κοινά ερευνητικά προγράμματα, αλλά και διά της ανταλλαγής φοιτητών στο πλαίσιο θερινών σχολείων. Μάλιστα, το Κέντρο ξεκίνησε τη δραστηριότητά του με έναν εξαιρετικά θετικό οιωνό: με την έναρξη υλοποίησης ενός φιλόδοξου διετούς ερευνητικού προγράμματος με χρηματοδότηση από την Υπηρεσία Επιστημονικής Έρευνας της

Αεροπορίας των ΗΠΑ (Air Force Office of Scientific Research - ΑFOSR), την οποία ΑΠΘ και Texas A&M - TEES απέσπασαν μετά από διεθνή διαγωνισμό (για την ιστορία, το εν λόγω πρόγραμμα αφορά τη μελέτη τής ανθεκτικότητας υλικών κραμάτων μνήμης σχήματος σε υψηλές θερμοκρασίες). Οι «Ε» θέλησαν να μάθουν περισσότερα γι’ αυτό το σημαντικό, διεθνούς εμβέλειας επιστημονικό και αναπτυξιακό Κέντρο που άρχισε να λειτουργεί στη Θεσσαλονίκη. Για τον σκοπό αυτό αποτάθηκαν σε δύο από τα πρόσωπα που βρίσκονται πίσω από αυτό το φιλόδοξο εγχείρημα: τον associate vice chancellor for Engineering Research και senior associate dean for Research στο «Texas A&M Engineering Experiment Station», καθηγητή Δημήτρη Λαγούδα, και τον αναπληρωτή καθηγητή στο Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών (Εργαστήριο Μεταλλογνωσίας) της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ, καθηγητή Νικόλαο Μιχαηλίδη. Θα ήθελα να ξεκινήσω αυτήν τη συζήτηση ρωτώντας σας για το Κέντρο Έρευνας και Ανάπτυξης Προηγμένων Υλικών, το οποίο εγκαινιάστηκε πριν από περίπου δύο εβδομάδες εδώ, στη Θεσσαλονίκη. Η ίδρυσή του συμπίπτει με την έναρξη ενός διετούς ερευνητικού προγράμματος, για το οποίο το ΑΠΘ και το «Texas A&M - TEES» διεκδίκησαν και έλαβαν χρηματοδότηση, μέσω διεθνούς διαγωνισμού, από την Υπηρεσία Επιστημονικής Έρευνας της Αεροπορίας των ΗΠΑ (ΑFOSR). Πρόκειται για ένα επίτευγμα ιδιαίτερα εντυπωσιακό για τα ελληνικά δεδομένα... Αλήθεια, πώς ξεκίνησε αυτή η συνεργασία μεταξύ των δύο ιδρυμάτων, που οδήγησε με τη σειρά της στη χρηματοδότηση από την ΑFOSR; ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΑΓΟΥΔΑΣ (Δ.Λ.): Το Κέντρο Έρευνας και Ανάπτυξης Προηγμένων Υλικών τής Θεσσαλονίκης έχει ξεκινήσει καιρό τώρα, χάρη στις προσπάθειες που εδώ και χρόνια καταβάλλουμε πολλοί άνθρωποι, όπως ο κ. Μιχαηλίδης, ο κ. Χαραλαμπάκης και άλλοι καθηγητές που συνεισφέρουν. Όλα ξεκίνησαν με μια σειρά από προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών και καθηγητών. Ακολούθησε η χρηματοδότηση την οποία λάβαμε από το National Science Foundation της Αμερικής, το οποίο μάς επέτρεψε εδώ και πολλά χρόνια να οργανώνουμε καλοκαιρινά σχολεία - είμαστε ήδη στο τρίτο τέτοιο σχολείο στη - 016 -

«Όνειρό μας για την εξέλιξη του Κέντρου είναι μία καινούργια εταιρεία κάθε χρόνο. Να αυξανόμαστε κατά 10 άτομα στην ερευνητική ομάδα. Να ξεκινήσουμε με μια ομάδα γύρω στα πέντε άτομα, που θα αρχίσουν να δημιουργούν κοινές εργασίες, κοινά προγράμματα και να γράφουν καινούργιες προτάσεις, ελπίζοντας σε μία πενταετία να γίνουμε 50 άτομα που θα ‘τρέχουν’ 10 ερευνητικά προγράμματα σε Ευρώπη, Αμερική και Μέση Ανατολή». ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΑΓΟΥΔΑΣ associate vice chancellor for Engineering Research, senior associate dean for Research στο «Texas A&M Engineering Experiment Station»

14-20 Tech Thessaloniki.qxp:Layout 1 3/1/17 7:46 PM Page 4

14-20 Tech Thessaloniki.qxp:Layout 1 3/1/17 7:46 PM Page 5

Επιλογές 03/2017

Θεσσαλονίκη, ενώ έχουν προηγηθεί αντίστοιχα στα Ιωάννινα και στις Σέρρες. Ήταν αυτά ακριβώς τα καλοκαιρινά σχολεία -και ιδίως εκείνα που πραγματοποιήθηκαν στη Θεσσαλονίκη με τον κ. Μιχαηλίδη- που έδωσαν τη δυνατότητα να γεννηθούν κοινά ερευνητικά προγράμματα. Οι φοιτητές που έρχονταν από την Αμερική και την Ευρώπη στην Ελλάδα εκπαιδεύονταν πάνω σε κοινά επιστημονικά εργαλεία για τα σύνθετα υλικά. Με την εξέλιξη αυτής της δραστηριότητας προέκυψαν τα κοινά ερευνητικά προγράμματα - ένα από αυτά είναι και το πρόγραμμα της αμερικανικής αεροπορίας, στο οποίο αναφερθήκατε. Η χρηματοδότηση για την ίδρυση του Κέντρου δεν προήλθε από αυτό, ωστόσο, σωστά; ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ (Ν.Μ.): Όχι. Επί της ουσίας, πρόκειται για κάτι που δεν έχει σχέση με την ίδρυση του Κέντρου. Το Κέντρο Έρευνας και Ανάπτυξης Προηγμένων Υλικών ήταν να ξεκινήσει ούτως ή άλλως τη λειτουργία του αυτήν την περίοδο: απλώς, έτυχε να έχουμε υποβάλει πρόταση στην αμερικανική αεροπορία, η οποία συνέπεσε να εγκριθεί τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ευτυχής συγκυρία, λοιπόν... Ν.Μ.: Ναι, ασφαλώς. Για να το διευκρινίσουμε: πρόκειται για μια χρηματοδότηση για διάστημα δύο ετών - δεν είναι η χρηματοδότηση που ίσως φανταζόταν κάποιος… Πρόκειται για μιαν ενίσχυση, χάρη στην οποία θα μπορέσουν να εργαστούν ένας υποψήφιος διδάκτορας και ένας μεταδιδάκτορας. Δύο άνθρωποι θα έχουν δουλειά για δύο χρόνια. Ουσιαστικά, με τον τρόπο αυτό δύο άνθρωποι ικανοί και με προσόντα θα καταφέρουν να εργαστούν στη χώρα τους και έτσι δεν θα φύγουν άλλα δύο μυαλά στο εξωτερικό. Αυτή είναι, εξάλλου, η φιλοσοφία τού Κέντρου… Επί της ουσίας, καλλιεργεί τη συνεργασία μεταξύ των δύο πανεπιστημίων: δίνει στον κόσμο τη δυνατότητα να ταξιδέψει, να αποκομίσει εμπειρίες και από άλλα πανεπιστήμια -με τον ίδιο τρόπο τόσο για την Αμερική όσο και για την Ελλάδα-, παρέχοντας παρά ταύτα τη δυνατότητα κάποιος να παραμείνει και να εργαστεί στη χώρα του. Αναφερθήκατε στην απάντησή σας στο brain drain, κάνοντας λόγο για

ελληνικά μυαλά που φεύγουν στο εξωτερικό. Πριν σας ρωτήσω γι’ αυτό, θα ήθελα να μου μεταφέρετε την εμπειρία σας από τα θερινά σχολεία που έχουν πραγματοποιηθεί ήδη... Εντοπίζετε διαφορές στο επίπεδο των φοιτητών που προέρχονται από την Ελλάδα σε σχέση με τους φοιτητές που φτάνουν από την Αμερική; Συγκρίνοντας το έμψυχο δυναμικό σας, θα λέγατε ότι ο έλληνας φοιτητής εκκινεί επί ίσοις όροις σε σχέση με τον αμερικανό ή υπάρχει κάποιο handicap; Δ.Λ.: Δεν θα έλεγα ότι υπάρχει κάποιο handicap... Οι δύο περιπτώσεις διαφέρουν ίσως σε κάποιες λεπτομέρειες που αφορούν τον τρόπο με τον οποίο σκέφτονται ή δρουν οι φοιτητές. Όταν βλέπουμε, ωστόσο, τα παιδιά να δουλεύουν πάνω σε κοινές ασκήσεις ή σε κοινά εργαστήρια, θα έλεγα ότι είμαστε περίπου στα ίδια. Η διαφορά την οποία θα μπορούσα, ενδεχομένως, να εντοπίσω αφορά το ότι τα παιδιά από την Αμερική χρησιμοποιούν την τεχνολογία αμέσως, ενώ οι φοιτητές από την Ευρώπη και την Ελλάδα είναι κατ’ αρχήν αναλυτικοί, στρεφόμενοι στην τεχνολογία σε δεύτερο χρόνο... Θα μπορούσαμε να πούμε, δηλαδή, ότι οι φοιτητές από την Αμερική είναι περισσότερο προσανατολισμένοι στο πρακτικό κομμάτι τής δουλειάς τους; Δ.Λ.: Ναι, θα μπορούσαμε να το πούμε έτσι… Είναι πιο άμεσα συνδεδεμένοι με την εφαρμογή. Χωρίς να μπορεί, ασφαλώς, να γενικεύσει κάποιος, από τη στιγμή που το δείγμα είναι μικρό, θα έλεγα ότι είναι πιο καταρτισμένοι στις θεωρητικές μεθόδους και μετά έρχεται και η πρακτική εφαρμογή. Αυτό, βέβαια, εξαρτάται πάντα και από το πού προέρχονται... Αυτό που εντοπίζετε εσείς, πάντως, έρχεται να «κουμπώσει» με μια συνολικότερη κριτική που ασκείται συχνά στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, σύμφωνα με την οποία αυτό δεν είναι όσο θα έπρεπε συντονισμένο με τις ανάγκες τής αγοράς. Ένα Κέντρο, όπως αυτό που εγκαινιάστηκε προ ημερών στη Θεσσαλονίκη, θα μπορούσε να δημιουργήσει επιστήμονες περισσότερο στοχευμένους προς αυτήν την κατεύθυνση; Δ.Λ.: Αυτός είναι ο στόχος μας... Ν.Μ.: Στόχος του Κέντρου Έρευνας και Ανάπτυξης Προηγμένων Υλικών είναι - 018 -

«Αυτό που φιλοδοξούμε να πετύχουμε είναι να λύσουμε προβλήματα τόσο της τοπικής όσο και της διεθνούς βιομηχανίας μέσα από ένα ερευνητικό κέντρο που θα δίνει λύσεις σε πραγματικά ζητήματα. Κάτι τέτοιο νομίζω ότι θα βοηθήσει πολύ όλους εκείνους που θα εμπλακούν, ώστε να αποκτήσουν αντίστοιχη φιλοσοφία: να σκέφτονται, δηλαδή, με τρόπο που θα τους καθιστά χρήσιμους για κάποιον και όχι απλώς να κάνουν έρευνα για χάρη τής έρευνας». ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών (Εργαστήριο Μεταλλογνωσίας) της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ

14-20 Tech Thessaloniki.qxp:Layout 1 3/1/17 7:46 PM Page 6

14-20 Tech Thessaloniki.qxp:Layout 1 3/1/17 7:46 PM Page 7

Επιλογές 03/2017

αυτός ακριβώς που αναφέρετε: να υπάρξει διασύνδεση μεταξύ της έρευνας που παράγεται στο πανεπιστήμιο και της βιομηχανίας. Στην πραγματικότητα, αυτό που φιλοδοξούμε να πετύχουμε είναι να λύσουμε προβλήματα τόσο της τοπικής όσο και της διεθνούς βιομηχανίας μέσα από ένα ερευνητικό κέντρο που θα δίνει λύσεις σε πραγματικά ζητήματα. Κάτι τέτοιο νομίζω ότι θα βοηθήσει πολύ όλους εκείνους που θα εμπλακούν, ώστε να αποκτήσουν αντίστοιχη φιλοσοφία: να σκέφτονται, δηλαδή, με τρόπο που θα τους καθιστά χρήσιμους για κάποιον και όχι απλώς να κάνουν έρευνα για χάρη τής έρευνας. Οφείλω να σας ομολογήσω ότι σε πολλούς ίσως ακουστεί περίεργο να μιλάμε για βιομηχανία στη σημερινή Ελλάδα τής κρίσης... Για να επιστρέψω, όμως, στο ζήτημα του brain drain, έχουν δίκιο, πιστεύετε, όλοι εκείνοι που φοβούνται πως τα παιδιά αυτά προετοιμάζονται ως εξαιρετικοί επιστήμονες, ώστε στη συνέχεια να βρουν τον δρόμο τους εκτός Ελλάδας; Πώς θα μπορέσετε να πείσετε έναν πολύ καλό επιστήμονα να μην πάει σε κάποια άλλη χώρα, όπου ενδεχομένως θα βρει πιο εύκολα δουλειά και θα απορροφηθεί, και να μείνει στην Ελλάδα για να το παλέψει; Δ.Λ.: Υπάρχουν δύο δρόμοι... Ο ένας είναι να δουλέψει για ελληνικές βιομηχανίες που έχουν πρόσβαση και στην Ευρώπη και στην Αμερική - υπάρχουν τέτοιες βιομηχανίες ακόμη και εδώ, στη Θεσσαλονίκη. Σε ό,τι αφορά τη δεύτερη εναλλακτική, ελπίζουμε ότι κάποια από τα παιδιά αυτά θα ιδρύσουν τις δικές τους εταιρείες, με τη βοήθεια της τεχνολογίας που θα παραχθεί μέσα από το συγκεκριμένο Κέντρο. Τις δικές τους εταιρείες; Με τι χρηματοδότηση; Δ.Λ.: Με χρηματοδότηση και τοπική, αλλά και από ξένους. Έχουμε φέρει ήδη έναν ειδικό που «τρέχει» τα δικά μας προγράμματα στην Αμερική και, με συντονισμένες προσπάθειες, ελπίζουμε ότι θα καταφέρουμε να προσελκύσουμε κεφάλαια τόσο ευρωπαϊκά όσο και αμερικανικά, τα οποία θα θελήσουν να επενδύσουν στην τεχνολογία που θα αναπτυχθεί στο Κέντρο Έρευνας και Ανάπτυξης Προηγμένων Υλικών της Θεσσαλονίκης. Ν.Μ.: Ουσιαστικά, αυτό που θέλουμε

είναι τα αποτελέσματα της έρευνας και οι ιδέες που θα γεννηθούν σ’ αυτό εδώ το Κέντρο να αποκτήσουν κάποια στιγμή σάρκα και οστά, να αποκτήσουν ουσία, να γίνουν προϊόντα επιχειρηματικά, ώστε κάποιες startups, όπως είπε και ο κ. Λαγούδας, να καταφέρουν να συνεισφέρουν στην κατεύθυνση της ανάπτυξης, η οποία όλοι συμφωνούμε πως είναι αυτό που χρειάζεται περισσότερο από οτιδήποτε άλλο αυτήν τη στιγμή η χώρα μας. Διαβάζω για τα υλικά που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν μέσα από τη δουλειά που θα γίνει στο Κέντρο: υλικά που έχουν μνήμη, υλικά που αποσβένουν την ενέργεια μιας πρόσκρουσης ή απορροφούν τον ήχο, υλικά πολυλειτουργικά… Αλήθεια: πόσο αφορούν τον μέσο πολίτη όλα αυτά τα πολύ εντυπωσιακά επιτεύγματα; Πρόκειται για πράγματα που θα χρησιμοποιεί στην καθημερινότητά του ή για κάτι πολύ εξειδικευμένο που θα αφορά λίγους, μιαν επιστημονική ελίτ; Δ.Λ.: Ελπίζουμε ότι τα υλικά αυτά θα χρησιμοποιούνται για να ικανοποιούν τις καθημερινές μας ανάγκες. Η τελευταία παρουσίαση, πριν από λίγο (σ.σ.: στο πλαίσιο εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε με αφορμή τα εγκαίνια του Κέντρου Έρευνας και Ανάπτυξης Προηγμένων Υλικών), ήταν από μια καθηγήτρια που μίλησε για τη βιομηχανική, για εφαρμογές στα κόκαλα, στην καρδιά, στα στεντ που γίνονται με τέτοια υλικά - με τα πορώδη υλικά που χρησιμοποιούνται για αποσβέσεις και στα αυτοκίνητα, αλλά και στο ανθρώπινο σώμα. Αντιλαμβάνεστε ότι πρόκειται για πράγματα που θα βρίσκονται στην καθημερινότητά μας - και ελπίζουμε ότι θα αλλάξουν τον τρόπο που ζούμε και στην Ελλάδα, αλλά και παγκοσμίως, ώστε η αγορά να είναι μεγάλη και οι εταιρείες που θα δημιουργηθούν να μπορέσουν να προχωρήσουν. Αναφερθήκατε σε παγκόσμια αγορά... Πολλές φορές ακούμε για πρωτοβουλίες που φιλοδοξούν να επανατοποθετήσουν τη Θεσσαλονίκη στον ευρωπαϊκό ή στον παγκόσμιο χάρτη. Σε ποιον βαθμό εκτιμάτε ότι η δημιουργία τού Κέντρου θα μπορούσε να προσδώσει στην πόλη υπερτοπική, ακόμη και υπερεθνική εμβέλεια; Ν.Μ.: Στόχος μας είναι να φέρουμε σε επαφή όλο αυτό το δίκτυο ανθρώπων, συνεργατών, πανεπιστημίων, ερευνητικών - 020 -

φορέων, αλλά και εταιρειών, το οποίο διαθέτουμε και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Πρόκειται για ένα δίκτυο διεθνές. Επί της ουσίας, αυτό που φιλοδοξούμε να κάνουμε είναι να μετατρέψουμε το Κέντρο σε ένα μέσο, χάρη στο οποίο θα μπορέσουν να έρθουν σε επαφή άνθρωποι από διάφορες χώρες, από βιομηχανίες που, πιθανώς, έχουν κοινά συμφέροντα ή συμπληρωματικότητα σε κάποιες άλλες περιπτώσεις... Είναι κάτι το οποίο φιλοδοξούμε να πετύχουμε στο άμεσο μέλλον. Δ.Λ.: Στοχεύουμε σε Ευρώπη, Αμερική και Μέση Ανατολή. Αυτές είναι οι περιοχές όπου υπάρχει ενδιαφέρον και για προϊόντα, αλλά και για την ανάπτυξη σε βιομηχανικές ζώνες. Έχουν περάσει μόλις δύο εβδομάδες από τα εγκαίνια του Κέντρου Έρευνας και Ανάπτυξης Προηγμένων Υλικών τής Θεσσαλονίκης. Σε έναν ιδανικό κόσμο, αν κάναμε την ίδια συζήτηση μετά από δύο ή τρία χρόνια, πού θα θέλατε να έχει φτάσει το Κέντρο; Ποιο είναι το όνειρό σας για την εξέλιξή του; Δ.Λ.: Μία καινούργια εταιρεία κάθε χρόνο. Να αυξανόμαστε κατά δέκα άτομα στην ερευνητική ομάδα. Να ξεκινήσουμε με μια ομάδα γύρω στα πέντε άτομα, που θα αρχίσουν να δημιουργούν κοινές εργασίες, κοινά προγράμματα και να γράφουν καινούργιες προτάσεις, ελπίζοντας σε μία πενταετία να γίνουμε 50 άτομα που θα «τρέχουν» 10 ερευνητικά προγράμματα σ’ αυτό το δίκτυο Ευρώπης, Αμερικής και Μέσης Ανατολής, στο οποίο αναφέρθηκε ο κ. Μιχαηλίδης. Υποθέτω με χρηματοδότηση κυρίως από τον ιδιωτικό τομέα, από τη βιομηχανία; Δ.Λ.: Με χρηματοδότηση και από τον ιδιωτικό τομέα, αλλά και από τη φιλανθρωπία. Σκοπεύουμε να απευθυνθούμε σε ιδρύματα, τα οποία θα χρηματοδοτούν ερευνητικά προγράμματα για υποτροφίες επιστημόνων που θα βρίσκονται εδώ. Έχουμε ξεκινήσει ήδη μια σχετική διαδικασία με το προξενείο τής Ελλάδας στο Χιούστον, με στόχο να προσεγγίσουμε αυτά τα φιλανθρωπικά ιδρύματα που δίνουν υποτροφίες - κυρίως τα ελληνοαμερικανικά. Εύχομαι καλή επιτυχία στην προσπάθειά σας. Σας ευχαριστώ πολύ για τη συζήτηση που είχαμε. Δ.Λ., Ν.Μ.: Εμείς σας ευχαριστούμε. ⁕

21ep-Pl Fanarioton.qxp:Layout 1 3/1/17 7:20 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

—Πόλη ΠΑΜΕ (ΝΕΑ) ΠΛΑΤΕΙΑ ΦΑΝΑΡΙΩΤΩΝ; Θεσσαλονίκη. Τι προβλέπει το σχέδιο του Τμήματος Αρχιτεκτόνων τού ΑΠΘ για τη βιοκλιματική αναβάθμιση της κεντρικής πλατείας.

τμήματος, αλλά και προπτυχιακοί φοιτητές, «αναβαθμίζει και πεζοδρομεί το τμήμα τού άξονα που σχεδίασε ο Ερνέστ Εμπράρ, το οποίο ξεκινά από τη Ροτόντα, περνά από τον αρχαιολογικό χώρο και σήμερα δεν καταλήγει στη θάλασσα. Η μελέτη δίνει ξανά στην πόλη μια πολύ σημαντική πλατεία», πρόσθεσε ο καθηγητής Καλογήρου, υπολογίζοντας ότι «το κομμάτι που θα δοθεί στη χρήση των πεζών ισοδυναμεί ως προς το εμβαδόν τού χώρου περίπου με την πλατεία Αριστοτέλους». ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

Η ονομαζόμενη «πλατεία Φαναριωτών» είναι ένα από τα κεντρικότερα σημεία τής Θεσσαλονίκης, μέρος τού άξονα που ξεκινά από τη Ροτόντα και καταλήγει στη θάλασσα. Σήμερα καταλαμβάνεται κυρίως από σταθμευμένα οχήματα… Η πρόταση που υποβλήθηκε από το Τμήμα Αρχιτεκτόνων τού ΑΠΘ στον δήμο Θεσσαλονίκης, ωστόσο, θα μπορούσε να αλλάξει το τοπίο, αναβαθμίζοντας την περιοχή. Όπως σημείωσε ο πρόεδρος του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ, καθηγητής Νίκος Καλογήρου (μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕΜΠΕ «Πρακτορείο 104,9 FM»), η αρχιτεκτονική πρόταση για την οποία εργάστηκαν υποψήφιοι διδάκτορες του

Για τον σχεδιασμό τής βιοκλιματικής πρότασης, ειδικοί προσομοιωτές «ανέγνωσαν» τα αρχιτεκτονικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά τής πλατείας Φαναριωτών. Σύμφωνα με τον κ. Καλογήρου, στόχος τής παρέμβασης «είναι να χρησιμοποιηθούν φθηνά υλικά και φυτεύσεις, ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες κλιματικής άνεσης στην περιοχή». Όπως διευκρίνισε, «το καλοκαίρι μπορεί να έχουμε στην επιφάνεια θερμοκρασίες μέχρι και 60, ακόμη και 70 βαθμούς Κελσίου. Με την πρότασή μας, οι θερμοκρασίες θα πέσουν σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα, της τάξης των 25-30 βαθμών Κελσίου, ενώ ταυτόχρονα θα μειωθεί η θερμοκρασία στην ατμόσφαιρα κατά περίπου 3 με 4 βαθμούς Κελσίου. Έτσι, θα έχουμε άρση - 021 -

 ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΗΣ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ, ΕΙΔΙΚΟΙ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΤΕΣ «ΑΝΕΓΝΩΣΑΝ» ΤΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΦΑΝΑΡΙΩΤΩΝ.

τού φαινομένου τής θερμικής νησίδας». Για την προετοιμασία τής πρότασης εφαρμόστηκε μέθοδος που συνδυάζει βιώσιμες και οικολογικές λύσεις, εφαρμοσμένες στην πραγματικότητα μιας πολύ πυκνοδομημένης πόλης, όπως η Θεσσαλονίκη (επιλογή που, όπως εκτίμησε ο κ. Καλογήρου, ώθησε τον δήμο Θεσσαλονίκης να υιοθετήσει την πρόταση, με στόχο να την εντάξει στις προσεχείς παρεμβάσεις έργων που σχεδιάζει). Για την κατασκευή τής πλατείας, ο σχεδιασμός προβλέπει την αύξηση της επιφάνειας του πρασίνου, πλακοστρώσεις από υλικά που θα χρησιμοποιηθούν πάνω σε χωμάτινη υπόβαση (κάτι που θα συμβάλλει στην απορρόφηση των νερών τής βροχής, αποτρέποντας ενδεχόμενες πλημμύρες), ενώ θα γίνει φύτευση μεσογειακών ειδών που δεν θέλουν ιδιαίτερο πότισμα. Το προς ανακατασκευή τμήμα είναι, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ, «εξαιρετικά σημαντικό, αφού το ιστορικό κέντρο τής Θεσσαλονίκης αποκτά μια τρίτη πλατεία». ⁕

22-33ep-Vavdinoudis NEOS PLAGIOS.qxp:Layout 1 3/1/17 10:09 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

—Παράδοση

Η Ανατολική Μακεδονία ταξιδεύει στα πέρατα του κόσμου Η ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΗ ΕΚΘΕΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΟΥ ΤΑΛΑΝΤΟΥΧΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΙΟΥ ΝΙΚΟΥ ΒΑΒΔΙΝΟΥΔΗ «FACES + MASKS» - «ΠΡΟΣΩΠΑ + ΠΡΟΣΩΠΕΙΑ», Η ΟΠΟΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΙ ΤΟ ΠΑΝΑΡΧΑΙΟ ΔΡΩΜΕΝΟ ΤΩΝ ΚΩΔΩΝΟΦΟΡΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΤΟ ΤΡΙΗΜΕΡΟ 6-8 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ, ΑΦΟΥ ΚΕΡΔΙΣΕ ΤΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΚΟΙΝΟΥ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ, ΤΗΝ ΕΛΒΕΤΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΜΑΛΤΑ ΩΣ ΤΟ ΜΑΚΡΙΝΟ ΠΕΚΙΝΟ ΚΑΙ ΑΦΟΥ ΔΙΑΚΡΙΘΗΚΕ ΣΤΟΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ «ΤRAVEL PROTOGRAPHER OF THE YEAR», ΤΑΞΙΔΕΥΕΙ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΓΚΑΛΕΡΙ ΕΥΡΙΠΙΔΗ, ΟΠΟΥ ΘΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ (ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΜΕ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΜΕΛΒΟΥΡΝΗΣ, ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ VIRGIN AUSTRALIA MELBOURNE FASHION FESTIVAL) ΩΣ ΤΙΣ 24 ΜΑΡΤΙΟΥ, ΣΕ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΜΑΡΙΟΥ TERIADE ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗ.

- 022 -

22-33ep-Vavdinoudis NEOS PLAGIOS.qxp:Layout 1 3/1/17 10:09 PM Page 2

Επιλογές 03/2017

- 023 -

22-33ep-Vavdinoudis NEOS PLAGIOS.qxp:Layout 1 3/1/17 10:09 PM Page 3

Επιλογές 03/2017

—Οδοιπορικό ΜΥΣΤΙΚΙΣΜΟΣ & ΠΑΡΑΔΟΣΗ Νίκος Βαβδινούδης. Ο ταλαντούχος φωτογράφος καταγράφει με θεατρική ματιά ήθη και έθιμα της Ανατολικής Μακεδονίας - και τα μοιράζεται με το παγκόσμιο κοινό.

«Στόχος μου ήταν η ανάδειξη του προσώπου πίσω από τη μάσκα, της προσωπικότητας πίσω από τα κοστούμια, του ανθρώπου πίσω από την μεταμφίεση», δηλώνει για τη δουλειά του ο ίδιος ο Nίκος Βαβδινούδης. «Οι φωτογραφίσεις σκηνοθετήθηκαν», αποκαλύπτει. «Με φόντο ένα απλό πανί και τεχνητό φωτισμό, δημιουργήθηκε ένα στούντιο στη φύση, ενώ πολύ συχνά το ευρύτερο φυσικό περιβάλλον παρεισφρέει στην εικόνα και την καθορίζει». Παρότι στατικές, οι φωτογραφίες είναι έντονα θεατρικές: προκειμένου να τονίσει το βλέμμα των ηρώων του και να αναδείξει τις λεπτομέρειες των κοστουμιών (προβιές λύκων ή τράγων), ο φωτογράφος χρησιμοποιεί στουντιακό φλας, δουλεύοντας σε εξωτερικό χώρο: «Σε κάποιες είναι έντονοι οι συνειρμοί με την ελληνική μυθολογία. Βάζοντας στάχτες στα πρόσωπά τους, ήθελα να θυμίζουν χάλκινα αγάλματα της αρχαιότητας. Σε άλλες, οι προβιές που φορούν δηλώνουν άμεσα τις αρχέγονες καταβολές τους. Το παιχνίδι τού στησίματος με τις μορφές πίσω από τα πανιά θυμίζει το θέατρο σκιών - ακόμη ένα στοιχείο». Ο θαυμασμός και η ευγνωμοσύνη τού Βαβδινούδη για τους ανθρώπους που συνέβαλαν στην πραγματοποίηση αυτής της φωτογράφησης είναι συναισθήματα έντονα: «Ήταν εντυπωσιακό το πώς στήνονταν μόνοι τους μπροστά στην κάμερα, χωρίς να χρειάζεται να κάνω διορθώσεις. Ήθελα το βλέμμα τους στον φακό να είναι αυστηρό και βαθύ - και τα κατάφεραν. Πιστεύω ότι, ακόμη κι αν είχα τους καλύτερους ηθοποιούς, δεν θα μπορούσαν να αποδώσουν αυτήν τη δύναμη του βλέμματος. Ακόμη και οι ίδιοι, όταν είδαν το αποτέλεσμα, δεν πίστευαν στα μάτια τους. Η συμμετοχή νεαρών παιδιών ηλικίας 15-18 χρόνων βεβαιώνει ότι η φροντίδα και ο ζήλος για τη διατήρηση αυτής

της παράδοσης έχουν περάσει στις νέες γενιές, που είναι βασικές πρωταγωνίστριες στα δρώμενα. Κι αυτή είναι η μεγαλύτερη δύναμη που αποτυπώνεται στα έργα μου: της ελληνικής παράδοσης», σημειώνει. ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΑ ΧΩΡΙΑ ΔΡΑΜΑΣ ΚΑΙ ΚΑΒΑΛΑΣ

Η φωτογράφηση πραγματοποιήθηκε στα χωριά Μοναστηράκι, Ξηροπόταμος, Πετρούσα, Πύργοι, Καλή Βρύση, Παγονέρι και Βώλακας του νομού Δράμας και στη Νικήσιανη του νομού Καβάλας. Διήρκεσε περισσότερα από δύο χρόνια και, όπως αποκαλύπτει ο ίδιος ο Βαβδινούδης, ως φωτογράφος θέλησε να κρατήσει την αρχέγονη αίσθηση του σατυρικού δρώμενου, συνδυάζοντας το φυσικό περιβάλλον με τεχνικές στούντιο. Στο πλαίσιο αυτό, για τις ανάγκες τού project χρησιμοποιήθηκαν κατά περίπτωση φυσικά σκηνικά, ενώ στις υπόλοιπες φωτογραφίες ο τεχνητός φωτισμός και το σκηνικό προσδίδουν μιαν έντονη θεατρικότητα. Οι ανθρώπινες μορφές παίζουν με το γύρω περιβάλλον, δημιουργώντας έναν διάλογο μ’ αυτό, ενώ η αφαίρεση της μάσκας εκπλήσσει τον θεατή και γεφυρώνει με απρόβλεπτο τρόπο τον άνθρωπο με τον εκάστοτε ρόλο. Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ

Ο Νίκος Βαβδινούδης εργάζεται ως φω- 024 -

τογράφος στη Θεσσαλονίκη από το 1992. Ειδικεύεται στην αρχιτεκτονική φωτογραφία, στο πορτραίτο και στη φωτογραφία τροφίμων. Συνεργάζεται με μουσεία, κατασκευαστικές και εκδοτικές εταιρείες, αρχιτεκτονικά γραφεία, βιομηχανίες και ξενοδοχεία, ενώ από το 1999 διατηρεί το www.studiovd.gr με τον Χρήστο Δημητρίου. Έργα του έχουν βραβευτεί σε φωτο-

22-33ep-Vavdinoudis NEOS PLAGIOS.qxp:Layout 1 3/1/17 10:09 PM Page 4

Επιλογές 03/2017

γραφικούς διαγωνισμούς σε Ελλάδα και εξωτερικό. Στον διαγωνισμό τού «Travel Photographer Of Τhe Year», οι φωτογραφίες από το project «Πρόσωπα + Προσωπεία» διακρίθηκαν στην κατηγορία «People & Cultures Portfolio TRIBES» (κατέλαβαν τη 2η θέση) ανάμεσα σε χιλιάδες συμμετοχές από ολόκληρο τον κόσμο. Φωτογραφίες τού Βαβδινούδη έχουν εκτεθεί στο Royal Geographical Society του Λονδίνου το καλοκαίρι του 2015. Συνεργάστηκε με το FLUX Laboratory στο πλαίσιο των 100 χρόνων του κινήματος DADA, παρουσιάζοντας για πρώτη φορά σε ελβετικό κοινό τη σειρά «Faces + Masks», τον Ιανουάριο του 2016 στη Ζυρίχη και τον Απρίλιο στη Γενεύη. Η έκθεση ταξίδεψε τον Σεπτέμβριο του 2016 στη Μάλτα και τον Νοέμβριο στο Πεκίνο, ενώ αυτήν την περίοδο παρουσιάζεται στην Μελβούρνη, μέσω του Ελληνικού Μουσείου τής Μελβούρνης, στο πλαίσιο του Virgin Australia Melbourne Fashion Festival. ⁕

—Παγονέρι Νευροκοπίου Οι Αράπηδες ή Χαράπηδες Στις 6 Ιανουαρίου. Τα ξημερώματα οι τελεστές συναντούν στις Κάτω Βρύσες τού χωριού το εκκλησίασμα που επιστρέφει από τον αγιασμό των υδάτων και ξεκινούν από κοινού, με μπροστάρηδες τους αράπηδες, την πορεία για την πλατεία. Συνοδεύονται από ορχήστρα γκάιντας και νταχαρέ.

INFO: Η έκθεση θα φιλοξενείται ώς τις 24 Μαρτίου στη Evripides Art Gallery (Ηρακλείτου 10 με Σκουφά, Κολωνάκι, Αθήνα, Τ. 210-36.16.909). Ημέρες και ώρες λειτουργίας: Τρίτη, Πέμπτη και Παρασκευή 11.0020.30, Τετάρτη 11.00-17.00 και Σάββατο 11.00-16.30. Κυριακή και Δευτέρα: κλειστά.

Οι αράπηδες έχουν τραγόμορφη μεταμφίεση: φορούν μαύρο αμάνικο πανωφόρι, κεφαλοστολή από δέρμα κατσίκας με ανοίγματα για τα μάτια και το στόμα, κρατούν ξύλινα σπαθιά και κρεμούν στη μέση κουδούνια (κυπριά και μπατάλια), τα οποία είναι με προσοχή επιλεγμένα, ώστε να προκαλούν αρμονικό ήχο καθώς οι αράπηδες αναπηδούν, τρέχουν ή βαδίζουν. Ο δυνατός, αλλά ταυτόχρονα αρμονικός ήχος των κουδουνιών θεωρείται ότι αποτρέπει το κακό και ξυπνά τις βλαστικές δυνάμεις τής φύσης, όπως σημειώνει - 025 -

σχετικά το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας- Θράκης. Κατά τη διάρκεια της πορείας των τελεστών (μεταμφιεσμένων και θεατών) και μετά την κατάληξη στην πλατεία συμβαίνουν διάφορα επεισόδια: ένας άνδρας υποδύεται μια προκλητική «νύφη», την οποία προστατεύουν οι αράπηδες από επίδοξους κλέφτες. Ένας άλλος άνδρας είναι ντυμένος «γύφτισσα» και κρατά ένα ψεύτικο μωρό. Στο δρώμενο συμμετέχει και ο «χατλής», ο γιατρός, με λευκά ρούχα, κεφαλοστολή λευκή από δέρμα χοίρου και ένα μικρό ξύλινο ομοίωμα αλόγου που καβαλικεύει, έχοντάς το προσαρμοσμένο στα σκέλια του. Μετά από αυτό το στάδιο του δρώμενου, οι μεταμφιεσμένοι και η ορχήστρα γυρίζουν στους δρόμους του χωριού, διαχέοντας τη δύναμη του ήχου των κουδουνιών. Επισκέπτονται όλα τα σπίτια, χορεύουν, τραγουδούν, δίνουν ευχές για καλή χρονιά και δέχονται κεράσματα. Το βράδυ, τα μέλη τού θιάσου, μεταμφιεσμένα ακόμη, συγκεντρώνονται στο σπίτι μιας οικογένειας, η οποία τους προσφέρει γεύμα «για το καλό» των μελών της. Οι αράπηδες βγάζουν μόνο τα δέρματα για να φάνε, αλλά όχι τα κουδούνια.

22-33ep-Vavdinoudis NEOS PLAGIOS.qxp:Layout 1 3/1/17 10:09 PM Page 5

Επιλογές 03/2017

—Καλή Βρύση Προσοτσάνης Τα Μπαμπούγερα Μεταξύ 6-8 Ιανουαρίου. Τα Μπαμπούγερα εμφανίζονται στο χωριό μετά τον αγιασμό των υδάτων, στις 6 Ιανουαρίου. Περιμένουν τους πιστούς έξω από την εκκλησία και τους επιτίθενται περιπαικτικά, χτυπώντας τους με ένα μικρό σακίδιο με στάχτη, για να ξορκίσουν το κακό. Η στάχτη αυτή συλλέγεται από τις εστίες τής φωτιάς τού δωδεκαημέρου. Συνεχίζουν τα πειράγματα στους δρόμους, στα σπίτια και στις ταβέρνες.

Μπαμπούγερα κατά παράδοση ντύνονται άνδρες, ωστόσο σήμερα μεταμφιέζονται και λίγες γυναίκες και παιδιά. Φορούν μακρύ λευκό εσώρουχο που καλύπτει τα πόδια και μαύρο φλοκωτό αμάνικο πανωφόρι με εικονική καμπούρα. Καλύπτουν το κεφάλι με τραγόμορφη μάσκα από

λευκό μάλλινο ύφασμα. Παριστούν τα φρύδια, το μουστάκι και τη γενειάδα χρησιμοποιώντας κομμάτια από δέρμα κατσίκας με μαύρο τρίχωμα. Δύο σειρές από φασόλια σχηματίζουν την οδοντοστοιχία. Στη μέση δένουν τέσσερα μεγάλα χυτά κουδούνια (κυπριά) μπροστά και ένα σφυρήλατο (μπατάλι) πίσω, των οποίων ο συνδυασμός γίνεται έτσι ώστε να παράγεται αρμονικός ήχος. Τα Μπαμπούγερα τρέχουν, κινούνται νευρικά και αναπηδούν ομαδικά, προκαλώντας τον δυνατό, αλλά αρμονικό ήχο των κουδουνιών, ώστε να ξυπνήσουν τις βλαστικές δυνάμεις τής φύσης από το λήθαργο του χειμώνα και να αποτρέψουν το κακό. Την 7η Ιανουαρίου γίνεται γλέντι στην πλατεία τού χωριού και το βράδυ ομάδες Μπαμπούγερων γυρίζουν και εύχονται στα σπίτια των εορταζόντων Γιάννηδων. Στις 8 Ιανουαρίου το έθιμο κορυφώνεται με την αναπαράσταση παραδοσιακού γάμου, μια μαγικοτελετουργική πράξη που θεωρείται ότι ενισχύει τη γονιμότητα της γης, των ζώων, αλλά και του ανθρώπου. Βασικά πρόσωπα είναι ο γαμπρός και ένας άν- 026 -

δρας ντυμένος νύφη, οι κουμπάροι, οι Μπαμπούγεροι, που συνοδεύουν την πομπή προς το σπίτι της νύφης, και η γριά «μπάμπω» - μαμή, την οποία υποδύεται άνδρας με μαύρα γυναικεία ρούχα και καλυμμένο πρόσωπο. Απαραίτητη είναι η παρουσία ορχήστρας με γκάιντα και νταχαρέδες. Ένας νέος άνδρας υποδύεται τον θεό Διόνυσο, πρόσωπο που προστέθηκε μάλλον τις τελευταίες δεκαετίες, καθώς το έθιμο συνδέθηκε με αρχαίες διονυσιακές τελετές (στην περιοχή τής Καλής Βρύσης έχει βρεθεί ιερό τού Διονύσου). Φτάνουν στο σπίτι τής νύφης, η οποία ακολουθεί την πομπή με την οικογένειά της. Με πειράγματα σεξουαλικού περιεχομένου και έχοντας κάνει διάχυτη στο χωριό τη γονιμοποιό δύναμή της, η πομπή καταλήγει στην πλατεία, όπου ο Διόνυσος τελεί τον γάμο. Η νύφη απάγεται από τα Μπαμπούγερα, τα οποία, αφού τη γονιμοποιήσουν υποθετικά, μεταφέροντάς της έτσι τη δύναμη του σπόρου της φύσης, την επιστρέφουν στον γαμπρό. Η μαμή, που φέρει τη γνώση των προγόνων, την ξεγεννά, εμφανίζοντας μια κούκλα. Ακολουθεί χορός και γλέντι.

22-33ep-Vavdinoudis NEOS PLAGIOS.qxp:Layout 1 3/1/17 10:09 PM Page 6

Επιλογές 03/2017

—Μοναστηράκι Δράμας Οι Αράπηδες των Φώτων Στις 6 Ιανουαρίου. Ο θίασος του δρώμενου, η «τσέτα», αποτελείται από τους «Αράπηδες», τις «Γκιλίγκες», τους «Παππούδες» και τους «Τσολιάδες».

Οι Αράπηδες φορούν μαύρες φλοκωτές ποιμενικές κάπες, που καλύπτουν ολόκληρο το σώμα, και εντυπωσιακές υψικόρυφες προσωπίδες από δέρματα αιγοπροβάτων. Στη μέση τους κρεμούν τρία μεγάλα κουδούνια, μπατάλια ή κυπριά (τσιάνουβε), τα οποία είναι αρμονικά συνταιριασμένα, ενώ στα χέρια τους κρατούν ένα μεγάλο ξύλινο σπαθί και ένα σακουλάκι στάχτη του δωδεκαήμερου. Οι «Γκιλίγκες» (νύφες) είναι νέοι τού χωριού ντυμένοι με τοπικές παραδοσιακές γυναικείες φορεσιές. Οι «Παπ- 027 -

πούδες» φορούν την παραδοσιακή γιορτινή ανδρική φορεσιά και οι «Τσολιάδες» φουστανέλα, πολύχρωμες μαντίλες στη πλάτη τους και στο κεφάλι μαύρη μαντίλα με κρόσσια, για κεφαλόδεσμο, που συμβόλιζε το πένθος για τη σκλαβωμένη πατρίδα. Παλαιότερα οι Τσολιάδες έβαφαν τα πρόσωπά τους μαύρα ή φορούσαν μάσκα, για να μην αναγνωρίζονται από τον εχθρό. Οι Παππούδες και οι Τσολιάδες προστέθηκαν στην τσέτα σε κάποια μεταγενέστερη εποχή τού εθίμου, οι πρώτοι για να τιμήσουν τις παλαιότερες γενιές και οι δεύτεροι την ελληνική ενδυμασία. Την τσέτα συνοδεύουν οργανοπαίκτες τοπικών παραδοσιακών μουσικών οργάνων, της μακεδονικής λύρας και του νταχαρέ. Το απόγευμα της παραμονής των Θεοφανίων (στις 5 Ιανουαρίου) στήνεται γλέντι στο «Σπίτι του Αράπη», απ’ όπου ομάδα παιδιών ξεκινά και περιδιαβαίνει τους δρόμους τού χωριού, χτυπώντας τα κουδούνια των Αράπηδων, προαναγγέλλοντας έτσι το έθιμο της επόμενης ημέρας. Ανήμερα των Θεοφανίων (στις 6 Ιανουαρίου), νωρίς το πρωί, η τσέτα μαζί με τους οργανοπαίκτες περιη-

22-33ep-Vavdinoudis NEOS PLAGIOS.qxp:Layout 1 3/1/17 10:09 PM Page 7

Επιλογές 03/2017

γείται τα σπίτια του χωριού, όπου με χορούς, τραγούδια και κεράσματα ανταλλάσσουν ευχές. Το έθιμο κορυφώνεται με την εντυπωσιακή κατάληψη της πλατείας από τους Αράπηδες, υπό τον εκκωφαντικό ήχο των κουδουνιών. Έτσι ανοίγουν τον δρόμο στα υπόλοιπα μέλη τής τσέτας, με πρώτους τους Τσολιάδες, που ακολουθούν χορεύοντας. Στη συνέχεια στήνεται ο τρανός χορός, στον οποίο συμμετέχουν οι κάτοικοι και οι επισκέπτες τού χωριού. Κατά τη διάρκεια του χορού μια Γκιλίγκα πλησιάζει τον πρωτοχορευτή, του ρίχνει στον ώμο τη μαντίλα (τσέβρα) και εκείνος δίνει φιλοδώρημα για την τσέτα. Στα διαλείμματα εμφανίζονται δύο εύθυμοι μεταμφιεσμένοι, που παριστάνουν την αρκούδα και τον αρκουδιάρη, διασκεδάζοντας έτσι το κοινό. Στο τέλος τού δρώμενου γίνεται αναπαράσταση του οργώματος και της σποράς. Ένας Τσολιάς «ζεύει» δύο Αράπηδες σε ένα ξύλινο άροτρο και «οργώνει» την πλατεία, ενώ «σπέρνει» ένας παλιός γεωργός τού χωριού. Η μίμηση της άροσης και της σπο-

ράς έχει αποτροπαϊκό και ευετηριακό χαρακτήρα και αποσκοπεί ώς τις μέρες μας, όπως σημειώνει το Λαογρα- 028 -

φικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης, στην προστασία τής κοινότητας από τις κακές δυνάμεις.

22-33ep-Vavdinoudis NEOS PLAGIOS.qxp:Layout 1 3/1/17 10:09 PM Page 8

Επιλογές 03/2017

χνουν κάτω τις μαχαίρες τους. Οι υπόλοιποι σείουν τα κουδούνια επιτόπου, με το κεφάλι σκυμμένο μπροστά, προτάσσοντας τη μπαρμπότα. Εκτυλίσσεται μια σκηνή εικονικής πάλης και «θανάτου» τού ενός: μαζεύονται τότε γύρω του όλοι οι αράπηδες σε μια μυσταγωγία και του «εμφυσούν» ξανά τη ζωή. Μετά την «ανάσταση» του νεκρού βγάζουν τη μπαρμπότα και αποκαλύπτουν την ανθρώπινη ταυτότητα και τα συναισθήματά τους, ξεσπώντας σε εκστατικό πανηγυρισμό, ο οποίος οδηγεί σε ομαδικό χορό. Ο «θάνατος» και η «ανάσταση» του αράπη θεωρείται, σύμφωνα με το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης, ότι συμβολίζουν τον θάνατο της φύσης τον χειμώνα και την ανάστασή της την άνοιξη. Τις ημέρες που τελείται το δρώμενο, λίγο μετά το χειμερινό ηλιοστάσιο, το φως έχει αρχίσει σταδιακά να νικά το σκοτάδι τού χειμώνα, καθώς οι ημέρες γίνονται όλο και μεγαλύτερες: είναι η εποχή που ο αγρότης και ο κτηνοτρόφος νιώθουν την ανάγκη να ενισχύσουν τελετουργικά τη γονιμοποιό δύναμη της φύσης, που ξεκινά τη δράση της.

—Νικήσιανη Καβάλας Οι Αράπηδες του Παγγαίου Στις 7 Ιανουαρίου. Οι «Αράπηδες» είναι άνδρες τελεστές που φορούν μαύρη υφαντή κάπα, υφαντές γκέτες, τα «καλτσούνια» και γουρουνοτσάρουχα, τα «τσερβούλια».

Δένουν τα τσερβούλια στις κνήμες με δερμάτινα λουριά, τις «λαπάρες». Στην πλάτη δημιουργούν ψεύτικη καμπούρα. Καλύπτουν το κεφάλι με ψηλό, κωνικό κάλυμμα από μαύρο κατσικίσιο δέρμα, τη «μπαρμπότα», στην οποία δένουν ένα μεταξωτό ζωνάρι, τον «τσεβρέ». Παλαιότερα οι αρραβωνιασμένοι πρόσθεταν σ’ αυτό ένα μαντήλι που είχε κεντήσει η αρραβωνιαστικιά τους. Κρατάνε ξύλινες σπάθες, τις «μαχαίρες», και κρεμούν στη μέση τους με σχοινί

τέσσερα μεγάλα κουδούνια: ένα σφυρήλατο («μπατάλι») μπροστάδεξιά και τρία χυτά («τσάνια»), ένα μπροστά-αριστερά και δύο πίσω. Τα κουδούνια επιλέγονται με προσοχή, ώστε να δημιουργούν αρμονικό ήχο. Όλο το δωδεκαήμερο (25 Δεκεμβρίου-6 Ιανουαρίου) ομάδες παιδιών και νέων περιφέρονται στους δρόμους τού χωριού με κουδούνια στη μέση, για να διώξουν τα κακά δαιμόνια. Στις 7 Ιανουαρίου, μετά το μεσημέρι, δύο ομάδες αράπηδων, των νέων και των μεγαλύτερων, κραδαίνοντας τις μαχαίρες τους, γυρίζουν τους δρόμους τού χωριού με έντονο βηματισμό. Προκαλούν έτσι τον ρυθμικό ήχο των κουδουνιών, ώστε να διώξουν το κακό και να ξυπνήσουν τη φύση από τη χειμερία νάρκη. Οι ομάδες καταλήγουν στην αυλή τού σχολείου, όπου άνδρες και γυναίκες ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές χορεύουν συνοδεία δύο ζουρνάδων και ενός νταουλιού. Η μουσική σταματά και εμφανίζονται οι αράπηδες, που κινούνται σε τελετουργικό κύκλο. Στη μέση του κύκλου πλησιάζουν δύο αράπηδες και ρί- 029 -

22-33ep-Vavdinoudis NEOS PLAGIOS.qxp:Layout 1 3/1/17 10:09 PM Page 9

Επιλογές 03/2017

—Βώλακας Νευροκοπίου Τα Χαράπια & οι Αρκούδες της Δράμας Έως τις 8 Ιανουαρίου. Το πρωί της 6ης Ιανουαρίου, μετά τον αγιασμό των υδάτων, οι κάτοικοι του Βώλακα τελούν το έθιμο της «μπάρας».

Ομάδες ανδρών, τραγουδώντας με τη συνοδεία γκάιντας και νταχαρέδων (παραδοσιακών κρουστών), οδηγούν νεόνυμφους της περασμένης χρονιάς στη δεξαμενή όπου τελέστηκε ο αγιασμός και τους περνούν μέσα από το νερό, ώστε να ενισχυθεί η γονιμότητά τους και να ευλογηθούν οι απόγονοί τους, ως μελλοντικών μελών τής κοινότητας. Τη νύχτα, νέοι άνδρες μπαίνουν κρυφά σε σπίτια οικογενειών που έχουν κορίτσια τής παντρειάς και κλέβουν αντικείμενα που βρίσκουν εύκαιρα από εργαλεία ώς απλωμένα ρούχα-, τα οποία περιφρουρούν στην πλατεία μέχρι το ξημέρωμα. Το πρωί της 7ης Ιανουαρίου γίνεται παρωδία πλειστηριασμού, στον οποίον οι κάτοχοι των αντικειμένων τα ανακτούν, δίνοντας ένα χρηματικό ποσό για το ταμείο τής εκκλησίας. Διακρίνεται ο γονιμικός χαρακτήρας τού εθίμου, καθώς το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στις γυναίκες σε ηλικία γάμου. Το πρωί της 7ης Ιανουαρίου τα «χαράπια» ή «αράπηδες» αρχίζουν να μεταμφιέζονται: φορούν καφέ υφαντή κάπα, στην πλάτη δημιουργούν καμπούρα με άχυρα, καλύπτουν το σβέρκο με προβιά από αιγοπρόβατα και βάφουν με καπνιά μαύρο όλο το πρόσωπο και τα χέρια. Στα πόδια φορούν γουρουνοτσάρουχα και κάλτσες από λευκό χοντρό ύφασμα. Στη μέση δένουν δύο σφυρήλατα μεγάλα κουδούνια μπροστά («μπατάλια») και τέσσερα χυτά πίσω («τσάνβε»), με προσοχή συνταιριασμένα, για να προκαλούν αρμονικό ήχο. Ανάμεσα στα δύο μπατάλια κρεμούν ένα χοντρό ξύλινο ρόπαλο, δημιουργώντας την εντύπωση των ανδρικών γεννητικών οργάνων.

Στα χέρια κρατούν ξύλινο σπαθί ή μαγκούρα με διχάλα στη λαβή, πάνω στην οποία στηρίζονται σκυφτοί, σείοντας τα κουδούνια με πλάγιες κινήσεις, επιδιώκοντας να αποτρέψουν το κακό. Το μεσημέρι βγαίνουν στους δρόμους του χωριού κατά ομάδες και καταλήγουν στην πλατεία. Στις ομάδες των χαραπιών ανήκουν, επίσης, οι «τσαούσηδες», άνδρες με ανδρική τοπική παραδοσιακή ενδυμασία που κρατούν μια λευκή πετσέτα, και οι νύφες («νυβάστες»), άνδρες με γυναικεία τοπική παραδοσιακή ενδυμασία. Κάθε νύφη έχει ως προστάτη της τον τσαούση, ο οποίος σπεύδει να τη σώσει, όταν κάποιος από τους θεατές επιχειρήσει να την κλέψει. Τον συλλαμβάνει, περνώντας την πετσέτα στον λαιμό του: τα χαράπια αναστατώνονται προκαλώντας τον ήχο των κουδουνιών και τον ακινητοποιούν, βάζοντας τη διχάλα της μαγκούρας τους στον λαιμό του. Η προστασία τής «νύφης» από τις ζωόμορφες φιγούρες με τα φαλλικά σύμβολα αποτυπώνει τελετουργικά, όπως σημειώνει το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης, την αγωνία τού προνεωτερικού ανθρώπου να προστατέψει, να ελέγξει και να ενισχύσει τις φυσικές γονιμικές δυνάμεις.

- 030 -

22-33ep-Vavdinoudis NEOS PLAGIOS.qxp:Layout 1 3/1/17 10:09 PM Page 10

Επιλογές 03/2017

Στην ενίσχυση αυτών των δυνάμεων αποσκοπούσε με μαγικό, τελετουργικό τρόπο και η αναπαράσταση τοπικού παραδοσιακού γάμου που γίνεται την επόμενη ημέρα (στις 8 Ιανουαρίου). Τραγουδώντας τα παραδοσιακά τοπικά πολυφωνικά τραγούδια τού γάμου, οι τελεστές ακολουθούν όλο το τυπικό: την προετοιμασία του γαμπρού, της νύφης και του κουμπάρου, το κόψιμο της πίτας, τη μεταφορά των δώρων στη νύφη, την πομπή τού γαμπρού προς το σπίτι της νύφης συνοδεία γκάιντας και νταχαρέδων και τη συνέχιση της πομπής από κοινού προς την πλατεία. Η παρωδία τής τελετής γίνεται το απόγευμα στην πλατεία, από άνδρα μεταμφιεσμένο σε ιερέα: «αποκαλύπτεται» το πρόσωπο της νύφης, που μέχρι εκείνη τη στιγμή είναι καλυμμένο, και στήνεται γαμήλιος χορός. Παράλληλα, τελείται το δρώμενο των «Αρκούδων», ανδρών που καλύπτουν όλο το σώμα και το κεφάλι με προβιές αιγοπροβάτων. Δένουν μπροστά στη μέση ένα κουδούνι («τρακαρντά-

όπου συναντούν τον χορό του γάμου. Τελούν εικονικό όργωμα και σπορά με ένα αλέτρι, στο οποίο ο αρκουδιάρης ζεύει δύο «αρκούδες» - μιμική πράξη που αποσκοπούσε στην εξασφάλιση της επιτυχίας τής σοδειάς. Το σκηνικό συμπληρώνουν και άλλες μεταμφιέσεις, όπως ο «γύφτος», ο «αστυνόμος» και ο «νοσοκόμος», οι οποίοι, αστειευόμενοι, πειράζουν τον κόσμο και προκαλούν γέλιο. Η εύθυμη ατμόσφαιρα διασκέδαζε στο παρελθόν την αγωνία τού ανθρώπου στη μεταβατική περίοδο από τη μία παραγωγική εποχή στην άλλη και σήμερα εκφορτίζει την ένταση της συλλογικής ζωής. Η ίδια ημέρα ήταν επίσης (ώς το πρόσφατο παρελθόν) η ημέρα τής «μπάμπως», δηλαδή της μαμής («μπάμπιντεν»). Οι γυναίκες που είχαν γεννήσει τον τελευταίο χρόνο πήγαιναν στο σπίτι τής μαμής, της προσέφεραν σαπούνι, μία κανάτα με νερό, πετσέτα, μαντήλια, τσουράπια και ένα ζυμωτό ψωμί, της φιλούσαν το χέρι και της έχυναν νερό, για να πλύνει τα χέρια

κι»), το οποίο χτυπούν με τα χέρια, και αναπηδούν, αναπαριστώντας τη γενετήσια πράξη. Επικεφαλής τής ομάδας είναι ο «αρχιαρκουδιάρης», ο οποίος κατευθύνει τις «αρκούδες» με ένα ντέφι, βωμολοχεί και προσπαθεί να ελέγξει τα επεισόδια γενετήσιας ορμής τους, «τιθασεύοντας» με σατυρικό μιμικό τρόπο τις γονιμικές δυνάμεις τής φύσης. Οι «αρκούδες» βγαίνουν στους δρόμους του χωριού και κατευθύνονται προς την πλατεία,

της. Εκείνη τις καλούσε μέσα στο σπίτι και προσέφερε γεύμα. Με τον τρόπο αυτόν, οι γυναίκες εξέφραζαν την ευγνωμοσύνη τους για την πολύτιμη βοήθεια της μαμής, ώστε η νέα ζωή να έλθει στον κόσμο. Και με αυτά τα δρώμενα, ο άνθρωπος της προνεωτερικής κοινωνίας ευελπιστούσε να εξασφαλίσει καλή χρονιά, υγεία, άφθονη σοδειά και αναπαραγωγικό πλούτο για τον ίδιο και για τα ζωντανά του.

- 031 -

—Πετρούσα Προσοτσάνης Μπάμπιντεν Μεταξύ 6-8 Ιανουαρίου. Το δρώμενο Μπάμπιντεν έλκει το όνομά του από παλαιότερο εορτασμό τής ημέρας τής μαμής, που γιορταζόταν στις 8 Ιανουαρίου.

Βασικά πρόσωπα είναι οι «χαράπηδες», άνδρες με τραγόμορφη μεταμφίεση: φορούν δέρματα κατσίκας, κάλυμμα του κεφαλιού από δέρμα κατσίκας με προσαρμοσμένα κέρατα τράγου, βάφουν το πρόσωπο με καπνιά και δένουν κουδούνια από τους ώμους (δύο μεγάλα μπατάλια μπροστά και τέσσερα κυπριά πίσω), τα οποία διαλέγουν με προσοχή, ώστε να παράγεται αρμονικός ήχος. Με γρήγορες αναπηδήσεις προκαλούν τον δυνατό ήχο των κουδουνιών, ώστε να διώξουν τα κακά πνεύματα και να ξυπνήσουν τις βλαστικές δυνάμεις τής φύσης. Το βράδυ τής 6ης Ιανουαρίου ξεκινά -συνοδεία μουσικής και χορού- μια μικρή «γύρα» κωδωνοφόρων στους δρόμους τού χωριού, η οποία προαναγγέλλει το δρώμενο της επ όμενης ημέρας και δοκιμάζει το καλό «ζύγιασμα» των κουδουνιών. Στο τέλος τής βραδιάς ανάβουν μεγάλη φωτιά, που θεωρείται ότι συμβάλλει στο διώξιμο των δαιμονικών δυνάμεων του χειμώνα και των ασθενειών. Το μεσημέρι της 7ης Ιανουαρίου ξεκινά από την πλατεία το «φώτισμα» του χωριού, μια πομπή που διαχέει στην κοινότητα την αποτρεπτική και γονιμική δύναμή της. Σε πνεύμα ευθυμίας, γυρίζει τις γειτονιές με κυρίαρχη την παρουσία της καμήλας (ανά περιόδους ομοίωμα ή αληθινή), του καμηλιέρη, των αράπηδων, της παραδοσιακής ορχήστρας -με μακεδονικές λύρες και νταχαρέδες-, η οποία μεταφέρεται με όχημα. Ακολουθούν οι «παππούδες» (παλαιότερα μόνον άνδρες, σήμερα και γυναίκες, όλοι ντυμένοι με την τοπική ανδρική παραδοσιακή φορεσιά) και οι «γκιλίγκες» (άνδρες και γυναίκες ντυμένοι με την τοπική παραδοσιακή γυναικεία φορεσιά). Κάποιοι από

22-33ep-Vavdinoudis NEOS PLAGIOS.qxp:Layout 1 3/1/17 10:09 PM Page 11

Επιλογές 03/2017

τους συμμετέχοντες βάφουν με καπνιά στο μέτωπο ή στα μάγουλα το σημείο του σταυρού, ως ένδειξη σεβασμού προς τη θρησκεία, σταματώντας σε σπίτια που έχουν τάμα να κεράσουν την πομπή. Το απόγευμα της 8ης Ιανουαρίου ξεκινά από την πλατεία η πομπή, η οποία καταλήγει στην αυλή του σχολείου, όπου γίνεται αναπαράσταση οργώματος και σποράς και άλλων αγροτικών εργασιών - εικονικών πράξεων με στόχο την ενίσχυση της δύναμης που γονιμοποιεί τη γη. Στήνεται χορός, στον οποίο κορυφαίος είναι ο «σταχτής», ένας άνδρας που χτυπά όποιον εμποδίζει τον κύκλο του χορού με μια κάλτσα γεμάτη στάχτη από τις εστίες τής φωτιάς τού δωδεκαημέρου. Η στάχτη, καθώς χρησιμοποιείται κατά παράδοση ως καθαρτική και απολυμαντική ουσία, ενέχει στο πλαίσιο του δρώμενου μαγική αποτρεπτική δύναμη εναντίον του κακού. Συμμετέχουν και τα «ανδρείκελα», ομοιώματα ανδρών που προσαρμόζονται στη μέση ανδρών τελεστών. Η παρουσία των ανδρείκελων, ως μεταφορά τής ανδρικής γενετήσιας ορμής, ενισχύει τελετουργικά τις γονιμικές δυνάμεις της γης, των ζώων και των ανθρώπων.

—Ξηροπόταμος Δράμας Οι Αράπηδες ή Αράπιντεν Στις 7 Ιανουαρίου. Η ομάδα των τελεστών τού δρώμενου των «Αράπηδων» ονομάζεται «τσέτα». Βασικά πρόσωπα της τσέτας είναι οι «Αράπηδες» («αράπουε»), άνδρες ντυμένοι με φλοκωτές κάπες (παλαιότερα με προβιές) και κεφαλοστολές από δέρμα κατσίκας (παλαιότερα προβάτου).

Στο κεφάλι δένουν ένα μαντήλι και στα χέρια τους κρατούν ένα ξύλινο σπαθί. Στη μέση κρεμούν κουδούνια, τρία μεγάλα μπατάλια ή τρία κυπριά (κατά περίπτωση και περισσότερα), συνταιριασμένα, ώστε ο ήχος τους να είναι αρμονικός. Την τσέτα συμπληρώνουν οι «Εύζωνες» («αρναούτε» - συμμετέχουν ως γαμπροί), οι «Γκελίγκες» (νύφες), νεαροί άνδρες μεταμφιεσμένοι με την παραδοσιακή γυναικεία ενδυμασία τής περιοχής, και οι «Μάνγκουδες» («μάνγκουφτσε», παλιάτσοι). Ο μάνγκους φορά λευκά ρούχα, μαύρη κάλτσα στο κε- 032 -

φάλι με τρύπες για τα μάτια και τη μύτη, μικρά κουδούνια στη μέση, έχει ψεύτικη καμπούρα και κρατά ένα σακούλι με στάχτη από το δωδεκαήμερο και μια ξύλινη μαγκούρα. Επικεφαλής τής ομάδας είναι ο «τσέταμπασία», άνδρας όχι μεταμφιεσμένος, που κρατά μια γκλίτσα: είναι υπεύθυνος για την οργάνωση της ομάδας, τη συνεννόηση με τους μουσικούς, την πληρωμή τους και τη συγκέντρωση χρημάτων. Στις 6 Ιανουαρίου, μέλη της τσέτας παίρνουν την ευλογία από τον παπά που έχει κάνει τον αγιασμό των υδάτων (πιθανόν νεότερο στοιχείο). Συνοδεία μακεδονικής λύρας και νταχαρέδων (παραδοσιακών κρουστών), η τσέτα κάνει τη «γύρα» τού χωριού περνώντας από τα σπίτια, χορεύοντας, ευχόμενη υγεία και ευημερία στις οικογένειες. Ο δυνατός ήχος των κουδουνιών θεωρείται ικανός να διώξει τις δαιμονικές δυνάμεις τού χειμώνα. Ο τσέταμπασία συγκεντρώνει τις χρηματικές προσφορές των νοικοκύρηδων, με τις οποίες παλαιότερα στηνόταν ένα γλέντι («Ατανάσουιντεν») για τον θίασο στις 18 Ιανουαρίου, ανήμερα του Αγίου Αθανασίου, στο οποίο οι αράπηδες δεν ήταν μεταμφιεσμένοι - φορούσαν μόνο τα κουδούνια.

22-33ep-Vavdinoudis NEOS PLAGIOS.qxp:Layout 1 3/1/17 10:09 PM Page 12

Επιλογές 03/2017

Το πρωί της 7ης Ιανουαρίου, μαζί με τους μουσικούς, η τσέτα (κατά παράδοση 10-15 άτομα) εμφανίζεται και πάλι στις γειτονιές, αυτήν τη φορά όμως επισκέπτεται μόνο τα σπίτια των εορταζόντων Γιάννηδων. Μπαίνει στις αυλές τους, χορεύει με επικεφαλής τον νοικοκύρη «για το καλό τού σπιτιού», εύχεται και δέχεται κεράσματα. Η τσέτα καταλήγει στην πλατεία τού χωριού, όπου στήνει χορό, στον οποίο πιάνονται αργότερα και οι θεατές. Στην ορχήστρα συμμετέχει και η γκάιντα. Οι αράπηδες και οι μάνγκουδες απομακρύνουν τον κόσμο που περιορίζει τον χώρο των χορευτών, προστατεύοντας τον τελετουργικό κύκλο. Συμβαίνουν κατά περίσταση και ευτράπελα, όπως η παρουσία τού μάνγκου πάνω σε άμαξα να λέει βωμολοχίες και να κουνά επιδεικτικά μπροστά στα γεννητικά του όργανα μια τράκα (είδος κουδουνιού): πρόκειται, όπως σημειώνει το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης, για πρακτικές με εύθυμο χαρακτήρα, οι οποίες, ενώ στην προνεωτερική εποχή εκφόρτιζαν την αγωνία του ανθρώπου στη μεταβατική περίοδο από τη μία παραγωγική εποχή στην άλλη, σήμερα εκτονώνουν την ένταση του σύγχρονου τρόπου ζωής. Στο παρελθόν, με τη δύση του ηλίου οι μάνγκουδες έζευαν σε ένα αλέτρι δύο αράπηδες, που όργωναν εικονικά την πλατεία και σκόρπιζαν στάχτη - ουσία με μαγική αποτρεπτική δύναμη για τους ανεξέλεγκτους παράγοντες που μπορούσαν να πλήξουν τη σοδειά. Αναπαριστούσαν έτσι το όργωμα της γης, που περιμένει να δεχτεί τον νέο σπόρο προστατευμένη από την αποτρεπτική για τα ζωύφια δράση της στάχτης και ενισχυμένη από τα θρεπτικά συστατικά της. Με τον τρόπο αυτόν ολοκληρωνόταν η τελετουργική δράση της τσέτας. Η γύρα τής τσέτας με τις «νύφες» και τους «γαμπρούς» και η αναπαράσταση του οργώματος θεωρούνται πράξεις μαγικοτελετουργικές, με τις οποίες οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι του παρελθόντος ευελπιστούσαν να ξυπνήσουν και να ενισχύσουν τις γονιμικές δυνάμεις της φύσης, για να δουν τα χωράφια τους να βλασταίνουν, τα ζώα να αυξάνονται και τις οικογένειές τους να ευημερούν.

—Πύργοι Προσοτσάνης Νταβανίσκα & Μπάμπιντεν Μεταξύ 6-8 Ιανουαρίου. Η τέλεση ξεκινά το βράδυ της 6ης Ιανουαρίου, κατά το οποίο γίνεται η αγρυπνία παραδοσιακό γλέντι με λύρα, γκάιντα και νταχαρέδες.

Μετά τα μεσάνυχτα και ώς το ξημέρωμα, νέοι άνδρες που συμμετέχουν στην αγρυπνία φορούν κουδούνια χωρίς να μεταμφιεστούν και γυρνούν στο χωριό «για να ακουστούν», να προαναγγείλουν το δρώμενο της επόμενης ημέρας. Το πρωί τής 7ης Ιανουαρίου, οι ξενυχτισμένοι συμμετέχοντες βάφουν το πρόσωπο με καπνιά, παίρνουν από ένα ή δύο κουδούνια και ξεκινούν τη γύρα τού χωριού με τους μουσικούς. Επισκέπτονται τα σπίτια πόρτα πόρτα, δεχόμενοι κεράσματα και συγκεντρώνοντας τοπικά διατροφικά προϊόντα. Όσοι από τους νοικοκύρηδες είναι κτηνοτρόφοι συνηθίζουν να προσφέρουν ένα ζώο. Το μεσημέρι η γύρα τελειώνει, έχοντας περισυλλέξει τα αντιπροσωπευτικά τρόφιμα της αγροτοκτηνοτροφικής παραγωγής τής κοινότητας. Καταλήγει στην πλατεία, όπου ανάβονται φωτιές και στήνεται μεγάλο τραπέζι. Την ώρα αυτή ντύνονται οι «Αρκουδιάρηδες», υπό την επίβλεψη παλαιότερων τελεστών που ξέρουν να δέσουν τα κουδούνια στο σώμα. Για τους τελεστές, το ντύσιμο είναι μια ιεροτελεστία: φορούν δέρματα από κατσίκες που καλύπτουν όλο το σώμα και κεφαλοστολή από δέρμα κατσίκας με τρύπες για τα μάτια και το στόμα, στην οποία συχνά προσαρμόζουν κέρατα τράγου. Κρεμούν στη μέση κουδούνια («τουμπελέκια», μεγάλα κυπριά και μπατάλι), τα οποία επιλέγουν με προσοχή, ώστε να παράγεται αρμονικός ήχος. Εμφανίζονται στην πλατεία, όπου επιδίδονται σε πειράγματα, χορό και χτύπημα των κουδουνιών με αναπηδήσεις «για το καλό της γης», το ξύπνημα των βλαστικών δυνάμεων της φύσης και την αποτροπή του κακού. Σε ό,τι αφορά το Μπάμπιντεν, το με- 033 -

σημέρι της 8ης Ιανουαρίου τελείται ο εικονικός γάμος. Ο γαμπρός και η νύφη (την υποδύεται ένας άνδρας) ντύνονται, ξεκινούν με όργανα την πορεία στο χωριό, συναντιούνται και καταλήγουν στην πλατεία. Ένας άνδρας μεταμφιεσμένος σε παπά τελεί τον εικονικό γάμο. Συμβαίνουν διάφορα επεισόδια: οι αρκουδιάρηδες επιχειρούν να κλέψουν τη νύφη, ένας άνδρας μεταμφιεσμένος σε γιατρό προσπαθεί να την ξεγεννήσει. Η παρουσία των προσώπων της νύφης και του γαμπρού και η διαδικασία της γέννας, του αποτελέσματος της γαμήλιας ένωσης, αποτελούν μεταφορά τής γονιμικής δύναμης της φύσης και προσπάθεια ενίσχυσής της, όπως σημειώνει το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης. Παράλληλα, μαγειρεύεται το παραδοσιακό βραστό, με το κρέας των ζώων που είχαν συγκεντρώσει οι συμμετέχοντες της γύρας την προηγούμενη ημέρα και με πλιγούρι (σπασμένο σιτάρι). Οι γυναίκες ετοιμάζουν παραδοσιακή πίτα, οι συμμετέχοντες στο δρώμενο γίνονται συνδαιτυμόνες στο κοινό αυτό γεύμα και «μεταλαβαίνουν» τη γονιμική δύναμη των τροφίμων που παράγει η γη και τα ζώα τους. Την ενισχύουν και την επιστρέφουν στη φύση, τελώντας το δρώμενο.

34-39ep-PROSFYGES.qxp:Layout 1 3/1/17 7:33 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

—Μαρτυρία

«Οι Έλληνες δεν με έκαναν ποτέ να νιώσω ξένη...» ΣΕ ΗΛΙΚΙΑ 40 ΕΤΩΝ, Η ΖΟΥΖΑΝ ΧΑΜΟ ΑΠΟ ΤΟ ΧΑΛΕΠΙ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΣ ΑΝΑΓΚΑΣΤΗΚΕ (ΣΤΙΣ 10 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2015) ΝΑ ΓΥΡΙΣΕΙ ΤΗΝ ΠΛΑΤΗ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΟΠΩΣ ΤΗ ΓΝΩΡΙΖΕ ΩΣ ΤΟΤΕ… ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΑ ΤΡΙΑ ΑΝΗΛΙΚΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΤΑΞΙΔΙ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ. Ο ΑΝΔΡΑΣ ΤΗΣ ΕΙΧΕ ΦΥΓΕΙ ΑΠΟ ΤΗ ΧΩΡΑ 10 ΜΗΝΕΣ ΝΩΡΙΤΕΡΑ, ΜΕ ΤΟΥΣ ΔΥΟ ΤΟΥΣ ΝΑ ΜΗΝ ΕΧΟΥΝ ΚΑΤΑΦΕΡΕΙ -ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ, ΕΝΑΜΙΣΗ ΧΡΟΝΟ ΑΡΓΟΤΕΡΑ- ΝΑ ΣΥΝΑΝΤΗΘΟΥΝ, ΚΑΘΩΣ ΕΚΕΙΝΟΣ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΕΓΚΛΩΒΙΣΜΕΝΟΣ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ, ΑΝΑΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΑ ΧΑΡΤΙΑ ΠΟΥ ΘΑ ΤΟΥ ΕΠΙΤΡΕΨΟΥΝ ΝΑ ΤΑΞΙΔΕΨΕΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. ΟΙ «Ε» ΣΥΝΑΝΤΗΣΑΝ ΤΗ ΖΟΥΖΑΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΣΠΙΤΙΚΟ ΤΗΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΘΕΛΟΝΤΑΣ ΝΑ ΜΑΘΟΥΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ. Κεiμενο: Αλέξανδρος Φωτιάδης. ΦωτογραΦιες: Σάκης Γιούμπασης.

- 034 -

34-39ep-PROSFYGES.qxp:Layout 1 3/1/17 7:33 PM Page 2

Επιλογές 03/2017

 «Η ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕ ΚΑΝΕΙ ΝΑ ΞΕΧΝΙΕΜΑΙ, ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΟΜΩΣ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΚΑΤΑΦΕΡΕ ΝΑ ΜΕ ΓΛΙΤΩΣΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ» ΣΧΟΛΙΑΖΕΙ ΧΑΜΟΓΕΛΩΝΤΑΣ ΠΙΚΡΑ Η ΖΟΥΖΑΝ… «ΗΜΑΣΤΑΝ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΣ ΑΝΘΡΩΠΟΙ, ΖΟΥΣΑΜΕ ΚΑΛΑ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ… ΟΛΟ ΑΥΤΟ ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΑΠΟΤΟΜΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ, ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΔΕΝ ΕΧΩ ΚΑΤΑΦΕΡΕΙ ΑΚΟΜΗ ΝΑ ΑΠΟΔΕΧΘΩ».

- 035 -

34-39ep-PROSFYGES.qxp:Layout 1 3/1/17 7:33 PM Page 3

Επιλογές 03/2017

Η ζωή τής Ζουζάν στο Χαλέπι κυλούσε ομαλά πριν από τον πόλεμο… Ζούσε ειρηνικά, δίδασκε σχεδιασμό ενδυμάτων, φρόντιζε την οικογένειά της, πήγαινε τα παιδιά της στο σχολείο και από εκεί σε εξωσχολικές δραστηριότητες και αισθανόταν ασφάλεια. Στον ελεύθερό της χρόνο, η Ζουζάν λάτρευε να ζωγραφίζει: «Στην αρχή ήταν το χόμπι μου, ένα τρόπος έκφρασης, μια ευκαιρία να εκφράσω όσα είχα μέσα μου» εξηγεί, μιλώντας στις «Ε». «Η αρμονία μου με τη ζωγραφική ‘έσπασε’, επειδή αυτό που ξεκινώ να ζωγραφίσω δεν έχει πλέον σχέση με το τελικό αποτέλεσμα - υπάρχουν μνήμες που μου προκαλούν αηδία...». Την αηδία στις σκέψεις της την προκάλεσε ο πόλεμος - η αιτία, όπως εξηγεί, που εγκατέλειψε το σπίτι της. Η Ζουζάν δεν ήθελε να φύγει, αναγκάστηκε ωστόσο, για να προστατεύσει τα παιδιά της: «Όταν έπεφταν οι βόμβες, ανέβαζα τα παιδιά μου στο πατάρι. Κι όταν τα παιδιά μου ήταν στο σχολείο, δεν ήξερα αν είχαν επιβιώσει... Έψαχνα λίγη ασφάλεια γι’ αυτά και λίγη σταθερότητα για το μέλλον τους - για εκείνα πήρα την απόφαση να φύγω».

στον άνθρωπο που μεσολάβησε για το πέρασμα. Μάλιστα, όπως θυμάται, οι λαθροδιακινητές είχαν μπερδευτεί, θεωρώντας ότι επρόκειτο για τετραμελή και όχι πενταμελή οικογένεια - έτσι, της ζήτησαν περισσότερα χρήμα, τα οποία δεν διέθετε. Τελικά, ωστόσο, μέτρησαν τα δύο παιδιά ως ένα κι έτσι το ταξίδι τους ολοκληρώθηκε. «Το παράδοξο είναι ότι αγόρασα πέντε φορές σωσίβια και στο τέλος ο διακινητής τα ξέχασε στην αποθήκη, θέτοντας τις ζωές μας σε άμεσο κίνδυνο…» θυμάται η Ζουζάν. «Εκείνη τη στιγμή, ωστόσο, γνώριζα ότι δεν είχα άλλη επιλογή παρά μόνο να προχωρήσω μπροστά - έτσι κι αλλιώς, ήμουν ήδη νεκρή…».

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ

Η Ζουζάν ξεκίνησε από τη Συρία, με στόχο να περάσει παράνομα τα τουρκικά σύνορα και στη συνέχεια, με τη βοήθεια της Ύπατης Αρμοστείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) ή του Ερυθρού Σταυρού, να φτάσει στην Ευρώπη μαζί με τα παιδιά της. Οι τούρκοι στρατιωτικοί τη συνέλαβαν τρεις φορές στην προσπάθειά της να περάσει παράνομα στη χώρα τους, μέχρι που (την τέταρτη, πλέον, φορά) «λάδωσε», για να την αφήσουν να διέλθει: «Η ταρίφα ήταν 1.250 τουρκικές λίρες (σ.σ.: περίπου 325 ευρώ) για εμένα και 250 λίρες (σ.σ.: περίπου 65 ευρώ) το κεφάλι για τα τέσσερα παιδιά μου», υποστηρίζει η ίδια. Στην Τουρκία η Ζουζάν και τα τέσσερα ανήλικα παιδιά της βρήκαν καταφύγιο στο σπίτι τής αδελφής της, επιχειρώντας διαρκώς να βρει κάποια «άκρη» με λαθροδιακινητές που θα την περνούσαν στη χώρα μας. Τέσσερις φορές προσπάθησε να περάσει σε κάποιο ελληνικό νησί τού Αιγαίου, τέσσερις φορές τη συνέλαβε η τουρκική ακτοφυλακή, στέλνοντάς τη στο κρατητήριο... Την πέμπτη φορά, η Ζουζάν και τα παιδιά της κατάφεραν να περάσουν στη Χίο, πληρώνοντας «ταρίφα» 750 δολάρια το κεφάλι - 036 -

34-39ep-PROSFYGES.qxp:Layout 1 3/1/17 7:33 PM Page 4

Επιλογές 03/2017

νησης και στις 2 Μαρτίου έφτασε με πλοίο στην Καβάλα, από εκεί στο «ΕΚΟ» και τελικά στην Ειδομένη. Εκεί παρέμεινε συνολικά τέσσερις μήνες - μάλιστα, ήταν μεταξύ των συμπατριωτών της που προσπάθησαν να περάσουν μαζί με άλλους παράνομα τα σύνορα με την πΓΔΜ. Πράγματι, αφού κατόρθωσαν να περάσουν στη γειτονική χώρα, ταξίδεψαν επί τρεις νύχτες πεζή, για να φτάσουν ώς τα σύνορα των Σκοπίων με τη Σερβία - εις μάτην όμως… Σκοπιανοί αστυνομικοί τούς συνέλαβαν και τους έστειλαν στο κρατητήριο: «Παρέμεινα επί δύο ημέρες στο κρατητήριο, ευτυχώς όμως ουδείς μου συμπεριφέρθηκε άσχημα, επειδή είχα μικρά παιδιά μαζί μου», θυμάται. «Ζήτησα από την Ύπατη Αρμοστεία να με βοηθήσει να πάρω άσυλο, αλλά δεν γινόταν». «ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΑ ΝΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΗΣΩ»

Τα 3.000 δολάρια (κάτι περισσότερο από 2.820 ευρώ) για τον διακινητή, αλλά και οι λίρες με τις οποίες πλήρωσε τους τούρκους στρατιώτες ήταν λεφτά που αποκτήθηκαν από το ξεπούλημα της περιουσίας τής Ζουζάν και της οικογένειάς της. Η 40χρονη γυναίκα δεν είχε ρευστό, καθώς, εξαιτίας του πολέμου στο Χαλέπι, αναγκαζόταν να αλλάζει συνεχώς σπίτια. Έτσι, τα αδέλφια της αναγκάστηκαν να πουλήσουν όλα τους τα υπάρχοντα, για να τη βοηθήσουν: «Πράγματι με βοήθησαν, εγώ όμως βλέπω τα λεφτά αυτά ως δανεικά - και θα τα επιστρέψω», σημειώνει εμφατικά, μιλώντας στις «Ε». Σε ό,τι αφορά, δε, τους υποψήφιους «αγοραστές» στη χώρα της σχολιάζει: «Τα σπίτια και τα ακίνητα δεν έχουν, προφανώς, ζήτηση… Υπάρχουν ωστόσο έμποροι που εκμεταλλεύονται την κατάσταση για να πλουτίσουν, αγοράζοντας σπίτια και χωράφια σχεδόν τζάμπα». Η ΑΦΙΞΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Φτάνοντας στη Χίο, η Ζουζάν πληροφορήθηκε ότι τα σύνορα στην Ειδομένη θα έκλειναν -έτσι, έσπευσε στο συγκεκριμένο σημείο, προσπαθώντας να προλάβει να περάσει με τα παιδιά της προς την Κεντρική Ευρώπη. Στις 19 Φεβρουαρίου 2016 έλαβε από τις ελληνικές αρχές την άδεια μετακί- 037 -

Μετά την επαναπροώθησή της στην Ειδομένη από τις σκοπιανές αρχές, η Ζουζάν οδηγήθηκε στον χώρο φιλοξενίας του Καλοχωρίου: «Μετά από όλη αυτή την περιπέτεια, οφείλω να σας εξομολογηθώ ότι προσπάθησα να αυτοκτονήσω» ομολογεί. «Με πήγαν σε ψυχολόγο και εκείνος, βλέποντας την κλίση μου στη ζωγραφική, μου έδωσε πινέλα και καμβά, για να ζωγραφίζω. Τις νύχτες δεν κοιμόμουν - καθόμουν μόνη, ξύπνια στη σκηνή και ζωγράφιζα. Λίγο αργότερα τα παιδιά από τις οργανώσεις έβαλαν στο facebook τους πίνακές μου, για να μπορεί ο κόσμος να τους αγοράζει. Όλο αυτό το διάστημα ο γιατρός με επισκεπτόταν τακτικά». «Η ζωγραφική με κάνει να ξεχνιέμαι, δεν ήταν όμως αυτή που κατάφερε να με γλιτώσει από την αυτοκτονία» σχολιάζει χαμογελώντας πικρά η Ζουζάν… « Ήμασταν αξιοπρεπείς άνθρωποι, ζούσαμε καλά στη χώρα μας… Όλο αυτό ήταν μια απότομη μετάβαση, την οποία δεν έχω καταφέρει ακόμη να αποδεχθώ». Όπως εξομολογείται, στο camp τής πρότειναν να ενταχθεί σε προγράμματα όπου θα μπορούσε να μάθει γλώσσες, να βρει παράλληλες ασχολίες και δουλειά, για να ξεχνιέται. Ακόμη και σήμερα, ωστόσο, πολλές φορές συζητά με τον εαυτό της ή παραμιλά μόνη της στον δρόμο... ΔΕΚΑ ΜΗΝΕΣ ΑΫΠΝΗ

Όπως θυμάται η Ζουζάν, η αυλή μπροστά από τη σκηνή όπου διέμενε μαζί με τα ανήλικα παιδιά της θύμιζε «γιάφ-

34-39ep-PROSFYGES.qxp:Layout 1 3/1/17 7:34 PM Page 5

Επιλογές 03/2017

κα» του συμμοριτοπόλεμου… Κάθε βράδυ, μερίδα προσφύγων έμπλεκε σε φασαρίες και τσακωμούς που είχαν να κάνουν με το εμπόριο ναρκωτικών, ενώ τα (ουκ ολίγα, όπως εξομολογείται) μαχαιρώματα την κρατούσαν ξύπνια τα βράδια, καθώς φοβόταν για τη σωματική ακεραιότητα των παιδιών της: « Ένα μάτι έκλεινα, ένα μάτι κρατούσα ανοιχτό - για 10 ολόκληρους μήνες». Η ΧΑΜΕΝΗ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ

Με το περιπετειώδες ταξίδι της να ανήκει πια στο παρελθόν, η Ζουζάν έχει πλέον ενταχθεί σε πρόγραμμα της Ύπα-

της Αρμοστείας του ΟΗΕ, εξασφαλίζοντας ένα σπίτι και μηνιαίο εισόδημα ύψους 450 ευρώ: «Μπορώ να τρώω και να κοιμάμαι όποτε θέλω, να αισθάνομαι ότι τα παιδιά μου είναι ασφαλή, να τα βλέπω να πηγαίνουν σχολείο, να παίζουν με τα Ελληνόπουλα, να μαθαίνουν καινούργια πράγματα - αισθάνομαι ξανά άνθρωπος!», σχολιάζει, μιλώντας στις «Ε». «Δεν είχαμε μάθει ποτέ στα παιδιά μας να ανοίγουν το χέρι τους και να ζητιανεύουν… Για πρώτη φορά, τα παιδιά μου ζητιάνεψαν… Ευτυχώς, η κατάσταση έχει πλέον αλλάξει, γυρίζουμε στις παλιές μας συνήθειες.

Έχουμε βρει τη χαμένη μας αξιοπρέπεια». Η ΖΩΗ ΑΠΟ ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΕΡΑ

Σήμερα η Ζουζάν είναι περισσότερο αποφασισμένη παρά ποτέ να παραμείνει στην Ελλάδα, καθώς δεν θέλει να αλλάξει για άλλη μία φορά τις συνήθειες των παιδιών της. Μάλιστα, αναμένει πλέον τον σύζυγό της που, μετά από έναν χρόνο και τέσσερις μήνες στη Γερμανία, κατάφερε να πάρει το «εισιτήριο» για την Ιταλία και, πλέον, περιμένει να εκδοθούν τα χαρτιά του για Ελλάδα, ώστε να ξανασμίξει με την οικογένειά του και να χτίσουν μαζί από την αρχή το σπιτικό τους. Ακόμη κι αν εκείνος δεν καταφέρει να περάσει τα σύνορα, πάντως, η Ζουζάν δεν σκέφτεται το ενδεχόμενο να - 038 -

34-39ep-PROSFYGES.qxp:Layout 1 3/1/17 7:34 PM Page 6

Επιλογές 03/2017

αλλάξει χώρα: «Τις δυσκολότερες στιγμές τής ζωής μου τις έζησα εδώ - ο κόσμος που με στήριξε και ήταν δίπλα μου είναι εδώ. Πλέον, με μάθανε και τους έμαθα και τα παιδιά μου συνήθισαν το κλίμα στην Ελλάδα». Εξίσου αδιάφορη την αφήνει και το ενδεχόμενο επιστροφής στην ιδιαίτερη πατρίδα της, τη Συρία, ακόμη και μετά τη λήξη των εχθροπραξιών. Όπως υποστηρίζει, ήρθε στην Ευρώπη για τα παιδιά της και θα φύγει μόνον εάν εκείνα της ζητήσουν κάποια μέρα να επιστρέψουν στην -ειρηνική, πλέον- Συρία. Δεν παραλείπει, πάντως, να προσθέσει πως θα ήθελε να μυρίσει ξανά κάποτε τα χώματα της Συρίας... Για τον βιοπορισμό τής ίδιας και των παιδιών της σκέφτεται να αξιοποιήσει την κλίση της στη ζωγραφική, με στόχο να καταφέρει να πουλήσει κάποιους πίνακες. Παράλληλα, θα ήθελε να σχεδιάζει ρούχα από το σπίτι, αξιοποιώντας την εργασιακή της εμπειρία στη Συρία. Αυτό που έχει στο μυαλό της είναι να σχεδιάζει, να ράβει και να κάνει upload στο facebook κάποια μοντέλα, τα οποία θα μπορεί να πουλά online. Μάλιστα, έχει ήδη ζητήσει να της στείλουν τα βιβλία με τα σκίτσα της. «ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΟΥΝ ΟΤΙ ΑΓΑΠΑΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ»

Οι αντιδράσεις μιας μειονότητας που αντιτίθεται στη φοίτηση προσφυγόπουλων σε ελληνικά σχολεία τής προκαλεί μεγάλο πόνο, αλλά και δεκάδες αναπάντητα ερωτήματα: «Ποια είναι η μάνα που δεν θέλει το καλύτερο για το δικό της παιδί;» αναρωτιέται. «Όπως αγαπούν εκείνοι τα δικά τους παιδιά, έτσι αγαπώ κι εγώ τα δικά μου και θέλω να τα βλέπω να μορφώνονται. Προσθέτει, μάλιστα, με παράπονο ότι «όταν άλλοι λαοί κατέφευγαν στη Συρία για βοήθεια, δεν ανοίγαμε camps, αλλά τα σπίτια μας. Εγώ, ας πούμε είχα φιλοξενήσει στο δικό μου σπίτι μια οικογένεια από τον Λίβανο». Η μεγάλη κόρη τής Ζουζάν (σήμερα είναι 15 ετών) ονειρεύεται να γίνει μηχανικός αεροπλάνων - ένα όνειρο στο οποίο η μητέρα της προσπαθεί να τη βοηθήσει όσο και όπως μπορεί. Η μεσαία κόρη της (ηλικίας 12 χρόνων) θέλει να σπουδάσει Ιατρική, για να βοηθά τους ανθρώπους, ενώ η μικρή λαχταρά να γίνει κομμώτρια. Ο... άνδρας του σπιτιού, ο πεντάχρονος γιος της, δεν έχει εκφράσει ακόμη

—Άποψη «ΑΣΠΙΔΑ» ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Χάρη στο πρόγραμμα φιλοξενίας της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Από τους σχεδόν 10.000 πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο που διαμένουν σήμερα στη Βόρεια και τη Βορειοδυτική Ελλάδα, περισσότεροι από 5.000 ζουν πλέον υπό αξιοπρεπείς συνθήκες, έχοντας αφήσει πίσω τις κρατικές δομές φιλοξενίας (camps). Κειμενο: Βασίλης Μίγκος, εκπρόσωπος Τύπου για την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ στη Βόρεια Ελλάδα.

Με χρηματοδότηση προερχόμενη κυρίως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (DG ECHO, DG HOME), μισθώθηκαν διαμερίσματα και ξενοδοχεία σε ειδικές, χαμηλές τιμές. Σημαντικός αριθμός καταλυμάτων εξασφαλίστηκε μέσω του προγράμματος REACT, σε συνέχεια της σχετικής συμφωνίας που υπογράφηκε μεταξύ της Ύπατης Αρμοστείας και των δήμων Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς και Νεάπολης-Συκεών. Η Ύπατη Αρμοστεία, στο πλαίσιο υλοποίησης του προγράμματος φιλοξενίας, συνεργάζεται και με τοπικές οργανώσεις για την εξεύρεση επιπλέον θέσεων φιλοξενίας, ώστε να διασφαλιστεί ότι πρόσβαση σε στέγη θα έχουν όλοι όσοι είναι υποψήφιοι για μετεγκατάσταση, καθώς και ευάλωτες περιπτώσεις αιτούντων άσυλο (όπως είναι άνθρωποι με κινητικά προβλήματα ή προβλήματα υγείας, μονογονεϊκές οικογένειες με μικρά παιδιά, θύματα σεξουαλικής ή ρατσιστικής βίας κοκ.). Ιδιαίτερη μέριμνα υπάρχει για τα ασυνόδευτα παιδιά που αναγκάστηκαν να κάνουν το μακρινό ταξίδι τής προσφυγιάς μόνα τους, με όποιους κινδύνους συνεπάγεται

επαγγελματικά όνειρα, η Ζουζάν μάς λέει με καμάρι, ωστόσο, ότι είναι πανέξυπνος και πολυμήχανος. «Κάθε φορά που τα παιδιά μου μού ζητούν κάτι που δεν μπορώ να τα δώσω, νιώθω τις βόμβες - 039 -

αυτό για τα ίδια. Μέσω της Ύπατης Αρμοστείας εξασφαλίστηκαν περί τις 190 θέσεις φιλοξενίας για τα συγκεκριμένα παιδιά. Στο πλαίσιο αυτών των διαδικασιών ασύλου και μετεγκατάστασης, η Ύπατη Αρμοστεία διεκπεραιώνει καθημερινά τη μεταφορά των ανθρώπων στα περιφερειακά γραφεία ασύλου, τις πρεσβείες, τα νοσοκομεία, αλλά και στο πλαίσιο προγραμμάτων συμμετοχής τους σε πολιτιστικά δρώμενα. Ενδεικτικά, μόνο τους μήνες Δεκέμβριο 2016 και Ιανουάριο 2017 η Ύπατη Αρμοστεία πραγματοποίησε περισσότερα από 12.500 δρομολόγια. Η διανομή προπληρωμένων καρτών τής Ύπατης Αρμοστείας σε πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο που διαμένουν σε ξενοδοχεία και διαμερίσματα τους βοηθά να ανεξαρτητοποιηθούν και να αντιμετωπίσουν μόνοι τους πολύ βασικές ανάγκες, όπως η διατροφή, η επικοινωνία, η αγορά ειδών υγιεινής, ρουχισμού, καθώς και οι μετακινήσεις, στοιχείο που τους βοηθά να ενταχθούν στην κοινωνική και οικονομική ζωή τής χώρας. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες είναι παρούσα στην Ελλάδα από το 1952. Μετά το 2015, οπότε σημειώθηκε η κατακόρυφη αύξηση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη διά της Ελλάδας, ο ρόλος της στη χώρα μας έγινε πιο επιχειρησιακός. Διαθέτοντας κεντρικά γραφεία στην Αθήνα, αλλά και σε άλλες πόλεις, κλήθηκε να παρέχει αρωγή και προστασία σε πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο, επαναπατριζόμενους πρόσφυγες και ανιθαγενείς, πάντα στο πλαίσιο του καταστατικού της σκοπού. Το γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας στη Θεσσαλονίκη καλύπτει επιχειρησιακά την περιοχή τής Βόρειας και της Βορειοδυτικής Ελλάδας.

να σκάνε και πάλι - αυτήν τη φορά μέσα μου», εξομολογείται. «Ο ελληνικός λαός, πάντως, μού συμπεριφέρθηκε άψογα, χωρίς να με κάνει ποτέ να νιώσω ξένη. Δόξα τω Θεώ για όλα...». ⁕

40-44ep-STAVLOI.qxp:Layout 1 3/1/17 10:14 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

—Πόλη ΝΕΑ ΟΨΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΑΛΙΟΥΣ ΣΤΑΒΛΟΥΣ ΤΟΥ ΟΛΘ Βραβεύτηκαν και εκτέθηκαν. Τι περιλαμβάνουν οι αρχιτεκτονικές προτάσεις για την αποκατάσταση των παλαιών σταβλικών εγκαταστάσεων του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης.

Νέα όψη θα μπορούσε να αποκτήσει -μέσω της ανάπλασής του- το συγκρότημα των παλαιών σταβλικών εγκαταστάσεων του λιμένα Θεσσαλονίκης, καθώς και ο περιβάλλων χώρος τους (συνολικής έκτασης 20.000 τετρ. μ.), διατηρώντας το μνημειακό του φορτίο και επανασυνδεόμενο με σύγχρονες δραστηριότητες. Στόχος, να αποτελέσει για ακόμη μία φορά λειτουργικό τμήμα τού λιμανιού και της πόλης, όπως άλλωστε συνέβαινε από τα τέλη του 19ου και για το μεγαλύτερο διάστημα του 20ού αιώνα, οπότε η εξέλιξη των πραγμάτων επέβαλε την αχρησία τους.

Οι εγκαταστάσεις αποτελούσαν για μεγάλο διάστημα την «καρδιά» τής εμπορικής δραστηριότητας του λιμένα, όταν ακόμη υπήρχε ανάγκη να μεταφέρονται, να σταβλίζονται και να εκτρέφονται ζώα, που στη συνέχεια μεταφέρονταν με τον σιδηρόδρομο σε διάφορους προορισμούς.

 ΣΤΑΒΛΟΙ ΑΙΓΟΠΡΟΒΑΤΩΝ (ΠΕΡΙ ΤΟ 1934). ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟ ΟΛΘ.  ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΑΣ ΖΩΝΗΣ ΛΙΜΑΝΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (ΠΕΡΙ ΤΟ 1959). ΔΙΑΚΡΙΝΕΤΑΙ ΤΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΤΩΝ ΣΤΑΒΛΩΝ. ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟ ΟΛΘ.  ΤΟ ΣΤΑΒΛΙΚΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΠΕΡΙ ΤΟ 1930. ΔΙΑΚΡΙΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΓΡΑΜΜΕΣ ΤΟΥ ΤΡΕΝΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΤΩΝ ΖΩΩΝ. ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟ ΟΛΘ.

Η αναστροφή αυτής της κατάστασης των ερειπωμένων κτιρίων-αρχιτεκτονικών «διαμαντιών» τού περασμένου αιώνα και η κατάθεση ιδεών (με κύρια στόχευση αφενός τη διάσωση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και αφετέρου την ανεύρεση μιας νέας λειτουργικότητας) αποτέλεσε το αντικείμενο πανελλήνιου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού ιδεών που προκήρυξε ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ) με τίτλο «Αποκατάσταση και επανάχρηση του συγκροτήματος των σταβλικών εγκαταστάσεων και του περιβάλλοντα χώρου τους». Η διαδικασία ανέδειξε αξιόλογες σχεδιαστικές προτάσεις που βραβεύτηκαν και, παράλληλα, προβλήθηκαν σε έκθεση μέσα στο λιμάνι, η οποία εγκαινιάστηκε στα μέσα Φεβρουαρίου, στην Αποθήκη Στρατού, στην πρώτη προβλήτα. Σ’ αυτήν παρουσιάστηκαν - 040 -

τα σχέδια όλων των προτάσεων, ενώ εκτέθηκαν και προπλάσματα (μακέτες) των μελετών που απέσπασαν το πρώτο, το δεύτερο και το τρίτο βραβείο. «ΘΕΡΜΟΚΟΙΤΙΔΑ» ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

«Η πρότασή μας βασίστηκε στο πρό-

40-44ep-STAVLOI.qxp:Layout 1 3/1/17 10:14 PM Page 2

Επιλογές 03/2017

 ΣΤΟΝ ΣΤΑΒΛΟ 50Β ΟΡΓΑΝΩΝΕΤΑΙ ΤΟ ΛΕΓΟΜΕΝΟ «FAB LAB»:

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ

ΣΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΔΙΑΤΗΡΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΕΙΣΟΔΟΙ ΣΕ ΚΑΘΕ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ

ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ FAB LAB. Η ΕΓΓΥΤΗΤΑ ΜΕ ΤΟΝ ΣΤΑΒΛΟ 50Α

ΔΥΟ ΣΤΕΝΕΣ ΠΛΕΥΡΕΣ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΕΤΑΙ Η ΔΙΑΜΠΕΡΗΣ

(EXPO, SHOWROOM) ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΒΟΛΗ ΚΑΙ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ. ΠΛΕΥΡΙΚΑ ΤΟΠΟΘΕΤΟΥΝΤΑΙ ΟΛΑ ΤΑ ΔΙΑΜΕΡΙ-

ΔΙΑΘΕΣΗ ΕΡΓΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΙ ΣΤΟ FAB

ΣΜΑΤΑ ΜΕ ΤΟΝ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟ, ΕΝΩ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ

LAB, ΕΝΩ Η ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΘΕΡΜΟΚΟΙ-

ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΙ ΑΝΟΙΚΤΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ

ΤΙΔΑ (ΣΤΑΒΛΟΣ 50Γ) ΣΥΓΚΡΟΤΕΙ ΕΝΑ ΚΤΙΡΙΑΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΩΣ ΕΝΑ

ΧΩΡΟΣ ΧΑΛΑΡΩΣΗΣ. ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΙ ΔΥΟ ΠΑΤΑΡΙΑ, ΓΙΑ ΤΗΝ

ΕΝΙΑΙΟ «ΝΑΥΠΗΓΕΙΟ» ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ.

- 041 -

40-44ep-STAVLOI.qxp:Layout 1 3/1/17 10:14 PM Page 3

Επιλογές 03/2017

 Ο ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΝΕΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ, ΑΠΟΤΕΛΟΥΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΠΛΑΤΦΟΡΜΕΣ, ΓΕΦΥΡΕΣ, ΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΚΘΕΣΙΑΚΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ, ΣΤΕΓΑΣΤΡΑ ΚΑΙ ΦΩΤΙΣΤΙΚΑ, ΠΡΟΟΡΙΖΕΤΑΙ ΝΑ ΔΙΑΔΡΑΜΑΤΙΣΕΙ ΕΝΑ ΠΛΑΙΣΙΟ ΧΩΡΩΝ ΣΤΑΣΗΣ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ, ΣΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. ΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΠΟΥ ΤΟΝ ΣΥΝΘΕΤΟΥΝ ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΕΣ, ΑΝΑΚΛΗΤΕΣ, ΜΕ ΑΔΡΕΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΠΟΥ ΥΛΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΞΥΛΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ, ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΠΑΡΑΠΕΜΠΟΥΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΒΑΓΟΝΙΩΝ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΣΤΕΓΕΣ ΤΩΝ ΣΤΑΒΛΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ.

γραμμα που μας δόθηκε: δηλαδή, να γίνει το συγκρότημα των στάβλων μια ‘θερμοκοιτίδα’ νεοφυών επιχειρήσεων - σε αυτό το πλαίσιο στηρίχτηκε, όσον αφορά τη χρήση. Επίσης, αναφέρεται στην ανάδειξη των ιστορικών κελυφών και του περιβάλλοντος χώρου, που είναι ένας πολύ σημαντικός βιομηχανικός τόπος, ιδιαίτερα βιομηχανικά κτίρια, τα οποία είναι εγκαταλειμμένα, αποκομμένα από τη ζωή τού λιμανιού και από την πόλη» υποστηρίζει η συμμετέχουσα στην ομάδα των διακριθέντων με το πρώτο βραβείο αρχιτεκτόνων μηχανικών, επίκουρη καθηγήτρια του ΑΠΘ Μαρία Δούση. Όπως σημειώνει, ο διαγωνισμός αποτέλεσε ένα θετικό πρώτο βήμα, που κινητοποίησε πανελληνίως τους αρχιτέκτονες μηχανικούς, ώστε να ασχοληθούν με το συγκεκριμένο συγκρότημα των σταβλικών εγκαταστάσεων, με στόχο τη διατήρηση της φυσιογνωμίας και της μνημειακής του αξίας, αλλά, ταυτόχρονα, με τρόπο που να έχει δυνατότητες, αν αναπλαστεί, να φιλο-

 Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΙΔΕΑ ΤΟΥ ΑΝΑΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΒΑΣΙΣΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ, ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΔΙΑΝΟΙΞΗΣ ΕΝΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΑΙΘΡΙΟΥ. ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ ΑΥΤΗ ΑΝΑΔΕΙΚΝΥΕΤΑΙ ΜΕ ΕΜΦΑΤΙΚΟ ΤΡΟΠΟ Ο ΠΛΟΥΤΟΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΔΟΜΙΚΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΣΤΑΘΜΕΣ, ΕΝΩ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΑΝΑΔΥΕΤΑΙ ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ, ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΩΝ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΟΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ, ΠΟΥ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΕΙ ΕΝΑ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ, ΕΥΧΑΡΙΣΤΟ, ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ, ΜΕ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΚΗ ΧΡΗΣΗ, ΑΛΛΑ, ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ, ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΜΕΝΟ ΜΕ ΤΙΣ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. ΣΤΗΝ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ: ΘΕΡΜΟΚΟΙΤΙΔΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΗΣ ΣΤΕΓΗΣ.

ξενήσει νέες, καινοτόμες δραστηριότητες: «Αυτές οι ιστορικές ζώνες των παλιών λιμανιών προσελκύουν τέτοιες επιχειρήσεις, είναι μέσα στη διεθνή πρακτική» πρόσθεσε η κυρία Δούση. ΤΙ ΚΑΙ ΠΟΥ

Οι πέντε παλιές σταβλικές εγκαταστάσεις τού ΟΛΘ αποτελούσαν για πολύ μεγάλο διάστημα την «καρδιά» τής εμπορικής δραστηριότητας του λιμένα, όταν ακόμη υπήρχε ανάγκη να μεταφέρονται, να σταβλίζονται και να εκτρέφονται ζωντανά (βοοειδή, αιγοπρόβατα και χοίροι), - 042 -

που στη συνέχεια μεταφέρονταν με τον σιδηρόδρομο που διερχόταν από τις εγκαταστάσεις σε διάφορα σημεία εντός και εκτός της χώρας. Ιστορικές και λογοτεχνικές αναφορές, αλλά και περιγραφές από τις αρχές τού περασμένου αιώνα είναι εξαιρετικά πλούσιες και λεπτομερείς για την εμπορική και οικονομική ζωή που είχε αναπτυχθεί στο σύμπλεγμα των στάβλων, οι οποίοι αργότερα περιέπεσαν σε αχρηστία, όταν σταμάτησε η μεταφορά ζωντανών και, πλέον, φορτώνονταν σφάγια, τα οποία διακινούνταν μέσα σε ψυγεία (οπότε

40-44ep-STAVLOI.qxp:Layout 1 3/1/17 10:14 PM Page 4

Επιλογές 03/2017

 ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΟΜΗ ΤΟΥ ΤΡΙΩΡΟΦΟΥ Δικέλυφη μονωμένη αεριζόμενη στέγη Φεγγίτες αερισμού -φωτισμού

Επαναχρησιμοποιούμενοι αεραγωγοί για τον έλεγχο του εσωτερικού περιβάλλοντος (θέρμανση-ψύξη)

ΣΤΑΒΛΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ.  Η ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΗ ΧΡΗΣΗ ΦΙΛΟΞΕΝΕΙΤΑΙ ΣΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟ ΚΤΙΡΙΟ, ΣΤΟΧΕΥΟΝΤΑΣ ΝΑ ΑΠΟΔΩΣΕΙ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΡΧΗ

Νέο πατάρι αναρτημένο από ενισχυμένα ζεύκτρα Χώροι εργασίας

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΩΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΧώροι εργασίας Νέος ανελκυστήρας Νέο κλιμακοστάσιο

Μονωμένο κέλυφος Χώροι εργασίας

ΜΑΤΙΚΗΣ ΝΗΣΙΔΑΣ. ΤΟ ΕΜΒΛΗΜΑΤΙΚΟ ΚΤΙΡΙΟ ΤΟΥ ΤΡΙΩΡΟΦΟΥ ΣΤΑΒΛΟΥ, ΣΗΜΕΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΚΑΙ LANDMARK ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ, ΑΝΑΣΧΕΔΙΑΖΕΤΑΙ ΜΕ ΒΑΣΙΚΟ ΓΝΩΜΟΝΑ ΤΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ

Ρεσεψιόν Bοx Μικροί χώροι συνάντησης

ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΧΑΜΗΛΟΤΟΝΟΥ ΜΝΗΜΕΙΑΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΟΛΥΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΔΟΜΟΣΤΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΟΥ, ΛΑΜΒΑ-

Διατηρούμενος εξοπλισμός

Διατηρούμενο δάπεδο από κυβόλιθους

ΝΟΝΤΑΣ ΥΠ’ ΟΨΙΝ ΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΦΥΣΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ. ΣΤΗΝ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ: ΘΕΡΜΟΚΟΙΤΙΔΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΙΣΟΓΕΙΟΥ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ.

νέχεια οι προτάσεις που διακρίθηκαν παρουσιάστηκαν αναλυτικά από τους μελετητές. Οι προτάσεις που κατατέθηκαν στον διαγωνισμό χαρακτηρίζονται στο σύνολό τους από τον ιδιαίτερα υψηλό βαθμό επεξεργασίας των σχεδίων και των συνοδευτικών κειμένων, έχουν λάβει υπ’ όψιν όλα τα προαναφερθέντα κριτήρια (μνημειακά, ιστορικά, λειτουργικά), ενώ είναι ταυτόχρονα και κοστολογημένες: έτσι, αναλόγως της πρότασης, για την υλοποίησή τους εκτιμάται ότι θα χρειαστούν από 6 έως και 10 εκατ. ευρώ. Η ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ

εξέλιπε η ανάγκη χρήσης τους, με αποτέλεσμα να αφεθούν στη λήθη και στη φθορά τού χρόνου). Σήμερα, μεγάλα τμήματά τους βρίσκονται σχεδόν υπό κατάρρευση -παρά το γεγονός ότι αποτελούν μνημεία νεότερης βιομηχανικής ιστορίας και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς- και, ουσιαστικά, έχουν αποκοπεί από τη δραστηριότητα του λιμανιού, καθώς στη σημερινή τους κατάσταση τα κτίρια είναι αδύνατο να εξυπηρετήσουν οποιαδήποτε λειτουργία. Η περιοχή των σταβλικών εγκαταστάσεων και του περιβάλλοντα χώρου

(τομέας V) τού λιμένα Θεσσαλονίκης, στην οποία αναφέρεται ο διαγωνισμός, έχει χαρακτηριστεί (μαζί με το ιστορικό κέντρο τής πόλης) ως «ιστορικός τόπος». Τα ίδια τα κτίρια έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα μνημεία, θεωρούμενα «αξιόλογα κτίσματα». Ο δε περιβάλλων χώρος των κτισμάτων χαρακτηρίζεται ως ζώνη προστασίας, μέχρι τα όρια της υπάρχουσας περίφραξης. Στη διάρκεια των εγκαινίων τής έκθεσης πραγματοποιήθηκε συνοπτική παρουσίαση των στόχων και της διαδικασίας τού διαγωνισμού, ενώ στη συ- 043 -

Ο ανοικτός αρχιτεκτονικός διαγωνισμός ιδεών προκηρύχθηκε, μετά από πολύμηνη προετοιμασία, τον Αύγουστο του 2016 και εντάσσεται στη γενικότερη στρατηγική τής ΟΛΘ ΑΕ για τον εκσυγχρονισμό, την αναβάθμιση και την ανάπτυξη του συνόλου τής λιμενικής ζώνης, με κριτήρια τη βιώσιμη ανάπτυξη των λιμενικών λειτουργιών, την αξιοποίηση και την ανάπλαση των διαθέσιμων χώρων και των κτιριακών υποδομών για σύγχρονες επιχειρηματικές, πολιτιστικές και κοινωνικές δραστηριότητες. «Η ιδέα ήταν να χρησιμοποιήσουμε το συγκρότημα ως ένα κομμάτι επιχειρηματικής δραστηριότητας που αφορά την τεχνολογία, τις startups, αλλά και πρωτοπόρες ιδέες κυρίως στον τομέα των μεταφορών και, μέσα απ’ αυτόν τον διαγωνισμό, να δούμε αν αυτές οι ιδέες δίνουν ένα λειτουργικό αποτέλεσμα

40-44ep-STAVLOI.qxp:Layout 1 3/1/17 10:14 PM Page 5

Επιλογές 03/2017

που ταιριάζει στο λιμάνι και που το αναβαθμίζει αισθητικά. Αμέσως μετά, φιλοδοξούμε να προχωρήσουμε στα επόμενα βήματα, βρίσκοντας μια μελέτη βιωσιμότητας ενός σχεδίου ανάπλασης της περιοχής», σημειώνει ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΛΘ, Δημήτρης Μακρής, για να προσθέσει: «Τέτοιες ιδέες, όταν έχουν μια βάση βιωσιμότητας, αποκτούν μεγάλη δύναμη. Πιστεύω ότι, όταν έρθει η ώρα, θα βοηθήσουν στην ανάπλαση της περιοχής τού λιμανιού». Παράλληλα, όπως τονίστηκε τόσο από τον πρόεδρο της ΟΛΘ ΑΕ, Κωνσταντίνο Μέλλιο, όσο και από το μέλος τής διοίκησης της ΟΛΘ ΑΕ και ομότιμο καθηγητή της Πολυτεχνικής Σχολής, Δημήτρη Μπίκα (ο οποίος είχε την ιδέα για τον διαγωνισμό), η επανάχρηση (μετά από ολοκληρωμένη αποκατάσταση και ανάπλαση) της περιοχής των στάβλων είναι δυνατόν να εμπλουτίσει τις λιμενικές λειτουργίες με νέες δραστηριότητες, που θα υποστηρίζουν τη σύγχρονη επιχειρηματικότητα και θα ισχυροποιήσουν τους δεσμούς τής οικονομικής και κοινωνικής ζωής τής πόλης και των γειτονικών περιοχών με τον λιμένα. Ταυτόχρονα, η επανάχρηση, ως διαδικασία, θα συμβάλει στη διατήρηση των ιστορικών κατασκευών τής περιοχής του τομέα V.

Μαρία Δούση (ποσοστό συμμετοχής 20%) και τους Σωτηρία Αλεξιάδου, Σταύρο Απότσο, Μιχάλη Βρέντζο, Γιώργο Μπουγιουκλή (ποσοστό συμμετοχής από 17%) και Παρασκευή Ταράνη (ποσοστό συμμετοχής 12%). Το δεύτερο βραβείο απέσπασαν οι αρχιτέκτονες μηχανικοί Αθηνά Κωνσταντινίδου (ποσοστό συμμετοχής 40%) και Βασίλης Παπακωνσταντίνου (ποσοστό συμμετοχής 60%). Το τρίτο βραβείο έλαβαν οι αρχιτέκτονες μηχανικοί Αναστάσιος Τέλλιος και

ΟΙ ΔΙΑΚΡΙΘΕΝΤΕΣ

Σύμφωνα με την απόφαση της κριτικής επιτροπής τού διαγωνισμού, την οποία επικύρωσε το διοικητικό συμβούλιο της ΟΛΘ ΑΕ, τα βραβεία απονεμήθηκαν ως εξής: Το πρώτο βραβείο απέσπασε ομάδα αρχιτεκτόνων μηχανικών αποτελούμενη από την επίκουρη καθηγήτρια του ΑΠΘ

 Ο ΣΤΑΒΛΟΣ 50Δ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΣΕ ΩΣ ΗΜΙΥΠΑΙΘΡΙΟ ΣΤΕΓΑΣΤΡΟ ΑΙΓΟΠΡΟΒΑΤΩΝ, ΜΕ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΗ, ΔΙΔΥΜΗ ΔΙΡΡΙ-

ΚΑΤΟΨΗ ΚΤΙΡΙΟΥ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΕΓΟΥ ΣΕ ΚΛΙΜΑΚΑ 1/100

ΧΤΗ ΣΤΕΓΗ, ΟΠΩΣ ΕΥΚΡΙΝΩΣ ΔΙΑΚΡΙΝΕΤΑΙ ΣΕ ΠΑΛΙΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ. ΒΑΣΕΙ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ, ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΤΑΙ ΣΕ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ, Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΜΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΥΖΙΝΑ, ΠΕΡΙΜΕΤΡΙΚΑ ΤΗΣ ΟΠΟΙΑΣ ΧΩΡΟΘΕΤΟΥΝΤΑΙ ΕΞΙ ΤΥΠΟΛΟΓΙΕΣ ΣΥΝΑΘΡΟΙΣΗΣ ΣΥΝΔΑΙΤΥΜΟΝΩΝ. ΣΤΟΧΟΣ ΕΙΝΑΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΠΟΛΥΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΕΣΤΙΑΣΗΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΤΟΣΟ ΣΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΝΗΣΙΔΑΣ ΟΣΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ.

- 044 -

Δέσποινα Ζαβράκα (ποσοστό συμμετοχής από 50%). Έπαινος απονεμήθηκε στον αρχιτέκτονα μηχανικό Στέφανο Αδαμάκη (ποσοστό συμμετοχής 100%). Την επιμέλεια της έκθεσης ανέλαβαν για τη διεύθυνση Μελετών και Κατασκευής Έργων τής ΟΛΘ ΑΕ ο πολιτικός μηχανικός και αναπληρωτής προϊστάμενος τμήματος Κατασκευής και Συντήρησης Υποδομών, Σταύρος Σκαπέρδας, και η αρχιτέκτων μηχανικός και σύμβουλος ΔΜΚΕ, Δήμητρα Τσιριγώτη. ⁕

45ep-GOOD FIFE A.qxp:Layout 1 3/1/17 10:13 PM Page 1

Good Life Θέατρο / Κινηματογράφος / Γεύση / Έξοδος / Fitness / Αυτοκίνηση

—Έκθεση ΝΥΦΕΣ ΧΩΡΙΣ ΧΑΜΟΓΕΛΟ «Εβραϊκοί γάμοι την επαύριον του Ολοκαυτώματος». Μια πολύ ιδιαίτερη έκθεση φιλοξενείται ώς τις 24 Μαρτίου στο βιβλιοπωλείο τού Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τράπεζας (ΜΙΕΤ) στη Θεσσαλονίκη.

Στις φωτογραφίες οι νύφες σπάνια χαμογελούν… Πώς, άλλωστε; Έχουν μόλις επιστρέψει από τη φρίκη τού Άουσβιτς. Έχουν χάσει τις οικογένειές τους με πρωτοφανώς φρικτό τρόπο, έχουν φτάσει και οι ίδιες, πολλές φορές, στο κατώφλι τού θανάτου, έχουν επιστρέψει με ανείπωτες δυσκολίες, για να βρουν τα σπίτια τους κατειλημμένα από άλλους... Είναι πλέον καταδικασμένες να ελπίζουν - αλλά και αποφασισμένες να ζήσουν. Η κλιμάκωση (από τη θέα τού θανάτου στη θέα τής αισιοδοξίας) καθίσταται εμφανής στα πρόσωπα των νεονύμφων. Στη διετία 1945-1946, ανάμεσα στους 1.950 Εβραίους τής Θεσσαλονίκης που επιβίωσαν του Ολοκαυτώματος και επέστρεψαν στην πόλη τους έγιναν περίπου διακόσιοι γάμοι - μια αναλογία επταπλάσια από το αντίστοιχο πανελλαδικό στατιστικό. Οφειλόταν στις ιδιαιτερότητες που χαρακτήριζαν τους επιβιώσαντες: ανύπαντρες κοπέλες και ανύπαντροι νέοι χωρίς οικογένεια, αλλά και αρκετοί χήροι άνδρες. ΑΝΕΚΔΟΤΟ ΥΛΙΚΟ

«Νύφες χωρίς χαμόγελα - Εβραϊκοί γάμοι την επαύριον του Ολοκαυτώματος» είναι ο τίτλος και η θεματική τής έκθεσης που αναπτύσσεται ήδη από την Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου και για άλλες 19 ημέρες (ώς τις 24 Μαρτίου) στο βιβλιοπωλείο τού Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τράπεζας (ΜΙΕΤ) στη Θεσσαλονίκη. Την έκθεση, που στηρίζεται σε ανέκδοτο

αρχειακό υλικό, ετοίμασε το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης (ως αυτοτελές τμήμα τής εκθεσιακής ενότητας «Την επαύριον του Ολοκαυτώματος») και την οργανώνουν το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης και το Εβραϊκό Μουσείο της πόλης. Όπως σημειώνει ο έφορος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης, Ευάγγελος Χεκίμογλου (ο οποίος επιμελήθηκε την έκθεση), «η μικρότερη νύφη ήταν 17 ετών και η μεγαλύτερη 38. Αντίστοιχα, ο μικρότερος γαμπρός ήταν 21 και ο μεγαλύτερος 50 χρόνων. Σχεδόν πάντοτε, ο γαμπρός ήταν μεγαλύτερος από τη νύφη. Η διαφορά ηλικίας κυμαινόταν από ένα έως δεκαοκτώ χρόνια, με μέσο όρο τα οκτώ έτη. Το ζευγάρι με τη μεγαλύτερη διαφορά ηλικίας αποτέλεσαν ένας 44χρονος υπάλληλος (γιος καραγωγέα) από τη Θεσσαλονίκη και μια 26χρονη νοικοκυρά, κόρη υποδηματοποιού από τη Δράμα». Στην έκθεση παρουσιάζεται ένα ση- 045 -

μαντικό δείγμα από τους εβραϊκούς γάμους που πραγματοποιήθηκαν τη διετία 1945-1946. Ο επισκέπτης βλέπει φωτογραφίες των ζευγαριών (από τα πιστοποιητικά που υποβλήθηκαν για την τέλεση του γάμου) και πληροφορείται ποια επαγγέλματα ασκούσαν και πού κατοικούσαν. Σε κάθε γάμο, δύο μάρτυρες πιστοποιούσαν ότι οι μελλόνυμφοι ήταν Εβραίοι και ανύπαντροι ή χήροι/χήρες. Συχνά, στο οπισθόφυλλο της μαρτυρίας τους (που δινόταν ενώπιον της Ιεράς Βίβλου και με καλυμμένη κεφαλή) αναφέρονται οι εξαψήφιοι αριθμοί που είχαν χαραχθεί στο χέρι τους στο Άουσβιτς... Παρότι οι γαμπροί ανήκαν σε όλα τα κοινωνικά στρώματα (σε σύγκριση με τον γενικό εβραϊκό πληθυσμό), ο γάμος ήταν κυρίως υπόθεση των ανδρών που εργάζονταν, αφού δύο στα πέντε άρρενα μέλη της κοινότητας που ασκούσαν κάποιο επάγγελμα παντρεύτηκαν το 1945 ή το 1946. Πάντως, ένας στους τέσσερις γαμπρούς διέμενε σε κοινοτικό κτίριο, προφανώς ελλείψει άλλης στέγης ή εν αναμονή αναχωρήσεως από τη Θεσσαλονίκη. ⁕ INFO: Η έκθεση φιλοξενείται ώς τις 24 Μαρτίου στο βιβλιοπωλείο τού ΜΙΕΤ στη Θεσσαλονίκη (Τσιμισκή 11, Τ.

2310-288.036). Ημέρες και ώρες λειτουργίας: Δευτέρα και Τετάρτη 10.00-15.30, Τρίτη, Πέμπτη και Παρασκευή 10.00-20.00, Σάββατο 10.0016.00. Κυριακή: κλειστά.

46-59ep-TELOGLO-SPITO.qxp:Layout 1 3/1/17 8:13 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

- 046 -

46-59ep-TELOGLO-SPITO.qxp:Layout 1 3/1/17 8:14 PM Page 2

Επιλογές 03/2017

—Urban life

Στο πιο όμορφο σπίτι της πόλης ΤΗΝ ΟΙΚΙΑ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ, ΕΝΑΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΛΕΟΝ ΦΟΡΤΙΣΜΕΝΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΧΩΡΟΥΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ΕΠΙΣΚΕΦΘΗΚΑΝ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΜΕΡΙΚΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΟΙ «Ε», ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΡΙΗΓΗΘΟΥΝ ΤΟΝ ΧΩΡΟ ΟΠΟΥ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ Η ΙΔΕΑ ΤΟΥ ΤΕΛΛΟΓΛΕΙΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΩΝ. ΤΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΠΟΥ ΚΑΠΟΤΕ ΑΠΟΤΕΛΟΥΣΕ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΝΕΣΤΟΡΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΛΙΚΗΣ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΕΝΑΣ ΧΩΡΟΣ ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΟΣ, ΟΠΟΥ ΟΙ ΦΙΛΟΤΕΧΝΟΙ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΝΗΜΕΡΩΘΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΚΕΙΜΗΛΙΩΝ ΠΟΥ ΦΙΛΟΞΕΝΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΝ ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΣΥΛΛΕΚΤΩΝ - ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ, ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΛΕΟΝ ΠΟΘΗΤΟ, ΙΣΩΣ, ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ... ΚΕΙΜΕΝΟ: Λεόντιος Παπαδόπουλος. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Σάκης Γιούμπασης.

- 047 -

46-59ep-TELOGLO-SPITO.qxp:Layout 1 3/1/17 8:14 PM Page 3

Επιλογές 03/2017

—Φωτορεπορτάζ ΕΝΑ ΣΠΙΤΙ -ΜΥΘΟΣ Αυτοψία. Οι «Ε» ξεναγούνται -και σας ξεναγούν- στο διαμέρισμα που αποτέλεσε την εστία τού ζεύγους των διάσημων συλλεκτών τής Θεσσαλονίκης.

Για κάποιον που αγαπά την τέχνη και θα ήθελε αυτή να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι τής καθημερινής του ζωής, μια επίσκεψη στην οικία Τέλλογλου θα μπορούσε να συνιστά μια πραγματικά μοναδική εμπειρία. Το διαμέρισμα στον αριθμό 2 τής οδού Αριστοτέλους, με ανεμπόδιστη θέα στην ομώνυμη πλατεία, που αποτελούσε κάποτε το σπίτι τού Νέστορα και της Αλίκης Τέλλογλου (δύο εκ των σημαντικότερων συλλεκτών έργων τέχνης της χώρας μας), έχει μετατραπεί από την περσινή άνοιξη σε επισκέψιμο χώρο - μουσείο - συνέχεια, κατά κάποιον τρόπο, του Τελλόγλειου Ιδρύματος Τεχνών τού ΑΠΘ. Στα άδυτα αυτού του τόσο ιδιαίτερου και πολιτιστικά φορτισμένου χώρου ξεναγήθηκαν πριν από μερικές ημέρες οι «Ε» - και σπεύδουν να σας μεταφέρουν εικόνες και παραλειπόμενα από το παρελθόν και το παρόν του, αλλά και πληροφορίες για το πολύ ενδιαφέρον μέλλον του. ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

Η οικία Τέλλογλου βρίσκεται στον τέταρτο όροφο του υπέροχου κτιρίου (σε αρχικά σχέδια του Ερνέστ Εμπράρ) στην οδό Αριστοτέλους 2, ακριβώς πάνω από το «Ολύμπιον». Για κάποιον ανεξήγητο λόγο αποφασίσαμε να μη χρησιμοποιήσουμε το (στενό) ασανσέρ, που παραπέμπει σε παλαιότερες εποχές, αλλά να ανεβούμε τους τέσσερις ορόφους με τα πόδια (τελικώς αποδείχθηκε ότι δεν ήταν και τόσο καλή η ιδέα μας, αν αναλογιστεί κάποιος ότι τα παλιά κτίρια όπως το συγκεκριμένο- ήταν ψηλοτάβανα και κάθε όροφος αντιστοιχεί σε κάτι λιγότερο από δύο ορόφους μιας σύγχρονης οικοδομής...). Αυτό που αντικρίζεις, όμως, μόλις

 Η ΘΕΑ ΑΠΟ ΤΟ ΜΠΑΛΚΟΝΙ ΤΟΥ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΗ...

περάσεις την ξύλινη πόρτα τού διαμερίσματος σε αποζημιώνει - και με το παραπάνω: μετά την αποκατάσταση της κατοικίας (είχε παραμείνει κλειστή και άδεια για περίπου οκτώ χρόνια), τα σπάνια αντικείμενα από διάφορες γωνιές τού πλανήτη, από διαφορετικούς πολιτισμούς και εποχές, τα οποία είχε συλλέξει στη διάρκεια της ζωής του το διάσημο ζεύγος, βρίσκονται πλέον τακτοποιημένα περίπου στην ίδια θέση που είχαν την εποχή που διέμεναν στην οικία ο Νέστωρ και η Αλίκη Τέλλογλου. «Λάμπουν» διά της απουσίας τους οι πίνακες που κάλυπταν κάθε σπιθαμή των τοίχων -εξαιρείται ο εντυπωσιακός πίνακας του Νικολάου Γύζη, που παραμένει στη θέση του. Αν προσέξει κάποιος τις ιστορικές φωτογραφίες από τη ζωή τού ζεύγους, που υπάρχουν ακόμη σε διάφορα σημεία τού διαμερίσματος, θα διαπιστώσει ότι κάποτε ήταν πολύ δύσκολο να βρεις κενό σημείο στους τοίχους του σπιτιού... Σήμερα οι αυθεντικοί πίνακες φυλάσσονται στο - 048 -

Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών: υπάρχουν ωστόσο κάποιες σκέψεις να επιστρέψουν στο «σπίτι» τους ως αντίγραφα, για να ανακτήσει η ιστορική οικία Τέλλογλου την αυθεντική της εικόνα. ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΕΧΝΗΣ

Η Αλίκη Τέλλογλου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Ήταν το μεγαλύτερο παιδί τής οικογένειας του Ναούμ και της Λουκίας Ωρολογά, προσφύγων από την Κωνσταντινούπολη και το Μοναστήρι. Ήδη από πολύ μικρή ηλικία η Αλίκη Τέλλογλου διψούσε για το διάβασμα και την τέχνη - αυτός ήταν ο λόγος που λαχταρούσε να σπουδάσει Αρχιτεκτονική Εσωτερικών Χώρων. Τελικώς εγγράφηκε στην Ιατρική Σχολή. Αυτό όμως ουδόλως έσβησε τη δίψα της για την μεγάλη της αγάπη... Ο Νέστωρ Τέλλογλου γεννήθηκε στη Σμύρνη. Καταγόταν από οικογένεια εμπόρων και τραπεζιτών, οι οποίοι υπήρξαν ευεργέτες στον τόπο τους. Μετά τη μικρασιατική καταστροφή, η οικογένεια μετοίκησε στη Θεσσαλονίκη, με τον Νέστορα Τέλλογλου να αναχωρεί για την Ελβετία, όπου σπούδασε. Μετά την επιστροφή του στη Θεσσαλονίκη ανέ-

46-59ep-TELOGLO-SPITO.qxp:Layout 1 3/1/17 8:14 PM Page 4

Επιλογές 03/2017

Ιαπωνία, στην Ινδία, στην Αφρική ή σε κάποια πόλη της Ευρώπης. Αντικείμενα που φτιάχτηκαν από έλληνες ή από ξένους τεχνίτες… Η λιβανέζικη γωνιά στο χολ, οι σκαλιστές κασέλες, τα υφαντά μαξιλάρια, τα πολύχρωμα διακοσμητικά από γυαλί... Μέχρι και το καμένο από τις καύτρες των τσιγάρων τής Αλίκης Τέλλογλου γραφείο, στο βάθος του διαμερίσματος, εκεί όπου προς το τέλος

περνούσε πολλές ώρες της ημέρας της. Το μόνο που χρειάζεται να κάνεις, για να μάθεις την ιστορία όλων αυτών των αντικειμένων, είναι να παρακολουθήσεις την ξενάγηση από τους επιμελητές του ιδρύματος, οι οποίοι είναι έτοιμοι να σου αποκαλύψουν κάθε γνωστή και άγνωστη λεπτομέρειά τους, στην προσπάθειά τους να σου μεταδώσουν την αγάπη του Νέστορα και της Αλίκης Τέλ-

  ΤΟ ΔΩΜΑΤΙΟ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΤΑΝ ΩΣ ΧΩΡΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΛΙΚΗΣ ΤΕΛΛΟ-

πτυξε έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα. Η γνωριμία τού Νέστορα με τη Αλίκη κατέληξε σε γάμο το 1953 και σχεδόν ταυτόχρονα ξεκίνησε η συλλεκτική τους δραστηριότητα. Το 1965 το ζευγάρι εγκαταστάθηκε στο περίφημο διαμέρισμα της οδού Αριστοτέλους. Ήταν στον ίδιο ακριβώς χώρο όπου εμπνεύστηκαν τη δημιουργία του ιδρύματος, σ’ αυτό ζούσαν όταν πήραν την απόφαση να δωρίσουν την περιουσία τους στο ΑΠΘ. Σ’ αυτό έζησε η Αλίκη Τέλλογλου και μετά τον θάνατο του συζύγου της.

ΓΛΟΥ (ΚΑΙ ΩΣ ΥΠΝΟΔΩΜΑΤΙΟ ΤΗΣ, ΠΡΟΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΗΣ): ΔΙΑΚΡΙΝΕΤΑΙ ΤΟ ΑΥΘΕΝΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΗΣ, ΠΟΥ ΦΕΡΕΙ ΑΚΟΜΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΗΜΑΔΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΥΤΡΑ ΤΩΝ ΤΣΙΓΑΡΩΝ ΤΗΣ. ΚΑΤΩ: Ο ΙΔΙΟΣ ΧΩΡΟΣ, ΟΤΑΝ Η ΑΛΙΚΗ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ ΗΤΑΝ ΕΝ ΖΩΗ: ΚΑΙ ΕΔΩ, ΟΛΟΙ ΟΙ ΤΟΙΧΟΙ (ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΚΑΘΕ ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΔΩΜΑΤΙΟΥ) ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΦΟΡΤΟΙ ΑΠΟ ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ.

ΚΑΘΕ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ

Περιδιαβαίνοντας τους χώρους αυτού του φινετσάτου αστικού διαμερίσματος διαπιστώνεις ότι τα αντικείμενα που εσύ και τυχόν συνεπισκέπτες σου βλέπετε αποκλειστικά ως έργα τέχνης για το ζεύγος των φιλότεχνων συλλεκτών ήταν, ταυτόχρονα, αναμνηστικά των χωρών στις οποίες ταξίδεψαν και των ανθρώπων τους οποίους συνάντησαν. Κάθε πίνακας, κάθε φωτιστικό, κάθε χαλί κρύβει πίσω του και μιαν ιστορία που μπορεί να αρχίζει στην Κίνα, στην - 049 -

46-59ep-TELOGLO-SPITO.qxp:Layout 1 3/1/17 8:14 PM Page 5

Επιλογές 03/2017

  ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΧΘΕΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΟΙΚΙΑΣ. ΣΤΗ ΦΩΤΟ EΠΑΝΩ: ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΡΟΜΟΥ ΠΟΥ ΟΔΗΓΕΙ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΤΟΥ ΖΕΥΓΟΥΣ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ, ΟΠΩΣ ΤΟΝ ΒΛΕΠΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΑΠΟ ΤΟ «ΛΙΒΑΝΕΖΙΚΟ ΣΑΛΟΝΙ». ΣΤΗ ΦΩΤΟ ΔΕΞΙΑ: Ο ΙΔΙΟΣ ΧΩΡΟΣ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΑΚΡΙΒΩΣ ΓΩΝΙΑ, ΟΤΑΝ ΟΙ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ ΗΤΑΝ ΑΚΟΜΗ ΕΝ ΖΩΗ. ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ ΚΟΣΜΟΥΝ ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΑ ΚΑΘΕ ΕΚΑΤΟΣΤΟ ΤΩΝ ΤΟΙΧΩΝ…

λογλου προς την τέχνη και τη σημασία που αυτή είχε στη ζωή τους. Αυτό που σίγουρα μπορείς να θαυμάσεις χωρίς οποιαδήποτε βοήθεια είναι η υπέροχη θέα από το μπαλκόνι τού διαμερίσματος: αναπόφευκτα σκέφτεσαι πόσο πολύ θα ήθελες να είχες κι εσύ στο σπίτι σου ένα τέτοιο μπαλκόνι, που να βλέπει στην πλατεία Αριστοτέλους, στον Θερμαϊκό και, όταν η ατμόσφαιρα είναι καθαρή, προς τον Όλυμπο… Οι ξεναγήσεις στην οικία Τέλλογλου δεν είναι η μοναδική δράση που πραγματοποιείται σ’ αυτόν τον ιστορικής σημασίας χώρο. Πρόσφατα ξεκίνησε η συνάντηση-γνωριμία δημιουργών που εκπροσωπούν όλο το φάσμα των εικαστικών (ζωγραφική, χαρακτική, σκηνογραφία, φωτογραφία, γλυπτική) με το κοινό τής Θεσσαλονίκης. Θα παρουσιάζουν το έργο τους και στη συνέχεια θα συζητούν με τους επισκέπτες. Και αυτή η δράση θα πραγματοποιείται κάθε Τετάρτη, μετά από τις ξεναγήσεις. Στο

πρόγραμμα είναι προσεχώς να φιλοξενηθούν και κάποιες ξεχωριστές βραδιές μουσικής και ποίησης. ⁕ INFO: Οι ξεναγήσεις στην οικία Τέλλογλου πραγματοποιούνται το απόγευμα κάθε Τετάρτης (μεταξύ 18.00-19.00). Έχουν διάρκεια περίπου 40 λεπτών και γίνονται κατόπιν προκράτησης - 050 -

(με σειρά προτεραιότητας), καλώντας στα Τ. 2310-991.610 και 2310-247.111. Περιλαμβάνουν περιήγηση στους χώρους τού σπιτιούμουσείου, ξενάγηση στα εκθέματα και προβολή βίντεο. Σημειωτέον ότι ο μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων ανά επίσκεψη έχει οριστεί στα 20 άτομα, ενώ το κόστος συμμετοχής ανέρχεται στα 5 ευρώ.

46-59ep-TELOGLO-SPITO.qxp:Layout 1 3/1/17 8:14 PM Page 6

Επιλογές 03/2017

 ΣΕ ΚΑΘΕ ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ Ο ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ ΣΥΝΑΝΤΑ ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ-ΕΝΘΥΜΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΑΡ ΦΩΤΟ ΑΡΧΕΙΟΥ: ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΩΣ ΣΑΛΟΝΙΟΥ ΤΟΥ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΙΚΡΟ

ΠΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΝΕΣΤΟΡΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΛΙ-

ΚΑΘΙΣΤΙΚΟ, ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΠΟΥ ΤΟ ΖΕΥΓΟΣ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ ΒΡΙΣΚΟΤΑΝ ΕΝ ΖΩΗ.

ΚΗΣ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ.

 ΤΟ «ΛΙΒΑΝΕΖΙΚΟ ΣΑΛΟΝΙ» ΜΕ ΤΟ ΤΖΑΚΙ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΕΝΑΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΑ Ο ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ ΤΗΣ ΟΙΚΙΑΣ. ΤΟ ΑΝΟΙΓΜΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ «ΒΛΕΠΕΙ» ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΞΩΠΟΡΤΑ ΤΟΥ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ, ΕΝΩ ΑΥΤΟ ΔΕΞΙΑ ΟΔΗΓΕΙ ΣΤΟΥΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΤΩΝ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ.

- 051 -

46-59ep-TELOGLO-SPITO.qxp:Layout 1 3/1/17 8:14 PM Page 7

Επιλογές 03/2017

  ΔΥΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΛΙΒΑΝΕΖΙΚΗ ΓΩΝΙΑ ΣΤΟ ΣΑΛΟΝΑΚΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΧΟΛ, ΜΕ ΣΚΑΛΙΣΤΑ ΕΠΙΠΛΑ, ΥΦΑΝΤΑ ΜΑΞΙΛΑΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥΧΡΩΜΑ ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΑ ΑΠΟ ΓΥΑΛΙ.

 ΕΡΓΑ ΜΙΚΡΟΓΛΥΠΤΙΚΗΣ ΑΠΟ ΕΛΕΦΑΝΤΟΔΟΝΤΟ ΣΕ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΓΩΝΙΕΣ ΤΟΥ ΣΑΛΟΝΙΟΥ.

 ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΡΙΑΣ.

- 052 -

46-59ep-TELOGLO-SPITO.qxp:Layout 1 3/1/17 8:14 PM Page 8

Επιλογές 03/2017

 ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΩΣ ΣΑΛΟΝΙΟΥ ΤΗΣ ΟΙΚΙΑΣ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ. ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΟΥ ΚΑΝΑΠΕ ΠΟΥ ΔΕΣΠΟΖΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΒΡΙΣΚΟΤΑΝ (ΟΤΑΝ ΤΟ ΖΕΥΓΟΣ ΤΩΝ ΣΥΛΛΕΚΤΩΝ ΗΤΑΝ ΕΝ ΖΩΗ) ΕΝΑΣ ΜΕΓΑΛΟΣ, ΓΩΝΙΑΚΟΣ ΚΑΝΑΠΕΣ ΝΤΥΜΕΝΟΣ ΜΕ ΠΡΑΣΙΝΟ ΒΕΛΟΥΔΟ, ΟΠΟΥ ΟΙ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ ΚΑΛΩΣΟΡΙΖΑΝ ΤΟΥΣ ΚΑΛΕΣΜΕΝΟΥΣ ΤΟΥΣ. ΔΥΣΤΥΧΩΣ, ΤΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΕΠΙΠΛΟ (ΜΑΖΙ ΜΕ ΚΑΠΟΙΑ ΑΚΟΜΗ) ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΣΕ ΚΑΛΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΜΠΟΡΕΣΕΙ ΝΑ ΕΠΙΣΤΡΕΨΕΙ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΟΥ ΧΩΡΟ... ΣΤΟΝ ΤΟΙΧΟ (ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΣΟΧΗ-ΒΙΤΡΙΝΑ) ΔΕΣΠΟΖΟΥΝ ΕΡΓΑ ΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ, ΟΠΩΣ Ο ΟΛΟΓΛΥΦΟΣ ΧΑΥΛΙΟΔΟΝΤΑΣ Ή Ο ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΤΟ ΜΕΣΟΝ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ.

 ΕΝΑ ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΟ, ΖΩΓΡΑΦΙΣΜΕΝΟ  Ο ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΥΖΗ, ΠΟΥ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΚΗ

ΠΑΡΑΒΑΝ ΚΟΣΜΕΙ ΜΙΑ ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΩΣ

ΘΕΣΗ ΤΟΥ, ΣΤΟ ΣΑΛΟΝΙ ΤΗΣ ΟΙΚΙΑΣ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ.

ΣΑΛΟΝΙΟΥ ΤΗΣ ΟΙΚΙΑΣ.

- 053 -

46-59ep-TELOGLO-SPITO.qxp:Layout 1 3/1/17 8:14 PM Page 9

Επιλογές 03/2017

 Ο ΔΙΑΔΡΟΜΟΣ ΠΟΥ ΟΔΗΓΕΙ ΠΡΟΣ ΤΟ ΥΠΝΟΔΩΜΑΤΙΟ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ. ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΠΟΥ ΖΟΥΣΑΝ ΟΙ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ, ΚΑΘΕ ΕΚΑΤΟΣΤΟ ΤΩΝ ΤΟΙΧΩΝ ΤΟΥ ΗΤΑΝ ΚΑΛΥΜΜΕΝΟ ΜΕ ΠΙΝΑΚΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ - ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΤΩΜΑ ΩΣ ΤΟ ΤΑΒΑΝΙ.

 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΙΚΗΣ ΣΕ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΓΩΝΙΕΣ ΤΟΥ ΣΑΛΟΝΙΟΥ.

- 054 -

46-59ep-TELOGLO-SPITO.qxp:Layout 1 3/1/17 8:14 PM Page 10

Επιλογές 03/2017

  ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΣΤΙΚΗ ΚΟΜΨΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑΡΙΑ ΤΩΝ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ, ΜΕ ΟΣΑ ΕΠΙΠΛΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΜΠΟΡΕΣΑΝ ΝΑ ΔΙΑΣΩΘΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΠΟΥ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΗΤΑΝ ΑΚΟΜΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ. ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΡΙΑΣ (ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΑΛΛΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ) Η ΘΕΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΕΜΠΟΔΙΣΤΗ.   ΤΟ ΠΡΟΧΕΙΡΟ ΚΑΘΙΣΤΙΚΟ ΣΕ ΜΙΑΝ ΥΠΕΡΥΨΩΜΕΝΗ ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΩΣ ΣΑΛΟΝΙΟΥ: ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΑ ΣΤΟΛΙΣΜΕΝΑ ΜΕ ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΑ ΜΙΝΤΕΡΙΑ (ΤΟΥΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΤΙΚΟΥΣ ΚΑΝΑΠΕΔΕΣ) ΔΕΣΠΟΖΟΥΝ ΡΑΦΙΑ ΜΕ ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ ΑΠΟ ΤΑ ΚΑΤΑ ΚΑΙΡΟΥΣ ΤΑΞΙΔΙΑ ΤΩΝ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ. ΣΤΗ ΦΩΤΟ ΑΡΙΣΤΕΡΑ: ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΖΩΓΡΑΦΙΣΜΕΝΟ ΤΡΑΠΕΖΑΚΙ ΠΟΥ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙ ΤΟ ΠΡΟΧΕΙΡΟ ΚΑΘΙΣΤΙΚΟ.

 ΑΠΟ ΑΡΙΣΤΕΡΑ: ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΑΛΙΚΗΣ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΜΑΝΟΛΗ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟ, ΣΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΗΣ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ, ΜΕ ΤΟΝ ΣΥΖΥΓΟ ΤΗΣ ΝΕΣΤΟΡΑ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟ ΔΕΣΠΟΖΟΥΝ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΖΑΚΙ ΣΤΟ ΣΑΛΟΝΙ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ, ΚΑΤΩ ΚΑΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΤΡΟΠΙΑΣ.

- 055 -

46-59ep-TELOGLO-SPITO.qxp:Layout 1 3/1/17 8:15 PM Page 11

Επιλογές 03/2017

  ΟΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ ΤΗΣ ΟΙΚΙΑΣ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ ΑΚΡΙΒΩΣ ΟΠΩΣ ΗΤΑΝ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΠΟΥ Η ΑΛΙΚΗ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ ΑΦΗΣΕ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΤΗΣ ΠΝΟΗ. ΠΕΡΑΝ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ, ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΓΛΑΦΥΡΑ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΩΝ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ - ΕΝΟΣ ΖΕΥΓΟΥΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΝΙΩΘΕ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΗ ΝΑ ΕΠΙΔΕΙΚΝΥΕΙ ΤΗΝ ΕΥΜΑΡΕΙΑ ΤΟΥ, ΠΑΡΑΜΕΝΟΝΤΑΣ ΑΠΟΛΥΤΑ ΠΡΟΣΗΛΩΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΣΤΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ, ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΣΥΝΕΛΕΓΑΝ ΜΕ ΠΑΘΟΣ ΩΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥΣ.

- 056 -

46-59ep-TELOGLO-SPITO.qxp:Layout 1 3/1/17 8:15 PM Page 12

Επιλογές 03/2017

  ΚΛΑΣΙΚΑ ΚΟΜΨΟ ΤΟ ΜΠΑΝΙΟ ΤΗΣ ΟΙΚΙΑΣ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ, ΟΠΟΥ ΔΕΣΠΟΖΟΥΝ ΤΟ ΛΕΥΚΟ ΚΑΙ ΜΑΥΡΟ ΜΑΡΜΑΡΟ, Η ΦΙΝΑ ΛΕΥΚΗ ΠΟΡΣΕΛΑΝΗ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΘΡΕΠΤΕΣ ΣΕ ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ ΤΩΝ ΤΟΙΧΩΝ.

  ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΟ ΕΜΒΛΗΜΑΤΙΚΟ ΚΤΙΡΙΟ ΤΗΣ ΟΔΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 2 ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΤΟ ΚΛΙΜΑΚΟΣΤΑΣΙΟ Ή Ο ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΑΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣ.

- 057 -

46-59ep-TELOGLO-SPITO.qxp:Layout 1 3/1/17 8:15 PM Page 13

Επιλογές 03/2017

  ΒΙΤΡΙΝΕΣ ΜΕ ΚΡΥΣΤΑΛΛΑ ΚΑΙ ΠΟΡΣΕΛΑΝΕΣ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ - ΟΛΕΣ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ-ΕΝΘΥΜΙΑ ΤΟΥ ΖΕΥΓΟΥΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΝΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ ΤΟΥΣ.

 Η ΘΕΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΔΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΕΜΠΟΔΙΣΤΗ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ - ΟΥΤΩΣ Ή ΑΛΛΩΣ, ΤΟ ΜΠΑΛΚΟΝΙ ΠΕΡΙΤΡΕΧΕΙ ΤΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ.  ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΝΕΣΤΟΡΑ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΚΟΜΗ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΩΠΟΡΤΑ ΤΟΥ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ.

- 058 -

46-59ep-TELOGLO-SPITO.qxp:Layout 1 3/1/17 8:15 PM Page 14

Επιλογές 03/2017

Τι σχεδιάζει το Τελλόγλειο Ιδρυμα ΑΠΘ για την ιστορική οικία του ζεύγους των συλλεκτών Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά. Τι αποκαλύπτει, μιλώντας στις «Ε», η γενική γραμματέας τού δ.σ. του Τελλογλείου Ιδρύματος Τεχνών του ΑΠΘ και καθηγήτρια της Σχολής Καλών Τεχνών τού Αριστοτελείου.  ΑΚΟΜΗ ΜΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ  H ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΤΟΥ Δ.Σ. ΤΟΥ

ΤΟΥ ΔΙΑΔΡΟΜΟΥ ΠΟΥ ΟΔΗΓΕΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΥΠΟΔΟΧΗΣ ΣΤΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΙΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ. Η ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΜΠΑΛΚΟΝΙ ΠΟΥ ΠΕΡΙΤΡΕΧΕΙ ΤΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΕΜΠΟΔΙΣΤΗ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ.  ΤΗΝ ΠΟΡΤΑ ΠΟΥ ΟΔΗΓΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΧΟΛ ΤΗΣ ΕΙΣΟΔΟΥ ΣΤΟ ΜΙΚΡΟ ΚΑΘΙΣΤΙΚΟ ΖΩΓΡΑΦΙΣΕ -ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ- Ο ΦΛΩΡΙΝΙΩΤΗΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΚΩΣΤΑΣ ΛΟΥΣΤΑΣ.

Τι σημαίνει για το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ η οικία Τέλλογλου; Χωρίς αμφιβολία, πρόκειται για ένα από τα ωραιότερα σπίτια τής Θεσσαλονίκης, στο πιο κεντρικό σημείο τής πόλης, με εξαιρετική θέα στην πλατεία Αριστοτέλους και στον Θερμαϊκό κόλπο. Είναι ένας σημαντικός χώρος, που φέρει έντονα την προσωπικότητα του ζεύγους Τέλλογλου, ιδρυτών του Τελλογλείου - και ιδίως της Αλίκης, μιας προσωπικότητας με έντονο μαγνητισμό, που είχε την ικανότητα να επικοινωνεί με τους καλλιτέχνες που συναντούσε και να τους παρασύρει στα όνειρά της. Στο εσωτερικό τού σπιτιού μπορεί να δει κάποιος τα έπιπλα και άλλα μοναδικά αντικείμενα που συγκέντρωνε η Αλίκη Τέλλογλου για περισσότερο από μισό αιώνα - πολλά από αυτά αγορασμένα στα ταξίδια της ανά τον κόσμο. Μάλιστα, όλα είναι όπως τα άφησε, στα σημεία που τα άφησε. Τι είδους δράσεις προγραμματίζετε στην οικία Τέλλογλου; Πώς οραματίζεστε τη λειτουργία της στο μέλλον; Ήδη άρχισαν τα ραντεβού με καλλιτέχνες. Θα ακολουθήσουν διάφορες άλλες δράσεις εικαστικών, θεάτρου, μουσικής και λόγου - όλες - 059 -

ΤΕΛΛΟΓΛΕΙΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΩΝ ΤΟΥ ΑΠΘ (ΚΑΙ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΥ), ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΓΟΥΛΑΚΗ-ΒΟΥΤΥΡΑ.

για περιορισμένο αριθμό συμμετεχόντων, καθώς ο χώρος δεν μπορεί να φιλοξενήσει πολλούς επισκέπτες. Εκτός από τις πρωτοβουλίες τού Τελλογλείου, η οικία Τέλλογλου μπορεί επίσης να φιλοξενήσει κοινωνικές εκδηλώσεις, επαγγελματικές συναντήσεις και άλλες αντίστοιχες συναθροίσεις, που απαιτούν έναν ξεχωριστό χώρο υψηλής αισθητικής.

60-62ep-CINEMA.qxp:Layout 1 3/1/17 10:35 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

—Ciné «ΒΡΟΧΗ» ΤΑΙΝΙΩΝ ΤΟΝ ΜΑΡΤΙΟ (ΛΙΓΕΣ ΟΜΩΣ ΟΙ ΚΑΛΕΣ...) Οι ταινίες τού Μαρτίου. Περισσότερες από 40 -ίσως και 45ταινίες θα μας «επισκεφτούν» στις πέντε κινηματογραφικές εβδομάδες τού Μαρτίου. Το θέμα είναι πόσοι θα προλάβουν να δουν κάποιες από αυτές… Από την άλλη, η ποσότητα δεν εγγυάται υποχρεωτικά την ποιότητα, μια και οι εκλεκτές δημιουργίες είναι λίγες. Τις υπογράφουν οι Ξαβιέ Ντολάν και Ντάνι Μπόιλ. Υπάρχουν ακόμη η βραβευμένη ελληνική ταινία «Πλατεία Αμερικής» και η ευχάριστη κωμωδία «All Nighter». Να επαναλάβω για ακόμη μία φορά: να είστε προσεκτικοί στις ημερομηνίες εξόδου των ταινιών, επειδή κάποιες από αυτές δεν είναι οριστικές...

κή φωτογραφία και σπουδαίους ρόλους. (Η ημερομηνία εξόδου

χειρεί να εντοπίσει έναν χάκερ. Να δείτε οπωσδήποτε και το πρωτότυπο!

αναμένεται).

(Στις αίθουσες από τις 30 Μαρτίου).

20th century woman

(The last face)

Σκηνοθεσία: Μάικ Μιλς.

Σκηνοθεσία: Σον Πεν.

Σενάριο: Μάικ Μιλς.

Σενάριο: Ερίν Ντιγκνάμ.

Παίζουν: Ανέτ Μπένινγκ, Έλ Φάνινγκ, Γκρέτα Γκέργουιν.

Παίζουν: Σαρλίζ Θίρον, Χαβιέρ Μπαρδέμ, Αντέλ Εξαρχόπουλος, Ζαν Ρενό.

Τρεις γυναίκες στα τέλη της δεκαετίας του 1970 ζητούν να προσδιοριστούν ως σεξουαλικές και ψυχολογικές ταυτότητες. Καλογυρισμένο, αλλά με γνωστό θέμα. Προτάθηκε για Όσκαρ σεναρίου.

Κεiμενο: Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου / dermetzo@otenet.gr

(Στις αίθουσες από τις 9 Μαρτίου).

Το φάντασμα στο κέλυφος (Ghost in the shell) Σκηνοθεσία: Ρούπερτ Σάντερς. Σενάριο: Τζέιμι Μος. Παίζουν: Σκάρλετ Τζοχάνσον, Μάικλ Πιτ.

Ακριβώς το τέλος τού κόσμου (Juste la fin du monde) Σκηνοθεσία: Ξαβιέ Ντολάν. Σενάριο: Ξαβιέ Ντολάν, Ζαν Λουκ Λαγκάρς. Παίζουν: Βενσάν Κασέλ, Μαριόν Κοτιγιάρ, Λέα Σεϊντού, Νάταλι Ντέι.

Το φιλμ κέρδισε το μεγάλο βραβείο στο Φεστιβάλ Καννών το 2016. Ο Λουί είναι συγγραφέας. Επι-

στρέφει στη γενέτειρά του μετά από 12 χρόνια, επιθυμώντας να ανακοινώσει στην οικογένειά του τον επερχόμενο θάνατό του. Η διαδικασία, ωστόσο, δεν προχωρά όπως το είχε σχεδιάσει, επειδή ορισμένοι δεν καταλαβαίνουν, δεν νιώθουν… Εξαιρετικά διεισδυτικό ψυχογράφημα με πολύ λόγο, εξαιρετικές γωνίες λήψης, καταθλιπτι-

The last face

(20th century woman)

Η ταινία είναι ριμέικ τού περίφημου ιαπωνικού κινούμενου σκίτσου τού 1995. Μια cyborg αστυνομικίνα -την υποδύεται η Σκάρλετ Τζοχάνσον- επι-

- 060 -

Πριν αναφερθούμε στην υπόθεση, να σημειώσουμε τα εξωφιλμικά στοιχεία της, τα οποία είναι πολύ πιο σημαντικά... Η ταινία γιουχαΐστηκε ιδιαίτερα στο περσινό Φεστιβάλ των Καννών, καθώς θεωρήθηκε μία από τις χειρότερες ταινίες όλων των εποχών. Τα μεγάλα προβλήματα ανέκυψαν όταν, στη διάρκεια των γυρισμάτων, ο Σον Πεν και η Σαρλίζ Θίρον χώρισαν από την πραγματική ερωτική σχέση τους - και έγινε χαμός! Κρίμα, λοιπόν, στους μεγάλους σταρ τής ταινίας και στα δύο Όσκαρ των Πεν και Θίρον. Στα της υπόθεσης, η Ρεν είναι διευθύντρια μιας διεθνούς φιλανθρωπικής οργάνωσης που δραστηριοποιείται στη Λιβερία. Συνάπτει ερωτική σχέση με έναν πεισματάρη γιατρό, οι δυο τους, ωστόσο, έχουν διαμετρικά αντίθετες απόψεις για το πώς αντιμετωπίζεται ορθότερα η πολιτική κατάσταση και η ανθρωπιστική κρίση. Επίκαιρο το θέμα (με τις βίαιες συγκρούσεις στην

60-62ep-CINEMA.qxp:Layout 1 3/1/17 10:36 PM Page 2

Επιλογές 03/2017

Αφρική), φρικτή, δυστυχώς, η ταινία... (Στις αίθουσες από τις 16 Μαρτίου).

Πλατεία Αμερικής Σκηνοθεσία: Γιάννης Σακαρίδης. Σενάριο: Γιάννης Τσίρμπας, Βαγγέλης Μουρίκης, Γιάννης Σακαρίδης. Παίζουν: Γιάννης Στάνκογλου, Ρέα Πεδιαδιτάκη, Μάκης Παπαδημητρίου.

Μεταφερόμαστε στη σύγχρονη Αθήνα, όπου καταγράφεται η ζωή των έγχρωμων μεταναστών, αλλά και η ακροδεξιά επιθετικότητα σε βάρος τους. Εξαιρετική φωτογραφία, πολύ καλή ατμόσφαιρα και πειστικές ερμηνείες: η «Πλατεία Αμερικής» συνδυάζει τα στοιχεία τού φιλμ νουάρ και της κοινωνικής περιπέτειας. (Στις αίθουσες από τις 23 Μαρτίου).

All nighter (All nighter) Σκηνοθεσία: Γκάβιν Βίσεν. Σενάριο: Σεθ Όουεν.

Trainspotting 2 (T2 Trainspotting) Σκηνοθεσία: Ντάνι Μπόιλ. Σενάριο: Τζον Χοτζ. Παίζουν: Γιούαν ΜακΓκρέγκορ, Γιούαν Μπρέμνερ, Τζόνι Λι Μίλερ.

O Ντάνι Μπόιλ, 20 χρόνια μετά, στο σίκουελ της μεγάλης επιτυχίας του. Η παρέα έχει ωριμάσει, ξαναβρίσκεται και ο Ντάνι Μπόιλ διαχειρίζεται τα «κατορθώματά» τους. Ο ίδιος ο δημιουργός έχει δηλώσει ότι «κάποια σίκουελ είναι

για να συναντήσει την κόρη του- θα ανακαλύψει ότι εκείνη έχει εξαφανιστεί. Θα πιέσει τον αγχώδη πρώην φίλο της να τον βοηθήσει να την ανακαλύψουν στη διάρκεια μόλις μίας νύχτας, ώστε εκείνη να προλάβει να πάει το πρωί στη δουλειά της. Πρωτότυπη κωμωδία καταδίωξης και δρόμου, που καταλήγει σε δημιουργία σχέσεων.

εξίσου δημιουργικά με την αρχική ταινία».

(Στις αίθουσες

Στο ριμέικ παρακολουθούμε τους Μορίς και Ζοζέφ, δύο μικρά Εβραιόπουλα που διασχίζουν την κατεχόμενη από τους Γερμανούς Γαλλία, προσπαθώντας να επιβιώσουν. Πανέξυπνοι και οι δυο τους, στο τέλος ξεγελούν τους ναζί. Καλογυρισμένο, αλλά με γνωστό θέμα.

μιλιών. Αίφνης, θα εμπλακεί σε μια πολιτική συνομωσία και θα έρθει αντιμέτωπος με τον κυνικό κόσμο των μυστικών υπηρεσιών. Καλογυρισμένο, το θέμα, ωστόσο, το έχουμε δει πολλές φορές ώς τώρα στο σινεμά.

(Στις αίθουσες από τις 23 Μαρτίου).

(Στις αίθουσες

Η συνωμοσία τής σκιάς

από τις 23 Μαρτίου).

Un sac de billes

(La mécanique de l’ombre)

(Un sac de billes) Σκηνοθεσία: Κριστιάν Ντουγκουά. Σενάριο: Τζόναθαν Αλούς, Κριστιάν Ντουγκουά. Παίζουν: Ντόριαν λε Κλε, Μπατίστ Φλοριάλ, Πατρίκ Μπρουέλ.

Σκηνοθεσία: Τομά Κρουιτόφ.

από τις 2 Μαρτίου).

(Στις αίθουσες από τις 2 Μαρτίου).

Τα στρουμφάκια 3: το χαμένο χωριό (Smurfs: the lost village) Σκηνοθεσία: Κέλι Άσμπουρι. Σενάριο: Στέισι Αρμάν, Πάμελα Ρίμπον. Με τις φωνές των: Άριελ Γουίντερ, Τζούλια Ρόμπερτς.

Σενάριο: Γιαν Γκοζλάν, Τομά Κρουιτόφ. Παίζουν: Φρανσουά Κλουζέ, Ντενί Πονταλιτές.

Παίζουν: Τζ.Κ. Σίμονς, Άναλέι Τίπτον, Σάνον Γούντογόρντ.

Ένας εργασιομανής πατέρας -στη διάρκεια ενός ταξιδιού στο Λος Άντζελες,

Η ταινία βασίζεται σε μυθιστόρημα του Τζόζεφ Ζόφο. Στην αρχή, το 1975, είχαμε μιαν ευαίσθητη γαλλική ταινία από τον Ζακ Ντουαγιόν.

Ο επί δύο χρόνια άνεργος Ντιβάλ βρίσκει μια καλοπληρωμένη δουλειά: απομαγνητοφώνηση υποκλαπεισών τηλεφωνικών συνο-

- 061 -

Κινούμενο σχέδιο, όπου τα στρουμφάκια έχουν να διαχειριστούν έναν μυστικό χάρτη που θα τα οδηγήσει στην πιο μεγάλη περιπέτεια - και στο πιο απίθανο μυστικό. (Στις αίθουσες από τις 30 Μαρτίου).

60-62ep-CINEMA.qxp:Layout 1 3/1/17 10:36 PM Page 3

Επιλογές 03/2017

Power rangers

Λόγκαν

(Power rangers)

(Logan)

Σκηνοθεσία: Ντιν Ισράελιτ.

Σκηνοθεσία: Τζέιμς Μάνγκολντ.

Σενάριο: Τζον Γκάτινς, Ματ Σαζάμα.

Σενάριο: Μάικλ Γκριν.

Παίζουν: Μπράιαν Κράνστον, Ελίζαμπεθ Μπανκς.

Παίζουν: Χιου Τζάκμαν, Ντόρις Μοργκάντο, Λόιντ Χόλμπρουκ.

Βρισκόμαστε στο 2014, δέκα χρόνια μετά τα γεγονότα τού «Χ-Μen: Ημέρες ενός ξεχασμένου μέλλοντος». Ο Λόγκαν (Χιου Τζάκμαν) νιώθει τις δυνάμεις του να έχουν ατονήσει... Θα ξαναπεράσει στη δράση, όταν μια σατανική οργάνωση υπό την ηγεσία τού Ναθάνιελ Έσεξ επιχειEπανεκκίνηση της αρχικής σειράς (της τρίτης μεγάλου μήκους) μετά από 20 χρόνια, με προϋπολογισμό $120 εκατ. Πέντε απλά παιδιά είναι αναγκασμένα να μετατραπούν σε κάτι εξαιρετικό, όταν μαθαίνουν ότι τόσο η πόλη τους όσο και ο κόσμος ολόκληρος κινδυνεύουν από εξωγήινη απειλή. Ο μέντορας τους, Ζόρντον, θα τα κάνει να ξεπεράσουν τα προβλήματα της καθημερινότητας: θα γίνουν μία υπέροχη ομάδα και, τελικά, θα πετύχουν τον στόχο τους. Κοινοτοπία... (Στις αίθουσες από τις 23 Μαρτίου).

Πρωταγωνιστούν η οσκαρική ηθοποιός Μπρι Λάρσον και οι Σάμιουελ Τζάκσον και Τζον Γκούντμαν (σημειωτέον ότι η ταινία θα προβληθεί και σε κόπιες τριών διαστάσεων). Μια ετερογενής ομάδα εξερευνά τα βάθη ενός αχαρτογράφητου νησιού. Είναι πολύ όμορφο και, ταυτόχρονα, επικίνδυνο: βλέπετε, δεν γνωρίζουν ότι διασχίζουν το βασίλειο του μυθικού Κονγκ… Εντυπωσιακά εφέ και πολύ καλοί ηθοποιοί, μέτρια ωστόσο η σκηνοθεσία.

ρεί να χρησιμοποιήσει τους εναπομείναντες μεταλλαγμένους στον κόσμο, για να τους μετατρέψει σε τρομερά όπλα. Ο Λόγκαν θα απελευθερώσει τον Γούλβεριν με τη βοήθεια ενός

θετεί μια μελλοντολογική ταινία επιστημονικής φαντασίας. Μια διεθνής αποστολή καταλήγει στην εξερεύνηση του πλανήτη Άρη…

(Kong: skull island) Σκηνοθεσία: Τζόρνταν Βόιτ Ρόμπερτς. Σενάριο: Νταν Γκίλρόι, Μαξ Μπόρεντσάιν. Παίζουν: Μπρι Λάρσον, Τομ Χίντλεστον, Σάμιουελ Τζάκσον.

(Στις αίθουσες από τις 2 Μαρτίου).

Σενάριο: Άλαστερ Σίντονς. Παίζουν: Μάικλ Φάσμπέντερ, Μπρένταν Γκλίσον, Λίντσι Μάρσαλ.

(Στις αίθουσες από τις 23 Μαρτίου).

Η πεντάμορφη και το τέρας (Beauty and the beast) Σκηνοθεσία: Μπιλ Κόντον. Σενάριο: Στίβεν Τσμπόσκι. Παίζουν: Νταν Στίβενς, Έμα Γουότσον, Λουκ Έβανς.

(Στις αίθουσες

Κονγκ: η νήσος τού κρανίου

νεαρού κοριτσιού, που είναι κλώνος του. Καλά εφέ, σκληρότητα, σωστή σκηνοθεσία, η σειρά όμως μοιάζει να έχει πλέον φθαρεί...

από τις 9 Μαρτίου).

Life (Life)

Σκληρή και δυναμική βρετανική ταινία τού Άνταμ Σμιθ, που διαχειρίζεται την ιστορία ενός νέου, ο οποίος προσπαθεί να αποκοπεί από την εγκληματική οικογένειά του. (Στις αίθουσες

Σκηνοθεσία: Ντάνιελ Εσπινόζα.

από τις 30 Μαρτίου).

Σενάριο: Ρετ Ρις, Πολ Βέρνικ. Παίζουν: Ρεμπέκα Φέργκιουσον, Τζέικ Γκίλενχάαλ, Ράιν Ρέινολντς.

ΠΑΙΖΟΝΤΑΙ ΑΚΟΜΗ

Ο Μπιλ Κόντον δίνει μια νέα διάσταση, εμψυχώνοντας τον κλασικό, αγαπημένο μύθο - και τα καταφέρνει μια χαρά. (Στις αίθουσες από τις 16 Μαρτίου).

Trespass against us (Trespass against us) Ο Ντανιέλ Εσπινόζα σκηνο-

Σκηνοθεσία: Άνταμ Σμιθ.

- 062 -

Η ελληνοβουλγαρική συμπαραγωγή «Glory» (από τις 2 Μαρτίου), η συγκλονιστική τουρκική ταινία «Υποψίες», που είχαμε δει και στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με τον τίτλο «Frenzy» (από τις 2 Μαρτίου) και το φινλανδικό φιλμ «Η πιο ευτυχισμένη ημέρα στη ζωή τού Όλι Μάκι» (από τις 2 Μαρτίου).

63ep-KINHMAT LESXH.qxp:Layout 1 3/1/17 10:30 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

—Προβολές ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΑΚ ΣΤΟΝ ΑΝΤΟΝΙΟΝΙ Κινηματογραφική λέσχη εργαζομένων ΕΡΤ-3. Οι προβολές για τον Μάρτιο (που πραγματοποιούνται, όπως πάντα, σε συνδιοργάνωση με το Κέντρο Μελετών & Ερευνών για το Σινεμά-ΚΕΜΕΣ) περιλαμβάνουν εξαιρετικά νουάρ, στο πλαίσιο του αφιερώματος «Το ζεύγος και η βία».  «Η ΝΥΧΤΑ» («LA NOTTE») ΤΟΥ ΜΙΚΕΛΑΝΤΖΕΛΟ ΑΝΤΟΝΙΟΝΙ.

Μεγάλη τομή πραγματοποιεί η κινηματογραφική λέσχη των εργαζομένων τής ΕΡΤ-3 στις δευτεριάτικες προβολές της τον Μάρτιο: παρουσιάζονται αριστουργήματα με πολλά βραβεία, με σκηνοθετικές υπογραφές τού επιπέδου των Ζακ Τουρνέρ, Σίντνι Πόλακ, Μπίλι Γουάιλντερ και Μικελάντζελο Αντονιόνι, ενώ πρωταγωνιστούν ηθοποιοί τής εμβέλειας των Ρόμπερτ Μίτσαμ, Ρέι Μίλαντ, Μαρτσέλο Μαστρογιάννι και Ζαν Μορό.

 «ΑΜΑΡΤΩΛΟΙ ΚΑΙ ΔΟΛΟΦΟΝΟΙ» («ΟUT

 «ΧΑΜΕΝΟ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ» («THE

OF THE PAST») ΤΟΥ ΖΑΚ ΤΟΥΡΝΕΡ.

LOST WEEKEND») ΤΟΥ ΜΠΙΛΙ ΓΟΥΑΪΛΝΤΕΡ.

ΤΙ ΘΑ ΔΕΙΤΕ ΠΟΤΕ

Το ακριβές πρόγραμμα του Μαρτίου έχει ως εξής: Τη Δευτέρα 6 Μαρτίου: «Αμαρτωλοί και δολοφόνοι» («Οut Of The Past») του Ζακ Τουρνέρ, με τους Ρόμπερτ Μίτσαμ και Τζέιν Γκριρ (ΗΠΑ, 1947, ασπρόμαυρη, 97’). Τη Δευτέρα 13 Μαρτίου: «Μυστική οργάνωση Γιακούζα» («The Yakuza») του Σίντνι Πόλακ, με τον Ρόμπερτ Μίτσαμ (ΗΠΑ, 1957, έγχρωμη, 123’). Τη Δευτέρα 20 Μαρτίου: «Χαμένο Σαββατοκύριακο» («The lost weekend») του Μπίλι Γουάιλντερ, με τους Ρέι Μίλαντ και Τζέιν Γουάιμαν (ΗΠΑ, 1945, ασπρόμαυρη, 101’. Η ταινία τιμήθηκε με Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας, Σεναρίου και Α’ Ανδρικού Ρόλου). Τη Δευτέρα 27 Μαρτίου: «Η νύχτα» («La notte») του Μικελάντζελο Αντονιόνι, με τους Μαρτσέλο Μαστρογιάννι και Ζαν Μορό (Ιταλία, 1961, ασπρόμαυρη, 115’. Η ταινία τιμήθηκε με Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου). Οι προβολές τής κινηματογραφικής

 «ΜΥΣΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΓΙΑΚΟΥΖΑ» («THE YAKUZA») ΤΟΥ ΣΙΝΤΝΕΪ ΠΟΛΑΚ.

λέσχης πραγματοποιούνται κάθε Δευτέρα στις 21.00, στον κινηματογράφο «Βακούρα 1» (Ιωάννου Μιχαήλ 8, Τ. 2310233.665), χωρητικότητας 380 θέσεων. Κάθε φορά πραγματοποιούνται πρόλογοι για τα προβαλλόμενα φιλμ, στο τέλος ακολουθούν μακρές συζητήσεις με το - 063 -

κοινό, ενώ συνεχίζονται τα σεμιναριακά μαθήματα για την ιστορία τού σινεμά, τα ρεύματά του, τα κινηματογραφικά είδη, αλλά και τα κοινωνιολογικά και πολιτικά φαινόμενα της εποχής. Παράλληλα, προτείνονται και ταινίες προς παρακολούθηση. ⁕

64 RESTO.qxp:Layout 1 3/1/17 7:08 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

—Resto ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΤΙΣ ΓΕΥΣΕΙΣ «Άλας». Στον minimal και industrial χώρο τής Βασιλίσσης Όλγας θα απολαύσετε «πειραγμένες» νοστιμιές τής μεσογειακής κουζίνας. Μην πάει ο νους σας σε γκουρμέ πιάτα, αλλά σε γεύσεις που όλοι γνωρίζουμε (και μετά θα αναρωτηθείτε γιατί δεν τις έφτιαχναν με τον ίδιο τρόπο και οι παλαιότερες γενιές…). ΚΕΙΜΕΝΟ: Λεόντιος Παπαδόπουλος.

Είναι πραγματικά μεγάλη η χαρά μου κάθε φορά που επισκέπτομαι για πρώτη φορά ένα εστιατόριο και διαπιστώνω ότι οι καλές κριτικές που έφτασαν στ’ αυτιά μου ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα… Το «Άλας» δημιουργήθηκε με στόχο να προσφέρει στο κοινό τής Θεσσαλονίκης (και όχι μόνο) μια διαφορετική εκδοχή κλασικών, αγαπημένων πιάτων σε ένα υπέροχο, industrial περιβάλλον. Κι όταν γράφω «διαφορετική εκδοχή» δεν εννοώ κάτι ξένο και απόμακρο στη γεύση μας… Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: οι λαχανοντολμάδες που θα δοκιμάστε περιέχουν αντί για ρύζι πλιγούρι, ενώ αντί για αβγολέμονο «παντρεύονται» με λάιμ σος -και σας διαβεβαιώνω ότι είναι εξαιρετικοί. Ο κατάλογος του εστιατορίου είναι από άποψη μικρός - έχετε περίπου δέκα επιλογές στις κατηγορίες «ορεκτικά», «σαλάτες» και «κρεατικά». Να είστε βέβαιοι, όμως, ότι αυτό συμβαίνει για να κρατήσουν τα πιάτα υψηλά στάνταρ ποιότητας και γεύσης (όλες οι παρασκευές φτιάχνονται αποκλειστικά με ελληνικές πρώτες ύλες: τα κρέατα, για παράδειγμα, προέρχονται από τον Δραβήσκο Σερρών). Εγώ θα σας προτείνω να δοκιμάσετε τη σαλάτα «Φράουλες» (ελληνικό μαρούλι, iceberg, μυζήθρα Κρήτης, φράουλες και ντρέσινγκ από σησαμέλαιο) και τα «Σχαράκια» (τέσσερα ζουμερά μπιφτεκάκια από μοσχαρίσιο κιμά χωρίς ψωμί- με αβγό, ελαιόλαδο και αρωματικά βότανα). Σημειωτέον ότι

Η ΚΟΥΖΙΝΑ ΤΟΥ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΑΠΟ ΤΙΣ 13.00 ΩΣ ΤΙΣ 00.00 ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΠΟ ΤΙΣ 13.00 ΩΣ ΤΙΣ 19.00, ΕΝΩ ΤΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΜΗ ΚΑΠΝΙΣΤΩΝ.

κάθε ημέρα θα βρείτε κι έναν «μίνι κατάλογο» με πιάτα ημέρας που ανήκουν σε άλλες κατηγορίες (μαγειρευτά, φούρνου, ζυμαρικά κοκ.) που δεν υπάρχουν στο κυρίως μενού: την ημέρα τής επίσκεψής μου, για παράδειγμα, δοκίμασα μοσχαράκι βραστό σούπα, αλλά και lasagne με σπανάκι και φέτα al forno. Ασφαλώς, μπορείτε να συνοδεύσετε το φαγητό σας με κάποιο κρασί που παράγεται από μικρούς οινοπαραγωγούς. Κλείνοντας, οφείλω να κάνω ειδική αναφορά στις τιμές των πιάτων, χρησιμοποιώντας τον χαρακτηρισμό «τίμιες» - 064 -

(παρότι η έκφραση «παίζει» αρκετά το τελευταίο διάστημα...), αφού είναι εξαιρετικά χαμηλές σε σχέση με την ποιότητα και την ποσότητα του φαγητού. Οφείλω να επισημάνω, επίσης, ότι το κατάστημα είναι αποκλειστικά μη καπνιστών (μπράβο!). Η κουζίνα λειτουργεί καθημερινά από τις 13.00 ώς τις 00.00 και την Κυριακή από τις 13.00 ώς τις 19.00. ⁕ INFO: «Άλας», Βασιλίσσης Όλγας 214. Τ. 2313-050.300.

65ADV-Gastronomos.qxp:Layout 1 3/1/17 10:27 PM Page 1

Ο παράδεισος για τους λάτρεις του κρέατος

Λεωφόρος Παπανικολάου (στο 7,5ο χλμ. Θεσσαλονίκης-Ασβεστοχωρίου). Τ. 2310-674.200. Τη χειμερινή περίοδο το εστιατόριο είναι ανοιχτό κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή

66ep-Lagos.qxp:Layout 1 3/1/17 7:16 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

—Ραντεβού THE FOOD EXPERIENCE Πρεμιέρα την Παρασκευή. Σε μια μοναδική γαστρονομική πανδαισία μάς προσκαλεί το Mediterranean Cosmos από τις 10 ώς τις 24 Μαρτίου.

Για άλλη μία χρονιά, ο αγαπημένος «nomad chef» Ανδρέας Λαγός θα βρεθεί κοντά μας στο Mediterranean Cosmos τής Θεσσαλονίκης το προσεχές, αλλά και το αμέσως επόμενο Παρασκευοσάββατο 10-11 και 17-18 Μαρτίου, για να μας οδηγήσει στα γευστικά μονοπάτια τής μεσογειακής κουζίνας. Επιπλέον, μαζί με τη Νίκη Μηταρέα, «μαγειρεύει» για εμάς γαστρονομικές εκπλήξεις την Παρασκευή 17 Μαρτίου. Και επειδή το καλό φαγητό χρειάζεται την κατάλληλη συνοδεία, τη Δευτέρα 13 Μαρτίου ο παρουσιαστής τής εκπομπής «Γεύσεις και Οίνος», Βασίλης Γαλανός, και ο «master of wine» και οινικός σύμβουλος της εκπομπής, Γιάννης Καρακάσης, παρουσιάζουν τις γαστρονομικές προτάσεις τους, μυώντας μας στα μυστικά τού οίνου. Παράλληλα, στις 15 και στις 22 Μαρτίου, μέσα από «τυφλές» γευσιγνωσίες, οι επισκέπτες τού Mediterranean Cosmos θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τις ελληνικές ποικιλίες και να κερδίσουν φιάλες κρασιού. Όσο για τους μικρούς φίλους τού Me-

diterranean Cosmos, το εμπορικό κέντρο φιλοξενεί παιδικά διαδραστικά εργαστήρια μαγειρικής και ζαχαροπλαστικής, δίνοντάς τους έτσι την ευκαιρία να ταξιδέψουν μέσα από φαγητά και γλυκά και να μάθουν τι τρώνε τα παιδιά σε άλλες χώρες. Ταυτόχρονα, θα πραγματοποιηθούν παιδικά διαδραστικά εργαστήρια εικαστικών, στα οποία τα παιδιά θα δημιουργήσουν τα πιο χαριτωμένα καπελάκια τού σεφ, αλλά και πρωτότυπα τρισδιάστατα φρούτα. Επιπλέον, με αγορές συνολικής αξίας άνω των €30 οι επισκέπτες τού κέντρου θα έχουν την ευκαιρία να κερδίσουν 170 δώρα από τα συμμετέχοντα καταστήματα εστίασης («Blacklime», «Cinnabon», «Dada’s House», «Hot Dog King», «Hot Pot», «Karabourno», «La Pasteria Cucina Italiana», «Mongo»,

«Patafritas», «Pax Burgers», «TGI Fridays», «The Prince», «Tothelo», «Γύρος Προεδρικός», «Λάδι & Ρίγανη», «Μικρός Βοριάς», «Παραδοσιακό», «Το Χρυσό») και gift cards συνολικής αξίας €600 (καθημερινά, έως τις 24 Μαρτίου). Η είσοδος σε όλες τις εκδηλώσεις είναι ελεύθερη. ⁕

- 066 -

67ep FOODculture.qxp:Layout 1 3/1/17 7:18 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

—Food culture ΟΙ ΚΑΝΤΙΝΕΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΣΕ ΕΝΑ SITE Για ώρα ανάγκης. «Καντίνες» για τους κλασικούς, «food trucks» για τους χίπστερ… Όπως κι αν τις αποκαλείτε, δεν υπάρχει περίπτωση να μην τις έχετε αναζητήσει έστω και μία φορά, ειδικά μετά από ένα μεγάλο ξενύχτι. Και επειδή εκείνη η ώρα τής μεγάλης πείνας είναι ιερή, αλλά δύσκολη, πλέον υπάρχει ένα site που σας λέει πού θα βρείτε την πλησιέστερη καντίνα, όπου κι αν βρίσκεστε στην Ελλάδα.

Ο λόγος για το kantines-online.gr, που θυμίζει διαδικτυακό χάρτη, αποκλειστικά αφιερωμένο στο κλασικό και αγαπημένο «βρώμικο». Η ιδέα για τη δημιουργία του ανήκει στον 29χρονο Παναγιώτη Παπαδόπουλο - του ήρθε, δε, με τον πιο φυσικό τρόπο: μετά από μια βραδινή έξοδο με φίλους, που κατέληξε σε καντίνα τής Θεσσαλονίκης για σουβλάκι.

«Εκείνη τη στιγμή μού ήρθε η ιδέα πως υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που δεν γνωρίζουν σε ποια σημεία υπάρχουν καντίνες. Έτσι, βάλθηκα να κάνω μια σελίδα με σκοπό την ενημέρωση του κόσμου για το πού ακριβώς βρίσκεται μια καντίνα κοντά του, σε πραγματικό χρόνο. Κάτι σαν τον χρυσό οδηγό, αλλά να μπορείς να το βλέπεις σε χάρτη», δηλώνει ο ίδιος. Όσο για το πού βρήκε υλικό για τo site του, ο ίδιος σημειώνει ότι «όργωσε» μεγάλο μέρος τής Ελλάδας, αναζητώντας το πού βρίσκονται οι καντίνες και, φυσικά, δοκιμάζοντας. Ωστόσο, επειδή, - 067 -

όπως αντιλαμβάνεστε, δεν θα μπορούσε να περάσει κάθε ελληνικό δρόμο όπου στήνονται καντίνες, οι ιδιοκτήτες τους έχουν τη δυνατότητα να καταχωρίσουν την καντίνα τους στο site, καθώς η υπηρεσία τούς παρέχεται δωρεάν. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα έχετε όρεξη για «βρώμικο», δεν γνωρίζετε ωστόσο τι είναι κοντά σας - ή, πολύ απλά, επειδή βρίσκεστε σε μια ξένη πόλη-, το kantines-online.gr είναι έτοιμο να σας λύσει τα χέρια. Το καλύτερο; Εκτός από την πλησιέστερη καντίνα, μπορείτε να δείτε ακόμη και το μενού που αυτή διαθέτει. ⁕

68 Bar etc.qxp:Layout 1 3/1/17 7:24 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

—Bar etc. ΚΟΚΤΕΪΛ ΣΤΟ ΚΛΟΥΒΙ «Γορίλας». Μη σας τρομάζει το όνομα: στο μπαρ τής οδού Βεροίας, που άνοιξε στα τέλη τού περασμένου Σεπτεμβρίου, θα βιώσετε μια μοναδική εμπειρία διασκέδασης. Ναι: μπορείτε ακόμη και να χορέψετε... ΚΕΙΜΕΝΟ: Λεόντιος Παπαδόπουλος.

Κατ’ αρχάς, ας λύσω την απορία που σίγουρα σας γεννήθηκε: «Γιατί να ονομάσει κάποιος ένα μπαρ ‘Γορίλα’»;. Η απάντηση έχει να κάνει με την ιδιοσυγκρασία τού συγκεκριμένου πρωτεύοντος θηλαστικού: μπορεί να είναι ταυτόχρονα «αλήτης» και «αριστοκράτης». Αυτοί οι συμβολισμοί υπάρχουν και στο μπαρ, καθώς μπορεί να «κατανοήσει» τις ανάγκες διασκέδασης και των δύο φύλων, εξυπηρετώντας τόσο το ανδρικό όσο και το γυναικείο κοινό. Κι αυτό θα το καταλάβετε από την πρώτη σας επίσκεψη… Το πρώτο πράγμα που κεντρίζει το ενδιαφέρον είναι η μίνιμαλ διακόσμηση: πρόκειται για έναν ψηλοτάβανο, industrial χώρο, όπου «βασιλεύουν» το ξύλο, το τσιμέντο και τα μεταλλικά πλέγματα. Στον επάνω όροφο, πίσω από ένα τέτοιο πλέγμα, βρίσκεται ο χώρος όπου παίζουν οι μπάντες στα lives (δύο Τετάρτες τον μήνα). Το κοινό τις παρακολουθεί από κάτω. Εύκολα καταλαβαίνετε γιατί ο χώρος αποκαλείται «κλουβί»... Στον «Γορίλα» θα βρείτε περισσότερες από 220 ετικέτες από spirits, με τα οποία οι barteners μπορούν να κάνουν μαγικά πράγματα. Αφεθείτε στις προτάσεις τους ή φτιάξτε μαζί -σύμφωνα με τις επιθυμίες σας- το κοκτέιλ τής αρεσκείας σας. Είναι ένα υπέροχο παιχνίδι, το οποίο θα απολαύσετε όσο δεν φαντάζεστε. Δική μου πρόταση είναι το «El secreto», που φτιάχνεται με λικέρ μαστίχα, τζιν εμβαπτισμένο με χαμομήλι, φρέσκο χυμό λεμόνι και χειροποίητο σιρόπι «Flower Power» (με ιβίσκο, ροδόνερο και νερό ανθέων νεραντζιάς). Μαγεία… Σημαντικό κομμάτι τού «Γορίλα» είναι ασφαλώς και τα events. Εκτός από τα lives, για τα οποία σας έγραψα νωρίτερα, μοναδική εμπειρία αποτελεί το λεγόμενο

«Match Μaking», με τον barchef Σάββα Σμάλη να προτείνει (συγκεκριμένες Πέμπτες) συνδυασμούς πιάτων και κοκτέιλ. Δεν πρέπει να το χάσετε. Όσο για τα guest bartending, τον Μάρτιο υπάρχουν δύο μεγάλες εκπλήξεις, για τις οποίες θα ενημερωθείτε από τη σελίδα τού «Γορίλα» στο facebook. Όσο για την πόρτα με την ταμπέλα «The lab» («Το εργαστήριο») δεν θα γράψω τίποτα... Ρωτήστε και θα μάθετε. Το μπαρ είναι ανοιχτό από Τετάρτη έως Κυριακή, από τις 20.00 και μέχρι όσο πάει... ⁕ INFO: «Γορίλας», Βεροίας 3.

T. 6977-590.306.

F. www.facebook.com/gorillabarskg - 068 -

69ep-NETSIKA.qxp:Layout 1 3/1/17 10:28 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

—Wine & spirits ΧΑΡΜΑΝΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΩΡΓΙΤΙΚΟΥ Αγιωργίτικο. Βαθύ μπλε, με σφαιρικές ρόγες και παχύ φλοιό, το χαρισματικό σταφύλι με τη βελούδινη επιδερμίδα είναι περιζήτητο.

ΚεIμενο: Μαρία Νέτσικα, χημικός-οινολόγος, δημοσιογράφος οίνου.

Το Αγιωργίτικο ευδοκιμεί και διαπρέπει, ως επί το πλείστον, στη Νεμέα, όπου οι δροσεροί βοριάδες και οι χαμηλές θερμοκρασίες που συνήθως επικρατούν βοηθούν στην ομαλή ωρίμανσή του. Η καλλιέργειά του, ωστόσο, διευρύνεται σε ολόκληρη την Πελοπόννησο, αλλά (την τελευταία δεκαετία) και σε περιοχές τής Βόρειας Ελλάδας - κυρίως στο Παγγαίο όρος και στη Δράμα. Το Αγιωργίτικο έχει δώσει εξαίρετα κρασιά, όταν χαρμανιάζεται με σταφύλια που συμβάλλουν στη δυνατότητα μακρόχρονης παλαίωσης, όπως οι κοσμοπολίτικες ποικιλίες (κυρίως το Cabernet Sauvignon και το Syrah), αλλά και ελληνικές (π.χ., το Μαυρούδι και η Μαυροδάφνη, που προσθέτουν αρωματική πολυπλοκότητα). Στο τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας δοκιμάζουμε τέσσερις ετικέτες-εκφράσεις αυτών των χαρμανιών.

Μέγας Οίνος, Γιώργος Σκούρας Όταν κάποιος μιλά για το χαρμάνι Αγιωργίτικο - Cabernet Sauvignon, το πρώτο κρασί που του έρχεται στο μυαλό είναι ο Μέγας Οίνος. Ένα υπέροχο ερυθρό κρασί παλαίωσης, στιβαρό, πολύπλοκο, πολυδιάστατο, με μαύρες μαρμελάδες και βιολέτες να ξεπηδούν από το ποτήρι. Το στόμα ακολουθεί κατά πόδας... Το κρασί φτιάχνεται με 80% Αγιωργίτικο και 20% Cabernet Sauvignon.

- 069 -

Thema ερυθρό, Κτήμα Παυλίδη Το Κτήμα Παυλίδη στα Κοκκινόγεια της Δράμας δίνει το στίγμα του με ερυθρά κρασιά σωματώδη, ζεστά και έντονα ακόμη και για το στιλ τής περιοχής. Εδώ έχουμε ένα χαρμάνι Αγιωργίτικου - Syrah (40% - 60%), με φοβερή συμπύκνωση, τρομερό φρούτο, αλλά, συγχρόνως, καταπληκτική φρεσκάδα και πικάντικη τσαχπινιά.

Château Julia Refosco Αγιωργίτικο, Κτήμα Κώστα Λαζαρίδη Πυκνότητα φρούτου από την Αδριανή Δράμας. Όγκος και στιβαρές τανίνες. Το χαρμάνι τού Refosco (60%) με το Αγιωργίτικο (40%) είναι υπεύθυνο γι’ αυτό το αριστούργημα, που εντυπωσιάζει με το πορφυρό χρώμα, την πολυπλοκότητα και την ισχύ.

300 2007, Οινοποιητική Μονεμβασιάς Πολύ πετυχημένο κρασί από τη Μονεμβασιά. Το πιο ευγενές Αγιωργίτικο (70%) προσφέρει κομψές τανίνες και τα κόκκινα φρούτα στην παλέτα, ενώ το Μαυρούδι συμβάλλει με το χρώμα, τον όγκο και τα πικάντικα αρώματα. Αρωματικά πολυσύνθετο, νόστιμο και φιλικό προς τις τροφές.

70-71-ADV Xatzaki.qxp:Layout 1 3/1/17 9:39 PM Page 1

Advertorial

—The expert ΑΥΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ

Ένα μονιμότερο αποτέλεσμα μας δίνουν οι όψεις πορσελάνης. Με τις όψεις διορθώνουμε κάθε ατέλεια των οδοντικών τόξων, προσφέροντας ένα dental face lift: αποκαθιστούμε, δηλαδή, τα δόντια με τέτοιον τρόπο, ώστε να τα επαναφέρουμε στην αρχική τους κατάσταση, διορθώνοντας και την κάθετη διάσταση και κάνοντας τα χείλη να φαίνονται πιο σαρκώδη. Ειδικά στους καπνιστές μειώνουμε τις ρυτίδες τού άνω χείλους, τονίζουμε τα ζυγωματικά και απαλύνουμε τις ρινοχειλικές αύλακες.

Ό,τι πιο νέο. Οι εξελίξεις τής οδοντιατρικής τεχνολογίας, όπως η ρομποτική οδοντιατρική CAD/CAM-CEREC, δεν αποτελούν προνόμιο των ιατρείων τού εξωτερικού. Η Μαρία Α. Χατζάκη μιλά στις «Ε» για τις εξελίξεις στον χώρο τής αισθητικής ιατρικής, που υπόσχονται να σας χαρίσουν ένα εντυπωσιακό χαμόγελο.  Η ΜΑΡΙΑ Α. ΧΑΤΖΑΚΗ, ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ.

Η άνοιξη είναι η περίοδος κατά την οποία ο περισσότερος κόσμος λαχταρά να «αναβαθμίσει» τον εαυτό του… Αυτό μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους - από την εγγραφή του στο γυμναστήριο, για να απαλλαγεί από τα περιττά κιλά, μέχρι την αγορά νέων ρούχων, που θα του εξασφαλίσουν μια ανανεωμένη εμφάνιση. Τίποτα, όμως, δεν μπορεί να αλλάξει την εικόνα κάποιου όσο η οδοντιατρική αισθητική: και ειδικά σήμερα ένα τέλειο, αστραφτερό χαμόγελο μπορεί να αποκτηθεί χωρίς πόνο και υψηλό κόστος, χάρη στη νέα τεχνολογία. Η ειδική στην οδοντιατρική-αισθητική, Μαρία Α. Χατζάκη, μας δίνει περισσότερες πληροφορίες. Ποιες είναι οι πιο δημοφιλείς θεραπείες στην αισθητική οδοντιατρική σήμερα; Τι μας προσφέρουν οι νεότερες τεχνολογικές εξελίξεις στον χώρο και ποιες πρέπει να είναι οι προσδοκίες και οι απαιτήσεις μας, όταν επισκεφθούμε έναν εξειδικευμένο αισθητικό-οδοντίατρο; Η πιο διαδεδομένη θεραπεία στην αισθητική οδοντιατρική είναι η οδοντική λεύκανση (bleaching) με KTP laser και χρήση λευκαντικού

παράγοντα (υπεροξείδιο του υδρογόνου), που δεν έχει οποιαδήποτε επίπτωση στα δόντια και στα ούλα. Αν υπάρχουν στραβά δόντια, έντονα σφραγίσματα ή αν το χρώμα που προκύπτει από τη λεύκανση δεν μας ικανοποιεί, μπορούμε να κάνουμε teeth recountouring, bonding, ακόμη και να τοποθετήσουμε προκατασκευασμένες όψεις ρητίνης (direct veneers) ή όψεις πορσελάνης. Το bonding είναι μια σύγχρονη μέθοδος, στο πλαίσιο της οποίας μπορούμε -με μια μορφή γλυπτικής με τη χρήση ειδικών υλικών, χωρίς να τροχίσουμε τα φυσικά μας δόντια και σε μόνο μία επίσκεψη- να επέμβουμε στο σχήμα και στο χρώμα των δοντιών μας. Η μέθοδος είναι ανώδυνη και μπορούμε να αποκτήσουμε το επιθυμητό σχήμα, καλύπτοντας κενά και μεγάλες δυσχρωματικές εμφράξεις, να αποκαταστήσουμε σπασμένα κοπτικά άκρα (teeth recontouring), να διορθώσουμε συγκλεισιακά προβλήματα, να καλύψουμε απονευρωμένα δόντια ή να διορθώσουμε στραβά δόντια, όταν ο ασθενής δεν έχει τον χρόνο ή τη διάθεση να υποστεί μια ορθοδοντική θεραπεία, που είναι η πρώτη θεραπεία επιλογής του.

- 070 -

Κατακλυζόμαστε συνεχώς από καινούργιες εξελίξεις στον χώρο τής υγείας… Υπάρχει κάτι ανάλογο στον χώρο τής οδοντιατρικής; Σήμερα η αισθητική οδοντιατρική, η οποία οφείλει πάντα να συμβαδίζει με την άρτια υγεία και λειτουργία τού στόματός μας, μπορεί να εφαρμόζεται με γρήγορες και τελείως ανώδυνες μεθόδους, με προβλέψιμα και άριστα στην εφαρμογή τους αποτελέσματα, σύντομα και οικονομικά. Η τελευταία εξέλιξη στην οδοντιατρική τεχνολογία ονομάζεται «ρομποτική οδοντιατρική CAD/CAM-CEREC»: πρόκειται για μία από τις πιο δυναμικές, πρωτοποριακές και εξελίξιμες ιδέες του κλάδου μας, που ξεκίνησε από μια έμπνευση μηχανολόγων το 1980, τελειοποιήθηκε και πλέον μπορεί να εφαρμοστεί τώρα και στα ιατρεία μας. Το CAD/CAM-CEREC αποτελεί το πλέον διαδεδομένο σύστημα ρομποτικής οδοντιατρικής στον κόσμο, ενώ χιλιάδες οδοντίατροι χρήστες CEREC κατασκευάζουν κατά μέσον όρο μία αποκατάσταση κάθε δέκα δευτερόλεπτα. Το σύστημα έχει 25 χρόνια πρακτικής κλινικής εφαρμογής, έρευνας και τεχνογνωσίας και αποτελείται από δύο μέρη: Το πρώτο είναι ένα μηχάνημα ψηφιακής σάρωσης (software-cad). Αφού τροχίσουμε τα δόντια, λαμβάνουμε με τον σαρωτή μια φωτογραφία τους και, μέσω του εξελιγμένου και πολυδύναμου λογισμικού Cerec, σχεδιάζουμε ψηφιακά μέσα σε 10 λεπτά την τελική μας αποκατάσταση, σύμφωνα με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της στοματικής κοιλότητας κάθε ασθενή. Το σύστημα έχει προσομοιωτή, που καθορίζει τη σχέση του με τα υπόλοιπα δόντια τού οδοντικού φραγμού, τη σύγκλισή του και την αισθητική που θα του αποδώσουμε. Σ’ αυτό το στάδιο, με τη βελτίωση του λογισμικού που έγινε τελευ-

70-71-ADV Xatzaki.qxp:Layout 1 3/1/17 9:40 PM Page 2

Advertorial

ταία στο μηχάνημα (Cerec-Apollo), μπορούμε να παρουσιάσουμε την τελική αισθητική αποκατάσταση στον ασθενή και να διορθώσουμε ή να επισκευάσουμε οποιαδήποτε ατέλεια. Το μηχάνημα μας δίνει δυνατότητες αισθητικής τελειότητας, αφού ακόμη και σε δύσκολα περιστατικά είναι δυνατή η τροποποίηση χρώματος στον ασθενή, για τη μετέπειτα αισθητική αποκατάσταση. Το δεύτερο μέρος τού συστήματος Cam είναι το κοπτικό μέρος, ένας «τόρνος» υψηλής ακρίβειας που κόβει και επεξεργάζεται τα κεραμικά blocks, προσδίδοντας το τελικό σχήμα και τη μορφή με βάση τις εντολές που του δώσαμε. Οι αποκαταστάσεις που κάνουμε με το σύστημα CAD-CAM είναι ολοκεραμικές (δεν υπάρχει καθόλου μέταλλο), έχουν πολύ υψηλή αντοχή, βιοσυμβατότητα, εφαρμογή, μακροβιότητα και αισθητική απόδοση. Με αυτό μπορούμε να κατασκευάσουμε μεμονωμένες στεφάνες, όψεις, γέφυρες και ένθετα όλες, δηλαδή, τις θεραπείες και εφαρμογές τής αισθητικής οδοντιατρικής. Η διαφορά του συνίσταται στην παντελή απουσία αποτυπωμάτων (μέτρων) που

«Στόχος μας, επιθυμία μας, επιδίωξη μας είναι ο ασθενής να έρχεται στο ιατρείο μας ευχάριστα, να συμμετέχει στο τελικό αισθητικό αποτέλεσμα -το οποίο είναι απόλυτα προβλεπόμενο από τον ίδιο, αφού δεν το έχει δει απλώς τρισδιάστατο, αλλά έχει κάνει και τις απαραίτητες παρεμβάσεις- και να φεύγει χαμογελώντας με ευχαρίστηση, επειδή επένδυσε σωστά τον χρόνο, την υγεία και τα χρήματά του».

- 071 -

προκαλούν δυσφορία ή τάση εμέτου στον ασθενή, στην απόλυτη ακρίβεια και πιστότητα και στη συμμετοχή τού ασθενούς στη δημιουργία τού χαμόγελού του (αφού, πριν καταλήξουμε στην τελική μορφή του, αυτός έχει τη δυνατότητα να το δει χάρη στην προσομοίωση του επιθυμητού αισθητικού αποτελέσματος στην οθόνη CAD-CAM, να το συζητήσει, να γίνουν αλλαγές και το αποτέλεσμα να μεταφερθεί με πιστότητα στην αποκατάσταση μέσα στο στόμα). Επιπλέον, ακόμη ένα πλεονέκτημα της μεθόδου είναι ότι ο ασθενής φεύγει με τα τελικά του δόντια σε μία μόνον επίσκεψη, αφού το κοπτικό μηχάνημα τα κατασκευάζει μέσα σε 20 λεπτά. Επιπρόσθετα, μπορεί να γίνει άμεσα και γρήγορα «μακιγιάζ», δηλαδή η απόλυτη εξατομίκευση του χρώματος της αποκατάστασης, δημιουργώντας ένα τέλειο αισθητικά και λειτουργικά χαμόγελο. Ευχάριστα νέα υπάρχουν και για τους ασθενείς που φοβούνται τη βελόνα. Πρόκειται για την καινούργια, ανώδυνη αναισθησία: ένα μηχάνημα κατευθυνόμενης και ηλεκτρονικά παρεχόμενης αναισθησίας χωρίς βελόνα, που αναισθητοποιεί τοπικά τα δόντια χωρίς την ενοχλητική αίσθηση μουδιάσματος (για αρκετή ώρα) της κλασσικής αναισθητικής μεθόδου, με το γνωστό στράβωμα του χείλους και τη δυσφορία στη μάσηση. Ακόμη μία τεχνολογική εξέλιξη είναι η ψηφιακή ακτινογραφία, που μας επιτρέπει να επεξεργαστούμε στην οθόνη τού υπολογιστή μας την ακτινογραφική απεικόνιση του δοντιού και να διαγνώσουμε προβλήματα που θα ήταν αδύνατο να διαγνωστούν με παλαιότερες τεχνικές - και, μάλιστα, με την πρόσληψη σχεδόν μηδενικής ακτινοβολίας. Στην υπηρεσία τής σύγχρονης οδοντιατρικής βρίσκονται και τα lasers για ουλοπλαστική (gum line) ή ακόμη και για την ανώδυνη απομάκρυνση της τερηδόνας χωρίς τον τρομακτικό τροχό, η οζονοθεραπεία, οι υπέρηχοι και, βέβαια, τα εμφυτεύματα. Στόχος μας, επιθυμία μας, επιδίωξη μας είναι ο ασθενής να έρχεται στο ιατρείο μας ευχάριστα, να συμμετέχει στο τελικό αισθητικό αποτέλεσμα -το οποίο είναι απόλυτα προβλεπόμενο από τον ίδιο, αφού δεν το έχει δει απλώς τρισδιάστατο, αλλά έχει κάνει και τις απαραίτητες παρεμβάσεις- και να φεύγει χαμογελώντας με ευχαρίστηση, επειδή επένδυσε σωστά τον χρόνο, την υγεία και τα χρήματά του. ⁕

72ep-THEMA.qxp:Layout 1 3/1/17 7:12 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

—Beauty «ΜΑΓΙΚΗ» ΒΑΦΗ ΑΛΛΑΖΕΙ ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΤΩΝ ΜΑΛΛΙΩΝ ΣΑΣ ΣΕ ΔΕΥΤΕΡΟΛΕΠΤΑ Ανάλογα με τη θερμοκρασία περιβάλλοντος. Από φλογερή κοκκινομάλλα γίνεστε μέσα σε δευτερόλεπτα ακαταμάχητη καστανή.

Για όλες όσες βαριούνται το χρώμα των μαλλιών τους και θέλουν μιαν αλλαγή, μια νέα βαφή μαλλιών δίνει τη λύση: με τη βαφή μαλλιών «Fire» («Φωτιά»), το χρώμα τής τρίχας αλλάζει αυτόματα, χάρη στην εξωτερική θερμοκρασία. Όπως αναφέρει το «Stylebook» της εφημερίδας «Bild», την ιδέα είχε η βρετανίδα Λόρεν Μπόουκερ. Χάρη στη συγκεκριμένη βαφή μαλλιών, το χρώμα αλλάζει ανάλογα με τις αυξομειώσεις στη θερμοκρασία τού περιβάλλοντος. Η σχεδόν «μαγική» εφεύρεση της Μπόουκερ παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Εβδομάδα Μόδας του Λονδίνου, προκαλώντας χαμόγελα στα μοντέλα που συμμετείχαν στην επίδειξη μόδας. Πώς λειτουργεί; «Αντιδρώντας στη ζέστη και στο κρύο, τα χημικά των χρωστικών ουσιών διαφοροποιούνται, με αποτέλεσμα να αλλάζει το χρώμα της τρίχας», εξηγεί η ίδια η εφευρέτης. Για όσες βλέπουν, δε, με μισό μάτι τις βαφές (πολλώ δε μάλλον τη συγκεκριμένη), η Μπόουκερ σπεύδει να τις καθησυχάσει: η βαφή «Fire», όπως υποστηρίζει, έχει λιγότερα τοξικά από τις συμβατικές βαφές - και, επιπλέον, το χρώμα των μαλλιών επανέρχεται μετά από τα λουσίματα μερικών εβδομάδων. Το νέο προϊόν πρόκειται να κυκλοφορήσει στην αγορά από την εταιρεία «The Unseen». ⁕

- 072 -

73-ADV FRAGOULH.qxp:Layout 1 3/1/17 8:22 PM Page 1

Advertorial

—Beauty MICROBLADING Χρύσα Φραγκούλη. Η καταξιωμένη makeup artist προτείνει μια νέα, επαναστατική μέθοδο ημιμόνιμου μακιγιάζ «τρίχα τρίχα», για καλοσχηματισμένα φρύδια.

Το Microblading είναι μια μέθοδος με 100% φυσικό αποτέλεσμα, χωρίς το άγχος τού μόνιμου τατουάζ, από το οποίο ξέρουμε ότι δύσκολα μπορούμε να απαλλαγούμε... Έχει τις ρίζες της στην Ασία και τα τελευταία χρόνια κερδίζει δημοτικότητα παγκοσμίως - πολύ πρόσφατα και στη χώρα μας. Η μέθοδος εφαρμόζεται με χειροκίνητο στυλό. Χάρη στις νέες, εξελιγμένες βελόνες HD, ζωγραφίζονται λεπτές τρίΠΡΙΝ.

ΜΕΤΑ.

 Η MAKE UP ARTIST ΧΡΥΣΑ ΦΡΑΓΚΟΥΛΗ

χες με κρυσταλλική ευκρίνεια και τρισδιάστατο εφέ, ενώ ταυτόχρονα γίνεται και η εμφύτευση της χρωστικής. Οι γραμμές σχηματίζονται πάντα με τη φορά που μεγαλώνουν οι φυσικές τρίχες, ώστε να πετύχουμε ένα υπερρεαλιστικό αποτέλεσμα. Το σχήμα των φρυδιών υπολογίζεται βάσει της μορφολογίας τού προσώπου, με ακριβείς μετρήσεις που επιτυγχάνονται με ένα απαραίτητο εργαλείο, τον διαβήτη. Η μέθοδος Microblading «τρίχα τρίχα» έρχεται να λύσει πολλά από τα προβλήματα που έχουν δημιουργήσει το χρόνιο «βάλε βγάλε» με το τσιμπιδάκι, η ίδια η φύση ή διάφορες ασθένειες.

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

ΕΠΙ ΤΟ ΕΡΓΟΝ.

Για να ολοκληρώσουμε το ημιμόνιμο μακιγιάζ, απαιτούνται δύο συνεδρίες: στην πρώτη έχουμε την εφαρμογή τού ημιμόνιμου μακιγιάζ, ενώ στη δεύτερη συνεδρία (30 ημέρες μετά την πρώτη εφαρμογή) ακολουθεί ο έλεγχος για τυχόν διορθώσεις που μπορεί να χρειαστούν. Ο χρόνος που απαιτείται για την ανανέωση του ημιμόνιμου μακιγιάζ κυμαίνεται από 1 έως 2 χρόνια. Οι μόνιμες αντενδείξεις στην εφαρμογή του αφορούν άτομα με υπερευαισθησία σε κάποια απο τις χρωστικές υπερμελάχρωσης ή με άμορφους όγκους, σπίλους, μελανώματα, ψωρίαση, κνίδωση ή χλόασμα. ⁕ - 073 -

74-ADV Ixtheis.qxp:Layout 1 3/1/17 8:26 PM Page 1

Advertorial

—The expert ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΟΤΑΝ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΔΕΝ ΚΟΙΜΑΤΑΙ; Το πρόβλημα. Έχει πάει 10 το βράδυ και, ενώ εσείς είστε με το ένα μάτι κλειστό, το παιδί δεν δείχνει σημάδια κούρασης. «Θα κοιμηθεί ποτέ;» αναρωτιέστε… ΚΕΙΜΕΝΟ: Χριστίνα Χρυσοχοΐδου, υπεύθυνη προγράμματος Ιχθείς Aqua Club.

Κατ’ αρχήν, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι είναι απόλυτα φυσιολογικό το βρέφος να ξυπνά στη διάρκεια της νύχτας. Ένα παιδί που θηλάζει μπορεί να ξυπνά συνέχεια, διότι αυτό είναι αναγκαίο για την ανάπτυξή του. Ο ύπνος στα βρέφη χωρίζεται σε δύο κύκλους: τον ύπνο REM (ανήσυχος ύπνος), ο οποίος χτίζει το μυαλό τού παιδιού, και τον ύπνο NonREM (βαθύς), που χτίζει το σώμα του. Η φύση έχει προβλέψει και έχει επενδύσει κατά τα πρώτα χρόνια τής ζωής τού ανθρώπου σε μεγάλη διάρκεια ανήσυχου ύπνου, ώστε να καλυφθούν οι τεράστιες ανάγκες του σε ψυχοκινητική ωρίμανση. Αργότερα, όταν η παιδική ηλικία οδηγεί σε μεγαλύτερη κινητικότητα και σωματική καταπόνηση στη διάρκεια της ημέρας, αυξάνεται στα-

 ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΠΟΥ ΘΗΛΑΖΕΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΞΥΠΝΑ ΣΥΝΕΧΕΙΑ, ΔΙΟΤΙ ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ.

διακά ο βαθύς ύπνος, ώστε ο οργανισμός να ξεκουράζεται περισσότερο και να επιταχύνεται η σωματική ανάπτυξη. ΑΡΑ, ΛΟΙΠΟΝ; ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ;

Είναι καλύτερο, επομένως, να ξυπνά το παιδί μας; Προφανώς όχι, επειδή σε μια τέτοια περίπτωση η κούραση θα μας διαλύσει. Ιδού ορισμένες «χρυσές» συμβουλές, για να μη χάσετε εσείς εντελώς το μυαλό σας - και για να φτιάξει το παιδί σας το δικό του...

01/ Δοκιμάστε το co-sleeping ή το co-bedding. «Co-sleeping» είναι ο ύπνος τού μωρού στο κρεβάτι των γονιών. O ύπνος μαζί με τη μαμά βοηθά στη συνέχιση του αποκλειστικού θηλασμού και συμβάλλει ώστε τα μωρά να διατηρούν επαρκή θερμορρύθμιση, επιτυγχάνοντας ομαλή θερμοκρασία σώματος καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας. Μάλιστα και οι ίδιες οι μαμάδες που το επιλέγουν έχουν έναν πιο υγιή ύπνο, καθώς ξυπνούν λιγότερο. Σημειωτέον ότι ο ύπνος στο κρεβάτι τής μαμάς δεν είναι περισσότερο επικίνδυνος από άλλες επιλογές, αρκεί οι γονείς να τηρούν ορισμένες προϋποθέσεις ασφαλείας.

02/ Δημιουργήστε το ιδανικό περιβάλλον. Ένα ήσυχο και σκοτεινό περιβάλλον, καθώς και μια ρουτίνα στον βραδινό ύπνο (π.χ., ένα ντουσάκι πριν) βοηθά τα παιδιά να κοιμούνται καλύτερα. Ιδανική θερμοκρασία θεωρούνται οι 18-21 βαθμοί Κελσίου ως θερμοκρασία - 074 -

δωματίου και οι 36-37 ως θερμοκρασία νερού. Για τη δημιουργία ενός χαλαρού περιβάλλοντος, απαραίτητη είναι και η δική σας χαλάρωση. Αν σκέφτεστε «Άντε, κοιμήσου! Θέλω να δω τηλεόραση/ να σιδερώσω/ να σου κάνω αδελφάκι» κοκ., τότε μάλλον το παιδί δεν θα κοιμηθεί στον αιώνα τον άπαντα… Αν όμως χαλαρώσετε και απολαύσετε τη στιγμή με το πιτσιρίκι, είναι σίγουρο ότι σε πέντε λεπτάκια το μωρό θα είναι στην αγκαλιά τού Μορφέα.

03/ Βάλτε την άσκηση στη ζωή του από πολύ μικρή ηλικία. Η τακτική σωματική δραστηριότητα είναι ένα από τα σημαντικότερα συστατικά ενός υγιούς τρόπου ζωής για ενήλικες και παιδιά. Η κολύμβηση είναι η μόνη άσκηση που ενδείκνυται για βρέφη, καθώς δεν καταπονείται το σώμα τους, που βρίσκεται ακόμη στα πρώτα αναπτυξιακά στάδια. Αντίθετα, τα οφέλη της είναι πολλαπλά - ενδεικτικά, ενδυναμώνει ολόκληρο το ανοσοποιητικό σύστημα και βελτιώνει τη φυσική κατάσταση και σωματική απόδοση, τον κινητικό έλεγχο και τη λειτουργική ικανότητα, την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση, αλλά και την ψυχική και συναισθηματική υγεία. Περαιτέρω, οι απαλές και ήρεμες ασκήσεις στο νερό χαρίζουν στο παιδί συνεχόμενο και πιο ήρεμο ύπνο: έρευνες δείχνουν ότι τα δραστήρια παιδιά με καλά επίπεδα φυσικής κατάστασης κοιμούνται πιο νωρίς, περισσότερο και έχουν πιο ποιοτικό ύπνο σε σχέση με παιδιά που δεν κινούνται τόσο. Πράγματι, οι γονείς μάς εξομολογούνται ότι τα μωράκια τους κοιμούνται πολύ καλύτερα, αλλά και περισσότερο μετά από ένα ολοκληρωμένο μάθημα βρεφικής κολύμβησης. * Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τον παιδίατρο Στέλιο Παπαβέντση και το blog του, απ’ όπου αντλήθηκαν πολλές πληροφορίες. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει τα παραπάνω να θεωρηθούν συμβουλές ειδικού: είναι προσωπικές απόψεις που έχουν αποκτηθεί μέσα από διάβασμα και εμπειρίες. ⁕ INFO: Ιχθείς Aqua Club (στο ξενοδοχείο «Εγνατία Palace», στην Κλινική «Άγιος Λουκάς» και στην Καλαμαριά, Μιαούλη 18). Τ. 6955-06.64.13 και 6989-66.57.57. Facebook: Ιχθείς Baby Swimming Thessaloniki.

W. www.babyswimthessaloniki.gr.

E. info@babyswimthessaloniki.gr

75-ADV Tarasoudi.qxp:Layout 1 3/1/17 9:48 PM Page 1

Advertorial

—The expert ΟΠΤΙΚΗ ΚΟΠΩΣΗ Πότε επέρχεται. Συνήθως τη βιώνουμε μετά από μια απαιτητική οπτική δραστηριότητα. ΚΕΙΜΕΝΟ: Μαρία Ταρασούδη, συμπεριφορική οπτομέτρης, MSc.

Με τον όρο «οπτική κόπωση» αναφερόμαστε σε μια σειρά από δυσάρεστα συμπτώματα, όπως ο πονοκέφαλος, τα δακρυσμένα μάτια, ο πόνος στην περιοχή γύρω από τα μάτια, ο κνησμός, η μπερδεμένη ή δυσάρεστη όραση. Συνήθως τα βιώνουμε μετά από μια απαιτητική οπτική δραστηριότητα, όπως είναι η μελέτη κειμένων, η εργασία στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, το ράψιμο ή η ενασχόληση με μικρές λεπτομέρειες σε πολύ κοντινές αποστάσεις. Ειδικά στα παιδιά, η οπτική κόπωση μπορεί να συνοδεύεται από λοξή στάση ανάγνωσης και γραφής, από αντισταθμιστική θέση του κεφαλιού ή από κλείσιμο του ενός ματιού. Γονείς και εκπαιδευτικοί οφείλουν να σημειώνουν τέτοιες συμπεριφορές και να παραπέμπουν στους ειδικούς της όρασης.

MAXH Ή ΦΥΓΗ

Στην προσπάθειά του να περιορίσει ή να εξαλείψει τις έντονες καταστάσεις, το σώμα μπορεί να αποφύγει τις εργασίες που προκαλούν οπτικό στρες. Όταν παρουσιάζονται απειλές ή στρεσογόνες καταστάσεις, σχεδόν αυτόματα η αντίδραση είναι «μάχη ή φυγή». Αν το σύστημα της όρασης αποφασίσει να «φύγει», τότε ο εαυτός μας αποφεύγει τις κοντινές εργασίες, όπως το διάβασμα, την εργασία στον υπολογιστή, το ράψιμο, τα λογιστικά και άλλες παρατεταμένες κοντινές εργασίες. ΠΟΝΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ

Συχνά όμως δεν δίνουμε προσοχή στα σήματα που στέλνει το σώμα μας… Αγωνιζόμαστε και «πολεμάμε» να ολοκληρώσουμε το καθήκον μας: είτε προσαρμοζόμαστε είτε το σύμπτωμα γίνεται όλο και πιο έντονο.

Κατά την προσαρμογή, μπορεί να αναπτυχθούν αλλαγές στο σύστημα όρασης. Ο εγκέφαλος μπορεί να «διακόψει» τα σήματα από το ένα μάτι, το ένα μάτι να αλληθωρίσει, το κεφάλι να σκύψει, να πλησιάσουμε πολύ κοντά στην εργασία, να συγκλίνουμε ή να καλύπτουμε το ένα μάτι, να γίνουμε πιο μύωπες και γενικά να είμαστε σε υπερένταση, για να αναγκάσουμε τον εαυτό μας να δει και να ολοκληρώσει την εργασία. ΓΥΑΛΙΑ ΜΕΙΩΣΗΣ ΟΠΤΙΚΟΥ ΣΤΡΕΣ

Είναι τα γυαλιά που χρησιμοποιούνται για τον περιορισμό του οπτικού στρες, ανακουφίζοντας από τα συμπτώματα. Ο οπτομέτρης, μετά από λεπτομερή εξέταση της όρασης, καθορίζει τους κατάλληλους βαθμούς και τον τύπο φακών που θα χρησιμοποιηθούν. Κύριος σκοπός τους είναι να ξεκουράσουν το οπτικό σύστημα και να επιτρέψουν στα μάτια να εστιάσουν γρηγορότερα και ευκολότερα. Αποδίδουν για μεγαλύτερη χρονική περίοδο στις κοντινές εργασίες. ΤΑ ΟΦΕΛΗ

Τα γυαλιά μείωσης του οπτικού στρες χρησιμοποιούνται εδώ και πολλά χρόνια από τους συμπεριφορικούς οπτομέτρες. Εκτός από τη σημαντική ανακούφιση από τα συμπτώματα που δημιουργεί το στρες, μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά η όραση (οπτική οξύτητα), η οπτική άνεση, η ικανότητα προσήλωσης και συγκέντρωσης, η συνεργασία των δύο ματιών, η αντίληψη του βάθους και η οπτική απόδοση. Τα μάτια χαλαρώνουν, με αποτέλεσμα καλύτερες επιδόσεις στο διάβασμα και την απομνημόνευση: μπορεί να επιτευχθεί επεξεργασία περισσότερων πληροφοριών σε μικρότερο χρόνο, - 075 -

με πολύ μεγαλύτερη αποδοτικότητα. Η ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΟΡΑΣΗΣ ΣΑΣ

Αρχικά, ο οφθαλμίατρος θα εξετάσει τη φυσιολογία και την καλή υγεία των ματιών. Εφόσον διαπιστωθεί κάποια μόλυνση ή αλλεργία, θα συνταγογραφήσει το κατάλληλο φάρμακο - συνήθως σε μορφή οφθαλμικής κρέμας ή κάποιου κολλύριου. Σε περίπτωση που τα συμπτώματα παραμένουν και δεν οφείλονται σε κάποια πάθηση, τότε θα πρέπει να απευθυνθείτε σε συμπεριφορικό οπτομέτρη, για να καθορίσει αν χρειάζεστε γυαλιά μείωσης του οπτικού στρες. Μια λεπτομερής οπτομετρική αξιολόγηση καθορίζει πόσο καθαρά βλέπετε, πόσο καλά συνεργάζονται μεταξύ τους τα μάτια σας και πώς συμπεριφέρονται σε δραστηριότητες σταθερής κοντινής εστίασης. Μερικές φορές, όμως, τα γυαλιά μείωσης του οπτικού στρες δεν λύνουν απόλυτα τα προβλήματα, καθώς η λειτουργική όραση εμπλέκει πολλές οπτικές δεξιότητες. Σε κάποιες περιπτώσεις, η λύση μπορεί να είναι ένα πρόγραμμα οπτικής εκπαίδευσης (vision training). Το vision training είναι ένα προσεκτικά διαμορφωμένο εξατομικευμένο πρόγραμμα οπτικών δραστηριοτήτων, που πραγματοποιείται από κατάλληλα εκπαιδευμένο οπτομέτρη με τη χρήση ειδικού εξοπλισμού. Στόχος κάθε φορά είναι η αποκατάσταση των οπτικών δεξιοτήτων και το χτίσιμο μιας αποδοτικότερης και πιο άνετης όρασης. ⁕ INFO: Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.visiontraining-thessaloniki.gr

76ep-HEURES.qxp:Layout 1 3/1/17 10:30 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

—Heures ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΓΟΥΣΤΟ Προτάσεις. Μοντέλα καινοτόμα, φτιαγμένα από ανθεκτικά υλικά, που συνοδεύουν ιδανικά τον σύγχρονο άνδρα - όποιο κι αν είναι το προφίλ του.

Luminor Submersible 1950 3 Days Chrono Flyback Automatic Titanio (Panerai) Αυτόματος χρονογράφος σε μεγάλη κάσα από τιτάνιο διαμέτρου 47 mm και αυτονομία που ξεπερνά τις 72 ώρες. Το συγκεκριμένο μοντέλο είναι στεγανό ώς τα 300 μέτρα.

Emperador Coussin XL 700P (Piaget) Συλλεκτική έκδοση σε μόλις 118 κομμάτια, με καινοτομία που ενοποιεί τη μηχανική με την quartz κίνηση, σε κάσα 46,5 mm.

Conquest 1/100th Roland Garros (Lοngines) Χρονογράφος που μετρά ακόμη και τα εκατοστά τού δευτερολέπτου, φτιαγμένος από ατσάλι σε κάσα διαμέτρου 41 mm.

Constellation Globemaster Co-Axial Master Chronometer (Omega) Χρονογράφος από ανοξείδωτο ατσάλι σε κάσα 39 mm, με μπλε καντράν και δερμάτινο λουράκι, αντιχαρακτικό κρύσταλλο σαπφείρου και master χρονόμετρο.

- 076 -

77ep-STYLE.qxp:Layout 1 3/1/17 10:29 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

—Style PEPE JEANS LONDON: WALK THIS WAY Back to basics. H καμπάνια τής Pepe Jeans London για τη σεζόν Άνοιξη/ Καλοκαίρι 2017 μάς πηγαίνει εκεί όπου ξεκίνησαν όλα: στην οδό Portobello, η οποία, με το εκλεκτικό στιλ των περαστικών της, αποτελεί ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης.

Η Τζόρτζια Μέι Τζάγκερ και ο Τζόρνταν Μπάρετ μάς δείχνουν τον δρόμο προς τη φημισμένη οδό που, με περισσότερους από 100.000 επισκέπτες κάθε Σάββατο, δημιουργεί το δικό της, αυθεντικό catwalk. Σε αυτό το σκηνικό φωτογραφίζει αυτήν τη σεζόν το ζευγάρι ο Σκοτ Τριντλ, αποτυπώνοντας το πνεύμα και τη ζωντάνια που δίνουν στη γειτονιά οι shoppers. Κάτι που προσθέτει ενδιαφέρον είναι ότι μπορείτε και εσείς να είστε ένας από αυτούς: με συνοδευτικό φιλμ που παρουσιάζει τους δύο σταρ να εξερευνούν το Νότινγκ Χιλ και σύνθημα «Walk This Way», η Pepe Jeans London σάς προσκαλεί να φορέσετε το δικό σας αγαπημένο London West outfit και να πάρετε μέρος στην ψηφιακή πασαρέλα τού οίκου. Πώς; Αρκεί να βγάλετε μία φωτογραφία ή ένα βίντεο στη δική σας γειτονιά με πρωταγωνιστή τον εαυτό σας και λονδρέζικο στιλ και να τη μοιραστείτε στα social media (με hashtag #pepewalkthisway). ⁕

- 077 -

78-79ep-AUTO.qxp:Layout 1 3/1/17 10:25 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

—Αuto WILD THING Audi Q2. Ανατρεπτικός επεκτατισμός στα SUV από τα 1.000 κυβικά εκατοστά.

KEIMENO: Στέργιος Μανώλης.

Το ολοκαίνουργιο Q2 έρχεται, για να ανατρέψει και να επαναπροσδιορίσει δεδομένα στην κατηγορία των compact premium SUVs. Συνδυάζει πρακτικότητα, που εξασφαλίζει το μήκος αμαξώματος στα 4,21 μέτρα, προσφέροντας άνετους χώρους για επιβάτες και αποσκευές (πορτμπαγκάζ από 405 έως και 1.020 λίτρα), τη γνωστή ποιότητα Audi, καθώς και σειρά από σύγχρονους κινητήρες turbo που ξεκινούν από τα 1.000 κυβικά εκατοστά. Εξωτερικά χαρακτηρίζεται από την εμβληματική μάσκα «singleframe» και τον οκταγωνικό της σχεδιασμό, ενώ η ψηλή θέση της τονίζει ακόμη περισσότερο τον ήδη έντονο χαρακτήρα SUV. Εσωτερικά είναι πολυτελές και ποιοτικό, με μια πλήρως λειτουργική οθόνη στο κέντρο τού ταμπλό και με ψηλή θέση οδήγησης. Ενδεικτική τού κορυφαίου τεχνολογικού εξοπλισμού του είναι η δυνατότητά του να κινηθεί αυτόνομα με ταχύτητες μέχρι και 65 χλμ./ώρα, ελέγχοντας ακόμη και το σύστημα διεύθυνσης, με τη βοήθεια

αισθητήρων υπερήχων, αλλά και της κάμερας που είναι τοποθετημένη μπροστά. ΟΙ ΚΙΝΗΤΗΡΕΣ

Η γκάμα των κινητήρων ακολουθεί την πρωτοποριακή λογική τού «rightsizing», δηλαδή του συνδυασμού κυβισμού, ισχύος, ροπής, κατανάλωσης, εκπομπών ρύπων και μεγέθους αμαξώματος στην - 078 -

καθημερινή χρήση. Έτσι, τα διαθέσιμα σύνολα βενζίνης είναι ο 1,0 TFSI με 116 ίππους και 200 Nm ροπής, ο 1,4 TFSI των 150 ίππων με το σύστημα απενεργοποίησης των κυλίνδρων CoD (με χειροκίνητο κιβώτιο: μέση κατανάλωση 5,4 λίτρα/100 χλμ., εκπομπή CO2 124

78-79ep-AUTO.qxp:Layout 1 3/1/17 10:26 PM Page 2

Επιλογές 03/2017

«Γεύση» από το μέλλον Renault Trezor. Δείχνει τα επόμενα χρόνια.

γραμ./χλμ.. Με S-Tronic: 5,2 λίτρα/100 χλμ., 119 γραμ. CO2/χλμ.) και ο ολοκαίνουργιος και ιδιαίτερα εξελιγμένος 2,0 TFSI των 190 ίππων. Οι κινητήρες ντίζελ ξεκινούν από τον 1,6 TDI των 116 ίππων (μέση κατανάλωση 4,4 λίτρα/100 χλμ., εκπομπή CO2 124 γραμ./χλμ.) και συνεχίζουν με τον 2,0 TDI, που είναι διαθέσιμος σε δύο εκδόσεις - με 150 και με 190 ίππους. Η πιο ισχυρή έκδοση συνδυάζεται στάνταρ με το σύστημα τετρακίνησης quattro και το αυτόματο κιβώτιο STronic, κάτι που ισχύει και για τον 2,0 TFSI. Το αυτόματο κιβώτιο είναι διαθέσιμο με επιπλέον χρέωση, σε συνδυασμό και με τους υπόλοιπους κινητήρες τής γκάμας τού Q2, ενώ το σύστημα quattro διατίθεται ως έξτρα εξοπλισμός και για την έκδοση των 150 ίππων του 2,0 TDI. Οι τιμές τού νέου Audi Q2 ξεκινούν από τα €23.900 και φτάνουν ώς τα €26.400 για την έκδοση 1,0 TFSI 116 hp, από €31.400 έως και €33.700 για την έκδοση με κινητήρα 1,4 TFSI 150hp, από €27.300 έως €31.200 για την έκδοση 1,6 TDI 116hp, ενώ οι δίλιτρες εκδόσεις 2,0TDI 150hp STronic & Quattro ξεκινούν από €32.500 έως και €42.100. ⁕

Το Renault Trezor εντυπωσίασε στη διάρκεια της Έκθεσης Αυτοκινήτου της γαλλικής πρωτεύουσας τον περασμένο Οκτώβριο: πρόκειται για μια σπουδή όχι μόνο πάνω στις αισθητικές φόρμες που θα ακολουθήσει μελλοντικά η εταιρεία, αλλά και στη συνολικότερη φιλοσοφία της. Τα ιδιαίτερα θετικά σχόλια που απέσπασε το Renault Trezor από το κοινό ήρθαν να επιβεβαιωθούν με τον καλύτερο τρόπο από τη βράβευσή του στο πλαίσιο του Festival Automobile International, όπου απέσπασε τον τίτλο «Most Beautiful Concept Car of the Year 2016». Οι αρμονικές αλλά και δυναμικές αναλογίες τού Trezor προβάλλουν τις φόρμες και τα στιλιστικά στοιχεία

που θα χρησιμοποιήσουν τα μελλοντικά μοντέλα τής Renault. Διατηρώντας την πρώτη θέση στην Ευρώπη στις πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων, η Renault εφοδίασε το Trezor με το εξελιγμένο σύστημα ηλεκτροκίνησης με το οποίο εφοδιάζει και τα μονοθέσιά της που συμμετέχουν στο παγκόσμιο πρωτάθλημα της Formula-Ε. Με αυτόν τον τρόπο, το εντυπωσιακό πρωτότυπο προσφέρει μοναδική οδηγική αίσθηση με μηδενικούς ρύπους. Παράλληλα, μια σειρά προηγμένων τεχνολογιών, που περιλαμβάνουν και σύστημα αυτόνομης οδήγησης, δείχνουν την εστίαση της Renault στο να συνεχίσει να εφοδιάζει τα μοντέλα της με τεχνολογικά συστήματα αιχμής.

Εξωτερικά το Audi Q2 χαρακτηρίζεται από την εμβληματική μάσκα «singleframe» και τον οκταγωνικό της σχεδιασμό, ενώ η ψηλή θέση της τονίζει ακόμη περισσότερο τον ήδη έντονο χαρακτήρα SUV. - 079 -

80ep-TECH.qxp:Layout 1 3/1/17 9:50 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

shop

ΓΙΑ ΤΟ ΠΩΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΜΟΙΑΖΕΙ ΤΟ ΠΟΛΥΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΟ IPHONE 8.

—Tech ΠΙΟ ΝΩΡΙΣ(;) ΤΟ iPHONE 8 Οι φήμες. Πληροφορίες επιμένουν ότι η Apple θα αρχίσει πιο νωρίς την παραγωγή τού νέου μοντέλου της. Τι εικάζεται ότι θα αλλάξει στην αναμενόμενη συσκευή.

Πιο νωρίς πρόκειται να ξεκινήσει η παραγωγή τού iPhone 8, σύμφωνα με πληροφορίες που επιμένουν το τελευταίο διάστημα. Συγκεκριμένα, η Apple φιλοδοξεί να κυκλοφορήσει το επόμενο μοντέλο iPhone πιο νωρίς απ’ ό,τι συνήθως, προσδοκώντας έτσι να πουλήσει περισσότερα μοντέλα, μια και το νέο smartphone αναμένεται να έχει περισσότερες αλλαγές από κάθε προηγούμενο. Σύμφωνα, λοιπόν, με ανάλυση της εταιρείας BlueFin Research Partners, η Apple θα αρχίσει να προμηθεύει διάφορα καταστήματα περίπου στις αρχές Ιουνίου, πολύ νωρίτερα δηλαδή από το συνηθισμένο. Μπορεί, βέβαια, να μην είναι ακόμη σαφές αν το νέο iPhone θα

*

κυκλοφορήσει και πιο νωρίς στις αγορές ή αν αυτό είναι ακόμη μία διαρροή, για να εντείνει το ενδιαφέρον των φαν τής Apple. Πέραν τούτου, έχουν κυκλοφορήσει ήδη διάφορες πληροφορίες για το iPhone 8, όπως το ότι θα έχει ένα εντελώς καινούργιο όνομα και ότι θα περιλαμβάνει μια σειρά από σημαντικές αλλαγές όσον αφορά την κατασκευή και το design του: αυτές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την πλήρη αφαίρεση του στρογγυλού κουμπιού (home button) κάτω από την οθόνη, την αφαίρεση του πλαστικού στο περίβλημα της συσκευής και τη χρήση νέων υλικών. Στην περίπτωση που επαληθευτούν όλα όσα ακούγονται, τότε είναι πιθανόν η παραγωγή του νέου μοντέλου να είναι μεγαλύτερη από τις προηγούμενες - γι’ αυτό θα ξεκινήσει νωρίτερα και η διανομή του. Σημειωτέον ότι τα τελευταία χρόνια η Apple τηρεί απαρέγκλιτα ένα χρονοδιάγραμμα που τοποθετεί τα «αποκαλυπτήρια» των νέων μοντέλων της στις αρχές Σεπτεμβρίου, με την πώλησή τους να ξεκινά δύο εβδομάδες αργότερα. Ωστόσο, η εταιρεία ουδέποτε δεσμεύτηκε στην αυστηρή τήρηση αυτής της παράδοσης, με την κυκλοφορία, μάλιστα, των μοντέλων iPhone SE να γίνονται πέραν του πλαισίου αυτού του άτυπου «προγράμματος». ⁕

Τη νέα δυνατότητα ζωντανής μετάδοσης για συσκευές κινητής τηλεφωνίας ανακοίνωσε το YouTube. Η ζωντανή μετάδοση παρέχει τη δυνατότητα σε εκατοντάδες χιλιάδες δημιουργούς να εκφράζονται με τον δικό τους, προσωπικό και αυθόρμητο τρόπο, να μοιράζονται τις ιδέες τους, αλλά και τη δημιουργικότητά τους. Η δυνατότητα έχει ήδη ενσωματωθεί στην εφαρμογή YouTube για συσκευές κινητής τηλεφωνίας: το μόνο που χρειάζεται να κάνει ο χρήστης είναι να ανοίξει το app και να πατήσει το κουμπί «τραβήξτε». Τα βίντεο σε ζωντανή μετάδοση θα έχουν τις ίδιες ρυθμίσεις με τα κανονικά βίντεο που προβάλλονται στην πλατφόρμα, θα είναι δυνατή η αναζήτησή τους μέσα από προτάσεις ή λίστες αναπαραγωγής, ενώ θα είναι προστατευμένα από ανεπιθύμητη χρήση.

You Tube

- 080 -

Apple Lightning Dock Space Φορτίστε και συγχρονίστε το αγαπημένο σας Apple iPhone με το Apple Lightning Dock: το iPhone σας στέκεται όρθιο στο ειδικό dock, καθώς φορτίζει ή συγχρονίζεται με το iTunes, κάτι που καθιστά το αξεσουάρ ιδανικό για κάθε γραφείο σε οικιακό ή επαγγελματικό χώρο. Ενσωματώνει έξοδο ήχου, ώστε να μπορείτε να το συνδέσετε με ηχεία και ακουστικά, μετατρέποντάς το σε docking station, αλλά και να πραγματοποιείτε κλήσεις ενώ αυτό φορτίζει. Τιμή: €59,00 Bluetooth Plantronics Voyager Legend Προσφέρει αξεπέραστη καθαρότητα ήχου. Συνδυάζοντας τριπλό μικρόφωνο που ακυρώνει τον θόρυβο, φωνητικές εντολές και τεχνολογία Smart Sensor™, καταλαβαίνει πώς και πότε θέλετε να μιλήσετε. Τιμή: €100,99 Φορητά ηχεία Creative Woof 3 Ασύρματα και δυνατά, μπορούν να παίξουν μουσική μέσω κάρτας μνήμης microSD. Απολαύστε ασύρματη αναπαραγωγή μέσω Bluetooth 2.1 A2DP, αλλά και με καλώδιο 3,5mm Jack. Δυνατότητα αναπαραγωγής μουσικής για έως και 6 ώρες με την ενσωματωμένη επαναφορτιζόμενη μπαταρία. Διαθέτει υποδοχή για κάρτα MicroSD (έως 32GB), για να έχετε πάντα έτοιμη τη μουσική σας στο φορητό ηχείο. Τιμή: €34,99

81ep-Bazaar.qxp:Layout 1 3/1/17 8:40 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

Πρόγραμμα αναδάσωσης 2017 Η εταιρεία ΚΥΑΝΑ, το οργανωμένο πρόγραμμα αποκατάστασης «Μονάδα Πρασίνου» του ΓΝΘ «Γ. Παπανικολάου» - Οργανική Μονάδα Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης και η διεύθυνση Αναδασώσεων Κεντρικής Μακεδονίας πραγματοποίησαν δράση αναδάσωσης την Τετάρτη 22 Φεβρουαρίου, σε δασική έκταση του δήμου Παύλου Μελά, στην περιοχή τού «Τιτάν» (έξοδος Ευκαρπίας). Η αγάπη και η δέσμευση της ΚΥΑΝΑ για το περιβάλλον έχει βαθιές ρίζες, με την εταιρεία να συμμετέχει με χαρά στην πρωτοβουλία, υιοθετώντας την αρχή ότι η εταιρική κοινωνική ευθύνη οφείλει να στηρίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη του φυσικού περιβάλλοντος. Στην αναδάσωση συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος της ΚΥΑΝΑ Γιάννης Βασιλειάδης (στη φωτό), οι δασολόγοι τής διεύθυνσης Αναδασώσεων Στέφανος Γιαννακός και Σταύρος Παπαδόπουλος και ο επιστημονικός δασολόγος Κώστας Κόντος, οι οποίοι δεσμεύτηκαν για πραγματοποίηση αντίστοιχων δράσεων στο προσεχές διάστημα.

Χορηγός στην Ελλάδα του ‘80 η Media Strom H Media Strom, επίσημος χορηγός καλού ύπνου, υποστηρίζει την έκθεση «GR80s - Η Ελλάδα του Ογδόντα στην Τεχνόπολη», που θα λειτουργεί ώς τις 12 Μαρτίου στον χώρο τής Τεχνόπολης του δήμου Αθηναίων, καλώντας το κοινό να την επισκεφθεί.

Η Τζίτζι Χαντίντ φορά Reebok Classics Club C Diamond Η Reebok ξεκινά τη φετινή της κολεξιόν για την άνοιξη και το καλοκαίρι με το λανσάρισμα του «Club C Diamond Pack», της ολοκαίνουργιας έκδοσης του κλασικού παπουτσιού για τένις «Club C». Η Χαντίντ είναι το πρόσωπο της καμπάνιας τού «Club C» για τις γυναίκες.

Συλλογή Resort 2017

by Stelios Koudounaris Στο «Μπάγκειον», το εμβληματικό ξενοδοχείο του Ερνέστου Τσίλερ, ο σχεδιαστής Στέλιος Κουδουνάρης παρουσίασε (σε συνεργασία με τη Μπιενάλε Αθηνών) τη συλλογή του Άνοιξη/Καλοκαίρι 2017. Το «Μπάγκειον» είναι ο κεντρικός εκθεσιακός χώρος τής Μπιενάλε Αθηνών από το 2015.

Σύμπραξη Siemens Healthineers, IBM Watson Health για την υγεία Πενταετή στρατηγική συμμαχία στον τομέα τής διαχείρισης υγείας του πληθυσμού ανακοίνωσαν η IBM και η Siemens Healthineers, με στόχο να δώσουν στους παρόχους υπηρεσιών υγείας παγκοσμίως τη δυνατότητα να προσφέρουν υπηρεσίες υψηλού επιπέδου με το χαμηλότερο δυνατό κόστος.

- 081 -

I am Gap: συλλογή GAP «Άνοιξη 2017» Ότι κι αν επιλέξουμε από τη νέα ανοιξιάτικη συλλογή 2017 τής Gap, είμαστε εμείς, είμαστε ο εαυτός μας, εκφράζοντας την προσωπικότητα, τη διάθεση και το στιλ μας. Κεντρικό κομμάτι τής ανοιξιάτικης συλλογής τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες είναι το denim πουκάμισο.

Ο Φάρελ Γουίλιαμς στο λανσάρισμα της καμπάνιας της G-Star RAW για τη σεζόν S/S 2017 Η G-Star RAW εξυψώνει το ντένιμ, συνδυάζοντας τη μοντέρνα αισθητική σχεδιασμού τού brand με τη δημιουργικότητα του head of imagination, Φάρελ Γουίλιαμς. Για την καμπάνια S/S ‘17, η μάρκα παρουσιάζει το νέο τζιν project «G-Star Elwood X25», το οποίο αποτελεί μια κοινή δέσμευση στην καινοτομία, τη δημιουργικότητα και την προσωπική έκφραση. Λανσαρισμένη ως μια νέα εκδοχή τού εμβληματικού 3D τζιν τής G-Star, το οποίο γιόρτασε την 20ή επέτειό του το 2016, η συλλογή G-Star Elwood X25 αποτελεί ένα καλλιτεχνικό project προσωπικής έκφρασης χωρίς περιορισμούς, που αποτυπώνεται σε 25 prints υπό την επιμέλεια του Φάρελ Γουίλιαμς. Εμπνευσμένα από αυθεντικά καρό, καμουφλάζ σχέδια και παραδοσιακά μοτίβα απ’ όλο τον κόσμο, τα 25 prints χαρίζουν μια νέα διάσταση στην ανεξαρτησία.

82ep-MALE.qxp:Layout 1 3/1/17 10:25 PM Page 1

Επιλογές 03/2017

—Male stories ΣΑΜΠΑ, ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ ΚΑΙ TOP MODELS Τι Λοζάνη τι Κοζάνη… Ας ξεκινήσουμε με μια σημαντική διευκρίνιση: γνωρίζουμε ότι μπήκαμε στη Μεγάλη Σαρακοστή και ότι η περίοδος που έχουμε μπροστά μας ώς το Πάσχα είναι διάστημα περισυλλογής και νηστείας. Μια στήλη, όμως, που τιτλοφορείται «Male Stories» δεν θα μπορούσε να μείνει μακριά από την επικαιρότητα και το καρναβάλι του Ρίο ντε Τζανέιρο, που ολοκληρώθηκε μόλις προχθές Παρασκευή 3 Μαρτίου. Το καθήκον πάνω απ’ όλα… ΚΕΙΜΕΝΟ: Λεόντιος Παπαδόπουλος.

Μπίζνες με χορό & μουσική Show biz. Η αλήθεια είναι ότι το καρναβάλι τού Ρίο ντε Τζανέιρο δεν είναι μόνον ένα πολιτιστικό γεγονός με μουσική και χορό, αλλά μια μεγάλη μπίζνα αρκετών εκατομμυρίων δολαρίων. Αυτό μπορείτε να το καταλάβετε από ένα και μόνο γεγονός: ο συνολικός αριθμός επισκεπτών τής πόλης ξεπερνά τους 100.000 ανά ημέρα. Καθόλου άσχημα...

 ΝΕΑΡΑ ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ ΣΑΜΠΑΣ -ΑΓΝΩΣΤΟΥ ΤΑΥΤΟΤΗΤΟΣ (ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΟΤΙ ΘΑ ΕΠΙΘΥΜΟΥΣΑΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ...)- ΛΙΚΝΙΖΕΤΑΙ ΣΤΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ ΤΟΥ ΡΙΟ ΝΤΕ ΤΖΑΝΕΪΡΟ. ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΒΡΑΖΙΛΙΑΝΟΙ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ ΠΑΡΑΛΗΡΟΥΝ…

Κύριοι… Είμαι πεπεισμένος ότι, πριν αρχίσετε την ανάγνωση του κειμένου περάσατε αρκετή ώρα παρατηρώντας τις φωτογραφίες - και, κυρίως, τα πλουμιστά ενδύματα που φορούν οι νεαρές καλλιτέχνιδες της σάμπας. Ίσως πάλι, χάριν σεβασμού, να ρίξατε μια κλεφτή ματιά και στον πλούσιο ψυχικό τους κόσμο... Μπράβο σας για την ηθική σας. Εξίσου βέβαιος είμαι ότι οι κυρίες αρχίσατε να εμπαίζετε τις κορασίδες και να αναρωτιέστε γιατί αρέσει στους άνδρες ένα ψεύτικο στήθος σε μια γυναίκα με καλογυμνασμένο κορμί και μαυρισμένη επιδερμίδα, που χαμογελά από την καρδιά της και χορεύει χωρίς να υπάρχει αύριο. Ποιος να ξέρει… Το καρναβάλι τού Ρίο ολοκληρώθηκε προχθές Παρασκευή με την επαναληπτική παρέλαση των έξι καλύτερων σχολών σάμπας στο σαμπαδρόμιο («Sambόdromo» στα Πορτογαλικά), μια μεγάλη έκταση που μοιάζει με λεωφόρο και έχει κερκίδες με χιλιάδες αφηνιασμένους τουρίστες εκατέρωθέν της. Επί πέντε ημέρες, η πρωτεύουσα της Βραζιλίας πλημμύρισε από θεσπέσιες παρουσίες, ξέφρενη μουσική, τρελό χορό και λαμπερά κοστούμια. Όχι, μην πάει ο νους σας στον Μπομπ τον Σφουγ-

γαράκη και τους Avengers: τα κοστούμια των κοριτσιών αποτελούνται κυρίως από… χμ… φτερά και πούπουλα. Και, μάλιστα, κάποιες φορές δεν επαρκούν, για να καλύψουν τα βασικά, έστω, μέλη τών χορευτριών... Το κυρίως μέρος τής φετινής διοργάνωσης -και το πιο εντυπωσιακό- πραγματοποιήθηκε στις 26 και 27 Φεβρουαρίου, όταν παρέλασαν σε δύο ομάδες οι κορυφαίες σχολές τής σάμπας - χωρίς αυτό, ασφαλώς, να σημαίνει ότι οι προκριματικοί των δύο προηγούμενων ημερών ήταν ένα θέαμα χαμηλότερου επιπέδου… Αξίζει να σημειωθεί ότι, στη διάρκεια των εορτασμών, υπάρχει και παιδική παρέλαση, όπου συμμετέχουν παιδιά από σχολές σάμπας (είναι επιβεβλημένο να διευκρινίσουμε ότι η συγκεκριμένη εκδήλωση θυμίζει ελληνικό καρναβάλι, αφού τα παιδιά φορούν παιδικές καρναβαλικές στολές - ουδεμία σχέση, δηλαδή, με τους ενήλικες...). Την τελευταία ημέρα τής διοργάνωσης πραγματοποιείται και το Gay Gala Ball, όπου συμμετέχουν εκατοντάδες drag queens. Ο χορός μεταδίδεται απευθείας σε όλη τη Βραζιλία και, αν κρίνουμε από τις θεαματικότητες, τον απολαμβάνουν εξίσου και τα δύο φύλα... ⁕ - 082 -

Αν ανατρέξει κάποιος στην επίσημη ιστοσελίδα των διοργανωτών τού καρναβαλιού τού Ρίο έστω και ετεροχρονισμένα- θα συνειδητοποιήσει τη σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζουν οι Βραζιλιάνοι τη διοργάνωση. Με μια σύντομη επίσκεψη στο σάιτ θα διαπιστώσετε ότι, πίσω από το κέφι και τον χορό, ζει μια ολόκληρη τάξη επαγγελματιών: από τα ταξιδιωτικά γραφεία και τα ξενοδοχεία μέχρι τα εστιατόρια και τα μαγαζιά με σουβενίρ. Το άσχημο, βέβαια, είναι ότι ορισμένοι άνδρες φεύγουν με «σουβενίρ» κάποιο σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα, ενώ κάποιοι άλλοι -ανεξαρτήτως φύλου- δεν φεύγουν ποτέ: μόνο το 2014, στη διάρκεια του καρναβαλιού σκοτώθηκαν (αποκλειστικώς σε αυτοκινητιστικά δυστυχήματα) 155 άτομα και άλλα 1.823 τραυματίστηκαν. Στους προαναφερθέντες προσθέστε και τις εγκληματικές ενέργειες...

82ep-MALE.qxp:Layout 1 3/6/17 7:22 PM Page 2

82ep-MALE.qxp:Layout 1 3/6/17 7:22 PM Page 3