ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΜΑΙΟΥ -τεύχος 762 by makthes

01 EPILOGES NEES MONTAGE.qxp:Layout 1 5/4/17 5:19 PM Page 2

Μάιος 2017 / Ν ο 762

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ

H ΡΙΒΙΕΡΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Από τη Νέα Παραλία (που δείχνει ήδη ανησυχητικά παλιά) και το νέο μέτωπο που άνοιξε με αφορμή τα αναψυκτήριά της ώς το έγκλημα που συντελείται στα δυτικά, όπου μια περιοχή ευλογημένη από τη φύση και την τύχη καταδικάζεται από την Πολιτεία σε υπανάπτυξη, οι «Ε» ανιχνεύουν, μέσα από ρεπορτάζ και συνεντεύξεις, τις παθογένειες δεκαετιών, αλλά και τις τεράστιες (αναξιοποίητες) δυνατότητες του μετώπου της πόλης προς τη θάλασσα.

01 EPILOGES NEES MONTAGE.qxp:Layout 1 5/4/17 5:19 PM Page 3

03-05ep-Edit-Periexomena.qxp:Layout 1 5/3/17 8:58 PM Page 1

Επιλογές 05/2017

—Editorial Η TV ΩΣ ΨΥΧΟΓΡΑΦΗΜΑ Υπάρχει πολύς ατμός στην κοινωνική κατσαρόλα. Αυτός ο ατμός κάπως θα πρέπει να βγει, για να ανακουφίσει την πίεση. Ζητούμενο είναι ο τρόπος. ΚΕΙΜΕΝΟ: Άγγελος Ν. Βάσσος. angelos.vassos

@AVassos

avassos74

Ομολογώ ότι προβληματίστηκα αρκετά για το αν θα έπρεπε να ασχοληθώ με το θέμα που θα διαβάσετε (όσοι με τιμήσετε με το ενδιαφέρον και την προσοχή σας) στο σημερινό εισαγωγικό σημείωμα του τεύχους. Για δύο λόγους. Αφενός, επειδή η άποψη που προτίθεμαι να καταθέσω είναι πρόδηλα απέναντι σε εκείνη της πλειονότητας του κοινού των τηλεθεατών στη χώρα (συνεπώς, με μια λογική αναγωγή, απέναντι και στην πλειονότητα των ελλήνων αναγνωστών). Αφετέρου, επειδή, συζητώντας το θέμα με φίλους, άκουσα μια άποψη, την οποία δεν μπορώ να απορρίψω: ότι, δηλαδή, πολλές φορές το θέαμα ή το ακρόαμα που επιλέγουμε δεν έχει να κάνει υποχρεωτικά και σε βάθος με τον προσωπικό μας αξιακό και αισθητικό κώδικα, αλλά αποτελεί μια επιπόλαιη, στιγμιαία διέξοδο από μια καταπιεστική και δυσάρεστη πραγματικότητα (σεβαστή άποψη, αμφιβάλλω όμως για το κατά πόσο καλύπτει τους περισσότερους). Παρά ταύτα, έχω μερικά πράγματα που θα ήθελα να βγάλω από μέσα μου. Περί του τηλεοπτικού ριάλιτι που κυριαρχεί στις θεαματικότητες της TV και μονοπωλεί τις συζητήσεις στις παρέες τούς τελευταίους μήνες ο λόγος, όπως ίσως έχετε ήδη αντιληφθεί, διαβάζοντας τις πρώτες γραμμές αυτού του σημειώματος. Μάλλον, επίσης, θα έχετε ήδη καταλάβει ότι δεν συγκαταλέγομαι στους φανατικούς τηλεθεατές του - το αντίθετο. Αναγκαστικά, βέβαια, έχω εικόνα περί του προϊόντος. Δεν γίνεται διαφορετικά. Είναι πρακτικά αδύνατον να μη δεις κάποιο από τα τρέιλερ που αναπαράγονται κα-

θημερινά (σχεδόν σε loop), να μη πετύχεις στιγμιότυπα ή να μην ακούσεις συζητήσεις σχεδόν παντού: από τις πρωινές ενημερωτικές εκπομπές και τα πρωινάδικα της ζώνης 10.00-13.00 ώς τα μεσημεριανά μαγκαζίνο - ακόμη και σε δελτία ειδήσεων θα μάθεις για τις συγκλονιστικές(!) εξελίξεις από την εξωτική Καραϊβική. Επέλεξα να μην παρακολουθήσω συστηματικά και από πρόθεση το συγκεκριμένο ριάλιτι, επειδή προσωπικά βρίσκω ενοχλητικό το concept του. Πριν συνεχίσω, οφείλω να διευκρινίσω κάτι: όχι, δεν θεωρώ τον εαυτό μου έναν από εκείνους τους κουλτουριάρηδες που ανοίγουν την τηλεόραση μόνον όταν παίζει ταινία τού Ταρκόφσκι ή όταν θέλουν να παρακολουθήσουν κάποιο αφιέρωμα στον πειραματικό αζέρικο κινηματογράφο. Έχω κι εγώ ανάγκη για λίγη ελαφρότητα, θέλω κι εμένα το μυαλό μου να ξεφύγει, να αλλάξει παραστάσεις, να αφήσω τα μάτια μου να ξεκουραστούν πάνω σε ένα θέαμα ή ένα ακρόαμα που θα έχει ελάχιστα (ή καθόλου) metadata προς επεξεργασία. Αυτό ωστόσο -πάντα μιλώντας προσωπικά, για να μην παρεξηγηθούμε- δεν μπορώ να το καταφέρω, παρακολουθώντας ένα θέαμα που θυμίζει ρωμαϊκή αρένα. Παρακολουθώντας δύο ντουζίνες ανθρώπων, οι οποίοι βρίσκονται υπό περιορισμό μακριά από τα σπίτια, τους αγαπημένους και τη χώρα τους, υπό καθεστώς στέρησης τροφής και διαγ(κ)ωνιζόμενοι σε μια σειρά από αγωνίσματα - 003 -

με έπαθλο ένα σουβλάκι, ένα κομμάτι πίτσα ή μία μπίρα. Σε ένα περιβάλλον δηλαδή που, με τις συνθήκες στέρησης και πίεσης τις οποίες επιβάλλει, αποτελεί ιδανικό θερμοκήπιο για την εκδήλωση άγριων συμπεριφορών, για την ανάδυση τον πιο ιδιοτελών στοιχείων τού χαρακτήρα καθενός μας. «Στον συλλογισμό σου παραβλέπεις δύο πολύ σημαντικά στοιχεία», θα μπορούσε να μου πει κάποιος. «Αφενός, ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι βρέθηκαν εκεί, συμμετέχοντας στο ριάλιτι, με την ελεύθερή τους βούληση - ουδείς τους υποχρέωσε, ουδείς τους απείλησε, ουδείς τους εκβίασε. Οι ίδιοι το θέλησαν και οι ίδιοι το αποφάσισαν. Αφετέρου, ότι αυτό το τηλεοπτικό προϊόν, το οποίο εσύ σνομπάρεις, κάνει κάθε φορά που προβάλλεται τηλεθεάσεις που φτάνουν το 50%, ακόμη και το 70%. Αυτή η μαζική αποδοχή τού κόσμου δεν σημαίνει τίποτα; Είναι δυνατόν όλοι αυτοί οι άνθρωποι να κάνουν λάθος;». Αμφότερες οι παρατηρήσεις είναι σωστές. Θα επιχειρήσω, λοιπόν, να απαντήσω και στις δύο, εξηγώντας γιατί αυτά τα σωστά και λογικά δεν αλλάζουν σε κάτι την κεντρική μου θεώρηση. Όντως: όλοι αυτοί οι άνθρωποι βρέθηκαν, προφανώς, εκεί με την ελεύθερή τους βούληση. Όχι όμως χωρίς ανταλλάγματα - επειδή ανταλλάγματα υπάρχουν. Για όλους, μια γενναία εβδομαδιαία

03-05ep-Edit-Periexomena.qxp:Layout 1 5/3/17 8:58 PM Page 2

Επιλογές 05/2017

αποζημίωση (γράφηκε και δεν διαψεύστηκε ότι οι διάσημοι συμμετέχοντες λαμβάνουν 2.000 ευρώ εβδομαδιαίως και οι λιγότεροι γνωστοί 500 ευρώ την εβδομάδα). Για τους λεγόμενους «celebrities«, μια ιδανική ευκαιρία να βρεθούν εκ νέου στο προσκήνιο της δημοσιότητας, τώρα που η κρίση στα κανάλια έβαλε «μαχαίρι» σε σίριαλ και τηλεοπτικές εκπομπές. Και για τους λιγότερο γνωστούς, μια ιδιότυπη «σκηνή», όπου θα μπορέσουν να επιδείξουν τα στοιχεία τού χαρακτήρα τους που οι ίδιοι εκτιμούν πως θα μπορούσαν να τους αποφέρουν αναγνωρισιμότητα, χρήμα, επαγγελματικές

«Η ανοχή πολλαπλασιάζει τα ζώα στη δημόσια ζωή, τα ισχυροποιεί και τα βοηθά να συνθέσουν με ακρίβεια τη μορφή τού τέρατος που προΐσταται, ελέγχει και μας κυβερνά. Η μορφή τού τέρατος είναι αποκρουστική. Όταν όμως το πρόσωπο του τέρατος πάψει να μας τρομάζει, τότε πρέπει να φοβόμαστε: γιατί αυτό σημαίνει ότι έχουμε αρχίσει να του μοιάζουμε». ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ (Ιούλιος 1978)

προτάσεις - ίσως ακόμη και μια συμμετοχή στον επόμενο γύρο τού ριάλιτι, αυτήν τη φορά στην ομάδα των επωνύμων... Αλλάζουν κάτι όλα αυτά στο γεγονός ότι βρέθηκαν εκεί εκούσια; Ασφαλώς όχι. Ίσως θα πρέπει να αναρωτηθούμε κάποια στιγμή, όμως, πότε και υπό ποιους όρους ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Και φτάνουμε στο θέμα τής θεαματικότητας… Πράγματι, οι τηλεθεάσεις που καταγράφει το συγκεκριμένο ριάλιτι είναι πρωτοφανείς - ακόμη κι αν κάποιος αμφισβητεί τις μετρήσεις, αρκεί να βρεθεί

σε πηγαδάκια φίλων και γνωστών, για να διαπιστώσει ότι όντως μιλάμε για το απόλυτο «talk of the town». Το ερώτημα, ωστόσο, είναι αν η μαζικότητα δικαιολογεί (και απενοχοποιεί) μιαν επιλογή. Ο Μάνος Χατζιδάκις είχε δηλώσει (ήδη εν έτει 1978): «Όποιος δεν φοβάται το πρόσωπο του τέρατος, πάει να πει ότι του μοιάζει[...]. Η πιθανή προέκταση του αξιώματος είναι να συνηθίσουμε τη φρίκη, να μας τρομάζει η ομορφιά[...]. Η υποταγή ή ο εθισμός σε μια τέτοια συνύπαρξη, η συνδιαλλαγή, δεν προκαλεί τον κίνδυνο της αφομοίωσης ή της λήθης, του πώς πρέπει, του πώς οφείλουμε να σκεφτόμαστε, να πράττουμε και να μιλάμε; Αναμφισβήτητα, αρχίσαμε να το ανεχόμαστε. Και η ανοχή πολλαπλασιάζει τα ζώα στη δημόσια ζωή, τα ισχυροποιεί και τα βοηθά να συνθέσουν με ακρίβεια τη μορφή τού τέρατος που προΐσταται, ελέγχει και μας κυβερνά. Η μορφή τού τέρατος είναι αποκρουστική. Όταν όμως το πρόσωπο του τέρατος πάψει να μας τρομάζει, τότε πρέπει να φοβόμαστε: γιατί αυτό σημαίνει ότι έχουμε αρχίσει να του μοιάζουμε». Για να επιχειρήσω να το μεταφέρω στη σημερινή πραγματικότητα: όταν πρακτικές ρωμαϊκής αρένας, με μονομάχους και θηρία, αρχίζουν όχι απλώς να μη μας ενοχλούν, αλλά να μας αρέσουν κιόλας (ακόμη χειρότερα: όταν αρχίσουμε να εθιζόμαστε σ’ αυτές ως μορφή καθημερινής διασκέδασης), τότε φοβάμαι πως μεγάλο μέρος τού κακού έχει ήδη συντελεστεί. Θεωρώ (αυτο)καταστροφικό για μια κοινωνία να αποδέχεται ως μέρος τής νόρμας της (και, έτσι, να απενοχοποιεί ηθικά) την κλειδαρότρυπα, τη δημόσια διαπόμπευση, την παρακολούθηση του δράματος του άλλου ως κοινωνικό αντίβαρο στα δικά μας προβλήματα. Μια κοινωνία που βρίσκεται στην πρέσα επί επτά ολόκληρα χρόνια (χωρίς ορατή προοπτική να βγει από αυτήν την πρέσα σύντομα) μοιάζει με ένα ελατήριο που έχει μείνει συσπειρωμένο για πολλή ώρα. Το αποτέλεσμα; Έχει μαζέψει μέσα του τόση ορμή που, αν το απελευθερώσεις, δεν ξέρεις ούτε πού ούτε πώς θα καταλήξει - ούτε βέβαια και πόση ζημιά θα προκαλέσει στην πορεία του αυτή... Υπάρχει πολύς ατμός στην κοινωνική κατσαρόλα. Αυτός ο ατμός κάπως θα πρέπει να βγει, για να ανακουφίσει την πίεση. Ζητούμενο είναι ο τρόπος. Ας μην είναι μέσα σε μια αρένα με λιοντάρια και μονομάχους... ⁕ - 004 -

ΕΠΙΛΟΓΕΣ Μηνιαία έκδοση. Διανέμεται δωρεάν την πρώτη Κυριακή κάθε μήνα με τη «Μακεδονία της Κυριακής» #762

ΙΔΙΟΚΤΗΣIΑ-ΕΚΔΟΣΗ: Mακεδονική Εκδοτική Εκτυπωτική ΑΕ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Μιχάλης Αλεξανδρίδης ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Άγγελος Ν. Βάσσος EDITOR AT LARGE: Λεόντιος Παπαδόπουλος ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: Γιώργος Ρίζος ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ MARKETING: Χρύσα Γιασιμάκη Τ. 2310-560.328 E. giasimaki@makthes.gr

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ: Γλυκερία Καπάνταη Τ. 2310-560.311 Ε. kapantai@makthes.gr

ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Kέλλυ Κερασίδου Τ. 2310-560.318 E. kerasidou@makthes.gr

Μαρία Φωτιάδου Τ. 2310-560.343 E. fotiadou@makthes.gr

ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Ελένη Πιπινίκα Τ. 2310-560.310 E. pipinika@makthes.gr

ART DIRECTION: Βίκυ Παναγιωτίδου ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ-AΤΕΛΙΕ: Χρήστος Αθανασιάδης PHOTO EDITOR: Πάρις Παπάζογλου ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ: Σάκης Γιούμπασης IMAGE BANK: Shutterstock ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Μοναστηρίου 85, 54627 Θεσσαλονίκη ΣΥΝΤΑΞΗ: Τ. 2310-560.320 F. 2310-534.854 E. epiloges@makthes.gr ΕΜΠΟΡΙΚΟ: F. 2310-534.822 ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΕΚΤΥΠΩΤΙΚΗ Α.Ε. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική, μερική ή περιληπτική, η κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου του ειδικού ενθέτου με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογραφήσεως ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμοι 238/1970, 4301/1979, Ν. 100/1975, Ν.Δ. 3565/1956 και 4254/1962 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου.

03-05ep-Edit-Periexomena.qxp:Layout 1 5/3/17 8:59 PM Page 3

Επιλογές 05/2017

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ —Μάιος 2017

Σελ. 014-024 ΒΑΝΔΑΛΙΣΜΕΝΕΣ Ή ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΚΑΤΕΣΤΡΑΜΜΕΝΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ, ΠΛΗΜΜΕΛΗΣ ΦΩΤΙΣΜΟΣ, ΚΑΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΠΡΑΣΙΝΟΥ: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΚΑΝΟΥΝ ΤΗ ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΗΛΙΚΙΑ ΟΚΤΩ ΧΡΟΝΩΝ ΣΤΟ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΙ ΜΟΛΙΣ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟΤΕΡΟ) ΝΑ ΔΕΙΧΝΕΙ ΗΔΗ ΠΑΛΙΑ. ΠΟΙΟΣ ΦΤΑΙΕΙ ΓΙ’ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ;

Σελ. 040-057 ΟΙ «Ε» ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΟΥΝ: ΜΕ ΠΟΙΟΝ ΤΡΟΠΟ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΕΙ ΣΕ ΥΠΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΥΧΗ.

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΤΕΥΧΟΥΣ #762: ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ NEAΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ (ΣΤΟ ΥΨΟΣ ΤΗΣ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑΣ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΕΣ ΟΙ «ΟΜΠΡΕΛΕΣ» ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΖΟΓΓΟΛΟΠΟΥΛΟΥ) ΔΙΑ ΧΕΙΡΟΣ ΣΑΚΗ ΓΙΟΥΜΠΑΣΗ.

Ιδέες & απόψεις 006 Διογένους λέξεις. Comic baby, light my fire. 008 Όμορφα Ταξίδια. Επιτέλους, κάποτε να αξιοποιήσουμε τα θετικά μας. Θέματα 010 - 012 Πρόταση. Δύο νέοι κήποι στη Νέα Παραλία. 014 - 024 Αυτοψία «Ε». Γιατί η Νέα Παραλία δείχνει ήδη τόσο παλιά; Οι «Ε» καταγράφουν τη σημερινή εικόνα (και τα προβλήματα) του μεγαλύτερου έργου αστικής ανάπλασης που εκτελέστηκε ποτέ στη Θεσσαλονίκη, αναζητώντας απαντήσεις. 026 - 035 Ο «πόλεμος του φραπέ». Ο δήμος εξέφρασε την πρόθεση να μισθώσει ορισμένα από τα περίπτερα της Νέας Παραλίας ως αναψυκτήρια, κίνηση που προκάλεσε την έντονη αντίδραση μερίδας πολιτών, οι οποίοι φοβούνται πως η επιχειρούμενη δημοπράτηση θα μετατρέψει τη (βραβευμένη) Νέα Παραλία σε απέραντο «πάρκινγκ» τραπεζοκαθισμάτων. Ποια πλευρά έχει δίκιο; Οι πρωταγωνιστές τής αντιπαράθεσης μιλούν στις «Ε». 036 - 037 Πόλη: κάνοντας business παρά θίν’ αλός. Είναι πράγματι «χρυσωρυχείο» να δραστηριοποιείσαι στο θαλάσσιο μέτωπο της πόλης; Οι «Ε» ρωτούν γνωστούς επιχειρηματίες τής Θεσσαλονίκης. 038 Ιδέα: επιπλέων πολιτισμός. Για τον περισσότερο κόσμο, ένα καράβι αποτελεί μέσο μεταφοράς επιβατών και αγαθών. Για κάποιους ανθρώπους, όμως, με φρέσκες ιδέες και όραμα ένα καράβι θα μπορούσε να αποτελεί παράλληλα χώρο πολιτισμού και ανταλλαγής ιδεών. 039 Νέα σελίδα στον ΟΛΘ. Σε Γάλλους, Γερμανούς και Σαββίδη το λιμάνι. 040 - 057 Θαλάσσιο μέτωπο: έγκλημα στα δυτικά. Σκεφτείτε μια παραθαλάσσια περιοχή που περιλαμβάνει ένα μοναδικής ομορφιάς και βιοποικιλότητας εθνικό πάρκο. Σκεφτείτε τώρα ότι σ’ αυτήν την ίδια περιοχή (η οποία κάλλιστα θα μπορούσε να αποτελεί τουριστικό «Ελ Ντοράντο») καλλιεργείται το 80%90% των μυδιών που παράγονται σε μια ολόκληρη χώρα (η πλειονότητα των οποίων, μάλιστα, εξάγεται σε μεγάλες αγορές τού εξωτερικού), όπως επίσης και το 80% της εθνικής παραγωγής σε ρύζι. Θα ήταν ποτέ δυνατόν μια τέτοια περιοχή να αντιμετωπίζει αναπτυξιακά προβλήματα; Ναι, αν βρίσκεται στην Ελλάδα... Καλώς ήλθατε στη Δυτική Θεσσαλονίκη. 058 - 061 Συνέντευξη. Ορχάν Γιαλμάν Οκάν, γενικός πρόξενος Τουρκίας στη Θεσσαλονίκη: «Είμαστε υποχρεωμένοι να ζούμε δίπλα δίπλα και ειρηνικά». 062 - 064 Πολιτιστική κληρονομιά. Πώς επιτυγχάνεται η πυροπροστασία. Good Life 065 Εικαστικά. Η ψυχή τού Σουφλίου. 066 - 068 Συνέντευξη. Νάντια Μπουλέ: «Δεν υπάρχουν σήμερα Εβίτες...». 070 - 072 Ciné. Η ώρα των υπερπαραγωγών και των θερινών σινεμά. Οι νέες ταινίες τού μήνα από τον Αλέξη Ν. Δερμεντζόγλου. 074 Bar etc. «The bar L.A.B.»: εργαστήριο παραγωγής απόλαυσης. 075 Wine & spirits. Τα κρασιά τής Θεσσαλίας. 076 Resto. «Smoked Barbecue»: born to be smoked. 077 Heures. Be smart. 078 - 079 Αuto. VW Group: ανατροπή με ηλεκτρικά οχήματα. 080 Tech. Ένα «μήλο» για φάγωμα. 082 Male stories. Μηχανές τού σεξ (κυριολεκτικά). - 005 -

06-09ep-Apopseis.qxp:Layout 1 5/4/17 9:01 PM Page 1

—Διογένους λέξεις COMIC BABY, LIGHT MY FIRE Ποια Comic Con; Όταν έχεις Άδωνι Vs. Παπακώστα, ποια Giada Perissinoto; Εδώ έχεις πρώτη φορά Αριστερά. Ποιοι ήρωες του Ντίσνεϊ, που, όταν εμείς είχαμε Λιμνούπολη με βάλτο, εσείς δεν ξέρατε ότι αντί για Γκόθαμ λέγεται Μπόχαμ Σίτι;

ΚεΙμενο: Διογένης Δασκάλου.

Ναι: αν δεν βρέθηκες στο λιμάνι, το έχασες. Για τρίτη φορά, το έχασες. Το «The Comic Con», που πραγματοποιήθηκε για τρίτη χρονιά στο λιμάνι τής Θεσσαλονίκης. Γινόταν χρόνια μέσα μας και σ’ όλο τον κόσμο, εκτός από εδώ. Και τώρα, που εδώ και τρία χρόνια το πιο σοβαρό γεγονός (που είναι τα comics) γίνεται και εδώ, εσύ το χάνεις! Γιατί; Επειδή θα ξαναγίνει (από μόνο του); Επειδή «δεν μου το ‘πε κανείς»; Πάλι κάποιος άλλος φταίει; Ή επειδή «να, μωρέ, όλο έλεγα να πάω και τελευταία στιγμή όλο κάτι γινότανε»; Κι αναρωτιέμαι: μήπως έχεις δίκιο; Αλήθεια: ποια αξία έχει ένα comic event σε μια τόσο κωμική χώρα; Πέρσι τέτοια μέρα συνελήφθη γνωστό μέντιουμ που αποσπούσε χρήματα από Κύπριες, επειδή θα εξαφάνιζε, όπως έλεγε, τις ερωμένες των συζύγων τους με ξόρκια, στην εξευτελιστική τιμή των 2.000 ευρώ. Φέτος, πάλι, η αστρολογία προτείνεται ως αναγνωρισμένη επιστήμη - και πανεπιστημιακώς.

Για περάστε, για περάστε! Μη διστάσετε καθόλου και πληρώστε και θαυμάστε: «Λέω και τη μύξα στο μαντήλι και την ψείρα στο γιακά». Ποια comic, αδερφέ; Προηγείται η αστρολογία. Επιστημονικά πράγματα. Όχι κομπογιαννίτικα. Πέρσι, μήπως, τέτοια μέρα δεν ήτανε που επιστημονικές έρευνες έφερναν στο φως το γιατί ο φαραώ Τουταγχαμών θάφτηκε με το πέος σε στύση; Και, μάλιστα, σε γωνία 90 μοιρών; Την ίδια στιγμή (πάντα πέρσι σαν σήμερα), ο Καμμένος ήταν σίγουρος και το δήλωνε και σε πρωτοσέλιδο: «Είμαι βέβαιος ότι η διαπραγμάτευση θα κλείσει τις επόμενες ημέρες». Δεν χρειάστηκε να συμπληρώσει κάτι και ο Άλεξ Πρώθυ, ο οποίος είναι λάτρης τού μότο «το πιο σημαντικό σημείο, όταν λες ψέματα, είναι να επαναλαμβάνεις σε τακτά χρονικά διαστήματα ότι λες την αλήθεια». Γι’ αυτό σου λέω… Ποια Comic Con; Όταν έχεις Άδωνι Vs. Παπακώστα, ποια Giada Perissinoto; Εδώ έχεις πρώτη φορά Αριστερά. Ποιοι ήρωες του Ντίσνεϊ, που, όταν εμείς είχαμε Λιμνούπολη με βάλτο, εσείς δεν ξέρατε ότι αντί για Γκόθαμ λέγεται Μπόχαμ Σίτι; - 006 -

Υ.Γ.: Εμείς πάντως οφείλουμε τιμή στην τέχνη των κόμικς και των κομιξάδων, διαχωρίζοντας το κωμικό από το γελοίο, για να αναπνεύσουμε παρέα με τους φανταστικούς μας ήρωες. Επειδή πάντα «τ’ όνειρο θα ‘ναι μια αλήθεια που ποτέ δεν θα ‘ναι αληθινή», όπως έλεγε κι ένα χίπικο άσμα των 70s. Τιμή και δόξα στην 9η τέχνη (και στη λόξα). ⁕

Ποια Comic Con; Όταν έχεις Άδωνι Vs. Παπακώστα, ποια Giada Perissinoto; Εδώ έχεις πρώτη φορά Αριστερά. Ποιοι ήρωες του Ντίσνεϊ, που, όταν εμείς είχαμε Λιμνούπολη με βάλτο, εσείς δεν ξέρατε ότι αντί για Γκόθαμ λέγεται Μπόχαμ Σίτι;

06-09ep-Apopseis.qxp:Layout 1 5/4/17 9:01 PM Page 2

06-09ep-Apopseis.qxp:Layout 1 5/4/17 9:01 PM Page 3

—Όμορφα Ταξίδια ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ, ΚΑΠΟΤΕ ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΟΥΜΕ ΤΑ ΘΕΤΙΚΑ ΜΑΣ Θεσσαλονίκη. Ένα από τα πολλά παράδοξα που συμβαίνουν στην πόλη είναι και το εξής…

ΚεΙμενο: Σάκης Παπαδόπουλος.

Το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης τής Θεσσαλονίκης διαθέτει την περίφημη Συλλογή Κωστάκη, που περιλαμβάνει απίστευτης αξίας έργα τής λεγομένης «Ρωσικής Πρωτοπορίας». Είναι ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια τής προίκας που άφησε πίσω της η φιλοξενία τού θεσμού τής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης από τη Θεσσαλονίκη, το 1997. Ωστόσο, δείτε τι συμβαίνει: όταν μέρος των έργων αυτής της συλλογής ταξιδεύει στο εξωτερικό, δημιουργεί μεγάλες ουρές φιλότεχνων στα ταμεία των μουσείων που τη φιλοξενούν. Στη Θεσσαλονίκη, όπου βρίσκεται η βάση της, ουρές δεν είδαμε ποτέ, παρά το πενιχρό εισιτήριο. Οι λόγοι είναι πολλοί. Πέρα από τα θέματα προβολής και προώθησης (που αποτελούν κουσούρι σχεδόν όλων των μουσείων τής χώρας) και τη χαμηλή διασύνδεσή του με τη βιομηχανία τού τουρισμού, το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στεγάζεται σε ένα κτίριο στη Μονή Λαζαριστών ωραίο μεν, αλλά πολύ μικρό, για να χωρέσει ολόκληρη τη συλλογή. Έτσι, τα πε-

ρισσότερα έργα βρίσκονται στην αποθήκη. Παράλληλα, το μουσείο βρίσκεται σε μια περιοχή τής Θεσσαλονίκης που δεν βολεύει στον τουρισμό (μακριά από το κέντρο τής πόλης και με δύσκολη πρόσβαση, δύσκολα μπαίνει στα προγράμματα των τουριστών). Έτσι, στην πράξη ακυρώνεται ένα από τα μεγαλύτερα τουριστικά πλεονεκτήματα της πόλης, που μόνο του θα μπορούσε να προσελκύσει χιλιάδες τουριστών. Τις τελευταίες ημέρες, ευτυχώς, οι ειδήσεις στο συγκεκριμένο μέτωπο είναι ευχάριστες. Το υπουργείο Πολιτισμού έλαβε μια γενναία απόφαση, που συζητιόταν από το 2010, αλλά δεν προχωρούσε: να συνενώσει τα δύο μουσεία σύγχρονης τέχνης που υπάρχουν στην πόλη - το Κρατικό και το Μακεδονικό. Έτσι, θα δημιουργηθεί ένα μεγάλο μουσείο σύγχρονης τέχνης με διεθνή εμβέλεια, καθώς αμφότερα διαθέτουν εξαιρετικές συλλογές έργων, που δεν θα αφήσουν αδιάφορους τους φιλότεχνους όλου του κόσμου. Η σύμβαση για τη συνένωση των δύο μουσείων υπογράφηκε σε αίθουσα του δημαρχείου Θεσσαλονίκης, παρουσία της υπουργού Πολιτισμού, Λυ- 008 -

δίας Κονιόρδου (αν και το νομοσχέδιο δεν πέρασε ακόμη από τη Βουλή, κάτι μάλλον ανησυχητικό...). Ωστόσο, η συνένωση μόνη της δεν αρκεί. Το νέο υπερμουσείο θα πρέπει να στεγαστεί σε άνετους χώρους στη Διεθνή Έκθεση, όπως είναι η αρχική ιδέα, δηλαδή σε μια τοποθεσία που εύκολα μπαίνει στα προγράμματα τόσο των τουριστικών γραφείων, τα οποία φέρνουν κόσμο στην πόλη, όσο και των μεμονωμένων τουριστών. Με τον τρόπο αυτό, θα βρίσκεται σε μια περιοχή λίγες δεκάδες μέτρα μακριά από την οποία υπάρχουν άλλα δύο σημαντικά για τον τουρισμό μουσεία τής πόλης, το Αρχαιολογικό και το Βυζαντινού Πολιτισμού. Καθώς πλέον το μαγαζί μεγάλωσε, αυτά που προαναφέρθηκαν είναι απολύτως αναγκαίο να συμβούν, επειδή είναι εξαιρετικά αμφίβολο το εάν το κράτος θα δίνει τα απαραίτητα χρήματα για τη λειτουργία τού νέου φορέα. Τη λύση θα πρέπει να δώσει μόνον η θεαματική αύξηση της επισκεψιμότητας, δηλαδή ο τουρισμός. Και, επιτέλους, κάποτε θα πρέπει να αξιοποιήσουμε τα πλεονεκτήματά μας. ⁕

06-09ep-Apopseis.qxp:Layout 1 5/4/17 9:01 PM Page 4

10-13ep-OMILOI.qxp:Layout 1 5/4/17 9:02 PM Page 1

—Πρόταση ΔΥΟ ΝΕΟΙ ΚΗΠΟΙ ΣΤΗ ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ Στην περιοχή των ομίλων. Τι προβλέπει πρόταση που έχουν καταθέσει οι αρχιτέκτονες Πρόδρομος Νικηφορίδης και Μπερνάρ Κουόμο (που σχεδίασαν το νέο θαλάσσιο μέτωπο της πόλης), η οποία ωστόσο παραμένει προς το παρόν ξεχασμένη στα συρτάρια της γραφειοκρατίας.

Δύο επιπλέον κήπους (της Θάλασσας και των Φίλων), αλλά και συγκέντρωση των δραστηριοτήτων και των χώρων τού Ιστιοπλοϊκού Ομίλου Θεσσαλονίκης και του Ομίλου Φίλων Θαλάσσης σε δύο κτίρια με συγκεκριμένες ιδιότητες (έναντι των διάσπαρτων κατασκευών που αντικρίζουμε σήμερα) περιλαμβάνει η μελέτη των αρχιτεκτόνων Πρόδρομου Νικηφορίδη και Μπερνάρ Κουόμο για την περιοχή

των ομίλων στη Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης, η οποία είχε συνταχθεί για λογαριασμό της τέως Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου (ΚΕΔ), παραμένοντας ωστόσο προς το παρόν στο συρτάρι. Μέσω της πρότασής τους, όπως σημειώνουν οι ίδιοι οι αρχιτέκτονες, «ξεπερνιούνται τα προβλήματα αισθητικής, εργονομίας και λειτουργικότητας, τα οποία δημιουργούν οι σημερινές κατασκευές. - 010 -

Εμείς προτείνουμε προσβάσιμα, φυτεμένα δώματα, στα οποία μπορεί να ανεβεί ο κόσμος, ώστε και αυτά να αποτελέσουν μέρος του συνολικού περιπάτου. Στόχος μας είναι να δώσουμε τους αναγκαίους χώρους για την εξυπηρέτηση των ομίλων, αλλά και ό,τι χρειάζεται για να φιλοξενηθούν χρήσεις αναψυχής. Ουσιαστικά, αναλογούν περίπου 1.000 τετρ. μ. σε κάθε όμιλο. Με την πρότασή μας, ο χώρος

10-13ep-OMILOI.qxp:Layout 1 5/4/17 9:02 PM Page 2

Όπως υποστηρίζει ο κ. Νικηφορίδης, όταν το 2002 η ΚΕΔ πληροφορήθηκε την ύπαρξη της πρότασης, ο διευθυντής Ανάπτυξης της εταιρείας ζήτησε από τους δύο αρχιτέκτονες να εκπονήσουν μια προμελέτη, η οποία εγκρίθηκε: «Μας είχαν, βέβαια, ξεκαθαρίσει αφενός ότι δεν πρέπει να γίνει έξωση στους δύο ομίλους, αφετέρου ότι όση έκταση είχαν τότε (1.000 τετρ. μ. καθένας) τόση θα έμενε και στην προμελέτη. Σημειώστε ότι στη μελέτη είχαν προβλεφθεί σημαντικοί χώροι, που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος. Αντιλαμβανόμαστε την ανάγκη οι όμιλοι να έχουν κάποια έσοδα: αυτό δεν πρέπει να γίνεται, ωστόσο, με τον τρόπο που γίνεται σήμερα, καθώς καταπατούν τον δημόσιο χώρο, εμποδίζουν τη διέλευση των πεζών και την πρόσβαση στον αιγιαλό». Η προμελέτη, παρότι αρχικώς εγκρίθηκε, μπήκε στη συνέχεια στο συρτάρι, καθώς υπήρξαν άμεσες αντιδράσεις.

ενοποιείται καλύτερα, ενώ παράλληλα απελευθερώνεται ο αιγιαλός, που αποτελεί κοινό αγαθό και πρέπει να είναι προσβάσιμος απ’ όλους». ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ Όταν ο Πρόδρομος Νικηφορίδης και ο Μπερνάρ Κουόμο κλήθηκαν να εκπονήσουν τη μελέτη τους για την ανάπλαση του παραλιακού μετώπου τής πόλης, συμ-

περιέλαβαν σε αυτήν (με δική τους πρωτοβουλία) και τη συνολικής έκτασης 19 στρεμμάτων περιοχή των ομίλων. Αυτή, ωστόσο, ουδέποτε συμπεριελήφθη στην πρόταση την οποία υιοθέτησε -και προχώρησε- ο δήμος της πόλης, επειδή, πολύ απλά, δεν του ανήκε (βρισκόταν στην κυριότητα της τέως ΚΕΔ, η οποία είχε παραχωρήσει στο δήμο Θεσσαλονίκης τη Νέα Παραλία εκτός από το τμήμα των ομίλων). - 011 -

ΤΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ Η ΠΡΟΤΑΣΗ Η πρόταση Νικηφορίδη-Κουόμο για την περιοχή των ομίλων οργανώνει την ανάπλαση της έκτασης σε δύο επιμέρους κήπους με διαφορετικό περιεχόμενο, απόλυτα εναρμονισμένους με τις γενικές αρχές σχεδιασμού τής Νέας Παραλίας. 01/ Σε ό,τι αφορά την κίνηση των πεζών, οι κάθετοι πεζόδρομοι ανασχεδιάζονται ως προεκτάσεις των κάθετων οδικών αξόνων τού αστικού ιστού. Σ’ αυτήν τη λογική, μια βασική χάραξη (στην προέκταση της οδού Κοσμά Αιτωλού) οργανώνει την κάθετη κίνηση των πεζών, οδηγώντας τις κινήσεις των διαβατών από την απέναντι, κατοικημένη περιοχή προς την περιοχή τής μελέτης. Η οργάνωση και ο σχεδιασμός τού τμήματος που βρίσκεται μέσα στη θάλασσα γίνονται βάσει αυτής της βασικής χάραξης, δημιουργώντας μια δυναμική κίνηση από την πόλη προς τη θάλασσα. Η χάραξη αυτή χαρακτηρίζει ολόκληρο το παραλιακό μέτωπο, καθώς είναι το μοναδικό σημείο εισχώρησης μέσα στη θάλασσα. Η περιοχή των ομίλων αποτελεί το μοναδικό σημείο όπου σήμερα το παραλιακό πλακόστρωτο στενεύει, αποκτώντας πλάτος μικρότερο των 30 μέτρων. Η μελέτη προβλέπει τη διάνοιξη του πλακόστρωτου για τη διευκόλυνση του περιπάτου και τη δημιουργία τής αλέας. 02/ Ο Κήπος των Φίλων: είναι το τμήμα τής περιοχής μελέτης που βρίσκεται στη συνέχεια των πράσινων χώρων. Σε αυτό προβλέπονται χρήσεις αναψυχής και πολ-

10-13ep-OMILOI.qxp:Layout 1 5/4/17 9:03 PM Page 3

 ΜΙΑ ΝΕΑ, ΚΑΘΕΤΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΠΡΟΣ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΕΖΟΥΣ, ΕΝΑΣ ΥΠΑΙΘΡΙΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ, ΠΛΑΚΟΣΤΡΩΤΑ ΔΡΟΜΑΚΙΑ, ΝΕΑ ΚΤΙΣΜΑΤΑ (ΠΟΥ ΑΦΗΝΟΥΝ ΑΠΡΟΣΚΟΠΤΗ ΤΗ ΘΕΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΜΕΤΩΠΟ) ΚΑΙ ΜΙΑ ΛΕΠΤΗ ΖΩΝΗ ΝΕΡΟΥ ΕΙΝΑΙ ΜΕΡΙΚΑ ΑΠΟ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗ ΚΑΙ ΚΟΥΟΜΟ, Η ΟΠΟΙΑ ΟΜΩΣ ΟΥΔΕΠΟΤΕ ΠΡΟΧΩΡΗΣΕ.

λαπλών δραστηριοτήτων, οι οποίες χωροθετούνται στα τρία υπάρχοντα κτίρια του χώρου, καθώς και στο νέο κτίριο που προτείνεται, επιφάνειας 957 τετρ. μ. Το νέο κτίσμα οργανώνεται με τέτοιον τρόπο, ώστε να μην υψώνεται σε μεγάλο ύψος πάνω από το έδαφος, ενώ η οροφή του ουσιαστικά αποτελεί συνέχεια των διαμορφώσεων του συγκεκριμένου κήπου. Η επιλογή χρήσεων αναψυχής στο συγκεκριμένο τμήμα της περιοχής μελέτης, καθώς και ο σχεδιασμός και η οργάνωση του χώρου επιχειρούν να διαμορφώσουν έναν θεματικό κήπο που θα συνδυάζει το πράσινο, τη διαμόρφωση του δημόσιου χώρου, την εστίαση, την αναψυχή και την προσέλκυση χρηστών, με στόχο τη δημιουργία ενός πόλου πολλαπλών δραστηριοτήτων. 03/ Ο Κήπος μέσα στη Θάλασσα. Πρόκειται για το τμήμα τής σημερινής περιοχής που βρίσκεται μέσα στη θάλασσα, αποτελώντας ένα από τα πιο κρίσιμα σημεία τής μελέτης ανάπλασης ολόκληρου του παραλιακού μετώπου. Όπως αναφέρεται στη μελέτη, «η περιοχή, όπως καταγράφηκε από την πολεοδομική διάγνωση της υφιστάμενης κατά-

στασης, βρίσκεται εκτός σχεδίου και αυτό έχει ευνοήσει την ανάπτυξη ενός περιβάλλοντος πρόχειρων κατασκευών, κακής χωρικής οργάνωσης και αυθαίρετης καταπάτησης δημόσιου χώρου, ανεξέλεγκτες χρήσεις και παρεμπόδιση της ελεύθερης κίνησης των περιπατητών της παραλίας». Για τη λύση όλων αυτών των προβλημάτων, η μελέτη ανάπλασης προβλέπει τη δημιουργία δύο νέων κτισμάτων συγκεκριμένης έκτασης, που θα στεγάσουν όλες τις λειτουργίες των δύο ομίλων, καλύπτοντας τις ανάγκες τους. Σύμφωνα με τη μελέτη, «οι δύο νέοι χώροι που προτείνονται μέσα στα εγκεκριμένα όρια της γραμμής παραλίας ακολουθούν συγκεκριμένη αισθητική και δημιουργούνται με συγκεκριμένους όρους και περιορισμούς, ώστε να καλύψουν ανάγκες χωρίς να επιβαρύνουν το κρίσιμο αυτό σημείο του παραλιακού μετώπου τής πόλης. Τα κτίσματα είναι χαμηλά, με μεταβλητό ύψος, αποτελώντας ‘συνέχεια’ των χαράξεων και του σχεδιασμού τού υπαίθριου χώρου, οι διαμορφώσεις του οποίου επιτρέπουν την πρόσβαση στα δώματά τους. Στο δώμα τού κτιρίου του Ομίλου Φίλων Θαλάσσης είναι δυνατόν να χωροθετηθεί και υπαίθριος κινηματογράφος». Τα νέα κτίσματα, σε σχέση με τις υφιστάμενες κατασκευές, δεν αποκόπτουν τη θέα προς τη θάλασσα (χωροθετούνται εκατέρωθεν του βασικού πεζοδρόμου που χαράσσεται ως συνέχεια της οδού Κοσμά Αιτωλού). Γύρω από τα συγκεκριμένα κτίσματα και ώς την εγκεκριμένη χάραξη της γραμμής αιγιαλού διαμορφώνεται πλακόστρωτος χώρος, ως δη- 012 -

μόσιος χώρος κίνησης, στάσης και ελεγχόμενης υπαίθριας ανάπτυξης των εντευκτηρίων τους. Ο υπόλοιπος χώρος, ώς το όριο της θάλασσας, οργανώνεται με διαφορετικό δάπεδο, αποτελώντας ελεύθερο χώρο κίνησης μέχρι την άκρη τού νερού και τμήματος του φυσικού αιγιαλού που διατηρείται. Η υπάρχουσα προβλήτα αναβαθμίζεται, ώστε να εξυπηρετεί τις ανάγκες των δύο ομίλων. Παράλληλα, μια λεπτή γραμμική ζώνη με νερό, χαμηλού βάθους (40 εκατ.), διαμορφώνεται μεταξύ τού πλακόστρωτου και του Κήπου μέσα στη Θάλασσα, δημιουργώντας την αίσθηση ενός τμήματος ξηράς που «αποκόπτεται». ⁕

Η πρόταση Νικηφορίδη -Κουόμο για την περιοχή των ομίλων οργανώνει την ανάπλαση της έκτασης σε δύο επιμέρους κήπους με διαφορετικό περιεχόμενο, απόλυτα εναρμονισμένους με τις γενικές αρχές σχεδιασμού της Νέας Παραλίας.

10-13ep-OMILOI.qxp:Layout 1 5/4/17 9:03 PM Page 4

14-24-Paralia.qxp:Layout 1 5/4/17 9:14 PM Page 1

Επιλογές 05/2017

—Αυτοψία «Ε»

Γιατί η Νέα Παραλία δείχνει ήδη τόσο παλιά; ΒΑΝΔΑΛΙΣΜΕΝΕΣ Ή ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΚΑΤΕΣΤΡΑΜΜΕΝΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ, ΠΛΗΜΜΕΛΗΣ ΦΩΤΙΣΜΟΣ, ΚΑΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΠΡΑΣΙΝΟΥ: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΚΑΝΟΥΝ ΤΗ ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΗΛΙΚΙΑ ΟΚΤΩ ΧΡΟΝΩΝ ΣΤΟ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΙ ΜΟΛΙΣ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟΤΕΡΟ) ΝΑ ΔΕΙΧΝΕΙ ΗΔΗ ΠΑΛΙΑ... ΠΟΙΟΣ ΦΤΑΙΕΙ ΓΙ’ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ; ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΑΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ (ΕΝ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΩ, ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ) Ή ΜΗΠΩΣ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΕΧΟΥΜΕ ΕΥΘΥΝΕΣ - ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΒΑΡΥΤΑΤΕΣ; ΟΙ «Ε» ΚΑΤΑΓΡΑΦΟΥΝ ΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΙΚΟΝΑ (ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ) ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥ ΕΡΓΟΥ ΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΠΟΥ ΕΚΤΕΛΕΣΤΗΚΕ ΠΟΤΕ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΚΕΙΜΕΝΟ: Άγγελος Ν. Βάσσος, Λεόντιος Παπαδόπουλος. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Σάκης Γιούμπασης.

- 014 -

14-24-Paralia.qxp:Layout 1 5/4/17 9:14 PM Page 2

Επιλογές 05/2017

Η πρώτη διαμόρφωση της Νέας Παραλίας τής Θεσσαλονίκης έγινε το 1970 - έφτανε ώς το Καραμπουρνάκι και, αν τη συγκρίνατε με τα σημερινά στάνταρ αισθητικής, μάλλον θα τη χαρακτηρίζατε κακότεχνη... Οι πρώτες ιδέες για ολοκληρωτική ανάπλασή της (ορισμένες διά χειρός ξένων αρχιτεκτόνων) έπεσαν στο τραπέζι τού δημόσιου διαλόγου το 1997, με αφορμή την ανάληψη διοργάνωσης από τη Θεσσαλονίκη τού θεσμού τής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για εκείνη τη χρονιά (ήταν την ίδια περίοδο που άρχιζε να παίρνει σάρκα και οστά το Μέγαρο Μουσικής, στο σημείο όπου ώς τότε δέσποζε το λούνα παρκ τής πόλης). Ωστόσο, τα έργα γι’ αυτήν την ανάπλαση δεν επρόκειτο να ξεκινήσουν πριν από το 2008, όταν μπήκαν μπουλντόζες στο τμήμα τής Νέας Παραλίας από το Μέγαρο Μουσικής ώς τους ναυταθλητικούς ομίλους, ενώ σε δεύτερο χρόνο ολοκληρώθηκαν στο κομμάτι από τους Ομίλους ώς τον Λευκό Πύργο. Έκτοτε, αυτό το λαμπρό μέτωπο της πόλης, που εκτείνεται σε μήκος τριών χιλιομέτρων, έχει φιγουράρει σε σχεδόν κάθε σημαντική έκδοση για την αρχιτεκτονική και το design στον πλανήτη, ενώ πρωταγωνίστησε και σε μια σειρά από εκδηλώσεις και συνέδρια ως επιτυχημένο case study. Το σημαντικότερο όλων, όμως: επέτρεψε στους Θεσσαλονικείς να ανακαλύψουν εκ νέου το θαλάσσιο μέτωπο της πόλης τους, το οποίο απολαμβάνουν καθημερινά κατά χιλιάδες μαζί με τους πολυάριθμους επισκέπτες τής Θεσσαλονίκης, οι οποίοι βρήκαν στη Νέα Παραλία το νέο αξιοθέατο της πόλης. Κι όμως: σήμερα αυτό το κόσμημα εμφανίζει εικόνα παραμέλησης - συχνά με ευθύνη όχι μόνο των αρχών, αλλά, δυστυχώς, και όλων εμάς, που το κακοποιούμε ασυνείδητα, πολλές φορές και ενσυνείδητα. Για να πάρουν απαντήσεις για τη σημερινή εικόνα τής Νέας Παραλίας, οι «Ε» απευθύνθηκαν στην αρμόδια διαχειριστική αρχή: την αντιδημαρχία Τεχνικών Έργων και Περιβάλλοντος του δήμου Θεσσαλονίκης. Όπως εξηγούν τα στελέχη της, στα οποία θέσαμε μια σειρά από συγκεκριμένα προβλήματα που εντοπίσαμε στην αυτοψία μας, «η Νέα Παραλία, που εκτείνεται σε μήκος τριών χιλιομέτρων και έκταση περίπου 280 στρεμμάτων, αποτελεί έναν από τους πλέον επισκέψιμους χώρους που πρέπει να διαχειριστεί ο δήμος όσον αφορά τη συντήρηση και τη λειτουργία του, πα- 015 -

ράλληλα με τη θέση του -σε άμεση γειτνίαση με τη θάλασσα- και τους όποιους βανδαλισμούς. Πρόκειται για ένα πολυσύνθετο έργο, κυρίως όσον αφορά τις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις, οι οποίες παίζουν καθοριστικό ρόλο στη λειτουργία του. Για τη συντήρηση και λειτουργία εμπλέκονται διάφορες διευθύνσεις, οι οποίες, λόγω της συνεχούς μείωσης προσωπικού και του εκτεταμένου αντικειμένου, που αφορά το σύνολο της πόλης, σε συνδυασμό με τις όποιες οικονομικές δυνατότητες του δήμου, αντιμετωπίζουν το σύνολο των προβλημάτων που προκύπτουν κυρίως με εργολαβίες, παροχές υπηρεσίας και προμήθειες υλικών για αυτεπιστασία, με τις προβλεπόμενες (χρονοβόρες) διαδικασίες του Δημοσίου. Σημαντικό ρόλο στη σημερινή κατάσταση έχει παίξει και ο παγετός τού Ιανουαρίου, ο οποίος προξένησε διάφορα προβλήματα».

Tο λαμπρό μέτωπο της πόλης, που εκτείνεται σε μήκος τριών χιλιομέτρων, έχει φιγουράρει σε σχεδόν κάθε σημαντική έκδοση για την αρχιτεκτονική και το design στον πλανήτη, ενώ πρωταγωνίστησε και σε μια σειρά από εκδηλώσεις και συνέδρια ως επιτυχημένο case study. Το σημαντικότερο όλων, όμως: επέτρεψε στους Θεσσαλονικείς να ανακαλύψουν εκ νέου το θαλάσσιο μέτωπο της πόλης τους, το οποίο απολαμβάνουν καθημερινά κατά χιλιάδες μαζί με τους πολυάριθμους επισκέπτες της Θεσσαλονίκης, οι οποίοι βρήκαν στη Νέα Παραλία το νέο αξιοθέατο της πόλης.

14-24-Paralia.qxp:Layout 1 5/4/17 9:14 PM Page 3

Σε πολλά σημεία τα προβλήματα που σχετίζονται με την επάρκεια του φωτισμού είναι κάτι περισσότερο από εμφανή, δυσχεραίνοντας την κυκλοφορία ή καθιστώντας συγκεκριμένα σημεία απροσπέλαστα τις νυχτερινές ώρες. Πολλοί φωτιστικοί στύλοι έχουν συχνά (μερικώς ή ολικώς) καμένες λάμπες, ενώ στα περισσότερα σημεία τα επιδαπέδια φωτιστικά είτε δεν λειτουργούν είτε λειτουργούν μερικώς. Τι απαντά ο δήμος: Σχετικά με τον φωτισμό, σε εξέλιξη βρίσκεται διαγωνιστική διαδικασία προμήθειας λαμπτήρων για το σύνολο της πόλης, ενώ με προβλεπόμενη εργολαβία θα αντικατασταθούν ορισμένα επιδαπέδια φωτιστικά που παρουσιάζουν προβλήματα και επηρεάζουν συγκεκριμένες γραμμές, με αποτέλεσμα κάποιες εξ αυτών να μη λειτουργούν στο σύνολό τους. Τις μεταμεσονύκτιες ώρες, πάντως, λειτουργεί όχι το σύνολο των φωτιστικών, αλλά οι ιστοί τού πλακόστρωτου, οι κάθετοι διάδρομοι και επιλεγμένα φωτιστικά σε συγκεκριμένους χώρους.

Όταν αποφασίζεις να περιπατήσεις σε μια περιοχή με μήκος τριών χιλιομέτρων και έκταση περίπου 280 στρεμμάτων, είναι σχεδόν σίγουρο ότι κάποια στιγμή θα χρειαστείς και τουαλέτα – είναι ανθρώπινο. Κι όμως: κατά την αυτοψία των «Ε» στο σύνολο της Νέας Παραλίας βρέθηκε να λειτουργούν μόλις δύο τουαλέτες (στον Κήπο των Ρόδων και σε εκείνον του Νερού), παρότι εξ όσων γνωρίζουμε υπάρχουν συνολικά πέντε αντίστοιχες υποδομές. Την ίδια στιγμή, ενώ υπάρχουν τουαλέτες σε όλα τα γυάλινα περίπτερα (οι οποίες μάλιστα είχε προβλεφθεί να είναι προσβάσιμες –πέραν των θαμώνων των περιπτέρων– και από τους περαστικούς, στην περίπτωση που οι συγκεκριμένες εγκαταστάσεις λειτουργούσαν ως αναψυκτήρια), οι υποδομές αυτές δεν χρησιμοποιούνται. Προφανώς, η σημερινή κατάσταση δεν επαρκεί, ώστε να ικανοποιήσει τις ανάγκες των Θεσσαλονικέων και των επισκεπτών που κυκλοφορούν καθημερινά σε αυτήν την περιοχή. Τι απαντά ο δήμος Οι τουαλέτες εκτός των γυάλινων περιπτέρων είναι έξι και βρίσκονται στον Λευκό Πύργο, στο Βασιλικό Θέατρο, στους Κήπους τής Άμμου, των Εποχών και των Ρόδων και στο αναψυ- 016 -

κτήριο του Κήπου τού Νερού. Δεν λειτουργούσε μόνον εκείνη του Βασιλικού Θεάτρου, καθώς πολύ κοντά βρίσκονται αυτές του Λευκού Πύργου και δεν υπάρχει διαθέσιμο προσωπικό. Σήμερα δεν λειτουργεί και αυτή στον Κήπο των Εποχών, λόγω προβλημάτων από τον παγετό. Για την επίλυση των προβλημάτων λειτουργίας –όπως και στο σύνολο της πόλης– εξετάζεται η παραχώρησή τους σε ιδιώτες. Σημαντικό πρόβλημα αποτελούν οι βανδαλισμοί και οι κλοπές, καθώς είναι συχνό το φαινόμενο αντιπαράθεσης του προσωπικού με τους χρήστες. Στο σημείο αυτό οφείλουμε να επισημάνουμε τα προβλήματα που προέκυψαν από τον παγετό τού φετινού χειμώνα, καθώς επηρεάζουν σημαντικά τη σχετική με τα νερά λειτουργία τής παραλίας. Για τις βρύσες των WC χρησιμοποιείται το δίκτυο της ΕΥΑΘ. Για την άρδευση, τα σιντριβάνια και τις λεκάνες των WC χρησιμοποιείται νερό από γεωτρήσεις, που αποθηκεύεται στη γραμμική δεξαμενή και κατόπιν, με πιεστικά, οδηγείται στους τριάντα τρεις υπάρχοντες σταθμούς άρδευσης. Από εκεί διανέμεται για το πότισμα και τα WC. Κατά τον τελευταίο παγετό προκλήθηκαν σοβαρές ζημιές σε όλους τους σταθμούς, αφού έσπασαν ηλεκτροβάνες, υδρόμετρα, φίλτρα, κοκ., τα οποία αποκαθίστανται σταδιακά. Με το περιορισμένο προσωπικό και τις τρέχουσες εργολαβίες αποκαταστάθηκαν κατά προτεραιότητα βλάβες σε σχολεία, παιδικούς σταθμούς και κτίρια του δήμου. Είναι αυτονόητο ότι το πλήθος των απαιτούμενων υλικών δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθεί και να υπάρχει σε αποθήκες ούτε να γίνουν άμεσες προμήθειες, λόγω των διαδικασιών τού Δημοσίου. Η ένταση του παγετού ήταν εμφανής στον καταρράκτη, ο οποίος παρέμεινε σε λειτουργία για να μην παγώσει – χωρίς αποτέλεσμα, ωστόσο, δίνοντάς μας τις εικόνες που κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο.

14-24-Paralia.qxp:Layout 1 5/4/17 9:14 PM Page 4

Η εικόνα τού πρασίνου σε πολλά σημεία των πάρκων τής Νέας Παραλίας δείχνει ιδιαίτερα υποβαθμισμένη – υπάρχουν περιοχές όπου το γκαζόν παρουσιάζει ευμεγέθη «φαλακρά» σημεία, υπάρχουν δέντρα που έχουν ξεραθεί και άλλα που, εμφανώς, δεν έχουν φροντιστεί εδώ και καιρό. Στον Κήπο της Μνήμης, για παράδειγμα, δίπλα στο αντλιοστάσιο της ΕΥΑΘ, τα μυρωδικά φυτά έχουν από καιρό ξεραθεί – έχουν μείνει μόνον οι πινακίδες να θυμίζουν τι υπήρχε κάποτε φυτεμένο εκεί... Τι απαντά ο δήμος Σχετικά με το πράσινο, σε εξέλιξη βρίσκεται εργολαβία ύψους 1,6 εκατ. ευρώ που αφορά συντήρηση στο σύνολο της πόλης, με πρώτη προτεραιότητα τη Νέα Παραλία. Η συντήρηση αυτή θα γίνει μετά την αποκατάσταση του δικτύου άρδευσης, οπότε θα αντικατασταθούν τα δέντρα και οι θάμνοι. Ορισμένα από τα είδη των αρωματικών φυτών καταστράφηκαν με τον παγετό, ενώ συχνό είναι και το φαινόμενο κλοπών. Σημαντικές ζημιές προκαλούνται και από τα σκυλιά τα οποία εκπαιδεύουν οι ιδιοκτήτες τους, όπως στον Κήπο τού Ήχου.

Μπορεί να εντοπίζουμε ευθύνες στις αρμόδιες αρχές (και δικαίως) για πλημμελή συντήρηση και φροντίδα τής Νέας Παραλίας, η πραγματικότητα ωστόσο είναι ότι πολύ συχνά όλοι εμείς, ως πολίτες, φερόμαστε στον δημόσιο χώρο με πρωτοφανή βαναυσότητα. Εν προκειμένω, παρότι η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών τής Θεσσαλονίκης απολαμβάνει, σέβεται και προστατεύει το θαλάσσιο μέτωπο της πόλης, υπάρχουν και εκείνοι που συστηματικά βανδαλίζουν τις υποδομές του (παγκάκια, κάδους απορριμμάτων, ρείθρα, βρύσες κοκ.). Ρωτήσαμε τις αρμόδιες αρχές πώς σχεδιάζουν να αντιμετωπίσουν το συγκεκριμένο πρόβλημα, τόσο στο επίπεδο της πρόληψης όσο και σε εκείνο της αντιμετώπισης. Τι απαντά ο δήμος Για την αντιμετώπιση των βανδαλισμών (και πέρα από τις επισκευές που είναι δυνατόν να εκτελεστούν), μόνος τρόπος αντιμετώπισης είναι η φύλαξη, η οποία προϋποθέτει μεγάλο αριθμό προσωπικού. Μέσα στις αμέσως προσεχείς ημέρες υπογράφεται σύμβαση με προϋπολογισμό 56.000 ευρώ για τη φύλαξη για έναν χρόνο τής Νέας Παραλίας τις μεταμεσονύκτιες ώρες από δύο φύλακες ιδιωτικής εταιρείας – κί- 017 -

νηση η οποία, ωστόσο, δεν εξασφαλίζει την αποτροπή βανδαλισμών σε μιαν έκταση 280 στρεμμάτων. Η αντιμετώπιση των γκράφιτι γίνεται με συνεχείς καθαρισμούς από το (περιορισμένο) προσωπικό, ενώ ολοκληρώνεται η διαγωνιστική διαδικασία παροχής υπηρεσίας, προϋπολογισμού 45.000 ευρώ. Σημαντική είναι η εθελοντική εργασία των «Los Lampicos», των «Φίλων της Νέας Παραλίας» και της σε εξέλιξη δράσης σε συνεργασία με την Alpha Bank, το Κολλέγιο Ανατόλια και τη ΧΑΝΘ, που περιλαμβάνει καθαρισμούς από μαθητές και εθελοντές και, ταυτόχρονα, ευαισθητοποίηση των πολιτών και εκπαίδευση των μαθητών.

14-24-Paralia.qxp:Layout 1 5/4/17 9:14 PM Page 5

Στο πλαίσιο του ρεπορτάζ περιήλθαν σε γνώση των «Ε» πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες συνεργεία τής Υπηρεσίας Καθαριότητας του δήμου Θεσσαλονίκης αρνούνται να καθαρίσουν συγκεκριμένα σημεία τής Νέας Παραλίας (όπως τα λεγόμενα «επεισόδια νερού», με τη δικαιολογία ότι δεν πρόκειται για πεζοδρόμιο, ή τα πάρκα, προφασιζόμενα ότι αυτά εμπίπτουν στην περιοχή ευθύνης της Διεύθυνσης Πρασίνου). Ρωτήσαμε τις αρμόδιες υπηρεσίες τού δήμου αν υπάρχει ψήγμα αλήθειες στις εν λόγω πληροφορίες. Τι απαντά ο δήμος Είναι εμφανής η προσπάθεια που κάνει η Διεύθυνση Ανακύκλωσης και Καθαριότητας, καθώς απασχολεί 20 άτομα καθημερινά (10 ανά βάρδια) για την καθαριότητα του συνόλου τής έκτασης, καθώς και για τη λειτουργία των WC, χωρίς να ισχύουν οι πληροφορίες σας για τα «επεισόδια νερού».

Στον χώρο τής Νέας Παραλίας φιλοξενούνται δύο έργα τέχνης συμβολικά για τη Θεσσαλονίκη – ο έφιππος ανδριάντας τού Μεγάλου Αλεξάνδρου κοντά στο Βασιλικό Θέατρο και οι «Ομπρέλες» του Γιώργου Ζογγολόπουλου λίγο παρακάτω, στο ύψος της παλιάς Ηλεκτρικής Εταιρείας. Δυστυχώς, μετά τα μεσάνυχτα οι προβολείς που φωτίζουν τα δύο συγκεκριμένα έργα τέχνης σβήνουν, αφήνοντας στη θέση τους μια «μαύρη τρύπα». Μάλιστα, η κατάσταση είναι ακόμη πιο ενοχλητική τώρα που το καλοκαίρι βρίσκεται προ των πυλών, καθώς τη Νέα Παραλία απολαμβάνουν εκατοντάδες κάτοικοι και επισκέπτες τής πόλης ακόμη και ώς τις πρώτες πρωινές ώρες. Γιατί έχουμε αυτήν τη βίαιη συσκότιση σε μια πόλη που, κατά τα λοιπά, φωτίζει με άπλετο φως (και ορθά) δεκάδες μνημεία όλων των εποχών σε διάφορα σημεία της; Προφανώς, δεν μπορεί να είναι απλώς ζήτημα οικονομίας... Τι απαντά ο δήμος Ο προγραμματισμένος φωτισμός τού αγάλματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των «Ομπρελών» είναι μέχρι τα μεσάνυχτα, μπορεί ωστόσο να τροποποιηθεί, χωρίς –προφανώς– να υπάρχει κάποιο ζήτημα πέραν της οικονομίας. - 018 -

Στο πλαίσιο της αυτοψίας μας, αναρωτηθήκαμε τι φταίει και οι πίδακες νερού μπροστά από το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου δεν λειτουργούν (και δεν φωτίζονται) παρά μόνο σποραδικά και σε τυχαίες ώρες εδώ και πάρα πολύ καιρό. Υπάρχει κάποια βλάβη που δεν μπορεί να διορθωθεί ή έγινε κάποια άλλη επιλογή – και, αν έγινε κάτι τέτοιο, για ποιον λόγο συνέβη; Τι απαντά ο δήμος Οι πίδακες στο άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, πέραν των προβλημάτων που σχετίζονται με τον τελευταίο παγετό, έχουν βανδαλιστεί πολλές φορές κατά το παρελθόν, καθώς είναι σχεδιασμένοι για να περπατά άνθρωπος (σ.σ.: όχι, δηλαδή, για να διέρχονται από πάνω τους οχήματα). Παράλληλα, με μία επίσκεψη θα διαπιστώσετε την ύπαρξη σπασμένων φωτιστικών και φθορές στις σχάρες, που έχουν προκληθεί από βανδαλισμούς, πέραν της διέλευσης οχημάτων κατά το παρελθόν, στη διάρκεια εκδηλώσεων (η οποία τώρα έχει σταματήσει, μετά την τοποθέτηση μαρμάρινων εμποδίων).

14-24-Paralia.qxp:Layout 1 5/4/17 9:14 PM Page 6

Το ξύλινο deck στην άκρη τού θαλάσσιου μετώπου χρήζει επειγόντως συντήρησης – σε πολλά τμήματα έχει φθαρεί, με κενά ανάμεσα στις σανίδες, ανισοϋψή σημεία ανάμεσα στο deck και στις επιφάνειες με χυτό υλικό (τα οποία αποτελούν παγίδες για τους περαστικούς) και σανίδες που έχουν αποκολληθεί και μετακινούνται κατά τη βάδιση των περαστικών. Τι σχεδιάζει να κάνει ο δήμος, για να διορθώσει αυτήν την κατάσταση;

Η εικόνα που παρουσιάζουν οι πίδακες στην προβολή τής Νέας Παραλίας μπροστά από τις «Ομπρέλες» του Ζογγολόπουλου είναι εξαιρετικά κακή – οι λεκάνες απορροής των πιδάκων είναι γεμάτες φερτά υλικά, παρουσιάζοντας εικόνα βρωμιάς και εγκατάλειψης. Παράλληλα –και στην περίπτωση αυτή– τα σιντριβάνια λειτουργούν σποραδικά και σε ακατάστατες ώρες. Τι φταίει γι’ αυτήν την κατάσταση;

Τι απαντά ο δήμος Το ξύλινο deck από το Μέγαρο Μουσικής ώς τους Ομίλους, καθώς και οι εξέδρες στο «Makedonia Palace», στις «Ομπρέλες» και στους Κήπους τής Μεσογείου και της Μουσικής συντηρήθηκαν το 2016. Παράλληλα, συντηρήθηκαν και τα ξύλινα καθιστικά στο σύνολό τους. Από τη μέχρι σήμερα εμπειρία προκύπτει ότι η συντήρηση των ξύλινων στοιχείων πρέπει να είναι ετήσια, με μεγάλο κόστος – μόνο το deck είναι 9.000 τετρ. μ. Η εκτεταμένη συντήρηση του συνόλου, με παράλληλη συντήρηση των μεταλλικών κατασκευών και τοποθέτηση κλιμάκων ασφαλείας στο κρηπίδωμα, περιλαμβάνονται σε εργολαβία που βρίσκεται σε διαδικασία δημοπράτησης.

Τι απαντά ο δήμος Για τους πίδακες στις «Ομπρέλες» πρόκειται να γίνει άμεσα καθαρισμός των μαρμάρων και αποκατάσταση αντλίας, για την ολοκληρωμένη λειτουργία τους. - 019 -

Τα λεγόμενα «επεισόδια νερού», τα οποία υπάρχουν σε διάφορα σημεία καθ’ όλο το μήκος τής Νέας Παραλίας (πρόκειται για τις μικρές, φωτιζόμενες δεξαμενές δίπλα στη θάλασσα), είναι προς το παρόν περισσότερο «επεισόδια» και λιγότερο «νερού». Σπανιότατα έχουν νερό ή είναι φωτισμένα τις νυχτερινές ώρες, ενώ τις περισσότερες φορές είναι απλώς άδεια από νερό και γεμάτα από σκουπίδια (με μόνη εξαίρεση, ίσως, τα τρία επεισόδια νερού μπροστά από το «Makedonia Palace»). Πληροφορίες υποστηρίζουν ότι το συγκεκριμένο στοιχείο τού αρχιτεκτονικού σχεδιασμού βρίσκει κάθετα διαφωνούσα τη δημοτική αρχή – μάλιστα, φέρουν στελέχη της να έχουν αποστείλει επιστολή στους αρχιτέκτονες που σχεδίασαν την ανάπλαση, ενημερώνοντάς τους ότι, σε περίπτωση ατυχήματος στις συγκεκριμένες δεξαμενές, το οποίο θα ενέπλεκε πολίτη (ο οποίος με τη σειρά του θα κινούταν κατά των τοπικών αρχών), ο δήμος θα στρεφόταν εναντίον των αρχιτεκτόνων! Παρότι δεν μπορέσαμε να διαπιστώσουμε την ακρίβεια αυτών των ισχυρισμών (αν και φαίνεται τουλάχιστον άστοχο να επιχειρείται η εκ των υστέρων μετάθεση ευθυνών στους σχεδιαστές για μια μελέτη, η οποία ελέγχθηκε και εγκρίθηκε τόσο από τις τοπικές όσο και από τις εθνικές αρχές πριν περάσει στο στάδιο της κατασκευής), ομολογούμε πως δεν μπορέσαμε να βρούμε πειστική απάντηση για την κατάσταση που χαρακτηρίζει τα συγκεκριμένα αρχιτεκτονικά στοιχεία τής Νέας Παραλίας.

14-24-Paralia.qxp:Layout 1 5/4/17 9:14 PM Page 7

είχαν πλέγμα γύρω τους, για να μην πέφτει ο κόσμος στο κενό. Πλέον, δεν είναι καλοβαμμένοι (σε πολλά σημεία έως και σκουριάζουν), τα λαμπάκια προειδοποίησης των περαστικών για τις νυχτερινές ώρες έχουν χρόνια που δεν ανάβουν, ενώ σε πολλά σημεία το πλέγμα γύρω τους έχει καταστραφεί. Με τον τρόπο αυτό, αποτελούν δυνητικές παγίδες για όλους τους περαστικούς μετά τη δύση του ήλιου.

Οι ράμπες στα σημεία όπου μπορούν να δέσουν οχηματαγωγά πλοία είναι καλυμμένες με το ίδιο ξύλο που διατρέχει όλη την έκταση του θαλάσσιου μετώπου. Παλαιότερα, στο κάτω μέρος τους έφεραν προβολείς, που το βράδυ δημιουργούσαν ένα πολύ εντυπωσιακό –σχεδόν θεατρικό– αποτέλεσμα. Στην πορεία του χρόνου οι προβολείς αυτοί κάηκαν και ουδέποτε αποκαταστάθηκαν. Την ίδια στιγμή, στα ίδια σημεία υπάρχουν κάβοι. Αρχικώς, οι κάβοι αυτοί ήταν βαμμένοι σε λαμπερό κίτρινο χρώμα, ήταν εξοπλισμένοι με κόκκινο λαμπάκι στο επάνω σημείο τους, που αναβόσβηνε τη νύχτα, και

Τι απαντά ο δήμος Οι προβολείς στις ράμπες των πλοίων δεν έχουν συντηρηθεί λόγω μεγάλης δυσκολίας πρόσβασης. Σε ό,τι αφορά τους υπάρχοντες κάβους, αυτοί θα βαφούν άμεσα, χωρίς όμως να τοποθετηθούν τα λαμπάκια, καθώς έχουν ήδη κλαπεί δύο φορές.

Το παλιό «Interni» παραμένει μια «μαύρη τρύπα» στο μέτωπο της Νέας Παραλίας. Ρωτήσαμε τις αρμόδιες δημοτικές αρχές αν υπάρχει κάποιο σχέδιο για το συγκεκριμένο σημείο – πώς θα μπορούσε, δηλαδή, να αξιοποιηθεί, ώστε να μη γίνεται άσυλο περιθωριακών στοιχείων, όπως συμβαίνει σήμερα. Τι απαντά ο δήμος Η χρήση τού τέως «Interni» είναι προς διερεύνηση, με κατεύθυνση τη δημοπράτησή του ως αναψυκτηρίου.

- 020 -

14-24-Paralia.qxp:Layout 1 5/4/17 9:15 PM Page 8

Κατά τα εγκαίνια του πρώτου τμήματος της Νέας Παραλίας, το αντλιοστάσιο της ΕΥΑΘ ήταν κομψό, καθαρό και φωτιζόμενο. Πλέον, είναι βανδαλισμένο, ενώ ο χαρακτηριστικός φωτισμός του έχει πάψει εδώ και χρόνια να λειτουργεί. Τι απαντά ο δήμος Το αντλιοστάσιο της ΕΥΑΘ έχει καθαριστεί δύο φορές από γκράφιτι, ενώ τα φωτιστικά βανδαλίστηκαν και κλάπηκαν λίγους μήνες μετά την παράδοση του έργου χωρίς να αντικατασταθούν, λόγω του υψηλού κόστους. Το 2016 έγινε εκτεταμένη συντήρηση της μεταλλικής κατασκευής.

Ο φωτισμός στον Κήπο των Ρόδων, στην παιδική χαρά τού οποίου παίζουν καθημερινά πολλά παιδάκια, είναι εξαιρετικά προβληματικός: φωτιστικά σώματα έχουν καεί χωρίς να αντικατασταθούν (σε πολλές περιπτώσεις έχουν καλυφθεί πρόχειρα με μαύρες σακούλες απορριμμάτων, προφανώς για να αποφευχθεί η επαφή περαστικών με καλώδια), ενώ σε κάποιες άλλες περιπτώσεις οι λάμπες αντικαταστάθηκαν με εντελώς ακατάλληλες και αταίριαστες (δίνουν ψυχρό φως αντί του αρχικώς θερμού κοκ.). Επίσης, ο ίδιος κήπος (λόγω της παιδικής χαράς) είχε σχεδιαστεί να κλειδώνει τις βραδινές ώρες, ώστε να μην εισέρχονται παραβατικά στοιχεία στον χώρο όπου τις ώρες τής ημέρας παίζουν παιδιά. Ωστόσο, η πόρτα του δεν κλειδώνει ποτέ. Τι απαντά ο δήμος Οι πόρτες του Κήπου των Ρόδων έχουν παραβιαστεί πολλές φορές. Θα επαναλειτουργήσουν άμεσα, μετά την αποκατάσταση της ξυλείας. Τα φωτιστικά που έχουν βανδαλιστεί έχουν αποσυνδεθεί και θα αποκατασταθούν με εργολαβία.

- 021 -

Η πέργκολα στον Κήπο τού Νερού (τον μοναδικό κήπο όπου λειτουργεί σήμερα αναψυκτήριο) βρίσκεται σε εξαιρετικά κακή κατάσταση. Η σκουριά και η εν γένει εγκατάλειψη γεννούν παγίδες για μεγάλους, αλλά και για παιδιά – ιδιαίτερα σε ένα μέρος όπου συχνάζουν πολλοί ανήλικοι. Δεν θα έπρεπε να υπάρξει κάποια στιγμή ένα συνολικό σχέδιο συντήρησης των μεταλλικών τμημάτων των κατασκευών της Νέας Παραλίας; Τι απαντά ο δήμος Τα μεταλλικά στοιχεία τής πέργκολας στον Κήπο τού Νερού θα αποκατασταθούν με εργολαβία.

14-24-Paralia.qxp:Layout 1 5/4/17 9:15 PM Page 9

Στον Κήπο τού Ήχου υπάρχουν τρεις επιμήκεις δεξαμενές νερού. Σήμερα είναι άδειες – σύμφωνα με όσα πληροφορούνται οι «Ε», δεν λειτουργούν ως δεξαμενές νερού σχεδόν από την παράδοση του έργου, καθώς υποστηρίζεται ότι υπάρχει διαρροή σ’ αυτές και το όποιο νερό τις γεμίζει χάνεται(!). Ρωτήσαμε τις αρμόδιες αρχές αν ισχύει αυτή η εκδοχή – και, αν ναι, γιατί δεν επιχειρείται να αντιμετωπιστεί, με παράλληλη τιμωρία όλων όσοι είναι υπεύθυνοι για την κακοτεχνία. Αν πάλι δεν ισχύει, ζητήσαμε να μάθουμε γιατί οι συγκεκριμένες δεξαμενές νερού λειτουργούν σήμερα ως χώροι απόρριψης απορριμμάτων και όχι για τον λόγο για τον οποίο κατασκευάστηκαν.

Μπορεί να λιώσει το τσιμέντο; Στη Νέα Παραλία τής Θεσσαλονίκης μπορεί. Αναφερόμαστε σε αρκετά από τα επιδαπέδια φωτιστικά σώματα στον Κήπο τού Ήχου, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις –κυριολεκτικά– έχουν λιώσει. Τι απαντά ο δήμος Οι τέσσερις τσιμεντένιοι κύβοι τού Κήπου τού Ήχου με τα ενσωματωμένα φωτιστικά θα αποκατασταθούν με την εργολαβία. Το πρόβλημα πιθανόν οφείλεται σε παγετό κατά τη σκυροδέτηση, τα αποτελέσματα του οποίου εμφανίστηκαν μετά από χρόνια.

Τα αυτοσχέδια μουσικά όργανα που είχαν τοποθετηθεί στον Κήπο τού Ήχου (γκονγκ κοκ.) είτε βανδαλίστηκαν πολύ σύντομα μετά την παράδοση του έργου είτε κλάπηκαν. Ρωτήσαμε την αρμόδια αντιδημαρχία αν υπάρχει σχέδιο αντικατάστασής τους.

Τι απαντά ο δήμος Οι τρεις επιμήκεις δεξαμενές νερού θα επισκευαστούν με την προς δημοπράτηση εργολαβία, αφού εντοπιστεί η αιτία τού προβλήματος.

Τι απαντά ο δήμος Τα υπαίθρια μουσικά όργανα έχουν βανδαλιστεί δύο φορές. Δεν θα τοποθετηθούν εκ νέου, λόγω κόστους.

- 022 -

14-24-Paralia.qxp:Layout 1 5/4/17 9:15 PM Page 10

Για το κλείσιμο, ζητήσαμε να πληροφορηθούμε την άποψη των αρμόδιων δημοτικών υπηρεσιών επί ενός θέματος που αφορά συνολικά τη Νέα Παραλία. Συγκεκριμένα, ζητήσαμε να μάθουμε αν πιστεύουν πως η εποπτεία και η συντήρηση ενός τόσο σημαντικού έργου, που κόστισε περί τα 35 εκατ. ευρώ, γίνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ρωτώντας αν θα έπρεπε να υπάρχει μια ομάδα δημοτικών υπαλλήλων αποκλειστικά επιφορτισμένων με το εν λόγω έργο, αλλά και πώς θα μπορούσαν να βοηθήσουν σ’ αυτήν την προσπάθεια οι πολίτες τής Θεσσαλονίκης, αλλά και η ιδιωτική πρωτοβουλία. Τι απαντά ο δήμος Για την αντιμετώπιση του συνόλου των προβλημάτων τής Νέας Παραλίας, ορισμένα εκ των οποίων δεν αναφέρατε, δεν αρκεί απλώς μια ομάδα υπαλλήλων. Χρειάζεται ένα σύνολο από ενέργειες, ώστε να μπορεί να διατηρηθεί σε υψηλό επίπεδο. Προς αυτήν την κατεύθυνση έχουν δημοπρατηθεί ή βρίσκονται σε διαδικασία δημοπράτησης τα παρακάτω, τμήμα του προϋπολογισμού των οποίων αφορά τη Νέα Παραλία: Συντήρηση πρασίνου, με προϋπολογισμό 1,6 εκατ. ευρώ. Συντήρηση υπαίθριων χώρων Νέας Παραλίας, αλάνας Τούμπας, Αγίας Σοφίας και περιοχής Χρηματιστηρίου, με προϋπολογισμό 500.000 ευρώ. Επισκευή, συντήρηση και αναβάθμιση Η/Μ εγκαταστάσεων δημαρχιακού μεγάρου και μεγάλων έργων δήμου Θεσσαλονίκης, με προϋπολογισμό 150.000 ευρώ. Ανακατασκευή και συντήρηση χώρων παιδικών χαρών, με προϋπολογισμό 800.000 ευρώ. Προμήθεια λαμπτήρων, με προϋπολογισμό 700.000 ευρώ. Συντήρηση λειτουργούντων αφοδευτηρίων, με προϋπολογισμό 60.000 ευρώ.

Προμήθειες οικοδομικών υλικών, μικροεργαλείων, αναλωσίμων και υδραυλικού εξοπλισμού, με προϋπολογισμό 185.000 ευρώ. Φύλαξη Νέας Παραλίας, με προϋπολογισμό 56.000 ευρώ. Καθαρισμός γκράφιτι, με προϋπολογισμό 45.000 ευρώ. Συντήρηση σιντριβανιών, με προϋπολογισμό 488.000 ευρώ. Σε όλα τα παραπάνω πρέπει να υπολογιστεί και το κόστος τού προσωπικού. Πέρα από την ευαισθητοποίηση των πολιτών και την ενεργό συμμετοχή στην αποτροπή των όποιων βανδαλισμών (η οποία οδηγεί σε έντονες αν- 023 -

τιπαραθέσεις, όπως έχουμε διαπιστώσει πολλές φορές), απαιτείται φύλαξη, το κόστος της οποίας είναι πολύ υψηλό. Η συμμετοχή των πολιτών σε εθελοντικές δράσεις είναι σημαντική, καθώς και οι χορηγίες ή οι προτάσεις για ανάληψη συντήρησης κήπου που μας προτάθηκαν, οι οποίες περιορίζονται αναγκαστικά σε ορισμένες εργασίες, λόγω της πολυπλοκότητας του αντικειμένου. Το έργο τής Νέας Παραλίας, στα χρόνια λειτουργίας του, αναδεικνύει τη σημασία και την πολυπλοκότητα της συντήρησης και λειτουργίας κάθε μεγάλου έργου. ⁕

14-24-Paralia.qxp:Layout 1 5/4/17 9:15 PM Page 11

Η στρατηγική του δήμου για το θαλάσσιο μέτωπο ΑΠΟΨΗ του Αθανάσιου Παππά*

Βασικός πυλώνας τής στρατηγικής τού δήμου Θεσσαλονίκης για το θαλάσσιο μέτωπο είναι να αποτελέσει τον επισπεύδοντα φορέα για την ανά-

πτυξη ενός ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδίου για την ανάπτυξη του παραλιακού μετώπου με βάση τον πολεοδομικό σχεδιασμό και στόχους (α) την ουσιαστική σύνδεση της πόλης με τη θάλασσα, (β) την ανάπτυξη και υποστήριξη παρεμβάσεων σε όλους τους τομείς δραστηριότητας που σχετίζονται με την παραλιακή ζώνη (οικονομία, αναψυχή, τουρισμός, περιβάλλον, μεταφορές, πολιτισμός, αθλητισμός) και (γ) την υλοποίηση ενός μακρόπνοου προγράμματος αστικών αναπλάσεων στην ευρύτερη περιοχή, με πολλαπλασιαστικά οφέλη για την πόλη. Γνώμονας της πρωτοβουλίας αυτής είναι το κοινό όφελος, η διατήρηση του κοινόχρηστου χαρακτήρα των δημοσίων εκτάσεων, η αναβάθμιση φθαρμένων περιοχών, η αναζωογόνηση υποβαθμισμένων θυλάκων, η προσέλκυση δραστηριοτήτων και χρήσεων ικανών να συμβάλλουν στην ανάπτυξη, την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία και η διασφάλιση ότι όλες οι διαδικασίες που θα οδηγήσουν στην υλοποίηση των προγραμματιζόμενων επενδύσεων θα διέπονται από κανόνες και όρους ισότιμης συμμετοχής, διαφάνειας, βιώσιμης ανάπτυξης και ορθής περιβαλλοντικής διαχείρισης. Κατά μήκος τού παραλιακού μετώπου τού δήμου Θεσσαλονίκης, το οποίο καταλαμβάνει όλο το δυτικό όριο του δήμου, εκτεινόμενο από την - 024 -

εκβολή τού Δενδροποτάμου έως το διοικητικό όριο με τον δήμο Καλαμαριάς, στο ύψος της οδού Αργοναυτών, σε μήκος περίπου 9 χιλιομέτρων, προβλέπεται από διάφορους συναρμόδιους φορείς η ανάπτυξη σημαντικών σχεδίων, έργων και δραστηριοτήτων, ο συντονισμός των οποίων αποτελεί, κατά την άποψή μας, ζήτημα μεγάλης προτεραιότητας. Αναλύοντας χωρικά την περιοχή τής παραλιακής ζώνης τού δήμου μας, διακρίνονται οι εξής διακριτές περιοχές, από βορρά προς νότο: (01) περιοχή Λαχανόκηπων (εκβολή Δενδροποτάμου), (02) λιμενική ζώνη ΟΛΘ, (03) Παλιά Παραλία – ιστορικό κέντρο, (04) μητροπολιτικό πάρκο – δημαρχείο, (05) Νέα Παραλία, (06) όρμος Ομίλων, (07) περιοχή Μεγάρου Μουσικής – Ποσειδωνίου και (08) περιοχή Μύλων Αλλατίνι - Κελλαρίου όρμου. Βέβαια, πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν το «όλον παραλιακό μέτωπο» της μητροπολιτικής περιοχής Θεσσαλονίκης και, με βάση προτάσεις, πρωτοβουλίες και δεσμεύσεις, να προχωρήσουμε συντονισμένα στην εκπόνηση ενός στρατηγικού σχεδίου, με υλοποίηση έργων και παρεμβάσεων για την περαιτέρω ανάδειξη μιας περιοχής που αποτελεί το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης. * Ο Αθανάσιος Παππάς είναι αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων και Περιβάλλοντος του δήμου Θεσσαλονίκης.

14-24-Paralia.qxp:Layout 1 5/4/17 9:15 PM Page 12

26-35anapsyktiria.qxp:Layout 1 5/4/17 9:06 PM Page 1

Επιλογές 05/2017

—Φωτιές άναψαν τα αναψυκτήρια

Ο «πόλεμος του φραπέ» ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΘΙΣΤΑΙ ΝΑ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ ΣΥΝΕΧΩΣ (ΚΑΙ ΕΥΚΟΛΑ) ΑΦΟΡΜΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΦΩΝΟΥΜΕ - ΣΤΗ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ ΕΧΟΥΜΕ ΜΕΡΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑΚΙΑ... ΕΣΧΑΤΩΣ, ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΒΡΗΚΑΜΕ ΑΚΟΜΗ ΕΝΑ ΜΕΤΩΠΟ, ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΧΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΝΑ ΔΙΧΑΣΤΟΥΜΕ: ΤΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΨΥΧΗΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ. Ο ΔΗΜΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΕΞΕΦΡΑΣΕ ΤΗΝ ΠΡΟΘΕΣΗ ΝΑ ΜΙΣΘΩΣΕΙ ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΕΞ ΑΥΤΩΝ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΟΥΝ ΩΣ ΑΝΑΨΥΚΤΗΡΙΑ. Η ΚΙΝΗΣΗ ΑΥΤΗ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕ ΤΗΝ ΕΝΤΟΝΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΜΕΡΙΔΑΣ ΠΟΛΙΤΩΝ, ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ ΠΩΣ Η ΕΠΙΧΕΙΡΟΥΜΕΝΗ ΔΗΜΟΠΡΑΤΗΣΗ ΘΑ ΜΕΤΑΤΡΕΨΕΙ ΤΗ (ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΗ) ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΣΕ ΕΝΑ ΑΠΕΡΑΝΤΟ «ΠΑΡΚΙΝΓΚ» ΤΡΑΠΕΖΟΚΑΘΙΣΜΑΤΩΝ, ΑΛΛΟΙΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΤΗΣ. ΤΙ ΑΠ’ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΙΣΧΥΕΙ; ΟΙ «Ε» ΚΑΤΑΓΡΑΦΟΥΝ ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΝΕΑΣ «ΝΑΥΜΑΧΙΑΣ» ΣΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΜΕΤΩΠΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ, ΕΠΙΧΕΙΡΩΝΤΑΣ (ΑΦΟΥ ΜΙΛΗΣΑΝ ΜΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΛΕΥΡΕΣ) ΝΑ ΑΝΙΧΝΕΥΣΟΥΝ ΤΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΙΣΧΥΕΙ. ΚΕΙΜΕΝΟ: Άγγελος Ν. Βάσσος. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ-ΠΟΡΤΡΕΤΑ: Σάκης Γιούμπασης.

- 026 -

26-35anapsyktiria.qxp:Layout 1 5/4/17 9:06 PM Page 2

ΤΟ ΕΙΚΟΝΙΖΟΜΕΝΟ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ ΣΤΟΝ ΚΗΠΟ ΤΩΝ ΓΛΥΠΤΩΝ ΘΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙ ΥΠΟ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ, ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥΣ. ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΥΤΟ ΣΥΖΗΤΕΙΤΑΙ Η ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ-ΠΕΕΒΕ (Η ΟΠΟΙΑ ΜΑΛΙΣΤΑ ΕΧΕΙ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΟΕΜΒΡΙΟ 2015, ΜΕ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ, ΤΗΝ «ΥΙΟΘΕΣΙΑ« ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟΥ), ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΣΥΛΛΟΓΟ «ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ».

26-35anapsyktiria.qxp:Layout 1 5/4/17 9:06 PM Page 3

—Με αφορμή τα περίπτερα ΤΙ ΘΕΛΕΙ (ΚΑΙ ΤΙ ΕΧΕΙ ΑΝΑΓΚΗ) Η ΠΟΛΗ ΣΤΗ ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ; Τα επιχειρήματα και η αντιπαράθεση. Η προοπτική εμπορικής εκμετάλλευσης των περιπτέρων πολιτισμού και αναψυχής ως αναψυκτηρίων άνοιξε τον ασκό του Αιόλου για τις χρήσεις που έχει (και που θα έπρεπε να έχει) η Νέα Παραλία.

Η Νέα Παραλία αποτελεί ένα από τα πλέον αγαπημένα σημεία κατοίκων και επισκεπτών τής Θεσσαλονίκης - πρόκειται για μια αστική ανάπλαση μεγάλης κλίμακας, που δεν άλλαξε απλώς άρδην (και επί τα βελτίω) την εικόνα τού θαλάσσιου μετώπου τής πόλης, αλλά, εν πολλοίς, επανακαθόρισε τη σχέση των Θεσσαλονικέων με το υδάτινο στοιχείο. Πρόκειται για μια διαδρομή αρκετών χιλιομέτρων, που δίνει στον πεζό ή στον ποδηλάτη τη δυνατότητα να απολαύσουν την πόλη τους από μια άλλη οπτική γωνία, απολαμβάνοντας παράλληλα το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της Θεσσαλονίκης: την άμεση γειτνίασή της με το υγρό στοιχείο. Διανύοντας μια απόσταση αρκετών χιλιομέτρων, είναι κάτι περισσότερο από βέβαιο ότι ο πεζός κάποια στιγμή θα κουραστεί - ειδικά όσο πλησιάζουμε στο καλοκαίρι και οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν. Δεν θα ήταν ωραίο, αν υπήρχε ένα μέρος όπου θα μπορούσε να ξαποστάσει, να πιει ένα ποτήρι νερό, έναν καφέ ή ένα αναψυκτικό, να τσιμπήσει κάτι, να κουβεντιάσει, αν θέλετε, με την παρέα του, ατενίζοντας το απέραντο γαλάζιο; Κάπως έτσι σκέφτηκαν μάλλον και στον κεντρικό δήμο, γι’ αυτό και εκδήλωσαν την πρόθεση να προχωρήσουν σε ενοικίαση πέντε περιπτέρων στη Νέα Παραλία (αυτών που είθισται να αποκα-

λούμε «γυάλινα»), για τη δημιουργία αναψυκτηρίων, με παράλληλη ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων. Ήταν ακριβώς αυτός ο όρος («τραπεζοκαθίσματα») που έβαλε φωτιά στον δημόσιο διάλογο, καθώς πολλοί ήταν εκείνοι που εξέφρασαν (και όχι άδικα) φόβους ότι η «κατάρα τής φραπεδούπολης» ετοιμάζεται να χτυπήσει και τη Νέα Παραλία, μετατρέποντας μια έκταση-κόσμημα σε κλώνο τής (κακής) εικόνας που καταγράφεται σε πολλά σημεία τού κέντρου, όπου αναπτύσσονται επιχειρήσεις εστίασης. ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Σήμερα, παρότι έχουν περάσει οκτώ χρόνια από την παράδοση του πρώτου αναπλασμένου τμήματος της Νέας Παραλίας (από το Μέγαρο Μουσικής ώς τον χώρο των ναυταθλητικών ομίλων) και τέσσερα χρόνια από την ολοκλήρωση του έργου (με την παράδοση του τμήματος από τους Ομίλους ώς τον Λευκό Πύργο), μόνον ένα περίπτερο λειτουργεί ως αναψυκτήριο (από το 2013): πρόκειται για εκείνο που βρίσκεται στον Κήπο του Νερού, κοντά στη συμβολή τής λεωφόρου Μεγάλου Αλεξάνδρου με την οδό Μαρίας Κάλλας, το οποίο διαθέτει 225 τετρ. μ. κλειστού χώρου και επιπλέον 210 τετρ. μ. εξωτερικού χώρου, για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων. Πρόθεση της δημοτικής αρχής, με την εκμετάλλευση του συνόλου των περιπτέρων, ήταν να διασφαλίζει έσοδα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη συντήρηση του έργου. Αυτός ήταν άλλωστε ο λόγος για τον οποίο συνήφθη η υπ’ αριθμ. 55615/2006 προγραμματική σύμβαση με την τέως Κτηματική Εταιρεία τού Δημοσίου (ΚΕΔ), η οποία αφορούσε την παραχώρηση στον δήμο τής χρήσης και εκμετάλλευσης τμημάτων δημοσίων ακινήτων τού παραλιακού μετώπου. Βέβαια, η εκμίσθωσή τους δεν είχε μπορέσει να προχωρήσει τότε, καθώς (στο πλαίσιο της υπ’ αριθμ. 106/2013 απόφασης της επιτροπής τού άρθρου 152 του Ν. 3463/2006) είχε κριθεί ότι η προγραμματική σύμβαση έπασχε από «νομικά ελαττώματα». Για να αρθούν τα νομικά εμπόδια, το δημοτικό συμβούλιο έλαβε την υπ’ αριθμ. 1213/7-9-2015 απόφαση για υποβολή αιτημάτων παραχώρησης δημοσίων ακινήτων. Σε εκτέλεσή της, υποβλήθηκε από τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης το με αριθμό πρωτοκόλλου 903/15-2-2016 αίτημα προς την Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ) και προς το Ταμείο για την Αξιοποίηση - 028 -

της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ), στο πλαίσιο του οποίου συντάχθηκε σχέδιο μνημονίου (που ενέκρινε με την υπ’ αριθμ. 357/16-3-2016 απόφασή του το δημοτικό συμβούλιο) όπου αποσαφηνίζονται αφενός οι όροι παραχώρησης από την ΕΤΑΔ και το ΤΑΙΠΕΔ, αφετέρου οι όροι αξιοποίησης από τον δήμο μιας σειράς δημοσίων ακινήτων στο παραλιακό μέτωπο της πόλης. Σε συνέχεια αυτών των κινήσεων, η ΕΤΑΔ δεσμεύτηκε για την παραχώρηση στον δήμο τού δικαιώματος χρήσης τού τμήματος του παραλιακού μετώπου από τις «Ομπρέλες» τού Ζογγολόπουλου ώς το Μέγαρο Μουσικής (συνολικής έκτασης 142.324 τετρ. μ.) για 49 χρόνια, ενώ το ΤΑΙΠΕΔ δεσμεύεται για την παραχώρηση (διά της διαχειρίστριας ΕΤΑΔ) ακινήτου ιδιοκτησίας του, συνολικής έκτασης 19.059,69 τετρ. μ., στον χώρο όπου σή-

26-35anapsyktiria.qxp:Layout 1 5/4/17 9:06 PM Page 4

ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ ΤΩΝ ΓΛΥΠΤΩΝ, ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ.

μερα λειτουργούν οι δύο ναυταθλητικοί όμιλοι, με όρους που θα προσδιοριστούν σε ό,τι αφορά τη χρονική διάρκεια. Στο πλαίσιο αυτών των παραχωρήσεων, ο δήμος αποκτά το δικαίωμα να εκμισθώνει σε τρίτους τα ακίνητα που βρίσκονται εντός τής παραχωρούμενης έκτασης, με την υποχρέωση να καταβάλλει ως αντάλλαγμα στην ΕΤΑΔ ποσοστό 20% επί των πάσης φύσεως εσόδων από την εκμετάλλευση. Το εν λόγω δικαίωμα αφορά, συγκεκριμένα, περίπτερο 103,18 τετρ. μ. στον Κήπο τής Άμμου (στο τέως πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής, στη συμβολή τής λεωφόρου Μεγάλου Αλεξάνδρου με την Παρασκευοπούλου), περίπτερο 103,18 τετρ. μ. στον Κήπο των Εποχών (αμέσως μετά το πρώην «Maison Crystal»), περίπτερο 103,18 τετρ. μ. στον Κήπο τής Μεσογείου (στη συμβολή τής Μ. Αλεξάνδρου με την Καλλιδοπούλου

και τη Φλέμινγκ), περίπτερο 103,09 τετρ. μ. στον Κήπο των Ρόδων (στο εσωτερικό τού παιδότοπου) και περίπτερο 103,61 τετρ. μ. στον Κήπο τού Νερού (πρόκειται για το δεύτερο περίπτερο που βρίσκεται στο συγκεκριμένο σημείο, στο ύψος τής Πέτρου Συνδίκα). Σημειωτέον ότι από τη διαδικασία μίσθωσης εξαιρούνται τα περίπτερα στον Κήπο τού Απογευματινού Ήλιου (δίπλα από το «Makedonia Palace»), στον Κήπο των Γλυπτών (στη συμβολή τής Μεγάλου Αλεξάνδρου με την 28ης Οκτωβρίου, απέναντι από το Λαογραφικό Μουσείο) και εκείνο που βρίσκεται στα γήπεδα του τένις (το οποίο χρησιμοποιείται ήδη από τους διαχειριστές των γηπέδων). ΤΙ ΑΝΟΙΞΕ ΤΟΝ ΑΣΚΟ ΤΟΥ ΑΙΟΛΟΥ Τον περασμένο Ιανουάριο, η δημοτική αρχή είχε εγκρίνει την εκμίσθωση των - 029 -

πέντε περιπτέρων πολιτισμού και αναψυχής στο παραλιακό μέτωπο (στους Κήπους τού Απογευματινού Ήλιου, των Ρόδων, του Νερού, των Γλυπτών και της Μεσογείου). Στα τέλη Μαρτίου, ωστόσο, ο δημόσιος διάλογος πήρε κυριολεκτικά φωτιά, καθώς η δημοτική αρχή προχώρησε σε αλλαγές ως προς τα περίπτερα για τα οποία θα προχωρήσουν οι διαδικασίες δημοπράτησης, με στόχο (μέσα από την αξιοποίησή τους ως αναψυκτηρίων) να εξασφαλιστούν κονδύλια για τη συντήρηση και τη φύλαξη της Νέας Παραλίας. Το «αγκάθι» σ’ αυτόν τον καθ’ όλα θεμιτό στόχο; Η ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων έξω από τα περίπτερα, που γέννησε σε μερίδα Θεσσαλονικέων τον φόβο ότι η εικόνα «φραπεδούπολης» (που χαρακτηρίζει σε πολλά σημεία την πόλη, με την άναρχη ανάπτυξη τραπεζιών και

26-35anapsyktiria.qxp:Layout 1 5/4/17 9:06 PM Page 5

καθισμάτων) θα αγγίξει και το «κόσμημα» της Νέας Παραλίας. «Είμαστε υποχρεωμένοι να προχωρήσουμε στην ενοικίαση των χώρων, βάσει του συμφώνου με το ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο μας παραχώρησε χώρους τής παραλίας. Στην Ελλάδα το καλοκαίρι δεν γίνεται να έχεις αναψυκτήρια μέσα και όχι έξω, με τραπεζάκια. Σκοπός είναι να μην υπάρχει παραβατικότητα. Θα γελάει ο κόσμος, αν κάνουμε αναψυκτήρια και ο κόσμος δεν μπορεί να κάθεται έξω» τόνισε σε δημόσια παρέμβασή της η αντιδήμαρχος Οικονομικών του δήμου Θεσσαλονίκης, Άννα Αγγελίδου-Πολυχρονιάδου, προσθέτοντας παράλληλα ότι η δημοτική αρχή θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να μην υπάρχει παραβατικότητα εκ μέρους των καταστηματαρχών σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων. Διευκρίνισε δε, αναφορικά με την αλλαγή στα περίπτερα που επελέγησαν προς ενοικίαση, ότι σε κάποια από αυτά δεν υπήρχε δυνατότητα ανάπτυξης τραπεζοκαθισμάτων, όπως σε αυτό στον Κήπο των Εποχών και σε εκείνο στον Κήπο τής Άμμου. Στο θέμα παρενέβη (με παράστασή του στο δημοτικό συμβούλιο) ο αρχιτέκτονας Πρόδρομος Νικηφορίδης (ο οποίος σχεδίασε τη «νέα» Νέα Παραλία από κοινού με τον συνάδελφό του Μπερνάρ Κουόμο), διευκρινίζοντας ότι τα περίπτερα έχουν σχεδιαστεί να είναι υπερυψωμένα σε σχέση με τον περιβάλλοντα χώρο, ώστε να μην υπάρχει δυνατότητα ανάπτυξης τραπεζοκαθισμάτων στο εξωτερικό, αλλά μόνο στο εσωτερικό τους: «Δεν γίνεται να αρχίσουμε να σπέρνουμε τραπεζοκαθίσματα και εκεί», σημείωσε χαρακτηριστικά. ΠΟΛΕΜΟΣ ΔΗΛΩΣΕΩΝ (ΚΑΙ ΕΝΤΥΠΩΣΕΩΝ) Πριν από ακριβώς έναν μήνα, στις 7 Απριλίου, στη Νέα Παραλία τής Θεσσαλονίκης ξεναγήθηκε η ευρωπαία επίτροπος Περιφερειακής Πολιτικής, Κορίνα Κρέτσου, συνοδευόμενη από τον περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολο Τζιτζικώστα, και τον δήμαρχο της πόλης, Γιάννη Μπουτάρη - ξεναγήθηκε μάλιστα υπό βροχή στο περίπτερο όπου εκτίθενται ρούχα που φτιάχτηκαν από ανακυκλώσιμα υλικά, ενώ περπάτησε αγκαζέ με τους κ.κ. Τζιτζικώστα και Μπουτάρη. Η κοινοτική αξιωματούχος δήλωσε «πολύ χαρούμενη» για την ανάπλαση της Νέας Παραλίας, δίνοντας τα εύσημα σε δήμαρχο και περιφερειάρχη και σημειώνον-

ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΤΟΥ ΤΕΩΣ «MAISON CRYSTAL».

26-35anapsyktiria.qxp:Layout 1 5/4/17 9:06 PM Page 6

Επιλογές 05/2017

Δεν σκοπεύουμε να πλημμυρίσουμε τη Νέα Παραλία με τραπεζοκαθίσματα ΑΠΟΨΗ της Άννας Αγγελίδου-Πολυχρονιάδου*

Η Νέα Παραλία είναι ένας δημόσιος χώρος, για να τον απολαμβάνουν όλοι οι Θεσσαλονικείς. Είμαστε στο στάδιο των σκέψεων και των συζητήσεων για το ποια από τα περίπτερα θα εκμισθωθούν και με ποιους όρους, διότι στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου τής 27ης Μαρτίου θα δινόταν έγκριση για την εκμίσθωση και μόνο πέντε περιπτέρων πολιτισμού και αναψυχής τής Νέας Παραλίας. Στόχος μας είναι κάποια περίπτερα που δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως καφετέριες με τραπεζοκαθίσματα έξω να τα κρατήσει ο δήμος, προκειμένου να ενημερώνει για τη Νέα Παραλία και τις δράσεις που υλοποιούνται εκεί ή αλλού στην πόλη. Επίσης, για να φιλοξενεί φορείς τού πολιτισμού και της κοινωνίας των πολιτών, αλλά και για να παραχωρήσει περίπτερο σε φορέα πρόληψης εξαρτήσεων, φέρνοντας στο πλέον κεντρικό και επισκέψιμο σημείο τής πόλης την προσπάθεια για αντιμετώπιση των εξαρτήσεων. Για τα υπόλοιπα περίπτερα συζητάμε κατά περίπτωση τις δυνατότητες ανάπτυξης τραπεζοκαθισμάτων στον υπαίθριο χώρο. Λαμβάνουμε υπ’ όψιν τις απόψεις των πολιτών. Δεν σκοπεύουμε να πλημμυρίσουμε τη Νέα Παραλία με τραπεζοκαθίσματα, όπως συχνά λέγεται. Θέλουμε όμως να εξυπηρετήσουμε κι εκείνους τους πολίτες που εκφράζουν την επιθυμία να πιουν τον καφέ τους καθισμένοι. Γι’ αυτό έχουμε στον νου μας περίπτερα που, εκ των πραγμάτων, περιβάλλον- 031 -

ται από χώρο περιορισμένο και ελεγχόμενο, ώστε να μη «ξεχειλίσουν» με κανέναν τρόπο τα τραπεζοκαθίσματα. Κανένα τραπεζοκάθισμα δεν θα αναπτυχθεί στο πλακόστρωτο της Νέας Παραλίας - υπάρχει πρόταση του Αρχιτεκτονικού τού δήμου Θεσσαλονίκης για το θέμα αυτό. Έτσι, δεν θα αλλοιωθεί η αισθητική της Νέας Παραλίας ούτε θα παρεμποδιστεί η βόλτα των πολιτών και, παράλληλα, θα προστατευθεί ο δημόσιος χώρος. Για όλα αυτά έχουμε συστήσει, ως διοικούσα παράταξη, μια τριμελή επιτροπή, η οποία θα καταλήξει σε μία πρόταση (θα λαμβάνει υπ’ όψιν της και τον χώρο του πρώην «Maison Crystal»), η οποία αρχικά θα συζητηθεί στο πλαίσιο της δημοτικής ομάδας μας και στη συνέχεια θα πάρει τον δρόμο της στα θεσμικά όργανα του δήμου, δηλαδή στην Επιτροπή Ποιότητας Ζωής (όπου θα πραγματοποιηθεί, ως είθισται, η σχετική διαβούλευση) και στο δημοτικό συμβούλιο. * Η Άννα Αγγελίδου-Πολυχρονιάδου είναι αντιδήμαρχος Οικονομικών του δήμου Θεσσαλονίκης.

26-35anapsyktiria.qxp:Layout 1 5/4/17 9:07 PM Page 7

Επιλογές 05/2017

τας πως «πρόκειται για ένα εξαιρετικό έργο, το οποίο βελτιώνει τη ζωή των πολιτών και αποτελεί ευκαιρία για περισσότερες επιχειρηματικές δραστηριότητες και προσέλκυση τουριστών». Συζήτηση προκάλεσε το γεγονός ότι στην ξενάγηση δεν είχαν προσκληθεί οι αρχιτέκτονες της Νέας Παραλίας, κ.κ. Νικηφορίδης και Κουόμο. Σύμφωνα με πληροφορίες, την ευθύνη τής μη πρόσκλησης φέρει το γραφείο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα, το οποίο είχε αναλάβει την εθιμοτυπία. Αυτό δεν εμπόδισε, ωστόσο, τον κ. Νικηφορίδη να αναρτήσει ένα δηκτικό σχόλιο στη σελίδα του στο Facebook, συνεχίζοντας την κόντρα με τον Γιάννη Μπουτάρη όσον αφορά το έργο τής Νέας Παραλίας: «Είσαι δήμαρχος μιας πόλης, έχεις χρηματοδοτηθεί για να κάνεις ένα μεγάλο έργο ανάπλασης, έρχεται η αρμόδια επίτροπος της ΕΕ και θα την ξεναγήσεις, για να της δείξεις αυτό που έκανες» έγραψε ο κ. Νικηφορίδης - και συνέχισε: «Το έργο έχει κερδίσει 12 βραβεία, εκ των οποίων το τελευταίο, το 2016, δόθηκε από την αρχιτεκτονική κοινότητα της χώρας της, της Ρουμανίας (σ.σ.: η κυρία Κρέτσου είναι Ρουμάνα). Δυστυχώς, δεν το γνωρίζεις, δεν θα της το πεις ποτέ και δεν θα της δείξεις και το αντίστοιχο λεύκωμα της Τριενάλε τού Βουκουρεστίου. Σε παρακαλώ, μην της πεις επιπλέον ότι δεν είναι της αισθητικής σου!». Το «καρφί» τού κ. Νικηφορίδη ήρθε να συντηρήσει την αντιπαράθεση που ξέσπασε με τον κ. Μπουτάρη, μετά τις ενστάσεις του δεύτερου (στα τέλη του περασμένου Φεβρουαρίου, από το βήμα του δημοτικού συμβουλίου) για το έργο τής Νέας Παραλίας. Τότε, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης είχε δηλώσει ότι όλα τα κονδύλια του προηγούμενου ΕΣΠΑ πήγαν για την ανάπλαση της παραλίας, ένα έργο το οποίο, όπως υποστήριξε, «δεν προσφέρει ανάπτυξη, είναι μόνο για τη βόλτα και για πέντε περίπτερα». Είχαν προηγηθεί (τον Ιανουάριο) οι αντιρρήσεις που είχε εκφράσει ο κ. Μπουτάρης σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων ANSAmed, στο πλαίσιο της οποίας είχε δηλώσει για τη Νέα Παραλία: «Δεν μου αρέσει πάρα πολύ, ήταν έργο του προκατόχου μου. Είμαστε η μόνη παραθαλάσσια πόλη στη Μεσόγειο που δεν έχει βάρκες στην ακτή, μια μαρίνα. Το σχέδιο αυτό χωρίζει την πόλη από τη θάλασσα. Αλλά αυτό είναι κάτι που θα διορθώσουμε». Τότε βέβαια ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης είχε σπεύσει να εκδώσει

Η αγαπημένη μου βόλτα στη Νέα Παραλία ΑΠΟΨΗ του Πρόδρομου Νικηφορίδη*

Πάντα ξεκινάω τη βόλτα μου στη Νέα Παραλία από τον Λευκό Πύργο. Δεν θα μπορούσα να κάνω αλλιώς για εμένα είναι η κοντινότερη αφετηρία. Τις περισσότερες φορές σχεδόν πολύ πρωί, επειδή τότε είναι που η Νέα Παραλία είναι πολύ ήσυχη και γενναιόδωρη, μακριά από καντίνες, γεννήτριες, υπαίθριους πωλητές και το μαλλί τής ηλικιωμένης. Λόγω της σχέσης μου με τον χώρο, πάντα προσέχω τι συμβαίνει γύρω μου, τι δεν λειτουργεί και τι πάει καλά - αυτό, δε, το τελευταίο είναι αρκετά σπάνιο. Ως μελετητής τής ανάπλασης, γνωρίζω πολύ καλά ότι δίπλα στο Βασιλικό Θέατρο και στο «Μακεδονία Παλλάς», καθώς και στον Κήπο των Εποχών υπάρχουν οικίσκοι με κλειστές δημόσιες τουαλέτες, πλήρως εξοπλισμένες. Κάθε φορά που παρατηρώ τα περίπτερα πολιτισμού και αναψυχής -αυτά που πολλοί ονομάζουν «γυάλινα» (συνολικά)- σκέφτομαι πόσο κρίμα είναι που δεν έχουν λειτουργήσει εδώ και περίπου 8 χρόνια από τότε που ολοκληρώθηκαν τα πρώτα και εδώ και 4 χρόνια από τότε που παραδόθηκαν τα υπόλοιπα. Εδώ να μου επιτρέψετε την ανάλυση - 032 -

του ορισμού τους ως «περιπτέρων»: ως περίπτερα σχεδιάστηκαν αρχικά και, ως εκ τούτου, ως περίπτερα αναψυχής και μόνον ως αναψυκτήρια μπορούν να λειτουργήσουν. Λίγο πιο πέρα από το «Μακεδονία Παλλάς», στον Κήπο του Ίσκιου, που δεν υλοποιήθηκε, το πρώην «Μεζόν Κριστάλ» (ή άλλως «Ιντέρνι») εδώ και τέσσερα χρόνια ρημάζει και υποβαθμίζεται πλήρως, εγκαταλειμμένο από τη δημοτική αρχή. Αναρωτιέμαι - και δεν βρίσκω κάποια απάντηση: αν η δημοτική αρχή θέλει να εκμεταλλευτεί οικονομικά τη Νέα Παραλία (που, άλλωστε, αυτό διατυμπανίζει), γιατί, αλήθεια, δεν δημοπρατεί αυτό το ακίνητο; Θέλει να λειτουργήσει τα μικρά αναψυκτήρια ως καφετέριες, με τα γνωστά αποτελέσματα (βλ.: πλατεία Αριστοτέλους), ενώ έχει μια έκταση 5.000 τετρ. μ. που βρίσκεται σε κακά χάλια και είναι μια θαυμάσια ευκαιρία

26-35anapsyktiria.qxp:Layout 1 5/4/17 9:07 PM Page 8

ΕΓΚΑΤΑΛΕΛΕΙΜΜΕΝΗ Η ΠΙΣΙΝΑ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΤΕΩΣ «MAISON CRYSTAL».

να διαμορφωθεί και να λειτουργήσει ως μεγάλος χώρος αναψυχής. Επιπλέον, να προσθέσω ότι, σύμφωνα με τα πολεοδομικά δεδομένα, μόνον ως καφετέρια μπορεί να λειτουργήσει, σε αντίθεση με τα μικρά περίπτερα, που μπορούν να έχουν και πολιτιστική χρήση. Διερωτώμαι, λοιπόν, ποιος «ευφυής» νους είναι αυτός που θέλει να αλλάξει τον χαρακτήρα τής Νέας Παραλίας, αυτήν τη Νέα Παραλία που όλοι λατρεύουν, για να τοποθετήσει, όπως λέει, 500 τετρ. μ. τραπεζοκαθίσματα, και δεν αξιοποιεί το πρώην «Μεζόν Κριστάλ», που έχει δεκαπλάσια έκταση και είναι σήμερα η ντροπή της Νέας Παραλίας. Περπατώ και αναλογίζομαι σε ποια πόλη ζω και γιατί συμβαίνουν όλα αυτά τα παράλογα. Από το μυαλό μου περνάει και κάτι άλλο: μόλις εγκατασταθούν τα τραπεζοκαθίσματα στο πρώην «Μεζόν Κριστάλ», τα πε-

ρίπτερα πολιτισμού και αναψυχής, χωρίς εξωτερικά τραπεζοκαθίσματα, θα πάψουν να είναι ελκυστικά για τους «μεγάλους» τής αναψυχής και θα ενδιαφέρουν μόνο τους νέους, ορεξάτους και με καινοτόμες ιδέες επαγγελματίες, που ίσως δώσουν ένα άλλο «κλίμα» στον χώρο τού καφέ, μακριά από τη λογική τής υπερεκμετάλλευσης. Προτείνω, λοιπόν, να αξιοποιηθεί άμεσα το πρώην «Μεζόν Κριστάλ», για να επανέλθει η ζωή σ’ αυτόν τον χώρο και, ταυτόχρονα, για να δώσουμε τη δυνατότητα σε νέους (και λιγότερο νέους) να λειτουργήσουν τα αναψυκτήρια με μιαν άλλη φιλοσοφία: αυτήν της βιώσιμης ανάπτυξης. * Ο κ. Πρόδρομος Νικηφορίδης είναι αρχιτέκτονας και συνιδρυτής (μαζί με τον Μπερνάρ Κουόμο) του αρχιτεκτονικού γραφείου που φέρει το όνομά τους. Οι δύο αρχιτέκτονες βρίσκονται πίσω από το έργο ανάπλασης της Νέας Παραλίας Θεσσαλονίκης.

- 033 -

διευκρινιστική ανακοίνωση, μιλώντας για «παρερμηνεία» των δηλώσεών του. Όπως αναφερόταν χαρακτηριστικά σ’ εκείνη την ανακοίνωση, «ο δήμαρχος ανακοίνωσε στον δημοσιογράφο (σ.σ.: του ANSAmed), ο οποίος είχε την εντύπωση ότι πρόκειται για έργο Μπουτάρη, ότι το έργο ξεκίνησε επί των ημερών τής διοίκησης Παπαγεωργόπουλου και ολοκληρώθηκε επί των ημερών τής διοίκησης Μπουτάρη. Ακολούθως, ο κ. Μπουτάρης πρόσθεσε την πάγια θέση του (που έχει διατυπώσει πολλές φορές δημοσίως και από το βήμα τού δημοτικού συμβουλίου) ότι ο σχεδιασμός τής Νέας Παραλίας δεν είναι ικανοποιητικός συγκεκριμένα σε ό,τι αφορά την ενίσχυση της σχέσης τής πόλης με τη θάλασσα, καθώς δεν επιτρέπει την κάθοδο στη θάλασσα με σκάλες ή με μικρές αποβάθρες, σημειώνοντας ότι αυτές ήταν οι κατευθυντήριες γραμμές τής τότε δημοτικής διοίκησης κατά τη διεξαγωγή τού αρχιτεκτονικού διαγωνισμού και συμπληρώνοντας ότι αυτό είναι κάτι που μπορεί να διορθωθεί». Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, ο κ. Μπουτάρης τόνισε ότι η διοίκηση τού δήμου Θεσσαλονίκης σκοπεύει να προχωρήσει στην ανάπλαση και της Παλιάς Παραλίας, αλλά και του τμήματος της Νέας Παραλίας από το Μέγαρο Μουσικής ώς και τον Κελλάριο κόλπο, σημειώνοντας ότι στόχος τής διοίκησης του δήμου είναι να στραφεί επιτέλους η πόλη προς τη θάλασσα, αντί να της έχει στραμμένη την πλάτη: «Με αφορμή αυτήν την παρερμηνεία», κατέληγε η ανακοίνωση, «ο Γιάννης Μπουτάρης σημειώνει σχετικά: ‘Η θετική εμπειρία τής χρήσης τής Νέας Παραλίας για λόγους άθλησης και ψυχαγωγίας αποτελεί κοινό τόπο όλων των Θεσσαλονικέων. Η αναπλασμένη Νέα Παραλία είναι κατεξοχήν παράδειγμα δημόσιου χώρου που οι κάτοικοι και οι επισκέπτες τής πόλης απολαμβάνουν όλες τις εποχές τού χρόνου. Είναι ένα νέο τοπόσημο για τη Θεσσαλονίκη. Φωτογραφίες της έχουν αξιοποιηθεί σε τουριστικούς οδηγούς και δημοσιεύματα διεθνών ΜΜΕ. Για τη διοίκησή μας, η παράδοση της αναπλασμένης Νέας Παραλίας συνδέθηκε με την πιλοτική πεζοδρόμηση της Παλιάς Παραλίας, γεγονός που δείχνει την άποψή μας για μια ανθρωποκεντρική πόλη. Στόχος μας είναι να αναδείξουμε τη Νέα Παραλία και να την καταστήσουμε σημείο επαφής τής πόλης με τη θάλασσα. Γι’ αυτό και προβήκαμε στην επιτυχή διεκδίκηση από το ελληνικό Δημόσιο της παραχώρησης των εκτάσεών της».

26-35anapsyktiria.qxp:Layout 1 5/4/17 9:07 PM Page 9

Επιλογές 05/2017

Για να επιστρέψουμε στο ειδικότερο θέμα της δημοπράτησης των περιπτέρων της Νέας Παραλίας, ώστε να λειτουργήσουν ως αναψυκτήρια, οφείλουμε να σημειώσουμε ότι οι «μη θεσμικές» αντιδράσεις (από την κοινωνία των πολιτών, δηλαδή) δεν είναι πάντα απέναντι στις προθέσεις τού κεντρικού δήμου. Όπως, για παράδειγμα, αυτή του συγκοινωνιολόγου (και πρώην στενού συνεργάτη τού Σπύρου Βούγια) Σταύρου Κωνσταντινίδη, ο οποίος με ανάρτησή του στο Facebook χαρακτήρισε τις απόψεις των μελετητών τού έργου «ακραίο ναρκισσιστικό ακαδημαϊσμό». Σε ανάρτησή του υπό τον τίτλο «Η Νέα Παραλία χρειάζεται και καφέ», ο κ. Κωνσταντινίδης ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η αρχιτεκτονική είναι υπόσχεση ευτυχίας. Είναι αισθητική και λειτουργικότητα ταυτόχρονα. Αλλά, πάνω απ’ όλα, υπάρχει για να υπηρετήσει τον άνθρωπο. Σε κάθε άλλη περίπτωση λαμβάνει διαστάσεις μνημειακής και συμβολικής εξιδανίκευσης και οδηγεί σε εκτροπές αυταρχισμού. Η έντονη διαφωνία που έχει ξεσπάσει μεταξύ ενός ακραίου ναρκισσιστικού ακαδημαϊσμού και της ρεαλιστικής άποψης του δημάρχου Μπουτάρη και της διοίκησης του δήμου είναι άκαιρη. Ο δήμαρχος έχει δίκιο. Η Νέα Παραλία χρειάζεται εξυπηρετήσεις, καφέ και μαγαζιά εκεί όπου έχουν χωροθετηθεί, επειδή όλο αυτό το παραλιακό μέτωπο δεν μπορεί να είναι αποκλειστικά ένας περιπατητικός διάδρομος. Η έννοια του δημόσιου χώρου νοηματοδοτείται, εξάλλου, πρωτίστως, όταν προκαλεί τη συνάντηση των ανθρώπων, τη συναναστροφή και την επικοινωνία. Δεν μιλούμε στο κάτω κάτω για μια εξαντλητική υπερεκμετάλλευση, αλλά για τη δημιουργία 5-6 καφέ σε μήκος αρκετών χιλιομέτρων, πράγμα που -αντιθέτως απ’ ό,τι λέγεται- θα λειτουργήσει τονωτικά. Ο τρόπος λειτουργίας των καφέ, η ποιότητα και το εύρος κατάληψης είναι ένα διαφορετικού τύπου θέμα. Βασική κατεύθυνση είναι η ήπια και σχεδιαστικά προσαρμοσμένη ένταξη των μαγαζιών στην παραλία». Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΗΜΕΡΑ Στην παρούσα φάση (και μετά από εσωτερική συνεδρίαση της «Πρωτοβουλίας», της δημοτικής παράταξης της πλειοψηφίας στον δήμο Θεσσαλονίκης), η λύση που φαίνεται να προκρίνεται αφορά την ήπια εκμετάλλευση των περιπτέρων, ώστε να αποφευχθεί η υπερσυγκέντρωση τραπε-

ζοκαθισμάτων. Προς την κατεύθυνση αυτή συγκροτήθηκε τριμελής επιτροπή (αποτελούμενη από τους αντιδημάρχους Τεχνικών Έργων & Περιβάλλοντος και Οικονομικών, Θανάση Παππά και Άννα Αγγελίδου, αντίστοιχα, και τον δημοτικό σύμβουλο Ανδρέα Κουράκη), η οποία ανέλαβε την ευθύνη να καταθέσει σύντομα προς συζήτηση πρόταση για την αξιοποίηση των περιπτέρων, καθώς και του τέως «Maison Crystal», το οποίο τελεί υπό εγκατάλειψη εδώ και αρκετά χρόνια. Σύμφωνα με την πρόταση που φαίνεται να προκρίνεται, δύο από τα περίπτερα (στους Κήπους των Ρόδων και της Μεσογείου) θα εκμισθωθούν για τη λειτουργία καφέ-αναψυκτηρίων, με τη δυνατότητα ανάπτυξης τραπεζοκαθισμάτων. Άλλα δύο περίπτερα (στους Κήπους των Εποχών και του Νερού) θα παραχωρηθούν επίσης για δραστηριότητες ψυχαγωγίας, χωρίς ωστόσο τη δυνατότητα ανάπτυξης τραπεζοκαθισμάτων. Ένα περίπτερο (στον Κήπο τής Άμμου) θα παραχωρηθεί στο Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ), ενώ το περίπτερο στον Κήπο των Γλυπτών θα παραμείνει υπό τον έλεγχο του δήμου, σε συνεργασία με διαφόρους συλλόγους. Στο πλαίσιο αυτό συζητείται η παραχώρησή του στην Πολιτιστική Εταιρεία Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος-ΠΕΕΒΕ (η οποία μάλιστα έχει προτείνει ήδη από τον Νοέμβριο 2015, με επιστολή της στον δήμο, την «υιοθεσία» και συντήρηση του συγκεκριμένου περιπτέρου), σε συνεργασία με τον σύλλογο «Φίλοι της Νέας Παραλίας». Σημειωτέον ότι με χορηγία τής ΠΕΕΒΕ τοποθετήθηκαν δύο γλυπτά στον συγκεκριμένο χώρο, ενώ μέσα στο αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα η Πολιτιστική Εταιρεία Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος αναμένεται να κατασκευάσει και να τοποθετήσει ακόμη ένα γλυπτό, μετά από διαγωνισμό γλυπτικής για φοιτητές που προηγήθηκε. Κατά τα λοιπά, το περίπτερο στον Κήπο τού Απογευματινού Ήλιου (δίπλα στο «Μακεδονία Παλλάς») προτείνεται να λειτουργήσει ως info kiosk, ενώ προωθείται και η εκ νέου εκμίσθωση του τέως «Maison Crystal», όχι όμως για να λειτουργήσει ως κέντρο διασκέδασης. Για το συγκεκριμένο ακίνητο φέρεται να υπάρχει προσέγγιση και με το Ίδρυμα Ωνάση, το οποίο θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει την ανάπλαση και επανάχρησή του στη βάση συγκεκριμένης πρότασης. ⁕ - 034 -

26-35anapsyktiria.qxp:Layout 1 5/4/17 9:07 PM Page 10

Επιλογές 05/2017

Τι υποστηρίζουν οι «Φίλοι της Νέας Παραλίας» Βάσει προδιαγραφών. «Κάθε αναψυκτήριο μπορεί να εξυπηρετήσει περίπου 50 άτομα εντός και, βέβαια, πολύ περισσότερους που θα πάρουν τον καφέ τους στο χέρι, για να τον πιουν σε κάποιο παγκάκι, στο γρασίδι ή στην απόληξη του κρηπιδώματος, αγναντεύοντας τη θάλασσα».

Σύμφωνα με όσα υποστηρίζουν οι Φίλοι τής Νέας Παραλίας, «τα περίπτερα πολιτισμού και αναψυχής σχεδιάστηκαν για να λειτουργήσουν ως χώροι πολιτισμού ή αναψυκτήρια. Σχεδιάστηκαν υπερυψωμένα, για να μη μπορούν να ‘ξεχειλώνουν‘. Είναι ο καλύτερος τρόπος, για να οριοθετήσεις μια περιοχή. Η επιφάνεια καθενός ξεπερνά τα 100 τετρ. μ., με ωφέλιμη επιφάνεια για τραπεζοκαθίσματα περίπου 60 τετρ. μ. Παράλληλα, σε κάθε αναψυκτήριο υπάρχουν δύο τουαλέτες, εκ των οποίων η μία είναι και για ΑμΕΑ. Το χειμώνα λειτουργούν κλειστά, αποτελώντας ιδανικό καταφύγιο (ιδιαίτερα σε περίπτωση κακοκαιρίας), ενώ το καλοκαίρι ανοίγουν τα περιμετρικά υαλοστάσια και λειτουργούν ως πέργκολες. Έχει επίσης προβλεφθεί υποδομή για τοποθέτηση περσίδων περιμετρικά. Κάθε αναψυκτήριο μπορεί να εξυπηρετήσει περίπου 50 άτομα εντός και, βέβαια, πολύ περισσότερους που θα πάρουν τον καφέ τους στο χέρι, για να τον πιουν σε κάποιο παγκάκι, στο γρασίδι ή στην απόληξη του κρηπιδώματος, αγναντεύοντας τη θάλασσα. »Οι υποδομές των αναψυκτηρίων είναι δεδομένες και περιορισμένες και αντιστοιχούν στα άτομα που αυτά μπορούν να εξυπηρετήσουν εντός και στην παράδοση ‘πακέτου’ στους περιπατητές. Με δεδομένο ότι τα 60 τετρ. μ. θα γίνουν 300 τετρ. μ., θα αυξηθούν, όπως καταλαβαίνουμε, οι ανάγκες αποθήκευσης προϊόντων προς κατανάλωση, οι ανάγκες εξο- 035 -

πλισμού (περισσότερα ψυγεία κτλ.) και, βέβαια, οι ανάγκες αποθήκευσης και χρήσης ποτηριών κοκ. Η δυνατότητα επέκτασης και τοποθέτησης εξωτερικών τραπεζοκαθισμάτων θα έχει ως συνέπεια, εκτός από τη μη ελεγχόμενη επέκτασή τους, να δούμε σταδιακά -εκτός από τις ομπρέλες, που θα επιτρέπονται- σόμπες, νάιλον και γυάλινα πετάσματα και τσαντιροκατασκευές τύπου πλατείας Αριστοτέλους. »Η σύμβαση με το ΤΑΙΠΕΔ δεν υποχρεώνει τον δήμο να δημοπρατήσει τα περίπτερα πολιτισμού και αναψυχής, όπως είναι η επίσημη ονομασία τους. Σε καμία περίπτωση αυτό που λένε επίσημα και ανεπίσημα χείλη περί υποχρέωσης ύπαρξης εξωτερικών τραπεζοκαθισμάτων από το ΤΑΙΠΕΔ δεν είναι αλήθεια. Επίσης, το ΤΑΙΠΕΔ δεν ζητά τη δημοπράτηση των αναψυκτηρίων. Το ΤΑΙΠΕΔ, σύμφωνα με τη σύμβαση, θα εισπράττει το 20% οποιουδήποτε εσόδου από την εκμετάλλευση της Νέας Παραλίας. »Ο Σύλλογος ‘Οι Φίλοι τής Νέας Παραλίας’ ζητά από τις αρμόδιες υπηρεσίες να κάνουν το αυτονόητο: να τηρήσουν τα δεδομένα τής μελέτης που εγκρίθηκε από το δημοτικό συμβούλιο και από το υπουργείο Εσωτερικών και χρηματοδοτήθηκε από το ΕΣΠΑ και να προχωρήσουν άμεσα στη δημοπράτηση των αναψυκτηρίων χωρίς ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων στον περιβάλλοντα χώρο τής Νέας Παραλίας».

Η επιφάνεια κάθε περιπτέρου ξεπερνά τα 100 τετρ. μ., με ωφέλιμη επιφάνεια για τραπεζοκαθίσματα περίπου 60 τετρ. μ. Παράλληλα, σε κάθε αναψυκτήριο υπάρχουν δύο τουαλέτες, εκ των οποίων η μία είναι και για ΑμΕΑ.

36-37ep-Bussiness.qxp:Layout 1 5/4/17 9:15 PM Page 1

Επιλογές 05/2017

—Πόλη ΚΑΝΟΝΤΑΣ BUSINESS ΠΑΡΑ ΘΙΝ’ ΑΛΟΣ Τι λέει η αγορά. Είναι πράγματι «χρυσωρυχείο» να δραστηριοποιείσαι στο θαλάσσιο μέτωπο της πόλης; Οι «Ε» ρωτούν επιχειρηματίες τής Θεσσαλονίκης, αναζητώντας απαντήσεις. ΚΕΙΜΕΝΟ: Λεόντιος Παπαδόπουλος. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Σάκης Γιούμπασης.

Θοδωρής Δοϊρανλής Ιδιοκτήτης «Cosmopolitan». Θεωρώ ότι το παραλιακό μέτωπο της πόλης -και ειδικότερα η πλατεία Αριστοτέλουςείναι εξαιρετικά παραμελημένο, παρότι έχει μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης. Μέχρι να γίνει η περιβόητη ανάπλαση της ευρύτερης περιοχής, ο δήμος Θεσσαλονίκης οφείλει να προσέξει το συγκεκριμένο σημείο τής πόλης, που είναι κυριολεκτικά η «καρδιά» της. Το μόνο που χρειάζεται είναι μικρές, διορθωτικές κινήσεις, που θα αλλάξουν το πρόσωπο της πόλης. Είναι, πάντως, γεγονός ότι έχει μπει τάξη με τα τραπεζοκαθίσματα - και αυτό οφείλεται σε δύο παράγοντες: αφενός οι επιχειρηματίες συνετίστηκαν, αφετέρου ο δήμος ήταν όσο αυστηρός έπρεπε. Αυτό δεν σημαίνει ωστόσο πως δεν υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Το πρώτο σημείο που επισκέπτονται οι χιλιάδες τουρίστες στη Θεσσαλονίκη είναι το παραλιακό μέτωπο και ιδιαίτερα η πλατεία Αριστοτέλους. Αυτό αποτελεί μόνο του μια πίεση προς όλους εμάς, ώστε να καλυτερεύσουμε το πρόσωπο της πόλης μας.

Ντίνα Τέρτση Ιδιοκτήτρια «Maiami Fish & Sea Restaurant». Ο παππούς μου, Δημήτρης Μαμάης, πρόσφυγας από τη Σμύρνη, έχτισε στο ειδυλλιακό τοπίο τής Νέας Κρήνης μια μικρή ψαροταβέρνα που σήμερα είναι γνωστή σε όλους ως «Μαϊάμι». Στα 72 χρόνια λειτουργίας μας, με τον κόπο και το μεράκι τού παππού, έχουμε φιλοξενήσει από τους λουόμενους κατοίκους τής ευρύτερης περιοχής τής Θεσσαλονίκης ώς το σύνολο του πολιτικού και πολιτιστικού κόσμου τής χώρας, σε ένα μαγαζί που αντιπροσωπεύει τη γαστρονομική κουλτούρα τής περιοχής με την επιρροή τής κουζίνας τής Σμύρνης. Το «Μαϊάμι» έχει περάσει πλέον στην 3η γενιά τής ιδιοκτήτριας οικογένειας, μέρος της οποίας είμαι κι εγώ, συνεχίζοντας να προσφέρει γαστρονομικές εμπειρίες. Όχι όμως αβίαστα, όπως θα πίστευαν οι περισσότεροι… Δεν είναι μόνον η οικονομική κρίση που μαστίζει όλη τη χώρα: είναι πρωτίστως -και κυρίως- το γεγονός ότι το «Μαΐάμι» (όπως και όλη η παραλιακή ζώνη τής Νέας Κρήνης) βρίσκεται σε μια περιοχή εγκλωβισμένη επί σειρά ετών σε σχέδια ανάπλασης που, ενώ προβλέπουν τη διατήρηση των υφιστάμενων παλαιών και ιστορικών καταστημάτων τής περιοχής, δεν υλοποιούνται από τις αρμόδιες υπηρεσίες τόσο του δήμου Καλαμαριάς όσο και του υπουργείου Μακεδονίας-Θράκης. Αποτέλεσμα είναι να βρισκόμαστε σε μια μόνιμη ανασφάλεια για το μέλλον των επιχειρήσεών μας, αφού αμφισβητείται τόσο το ιδιοκτησιακό καθεστώς όσο και η ιστορικότητά τους. Ο χαρακτηρισμός τής ευρύτερης περιοχής ως προστατευόμενης περιοχής και ζώνης ιδιαίτερου κάλλους τής παραθαλάσσιας περιοχής τής Νέας Κρήνης τού δήμου Καλαμαριάς δεν αρκεί, για να αναπτυχθεί πολιτιστικά και τουριστικά η περιοχή μας. Τόσο η επιχειρηματική και τουριστική ανάπτυξη όσο και η εμπορικότητα των καταστημάτων μας εξαρτώνται από την επένδυση τόσο στη δια- 036 -

μόρφωση και συντήρηση των χώρων μας όσο και σε ανθρώπινο δυναμικό, για την εξυπηρέτηση των πελατών μας. Στην προσπάθεια αυτή θα θέλαμε να βρίσκουμε αρωγό τη δημόσια διοίκηση. Είναι πλέον καιρός όλη η παραλιακή περιοχή να αξιοποιηθεί και να ανακτήσει την ταυτότητά της. Τα μαγαζιά μας θα αποτελούν πάντα σημείο αναφοράς για την ιστορική και γαστρονομική κουλτούρα τής Θεσσαλονίκης. Εμείς, η 3η γενιά τού «Μαΐάμι», διατηρώντας την ταυτότητά μας σε συνδυασμό με τις νέες τάσεις τής εποχής, θα συνεχίσουμε δυναμικά την παρουσία μας στην παραλία τής Νέας Κρήνης.

Μάκης Κατακαλίδης Επιχειρηματίας. Φωτογραφήθηκε στο εστιατόριο «Coquille». Δεν μπορώ να πω ότι έχουμε ιδιαίτερα προβλήματα ή προβλήματα που δεν μπορούμε να διαχειριστούμε. Ακόμη και τα ενοίκια έχουν πέσει, κατά κάποιον τρόπο... Φυσικά, δεν κάνουμε τους τζίρους που κάναμε παλαιότερα, όταν είχαμε τη δυνατότητα να απασχολούμε και περισσότερο προσωπικό. Θεωρώ πως, αν η λεωφόρος Νίκης γίνει πεζόδρομος, η κατάσταση θα βελτιωθεί. Αυτό το διαπιστώνεις εύκολα τις ημέρες που γίνεται κάποιος αγώνας ή κάποια Κυριακή που κλείνουν τον δρόμο - ο τζίρος διπλασιάζεται. Ο κόσμος μπορεί και περπατά χωρίς φασαρία και χωρίς αυτοκίνητα, απολαμβάνοντας τη θάλασσα. Επειδή, πάντως, η μόνιμη πεζοδρόμηση απαιτεί συνολικό σχεδιασμό, θα μπορούσε να γίνεται απλώς πιο συχνά - ίσως τα Σαββατοκύριακα ή μόνο τις Κυριακές. Μια ενδιαφέρουσα πρόταση θα ήταν η δημιουργία μαρίνας. Αν πήγαινες στη Βαρκελώνη πριν από το 1992, θα έβρισκες μόνον ένα χωριό. Μετά τους Ολυμπιακούς, αξιοποίησαν τα πάντα: έφτιαξαν παραλίες και μαγαζιά και σήμερα είναι μία από τις πρώτες πόλεις στον κόσμο σε τουρισμό. Αν γίνουν κάποια πράγματα, θα είναι καλό όχι μόνο για τα καταστήματα εστίασης, αλλά και για όλους τους επιχειρηματίες και για τον τόπο μας, εν γένει.

36-37ep-Bussiness.qxp:Layout 1 5/4/17 9:15 PM Page 2

Επιλογές 05/2017

Αλέξης Πεχλιβανίδης

Κοσμάς Σιδηρόπουλος

Συνιδιοκτήτης εστιατορίου «Γιαλός».

Μέτοχος στις επιχειρήσεις «Στοά Δραγούμη» και «Ίωνος».

Είναι πολύ δύσκολο στις μέρες μας για έναν εργοδότη που διατηρεί μιαν επιχείρηση -ειδικά στο παραλιακό μέτωπο- να είναι πιστός στις προσταγές τού νόμου και συνεπής στις υποχρεώσεις του. Εδώ θα πρέπει να διευκρινίσουμε στους αναγνώστες ότι δεν είναι όλοι οι επαγγελματίες ίδιοι: υπάρχει ο στυγνός επιχειρηματίας που βλέπει μόνον αριθμούς χωρίς να τον ενδιαφέρει κάτι (πολλώ δε μάλλον ο διπλανός του), υπάρχει ο έντιμος επιχειρηματίας, εκείνος δηλαδή που γνωρίζει ότι από το μαγαζί του θα ζήσει αυτός, η οικογένειά του και όσοι εργάζονται σ’ αυτόν (αυτοί είναι λίγοι), ενώ υπάρχουν και οι καταστηματάρχες που αδιαφορούν για τα πάντα: είναι εκείνοι που, αν ο διάδρομος είχε χαλί, κάποια στιγμή το ύψος του χαλιού αυτού θα είχε φτάσει ώς το ταβάνι από τη συσσωρευμένη βρωμιά που κρύβεται από κάτω. Κάνουμε πολύ μεγάλο αγώνα, για να ανήκουμε στη δεύτερη κατηγορία. Έχουν περάσει δεκατέσσερα χρόνια από την ημέρα που ανοίξαμε και δεν έχουμε την παραμικρή οφειλή προς οποιονδήποτε. Έχω λοιπόν την απαίτηση από το κράτος να με προσέξει και να με φροντίσει διαφορετικά. Δεν είναι δυνατόν να μας βάζει όλους στο ίδιο καζάνι. Ο αγώνας είναι καθημερινός. Υπάρχουν, βέβαια, και κάποια άλλα προβλήματα, όπως ο ελλιπής φωτισμός ή οι διαφορετικού χρώματος λάμπες, προβλήματα με τους κάδους, με την καθαριότητα των δρόμων κοκ. - γενικότερα, όχι μόνο στην Καλαμαριά. Για την επίλυσή τους, τόσο ο νυν δήμαρχός μας, Θεοδόσης Μπακογλίδης, όσο και ο προκάτοχός του, Χριστόδουλος Οικονομίδης, κατέβαλαν (και καταβάλλουν) φιλότιμες προσπάθειες. Δυστυχώς, οι καιροί είναι οικονομικά δύσκολοι κι από την κρίση δεν ξέφυγαν ούτε οι ίδιοι οι δήμοι.

Το να διατηρεί κάποιος ένα κατάστημα στο παραλιακό μέτωπο δεν σημαίνει αυτομάτως πως δεν αντιμετωπίζει προβλήματα: ουδείς μπορεί να αρνηθεί, ωστόσο, ότι πρόκειται για μια περιοχή-«φιλέτο», όπως τη χαρακτηρίζουν ορισμένοι. Το παράπονο όλων όσοι δραστηριοποιούνται στη δική μας δουλειά, αλλά και γενικότερα όλων των Θεσσαλονικέων είναι ότι το τμήμα τής Παλιάς Παραλίας θα μπορούσε να είναι πολύ ομορφότερο - και περισσότερο προσοδοφόρο, σε δεύτερη ανάγνωση, για τους επιχειρηματίες. Το ζήτημα πρέπει να αντιμετωπιστεί συνολικά: υπάρχουν αρκετά που θα μπορούσαν να γίνουν στην προκυμαία, στον τρόπο που φαίνεται η πόλη από τη θάλασσα, αλλά και στο πώς ζούμε εμείς, που βρισκόμαστε πάνω στην παραλία. Είναι πράγματα που θα μπορούσαν να αλλάξουν την καθημερινότητά μας. Εμείς, που βρισκόμαστε επί της Ίωνος Δραγούμη, περιμένουμε την ανάπλαση της πλατείας Ελευθερίας, που συνδέεται απόλυτα με το παραλιακό μέτωπο. Η συγκεκριμένη πλατεία, όπως διάβαζα σε ένα βιβλίο, είναι η πλέον ιστορική της πόλης, απόλυτα συνυφασμένη με το λιμάνι, την παραλία, την προκυμαία και όλα τα μεγάλα γεγονότα τού προηγούμενου αιώνα. Το πρώτο πράγμα που συναντούσε όποιος κατέβαινε από το καράβι στη Θεσσαλονίκη ήταν η πλατεία Ελευθερίας. Θεωρώ πως η πεζοδρόμηση της παραλιακής ή μια διαπλάτυνση του πεζόδρομου θα ήταν θετική τόσο για την ποιότητα ζωής των Θεσσαλονικέων όσο και για το επιχειρείν. Συζητούσα με κάποιον παλιό επιχειρηματία, που πρόλαβε δρόμο την Αριστοτέλους. Και τότε πολλοί αντιδρούσαν, επειδή πίστευαν ότι θα χάσουν κίνηση από τα μαγαζιά τους. Έλεγαν: «Δεν θα μπορεί να παρκάρει ο κόσμος, για να μας επισκεφθεί». Τελικώς, η ιστορία δικαίωσε όσους δεν είχαν ενστάσεις, αφού η περιοχή αναπτύχθηκε θεαματικά. Νομίζω ότι το ίδιο θα γινόταν και με την παραλία. ⁕ - 037 -

Πεζόδρομος η Πλαστήρα ΑΠΟΨΗ του Παναγιώτη Γκόφα*

Για τον περισσότερο κόσμο, η λέξη «ανάπλαση» σημαίνει ότι μπαίνει μια μπουλντόζα και ξηλώνει τα πάντα. Σε ό,τι αφορά τα μαγαζιά τού παραλιακού μετώπου τής Θεσσαλονίκης -και εννοώ από το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης μέχρι τη Μίκρα-, οποιαδήποτε ανάπλαση θα πρέπει να γίνει με έναν συγκεκριμένο σχεδιασμό: να παραμείνουν τα υπάρχοντα καταστήματα ως άρρηκτες ιστορικές μνήμες τής πόλης. Έχουν μείνει ελάχιστα. Στόχος είναι όχι να τα γκρεμίσουμε, αλλά να τα αναδείξουμε και, αν είναι δυνατόν, να γίνουν ακόμη περισσότερα. Αυτονόητα, όλα τα παραπάνω πρέπει να γίνουν κρατώντας μια ισορροπία: και οι επαγγελματίες που πωλούν φαγητό ή καφέ να δουλέψουν και ο πολίτης να μπορεί να περπατήσει, να κάνει ποδήλατο, να απολαύσει την παραλία. Πρέπει να υπάρχει αρμονία. Θέλετε να σας δώσω μια πιο «προχωρημένη» λύση για την Καλαμαριά (και δεν αναφέρομαι στη θαλάσσια συγκοινωνία, που θα πρέπει να επεκταθεί); Προτείνω να υπογειοποιηθεί η οδός Πλαστήρα, από τη μεγάλη πολυκατοικία μέχρι τη «Ρέμβη». Τα λεωφορεία και τα ΙΧ να κινούνται υπόγεια και ο κόσμος να βγαίνει από τη δεξιά μεριά, από το πρανές, με σκάλες και ασανσέρ. Να υπάρχουν πάρκινγκ ανά 150 μέτρα και όλη η Πλαστήρα να γίνει ένας τεράστιος παραλιακός πεζόδρομος με τα μαγαζιά της, αλλά και με χώρο για τον πολίτη. Είμαι σίγουρος ότι, αν το ψάξει κάποιος, σίγουρα θα υπάρχει κάποιο ευρωπαϊκό πρόγραμμα που θα μπορούσαμε να εκμεταλλευτούμε. *Ο Παναγιώτης Γκόφας είναι πρόεδρος της Ένωσης Εστιατόρων Ψητοπωλών Θεσσαλονίκης.

38-39ep-ArtShip.qxp:Layout 1 5/4/17 9:18 PM Page 1

—Iδέα ΕΠΙΠΛΕΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Για τον περισσότερο κόσμο, ένα καράβι αποτελεί μέσο μεταφοράς επιβατών και αγαθών. Για κάποιους ανθρώπους, όμως, με φρέσκες ιδέες και όραμα ένα καράβι θα μπορούσε να αποτελεί παράλληλα χώρο πολιτισμού και ανταλλαγής ιδεών. Αυτό θα μπορούσε να γίνει η «Αταλάντη», αλλάζοντας ριζικά τη φιλοσοφία τού ταξιδιού στο ελληνικό αρχιπέλαγος.

Η ιδέα τής μετατροπής ενός καραβιού σε κάτι άλλο δεν είναι καινούργια. Όποιος έχει επισκεφθεί το Άμστερνταμ, το Βερολίνο ή το Λονδίνο θα έχει δει αρκετές φορτηγίδες να έχουν μετατραπεί από μέσα μεταφοράς υλικών σε υδάτινα σπίτια. Μια ομάδα τέως, πλέον, φοιτητών, ο Γιώργος Κοντομηνάς και η Ιωάννα Τάτλη, προχώρησαν την ιδέα αρκετά βήματα παραπέρα: η διπλωματική εργασία που παρουσίασαν πριν από δύο χρόνια πρότεινε τη χρήση των καραβιών (ενός συγκεκριμένου, εν προκειμένω) ως χώρων πολιτισμού. Η ιδέα βασίζεται σε ένα πολύ απλό γεγονός: κάθε χρόνο, χιλιάδες αλλόφωνοι τουρίστες καταφθάνουν στα νησιά τού Αιγαίου, για να ζήσουν νέες εμπειρίες και να ανακαλύψουν τις απολαύσεις τους. Στο πλαίσιο αυτό, η θάλασσα που περιβάλλει τα νησιά δεν είναι ένα συνεχές κενό, αλλά υδάτινοι δρόμοι που εξασφαλίζουν τη συνοχή τους. Με αυτό το δεδομένο, οι εμπνευστές τής ιδέας αντιλαμβάνονται τα πλοία που διασχίζουν το Αιγαίο ως τους κατεξοχήν δημόσιους χώρους τού ελληνικού αρχιπελάγους, ως τις πλωτές «πλατείες» του, όπου μπορούν να φιλοξενηθούν διάφορα δρώμενα, δίνοντας μιαν ολότελα διαφορετική σημασία στην έννοια της μετακίνησης. Η ΠΡΟΤΑΣΗ Το πλοίο που επελέγη για μετατροπή είναι η «Αταλάντη», ένα καλωδιακό καράβι που αρχικώς κατασκευάστηκε για να χρησιμοποιηθεί ως φορτηγό πλοίο, χάρη σε μια σειρά χαρακτηριστικών του (μήκος, πλάτος, βύθισμα, ογκοπλασία). Ο κενός χώρος στην καρδιά τού πλοίου προτείνεται να μετατραπεί σε μια δημόσια «πλατεία»,

 Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΟΜΗΝΑΣ ΚΑΙ Η ΙΩΑΝΝΑ ΤΑΤΛΗ, ΕΜΠΝΕΥΣΤΕΣ ΤΗΣ ΙΔΕΑΣ, ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΛΟΙΑ ΠΟΥ ΔΙΑΣΧΙΖΟΥΝ ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ΩΣ ΤΟΥΣ ΚΑΤΕΞΟΧΗΝ ΔΗΜΟΣΙΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΥΣ, ΩΣ ΤΙΣ ΠΛΩΤΕΣ «ΠΛΑΤΕΙΕΣ» ΤΟΥ, ΟΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΦΙΛΟΞΕΝΗΘΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΑ ΔΡΩΜΕΝΑ, ΔΙΝΟΝΤΑΣ ΜΙΑΝ ΟΛΟΤΕΛΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗΣ.

όπου σε κάθε λιμάνι ή κατά τη διάρκεια του ταξιδιού θα παρουσιάζονται διάφορα πολιτιστικά δρώμενα. Για τη στέγαση και τη φιλοξενία των επιμέρους λειτουργιών και των workshops προτείνεται να χρησιμοποιηθούν κοντέινερ, που ταιριάζουν με τη λογική τού καραβιού, παρέχοντας τη δυνατότητα πολλών συνδυασμών και εναλλαγής των χρήσεων. Η διπλωματική εργασία των δύο νέων βραβεύτηκε μεταξύ 820 συμμετεχόντων στον διαγωνισμό «2015 UIA-PHG International Student Competition», που - 038 -

διοργανώθηκε από την Παγκόσμια Ένωση Αρχιτεκτόνων (UIA) στο πλαίσιο του συνεδρίου «2015 UIA-PHG Seminar & GUPHA Meeting Health for All: Cultural, Populational, Operational & Technological Influences», το οποίο πραγματοποιήθηκε στην πόλη Ντάλιαν της Κίνας (23-25 Μαΐου 2015). Επίσης, επελέγη (και βραβεύτηκε) από τον πρύτανη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ως μία από τις σημαντικότερες ακαδημαϊκές διακρίσεις τού πανεπιστήμιου για το έτος 2015 (25.01.2016). ⁕

38-39ep-ArtShip.qxp:Layout 1 5/4/17 9:18 PM Page 2

—Νέα σελίδα στον ΟΛΘ ΣΕ ΓΑΛΛΟΥΣ, ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ & ΣΑΒΒΙΔΗ ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ Το τίμημα. Η συνολική αξία τής συμφωνίας ανέρχεται στο 1,1 δισ. και περιλαμβάνει -εκτός από την προσφορά των 231,926 εκατ.- υποχρεωτικές επενδύσεις ύψους 180 εκατ. την επόμενη επταετία, αλλά και αναμενόμενα έσοδα του Δημοσίου από τη σύμβαση παραχώρησης, από μερίσματα και επιπρόσθετες επενδύσεις.

Υπό τον έλεγχο της κοινοπραξίας Deutsche Invest Equity Partners GmbH, Belterra Investments LTD (του ομογενή επιχειρηματία Ιβάν Σαββίδη) και Terminal Link SAS (του γαλλικού κολοσσού CMA) περνά

ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ), μετά από μια εντυπωσιακή ανατροπή τής τελευταίας στιγμής. Συγκεκριμένα, η κοινοπραξία προσέφερε τίμημα 231,926 εκατ. ευρώ για το 67% του ΟΛΘ, ποσό που αντιστοιχεί σε premium 67% επί της τρέχουσας χρηματιστηριακής αξίας του Οργανισμού. Η συνολική αξία τής συμφωνίας ανέρχεται στο 1,1 δισ. και περιλαμβάνει -εκτός από την προσφορά των 231,926 εκατ.- υποχρεωτικές επενδύσεις ύψους 180 εκατ. την επόμενη επταετία, αλλά και αναμενόμενα έσοδα του Δημοσίου από τη σύμβαση παραχώρησης, από μερίσματα και επιπρόσθετες επενδύσεις. Παράλληλα, ο παραχωρησιούχος καλείται να αυξήσει τη διακίνηση των εμπορευματοκιβωτίων στις 550.000TEU μέσα σε διάστημα εννέα ετών. WHO IS WHO Η κοινοπραξία που αναδείχθηκε προτιμητέος επενδυτής περιλαμβάνει το γερμανικό επενδυτικό σχήμα DIEP, τη Belterra (εταιρεία συμφερόντων Ιβάν Σαββίδη) και την εταιρεία Terminal Link (θυγατρική τής γαλλικής CMA). Σημειωτέον ότι η CMA είναι ένας από τους μεγαλύτερους port operators στον κόσμο - 039 -

και ένα από τα βασικά μέλη τής Ocean Alliance, της συμμαχίας τακτικών γραμμών μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στην οποία συμμετέχει και η Cosco. Η γαλλική εταιρεία ανήκει σε μία από τις πιο γνωστές επιχειρηματικές οικογένειες της Γαλλίας, την οικογένεια Saadé. Οι επικεφαλής τής κοινοπραξίας θεωρούν τις προοπτικές τού λιμανιού τής Θεσσαλονίκης εξαιρετικά μεγάλες λόγω της στρατηγικής θέσης του και εκτιμούν πως η εμπειρία τους, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η CMA διαχειρίζεται ένα από τα μεγαλύτερα χαρτοφυλάκια λιμένων στον κόσμο, συνηγορεί για την περαιτέρω αναβάθμιση του ΟΛΘ. Πλέον, ο φάκελος του διαγωνισμού θα υποβληθεί στο Ελεγκτικό Συνέδριο για προσυμβατικό έλεγχο, μετά την έγκριση του οποίου θα μπορέσει να υπογραφεί η σύμβαση αγοραπωλησίας. Η ολοκλήρωση της συναλλαγής, όπως σημειώνεται σε σχετική ανακοίνωση του Ταμείου για την Αξιοποίηση της Ιδιωτικής Περιουσίας τού Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ), τελεί υπό την αίρεση των εγκρίσεων από τις αρμόδιες αρχές και την ικανοποίηση ορισμένων περαιτέρω προϋποθέσεων που προβλέπονται στη σύμβαση αγοραπωλησίας μετοχών. ⁕

40-57ep-Dytiko Metopo.qxp:Layout 1 5/4/17 9:37 PM Page 1

—Θαλάσσιο μέτωπο

Εγκλημα στα δυτικά ΣΚΕΦΤΕΙΤΕ ΜΙΑ ΠΑΡΑΘΑΛΑΣΣΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΟΥ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΕΝΑ ΜΟΝΑΔΙΚΗΣ ΟΜΟΡΦΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΦΙΛΟΞΕΝΕΙ 350 ΕΙΔΗ ΚΑΙ ΥΠΟΕΙΔΗ ΧΛΩΡΙΔΑΣ, 25 ΤΥΠΟΥΣ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ, 40 ΕΙΔΗ ΘΗΛΑΣΤΙΚΩΝ, 9 ΕΙΔΗ ΑΜΦΙΒΙΩΝ, 18 ΕΙΔΗ ΕΡΠΕΤΩΝ, 17 ΕΙΔΗ ΨΑΡΙΩΝ, 6 ΕΙΔΗ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΑΣΠΟΝΔΥΛΩΝ ΚΑΙ 1 ΕΙΔΟΣ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΑΣΠΟΝΔΥΛΟΥ. ΣΚΕΦΤΕΙΤΕ ΤΩΡΑ ΟΤΙ Σ’ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ (Η ΟΠΟΙΑ ΚΑΛΛΙΣΤΑ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ «ΕΛ ΝΤΟΡΑΝΤΟ») ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΤΑΙ ΤΟ 80%-90% ΤΩΝ ΜΥΔΙΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΙ ΣΕ ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΧΩΡΑ (Η ΠΛΕΙΟΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ, ΜΑΛΙΣΤΑ, ΕΞΑΓΕΤΑΙ ΣΕ ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ), ΟΠΩΣ ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟ 80% ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΕ ΡΥΖΙ. ΘΑ ΗΤΑΝ ΠΟΤΕ ΔΥΝΑΤΟΝ ΜΙΑ ΤΕΤΟΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ; ΝΑΙ, ΑΝ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ... ΚΥΡΙΕΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΙ, ΚΑΛΩΣ ΗΛΘΑΤΕ ΣΤΟ ΔΥΤΙΚΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΜΕΤΩΠΟ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. ΚΕΙΜΕΝΟ: Άγγελος Ν. Βάσσος. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ-ΠΟΡΤΡΕΤΑ: Σάκης Γιούμπασης.

40-57ep-Dytiko Metopo.qxp:Layout 1 5/4/17 9:37 PM Page 2

40-57ep-Dytiko Metopo.qxp:Layout 1 5/4/17 9:37 PM Page 3

—Ευκαιρίες και λάθη ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Ανεξάντλητο δυναμικό. Η περιοχή της Δυτικής Θεσσαλονίκης θα μπορούσε να ακμάζει. Αντ’ αυτού, έρχεται σχεδόν καθημερινά αντιμέτωπη με τον κακό εαυτό τής ελληνικής Πολιτείας, που της θέτει εμπόδια συχνά ανυπέρβλητα. Οι «Ε» επιχειρούν να απαντήσουν στα δεκάδες «γιατί».

Κυριολεκτικά μία ανάσα από τη Θεσσαλονίκη (μόλις 10 χιλιόμετρα από το κέντρο τής πόλης), στις δυτικές ακτές τού Θερμαϊκού κόλπου, βρίσκεται ένας από τους πλέον σημαντικούς υγρότοπους της χώρας μας: το εθνικό πάρκο Δέλτα Αξιού. Μια περιοχή-πραγματικό μωσαϊκό από θαλάσσια, υφάλμυρα και ποτάμια συστήματα, αλλά και εκτεταμένες καλλιέργειες, όπου διαβιούν, τρέφονται και αναπαράγονται εκατοντάδες είδη άγριας πανίδας και χλωρίδας. Το εθνικό πάρκο Δέλτα Αξιού ξεκινά από τις νοτιοδυτικές παρυφές τού πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης και φτάνει ώς την Πιερία, περιλαμβάνοντας στα 468.000 στρέμματα της έκτασής του τις εκβολές τού Γαλλικού ποταμού, τη λιμνοθάλασσα του Καλοχωρίου, το Δέλτα τού ποταμού Αξιού (αλλά και όλο το τμήμα του που βρίσκεται στην Ελλάδα), τις εκβολές τού ποταμού Λουδία, το Δέλτα τού Αλιάκμονα, τον υγρότοπο της Νέας Αγαθούπολης και τη λιμνοθάλασσα Αλυκής Κίτρους. Πρόκειται για ένα περιβαλλοντικό σύνολο, η σημασία τού οποίου έχει αναγνωριστεί διεθνώς ήδη από το 1975, όταν η περιοχή τού Δέλτα Αξιού χαρακτηρίστηκε ως ένας από τους δέκα ελληνικούς υγρότοπους διεθνούς σημασίας που προστατεύονται από τη σύμβαση Ραμσάρ. Παράλληλα, η περιοχή ανήκει στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 (τόσο ως ζώνη ειδικής προστασίας για τα πουλιά όσο και λόγω της ύπαρξης δύο ει-

δικών ζωνών διατήρησης). Η πρώτη οριοθέτηση της γίνεται το 1998, με κοινή υπουργική απόφαση, ενώ το 2009 η περιοχή ανακηρύσσεται εθνικό πάρκο με τέσσερις ζώνες προστασίας και έκταση 338.000 στρεμμάτων. Πέραν της οικολογικής σημασίας του, αυτός ο περιβαλλοντικός θησαυρός έχει τεράστια συμβολή στην τοπική, αλλά και στην εθνική οικονομία, καθώς στη Γ’ ζώνη τού εθνικού πάρκου και στη γύρω περιοχή καλλιεργείται το 80% της εγχώριας παραγωγής ρυζιού. Σε αντίστοιχα ποσοστά (ως προς το σύνολο της εθνικής παραγωγής) ανέρχονται οι ποσότητες μυδιών που παράγονται στις μυδοκαλλιέργειες του δυτικού Θερμαϊκού κόλπου. Πάντα από οικονομικής πλευράς, η περιοχή παρέχει σημαντικές δυνατότητες για οικοτουριστική ανάπτυξη, αλλά και για την ανάπτυξη πιλοτικών περιβαλλοντικών πρακτικών, αποτελώντας πεδίο επιστημονικής έρευνας, εκπαίδευσης και αναψυχής. Αν συνυπολογιστεί η αυξημένη πίεση που ασκείται διαχρονικά για αστική και βιομηχανική ανάπτυξη (ακόμη και εντός των ορίων τού εθνικού πάρκου), αντιλαμβάνεται κάποιος τις σημαντικές προκλήσεις που ανακύπτουν στη διαχείρισή του, λόγω του συνδυασμού πολλαπλών χρήσεων, αλλά και της εξαιρετικής εγγύτητας σε ένα αστικό συγκρότημα με πληθυσμό άνω του ενός εκατομμυρίου κατοίκων, ακριβώς δίπλα στη βιομηχανική του περιοχή. Δυστυχώς, όπως ίσως θα ανέμενε κάποιος, η ελληνική Πολιτεία δεν μπορεί -ακόμη και σήμερα- να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις αυτές... Ο ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΕΧΕΙ ΦΙΔΙ... Δυστυχώς, μιλώντας με περιβαλλοντικούς όρους, η εικόνα τής προστατευόμενης περιοχής δεν είναι μόνο θετική... Το εθνικό πάρκο αντιμετωπίζει σήμερα πολλές και σημαντικές απειλές, όπως η υπεράντληση και η ρύπανση των υδάτων, η ανεξέλεγκτη ρίψη μπάζων, απορριμμάτων και άλλων στερεών αποβλήτων, η πίεση για νόμιμη και παράνομη αστική και εμπορική δόμηση, μη αειφορικές καλλιεργητικές πρακτικές και αυθαίρετες παρεμβάσεις, αλλά και οι επιπτώσεις τής κλιματικής αλλαγής. Παράλληλα, πυρκαγιές, λαθραλιεία, λαθροϋλοτομία, παράνομο κυνήγι, παράνομες αμμοληψίες, αυθαίρετες κατασκευές και δραστηριότητες ασύμβατες με το καθεστώς προστασίας ταλανίζουν ακόμη και σήμερα μια περιοχή-κόσμημα. Για την αντιμετώπιση της κατάστασης, ο Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Αξιού - Λουδία - 042 -

40-57ep-Dytiko Metopo.qxp:Layout 1 5/4/17 9:38 PM Page 4

ΟΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΥΔΟΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΣΤΟ ΔΕΛΤΑ ΤΟΥ ΛΟΥΔΙΑ (ΔΕΞΙΑ).

40-57ep-Dytiko Metopo.qxp:Layout 1 5/4/17 9:38 PM Page 5

 ΟΙ ΕΚΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΓΑΛΛΙΚΟΥ ΠΟΤΑ-

ΜΟΥ, ΣΤΟ ΥΨΟΣ ΤΟΥ ΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ.

- Αλιάκμονα (ο οποίος ιδρύθηκε το 2002 ως ένας από τους 28 αντίστοιχους φορείς που δραστηριοποιούνται ανά τη χώρα, με αντικείμενο τη διοίκηση και διαχείριση της περιοχής ευθύνης του) έχει αναπτύξει μια σειρά από στρατηγικές που στόχο έχουν να μειώσουν τις αρνητικές επιπτώσεις όλων όσα απειλούν το οικοσύστημα. Η στρατηγική για την εκστρατεία απομάκρυνσης των σκουπιδιών, για παράδειγμα, έχει θέσει ως στόχο τη μείωση των απορριμμάτων στο εθνικό πάρκο και τη βελτίωση της εικόνας του, ώστε οι επισκέπτες του να μπορούν να αντιληφθούν τη μεγάλη αξία που έχει γι’ αυτούς. Στο πλαίσιο αυτό, εκτιμάται ότι η μείωση ή ακόμη και η εξάλειψη -ει δυνατόν- της απειλής των στερεών μπαζοαπορριμμάτων θα βελτιώσει την κατάσταση των παράκτιων οικοσυστημάτων, των ποταμών και των λιμνοθαλασσών, διανοίγοντας έτσι ακόμη μεγαλύτερες δυνατότητες ανάπτυξης του εναλλακτικού τουρισμού για την απασχόληση των κά-

40-57ep-Dytiko Metopo.qxp:Layout 1 5/4/17 9:38 PM Page 6

40-57ep-Dytiko Metopo.qxp:Layout 1 5/4/17 9:38 PM Page 7

τοικων τής περιοχής. Στους στόχους μιας τέτοιας προσπάθειας περιλαμβάνονται ακόμη: Η σημαντική μείωση της παράνομης αμμοληψίας και η συνεργασία με τις διάφορες υπηρεσίες, για την ορθότερη διαχείριση των φερτών υλικών. Η σημαντική μείωση της αυθαίρετης δόμησης και η ενημέρωση των υπηρεσιών για την αποφυγή δόμησης οικισμού σε υγροτοπική περιοχή τής ζώνης ειδικής προστασίας. Περισσότερες περιοχές χωρίς σκουπίδια. Αποκατάσταση όλων των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ) στο εθνικό πάρκο, όπως για παράδειγμα στο Δέλτα τού Αλιάκμονα, όπου επί χρόνια καίγονταν σκουπίδια. Καλύτερες υποδομές επισκεπτών (όπως

η σήμανση της προστατευόμενης περιοχής, η βελτίωση του κέντρου πληροφόρησης και η δημιουργία σταθμού περίθαλψης ζώων). Η αύξηση της αναγνωρισιμότητας της αξίας τού εθνικού πάρκου και της αποδοχής τού φορέα διαχείρισης. Η καλύτερη συνεργασία με υπηρεσίες, φορείς και ιδιώτες. Όλα αυτά είναι οι θεμιτοί (και φιλόδοξοι) στόχοι που τίθενται. Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι σήμερα αρκετά διαφορετική... ΜΥΔΟΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΕΣ ΥΠΟ ΔΙΩΞΗ Σχεδόν σαράντα χρόνια μετρά η μυδοκαλλιέργεια στον Θερμαϊκό κόλπο. Σαράντα χρόνια, στη διάρκεια των οποίων ο συγκεκριμένος κλάδος έχει αποδειχθεί πραγματικό «χρυσωρυχείο» για όλους - 046 -

40-57ep-Dytiko Metopo.qxp:Layout 1 5/4/17 9:38 PM Page 8

Επιλογές 05/2017

—Διαχρονία Θερμαϊκός κόλπος: μια διαρκής εξέλιξη Παρ’ ολίγον… λίμνη. Στις αρχές του 20ού αιώνα πραγματοποιούνται μελέτες για την εκτέλεση εγγειοβελτιωτικών έργων στην πεδιάδα της Θεσσαλονίκης. Τα έργα ξεκινούν το 1925 και ολοκληρώνονται το 1936. Αν δεν είχαν υλοποιηθεί, η διώρυγα πλεύσης των μεγάλων πλοίων στον Θερμαϊκό κόλπο υπολογίζεται ότι θα είχε κλείσει το 1975.

Τουλάχιστον από το 500 π.Χ. ο Θερμαϊκός καταλάμβανε όλη τη σημερινή πεδιάδα τής Κεντρικής Μακεδονίας. Έτσι, πόλεις όπως η αρχαία Πέλλα ήταν τότε παραθαλάσσιες. Στα νερά του χύνονταν απευθείας οι ποταμοί Εχέδωρος, Αξιός, Λουδίας και Αλιάκμονας. Σταδιακά, οι αποθέσεις των ποταμών και των χειμάρρων τής νότιας πλευράς προσχώνουν τον Θερμαϊκό, καθιστώντας τον όλο και πιο στενό. Τον 1ο αιώνα π.Χ. οι προσχώσεις τού Αξιού και του Αλιάκμονα συγκλίνουν μεταξύ τους, με αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας λιμνοθάλασσας: ήταν τότε που ο Στράβων ανέφερε ότι το λιμάνι τής Πέλλας επικοινωνούσε με τη θάλασσα μέσω διαύλου. Οι προσχώσεις συνεχίζονται, ο δίαυλος κλείνει ολοένα και περισσότερο και ώς τον 5ο αιώνα μ.Χ. η λιμνοθάλασσα έχει πλέον μετατραπεί σε κλειστή λίμνη: τη λίμνη τού Λουδία, του ποταμού που μεταφέρει στη θάλασσα τα πλεονάζοντα νερά της (τη γνωστή αργότερα ως «λίμνη των Γιαννιτσών»). Από τις αρχές τού 6ου αιώνα (όταν η λίμνη τού Λουδία έχει πλέον σχηματιστεί) ώς τις αρχές του 20ού αιώνα δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία για την εξέλιξη της πεδιάδας τής Θεσσαλονίκης. Πληροφορίες αντλούνται μόνο για την περίοδο 18321916, από αποτυπώσεις των ακτών και από βυθομετρήσεις τού Θερμαϊκού που έγιναν από αξιωματούχους του αγγλικού πολεμικού ναυτικού. Γνωρίζουμε έτσι ότι: Ο Λουδίας ήταν παραπόταμος του Αξιού που προσχώθηκε στο δεύτερο μισό τού 19ου αιώνα από τις φερτές ύλες τού Αξιού. Το 1832 και το 1850 ο Αξιός, στο ύψος του Ανατολικού, εκτράπηκε δυτικά τής Χαλάστρας και χυνόταν στον Θερμαϊκό κόλπο, απέναντι από το Μεγάλο Έμβολο. Μεταξύ των ετών 1916-1924 ο Αξιός αφήνει και πάλι την παλιά κοίτη του: με δύο παράλληλους κλάδους, ανατολικά τής Χαλάστρας, εκβάλλει νότια του Καλοχωρίου, απέναντι από το Μικρό Καραμπουρνάκι, απειλώντας να προσχώσει τον εσωτερικό κόλπο τής Θεσσαλονίκης. Ο Αλιάκμονας είχε εκβολές νοτιότερα, βορείως του κόλπου τής Μεθώνης. - 047 -

Η ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ Στις αρχές του 20ού αιώνα πραγματοποιούνται μελέτες για την εκτέλεση εγγειοβελτιωτικών έργων στην πεδιάδα τής Θεσσαλονίκης. Τα έργα ξεκινούν το 1925 (με την κύρωση σύμβασης μεταξύ του ελληνικού Δημοσίου και της αμερικανικής εταιρείας «The Foundation Company») και ολοκληρώνονται το 1936. Αν δεν είχαν υλοποιηθεί, η διώρυγα πλεύσης των μεγάλων πλοίων στον Θερμαϊκό κόλπο υπολογίζεται ότι θα είχε κλείσει το 1975. Στο πλαίσιο των προαναφερθέντων έργων: Εκτράπηκε το τμήμα τού Αξιού νότια της σιδηροδρομικής γραμμής, για να αποφευχθεί η πρόσχωση του λιμανιού τής Θεσσαλονίκης. Αποστραγγίστηκε η λίμνη των Γιαννιτσών, όπως και τα έλη τής περιοχής, με τη διάνοιξη κεντρικής στραγγιστικής διώρυγας (του σημερινού ποταμού Λουδία). Η έκταση που αποξηράνθηκε υπολογίζεται σε 40.000 στρέμματα. Εγκιβωτίσθηκε ο Αλιάκμονας και δημιουργήθηκαν τα αναχώματά του. Στην περιοχή τού Καλοχωρίου και του Γαλλικού ποταμού, η υποχώρηση του εδάφους λόγω της υπεράντλησης υδάτων και της χαλαρής σύστασης του εδάφους και η ανάγκη προστασίας τής ενδοχώρας θα υπαγορεύσουν (στα μέσα της δεκαετίας τού 1960) την κατασκευή εκτεταμένων παράκτιων αναχωμάτων. Η προστασία του οικισμού τού Καλοχωρίου με αναχώματα θα έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία τής ομώνυμης λιμνοθάλασσας. Το παράκτιο ανάχωμα που θα κατασκευαστεί από τον ποταμό Γαλλικό ώς τον Αξιό θα δώσει στην περιοχή τη σημερινή μορφή της. Τα μεγάλα φράγματα που θα κατασκευαστούν, για να καλυφθούν οι ανάγκες ύδρευσης της Θεσσαλονίκης και άρδευσης της πεδιάδας της, θα ολοκληρώσουν την εικόνα. Η πεδιάδα τής Θεσσαλονίκης υπήρξε το φυσικό αποτέλεσμα της συνεχούς απόθεσης φερτών υλικών από τους ποταμούς, αλλά και των ανθρώπινων επεμβάσεων που πραγματοποιήθηκαν κατά τον 20ό αιώνα. Το τέλος της ιστορίας αυτής δεν έχει γραφεί ακόμη. Τα επεισόδιά της συνεχίζονται...

40-57ep-Dytiko Metopo.qxp:Layout 1 5/4/17 9:38 PM Page 9

όσοι δραστηριοποιούνται σ’ αυτόν, φτάνοντας στο σημείο σήμερα στη συγκεκριμένη περιοχή (στο Δέλτα τού Λουδία και στην περιοχή τής Χαλάστρας) να παράγεται το 80%-90% της συνολικής εθνικής παραγωγής σε μύδια (περίπου 30.000 τόνοι ετησίως, από τα οποία μόνο στην περιοχή τής Χαλάστρας παράγονται 6.000 τόνοι μυδιών, που σε ποσοστό 95% εξάγονται). «Κλειδί» αυτής τής αλματώδους ανάπτυξης αποτέλεσαν οι καινοτόμες πρακτικές και μέθοδοι που σχεδόν από την αρχή και μέχρι τις ημέρες μας εφάρμοσαν και εφαρμόζουν οι αλιείς τής περιοχής, επενδύοντας σε προηγμένο μηχανολογικό εξοπλισμό καλλιέργειας και συγκομιδής, σε μονάδες τυποποίησης προϊόντων, κέντρα αποστολής και καθαρισμού οστρακοειδών, μονάδες μεταποίησης και κατάψυξης, δίκτυα πωλήσεων, αλλά και στο πελατολόγιο. Παράλληλα, στις εξαιρετικές εξαγωγικές επιδόσεις των μυδιών τού Θερμαϊκού συντελούν η άριστη ποιότητα και γεύση των παραγόμενων προϊόντων, αλλά και ο συγκριτικά σύντομος κύκλος παραγωγής σε σχέση με ανταγωνίστριες χώρες (όπως η Ολλανδία, η Ισπανία, η Γαλλία ή η Ιταλία), που στη χώρα μας ανέρχεται σε 11-12 μήνες, αντί των 24-28 μηνών σε καλλιέργειες στο εξωτερικό.

Αυτό το θετικό έδαφος δεν αφήνει, ωστόσο, τους μυδοπαραγωγούς τής περιοχής να εφησυχάσουν: πνεύματα ανήσυχα, δημιουργούν διαρκώς νέα, καινοτόμα προϊόντα (όπως η νωπή σάρκα μυδιών σε νερό, μέσα σε πλαστικό σακουλάκι, η οποία αποτέλεσε με το λανσάρισμά της στην αγορά best seller τόσο για τις νοικοκυρές όσο και για τους εστιάτορες, αυξάνοντας κατακόρυφα τη ζήτηση για τα μύδια τής περιοχής). Κι όμως: παρότι όλοι θα ανέμεναν η ελληνική Πολιτεία να «αγκαλιάσει» έναν χρυσοφόρο κλάδο που πρωταγωνιστεί στις αγορές τού εξωτερικού (φέρνοντας εισόδημα στους έλληνες παραγωγούς και έσοδα στα ταμεία τού κράτους), ώστε να αυξήσει ακόμη περισσότερο τον τζίρο του (ίσως ακόμη και να επιχειρήσει να καθιερώσει ως διεθνή μπράντα το «μύδι Θερμαϊκού»), η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Με ακόμη μία νέα μυδοκαλλιεργητική περίοδο στον Θερμαϊκό να βρίσκεται προ των πυλών, το κράτος εξακολουθεί να κωφεύει, αδυνατώντας να δώσει λύση σε χρόνια προβλήματα, τα οποία στην πλειονότητα των περιπτώσεων το ίδιο έχει δημιουργήσει. Όπως, για παράδειγμα, η πρωτοφανής ομηρία στην οποία έχει καταδικάσει τους μυδοκαλλιεργητές, αρ- 048 -

40-57ep-Dytiko Metopo.qxp:Layout 1 5/4/17 9:38 PM Page 10

Επιλογές 05/2017

Το δυτικό παράκτιο μέτωπο ΑΠΟΨΗ του Κώστα Γιουτίκα*

Το δυτικό παράκτιο μέτωπο αποτελεί μια «ακατέργαστη» πηγή οικονομικής ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή τού νομού Θεσσαλονίκης. Διαθέτει εκπληκτικό φυσικό πλούτο και δυναμικούς κλάδους παραγωγής στον πρωτογενή τομέα, που, με τη δέουσα προσοχή και την κατάλληλη υποστήριξη, μπορούν να δώσουν εμπροσθοβαρή ώθηση στην καθηλωμένη τοπική οικονομία. Στο Δέλτα τού Αξιού, λόγου χάριν, έναν μοναδικό υδροβιότοπο με εκπληκτική βιοποικιλότητα, ενταγμένο στο δίκτυο οικολογικών περιοχών της Ευρώπης Natura 2000 και προστατευόμενο από τη Διεθνή Σύμβαση Ραμσάρ, δεν είναι απαγορευτική η δημιουργία κτημάτων οικοτουρισμού σε σημεία που δεν εμπίπτουν στις δύο συμβάσεις. Η αξιοποίηση φυσικών λιμνών στην παλιά κοίτη τού Αξιού ως

  ΛΟΓΩ ΤΟΥ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΠΟΥ ΔΙΕΠΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ,

λιμνών ερασιτεχνικού ψαρέματος, η δημιουργία παρατηρητηρίων πουλιών και περιπατητικών διαδρομών είναι επίσης εφικτές επιλογές. Μάλιστα, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας χρηματοδοτεί τη δημιουργία ποδηλατόδρομου και περιπατητικού δρόμου από τη δυτική Θεσσαλονίκη ώς τη λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου, ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμο από την πόλη τής Θεσσαλονίκης το Δέλτα τού Αξιού. Μπορούμε, επιπλέον, να προσελκύσουμε επισκέπτες όλες τις εποχές τού χρόνου, δημιουργώντας -με σεβασμό στο περιβάλλον- αναψυκτήρια και εστιατόρια, όπου θα αναδεικνύεται η τοπική κουζίνα και τα τοπικά προϊόντα - το ρύζι, τα μύδια, τα γριβάδια.

ΗΤΑΝ ΑΔΥΝΑΤΗ Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΞΥΓΙΑΝΤΗΡΙΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΜΥΔΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ. ΕΤΣΙ, Ο ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΣ ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ ΑΝΑΓΚΑΣΤΗΚΕ ΝΑ ΤΟ ΦΤΙΑΞΕΙ... ΠΛΩΤΟ, ΠΑΝΩ ΣΕ ΦΟΡΤΗΓΙΔΑ: «ΧΡΕΙΑΣΤΗΚΕ ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ, ΩΣΠΟΥ ΝΑ ΜΠΟΡΕΣΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΤΥΧΟΥΜΕ ΤΟΝ ΣΤΟΧΟ ΜΑΣ» ΕΞΗΓΕΙ Ο ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ, ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΙΣ «Ε». «ΕΥΤΥΧΩΣ, ΕΙΧΑΜΕ ΤΙΣ ΑΝΤΟΧΕΣ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ. ΧΡΕΙΑΣΤΗΚΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΟΛΛΗ ΥΠΟΜΟΝΗ - ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΣΕ Ο,ΤΙ ΑΦΟΡΑ ΤΙΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ. ΓΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ, ΔΕΝ ΜΟΥ ΕΔΙΝΑΝ ΑΔΕΙΑ, ΕΠΕΙΔΗ -ΛΕΕΙ- ΕΧΟΥΜΕ ΜΗΧΑΝΗΜΑ ΜΕ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ UV, ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗ ΤΩΝ ΜΥΔΙΩΝ. ‘ΕΧΕΤΕ UV, ΑΡΑ ΕΙΣΤΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ’ ΜΟΥ ΕΛΕΓΑΝ. ‘ΠΑΤΕ ΚΑΛΑ, ΡΕ ΠΑΙΔΙΑ;’ ΤΟΥΣ ΑΠΑΝΤΟΥΣΑ. ‘UV ΕΧΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΑΚΟΜΗ ΚΙ ΕΝΑ ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΟ…». - 049 -

Οι μυδοκαλλιέργειες, με την επίλυση των εμποδίων στην έκδοση νέων αδειών και την ίδρυση μονάδας εξυγίανσης και τυποποίησης μυδιών, μπορούν να εξελιχθούν σε έναν εξαιρετικά προσοδοφόρο παραγωγικό κλάδο. Επισημαίνω ότι στον Θερμαϊκό κόλπο παράγεται το 80%-90% της εθνικής παραγωγής σε μύδια και ότι στο μεγαλύτερο ποσοστό της αυτή εξάγεται σε Ισπανία, Ολλανδία, Γαλλία και Ιταλία. Μπορούμε ακόμη να οργανώσουμε ελεγχόμενες τεχνητές πλημμύρες στον Αξιό τη θερινή περίοδο, για τη δημιουργία βοσκοτόπων εκτροφής βοοειδών. Υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες, αρκεί να τις αξιοποιήσουμε. * Ο Κώστας Γιουτίκας είναι αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.

40-57ep-Dytiko Metopo.qxp:Layout 1 5/4/17 9:38 PM Page 11

νούμενο να εφαρμόσει εδώ και 18 ολόκληρα χρόνια τούς νόμους που το ίδιο ψήφισε, με αποτέλεσμα όχι μόνο να μη διαθέτει νέες άδειες μυδοκαλλιέργειας, αλλά να μην ανανεώνει, έστω, εκείνες τις οποίες είχε εκδώσει στο παρελθόν. Το αποτέλεσμα; Από τις 71 άδειες μυδοκαλλιέργειας που οι αρμόδιες κρατικές αρχές είχαν παραχωρήσει στην περιοχή τής Χαλάστρας (αρχής γενομένης από το 1990), σήμερα υπάρχουν μόλις 23 νόμιμες μονάδες που λειτουργούν ακόμη με τις παλιές άδειες. Οι υπόλοιπες, που δεν κατάφεραν να ανανεώσουν τις άδειές τους, θεωρούνται σύμφωνα με τον νόμο παράνομες. Ο παραλογισμός, ωστόσο, δεν τελειώνει εδώ. Μπορεί το κράτος να μην ανανεώνει τις άδειες μυδοκαλλιεργητών που εδώ και δεκαετίες δραστηριοποιούνται στην περιοχή, την ίδια στιγμή ωστόσο ανέχεται προκλητικά δεκάδες άλλες, εντελώς παράνομες μονάδες που στήθηκαν στο πέρασμα των ετών, οι οποίες σήμερα έχουν φτάσει να καταλαμβάνουν έκταση συνολικά τέσσερις φορές μεγαλύτερη σε σχέση με τις νόμιμες, βάσει επίσημων στοιχείων τού ελληνικού κράτους(!). Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία έκθεσης της Κτηματικής Υπηρεσίας Θεσσαλονίκης, οι 23 νόμιμες μυδοκαλλιεργητικές μονάδες αναπτύσσονται σήμερα σε έκταση 350 στρεμμάτων στον Θερμαϊκό, ενώ την ίδια στιγμή τα παράνομα μυδοτροφεία στην ίδια περιοχή καταλαμβάνουν 1.170 στρέμματα. Το αποτέλεσμα; Η παράνομη μυδοκαλλιέργεια οργιάζει, οδηγώντας σε τεράστια απώλεια εσόδων για το κράτος, απουσία κανόνων στη λειτουργία των μονάδων, κινδύνους για το περιβάλλον, αλλά και αδιαφάνεια και παρατυπίες στη νομιμοποίηση και μεταφορά τού προϊόντος (οι γνωρίζοντες μιλούν για ελληνικά μύδια Θερμαϊκού που πωλούνται προς 40 λεπτά το κιλό, φεύγουν νύχτα για Ιταλία, εκεί «εμβαπτίζονται» στις ιταλικές θάλασσες και, αναβαπτισμένα πλέον, πωλούνται προς 2 ευρώ το κιλό -ως «ιταλικό» γκουρμέ προϊόν- στις αγορές τής Ευρώπης). «Αφού όλοι γνωρίζουν πού βρίσκονται αυτές οι παράνομες μονάδες, γιατί δεν τους πιάνουν;» ίσως διερωτηθείτε. «Πρέπει να γίνει έφοδος με σκάφη στη διάρκεια της νύχτας, την ώρα που δραστηριοποιούνται οι λαθροκαλλιεργητές. Αυτό που ανεπισήμως μας έχουν πει οι ιθύνοντες είναι πως δεν έχουν επαρκή μέσα και πόρους για μια τέτοια επιχείρηση...» εξηγεί

πρόσωπο με γνώση τής κατάστασης που επικρατεί. ΚΡΑΤΙΚΗ ΑΒΕΛΤΗΡΙΑ Πώς οδηγηθήκαμε, όμως, σ’ αυτήν την πρωτοφανή κατάσταση; «Όλα αυτά τα τραγικά συμβαίνουν επειδή η περίφημη Περιοχή Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ), ένα πάρκο μυδοκαλλιέργειας στον Θερμαϊκό, επί της ουσίας, δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί» εξηγεί, μιλώντας στις «Ε», ο αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Κώστας Γιουτίκας. «Ο νόμος για τις ΠΟΑΥ (Ν. 2742) ψηφίστηκε το 1999 και το ειδικό χωροταξικό για τις υδατοκαλλιέργειες θεσμοθετήθηκε το 2011 (με την ΚΥΑ 31722). Κι όμως: οι συγκεκριμένες περιοχές δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί. Με αυτό το σκεπτικό -ότι, δηλαδή, δεν έχει γίνει ΠΟΑΥ στον Θερμαϊκό- δεν εκδίδονται άδειες επί 18 ολόκληρα χρόνια». Ο νόμος για τις ΠΟΑΥ προβλέπει, πέραν των άλλων, την ίδρυση ανώνυμων εταιρειών, συνήθως με μετόχους φορείς τής αυτοδιοίκησης, που δεν υπόκεινται στην εποπτεία κάποιου δημόσιου φορέα. Ο αντίστοιχος φορέας, ωστόσο, που συγ- 050 -

40-57ep-Dytiko Metopo.qxp:Layout 1 5/4/17 9:38 PM Page 12

κροτήθηκε με επικεφαλής τον δήμο Δέλτα οδηγείται σε λουκέτο, από τη στιγμή που η Περιοχή Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών παραμένει τοπίο στην ομίχλη. «Ως περιφερειακός σύμβουλος εντεταλμένος σε θέματα περιβάλλοντος, ενέργειας και φυσικών πόρων, έκανα πολλές προσπάθειες τα δύο προηγούμενα χρόνια, σε συνεργασία με τους συλλόγους των μυδοκαλλιεργητών των Κυμίνων και της Χαλάστρας, για να βρούμε λύσεις» εξηγεί, μιλώντας στις «Ε», ο κ. Γιουτίκας. «Κατόπιν καλής μελέτης τού νόμου και των εναλλακτικών δυνατοτήτων που αυτός προβλέπει, υποβάλαμε ουσιαστικές και εφικτές προτάσεις στους εκάστοτε υπουργούς, είτε με τη μορφή υπομνημάτων είτε σε κατ’ ιδίαν συναντήσεις μαζί τους. Η κυριότερη πρόταση αφορά μια άμεση ρύθμιση για τη μίσθωση νέων χώρων και για την αδειοδότηση των μονάδων από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση στις απολύτως καθορισμένες και εγκεκριμένες συντεταγμένες θέσεις που προβλέπει η χωροταξική μελέτη: τη μετακίνηση, δηλαδή, όλων των μονάδων μέσα στον καθορισμένο χώρο τού πάρκου μυδοκαλλιέργειας, με τους κανόνες και τις προδιαγραφές που προβλέπονται, με τάξη, ως μια μεταβατική λύση έως ότου γίνει η ΠΟΑΥ. Έτσι βοηθούμε ώστε και οι διαδικασίες για τη δημιουργία της να προχωρήσουν γρηγορότερα και το πρόβλημα με τα εντελώς παράνομα μυδοτροφεία να αντιμετωπιστεί, αφού η θαλάσσια έκταση που καταλαμβάνουν ανήκει, ως επί το πλείστον, στη χωροθετημένη έκταση του πάρκου μυδοκαλλιέργειας. Με την πρότασή μας γίνεται, ουσιαστικά, μια ‘αυτορρύθμιση’ που δίνει λύση και στο πρόβλημα με τις παράνομες μονάδες, οι οποίες με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θα εκτοπιστούν, καθώς τις θέσεις τους θα λάβουν οι νόμιμες». Παρά τις κατά καιρούς προτάσεις, βέβαια, η επίσημη (και στερεότυπη) απάντηση που δίνεται από τις κρατικές αρχές κάθε φορά που επιχειρείται να προωθηθεί μια λύση στα προβλήματα της μυδοκαλλιέργειας στην περιοχή τού Θερμαϊκού είναι πως «δεν μπορεί να γίνει κάτι, αφού δεν υπάρχει οργανωμένο πάρκο μυδοκαλλιέργειας» - κάτι για το οποίο ευθύνεται, ασφαλώς, αποκλειστικά η Πολιτεία. Την ίδια στιγμή, η γραφειοκρατία ζει και βασιλεύει: στον αιώνα της τεχνολογίας, κάθε υπηρεσία ζητά μεμονωμένα από τους μυδοπαραγωγούς όλες τις άδειες, τα τοπογραφικά, τις κατόψεις, τις τομές, τις μελέτες, τις αποφάσεις και όλα τα άλλα δι-

40-57ep-Dytiko Metopo.qxp:Layout 1 5/4/17 9:39 PM Page 13

 ΣΤΟΥΣ ΚΑΛΑΜΩΝΕΣ ΤΟΥ ΑΞΙΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ΦΩΛΙΑΖΕΙ Ο ΠΟΡΦΥΡΟΤΣΙΚΝΙΑΣ, ΜΕ ΜΕΣΟ ΟΡΟ ΦΩΛΙΩΝ ΣΤΙΣ 10-15 ΑΝΑ ΕΤΟΣ.

40-57ep-Dytiko Metopo.qxp:Layout 1 5/4/17 9:39 PM Page 14

—Μη χάσετε Το «top 10» του εθνικού πάρκου

καιολογητικά σε τέσσερα, πέντε, παλαιότερα έως και σε δέκα αντίγραφα, τη στιγμή που κάλλιστα θα μπορούσε να υπάρχει μία υπηρεσία, η οποία θα τα αναρτά στο διαδίκτυο, ώστε οι υπόλοιπες εμπλεκόμενες αρχές να μπορούν να τα λαμβάνουν γρήγορα και υπεύθυνα με τη χρήση κωδικών. Ακόμη και οι περιβαλλοντικοί όροι θα μπορούσαν να είναι συγκεντρωμένοι σε μία σελίδα, να παραδίδονται από την υπηρεσία τη στιγμή τής υπογραφής τής μίσθωσης του θαλάσσιου χώρου και ο μυδοκαλλιεργητής απλώς να υπογράφει ότι έλαβε γνώση τους. Όσες φορές, δε, προκαλείται έλεγχος των μυδοκαλλιεργειών, πάντα ελέγχονται μόνον οι κάτοχοι αδειοδοτημένων μονάδων (που, δυστυχώς, αποτελούν πλέον τη μειονότητα των ασχολούμενων με τη μυδοκαλλιέργεια στον Θερμαϊκό) και πολύ συχνά επιβάλλονται σ’ αυτούς πρόστιμα που δείχνουν να σκοπεύουν περισσότερο στην οικονομική εξόντωση παρά στον συνετισμό: «Δεν μπορεί, για παράδειγμα, μια υπέρβαση της τάξης τού 15% στην καλλιεργούμενη θαλάσσια έκταση έναντι της μισθωμένης να δικαιολογεί πρόστιμα που φτάνουν στις 10.000 ή στις 30.000 ευρώ, μερικές φορές ακόμη υψηλότερα...» λέει χαρακτηριστικά μυδοτρόφος, μιλώντας στις «Ε». Λύσεις, δυστυχώς, δεν δίνονται και σε

 ΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1980, ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΛΙΑ ΤΗΣ ΧΑΛΑΣΤΡΑΣ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΘΗΚΕ ΜΕ… ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ Η ΑΝΕΓΕΡΣΗ ΕΞΥΓΙΑΝΤΗΡΙΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΜΥΔΙΑ, ΩΣΤΕ Η ΟΛΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΕΤΑΙ IN SITU, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΤΟ ΠΡΟΪΟΝ ΝΑ ΜΕΤΑΦΕΡΕΤΑΙ ΠΟΛΛΑ ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΑ ΜΑΚΡΥΤΕΡΑ, ΣΤΟΝ ΟΙΚΙΣΜΟ ΤΗΣ ΧΑΛΑΣΤΡΑΣ. ΜΠΗΚΑΝ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΑ, ΑΝΕΓΕΡΘΗΚΕ Ο ΣΚΕΛΕΤΟΣ, ΜΠΗΚΑΝ ΤΑ ΤΟΥΒΛΑ ΚΑΙ, ΑΙΦΝΗΣ, ΚΑΠΟΙΟΣ ΘΥΜΗΘΗΚΕ ΟΤΙ ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΝΟΜΟ, ΚΑΘΩΣ ΕΙΝΑΙ ΧΤΙΣΜΕΝΟ ΣΕ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΜΕΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ… ΕΚΤΟΤΕ, ΤΟ ΚΟΥΦΑΡΙ ΤΟΥ ΜΕΝΕΙ ΕΓΚΑΤΑΛΕΛΕΙΜΜΕΝΟ, ΕΝΘΥΜΙΟ ΑΚΟΜΗ ΜΙΑΣ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΗΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΣ.

όλα τα προβλήματα που σχετίζονται με τις συναφείς με τον κλάδο τής μυδοκαλλιέργειας δραστηριότητες. Για παράδειγμα, ως υπολείμματα της παραγωγικής διαδικασίας τής μυδοκαλλιέργειας προκύπτουν χρησιμοποιημένα πλαστικά δίχτυα, τα οποία, λόγω των ξένων υλών που φέρουν, είναι δύσκολο να ανακυκλωθούν. Οι υπηρεσίες τα θεωρούν απορρίμματα και οι μυδοπαραγωγοί δεν ξέρουν πού να τα εναποθέσουν - σε ορισμένες περιπτώσεις, κάποιοι ασυνείδητοι μυδοκαλλιεργητές τα πετούν στη θάλασσα, υπονομεύοντας - 053 -

01/ Απολαύστε το θέαμα των φοινικόπτερων (φλαμίνγκο) στη λιμνοθάλασσα των Αλυκών Κίτρους. Συνήθως βρίσκονται εκεί όλο τον χρόνο. 02/ Αναζητήστε τα άγρια άλογα στα υγρολίβαδα του Αξιού. Με λίγη τύχη, θα τα συναντήσετε. 03/ Περπατήστε το μονοπάτι που ενώνει τις δύο τεχνητές λίμνες των εκβολών τού Γαλλικού ποταμού. Χαρείτε τις δύο ήσυχες λίμνες, τα εντυπωσιακά νεροβούβαλα, τα πουλιά και τα αρμυρίκια που ανθίζουν την άνοιξη. 04/ Ποδηλατήστε στο παράκτιο ανάχωμα από το Καλοχώρι ώς το Δέλτα τού Αξιού και απολαύστε το μελαγχολικό τοπίο και τα εκατοντάδες παρυδάτια πουλιά. 05/ Απολαύστε ένα από τα πιο όμορφα ηλιοβασιλέματα από τις εκβολές τού ποταμού Λουδία. 06/ Παίξτε κρυφτό στο παραποτάμιο δάσος στο φράγμα της Έλλης και μετά απολαύστε από τον λόφο τη θέα προς το «νησί» τού Αξιού. 07/ Μετρήστε πόσα παπιά μπορείτε να δείτε στον υγρότοπο της Νέας Αγαθούπολης από το παρατηρητήριο. 08/ Κάντε το μπάνιο σας στις παραλίες τού Κορινού και ανακαλύψτε τα «μυστήρια» των αμμοθινών. Κάπου κάτω από τον θάμνο θα κρύβεται μια μικρή μεσογειακή χελώνα... 09/ Γίνετε φωτογράφος άγριας φύσης: φωτογραφήστε πουλιά, ζωάκια, λουλούδια, δίχτυα και βάρκες. 10/ Γευθείτε ψάρια, θαλασσινά και μυδοπίλαφο στις ταβέρνες των οικισμών που βρίσκονται κοντά στην προστατευόμενη περιοχή. INFO: Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα. Χαλάστρα Θεσσαλονίκης, ΤΚ 57300. Τ. 2310-794.811, F. 2310-794.368. W. http://axiosdelta.gr/ Ε. info@axiosdelta.gr Ώρες λειτουργίας: 08.00-16.00 (Δευτέρα έως Παρασκευή).

40-57ep-Dytiko Metopo.qxp:Layout 1 5/4/17 9:39 PM Page 15

  ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΔΕΛΤΑ ΑΞΙΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ, Η ΟΠΟΙΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΣΤΟΝ ΕΠΙΣΚΕΠΤΗ (ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΥΛΗΠΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ, ΠΛΟΥΣΙΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ, ΚΙΝΟΥΜΕΝΗ ΕΙΚΟΝΑ, ΤΑΙΝΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ) ΤΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΕΙ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΠΛΟΥΤΟ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΑΝΤΙΛΗΦΘΕΙ ΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΟΦΕΛΗ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ. ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΑΘΕΤΕΙ, ΕΠΙΣΗΣ, ΑΙΘΟΥΣΑ ΠΡΟΒΟΛΩΝ, ΕΝΩ ΣΤΟ ΝΕΟ ΚΤΙΡΙΟ, ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΠΑΡΑΠΛΕΥΡΩΣ, ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ, ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΟΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΙ -ΜΑΘΗΤΕΣ, ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ- ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΔΑΝΕΙΣΤΟΥΝ ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΩΣ ΘΕΜΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΔΕΛΤΑ ΑΞΙΟΥ.

έτσι το μέλλον της ίδιας της επιχείρησής τους. Αντίστοιχη είναι η κατάσταση και με τα βαρέλια-πλωτήρες, τα οποία, όταν λυθούν από τις μονάδες, «ταξιδεύουν» ανεξέλεγκτα στη θάλασσα έως ότου προσαράξουν σε κάποια τουριστική ή μη παραλία. Την ίδια στιγμή, τα αποκελυφωτήρια μυδιών παράγουν κενά κελύφη, τα οποία μόλις πρόσφατα χαρακτηρίστηκαν «μη επικίνδυνα ζωικά απόβλητα». Κατά 95% (ενίοτε ίσως και περισσότερο) αποτελούνται από ανόργανα συστατικά - κυρίως ανθρακικό ασβέστιο, όπως οι πέτρες και το μάρμαρο. Και στην περίπτωση αυτή, ωστόσο, οι υπηρεσίες τα θεωρούν απορρίμματα

και οι αποκελυφωτές μυδιών δεν ξέρουν πού να τα εναποθέσουν. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα δέχονται σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ), σε κάποιες άλλες στους αστικούς κάδους - υπάρχουν και περιπτώσεις όπου δεν τα δέχονται πουθενά. Στην πραγματικότητα, με την πρακτική αυτή το κράτος μεταθέτει απλώς το πρόβλημα στα νοικοκυριά, υπό την έννοια ότι η αποκελυφωμένη σάρκα μυδιών καταναλώνεται μόνο στη χώρα μας (κατεξοχήν, δε, στη Θεσσαλονίκη): συνεπώς, αν η Πολιτεία σφραγίσει όλα τα απακελυφωτήρια μυδιών, τότε τα ίδια κελύφη θα αποστέλλονται λίγα λίγα (και ανε- 054 -

ξέλεγκτα) από τις νοικοκυρές στις ίδιες χωματερές! Για τα ίδια θέματα, Ολλανδοί και Γάλλοι έχουν βρει τις λύσεις εδώ και αρκετές δεκαετίες (λύσεις τις οποίες θα μπορούσαμε και εμείς να υιοθετήσουμε, προσαρμόζοντάς τις στις ανάγκες της χώρας μας). Αντίθετα, το μόνο που κάνουν μέχρι στιγμής οι ελληνικές αρμόδιες υπηρεσίες είναι να επιβάλλουν αυστηρά πρόστιμα και να απειλούν με εισαγγελικές διώξεις, σπρώχνοντας με αυτόν τον τρόπο το πρόβλημα (και τα σκουπίδια…) «κάτω από το χαλί» (όπου, εν προκειμένω, «χαλί» είναι η ίδια η θάλασσα). Πρόσφατα, πάντως, άναψε το «πράσινο

40-57ep-Dytiko Metopo.qxp:Layout 1 5/4/17 9:39 PM Page 16

φως», ώστε να δοθεί λύση σε τουλάχιστον ένα σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι μυδοτρόφοι τού Θερμαϊκού: το μπλε καβούρι, που έχει εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια, προκαλώντας σημαντικές καταστροφές στις μυδοκαλλιέργειες. Για την αντιμετώπιση της κατάστασης έγινε αποδεκτή η πρόταση όσοι μυδοπαραγωγοί το επιθυμούν να μετακινήσουν εκουσίως τις μονάδες τους λίγα μέτρα πιο βαθιά στη θάλασσα, για να τις γλιτώσουν από τις επιδρομές των μπλε καβουριών - μάλιστα, από τα τέλη Μαρτίου η Αποκεντρωμένη Διοίκηση δέχεται αιτήσεις ενδιαφέροντος από παραγωγούς, υπό την προϋπόθεση ωστόσο ότι, όταν γίνει η ΠΟΑΥ, ίσως χρειαστεί να μετακινήσουν εκ νέου τις μονάδες τους. ΥΠΟ ΑΠΕΙΛΗ ΤΑ ΡΥΖΟΧΩΡΑΦΑ Το ρύζι αποτελεί ένα από τα βασικότερα στοιχεία καθημερινής διατροφής για τον παγκόσμιο πληθυσμό, με σοδειά που ξεπερνά τα 500 εκατομμύρια τόνους ετησίως, αποτελώντας κυρίαρχη τροφή για 2,7 δισεκατομμύρια ανθρώπους στον πλανήτη. Ο λόγος γι’ αυτήν την επιλογή; Χάρη στη μεγάλη προσαρμοστικότητά του, μπορεί να καλλιεργηθεί σε διάφορα μέρη του κόσμου, όπως η Αυστραλία και η Αίγυπτος, ενώ «πρωταγωνίστριες» στην παραγωγή του είναι περιοχές τής ασιατικής ηπείρου. Η ιδιαιτερότητα του ρυζιού ως καλλιέργειας είναι ότι ευδοκιμεί σε εδάφη που είναι σχεδόν σταθερά πλημμυρισμένα από νερό, ενώ παράλληλα προσαρμόζεται εύκολα σε αλατούχα εδάφη, καταπολεμώντας την υφαλμύρωση και, ως εκ τούτου, την ερημοποίηση. Με όλα αυτά τα στοιχεία, εύκολα μπορεί να καταλάβει κάποιος γιατί οι εκτάσεις τής Δυτικής Θεσσαλονίκης που βρίσκονται πίσω από το ανάχωμα που εκτείνεται από τις εκβολές τού Λουδία ώς τις εκβολές τού Γαλλικού, στο ύψος του Καλοχωρίου, είναι ιδανικές για την καλλιέργεια ρυζιού. Πράγματι: το ρύζι καλλιεργείται στην περιοχή επί δεκαετίες, με περίπου 100.000 στρέμματα εντός του εθνικού πάρκου Δέλτα Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα να αφιερώνονται στη συγκεκριμένη καλλιέργεια, καταλαμβάνοντας σχεδόν το ένα τρίτο της έκτασής του. Σήμερα στη Δυτική Θεσσαλονίκη παράγεται σχεδόν το 80% της εθνικής παραγωγής (το οποίο επεξεργάζεται σε ορυζόμυλους που διαθέτουν οι τοπικοί αγροτικοί συνεταιρισμοί), καθιστώντας τη χώρα μας όχι απλώς αυτάρκη σε ρύζι, αλλά και εξαγωγέα σημαντικών ποσοτήτων σε τρίτες χώρες.

 Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ ΑΝΑΧΩΜΑ, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕΙ ΤΟ ΚΑΛΟΧΩΡΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΠΟ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ, ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΠΟΛΛΑ ΣΗΜΕΙΑ ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΑ ΟΡΙΑΚΗ: ΤΑ ΚΥΜΑΤΑ ΕΧΟΥΝ «ΦΑΕΙ» ΜΕΓΑΛΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ, ΑΦΗΝΟΝΤΑΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΤΑΘΜΗ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΑ ΑΝΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΕΣ.

Κι όμως: αυτές οι τόσο σημαντικές για την τοπική και την εθνική καλλιέργεια εκτάσεις βρίσκονται σήμερα υπό απειλή, λόγω της κακής κατάστασης στην οποία βρίσκεται το ανάχωμα που τις προστατεύει από την ανεξέλεγκτη είσοδο θαλασσίων υδάτων - όπως χαρακτηριστικά αναφέρει κάτοικος της περιοχής, μιλώντας στις «Ε», «αν σπάσει το ανάχωμα, η θάλασσα θα φτάσει σε ελάχιστο χρόνο ώς την εθνική οδό». Ευτυχώς, αυτές τις ημέρες, είκοσι ολόκληρα χρόνια μετά την κατασκευή του, το παράκτιο ανάχωμα του Γαλλικού ποταμού, στα δυτικά των εκβολών του (το οποίο καλύπτει αντιπλημμυρικά τον οικισμό του Καλοχωρίου στη Δυτική Θεσσαλονίκη), παίρνει σειρά προς συντήρηση, στο πλαίσιο μελέτης προϋπολογισμού 37.200 ευρώ, η οποία θα ανατεθεί με διαγωνισμό μετά από έγκριση του περιφερειακού συμβουλίου. Όπως τονίζουν ειδικοί εμπειρογνώμονες, είναι εξαιρετικά σημαντικό για την περιοχή το ανάχωμα να λειτουργεί σωστά, καθώς είναι το μόνο μέσο προστασίας από την είσοδο του θαλασσινού νερού, το οποίο απειλεί όχι μόνο τον οικισμό τού Καλοχωρίου (ο οποίος βρίσκεται χτισμένος κάτω από τη στάθμη της θάλασσας, αντιμετωπίζοντας συχνά προβλήματα πλημμυρών), αλλά και τις καλλιέργειες της - 055 -

περιοχής, όπως επίσης και σειρά εγκαταστάσεων. Ήδη, ο τοπικός δήμος Δέλτα έχει φροντίσει να απομακρύνει μεγάλες ποσότητες νερού που λίμναζαν σε ορισμένα σημεία, εισερχόμενες από τη θάλασσα στην περιοχή. Πλέον, τη σκυτάλη παίρνει η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία ετοιμάζεται να εκπονήσει μελέτη για την αντικατάσταση και συντήρηση του παράκτιου αναχώματος, που αφορά το λεγόμενο «σύστημα καθοδικής προστασίας» στο τμήμα του που είναι κατασκευασμένο με πασσαλοδιάφραγμα από μεταλλικές πασσαλοσανίδες σε μήκος περίπου δύο χιλιομέτρων. Όπως αναφέρεται στη σχετική εισήγηση προς το περιφερειακό συμβούλιο, «το μεταλλικό πασσαλοδιάφραγμα κατασκευάστηκε το 1998 και το σύστημα καθοδικής προστασίας που τοποθετήθηκε είχε χρόνο ζωής 20 έτη. Το ανάχωμα αυτό, που αρχίζει από το Καλοχώρι και εκτείνεται στην ακτογραμμή μέχρι τον ποταμό Αλιάκμονα, είναι ζωτικής σημασίας για την αποτροπή πλημμυρών από τους κυματισμούς τής θάλασσας και της εισχώρησης αλμυρού νερού σε γεωργικές εκτάσεις, εγκαταστάσεις και στον οικισμό τού Καλοχωρίου. Επίσης, πρέπει να ελεγχθεί η κατάσταση της επιφανειακής προστασίας, η οποία δρα συμπληρωματικά, και να προταθούν κατάλληλα μέτρα». ⁕

40-57ep-Dytiko Metopo.qxp:Layout 1 5/4/17 9:39 PM Page 17

Τι περιλαμβάνει το master plan της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας

για την αξιολόγηση της υποβάθμισης του εδάφους και τις στρατηγικές αποκατάστασης για τον αειφόρο σχεδιασμό χρήσεων γης στη Δυτική Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο του έργου TERRA-MED

40-57ep-Dytiko Metopo.qxp:Layout 1 5/4/17 9:39 PM Page 18

Περιοχή µελέτης Οικισµός Καλοχωρίου Όρια δήµων ΠΑΘΕ/ Πρωτεύον εθνικό δίκτυο Λοιπό πρωτεύον εθνικό δίκτυο Οδικές αρτηρίες Σιδηροδροµικό δίκτυο ∆1: Ανάπτυξη επιχειρηµατικού πάρκου (ΕΠ3 – τύπου Β) ∆2: Πολεοδόµηση ζώνης επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων (ΠΕ14 – χρήσεις µη οχλούσας βιοµηχανίας-βιοτεχνίας) ∆3: Καθορισµός και οριοθέτηση Περιοχών Οργανωµένης Ανάπτυξης Παραγωγικών ∆ραστηριοτήτων-ΠΟΑΠ∆ (χρήσεις χονδρεµπορίου και µεταφορών) ∆4: Εκπόνηση ειδικής χωροταξικής µελέτης για τον χαρακτηρισµό ως Περιοχής Ειδικών Χωρικών Παρεµβάσεων (ΠΕΧΠ) της ΠΕΠ θαλάσσιου µετώπου ∆5: Μελέτη αστικής αναζωογόνησης και εξυγίανσης ∆6: Μελέτη για τον ενιαίο χειρισµό τής περιοχής ως πόλου ανάπτυξης αστικών κεντρικών λειτουργιών ∆7: Μελέτη σκοπιµότητας και αξιοποίησης των παλαιών βυρσοδεψείων ως εµπορευµατικού-εµπορικού κέντρου ∆8: Μελέτη και κατασκευή περιπατητικής και ποδηλατικής διαδροµής, σε συνδυασµό µε ήπια αναψυχή ∆9: Επικαιροποίηση υπάρχουσας µελέτης και κατασκευή αλιευτικού καταφυγίου εντός της περιοχής ΑΒ2 ∆12: Μελέτη και κατασκευή έργου ενίσχυσης προστατευτικών αναχωµάτων ∆13: Υλοποίηση αντιπληµµυρικών έργων ευρύτερης περιοχής λαχαναγοράς ∆15: Ανάπτυξη ολοκληρωµένου συστήµατος διαχείρισης µακροφυκών ∆17: Σχέδιο αποκατάστασης υγροτοπικών λειτουργιών ∆ενδροποτάµου ∆18: Χωροθέτηση και δηµιουργία µαρίνας αναψυχής (µελέτες και υλοποίηση) ∆19: Αποκατάσταση υγροτόπου για τη συγκράτηση εδάφους

58-61ep-TURK.qxp:Layout 1 5/4/17 9:53 PM Page 1

Επιλογές 05/2017

—Ορχάν Γιαλμάν Οκάν γενικός πρόξενος Τουρκίας στη Θεσσαλονίκη

«Είμαστε υποχρεωμένοι να ζούμε δίπλα δίπλα και ειρηνικά» ΣΕ ΜΕΡΙΚΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΑΠΟ ΣΗΜΕΡΑ, ΟΙ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΠΕΝΤΕ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΘΑ ΒΡΕΘΟΥΝ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΑΣΧΟΥΝ ΣΤΙΣ «ΗΜΕΡΕΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ» ΠΟΥ ΔΙΟΡΓΑΝΩΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ 14ης ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΒΙΒΛΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ, ΟΙ «Ε» ΣΥΝΑΝΤΗΣΑΝ ΤΟΝ ΠΡΟΞΕΝΟ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΚΗΣ ΧΩΡΑΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ, ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΖΗΤΗΣΟΥΝ ΜΑΖΙ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΙΣ ΔΥΟ ΟΧΘΕΣ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΤΟΥΡΙΣΜΟ, ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΑΝΤΑΛΛΑΓΕΣ. ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΕΣ. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Άγγελο Ν. Βάσσο. ΠΟΡΤΡΕΤΑ: Σάκης Γιούμπασης.

- 058 -

Σε μερικές ημέρες από σήμερα, πέντε μεγάλα δημόσια πανεπιστήμια της Τουρκίας ετοιμάζονται να δώσουν το «παρών» στο πλαίσιο της 14ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης, που φέτος πραγματοποιείται από τις 11 ώς τις 14 Μαΐου. Ποιος είναι ο σκοπός τής παρουσίας τους εδώ; Καταρχήν, θέλω να εκφράσω τη χαρά μου για τη διοργάνωση Ημερών Τουρκικής Εκπαίδευσης στη Θεσσαλονίκη, με πρωτοβουλία τού γενικού προξενείου μας. Ως γενικό προξενείο τής Τουρκικής Δημοκρατίας στη Θεσσαλονίκη, εργαζόμαστε για την περαιτέρω ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών και λαών, σε κάθε τομέα. Σε αυτό το πλαίσιο, πιστεύω ότι οι σχέσεις στον τομέα τής εκπαίδευσης έχουν ιδιαίτερη σημασία: αν θέλουμε να στηρίξουμε τη φιλία και τη συνεργασία μεταξύ των χωρών μας σε γερά θεμέλια και να αυξήσουμε την αλληλεπίδραση μεταξύ των λαών, πρέπει να επενδύσουμε στους νέους μας. Πιστεύω ότι η ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των πανεπιστημίων, οι σπουδές τούρκων νέων σε ελληνικά πανεπιστήμια και ελλήνων νέων σε τουρκικά

58-61ep-TURK.qxp:Layout 1 5/4/17 9:53 PM Page 2

Επιλογές 05/2017

μέλη τής Ένωσης Πανεπιστημίων Θράκης (ΤUB), καθώς και του Πανεπιστημίου Istanbul. Θεωρούμε ότι η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης είναι μια σημαντική ευκαιρία για την παρουσίαση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, των ακαδημαϊκών ευκαιριών, των εκδοτικών και πολλών ακόμη δραστηριοτήτων των πανεπιστήμιων μας στην Ελλάδα, αλλά και για να πληροφορήσουμε τους έλληνες φοιτητές και την εκπαιδευτική κοινότητα. Γι’ αυτόν τον λόγο, τα μέλη τής ΤUB, καθώς και το Πανεπιστήμιο Ιstanbul θα συμμετάσχουν στην Έκθεση με μια συλλογή από εκδόσεις τους και από διαφημιστικά φυλλάδια. Τα κοινά έργα, οι κοινές έρευνες, τα προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών-διδασκόντων και η ενίσχυση των δυνατοτήτων ακαδημαϊκής συνεργασίας με τα ελληνικά πανεπιστήμια -και ιδιαίτερα μ’ αυτά στη Θεσσαλονίκη- είναι από τους πρωταρχικούς στόχους τής ΤUB. Η συμμετοχή των πανεπιστημίων μας στην Έκθεση στοχεύει στην προσφορά τής δυνατότητας σπουδών στην Τουρκία σε έλληνες νέους που επιθυμούν να σπουδάσουν στο εξωτερικό είτε σε προπτυχιακό είτε σε μεταπτυχιακό επίπεδο και, επίσης, στην ανάπτυξη της μακροχρόνιας οικονομικής, πολιτικής και πολιτισμικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.  «ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΕΘΝΙΚΕΣ ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ ΠΟΥ ΠΑΡΗΧΘΗΣΑΝ ΣΕ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ. ΕΜΕΙΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΥΠΟΧΡΕΩΜΕΝΟΙ ΝΑ ΖΟΥΜΕ ΔΙΠΛΑ ΔΙΠΛΑ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΙΚΑ. ΖΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ - ΚΑΙ ΑΥΤΗ Η ΚΟΙΝΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΜΑΣ ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ. ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΦΗΣΟΥΜΕ ΣΕ ΜΙΑΝ ΑΚΡΗ ΤΙΣ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΠΟΥ ΠΗΓΑΖΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΚΑΙ ΝΑ ΧΤΙΣΟΥΜΕ ΜΙΑ ΝΕΑ ΓΕΦΥΡΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ, ΠΑΝΩ ΣΕ ΚΟΙΝΕΣ ΑΞΙΕΣ. ΚΑΙ ΑΥΤΟ, ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΠΟΥΜΕ, ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΜΟΝΟ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ».

πανεπιστήμια θα εξυπηρετήσει αυτόν τον σκοπό. Όπως αναφέρατε κι εσείς, στις Ημέρες Τουρκικής Εκπαίδευσης που θα διοργανώσουμε με αφορμή τη 14η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, θα γίνουν οι παρουσιάσεις των πανεπιστημίων C,anakkale Onsekiz Mart, Trakya, Kirklareli και του Namik Kemal, που είναι

Τα τελευταία χρόνια γινόμαστε μάρτυρες μιας σημαντικής -και σε μεγάλο βαθμό επιτυχούς- προσπάθειας διεθνοποίησης διαφόρων κλάδων τής τουρκικής οικονομίας. Πλέον, βλέπουμε και πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας σας να επιχειρούν αντίστοιχα βήματα εκτός των τουρκικών συνόρων. Πού στοχεύει και ποιους αφορά αυτή η προσπάθεια; Πώς αποτιμάτε μέχρι στιγμής αυτό το «άνοιγμα» των τουρκικών πανεπιστημίων στο εξωτερικό; Παράλληλα με την οικονομική και πολιτική ανάπτυξή της τα τελευταία χρόνια, μπορούμε να πούμε ότι η Τουρκία δείχνει μια σοβαρή βελτίωση και επιστημονικά. Το μερίδιο που λαμβάνει ο κλάδος τής Παιδείας από τον ετήσιο κρατικό προϋπολογισμό έχει αυξηθεί - ιδίως τα κονδύλια που διατίθενται στα δημόσια πανεπιστήμια έχουν φτάσει σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Το κόστος σπουδών στα δημόσια πανεπιστήμια της Τουρκίας, σε σύγκριση με τα πανεπιστημιακά δίδακτρα στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, είναι πολύ χαμηλό. Για παράδειγμα, με δίδακτρα 370-500 - 059 -

«Η πόλη τής Θεσσαλονίκης είναι από τις πρώτες που θέλουν οπωσδήποτε να επισκεφθούν οι τούρκοι τουρίστες, αφενός επειδή αποτελεί μια σημαντική τουριστική πόλη και αφετέρου λόγω του γεγονότος ότι φιλοξενεί την Οικία Ατατούρκ. Ο τουρισμός είναι πολύ σημαντικός όσον αφορά την προσέγγιση των λαών και την εξάλειψη των προκαταλήψεων: υπό αυτήν την έννοια, πιστεύω ότι η τουριστική διπλωματία διαδραματίζει ενεργό ρόλο στην ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών».

ευρώ μπορείτε να φοιτήσετε σε ένα τουρκικό πανεπιστήμιο (η τάξη/τμήμα προετοιμασίας και τα έξοδα στέγασης και σίτισης δεν περιλαμβάνονται στα παραπάνω ποσά). Τα πανεπιστήμια της Τουρκίας είναι ανοιχτά σε όλους, χωρίς διακρίσεις χωρών και περιοχών. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχουν οικονομικές ή πολιτικές προσδοκίες. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Φοιτητικού Συλλόγου (UDEF), εντός του ακαδημαϊκού έτους 2016-2017 στα πανεπιστήμια της Τουρκίας φοιτούν 111.160 διεθνείς φοιτητές από 119 χώρες. Μέσα σ’ αυτές τις χώρες, την πλειοψηφία αποτελούν τα ευρωπαϊκά κράτη (συνήθως βαλκανικά), χώρες τής Βόρειας Αφρικής, της Μέσης και της Άπω Ανατολής. Αυτοί οι φοιτητές σπουδάζουν στην Τουρκία είτε με υποτροφίες τής κυβέρνησης της Τουρκικής Δημοκρατίας, των δικών τους κυβερνήσεων, της διεύθυνσης Τούρκων Εξωτερικού και Συναφών Κοινοτήτων ή της διεύθυνσης Θρησκευμάτων είτε με δικούς τους πόρους. Στοχεύουμε να οικοδομήσουμε μια διεθνή γέφυρα αδελφοσύνης μέσω των

58-61ep-TURK.qxp:Layout 1 5/4/17 9:53 PM Page 3

Επιλογές 05/2017

φοιτητών που έρχονται από διάφορες περιοχές τού κόσμου στην Τουρκία, για να φοιτήσουν. Οι ιστορικοί, πολιτισμικοί και οικονομικοί δεσμοί τής Τουρκίας με βαλκανικές χώρες επιβάλλουν την ανάπτυξη αμοιβαίας συνεργασίας. Η παιδεία και η επιστήμη είναι το σημαντικότερο μέσο, για να σπάσουν οι αμοιβαίες προκαταλήψεις. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να δώσουμε στους νέους μας την ευκαιρία να γνωρίσουν ο ένας τον άλλον. Τι μπορεί να προσφέρει ένα τουρκικό δημόσιο πανεπιστήμιο στους νέους από μιαν άλλη χώρα σήμερα; Με ποιον τρόπο θα μπορούσε, για παράδειγμα, μια νέα ή ένας νέος από την Ελλάδα να εκμεταλλευτεί τις συγκεκριμένες δυνατότητες; Επιστημονικά, τα τουρκικά πανεπιστήμια είναι σε θέση να ανταγωνιστούν τα πανεπιστήμια της Ευρώπης και των ΗΠΑ, παρέχοντας στους διεθνείς φοιτητές τις ίδιες εκπαιδευτικές δυνατότητες με τα πανεπιστήμια των εν λόγω χωρών, σε χαμηλότερο κόστος. Για παράδειγμα, το μέσο συνολικό κόστος φοίτησης σε Ιατρική Σχολή τουρκικού κρατικού πανεπιστημίου (6 χρόνια) ανέρχεται σε 470 ευρώ, ενώ το μέσο συνολικό κόστος τετραετούς φοίτησης στην Πολυτεχνική Σχολή ή σε Σχολή Θετικών Επιστημών-Φιλοσοφικής, Τουρισμού, Πολιτικών Επιστημών και Γεωπονίας ανέρχεται σε 370 ευρώ. Από τις δυνατότητες αυτές επωφελούνται εξίσου όλοι οι πολίτες ξένων χωρών. Τα πανεπιστήμια της Τουρκίας δέχονται διεθνείς φοιτητές με δύο τρόπους. Καταρχήν, πολλά πανεπιστήμια δέχονται φοιτητές με ποσόστωση, μέσω των «Εξετάσεων Αλλοδαπών Φοιτητών» (YOS), όπως ονομάζονται. Οι εξετάσεις αυτές διεξάγονται τους μήνες Απρίλιο-Ιούνιο. Κάποια πανεπιστήμια δέχονται φοιτητές μόνον ανάλογα με τις επιδόσεις και τον μέσο όρο των βαθμών τους στη χώρα τους. Τα θέματα εγγραφής, καθώς και τα γραφειοκρατικά που αντιμετωπίζουν οι φοιτητές στη διάρκεια της φοίτησής τους διεκπεραιώνονται από ειδικά τμήματα, που ονομάζονται «Γραφεία Διεθνών Φοιτητών». Επισκεπτόμενοι τα περίπτερα των πανεπιστημίων μας (σ.σ.: στη 14η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης), οι ενδιαφερόμενοι έλληνες νέοι μπορούν να ενημερωθούν αναλυτικά για τις προϋποθέσεις εισαγωγής, τις εξετάσεις, τις εγγραφές, την ύλη και τα ακαδημαϊκά θέματα. Οι διεθνείς φοιτητές φοιτούν σε προγράμματα όπου η εκπαίδευση παρέχεται στα Τουρκικά ή στα Αγγλικά (30%-100%).

«Η θέση τής Ανατολής στη διαμόρφωση του ελληνικού πολιτισμού, η σημασία της στην αρχαία και σύγχρονη ελληνική ιστορία είναι αναμφισβήτητη. Η Ελλάδα είναι μια εξαιρετικά σημαντική χώρα για εμάς και τα κρατικά αρχεία περιέχουν πλούσιες πηγές σχετικά με την ιστορία και τον πολιτισμό των δύο λαών, είτε στην οθωμανική περίοδο είτε στη σύγχρονη εποχή. Ομοίως, είναι πολύ σημαντικά, από την άποψη της ιστορικής έρευνας, τα διατάγματα, τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, τα βιβλία, αρχεία και παρόμοιοι τύποι εγγράφων που παρέμειναν από την οθωμανική περίοδο στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και στο όρος Άθως».

Οι φοιτητές που επιλέγουν προγράμματα στην τουρκική γλώσσα παρακολουθούν για έναν χρόνο μαθήματα Τουρκικών στο Κέντρο Εκμάθησης Τουρκικής και Ξένης Γλώσσας Έρευνας και Εφαρμογής (TOMER) και οι επιτυχόντες στις εξετάσεις επάρκειας κατατάσσονται στα τμήματα προτίμησής τους. Μόνο στα πανεπιστήμια-μέλη τής TUB φοιτούν συνολικά 3.288 διεθνείς φοιτητές (858 στο Πανεπιστήμιο C,anakkale Onsekiz Mart, 245 στο Πανεπιστήμιο Kirklareli, 198 στο Πανεπιστήμιο Namik Kemal και 1.987 στο Πανεπιστήμιο Θράκης): από αυτούς τους φοιτητές, οι 2.117 είναι υπήκοοι βαλκανικών χωρών. Απόφοιτος οποιουδήποτε λυκείου από την Ελλάδα, εφόσον πληροί τις απαραίτητες προϋποθέσεις (επιτυχία στις εξετάσεις και μέσος όρος βαθμού), έχει το δικαίωμα να κάνει αίτηση σε οποιοδήποτε πανεπιστήμιο και τμήμα. Οι αιτήσεις υποβάλλονται online (Απρίλιο με Ιούνιο), - 060 -

ενώ οι εξετάσεις διεξάγονται μεταξύ Μαΐου-Ιουλίου. Επιπλέον, τα πανεπιστήμια προσπαθούν, στον βαθμό που το επιτρέπουν οι προϋπολογισμοί τους, να στηρίξουν τους διεθνείς φοιτητές στα θέματα υποτροφίας και στέγασης. Το Ίδρυμα Υποτροφίας και Εστιών παρέχει κάποια ποσόστωση στους αλλοδαπούς φοιτητές. Γι’ αυτόν τον λόγο και οι φοιτητές που θα έρθουν από την Ελλάδα θα έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν πανεπιστημιακή εκπαίδευση διεθνούς επιπέδου με χαμηλότερο κόστος. Τι θα λέγατε σε έναν νέο άνθρωπο από την Ελλάδα, για να τον πείσετε να σπουδάσει στην Τουρκία; Τι έχει να του προσφέρει η χώρα σας σε ό,τι αφορά τις ίδιες τις σπουδές του, αλλά και τον τρόπο ζωής; Καταρχήν, θέλω να τονίσω ξανά ότι οι έλληνες φοιτητές θα έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν οικονομική και ποιοτική πανεπιστημιακή εκπαίδευση στην Τουρκία. Επίσης, θέλω να υπενθυμίσω ότι ο τουρκικός και ο ελληνικός λαός έχουν κοινό ιστορικό παρελθόν και μοιάζουν μεταξύ τους, πέρα από τις προβλέψεις σε θέματα όπως η κουλτούρα τού φαγητού, της συμπεριφοράς, της διασκέδασης, αλλά και στο θέμα των συνηθειών, της καθημερινής ζωής κτλ. Έρευνες δείχνουν ότι οι φοιτητές με τους οποίους Τούρκοι που πηγαίνουν για σπουδές στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ δημιουργούν πιο εύκολα φιλίες είναι οι Έλληνες. Επομένως, μπορώ να πω ότι οι έλληνες φοιτητές δεν θα νιώσουν ξένοι στην Τουρκία, ενώ, σε ό,τι αφορά τον τρόπο ζωής, δεν τίθεται θέμα να δεχθούν οποιαδήποτε πίεση, συμβουλή ή επιβολή. Πολύ συχνά υπάρχουν εμπεδωμένες πεποιθήσεις που είτε δίνουν ώθηση είτε αποτελούν εμπόδιο για τη βαθύτερη συνεργασία μεταξύ δύο λαών. Υπάρχουν, πιστεύετε, τέτοιου είδους πεποιθήσεις που θα μπορούσαν να αποτρέψουν μια νέα Ελληνίδα ή έναν νέο Έλληνα από το να επιλέξει ένα τουρκικό πανεπιστήμιο για τις σπουδές του; Αν ναι, πώς θα επιχειρούσατε να τον ή να τη μεταπείσετε; Πρέπει να ξεπεράσουμε τις εθνικές προκαταλήψεις και τα στερεότυπα που παρήχθησαν σε περιόδους εθνικισμού. Εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να ζούμε δίπλα δίπλα και ειρηνικά. Ζούμε στην ίδια γεωγραφία - και αυτή η κοινή γεωγραφία μάς επιβάλλει τη συνεργασία. Γι’ αυτό πρέπει να αφήσουμε σε μιαν άκρη τις αρνητικές εικόνες και αντιλήψεις

58-61ep-TURK.qxp:Layout 1 5/4/17 9:53 PM Page 4

που πηγάζουν από το παρελθόν και να χτίσουμε μια νέα γέφυρα προς το μέλλον, πάνω σε κοινές αξίες. Και αυτό, μπορούμε να πούμε, είναι δυνατόν μόνο μέσω της επιστήμης και της εκπαίδευσης. Δεν πιστεύω ότι υπάρχουν πεποιθήσεις και εμπόδια που μπορούν να αποτρέψουν μια νέα Ελληνίδα ή έναν νέο Έλληνα από το να επιλέξει ένα τουρκικό πανεπιστήμιο για τις σπουδές του. Η επί του παρόντος παρουσία μεγάλου αριθμού Ελλήνων και Ελληνίδων φοιτητών και φοιτητριών που σπουδάζουν είτε σε προπτυχιακό είτε σε μεταπτυχιακό επίπεδο στην Τουρκία έρχεται από μόνη της σε αντίθεση μ’ αυτήν την υπόθεση. Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε ότι έχουν ενταθεί οι ανταλλαγές τουριστών μεταξύ των χωρών μας. Ειδικά εδώ, στη Θεσσαλονίκη, οι επισκέπτες από Τουρκία εμφανίζονται σημαντικά αυξημένοι σε αριθμό - μάλιστα, κάποιοι σπεύδουν να μιλήσουν ακόμη και για «τουριστική διπλωματία». Πιστεύετε ότι ο τομέας τής εκπαίδευσης θα μπορούσε να αποτελέσει ακόμη ένα πεδίο συνεργασίας, ακόμη μία «γέφυρα» επι-

 «ΣΤΟΧΕΥΟΥΜΕ ΝΑ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΟΥΜΕ ΜΙΑ ΔΙΕΘΝΗ ΓΕΦΥΡΑ ΑΔΕΛΦΟΣΥΝΗΣ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΠΟΥ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ, ΓΙΑ ΝΑ ΦΟΙΤΗΣΟΥΝ. ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΙ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΜΕ ΒΑΛΚΑΝΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΠΙΒΑΛΛΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΜΟΙΒΑΙΑΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ. Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟ ΜΕΣΟ, ΓΙΑ ΝΑ ΣΠΑΣΟΥΝ ΟΙ ΑΜΟΙΒΑΙΕΣ ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ. ΩΣ ΕΚ ΤΟΥΤΟΥ, ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΝΑ ΔΩΣΟΥΜΕ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΜΑΣ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΝ Ο ΕΝΑΣ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ».

κοινωνίας μεταξύ των δύο λαών; Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχουν ενταθεί οι ανταλλαγές τουριστών μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας - φαίνεται ότι η Ελλάδα αποτελεί έναν πόλο έλξης για τους Τούρκους που θέλουν να περάσουν τις διακοπές τους στο εξωτερικό. Για παράδειγμα, νησιά τού Αιγαίου όπως η Σαντορίνη, η Μύκονος, η Ρόδος, η Χίος και η Θάσος, προσελκύουν μεγάλο αριθμό - 061 -

τούρκων τουριστών. Η πόλη τής Θεσσαλονίκης είναι, επίσης, από τις πρώτες που θέλουν οπωσδήποτε να επισκεφθούν οι τούρκοι τουρίστες, αφενός επειδή αποτελεί μια σημαντική τουριστική πόλη και αφετέρου λόγω του γεγονότος ότι φιλοξενεί την Οικία Ατατούρκ. Ο τουρισμός είναι πολύ σημαντικός όσον αφορά την προσέγγιση των λαών και την εξάλειψη των προκαταλήψεων: υπό αυτήν την έννοια, πιστεύω ότι η τουριστική διπλωματία διαδραματίζει ενεργό ρόλο στην ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Ομοίως πιστεύω ότι και η εκπαίδευση μπορεί να χρησιμεύσει ως ένας ξεχωριστός τομέας συνεργασίας και ως γέφυρα μεταξύ των δύο χωρών. Από την άποψη της έρευνας του κοινού ιστορικού παρελθόντος και της συνύπαρξής μας, πιστεύω ότι πρέπει να αναπτυχθεί η αμοιβαία συνεργασία στις κοινωνικές επιστήμες ιδιαίτερα σε τομείς όπως η Ιστορία, η Λογοτεχνία, η Αρχαιολογία και η Κοινωνιολογία. Γι’ αυτόν τον λόγο σκέφτομαι ότι είναι πολύ σημαντικό οι έλληνες φοιτητές να σπουδάσουν σε πανεπιστήμια της Τουρκίας, να κάνουν μεταπτυχιακό ή ακόμη και διδακτορικό σ’ αυτά. Η θέση τής Ανατολής στη διαμόρφωση του ελληνικού πολιτισμού, η σημασία της στην αρχαία και σύγχρονη ελληνική ιστορία είναι αναμφισβήτητη. Η Ελλάδα είναι μια εξαιρετικά σημαντική χώρα για εμάς και τα κρατικά αρχεία περιέχουν πλούσιες πηγές σχετικά με την ιστορία και τον πολιτισμό των δύο λαών, είτε στην οθωμανική περίοδο είτε στη σύγχρονη εποχή. Ομοίως, είναι πολύ σημαντικά, από την άποψη της ιστορικής έρευνας, τα διατάγματα, τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, τα βιβλία, αρχεία και παρόμοιοι τύποι εγγράφων που παρέμειναν από την οθωμανική περίοδο στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και στο όρος Άθως. Προσωπικά πιστεύω ότι η εκπαίδευση ειδικών στην τουρκική, την ελληνική και την οθωμανική γλώσσα είναι ωφέλιμη και απαραίτητη- για τα μακροπρόθεσμα συμφέροντά μας. Η συμβολή επιστημόνων που μιλούν Τουρκικά και Ελληνικά, όπως η Merlek Delilbas,i, ο Levent Kayapinar, η Nükhet Adiyeke, η Ευαγγελία Μπαλτά και η Ελισάβετ Ζαχαριάδου, στην επιστήμη τής ιστορίας είναι γεγονός. Αναμένουμε τους έλληνες και τις ελληνίδες φοιτητές και φοιτήτριες όχι μόνο για προπτυχιακές, αλλά και για μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στην Τουρκία. ⁕

62-64ep-PYRASFALEIA.qxp:Layout 1 5/4/17 9:45 PM Page 1

—Πολιτιστική κληρονομιά ΠΩΣ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΤΑΙ Η ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Με αφορμή την πρόσφατη καταστροφή στο τέμενος Βαγιαζήτ, στο Διδυμότειχο. Βασικός στόχος τής προστασίας των μνημείων είναι η διατήρηση της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και η παράδοσή τους στις μελλοντικές γενιές, για να διαφυλαχθεί η πολιτιστική ταυτότητα και η συνέχεια των εθνών διαμέσου των αιώνων. ΚΕΙΜΕΝΟ: Κυριάκος Παπαϊωάννου, ομότιμος καθηγητής Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ.

Στις ημέρες μας -τουλάχιστον σε θεωρητικό επίπεδο- εκδηλώνεται έντονο το ενδιαφέρον για αποκατάσταση και διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς σε πολλές χώρες τού κόσμου. Αυτό το παγκόσμιο ενδιαφέρον οφείλεται σε διάφορους λόγους, μεταξύ των οποίων σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η διαπίστωση ότι αρκετά μνημεία ή διατηρητέα κτίρια και σύνολα καταστρέφονται είτε από φυσικές καταστροφές και περιβαλλοντικούς κινδύνους είτε από αδιαφορία και αμέλεια είτε, τέλος, από μιαν άναρχη, στρεβλή ανάπτυξη που πολλές φορές θέτει σε προτεραιότητα οικονομικούς παράγοντες. Βασικός στόχος τής προστασίας των μνημείων είναι η διατήρηση της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και η παράδοσή τους στις μελλοντικές γενιές, για να διαφυλαχθεί η πολιτιστική ταυτότητα και η συνέχεια των εθνών διαμέσου των αιώνων. Η ιστορική μνήμη ενός λαού βασίζεται συνήθως στα τεχνικά, πολιτικά και πολιτιστικά επιτεύγματα του παρελθόντος. Πρόσφατα έχουμε δει την εγκληματική καταστροφή μνημείων από τους φανατικούς ισλαμιστές τού ISIS, με στόχο να εξαφανίσουν τα σύμβολα και την πολιτιστική ταυτότητα των «εχθρών» τους. Από την άλλη μεριά, βέβαια, στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο οι Αμε-

01. ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΑΡΙΟ (ΜΟΝΗ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ). 02. ΒΑΛΙΑ ΚΑΛΝΤΑ, ΠΙΝΔΟΣ. 03. ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΓΙΟΥ ΠΕΤΡΟΥ, ΡΩΜΗ. 04. ΟΔΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ, ΑΝΩ ΠΟΛΗ. 05. Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (1917). 06. ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ, ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ. 07. ΚΙΑΝΤΟ, ΛΙΣΣΑΒΟΝΑ (1988). 08. Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΟΡΟΖΙΝΙ.

ρικανοί εξαίρεσαν από τους βομβαρδισμούς τα μνημεία στη Νάρα και το Κιότο τής Ιαπωνίας. Ο γνωστός στους ειδικούς «Χάρτης της Βενετίας» (1964) ορίζει ως ιστορικό «μνημείο» όχι μόνο την αρχιτεκτονική δημιουργία (φωτ. 03), αλλά και ένα αστικό σύνολο ή μια υπαίθρια τοποθεσία (φωτ. 04). Επίσης, ταπεινά έργα που απέκτησαν στο διάβα τού χρόνου ιδιαίτερη πολιτιστική αξία (φωτ. 02).

62-64ep-PYRASFALEIA.qxp:Layout 1 5/4/17 9:45 PM Page 2

Ως τέσσερα κύρια χαρακτηριστικά ενός μνημείου θεωρούνται η γνησιότητα ή η πρωτοτυπία, ο χρόνος (ιστορικότητα), η ποιότητα και ο συμβολισμός. ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΑ Η φωτιά υπήρξε και εξακολουθεί να αποτελεί μια σοβαρή απειλή για τα μνημεία (τόσο για τα κτίρια και τα πολιτιστικά περιεχόμενά τους όσο και για τα οικιστικά σύνολα και τις τοποθεσίες). Από πλευράς πυροπροστασίας χρειάζεται μια κατηγοριοποίηση σε ένα σύστημα αξιολόγησης, για να προσδιοριστεί ο βαθμός διακινδύνευσης και η ανάγκη ενός πυροπροστατευτικού σχεδιασμού που μπορεί ίσως, ώς έναν βαθμό, να χρησιμοποιήσει σύγχρονες μεθόδους και κανονισμούς, τις περισσότερες φορές ωστόσο είναι απαραίτητες εναλλακτικές και μελετημένες από ειδικούς προτάσεις, που θα λάβουν υπ’ όψιν τους όλους τους παράγοντες που υπεισέρχονται και αλληλεπι-

δρούν σε αυτό το ιδιαίτερο πρόβλημα (αυθεντικότητα μνημείου, χρήση, κόστος κ.ά.). Σε ό,τι αφορά τον σχεδιασμό, τελευταία ακολουθούμε διεθνώς επιστημονικές προσεγγίσεις που περιλαμβάνονται στο αποκαλούμενο «fire safety engineering» (πυρομηχανική), στο πλαίσιο μιας μεθοδολογίας που χρησιμοποιεί σύγχρονα εργαλεία τής επιστήμης (όπως η ανάλυση και εκτίμηση κινδύνου κτλ.). Από άποψη πυροπροστασίας, τα ιστορικά μνημεία μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ανάλογα με τη χρήση τους, τον τύπο κατασκευής (κτιρίου), τον βαθμό διακινδύνευσης (risk), τα πολιτιστικά περιεχόμενα και την πολιτιστική αξία. Στη διαδικασία εκτίμησης κινδύνου ακολουθούνται τα εξής βήματα: [01] εντοπισμός κινδύνων, [02] εκτίμηση είδους κινδύνου, [03] αξιολόγηση κινδύνου και [04] μείωση κινδύνου. Παρότι ο αριθμός ιστορικών κτιρίων αποτελεί μια μικρή αναλογία στον συνο- 063 -

λικό πληθυσμό των κτιρίων, υπάρχει ένα μεγάλο φάσμα που περιλαμβάνει κάστρα και πύργους, ανάκτορα, ναούς και γενικότερα θρησκευτικούς χώρους, αρχαία και προϊστορικά μνημεία, καθώς και μουσεία, βιβλιοθήκες, παραδοσιακά κτίρια, ιστορικά κέντρα, οικισμούς κοκ. Από την άλλη μεριά, υπάρχουν πολιτιστικά περιεχόμενα είτε σε σύγχρονα είτε σε ιστορικά κτίρια, όπως εικόνες, τοιχογραφίες, χειρόγραφα, ζωγραφικοί πίνακες, γλυπτά κοκ. (φωτ. 01, 06 και 10). ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ Αν και η πλειονότητα των ιστορικών κτιρίων έχει κτιστεί σε ιστορικές περιόδους κατά τις οποίες απουσίαζαν παντελώς ή ίσχυαν στοιχειώδεις, απλοί κανόνες πυροπροστασίας, εντούτοις πολλά από αυτά διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση μέχρι σήμερα. Αυτό κατέστη εφικτό αφενός επειδή οι παραδοσιακοί αρχιτέκτονες, τεχνίτες και κατασκευαστές εφάρμοζαν

62-64ep-PYRASFALEIA.qxp:Layout 1 5/4/17 9:45 PM Page 3

09. Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΣΤΗ ΜΟΝΗ ΣΙΜΩΝΟΠΕΤΡΑΣ (ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1990). 10. «ΑΙΝΕΙΤΕ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟΝ»: ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙΟΥ ΜΟΝΗΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ.

εύστοχα μέτρα πυροπροστασίας και αφετέρου διότι, μετά από μεγάλες καταστροφές, οι διοικούντες εισήγαγαν αυστηρότερη και βελτιωμένη νομοθεσία. Ως ιστορικές πυρκαγιές με παγκόσμιο ενδιαφέρον θεωρούνται, μεταξύ άλλων, οι εξής: Εμπρησμοί στα ξύλινα τείχη τής αθηναϊκής Ακρόπολης και στους ναούς από τους Πέρσες (480 π.Χ., Ηρόδοτος ΙΙΙ 52). Ο νέος Παρθενώνας τού Περικλή καταστράφηκε μερικώς από δύο μεγάλες πυρκαγιές: η πρώτη το 267 μ.Χ. από τους Έρουλους (κελτική φυλή) και η δεύτερη το 1687 μ.Χ., από τον Βενετό Φραντσέσκο Μοροζίνι, που βομβάρδισε τον ναό τού Παρθενώνα, συμπληρώνοντας την καταστροφή των Κελτών. Αρχαία Ρώμη (από τους Γαλάτες το 387 π.Χ. και από τον Νέρωνα το 64 μ.Χ.). Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας (από τον Ιούλιο Καίσαρα το 47 π.Χ., από τον Αυρηλιανό το 270 μ.Χ., από τον Σεραπίωνα το 391 μ.Χ. και από τον χαλίφη Ομάρ το 641 μ.Χ.). Ναοί που καταστράφηκαν από πυρκαγιές στους νεότερους χρόνους: ναός Χόριου-Τζι, Νάρα, Ιαπωνία (7ος μ.Χ. αιώνας, 1949) • Κέβλαρ, Γερμανία (15ος μ.Χ. αιώνας) • Αβαείο τού Γιορκ, Βρετανία (15ος μ.Χ. αιώνας, Ιούλιος 1984) • Λουξεμβούργο (15ος μ.Χ. αιώνας) • ΚλάινΚρότζενμπουργκ, Γερμανία (15ος μ.Χ. αιώνας) • Μπίλεφελντ, Γερμανία (19ος μ.Χ. αιώνας) • Αβαείο τού Φράιμπουργκ, Γερμανία (13ος μ.Χ. αιώνας) • Καθεδρικός τού Βερολίνου, Γερμανία (18ος αιώνας) • Μονή Σιμωνόπετρας, Ελλάδα (14ος μ.Χ. αιώνας, Αύγουστος 1990) • Εκκλησία τού ανακτόρου Κρίστιανμποργκ, Κοπεγχάγη, Δανία (Ιούνιος 1992) • Εκκλησία Αγίου Γεωργίου, Χάλιφαξ, Καναδάς (Ιούνιος 1994). Κάστρα και παλάτια: Φίλιπσρούε Χάνάου, Γερμανία • Ανάκτορο Χάμπτον

Κορτ, Αγγλία (Μάρτιος 1986) • Πούρσενστάιν Νόιχάουζεν, Ελβετία • Ανάκτορο Ρεντούτενσαλ Χόφμπουργκ, Βιέννη, Αυστρία (1992) • Κάστρο Γουίνδσορ, Αγγλία (Νοέμβριος 1992) • Πορτ ντε λα Σαπέλ, Λουκέρνη, Ελβετία (1993). Πόλεις. Η μεγάλη φωτιά τού Λονδίνου (1666) • Τζέιμστάουν, Βιρτζίνια, ΗΠΑ (1608) • Πλίμουθ, Μασαχουσέτη, ΗΠΑ (1623) • Μανχάταν, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ (1628) • Η μεγάλη φωτιά τού Εδιμβούργου (1824) • Σικάγο, ΗΠΑ (1871) • Όλεσουντ, Νορβηγία (1904) • Ρίζορ, Νορβηγία (1716, 1861) • Θεσσαλονίκη, Ελλάδα (1917) • Λισαβόνα-Κιάντο, Πορτογαλία (1988) • Σάουθ Μπριτζ/Κάουγκέιτ, Εδιμβούργο, Σκοτία (2002). ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Θεωρώντας ότι αυτό το περιοδικό, που μου παρέχει φιλοξενία, δεν αποτελεί το ενδεδειγμένο βήμα για μια λεπτομερή επιστημονική ανάπτυξη των θεωριών ενός πυροπροστατευτικού σχεδιασμού, ιχνηλατώ μόνο σε τίτλους ορισμένα κεφάλαιά του: 01/ Αντικειμενικοί στόχοι. Ασφάλεια ζωής και προστασία περιουσίας. Ειδικότερα για τα ιστορικά κτίρια, προστασία πολιτιστικών αξιών και αυθεντικότητας των μνημείων. Η απόλυτη ασφάλεια θεωρείται ένας ανέφικτος στόχος: συνήθως επιδιώκεται η πυρασφάλεια σε «αποδεκτό» επίπεδο. 02/ Μέτρα. Μείωση αιτιών-πηγών ανάφλεξης (περιεχόμενα, αναφλεξιμότητα κτλ.). Σχεδιασμός ασφαλών οδεύσεων διαφυγής για ιδιοκτήτες-χρήστες και επισκέπτες των κτιρίων (έλεγχος και απαγωγή καπνού, εναλλακτικές οδεύσεις στα ψηλά κτίρια). Πρόληψη ταχείας ανάπτυξης της φωτιάς (εσωτερικά τελειώματα). Πρόληψη - 064 -

της μετάδοσης της φωτιάς στο εσωτερικό των κτιρίων. (πυροδιαμερισματοποίηση). Πρόληψη της διάδοσης της φωτιάς στο εξωτερικό των κτιρίων. Έλεγχος και κατάσβεση της πυρκαγιάς. (ενεργητική πυροπροστασία, πυρανίχνευση, συναγερμός, μέσα πυρόσβεσης, συστήματα καταιονισμού-sprinklers). 03/ Σύγχρονος σχεδιασμός. Περιγραφή κινδύνων. Ορισμός κριτηρίων πυρασφάλειας. Ανάλυση και εκτίμηση διακινδύνευσης. Αποτύπωση της υπάρχουσας κτιριακής κατάστασης. Καθορισμός στρατηγικής πυρασφάλειας. Παθητική πυροπροστασία. Ενεργητική πυροπροστασία. Σχεδιασμός διαχείρισης και συντήρησης πυροπροστασίας. Σύμφωνα με την οντολογική «θεωρία των τεσσάρων στοιχείων», όλο το σύμπαν δομείται από τη φωτιά, τον αέρα, το νερό και τη γη. Η μεταφυσική μεταφορά για τα προαναφερθέντα βρίσκεται στον πυρήνα τής ελληνικής φιλοσοφίας. Στους νεότερους χρόνους, η φωτιά, εκτός από αντικείμενο της επιστήμης, πέρασε στη σύγχρονη φιλοσοφία και τέχνη, όπως φαίνεται και από το επιλογικό μας απόσπασμα του γάλλου φιλοσόφου Gaston Bachelard (1884-1962), που παρατίθεται ακολούθως: «Θα μελετήσουμε ένα πρόβλημα στο οποίο δεν μπόρεσε ποτέ να εισχωρήσει η αντικειμενική συμπεριφορά, ενώ η αρχική του γοητεία είναι τόσο καθοριστική που μεταστρέφει ακόμη και τα πιο ευθύγραμμα πνεύματα και τα οδηγεί στην αγκαλιά τής ποιητικής[…]. Αυτό είναι το ψυχολογικό μας πρόβλημα, που τίθεται εξαιτίας των πεποιθήσεων που έχουμε για τη φωτιά. Θεωρούμε τόσο άμεσα ψυχολογικό αυτό το πρόβλημα, που δεν διστάζουμε να μιλήσουμε για ψυχανάλυση της φωτιάς». (Gaston Bachelard, «Le Psychanalyse du Feu», Παρίσι, 1938). ⁕

65ep-GoodLife A.qxp:Layout 1 5/4/17 9:46 PM Page 1

Good Life Θέατρο / Κινηματογράφος / Γεύση / Έξοδος / Fitness / Αυτοκίνηση

—Εικαστικά Η ΨΥΧΗ ΤΟΥ ΣΟΥΦΛΙΟΥ Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ). Με αφορμή τον ερχομό τής άνοιξης (μιας εποχής ανανέωσης και μεταμορφώσεων), εγκαινίασε την έκθεση-εικαστική εγκατάσταση του Απόστολου Χαντζαρά με τίτλο «Ψυχές» στο Μουσείο Μετάξης, στο Σουφλί.

«Πεταλούδα» είναι μία από τις σημασίες τής αρχαίας λέξης «ψυχή». Σε πεταλούδες μεταμορφώνονται οι μεταξοσκώληκες, αφού κλειστούν στο κουκούλι τους - μια μεταμόρφωση που συμβολίζει την ψυχή ως πνεύμα... Όσοι βρεθούν στο Μουσείο Μετάξης τού Σουφλίου μέχρι τις 10 Ιουνίου θα συναντήσουν δεκάδες μεγάλες και μικρές πεταλούδες, αιωρούμενες από την οροφή, φαινομενικά εύθραυστες -ως η άυλη υπόσταση κάθε έμβιου όντος-, να προσκαλούν τους επισκέπτες σε μιαν εμπειρία «αναμέτρησης» με χρώματα, μύθους, αλληγορίες. Με αφορμή την έκθεση, ένα τρισδιάστατο έργο τού Απόστολου Χαντζαρά (φιλοτεχνημένο ειδικά για την περίσταση) προστίθεται στη μόνιμη συλλογή τού

 ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΔΩΜΑΤΙΟΥ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ: ΔΙΑΚΡΙΝΕΤΑΙ Η ΚΡΕΒΑΤΑ ΤΗΣ ΣΗΡΟΤΡΟΦΙΑΣ ΚΑΙ Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΟΥΣ ΕΚΘΕΣΙΑΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ. © ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΟΓΛΟΥ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΠΙΟΠ.  Ο ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΜΕΤΑΞΗΣ ΣΤΟ ΣΟΥΦΛΙ. © ΝΙΚΟΣ ΔΑΝΙΗΛΙΔΗΣ - ΠΙΟΠ.

Μουσείου Μετάξης: απεικονίζει δύο ανθρώπινες μορφές, παραπέμποντας στον μύθο τού Έρωτα και της Ψυχής - μια ιστορία αγάπης με πολλές περιπέτειες, αλλά αίσιο τέλος, η οποία παραδίδεται από τον ρωμαίο συγγραφέα Απουλήιο (2ος αιώνας μ.Χ.) και έχει επιβιώσει σε πολλά λαϊκά παραμύθια. ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΕΤΑΞΗΣ Το Μουσείο Μετάξης στο Σουφλί ανήκει στο δίκτυο θεματικών τεχνολογικών μουσείων τού Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς. Στεγάζεται στο αρχοντικό Κουρτίδη, το οποίο κτίστηκε το 1883 από ντόπιους τεχνίτες και αποτελεί αξιόλογο δείγμα αστικής αρχιτεκτονικής τής περιοχής. Το αρχοντικό όπου έζησε ο γιατρός Κωνσταντίνος Κουρτίδης (1870-1944) δωρήθηκε από την κόρη του, Μαρία Κουρτίδη-Πάστρα, με σκοπό να στεγάσει το Μουσείο Μετάξης. Σε αυτό παρουσιάζονται όλες οι φάσεις και τα στάδια της προβιομηχα- 065 -

νικής σηροτροφίας και μεταξουργίας: από την εκκόλαψη του μεταξόσπορου και την εκτροφή τού μεταξοσκώληκα με φύλλα μουριάς (σηροτροφία) ώς την ύφανση της μεταξωτής φούσκας (του κουκουλιού), το ξετύλιγμα του πολύτιμου νήματος και την επεξεργασία τού μεταξιού (μεταξουργία). Παράλληλα, προβάλλεται το κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο που ανέδειξε την περιοχή ως σημαντικό μεταξοπαραγωγικό κέντρο της χώρα μας, από τα τέλη τού 19ου μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα. ⁕ INFO: Στο Μουσείο Μετάξης τού ΠΙΟΠ (Ελευθερίου Βενιζέλου 73, Σουφλί, Τ. 25540-23.700, W. www.piop.gr, E. piop@piraeusbank.gr). Ωράριο λειτουργίας: από 01/03 έως 15/10 καθημερινά (εκτός Τρίτης) 10.00-18.00, από 16/10 έως 28/02 καθημερινά (εκτός Τρίτης) 10.00-17.00. Εισιτήρια: γενική είσοδος €3, μειωμένο €1,5.

66-69ep-BOULE.qxp:Layout 1 5/4/17 10:10 PM Page 1

Επιλογές 05/2017

—Νάντια Μπουλέ

«Δεν υπάρχουν σήμερα Εβίτες...» Η ΕΒΙΤΑ ΕΡΧΕΤΑΙ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Η ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΗ ΡΟΚ ΟΠΕΡΑ ΤΩΝ ΤΙΜ ΡΑΪΣ ΚΑΙ ΑΝΤΡΙΟΥ ΛΟΪΝΤ ΒΕΜΠΕΡ, ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΘΗΚΕ ΣΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ, ΕΤΟΙΜΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΑΝΕΒΕΙ (ΓΙΑ ΜΟΛΙΣ ΤΡΕΙΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ) ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. Η ΝΑΝΤΙΑ ΜΠΟΥΛΕ, ΠΟΥ ΕΝΣΑΡΚΩΝΕΙ ΕΠΙ ΣΚΗΝΗΣ ΤΗΝ ΕΒΙΤΑ ΠΕΡΟΝ, ΣΚΙΑΓΡΑΦΕΙ ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΙΣ «Ε» ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ-ΣΥΜΒΟΛΟΥ, ΕΞΗΓΩΝΤΑΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΤΙΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΗΣ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Λεόντιο Παπαδόπουλο.

Όταν είδα για πρώτη φορά την «Εβίτα», στην κινηματογραφική της εκδοχή, μου γεννήθηκε η επιθυμία να ζήσω κι εγώ κάποια στιγμή τη θεατρική εμπειρία που τόσο πολύ αγαπήθηκε από κοινό και κριτικούς στις τέσσερις δεκαετίες που το συγκεκριμένο έργο ανεβαίνει σε σκηνές ανά τον κόσμο. Η αλήθεια είναι ότι μία φορά έφτασα κοντά στην εκπλήρωση της επιθυμίας μου - όσοι έχετε παρακολουθήσει θεατρικά στο Λονδίνο ή στη Νέα Υόρκη, ωστόσο, γνωρίζετε ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρείτε αυθημερόν εισιτήρια για κάποια παράσταση, τουλάχιστον χωρίς να χρειαστεί να ξοδέψετε μία περιουσία… Τελικώς, η επιθυμία μου θα πραγματοποιηθεί σε μερικές ημέρες από σήμερα - και μάλιστα στη Θεσσαλονίκη. Τι σημαίνει για έναν καλλιτέχνη να ερμηνεύει τον πρωταγωνιστικό ρόλο σε μια παράσταση που έχουν παρακολουθήσει εκατομμύρια θεατές σε όλο τον κόσμο; Ό,τι σημαίνει και το να ανεβαίνεις στη σκηνή για έναν οποιονδήποτε μεγάλο

ρόλο. Η «Εβίτα», βέβαια, είναι μια παράσταση πολυπαιγμένη και πολυαγαπημένη, οπότε αυτό σημαίνει πολλά. Είναι ευθύνη, είναι χαρά, είναι αγωνία. Έχει ανεβεί πολλές φορές, από πολλούς και σημαντικούς περφόμερς. Είχε ανεβεί και στην Ελλάδα με την Αλίκη Βουγιουκλάκη πριν από αρκετά χρόνια -τουλάχιστον τριάντα πέντε-, οπότε το ελληνικό κοινό δεν έχει κατά νου κάποια τελευταία εκδοχή τής «Εβίτας». Και αυτή είναι η δική μας προσπάθεια: θέλουμε κατά το δυνατόν περισσότερο -και εγώ προσωπικά- να αναδείξουμε τα χαρακτηριστικά αυτής της γυναίκας που την κατέστησαν τόσο ξεχωριστή και τόσο ιδιαίτερη, τόσο αγαπητή και, ταυτόχρονα, τόσο μισητή. Πραγματικά χρειάζεται να δώσω τον καλύτερό μου εαυτό, για να μπορέσω να την υποδυθώ με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Είναι μια ροκ όπερα. Αυτό σημαίνει πως έχει την επιπλέον δυσκολία ότι η πρόζα απουσιάζει παντελώς και συνεπώς πρέπει μέσα από συγκεκριμένη μουσική, συγκεκριμένα μέτρα και συγκεκριμένες νότες να αναδείξεις όλα τα χαρακτηριστικά μιας τόσο σύνθετης προσωπικότητας. Αυτό που κάναμε με τον Δημήτρη

 «ΕΝΑ ΤΕΤΟΙΟ ΠΡΟΣΩΠΟ (Σ.Σ.: ΣΑΝ ΤΗΝ ΕΒΙΤΑ ΠΕΡΟΝ) ΔΕΝ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΒΡΕΘΕΙ ΕΥΚΟΛΑ ΣΗΜΕΡΑ, ΕΠΕΙΔΗ ΖΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΑΠΟΜΥΘΟΠΟΙΗΣΗΣ. Σ’ ΑΥΤΟ ΕΧΕΙ ΣΥΜΒΑΛΕΙ ΚΑΙ Η ΚΑΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ, ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ, ΔΗΛΑΔΗ, ΟΤΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΣΟΒΑΡΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΧΕΙ ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΤΕΙ ΤΡΕΛΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ, ΠΟΥ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΤΟΥΣ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΝΑ ΒΡΟΥΝ ΛΥΣΕΙΣ. ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΗ, Η ΑΜΕΣΟΤΗΤΑ

Πόσο δύσκολο ήταν να ζωντανέψετε τον χαρακτήρα τής Εβίτας Περόν; Ο ρόλος, εκτός από κίνηση, έχει και πολύ τραγούδι… Ο ρόλος έχει μόνο τραγούδι. - 066 -

ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΚΑΙ Η ΑΜΕΣΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΠΟΥ ΕΧΕΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ Σ’ ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΟΥΝ ΕΥΚΟΛΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΥΘΩΝ».

66-69ep-BOULE.qxp:Layout 1 5/4/17 10:10 PM Page 2

66-69ep-BOULE.qxp:Layout 1 5/4/17 10:10 PM Page 3

Επιλογές 05/2017

«Η ενασχόληση με την πολιτική δεν είναι κάτι που με αφορά, έστω και στο ελάχιστο. Έχω μια άποψη εκ των έσω -λόγω του πατέρα μου, που ασχολήθηκε πολλά χρόνια με την τοπική αυτοδιοίκηση ως ανεξάρτητος υποψήφιοςκαι γνωρίζω καλά πόση ενέργεια και πόση αφοσίωση χρειάζεται. Επιπλέον, χρειάζεται ένα ιδιαίτερο ταλέντο, το οποίο δεν διαθέτω».

Μαλισσόβα, τον σκηνοθέτη μας, είναι να μελετήσουμε πάρα πολύ την εποχή εκείνη. Είδαμε πολλά βιογραφικά στοιχεία αυτής της γυναίκας. Προσωπικά, έχω διαβάσει πολλές βιογραφίες, πάρα πολλές ιστορίες για εκείνη, έχω κοιτάξει φωτογραφικά άλμπουμ, έχω ψάξει πολύ στο διαδίκτυο, για να βρω τις κρυφές πτυχές, αυτές που δεν γνωρίζει ο πολύς κόσμος. Υπάρχει ένα τοπίο μυστηρίου γύρω από εκείνη και τη ζωή της, αυτό είναι αλήθεια... Ακόμη και σήμερα υπάρχουν αναπάντητα ερωτήματα σε σχέση με τα βήματά της. Παρ’ όλα αυτά, προσπαθείς να φτιάξεις το «παζλ»: παίρνεις, δηλαδή, μικρά μικρά κομμάτια και προσπαθείς να τα συνθέσεις με έναν τρόπο που να βγάζει νόημα, να έχει ενδιαφέρον και να αποτυπώνει όσο το δυνατόν περισσότερο τα πραγματικά χαρακτηριστικά της. Η Εβίτα Περόν θεωρήθηκε από πολλούς ως μια «όαση» για τους κατοίκους τής Αργεντινής. Οι τέχνες και -καλή ώρα- το μιούζικαλ θα μπορούσαν να είναι μια αντίστοιχη όαση στα καθημερινά προβλήματα για την Ελλάδα της οικονομικής κρίσης; Η τέχνη είναι πάντα μία όαση. Γι’ αυτό και προσφεύγουμε σ’ αυτήν, ανεξαρτήτως εποχής είτε είναι η εποχή καλή είτε κάκιστη είτε μέτρια. Σίγουρα, όταν είναι πολύ κακή, όπως είναι αυτή που ζούμε τώρα, ο άν-

θρωπος έχει την ανάγκη να πιαστεί από κάπου. Και η τέχνη το προσφέρει αυτό απλόχερα. Το μιούζικαλ είναι τέχνη, είναι ένας τρόπος έκφρασης πολύ σημαντικός, κατά τη γνώμη μου, που το ελληνικό κοινό έχει αρχίσει να αγαπά. Συνεπώς, φυσικά και είναι ένας τρόπος να ξεφεύγεις, έστω και προσωρινά, από τις όποιες δυσκολίες. Επιπλέον, επειδή η ζωή τής Εβίτας έχει και στοιχεία παραμυθιού, νομίζω πως όσοι έρθουν να την παρακολουθήσουν, πραγματικά θα «ταξιδέψουν» στο δίωρο της παράστασης και θα νιώσουν πολύ όμορφα πράγματα. Εντοπίζετε ομοιότητες μεταξύ της Αργεντινής στο πρώτο μισό τού περασμένου αιώνα και της σημερινής Ελλάδας; Θα μπορούσε να τύχει τέτοιας λατρείας κάποιο πολιτικό πρόσωπο; Ενδιαφέρουσα ερώτηση, αν και η Εβίτα δεν ήταν πολιτικό πρόσωπο τουλάχιστον, δεν ήθελε να δείχνει πολιτικό πρόσωπο, παρότι κινούταν πολιτικά. Ήθελε να είναι πάντα κάποια βήματα πίσω από τον Περόν, που υπήρξε πρόεδρος της Αργεντινής. Η αλήθεια, βέβαια, είναι πως, ενώ δεν δήλωνε διάθεση να ασχοληθεί με τα πολιτικά, είχε πολύ έντονη πολιτική δράση. Νομίζω, λοιπόν, ότι ένα τέτοιο πρόσωπο δεν θα μπορούσε να βρεθεί εύκολα σήμερα, επειδή ζούμε στην εποχή τής απομυθοποίησης. Σ’ αυτό έχει συμβάλει και η κακή εξέλιξη της πολιτικής, το γεγονός, δηλαδή, ότι ο κόσμος αντιμετωπίζει πάρα πολύ σοβαρά προβλήματα και έχει απογοητευτεί τρελά από τους πολιτικούς, που φαίνεται να μην τους αφορά το να βρουν λύσεις. Από την άλλη, η αμεσότητα του διαδικτύου και η άμεση πρόσβαση που έχει ο κόσμος σ’ αυτό δεν επιτρέπουν εύκολα τη δημιουργία μύθων. Θα τολμούσατε να ασχοληθείτε με την πολιτική; Δεν είναι κάτι που με αφορά, έστω και στο ελάχιστο. Έχω μια άποψη εκ των έσω -λόγω του πατέρα μου, που ασχολήθηκε πολλά χρόνια με την τοπική αυτοδιοίκηση ως ανεξάρτητος υποψήφιος- και γνωρίζω καλά πόση ενέργεια και πόση αφοσίωση χρειάζεται. Επιπλέον, χρειάζεται ένα ιδιαίτερο ταλέντο, το οποίο δεν διαθέτω. Σύντομα η «Εβίτα» θα ολοκληρωθεί. Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας; Προς το παρόν, όλη μου η ενέργεια είναι στραμμένη στην «Εβίτα» - μέχρι τις 28 Μαΐου - 068 -

στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά και αμέσως μετά, στις 31 Μαΐου, την 1η και τη 2α Ιουνίου, στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Δεν μπορώ -η αλήθεια είναι πως δεν θέλω κιόλας- να σκεφτώ τώρα το μετά, τουλάχιστον επαγγελματικά. Σίγουρα θα χρειαστώ διακοπές, που σκοπεύω να κάνω. ⁕ INFO: Η παράσταση θα ανεβαίνει από την Τετάρτη 31 Μαΐου ώς την Παρασκευή 2 Ιουνίου στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (25ης Μαρτίου με Νέα Παραλία). Ώρα έναρξης: 21.00.

Συντελεστές Who is who. Οι άνθρωποι πίσω από τη φιλόδοξη παραγωγή.

Παίζουν: Νάντια Μπουλέ, Αιμιλιανός Σταματάκης, Μιχάλης Ψύρρας, Άλεξ Οικονόμου, Μαρία Δελετζέ, Ίαν Στρατής, Άρης Πλασκασοβίτης. Μαζί τους οι Έλενα Βακάλη, Ανδρέας Βούλγαρης, Γιώργος Βούντας, Ίρις Γουργιώτου, Πέτρος Ιωάννου, Ντένια Λεβέντη, Στέφανι Μακαρίτη, Πάνος Μαλακός, Πάνος Μαλικούρτης, Γιάννης Μανιατόπουλος, Σταύρος Μαρκάλας, Νία Μπαλάφα, Σταύρος Μπέκας, Αγγέλα Σιδηροπούλου, Κατερίνα Σούσουλα, Aγγελική Τρομπούκη και Εύα Τσάχρα. Συμμετέχει 10μελής παιδική χορωδία. Τη μουσική τής παράστασης εκτελεί ζωντανά η Majestic Symphonic Orchestra. Σκηνοθεσία: Δημήτρης Μαλισσόβας. Απόδοση κειμένου: Γεράσιμος Ευαγγελάτος. Μουσική διδασκαλία-διεύθυνση ορχήστρας: Αλέξιος Πρίφτης. Χορογραφίες: Νίκος Μαριάνος. Σκηνογράφος: Ζήσης Παπαμίχος. Φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος. Ενδυματολόγος: Ηλένια Δουλαδίρη. Ενδυματολόγος: Μαίρη Μαρμαρινού. Φωτογραφίες: Δημήτρης Σκουλός. Μακιγιάζ: Γιάννης Μαρκετάκης. Κομμώσεις: Τρύφων Σαμαράς. Artwork: Κωνσταντίνος Γεωργαντάς. Βίντεο: Νικόλας Οικονομίδης. Βοηθός σκηνοθέτη: Νουρμάλα Ήστυ. Παραγωγή: People Entertainment Group ΑΕ. Διεύθυνση παραγωγής: Γιώργος Ισαάκ, Άλεξ Ελσαμπάγ. Οργάνωση παραγωγής: Δάφνη Πιτσίκα. Βοηθός παραγωγής: Γρηγόρης Παγανίτσας.

66-69ep-BOULE.qxp:Layout 1 5/4/17 10:10 PM Page 4

Ο παράδεισος για τους λάτρεις του κρέατος

Λεωφόρος Παπανικολάου (στο 7,5ο χλμ. Θεσσαλονίκης-Ασβεστοχωρίου). Τ. 2310-674.200. Τη χειμερινή περίοδο το εστιατόριο είναι ανοιχτό κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή

70-73ep-Cine.qxp:Layout 1 5/4/17 9:48 PM Page 1

Επιλογές 05/2017

—Ciné Η ΩΡΑ ΤΩΝ ΥΠΕΡΠΑΡΑΓΩΓΩΝ & ΤΩΝ ΘΕΡΙΝΩΝ ΣΙΝΕΜΑ

ταινίας, γυρίζει πλέον τη συνέχειά της. Μεταξύ των αμέτρητων ηθοποιών επισημαίνω τους Σιλβέστερ Σταλόνε, Μπράντλι Κούπερ, Βιν Ντίζελ, Κερτ Ράσελ και Γκλεν Γκλόουζ. Στη δεύτερη συνέχεια, οι ήρωες της γνωστής ομάδας διαλευκαίνουν το μυστήριο της πραγματικής καταγωγής τού Πίτερ Κουίλ και, πάνω απ’ όλα, αγωνίζονται να κρατήσουν τη συνοχή τής οικογένειας σταθερή. Ωστόσο, τα πράγματα είναι ρευστά… Προδοσίες, εχθροί τού παρελθόντος (που πλέον γίνονται φίλοι), ενώ παράλληλα προστίθενται γνωστοί χαρακτήρες από κλασικά κόμικς, οι οποίοι ενισχύουν τη δράση των ηρώων. Όπως καταλαβαίνετε, έχουμε έναν «πουρέ» από κλισέ, ο σκηνοθέτης είναι ατάλαντος και, παράλληλα, δεχόμαστε τον «βομβαρδισμό» ειδικών εφέ.

Οι ταινίες τού Μαΐου. Μετά τον περασμένο μήνα, στη διάρκεια του οποίου οι προγραμματισμοί των εταιρειών τινάχτηκαν στον αέρα εξαιτίας νέων προσθηκών και ανακατατάξεων, ο Μάιος προβλέπεται ακόμη πιο δραματικός ως προς τη συνέπεια των εταιρειών διανομής. Την ίδια στιγμή, υπάρχουν τρία πράγματα που πρέπει να επισημανθούν: από τη μια μεριά, λόγω Μαΐου, τα γραφεία διανομής προσπαθούν να ξεφορτωθούν όποιες ταινίες θεωρούν «δύσκολες» ή καλλιτεχνικές. Από την άλλη, δυστυχώς δεν υπάρχει ποιότητα - πλην εξαιρέσεων, τις οποίες θα επιχειρήσω να σημειώσω (ο καιρός το επιτάσσει και έτσι θα εμφανιστούν οι μεγαλειώδεις χάρτινες περιπέτειες και τα blockbusters). Παράλληλα, ανοίγουν και τα θερινά σινεμά. Για όσους ψάχνουν κάποια ποιότητα, αυτήν θα πρέπει να την αναζητήσουν στις γαλλικές ταινίες «Όταν τελειώσει ο έρωτας» και «Η βοηθός», στην ανεξάρτητη βραβευμένη ελληνική «Άφτερλωβ» ή στη νέα δημιουργία τού νοτιοκορεάτη Κιμ Κι Ντουκ «Το δίχτυ». Φυσικά, είναι σίγουρο ότι την τελευταία στιγμή (στην κυριολεξία) θα προστεθούν παραγεμίσματα, γι’ αυτό, όταν αποφασίσετε να κάνετε τους προγραμματισμούς σας για έξοδο, καλό θα είναι να τηλεφωνείτε έγκαιρα στους κινηματογράφους.

(Στις αίθουσες από τις 4 Μαΐου).

εισέρχεται, χωρίς να το επιδιώκει, στα χωρικά ύδατα της Νότιας Κορέας. Τον συλλαμβάνουν και υφίσταται μια τρομερά σκληρή ανάκριση, ώσπου να επιστρέψει στη Βόρεια Κορέα. Έχουμε ένα καλοφτιαγμένο θρίλερ με πολλές πολιτικές αναφορές, αδρή αφήγηση, σκληρά πλάνα και ένταση. Ο Κιμ Κι Ντουκ, όπως φαίνεται σε αυτήν την ταινία, εξελίσσεται (και σε πολιτικό δημιουργό. (Στις αίθουσες από τις 4 Μαΐου).

Η βοηθός (Personal shopper) Σκηνοθεσία: Ολιβιέ Ασαγιάς. Σενάριο: Ολιβιέ Ασαγιάς. Παίζουν: Κρίστεν Στιούαρτ, Λαρς Έιντινγκερ, Σίγκριντ Μπουαζίζ.

Κεiμενο: Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου / dermetzo@otenet.gr

Το δίχτυ (Geumul) Σκηνοθεσία: Κιμ Κι Ντουκ. Σενάριο: Κιμ Κι Ντουκ. Παίζουν: Παρκ Τζι Ιλ, Τζονγκ Χα Νταμ, Σουνγ Χιουν Αχ.

Φύλακες του γαλαξία 2 (Guardians of the galaxy Vol. 2) Σκηνοθεσία: Τζέιμς Γκαν.

Στους κλασικούς προβληματισμούς, η νέα ταινία τού διακεκριμένου νοτιοκορεάτη σκηνοθέτη Κιμ Κι Ντουκ καταφέρνει να θίξει (και) πολιτικά θέματα. Πρόκειται για την ιστορία ενός ψαρά από τη Βόρεια Κορέα. Όταν η μηχανή από το πλοιάριό του χαλάει, αυτό

Σενάριο: Τζέιμς Γκαν, Νταν Άμπνετ. Παίζουν: Κρις Πρατ, Κάρεν Γκίλιαν, Νέιθαν Φίλιον.

Ο Τζέιμς Γκαν, μετά την επιτυχία τής πρώτης του - 070 -

Άλλη μια εξαιρετική, διεισδυτική γαλλική ταινία, από έναν κορυφαίο γάλλο σκηνοθέτη που υπήρξε και κριτικός κινηματογράφου: τον Ολιβιέ Ασαγιάς. Αξιοποιεί (και πάλι) την Κρίστεν Στιούαρτ, που υποδύεται τον ρόλο τής Μορίν, μιας νεαρής Αμερικανίδας που ζει στο Παρίσι και εργάζεται ως προσωπική βοηθός αγορών μιας διασημότητας. Παράλληλα, διαθέτει την παραψυχολογική ικανότητα να επικοινωνεί με πνεύματα (όπως με τον δίδυμο αδελφό της, Λούις, που πέθανε πρόσφατα). Όμως, η Μορίν θα αρχίσει να λαμβάνει μυστηριώδη μηνύματα από μιαν άγνωστη πηγή... Ο Ασαγιάς είναι σοβαρός σκηνοθέτης: ως εκ τούτου,

70-73ep-Cine.qxp:Layout 1 5/4/17 9:48 PM Page 2

απομακρύνεται από το τυπικό μοντέλο τής ταινίας τρόμου αλά αμερικανικά και αλά ιαπωνικά, υιοθετώντας μια δική του τακτική. Με την τρόπο αυτό, δίνει στην ταινία ένα βάθος ψυχολογικό, αναλύει το δράμα τού να είσαι προικισμένος με ικανότητες διαφορετικές απ’ ό,τι όλος ο υπόλοιπος κόσμος και αφηγείται με αργούς, χαλαρούς ρυθμούς. Στο είδος του, καλό. Παράλληλα, ασκεί κριτική στα σκοτεινά άδυτα του κόσμου τής μόδας στο Παρίσι. (Στις αίθουσες από τις 11 Μαΐου).

Άφτερλωβ Σκηνοθεσία: Στέργιος Πάσχος. Σενάριο: Στέργιος Πάσχος. Παίζουν: Ηρώ Μπέζου, Χάρης Φραγκούλης.

Το «Άφτερλωβ» είναι μια ελληνική ταινία, η οποία παρουσιάστηκε στο 57ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και αγαπήθηκε από τους νέους. Η ταινία κέρδισε το βραβείο τής Επιτροπής Νέων στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου τού Λοκάρνο πέρσι, στο διαγωνιστικό τμήμα «Κινηματογραφιστές τού σήμερα». Η υπόθεση έχει ως εξής… Καλοκαίρι: η Αθήνα καίγεται από τη ζέστη, αλλά ο Νίκος, ένας στιλάτος νέος στα 30 του, μουσικός (αλλά και άφραγκος…), δροσίζεται στα βόρεια προάστια, πίνοντας κοκτέιλ δίπλα σε μια ωραία πισίνα. Όλα αυτά δεν είναι

Όταν τελειώσει ο έρωτας (L’économie du couple) Σκηνοθεσία: Γιοακίμ Λαφός. Σενάριο: Φανί Μπουρντινό. Παίζουν: Μπερενίς Μπεζό, Σεντρίκ Καν, Μαρτ Κέλερ.

Σε ένα κλασικό γαλλικό ζευγάρι, με δύο παιδιά και δεκαπέντε χρόνια γάμου, ανακύπτουν έντονες διαφωνίες. Αρχίζουν οι διαδικασίες τού διαζυγίου, αλλά, έως ότου ο άνδρας βρει ένα νέο μέρος για να μείνει, είναι υποχρεωμένοι να συγκατοικούν και, παράλληλα, να υπολογίσουν πώς θα μοιραστούν τα

υπάρχοντά τους. Ψυχολογική κοινωνιολογική τραγωδία λεπτών τόνων, χάρη στη μαεστρία τού γαλλικού σινεμά. Το μίσος, η φθορά και το «δεν αντέχω ούτε την αύρα

τας τις συνεχείς μονομαχίες τού λόγου. Κάποιες στιγμές κουράζει, αλλά, γενικά, η κινηματογράφηση είναι συναρπαστική. Θυμίζει πολύ ανεξάρτητο αμερικανικό σινεμά, διαθέτει καλή φωτογραφία και δύο εξαιρετικούς ρόλους. Ενδιαφέρον.

δικά του, αλλά του φίλου του, Σταύρου, ο οποίος τον έχει παρακαλέσει να προσέχει το σπίτι και το σκυλί του όσο εκείνος θα λείπει για το καλοκαίρι. Μέσ’ στη μοναξιά του τού έρχονται διάφορες σκέψεις και, τελικά, προσκαλεί την πρώην φίλη του Σοφία στη βίλα τού φίλου του για διακοπές μερικών ημερών. Η κοπέλα έρχεται, αλλά βρίσκεται προ μεγάλης εκπλήξεως: ο Νίκος κλειδώνεται μαζί της στο στούντιο του σπιτιού και της λέει ότι δεν θα ανοίξει την πόρτα, αν δεν μάθει τις αιτίες για τις οποίες χώρισαν. Δηλώνει πως δεν έχει καταλάβει ακόμη τι ακριβώς συνέβη και πως, αν δεν το μάθει, δεν θα μπορέσει να την ξεπεράσει. Το πρόβλημά του είναι να την ξεπεράσει εγκεφαλικά, μια και ερωτικά την έχει ξεπεράσει ήδη. Η ταινία, γυρισμένη σε κλειστούς χώρους, διαθέτει εκ των πραγμάτων θεατρική δομή. Όμως, ο σκηνοθέτης γνωρίζει πώς να «πολιορκεί» το ζευγάρι με πολλά πλάνα και με έντεχνο μοντάζ, καταγράφον-

(Στις αίθουσες από τις 18 Μαΐου).

Οι πειρατές τής Καραϊβικής: η εκδίκηση του Σαλαζάρ (Pirates of the Caribbean: Salazar’s revenge) Σκηνοθεσία: Γιοακίμ Ρόνινγκ, Έσπεν Σάντμπεργκ. Σενάριο: Τζεφ Νέιθανσον. Παίζουν: Τζόνι Ντεπ, Τζέφρι Ρας, Χαβιέρ Μπαρδέμ.

Ο καπετάνιος Τζακ έχει - 071 -

σου» εναλλάσσονται με τις αγωνίες για την ανασφάλεια και το άδηλο μέλλον. Πολύ καλό στο είδος του. (Στις αίθουσες από τις 4 Μαΐου).

διάφορα προβλήματα… Ξαφνικά εμφανίζονται μπροστά του ναυτικοίφαντάσματα με αρχηγό τον τρομακτικό καπετάνιο Σαλαζάρ, που το έχει σκάσει με τη συμμορία του από το Τρίγωνο του Διαβόλου. Βασικός στόχος του είναι να σκοτώσει τον πειρατή Τζακ. Μόνος τρόπος για να σωθεί ο Τζακ είναι να αποκτήσει την τρίαινα του Ποσειδώνα. Για να το πετύχει αυτό, θα χρειαστεί να συνεργαστεί με τον Χένρι, έναν ξεροκέφαλο νεαρό τής Βασιλικής Ναυτικής Ακαδημίας, και την πανέμορφη Καρίνα, που είναι ταυτόχρονα πολύ καλή αστρονόμος. Ο Τζακ βρίσκεται στο τιμόνι τού πλοίου του «Νεκρός Γλάρος» και πάνω απ’ όλα τον ενδιαφέρει πώς θα σώσει τη ζωή του. Φαντασμαγορική περιπέτεια με υψηλό κόστος παραγωγής, καλές κατασκευαστικές αξίες, δυστυχώς όμως τα κλισέ επαναλαμβάνονται - και μας έχουν κουράσει...Άλλη μία ταινία για τα multiplex. (Στις αίθουσες από τις 24 Μαΐου).

70-73ep-Cine.qxp:Layout 1 5/4/17 9:48 PM Page 3

Βασιλιάς Αρθούρος: ο θρύλος του σπαθιού (King Arthur: legend of the sword) Σκηνοθεσία: Γκάι Ρίτσι. Σενάριο: Τζόμπι Χάρολντ, Γκάι Ρίτσι.

Ο πολικός αρκούδος και οι ανίκητοι (Norm of the north) Σκηνοθεσία: Τρέβορ Γουόλ. Σενάριο: Ντάνιελ Αλτιέρ, Στίβεν Αλτιέρ. Με τις φωνές των: Ρομπ Σνάιντερ, Χίδερ Γκράχαμ, Κεν Ζεόνγκ.

Ο Τρέβορ Γουόλ σκηνοθετεί την ιστορία τού Νορμ, μιας πολικής αρκούδας. Δεν ξέρει να κυνηγάει, μπορεί όμως και μιλά στους ανθρώπους. Οι εξελίξεις έρχονται, όταν η Βέρα, μια δυναμική διευθύντρια μάρκετινγκ μεσιτικής εταιρείας, ταξιδεύει στην Αρκτική, για να δημιουργήσει ένα τηλεοπτικό σποτ προώθησης πολυτελών σπιτιών τού ανήθικου αφεντικού της, δισεκατομμυριούχου εργολάβου κυρίου Γκριν. Τότε, ο αρκούδος Νορμ καταλαβαίνει ότι πρέπει να δράσει, για να σώσει τον τόπο του. Στο Μανχάταν, οι Νεοϋορκέζοι νομίζουν ότι είναι ηθοποιός ντυμένος με στολή πολικού αρκούδου. Γίνεται αμέσως διάσημος συμμετέχοντας σε χορευτικά και καλεσμένος σε talk shows. Η Ολυμπία, η πανέξυπνη κόρη τής Βέρα, θα τον βοηθήσει να ετοιμάσει ένα πανέξυπνο σχέδιο, για να ανατινάξει τα σχέδια του κυρίου Γκριν να βάλει χέρι στην Αρκτική. Εξαιρετικά τραγούδια ακούγονται στην ταινία, το σενάριο διαθέτει καλές ανατροπές και υπάρχουν δύο μηνύματα: ένα οικο-

Παίζουν: Τσάρλι Χάναμ, Τζουντ Λο, Άναμπελ Γουάλις.

Ο «πολύς» Γκάι Ρίτσι, αφού ενεπλάκη σε διάφορα κινηματογραφικά είδη κατά το παρελθόν, προχωρεί σε μιαν υποτιθέμενα ανατρεπτική εκδοχή τού θρύλου τού βασιλιά Αρθούρου. Ο νεαρός Αρθούρος είναι ατίθασος και αντικομφορμιστής: μαζί με τη συμμορία του, τρέχουν αστραπιαία στους δρόμους τού Λοντόνιουμ. Αν τον ρωτήσουν ποιος είναι ο σκοπός τής ζωής του, δεν γνωρίζει τίποτα. Όλα αυτά μέχρι

τη στιγμή που θα πιάσει στα χέρια του το Εξκάλιμπερ, το μαγικό σπαθί. Τάσσεται στο πλευρό τής αντίστασης. Δίπλα του έχει μιαν όμορφη, μυστηριώδη γυναίκα, πρέπει ωστόσο να μάθει να τιθασεύει τη δύναμη του σπαθιού. Στόχος του, να ενώσει τον λαό ενάντια στον τύραννο Βόρτιγκεν, που έκλεψε το στέμμα του και δολοφόνη-

σκευάζει για τον κινηματογράφο το μυθιστόρημα του Χέρμεν Κοχ που κυκλοφορεί και στα Ελληνικά (εκδόσεις «Μεταίχμιο»). Μια ζεστή βραδιά τού καλοκαιριού, δύο ζευγάρια βγαίνουν για φαγητό σε ένα μοδάτο εστιατόριο. Έχουν δύο 15χρονους γιους που διέπραξαν ένα έγκλημα καταγεγραμμένο από κάμερα. Η σύλληψή τους επίκειται, καθώς οι εικόνες τής πράξης τους έχουν μεταδοθεί από την τηλεόραση, αλλά οι δύο έφηβοι δεν έχουν ακόμη ταυτοποιηθεί. Τα δύο ζευγάρια, τα οποία σιγοκαίει η ένταση για το έγκλημα των παιδιών τους, επιχειρούν με κάθε τρόπο να ξεχάσουν το γεγονός - κάνουν αυτό που λέμε «πέταγμα της μπάλας στην εξέδρα». Έτσι, συζητούν για χίλιες δυο μεγαλοαστικές βλακείες, όπως οι ταινίες που

λογικό και ένα ιδεολογικό, το οποίο αναπαράγει την άποψη ότι οι ελεύθερες αγορές και ο καπιταλισμός πρέπει να ανακόπτονται, όταν επιχειρούν ανίερες επεκτάσεις. (Στις αίθουσες από τις 11 Μαΐου).

Το δείπνο (The dinner) Σκηνοθεσία: Όρεν Μόβερμαν. Σενάριο: Χέρμαν Κοχ, Όρεν Μόβερμαν. Παίζουν: Ρίτσαρντ Γκιρ, Λόρα Λίνεϊ, Στιν Κούγκαν.

Ο Όρεν Μόβερμαν δια- 072 -

σε τους γονείς του, για να γίνει βασιλιάς. Ο Ρίτσι, με το γνωστό στιλ του, τα κάνει στην κυριολεξία γης μαδιάμ: αναπτύσσει υψηλή σκηνοθετική ταχύτητα, το μοντάζ του σε σφυροκοπά, ενώ στόχος του είναι οι οφθαλμοί και το κοινό των multiplex. (Στις αίθουσες από τις 11 Μαΐου).

είδαν, οι διακοπές, προβλήματα στη δουλειά κοκ. Όταν όμως φτάσουν στη μεγάλη απόλαυση των εδεσμάτων, τότε η ένταση θα αποβάλει τα προσωπεία τους. Για να προστατεύσουν τα παιδιά τους, είναι διατεθειμένοι να κάνουν το παν. Πόσο βαθιά, όμως, μπορεί να γλιστρήσουν στην ανοησία; Το θέμα τής ταινίας θυμίζει πολύ το αριστουργηματικό φιλμ τού Ρόμαν Πολάνσκι «Ο Θεός τής σφαγής». Ο Μόβερμαν μπορεί μεν να έχει προταθεί για Όσκαρ Πρωτότυπου Σεναρίου, σκηνοθετικά όμως δεν είναι Πολάνσκι… Έτσι, αναγκάζεται να βρει αφηγηματικές λύσεις που δεν ταιριάζουν με τη λιτότητα. Βλέπεται, πάντως, με ενδιαφέρον, για να δούμε και την έκπληξη του τέλους. (Στις αίθουσες από τις 25 Μαΐου).

70-73ep-Cine.qxp:Layout 1 5/4/17 9:48 PM Page 4

74ep-BARetc.qxp:Layout 1 5/4/17 9:49 PM Page 1

—Bar etc. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙO ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΠΟΛΑΥΣΗΣ «The bar L.A.B.». Μη σας ξεγελά ο όρος «lab» (εργαστήριο) στην ονομασία τού καταστήματος. Δεν πρόκειται να δώσετε εξετάσεις στη χημεία... Να είστε σίγουροι, όμως, ότι θα απολαύσετε τις εμπνεύσεις των bartenders στην ανάμειξη ποτών, για να απολαύσετε αφάνταστα κοκτέιλ. ΚΕΙΜΕΝΟ: Λεόντιος Παπαδόπουλος.

Πέρασε αρκετός καιρός από την τελευταία φορά που χαλάρωσα σε κάποιο café bar τής Αρετσούς, απολαμβάνοντας ένα εξαιρετικό κοκτέιλ. Οι παραδόσεις, λένε (κυρίως όσοι ασχολούνται με τα αθλητικά), υπάρχουν για να σπάνε… Το δικό μου «σπάσιμο» έγινε χάρη σε ένα σχετικά νέο μπαρ τής περιοχής (άνοιξε στα τέλη τού περασμένου Σεπτεμβρίου), που ονομάζεται «The bar L.A.B.». Όσο για το κοκτέιλ που κατάφερε να με κερδίσει, είχε την ονομασία «The lab daiquiris». Ο λόγος που η ονομασία είναι σε πληθυντικό αριθμό αφορά το ότι το εν λόγω κοκτέιλ σερβίρεται σε δύο εκδοχές: η πρώτη φτιάχνεται με τροπικά φρούτα και η δεύτερη με φράουλες και μπαχαρικά (το ιδιαίτερο της ιστορίας είναι ότι δεν πρόκειται για κάποιο απλό κοκτέιλ. Για να ωριμάσει αυτή η γεύση στο ποτήρι μου, χρειάστηκε μια πολύωρη -και μυστική σ’ εμένα- διαδικασία, στην κουζίνα τού μπαρ). Τα κοκτέιλ, όμως, δεν είναι η μοναδική

σπεσιαλιτέ τού νέου meeting point τής Καλαμαριάς. Οι άνθρωποι του καταστήματος έχουν αναγάγει την απόλαυση του καφέ σε επιστήμη. Προφανώς και σερβίρουν τους κλασικούς καφέδες που αγαπάτε (με ειδικό χαρμάνι, που παρασκευάζεται αποκλειστικά για το «The bar L.A.B.»): αυτό που εγώ θα σας συμβούλευα, όμως, είναι να γνωρίσετε την εμπειρία ενός καφέ φίλτρου φτιαγμένου με dripper V60 ή ενός κρύου με παρασκευή cold brew. Σας διαβεβαιώ πως είναι κάτι - 074 -

διαφορετικό. Σημειωτέον ότι στο «The bar L.A.B.» θα βρείτε και μια σειρά από εξαιρετικά πιάτα, για να συνοδεύσουν το ποτό σας, να κόψουν ελαφρώς την πείνα σας, ακόμη και να σας χορτάσουν. Για τη δεύτερη και την τρίτη περίπτωση υπάρχουν σαλάτες, burgers, club sandwiches, fajitas και πάει λέγοντας… Αυτό, όμως, που θα σας κεντρίσει είναι το finger food, αλλά και τα μικρά πιατάκια που μπορείτε να παραγγείλετε προαιρετικά, για να συνοδεύσουν το ποτό σας. Προτιμήστε τα και θα με θυμηθείτε. Το κατάστημα ανοίγει στις 9 το πρωί, για να απολαύσετε τον πρώτο καφέ τής ημέρας, ενώ τις Κυριακές σερβίρεται και brunch (για τους ξενύχτηδες του Σαββατόβραδου). INFO: «The bar L.A.B.», Μυστακίδου 2 με Νικολάου Πλαστήρα, Καλαμαριά. T. 2310-443.595.

75ep-NETSIKA.qxp:Layout 1 5/4/17 10:02 PM Page 1

Επιλογές 05/2017

—Wine & spirits ΤΑ ΚΡΑΣΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Είστε για έναν περίπατο στους αμπελότοπους της Θεσσαλίας; Ό,τι πρέπει για ταξιδιώτες που αγαπούν τους οινικούς λαβύρινθους της σύγχρονης Ελλάδας.

ΚεIμενο: Μαρία Νέτσικα, χημικός-οινολόγος, δημοσιογράφος οίνου.

Προσπερνούμε το Δίον, την αρχαία πόλη με τα περίφημα ιερά των θεών των Μακεδόνων. Θαυμάζουμε το ενετικό κάστρο τού Πλαταμώνα. Σε λίγο αφήνουμε την εθνική οδό και παίρνουμε τους ανηφορικούς δρόμους που ελίσσονται μέσα από τις καστανιές, τις δρυς, τα πλατάνια και τα αμπέλια. Όσο περισσότερο ανεβαίνουμε, η θέα κερδίζει σε μεγαλείο. Στα πόδια μας, χαμηλά, απλώνεται ο Θεσσαλικός κάμπος, το καταγάλανο Αιγαίο, ο Θερμαϊκός κόλπος. Πιο πέρα, οι κορυφογραμμές τού Χορτιάτη και οι παραλίες τής Χαλκιδικής. Κι όταν οι περιηγήσεις μάς ανοίξουν την όρεξη, θα απολαύσουμε νόστιμα κρέατα στις ταβέρνες των ορεινών χωριών ή φρέσκα ψάρια δίπλα στο κύμα. Το κρασί που θα πιούμε είναι, βεβαίως, του τόπου: διότι στη Θεσσαλία παράγονται ποιοτικά κρασιά από αμπελώνες κοντά στη θάλασσα ή στις ορεινές πλαγιές. Σήμερα θα δοκιμάσουμε κρασιά από τη Ραψάνη (ΠΟΠ*), τον Τύρναβο και τα Μετέωρα (ΠΓΕ**). * ΠΟΠ: Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης. ** ΠΓΕ: Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη.

Λημνιώνα 2014, Κτήμα Ζαφειράκη

Ραψάνη Επιλεγμένος 2013, Tsantali Ξινόμαυρο, Κρασάτο και Σταυρωτό που καλλιεργούνται σε επιλεγμένους αμπελώνες στις δυτικές πλαγιές τού Ολύμπου μάς δίνουν αυτό το εξαιρετικό κρασί με το ελκυστικό, βαθύ καστανό χρώμα. Η μύτη ελευθερώνει αρώματα ξηρών φρούτων και όσο περνά η ώρα κατασταλάζει στην παλέτα των μπαχαρικών. Σώμα όλο καμπύλες. Ένα κρασί κλάσης, που έχει παλαιώσει 12 μήνες σε γαλλικά βαρέλια, άλλους 6 μήνες στη φιάλη του και μπορεί να παλαιώσει αρκετούς ακόμη στα κελάρια μας. - 075 -

Εξαιρετική γηγενής ποικιλία που, χάρη στην ευαισθησία και στην επιμονή καταρχάς τού ίδιου του Χρήστου Ζαφειράκη, δεν χάθηκε από το οινικό στερέωμα. Στα χέρια του μας δίνει ένα ερυθρό με φινέτσα, ελκυστικό αρωματικό μπουκέτο και ακόμη πιο ελκυστική φρεσκάδα στη γεύση. Κρασί που γοητεύει με την έκφραση κομψότητας που αποπνέει.

Chardonnay βαρέλι 2014, Κτήμα Μίγα Πλούσιο και πυκνό κρασί από τον Τύρναβο. Θυμίζει ροδάκινο και κίτρινα φρούτα σε περίβλημα μπαχαρικών. Στο κτίσιμο της πολυπλοκότητάς του συνέβαλε η ζύμωσή του σε καινούργια δρύινα βαρέλια και η μετρημένη ωρίμανσή του πάνω σε φίνες οινολάσπες.

Κτήμα Θεόπετρα ροζέ 2016 Το νιώθεις με την πρώτη γουλιά: αυτό το ροζέ χαρμάνι Λημνιώνας και Syrah, που καλλιεργούνται σε αμπελώνες των Μετεώρων, είναι πολύ πετυχημένο. Με ένταση και ζωντάνια στην τριανταφυλλένια όψη, πλούτο στη μύτη (όπου εύκολα ξεχωρίζει η ώριμη φράουλα και το βατόμουρο) και γεύση μαλακή, στρόγγυλη, όλο φρεσκάδα.

76ep-Resto.qxp:Layout 1 5/4/17 9:50 PM Page 1

—Resto BORN TO BE SMOKED «Smoked Barbecue». Αν ανήκετε στην κατηγορία εκείνων που λατρεύουν τα δάχτυλά τους να κολλάνε από αμερικανικές σάλτσες την ώρα που ξεκοκαλίζουν τα αργοψημένα (διευκρίνιση: τα εξαιρετικά αργοψημένα...) και καπνισμένα ribs, τότε δεν χρειάζεται να διαβάσετε το υπόλοιπο κείμενο. Ο παράδεισος σας περιμένει στην πλατεία Ναυαρίνου. ΚΕΙΜΕΝΟ: Λεόντιος Παπαδόπουλος.

Υπό κανονικές συνθήκες, το συγκεκριμένο κείμενο θα έπρεπε να απευθύνεται αποκλειστικά στους άντρες που λατρεύουν το κρέας -σε όλους μας, δηλαδή- και δεν έχουν πρόβλημα να χρησιμοποιήσουν τα δάχτυλά τους (και όχι μαχαιροπήρουνα), για να απολαύσουν το φαγητό τους. Άλλωστε, το είδος τού φαγητού το επιτρέπει… Θα απευθυνθώ όμως και στα δύο φύλα, αφού γνωρίζω ότι υπάρχουν γυναίκες χωρίς «κολλήματα», που δεν φοβούνται να γλείψουν σε κοινή θέα ένα υπέροχο χοιρινό rib και να το ευχαριστηθούν στο έπακρο. Επειδή, να είστε βέβαιοι, στο «Smoked Barbecue» θα το κάνετε… Το εστιατόριο άνοιξε τις πόρτες του στις αρχές τού περασμένου Νοεμβρίου, με έναν σκοπό: να φέρει τις νοστιμιές τού

αμερικανικού νότου και του Μεξικού φτιαγμένες με την παραδοσιακή ιεροτελεστία- στα πιάτα των Βορειοελλαδιτών. Ο όρος «ιεροτελεστία» δεν είναι τυχαίος: φανταστείτε ότι τα περισσότερα πιάτα μαγειρεύονται στον ειδικό smoker, σε χαμηλή θερμοκρασία, για αρκετές ώρες. Τα ribs, ας πούμε, θέλουν μαγείρεμα επί 14-15 ώρες! Η έκφραση που περιγράφει στην εντέλεια τον τρόπο μαγειρέματος είναι «low and slow». Θα σας αναφέρω μόνο δύο-τρία πιάτα και θα σας αφήσω να ανακαλύψετε τα υπόλοιπα μόνοι σας... Αρχίζω με το υπέροχο σάντουιτς σε ψωμί τσιαπάτα με καπνιστό (επί 8 ώρες) ώμο χοιρινού, που περιέχει λαχανοσαλάτα, τουρσί κρεμμύδι και χειροποίητη σος μπάρμπεκιου. Συνεχίζω με το New Orleans - 076 -

burger (με χειροποίητη σος μπάρμπεκιου, μπέικον, κρεμμύδι και ντομάτα) και τη «μαγεία»: beef baby back ribs καπνισμένα επί 10 ώρες. Τίποτε άλλο! Ερμ… Τώρα που το ξανασκέφτομαι, δοκιμάστε για επιδόρπιο και τα μπράουνις με χοντρό αλάτι, μπέικον και τσίλι πιπεριά habaneros. Συνοδέψτε τα πιάτα σας με κρασί ή μπίρα (προτείνω να δοκιμάσετε τις δύο σκοτσέζικες, ιδίως τη μαύρη) ή με κάποιο κοκτέιλ. Έχετε δοκιμάσει, για παράδειγμα, καπνιστή bloody Mary με πραγματικές καπνιστές ντομάτες; Όχι; Ήμουν σίγουρος… ⁕ INFO: «Smoked barbecue», πλατεία Ναυαρίνου 7. Τ. 2310-264.654.

77ep-HEURES.qxp:Layout 1 5/4/17 9:44 PM Page 1

—Heures BE SMART Καιρός για αλλαγές. Μήπως ήρθε η ώρα να ανανεώσετε τον τρόπο που βλέπετε τον χρόνο;

Radiomir 1940 3 Days GMT Automatic Acciaio 45 mm (Panerai) Με ατσάλινη κάσα στα 45 mm και αυτόματη καλίμπρα P.4001, δημιουργημένη αποκλειστικά από την Panerai.

Carrera Heuer-01 Full Black Matte Ceramic (TAG Heuer) Ο πρώτος ανδρικός χρονογράφος τής TAG Heuer εξ ολοκλήρου κατασκευασμένος από μαύρο, ματ κεραμικό, ακόμη και στο μπρασελέ του, προσφέροντας ασύγκριτη ανθεκτικότητα στα γδαρσίματα. Το ατσάλι παραμένει παρόν στα λειτουργικά μέρη τού ρολογιού, όπως στη βιδωτή πλάτη τής κάσας, στα κουμπιά κοκ.

Conquest V.H.P. - Very High Precision (Longines) Ακολουθώντας το πνεύμα τής Conquest, της απόλυτης σειράς αθλητικών ειδών, αυτό το εξαιρετικό ρολόι συνδυάζει τους υψηλούς τεχνολογικούς όρους με τη δυναμική αισθητική. Tο νέο Conquest V.H.P. είναι εξοπλισμένο με μηχανισμό που δημιουργήθηκε από την κατασκευαστική εταιρεία ETA αποκλειστικά για τη Longines. Πρόκειται για έναν μηχανισμό γνωστό για τον υψηλό βαθμό ακριβείας του για αναλογικό ρολόι (±5 s/yr) και για την ικανότητά του να ρυθμίζει εκ νέου τους δείκτες του μετά από πρόσκρουση ή έκθεση σε μαγνητικό πεδίο, χρησιμοποιώντας το σύστημα εντοπισμού θέσης GPD (gear position detection).

World Time Ref. 5230 (Patek Philippe) Το αγαπημένο ρολόι φέρει νέα χαρακτηριστικά, όπως ο ανασχεδιασμένος δείκτης τής ώρας, ώστε το σχήμα του να θυμίζει τον Σταυρό τού Νότου. Παράλληλα, είναι εξαιρετικά ευκολοφόρετο, χάρη στον εξαιρετικά λεπτό μηχανισμό 240 HU, με πάχος μόλις 3,88 mm (δημιουργία τής manufacture τής Patek Philippe). - 077 -

78-79ep-AUTO.qxp:Layout 1 5/4/17 10:00 PM Page 1

—Αuto ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΜΕ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΑ VW Group. Έκανε τη μεγάλη αποκάλυψη στο σαλόνι τής Σαγκάης.

KEIMENO: Στέργιος Μανώλης.

VW Golf Diesel, δηλαδή κάτω από τις 30.000 ευρώ. Για την κίνησή του φροντίζουν δύο ηλεκτροκινητήρες, συνδυαστικής απόδοσης 306 ίππων. Ένας εξ αυτών, ισχύος 102 ίππων, βρίσκεται τοποθετημένος στον εμπρός άξονα και ο δεύτερος (των 204 ίππων) στον πίσω άξονα. Αναπτύσσει τελική ταχύτητα 180 χλμ. και έχει αναλογία βάρους 48% μπροστά και 52% πίσω. Οι συσσωρευτές του είναι ιόντων λιθίου, χωρητικότητας 81 kWh, είναι δε ενσωματωμένοι στο πάτωμα. Με αυτονομία 500 χλμ., ένας ταχυφορτιστής τις επαναφορτίζει κατά 80% σε 30 λεπτά.

Η ανάπτυξη ηλεκτρικών μοντέλων για τον όμιλο VW δεν αποτελεί απλώς έναν βασικό πυλώνα τού αύριο: ουσιαστικά και κυριολεκτικά, θα αποτελέσει τη μεγαλύτερη «στροφή» στην ιστορία τής εταιρείας. Πρόκειται για έναν στόχο ζωής, με το μεγάλο στοίχημα να τοποθετείται στο 2020. Ο κύριος λόγος γι’ αυτό; Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει θέσει ως στόχο τον μέσο όρο εκπομπών CO2 στα 95 γραμ./χλμ. για κάθε αυτοκινητοβιομηχανία έως το 2021. Από την άλλη μεριά, στην Ασία, οι Κινέζοι έθεσαν τους δικούς τους, σκληρότερους στόχους, στο πλαίσιο των οποίων επιθυμούν διακαώς να περιορίσουν τη μέση κατανάλωση καυσίμου ανά όχημα στα 5 λίτρα/100 χλμ. και τις εκπομπές CO2 στα 117 γραμ./χλμ. Οι Γερμανοί (διά στόματος Χέρμπερτ Ντις) έχουν θέσει ως στόχο την πώληση ενός εκατομμυρίου ηλεκτρικών οχημάτων στην κινεζική αγορά ώς το 2025. Οι κινεζικοί στόχοι είναι οι πλέον δύσκολοι απ’ όλες τις αγορές - και, όπως δηλώνει ο ίδιος ο Ντις, «ο χρόνος είναι πολύ λίγος ώς το 2020, θα πρέπει όμως να το πετύχουμε, για να συμμορφωθούμε με τους στόχους των εκπομπών». ID CROZZ Πρόκειται για ένα πρωτότυπο με διαστάσεις Golf, το οποίο θα βασίζεται στην πλατφόρμα ΜΕΒ, προσφέροντας

AUDI E-TRON SPORTBACK CONCEPT Eίναι ένα νέο crossovercoupe με τέσσε-

χώρους και άνεση ενός Passat με αυτονομία 500 χλμ. Όσο για την τιμή του, υπολογίζεται ότι θα κοστίζει όσο ένα - 078 -

78-79ep-AUTO.qxp:Layout 1 5/4/17 10:00 PM Page 2

ρις πόρτες. Έχει μήκος 4.900 χιλιοστά, πλάτος 1.980 χιλιοστά, ύψος 1.530 χιλιοστά και μεταξόνιο 2,93 μέτρων. Εφοδιάζεται με τρεις ηλεκτροκινητήρες, εκ των οποίων ο ένας κινεί τους τροχούς τού εμπρός άξονα. Οι άλλοι δύο είναι τοποθετημένοι ένας σε κάθε τροχό και, συνδυαστικά, αποδίδουν συνολική ισχύ 435 ίππων. Με την ενεργοποίηση ενός boost mode, η ισχύς φτάνει τους 503 ίππους, ενώ επιταχύνει από 0-100 χλμ. σε 4,5 δευτερόλεπτα. Η αυτονομία του φτάνει τα 500 χλμ., μέσω συστοιχίας μπαταριών που βρίσκονται τοποθετημένες κάτω από τους επιβάτες. ⁕

Αλλάζει εποχή η Mercedes Mercedes A Sedan Concept. Στη μεγαλύτερη έκθεση αυτοκινήτου, στη Σαγκάη, η Mercedes έδειξε την επόμενη εποχή σχεδίασης των μοντέλων της. Το πρωτότυπο A Sedan εμπεριέχει όλη τη φιλοσοφία των μοντέλων που θα κυκλοφορήσουν τα επόμενα χρόνια. Το Concept A Sedan είναι ο προάγγελος μιας έκδοσης, την οποία θα δούμε το 2018. Πρόκειται για ένα compact τετράθυρο premium, το οποίο μεταφέρει τον νέο, δυναμικό σχεδιασμό τής γερμανικής εταιρείας. Αυτά τα καινούργια σχεδιαστικά στοιχεία περιλαμβάνουν τη νέα, μεγάλη μάσκα με πλατύ αεραγωγό, κρυφές χειρολαβές και μοβ λεπτομέρειες πάνω στα νέα, τριγωνικά φώτα. Σε ό,τι αφορά την κορυφαία αεροδυναμική του, οι εξωτερικοί καθρέπτες είναι ιδιαίτερα

λεπτοί, ενώ οι τροχοί είναι 20 ιντσών. Μέσω αυτού του νέου μοντέλου, η Mercedes θέλει να εντυπωσιάσει και να προετοιμάσει το κοινό της για τα μοντέλα που έρχονται τα επόμενα χρόνια. Πάνω σ’ αυτήν τη νέα σχεδιαστική φιλοσοφία, η γερμανική εταιρεία «χτίζει» το μέλλον. Ένα μέλλον που έρχεται με ηλεκτρικούς κινητήρες, αλλά και με νέους, θηριώδεις εσωτερικής καύσης, ιδανικούς για τους Κροίσους τής αχανούς κινεζικής αγοράς.

Το επαναστατικό ID Crozz δρομολογεί τη νέα παγκόσμια πολιτική τής γερμανικής εταιρείας. Πρόκειται για ένα πρωτότυπο με διαστάσεις Golf, το οποίο θα βασίζεται στην πλατφόρμα ΜΕΒ, προσφέροντας χώρους και άνεση ενός Passat με αυτονομία 500 χλμ. - 079 -

80ep-TEXNOLOGIA.qxp:Layout 1 5/4/17 9:55 PM Page 1

shop  Η ΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ APPLE PARK ΕΙΝΑΙ 260.000 ΤΕΤΡ. Μ. ΚΑΙ Σ’ ΑΥΤΟ ΘΑ ΦΙΛΟΞΕΝΟΥΝΤΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ 12.000 ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ. ΤΟ 80% ΤΟΥ CAMPUS ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΣΙΝΟ, ΚΑΘΩΣ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΕΧΟΥΝ ΦΥΤΕΥΤΕΙ 7.000 ΔΕΝΤΡΑ, ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΠΟΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΟ ΝΕΡΟ. ΚΑΠΟΙΑ ΕΞ ΑΥΤΩΝ, ΜΑΛΙΣΤΑ, ΕΙΝΑΙ ΜΗΛΙΕΣ, ΟΙ ΚΑΡΠΟΙ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΘΑ ΣΕΡΒΙΡΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΦΕΤΕΡΙΑ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ (ΣΤΗ ΦΩΤΟ Ο CEO ΤΟΥ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΥ ΚΟΛΟΣΣΟΥ, ΤΙΜ ΚΟΥΚ, ΜΠΡΟΣΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΚΕΤΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ).

—Tech ΕΝΑ «ΜΗΛΟ» ΓΙΑ ΦΑΓΩΜΑ Apple Park. Εντυπωσιάζει το νέο, φουτουριστικό κτίριο της Apple, που παραδίδεται ολοκληρωμένο αυτές τις ημέρες.

Η μεγαλύτερη «έκπληξη» της Apple τη φετινή χρονιά δεν θα είναι το νέο iPhone ή το νέο iPad, αλλά οι νέες εγκαταστάσεις τής εταιρείας, στο Κουπερτίνο τής

Καλιφόρνιας. Το νέο «αρχηγείο» τής Apple, γνωστό και ως «Apple Park», το οποίο είχε ξεκινήσει να χτίζει ο ίδιος ο Στιβ Τζομπς, εκτιμάται ότι θα παραδοθεί ολοκληρωμένο τις ημέρες που διανύουμε. Τα νέα γραφεία, που, σύμφωνα με στελέχη του αμερικανικού κολοσσού θα είναι ορατά ακόμη και από το διάστημα(!), θα κοστίσουν συνολικά 5 δισ. δολάρια (περίπου 4,7 δισ. ευρώ). Το κτίριο έχει κυκλικό σχήμα, ενώ η οροφή του καλύπτεται εξ ολοκλήρου από ηλιακούς συλλέκτες. Διαθέτει, επίσης, ένα κατάστημα Apple για τους επισκέπτες, θέατρο, γυμναστήριο και, φυσικά, επαρκείς θέσεις στάθμευσης.

Οι τηλεθεατές μπορεί σύντομα να έχουν τη δυνατότητα να αποφασίζουν για την τύχη τού αγαπημένου τους χαρακτήρα τηλεοπτικής σειράς: συγκεκριμένα, το συνδρομητικό διαδικτυακό κανάλι Netflix πειραματίζεται με τη διαδραστική τεχνολογία αφήγησης, που επιτρέπει στους συνδρομητές να επιλέγουν πώς θα εξελιχθεί η πλοκή σε επιλεγμένες τηλεοπτικές εκπομπές και ταινίες. Η ενσωμάτωση της τεχνολογίας «διάλεξε το δικό σου τέλος» στα προγράμματα της μεγαλύτερης πλατφόρμας online παροχής και παραγωγής ψυχαγωγικού περιεχομένου θα δίνει στους θεατές τη δυνατότητα να επιλέγουν την έκβαση της ιστορίας που παρακολουθούν. Η Netflix άρχισε ήδη να αξιοποιεί τη διαδραστική τεχνολογία σε παιδικές σειρές: για παράδειγμα, στη σειρά κινουμένων σχεδίων «Kong: King of the Apes» οι θεατές δεν αποφασίζουν για την έκβαση της ιστορίας, έχουν όμως τη δυνατότητα να συλλέγουν power ups καθ’ όλη τη διάρκεια του επεισοδίου και να «ξεκλειδώνουν» επιπλέον υλικό στο τέλος. Παράλληλα, μια παιδική σειρά τύπου «διάλεξε τη δική σου περιπέτεια» προγραμματίζεται να προβληθεί αργότερα εντός του έτους από το διαδικτυακό κανάλι, βασισμένη σε υπάρχοντα χαρακτήρα.

- 080 -

Sky Viper Video Drone (Streaming) Δείτε ζωντανά στο κινητό σας ό,τι βλέπει η κάμερα του drone σας, μέσω της εφαρμογής «Sky Viper Video Viewer App«. Η κάμερα είναι αποσπώμενη και περιστρέφεται για πανοραμικές λήψεις, ενώ μπορεί να λειτουργήσει και ως ανεξάρτητη. Το τηλεχειριστήριο διαθέτει ειδική βάση, για να τοποθετήσετε το κινητό σας. Δουλεύει στα 2,4 Ghz. Τιμή: €99,99. Parrot Airborne Cargo Travis Ένα τηλεκατευθυνόμενο mini drone με μοναδικές λειτουργίες: μεταξύ αυτών, διαισθητικό έλεγχο, λειτουργία αυτόματου πιλότου, σύνδεση smart Bluetooth, κίνηση flip, εύκολη αναπήδηση, αλλά και εσωτερικά και εξωτερικά προστατευτικά. Τιμή: €79,89. Parrot Hydrofoil Orak Οι ενσωματωμένοι αισθητήρες πίεσης παρέχουν μοναδική σταθερότητα, ενώ θα διορθώσουν και θα διατηρήσουν σταθερή θέση στον αέρα, ανεξάρτητα από υψόμετρο, κύματα και ανέμους. Ό,τι καταγράφεται αποστέλλεται απευθείας στη συσκευή σας. Τιμή: €79,89. Parrot Hydrofoil Newz Η λειτουργία αυτόματου πιλότου και οι ενσωματωμένοι αισθητήρες επιτρέπουν εύκολη απογείωση και προσγείωση, ενώ με την αποκλειστική λειτουργία Absolute Control ακόμη και οι αρχάριοι δείχνουν… experts. Συνδέοντάς το, δε, με το ειδικό εξάρτημα, είστε έτοιμοι για ταξίδια και στο νερό. Τιμή: €79,99.

81ep-Bazaar.qxp:Layout 1 5/4/17 9:51 PM Page 1

Επιλογές 05/2017

H Reebok Classic στο φετινό MadWalk Η Reebok Classic συμμετείχε για πρώτη φορά στο MadWalk, τη μεγαλύτερη και πιο ξεχωριστή γιορτή που συνδυάζει μοναδικά τη μουσική με τη μόδα. Το MadWalk 2017 πραγματοποιήθηκε για 7η συνεχόμενη χρονιά - και η Reebok Classic ήταν εκεί, αποδεικνύοντας τη σημασία τού fashion forward στιλ.

Το ιδανικό συμπλήρωμα για την υγεία των παιδιών Tο Animal Parade είναι το πληρέστερο συμπλήρωμα που παρασκευάστηκε ποτέ για παιδιά, με 15 βιταμίνες, 8 μέταλλα και πλήθος υγιεινών τροφών. INFO: Προϊόν: Nature’s Plus, USA. Εισαγωγή: Apollonian Nutrition. Τ. 210-61.34.604. W. www.apolloniannutrition.gr

Γνωρίστε τη νέα σειρά Noxzema Dry Care To Noxzema διευρύνει τη σειρά αποσμητικών του με δύο νέα προϊόντα: το Dry Care Soft Feel για τη γυναίκα και το Dry Care Clean Feel για τον άνδρα, με την τεχνολογία Ultra Dry Technology για αυτοπεποίθηση κάθε στιγμή τής ημέρας.

Samsung Galaxy S8: Ένα smartphone χωρίς όρια Με πολλές υπηρεσίες και εφαρμογές, καθώς και με την εκπληκτική «οθόνη χωρίς όρια» («infinity»), για καθηλωτικές εμπειρίες θέασης, το Galaxy S8 προχωρά στο επόμενο επίπεδο τη λειτουργικότητα και την άνεση στα smartphones.

Στην VALUECOM η Diageo Hellas H VALUECOM αναδείχθηκε νικήτρια εταιρεία στο spec τής Diageo, αναλαμβάνοντας τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ολοκληρωμένων προγραμμάτων PR για τα reserve brands, καθώς και για την εταιρική φήμη.

Εντυπωσιακή παρουσίαση για τα νέα smartphones Huawei P10 & P10 Plus! Τα δύο νέα, υπερσύγχρονα μοντέλα τής Huawei συνεχίζουν να εξελίσσουν την επιτυχημένη συνεργασία τής εταιρείας για την από κοινού κατασκευή συσκευών smartphones με τη θρυλική εταιρεία φωτογραφικών μηχανών Leica.

Η Reebok λανσάρει το νέο, υπέρκομψο Print Smooth Το μοναδικό design της εξωτερικής σόλας είναι εμπνευσμένο από την ψηφιακή τεχνολογία χαρτογράφησης των πιέσεων που δέχεται το πέλμα, σε συνδυασμό με μια σιλουέτα που ταιριάζει απόλυτα στις lifestyle επιλογές καθενός.

Möller’s: το αυθεντικό μουρουνέλαιο Αν θέλετε να λάβετε τα τόσο ωφέλιμα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα μαζί με την πολύτιμη βιταμίνη D3, ευεργετώντας την καρδιά, τα οστά, το μυαλό, το ανοσοποιητικό, τα μάτια και την όρασή σας, δεν υπάρχει καλύτερη επιλογή από το αυθεντικό νορβηγικό μουρουνέλαιο Möller’s (σε υγρό) ή τον συνδυασμό μουρουνέλαιου και ιχθυέλαιου Möller’s (σε κάψουλες). Όσον αφορά τα... δύσκολα μικρά παιδιά, που δεν θέλουν να πάρουν το τόσο ωφέλιμο μουρουνέλαιό τους, η καλύτερη εναλλακτική λύση είναι τα ζελεδάκια-ψαράκια Möller’s, που λατρεύουν ακόμη και τα πιο δύστροπα παιδιά. Με 163 χρόνια εμπειρίας (από το 1854), ουδείς γνωρίζει καλύτερα το μουρουνέλαιο και το ιχθυέλαιο από τη Moller’s. Για να μάθετε περισσότερα για την ποιότητα και τις προδιαγραφές καθαρότητας Moller’s (πολύ αυστηρότερες από εκείνες της ΕE.), ζητήστε να σας αποσταλεί το σχετικό φυλλάδιο από τον εισαγωγέα ή κάντε κλικ στο http://www.mollers.gr INFO: Apollonian Nutrition, 16ο χλμ. λεωφόρου Σπάτων, Αθήνα. Τ. 21081.00.008.

- 081 -

82ep-Male Stories.qxp:Layout 1 5/4/17 9:52 PM Page 1

Η εκδίκηση είναι δική μου Πλαστική ομορφιά. Προτού οι αναγνώστριες αρχίσουν τα περιπαικτικά σχόλια προς τους συντρόφους τους, θα τις παραπέμψουμε στον τίτλο μας: σχετίζεται όχι με το γουέστερν τού Σαμ Πέκινπα με τον Μάρλον Μπράντο, αλλά με την πρόσφατη παρουσίαση στη Βαρκελώνη μιας σειράς από γυναίκες-κούκλες που έχουν... οργασμούς.  ΙΣΩΣ ΝΑ ΜΗΝ ΑΡΕΣΕΙ ΣΤΟΥΣ ΑΡΡΕΝΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ, ΑΥΤΗ Η ΕΙΚΟΝΑ, ΩΣΤΟΣΟ, ΘΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΣΕ ΜΕΡΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΣΗΜΕΡΑ ΕΝΑ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΟ ΓΕΓΟΝΟΣ: ΤΑ ΡΟΜΠΟΤ-ΕΡΑΣΤΕΣ ΑΡΧΙΣΑΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ -ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΣΕ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ- ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥΣ. ΒΟΗΘΕΙΑ ΜΑΣ…

—Male stories ΜΗΧΑΝΕΣ ΤΟΥ ΣΕΞ (ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΑ) Η επέλαση των (σεξο)ρομπότ. Ας είμαστε ρεαλιστές: όπως μάθαμε από τις αμερικανικές μελλοντολογικές ταινίες καταστροφής, αργά ή γρήγορα (προτιμούμε την εκδοχή τού «αργά»...) τα ρομπότ θα καταλάβουν τον πλανήτη και θα υποτάξουν την ανθρωπότητα. Το πρόβλημα είναι ότι έχουν ήδη αρχίσει να θέτουν σε εφαρμογή τα υποχθόνια σχέδιά τους - και, μάλιστα, στις κρεβατοκάμαρες, κάνοντας σεξ με τις γυναίκες μας... ΚΕΙΜΕΝΟ: Λεόντιος Παπαδόπουλος.

Ας ξεκινήσουμε με μιαν ευχή: ελπίζουμε το σενάριο του «Terminator» να μη γίνει ποτέ πραγματικότητα και να μη χρειαστεί να ψάξει η ανθρωπότητα κάποιον «Τζον Κόνορ», για να «καθαρίσει». Βέβαια, μ’ αυτά που διαβάζουμε σε διεθνείς επιστημονικές ιστοσελίδες, η τεχνητή νοημοσύνη αναπτύσσεται με τόσο γρήγορους ρυθμούς που ενδέχεται σε μερικές δε-

καετίες από σήμερα οι μηχανές να μη μπορούν να ελεγχθούν από τους ανθρώπους - έτσιμ ίσως το απευκταίο γίνει τελικώς αναπόφευκτο. Στην Ελλάδα, πάντως, δεν έχουμε λόγο να ανησυχούμε για τέτοιες απειλές, αφού καλά καλά δεν έχει μηχανογραφηθεί το Δημόσιο… Στο εξωτερικό, πάντως, τα ρομπότ αρχίζουν ύπουλα την επανάστασή τους - και μάλιστα από το πιο «ευαίσθητο» σημείο του σπιτιού: την κρεβατοκάμαρα. Ιαπωνική εταιρεία δημιούργησε πριν από λίγο καιρό ένα ανδροειδές που ως μοναδικό σκοπό έχει την ικανοποίηση των γυναικών. Όχι: δεν πλένει, δεν σκουπίζει, δεν καθαρίζει. Αναφερόμαστε στη σεξουαλική ικανοποίηση τη γυναίκας... Συγκεκριμένα, κάνει σεξ - και μάλιστα καλύτερα από κάθε άνδρα: δεν έχει προβλήματα στύσης, δεν κουράζεται ποτέ, μαθαίνει(!) από τις συνουσίες του και δεν μιλάει. Ο σημερινός τίτλος τής στήλης θα μπορούσε κάλλιστα να είναι «Κλάψ’ τα, Χαράλαμπε», στην περίπτωση που το εν λόγω ανδροειδές πωλούταν στα καταστήματα και ήταν διαθέσιμο για αγορά από τις Ελληνίδες. Σε μια τέτοια περίπτωση, οι άνδρες θα χρειαζόμασταν μόνο για τεκνοποιία - το πολύ πολύ για να βάφουμε και κανέναν τοίχο, μέχρι το επόμενο, πιο εξελιγμένο μοντέλο να μπορεί να το κάνει κι αυτό… Για την ώρα δεν ανησυχούμε, αφού, όταν το ρομπότ-εραστής κυκλοφορήσει με το κακό, θα κοστίζει αρκετές χιλιάδες δολάρια (ή γιεν) και θα είναι μόνο για τις πλούσιες τυχερές. Μέχρι τότε, μπορούμε να κάνουμε άφοβα τους μάγκες... ⁕ - 082 -

Μπορεί ο άνδρας-εραστής να βρίσκεται ακόμη στο στάδιο του «πειραματικού» σεξ, τα γυναικεία ομοιώματα, όμως, έχουν αρχίσει να «παίζουν» σε άλλο επίπεδο. Πριν από μερικές ημέρες, ο μηχανικός Σέρχι Ράμος παρουσίασε στη Βαρκελώνη το τελευταίο του δημιούργημα: μια κούκλα που, αν την αγγίξεις σε συγκεκριμένα μέρη τού σώματός της, μπορεί να έχει οργασμούς. Και δεν σταματά εκεί: σύμφωνα με τον δημιουργό της, η κούκλα του μπορεί να αναπαράγει ηχογραφημένες προτάσεις, για να επιβραβεύει τον εραστή της. Υποστηρίζει, μάλιστα, ότι θα μπορούσε να φτάσει ακόμη και στο σημείο να τον ερωτευτεί! Μετά απ’ όλα αυτά, είμαστε σίγουροι: το τέλος του κόσμου πλησιάζει. Μετανοείτε.

01 EPILOGES NEES MONTAGE.qxp:Layout 1 5/4/17 5:20 PM Page 1

01 EPILOGES NEES MONTAGE.qxp:Layout 1 5/4/17 5:20 PM Page 2