schilderlessen
12
perspectief vervolg Marc Chagall
perspectief deel 2 Twee verdwijnpunten In deze les gaan een stapje verder met de perspectief leer. in de
vorige les hebben we het gehad
over perspectief met een verdwi-
we gaan
werken met
twee verdwijnpunten...
jnpunt op de horizon een verdwijnpunt in het
midden van het tafereel. We gaan nu een stapje
verder en we gaan werken met twee verdwijnpun-
ten op de horizon zodat we taferelen kunnen maken ‘Frans Landschap’ | Andrew Zeegers.
1
verdwijnpunt 1
verdwijnpunt 2
horizon met twee verdwijnpunten creëer je al wat meer dynamiek, ook kun je nu werken met een (warme lichte- en een koele schaduwkant) maak de gebouwen op de voorgrond niet te hoog anders krijg je van die hele scherpe hoeken
fig. 1 | Perspectief met twee verdwijnpunten. Je kunt nu meer dynamiek toevoegen aan je tekening. Je kunt ook werken met een lichte kant van een gebouw en een koele schaduwkant.
bijvoorbeeld gebouwen in een stad met straten waarbij we onder een bepaalde hoek
naar gebouwen kijken en verdwijnpunten niet in het midden liggen.
Pak eerst een vel papier en teken met een liniaal de horizon op de helft van het vel
papier. Teken dan helemaal rechts op de horizon een verdwijnpunt en helemaal links
op de horizon ook een verdwijnpunt. Op de voorgrond teken je een kubus waar je schuin tegen aankijkt. De kubus steekt met zijn kop een beetje
werken met
twee verdwijnpunten werkt bijna net zo
gemakkelijk als
met één
verdwijnpunt...
boven de horizon uit en met zijn bodem een beetje onder de
horizon. Vanaf de onderkant van de kubus trek je lijnen naar het het
rechter verdwijnpunt en lijnen naar linker verdwijnpunt en vanaf de
bovenkant van de kubus teken je lijnen naar het linker en echter
verdwijnpunt. Als het goed is krijg je al wel een beetje het gevoel
waar we heen gaan je kunt op deze manier op de kubus een dak tekenen en ook bijvoorbeeld kozijnen met diepte zo lang als alle
lijnen van het kozijn maar naar het een of twee punt gaan of naar
het andere. Je krijgt zo een heel realistisch weergave van een driedi-
mensionale vorm.
2
verdwijnpunt 2
verdwijnpunt 1
met drie verdwijnpunten creĂŤer jenog meer dynamiek, nu benut je tenvolle de mogelijkheden van het perspectief
verdwijnpunt 3
fig. 2 | Voorwerpen die even groot zijn, maar ver weg of dichterbij zijn komen groter of kleiner op het netvlies.
Als je een groot vel papier hebt kun je nog meerdere huizen tekenen maar let wel
dat alle lijnen naar deze twee verdwijnpunten moeten gaan. Als je de top en de bodem van het huis heel ver boven en onder de horizon uit laten
steken lijkt het alsof het huis heel dichtbij komt en zullen de lijnen
resulteren in hele spitse hoeken van het huis. Dit lijkt heel onnatu-
urlijk. Het beste is om de kubus of een huis niet te ver boven of
onder de horizon uit te laten steken of anders een grote vel papier
pakken en de verdwijnpunten nog verder uit elkaar tekenen.
3
maximale
dynamiek met
drie verdwijnpunten...
Drie verdwijnpunten Als we werken met drie verdwijnpunten dan kan
een driedimensionale vorm ook los in de ruimte
zweven. Maar je kunt b.v. ook een melkpak op een tafel tekenen waarvan de verticale lijnen naar een
verdwijnpunt gaan en de horizontale lijnen naar twee verdwijnpunten. Dit perspec-
tief met drie verdwijnpunten wordt ook wel het dynamisch perspectief genoemd.
Men leerde dit ontdekken in de tijd van de barok en je ziet dan ook veel barokke schilderijen die met veel indrukwekkende driepuntsperspectief zijn geschilderd.
denk b.v. aan Rubens of andere schilders uit de barok. Als je kijkt naar de twee
schilderijen hier afgebeeld dan zie je de ontwikkeling van het één-puntsperspectief
in het Laatste Avondmaal van Leonardo da Vinci tot het Laatste Avondmaal van Tintoretto dat volledig gebruik maakt van het driepunts-perspectief.
Opdracht: Pak een vel papier en bevestig het met een beetje tape op een tekenplank. Neem
een potlood en een liniaal en maak drie eenvoudige tekeningen: één met een één-
punts-perspectief, één met een tweepunts-perspectief en één met een
driepuntsperspectief. Kijk ook even in les 11 naar de uitleg over het één puntperspectief.
Leerlingen die in een betaalde lesgroep zitten via het Google
Schooltje kunnen een foto nemen en hun tekening opsturen voor een reactie op hun werk.
4
Laatste Avondmaal (1495-1498) | Leonardo da Vincy
kunstexpeditie | Marc Chagall Marc Chagall was een Franse schilder die 7 juli
1887 geboren was in het Russische Vitebsk onder
de naam Movsja Zacharovitsj Sjagal en overleed in
het prachtige stadje Saint-Paul-de-Vence in Zuid
Frankrijk op 28 maart 1985.
Marc Chagall werd geboren in het deel van het
Keizerrijk Rusland dat tegenwoordig Wit-Rusland is. Later verdraaide hij zijn naam naar het meer
Franse Marc Chagall. Hij was de zoon van een
eenvoudige haringhandelaar en de oudste van Marc Chagall | 1887 - 1985
negen kinderen. Het gezin was chassidisch joods. Deze arme maar gelukkige periode in Chagalls leven keert talloze malen terug in zijn werk.
5
Op de lagere school begon hij al met teken en schilderen en vanaf 1906
kreeg hij schilderlessen van een lokale
kunstenaar Joeri Pen. Zijn moeder
stimuleerde zijn kunstzinnige ambities
en een paar maanden later, in 1907, vertrok hij naar Sint-Petersburg om
daar te studeren aan de kunstacade-
mie onder leiding van Nikolai Roerich. Van 1908 tot 1910 studeerde hij
onder leiding van Léon Bakst aan de Zvantsevas kunstacademie. Bakst stond toen aan het begin van een carrière als decorontwerper.
Marc Chagall | The Betrothed and Eiffel Tower 1913
Werk
Chagall’s werk is zo uniek, het valt eigenlijk niet in te delen in een
bepaalde stroming. Het is figuratief en tegelijk niet naturalistisch.
Het is verhalend, symbolistisch, maar zonder bij het symbolisme te
horen als stroming. De schilderijen lijken mooie kleurrijike dromen. Vaak zie je het thema terugkeren van een dorp, het dorp wat een mensenlijke samenleving laat zien. Ook het huwelijk speelt een
belangijke rol in zijn leven. Hij was erg dankbaar voor dat huwelijk
Chagall’s werk
refereerde vaak
terug naar zijn
en zijn schilderijen zijn vaak een lofzang op zijn huwelijk of de
gelukkige jeugd
schilderijen. Zijn werk vomt een soort brug tussen het aardse
dig dorp ...
relatie van man en vrouw. Dieren spelen een belangrijke rol in zijn
leven, het volksleven in het dorp, de mensen, de dieren, het
6
in een eenvou-
huwelijk en tegelijkertijd het spirituele het dromerige.
Dit wordt allemaal gecombineerd met modernere beeldelementen van de
kunst die actueel was in zijn tijd, het
expressionisme, kubisme en fauvisme. Zijn werk is bijzonder uitbundig van
kleur. De kleuren maken zijn werk een lust voor het oog en tevens vaak erg
vrolijk.
Glas in lood en keramiek ...
Hoewel hij zich, evenals Picasso, pas op
Marc Chagall | ‘Circus’
betrekkelijk hoge leeftijd de keramiekkunst eigen maakte, geldt
het keramisch werk van Chagall als een hoogtepunt in de hedendaagse keramiek. Het getuigt van dezelfde energie en levenslust
als zijn experimenten met het schilderen decennia eerder.
In de jaren zestig leerde hij zich glas-in-loodramen maken. Deze eeuwenoude tradi-
tie wist hij, evenals die van het keramiek, naar zijn hand te zetten en te vernieuwen.
Zijn glas-in-lood werk was sterk symbolishc en daardoor erg geliefd als religieus
werk. Chagall werkte samen met de glazeniers uit het atelier van Charles Marq uit
Reims. Dit atelier heeft ervaring met dit ambacht sinds de 15e eeuw.
Glas-in-loodramen zijn onder meer aangebracht in de kathedralen van Metz en
Reims en in de St. Stefanskerk in Mainz waarvoor Chagall negen vensters ontwierp. In augustus 2008 werd in de kathedraal van Metz
een in 1963 voltooid glas-in-loodraam van Marc
Chagall door vandalen ernstig beschadigd. In het
betreffende raam werden Adam en Eva uitgebeeld. Marc Chagall - 1958/1960, Glas in lood raam. kathedraal Saint-Étienne de Metz, Frankrijk
7
Opdracht Klik op de link van de onderstaande video (die met het plaatje). In deze video, die in het Engels is, zit een
opdracht. We gaan een dorp tekenen, (in kleur) in de stijl van Marc Chagall. De opdracht werkt met pastel krijt
maar je kunt ‘m ook maken met wasco of zelfs kleurpotlood. De bedoeling is
dat je de tekening maakt op een groot
vel donker tekenpapier het liefst dus met gekleurd pastelkrijt. Volg de
instructies in de video om de tekening
af te maken. Je kunt deze tekening maken in ongeveer een uur.
Maak dan een foto en stuur die op via
Marc Chagall | ‘Striding Out’
het schilderschooltje. We bespreken dan je tekening en geven tips.
Cursussen voor kinderen slechts € 3,00 per maand
veel plezier deze week met je les, Andrew Zeegers Domino Design
8