schilderlessen
7
Portret
portret | de ogen Anton Mauve
het Oog
de ogen en
mond gaan
over het
gevoel...
de Oogkas: De oogkas is eigenlijk ‘n beetje ‘n trechtervormige holte die voorin de oogbol omsluit en in de
achterste helft de gezichtszenuw.
Achterin zit ook vet (stootkussentjes) en bevinden zich ook de spieren die het
1
‘Kat’ | Andrew Zeegers.
oog bewegen. De oogkas heeft ‘n benige rand waarvan zowel de de
bovenste als de onderste kant schuin
oplopen richting neus. De oogkas kan
bij verschillende individuen ‘n meer
ronde of ‘n meer vierkante vorm
hebben. Over het algemeen kun je echter stellen dat de rand van de
oogkas bij ‘n kind ronder is dan bij ‘n volwassene, bij ‘n vrouw ronder dan
bij ‘n man, bij ‘t gele ras ronder dan bij ‘t blanke ras, bij ‘t blanke ras ronder
De positie van de oogbol in het schedel.
dan bij ‘t zwarte ras. De oogrand
tekent zich ‘t duidelijkst af onder de wenkbrouw.
de Oogbol. De oogbol heeft ‘n doorsnee van ongeveer 2,5 cm. Het grootste gedeelte bestaat uit de harde oogrok, dit is ‘t witte gedeelte. ‘t Voorste gedeelte bestaat uit ‘t transparante hoornvlies. Dit hoorn-
vlies is iets boller dan de rest van de
oogbol. Achter ‘t hoornvlies ligt de iris
die twee soorten spieren kent: straalsgewijs lopende spieren die de pupil vergroten en cirkelvormige spieren
die de pupil verkleinen. De lens ligt
achter de iris, de ruimte hierachter is
opgevuld met ‘n vochtige substantie, het glaslichaam.
Vier spieren maken dat de oogbol in alle richtingen wendbaar is.
2
de Oogleden: De oogleden bestaan uit ‘n soort soepel weefsel dat ‘n
bepaalde dikte heeft.
zet ‘n sche-
ma’tje vlot en licht op, als
hulpmiddel...
Hier moet je bij ‘t tekenen en
schilderen wel degelijk rekening mee
houden. Het bovenste ooglid geeft als ‘n soort ‘dakje’ ‘n schaduw over de
oogbol; en de iris, terwijl ‘t onderste
ooglid juist ‘n klein oplichtend randje
kan geven.
De oogleden volgen de vorm van de
oogbol (ook in gesloten toestand). De binnenste (mediale) ooghoek is iets
ronder dan de buitenste (laterale)
Veschillende posities van het oog en hoe de oogleden
ooghoek en ligt ook wat lager dan de
er overheen vallen.
buitenste ooghoek i.v.m. de afvoer van traanvocht.
Verder: in de binnenste ooghoek bevinden zich twee vormen:
• ‘n klein roodachtig knobbeltje: de ‘carunkel’ (tranenzee)
• en een half ronde bindvliesplooi die je makkelijk bij het roodachtige knobbeltje kunt zien.
probeer
iemand niet
scheel te laten kijken...
tip Probeer om het portret niet scheel te laten kijken. Stel je dan voor
dat iemand recht voor je staat en dat die persoon je recht aankijkt.
3
Extraatjes: • de vorm van de pupil bij het draaien van het hoofd
• de vorm en richting van de haren van de wenkbrauw.
• maak een verlooptint in de iris zodat je een mooi glazig oog krijgt.
nog enkele losse wetenswaardigheden
schema’tje De positie van de ogen in het gelaat is op de helft van het hoofd. Tussen beide ogen zit één oog
breedte. Laat altijd het bovenste ooglid een beetje
over de iris laat vallen dit geeft een rust in de ogen.
De iris is slechts heel af en toe zichtbaar: als iemand heel bang is of als iemand heel boos is.
opdracht teken deze week de verschillende bollen van het oog na en probeer je zo goed mogelijk voor te
stellen hoe de oogleden over de oogbol valt in
verschillende kijkrichtingen. Teken nog eens het
gezicht hiernaast na en kijk of je de ogen de juiste plek
in het gelaat kunt geven.
4
Let op dat tussen de ogen één oog breedte zit.
Het Moeras | Anton Mauve
kunstgeschiedenis | Anton Mauve Anton Mauve was een schilder in de traditie van de
Haagse School. Hij had een fijne hand van
schilderen en tekende en schilderde ook veel
dieren. Veel mensen houden van dieren en tekenen en schilderen ook graag dieren. Vandaar het thema dieren en vandaag aandacht voor de Anton Mauve die in zijn schilderijen ook vaak dieren schilderde.
Hij werd in 1838 in Zaandam geboren en was latervia familiebanden verbonden aan Anton Hirschig,
die de laatste dagen van Vincent van Gogh deelde.
In zijn jeugd ontstond de wens om kunstschilder te worden. Van zijn vader kreeg hij toestemming om
Anton Mauve
een opleiding tot kunstenaar te volgen, mits hij de akte voor het geven van tekenon-
derwijs zou behalen. De reden hiervoor was dat dat de zekerheid gaf om ook rond te
5
kunnen komen van zijn werk. In de periode van 1854 tot 1857
heeft hij bij verschillende kunstenaars
lessen gevolgd. In zijn verdere ontwikkeling heeft hij ook nog samengew-
erkt met: Paul GabriĂŤl, Marinus Heijl
Anton Mauve
en J.J. Doffegnies. In die periode
schilderde hij in de stijl van de Haagse School. Mauve was medeoprichter van de
Hollandsche Teekenmaatschappij en lid van Kunst Zij Ons Doel uit Haarlem.
Anton Mauve trouwde met Jet Carbentus, een nicht van Vincent van Gogh. Vincent
ging eind 1881 op 28-jarige leeftijd voor ongeveer drie weken bij zijn aangetrouwde
neef in diens Haagse atelier werken. Via hem kwam Vincent in contact met het werk
van onder anderen de bekende Nederlandse schilders Jaap en Matthijs Maris, J.H.
Weissenbruch, H.W. Mesdag, G.H. Breitner en Jozef
IsraĂŤls. Mauve gaf Vincent schilderles.
Zijn invloed op Vincent was groter dan doorgaans
wordt aangenomen. Van Gogh bewonderde het
werk van Anton Mauve zeer (zij waren ook neven) en hij ging bij Mauve op bezoek in de hoop dat hij
iets over de geheimen van het schilderen kon leren.
Toen Mauve met een kritische blik keek naar
Vincent's schilderijen keek, zei hij tegen hem: 'Ik
dacht altijd dat jij nogal saai was, maar nu zie ik dat het niet waar is.' Dit was het moment waarop Vincent
van Gogh het roer omgooide . . . . hij wilde schilder worden. De verhouding met Anton Mauve was waardevol, hoewel ook bijzonder stormachtig.
Vincent was niet in staat om met vorm van enige
6
Ruiters in de Sneeuw | Anton Mauve
kritiek, hoe gering ook, om te gaan en
tot overmaat van ramp keurde Mauve de relatie van Vincent met zijn
vriendin Sien af. Mauve zou uiteinde-
lijk alle contacten met Vincent verbreken.
Thema’s als spitters, aardappeleters
en houtverkopers nam van Gogh van
Mauve over. Toen Anton Mauve in
Schapenkudde in Bos | Anton Mauve
1888 plotseling te Arnhem overleed,
droeg Vincent in Arles zijn Souvenir de Mauve, roze bloeiende perzikbomen, aan hem op.
Zijn meest productieve jaren bracht Mauve door in Laren NH, waar hij één van de oprichters was van
de Larense School. Veel van zijn schilderijen heeft
hij in de omgeving van Laren geschilderd. Door veel
toeristen en kunstkenners werd het Gooi ook wel
'Het land van Mauve' genoemd. Tot in Amerika was de streek onder deze naam bekend.
Mauve was een met het Gooi waar het landschap
hem in alle jaargetijden hevig emotioneerde. Hij
werd aangetrokken door de ongereptheid en de
eenzaamheid van de wijde, golvende heidevelden,
waar de schaapherder met zijn grijswitte kudde de serene stilte en rust leek te accentueren. Zijn
voorkeur ging uit naar het koele herfstweer of de
7
Souvenir de Mauve | Vincent van Gogh
’Herderin met kudde schapen’ (detail) Anton Mauve.
bijtend koude, besneeuwde landweggetjes waarop de boer zich met zijn wagen huiswaarts repte. Mauve schreef in 1882 opgetogen aan zijn vrouw: " Het is
aandoenlijk mooi hier, van een fijnheid van lijnen en lieflijke poëzie straalt uit alles:
binnenhuizen, wegen, akkers, prachtige heide en boschjes en de menschen is van
het liefste soort dat te bedenken is."
In 1887 won Mauve een gouden medaille op de Parijse salon met zijn doek ‘De
terugkeer van de kudde’.
Cursussen voor kinderen slechts € 3,00 per maand
veel plezier deze week met je les, Andrew Zeegers Domino Design
8