![](https://assets.isu.pub/document-structure/210826110512-b37d9849a78530e18d364e0aa8cce283/v1/0b9263e065ce0303b3c0fce2477a0222.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
14 minute read
DOSSIER
![](https://assets.isu.pub/document-structure/210826110512-b37d9849a78530e18d364e0aa8cce283/v1/37d4e15324517e94a30395396fe89628.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Els Vande Sompele (54) uit Meulebeke
• Gehuwd met Erry Vandenbussche, mama van Charlotte (28), Louis (26), Josephine (23) & Camille (22) • Zaakvoerder van Couture Els
Tekst Geertrui Nees | Foto Sarah Van Looy
Hoe ben je met je zaak begonnen?
“Ik heb altijd in de mode gewerkt, maar na vier jaar voor een baas gewerkt te hebben, besliste ik als zelfstandige maatwerk voor dames te maken. Dat is nu 32 jaar geleden. Ik heb altijd alleen gewerkt, wat ervoor zorgde dat ik de balans tussen mijn werk en de zorg voor mijn kinderen goed kon bewaken. De periode dat de kinderen klein waren, werkte ik bijvoorbeeld minder en nam ik meer zorgtaken op. Nu is dat niet meer nodig en kan ik volledig focussen op mijn werk. In al die jaren is mijn zaak blijven evolueren en nu richt ik mij voornamelijk op het maken van bruidsjurken en gelegenheidskledij.”
Wat is het leukste aan je job?
“Wanneer mijn klanten hier aankloppen voor feestkledij, zorg ik ervoor dat het creatieproces op zich al een hele beleving is: ze kiezen de stof en ik creëer het ontwerp volgens hun wensen en maak het volledig op maat, zodat het ook nog eens mooi past. Hen zien stralen geeft mij enorm veel voldoening.”
Is er al een dieptepunt geweest?
“Waarschijnlijk, maar gelukkig vergeet je dat snel! Op drukkere momenten heb ik er soms weleens genoeg van. Dan voel ik dat ik nood heb aan vakantie en rust – gelukkig laad ik daar dan snel van op. Tijdens de lockdown was het heel rustig en nam ik even de tijd om na te denken en te bezinnen. Ik heb beseft dat ik mijn klanten en mijn werk ontzettend hard miste. Dat gaf me een enorme boost om er nu met volle goesting tegenaan te gaan. Ik ben heel blij dat de feesten weer op gang beginnen te komen.”
Waarom ben je lid geworden van Markant?
“Ik ben al meer dan 30 jaar lid van Markant. Ik werk alleen en zocht wat meer sociaal contact. Ik keek elke keer uit naar de activiteiten. Sinds ik in het bestuur zit, help ik met de organisatie van grotere regionale projecten, zoals modeshows en beurzen. Dat is verrijkend en plezant. Een modeshow organiseren is helemaal mijn ding! Toen de kinderen klein waren, nam ik hen vaak mee. Nu zijn mijn drie dochters ook lid van Markant. Zo geef ik de fakkel door aan de jongere generatie, daar ben ik trots op.”
Deel jij een voordeel uit voor Markant-leden?
“Hier krijg je 7 tot 10 procent korting op aangekochte stoffen.” ■
www.couture-els.be
2021
STRAF VROUWELIJK ONDERNEMERSTALENT GEZOCHT
Markant vzw, UNIZO en VLAIO bekronen vrouwelijk ondernemerstalent met de award voor Onderneemster én de Belofte van het Jaar.
Ben jij een enthousiaste onderneemster die succesvol en met passie een eigen zaak runt?
Wil je jouw verhaal en visie delen om anderen te inspireren?
Geef je je zaak graag nog een extra boost?
STEL JE DAN NU KANDIDAAT OP
WOMEDAWARD.BE
WINNARES WOMED 2020 WINNARES DE BELOFTE 2020
FEMKE HELON MARIE VAN DEN BROECK
Een nieuwe mijlpaal in mijn ondernemersverhaal. Zeer trots en blij met deze WOMED AWARD! Een mooie bekroning voor het afgelegde groeitraject en een extra stimulans om op hetzelfde elan verder te gaan. Een unieke kans om heel wat andere straffe madammen te ontmoeten en ervaringen te delen. “ Ik zou zeggen, niet aarzelen en gewoon inschrijven! Had ik ooit geweten dat ik deze titel op mijn naam zou mogen schrijven, was ik er wellicht nóg vroeger aan begonnen. Het is een mooie erkenning en geeft je als ondernemer een boost om nog ambitieuzer te durven denken. Zo hoop ik ook andere vrouwen te inspireren om te “ ondernemen vol goesting en ambitie!
Volg de WOMED Award 2021 op www.facebook.com/WomedAward #womedaward2021
En dan zit je plots in de overgang
Bij de menopauze denken we in de eerste plaats aan allerlei fysieke ongemakken. Maar kan deze tijd ook een kans zijn op een nieuw, vrijer leven?
Tekst Nathalie Dirix Illustratie Flore Deman
![](https://assets.isu.pub/document-structure/210826110512-b37d9849a78530e18d364e0aa8cce283/v1/646f68da9464c0666c107c7daf23cd91.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
NIKKIE VAN LIEROP (58)
Nikkie was zangeres en coproducer in de newbeatscene voor ze auteur werd. Haar laatste boek heet Te dom voor de duivel en ze is medeauteur van Glijmiddel, over opvliegers en andere ongemakken in de menopauze. Ze is getrouwd met schrijver Jeroen Olyslaegers en richtte De Zielhouderij op, een organisatie die rituelen opnieuw een centrale rol wil geven bij de grote en kleine momenten van dit leven.
Het heeft een hele tijd geduurd voor ik wist wat er met me aan de hand was, aan het begin van de overgang. Soms bleven mijn maandstonden meerdere maanden weg, waarna ze me plots toch overvielen, in alle hevigheid. Ik zat op een rollercoaster van emoties. Wat was er toch met me aan de hand? Ik kon het niet plaatsen. Een bezoek aan mijn gynaecoloog bracht duidelijkheid. In onomwonden termen liet hij me weten dat ik in de overgang zat. Hij wilde me meteen hormonen voorschrijven, maar daar heb ik voor bedankt. Wel voelde ik me opgelucht. Nu had ik tenminste een verklaring voor waarom mijn lichaam en emoties de voorbije maanden zulke gekke sprongen maakten.” “Tegelijkertijd drong het tot me door dat mijn vruchtbaarheid voltooid verleden tijd was. Daar ging een deel van mijn vrouwelijkheid. Toch zag ik dat niet zozeer als een einde. Het voelde veel meer als een nieuw begin. In die periode ben ik beginnen te schrijven. Samen met Fleur van Groningen bracht ik mijn eerste boek, Glijmiddel, over opvliegers en andere ongemakken in de menopauze, uit.” “Dat hielp me om bewust om te gaan met de veranderingen die plaatsvonden in mijn lichaam. Zo ben ik bijvoorbeeld anders gaan eten. Door koolhydraten en suikers zoveel mogelijk te laten, viel ik 15 kilo af. Ook de vapeurs die op allerlei momenten, zowel overdag als ’s nachts bij me langskwamen, kreeg ik onder controle. “Weet je wat ik geweldig vind aan de menopauze? Er is een bepaalde rust over me heen gekomen. Ik ervaar het als een soort van wijsheid die aan het indalen is. Ik stel vast dat mijn relativerings- en nuanceringsvermogen toenemen. Mijn mededogen neemt meer gebalanceerde proporties aan. Vroeger was ik een spons die helemaal opging in de gevoelens van een ander. Nu kan ik met iemand meevoelen, zonder dat het me uit mijn evenwicht haalt.”
RIMPELS ALS MEDAILLE “Er is nog iets veranderd in mijn zijn. Vroeger gaf ik graag raad. Ook als niemand erom vroeg. Vandaag trap ik meestal niet meer in die valkuil. Ik luister vooral, maar zal niet snel meer met advies klaarstaan. Of ik die rimpels erg vind? Ik ben zover dat ik naar die lijnen kijk alsof ze een medaille zijn. Ze vragen respect. Waarom willen we ze per se verbergen? Ze tonen dat we geleefd hebben. Met de menopauze ben ik wel gevoeliger geworden voor lawaai. Ik heb nood aan rust. Meestal lig ik al om 22 uur in bed. Dit soort vermoeidheid kende ik vroeger niet, maar ik kan ze niet ontkennen: ze is er wel degelijk. Mijn levensritme is de voorbije jaren erg veranderd. Ik probeer zoveel mogelijk naar mijn lichaam te luisteren.” “Of ik toch niet beter hormonen had genomen? Voor mij is dat een pleister op een zere wonde. Vroeg of laat zet de veroudering toch door, je kan haar niet blijven tegenhouden. En wat heb je jezelf dan al die jaren wijsgemaakt? Ik kijk het verouderingsproces liever recht in de ogen.” “Ik ben steeds meer naar de menopauze gaan kijken als een unieke kans die het leven je biedt. Als een herkansing. Dit is hét moment om je onverwerkte gevoelens of frustraties niet langer te ontkennen. Doe de beerput maar open. Laat dat pijnlijke verleden maar naar boven komen. De confrontatie met dat onvoltooid verleden zal je helpen om het voor eens en altijd te begraven.”
![](https://assets.isu.pub/document-structure/210826110512-b37d9849a78530e18d364e0aa8cce283/v1/a40632a1862bd19de29385cde574ff7c.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
“Niet toevallig zie ik heel wat vrouwen die na hun menopauze de keuze maken om hun leven een nieuwe wending te geven. In onze Zielhouderij help ik ze daarbij door ze hun eigen stem te laten ontdekken. Wat is dat toch schoon, dat je door jezelf te bevrijden, op een bewustere en sterkere manier in het leven komt te staan.” “Het is een van de cadeaus die de menopauze voor ons in petto heeft. Het valt me ook op dat ik steeds minder behoefte heb om sociale media te volgen. Ik laat al dat lawaai liever aan me voorbijgaan. Soms voelt het alsof er met ouder worden meer ruimte komt voor het spirituele. Alsof we dichter bij onze innerlijke godin komen te staan.” “Wie ben ik? Waarom ben ik hier? Deze vragen kan je met ouder worden niet uit de weg gaan. Ze hebben me geleerd mezelf te aanvaarden zoals ik ben. Vandaag kan ik oprecht zeggen dat ik mezelf graag zie. Wat een weg heb ik daar niet voor moeten afleggen.” “Ook kan ik andere mensen graag zien, zonder dat ik ze echt hoef te zien. De tijd van bezitterige vriendschappen of relaties ligt definitief achter mij. Elkaar ruimte geven zonder elkaar op te eisen, is zoveel mooier. Het is ook duurzamer. De tijd maakt heus wel duidelijk welke relaties are meant to stay. De relatie en ook de seks met mijn man is er de voorbije jaren alvast alleen maar beter op geworden.” “Het was ook in de menopauze dat ik de moeilijke relatie met mijn moeder een plaats heb kunnen geven. Tijdens de lockdown schreef ik er een boek over. Schrijven is bezweren. Het schrijfproces was een heel intens proces. Pas toen het boek helemaal af was, heb ik de dood van mijn moeder kunnen verwerken.” “Dat ging gepaard met een ritueel. Aan de Semois ben ik in alle liefde een kettinkje dat ze me ooit gaf, gaan begraven. Het had de vorm van een oog. Het heeft lang gevoeld alsof ze me altijd in de gaten hield. Van dat gevoel ben ik nu bevrijd. Eindelijk heb ik vrede met wie mijn moeder was. Soms denk ik: what a waste of time all those years! Daarom, doe wat je moet doen om te komen waar je wil zijn. De overgangsjaren herinneren je eraan: dit is jouw moment.”
“Wat het leven me nog brengt, weet ik niet.
Maar één ding weet ik zeker: ik wil niet met spijt op mijn sterfbed liggen. Ik wil zonder wroeging deze wereld verlaten. En ik heb redenen om hoopvol te zijn. Want hoe ouder ik word, hoe meer het innerlijke kind in mezelf naar boven komt. Mijn echtgenoot zegt weleens dat ik een wounded healer ben. Misschien is dat wel mijn kern: andere mensen helpen komaf te maken met hun verleden, en zo mezelf bevrijden.”
RAGNA ROBIJNS (45)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/210826110512-b37d9849a78530e18d364e0aa8cce283/v1/b0a81aae8b6f055f2690ecd2c7107453.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Meer dan tien jaar stond Ragna Robijns in het kleuteronderwijs, totdat de overgang haar een andere richting op stuurde. Ze volgt een masteropleiding Beeldende Kunsten aan PXL (Hasselt). Samen met haar partner runt ze een samengesteld gezin van acht.
Al sinds mijn 38ste voelde ik dat er iets niet klopte. Het begon met onregelmatige maandstonden en een energiepeil dat steeds dieper zakte, terwijl ik vroeger een en al energie was. Met tonnen enthousiasme stond ik in het kleuteronderwijs. Daarnaast was ik ook nog actief in het straattheater en de circusschool. Maar toen deed de overgang dus zijn intrede. Ik herkende mezelf haast niet meer. Mijn moeder raadde me aan om hormonen te nemen. Dat had ze zelf ook gedaan toen ze, net zoals ik, op jonge leeftijd in de menopauze kwam.” “Ik heb haar advies gevolgd. En eerlijk gezegd, sinds ik hormonen neem, zijn een heel aantal van die vervelende kwalen verdwenen. Ik ben minder moe en mijn huid en buikje zien er opnieuw een pak beter uit. Ik neem een lage dosis: de combinatie van oestrogeen en progesteron zorgt ervoor dat ik weer een vrij normale cyclus heb. Voor mij werkt dit als een wondermiddel. Ik voel me opnieuw sterk en heb opnieuw meer geduld met de mensen in mijn omgeving. De energie stroomt weer. Wat een paar jaar geleden een onoverkomelijk probleem leek, kan ik weer aan.” “Toch is er iets fundamenteels bij me veranderd. Sinds ik in de overgang ben, heb ik geen zin meer om zorgtaken op mij te nemen. Ik besef dat dit hard kan klinken, maar het is wat het is. Ik had dan ook geen zin meer om in het onderwijs te staan. Mijn innerlijke stem vertelde me dat het tijd was om dat wat ik altijd al had willen doen, nu ook echt te doen: mijn master beeldende kunsten behalen. Ik zit inmiddels in het tweede jaar.” “Ik heb nog een andere grote droom: een atelier oprichten waar vrouwelijke kunstenaars terechtkunnen om er in alle rust te werken. Deze locatie zou ook kinderopvang aanbieden. Want hoe je het ook draait of keert, het blijft problematisch dat de vrouw nog veel te vaak voor het huishouden en de opvoeding van de kinderen moet opdraaien. Het is hoog tijd dat de samenleving daarop inzet, zodat moeders ook de kans krijgen om hun talenten verder te ontwikkelen.” “Hoe het mij lukt om mijn studies te combineren met ons samengesteld gezin van acht mensen? Met ouder te worden ben ik beter geworden in het beheren van mijn tijd. Ik durf ook makkelijker mijn grenzen aan te geven en neen te zeggen. Wat de anderen daarvan denken, doet me eigenlijk niet zoveel. En dan
is er gelukkig nog de steun van mijn lief. Dat hij helpt waar hij kan, maakt een groot verschil.” “We kennen elkaar nu zeven jaar. Ik was 34 toen we aan elkaar op een feestje voorgesteld werden. Het was meteen boem erop. Hoe komt het dat het meteen klikt tussen twee mensen? Misschien was het wel onze humor. Vrij snel zijn we een gezin gaan vormen met mijn dochter en zijn vier kinderen. Drie jaar later kwam er ons dochtertje bij: Billie. Ze is nu vier. De zwangerschap en geboorte heb ik heel bewust beleefd. Ik was 41 en wist: dit is de laatste keer dat ik dit mag beleven.”
DE MALE GAZE “Ik merk dat de menopauze me melancholischer maakt. De voorbije jaren denk ik vaak terug aan mijn jeugd. Je beseft steeds meer dat een bepaalde levensfase voor goed afgesloten is. De maatschappij herinnert je daar ook regelmatig aan. Op straat als vrouw nagefloten worden is er niet meer bij. En in de klerenwinkels lijkt het wel alsof wij, vrouwen met een extra maatje, niet bestaan. Onvoorstelbaar. Wij zijn net de groep vrouwen die koopkracht hebben. Wat een gemiste kans!” “Gelukkig zijn er initiatieven zoals Wifty. Zij doorprikken het beeld dat je als vrouw boven de 40, 50, 60 of 70 niet meer zou kunnen stralen. Vrouwen komen op latere leeftijd in de kracht van hun leven te staan. Waarom wordt dat niet meer in de kijker geplaatst? Vrouwelijkheid heeft vele gezichten. Ons vrouw zijn houdt echt niet op omdat we op een bepaald moment niet meer vruchtbaar zijn.” “Ook vandaag wordt er nog veel te veel naar de vrouw met een mannelijke blik gekeken. Onderschat de impact van deze male gaze niet. Deze zorgt onder meer voor een eenzijdig beeld van de menopauze. In onze cultuur wordt de overgang vrijwel alleen geassocieerd met opvliegers, verslapte bekkenbodemspieren en een buikje. Terwijl bij sommige volksstammen een oudere vrouw net omwille van haar levenswijsheid meer gewaardeerd wordt. We hebben nog een hele weg te gaan. We zouden niet mogen toelaten dat de menopauze ons naar beneden haalt. Want je kan deze periode in je leven ook benutten om dichter bij jezelf te komen en een leven te leiden dat past bij wie jij werkelijk bent. Ik ben meer voor mezelf in plaats van anderen gaan leven. Toegegeven, ik heb me er een tijd schuldig over gevoeld. Maar langzaam maar zeker werd het me duidelijk dat ik mijn nieuwe ik gewoon moest aanvaarden.” “Jammer genoeg is er nog steeds dat idee dat vrouwen die voor zichzelf kiezen en op hun strepen staan bitches zouden zijn. Gelukkig herinner ik me nog steeds een graffiti opschrift dat ik als jong meisje zag: ‘Lieve meisjes komen in de hemel. Brutale meisjes komen overal.’ We hoeven echt niet altijd aardig te zijn.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/210826110512-b37d9849a78530e18d364e0aa8cce283/v1/9185cb2a51016455242c9e99ac78dd7c.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Met wat extra pit en zelfbewustzijn wordt het leven pas echt interessant.” “Of ik nog terug zou willen naar mijn jonge jaren? Neen, wat geweest is, is geweest. Ik voel me vandaag goed in mijn vel. Ik doe wat ik graag doe. Ik leer nog elke dag bij. En weet je, in het leven komt er wat er moet komen. Mijn jonge jaren waren mooi, de overgangsjaren wat moeilijker, maar de jaren die nu voor mij liggen, zie ik heel graag komen. Ik heb nog heel wat dromen. Wat de buitenwereld ook mag denken, ik ben vastberaden ervoor te gaan. This is the time of my life.”
![](https://assets.isu.pub/document-structure/210826110512-b37d9849a78530e18d364e0aa8cce283/v1/6b9510053bae18d01493a315617277c7.jpeg?width=720&quality=85%2C50)