Markant Magazine nr2 2023

markant

MAGAZINE · NR.2 2023

moet je eigen boontjes kunnen doppen’

VRIJWILLIGERS

HELPEN

VLUCHTELINGEN

‘Wegkijken kan ik niet’

LEVENSVERHAAL

Gita Van den Boer

startte een theemerk na haar rootsreis

STIJLVOL TE WATER

Badkledij voor iedereen

CITYTRIP

De vele gezichten van Istanbul

Je bent uniek. Maar nooit alleen.

Bij KBC Private Banking ben je goed omringd. Van portefeuillebeheer tot financiële planning, van vastgoed tot verzekeringen. Je private banker zorgt samen met experts voor een vakkundige begeleiding. Zo kunnen we je vermogen uitbouwen en veiligstellen.

www.kbcprivatebanking.be

Nieuw jasje

Ik ben altijd een lezer geweest. Graag en veel. Liefst dikke boeken. Met de fiets naar de plaatselijke bib. En dan verzinken in een andere wereld, tijdelijk doof en blind voor de werkelijkheid. Reizen in je hoofd. Je wordt ouder en je wordt rimpeliger, om het met Joke Van Leeuwen te zeggen, maar dat is niet zo in je hoofd, want daar kan je blijven huppelen.

Dat is iets waar we van dromen in vakantietijd. De zomermaanden zijn voor de meeste mensen de periode van de vrije tijd, waarin het niet allemaal meer moet, maar kan en mag. Het seizoen van de open ontmoetingen met het verrassende en onverwachte. Vrije tijd zou ook ‘bevrijde’ tijd moeten zijn, want we leven te vaak op ‘stand-by’. Met onze ogen neergeslagen op onze smartphone snijden we de draad door met onze omgeving.

We proberen tevergeefs tijd te winnen en vrije tijd te vergroten. Er zijn legio boeken over timemanagement, maar het aantal burn-outs blijft stijgen. De onmiddellijkheid én gelijktijdigheid worden als dwingend ervaren: de feiten zijn nog maar net bekend of er moet al bijna simultaan een reactie volgen. De Duitse socioloog Hartmut Rosa pleit voor onbeschikbaarheid om het gevoel van controle over het eigen leven terug te krijgen. Vakantie is daar de ideale (proef)periode voor.

Met al de zelfscankassa’s, QR-codes op restaurant en online keuzeprogramma’s die telefonisch contact vervangen, worden toevallige gesprekken alsmaar moeilijker. Willen we de richting uit dat een spontane goedendag op straat of in de lift als een inbreuk op de privacy ervaren wordt? Onze samenleving hecht (te?) veel belang aan de ontwikkeling van het individu, maar we moeten de samenhorigheid blijven koesteren als een kostbaar goed.

Het zomerseizoen wuifde de lente uit. Op zijn paasbest, zei men vroeger en dat betekende ook een nieuwe outfit.

Markant en Best Pittig hebben sinds 1 juni ook een nieuw jasje gekregen. Samen met hun professionele zusje Artemis huizen

ze onder het dak ‘Vrouwennet vzw’. Wij zijn fier dat ons eigen huis zorgde voor de frisse, nieuwe huisstijl van Markant en Best Pittig. Meer daarover verder in dit magazine. Misschien nog een leuke tip: begin met op vakantie een notitieboekje bij te houden met dingen die je inspireerden. Blader dat af en toe eens door. Je leert vorige versies van jezelf kennen, want je bent een andere persoon op diverse momenten in je leven. Het is verrijkend en soms confronterend om die weer te ontmoeten. Gudrun

Er zijn legio boeken over time-management, maar het aantal burn-outs blijft stijgen

4 GESPOT

Nieuws van Markant, Artemis en Best Pittig

6 LILIANE VERSLUYS werkte altijd als advocate en is nu beeldhouwster

12 MARKANTE ZAAK

Goedele Scheepers is trots op haar kledingboetiek Très Jolien

13 WARM MARKANT Markant Beerse steunt Isaphan

14 ZELFZORG is meer dan elke week een bubbelbad nemen

18 FRISSE NIEUWE HUISSTIJL voor Markant en Best Pittig

21 GUDRUN VERSCHUERE is opnieuw algemeen voorzitter

22 DOE HET ZELF

Tips voor wandelingen met dat tikje meer

26 DOSSIER: ZIJ HELPEN VLUCHTELINGEN

‘Ik zag hoe ze op straat moesten slapen en bestelde eten voor hen’

32 DURF TE VRAGEN

Auteur Nele Van den Broeck

34 LEVENSVERHAAL

De reis van Gita Van den Boer naar haar geboorteland veranderde haar leven

Inhoud

22

6

Creatief, psychologisch of filosofisch: van welke wandeling hou jij?

Liliane Versluys:

‘Aan mijn kunstenaarschap beleef ik veel plezier. Het zet me met beide voeten op de grond’

34

Na haar rootsreis naar India startte Gita Van den Boer een eigen theemerk

NIEUWS VAN MARKANT, BEST PITTIG & ARTEMIS

MARKANT AALTER

TREKT NAAR HET

EUROPEES PARLEMENT

Op 6 maart 2023 is Markant Aalter met een leuke groep naar het Europees Parlement in Brussel geweest. Het werd een zeer leerrijke en boeiende uitstap voor Anne Van de Gehuchte en de andere leden, over alle zaken waar de Europarlementsleden zeggenschap hebben – of niet.

Caroline Vanraes stopt als regiovoorzitter Kortrijk

Caroline Vanraes (l.) nam op donderdag 16 maart afscheid als regiovoorzitter van Markant regio Kortrijk. Samen met nationaal voorzitter Gudrun Verschuere (m.), provinciaal voorzitter Lieve Decuypere en (bijna) alle afdelingsvoorzitters werd ze in de bloemetjes gezet. Als herinnering kreeg ze een boekje vol foto’s, teksten en berichtjes. Trui Parmentier (r.) wordt de nieuwe regiovoorzitter van Kortrijk.

Markant Sint-Truiden bestaat 70 jaar

Markant Sint-Truiden heeft haar 70-jarig bestaan gevierd met een prachtig feest waarop 118 dames aanwezig waren. Het was een gezellige avond met een speech waarin de leden terugblikten op de groei en bloei van de vereniging aan de hand van archiefstukken. Na een geslaagde avond samen, vertrokken alle dames met een stralende glimlach. Proficiat aan Kathleen S’Heeren en alle andere leden van Markant Sint-Truiden voor dit jubileum!

Het hoge noorden in Keerbergen

Wie naar de documentairereeks Het hoge noorden heeft gekeken, kent ongetwijfeld ook sopraan Soetkin Baptist. Samen met journaliste Annemie Struyf kwam ze op 21 maart naar Keerbergen, voor hun voorstelling Dromen uit het hoge noorden. Meer dan tweehonderd markante toeschouwers genoten van de betoverende stem van Soetkin en de boeiende verhalen van Annemie – of hoe je dromen achternagaan altijd gepaard gaat met vallen en opstaan. Bedankt voor de organisatie, Markant Vlaams-Brabant en Brussel!

AFSCHEID

De leden van de inmiddels gestopte afdeling Markant Moerkerke hebben afscheid genomen van voorzitster Marie-Louise Dalle. Veel sterkte aan alle familie en vrienden.

Markante Markt bij Markant Overijse

Bij Markant Overijse kon je op 11 en 12 maart de Markante Markt bezoeken, een gezellige markt waar allerlei onderneemsters uit de Druivenstreek zichzelf en hun producten konden presenteren aan de bezoekers, zoals deze spullen met opdruk. Je kon er ook workshops volgen en Markant Overijse verwende iedereen met een goodiebag en een mooie bloem – net op tijd om de lente in te luiden.

Oproep!

TIM PAUWELS OP BEZOEK BIJ MARKANT BORNEM

“Jij bent fakenews!”, riep president Trump in 2017 naar een CNN-journalist. Sindsdien is dit begrip een onderdeel geworden van een complex probleem en is er een wereldwijde desinformatie-oorlog aan de gang op en via sociale media. Hoe moeten we hiermee omgaan? Daar gaf Tim Pauwels, die een dikke vijf jaar VRT NWS-ombudsman was, onlangs meer uitleg over bij Markant Bornem, waar hij te gast was. Als ombudsman analyseerde hij, met aandacht voor de reacties van het publiek, de interne keuken van VRT NWS. Het mag dan ook niet verwonderen dat journalistieke beroepsethiek zijn boeiende stokpaardje is. Het werd een uiterst leerrijke avond.

De redactie van Markant Magazine werkt momenteel aan een artikel over de ongelijke loopbaan tussen mannen en vrouwen en de financiële gevolgen daarvan op latere leeftijd. We zijn op zoek naar vrouwen die over hun persoonlijke situatie willen getuigen. Heb je jarenlang meegewerkt in de zaak van je man, maar bleef je na een scheiding achter met lege handen? Of heb je in je huwelijk of je relatie er juist voor gezorgd dat jullie vooraf een goede regeling op papier hadden zodat niemand in de kou zou blijven staan? Wil je hierover op korte termijn geïnterviewd worden? Stuur dan een mail naar annmarie.cordia@vrouwennet.be met als onderwerp

Liliane Versluys (72)

• Geboren in Groot-Bijgaarden in 1951

• Studeerde Rechten in Leuven en werkte aan de KU Leuven en als advocate

• Auteur van o.m. Je rechten bij erfenis. Over erven, schenken, sterven en wat er mee samengaat en Huwelijksmoeilijkheden: je rechten

• Beeldhouwster

‘Ik heb zelf ervaren hoe belangrijk solidariteit is’

Opkomen voor de vrouw. Dat deed Liliane Versluys jarenlang als advocate en feministe. En dat doet ze vandaag op haar 72ste nog steeds. Maar dan vooral als beeldhouwster die vanuit haar atelier in Kessel-Lo de kwetsbaarheid en levenskracht van de vrouw vereeuwigt. ‘Dit is mijn heiligdom.’

Tekst Nathalie Dirix • Foto’s Ellen Goegebuer • Visagie Evara Collin

Waarom ben je feministe geworden?

“In mijn leven waren er een aantal factoren die maakten dat ik me geroepen voelde om feministe te worden. Zo was er mijn alleenstaande moeder. Zij ging buitenshuis werken en moest het met drie kinderen alleen zien te redden. Het beeld van mijn vader die op een dag, out of the blue, met een verhuiswagen en zijn moeder vertrok, ik zie het nog zo voor mij. Ik was 8 jaar, mijn broertje 7 en mijn zusje 3,5. ‘Je reviens’, zei hij, maar hij is nooit teruggekomen. Toen mijn moeder ’s avonds thuiskwam en vaststelde dat haar man opgestapt was, werd ze ter plekke wit. De gevolgen voor haar waren gigantisch: mijn moeder heeft tijdens onze jeugdjaren buitenshuis moeten werken en tegen de armoede aangehinkt. Mij heeft het alvast al op heel jonge leeftijd doen beseffen dat de liefde geen ‘win for life’ is. Je kunt niet rekenen op een man die heel je leven voor je zal zorgen. Je moet je eigen boontjes kunnen doppen.”

Hoe heeft je moeder het gered?

“Mijn moeder heeft altijd keihard gewerkt en zich bijgeschoold. Ze had een diploma handel, wat in die tijd heel wat was. Later volgde ze avondlessen boekhouding, nog later ging ze naar de fiscale hogeschool. Ze was een slimme vrouw. Dat ze weinig tijd met ons kon doorbrengen, gaf haar schuldgevoelens. Maar dat was nergens nodig voor, wij redden ons aardig. Dat we zoveel vrijheid kregen, vonden wij prima. Helaas stopte ze met werken kort na haar tweede huwelijk. Wij, de kinderen, waren toen 25, 24 en 21. Tot overmaat van ramp maakte dit huwelijk haar erg ongelukkig.”

Waren er nog andere ervaringen die het feministisch vuur in jou aangewakkerd hebben?

“Ik vertelde erover in het Canvas-programma Wij vrouwen; ik vond dat het moment aangebroken was. Ik was niet langer actief in de advocatuur, dus ik kon vrijuit praten over mijn eigen ervaring met geweld op vrouwen, zonder verdacht te worden van vooringenomenheid. In het programma heb ik openlijk verteld over een gewelddadig lief uit mijn studententijd. Op mijn 19de ging ik sa-

menwonen met hem. Snel kwam ik erachter dat hij zijn frustraties op me uitwerkte. Hij sloeg me en dreigde ermee de typemachine waarmee ik werkte, te vernietigen en de manuscripten in de kachel te verbranden. Negentien maanden ben ik bij hem gebleven en toen heb ik de knoop doorgehakt. Als een dief in de nacht vertrok ik uit het huisje dat ik voor ons gehuurd had.”

“Het is ook in die periode dat ik ervaren heb hoe belangrijk solidariteit is. Bij een zoveelste uitbarsting van geweld had ik het geluk bij m’n goede vriendin Valentine terecht te kunnen. Zij bood me een logeerbed. Ze oordeelde niet, ook niet tijdens de periode dat ik niet bij hem weggeraakte. Typisch voor die tijd was dat er haast niet gesproken kon worden over agressie op vrouwen.”

“Toen ik een paar jaar later mijn diploma Rechten in handen had, kon ik aan de universiteit beginnen werken. Een belangrijke mijlpaal in mijn leven, want nu had ik het alvast voor mekaar dat ik nooit van een man afhankelijk moest worden. Ik bevond me in een comfortabele positie, en toch wrong er iets. Want het was niet omdat ik mijn schaapjes op het droge had, dat het probleem van genderongelijkheid opgelost was. Ik besloot als vrijwilligster in het pas opgerichte Vluchthuis voor mishandelde vrouwen in Leuven te gaan werken. 27 was ik toen.”

“Ik trof er een smeltkroes van vrouwen van allerlei achtergronden aan. Het was een plek waar veel studentes uit verschillende studierichtingen – sociaal assistent, pedagogie, criminologie en psychologie – stage liepen. Er werden interessante discussies gevoerd. Vrouwelijke slachtoffers werden aangemoedigd hun isolement te doorbreken en in praatgroepen te spreken over de schaamte waarmee ze kampten. Je merkte dat de taboes rond het onderwerp stilletjes aan begonnen te sneuvelen.”

“Ik herinner me hoe het werk van de Braziliaanse pedagoog Paulo Freire erg belangrijk was voor de medewerksters van het Vluchthuis. Hij biedt onder meer antwoorden op de vraag: hoe komt het toch dat mishandelde vrouwen terugkeren naar de man die hen mishandelt?”

Waarom gaan ze steeds terug?

“Ze nemen de normen en waarden van de dominante groep

over, ook al gaan die in tegen hun eigen belang. Veel vrouwen zien het gewelddadig gedrag van hun dader als hun verantwoordelijkheid. Ze hopen dat, als zij veranderen, hij zich anders zal gedragen.”

Het doet me denken aan het stockholmsyndroom. De gijzelaar die sympathie krijgt voor de gijzelnemer. “Het is een fenomeen dat wijdverspreid is in onze samenleving. Je ziet het ook bij veel mensen die in armoede leven en de uiterlijkheden van de rijkere klasse willen overnemen. Denk aan het supergrote tv-scherm of de dure auto die ze absoluut willen.”

“Mijn partner en ik waren onlangs in Cuba. Daar zagen we een samenleving zonder consumentisme en reclame. Is dat een rare ervaring. Je komt in een andere wereld terecht. Dan besef je hoe wij in onze kapitalistische wereld voortdurend geprikkeld worden door allerlei materiële verlangens. Dat continu verlangen naar meer, we beseffen onvoldoende hoe het ons vergiftigt. En het zorgt ervoor dat we als samenleving veel te weinig investeren in zorg. Dat deficit is weer in het nadeel van de vrouw. Wie doet al die zorgtaken gratis? De vrouw. Met alle gevolgen van dien.”

Bedoel je dat de vrouw vaak op latere leeftijd financieel het slachtoffer wordt van al de tijd die ze onbezoldigd aan zorgtaken besteedde?

“De realiteit is dat heel wat vrouwen een schamel pensioen hebben. Ze staan daar niet bij stil als ze jong zijn en hun carrière op een lager pitje zetten om meer op zorgtaken te focussen. Mijn man zal dat later wel bijpassen, denken ze. Maar wat als de relatie spaak loopt? Dan gebeurt dat natuurlijk niet. Het is een onderwerp waarover weinig gepraat wordt en weinig geweten is. Maar de feiten zijn dat je als echtgescheiden vrouw van een ambtenaar pas recht hebt op een pensioen op basis van zijn werk als je ex-man overleden is. En in de privésector heb je maar recht op de helft van het gezinspensioen, en dit op basis van zijn werk voor het aantal jaren dat je met je ex gehuwd was.”

“En weet je wat het tragische is? Hoe meer de man verdient, hoe minder de vrouw vaak op de hoogte is van haar rechten. Het is een fenomeen waarvan ik vaak getuige was. Het staat immers niet om over geld te spreken. Het klopt dat het niet eenvoudig is om over geldzaken te praten wanneer je je op een roze wolk van verliefdheid bij de notaris bevindt, maar het bespreken van je huwelijkscontract is essentieel om latere ellende te voorkomen.”

Stimuleerden je studies Rechten de feministe in jou?

“Ik besefte al te goed dat de vrouw op vele vlakken een tweederangsburger was. Heel lang stond er in de wet dat de man aan

het hoofd van de huwelijksgemeenschap stond. Kortom, wilde hij wat je samen opgebouwd had, verkwanselen, dan kon hij dat. En jij kon er als vrouw niets aan doen. Het is haast niet te geloven, maar tot in 1958 werd je als vrouw handelingsonbekwaam wanneer je trouwde. In de feiten betekende dit dat je na je huwelijk een minderjarige persoon werd en zonder de toestemming van je man niet eens een brood kon gaan kopen.”

Wat is de belangrijkste les die jij zelf als vrouw die mishandeld werd, geleerd hebt?

“In het begin wist ik niet wat me overkwam. Je denkt: morgen zal het beter gaan. Je blijft een hele tijd hopen dat de agressie zal wegebben, maar stelt vast dat het erger wordt. Mijn redding bestond erin om erover te praten en, samen met andere vrouwen, actie te voeren. Dat leerde ik in het Vluchthuis. Toen kwamen er meerdere praatgroepen en ook lijfgroepen waar er openlijk over je lijf gepraat kon worden. Of groepen waarin vrouwen over hun verkrachting konden getuigen en steun krijgen.”

“Het was ook de tijd van de manifestaties tegen kernenergie en de legerplicht. Ook wij kwamen als feministen regelmatig op straat om ons verzet te tonen. Zoals voor de abortusbetogingen en betogingen van vrouwen tegen de crisis of als protest tegen het ontslag van de leerkacht Elian Morissens. Stel je voor, in 1980 werd ze ontslagen, omdat ze lesbisch was en dit op tv had durven zeggen.”

Wat bereikten jullie in die tijd met jullie abortusbetogingen?

“Ze leidden niet tot de opheffing van het verbod op abortus. De toenmalige CVP wilde abortus niet uit het strafrecht halen. Wel werd er overgegaan tot de opheffing van het verbod op informatie over anticonceptie. Tot dan was het verboden publiekelijk info over voorbehoedsmiddelen te delen.”

Het toont dat we van ver komen. Wat is volgens jou een van de strijdpunten waar we vandaag nog steeds niet voldoende op inzetten?

“We moeten meer doen om feminicide te voorkomen. Vandaag is het bedreigen van vrouwen en ex-partners alleen maar strafbaar als er aan die bedreiging een voorwaarde gekoppeld wordt. Zegt de man: ‘Ik maak je kapot’, dan is die uitspraak niet strafbaar. Maar zegt hij dat hij haar zal ombrengen als hij de kinderen niet meer mag zien, dan stelt de wet dat hij een strafbaar feit gepleegd heeft. Aan een feminicide gaan altijd tal van bedreigingen vooraf. Dat geeft aan dat het louter bedreigen van ex-partners strafbaar zou moeten gemaakt worden.”

“Een ander punt waar we meer moeten op inzetten: onze jongeren op een vreedzame manier met elkaar leren omgaan, en dit

‘Je blijft een hele tijd hopen dat de agressie zal wegebben, maar stelt vast dat het erger wordt’

best al van in de kleuterklas. In de meeste gevallen zijn het de jongens die andere jongens of meisjes agressief benaderen. Leer hen in dialoog te gaan en zo tot vreedzame oplossingen te komen. Je kan niet vroeg genoeg met vredesopvoeding beginnen.”

In het huidige feminisme is er ook een stroming die opkomt voor het recht van de vrouw om een hoofddoek te dragen. Hoe kijk je daarnaar?

“Het is toch een fundamenteel recht dat iedereen zich mag kleden zoals zij of hij dat wil. Een nieuwe ontwikkeling in de vrouwenbeweging die ik interessant vind, is dat ze opkomt voor het feminisme van de 99 procent. En niet enkel voor die elitaire 1 procent van hoogopgeleiden. Het is een manier die veel feller ingaat tegen ongelijkheid, en veel meer inzet op een eerlijkere verdeling. En dan heb ik het zowel over het verdelen van het materiële, als van de (zorg)taken.”

“Het is een heel nieuwe benadering, zoals ook het eco- of ecologisch feminisme. Want het gaat ook over het respect voor de rivieren, de bomen en onze aarde. Hoe willen we en kunnen we op een holistische manier samenleven zonder de natuur schade toe te brengen? Hoe kunnen we geld en mogelijkheden eerlijker verdelen? Hoe kunnen we tot nieuwe evenwichten komen? Een van de teksten die dit duidelijk maakt, heet Feminisme voor de 99%, een manifest van Cinzia Arruzza, Nancy Fraser en Tithi Bhattacharya.”

Je woont sinds een paar jaar, na het overlijden van je man, samen met een partner. Wat vind je belangrijk binnen jullie relatie?

“Een aantal zaken, zoals een gelijke verdeling van de taken en de zorg, net als openheid, zodat er over alles vrijuit gepraat kan worden. Een punt waar er binnen koppels over het algemeen te weinig over gepraat wordt, is om de erfenis in de gemeenschappelijke pot op te nemen. Ik zeg niet dat dit moet, maar wel dat wat beide partners tijdens het huwelijk ontvangen, een bespreekbaar onderwerp zou moeten zijn.”

Op je muur staat een quote van John Caputo: ‘Liefde is een hoe, en niet een wat.’ Wat betekent dit voor jou?

“Die zin zegt dat niet het doel of de bestemming het belangrijkste is, maar de weg ernaartoe.”

Je hebt twee kinderen geadopteerd. Wat heeft het ouderschap met jou gedaan?

“De adoptie van mijn twee kinderen heeft mijn hart groter gemaakt, en meer regelmaat in mijn leven gebracht. Ik ben ook zo dankbaar voor iedereen die me daarin gesteund heeft.”

In je leven heb je al meerdere keren te maken gehad met verlies. Zoals het verlies van je zoon die in 2010 verongelukte en je man die in november 2015 plots overleed. In welke mate helpt jouw kunstenaarschap je dat verlies te verwerken?

“Om verlies te verwerken hielp mijn werk als advocate en mijn contact met medewerksters en cliënten me het meest. Aan mijn kunstenaarschap beleef ik veel plezier. Het zet me met beide voeten op de grond. Ik werk samen met kunstenaars en kunstenaressen. Lekker eigenzinnige en inspirerende mensen: ook dit geeft plezier en creëert – denk ik – ruimte voor troost en geluk.”

Je bent allang kunstenares. Hoe is je liefde om met je handen iets te creëren, ontstaan?

“Als meisje speelde ik al graag met plasticine, samen met mijn broer. We maakten er hele warenhuizen mee. In 1988 ging ik dan beeldhouwlessen volgen in het SLAC, de kunstacademie in Leuven.”

In 2021 werd je beeld de Onbekende Oorlogsvrouw op het Benedenplein achter het station in Leuven ingehuldigd. Wat wil je ermee vertellen?

“Het beeld toont een piëta met drie vrouwen: een vrouw ontfermt zich over een andere vrouw als slachtoffer. Naast hen staat er een vrouw die de aandacht van de toeschouwer vraagt. Als het over oorlog gaat, wordt de rol van de vrouw te vaak vergeten. Het beeld toont dat vrouwen evenzeer betrokken zijn.”

“De vrouw kan een belangrijke rol spelen in het bereiken van vrede en aanmoedigen van solidariteit. Het beeld toont dus niet alleen de gruwel van oorlog, het moedigt ons aan iets te ondernemen. Op de sokkel van het beeld staat te lezen: ‘Vrede heeft vrouwen nodig’. Want vrouwen kunnen een oorlogslogica doorbreken. Anders gezegd, vrouwenkracht staat gelijk aan vredesmacht.”

Wat geef je nog vorm via je beelden?

“Zullen we even een kijkje in mijn atelier gaan nemen? Ik noem het graag mijn heiligdom.”

Liliane opent de deur naar een ruimte met talloze beelden van vrouwen in allerlei gedaanten. Vrouwen die een sprong wagen, zwangere vrouwen die het nieuwe leven in hun buik koesteren, vrouwen die rechtkrabbelen... In een glazen kast staan kleine bronzen en tinnen vrouwenbeeldjes te pronken. Met in de ene hand een zwaard en in het andere een weegschaal. Dit is haar moderne versie van Vrouwe Justitia, verduidelijkt Liliane. De vrouw die wikt en weegt wat de beste weg is. Maar die ook aangeeft wat haar grenzen zijn en die haar bereidheid om de strijd aan te gaan en minstens om knopen door te hakken niet onder stoelen of banken steekt. ■

‘De adoptie van mijn twee kinderen heeft mijn hart groter gemaakt’

‘Mijn grootvader was kleermaker, zo groeide mijn passie voor mode’

Wat doe je precies?

“Ik heb een boetiek, Très Jolien, in Tongeren waar ik dameskleding en accessoires verkoop met een unieke toets. De focus voor de komende jaren ligt vooral op vrouwelijkheid, comfort en duurzaamheid.”

“Mijn grootvader was kleermaker. Door hem aan het werk te zien is mijn passie voor kleding en mode gegroeid. Ik heb 13 jaar gewerkt als filiaalmanager voor Mexx. Toen zij hun winkels sloten, heb ik die kans gegrepen om mijn eigen zaak te vorm te geven. Ik ben een jaar lang op prospectie geweest naar andere steden, showrooms van kledingmerken en andere winkels. Daar deed ik inspiratie op om mijn eigen winkel uit te tekenen. Ik wil vooral inzetten op de shopbeleving en unieke merken. Het is enorm fijn om klanten te begeleiden in hun aankoop. Als zij dan tevreden de winkel uitstappen, geeft dat veel voldoening.”

Wat was voor jou het dieptepunt? Of zijn er ooit momenten geweest dat je wilde stoppen?

“Corona was een absoluut dieptepunt. Eerst moesten we de winkel vierenhalve maand sluiten en nadien konden we enkel op afspraak werken. Dat zijn vier à vijf zware seizoenen geweest. Ik heb meermaals gedacht om ermee te stoppen. Zo’n groot verlies valt niet in één seizoen weer recht te trekken, dus nu word ik begeleid om de zaak opnieuw gezond te maken. Maar ondertussen kregen we de energiecrisis en zit de knip weer op de portemonnee… Zo is het constant schakelen en bijsturen. Dat maakt het soms wel mentaal zwaar om te dragen.”

Vind je het belangrijk om lokaal te winkelen?

“Zeker wel! Ik ervaar als uitbaatster van een kleine boetiek dat het echt moeilijk is om op te boksen tegen de grote – al dan niet online – ketens. Net daarom ga ik zelf bewust winkelen hier in Tongeren en koop ik amper online. Dit is ook veel duurzamer voor het milieu: stap op je fiets en je vindt hier in Tongeren alles wat je nodig hebt. Shoppen is bovendien een sociale activiteit en een ideale manier om aan zelfzorg te doen en qualitytime te beleven met je vriendinnen.”

Waarom ben je lid geworden van Markant?

“Enkele van mijn klanten waren al lid van Markant en waren enthousiast over mijn collectie. Ze nodigden mij uit om deel te nemen aan de modeshow die zij hier in Tongeren organiseerden. Zo ben ik erin gerold en ik heb er nog steeds geen spijt van. Ik heb al zoveel inspirerende vrouwen ontmoet en als ik kan, ga ik graag naar de activiteiten.”

www.tresjolien.be ■

Goedele Scheepers (49) van boetiek Très Jolien uit Tongeren Moeder van Jolien (20), woont samen met Johan (54)

Tekst Geertrui Nees • Foto Sarah Van Looy

In de bres voor Ispahan

Jullie kozen voor het warmhartige project Ispahan. Waar komt de naam vandaan?

Gart Lenaers: “Ispahan is een oude, Perzische stad, vooral bekend dankzij het populaire gedicht De tuinman en de dood. Er bestaan vele versies van dit oude gedicht. Niemand kan de dood ontvluchten, hoezeer men ook probeert: ‘Ik was verwonderd dat ik ’s morgens hier nog stil aan het werk zag staan die ik ’s avonds halen moest in Ispahan’, zegt de dood tegen de tuinman: die was als het ware naar de andere kant van de wereld gevlucht, maar de dood kwam hem daar toch halen. De oudste versie komt zelfs uit de Babylonische Talmoed.”

Wat is de opzet van Ispahan?

“Iedereen krijgt vroeg of laat te maken met het onvermijdelijke levenseinde, of maakt de dag mee dat dierbaren aan hun laatste levensfase begonnen zijn omdat hun gezondheid heel erg achteruitgegaan is. Als omgeving wil je deze laatste levensfase zo aangenaam en kwalitatief mogelijk maken. Je wil eigenlijk vooral ‘leven’ toevoegen aan de tijd die hem of haar nog rest met het gezin of de familie. De vzw Ispahan omringt de ongeneeslijk zieke patiënt en diens familie en doet dat in heel nauwe samenwerking met de huisarts en alle andere zorgverleners, met name thuisverpleegkundigen en mantelzorgers.”

In een notendop

Markant Beerse is een klein, fijn en warm team. Het ‘quintet’ bestaat uit Gart

Lenaers, Anne-Mie, Blanca, Chris en Greet. Dit jaar kozen ze ervoor Ispahan te steunen. Wil je hen ook helpen? Giften zijn welkom op de rekeningen van Ispahan Palliatieve Thuiszorg Kempen: BE41 789-5692922-10 en BE19 230-0293999-12. Meer informatie vind je via www.ispahan.be

Op welke manier proberen zij deze thuiszorg te bieden?

“De thuiszorgequipe, want het gaat echt wel om een hele ploeg, biedt integrale zorg aan patiënten en hun omgeving. Daarmee willen zij niet alleen lichamelijke, medische zorg aanreiken, maar ook emotionele zorg en psycho-sociale ondersteuning aan patiënten en aan hun familie.”

Waarom vinden jullie dat belangrijk?

“Mensen durven soms moeilijk hun emoties te tonen. We denken maar al te vaak dat ze er niet zijn als je ze negeert of wegduwt en later hebben we daar spijt van. Het is echter zo belangrijk dat je ondersteund wordt in het durven uitspreken van emoties, en dat je jezelf kwetsbaar durft op te stellen. Ook het palliatieve team helpt daarbij! Wacht niet tot het afscheid voor je liefde durft te geven of tederheid durft te ontvangen. Uiteindelijk willen alle mensen in hun eigen, vertrouwde omgeving kunnen overlijden.”

Jullie konden een mooie cheque van 500 euro schenken aan Ispahan.

“Op het laatste kerstfeest is dokter Luc Seuntjes het project Ispahan komen toelichten. Op elk kerstfeest organiseren wij een tombola. Wij hebben veel leden met groene vingers die bloemstukjes maken, die dan verloot worden. Zo is het echt een actie van het hele team én de leden van Markant Beerse. Ons team had ook gezorgd voor een overheerlijk dessertenbuffet. Het werd echt een ‘warme Markante avond’!”

Elk jaar hebben afdelingen van Markant en Best Pittig over heel

Vlaanderen aandacht voor mensen die nood hebben aan extra steun en zorg. In deze rubriek Warm Markant zetten we deze activiteiten graag in de kijker.

Leden van Markant Beerse steunde dit jaar Ispahan, een organisatie uit de Kempen die palliatieve thuiszorg biedt aan ongeneeslijk zieke patiënten.

Tekst Gudrun Verschuere

Het team van Markant Beerse: Chris, Blanca, Greet, Gart en Anne-Mie

‘Selfcare voelt als een extra taak op de to-dolijst’

Van een namiddagje welverdiend shoppen tot een yogaretraite in de bergen: zelfzorg komt in vele vormen en is overal. Alleen is de vraag: helpt dit ons vooruit? Psychiater Pooja

Lakshmin schreef er het boek Echte selfcare: de essentie van goed voor jezelf zorgen over.

Tekst Ann-Marie Cordia

De laatste jaren stelt Pooja Lakshmin iets opmerkelijks vast in haar praktijk: selfcare heeft tot meer schuldgevoelens en druk geleid. De vrouwen die aankloppen bij de Amerikaans-Indiase psychiater, voelen zich ondanks de mogelijkheden tot zelfzorg in overvloed – de wereldwijde wellnessindustrie, vooral op vrouwen gericht, was in 2020 zo’n 4,4 biljoen dollar waard – helemaal niet beter. Want veel verlichting hebben al die geurkaarsen, biologische sapkuren en meditatieapps ons niet gebracht, integendeel. Zou het kunnen dat het om een systeemfout gaat in onze maatschappij?

“Wat ik in mijn praktijk steeds hoor, is: ‘Ik ben op, ik kan gewoon niet meer, het voelt alsof dat mijn eigen schuld is omdat ik beter voor mezelf zou moeten zorgen.’ Selfcare voelt als een extra last, een extra puntje op de to-dolijst waar vrouwen zich schuldig over voelen omdat ze het niet goed doen”, zegt Lakshmin. Ze maakt een onderscheid tussen echte en valse zelfzorg. Een stukje hardlopen kan op het moment zelf je humeur verbeteren, maar verandert niets aan de omstandigheden waardoor je je leeg, vermoeid of down voelt. Dat noemt ze valse zelfzorg. Echte selfcare, zo stelt de psychiater, gaat dieper, maar omdat je de onderliggende oorzaken moet aanpakken, vraagt het ook veel meer werk.

“Om welke reden je ook aan valse zelfzorg doet, de realiteit is dat deze ons net genoeg in staat stelt om te blijven functioneren in de sociale en culturele systemen waar de meesten van ons zijn opgegroeid”, aldus de psychiater. “In deze systemen dragen

vrouwen zorg voor andere mensen en hun gevoelens, en zijn vrouwen zo geconditioneerd dat ze het welzijn van anderen boven dat van zichzelf stellen.”

Zeker de mental load – of de cognitieve last – rust vaker op de schouders van vrouwen. “Patiënten klagen dat ze hun partner wel de opdracht kunnen geven om elke week het vuilnis buiten te zetten,” legt Lakhsmin uit, “maar dat het onmogelijk is hem vooruit te laten denken over wat de kinderen aan moeten trekken met Halloween.”

Echte selfcare draait dus ook om emancipatie. Maar hoe doe je dat, iets wezenlijks veranderen in je leven, in plaats van aan tijdelijke symptoombestrijding te doen? Lakshmin onderscheidt vier principes die onder echte zelfzorg vallen en waarmee je aan de slag dient te gaan.

Voor wie denkt dat het efficiënter is om zelf die hele to-dolijst thuis af te werken, heeft de psychiater een waarschuwing. “Wat deze vrouwen niet meerekenen, is de wrok en woede die zich in de loop der jaren opbouwt als ze alles doen ‘omdat het makkelijker en sneller’ is. Op korte termijn lijkt het makkelijker om het zelf te doen, maar voor de lange termijn hebben we grenzen nodig.”

Veel verlichting brengen al die geurkaarsen niet

1. Echte selfcare vraagt om grenzen en het opzijzetten van schuldgevoelens. Hiervoor moet je leren nee zeggen en leren onderhandelen. Vaak betekent dit dat je de behoeften van de mensen die dicht bij je staan, zoals je partner en je kinderen, moet afwegen tegen je eigen verlangens en behoeften. Stop met je te laten leiden door schuldgevoelens. Ze zijn onvermijdelijk, maar beheersbaar. Je mag zeker stilstaan bij hun oorsprong. Neem weer het voorbeeld van een eerlijkere verdeling van het huishouden. In veel culturen worden vrouwen opgevoed met het idee dat ze van nature zorgzaam (moeten) zijn.

2. Echte selfcare houdt in dat je zelfcompassie moet hebben. Kijk eerlijk en vastberaden naar wat je nodig hebt en wat je wilt. Kijk dan met mededogen naar jezelf. Besef dat je innerlijke criticus niet altijd slecht is, misschien beschermde die je wel tijdens een traumatische jeugd, maar een stem die constant kritiek geeft, is niet nuttig, verre van. Ga na waar de strenge criticus vandaan komt – vaak zijn het volwassen figuren uit onze jeugd. Om ze een deel van haar kracht te ontnemen, kan je ze als een andere naam geven, al dan niet van een fictief filmpersonage. Het idee is dat je zo ook sneller tot de orde kan roepen.

Onderzoek ook eventuele patronen zoals martelaarschap kritisch. Zeker voor vrouwen valt er wat voldoening te halen uit deze rol. Het zijn de mensen die willen dat je weet hoelang ze hebben staan koken, alleen maar om complimenten uit te lokken. Of degenen die zeggen: “Heb je vorige week 50 uur gewerkt? Wist je dat ik altijd een slaapzak onder mijn bureau heb liggen, voor het geval ik de laatste trein niet meer naar huis haal?”

Martelaars denken onterecht dat compassie, begrip en complimenten van buitenaf zullen komen, dat ze het moeten verdienen door anderen van dienst te zijn. Dit soort vrouwen zijn ervan overtuigd dat ze alleen goede keuzes kunnen maken als ze zichzelf op de laatste plaats zetten. Met wat meer zelfcompassie hoeft dat niet meer.

3. Echte selfcare brengt je dichter bij jezelf. In haar boek schetst Lakshmin de contouren voor een zelfzorgkompas. Want het gaat niet enkel om doelen stellen in het leven, je moet weten waarom je ze stelt. Om jezelf te leren kennen, moet je eerst ontdekken welke waarden ervoor jou toe doen. Eerlijkheid? Verbinding? Zorgzaamheid? Humor? Gulheid? Als je weet wat voor jou belangrijk is, kan je ook betere keuzes maken die je tot blijvende levensveranderingen brengen.

4. Echte selfcare is een bevestiging van macht. “Vergis je niet,” schrijft Lakshmin, “echte selfcare, waarbij je bij jezelf te rade gaat en beslissingen neemt vanuit argumenten en overweging, is een bevestiging van macht. Het gaat erom dat je uitspreekt wat voor jou werkt, en wat niet. Het is de moed hebben om te zeggen: ‘Ik besta en ik doe ertoe.’” Deze stap klinkt wat zwaar voor een zelfhulpboek, maar met een voorbeeld uit de praktijk maakt de psychiater veel duidelijk. Zo worstelde Sonia met te weinig tijd voor zichzelf. Samen met Brad had ze twee kinderen. Vaderschapsverlof had hij destijds niet durven te vragen omdat hij voor een jonge start-up werkte. Hoewel Sonia het nooit had uitgesproken, had ze hem dat altijd kwalijk genomen. Intussen was ze zwanger van hun derde, en nu sprak ze wel haar behoefte uit. Brad vroeg en

Waarom doen mensen aan valse zelfzorg?

Lakshmin onderscheidt drie redenen om aan valse zelfzorg te doen: als ontsnapping, als teken van succes of als optimalisering, al kan er meer dan een van toepassing zijn.

Herken je jezelf in de volgende uitspraken? Dan doe je wellicht aan valse zelfzorg als ontsnapping In mijn dagelijks leven besteed ik weinig tijd en energie aan mijn eigen behoeften. Ik ben iemand van alles of niets: ik sta ‘aan’ of ik sta helemaal ‘uit’. Ik neem vaak drastische beslissingen. Ik voel me een compleet ander mens als ik op vakantie of in retraite ben. Ik moet er even helemaal uit om me weer als mezelf te gaan voelen.

Wie valse zelfzorg als ontsnapping gebruikt, voelt nog een tijdelijke verlichting, maar wie voor prestatiegerichte zelfzorg kiest, bezwijkt vaak onder de druk. Selfcare wordt een soort maatstaf om succes aan af te meten. Denk aan vrouwen die nogal gefocust zijn op fitnessdoelen of gezonde drankjes: voor hen kan het een manier zijn om zich te wapenen tegen een laag gevoel van eigenwaarde.

Als je jezelf in de volgende uitspraken terugvindt, gebruik je wellicht valse selfcare als teken van succes. In gedachten leg

ik alles wat ik doe langs een meetlat. Het idee om te falen – in mijn werk of persoonlijke leven – maakt me onpasselijk. Mijn eigenwaarde hangt nauw samen met mijn vermogen om als succesvol te worden gezien. Ik vergelijk mezelf vaak met anderen. Ik voel me down of waardeloos als ik onderdoe voor anderen.

Anderen zetten zelfzorg in om voortdurend de beste versie van zichzelf te zijn. Waarbij ‘beste’ staat voor meest efficiënt, productief en beheerst – niet voor voldaan of tevreden. Pooja Lakshmin legt uit hoe deze focus op efficiëntie en productiviteit een val is, waardoor je in kringetjes blijft lopen – vooral als je gebukt gaat onder de last van honderden wekelijkse taken die nodig zijn om een gezin te vormen. Herken je jezelf in deze uitspraken? Dan gebruik je waarschijnlijk valse selfcare als optimalisering Ik ben altijd op zoek naar manieren of oplossingen om tijd te besparen. Ik hou mezelf vaak voor dat ik kan ontspannen als alles is gedaan. Mijn gevoel van eigenwaarde is sterk afhankelijk van mijn productiviteit. Ik vind het lastig om tijd of energie aan mezelf te besteden als het om me heen rommelig is. Als ik problemen oplos, voel ik me beter over mezelf.

kreeg niet alleen zes weken ouderschapsverlof van zijn werkgever, maar zorgde er mee voor dat alle werknemers na hem een goede ouderschapschapsregeling kregen. Of hoe het uitspreken van je eigen noden ook anderen ten goede kunnen komen.

“Alleen als een grote groep kritische vrouwen met zichzelf aan de slag gaat kunnen we een collectieve verandering in de wereld teweegbrengen.”

Schakel tijdelijke werkkrachten in tijdens de vakantie

Vakantie is leuk, maar betekent ook dat heel wat vaste medewerkers verlof nemen en dus afwezig zijn. Net wanneer er een drukke periode aankomt en je snakt naar extra helpende handen. Gelukkig zijn er heel wat mogelijkheden om tijdelijke werkkrachten in te schakelen zonder al te veel papierwerk.

Wat is tijdelijke tewerkstelling?

Een tijdelijke tewerkstelling is een tewerkstelling die je maar voor een bepaalde periode aangaat. Het gaat dan om contracten van bepaalde duur die eindigen wanneer aan enkele objectieve voorwaarden werd voldaan, namelijk:

• de vooraf bepaalde einddatum werd bereikt.

• je vaste medewerker die afwezig was, keert terug.

• de welomlijnde opdracht is afgerond.

Wat zijn de verschillende mogelijkheden?

Er bestaan heel wat mogelijkheden om iemand tijdelijk in te schakelen in je organisatie. Uitzendkrachten, jobstudenten en flexi-jobbers zijn ongetwijfeld de bekendste.

Uitzendkrachten

Aanwerven via uitzendarbeid heeft heel wat voordelen. Zo bespaart het veel tijd doordat er een grote administratieve last wegvalt. Daarnaast is het ook de perfecte oplossing om last minute tijdelijk extra hulp in te schakelen. Deze flexibiliteit is natuurlijk heel handig tijdens drukkere periodes.

Hou er wel rekening mee dat niet iedereen zomaar uitzendkrachten in dienst kan nemen. De wet voorziet namelijk enkele specifieke voorwaarden waaraan je moet voldoen.

Jobstudenten

Wanneer je nood hebt aan extra handen tijdens de zomermaanden of tijdens een stralend weekend, denk je meteen aan jobstudenten.

Als werkgever kan je in 2023 en 2024 studenten voor maar liefst 600 uur tewerkstellen aan een voordelige solidariteitsbijdrage. Vroeger lag dat plafond op 475 uur. Ook hier moet je aan alle voorwaarden voldoen.

Flexi-jobbers

Het flexibele contract dat een flexi-job typeert, laat toe dat jij makkelijk een extra werkkracht in je zaak hebt en de flexi-jobber snel kan bijverdienen naast zijn of haar hoofdbaan. Het statuut bestaat sinds december 2015 in de horecasector en werd in 2018 uitgebreid naar een aantal andere sectoren. Sinds 1 januari 2023 is er opnieuw een uitbreiding van die sectoren. Er hangen wel strikte voorwaarden aan vast.

Schakel nu een tijdelijke werkkracht in Snel en eenvoudig een extra werkkracht inschakelen om een uitzonderlijke piek op te vangen? Dat kan! Ontdek wat Liantis voor jou kan betekenen op www.liantis.be.

Voor meer informatie over het statuut van student-zelfstandige, of ondersteuning rond alles wat met ondernemers, werkgevers én hun medewerkers te maken heeft, één adres: liantis.be. ■

Een nieuwe huisstijl voor Markant en Best Pittig

Markant en Best Pittig zijn twee sterke netwerken, van en voor vrouwen, waar we trots op zijn. Trots op de vele vrouwen die elke dag het verschil maken. Trots op onze vrijwilligers, de kern van wie we zijn en wat we doen. Trots op de vele leden en vrouwen die aan onze activiteiten deelnemen.

Net zoals je het huis waarin je woont zo nu en dan met een likje verf opfrist, willen we ook onze merken fris houden. Daarom krijgen Markant en Best Pittig een nieuwe stijl. Daarbij horen een nieuw logo, een vernieuwde website en een frisse lay-out. Met deze nieuwe wind in de zeilen maken we onze vereniging klaar voor de toekomst. Ontdek onze nieuwe stijl op de volgende pagina’s.

Diane Devriendt

Algemeen directeur Vrouwennet vzw

Gudrun Verschuere

Algemeen voorzitter Vrouwennet vzw

Je hebt het misschien al gemerkt, de naam van onze vzw verandert.

Markant vzw wordt Vrouwennet vzw. Het huis van onze drie merken, Markant, Best Pittig en Artemis en de vele projecten die we uitvoeren rond vrouwelijk ondernemerschap.

We zijn heel benieuwd naar jullie reacties

Mail ze naar info@vrouwennet.be

Markant verbindt en inspireert actieve vrouwen

Gun jezelf boeiende vrije tijd samen met andere vrouwen. Bij Markant bieden we jou als nieuws-gierige meerwaardezoeker culturele en breed-maatschappelijke activiteiten. Dicht bij jou in de buurt. Gezelligheid en sfeer is troef. Al wat jij moet doen is ontdekken, beleven en genieten.

Naast een nieuw logo krijgt Markant ook een nieuwe huisstijl. Fris, hedendaags en krachtig maar toch zacht. Helemaal Markant. De nieuwe huisstijl zal je zien opduiken op onze vernieuwe website www.markantnet.be en in onze communicatie.

Ben jij een Markante vrouw?

Ben jij nieuwsgiering en ondernemend van aard? Ontdek je met plezier nieuwe plaatsen en thema’s en leer je graag nieuwe mensen kennen?

Dan is Markant iets voor jou.

Drie redenen waarom je lid wordt van Markant

1. Lokale Markant-afdelingen verwelkomen je hartelijk.

2. Een cocktail aan kwalitatieve activiteiten die je persoonlijke leven verrijken.

3. Nieuwe en warme contacten die ook vriendschappen kunnen worden.

markantnet.be

Ga naar

Best Pittig, welverdiende me-time

Zin om andere toffe vrouwen en nieuwe locaties te leren kennen? Dat kan bij Best Pittig. Met een gevarieerd programma van actieve, originele en trendy activiteiten dagen we je uit. Heerlijke me-time, samen met andere vrouwen. Want dat verdien je!

Zie jij de peper in de P van Best Pittig? Die blijft ons handelsmerk. Je zal de peper zien opduiken op de website www.best-pittig.be en in onze communicatie.

Schuilt er een Best Pittig-vrouw in jou?

Best Pittig dat is:

1. Een cocktail aan pittige activiteiten vol inspiratie en fun.

2. Een toffe groep van vrouwen die net als jij met een open blik in het leven staan.

3. Heerlijke me-time, op een toffe locatie. Jij hoeft enkel aan te schuiven.

Neem een kijkje op

best-pittig.be

Gudrun Verschuere herverkozen als algemeen voorzitter

Op de algemene vergadering van 23 maart is Gudrun Verschuere uit Pittem voor de komende vier jaar herverkozen als algemeen voorzitter van Vrouwennet, de vzw achter Markant, Best Pittig en Artemis.

Proficiat met je herverkiezing Gudrun. Hoe heb je je voorzitterschap de afgelopen vier jaar beleefd?

“De voorbije vier jaar heb ik genoten van wat Markant al 35 jaar voor mij als lid en teamlid was, maar nu op een grotere schaal. Ik heb heel wat kilometers afgelegd de afgelopen jaren. Het hele jaar door ga ik naar activiteiten van verschillende afdelingen om zelf te ervaren wat er leeft, hoe de sfeer is, wie de trekkers zijn. Het was mooi om de warme banden binnen een afdeling, tussen de teamleden en ook binnen de regio’s te zien. Ik ontmoet heel veel mensen en geniet vaak mee van een sprankelende avond. Maar ook luisteren, een tip meegeven, soms wat moed inpraten, dat hoort er allemaal bij.”

“Daarnaast ben ik bijzonder trots op projecten zoals de WOMED Award, onze award voor de ‘Onderneemster en Belofte van het jaar’, Fempreneurs, waarmee we startende onderneemsters begeleiden, of onze Inspiratiecafés. Allemaal prachtige projecten waarbij we het vrouwelijk ondernemerschap ondersteunen. Ook de partnerschappen en banden met andere verenigingen en organisaties vormen een boeiend deel van het voorzitterschap.”

Na die vier jaar had je dus opnieuw veel ‘goesting’ om je voorzitterschap te verlengen?

“Zeker! Initieel was ik van plan om voor een eenmalige termijn van vier jaar te gaan. Maar de tijd vliegt en door de coronastilstand van bijna twee jaar heb ik het gevoel dat mijn werk nog niet af is. Markant en Best Pittig krijgen een volledige nieuwe look. We staan voor grote uitdagingen omdat het verenigingsleven belangrijk blijft, maar anders beleefd wordt dan voorheen. De instroom van nieuwe en wat jongere leden én de dynamiek in de teams houden vind ik zo belangrijk, want vrijwilligers halen hun voldoening uit een geslaagde avond met een mooie opkomst. Ik zou graag onze maatschappelijke doelstellingen verder uitwerken volgens het ingeslagen pad: inclusie, duurzaamheid, zelfzorg, cultuur en vooral verbinding en bruggen bouwen. Ik ben nog heel ambitieus.”

Wat fijn om te horen. Wat wordt je focus de volgende jaren?

“Ik wil graag de lijm zijn tussen onze leden en de teams en Markant Nationaal. Vrijwilligers hebben soms het gevoel dat

‘nationaal’ ver(der) van hen staat. Het is belangrijk dat er geluisterd wordt naar elkaar. We trekken mekaar mee in het verhaal. We staan voor uitdagende tijden, maar ik ben ervan overtuigd dat we met Markant, Best Pittig en Artemis vrouwen een meerwaarde kunnen bieden voor hun zinvolle vrijetijdsbeleving. We hebben een gedreven team bij Vrouwennet én we hebben veel enthousiaste vrijwilligers: allemaal ingrediënten om samen nog veel mooie jaren te mogen beleven.”

Dat is meteen ook een ode aan onze vrijwilligers.

“Zeker! Zonder onze vrijwilligers hebben wij geen reden van bestaan. Vrijwilligers zijn onze goudstukjes, van onschatbare waarde voor het bestaan en de werking van de plaatselijke afdelingen. Voorzitter of teamlid zijn, het vraagt veel energie, maar je krijgt er ook veel voldoening voor terug. Je groeit van de appreciatie en het versterkt je talenten. Je bouwt een sociaal netwerk op. Kortom, het lijkt mensen gelukkiger te maken. En het doet dan ook echt deugd als die vrijwilligers geregeld een schouderklopje van waardering krijgen. En dat moet meer dan alleen op de dag van de vrijwilliger gebeuren.”

Bedankt Gudrun, en heel veel succes. ■

Leer elkaar al wandelend kennen

Samen wandelen zal nooit meer hetzelfde zijn nadat je het boek Hoe was je dag? hebt gelezen van Brenda Casteleyn. Wandelaars die zich willen wagen aan creatieve, psychologische en zelfs filosofische wandelingen, helpt ze om de eerste stappen te zetten.

Tekst Micheline Peacock

‘Hoe was je dag?’ kan zo’n banale vraag lijken, ’s avonds bij het thuiskomen. Wie samenwoont, ventileert wat frustraties bij de partner of pakt trots uit met prestaties op het werk, waarna praktische beslommeringen al snel de aandacht opeisen. Wanneer had je voor het laatst nog eens een echt gesprek met je partner? Dit gevoel van gemis beschrijft psychologe Brenda Casteleyn in haar boek Hoe was je dag? Hoe kwam het toch dat zij en haar man na dertig jaar niet meer toekwamen aan de boeiende gesprekken die ze tijdens hun studententijd wel steeds met elkaar hadden gevoerd? Zou daar nog iets aan te veranderen zijn?

Casteleyn zocht het uit tijdens de coronaperiode. Ze putte uit haar eigen kennis en ervaring, maar liet zich ook door lectuur van anderen inspireren. Uiteindelijk lijstte ze liefst vijftig gespreksonderwerpen op om uit te spitten tijdens een wandeling. Trouwens, zegt ze, ook Socrates zette zijn discipelen aan het denken terwijl ze op de agora slenterden. Haar zoektocht resulteerde in dit boek.

Vijftig wandelingen zijn vijftig kansen om elkaar beter leren te kennen. Je kan je partner (oud of nieuw) uitnodigen, maar evengoed je vriend(in) of grotere kinderen. De auteur stelt voor dat de ene wandelaar de wandelroute uitstippelt, in de stad of in de natuur, en dat de andere het gesprek voorbereidt. Voor een keer zal je dus geen commentaar geven over dat huis in opbouw of over de bomen die dit jaar wel heel vroeg beginnen te botten, want jullie staan centraal.

VRAAG OP TIJD EEN TIME-OUT

Als wandelaar kan je in dit boek vrij kiezen in functie van de richting die je op wil: eerder creatief, psychologisch of filosofisch. Sterretjes duiden de moeilijkheidsgraad van het gesprek aan. Voor elke wandeling krijg je een inleiding, voorbeelden, goede raad, eventuele voorbereiding en ten slotte de concrete aanpak. Je spreekt af dat je te allen tijde een time-out mag vragen wanneer je het als te zwaar op de hand of te bedreigend zou ervaren.

De creatieve gesprekken zijn de luchtigste. ‘Wat zie je in de wolken?’ of ‘Vertel een belevenis die je allebei hebt meegemaakt, maar dan elk op een andere ma -

nier: komisch, dramatisch, spannend...’

De auteur verwijst hiervoor naar het meesterwerk Stijloefeningen van Raymond Queneau die eenzelfde voorval op 99 manieren vertelde: neutraal, vol metaforen, met alle kleuren van de regenboog of achterstevoren... Heerlijke spielerei, voor wie zin heeft.

ZOEK JE KERNKWALITEITEN

Voor de psychologische gesprekken opent het boek een waaier aan methodes die therapeuten gebruiken of die je in zelfhulpboeken vindt, en die je vooral veel leren over… jezelf. Casteleyn haalt voor een van de wandelingen de mosterd bij het zogenaamde kernkwadrant van management consultant en onderzoeker Daniel Ofman, waarbij je op zoek gaat naar je kernkwaliteiten.

Stel dat je bijvoorbeeld supergoed georganiseerd bent, dan kan je deze kernkwaliteit uitdiepen. Als je overdrijft met alles tot in de puntjes voor te bereiden, word je een pietje-precies: dat is je valkuil. Je ergert je aan mensen die chaotisch in het leven staan: dat is je allergie. Je uitdaging is: de controle af en toe loslaten en ontspannen. Je gesprekspartner kan je dus hierbij helpen door te vertellen wat zij/hij zo bijzonder aan je vindt of op welk vlak je soms te ver gaat. Je gekwetst voelen is niet nodig, want de uitdagingen waar je voor staat, komen telkens voort uit kwaliteiten. Terwijl je gesprekspartner jou wijst op je kwaliteiten en uitdagingen, zie jij weer beter de mooie eigenschappen en uitdagingen van de ander. Intussen geniet je van het uitzicht. Een ander confronterend gesprek gaat

over kiezen, vrij naar de uitspraak van de Franse filosoof Jean-Paul Sartre ‘Nous sommes nos choix’. Hoe maak je keuzes? Met lijstjes van pro’s en contra’s? En kies je dan toch voor het minst voordelige alternatief? Ondermijn je soms je eigen keuzes? Wie vraag je om raad? Waarom? Omdat je echt advies wilt, of juist bevestiging van wat je stiekem al beslist had? Hoe kiest je gezelschap? En, als je samen met je partner wandelt, hoe gaat het als jullie samen een keuze moeten maken?

GA FILOSOFEN ACHTERNA

Of je nu al dan niet al wandelend tot een gedachtenwisseling komt, het is ongemeen boeiend om bepaalde onderwer-

pen gewoon zelf te overpeinzen. Welke waarden vind je het allerbelangrijkst? Kies er vijf uit de lijst van 65! Wat staat er op je bucketlist van dingen die je ooit nog heel graag wilt doen in je leven? Neen, niet alleen die droomreis… Ben je in de stemming om te filosoferen? De tempel van Apollo in Delfi gaf bezoekers de opdracht ‘Ken uzelf’. Ken jij jezelf? Wel dan, hoe ben je? Hoe was je als kind? Leef je je eigen leven of dirigeert iemand anders je? Met andere woorden: leef je authentiek? Op welke momenten leef je als koppel – of als vrienden – authentiek? Eveneens in het kader van de les filosofie kan je stellingen bespreken als ‘Goede seks in essentieel voor een goed huwelijk’ of kan je samen aan het twijfelen gaan in het spoor van René Descartes die zei: ‘Ik twijfel, dus ik besta.’ Misschien wil je niets van dit alles en wil je liever gewoon zwijgen en al wandelend mediteren? Ook dat is voorzien.

Brenda Casteleyn geeft je tal van tips om goede gesprekken te voeren. Ze gaat ook

dieper in op de kunst van het vragen stellen. Denk aan het belang van een stilte laten na een vraag. Of hoe sommige vragen eigenlijk een mededeling zijn. En wat zijn pillow talk – de intieme gesprekken tussen geliefden in bed – en smalltalk – keuvelarij – precies? Heel het boek is doorspekt met gevleugelde woorden van wijsgeren, auteurs, wetenschappers en achteraan in het boek vind je drie bladzijden bibliografie voor als je meer leesvoer wil.

Hoe was je dag? lees je niet in een paar uur uit. Je blijft hangen bij elk onderwerp en wikt en weegt met wie je dit gesprek zou kunnen voeren. Wie ken(t) je genoeg? Wie vertrouw je voldoende? Ook als je bepaalde items overslaat wegens “niet te doen”, dan blijft er nog meer dan genoeg stof tot nadenken over. Klaar? Dan leer je de vragen uit het hoofd of maak je een spiekpapiertje of een foto met je phone en je gaat met z’n tweeën op pad. Zodoende ontdek je zeker mooie plekjes in de buurt en verdiep je de relatie met partner of vriend(in).

De auteur raadt aan om een dagboek bij te houden van je wandelgesprekken om nadien te evalueren, om te bekijken wat je geleerd hebt. Daarnaast kan je je bedenkingen ook kwijt in de Facebookgroep Vlindereffecten. ■ WIN WIN WIN Markant

‘In het spoor van René Descartes kan je samen gaan twijfelen’

Zin in een zomer vol plezier? Ter Helme ook!

Het is leuk vertoeven in Ter Helme tijdens de zomer

Kom lekker smullen van de dagmenu’s in het selfservice restaurant & heerlijke gerechten in het à la carte restaurant.

Mosselen à volonté in het à la carte restaurant

Elke vrijdagavond vanaf vrijdag 14 juli tot en met vrijdag 25 augustus.

Keuze uit natuur, witte wijn, curry 29 € inclusief water en wijn

Aperitiefconcerten

Amuseer je op zondag met een aperitief en liveconcert van 11u30-12u30.

zondag 9 en 23 juli

zondag 6 en 20 augustus

Lunch of diner op terras?

Dat kan!

Proef onze artisanale garnaalkroketten en dagverse visgerechten?

Ledentarief

Hier!

Boek uw verblijf aan ledentarief op www.terhelme.be

Volg onze last minutes op facebook, Instagram, op de website en schrijf je zeker in op de nieuwsbrief!

Reserveer op tijd.

Wie zorgt er voor vluchtelingen?

In België werden er 10.632 personen als vluchteling erkend, maar niet alle mensen op de vlucht hebben papieren. Drie vrijwilligers vertellen over hoe zij de handen uit de mouwen steken om te helpen waar nodig, of het nu gaat over de zoektocht naar een huis, een warme maaltijd of een portie menselijkheid.

Tekst Ann-Marie Cordia en Lauren Van Zeebroeck • Illustraties Flore Deman

“Tijdens de asielcrisis van 2016 waren er verschillende mensen in Leuven – onder wie ikzelf – die zich engageerden voor de opvang van asielzoekers. Ruim een jaar later kwamen ze naar ons om te zeggen dat ze erkend werden als vluchteling, maar dat ze niet wisten hoe ze aan de zoektocht naar een woning moesten beginnen. We zijn woningen voor hen beginnen te zoeken, en zo werd Buren Zonder Grenzen opgericht. Wij opereren in groot-Leuven, maar in heel Vlaanderen zijn er verenigingen zoals de onze. Die zijn allemaal gebundeld in het project De Nieuwe Buren van ORBIT vzw.”

“Onze hoofdfocus is het vinden van de eerste geschikte huurwoning voor erkende vluchtelingen. We bellen zoekertjes af, helpen met administratie en regelen een tolk indien nodig. We ondersteunen ook de verhuis en hebben een voorraad meubels die ze gratis kunnen gebruiken. Na hun erkenning hebben vluchtelingen maar twee maanden de tijd om het asielcentrum te verlaten. Doordat er zo veel tijdsdruk op zit en er enorme concurrentie is op de huurmarkt, komen mensen vaak in slechte of te kleine woningen terecht, of zelfs in dakloosheid. Voor een Vlaming die hier geboren is met een job is vier maanden al kort om een huurwoning te vinden, laat staan als je de taal niet spreekt, geen netwerk hebt en soms ook moet leven van een leefloon. Daardoor ervaren zij vaak discriminatie en racisme, al is het moeilijk om dit hard te maken. Men zegt dan dat er al veel kandidaten zijn of dat de woning al verhuurd is. We hebben ook helaas al meerdere keren mensen aan de lijn gehad die zeggen dat ze niet verhuren aan vreemdelingen of aan mensen met een leefloon. Het heeft niet veel zin daar tegenin te gaan en dan rond ik het telefoongesprek zo snel mogelijk af. Als het heel expliciet is, maken we er melding van bij Unia.”

“Veel mensen aarzelen om hun woning te verhuren aan vluchtelingen: bij slechts een op de tien eigenaars die we contacteren, mogen we de woning gaan bezichtigen. Maar wie de stap zet, vaak uit solidaire overwegingen, is vaak heel tevreden – je verhuurt immers

aan heel fijne mensen mét ondersteuning. Een aantal verhuurders die fijne ervaringen hebben gehad, contacteren ons daarom steevast wanneer ze een nieuwe woning te huur hebben. Of als onze huurder vertrekt, mogen we een nieuwe kandidaat aanbrengen.” “We hebben sinds de start al 83 gezinnen geholpen. De nood is natuurlijk veel groter: er staan nu zo’n 150 mensen op de wachtlijst. Maar we zijn er heel tevreden mee omdat onze burgerorganisatie volledig op vrijwilligers draait. We zijn een groep van acht vrijwilligers en 25 buddy’s. Er zijn momenteel drie personen die actief huizen zoeken, dus hebben we veel meer aanvragen dan we aankunnen. Daarom helpen we in de eerste plaats mensen die niet terechtkunnen bij een overheidsinstantie of een andere professionele dienst. Voor Oekraïners zijn er gelukkig vrij veel tijdelijke opvanginitiatieven opgericht, anders stonden er nu nog veel meer mensen op onze wachtlijst.”

“Nadat we een huis hebben gevonden, koppelen we de vluchtelingen met een buddy die in de buurt woont. Buddy’s maken hen wegwijs in het nieuwe leven en helpen met administratie, het zoeken naar een goede school en hobby’s, een netwerk opbouwen en Nederlands leren.”

“Sommige mensen kennen we al zes jaar en het is heel mooi om te zien hoe ze gegroeid zijn. Er zijn veel ontroerende verhalen. Iemand die heel dicht bij mij staat, is een Afghaanse vrouw die met haar man naar hier gekomen was, maar wegens huiselijk geweld kwam ze op eigen benen te staan. We hebben een studio voor haar gevonden en ze heeft een lange moeilijke periode meegemaakt. Vandaag studeert zij voor kinderverzorgster. Je bent een klein schakeltje, maar je opent een deur en daarna zie je mensen op hun plek komen, hun talenten ontwikkelen. Ze hebben een moeilijke weg achter de rug en een woning is de basis om een nieuw leven op te bouwen. Het is heel fijn om daar aan te kunnen bijdragen.”

Meer info via www.burenzondergrenzen.be en www. denieuweburen.be. Wie zich wil opgeven als vrijwilliger of verhuurder, mailt naar burenzondergrenzen@ gmail.com.

ANDREA BARDYN (31) HELPT MET BUREN ZONDER GRENZEN ERKENDE VLUCHTELINGEN BIJ DE ZOEKTOCHT NAAR EEN WONING.

‘Een woning is de basis om een nieuw leven op te bouwen’

LEYLA BAJRAMOVIC (33) KOOKT WEKELIJKS

300 TOT 400 MAALTIJDEN VOOR

VLUCHTELINGEN IN BRUSSEL.

Leyla Bajramovic: “Voor corona uitbrak, ging ik al vaak als vrijwilliger naar Duinkerke, waar vluchtelingen in tentenkampen leven. Ze hopen ooit in Engeland te geraken. Het was dokter Elly Van Reusel die me had gevraagd om eens mee te gaan, als deel van haar medisch team. Dat heb ik een paar maanden regelmatig gedaan, later keerde ik ook alleen terug met spullen die ik had ingezameld. Van droge voeding tot tenten, zeilen en kookgerief: alles wat je nodig hebt om te overleven nam ik mee.”

“En toen was er plots de recentste vluchtelingencrisis. Ik geloof dat het oktober 2021 was toen een vrijwilliger van Vluchtelingenwerk Vlaanderen me vertelde dat er vluchtelingen buiten moesten slapen in Brussel. Ik kon dat bijna niet geloven en wilde het met eigen ogen zien. Aan het Klein Kasteeltje trof ik een dertigtal mensen aan die de nacht doorbrachten op straat. Op dat moment heb ik, spontaan, eten besteld en een oproep gedaan op Facebook: ‘Wie wil helpen?’ Vanaf dan ging ik een hele tijd elke avond terug. Maar je kan niet altijd eten bestellen, dat is veel te duur. Hoewel ik allesbehalve een keukenprinses ben, ben ik begonnen met maaltijden klaar te maken. Van zodra er genoeg hulp van andere vrijwilligers was, ben ik daar weer mee gestopt, om dan opnieuw te beginnen toen de nood weer hoog was, in september vorig jaar. Mensen bleven letterlijk in de kou staan en ook nu zijn er nog altijd mensen zonder slaapplek.”

“Ik kook nu een keer per week, ofwel in Antwerpen bij mij thuis, en dan breng ik het mee naar Brussel, ofwel in Brussel. Daar mag ik de keuken van een coöperatieve gebruiken.

Meestal krijg ik hulp van een vrijwilliger die meekomt, en altijd komen er ook enkele vluchtelingen zelf. Voor hen is het fijn om zich met iets nuttigs bezig te houden, om hun gedachten te verzetten. We zorgen voor minstens driehonderd maaltijden. We maken bijna altijd hetzelfde gerecht: rijst met kip en tomatensaus, soms met bonen, soms met aardappelen, de kruiden

mogen de jongens kiezen. De ingrediënten hangen ook af van de donaties die we krijgen. De meeste giften komen van de Turkse gemeenschap, maar zij hebben door de aardbeving in Turkije ook andere zorgen. Sowieso is het gemakkelijker om mensen te vinden die geld willen storten dan mensen die mee willen komen koken. Toch zoek ik altijd helpende handen, want een auto of rijbewijs heb ik niet.”

“Aan iedereen die wel komt meehelpen, vraag ik hun ervaring te delen op sociale media. Zodat anderen begrijpen wat we doen. Ik wil ook dat schenkers zien waar hun geld naartoe gaat, en dat iedereen beseft dat er in ons land vluchtelingen zijn die op straat slapen – en dat ze allemaal een verhaal hebben.”

“Ik ben zelf Bosnisch. Samen met mijn gezin ben ik in de nasleep van de oorlog in de jaren negentig naar België gekomen; voor ons heeft het lang geduurd voor we papieren hadden. Voor mijn ouders was het leven heel zwaar. Zij hadden ook eerst niemand, maar toch hebben we thuis, als het kon, altijd anderen in nood geholpen. Ik voel met deze mensen mee omdat ik begrijp wat ze meemaken. Zij hebben hun familie achtergelaten, die op hen rekent om Europa te bereiken, ze hebben een lange, gevaarlijke reis achter de rug, onderweg zijn ze mishandeld, gemarteld en de meesten zijn ook verkracht. Al die tijd zeggen ze tegen zichzelf: ‘Volhouden!’ (emotioneel) Dan komen ze hier aan en dan is de miserie niet voorbij – integendeel. Als er dan, op zo’n moment, niemand is om hen dat beetje liefde of hoop te geven, dan is er weinig nodig om het helemaal niet meer te zien zitten. Voor mij draait het allemaal om menselijkheid. Hen laten zien dat zij ertoe doen, als persoon, als mens, is het belangrijkste.”

“Ben ik soms moe? Jazeker. Ik heb carpaletunnelsyndroom en het is niet altijd gemakkelijk om voort te doen. Het maakt me soms emotioneel. Maar wegkijken kan ik niet. Deze mensen geven me de energie om verder te doen. Als zij, na alles wat ze hebben meegemaakt, kunnen blijven vechten, wie ben ik dan om het niet te kunnen?”

Wil je Leyla Bajramovic steunen? Zie haar Facebookpagina www.facebook.com/lbajramovic

‘Hen laten zien dat zij ertoe doen, als persoon, is het belangrijkste’

“Tijdens de zogenaamde vluchtelingencrisis in 2015 ben ik bevallen van mijn derde dochter. We hadden al een peuter en kleuter in huis en het was een pittige periode waarin ik om de paar uur borstvoeding gaf. ’s Nachts had ik de gewoonte om op mijn gsm nieuws te lezen en plots zag ik een beeld dat me altijd zou bijblijven, van een gezin dat uit een bootje strompelde. De mama hield haar baby’tje vast, heel dicht bij haar. Hoe is het mogelijk, dacht ik, dat ik, zonder veel moeite, een veilig leven kan leiden met mijn gezin, enkel omdat ik hier geboren ben? Er is bij mij toen een zaadje geplant en vanaf dat mijn jongste naar school ging, ben ik als vrijwilliger gestart. Ik werd buddy voor erkende vluchtelingen in Izegem. Zo hoorde ik de vluchtverhalen van mensen uit Somalië, Eritrea en Afghanistan. Hoe ze de zee hadden moeten oversteken en op een vrachtwagen hadden gereisd. Zij waren nu veilig in België, klaar voor hun nieuwe leven, maar ik vroeg me nog af wie er zich dan waagde aan die gevaarlijke oversteek naar Engeland.”

“De eerste keer dat ik meeging naar een vluchtelingenkamp in Calais, was meteen voor een heel weekend, met een Nederlandse hulporganisatie. Veel mensen die daar in een tent leven, zitten al enige tijd in Europa. Sommigen zijn uitgeprocedeerd, anderen willen het ergens anders proberen omdat de procedure al zo lang loopt. Hun verhalen raakten me. Ze zeggen soms dat als je een keer bent meegeweest als vrijwilliger naar een vluchtelingenkamp, dat je ofwel blijft teruggaan, ofwel nooit meer teruggaat, omdat het zo hard aan je blijft plakken.”

“Sommige vluchtelingen leven wekenlang, soms maanden, in het bos. Bij de Decathlon kocht ik drie kampeerdouches, het water nam ik mee van thuis, om hen de kans te geven te douchen. Vaak kreeg ik de vraag van mensen die eens een paar nachten in een gewoon bed wilden slapen. Mensen thuis opvangen was geen optie, maar ik wilde wel iets duurzamers doen dan elke week slaapzakken en tenten aanslepen. Deze mensen zitten in survivalmodus en krijgen de kans niet om uit te zoomen en na te den-

ken. Zo onstond het idee voor Madafa, een plek waar mensen die nergens anders terecht kunnen, op adem kunnen komen.” “Een huurhuis vinden was niet simpel, maar vorig jaar in april ontvingen we onze eerste gast. De meeste buren waren vooraf afwachtend, enkele bo den direct hulp aan. Intussen hebben er 29 jongens gelogeerd. Het enige wat ik doe, zijn de boodschappen. Voor de rest zorgen zij. We hebben een paar evidente huisregels: geen alcohol of drugs, woensdag is poetsdag en op donderdag doen we een cirkelmoment rond het vuur in de tuin of aan de keukentafel, om te kijken hoe het met iedereen gaat. Dikwijls kaatsen ze de vraag terug: ‘Wat kunnen wij doen om betere gasten te zijn?’”

“Het doel was eerst mensen een paar dagen of weken te laten bekomen, maar steeds vaker kwam de vraag van vluchtelingen uit Brussel die daar, hoewel ze asiel hebben aangevraagd, geen opvangplek kregen. Tot op vandaag blijft dit de grootste groep. De meesten blijven tot ze terecht kunnen in een opvangcentrum of lokaal opvanginitiatief (loi). Ze houden me op de hoogte van hoe het met ze gaat. Voor hen blijf ik hun ‘sister’.”

“Mijn man is een keer meegeweest naar de kampen en begrijpt waarom ik dit wil doen. Hij steunt me enorm en ook de kinderen komen hier graag. Het afgelopen jaar combineerde ik Madafa met een job als begeleider van nietbegeleide minderjarige vluchtelingen, die op mijn lijf geschreven was, maar net te weinig hands-on was om deeltijds te doen. Hoewel het weer wat zuiniger leven wordt, ga ik me enkel nog toeleggen op mijn vzw, want ik wil er ook zijn voor mijn gezin. De laatste tijd had ik het gevoel dat ik overal een beetje tekortschoot. Madafa draait volledig op giften van burgers. Het is een bewuste keuze om geen subsidies aan te vragen. Voorlopig lukt het.”

Meer info via www.datdakan.be/madafavontuur Giften zijn welkom op BE66 7340 5051 1343.

LISA LINS (31) VAN VZW DATDAKAN BIEDT MENSEN ZONDER VERBLIJF TIJDELIJK EEN PLAATS OM TOT RUST TE KOMEN.

‘Deze mensen zitten in survivalmodus en krijgen de kans niet om na te denken’

‘Van Europa een versterkte burcht maken is een illusie’

Het afgelopen jaar zagen we veel beelden van vluchtelingen die op straat slapen in Brussel. Wat is er aan de hand? Marjan Temmerman, migratie-experte bij de VRT, schept duidelijkheid over de vluchtelingenproblematiek. Tekst Nathalie Dirix

Wie zijn de mensen die we zagen kamperen op straat in Brussel?

“Deze mensen zijn hier aangekomen en meldden zich als asielzoeker aan het Klein Kasteeltje. Ze wachten op de uitkomst van de procedure die naar aanleiding van hun asielaanvraag lopende is, maar deze kan maanden duren. Het Commissariaatgeneraal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS), dat beslist of het asiel toegekend kan worden of niet, heeft een heel grote achterstand in het opvolgen van dossiers. Eenmaal de asielaanvraag ingediend is, heeft de asielzoeker recht op Bed, Bad, Brood en Begeleiding. Stel je vooral niet te veel voor bij deze regeling. Dat bed bevindt zich in een kamer die je met vier tot acht personen moet delen. Drie keer per dag krijg je op vaste tijdstippen een maaltijd. Er is een douche. En je kan beroep doen op psychologen en sociaal-assistenten. Zij houden je op de hoogte over je dossier. Wil je als asielzoeker tijdens je wachttijd werken, dan kan je begeleiding inschakelen om daarbij geholpen te worden. Vaak zijn asielzoekers heel gemotiveerd om te werken. Velen van hen willen er echt voor gaan en bewijzen dat ze bereid zijn er iets van te maken.”

Welke overheidsinstellingen zijn betrokken bij een asielaanvraag?

“De Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) staat zowel in voor de aanmeldingsprocedure als de gedwongen terugkeer. Fedasil is dan weer verantwoordelijk voor de opvang en vrijwillige terugkeer. En het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen is het orgaan dat de uiteindelijke beslissing neemt. Een doorlooptijd van zes maanden is het streefdoel. In de praktijk duurt het vaak een pak langer. Tot anderhalf jaar.”

Er bestaat nogal wat verwarring tussen de begrippen ‘migrant’, ‘transmigrant’, ‘vluchteling’ en ‘asielzoeker’. Wat zijn de voornaamste verschillen?

“Een migrant is iemand die zich van een land naar een ander land verplaatst om er te gaan wonen en/of te werken. Een transmigrant is een migrant die tijdelijk in een land verblijft, omdat hij op doortocht is naar een ander land. De term ‘asielzoeker’ slaat op iemand die zich als asielzoeker heeft aangemeld en op het antwoord wacht of hij of zij wel of geen bescherming krijgt. Vluchteling, of erkende vluchteling, is de juridische term voor migranten die wegvluchten uit hun land omdat ze er

gevaar liepen. Die is dus enkel voor mensen die nood hebben aan bescherming. In de volksmond wordt er met vluchteling doorgaans iedereen bedoeld die zijn of haar land is ontvlucht.”

Wat zijn de voornaamste criteria waarop de goedkeuring van een asielaanvraag gebeurt?

“Wanneer er geoordeeld wordt dat de asielzoeker gevaar loopt bij de terugkeer naar zijn of haar thuisland, dan is een belangrijk criterium vervuld. Dit kan zowel gaan over geweld op vrouwen als over agressie die de asielzoeker te wachten staat omwille van zijn of haar politieke of religieuze overtuiging.”

Klopt het dat we ons vandaag in een vluchtelingencrisis bevinden?

“Moeilijke vraag. Na de piek van de Europese migratiecrisis in 2015 halveerde het aantal asielzoekers weer tot een vergelijkbaar niveau van 2014. Voordien ging het aantal op en neer. De voorbije jaren zie je een

aanhoudende stijgende lijn. Overigens: de Oekraïense vluchtelingen worden hier niet bij geteld, want zij krijgen, zodra ze zich hier aanmelden, het statuut van tijdelijk ontheemden.”

“De meeste vluchtelingen komen uit verschillende hoeken van de wereld. Een heel aantal komt uit Syrië, het Midden-Oosten, Afghanistan, Palestina, maar ook uit een aantal Afrikaanse landen.”

Waarom willen zovelen naar het VK?

“Vaak kennen ze er mensen uit hun geboorteland, en denken ze dat dit hen zal helpen makkelijker te integreren. Men gaat er namelijk van uit dat die mensen die eenzelfde etnische achtergrond hebben, hun zullen steunen.”

Wat gebeurt als een asielverzoek erkend wordt?

“Vanaf dan staat het vast dat je nood hebt aan bescherming en in ons land mag verblijven. Het recht op Bed, Bad, Brood en Begeleiding houdt op, want de erkenning als vluchteling houdt namelijk in dat ze op

dezelfde burgerrechten als andere Belgen kunnen rekenen en houdt ook een verplichting in om Nederlandse taallessen en een inburgeringscursus te volgen.”

Sommige particulieren steken zelf de handen uit de mouwen om asielzoekers te helpen, bijvoorbeeld via het Burgerplatform.

“Dat platform ontstond in 2016 toen Brussel met heel veel transmigranten te maken had. Een aantal Brusselaars sloegen de handen in elkaar en boden mensen die op straat sliepen, onderdak. Het profiel van die vrijwilligers is heel verschillend. Het gaat van activisten tot mensen die gewoon een menselijke daad willen stellen. Zo is er ook Cinemamaximiliaan, een initiatief van het RITCS (film- en theaterschool, red.) dat nieuwkomers een soort van pop-up cinema levert. Het zijn kleine daden waarmee men voor de asielzoekers een verschil probeert te maken door een stukje menselijkheid met hen te delen.”

Hoe staat het met het Europese vluchtelingenbeleid?

“Binnen de EU bestaat er een consensus over de versterking van de buitengrenzen. Sinds 2017 zijn de hekken aan de Europese buitengrenzen alleen maar hoger en groter geworden. De realiteit is dat dit asielzoekers niet tegenhoudt. Van Europa een versterkte burcht maken waar niemand door kan, is een illusie.”

“Waar men het niet over eens raakt, is de spreiding van de asielzoekers. Het Dublinakkoord stelt dat het land waar de asielzoeker het eerst aankomt, de asielaanvraag opvolgt. Als dat strikt zou worden toegepast, dan krijgen alle landen aan de buitengrenzen van Europa meer asielzoekers. Zij willen een verplicht spreidingsplan.”

“Terugkeer is een ander heikel punt. Je hebt daar de medewerking van het land

van herkomst voor nodig. En daar knelt het schoentje vaak. Met als gevolg dat het vaak moeilijk is een asielzoeker die geweigerd werd, onder dwang terug te sturen. Als ze instemmen met de terugkeer, is het eenvoudiger de nodige reispapieren in orde te brengen. Staatssecretaris Nicole de Moor probeert met ICAM-bureaus (Individual Case Management, red.) hier een antwoord op te bieden met een zogenaamd ‘aanklam-

pend beleid’. Hierbij nemen ambtenaren van DVZ contact op met deze mensen om te kijken welke obstakels hen beletten terug te keren. Vaak vormt de schaamte voor een mislukte migratiepoging een belangrijke hindernis. Een ICAM-begeleider kan dan met de asielzoeker kijken hoe terugkeren en een nieuw leven opbouwen in het land van oorsprong mogelijk is.”

Hoe zag jij de publieke opinie de voorbije jaren evolueren?

“Het thema is extreem gevoelig geworden. Vroeger werd het woord ‘vluchteling’ gebruikt voor iedereen die om welke reden dan ook op de vlucht was. Nu wordt het niet meer als neutraal beschouwd en verhit het heel snel de gemoederen.”

“Mij valt op dat we altijd op dezelfde nagel blijven kloppen en weinig nadenken over hoe we het migratievraagstuk anders kunnen benaderen. Terwijl we, volgens mijn bescheiden mening, met een breder vizier naar het probleem moeten leren kijken.” ■

‘Een aantal Brusselaars boden mensen die op straat sliepen, onderdak’

‘Ik vind mezelf mooier worden met de jaren’

Nele Van den Broeck, als zangeres beter bekend als Nele Needs A Holiday, is ook actrice, regisseur columnist én auteur. Ze publiceerde net haar eerste roman Iemand anders.

Tekst Ann-Marie Cordia • Foto Kaat Pype

Nele in de teletijdmachine. Naar welk jaar keer je terug en waarom?

“Ik keer graag terug naar Wenen in het begin van de 19de eeuw, om Beethovens premières te kunnen meemaken.”

Welk boek uit je kindertijd is je bijgebleven?

“Ik wou dat ik anders was van Paul Biegel. Daar leerde ik de maaltafel van zeven mee, en ik herkende me er in. Als kind wou ik ook dat ik anders was.”

Ben je een goede verliezer?

“Eerlijk? Nee. Toen ik de finale van Humo’s Rock Rally 2010 niet won, heb ik een hele autorit naar huis gehuild.”

Wat was tot nu toe de grootste uitdaging in je leven?

“Twee jaar van aanhoudende pijn in mijn gat – echt waar – vooraleer ik ermee naar de dokter durfde.”

Wat is je laatst gegooglede term?

“‘Fris van de lever’, zo werd mijn roman Iemand anders omschreven door De Morgen. Ik had die uitdrukking nog nooit gehoord. Het betekent zoveel als ‘openhartig’ – ook een beeldspraak met een lichaamsdeel.”

Ben je tijdens ruzies beeld zonder klank of een roeper?

“Ik ben conflictschuw, ruzies probeer ik zoveel mogelijk uit de weg te gaan. Misschien niet helemaal gezond.”

Welke app doe je na een nachtje slapen het allereerste open?

“Mijn slaaptracker, om te kijken of ik lang genoeg geslapen heb.”

Naar wie of wat steek je je mentale middenvinger vol overgave op?

“Naar kwakzalvers. Al wie zieke mensen op hun meest kwetsbare moment geld probeert af te troggelen met niet-werkende onzin. Daar word ik heel kwaad van.”

Wat is je grootste nachtmerrie?

“Dat mijn brein begint af te takelen. Alles – hout vasthouden – mag me afgenomen worden, maar niet mijn vermogen om te schrijven.”

Waarvoor ben je allergisch?

“Letterlijk ben ik allergisch aan huis-

stofmijt en graspollen. Figuurlijk ben ik allergisch aan het woord ‘ludiek’. Als iemand mij vraagt voor een ‘ludieke opdracht’, dan moet ik op mijn tanden bijten.”

Van welk muzieknummer krijg je kippenvel?

“‘Nimrod’ uit de Enigmavariaties van Edward Elgar. Prachtig.”

Welk project doet je blinken van trots?

“Mijn roman, eerlijk waar. Ik leef al weken in een roes. Het was een uitputtingslag van drie jaar om die te schrijven, maar ik ben er geraakt, en ik ben zo blij met het resultaat.”

Welk dierbaar moment wil je maar al te graag nog eens herbeleven?

“Ik ben drie jaar, mijn mama is aan het strijken, mijn kleine zus en ik liggen op een bed vol speelgoed, alles is vredig. Dat is mijn eerste herinnering.”

Waarin vind je troost?

“Humor kan mij troosten. Als ik erom kan lachen, is het geen probleem meer.”

Naar wie kijk je op?

“Vrouwen die werken in exacte wetenschappen als fysica of chemie. Dat, en iedereen die een vrachtwagen kan parkeren.”

Waar word je blij van als je in de spiegel kijkt?

“Ik vind mezelf oprecht mooier worden met de jaren.”

Wie is je grootste voorbeeld?

“Mijn moeder en Beyoncé.”

De natuur haar gang laten gaan of botoxinjecties?

“Ik heb al een botoxinjectie gehad!

Maar die was niet cosmetisch, wel tegen tandenknarsen. Ik zou de natuur haar gang laten gaan. Maar vraag het later nog eens.”

Is het leven een geschenk voor jou?

“Ja, maar wel één dat niet op mijn lijstje stond.”

Wat wens je jezelf het allermeest toe?

“Energie.”

Wat was je eerste studentenjob?

“Rekken vullen in de doe-het-zelfzaak van mijn vader.”

Zie je het glas halfvol of halfleeg?

“Het glas zit halfvol met leegheid.”

Met welke woorden zouden je beste

vrienden je omschrijven?

“Zonnig met soms een plaatselijke bui.”

Wat staat er op je bucketlist op nummer één?

“Een tweede roman schrijven.”

Welk gerecht is een feest voor je smaakpapillen?

“Mosselen met frietjes, met mosselsaus gemaakt met een lepel mosterd, een lepel mayonaise en een lepel kookvocht.”

Waaruit bestaat je avondritueel?

“Al mijn kleren op de grond gooien. Mijn ochtendritueel bestaat eruit mijn kleren weer op te rapen.”

‘Ruzies probeer ik zoveel mogelijk uit de weg te gaan’

‘Mijn reis naar India heeft alles veranderd’

Gita Van den Boer (43) werd als kind geadopteerd uit India.

Toen ze op reis ging naar haar het land van haar roots, veranderde ze professioneel radicaal van koers en startte ze haar eigen bedrijf.

Tekst Brigitte Vermeulen

‘Er werd altijd openlijk gesproken over het feit dat ik geadopteerd was‘, vertelt Gita.

GITA VAN DEN BOER STARTTE HAAR EIGEN THEEMERK

Het is een druilerige dag wanneer we Gita opzoeken, maar bij Chalo (spreek uit: ‘tsjalo’) op het industrieterrein van Melsele schijnt de zon. Zonnetje van dienst is Gita Van den Boer, enthousiaste onderneemster en mama van een energieke tweeling.

“Tja, hoe het allemaal begon, weet ik eigenlijk niet. Ik heb enkel de informatie die vermeld staat op het identiteitsbewijs dat ik meekreeg uit India: ik ben op 13 maart 1980 geboren in Calcutta. Ik belandde bij de Missionaries of Charity, het weeshuis van moeder Teresa. Toen ik anderhalf was, werd ik door een Vlaams gezin geadopteerd en kwam ik in het Limburgse Hamont-Achel terecht. Mijn ouders zijn jong getrouwd en waren helemaal klaar om een gezin te stichten. Maar een baby kwam er maar niet. Na een omslachtig medisch proces kwamen ze bij adoptie terecht. Daar ging een uitgebreide screening aan vooraf en diverse getuigenissen van mensen uit je omgeving om te bevestigen waarom je een prima gezin zou zijn om een kindje te verwelkomen. Tot zelfs meneer de pastoor toe, die ze moesten vragen om voor hen te getuigen. Ik vind dat nu ongelooflijk straf dat zij zo hard aan hun droom hebben vastgehouden doorheen dat hele proces. Toen ik naar België kwam, was mijn mama 32 en mijn papa 37 jaar. Zij vonden dat zelf te oud toen om nog een tweede adoptieprocedure op te starten. Ik ben dus enig kind gebleven, wat ik altijd jammer heb gevonden.”

“Er werd altijd open gesproken over het feit dat ik geadopteerd was. Heel nuchter ook. Ik ben opgegroeid met het idee dat ik niet anders was. Mijn ouders gaven me de boodschap dat ik maar gewoon moest kijken of mijn rok vastzat in mijn panty als mensen vreemd naar me keken. Ik ben heel plichtsbewust opgevoed maar ook sociaal. Ik was dan wel enig kind, maar wij waren altijd op stap. Ik had veel hobby’s, van scouts tot volleybal, en werd aangemoedigd om vanalles te proeven en proberen op voorwaarde dat je afmaakt waar je aan begonnen bent.”

“Als tiener was ik een prima leerling en volgde met succes de studierichting Latijn-Grieks met 6 uur wiskunde. Ik was enorm gefascineerd door India, zo’n kleurrijk land, met altijd lachende mensen. Maar verder ging dat niet in die tijd, ik maakte plannen wat ik verder zou studeren. Meer ontdekken over mijn roots, daar lag ik niet wakker van. Tijdens mijn puberteit gingen er heel wat adoptiekinderen op zoek naar hun verleden, maar vaak draaide dat uit op een grote teleurstelling met veel verdriet. Reden te meer voor mij om dat potje toe te laten.”

“Ik bereidde me voor op het toelatingsexamen voor geneeskunde, maar ik heb me laten ompraten dat een vrouw in de medische wereld toch geen evidente carrièrekeuze was, zeker niet als je ook graag een gezin wou. Ik heb daar nu spijt van dat ik toen niet steviger in mijn schoenen stond, maar ik heb dat ingangsexamen in laatste instantie dus niet meegedaan. En toen wist ik

het even niet meer. Wat ging ik dan wel doen als het niet geneeskunde was? Ik ben een beetje ten einde raad gestart in Communicatiewetenschappen, dat was toen nog een onderdeel van Politieke en Sociale Wetenschappen.”

“Ik gooide me onmiddellijk in het studentenleven, ging naar alle activiteiten maar zat het eerste jaar ook netjes de volgende morgen in de les. Ik ga altijd all-in. Ik sloot me aan bij een overkoepelende studentenorganisatie en leefde me uit met het organiseren van allerlei events, het uitbouwen van een netwerk aan hogescholen, de universiteit, studentenverenigingen en sponsors … Mijn studies heb ik afgerond met de hakken over de sloot. Maar ik deed een hoop ervaring op die me een serieuze streep voor gaf in mijn verdere carrière.”

BACK-UPLAN

“Ik ging aan de slag bij Accent Interim als kantoorverantwoordelijke, daarna bij Flextra Interim. In die tijd lieten ze je erg vrij: ‘Hier is je kantoor, doe maar.’ Dat moest je mij geen twee keer zeggen. Ik heb daar heel veel bijgeleerd en groeide uiteindelijk door tot op directieniveau bij werving- en selectiekantoor Brunel. Mijn toenmalige leidinggevende waarschuwde me: ‘Als je dit aanneemt, let dan goed op, want dit succes kan ook snel tegen je keren. Zorg ervoor dat je zelf een plan hebt, iets om op terug te vallen.’”

‘Ik ben geboren in Calcutta en kwam als kind terecht in het weeshuis van moeder Teresa’

Gita Van den Boer samen met haar tweeling.

“Ik werkte hard. Ik plande zelfs een paar keer om een reis naar India te ondernemen, maar het kwam er niet van. Toen ik 30 werd en stilletjes aan begon te denken aan het starten van een eigen gezin, heb ik alle excuses opzijgeschoven en een vliegtuigticket geboekt. Ik besloot vrijwilligerswerk te doen bij dezelfde organisatie Missionaries of Charity in Calcutta, waar ik geboren ben.”

NODIGE MEDICIJNEN

“Het werd uiteindelijk een prachtige maar tegelijk schrijnende ervaring. Als ik iets zie dat niet loopt, wil ik dat vastpakken en veranderen. Maar daar gaat dat niet. Zo kreeg ik de opdracht om een vrouw wat water te brengen maar ik mocht haar niet aanraken. Toen ik doorvroeg waarom zij daar in een hoekje lag, kwam de boodschap dat zij zou sterven. De zuster met toegang tot de apotheek was drie dagen afwezig naar een andere locatie, dus konden ze die vrouw niet aan de nodige medicijnen helpen. Van zoiets word ik opstandig. Ik ben toen door de stad op zoek gegaan naar medicatie en heb uiteindelijk met een simpel pilletje het leven van die vrouw gered.”

“Die reis naar India heeft alles veranderd voor mij. India overvalt je met indringende geuren en er is altijd lawaai. In dit land van contrasten is het nooit rustig. Ik ben niet zo gelovig, maar daar ging ik graag naar de mis, om even te genieten van wat stilte. Na de dienst boden de zusters ons altijd een warm drankje aan, dat was zoet maar tegelijk ook spicy. Een heerlijk momentje vond ik dat. Er ging toen een wereld voor me open, ik zag op elke straathoek een chaiwallah staan, letterlijk een theemaker. De hele samenleving komt daar samen en schuift aan voor een kopje chai, dé traditionele Indiase drank op basis van zwarte thee, melk en heel

veel kruiden. Bedelaar of zakenman, aan dat theestalletje zag je geen onderscheid in rang of stand.”

“Eenmaal terug thuis vond ik deze chai nergens. Ik dacht: waarom zou ik niet het originele recept met originele Indiase ingrediënten naar hier brengen? In eerste instantie bleef het bij wat spelen met het idee, want ik ging daar nooit iets mee doen, ik ging gewoon terug naar mijn werk. Maar in het kader van dat fameuze backup-plan kwam ik toevallig, in de krant Bizidee, een ondernemerswedstrijd tegen om je te helpen om een businessplan uit te werken. Ik deed mee uit nieuwsgierigheid en behaalde onverwacht een finaleplaats. En zo startte ik in 2014 mijn eigen zaak, onder de naam ‘Chalo’. Dat betekent ‘Let’s move forward together’ of ‘Let’s go’, dat roept iedereen ook naar de chaiwallah terwijl ze wachten op hun chai. Zo van: ‘Komaan, laat het vooruitgaan, ik moet er vandoor.’”

IVF-POGING

“Ik kom helemaal niet uit een ondernemend nest, dus wou absoluut onderbouwd van start gaan. Ik ben veel gaan babbelen met barista’s van allerlei koffiebars, om daar te vragen: ‘Wat hebben jullie nodig?’ en ‘Waar zijn jullie naar op zoek?’. Met dank aan mijn achtergrond in marketing en communicatie zat dat luik meteen helemaal snor. Maar het product zelf had wat meer voeten in de aarde. Het heeft me uiteindelijk 2,5 jaar gekost om de leverancier van de chai-kruiden te overtuigen om met mij in zee te gaan. Die begreep maar niet wat ik daar in Europa mee ging doen. Pas toen we elkaar ontmoetten in

Links: Gita als kind bij het weeshuis van moeder Teresa. Rechts: als peuter bij haar adoptieouders in Hamont-Achel.

‘Pas toen er man mee aan tafel zat, wilde de kruidenleverancier met me in zee. Frusterend’

Dubai en mijn toenmalige partner er ook bij was, gaf hij toestemming om samen te werken. Het was heel frustrerend voor mij dat hij pas in zee wilde gaan toen er een man mee aan tafel zat...”

“Net zoals bij mijn ouders was een kind krijgen niet evident voor ons. We doorliepen een moeilijk medisch traject om toch zwanger te geraken. Dat was een heftige periode, plots was ik een patiënt, maar ik was tegelijk ook volop bezig met het uitbouwen van mijn eigen zaak. Bij de vijfde ivf-poging was het raak. Eindelijk. Ik stond net op het punt om af te reizen naar China en India. Ik weet nog dat ik toen dacht: oh nee, ik moet nu al keuzes maken. Na heel wat wikken en wegen besloot ik toch te vertrekken, maar mijn reis wel in te korten. Ik kreeg nog een laatste checkup voor ik zou vertrekken en kreeg de boodschap dat ‘ze’ in orde waren. Wow, een tweeling! Maar goed, ik heb een super zwangerschap gehad, de baby’s werden vlot geboren en ik nam ze die eerste maanden overal mee naartoe. Ze waren de drukte al gewoon van in de buik, dat vonden ze allemaal geweldig.”

POSITIEVE IMPACT

“Tijdens corona heb ik een doorstart gemaakt met Chalo. Je kunt niet groeien als bedrijf als je vanalles doet. Alleen als je focust op waar je echt goed in bent, kan je naam maken, zeker in de koffiewereld. Het heeft me bloed, zweet en tranen gekost, maar ik heb een doel: ik wil chai op elke drankkaart ter wereld zetten. Ik wil de traditie en de voordelen van het drankje in de kijker zetten en het verhaal van de kostbare Indiase erfenis erachter vertellen. Tegelijk wil ik iets terugdoen voor de maatschappij, zowel in India als hier. Het gaat om de kracht van het netwerk in te zetten en bruggen te bouwen. Dit doe ik ook als voorzitter bij de Belgische tak van de internationale organisatie WICCI, Women’s Indian Chamber of Commerce and Industry. We willen de samenwerking met India vergroten en tegelijk een ecosysteem creëren waar vrouwelijke onderneemsters op elkaar kunnen terugvallen. Ik wil een positieve impact maken.” ■

September 2015: tijdens haar reis naar India is Gita Van den Boer net zwanger.

Gita bij de Missionaries of Charity. Ze ging er zelf vrijwilligerswerk doen: een confronterende ervaring. Onder: Gita kreeg voor haar eerste beurs met Chalo nog een kaartje mee van haar ouders.

En dan hopen dat je wat kan slapen op de nachttrein

Europese nachttreinen zijn al een tijdje bezig aan een stille comeback. Maar kom je na een treinreis van vijftien uur echt uitgerust aan op je bestemming? Brigitte Vermeulen stapte uit haar comfortzone de trein op, en zocht het uit.

Vergeet de eindeloze wachtrijen en controleposten op de luchthaven. Onthaasten, even ontsnappen aan de ratrace, tijd nemen en genieten. Terwijl ik de voordelen van treinreizen overloop, vraag ik me af waarom ik dit nooit eerder probeerde. De trein is altijd een beetje reizen, is beter voor het milieu dan vliegen, en de beenruimte krijg je er zomaar gratis bij. Vol spanning stap ik het perron op in Amsterdam. Op mijn fahrschein, mijn ticket, staat het nummer van de juiste wagon, coupé en zogenaamde bettplatz. Ik reis met de NightJet naar Innsbruck. De trein vertrekt om 19.30 uur, tegen 10.15 uur de volgende dag komen we aan. Dat wil zeggen dat de reistijd maar liefst 15 uur bedraagt. Daar moet ik toch even van slikken, zo zijn we langer onderweg dan met de auto. Nu goed, met de trein hebben we geen files, en hoeven we niet te stoppen om de benen te strekken. De NightJet belooft me dat ik uitgeslapen op mijn bestemming toekom, en zodoende de prijs van een overnachting op hotel uitspaar.

De rit kondigt zich alvast comfortabel aan. Er staat een tasje met wat spulletjes voor me klaar om me welkom te heten op de trein: een paar pantoffels, oordopjes, een flesje water en zelfs een klein flesje prosecco. “Een slaapmiddeltje voor straks”, giechelt de treinbegeleidster. Een echte restauratiewagen is er niet, maar er ligt wel een menukaart met wat snacks en drankjes die je kan

bestellen. Een klein vreugdedansje is al meteen op zijn plaats, want ik blijk de coupé helemaal voor mij alleen te hebben. Geen gesnurk van vreemden, geen ongemakkelijke momenten wanneer je medepassagiers in bed moeten klauteren, want het gaat om een soort uitklapbare stapelbedden. De coupé beschikt verder over drie zitplaatsen op een rijtje, een uitklaptafel, een eigen wastafeltje met spiegel. Douche en toilet bevinden zich op de gang. Bij nadere inspectie besluit ik dat het een prima toilet is, stukken ruimer dan op een vliegtuig, al blijft dit uiteraard een bewegende trein. Voor de douche pas ik, met het schokken van de trein en weinig ruimte om je kleren of handdoek op te hangen, kan ik me niet inbeelden dat je een douchebeurt hier droog afsluit. De treinbegeleidster drukt me op het hart om telkens mijn deur af te sluiten als ik naar het toilet ga. Ook als ik ga slapen, kan ik de coupé van binnenuit vergrendelen. Prima voor mij, ik voel me veilig in mijn coupé. Ik mag

meteen mijn ontbijt voor morgenvroeg bestellen: koffie of thee, pistolets, yoghurt, keuze van beleg, een sapje. De keuzelijst wekt alvast mijn nieuwsgierigheid.

Ik bestel nog een glaasje wijn en installeer me met mijn boek. Ook stopcontacten zijn bij de hand om mijn gsm of mijn laptop te laden. Na wat lezen besluit ik me klaar te maken voor bed. Ik hoef enkel de treinbegeleidster een seintje te geven om mijn bed op te maken. Wat betekent dat in een slaapcoupé? De drie bedden zitten opgeklapt in de zijwand van de coupé. Aangezien ik deze coupé voor mij alleen heb, klapt ze enkel mijn bed uit. De lakens zitten er al op. In deze opstelling verdwijnen de drie zitplaatsen onder mijn bed. Een erg aangenaam bed trouwens, een comfortabele matras, een dekentje, fris gewassen lakens en een kussen. Ik moet toegeven: met mijn 1 meter 58 pas ik meer dan comfortabel in dit bed. Ik heb genoeg plaats om rechtop te zitten, al zal het een pak krapper zijn als je deze coupé deelt met twee andere reisgenoten die stapelbedgewijs drie hoog liggen. Rustig kan ik de rit tot dusver niet noemen. Er is het gekletter en gebonk op de sporen, de tussendeuren die open- en dichtgaan, passagiers die opstappen, er is altijd wel iets.

Maar dan, in het midden van de nacht, komt de trein tot een bruuske stop. Plots wordt het stil, te stil. Het is op dat moment voorbij 2 uur ’s nachts. Ik check Google Maps op mijn telefoon, we lijken gestrand net voor Frankfurt. Ik verwacht elk moment

een aankondiging dat er een probleem is en we de trein zo moeten verlaten, maar de intercom blijft stil. Ik dommel even weer in. Uiteindelijk voel ik dat de trein weer in beweging komt.

ZICHT OP DE BERGEN

De NightJet belooft dat je wakker wordt met zicht op de bergen. Maar ik ontwaak ergens in Duitsland, zo vertelt Google Maps me. Het is hier groen, maar er is nog geen berg in zicht. Bovendien word ik nogal hardhandig gewekt door stevig gebons op de deur van mijn coupé. Ik doe beduusd de deur open in mijn pyjama, de treinbegeleidster is in alle staten. We hebben vannacht blijkbaar een geit aangereden net voor Frankfurt, er moest politie aan te pas komen voor de nodige vaststellingen, maar de trein kon uiteindelijk verder rijden.

Helaas liepen we daarmee meer dan 5 uur vertraging op en de treinbegeleidster biedt een sneller alternatief aan. Ik kan uitstappen in Würzburg en daar de trein nemen naar München, en vanuit München aansluiten op een trein naar Innsbrück, mijn eindbestemming. Met dit alternatieve traject kan ik een stuk vertraging nog inlopen, maar dan moet ik in minder dan een half uur later de trein verlaten en dus vortmachen. Ik moet me snel aankleden, mijn koffer inpakken en uitstappen in het eerstvolgende station. De treinbegeleider is onder de indruk van de gebeurtenissen. Rustig ontbijt serveren zit er niet meer in, maar wie wil, krijgt nog een meeneemkoffie in de handen gestopt. Enkele uren en twee drukke treinen later beland ik op mijn eindhalte. Ik hou mijn hart vast, ik moet natuurlijk nog thuis geraken. Zou deze epische vertraging een uitzondering zijn? Een week later sta ik opnieuw in Innsbrück op het perron en lopen we tijdens de terugreis helaas nogmaals een flinke vertraging op, zij het maar anderhalf uur. En nu gelukkig mét ontbijt. Wat heb ik geleerd uit dit avontuur? De NightJet is erg comfortabel reizen, zeker als je jouw coupé alleen of met twee reserveert. Maar het is niet omdat je zonder file reist, dat je tijdig op je bestemming aankomt. Toch zou ik wel nog met de trein op reis gaan. Maar dan eerder met een TGV die echt sneller je traject aflegt dan dat je zelf kan rijden.

Meer info: www.nightjet.com ■

‘In het midden van de nacht komt de trein tot een bruuske stop. Plots wordt het stil, te stil’

Aansluitende jurk van Xandres. www.xandres.com

Strokenjurk, van Vilebrequin. www. vilebrequin.com

www.nous-antwerp.com

VAN

STRANDHEMDEN TOT FLAMENCOJURKEN

Jurken zijn weer helemaal into fashion, in al hun verscheidenheid. Zoals kaftans om naar het strand te trekken, maxistrokenjurken en eenvoudige linnen hemdjurken of sexy exemplaren met fraaie decolletés en speelse inkijkjes. In effen versie of in veelkleurige prints.

Ticket naar de zon

Eenvoudige linnen doorknoopjurk van Gant. www.gant.com

Zuiderse bloemenjurk met uitwaaierend rokgedeelte van Orta Collection. www.orta-store.com

Nostalgische katoenen jurk in broderie anglaise, van Weekend Max Mara. www.weekendmaxmara.com

jurk met tie-dye print, van Nous Antwerp.

Eendelig badpak met fantasieknoopjes, van Gottex. www.gottex-swimwear.com

Tekst Lut Clincke

STIJLVOL TE WATER

Bikini, eendelig badpak of trikini? Discreet zwart of uitbundig en kleurrijk? Sportieve exemplaren voor waterratten of sexy modellen voor zonnekloppers: de badmode biedt voor elke vrouw wat wils, ongeacht haar figuur.

Stijlvolle trikini, van Eres Paris. www.eresparis.com

Bikini en bijhorend hemd uit de gloednieuwe beachcollectie van Nathalie Vleeschouwer. www.nathalievleeschouwer.be

Beugelbikini met hoge tailleslip, van Chantelle. www.chantelle. com

Bikinitop met volant en bijhorende pantalon, van Empreinte. www.empreinte.eu

Eendelig halterbadpak met diep decolleté, van Marie Jo Swim. www.mariejo.com

De zomer komt eraan, tijd om te dromen van zonnige vakantiebestemmingen én om je koffers te pakken. Denk luchtige zomerjurken, fraaie badpakken, comfy slippers en coole zonnebrillen.

Strandhemd van Prima Donna. www.primadonna.com

Opvallende bril met brede veren, versierd met het goudkleurige logo van Lanvin. www.lanvin.com

Futuristisch ogende zonnebril van Prada, met brede veren, versierd met een lijnenspel waarin het logo verwerkt is. www.prada.com

Zomers fantasiejuweel van Eres Paris in samenwerking met het Parijse juwelenatelier Goossens. www.eresparis.com

Voor al wie het leven door een roze bril wil zien: zonnebril in barbieroze, van Dolce&Gabbana. www.dolcegabbana.com

ACCESSOIRES MAKEN HET VERSCHIL

Coole zonnebrillen, kleurige slippers en een zomers fantasiejuweel maken je vakantie-outfit compleet. Van grote modenamen op de neus tot democratische labels aan de voet.

Zonnebril in roze schakeringen, van het Belgische label Wolfin. www.wolfineyewear.be

Teenslippers met degradé-effect, van Havaianas. www.havaianas.com

Teenslippers met studs, van Christian Louboutin. eu.christianlouboutin.com

www.birkenstock.com

Waterproof slippers, van Birkenstock.

Alexandra Van Remortel is de vrouw achter Alex Antwerp

In

volle pandemie lanceerde

Alexandra Van Remortel (35) haar

badmodelijn Alex Antwerp. Langzaam maar zeker timmert ze aan de weg, met de ambitie om een internationaal label te worden.

Tekst Lut Clincke

Alexandra, moeder van drie kinderen tussen 8 en 5 jaar, groeide op in een gezin van zelfstandigen. “Ik heb thuis altijd zien werken en zelf heb ik tijdens mijn studies Toegepaste Economische Wetenschappen (TEW) veel studentenjobs gedaan. Nadien heb ik in het bedrijf van mijn man gewerkt die projectontwikkelaar is. Toen de kinderen er kwamen, heb ik meer de administratieve taken van het bedrijf op mij genomen, ook al omdat het iets praktischer was om te combineren met het moederschap. Ik haalde echter minder voldoening uit die taken en stilaan kriebelde het om mijn eigen bedrijf op te starten. Ik ben opgevoed met het idee dat een vrouw op eigen benen moet kunnen staan. Waarom badmode? Ik heb altijd al voeling gehad met het product, niet alleen via mijn moeder die een agentuur van badmode en lingerie runde, maar ook uit persoonlijke interesse. En ik zag een gat in de markt. In het bestaande aanbod vond je ofwel badpakken met prints en met gouden details of eenvoudige, hoog gesloten badpakken. Ik wou een minimalistische collectie op de markt zetten die het perfecte evenwicht bracht tussen comfort en vrouwelijkheid.”

LANCERING

“Het idee om te starten met een badmodecollectie is ontstaan voor corona. Ik ging op zoek naar stoffenleveranciers en een producent, een zoektocht die niet evident was. De lancering van de

collectie viel pal in de coronacrisis, met het nadeel dat er geen beurzen georganiseerd werden waarop ik mijn collectie kon voorstellen. Ik heb vrij snel een webshop opgestart. Een groot deel van de verkoop gebeurt nu nog altijd online, maar er zijn ook een aantal lingerieboetieks die mijn collectie verkopen. Ik krijg meer aanvragen binnen dan ik kan aannemen. Om mezelf niet te vergalopperen wil ik in eerste instantie stap voor stap groeien zodat het Portugese productieatelier waarmee ik samenwerk kan volgen en ik mijn klanten goed en op tijd kan bedienen. Op dit ogenblik werk ik zonder personeel, ik heb wel een jobstudent die twee dagen per week komt werken en ik besteed ook een aantal taken uit aan freelancers.”

BOERENVERSTAND

“Voorlopig kan ik alles bolwerken; ik werk vooral wanneer de kinderen naar school zijn. Dan is het rustig en kan ik focussen op mijn webshop en op de dagelijkse opvolging van mijn bedrijf. Dat ik TEW gestudeerd heb, is zeker een troef, maar ik ben niet voortdurend bezig met analyses en prognoses – een goede dosis boerenverstand is belangrijker.”

“Ik hoop om binnenkort te kunnen opschalen en in meer boetieks te verkopen, eerst in België en daarna ook in het buitenland. Mijn ambitie ligt hoog: ik streef ernaar om in de toekomst mijn merk wereldwijd te kunnen verdelen.”

“Aangezien ik perfectionistisch ingesteld ben, maak ik het mezelf niet gemakkelijk. Het ondernemerschap is niet altijd rozengeur en maneschijn en brengt soms stress met zich mee, maar ik ben blij met mijn keuze. Ik hoor van veel klanten, leeftijdsgenoten of ouder, dat ze eindelijk het badpak gevonden hebben dat bij hen past. Die positieve reacties schenken mij veel energie en voldoening.” www.alexantwerp.com

De badpakken van Alex Anwerp zijn minimalistisch en vrouwelijk.

‘In de toekomst wil ik mijn merk wereldwijd verdelen’

Het recept van Sarah Renson

In de winkels van Sarah Renson in Leuven kan je terecht voor de heerlijkste zoetigheden. Nu deelt de banketbakster ook enkele kookgeheimen in een eigen boek.

Tekst Brigitte Vermeulen

Hoe komt het recept van deze frisse Eton Mess in je boek terecht?

“Dit is het soort dessert dat ik zelf heel graag eet. Ik heb dit ooit ergens aan de zee op de kaart zien staan, lukraak besteld en ik was meteen verkocht. Zoiets eenvoudig en toch zo lekker! Het is supertoegankelijk, en dat is ook de bedoeling van mijn boek Sweet Table. Er staan geen recepten in waarvan je vooraf al gaat zuchten omdat je er niet aan durft te beginnen. Het boek is uiteindelijk geworden zoals het concept van mijn winkels: niet te veel tralala, maar net dat tikkeltje meer. Het bevat basisrecepten zoals een chocomousse, maar dan net iets verfijnder.”

“Je hebt ook helemaal geen speciale apparatuur nodig in je keuken. Ik sta er wel op dat je ingrediënten van kwaliteit neemt. Dat hoeven geen superdure producten te zijn. In deze Eton Mess zitten slechts een handvol ingrediënten, pak dus maar goeie. Callebaut-chocolade, goeie boter en echte vanille hebben een grote invloed op het resultaat.”

Jij hebt vandaag een eigen zaak met twee winkels in Leuven. Toch was patissier worden niet jouw kinderdroom. Hoe is die passie gegroeid?

“Ik ben er heel toevallig ingerold. Ik was geen straffe student, maar werkte liever. Ik belandde aan de afwas in een restaurant en deed er gaandeweg ook wat taakjes in de keuken bij. Er ging echt een wereld voor mij open. Die horeca, dat lag me wel. Ik vind het leuk als dingen vooruitgaan. Ik hou niet van routine, ik heb niet graag dat alle dagen hetzelfde zijn.”

“Je komt als vrouw in de keuken terecht in een mannenwereld. Doorgaans gaat het er heel erg macho aan toe, zo van: ‘Toon maar eens wat je kan’. Maar voor mij waren ze lief, als vrouw lieten ze me redelijk gerust. Ik heb altijd met mannen gewerkt, ik heb thuis ook vier broers, ik kon daar wel mee overweg.”

Als onervaren jonkie liep je stage bij een aantal grote namen, zoals The Jane en Joost Arijs. Hoe was dat om daar binnen te stappen op je eerste dag?

“Ik heb geen klassieke horecaopleiding gevolgd, maar leerde de basis via Syntra. Voor de rest heb ik alles geleerd op mijn stages. Ik trok mijn stoute schoenen aan en stuurde een mailtje naar The Jane met de vraag of ik daar stage mocht lopen. Ik kon het niet geloven toen ik een positief antwoord kreeg. De nacht voor ik mocht beginnen, heb ik geen oog dichtgedaan. Iedereen vertelde me dat ik gek was, dat het er daar niet normaal hard aan toe gaat, dat ze allerlei verhalen hadden gehoord van enthousiastelingen die eronder doorgingen. En inderdaad, het was zot hard werken. Je komt toe en dan is het: ‘Schort aan en doe maar’. De lat lag hoog, het was echt wel hard. Ik heb veel momenten gehad dat ik dacht: ik stop ermee. Maar ja, dan doe je toch door. Na een aantal stages ben ik vast in dienst gegaan bij The Jane. Daar kreeg ik meteen heel wat verantwoordelijkheid. Ik heb daar zoveel geleerd: discipline, sneller werken om iets tijdig af te werken en een constant niveau halen.”

“Na anderhalf jaar aan dat helse tempo besloot ik dat het tijd werd voor iets anders. Ik wilde het even wat rustiger aan gaan doen, maar stilzitten is niet mijn ding. Ik begon weer volop te bakken vanuit mijn eigen keuken. Ondertussen ben ik al drie jaar voor mezelf bezig en heb ik een team van 8 jonge mensen rond mij. Wij leren heel veel van elkaar. Er wordt hard gewerkt, maar zeker ook hard gelachen. Het moet leuk blijven voor mij. Ik ben zeker niet de beste patissier, maar dat is ook niet mijn ambitie. Ik ben meer een onderneemster dan een bakster.”

www.sarahrenson.be

WIN WIN WIN

‘Ik heb zoveel geleerd in The Jane: discipline, sneller werken en een constant niveau halen’

ETON MESS

INGREDIËNTEN VOOR 4 PORTIES

Voor de room 200 g room / 100 g mascarpone / 80 g poedersuiker / 1 vanillestok / zeste en sap van een limoen Voor de meringue 150 g eiwit / 2 x 90 g suiker / 120 g poedersuiker

Voor de coulis 200 g frambozen / zeste van een limoen / suikerwater

ZO MAAK JE HET

Voor de room

Doe de room, de mascarpone, de poedersuiker en de zaadjes van de vanillestok in een ruime mengkom. Voeg de zeste van de limoen toe, samen met een beetje limoensap. Klop alles op met de keukenmachine.

Voor de meringue

1. Klop de eiwitten tot schuim. Voeg het eerste deel van de suiker toe en klop verder. Voeg vervolgens het tweede deel suiker toe en klop tot een stevig schuim. Doe als laatste de poedersuiker erbij en klop nog even verder.

2. Doe het eiwitschuim in een spuitzak en spuit de meringue in staafjes op een bakplaat met bakpapier.

3. Bak het schuim gedurende een uur op 100 °C in een voorverwarmde oven. Zet de oven uit en laat het schuim nog even verder drogen. Belangrijk is dat de oven gesloten blijft.

Voor de coulis

Mix de frambozen met de zeste van de limoen en wat suikerwater.

Voor de afwerking

Leg enkele aardbeien, frambozen en blauwe bessen op de bodem van een glas. Schep er wat van de crème over en bedek met wat meringue. Herhaal dat nog eens zodat je mooie laagjes krijgt. Werk af met gel van framboos, enkele blaadjes basilicum en wat coulis. ■

Echte oma ‘J

e wordt nog een echte oma”, zegt mijn zoon die zijn zoon komt halen en bij het binnenkomen de wafel lucht opsnuift. “Ik dacht dat ik dat al zeven jaar was”, repliceer ik luchtig, maar het zet me wel aan het denken. Wat is een echte oma, en wil ik dat ook zijn?

Iemand die wafels bakt? Ik beken: ik had tot voor kort nog nooit in mijn leven wafels gebakken. Het stond niet op mijn prioriteitenlijst, ook niet toen ik oma werd. Toen mijn eigen moeder verhuisde en niet van plan was om haar wafelijzer mee te nemen, kwam het toevallig in mijn bezit. Mijn debuut als wafelbakker kwam er vanmiddag, toen opa met een misnoegde kleuter van school kwam, boos omdat zijn broer eerder ziek naar huis was ‘mogen’ gaan. De truc werkte onmiddellijk. De boze kleuter werd een attente bakkershulp, een en al aandacht voor het proces, het deeg, de wafels en alles wat ik erover te zeggen had. Een intens oma-kleinzoon- moment.

Dus ja, ik wil best een wafels bakkende en de beste wortel puree van de wereld makende oma zijn, naast de beste frikadellenmakende opa van de wereld overigens. Maar niet alleen dat.

Onlangs ontving ik op grootouderdag een oorkonde voor ‘beste grootouder’. Leuk gedaan, maar ik schrok van het archaïsche beeld van de oma die koekjes bakt en de opa die verhalen over vroeger vertelt. Deze oma wil best verhalen over nu vertellen, om maar iets te zeggen.

De vier jaar waarin mijn vijf kleinkinderen geboren werden, vielen samen met mijn laatste professionele jaren. Toen vond ik het moeilijk om mijn rol als oma te vinden. Ik weet hoe snel die eerste jaren voorbijvliegen en dat ze nooit meer terugkomen. Het ‘ik moet er nú van genieten-gevoel’ was heel sterk aanwezig, maar niet altijd te verzoenen met mijn werk en energiepeil.

Het pensioen biedt tijd en ruimte voor omaschap. Máár: oma’s moeten die ook gebruiken om alsnog de beste versie van zichzelf te worden. Oh ja, ik weet het: ‘jezelf zijn’ is iets waar in onze

extreme ik-cultuur tieners en twintigers volop aan ‘werken’. Serieus? Ik begin nu, zoveel decennia later, pas een beetje door te hebben wat dat in mijn geval betekent. Misschien moet je eerst wat ploeteren in het bad van het leven voor je weet welk type zwemmer je bent.

Na al mijn geploeter, alles wat ik in het verleden heb mogen en moeten doen, wil ik verder met de slag die mij het best ligt: de taal-en-verhaal-slag. Die word ik nooit beu.

Al dreigt het risico om zelfs op dat geliefde terrein weer te veel te willen doen en uit koers te geraken. Maar ook daar heeft deze geoefende zwemmer iets op gevonden: een heel eenvoudige truc die ik me sinds kort ongegeneerd permitteer. Als een vraag naar me toekomt, zegt mijn gevoel meteen of ik er wil op ingaan. Ofwel is het pffft (nee dus), ofwel maakt mijn hart een sprongetje (ja!). Simpel toch? Nochtans heeft het me veel tijd gekost om dit te leren. Hoe vaak heb ik niet ja gezegd als ik nee voelde? En waarom? Het toepassen van mijn truc is een regelrechte bevrijding, en een manier om tijd vrij te houden voor die andere prachtige taak: oma zijn.

Ik kan dus met alle geduld van de wereld wafels bakken, wetende dat ik straks weer in mijn pen mag kruipen.

“Psst,” fluistert mijn innerlijke criticus, “je column schiet alle kanten uit.” Ik weet het, maar heb er hoogstens een half oor naar. Woorden sturen mijn gedachten en ik drijf er achteraan. Dat type zwemmer ben ik nu eenmaal.

Ik beken: tot voor kort had ik nog nooit wafels gebakken

Lut Geypens (64) schrijft over het leven zoals het is, met pensioen.

Meisje, vrouw, anders

Bernardine Evaristo

Micheline

Peacock: “Meisje, vrouw, anders is een boek dat mijn leven veranderde.

Bernardine Evaristo won hiermee – terecht – de Booker Prize. De twaalf hoofdpersonages zijn allemaal met elkaar verbonden. Ze zijn elkaars moeder, dochter, achterkleinkind, vriendin, minnares of lerares. Ik vond het leuk om die relaties bij elkaar te puzzelen. Sommige personages zijn lesbisch of trans, Latischa heeft kinderen van drie verschillende vaders, Amma kreeg dochter Yazz met een donor die homo is… Al lezend verleg je je grenzen: wat is normaal?

Bummi’s diploma van een Afrikaanse universiteit levert in Londen enkel werk op als poetsvrouw. Bummi’s dochter Carole is vicedirecteur bij een bank (integratie gelukt!), maar vreest dat ze weer voor de koffiedame zal gehouden worden. Allen zijn het vrouwen van kleur die in Londen proberen hun mannetje te staan. Confronterend, grappig, meeslepend.”

Pleegkind

Claire Keegan

Lezen is leven, vinden we bij Markant Magazine. Dit zijn onze tips voor boeken die je niet mag missen.

Tekst Selma Franssen

Wie leest,

vader naar een ver kinderloos gezin gebracht. Het gezin van het meisje heeft vele monden te voeden, moeder is weer zwanger en vader is een flierefluiter. Het afscheid is bot en harteloos. Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van het jonge kind. Ze slaapt in een jongenskamer en draagt jongenskleren, maar ze stelt zich daar weinig vragen bij. In het gezin van de Kinsella’s ervaart het meisje dat het leven er anders kan uitzien dan zij gewend is. Claire Keegan is meesterlijk in het minimalistisch verwoorden, maar het toch maximaal laten binnenkomen. Keegan haalde vorig jaar de shortlist van de Booker Prize.”

schetst Nino Haratischwili de ontstaansgeschiedenis van Georgië en de verpletterende invloed van de Sovjet-Unie. Het verhaal begint bij een chocolatier die een magische chocoladedrank uitvindt die de familie rijk maakt, maar dat geld lijkt hen te vervloeken. Brilka is een dramatisch en bloedstollend familieepos dat de hele 20ste eeuw omvat. Het verhaal is meeslepend verteld, het zuigt je vast en laat je niet meer los. Voor mij was het de directe aanleiding om met Markant naar Georgië te reizen, in het spoor van Stasia.”

Micheline Peacock:

Gudrun

Verschuere:

“Zoveel moois in zo weinig bladzijden, en dat terwijl de emoties voornamelijk tussen de regels geschreven zijn. Op een ochtendlijke zondag wordt een klein en naamloos Iers meisje door haar

Het achtste leven (voor Brilka) Nino Haratischwili

Gudrun Verschuere: “In Het achtste leven (voor Brilka) beschrijft de Georgische Stasia in 1.300 bladzijden de levens van zeven generaties vrouwen uit hun familie aan haar nichtje Brilka. Via die zeven aangrijpende levensverhalen

“Waarom Het achtste leven van Nino Haratischwili mij zo boeide? Omdat het nog eens een traditionele familieroman is die je in één ruk uitleest. Een roman met lekker veel personages, die worden meegesleurd door liefde en haat, door wereldoorlogen, de communistische revolutie, het uiteenvallen van de USSR, de val van de Muur... Een illustratie van een welvarend land en aards paradijs, dat moet ondergaan omdat het grenst aan Rusland.”

De drie duifkes

Hilde

Van Mieghem

Sofie Vereyken:

“Ik ben een trouwe lezer van de columns van Hilde Van Mieghem. Ik lees haar graag. Ik was dan ook heel benieuwd naar haar debuutroman in 2022. In De drie duifkes vertelt ze het verhaal van de hechte vriendschap tussen Madeleine, Juliet en Tine in de periode 19181964, in een harde tijd van oorlog, armoede en vrouwen in kwetsbare posities. Het boek neemt je mee in drie tragische levensverhalen, waar verbondenheid tussen vrouwen voor redding zorgt. Een boek over vrouwelijke kracht en levenslust. Het boek las ik in één keer uit en ik heb het al vaak uitgeleend. Laat ze maar rondvliegen, die drie duiven.”

Lampje

Annet

Schaap

Sofie Vereyken: “Ik ben een grote fan van kinderenboeken. Als kind las ik de jeugdbibliotheek uit en was de boekenbeurs een jaarlijks hoogtepunt. Ook vandaag kan ik nog verdwalen in mooie boekwinkels voor kinderen.

Soms koop ik een boek, meer voor mezelf dan voor mijn zonen. Lampje is zo’n boek. Over een klein meisje dat met haar vader in een vuurtoren woont. Op een stormachtige avond zijn de lucifers op, en dan gaat alles mis. Het blijkt de start van een wervelend avontuur met zeewezens, piraten, monsters en zeemeerminnen. Maar vooral over dapper zijn, en meer kunnen dan je ooit had gedacht. Dit boek is een snoepje om je vingers bij af te likken. Heerlijke lectuur voor jong én oud. Want in ons hart blijven we allemaal een beetje kind, toch?”

Ghosts

Dolly Alderton

Gillian Lowyck: “Ghosts, of Schimmen in het Nederlands, is een heerlijk her kenbaar boek. Wie de achterflap leest, denkt dat dit misschien een luchtig verhaaltje over daten anno 2023 is. Zet je hier even over – dat moest ik toch doen, want ik zit al dertien jaar niet meer in de datingwereld –want dit boek is meer dan de moeite waard. Journaliste Dolly Alderton is een fantastische observator en ze weet perfect dynamieken tussen mensen op

die leeft

papier te vatten. Dingen waar je nog nooit eerder bewust over nadacht, maar die je wel meteen herkent. Nog een pluspunt? Dit is zo’n boek waarbij je luidop moet lachen. Echt! En: je luistert nooit meer op dezelfde manier naar The Edge of Heaven van Wham!. Dolly Alderton brengt dit najaar haar tweede fictieboek uit en ik kan nu al niet wachten.”

Chris Rachel

Spatz: “Minjan staat voor een groep van zeker tien volwassen joodse mannen, of jongens na hun bar mitswa, die nodig zijn voor een volwaardige gebedsdienst. Zelden wordt een nieuw boek zo gelinkt aan een vorig werk, in dit geval Mazzel tov. In die bestsellerroman beschreef Margot Vanderstraeten haar wedervaren, eind jaren tachtig, als jobstudente in een orthodox-joodse familie. Voor wie weinig kent van joodse gebruiken is Minjan een eerlijke en heerlijke intro in joodse gewoontes, religieuze wetten, tradities en daarbij passende terminologie. Soms op ernstige wijze beschreven, soms met humor, maar altijd respectvol. Een verklarende woordenlijst zet alles netjes op een rij. Voor mij, jarenlange reizigster in de voetsporen van de Joden wereldwijd en daarover getuigend in Joods Actueel, was Minjan een verrijkende en aanvullende kijk op joodse situaties.”

Minjan Margot Vanderstraeten

Apeirogon

Colum McCann

Chris Rachel Spatz: “De titel ligt niet op ieders lippen. Apeirogon is een figuur met een telbaar oneindig aantal zijden. Slaat het op het feit dat de waarheid oneindig vele gezichten heeft, afhankelijk van wie ze verwoordt?

Apeirogon is het verhaal van twee vaders die een dochter verliezen. Smadar, dochter van de Israëliër Rami Elhanan, was 13 jaar toen ze omkwam door drie Palestijnse aanslagplegers. Abir, dochter van de Palestijn Bassam Aramin, was tien en werd doodgeschoten door een anonieme Israëlische grenswacht in Oost-Jeruzalem. Het zijn mannen en families die echt bestaan. De vaders vinden elkaar via hun gemeenschappelijk verdriet en hun zoektocht naar de vrede. Dit is de ruggengraat van dit lijvige boek. De structuur kan hectisch overkomen omwille van de nevenvertellingen over de meest uiteenlopende onderwerpen. Ik was blij met deze plotse wendingen om even ontheven te zijn van het grote, intense verhaal. Nooit leerde ik, in korte tijd, zoveel bij als door Apeirogon te lezen.”

De moordclub (op donderdag)

Richard Osman

Lauren Van

Zeebroeck: “Ik kocht dit boek in de luchthaven op weg naar huis van een zakenreis, omdat het als must-read werd getipt in het winkeltje. Omdat het een nachtvlucht was, heb ik in het vliegtuig slechts enkele hoofdstukken

kunnen lezen. Maar eenmaal thuis heb ik het boek in twee dagen verslonden; ik bleef lezen omdat er telkens weer een plottwist kwam. Dit is zowel een typische als atypische whodunit: je gaat op zoek naar de moordenaar, maar omdat de speurders vier bewoners van een bejaardenhuis zijn, beleef je het verhaal vanuit een origineel en soms komisch perspectief. Je hebt als lezer het gevoel dat je mee in de woonkamer van een de speurders zit om het mysterie te helpen oplossen. Ideale lectuur voor aan het zwembad of in het vliegtuig!”

Reserve Prins Harry

Lauren Van Zeebroeck: “Ik was nooit geïnteresseerd in de Britse koninklijke familie, tot prins Harry besloot een stap opzij te zetten. Ik was verbaasd dat hij zijn familie in de steek liet. Ik heb het interview met Oprah Winfrey en de documentaire

Harry & Meghan op Netflix gekeken, en die hebben me tot tranen toe bewogen. De beslissing van Harry om te kiezen voor zijn vrouw, gezin en hun geluk en daarom tegen alle vorstelijke protocollen in te gaan, is een van de moedigste beslissingen die iemand kan nemen. In zijn boek vertelt hij over zijn jeugdtrauma’s, zijn moeder en zijn liefde voor Meghan. Over hoe je moet durven te kiezen voor jezelf en je geliefden, voor je mentale gezondheid en vooral: doe wat voor jou belangrijk is, niet wat van jou verwacht wordt.”

Middernachtbibliotheek

Matt Haig

Brigitte Vermeulen: “Ik was helemaal in de ban van dit verhaal over Nora, een jonge vrouw, overtuigd dat ze haar hele leven verkeerde keuzes heeft gemaakt en iedereen teleurstelt. In de Middernachtbibliotheek, een plek tussen leven en dood, krijgt ze de kans om te zien hoe de keuzes in haar leven anders hadden kunnen uitdraaien. Wat als ze dat vriendje toch niet de bons had gegeven, wat als ze was blijven zwemmen… Er zit een fijn tempo in het boek terwijl Nora de ene na de andere optie verkent. Sommige keuzes zijn ronduit grappig, andere hartverscheurend. Magisch en toch ook heel realistisch. De korte hoofdstukken en vlotte schrijfstijl maken het bovendien heel aangenaam om te lezen. Het boek noemt zichzelf toepasselijk ‘Een ode aan het leven, ook als dat gebreken vertoont’.”

Carlota - De vrouw die rozen at Kristien Dieltiens

Nathalie Dirix:

“Carlota – De vrouw die rozen at vertelt het verhaal van prinses

Charlotte: de doch ter van Leopold I en dus ook de zus van Leopold II. Tijdens haar huwelijk met Maximiliaan van Oostenrijk regeerde ze een paar jaar als keizerin van Mexico. Een periode waarin ze best een aantal betekenisvolle zaken voor het Mexicaanse volk kon realiseren. Jammer genoeg zijn deze zaken van haar

haast niet geweten. Dat ze aan psychoses leed en opgesloten werd in het Kasteel van Bouchout, dat is wat men meestal met haar associeert. Precies dat stereotiepe beeld heeft Kristien Dieltiens weten te doorprikken. Al lezend maak je kennis met een sterke en tegelijkertijd kwetsbare vrouw. En zo kom je erachter dat de zogezegde waanzin veel meer de strijd van een vrouw was die probeerde zichzelf te zijn.”

Landlijnen

Raynor Winn

Selma Franssen:

“In Landlijnen neemt

Raynor Winn haar ongeneeslijk zieke man Moth mee op het Cape Wrath

Trail in Schotland, een slopende wandeling van 320 kilometer. Het is niet de eerste keer dat de twee zo’n tocht ondernemen. Na Moths diag-

nose en het verlies van hun huis en bedrijf besloten ze voor het eerst te wandelen om aan hun problemen te ontsnappen. Tegen alle voorspellingen in bleek wandelen Moth goed te doen en Raynor Winns debuut Het zoutpad, over die eerste wandeling, werd een bestseller. Nu is er Landlijnen, haar derde boek, waarin Winn opnieuw de rauwe emoties van het leven onderweg deelt. De prachtige beschrijvingen van de landschappen en de ontmoetingen met bijzondere mensen maken van Landlijnen een ontroerend boek, dat uitnodigt om je wandelschoenen aan te trekken en veerkracht te vinden in de natuur.”

Honingeter

Tülin Erkan

Selma Franssen: “Honingeter, de debuutroman van Tülin Erkan, speelt zich af op de luchthaven van Istanbul. We maken kennis met Sibel, een vrouw die dagelijks haar vlucht naar Brussel mist. Sibel brengt haar

tijd in de transitzone door met een zieke piloot, een zonderlinge veiligheidsagent en een gepensioneerde drugshond. Met elkaar communiceren blijkt een uitdaging, maar dat levert ook creativiteit op. De personages spelen even behendig met taal en talen als Erkan zelf, die opgroeide in Oostende bij een Franstalige moeder en een Engelstalige grootmoeder en haar zomers doorbracht bij haar vader in Turkije. Honingeter werd genomineerd voor verschillende literatuurprijzen, waaronder de shortlist van de Boon Literatuurprijs 2023.”

Ondergeschikt Angela

Saini

Ann-Marie

Cordia: “‘Ach, mannen gaan gewoon sneller vreemd. Het zit in hun genen. In de dierenwereld zie je niet anders.’ In dit boek haalt Angela Saini, een Britse wetenschapsjournalist, deze en andere gendermythes onderuit. Ze duikt de geschiedenis in en legt bijvoorbeeld uit hoe het kwam dat Darwin en andere biologen er stellig van overtuigd bleven dat vrouwtjesvogels – in tegenstelling tot de mannetjes –monogaam waren, hoewel er bewijs in overvloed was van het tegendeel. Het paste gewoon niet in hun denkkader dat vrouwtjes mogelijk voordeel konden halen uit non-monogamie. Of hoe alle mensen, zelfs de ‘objectieve’ wetenschappers, blinde vlekken hebben – ook vandaag.” ■

Zweven tussen hoop en vrees in ‘Blue Jean’

Hoe was het om lesbisch te zijn in het Groot-Brittannië van de jaren tachtig?

Regisseur Georgia Oakley toont het ons door de ogen van een gymlerares in haar verpletterende debuut

Blue Jean Tekst Eline Van Hooydonck

Als lerares lichamelijke opvoeding die in de jaren tachtig op vrouwen valt, balanceert Jean (Rosy McEwen) tussen twee werelden. Enerzijds die van de conservatieve Britse middelbare school waar ze lesgeeft, anderzijds die van de vooruitstrevende queer scene, waar niemand in een hokje past. Overdag geeft ze trefbal aan tienermeisjes, maar enkel bij haar queer vrienden en vriendin Viv (Kerrie Hayes) kan ze echt zichzelf zijn. Dat evenwicht komt in het gedrang wanneer Jean een van haar studentes tegen het lijf loopt in een gaybar. Wanneer het meisje onterecht beschuldigd wordt van grensoverschrijdend gedrag, wordt Jean verscheurd tussen haar droomcarrière en haar identiteit als jonge, lesbische vrouw.

De subtiele korrel in de cinematografie, de 16mm-film en de tv-fragmenten van premier Margaret Thatcher verklappen dat Blue Jean zich situeert in het Engeland van de eighties. Toch zou dit drama zich ook kunnen afspelen in de 21ste eeuw: er zijn immers nergens dramatische schoudervullingen, mullets of permanents te bespeuren. Jean en haar omgeving ade-

men een tijdloze soberheid uit. Het lijkt een statement, alsof regisseur Georgia Oakley wil vertellen dat dit verhaal anno 2023 relevant blijft. Toch is haar film allesbehalve radicaal: het is geen luide schreeuw om verandering, maar eerder een intiem portret van de innerlijke strijd die veel holebi’s hebben ervaren in die woelige jaren tachtig. Toen was het door de beruchte wet ‘Section 28’ in GrootBrittannië niet toegestaan om pamfletten, flyers of boeken te verspreiden waarin homoseksuele relaties als normaal werden beschouwd en ook lessen over alles rond lgbtq+ waren uit den boze.

THRILLERS

Deze en andere (onderliggende) boodschappen in de film worden nooit voorgekauwd door de filmmaker: er zitten een heleboel clues en puzzelstukjes in Blue Jean waardoor je als kijker steeds meer oppikt. Zo verandert Jeans kledingstijl bijvoorbeeld wanneer ze met haar vriendinnen iets gaat drinken, en je merkt het ook in de ontwapenende blikken van Lois, de nieuwe studente die Jean een spiegel voorhoudt. Het (bijna) rituele bleken van haar haar bij het kijken naar Blind Date

is een van de zeldzame momenten dat ze zich echt veilig voelt. De film slaagt er via deze scènes wonderwel in de onbehaaglijke gevoelens van onzekerheid en onderdrukking van holebi’s in beeld te brengen. En dat is geen toeval: in een vraaggesprek op het Zurich Film Festival vertelde Georgia Oakley dat ze in Blue Jean het gevoel van een opkomende paniekaanval wilde vertalen naar het witte doek. Deze scènes – waarin de regisseur gebruikmaakt van filmtechnieken uit thrillers – zijn veruit de beste uit de film. Benauwende close-ups en een onheilspellende soundtrack brengen de onderhuidse spanning van Jean treffend in beeld. De indrukwekkende acteerprestatie van Rosy McEwen zet het geheel kracht bij en doet bij momenten zelfs denken aan een jonge Michelle Williams (Blue Valentine, Manchester by the Sea). Kortom: een indrukwekkend dubbel debuut – zowel voor filmmaker Georgia Oakley als hoofdpersonage Rosy McEwen – die je van begin tot einde in zijn greep houdt.

Regie: Georgia Oakly

Cast: Rosy McEwen, Kerrie Hayes e.a. Vanaf 7 juni in de bioscoop. ■

17.10.2023 - Tielt

Meerdere stemmen, perspectieven en meningen komen b� Markant en Best Pittig r�kel�k aan bod. T�dens onze Nationale Cultuurdag op 17 oktober is dat niet anders. Z� het door op te komen voor waar je in gelooft of om te ontroeren met prachtig gezang; de stem is een krachtig medium van onschatbare waarde. Klaar om te luisteren?

“Ik zal alles verdragen, ook mezelf”

Lezing door Kristien Hemmerechts

Auteur Kristien Hemmerechts werd al lang voor “Het verhaal van Vlaanderen”

gebeten door de geschiedenismicrobe. Recent pluisde ze vier sterke verhalen uit die een levendig beeld geven van de situatie t�dens WOII en de jaren nadien. In deze lezing behandelt ze het leven van twee mannen en twee vrouwen die de oorlog meemaakten, hun aanpak, de genderverschillen en -verwachtingen, en dat op basis van hun dagboeken. Of hoe de l�n tussen verzet en collaboratie niet alt�d even zwart-wit was.

Muze of maakster?

Concert door Astrid Stockman

Pianiste en sopraan Astrid Stockman timmerde eigenzinnig aan haar muzikale pad om klassieke muziek tot b� het publiek te kr�gen. Voor de Nationale Cultuurdag str�kt ze neer in ’t Gildhof met een scala aan muziek vanuit vrouwel�k perspectief. Onder begeleiding van haar piano brengt ze liederen van Edith Piaf, Vera Lynn tot Yasmine… en enkele klassieke stukken. Niet langer de stille muze, maar krachtige stemmen van vrouwen die stuk voor stuk de maker van hun eigen verhaal z�n.

Praktisch

Dinsdag 17 oktober

Cultuurcentrum Gildhof Tielt

DAGPROGRAMMA

10u – 16u

Pr�s: €55 incl. welkomstdrankje, lunch en koffie

AVONDVOORSTELLING

VAN ASTRID STOCKMAN MET

ALTERNATIEF PROGRAMMA

19u30 – 23u

Pr�s: €25 incl. drankje

Partners welkom

www.markantnet.be/cultuur

Je hoort het: onze Nationale Cultuurdag in Tielt belooft wederom een markante topdag te worden. Graag tot dan!

Credits: Diana Putters

De vele gezichten van Istanbul

Istanbul in drie dagen? Dat is net genoeg als voorproevertje om immens onder de indruk te zijn en een lijstje te maken voor een volgend bezoek.

Tekst Lut Geypens

We verkennen Istanbul met een internationaal groepje van acht, onder leiding van Elif, een uitstekende lokale gids. Onder de slogan ‘Istanbul is the new cool’ wil ze ons vooral de nieuwe trends op het vlak van art and fashion laten zien, maar gelukkig is er ook aandacht voor de historische rijkdom van de stad. Want daar mag je bij een eerste bezoek aan Istanbul echt niet aan voorbijgaan. De metropool is omgeven door water. Behalve de Bosporus en de Zee van Marmara, is er de Gouden Hoorn, een brede riviermonding die twee oude stadsdelen met een verschillend

karakter scheidt: het zuiden behoudend en gericht op het Oosten, het noorden eerder westers en doortrokken van het moderne leven.

Gedurende meer dan duizend jaar was het toenmalige Constantinopel de hoofdstad van het Byzantijnse rijk. In 1453 viel het in handen van de Ottomanen. De mooiste restanten van beide culturen vind je in het zuidelijke stadsdeel. Het Hippodroom , oorspronkelijk een enorm stadion gebouwd in de 3de eeuw, vormde eeuwenlang het hart van de Byzantijnse stad. Op enkele obelisken en zuilen na is er niet veel overgebleven van het complex.

De Basilica Cisterne is een groot waterreservoir uit de zesde eeuw, dat de watervoorziening vormde van het Topkapipaleis . Je kan er een spectaculaire lichtshow bijwonen. In het Topkapikwartier resideerden gedurende 400 jaar de Osmaanse sultans en hun harems. Het is een geheel van gebouwen rond parken en tuinen, een miniwereld waarin zowat alles zelf vervaardigd werd. Het paleis is als museum toegankelijk, maar je moet er enkele uren voor uittrekken om je te laten onderdompelen in de sfeer van duizend-en éénnacht.

HEILIGE WIJSHEID

De Hagia Sofia of de kerk van de heilige wijsheid behoort tot de grootste bouwwerken ter wereld en kent een bewogen geschiedenis. In de 6de eeuw werd ze in gebruik genomen als Byzantijnse kerk door keizer Justinianus. In de 15de eeuw verbouwden de Osmanen de kerk tot moskee, met toevoeging van de minaretten. Vandaag bezoek je de moskee gratis, op voorwaarde dat je je schoenen uittrekt en – als vrouw – je hoofd bedekt. Het gebouw is een voorbeeld van de opeenvolging en versmelting van culturen in Istanbul. Uiteraard ging dit niet altijd zonder slag of stoot en blijven er ook vandaag nog culturele en religieuze gevoeligheden. Bijna alle inwoners van Istanbul zijn in naam moslim: zo’n derde is praktiserend en 10 tot 15 procent streng praktiserend. De stad telt 4.000 moskeeën. In het straatbeeld lopen vrouwen met en zonder hoofddoek door elkaar, vaak in eenzelfde gezelschap. De restaurants zijn in de regel halal, tenzij anders vermeld. Alcohol wordt zowat overal geschonken. De Hagia Sofia is ontworpen als aardse afspiegeling van het paradijs en roept inderdaad hemelse sferen op. Aan de overkant vind je de Blauwe Moskee uit 17de eeuw, op een heuvel gebouwd om in hoogte de Hagia Sofia te overtreffen.

FASHION EN BOETIEKS

We logeren in Galata, een gebied ten noorden van de Gouden Hoorn, met twee autobruggen en een spoorwegbrug verbonden met de overzijde. De Galatabrug , met zijn eeuwige hengelaars, spreekt het meest tot de verbeelding. In deze buurt vestigden zich vanaf de 13de eeuw rijke Europese families. Ze bouwden er luxueuze huizen, ambassades en banken. Ons hotel Galata Istanbul Hotel is een omgebouwde bank. Dichtbij bevindt zich de Galataport , een trendy project van 1,2 kilometer lang langs de kust in de wijk Karaköy . Je kan er winkelen, eten en wandelen, met zicht op het water en de vele boten. De Parcel Post Office deed vroeger dienst als post- en douanekantoor, maar werd recent verbouwd tot een Fashion Galleria voor designers en selecte boetieks. In Atelier Rebul , een uit 1923 daterende parfumerie met wereldwijde afzet, ook richting België, mogen we een eigen parfum samenstellen. Het valt op hoeveel medewerkers ons verwelkomen, zoals in alle winkels en horecazaken trouwens.

SHOP TILL YOU DROP

Wie van shoppen houdt, kan zijn hart ophalen in Istanbul.

De keuze is gigantisch: van de eeuwenoude Grand Bazaar tot hypermoderne shoppingcenters, en alles daartussen. Zo is Zorlu Center een complex uit 2013, waar je zowel peperdure premiummerken als meer reguliere merken vindt. Een vergelijkbare classificatie geldt voor de horecazaken: van ketens tot exclusief en authentiek.

De winkelbuurt die mij het meest kon bekoren, is de Istiklal Caddesi of de Istiklal Straat, een lange verkeersvrije straat die loopt van het Taksimplein in het noorden tot aan de Galatoren in het zuiden. Vooral de zijstraatjes zijn interessant. Daar vind je de kleinere, lokale en artisanale winkels met betaalbare producten. Het is een goed alternatief voor de gekende Grand Bazaar, daterend uit de 15de eeuw – de oudste ter wereld. Uiteraard moet je eens door deze immens grote overdekte marktplaats wandelen – ruim 4.000 winkels in 66 straten -, maar wie hier iets wil kopen, moet stevig in zijn schoenen staan en koelbloedig onderhandelen, wil je niet afgezet worden door gewiekste verkopers die toeristen lokken met thee of koffie.

Rondom Istiklal Caddesiis het veel rustiger en aangenamer om te winkelen, en zeker goedkoper. Je bevindt je er in een buurt met mooie historische gebouwen, waar ook nog eens de oudste elektrische tram ter wereld (1912) heen en weer rijdt.

OSMAANSE ARTISTOCRATIE

We rijden noordwaarts langs de Bosporus en passeren grote oude villa’s en buitenhuizen van notabelen uit de Osmaanse aristocratie. Hier vind je mogelijk de duurste huizen ter wereld, weet Elif, tot wel 150 miljoen dollar. Van de weeromstuit denk ik aan de vreselijke aardbeving die het land trof dit jaar, en waarbij de goedkope gebouwen als kaartenhuisjes in elkaar stortten. “Verschrikkelijk”, zegt Elif. “Ook hier, op 800 kilometer van het epicentrum, treuren de mensen nog. Activiteiten kennen minder bijval en overal wordt geld ingezameld.” Ook Istanbul is aardbevingsgevoelig.

We houden halt in het trendy Bebek, met een hele lange geschiedenis als ontspanningsoord aan de Bosporus, aanvankelijk enkel voor de welgestelden welteverstaan. Het lijkt een Amerikaans kuststadje, met houten huizen, een promenade en tal van cafés aan de waterkant. Ook hier vinden we moderne designers van juwelen, kleding en handtassen, en hippe eethuizen.

TEGENSTELLINGEN

Istanbul is een stad vol contrasten, benadrukt Elif meermaals, en gelijk heeft ze. Het is de enige stad ter wereld die in twee werelddelen ligt: Europa ten westen van de Bosporus en Azië aan de overzijde. Tot de 15de eeuw was de cultuur hoofdzakelijk westers en christelijk, met Constantinopel als hoofdstad van het Byzantijnse rijk. De verovering door de Osmanen in de 15de eeuw bracht een verschuiving mee naar een meer oosterse en islamitische samenleving.

Volgens Elif leven al deze tegenstellingen vreedzaam naast elkaar. Of het inderdaad allemaal zo rimpelloos verloopt, valt te betwijfelen. De spanningen in Turkije zijn bekend, maar over politiek laat onze gids zich niet uit. Als toerist merk je er weinig van – op de immens grote afbeeldingen van president Erdogan en de alom wapperende vlaggen na dan toch. De slogan the new cool onthult al dat Istanbul zich als een moderne, trendy stad wil manifesteren. Dat lukt aardig op het vlak van kunst, cultuur, design en lifestyle. Al blijft ook het traditionele beeld van de piepkleine volgestouwde zaakjes en koffiebars en de – meestal oudere – verkopers met stootkar overeind. Oude luister en nieuwe chic leven naast elkaar.

Culinair is de trend van traditionele gerechten in een nieuw jasje gangbaar en wint foodsharing alom terrein. Ook wij proeven van deze formule, in een restaurant aan het water. Het Atatürk Cultureel Centrum (AKM) bevindt zich aan het befaamde Taksimplein . Het gebouw werd in gebruik genomen in 1978 en heropende in 2021, na een renovatie van 13 jaar. Zoals overal bij het betreden van een historische site, een shoppingcenter of een belangrijke publieke plaats, moeten we de veiligheidscontrole passeren, onder toezicht van een gewapende militair. Hoewel ik het eerder eng vind, moet ik toegeven dat ik me in het drukke, wemelende Istanbul minder onveilig heb gevoeld dan in andere grootsteden.

Het vernieuwde AKM-complex is een pareltje, met naast de culturele infrastructuur designshops, een restaurant en een fraaie bibliotheek. Hoewel de prijzen in Istanbul niet onderdoen voor de onze, is cultuur goedkoper. Tickets voor een opera, ballet of concert heb je voor 10 à 15 euro, soms minder. Wij wonen een concert bij van het Istanbul Devlet Senfoni Orkestrasi, voor de gelegenheid versterkt door drie operazangeressen. Maar eerst worden we getrakteerd op een exquis ‘laatste avondmaal’ in het restaurant van het AKM. Ook hier zorgt de combinatie van traditioneel en nieuw voor verrassende creaties. Het concert in de sfeervolle operazaal is een topervaring, een waardige afsluiter van onze driedaagse. Een taxi met wit-lederen zetels en marmeren afwerking – of is het nep? – brengt me naar de luchthaven. In mijn hoofd wervelen honderden indrukken door elkaar. Istanbul is groot, bruisend, imponerend, veel van alles, en werkt nog lang na. ■

Praktisch

• Vliegen deden we met Turkish Airlines in ca. 3,5 uur van Brussel naar Istanbul. www.turkishairlines.com.

• Een Turkse lira is ongeveer 1/20 van een euro

• In de winter is er 2 uur tijdverschil met België, in de zomer 1 uur. Meer info vind je op www.goturkiye.com

Links: we mogen een eigen parfum samenstellen in Atelier Rebul. Midden: Galataport bij valavond. Rechts: een terrasje doen in trendy Bebek.

Onze Markant-reizen zijn een succes en de reisbegeleiding door Annemie, Carine, Helga en Yvette wordt duidelijk gesmaakt.

Onze Markant-reizen zijn een succes de reisbegeleiding door Annemie, Carine, Helga en Yvette wordt duidelijk gesmaakt.

Onze Markant-reizen zijn een succes en de reisbegeleiding door Annemie, Carine, Helga en Yvette wordt duidelijk gesmaakt.

Wil je nog inschrijven voor een van onze reizen in 2023? Dat kan! Ontdek hier voor welke reizen er nog plaats is.

Wil je nog inschrijven voor een van onze reizen in 2023? Dat kan! Ontdek hier voor welke reizen er nog plaats is.

Wil je nog inschrijven voor een van onze reizen in 2023? Dat kan! Ontdek hier voor welke reizen er nog plaats is.

11/10 - 15/10

11/10 - 15/10

11/10 - 15/10

19/07 - 31/07

19/07 - 31/07

19/07 - 31/07

Kirgizië, in het bloemenveld met yurts en nomaden.

Kirgizië, in het bloemenveld met yurts en nomaden.

Kirgizië, in het bloemenveld met yurts en nomaden.

17/08 - 24/08

17/08 - 24/08

17/08 - 24/08

Donaucruise, langs hoogtepunten van Passau naar Boedapest.

Donaucruise, langs hoogtepunten van Passau naar Boedapest.

Donaucruise, langs hoogtepunten van Passau naar Boedapest.

06/09 - 18/09

06/09 - 18/09

06/09 - 18/09

Kirgizië, in het bloemenveld met yurts en nomaden.

Kirgizië, in het bloemenveld met yurts en nomaden.

Kirgizië, in het bloemenveld met yurts en nomaden.

07/09 - 12/09

07/09 - 12/09

07/09 - 12/09

Sicilië, smeltkroes van cultuur en gastronomie op vulkanische grond. Met Carine - laat je zintuigen verwonderen.

Sicilië, smeltkroes van cultuur en gastronomie op vulkanische grond. Met Carine - laat je zintuigen verwonderen.

Sicilië, smeltkroes van cultuur en gastronomie op vulkanische grond. Met Carine - laat je zintuigen verwonderen.

24/09 - 04/10

24/09 - 04/10

24/09 - 04/10

Nepal & Bhutan, in het hart van Shangri-La waar geluk troef is. Met Helga - een ware onderdompeling in een prachtige cultuur.

Nepal & Bhutan, in het hart van Shangri-La waar geluk troef is. Met Helga - een ware onderdompeling in een prachtige cultuur.

Nepal & Bhutan, in het hart van Shangri-La waar geluk troef is. Met Helga - een ware onderdompeling in een prachtige cultuur.

Malta en Gozo, mediterrane cultuur langs prehistorische sites en de Maltezer ridderorde. Met Carine - een reis boordevol cultureel erfgoed en gastronomie.

Malta en Gozo, mediterrane cultuur langs prehistorische sites en de Maltezer ridderorde. Met Carine - een reis boordevol cultureel erfgoed en gastronomie.

Malta en Gozo, mediterrane cultuur langs prehistorische sites en de Maltezer ridderorde. Met Carine - een reis boordevol cultureel erfgoed en gastronomie.

21/10 - 06/11 & 07/11 - 23/11

21/10 - 06/11 & 07/11 - 23/11

21/10 - 06/11 & 07/11 - 23/11

Japan in het gouden seizoen.

Japan in het gouden seizoen.

Japan in het gouden seizoen.

15/11 – 30/11

15/11 – 30/11

15/11 – 30/11

Cambodja & Vietnam. Met Yvette - een prachtige impressie van twee afwisselende landen.

Cambodja & Vietnam. Met Yvette - een prachtige impressie van twee afwisselende landen.

Cambodja & Vietnam. Met Yvette - een prachtige impressie van twee afwisselende landen.

17/11 - 28/11

17/11 - 28/11

17/11 - 28/11

Mexico, in de voetsporen van Frida Kahlo. Ontdekking van het land door de ogen van een unieke kunstenares.

Mexico, in de voetsporen van Frida Kahlo. Ontdekking van het land door de ogen van een unieke kunstenares.

Mexico, in de voetsporen van Frida Kahlo. Ontdekking van het land door de ogen van een unieke kunstenares.

25/11 - 09/12

25/11 - 09/12

25/11 - 09/12

India, rijk van de Maharadja’s.

India, rijk van de Maharadja’s.

India, rijk van de Maharadja’s.

Meer info en inschrijven op

Meer info en inschrijven op

www.markantnet.be/reizen

Meer info en inschrijven op www.markantnet.be/reizen

Aarzel niet onze reisbegeleidsters te contacteren in geval van vragen over een specifieke reis.

Aarzel niet onze reisbegeleidsters te contacteren in geval van vragen over een specifieke reis.

Aarzel niet onze reisbegeleidsters te contacteren in geval van vragen over een specifieke reis.

Benieuwd naar 2024?

Benieuwd naar 2024?

Benieuwd naar 2024?

Er wordt hard gewerkt aan nieuwe reisprogramma’s voor volgend jaar. We kunnen al prijsgeven dat volgende bestemmingen zeker op de agenda staan: Lapland (afreis 21/1 en 18/02), Japan (afreis 13/3 en 5/11), Biënnale van Venetië (afreis 31/08 en 07/09) en Rijncruise (afreis 22/10).

Er wordt hard gewerkt aan nieuwe reisprogramma’s voor volgend jaar. We kunnen al prijsgeven dat volgende bestemmingen zeker de agenda staan: Lapland (afreis 21/1 en 18/02), Japan (afreis 13/3 en 5/11), Biënnale van Venetië (afreis 31/08 en 07/09) en Rijncruise (afreis 22/10).

Er wordt hard gewerkt aan nieuwe reisprogramma’s voor volgend jaar. We kunnen al prijsgeven dat volgende bestemmingen zeker op de agenda staan: Lapland (afreis 21/1 en 18/02), Japan (afreis 13/3 en 5/11), Biënnale van Venetië (afreis 31/08 en 07/09) en Rijncruise (afreis 22/10).

Wil je als eerste op de hoogte gehouden worden over een of meerdere van deze reizen? Stuur een mailtje naar info@vrouwennet.be en geef in je mail aan voor welke reis of reizen.

Wil je als eerste op de hoogte gehouden worden over een of meerdere van deze reizen? Stuur een mailtje naar info@vrouwennet.be en geef in je mail aan voor welke reis of reizen.

Wil je als eerste op de hoogte gehouden worden over een of meerdere van deze reizen? Stuur een mailtje naar info@vrouwennet.be en geef in je mail aan voor welke reis of reizen.

LAATSTE PLAATSEN

LAATSTE PLAATSEN

LAATSTE PLAATSEN

VOLZET VOLZET

‘Zeg nooit zomaar ‘boot’ tegen een zeilschip’

Een cruise waarbij je meer dan 60 procent van de tijd vaart met de wind in de zeilen? Dat kan, met de tallships van Star Clippers. Wij gingen aan boord in Malaga.

Tekst Ann-Marie Cordia

DAG 1: VERTREK UIT MALAGA

Met plaats voor hooguit 166 passagiers en een zeventigtal bemanningsleden is de Star Clipper geen ‘stad op het water’, zoals de grote cruiseschepen weleens genoemd worden en waar je überhaupt amper merkt dat je op het water zit. Dat dit zeilschip voortdurend heen en weer deint in het water, heb ik geweten zodra ik aan boord ben gestapt, al ging daar wel een spurtje aan vooraf. Want eerst had de vlucht van Brussel naar Malaga vertraging, en toen was het wachten op de chauffeur die had vastgezeten in de file vanwege een ongeluk, waarna hij niet genoeg plaats bleek te hebben voor ons gezelschap van vier journalisten – of we hadden onze koffers moeten achterlaten –en aandringen hielp niet, integendeel, we moesten opsplitsen en we bleven met twee zitten, en uiteindelijk reed de chauffeur, op zijn dooie gemak, richting haven. Tijdens de rit van een kwartier naar de haven leerden we dat Spanje in tegenstelling tot België wel al een rijbewijs met punten heeft ingevoerd, ook daarom kon hij onmogelijk de regels overtreden, en dat hij ooit nog in Zweden had gewerkt als vrachtwagenchauffeur, en dat dit best eenzaam was geweest, met enkel zijn hond als gezelschap, de hond die nu nog leefde, gelukkig, inmiddels was het dier elf jaar oud – en net toen hij dat vertelde, maakte ons hart een vreugdesprongetje, want wat waren we blij om het schip in ons vizier te krijgen.

Omdat de tijd inmiddels echt begon te dringen, had de kapitein twee zongebruinde jongemannen in wit uniform –

zijn dit nu matrozen, vroeg ik me af – gestuurd om ons op te wachten op de kade en ons te verlossen van onze koffers. En zo belanden we als allerlaatste passagiers aan boord, de andere twee waren er al dankzij hun snellere taxichauffeur. We leveren ons paspoort in, nodig voor formaliteiten als we andere havens aandoen, ondertekenen de documenten dat we in goede gezondheid zijn en eventuele activiteiten op eigen risico mee zullen doen, en eens we door de security zijn, kan de boot vertrekken.

Hoewel, boot. “Wat is het verschil tussen een boot en een schip?” Kapitein Yuriy gooit de vraag wat later in de groep. “De grootte, ja! En het gewicht. Dus alstublieft, we zijn geen boot, we zijn een schip!” Hij legt zijn hand op zijn hart om zijn punt te benadrukken. Vanaf wanneer een boot nu precies een schip is, daarover lopen de meningen uiteen. Alleszins, de Star Clipper, zo vertelt deze kapitein, is 15 meter breed, 112 meter lang en weegt 298 ton. Groot genoeg om een schip genoemd te worden, maar nog klein genoeg om te manoeuvreren in minder diepe havens, waardoor je wat dichter bij de bezienswaardigheden kan ankeren. De tweede officier Sergej komt uit Rusland, blijkt bij navraag. We mogen van hem mee binnenkijken op de brug van het schip. Hij geeft wat uitleg over navigatie-instrumenten, en communicatiekanalen, al blijven de logboeken gesloten. Aan kapitein Yuriy vraag ik of hij ook Rus is. “Ik, Rus? Ik ben Oekraïner!” Even valt er een ongemakkelijke stilte, waarna hij met een brede glimlach vertelt dat er nooit over politiek wordt gepraat. Hij gaat verder over hoeveel zeilen er in totaal zijn – zestien – en hoe hoog de mast is: 63 meter, alstublieft. De voertaal

aan boord is Engels. De bemanning komt uit twaalf verschillende landen, waaronder Kroatië, India, Mexico, de Filipijnen, Indonesië, Brazilië en Spanje. Ze zijn opvallend vriendelijk, op een ongedwongen manier.

In de bar raak ik aan de praat met een barman uit de Filipijnen. Hij vertelt hoe hij nog heeft gewerkt voor de Costa Concordia, die gezonken is voor de Italiaanse kust in de Middellandse Zee. Die nacht kreeg hij berichtjes van al zijn vrienden. Eigenlijk had hij toen ook op het schip moeten zitten, maar omdat zijn paspoort toen net verlengd moest worden en dat ruim een maand zou duren, kon hij die keer niet mee en zat hij in de Filipijnen. “Dat was in 2012,” weet hij nog goed. “Vrijdag de dertiende.” Hij heeft nadien nog jarenlang gewerkt op grote schepen, en bang was hij nooit, al verkiest hij toch de kleinere. Hij heeft drie kinderen en wil graag ooit naar Canada om een MBA te halen.

Zelfs de passagiers lijken wat informeler in de omgang dan op grote cruises: hier is niemand op zoek naar entertainment in de vorm van shows, casino’s of discotheken. Wel hebben ze allemaal een voorliefde voor zeilschepen. Een Argentijnse vrouw voer al 47 keer mee, voor een Amerikaan is dit zijn zeventiende zeilcruise met Star Clippers – de rederij heeft in totaal drie zeilschepen. Mikael Krafft, de Zweedse eigenaar, liet zich inspireren door de clippers die in de 19de eeuw gebruikt werden als handelsschepen. Destijds waren die de snelste op zee – als de wind goed zat, konden ze tot 20 knopen halen – maar met de komst van stoomboten en het Suezkanaal werden ze alsmaar minder populair vanwege de onvoorspelbare reistijd – je blijft natuurlijk afhankelijk van wind.

Tijdens deze trip, die stopt in Motril, Cartagena en Ibiza, zal dat een pak trager zijn, maar van Malaga tot in Ibiza zal de Star Clipper meer dan 60 procent van de tijd gevaren hebben op de zeilen. De motor zorgt ervoor dat het schip altijd op tijd op zijn bestemming komt.

Het snelst dat kapitein Yuriy ooit heeft gevaren met de Star Clipper, die in 1992 gebouwd werd in Gent, was 17,5 knopen, tijdens een overtocht op de Atlantische oceaan. Hoe hoger de golven, hoe liever sommige passagiers het hebben, zo vertelt hij. “And we are not plastic luxury boxes”, grapt hij, doelend op de grote cruiseschepen. Een zeldzame keer moesten ze als avondeten enkel boterhammen serveren in plaats van een driegangenmenu. Persoonlijk hoef ik geen storm mee te maken. Tijdens mijn eerste douche snap ik al waarom de badkamer zo’n hoge boord heeft: anders loopt het water gewoon het slaapgedeelte van de kajuit in. En dan zijn de golven niet eens hoog. Wanneer ik me de volgende dag bij aankomst in Motril nog steeds wat misselijk voel, redt mijn reisgenote me uit de nood met wat pilletjes tegen zeeziekte.

DAG 2: AANKOMST IN MOTRIL

Cruisen is sowieso kiezen, bij het aanmeren in een haven. Aan boord blijven, waar het plonsbad op het dek lonkt? Naar het strand vlak bij de haven? Op busuitstap naar Granada? Ik kies voor de shuttlebus richting het centrum van Motril, de hoofdstad van de Costa Tropical – gemiddeld zijn er 320 zonnige dagen per jaar. Wegens de Dia de la Cruz een paar dagen later, op 3 mei, hangt er nu al een zondagse feestsfeer, en dat op een zaterdag. Op verschillende pleintjes staan kruisen opgesteld, versierd met bloemen, en kan je terecht voor drank en hapjes. De win-

‘We are not plastic luxury boxes’, grapt de kapitein

Genieten van de zonsondergang.

kels zijn gesloten, maar in de etalages liggen allerlei religieuze prullaria, van Jezuspoppen tot kaders van huilende Maria’s, net als plastic bloemen in alle soorten. Het stadje ademt iets nostalgisch uit. Het was hier dat koning Boudewijn is overleden in 1993, ik kan me wel voorstellen dat hij zich hier thuisgevoeld moet hebben. Op een steile heuvel aan de rand van Motril ligt de kerk Santuario de Nuestra Señora de la Cabeza, aan een kant omgeven door reuzegrote cactussen. Er trouwt net een jong koppeltje: de bloemblaadjes en zakjes rijst staan al klaar. Loop je naar beneden, dan is het lekker kuieren doorheen het erg goed onderhouden Parque de los Pueblos de América, terwijl je je ogen uitkijkt bij alle kleurrijke bloemen en planten.

Eenmaal terug op de boot maken we kennis met een koppel uit Nieuw-Zeeland en legt een Engelsman met een Nederlandse moeder me haarfijn uit hoe we aan vers water geraken aan boord. De fresh watermaker werkt via een proces dat omgekeerde osmose heet. “Het vuile zeewater gaat onder zeer hoge druk door een filter, waarna er een zout residu overblijft.”

DAG 3: OP ZEE

De volgende ochtend na het ontbijt zie ik om beurten de ene na de andere passagier vlotjes de mast in klimmen, de ene nog ouder dan de andere. Als veertiger voel ik me gesterkt om me ook op de lijst te zetten, maar er blijken zoveel geïnteresseerden dat ik tot de volgende sessie moet wachten. Dan maar een boek uitlezen. Het leven zoals het is op het water, zonder wifi.

Wel doe ik mee aan een sessie yoga, aan de achterkant van het schip. Van downward facing dog tot de tree pose: op een been

balanceren terwijl je je handen tegen elkaar houdt blijkt net iets moeilijker op het water, maar qua locatie kan dit wel tellen – wat een uitzicht, op de eindeloze zee. ’s Avonds nemen we met ons reisgezelschap nog deel aan de muziekquiz, alwaar – helaas – onze kennis over James Bond-films schromelijk tekortschiet om de overwinning op te eisen.

DAG 4: CARTAGENA

De volgende haven is Cartagena. Hier ga ik mee op excursie met de bus. We rijden eerst 50 kilometer met de bus richting het noorden, langs de snelweg. In de verte liggen de bergen rechts, we laten de natuurlijke haven van Cartagena achter ons en zijn op weg naar Murcia. Onderweg komen we eerst dor gebied tegen. De grond is vervuild door chemische bedrijven die intussen het gebied hebben verlaten, vertelt onze gids Maria Amparo. Later verandert het landschap en komen we in landbouwgebied. Veel regent het hier niet, maar dankzij irrigatie en een netwerk van opgeslagen water groeien er groene groenten zoals sla, artisjokken, selder, aardappelen en – onder plastic –allerlei soorten meloenen. Ook citrusbomen zijn er in overvloed. Tegenwoordig is landbouw het belangrijkst voor het gebied, al zorgden de (zilver)mijnen aanvankelijk voor rijkdom. Hier en daar zie je nog schoorstenen. Wat verder groeien er langs weerszijden van de snelweg naaldbomen zo ver het oog reikt. Die kwamen er dankzij een ambitieus herbebossingsproject vanaf het einde van de 19de eeuw om de woestijnvorming tegen te gaan. Murcia telt vandaag zo’n half miljoen inwoners. We bezoeken er een kathedraal, waar tot de 13de eeuw een moskee was. Met een barokke façade en gothische binnenkant is het gebouw een mix van stijlen, de bouw werd pas 300 jaar geleden afgerond. Binnen bevinden zich liefst 23 kapelletjes.

Niet nadenken, klimmen, zeg ik tegen mezelf

Buiten op de muur prijkt de naam van José Antonio Primo de Rivera, zoon van de voormalige Spaanse dictator Miguel Primo de

Rivera en een falangistisch politicus. Omdat hij aan de foute kant van de geschiedenis stond en gelinkt was aan het Franco-regime, zou zijn naam weggehaald moeten worden, legt de gids uit, maar voorlopig staat die er dus nog op. Kijk je even op, dan zie je de 54 meter hoge kerktoren, de tweede hoogste in Spanje. Hoe hoger de toren, hoe dichter je bij god komt, was het idee. De toren huist 25 klokken.

Aan de overkant van het plein staat een nieuw gebouw uit 1998, een uitbreiding van het stadhuis, vertelt onze gids. Het moderne ontwerp beroert tot vandaag de gemoederen – of hoe oud en nieuw altijd wel ergens botsen.

We stappen weer de bus op en rijden terug richting Cartagena. De stad werd in de 3de eeuw voor Christus gesticht door Hasdrubal de Schone, een legeraanvoerder uit Carthago. Met zijn natuurlijke haven was de ligging erg aantrekkelijk.

Boven: mastklimmen. Onder: het oude theater in Cartagena.

De stad was vroeger helemaal omringd door een muur en was militair gezien altijd erg belangrijk. In 209 voor Christus veroverden de Romeinen de stad, die als Carthago Nova deel zou uitmaken van het Romeinse rijk. Onder Augustus werden er een theater en een nieuw forum gebouwd. De ruïnes werden pas ontdekt vanaf eind jaren tachtig van de vorige eeuw, per toeval. Tijdens de opgravingen werd er vanaf dan bij wijze van spreken wel elke week iets nieuws ontdekt, zo vertelt Maria Amparo. Wie geïnteresseerd is in oude geschiedenis, kan hier zijn hart ophalen. De stad maakte halfweg de zesde eeuw deel uit van het Byzantijnse rijk, werd in 622 heroverd door de Visgotische koning Swinthila en in 711 veroverd door een Moors leger.

Vandaag zien we vooral een stad in transformatie. Op allerlei plekken staan enkel de façades van gebouwen recht, ondersteund door stellingen. Ook de voorkant van het huis van de grootouders van onze gids staat gestut. Het doel is om de gevels te renoveren en te bewaren: er is duidelijk nog veel werk aan. Aan een café spotten we twee Spanjaarden in Romeinse klederdracht. Een beetje atypisch voor de tijd van het jaar, want doorgaans verkleden mensen zich enkel ter gelegenheid van het festival van Carthagenen en Romeinen in september. We wandelen verder naar het Real Casino de Murcia op de Calle Traperia, de straat waar vroeger alle ambachtslui zaten. Het gebouw dateert van 1847 en is een mix van stijlen uit de tweede helft van de 19de en begin 20ste eeuw, waaronder neobarok. Interessant is dat ze er voor kozen om in stijlen te bouwen die toen al lang passé waren. Je vindt er een opvallende Arabische Patio, met geometrische motieven en het opschrift ‘Niets is groter dan Allah’ op de muur, en daarnaast een Engelse bibliotheek, een indrukwekkende balzaal en het salon Congresillo, waar ooit de hogere klasse van Murcia kwam om te socializen. Vandaag is het Casino nog altijd een privéclub, met een aantal ruimtes voorbehouden aan leden, al blijft de benedenverdieping grotendeels toegankelijk voor het publiek.

Eenmaal terug op de Star Clipper is het alweer tijd om te vertrekken, richting Ibiza, en wat later mag ik als eerste vandaag in de mast klimmen. En veiligheidsgordel of niet, de wind waait wel erg hard vandaag, zo tijdens het varen. Maar mijn eergevoel haalt het van mijn hoogtevrees, er staat volk op te kijken, dus moet en zal ik die mast op gaan. Niet nadenken, klimmen, zeg ik tegen mezelf, en vraag je vooral niet af hoe je straks weer naar beneden geraakt. Eenmaal boven is het uitzicht adembenemend. Wat heb ik veel bewondering voor de Duitse vrouw die na mij naar boven komt: hopelijk presteer ik dit later ook nog op mijn 74ste. We geven elkaar een high five. Vijf minuten later sta ik weer beneden. Antonio en Georges, de twee jongemannen die ons de eerste dag op tijd het schip op kregen, helpen me bij het laatste stapje richting dek, waarbij je even op de buitenrailing van het schip moet staan.

De twee stagiairs zijn officieren in opleiding en zijn allebei maandenlang van huis. De ene wil later misschien toch liever met containerschepen varen en zou liever korte contracten werken, de andere ziet zichzelf zeker op cruiseschepen werken. Als officier, kapitein, dat valt nog af te wachten. Eerst moeten ze nog een

tijdje naar school.

DAG 5: AANKOMST IN IBIZA

Zou het de zee zijn die de tongen losmaakt? We naderen stilaan onze bestemming, wij vliegen straks terug uit Ibiza, en ik ga naar huis met een koffer vol verhalen. Aan de Indonesische barman vertel ik dat mijn moeder in Indonesië is geboren; we overlopen de plaatsen waar ze gewoond heeft. “Nusa Kambangan? Het kleine eiland?” zegt hij. “Daar was ik als kind vaak! Mijn opa was er gevangenisdirecteur!” En de míj́ne heeft daar als gevangenisbewaker gewerkt, antwoord ik. Niet op hetzelfde moment, maar toch. Indonesië telt ruim 20.000 eilanden en 270 miljoen inwoners, dit toeval doet wat met me.

Zoals de Engelsman met de Nederlandse moeder me eerder zei: het gaat voor de meeste passagiers niet om de bestemming, zelfs niet om het schip, maar wel om de mensen. Ik kan hem geen ongelijk geven.

Ook met een viermaster meevaren? De Star Clipper vaart straks uit vanuit Cannes naar Corsica, Sardinië en Rome. Meer info, ook over alle zeilcruises, vind je op www.starclippers.com ■

In de haven van Cartagena.

Wasje D

e wereld zit vol volk dat je wil uitleggen hoe je een betere versie van jezelf kan worden. Laatst zag ik zo’n lifehack op Twitter. Doe zoals ik, riep de succesvolle man, volg deze regels, en haal het beste uit je dag, week, jaar – ja zelfs uit je leven. Toegegeven, ik ben vatbaar voor boeken, podcasts en draadjes –zo heten reeksen opeenvolgende tweets – die je een makkelijker bestaan beloven. Deze thread garandeerde een efficiënter bestaan zonder veel moeite. Op de bijhorende grafiek stond een gesofisticeerde to-dolijst van de Twitteraar in kwestie, waarbij elk taakje gecodeerd was op kleur. Van rood voor belangrijke taken met hoge prioriteit – asap uit te voeren – tot groen voor to do’s met een lage prioriteit en van weinig belang.

Mails automatiseren en terugkoppelen met een grote klant moest gisteren al gebeurd zijn. De was – te onbelangrijk – kon wachten.

Ik keek naar mijn to-dolijst voor die dag. Jazeker, de was stond ook bij mij op het programma, zeker omdat we met ons gezin binnen een paar weken een huizenruil zouden doen, en tegen dan moest ik de hele woonst aan de kant krijgen. Maar als je de was zo’n lage prioriteit toekent, wie doet die dan? En wanneer? Dat legde deze Twitteraar niet uit. Dat doen ze nooit, al die mensen die je een succesvoller leven voorspiegelen, en ik snap dat, want de was is een lastig routineklusje. Sorteren, insteken, uithalen, ophangen, opplooien, wegleggen. De timing moet goed zitten, anders gaat het boeltje stinken. Of neem de afwas. Zelfs als de afwasmachine klaar is, moet je nog de plastic potjes met de hand afdrogen en je moet rekening houden met je piekverbruik, of je betaalt extra voor elektriciteit. Op bonussen voor dit nietfactureerbare werk hoef je niet te rekenen, want het brengt niets op en het vreet tijd. Besteed het maar uit, zodat jij je kan concentreren op Belangrijk Werk. Verbeter je leven, laat je huishoudelijke taken door een ander doen! Eigenlijk zingen alle efficiëntiegoeroes hetzelfde riedeltje. Maar je kan de vuile was toch niet blijven doorschuiven?

Op mijn partner hoefde ik nu even niet te rekenen, hij zat in het buitenland, dus zat er niets anders op dan elke dag met een

Hoofdredacteur van Markant Magazine

Ann-Marie Cordia (46) heeft een vriend en twee kinderen. Ze laat haar columns nog altijd eerst door haar moeder nalezen.

wasje te beginnen. ’s Ochtends insteken, ’s middags ophangen, de volgende morgen de droge was opplooien en wegleggen en een nieuwe lading insteken. Elke dag een half uurtje, soms als pauze tijdens het betaalde werk. Verrassend: het deed deugd. De hoge stapels vuile was werden elke ochtend kleiner, en terwijl ik de kleren, handdoeken en lakens in stilte opvouwde, overliep ik de rest van mijn dag in mijn hoofd. Hoezo, de was doen levert niets op? Ik werd er rustig van, en dat kwam mijn productiviteit doorheen de dag ten goede.

Begrijp me niet verkeerd. Niemand kan de rekeningen betalen door enkel het huishouden te runnen. En ik ben de eerste om een eerlijke taakverdeling thuis te bepleiten en de laatste om onzichtbare arbeid te onderschatten, maar stop met te zeggen dat huishoudelijke klusjes niet nuttig zijn. Dat zijn ze wel. Zet je handen aan het werk en je hoofd stopt even met malen. Je zal zien: terwijl je die T-shirts op het rek hangt, schiet je plots de oplossing voor dat ene probleem te binnen. Ongevraagd.

Ik raad het aan, zeker de efficiëntiegoeroes. Misschien, fantaseerde ik, kan ik er een boek over schrijven, over hoe het huishouden je creatiever en succesvoller kan maken. Een bestseller! Met als titel 30 graden later of 1200 toeren voor meer optimalisering. Misschien zou ik het schrijven onder een mannelijk pseudoniem. Kwestie van alle potentiële lezers over de streep te trekken, zelfs de alfamannetjes op Twitter. Als zij het massaal zouden kopen en dagelijks een wasje draaien, hoe schoon zou de maatschappij er dan niet uitzien? Een betere wereld begint bij jezelf – en je propere was.

Zet je handen aan het werk en je hoofd stopt even met malen

FOTO MR. FRANK

EXPO Moderne ontdekkingstocht

In The world beyond the house brengen curatoren Reniere & Depla hedendaagse kunstenaars en modernisten samen in de atelierwoning en het recent gebouwde whitecube-depot van het Museumhuis Lucien De Gheus in Poperinge. Je kan op ontdekkingstocht doorheen een wereld van zelfredzaamheid, veerkracht, intimiteit, eigenzinnigheid, mildheid, en vooral het waardevolle van het alledaagse. Deze zomertentoonstelling in museum, ateliers, tuin en depot loopt nog tot 24 september. www.luciendegheus.be

ROMAN De wereld In vliegen

“Dan draait het vliegtuigje om zijn eigen as en opnieuw verschuift de horizon, de aarde, de hemel, niets heeft meer zijn eigen plek. Alles draait, ook als we allang weer rechtuit vliegen voelt het nog alsof de wereld voorgoed is opgeschud. Misschien is dat waarom al die vliegeniersters indertijd zo graag de lucht ingingen. Omdat het de wereld waarin alles vastlag, in beweging bracht, ook al gold dat alleen maar voor de tijd dat je erboven vloog. “

Dit fragment komt uit de nieuwe roman van de Nederlandse Saskia Goldschmidt, die voor Kukuruznik zelf een vlucht maakte in het gelijknamige vliegtuigje uit de periode waarover ze schreef.

MODE

Tussen kunst en kleding

Nog tot juli kan je terecht in het MOMU voor de expo Geometrically Wired. IO Van Oostveldt tussen kleding en kunst. Deze biedt een inkijk in het leven en werk van de Belgische kunstenares IO Van Oostveldt (° 1928, Antwerpen). Uit haar ontwerptekeningen en beeldende kunst blijkt een fascinatie voor geometrische vormen, (recuperatie)materialen en nieuwe technieken. Hoewel verscheidene kledingontwerpen ongerealiseerd bleven, vertolken ze een sterke avant-gardesignatuur. Als kunstenaarskoppel hebben IO Van Oostveldt en haar echtgenoot Mark Verstockt elkaar wederzijds beïnvloed, maar IO vertoefde als ‘echtgenote van’ meer in de schaduw en zorgde voor het gezin. Deze tentoonstelling werpt een licht op haar veelzijdige creativiteit. IO’s unieke creaties, onder andere in breiwerk, waren in het begin van de jaren 1970 gegeerd en ze volgde eigenzinnig haar eigen weg. www.momu.be

MUZIEK Zomerconcerten Leuven

Op zaterdag 8 juli, zondag 9 juli, zaterdag 15 juli en zondag 16 juli kan je vanaf 13 uur in het Leuvense stadspark (Sint-Donatuspark) terecht voor een aantal gratis zomerconcer-

ten van plaatselijke muziekgroepen. Onder meer de Koninklijke jacht- en alpenhoorngroep ‘The Greenfields’ uit Londerzeel, de Brassband Scaldis Antwerpen en het Arezzo-ensemble uit Leuven maken hun opwachting. Voor al wie nood heeft aan een kleinschaliger alternatief voor de megafestivalweides. Meer informatie vind je op de site van VLAMO, de Vlaamse amateurmuziekorganisatie. www.vlamo.be

NON-FICTIE Het geheime leven van stenen

Bijna niets doorstaat de tijd zo als stenen, en ze tonen ze ons een wereld die er niet meer is. Aan de hand van zestig stenen vertelt Hettie Judah in Lapidarium. Het geheime leven van stenen verrassende feiten over de geschiedenis van de mensheid. Ze verweeft verhalen van vroeger met die van nu: van het hematiet dat werd gebruikt in de vroegste grotschilderingen tot het moldaviet dat een TikTok-sensatie werd. We lezen over de schaamteloze avonturen van Flint Jack, een fossielenjager en vervalser wiens nepfossielen en nagemaakte vuurstenen werktuigen nog steeds te zien zijn in sommige musea. Lapidarium scheert langs kunst, mythes, geologie en filosofie, en verbreedt zo je blik op de wereld van de (edel) stenen. Dit boek is geïnspireerd op de lapidaria uit de antieke tijd, en toont een rijke en prachtig vormgegeven cultuurgeschiedenis.

Markant Magazine juni 2023

MARKANT MAGAZINE IS HET LEDENBLAD VAN

MARKANT, ARTEMIS EN BEST PITTIG en verschijnt op 1 september, 1 december, 10 maart en 1 juni

COVERFOTO

Fotografie: Ellen Goegebeur

Make-up: Evara Collin

OPLAGE

20.000 exemplaren

ALGEMEEN VOORZITTER VROUWENNET VZW

Gudrun Verschuere

V.U.

Diane Devriendt

SECRETARIAAT

Hendrik I-lei 296, 1800 Vilvoorde Tel. 02 286 93 30 info@vrouwennet.be www.vrouwennet.be

ABONNEMENTEN

• 52 euro voor lidmaatschap Markant en Best Pittig

• 150 euro voor Artemis, het professionele netwerk BE76 4350 3286 5195

Lid worden kan via www.vrouwennet.be

HOOFDREDACTIE

Ann-Marie Cordia, annmarie.cordia@vrouwennet.be

ART-DIRECTOR

Pati Petrykowska

REDACTIERAAD

Isabelle Bral, Nathalie Dirix, Selma Franssen, Lut Geypens, Gillian Lowyck, Geertrui Nees, Micheline Peacock, Lauren Van Zeebroeck, Sofie Vereyken en Brigitte Vermeulen

WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER

Lut Clincke, Jael Cox, Flore Deman, Nathalie Dirix, Selma Franssen, Lut Geypens, Gillian Lowyck, Geertrui Nees, Micheline Peacock, Pierre Raemdonck, Chris Spatz, Sarah Van Looy, Lauren Van Zeebroeck, Sofie Vereyken, Brigitte Vermeulen en Gudrun Verschuere

RECLAMEREGIE

Liesbeth Joos

Publicarto NV

Tramstraat 63 B1

9052 Zwijnaarde

Vrouwennet vzw is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties.

Ken je ons digitaal magazine Markantmag.be?

Dit is het digitale broertje van het papieren Markant Magazine. Als lid ontvang je dit online magazine zeven keer per jaar in je mailbox. Wil jij ons digitaal magazine ook ontvangen?

Inschrijven kan hier: www.markantnet.be/magazine

Winnaars maartnummer

Cornucopia van Renate Coen

Sabine Matten, Sylvie Evenepoel, Lieve Soenens

Perron Europa van Bart Giepmans en Bonita van Lier

Veerle Debusschere, Inge Kinds, Conny Deleye

(Not so) happy single van Ann

Lemmens en Hélène Van Herck

Lutgart De Kempeneer, Karla De Boeck, Martine Decaestecker

50 tinten tinder van Chee

Debby Van Daele, Christine Goeminne, Ingrid Van Raemdonck

Online dating van Lara Hallam

Katrien Eggermont, Olga De Smet, Anja Temmerman

Game of Life van Ann Wauters

Diane Billiet, Colette Guilini, Carine Ceyssens

Brown Boy Joy van Dalilla Hermans

Hilda Van Helleputte

Proef Korea van Ae Jin Huys

Anick Dierickx, Monique Verstraete,

Markant is lid van Markant Magazine wordt gedrukt op chloorvrij papier bij Drukkerij Moderna

Jo Willem

Ongekend van Henrietta Leavitt

Anne-Sophie Verschoore, Marie-Rose

Van den Hende, Kristien Schellekens

Het eigen gelijk van Rit Ornelis

Dany Toté, Rosine Tas, Barbara Deconinck

Schakels van Annie De Troyer

Cries Bevernagie, Nadine Missine, Marie-Paule Boden

HEREN: Cole Haan Karl Lagerfeld

Floris Van Bommel Tommy Hilfiger

Timberland Ambiorix Lloyd Greve

Rockport Clarks Geox Mephisto Ara

Ea7 Armani Sebago Xsensible Solidus

KARHU

Dr.Martens Diadora UsPolo Skechers Buffalo Fila

HoFF All-Star Asics Guess Bjorn Borg New Balance

Ea7 Armani Puma Reebok Vans Crocs Calvin Klein

SUN68 Faguo Champion Cerruti1881 TommyHilfiger

DAMES: Guess Shoes & Bags Valentino

Floris Van Bommel TommyHilfiger Mexx

NeroGiardini Gabor Mephisto Think!

Scotch&Soda Ara Geox Semler Solidus

Liu Jo HoFF SUN68 KAHRU Karl Lagerfeld

Fila Nike Crocs Kipling Giesswein

MEER DAN 2.000 MODELLEN VOOR STEUNZOLEN!

Mephisto-Mobils Allrounder Piesanto Berkemann

Ara Birkenstock Semler Gabor PiediNudi Remonte

CHROOM VRIJ: Think! Brako Mephisto Nature Vital

Clair de Lune Stuppy FinnComfort Wolky Oofos Crocs

DIABEET: Durea Varomed Xsensible Solicare FitFlop

SPECIALIST IN WANDEL- LOOP- & BALANCE-SCHOENEN Mbt Joya Sano Strechwalker Rollingsoft Skechers

TOPDEALER VAN: Mephisto Lowa Meindl Grisport Rockport Allrounder Asics Teva Garmont Deuter

€ 13 KORTING BIJ AANKOOP VAN EEN PAAR SCHOENEN VANAF € 99,00 EN NIET CUMULEERBAAR MET ANDERE KORTINGEN

Naam ...................................................................................................................

Adres ...................................................................................................................

E-mail .............................................................................. Datum ..... / ..... / .....

EURIKA-SHOE BVBA - Handelsstraat 141 - 1840 Londerzeel (Malderen-station)

Tel. (052) 33 30 01 - e-mail: eurika@telenet.be Open: alle dagen van 9 tot 18u - Gesloten: zondag en Feestdagen

MET DEZE TIEN KLEPPERS WORDT

JOUW ZAAK EEN BESTSELLER

TIEN MANAGEMENT BOEKEN OP ÉÉN DAG

KURSAAL OOSTENDE

29.11 | 2023

Eén dag, tien topsprekers, tien boeken, 200 minuten inspirerende keynotes.

Dat is de unieke formule van het vijfde UNIZO Topseminar op woensdag 29 november 2023 in het Oostendse Kursaal. Op één dag worden jij en je onderneming klaargestoomd voor de grootste uitdagingen van nu, en de toekomst.

*Early Bird actie: Schrijf je nu in via www.unizoTopseminar.be en krijg een trolley met de tien managementboeken t.w.v. € 350 gratis mee naar huis!

Early Bird actie* tot 31/07