KENTSEL GELECEK KÜRESEL KONFERANSI: GRAZ’DAN VİYANA AKTARMASIYLA OSLO’YA

…Konferans kapsamında düzenlenen FuckUp Night isimli etkinlikte Ghent, Oslo, Stockholm, Vancouver ve Viyana’dan kent liderleri her zaman başarılı olmadıklarını, başarısızlıklarını nasıl öğrenme deneyimine dönüştürdüklerini anlatan konuşmalar yapmıştır. Konferans, daha önce var olan bu formatı kamu sektörüne taşımış ve hatalar yapılmasının çok doğal olmasının yanında bu hataların sürdürülebilir şehirlere ulaşma noktasında değişimi tetikleyecek katalizör görevi üstlenebileceğini göstermiştir…

YAZAR: Hatice Çetinlerden, Marmara Belediyeler Birliği Kurumsal İletişim Koordinatörü

Avrupa’nın sürdürülebilir şehirlere ilişkin en büyük etkinliklerinden biri olan Urban Future Global Conference (Küresel Kentsel Gelecek Konferansı), 2014 yılından bu yana her yıl farklı bir Avrupa kentinde düzenlenmektedir. Konferans, yaptığı işe tutkuyla bağlı olan etkili ve vizyoner karar alıcıları “Şehri Değiştirenler (City Changers)” olarak tanımlamakta ve kentleri daha sürdürülebilir kılmak için çalışan ve buna muktedir olan kişileri bir araya getirmeyi hedeflemektedir. Kentlerin, gezegenin sürdürülebilir geleceği için kilit bir noktada olduğu düşüncesinden hareketle programını oluşturan konferans, dünyanın dört bir yanındaki belediyelerden, iş dünyasından, araştırma, inovasyon ve bilim dünyasından, emlak sektöründen, sivil toplum kuruluşları ve start-up’lardan, ulusal ve yerel yönetimlerden yetkilileri, şehir plancıları ve mimarları bir araya getirmektedir.

Konferansın odağına aldığı konular her yıl bir miktar değişkenlik göstermekte, yerel ve uluslararası paydaşların öncelik arz ettiğini belirttiği kentsel meseleleri dikkate alarak temalar belirlenmektedir. 2014 ve 2016 yılında Avusturya’nın Graz şehrinde düzenlenen konferans, 2018 yılında Viyana’da, 2019 yılında Norveç’in başkenti Oslo’da gerçekleşmiştir. Konferansın 2020 yılında Lizbon’da ve 2021 yılında Rotterdam’da yapılacağı duyurulmuştur.

2014 yılında BM Avrupa Ekonomik Komisyonu ile işbirliği içerisinde düzenlenen konferansın ilk yılında, Orta Avrupa’nın önde gelen akıllı şehir etkinliği olarak konumlandırıldığı görülmektedir. Birleşmiş Milletler ile ortaklaşa düzenlenen oturumlarda devletler ve şehir yönetimleri yuvarlak masa ve soru-cevap oturumlarında ulusal devletlerin yerel akıllı şehir girişimlerini nasıl destekleyebilecekleri ve büyük ve orta ölçekli şehirlerde akıllı şehir dönüşümünde başarı faktörleri konuşulmuştur. İki gün süren ve 1014 katılımcı, 187 konuşmacının katıldığı bu konferansta dört ana tema belirlenmiştir: Akıllı hareketlilik, akıllı enerji, akıllı yaşam ve şehir planlama ve akıllı iletişim.

Akıllı hareketlilik teması altında toplu taşıma, elektro hareketlilik, vatandaşların hareketlilik örüntülerindeki değişimin nasıl sağlanabileceği, trafik akışı optimizasyonu ve şehirlerde bireysel araçlardan kaynaklanan trafiğin nasıl azaltılabileceği konularına değinilmiştir. Akıllı enerji teması kapsamında ise kentleri enerji verimli kılmak adına kentler için stratejik enerji seçenekleri, yenilenebilir kaynaklardan enerji üretimi, kentsel enerji altyapısı, kentsel enerji korunumu inisiyatifleri konuları tartışılmıştır.

Akıllı yaşam ve şehir planlama temasına ilişkin şehir plancıları, mimarlar, emlak uzmanları şehir planlamadaki son trendler, sürdürülebilir bölgeler oluşturulurken yaşanan zorluklar, yeşil binalar, akıllı yapı teknolojileri, bağlantılı yaşamın şehirler ve kentsel planlama üzerindeki olası etkileri mercek altına almıştır. Son olarak düzgün bir iletişim söz konusu olmadıkça değişimin gerçekleşmesinin mümkün olmayacağından hareketle akıllı iletişim teması ile tartışmalı konulara ilişkin nasıl bir iletişim süreci yürütülmesi gerektiği, büyük verinin kentler üzerindeki etkisi ve kentsel karar alma süreçlerinde sosyal trendlerin etkileri incelenmiştir.

Bu dört tema çerçevesinde tasarlanan 43 oturumda dünyanın birçok noktasındaki kentlerden, bölgelerden ve teknoloji sağlayıcılardan iyi uygulama örnekleri ve vaka analizleri sunulmuştur. Konferans kapsamında düzenlenen Urban Future EXPO isimli fuar, 2000 metrekarelik bir alanda teknolojik çözümler, sürdürülebilir projeler ve araştırmaları katılımcılarla buluşturmuştur. Konferans kapsamında düzenlenen Graz Talks başlıklı konuşma serisinde ise siyaset bilimi profesörü Benjamin Barber, MIT Media Lab’daki City Science araştırma grubunun direktörü Kent Larson ve Amerikalı fütürist Alex Steffen gibi isimler ilham verici konuşmalar yapmıştır.

İkincisi 2016 yılında düzenlenen konferansta ise 51 ülkeden 1600 katılımcı ve 200 konuşmacı bir araya gelmiştir. Akıllı şehir vurgusunun yerini sürdürülebilirlik kavramına bıraktığı bu konferansta yine hareketlilik, yaşam ve şehir planlama, iletişim ve kaynaklar temalarına odaklanılmıştır. 100 belediye başkanı, 200 konuşmacı, 40 oturum ve atölye, fuarda 60 stand sahibinin yer aldığı konferansta Avrupa Komisyonu, Dünya Bankası, Euro Cities, Urban Land Institute ve WWF partnerler arasında öne çıkmıştır.

Yine bir yıl aradan sonra 2018 yılında Viyana’da düzenlenen üçüncü Urban Future konferansında katılımcı sayısı bir önceki konferansa oranla iki katına çıkmış ve 3000

katılımcı, 57 oturumda 230 konuşmacıyı takip etmiştir. Viyana içerisinde 42 farklı teknik gezi düzenlenmiş, fuaye alanında 50 farklı stant açılmıştır. Konferansın destekçileri arasında LSE Cities, Covenant of Mayors for Climate&Energy ve Ernst&Young göze çarpmaktadır.

Konferans kapsamında düzenlenen FuckUp Night isimli etkinlikte Ghent, Oslo, Stockholm, Vancouver ve Viyana’dan kent liderleri her zaman başarılı olmadıklarını, başarısızlıklarını nasıl öğrenme deneyimine dönüştürdüklerini anlatan konuşmalar yapmıştır. Konferans, daha önce var olan bu formatı kamu sektörüne taşımış ve hatalar yapılmasının çok doğal olmasının yanında bu hataların sürdürülebilir şehirlere ulaşma noktasında değişimi tetikleyecek katalizör görevi üstlenebileceğini göstermiştir.

2019’DA AVRUPA YEŞİL BAŞKENTİ EV SAHİPLİĞİNDE

2019 yılında gelindiğinde ise Urban Future, Norveç’in başkenti Oslo’da 300 konuşmacıyı 85 oturumda 3000 katılımcı ile buluşturmuştur. 22-24 Mayıs 2019 tarihlerinde düzenlenen konferansa Norveç İklim ve Çevre Bakanı Ola Elvestuen, Oslo Belediye Başkanı Raymond Johansen, Tiran Belediye Başkanı Erion Veliaj, Stockholm Belediye Başkanı Anna König Jerlmyr, Kopenhag Belediye Başkanı Frank Jensen, Reykjavik Belediye Başkanı Dagur B. Eggertsson, Rotterdam Belediye Başkan Yardımcısı Arno Bonte, Milano Belediye Başkan Yardımcısı Pierfrancesco Maran gibi isimler konuşmacı olarak katılmıştır.

Kentsel hareketlilik, Yapılı Çevre ve Mimari, Liderlik, Yeşil İş ve İnovasyon temaları etrafında düzenlenen konferans Oslo bölgesinde iklim dostu kentsel gelişmeyi destekleyen inovatif proje FutureBuilt ile ortaklaşa düzenlenmiştir.

Bugün alınacak kararların gelecekte büyük bir etkiye sahip olacağı ve hareketliliğin sürdürülebilir kentler için kritik bir bileşen olduğu göz önünde bulunarak hareketlilik uzmanları, şehir plancıları, toplu taşıma uzmanları tarafından motorlu araçsız, bisiklet ve yaya dostu kentlere odaklanılmıştır. Sürdürülebilir ekonomi için özel sektör ve kent yönetimlerinin iş birliğinin önemi vurgulanmış, sürdürülebilir şehirler için hem bireysel tercihler ve toplumsal öncelikler hem de liderlerin değişimi tetikleyecek tutumları örneklendirilmiştir. Otoritenin geçmişe ait bir kavram olduğu, yeni karar alma süreçlerinin ve ortak bir kent vizyonunun değişim için kilit öneme sahip olduğu mesajını veren oturumlar düzenlenmiştir. Arazi kullanımı, inşaatların karbondioksit miktarından mevcut yapı stokunun enerji tüketimine geniş bir boyutta sorgulanmıştır.

2019 Avrupa Yeşil Başkenti seçilen Oslo’da gerçekleştirilen program kapsamında, yeşil başkent ödülünün nasıl kazanıldığını gösterir nitelikte 40 teknik gezi ve 20 yan etkinlik düzenlenmiştir. Döngüsel ekonomi konusuna geniş yer veren konferansta aynı zamanda Oslo, Kopenhag, Helsinki gibi şehirlerin yöneticileri iklim değişikliği ile mücadele yöntemlerini, emisyonları düşürmek için yürüttükleri eylem plan ve projelerini aktarmıştır. Konferansın yüzü aşkın partneri arasında Covenant of Mayors, C40 ve EUROCITIES de yerini almıştır.

Oslo, sürdürülebilirliği odağına alan bir konferansın düzenlenmesi noktasında ideal bir örnek şehir olarak görülmektedir. Oslo, Avrupa Yeşil Başkenti olarak diğer şehirlere de model olma sorumluluğu üstlenmiştir. Bu sorumluluk, iklim ve çevreye ilişkin hedeflere daha çabuk varılması adına teşvik edici olarak görülebilir. Hızla büyüyen Oslo, 2030 yılında ilave 100.000 insana daha ev sahipliği yapan bir kent haline gelecektir. Dünya çapında görülen bu nüfus artışı eğilimiyle birlikte bugün dünya nüfusunun kabaca yarısı kentlerde yaşarken bu oran birkaç on yıl içerisinde üçte ikiye çıkacaktır. Oslo bu noktada yeni çözümlerin uygulanıp hayata geçirilmesi için ideal ölçekte bir şehirdir.

2030 yılında kadar sera gazı salınımını yüzde 95 oranında azaltmayı hedefleyen Oslo’da belediyenin karbondioksitin hesabını, parasının hesabını tuttuğu ölçüde titizlikle önemsediği görülmektedir. 2019 yılının Mart ayında Oslo’da satılan otomobillerin yüzde 76’sının elektrikli araç olduğuna dair istatistiki bilgi konferansta verilmiştir. Bunun yanında 2028 yılında Oslo’nun tüm otobüs filosunun sıfır emisyon araçlardan oluşması amaçlanmaktadır.

Son 30 yıl içerisinde Oslo’nun nüfusuna 200 bin yeni sakin eklenmesine karşın hava ve su kalitesinde, ulaşımda, okullarda iyileşme yaşanmış ve daha aktif bir kent yaşamı ortaya çıkmıştır. Norveç’in başkenti sadece iklim dostu olmakla kalmayıp New York Times’ın işaret ettiği üzere şahane mimarisi ve erişilebilir doğası ve ormanlarıyla da öne çıkmaktadır. Konferans, şehrin içerisindeki ev gibi sıcak ve konforlu kafeleri, modern restoranları ve havalı grafiti alanlarını gösteren bir harita paylaşarak kent yaşamının cazibesini katılımcılarla paylaşmıştır.

Konferansın da kentin içinde birbirine yürüme mesafesinde altı farklı mekana yayılması katılımcılara şehrin içerisinde bir gezintiye çıkma ve tüm detaylarıyla kenti deneyimleme fırsatı sunmuştur. Oslo Terminali’ne çok yakın olan yeni tasarlanan otel Clarion Hotel The Hub’da, büyük bir salona sahip tiyatro Folketeateret’te, Norveç’in en aktif ve çeşitli kültür evi Kulturhuset’te, olağanüstü bir kültürel mekana dönüşmüş olan kilise Kulturkirken Jakob’ta, Norveç Tasarım ve Mimari Merkezi DOGA’da ve fiyortun hemen yanı başındaki müzikten sanata, yeme içmeden çeşitli aktivitelere ev sahipliği yapan Salt’ta oturum ve etkinlikler düzenlenmiştir.

Oslo, şehir merkezi çok büyük olmadığı için yürüyerek keşfetmesi kolaydır. Üstelik kentlilere bisiklet sunan 250 adet istasyonuyla bisikletli ulaşım açısından rahatlık sağlamaktadır. Oslo Bysykkel uygulaması üzerinden şehirdeki bisiklet istasyonlarının haritası ve doluluk, boşluk ve uygunluk durumlarına ilişkin bilgi sunulmaktadır. Ruter isimli toplu taşıma sistemi kapsamında şehir otobüsleri, tramvaylar, metrolar, trenler ve feribotlar bilet sistemine dahildir. Ruter mobil uygulaması üzerinden bilet alınabilmektedir. Feribotlar ile Oslo Fiyort’undaki adalara ulaşım sağlanabilmektedir.

AVRUPA ÇAPINDA DÜŞÜK KARBONLU YAPI RENOVASYONU

Oslo’da düzenlenen Urban Future ile birlikte Dünya Yeşil Binalar Konseyi (WorldGBC), sekiz şehir ve partnerleri ile işbirliği içerisinde BUILD UPON2 projesinin duyurusunu yapmıştır. Avrupa şehirlerindeki yapı yenilenmesini hızlandıracak olan bu proje Avrupa Birliği tarafından desteklenmektedir ve şehirlerin ulusal devletler ve endüstri ile güçlerini birleştirip yapı stoğunun dekarbonizasyonunu 2050 yılına kadar tamamlamayı hedeflemektedir. Türkiye’den Eskişehir, İrlanda’dan Dublin, İspanya’dan Madrid, İtalya’dan Padova, Hırvatistan’dan Velika Gorica, Macaristan’dan Budaörs ve Birleşik Krallık’tan Leeds bu sekiz pilot şehir arasında yer almaktadır.

LİZBON’DAN ROTTERDAM’A

Urban Future Global Conference (UFGC)’ın 2020 yılında Lizbon’da ve 2021 yılında Rotterdam’da yapılacağı duyurulmuştur. 2020 yılının ana temaları hareketlilik, su, bölgeler ve liderlik olarak belirlenmiştir. Kent lojistiğini yeniden planlama noktasında kreatif ve ekonomik çözümlerin tartışılacağı oturumlarda toplu taşımanın nasıl daha çekici hale getirilebileceği sorusuna yanıt aranacaktır. Departmanlar, disiplinler ve çeşitli iş kolları arasındaki yeni karar alma ve işbirliği süreçlerinin su yönetimi konusunda önemi ve suyun daha verimli kullanılması ve şehirleri sel sularına karşı dayanıklı kılınması da odak noktalarından biri olacaktır. Yaşadıkları muhitlerle bağ kuran, buraları şenlendiren, canlı hale getiren ve yeşilleştiren başarılı örneklerin sunduğu deneyimler katılımcılarla paylaşılacaktır. Geçmiş yıllarda olduğu üzere başarılı kent liderleri ekiplerine nasıl ilham verdiklerini, nasıl güven kazandıklarını ve değişimi tetiklediklerini anlatacaktır.

Kente ilişkin mühim sorunların çözümü noktasında Urban Future insanların kilit bir rol oynadıklarını dillendirmekte ve değişim sürecinin aktörleriyle meseleleri tartışmaya devam etmektedir.

GÖRSEL KAYNAKÇA

h t t p s : //g e i ra n d e r s . p i x i e s e t .c o m / urbanfuture2019/

h t t p s : //w w w. i r i s t a .c o m /g a l l e r y/ tqyowsqcqbmx